Vous êtes sur la page 1sur 49

Prof.As.Dr.

Agim BINAJ
Lenda: Konceptet e kontabilitetit
Tema VII-te: Kapitali, burimet e veta dhe kontabiliteti i tyre
Leksioni 12
a- Elementet e tjere te kapitalit te vete njesise ekonomike, primet e
lidhura me kapitalin, rezervat e kapitalit, plus vlerat nga rivleresimet e
Aktiveve Afatgjata, fitime te ushtrimit dhe te mbartura, veprime
kontabile ne rastin e lehtesirave tatimore te kushtezuara.
b- Burime te tjera te kapitalit, rritje e kapitalit nepermjet subvencioneve,
aktiveve afatgjata te marra falas, rritja e kapitalit nepermjet fondeve te

N vmndje pr studentt.
Si t dalim mir n lndn e kontabilitetit
Un do tju tregoj sekrete q pedagogt e tyre rrall ua tregojn
studentve. Prandaj ky seksion emrtohet Vetm pr studentt.
Nse pedagogt zbulojn se un u kam treguar kto sekrete, me
siguri do t ket shum letra pr pyetje t ndryshme.
Marrja e notave t mira nuk sht nj shtje fati. Nuk ka asnj
sekret pr kt. Gjithashtu, nuk sht sekret se kryerja e detyrave
(n koh), vajtja n klas (rregullisht), gjumi dhe ushtrimet e
mjaftueshme, t ngrnit n mnyrn e duhur dhe studimi gjat
gjith semestrit (dhe jo vetm n kohn e provimit) do ti
prmirsojn notat tuaja. Por kjo sht pun e vshtir. Kshtu, ajo
q ju dshironi sht mnyra pr t marr nota m t mira duke
mos punuar shum, apo jo? Mir, kini mndjen-sekreti sht t
punoni me zgjuarsi! Nuk sht e njjt me t qnit i zgjuar, e cila
sht nj shtje fati. Ktu jepet sesi t punoni me zgjuarsi.

Hapi 1: Prcaktoni prse lnda e kontabilitetit sht e rndsishme pr ju. S


pari, mendoni prse po e bni kt lnd. Cilat jan qllimet tuaja? A ju intereson me
t vrtet kjo lnd? A keni motivim t fort pr t msuar mbi kontabilitetin? Mbase
n listn tuaj t karrierrs kontabilisti vjen menjher n fund. Mbase synimi juaj
sht t bni shum para. Ose, mbase vini n universitet pr t kaluar kohn derisa
t trashgoni pasurin e familjes. N do rast kjo lnd sht hartuar pr ju. Nj nga
mnyrat m t sigurta pr t pasur 1 million dollar sht q t filloni me dhjet milion
dhe t mos dini asgj nga kontabiliteti dhe drejtimi i biznesit. Nse ju nuk trashgoni
asnj pasuri, ju nuk do t bheni i pasur pa ditur t flisni gjuhn e biznesit.
Kontabiliteti sht gjuha! Mbase ju dshironi t filloni nj pun m t mir, por jeni i
sigurt se nuk dshironi q t jeni kontabilist. Shum mir! Kjo lnd nuk do tju bj
kontabilist. Ajo do tju ndihmoj q t kuptoni disa nga ritualet mistike t kontabilitetit
q jokontabilistve shpesh u duken t ngatrruara. fardo lloj pozite drejtimi do t
keni n ndonj organizat, t jini t sigurt q do t keni pun me kontabilistt dhe
me informacionin kontabl. Ju duhet ta dini se ata mund t ken nj ndikim t madh
n jetn tuaj. Shum organizata e prdorin informacionin kontabl pr t vlersuar
punonjsit e tyre pr pagat dhe n vendimet pr ngritjen e punonjsve n prgjegjsi.
Ju duhet t kuptoni sesi ta interpretoni kt informacion. Ju mbase mund t kuptoni
se kontabiliteti nuk sht ai q mendoni. Pavarsisht nga fakti, nse ju do ta doni apo
urreni kontabilitetin, vendosni se ajo ka do t merrni nga kjo lnd do t jet e
dobishme pr ju.

Hapi 2: Zbuloni at q pedagogu juaj pret nga ju pr kt lnd.


M pas verifikojeni kt me pedagogun tuaj. Nse jeni me fat, pedagogu juaj do
t jet i ndjeshm, i dashur, i kujdesshm, me sens humori, i shkatht, i plqen
q ti msoj t tjert dhe dshiron q ju t dilni mir n kurs. Nse pedagogu juaj
sht m normal (dhe m pak i prsosur), mbani mend, se pedagogu mbetet
pedagog. Dhe si pedagog, ai ka pushtet mbi jetn tuaj. Kshtu q, zbuloni se
far pret pret jush. Cilat jan qllimet e tij pr lndn? far dshiron q ju t
dini ose t jeni t aft t bni pasi t prfundoni lndn? Mbase ai do tjua tregoj
(shenj e mir), por nse se bn, pyeteni. Ju duhet t thoni: Profesor Cilidoqoft-emri juaj (do t ishte m mir q t prdorej emri i duhur), far sht e
pakndshme n kt lnd? ky sht nj zhargon edukimi pr cilat jan qllimet
e ksaj lnde? Kjo mund t trheq vmendjen e saj, dhe ti jap asaj nj ose dy
minuta pr tu menduar. Ju mbase mund t prisni deri n takimin tjetr t klass
pr t marr prgjigjen tuaj. Sigurohuni q ju dhe pedagogu juaj t kuptoni
qllimet e njri-tjetrit. Disa pedagog kontabiliteti presin q t gjith studentt t
bhen kontabilist. Nse ju keni nj pedagog t till, bjeni t qart. i thoni
pedagogut tuaj Nuk e kam n plan t bhem llogaritar (Sigurohuni q t shtoni
prapashtesn tar, ose mund t merrni nj marrveshje t shpejt)zbuloni se far
ka n kt lnd pr ju.

Hapi 3: Zbuloni se si do t vlersoheni. Tani, zbuloni se si do t vlersoheni. Si teston pedagogu


juaj? A sht ai tip i vshtir i llojit: Cila sht fjala e treta n rreshtin e peste n fajen 211? Ose, a
shikon ai t prgjithshmen, me an t pyetjeve: Shpjegoni sesi kontabiliteti ishte instrument n
negocimin e traktatit t treta t Versajs n 1623. A prpiqet ai pr hamendsime, ose a jan
prgjigjet e shkurtra pikat e tij t dobta? Cilado qoft metoda, ju duhet t dini se far pritet nga ju
dhe sesi kto pritje kalohen n nota. Nganjher do t gjeni ndonj pedagog ku prtjet t mos jen t
njjta me mnyrn sesi ai teston dhe vlerson. Prandaj ju duhet t kuptoni si pritjet e pedagogut dhe
vlersimet. Nse ato nuk duket se jan t qndrueshme, ather duhet t prcaktoni se far pret
pedagogu n t vrtet.
Hapi 4: Msoni at q sht e rndsishme. Zbuloni se far ju duhet q t prmbushni qllimet
tuaja dhe pritjet e pedagogve. Nj msim i madh q ju duhet t msoni, nse nuk e keni br, sht
far merrni nga kontabiliteti (dhe pothuajse do gj tjetr) varet nga ajo q ju silln n t.Qndrimi
juaj sht i rndsishm. Nse vendosni se dika ia vlen t msohet, ju do t gjeni mnyrn pr ta
msuar at. Jo se ju duhet ta msoni at, por se ju dshironi ta bni. Dshiroj sht pjesa m e
madhe e t punuarit n mnyr t zgjuar. Dshira pr t msuar do t bj nj rrug t gjat duke
ju ndihmuar t merrni rezultate t mira. Fatkeqsisht, ajo nuk do t jet e mjaftueshme derisa ajo q
ju dshironi t msoni t jet gjithashtu ajo q pedagogu juaj dshiron q ju t msoni. Prandaj,
duhet t siguroheni q ju dhe pedagogu juaj t jeni n t njjtn gjatsi vale. Nse nuk jeni ather
flisni me njrit tjetrin. Zbuloni prse pedagogu juaj ka nj pikpamje tjetr. Ju mund t ndryshoni
mendimin tuaj mbi at q sht e rndsishme. Prcaktoni sesi t prqndroni prpjekjet tuaja. Jo
gjithka n kt libr ose leksion ka t njjtn rndsi. Prqndrohuni n at q sht m e
rndsishme pr ju dhe pedagogun tuaj.

Hapi 5: Komunikoni me pedagogun tuaj. Prpiquni t kujtoni se pedagogu juaj sht nj person.
Edhe autort e ktij libri jan njerz. Ne kemi gra, fmij dhe miq. Shumica e pedagogve dshirojn
me t vrtet q ju t ecni prpara, por ne kemi nevoj pr ndihmn tuaj. Pedagogt nuk din gjithka.
N veanti, ne nuk mund t lexojm mendjen tuaj. Ju duhet t lejoni pedagogun tuaj t dij nse keni
ndonj problem pr t kuptuar materialin q ju prisni pr t msuar, duke zbuluar at q pedagogu pret
prej jush, ose t zbuloni sesi t pregatiteni pr testet dhe detyrat e tjera. Flisni me pedagogun tuaj mbi
problemet q keni me kt lnd. Mbani parasysh se pedagogu sht qnie njerzore.
Ky sht fakulteti juaj. Ministria e mbrojtjes paguan pr t. Mos lini asknd q t pengoj q parat e
paguara nga Ministria e Mbrojtjes t hidhen n plehra. T punuarit me zgjuarsi nnkupton t prcaktoni
se far sht e rndsishme dhe t prqndroni vmendjen dhe prpjekjet tuaja n kto gjra. M
pas, mos hiqni vmendjen nga synimet tuaja. Nse keni ndonj problem prballuni me t. Nse nuk
kuptoni dika n klas ose n libr, bni pyetje. Nse keni frik t bni pyetje idiote n klas, mbani
mend m mir t dukesh idiot n klas sesa t dukesh idiot n provim. Nse mendoni se nuk po
kapni pikat kye, flisni me pedagogun tuaj. Nse dshironi t msoni, ju mund ta bni at.
Kjo sht e gjitha. Prpiquni. Ne mendojm se kshtu lnda e kontabilitetit do t duket m e kndshme
dhe eksperienca m fitimprurse. Sigurisht, ju mund t prpiqeni t kryeni detyrat, t shkoni n klas, t
bni gjum dhe ushtrime t mjaftueshme, t hani mjaftueshm dhe t studioni gjat gjith semestrit. Ato
n prgjithsi ndihmojn, megjithse jan t vshtira.
Urimet m t mira, jo vetm n kt lnd, por edhe n lndt e tjera, gjat gjith jets, pr t
pregatitur at kapital njerzor t konkurueshm n treg me vendet e zhvilluara. Sot, n bot ngulet
kmb shum n filozofin e nj formimi profesional e civil sa m polivalent duke nxitur dhe krijuar
mentalitetin q t msohemi t msojm gjat gjith jets.

ORGANIZIMI I KTIJ leksioni


KAPITALI, BURIMET E VETA DHE
KONTABILITETI I TYRE

Element t tjer
t kapitalit t vet
t njsis
ekonomike

Burime t tjera t
rritjes s kapitalit

Rezervat e
kapitalit
Plus vlerat
nga ri vlersimi i
aksioneve
Fitimi dhe
humbja
Lehtsirat
tatimore

Rritja nga
subvencione
A.A falas
Fondet e zhvillimit
Fondi i rezervave
pr zhvillimi
Fondet pr
ndihma sociale

ekonomike.
N prbrje t kapitalit t vet, prve kapitalit themeltar futen
dhe disa element t tjer, si p.sh primet e kapitalit, rezervat,
diferencat nga rivlersimet, rezultatet e ushtrimit dhe ato t
mbartura, subvencionet pr investime, aktivet e dhuruara,letsirat
tatimore etj. N vijim do t trajtohen vemas secili prej ktyre
elementve.
3.1 Primet e lidhura me kapitalin.
N kushtet e nj ekonomie tregu sht e zakonshme q
emetimi i kapitalit t mos bhet me vlern nominale por me vlern e
tregut. Kjo ndodh pr disa arsye. Vlera e tregut e kapitalit t emetuar
prcaktohet nga krkesa dhe oferta pr t n treg. Kur krkesa sht
m e madhe se oferta ather emetimi i kapitalit bhet me prim. Nga
ana tjetr emetimi i kapitalit me prim bhet dhe pr t ruajtur
raportet e pjesmarrjes n drejtim (t drejtat e votave) t ortakve/
aksionerve ekzistues.
Primi i kapitalit prdoret prve qllimeve t treguara n
pikat e trajtuara deri tani edhe pr t prballuar shpenzimet pr
zmadhimin e kapitalit. Mqs regjistrimet kontabl n lidhje me primin

Ortak /AksionerD Kapitali themeltar K

Rezerva

Veprime me kapitalin

Prime
t lidhura me kapitalin

Llogari t shpenzimeve
T.k

Teprica gjithmon kreditore e llogaris 104 Prime t lidhura me kapitalin


tregon shumn e primit t kapitalit t paprdorur. Ajo paraqitet n bilanc n
seksionin e kapitaleve t veta. Mbledhja algjebrike e shums s zrit 101
Kapitali themeltar me shumn e zrit 104 Prime t lidhura me kapitalin
tregon vlern e tregut t kapitalit t shoqris tregtare. Sipas
legjislacionit n fuqi dhe standarteve t kontabilitetit nuk lejohet q
primet t vihen n shprndarje, t mbulojn humbje apo t prdoren
pr t krijuar shuma t parashikuara pr reziqe e shpenzime.

M rezerva n prgjithsi kuptohen shumat e fitimit ose t


lementve t tjera t kapitalit q caktohen pr t`u prdorur pr
nj qllim t caktuar. Pra, n kuptimin kontabl ato paraqesin zbritje
nga fitimet, apo kufizim prdorimi nga fitimet t shumave t
caktuara. Rezervat pasi krijohen mund t mbahen n njsin ekonomike
pr nj koh t caktuar. Pr sa koh q nuk prdoren pr arsyen q jan
krijuar ato prbjn pr njsin ekonomike nj burim kapitali t caktuar.
N nj njsi ekonomike mund t krijohen rezerva t ndryshme t
cilat prdoren pr qllime t caktuara. Krijimi i tyre mund t prcaktohet
me ligj, me statutin ose me kontratn e njsis ekonomike dhe me
vendime t organeve kompetente. Ato mund t krijohen jo vetm nga
fitimet por edhe nga rezerevimi i lementve t tjera t kapitalit, si p.sh i
primit, etj. Pavarsisht nga mnyra e krijimit t tyre, duhet q kontabiliteti
t pasqyroj me saktsi si krijimin ashtu dhe prdorimin e rezervave n
prputhje me kushtet e parashikuara. N mnyr sintetike, sipas
standarteve t kontabilitetit dhe PKP, n kontabilitet rezervat do t
pasqyrohen n llogarin 106 Rezerva. N prgjithsi kjo llogari
funksionon si llogari pasive. Pra ajo do t kreditohet pr gjendjen dhe
shtesat e rezervave, duke debituar llogarit 121 Fitime dhe humbje t
ushtrimit ose 107 Fitime dhe humbje t mbartura pr shumat e fitimit
t kaluara pr rezerva. Gjithashtu llogaria Rezerva do t kreditohet dhe
pr shumat e primeve t lidhura me kapitalin q kalojn pr krijimin e
rezervave.

Shembull: Njsia ekonomike vendos t krijoj rezerva nga fitimi i vitit kaluar
20.000 lek; nga fitimi i vitit ushtrimor 10.000 lek dhe nga primet e lidhura
me kapitalin 15.000 lek.
Veprimi
kontabl:
Ditari
Nr.
Llog

Emrtimi i llogarive

Debiti

121

Fitim dhe humbje t ushtrimit

20.000

107

Fitime dhe humbje t mbartura

10.000

104

Prime t lidhura me kapitalin

15.000

106

Rezerva

Krediti

45.000
Shuma

45.000

45.000

Pr krijimin e rezervave
Pr t dalluar rezervat nga pikpamja e burimit ligjor t krijimit t tyre,
n kontabilitet prve llogaris sintetike, rezervat, n prgjithsi, mbahen t
analizuara n tre llogari:
- 1061 Rezerva ligjore ku prfshihen rezervat e krijuara pr shtimin e
kapitalit t shoqris tregtare. N ndrmarrjet shtetrore ato quhen Rezerva t
kapitalit.
- 1063 Rezerva statutore q krijohen pr qllime t caktuara nga
statuti.
- 1068 Rezerva t tjera ku prfshihen t gjitha rezervat e krijuara jo

Rezervat n prgjithsi prdoren sipas rregullave t prmendura m


sipr, pr shtimin e kapitalit ose pr mbulimin e humbjeve, kur nj gj e till
vendoset nga organi kompetent i njsis ekonomike.
Shembull: Nga rezervat ligjore 25.000 lek, do t prdoren pr shtim
kapitali 15.000 lek, pr mbulimin e humbjes s ushtrimit 5.000 lek, dhe pr
mbulimin e humbjes s mbartur 5.000 lek.
Veprimi kontabl:

Nr.
llog
106.1

D
itari

Emrtimi i llogarive
Rezerva ligjore

Debiti

Kredit
i

25.000

101

Kapitali themeltar

121

Humbje t ushtrimit

5.000

106

Humbje t mbartura

5.000

Shuma
Prdorimi i rezervave

15.000

25.000

25.000

Skematikisht regjistrimet me rezerva do t paraqiteshin:


D Kapitali
themeltar K

XXX

15,000 (2)

Rezervat
K

(2)
25,000

D Humbje e ushrtrimit
K

45,000
(1)

(1)
20,000

XXX

20,000 T.k

5,000
(2)

D Humbje e mbartura
K
(1)
10,000

XXX
5,000 (2)

Prime t kapitalit
K

3.3. Plusvlerat nga rivlersimet e Aktiveve


Afatgjata(AA).
Njsia ekonomike ka n zotrimin e saj aktive afatgjata
materjale(AAM),jomaterjale(AAJ) dhe financiare(AAF), t cilat sipas
standarteve t kontabilitetit jan t pasqyruara n kontabilitet me
koston e marrjes apo t prodhimit t tyre. N kushtet e nj ekonomie
tregu mimet e ktyre aktiveve n koh t ndryshme mund t
ndryshojn. Pr kt arsye sht e nevojshme q, kur ndryshimi i
mimit sht i ndjeshm dhe i qndrueshm, t bhet rivlersimi i
tyre me qllim q ato t pasqyrohen n pasqyrat financiare me vlern
reale t tyre. Kushtet dhe rregullat e kryerjes s rivlersimit si
thuhet dhe n standartet e kontabilitetit, prcaktohen me vendim t
veant t organeve kompetente ( Kshillit ti Ministrave apo Dekrete
t Presidentit). Nqs vlera e tregut t ktyre aktiveve rezulton m e
madhe se sa vlera e tyre kontabl ather rezultojn plusvlera t cilat
duhet t evidentohen edhe n kontabilitet. N kt rast krijohen
rezerva t cilat mund t prdoren pjesrisht ose trsisht pr shtimin
e kapitalit, do lvizje kapitali n rastin konkret shtim, duhet t
dokumentohet me akte juridike t organeve kopetente t njsis
ekonomike dhe akte ligjore. N prgjithsi rezervat nga
rivlersimi nuk mund t prdoren pr mbulimin e humbjeve t
veprimtaris t shoqris ose t vihen n shprndarje.

Pr t pasqyruar n kontabilitet gjendjen dhe ndryshimet


pr
rezervat nga rivlersimi n rritje i aktiveve, sipas standarteve t
kontabilitetit dhe PK, do prdoret llogaria 105 Teprica nga
rivlersimi. Kjo llogari mund t analizohet n nnllogari pr
tepricat nga rivlersimi i AAM,AAJOM dhe nnllogari pr AAF.
Secila prej tyre mund t analizohet m tej edhe pr grupe apo lloje t
ndryshme t aktiveve, nqs krkohet nj informacion m i hollsishm
n lidhje me to.
Por, vlera kontabl nj aktivi n kushtet e
ekonomis s tregut edhe zvoglohet, pra rivlersohet n ulje. N
kt rast zvoglimi do t debitohet drejtprdrejt n kapital n
llogarin me emrtimin Teprica nga rivlersimi deri n masn e nj
teprice kreditore q ekziston n tepric nga rivlersimi i ktij aktivi
dhe do t kreditohet llogaria pkatse AA Materjale analiza
prkatseNdrtesa,Makineri etj. N rast t tjera t rivlersimit n
ulje do t debitohet llogaria Shpenzime pr rivlersim n ulje t AA
dhe do t kreditohet llogaria AA materjale analiza
pkatseNdrtesa,Makineri etj.

Shembull: Rivlersimi n rritje ndertes pr 20.000 lek dhe Aktiveve


Afatgjata Financiare 30.000 lek.

Veprimi kontabl:
Ditari
Nr.
Llog

Emrtimi i llogarive

Debiti

Krediti

20

Makineri e pajisje

20.000

21

Aktive Afatgjata Financiare

30.000

Teprica nga
105

rivlersimi

50.000
Shuma

50.000

50.000

Pr rivlersim n rritje
N prputhje me rregullat dhe mnyrat e caktuara n legjislacionn n
fuqi dhe me miratimin e organit kompetent t njsis ekonomike nga
rezervat e rivlersimit mund t caktohen shuma q do t`i bashkohen
kapitalit themeltar.

Shembull: Nga rezervat e rivlersimit do t`i shtojm kapitalit 20.000 le

Veprimi
kontabl:
Ditari
Nr.
Llog
105
101

Emrtimi i llogarive
Teprica nga rivlersimi
Kapitali themeltar
Shtimi i kapitalit nga rezervat e
rivlersuara

Kredit
Debiti
i
20.000
20.000

N mnyr t thjesht skematikisht n llogari n form T-je


regjistrimet e msiprme do paraqiteshin:
D Kapitali themeltar
K

XXX
20.000 (2)

D Teprica nga rivlersimi


K

D
K

50.000
(1)

XXX

(2)
20.000

AA Materjale

(1) 20.000

AA financiare
K
XXX

(1) 30.000

Llogaria 105 Teprica nga rivlersimi mund t ket tepric vetm


kreditore e cila tregon shumn e tepricave t krijuara nga rivlersimi
dhe q nuk sht e shprndar ende. Pr sa koh kto teprica nuk i
jan bashkuar kapitalit themeltar ato do t pasqyrohen, sipas PKP, si
element i kapitaleve t veta n zrin Shmangje nga rivlersimi" dhe
tregojn burimin e rritjes s aktiveve.

N kuptimin kontabl rezultati i veprimtaris s shoqris llogaritet si


diferenc midis t Ardhurave (A) t realizuara dhe Shpenzimeve (Sh) t
kryera pr realizimin e tyre gjat nj periudhe t caktuar ushtrimore (A-SH).
Ai sht rezultat vetm i veprimtaris s njsi ekonomike. Kur A>SH

rezulton fitim dhe kur A< SH rezulton humbje.


Rezultati i veprimtaris pra llogaritet n fund t periudhs
ushtrimore. N kt moment do bhet regjistrimi kontabl n debi t
llogarive t t ardhurave, n kredi t llogarive t shpenzimeve dhe n varsi
nga diferenca, n kredi (fitim) ose n debi (humbje) t llogaris 121 Fitime
dhe humbje t ushtrimit. Teprica e ksaj llogarie do paraqitet n bilanc n
postin e kapitalit t vet, n zrin Fitime ose humbje t ushtrimit duke
pasqyruar kshtu burimin e rritjes (apo paksimit) t aktiveve t njsis
ekonomike nga zhvillimi i suksesshm (ose jo i suksesshm) i veprimtaris s
saj.
Fitimi i realizuar mund t prdoret pr qllime t ndryshme: Pr
krijimin e rezervave, pr rritjen e kapitalit themeltar, pr fonde pr investime,
pr fonde t tjera, pr t`ju shprndar ortakve/aksionerve n formn e
dividendve, etj. Caktimi i prdorimit t fitimit bhet pas miratimit t
llogaris vjetore nga organi kompetent, asambleja e njsis ekonomike. Kjo
bhet n fillim t periudhs pasardhse ushtrimore. Pjesa e pashprndar e
fitimit kalon n llogarin 107 Fitim dhe humbje t mbartura (t

Shembull: N mbyllje t vitit ushtrimor 200X, njsia ekonomike rezulton


me nj fitim 5.000.000 lek. Asambleja e ortakve sht mbledhur brnda
afatit ligjor dhe ka vendosur caktimin e fitimit:
- Pr rezerva
500.000 lek
- Pr zmadhim kapitali
1.000.000 lek
- Pr fond zhvillimi
500.000 lek
- Pr dividend
500.000 lek
- Fitimi i pashprndar
2.500.000 lek

Veprimi kontabl:
Ditari
Nr.
llog
121
106

Emrtimi i llogarive
Fitime dhe humbje t ushtrimit

Debiti

Krediti

5.000.00
0

Rezerva

500.000

101

Kapitali themeltar

1.000.00
0

111

Fonde pr zhvillim

500.000

456

Ortak /Aksioner- Dividend

pr tu paguar

500.000

Zgjidhja n mnyr informatike:

Kur gjat periudhs rezulton humbje ajo, sipas vendimit t organit


kompetent t njsis ekonomike, mund t prballohet nga rezervat ligjore t
kapitalit. N rast t kundrt humbja mbartet n periudhn ushtrimore
pasardhse.
Shembull: Njsia ekonomike n mbyllje t vitit ushtrimor 2000X, ka
rezultuar me humbje
(-500.000 lek). N baz t vendimit t asambles s ortakve kjo
humbje do t prballohet:-nga rezervat 300.000 lek dhe -nga fitimi i pa
caktuar 200.000Lek.
Veprimi kontabl:
Ditari
Nr.
llog
106.1
107
121

Emrtimi i llogarive

Debiti

Krediti

Rezervat ligjore

300.000

Fitime dhe humbje t mbartura

200.000

Fitime t ushtrimit
Shuma

500.000
500.000 500.000

Pr prballimin e humbjes
Ndryshimi i madhsis s kapitalit themeltar nga kapitalizimi i fitimit ose nga
mbyllja e humbjeve duhet t shoqrohet dhe me proedurn ligjore t
regjistrimit n regjistrin tregtar t gjykats.

Si u tregua m sipr fitimi ose humbje e ushtrimit mund t mos


shprndahet brenda periudhs ushtrimore q mbyllet por t mbartet
n periudhat pasardhse ushtrimore. Edhe prdorimi i tyre
prcaktohet nga asambleja e ortakve e njsis ekonomike. Prdorimi
i fitimit t mbartur si dhe regjistrimet kontabl t tyre jan t
ngjashme me ato t treguara m sipr pr fitimin e ushtrimit. Vetm
se n kt rast do t debitohet (pr fitimin) apo do kreditohet (pr
humbjen) llogaria 107 Fitime dhe humbje t mbartura. Skematikisht
veprimet e msiprme mund t paraqiten:
D

Kapitali

Rezervat

Divedendt

K
K

D Fitimi I pashprndar K

D Fondi i zhvillimit

Fitim / Humbje
XXX

3.5 Veprimet kontabile


tatimore t kushtzuara.

n rastet e lehtsirave

Sipas ligjit pr Tatimin mbi Fitimin aktivitet n sfern


prodhuese apo at turistike nuk i jan nnshkruar tatimit mbi fitimin
e realizuar. Kjo sht kushtzuar nga detyrimi i vazhdimit t ktyre
aktiviteteve pr 10 vjet. N kt rast njsia ekonomike sht e
detyruar q shumn e tatimit llogaritur mbi fitimin e realizuar t
ushtrimit t mos e prdor pr qllimet e aktivitetit t saj apo t
shprndarjes por duhet t`a rezervoj si shuma q do t shndrrohen
n element t kapitalit t saj vetm pas 10 vjetve t aktivitetit. Pr
kt n kontabilitet bhet regjistrimi kontabl duke debituar llogarin
Lehtsira tatimore t kushtzuara dhe kredituar llogarin Shuma
t parashikuara pr rreziqe pr tatime.
Shembull: Njsia ekonomike duke qn se ushtron aktivitet
turistik, pr vitin 200X, prfiton lehtsi tatimore pr tatim fitimin. N
baz t llogaritjeve, tatim fitimi i prfituar si lehtsi tatimore sht
2.000.000 lek.

Veprimi kontabl:
Ditari
Nr.
Llog
659

Emrtimi i llogarive
Lehtsi tatimore t kushtzuara

Debiti

Krediti

2.000.000

2.000.00
0

2.000.000

2.000.00
0

Shuma t parashikuara pr
151

rreziqe
Shuma
Pr tatimin e prfituar

Llogaria Shuma t parashikuara pr rreziqe do t grumbulloj t gjitha


shumat e tatimit t fitimit t llogaritur gjat viteve dhe do t paraqitet n
pasivin e bilancit n grupin e shumave t parashikuara pr rreziqe. Nqs
njsia ekonomike do t mbyll aktivitetin e saj pa plotsuar 10 vjet,
ather ajo sht e detyruar q shumn e teprics s llogaris
151Shuma t parashikuara pr rreziqe t`a derdh n llogari t
organeve tatimore duke debituar kte llogari dhe kredituar llogarin
444Tatim mbi fitimin.

Gjat zhvillimit t aktivitetit mundet q n njsin ekonomike t futen


dhe aktive n formn e subvencioneve nga shteti apo ndonj njsi ekonomike
private tjetr. Gjithashtu mund t ndodh q shoqria t marr falas nga t
trett aktive t qndrueshme. P.sh bashkia e nj qyteti pr t trhequr ndonj
njsi ekonomike t madhe q t investoj n qytetin e vet me qllim q t
rris nivelin e punsimit, mundet q t`i dhuroj asaj ndonj siprfaq toke,
ndrtes, etj. Kto dhurata e rrisin vlern e kapitalit t vet t njsis
ekonomike. Si burim pr rritjen e kapitalit t vet t nj njsie ekonomike
konsiderohen dhe tepricat e rezultuara gjat inventarizimit t aktiveve t
qndrueshme.
Pra,si rezultat i ktyre operacioneve kapitali i vet i njsis ekonomike
pson rritje. Kontabiliteti duhet q t pasqyroj rritjen e kapitalit t vet mga
kto burime duke siguruar informacionin pr secilin lloj t tyre. Pr
grumbullimin e informacionit sintetik n lidhje me to n kontabilitet, sipas
PKP dhe standarteve t kontabilitetit, do t prdoret llogaria 13 Subvencione
pr investime t ngjashme e cila mund t analizohet n nnllogarit e
mposhtme:
- 131 Subvencione pr pajisje, ku pasqyrohen t gjitha subvencionet
e marra pr blerjen ose krijimin e pajisjeve, pra t AA materjale t
amortizuara.
- 137Subvencione pr investime t tjera, ku pasqyrohen t gjitha
shumat e marra pr investime t tjera, kryesisht t paamortizueshme.
- 138 AA t marra pa pagese, ku pasqyrohet vlefta e aktiveve

4.1 Rritja e kapitalit nprmjet subvencioneve.


Subvencionimi mund t bhet n para ose nprmjet shlyerjes s
faturave t furnitorve. Subvencionimi mund t regjistrohet n kontabilitet n
dy momente:
- Kur merren parat pr to apo kur shlyhen faturat.
- N fund t ushtrimit, duke ju referuar dats s kontraktimit dhe
vetm pr shumat q jan t sigurta pr t`u marr.
Shembull: Njsis ekonomike X, n vitin 200X, i jepet nj subvencion pr
shlyerje fature furnitori pr blerje AA materjale 50.000 lek.

Veprimi kontabl:

Nr.
llog
404
13

Ditari

Emrtimi i llogarive
Furnitor pr aktive afatgjata
Subvencione pr investime t
ngjashme.

Debiti

Krediti

50.000

50.000

Subvencion
pr shlyerjen
e furnitorit
N rastin
kur regjistrimi
i subvencionimit
bhet paraprakisht, n fund t
ushtrimit pas vendimit t marr nga organet kompetente pr dhnie
subvencioni, debitohet llogaria Shteti dhe ente-Subvencione pr t`u marr
dhe kreditohet llogaria Subvencione pr investime.

Veprimi kontabl:
Ditari

Nr.
llog

Emrtimi i llogarive

441

Shteti dhe ente - Subvencione pr t`u


Ditari
marr

Debiti Krediti
40.000

Subvencione pr investime t
ngjashme.
40.000
Teprica e13
llogaris
441 Shteti dhe Subvencione pr t`u marr
tregon
Shuma e investimeve n 40.000
40.000
detyrimin e shtetit pr subvencionimin
t ardhmen
sipas
kontrats prkatse. Kur shteti apo enti prkats i derdh parat pr
investimin e br sipas shembullit t msiprm, do bhet regjistrimi
kontabl:
Nr.
llog

Emrtimi i llogarive

512

Banka llogari rrjedhse

441

Shteti dhe ente - Subvencione pr t`u


marr
Shuma

Debiti

Kredit
i

40.000
40.000
40.000 40.000

4.2 Aktivet Afatgjata Materjale t marra falas.


Pr aktivet e afatgjata t marra falas debitohen llogarit e
Aktiveve Afatgjata dhe do t kreditohet llogaria Aktive Afatgjata t
marra pa pages.
Shembull: Njsia ekonomike merr falas nj makineri me vler
50.000 lek.
Veprimi kontabl:
Ditari
Nr. llog
Emrtimi i llogarive
Debiti Krediti
213
138

Makineri e pajisje

50.000

Aktive Afatgjata t marra pa pages


Shuma

50.000
50.000

50.000

Pr marrje falas makineri


Ktu duhet t kihet parasysh mnyra e vlersimit t ktyre aktiveve.
Pr kt qllim njihen metoda t ndryshme. P.sh mund t regjistrohen
me vlern kontabl neto q kishte aktivi i dhuruar n bilancin e
dhuruesit, mund t regjistrohet me vlern e tij t tregut, etj. N
standartin kombtare t kontabilitetit Nr. 5, prcaktohet, q n
bilanc nj z i aktiveve afatgjata mteriale,do t regjistrohet me kosto,
t paksuar nga amortizimi i akumuluar ose humbje e akumuluar nga
rnia e vlers.

Regjistrimi i ngjashm bhet dhe pr AAM t gjetura tepr gjat


inventarizimit t tyre.
Si u tha m sipr pr shumat e marra me subvencion do
prdoren pr t bler ose prodhuar AAM. a)Kur blihet me para n
dor nj AA likujdimi i faturs bhet menjher,do t debitohet
llogarit e Aktiveve afatgjata dhe do t kreditohen llogaria Banka
llogari rrjedhse ose Arka;b)ndrsa kur likuidimi i faturs bhet m
von, kreditohet llogaria Furnitor pr aktive afatgjata dhe
debitohet llogaria A.Afatgjata.
Shembull: Njsia ekonomike X, me subvencionet e marra
paguan nga banka blerjen e nj aktivi afatgjat (makineri) me vler
50.000 lek.
Veprimi kontabl:
a) Rasti kur e paguan faturn nga banka.
Nr. llog
Emrtimi i llogarive Ditari
Debiti
Krediti
213
512

Makineri e pajisje
Banka llogari rrjedhse (kur e
likujdon)
Paguan fatura nga banka

50.000
50.000

b) Rasti kur e pranon faturn e furnitorit ,por e paguan m von 50.00


lek.
Nr. llog
213
404

Ditari
Emrtimi i llogarive
Makineri e pajisje

Debiti
50.000

Furnitor pr AAGJ
Shuma

Krediti
50.000

50.000

50.000

Blen me likuidim t mvonshm


Kur aktivi i qndrueshm krijohet (prodhohet) nga njsia
ekonomike, me subvencionet do t debitohet llogaria AA n proes
dhe kreditohet llogaria Bnaka, Materiale, Furnitor, etj.
Shembull: Njsia ekonomike ndrton nj ndrtes, dhe gjat
muajit janar 200X, prdor materiale ndrtimi nga magazina t blera
m par 30.000 lek, nj fatur pr projektin nga banka 50.000 lek,
blen materiale nga nj furnitor por pagesn e bn m von, pr
40.000 lek.

Veprimi kontabl:
Ditari
Nr. llog
231

Emrtimi i llogarive
Aktive Afatgjat n proes

Debiti

Krediti

120.000

311

Materiale t para

30.000

512

Banka llogari rrjedhse

50.000

401

Furnitor

40.000
Shuma

120.000 120.000

Ndrtim i objektit (ndrtes)


Vlersimi i AA t financuara me subvencion do bhet njlloj si
pr aktivet e tjera pr t cilat s`sht marr subvencion, pra me
koston e marrjes apo t prodhimit t tyre.
Sipas standarteve t kontabilitetit , subvencionet pr
investime duhet t shprndahen duke u perfshir ne
rezultatet e periudhave ushtrimore t ndryshme pr kuotn
pjes t tyre. N kt rast do t debitohet llogaria
Subvencione pr investime dhe kreditohet llogaria T

Shembull: Njsia ekonomike X, n mbyllje t ushtrimit kryen


veprimet kontabile pr kuotn (pjesn) e subvencionit (10% t
subvencionit) q llogaritet 50.000 lek.
Veprimi kontabl:
Ditari
Nr. llog
137
751

Emrtimi i llogarive
Subvencione pr investime

Debiti
50.000

T ardhura t tjera zakonshme


Shuma

Krediti
50.000

50.000

50.000

Pr AAGJ t marra falas gjat vitit do t debitohet llogaria 21AA


materjale(analiza prkatse) dhe do t kreditohet llogaria138AA t
marra pa pages.N fund t vitit ushtrimor do t kryhet dhe veprimi
kontabl, duke debituar llogarin AA t marra pa pages dhe
kredituar llogarin T ardhura t tjera t zakonshme.
Shembull: Njsia ekonomike X, gjat vitit 200X, ka marr AAM pa
pages (dhurat) me vler 500.000 lek, pr t cilat ka kryer n
kohn e marrjes veprimet kontabile,duke debituar llogarin Aktive
afatgjata dhe kredituar llogarin AA pa pages.

N fund t vitit dot kryej dhe kt veprim


kontabl.
Veprimi kontabl:
Ditari
Nr. llog
Emrtimi i llogarive
138
751

AA t marra pa pages
T ardhura t tjera zakonshme
Shuma

Debiti

Krediti

500.000
500.000
500.000 500.000

Pr marrje pa pages t A.A.

Subvencionet pr investime paraqiten n bilanc n postin e


kapitalit t vet me vlern neto t tyre.
Njsia ekonomike mund t prdor si burim financimi pjesn e
fitimit t realizuar dhe ende t pashprndar, q asamblea e
ortakve e cakton pr fonde investimesh.
Shembull:
Asamblea e ortakve t njsis ekonomike X,
cakton pr investime nga fitimi i vitit ushtrimor 50.000 lek.

Veprimi kontabl:
Ditari
Nr. llog
121
106.8

Emrtimi i llogarive
Fitime dhe humbje
Rezerva pr fonde investimi

Debiti

Krediti

50.000
50.000

Shuma
Pr investime nga fitimi
Krijimi apo blerja e AA nga kto fonde pr investime, t caktuara
nga pjesa e fitimit t ushtrimit, do t regjistrohej njlloj si sht
paraqitur m lart. Pra, ose drejprsdrejti n llogarin e AA (21) ose
duke prdorur dhe llogarin e investimeve dhe dorzim punimesh.
Pr pjesn ose tr AA t prfunduara prve marrjes n evidenc si
t tilla, bhet dhe kalimi n llogarin e kapitalit t pronarit apo
themeltar n mbshtetje me aktet ligjore pr kt qllim.
4.3 Rritja e kapitalit nprmjet fondeve t tjera.
N rastin e njsive ekonomike
me pronar shtetin, prve
elementve t msiprm t burimeve t veta, ka dhe disa lloje t
ktyre burimeve q prdoren me nj destinacion t prcaktuar qart.
Ky destinacion mund t prcaktohet me ligj ose nga vet njsia

Pr sa koh kto fonde nuk jan prdorur pr qllimin pr t cilin


jan krijuar, ato do t pasqyrohen si nj element i veant i
kapitaleve t veta. N kta element mund t prmenden fondet q
krijohen pr zhvillim, pr rezerv pr shprblime dhe pr rezerva pr
ndihma sociale. N kontabilitet duhet q kto fonde dhe veprimet me
to t evidentohen n mnyr t ndar dhe sakt. N vijim do t
pasqyrohet trajtimi kontabl i tyre.
4.3.1.Kontabiliteti i fondeve pr zhvillim.
Fondet pt zhvillim jan ato fonde q krijohen pr t prballuar
nevojat pr financimin e investimeve, pra e shpenzimeve q kryhen
pr blerjen apo krijimin e aktiveve t qndrueshme. Kto fonde
krijohen nga fitimet e realizuara gjat ushtrimit ose nga fitimet e
mbartura. Shumat e fitimit q do prdoren pr kt qllim
prcaktohen nga organi kompetent i njsis ekonomike n prputhje
me planin e saj t zhvillimt dhe t investimeve.
Shembull: Kshilli mbikqyrs i njsis ekonomike cakton fondet
pr zhvillim 50.000 lek nga fitimi ushtrimor 30.000 lek dhe fitimi i
mbartur 20.000 lek.

Veprimi kontabl:
Ditari
Nr. llog

Emrtimi I llogarive

Debiti

Krediti

121

Fitime dhe humbje t ushtrimit

30.000

107

Fitime dhe humbje t mbartura

20.000

111

Fonde pr zhvillim

50.000

Caktimi i fondeve pr zhvillim

Kto fonde do prballojn shpenzimet pr investime.


Shembull: Shpenzimet pr investime, jan 30.000 lek nga t
cilat, pages fatur me bank 10.000 lek, materiale 5.000 lek, dhe
fatur e paraqitur, por e papaguar 15.000 lek.
Veprimi kontabl:
Ditari
Nr. llog
23

Emrtimi I llogarive
AA n process

Debiti

Krediti

30.000

512

Bankat

10.000

311

Materiale

404

Furnitor pr AA
Shuma
Pr shpenzimet pr investime

5.000
15.000
30.000

30.000

Pra,si shihet nga ky regjistrim njsia ekonomike ka prdorur


element t aktiveve q prballohen nga fondi i zhvillimit Po qe se
shitsi sht subjekt i TVSH-s duhet regjistruar n llogarin
prkatse shuma e TVSH- s s zbrithshme.
a) Rasti i marrjes n evidenc t AAM :
Shembull:
Njsia
ekonomike
X,
harton
situacione
prfundimtare pr prodhime Aktivesh afatgjata(Ndrtesa pr zyra)
dhe merr n dorzim n evidenc ndrtesa me vler gjithsej 37.500
lek, ku n kt vler sht prfshir dhe Tvsh-7.500 lek.
Veprimi kontabl:
Ditari
Nr. Llog
212

Emrtimi i llogarive
Ndrtesa

Debiti

Krediti

37.500

232

AA n process

4457

TVSH e mbledhshme
Shuma
Marrje n dorzim e ndrtess

30.000
7.500
37.500

37.500

b) Rasti i transferimit n kapitalin themeltar i shums s fondit t


zhvillimit q sht prdorur pr AA dhe q ka shtuar aktivet e njsis
ekonomike. Sipas shembullit m sipr ajo sht 37.500 lek.
Veprimi kontabl:
Ditari
Nr. llog
Emrtimi i llogarive
Debiti
Krediti
111

Fonde pr zhvillim

37.500

101 q ky Kapitali
themeltar
Sigurisht
regjistrim
duhet t shoqrohet edhe me37.500
praktikat
prkatse ligjore t shtimit t kapitalit.
Mundet, q pr t grumbulluar informacion n lidhje me politikat e
zhvillimit t njsis ekonomike, fondet pr zhvillim t transferohen fillimisht
n kredi t nj llogarie t posame rezervash 1068 Rezerva t tjera, ku do
pasqyrohen n mnyr progresive ato dhe pastaj mund t mbarten n
llogarin e kapitalit themeltar.
Mnyra e msiprme e evidentimit t investimeve t AA duke prdorur
llogarin Fondi rezerv pr investimeka si qllim, t sigurohet informacion
n lidhje me fondet e caktuara pr investime dhe kontrollin e prdorimit t
tyre. Kur njsia ekonomike blerse nuk sht subjekt i TVSH- s ose ka
aktivitet q prjashtohet nga TVSH-ja ose aplikon TVSH 0% lind problemi n
lidhje m TVSH- n e paguar n blerjen e AA.
A duhet kapitalizuar n koston e AA apo si element i veant i aktivit t
bilancit?Sipas ligjit t Tvsh-s , ose do t kapitalizohet ose do t

4.3.2 .Kontabiliteti i fondit rezerv pr shprblime.


Fondi i rezervs pr shprblime, krijohet nga njsia
ekonomike pr t`a prdorur pr shprblime t ndryshme
suplementare t punonjsve dhe administratorve t saj. Ai krijohet
nga shumat e fitimit neto t njsis ekonomike dhe prdoret n
prputhje me rregullat dhe udhzimet prkatse. N kontabilitet pr
t pasqyruar krijimin dhe prdorimin e ktij fondi, sipas PKP, do
prdoret llogaria 112 Fondi i rezervs pr shprblime.
Shembull:
Njsia ekonomike Xnga fitimi ushtrimit, krijon
fondin rezerv pr shprblime n shumn 20.000 lek.
Veprimi kontabl:
Ditari
Nr. llog
121
112

Emrtimi i llogarive

Debiti

Fitime dhe humbje t ushtrimit

20.000

Fondi i reserves pr shprblime


Shuma
Pr krijimin e fondit reserve pr
shprblime

Krediti
20.000

20.000

20.000

Shembull: Nga fondi i msiprm prdoren pr shprblim 10.000 lek.


Veprimi kontabl:
Ditari
Nr. llog
Emrtimi i llogarive
Debiti
Krediti
112
531

Fondi I rezervs pr shprblime

10.000

Arka

10.000
Shuma

10.000

10.000

Prdorimido
i fondit
Teprica e ksaj llogarie
pasqyroj fondin e krijuar pr
shprblime q nuk sht prdorur ende.
4.3.3.Kontabiliteti i Fondit rezerv pr ndihma sociale.
Fondi i rezervs pr ndihma sociale, krijohet nga fitimi i realizuar
dhe prdoret pr t ndihmuar punonjsit e njsis ekonomike n
raste fatkeqsie apo nevojave t ndryshme familjare. Krijimi dhe
prdorimi i ktij fondi n kontabilitet, sipas PKP, do pasqyrohet n
llogarin 113 Fondi i rezervs pr ndihma sociale. Regjistrimet q
bhen n kt rast jan t ngjashme me ato t treguara pr fondine
rezervs pr shprblime.
Kto fonde, pr sa koh jan krijuar,por nuk jan prdorur ende n
fund t periudhs ushtrimore, do t paraqiten n postin e burimeve t
veta t bilancit dhe tregojn burimin e shumave t rezervave t

Shembull: Njsia ekonomike X, nga fitimi i vitit ushtrimor krijon


fondin pr t ndihmuar punonjsit n rast fateqsie apo nevoja t
ndryshme familjare, n shumn 20.000 lek.
Veprimi kontabl:
Ditari
Nr. llog
121
113

Emrtimi i llogarive
Fitim dhe humbje e ushtrimit

Debiti
20.000

Fonde rezerv pr ndihma


sociale
Shuma

Krediti

20.000
20.000

20.000

Krijimi i fondit pr ndihma sociale


Kto fonde n rast s nuk prdoren me vendim t veant t
asambles s ortakve, kalojn n shtim kapitali duke ndjekur
proedurat e zmadhimit t kapitalit sipas ligjit pr shoqrit tregtare (
duhet dhe vendim gjykate pr t kryer zmadhimin e kapitalit dhe
n baz t tij kryhet veprimi n kontabilitet).

Shembull: Asamblea e ortakve t njsis ekonomike X, ka marr


vendim, t cilin e ka depozituar dhe n gjykat dhe kjo e fundit ka
br veprimet prkatse n regjistrat tregtar, q 20.000 lek nga
fondi i pa prdorur t krijuara pr ndihma pr punonjsit n rast
fatkeqsie t kaloj n zmadhim kapitali.
Veprimi kontabl:
Ditari
Nr. llog
Emrtimi i llogarive
Debiti Krediti
113
101

Fonde rezerv pr ndihma sociale


Kapitali themeltar
Shuma
Kalimi n zmadhim kapitali t fondit t
paprdorur

20.000
20.000
20.000 20.000

Pyetje dhe ushtrime:


A) Pyetje:
1- sht kapitali? Cilat jan burimet financiare q shtojn kapitalin?
2- Flisni pr disa nga veprimet q shtojn kapitalin.
3- Flisni pr disa nga veprimet q paksojn kapitalin.
4- Cilt jan veprimet juridike dhe financiare pr krijimin e njsis ekonomike?N kushtet
e tipeve t njsive t biznesit sa sht masa e investimit fillestar t kapitalit?
5- `kuptoni me emetim t aksioneve?N cilat llogari pasqyrohen veprimet kontabile, kur
vlera e tregut t aksioneve sht m e madhe ose m e vogl se vlera nominale?
6- Tregoni disa nga veprimet tipike q ojn n paksimin e kapitalit.
7- Cilt jan disa element t tjer t kapitalit t vet t njsis ekonomike?
8- `kuptoni me plusvlerat nga rivlersimi i aksioneve?
9- Cilt jan disa nga burimet e tjera t rritjes s kapitalit ?
10- Cilt jan disa fonde t tjera q bjn t mundur rritjen e kapitalit?
B)Ushtrime:
1- Pronari trheq shumn 1.000.000 lek pr nevojat e tij personale ose pr aktivitete t tjera,
nga kto para 800.000 lek dhe materiale 200.000 lek.
Krkohet: a) T bhet veprimi n ditar.
b) T regjistrohen veprimet n librin e madh n llogarit n form T-je.

2- Njsia ekonomike X, ka 1.000 aksione me vler nominale 1.000 lek =


1.000.000 lek. Supozojm se 1.000 aksione emetohen me vlern e
tregut 1.100, ather primi do t jet 100 lek/aksion ose 100.000 lek
prim.
Krkohet: a) T bhen veprimet n ditar.
b) T regjistrohen veprimet n librin e madh n llogarit n form Tje.
3- Njsia ekonomike X, ka emetuar aksione me vler m t vogl se vlera
nominale e aksionit, 1.000 aksione me vler 900 lek/aksion, vlera
nominale 1.000 leke/aksion.
Krkohet: a) T llogaritet diferenca midis vlers s tregut dhe asaj
nominale pr aksionet e
emetuara.
b) T bhen veprimet n ditar.
c) T regjistrohen veprimet n librin e madh n llogari n form T-je.
4- Njsia ekonomike X, kapitalin e nnshkruar e ka 1.000.000 lek, n
fazn e par krkon t derdh 60% t kapitalit ose 600.000 lek.
Krkohet: a) T kryhen veprimet n ditar pr rastin e nnshkrimit t
kapitalit.
b) T kryhen veprimet n ditar pr rastin e derdhjes s kapitalit.
5-

Njsia ekonomike X, nnshkruan kapitalin pr 1.000.000 lek, por


80% t kapitalit e krkon, ndrsa 20% t kapitalit e krkon n nj etap
tjetr. Nga kapitali i nnshkruar dhe i krkuar jan paguar vetm 680.000
lek; s`jan paguar ende 120.000 lek.

Krkohet: a) T kryhen veprimet n ditar dhe n llogarit prkatse.


b) Me far teprice rezulton llogaria 456 Ortak, veprime me
kapitalin, pas kryerjes s veprimit t msiprm.
c) N rast s llogaria 109 Kapitali i nnshkruar dhe i
pakrkuar, rezulton me tepric debitore, n cilin post t bilancit
paraqitet?
6-

Njsia ekonomike X, ka vendosur t shtoj kapitalin nga kto


burime:nga rivlersimi i aktiveve t qndrueshme 120.000 lek; nga
primi i lidhur me kapitalin 50.000 lek; nga rezervat 20.000 lek;
nga fitimi i mbartur 40.000 lek; nga fitimi i ushtrimit 20.000 lek,
gjithsej 250.000 lek. Pr kt ka vendim t asambles s ortakve
dhe vendim t gjykats, vendim ky pr zmadhimin e kapitalit.
Krkohet: a) T regjistrohen
n ditar dhe n llogarit prkatse
veprimet e msiprme.
7- Pronari i njsis ekonomike X, pr nevojat e tij apo pr aktivitete
t tjera trheq nga arka me M.P 900.000 lek, dhe merr materiale
nga magazina me flet dalje 30.000 lek. Sipas ligjit pr T.V.SH-n,
q trheq pronari faturohen m mim/kosto, llogaritet dhe T.V.SH.
Krkohet: a) T kryhen n ditar n llogarit prkatse veprimet e
trheqjes s pronarit si pr parat dhe pr materialet.
b) T kryhen n ditar veprimet e `magazinimit pr materialet.

8- Katr ortak vendosin t krijojn njsin ekonomike X, dhe sipas


prqindjes s kapitalit derdhin dhe kontributet: Ortaku 1 derdh
500.000 lek (i depoziton n bank n emr t njsis ekonomike
x); Ortaku 2 depoziton n emr t njsis ekonomike X me akt
noterial nj autovetur me vler 200.000 lek; Ortaku 3 (me akt
noterial n emr t njsis ekonomike) dorzon nj ndrtes me vler
1.000.000 lek dhe Ortaku 4 (me akt noterial n emr t njsis
ekonomike) dorzon tok me vler 1.000.000 lek.
Krkohet: a) T kryhen n ditar n llogarit prkatse veprimet e
derdhjes s kapitalit
b) T kryhen veprimet n librin e madh dhe n form T-je.
9- Njsia ekonomike X, gjat muajit janar 200X n baz t vendimit t
asambles s ortakve: nga kapitali ka mbyllur humbjen e vitit t
mparshm pr 200.000 lek, u ka kthyer disa aksionerve pjes
kapitali me vler 30.000 lek, dhe ka anulluar aksione me vler
20.000 lek.
Krkohet: a) T kryhen n ditar dhe n llogarit prkatse veprimet e
msiprme.
b) T kryhen veprimet n librin e madh dhe n form T-je.
10- Njsia ekonomike X, gjat muajit janar 200X, n baz t vendimit
t asambles s ortakve, ka prekur rezervat pr 250.000 lek, duke i
prdorur pr: zmadhim kapitali themeltar 15.000 lek, pr mbulim
humbje t ushtrimit 5.000 lek dhe pr mbulim humbje t mbartur
5.000 lek.

Krkohet: a) T kryhen n ditar dhe n llogarit prkatse veprimet e msiprme.


11- Njsia ekonomike X, ka mbyllur vitin ushtrimor 200X dhe ka rezultuar me fitim
1.000.000 lek dhe baz t vendimit t asambles s ortakve, do ta shprndaj
fitimim por jo t gjith: pr rezerva 200.000 lek, pr shtim kapitali 100.000 lek,
fond zhvillimi 50.000 lek, fonde t tjera rezerv 50.000 lek, pr dividend 200.000
lek dhe t pashprndar 400.000 lek.
Krkohet: a) T kryhen n ditar dhe n llogarit prkatse veprimet e msiprme.
b) N baz t legjislacionit n fuqi t llogaritet detyrimi pr shtetin(tatim n
burim), pr pjesn e dividendit dhe t regjistrohet n ditar dhe n llogarit
prkatse.
12- Njsia ekonomike X, ka aktivitet prodhues dhe ka prfituar lehtsi tatimore (pr
tatim fitimin) n shumn 200.000 lek.
Krkohet: a) T kryhet veprimi kontabl n ditar dhe n llogarit prkatse.
13- Njsia ekonomike X merr falas, n form subvencioni, nj makineri me vler
50.000 lek.
Krkohet: a) T kryhet veprimi kontabl n ditar dhe n llogarit prkatse.

14- Njsia ekonomike X pr periudhn ushtrimore kalon pjesn e kuots


s subvencionimit, n masn q cakton ligji, n shumn 50.000 lek.
Krkohet: a) T kryhet veprimi kontabl ditar dhe n llogarit prkatse.
15- Njsia ekonomike X nga fitimi i ushtrimit, me vendim t kshillit
mbikqyrs, cakton pr fond zhvillimi 20.000 lek, fond pr shprblimin e
punonjsve 100.000 lek, dhe fond pr ndihma sociale 30.000 lek.
Krkohet: a) T kryhen veprimet kontabl n ditar dhe n llogarit
prkatse.
b) T kryhen veprimet kontabile n librin e madh dhe n llogarit n
form T-je.
16- Nj firm bujqsore e specializuar n prodhimin bimor, ka kto
element pasuror:
Tok bujqsore 50 dynym me vler
1.300.000
Mjet ujits
300.000
Ndrtesa
250.000
Kultura drusore
400.000
Makineri e vegla
400.000
Produkte t pashitura
190.000
Mjete monetare
50.000
Detyrime ndaj banks tregtare
260.000
Detyrime ndaj furnitorve
70.000
Krkohet: T llogaritet pasuria neto dhe detyrimet ndaj t tretve.

Vous aimerez peut-être aussi