Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
Leksion 4
1
Apletet ne Java dhe JavaScript
Apletet ne Java
Programe te shkurtra qe i bejne faqet Web me inteligjente
dhe interaktive
Dergohen si nje skedar i vecante bashke me dokumentin
HTML
Apletet nuk punojne gjithmone mire ne te gjithe browserat
Apletet duhet te jene te aktivizuar ne browser
2
Apletet ne Java dhe JavaScript
JavaScript
Shtohet direkt ne kodin HTML
Perdorimet me te shpeshta
Verifikimi i informacionit te formave
Krijimi i butonave rollover
Banera reklamash
Dritare Pop-up
3
Apletet dhe Interpretuesit Java
Kjo figure tregon nje web browser qe ka nje interpretues Java e ekzekuton programin
lokalisht ne kompjuterin e perdoruesit, duke liruar web serverin per qellime te tjera.
5
Ndryshimi midis Java-es dhe JavaScript-it
Megjithese nga emri duken njesoj, Java nuk eshte njesoj si
JavaScript!
Keto te dyja jane dy teknika te ndryshme per programime ne
Internet. Java eshte nje gjuhe programimi, ndersa JavaScript
eshte nje gjuhe skriptimi
Javascripti ne dallim nga Java, nuk ka nevoje te perkthehet nga
kompjuteri (compiled). Pra ai paraqitet si nje tekst i integruar ne
HTML, qe perdoret per te gjeneruar faqet web. Kjo nenkupton
qe per te shkruar Javascriptin, mjafton edhe nje editor teksti i
thjeshte.
JavaScript mund te mos jete nje gjuhe llogaritese aq e fuqishme
sa Java, por eshte me e thjeshte ne perdorim
Pra JavaScript eshte me shume nje zgjerim i HTML-se sesa nje 6
gjuhe programimi e mirefillte.
Karakteristikat kryesore te Javascriptit
Skripti mund te perbehet vetem nga nje sekuence komandash
8
Shkrimi i nje programi JavaScript
9
Perdorimi i tagut <script>
<script src=url type=text/javascript></script>
Vecoria SRC kerkohet vetem nese ju e vendosni progamin ne
nje skedar te ndare
<script type=text/javascript>
komandat dhe komentet e skriptit
</script>
<html>
<head></head>
<body>
Skripti im i par me Javascript
<br/>
Ky sht nj dokument normal Html
<br/>
<script>
document.write("Kjo sht Javascript!") // kod Javascript
</script>
<br/>
Prsri n HTML
</body> 11
</html>
Koment Shembull-1
N.q.s ju po prdorni nj browser q suporton JavaScript n
moment ju do shihni qe skripti do t punoj.
Duhet theksuar se ky skript nuk sht i dobishm, sepse ju
mund ta shkruani at n HTML m shpejt dhe m shkurtr,
por qllimi ishte qe t tregohej se si prdoret taget e HTML-
s <script>. Ju mund ta prdorni kt tag kudo n
dokumentin tuaj.
Browserat e vjetr mund ti trajtojne skriptet si permbajtje te
dokumentit, prandaj eshte mire qe skriptet t vendosen midis
komenteve pr tu siguruar q keto browsera te mos i shfaqin
skriptet.
12
Emrat e variablave dhe funksioneve (1)
Neve, si programues, na duhet te zgjedhim emrat per
variablat dhe funksionet.
Emrat e variablave dhe funksioneve duhet te ndjekin rregullat
e meposhtme:
1. Karakteri i pare duhet te jete nje shkronje alfabeti (e
madhe ose e vogel), nje (_), ose shenje dollari ($).
2. Nuk mund te perdorni nje numer si shkronje te pare.
3. Emrat nuk duhet te permbajne hapesira.
4. Emrat nuk duhet te jene ndonje nga fjalet e rezervuara
te gjuhes.
13
Emrat e variablave dhe funksioneve(2)
Shembuj emrash te vlefshem per variablat dhe
funksionet:
x
add_two_num
x13
_whatever
$money_string
14
JavaScript
Ne vazhdim te leksionit do te shohim struktura baze
te programimit. Keto struktura jane te ngjashme ne
shume gjuhe programimi.
Deklarimi i variablave
Perdorimi i operatoreve
Krijimi i strukturave te kontrollit (degezimet & ciklet)
Funksionet (built-in dhe te krijuar nga programuesi)
15
Deklarimi i variablave (1)
Variabli eshte nje emer qe i caktohet nje vendi ne memorie per
te ruajtur te dhena.
Perpara se te perdorni nje variabel ne nje program ne
Javascript, duhet ta deklaroni ate.
Variablat deklarohen me fjalen var si:
var x;
var y;
var sum;
Mund te deklarojme shume variabla me te njejten fjale var:
var x, y, sum;
Mund te kombinojme deklarim te variablave me inicializim te
tyre: 16
var x=1, y=3, sum=0;
Deklarimi i variablave (2)
Nqs nuk specifikojme nje vlere inicializuese te variablave kur i
deklarojme ato, vlera e tyre fillestare eshte nje vlere e
papercaktuar (undefined) Javascript.
Kur i jepni nje variabli nje vlere tekst, duhet ta vendosni ate
brenda thonjezave
18
Fusha e veprimit Variablat Globale
Variablat e deklaruar jashte nje funksioni behen GLOBAL, dhe te gjitha
skriptet dhe funksionet ne faqen web mund ta aksesojne ate.
Psh, shprehja:
emerMakine="Volvo";
Do te deklaroje nje variabel emerMakine, si ne variabel global, edhe nese ajo
ekzekutohet brenda nje funksioni.
19
Tipet e variablave
Nje ndryshim i madh ndermjet Javascript dhe gjuheve te tjera si JAVA,
C eshte qe Javascript eshte pa tip (untyped) (ose ndryshe weekly
typed)
Kjo do te thote qe nje variabel Javascript mund te mbaje nje vlere te
cdo tipi te dhenash, dhe tipi i te dhenave nuk duhet te vendoset kur
deklarohet variabli.
Kjo lejon te ndryshohet tipi i te dhenave te variablit gjate ekzekutimit
te programit, psh:
var x=10;
x=ten;
Ne kete shembull variabli x ne fillim ka marre vleren e nje numri te
plote 10, pastaj te nje stringu.
20
Perdorimi i operatoreve
Operatoret jane ato qe veprojne mbi variablat.
Operatori (=) eshte operatori i vleredhenies
Operatori (+) eshte operatori i shtimit.
var x=1, y=3, sum=0;
sum=x+y;
switch (n) {
case 1://instruksione
break;
case 2://instruksione
break;
default://instruksione nqs te tjerat nuk plotesohen
break;
28
}
Strukturat e kontrollit Ciklet(1)
Nje cikel eshte ajo strukture programi qe i detyron
instruksionet brenda tij, qe te ekzekutohen derisa te
permbushet nje kondite dhe cikli perfundon.
while
Perdoret kur nuk di sa here duhet te ciklosh, por di qe
duhet ndaluar kur ndeshet kondita.
var x=1;
while (x<=10) {
//derisa x me i madh se 10
//instruksione
x++; 29
}
Strukturat e kontrollit Ciklet(2)
for
Perdoret kur di saktesisht sa here duhet te ciklosh.
var x;
for (x=1; x<=10; x++) {
//instruksione
}
30
JavaScript Break dhe Continue
Jane dy shprehje ne JS qe mund te perdoren brenda
cikleve: break dhe continue.
Shprehja Break
Perdoret kur duam te nderpresim cilkin dhe te
vazhdojme ekzekutimin e kodit qe vjen pas ciklit, nese
ka.
Shprehja Continue
Perdoret per te nderprere ekzekutimin e ciklit per
vleren aktuale dhe te vazhdojme ekzekutimin e ciklit
me vleren tjeter (vleren pasardhese). 31
Shembull - 2 (Break)
<script type="text/javascript">
var i=0;
for (i=0;i<=10;i++)
{
if (i==3){break;}
document.write("The number is " + i);
document.write("<br />");
}
</script>
Rezultati
The number is 0
The number is 1 32
The number is 2
Shembull -3 (Continue)
<script type="text/javascript">
var i=0; Rezultati
for (i=0;i<=10;i++) The number is 0
{ The number is 1
The number is 2
if (i==3){continue;} The number is 4
document.write("The number is " + i); The number is 5
document.write("<br />"); The number is 6
The number is 7
} The number is 8
</script> The number is 9
The number is 10
33
Shprehja For...In ne JavaScript
Shprehja for...in perdoret per te bredhur neper elementet e
nje vektori me ane te veorive te nje objekti.
Kodi ne trupin e ciklit for ... in ekzekutohet nga nje here per do
element/veori.
Sintaksa
for (variable in object)
{
code to be executed
}
34
Shembull - 4 for...in
<script type="text/javascript">
var x;
var mycars = new Array();
mycars[0] = "Saab;
mycars[1] = "Volvo;
mycars[2] = "BMW;
for (x in mycars)
{
document.write(mycars[x] + "<br />");
}
</script>
35
Funksionet ne Javascript
Per te penguar browserin qe te ekzekutoje nje skript sapo
ngarkohet faqja, mund ta ndertoni skriptin si nje funksion.
Nje funksion permban kod qe do te ekzekutohet vetem nga nje
ngjarje ose nga nje thirrje e atij funksioni.
Mund te therrisni nje funksion kudo brenda faqes (ose madje
edhe nga faqe te tjera nese funksioni eshte i vendosur ne nje
skedar te jashtem .js)
Funksionet percaktohen ne fillim te faqes, ne seksionin e kokes,
ndrmjet tageve <head> t faqes HTML.
36
Si deklarohet nje funksion?
Sintaksa per te krijuar nje funksion eshte:
function emerfunksioni(var1,var2,...,varX)
{
kod
}
var1, var2, etj jane variabla ose vlera qe i kalohen funksionit.
Kllapat { dhe } percaktojne fillimin dhe fundin e funksionit.
Shenim: Nje funksion pa parametra duhet te perfshije kllapat ()
pas emrit te funksionit:
function functionname()
{
some code
}
Shenim: Mos harroni rendesine e shkronjave te medha dhe te 37
vogla ne JavaScript! Fjala function duhet te jete me shkronja
te vogla, se perndryshe do te ndodhe nje gabim!
Shprehja return
Shprehja return perdoret per te specifikuar vleren qe do te kthehet nga
funksioni.
Keshtu qe funksionet qe do te kthejne vlere duhet te perdorin shprehjen
return.
Shembull:
Funksioni i meposhtem kthen prodhimin e dy numrave (a dhe b):
function prod(a,b)
{
x=a*b;
return x;
}
40
Shembull-6
T shohim se si mund t lexoni dika, q nj prdorues ka futur n nj forme.
<html>
<head>
<script>
<!-- Fsheh skriptin nga brousera t vjetr
function emrin(str) {
alert("MIRESEVINI "+str+ !");
}
// prfundon fshehjen-->
</script>
</head>
<body>
Ju lutemi jepni emrin:
<form>
<input type="text" name="Emri" onBlur="emrin(this.value)" value="">
</form>
41
</body>
</html>
Komente Shembull-6
Kemi disa element t rinj t shtuar n kt skript.
Sigurisht q i vut re komentet n skript. N kt mnyr ju
mund t fshihni skriptin nga browserat q nuk e suportojne
JavaScript-in. Ju duhet ti vendosni ato n mnyrn e treguar
m sipr. Fillimi i komentit duhet t jet menjher pas tagut
<script> dhe mbarimi para tagut </script>.
N kt dokument HTML ju keni nj element forme ku mund t
shkruani emrin tuaj.
'onBlur' tek tagu <input> i tregon browserit se cilin funksion
duhet t thrras kur dika sht futur n forme.
Funksioni ' emrin(str)' do t thrritet kur ju t largoheni' nga ky
element forme ose keni shtypur enter pasi keni futur dika.
Funksioni do t marr stringun e futur nprmjet komands
'emrin(this.value)'. 42
Per ta perdorur kete skript te jashtem, vendoseni skedarin .js tek atributi
"src" i tagut <script>:
<html>
<head>
<script src="xxx.js"></script>
</head>
<body>
</body>
</html>
44
Shenim: Skriptin mund ta vendosni saktesisht aty ku do ta vendosnit
normalisht skriptin (si tek seksioni i kokes, ashtu edhe tek trupi i
dokumentit)!
Kutite e dialogut (Popup boxes)
Ne JavaScript mund te krijojme 3 lloje kutishe dialogu :
1. Alert box,
2. Confirm box,
3. Prompt box.
45
Alert Box
Nje alert box (dritare mesazhi) shpesh perdoret nese deshironi
qe informacioni ti shfaqet perdoruesit. Kur shfaqet nje dritare
mesazhi, perdoruesi duhet te klikoje OK, ne menyre qe te
vazhdoje me tej.
Sintaksa:
alert("sometext")
46
Shembull 8 - Alert Box
<html>
<head>
<script type="text/javascript">
function show_alert()
{
alert("I am an alert box!");
}
</script>
</head>
<body>
<input type="button" onclick="show_alert()" value="Show alert box" />
</body>
</html>
47
Confirm Box
Nje confirm box (dritare kofirmimi) shpqsh perdoret nese
deshironi qe perdoruesi te verifikoje ose te pranoje dika.
Kur shfaqet nje dritare kofirmimi, perdoruesi duhet te shtype
ose "OK, ose "Cancel, ne menyre qe te vazhdoje me tej.
Nese perdoruesi shtyp "OK", dritarja kthen true. Nese
perdoruesi klikon "Cancel", dritarja kthen false.
Sintaksa:
confirm("sometext")
48
Shembull 9 - Confirm Box
<html>
<head>
<script type="text/javascript">
function show_confirm()
{
var r=confirm("Press a button");
if (r==true)
{
alert("You pressed OK!");
}
else
{
alert("You pressed Cancel!");
}
}
</script>
</head>
<body>
<input type="button" onclick="show_confirm()" value="Show confirm 49
box" />
</body>
</html>
Prompt Box
Nje prompt box (dritare prompti) shpesh perdoret nese
deshironi qe perdoruesi te jape nje vlere perpara se te hyje ne
nje faqe.
Kur shfaqet nje prompt box, perdoruesi duhet te klikoje "OK"
ose "Cancel" ne menyre qe te vazhdoje me tej, pasi ka futur nje
vlere inputi.
Nese perdoruesi klikon "OK" dritarja kthen vleren e inputit.
Nese perdoruesi klikon "Cancel" dritarja kthen null.
Sintaksa:
prompt("sometext","defaultvalue")
50
Shembull 10 - Prompt Box
<html>
<head>
<script type="text/javascript">
function show_prompt()
{
var name=prompt("Please enter your name","Harry Potter");
if (name!=null && name!="")
{
document.write("Hello " + name + "! How are you today?");
}
}
</script>
</head>
<body>
<input type="button" onclick="show_prompt()" value="Show prompt box" />
</body> 51
</html>
Pyetje?
52