Latex Formule

Pisanje formula u LATEXu
Petar Stipanovi
pero@pmfst.hr
2012/13
2013/14
Petar Stipanovi (pero@pmfst.hr) Pisanje formula u LATEXu 2012/132013/14 1 / 36

1 Unos formula
U istoj liniji kao i tekst
U zasebnoj liniji
U novoj liniji i numerirane
S okvirom
Referiranje
Napredno numeriranje
2 Simboli, tekst, oznake

Indeksi i eksponenti
Akcenti
Strelice
Tekst i simboli
Razmaci
Skupovi i relacije
Grka slova i funkcije
3 Razlomci, korijeni, binomni koecijenti

Razlomci i korijeni
Viedijelni razlomci

Alternativni zapis, binomni koecijenti
4 Zagrade i komentari
Zagrade
Pojanjenja ispod i iznad
Komentari ispod i iznad
5 Suma, produkt, limes

Suma, produkt, limes
Vielinijski indeksi
6 Integrali, unije, presjeci...

Integrali, unije, presjeci...
Viestruki integrali
7 Matrice
Tablino poredani elementi
Tablini poredak s razliitim zagradama
Matrice
Zagrade
Razlomci i razmak redaka
Oznaavanje redaka i stupaca

8 Vielinijske formule
Razlomljene funkcije
Niz formula
Niz formula - razmaci

Sintaksa (Formule u istoj liniji zajedno sa tekstom)
Formule u istoj liniji zajedno sa tekstom unosimo na 3 naina:
\begin{math} formula \end{math}

$ formula $
$ formula $
Primjer koda: Rezultat:

Homogeno tijelo gustoe
$\rho$ i volumena $V$ Homogeno tijelo gustoe i volu-
ima masu \begin{math} mena V ima masu m = V .
m = \rho V \end{math}.

Sintaksa (Formule u zasebnoj liniji)
Formule koje automatski prelaze u novu liniju i centiraju se unosimo na 3
naina:
\begin{displaymath} formula \end{displaymath}

\[ formula \]
$$ formula $$

Homogeno tijelo gustoe Homogeno tijelo gustoe i volu-
$\rho$ i volumena $V$ mena V ima masu
ima masu \begin{displaymath}
m = \rho V \end{displaymath} m = V

Sintaksa (Numerirane formule u zasebnoj liniji)
Formule koje automatski prelaze u novu liniju, centriaju se i numeriraju:
\begin{equation} formula \end{equation}

Masa homogenog tijela iznosi Masa homogenog tijela iznosi
\begin{equation}
m = \rho V m = V (1)
\end{equation}
gdje je $\rho$ gustoa tog gdje je gustoa tog tijela, a V
tijela, a $V$ volumen. volumen.

Sintaksa (Uokvirene formule)
Potrebno ukljuiti pakete:
amsmath
Formule okvirujemo
\begin{equation}\boxed{ formula }\end{equation}

Masa homogenog tijela iznosi Masa homogenog tijela iznosi
\begin{equation}
\boxed{m = \rho V} m = V (2)
\end{equation}
gdje je $\rho$ gustoa tog gdje je gustoa tog tijela, a V
tijela, a $V$ volumen. volumen.

Sintaksa (Referiranje)
Imenovanje prilikom unoenja formule:
\begin{equation}\label{eq:ime}formula\end{equation}
eq se najee koristi, moe biti i drugi proizvoljni naziv
Pozivanje u tekstu:
\ref{eq:ime} - upisuje broj formule na koju se pozivamo
\eqref{eq:ime} - upisuje broj formule unutar zagrada ()
\pageref{eq:ime} - ispisuje broj stranice na kojoj je formula

\begin{equation}\label{eq:masa}
m = \rho V \end{equation} m = V (3)
\begin{equation}\label{eq:vol}
V = a b c \end{equation} V = abc (4)
Prema \ref{eq:masa} i Prema 3 i (4) na str. 9, gustoa

\eqref{eq:vol} na str. \pageref kvadra...
{eq:vol}, gustoa kvadra...
Sintaksa (Dodavanje brojeva poglavlja)
potreban paket amsmath
za dodati i brojeve poglavlja - prije poetka dokumenta

\numberwithin{equation}{section}
za dodati i brojeve podpoglavlja - prije poetka dokumenta
\numberwithin{equation}{subsection}
za ukloniti duple toke - nakon prethonih naredbi
\renewcommand{\theequation}{\thesection\arabic{equation}}
Sintaksa (Numeriranje liste: (1a),(1b),...)

Numeriranje liste formula istim brojem uz dodavanj slova na kraju:
\begin{subequations}naziv formula
\begin{align}
formula a\\
formula b
\end{align}
\end{subequations}
Sintaksa (Indeksi i eksponenti)
Indeksi: tekst_{ tekst u indeksu }
Eksponenti: tekst^{ tekst u eksponentu }
ako je samo jedan znak, moe se pisati i bez {}

Kvocijentno pravilo: ako relacije
Kvocijentno pravilo: ako
relacije $$K_jî A^j = Bî$$ Kji Aj = B i
$$K_{j}^{i} A^{j}_{k} = Bî
_{k}$$ vrijede u svim Kji Ajk = Bki
rotiranim Cartesijevim
sustavima, K je tenzor vrijede u svim rotiranim Cartesije-
ranga koji je naznaen vim sustavima, K je tenzor ranga
ukupnim brojem indeksa. koji je naznaen ukupnim brojem

indeksa.

Sintaksa (Akcenti)
Crtica iznad znaka: \bar{znak}
Kapica iznad znaka: \hat{znak}
Strelica iznad znaka: \vec{znak}
Toka iznad znaka: \dot{znak}
Dvotoka iznad znaka: \ddot{znak}

x
$$\bar{x}$$
$$\hat{x}$$ x
$$\dot{x}$$ x
$$\ddot{x}$$
$$\vec{x}$$ x
~x

Sintaksa (Strelice)
Najee koriteni oblici strelica:
\Rightarrow ::
\rightarrow ::
\Longrightarrow :: =
\longrightarrow ::
Strelice ulijevo dobijemo zamjenjujui right sa left:
\Leftarrow ::
Strelice s oba vrha dobijemo dodajui ispred right jo i left:
\Leftrightarrow ::
Ostale kao i spomenute oblike moemo dobiti pomou krajnje lijevog
vertikalnog izbornika u TexMakerX-u (View->Relation symbols)

$x \rightarrow \infty$ x
Sintaksa (Operatori) Sintaksa (esto koriteni simboli)
\times :: \partial ::
\div :: \infty ::
\pm :: \nabla ::
\mp :: \hbar :: ~
\not= :: 6= \aleph ::
vertikalnog izbornika u TexMakerX-u (View->Relation symbols).
Sintaksa (Tekst)
neistaknuti tekst upisujem unutar {} naredbi \text{}ili \mathrm{}
razmake u \mathrm{} unosimo kao \ '

$v=10.0 \mathrm{\ m/s}$\\ v = 10.0 / ms
$v=10.0 \mathrm{ m/s}$\\ v = 10.0 / ms
$v=10.0 \text{ m/s}$ v = 10.0 m/s
Sintaksa (Vei razmak izmeu znakova )
::
\, ili \thinspace ::
\: ili \medspace ::
\; ili \thickspace ::
\quad ::
\qquad ::
Sintaksa (Manji razmak izmeu znakova)

::
!, ili \negthinspace ::
\negmedspace ::
\negthickspace ::

$s = v t$\\ s = vt
$s = v\;t$ s=v t
Sintaksa (Skupovi) Sintaksa (Relacije, kvantikatori...)
\mathbb{P} :: P \forall ::
\mathbb{N} :: N \exists ::
\mathbb{Z} :: Z \in ::
\mathbb{R} :: R \subset ::
\mathbb{C} :: C \subseteq ::
Ostale kao i spomenute ob- \cup ::
like moemo dobiti pomou \cap ::
krajnje lijevog vertikalnog
\land ::
izbornika u TexMakerX-u
\lor ::
(View->Relation symbols).

$(\forall{x}\in\mathbb{Z}
\subset\mathbb{R}) (x Z R)((x) Z)tdv
(\exists(-x)\in\mathbb{Z}) (x + (x) = 0)
tdv\\(x+(-x)=0)$
Sintaksa (Grka slova)
\engleski_naziv_znaka_iz_alfabeta
Sintaksa (Funkcije)
\log , \exp , \sin , \cos , \tan , \cot , \arcsin ,... \sinh ,...
nazivi funkcija u ispisu nee biti ukoeni

Trigonometrijski identiteti: Trigonometrijski identiteti:
$$\sin^2 \alpha +
\cos^2 \alpha = 1$$ 2
sin + cos2 = 1
$$\tan \Delta = \frac
sin
{\sin \Delta} tan =
{\cos \Delta}$$ cos

Sintaksa (Razlomci)
\frac{brojnik}{nazivnik}
Sintaksa (Korijeni)
\sqrt[red korijena]{izraz pod korijenom}
za 2. korijen nije potrebno pisati [2]

Kvadratna jednadba
Kvadratna jednadba
$$ax^2+bx+c=0$$ ax 2 + bx + c = 0
ima 2 rjeenja
$$x_{1,2}=\frac ima 2 rjeenja
{-b\pm\sqrt{b^2-4ac}}
{2a}$$ b b 2 4ac
x1,2 =
2a

Sintaksa (Viedijelni razlomci)
Razlomke u kojima se unutar razlomka pojavljuje opet neki razlomak
deniramo pomou naredbe:
\cfrac{brojnik}{nazivnik}
Potrebno ukljuiti paket:
amsmath

$$
\frac{225}{157} = 1 +
\cfrac{1}{ 225 1
2+\cfrac{1}{ =1+
157 1
3+\cfrac{1}{ 2 +
1
4+\cfrac{1}{5} 3 +
} 4 +
1
} 5
}$$
Sintaksa (Alternativni zapisi razlomaka)
{}^{brojnik}/_{nazivnik} ::
brojnik /
nazivnik
{brojnik \over nazivnik} ::
brojnik
nazivnik

${}^1/_2+{}^1/_2=1$ 1
/2 + 1 /2 = 1
Sintaksa (Binomni koecijenti)

{broj povrh \choose broj ispod}

$${n \choose k}=

n n!
=
{n! \over k!(n-k)!} $$ k k!(n k)!

Sintaksa (Zagrade)
(izraz), {izraz}, |izraz|, itd. ne prilagoavaju svoju veliinu izrazima
unutar njih
\leftZagrada izraz\rightZagrada prilagoavaju veliinu izrazima
\left i \right uvijek se moraju pojavljivati u paru

Dopplerov efekt:
$$f_d=f_i( Dopplerov efekt:
\frac{v_z\pm v_d}
{v_z\pm v_i} vz vd
fd = fi ( )
)$$ vz vi
$$f_d=f_i\left(
\frac{v_z\pm v_d} vz vd
fd = fi
{v_z\pm v_i} vz vi
\right)$$

Sintaksa (Pojanjenja formule)
Pojanjenja vezana za elemente formule, moemo pisati ispod ili iznad njih
koristei naredbe iz paketa amsmath:
opis
\overset{opis}{element} element
\underset{opis}{element} element
opis

Primjena L'Hopitalova pravila
$$\lim_{x\to 0}
{\frac{e^x-x}{5x}}
Primjena L'Hopitalova pravila
\overset{\left[\frac{0}{0}
\right]} e x x [ 00 ] ex 1
{\underset{\mathrm{L'H}} lim = lim =0
x0 5x L0 H x0 5
{=}}
\lim_{x\to 0}
{\frac{e^x-1}{5}}=0$$
Sintaksa (Komentari ispod i iznad elemenata formule)
Komentare vezane za dijelove formule, obuhvaene zagradom ispod ili
iznad, dodajemo koristei naredbe iz paketa amsmath:
komentar
z }| {
\overbrace{dio formule}^\text{komentar} dio formule
\underbrace{dio formule}_\text{komentar} dio

| formule
{z }
komentar
Ako elimo izbjei rairivanje formula, komentar unosimo na sljedei nain:
\mathclap{komentar}

$$z =\overbrace{
\underbrace{x}_ kompeksni broj
\text{realni dio} + i z }| {
z = |{z}
x +i y
\underbrace{y}_{\mathclap{ |{z}
\text{imaginarni dio}}} realni dio imaginarni dio
}^\text{kompeksni broj}$$
Sintaksa (Suma, produkt)
\sum_{donja granica}^{gornja granica}
\prod_{donja granica}^{gornja granica}
Sintaksa (Limes)
\lim_{emu tei}izraz

$$\lim_{\alpha\to\pi} n
X
\sum_{i=1}^{n} lim sin(i) =0

\sin(i\alpha) = 0$$ i=1

Sintaksa (Vielinijski indeksi)
Na slian se nain deniraju vielinijski indeksi i za sume i za produkte kao i
za ostale sline simbole:
\prod_{\substack{
prvi indeks\\
drugi indeks}}
elementi

\begin{equation}
\prod_{\substack{ Y
0 < i < n+1\\ Mi,j (5)
0 < j < m+1}} <i<n+1
0
<j<m+1
0
M_{i,j}
\end{equation}

Sintaksa (Integrali, unije, presjeci...)
Sintaksa je slina kao za sume, samo ih pozivamo sljedeim naredbama:
\int za integral
\oint za integral po zatvorenoj krivulji
\bigcup za uniju
\bigcap za presjek
\coprod za Kartezijev produkt
vertikalnog izbornika u TexMakerX-u (View->Relation symbols).
Primjer razlika pisanja u zasebnoj i istoj liniji:
Primjer koda: RezultatR:

$\lim_{b\to\infty} limb
a
b
f (x)dx
\int_a^b f(x) dx$
$$\lim_{b\to\infty} b
Z
lim f (x)dx
\int_a^b f(x) dx$$ b a
Sintaksa (Viestruki integrali)
Sintaksa je slina kao za sume i integrale, samo ih pozivamo sljedeim
naredbama:
\iint - dvostruki integral

\iiint - trostruki integral
\iiiint - etverostruki integral
\idotsint - dva integrala sa tokicama izmeu

Volumen kugle radijusa $r$:
$$V=
\int_{0}^{r}
Volumen kugle radijusa r:
\int_{0}^{2\pi}
\int_{0}^{\pi} Z r Z
2
Z
r^2 \sin \theta V = r 2 sin dddr
d\theta
0 0 0
d\phi
dr$$
Sintaksa (Matrice u obliku tablica)
Elemente rasporeujemo kao i u tablice:
\begin{array}{poravnavanje pojedinog stupca = r, l, c}
elementi 1. retka odvojeni sa & \\
elementi 2. retka odvojeni sa & \\
...
elementi n. retka odvojeni sa &
\end{array}

$$\begin{array}{cc}
11 & 12\\ 11 12
21 & 22 21 22
\end{array}$$

Primjer: Razliite zagrade na krajevima
$$\left(\begin{array}{cc}
11 & 12\\
21 & 22
\end{array} \right)
11 12 11 12
\left[ \begin{array}{cc}
21 22 21 22
11 & 12\\
21 & 22
\end{array} \right\}$$
Primjer: Nevidljive zagrade

$$a(t) = \left\{
\begin{array}{cl}
0 & t \leq 2 \text{ s} \\

0 t2 s
a(t) =
1 & t > 2 \text{ s} 1 t>2 s
\end{array}
\right.$$
Sintaksa (Matrice)
Osnovnu matricu moemo kreirati koristei matrix okruenje: slino ostalim
tablinim strukturama elemente rasporeujemo u recima odvojene po
&, dok prelazak u
stupcima sa novi redak oznaavamo sa \\:
\begin{matrix}
a11 & a12 & & a1n \\
a21 & a22 & & a2n \\
am1 & a12 & & a1n

\end{matrix}
potrebno ukljuiti paket amsmath

$$\begin{matrix}
11 & 12 & 13 \\ 11 12 13
21 & 22 & 23 \\ 21 22 23
31 & 32 & 33 31 32 33
\end{matrix}$$
Sintaksa (Matrice i zagrade)
Dok okruenje \matrix vraa matrine elemente bez rubnih zagradama,
sljedea okruenja ispisuju matrine elemnte s rubnim zagradama:
\pmatrix ( ), \bmatrix [ ], \Bmatrix { },
\vmatrix | |, \Vmatrix || ||
za gornja okruenja potrebno je ukljuiti paket amsmath
poravnavanje po stupcima speciciramo koristei gornja okruenja sa

* za koja je potreban paket mathtools

$$\begin{pmatrix}
1 & 123 & 4 \\
-2 & 4 & 25
\end{pmatrix}=
1 123 4 1 123 4
\begin{pmatrix*}[r] =
2 4 25 2 4 25
1 & 123 & 4 \\
-2 & 4 & 25
\end{pmatrix*}$$
Sintaksa (Razmak izmeu redaka)
Klasa AMS matrix ne ostavlja puno mjesta izmeu redaka ako su elementi
razlomci. Razmak moemo poveati dodajui veliinu razmaka kao
argument naredbe za prelazak u novi red \\[veliina razmaka]

$$A = \begin{bmatrix}
\frac{1}{2} & \frac{1}{3} \\ 1 1

\frac{1}{7} & 8 \\ 2
1
3
20 & \frac{1}{9} A= 7
8
1
20
\end{bmatrix}$$ 9
$$A = \begin{bmatrix} 1 8

\frac{1}{2} & \frac{8}{3} \\[0.3em] 2 3
1
\frac{1}{7} & 8 \\[0.3em] A= 8

7
20 & \frac{1}{9} 20
1
9
\end{bmatrix}$$

Sintaksa (Oznaavanje redaka i stupaca)
Opis podataka moemo dodati iznad stupaca ili lijevo redcima koristei
macro \bordermatrix

$$A = \bordermatrix{
~ & n=1 & n=2 \cr n=1 n=2
m=1 & 1 & 0 \cr

m=1 1 0
A=
m=2 & 0 & 1 \cr}$$ m=2 0 1

Sintaksa (Razlomljena funkcija)
Razlomljene funkcije moemo denirati i koristei okruenja:
cases - redke formatira kao formule u liniji sa tekstom

dcases - redci kao formule u novim linijama, treba (mathtools)
dcases* - prvi stupac formatira kao fomule, a drugi kao tekst
\begin{cases}
f1 (x) & x I1 \\
fn (x) & x In
\end{cases}
$$|x| =
\begin{cases} (
x ;x 0
x & ; x \geq 0 \\ |x| =
-x & ; x < 0 x ;x < 0
\end{cases}$$
Sintaksa (Niz formula)
Slijed formula moemo unositi pomou okruenja:
eqnarray (svaka je linija numerirana) ili eqnarray* (nisu numerirane)
okruenja align i align* i sl. oblici - nema problema s nejednolikim

razmacima kao za eqnarray
struktura je slina kao za tablice sa tri stupca {rcl}

numeriranje linije moemo izbjei naredbom \nonumber prije \\
\begin{eqnarray}
f1 (x) & = & formula \\
fn (x) & > & formula
\end{eqnarray}

\begin{eqnarray}
f(x)&=&(x+2)^2 \nonumber\\
f (x) = (x + 2)2
&=& x^2+4x+4
\end{eqnarray} = x 2 + 4x + 4 (6)

Primjer (eqnarray vs align)
\begin{eqnarray*}...\text{UI}&=&\text{PADNE ISPIT}...
\begin{align*...\text{UI}&=\text{PADNE ISPIT}...
Rezultat gornjeg primjera (pa sad vi to objasnite roditeljima :)
NE UI = PADNE ISPIT
UI = NE PADNE ISPIT
UI + NE UI = PADNE ISPIT + NE PADNE ISPIT
(1+NE) UI = (1+NE) PADNE ISPIT
UI = PADNE ISPIT
NE UI = PADNE ISPIT
UI = NE PADNE ISPIT
UI + NE UI = PADNE ISPIT + NE PADNE ISPIT
(1+NE) UI = (1+NE) PADNE ISPIT
UI = PADNE ISPIT

Latex Formule

Transféré par

Informations du document

Copyright

Formats disponibles

Partager ce document

Partager ou intégrer le document

Options de partage

Avez-vous trouvé ce document utile ?

Ce contenu est-il inapproprié ?

Droits d'auteur :

Formats disponibles

Latex Formule

Transféré par

Droits d'auteur :

Formats disponibles

Pisanje formula u LATEXu

Petar Stipanovi (pero@pmfst.hr) Pisanje formula u LATEXu 2012/132013/14 1 / 36

2 Simboli, tekst, oznake

3 Razlomci, korijeni, binomni koecijenti

Petar Stipanovi (pero@pmfst.hr) Pisanje formula u LATEXu 2012/132013/14 2 / 36

5 Suma, produkt, limes

6 Integrali, unije, presjeci...

Petar Stipanovi (pero@pmfst.hr) Pisanje formula u LATEXu 2012/132013/14 3 / 36

Petar Stipanovi (pero@pmfst.hr) Pisanje formula u LATEXu 2012/132013/14 4 / 36

\begin{math} formula \end{math}

Primjer koda: Rezultat:

Petar Stipanovi (pero@pmfst.hr) Pisanje formula u LATEXu 2012/132013/14 5 / 36

\begin{displaymath} formula \end{displaymath}

Primjer koda: Rezultat:

Petar Stipanovi (pero@pmfst.hr) Pisanje formula u LATEXu 2012/132013/14 6 / 36

\begin{equation} formula \end{equation}

Primjer koda: Rezultat:

Petar Stipanovi (pero@pmfst.hr) Pisanje formula u LATEXu 2012/132013/14 7 / 36

\begin{equation}\boxed{ formula }\end{equation}

Primjer koda: Rezultat:

Petar Stipanovi (pero@pmfst.hr) Pisanje formula u LATEXu 2012/132013/14 8 / 36

\ref{eq:ime} - upisuje broj formule na koju se pozivamo

\eqref{eq:ime} - upisuje broj formule unutar zagrada ()

\pageref{eq:ime} - ispisuje broj stranice na kojoj je formula

Primjer koda: Rezultat:

Prema \ref{eq:masa} i Prema 3 i (4) na str. 9, gustoa

za dodati i brojeve poglavlja - prije poetka dokumenta

Sintaksa (Numeriranje liste: (1a),(1b),...)

Primjer koda: Rezultat:

ranga koji je naznaen vim sustavima, K je tenzor ranga

ukupnim brojem indeksa. koji je naznaen ukupnim brojem

Petar Stipanovi (pero@pmfst.hr) Pisanje formula u LATEXu 2012/132013/14 11 / 36

Strelica iznad znaka: \vec{znak}

Toka iznad znaka: \dot{znak}

Dvotoka iznad znaka: \ddot{znak}

Primjer koda: Rezultat:

Petar Stipanovi (pero@pmfst.hr) Pisanje formula u LATEXu 2012/132013/14 12 / 36

Primjer koda: Rezultat:

Primjer koda: Rezultat:

Sintaksa (Manji razmak izmeu znakova)

Primjer koda: Rezultat:

Primjer koda: Rezultat:

nazivi funkcija u ispisu nee biti ukoeni

Primjer koda: Rezultat:

Petar Stipanovi (pero@pmfst.hr) Pisanje formula u LATEXu 2012/132013/14 17 / 36

za 2. korijen nije potrebno pisati [2]

Primjer koda: Rezultat:

Petar Stipanovi (pero@pmfst.hr) Pisanje formula u LATEXu 2012/132013/14 18 / 36

Primjer koda: Rezultat:

Primjer koda: Rezultat:

Sintaksa (Binomni koecijenti)

Primjer koda: Rezultat:

Petar Stipanovi (pero@pmfst.hr) Pisanje formula u LATEXu 2012/132013/14 20 / 36

\leftZagrada izraz\rightZagrada prilagoavaju veliinu izrazima

\left i \right uvijek se moraju pojavljivati u paru

Primjer koda: Rezultat:

Petar Stipanovi (pero@pmfst.hr) Pisanje formula u LATEXu 2012/132013/14 21 / 36

Primjer koda: Rezultat:

\underbrace{dio formule}_\text{komentar} dio

Primjer koda: Rezultat:

Primjer koda: Rezultat:

Petar Stipanovi (pero@pmfst.hr) Pisanje formula u LATEXu 2012/132013/14 24 / 36

Primjer koda: Rezultat:

Petar Stipanovi (pero@pmfst.hr) Pisanje formula u LATEXu 2012/132013/14 25 / 36

3 Razlomci, korijeni, binomni koecijenti

Sintaksa (Binomni koecijenti)

Primjer koda: Rezultat:

poravnavanje po stupcima speciciramo koristei gornja okruenja sa