Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
FACULTAD DE MEDICINA
ESCUELA DE MEDICINA
DEPARTAMENTO DE CIENCIAS FISIOLOGICAS
ASIGNATURA FARMACOLOGA
Anual 2014
CLASIFICACION DE LOS
ANTIBACTERIANOS
Inhiben sntesis de pared celular.
A. BETALACTMICOS:
1. Penicilinas
2. CEFALOSPORINAS
3. Inhibidores de B-lactamasas.
4. Monobactmicos
5. Carbapenmicos
B. GLUCOPPTIDOS:
1. Vancomicina
2. Teicoplanina.
C. LIPOGLUCOPEPTIDOS:
1. Dalbavancina
2. Telavancina
C. BACITRACINA.
Alteran la estructura de la
membrana.
1. Polimixinas.
2. Daptomicina.
CEFALOSPORINAS
Cephalosporium acremonium (cefalosporinas C, N y P).
Cefalosporina C: base de las nuevas cefalosporinas, de ella se
obtiene el ncleo bsico activo, cido 7-aminocefalospornico.
La unin de diversos grupos (R1 y R2) ha originado un gran nmero
de compuestos con mayor actividad antimicrobiana y de baja
toxicidad (semisintticas).
Ms estables ante muchas betalactamasas bacterianas (espectro
ms amplio).
Todas son de espectro amplio y mixto
Se clasifican en cuatro generaciones, en base a
CEFALOSPORINAS
CLASIFICACION
PRIMERA
GENERACION
Cefazolina
Cefalotina
Cefradina
Cefadroxilo
Cefalexina
SEGUNDA
GENERACION
Cefuroxima
Cefaclor
Cefoxitina
Cefprozil
Cefamandol
TERCERA
GENERACION
Cefotaxima
Ceftriaxona
Cefoperazona
Ceftazidima
Ceftibuten
Cefixima
Cefpodoxima
CUARTA
GENERACION
Cefepima
CEFALOSPORINAS
Primera generacin: poseen actividad satisfactoria contra
grampositivos y relativa contra gramnegativos.
Segunda generacin: actividad un poco mayor contra
gramnegativos, pero menos activas que las de tercera.
Tercera generacin: menos activas que las de primera
contra cocos grampositivos, mucho ms activos contra
Enterobacteriaceas.
Cuarta generacin: espectro de actividad amplio en
comparacin con las de tercera.
CEFALOSPORINAS
MECANISMOS DE RESISTENCIA
CEFALOSPORINAS
ESPECTRO ANTIMICROBIANO
Las Cefalosporinas de IG tienen mayor actividad contra S. aureus y S.
epidermidis (sensibles a meticilina).
A medida que se avanza en las generaciones se amplia el espectro y
aumenta la actividad contra Gram - aerobios y facultativos (Neisserias,
Haemophilus, Enterobacteriaceas).
La actividad sobre ANAEROBIOS en general es pobre, con excepcin
de la CEFOXITINA (IIG), la cual incluye adems B. fragilis.
CEFALOSPORINAS
ESPECTRO ANTIMICROBIANO
CEFOTAXIMA y CEFTRIAXONA, en general tienen un espectro similar.
Actividad contra P. aeruginosa: CEFTAZIDIMA y CEFOPERAZONA,
H. ducreyi
B. burdorgferi
CEFALOSPORINAS
ESPECTRO ANTIMICROBIANO
NINGUNA CEFALOSPORINA es activa contra:
S. aureus y S. epidermidis (MET-R)
Enterococcus
Listeria monocitogenes
Legionella pneumophila
Cl. difficile
C. jejuni
B. anthracis
C. jeikeium
Mycoplasma
Chlamidias.
Microorganismos
RESISTENTES a TODAS las
CEFALOSPORINAS
Primera Generacin
Segunda Generacin
Cefazolina
Cefadroxilo
Cefalexina
Cefaclor
Cefoxitina
Cefuroxima
Streptococcus
(grupos A, B, C, G)
Strep. pneumoniae
Strep. viridans
Enterococcus faecalis
Enterococcus faecium
S. aureus (SASM)
S. aureus (SARM)
S. epidermidis
L. monocytogenes
Usualmente susceptible
Variable: Susceptible/Resistente
Usualmente resistente
in vitro
Tercera Generacin
IV G
Cefotaxima
Ceftriaxona
Ceftazidima
Cefixima
Ceftibuten
Cefepima
Streptococcus
(grupos A, B, C, G)
Strep. pneumoniae
Strep. viridans
Enterococcus faecalis
Enterococcus faecium
S. aureus (SASM)
S. aureus (SARM)
S. epidermidis
L. monocytogenes
Usualmente susceptible
Variable: Susceptible/Resistente
Usualmente resistente
in vitro
Primera Generacin
Segunda Generacin
Cefazolina
Cefadroxilo
Cefalexina
Cefaclor
Cefoxitina
Cefuroxima
N. gonorrhoeae
N. meningitidis
M. catarrhalis
H. influenzae
E. Coli
Klebsiella sp
Enterobacter sp
Serratia
Salmonella
Shigella
Proteus mirabilis
Proteus vulgaris
+*
Providencia
+*
Morganella
Citrobacter
Acinetobacter
Ps. aeruginosa
Legionella
P. multocida
Y. enterocolitica
Tercera Generacin
IV G
Cefotaxima
Ceftriaxona
Ceftazidima
Cefixima
Ceftibuten
Cefepima
N. gonorrhoeae
N. meningitidis
M. catarrhalis
H. influenzae
E. Coli
Klebsiella sp
Enterobacter sp*
Serratia
Salmonella
Shigella
Proteus mirabilis
Proteus vulgaris
Providencia
Morganella
Citrobacter
Acinetobacter
Ps. aeruginosa
Legionella
P. multocida
Y. enterocolitica
+
+
Primera Generacin
Segunda Generacin
Cefazolina
Cefadroxilo
Cefalexina
Cefaclor
Cefoxitina
Cefuroxima
0
+
+
+
0
+
+
0
+
Actinomyces
B. fragilis
P. melaninogenica
Clostridium difficile
Clostridium (no difficile)
Peptostreptococcus sp
Usualmente susceptible
Variable: Susceptible/Resistente
Usualmente resistente
in vitro
+
+
Tercera Generacin
Cefotaxima
Actinomyces
B. fragilis
P. melaninogenica
Clostridium difficile
Clostridium (no difficile)
Peptostreptococcus sp
0
+
0
+
+
Usualmente susceptible
Variable: Susceptible/Resistente
Usualmente resistente
in vitro
IV G
Ceftriaxona
Ceftazidima
Cefixima
Ceftibuten
Cefepima
+
0
0
+
0
+
+
+
+
+
0
+
0
0
0
PATGENO
E. coli
Klebsiella
E. cloacae
Serratia
P. mirabilis
P. stuartii
Citrobacter
P. aeruginosa
Acinetobacter
B. fragilis
CEFOPERAZONA CEFOPERAZONA
+ SULBACTAM
43
18
60
37
45
16
51
17
31
100
3
8
17
12
3
9
15
13
1
13
CEFALOSPORINAS
PRIMERAS ELECCIONES
PRIMERA GENERACION:
Profilaxis quirrgica: CEFAZOLINA.
SEGUNDA GENERACION:
H. influenzae (otitis media, sinusitis, neumona).
TERCERA GENERACION:
S. pneumoniae (Pen-R): (neumona, otitis, sinusitis, artritis): CTX o CEFOTAXIMA
S. pneumoniae (Pen RI, Pen R): (endocarditis, meningitis): CTX o CEFOTAXIMA
(+Vancomicina o Teicoplanina Rifampicina)
N. gonorrhoeae (Pen-R): CTX o CEFIXIMA.
Enterobacteriaceas: E. coli, K. pneumoniae (1G, 2G, 3G); P. vulgaris, Serratia, M.
morgagni (3G) P. rettgeri, P. stuartii (4G); Salmonella (CTX).
CEFALOSPORINAS
PRIMERAS ELECCIONES
TERCERA GENERACION:
Otros bacilos gram negativos:
P. aeruginosa: (IU): CEFTAZIDIMA o CEFEPIMA
P. aeruginosa: (neumona, meningitis, bacteriemia): CEFTAZIDIMA o CEFEPIMA +
(Tobramicina o Ciprofloxacina)
Acinetobacter: CEFTAZIDIMA + FQ
H. influenzae (Otitis media, Sinusitis, Neumona): II-G, III-G
H. influenzae (Meningitis, Epiglotitis): CEFTRIAXONA o CEFOTAXIMA
H. ducreyi CEFTRIAXONA
Espiroquetas: B. burdorgferi: CEFTRIAXONA
CEFALOSPORINAS
PRIMERAS ELECCIONES
Resistentes a III-G
por produccin de BLEE y Bush tipo 1
CEFALOSPORINAS
FARMACOCINETICA
DISTRIBUCIN:
Alcanzan concentraciones efectivas en LCR: CEFOTAXIMA,
CEFTRIAXONA, CEFTAZIDIMA, CEFEPIMA.
METABOLISMO:
La mayora no son metabolizadas. CEFALOTINA y CEFOTAXIMA
sufren procesos de desacetilacin, dando lugar a metabolitos con
diferentes grados de actividad antibacteriana.
EXCRECIN:
La mayora de las Cefalosporinas son excretadas inalteradas por
el rin (filtracin y secrecin tubular). AJUSTAR dosis en IR.
CEFALOSPORINAS
FARMACOCINETICA
PRIMERA GENERACION
FARMACO
Administracin t (h)
LCR
(%)
Excrecin
Cefalotina
IM-EV
0,6
Renal
Cefazolina
IM-EV
1,8
Renal
Cefradina
O-IM-EV
1,1
Renal
Cefadroxilo
O-IM-EV
1,5
Renal
Cefalexina
Oral
0,9
Renal
CEFALOSPORINAS
FARMACOCINETICA
SEGUNDA GENERACION
FARMACO
Cefuroxima
Administracin t (h)
LCR
(%)
Excrecin
O*-IM-EV
1,7
Renal
IM-EV
0,7
Renal
Cefaclor
Oral
0,7
Renal
Cefprozil
Oral
1,3
Renal
Cefoxitina
*acetil cefuroxima
CEFALOSPORINAS
FARMACOCINETICA
TERCERA GENERACION
FARMACO
Administracin t (h)
LCR
(%)
Excrecin
Cefotaxima
IM-EV
1,1
10
Renal
Ceftriaxona
IM-EV
8,0
8-16
Biliar ++
Ceftazidima
IM-EV
1,8
20-40
Renal
Cefoperazona
IM-EV
2,1
Biliar+++
Ceftibuten
Cefixima
Cefpodoxima
Oral
Oral
Oral
2,0
3,5
2,2
Renal
Renal
Renal
CEFALOSPORINAS
FARMACOCINETICA
CUARTA GENERACION
FARMACO
Cefepima
Administracin t (h)
EV
2,0
LCR
(%)
10
Excrecin
Renal
CEFALOSPORINAS
EFECTOS ADVERSOS
Reacciones de hipersensibilidad: Pueden ser cruzadas con las penicilinas (510%). Ceftazidima reaccin cruzada con Aztreonam.
desnutridos.
CEFALOSPORINAS
TIPO DE EFECTO
EFECTOS ADVERSOS
Hipersensibilidad
Exantema
Urticaria
Enfermedad del suero
Anafilaxia
Gastrointestinal
Diarrea
Nuseas/vmitos
Elevacin transitoria de transaminasas
Barro biliar
1-19
1-6
1-7
20-46*
Hematolgico
Eosinofilia
Neutropenia
Trombocitopenia
Hipoprotrombinemia
Alteracin de la agregacin plaquetaria
Anemia hemoltica
1-10
<1
1-3
<1
<1
<1
Renal
Nefritis intersticial
<1
SNC
Convulsiones
Encefalopata
<1
<1
Falsos positivos
en pruebas de
laboratorio
Coombs positivo
Glucosuria
Creatinina srica
3
Rara
Rara
Otros
Fiebre
Reaccin tipo Disulfiram**
Sobreinfeccin
Flebitis
Rara
Rara
Rara
Rara
EFECTOS ADVERSOS
FRECUENCIA
1-3
<1
<1
0,01
EFECTO DISULFIRAM
CLASIFICACION DE LOS
ANTIBACTERIANOS
Inhiben sntesis de pared celular.
A. BETALACTMICOS:
1. Penicilinas
2. Cefalosporinas
3. Inhibidores de B-lactamasas.
4. MONOBACTMICOS
5. Carbapenmicos
B. GLUCOPPTIDOS:
1. Vancomicina
2. Teicoplanina.
C. LIPOGLUCOPEPTIDOS:
1. Dalbavancina
2. Telavancina
C. BACITRACINA.
Alteran la estructura de la
membrana.
1. Polimixinas.
2. Daptomicina.
AZTREONAM
Mecanismo de accin Inhibe sntesis de pared celular
Administracin
IM - EV
Vida media
2 horas
Unin a protenas
Distribucin: SNC
Metabolismo
56 %
Efectiva
No es metabolizado
Excrecin
Renal
Espectro
GRAM NEGATIVOS
Efectos Adversos
Bien tolerado.
Exantemas
Elevacin de transaminasas
Alergia cruzada con ceftazidima
AZTREONAM
ESPECTRO
No tiene accin contra
bacterias grampositivas ni
anaerobios
CLASIFICACION DE LOS
ANTIBACTERIANOS
Inhiben sntesis de pared celular.
A. BETALACTMICOS:
1. Penicilinas
2. Cefalosporinas
3. Inhibidores de B-lactamasas.
4. Monobactmicos
5. CARBAPENMICOS
B. GLUCOPPTIDOS:
1. Vancomicina
2. Teicoplanina.
C. LIPOGLUCOPEPTIDOS:
1. Dalbavancina
2. Telavancina
C. BACITRACINA.
Alteran la estructura de la
membrana.
1. Polimixinas.
2. Daptomicina.
CARBAPENEMICOS
Incluyen: Doripenem, Ertapenem, Imipenem, Meropenem.
Su actividad bactericida es dependiente de concentracin.
Efecto postantibitico significativo sobre grampositivos y gramnegativos.
Son los BETALACTMICOS de MAYOR ESPECTRO.
Buena actividad contra muchos bacilos gramnegativos (P. aeruginosa,
Meropenem > Imipenem > Ertapenem), microorganismos grampositivos y
anaerobios.
Muy resistentes a la accin de grana parte de las betalactamasas
CARBAPENEMICOS
FARMACOCINETICA
Administracin EV (ertapenem EV-IM)
Penetran bien tejidos y lquidos corporales, incluyendo LCR.
Excrecin renal (ajuste de dosis IR). Imipenem se administra
conjuntamente con cilastina para su uso clnico.
DORIPENEM
ERTAPENEM
IMIPENEM
MEROPENEM
Streptococcus
(grupos A, B, C, G)
Strep. pneumoniae
Strep. viridans
Enterococcus faecalis
Enterococcus faecium
S. aureus (SASM)
S. aureus (SARM)
S. epidermidis
L. monocytogenes
Usualmente susceptible
Variable: Susceptible/Resistente
Usualmente resistente
in vitro
DORIPENEM
ERTAPENEM
IMIPENEM
MEROPENEM
N. gonorrhoeae
in vitro
in vitro
in vitro
in vitro
N. meningitidis
M. catarrhalis
H. influenzae
E. Coli
Klebsiella sp
+
+
+
+
Enterobacter sp
Serratia
Salmonella
Shigella
Proteus mirabilis
Proteus vulgaris
Providencia
Morganella
Citrobacter
Acinetobacter
Ps. aeruginosa
Legionella
P. multocida
Y. enterocolitica
DORIPENEM
Actinomyces
ERTAPENEM
IMIPENEM
MEROPENEM
B. fragilis
P. melaninogenica
in vitro
in vitro
in vitro
in vitro
+
+
+
+
+
+
+
+
Clostridium difficile
Clostridium (no difficile)
Peptostreptococcus sp
Usualmente susceptible
Variable: Susceptible/Resistente
Usualmente resistente
in vitro
CARBAPENEMICOS
PRIMERAS ELECCIONES
Infecciones por microorganismos susceptibles que son resistentes a
otros frmacos disponibles
Klebsiella (CEF III-G R)
Enterobacter.
Citrobacter.
Cocos Gram
Positivos
(continuacin)
Strep.
pneumoniae
Enfermedad
Neumona
Artritis
Sinusitis
Otitis
Meningitis
Endocarditis
Otras
Infecciones
Graves
Sensibilidad
Recomendada
Sensible a Pen G
(CIM < 0.1g/ml)
Res.Interm. a PenG
(CIM 0.1 1.0
g/ml)
PENICILINA G
AMOXICILINA
Resistente a Pen G
(CIM > 1.0 g/ml)
CEFOTAXIMA
CEFTRIAXONA
VANCOMICINA
Sensible a Pen G.
(CIM < 0.1g/ml)
PENICILINA G
Res.Interm.a Pen G.
(CIM 0.1 1.0
g/ml)
Resistente a Pen G.
(CIM > 1.0 g/ml)
PENICILINA G
CTX o CEFO
VANCOMICINA
CEFO o CTX +VAN+ RIF
Alternativa
Cefalosporina 1 G
Clindamicina.
Teicoplanina
FQ (GP)
Ceftriaxona o Cefotaxima
Teicoplanina, Imipenem,
Daptomicina, Dalbavancina
Telavancina
Teicoplanina + RIF
Imipenem, Daptomicina,
Dalbavancina, Telavancina
Tambin efectivos
Macrlido
Dalbavancina Telavancina
Carbapenmicos,
Telitromicina, Doxiciclina,
Clindamicina, Linezolid,
Q/D.
Vancomicina o
Teicoplanin, FQ (GP).
Enfermedades
Enterobacteriaceas
Escherichia coli
Seleccin Antimicrobiana
Recomendada
Alternativa
Tambin efectivos
I.T.U
1G, 2G o 3G
CIPRO O LEVO
BL/IBL + AG
Aztreonam; TMP/SMX
Nitrofuran.
3G
CIPRO O LEVO
BL/IBL + AG
TMP/SMX;
Carbapenmico.
AMPICILINA
TMP-SMX
TIC,PIP,
Cef 1G,2G,3G,4G,
IMP,MER,FQ,AG.
Infecciones de
Vas Urinarias y
de otros rganos
Sensible a
Cefalosporina
1G, 2G o 3G
FLUOROQUINOLONA
BL/IBL, Aminoglicosido.
IMP o MER
Aztreonam,
TMP/SMX.
Resistente a 3G
y Aztreonam.
CEFEPIMA
CARBAPENEMICO
TC/CL; PIP/TZ
Fluoroquinolona.
Inf. Nosocomiales:ITU,Neum,Bacter.
Meningitis neonatal postneurociruga
CEFEPIMA
CARBAPENEMICO
Fluoroquinolona
TMPSMX
TC-CL,PIP-TZ,
AZT, AGAP
CEFEPIMA
CARBAPENEMICO
Fluoroquinolona
AG
3G
3G+ AG (mening.neonat)
PIP-TZ, Fluoroquinolona
TMP-SMX
(mening.neonat)
Serratia
marcescens
3G,FLUOROQUINOLONA
Aztreonam, Gentamicina
TC-CL,PIP-TZ,
Carbapenmico
Proteus vulgaris
3G.FLUOROQUINOLONA
Aminoglicsido
TIC,PIP,BL/IBL,AZTR
Morganella
morganii
3G.FLUOROQUINOLONA
TMP-SMX
Carbap. o CFP AG
CEFEPIMA AMIKACINA
CARBAPENAMIKACINA
.
3G Amikacina
TIC, PIP
TMP-SMX,
Fluoroquinolona
FLUOROQUINOLONA5;
CEFTRIAXONA
Amoxicilina; TMP/SMX; .
Cloranfenicol
P. mirabilis
Klebsiella
pneumoniae,
Klebsiella oxitoca
Enterobacter
cloacae
Enterob.
aerogenes
Citrobacter freundii
Citrobacter koseri
(C.diversus)
Providencia stuartii
Providencia
rettgeri
Salmonella
Enfermedades
Otros
Pseudomona aeruginosa
Haemophylus influenzae
Legionella pneumophila
Bordetella pertussis
B. parapertussis
B. bronchisptica
Seleccin Antimicrobiana
Recomendada
Alternativa
Tambin efectivos
TIC; PIP
CEFTAZ. o CEFEP:
CIPROFLOXACINA
Aztreonam
Tobramicina
Imipenem o Meropenem
Neumona46
Bacteriemia
Aztreonam + Tobramicina;
Imipenem o
Meropenem + Tobramicina.
CIPRO + TOBRA
AZT,CTZ, Pen AP + AG
Otitis Media
Sinusitis
Neumona
AMP/SB o AM/CL,
2G o 3G; TMP/SMX
Carbapenmico
FQ (GP)
Macrlido o Telitromicina.
Meningitis
Epiglotitis
CEFOTAXIMA o
CEFTRIAXONA
TMP/SMX43; Carbapenmico;
FQ.
Cloranfenicol
FQ, AZITROMICINA
o ERITROMIC + RIF
Claritromicina.
TMP/SMX; Doxiciclina;
Telitromicina.
Tosferina
ERITROMICINA
AZITROMICINA
TMP/SMX
ANAEROBIOS
Gram Positivos
Enfermedades
Seleccin Antimicrobiana
Recomendada
Alternativa
Tambin efectivo
Bacteriemia, endocarditis,
absceso cerebral y de otro tipo,
sinusitis
PENICILINA G12, 53
Clindamicina
Eritromicina; Doxiciclina;
Vancomicina
Clostridium perfringens
Gangrena Gaseosa49
PENICILINA G +/CLINDAMICINA50
Doxiciclina
TIC;PIP;Cefoxitina;Eritromicina;
Carbapenemico;Cloranfenicol
Clostridium tetani
Ttanos51
PENICILINA G52;
METRONIDAZOL
Doxiciclina
Carbapenemico; Eritromicina
METRONIDAZOL
(oral)
Vancomicina (oral) o
Teicoplanina (oral)
Bacteroides fragilis
METRONIDAZOL
Clindamicina45
Cefoxitina;
Carbapenemico;
BL/IBL; Tigeciclina.
Eikenella corrodens
Infeccin orofaringea
PENICILINA G
Ampicilina, AM/CL
TMP/SMX; FQ
Doxiciclina,
Cefoxitina,
Cefotaxima; Imipenem.
Fusobacterium nucleatum
PENICILINA G
CLINDAMICINA
Metronidazol;
Cefalosporina 1G
Eritromicina;
Cloranfenicol;
Carbapenmico
Prevotella melanogenicus
Absceso Pulmonar,
orofacial.
CARBAPENEMICO
METRONIDAZOL
Clindamicina;
TC/CL
Sultamicilina; PIP/TZ
.
Streptococcus Anaerobios
(Peptococcus
Peptostreptococcus)
Clostridium difficile
ANAEROBIOS
Gram Negativos
Infeccin
Cefoxitina;
Doxiciclina;
Cefoxitina;
CARBAPENEMICOS
EFECTOS ADVERSOS
Reacciones de hipersensibilidad: Pueden ser cruzadas con las
penicilinas o cefalosporinas.
Nuseas, vmitos, diarrea, exantemas y reacciones en el sitio
de administracin (ms frecuente con Imipenem).
Convulsiones (ms frecuente con IMIPENEM):
Dosis altas.
Insuficiencia renal.
Ancianos.
B. GLUCOPPTIDOS:
1. Vancomicina
2. Teicoplanina.
C. LIPOGLUCOPEPTIDOS:
1. Dalbavancina
2. Telavancina
C. BACITRACINA.
Alteran la estructura de la membrana.
1. Polimixinas.
2. Daptomicina.
Inhiben la sntesis proteica
A. IRREVERSIBLES
Aminoglicsidos