Vous êtes sur la page 1sur 4

IV-

IV- TÍCH PHAÂN


1. Ñònh nghóa, coâng thöùc, tính chaát :
* F laø 1 nguyeân haøm cuûa f ⇔ f laø ñaïo haøm cuûa F.
Hoï taát caû caùc nguyeân haøm cuûa f :
∫ f (x)dx = F(x) + C (C ∈ R)
uα+1
∫ du = u + C ; ∫ u du =
α
* +C, α ≠ – 1
α +1
du
∫ = ln u + C; ∫ e u du = e u + C; ∫ a udu = a u / ln a + C
u
∫ sin udu = − cos u + C ; ∫ cos udu = sin u + C
∫ du / sin ∫ du / cos
2 2
u = − cot gu + C ; u = tgu + C
b

∫ f(x)dx = F(x) = F(b) − F(a)


b
* a
a
a b a c b c
* ∫a = 0 ; ∫a = − ∫b , ∫a = ∫a + ∫b
b b b b b

∫ (f + g) = ∫ f + ∫ g ; ∫ kf = k ∫ f
a a a a a
2. Tích phaân töøng phaàn :
∫ udv = uv − ∫ vdu
Thöôøng duøng khi tính tích phaân caùc haøm hoãn hôïp.
a. ∫ x n e x , ∫ x n sin x ; ∫ x n cos x : u = x n

∫ x ln x : u = ln x
n
b.

∫ e sin x , ∫ e cos x : u = e hay dv = e dx


x x x x
c.

töøng phaàn 2 laàn, giaûi phöông trình aån haøm ʃ

3. Caùc daïng thöôøng gaëp :


a. ∫ sin m x. cos 2 n +1 x : u = sinx.
2 n +1
∫ cos x.sin x
m
: u = cosx.

∫ sin x. cos x
2m 2n
: haï baäc veà baäc 1

∫ tg x / cos x
2m 2n
b. : u = tgx (n ≥ 0)

∫ cot g x / sin x
2m 2n
: u = cotgx (n ≥ 0)

∫ chöùa a – u
2 2
c. : u = asint

∫ chöùa u – a
2 2
: u = a/cost

∫ chöùa a + u
2 2
: u = atgt
d. ∫ R(sin x, cos x) , R : haøm höõu tyû
R(–sinx, cosx) = – R(sinx, cosx) : u = cosx
R(sinx, –cosx) = – R(sinx, cosx) : u = sinx
R(–sinx,–cosx) = R(sinx, cosx) : u = tgx ∨ u = cotgx
x
R ñôn giaûn : u = tg
2
π/ 2
π
∫ : thöû ñaët u =
2
−x
0
π

∫ : thöû ñaët u = π − x
0

∫x
m
e. (a + bx n ) p / q , (m + 1) / n ∈ Z : u q = a + bx n
m +1 p
∫ x (a + bx ) ,
m n p/ q
f. + ∈ Z : u q x n = a + bx n
n q
1
g. ∫ dx /[( hx + k ) ax 2
+ bx + c : hx + k =
u
h. ∫ R(x, (ax + b) /(cx + d) , R laø haøm höõu tyû : u = (ax + b) /(cx + d)
i. ∫ chöùa (a + bxk)m/n : thöû ñaët un = a + bxk.

4. Tích phaân haøm soá höõu tyû :


∫ P(x) / Q(x) : baäc P < baäc Q
* Ñöa Q veà daïng tích cuûa x + a, (x + a)n, ax2 + bx + c (∆ < 0)
* Ñöa P/Q veà daïng toång caùc phaân thöùc ñôn giaûn, döïa vaøo caùc thöøa soá cuûa Q :
A A A2 An
x+a→ , ( x + a) n → 1 + + ... +
x+a x + a ( x + a) 2 (x + a)n
A(2ax + b) B  dx 
ax 2 + bx + c(∆ < 0) → 2
+ 2 ∫ 2 (∆ < 0) = ∫ du /( u2 + a2 ) : ñaët u = atgt 
ax + bx + c ax + bx + c  ax + bx + c 
5. Tính dieän tích hình phaúng :
b
a. D giôùi haïn bôûi x = a, x = b, (Ox), (C) : y = f(x) : SD = ∫ f (x ) dx
a
f(x) : phaân thöùc höõu tæ : laäp BXD f(x) treân [a,b] ñeå môû .; f(x) : haøm löôïng giaùc : xeùt daáu f(x)
treân cung [a, b] cuûa ñöôøng troøn löôïng giaùc.
b. D giôùi haïn bôûi x = a, x = b , (C) : y = f(x)
b
(C') : y = g(x) : SD = ∫ f (x ) − g(x ) dx
a
Xeùt daáu f(x) – g(x) nhö tröôøng hôïp a/.
c. D giôùi haïn bôûi (C1) : f1(x, y) = 0 , (C2) : f2 (x, y) = 0
f(x)

g(x)
b
α/ SD = ∫ f(x) − g(x) dx
a

b
y=b
β/ SD = ∫ f(y) − g(y) dy
g(y) f(y) a
y=a
Vôùi tröôøng hôïp α) : neáu bieân treân hay bieân döôùi bò gaõy, ta caét D baèng caùc ñöôøng thaúng ñöùng
ngay choã gaõy.
Vôùi tröôøng hôïp β) : neáu bieân phaûi hay bieân traùi bò gaõy, ta caét D baèng caùc ñöôøng ngang ngay
choã gaõy.
Choïn tính ∫ theo dx hay dy ñeå ∫ deã tính toaùn hay D ít bò chia caét.
Caàn giaûi caùc heä phöông trình toïa ñoä giao ñieåm.
Caàn bieát veõ ñoà thò caùc hình thöôøng gaëp : caùc haøm cô baûn, caùc ñöôøng troøn, (E) , (H), (P), haøm
löôïng giaùc, haøm muõ, haøm . .
Caàn bieát ruùt y theo x hay x theo y töø coâng thöùc f(x,y) = 0 vaø bieát choïn + hay
− (y = ... + : treân, y = ... − : döôùi, x = ... + : phaûi, x = ... − : traùi )
6. Tính theå tích vaät theå troøn xoay :
a. D nhö 5.a/ xoay quanh (Ox) : f(x)
b
a
V = π ∫ [f (x )]2 dx b
a

b f(y)
b a
b. V = π ∫ [f (y)] 2 dy
a f(x)

b g(x
c. V = π ∫ [f 2 (x ) − g 2 (x)]dx
a ) b
a

b
b
f(y)
d. V = π ∫ [f 2 (y) − g 2 (y)]dy g(y)
a a

f(x) f(x) -g(x)


c b
a b
e. V = π ∫ f 2 (x )dx + π ∫ g 2 (x )dx
a c c
a b
g(x
0)
b f(y)
c
c b
f. V = π ∫ g2 (y)dy + π ∫ f 2 (y)dy
a c

Chuù yù : xoay quanh (Ox) : ∫ ...dx ; xoay quanh (Oy) : ∫ ... dy.

Vous aimerez peut-être aussi