ZSRR w okresie

miedzywojnia
dr Monika Kubiaczyk,
1. Zwycięstwo bolszewików w Rosji
• W latach 1917 – 1920 trwała wojna domowa
w Rosji, wygrali bolszewicy
(rozpoczęła ją rewolucja październikowa)
• 30 grudnia 1922 roku w Moskwie – z ziem
byłego Cesarstwa Rosyjskiego powstał
Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
czyli ZSRR
• Pierwszym przywódcą ZSRR – Włodzimierz
Lenin
 2. Gospodarka komunistyczna
• Wskutek wojny domowej – załamanie
gospodarki państwa…
• Remedium? – wprowadzono tzw. komunizm
wojenny tzn. upaństwowiono przemysł,
handel i transport
• Chłopi musieli dostarczać żywność dla miast

NIE PRZYNIOSŁO TO POŻĄDANEGO EFEKTU…

• 1920-1921 – klęska głodu w ZSRR
• Lenin zmuszony do odejścia od brutalnych
metod komunizmu wojennego,
• Wprowadzono NEP – nową ekonomiczną
politykę – zlikwidowano obowiązkowe
dostawy, chłopi mogli sprzedawać nadwyżki
produktów
• Reformy gospodarcze , reforma monetarna
3. Lenin (1870-1924)

Polityk rosyjski, przywódca ZSSR,

teoretyk ideologii komunizmu
i twórca idei leninizmu, zbrodniarz
wojenny, odpowiedzialny za
zbrodnie przeciwko ludzkości i
ludobójstwo na narodzie
kozackim
Lenin zmarł wieczorem 21 stycznia 1924 roku. Nazajutrz wczesnym rankiem rzeźbiarz
Siergiej Mierkurow zdjął gipsowy odcisk z twarzy i rąk wodza.

Z kolei w południe do Gorek przyjechał profesor Aleksiej Iwanowicz Abrikosow, który

przeprowadził pierwszy proces balsamowania, a właściwie mrożenia zwłok. Uprzednio
zaimpregnował je za pomocą formaliny i gliceryny.
• Lenin stale też zachęcał swoich oficerów do
terroryzowania ludności cywilnej. Proponował
Slanskiemu: „Postaraj się ukarać Łotwę i
Estonię środkami wojskowymi (na przykład…
przekrocz w jakimś miejscu granicę choćby na
jedną wiorstę i powieś 100–1000 ich
urzędników i bogaczy)
 Lenin o Polsce
• Im silniejszą Polska będzie, tym bardziej
nienawidzić jej będą Niemcy, a my potrafimy
posługiwać się tą ich niezniszczalną
nienawiścią. Przeciwko Polsce możemy zawsze
zjednoczyć cały naród rosyjski i nawet
sprzymierzyć się z Niemcami.
4. Józef Stalin (1878-1953), ur. w Gruzji

Osobiście torturował więźniów.

„Wielka czystka”, w wyniku której
zginęło blisko 700 tysięcy ludzi, była
zaprojektowana właśnie przez niego.

był dyktatorem sowieckim,

od roku 1943 marszałkiem
Związku Sowieckiego, a
następnie generalissimusem od
roku 1945.
Był ludobójcą, autorem
rosyjskiej mocarstwowości, która
pochłonęła dziesiątki milionów
ofiar.
 5. Przejęcie władzy przez Stalina
• Po śmierci Lenina, Stalin po kolei pozbywał się
przeciwników politycznych np. wydalono z
partii Lwa Trockiego, później skazano na
emigrację
• Działalność Wszechzwiązkowej
Komunistycznej Partii (bolszewików)
– WKP(b)
• Skupienie władzy w ręku Stalina – kult
jednostki
• OGPU – tajna policja polityczna, która w 1934
roku została przekształcona w NKWD –
Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych
• Industrializacja i kolektywizacja (sowchozy i
kołochozy)
• Wprowadzenie gospodarki planowej
• Bogaci nazywani kułakami
Wielki Głód na Ukrainie 1932-1933
między 6 a 10 mln ludzi umarło!!!
• Był to akt ludobójstwa wobec narodu
ukraińskiego
 Stalin - cytat
Śmierć jednego człowieka to tragedia.
Śmierć milionów ludzi to statystyka.
Znikający Jeżow
 6. Polityka Stalina
• totalitaryzm – to system sprawowania rządów w
którym władza kontroluje wszystkie dziedziny
życia obywateli i nie liczy się z ich zdaniem
• kult Stalina
• 1936-39 WIELKA CZYSTKA – mordowanie
wrogów komunizmu
• Walka z cerkwią prawosławną

• Ci, którzy mieli inne zdanie – szli do łagrów,

obozów pracy przymusowej, łagry podlegały
GUŁAGOWI – Głównemu Zarządowi Obozów
Propaganda
• Propaganda
https://www.youtube.com/watch?v=eKN5W9
ISj50
• Radziecka piosenka propagandowa
https://www.youtube.com/watch?v=4b0gBbRM
ceM
3 minuty
Sprawa Pawlika Morozowa
 7. ZSRR a NIEMCY
• Kwiecień 1922 – traktat w Rapallo – ścisła
współpraca pomiędzy nimi
• Gdy Hitler przejął władzę – zerwano
współpracę
 8. Międzynarodówka
1919 – w Moskwie utworzono Komintern czyli
Międzynarodówkę Komunistyczną

Do czego dążyła?