Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
Agim BINAJ
Lenda: Konceptet e kontabilitetit
Tema VII-te: Kapitali, burimet e veta dhe kontabiliteti i tyre
Leksioni 12
a- Elementet e tjere te kapitalit te vete njesise ekonomike, primet e
lidhura me kapitalin, rezervat e kapitalit, plus vlerat nga rivleresimet e
Aktiveve Afatgjata, fitime te ushtrimit dhe te mbartura, veprime
kontabile ne rastin e lehtesirave tatimore te kushtezuara.
b- Burime te tjera te kapitalit, rritje e kapitalit nepermjet subvencioneve,
aktiveve afatgjata te marra falas, rritja e kapitalit nepermjet fondeve te
N vmndje pr studentt.
Si t dalim mir n lndn e kontabilitetit
Un do tju tregoj sekrete q pedagogt e tyre rrall ua tregojn
studentve. Prandaj ky seksion emrtohet Vetm pr studentt.
Nse pedagogt zbulojn se un u kam treguar kto sekrete, me
siguri do t ket shum letra pr pyetje t ndryshme.
Marrja e notave t mira nuk sht nj shtje fati. Nuk ka asnj
sekret pr kt. Gjithashtu, nuk sht sekret se kryerja e detyrave
(n koh), vajtja n klas (rregullisht), gjumi dhe ushtrimet e
mjaftueshme, t ngrnit n mnyrn e duhur dhe studimi gjat
gjith semestrit (dhe jo vetm n kohn e provimit) do ti
prmirsojn notat tuaja. Por kjo sht pun e vshtir. Kshtu, ajo
q ju dshironi sht mnyra pr t marr nota m t mira duke
mos punuar shum, apo jo? Mir, kini mndjen-sekreti sht t
punoni me zgjuarsi! Nuk sht e njjt me t qnit i zgjuar, e cila
sht nj shtje fati. Ktu jepet sesi t punoni me zgjuarsi.
Hapi 5: Komunikoni me pedagogun tuaj. Prpiquni t kujtoni se pedagogu juaj sht nj person.
Edhe autort e ktij libri jan njerz. Ne kemi gra, fmij dhe miq. Shumica e pedagogve dshirojn
me t vrtet q ju t ecni prpara, por ne kemi nevoj pr ndihmn tuaj. Pedagogt nuk din gjithka.
N veanti, ne nuk mund t lexojm mendjen tuaj. Ju duhet t lejoni pedagogun tuaj t dij nse keni
ndonj problem pr t kuptuar materialin q ju prisni pr t msuar, duke zbuluar at q pedagogu pret
prej jush, ose t zbuloni sesi t pregatiteni pr testet dhe detyrat e tjera. Flisni me pedagogun tuaj mbi
problemet q keni me kt lnd. Mbani parasysh se pedagogu sht qnie njerzore.
Ky sht fakulteti juaj. Ministria e mbrojtjes paguan pr t. Mos lini asknd q t pengoj q parat e
paguara nga Ministria e Mbrojtjes t hidhen n plehra. T punuarit me zgjuarsi nnkupton t prcaktoni
se far sht e rndsishme dhe t prqndroni vmendjen dhe prpjekjet tuaja n kto gjra. M
pas, mos hiqni vmendjen nga synimet tuaja. Nse keni ndonj problem prballuni me t. Nse nuk
kuptoni dika n klas ose n libr, bni pyetje. Nse keni frik t bni pyetje idiote n klas, mbani
mend m mir t dukesh idiot n klas sesa t dukesh idiot n provim. Nse mendoni se nuk po
kapni pikat kye, flisni me pedagogun tuaj. Nse dshironi t msoni, ju mund ta bni at.
Kjo sht e gjitha. Prpiquni. Ne mendojm se kshtu lnda e kontabilitetit do t duket m e kndshme
dhe eksperienca m fitimprurse. Sigurisht, ju mund t prpiqeni t kryeni detyrat, t shkoni n klas, t
bni gjum dhe ushtrime t mjaftueshme, t hani mjaftueshm dhe t studioni gjat gjith semestrit. Ato
n prgjithsi ndihmojn, megjithse jan t vshtira.
Urimet m t mira, jo vetm n kt lnd, por edhe n lndt e tjera, gjat gjith jets, pr t
pregatitur at kapital njerzor t konkurueshm n treg me vendet e zhvilluara. Sot, n bot ngulet
kmb shum n filozofin e nj formimi profesional e civil sa m polivalent duke nxitur dhe krijuar
mentalitetin q t msohemi t msojm gjat gjith jets.
Element t tjer
t kapitalit t vet
t njsis
ekonomike
Burime t tjera t
rritjes s kapitalit
Rezervat e
kapitalit
Plus vlerat
nga ri vlersimi i
aksioneve
Fitimi dhe
humbja
Lehtsirat
tatimore
Rritja nga
subvencione
A.A falas
Fondet e zhvillimit
Fondi i rezervave
pr zhvillimi
Fondet pr
ndihma sociale
ekonomike.
N prbrje t kapitalit t vet, prve kapitalit themeltar futen
dhe disa element t tjer, si p.sh primet e kapitalit, rezervat,
diferencat nga rivlersimet, rezultatet e ushtrimit dhe ato t
mbartura, subvencionet pr investime, aktivet e dhuruara,letsirat
tatimore etj. N vijim do t trajtohen vemas secili prej ktyre
elementve.
3.1 Primet e lidhura me kapitalin.
N kushtet e nj ekonomie tregu sht e zakonshme q
emetimi i kapitalit t mos bhet me vlern nominale por me vlern e
tregut. Kjo ndodh pr disa arsye. Vlera e tregut e kapitalit t emetuar
prcaktohet nga krkesa dhe oferta pr t n treg. Kur krkesa sht
m e madhe se oferta ather emetimi i kapitalit bhet me prim. Nga
ana tjetr emetimi i kapitalit me prim bhet dhe pr t ruajtur
raportet e pjesmarrjes n drejtim (t drejtat e votave) t ortakve/
aksionerve ekzistues.
Primi i kapitalit prdoret prve qllimeve t treguara n
pikat e trajtuara deri tani edhe pr t prballuar shpenzimet pr
zmadhimin e kapitalit. Mqs regjistrimet kontabl n lidhje me primin
Rezerva
Veprime me kapitalin
Prime
t lidhura me kapitalin
Llogari t shpenzimeve
T.k
Shembull: Njsia ekonomike vendos t krijoj rezerva nga fitimi i vitit kaluar
20.000 lek; nga fitimi i vitit ushtrimor 10.000 lek dhe nga primet e lidhura
me kapitalin 15.000 lek.
Veprimi
kontabl:
Ditari
Nr.
Llog
Emrtimi i llogarive
Debiti
121
20.000
107
10.000
104
15.000
106
Rezerva
Krediti
45.000
Shuma
45.000
45.000
Pr krijimin e rezervave
Pr t dalluar rezervat nga pikpamja e burimit ligjor t krijimit t tyre,
n kontabilitet prve llogaris sintetike, rezervat, n prgjithsi, mbahen t
analizuara n tre llogari:
- 1061 Rezerva ligjore ku prfshihen rezervat e krijuara pr shtimin e
kapitalit t shoqris tregtare. N ndrmarrjet shtetrore ato quhen Rezerva t
kapitalit.
- 1063 Rezerva statutore q krijohen pr qllime t caktuara nga
statuti.
- 1068 Rezerva t tjera ku prfshihen t gjitha rezervat e krijuara jo
Nr.
llog
106.1
D
itari
Emrtimi i llogarive
Rezerva ligjore
Debiti
Kredit
i
25.000
101
Kapitali themeltar
121
Humbje t ushtrimit
5.000
106
Humbje t mbartura
5.000
Shuma
Prdorimi i rezervave
15.000
25.000
25.000
XXX
15,000 (2)
Rezervat
K
(2)
25,000
D Humbje e ushrtrimit
K
45,000
(1)
(1)
20,000
XXX
20,000 T.k
5,000
(2)
D Humbje e mbartura
K
(1)
10,000
XXX
5,000 (2)
Prime t kapitalit
K
Veprimi kontabl:
Ditari
Nr.
Llog
Emrtimi i llogarive
Debiti
Krediti
20
Makineri e pajisje
20.000
21
30.000
Teprica nga
105
rivlersimi
50.000
Shuma
50.000
50.000
Pr rivlersim n rritje
N prputhje me rregullat dhe mnyrat e caktuara n legjislacionn n
fuqi dhe me miratimin e organit kompetent t njsis ekonomike nga
rezervat e rivlersimit mund t caktohen shuma q do t`i bashkohen
kapitalit themeltar.
Veprimi
kontabl:
Ditari
Nr.
Llog
105
101
Emrtimi i llogarive
Teprica nga rivlersimi
Kapitali themeltar
Shtimi i kapitalit nga rezervat e
rivlersuara
Kredit
Debiti
i
20.000
20.000
XXX
20.000 (2)
D
K
50.000
(1)
XXX
(2)
20.000
AA Materjale
(1) 20.000
AA financiare
K
XXX
(1) 30.000
Veprimi kontabl:
Ditari
Nr.
llog
121
106
Emrtimi i llogarive
Fitime dhe humbje t ushtrimit
Debiti
Krediti
5.000.00
0
Rezerva
500.000
101
Kapitali themeltar
1.000.00
0
111
Fonde pr zhvillim
500.000
456
pr tu paguar
500.000
Emrtimi i llogarive
Debiti
Krediti
Rezervat ligjore
300.000
200.000
Fitime t ushtrimit
Shuma
500.000
500.000 500.000
Pr prballimin e humbjes
Ndryshimi i madhsis s kapitalit themeltar nga kapitalizimi i fitimit ose nga
mbyllja e humbjeve duhet t shoqrohet dhe me proedurn ligjore t
regjistrimit n regjistrin tregtar t gjykats.
Kapitali
Rezervat
Divedendt
K
K
D Fitimi I pashprndar K
D Fondi i zhvillimit
Fitim / Humbje
XXX
n rastet e lehtsirave
Veprimi kontabl:
Ditari
Nr.
Llog
659
Emrtimi i llogarive
Lehtsi tatimore t kushtzuara
Debiti
Krediti
2.000.000
2.000.00
0
2.000.000
2.000.00
0
Shuma t parashikuara pr
151
rreziqe
Shuma
Pr tatimin e prfituar
Veprimi kontabl:
Nr.
llog
404
13
Ditari
Emrtimi i llogarive
Furnitor pr aktive afatgjata
Subvencione pr investime t
ngjashme.
Debiti
Krediti
50.000
50.000
Subvencion
pr shlyerjen
e furnitorit
N rastin
kur regjistrimi
i subvencionimit
bhet paraprakisht, n fund t
ushtrimit pas vendimit t marr nga organet kompetente pr dhnie
subvencioni, debitohet llogaria Shteti dhe ente-Subvencione pr t`u marr
dhe kreditohet llogaria Subvencione pr investime.
Veprimi kontabl:
Ditari
Nr.
llog
Emrtimi i llogarive
441
Debiti Krediti
40.000
Subvencione pr investime t
ngjashme.
40.000
Teprica e13
llogaris
441 Shteti dhe Subvencione pr t`u marr
tregon
Shuma e investimeve n 40.000
40.000
detyrimin e shtetit pr subvencionimin
t ardhmen
sipas
kontrats prkatse. Kur shteti apo enti prkats i derdh parat pr
investimin e br sipas shembullit t msiprm, do bhet regjistrimi
kontabl:
Nr.
llog
Emrtimi i llogarive
512
441
Debiti
Kredit
i
40.000
40.000
40.000 40.000
Makineri e pajisje
50.000
50.000
50.000
50.000
Makineri e pajisje
Banka llogari rrjedhse (kur e
likujdon)
Paguan fatura nga banka
50.000
50.000
Ditari
Emrtimi i llogarive
Makineri e pajisje
Debiti
50.000
Furnitor pr AAGJ
Shuma
Krediti
50.000
50.000
50.000
Veprimi kontabl:
Ditari
Nr. llog
231
Emrtimi i llogarive
Aktive Afatgjat n proes
Debiti
Krediti
120.000
311
Materiale t para
30.000
512
50.000
401
Furnitor
40.000
Shuma
120.000 120.000
Emrtimi i llogarive
Subvencione pr investime
Debiti
50.000
Krediti
50.000
50.000
50.000
AA t marra pa pages
T ardhura t tjera zakonshme
Shuma
Debiti
Krediti
500.000
500.000
500.000 500.000
Veprimi kontabl:
Ditari
Nr. llog
121
106.8
Emrtimi i llogarive
Fitime dhe humbje
Rezerva pr fonde investimi
Debiti
Krediti
50.000
50.000
Shuma
Pr investime nga fitimi
Krijimi apo blerja e AA nga kto fonde pr investime, t caktuara
nga pjesa e fitimit t ushtrimit, do t regjistrohej njlloj si sht
paraqitur m lart. Pra, ose drejprsdrejti n llogarin e AA (21) ose
duke prdorur dhe llogarin e investimeve dhe dorzim punimesh.
Pr pjesn ose tr AA t prfunduara prve marrjes n evidenc si
t tilla, bhet dhe kalimi n llogarin e kapitalit t pronarit apo
themeltar n mbshtetje me aktet ligjore pr kt qllim.
4.3 Rritja e kapitalit nprmjet fondeve t tjera.
N rastin e njsive ekonomike
me pronar shtetin, prve
elementve t msiprm t burimeve t veta, ka dhe disa lloje t
ktyre burimeve q prdoren me nj destinacion t prcaktuar qart.
Ky destinacion mund t prcaktohet me ligj ose nga vet njsia
Veprimi kontabl:
Ditari
Nr. llog
Emrtimi I llogarive
Debiti
Krediti
121
30.000
107
20.000
111
Fonde pr zhvillim
50.000
Emrtimi I llogarive
AA n process
Debiti
Krediti
30.000
512
Bankat
10.000
311
Materiale
404
Furnitor pr AA
Shuma
Pr shpenzimet pr investime
5.000
15.000
30.000
30.000
Emrtimi i llogarive
Ndrtesa
Debiti
Krediti
37.500
232
AA n process
4457
TVSH e mbledhshme
Shuma
Marrje n dorzim e ndrtess
30.000
7.500
37.500
37.500
Fonde pr zhvillim
37.500
101 q ky Kapitali
themeltar
Sigurisht
regjistrim
duhet t shoqrohet edhe me37.500
praktikat
prkatse ligjore t shtimit t kapitalit.
Mundet, q pr t grumbulluar informacion n lidhje me politikat e
zhvillimit t njsis ekonomike, fondet pr zhvillim t transferohen fillimisht
n kredi t nj llogarie t posame rezervash 1068 Rezerva t tjera, ku do
pasqyrohen n mnyr progresive ato dhe pastaj mund t mbarten n
llogarin e kapitalit themeltar.
Mnyra e msiprme e evidentimit t investimeve t AA duke prdorur
llogarin Fondi rezerv pr investimeka si qllim, t sigurohet informacion
n lidhje me fondet e caktuara pr investime dhe kontrollin e prdorimit t
tyre. Kur njsia ekonomike blerse nuk sht subjekt i TVSH- s ose ka
aktivitet q prjashtohet nga TVSH-ja ose aplikon TVSH 0% lind problemi n
lidhje m TVSH- n e paguar n blerjen e AA.
A duhet kapitalizuar n koston e AA apo si element i veant i aktivit t
bilancit?Sipas ligjit t Tvsh-s , ose do t kapitalizohet ose do t
Emrtimi i llogarive
Debiti
20.000
Krediti
20.000
20.000
20.000
10.000
Arka
10.000
Shuma
10.000
10.000
Prdorimido
i fondit
Teprica e ksaj llogarie
pasqyroj fondin e krijuar pr
shprblime q nuk sht prdorur ende.
4.3.3.Kontabiliteti i Fondit rezerv pr ndihma sociale.
Fondi i rezervs pr ndihma sociale, krijohet nga fitimi i realizuar
dhe prdoret pr t ndihmuar punonjsit e njsis ekonomike n
raste fatkeqsie apo nevojave t ndryshme familjare. Krijimi dhe
prdorimi i ktij fondi n kontabilitet, sipas PKP, do pasqyrohet n
llogarin 113 Fondi i rezervs pr ndihma sociale. Regjistrimet q
bhen n kt rast jan t ngjashme me ato t treguara pr fondine
rezervs pr shprblime.
Kto fonde, pr sa koh jan krijuar,por nuk jan prdorur ende n
fund t periudhs ushtrimore, do t paraqiten n postin e burimeve t
veta t bilancit dhe tregojn burimin e shumave t rezervave t
Emrtimi i llogarive
Fitim dhe humbje e ushtrimit
Debiti
20.000
Krediti
20.000
20.000
20.000
20.000
20.000
20.000 20.000