SIFAT-SIFAT PERKALIAN MATRIKS

1. Sifat Asosiatif

A× (𝐵 × 𝐶) = (A× 𝐵) × 𝐶

1 2 1 2 2 1 1 2 1 0 0 1
2 3 2 3 3 2 2 3 0 0 2 1
A=[ ] B= [ ] C=[ ]
1 4 2 3 1 2 3 4 2 3 2 0
1 2 2 1 3 2 1 0 1 2 0 2

A× (𝐵 × 𝐶)

1 2 1 2 2+0+2+2 0+0+3+4 0+4+2+0 1+2+0+4

2 3 2 3 3+0+4+3 0+0+6+6 0+4+4+0 3+2+0+6
[ ] ×[ ]
1 4 2 3 1+0+6+4 0+0+9+8 0+4+6+0 1+2+0+8
1 2 2 1 3+0+2+0 0+0+3+0 0+4+2+0 3+2+0+0
1 21 2 6 7 6 7
2 32 3 10 12 8 11
[ ] × [ ]
1 42 3 11 17 10 11
1 22 1 5 3 6 5
6 + 20 + 11 + 10 7 + 24 + 17 + 6 6 + 16 + 10 + 12 7 + 33 + 0 + 0
12 + 30 + 22 + 15 14 + 36 + 34 + 9 12 + 24 + 20 + 18 14 + 22 + 11 + 15
[ ]-
6 + 40 + 22 + 15 7 + 48 + 34 + 9 6 + 32 + 20 + 18 7 + 33 + 11 + 5
6 + 20 + 22 + 5 7 + 24 + 34 + 3 6 + 16 + 20 + 6 14 + 22 + 0 + 5
47 54 44 40
79 93 76 62
=[ ]
83 98 87 56
54 68 48 41

(A× 𝐵)

1 2 1 2 2 1 1 2 2+6+1+6 1+4+2+4 1+4+3+2 2+6+4+0

2 3 2 3 3 2 2 3 4+9+2+9 2+6+6+3 2+6+6+3 4+9+8+0
[ ] [ ] =[ ]
1 4 2 3 1 2 3 4 2 + 12 + 2 + 9 1 + 8 + 4 + 6 1 + 8 + 6 + 3 2 + 12 + 8
1 2 2 1 3 2 1 0 2+6+3+3 1+4+4+2 1+4+6+1 2+6+8+0
15 11 10 12
24 17 17 21
A ×B = [ ]
25 19 18 22
14 11 12 16
 15 11 10 12 1 0 0 1
24 17 17 21 0 0 2 1
(A× 𝐵) × 𝐶 = [ ] [ ]
25 19 18 22 2 3 2 0
14 11 12 16 1 2 0 2
15 + 0 + 20 + 12 0 + 0 + 30 + 24 0 + 22 + 20 + 0 15 + 11 + 0 + 24
24 + 0 + 34 + 21 0 + 0 + 51 + 42 0 + 34 + 34 + 0 21 + 17 + 0 + 42
=[ ]
25 + 0 + 36 + 22 0 + 0 + 54 + 44 0 + 38 + 36 + 0 25 + 19 + 0 + 44
14 + 0 + 24 + 16 0 + 0 + 36 + 32 0 + 22 + 24 + 32 14 + 11 + 0 + 32

47 54 42 50
79 93 68 80
=[ ]
83 98 74 88
54 68 78 57

2.BUKAN KOMUTATIF

A× 𝐵 ≠ 𝐵 × 𝐴

1 2 3 1 −1 2 −3 1
2 3 4 0 5 3 2 2
A= [ ] 𝐵= [ ]
3 4 1 1 −4 4 1 1
4 1 2 0 1 5 0 2
−1 + 10 − 12 + 1 2 + 6 + 12 + 5 − 3 + 4 + 3 + 0 1+2+3+1
−2 + 15 − 16 + 0 4 + 9 + 16 + 0 − 6 + 6 + 4 + 0 2+6+4+0
A× 𝐵 = [ ]
−3 + 20 − 4 + 1 6 + 12 + 4 + 5 − 9 + 8 + 1 + 0 3+8+1+2
−4 + 5 − 8 + 0 8 + 3 + 8 + 0 − 12 + 2 + 2 + 0 4+2+2+0
−2 25 4 7
−3 29 4 12
= [ ]
14 27 0 14
−7 19 − 8 8
−1 2 −3 1 1 2 3 1
5 3 2 2 2 3 4 0
B× 𝐴 = [ ] [ ]
−4 4 1 1 3 4 1 1
1 5 0 2 4 1 2 0
−1 + 4 − 9 + 4 − 2 + 6 − 12 + 1 − 3 + 8 − 3 + 2 − 1 + 0 − 3 + 0
5+6+8+2 10 + 9 + 8 + 2 15 + 12 + +2 + 4 5 + 0 + 2 + 0
= [ ]
4 + 8 + 3 + 4 − 8 + 12 + 4 + 1 − 12 + 16 + 1 + 2 − 4 + 0 − 3 + 0
1 + 10 + 0 + 8 2 + 15 + 0 + 2 3 + 20 + 0 + 4 1 + 0 + 0 + 0
−2 −7 4 −4
21 29 33 7
=[ ]
19 9 −7 −3
19 19 27 1
A× 𝐵 ≠ 𝐵 × 𝐴

−2 25 4 7 −2 −7 4 −4
−3 29 4 12 21 29 33 7
[ ]≠[ ]
14 27 0 14 19 9 −7 −3
−7 19 − 8 8 19 19 27 1

3.PERKALIAN SKALAR PADA MATRIKS

Jika skalar dikalikan dengan matriks maka akan diperoleh sebuah matriks yang
elemen – elemenya merupakan perkalaian skalar tersebut dengan setiap
elemen matriks

Misal : k . A
−2 −7 4 −4
21 29 33 7
Dimana k = 5 dan A =
19 9 −7 −3
19 19 27 1

−2 −7 4 −4 20 10 5
21 29 33 7 −15 15 0
5[ ]=[ ]
19 9 −7 −3 −30 35 35
19 19 27 1 −35 40 10
4.PANGKAT PADA MATRIKS

1 0 3 4
2 1 4 5
P =[ ]
3 2 5 1
4 0−30
1 0 3 4 1 0 3 4
2 1 4 5 2 1 4 5
P2 = [ ] [ ]
3 2 5 1 3 2 5 1
4 0−30 4 0−30
1 + 0 + 9 + 16 0 + 0 + 6 + 0 3 + 0 + 15 − 4 4 + 0 + 3 + 0
2 + 2 + 12 + 10 0 + 1 + 8 + 0 6 + 4 + 20 − 5 8 + 5 + 4 + 0
=[ ]
3 + 4 + 15 + 4 0 + 2 + 10 + 0 9 + 8 + 25 − 1 12 + 10 + 5 + 0
4 + 0 − 3 + 0 0 + 0 − 2 + 0 12 + 0 − 5 + 0 16 + 0 − 1 + 0
26 16 14 7
36 9 25 16
=[ ]
26 12 31 27
1 − 2 7 15
5.TRANSPOSE MATRIKS

Pengertian Transpos Matriks

Transpos dari suatu matriks merupakan pengubahan baris menjadi

kolom dan kolom menjadi baris.

Transpos dari matriks A dinotasikan dengan AT atau At atau

Contoh :

1 2 3 1 3 2 3 1
2 3 3 4 2 0 4 0
A=[ ] B= [ ]
1 2 3 4 1 0 4 1
2 3 3 1 0 2 3 0
1 2 3 1 3 2 3 1
2 3 3 4 2 0 4 0
(AB)T = [ ] [ ]
1 2 3 4 1 0 4 1
2 3 3 1 0 2 3 0
=
3+4+3+0 2+0+0+2 3+8+2+3 1+0+3+0
6 + 6 + 3 + 0 4 + 0 + 0 + 8 6 + 12 + 12 + 12 2 + 0 + 3 + 0
[ ]
3 + 4 + 3 + 0 2 + 0 + 0 + 8 3 + 8 + 12 + 12 1 + 0 + 3 + 0
6 + 6 + 3 + 0 4 + 0 + 0 + 2 6 + 12 + 12 + 3 2 + 0 + 3 + 0
10 4 26 4
15 12 10 6
= [ ]
10 10 35 4
15 6 33 5
10 15 10 15
4 12 10 6
(AB)T = [ ]
26 42 35 33
4 5 4 5
5.Matriks Identitas

Matriks Identitas adalah matriks yang anggota pada diagonal utamanya selalu 1

MISAL :

1 0 0 0 1 0 0 0
A=[ 0 1 0 0 ] I = [0 1 0 0]
0 0 −1 0 0 0 1 0
0 0 0 1 0 0 0 1
IA = AI =A
1 0 0 0 1 0 0 0
IA=[0 1 0 0] [ 0 1 0 0 ]
0 0 1 0 0 0 −1 0
0 0 0 1 0 0 0 1
1+0+0+0 0+0+0+0 0+0+0+0 0+0+0+0
0+0+0+0 0+1+0+0 0+0+0+0 0+0+0+0
[ ]
0+0+0+0 0+0+0+0 0+0−1+0 0+0+0+0
0+0+0+0 0+0+0+0 0+0+0+0 0+0+0+1
1 0 0 0
0 1 0 0
[ ]
0 0 −1 0
0 0 0 1
6.DISTRIBUTIF KIRI

A ×(B+C) = AB + AC

1 2 2 1 3 1 1 0 1 2 3 1
2 1 2 1 2 2 1 1 0 1 2 2
A=[ ] B=[ ] C=[ ]
1 2 2 1 1 1 2 0 1 2 1 2
2 1 2 1 0 0 0 1 0 1 0 1

A ×(B+C)

2 2 1 4 3 4 2 12 16 16 13
2 1 2 1 2 3 3 3 14 16 17 10
[ ] [ ]= [ ]
1 2 2 1 2 33 2 12 16 16 12
2 1 2 1 0 1 0 1 14 16 17 10

1 2 2 1 3 1 1 0 9 7 7 3
2 1 2 1 2 2 1 1 10 6 7 2
AB =[ ][ ] =[ ]
1 2 2 1 1 1 2 0 9 7 7 3
2 1 2 1 0 0 0 1 10 6 7 2
1 2 2 1 1 2 3 1 3 9 9 10
2 1 2 1 0 1 2 2 4 10 10 8
AC= [ ][ ] =[ ]
1 2 2 1 1 2 1 2 3 9 9 10
2 1 2 1 0 1 0 1 4 10 10 9
AB + AC

9 7 7 2 3 9 9 10 12 16 16 13
10 6 7 2 4 10 10 8 14 16 17 10
[ ]+[ ]=[ ]
9 7 7 2 3 9 9 10 12 16 16 12
10 6 7 2 4 10 10 9 14 16 17 11
7. Sifat Asosiatif

A× (𝐵 × 𝐶) = (A× 𝐵) × 𝐶

1 2 1 2 2 1 1 2 1 0 0 1
2 3 2 3 3 2 2 3 0 0 2 1
A=[ ] B= [ ] C=[ ]
1 4 2 3 1 2 3 4 2 3 2 0
1 2 2 1 3 2 1 0 1 2 0 2

A× (𝐵 × 𝐶)

1 2 1 2 2+0+2+2 0+0+3+4 0+4+2+0 1+2+0+4

2 3 2 3 3+0+4+3 0+0+6+6 0+4+4+0 3+2+0+6
[ ] ×[ ]
1 4 2 3 1+0+6+4 0+0+9+8 0+4+6+0 1+2+0+8
1 2 2 1 3+0+2+0 0+0+3+0 0+4+2+0 3+2+0+0
1 21 2 6 7 6 7
2 32 3 10 12 8 11
[ ] × [ ]
1 42 3 11 17 10 11
1 22 1 5 3 6 5
6 + 20 + 11 + 10 7 + 24 + 17 + 6 6 + 16 + 10 + 12 7 + 33 + 0 + 0
12 + 30 + 22 + 15 14 + 36 + 34 + 9 12 + 24 + 20 + 18 14 + 22 + 11 + 15
[ ]-
6 + 40 + 22 + 15 7 + 48 + 34 + 9 6 + 32 + 20 + 18 7 + 33 + 11 + 5
6 + 20 + 22 + 5 7 + 24 + 34 + 3 6 + 16 + 20 + 6 14 + 22 + 0 + 5
47 54 44 40
79 93 76 62
=[ ]
83 98 87 56
54 68 48 41

(A× 𝐵)

1 2 1 2 2 1 1 2 2+6+1+6 1+4+2+4 1+4+3+2 2+6+4+0

2 3 2 3 3 2 2 3 4+9+2+9 2+6+6+3 2+6+6+3 4+9+8+0
[ ] [ ] =[ ]
1 4 2 3 1 2 3 4 2 + 12 + 2 + 9 1 + 8 + 4 + 6 1 + 8 + 6 + 3 2 + 12 + 8
1 2 2 1 3 2 1 0 2+6+3+3 1+4+4+2 1+4+6+1 2+6+8+0
15 11 10 12
24 17 17 21
A ×B = [ ]
25 19 18 22
14 11 12 16

15 11 10 12 1 0 0 1
24 17 17 21 0 0 2 1
(A× 𝐵) × 𝐶 = [ ] [ ]
25 19 18 22 2 3 2 0
14 11 12 16 1 2 0 2
 15 + 0 + 20 + 12 0 + 0 + 30 + 24 0 + 22 + 20 + 0 15 + 11 + 0 + 24
24 + 0 + 34 + 21 0 + 0 + 51 + 42 0 + 34 + 34 + 0 21 + 17 + 0 + 42
=[ ]
25 + 0 + 36 + 22 0 + 0 + 54 + 44 0 + 38 + 36 + 0 25 + 19 + 0 + 44
14 + 0 + 24 + 16 0 + 0 + 36 + 32 0 + 22 + 24 + 32 14 + 11 + 0 + 32
47 54 42 50
79 93 68 80
=[ ]
83 98 74 88
54 68 78 57