SULAT- PASTORAL NG CBCP

DAIGÍN NG MABUTI ANG MASAMÂ

“Huwag padaíg sa masamâ, kundi daigín
ng mabuti ang masamâ.” Rom 12:21
Panimula
Minamahál na Báyan ng Diyos,
Sumainyo ang kapayapáan. Alám naming marámi sa
inyo ang nagtataká kung bakit nananatiling tahimik
ang inyong mga Obispo sa haráp ng napakaráming
nakababahálang isyu, na sa tingín ninyo ay
nangangailángan ng aming gabáy-espirituwal at
pastorál. Ipagpaumanhin sana ninyo ang tagál ng
panahong ginugol namin para magsalitâ sa wakás.
Kinailangan rin naming magabayán nang wastô sa
pamamagitan ng pagdarasál at pagninilay bágo kami
gumabáy sa inyo.
Pagtugón sa Pananahímik
Sa nagdaáng ilang buwán, napansín namin
kung paano untì-untíng namayani sa ating
bansâ ang kultura ng karahasán. Ang bágo pa
lamang na pagpapasábog ng bomba sa
Katedrál ng Joló na ikinamatáy ng marámi at
ikinasúgat ng higít pang maráming táo ay
dagdág na ebidensya sa paúlit-úlit na
paghahasík ng poót na nagwawásak sa
kasiglaháng morál ng ating bansâ.
Pagtugón sa Pananahímik
Kamakailán lamang kami rin ay napag-inítan at ginamítan
ng masasakít na salitâ na animo’y matatálas na punyál na
tumatagós sa káluluwa ng Simbahang Katóliko. Mulâ sa
kaibutúran, dumaraíng ang katawán ni Kristo tulad ng
pagdaíng Niya kay Saúlo ng Tarsus sa daán patúngong
Damasco (Mga Gawa 9, 4). Tahímik naming tiniís at
ipinagdasál ang mga pangyayáring ito. Sinunód namin
ang páyo ni Papa Francisco na nagsabing may mga
pagkakataóng “ang pinakamabuting tugón ay
pananahímik at págdarasál.”
Pananámpalatáya: Pinaghuhugútan ng Lakás
ng mga Táo.
Iginagálang namin ang kalayáan ng konsyensya at
paniniwalà ng mga taga-ibang relihiyón, kasama na ang
mga dáting Katóliko na tumalikód sa kinagisnáng relihiyón.
Iginagálang din namin ang kalayáan sa pamamaháyag ng
aming kapwâ-mámamayán sa bansáng ito, patí na ang
personal na opinyón tungkol sa pananámpalatáya at
relihiyón. Pero sa ábot ng aming kaalamán, hindi kasáma
sa kalayáan sa pamamaháyag ang pahintúlot na tuyaín at
lapastangánin ang paniniwalà ng iba, lalung-lalò na mga
batáyan ng ating pananámpalatáya.
Pananámpalatáya: Pinaghuhugútan ng
Lakás ng mga Táo.
Alám namin na malalim ang súgat na nililikhâ nito
sa kaloóban ng mga táo—lalò na ng mga
mahihírap, dahil ang pananámpalatáya lamang
ang tangì nilang makakapítan. Ito ang nagbibigáy
sa kanila ng pag-ása, at lakás na magpatúloy
mabúhay at magsíkap sa pagtatrabaho sa haráp
ng mga balákid na kinakaharáp nila. Ito ang
nasasandalán nila kapag ramdám nila ang pag-iisá
at wala silang panánggaláng sa pagtatrabaho nila
sa ibang bansâ.
Kailangan ng Katekesis
Kung hindi naiintindihan ng mga táo ang mga
importanteng doktrina bilang Kristiyanong Romano
Katóliko, kami din ang dapat sisihin. Maaáring
nabigô kami sa aming pangangáral. Marahil hindi
kami naging epektibo sa pagtuturò tungkol sa
pananámpalatáya? Ang paghahandâ natin para sa
ikalimang daáng (500th) taón ng Kristiyanidad sa
Pilipinas ay maaáring magsilbi bilang pagkakataón
na magsagawâ ng panibágong pamamanság ng
Mabuting Balità sa salitâ at sa gawâ.
Pag-ámin sa mga Kakulangán
Tulad ng mga pinunò at miyembro ng alinmang
institusyóng pantáo, kami na inyong mga Obispo
at parì ay walang dudang may mga pagkukúlang
rin. Nasábi na namin sa nakaraán naming paháyag
na “yukô ang úlong ikinahihiyâ namin kapag
nababalitáan namin ang mga páng-aabúsong
ginagawâ ng ilán sa amin . . ” na “pinanánagután
namin ang kanilang ginawâ, at tinatanggáp namin
ang tungkúlin na sila’y iwastô. . .”
Hindi Tútol sa Paglában sa Ilegál na
Droga
Marahil, dahil sa pag-áalaála sa kaligtásan
namin, may mga nagbábabalâ sa amin na
huwag daw kaming maging kritikál lában sa
kampanya ng gobyerno lában sa ilegál na
droga. Dapat marahil naming linawin ang
aming posisyón sa isyung ito. Hindi kami tútol
sa pagsisíkap ng gobyerno na sugpuín ang
ilegál na droga.
Hindi Tútol sa Paglában sa Ilegál na
Droga
Iginagálang namin ang katotohánan na tungkulin ng
gobyerno na panatilihing umiíral ang batás at
kaayusán, at protektahán ang kanyang mga
mámamayán lában sa masasamáng elemento.
Matagál na naming tinanggáp na sálot sa lipúnan ang
droga at ang pinakamadalî nitong biktima ay ang mga
mahihirap. Tulad ng maraming Pilipino, kami din ay
umaása na tótohanan na ang pagkilós ng gobyerno
na gamitin ang puwersa ng batás upang masugpô
ang teribleng sálot na ito.
Hindi Tútol sa Paglában sa Ilegál na
Droga
Nagsimulâ kaming magduda sa
pinatutungúhan ng drug war na ito nang
nabalitáan namin na karamihan sa mga
napapatáy ay mga mahihirap na
napaghinaláan lamang na gumagámit o
nagtutulák ng droga, samantalang ang mga
malalaking smugglers at drug lords ay hindi
ginagaláw.
Tungkulin bilang Pastol ng Bayan ng
Diyos
Bilang mga Obispo, wala kaming intensyóng
makialám sa pagpapatakbó ng gobyerno.
Pero hindi rin namin intensyón na talikdán
ang aming tungkúlin bilang mga pastól na
pinagkatiwaláan ng Panginóon na
pangalagáan ang Kanyang káwan. Tungkúlin
naming ipagtanggól ang aming káwan, lalo na
kapag inaatáke sila ng mga lobo.
Katotohanan ang Sandata
Hindi kami gumagámit ng armás; katotohánan
lamang ang gámit namin. Kayâ, walang anumang
pananákot o bantâ sa aming búhay ang
makapipígil sa amin na ganapín ang papél namin
bilang propeta, lalo’t higít ang pagbibigáy-tínig sa
mga walang boses. Ayon nga kay San Pablo,
“Sawimpálad ako kung hindi ko ipaháyag ang
Ebanghelyo” (1 Kor 9, 16).
Kalarawan ng Diyos
Itinuturò ng ating pananámpalatáya na walang
sinuman dito sa mundo na dapat itúring na “hindi
táo,”ni ang mga may kapansánan sa pag-iisip o
kaya’y isinílang na may kapansánan. Ito ang
dahilán kung bakit ipinagtátanggól natin ang
karapatáng mabúhay, patí na ng mga hindi pa
isinisílang, dahil naniniwalà tayo na lahat ng táo’y
nilaláng na kalaráwan ng Diyos, at may angkíng
iwíng dignidád.
Kalarawan ng Diyos
Isinasaálang-álang din natin ang karapatáng
mabúhay ng mga táong malupít na pinasláng dahil
lamang sa napaghinaláan silang kaáway ng
gobyerno, gayundín ang mga bastá na lamang
pinatáy ng mga grupong armado. Sang-áyon ang
bawa’t isa sa komunidad ng mga sibilisadong
bansâ na kahit yung mga nakagawâ ng krimén ay
dapat tratuhin sa makatáong paraán, bagama’t
dapat silang panagutín sa kanilang ginawâ ayon sa
hustisya.
Iligtás ang mga Batà
Hindi natin masasábing sibilisado ang ating
lipúnan kung pananagutín natin ang mga bátang
lumabág sa batás. Ang mga bátang nasangkót sa
krimén, tulad ng mga ginagámit na runner ng mga
nakatátandáng drug pusher, ay hindi nararápat
ituring na kriminál; sila’y mga biktima na dapat
iligtás. Malínaw na gáling sa mga mahihirap na
pamilya ang karamihan sa mga bátang may
problema sa batás, at isinilang sila at lumakí sa
kapaligirán ng páng-aabúso.
Iligtás ang mga Batà
Ipinamámanhík namin sa ating mga
mambabátas na pag-isipang mabuti ang
panukálang-batás kanilang binábalangkás, at
isaálang-álang ang mas malaking pinsálang
maidudúlot nito sa mga kabatáan ng ating
bansâ. Pinupúri namin ang mga inisyatibang
ipaáyos ang mga silúngang Báhay-Pag-ása
para sa kapakanán ng mga bátang may
problema sa batás.
Ang Punto de Vista ng Awà

Ang pagiging sibilisado ay hindi lamang tungkól sa

pagkakaroón ng makabágong teknolohiya at
inprastruktura, kundi tungkól rin ito sa pagiging
makatáo sa mahihirap, mahihinà, mga may
kapansánan, mga matatandà, mga batà, mga may
natatánging pangángailángan, at lahat nang mga
napapabayáan sa lipúnan. Hindi lamang tayo mga
nilaláng na may iwíng katalinúhan at ginagabayán
ng kilos na “matirá ang matíbay”.
Ang Punto de Vista ng Awà
Ang dahilan kung bakit tayo ay nakakahigít
bilang nilaláng ay hindi ang udyók nating
pangibabáwan ang iba, kundi ang likás nating
kakayahán na makiramdam at magmahal,
gumálang, magmalasákit sa iba, magíng
makatarúngan at maawaín, mahabágin,
magtayô ng komunidád, at magkaroón ng
malasákit para sa ikabubúti ng lahat.
Ang Punto de Vista ng Awà

Matagál nang isinumpâ ng tradisyong

Kristiyano ang batás ng pághihigantí na
“matá sa matá, ngípin sa ngípin” (Exodo
21:24). Bilang mga Kristiyano, dapat
nating matutúnan ang paraán ni Hesús
na nagsasábing, “Magíng maawaín kayo
gáya ng inyong Amá” (Lukas 6:36).
Daigín ng Mabúti ang Masamâ

Higít kailanman, bilang mga

miyembro ng Simbahan, dapat
nating maunawáan na ang ating
lakás ay nakasalálay sa
pananatíling buô ng ating mga
komunidád sa pananampalatáya.
Daigín ng Mabúti ang Masamâ
Dapat nating hubúgin ang mga
mananámpalatayá sa paggámit ng kanilang
konsyensya sa mga masalimuót at maraming
problema sa búhay—sa pagpilì ng mga lider,
sa pagtupád sa kanilang bokasyón bilang
mga mámamáyan, sa pagtatayô ng pamilya,
sa kanilang gawáin at piniling propesyón, sa
mga pagsisíkap na pangalagáan ang
kalikásan, atbp.
Daigín ng Mabúti ang Masamâ

Nararápat pagsikápan ng ating

pananámpalatáya na mabuklód sa
pagkakaisá ang magkakaibáng
aspektong ito ng ating búhay– at
hayáang maantíg ng konsyensya ang
bawa’t aspekto ng ating búhay.
Pagtatapos: Tunggaliang Espiritwal
Bilang pagtatapós, inuulit namin ang nasábi na
namin sa nakaraáng paháyag na “ang
pakikidigmâ natin ay labang espirituwál” (Efeso
6:10-17). Sa pakikidigmâ nating espirituwál,
pinapayúhan tayo ni San Pedro na “humandâ at
magbantáy” lalo na kung ang kaáway ay
“umaatáke na parang leóng umaatúngal at aalí-
aligíd na humahánap ng ng masisilà” (1 Pedro
5:8).
 Conclusion: A Spiritual Battle
• Bilang mga miyembro ng káwan ng Diyos, dapat tayong
matútong magíng matápang, manatíling nagkakaisá, at
mangalagà sa isa’t isá. Nawâ ang panahóng ito ay magíng
panahón ng pananalángin, panahón para magíng matatág,
matalíno at may paninindígan. Nawa’y maging panahón rin ito
para mag-áral tayo—pag-arálan ang mga batáyan ng ating
pananámpalatáya, mga panuntúnan at pinaháhalagahán ng
ating pananámpalatáya, at anong ibig sabihin ng pagiging
Katólikong Kristiyano sa panahóng ito.
• Para sa Kapulungan ng mga Obispong Katóliko sa Pilipinas (CBCP):
• + ROMULO G. VALLES, D.D.
Arsobispo ng Davao
Pangulo, Kapulungan ng mga Obispong Katóliko sa Pilipinas (CBCP)
Ika-28 ng Enero 2019