BAB 4 – PROTOKOL KOMUNIKASI

Mengetahui dan memahami konsep :

•Protocol
•Model Rujukan OSI
•Senibina Rangkaian Sistem (SNA)
OBJEKTIF
• Memahami konsep protokol.
▫ Menerangkan kepentingan protokol.
▫ Menerangkan paras-paras dalam suatu protokol.
• Memahami Model Rujukan OSI.
▫ Melukis gambarajah blok untuk model rujukan OSI.
▫ Menerangkan fungsi setiap blok.
▫ Mengaitkan hubungan di antara satu blok dengan blok
yang lain.
▫ Memberikan contoh-contoh bersesuaian setiap paras atau
setiap blok.
• Senibina rangkaian sistem (SNA).
▫ Memahami konsep SNA .
▫ Paras-paras dalam SNA .
PROTOKOL KOMUNIKASI
Satu set piawaian tatacara komunikasi dalam sistem-sistem
rangkaian komputer yang menentukan:
peraturan saling tindak antara pangkalan-pangkalan,
komputer-komputer dan talian-talian yang meliputi format
dan
 penyegerakan pertukaran data antara dua entiti yang
berkomunikasi.
menetapkan fungsi-fungsi kawalan yang perlu dilaksanakan,
format serta kod kawalan yang digunakan untuk menghantar
fungsi-fungsi tersebut dan merupakan prosedur-prosedur
yang perlu dipatuhi oleh kedua-dua entiti tersebut.
penghantaran dan penerimaan maklumat dapat dilaksanakan
dengan berdisiplin supaya kesemua ralat dapat dikesan dan
dipulihkan.
PROTOKOL KOMUNIKASI
“In computing and telecommunications, a protocol or
communications protocol is a formal description
of message formats and the rules for
exchanging those messages. Protocols may
include signaling, authentication and error
detection and correction capabilities. In its
simplest form, a protocol can be defined as the
rules governing the syntax, semantics, and
synchronization of communication. Protocols may
be implemented by hardware, software, or a
combination of the two. At the lowest level, a
protocol defines the behaviour of a hardware
connection.”
KEPENTINGAN PROTOKOL KOMUNIKASI
Setiap protokol yang terkandung dalam setiap
lapisan senibina rangkaian mempunyai kegunaan
dan ciri-ciri yang berlainan.
• Dikenali sebagai kawalan pautan data
• Mengawal format , pemasaan , ‘error essential
correction’, & permintaan semasa
• Setiap protokol bertanggungjawab untuk
sebahagian daripada fungsi komunikasi
• Meneliti pesanan/mesej yg boleh dihantar ,
struktur pesanan & cara utk memula dan akhiri
komunikasi
KEPENTINGAN PROTOKOL KOMUNIKASI
Fungsi-fungsi penting yang dilaksanakan oleh
protokol ialah:

• Memula dan menamatkan pautan

▫ Pautan antara dua entiti yang hendak
berkomunikasi hanya boleh diwujudkan jika
daripada entiti-entiti tersebut memberitahu
entiti yang hendak dihubunginya akan
maksudnya.
KEPENTINGAN PROTOKOL KOMUNIKASI
• Menyegerakkan hantaran utusan
▫ Protokol mentafsir peraturan penyegerakan agar
setiap utusan yang dihantar oleh sesuatu entiti
akan diterima dengan betul oleh entiti.
• Mengawal pautan
▫ Pautan perlu dikawal bagi memastikan tidak
timbul kebuntuan (deadlock). Kebuntuan berlaku
apabila sesuatu sumber sepunya perlu digunakan
dengan serentak oleh beberapa pangkalan dan
perebutan ini menyebabkan tidak ada satu pun
pangkalan yang boleh menghantar atau menerima
hantaran utusan dalam rangkaian tersebut.
KEPENTINGAN PROTOKOL KOMUNIKASI
• Mengesan dan membetulkan ralat
▫ Rangkaian hantaran tidak akan sentiasa bebas
daripada ralat walaupun kemajuan pesat telah
dicapai dalam bidang teknologi hantaran.
• Mempercepatkan penggunaan saluran
▫ Setiap saluran komunikasi perlu digunakan
dengan sepenuhnya kerana saluran komunikasi
mempunyai daya muatan yang tertentu.
• Mengawal aliran utusan.
▫ Rangkaian yang menggunakan pengundian
menyediakan kawalan yang ketat terhadap kadar
dan jujukan hantaran
 LAPISAN-LAPISAN DALAM SUATU
PROTOKOL
• Bilangan lapisan dan fungsinya tidak ditetapkan.
• ISO telah menetapkan bilangan lapisan-
lapisannya kepada 7 lapisan.
• ISO dapat membahagi tugas-tugas komunikasi
kepada unit-unit yang bermakna.
• Model ini membahagikan tugas-tugas yang
melibatkan pergerakkan maklumat diantara
komputer-komputer di dalam rangkaian kepada
tujuh kumpulan dengan fungsi-fungsi tersendiri.
 LAPISAN-LAPISAN DALAM SUATU
PROTOKOL
• Tujuh lapisan model rujukan OSI ialah seperti
berikut;
▫ Lapisan 7 – Lapisan Applikasi (Application layer.)
▫ Lapisan 6 – Lapisan Persembahan (Presentation
layer.)
▫ Lapisan 5 – Lapisan Sessi (Session layer .)
▫ Lapisan 4 – Lapisan Pengangkutan (Transpot
layer.)
▫ Lapisan 3 – Lapisan Rangkaian (Network layer.)
▫ Lapisan 2 – Lapisan Pautan Data (Data Link layer.)
▫ Lapisan 1 – Lapisan Fizikal (Physical layer.)
MODEL RUJUKAN OSI
• Open system Interconnection (OSI) ialah
satu koleksi pertubuhan piawaian antarabangsa
(International Organization Standard – ISO)
yang diperuntukkan kepada komunikasi
berkomputer yang dibangunkan untuk
membantu system pemprosesan.
• Model Rujukan OSI menerangkan bagaimana
maklumat satu perisian aplikasi dalam satu
komputer bergerak melalui medium rangkaian
ke satu perisian aplikasi di dalam komputer yang
lain.
MODEL RUJUKAN OSI
• Satu model konseptual yang terdiri tujuh lapisan,
setiap lapisan mempunyai fungsi-fungsinya yang
tertentu.
• Dibangunkan oleh International Organisation
Standard (ISO) dalam tahun 1977.
• Merupakan satu panduan bukannya satu perisian
mahu pun satu perkakasan.
• Digunakan sebagai satu rujukan untuk dipatuhi
oleh semua pengeluar perisian dan perkakasan
supaya produk mereka boleh di sambungkan
kepada sistem rangkaian tanpa sebarang masalah.
 OSI STANDS FOR
 OPEN
 SYSTEM
 INTERCONNECTION

SISTEM TERBUKA SALING SAMBUNG

 WHAT’S THE POINT?
• “To standardize networking in an
effort to make sure that everyone
was connected through a common
network standard”
• As computers dropped in price, joining them together
became very popular – i.e. they were ‘Networked’ to
share information.

• But how are they to talk to each other? If company A sold

a computer that cannot talk to company B’s computer,
then life becomes very difficult.

• What is needed is a standard – a set of rules that every

company will obey, so that their machines will know how
to communicate.

• One such standard is called the ‘OSI Model’ (if you really
want to know OSI stands for Open Systems
Interconnect).
ILUSTRASI BAGI TUJUH LAPISAN
MODEL OSI
MACAM MANA NAK INGAT!!!!!!!!!!!

ALL
PEOPLE
SEEM
TO
NEED
DATA
PROCESSING
MODEL RUJUKAN OSI
• Lapisan teratas bagi model ini berurusan
dengan isu-isu yang membabitkan aplikasi dan
umumnya ia diimplemenkan hanya dalam
perisian.
• Lapisan tertinggi iaitu lapisan aplikasi adalah
lapisan yang paling hampir dengan pengguna.
• Proses kedua-duanya iaitu antara pengguna dan
lapisan aplikasi berinteraksi dengan perisian
aplikasi yang mengandungi komponen
komunikasi.
MODEL RUJUKAN OSI
• Lapisan terendah bagi model OSI ini ialah
berurusan dengan isu-isu yang membabitkan
pengangkutan data.
• Lapisan fizikal dan lapisan pautan data hanya
diimplemenkan didalam perkakasan.
• Manakala baki lapisan yang lain diimplemenkan
hanya dalam perisian.
• Lapisan terendah sekali iaitu lapisan fizikal
merupakan lapisan yang paling hampir dengan
medium fizikal rangkaian (contoh: kabel rangkaian),
dan ia bertangunggjawab meletakkan maklumat yang
hendak dihantar atau dikongsi ke dalam medium
tersebut.
FUNGSI MODEL RUJUKAN OSI
• Kenapa model OSI dalam bentuk lapisan?
▫ Reduce complexity
▫ Standardize interface
▫ Facilitates modular engineering
▫ Ensures interoperable technology
▫ Accelerates evolution
▫ Simplifies teaching and learning
FUNGSI MODEL RUJUKAN OSI
 Memberi sokongan
7 APPLIKASI
(APPLICATION) langsung kepada proses
Persembahan penggunaan dan aturcara
6 (Presentation) pengguna akhir dan
pengurusan saling
5 Sessi (Session)
hubungan aturcara-aturcara
ini dan entiti komunikasi.
4 Pengangkutan
(Transpot )  Menyediakan antaramuka
untuk pengguna. Perisian di
3 Rangkaian
(Network) sini merujukkan perisian
Pautan Data
yang digunakan untuk
2 (Data Link)
sistem rangkaian seperti
pemindahan fail, e-mel (e-
1 Fizikal (Physical ) mail), cetakan dan
sebagainya.
FUNGSI MODEL RUJUKAN OSI
Applikasi
7 (Application)
 Memberikan satu set
perkhidmatan yang mungkin
PERSEMBAHAN dipilih oleh lapisan penggunaan
6 (PRESENTATION) untuk membolehkannya
mentaksir makna data yang
5 Sessi (Session)
ditukarkan.
 Perkhidmatan begitu termasuk
pengurusan saling tukar
4 Pengangkutan
(Transpot)
kemasukan, paparan dan
kawalan data berstruktur.
 Perkhidmatan lapisan
3 Rangkaian
(Network ) persembahan adalah intisari
cadangan tujuh lapisan,
Pautan Data
2 membolehkan terminal berbeza
(Data Link ) dan kelengkapan komputer
untuk saling berkomunikasi.
1 Fizikal (Physical )
FUNGSI MODEL RUJUKAN OSI
Applikasi  Lapisan ini menukar data kepada
7 (Application) format skrin anda untuk
membolehkan anda berhubung
PERSEMBAHAN
6 (PRESENTATION)
dengan mana-mana pengguna.
 Satu kefahaman/kesamaan
5 Sessi (Session) (establishes understanding) dapat
dicapai dalam usaha bagaimana
setiap mesin perlu dipersembahkan
4 Pengangkutan
(Transpot) atau cara penerimaan data diantara
dua mesin.
3 Rangkaian
(Network )  Terlibat di dalam proses enkripsi
(encyption), dekripsi - penyahsulitan
Pautan Data
2 (Data Link )
(decryption), Pemampatan
(compression), Penyahmampatan
1 (decompression) dan operasi
Fizikal (Physical )
multimedia (jpg, mpeg, tiff )
FUNGSI MODEL RUJUKAN OSI
Applikasi  Dua buah komputer yang berbeza
7 (Application ) membentuk satu sidang (session)
atau sambungan logical. Lapisan
6 Persembahan ini menguruskan ‘error recovery’.
(Presentation)  Memberikan perkhidmatan
‘pengikatan’ dua entiti
5 SESSI (SESSION) perkhidmatan persembahan
bersama secara logik dan
mengawal dialog antara mereka
4 Pengangkutan
(Transpot)
dalam aspek penyelarasan mesej.
 Fungsi utama lapisan ini ialah
untuk membolehkan dua stesen
3 Rangkaian
(Network)
berhubung dan memberitahu
stesen yang berkenaan jika ada
Pautan Data kerosakkan pada hubungan
2 (Data Link)
mereka.
 Juga untuk memutuskan talian
hubungan jika diarah.
1 Fizikal (Physical )
FUNGSI MODEL RUJUKAN OSI
Applikasi  Mengawal struktur diantara
7 (Application ) komunikasi dengan perisian dan
juga menjaga log masuk (login)
6 Persembahan dan katalaluan (password)
(Presentation)  Setiap data diasingkan untuk
setiap aplikasi yang berlainan dan
5 SESSI (SESSION) mod simpleks (Mode Simplex),
separa dupleks (half-duplex) atau
dupleks penuh (full-duplex) akan
4 Pengangkutan
(Transpot)
ditentukan di dalam lapisan ini.
 Contoh protokol dan antaramuka
dalam lapisan sesi:
3 Rangkaian
(Network)
 Protokol Kawalan
Penghantaran - TCP
(Transmission Control
Pautan Data
2 (Data Link)
Protocol).
 NetBIOS
 Perkhidmatan Fail Rangkaian -
Network File System (NFS)
1 Fizikal (Physical )
FUNGSI MODEL RUJUKAN OSI
Applikasi Memberikan perkhidmatan
7 (Application) komunikasi tersedia yang
optimum dengan memberikan
Persembahan
6 (Presentation)
pemindahan yang mudah bagi
data antara entiti lapisan sesi.
Lapisan ini berkhidmat sebagai
5 Sessi (Session) penjamin intergriti rangkaian.
Protokol di sini akan
4 PENGANGKUTAN memastikan segala informasi
(TRANSPOT) atau paket sampai ke tempat
tujuan dan akan memberitahu
3 Rangkaian
(Network )
stesen penghantar supaya
menghantar paket lagi jika ada
Pautan Data yang tidak sampai (pemulihan
2 (Data Link) ralat - error recovery).

1 Fizikal (Physical)
FUNGSI MODEL RUJUKAN OSI
Applikasi
7 (Application)
Bertanggungjawab untuk
Persembahan
memisahkan/mengumpul
6 (Presentation) /mengawal (kawalan
5 Sessi (Session)
aliran - flow control)
pesanan yang panjang,
4 PENGANGKUTAN
(TRANSPOT)
data integriti and
pengalamatan
3 Rangkaian
(Network ) (addressing).
2 Pautan Data Data dihantar ke dalam
(Data Link) lapisan ini dikenali
1 Fizikal (Physical) dengan nama segmen
FUNGSI MODEL RUJUKAN OSI
Applikasi  Lapisan rangkaian mengawal subnet
7 (Application) komunikasi, iaitu koleksi transmisi
media dan elemen persuisan yang
6 Persembahan diperlukan untuk laluan dan
(Presentation .) transmisi data. Lapisan ini
merupakan lapisan yang tertinggi
5 Sessi (Session .) dalam subnet.
 Ia memberikan entiti pengangkutan
yang tidak bergantung kepada
4 Pengangkutan
(Transpot .)
pertimbangan hala pensuisan.
 Memberi alamat logik antara
pelanggan (client) tanpa
3 RANGKAIAN
(NETWORK .)
menghiraukan bagaimana pelanggan
mengakses rangkaian.
 Bertanggungjawab untuk
2 Pautan Data (Data
Link .) memastikan kekukuhan komunikasi
(establishing), menjaga
(maintaining) dan memutuskan
1 Fizikal (Physical .) sambungan (terminating
connections).
FUNGSI MODEL RUJUKAN OSI
Applikasi Mengarah/menghala atau "route"
7 (Application) segala paket (packet) atau
informasi ke tujuan akhir.
Persembahan
6 (Presentation .)
Penghala (router) berada di
dalam lapisan ini, terdapat dua
jenis paket (packet) di dalam
5 Sessi (Session .) lapisan ini. Iaitu paket data dan
paket kemaskini laluan (route
4 Pengangkutan updates).
(Transpot .) Paket Data (Data packet) – ini
merupakan data yang hendak
3 RANGKAIAN
(NETWORK .)
dihantar melalui sistem
rangkaian.
 Cth protokol:
2 Pautan Data (Data
Link .)  IP (Internet Protocol)
 IPX (Novell Protocol)
 ARP (Address Resolution Protocol)
1 Fizikal (Physical .)  BGP (Border Gateway Protocol)
FUNGSI MODEL RUJUKAN OSI
Applikasi  Menyediakan aliran maklumat
7 (Application) antara nod rangkaian bersebelahan.
 Menggunakan pengesanan ralat atau
Persembahan teknik pembetulan untuk
6 (Presentation) memastikan transmisi tidak
mengandungi sebarang ralat.
 Jika lapisan ini mengesan ralat, ia
5 Sessi (Session) samada memohon transmisi baru
atau membaiki ralat tersebut
4 Pengangkutan dibahagi kepada dua iaitu
(Transpot)  Lapisan MAC menguruskan
akses kepada rangkaian, seperti
3 Rangkaian
(Network)
token passing untuk topologi
cecincin token (token ring).
 LCC pula menerima dan
2 PAUTAN DATA
(DATA LINK)
menghantar paket (packet) atau
pesanan ke lapisan atas iaitu
lapisan rangkaian (network).
1 Fizikal (Physical )
FUNGSI MODEL RUJUKAN OSI
Lapisan ini juga menjamin
Applikasi
7 (Application) penghantaran data kelapisan
fizikal dengan melakukan FCS
Persembahan
6 (Presentation) (Frame Check Sequence) dan
kawalan aliran (flow control)
5 Sessi (Session) (seperti lapisan pengangkutan/
transport).
4 Pengangkutan
(Transpot)
Kawalan Aliran (flow control) di
sini menggunakan data dalam
3 Rangkaian
(Network)
bentuk Kerangka (Frame)
Cth protokol:
MTU (Maximum Transmission Unit)
2 PAUTAN DATA
(DATA LINK) IEEE 802.2 (LLC)
IEEE 802.3
1 Fizikal (Physical ) IEEE 802.5 (token ring)
FUNGSI MODEL RUJUKAN OSI
Applikasi  Lapisan ini merupakan lapisan yang
7 (Application .) terendah dan yang paling hampir
Persembahan
dengan medium penghantaran.
6 (Presentation .)  Lapisan ini menghantar bit-bit data
ke talian rangkaian. Ia menitik berat
5 Sessi (Session .) komunikasi data dari aspek
elektrikal
4 Pengangkutan  menentukan paras voltan untuk
(Transpot .) mewakili bit 1 & 0, berapa lama
penghantaran satu bit diperlukan,
3 Rangkaian
(Network .) samada penghantaran bleh berlaku
serentak atau sebaliknya dan juga
2 Pautan Data (Data
Link .) jumlah pin yang diperlukan bagi
penyambungan rngkaian dan
1 FIZIKAL
(PHYSICAL .)
kegunaan setiap pin.
FUNGSI MODEL RUJUKAN OSI
Applikasi  Antaramuka (interface) seperti
7 (Application .)
RS232 dan V.35 terletak
6 Persembahan dilapisan fizikal. Begitu juga
(Presentation .) kabel seperti Unshielded Twisted
5 Sessi (Session .)
Pair (UTP), Kabel Sepaksi
(coaxial cable) dan gentian optik
(fiber optic)boleh digolongkan di
4 Pengangkutan
(Transpot .) lapisan fizikal.
 Contoh protokol:
3 Rangkaian
(Network .)  ISO 2110
 IEEE 802.3
2 Pautan Data (Data
Link .)  IEEE 802.2

1 FIZIKAL
(PHYSICAL .)
FUNGSI MODEL RUJUKAN OSI
7 Applikasi
Applikasi (Application
(Application .)
.)
Contoh perkakasan pada lapisan fizikal:

6 Persembahan
Persembahan (Presentation
(Presentation .)
.)

5 Sessi
Sessi (Session
(Session .)
.)

4 Pengangkutan
Pengangkutan (Transpot
(Transpot .)
.)

3 Rangkaian
Rangkaian (Network
(Network .)
.)

2 Pautan
Pautan Data
Data (Data
(Data Link
Link .)
.)

1 FIZIKAL
FIZIKAL (PHYSICAL
(PHYSICAL .)
.)
 OSI MODEL
APPLICATION LAYER
7 •Type of communication: e-mail , file transfer,
client/server

UPPER LAYER
PRESENTATION LAYER
6 •Encryption, data conversion:
•ASCII to EBCDIC, BCD to BINARY
SESSION LAYER
5 •Start, stops session.
•Maintain order
Transport layer
4 •Ensures delivery of entire file or message

Network layer
3

LOWER LAYER
•Routes data to different LANs and WANs based on
network address
Data link layer
2 •Transmit packet from node based on station address

Physical layer
1 •Electrical signal s and cabling
HUBUNGAN SATU BLOK DENGAN BLOK
YANG LAIN
HUBUNGAN SATU BLOK DENGAN BLOK
YANG LAIN
 Penghantaran Data
 Proses bermula di lapisan 7, dan bergerak
dari satu lapisan ke lapisan di bawahnya.
 Pada lapisan 2, 3, 4, 5 dan 6, header akan
ditambah kepada unit data yang ingin
dihantar, manakala di lapisan 2, trailer
akan ditambahkan.
 Bila data yang telah diformatkan ini sampai
ke lapisan 1, ia akan ditukarkan ke isyarat
elektromagnetik dan akan dihantar keluar
melalui pautan fizikal ke destinasi.
HUBUNGAN SATU BLOK DENGAN BLOK
YANG LAIN
 Penerimaan Data
 Bila tiba di destinasi, isyarat akan dihantar ke
lapisan 1 di mana ia akan ditukarkan semula
kepada bentuk bit.
 Unit data ini akan dihantar melalui setiap lapisan
mengikut arah ke atas
 Apabila setiap blok data sampai ke setiap lapisan di
atas, ‘headers’ & ‘trailers’ yang ditambah sebelum
ini akan disingkirkan dan langkah yang bersepadan
akan diambil (mengikut lapisan tertentu).
 Bila sampai lapisan 7, data adalah dlm bentuk yang
boleh difahami oleh penerima.
 HUBUNGAN SATU BLOK DENGAN BLOK
YANG LAIN
LAPISAN APLIKASI
• Pada paras/lapisan ini pengguna
pada stesen A akan
menggunakan perisian aplikasi
pada paras aplikasi.
• Ini akan menukar dokumen e-
mail yang diterima menjadi
perutusan dalam bentuk blok bit.
• Ia kemudiannya menambah
header aplikasi pada blok
tersebut.

HA DATA/MESEJ
 HUBUNGAN SATU BLOK DENGAN BLOK
YANG LAIN
USER
USER

X.500 FTAM X.400

X.500 FTAM X.400
APPLICATION LAYER
APPLICATION LAYER

L7 DATA L7 DATA
TO PRESENTATION
FROM PRESENTATION
LAYER
LAYER
 HUBUNGAN SATU BLOK DENGAN BLOK
YANG LAIN
LAPISAN PERSEMBAHAN
• Pada paras/lapisan ini perutusan
tersebut akan dimampatkan dan
di`encrypt’kan serta ditambahkan
header persembahan

HP HA DATA/MESEJ
 HUBUNGAN SATU BLOK DENGAN BLOK
YANG LAIN
LAPISAN SESI
• Dalam paras ini ia akan
melakukan proses penentuan
sempadan perutusan yang dibawa
dan mengambil giliran bagi
penghantar. Ia juga menyediakan
tambahan header sesi pada blok
• The session layer also decides
whether both users can send as
well s receive data at the same
time, or only one host can send
and other can receive , and so on
communication is simplex, half
duplex, or full duplex.
 HUBUNGAN SATU BLOK DENGAN BLOK
YANG LAIN
LAPISAN PENGANGKUTAN
• Paras/lapisan akan
menjalankan proses
memecahkan perutusan
kepada beberapa segmen
yang lebih kecil supaya tidak
berlaku kehilangan data.
• Selain daripada itu ia juga
melakukan tambahan header
pengangkutan bagi setiap
segmen yang membentuk
unit yang dikenali sebagai
transport Protocol Data Unit
(TPDU)
 HUBUNGAN SATU BLOK DENGAN BLOK
YANG LAIN
LAPISAN PENGANGKUTAN
• The transport layer is the first
end-to-end layer.
• This layer is responsible for end-
to-end delivery of the entire
message, although the message
broken into packets may travel
through a number of
intermediate nodes.
• The transport layer ensures that
the complete message arrives at
the destination and in the
proper order and is passed on to
the proper application..
HUBUNGAN SATU BLOK DENGAN BLOK
YANG LAIN
HUBUNGAN SATU BLOK DENGAN BLOK
YANG LAIN
 HUBUNGAN SATU BLOK DENGAN BLOK
YANG LAIN
LAPISAN RANGKAIAN
• Di dalam paras ini ia akan
membuat satu salinan
TPDU dan
membahagikannya kepada
beberapa paket kecil serta
menambahkan header
rangkaian pada setiap
pecahan TPDU tersebut
ADDRESSING DECAPSULATION

ENCAPSULATION
ROUTER
 MEMASUKKAN
ALAMAT
DESTINASI
ADDRESSING ROUTER
BERTINDAK SEBAGAI
“POSTMAN”

ENCAPSULATION DECAPSULATION

MEMASUKKAN SURAT MEMBUKA SAMPUL DAN

DALAM SAMPUL DAN MENGELUARKAN SURAT
MENUTUP DGN “SEAL” DARIPADA SAMPUL SURAT
 HUBUNGAN SATU BLOK DENGAN BLOK
YANG LAIN
LAPISAN PAUTAN DATA
• Proses yang berlaku dalam paras
ini adalah menambahkan header &
trailer pautan data bagi paket serta
membuat salinan paket tersebut .
Selain daripada itu ia juga
menentukan laluan paket untuk
proses seterusnya.
HUBUNGAN SATU BLOK DENGAN BLOK
YANG LAIN

Contains Contains error

addressing detection
 HUBUNGAN SATU BLOK DENGAN BLOK
YANG LAIN
LAPISAN FIZIKAL
• Pada keadaan ini data dihantar
dalam bentuk paket kepada nod
berikutnya dalam bentuk isyarat
elektrik
 HUBUNGAN SATU BLOK DENGAN BLOK
YANG LAIN
PENERIMA:
• Paras Fizikal
▫ Isyarat yang dihantar oleh penghantar akan
diterima dalam bentuk isyarat pada paras ini.
Kemudian ia menukar isyarat menjadi kerangka
bit.
 HUBUNGAN SATU BLOK DENGAN BLOK
YANG LAIN
PENERIMA:
• Paras Pautan Data
▫ Pada peringkat ini proses kerangka isyarat – iaitu
membuang header & trailer pautan data serta
memastikan tidak ada ralat berlaku dan jika ada,
minta penghantaran semula.
 HUBUNGAN SATU BLOK DENGAN BLOK
YANG LAIN
PENERIMA:
• Paras Rangkaian
▫ Ia melakukan proses memeriksa dan membuang
header rangkaian, semak alamat dan nombor
paket Selain dari itu ia menghimpun paket
membentuk TPDU semula.
 HUBUNGAN SATU BLOK DENGAN BLOK
YANG LAIN
PENERIMA:
• Paras Pengangkutan
▫ Dalam paras ia ia menyemak header TPDU untuk
memastikan kesahihannya dan jika ya, hantar
pengesahan kepada penghantar, jika tidak;
penghantaran semula perlu dilakukan.
 HUBUNGAN SATU BLOK DENGAN BLOK
YANG LAIN
PENERIMA:
• Paras Sesi
▫ Apa yang berlaku dalam paras ini adalah ia
menghimpun perutusan/maklumat dari
penghantar dan menyemak header serta
membuang header sesi.
 HUBUNGAN SATU BLOK DENGAN BLOK
YANG LAIN
PENERIMA:
• Paras Persembahan
▫ Dalam paras ini ia melakukan proses menyemak
dan buang header persembahan pada
perutusan/data tersebut. Setelah itu ia akan
`decrypt’ data itu semula kepada keadaan asal dan
mengembangkannya.
 HUBUNGAN SATU BLOK DENGAN BLOK
YANG LAIN
PENERIMA:
• Paras Aplikasi
▫ Pada paras yang terakhir ini ia akan menyemak
header aplikasi untuk mengesahkan maklumat
tersebut dan menghantarnya kepada aplikasi yang
berkenaan.
 SNA
SYSTEM NETWORK
ARCHITECTURE
KONSEP SENIBINA RANGKAIAN SISTEM
(SYSTEM NETWORK ARCHITECTURE)
• Senibina Rangkaian Sistem (SNA) dicipta
oleh IBM dalam tahun 1974, membatalkan
framework bagi dilaksanakan dalam rangkaian
komunikasi data menggunakan IBM atau
peralatan yang serasi dengannya.
• SNA bukanlah suatu hasilan tetapi adalah
blueprint bagaimana perkakasan, perisian dan
pengguna berinteraksi dan bertukar data dalam
IBM sistem.
• Rangkaian yang berasaskan SNA terdiri
daripada pelbagai perkakasan dan perisian.
KONSEP SENIBINA RANGKAIAN SISTEM
(SYSTEM NETWORK ARCHITECTURE)
• DaIam lapisan SNA ia mempunyai 4 lapisan
seperti berikut:
▫ Lapisan 4 – services manager
▫ Lapisan 3 - lapisan ‘Half session’
 Perkhidmatan persembahan Presentation services
(lapisan 5)
 Kawalan aliran Flow control (lapisan 4)
 Kawalan penghantaran Transmission control
(lapisan 3)
▫ Lapisan 2 –laluan kawalan (path control)
▫ Lapisan 1- kawalan hubungan data (data link
control)
KONSEP SENIBINA RANGKAIAN SISTEM
(SYSTEM NETWORK ARCHITECTURE)
• SNA juga membahagikan komponen perkakasan
kepada 4 unit yang dinamakan sebagai unit
fizikal (P.U).
Unit Fizikal Komponen Perkakasan
(Physical (Hardware Component)
Unit) P.U
Jenis 1 Peranti Terminal
Jenis 2 Kawalan Kelompok (Cluster
Controller)
Jenis 4 Kawalan Komunikasi
(Communication Controller)
Jenis 5 Host Processor
KONSEP SENIBINA RANGKAIAN SISTEM
(SYSTEM NETWORK ARCHITECTURE)
• Pengguna SNA adalah diwakili dalam sistem
dengan dinamakan sebagai logical units (L.U).
• Perantaran diantara 2 sistem pengguna dikenali
sebagai sessions.
• Bila seorang pengguna ingin menghubungkan
pengguna lain, LU akan terlibat dalam
penyambungan tersebut manakala session pula
terlibat dalam dua LU yang berbeza.
• Sebarang aktiviti atau sumber yang digunakan
dari satu LU dalam session ini dinamakan
sebagai haft-sessions
KONSEP SENIBINA RANGKAIAN SISTEM
(SYSTEM NETWORK ARCHITECTURE)
KONSEP SENIBINA RANGKAIAN SISTEM
(SYSTEM NETWORK ARCHITECTURE)
PERBANDINGAN LAPISAN SNA DENGAN
LAPISAN OSI
SNA Layer Function
• Physical Control Layer
▫ Concerns with the physical and electrical nodes
connection
• Data Link Control Layer
▫ Concerns with transmitting data between adjacent
nodes
• Path Control Layer
▫ Routes the data between source and destination
and controls data traffics
SNA Layer Function (cont…)
• Transmission Control Layer
▫ Ensures smooth data flow and provides security
• Data Flow Control Layer
▫ Blocks data into units, synchronizes data flow, and
correlates the exchange of data
• Presentation Service Layer
▫ Responsible for formatting data for different
presentation media, compression and resource sharing
• Transaction Service Layer
▫ Provides application services such as distributed
database access and network management services
Ulangan
• Pengenalan
• Senibina Lapisan
• Model Rujukan
▫ Model Rujukan OSI
▫ Model Rujukan SNA