Fakultet za turizam MTS Univerzitet

Mediteran

Pristupni rad

Alternativni vidovi turizma u

Crnoj Gori-borba sa sezonalnou

Prof. dr Sanja Vlahovi krijelj Seida

 Turistika politika
Definicija: Turistika politika obuhvata skup mjera
i instrumenata kojima drava utie na razvoj i
unapreenje turizma, odravanje konkurentnosti
destinacije na tritu i ostvarivanje kako
ekonomskih tako i neekonomskih ciljeva razvoja
turizma.
Osnovni cilj turistike politike je maksimalno
zadovoljavanje potreba turista i cjelokupni razvoj
zemlje, uz dinamini i skladni turistiki razvoj.
Ciljevi u turistikoj politici se mogu podijeliti
na dva niova:
Makro i mikro nivo
 Instrumenti turistike
politike
Instrumenti su mjere koje podrazumjevaju korienje
odreenog instrumenta, u odreeno vrijeme kako bi se
ostvarili unaprijed postavljeni ciljevi.
Klasifikacija:
Prema podruju djelovanja,
Resursu koji utie na ponaanje ekonomskih subjekata,
Percepciji ekonomskih subjekata,
Percepciji drave.
Akteri turistike politike:
Nosioci tj. Kreatori,
Izvrioci tj. Realizatori.
 Turistika politika u Crnoj
Gori
Ministarstvo odrivog razvoja
Nacionalna turistika organizacija
Lokalna turistika organizacija
Strukovna udruenja
 Strategija razvoja turizma u
Crnoj Gori do 2020. godine
Vizija
Strateki i operativni ciljevi Strategije
6 klastera: Budva-Bar, Ulcinj, Boka Kotorska, Skadarsko
jezero-Cetinje, Bjelasica i Komovi, Prokletije-Plav i Roaje,
Durmitor- Sinjajevina, abljak, Pluine, avnik.
Trendovi:
Eko turizam, kulturni turizam, tematski turizam,
avanturistiki turizam, krstarenja.
Trendovi sa aspekta interesovanja:
elja potroaa da se pohvale iskustvom steenim na
odmoru
Stariji ljudi cine zdravlje, fitnes, kulturu i boravak u prirodi,
Mladi ele avanturu, doivljaj, sport.
 Sezonalnost u Crnoj Gori
2010 2011 2012 2013 2014 2015
dolasci
1.262.985,0 1.373.454,0 1.439.500,0 1.492.006,0 1.517.376,0 1.577.109,0
0 0 0 0 0 0
noenja
7.964.893,0 8.775.171,0 9.151.236,0 9.411.943,0 9.553.783,0 10.054.947,
0 0 0 0 0 00
2010-2015 dolasci rast 19,9%
2010-2015 noenja rast
Struktura dolazaka turista prema vrstama turistikih mjesta
20,78%

Primorsko mjesto

Glavni grad
3% 2% 0%
Planinsko mjesto
5%
Ostala turistika mjesta
90%
Ostala mjesta
 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Jan 14200 15374 16228 15504 15949 19584
Feb 17066 15840 11791 15350 17105 21487
Mar 17206 18516 21900 22695 21674 24204
Apr 25921 32380 31974 32750 36395 43808
Maj 79148 77967 81227 89139 91270 99980
Jun 121336 137576 155039 161854 160513 181111
Jul 320287 349801 359243 348190 343518 442461
Avg 432268 455185 475854 500779 5133117 547597
Sep 175636 201871 215498 223727 228146 233152
Okt 28709 35221 37334 45238 47115 51124
Nov 17116 17354 17631 18823 22800 24282
Dec 14092 16369 15781 17957 19574 24319

Konstantan rast
Mjeseci jun, jul i avgust najposjeeniji, zavisnost od ljetnje sezone i
kupalinog turizma, nedovoljno razvijen zimski turizam
Neophodano uloiti dodatne napore, izgraditi smjetajne kapacitete,
kapacitete za rekreaciju, sport, zabavu, ulaganje u saobraajnu
infrastrukturu, marketing, kreirati atraktivne ponude za razliite
segmente trita.
 Turistiki promet 2016. god.
700000

600000

500000

400000 Column1

300000

200000

100000

0
Jan Feb Mar Apr Maj Jun Jul Avg Sep Okt

Maj mjesec rast od 53,55%

Septembar pad od 57,03%
Oktobar pad od 75,23%
Potrebno je razvijati nove vidove turizma u cilju suzbijanja ovako
izraene sezonalnosti
 Alternativni vidovi turizma u CG
Sjeverni predio
Razvoj planinskog turizma sa fokusom na odrivi razvoj
Podruje slabo razvijeno, nedostatak saobraajne i
turistike infrastrukture
Eko turizam (NP Durmitor, planinski vrhovi, prirodna i
vjetaka jezera, kanjoni Pive, Tare, Morae, vrela, izvori,
NP Prokletije, NP Biogradska gora, flora i fauna
Seoski turizam
Aktivnosti:Bavljenje turizmom u okviru poljoprivrednih domainstava,
Prodaja domaih proizvoda,
Posjeta farmama, radionicama i sl.
Uee u obavljanju svakodnevnih seoskih poslova,
Degustiranje lokalne kuhinje uz uee u tradicinalnoj pripremi hrane,
Izleti radi upoznavanja sela i okoline,
Sakupljnje umskih polodova (jagode, borovnice, peurke, kupine),
Rekreativne aktivnosti (planinarenje, jahanje, pjeaenje, biciklizam...)
Posjeta lokalnim manifestacijama.
Povezivanje sa eko turizmom
Etno sela: Brezna, Komnenovo, Jatak, Vukovi
Eko sela: Milogora, eko katun Grbaje, eko naselje Hrid, Eko naselje
Trpezi, ran Mount Joy, eko restoran Savardak, eko hotel Kula
Damjanova
Sportski turizam
Skijaki turizam, planinski biciklizam, pjeaenje, planinski alpinizam,
osvajanje vrhova, rafting, bungee jumping, kajaking, vonja kanua...
Mogunosti: cross country staze, survival programi, kampovi za
alpinizam adrenalinski spostovi i sportovi na vodi
Neophodno ulaganje u infrastrukturu, opremanje staza, modernizacija
opreme, iare, uspinjae i itd.
Kulturni turizam
Veliki broj resursa
Manastiri: Pivski, Moraa, urevi stupovi, Dobrilovin, Svete Trojice,
irilovac
Crkve: Sv. Nikole, Sv. apostola Petra, Sv. Petke, Sv. Arhangela Mihajla, Sv.
Dimitrija, Sv. Ilije itd.
Damije, sahat kule, medrese, hamami, adrvani, esme, minareti :
Husein paina damija u Pljevljima i arijska damija u Plavu
Manifestacije: Dani borovnice u Plavu i Zlatna pahulja u Roajama
Zdrastveni turizam
Najbre rastua grana turizma u svijetu
Uslovi:
Visok kvalitet usluge,
Pristupane cijene, tj. ispunjavanje kriteriju value for money,
Laka dostupnost destinacije,
Ureena infrastruktura
Struno osoblje,
Akreditacija i sertifikacija.
Mogunostio grada Kolaina uz izgradnju wellness centra
Vid turizm prepoznat kod hotelijera: hotel Bianca Resort&SPA, hotel Soa,
hotel Lipka
Sredinji predio
Razvoj turizma na poetnoj fazi
Najrazvijeniji oblik turizma, turizam zasnovan na
prirodi u okviru nacionalnih parkova
Brojna ostrva na Skadarskom jezeru, veliki broj
kulturno istorijskih spomenika, etnografsko
nasljee, specijaliteti narodne kuhinje.
MICE turizam
Uslovi?
Perspektiva-Podgorica-privredni i ekonomski
centar CG, blizina aerodruma
Hoteli visoke kategorije: Hilton, Ramada, Best
Western, Best Western Premier, M Niki, City...
Najzahvalniji vid turizma za destinciju koji utie
na produenje turistike sezone
Kulturni turizam
Najvei potencijal u ovom predjelu Cg
Kulturno-istorijski spomenici: Cetinjski manastir,
Zetski dom, Biljarda, Dvorac kralja Nikole, Plavi
dvorac, Vladin dom, Njegoev mauzolej, Duklja,
Ostrog, Duga, Dajbabe, drebaonik, elija
piperska...
Ostrva: Lesendro, Vranjina, Morani, Beka,
Starevo, Grmour...
Mogunost povezivanja sa etno i gastro
turizmom.
Vjerski turizam
Najstariji oblik turizma za koji je potreban
konsenzus vjerskih zajednica i drave, ulaganje u
infrastrukturu, kreiranje adekvatne ponude i
kvalitetan marketing
Potencijali:sakralni objekti, dogaaji, kulturno-
istorijska batina, materijalno i duhovno
stvaralatvo:Cetinjski manastir, Narodni muzej
CG(ikona Bogorodice Filermose), manastir
Ostrog.
Eko turizam i seoski turizam
Resursi: NP Skadarsko jezero, NP Loven, Njegui, planinski
masivi Javorka, Velikog i Malog umira, Kapa Moraka,
Stoca, Maganik, Ivanova korita, Verua, brojna sela na
obali Skadarskog jezera, kraka polja sa uvalama,
krapama, jamama, peinama.
Potovanje principa odrivosti
Upoznavanje sa lokalnim nainom ivota, posjeta
vinarijama, proizvodnja prute, sira, rakije, meda, vina,
poljoprivredna proizvodnja, ribolov, voznja izraeno
kulturno bogatstvo...
Mogunost izgradnje eko kompova sa akcentom edukacije
lokalnog stanovnitva
Sportski turizam, lov i ribolov
Resursi:
Pjeake staze i biciklistike staze
Avanturistiki park na Cetinju,
Brdo Trebjesa, povri Krnovo i Lukavica sa
vjetakim jezerima,
Pjeaenje i pohod na planinske masive ovog
podruja,
Lov i ribolov na Cijevni, Skadarskom jezeru,
rijeci Crnojevia, Morai, Zeti
Kapaciteti:
Stadion Budunosti sa fudbalskim terenima,
Dvorana Moraa,
Olimpijski bazen u Niku.
Primorski predio
Najrazvijeniji vid turizma-kupalini
turizam
Bogatsvo kultur i tradicije
Kulturni turizam
Stara urbana jezgra, duh orijenta, etnografko bogatsvo, istorijske
i kulturne vrijednosti, multietinost i multikonfesionalnost
Brojni resursi: stari gradovi, Sahat kula, arheoloki lokalitet Krue,
Paina damija, dvorac kralja Nikole, Haj Nehaj, Preista
Krajinska, hram sv. Jovana Vladimira, islamski centar Selimija,
Barski Trikonhos, manastir Praskavica, manastir Svete Trojice,
otok Gospe od Milosti, katedrala Svetog Tripuna, palata Tre
Sorelle, tvrava San Giovani, Manastir Savina, Kanli kula, Forte
mare, tvrava panjolska
Nautiki turizam
Unosniji vid turizma, oblik sportsko-rekreativnih i zabavnih
putovanja jahtama, kruzeruma i drugim luksuznim plovilima
Potencijal: Luka Kotor, Porto Montenegro, Marina Budva, Marina
Bar

Sportsko-rekreativni turizam
Povoljni uslovi, klima, broj sunanih dana, brojni resursi
Resursi:
Lov i ribolov na Bojani, jahanje konja po plai,
Sporstske dvorane, fudbalski stadioni, teniski tereni, igralita za
odbojku, koarku, rukomet, mini fudbal, stoni tenis,
Kuglane, teretane, boarski tereni, otvoreni bazeni, sporovi na
vodi,ronjenje, veslanje, windsurfing, vonja skuterima, podvodni
ribolov...
MICE turizam
Brojni hoteli visoke kategorije opremljeni
visokokvalitetnom i najnovijom opremom
Kongresi, seminari, konfrencije
Destinacija MICE turizma-Budva
Najprofitabilniji vid turizma, akcenat na mjesece
maj, jun, septembar, oktobar i novembar
Zdrastveni turizam
Akcenat na institut Dr Simo Miloevi u Igalu
Razne vrste terapije, rehabilitacioni programi sa
ljekovitim blatom i inerlnom vodom
Potencijali grada Ulcinja, isto more, pjeane
plae, ljekovito blato, mediteranska klima,
sumporna voda
Mogunost razvoja spa&wellness turizma: Ada
Bojana, Ostrvo cijea, Mamula, Valdanos, Tivat
Zakljuak
Veliki sezonski i geografski disparitet
Kupalini turizam i planinski turizam
Nosivi kapacitet destinacije?
Istakuti pic sezone, sa trendom
poveavanja
Potrebno je staviti akcenat na razvoj
alternativnih vidova turizma
Posjete NP, rafting Tarom, posjete
kulturno-istorijskim spomenicima, boravak
u seoskoj sredini, sportski turizam i MICE
turizma, elitni nautiki turizam
 Hvala na panji