Mechanika Nieba

Mechanika Nieba
POOENIE PUNKTU NA ORBICIE
Kamil Macura
RWNANIE ORBITALNE OPISUJCE KRZYW STOKOW PO
JAKIEJ PORUSZA SI CIAO:
- Promie orbity
- Moment pdu
- Parametr grawitacyjny
- Mimord
- Anomalia prawdziwa
PIERWSZE PRAWO KEPLERA (PRAWO ORBIT) WSZYSTKIE PLANETY

PORUSZAJ SI PO ORBITACH ELIPTYCZNYCH W KTRYM W
JEDNYM Z OGNISK ZNAJDUJE SI SOCE
ORBITA KOOWA
W przypadku gdy mimord e = 0 rwnanie orbitalne przyjmuje posta :
W tym przypadku r = constant, co oznacza ,e orbita m2 do okoa m1 jest okrgiem

Moment pdu w tym przypadku wynosi:
I podstawiajc moment pdu do wzoru na promie prdko orbity koowej wynosi:
Jak wida prdko przez cay czas jest staa
Czas penego obiegu m2 do okoa m1 :

Pooenie punktu na orbicie
ORBITA ELIPTYCZNA
Jeeli 0 < e < 1, mianownik rwnania orbitalnego zmienia si lecz nigdy nie bdzie 0. Najmniejsza warto
promienia r jest w perycentrum najwiksza gdy anomalia prawdziwa wyniesie 1800 czyli w apocentrum
Promie orbity ra wynosi w tym przyapdku:
Promie orbity rp wynosi w tym przyapdku:
Niech suma promieni orbity w perycetrum i apocentrum

bdzie rwna 2a:
ORBITA ELIPTYCZNA
Podstawiajc do rwnania wartoi promieni wyraenie na a wynosi:
Wyznaczajc z tego rwnania h2/ i podstawiajc do rwnania robitalnego, warto promienia od ogniska wyraa
si nastpujcym wzorem:
Niech odcinek CF bdzie odlegoci od ogniska F do rodka elipsy C:
Dla = 00 warto promienia rp ma warto:
Wic CF podstawiajc promie wynosi:

ORBITA ELIPTYCZNA
Niech B bdzie punktem na orbicie dokadnie nad punktem C w osi symetrii poprzecznej orbity, a dystans
pomidzy punktem B i C oznaczmy jako b. Jeeli wtedy anomali prawdziw punktu B przyjmiemy jako
rwnanie ma posta:
Rzut promienia rB na o podun wynosi w tym przypadku:
Rozwizanie rwnania ze wzgldu na e ma posta:
Zgodnie z twierdzeniam Pitagorasa:

ORBITA ELIPTYCZNA
Dla kartezjaskiego ukadu wsprzdnych umiejscowionego w punkcie C i
osiami skierowanymi jak na zamieszczonym rysunku wsprzdna x wyraa si
wzorem:
Skd stosunek x/a :
Dla wsprzdnej y ktra wyraa si wzorem :
Stosunek y/b :
A suma kwadratw tych stosunkw wynosi:

ORBITA ELIPTYCZNA
DRUGIE PRAWO KEPLERA (PRAWO PL) ODCINEK CZCY
PLANET ZE SOCEM ZAKRELA W RWNYCH ODSTPACH
CZASU RWNE
Pole powierzchni elipsy:
POLE
Zgodnie z II prawem Keplera:
Dla t = T :
Podstawiajc za h:
ORBITA ELIPTYCZNA
TRZECIE PRAWO KEPLERA (PRAWO OKRESOWOCI) KWADRAT OKRESU
OBIEGU KADEJ PLANETY JEST WPROST PROPORCJONALNY DO
SZECIANU REDNIEJ ODLEGOCI PLANETY OD SOCA
2
3
=

Zgodnie z III prawem Keplera okresy wszystkich orbit s takie

same poniewa a dla kadej wynosi tyle samo
ORBITA PARABOLICZNA
Jeeli e = 1 rwnanie orbitalne przyjmuje posta :
Gdy anomalia prawdziwa zmierza do 1800 mianownik rwnania orbitalnego dy do zera w zwizku z tym promie r
dy do nieskoczonoci.
Energia orbity parabolicznej wynosi 0, w zwizku z tym prdko wynosi:
Kt odychlenia toru lotu przy e = 1 wynosi:
Co ostatecznie daje nam:

ORBITA PARABOLICZNA
Podstawiajc do wzoru orbitalnego za :
W kartezjaskim ukadzie wsprzdnych:
Wyznaczajc warto x z rwna podanych powyej:

ORBITA HIPERBOLICZNA
Jeeli e > 1 rwnanie orbitalne przyjmuje posta :
Geometria tego ukadu skada si z dwch symetrycznych krzywych,

a orbitujce ciao zajmuje jedn z nich. Druga jest tylko
matematycznym obrazem. Mianownik tego rwnania zmierza do
zera gdy , w zwizku z tym prawdziwa anomalia
przedstawia si nastpujco:
Gdy promie zmierza si do nieskoczonoci

anomalia prawdziwa zmierza do
Dla fizyczna orbita hiperboliczna jest przedstawiona
na rysunku jako orbita I, dla jest
przedstawiona jako hiperbola II. Hiperbola II jest pust orbit
dookoa pustego ogniska (fizycznie nie ma moliwoci istnie gdy
potrzebowaa by odpychajcej siy grawitacyjnej.
Warto promienia rp od ogniska wynosi:
Warto promienia ra od ogniska dla wynosi:
ra jest ujemne dla e > 1, dystans 2a od perycentrum do apocentrum wynosi:
Skd otrzymujemy warto a:
Podstawiajc do rwnania orbity hiperbolicznej otrzymujemy:
oraz
Odlego b to odlego od perycentrum do asymptoty:
A odlego to odlego ogniska od asymptoty:
Dla kartezjaskiego ukadu wsprzdnych umieszczonego symetrycznie pomiedzy ogniskami orbit:
x:
y:
Wyznaczajc :
Otrzymujemy:
POOENIU PUNKTU W FUNCKJI CZASU
CZAS OD PERyCENTRUM
Rwnanie orbitalne daje nam pozycj ciaa m2 na orbicie wzgldem m1 jako funkcj
anomali prawdziwej. Z praktycznego powodu potrzebujemy rwnie zna pozycj m2 w funckji czasu. Dla orbity
eliptycznej mamy wyprowadzony wzr na okres T, jednak z niego nie moemy wyznaczy czasu lotu midzy
dwoma rnymi anomaliami. Aby powiza prawdziw anomali z czasem wykorzystamy wzr na moment
pdu:
Wstawiajc do rwnania orbitalnego za promie otrzymujemy:
Po scakowaniu rwnania od 0 do otrzymujemy:

Gdzie tp jest czasem pooenia ciaa w perycentrum, gdzie z definicji , czsto czas jest mierzony wanie do
pericentrum wic przyjmijmy tp = 0. W tym przypadku :
Cak po prawej stronie mona znale w ksikach matematycznych :
Dla b < a
Dla b = a
Dla b > a
POOENIU PUNKTU W FUNCKJI CZASU ORBITA
KOOWA
Jak na pocztku gdy e = 0 mamy orbit koow w zwizku z tym rwnanie przyjmuje posta :
e=0
Czyli czas t w tym przypadku wynosi:
Podstawiajc wyprowadzony na pocztku wzr na promie z

ktrego oraz ze wzoru na okres podstawiajc r
otrzymujemy :
lub
Czas t jest proporcjonalny do anomali prawdziwej poniewa

prdko ktowa 2 /T jest staa.
ELIPTYCZNA
Dla orbity eliptycznej e < 1, wartoci zmiennych w wyprowadzonych cakach przyjmijmy a = 1 i b = e. Z tego wynika ,e
b < a, czyli rwnanie bdzie nastpujce:
Przyrwnujc do prawej strony :
Lub :
Gdzie :
ELIPTYCZNA
Me jest nazywana redni anomali. Indeks dolny e przypomina ,e rwnanie to jest tylko dla elipsy i nie moe by
stosowane dla paraboli lub hiperboli ktre maj swoje wasne rednie anomalie. Dla wszystkich wartoci e, Me jest
monotoniczn funkcj rosnc anomali prawdziwej
Z wczeniej wyprowadzonego rwnania na okres paraboli T:
Przenosimy 2 na drug stron otrzymujc rwnanie na 2/T

i podstawiajc do rwnania na redni anomali
otrzymujemy:
ELIPTYCZNA
Prdko ktowa na orbicie eliptycznej nie jest staa, z tego wzgldu dla elipsy 2/T nazywamy rednia prdkoci
ktow n, moemy nazywa rwnie rednim ruchem:
W zwizku ze rednim ruchem n, rednia anomalia Me moe by zapisana:
rednia anomalia jest to azymut pozycji (w radianach) ,ciaa poruszajcego si po elipsie ze sta redni
prdkoci ktow n. Dla orbity koowej rednia anomalia Me i prawdziwa anomalia s identyczne.
Aby uproci rwnanie :
Wprowadza si kt pomocniczy E nazywany anomali mimorodu. Odbywa si to poprzez wpisanie elipsy w koo
o promieniu rwnym posi a elipsy.
ELIPTYCZNA
Niech punkt S bdzie punktem elipsy dla ktrego anomalia prawdziwa
wynosi , przez punkt S przechodzi linia prostopada do osi elipsy
przecinajc j w punkcie V i okrg w punkcie Q. Kt midzy osi elipsy a
promieniem koa w punkcie Q nazywa si anomali mimorodu E. Kt E
zatacza kt od perycentrum P do apocentrum A (00 < 1800),
natomiast od A do P (1800 < 3600)
Kt E w funkcji :
Wstawiajc za r rwnanie orbitalne

Otrzymujemy:
ELIPTYCZNA
Porzdkujc praw stron rwnania i dzielc przez a otrzymamy:
Korzystajc z jedynki trygonometrycznej i rozwzujc aby otrzyma sinE :
Rwnanie wice anomali mimorodu E z anomali prawdziw byo by wporzdku za jednym wyjtkiem ,e
cosE pomidzy -1 do 1 ma dwie wartoci kta E pomidzy 00 i 3600:
ELIPTYCZNA
Aby rozwiza to rwnanie moemy uy nastpujcej tosamoci trygonometrycznej:
Z poprzednich rwna:
Przyrwnujc te rwnania otrzymamy:
Ostatecznie dostajemy:
ELIPTYCZNA 0 0
Dla wartoci tan(E/2) mamy tylko jedno rozwizanie wartoci kta E pomidzy 0 i 360 . Waro redniej
anomali Me wyraa si teraz rwnaniem :
POWYSZE rwnanie nazywa

si rwnaniem KEPLERA dla
elipsy
ELIPTYCZNA
Monotonicznie rosnca zaleno midzy redni
anomali Me i anomali mimorodu E zostaa wyznaczona
na wykresie obok.
Znajc redni anomali Me oraz okres T moemy

wyznaczy czas t od perycetrum:
Z drugiej jednak strony jeeli znamy czas t moemy

wyznaczy redni anomali Me . Wstawiajc Me do
rwnania Keplera otrzymamy:
ELIPTYCZNA
Jednak nie moemy rozwizac tego rwnania aby
wyznaczy E. Warto E moemy wyznaczy na
podstawie wykresu bd dla wikszej dokadnoci
na podstawie prb i bdw. Metoda Newtona jest
jedn z najbardziej powszechnych i skutecznych
sposobw wyszukiwania pierwiastka funkcji. Aby
znale pierwiastek rwnania f(x) = 0 naley okreli
warto xi , f(xi) oraz pierwszej pochodnej f (x) w
tym punkcie, nastpnie przeduamy krzyw f(xi) a
przetnie o x w punkcie xi+1 ktre staje si naszym
uaktualnionym pierwiastkiem. Punkt przecicia xi+1
zostanie znaleziony poprzez ustawienie lini stycznej
rwnej nachyleniu linii krzywej w punkcie xi
ELIPTYCZNA
Rwnanie pochodnej funkcji w rwnaniu Newtona:
Skd wyznaczamy xi+1 :
Proces ten powtarza si uywajc xi+1 do oszacowania wartoci xi+2 i tak dalej ,a do uzyskania zadowalajcej
dokadnoci
Aby zastosowa metod Newtona do rozwizania rwnania Keplera tworzymy funkcj :
I szukamy anomali mimorodu ktry sprawi ,e:

ELIPTYCZNA
Pochodna rwnania Kepler przyjmuje posta:
A warto kolejnego kta E:
Nie istnieje dokadne rozwizanie rwnania Keplera, pierwiastek rwnania zawsze bdzie mia przyblion warto.
PARABOLICZNA
Dla orbity parabolicznej e = 1:
Przyjmujc a = b = 1 wyprowadzone rwnania przyjmuj warto :
Powysze rwnanie moe zosta rwnie zapisane jako:
Gdzie:
TAK ZAPISANE RWNANIE JEST ZNANE JAKO

RWNANIE BARKERA
PARABOLICZNA
Mp jest nazywana redni anomali dla paraboli.
Wspczynnik Mp jest bezwymiarowy.
Znajc anomali prawdziw , czas znajdujemy
bezporednio z rwnania Barkera.
Jeeli dany jest czas, wtedy musimy rozwiza rwnanie
szecienne
Ktre ma tylko jeden prawdziwy pierwiastek:

HIPERBOLICZNA
Dla orbity parabolicznej e > 1, przyjmujc a = 1 b = e wyprowadzone rwnania przyjmuj warto :
Std dla hiperboli:
Mnoc obie strony rwnania przez otrzymujemy:
Gdzie:
HIPERBOLICZNA
Mh jest nazywana redni anomali dla hiperboli.
Warto nie moe przekracza
Mona uproci rwnanie na redni anomali Mh

wprowadzajc kt pomocniczy analogiczny do anomali
mimorodu E dla elipsy.
Rozwamy punkt na hiperboli ktrego wsprzdne

biegunowe to r i . Niech x bdzie horyzontalnym
dystansem punktu od rodka C hiperboli a y niech
bdzie dystansem od osi symetri hiperboli.
Stosunek y/b definiuje sinus hiperboliczny
bezwymiarowej zmiennej F, ktr bdziemy
wykorzystywa jako hiperboliczn anomali
mimorodu:
HIPERBOLICZNA
W zwizku z rwnaniem hiperboli:
Cosinus hiperboliczny moemy zdefiniowa jako:
Wstawiajc do rwnania na sinus hiperboliczny

I zastpujc r rwnaniem a b rwnaniem
Dostajemy:
Wic:
HIPERBOLICZNA
Rozwizanie rwnania ze wzgldu na F:
Uywajc formuy:
Rwnanie wynosi:
Podstawiajc tosamoci trygonometryczne:
I dalej porzdkujc rwnanie:

Podstawiajc wyprowadzone rwnania do rwnania na
redni anomali Mh otrzymujemy:
POWYSZE RWNANIE
NAZYWA SI RWNANIEM
KEPLERA DLA HIPERBOLI
Jeeli wyraenia na sinhF wstawimy do tosamoci
hiperbolicznej : otrzymamy
HIPERBOLICZNA
Wykonujc przeksztacenia algebraiczne otrzymyjemy:
Rozwizujc aby otrzyma cos:
Tangens hiperboliczny wyraa si:
Mona znale hiperbolicz tosamo:
Podstawiajc wzr na sinhF otrzymamy:

HIPERBOLICZNA
Anomalia prawdziwa wyraa si wzorem:
Jeeli mamy podany czas to rwnianie musi by rozwizane aby znale F metod iteracyjn.
Zastosowanie procedury Newtona do rozwizania rwnania Keplera dla hiperboli:
Szukajc F:
Rwnanie:
Podczas okrelania pozycji orbitalnej w funkcji czasu za pomoc rwnania Keplera, dogodne jest mie pozycj r w
funkcji anomalii mimorodowej F :
Mona to zredukowa do:

ZADA
NIE 1
Geocentryczna orbita eliptyczna ma promie okoo 9600km apromie apocentrum 21000km jak pokazano na rysunku.
Oblicz czas lotu od perycentrum gdy parametr grawitacyjny = 398,600 a anomalia prawdziwa wynosi = 1200 .
Rozwizanie:
Najpierw naley wyznaczy warto e oraz h.
Warto mimorodu e wynosi:
Z rwnania na promie elipsy wyznaczamy h:

ZADA
NIE 1
Znajc h i e moemy wyznaczy okres T:
Z zaleno na anomali mimorodu w zalenoci od anomali prawdziwej wyznaczamy E:
Wyznaczamy z rwnania Keplera dla elipsy redni anomali Me:
Ostatecznie czas wynosi:

ZADA
NIE I1
Niech satelita znajduje si na orbicie 500km na 5000km z lini apsydy rwnoleg od ziemi do soca jak
pokazano na rysunku. Znajd czas, w ktrym satelita znajduje sie w cieniu Ziemi, jeli:
a) Apocentrum znajduje si w kierunku soca;
b) Perycentrum jest skierowane w stron soca
LITERATURA:
1. H. Curtis, Orbital Mechanics for Engineering Students.
2. J. Kindracki, Wstp do mechaniki nieba
3. S. Wierzbiski, Mechanika Nieba
4. F. Perczyski, Krzywe stokowe
5. D.Pczkowska, Zagadnienie dwch cia
6. https://en.wikipedia.org/wiki/Kepler%27s_laws_of_planetary_motion
7. https://pl.wikipedia.org/wiki/Funkcje_hiperboliczne

Mechanika Nieba - Położenie Punktu Na Orbicie

Transféré par

Informations du document

Copyright

Formats disponibles

Partager ce document

Partager ou intégrer le document

Options de partage

Avez-vous trouvé ce document utile ?

Ce contenu est-il inapproprié ?

Droits d'auteur :

Formats disponibles

Mechanika Nieba - Położenie Punktu Na Orbicie

Transféré par

Droits d'auteur :

Formats disponibles

POOENIE PUNKTU NA ORBICIE

PIERWSZE PRAWO KEPLERA (PRAWO ORBIT) WSZYSTKIE PLANETY

W tym przypadku r = constant, co oznacza ,e orbita m2 do okoa m1 jest okrgiem

I podstawiajc moment pdu do wzoru na promie prdko orbity koowej wynosi:

Jak wida prdko przez cay czas jest staa

Czas penego obiegu m2 do okoa m1 :

Promie orbity ra wynosi w tym przyapdku:

Promie orbity rp wynosi w tym przyapdku:

Niech suma promieni orbity w perycetrum i apocentrum

Niech odcinek CF bdzie odlegoci od ogniska F do rodka elipsy C:

Dla = 00 warto promienia rp ma warto:

Wic CF podstawiajc promie wynosi:

Rzut promienia rB na o podun wynosi w tym przypadku:

Rozwizanie rwnania ze wzgldu na e ma posta:

Zgodnie z twierdzeniam Pitagorasa:

Skd stosunek x/a :

Dla wsprzdnej y ktra wyraa si wzorem :

A suma kwadratw tych stosunkw wynosi:

Zgodnie z III prawem Keplera okresy wszystkich orbit s takie

Kt odychlenia toru lotu przy e = 1 wynosi:

Co ostatecznie daje nam:

W kartezjaskim ukadzie wsprzdnych:

Wyznaczajc warto x z rwna podanych powyej:

Geometria tego ukadu skada si z dwch symetrycznych krzywych,

Gdy promie zmierza si do nieskoczonoci

Warto promienia ra od ogniska dla wynosi:

ra jest ujemne dla e > 1, dystans 2a od perycentrum do apocentrum wynosi:

Skd otrzymujemy warto a:

Podstawiajc do rwnania orbity hiperbolicznej otrzymujemy:

A odlego to odlego ogniska od asymptoty:

Dla kartezjaskiego ukadu wsprzdnych umieszczonego symetrycznie pomiedzy ogniskami orbit:

Wstawiajc do rwnania orbitalnego za promie otrzymujemy:

Po scakowaniu rwnania od 0 do otrzymujemy:

Cak po prawej stronie mona znale w ksikach matematycznych :

Czyli czas t w tym przypadku wynosi:

Podstawiajc wyprowadzony na pocztku wzr na promie z

Czas t jest proporcjonalny do anomali prawdziwej poniewa

Przyrwnujc do prawej strony :

Z wczeniej wyprowadzonego rwnania na okres paraboli T:

Przenosimy 2 na drug stron otrzymujc rwnanie na 2/T

W zwizku ze rednim ruchem n, rednia anomalia Me moe by zapisana:

Aby uproci rwnanie :

Wstawiajc za r rwnanie orbitalne

Korzystajc z jedynki trygonometrycznej i rozwzujc aby otrzyma sinE :

Przyrwnujc te rwnania otrzymamy:

POWYSZE rwnanie nazywa

Znajc redni anomali Me oraz okres T moemy

Z drugiej jednak strony jeeli znamy czas t moemy

Skd wyznaczamy xi+1 :

Aby zastosowa metod Newtona do rozwizania rwnania Keplera tworzymy funkcj :

I szukamy anomali mimorodu ktry sprawi ,e:

A warto kolejnego kta E:

Przyjmujc a = b = 1 wyprowadzone rwnania przyjmuj warto :

Powysze rwnanie moe zosta rwnie zapisane jako:

TAK ZAPISANE RWNANIE JEST ZNANE JAKO

Ktre ma tylko jeden prawdziwy pierwiastek:

Std dla hiperboli:

Mnoc obie strony rwnania przez otrzymujemy:

Mona uproci rwnanie na redni anomali Mh

Rozwamy punkt na hiperboli ktrego wsprzdne

Cosinus hiperboliczny moemy zdefiniowa jako:

Wstawiajc do rwnania na sinus hiperboliczny

Podstawiajc tosamoci trygonometryczne: