ANG ETIMOLOHIYA NG

TAGALOG
JIGGER GILERA, MD., MHA
 Tagalog

Ang tawag ng mga

Español ay Tagalos.
Tagalo kapag lalaki at
Tagala kapag babae.
Sino ang unang nagpangalan ng
Tagalos?

Fray
Agustin de
Albuquerque
(†1581 or 1606)
Fray Agustin de Albuquerque

6-22-1578
Fray Agustin de Albuquerque

Catálogo bio-bibliográfico / Elviro J. Perez (1901)

 Fray Agustin de Albuquerque
• English
 Fray Agustin de Albuquerque
ALBURQUERQUE (V. ° Fr. Agustin de). Ito ay ang mahusay na lingkod ng Diyos, isang katutubo ng Castile,
anak ng kumbento ng Salamanca, ang isang tao ng napaliwanagan virtues at karapat-dapat kapalit ng
unang propagators ng Kristiyanismo, upang gayahin ang mga na may tulad na pagiging perpekto, na rin
maaaring sabihin sa kanya, nang walang takot na contradicted , na makagagawa ng lahat ng bagay sa isa
na umaliw sa kanya '. Batangas, teatro ng kanyang apostoliko gawain at irrefragable nagpapatunay tunay
na saksi sa kanyang magandang katangian, laging pagpalain iyon, hindi nasiyahan sa mga mabuting binhi
kumalat sa kanyang mga naninirahan, na nais niyang iligtas ninyo sila ng kakila-kilabot na pagkawasak na
Taal volcano sanhi ang mga ito sa bawat hakbang. Nang walang karagdagang agham kaysa sa kanilang
kabutihan, o ibang ay nangangahulugan na ang kanilang mga walang limitasyong tiwala sa Diyos,
inutusang magtayo sa paanan ng bundok ng isang altar, kung saan ako ipagdiwang ang banal na sakripisyo,
na napapalibutan ng kanyang mga tao, confiadisimo sa mga pangako ni VP, Misa sinabi, puno ng
kapakumbabaan at pagtitiwala sa Diyos; at sa parehong oras nakataas ang Host lubhang sagrado, kakila-
kilabot ingay at ingay na sinamahan ng boses, moans at cries malungkot, Companion P. Rada sa unang
paglalayag sa Celestial Empire ay narinig, huwag cabele kaluwalhatian ay isa sa mga unang mga
ebanghelisador ng Tsina. Ang hinirang na Komisyoner, bago pa magamit ang posisyon ng Definitor, lumipat
ako sa Espanya, mula sa kung saan magpadala ako ng mga bagong evangelical worker sa mga Isla. Pag-
alam na tayo ay hindi ang dahilan na sapilitang sa kanya upang bumalik sa kanyang orihinal na lalawigan
ng Mexico, ang katotohanan ay na sa 1606, namatay sa kumbento ng Tlayacapan, pagkatapos ng
pagkakaroon ng exercised marangal at nakikilala singil.
 Fray Agustin de Albuquerque

https://books.google.com.ph/books?id=a50pAAAAYAAJ&pg=PA188&dq=Fray+agustin+de+albuquerque&hl=en&sa=X&redir_
esc=y#v=onepage&q=Fray%20agustin%20de%20albuquerque&f=false
 Fray Agustin de Albuquerque
• English
 Fray Agustin de Albuquerque
Ang unang balarila ng Tagala ay isinulat ni Fray
Agustin de Albuquerque († 1580). Pagkalipas
ng ilang taon, sinundan siya ni Fray Juan de
Plasencia ng Arte Tagalog, na sa loob ng ilang
mga dekada ...] El estudio de las lenguas y las
misiones Ni Joseph Dahlmann
riques et des iles Philippines (Paris 1881-
1887) ni Leclerc.
 Fray Agustin de Albuquerque
On le considere conune
l'auteur de la premiere
grammaire tagale
It is considered as the
author of the first
grammar tagale
Ito ay
itinuturing na
ang may-akda
ng unang
tagalog na
wika
Dictionnaire d'histoire et de géographie
ecclésiastiques. Tome premier.
 Fray Agustin de Albuquerque

Some notes on the bibliography of the Philippines (1900)

Author: Middleton, Thomas C. (Thomas Cooke), 1842-1923
 Fray Agustin de Albuquerque
• Tagalog translation
 Fray Agustin de Albuquerque
(Blair & Robertson: Ilang wika sa Pilipinas ang pinag-aralan
at isinaayos (systematized) ng mga unang dumating na
frayle subalit wala kahit isang nalathala bago 1610. Baka
ang pinakauna ay ang talaan ng mga kataga (vocabulary) sa
Cebu, na binuo ni Martin de Rada na namatay nuong 1580.
Sumulat din ang iba pang frayleng Augustinian tungkol sa
mga wika, gaya ng Arte (grammar) ng wikang Tagal ni
Agustin de Albuquerque na namatay nuong 1580 rin.
Sumulat si Diego Ochoa ng Pampango Arte at talaan ng mga
kataga. Namatay siya nuong 1585. Ang Artes ng mga
Igorrote at mga Zambal ang sinulat ni Esteban Marin na
namatay nuong 1601.)
http://www.elaput.com/chirn15.htm
 Fray Agustin de Albuquerque
Ayon kay Cano, ang unang balarilang Tagalog ay
isinulat ni Agustin de Alburquerque, at isinasaalang-
alang siya ni Retana na isa sa posibleng mga may-
akda ng kasalukuyang Doktrina. Dumating ito sa
Pilipinas noong 1571, kasama si Rada sa kanyang
ikalawang ekspedisyon sa Tsina noong 1576, ay
inihalal na panlalawigan noong 1578, at namatay
noong 1580. [tandaan: inaangkin ng iba pang 1581]
(According to Cano, the first Tagalog grammar was written by Agustin de
Alburquerque, and Retana considered him one of the possible authors of the
present Doctrina. This friar reached the Philippines in 1571, accompanied Rada on
his second expedition to China in 1576, was elected provincial in 1578, and died in
1580. [note: other's claimed 1581])
https://www.facebook.com/notes/bikolandia/doctrina-christiana-the-first-book-
printed-in-the-philippines-manila-1593/10150336244022935
 Fray Agustin de Albuquerque
Vicente Barrantes, El teatro tagalo,
Madrid, 1890, p. 170, na nagsasabing
"ayon sa Augustinian writers" Si
Alburquerque ay pinagsama ang isang
Arte de la Lengua Tagala sa pagitan ng
1570 at 1580, ang manuskrito ay
nawala nang ang Ingles ay nagwasak sa
Maynila noong 1762. Maaaring ang
tinutukoy dito ni Barrantes ay si Cano o
posibleng si Castro, ngunit dapat na
bigyang-diin na walang kontemporaryo
na istoryador, hanggang sa panahong
ito na natuklasan, na gumawa ng
gayong pahayag. (Vicente Barrantes, El teatro
tagalo, Madrid, 1890, p. 170, as saying that “according to
the Augustinian writers” Alburquerque compiled an Arte
de la Lengua Tagala between 1570 and 1580, the
manuscript of which disappeared when the English sacked
Manila in 1762. It may be that Barrantes referred to Cano
or possibly Castro, but it must be emphasized that no
contemporary historian, as far as has been discovered up
to this time, has made such a statement. )
 Fray Agustin de Albuquerque
• A HANDBOOK AND GRAMMAR OF THE TAGALOG LANGUAGE
• The honor of the first written treatise upon the Tagalog language prob-
ably belongs to the Friar Agustin de Alburquenjue, who arrived at Manila
from Nueva Espafia (mexico) in 1571, and after three years' residence in
Taal, Balayan, and other parts of Batangas, became Prior of Tondoin 1575,
holding the position until his death in 1580. This treatise has neter been
published, and the assertion is opposed by the Franciscan order, which
claims the credit for the first work upon this subject. (See Vol. II, p.
563, " Estadismo de las Islas Filipinas, de Zufiiga," edited by W. E. Retana,
Madrid, 1893; " La Poh'tica de Espafia en Filipinas," ano VI, niim. 134; and
the "Cattilogo Bio-Bibliografico de los Religiosos Agustinos," Perez,
Manila, 1901.)

• source:A HANDBOOK AND GRAMMAR OF THE TAGALOG LANGUAGE, BY

First Lieut. W. E. W. MacKINLAY, First Ca-valry, U. S. Army, Member American
Oriental Society. WASHINGTON: GOVERNMENT PRINTING OFFICE. 1905. WAR
DEPARTMENT, document No. 260. OFFICE OF CHIEF OF STAFF.
 Fray Agustin de Albuquerque
“ PRIMER APOSTOL DEL COMINTAN”
por grado o por fuerza, y se fundo
la Yglesia de San Martin de Taal a
devocion del Provincial Fr. Martin
de Rada el ano de mil quinientos
setenta y dos, siendo el primer
Ministro Prior el Venerable Padre
Fray Agustin de Albuquerque
primer Apostol del Comintan.
(sa pamamagitan ng degree o
puwersa, at ang Iglesia ni San
Martin de Taal ay itinatag para sa
debosyon ng Provincial Fr. Martin
de Rada sa taon ng isang libo
limang daan at pitumpu't dalawa
(1572), ang unang Ministro Prior
na Venerable Padre Fray Agustin
de Albuquerque, unang Apostle ng
Comintan .)
Circular letter dated August 20, 1578

Kasing aga ng 1578 ang probinsiya ng Augustino na sumama kay Legazpi, Fray Agustín de
Albuquerque († 1581), sa isang circular letter na may petsang Agosto 20 ay nagsabi sa kanyang
mga kasama na naghihikayat siya sa kanila na pag-aralan ang mga wika ng mga katutubo.
Missionary Linguistics/Lingüística misionera: Selected papers from the First ...
edited by Otto Zwartjes, Even Hovdhaugen
https://books.google.com.ph/books?id=uds5AAAAQBAJ&pg=PA181&dq=Fray+agustin+de+albuque
rque&hl=en&sa=X&redir_esc=y#v=onepage&q=Fray%20agustin%20de%20albuquerque&f=false
 Bakit kailangan magsulat ng aklat ng
salita ng katutubo?
"Muchos de ellos realizaron vocabularios y gramáticas en las lenguas
de los nativos y aprendieron sus costumbres para que les fuera más
fácil la evangelización."
[Many of them wrote vocabularies and grammars in the languages of
the natives and learned their customs so that there will be an easier
evangelization.]
(Marami sa kanila ang nagsulat ng mga
bokabularyo at mga gramatika sa mga wika ng
mga katutubo at natutunan ang kanilang mga
kaugalian upang magkakaroon ng mas madaling
pag-eebanghelyo.)
 Bakit kailangan magsulat ng aklat ng
salita ng katutubo?
Muchos de ellos realizaron
vocabularios y gramáticas en las
lenguas de los nativos y aprendieron
sus costumbres para que les fuera más
fácil la evangelización.

Many of them performed vocabularies

and grammars in the languages ​of the
natives and learned their customs to
make it easier for them to evangelize.

Many of them performed vocabularies

and grammars in the languages ​of the
natives and learned their customs to
make it easier for them to evangelize.
DOMINGO DE LOS SANTOS

https://www.torrejoncillotodonoticias.
com/2008/08/domingo-de-los-
santos.html
 Arte de la Lengua
Pampanga
Pampanga/Pampango
[Pampangos]
 Arte de la Lengua
Taal
Taala/Taalo
[Taalos]
=========
Tagal
Tagala/Tagalo
[Tagalos]

* Hindi orihinal na kopya ang

nakalarawan (Di makita ang
orihinal)
 Arte de la Lengua Tagala
• Ang pamagat ng sinulat ni Fray Agustin de
Albuquerque
• Sa pagitan ng 1571 – 1580
• ang manuskrito ay nawala noong ang Ingles ay
nangwasak sa Maynila noong 1762
• Nasa Taal si Fray Agustin de Albuquerque
noong panahong iyon.
• Nalathala noong 1637
Sino ang tinatawag na mga Tagalos?

Ang tinatawag na mga

Tagalos ni Fray Agustin
de Albuquerque ay
walang iba kundi mga
taga bayan ng TAAL.
 Bayan ng Taal
Fray Agustin de Albuquerque, ang unang rektor
sa bagong bayan ng Taal. (Fray Agustin de
Albuquerque accordingly was the first rector in
the new town of Taal.)

http://books.google.com.ph/books?id=YyHwAAAAMAAJ&pg=PA359&lpg=PA359&dq=Fray+Agustin
+de+Albuquerque+Taal&source=bl&ots=dDyBnPyZtU&sig=AqC1Ia3omOu5azaazkj2A2OoJ64&hl=en
&sa=X&ei=SjpzT9zfI4aziQfGptTkDw&redir_esc=y#v=onepage&q=Fray%20Agustin%20de%20Albuqu
erque%20Taal&f=false
 Bayan ng Taal
• Ang bayan ng Taal ay
nasa may lawa ng Taal
• Ang Taal ay galing sa
salitang Sanskrit na
ang ibig sabihin ay
lawa.
• Ang Bayan ng Taal ay
may impluwensiya ng
Hindu
 Bayan ng Taal

An image, perhaps a talisman, found along the northern shore,

opposite the dive site we call "the fort." The feature seem western,
or maybe, Indian. ------ Thomas Hargrove
The Mysteries of Taal / Thomas R. Hargrove (1991)
 Taal = Tagal
Mga ta-al ang taong dinatnan ng mga
Español sa Bombon, ngayon ay
tinatawag na Taal, ngunit dating binigkas
na TA^ al, katunog ng - Tag-al ang mga
iyan, sabi ng mga Amerkano nang unang
marinig ang tawag ng mga taga-Rizal
[dating lalawigan ng Morong] sa sarili.---
Grace P. Odal, professor sa University of the
Philippines http://www.elaput.org/pinsika3.htm
 Taal (cacophony) = Ta(g)al
“Ayon po sa pag-aaral ko ng spanish nung college, me
rule po sila na pag cacophony (harsh discordant
sound) eh dinadagdagan nila o iniiba ang articles.
wala po kasi silang double a sa spanish alphabet.
halimbawa po ang agua(water) sa halip na la agua
eh gingagawa nilang el agua para hindi masakit
pakinggan. pero ang pagkakaalam ko po e feminine
ang agua. dahil ang plural eh las aguas... siguro ito
po ang dahilan kung bakit ginawa nilang sa halip na
TAAL e tinawag nilang TAGAL”
---- Angelito “Kokoy” Masarap
Taal = Ta(g)al = Tagalos (Tagalo/Tagala)

https://www.reddit.com/r/Philippines/comments/6bw1z1/sp
anish_paintings_from_the_boxer_codex_depicts/
 Tagalos
• Noong una ang tinatawag lang nilang TAGALO
ay ang mga taga bayan ng TAAL
• Noong naging Provincia de Tagalos o Provincia
de Taal ay naging TAGALO na rin ang tawag sa
mga tagarito
 Tagalos

Boxer Codex [Ayer's manuscript/Garcia & Quirino] (1595)

 Tagalos
Dokumento sa AGI noong 1591:
Ginágamit na noóng 1591 ang salitáng
"Tagalo."
Título de la unidad: "Información sobre la
administración de los agustinos"
Archivo: Archivo General de Indias
Signatura: FILIPINAS,59,N.29
Información sobre frailes agustinos:
- Traslado de la información de oficio hecha
por Pedro Manrique, alcalde mayor de la
provincia de Bombon, sobre la manera de
administrar sus doctrinas los padres agustinos.
Aparecen como testigos varios indios
principales de la provincia de Bombon que
firman su declaración en caracteres tagalos?:
- Francisco Tapac, gobernador y principal de
Taal y Bombon
- Benito Amanibasic, principal de Balangon
- Felipe Zabangan, principal de Malaui
- Bartolomé Dimarasigan, principal de Molaui
- Pablo Casanguil, principal del pueblo de Taal
- Juan Catancos, principal de Molaui
- Tomás Pandaquila, principal de Tanauan. 27
de mayo de 1591
 Tagala/Tagalo (1610)
San Jose, Francisco
de. Arte y Reglas de
la Lengua Tagala.
Bataan, Philippines:
En el Partido de
Bataan, Por Thomas
Pinpin Tagalo, 1610.
 Tagalog (1610)
Librong
pagaaralan nang
manga Tagalog
nang uicang
Castilla . Thomas
Pinpin
(1610)
 Tagalog = Tagalos

• Tagalo + g = Tagalog
• Dinagdagan ng letrang
G ang Tagalo at naging
Tagalog.
 Tagalog = Tagalos

La Lengua Española en Filipinas

By Antonio Quilis, Celia Casado Fresnillo (2008)
http://books.google.com.ph/books?id=xq_Lr-
47DVUC&pg=PA319&lpg=PA319&dq=El+Sanscrito+en+la+lengua+Tagalog+%2F+por+T.+H.+Pardo+de+Tavera&source=bl&ots
=mNQ_IA22Oj&sig=QN97kGsBFDbpuLzfe2KgAQz2RWc&hl=en&sa=X&ei=DUJ_T92kIKTBiQeu393FBA&redir_esc=y#v=snippet
&q=batangas&f=false
 Tagalog = Tagalos

http://www.bne.es/es/Busqueda/resultado.html?cx=008390202817838809661%3Aezzszwraciu&co
f=FORID%3A11&searchdata1&text&advanced=false&field=todos&sa.x=45&sa.y=14&exact=on&q=b
orneyes&btnBuscar
 Provincia de Tagalos
By the beginning of the
seventeenth century the word "
Tagalo" finds frequent use in the
Spanish writings.
Sa pagsisimula ng ikalabimpitong
siglo ang salitang "Tagalo" ay
madalas na ginagamit sa mga
kasulatang Espanyol.

17th century
January 1, 1601 - December 31, 1700

Census of the Philippine Islands taken

under the direction of the ..., Volume 1

http://books.google.com.ph/books?id=HakJAAAAIAAJ&p
g=PA451&dq=comintan&hl=fil&sa=X&ei=Gmk3U9zgLI-
ElAWr-wE&redir_esc=y#v=onepage&q=comintan&f=false
 Provincia de Tagalos

Conquistas de las Islas Filipinas / Gaspar San

Agustin (1641)
 Provincia de Tagalos
Provincia de Tagalos,
tres leguas de Manila

Chronica de la Santa
provincia de San
Pablo de la mas
estrecha regular... -
Juan de San Antonio
O.F.M. (1729)
 Provincia de Tagalos

Esta esta isla de Manila mas de veinte leguas, por una parte; por otra la
tiene tan cerca que no hay dos leguas o tres de travesia, que es por
Batangas

This island of Manila more than twenty leagues, on the one hand; on the
other, it is so close that no two or three leagues crossing, which is Batangas

Historia de los sucesos de la Orden de N. gran P. S. Agustín, de estas Islas

Filipinas..
--- Juan de Medina (1893)
 Provincia de Tagalos
• tres leguas de Manila
(tatlong liga mula sa Maynila)
• tres de travesia, que es por
Batangas

• Provincia de Taal
 Provincia de Taal

Manuel Orozco, Madrid, 1659. Planta de las Islas Filipinas.

 Provincia de Taal
• naging bahagi ng
Provincia de Taal
ang Tabuco (1580)

Las corporaciones
religiosas.../Fr. Eladio Zamora
(1901)
 Provincia de Taal
Tabuco (1580)
1. Biñan
2. Santa Rosa
3. Cabuyao
4. Calamba
5. San Pedro de
Tunasan
 Provincia de Taal
San Pedro de Tunasan
1. San Pedro
2. Tunasan,
Muntinlupa
Mga lumang teorya

Taga-ilog
Taga alog
 Taga-ilog (1738)
tomando el nombre de
Tagalog, que es lo mismo,
que Taga Ylog, que nos
significa en su Idioma
proprio, a los que viven en
los Ríos:

kinuha ang pangalan ng

Tagalog, na kung saan ay ang
parehong, tulad ng Taga Ylog,
kung ano ang ibig sabihin
nito sa atin sa sariling wika,
sa mga nakatira sa Ilog:
Cronicas de la provincia de San Gregorio
/Juan de San Antonio(1738)
 Taga-ilog (1752)
Tagalos, alterado el nombre
de Tagailog, que significa
los que habitan en los Rios
[Tagalos, altered name of
Taga-ilog, which means
those who live in the
Rivers]
Tagalos, binago ang
pangalan ng Tagailog, na
nangangahulugang mga
naninirahan sa mga ilog
Geographia historica, de las Islas Philipinas, del Africa,
y de sus islas adyacentes.., Tomo VIII
 Ilog

Saang ilog?
 Ilog
Probinsya ng mga Tagalog sa ngayon
Aurora
Batangas
Cavite
Laguna
Marinduque
Occidental Mindoro
Oriental Mindoro
Palawan
Quezon
Rizal
Romblon
 ilog
• Aurora
Umiray River
Aguang River, Baler
Calabgan River, Casiguran
Ditale River, Dipaculao
Dibatuan River, Dipaculao
Ibuna River, Dingalan
Sinagnuan River, Dingalan
 Ilog
• Batangas
Pansipit River
Calumpang River
Dacanlao River
Lian
Banabang-Molino
Rosario-Lobo
Bolbok (lawaya)
Lawaye River
 Ilog
• Bulacan
Angat River
Santa Maria River
Pampanga River
 Ilog
• Cavite
Ternate River
Laboc (Balsahan)
Cañas
Ilangilang
Imus
 Ilog
• Laguna
 Bumbungan River, also known as the Pagsanjan
River
 Panguil River
 Dalitiwan River
 Balanac River
 Biñan River
 Siniloan River
 Niyugan River
 Ilog
• Marinduque
Boac River
Makulapnit River
 Ilog
• Occidental Mindoro
 Kalong River in Abra de  Buribor River
Ilog  Mimping River
 Calawagan River in  Pandurucan River
Paluan  Maasim River
 Mamburao River  Caguray River
 Mompong River  Lumintao River
 Tuguilan River
 Maslud River
 Ilog
• Oriental Mindoro
Lantuyan River
Calapan River
Sukol River
 Ilog
• Palawan
 Aborlan  Pulot  Bacungan
 Iraan  Labog  Princesa City
 Talakaigan  Sabsaban Cabayugan
 Batang-batang  Tamlang  Irawan
 Batang-batang  Pangobilian  Irawan
 Calategas  Tigaplan  Magara
 Calategas  Ipilan  Magara
 Aramaywan  Maasin  Guineratan
 Balitien  Panitian  Magara
 Bato-bato  Ibat-ong  Inandeng
 Cabuluan  Tagbung-saing  Ibangley
 Tagdidili  Berong  Abongan
 Abongan
 Ilog
• Quezon
 Umiray  Bigol  Maapon
 Bolbok  Guinhalinan  Bucal
 Malaking-ilog  Vinas  Lakayat
 Iyam  Calauag  Tignoan
 Macalelon  Pandanan  Agos,
 Catanauan  Sta. Lucia  Anibawan
 Silongin Lagda  Lugan  Kilbay-
 Pagsanjan  Malaybalay Catabangan
 Yabahaan
 Ilog
• Rizal
Marikina and Kaliwa
Sapang Baho River
Morong River
Pasig River
 Ilog
Pasig River 6. San Pedro 15. Pele River
21 Tributaries: River 16. Pangil River
1. Bumbungan 7. Cabuyao River 17. Tanay River
River (formerly 8. San Cristobal 18. Morong River
Pagsanjan River 19. Siniloan River
River) 9. San Juan River 20. Santa Cruz
2. Balanak River 10. Bay River River
3. Marikina River 11. Calo River 21. Sapang Baho
4. Mangangate 12. Maitem River River
River 13. Molawin River
5. Tunasan River 14. Dampalit River
 Ilog
• Romblon
Cantingas River
Kipot River
Pawala River
 Ilog
• Metro Manila
 Parañaque River
 Taguig River
 Tullahan River
 Tunasan River
 Zapote River
 Malabon - Navotas River
 Navotas River
 Mangangate River
 Ilog
Tawag nila sa ilog
• Ilig (an) = Iligan Province
• Agus (an) = Agusan Province
• Cagay (an) = Cagayan Province
• Batang (an) = Batangan
(Batangas) Province
 Ilog
Mga tawag nila sa ilog noong una
• Bambang
• Pampang
• Kalumpang
• Batang
• Kasay
• Pasay
• Pasig
 Ilog
• Ilog means river in Filipino, and is the name of
two places in the Philippines:

• Ilog, Negros Occidental

• Ilog, a barangay in Taal, Batangas

https://en.wikipedia.org/wiki/ilog
Hindi ilog kundi alog
 Taga alog
Trinidad Pardo de Tavera
(April 13, 1857 – March 26, 1925)
mangagamot, linguwista,
mananalaysay
at politiko ng Spanish at
Portuguese na lahi.
 Taga alog (1899)
Antologia.
Sobre las lenguas
filipinas/Trinidad
Pardo de Tavera
(1899).

https://books.google.com.ph/b
ooks?hl=tl&id=6iiSixPWTYYC&q
=comintan#v=onepage&q=taga
log&f=false
 Taga alog (1899)
"Taga-ilog" dweller ngunit ito ay hindi posible, dahil kung kaya hindi sana nawala ang titik 'i' at kahit na kung ito
ang nangyari, o maaaring may been ang form na "tagalog" accentuated sa ikalawang "upang »Ngunit« Tagalog
»para sa hinihingi ito upang ang ponetic ng salita na may katulad na pinanggalingan. Ipinapalagay ng ilang may-
akda na ang pangalan na ito ay isang komposisyon ng "alog" na nangangahulugang "lumakad" mula sa kung saan
ang "Tagalog". ito ay nangangahulugang "mga kalalakihan o mga naninirahan sa unahan." Hindi rin masiyahan
namin ang mga paliwanag, at may katuturan upang tanggapin na nanggagaling mula sa root "Alog" kung saan sa
Pangasinan, ibig sabihin ay "lowland na Ilene tubig ulan," dahil tiyak ang natives na ang Ilegada ng mga Espanyol
Ilamaban "Tagalog" sa rehiyon ng Maynila, na tinitirahan, tulad ng ngayon, mga lupaing mababa at baha. Marahil
sa mga araw na iyon sila ay tinawag na "alog" sa mga lupaing iyon, at ang pangalan, hindi napapanahon at hindi
ginagamit ngayon sa Tagalog, ay nanatili lamang sa Pangasinan. Ang Indians na may nakatira sa kabundukan
Ilamaban tulad ngayon 'taga-Bukit (Bukit highlands.) At ang "taga-Bundok (" Bundok "," bundok ") bundok. Sa
Laguna mismo, ang mga naninirahan sa mga bangko ay kilala sa pangalan ng "taga-doongan". Tinawag din ang mga
naninirahan sa kapatagan. Ang ibig sabihin ng "Doongan", "jetty, lugar o baybayin kung saan ang mga bangka ay
umiikot." Habang nasa Maynila ang mga bundok ay tinawag na "taga-bundok," sa lagoon na kilala sila bilang
"Tinguans." Ako ay pindutin ang ilang mga may-akda basahin ang mga salitang "tingues", pagpuna ang pagkakaiba
ng wika na umiral sa pagitan ng mga naninirahan sa ang "tingues 'at lambak. Tiyak na nais kong sabihin ang
"bundok" sa nakaraan, at ang isang kahulugan na nawala ngayon sa Tagalog, ay mayroon pa rin sa Malay.
Naghahanap sanggunian sa boses na ito, hanapin ang mga sumusunod na sa bokabularyo ng Fr. Santos, "ang
Tingues ay mula sa bundok ng San Pablo sa pamamagitan ng Nagcarlan Haste Calaylayan, kung saan isang beses sa
ulo ng Tayabas, at mula doon ay nagpapatakbo ng mga bundok ng Cabinti up Ulinguling, na higit sa Mabitac. " Ang
ilang mga Iineas bago sinabi: "tipikal ng tingues o bundok" na duda walang alinlangan tungkol sa kabuluhan na ako
attribute sa boses na ito. Mula sa "tingui" ay dumating ang "tinguian" nabuo sa kanyang taning na "isang" na
naglilingkod dito upang gumawa ng mga pangalan ng tao. Ang mga naninirahan Ang lalawigan na tinatawag
ngayong Batangas ay hindi tinawag sa simula ng Tagalog. San Agustin ng ama, sa kanyang History sabi ni (pahina
424.) "Sila ay nagsasalita ng Tagalog wika, pagtawag Comintana, para sa buong lupang yaon Ilamarse Province
Comintan" Hindi namin maaaring matuklasan ang pinagmulan ng salita Comintan, ngunit
 Taga alog (1901)
Etimología de los
Nombres de Razas de
Filipinas/T.
deTavera(1901)

http://www.gutenberg.org/dirs/1/5/6
/3/15633/15633-h/15633-h.htm
 Taga alog (1901)
• algun autor ha supuesto que este nombre era una
composicion de alog que significa vadear de donde
tagalog significaria tierra baja que se llena de agua al
llover porque precisamente los indigenas que a la
llegada de los espanoles se llamaban tagalog en la
region de manila
• Some authors have assumed that this name was a
composite of _alog_which means "ford" where
_tagalog_ mean "men or inhabitants of the ford. "
Nor are we satisfied with the explanation, and more
logical to accept that from the root _alog_ that in
Pangasinan means "low land that is filled with rain
water," because precisely the Indians to the arrival of
the Spanish_tagalog_ called in the Manila region,
inhabited, as well as today, and flood-prone
lowlands. Probably in those days_alog_ called those
lands, and that the name, dated and now obsolete
Tagalog, has been only in Pangasinan.
• Ang ilang mga may-akda ay may assumed na
ang pangalan na ito ay isang composite ng _alog_ na
nangangahulugang "tumawid" kung saan ang
_tagalog_ ay nangangahulugang "mga lalaki o mga
naninirahan sa unahan. "Hindi rin kami nasiyahan
sa paliwanag, at higit pa lohikal na tanggapin iyon
mula sa root _alog_ na sa Pangasinan ay
nangangahulugang "mababang lupain na puno ng
ulan," dahil tiyak na ang mga Indiyan sa pagdating
ng Espanyol _tagalog_ na tinatawag sa rehiyon ng
Maynila, tinitirhan, pati na rin ngayon, at mababang
lupa sa baha. Marahil sa mga araw na iyon
Tinatawag ng _alog_ ang mga lupaing iyon, at ang
pangalan, na may petsang at ngayon ay hindi na
ginagamit Tagalog, ay nasa Pangasinan lamang.
Alog
 Pag-aaral ng Lenguwahe (Linguistics)
• Linguistics is defined as "the scientific study of
human language." It is not an exact science,
but it could be considered a form of scientific
study in a way. ...

• https://www.enotes.com/homework-
help/linguistic-science-282833
 eksaktong agham (exact science)
• If you say that a particular activity is
not an exact science, you mean that there are
no set rules to follow or it does not produce
very accurate results.
• https://www.collinsdictionary.com/dictionary/
english/exact-science
 Tanong at Sagot
• Sino ang opisyal na nagpangalan sa ating mga
lugar noong panahon ng Kastila?
 Mga Kastila o Español

• Paano magpangalan ang mga Kastila noon?

Binabago ng mga Kastila ang pangalan hango
sa orihinal na pangalan ng lugar.
Halimbawa: Batangan > Batangas
 Tanong at Sagot
• Ano ang tawag sa mga Tagalog bago
dumating ang Kastila?
 Malaya Dayhagan o Dayhagan
(Dayakan/Dyaks)

Historia de la Provincia de Batangas/Pedro Andres de Castro(1790)

 Tanong at Sagot
• Ang mga Filipino noong una kaya ay sama-
sama o kanya-kanya? Mayroon kaya silang
hari?
 Opinyon
• Alamin natin kung sino ang unang gumamit ng
salitang Tagalog at Tagalos.
 (Fray Agustin de Albuquerque)
• Alamin natin kung alin ang nauna sa Tagalog at
Tagalos.
 Tagalos
• Alamin natin kung nasaang lugar nang unang
ginamit ng salitang Tagalos.
 Taal
 "No Documents, No History"
• Historians work with documents.
Nationalist historian Teodoro A.
Agoncillo once declared, “no
document, no history!
---- Ambeth R. Ocampo
http://opinion.inquirer.net/32346/how-and-why-history-is-
written#ixzz5LQyppSyV
 Upang maging mahalagang lokal na kasaysayan
ay dapat magkaroon ng mga katangiang ito:
• Dapat ito ay isang orihinal na trabaho at hindi isang recycling o
rehashed na gawain na isinulat ng hindi mabilang na beses. Dapat
itong magpakita ng bagong impormasyon o hindi bababa sa isang
bagong pananaw o interpretasyon.
• Kailangan itong makitungo sa isang paksa ng makasaysayang halaga.
Tandaan na ang lahat ng bagay na nangyari sa nakaraan ay
nagkakahalaga ng pagsasaliksik. Ang kasaysayan ay isang
akademikong disiplina kung saan tinitingnan natin kung saan tayo
nanggaling, kung paano nagbago ang mga bagay at kung anong
partikular na landas ang kinuha natin para sa kung ano ang mga tao
at kung bakit tayo naroroon ngayon.
--- Lance Gérard González Abalos
• https://www.slideshare.net/lanceabalos/local-history-research-
6111615
 Pinagkunan
• Geographia historica, de las Islas Philipinas, del
Africa, y de sus islas adyacentes.., Tomo 8 ni
Murillo Velarde (1752)
• Antología, Sobre las lenguas de Filipinas ni
Trinidad Hermenegildo Pardo De Tavera (1899)
• http://www.elaput.com/chirn15.htm
• https://www.facebook.com/notes/bikolandia/do
ctrina-christiana-the-first-book-printed-in-the-
philippines-manila-1593/10150336244022935
• U.S. Geological Survey Bulletin, Issue 1855, Part 1
Pinagkunan
Mga Nag-ambag
 May akda
• Jigger Gilera, MD.,
MHA
• Mabini, Batangas