Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
Pendekatan Botton up
PRINSIP COMMUNITY BASE
KEMITRAAN
ADVOKASI
PEMBERDAYAAN
ANALISIS
SWADAYA
INTEGRASI
TERFOKUS
AKSI NYATA
SUBTAINABILITAS
KEBIJAKAN PMI DAN IFRC
Hasil Munas PMI 2005 merekomendasikan
PMI memperkuat Disaster Preparedness
/Risk Reduction
Renstra MB 2004-2009 Melaksanakan
kesiapsiagaan dalam penanganan bencana
dan konflik yang berbasis masyarakat dan
menggerakan generasi muda dan masyarakat
dlm tugas2 kemanusiaan
Pengembangan program berbasis masyarakat
di daerah rawan bencana.
Strategi Advokasi dan Deseminasi
Strategi Pengembangan Kapasitas
Strategi Partisipatif
Strategi Penyadaran Gender
Strategi Penyadaran Sosial
Strategi kerjasama Multi sektoral
Strategi Implementasi bertahap
Tahap-tahap Community Based
Selection
criteria
1 2 3 4 5
Area Baseline Training Mobilisasi Mapping
selection survey Masyaraka
t
6
Risk Reduced
X
Plan
Tahap-tahap Community Based
1 2 3 4 5
Area Baseline Training Mobilisasi Mapping
selection survey Masyaraka
t
6
Risk Reduced
Plan
Tahap-tahap Community Based
1 2 3 4 5
Area Baseline Training Mobilisasi Mapping
selection survey Masyaraka
t
6
Risk Reduced
Plan
Tahap-tahap melaksanakan CBDP
1 2 3 4 5
Area Baseline Training Mobilisasi Mapping
selection survey Masyaraka
t
6
Risk Reduced
Plan
Tahap-tahap melaksanakan CBDP
1 2 3 4 5
Area Baseline Training Mobilisasi Mapping
selection survey Masyaraka
t
6
Risk Reduced
Plan
7
Advokasi/
sosialisasi
Tahap-tahap melaksanakan CBDP
1 2 3 4 5
Area Baseline Training Mobilisasi Mapping
selection survey Masyaraka
t
6
Risk Reduced
Plan
8 7
Penyadaran Advokasi/
Masyarakat sosialisasi
Tahap-tahap Community Based
Support &
maintenance
1 2 3 4 5
Area Baseline Training Mobilisasi Mapping
selection survey Masyaraka
t
PMI (PP-PD-PC)
Pemda
9 6
Monitor ing Risk Reduced
evaluasi Plan
8 7
Penyadaran Advokasi/
Masyarakat Masyarakat sosialisasi
Memberikan kesempatan untuk
mengevaluasi/mengenali diri sendiri
Masyarakat menjadi pelaku utama dalam
pelaksanaannya
Mempromosikan solusi yang sesuai
Mengupayakan keberlangsungan problem solving di
daerah yang rentan
Kesehatan / kehidupan
manusia
Ekonomi.
Lingkungan.
PROGRAM PMI BERBASIS MASYARAKAT
Pencegahan Bencana
Kunjungan Pengumpulan
Membina Seleksi ke masyarakat/ informasi
pemahaman masyarakat
Occular survey ttg Kerentanan
masyarakat
Masyarakat
Analisis Data
Membina Pengorgani- Sekunder
hubungan baik
dg masyarakat
sasian dan
mobilisasi VCA Perencanaan
masyarakat Kegiatan DP-
(menggunakan CBDP secara
Alat / teknik PRA) partisipatif
Evaluation
secara Pelaksanaan
Partisipatif
CBDP
Daerah rawan bencana yang
masyarakatnya sangat rentan
dan mudah dimobilisasi.
Kemungkinan akan munculnya
kehilangan, sebagai akibat dari
kerawanan dan kerentanan dari
situasi dan kondisi yang buruk
Typhoons – at vulnerable coasts
Mangroves protect
- but are often destroyed
Mountain hazards
… with erosion
• Kerentanan Fisik
• Kerentanan Sosial
• Kerentanan Organisasional / Kelembagaan
• Kerentanan Ekonomi
• Kerentanan Motivasional
Berkenaan dengan hasil karya manusia seperti :
Infrastruktur, konstruksi
Bangunan,
Area pemukiman
Areal pertanian,
Kehutanan,
Budidaya air,
Dan hasil-hasil produksi.
• Kategori kelompok rentan dalam
masyarakat ;
• Matapencaharian yang beresiko;
• Kepadatan penduduk;
• Persepsi masyarakat terhadap resiko;
• Ketiadaan institusi sosial budaya;
Eksistensi Institusi setempat
(Pemerintah/Swasta) yang terkait dengan upaya
penanggulangan bencana;
Pedoman dan Kebijakan Institusi terkait upaya
PB;
Koordinasi dan Kerjasama antara Institusi yang
terkait tersebut;
Konsistensi dan komitmen institusi-institusi
terkait dalam upaya PB;
Potensi kehilangan sumber-sumber ekonomi
secara langsung;
Potensi kehilangan sumber-sumber ekonomi
secara tidak langsung;
Berkaitan dengan persepsi masyarakat tentang
bencana
Kemampuan mereka untuk mengurangi atau
mengatasi dampak bencana – hal mana juga
tercermin dalam penetapan prioritas upaya
penanggulangan bencana;
PROGRAM CBHFA
COMMUNITY BASED HEALTH AND FIRS
AID
(Kesehatan dan Pertolongan Pertama Berbasis
masyarakat)
Tujuan KPPBM adalah
mewujudkan
masyarakat yang sehat
Penyediaan akses
Pelayanan Kesehatan
CIRI-CIRI MASYARAKAT YANG SEHAT
SEBAGAIMANA DIDEFINISIKAN OLEH ORGANISASI
KESEHATAN DUNIA (WHO)
Lingkungan fisik yang bersih dan aman
Lingkungan memenuhi kebutuhan pokok semua orang
Lingkungan meningkatkan keserasian dalam masyarakat dan secara aktif melibatkan
semua orang
Ada pemahaman akan masalah kesehatan dan lingkungan setempat
Masyarakat turut serta dalam mengenali pemecahan setempat atas masalah setempat
Anggota masyarakat mempunyai akses terhadap berbagai pengalaman, interaksi dan
komunikasi
Layanan kesehatan terjangkau dan sesuai
Warisan sejarah dan budaya meningkat dan dirayakan diperingati
Ada perekonomian yang beragam dan banyak menemukan cara-cara baru
Ada penggunaan sumberdaya yang tersedia secara berkesinambungan untuk semua
orang
Promosi Kesehatan
1. Pencegahan
2. Perubahan Perilaku
3. Pendidikan
4. Pemberdayaan
5. Perubahan sosial
Petunjuk Pelaksanaan Program CBHFA PMI________________________Oleh : Astrid Firdianto, CBHFA Specialist PMI Pusat
Program CBHFA
Dan Watsan
Group : Garis Waktu
(Historical time lines)
Riwayat penyakit dan bencana
Sebab-sebab internal dan eksternal thd
kerentanan masyarakat
Penanganan kesehatan dan penanggulangan
bencana berbasis gender.
Group : Ranking Kekayaan
dan Kesejahteraan
Greenhouse effects
Temperature
Banjir
Kekeringan
Badai
Kasus malaria & demam berdarah
meningkat
Berkurangnya tangkapan ikan
Permukaan air laut naik
Dampak Perubahan Iklim
terhadap Bencana Alam
450
400
Number of Disasters
Perubahan Iklim terkait 350
300
dengan intensitas dan 250
frekwensi (esp. in 1993-2002). 200
150
Konsekuensi Harga Ekonomi 100
thd bencana adalah 14 kali 50
0
dibandingkan tahun 1950 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002
Dalam 2003-2005, di 45
Indonesia: Bencana climate- 40
35
hydrological terjadi sebanyak 30
Total number of
disasters = 2,654
Percent
Increase in
drought risk
impacts
Vulnerability: rice 1992
production (extreme
2,0 condition)
Normal
El-Nino
1,5 La-Nina
Anomali Produksi Padi (Juta ton)
Ekstrim Non-ENSO
1,0
1993
0,5
0,0
79 81 83 85 87 89 91 93 95 97
-0,5
-1,0 1994
-1,5
-2,0
Source: Boer’s
Slide
1997
Area potensial yang terkena
efek kekeringan
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
###
## #
#
# ## #
#
## #
## # ## ##
#
# ###
#### #
####
# ##
####
####
#
######
#
#
# ### ##
# ##
#
###
# # ###
# ## ##
## #####
#
### #### # ### ##
## ## ##
##
#
##
####
## ## #
# ## ###
### # ## #
##### ###
## # # #
###
#
#
# #
##
#
# # # ####
##
#
### # ## # #####
# # ## #
# # ###
##
##
##### # # ## # # ##
## # ###
#
##
### # ## #
# ####
#### #
##
##
##
#
###
##
###
##
### #
### #### ##
####
## ##
## #####
###
##
## #
### ##
##
## # ## # ####
##
### ##
## #
##
## ## # # ## ### #
##
#
###
# ##
## # #
##
###
##
# #
###
# ###
#
###
##### ## # #
## #
#
#
## #
#####
### #
##
## # # #
# # #
#
#####
# ##
######
###
###
###
#
##
# ##
##
##
# ## ## #
###
##
# #
##
##
##
##
#
#
###
##
####
#
## # # # #
#
# #
##
# #
#
##
##
##
###
##
#
#
##
#####
#
### ##
# ## ####
#####
## ##
###
# #
###
## ##
#
##
###
#### ##
#
## # ## ## # #
# # # ## ###
# ## #####
## ####
#####
##
## # # # ## ##
###
####
##
## ##
##
####
#
##
#
#####
##
###
##
###### #
# #
#### # # # # #
####
### ###
#### ##
# #
#
##### #
##
##
##
##
##
##
### ### # ##
# ## ## # ##
######
#
## ##
# # ##
###
##
#
#
#
#
#
#
#
##
#
##
# # ##
##
#
##
##
#
###
#
##
#
##
#
#
##
#
#####
## ##
###
##### ###
#
###
#
##
### #
##### # ##
## # # ## # # # ## ##
##
###
###
#
## ### # #
##### ###
## ## ##
#
##
##
###
###
########
# ######
##
#########
##
# #
#
# ### ## ### # #
## # # #### ## ##
##
#
##
##
## # # ### # #
####
##
## ##
####
#
##
##
## #
###
##
##
# ## ##### ##
#
##
####
##
### ## ##
#
####
#
#
##
#
##
#
##
#
##
##
##
##
# #
#
##
###
##
####
### ## # ## #### ### ##
# #### ##
# # ### # # # ### # # ## # ###
##
#### ####
# ##
###
##
###
##
#
#
#
#
#
#
#
#
## # ### ##
#
# ####
### #
##
##
#####
# ## # # # # # ## ####
####
#########
#### # # ## # #
##
##
#
##
##
# ##
# # # ###
# ##
##
## #
# ##
# ### ##
##
#
# ##
#### # ####
#
########
## ##
#### #### ### # # #
#### ### # # ## # # # #### ###############
########## # # #### #
#### ##
##
#
##
###
# ### # # #####
####
## # ### ### # ##
#
# ### # ## ## ## ## ###
# ### #
##
##
###
##
########## ### # ## #
# ## # ### ### # ## ## ##### #####
#
### # # ###
###
# ##
# #
### #####
# ######
#
##
#
#
### #
##
# # #
## ##
# ### ## ### #### ##### #
## ###
# # #
# # ## ## ######
##
# #
###
##
## ###
##
##
##
##### ## ##
###
# # # ### #
# ## # #
##
#
###
##
# # # #
#
##
# ####
##
## ## ## ## # # #
##
#
# #
## ##
## #
###
###
# ## ##
## # # #
##
## #
# ##
##
####
# ##
# ###
# #
## ## # # ###
#####
###
##
##
##
##
####
# ##
###
# ###
## #
# ## #########
##
#### ########
## ##
#
##
###
# #### #
###
##
####
##
#
##
##
###
##
##
##
##
##
###### #
##
## #
## #### # #######
### ## # # #
##
# #
####
#####
###
####### ######
## ##
# ##
####
#
#
### ###
##
###
##
##
###
###
# ######
##
###
###
##
# ## ##
## #
## ### ###
## #
####
###
##
#
##
##
##
## # ## ## ####
###
##
## ##
##
#
##
##
#
# ##
###
##
###
###### ##
##
# # #
#
### #
##
#
##
#
# # # #
##
# # #
###
# ## # # ## ##
# ###
### # #
##
##### #
#
##
##
### #
###
#
# ##
##
#
##
#
##
#
##
##
#
## # # #
#### ### ##
##
#
##
#####
#
#
##
##
###
# ##
####
##
##
##
##
### # ##
#
##
##
###
#
##
#
##
##
##
##
##
######
# # ######
##
###
##
##
#####
# ### # ## #
##
# #
####
## #
# ###
#
##
##
###
##
####
#
##
####
##
##
##
##
#######
####
#
##
##
#
##
#
##
## # ##
# ### ## # ## ## ### ###
###
##
#
## #
# ##
#
##
#
##
##
# ##
##
####
#
### ##
##
# ##
##
##
###
##
###
##
###
#
##
#
##
#
###
##
####
# ##
###
### # ## ##
##
####
#
##
# # ##
#
##
###
#
##
##
#####
###
## # #
###
# #
#
###
##
#
##
#
##
#
##
## # ##### #
##
## ## #
##
##
#
# # #
###
###
### #
#
##
# #
###
#
##
###
#
#
##
#
# ###
#
##
##
#
##
##
#
##
##
##
##
#
##
##
# # ####
##
##
# # ##
# #
# #
##
#
# ## ##### # #
#
##
#
##
# #
#
###
###
##
##
#
##
#
##
#
##
#
# #####
#
##
#
#
#
## # # ##
##
##
#
### # ####
#
#
##
#
##
##
##
##
# #
###
# ##### # # ##
##### # #
# ##
# ##
# ####
##########
#
##
##
###
#
##
##
#
##
##
#
###
#
###
#
##
#
##
##
##
#
##
#
##
# #
#####
# #### #
# # # #
##
#
## # # ## # ## # ##### # # ###
#
##
##
##
##
##
##
#### ##
#
###
#
##
# #
###
##
#
#######
#
###
##
#
# #
##
##### #
#
#
# ####### ## #
####
##
##
#####
## # #
##
###
##
#
##
##
## # #
# #
##
##
##
##
##
# ###
#
###
##
##
### #
# ##
##
##
#
###
##
#
##
##
#
##
##
##
##
##
# #
#
###
#
##
#
##
#
##
# ## #
# ## # # ##
#
##
#
##
##
#
##
#
##
#
## # # #
# #
#
##
#
##
##
# #
##
#
##
#
## ##
#
##
##
##
##
#
###
#
##
##
#
###
#
##
#
##
# ###
##
##
########## # ##### ####
## # ###
##
#
####
####
###
# ### ##
## #
##
##
# # #########
##
##
####
#
####
##
###
###
###
###
## ##
##
##
##
###
####
##
#
##
##
###
###
##
####
#
###
###########
## ###
## #####
####
## ## # #
####
####
##
#
# ## ### #
#
##
##
# ####
###
##########
# #########
##
#
###
###
##
##
#####
## ##
##
##
#
#
##
###
##
#
###
###
###
##
##
##
#
#
#
######
## #
#
######
#
#####
## ##
##
# # ######
##### #
##
#
## ## ###
# ##
###
# #
##
#
##
###
####
##
#
##
##
##
##
# ##
# ##
###
##
##
#
##
###
##
##
### # # #
#
## #
##
#
##
#
## ###### #
##
###
##
##
#
##
##
#
##
#
# #
##
##
#### ##
##
#### ##
##
##
##
# ###
###
### # ## #####
###
# # ##### # ### ##
#### ###### # ## # ### # ##
##
# ###
##
##
#
#
##
#### ### #
# ##
####
# #
####
##
#
##
###
##
##
###
## ##
####
# # #
# #
##
##
## ##
##
##
#
#
##
##
#
##
#
####
#####
# # ####
# #
###
####
####
##
##
#
#
##
#
#
####
###
##
##
########
# ###
## #
##
## ###
##
##
###
# #
##
# ##
## #####
#### ### ####
## ####### ###
#
#### #### ##
## # ###
# #
##
##
##
##
##
# ##
#### # # #####
# ##
#
## #
##
# ##
##
###
##
## # # #
## ##### ##
##### #
## #
##
###
###### ####
##
#
##
###
# ##
## #
##
### ##
#
##
#
##
## #
## ##
##
#
##
##
#
####
# #####
##
#
# ####
#### # ##
##
# # ### #
#
##
#### # # ## ######
## ## #
##
#
#### # #
###
##
###
##
#
#
##
##
##
#
## ##
# #
# # # ### ######## ### #
## #
##
#####
# ##
##
#
#
##
# # # # #
##
## #
##
#
# #
###
#
##
# #
##
#
##
## #
# #
## ## # # # #
###
# # #### ##
###
##
##
##
#####
####
#
##
### #
##
#
#
##
##
# ###
# # ## ###
# ##
#
## ## #
## ###
# ### ### ##
## ## #
#### ######
# #####
#
## #
##
#
##
# ##
##
###
##
# # ###
### ### # ######
# ##
###
##
##
###### ##########
##
#######
##
##
##
## # #### #####
#
##
###
##
##
##
#
# #
# ##
## # ### ## ###
# #
##
######
# # #####
### ## #
## ##### ### ## ## ##
##
# # # ## # # #
##
##
## ##
##
##
##
###
# ### ### #
## ###### ### ########
## #
##
##
#
## # ##
#
##
### ## ## #
###
##
# # ## # ## ##
# # #### ## ## ## ##
##
##
####
####
##
# #
# # # ##
#
#
###
# #
## ##
###
####
# # #
##
##
###
###
### ## ### ##
## ##
##
##
##
##
##
##
##
###
##
##
#####
##
#
##
#
#
##
##
##
##
#
##
#
#
###
###### ##
##
#
#### ## ###
# # # # ##
##
# ## #
##
##
### # ## ## #
##
# ## # ###
#
### #
##
#
##
# ####
##
###
#
##########
# # # # ######
#
###
#
#
####
###
# # # ##
###
###
# #
###
##
## #
#### #
# ####### #
#
##
#
##
### ## ## ## ###
#
##
########
###
##
##
##
# # #
#
##
# #
#
#
##
#
##
# ##
#####
####
# #
#
# ##
#
##
##
##
##
##
####
##
##
##
#
##
####
## #
## # # #### ##
## ##
##
### #
##
## #
##
##
#### #
#
## ## ## ##
##
### #
##
# #
##
##
# ##
# # ##
##
## ## ###
###
#
##
##
#
##
#
##
# #
##
# # # #
### ### # #####
### ###########
## ## ##
#
#
#
##
##
#####
#
### # ## ###
# #
# ##
###
##
#
# #### # ##
##
##
#
##
##
# #
##
##
##
##
##
# # # # # ##
# ## ## # #
# # # # # ### ## # #
# #
##
##
##
##
# #
# #
# ##
### ###
# ###
###
##### ####
# ###
####### ## ## ##
#
##
#
##
#
# # # #
#
# ## ###
## ##
##
##
###
#
##
#
#
##
# #
##
##
#
# ###
##
#
##
#
##
##
#
##
#
##
## #####
#### ##
####
### #
#
# # #### # ##
###
#
#
##
# ## # #
###
#
##
## # # ## ##
#### #######
## ## ##
#
#
####
##
# ### #
####
# #
######
#
##
#
##
#
##
#
##
##
###
###
###
###
# #### # ##
# ##
#
###
###
##### ###
###
# ##
## #
# ## ## ###
#
##
### ###### ##
#
##
##
#
# ## ### ## ##
##
##
#
##
#
##
####
# ## ## # #
#
##
#
##
#
##### # #
#
##
#
##
#
##
##
#
##
##
##
###
###
##
##
#
##
#
##
#
##
#
##
#
##
#
##
##
##
#
###
##
# #
##
##
# #
##
#
##
#
# # #
# #
#
##
#
##
# #
##
##
#
##
#
##
## #
##
##
##
#
###
##
# #
##
#
## ##
#
# # ##
##
##
# #
##
#
##
#
###
#
##
# ####
##
# #
##
#
##
# #
#
# #
#
##
#
# #
###
### ## ##
##
##
# #
##
# #
##
##### #
# #
##
##
##
### ##
#### ##
##
#
#
#
#
#
#
#
#
#
##
##
###
### #
##
##
# ##
#####
##
##
# # ##
##
#
##
##
####
#
##
#
##
##
#
##
###
###
####
###
#####
##
#
##
#
##
####
##
## # ####
#
##
#
##
#
##
#
##
#
##
##
#
##
##
##
# #### ###
#
###
##
##
##
#
##
#
##
##
##
##
###
#### #
### ######
#
##
#
##
#
##
##
#
##
#
##
#
##
#
###
#
##
#
##
#
##
##
#
##
##
#
##
#
##
##
##
##
#
##
##
##
####
###
##
#
##
## ##
##
#
###
###
##
##
##
# ####
##
# #
## # ##
# #
#########
##
#
##
#
##
#
##
#####
## ##
###
# ##
##
###
##
###
#
##
#
##
#
##
##
##
# # ##
##
# ###
### # # #
#####
##### #### ## # #
#
## # #####
## ####
##
#
####
#
##
##
#######
##
##
##
## ##
#
####
##
##
# ### #
##
##
##
### ##
###
# # ##
# ##
#######
# #
######
#
##
#
###
#
###
#
##
#
##
#
##
#
##
##
##
# #
#
##
#
##
#
##
#
##
##
#
##
#####
### #
##
##
# #
# #
#
##
#
##
#
## #
###
#
######
##
#
##
#
##
#
##
#
##
#
##
#
##
#
##
##
#
##
#
##
#
##
##
##
##
# #
#
##
# #
#
##
#
# #
##
#
##
#
##
#
##
#
###
#
##
# ##
#
##
#
##
#
# #
## # #
# ###
# #
##
#
##
##
##
##
#
##
##
#
# #
# #
# ##
#
##
#
##
#
##
#
# #
##
##
# ##
##
#
##
### # #
# #
###
###
##
#### ###### # # ## ## # ##
###
##
#
#
#
##
#
##
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
## # # ### ###
#
#
#
##
#
#
#
#
#
#
##
##
###
##
##
#
####
#
##
##
###
#####
##
####
#####
## #
#### ## #
##
##
##
### #
##
###
##
##
#
#
#
#
##
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
##
##
##
#
#
#
###
###
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
##
##
##
#
#
#
#
#
##
##
#
#
#
#
##
##
#
#
#
#
#
#
#
#
##
##
##
###
##
#
##
##
### # #
### ##
####
##
##
#
#
#
#
#
#
#
#
####
##
##
#
##
##
#
#
##
##
#
#
#
#
#
#
#
#
#
##
#
##
#
#
#
##
#
#
#
##
##
#
#
##
#
##
#
#
#
#
#
#
##
##
##
##
#
#
#
#
####
##
#
## #### ####
####
# #
##
##
#
#
##
##
##
##
#
#
#
##
##
##
##
##
####
###
####
###
##
##
##
##
##
###
##
##
#### ##
# ##
###
##
#
##
#
###
##
###
##
#
#
#
##
##
#####
#
#
#####
##
#####
#
##
#
#
##
### ##
# ##
###
##
##
##
##
#
#
#
#
#
##
####
###
##
#
##
# ###
##
##
# #
##
####
### # # #
# ### ### ##
##
###
##### ## # # # ###### # # #### ### # ####### ########
## ########## ########
#
# ####
#
##
#
##
#
###
##
##
##
#
##
##
#
##
##
##
##
###
##
#
# #
##
####
##
##
## ## #### #####
#
### ###
#
####
# #
##
# #
####
#
##
#
##
# ##
## #
#
##
#
##
####
####
####
##
####
#
##
#
##
##
##
##
##
##
#
# # #
# # ## ###### ## ##
##
##
##
#
##
##
#
#
##
##
# ### ###
###
# # ## ##
#
##
##
##
##
###
# #
#
###
###
#### #
####
# ##
# ####
######
##
##
##
######
##
#### ### ##
#### ####
##
##
##
### ###
##
#
###
## ##
#
##
#
##
##
#
##
##
#
##
###
##
##
#
##
#
##
###
#
#
##
#
##
#
##
#
##
#
##
#
##
#
##
#
##
##
##
#
##
#
##
#
##
#
##
#
##
#
##
##
##
##
#
##
#
##
#
#
##
#
##
# ##
##
##
##
###
##
#
##
#
# ##
##
#
##
#
##
#
##
#
##
#
# #
##
##
###
###
##
##
##
#
####
# ##
##
### #
## # #
## ###
###
# #
##
##
##
#
##
#
##
#
##
#
##
# #
#
##
#
###
#
##
#
##
#
##
###
##
#
##
##
##
#
#
###
#
##
##
#
###
## ##
##
##
###
#
##
#
###
##
###
#
###
###
#
##
###
###
##
### ##### # ##
## ## #
##
###
##
##
#
##
##
#
#####
# # #
# ##
## # ###
#
##
##
##
# # #
# #
###
#
##
#
##
#
##
#
# ### # ###
# #
####
#
##
#
##
#
##
#
##
#
# ##
### #
##
#
##
##
#
# #
# #
## # #
#
## # #
#
#
##
#
#
##
####
###
##
## ##### ##
### ###
##
##
##
#
##
#
##
#
##
##
#
##
#
#
##
#
#
##
#
##
##
#
##
#
##
#
##
#
##
#
##
#### ## ##
#
##
###
###
##
###
# #
##
#
##
##
# ##
##
#####
#
##
#
##
#
##
##
##
##
###
###
###
##
##
#
# ##
#
##
#
#
### #
#######
#### ## #
###
#
##
#
##
#
##
##
##
##
#
##
#
##
#
##
#
##
##
###
#
#
###
#
##
##
#
###
#
##
#
##
##
# #
##
##
#
##
#
#####
##
#
#
####
## #
##
#
# #
## # # # ## ## #
## # # # #
# ##
#
##
###
### ## ## # ###
####
##
##
####
##
###
##
#
##
##
##
#
#
#
#
#
#
##
#
#
#
#
###
##
# ###
###
#
#
#
#
#
###
###
##
##
#######
#####
##
###
# ###
##
# ##
##
# #
#
#
#
#
##
##
# #
##
##
#
#
#
##
#####
##
# ##
#
#
##
#
#
#
#
#
#
#
#
##
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
##
#
##
#
####
#
##
#
##
## ##
#####
##
##
# #
##
#
#
##
#
#
###
#
##
##
##
#
#
#
#
##
##
## # ## #
##
##
#
#
##
##
###
#
##
##
##
##
#
# ##
#
###
# #
##
##
##
##
# #
##
##
##
####
###
##
#
##
# ##
##
##
##
#
#
#
#
#
#
#
#
#
####
###
###
###
##
#### ####
## #### #
# #
#
##
### #
###
##
##
#
#
##
##
# ## ##
##
####
#
##
#
#
##
##
## ##### ## # #
######
##
#
##
#
##
##
##
##
# #
##
##
##
##
#
##
###
#
##
#
##
##
#
##
#
## #
#
##
#
##
## #
#
##
#
##
##
##
## ##
##
##
# # #
######
#
####
##
#
##
#
##
##
##
####
##
##
#
# #
# ##
#
##
##
###
###
# # ## #
##
##
#
##
##
#
##
#
##
#
##
#
##
#
##
##
#
##
##
###
###
#
##
#
##
##
##
#
##
#
# #
###
###
# ## #
##
# #
#
##
#
# ##
# #
###
#
##
##
#
##
#
##
#
##
#
##
#
# #
##
# ##
#
# #
###
##
#
# ##
####
####
##
#### ##
### #
#
##
##
##
###
# #
##
######## #
#### ###
# ##
#
###
# #
##
####
##
###
######## #
# ##
##
##
##
## # ####
##
#
##
# #
##
#
##
#
##
#
##
#
##
#
##
#
#
##
#
# #
#
##
#
##
#
##
#
##
##
# #
#
##### ###
#
##
#
##
##
##
#
####
##
#
##
#
##
##
###
#
### ##
##
#
##
#
##
#
##
#
##
#
#
##
#
##
#
#
####
####
##
#####
## #
# ##
# #
#
##
#
#
##
#
# #
##
##
#
##
#
##
# #
#
##
##
# #
##
###
##
#
##
# ######
# # ###
# #
#
##
#####
##
##
##
##
#
##
##
# #
##
#####
# # ##
##
###
#
##
##
###
## ###
# #
##
#
# ##
#####
##
#### #
##
##
##
##
##
####
##
##
#
##
###
##
#
# #
### ##
## #
##
##
##
##
## ####
###
###
####### ### ####
# ##
## ##
##
##
# #
#
##
#
##
#
##
#
##
#
##
##
##
#
##
# #
##
##
#
####
#
### #####
##
#
##
#
##
#
##
###
# #
####
##
##
#
##
#
##
#
##
#
##
#
##
#
##
#
# ##
###
#
##
#
#
##
#
##
##
####
#
##
##
# #
#
##
###
#
##
##
# #
##
##
#
##
##
##
#
##
#####
# #
####
#
##
#
#
##
#
# # ###### # # # # ##
#
##
#
##
#
#
#
## ###
##
## # #
#
#
# # # ##
#
#
## ##
##
#
#
#
#
#
#
##
##
#
#
#
#
#
#
#
##
#
##
#
#
#
#
#
##
##
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
##
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
###
###
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
##
###
##
#
#
#
#
#
#
#
###
#
#
#
#
#
###
#
####
#
#
##
#
##
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
## # #
##
##
# #
##
## ####
## ###
##
###
###
###
##
#
#
#
##
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
##
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#### #
# ##
##
###
##
#
#
###
####
# #
##
###
###
##
#
#
#
#
#
##
#
#
##
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
##
###
#
#
#
#
# #
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
##
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
##
#
#
#
#
#
#
#
##
##
#
#
##
#
###
#
#
#
#
##
#
#
#
#
###
## #
#
#
##
## # # #### ## ### ## ### ## # ##### ## ### ### ###
## ##### ##
### ### #### # # ####
##
##### ### ###
##
##
###
##
##
#######
## #########
##### # # ##
### ########## ## ### ## #
####
###
##
##
##
#
##
#
#
#
## # ### # #
#
##
#
#
##
# #
#
#
###
###
##
#
#
#
#
#
##
#
##
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
###
###
##
#
#
#
#
#
#
#
#
#
##
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
##
##
#
#
#
#
#
#
##
##
#
####
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
##
###
#
#
##
###
###
# ##
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
##
##
## #
#
#
#
#
#
##
#
##
##
###
#
#
#
#
#
#
#
#
#
##
#
#
##
#### #
# ##
####
###
###
# # #
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
##
# ## ###
###
#
#
#
#
#
#
#
#
##
# #
##
#
#
#
#
##
#
##
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
##
#
#
#
##
#
#
#
##
##
#
##
#
#
#
###
##
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#####
#
##
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
# #
#
##
#
##
#
##
####
# ###
# #
####
#
##
##
####
#### ##
## # # ##### ######## ##
#### ####### # ##
### ## ## ## ###### # ##
########
## #
## ###
##
##
##
##
##
##
## # ##
## # #
##
#
###
# ###
###
##
#
#
#
##
# ##
##
##
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
##
##
##
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
##
##
#
#
#
#
#
#
#
##
##
#
#
#
#
# #
#
#
#
##
#
#
###
#
#
##
#
#
#
#
#
#
##
##
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
##
#
#
##
##
#
#
#
#
#
#
#
#
#
# #
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
###
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
##
#
##
#
#
#
##
##
#
#
#
####
#
##
### #
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
##
###
##
#
##
#
##
##
### ### ##
#
##
#
##
##
#### #
#### ##
#
###
#
##
#
## ## ## ## ###
##
## ##### # # #
# ### #
###
##
##
##
##
#
### ## #
## ####
##
#
##
##
##
##
##
##
# ##
##
##
# #
##
######
# ########
###
##
##
#
## #
### ##### #
##
##
## ##
##
#
####
#
##
###
##
###
#
##
#
#
##
#
##
##
##
###
#
##
##
# ##
# #
#
##
#
# #
#
## ##
##
####
##
###
##
##
##
##
###
###
#
##
##
## ## ## ##
#
##
##
##
###
# ## ###
##
##
#
##
#
##
#
##
#
##
##
##
#
##
#
##
##
##
##
#
##
##
###
##
# #
##
# #
##
##
# # ### ##
####
# #
#
##
###
#
##
## ##
#
##
#####
# ##
# #
#
##
###
##
##
###
##
##
# #
##
##
# #### ##
##
##
# ###
####
## ##
##
# # # ######
##
#
##
##
# ##### # # ##
#
#####
######
##
### #
##
##
##
# #
##
# #
##
##
## ###### #
## ##
#
#
##
##
##
###
### ##
#
##
# #
# # ### ####
##
#
##
##
##
##
#
#
#
###
# # ##
## ## #
# ##### ##
##
#
##
##
###
##
##
##
##
###
#
##
#
#
##
#
##
##
##
###
# #
###
# #
###
####
#### #
##
###
# #
###
# ##
# ##
###
#### ## #
# # ###
###### #
# #
###
####
##
####
####
#### # ## ###
#
##
##
#
##
# ##
#
###
##
#
###
##
##
###
##
##
# ##
##
## ######
# #
##
###
#
###
###
####
# #
# # #### #
##
#
###
### ### ### # ##
##
###
##
####
####
##
# ##
####
##
##
###
#####
########
# #
#
##
#
##
###
###
### ##
##
#####
#
# #
##
####
##
###
##
#
## ## #
##### ##
##
#
#
##
#
##
#
##
#
##
#
##
#
#
# #
##
###
###
# # #
##
###
##
#
##
##
##
#
##
####
# ##
###
###
##
##
#
# ##
###
####
###
#
##
#
# #
#
##
##
### ##
##
#
##
##
##
##
#
##
#
#
#
###
#
##
#### #
#
##
#
#
##
#
##
#
##
##
#
#
##
##
###
###### ##
#
# ##
######
##
##
##
##
## #####
## ##
###
#
##
##
# #
#
###
###
##
##
#
#
#
#
#
#
#
##
##### # ##### ##
##
###
##
#
# # #
##
# ###
##
##
#
# #
##
#
####
##
#
###
# # # # #### #### # ###
###
##
#### ## ## #
# #
##
#
# ### ## # # #### ##
##
##
###
### # # # # #
##
##
###
## # ## #
##
## ## #
##
##
#
### ### ##
# #
## # #
##
# # #
####### # ## # ## #
# # # ## # # # ##
# ##### # # # ### ##
# #
# #
## # # # # #######
## ## #
# ####
# # # # ###
# # # #
#
##
# ##
### ### ####### # ##### ####### # #### #
###
### # # ### # ## #### ### ###
#
### #### # #### ## ## ## ## # # # # ## #### # # ##
# ### ## # ## #### # #
# ## # #
###
# ## # # ## ## ###
### # ###
# ####
# # # ## #
##
# #### ## #####
# #
#
### # # ## # #
#
#
# ##
Review pada 10 tahun terakhir
kebakaran hutan (1997-2006)
1997-2006
tend to
increase
Kerentanan kawasan Asia/Pasifik terhadap kenaikan permukaan air laut. Daerah yang berwarna merah
menunjukkan daerah yang paling rendah, memiliki ketinggian kurang dari 20 meter (Brooks, N. et al 2006).
Peningkatan Air Laut
Perubahan Iklim & Penyakit Tropik
Grafik Penderita DBD dan Curah hujan Bulanan Dengue fever
Daerah Jawa Barat
4000
CH Penderita
14000 in correlation
3500
3000
12000
10000
with rainfall
Penderita (jiwa)
2500
CH (mm)
8000
2000
6000
1500
4000
1000
500 2000
0 0
73 76 79 82 85 88 91 94 97 0
Tahun
Source: Boer’s
Slide
Daerah yang rentan DB
Source:
Boer’s Slide
Thanks
gitu loooooh……