Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
5 Germination R PDF
5 Germination R PDF
Benoît Appolaire
INPL
Fragilisation
Fragilisation
Fragilisation Durcissement
Fragilisation Durcissement
Suivant le mécanisme
Suivant le mécanisme
Précipités γ0 dans un alliage base Ni. Plaquette de martensite dans un alliage Fe-Ni.
Précipitation
Précipitation
Eutectoïde
Précipitation
Eutectoïde
Massive
Précipitation
Eutectoïde
Massive
Mise en ordre
G(cfc) versus c :
T0 < Tc
G(cfc) versus c :
T0 < Tc
T1 < T0
G(cfc) versus c :
T0 < Tc
T1 < T0
T2 < T1
G(cfc) versus c :
T0 < Tc
T1 < T0
T2 < T1
T3 < T2
G(cfc) versus c :
T0 < Tc
T1 < T0
T2 < T1
T3 < T2
etc.
G(cfc) versus c :
T0 < Tc
T1 < T0
T2 < T1
T3 < T2
etc.
G(cfc) versus c :
T0 < Tc
T1 < T0
T2 < T1
T3 < T2
etc.
∂g 1 ∂2 g
g (c ) = g (c0 ) + (c − c0 ) + ( c − c0 ) 2
+ O ( c − c 0 )3
(1)
∂c c0 2 ∂c 2 c0
∂g 1 ∂2 g
g (c ) = g (c0 ) + (c − c0 ) + ( c − c0 ) 2
+ O ( c − c 0 )3
(1)
∂c c0 2 ∂c 2 c0
∂g 1 ∂2 g
g (c ) = g (c0 ) + (c − c0 ) + ( c − c0 ) 2
+ O ( c − c 0 )3
(1)
∂c c0 2 ∂c 2 c0
∂g 1 ∂2 g
Z
K
G= g ( c0 ) + ( c − c0 ) + (c − c0 ) +
2
|∇c |2 dV (2)
∂c c0 2 ∂c 2 c0 2
∂g 1 ∂2 g
g (c ) = g (c0 ) + (c − c0 ) + ( c − c0 ) 2
+ O ( c − c 0 )3
(1)
∂c c0 2 ∂c 2 c0
∂g 1 ∂2 g
Z
K
G= g ( c0 ) + ( c − c0 ) + (c − c0 ) +
2
|∇c |2 dV (2)
∂c c0 2 ∂c 2 c0 2
∂g 1 ∂2 g
Z
K
G= g ( c0 ) + ( c − c0 ) + (c − c0 ) +
2
|∇c |2 dV (5)
∂c c0 2 ∂c 2 c0 2
1 ∂2 g
Z
K
G= g (c0 ) + (c − c0 ) +
2
|∇c |2 dV (5)
2 ∂c 2 c0 2
1 ∂2 g
Z
K
G= g (c0 ) + (c − c0 ) +
2
|∇c |2 dV (5)
2 ∂c 2 c0 2
∂2 g
Z
1
∆G = (c − c0 ) + K |∇c | dV
2 2
(6)
2 ∂c 2 c0
Lorsque ∂2 g /∂c 2 c > 0 =⇒ ∆G > 0 amplification impossible
0
Lorsque ∂2 g /∂c 2 c < 0 =⇒ ∆G < 0 amplification possible
0
Lorsque ∂2 g /∂c 2 c > 0 =⇒ ∆G > 0 amplification impossible
0
Lorsque ∂2 g /∂c 2 c < 0 =⇒ ∆G < 0 amplification possible
0
∂2 g
Z
S
∆Gk = A cos (kx ) + K A k sin (kx )dx
2 2 2 2 2
(9)
2 ∂c c0
2
∆G k
∆Gk < 0 si
∂ g /∂c 2 c + K k 2 < 0,
2
0
Fluctuation hétérophase
∆G = V ∆Gv + S γ (10)
Fluctuation hétérophase
∆G = V ∆Gv + S γ (10)
β β β β β β
Vm ∆Gv = cA µA (cA ) + cB µB (cB )
β β
−cA µαA (cA0 ) − cB µαB (cB0 )
(11)
Fluctuation hétérophase
∆G = V ∆Gv + S γ (10)
β β
Vm ∆Gv = cA µαA (cAα e ) + cB µαB (cBα e )
β β
−cA µαA (cA0 ) − cB µαB (cB0 )
(11)
Fluctuation hétérophase
∆G = V ∆Gv + S γ (10)
β
Vm β
∆Gv = −cA ln(cA0 /cAα e )
RT
β
−cB ln(cB0 /cBα e )
(11)
Fluctuation hétérophase
∆G = V ∆Gv + S γ (10)
β
Vm β
∆Gv = −cA ln(cA0 /cAα e )
RT
β
−cB ln(cB0 /cBα e )
(11)
Germe sphérique
4 3
∆G = πR ∆Gv + 4πR 2 γ (12)
3
Aspects thermodynamiques
Fluctuation supercritique
Sγ ∂∆G
<0
∆G
(13)
∂R
∆G *
0
R* R
V ∆G v
Aspects thermodynamiques
Fluctuation supercritique
Sγ ∂∆G
<0
∆G
(13)
∂R
∆G * Rayon critique (cf. TD)
0
R* R
R ∗ ∝ −γ/∆Gv (14)
V ∆G v
Aspects thermodynamiques
Fluctuation supercritique
Sγ ∂∆G
<0
∆G
(13)
∂R
∆G * Rayon critique (cf. TD)
0
R* R
R ∗ ∝ −γ/∆Gv (14)
Barrière de germination
V ∆G v
∆G ∗ ∝ γ3 /∆Gv2 (15)
Aspects cinétiques
Flux de germination
dN
I= = ν ns n∗ (16)
dt
Aspects cinétiques
Flux de germination
dN
I= = ν ns n∗ (16)
dt
Fréquence d’attachement
!
−Q
ν = ν0 exp (17)
RT
Aspects cinétiques
Flux de germination
dN
I= = ν ns n∗ (16)
dt
Fréquence d’attachement
!
−Q
ν = ν0 exp (17)
RT
−∆G ∗
!
n∗ = n0 exp (18)
RT
Aspects cinétiques
Flux de germination
dN
I= = ν ns n∗ (16)
dt
ν n*
Fréquence d’attachement
!
−Q
ν = ν0 exp (17) J
RT
Aspects cinétiques
1%
n*
J temps
=⇒ Germination
Simulation de la précipitation dans un alliage Al-Zn
Interface cohérente
Interface cohérente
Interface semi-cohérente
Interface incohérente
Diagramme de Wulff γ vs θ
γ(θ)dA
R
Minimisation de
Diagramme de Wulff γ vs θ
γ(θ)dA
R
Minimisation de
Diagramme de Wulff γ vs θ
γ(θ)dA
R
Minimisation de
Diagramme de Wulff γ vs θ
γ(θ)dA
R
Minimisation de
Diagramme de Wulff γ vs θ
γ(θ)dA
R
Minimisation de
Diagramme de Wulff γ vs θ
γ(θ)dA
R
Minimisation de
Diagramme de Wulff γ vs θ
γ(θ)dA
R
Minimisation de
Diagramme de Wulff γ vs θ
γ(θ)dA
R
Minimisation de
Diagramme de Wulff γ vs θ
γ(θ)dA
R
Minimisation de
Diagramme de Wulff γ vs θ
Diagramme de Wulff γ vs θ
CFC/HC
{111}CFC // {0001}HC c‘
a b
{111}CFC // {0001}HC
< 110 >CFC // < 1120 >HC
CFC/HC
{111}CFC // {0001}HC c‘
{110}CC // {0001}HC
a
γ
< 111 >CC // < 1120 >HC c
γ
γ
CC/CFC
(Kurdjumov-Sachs) c‘
{110}CC // {111}CFC a‘
b‘
b
a
CC/CFC
(Kurdjumov-Sachs) c‘
b‘
{110}CC // {111}CFC a‘
(Nishiyama-Wasserman)
{110}CC // {111}CFC c
[111]γ // [011]α
h i h i
101 // 1 11 101 γ
γ α
h i h i c‘
121 // 211 121
γ α γ 111 γ
b‘
a‘
111 α
c
011 α
b
211 α
a
[111]γ // [011]α
h i h i
101 // 1 11 101 γ
γ α
h i h i c‘
121 // 211 121
γ α γ 111 γ
b‘
a‘
| [111]γ |
k =
| [011]α |
h i
| 101 | 111
γ
α
g = h i
| 1 11 | c
iα
011 α
h
| 121 | b
γ
m = h i 211 α
a
| 211 |
α
[111]γ // [011]α
h i h i
101 // 1 11 101 γ
γ α
h i h i c‘
121 // 211 121
γ α γ 111 γ
b‘
a‘
√
3 aγ
k = √
2a
h αi 111
| 101 | α
γ
g = h i c
| 1 11 | 011
iα
α
h
| 121 | b
γ 211 a
m =
α
h i
| 211 |
α
Benoît Appolaire (INPL) Germination à l’état solide 24 / 37
Relations d’orientation
Description matricielle : exemple de Kurdjumov-Sachs
[111]γ // [011]α
h i h i
101 // 1 11 101 γ
γ α
h i h i c‘
121 // 211 121
γ α γ 111 γ
b‘
a‘
√
3 aγ
k = √
2a
√ α 111
2 aγ α
g = √
3a c
h αi 011 α
| 121 |
γ
m =
b
h i 211 α
a
| 211 |
α
[111]γ // [011]α
h i h i
101 // 1 11 101 γ
γ α
h i h i c‘
121 // 211 121
γ α γ 111 γ
b‘
a‘
√
3 aγ
k = √
2a
√ α 111
2 aγ α
g = √
3a c
√ α 011 α
6 aγ aγ
m = √ = b
6 aα aα 211 α
a
[111]γ // [011]α
h i h i
101 // 1 11 101 γ
γ α
h i h i c‘
121 // 211 121
γ α γ 111 γ
b‘
a‘
[111]γ // [011]α
h i h i
101 // 1 11 101 γ
γ α
h i h i c‘
121 // 211 121
γ α γ 111 γ
b‘
a‘
0 g 2m 1 1 1
k g m = (αJ γ) 1 0 2
k g m 1 1 1 111 α
c
011 α
b
211 α
a
[111]γ // [011]α
h i h i
101 // 1 11 101 γ
γ α
h i h i c‘
121 // 211 121
γ α γ 111 γ
b‘
a‘
q
2
0 − 2
aγ q 3 q 3 13 1
3
1
3
(αJ γ) = 2
−1 − 12 0 1
− 2
aα q 2 3
1
3
q
2 − 13 1 111 α
2 3 1 6 6
c
011 α
b
211 α
a
[111]γ // [011]α
h i h i
101 // 1 11 101 γ
γ α
h i h i c‘
121 // 211 121
γ α γ 111 γ
b‘
a‘
q
2
0 − 2
aγ q 3 q 3 13 1
3
1
3
(αJ γ) = 2
−1 − 12 0 1
− 2
aα q 2 3
1
3
q
2 − 13 1 111 α
2 3 1 6 6
c
011 α
Variation de volume
∆ = ∆V /V
Variation de volume
∆ = ∆V /V
Élasticité isotrope +
inclusion homogène
indéformable (Nabarro)
E
Eel = f (c /a )∆2 V
3(1 + ν)
Variation de volume
f
1
∆ = ∆V /V
0,75
Élasticité isotrope +
inclusion homogène
indéformable (Nabarro)
c
E
Eel = f (c /a )∆2 V
3(1 + ν)
a
c/a
Précipité cohérent
Précipité cohérent
Précipité cohérent
b −a
δ=
b (a + b )/2
Précipité cohérent
Élasticité isotrope +
inclusion homogène
(Eshelby)
2
ε= δ
3
Eel indépendante de la
forme du précipité
E
Eel = δ2 V
1−ν
Précipité cohérent
Champs de contrainte
σ θθ dans le cas d’un précipité
0 avec δ > 0
σ rr
1
matrice dure
+ Élasticité hétérogène
Contraste de constantes élastiques
1
c
a
-
matrice molle
Élasticité hétérogène
C11 C12 C12 0 0 0
[Fischer et Bohm, 2005]
C12 C11 C12 0 0 0
Élasticité anisotrope :
C C12 C11 0 0 0
C = 12 facteur de Zener
0 0 0 C44 0 0
0
0 0 0 C44 0
A = 2C44 / (C11 − C12 )
0 0 0 0 0 C44
Élasticité hétérogène
[Fischer et Bohm, 2005]
Élasticité anisotrope :
facteur de Zener
A = 2C44 / (C11 − C12 )
Élasticité hétérogène
[Fischer et Bohm, 2005]
Élasticité anisotrope :
facteur de Zener
A = 2C44 / (C11 − C12 )
Élasticité hétérogène
[Fischer et Bohm, 2005]
Élasticité anisotrope :
facteur de Zener
A = 2C44 / (C11 − C12 )
cubique =⇒ quadratique
Simulations numériques des zones de Guinier-Preston dans Al-1% Cu [L.Q. Chen, Pennstate University]
E
Eel = η2 δ c 2 V m (22)
1−ν
mode k
A 2 V ∂2 g
!
E
∆G = + K k 2 + 2η2 Vm
4 ∂c 2 1 −ν
(21)
La spinodale est déprimée
concentration
∂2 g E
+ 2η2 Vm = 0 (22)
∂c 2 1−ν
mode k
A 2 V ∂2 g
!
E
∆G = + K k 2 + 2η2 Vm
4 ∂c 2 1 −ν
(21)
La spinodale est déprimée
concentration
∂2 g E
∆G k + 2η2 Vm = 0 (22)
∂c 2 1−ν
Modulation des fluctuations
∂2 g
!
2 E
0
kc k
kc = − + 2η Vm /K (23)
∂c 2 1−ν
Aspects thermodynamiques
Fluctuation supercritique
∂∆G
<0
∆G S γ coh
(24)
∂R
Rayon critique (cf. TD)
∆G *
0
R* R
R ∗ ∝ −γcoh / (∆Gv + Eel ) (25)
Barrière de germination
V ∆G v + E el
∆G ∗ ∝ γcoh
3
/ (∆Gv + Eel )2 (26)
R
r
µb 2
r
Paramètre critique
µb 2 ∆Gv
α=− (29)
2π2 χγ2
Paramètre critique
µb 2 ∆Gv
∆G Sγ
α=− (29)
2π2 χγ2
Paramètre critique
µb 2 ∆Gv
∆G α=− (29)
Sγ 2π2 χγ2
γ Rayon critique
αα
R ∗ = R ∗hom (31)
γ αβ
γ αβ
θ
Barrière de germination
Rayon critique
R ∗ = R ∗hom (31)
ψ
Barrière de germination
Modèle de Read-Shockley
µb
γαα = ψ (k − ln ψ) (33)
4π(1 − ν)
ins
t s de gra
aux join
800
température (°C)
700
intragranulaire
600
500
inoxydable austénitique [D. Powell et al., Acta Met. 36, 1988, 713]