Digitale portfolio’s

Eigenlijk gaat het niet om de techniek

Rik Steenaard | ROC Zeeland | John van Dongen | KPC Groep

 ict
denken
leren
Rik Steenaard | ROC Zeeland | John van Dongen | KPC Groep
J
nieuwe technologie

J
ICT ontwikkelt zich exponentieel (de wet van Moore, 1964)
world wide web | vandaag

1994: eerste publieke internet in Nederland

2008: 74% bevolking online

50% kan niet zonder internet (2006)
informeren, bankieren, mail

een nieuwe infrastructuur: voor leren?

J
world wide web | vandaag
Wat is een e-Portfolio?

Kennisnet E-portfolio definitie

Een elektronisch portfolio is een verzameling van
elektronische gegevens en documenten (bestanden)
wordt beheerd door de lerende (het individu).
Doel van de verzameling: de eigen prestaties
(vaardigheden,competenties) en de ontwikkeling daarin
tonen aan anderen

R
world wide web | morgen

Is het E-portfolio een

blijvertje of een
Hype...?

R
Positionering eP in digitale omgeving (2)

Digitaal
Content-
‘ELO’ Portfolio
bibliotheek

R
E-portfolio definitie (Kennisnet)

Verzamelen

 Persoonlijke gegevens:
 Identificatiegegevens
 Doelen en ambities
 Interesses
 Relaties en netwerken
 Resultaten:
Competenties Showcase
 Activiteiten
 Producten: Artikel over
kakkerlakken
geschreven en een
foto van een grote
 Formele erkenningen
vogel gemaakt
 Reflexies:
 Kwalificerend (assertions)
 Niet kwalificerend (reflexions)
Piet’s e-Portfolio.. (kennisnet)

Manifest.xml

Producten Interesses Activiteiten

Competenties Reflecties
Persoonlijke
gegevens

Artikel over
kakkerlakken Biologie
voor het vak goed
Piet’s foto Biologie gevolgd
Piet’s
Foto van een
Ingescande
grote vogel
rijbewijs

Selecteren en presenteren
Piet’s e-Portfolio.. (kennisnet)

Manifest.xml

Arbeids-
Competenties
Producten Interesses bemiddeling
Activiteiten
Reflecties
Persoonlijke
gegevens

School
Artikel over
kakkerlakken Biologie
voor het vak goed
Piet’s foto Biologie gevolgd
Piet’s
Foto van een
Ingescande
grote vogel
rijbewijs

Werkgever

Meenemen en uitwisselen
Overdracht van e-portfolio’s binnen of tussen organisaties en
systemen moet mogelijk zijn op basis van afspraken
(Kennisnet)

Organisatie A E-portfolio Organisatie B

bestand
Leer - Leer -
behoefte Plannen Leren Evalueren behoefte Plannen Leren Evalueren
vaststellen vaststellen

E-portfolio systeem ● E-portfolio systeem

Uitwisseling
opslag  export  import  opslag
volgens “de afspraak e-portfolio”
Systeem X Systeem Y
eP versus ELO
ELO =

In beheer van de instelling/docent/opleiding.

Gaat om digitaal lesmateriaal, examineren, deelnemer beoordelen,
kwalificatieprofielen, resultaten bewaren.

eP =

In beheer bij de deelnemer.

Gaat leren leren, reflecteren, showen, resultaten aantonen,
meenemen, uitwisselen met andere eP systemen via afspraak e-
portfolio.
Een eP, waarom zou je eigenlijk ?

De relevante informatie, van en over een lerende, kan gedurende

zijn/haar hele leven worden opgenomen in een e-Portfolio (eP)

Leer-
plicht Pensioen

Informeel leren Leren/ontwikkelen

Opleiding Basisschool VMBO MBO/elo Cursussen HBO Cursussen

Leren &
Werken
domein

Arbeid Arb1 Arb2 Arb3 Arb4 Arb5

Bemiddeling Bem1 Bem2

E-Portfolio

R
 Discussie
Dilemma 1
Kennisnet: het eP is eigendom van de eigenaar
Realiteit: het eP wordt aangeboden door de instelling .

Is de deelnemer dan nog wel gemotiveerd het eP te

gebruiken, wanneer het eP door de instelling wordt
beheerst?
Is de opleiding in staat het eP als eigendom van de
deelnemer te zien?
Stelling: een ‘’aanbod eP’’ doodt zelfreflectie.
Picture 5

R
 Discussie
Dilemma 2:
Het eP = Collaborative Learning Envirement (CLE).

Hebben we nog wel een ELO/CLE nodig?

Of: Hebben we nog wel een eP nodig?
Is een eP een aparte module, buiten de ELO/CLE?

R
Wezenlijke vragen E-portfolio

o Welke functie vervult hetWeinig

e - Portfolio (eP) binnen CGO?
techniek.
o Zijn de docenten voldoende voorbereid?
o Is de beheerstructuur rond het eP duidelijk en wat is de
workload?
o Hoe gebruiksvriendelijke is het instrument?
o Heeft het eP een functie in formatieve of summatieve
toetsing?
o Sluit het eP aan bij alle andere ICT voorzieningen?
o Is het eP van de deelnemer
Veel of van de instelling?
o En meer…… mensenwerk.

R
Gesignaleerde pijn- en interessepunten uit de
dagelijkse praktijk.

•Waarmee start je eigenlijk als een nieuw team zich aanmeld; met
een knoppencursus of implementatie vanuit onderwijs?

•Van beeldvorming naar onderwijsbeelden van teams.

•Omgaan met het spanningsveld: eerst leren of gelijk beginnen?

•Wat wil je, hoe begeleid je en hoe beoordeel je?

•Mogelijkheden door portfoliogroepen. ( Change-agents )

j
18
•Hoe krijg je de juiste mensen op de juiste plek?

•Acceptatie door docenten. ( wat heeft deelnemer eraan en wat

levert het de docent op )

•Hoe krijg je de steun van het management zichtbaar ?

•Hoe ga je om met keuzes die wel wenselijk zijn, maar (nog) niet
kunnen?

•Vormgeving persoonlijk leertraject.

j
19
•Hoe pak je verbeteringen aan, want waar willen we naar toe?

•Hoe krijg je bij collega`s de helikopterview meer in beeld?

•Hoe ga je om met collega`s die op microniveau blijven handelen?

•Hoe krijg je tussen de oren dat papier en digitaal hetzelfde kan

zijn?

•Hoe creëer je meer draagvlak en verbreding binnen de

organisatie?

j
20
•Moet iedereen zijn eigen fouten mogen maken?

•Hoe krijg je de werkelijke aandacht van het management?

•Hoe informeer ik en wie en wat informeer je dan?

•Van kleine opdrachten naar grote contextrijke opdrachten, hoe

dan?

•Hoe moet je de kartrekkers uitrusten om hun collega`s te

informeren, motiveren en overtuigen?

•Hoe zien de onderwijsmodellen eruit, loopt je onderwijsproces en

hoe past dit binnen het portfolio?

j
•Samen Sterk in een Netwerk

•Stap in een netwerk met collega`s van andere opleidingen van

ROC`s die ook een e-Portfolio aan het implementeren zijn

•Leren met en van elkaar

•Het wordt steeds belangrijker om van elkaar en met elkaar te leren
in een netwerk. De deelnemers aan dit netwerk hebben allemaal
dezelfde belangen en verkeren vaak in vergelijkbare
omstandigheden.

Meer informatie: vraag aan via de email

j
22
Hoe kun je het portfolio laten “indalen”

•Mobiliseren docenten en management

•Voordelen gebruik voor docent en leerling
• Toegevoegde waarde portfolio
• Management mogelijkheden
• Vaste procedure`s
• Inzicht geven in hoeveelheid werk voor docent
• Welke werkzaamheden vervallen ?

j
OPSTELLEN GEBRUIKSPLAN

Vaststellen doelen gebruik

•Waarom doen we mee met het E-Portfolio?

Vaststellen gewenste input:

•Wat wordt in het portfolio opgenomen?
•Door wie?

Gebruikssituatie
•Procedures, organisatie en gebruikers worden
vastgesteld. ( Wie mag wat )
OPSTELLEN INRICHTINGSPLAN

Configuratie- en inrichtingsplan
•Waar moet in ieder geval rekening mee worden
gehouden en wat moet er in ieder geval van tevoren
geregeld worden binnen de school?
OPSTELLEN IMPLEMENTATIEPLAN

Conversie
•(van oude -> nieuwe situatie) en het ontwerpen van
sjablonen, formulieren enz.
•Inventariseren van relevante formats en afspraken die
reeds bestaan binnen de schoolpraktijk en in het digitaal
portfolio kunnen worden opgenomen.

Voorlichting en Scholing
Op de hoogte brengen en houden van diverse
belanghebbenden.
Vaststellen scholingsbehoefte en opstellen eventueel
intern scholingstraject met betrekking tot inzet van het
digitaal portfolio binnen het primair proces.
 OPSTELLEN BEHEERSPLAN

Beheer techniek informatie en procedures

•Bijhouden, verspreiden en corrigeren van formats.
•Authorisaties beheren op schoolniveau.
•Contact onderhouden met tech. ondersteuning E- portfolio.
•Beheer documentatie.
•Monitoren van juiste invoer.
•Scholing, voorlichting en ondersteuning m.b.t. het E-portfolio.
•Evaluatie op juist gebruik.

j
 Mogelijke veranderingen voor het management

Maken van beleidskeuzes t.a.v. het onderwijsproces

individuelere leer- en begeleidingstrajecten
leercyclus mat fases: ontwikkeling, evaluatie en feedback

Coördineren implementatie van een e-Portfolio

communicatieproces naar doelgroepen
keuzeproces instrument
deskundigheidsbevordering personeel
ICT-infrastructuur

R
 Mogelijke veranderingen voor het personeel

•nieuwe competenties bij de onderwijzende medewerkers, o.a.

versterking zelfreflectie
werken met een digitaal portfolio
•docent neemt leerprocesbegeleidende rol aan
•eigenaarschap van de digitaal portfolio bij leerling
•periodieke gesprekken met leerlingen op basis van het e-Portfolio
•leerlingen laten reflecteren op gemaakte keuzes, geleverde
onderwijsprestaties en gerealiseerde competenties.
…..

R
 Veranderingen voor de leerlingen

bijhouden van het e-Portfolio

maken van keuzes op basis van de e-Portfolio
voeren van persoonlijke ontwikkelingsgesprekken
……

R
 Onderwijskundige aspecten 1
• De leerling/deelnemer is eigenaar
– Het beheer wordt door de eigenaar uitgevoerd
– De eigenaar bepaalt wie in welke rol toegang heeft tot (delen
van) het e-Portfolio De eigenaar kan elementen vrijgeven
aan allen ter becommentariëring
• In het e-Portfolio zijn verschillende rollen gedefinieerd
– eigenaar
– mede-eigenaren
– begeleider
– teamleden
– derden
• Aan iedere rol hangen duidelijke toegangsrechten
• Het eP ondersteunt communicatie met mede-eigenaren en
derden

R
Voorbeeld:
Kern Portfolio4u: matrices
Complexnivo 1 Complexnivo 2 Complexnivo 3
Kerntaak 1
Zie sub-matrix SLB
Kerntaak 2

Kerntaak 3

Kerntaak 4

Kerntaak 5

Kerntaak 6

Kerntaak 7

R
Weet u het nog…?
Wat is een e-Portfolio volgens Kennisnet:
E-portfolio definitie
Een elektronisch portfolio is een verzameling van
elektronische gegevens en documenten (bestanden)
wordt beheerd door de lerende (het individu).
Doel van de verzameling: de eigen prestaties
(vaardigheden,competenties) en de ontwikkeling daarin
tonen aan anderen

R
Of een nieuwe eP definitie…?

Een individueel portal waarmee studenten hun

leerervaringen kunnen showen, kunnen reflecteren en
articuleren, in iedere leeromgeving, om allround
competenties te kunnen verwerven.

R
Learnovation manifesto februari 2008
Life Long Learning has a key role to innovation.

A new ‘’innovation oriented’’wave of policy making linking

education, employability innovatian and information is required

The flexible, open, innovative – the so called “atypical” – forms

of education featuring mostly informal and corporate learning
are certainly in the position to bring learning opportunities closer
to enterprises and to help individuals to be moreprepared for
their working life and citizenship agenda.

R
 Privé Instelling / werkgever

EP

Instellings-
Formele en
portfolio.
informele
competenties. ELO
Linken. Formele
resultaten
CV

Flickr, PowerPoint, Hyves, YouTube, Second life, SlideShare, Blogs, LinkedIn, My Space enz.

Digitale identiteit