Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
Descripo: Nesta pesquisa, se examina a relao entre a dinmica poltica dentro da liderana da Comunidade Camponesa San Juan Bautista Catacaos de Piura- Per, e as novas formas de
apropriao da terra exercidas pelos camponeses num contexto social da presso comercial e poltica sobre este recurso. Para este fim, se rastreia analiticamente a transformao no uso -simblico
e concreto- dos certificados de possesso e os direitos de acesso terra comunitria que eles otorgam a partir 1) da privatizao da propriedade da terra realizada pelo Estado peruano durante a
dcada dos 90, e 2) da presena de grandes capitais agroindustriais no territrio comunal hoje.
Os
famlias
comuneras
produziam
agora
sujeitadas
direitamente ao capital comercial,
pois as cooperativas fracasaram
com a crise nacional da atividade
agricola. A produo comunitaria
s fico sendo praticada pelos
comuneros mais antigos mentras
que os novos heredeiros da terra
preferiam a explotao familiar
individual.
O Estado peruano
inicia o
processo de titulao das
terras com o fim de promover a
modernizao
agricola.
No
territorio da CC SJB de
Catacaos, o projeto se prope
titular a totalidade das terras
cultivadas sem consultar com
a liderana da Comunidade e
omitiendo a existencia de
certificados de possesso.
Assim, a CC est inserida numa dinmica poltica que define e legitima as distintas
cateogorias de comuneros e o grau de posse que cada um tem sobre as distintas categorias de
terras :
NESSE CONTEXTO...
Linha de tempo dos procesos
eleitorais pela liderana politica
Inicio processo de
titulao
1994
NESSE CONTEXTO...
PROCESOS LOCALES
PROCESOS GLOBALES
TITULAO (PROP.
PRIV.) DAS PARCELAS
INDIVIDUAIS
GLOBALIZAO DO
MERCADO DE
ALIMENTOS
INESTAVILIDADE
POLITICA NA
LIDERANA DA CC
APARIO DE NOVOS
MERCADOS PARA OS
PRODUTOS AGRCOLAS
(COMBUSTVEIS, ETC)
NOVOS INTERESSES
NO AGRICOLAS NOS
COMUNEROS JOVENS
(ESTUDAR,
TRABALHAR NA
CIDADE)
ESTADO
PROMOO DO MERCADO DE
TERRAS
REDUCO E DESAPROPIAO DO
TERRITORIO COMUNITARIO
PARADOXICAMENTE:
1) TEM CADA VEZ MAIS COMUNEROS INSCRITOS NA CC
2) TEM MAIS SOLICITUDES DE CERTIFICADOS DE POSSESSO
COMO PESQUISAMOS?
PROCESOS
METODO
FERRAMENTA
Transformao da
logica (concreta e
simbolica) do uso dos
certificados de
possesso
INFORMANTES
-Lideres historicos da CC
-Lideres novos da CC
-Documentos de asambleia
da CC
-Comuneros historicos
-Comuneros de Cooperativa
-Comuneros novos e jovens
TRANSVERSAL: Acusaes
reciprocas de venta ilicita de terras
comunitarias
MULTIPLICAO DOS
AGRONEGCIOS
Logica Comunitaria
Ingresso de
agronegcios
2005
CONCLUSES
Os certificados de possesso das terras comunitarias so instrumentos politicos neutros do control
territorial da CC: otorgam o acceso a terra mas no determinam o uso especifico dela. Assim, seu potencial
signo politico se define pelas diversos formas dos comuneros de se apropiar da terra em relao aos diversos
jeitos da liderana de condioar e negociar o otorgamento do direito de possesso.
Nesse sentido, observamos como a organizao do campo politico das lideranas vo mudando de exe
estruturador. Temos assim, um primer momento onde se pugnam as ideologias politicas e formas
determinadas de control territorial (titulao vs. certificados) numa dicotomia entre narrativas de
modernizao|defensa da terra que vo re-definendo os interesses individuais dos comuneros. Num
segundo momento, as disputas pela liderana e as acusaes multiples de venta de terras colouca o foco na
defensa ao interior da CC frente aos comuneros mesmos. As ideologias e os projetos politicos perdem
sentido num contexto onde no se sabe quem vai trair a CC e onde a premisa unica e no perder mais terras.
Isto significa alm, que as chapas politicas tem perdido a capacidade de legitimar um interes coletivo
como CC e por tanto, perdido a legitimidade para definir o qu Comunidade. Assim, so agora os
comuneros e seus representantes propios locales os que construem o uso legitimo das terras e
disputam com as lideranas o futuro delas que no tem que ver necessariamente, com um uso agricola.
Nesse novo jogo politico emtre liderana e comuneros, observamos uma crise estrutural no control
territorial da CC: os instrumentos politicos de control no so eficientes para asegurar a propiedade
comunitaria. Assim, vo se construindo categorias de comuneros e terras mais polarizadas que definem a
confiana e fidelidade dos agricultores ou o contrario, na mesma forma que a terra no cultivavel passa a ser
uma terra a ocupar.