Prof.As.Dr.

Agim BINAJ
Lenda: Konceptet e kontabilitetit
Tema V-te: Inventaret, aktivet biologjike dhe
Leksioni 8

kontabiliteti i tyre

N vmndje pr studentt.
Si t dalim mir n lndn e kontabilitetit
Un do tju tregoj sekrete q pedagogt e tyre rrall ua tregojn
studentve. Prandaj ky seksion emrtohet Vetm pr studentt.
Nse pedagogt zbulojn se un u kam treguar kto sekrete, me
siguri do t ket shum letra pr pyetje t ndryshme.
Marrja e notave t mira nuk sht nj shtje fati. Nuk ka asnj
sekret pr kt. Gjithashtu, nuk sht sekret se kryerja e detyrave
(n koh), vajtja n klas (rregullisht), gjumi dhe ushtrimet e
mjaftueshme, t ngrnit n mnyrn e duhur dhe studimi gjat
gjith semestrit (dhe jo vetm n kohn e provimit) do ti
prmirsojn notat tuaja. Por kjo sht pun e vshtir. Kshtu, ajo
q ju dshironi sht mnyra pr t marr nota m t mira duke
mos punuar shum, apo jo? Mir, kini mndjen-sekreti sht t
punoni me zgjuarsi! Nuk sht e njjt me t qnit i zgjuar, e cila
sht nj shtje fati. Ktu jepet sesi t punoni me zgjuarsi.

Hapi 1: Prcaktoni prse lnda e kontabilitetit sht e rndsishme

pr ju. S pari, mendoni prse po e bni kt lnd. Cilat jan qllimet tuaja? A
ju intereson me t vrtet kjo lnd? A keni motivim t fort pr t msuar mbi
kontabilitetin? Mbase n listn tuaj t karrierrs kontabilisti vjen menjher n
fund. Mbase synimi juaj sht t bni shum para. Ose, mbase vini n
universitet pr t kaluar kohn derisa t trashgoni pasurin e familjes. N do
rast kjo lnd sht hartuar pr ju. Nj nga mnyrat m t sigurta pr t pasur 1
million dollar sht q t filloni me dhjet milion dhe t mos dini asgj nga
kontabiliteti dhe drejtimi i biznesit. Nse ju nuk trashgoni asnj pasuri, ju nuk
do t bheni i pasur pa ditur t flisni gjuhn e biznesit. Kontabiliteti sht
gjuha! Mbase ju dshironi t filloni nj pun m t mir, por jeni i sigurt se nuk
dshironi q t jeni kontabilist. Shum mir! Kjo lnd nuk do tju bj kontabilist.
Ajo do tju ndihmoj q t kuptoni disa nga ritualet mistike t kontabilitetit q
jokontabilistve shpesh u duken t ngatrruara. fardo lloj pozite drejtimi do t
keni n ndonj organizat, t jini t sigurt q do t keni pun me kontabilistt
dhe me informacionin kontabl. Ju duhet ta dini se ata mund t ken nj ndikim
t madh n jetn tuaj. Shum organizata e prdorin informacionin kontabl pr
t vlersuar punonjsit e tyre pr pagat dhe n vendimet pr ngritjen e
punonjsve n prgjegjsi. Ju duhet t kuptoni sesi ta interpretoni kt
informacion. Ju mbase mund t kuptoni se kontabiliteti nuk sht ai q mendoni.
Pavarsisht nga fakti, nse ju do ta doni apo urreni kontabilitetin, vendosni se ajo
ka do t merrni nga kjo lnd do t jet e dobishme pr ju.

Hapi 2: Zbuloni at q pedagogu juaj pret nga ju pr kt lnd.

M pas verifikojeni kt me pedagogun tuaj. Nse jeni me fat, pedagogu
juaj do t jet i ndjeshm, i dashur, i kujdesshm, me sens humori, i
shkatht, i plqen q ti msoj t tjert dhe dshiron q ju t dilni mir n
kurs. Nse pedagogu juaj sht m normal (dhe m pak i prsosur), mbani
mend, se pedagogu mbetet pedagog. Dhe si pedagog, ai ka pushtet mbi
jetn tuaj. Kshtu q, zbuloni se far pret pret jush. Cilat jan qllimet e tij
pr lndn? far dshiron q ju t dini ose t jeni t aft t bni pasi t
prfundoni lndn? Mbase ai do tjua tregoj (shenj e mir), por nse se
bn, pyeteni. Ju duhet t thoni: Profesor Cilido-qoft-emri juaj (do t ishte
m mir q t prdorej emri i duhur), far sht e pakndshme n kt
lnd? ky sht nj zhargon edukimi pr cilat jan qllimet e ksaj
lnde? Kjo mund t trheq vmendjen e saj, dhe ti jap asaj nj ose dy
minuta pr tu menduar. Ju mbase mund t prisni deri n takimin tjetr t
klass pr t marr prgjigjen tuaj. Sigurohuni q ju dhe pedagogu juaj t
kuptoni qllimet e njri-tjetrit. Disa pedagog kontabiliteti presin q t
gjith studentt t bhen kontabilist. Nse ju keni nj pedagog t till,
bjeni t qart. i thoni pedagogut tuaj Nuk e kam n plan t bhem
llogaritar (Sigurohuni q t shtoni prapashtesn tar, ose mund t merrni
nj marrveshje t shpejt)zbuloni se far ka n kt lnd pr ju.

Hapi 3: Zbuloni se si do t vlersoheni. Tani, zbuloni se si do t vlersoheni. Si teston

pedagogu juaj? A sht ai tip i vshtir i llojit: Cila sht fjala e treta n rreshtin e peste n
fajen 211? Ose, a shikon ai t prgjithshmen, me an t pyetjeve: Shpjegoni sesi kontabiliteti
ishte instrument n negocimin e traktatit t treta t Versajs n 1623. A prpiqet ai pr
hamendsime, ose a jan prgjigjet e shkurtra pikat e tij t dobta? Cilado qoft metoda, ju
duhet t dini se far pritet nga ju dhe sesi kto pritje kalohen n nota. Nganjher do t gjeni
ndonj pedagog ku prtjet t mos jen t njjta me mnyrn sesi ai teston dhe vlerson.
Prandaj ju duhet t kuptoni si pritjet e pedagogut dhe vlersimet. Nse ato nuk duket se jan
t qndrueshme, ather duhet t prcaktoni se far pret pedagogu n t vrtet.
Hapi 4: Msoni at q sht e rndsishme. Zbuloni se far ju duhet q t prmbushni
qllimet tuaja dhe pritjet e pedagogve. Nj msim i madh q ju duhet t msoni, nse nuk e
keni br, sht far merrni nga kontabiliteti (dhe pothuajse do gj tjetr) varet nga ajo q
ju silln n t.Qndrimi juaj sht i rndsishm. Nse vendosni se dika ia vlen t msohet,
ju do t gjeni mnyrn pr ta msuar at. Jo se ju duhet ta msoni at, por se ju dshironi
ta bni. Dshiroj sht pjesa m e madhe e t punuarit n mnyr t zgjuar.
Dshira pr t msuar do t bj nj rrug t gjat duke ju ndihmuar t merrni rezultate t
mira. Fatkeqsisht, ajo nuk do t jet e mjaftueshme derisa ajo q ju dshironi t msoni t
jet gjithashtu ajo q pedagogu juaj dshiron q ju t msoni. Prandaj, duhet t siguroheni q
ju dhe pedagogu juaj t jeni n t njjtn gjatsi vale. Nse nuk jeni ather flisni me njrit
tjetrin. Zbuloni prse pedagogu juaj ka nj pikpamje tjetr. Ju mund t ndryshoni mendimin
tuaj mbi at q sht e rndsishme. Prcaktoni sesi t prqndroni prpjekjet tuaja. Jo
gjithka n kt libr ose leksion ka t njjtn rndsi. Prqndrohuni n at q sht m e
rndsishme pr ju dhe pedagogun tuaj.

Hapi 5: Komunikoni me pedagogun tuaj. Prpiquni t kujtoni se pedagogu juaj sht nj

person. Edhe autort e ktij libri jan njerz. Ne kemi gra, fmij dhe miq. Shumica e
pedagogve dshirojn me t vrtet q ju t ecni prpara, por ne kemi nevoj pr ndihmn
tuaj. Pedagogt nuk din gjithka. N veanti, ne nuk mund t lexojm mendjen tuaj. Ju duhet
t lejoni pedagogun tuaj t dij nse keni ndonj problem pr t kuptuar materialin q ju prisni
pr t msuar, duke zbuluar at q pedagogu pret prej jush, ose t zbuloni sesi t pregatiteni
pr testet dhe detyrat e tjera. Flisni me pedagogun tuaj mbi problemet q keni me kt lnd.
Mbani parasysh se pedagogu sht qnie njerzore.
Ky sht fakulteti juaj. Ministria e mbrojtjes paguan pr t. Mos lini asknd q t pengoj q
parat e paguara nga Ministria e Mbrojtjes t hidhen n plehra. T punuarit me zgjuarsi
nnkupton t prcaktoni se far sht e rndsishme dhe t prqndroni vmendjen dhe
prpjekjet tuaja n kto gjra. M pas, mos hiqni vmendjen nga synimet tuaja. Nse keni
ndonj problem prballuni me t. Nse nuk kuptoni dika n klas ose n libr, bni pyetje.
Nse keni frik t bni pyetje idiote n klas, mbani mend m mir t dukesh idiot
n klas sesa t dukesh idiot n provim. Nse mendoni se nuk po kapni pikat kye, flisni
me pedagogun tuaj. Nse dshironi t msoni, ju mund ta bni at.
Kjo sht e gjitha. Prpiquni. Ne mendojm se kshtu lnda e kontabilitetit do t duket m e
kndshme dhe eksperienca m fitimprurse. Sigurisht, ju mund t prpiqeni t kryeni detyrat,
t shkoni n klas, t bni gjum dhe ushtrime t mjaftueshme, t hani mjaftueshm dhe t
studioni gjat gjith semestrit. Ato n prgjithsi ndihmojn, megjithse jan t vshtira.
Urimet m t mira, jo vetm n kt lnd, por edhe n lndt e tjera, gjat gjith jets, pr t
pregatitur at kapital njerzor t konkurueshm n treg me vendet e zhvilluara. Sot, n bot
ngulet kmb shum n filozofin e nj formimi profesional e civil sa m polivalent duke nxitur
dhe krijuar mentalitetin q t msohemi t msojm gjat gjith jets.

ORGANIZIMI I KTIJ leksioni

INVENTART DHE AKTIVET

BIOLOGJIKE,
EVIDENCA KONTABL E
GJENDJEVE

Prkufizimi i
inventarve
dhe evidenca
kontabl e tij

Metoda e
vlersimit t
gjendjeve t
inventarit

Kontabili
zimi n
llogarit
e
rezultatit

Caktimi
i kostos
s
inventa
rve

Prkufizimi i
akt. biologj
dhe evidenca
kontabl e
tyre

Klasifikimi n
llogari
Metoda
e
mbajtjes
s
evidencs
kontabl
Metoda
e
inventarit
periodik
Metoda
e
inventarit
t
vazhdueshm

Vlersimi
i
aktiveve
t
identifikueshm
Vlersimi
i
aktiveve
t
paidentifikueshm
Metoda FIFO
Metoda LIFO
Metoda mesatares
s ponderuar
Prcaktimi i vlers
s
realizueshme
neto
Provizione pr

Sistemi i
shpenzim
eve
t
tjera
Kontabili
zimi
i
zhvlersi
meve
Kontabili
zimi
i
aktiveve
biologjike

Zhvler
simi
i
inventar
ve
Mosnjo
hja
n
bilanc e
inventar
ve dhe
akitveve
biologjik
e

Klasifikimi
i
aktiveve
biologjike
Evidenca
kontabl e
tyre

Lndt e para dhe materialet ndihmse.

Lndt e para jan ato substanca ose sende q prbjn bazn lndore
t produktit t gatshm si p.sh: lkura n prodhimin e kpucve, druri n
prodhimin e mobiljeve, prodhimet bujqsore n industrin ushqimore, etj.
Materialet ndihmse jan jan ato substanca ose sende q ndihmojn
ose krijojn kushte pr krijimin e produktit t gatshm, p.sh: mastii,
astart, thumbat n prodhimin e kpucve, etj. ato u japin produkteve
veti t caktuara fiziko-kimike, por nuk prbjn bazn lndore t produktit
t prodhuar.
Prodhimet dhe punimet n proes jan produkte ose punime q jan
duke u realizuar por nuk kan arritur stadin prfundimtar t prpunimit.
Inventarizimi i tyre n fund t periudhs kontabile prcakton madhsin
q ato kan.
Objekte inventari jan objekte t cilat kan karakteristika t aktiveve t
qndrueshme (prdorim mbi nj vit) por meqnse kan vler t vogl
prfshihen tek inventart si:
Ambalazhimi i kthyeshm (arka, fui, etj);
Inventar i imt (pinca, sharra, mushama, etj).
Produkte t gatshme jan produkte t cilat plotsojn kto kushte:
Ka prfunduar cikli i plot i prodhimit t tyre;
Plotsojn standarte t caktuar (jan t kontrolluara cilsisht);
Jan gati pr shitje.

T tilla jan kpuct (n industrin e kpucve), mobiljet, kosi, djathi, gjalpi (n industrin e
prpunimit), etj.
Gjysm produkte jan produkte t cilat kan kaluar disa faza prpunimi por mund t shiten
pa prfunduar cikli i plot i prodhimit t tyre. T tilla jan gjysm produkte t mishit (qoft),
etj.
Mbeturinat jan mbetje t proeseve teknike e teknologjike t cilat njsia ekonomike mund
t`i shes.
Mallrat jan inventar tipik t shitsve me pakic ose shumic. Ato blihen dhe mbahen pr
rishitje duke br ose jo ndryshime t vogla n to (ambalazhim) ej.
Pronat e paluajtshme (si toka, ndrtesa, etj). Ato blihen pr rishitje dhe prfshihen n
inventar. Ndrsa pronat e paluajtshme q mbahen n proesin e prodhimit pr qllime
administrative njihen si aktive t qndrueshme t trupzuara.
1.1 Klasifikimi n llogari.
Nga pikpamja pasurore pr regjistrimin n llogari t gjendjeve t inventarit prdoret klasa 3
e Planit Kontabl kurse nga pikpamja e kostos s blerjes dhe prpunimit t tyre shrbejn
llogarit e t ardhurave e shpenzimeve (llog. 601 608 dhe 713 714 pr ndryshimin e
gjendjeve t prodhimit t gatshm dhe atij n proes).
Pr klasifikimin n kontabilitet t gjendjeve t inventarit prdoren dy kritere:
sipas natyrs s sendeve dhe shrbimeve,
sipas rendit kronologjik t ciklit t shfrytzimit.

Kshtu kemi grup llogarit e mposhtme:

31 Materiale
32 Materialet e konsumueshme objekte inventari (ambalazhet,
investimet.)
33 Prodhime, punime n proes
34 Produkte (t gatshme, t ndrmjetme, nnprodukte, mbeturina)
35 Mallra
36 Gj e gjall n rritje e majmeri
37 Gjendje t pambrritura ose pran t tretve (mallra n udhtim).
Llogarit 38 dhe 39 jan mbajtur pr qllime korrigjimi t vlersimit t
gjendjes s inventarve. Kshtu llogaria 38 Diferenca nga imimet e
magazinimit pasqyron si diferencat faktike t mimeve t daljes kundrejt
nj mimi t fiksuar m par t quajtur mimi i magazins edhe
ngurtsimin prkats t shpenzimeve t lidhura me stokun pr gjendjen e
tij n fund t
periudhs ushtrimore. Llogaria 39 Shuma t
parashikuara pr zhvlersim pasqyron provizionet e krijuara pr
zhvlersimin faktik t stokut ndaj vlersimit fillestar historik (shih
shembullin 1).
1.2 Metodat e mbajtjes s kontabilitetit.
N Planin Kontabl prcaktohen dy metoda t mbajtjes s kontabilitetit t
inventareve:
1. Metoda e inventarit t vazhdueshm
2. Metoda e inventarit periodik.

Sipas metods s par regjistrimi i hyrje daljeve n magazinn e

stokut bhet pr do rast t veant duke i azhornuar llogarit prkatse
t stokut si m lart n do moment. Mbetja debitore e tyre n fund t
periudhave t fardoshme dhe t asaj ushtrimore tregon gjendjen fizike
t stokut n magazin t vlersuar sipas nj prej kritereve t pranuara.
Kjo sht mnyra m e sigurt pr administrimin e gjendjeve t inventarit
dhe m e rekomanduar sidomos pr artikujt me vler e me risk m t
madh prvetsimi. Rekomandohet gjithashtu n kushtet e mbajtjes s
kontabilitetit t kompjuterizuar t gjendjes s magazins dhe pr artikujt
n lloj t kufizuar dhe n sasi t mdha.
Pr vlersimin e hyrje daljeve nj nga metodat m t thjeshta t
evidentimit sht ajo me mimet fikse t magazinimit t prcaktuar me
metodn e nj mimi mesatar blerjeje apo me kosto t planifikuar.
Sipas metods s dyt mbahen n debi t llogarive inventariale vetm
vlerat e gjendjeve n fund t periudhave t caktuara t prcaktuara n
baz t ineventarve fizik.
N kt rast llogarit e stokut nuk prdoren si llogari magazine por si
llogari q pasqyrojn n periudha t caktuara gjendjet inventariale n
fund t ushtrimit duke e kaluar shtesn ose paksimin prkats t
gjendjes n t ardhura ose shpenzime.
Kjo mnyr ka avantazhin e thjeshtsis se regjistrimeve kontabl por
nuk siguron miradministrimin e vlerave materiale. Prdorimi i saj sht i
pashmangshm n njsit e shitjes me pakic ose n prodhimin e vogl
artizanal.

Shembull 1
Lvizjet n stokun e artikullit vaj n magazinn e nj pik shitjeje me shumic gjat periudhs ushtrimore
paraqiten:
Hyrjet:
sasia mimi
vlefta
M dat 01.01.200X jan gjendje
200
50
10.000
Gjat muajit janar jan
br hyrje 05.01.200X
110
55
6.050
10.01.200X
100
53
5.300
14.01.200X
50
54
2.700
16.01.200X
5
52
260
Ghithsej hyrje
265
Daljet:
Gjat muajit janar jan
Br dalje 02.01.200X
09.01.200X
18.01.200X
Gjithsej dalje
300

100
150
50

50
50
50

5.000
7.500
2.500

Gjendja m 31.01.200X (200 + 265 300) = 165 shishe

Faturat e transportit t paguara m 31/01 pr mallin e qarkulluar gjat
muajit arrijn 7.500 lek. Gjendja e llogaris 38Diferenca mimi n elje t
ushtrimit ka qn 4.000 lek.

Krkohet:
1. T bhen kontabilizimet :
me metodn e inventarit t vazhdueshm
me metodn e inventarit periodik
2. T prcaktohet gjendja e mallrave n fund.
Zgjidhje:
Pika 1
a) Sipas ksaj metode kontabilizimet bhen sipas datave t rrjedhs s
inventarit n magazin. Konkretisht:
Nr. llog
Emrtimi i logarive
603
35x

Ndryshimi i gjendjes s mallrave

Mallra

38x

Diferenca mim magazin

603
35x

5.500
550
6.050
7.500

Mallra

35x

Mallra

38x

Diferenca mim magazin

603

5.000

Ndryshimi i gjendjes s mallrave

Ndryshimi i gjendjes s mallrave

Ndryshimi i gjendjes s mallrave

Krediti

5.000

Mallra

35x
603

Debiti

7.500
5.000
300
5.300

Nr. llog

Emrtimi i logarive

35x

Mallra

38x

Diferenca mim magazin

603
38x

Diferenca mim magazin

35x

200

Ndryshimi i gjendjes s mallrave

Mallra

603

Krediti

2.500

35x
603

Debiti

2.700
250
10

Ndryshimi i gjendjes s mallrave

Ndryshimi i gjendjes s mallrave

260
2.500

Mallra

627

Shpenzime transporti

512

Banka

Zgjidhja n mnyr informatike:

2.500
7.500
7.500

N kt mnyr llogaria e magazins paraqitet e debituar pr hyrjet

13.250 lek dhe e kredituar pr daljet 15.000 lek gjat periudhs duke
mbajtur t njjtin mim magazine (50 lek/shishe) kurse gjith diferencat
midis mimit real dhe atij t fiksuar grumbullohen n llogarin 38 (1.060
lek). Kshtu pr t gjetur vleftn reale t mallit n magazin duhet t
llogarisim pjesn e diferencave t mimit dhe t shpenzimeve t tjera q
u takojn mallrave gjendje n fund t periudhave t caktuara.
Pr t llogaritur nj kosto t plot marrjeje t artikullit kalojm fillimisht
shpenzimet e transportit n llogarin 38 Diferenca t mimeve t
magazinimit duke e debituar kt llogari n kredi t llogaris
shpenzimeve t transportit 627 pr 7.500 lek
Kalkulojm pjesn e diferencave t mimit dhe t shpenzimeve t
transportit q u takojn mallrave gjendje n fund t periudhs ushtrimore,
kur diferencat e mimit jan 1.060 lek:
- Pr diferencat e mimit:

(4.000 + 1060) x 8.250 = 1.795,50 lek

(465 x 50)

- Pr shpenzimet e transportit: 7500 x 8.250 = 4.670 lek

(265 x 50)
Gjendja e llogaris 38 n fund t periudhs do mbetet 6.465,50 lek (4.670
+1.795,5).
Pr t`u kredituar llogaria 38 Diferenca mimi 6.094.5 lek [(4.000 + 1.060
+ 7.500) (4.670 + 1795,5)] pr t ciln do t bhet artilkulli kontabl:

Ditari

Nr. llog
603

Emrtimi i llogarive

Debiti

Ndryshimi i gjendjes s mallrave

38x

Krediti

6,095

Diferenca mimi t magazines

6,095

Kshtu n bilancin vrtetues do t figurojn kto llogari me gjendjet si

m posht:
N aktiv :

llogaria 35x Mallra

Llogaria 38x Diferenca mimi
Llogaria 603 Ndryshimi i gjendj.

8.250,-- lek
6.465,50 lek
6.784,50 lek.

b) Me metodn e inventarit periodik.

Gjendja n fillim

llogaria 35 Mallra
10.000, - - lek
Llogaria 38 Diferenc. mimi
4.000, - - lek
Gjendja n fund shishe
165 x 50 = 8.250 lek.

Veprimet kontabl n ditar do t paraqiten:

Ditari

Nr. llog
603

Emrtimi i logarive
Ndryshimi i gjendjes s mallrave

35x

Mallra

38x

Diferenca mim magazin

35x
603
627
512

Mallra

Debiti

Krediti

14.000
10.000
4.000
8.250

Ndryshimi i gjendjes s mallrave

Shpenzime transporti

8.250
7.500

Banka

38x

Diferenca mim magazine

627

Shpenzime transporti

7.500
7.500
7.500

kalim i shp. transporit n llogarin e

diferencave t mimeve
603
38x

Ndryshimi i gjendjes s mallrave

2.930

Diferenca mim magazin

2.930

Shpenz. transportit pr gjendjen jan 4,670

Dif. Pr shpenz. Transportit t mallrave t
shitur, pr kreditim (7,500- 4,670) = 2,930
35x

Mallra

38x

Diferenca mim magazine

603

Ndryshimi i gjendjes s mallrave

250
10
260

Gjendjet e llogarive n fjal n bilancin e 31 janarit:

N aktiv:
llogaria 35x Mallra 8.250,- - lek
Llogaria 38x Diferenca mimi
4.670,- - lek
Llogaria 603 Ndryshim i gjendjes.
8.680,- - lek.
Pra si shihet metoda e inventarit t vazhdueshm sht m e sakt.
shtja 2-t. Metodat e vlersimit t gjendjeve t inventarve.
Dallohen dy kategori vlersimesh t veanta:
pr inventart e bra hyrje.
pr daljet nga magazina.
Inventart maten fillimisht me kosto.
Kostoja e gjendjeve t inventarit duhet t prfshij trsin e kostove t blerjes, t transformimit (t
prpunimit) dhe t tjera deri n sjelljen e elementit prkats n vendin dhe gjendjen n t ciln duhet t jet.
N koston e blerjes prfshihen kta elelment:
mimi i blerjes
minus zbritjet e prfituara n mimin e blerjes (marzhet e
rabatet)
plus shpenzimet e tjera t blerjes pr ti uar ato n gjendjen
dhe vendodhjen e tyre aktuale t cilat ndahen m tej n:
t brendshme
t jashtme.

Prfshihen n kostot e jashtme kta element:

shpenzimet pr komisione e ndrmjetsime t lidhura me blerjet
shpenzimet e tranzitit
shpenzimet e transportit dhe t sigurimit t kryer prej t tertve
shpenzimet doganore
shpenzimet pr tatime e taksa t parimbursueshme.
N kostot e brndshme prfshihen:
- transporti e ngarkim- shkarkimi i kryer me mjetet e veta.
dhe nuk prfshihen kta element:
shpenzimet pr funksionin e furnizimit t tilla si ato pr seleksionimin e
ofertave, tenderave, hartimin e kontratave, brjen e pororsive, kontrollin e
pranimit, etj.
shpenzimet pas hyrjes
shpenzimet financiare si interesat pr kredit tregtare t marra pr blerjet,
etj.
N kostot e transformimit (prodhimit) prfshihen zakonisht kta element:
kostoja e materialeve t harxhuara;
shpenzimet direkte;
shpenzimet indirekte;
shpenzimet indirekte q mund t`i lidhen n mnyr t arsyeshme
prodhimit t nj produkti ose shrbimi t kryer.

Pr kto t fundit bhet ky interpretim:

Ato n parim prjashtohen nga kostoja e prodhimit dhe sidomos nga kostoja e gjendjeve n
mbyllje t ushtrimit. Vetm pr raste t veanta t justifikuara nga specifikat e veprimtaris
q mund t prfshihen n koston e prodhimit dhe sidomos t gjendjeve. Kshtu psh:
shpenzimet e administrimit t prgjithshm (aparatit qndror t
njsis) nuk
prfshihen n kostot e prodhimit.
shpenzimet e administrimit t vendit t prodhimit (repart, sektor, etj.) nuk prfshihen n
koston e prodhimit vese kur ato kontribuojn direjt n sjelljen e prodhimit n gjendjen dhe
vendin ku ndodhet.
shpenzimet e jashtzakonshme prfshir ato pr gjoba, kamatvonesa e penalitete, etj. nuk
prfshihen n koston e prodhimit.
shpenzimet financiare d.m.th interesat e huave t marra pr t financuar prodhimin mund t
prfshihen n koston e prodhimit vetm kur cikli i prodhimit zgjat mbi nj vit. Si shembuj
mund t shrbejn prodhimet e stazhionimit t drurit, verrave, rritja e gjs s gjall,
ndrtimi i anijeve, etj.
si m sipr veprohet edhe pr shpenzimet e makazinimit t ktyre lloj produkteve.
Mgjithat i takon vet njsis ekonomike t vendos pr prfshirjen ose jo t shpenzimeve
t caktuara n koston e prodhimit. N do rast ajo duhet t udhhiqet nga kto parime:
nga njra an: nevoja e prcaktimit sa m realisht t marzhit t siguruar nga secili prej
produkteve, i cili del si diferenc midis mimit t shitjes dhe kostos s prodhimit.
nga ana tjetr: respektimi i parimit t kujdesit q krkon moslejimin e kalimit t
shpenzimeve apo rreziqeve pa burim t sigurt mbulimi nga nj ushtrim n ushtrimet e tjera.

Pr t br nj vlersim sa m t sakt t elementve t hyra t aktivit n formn e stokut duhet t

bhet pik s pari dallimi midis elementve t identifikueshm dhe atyre t shkrishm, dmth q, pas
hyrjes, nuk mund t identifikohen nj pr nj.
2.1 Vlersimi i elementve t identifikueshm .
Fillimisht njsia raportuese duhet t regjistroj inventarin kur e ka nn kontroll, kur pret prfitime
ekonomike prej tij dhe kostoja e tij mund t llogaritet me besueshmri. (Kostoja q u atribohet
gjendjeve t lementve t identifikueshm veas t produkteve t prodhuara ose t shrbimeve t
kryera pr nj projekt specifik t kostove t tyre individuale.)
Identifikim specifik i kostove do t thot t prcaktohen kostot specifike q u takojn elementve t
identifikueshm t gjendjeve t inventareve.
Kjo metod ka vend t prdoret pr element t identifikueshm qofshin t bler apo t prodhuar
vet. Ajo nuk mund t prdoret kur gjendja prbhet nga nj sasi e madhe elementsh t
paidentifikueshm.
Vlersimi i elementve t paidentifikueshm.
Standartit kontabilitetit parashikojn pr kt kategori stoku prdorimin e metodave t referencs
nga ligji si dhe t nj metode alternative.
- A.Si metoda refernece nga ligji jan pranuar ato te FIFO dhe t mesatares s ponderuar.
Metoda FIFO (Hyrje e par dalje e par).
Si metoda reference materialet q hyjn n stok t parat duhet t dalin t parat, e kshtu me radh.
Pra stoku i mbetur n fund t periudhs prmban elementt m t fundit t hyra n stok.

Metoda e kostos mesatare t ponderuar.

Sipas ksaj metode kostoja e do artikulli prcaktohet nga mesatarja e
ponderuar e elementve q vijojn:
- kostoja e artikujve analog n fillim
- kostoja e artikujve t bler/prodhuar gjat periudhs.
Kjo mesatare mund t llogaritet periodikisht ose pr do lvizje t re n stok,
sipas situats s veant n do njsie ekonomike.
- B.Si metod alternative e autorizuar sht pranuar metoda LIFO.
Metoda LIFO (Hyrje e fundit dalje e par).
Kjo metod supozon q elementt e stokut t blera apo t prodhuara t
fundit jan br dalje t parat.
Pr rrjedhoj gjendjet n fund t periudhave t caktuara prbhen nga
elementt m t hershm t bra hyrje n stok.
Shembull 2 Llogaritja e gjendjes s stokut
N magazinat e njsis ekonomike X gjendja e miellit t importuar nga
Italia m 1 janar t ushtrimit sht:
1.000 thas t bler me mim 400 lek/thes = 400.000 lek
M 10 janar u blen nga nj njsi ekonomike A 2.000 thas t tjer me
500 lek/thes.
M 15 janar u shitn 1.500 thas miell njsis ekonomike B n Tiran
me mim 500 lek/thes.
M 25 janar u blen me pages t mvonshme edhe 2.000 thas t tjer
me 600 lek/thes nga njsia ekonomike A pr t`u rieksportuar me 28
janar n njsin ekonomike C.

Krkohet: Llogarisni gjndjen m 31 janar pr artikullin miell sipas

metodave t njohura t vlersimit t tij:
a) me metodn LIFO
b) me metodn FIFO
c)
me metodn e mesatares s ponderuar.
Zgjidhje:
a) Metoda LIFO. Llogaritjet me kt metod bhen si vijon:
sasi mim
vlera
Gjendje 01.01.200X 1.000 400
400.000
Blerje
10.01.200X 2.000 500
1.000.000
25.01.200X 2.000 600
1.200.000
Shuma e hyrjeve
5.000 2.600.000
Dalje 15.01.200X
1.500
28.01.200X 2.000
3.500
Gjendje m 31.01.200X

1.500 njsi

Vlersimi me metodn LIFO bhet si m posht:

1.000 njsi x 400 = 400.000
500 njsi x 500 = 250.000
1.500 njsi
650.000

Ndrtojm tabeln e mposhtme:

Hyrjet

Daljet

Gjendja n fund

Data

Sasi

mimi

Vleft

01-Jan

1.000

400

400.000

400.000

10-Jan

2.000

500

1.000.000

1.400.000

15-Jan

25-Jan

2.000

1.500

600

5.000

XXX

mimi

500

Vleft

750.000

1.200.000

28-Jan

31-Jan

Sasi

2.600.000

Sasi

mimi

Vleft

1.500

650.000

3.500

1.850.000

650.000

2.000

600

1.200.000

1.500

3.500

XXX

1.950.000

1.500

650.000

b)

Metodn FIFO.

sasi
mim
Gjendje 01.01.200X 1.000
Blerje 10.01.200X
2.000
25.01.200X 2.000
Shuma e hyrjeve
5.000
Dalje

15.01.200X
28.01.200X
3.500

vlera
400
400.000
500
1.000.000
600
1.200.000
2.600.000

1.500
2.000

Gjendje m 31.01.200X

1.500 njsi

Vlersimi me metodn FIFO bhet si m posht:

1.500 njsi x 600 = 900.000

Ndrtojm tabeln e mposhtme:

Hyrjet

Daljet

Gjendja n fund

Data
Sasi

mim
i

Vleft

Sasi

mim
i

Vleft

Sasi

mimi

Vleft

01-Jan

1.000

400

400.000

400.000

10-Jan

2.000

500

1.000.000

1.400.000

15-Jan

25-Jan

2.000

600

5.000

XXX

400

400.000

500

500

250.000

1.200.000

28-Jan

31-Jan

1.000

2.600.000

1.500

750.000

3.500

1.950.000

900.000

1.500

500

750.000

500

600

300.000

1.500

3.500

XXX

1.700.000

1.500

900.000

c) Metoda e kostos mesatare t ponderuar. Ekzistojn dy mundsi t

llogaritjes s saj: pas do hyrjeje dhe ajo periodike (psh. do muaji). Le t
shohim seciln prej tyre n mnyr t njpasnjshme:
Hyrjet

Daljet

Gjendja n fund

Data

Sasi

mimi

Vleft

Sasi

mi
m
i

Vleft

Sas mim
i
i

Vleft

01-Jan

1.000

400

400.000

400.000

10-Jan

2.000

500

1.000.000

1.400.000

15-Jan
25-Jan

1.500
2.000

600

2.000
5.000

XXX

700.000

3.50
0

1.900.000

543

1.50
1.086.000
0

780.000

XXX

1.50
1.786.000
0

467

1.200.000

25-Jan
31-Jan

1.50
700.000
0

2.600.000

3.500

780.000

Kurse me metodn e dyt t llogaritjes periodike do t kishim:

KMP = 2.600.000 = 520 lek/thes
5.000
Gjendjet 1.500 thas x 520 = 780.000 lek.
Vlersimi i gjendjeve t stokut n mbyllje.
Parimi i prgjithshm i pranuar sht se vlersimi i gjendjeve n fund t ushtrimit bhet me vlern m t
vogl midis asaj t realizueshme neto dhe kostos s hyrjes. Sipas standartit t kontabilitetit n fund t vitit
njsia ekonomike duhet t marr ato me vlern m t ult midis kostos dhe vlers neto t realizueshme.
Vlera neto e realizueshme sht mimi i prllogarirjtjes i shitjes s rrjedhs normale t njsis ekonomike
minus kostot e prllogaritura t prfundimit e t shitjes.
Vlera neto e realizueshme i referohet vlers neto q njsia ekonomike pret t realizoj nga shitja e inventarit
n rrjedhn normale t aktivitetit t saj.
N vlersimin e zrave t aktivit sipas t cilit aktivet nuk duhet t figurojn n bilanc me nj vler m t lart
se sa vlera e mundshme pr t`u realizuar nga shitja ose prdorimi i tyre, duhet tzbatohet parimi i kujdesit.
2.1.1 Prcaktimi i vlers s realizueshme neto.
Kjo vler e realizueshme neto sht e barabart me mimin e shitjes n rrjedhn normale t shfrytzimit,
paksuar me kostot e vlersuara t prfundimit dhe ato t nevojshme pr shitjen.
Vlersimi i vlers s realizueshme neto mbshtetet n disa element t disponueshm n datn e vlersimit
t tilla si:

2.1.2 Provizionet pr zhvlersimin.

N rastet e rnies s vlers s realizueshme neto nn vlern me koston e blerjes
ky fenomen ekonomik nuk mund t tolerohet. N kt rast duhet t bhet
parashikimi dhe prfshirja n rezultatin e periudhs s ndodhjes s tij t
shumave prkatse t zhvlersimit t ndodhur.
Si fenomene t tilla tipike mund t prmendim:
dmtimet ose vjetrimet trsore ose pjesore.
nj ulje t madhe t mimeve t shitjes ose rritje t mdha t kostove t
prodhimit ose t shitjes s tyre.
Nuk mund t krijohen provizione pr ngjarje t prgjithshme, t papreizuara n
shum, lloj, n mundsi ndodhjeje dhe t pavrtetuara ne nj dat pas mbylljes
por me origjin n periudhn ushtrimore. Kshtu psh. nuk lejohet krijimi i
provizioneve pr trsin e produketeve t prfunduara ose n proes, apo pr
trsin e produkteve q ndodhen n t njjtin vend, apo pr ngjarje t
pasigurta. Kostot e akumuluara pr do shrbim q do t faturohen me nj mim
shitjeje t veant krahasohen me kt mim shitjeje pr t vendosur nse ka
apo jo vend pr krijimin e provizioneve.
Mgjithat n disa raste mund t gjykohet si m i prshtatshm rigrupimi i disa
elementv q kan nj raport midis tyre t till si ata q i referohen:
- t njjts linj prodhimi;
- t njjtin ose prdorime t ngjashme;
- t prodhuara ose tregtuara n t njjtn zon gjeografike;
- t vlersueshme veas nga artikujt e tjer t linjs s prodhimit.
Pr materialet e para dhe materialet e tjera, kur kto jan t destinuara t
konsumohen gjat proesit t prodhimit nuk duhet t zhvlersohen nse
produktet e gatshme n t cilat ato trupzohen shiten me nj vler m t lart
ose t barabart me koston e produkteve.

Mbajtja e provizionit pr zhvlersimin n llogari.

N fund t do periudhe kontabl kryhet nj rishikim i vlersimit t kryer me
vlern e realizueshme neto me qllim q t verifikohen rrethanat q kan
justifikuar zhvlersimin n nj moment t caktuar t elementve t aktivit. N
rast se n nj momenet t caktuar mimi aktual i tregut dhe, pr pasoj, vlera e
realizueshme neto sht rritur mbi koston historike ka vend t kryhet rimarrja e
provizionit t krijuar deri n vlern e kostos historike.
Provizionet do ti trajtojm m gjr n nj tem t vecant m posht.
shtja 3-t. Kontabilizimi n llogarit e rezultatit.
Si sht prshkruar edhe n standartet e kontabilitetit,rregulli i prgjithshm i
funksionimit t llogarive t gjendjeve t inventarit dhe t prodhimit n proes
sht se ato korrespondojn direkt me llogarit e shpenzimeve dhe t t
ardhurave, prkatsisht llogarit 603Ndryshim gjndje materiale,mallra pr
hyrje-daljet e materialveve e mallrave t blera dhe 714Ndryshim gjndje
produkte t gatshme pr hyrje-daljet e prodhimit t vet, qofshin produkte t
gatshme apo n proes.
Ky rregull sht i vlefshm pr t dy metodat e mbajtjes s ineventarit qoft pr
at t inventarit t prhershm apo pr at t inventarit periodik. I vetmi dallim
konsiston n faktin se n rastin e metods s par rregjistrimet bhen pr do
rast hyrjeje apo daljeje kurse me metodn e dytr veprimet bhen vetm me
mbylljen e periudhave ushtrimore pas kryerjes s inventarizimeve fizike.
T njjtin rregull ndjek edhe sistemi i diferencave midis vlerave kontabl dhe
atyre t nxjerra si rezultat i inventarizimit, me prjashtim t rasteve t
diferencave sasiore t cilat sistemohen n baz t shkakut nga rrjedhin sipas
normave t prcaktuara me VKM Nr 70 t vitit 1985 plotsuar me vendime t
tjera m pas.

3.1 Sistemimi i shpenzimeve t tjera q i shtohen kostos s

mallrave t blera.
Si e prmendm n shtjet e trajtuara m lart, kostos s blerjes
n origjin i shtohen edhe kostot e tjera t marrjes (si shpenzime
transporti, ngarkim-shkarkim, etj.).
Pr
t mos e ndrlikuar
teknikn e mbajtjes s llogarive t magazinave dhe llogaritjen e
mimeve t daljes s stokut sht vendosur t prdoret llogaria
38Diferenca cmimi pr kto kosto (e detajuar n me 3 e 4 shifra
sipas grupeve e zrave prkatas t materialeve) e cila ngarkohet n
fund t periudhave ushtrimore sipas llogaritjes ekstrakontabl t
zrave t shpenzimeve prkats n kredi t llogaris 603Ndryshim
gjndje materiale,mallra (pr kundrpeshn e rndimit t
shpenzimeve ushtrimore pr vleftn e tyre).
N fillim t ushtrimit t ri kjo llogari rihapet n debi t llogarive
601Lnd t para,605Mallra etj.
3.1.1 Kontabilizimi i zhvlersimeve dhe humbjeve.
Shumat e do humbjeje apo zhvlersimi duhet t`i kalohen ushtrimit
t cilit i prkasin (parimi i prkatsis ushtrimore).
Pr rimarrjen e provizioneve, kur ngjarjet pr t cilat ato ishin krijuar
nuk kan ndodhur ose efekti i ndodhjes sht m i vogl se shuma e
parashikuar, do t duhet t zbriten nga shpenzimet ushtrimore
trsisht ose pjesrisht. Kshtu llogaria e provizioneve dhe ajo e
shpenzimeve pr provizionet do t figurojn me vlern neto t tyre
n fund t priudhave ushtrimore t caktuara.

Shembull 3
N nj fabrik bluarje t drithrave ku prodhohen miell gruri e misri
kemi kto t dhna pr gjendjen e mallit stok n magazin n fillim
t vitit ushtrimor:
lnda e par misri 100 thas, mim 1.500 lek/thes , vleft
150.000 lek. mimi tregut ndrkoh kishte arritur 1.300
lek/thes gj q vrtetohet edhe gjat muajit janar me luhatje t
vogla.
produkti i gatshm miell gruri gjendja m 31/12 sht 500 thas
me vleft 1.000.000 lek. mimi i tregut me 31/12 ka arritur
2.500 lek/thes; shpenzimet e parashikuara t reklams pr
shitjet llogariten gjithsej 100.000 lek kurse firot gjat transportit
120.000 lek.
Krkesa:
a)Llogarisni, (nse ka vend), provizionet pr zhvlersim.
b)Kryeni kontabilizimet prkatse. Konsideroni rritjen e mimit n
shkurt t vitit pasardhs n nivelin 1.530 lek/thes.

Zgjidhje
Ndrtojm tabeln:
Zri

Sasit
(thas)

Llogaritje e vlers s realizueshme neto

(1)
mimi
i
tregut

Shpenzimet

Firo

tregtare

ligjor
e realizueshme

mimi

Vlefta

kontabl

kontabl

(6)

(7)

Vlera e

neto

Misr

(2)

(3)

(4)

(5)=(2-3-4)

100

1.300

1.300

1.500

150.000

500

2.500

200

240

2.060

2.000

1.000.000

Miell
Gruri

a)Si shihet pr misrin gjendje, vlera e realizueshme neto sht m e

voglse mimi kontabl (1.300 < 1.500). Vlefta q duhet provizionuar sht
(1.500 - 1.300) x 100 = 20.000 lek.
Pr miellin e grurit:
Vlefta e ralizueshme neto
ligjore

mim shitje

shpenzime tregtare

- firo

= 2.500 - 100.000 - 120.000 = 2.060 lek.

500
500

Krahasuar me mimin kontabl 2.000 lek/thes vm r se 2.060 > 2.000.

Parimi i kujdesit na detyron t mos provizionojm t ardhura t mundshme,
t pasigurta dhe t zgjedhim n vlersim m t vogln midis vlers neto t
realizueshme dhe asaj kontabl. Pra nuk ka vend krijimi i provizioneve.
b) Kontabilizimet:

Ditari

Nr. Llog

Emrtimi i llogarive

Debi

6813

Shuma t parashikuara pr zhvler. t A.

qarkulluese

20.000

391

Provizion pr zhvlersim t lnds s

par

Kredi

20.000

Kjo llogari provizioni do t figuroj n bilancin e mbylljes s

ushtrimit. N ushtrimin pasardhs ajo do t mbetet e hapur deri n
momentin kur nuk ka m vend mbajtja e provizionit.
Konkretisht rritja e mimit t misrit n shkurt mbi vet mimin
mesatar kontabl krkon rimarrjen e provizionit deri n nivelin e
krijimit t tij (plus vlerat nuk kontabilizohen). Kshtu meqnse
mimi n shkurt sht 1,550 lek/thes me 31/12, rritja sht
250lek kurse rimarrja do t bhet vetm pr 200 lek s sht
krijuar provizioni.
Veprimi kontabl:
Nr. llog
391
7813

Ditari
Emrtimi i llogarive

Debi

Kredi

Provizion pr zhvlersimin (Lnd t para) 20.000

Rimarrje e shumave t parashik.
zhvl.A. qarkulluse

20.000

Shnim : Provizionet dhe pr grupet e tjera t aktiveve do t

trajtohen n nj kapitull m vete m posht.

shtja 4-t.Caktimi i kostos s inventarve dhe kontabiliteti i tyre.

4.1 Caktimi i kostos pr prodhimet dhe kontabiliteti i tyre.
Sipas standartit t kontabilitetit, njsit ekonomike q merren me prodhim
ose produkte duhet t caktojn koston e tyre. Kostot e prodhimeve duhet t
prfshijn t gjitha kostot e blerjes, kostot e konvertimit dhe kostot q
lidhen me sjelljen e podhimeve n kushtet dhe vendodhjen aktuale. Nuk
lejojn metoda t kostos direkte ku t gjitha shpenzimet e prgjithshme
futen n kosto. Shpenzimet e prgjithshme shprndahen n koston e
prodhimeve pavarsisht se si klasifikohen ato nga njsia ekonomike.
N kostot e prodhimeve prfshihen:
a) Shpenzimet direkte.
Materialet e prodhimit
Pagat e puntorve t prodhimit
Kostot e punsimit t lidhura me punn prodhuese (pr shembull kostot
e pensioneve t puntorve dhe t sigurimeve shoqrore)
Humbjet teknike (firot) e materialeve
(b) Shpenzimet indirekte.
a)Pagat e drejtuesve dhe kostot e punsimit t tyre (sigurimet
shoqrore).
b)Pun t tjera indirekte (pagat e ndonj personeli tjetr q nuk lidhet
direkt me prodhimin)

Materiale indirekte
Qeraja, mirmbajtja, sistemi i ngrohjes, ndriimit, disa
tatime (prve tatimit mbi t ardhurat) dhe kosto t tjera
indirekte pr drejtimin e njsis ekonomike
Kostot inxhinierike, projekteve t zhvillimit
Nuk prfshihen n kostot e prodhimit kto zra:
Shpenzimet e punve krkimore
Humbjet mbi normat e lejuara teknike
Shpenzimet e shitjes
Shpenzimet e prgjithshme administrative
Shpenzimet indirekte fikse t prodhimit njihen si pjes e
kostos s tyre n baz t kapacitetit normal. Kapaciteti
normal t prodhimit sht niveli i prodhimit q nj njsi pret
t arrij mesatarisht gjat nj sr ushtrimesh kontabl.
Shpenzimet indirekte variable t prodhimit njihen pr do
njsi t prodhuar n baz t prodhimit aktual. Nj njsi
ekonomike duhet t ngarkoj shpenzimet indirekte t
pashprndara, si psh. diferenca nga mosprdorimi i plot i
kapacitetit, n kostot e shitjeve n ushtrimin aktual.

Shembull:Shprndarja e kostove t prgjithshme n kapacitet normal.

M posht sht dhn informacion n lidhje me njsin ekonomike A:
Kapaciteti i plot sht 10.000 or pune n vit
Kapaciteti normal sht 7.500 or pune n vit
Ort aktuale t puns pr ushtrim aktual jan 8.500 or
Shpenzimet e prgjithshme t prodhimit jan 4.000 lek
Inventari n elje t ushtrimit sht 2.500 njsi
Numri i prgjithshm i njsive t prodhuara n vit sht 8.500 njsi
Numri i prgjithshm i njsive t shitura sht 8.700 njsi
Inventari n mbyllje t ushtrimit sht 2.300 njsi
Drejtuesi duhet t shprndaj shpenzimet indirekte n inventar n normn
0,53 lek pr or. Norma e shprndarjes s shpenzimeve indirekte t
prodhimit:
= shpenzimi indirekt i prodhimit (:) ort e puns pr kapacitet normal
= 4.000 lek (:)7.500ore = 0,53 lek pr or
Pr prodhimin e do njsi e t inventarit sht dashur 1 or (8.5000 or (:)
8.500 njsi t prodhuara).
Shpenzimet indirekte t prodhimit t njohura si pjes e kostos s inventarit jan:
= numri i njsive n gjendje t inventarit n mbyllje t ushtrimit x numri i orve pr t prodhuar do njsi x
Norma e shprndarjes s shpenzimeve t prgjithshme t prodhimit
= 2.300 x 1 x 0,53 = 1,219 lek

Pjesa e mbetur 2.781 lek ( 4.000 1.219 ) njihet si shpenzim n

pasqyrn e t ardhurave dhe shpenzimeve.
Produktet q prodhohen s bashku njihen si podukte t prbashkta.
Kostot e ktyre produkteve q kan ndodhur pasi produktet individuale
jan br t identifikueshme mund t identifikohen me produktin. Por
njsia ekonomike duhet t shprndaj kostot para piks s ndarjes s
produkteve individuale n baz t nj metode t arsyeshme.
Shprndarja e kostos n baz t vlers relative t shitjes sht nj
metod pr shprndarjen e shpenzimeve t prbashkta. Shpenzimet e
prbashkta shprndahen n baz t vlers relative t shitjes
s
produkteve n pikn e ndarjes. Kjo metod sht praktike kur produktet e
prbashkta kan prfitime t njjta, por nuk sht e prshtatshme kur
produktet kan ndryshime t mdha fitimi, pasi shprndarja nuk i
pasqyron kostot q i takojn do produkti.
Nn-produktet jan produkte me nj vler relativisht jo t rndsishme.
Kontabilizimi i tyre si produkte t bashkuara nuk sht i prshtatshm.
Nj alternativ e prshtatshme sht t caktohet kostoja e nnprodukteve si e barabart me vlern neto t shitjes duke zbritur vlern
neto t shitjes s tyre nga produkti kryesor.
Shembull: Nn- produkti.
Prve produktit kryesor (dru), nj njsi ekonomike q prpunon dru,
prodhon gjthashtu edhe tallash si nn- produkt i cili shitet. Meqnse
vlera e tregut t tallashit sht relativisht e parndsishme n karahasim
me vlern e tregut t produktit kryesor, kostoja e tij nuk kontabilizohet
vemas por regjistrohet n bilanc me vlern e tij neto t realizueshme.
Vlera neto e realizueshme e tallashit i zbritet kostos s drurit.

Shembull:
Kosto e prodhimit t m3
dru sht 100 lek. Njsia ekonomike A ka
prodhuar 100 m3 dru zjarri me vler (100 m3 x 100 lek) = 1.000 lek.
Nga prerja e drurit ka marr dhe 20 kg tallash t cilin e shet me 2 lek/kg
dhe arkton 40 lek (20 x 2).
Veprimi kontabl:
a) Pr prodhimin e drurit :
Ditari
Nr. llog
342
714

Emrtimi i llogarive
Produkte t gatshme

Krediti

1.000

Ndryshim I gjendje prod.

gatshm

b)Pr tallashin :
Nr. llog

Debiti

1.000

Ditari
Emrtimi i llogarive

601

Blerje lnd t para

38

Diferenca mimi

Debiti

Krediti

(-40)
(-40)

4.2. Aktivet biologjike dhe kontabl e tyre.

Aktivi biologjik sht nj bim ose kafsh e gjall, ndrsa trsia e disa bimve t ngjashme
apo kafshve t gjalla prbn nj grup t aktiveve biologjike.
Aktivet biologjike jan pjes e veprimtaris bujqsore, e cila sht menaxhimi nga ana e
njsis ekonomike e transferimit biologjik t aktiveve biologjike pr shitje n prodhimin
bujqsor ose n aktive t tjera biologjike.
Vjelja sht shkputja e prodhimit nga aktivi biologjik ose ndalimi i proeseve jetsore t
nj aktivi biologjik.
Aktivet biologjike duhet t dallohen nga prodhimi bujqsor, i cili kontabilizohet n inventar.
Aktivet biologjike jan kafsh t gjalla ose bagti, ose bim (vreshta). Prodhime bujqsore
t tilla si leshi, lnda drunore, rrushi jan prodhime t marra nga aktivet biologjike.
Shembull:
Nj njsi ekonomike mbarshton gjedh, i ther ato n thertoren e vet dhe mishin e shet n
treg.
Lind pyetja: n `faz aktivet biologjike shndrrohen n prodhim bujqsor?
Gjedht jan aktive biologjike(Aktive t Qndrushme) gjat kohs q jan gjall. Kur ato
theren, aktivi biologjik ndrpritet dhe mishi i prftuar quhet prodhim bujqsor. Njsia
ekonomike duhet t kontabilizoj bagtin(Kafsht e puns dhe t prodhimit) si aktiv
biologjikAktiv I Qndrushm) dhe mishin e therur si inventar (Aktiv Qarkullues).

Aktive biologjike

Prodhimi bujqsor

Produkte t gatshme

Pmet frutore

Frutat e vjela

Frutat e prpunuara

Pylli

Druri

Mobilje

Vreshtat

Rrushi

Vera

Bagti q japin
Qumsht

Qumsht

Djath, kos, gjalp

Dele

Leshi, mishi

Fill, qilima

Derra

Mishi

Salie, proshut

Shnim:Pr kafsht e puns dhe t prodhimit si dhe pr

aktivet e tjera t qndrushme, pr veprimet e hyrjes dhe
daljes s tyre do t Debitohen dhe kreditohen Llogarit e
Klass 2Akive A.GJ(Analiza prkatse) , ndrsa pr pr
prodhimet tyre llogarit e klass 3Produkte t gatshme, n
llogarit
kundra
parti
sipas
rastit
401Furnitor,5311Arka,5121Banka
714Ndryshimi
i
gjndjes s produktit t gatshm etj.

N aktivet biologjike nuk pfshihen ato q nuk administohen nga dora e njeriut, p.sh, peshkimi
n det. ato jan produkt i nj prioesi t kontrolluar nga nj njsi ekonomike pr administrimin e
tij.
Aktivet biologjike mund t shiten, transformohen n prodhimin bujqsor
ose aktive t tjera
biologjike.
Njsia ekonomike duhet t`i regjistroj n kontabilitet aktivet biologjike kur i ka nn kontroll,
pret prfitime ekonomike prej tyre dhe kostoja e tyre mund t prllogaritet me besueshmri.
Njohja e aktiveve biologjike bhet zakonisht kur blihen ose kur ato gjenerohen (krijohen) nga
aktivet ekzistuese, p.sh viat nga lopt. Gjat njohjes fillestare aktivet biologjike vlersohen me
kosto. Prodhimi bujqsor si leshi, druri, rrushi, etj, sht produkt i vjel nga aktivet biologjike
dhe si i till do njihet si inventar.
Pas njohjes fillestare njsia raportuese duhet t`i mbaj aktivet biologjike afashkutrta e afatgjat
me kosto minus zhvlersimin.
N aktivet afatshkurtra prfshihen:
Aktivet biologjike q parashikohen t realizohen brenda ciklit
normalt aktivitetit t njsis ekonomike(zakonisht brnda vitit);
Aktivet biologjike t mbajtura pr qllime tregtimi;
Aktivet biologjike q parashikohen t realizohen brnda 12 muajve
nga data e bilancit.
T gjitha aktivet e tjera biologjike njihen si afatgjata.

4.3.Zhvlersimi i inventarve dhe aktiveve biologjike.

Inventart dhe aktivet biologjike duhet ti nnshtrohen testit pr rnie n vler n
do dat t mbylljes s bilancit. Krkesat pr matjen e inventarit me m t ultn
midis vlers neto t realizueshme (VNR) nxit njohjen e humbjeve nga zhvlersimi
kur ato ndodhin. Zhvlersimet n VNR mund t nxiten aty ku mimet e shitjes kan
rn ose kostot e prfundimit apo kostot e shitjeve direkte jan rritur. Disa produkte
mund t dmtohen ose disa t tjer mund t jen n sasi t tilla q nuk mund t
shiten n nj periudh kohe t arsyeshme. N kto rrethana, inventart duhet t
zhvlersohen nn kosto n vlern e pritshme t rikuperueshme.
Masa e zhvlersimit duhet t prcaktohet mbi bazn z-pr-z. Nj vlersim i till,
mund t mos jet praktik dhe n kt rast zhvlersimi matet pr nj grup zrash t
ngjashm ose t lidhur nse ato jan t t njjtit linj produkti dhe kan funksione
t prfundimit dhe nxjerrjes jasht prdorimit por nuk do t prfshij nj marzh
prfitimi q vjen n fazat e ardhshme t prodhimit.
mimet e tregut pr materialet dhe furnizimet pr prdorimin n prodhim mund t
bien nn kosto. Megjithat njsia duhet t vazhdoj t njoh materialet n kosto
nse ajo parashikon q t shes produktet e prfunduara me mime m t larta se
kostoja.

Shembull: VNR e nj malli t prdorur n prodhimin e produketeve t

prfunduara.
Nj njsi ekonomike prodhuese prdor nikel(lnd kimike) pr prodhimin
e produketeve bujqsore. Vlera e tregut e nikelit luhatet n mnyr t
ndjeshme dhe n fund t ushtrimit kontabl mimi i tregut ka rn nn
koston e prodhimit. Produktet e prfunduara pritet t shiten me mime
mbi koston e prodhimit.
A duhet t reduktoj njsia ekonomike vlern e inventarit t saj
t nikelit n vlern e tregut?
Inventari i nikelit nuk duhet t zhvlersohet n NVR. Nikeli mbahet pr
prdorim n prodhimin e produkteve t prfunduara dhe do t prfshihet
n mallrat q priten t shiten me mim m t lart se kostoja.
VNR dhe shuma
e rikuperueshme n baz t standartit kombtar t
kontabilitetit duhet t prcaktohet n baz t kushteve q kan egzistuar
n datn e bilancit. Ngjarjet pas fundit t ushtrimit kontabl duhet t
konsiderohen deri n masn ku ato konfirmojn kushtet q egzistonin n
datn e mbylljes s bilancit. Ky vlersim duhet br me gjykim. T gjitha
t dhnat n dispozicion duhet t merren parasysh duke prfshir
ndryshimet n mimet e shitjes ose kosto.
Nj zhvlersim i kryer n nj ushtrim kontabl t mparshm duhet t
anullohet kur kushtet q kan shkaktuar zhvlersimin pushojn s
egzistuari.

4.4 Mos njohja n bilanc e inventarve dhe aktiveve biologjike.

Inventart dhe aktivet biologjike nuk njihen m n bilanc pasi shiten. Njsia ekonomike
duhet t mosnjoh gjithshtu inventart dhe aktivet biologjike kur ato nuk kan m vler
ekonomike t ardhshme, pr shembull inventari i dal jasht prdorimit.
Pika n t ciln inventari nuk duhet t njihet nuk sht gjithmon e thjesht. P.sh , kur
nj njsi ekonomike furnizon nj agjent shitjesh me mallra pr ruajtje (mallra t mbajtura
pr llogari t nj pale t tret) ose mbi nj marrveshje pr shitje-blerje, njsia
ekonomike mund t mbaj rreziqet dhe t mirat e lidhura me pronsin dhe duhet t
vazhdoj t njoh aktivin.
Shembull : Trajtimi i inventarit pr llogari t palve t treta.
Nj shprndars blen veshje nga nj prodhues me kredi t zgjatur dhe i magazinon ato n
depot e tij deri sa ato i shiten nj pale t tret. Pronsia ligjore e mallit i kalon
shprndarsit kur ai e merr mallin. Shprndarsi nuk duhet t paguaj pr mallin deri sa
ai merr pagesn nga klienti i tij (pal e tret). Nse veshjet nuk shiten brenda tre muajsh,
shprndarsi ose mund t`ia kthej prodhuesit ose mund t paguaj pr to ose ti mbaj.
A duhet t njoh shprndarsi q blen veshjet nga prodhuesi inventarin n magazinat e tij
n datn e mbylljes s bilancit?

Jo, deri sa t dihet se mallrat i jan shitur nj pale t

tret (ose shprndarsit pas tre muajsh) mallrat duhet t
trajtohen si inventar i prodhuesit, pra si inventar i mbajtur
nga nj pal e tret, dhe prjashtohen nga bilnaci i
shprndarsit.
Marrveshjet ku nj prodhues furnizon shprndarsin me
mallra (mallrat e mbajtura nga / pr llogari t nj pale t
tret) jan t zakonshme n industri t caktuara. Prodhuesi
zakonisht ruan pronsin e produktit pra rreziqet dhe t
mirat deri kur nj ngjarje bhet shtys pr kalimin e
pronsis.

Pyetje dhe ushtrime.

a)
1234-

Pyetje.
Inventart jan:- A.A.SH.?- Detyrime?-A.A.GJ.? Pse?
Cilat jan format kryesore t inventarve? Pse quhen kshtu?
Si vlersohet inventari n kontabilitet? Si formohet kostoja e blerjes s inventarit?
`sht kostoja e inventarit t shitur? Cilt jan dy faktort q prcaktojn llogaritjen e sakt t kostos s invenatrit n
fund t periudhs?
5- Cilat jan metodat kryesore t vlersimit t inventarit me kosto? Kur prdoret secila prej tyre dhe pse?
6- `kuptoni me vlersimin e inventarit n fund me m t vogln midis kostos dhe vlers s tregut? Cilat jan metodat
kryesore t realizimit t ktij vlersimi?
b) Ushtrime.
1- N lidhje me mallrat gjat vitit 200X n njsin ekonomike X sh.p.k. zotrohet ky informacion:
- Gjendja m 2 janar 200X
50 cop x 100 lek = 5,000 lek.
- Blerje m 22 janar
30 cop x 70 lek = 2,100 lek.
- Blerje m 7 prill
100 cop x 110 lek = 11.000 lek.
- Blerje m 10 tetor
200 cop x
90 lek = 18.000 lek.
- Shitje m 5 shkurt
60 cop x 150 lek = 9.000 lek.
- Shitje m 22 nntor
200 cop x
70 lek = 14.000 lek.
- Gjendje m 31 dhjetor
?
Krkohet:
a) T bhet vlersimi i gjendjes m 31 dhjetor me metodn LIFO.
b) T tregohet se cila metod e vlersimit do t ishte m e prshtatshme nqoftse tendenca e mimeve n treg do t ishte
a- N rritje
b- N ulje.

2- Njsina ekonomike X sh.p.k.tregton shapka pr gra , gjat muajit

mars ka kto lvizje inventari :
2 mars
Inventari n fillim
150 cop x 360 lek/cop
6 mars
Blerje 600 cop x 270 lek/cop
8 mars Shitje 120 cop x 450 lek/cop
11 mars
Shitje 60 cop x 460 lek/cop
13 mars
Shitje 250 cop x 420 lek/cop
18 mars
Blerje
1.000 cop x 280 lek/cop
25 mars
Shitje 450 cop x 450 lek/cop
28 mars
Shitje
70 cop x 460 lek/cop
31 mars
Gjendje
?
Krkohet:
a) T llogaritet kostoja e inventarit t vlefshm pr shitje.
b) T llogaritet kostoja e inventarit n fund dhe kostoja e inventarit t shitur duke supozuar q
shoqria prdor metodn e llogaritjes FIFO.
c) Njsia ekonomikeX prdor metodn e kostos mesatare,mbi bazn e t dhnave t
msiperme,t llogaritet kostoja e inventarit n fund (KIF) dhe kostoja e inventarit t shitur
(KISH).

3- Njsia ekonomikeX prodhon raki.Gjat muajit tetor ka kto lvizje

inventari:
2 tetor
Gjendja n fillim
60 shishe x 70 lek
4 tetor
Prodhuar
210 shishe x 55 lek
8 tetor
Shitje
120 shishe x 100 lek
15 tetor
Prodhuar
420 shishe x 60 lek
18 tetor
Prodhuar
650 shishe x 65 lek
22 tetor
Shitur
520 shishe x 95 lek
25 tetor
Shitur
390 shishe x 90 lek
29 tetor
Shitur
50 shishe x 95 lek
31 tetor
Gjendje
?
Krkohet:
a) Njsia ekonomike X prdor metodn LIFO, t llogaritet KIF dhe
KISH.
b) T llogaritet KIF dhe KISH meqn se njsia prdor metodn FIFO pr
llogaritjen e kostos s inventarit.
c) duke prdorur metodat: LIFO, FIFO dhe metodn e kostos mesatare t
ponderuar,t llogaritet dhe t shpjegohet ndikimi i secils metod n
pasqyrn e t ardhurave dhe shpenzimeve si dhe n bilancin e njsis
ekonomike.