Awiting-Bayan at

Bulong
sa KABISAYAAN
 Awiting-Bayan
Mga awiting sumasalamin sa araw-araw na pamumuhay ng
mga katutubo at mamamayan ng Pilipinas
Nagkukuwento tungkol sa mga katutubo lalo na sa mga
probinsya sa kanilang simpleng pamumuhay
Isa sa matandang uri ng panitikang Filipino na lumitaw bago
pa man dumating ang mga Kastila
Ang mga wika na sumasaklaw sa panitikang Bisaya:
Sugbuwanon ng Cebu at Negros, Hiligaynon ng pulo ng
Panay at ang Waray-waray ng Samar at Leyte
 Kahalagahan ng Pag-aaral ng mga
Awiting-Bayan

Nagpapakilala ng diwang makata

Nagpapahayag ng tunay na
kalinangan ng lahing Pilipino
Mga bunga ng bulaklak ng
matulaing damdaming galing sa
puso at kaluluwang bayan
Mga Uri ng Awiting-Bayan

p. 11
 Awiting-Bayan ng
KABISAYAAN
Tong Pakitong-kitong (Cebuano)
Dandansoy (Hiligaynon)
Waray-waray (Sorsogon)
Lawiswis-kawayan (Waray)
Ay Kalisud (Ilonggo)
Si Pilemon (Sugbuwanon)
 Bulong
Isang matandang katawagan sa orasyon ng
mga sinaunang tao sa kapuluan ng Pilipinas
Isang inuusal na panalangin
Ginagamit sa pangkulam, pang-engkanto at
sa mga daang may punso o bahay ng mga
nuno na kapag natapakan ay magkakasakit
Ginagamit din sa nauusog, sa mga
panggagamot ng mga matatanda
Mga Halimbawa
ng Bulong
-
Sagutan ang

p. 10
PORMAL AT
DI-PORMAL
NA WIKA
 Pormal
Uri ng Pormal na Wika
1. Pambansa
-ginagamit sa buong bansa
-karaniwang salitang ginagamit sa mga aklat
pangwika o pambalarila sa mga paaralan, gayundin sa
pamahalaan
2. Pampanitikan
-pinakamataas na antas ng wika at ginagamitan ng
mga matalinghagang ekspresyon na karaniwang
matatayog, malalalim, makulay at masining
 Di-pormal
-mga salitang palasak
sa pang araw-araw na
pakikipag-usap at
pakikipagsulatan sa
mga kilala o kaibigan
Uri ng Di-pormal na Salita
1. Balbal
- Ginagamit ng mga istambay o salitang kanto
- Mga salitang nahango lamang sa pagbabago o pag-
usad ng panahon
- Mga salitang nabuo sa lansangan
Halimbawa :
yosi abnoy bosing tisoy
kano ermat bagets
utol ichichika hanep
 Uri ng Di-pormal na Salita
2. Kolokyal
- tinanggap na ng wikang Filipino pero hindi kadalasang ginagamit
- ordinaryong wika na ginagamit ng mga kabataan sa kanilang pang araw-araw na
pakikipag-usap
- kasama rin nito ang pagpapaikli ng isa, dalawa o higit pang salita
Halimbawa:
mayroon meron
nasaan nasan
diyan- dyan
kailan-kelan
Uri ng Di-pormal na Salita
3. Lalawiganin
-mga salitain o dayalekto ng mga katutubo sa
lalawigan o panlalawigang salita
Halimbawa:
bilot (Batangas, tuta)
kaon (Bisaya, kain)
balay (Ilocano, bahay)
Sagutan ang pp.

14
15 - A at B
SOURCES: