Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
diffrentielleslinairesd'ordredeux
quationdiffrentiellelinaire/quationsdiffrentielleslinairesd'ordredeux
UnepagedeWikiversit.
<quationdiffrentiellelinaire
Sommaire
1 Introduction
2 Formalismegnral
3 Rsolutiondel'quation
3.1 CasoP>0
3.2 CasoP=0
3.3 CasoP<0
4 Lienaveclefacteurdequalit
5 Principedesuperposition
6 Analysefrquentielle
6.1 Miseenforme
6.2 Rsonance
6.3 Comportementasymptotique
6.4 Diffrentsfiltres
7 quationscoefficientsnonconstants
7.1 Cashomogne
7.2 Wronskien
7.3 Casgnral
quationsdiffrentielles
linairesd'ordredeux
Chapitreno5
Leon:quationdiffrentielle
linaire
Chap.prc.: Changementsdevariable
Chap.suiv.: Sommaire
Introduction
Nousddionsunchapitrel'tudespcifiquedesquationsd'ordredeux,quiapparaissentsouventenphysique
etjouissentainsid'unformalismetrsgnral.Enparticulier,sessolutionsexistenttoujoursdanslecas
d'quationslinairescoefficientsconstants.
Pourtracerlelienavecl'tudedutraitementdusignal,nousprsentonsgalementunetudefrquentiellede
cesquations,quiamneauxphnomnesdefiltresetdersonance.Sidesnotionsserontintroduites,ce
chapitren'aborderapaslathoriegnraledesfiltreslinaires.
Formalismegnral
Soitunequationdiffrentiellelinaired'ordredeuxcoefficientconstants.Onqualifiechacundecescasde
rgime:
Onsupposebiensrqueanestpasnul.Enramenantlecoefficientdevant
ladrivedeplusgrandordrel'unit:
Onintroduitlanotationsuivante:
Notationsetdfinitions
Unequationdiffrentiellelinaired'ordredeuxcoefficientsconstants
peuttoujourstrecritedelamaniresuivante:
Laquantit esthomogneunepulsation,elleestappele
pulsationpropredef
Laquantit estadimensionne,elleestappelefacteurdequalit.
Commecestlecasdansdenombreuxproblmesphysiques,onsupposeraiciquelesquationsnefont
intervenirquedesquantitsrelles.
Rsolutiondel'quation
Commedmontrdansleschapitresprcdents,larsolutiondel'quationpeutsefaireentudiantlepolynme
caractristiqueassocil'quationhomogne:
Ledterminantdecepolynme
est:
Seprsententalorstroiscas:
Soit
Soit
Soit
,auquelcasPadmetdeuxracinesrelles
,alorsPadmetuneracinedouble
,auquelcasPadmetdeuxracinescomplexesconjugues.
Danscederniercas,onpeutrcrirelediscriminant:
.
CasoP>0
DanslecasoPpossdedeuxracinesrelles,:
Demme,l'autreracineest:
Lasolutionhomogneestainsidelaforme:
Lasolutiongnraleestsommedelasolutionhomognecidessusetd'uneconstante(solutionparticulire).
CasoP=0
Danscecas, s'annule,laracineestracinedouble:
Lasolutionhomogneestdoncdelaforme:
Lasolutiongnraleestsommedelasolutionhomognecidessusetd'uneconstante(solutionparticulire).
CasoP<0
Onutiliseicilasecondeformedudiscriminant.Ellepermeteneffetd'crireplusfacilementlesracinesdeP:
quelonrcrit:
avec pseudopulsationdusystme.
Lasolution(relle)homogneestdoncdelaforme:
(enposant
et
ouencore:
)
Lasolutiongnraleestsommedelasolutionhomognecidessusetd'uneconstante(solutionparticulire).
Lienaveclefacteurdequalit
Rgimesetfacteurdequalit
Lestroiscastudiscidessussontlislavaleurdufacteurdequalit:
SiQ=1/2,lediscriminants'annule:cestlergimecritique
SiQ>1/2,lediscriminantestngatif:cestlergimepseudo
priodique
SiQ<1/2,lediscriminantestpositif:cestlergimeamorti.
Principedesuperposition
Ceprincipeestunthormeimportantdesquationslinaires.Nouslerappelonsici:
Principedesuperposition
Soitl'quationdiffrentielle:
Alorsunesolution
estdonnepar:
ocesdeuxfonctionssontrespectivement
solutionsde:
Ceprincipesegnralisedessommesinfinies.
Analysefrquentielle
Miseenforme
Onsupposequelesystmerponduneexcitationsinusodale.Physiquement,unetelletudesejustifieparle
thormedeFourier,daprslequeltoutsignal(suffisammentrgulier)peuttredcomposensomme
(possiblementinfinie)desinusodes.Envertuduprincipedesuperposition,onpeuttudierindpendamment
chaquesinusode.
Pourplusdesimplicit,onutiliselanotationcomplexe.L'quationdiffrentielle:
S'critalors:
Cequidonne:
Lemoduledecettefonctionest:
Rsonance
Toutdabord,onvoitquelednominateurdeFpeutatteindreunminimum.celasignifieseulementquilya
uneforteaugmentationdef,cardeseffetsnonlinairesapparaissentquiviennenttoujoursattnuerles
phnomnesphysiques,etquinesontpasprisencompteici.
Rsonance
Onappellersonanceunmaximumdumoduledelafonctiondetransfert
d'unsystme.
Celaseproduitlorsquelapulsationgalelapulsationpropre.Alors:
Comportementasymptotique
Lorsque
,ona:
Enpassantaulogarithme,legainendcibelsest:
Lorsque
,ona:
Danscecas,lesystmedcritparl'quationdiffrentielleestunpassebande:certainesfrquencesl'excitent
endehorsdecellesci,lesexcitationsontattnues.NotonsquelecasgnraldpenddeD:ici,cestune
constante.
Diffrentsfiltres
Lesdiffrentsfiltresd'ordredeux
Lesdiffrentscomportementspossiblessont:
Passebande(lecastudiici)
Coupebande,ourjecteur(lecasoppos)
Passebas(lesseulesbassesfrquencespassent)
Passehaut(lesseuleshautesfrquencespassent)
quationscoefficientsnonconstants
Cashomogne
Dfinition
Unerelationdelaforme:
oa,bet
csontdesfonctionsaumoinscontinues,anes'annulantpas,estappele
quationdiffrentiellelinairehomogned'ordredeuxcoefficients
nonconstants.
Disonsled'entredejeu:iln'existepasdesolutiongnraleuntelproblme.Celaatvoqudansle
chapitre4surlathoriegnrale.Certainesfonctions(commelesfonctionsdeBessel)quinepeuventpastre
explicites,sontjustementdfiniescommesolutionsd'unequationdiffrentielled'ordredeux.
Nanmoins,restentvalableslesthormesgnraux:
lensembledessolutionsformeunespacevectorieldedimensiondeux
uneconditioninitialetantdonne,ilexisteuneuniquesolutionmaximalesurunouvertde .
Iln'estdoncpastoujourspossibled'exhiberunesolutioncomplteuntelproblme.Parfois,unchangementde
variable,commevoqudansunchapitreprcdent,estutileetpermetdeserameneruncasplussimple
sinon...quepeutonfaire?
Lethormeduwronksien,dcritdanslasectionsuivante,estunoutilprcieux:connaissantunesolution
cettequationdiffrentielle,ilpermetdentrouveruneseconde,linairementindpendante.Onobtientainsi
unebasedelensembledessolutions,cequirevientrsoudrecompltementleproblme.Rappelonstoutefois
quiln'existepasdemthodepourtrouverlapremiresolution.
Wronskien
Matricewronskienneetwronskien
Soientuetvdeuxfonctionsdrivables.Lamatricewronskienneassocie
aucouple(u,v)estlamatrice:
Onappellewronskienducouple(u,v)ledterminantde
Wu,v.Autrementdit:
.Ilestnot
Supposonsqueuetvsontdeuxsolutionsd'unequationtellequecelledfinielasectionprcdente.Elles
vrifientainsi:
Drivonsleurwronskien:
Soitenconclusion:
Ils'agitd'unequationdiffrentiellelinairehomognecoefficientsnonconstantsd'ordreun,quelonsait
compltementrsoudre:enposant uneprimitivedelafonctionb/a,lasolutions'crit:
Onpeutalorsutiliserlewronskiendansdeuxbuts:
trouverunesecondesolutionlinairementindpendanteconnaissantunepremiresolutiondel'quation
vrifierquedeuxsolutionsdel'quationsontlinairementindpendantesetformentunebasedel'espace
dessolutions.
Rappelonslethormeutile:
Thormeduwronskien
Lewronskiendedeuxfonctionsestsoit:
toujoursnul,auquelcasellessontlies
toujoursnonnul,auquelcasellessontlinairementindpendantes.
Toutcelamritebienunexemplesimple:
Utilisationduwronskien
Oncherchersoudrel'quationsuivante:
travaillesurl'ouvert
,desorteque nes'annulepas.
On
Unesolutionimmdiateestlafonction
.Nousallonsnous
enservirpourdtermineruneautresolutionaveclewronskien.
Onnotezlasecondesolutiondel'quation,alorslewronskiens'crit:
xz'z.
Lewronskienvrifiel'quation:
Onsaitrsoudrecelaaveclesoutilsdupremierchapitre,etonobtient
finalementquetouteslessolutionsdel'quationsurcetintervallesontdela
forme:
Casgnral
Larsolutionducasgnralsersume,enfait,augrosproblmedetrouverunesolutionparticulire.Eneffet,
connaissantlensembledessolutionshomognesetuneseulesolutionparticulire,ontrouvelensembledes
solutionsgnrales.
Onpeuttenterplusieursapprochespourtrouverunetellesolution:
Utiliserleprincipedesuperposition:ontrouveplusieurssolutionsnonhomognesventuellementplus
simples,etonlessomme
Rechercherdessolutionssousuneformeparticulire:polynmes,puissances,exponentielles,fonctions
trigonomtriques,sriesentires...celaestparfoisefficace
Utiliserlamthodedevariationdelaconstantevoquedanslepremierchapitre.
quationdiffrentiellelinaire
Changementsdevariable
Sommaire
Rcupredehttps://fr.wikiversity.org/w/index.php?title=quation_diffrentielle_linaire/
quations_diffrentielles_linaires_d%27ordre_deux&oldid=583078
Catgories: Chapitresdeniveau14 quationdiffrentiellelinaire
Derniremodificationdecettepagele24mai2016,17:45.
LestextessontdisponiblessouslicenceCreativeCommonsAttributionpartagedanslesmmes
conditionsdautresconditionspeuventsappliquer.Voyezlesconditionsdutilisationpourplusde
dtails.