Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
Tecnologia Eletropneumtica
Industrial
Eletropneumtica
Industrial
Transparncia M1002
Setembro 2001
ndice
Propriedades Fsicas do Ar... 3
Peso e Existncia do Ar. 4
Presso Atmosfrica.. 5
Lei Geral dos Gases, Lei de Pascal. 6
Tipos Fundamentais de Compressores...7
Esquema de Produo do Ar Comprimido..8
Drenagem de Condensado e Tomadas de Ar9
Unidade de Condicionamento (Lubrefil) 10
Filtro de Ar Comprimido, Dreno Automtico. 11
Regulador de Presso..12
Filtro Regulador (Refil)..... 13
Lubrificador de Ar. 14
Vlvulas de Controle Direcional. 15
Tipos de Acionamento. 16
Tipo 3/2 vias, Acionado por Solenide. 17
Tipo 5/2 vias, Duplo Piloto Positivo... 20
Sistema de Compensao de Desgaste.. 21
Tipo 5/2 vias, Simples Solenide22
Tipo 5/3 vias, Duplo Solenide...... 23
Bloco Manifold...... 24
Vlvula de Reteno, Escape Rpido.. 25
Elemento OU, Exemplo de Aplicao... 26
Elasticidade do Ar
Ar submetido a um
volume inicial V f
Ar submetido a um
volume inicial V 0
Vf < V0
Ar submetido a um
volume inicial V f
2
F
Vf > V0
Expansibilidade do Ar
Possumos um recipiente contendo ar;
a vlvula na situao 1 est fechada
Difusibilidade do Ar
Volumes contendo
ar e gases; vlvula
fechada
Peso do Ar
Peso do Ar
Presso Atmosfrica
0,710 kgf/cm2
C
B
1,033 kgf/cm2
A - Troposfera - 12 Km
B - Estratosfera - 50 Km
C - Mesosfera - 80 km
D - Termosfera/Ionosfera - 500 Km
E - Exosfera - 800 a 3000 Km
1,067 kgf/cm 2
T3
P2
Mesmo Volume:
Presso Aumenta - Temperatura
Aumenta e Vice-Versa
V3
T4
P3
Mesma Presso:
Volume Aumenta - Temperatura
Aumenta e Vice-Versa
V4
P4
Tipos Fundamentais
de Compressores
Simbologia
7
6
8
2
4
1234-
Filtro de Admisso
Motor Eltrico
Separador de Condensado
Compressor
5678-
Reservatrio
Resfriador Intermedirio
Secador
Resfriador Posterior
Separador
Comprimento
Ar
Comprimido
Armazenagem
de Condensados
Unidade de
Condicionamento
(Utilizao)
Drenos
Automticos
Purgadores
Conexes Instantneas
Simbologia
10
Dreno Automtico
B
C
D
E
F
G
Dreno Manual
Dreno Automtico
Simbologia
11
E
F
G
C
I
Simbologia
A - Mola
B - Diafragma
C - Vlvula de Assento
D - Manopla
E - Orifcio de Exausto
F - Orifcio de Sangria
G - Orifcio de Equilbrio
H - Passagem do Fluxo de Ar
I - Amortecimento
J - Comunicao com Manmetro
Simbologia
12
G
H
B
C
A - Manopla
B - Orifcio de Sangria
C - Vlvula de Assento
D - Defletor Superior
E - Defletor Inferior
F - Mola
G - Orifcio de Exausto
H - Diafragma
I- Passagem do Fluxo de Ar
J - Elemento Filtrante
D
E
I
J
Simbologia
13
H
F
A
I
D
A - Membrana de Restrio
B - Orifcio Venturi
C - Esfera
D - Vlvula de Assento
E - Tubo de Suco
F - Orifcio Superior
G - Vlvula de Regulagem
H- Bujo de Reposio de leo
I - Canal de Comunicao
J - Vlvula de Reteno
Simbologia
14
14
12
5 1
Simbologia
15
Diafragma
12
12
12
Acionamento Combinado
Eltrico e Pneumtico
Simbologia
Acionamento Combinado
Muscular ou Eltrico e Pneumtico
Simbologia
Simbologia
16
2
2
1
3
2
2
2
1
1
Simbologia
Simbologia
17
3
2
Simbologia
2
18
3
1
Simbologia
D
19
Simbologia
20
1 3
Simbologia
21
Simbologia
22
5
5
Simbologia
23
1 3
14
12
Simbologia
24
Elementos Auxiliares
Vlvula de Reteno com Mola
1
2
2
2
1
3
3
2
Simbologia
Simbologia
25
a0
12
a.02
1
a2
1
1
a4
2
1
Simbologia
26
1
a0
12
1
a.02
a2
2
1
a4
2
1
Simbologia
27
Simbologia
28
Adaptador para
conexo do
cilindro
&
P
Mdulos
conectveis
Simbologia
Eletrnico
Anel de
fixao
Pneumtico
Eltrico
29
a3
P
4
14
a0
a3
12
3
1
a2
30
Atuadores Pneumticos
31
Simbologia
Simbologia
Vent.
P
Simbologia
32
Simbologia
33
Simbologia
34
Simbologia
35
Garra de Abrangimento
36
Estoques
de Caixas
l = 2 de Papelo
m=3
Estocagem
de Caixas
Sadas de
Produtos
Embalados
n=3
Rotao
Completa
da Caixa
de
Papelo
Estoque
de Produtos
Produto
Entrada
de Produtos
A
Unidade de
Estocagem
Diagrama Trajeto-Passo
37
38
39
40
Sensor Indutivo
Sensor Optico
por Barreira Fotoeltrica
41
42
43
44
45
AE
AZ
46
47
48
+
S1
2
Y1
1
Y1
3
-
49
S1
Y1
3
+
S2
Y1
5
-
50
+
S1
4
S2
Y1
3
5
Y1
-
51
+
S1
S2
4
S2
Y1
S1
Y2
3
5
Y1
-
Y2
-
52
Y1
Y2
3
+
S1
S2
Y1
Y2
-
53
+
S1
K1
K1
4
S2
Y1
3
5
K1
-
Y1
-
54
+
S1
K1
K1
4
S2
Y1
3
5
K1
-
Y1
-
55
+
S1
4
Y1
Y1
Y1
3
S2
Y2
-
56
+
Y1
K1
K1
S2
K1
2
Y1
3
Y1
S1
K1
K1
S2
K1
-
Y1
-
57
S3
+
S1
S2
Y2
3
S2
Kc
Y1
S3
S4
5
Y1
Y2
Kc
Kcr
58
S3
+
S1
13
13
14
14
S2
K1
11
14
K1
21
13
24
14
S3
11
K1
21
21
24
22
S2
Kc 12
13
S4 14
Y1
3
11
K2 12
K1
Y1
K2
Kc
Kcr
59
13
S1
11
K2
Y2
3
Y1
K1
14
Y1
11
S2
14
13
21
K2
24
S3
11
12
12
K1
14
31
K2
34
11
S1
Y2
S4
12
K2
60
11
S0
12
13
S1
Y1
14
11
K1
21
K1
14
S2
24
11
K2
K1
12
Y1
K2
61
Circuito 08
Soluo A
11
S3
14 12
Y1
13
S1
14
11
13
S2
14
K1
14
11
K2
14
12
K4
12
24
21
K2
24
11
K3
K1
K2
K3
21
21
K1
K4
12
Y2
K4
K5
11
S3
24
14
11
11
12
S4
31
21
K5
24
K5
34
21
K6
S5
24
S6
12
13
14
31
K6
34
11
12
11
K6
Y1
12
K5
Y2
K6
62
11
S3
S0
14 12
S1
11
12
13
13
14
S2 14
K1
K4
11
14
11
12
K2
11
14
K1
K2
Y1
1
24
K4
21
24
K4
K1
K2
K3
K4
31
34
11
S3
11
21
K5
24
11
K3
21
12
14
K5
21
24
11
S4
12
12
Y1
K5
63
13
S1
K1
14
34
11
11
21
11
21
21
K1 14
K3 12
K3 24
K2 14
K2 24
K4 22
11
21
K4 12
K4 22
Y1
3
31
41
31
K3
34
K3
44
5
K1
K2
K4
K3
Y1
64
Circuito 10
S2
S3
S5
Soluo A
4
Y2
13
S1
K1
14
11
K2
Y1
Y3
3
21
S3
K2
14
11
K3
12
K1
Y3
Y4
11
S2
22
Y2
S5
K3
24
21
11
S1
K2
K3
24
21
12
21
S4
K1
12
22
Y4
Y1
65
S4
S2
S5
S3
Soluo B
4
Y2
13
14
11
21
K1 14
11
11
21
K2 14
K3 14
K3 24
S2
K1 24
11
11
K4 12
K5 12
K1
Y1
K2
K3
S3
Y1
S1
S4
11
S5
Y2
K4
12
K5
66
Circuito 10
S3
S2
S4
Soluo C
Y1
Y3
Y2
3
4
Y4
+
Y1
S2
Y2
S3
Y3
S4
Y4
S1
67
K1
K1
+
K1
K1
II
II
K1
K1
II
68
+
K1
+
K1
K1
K1
III
III
K2
K2
K2
II
II
+
K1
K2
K1
K1
III
K2
K2
II
K1
III
K2
K2
II
69
+
K1
K2
K3
K1
+
K1
IV
K2
K2
K3
K3
II
K3
III
K2
K1
IV
II
III
+
K1
K2
K3
K3
K2
K1
IV
II
III
70
+
K1
K2
K3
K3
K2
K1
+
K1
IV
K2
II
III
K3
K3
K2
K1
IV
II
III
71
+
K1
K2
K3
K4
K1
+
K1
K2
K2
K3
K3
II
K4
III
K4
K3
K2
K1
V
I
II
III
K4
IV
IV
+
+
K1
K2
K3
K4
K4
K3
K2
K1
V
I
II
III
IV
72
+
K1
K2
K3
K4
K1
+
K1
K2
K2
K3
K3
II
K4
K4
III
K2
K3
K1
V
I
II
K4
III
IV
IV
+
+
K1
K2
K3
K4
K4
K3
K2
K1
V
I
II
III
IV
73
+
K1
K2
K3
K4
K5
K1
K2
VI
K1
K2
K3
K3
II
K4
K4
III
K5
IV
K5
K1
K2
K3
II
K4
III
K5
IV
V
+
V
+
K1
K2
K3
K4
K5
K5
K4
K3
K2
K1
VI
K1
K2
I
K3
II
K4
III
IV
V
VI
K5
K5
K4
K3
K2
K1
VI
I
II
III
IV
V
74
+
K1
K2
K3
K4
K5
K1
K2
+
K1
VI
K2
K3
K3
II
K4
K4
III
K5
K5
IV
K4
K5
K3
K2
K1
VI
I
II
III
IV
V
V
+
+
K1
K2
K3
K4
K5
K5
K4
K3
K2
K1
VI
I
II
III
IV
V
75
S2
Y1
2
Y2
21
K1
14
S2
22
S3
Y3
14
I
13
14
13
S1
Y1
S5
Y4
12
K1
14
13
11
14
13
13
II
Y2
Y4
3
13
K1
S4
Y3
S5
S4
14
K1
S3
Circuito 11
76
S2
S5
S3
S4
Fixao
4
Y2
Y1
3
Usinagem
13
S1
14
14
Y3
Y4
3
1
11
K1
31
21
K1
K1
24
32
11
11
S3
K1
S2
12
Y1
Y3
S5
12
II
13
13
14
S4 14
Y4
Y2
-
77
S2
2
Y2
Y1
3
S5
Y4
+
S1
13
14
K1
11
14
K1
S4
K1
24
S2
12
Y6
3
21
S3
Y5
31
32
31
Setor I
11
S6
Y3
S4
S7
13
14
S3
32
Setor I I
13
13
14
S5 14
13
S7 14
Y1
Y5
Y3
Y4
Y6
Y2
-
K1
78
13
14
K6
K1
11
13
14
14
S2
13
S3 14
11
K6
12
K2
Y4
3
13
11
11
13
14
14 K5
14 K3
14
14
S5
21
21
21
24
K2 24
K3 24
31
41
K1 34 K1 42
31
21
K5 22
41
K3 34 K3 42
Setor IV
IV
41
K2 34 K2 42
31
S4
Y3
11
S4
S5
2
Y2
Y1
S1
S2
Circuito 14
II
Setor I
Setor II
III
Setor III
51
61
11
51
51
21
K3 52 K3 64 K4 14 K1 54 K2 52 K4 24
K1
K4
K2
K5
K3
K6
Y1
Y3
Y2
Y4
79
Circuito 15
S3
S2
S5
S4
Soluo A
+
S1
14
K1
14
13
S2
14
11
K5
K1
12
11
K2
14
13
S3
21
K1
K2
24
14
13
11
K3
14
S4
14
K3
24
K4
14
K3
K4
24
31
13
11
S5
K1
14
K4
K5
31
K3
34
31
21
21
21
K2
K2
24
Y1
34
31
K4
32
32
Y2
11
13
Y2
Y1
80
Circuito 15
S3
S2
S5
S4
Soluo B
Y1
Y2
3
11
13
S1
14
K1
14
14
11
K5 12
K1
11
13
S2
K2
14
S3
K2
14
13
11
14
S4
21
K2
K3
Y4
3
K3
24
Y3
13
21
K1 24
14
14
S5
K4
24
31
K1
14
21
21
K3
13
11
K4
K4
K5
31
41
K2
34
44
K3
24
Y1
34
44
31
31
K2
41
K4
K4
32
Y2
Y3
32
Y4
81
Soluo A
S5
S2
S4
S3
A
Fixao
13
14
11
K1
14
14
11
K5 12
K1
11
13
S2
K2
14
K2
24
11
13
S3
14
K1
14
K2
K3
24
Usinagem
11
13
S4
14
K4
14
13
S5
K3
K4
24
31
K1
14
21
21
21
21
K1
Y2
Y1
S1
K4
K5
31
K2
34
31
K4
24
Y1
34
31
K3
32
32
Y2
82
Soluo B
S5
S2
S4
S3
A
Fixao
B
Y2
Y1
3
11
13
S1
14
K1
13
S2
14
14
11
K5
K1
12
14
14
K2
24
13
11
13
S3
K3
14
S4 14
21
K2
K3
24
11
K4
14
13
S5
K4
24
14
K4
K5
31
31
K1
21
21
K3
Usinagem
Y4
3
21
K1
Y3
11
K2
K2
34
K4
Y1
34
K4
44
44
31
31
24
41
41
K3
K3
32
Y3
32
Y4
Y2
83
Soluo A
S7
S2
Y1
13
K1
14
13
11
S2
K2
14
14
13
11
S3
K3
14
14
11
13
S4
K4
14
14
Y3
S3
S6
Y2
3
S1
S4
S5
13
11
14
S5 14
K5
13
11
14
S7 14
31
K1
31
31
K2
34
K3
34
Circuito 17
34
13
S6 14
K1
12
21
K1
K2
24
21
K2
K3
24
21
K3
K4
24
21
21
K4
K5
24
K5
K6
24
31
K5
Y1
32
41
31
K4
Y3
32
K4
42
Y2
11
K6
84
Soluo B
S7
Y2
3
13
14
K1
11
14
13
S2
14
K2
11
14
13
S3
14
Y3
3
13
11
14
S4
14
K4
13
11
14
S5 14
13
K2
14
Y5
Y6
13
11
31
S7 14
K4
K4
34
41
31
K1
S3
S6
2
Y4
K3
S4
S5
Y1
S1
S2
41
K5
44
44
34
Circuito 17
S6 14
K1
12
21
K1
K2
24
21
K2
K3
24
K3
K4
21
24
K4
21
24
K5
K5
21
24
K6
31
K5
Y1
32
31
K2
Y5
34
31
K3
Y3
34
Y4
Y6
Y2
11
K6
85
Soluo A
S4
S2
4
Y2
13
S1
14
K7
K1
K1
11
14
13
S2 14
K8
11
14
K2
11
14
13
S3 14
11
21
21
12
K1 24
K2 24
K8
K2
K3
K3
13
11
14
S4 14
K9
11
14
K4
11
14
K8
21
K3
K9
K4
24
21
24
K5
11
13
14
14
S5
K5
24
K6
11
14
K9
21
21
K4
K5
K6
24
21
24
K1
21
K6
K7
24
Y1
K3
31
34
31
32
K4
K6
31
34
31
32
31
K2
Y1
S3
S5
34
K5
31
32
Y2
86
S4
S2
4
Y2
Y1
13
14
K7
K1
K1
11
13
14
S2 14
11
11
K8
K1
12
K8
K2
14
21
24
11
K2
13
14 S3 14
K2
K3
K3
11
13
14
S4 14
21
11
K9
K3
24
K9
K4
14
Y4
3
21
24
11
K4
14
Y3
3 5
1
S1
21
K8
K4
K5
24
21
24
K5
11
13
14
S5 14
K5
K6
21
24
14
21
11
K6
S3
S5
K9
K6
K7
24
21
24
31
K1
K3
Y1
34
31
32
31
31
K4
K6
34
31
32
K2
K5
Y3
34
31
32
31
K3
K4
Y2
34
31
41
K6
44
41
K5
44
32
Y4
Soluo B
Circuito 18
87