Vous êtes sur la page 1sur 8

quationdiffrentiellelinaire:quations

diffrentielleslinairesd'ordredeux
quationdiffrentiellelinaire/quationsdiffrentielleslinairesd'ordredeux
UnepagedeWikiversit.
<quationdiffrentiellelinaire

Sommaire
1 Introduction
2 Formalismegnral
3 Rsolutiondel'quation
3.1 CasoP>0
3.2 CasoP=0
3.3 CasoP<0
4 Lienaveclefacteurdequalit
5 Principedesuperposition
6 Analysefrquentielle
6.1 Miseenforme
6.2 Rsonance
6.3 Comportementasymptotique
6.4 Diffrentsfiltres
7 quationscoefficientsnonconstants
7.1 Cashomogne
7.2 Wronskien
7.3 Casgnral

quationsdiffrentielles
linairesd'ordredeux

Chapitreno5
Leon:quationdiffrentielle
linaire
Chap.prc.: Changementsdevariable
Chap.suiv.: Sommaire

Introduction
Nousddionsunchapitrel'tudespcifiquedesquationsd'ordredeux,quiapparaissentsouventenphysique
etjouissentainsid'unformalismetrsgnral.Enparticulier,sessolutionsexistenttoujoursdanslecas
d'quationslinairescoefficientsconstants.
Pourtracerlelienavecl'tudedutraitementdusignal,nousprsentonsgalementunetudefrquentiellede
cesquations,quiamneauxphnomnesdefiltresetdersonance.Sidesnotionsserontintroduites,ce
chapitren'aborderapaslathoriegnraledesfiltreslinaires.

Formalismegnral
Soitunequationdiffrentiellelinaired'ordredeuxcoefficientconstants.Onqualifiechacundecescasde
rgime:
Onsupposebiensrqueanestpasnul.Enramenantlecoefficientdevant
ladrivedeplusgrandordrel'unit:

Onintroduitlanotationsuivante:

Notationsetdfinitions
Unequationdiffrentiellelinaired'ordredeuxcoefficientsconstants
peuttoujourstrecritedelamaniresuivante:
Laquantit esthomogneunepulsation,elleestappele
pulsationpropredef
Laquantit estadimensionne,elleestappelefacteurdequalit.

Commecestlecasdansdenombreuxproblmesphysiques,onsupposeraiciquelesquationsnefont
intervenirquedesquantitsrelles.

Rsolutiondel'quation
Commedmontrdansleschapitresprcdents,larsolutiondel'quationpeutsefaireentudiantlepolynme
caractristiqueassocil'quationhomogne:

Ledterminantdecepolynme

est:
Seprsententalorstroiscas:
Soit
Soit
Soit

,auquelcasPadmetdeuxracinesrelles
,alorsPadmetuneracinedouble
,auquelcasPadmetdeuxracinescomplexesconjugues.

Danscederniercas,onpeutrcrirelediscriminant:
.

CasoP>0

DanslecasoPpossdedeuxracinesrelles,:

Demme,l'autreracineest:

Lasolutionhomogneestainsidelaforme:
Lasolutiongnraleestsommedelasolutionhomognecidessusetd'uneconstante(solutionparticulire).

CasoP=0
Danscecas, s'annule,laracineestracinedouble:
Lasolutionhomogneestdoncdelaforme:
Lasolutiongnraleestsommedelasolutionhomognecidessusetd'uneconstante(solutionparticulire).

CasoP<0
Onutiliseicilasecondeformedudiscriminant.Ellepermeteneffetd'crireplusfacilementlesracinesdeP:
quelonrcrit:

avec pseudopulsationdusystme.

Lasolution(relle)homogneestdoncdelaforme:
(enposant

et

ouencore:
)

Lasolutiongnraleestsommedelasolutionhomognecidessusetd'uneconstante(solutionparticulire).

Lienaveclefacteurdequalit
Rgimesetfacteurdequalit
Lestroiscastudiscidessussontlislavaleurdufacteurdequalit:
SiQ=1/2,lediscriminants'annule:cestlergimecritique
SiQ>1/2,lediscriminantestngatif:cestlergimepseudo
priodique
SiQ<1/2,lediscriminantestpositif:cestlergimeamorti.

Principedesuperposition
Ceprincipeestunthormeimportantdesquationslinaires.Nouslerappelonsici:

Principedesuperposition
Soitl'quationdiffrentielle:
Alorsunesolution
estdonnepar:
ocesdeuxfonctionssontrespectivement
solutionsde:

Ceprincipesegnralisedessommesinfinies.

Analysefrquentielle
Miseenforme
Onsupposequelesystmerponduneexcitationsinusodale.Physiquement,unetelletudesejustifieparle
thormedeFourier,daprslequeltoutsignal(suffisammentrgulier)peuttredcomposensomme
(possiblementinfinie)desinusodes.Envertuduprincipedesuperposition,onpeuttudierindpendamment
chaquesinusode.
Pourplusdesimplicit,onutiliselanotationcomplexe.L'quationdiffrentielle:

S'critalors:

Cequidonne:

Lemoduledecettefonctionest:

Rsonance
Toutdabord,onvoitquelednominateurdeFpeutatteindreunminimum.celasignifieseulementquilya
uneforteaugmentationdef,cardeseffetsnonlinairesapparaissentquiviennenttoujoursattnuerles
phnomnesphysiques,etquinesontpasprisencompteici.

Rsonance
Onappellersonanceunmaximumdumoduledelafonctiondetransfert
d'unsystme.

Celaseproduitlorsquelapulsationgalelapulsationpropre.Alors:

Comportementasymptotique
Lorsque

,ona:

Enpassantaulogarithme,legainendcibelsest:

Lorsque

,ona:

Danscecas,lesystmedcritparl'quationdiffrentielleestunpassebande:certainesfrquencesl'excitent
endehorsdecellesci,lesexcitationsontattnues.NotonsquelecasgnraldpenddeD:ici,cestune
constante.

Diffrentsfiltres
Lesdiffrentsfiltresd'ordredeux
Lesdiffrentscomportementspossiblessont:
Passebande(lecastudiici)
Coupebande,ourjecteur(lecasoppos)
Passebas(lesseulesbassesfrquencespassent)
Passehaut(lesseuleshautesfrquencespassent)

quationscoefficientsnonconstants
Cashomogne
Dfinition
Unerelationdelaforme:
oa,bet
csontdesfonctionsaumoinscontinues,anes'annulantpas,estappele
quationdiffrentiellelinairehomogned'ordredeuxcoefficients
nonconstants.

Disonsled'entredejeu:iln'existepasdesolutiongnraleuntelproblme.Celaatvoqudansle
chapitre4surlathoriegnrale.Certainesfonctions(commelesfonctionsdeBessel)quinepeuventpastre

explicites,sontjustementdfiniescommesolutionsd'unequationdiffrentielled'ordredeux.
Nanmoins,restentvalableslesthormesgnraux:
lensembledessolutionsformeunespacevectorieldedimensiondeux
uneconditioninitialetantdonne,ilexisteuneuniquesolutionmaximalesurunouvertde .
Iln'estdoncpastoujourspossibled'exhiberunesolutioncomplteuntelproblme.Parfois,unchangementde
variable,commevoqudansunchapitreprcdent,estutileetpermetdeserameneruncasplussimple
sinon...quepeutonfaire?
Lethormeduwronksien,dcritdanslasectionsuivante,estunoutilprcieux:connaissantunesolution
cettequationdiffrentielle,ilpermetdentrouveruneseconde,linairementindpendante.Onobtientainsi
unebasedelensembledessolutions,cequirevientrsoudrecompltementleproblme.Rappelonstoutefois
quiln'existepasdemthodepourtrouverlapremiresolution.

Wronskien
Matricewronskienneetwronskien
Soientuetvdeuxfonctionsdrivables.Lamatricewronskienneassocie
aucouple(u,v)estlamatrice:
Onappellewronskienducouple(u,v)ledterminantde
Wu,v.Autrementdit:

.Ilestnot

Supposonsqueuetvsontdeuxsolutionsd'unequationtellequecelledfinielasectionprcdente.Elles
vrifientainsi:

Drivonsleurwronskien:

Soitenconclusion:
Ils'agitd'unequationdiffrentiellelinairehomognecoefficientsnonconstantsd'ordreun,quelonsait
compltementrsoudre:enposant uneprimitivedelafonctionb/a,lasolutions'crit:

Onpeutalorsutiliserlewronskiendansdeuxbuts:
trouverunesecondesolutionlinairementindpendanteconnaissantunepremiresolutiondel'quation
vrifierquedeuxsolutionsdel'quationsontlinairementindpendantesetformentunebasedel'espace
dessolutions.
Rappelonslethormeutile:

Thormeduwronskien
Lewronskiendedeuxfonctionsestsoit:
toujoursnul,auquelcasellessontlies
toujoursnonnul,auquelcasellessontlinairementindpendantes.

Toutcelamritebienunexemplesimple:

Utilisationduwronskien
Oncherchersoudrel'quationsuivante:
travaillesurl'ouvert
,desorteque nes'annulepas.

On

Unesolutionimmdiateestlafonction
.Nousallonsnous
enservirpourdtermineruneautresolutionaveclewronskien.
Onnotezlasecondesolutiondel'quation,alorslewronskiens'crit:
xz'z.
Lewronskienvrifiel'quation:

Onsaitrsoudrecelaaveclesoutilsdupremierchapitre,etonobtient
finalementquetouteslessolutionsdel'quationsurcetintervallesontdela
forme:

Casgnral
Larsolutionducasgnralsersume,enfait,augrosproblmedetrouverunesolutionparticulire.Eneffet,
connaissantlensembledessolutionshomognesetuneseulesolutionparticulire,ontrouvelensembledes
solutionsgnrales.
Onpeuttenterplusieursapprochespourtrouverunetellesolution:
Utiliserleprincipedesuperposition:ontrouveplusieurssolutionsnonhomognesventuellementplus
simples,etonlessomme
Rechercherdessolutionssousuneformeparticulire:polynmes,puissances,exponentielles,fonctions
trigonomtriques,sriesentires...celaestparfoisefficace

Utiliserlamthodedevariationdelaconstantevoquedanslepremierchapitre.

quationdiffrentiellelinaire
Changementsdevariable

Sommaire

Rcupredehttps://fr.wikiversity.org/w/index.php?title=quation_diffrentielle_linaire/
quations_diffrentielles_linaires_d%27ordre_deux&oldid=583078
Catgories: Chapitresdeniveau14 quationdiffrentiellelinaire
Derniremodificationdecettepagele24mai2016,17:45.
LestextessontdisponiblessouslicenceCreativeCommonsAttributionpartagedanslesmmes
conditionsdautresconditionspeuventsappliquer.Voyezlesconditionsdutilisationpourplusde
dtails.

Vous aimerez peut-être aussi