ydowska Mniejszo

Narodowa w Polsce

ydzi
ydzi nard semicki
zamieszkujcy w staroytnoci
Palestyn (okrelany wtedy jako
Hebrajczycy albo Izraelici),
posugujcy si wtedy jzykiem
hebrajskim, a w redniowieczu i
czasach nowoytnych mieszkajcy
w diasporze na caym wiecie i
posugujcy si wieloma rnymi
jzykami. ydzi nie stanowi
jednolitej grupy religijnej i
etnicznej. ydzi zamieszkujcy
Izrael s nazywani Izraelczykami;
okrelenie to jednak oznacza take
wszystkich obywateli tego kraju
(cznie z Arabami), a czasem
take wszystkich mieszkacw
Izraela.

Najstarsze dzieje ydw

Podstawowym rdem pisanym dla wczesnej historii ydw jest

Biblia, ktra okrela ich jako nard wybrany przez Boga Jahwe.
ydzi mieli pochodzi od Abrahama, ktry okoo 1800 r. p.n.e.
przywdrowa z Ur w Mezopotamii do ziemi Kanaan (obecnie
Palestyna oraz pastwo Izrael). Podczas trjpokoleniowego pobytu
w Kanaanie ydzi zaczli posugiwa si jzykiem starokananejskim
(bdcym punktem wyjcia do jzyka hebrajskiego), cho wg Biblii
byli pierwotnie Aramejczykami. W pniejszym okresie ydzi
przebywali w Egipcie do 1200 p.n.e., gdy pod wodz Mojesza
powrcili podzieleni na 12 plemion do ziemi Kanaan jako Ziemi
Obiecanej przez Boga. Okoo 1050 p.n.e. zjednoczeni przez krla
Saula pokonali plemiona filistyskie. Za panowania krlw Dawida i
Salomona krlestwo przeywao rozkwit kulturalny i gospodarczy,
stajc si lokalnym mocarstwem. Krl Dawid zdoby Jerozolim i
ustanowi j stolic krlestwa (rok 1003 p.n.e.).

Historia ydw w Polsce

Historia ydw na ziemiach polskich liczy sobie ponad 1000

lat od czasu pojawienia si pierwszych kupcw, uchodcw i

osadnikw ydowskich po dzie dzisiejszy. Byy w niej dugie
okresy religijnej tolerancji ze strony pastwa polskiego i
pomylnej koniunktury dla polskiej wsplnoty ydowskiej,
ale rwnie niemal cakowita eksterminacja (Holokaust),
dokonana na ziemiach polskich przez nazistowskie pastwo
niemieckie podczas okupacji.
Pierwsze, niewielkie wsplnoty ydowskie, istniay w Polsce

ju w XIII wieku, a w kolejnych wiekach powikszyy si

znacznie, przyjmujc wypdzonych ydw z caej Europy

Znani Polscy ydzi

Berek Joselewicz
Janusz Korczak
Julian Tuwim
Stanisaw Lem

Obyczaje ydowskie
W judaizmie obrzezanie jest nakazem religijnym

pochodzcym wedug Biblii od Abrahama (Rodz. 17:9-14).

Kady potomek pci mskiej musi by poddany obrzezaniu, z
reguy smego dnia po urodzeniu, w czasie rytuau Brit mila.
Zwyczaj ten wiza si te z nadaniem chopcu imienia[2]. W
islamie obrzezanie traktowane jest jako religijny nakaz lub
tylko wane zalecenie, jako e nie wspomina o nim Koran, a
jedynie Sunna. Dokonywane jest w rnych krajach
islamskich od smego dnia ycia, lecz najczciej w wieku
okoo 14 lat. Wrd wielu innych populacji obrzezanie jest
uwarunkowane kulturowo.

Symbole ydowskie
Menora-wiecznik
ydowski, a jednoczenie
symbol religii ydowskiej,
umieszczany jest na
paszportach, jest take w
herbie Izraela. Wg tradycji
symbolizuje krzew
gorejcy, ktry zobaczy
Mojeesz na grze Synaj.
Jedna z najstarszych
menor w Europie znajduje
si w Koobrzegu.

 Jarmuka-najbardziej
znany element stroju
ydowskiego. Jest to nakrycie
gowy noszone przez ydw
podczas modlitwy. Noszenie
jarmuki nie jest wymogiem
Tory, jest to raczej zwyczaj.
W kulturach Bliskiego
Wschodu podczas modliwy
zakrywao si gow, bya to
oznaka szacunku (inaczej ni
np. w chrzecijastwie, gdzie
w Kociele raczej zdejmuje
si nakrycia gowy).

Izrael
Izrael-kraj na Bliskim Wschodzie pooony w Azji Zachodniej na

wschodnim brzegu Morza rdziemnego. Graniczy na pnocy z

Libanem, na pnocnym wschodzie z Syri, na wschodzie z Jordani
i na poudniowym zachodzie z Egiptem. Przylega do niego rwnie
Palestyna, czyli Zachodni Brzeg oraz Strefa Gazy. Wspczesne
pastwo Izrael ma swoje korzenie w Ziemi Izraela, ktra przez
3000 lat zajmowaa centralne miejsce w judaizmie. Po I wojnie
wiatowej Liga Narodw zgodzia si na stworzenie Mandatu
Palestyny pod brytyjskim protektoratem, z celem utworzenia
ydowskiej siedziby narodowej. Izrael jest republik
demokratyczn parlamentarno-gabinetow. Wadza wykonawcza
spoczywa w rkach premiera, stojcego na czele rzdu. Wadza
ustawodawcza jest podzielona pomidzy rzd i parlament (Kneset).
Pod wzgldem nominalnej wartoci PKB gospodarka pastwa
znajduje si na 44. miejscu wrd najwikszych gospodarek wiata.

rda wykorzystane do
prezentacji
http://pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia
https://

www.google.pl/imghp?hl=pl&tab=wi&ei=vXN9Vc
DIBKiO7AanpIOoBg&ved=0CBAQqi4oAQ
http://
morenica.blox.pl/2014/03/Symbole-zydowskie.htm
l

 Prezentacj wykona:
Marcin Waligrski