Vous êtes sur la page 1sur 17

TROCAS GASOSAS

NOS ANIMAIS

SISTEMAS RESPIRATRIOS

SUPERFCIES RESPIRATRIAS
So superfcies especializadas nas trocas
gasosas entre o meio interno e o meio externo.
Estas trocas gasosas so necessrias para a
respirao celular.
Esto em contacto quer com o meio externo,
fornecedor de oxignio, quer com as clulas.
O intercmbio de gases realiza-se por
fenmenos de difuso, que pode ser directa ou
indirecta.

Na difuso directa as trocas


gasosas ocorrem
directamente entre as clulas
e o meio exterior.
Na difuso indirecta, os gases
respiratrios so
transportados por um fludo
circulante das clulas para o
exterior e vice versa.
ocorre

hematose

CARACTERSTICAS DAS
SUPERFCIES RESPIRATRIAS

Grande rea de contacto com a fonte de oxignio (ar ou gua).


Pequena espessura: apenas uma camada de clulas, o que torna
mais fcil a difuso.
Humidade permanente uma vez que se a superfcie respiratria
secar deixa de ocorrer a difuso.
Ventilao intensa, de modo que novas molculas de oxignio
cheguem constantemente ao contacto com a superfcie, e que a
gua ou o ar contendo dixido de carbono possam ser, tambm
constantemente removidos.
Intensa irrigao sangunea, nos casos em que o meio de
comunicao da superfcie respiratria com as clulas o sangue,
o que facilita a troca de gases.

TIPOS DE SUPERFCIES RESPIRATRIAS

Superfcie corporal com difuso directa entre a


gua e as vrias clulas. Exemplo: Hidra e
Planria.
Superfcie corporal com difuso indirecta (atravs do sangue) entre
o ar (ou a gua) e as clulas. Exemplo: minhoca.

Superfcie traqueal com difuso directa entre o ar e as clulas.


Exemplo: animais adultos da classe dos insectos.
Superfcie branquial com difuso indirecta (atravs do sangue)
entre a gua e as clulas. Exemplo: peixes, crustceos.
Superfcie pulmonar com difuso indirecta (atravs do sangue)
entre o ar e as clulas. Exemplo: mamferos, aves, rpteis e
Anfbios.

Respirao pela superfcie corporal

HIdra
Troca de gases
por difuso directa
atravs da superfcie
corporal

Planria
Troca de gases
por difuso directa
atravs da superfcie
corporal

Minhoca
A superfcie respiratria
a superfcie corporal.
Difuso indirecta

HIDRA E PLANRIA

Hidra

A Hidra e a planria so animais que tm


uma grande rea corporal em relao ao
volume, de modo que ocorre a difuso
simples dos gases atravs da superfcie
corporal.

Planria

02

CO2

A concentrao do oxignio na gua ou no ar


envolventes superior que se verifica nos
tecidos, assim o oxignio passa por difuso
directa, para as clulas.
O dixido de carbono tambm expulso por
difuso, visto que se encontra no animal em maior
concentrao do que no meio envolvente

MINHOCA
A superfcie respiratria da minhoca a superfcie corporal, ocorrendo a difuso dos gases
atravs da epiderme.

A minhoca j tem sistema circulatrio


logo o sangue transporta os gases
respiratrios, da epiderme at s
clulas e vice-versa, sendo portanto
um mecanismo de difuso indirecta.

Minhoca

Junto epiderme h numerosos capilares, sendo a superfcie


bastante irrigada. A humidade da epiderme, condio necessria
para que se possa efectuar a hematose, conseguida atravs de
uma secreo mucosa.

02
C02

O dixido de carbono
parcialmente libertado
atravs da epiderme.
Grande parte deste gs
combina-se com o io
clcio formando-se carbonato
de clcio que insolvel.
Acumula-se em glndulas
calcrias e utilizado durante a
digesto para neutralizar a acidez
de alguns alimentos.

RESPIRAO ATRAVS DE SUPERFCIE TRAQUEAL


INSECTOS
Os insectos, devido sua capacidade de voo, tm elevadas
taxas metablicas, o que implica grande eficincia do seu
sistema respiratrio.
O sistema traqueal dos insectos formado por um conjunto de
invaginaes da superfcie do corpo, com o aspecto de finos
tubos traqueias - que se iniciam em orifcios situados superfcie
do corpo - os espirculos.
As traqueias vo-se ramificando para
os tecidos interiores, em tubos cada vez
mais delgados as traquolas.
A entrada de ar para as traqueias
controlada por aco de um msculo
que comanda a abertura e o
fecho dos espirculos.
O dixido de carbono,
eliminado na sua maior parte
pelo sistema excretor.
Espirculo visto ao microscpio

A respirao por traqueias, permite uma difuso directa


dos gases entre o ar e os tecidos, sem interveno de um
lquido transportador e assegura uma grande
velocidade de trocas gasosas.

Click no vdeo

0
2

O oxignio difunde-se directamente


atravs das traqueias para os
tecidos sem a interveno de um
sistema de transporte.

RESPIRAO ATRAVS DA SUPERFCIE BRANQUIAL


PEIXES
As superfcies respiratrias dos peixes so as brnquias ou guelras.
As brnquias so estruturas fortemente irrigadas, sendo a sua ventilao
efectuada por aco de poderosos msculos que bombeiam grandes
volumes de gua que entra pela boca e sai pelas fendas operculares.

A difuso dos gases respiratrios indirecta, (por intermdio


do sangue), ocorrendo nas brnquias, por um processo de
contracorrente o sentido da deslocao da gua oposto
ao da circulao do sangue, o que permite aumentar a
eficincia da hematose branquial (trocas gasosas).

Circulao do sangue
Circulao da gua

Respirao atravs da superfcie pulmonar


Anfbios

Rpteis

Aves

Mamferos

DIFUSO INDIRECTA DOS GASES ENTRE O AR E AS CLULAS


POIS OCORRE POR INTERMDIO DO SANGUE

RESPIRAO ATRAVS DA SUPERFCIE PULMONAR


ANFBIOS
Os anfbios tm vrias superfcies respiratrias, o que reflecte o facto de
estes constiturem um grupo de transio entre o habitat aqutico e o
habitat terrestre.
Durante o estado larvar, em habitat aqutico, os anfbios
respiram por brnquias, que tm no incio uma posio
externa e, por fim esto situadas internamente.

No estado adulto, as superfcies respiratrias que se encontram so:


os pulmes e a pele, tendo todas estas superfcies os epitlios hmidos
e densamente irrigados.

A pele a principal
superfcie para a
sada do dixido
de carbono.

Os anfbios no tm trax
individualizado, uma vez
que no possuem diafragma
nem costelas, de modo que a
ventilao dos pulmes
efectuada por bombagem
bucal.

RESPIRAO ATRAVS DA SUPERFCIE PULMONAR


RPTEIS
A superfcie respiratria dos rpteis constituda pelos pulmes.
Estes so mais complexos do que os dos anfbios, atingindo uma
rea maior, em virtude de uma subdiviso em alvolos.

Click no vdeo

A difuso dos gases d-se de forma indirecta (com interveno do sangue).

A entrada do oxignio faz-se pelo aparelho respiratrio,


no entanto, em alguns rpteis, o dixido de carbono
expulso pela pele at valores que chegam a atingir
oitenta e cinco por cento.

Click no vdeo

RESPIRAO ATRAVS DA SUPERFCIE PULMONAR


AVES
A superfcie respiratria das aves constituda
por pulmes, pequenos e compactos, formados
essencialmente por um conjunto de tubos.

Click no vdeo

As aves possuem ainda sacos areos que


partem dos pulmes e penetram nos ossos e
nas cavidades abdominais; se bem que no
intervenham directamente na funo
respiratria, tornam a ventilao mais eficaz

A VENTILAO ENVOLVE DUAS INSPIRAES E DUAS EXPIRAES:

1) Numa primeira inspirao o ar entra para os sacos areos


posteriores.
2) Durante a expirao seguinte, o ar passa dos sacos areos
posteriores para os pulmes, que aumentam de volume.
3) Uma segunda inspirao leva o ar inspirado para os sacos areos
posteriores. Entretanto, o ar que estava nos pulmes passa para os
sacos areos anteriores .
4) A segunda expirao faz expelir o ar dos sacos anteriores, enquanto o ar dos sacos posteriores
passa para os pulmes

RESPIRAO ATRAVS DA SUPERFCIE PULMONAR


MAMFEROS
Os pulmes dos mamferos so superfcies respiratrias com grande rea. So rgos elsticos e muito
vascularizados.
A cavidade pulmonar ou caixa torcica formada pelas costelas
e pelo diafragma. Durante os movimentos respiratrios a caixa
torcica aumenta de volume, por aco dos msculos
esquelticos, diafragma e msculos intercostais.
Click no vdeo

Click no vdeo

Os alvolos pulmonares so as estruturas onde se do as trocas gasosas dos pulmes para o sangue e vice
versa. No ser humano h cerca de setecentos milhes de alvolos que ocupam uma rea de cem metros
quadrados, em comparao com cerca de dois metros quadrados da rea corporal humana.
Quando os msculos respiratrios se contraem, o volume do
trax aumenta, uma vez que as costelas sobem e o diafragma
baixa; consequentemente, a presso alveolar diminui e o ar
entra para os pulmes a inspirao
O relaxamento dos msculos intercostais e do diafragma, ao
contrrio, reduz o volume alveolar, o que faz elevar a presso
alveolar e, consequente fora o ar a sair dos pulmes - expirao

CLICK NO VDEO

SNTESE COMPARATIVA DOS SISTEMAS RESPIRATRIOS DOS PRINCIPAIS FILOS ANIMAIS

FILO
Cnidria

Exemplo

Sistema
respiratrio

Tipo de
superfcie

Difuso dos
gases
respiratrios

Corporal

Directa

___
Hidra

Platelmintas
Planria

___

Corporal

Directa

Minhoca

___

Corporal

Indirecta

Gafanhoto

Sim

Traqueal

Directa

Sim

Branquial
Pulmonar
Pulmonar
Pulmonar
Pulmonar

Aneldeos

Artrpodes

Cordados

Peixes
Anfbios
Rpteis
Aves
Mamferos

Indirecta

F I M

Vous aimerez peut-être aussi