Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
GUEPACAG TESTAMENTUN
El Nuevo Testamento
de nuestro Señor Jesucristo
en el idioma
quechua del
norte de Junín y del sur de Pasco
El Nuevo Testamento
de nuestro Señor Jesucristo
en el idioma
quechua del
norte de Junín y del sur de Pasco
Publicado por
© La Liga Bíblica 2008
Usted es libre de copiar, distribuir y comunicar públicamente la obra bajo las condiciones
siguientes:
· Reconocimiento. Debe reconocer los créditos de la Liga Bíblica (pero no de una
manera que sugiera que tiene su apoyo o apoyan el uso que hace de su obra).
· No comercial. No puede utilizar esta obra para ɹnes comerciales.
· Sin obras derivadas. No se puede alterar, transformar o generar una obra
derivada a partir de esta obra.
CONTENIDO
1
1Rey Davidpa castan aywagmi cara Jesucristoga. Paypa Matanpa churinga cara Jacobmi.
unay awilluncunaga caycunam capäcura: 16Jacobpa churinga cara Josëmi. Paymi cara Mariapa
2Abrahammi. Abrahampa churinga cara Isaacmi. Isaacpa gowan. Nätan Mariapa wawanmi cara Jesusga. Paymi cara
churinga cara Jacobmi. ‘Salvacugtam cachramushag’ Diosga ningan.
Jacobpa churinga cara Judäwan shulca wauguencunam. 17Abrahampita Rey Davidcama Jesuspa awilluncuna cara
3 Judäpa warmin cara Tamarmi. Paychru churin cara chrunca chruscuyogmi. Nätan Rey Davidpita Babiloniaman
Fareswan Zaram. cay casta runacunata aywachipäcungancama Jesuspa
Farespa churin cara Esrommi. Esrompa churinga cara awilluncuna cara chrunca chruscuyogmi. Chay Babiloniata
Arammi. aywachisha capäcunganpita Jesucristo näcingancamas
4 Arampa churinga cara Aminadabmi. Aminadabpa awilluncuna cara chrunca chruscuyogmi Jesuspagga.
churinga cara Naasonmi.
Jesús näcingan
Naasonpa churinga cara Salmonmi.
5 Salmonpa warmin cara Rahabmi. Paychru churin cara (Lc 2.1-7)
Boozmi. 18Jesús näcingan caynuymi cara: Jesuspa maman Mariaga
Boozpa warmin cara Rutmi. Paychru churin cara Obedmi. Josëwan nä rimasham capäcura casarapäcunanpag. Chauraga
Obedpa churinga cara Isaïmi. manaragsi juclapapäcuptilanmi Mariaga pachrayog ricacarura
6 Isaïpa churinga cara Rey Davidmi. Santu Espiritupa munayninwan. 19Chaymi rimaynin Josëga
Rey Davidpa churinga cara Salomonmi. Dios ningannuy ali rurag car, jinaman Mariata mana
Salomonpa mamanmi cara Uriaspa viüdan. wanuchipäcunanta munarga pacaylapa ushacaruyta munara.
7 Salomonpa churinga cara Roboammi. 20Chaynuy pinsiayaptilanmi, José punuyaptin sueñuyninchru
Roboampa churinga cara Abiasmi. Diospita shamusha angelga cay nirura: “Davidpa castan José,
Abiaspa churinga cara Asam. ama piñäcuychu rimashay Mariawanga casaracuy. Payga
8 Asapa churinga cara Josafatmi. Santu Espiritupa munayninwanmi pachrayog cayan.
Josafatpa churinga cara Jorammi. 21Gueshyacungasi olgo wamratam. Jinaman jutintam
Jorampa churinga cara Uziasmi. chrurapunqui Jesusta. Chaynuy jutin canga juchacunapita
9 Uziaspa churinga cara Jotammi. perdonarcur runancunata salvanan captinmi” nira. 22Lapan
Jotampa churinga cara Acazmi. caycuna ruracara Diospa unay willacugnin cay ningan
Acazpa churinga cara Ezequiasmi. ruracänanpagmi:
10 Ezequiaspa churinga cara Manasesmi. 23 “Mana olgo regueg jipashmi pachrayog ricacunga,
Manasespa churinga cara Amonmi. jinaman gueshyacunga juc olgo wamratam. Nätan
Amonpa churinga cara Josiasmi. jutintam chrurapunga Emanuelta”.
11 Josiaspa churinga cara Jeconiasmi, (‘Emanuel’ ninanga ‘Diosga cayan noganchiwan’ ninanmi.)
nätan Jeconiaspaga caram shulca wauguencunas. 24Chaura Josëga punuyanganpita riccharamurga Diospa
Jeconías cawanan wichanmi cay casta runacuna angelnin ningannuylam Mariawan casararura. 25Nätan wamra
Babiloniaman aywachisha capäcura. näcimungancamaga Mariawan Josëga manam parëju
12 Chaychrümi Jeconiaspa churin Salatiel näcirura. punupäcuraragchu. Chauraga nä wamra näciruptinga jutinta
Salatielpa churinga cara Zorobabelmi. chrurapura Jesustam.
13 Zorobabelpa churinga cara Abiudmi.
Goyllarwan tantiag runacuna Jesusta alawapäcungan
Abiudpa churinga cara Eliaquimmi.
2
Eliaquimpa churinga cara Azormi. 1Jesusga näcirura Belén marcachrümi Herodes
14 Azorpa churinga cara Sadocmi. nipäcungan Judea nacionchru rey cayaptin. Chauraga
Sadocpa churinga cara Aquimmi. cieluchrüshi juc goyllar ricacarura. Chayta ricapururshi
5
0$7(223 6
goyllarcunawan tantiag runacunaga inti yargamunan lädu sueñuyninchru Josëta cay nirun: 20“José, canan Israel
caru marcapita chrarärimun Jerusalenman. 2Chauraga Rey castaycunacagta cuticuy wamrata mamantinta pushacurcur.
Herodesman chrarärimurga tapucarärin cay nirmi: Wamrata wanuchiy munagcuna nämi wanurärin”.
“¿Maychrütag cayan chay Israel casta runacunapa reynin 21Niruptin Josëga chayüram Israel castancunacagta
cananpag näcisha wamra? Marcäcunachrümi ricapusha cutimura, wamrata mamantinta pushacurcur. 22Chaura
capäcü paypa goyllarninta. Chaymi aywararcayämü Judeachru Herodespa churin ‘Arquelao’ jutiyog taytanpa
alawapäcunäpag”. 3Nipäcugta mayaruptinga, chay trucan mandayanganta musyarurmi, Josëga Judeaman
Herodespaga manam imanänansi yachracarachu. Chaynuymi chrayta mancharirun. Chauraga sueñuyninchru willachisha
ricacarärira Jerusalenchru lapan mayagcunas. 4Chauraga carga ‘Galilea’ ninganta aywacura. 23Nä Galileaman chrarurga
sacerdöticunapa mandagnincunatawan Moisés aywacura Nazaret marcatam yachrag. Chaynuy ruracara
isquirbinganpita yachrachigcunata gayarcachimurmi tapurun: Diospa unay willacugnincuna “Nazareno runa nisham canga”
“¿Maychrütag näcinan cara ‘Salvacugtam cachramushag’ Dios nipäcungan ruracänanpagmi.
ningan?” 5Chaynuy tapuptin paycunaga cay nirärinmi: “Judea
ningan Belén marcachrümi. Diospa willacugnin Juan runacunata bautizangan
isquirbinganchru cay niyanmi: (Mr 1.1-8; Lc 3.1-9, 15-17; Jn 1.19-28)
3
6 ‘Gam Belén, manam ichiclapag ricashachu canqui 1Chay wichanmi Bautizag Juanga Judea ninganchru
Judeachru marcacunapita. jäpag pampachru runacunata rimapara cay nir: 2“Diospa
Gampita juc mandagmi yargamunga munayninchru cawanaypag nämi nachrgayämun. Chauraga
X\VKDPLFKLJUXQDQX\VL,VUDHOUXQDFXQDWDULFDQDQSDJ·µ. juchaycunapita wanacurcur Diosman cutipäcuy” nir.
7Chaynuy nigta mayarur Rey Herodesga goyllarcunapita 3Bautizag Juan chaynuy willapacunanpita Diospa unay
tantiag runacunatam pacaylapa gayarachin. Jinarcurmi willacugnin Isaías nämi isquirbisha cara:
chraräriptin shumag musyananpag tapurun: “¿Imaynuytag “Jäpagchrümi juc runa gayacuypanuy rimayan:
chay goyllarta ricapapäcuray?” nir. 8Nä willaparäriptinga ‘Munayniyog Diosta chrasquicurcänaypag camaricurcay.
Belenta aywapäcunanpagmi cachrarun “Aywapäcuy wamra Lutan ruraycunata dëjarcur alicagta rurapäcuy’ nir”.
ashig. Tarirurga cutipäcamuy willapäcamänaypag nogas 4Nätan Bautizag Juanpa jacunmi cara ‘camellu’ jutiyog
cuyurachu. 10Chaura pachalanchru chay goyllar cayagta Jerusalenpita, entëru Judeapita, Jordán mayu lädunchru
ricaparärirga aliscam cushicarärira. 11Nä wayiman marcacunapita. 6Chay Jordán mayuchru Juanga runacunata
yaycarärirga ricarärin wamrata maman Mariatawan bautizara “Wactam u caytam juchäcusha cä” nigcunatam.
cayagtam. Jinarcurmi naupanman gongorpacayärir wamrata 7Chaura fariseo ningancunawan saduceo ningancuna
alawarärin cushisha. Chaypitaga apapäcungantam gorärin bautizächicug achca shapäcamugta ricarmi, Bautizag Juanga cay
öruta, inciensuta, ‘mirra’ ningan alisca chranin välig nin: “¡Gamcuna carcayanqui acapa casta culebracunanuymi!
perfümita. 12Chaura chay runacunataga sueñuyninchrümi ¿Pitag gamcunata willarärishunqui alisca cunchuy nä
Diosga willarunag mana Herodespa cutipäcunanpag. nachrgayämugpita gueshpipäcunaypag? 8Chauraga
Chauraga marcanta cuticurcänag juclä camiñupam. juchaycunapita wanacurcur Diosman razonpa cutipäcungayrag
musyacächun ali cawapäcungaypa. 9Nätan ama nicurcaychu:
Egiptoman Jesusta gueshpichingan
‘Taytä Abrahampa castan cayarga manam cunchushagchu’ nirga.
13Goyllarwantantiagcuna nä cuticurcaptinga, Munayniyog Noga nipäcug: Diosga cay rumicunatas Abrahampa
Diospa angelninmi Josëta sueñuyninchru cay nirun: “¡Jucla churincunamanga muyurachinmanmi. 10Nätan monticunata
sharcuy! Aywacuy Egiptota, wamrata mamantinta sagtananpag juc runa jächan aptashanuymi Diosga nä
pushacurcur. Chaychru camunqui cutimuy ningagcamam. camarayämun mana ali ruragcunata ninachru cunchuchinanpag.
Herodesga wamrata ashinga wanuchinanpagmi”. 14Niruptinga 11Chaura jucha rurayanganpita wanacurcur Diosman
chayüram Josëga sharcurun. Chauraga wamrata mamanta cutigcagtam nogaga yacuwan bautizayä. Nätan nogapa guepäta
pushacurcurmi pagaspa aywacun Egiptota. 15Chaychru aywayämugga mas munayniyogmi nogapitaga cayan. Nogaga
yachrapäcamusha Herodes wanungancamam. Chaynuy cara manacag runam cä paypa sandalianta apapunaläpagsi. Paymi
Munayniyog Dios unay willacugninwan “Churïta Egiptopitam ichaga cachramunga Santu Espirituta gamcunaman Dios
gayamusha cä” ningan ruracänanpagmi. munangannuy ali cawayta yanapapäcushunaypag, nätan imatas
nina rupar ushagnuymi juchaycunata illacächinga. 12Diosga cayan
Herodes wamracunata wanuchingan trïguta wauyachinanpag wauyachicunan nä aptashanuymi.
16Chay goyllarwan tantiagcuna jucläpa cutipäcunganta Chaypitam wauyarcachir trïguta gotunga chruracunanman. Nätan
Herodes nä musyarurga aliscam piñäcurura. Chaura chay muchruntam rupachinga mana imaysi upig ninawan” nin.
goyllarwan tantiagcuna willanganta yuparcurmi cachrarun
Belenta, jinaman muyuragninchru yachrag runacunapa olgo Jesusta Juan bautizangan
wamrancunata wanuchipäcamunanpag. Chauraga ishcay (Mr 1.9-11; Lc 3.21-22)
watayogpita iñashacamam lapanta wanurärichin. 17Chaynuy 13Chaura Galileapitam chraramun Jesussi Juan cayangan
ruracara Diospa unay willacugnin Jeremías Jordán mayuman Juan bautizänanpag. 14Nätan Bautizag
18 “Ramá marcachrümi mayacasha Juanga manam munarachu, “Manam nogaga gamta
alisca gapachracungan, alisca wagangan, alisca laquicungan. bautizagmanchu, antis nogatam gamga bautizämanquiman”
Raquelmi wamrancunapita alisca juyupa waganag. nir.
Payga ama wagaychu nircayaptinsi, 15Chaynuy niptinmi Jesusga nirun: “Cananga ima-ayga
manam upälayta munanchu chay wanusha wamrancunapita” captinsi bautizämay. Chaynuymi rurananchi cayan. Nätan
ningan ruracänanpagmi. chaynuy rurarga Dios mandangantam rurayanchi”.
19Chaypitam Egiptochru José yachrayaptin, Herodesga Chay niruptinmi Juanga bautizarun. 16Chaura
wanurun. Chaylam Munayniyog Diospa angelnin bautizächicurcur yacupita yargayämurmi, Jesusga ricapurun
7 0$7(23–5
Santu Espíritu jana pachapita palömanuy payman uryaynincuna cara pescacuylam. Jucpa jutin cara Simón.
aywayämugta. 17Chaylam Diosga jana pachapita rimaramun: Paytaga Pedro nipäcugmi, jucagpam cara Andrés. Chay
“Payga cuyayangä Dios-mayïmi. Paypitaga alisca cushisham runacunaga capäcura chay wauguelam. 19Chaura Jesusga cay
cayä” nir. nirunmi: “Shamuy, nogawan uryashun. Nogam
yachrachipäcushay juc pescacugnuy imanuypa runacunata
Jesús juchäcachiyta Asyag munangan Diosman aywachimuytas”. 20Niptinga ataräyancunata
(Mr 1.12-13; Lc 4.1-13) chrurayärirmi aywacurcan Jesuswan.
4
1Chaypitam Santu Espirituga Jesusta pusharunag chunyag 21Chaypita mas washascata aywayarmi, yapay ricapurun
pampaman, Asyag casquinwan juchäcachiyta munananpag. ishcay waugueta, Jacobotawan Juanta. Paycuna ishcayninsi
2Chaychru cara Jesusga chruscu chrunca pagaswan chruscu capäcura Zebedeopa churinmi. Paycunaga büquinchrümi
chrunca junagmi mana micular. Chaypitam ichaga alisca juyupa taytanwan carcayänag ataräyancunata alchayar. Chaura
micanarura. 3Jinarcurmi Jesusman Asyag chrarurga cay nin: Jesusga ishcaynintam gayarun. 22Chaura paycunaga
“Diospa-mayin carga mä cay rumicunata niy tantaman chayüram taytanta büquintawan dëjarcur Jesuswan
muyunanpag”. 4Niptinmi Jesusga “Dios isquirbichinganchru cay aywacurcan.
niyanmi: ‘Manam micuylawanragchu runaga cawan. Dios
Jesús runacunata yachrachingan
mandangancunata cäsucursi runaga cawanmi’ niyanmi” nirun.
5Chaura Jesusta Asyagga pusharun Diospa marcan (Lc 6.17-19)
Jerusalentam. Jinarcurmi Diospa wayin jananman jegarcachir, 23Nätan chay Galilea gochra ninganchrüga manyancunapam
Asyagga cay nirun: 6“Diospa-mayin carga mä caypita Jesusga purira, Israel castäcuna gotucarcänan wayicunachru
jegarpuy. Dios isquirbichinganchru cay niyanmi: yachrayächir. Payga purira Diospa munayninchru cawaypita
‘Cachramushag angelnïcunatam maquincunalaman ali willapata willapacuyarmi, jinaman runacunata lapan
ishquinaypag, nanaycunapitawan tucuy gueshyacunapita cuticayächirmi.
chauraga manam rumicunaman sagtacunquichu’ 24Jesús chaynuy cuticächinganpitaga Siria ninganchru
5
Diosniquipa naupalanchrümi gongorpacunquis, nätan pay 1Chaura chay alisca achca runacunata ricapururmi,
munangantam ruranquis’ niyanmi” nirunmi. 11Chaynuypa Jesusga juc gotuman jegarcur tacuyun. Chayman
niruptin Asyagga aywacunmi. Chaylam Diospa angelnincuna discïpuluncuna ashuyaräriptinmi, 2yachrachira cay nir:
Jesusmanga chrarärin ima-aygachrüsi atendipäcunanpag. 3 “Cushisham capäcunga cay nigcuna: ‘Quiquiläpa
Dios gopäcushunqui aliscannintam. Chaynuymi ima lutantas nipäcugmi: Pisi ‘Wac warmiwan punuyümanga’ nir rircaparga,
rurapäcura Diospa unay willacugnincunata”. nämi juchäcurun chay pinsianganwan. 29Chauraga ñawiqui
imatas ricapuptin juchäcuyta munarga, ñawiquita jorgorcur
Cachriwan jinaman achquiwan yachrachingan caruman jitarignuy ‘Manam chay juchata rurashagchu’ niy.
(Mr 9.50; Lc 14.34-35) Antis shumag cuerpulaywan nina wayinman jitayusha
13“Cay pachachru gamcuna carcayanqui cachrinuymi canaypitaga, alim canman chulan ñawiquita jorgognuysi
runacunapag. Nätan chay cachri mana puchgogman juchaman ishquiypita amachacuptiquiga. 30Nätan chulan
muyuruptinga ¿imanayparag puchgogman yapay muyunman? maquiqui ima juchaman ishquichiyta munashuptiquis
Chaynuy carga manam imapagsi välinchu, antis wicapanchi maquiquita cuchurcur caruman jitarignuysi ‘Manam chay
washamanmi runacuna jarunanpag. juchata rurashagchu’ niy. Antis shumag cuerpulaywan nina
14Cay pachachru gamcuna carcayanqui achquinuymi wayiman jitayusha canaypitaga, alim canman chulan
runacunapag. Juc marca gotuchru captinga, manam pacayta maquiquita cuchugnuysi juchaman ishquiypita
atipanchichu. 15Manatan lamparinta ratachirsi amachacuptiquiga.
pacayninmanchu chruranchi, antis chruranchi 31Nätan gamcunaga mayapäcuraytan unay awilluycuna cay
ricäpayninmanmi wayichru cagta lapanta achicyänanpag. nir yachrachipäcungantas: ‘Pisi juc olgo warminpita
16Chaynuy gamcunaga alita rurarcayar cawapäcuy Diospa raquicayta munagga, warminta papelta rurapuchun nä
razonpa capäcungayta runacuna musyapäcunanpag. Chaynuy raquicasha cayangan musyacänanpag’ nipäcungantas. 32Nätan
cawagta ricapäcushurniqui jana pachachru cayag nogaga cay nipäcugmi: Pisi raquicanmanga warmin juc
Diosniquicunata alawapäcungam”. olgowan captinran, nätan mana chaynuy captinga manam.
Warmin wicapag runaga warmitam mansibacachiyta
Imapag shamungantas Jesús tantiachingan munayan. Chaura chay warmiwan casaracugsi
17“Ama nogapag pinsiapäcuychu cay nir: ‘Payga shamusha mansibacuyantan”.
Moisés isquirbingancunatawan Diospa willacugnincuna
Razoncagta rimanapag Jesús yachrachingan
isquirbinganta manacagman muyuchinanpagmi’ nirga. Nogaga
manam chaypagchu shamusha cä, antis aywarayämüga paycuna 33“Gamcuna mayapäcuraytan unay awilluycuna cay ni
isquirbingancunata imanuypa cawana cangantas cawangäwan yachrachipäcungantas: ‘Munayniyog Diospa jutinta
musyachigmi. 18Nipäcushay razoncagta: Jana pachasi cay pachasi janchrarcur juracurayarga chay juracungaynuymi ruranqui’
cayangancamaga chay isquirbisha cayagcuna ruracanga lapanran. nipäcungantas. 34Nätan nogaga cay nipäcugmi: Amam pasay
Nätan manam, mana ruracälarga canganchu maygan ichic imapitas juracurcanquichu. Amam janchrarcurcanquichu ni
isquirbishalas. 19Chauraga pisi chay isquirbishacunapita juc jana pachatas. Jana pachachrüga Diosmi tayayan mandayar.
ichiclatas mana cäsucugga, jinaman runacunata mana cäsucuyta 35Amam janchrarcurcanquichu cay pachatas. Cay pachaga
yachrachigga, manacagpag ricasham canga, Diospa munayninchru Diospa chraquin jaruräcunanmi. Amam janchrarcurcanquichu
cawar. Nätan pisi lapalanta cäsucugga, jinaman lapalan cäsucuyta Jerusalén marcatas. Jerusalenga munayniyog reypa marcanmi.
yachrachigga, canga alisca alinninpag ricasham Diospa 36Amatan ‘Umäta jorgamächun’ ninquipishchu. Gamsi
munayninchru cawar. 20Nätan noga nipäcug: Moisés isquirbingan Diospam cayanqui. Manam gam munaptiquichu agchayga
yachrachigcunapita jinaman fariseo ningancunapita mana mas ali yuragsi u yanasi antis Dios munaptinmi. 37Chauraga ‘Au’
cäsucurcarga, manam imanacursi yaycapäcunquichu Diospa nirga, ruray ‘Au’ ningaynuy; nätan ‘Manam’ nirga, ama
munayninchru cawaymanga”. ruraychu. Nätan ‘Au’ ningayman u ‘Manam’ ningayman
mastarag yaparga, Asyag munangaynuymi lutanta
Perdonänacunapag Jesús yachrachingan rurarcayanqui”.
(Lc 12.57-59)
21“Nätan Magamagninchita mana
gamcunaga mayapäcuraymi unay awilluycuna cay
cutipäcunapag Jesús yachrachingan
nir yachrachipäcunganta:
(Lc 6.29-30)
‘Runa-mayiquita amam wanuchinquichu. Wanuchigtaga
Diosmi juc junag juchanpita cunchuchinga’ nipäcuram. 38“Gamcuna mayapäcuraymi unay awilluycuna cay nir
22Nätan nogaga cay nipäcugmi: Pisi runa-mayin chregnipagga yachrachipäcungantas: ‘Pisi jucpa ñawinta jorgoruptin, chaysi
canga chay juchanpita cunchuchisham. Nätan runa-mayinta ñawin jorgosha cachun. Nätan pisi jucpa quirunta jorgoruptin,
‘Wacga manam imatas musyanchu’ nigga canga marcachru chaysi quirunta jorgosha cachun’ nipäcungantas.
mandagcunapita cunchuchisham. Nätan runa-mayinta ‘Gotara’ nir 39Nätan nogaga cay nipäcugmi: Lutan runa imatas
chregnipagga nä cayan nina wayiman aywananpag nisham. rurashuptiqui amam cutichipäcunquichu. Antismi jucnin
23Chauraga altarman u ofrendayta Diospag chrurayangay cäraychru pi magashuptiquis, jucag cäraytas camayäpunqui
üra yarparunquiman maygansi runa-mayiqui sinticusha magashunaypag. 40Pisi ashiparcushurniqui ruyin jacuyta
cayanganta. 24Chauraga chay ofrendayta altar lädunman guechrushuptiqui, goruy janan jacuytas. 41Pisi juc lïwacama
chrurayur, ayway chay runaman amistänaypag. Nä guepinta apanaypag mandashuptiqui, ishcay lïwacama
amistacurcur ichaga, chay ofrendayta altarman chruray. apapuy. 42Pisi ‘Goyamaynar’ nir imatas manacushuptiqui,
25Chauraga piwansi imatas ninacusha carga, ɹyisman manaragsi goyuy; u ‘Manayämay’ nishuptiquis, manayuy”.
chrälar ‘Perdonänacushun’ niy. Mana chaynuy ruraptiquiga
ɹyismanmi chrächishunqui; nätan ɹyisga guardiacunamanmi. Chregnimagninchita cuyanapag yachrachingan
Nätan guardiacunam carcelman wichrgapäcushunqui. (Lc 6.27-28, 32-36)
26Razonpam nircayag: Manam yargonquichu chay carcelpitaga 43“Gamcuna mayapäcuraytan unay awilluycuna cay nir
ushanan golguequita pägangaycamas”. yachrachipäcungantas: ‘Runa-mayiquitaga cuyanquim’ ninganta.
Nätan ‘Chregnishugniquita chregninquim’ nipäcungantas.
Mana mansibacunapag Jesús yachrachingan 44[Nätan nogaga cay nipäcugmi: Chregnipapäcushugniquita
(Mt 19.9; Mr 10.11-12; Lc 16.18) cuyapäcuy, nätan alipa ricapäcuy. Jinaman Diosta manacurcay
27“Gamcuna mayapäcuraymi unay awilluycuna cay nir chay ima lutantas rurashugniqui runacunapag.] 45Chaynuy
yachrachipäcunganta: ‘Amam gowayog cayar u warmiyog rurarga jana pachachru cayag Tayta Diospa castanmi capäcunqui.
cayar mansibacunquichu’ nipäcunganta. 28Nätan nogaga cay Payga usyachimunmi ali runacunapagsi lutan runacunapagsi.
9 0$7(25–7
Paytan tamyachimun ali rurag ruragcunapagsi lutan capäcun malagayanganta runacuna musyanalanpagmi. Noga
ruragcunapagsi. 46Chauraga cuyapäcushungalayta cuyarga niyärishay: Chaycunaga Diospita alipag ricasha canan trucam nä
¿imatas chrasquipäcunquichur Diospita? Cuyanacungalanwanga runacunawan alipag ricachicarärin. 17Nätan gam malagarga
cuyanacurcanmi jucha rurag runacunas. 47Nätan umayta shumag nagchacuy nätan cärayta maylacuy. 18Chay
reguenacungalayta ‘¿Imanuylam cayanqui?’ nirsi ¿alitachur malagayangayta ama runacuna musyachunchu, antis
rurayanqui? Diosta mana reguegcunas chaynuylaga rurapäcunmi. musyachunga Diosla. Nätan pacaylachru ricashugniqui Tayta
48Chauraga gamcunas alilata rurapäcuy jana pachachru Diosmi ali rurag cangayta musyachinga lapan runacunata”.
Taytaycuna Diosnuy, payga ali ruragmi”.
Ama caycunaman pinsiarapäcuychu
Pita yanaparsi ama alitucuychu (Lc 11.34-36; 12.22-31, 33-34; 16.13)
6
1“Amam runacuna rircararcayäshuptilayga ali ruraycunata 19“Nätan ama gotupäcuychu ima-aygatas cay pachachru
rurapäcunquichu. Chaynuy rurapäcuptiquiga jana pachachru cagcunata. Cay pachachru cagtaga puyum ushan, ismunmi,
cayag Dios ‘Goshaymi’ nipäcushungayta manam jinaman suwacunam apan. 20Antis imanaypanuysi alita
chrasquipäcunquichu. 2Chaymi gamga ama pitas maytas rurapäcuyga jana pachachru alichru capäcunaypag. Wacchrüga
willapacunquichu mana imaynagcunata yanaparsi, Israel manam canchu puyusi, manam imas ismunchu, ni manam suwas
castacuna gotucarcänan wayicunachrüsi ni cällicunachrüsi. Amam canchu. 21Chauraga pi maysi alisca välignincunata maymanmi
alitucug runacunanuyga rurapäcunquichu. Chaycunaga rurapäcun chruran. Chaylamanmi yarparayan pagaspas junagpas.
‘Paycunaga capäcun ali runam’ nir alawasha capäcunalanpagmi. 22Ñawiqui cayan cuerpuypag juc achquinuymi. Chay
Chaymi noga cay nipäcug: Chaynuy ruragcuna nämi alipag ñawiqui shumag ricapuptin alicagta rircaraptinga alicagtam
ricachicarärin runacunawan, Diospita alipag ricasha capäcunan ruranqui imatas. Chaura ñawiquiwan alilata rircararga, ali
truca. 3Nätan gamga amam alawapäcunquichu mana cawag runam canqui. 23Nätan ñawiquiwan lutanlata
imaynagcunata imata gorniquis. Amam willanquichu ni rircararga, lutan rurag runam canqui. Nätan ñawiqui mana
cuyanacungalaytas. 4Antis ama pisi musyachunchu chay gongayta. shumag ricapugnuysi lutancagta rircäriptinga manam ali
Chaura chaynuy pacaylapa rurangayta ricashugniqui Tayta ruraycunata atipanquichu imatas. Chaura canan mayacuyarsi
Diosmi, lapan runata musyachinga ali rurag cangayta”. mana cäsucurniquiga, mas lutancunatam ruranqui imatas.
24Pisi manam ishcay patroncunataga servinmanchu; ümi
Dioswan rimanapag Jesús yachrachingan jucagta chregninga, ümi jucninta cuyanga; ümi jucninta
(Lc 11.2-4) alinninpag ricanga, ümi jucagta manacagpag ricanga.
5“Nätan gamcuna Dioswan rimar amam capäcunquichu chay Chaynuy carga Diostas ni alisca ima-ayga charangantas
alitucugcunanuyga. Paycunaga aliscam munapäcun gotucarcänan manam atendiyta atipangachu ishcaynintaga.
wayicunachrüsi jinaman cällipa esquinancunachrüsi shayucuyur 25Chaymi gamcunata nipäcug: Ama pinsiarapäcuychu ‘Imatarag
Dioswan rimayta, runacunawan alipag ricachicurcänan raygo. micushag, imatarag upushag u imatarag jacucushag’ nirga. Antis
Chaymi noga cay nipäcug: Chay runacunaga nämi alipag Dios munangannuy cawaymi masga välin micuypitas jacupitas,
ricachicarärin runacunawan, Diospita alipag ricasha capäcunan nätan cuerpusi masmi välin. 26Mä pinsiapäcuy pishgocunaman.
truca. 6Nätan gamga Dioswan rimayta munar wayiquiman yaycuy, Paycuna manam murupäcunchu, manam cosechapäcunchu,
jinaman puncuyta wichrgapacarcamur, chaychru Tayta Dioswan manam pirwacurcanchu. Paycunata jana pachachru cayag
rimay. Chaura pacaylachru mayashugniqui Diosmi lapan Taytaycunam micachin. Gamcunaga masmi välircayanqui
runacunata musyachinga ali rurag cangayta. pishgocunapitaga. 27Manam pisi jatun cayta munar imanacur
7Nätan Dioswan rimarga, amam rimanquichu Diosman ayganacursi mas jatun cayta atipanmanchu. 28Chauraga
mana yupachicugcunanuyga. Paycunaga chay rimangalantam ¿imanirtag gamcuna jaculaman alisca pinsiararcayanqui?
yaparcur yaparcur ushay ushapäcun. Chaynuy manacurcan Pinsiapäcuy wac waytacuna wiñarcayagman. Manam paycuna
‘Achcalata rimaptï Dios mayamangam’ nipäcurmi. 8Chaura uryapäcunchu, ni puchcacurcanpishchu. 29Nätan mayapäcamay
ama paycunanuyga capäcuychu. Diosga manaragsi shumag: Wac waytacunanuyga manam Rey Salomonsi
manacurcaptilaymi nä musyayan imata manacurcänaytas. jacucurachu mas alinnin jacunta jacucuyarsi. 30Wac waytacuna
9Chaymi gamcuna manacurcanqui caynuypa: pampachru cayag, warala hornuchru rupanan cayaptinsi, Diosmi
‘Jana pachachru cayag Tayta Diosnïcuna, chaynuy shumagta wiñachin. Chaura gamcunataga masran
gamga lapan juchapita caruchrümi cayanqui. jacuchipäcushunquis, Diosman mana alila yupachicug runacuna.
10 Reguechicuynar runacunawan munayniyog cangayta. 31Chaura ama nipäcuychu ‘ Imatarag micushun? Imatarag
¿ ¿
Shamuynar mandag canaypag. upushun? ¿Imatarag jacucushun?’ nirga. 32Diosman mana
Chaynuylar mandarcayämay imaysi. yupachigcunalam chaynuyga yarparapäcun. Nätan gamcunapaga
Gam munangaytachu jana pachachrüsi rurarcayan jana pachachru Dios Taytaycuna musyayanmi lapan chaycuna
chaynuy cay pachachrüsi rurapäcushag. mana capurcäshungayta. 33Antis naupataga Dios munangannuy
11 Canan junagpag micunäcunata gopäcamay. alicagta rurapäcuy. Chauraga Diospita chrasquinqui lapan
12 Jucha rurapäcungäta perdonayärimay, chaycunataga mas masnintawanmi. 34Chaura ama
lutan ruramagnïcunata nogacunas perdonapäcungänuy. pinsiararcayaychu ‘¿Imanäshagrag waraga?’ nirga. Antis
13 Juchäcachiyta Asyag munapäcamaptin amar warapagga waram pinsianqui. Chaura lapan junagsi cangam
cachraripäcamaychu. chaycunaman pinsianaypagga”.
Antis washayärimay lutan ruraycunapita’ nirmi
“Alipag ricapäcushunaytam munarcayanqui chaynuy
manacurcanqui.
14Chaura lutan rurashugniquicunata perdonapäcuptiquiga ricapäcuy gamcunatas” ningan
(Lc 6.31, 37-38, 41-42; 11.9-13)
jana pachachru cayag Tayta Diossi perdonapäcushunquim.
7
15Nätan mana perdonapäcuptiquiga paysi manam 1“Ama runa-mayiquicunata juchachapäcuychu mana
perdonapäcushunquichu juchaycunata”. juchachasha capäcunaypag. 2Juchachapäcuptiquiga,
chaynuymi gamcunatas Dios rurapäcushunqui. 3¿Imanirtag
Malagaypita Jesús yachrachingan rircarayanqui runa-mayiquipa ñawinchru juc ichic puchrula
16“Nätan
malagapäcurniqui amam aygas mayapalaga cayagta, nätan ñawiquichru gueru cayagtaga mana
capäcunquichu chay alitucugcunanuyga. Paycunaga laquisha nirag tantiacunquichu? 4Chaynuy cayarga ¡manam ‘Paypa
0$7(278 10
ñawinchru ichic puchrula cayagta jorgorushag’ ninquimanchu, jananchru wayinta sharcachishanuymi. 25Chaura chay
quiquiquipa ñawiquichru gueru chacarayaptinga! 5¡Alitucug! wayitaga alisca tamyawan, mayucuna chrarpamur alisca
Naupataga ñawiquipita gueruta jorgognuysi juchaytarag lagyayarsi, jinaman chay wayiman alisca walyayarsi manam
tantiacuy, jinaman juchäcuytarag wanacuy. Chaura chay ichic juchruchishachu, gagachru rurasha captin. 26Nätan
puchrulata ñawinpita jorgognuysi, chay juchäcuypita yachrayächingäta mayayarsi mana cäsucugcunaga cayan juc
yargoyta yanapanqui alim. gotara runa agoysha jananchru wayinta sharcachishanuymi.
6Diospa raquishancuna juchaman ishquipacaräriptin amam 27Chaura chay wayitaga alisca tamyawan mayucuna
musyachipäcunquichu algonuysi cayag runacunata, chrarpamur, alisca lagyarga, jinaman chay wayiman alisca
chaycunaga ticrarämur imatas rurarärishunquimanmi. walyarga pasaymi juchrurachin. Chaynuymi mana
Amatan musyachipäcunquichu cuchinuy cayag runacunatas. cäsucugcunawan Dios ruracanga”.
Chaycunaga alisca väligta cuchicuna jaruy ushagnuymi 28Chaynuypa Jesús yachrachiyta nä usharuptinga,
gorärinquiman? 11Chauraga lutan rurag carcayarsi achcam runacuna gatirapäcura. 2Jinarcurmi gueri nirayag
wamraycunata alicunata gorcayaptiquiga, jana pachachru leprawan gueshyag runaga Jesuspa naupanman
cayag Taytaycunaga mas alicunataran gopäcushunquis gongorpacuyur “Munayniyog tayta, munargar
manacurcaptiquiga. cuticayächilämay” nin.
12Nätan gamcuna ima-aygachrüsi runa-mayiquicunapita 3Niptin Jesusga chacchayurmi yatayurun “Munayämi
alipag ricasha cayta munapäcungaynuy, gamcunasi cuticänayta” nir. Chaura nir yatayurpuptilanmi chayüra
runa-mayiquicunata alipag ricapäcuy. Chaynuy canäpagmi gueshyanpita runaga cuticarun. 4Chaura Jesusga “Amam pitas
nirayan Moisespa jinaman Diospa unay willacugnincuna willapacunquichu cuticächingagta, antis ayway Diospa
isquirbingancunachrüsi”. wayinchru cayag sacerdötiman, jinaman Moisés
mandangannuy Diospag gonaycagta aparicuy chay
Diosta mana cäsucugcuna cunchupäcungan
gueshyapita nä cuticasha cangayta musyapäcunanpag”
(Lc 6.43-44; 13.24-27)
nirunmi.
13“Chauraga quichrqui puncupa yaycugnuysi niyangäta
cäsucarcämay. Juc jatun puncupa yaycugnuymi jinaman juc Juc rantisha mözuta Jesús cuticächingan
jatun camiñupa aywagnuymi carcayan lutan cawagcuna. (Lc 7.1-10)
Chaycuna aywarcayan nina wayimanmi, nätan chay lutan 5Chaura Capernaum marcaman Jesús nä chraruptinmi,
cawagcuna achca achcam carcayan. 14Chaura quichrqui pachrac soldäducuna mandag Roma runaga Jesusman ashuyur
puncupa yaycugnuymi jinaman llanu camiñupa aywagnuymi 6cay nirun: “Munayniyog tayta, wayïchrümi juc rantisha runä
ali cawagcuna aywarcayan imaycamas cawayman. Nätan chay jitarayälan uncutucusha nanaywan alisca cunchuyar”.
ali cawagcunaga walcalam carcayan. 7Niptinmi Jesusga cay nin: “Cuticächinäpag noga
15Cuidacurcay ‘Diospa willacugninmi cä’ nir casqui aywashag”.
yachrachigcunapita. Chaycunaga gamcunaman aywapäcamun 8Chay niruptin runaga cay nirunmi: “Munayniyog tayta,
uyshanuymi mana manchana, nätan chaycunaga capäcun nogaga manam maygan alinnin runas cächu wayïman
micucug leonnuymi. 16Chaycunata reguepäcunqui lutan yaycunaypagga. Antis caylachru niruy cuticänanpag, chaura
rurangancunata ricarmi. Manam cashacunapitachu üvas rantisha runäga cuticarungam. 9Nogasi mandagnïpa
mishquita palanchi. Manatan cashayog montipitachu palanchi munayninchrümi cayä. Nätan nogapa munaynïchrüsi
hïgos mishquitas. 17Chaura ali montiga ali mishquitam soldäducuna cayanmi. Juc soldädüta ‘Wacta ayway’ niptï
wayun, nätan mana alicagga wayun mana ali mishquitam. aywanmi. Nätan jucta ‘Shamuy’ niptïsi shamunmi. Chaynuymi
18Ali montiga manam wayunchu lutan mishquita, ni lutan rantisha runäsi ‘Cayta ruray’ niptïsi ruran”.
montisi manatan wayunchu ali mishquitaga. 19Lapantasi 10Chay nigta mayarur Jesusga mayacasham ricacarun.
mana ali mishqui wayug montitaga muturcurmi rupachinchi. Jinarcurmi gatirarcayag runacunata cay nirun:
20Chauraga ruranganpam gamcunaga musyapäcunqui casqui “Mayapäcamay shumag: Caynuy yupachicamag runataga
yachrachig u razoncag yachrachig cangantas. manam Israel castacunachru ricarächu. 11Caytas niyärishay:
21Pi maysi ‘Munayniyognï, Munayniyognï’ nimagcuna Achcam paynuysi mana Israel castacuna aywapäcamunga inti
manam lapanchu Diospa munayninman yaycapäcunga. yargamunan lädupitas jinaman inti yaycunan lädupitas Diospa
Yaycungaga pisi jana pachachru Dios-mayï munangannuy munayninchru Abrahamwan Isaacwan Jacobwan parëju
ruraglam. 22Nätan juchacunata taripänä junag achcam tacuyur micapäcurcänanpag. 12Nätan Israel castacunaga
nipäcamanga: ‘Munayniyognï, Munayniyognï, nogacunaga washa yanauyagmannuymi gargosha capäcunga. Chaychrümi
nipäcamangaynuymi willapacurcarä. Nogacunaga gam alisca wagapäcunga, jinaman quiruncunatasi gapapayla
nipäcamangaynuymi runacunapita lutan espiritucunatas cachrucurcanga ‘¡Imanarärag!’ nir”. 13Nircurmi Jesusga
gargapäcurä. Jinaman achcatam rurasha capäcü mana runala soldäducuna mandag runata “Yupachicamangaynuy
ruray atipänancunata’ nipäcamanga. 23Chaynuy nipäcamaptin: ruracächun, wayiquita aywacuy” nirun. Chauraga chayüram
‘Gamcunataga manam reguegchu. Naupäpita aywacurcay chay gueshyagnin cuticasha.
lutanlata ruragcuna’ nishagmi”.
Pedropa suydranta Jesús cuticächingan
Ishcay runawan tincuchiypa Jesús yachrachingan (Mr 1.29-34; Lc 4.38-41)
(Mr 1.22; Lc 6.47-49) 14Chaypita Jesusga Pedropa wayintam aywacun.
24“Chauragacay yachrayächingäta mayacamag jinaman Chaychrümi tarirun Pedropa suydranta alisca acachaywan
cäsucamag runacunaga cayan pisi juc yarpaysapa runa gaga gueshyayar cämachru jitarayagta. 15Jinarcurmi chay warmipa
11 0$7(289
maquinta Jesús yatayuptilan chay gueshyapitaga cuticarun. espiritucunaga cuchicunamanmi yaycarärin. Jinarcurmi
Chaura warmiga pasay-pacha sharcurcurmi micuy cuchicunaga lapan, waraupa jegarparärin gochraman.
garachracuyta galacuyun. Chaychrümi lapan wanurärin shengaypa.
16Jinarcurmi nä pacha chacanayaptinga, Jesusman 33Chaura cuchi michigcunaga gueshpicurcanmi. Jinarcurmi
9
cuticächimasha canchi” niram. 1Chaura Jesusga chay büquiman yaycurcurmi
galacuyun. Chauraga alisca walyaptin yacuga altumancama Jinarcurmi noga Mateota ricaparaman patenti cobracunächru
sharcur nämi büquitas chapanayara. Nätan Jesusga tayayagta. Jinarcurmi cay niraman: “¡Shamuy, nogawan
punuyaram. 25Chaura discïpuluncunaga ashuyurmi uryashun!” Nimaptin nogaga sharcurcurmi Jesuswan
riccharärichin cay nir: “Munayniyog tayta, salvayärimay. aywacurä.
Nämi talpuyanchi”. 26Chaura Jesusga cay nirunmi: “Mana 10Chauraga Jesuswan jinaman discïpuluncunawan wayïchru
alila yupachicamag runacuna, ¿imanirtag alisca micapäcurcayaptïmi achca runacuna chrarärimun. Paycunaga
manchacararcayanqui?” nirga, sharcurcurmi piñaparun capäcura patentita cobragcunawan juchasapacunam.
walyaytawan yacutaga. Chaura chayüram walyaysi yacusi Jinarcurmi paycunawansi lapä micapäcurcarä. 11Chayta
amaynarun shumag. 27Chaura discïpuluncuna chayta ricarärirmi, fariseo ningancunaga Jesuspa discïpuluncunata
ricarurga pasay mayacasha niragmi cay ninacarärin: cay niräriman: “¿Imanirtag yachrachigniquicuna micun
“¿Imannincagtag cay runaga cayan walyawan yacusi patentita cobragcunawan jinaman juchasapacunawan?”
cäsucunanpagga?” nir. 12Nipäcugta Jesús mayarurga cay nirunmi: “Alicunaga manam
cunchuchipäcamänaypag”. 30Chay carcayanganpita mana alä Jesusman cay nir: “Nogacunaga jinaman fariseo ningancunaga
caruchrümi achca cuchicunata michircayara. 31Jinarcurmi aliscam malagapäcü. Nätan ¿imanirtag gampa
chay lutan espiritucunaga Jesusta cay nirärin: “Nä cay discïpuluycunaga mana malagapäcunchu?”
runacunapita gargarcayämaptiquiga, yaycapäcushagnar wac 15Nipäcuptinmi Jesusga nirun: “Musyapäcungaynuysi pisi
nogapa discïpulücunas manam laquishaga capäcunmanchu nirärin: “Cay runaga lutan espiritucunata gargoyan quiquin
caychru cayangäcamaga. Juc junagchru noga noviuta Asyagpa munayninwanmi” nir.
aywachicamaptinmi ichaga malagapäcungaga.
16Manam pisi macwa jacuta remendanchu mushog Runacunata Jesús cuyapangan
sagpiwanga. Nätan mushog sagpiwan remendashaga guentirur 35Nätan Jesusga entëru marcacunapam purira acapapas
macwa jacuta masmi lachichin. 17Manatan chayrag rurasha acraypas Israel castäcuna gotucarcänan wayicunachru
aswatas wiñanchichu macwa wagalamanga. Chaynuy yachrayächir, Diospa munayninchru cawaypita ali willapata
macwaman wiñarushaga pogorimur chay wagalata willapacuyar, jinaman runacunata lapan nanaycunapitawan
lachichinmi. Chauraga ishcayninmi manacagmanmi tucuy gueshyacunapita cuticayächir. 36Chaura chaychru achca
ruracarun. Chaymi mushog wagalacunaman chayrag rurasha runacunata ricapurmi Jesusga alisca cuyaparun, wicapasha
aswata wiñanchi. Chauraga aswas wagalas alitacamam uyshanuysi mana michigniynag wichicasha cawarcayagta
cachinacun” nirun. ricapurur. 37Chaura Jesusga nogacuna discïpuluncunatam cay
nipäcaman: “Razonpa maychicachr cayan runacuna
Jesús juc warmita cuticächingan, cosëchanapag micuy pogoshanuysi ali willapata mayacuy
jinaman wamrata cawacächingan munagcuna, nätan chay willapacugcunam walcala
(Mr 5.21-43; Lc 8.40-56) carcayanga. 38Chauragar Munayniyog Diosta manacurcay ali
18Chay nir Jesús rimayaptinmi chraramun Israelcuna willapa willapacugcunata cachrananpag”.
gotucarcänan wayichru juc mandag runa. Jinarcurmi Jesuspa
naupanman gongorpacuyur cay nin: “Warmi wamrämi Caycunam capäcura Jesuspa cachran ruragcuna
chaylarag wanurun. Gam aywarcur yatayuptiquiga (Mr 3.13-19; Lc 6.12-16)
cawacämungam”. 19Chay niptin Jesusga chayüram sharcurcur
10
1Chaypitam Jesusga chrunca ishcayniyog
tarirun quëna töcarcayagtam, jinaman waquintam “Äyar, Jesusta wanuchipäcunanpag reguechig Judas Iscariote.
äyar” gapachracuypa wagarcayagta. 24Chaura chaycunatam
Jesusga cay nirun: “Caypita yargapäcuy. Wamraga punuyanmi Jesús cachran ruragcunata yachrachig cachrapäcamangan
manam wanushachu”. Niptin chay runacunaga asiparärinmi. (Mr 6.7-13; Lc 9.1-6)
25Chaura runacuna washaman nä yargaräriptinga, wamra 5Chaura Jesusga chay chrunca ishcayniyog cachran
cayangancagman yaycurcurmi Jesusga wamrapa maquinta ruragcunata cachrapäcamara cay nircärimarmi: “Amam
charirun. Jinarcurmi wamraga sharcaramun. 26Chay runa aywapäcunquichu juc casta runacunamansi ni Samariachru
yachrangancagpa entëruchrümi Jesús chaynuy ruranganpita marcacunamansi. 6Antis naupataga aywapäcuy Israel casta
mayachinacarärira. runacunamanrag. Paycunaga carcayan uysha ogracashanuymi.
7Nätan aywarcayarmi cay nipäcunqui: ‘Nämi chraramun
Ishcay ñaushacunata Jesús cuticächingan
Diospa munayninchru cawapäcunay wichan’ nir. 8Chaypita
27Chay mandagpa wayinpita nä Jesuswan aywarcayaptïmi, gueshyagcunata cuticächipäcamuy, wanushacunata
ishcay ñaushacuna gatirarcayäman gayachracuypanuy Jesusta cawacächipäcamuy, gueri nirayag lepra ninganwan
cay nircayar: “¡Davidpa castan Jesús, cuyapayärimaynar!” nir. gueshyagcunata cuticächipäcamuy, lutan espiritucunata
28Nä wayiman chraräriptïga guepäcunatam chay ñaushacunas runacunapita gargapäcamuy. Chaynuy rurapäcunaypag
chrarärimun. Jinarcurmi Jesusga tapurun: “¿Gamcuna nipäcungagpita manam imatas gopäcamaraychu. Chaynuy
razonpachu yupachicarcayämanqui cuticächipäcunagpag?” gamcunas chay rurapäcungaypita ama imatas manapäcuychu.
Niptinmi “Au Munayniyog tayta, yupachicurcayagmi” 9Chay aywapäcur amam apapäcunquichu cheglaycunachru
nirärin. 29Chaura Jesusga ñawincunatam tupayurun cay nir: örutas yurag golguetas ni cobritas. 10Amatan apapäcunquichu
“Gamcuna yupachicarcayämangaynuy ruracächun”. mircapatas müdanaytas ni guerutas, nätan languewansi
30Niruptilanmi ñawincunaga ricapurun. Chaura Jesusga cay aywapäcuy chay jatirarcayangalaywan. Juc uryag runataga
nirunmi: “Amam pasay pitas willaparcanquichu micunanta gopäcunmi.
cuticächipäcungagpita”. 31Paycunaga nätan nä yargarärirga 11Nätan acapa u acray marcaman chrarursi tapucurcay pi ali
willapacarärinag lapan chaychru marcacunapam Jesús runa cangantas payman gorpachacurcänaypag. Chaychru
cuticächinganta. capäcunqui juc marcaman aywapäcungaycamam. 12Nä chay
wayiman yaycurga cay nipäcunquim: ‘Diosninchi
Mana rimay atipag runata Jesús cuticächingan
yanapapäcushunqui ima-aygachrüsi’. 13Chay nipäcungayta
32Chaura chay ishcay runacuna nä yargorcayaptinmi, chay wayichru runacuna alipa chrasquicurga Diospita
runacunaga chrarärichimun juc runata mana rimay atipagta. yanapasham capäcunga. Nätan mana alipa chrasquipäcurga
Paytaga Asyagpa lutan espiritunmi mana pasay manam nipäcungay paycunachru ruracangachu. 14Nätan
rimachinagchu. 33Jinarcurmi chay lutan espirituta chrapäcungay wayichru u marcachru mana
gargoruptinga chay runa rimayta galacuyun. Chaura chrasquipäcushuptiquiga. Jinaman yachrachipäcungaytas
runacunaga mayacasham rircaräcurcan cay nircayar: “¡Pay mana mayapäcushuptiquiga aywacurcanquim. ‘Cananga nämi
rurangantanuyga manam imaysi ricaranchichu cay Israel willarärig imanuysi cawacurcay, manam mastaga cayman
nacionninchichru!” 34Nipäcuptinmi chay fariseocunaga cay jarupäcamushagchu’ nirmi. 15Mayapäcamay shumag:
13 0$7(21011
Chaynuy mana chrasquicurcanganpita Dios juchacunata 34Nätan ama nogapag pinsiapäcuychu ‘Payga aywarayämun
taripänan junagga Sodoma jinaman Gomorra marcachru gasilata cawachimänanchipagmi’ nirga. Manam chaypagchu
yachragcuna cunchupäcunganpitaga mas juyupa shamusha cä. Antis aywarayämü nogaga chregnipasha
cunchuchisham capäcunga chaycunaga”. capäcunaypagmi.
35 Chaymi olgo churis taytanta chregnipanga,
Chregnisha capäcunäpita Jesús willapäcamangan warmi wawas mamanta chregnipanga,
16“Nätan gamcunata cachrayä atogcunapa chraupinman lumchuysi suydranta chregnipanga.
uyshacunata jitayognuymi. Chauragar capäcuy ɹsyusapa 36 Chauraga contrapartiquicuna canga wayiquichru
Chaycunaga marcachru mandagcunamanmi cuyagga manam nogapa runäpag alichu. Manatan pisi nogata
aywachipäcushunqui, jinaman Israel castacuna gotucarcänan cuyamänan truca churincunata olgotas u warmitas mas
wayincunachrümi astipäcushunqui. 18Nogapa janäga cuyagsi nogapa runäpag välinchu. 38Jinaman nogapa janä
aywachipäcushunquim marcaychru mandagniquicunapa, wanuytas ima-ayga cunchuytas mana munagga u noga
jinaman nacionchru mandagniquicunapa naupanman ningänuy mana cawagga, manam nogapa runäpag välinchu.
juchachapäcushunaypag. Chaychrümi paycunata jinaman juc 39Chaura pi maysi cunchuyta u wanuyta manchar ‘Manam
casta runacunata nogapita willapacurcanqui. Nätan Jesuspachu cä’ nimagga manam cawangachu nogawan. Nätan
marcachru mandagcunaman 19chrächipäcushuptiqui amam pi maysi wanunan u cunchunan captinsi mana mancharilar
laquicurcanquichu ‘¿Imatarag nishag? ¿Imanuyparag ‘Nogaga Jesuspam cä’ nigga cawanga nogawanmi
rimashag?’ nirga. Rimanay üra Diosmi nishunqui imata imaycamas”.
rimanaypagsi. 20Chauraga Tayta Diosniquicunam Santu
Espirituwan imata nipäcunaypagsi yanapapäcushunqui. Nätan “Willacugnïcunata chrasquicugga
manam quiquiquicunapa yarpaylaycunapitachu rimapäcunqui alipag ricasham canga” ningan
imatas. (Mr 9.41)
21Chaypitaga chay wauguecamam wanuyman 40“Nätan pi maysi gamcunata chrasquicurcäshugniquiga
alipag ricashaga ni pi rantisha runasi manatan canchu alipag Bautizag Juan discïpuluncunata Jesusman cachramungan
ricashaga rantigninpita masga. 25Chauraga juc tayta yupaysi (Lc 7.18-35)
11
cayagta nogatasi Asyag nircayämarga masran gamcunataga 1Chaura Jesusga nä chrunca ishcayniyog
rurapäcushunaypita. Manam pi pacaylapa ima rurangansi Juanga mayarunag carcelchru cayar. Chaymi ishcay
canchu mana musyacashaga. Manatan ima pacashasi canchu discïpuluncunata cachraramunag 3Jesusta cay nir
mana musyacashaga. 27Chaura mana pisi ricanganchru tapupäcunanpag: “¿Gamchu cayanqui chay shuyacurcayangä,
nipäcungagta pita maytas willapacurcanquim, nätan ‘Juc salvacugtam cachramushag’ Dios ningan, u juctaragchu
wishwishyayla willapapäcungagta willapacurcay wayi shuyapäcushag?”
jananpita gayachracugnuy. 28Chaura ama manchapäcuychu 4Nipäcuptinmi Jesusga cay nirun: “Pasay cutir Juanta
runa ricagmi aywapäcuray. Payga cayan Diospa waquin aliscam cushirayä chay yachrag jinaman tantiag runacunapita
willacugnincunapitaga mas alinnincagmi. 10Paymi cara ‘Nämi pacarachingaypita, nätan wamranuysi carcayag runacunata
aywayämun’ nir willapacug. Paypitam isquirbishachrüsi musyachingaypita. 26Au Tayta Dios, gamga munangaynuymi
Diosga cay niyan: rurarunqui”.
‘Gampa naupaytam willacugnïta cachrayä, 27Nircurmi runacunata cay nirun: “Tayta Diosga lapan
paymi runacunata camariyanga. Gam chraptiqui ima-aygachrüsi munayniyog cananpagmi nä nimasha. Manam
chrasquipäcushunaypag’ nirsi. pisi shumagga musyanchu Diospa-mayin cangäta.
11Shumag mayapäcamay: Bautizag Juannuyga manam Musyayanga quiquin Dios-mayilämi. Manatan pisi musyanchu
canancama pi runas carachu. Nätan cananga Diospa Dios-mayï pi cangantas. Musyayäga nogalam, jinaman
munayninchru cawacagcuna manacagpag ricasha carcayarsi musyapapäcungas musyachingäcaglam.
carcayan Bautizag Juanpitaga mas cushisham. 28Chauraga runacunapa yachrachiylanwan alisca
12Juan willapacunganpita-pacha canancama Diospa uryashanuysi, jinaman lasag guepishanuysi cawarcayagcuna
munayninchru cawapäcunanpag nä alisca aliscam niyangäta lapay chrasquicurcay. Nogaga runapa
yaycurcayan. Nätan yaycurcayanga razonpa alisca yachrachiylanwan cawaypita jamachipäcushaymi. 29Antis
munagcunalaran Bautizag Juan aywamunganpita canancama. noga yachrayächingänuy cawayta galayapäcuy. Jinaman
Chay lutan runacuna manam pasay munapäcunchu Dios noganuy capäcuy manshu runa imatas awantagcama. Chaura
mandangan cäsucuyta, nätan chaycunaga illacarachiylatam chay niyangänuy cawapäcurga, cushisham capäcunqui.
munarcayan imanaypanuysi. 13Nätan Juan shamungancamam 30Noga yachrayächingänuy cawayga manam sasachu. Nätan
Diospa lapan willacugnincuna isquirbipäcungansi jinaman rurapäcunaypag niyangäsi cayan aygas ruracuylam” nirun.
Moisés isquirbingansi willapacashalarag cara Diospa
munayninchru runacuna cawapäcunanpita. 14Nätan gamcuna Jamana junagchru trïguta tipiricurcangäpita
chrasquicuyta munapäcuptiquiga, Juanmi cayan juchapäcamangan
isquirbinganchru ‘Aywamunga Eliasmi’ ninganga”. 15Nircurmi (Mr 2.23-28; Lc 6.1-5)
12
chay mayarcurcayagcunata “Nipäcungagta shumag 1Chay wichancunam juc jamana junagchru trïgu
tantiapäcuy jinaman cäsucurcay” nirun. pogorayag chracrapa Jesuswan aywarcayarä.
16“Nätan gamcunaga shongoycuna munangannuy Jinarcurmi nogacunaga micanasha carga trïguta tipircur
rurachiylatam munarcayanqui pitas” nircurmi, “Gamcuna micaricurcarä. 2Chayta fariseo ningancuna ricaparärimarmi
carcayanqui juc pläzachrüchu tayarcayag walashcuna waquin Jesusta cay nirärin: “Ricay, uryarcayan discïpuluycuna,
walash-mayincunata cay nir gayararcayagnuymi: 17‘Quënata jamana junagchru mana imatas rurananchipag Dios
tushupäcunaypag töcaparcayaptïsi manam tushupäcunquichu. nirayämasha”.
Jinaman wagapäcunaypag cantaparcayaptïsi manam 3Nipäcuptinmi Jesusga nirun: “ Manachu Dios
¿
wagapäcunquichu’ chay nipäcugnuymi carcayanqui. isquirbichingan libruchru leyipäcuray, unay Rey David
18Chaymi Juan vïnuta mana upyaptin jinaman malagaptin, ‘Wac jinaman paywan purigcuna micanasha puripäcur
runaga cayan lutan espiritupa munayninchrümi’ nircayanqui. rurapäcunganta? 4Chaypin payga Diospa wayin ruyiman
19Nätan noga jana pachapita shamusha runa micuptïga upyaptïga, yaycurmi ‘Cay tantaga cayan Dioslapagmi’ nir
‘Cay runaga munan micuylatam, upyaylatam, jinaman chrurapäcunganta micusha. Nätan chay isquirbishachru
cuyanacuyninsi patentita cobragcunawan lutan ruragcunam’ ningannuyga chay tantacunataga micapäcunan cara
nircayämanqui. Nätan chaynuy nircayaptiquis nogacunaga sacerdöticunalam, nätan manam pisi jucga. 5Jinaman
rurapäcungäpam reguechicurcayä Diospita capäcungäta” nira. ¿manachu leyipäcuraytag Moisés isquirbinganchru jamana
junag cayaptinsi Diospa wayinchru sacerdöticuna
Mana cäsucug runacunata Jesús piñapangan
uryapäcunganpita? Nätan paycunaga jamana junagchru
(Lc 10.13-15)
uryarcayarsi mana juchaynagmi carcayan. 6Mayapäcamay
20Chaura Jesusga chay ima-aygas mana runala ruray shumag: ¡Nätan nogaga mas munayniyognincagmi canan
atipänancuna rurangan marcacunachru runacunatam caychru cayä Diospa wayinpitasi jinaman sacerdöticunapitasi!
piñapaypanuy rimapayta galacuyun, jucha rurarcayanganpita 7 Nätan gamcuna manachu tantiapäcunquitag isquirbishachru
¿
mana wanacurcaptin cay nir: 21“¡Laquipaypagmi carcayanqui, cay niyangantas? ‘Uywacunata ruparcayächingay manam
Corazín marcachru yachragcuna! ¡Laquipaypagmi carcayanqui, alichu, runa-mayiquita mana cuyapaptiquiga’ niyanganta.
Betsaida marcachru yachragcuna! Gamcunachru chay ima-aygatas Chayta mana tantiarmi gamcunaga mana juchaynagcunata
rurangäta Tïro marcachru, Sidón marcachru ruräman cara, ‘Juchäsapapag ricarcayanqui’ nira. 8Chaura noga jana
paycunaga nämi maysi chay jucha ruraypita wanacurcur Diosman pachapita shamusha runapa munaynïchrümi cayan jamana
cutirärinman cara, laquisha car jacuräcurcänanta jacucurcur, junagsi” nirun.
jinaman uchrpawan lushicarcärir. 22Chaymi gamcunata willayä:
Dios juchacunata taripänan junag gamcunaga mas juyupa Maquin uncusha runata Jesús cuticächingan
cunchuchisham capäcunqui Tïrochru jinaman Sidonchru yachrag (Mr 3.1-6; Lc 6.6-11)
lutan runacunapitaga. 23Nätan Capernaum marcachru 9Chaura chaypita aywarmi Jesusga yaycurun nogacuna
yachragcuna, ¿‘Jana pachaman chräshunmi’ nircayanquichu? Israel castacuna gotucarcänä wayiman. 10Chaychrümi juc
Antis gamcunaga capäcunqui nina wayiman jitayusham. Nätan maquin uncusha runa cayänag. Chauraga imanaylapas “Pagta
Sodoma marcachru chay ima-aygatas rurangäcunata ruräman lutanta rurarachichwansi” nirmi fariseocunaga Jesusta
cara, canancamas cayanmanragchri cara chay marca. 24Chaymi tapurärin cay nir: “¿Jamana junagchru juc gueshyagta
gamcunata willayä: Dios juchacunata taripänan junag gamcunaga cuticächinanchipag isquirbirayanchu?”
mas juyupa cunchuchisham capäcunqui Sodoma marcachru 11Nipäcuptinmi Jesusga nirun: “ Manachu maygaysi jamana
¿
runacuna cunchunganpitaga”. junagchru pucyuman uyshay ishquiruptin jorgapäcunqui? Au,
pasay-pacham jorgorcayanqui. 12Nätan chay uyshapitaga
“Noga yachrayächingänuy cawapäcuy” Jesús ningan
masmi välin juc runaga. Chaura imatas alicagtaga jamana
(Lc 10.21-22)
junagchru rurachwanmi”. 13Nircurmi maquin uncusha runata
25Nircurmi Jesusga galacuyun cay niyta: “Tayta Dios, gam Jesús cay nirun: “Chacchayuy”. Jinarcurmi chacchayuptilan
canqui alisca alim. Gampam jana pachas cay pachas. Nogaga maquin shumag cuticarura. Chauraga cara jucag maquinnuy
15 0$7(212
alim. 14Chaypitam goturarcayangan wayipita yargorcurga perdonangachu. 32Noga jana pachapita shamusha runapag
chay fariseo ningancunaga “¿Imanuyparag Jesusta lutanta rimarcugtas Diosga perdonangam. Nätan Santu
wanurachichwan?” nir rimanacurcara. Espiritupag lutanta rimagtaga Dios manam perdonangachu ni
canansi ni imaysi”.
Isaías isquirbingannuylam Jesusga rurara
15Chaura Montita wayuyninpam reguenchi
chay rimanacurcanganta musyarurmi Jesuswan
aywacurcarä chay carcayangäpita. Chay aywarcayaptïmi (Lc 6.43-45)
achca achca runacuna gatirapäcamara. Nätan Jesusga lapan 33“Chauraga ali montinuy capäcuy ali runa. Nätan ama
gueshyagcunatam cuticächira. 16Jinamanmi “Noga capäcuychu mana ali montinuyga. Nätan wayuyninpam reguenchi
cuticächipäcungagta amam pasay pitas willapacurcanquichu” montitaga, ali monti cangantas u lutanta monti cangantas.
nira. 17Chaynuy nira Jesusga willacugnin Isaiaswan Dios 34 Gamcunaga chay acapala culebracunanuysi alisca lutanmi
¡
rimachingan ruracänanpagmi. Diosga rimachira cay nirmi: carcayanqui! Chaynuy lutan carmi gamcunaga lutanta
18 “Payga cayan servimagnïmi jinaman acracungämi. Payga rimarcayanqui. Chaura runaga riman imanuysi canganpitam. 35Ali
cayan cuyashämi. runaga alicunata riman ali runa carmi. Nätan lutan runaga
Paypitaga aliscam cushirayä. lutancunata riman lutan runa carmi. 36Mayapäcamay shumag:
Payman cachramushag Espiritütam yanapänanpag. Dios juchacunata taripänan junagga pipitas chay lutanta yanga
Jinaman juc casta runacunatam rimapäcunganta lapantam rimacurcanga pi maysi. 37Chaura
musyachinga juchacunata noga taripänäpita. imanuysi rimangaypitam canqui ‘Cunchuchisha cachun’ nishas u
19 Manam payga pitas ashlipangachu, ni manam yanga mana juchaynagpag ricashas”.
gaparayarsi puringachu,
ni manatan pisi mayangachu cällicunachru rimangantas. “Diosman mana cutipäcurga cunchupäcunquim” ningan
20 Nätan paquinayag chaglanuysi cayag runata manam (Mr 8.12; Lc 11.29-32)
lutanpag ricangachu, 38Niruptin juc ishcay Moisés isquirbingancunapita
ni upinayag lamparinnuysi cayag runacunatas manam yachrachigcunawan fariseo ningancunam Jesusta cay nirärin:
masta upirpachingachu. “Yachrachig, imalatas rurayuynar runala mana ruray
Antismi yanapanga alita ruragman muyuchingancama. atipänanta Diospita cangayta musyapäcunäpag”.
21 Jinaman paymanmi yupachicurcanga juc casta 39Nipäcuptinmi Jesusga cay nirun: “Lutan runacunalam,
munayninwanmi”. 25Chay nir pinsiarcayanganta tantiarurmi warmis cay wichan runacunawan parëju cawacapäcamunga.
Jesusga cay nin: “May nacionchrüsi runacuna punta punta Chaura paysi ‘Juchanpita cunchuchisha capäcuchun’ ningam:
raquicarurga quiquincama peliayälarmi ushanacurcan. Chay warmi alisca caru nacionpitam shamura Salomón
Chaynuytan juc marcasi u juc wayichru yachrag runacunas rimanganta mayacunanpag. Nätan caychru nogaga cayä Rey
raquicarärirga quiquincamam ushanacurcan. 26Chaura Salomonpitaga mas munayniyogmi”.
chaynuymi Asyagsi lutan espiritucunata gargorga cayan
raquicasha. ¿Chauraga imanuyparag chay rurapäcunanta Willapayärishay Asyagpa lutan espirituncunapita
rurapäcunman? 27Nätan Beelzebüpa munayninwan Asyagpa (Lc 11.24-26)
lutan espirituncunata noga gargoyaptïga, gamcunapa 43“Runachru cayanganpita lutan espíritu nä yargorurga purin
discïpuluycunaga ¿pipa munayninwantag Asyagpa lutan mana yacünag chaqui pampacunapam ‘¿Maychrütag jamayüman?’
espirituncunata gargapäcun? Chaura discïpuluycuna nir. Chaura jamananpag mana tarirga 44cay ninmi: ‘Mä
nipäcushunqui alita u lutanta pinsiarcayangaytas. 28Nätan yargamungä runaman cutishag’ nir, cutirga chay runata tarirun
nogaga Diospa Espiritunpa munayninwanmi lutan jäcachisha wayitanuymi ali pichashatanuymi jinaman shumag
espiritucunata gargoyä. Chaynuy carga nämau chraramun chrurachracushatanuymi. 45Chaura chaynuyta tarirur lutan
Diospa munayninchru cawapäcunay wichan. 29Chaura ¿pirag espirituga cutircurmi pushamun ganchris lutan espiritupa lutan
juc calpasapa runata mana uchcular imantas suwapanman? espiritu-mayincunata, quiquinpita mas juyunnincunata.
Uchcurcurmi ichaga suwapanmanga. Chaynuymi nogaga Chaypitam lapan yaycapäcun chay runaman. Chaura chay runaga
rurayä lutan espiritucunawan. naupa canganpitaga mas lutan ruragmanmi muyun. Chaynuymi
30Pisi ‘Wacga manam alitachu ruran’ nimagga conträmi ruracanga cay wichan lutan runacunawansi mana niyangäta
cayan. Nätan pisi nogata mana yanapämagga runäcunatam chrasquicarcämaptinga”.
wichicayächin. 31Chauraga mayapäcuy shumag: Dios
perdonangam runacunata ima-ayga juchancunapitas jinaman Pitag Jesuspa mamansi u wauguencunas
pipag ima-ayga lutan rimapäcunganpitas. Nätan Santu (Mr 3.31-35; Lc 8.19-21)
Espiritupa munayninwan rurayagta wacga ‘Asyagpa 46Chay nir runacunata Jesús rimapayaptinmi
nogacunaman maquinta chacchayämur cay nipäcaman: runawan ima niyta munangätas. 19Chauraga camiñuman muru
“Caycunam cayan mamäsi jinaman wauguëcunas. 50Nogapaga ishquishanuymi waquin runacuna carcayan Diospa munayninchru
wauguësi panïsi jinaman mamäsi cayan jana pachachru cayag cawananpita mayacuyarsi mana tantiagcuna. Chay mana shumag
Dios-mayï munangannuy ruragcunam” nira. tantiaglatam Asyag aywarcamur gongarachin muru wichishata
pishgo palarugnuysi. 20Nätan shala shalaman muru
Murug runawan tincuchiypa yachrachingan ishquishanuytan carcayan waquin runacunaga: Paycunaga ali
(Mr 4.1-9; Lc 8.4-8) willapata mayacurcanmi, jinaman cushisham chrasquicurcan.
13
1Chay junagmi wayipita yargor Jesusga aywara jatun 21Chaypitam ali willapapa janan ima-aygas cunchuycuna jinaman
gochra manyanta. Jinarcurmi chrarurga tacuyun. laquicuycuna shamuptin ishquicarärin, mana shumag
2Chaypitam achca runacuna chay cayanganman sapichacushanuysi capäcur. 22Nätan casha cashaman muru
gotucarärimuptinga büquiman yaycurcur Jesusga tacuyun. ishquishanuytan carcayan waquin runacunaga. Paycunas
Nätan runacunaga gochra manyanchrümi capäcura mayacurcanmi jinaman chrasquicurcanmi ali willapata. Nätan
nogacunawan. 3Chaychrümi Jesusga imacunawansi imas aygas cay pachachru ruraynincunam, jinaman ima-aygas
musyapäcunganwan tincuchiypacama yachrachiyta galacuyun capungancunalam yarpararmi Diospa willapanta gongarärin.
cay nir: “Juc runam yargaramun murug. 4Chauraga muruta Chauraga manam Dios munangannuychu cawapäcun. 23Nätan
wichiptinmi waquin murucunaga camiñuman ishquirärin. waquin runacunaga ali alpaman muru ishquishanuymi carcayan.
Jinarcurmi pishgocuna aywarcamur chay murucunataga Paycunaga ali willapata mayacurcanmi jinaman tantiapäcunmi.
micarärin. 5Nätan waquin murucunam shala shalaman Jinamanmi mayacurcangannuy cawapäcun. Chauraga tarpusha
ishquirärin walca alpayoglaman. Jinarcurmi chay muru alisca gueshpishanuymi capäcun. Waquinmi capäcun chay
murucunaga ashcamayla yargarärimun. 6Chaypitam inti juclay murulapita pachrac wayugnuy; waquinmi sogta chrunca
yargaramur alisca acacharamuptinga chaquiman aywarärin wayugnuy; jinaman waquinmi quima chrunca wayugnuy”.
mana sapichacusharag capäcur. 7Waquin murucunam
ishquirärin casha cashaman. Jinarcurmi cashacuna Mana cäsucug runacuna cunchupäcunanpita
wiñaramurga limpu nitirun. 8Nätan waquinmi ichaga ali Jesús rimangan
alpaman ishquirärin. Chaycunam ichaga ali gueshpisha, 24Nircur Jesusga yapaymi Diospa munayninchru
waquinmi camacusha juc tullulachru pachractacama, cawayagcunapita tincuchiypa yachrachiratag cay nir: “Juc runam
waquinmi sogta chruncatacama, waquinmi quima chracranman ali trïguta mururachin. 25Jinarcurmi
chruncatacama”. 9Nircurmi “Mayarcayämagcuna, shumag punurcayangancama payta chregnipag runa aywarcurga, trïgu
tantiapäcuy cay niyangäta” nirun. murupäcungan jananman lutan guewapa murunta wichircur
cuticunag. 26Chaura trïgu wiñaramur nä camacuyaptinmi lutan
¿Imanirtag Jesús tincuchiypa yachrachira? guewas musyacarun. 27Chaura rantisha runacunaga chay
(Mr 4.10-12; Lc 8.9-10) chracrayog runanman aywarcurmi cay nirärin: ‘Tayta, gamga ali
10Chaura discïpuluncunaga Jesusman ashuyurmi tapurärï: murutatag muruchipäcamarayqui. ¿Imanirtag lutan guewa
“¿Imanirtag imawansi tincuchiypa cay runacunata yargaramun?’ 28Nipäcuptinmi chay chracrayogga cay nin: ‘Pisi
yachrayächinqui?” chregnimagnïchri caytaga ruraraman’. Niptinmi rantisha
11Nipäcuptïmi Jesusga cay niräriman: “Gamcunataga Diosmi runancunaga cay nirärin: ‘¿Chay lutan guewacunataga sapiy
nä musyarcayächishunqui canancama mana pisi musyanganta. usharärimümanchu?’ 29Nipäcuptinmi chracrayog runaga cay nin:
Chay musyarcayangayga cayan runacuna Diospa ‘Ama, chay lutan guewata sapirga trïguntintam chutapäcarärinqui’.
munayninchru cawapäcunanmi. Nätan cay runacunaga 30Antis jina trïguwan parëju wiñachun pogongancama.
manaran musyapäcunragchu. 12Chayta musyay munagga pisi Cosëchachrümi uryagnïcunata cay nishag: ‘Naupataga chay lutan
tantiachisham canga, jinaman shumagmi tantianga. Nätan guewata shuntarcur watachrapäcuy rupachinapag. Nätan trïguta
mana musyay munagcunaga tantianganpitas mana pasay ichaga shuntarcur pirwacuna wayïman chrurapäcuy’ nishag” nir.
tantiagmanmi muyunga. 13Chaymi noga yachrayächï
imawansi tincuchiypa, rurangäta ricarcayarsi mana ricagnuy Nustäsa muruwan tincuchiypa yachrachingan
capäcuptin, yachrachingäta mayarcayarsi mana mayagnuy (Mr 4.30-32; Lc 13.18-21)
capäcuptin, jinaman mana pasay tantiapäcuptin. 14Chaura 31Nircur yapaymi Jesusga tincuchiypa yachrachiratag
paycunawanga ruracayan unay willacugnin Isaiaswan Dios Diospa munayninchru cawayagcunapita cay nir: “Nustäsa
cay nir isquirbichingannuylam. Diosga cay niram: murutam juc runa chracranman tarpurun. 32Nätan chay
‘Mayarcayarsi manam pasay tantiapäcungachu. muruga cayan waquin murucunapitaga mas ichiclanmi. Chay
Ricarcayarsi manatan tantiapäcungachu. ichicla cayarsi verdüracunapitaga mastam wiñan, montinuy
15 Cay runacunapaga shongoncunas muyurun cangancamam. Chaymanga pishgocunas aywarcamur
rumimannuymi. rämancunachru gueshyantam rurapäcun”.
Chaymi mayayarsi mana mayagtucurcanchu, 33Chaypitas yapaytan Jesusga tincuchiypa yachrachiratag
ricapuyarsi mana ricapugtucurcanchu. Diospa munayninchru cawayagcunapita cay nir: “Juc warmi
Chaymi mayayarsi ricapuyarsi mana tantiapäcunchu. quima tupuy harinaman ichic levaduralata tacurachiptin
Manatan jucha ruraypita wanacurcursi lapan harinatam jacarichimun. Chaynuymi capäcunaga
nogaman cutipäcamunchu quiquï cuticächinäpagsi’ niram. Diospa munayninchru cawag runacuna” nir.
16Nätan gamcuna ichaga cushicurcay, mayacarcayämagcuna
yachrachirachu. 35Nätan Jesusga yachrachira unay Nipäcamaptin nogacunaga “Au tayta” nirärïmi.
willacugninwan Dios rimachingannuy ruracänanpagmi Diosga 52Chauraga cay nirärimanmi: “Pisi Moisés isquirbinganpita
cay niram: yachrachig runa Diospa munayninchru cawaypita nä musyarurga
“Imawansi tincuchiypam yachrachishag. cayan chrurashanta jorgamunman mushog cagcunatas unay
Pachata camanganpita canancama cagcunatas, chaynuymi juc capogniyog runanuymi. Chay runachu
mana pisi musyangantam tantiachishag” niram. wayinchru ima-aygansi gamcunas yachrachipäcunqui unaycagtas
jinaman mushogcagtas” niräriman.
Trïgupitawan lutan guewapita tantiachingan
36Chaura Jesusga chay goturarcayag runacunata Nazaret marcachru Jesús yachrachingan
“Aywacurcay” nircurmi wayita aywacun. Chay wayichrümi (Mr 6.1-6; Lc 4.16-30)
discïpuluncunaga cay nirärï: “Chay lutan guewawan 53Nä chaynuy imawansi tincuchiypa yachrarcachir Jesusga
tincuchiypa yachrachingayta tantiachipäcamay”. aywacun nogacuna discïpulucunawanmi. 54Jinarcurmi nä
37Nipäcuptïmi Jesusga cay nir tantiarärichiman: “Chay ali Nazaret marcanman chrarurga, marca-mayincunata
muruta murugnuyga noga jana pachapita shamusha runam yachrachira Israel castäcuna gotucarcänan wayichru. Chaura
cayä. 38Nätan chracranuyga cayan cay pacham. Ali chay mayacug runacunaga mayacasham ricacarärin.
murunuyga cayan Diospa munayninchru cawagcunam, nätan Jinarcurmi cay ninacurcara: “¿Maychrütag cay runaga caynuy
lutan guewanuyga cayan Asyag munanganta rurag yachracurura? jinaman ¿imanaypatag caynuy munayniyog
runacunam. 39Chracrayogta chregnigga jinaman lutan cayan ima-aygatas mana runala ruray atipänanta rurananpag?
guewata muruchigga cayan quiquin Asyagmi. Nätan cosëcha 55Nätan cayga cayan chay carpintërupa churilantag, mamansi
junagga cayan Dios juchacunata taripänan junagmi. Nätan chay Mariatag. Caypaga wauguencunas cayan chay
trïgu rutugcunanuyga capäcunga jana pachachru Santiagotag, Josëtag, Simontag, Judastag. 56Jinaman
angelnincunam. 40Chauraga lutan guewatachu goturcur panincunas cay marcalachrütag yachrarcayan. ¿Chauraga
ninawan rupachinchi. Chaynuymi Dios juchacunata taripänan maychrütag cay runaga caynuy yachracaramun?”
junag lutan runacunata ruranga. 41Noga jana pachapita 57Chay nir manacagpag ricapäcuptinmi Jesusga cay nirun:
shamusha runam angelnïcunata cachramushag, paycunam “Maychru chaychrüsi Diospa willacugnintaga alipam
Diospa munayninchru cawag runacunawan cayagpita chay ricapäcun. Nätan marca-mayincunawan wayinchru cagcunam
juchäcachigcunata, jinaman jucha ruragcunata ichaga manacagpag ricapäcun”.
shuntapäcunga. 42Chaypitam paycunaga goturcur nina 58Chaynuy manacagpag ricapäcuptinmi, mana ima-aygatas
14
galayarärirga. Mayacarcayämagcuna cay niyangäta shumag 1Chay wichanmi Galileachru mandag Rey Herodes
paca. Chay pacata tarirurmi runaga gangalanman pacarpuyur carcelman wichrgarachinag. Chaynuy rurara Herodías jutiyog
cushisha aywacun ima-aygantas ranticug. Jinarcurmi rantirun warmipa jananmi. Chay warmiga cara Herodespa wauguen
chay pacayog pampata. Chaynuymi rurapäcun Diospa Felipepa warminmi. 4Chaura Juanga nämi Herodesta yapay yapay
munayninchru cawayta munagcuna”. nisha canag “Ama wauguequipa warminta warminchacuychu” nir.
5Chay ninganpitam Herodesga wanuchiyta munara. Nätan mana
Alisca välig perlaswan tincuchiypa yachrachipäcamangan wanuchirachüga chay marcachru runacunata manchacurmi, lapan
45Chaypitas yapaytan Diospa munayninchru cawayagcunapita runacunas Diospa willacugninpag ricapäcuptin.
cay niräriman: “Cara alisca välig perlam. 46Ali perlacunata rantig 6Jinarcurmi Rey Herodespa diyasninchrüga Herodías
runam mas alisca välig perlata tarirurga aywacun ima-aygantas warmipa jipashnin tushurunag lapan gayachimushancunapa
ranticug. Jinarcurmi chay alisca välig perlata rantirun. Chaynuymi naupanchru. Chaura chay tushungan Rey Herodesta alisca
rurapäcun Diospa munayninchru cawayta munagcuna”. gustaruptinshi, 7jipashtaga cay nirun: “Tushungaypita imatas
munangayta manacamay. Mana ningäta goptïga Dios
Ataräyawan tincuchiypa yachrachipäcamangan cunchuchimächun”. 8Niptinshi jipashga maman nä
47Chaypitas yapaytan Diospa munayninchru cawayagcunapita yachrachisha captin Herodestaga manacurun cay nir:
cay nira: “Juc ataräyata, jatun gochraman runacuna jitarpuruptin “Bautizag Juanpa umanta gomay juc plätuchru”.
tucuy casta pescädutam charimun. 48Chaytam nä gochra 9Niptinga Rey Herodesga aliscash laquicurun. Chaura
15
büquipita Jesús yargoyarmi, alisca chranin runacuna 1Chauraga fariseo ningancunawan Moisés
shuyararcayagta ricapururga cuyaparun, jinarcurmi chaychru isquirbinganpita yachrachigcunam Jesusman
gueshyagcuna cayagta cuticarachin. 15Chaura nä pacha ashuyarärin. Paycuna aywamusha capäcunag Jerusalenpitam.
chacanayaptinmi discïpuluncunaga Jesusman ashuyur cay Jinarcurmi Jesusta tapurärin cay nir: 2“¿Imanirtag mana
nirärï: “Chunyagchrümi cayanchi. Nämi chacanayan. cäsucurcanchu gampa discïpuluycuna unay awillunchicuna
Runacunata aywacurcay niy, mayag acapa marcacunalachrüsi ‘Micapäcunaypagga maquicunataran maylacurcanqui’
micuyta rantipäcunanpag”. nipäcunganta?”
16Chay niräriptïmi Jesusga “ Imapagmi aywapäcunga! 3Nipäcuptinmi Jesusga cay nir tapurun: “ Imanirtag
¡ ¿
Gamcuna gopäcuy micuyta”. 17Nipäcamaptinga cay nirärïmi: gamcunasi awilluycuna ningalanta rurarcayanqui, antis Dios
“Chararcayäga pichga tantatawan ishcay pescädulatam”. mandanganta mana cäsucurcar? 4Diosga cay niyanmi:
18Nipäcuptïga “Chayta apapäcamuy cayman” nirärimanmi. ‘Taytayta, mamayta alipam ricanqui. Nätan pisi taytanta,
19Chauraga runacunatam nirun guewa pampaman mamanta lutanpa ricagga wanuchisha cachun’ niram.
tayucurcänanpag. Jinarcurmi pichga tantatawan ishcay 5Chaynuy Dios nisha cayaptinmi gamcunaga mamanta,
pescäduta aptacurcurga, jana pachata rircacurcur Diosta taytanta mana yanapapäcunanpag jucnuypa
“Caynar aypalächun Tayta” nirun. Chauraga pescädutawan yachrarcayächinqui cay nir: ‘Tayta, mama, lapan imätasi
tantata partichracurcurmi nogacunata goräriman. Nätan Diostam gosha cä. Chaymi nä mana gamta imalawansi
nogacunam runacunata aypuchracurcarä. 20Chaura lapanmi yanapagmanchu’ nir. 6Chaynuy yachrachipäcuptiquim
micarärin yamay yamay. Nätan puchupacurcangantam taytanta mamanta nä mana yanapapäcunchu. Chaynuypaga
chrunca ishcayniyog balay juntata shuntarärï. 21Chay micugga Dios mandangantam manacagman muyurcayächinqui,
capäcura olgocunalam pichga waranganuy, nätan manam awilluycuna nipäcungalanta cäsucur. 7¡Alitucugcuna!
warmitawan wamracunataga yupapäcurächu. Razoncagtam Diospa willacugnin Isaías isquirbira
gamcunapita cay nir:
Jatun gochra jananpa Jesús ichringan 8 Cay runacunapa shimilanga ‘Razón razonmi Diosga alim’
(Mr 6.45-52; Jn 6.16-21)
nipäcaman.
22Chaypitaga chaylam Jesusga büquiman yaycarärichiman 9 Yangalam nogapag imatas rurapäcun,
jatun gochra chimpanman naupacurcayänäpag. Nätan payga ‘Runacuna nipäcungalanta caysi Diospa mandashanmi’
quëdarun runacunata “Aywalayrag” nichracuyarmi. 23Nä nir yachrarcayächir”.
runacuna aywacurcaptin Jesusga aywacun juc gotutam 10Chaypitam Jesusga chaychru carcayag chranin runacunata
nogacunacagmanmi Jesús ichriyämunag yacu jananpa. 26Chay nirärï: “¿Musyayanquichu chaynuy ningaypita wac
yacu jananpa aywayämugta ricaparärirmi gapachracarärï fariseocuna piñararcayanganta?”
manchacaypita wacga “Almachr” nir. 13Nipäcuptïmi Jesusga niräriman: “Jana pachachru cayag
27Chaura Jesusga juclam rimaparäriman cay nir: “Ama Tayta Dios ningancunapita jucnuyta yachrachigga juc malqui
manchacapäcuychu. Nogam cayä. Valorchacurcay”. 28Chay sapishanuymi canga. 14¡Jina capächun imanuysi! Chaycunaga
nipäcamaptinmi Pedroga nirun: “Munayniyog tayta, gam carcayan juc ñausha runa juc ñausha-mayinta
cayarga ‘Shamuy’ nimay yacu jananpa ichrimunäpag”. pushapagnuymi. Chaynuy carga ishcayninmi mayag
29Niptin Jesusga “Shamuy” nirunmi. Jinarcurmi büquipita uchrcumansi ishquipäcunga”.
jegarpurcur Pedroga ichriyara yacu jananpa Jesuscagman. 15Chaura Pedroga cay nirunmi: “Tantiachipäcamay chay
30Chaura alisca walyaywan yacu sharcuyagta ricapurur micuypita rimangayta”.
Pedroga manchacarunmi. Jinarcurmi nä yacuman talpuyta 16Niptinmi Jesusga cay nirun: “ Ö! Gamcunas manachu
¡ ¿
galayurga gapachracurun “¡Munayniyog tayta, chutamay! tantiapäcunqui? 17Micuyga lapansi pachranmanmi yaycun.
¡Wanucuyushagchrau!” nir. Nätan pachrapitaga ishpamunchim. 18Nätan shimi
31Chauraga chayüram Pedrota maquinpita charirun. rimanganga shongonpitam yargamun. Chaymi ichaga
Jinarcurmi cay nirun: “¡Mana aläpa yupachicamag runa! runacunata juchäcachin. 19Runacunapa shongoncunapitam
¿Imanirtag mana lapan shongoypa yupachicamanquichu?” nir. yargamun lutan pinsiaycuna, runa wanuchiycuna, nä
32Jinarcurmi nä büquiman paycuna yaycarärimuptinga, casarasha cayar warmin warmin olgon olgon puriycuna, mana
chaylam walyay amaynarun. 33Chaura nogacunaga Jesuspa casarasha cayar warmin warmin olgon olgon cawaycuna,
naupanmanmi gongorpacayärï “Gamga razonpa cayanqui suwacuycuna, casqui rimaycuna, manacagpita juchachaycuna,
Diospa-mayinmi” nir. jinaman yangapita ashliyaycuna. 20Chaycunam runacunataga
juchayogman muyuchin, nätan manam maquita mana
Genesaret marcachru Jesús gueshyagcunata cuticächingan maylacular micunganchu”.
(Mr 6.53-56)
34Chay gochrata nä chimpaman pasarärirga, chrarärï Juc casta warmi Jesusman yupachicungan
‘Genesaret’ ninganmanmi. 35Jinarcurmi chaychru (Mr 7.24-30)
yachragcunaga Jesusta nä reguerärirga limpu 21Chaypita yargor Jesusga aywacura Sidonchru jinaman
23Nätan Jesusga yaparcur yaparcur niyaptinsi upälalam nircayanquim. 3Nätan goyapa pucutashachru
aywayara. Chaura nogacunaga ashuyurmi nirärï: antagshamuptinmi, cananga ‘Tamyamungam’ nircayanqui.
“Manacushungaynuynar yanapayuy, jinaman ‘Aywacuy’ niruy Gamcunaga antagshaypa shumagmi tantiarcayanqui
mana masta gaparayar guepanchita aymunanpag”. tamyanantas u usyanantas. [Nätan cay wichan Diospa
24Nipäcuptï Jesusga cay nirärimanmi: “Diosga cachrarayäman munayninwan ima-aygas ruracayagtam icha mana
ogracasha uyshacunanuysi carcayag Israel runacunalamanmi”. tantiapäcunquichüga.] 4Cay lutan casta runacunawan,
25Chaura warmiga Jesusta tariparcurmi naupanman jinaman Dios ningancunata jucnuyman muyuchigcunalam
gongorpacuyun cay nir: “¡Munayniyog tayta, munaynïwan ruranätaga munarcayan. Nätan manam mastaga
manacungagnuynar rurayulay!” imatas rurashagchu, antis ricapäcungaga Diospa willacugnin
26Niptinmi Jesusga cay nirun: “Manacamangayta rurarga, Jonaswannuysi nogawan ruracagtam”. Nircurmi Jesusga chay
wamräcunapag cayag tantanta algocunata garagnuychri runacunata dëjarcur aywacun.
rurarushag”. 27Chaynuy niyaptinsi warmiga cay nirunmi: “Au
Munayniyog tayta, alitam nirunqui. Algocunas micapäcunmi “Fariseocunawan saduceocuna yachrachipäcunganta ama
runanpa mësanpita micuy ishquiglataga”. chrasquipäcuychu”
28Niptinmi Jesusga cay nirun: “Gammi ichaga alisca (Mr 8.14-21)
yupachicayämänayga. Chauraga manacamangaynuy cachun”. 5Chaura nogacuna discïpuluncunaga chay jatun gochra
Niruptinga chayürapitam warmipa wawanga shumag chimpaman chrarärirga, tanta mana apapäcungätam
cuticarura. yarparärï. 6Chaura Jesusga cay nipäcamanmi: “Fariseo
ningancunapawan saduceocunapa levaduratatag ichaga
Juc casta gueshyagcunata Galileachru Jesús cuticächingan chrasquirärinquiman”. 7Nipäcamaptinmi nogacunaga mana
29Nächaypita cutimurga Jesuswan chrarärimü Galilea chayta tantiar quiquïcama cay ninacarärï: “¿Tantata mana
gochra manyanmanmi. Jinarcurmi Jesusga juc gotuman apamunganchipitachr niyämanchi?” nir. 8Chay
jegarcur chaychru tacuyun. 30Chaymanmi chrarärimun achca ninacurcangäta tantiarurmi Jesusga nipäcaman: “Diosman
achca runacuna, ratacunata, ñaushacunata, mana rimay mana aläpa yupachicug runacuna ¿imanirtag gamcuna tantata
atipagcunata, maquin uncushacunata, jinaman tucuywan mana apapäcamungaypita laquirarcayanqui? 9¿Manachu
gueshyagcunata apacarcärimur. Jinarcurmi Jesuspa shumag tantiapäcunquirag? ¿Nä manachu yarpapäcunqui
naupanman chruraräriptin payga lapanta cuticächira. chay pichga tantalapita pichga waranga olgocuna
31Chaura chaychru chay chranin runacuna carcayagga alisca micachingäta? Jinaman ¿manachu yarpapäcunqui ayga balay
mayacasham ricacarärin mana rimay atipagcuna juntata shuntapäcungaytas? 10¿Ni manachu yarpapäcunqui
rimarcayagta, ratacuna purircayagta, ñaushacuna ganchris tantalapita chruscu waranga olgocunata
ricapurcayagta, jinaman maquin uncushacunata ali micachingäta? Jinaman ¿ayga balaytam puchucunata
maquiyogta ricaparärir. Chaymi cushisha Israelpa Diosninta shuntapäcurayqui? 11¿Imanirtag mana tantiapäcunquichu?
cay nipäcura: “Tayta Diosga alisca munayniyogmi” nir. Nogaga manam tantapitachu rimä. Rimayäga
fariseocunapawan saduceocunapa levaduranpitam”.
Jesús chruscu waranga runacunata micachingan 12Nipäcamaptinran tantiarärï levadurapita mana
(Mr 8.1-10) nircayämanganta, antis fariseocunawan saduceocuna
32Chaura Jesusga discïpuluncunata gayarcärimarmi cay yachrarcayächinganta mana chrasquipäcunäpag
niräriman: “Caychru goturarcayag runacunata cuyapayämi, nä nircayämanganta.
quima junagmi noganchiwan caychru carcayan, manam nä
imancunas canchu micapäcunanpag. Nätan malagashataga Pedro “Diospa-mayinmi canqui” Jesusta ningan
manam cutipäcunanta munächu camiñuchru (Mr 8.27-30; Lc 9.18-21)
lamsupäcunanpita”. 13Chaura Filipochru Cesarea ninganman chraräriptïmi
33Nipäcamaptinmi nogacunaga cay nirärï: “Caychica runa Jesusga tapuräriman cay nir: “¿Pimi wac runa nipäcamantag
micunanpagga ¿maypitatag micuyta jorgapäcamushag cay runacuna, noga jana pachapita shamusha runata?” 14Niptinga
chunyag pampachrüga?” 34Nipäcuptïmi Jesusga tapuräriman: cay nirärï: “Waquinmi ‘Bautizag Juanmi’ nircayäshunqui.
“¿Ayga tantatatag chararcayanqui?” Waquinga ‘Diospa willacugnin Eliasmi’ nircayäshunquim.
Nipäcamaptinga “Ganchrislatam jinaman ishcay quima acapa Waquincunaga ‘Diospa willacugnin Jeremiasmi’
pescädulatam” nirärï. 35Chaura Jesusga “Pampaman iscatapäcuy” nircayäshunquim. Nätan waquincagmi ‘Diospa
nirunmi chay runacunataga. 36Jinarcurmi chay ganchris tantata willacugninchri maygansi’ cayan nircayäshunqui”.
pescäduntinta aptacurcur Diosta “Caytanar aypayächilay Tayta” 15Chaypitas Jesusga cay nipäcamantan: “ Gamcunaga ‘Pimi
¿
nirun. Chaypitam partircur partircur nogacunata goräriman cayan’ nircayämanquitag?”
runacunata aypupäcunäpag. 37Chauraga lapanmi micarärin yamay 16Nipäcamaptinmi Pedro nipäcungä Simonga cay nin:
yamay. Nätan chay yamapacur puchupäcungantam shuntarärï “Gamga cayanqui chay shuyacurayangä salvacugmi jinaman
ganchris acray balay juntata. 38Chaychru micugcuna capäcura cawag Diospa-mayinmi”.
chruscu warangam olgola, nätan warmicunawan wamracunaga 17Chay niruptin Jesusga cay ninmi: “ Jonaspa churin Simón,
¡
manam yupacashachu. 39Micacarcäriptinmi ichaga runacunata alisca cushicuy! Gamtaga manam pi runasi tantiachishuraychu
“Aywacurcay” nirun. Nircurga büquiman yaycurcurmi Magdala chaynuy nimänaypagga, antis jana pachachru cayag Tayta Diosmi
ninganman aywacun nogacunawan. tantiarayächishunqui. 18Jinaman gamsi nogapagga cayanqui
Pedrom. Nätan gam cananpita canqui juc gaganuymi. Gammi
Lutan runacuna Jesús juchäcachiyta munapäcungan nogaman yupachicamag runacunata yanapanqui. Nätan paycunata
(Mr 8.11-13; Lc 12.54-56) manam Asyag illacächiyta atipangachu. 19Nätan gamga cayanqui
16
1Chaychrümi
fariseo ningancunawan saduceocuna llävi charagnuymi Diospa munayninchru cawag runacunata
ningancunaga ashuyarärin Jesusman juchäcachiyta yanapänaypag. Gam cay pachachru ‘Alim’ ningayga jana
munapäcur. Chauraga cay nirärinmi: “Mä Diospa munayninwan pachachrüsi ali nisham canga, nätan cay pachachru ‘Manam
imalatas canan rurayuy ricarcayaptï”. alichu’ ningaysi jana pachachrüsi manam alichu nishatan canga”.
2Nipäcuptinmi Jesusga cay nirun: “Gamcunaga pacha 20Nircurmi discïpuluncunata cay niräriman: “Ama
raygo mana cunchuy munagga manam nogawan cawangachu. Chaynuypam gargorun espiritutaga. Chauraga chay walashga
Nätan pi maysi noga raygo wanunan captinsi cunchugmi ichaga chayürapitam shumag cuticarura.
nogawan cawanga imaycamas. 26Chauraga runaga ¿imatarag 19Chaypitam nogacunaga Jesuscagman ashuyur japalanta
jorgonman paylapa cay entëru pacha capuptinsi? u ¿imatarag cay nir tapurärï: “¿Imanirtag nogacuna chay Asyagpa lutan
Diosta gorunman jana pachachru paywan cananpag? 27Nätan noga espiritun gargoyta mana atipapäcurächu?”
jana pachapita shamusha runaga aywamushag Tayta Diosnuysi 20-21Nipäcuptïmi Jesusga cay niräriman: “Mana lapan
17
1Chaypita nä sogta junag pasashachrümi Jesusga nipäcaman: “Noga jana pachapita shamusha runaga jitayusha
Pedrota, Jacobota, Jacobopa wauguen Juanta cashag lutan runacunapa maquinmanmi. 23Jinarcurmi
pushacurcur aywachicun juc altu gotuman. 2Chaychrüshi chaycunaga wanuchipäcamanga, nätan wanungäpita quima
paycunapa naupanchru Jesusga muyurun jucnuyman. junagtaga cawacämushagmi”. Chay nipäcamaptin nogacunaga
Cäranshi muyurun intinuy alisca achicyagman. Nätan jacunshi aliscam laquicarärï.
muyurun alisca chipchipyag jancanuyman. 3Chaypitaga
chaylash ricacarärin Diospa willacugnin Moisés jinaman Elías Patenti cobragcunata Pedro pägangan
Jesuswan rimarcayar. 4Chaura Pedroga Jesustash cay nirun: 24Chaypitam nä Jesuswan Capernaum marcaman
“¡Munayniyog tayta, nogacunapagga may alichr caychru chraräriptïga, Diospa wayinpag patentita cobragcunaga
cacuyga! Munaptiquiga quima chuclata rurarärishag; jucta Pedrota tapurärin cay nir: “¿Yachrachishugniquicuna
gampag, jucta Moisespag, nätan jucta Eliaspag”. pägayanchu chay ishcay dracma ningan golgueta?”
5Pedro chay nir rimayaptilanshi achicyag pucutay 25Nipäcuptinmi Pedroga “Au” nirun.
chaparärin. Jinarcurshi pucutaypita Diosga rimaparun Jinarcurmi nä wayiman yaycuruptin Jesusga naupata
paycunata cay nir: “Jesusga cayan cuyashä Dios-mayïmi. rimarun cay nir: “Simón, ¿ima ninquitag gamga? ¿Pitatag cay
Payga aliscam cushicayächiman. Payta cäsucurcay”. pachachru patentita pägachin reycuna? ¿Castancunatachu u
6Chay nigta mayarärirga, chay quiman discïpulucunaga marca-mayincunatachu?”
gongorpacuyurshi lipucayärin pampaman urcuncuna 26Niptinmi Pedroga “Marca-mayincunatam” nirun. 27Chaura
tupangancama alisca manchacasha. 7Chaura Jesusga Jesusga cay ninmi: “¡Au! Reypa castancunaga manam
paycunacagman ashuyurshi tupayurun: “Sharcapäcuy. Ama päganchu. Nätan mana pisi piñäcunanpag jatun gochraman
manchacapäcuychu” nir. 8Chaura niptin rircärirga ricaparärin aywarcur anzuelawan pescacamuy. Jinarcurmi naupa
Jesuslatash, nätan manash nä canagchu chay ishcayga. charingay pescädupa shiminta ricanqui. Chaychrümi juc
9Nä chay gotupita cutirparcayämuptinshi Jesús cay nirun: golgueta tarinqui. Chaytam pägamunqui ishcayninchipita”
“Gotuchru ricapäcungaytaga amam pitas willapacurcanquichu nin.
noga jana pachapita shamusha runa wanungäpita
cawacämungäcama” nirun. Juc walashwan tincuchiypa Jesús yachrachingan
10Chaura chay quima discïpuluncunaga tapurärin cay nirshi: (Mr 9.33-37; Lc 9.46-48)
18
“¿Imanirtag Moisés isquirbinganpita yachrachigcunaga ‘Salvacug 1Chay niruptilanmi discïpuluncunaga Jesusman
cay pachaman shamunanpagga naupata shamunga Diospa ashuyur tapurärï cay nir: “¿Maygäcunatag mas
willacugnin Eliasran’ nipäcun?” munayniyog capäcushag Diospa munayninchru cawarga?”
11Nipäcuptinshi Jesusga cay nin: “Eliasga razonpa naupatam 2Nipäcuptïmi Jesusga juc walashta gayarcur
shamunga. Payga alimanmi ima-aygatas muyuchinga. 12Nätan chraupïcunaman shayarachin. 3Jinarcurmi cay nipäcaman:
cayta shumag mayapäcuy: Eliasga nämi shamusha. Pay “Mayapäcamay shumag: Cay walashnuyman mana
21 0$7(21819
muyupacurga, jinaman paynuy mana capäcurga manam quima gotucapäcuptinsi, nogaga paycunapa chraupinchrümi
yaycapäcunquichu Diospa munayninchru cawayman. cayäshag”.
4Chauraga pi maysi Dios ninganta cay wamranuysi cushisha
canga. 8Chauraga maquiquisi u chraquiquisi juchäcachiyta cutichinanpag aypaptinga, chay reyga cay nirun: ‘Cananga
munashuptiquiga, cuchurcur caruman jitarignuy ima jucha ranticushay gamtam, warmiquitam, churiquicunatam,
ruray munayangaypitas amachacuy. Ishcaynin jinamanmi lapan ima-aygaytasi, mana golguë pampanman
maquintiquinuysi ishcaynin chraquintiquinuysi imaycamas ruracänanpag’.
mana upig ninaman jitayusha canaypitaga. Antis alim canman 26Niptinmi runaga reypa naupanman gongorpacuyur
juclay maquiyognuylas u juclay chraquiyognuylas Dioswan yaparcur yaparcur cay nira: ‘Tayta, shuyayälämaynar,
imaycamas cawag yaycuptiqui. 9Jinaman ñawiqui lapantam cutichishay golguequita’.
juchäcachiyta munashuptiquis, jorgorcur caruman jitarignuy 27Niptinmi reyga cuyaparur cachrarirun ‘Jina cachun chay
ima jucha ruray munayangaypitas amachacuy. Antis ishcaynin golgue cutichimänay’ nircur.
ñawintiqui nina wayiman jitayusha canaypitaga alim canman 28Nätan chaypita yargorcur aywayarmi, chay runaga
juclay ñawiyognuylas Dioswan imaycamas cawag tincurun juc servig-mayinwan. Chay servig-mayinmi
yaycuptiqui”. manutucusha canag pachrac junagchru gänana ‘denariu’
ningan golguelata. Paytam cuncanpita lapiyan cay niyar:
Ogracasha uyshawan tincuchiypa Jesús yachrachingan ‘Pasay-pacha golguëta cutichimay’.
(Lc 15.3-7; 17.3) 29Chaynuypa niptinmi chay manutucushaga naupanman
10-11“Chauraga cay walashnuysi cayag runäcunata juchaman gongorpacuyur cay nin: ‘Shuyayälämaynar, lapantam
ishquipäcuptin amam manacagpag ricapäcunquichu ni cutichilashayqui’.
juclaylatas. Paycunapa cuidagnin cayan angelcunam. Chay 30Niyaptinsi manam chay golgueyog runaga shuyayta
cuidagnincuna chaynuylam carcayan jana pachachru cayag munarachu. Chaypitam chay runaga aywachicun carcelman
Tayta Diospa naupanchru. chaychru golguenta cutichingancama wichrgaränanpag.
12Mä tantiachipäcushay uyshayog runawan: Juc runapa 31Chaynuy jinagta waquin servig-mayincuna ricarärirga
canman pachrac uyshan. Chay uyshacunapita jucta ograrur aliscam laquicarärin. Chauraga chay reyninmanmi aywarärin
¿imanantag? ¿Manachu waquinta jircacunachru dëjarcur chay lapan ricapäcunganta willapäcunanpag.
aywan chay ogracasha ashig? 13Mayapäcamay shumag: Nä 32Chaura willaräriptin reyga chay manutucushata
tarirurga, chay taringan uyshapitam masga cushicun manam perdonanganta gayarcachirmi cay nirun: ‘¡Alisca lutan
chay isgon chrunca isgonniyog uylurpushacunapitachu. runatag gamga cacunay! Nogaga “Tayta shuyayämay,
14Chaynuymi jana pachachru cayag Tayta Diosniquicuna cutichishaymi” nimaptiqui, antis “Jina cachun ama
mana munanchu cay walashnuysi cayag runäcunapita cutichimaychu” nirmi perdonarag. 33Gamtachu noga
maygalansi ogracänanta. cuyaparag, chaynuymi gamsi cuyapanquiman cara
15Chaymi Diosman yupachicug-mayiqui imatas lutanta servig-mayiquita’. 34Nircurmi chay reyga alisca piñasha runa
nirushuptiqui u rurarushuptiqui aywanqui paycagta. wanuchigcunapa maquinman jitayurun, chaychru
Jinarcurmi chaychru juchanta tantiachimunqui japalanta. manutucuyninta cutichingancama cunchuchipäcunanpag.
Juchäcunganta tantiacuruptinga chay 35Chaynuymi jana pachachru cayag Tayta Diosga
19
gotucagcunata willapacuy. Paycunatas mana mayacuptinga, 1Chaynuypa nircärimar Jesusga Galileapita aywacun
chay runa cachun mana Israel castapag ricasha, u patentita Judea ningantam nogacuna discïpuluncunawan.
cobragcunanuy ricasha cachun. Jinarcurmi Jordán mayu inti yargamunan lädu chimpanman
18Mayapäcamay shumag: Cay pachachru ‘Cayga alim’ chrarärï. 2Chaychrüsi achca achca runacunam gatirapäcura,
nipäcungayqui, jana pachachru cayagpitas ‘Alim cayan’ nätan lapan gueshyagcunatam cuticächira.
nisham canga. Nätan cay pachachru ‘Cayga manam alichu’ 3Chauraga ishcay quima fariseo nipäcungancunam
nipäcungaysi, jana pachachru cayagpitas ‘Manam alichu’ Jesusman ashuyarärin. Jinarcurmi “Alitachush u lutantachush
nishatan canga. nimänanchi” nir tapurärin: “¿Juc runa warminpita
19Caytas niyärishay: Cay pachachru gamcunapita ishcay raquicanmanchu imalapitasi icha manachu?” nir.
rimanacurcur imapitas Diosta manacurcaptiqui, jana 4Chay nipäcuptinmi Jesusga nin: “ Manachu leyisha
¿
pachachru cayag Tayta Diosga manacurcangaynuymi ruranga. capäcunqui Dios isquirbichinganta? ‘Galayunanchrüga runata
20Nätan noga niyangänuy manacurcänanpag maychrüsi ishcay Camag Diosga camara olgotawan warmitam’. 5Chaypitam cay
0$7(21920 22
nira: ‘Chaymi olgoga yargonga taytanpa, mamanpa 23Chauraga nogacuna discïpuluncunatam Jesusga
maquinpita warminwan cawananpag. Nätan chay ishcaynin nipäcaman: “Mayapäcamay shumag: Diospa munayninman
juc runanuylam capäcunga’. 6Chauraga nä manam ishcay yaycuy alisca alisca sasam capogniyogcunapagga. 24Yapay
runachu capäcunga, antis juc runanuylam. Chaymi mana pi niyärishay: Aujapa rinrinpa juc ‘camellu’ ningan uywasi
runas Dios juclapangantaga mana raquingachu”. ushturunmanmi sasalataga, juc capogniyogmi ichaga alisca
7Niptinmi chay fariseocunaga tapurärin cay nir: “ Imanirtag sasatarag Diospa munayninman yaycun”.
¿
isquirbinganchru Moisesga ‘Pisi warminta wicapay munagga 25Niptin nogacunaga pasay mayacasha niragmi ricacarärï.
papelta rurarcapur wicapächun’ nira?” Jinarcurmi cay ninacarärï: “Chaynuy captinga ¿pirag
8Nipäcuptinmi Jesusga cay nirun: “Gamcuna casta rumi salvacunga?”
shongo capäcuptiquim Moisés isquirbinganchrüga niyan 26Chay nipäcuptïmi rircärircärimar cay nipäcaman:
warmiquicunata wicapapäcunaypag. Nätan galayunanchrüga “Runalaga manam salvacuyta atipanchu, Dioswanmi ichaga
manam chaynuychu Diosga nira. 9Nätan cayta niyärishay: Pisi ima ruraysi mana sasachüga”.
warmintaga wicapanman juc olgowan captinran sinuga 27Chaura Pedroga cay nirunmi: “Tayta, nogacunaga lapan
manam. Chaura warmin wicapag runa jucwan casaracurga imäcunatas dëjarcurmi purircayä gamwan. ¿Chaura imatatag
juchatam rurayan. Nätan gowan wicapasha warmiwan juc nogacuna chrasquipäcushag?”
olgo casaracursi juchatam ruran”. 28Niptinmi Jesusga “Mayapäcamay shumag” nipäcaman:
10Niptinmi discïpuluncunaga cay nirärï: “Chaynuy captinga “Dios lapan ima-aygatas mushogman muyuchinan junagmi
mas alichr canman mana casaracuysi”. noga jana pachapita shamusha runa mandanäpag cutimushag.
11Nipäcuptïmi Jesusga cay niräriman: “Chay nircayangayta Chay mandanäpag alisca shumag trönuman tayurmi
manam lapan runachu chrasquicurcanga, antis japalan gamcunata nipäcushay chrunca ishcayniyog trönuman
cananpag camashacunalam. 12Waquin runacunaga mana tacuyur chay chrunca ishcayniyog Israel castaycunata
casarapäcunchu mana casaränanpag camasha capäcurmi. mandapäcunaypag. 29Nätan pisi noga raygo wayinta u
Nätan waquinga mana casarapäcunchu mana casaränanpag wauguencunata u panincunata u taytanta u mamanta u
runacuna caparäriptinmi. Nätan waquinga japalan cacurcan warminta u wamrancunata u chracrancunatas lapanta dëjagga
Dioslapag cawapäcunan raygom. Cay niyangäcunata pisi chrasquinga pachrac cuti mastam imatas, jinamanmi cawanga
chrasquicuchun. Chaura pisi ‘Chaynuy cawaytam munä’ nigga Dioswan imaycamas. 30Nätan achcam alisca alinninpag canan
chaynuy cawachun” nipäcaman. ricashacuna capäcunga manacagpag ricasha. Nätan canan
manacagpag achca ricashacunam capäcunaga mas
Jesusman wamracunata apapäcungan guepamanga alinninpag ricasha”.
(Mr 10.13-16; Lc 18.15-17)
13Chauraga Chracrayog runawan tincuchiypa Jesús yachrachingan
wamracunatam pusharärimun umancunaman
20
maquinta chrurayur Tayta Diosta Jesús manacapunanpag. 1Chaura Diospa munayninchru cawayagcunapitam
Jinarcurmi nogacuna discïpuluncunaga wamra apamug tincuchiypa cay niräriman: “Juc chracrayog runam pacha
runacunataga piñaparärï. wararcushala yargorun mincay ashig üvas wiñag chracranchru
14Chaura Jesusga cay nipäcamanmi: “ Jina wamracunaga uryachinanpag. 2Chaypitam chay mincaycunawanga ‘Juc
¡
aywacarcämuchun nogaman! Ama piñapapäcuychu. Cay junagchru gänanan golguetam pägashay’ nir rimarcur,
wamracunanuysi cagcunam nä Diospa munayninchrüga chracranman uryag cachrarun. 3Chaypitam yapay yargorun goya
cawarcayan”. 15Chay nircurmi Jesusga lapan wamracunapa jamaypag juc üra faltagchru. Jinarcurmi ricapurun pläzachru
umanman maquinta chrurayur Tayta Diosta manacurun ishcay quima runacuna mana imatas rurarcayagta. 4Jinarcurmi
paycunapa janan. Jinarcurmi Jesusga chaypita aywacun paycunataga cay nirun: ‘Gamcunas uryag aywapäcuy chracräman,
nogacunawan. juc junagchru gänanatam pägapäcushay’. Niptinga uryagmi
aywacurcan. 5Chaypitaga yapaytan chraupi junagnuysi, jinaman
Jesuswan juc capogniyog mözu rimangan chay chraupi junagpita quima üra pasashachrüsi yargorun mincay
(Mr 10.17-31; Lc 18.18-30) ashig, paycunatas ‘Uryangaypita juc junag gänanatam pägashay’
16Chaypitam juc mözu Jesusman chraramur cay nin: nircurmi cachrarun. 6Chaypitas yapaytan nä jamacurcänanpag juc
“Yachrachig, alisca alim gamga canqui. ¿Imatatag alicunata üra faltayagchru yargorsi tariruntag mana imas rurayag
ruräman Dioswan imaycamas cawanäpag?” runacunata. Jinarcurmi paycunataga cay nirun: ‘¿Imanirtag
17Niptinmi Jesusga nirun: “ Imanirtag tapucayämanqui gamcunaga caychru carcayanqui ganyas mana imatas ruralar?’
¿
chay ali ruraypita? Aliga cayan juclaylam. Chay aliga 7Niptinga cay nirärinmi: ‘Manam pisi mincacarcämarachu
Dioslam. Nätan Dioswan imaycamas cawayta munarga, pay uryapäcunäpag’. Nipäcuptinga ‘Gamcunas aywapäcuy chracräta
mandangancunata cäsucuy”. uryapäcunaypag’ nirunmi.
18Niptinmi mözuga tapurun: “ Maygancunatatag 8Chaura nä pacha chacayaptinmi chay chracrayog runaga
¿
cäsucushag?” ima-aygancunas ricag runanta cay nirun: ‘Gayay chay uryag
Niptinmi Jesusga nin: ´¶5XQD-mayiquita amam runacunata, jinaman lapanta pägachraruy juc junagchru gänanata,
wanuchinquichu’ ninganta, ‘Warmiyog gowayog cayar amam guepa chrämugcunapita galayur’ nirun. 9Chaura chay juc ürala
jucwan canquichu’ ninganta, ‘Amam suwacunquichu’ uryagcunam chrarärimun, jinarcurmi lapan chrasquirärin juc
ninganta, ‘Amam manacagta pipitas rimanquichu’ ninganta, junagchru gänana golguetacama. 10Chaura goyalapita
19‘Taytayta, mamayta alipa ricay’ ninganta, jinaman uryagcunaga chayta ricarärirga pinsiarärin ‘Nogaga mastachr
‘Runa-mayiquita cuyanqui quiquiquitanuymi’ ninganta”. chrasquishag’ nirmi. 11Nätan paycunas juc junagchru
20Chaynuy niptin mözuga cay nirunmi: “Wamra cangäpitam gänanalatacama chrasquirärirga, chay chracrayog runapagmi
lapan ningaytaga cäsucü. ¿Imatatag masta ruräman?” 21Chaura lutan rimayta galacayärin. 12Jinarcurmi cay nirärin: ‘Guepata
Jesusga cay nirunmi: “Alisca alinnin cayta munarga ayway lapan chrämugcunaga juc üralam uryarärin. ¿Imanirtag paycunata
ima-aygaysi ranticug, jinarcur golgueta mana imaynagcunata pägarunqui nogacunatanuy? ¡Nogacunaga ganyastag ushacasha
aypuramuy. Chaynuy rurarurga jana pachachru canqui alinninpag uryarärï alisca usyachru!’ nirärin. 13Nipäcuptinmi chracrayogga
ricasham. Chaypita cutimuy, jinaman nogawan uryashun”. jucta cay nirun: ‘Taytala, nogaga rimanganchinuymi goyag
22Chaynuy niptinga chay mözu aywacun alisca laquisham uryangaypita. ¿Manachu rimaranchi juc junagchru gänana
alisca capogniyog car. golgueta päganagpag? 14Chaura aywacuy nä gampacagta
23 0$7(22021
chrasquirayarga. Gamcunatanuy pägayta munarmi, guepa 32Nipäcuptin Jesusga shayuyurmi ñaushacunata gayayur
21
discïpuluncunalata jucläman pushayärimar cay niräriman: 1Chaypitam Jerusalenman nachrgarcayarga, chrarärï
18“Jerusalentam canan aywayanchi. Chaychrümi noga jana Olivos gotucagchru Betfagé marcaman. Chaypitam
pachapita shamusha runata sacerdöticuna mandagcunapa Jesusga cachrarun ishcay discïpulu-mayicunata 2cay nir:
jinaman Moisés isquirbinganpita yachrachigcunapa “Aywapäcuy wac chimpa tacsa marcalata. Chayman
maquinman jitayusha cashag. Jinarcurmi chay runacunaga chrarärirmi taripäcunqui juc chrina ashnu watarayagta.
‘Wanuchisha cachun’ nipäcamanga. 19Jinamanmi juc casta Chayga cayan wawantinmi. Chayta pasquircur
runacunapa maquinmansi jitayusha cashag aywachipäcamuy. 3Chaychru pisi imalatas nipäcushuptiquiga
ashlipäcamänanpag, astipäcamänanpag, cruzchru cay nipäcunquim: ‘Munayniyog Jesusmi aywachimuy
wanuchipäcamänanpag. Nätan quima junagtaga nircayäman. Mas jaucascalam cutichilämunga’ nipäcunquim”.
cawacächimusham cashag”. 4Chaynuy rurara Diospa unay willacugnin isquirbinganchru
Niptinmi warmiga nirun: “Rey canaypag yaycurunnar nilay ningannuylam. 7Chauraga chrarärichimun ashnutaga
ishcaynin wawäcunata jucnin derëchaychru, jucnin wawantintam. Jinarcurmi catäcunata suwadïrurärï
ichogniquichru tayapäcunanpag”. ashnucunaman. Jinarcurmi Jesusga logacurun püllu
22Niptinmi Jesusga nirun: “Gamcunaga manam ashnuman. 8Chaypitam chaychru achca runacuna cayagga
musyapäcunquichu imata manacarcayämangaytas. ¿Gamcuna catancunata camiñuman mashtapäcura. Nätan waquincunam
awantapäcunquimanchur noga cunchunätanuy cunchuyta, monticunapa rämanta muturcur mashtapäcura aywayangan
jinaman noga wanungänuy wanuyta?” camiñuman. 9Chaura Jesuspa naupanta aywagcunawan
Niptinga “Au, awantapäcushagmi” nirärin. guepanta aywag runacunam gaparayta galacayärin cay nir:
23Chaura Jesusga nirunmi: “Au, gamcunasi noga “¡Canangar salvayärimay Rey Davidpa castan!
cunchunätanuy cunchupäcunquim. Jinaman noga Alisca ali nisha cachun Munayniyog Diosninchi
wanunänuysi wanupäcunquim. Nätan derëchächru jinaman cachramungan.
ichognïchru tayapäcunanpag niyga manam nogapa Cananga salvamäshun jana pachachru cayag
munaynïchrüchu. Tayta Diosmi chaytaga nä camarirayan, cachramunganmi” nir.
jinaman paymi musyayan pïcuna tayachiytas”. 10Nä Jerusalén marcaman yaycaräriptïga lapan runacunam
24Chaynuy manacurcanganta mayarärirga chruncacag sucsutänacarärin “¿Pitag chay runaga?” nir.
discïpulucunaga piñäcarärïmi chay ishcay wauguecunapag. 11Nipäcuptinmi waquin runacunaga cay nipäcura: “Payga
25Chaura lapäta gayarcärimarmi Jesusga cay niräriman: Diospa willacugnin Jesusmi, Galilea ninganchru Nazaret
“Gamcuna musyarcayanquim nacioncunachru alisca olgosha marcapitam shamunga ninganmi” nipäcura.
mandapäcugta, jinaman chay mandagcuna alisca munayniyog car
manchachiypa munanganta imatas rurachipäcugta. 26Nätan Diospa wayinman yaycurcur Jesús gargachracungan
gamcunachrüga manam chaynuychu canga. Gamcunachru (Mr 11.15-19; Lc 19.45-48; Jn 2.13-22)
munayniyog cayta munagcagga waquinniquicunataran 12Chaura Jesuswanga yaycarärï Diospa wayin puncumanmi.
servipäcunqui. 27Jinaman maygaysi mandag cayta munagga Jinarcurmi payga washaman gargochracurun lapan chaychru
gamcunataran juc rantisha runanuysi atendipäcushunqui. 28Noga ranticugcunatawan rantigcunatas. Chaypitam guellay
jana pachapita shamusha runasi manam shamusha cä servisha trucagcunapa mësancunata ticpay usharun, chay palömacuna
canäpagchu, antis servigmi. Chaynuypa achca runacuna salvasha ranticugcunapa tayucurcänantawan. 13Jinarcurmi cay nirun:
cananpag wanunäpagmi” niräriman. “Dios isquirbichinganchrüga cay ninmi: ‘Wayïga Diospa
wayin’ nisham canga. ¡Nätan gamcunaga suwacunapa
Ishcay ñaushacunata Jesús cuticächingan
machrayninmanmi muyurärichinqui!” ninmi.
(Mr 10.46-52; Lc 18.35-43) 14Jinarcurmi Diospa wayinchru Jesús cayaptin
29Chaypitam nä Jericó marcapita Jesuswan yargorcayaptïga, ñaushacunawan ratacuna ashuyarärin payman. Payga nätan
alisca chranin runacuna gatirayta galacayäriman. 30Chaura lapantam cuticarachin. 15Jesús chaynuy ruragta ricarärirmi,
aywarcayangä camiñucagchrümi ishcay ñaushacuna chaychru wamracunaga gaparayta galacayärin “¡Cananga
tayarcayänag. Jinarcurmi nä Jesús pasayagta musyarärirga salvamäshun Rey Davidpa castanmi!” nir.
gayachracarärin cay nir: “¡Munayniyog tayta, Rey Davidpa Chay nigta mayarärirmi sacerdöticunapa
castan, cuyapayärilämaynar!” nir. mandagnincunawan Moisés isquirbinganpita
31Nipäcuptinmi runacunaga “ Upäla capäcuy!” nirärin. Nätan yachrachigcunaga alisca piñäcarärin. 16Chauraga Jesustam
¡
nircayaptinsi paycunaga masmi gayaräcurcan cay nir: tapurärin cay nir: “¿Mayayanquichu cay wamracuna
“¡Munayniyog tayta, Rey Davidpa castan, cuyapayärilämaynar!” nircayanganta?”
0$7(22122 24
Nipäcuptinmi Jesusga nirun: “Au, mayayämi. ¿Gamcunaga ichaga ‘Payga Diospitam shamun’ nir wanacarärira jinaman
manachu leyipäcuray Dios isquirbichinganchru cay nishata? chrasquicarärira. Gamcunaga chayta ricarcayarsi manam
Chaychrüga cay ninmi: juchäcuypita wanacurcaraychu, ni manatan Diospitam
‘Acapa wamracunatawan chuchuyagcunatam shamun nirsi chrasquicurcaraychu.
FDPDULVKDFDQTXLDODZDSlFXVKXQD\SDJ·µ. 33Mayapäcamay caytas: Juc runam cara jatun chracrayog.
17Nircurmi yargorun runacunapita. Jinarcurmi aywacurcarä Chaypitam chay runaga üvasta tarpurun. Jinarcurmi chay
Betaniata chay Jerusalenpita yargorga. Chaychrümi chracranta guenchrarun. Chaypitam rurarun üvas
gorpachacurcarä. gamchicunantawan juc altu törrita chracranta täpananpag.
Jinarcurmi üvasninta alpartir ishcay quima runacunata
Jesús piñaparuptin hïgos monti chaquingan gochracurcur aywacura caru marcata.
(Mr 11.12-14, 20-26) 34Chaypitam chracrayogga nä üvas cosëcha wichanga cachrarun
18Chaypitam warantin goyaga nä Jerusalenman cutircayaptï, ishcay quima rantisha runancunata paypacagta chay alpartir
Jesusta micanarun. 19Jinarcurmi camiñu lädunchru hïgos montita ruragcunapita chrasquipäcamunanpag. 35Chaura nä chraräriptinga
ricapururga ashuyurun mishquin palag. Jinarcurmi chay chay alpartir ruragcunaga, chay chracrayogpa rantisha
montipaga mana mishquin canagchu, antis yüralanmi cayänag. runancunata charircurmi juctaga astirärin, juctam wanurärichin,
Chaura Jesusga chay montita cay nirunmi: “Cananpitaga manam nätan waquintam rumiwan chapirärin. 36Chaura chracrayogga
pasay wayunquichu”. Niruptinga chayüram montiga chaquirun. waquin rantisha runancunatam yapay cachrarun naupa
20Chayta ricarärir discïpuluncunaga mayacasha niragmi cachranganpita mas achcata. Nätan alpartir ruragcunaga
ricacarärï. Chauraga Jesustam tapurärï: “¿Imanirtag cay monti naupacagta rurapäcungannuymi lapanta rurarärin.
pasay-pacha chaquirun?” 37Chaura ushanantaga cachrarun churintam ‘Churïtaga
21Nipäcuptïmi cay nipäcaman: “Shumag mayapäcamay: manchacurcangam’ nir pinsiar. 38Chauraga chracrayogpa churinta
Dios rurangan nir razonpa yupachicurcaptiquiga, manam cay ricaparärirga, chay alpartir ruragcunaga rimanacarärin cay nirmi:
montiwan rurangänuylatachu rurapäcunqui. Antis ‘Cay jircata ‘Chracrayog wanuptin wac churinmi ima-ayganwansi quëdanga.
caypita ashuy, jinaman gochraman jegayuy nipäcuptiquis’ Antis wanurachishun cay chracra noganchipag cacunanpag’ nirmi.
nipäcungaynuymi ruracanga. 22Nätan Diosman razonpa 39Chaura chracrayogpa churintaga charircur jorgarärin chracrapita
ricarcayan Diospa willacugninpagmi” ninacurcara. manam capäcunqui Diospita yachrachigchu. Cananga Dios
27Chaura Jesustaga cay nirärinmi: “Manam musyapäcüchu”. munanganta yachrachipäcunga juc casta runacunam.
Niräriptinga Jesuspis cay nirunmi: “Nogasi manam Paycunaga Dios munangaynuymi cawapäcunga. 44[Nätan
nipäcugchu pi nimaptin rurayangätas”. chay alinnin rumiman pisi ishquigga canga pedäzu rurasham.
Nätan chay rumi pipa janamansi ishquirga pichruchingam.]”
Ishcay wauguewan tincuchiypa Jesús yachrachingan 45Chaynuy tincuchiypa Jesús yachrachinganta mayarärirga
(Mr 12.1-12; Lc 20.9-19) sacerdöticunapa mandagnincunawan fariseocunaga shumagmi
28Nircurmi Jesusga cay nin: “Juc runam cara ishcay tantiarärin paycunapita rimayanganta. 46Chaura chay
churiyog. Chauraga mayorcagtam nirun: ‘Hiju, canan runacunaga Jesús chariruytam munapäcura, nätan mana
aywarulaynar uryag üvas chracräta’. 29Niptinmi churinga charipäcurachüga runacunata manchacurmi, runacunaga
‘Manam aywashagchu’ nirun. Chaypita nä nisha jananchrümi “Jesusta ricapäcura Diospa willacugninpagmi” nir.
mas unaylantaga pinsiapacurcur aywacun uryag. 30Chaypitam
Casamintuman gayachishacunawan
runaga jucag churinman ashuyur cay nin: ‘Hiju, canan ayway
tincuchiypa Jesús yachrachingan
uryag üvas chracräta’. Niptinmi churinga ‘Äri tayta,
(Lc 14.15-24)
aywashagmi’ nircur mana aywashachu. 31Chauraga
22
tapuyärishay: ¿Maygantag taytan mandangannuy rurara?” 1Nircursi Jesusga yapaytan Diospa munayninchru
gamcunaga ‘Manam Diospitachu shamun payga’ nipäcuraymi. cachraruntag chay gayachishacunaman cay nichig: ‘Nämi
Nätan patenti cobrag lutan runacunawan chuchumïcacunam micuy camarishala cayan. Nämi wirayasha törücunas
25 0$7(22223
wäcäcunas pishtashala cayan. Nämi lapansi camarishala wanuruptinga, viüdawan shulca wauguenmi casaranga.
cayan. Jucla casamintuman aywapäcalämuy’. Chaypa churin, difuntu wauguenpa jutinta apananpag’ ninmi.
5Niyächiptinsi chay gayachishacunaga manam 25Chaura nogacuna yachrarcayangäcagchrümi cara ganchris
cäsupäcamushachu, antis jucmi aywacun chracranta, jucmi wauguecuna. Jinarcurmi mayorcag casararun. Chaypitam
aywacun ranticug. 6Nätan waquin gayachisha runacunaga chay manarag churin captilan wanurun. Chaura viüdanwanmi
reypa rantisha runancunatam magarärin wanuchipäcungancama. shulca wauguenga casararun. 26Jinarcurmi paysi wanurun,
7Chaura reyga alisca piñasham cachrarun soldäduncunata chay jinaman chaynuylam mas guepacag wauguencunawansi
wanuchig runacunata wanuchipäcamunanpag, jinaman pasarun. Chaynuypam ganchrisnintin wanurärin mana
wayincunatas rupachipäcamunanpag. churiynagla. 27Jina guepantaga warmis wanuruntan. 28Chaura
8Chaypitam rantisha runancunata nirun: ‘Lapansi nä chay warmi ganchrisnintinwan casararayaptinga,
camarishalam cayan churï casaränanpag. Nätan “Shamunqui” ¿mayganparag warmin canga, wanushacuna cawacämunan
ningä runacunaga manam cäsucug runacunachu capäcusha. junagga?”
9Cananga aywapäcuy camiñucuna tincugcunaman chaychru 29Nipäcuptinmi Jesusga nirun: “Lutantam rimarcayanqui.
lapan purigcunata gayapäcamuy churï casaracuychru Gamcunaga Dios isquirbichinganta manam tantiapäcunquichu.
capäcunanpag’. Manatan tantiapäcunquichu Dios munayniyog cangantas. 30Nä
10Niptin rantisha runancunaga, camiñucunaman wanushacuna cawacaramuptinga manam nä warmisi ni olgosi
yargarärirga lapan tincungantam ɹestaman pusharärimunag, casarapäcungachu, antis capäcunga jana pachachru
ali runacunatas, lutan runacunatas. Chaynuypam wayiman angelcunanuymi. 31Chay wanushacuna cawacämunanpita
juntarärichin. ¿manachu gamcunaga leyisha capäcunqui? Diosga
11Chaura chay reyga yaycurun ɹesta cayag wayimanmi. wanushacuna cawacämunanpita caynuymi nin: 32‘Nogaga
Chaychrümi juc runata ricapurun casaray ɹestachru jatiräna cayä unay Abrahampa, Isaacpa, Jacobpa Diosninmi’.
jacu, mana jacucushata. 12Chaura chay runatam tapurun cay Paycunaga wanusha cayarsi cawarcayanmi, niram. Chaura
nir: ‘Gamga ¿imanuypatag cayman yaycaramuray mana ɹesta Diosga manam wanushacunapa Diosninchu, antis
jacusha cayarga?’ Niptin runapaga manam ima ninansi cawayagcunapa Diosninmi”.
yachracarachu. 13Chaura reyga chay rantisha runancunatam 33Chaynuy nigta mayarärir, runacunaga mayacasham
cay nirun: ‘Cayta chraquinta maquinta uchcurcärir quëdarärin, Jesús chaynuy yachrachiptin.
jitayupäcamuy washa yanauyagman. Chaychrümi chay
runaga alisca waganga, jinaman quiruntas gapapayla Lutan rimachiyta munar Jesusta yapay tapupäcungan
wagarichinga ¿Imanarärag?’ nirun. 14Chaynuymi carcayan (Mr 12.28-34)
Dioswan cawapäcunanpag achcam gayachishacuna. Nätan 34Chaura chay saduceocuna upälächinganta musyarärirmi,
lutanta rimarcärichir, “Wactam u caytam rimarun” nir shongoypa. Chaynuy cuyarga alila ruraytam munanquis, jinaman
juchachapäcunanpag. paylamanmi yarparanquis’ nirunmi. 38Chaymi cayan lapanpitas
16Chay rimanacarcärirmi cachrarärin paycunapa mas naupata cäsucunapag. 39Nätan guepancagsi cayan chaynuy
discïpuluncunatawan Herodespa runancunata Jesusta cay niragmi: ‘Runa-mayiquita cuyay quiquiquita cuyacungaynuy’
nipäcunanpag: “Yachrachig, nogacuna musyarcayämi ninmi. 40Chay ishcayninta cäsucurga rurayanqui lapantam, Moisés
razoncag rimag cangayta. Gamga runacunata mana isquirbingantas, jinaman Diospa willacugnincuna isquirbingantas”.
mancharilarmi, razonpacagta yachrayächinqui Dios
ningannuy runacuna cawapäcunanpag. 17Mä nipäcamay Diospa acrashanpita Jesús fariseocunata tapungan
tantiayniquipita, ¿alichu cayan icha manachu, Romachru (Mr 12.35-37; Lc 20.41-44)
munayniyog Cesarta patenti pägay?” 41Nircurga chaychru goturarcayag fariseocunatam Jesusga
18Niräriptinmi Jesusga lutanpag tapupäcunganta tantiarurga tapurun: 42“Gamcunaga ¿ima nipäcunquitag salvacugpita?
cay nirun: “¡Alitucugcuna! ¿Imanirtag lutan rimachiyta ¿Pipa castanpitatag payga shamunan cara?”
munarcayämanqui? 19Mä ricachipäcamay patenti pägana Niptinga “Rey Davidpa castanpitam” nirärinmi.
golgueta”. 43Chay nipäcuptin Jesusga cay nirunmi: “Chaura Rey Davidga
Niptinga ricarärichin denariu ningan juc golguetam. ¿imanirtag Santu Espíritu rimachiptin gayara ‘Munayniyognï’ nir,
20Chaura Jesusga cay ninmi: “Cay golguechru pipa cärantag castalan cayaptinga? Rey Davidga cay niram:
¿
cayan? jinaman ¿pipa jutintag isquirbirayan?” 44 ‘Munayniyog Diosnïmi nirun munayniyog salvamagnïta:
23
cawacämuy canchu” nipäcunmi. Chauraga tapurärin cay 1Chaura chaychru goturarcayag runacunatawan
nirmi: 24“Yachrachig, Moisés isquirbingancunachru cay ninmi: discïpuluncunatam Jesusga cay niräriman: 2“Moisés
‘Juc casarasha olgo, warminchru mana churin captilan isquirbinganpita yachrachigcunawan fariseocunaga carcayan
0$7(223 26
yachrachipäcushunaypagmi Moisesnuysi. 3Chauraga Moisés örucunata janchrarcur juracugmi ichaga lutanta rurayan’ nir.
isquirbingannuyla yachrachipäcushuptiquiga cäsucurcay 17
¡Gamcuna carcayanqui gotaracamam, jinaman
jinaman rurapäcuy lapanta. Paycunanuy icha ama ñaushanuymi! ¿Gamcunapitaga öruchu u Diospa wayinchu
cawapäcuychüga. Paycunaga manam mas välig? Antis öruga ‘Cayga Diospag nisha carmi’, jinaman
yachrachipäcungannuychu cawapäcun. 4Paycunaga Diospa wayinchru carmi välin. 18Gamcuna
runacunapa mandashalantam Diospa mandashantanuy yachrarcayächinquim caynuypas: Pisi ‘Rurashagmi’ nir altarta
rurarcayächin mana pisi rurayta atipayaptin. Chay janchrarcur juracugga mana rurarsi manam lutantachu
mandashacuna cayan juc lasag guepi sasa aywachinanuymi. rurarun. Nätan pisi ‘Rurashagmi’ nir, ‘Altarchru ofrendata
Nätan quiquincunaga manam maygalantas rurayta janchrarcur juracugmi ichaga juchäcun’ nirsi.
almitipäcunchu. 19 Gamcuna carcayanqui ñaushanuymi mana tantiagcama
¡
5Antis ima-aygatas paycunaga rurapäcun runacunapita runa! ¿Gamcunapitaga altarchu u altarman ‘Diospag’ nir
alipag ricasha capäcunalanpagmi. Chaypitas Diospa chrurashachu mas välig? Antis imasi väliyanga altarchru
mandashancuna apacurcänan ichic cäjalatas mas jatunta carmi. 20Chaura pisi altarta janchrarcur juracugga
ruracarcärirmi chruracurcan urcuncunamansi janchrarcuyan lapan chrurarayagnintawanmi. 21Nätan pisi
ricrancunamansi jinaman jacuncunapa burlasnincunatas mas ‘Rimangannuy razonpam rurashag’ nir Diospa wayinta
uracamam chruracurcan. 6Paycunaga munapäcun ima janchrarcur juracugga manam Diospa wayilantachu
micapäcuycunachrüsi alinnin tayucunachru tayuytaran, nätan janchrarcun, antis Dios chaychru cayagtawanmi. 22Nätan pi
Israel castacuna gotucarcänan wayichrüsi munapäcun naupa maysi jana pachata janchrarcur juracugga janchrarcuyan
naupachru alinnin tayucunaman tayucuytaran. 7Pläzachru Diospa tayacunantam jinamanmi tayagnintas.
puripäcursi munapäcun runacuna manchapacuypa 23 Alisca cunchuchisham capäcunqui, Moisés
¡
saludapäcunantam, jinaman ‘Yachrachigpa’ gayapäcunantam. isquirbinganpita yachrachigcunawan fariseocuna! ¡Gamcuna
8Nätan gamcunapagga ama shongoycuna munachunchu alitucuglam carcayanqui! Gamcunaga chruncapita juctam
yachrachigparag gayapäcushunayta, antis gamcunaga lapaysi mentata anista jinaman cominosta Diospag jorgorcayanqui.
carcayanqui chay wauguelam. Yachrachishugniquicunaga Antis Moisés isquirbinganchru ‘Alitam rurapäcunqui, runatam
cayan juclaylam. Payga cayan ‘Salvacugtam cachramushag’ cuyapapäcunqui, jinaman Dioslamanmi yupachicurcanqui’
Dios ningalanmi. 9Cay pachachru gamcunaga amam Tayta ningantam rurapäcunquiman caraga chay waquin
Diostanuy ricapäcunquichu pitas. Tayta Diosniquicunaga rurarcayangaycunatawan. 24¡Ñaushanuysi mana tantiagcama
juclaylam. Payga cayan jana pachachrümi. 10Amatan runa! Gamcunaga chuspinuysi cayag ichic
shongoycuna munanganchu mandagpa gayapäcushunaytas. mandashacunalatam imanaypanuysi cäsucurcayanqui, nätan
Diospa acrashalanmi cayan mandagsi. 11Pi maysi camellu uywanuysi jatun mandashacunataga manam
gamcunachru mandagga gamcunata atendipäcushunqui. cäsucuyta munapäcunquichu.
12Nätan pi maysi alinninpag ricachicugga manacagpag 25 Alisca cunchuchisham capäcunqui, Moisés
¡
ricasham canga. Nätan pi maysi manacagpag ricachicugga isquirbinganpita yachrachigcunawan fariseocuna! ¡Gamcuna
alinninpag ricasham canga” niräriman. carcayanqui alitucuglam! Gamcunaga carcayanqui väsupa
13Chaypitam chay mana cäsucugcunata cay nin: “ Alisca plätupa janalan maylashanuymi, nätan chay väsupa plätupa
¡
cunchuchisham capäcunqui, Moisés isquirbinganpita ruyin mana maylashanuymi carcayanqui imatas
yachrachigcuna jinaman fariseocuna! ¡Gamcunaga suwacurcayangaywanga, jinaman ima-aygas lutan
carcayanqui alitucuglam! Juc wayiman mana pisi rurarcayangaywanga. 26¡Ñaushanuysi mana tantiagcama
yaycunanpag llävi charicuyugnuymi gamcunaga mana fariseocuna! Naupataga väsupa plätupa ruyin maylagnuysi
munapäcunquichu Diospa munayninman runacuna jucha ruraypita wanacurcay. Chauraga capäcunqui alim
yaycapäcunanta. Gamcunaga manam quiquiquicunas jananpas.
yaycuyta munapäcunquichu, ni manatan yaycuy 27 Alisca cunchuchisham capäcunqui, Moisés
¡
munayagcunatas yaycachipäcunquichu. 14[¡Alisca isquirbinganpita yachrachigcunawan fariseocuna! ¡Gamcuna
cunchuchisham capäcunqui, Moisés isquirbinganpita carcayanqui alitucuglam! Gamcuna carcayanqui runa
yachrachigcunawan fariseocuna! Gamcunaga carcayanqui enterrashapa janan yuragwan ali shumag pintapashanuymi,
alitucuglam. Gamcunaga viüdacunapa imalam cagtas nätan chay runa enterrasha ruyichrüchu tullucuna cayan
guechrurcayanquim. Chaypitaga ali ruragpag ricasha mana pasay ali. 28Chaynuymi gamcunasi runa ricanalanpagga
capäcunay raygom alisca unay Dioswan rimag tucurcayanqui. carcayanqui ali rurag nirag. Nätan manam razonpa alichu
Chaynuy rurapäcungaypita mas juyupa cunchuchisham capäcunqui chay ima-aygas lutan rurapäcungaywan.
capäcunqui.] 29 Alisca cunchuchisham capäcunqui, Moisés
¡
15 Alisca cunchuchisham capäcunqui, Moisés isquirbinganpita yachrachigcunawan fariseocuna! ¡Gamcuna
¡
isquirbinganpita yachrachigcunawan fariseocuna! Gamcunaga carcayanqui alitucuglam! Gamcunaga Diospa
carcayanqui alitucuglam. Jatun gochrapawan pampacunapa willacugnincunapa mïchunta sharcarcayächinquim, jinaman
purichignuysi gamcunaga imatam mana ali ruragcunapa enterrashantas shumagyarcayächinquitan.
yachrarcayächinquichu runata Diosta mana cäsucug 30Chayta rurarga cay nircayanquim: ‘Noganchi
Gamcunaga jatun gochrapas pampapas aywarcayanquim Diospa willacugnincuna wanuchigcunanuysi mana cäsucug
runata Israel castaman muyuchipäcunaypag. Nä casta capäcungayta. 32Chauraga unay awilluycuna ruray
muyurcachirga chay runata jorgorcayanqui gamcunapitas galayapäcungantar ushapapäcuy pasay-pacha.
ishcaypaypa mas lutanmanmi. 33 Gamcuna carcayanqui acapa casta juyu
¡
16 Aliscam cunchupäcunqui gamcunaga! Chaura gamcunaga culebracunanuymi alisca juyucama! ¿Imanuyparag
¡
ñaushanuysi mana imatas tantiarmi runacunata gueshpipäcunqui nina wayichru Dios
yachrarcayächinqui cay nir: ‘Rurashagmi’ nir, Diospa wayinta cunchuchipäcushunaypita? 34Chaura chayman mana
janchrarcur juracugga mana rurarsi manam lutantachu ruran. aywapäcunaypagmi nogaga cachramushag Diospa
Nätan pisi ‘Rurashagmi’ nir, ‘Diospa wayinchru cayag willacugnincunata, tantiaysapa runacunata, jinaman
27 0$7(22324
yachrachigcunata. Nätan gamcunaga paycunatam waquinta chaynuyla Diosta servigmi ichaga salvasha canga. 14Nätan
wanuchipäcunqui, waquintam cruzman clävapäcunqui, Diospa munayninchru cawaypita ali willapam maychru
waquintam Israel castacunapa gotucarcänan wayincunachru chaychrüsi willapacanga lapan runacuna musyapäcunanpag.
alisca magapäcunqui. Jinaman waquintam marcan marcan Chayran ushanan junagga chrämunga.
ashipäcunqui cunchuchipäcunaypag. 35Chaynuy 15 Chauraga Diospa willacugnin Daniel isquirbinganta
¡
rurapäcungaypita alisca cunchuchisham capäcunqui. leyigcagga pisi shumag tantiachun! Payga ‘Chay Diospa
Gamcunaga cunchupäcunqui lapan ali rurag runacuna wayinchru inciensuta rupachicunacagchru alisca lutan jucha
wanuchipäcunganpitam, chay ali rurag Abelpita galayur ruracagtam ricapäcunqui’ niram. (Chaura chay isquirbishata
Berequiaspa churin Zacariasta wanuchipäcungaycamam. leyigcagga tantiapäcuy.) 16Chauraga Judeachru
Payta wanuchipäcuray inciensuta Diospag yachrayagcuna gueshpicurcächun jircacunaman. 17Nätan
rupachicunacagchru jinaman washa altarwan tincucugchrümi. wayin jananchru cayagsi ama wayinman imalansi jorgog
36Mayapäcamay shumag: Lapan caycuna rurangaypita yaycuchunchu. 18Chaynuytag imaman aywasha carsi ama
cunchupäcunquim gamcunaga”. wayinta cutichunchu ni catan apaglas. 19¡Ay, chay wichan
37Nircurmi cay nirun: “ Jerusalenchru yachrag runacuna, imanapäcungarag chrichru warmicuna jinaman wawan
¡
gamcuna Diospa willacugnincunata wanurcayächinquim, chuchuyagcuna! 20Chauraga Diosta manacurcay chay
jinaman Dios cachramungancunata rumiwanmi gueshpinay junag tamya wichanchru u jamana junagchru
chapircayanqui! Gamcunata maymay cutichr gotuyta mana cananpag. 21Chauraga alisca juyu cunchuymi canga.
munapäcurag, juc walpa chiucancunata rapran ruyiman Chaynuyga manam carachu cay pacha camanganpita-pachasi,
gotugnuysi, nätan manam munapäcuraychu. 38Cananga ni manatan mas guepamansi cangapishchu. 22Nätan chay
yachrarcayangay wayiquicuna chunyagmanmi muyunga. cunchuna wichan mana wayrala pasaptinga manachr pisi
39Nätan cananga manam mastaga ricapapäcamanquipishchu salvasha canmanchu. Nätan chay cunchuna wichan wayrala
‘Alisca ali nisha cachun Munayniyog Diosninchi pasanga acrashancuna raygom.
cachramungan’ nipäcamänaycama” nirun. 23Chauraga pisi ‘Caychrümi Cristo cayan’ u ‘Wacchrümi
24
1Chaura Diospa wayin puncupita nä aywacunanpag atipänancunata. Chauraga Diospa acrangancunata
Jesús yargoyaptinmi discïpuluncunaga ashuyärï ichiclapitam mana pantacächipäcungachu. 25Nämi nirärig
Jesusman “¡Diospa wayinta! ¡Imanuy jatun, jinaman ima-ayga chay ima-aygas pasanancunapita. 26Chaymi ‘¡Wac
shumag sharcachisha canganta rircärichipäcunäpag!” jäpagchrümi Cristo cayan!’ nipäcushuptiquis, ama
2Jinarcurmi Jesusga nipäcaman: “ Ricarcanquichu lapan aywapäcuychu, u ‘¡Wac wayichrümi cayan!’ nipäcushuptiquis,
¿
caycunata? Shumag mayapäcamay: Manam juc rumilas juc ama ‘Razonchri’ nipäcuychu. 27Noga jana pachapita shamusha
rumiwan chrurcanacushaga quëdangachu. Lapanmi canga runaga aywamushag inti yargamunanpita inti ishquinancama
juchruchisha” nipäcaman. juc lipa achicyagnuysi runacunapita ricapusham.
3Chaypitam Olivos ningan gotuman chrarur Jesús 28Maychrüsi wanushacagmanchu condurcuna gotucapäcun
tayayaptin tapurärï cay nir: “Willapäcamay chay runa ricay, chaynuymi cutimushag”.
nircayämangayga. ¿Imaytag ruracanga? ¿Imanuypatag cay
Mayänipitam cutimushag Jesús ningan
pachaman cutimunayta, jinaman cay pacha ushanan junag
(Mr 13.24-37; Lc 21.25-33; 17.26-30, 34-36)
nachrgayämunganta musyapäcushag?”
4Nipäcuptïmi Jesusga nipäcaman: “ Mayag mayagmi 29“Chay cunchuy junagcuna pasaruptilanmi,
¡
capäcunqui! Pisi casquita alita nirag nipäcushuptiquitag inti yanauyagman muyunga,
‘Razonchri’ nirärinquiman. 5Aywapäcamunga achcam ‘Nogam quillas manam nä achicyangachu,
Cristo cayä’ nir casquicuyar. Chay casqui rimapäcunganta nätan goyllarcunam ishquipäcamunga,
achca achca runacunam ‘Razonchri’ nipäcunga. 6Jinaman jinaman jana pachachru ima-aygas cayagcunam limpu
mayapäcunquim ‘Guërram cayan’ nigta u ‘Guërrash canga’ cuyuringa.
nigtas. Nätan gamcunaga amam manchacapäcunquichu. 30Chaura noga jana pachapita shamusha runa cay pachaman
Chaynuymi ruracänan cayan, nätan manaran cay pacha aywayämugta musyapäcunanpag ricacämushag jana
ushanan junagragchüga. 7Chaypitas juc nacionchru runacuna pachachrümi. Nä ricaparärimarga lapanmi cay pachachru
juclä nación runacunawan guërrata rurapäcungam. runacuna wagapäcunga. Jinamanmi ricapapäcamanga
Chaynuytan juc reysi runacunawan guërrata ruranga juc reyta pucutay jananchru alisca munayniyog, jinaman alisca shumag
runantinta. Chaypita canga micuy wanaymi tucuy liplipyayar aywayämugta. 31Chauraga cachramushag jana
gueshyacunam jinaman pacha cuyuycunam maychrüsi pachachru angelnïcunatam cay pachachru lapan
chaychrüsi. 8Lapan chaycuna canga alisca cunchuycunapa acrashäcunata gotupäcamunanpag. Chay rimangä mayacanga
galayunalanran, pachrayog warmita pachran nanapagnuysi. juc trompëta wagarignuymi.
9Nätan lapan runacunapitam chregnipasha capäcunqui 32Hïgos montipita yachracurcay. Chay montipa rämancuna
nogapa janä. Chaypita mandagcunapa maquinmanmi llullumuptin jinaman yürancuna chicchimuptin, gamcuna
chrächipäcushunqui tucuynaypa cunchuchipäcushunaypag musyarcayanqui nä usya wichan nachrgayämungantam.
jinamanga wanuchipäcushunquim. 10Chay wichan waquinga 33Chaynuymar chay niyangäcuna ruracagta ricapäcursi
chregninacurcanga, jinamanmi jucninsi jucninsi wanuyman manaragsi wanupäcuptilaymi. 35Jana pacha ricapurcayangaysi,
jitayunacurcanga. 11Chaypita achcam casqui rimag runacuna jinaman cay pachas ushacaglam cayan, nätan cay
aywamunga ‘Diospa willacugninmi cayä’ nircayar. Chay rimayangäcunam ichaga ruracangarag.
nipäcur achca runacunatam pantacächipäcunga. 12Chaypitaga 36Nätan ima junagchru u imayüra aywamunäpitaga manam
alisca alisca jucha rurayla captinmi, achca runacuna nä mana pisi musyanchu, ni jana pachachru angelcunas ni nogasi.
cuyacugman muyupäcunga. 13Nätan pi maysi wanungancama Musyayanga Tayta Dioslam.
0$7(22425 28
37Chauraga Noé jutiyog runa cawanan wichanchu nogacunapagsi ni gamcunapagsi, antis aywapäcuy rantig chay
mayänipita löcu tamyayta galacuyura, chaynuymi noga jana ranticugcunaman’ nirärin.
pachapita shamusha runasi cutimushag mayänita. 38Chaypin 10Chaura chay pichga aceiti rantig aywapäcungancamam
wichan runacuna cawapäcura micucularmi upyacularmi casarag mözuga chraramun. Chauraga chay shuyararcayag
casaracurcayälarmi jinaman warmi churincunatas pichga jipashcunalam yaycarärin casamintumanga chay
casararcayächilarmi, Noé büquiman yaycungan junagcama. casaracug mözuwan. Jinarcurmi puncu wichrgacarun.
39Nätan paycuna manam tantiapäcushachu chay löcu 11Chaypitaran chrarärimun chay waquin pichga jipashcunaga
tamyamungancama. Jinarcurmi lapan wanurärira yacuwan. cay nircayar: ‘¡Tayta! ¡Tayta! ¡Puncutanar quichrayulay!’
Chaynuy mayänipitam noga jana pachapita shamusha runasi 12Nipäcuptinmi casarag mözuga cay niramun:
aywamushag. 40Chay aywamunä junagga ishcay runacunam ‘Mayapäcamay shumag: Gamcunataga manam
chracrachru uryarcayanga. Jucnin camacushacagmi apasha UHJXHSlFXJFKX·µQLU.
canga, nätan jucnin mana camacushacagmi dëjasha canga. 13Nircurmi Jesusga nipäcaman: “Chaynuytag
41Chaynuytan ishcay warmicunas agacurcayanga. Jucnin pasarärishunquiman gamcunatas, cacurcayay camaricushala.
camacushacagmi apasha canga. Nätan jucnin mana Manam musyapäcunquichu ima junagchru ni imayüra
camacushacagmi dëjasha canga. cutimunätas”.
42 Chauragar cacurcayay camacushala! Noga
¡
munayniyogniquicuna imayüra shamunätas mana Guellay mirachig runacunawan
musyarcayarga. 43¡Cayta niyärishay tantiapäcunaypag! Juc tincuchiypa Jesús yachrachingan
wayiyog runa imayüra suwa chrämunantas musyarga mayag (Lc 19.11-27)
mayaglachr canman, nätan manachr wayinman togorcur 14“Chaura Diospa munayninchru cawagcunawan pasanga
yaycunanta cunsindinmanchu. 44¡Chaura gamcunas caynuymi” nirmi willaräriman juc runapita cay nir: “Juc
camacushala cacurcayay! Noga jana pachapita shamusha runam caru marcata aywacur rantisha runancunata gayarcur
runaga aywamushag mana pinsiashachrümi”. golguenta mirachipäcunanpag dëjaparura. 15Chauraga juc
rantisha runantam goyurun pichga talentu ningan golgueta,
Juc rantisha runawan tincuchiypa Jesús yachrachingan juctam ishcay talentu ninganta, nätan juctam juc talentu
(Lc 12.41-48) ninganta. Chaynuypam lapantas aypuchracurura imanuypa
45“
¿Chauraga maygaycunatag carcayanqui juc yarpaysapa golgue mirachicuy yachrapäcungantas nä musyar. Chaypitam
jinaman yupachicuna rantisha runanuy? Chay runatam aypuchracurcurga aywacura caruta. 16Jinarcurmi pichga
rantigninga chrurarayan wayinchru lapan cayagcunata talentu ningan golgueta chrasquig runaga chay golguewan
üralachru micuyta garananpag. 46Chaura chay rantignin runa imas rantiyta jinaman ranticuyta galacuyun. Chaynuypam
chraramur ningannuyla rurayagta tariruptinga, chay rantisha mirarachin juc pichga talentu masta. 17Ishcay talentu
runaga aliscam cushicunga. 47Mayapäcamay shumag: chrasquishasi chaynuytan ruraratag chay golguewan. Paysi
Chauraga rantigninga chay runanta chruranga wayinchru mirachisha ishcay talentu mastam. 18Nätan juc talentu
lapan imancagtas ricananpagmi. 48Nätan chay rantisha runa chrasquigmi icha aywarcur chay golgue chrasquinganta
lutan rurag car shongonchru cay ninman: ‘Rantimagnï pacaramunag pampata uchrcuyur.
manaran cutimunmanragchu’ nir. 49Galayunman 19Chaypitaga alisca unaytaran chay golgueyog runaga
rantisha-mayincuna magayta, jinaman micucular upyacular cutiramun chay rantisha runancunaman. Chaypitam gayarun
cacunman shincagcunawan. 50Chauraga chay rantignin runa aygatacama mirachisha capäcungantas nipäcunanpag.
cutimunga mana shuyayangan junagmi jinaman mana 20Chauraga chrarun chay pichga talentu golgue chrasquisha
musyangan üram. 51Chaura chaynuy rurayagta tarirurga, runam. Jinarcurmi golguenta goyurun juc pichga talentu
rantigninga aliscam cunchuchinga. Payta jitayurunga masnintawan cay nir: ‘Tayta, gomaray pichga talentutam,
alitucugcunacagmanmi cunchunanpag. Chaychrümi alisca nätan cay pichgacagga cayan mirayninmi, catay golguequi’
waganga, jinaman quiruncunatam gapapayla wagarichinga nir. 21Niptinmi golgueyog runaga cay nin: ‘¡Ali servignïmi
laquicuypita. Chaynuymi noga cutimur rurashag casha canqui jinaman ningänuy ruragmi! Walcalawansi
runacunawan”. ningänuy rurag cangaypitam mas achcata goshayqui
yupachicuna runa captiqui. ¡Yaycamuy wayïman
Chrunca jipashcunawan tincuchiypa Jesús yachrachingan mirachingaypita cushisha micapäcunanchipag!’ nirun.
25
1“Cananga tantiachipäcushay Diospa munayninchru 22Chaypitaga chrarun ishcay talentu chrasquisha runatan
cawagcunaman cutimuptï pasananpita chrunca cay nir: ‘Tayta, gomaray ishcay talentutam, nätan cay
jipashcunawan. Chay jipashcunam aceitiwan rupag ishcayga cayan mirachingämi’ nirmi lapanta gorun.
michïruncunata achquicurcur aywarärin casarag mözu 23Niptinmi golgueyog runaga nirun: ‘ Ali servignïmi gamga
¡
chrasquicug. 2Pichgacagmi capäcusha gotaracama, nätan casha canqui jinaman ningänuy ruragmi! Walcalawansi
waquin pichgacagmi capäcusha yarpaysapacama. 3Chay ningänuy rurag cangaypitam mas achcata goshayqui
gotaracagcunaga michïrunta aparcayarmi mana mas aceitita yupachicuna runa captiqui. ¡Yaycamuy wayïman
apapäcushachu michïrunman yapapäcunanpag. 4Nätan mirachingaypita micapäcunanchipag!’ nirun.
yarpaysapacagcunam ichaga aceititaga apapäcusha 24Nätan juc talentu chrasquisha runam icha chrarurga cay
michïruncunachrüsi jinaman juc botëllancunachrüsi. 5Chaura nin: ‘Tayta, juyu runa cangayta musyarmi, mana
casarag mözu mana jucla chrämuptinga, shuyararcayaglatam mururungaypita cosechag cangayta musyarmi, jinaman mana
pununay charirärin jinamanmi lapan punucarärin. wichingaypita palag cangayta musyarmi, 25gamta manchacur
6Chauraga chraupi pagasmi mayacaramun ‘Nämi casarag golguequita pacaramurä pampa ruyiman. Cä cayan golguequi
mözu yaycayämun. Yargapäcamuy chrasquicug’ nir. 7Niptinga pachalan’.
lapanmi jipashcunaga sharcarärin. Jinarcurmi michïruncunata 26Niptinmi golgueyog runaga cay nin: ‘Gamga guellatag
camarirärin. 8Chaypitam chay pichga gotaracunaga chay jinaman munangalay ruragtag cacunayqui. Chaura mana
yarpaysapa jipashcunata manacarärin ‘Aceitiquicunatanar tarpungäpitas cosechag cayaptïga, jinaman mana
goyärimay ichiclatas. Michïrücunam upinayan’ nir. wichingäpitas palag cayaptïga, 27golguëta bancumanchri
9Nipäcuptinmi chay pichga yarpaysapacunaga ‘Manam chruranquiman cara, nä cutimur golguëta miraynintinwan
gopäcugmanchu. Raquiparäriptïga manam aypangachu jorgonäpag’. 28Nircurmi chaychru cayagcunata cay nin: ‘Cay
29 0$7(22526
runata guechrupäcuy golguëta. Chaypita chay golgueta 3Chauraga chay junagcunam sacerdöticunapa
gopäcuy chrunca talentu charayagcagta’ nin. 29Chaura pitas mandagnincuna jinaman alinninpag ricasha chacha runacuna
maytas ningänuy ruragcagtaga Diosga ricanga alisca gotucarärinag Caifás jutiyog runapa wayin puncuchru. Payga
alinninpagmi. Nätan ningänuy mana ruragcagtaga alipag cara sacerdöticunapa mandagninmi. 4Chaychrümi shumag
ricasha cayanganpitas manacagpag ricasham canga. 30Nätan rimanacarärinag yangapita juchacharcur Jesusta
cay mana välig rantisha runata jitayapäcamuy washa charipäcunanpag jinaman wanuchipäcunanpag. 5Chauraga
yanauyagman. Chaychrümi waganga, jinaman quirunta ninacarärinag cay nirmi: “Ama rurashunchu cay ɹesta
gapapayla wagarichinga laquicuypita. Chaynuymi noga nä wichanga cay achca runacuna goturarcayag mana imatas
cutimunä junag pasanga”. ruramänanchipag” nir.
Jesús cutimurga ishcay puntamanmi runacunata raquinga Juc warmi Jesuspa umanman perfümita jirpungan
31“Chaura (Mr 14.3-9; Jn 12.1-8)
noga jana pachapita shamusha runa cutimurga,
aywamushag alisca shumag achicyayarmi jinaman lapan 6Chaura Jesús cayara Betania marcachrümi leprösu
gamcunapag. 35Gamcunaga micanasha cayaptïsi micuyta warmipag lutantam rimarcayanqui. Cay perfümi
gopäcamaraymi. Yacunasha cayaptïsi yacutas gopäcamaraymi. jirpamanganwanga alitam rurarun. 11Mana imaynagcunaga
Mana pipita reguesha puriyaptïsi wayiquiman chaynuylam gamcunawan carcayanga. Nätan nogaga manam
gorpachapäcamaraymi. 36Mana jacuynag cayaptïsi jacuta alä unaychu gamcunawan cashag. 12Cay warmi perfümita
gopäcamaraymi. Gueshyaptïsi jampipäcamaraymi. Carcelchru cuerpüman jirpamanganwanga camariyäman mïchuchru
wichrgaraptïsi aywapäcamuraymi ricamagnï’. enterrasha canäpagmi. 13Mayapäcamay shumag: Maychru
37Niptï chay alita ruragcunaga cay nipäcamangam: ‘Munayniyog chaychrüsi cay pachachru ali willapa
tayta, ¿imaytag micanashata ricar garacurcarag? ¿Imaytag willapacurcangancagchrümi cay warmi ruranganpitas
yacunashata ricar yacuta gopäcurag? 38¿Imaytag mana reguesha willapacurcanga ali ruranganpita yarpasha cananpag”.
purigta ricar wayïcunaman gorpachapäcurag? ¿Imaytag mana
jacuynag cayaptiqui jacuta gopäcurag? 39¿Imaytag gueshyaptiqui Jesusta reguechinanpag Judas rimanacungan
u carcelchru wichrgarayaptiqui aywapäcamurä ricagniqui?’ (Mr 14.10-11; Lc 22.3-6)
40Nipäcamaptin noga reyga cay nishagmi: ‘Mayapäcamay 14Chauraga chrunca ishcayniyog discïpulu-mayïcunapitam
shumag: Cay runäcunapita maygan manacaglatas chaynuy jucga aywarunag sacerdöticunapa mandagnincunaman. Chay
rurapäcurniqui nogatam atendipäcamaray’ nishagmi. aywagpa jutin cara Judas Iscariotem. 15Nä chrarurmi cay
41Chaypitaga chay ichognïcagchru cayagcunatas cay nirunag: “¿Aygatatag golgueta gopäcamanquiman Jesusta
nishagmi: ‘Sumagla ashucurcay nogapita Diospita lutanpag reguechipäcuptïga?”
ricashacuna. Gamcuna aywapäcuy nina wayiman. Chayga Niptinmi paycunaga gorärira quima chrunca golgueta.
cayan Asyagpag jinaman angelnincunapag camarisham. 16Chayürapitam Judasga munara imalas cananta Jesusta
42Gamcunaga micanasha cayaptïsi manam micuyta reguechinanpag.
gopäcamaraychu, yacunasha cayaptïsi manam yacutas
gopäcamaraychu, 43mana pipita reguesha puriyaptïsi manam Discïpuluncunawan Jesús Pascua micuyta cënangan
gorpachapäcamaraychu, mana jacuynag cayaptïsi manam (Mr 14.12-25; Lc 22.7-23; Jn 13.21-30; 1 Co 11.23-26)
jacutas gopäcamaraychu, gueshyayaptïsi jinaman carcelchru 17Chauraga mana levaduränag tanta micuna ɹesta galarinan
wichrgarayaptïsi manam aywapäcamuraychu ricamagnï’. junagmi discïpuluncunaga ashuyarärï Jesusman cay nir:
44Niptïmi chay runacunasi cay nipäcamanga: ‘Munayniyog “¿Maychrütag camaripäcamushag Pascua micuyta
tayta, ¿imaytag micanashata, yacunashata, mana reguesha micunanchipag?”
puriyagta, mana jacushata, gueshyayagta, carcelchru 18Nipäcuptïmi payga cay nipäcaman: “Aywapäcuy marcata.
wichrgarayagta ricapur mana atendipäcuragchu?’ Juc runapa wayinman chrarurmi cay nipäcunqui:
45Nipäcamaptin cay nishagmi: ‘Mayapäcamay shumag: Cay ‘Yachrachigmi cay nin: Nämi nachrgayämun ürä
runäcunapita maygalantas mana chaynuy yanapapäcur wayiquichrümi Pascua micuyta micushag discïpulücunawan’
nogatam mana atendipäcamaraychu’ nishagmi. nipäcunquim” nipäcaman. 19Chaura Jesús ningannuylam
46Chaura chay lutan ruragpag ricashacunam imaycamas aywapäcurä, jinamanmi camarirärï Pascua micuyta
cunchuchisha capäcunga. Nätan ali ruragpag ricashacunam micapäcunäpag. 20Nä pacha chacarpuruptinga mësacagmanmi
Dioswan imaycamas cawapäcunga”. Jesusga iscatarayara nogacuna chrunca ishcayniyog
discïpuluncunawan. 21Nä micurcayaptïmi Jesusga cay
Jesusta wanuchipäcunanpag rimanacurcangan
nipäcaman: “Mayapäcamay shumag: Gamcunapita jucmi
(Mr 14.1-2; Lc 22.1-2; Jn 11.45-53)
reguechipäcamanqui wanuchipäcamänanpag”.
26
1Chaypitam lapan caycunata nircurga, Jesusga 22Nipäcamaptinga alisca laquisham Jesusta tapurärï jucnïsi
discïpuluncunata cay nipäcaman: 2“Gamcuna jucnïsi cay nir: “Munayniyog tayta, ¿nogachu cayä?”
musyarcayangaynuysi cananpita ishcay junaglatam canga 23Nipäcuptïmi Jesusga cay nin: “Nogawan parëju jitga
Pascua ɹesta. Nätan noga jana pachapita shamusha runam plätuman tantata tawirpuyagmi reguechimanga
chregnimagnïcunapa maquinman jitayusha cashag. wanuchipäcamänanpag. 24Noga jana pachapita shamusha
Chaycunam cruzman clävapäcamanga”. runawan ruracanga unaypita isquirbirayangannuyran. Nätan
0$7(226 30
wanuchipäcamänanpag reguechimag runam ichaga cayan aywacun, chaywanga manacurun nä quimapaypash naupata
laquipaypag. Payga mana näcimursi alim canman cara”. ningannuyla.
25Niptinga reguechinanpag cayag Judasga cay ninmi: 45Chaura yapay cutiramurga chay quima
Jinarcurmi uyshancunaga wichicasha capäcunga’ ninmi. muturun lapan sacerdöticuna mandagpa rantisha runanpa
32Nätan wanungäpita nä cawacaramurga aywashag chulan rinrinta. 52Chaura Jesusga cay nirunmi: “Espädayta
gamcunapa naupaytam Galileata”. chruray chruracunayman. Pi maysi espädawan peliagga
33Niptinmi Pedroga cay nirun: “Lapan dëjapäcushuptiquis espädawan wanuchisham canga. 53Nogaga canan üra Tayta
nogaga manam dëjashaychu”. Diosta manacurümanmi angelcunata ganchris chrunca
34Niptinmi Jesusga Pedrota nin: “Mayamay shumag: Canan warangapita masta nogata washamag cachramunanpag.
pagas manaragsi gallo wagaptilanmi quima cuti ‘Manam 54Nätan manacungänuy ruracaruptinga, Dios
“Gamga manachu juc üralas nogawan parëju ricchayar cayta chrunca mandagcunaga ashipäcura Jesuspa contran pilas
atiparay. 41Ricchayar capäcuy, jinaman manacurcay Diosta, manacagta rimarcunantam “Cayga wanuchisha cachun”
Asyag mana juchaman ishquichishunaypag. Razonpas nipäcunanpag. 60Chauraga achca runacuna manacagpita
shongolayga munayanmi ricchayta, jinaman manacuytas, juchacharcayaptinsi, manam paypa juchan carachu. Nä
nätan cuerpuymi ichaga guellanayanga”. ushananmanga ishcay runacunam yaycarärin 61cay nir: “Cay
42Nircurga yapay cutirshi manacuruntag cay nir: runaga ‘Diospa wayinta juchrurcachir, quima junagtaga
“Dios-mayï. Chay cunchunäcunata cunchunärag captinga jina sharcarachimanmi’ niram”.
cunchushag. Chauraga gam munangaynuy ruracächun”. 62Niräriptinga lapan sacerdöticunapa mas mandagnincagmi
43Nircurga yapayshi cutiyuruntag, jinarcurshi tarirun chay sharcurcur Jesusta cay nirun: “¿Manachu imatas ninqui cay
quima discïpulu-mayïcunataga punucashatatag. Paycunaga juchacharcayäshugniqui runacunata?”
ricchayälar cayta mana atipapäcurachu alisca 63Niyaptinsi Jesusga upälalam cacura. Chauraga chay
pununapäcuptinshi. 44Chauraga jinata dëjarcurshi yapay mandagga cay ninmi: “Cawayag Diospa naupanchrümi
31 0$7(22627
cayanchi. Razoncagta nipäcamay, ¿Diospa-mayinchu jinaman 6Chaura sacerdöticuna mandagcunaga golgueta palarcurmi
‘Salvacugtam cachramushag’ Dios ninganchu cayanqui?” cay ninacarärin: “Cay golguetaga ama chrurashunchu Diospag
64Niptinmi Jesusga “Au. Gam ningaynuymi cayä” nirun. golgue chruracunacagmanga. Cay golguega cayan
Chaypitas cay niraran: “Cananpitaga gamcuna wanuchinanchipag päganganchim”.
ricapapäcamanqui noga jana pachapita shamusha runata 7Nircurmi rimanacarärin manca rurag runapa pampanta
Munayniyog Diospa derëcha lädunchru tayayagtam. Jinaman chay golguewan rantipäcunanpag. Chayta rantipäcura juc
ricapäcamanquitan jana pachapita pucutaychru aywamugtas”. casta runacuna wanugta chayman enterrapäcunanpagmi.
65Niruptin chay lapan sacerdöticunapa mas 8Chaymi canancamas chay pampapa jutinga cayan ‘Yawar
mandagnincagga chay sacerdöti jacuntam lachirun alisca pampa’ nisha. 9Chaynuypam ruracara Diospa unay
piñasha canganta musyachinanpag. Jinarcurmi nin: willacugnin Jeremías cay nir isquirbingan:
“¡Chaynuypa rimayarga Diostam ashliyan! Cananga cay “Quima chrunca golguetam charirärin. Chayga cara Israel
runapita manam pi imata nimänanchitas munanchichu. runacuna ‘Chaynuyta pägashun’ nipäcunganmi.
¡Canan üram chay lutan rimanganta mayarunchi! 66¿Ima 10 Chaywanmi rantirärira ‘Manca rurag runapa pampanta’
cuti ‘Manam reguëchu’ ninqui nogapag” ningantam. Chauraga Pilatopa warmin cachracurun juc runata cay nichig: “Ama
yargorun washatam. Chaychrümi wagacun alisca alisca. chay mana juchaynag runata imatas ruraychu. Canan pagasmi
sueñüchru Dios alisca cunchuyächiman paypa janan” nir.
Pilatoman Jesusta aywachipäcungan 20Nätan alinninpag ricasha chacha runacunawan
(Mr 15.1; Lc 23.1-2; Jn 18.28-32) sacerdöticunapa mandagnincunaga runacunatam
27
1Chauranä pacha wararamuptinga sacerdöti yachrarärichin “¡Barrabasta cachrariy! Nätan Jesusga
mandagcunawan Israel castachru alinninpag ricasha ¡wanuchisha cachun!” nipäcunanpag. 21Chauraga yapaymi
chacha runacunam lapan rimanacarärin Jesusta Pilatoga tapurun runacunata cay nir: “Cay ishcay runapita
wanuchinanpag. 2Jinarcurmi chay gobernador Pilatoman ¿maygantatag cachrarishag?”
aywachicurcan watashata. Chaura chrarärichirga paypa Niptinmi paycuna “Barrabasta cachrariy” nirärin.
maquinmanshi jitayarärin. 22Chaura Pilatoga cay nirunshi: “Chaura ‘Cristo’ ningan
nin: “Mana juchaynagta wanuchipäcunaypag reguechirnï atiparga, jinaman runacuna mas gaparayta galacayäriptinga,
alisca juchatam rurasha cä”. yacuwanmi maquinta maylacurun chay runacunapa
Niptin chay runacunaga “¿Imamantag nogacunaman naupanchru cay nir: “Cay mana juchaynag runata
aywaramunqui? ¡Ima supaysi cacuy!” nipäcusha. wanuchipäcuptiqui nogaga manam juchayogchu cashag, ¡antis
5Chaynuy niräriptin Judasga Diospa wayin sawan ruyiman gamcunam juchayog capäcunqui!”
chay golgueta wicaparcurmi aywacun. Jinarcurmi 25Niptin chay runacuna cay nirärinmi: “Au, nogacunam
nipäcuptin Pilatoga Barrabastam cachrarirachimun. Nätan 49Nätan waquincagmi “Jina cachun, mä aywamuchun Elías
mandanan wayi puncuman. Chayga cara soldäducuna lachirura ishcayman, janapita uraman. 52Jinamanmi pachasi
cacurcänanmi. Chaychrümi Jesuspa muyurigninman lapan alicusa cuyurun. Chay cuyuyaptilanmi gagacunas sagrarun.
chaychru cag soldäducunata goturärichin. 28Jinarcurmi Jinarcurmi Dioslapag cawag unay wanusha runacunas
Jesusta garapachrarcurga, jatiräripun reypa puca jacunta. cawacarärimun. 53Chaura chay cawacämushacuna Jesús nä
29Chaypitam cashapita awasha corönata umanman wanushapita cawacaramuptinran, yaycapäcura Diospag nisha
jatiräripun. Nätan derëchacag maquintam aptarärichin juc Jerusalén marcaman. Chaychrümi achca runacuna
chagla gueruta. Jinacarcärirmi naupanman gongorpacuyur ricapapäcusha. 54Chaura chaychru pachrac soldäducunapa
asipapäcura “Cawachun Israel castacunapa reynin” nir. mandagninwan Jesusta täpag soldäducuna aliscam
30Chaypitam togapapäcura. Nätan chagla manchacarärin chay pacha cuyugta jinaman imas pasagta
charichipäcunganwanmi umanchru wipyay ushapäcura. ricarärir. Chauraga “Cay runa razonpa cara Diospa-mayinmi”
31Chaynuypa ima-aygatas ruracarcärirga, chay nipäcuram.
jacupurcangantam shogtiräripun. Jinarcurmi jacuräripun 55Chaychru capäcura achcam warmicunas carulapita
quiquinpa jacunta. Chaypitam aywachicurcan cruzman rircararcayar. Chay warmicuna aywapäcamusha cara
clävapäcamunanpag. Galileapitam, paycuna Jesustam atendipäcug. 56Chay
warmicunapita jucmi cara Magdalapita María, jucmi cara
Jesusta cruzman clävapäcungan Jacobopawan Josëpa maman María, jinamanmi Zebedeopa
(Mr 15.21-32; Lc 23.26-43; Jn 19.17-27) warmin.
32Chaypita nä yargorcayarmi tincurärin Cirene marcapita
Simón jutiyog runawan. Jinarcurmi paytaga charicarärin Jesusta mïchuman enterrapäcungan
Jesuspa cruzninta apananpag. 33Chaura ‘Gólgota’ (Mr 15.42-47; Lc 23.50-56; Jn 19.38-42)
ninganmanmi chrarärin. (‘Gólgota’ ninanga ‘Uman tullu gotu’ 57Chaypitam nä pacha chacanayaptinga chraramun juc
ninanmi.) 34Chaychrümi gorärin vïnuta juc atgagwan capogniyog runa, José jutiyog Arimatea marcapita. Paysi nä
tacushata. Nä malirur Jesusga manam upyayta munarachu. muyusha cara Jesuspa discïpulunmanmi. 58Paymi aywarun
35Chaypitam nä Jesusta cruzman clävacarcärirga, chay Pilatoman “Jesuspa cuerpunta enterramushag” nig.
soldäducuna Jesuspa jacunta aypunacarärin chüsarcur Niptinmi Pilatoga “Äri” nirun. 59Chaura Josëga wancurun
chüsarcur. 36Jinacarcärirga chaychrümi tacayärin ima Jesustaga lïnupita rurasha allanyag tëlawanmi. 60Jinarcurmi
pasanantas rircarapäcunanpag. 37Nätan imapita cruzman chrurarun quiquinpa mïchunpag gagachru uchrcunganman.
clävapäcungantas musyapäcunanpag cruzpa umanman Chaypitam jatun lasag rumiwan mïchupa puncunta
chrurarärin “CAYGA ISRAEL CASTACUNAPA REYNIN wichrgarcur aywacun. 61Chay mïchucagchrüga carcayara
JESUSMI” nir isquirbishata. 38Chaychru capäcura ishcaymi Magdalapita Mariawan jucag Mariam tayarcayar.
suwacuna Jesusnuysi cruzman clävasha, jucninmi cara
derëchanchru, nätan jucninmi cara ichogninchru. 39Nätan Soldäducuna mïchuta täpapäcungan
chaypa pasagcunam ashlipapäcug umancunata awircayar cay 62Chaypitam enterracungan junag warantinga, chay jamana
nir: 40“¡Gam Diospa wayinta juchruchig jinaman quima junag nä pasaruptinga, sacerdöticunapa mandagnincunawan
junaglachru gangalanta sharcachig, razonpa Diospa-mayin fariseocuna gotucarärin Pilatocagman. 63Jinarcurmi payta cay
carga, mä quiquiqui salvacuy! Jinaman chay cruzpita nirärin: “Tayta, yarparärï chay casqui runa cawayar, cay nir
jegarpamuy” nircayar. rimangantam: ‘Wanungäpita quima junag pasashachrümi
41Chaypitaga sacerdöticunapa mandagnincunawan Moisés cawacämushag’ ningantam. 64Chauragar nilay soldäduycunata
isquirbinganpita yachrachigcunas, jinaman chay Israel chay mïchu täpacug quima junagcama aywapäcunanpag, chay
castachru alinninpag ricasha chacha runacunas Jesusta discïpuluncuna pagaspa aywaramur cuerpunta mana
nipäcura cay nirmi: 42“Juccunataga salvara, nätan quiquingä suwapäcunanpag. Jinacarcärirga ‘Cawacaramunmi’
manatan salvacuyta atipanchu. Razonpa Israel castacunapa nipäcungam. Chaynuy nipäcuptinga, chay naupacag
reynin carga, mä canan cruzpita jegarpamuchun. casquipitaga masmi pantacaräringa cay guepacag
Jegarparamuptinga ‘Payga razonpa reyninchim’ nishunmi. casquiwanga”.
43Payga Diosmantar yupachicura, cananga cay cruzpita Dios 65Niräriptinmi Pilatoga cay nirun: “Cä cayan soldäducuna.
jorgochun munarga. Payga ‘Diospa-mayinmi cayä’ niratar” Aywapäcuy paycunawan”. Jinaman nipäcuy imata
nipäcuram. 44Chaynuymi chay suwacuna paywan clävarayagsi rurapäcunanpagsi. 66Niruptinga aywacurcan mïchuncagtam.
Jesusta ashlipapäcura. Chayman chrarärirga chay chaparagnin rumita unancharärin
runa quichraptin musyacänanpag. Chaypitam nirärin
Jesús wanungan soldäducunata tapapäcunanpag.
(Mr 15.33-41; Lc 23.44-49; Jn 19.28-30)
45Jinarcurmi chraupi junag cayaptin pachaga chacarun. Jesús cawacämungan
Chaynuyla cara quima üraran. Chauraga chay chacashala nä (Mr 16.1-8; Lc 24.1-12; Jn 20.1-10)
quima üraman nachrgarayaptinmi, 46Jesusga gayachracarun
28
1Chaypitam jamana junag pasaruptinga, nä semäna
lapan calpanpam cay nir: “Elí, Elí, lama sabactani”. (Chayga galayunan junagchrüga yanan yananlam aywarärin
‘Dios-mayï, Dios-mayï, ¿imanirtag dëjaramanqui?’ ninanmi.) Magdalapita Mariawan jucag Mariaga Jesuspa mïchun ricag.
47Chaynuy niptinga chaychru cayagcunapitam juc ishcay 2Jinarcurmi pacha cuyurun alisca juyupa. Pachaga cuyusha
cay nipäcura: “Cay runa gayacuyan Diospa willacugnin jana pachapita ángel aymuptinmi. Chaypitam payga Jesuspa
Eliastam” nir. mïchunman ashuyur chay wichrgasha rumitaga jorgorun.
48Chaylam chaychru carcayagpita jucga wayrala esponjata Jinarcurmi chay rumi jananman tacuyun. 3Payga cara juc
ogorachin puchgorisha vïnuman. Jinarcurmi juc chaglapa lipanuysi alisca achicyagmi. Nätan jacunmi cara jancanuysi
puntanman chrurayur Jesusta chacchayächin shogonanpag. allanyag. 4Chay soldäducuna angelta ricaparärirga
33 0$7(228
1
1Caynuypam galayura Diospa-mayin Jesucristopita ali 12Chaypita chaylam Jesusga aywara chunyag pampata
willapa. Santu Espíritu aywachiptin. 13Chaychru payga cara chruscu
2Diospa unay willacugnin Isaiaspa isquirbishanchru chrunca junagmi, sima uywacunawan. Chaychrümi Asyagga
Jesuspag cay niyanmi: imanuypanuysi juchäcachiyta munara. Chaypitam
Gampa naupaytam willacugnïta cachrayä, angelcunaga aywarcamur Jesusta atendipäcura.
gam chränaypag runacunata camarinanpag.
3 Paymi chunyag pampachru gayacuypanuy willacunga cay Jesús Diospita shamusha canganta reguechicungan
niyar: (Mt 4.12-17; Lc 4.14-15)
“Camaricurcay munayniyog chrämunanpag 14Chaypitam Bautizag Juan nä carcelchru wichrgarayaptin,
lutan cawarcayangaypita ali cawayta galayapäcuy” nir. Jesusga aywara Galilea ninganpa Diospa ali willapanta cay nir
4Chauraga chay isquirbishachru ningannuymi Bautizag musyayächir: 15“Nämi chraramun Diospa munayninchru
Juanga chunyag pampachru runacunata rimapara cay nir: cawapäcunay wichan. Jucha ruraypita wanacurcur Diosman
“Juchaycunapita wanacurcur Diosman cutipäcamuy cutipäcuy, jinaman ali willapa rimayangäta ‘Razonmi chayga’
perdonapäcushunaypag, jinaman bautizacurcay” nir. nir, chrasquicurcay” niyar.
5Chaynuy niptinmi Judea ninganchru lapan
Jesusta Jordán mayuchru. 10Chaypitam bautizächicurcur Jinarcurmi jamana junagchrüga Jesusga yaycurun Israel
mayupita yargayämur, Jesusga ricapurun jana pacha castacuna gotucarcänan wayiman. Chaychrümi yachrachiyta
quichracayagta. Jinarcurmi ricapurun Santu Espirituta galacuyun. 22Jinarcurmi runacunaga rircaräcurcan mayacasha
payman juc palömanuy uranpayämugta. 11Chaylam jana cay nir: “Payga yachrayächin quiquin Dios ningannuytag
pachapita Diosga rimaparamun cay nir: “Gamga cayanqui manatag cay yachrachimagninchi runacuna
alisca cuyashä Dios-mayïmi. Gampitaga alisca cushisham nipäcungannuylachu”. 23Chauraga chay gotucarcänan
cayä” nir. wayichrümi cayara juc runa lutan espiritupa munayninchru.
34
35 0$5&2612
Jinarcurmi mayänipita chay espirituga chay runata gomuy, razonpa cuticasha cangayta paycuna
gayacuypanuy rimarachin cay nir: musyapäcunanpag”.
24“ Imanarayanquitag nogacunawan Nazaret marcapita 45Chaypita aywar, chay runaga lapan runacunatam
¿
Jesús, gamga nä aywarayämunqui willapacuyta galacuyun imanuypa cuticächingantas. Chaura
cunchuchipäcamänaypagchu? Nogaga musyayämi gam pi Jesusga manam yaycuyta atiparachu marcacunaman, antis
cangaytas. Gamga cayanqui Diospita shamusham”. puricura runacuna mana yachrangalanpam. Nätan
25Niptinmi Jesusga lutan espirituta piñaparun cay nir: runacunaga mayag chayagpitas aywapäcug pay
“¡Upäla mayaray! ¡Yargoy cay runapita!”. cayanganmanmi.
26Niruptinmi espirituga chay runata wanuparcachir alisca
gapachracuyar yargorun. 27Chayta ricarurga lapan chaychru Uncutucusha runata cuticächiypa Diospita
carcayagcunam manchacarärin Jesús chaynuy ruraruptin. canganta Jesús reguechicungan
Jinarcurmi quiquincama tapunacarärin cay nir: “¿Imatag (Mt 9.1-8; Lc 5.17-26)
2
cayga? ¿Imatatag ricarunchi? Cay runa yachrachingantanuyga 1Chaypita nä ishcay quima junagtam Jesusga yapay
manam imaysi mayacuranchichu. Jinaman lutan espiritucunas cutirun Capernaum marcata. Chay cutinganta mayarärir
yargoy niptinsi cäsucurcayantan” nir. runacunaga pasay-pacham gotucarärin Jesús cayangan
28Jesús chaynuy ruranganpitaga, limpum Galilea ninganpa wayiman. 2Nä manam jäcurachu chay wayipaga ni
mayachinacarärira. punculansi, nätan Jesusga ali willapatam yachrayächira.
3Jinarcurmi Jesús cayangan wayicagman chrarärichin chruscu
Simonpa suydranta Jesús cuticächingan
runacuna juc uncutucusha runata. 4Nätan runacuna junta
(Mt 8.14-15; Lc 4.38-39)
captinmi Jesús cayanganman mana yaycachiyta
29Nä chay Israel castäcuna gotucarcänan wayipita atipapäcurachu. Chauraga Jesús cayangan wichanninpam
yargarärirga, Jesusga aywacun Jacobowanmi, Juanwanmi, wayipa gatanta gachrachrärir gueshyagta quirmantinta
Simonpa jinaman Andrespa wayinta. 30Chrapäcunanpagmi wascawan cachrarparärin Jesuspa naupanman. 5Chaypitam
alisca rupariyar cämachru jitarayänag Simonpa suydranga. payman yupachicurcayanganta tantiarur, Jesusga gueshyagta
Chaytam Jesustaga willarärira. 31Chaura Jesusga cay nirun: “Wamralä, juchaycunata nämi perdonarug”.
gueshyagcagman ashuyurmi maquipita charircur 6Niptinmi Moisés isquirbinganpita yachrachigcuna, juc
sharcarachin. Chauraga chaylam chay acachaynin illacarura. ishcay chaychru tayarcayagcunaga shongolanchru cay nirärin:
Jinarcurmi payga garachracuyta galacuyun. 7“ Wä! Imanirtag cay runa chaynuy riman? Chaynuy rimarga
¡ ¿
Diostucuyantag. Dioslam runacunapa juchantaga perdonan,
Achca gueshyagcunata Jesús cuticächingan manam pisi jucga”.
(Mt 8.16-17; Lc 4.40-41) 8Nätan chaynuy pinsiarcayanganta tantiarurmi Jesús cay nir
32Nä pacha chacarpurayaptinmi, Jesús cayangan chay tapurun: “¿Imanirtag shongolaycunachru chaynuy
wayiman chrarärichin gueshyag runacunatawan, lutan pinsiarcayanqui? 9¿Imatatag mas fäsi nichwan cay
espirituyog runacunata. 33Chaypitam chay marcachru yachrag uncutucusha runata? ¿‘Nämi juchaycunata perdonarug’
runacunaga, lapalan gotucarärimun chay wayi puncuman. niytachu? u ¿‘Sharcuy, cämayta apacurcur, aywacuy’
34Chaychru Jesusga cuticarachin tucuywan gueshyagcunatam. niytachu? Ishcayninsi mana ruray atipänan runalapagga.
Nätan waquinpitam gargora achca lutan espiritucunata. Chay 10Nätan noga jana pachapita shamusha runam ichaga
Asyagpa espirituncuna musyaram Jesús Diospita shamusha munayniyog cayä juchacunata perdonänäpag. Nätan chaynuy
cangantas. Chaymi Jesusga “Nogapita ama rimapäcuychu” cangäta musyapäcunaypag cay gueshyagta nishag: 11Sharcuy,
nira chay lutan espiritucunata. cämayta apacurcur wayiquita aywacuy”.
12Niptin gueshyagga chayüram sharcurun. Jinarcurmi
Jesús Galileachru ali willapata willapacungan quirmanta apacurcur aywacun lapan runacuna
(Lc 4.42-44) rircararcayaptin. Chaynuy ruraruptinga mayacasham
35Jinarcurmi warantinga chacay chacayla sharcurcur ricacarärin lapansi. Chaypitaga Tayta Diostam alawayta
Jesusga aywacun chunyag pampata, chaychrümi Dioswan galacayärin cay nir: “Manam imaysi ricaranchichu pitas
rimara. 36Chaypitam Simonga chaychru cayag-mayincunawan caynuy ruragtaga” nir.
Jesús ashig aywacurcan. 37Nä tarirurga “Lapan runacunam
ashircayäshunqui” nirärin. Leví nipäcungan Mateota Jesús gayangan
38Nipäcuptinmi Jesusga nirun: “Cananga aywashun waquin (Mt 9.9-13; Lc 5.27-32)
marcacunatarag Dios ninganta chaycunachru musyachinäpag. 13Chaypitam Jesusga Galilea gochra manyanman aywacun.
Israel castäcuna gotucarcänan wayicunachru willapacuyar, patenti cobracunanchru tayayagta. Pay cara Alfeopa churinmi.
nätan runacunapita lutan espiritucunata gargoyar. Paytam Jesusga cay nirun: “¡Uryashun nogawan!”
Niptin Mateoga tayayanganpita sharcurcurmi aywacun
Leprawan gueshyag runata Jesús cuticächingan Jesuswan.
(Mt 8.1-4; Lc 5.12-16) 15Chaypita Jesusga Mateopa wayinchrümi micuyara
40Chaypitam Jesusman chrarun gueri nirayag leprawan discïpuluncunawan, patentita cobrag achca runacunawan,
gueshyag runa. Jinarcurmi naupanman gongorpacuyur cay jinaman waquin juchasapacunawan. Jesusta chay gatirag
nin: “Tayta, munargar cay gueshyapita cuticayächimay”. runacuna achcam capäcura. 16Chayta ricarmi Moisés
41Niptin Jesusga cuyaparunmi, jinarcurmi yatayurun cay isquirbinganta yachrachigcunawan fariseocunaga, jinaman
nir: “Munämi cuticänayta”. jucha rurag runacunaga tapurärin Jesuspa discïpuluncunata:
42Niruptilanmi chay runaga chay gueshyapita cuticarura. “¿Imanirtag wac yachrachipäcushugniqui micun upyan
43Chaura Jesusga “Aywacuy” nircurmi, chruncay chruncay patenti cobragcunawan, jinaman juchasapacunawan?” nir.
cay nirun: 44“Mayamay shumag: Amam cuticächingagpitaga 17Chay nipäcugta mayarurmi Jesusga nirun: “Mana
manam aywamurä mana juchaynagcuna ashigchu, antis chay runapa maquin cuticarun. 6Nätan chay fariseocuna
gueshyagcuna yupaysi cayag runacunamanmi aywarayämü yargarärirga rimanacarärin Rey Herodespa runancunawanmi
salvanäpag”. Jesusta wanuchipäcunanpag.
tantacunata. Chaytaga sacerdöticunalam micapäcug cara”. yaycarärin juc wayiman. Jinarcurmi yapaytag chranin
27Jesusga chay nircursi cay niraran: “Jamana junagtaga runacuna gotucarärimun. Chauraga manam nä micuytas
Dios camasha runa yanapasha cananpagmi; manam jamana atipapäcurachu achca runa captin. 21Chaypitam Jesuspa
junagchru mana imatas ruralar cananpagchu. 28Chauraga aylluncunaga “Jesusga löcusham cayan” nigta mayarärirga
noga jana pachapita shamusha runapa munaynïchrümi cayan aywarärimunag aywachicurcänanpag.
jamana junagsi” nira. 22Nätan Moisés isquirbinganpita yachrachigcunam
3
1Chaura yapaytan Jesusga yaycurun Israel castacuna chay mandag Beelzebú chaynuy rurananpag nisha captin”.
gotucarcänan wayiman. Chaychrümi cayänag juc runa 23Nipäcuptinmi Jesusga gayayur caynuypa tantiarachin:
maquin uncusha. 2Nätan fariseocunaga ñawilanchrümi “¿Imanaypatag Asyagga gargonga lutan espiritucunataga?
cachipäcunag Jesustaga juchachapäcunan raygo “Mä jamana 24Mä tantiachipäcushay: Juc nacionchru runacuna
¿Wanunayagcunata jampinapagchu icha mas imancunatas suwapayta, naupata chay calpayog runata
wanurpachinapagchu?” watayurmi ichaga imantas apacunmanga.
Chaynuypa tapuruptin paycunaga upälalam capäcura. 28Mayapäcamay shumag: Tayta Diosga runacunapa lapan
5Chaura Jesusga piñasham rircärirun muyurigninchru juchancunata perdonangam, ima-ayga lutanta Diospita
carcayag runacunata. Jinarcurmi laquicurun rimayanganta rimasha captinsi. 29Nätan Santu Espiritupita lutanta
mana chrasquiyta munapäcuptin. Chaypitam maquin uncusha rimagcagtam ichaga mana imaysi Diosga perdonangachüga.
runata “¡Chacchayuy!” nirun. Chauraga chacchayuruptilanmi Chaycunaga chaynuy juchayoglam canga imaycamas”.
37 0$5&2634
30Jesusga chaynuypa nira, “Asyagpa munayninwanmi mayacugcunaga capäcun anag camiñunuymi. Chaymi
imatas rurayan” nipäcuptinmi. murunuysi cayag ali willapata mayacurayaptilan, Asyag
shamurga lapan mayanganta gongarachin. 16Waquin
Diosta cäsucugcunam mamansi wauguensi Jesuspaga mayacugcunaga capäcun shala shala chracranuymi. Paycunas
(Mt 12.46-50; Lc 8.19-21) mayacurcanmi ali willapata, jinaman chrasquicurcansi
31Chaylam chrarärimun Jesuspa shulca wauguencunaga cushisham. 17Nätan chay murunuysi mana sapichacusha carmi
mamanwan Jesús cayangan wayiman. Jinarcurmi washalapita mana awantapäcunchu imatas. Chaymi Diospa willapanta
“Gayayäripamay” nirärin. 32Chauraga Jesuspa mayacurcanganpita chregnipapäcuptin, jinaman imas
muyurigninchru tayarcayagcunam willarärin: “Mamaymi cunchuycunata pasapäcurga, juchaman ishquipäcun.
shulca wauguequicunawan paniquicunawan washachru 18Waquin mayacugcunaga capäcun casha casha chracranuymi.
4
1Chaypita yapaytan Jesusga gochra manyanchru yachrachiyta camacushanuy, nätan waquinmi pachracta camacushanuy”.
galacuyun. Chayman alisca chranin runacuna
Michïruwan tincuchiypa Jesús yachrachingan
gotucaräriptinmi, Jesusga jegarun gochrachru cayag büquiman.
(Lc 8.16-18)
Jinarcurmi chaychru tacuyun. Nätan runacunaga lapansi
quëdarärin gochra manyalanchrümi. 2Chay büquipitam achcata 21Chaypitas cay niraran: “ Juc michïru ratashata acäsu
¿
yachrachimura, imacunawansi tincuchiypa, cay nir: 3“Mayapäcuy. chruranchi cajón ruyimanchu u cäma pachranmanchu?
Juc runam aywara murug. 4Nä wichiyaptinmi waquin muruga Manam. Chaytaga chruranchi ricäpayninmanmi shumag
ishquirun camiñuman. Chaytam pishgocuna shamurga micarärin. achicyänanpag. 22Chauraga pacashanuy cay
5Waquincag murum ishquirun shala shalaman. Chaychrüga rätum yachrachingäcuna cayagsi mas guepaman musyacasham
yargaramun mana aläpa alpan captin. 6Jinarcurmi inti canga. Nätan canan mana musyashacunas canga shumag
acaramuptinga chaquirun mana sapin captin. 7Nätan waquincag tantiachisham mas guepamanga. 23Chauragar
murum ishquirun casha cashaman. Jinarcurmi cashacunaga mayacarcayämagcuna cäsucurcay”.
chayrag wiñayämuglata garwashtarachin. 8Nätan waquincag 24Chaypitas niraran: “Mayacurcangaynuy rurapäcuy.
murucunam ishquirun ali alpaman. Chaypitam ima-ayga shumag Chaynuy rurapäcurga noga ningäcunata mas tantiagmanmi
wiñarun, jinaman alisca gueshpirun. Waquinmi camacurun juc muyupäcunqui. 25Ningä razonpa chrasquicugcagtaga Diosga
tullulachru quima chrunca muruta. Waquinmi camacurun juc masmi yanapanga tantiayta. Nätan mana chrasquicugcagtaga
tullulachru sogta chrunca muruta. Nätan waquinmi juc tullulachru ichicla mayacungalansi guechrusham canga”.
camacurun pachrac muruta”.
9Chaynuy nircurmi cay nirun: “Mayacarcayämagcuna, Juc muru wiñayagwan tincuchiypa Jesús yachrachingan
tantiagcagga cäsucurcay” nir. 26Mastas Jesusga niraran: “Diospa munayninchru cawag
runawan caynuymi ruracanga: Juc runa chracranman murururga,
¿Imanirtag Jesusga imawan tincuchiypas yachrachira? 27pagaspa u junagpa, ricchayar punuyar carsi, manam musyanchu
(Mt 13.10-17; Lc 8.9-10) imanuypa chay muru chicchimungantas. 28Chaynuymi ruracan
10Chaypitam Jesús nä japalan quëdaruptinga, juc ishcay alpachrüga: Puntataga wiñamun guewanuylaran. Chaypitam
cayagcunaga chay chrunca ishcayniyog discïpuluncunawan, masla wiñaruptinga ricacämun espïgan, jina guepantaran chay
Jesusta tapurärin cay nir: “¿Imaninantag cayan chay espïgaga rurugyämun alisca chranin. 29Chaura nä pogoruptinga
tincuchiypa yachrachipäcamangayga?” chay runaga jüsiwanmi ruturun apapäcunanpag”. Chay muru
11Nipäcuptinmi Jesusga cay nirun: “Gamcunataga Diosmi alisca chranin wiñagnuymi rurapäcunga Diospa munayninchru
musyarcayächishunqui mana canancama pisi musyanganta. cawag runacunas.
Chayga cayan Diospa munayninchru cawaymi. Nätan Diospa
Nustäsa muruwan tincuchiypa Jesús yachrachingan
munayninchru mana cawagcunataga mana tantiayta
(Mt 13.31-32, 34-35; Lc 13.18-19)
munapäcuptinmi imacunawansi tincuchiypa yachrayächï.
12Chaynuy cagcunapita isquirbishachrüga cay niyanmi: 30Chaypitas Jesusga niraran: “ Imawantag tincuchichwan
¿
Rircararcayarsi manam ricapapäcungachu. Diospa munayninchru cawag runacunata? ¿Imanirayantag?
Nätan mayarcayarsi manam tantiapäcungachu, 31Paycunaga cayan nustäsa murunuymi. Chay nustäsa muruga
Jinarcurmi chay walyaywanga yacus nä wiñacayara willapacuyta Decápolis ningan marcacunapa Jesús paypita
büquiman. 38Nätan Jesusga guepaman ashuyurmi lutan espiritucunata gargonganta. Nätan mayagcunaga lapansi
punucarunag shumag jaunacuyur. Chaura discïpuluncunaga mayacasha niragmi ricacarärira.
alisca manchacasham riccharärichin cay nir: “¡Yachrachig!
Jairopa churinta cuticächig aywar,
¡Ricchay, nämi talpuyanchi!”
Chay niräriptin 39Jesusga sharcurcurmi chay walyaytawan juc warmitas Jesús cuticächingan
yacutaga piñaparun cay nir: “¡Gasila cachracyay!” nir. (Mt 9.18-26; Lc 8.40-56)
Niptinga chayüram chay walyaysi, jinaman yacus 21Chaypitam caylä chimpaman nä büquiwan Jesús
amaynarun. 40Jinarcurmi Jesusga discïpuluncunata nirun: cutiramuptinga, paycagman chranin runacuna gotucarärimun,
“¿Imanirtag gamcuna manchacararcayanqui? ¿Imanirtag nätan payga nä cayara gochra manyanchrümi. 22Chaymanmi
mana yupachicarcämanquichu?” nir. chraramun Jairo jutiyog runa. Payga cara Israel castacuna
41Nätan paycunaga Jesús chaynuy ruraptinmi alisca gotucurcänan wayichru mandagcuna castam. Jinarcurmi chay
manchacasha quiquincama tapunacurcara: “¿Pitag cay runaga Jesusta ricaparurga naupanman aywarcur
runaga? ¿Paytaga gochras walyagsi cäsucuruntag?” nir. gongorpacuyun. 23Chaypitam manacura alisca cay nir:
“Wariwamrämi nä wanunayan. Aywaläshunnar
Juc runapita lutan espiritucunata Jesús gargongan yatayuruptiqui cuticarurga cawanangam”.
(Mt 8.28-34; Lc 8.26-39) 24Chaura Jesusga aywacun Jairowanmi. Chay aywaptinmi
willaparärin, chay runapita imanuypa lutan espiritucuna wayipitam gargorun lapanta. Chaypitam yaycurun chay
yargongantas jinaman cuchicunapitas. 17Chaypitam chay wanusha wamra cayanganman quima discïpuluncunalawan,
39 0$5&2656
jinaman wamrapa taytanwan mamanwan. 41Chauraga 15Nätan waquin runacunam nipäcug: “Payga Diospa
wamrapa maquinta chariyurmi arameo rimaychru cay nin: willacugnin Eliasmi cayan” nir. Jinaman waquinmi nipäcura:
“Talita, cumi”. (‘Talita, cumi’ ninanga ‘Wamra, ¡sharcuy!’ “Payga cayan Diospa willacugninchri u maygansi Diospa
ninanmi.) 42Niptin wamraga chayüram sharcurcur puriyta unaycag willacugninchri” nir.
galacuyun. Chay wamra cara chrunca ishcayniyog watayogmi. 16Chaynuy nipäcugta mayarmi Herodesga ninag: “Chay
Chaura chaynuy ruragta ricarärir runacunaga mayacasha runaga ɹju mogoypa wanuchingä Juanmi cawacarayämun”.
niragmi ricacarärin. 43Chaypitam Jesusga chruncay chruncay 17Chay Herodespa wauguen cara Felipem. Nätan Herodesga
nira mana pitas willapacurcänanpag, jinamanmi nira wamrata wauguen Felipepa warmin Herodiaswanmi ishcaychacusha
micuyta garapäcunanpag. canag. Chaypitam Juanga “Juchatam rurayanqui, amam
wauguequipa warmintaga warmichacunquimanchu” nir
Nazaret marcanchru Jesusta manacagpag ricapäcungan piñaparura. 18Chay ninganpitam Juantaga cadenarcachir
(Mt 13.53-58; Lc 4.16-30) carcelman wichrgachira. 19Chaypitam Herodías warmisi
6
1Chaypitaga discïpuluncunawanmi Jesusga cutira chregniparura Juantaga. Jinarcurmi wanurachiylata munag,
marcanta. 2Jinarcurmi jamana junag chraramuptinga nätan manam atiparachüga. 20Herodesga manchacuram
Israel castäcuna gotucarcänan wayiman yaycurcur Juanta, alita rurag runa jinaman mana juchaynag canganta
yachrachira. Chaychrümi mayacugcunapita achca runacuna musyar. Chaymi payga Juanta washag. Nätan Juan
mayacasha nirag ricacarärir tapunacurcara cay nir: “Lapan rimapaptinga manam imanänansi yachracarachu. Chaynuy
caycunata ¿maychrütag yachracurura cay runaga? ¿Pitag jinayarsi Juan rimangantaga cushisham mayacug.
yachrarachin caynuypa? ¿Imanaypatag imatas rurayan mana 21Chay warmi wanuchiyta munayaptilanmi Herodespa
pisi rurananta? 3Cay runaga cayan carpintërulatag, chay diyasnin chraramura. Chaymi payga micapäcura Galileachru,
Mariapa wawalantag. Caypaga wauguencunas cayan manday yanapagnincunawan, waranga soldädu
Santiagotag, Josëtag, Judastag, Simontag, nätan panincunas mandagcunawan, jinaman chay Galileachru alinninpag
caychrütag carcayan”. ricasha runacunawan. 22Nä lapan micapacurcayaptinmi
Chay nirmi Jesusta mana cäsupapäcurachu. 4Chaymi Herodiaspa jipashninga yaycurcur tushuyta galacuyun.
Jesusga cay nin: “Maychru chaychrüsi Diospa Jinarcurmi chay tushunganga Herodestawan, chaychru cayag
willacugnincunaga alipag ricasham capäcun. Nätan runacunataga, alisca cushicarachin.
manacagpag ricashaga capäcun marca-mayincunapitam, Chaura Herodesga jipashtam cay nin: “Imatas munangayta
castancunapitam, wayinchru cagcunapitam” nin. manacamay gonagpag. 23Diospa naupanchrümi niyag, manam
5Chaura Jesusga runa mana ruray atipänanta, manam casquipagchu, imatas manacamangaytam goshayqui.
imatas rurarachu chay marcanchru. Cuticächiraga juc ‘Mandayangay nacionpa lamitäninta gomay’ nimaptiquis
ishcaylatam, chay gueshyagcunaman maquinta chrurayur. goshaymi” nira.
6Chaura Jesusga mayacasha niragmi ricacarura chay 24Chaura jipashga jucla mamancagta aywarcurmi tapurun:
7
36‘Aywacurcay’ niy runacunata, estanciacunapa, nätan acapa 1Chaypitam Jerusalenpita chrarärimun Jesuscagman
marcacunapa micuynin rantig aywapäcunanpag jinaman fariseocunawan, juc ishcay Moisés isquirbishanpita
micapäcunanpag”. yachrachigcuna. 2Paycunam ricarärin Jesuspa juc ishcay
37Nipäcuptinmi Jesusga nirun: “Gamcuna micuyta discïpuluncuna Moisés isquirbingannuy maquinta mana
gopäcuy”. maylacular micurcayagta. Chay maquinta mana maylacular
Niptinga cay nirärinmi: “¡Chaura micachipäcunäpagga micuy paycunapagga cara juchäcuymi. 3Nätan
tantata rantipäcamushag puwag quillachru juc runa gänanan fariseocunawan lapan Israel castacunas unay awilluncunapa
golguepagragchri! Chaura mana cayaptinga ¿maypitatag costumbrintam rurapäcug. Paycunaga micapäcunanpag
golgueta jorgapäcamushag?” maquincunataran awilluncuna ningannuysi maylacurcag,
38Nipäcuptinmi Jesusga “ Ayga tantatatag chararcayanqui? nätan mana maylacularga manam micapäcugchu. 4Paycunaga
¿
Mä ricapäcamuy” nirun. rantipäcurcanganpita cutimursi maquincunata mana
Nä ricarärimurga cay nirärinmi: “Cayan pichga tantawan maylacularga manam micapäcugchu. Paycunapaga achcam
ishcay pescädulam”. costumbrincuna cara, imanaypa väsuncunata, jarruncunata,
39Chaura Jesusga discïpuluncunatam nirun: “Guewa mancancunata, cämancunata, maylapäcunanpagsi. 5Chauraga
pampaman runacunata iscatacurcay punta punta” chay fariseocunawan, Moisés isquirbishanpita
nipäcunanpag. 40Nipäcungannuylam iscatarärin runacunaga, yachrachigcunaga Jesustam tapurärin: “¿Imanirtag
pachraccama, pichga chruncacama. discïpuluycuna micapäcunanpag mana maquincunata
41Chaura Jesusga pichga tantatawan, ishcay pescäduta maylacurcanchu unay awillunchicunanuy?”
aptacurcurmi jana pachaman rircacurcur “Cayta aypachinar” 6Nipäcuptinmi Jesusga cay nirun: “Gamcuna
nirun Diosta. Jinarcurmi tantacunata partichrarcur gorun alitucugcunapita, alitam Diospa unay willacugnin Isaías
discïpuluncunata, iscatararcayag runacunata aypupäcunanpag. rimara cay nir:
Chaynuytan chay ishcay pescädutas aypurärin lapan runata. Cay runacunaga janan shongolam, ‘Payga alim’ nipäcun
42Chaychru lapansi micarärin yamapäcungancamam. nogapita.
43Jinarcurmi shuntarärin pescäduwan, tanta Nätan ‘Manam’ nipäcun lapan shongonpachu.
catupacurcanganta, chrunca ishcayniyog balay juntata. 7 ‘Diospagmi rurayä’ nir, yangalam ima-aygatas rurapäcun.
44Chaychru micugcuna capäcura pichga warangam olgola. Nätan yachrachipäcunsi runa-mayin rimangalantam,
‘Dios ninganmi caysi’ nir.
Yacu jananpa Jesús puringan 8Chaynuymi gamcunas Dios mandangancunata gongayur,
(Mt 14.22-27; Jn 6.16-21)
imatas rurarcayanqui unay awilluycuna nipäcungalanta”.
45Chaypitam Jesusga discïpuluncunata nirun chimpa 9Nircursi cay niraran: “Gamcunaga ‘Dios ruray’
“¡Ama manchacapäcuychu! Valorchacurcay, nogam cayä”. nirun: “Lapay mayapäcamay, jinaman cay ningäta shumag
51Nircur büquiman jegaruptilanmi walyayga pasay tantiapäcuy. 15-16Manam imas micapäcunganchu runataga
amaynarun. Chaura discïpuluncunaga mayacasham juchäcachin, antis illag rimangancuna shongonpita
ricacarärin. 52Paycunaga chayta ricayarsi, jinaman chaychica yargamugmi runataga juchäcachin”.
runata munayninwan tantata micarayächiptinsi, manam 17Nircur runacunapita Jesús aywacurga wayimanmi
tantiapäcurachu Jesús Diospita shamusha canganta. yaycurun, chaychrümi tapurärin discïpuluncunaga chay
yachrachinganpita. 18Chaura Jesusga cay nirunmi:
Genesaret ninganpa gueshyagcunata Jesús cuticächingan “¿Gamcunas manachu tantiapäcunquirag? Shumag
(Mt 14.34-36) tantiapäcuptiquiga, ‘Ima-ayga micuysi manam runataga
53 Chauraga nä Genesaret ninganman chrarärirga gochra juchäcachinchu’. 19Micuyga manam yaycun shongomanchu
manyanchrümi büquita watarärin. 54Jinarcurmi büquipita antis pachramanmi, chaypitaga ishpamunchim”. Chaynuypaga
yargarärimuptilan runacunaga reguerärin Jesusta. nira lapan micuycunas mana juchäcachicug captinmi.
55 Chaura Jesusga marcan marcanmi purira chay 20Chaypitas niraran: “Antis lutan rimanganmi runataga
rurayaycuna. 23Lapan caycuna yargamun runapa acapa pescäducunatas. Chaycunapitas Tayta Diosta
shongonpitam. Chaycunam runacunataga juchäcachin”. manacurcurga “Caytas aypupäcamuy” nirunmi. 8Chauraga
lapanmi micarärin yamapacungancama. Nätan
Juc warmi Jesusman yupachicungan puchugcunatam shuntarärin ganchris balay juntata.
(Mt 15.21-28) 9Chaychru micapäcura runacuna chruscu waranganuymi.
24Chaypita yargor Jesusga aywacura Tïro ninganpam, Chaypitam Jesusga “Aywacurcay” nirun. 10Chaylam paysi
jinaman Sidón ninganpam. Nä Tïroman chrarurmi, Jesusga discïpuluncunawan aywacun büquiman yaycurcur Dalmanuta
juc wayiman yaycurun. Nätan payga manam munarachu ninganpa.
paypita pi musyanantas. Chaynuy mana munayaptinsi
musyaräriram. 25Chaymanmi chrarun juc casta warmi. Payga Fariseocuna Jesusta juchäcachiy munapäcungan
canag Sirofenicia nacionpitam. Paypaga warmi wawanmi cara (Mt 16.1-4; Lc 12.54-56)
lutan espiritupa munayninchru. Chauraga Jesuspa naupanman 11Chauraga fariseo nipäcungan runacunam Jesusman
gongorpacuyurmi manacurun cay nir: 26“Tayta, wawäpitanar aywarcamur juchäcachiyta munar cay nirärin: “Jana
lutan espirituta gargolay” nir. pachapita shamungayta musyapäcunäpag, mä
27Chaura Jesusga cay nirunmi: “Naupataga Israelpa munayniquiwan rurayuy imalatas”.
castancunataran yanapashag. Nätan canan gamta yanaparga, 12Nipäcuptinmi Jesusga alisca laquisha cay nirun:
Israelpa wamrancunapag tanta cayagta algocunata “¿Imanirtag cay runacuna munan munaynïwan imatas
gararugnuychri rurarushag”. ruraypa reguechicunäta?” Chay nircurmi cay nin:
28Niptin warmiga nirunmi: “Au tayta. Algocunas “Mayapäcamay shumag: Gamcuna ricapäcunaypag manam
micapäcunmi chay wamrancuna micur munaynïwan imatas rurashagchu”.
ishquipäcungalantaga”. 13Nircurga büquinman yaycurcurmi aywacun waclä chimpa
manacarärin Jesusta upapa jananman maquinta “Tantata mana apamunganchipitam niyämanchi” nir.
chrurananpag. 33Chaura Jesusga chay runacunapita jucläman 17Chaynuy ninacurcayanganta tantiarurmi Jesusga nirun:
pushayurmi, upapa ishcaynin rinrinman dëdunta jatiyurun. “¿Imanirtag rimarcayanqui: ‘Manam tantata charanchichu’
Jinarcurmi dëdunman togarpuyur upapa gallunta tupayurun. nir? ¿Imanirtag mana tantiacug runa, jinaman rumi shongo
34Chaypitam jana pachata rircärir alisca laquisha “Efata” capäcunqui? Nogaga niyä fariseocuna lutan
nirun. ‘Efata’ ninanga cara ‘Quichracay’ ninanmi. 35Niptinga yachrachipäcunganpitam. 18Gamcunaga ricayarsi mana
chayüram upapa rinringa quichracarun, nätan gallunsi ricagnuymi carcayanqui. Nätan mayayarsi mana mayagnuymi
watashanuy cayanganpitam rimayta galacuyun shumag. carcayanqui. ¿Manachu yarpapäcunqui 19pichga waranga
36Chaura Jesusga “Amam pitas willapäcurcanquichu” runacunapag pichga tantalata aypäshingäpita? ¿Ayga balay
nirunmi. Nätan paycunaga masran willapacurcashas. juntatatag shuntapäcuray chay puchupäcunganta?”
37Jinarcurmi runacunaga alisca cushisha cay nipäcura: Niptinga “Chrunca ishcayniyogtam” nirärinmi.
“Alitam rurayan lapantas. Upacunatas cuticayächin 20Nätan “Ganchris tantata chruscu waranga runacunapag
mayananpag, nätan mana rimay atipagcunatas rimayächinmi” aypäshingäpita, ¿ayga balay juntatatag shuntapäcuray?”
nir. Niptinga “Ganchristam” nirärinmi.
21Chaura Jesusga nirunmi: “Chayta ricararcayarsi
Ganchris tantalata chruscu waranga
¿manaragchu tantiapäcunquirag?” ninmi.
runapag Jesús aypachingan
(Mt 15.32-39) Betsaida marcachru ñausha runata Jesús cuticächingan
8
1Chayjunagcunalam yapay, achca runacuna gotucarärin 22Chaypitaga chrarärira Betsaida marcamanmi. Chaychru
Jesuscagman. Jinarcurmi runacuna micanasha capäcuptin Jesús cayaptinmi chrarärichimura ñausha runata, “Tayta,
Jesusga discïpuluncunata gayarcur cay nirun: 2“Cuyapayämi yatayulaynar ricapunanpag” nir. 23Chauraga janchracurcurmi
cay runacunata, nä quima junagnintinmi caychru carcayan Jesusga pushara marcapita washaman. Chaychrümi
nogawan mana imatas micular. 3Jinalata ‘Wayiquicunata togayninwan ñawinta lushiyur, jinamanmi ñawinta yatayur
cuticurcay’ niptïga, camiñuchrüsi malagashaga tapura: “¿Imalatas ricapuyanquichu?” nir.
lamsuräringachr. Waquinga aywararcayämun carupitam”. 24Niptinmi ñaushaga nira: “Au ricapuyä runacuna
4Niptinmi discïpuluncunaga cay nirärin: “ Maypitatag purircayagtam, nätan ricapuyäga monticunatanuylam”.
¿
jorgamushun caychica runapagga micuyta, cay chunyag 25Niptin Jesusga yapaymi ñaushapa ñawinta yatayur
aypupäcunanpag. 7Jinamansi charapäcuratan ishcay quima mandangan Cesareachru acapa marcaman. Jinarcurmi
0$5&2689 42
camiñupa aywarcayar tapura discïpuluncunata: “¿Pimi mayarärin: “Cay Jesusga Dios-mayïmi. Pay ninganta
nircayämantag runacuna?” cäsucurcay”.
28Chaura paycunaga nirärinmi: “Waquinga ‘Bautizag 8Nigta mayar ricachracurcarga manam ricapapäcurachu
Juanmi’ nircayäshunquim. Waquinmi ‘Diospa willacugnin pitas, antis ricaparärin Jesús japalantam.
Eliasmi’ nircayäshunqui. Nätan waquinga maygansi cayan 9Nä chay jircapita cutirparcayämuptinmi Jesusga nirun:
musyarcayarga ama pitas willapacurcaychu” nirun. yachrachigcunaga ¿imanirtag nipäcun ‘Puntataga shamunga
Eliasran salvacug shamunanpagga’ nir?”
Wanuchipäcunanpita Jesús rimangan 12Nipäcuptinmi Jesusga nirun: “Au, razonpas Eliasga
(Mt 16.21-28; Lc 9.22-27) puntatam shamunan cara, runacunata ‘Camaricurcay’
31Chaypitam Jesusga discïpuluncunata cay nin: “Noga jana ninanpag, jinaman payga nämi aywamusha. Chaura Dios
pachapita shamusha runaga alisca cunchuchisham cashag. isquirbichinganchrüga ¿imanirtag ‘Jana pachapita shamusha
Jinamanmi alinninpag ricasha chacha runacunapita, runa cunchuchisham, jinaman runacunapita mana
sacerdöticunapa mandagnincunapita, nätan Moisés chrasquisham canga’ niyan? 13Nätan nämi nirärig Elías
isquirbingan yachrachigcunapita, manacagpag ricasha cashag. shamunganpitaga. Paytaga nämi runacuna munanganta
Nätan wanuchipäcamanganpita quima junagtaga rurapäcusha, isquirbishachru ningannuysi”.
cawacämushagmi” nin.
32Chaura chay pasananta shumag willaruptinmi Pedroga Wanupag walashta Jesús cuticächingan
jucläman Jesusta pushayur cay nirun: “Ama munaychu (Mt 17.14-21; Lc 9.37-43)
chaynuy rurapäcushunaytaga” nir. 14Nä pampaman chrarparärimurmi, Jesusga tarirun waquin
33Nätan Jesusga discïpuluncunacagman muyurcurmi discïpuluncunata achca runacunapa chraupinchru, Moisés
Pedrota piñaparun cay nir: “¡Ashucuy nogapita Asyag! Gamga isquirbinganpita yachrachigcunawan tapunacurcayagta.
runa munangannuyla ruranätam munayanqui, manam Dios 15Chaura Jesús yaycuyagta ricaparärirga manchacarärinmi.
cawapäcuchun wanuchisha canan captinsi. 35Pisi noga raygo “Yachrachig, olgo churïtam pusharayämü gamman, paytaga
mana cunchuy munagga, manam nogawan cawangachu. lutan espiritum mana rimachinchu. 18Jinarcurmi maychru
Nätan pi maysi noga raygo, jinaman ali willapa raygo cayaptinsi chay lutan espirituga mayänipita pampaman
wanunan captinsi cunchugmi ichaga, nogawan cawanga sagtan. Jinamanmi pogosayta jächuchimun. Nätan quiruntam
imaycamas. 36Chaura runaga ¿imatarag jorgonman paylapa gapapayla cachruchin. Chay jinayaptilanmi nä pasay
cay entëru pacha capuptinsi, jana pachachru Dioswan mana agrayansi. Discïpuluycunata nämi manacurü churïpita chay
cawan cayaptinga? 37¿Imatarag Diosta gorunman jana lutan espirituta gargonanpag. Nätan paycunaga manam
pachachru paywan cananpag? 38Pisi juchasapacunapa gargoyta atipapäcunchu”.
naupanchru nogapita, nätan rimangäcunapita pengacugtaga, 19Niptinmi Jesusga nirun: “ Diosman mana yupachicug
¡
noga jana pachapita shamusha runasi paypita pengacushagmi, runacuna! ¿Imaycamarag gamcunawan cashag?
Dios-mayïcagpita mana juchäcug angelcunawan shamunä ¿Imaycamarag gamcunata awantapäcushay? ¡Cayman
junagga”. pushamuy chay walashta!”
9
1Chaypitas niraran: “Mayapäcamay shumag: Waquin 20Niptinga pusharärinmi. Nätan Jesusta chay lutan espíritu
nogacunaga caychru carcayä. Rurarärishag quima chuclata, espirituta piñaparun cay nir: “¡Runata upachig, runata mana
jucta gampag, jucta Moisespag, jucta Eliaspag”. 6Chaynuy nira rimachig lutan espíritu, yargoy cay walashpita! Nätan ama
Pedroga manchacaypita mana imanänansi musyacaptinmi, yaycuypishchu payman yapayga”.
nätan chaynuy manchacasham capäcura waquincagsi. 26Niptin lutan espirituga gapachracuyarmi yapay
7Chaura paycunataga pucutaymi uranparcamur chaparun. wanuparachin walashta. Jinarcurmi yargorga dëjarun
Jinarcurmi chay pucutashachru cayar Dios cay ninganta wanushatanuy. Chaynuyta ricarurga achca runam “Nämi
43 0$5&26910
wanurun” nipäcura. 27Nätan Jesusga maquinpitam rupayänaypitaga. 48Chaychrüga curucunas manam wanunchu,
chutarcaramun, chaylam walashga shayurun. ni manatan ninas upinpishchu.
28Chaypitam Jesusga wayiman yaycurun 49Lapaysi aliga capäcunqui cachrichrashanuysi, jinaman
alinninpag ricasha cayta munagga, manacagpag ricacuchun, tapurärin warmi wicapaypita. 11Tapuräriptin Jesusga cay
jinaman lapanpa servigninrag cachun”. ninmi: “Warminta wicaparcur, juc warmiwan ishcaycharga
36Nircurga juc olgo wamratam lapanpa chraupinman juchäcuyanmi. 12Chaynuytan warmis gowanta wicaparcur, juc
pusharun. Jinarcurmi walashta macalicurcur discïpuluncunata olgowan ishcaychacurga juchäcuyantag”.
cay nin: 37“Pisi cay walashnuysi cayagta servigga, nogatam
serviyäman. Nätan nogata servimagga manam nogalatachu Jesús wamracunapa janan Diosta manacungan
serviman, antis cachramagnïtas serviyanmi”. (Mt 19.13-15; Lc 18.15-17)
13Chaypitam runacunaga Jesusman pusharärin
Mana chregnimagninchiga yanapämagninchim cayan wamrancunata, yatayur paycunapa janan manacunanpag.
(Mt 10.42; Lc 9.49-50) Nätan discïpuluncunaga wamra pushamugcunatam
38Chaypitam discïpulun Juanga Jesusta cay nirun: “Tayta, piñaparärin. 14Chayta ricar Jesusga piñäcurunmi. Jinarcurmi
juc runatam ricarärï gam rurangaynuy lutan espíritu cay nirun: “Ama jarcapäcuychu. Jina wamracuna nogaman
gargoyagta. Nätan noganchiwan mana puriptinmi nogacunaga aywacarcämuchun. Paycunanuy cagcunam Diospa
‘Ama ruraychu mastaga’ nirärï”. munayninchrüga carcayan. 15Shumag mayapäcamay: Pisi juc
39Chaynuy niräriptinmi Jesusga nirun: “Ama chaynuypa wamranuy Diospa munayninman mana yaycugga, manam
nipäcuychu. Pisi noga rurangänuy imatas ruragga, manam Dioswan cangachu”.
nogapita lutanta rimanchu. 40Noganchita mana 16Jinarcurmi wamracunata margarcurun jucta jucta.
chregnimagninchiga cayan yanapämagninchim. 41Pisi noga Chaypitam wamracunapa jananman maquinta chrurayur
ningänuy, jinaman nogapa capäcungaypita juc täza yaculatas manacura: “Tayta Dios yanapäshunqui” nir.
gopäcushuptiquiga, manam yangalaga cangachu, antis chay
runata razonpam yanapäshag”. Capogniyog mözu Jesuswan rimangan
(Mt 19.16-30; Lc 18.18-30)
Juchäcachigga nina wayichrümi cunchunga 17Jinarcurmi Jesús nä yargonanpag cayaptin, juc runa
(Mt 18.6-9; Lc 17.1-2) wayrala aywarcamur gongorpacuyun paypa naupanman, cay
42“Nätan pitas nogaman yupachicur ali rurayagcunata nir tapucunanpag: “Alisca ali yachrachig, ¿imatatag ruräman
juchäcachigtaga, alim canman jatun tunayta cuncanman Dioswan imaycamas cawanäpag?” nir.
watayur gochraman jitayapäcuptinsi. 43-44Nätan maquiqui 181LSWLQPL-HVXVJDQLUXQ´¶$OL·QLUJD, alitam niyanqui?
¿
juchäcachishuptiquiga, alichr canman cuchuruptiquis, cutulas Aliga juclaylam, chayga Diosmi. 19Gamga musyayanquim,
jana pachaman yaycunaypag, ishcay maquiyog nina wayichru Dios caynuy ninganta: Runa-mayiquita amam
imaycamas rupayänaypitaga. 45-46Jinaman chraquiquis wanuchinquichu. Amam mansibacunquichu. Amam
juchacächishuptiquiga, alichr canman cuchucuruptiquis, jana suwacunquichu. Amam runa-mayiquipag yangacagta
pachaman yaycucunaypag, ishcay chraquiyog nina wayichru rimanquichu. Amam casquicunquichu. Taytayta, mamayta,
rupayänaypitaga. 47Chaynuytag ñawiqui juchäcachishuptiquis alipa ricay”.
jorgoruy. Antis alim canqui chulan ñawilaywan Diospa 20Niptinga chay runaga nirunmi: “Yachrachig, chay lapan
munayninman yaycursi, ishcay ñawiyog nina wayichru niyangaytaga cäsucusha cä wamra cangäpita-pacham”.
0$5&261011 44
21Chaura Jesusga chay runata shumagpam rircärin, 38Nipäcuptinmi Jesusga cay nirun: “Gamcuna manam
jinarcurmi nirun: “Juclaylaga ruranay caturayanran. Cuticuy, musyapäcunquichu imata manacarcayämaytas. Nogataga
jinaman lapan imaytas ranticurcur gomuy mana imaynagsi cunchuchipäcamangaran, jinaman wanuchisharan cashag.
runacunata. Chaynuy rurarga jana pachachrümi imaycamas ¿Chaynuy rurapäcushuptiqui awantapäcunquichur?”
cawanqui Dioswan. Chayta rurarcur cutimuy, jinaman 39Chauraga cay nirärinmi: “Au, awantapäcushagmi”.
muyurigninpa ricachracurcurmi discïpuluncunata cay nirun: nogapa munaynïchrüchu. Chayga nä cayan juccunapagmi”.
“Capogniyogcunapagga alisca sasam Diospa munayninman 41Chaynuy nigta mayarärirga waquincag chrunca
Chaura Jesusga yapatan nirun: “Alisca sasam Diospa musyarcayangaynuysi, waquin nacionchru reycunaga,
munayninman yaycuy, chay ima-ayganmansi mandapäcun juyunaypam, jinaman chay manday
yupachicugcunapagga. 25Chaymi nï: Aujapa rinrinpa juc yanapagnincunas chaynuytan runacunata mandapäcun.
camellu ningan uywasi ushturunmanmi sasalataga, juc 43Gamcunachrüga ama chaynuy cachunchu. Nätan maygaysi
capogniyogmi ichaga alisca sasatarag Diospa munayninman mandag cayta munagga lapaycunapa servigniquicunarag
yaycun”. cachun. 44Nätan maygaysi gamcunachru mandag cayta
26Chaynuy nigta mayarga mas mayacasham ricacarärira munagga, juc rantisha runanuyrag cachun. 45Noga jana
discïpuluncunaga. Jinamanmi quiquincama tapunacarärin: pachapita shamusha runasi manam aywamurä servisha
“Chaynuy captinga, ¿pirag salvacunga?” nir. canäpagchu, antis servigmi. Nätan servishagga wanungäpam
27Chaura Jesusga paycunata rircärirmi cay nirun: achca runacuna Asyagpa munayninchu cayanganpita salvasha
“Runacunapagga sasam salvacuy. Nätan Diospaga manam cananpag” nin.
sasachu ima-aygas”.
28Niptinmi Pedroga cay nin: “Nätan nogacunaga dëjasham Bartimeo jutiyog ñaushata Jesús cuticächingan
capäcü lapan ima-aygäcunatas gamta gatirapäcunagpag”. (Mt 20.29-34; Lc 18.35-43)
29Niptinmi Jesusga cay nirun: “Shumag mayapäcamay: 46Chaypitam chrarärin Jericó marcaman. Nä chay marcapita
Gamcunaga razonpam dëjararcayanqui noga raygo, jinaman Jesusga discïpuluncunawan, jinaman chranin runacunawan
ali willapa raygo, wayiquicunata, wauguequicunata, yargorcayaptinmi, ñausha runaga tayayänag camiñu manyanchru
paniquicunata, taytaycunata, mamaycunata, churiquicunata, runacunata manacuyar. Pay cara Bartimeo jutiyogmi, Timeopa
chracraycunata. 30Chaymi gamcunapa chrasquipäcunqui cay churin. 47Nätan Jesusga cara Nazaretpitam, jinarcurmi pay
pachachru pachracpacama wayicunatas wauguecunatas aywayagta mayarurga, gayachracurun cay nir: “¡Rey Davidpa
panicunatas mamacunatas wamracunatas chracracunatas chay castan Jesús, cuyapayälämaynar!”
gaticachrasha capäcur, jinaman mas guepamanga Dioswanmi 48Niptinmi runacunaga piñaparärin “Upäla cay” nir.
imaycamas cawapäcunqui. 31Nätan achcam canan alipag Niräriptin ñaushaga lapan calpanpam gayaräcun: “¡Rey
ricashacuna, manacagpag ricasha capäcunga. Nätan Davidpa castan Jesús, cuyapayälämaynar!” nir.
manacagpag ricashacunas, achcatan alipag ricasha 49Chaura Jesusga ichriyanganpita shayuyurmi gayachimura.
11
‘Wanuchisha cachun’ nipäcamanga. Chaypitam mana Israel 1Nä Jerusalén marcamanmi nachrgarcayara.
castacunapa maquinman jitayapäcamanga. 34Paycunam Chaypitam manas Betfagëman jinaman Betania
lutanpaypa turyapapäcamanga, togapapäcamanga, astipäcamanga, marcaman chrälar, chay Olivos ningan gotu chraquinpita,
jinaman wanuchipäcamanga. Nätan wanuchipäcamanganpita Jesusga cachrarun ishcay discïpuluncunata, 2cay nir:
quima junagtaga cawacämushagmi”. “Aywapäcuy wac chimpachru ichic marcalaman. Chayman
chrarur taripäcunqui juc ashnu watarayagtam, chay
Jacobowan Juan manacurcangan
ashnutaga manaran pisi logacusharagchu. Chayta cachrarircur
(Mt 20.20-28)
aywachipäcamuy. 3Pisi ‘¿Imapagtag cachrariyanqui?’
35Chauraga Zebedeopa churincunam, Jacobowan Juan, nipäcushuptiquiga, ‘Munayniyogmi logacunanpag munayan.
Jesusman ashuyur cay nirärin: “Yachrachig, manacuytam Chaypitaga cutirachimungam’ nipäcunquim”.
munarcayag, amar manam nipäcamaychüga”. 4Niptin aywarga tarirärin juc püllu ashnutam wayi puncu
36Nipäcuptinmi Jesusga tapurun: “ Imatatag camiñuchru watarayagta. Jinarcurmi pasquirärin. 5Chaura
¿
munarcayanqui?” nir. chaychru ishcay quima cayag runacunam nirärin:
37Chauraga nirärinmi: “Ali shumag mandanaypag “¿Imapagtag chay ashnuta cachrarirärinqui?”
yaycururnar nipäcamay, jucnï derëchayman, nätan jucnï 6Chay nir tapuräriptin paycunaga Jesús ningannuymi
7Jinarcurmi discïpuluncunaga aywachicurcan Jesuscagman. yarparurga perdonapäcuy. 26[Chauraga jana pachachru Dios
Chaypitam catancunata suwadïruräriptin Jesusga logacurun. Taytaycuna gamcunatas juchaycunapita
8Nä aywayaptinmi achca runacuna catancunata mashtayta perdonapäcushunquim.]”
galacayärin camiñuman. Nätan waquin runacunam
rämacunata muturcur muturcur mashtapäcura camiñuman. Jesusta tapupäcungan
9Nätan Jesuspa puntanta, jinaman guepanta aywagcunam, (Mt 21.23-27; Lc 20.1-8)
cushicuypita gaparäcurcan cay nir: 27Chaypitam Jerusalenman yapay cutiyurur Jesusga Diospa
“¡Paymi cayan salvamagninchi! wayinchru puriyara. Jinarcurmi payman ashuyarärin
Alisca ali nisha cachun Munayniyog Diosninchi sacerdöticuna mandagcunawan, Moisés isquirbinganpita
cachramungan. yachrachigcuna, jinaman Israel castachru alinninpag ricasha
10 Ali nisha cachun mandananpag aywayämug, munayniyog chacha runacuna. 28Chauraga Jesustam tapurärin cay nir:
taytanchi Davidpa castan. “¿Maygan munayniyogtag cayanqui? ¿Pitag nirushunqui
Payga chraramun jana pachapitam salvamänanchipag” chaycunata ruranaypag?”
nir. 29Nipäcuptinmi Jesusga nirun: “Gamcunatasi juclaylata
11Jinarcurmi nä Jerusalenman chrarur Jesusga aywara tapuyärishay. Tapungäta nipäcamaptiquiga, nogasi
Diospa wayinta. Chaychrümi ima-aygatas ricachracurcur nipäcushaymi, pi nimaptin rurayangätas. 30Chauraga Bautizag
aywacura Betania marcata nä pacha chacanayaptin, chrunca Juanta, ¿pitag bautizänanpag cachramura, Dioschu u
ishcayniyog discïpuluncunawan. runacunachu? Mä nipäcamay”.
31Niruptinga quiquincamam galacayärin cay ninacuyta:
Hïgos montitanuymi Jesusga runacunatas taripanga ´¶'LRVPLFDFKUDPXVKD·QLUXVKDJD¶¿Imanirtag payta mana
(Mt 21.18-19) chrasquicurcaraychu?’ niramäshunmi. 32Nätan ‘Runacunam
12Chaypitam warantinga Betaniapita nä aywarcayaptin cachramusha’ niytaga manam munapäcurachu, chay achca
Jesustaga micanarun. 13Chauraga carupitam ricapurun runacunata manchacur. Paycunaga lapanmi musyapäcura
yürasapa hïgos montita, jinarcurmi aywacun ricag, “Pagta Bautizag Juan Diospa willacugnin razonpa canganta”.
mishquin canmansi” nir. Chayman chrarurga manam 33Chaura Jesustaga “Manam musyapäcüchu” nirärinmi.
tarirachu mishquinta, antis yüralantam, mana mishqui wayuy Chaura Jesusga “Nogasi manam nipäcushaychu pi nimaptin
wichan captin. 14Chauraga discïpuluncuna mayarcayaptinmi chaycunata rurangätas” nirunmi.
Jesusga chay montita cay nin: “Cananpitaga manam pisi
micungachu gampa mishquiquita”. Lutan uryagcunawan tincuchiypa yachrachingan
(Mt 21.33-46; Lc 20.9-19)
Diospa wayinchru ranticugcunata Jesús gargachracungan
12
1Chaura Jesusga tincuchiypam rimayta galayucuyun
(Mt 21.12-17; Lc 19.45-48; Jn 2.13-22)
cay nir: “Juc runam üvas malquita tarpurcur
15Chaypita Jerusalenman chrarärirmi Jesusga yaycurun chracranta guenchrarun. Jinarcurmi jatun muchrcata rurarun
Diospa wayinman. Jinarcurmi chaychru ranticugcunatawan, üvaspa yacunta jaruypa jorgonanpag. Chaypitam törritanuy
rantipacugcunata gargorun. Chaypitam golgue pergarcur, chaychru chuclata rurarun chracranta täpananpag.
trucagcunapatawan, palöma ranticugcunapa mësancunata Chaynuy rurarcurmi ishcay quima uryag runacunata
ticpay usharun. 16Jinarcurmi Jesusga mana munarachu arrendacurcur aywacura caruta. 2Chaypitam nä üvas palay
Diospa wayinman imatas ranticug apapäcunanta. 17Jinarcurmi wichan chraramuptinga, chay chracrayogga cachrarun juc
yachrachira cay nir: “Diospa isquirbishanchru ningannuysi: rantisha runanta chay chracra arrindupita manamunanpag.
‘Wayïga canga Dioswan rimana wayim, 3Jinarcurmi chay chracrayogpa rantisha runan chraruptinga,
yachrachigcunam rimanacarärin “¿Imanaypatag Jesusta rantisha runanta. Nätan paytaga wanurärichiram. Chaypitas
wanuchishun?” nir. Wanuchiyta manchapäcuraga lapan cachraratan achca runancunata. 6Paycunapita waquintam
runacuna Jesús yachrachinganta alipa chrasquipäcuptinmi. magarärira, nätan waquintam wanurärichira.
19Nätan Jesusga discïpuluncunawan nä pacha Chauraga juclaylam puchurayara cachrananpag. Chayga
chacanayaptinmi chay marcapita aywacurcara. cara japalan cuyay churinmi. Chauraga paytam cachrarun
‘Churïtaga manchacurcangachr’ nir.
Hïgos monti chaquishawan Jesús yachrachingan 7Nätan chay uryag runacunaga quiquincamam
(Mt 21.20-22) rimanacarärin cay nir: ‘Wac churinmi taytanpa
20Chaypitam warantin goya discïpuluncunawan Jesús ima-ayganwansi quëdanga. Antis paytaga wanurachishun
pasayar ricaparärin chay hïgos montita nä sapincama chracran noganchipa cananpag’.
chaquishata. 21Chaura ganyannintin Jesús rimanganta 8Nipäcungannuylam chay churintaga charicarärin,
yarparurmi Pedroga cay nin: “Yachrachig, wacta rircariy. jinarcurmi wanurärichin. Chaypitam chay wanushataga
‘Cananpitaga manam pisi micungachu gampa mishquiquita’ chracrapita jucläman wicaparärin”.
ningay hïgos montim nä chaquisha”. 9Chaynuypa willaparcurmi Jesús tapurun: “ Imatarag ruranga
¿
22Niptinmi Jesusga nirun: “ Diosman yupachicurcay! chay chracrayog runa chay arrendacungan runacunata? Payga
¡
23Cayta shumag mayapäcuy: Pisi Diosman yupachicur, cay aywarcamurchri wanurachinga. Jinarcurmi chracranta juc
jircata ‘Caypita yargorcur wac jatun gochraman jegayuy’ runacunata gonga uryapäcunanpag. 10Gamcuna manachu
niptin jegayungam. Nätan ‘Ruracangachur icha manachur’ tantiapäcunqui Dios isquirbichinganchru cay nishata:
niptinga manam ruracangachu. 24Chaymi noga nipäcug: ‘Wayipa cimintunta ruragcunam “Cay rumiga manam
‘Payga gomangam’ nir gamcuna Diosta manacurcarga, nä välinchu” nir wicapapäcusha.
chrasquishanuymi capäcunquiman, payga gopäcushunquim. Chay wicapasha rumim cananga chruracarun wayipa
25Nätan Diosta manacurcayar, pisi lutan rurapäcushungayta esquinanman lapan tapyata awantänanpag.
0$5&2612 46
11 Munayniyogninchim chaynuy rurarun, chaymi ashuyur tapucurun cay nir: “Dios ruray nimanganchicunapita
noganchiga cushisha cayanchi’ nishata”. ¿maygantatag naupataga cäsucuchwan?”
12Chaura chay mandagcunaga paycunapita tincuchiypa 29Niptinmi Jesusga nirun: “Dios mandangancunachru mas
yachrachinganta tantiarärirga, Jesusta wanurachiylatam väligga cäsucunapag caymi cayan: ‘Mayapäcuy Israel casta
munapäcura. Nätan mana wanuchipäcurachüga chay achca runacuna: Munayniyog Diosninchiga, japalaylan
runacunata manchacurmi. Chaymi yargor aywacurcara. munayniyogmi. 30Paytaga cuyanqui lapan shongoypam.
Chaynuy cuyarga alila ruraytam munanquis, paylatam
Patenti pägaypita Jesusta tapucurcangan yarparanquis, jinaman paylapagmi imatas ruranqui’ niyanmi.
(Mt 22.15-22; Lc 20.20-26) 31Nätan guepancagmi cay nin: ‘Runa-mayiquita cuyay
13Chaypitam Jesusman cachrarärin ishcay quima quiquiqui cuyacungaynuy’. Cay ishcayninmi cayan mas
fariseocunatawan, Rey Herodespa gatiragnincunata, imalatas naupata ruranapag Dios ningancunachru”.
lutanta rimarcachir juchachapäcunanpag. 14Nä Jesusman 32Chauraga Moisés isquirbinganpita yachrachigga cay
chrarärirga cay nirärinmi: “Yachrachig, nogacuna nirunmi: “Yachrachig, alitam nirunqui. Au, juclaylam Diosga.
musyarcayämi runacuna imata nircayaptinsi mana cäsur, Manam canchu paypita juc masga. 33Nätan lapan shongopa
razoncaglata yachrachingayta. Gamga manam runacunapa cuyayga, paylaman yarparayga, paylapag imatas rurayga,
cäranta rircarirchu imatas ruranqui, antis gamga Diosta cuyayga alim. Nätan runa-mayinchita quiquinchitanuy
yachrayächinqui razoncagtam Dios munangannuy cawanapag. cuyayga mas alinninmi cayan, uywacunata wanurcachir
Mä nipäcamay: ¿Pägapäcümanchu icha manachu patentita, altarchru rupachiypitaga”.
Roma nacionchru munayniyogta?” 34Chaura Jesusga ali rimayanganta mayaparurga cay
15Chaura Jesusga lutan rimachiy munarcayanganta nirunmi: “Nämi pasay nachrgarayanqui Diospa munayninchru
tantiarurmi cay nirun: “¿Imanirtag juchaman ishquichiyta canaypag”.
munarcayämanqui? Mä golgueta apapäcamuy ricanäpag”. Chaynuypa Jesús niruptinga manchariräriram. Chaymi
16Chaura nä golgueta ricarcurmi cay nir tapurun: “Cay mana pisi tapuparachu mastaga.
golguechru, ¿pipa cärantag cayan?, jinaman ¿pipa jutintag
isquirbirayan?” nir. ¿Pipa castantag Cristoga?
Chaura paycunaga cay nirärinmi: “Romachru munayniyog (Mt 22.41-46; Lc 20.41-44)
Cesarpam”. 35Chaypitam Jesusga Diospa wayinchru yachrayächir cay
17Nipäcuptinmi Jesusga nirun: “Cesarpa cagtaga Cesarta nir tapurun: “¿Imanirtag Moisés isquirbinganpita
gopäcuy. Nätan Diospa cagtaga Diosta gopäcuy”. yachrachigcuna ‘Diospa acrashan Cristoga Davidpa
Niptinga mayacasham ricacarärin chay runacunaga. castanpitam canga’ nipäcun? 36Nätan Davidga Santu Espíritu
rimachiptinmi cay nira:
Wanushacuna cawacapäcamunanpita tapucurcangan ‘Munayniyog Diosmi nira munayniyognïta:
(Mt 22.23-33; Lc 20.27-40) “Tayucuy derëchäcagman,
18Chaypitas Jesusman aywapäcuratan ishcay quima lapan chregnishugniquicunata munayniquiman
runacuna, saduceo nipäcungan. Paycunaga “Manam chruramungäcama” nira’.
wanushacunaga cawacämunchu” nipäcunmi. Chaymi 37Chauraga quiquin Davidsi ‘Munayniyognï’ niyaptinga,
tapucurcara cay nir: 19“Yachrachig, Moisespa ¿imanuypatag Diospa acarashan Cristoga canga Davidpa
isquirbishanchru cay ninmi: ‘Pisi warmiyog, mana churinsi castan aywaglaga?”
captilan wanuruptin, chay wanushapa shulca wauguenmi Jesús chaynuy ninganta alisca achca runam cushisha
ishcaychacunga chay warmiwan, wanushapa churin cananpag’ mayacurcara.
ninmi. 20Chauraga ganchris wauguecunam capäcura.
Mayorcagmi ishcaychacusha. Jinarcurmi wanurura manaragsi Moisés isquirbinganpita
churin captilan. 21Chauraga shulcancagmi ishcaychacura chay yachrachigcunanuyga ama capäcuychu
warmiwan. Jinarcurmi chaysi wanusha manaragsi churin (Mt 23.1-36; Lc 11.37-54; 20.45-47)
captilan. Chaynuytan chaypa shulcancagsi wanurura. 38Chaychru yachrachirmi Jesusga cay nirun: “Cuidacurcay
22Chaynuypam ganchrisnintin ishcaychacurcasha chay Moisés isquirbingan yachrachigcunapitaga. Paycunaga
warmiwan. Nätan churinga manatan mayganpas carachu. Jina aliscam munapäcun sulway sulway jacusha puriyta, jinaman
guepantaga warmis wanusham. 23Chauraga wanushacuna munapäcunsi runacunapita pläzacunachru saludasha caytam.
cawacapäcamuychrüga ¿mayganpa warminta canga 39Chaynuytam paycunaga gotucarcänan wayichrüsi punta
munayniyog canganta mana musyarmi. 25Chay wanushacuna jinarcurmi alisca unay Diosta manacugtucurcan runacunapita
cawacapäcamurga manam nä ishcaychacurcangachu, antis alipag ricasha capäcunanpag. Chaynuy rurapäcunganpita
capäcunga jana pachachru Diospa angelnincunanuymi. paycunaga mas cunchuchisham capäcunga”.
26Nätan wanushacuna cawacapäcamunanpitaga gamcuna
¿
manachu leyipäcuray Moisés isquirbinganchru? Chay Diosta ama goychu puchupäcungay golguelataga
garajanchray rupayagpita Diosga rimamura cay nirmi: (Lc 21.1-4)
‘Nogaga cayä cawayag Abrahampa Isaacpa Jacobpa 41Jucpaychrümi Jesusga golgue jitayucurcänan
Diosninmi’. 27Chaymi Diosga cawayagcunapa Diosnin, manam chimpanchru tacuyur rircarara imanuy shongonwan golgue
wanushacunapachu. Chaura gamcunaga pasaypa pantacasham jitayupäcungantas. Chaychrümi achca capogniyogcuna
carcayanqui” nirun. chranin golgueta jitayucurcan. 42Chaymanmi chrarun mana
imaynag viüdasi. Payga ishcay acapa golguelatam jitayurun,
Caytam naupataga pisi ruranman jamaycama gänanalata. 43Chaura Jesusga discïpuluncunatam
(Mt 22.34-40) cay nirun: “Shumag mayapäcamay: Waquin runacuna
28Chaura Jesusta ali ninganta mayarurmi Moisés jitayunganpitaga mastam jitayurun cay mana imaynag
isquirbinganpita yachrachig runaga, Jesuspa naupanman viüdaga. 44Nätan pi maysi jitayupäcun puchuglantam. Cay
47 0$5&2612–14
viüdam ichaga mana imaynag cayarsi jitayurun lapanta, wayrala pasachinga. 21Chauraga pisi ‘Caychrümi cayan’ u
chayla rantipäcunanpag cayagta” nirun. ‘Wacchrümi cayan Diospa acrashan Cristo’ nipäcushuptiqui
‘Amam razonchri’ nipäcunquichu. 22Nätan aywapäcamungam
Diospa wayinpita Jesús rimangan runacuna ‘Nogaga Cristom cayä’ nir, jinaman ‘Diospa
(Mt 24.1-2; Lc 21.5-6) willacugninmi cayä’ nirsi, chaycunaga runacuna mana ruray
13
1Jinarcurmi nä Diospa wayinpita yargorcayaptinga atipänantam rurapäcunga ima-aygatas. Chaynuy
juc discïpulun Jesusta cay nin: “Yachrachig rircäriy, rurapäcunganwan pantacächipäcungam runacunatas, hastaran
¡cay wayilagä caynuy shumag, jatun rumicunawan rurasha!” Diospa acrashancunatas pantacächipäcunga. 23Nätan
2Niptinmi Jesusga nirun: “Au, shumag rircäriy cay gamcunaga mayag mayagla cacurcayay. Noga willarcayag
rurashata. Nätan caycunaga lapansi juchruchisham canga, manaragsi chaycuna ruracaptilanmi”.
manam quëdangachu juc rumipa jananchru ni juc rumilas”.
Jesús nä cutimunan cayaptin caycunam ruracanga
Ushanan junag nachrgayämuptin caycunam ruracanga (Mt 24.29-35,42,44; Lc 21.25-36)
(Mt 24.3-28; Lc 21.7-24; 17.22-24) 24“Chauraga chay alisca juyu cunchuy usharuptilanmi intis
3Chaypitam Jesusga Olivos ningan gotuman nä chrarurga yanauyarunga, jinaman quillasi manam achicyämungachu.
tayayara. Chayga cara Diospa wayin chimpanmi. Chaychrümi 25Nätan goyllarcunas ishquipäcamungam. Chauraga jana
Pedroga, Jacoboga, Juanga, Andresga juc läduman gayayur pachachru cay pachachru ima-ayga cayagcunas aliscam
yachraylapa Jesusta tapurärin cay nir: 4“Willapäcamaynar. cuyunga. 26Chaypitaran lapan runa ricapapäcamanga, noga
¿Imaytag chayga ruracanga? Chay ruracänanpagga ¿imatag jana pachapita shamusha runata pucutaychru alisca
canga naupataga?” munayniyog, jinaman ima-ayga shumag achicyayar
5Nipäcuptinmi Jesusga cay nirun: “Cuidacurcay pisi aywayämugta. 27Jinarcurmi angelnïcunata cachrashag cay
pantacarärichishunquimantag. 6Achcam shapäcamunga pachaman. Paycunam maypitas chaypitas acrashäcunata
‘Nogam cayä Diospa acrashan Cristo’ nir. Chaynuy casquicur nogaman gotupäcamunga.
achcatam pantacächipäcunga. 7Nätan gamcunaga amam 28Hïgos montipita yachracurcay. Nä rämancuna
nacionmi guërrachru canga juc nacionwan. Chaynuytan juc tantiapäcuy nä aywamunä nachrgayämunganta u nä wayï
reysi runancunawan guërrata ruranga juc reyta runantinta. puncuchrünuy cayangäta. 30Razonpam niyä: Canan
Jinamanmi maychru chaychrüsi juyupa pacha cuyunga. Nätan cawarcayag runacuna manaragsi wanupäcuptilanmi cay lapan
micuy wanaycunas cangatan. Chaycuna canga cunchuycunapa nipäcungagsi ruracanga. 31Jana pachasi cay pachasi
galarinalanmi. ushacangam, nätan noga ningäcunaga lapanmi ruracanga.
9Nätan cuidacurcay, gamcunaga mandagcunapa maquinman 32Chay ushanan junagpitaga Tayta Dioslam musyan, imay
chrächisham capäcunqui, nogaman yupachicurcangaypita. junag, imayüra chay lapan ningäcuna ruracänantas.
Jinaman Israel castacuna gotucarcänan wayicunachrüsi Chaypitacagga manam musyanchu, jana pachachru
magapäcushunquim, nätan chrächipäcushunquitan reycunapa, angelcunasi ni noga, Diospa-mayinsi.
jinaman manday yanapagnincunapa naupanmansi. 33Chaura imayüra ruracänantas mana musyayarga
Chaychrümi nogapita ali paycunatas willapapäcunqui. cacurcayay mayag mayagla Dioswan rimayälar. 34Juc runachu
10Nätan cay pacha ushananpagga ali willaparan willapacanga caruta aywacunman wayinpita, servignincunata ‘Imalätas
lapan casta runachru. 11Chaura mandagcunaman ricayanquim’ nircur, jinaman ‘Jucpacama imantasi
aywachipäcushuptiqui, ama laquirapäcuychu ‘¿Imatarag rurarcayänanpag’ nircur. Chaypita wayin täpacugta ‘Mayag
nishag?’ nir, antis rimapäcunqui Dios chayüra mayaglam cayanqui wayïpita’ nircur. 35Chaura chay
rimachipäcushungalaytam. Chaychrüga manam gamcunachu runacunanuynar gamcunas cacurcayay pasay camaricushala,
rimapäcunqui, antis Santu Espiritum. 12Juc runas wayiyog imay chrämunantas mana musyarcayarga. Capazmi
wauguenpag ‘Cay wauguëta wanuchipäcuy’ ningam. chraramunman pacha chacarpuruptilansi, u chraupi pagassi,
Chaynuytan taytacunas churinpag ‘Cay churïta wanuchipäcuy’ gallo wagaysi, u pacha warashasi. 36Mayänipita aywamur
ninga. Jinaman churicagcunas lutanpag taytancunata ricar punucashata mana taripäcushunaypag. 37Gamcunata
wanuchipäcungam. 13Chaynuypam nogapa janä lapan ningänuymi lapan runacunatas niyä: Chaura mayag mayagla
runacunapitas chregnipasha capäcunqui, nätan pitas chay jinaman ningänuy rurarcayar cacurcayay”.
cunchuycunachru ushanancama shayapäcugtam Diosga
Jesusta charipäcunanpag rimanacurcangan
salvanga.
14Chaura Diospa willacugnin Daniel ningannuysi, Diospa (Mt 26.1-5; Lc 22.1-2; Jn 11.45-53)
14
wayinman mana chruranancunata chrurapäcungam. Chayta 1Chauraga ishcay junaglam faltayara Pascua ɹestapag,
leyir shumag tantiapäcuy. Chaynuy ruracaptinga Judeachru jinaman mana levaduraynag tantata micunapagsi.
cagcuna gueshpipäcuchun jircacunapa. 15Nätan chayüra Nätan sacerdöticunapa mandagnincunawan Moisés
wayin jananchru pi cayagsi, ama wayinman yaycuchunchu isquirbinganpita yachrachigcunam rimanacarärinag yangapita
‘Imalätas jorgaramushag’ nir, antis jinala aywacuchun. juchacharcur Jesusta charipäcunanpag, jinarcur
16Chaynuytag imaman aywasha carsi, ama cutichunchu ni wanuchipäcunanpag. 2Chaypitas cay ninacurcaram: “Ama
catan apagsi. 17¡Ay! chay wichan imanapäcungarag chrichru charishunchu ɹesta wichanga, runacuna sucsutänacur mana
warmicuna, jinaman acapa wawayogcuna. 18Chaura Diosta imatas lutanta rurapäcunanpag” nir.
manacurcay tamya wichanchru mana chaycuna cananpag.
19Chay wichan alisca juyu cunchuymi canga. Chaynuyga Juc warmi Jesuspa umanman perfümita jirpungan
manam cay pachata Dios camanganpitas canragchu, ni (Mt 26.6-13; Jn 12.1-8)
manatan imaysi cangapishchu. 20Nätan Munayniyog Dios, 3Chaura Jesusga Betania marcachrümi cayara, leprösu
chay alisca juyu cunchuyta mana wayrala pasachiptinga nipäcungan Simonpa wayinchru. Jinarcurmi mësachru
manam pisi salvacunmanchu. Antis Diosga chay acrasha micurcayaptin chrarun juc warmi alabastrupita rurasha
runancuna raygom, chay alisca cunchuy wichancunata botëllachru mana imatas yapalar nardupita rurasha perfümita
0$5&2614 48
apacurcur. Chay perfümi cara alisca golgue chraninmi. discïpuluncunata cay nir: “Micapäcuy. Cayga cayan
Jinarcurmi chay botëllapa cuncanta paquircur, Jesuspa cuerpünuymi” nir. 23Chaypitas cöpata charircurtan Diosta
umanman perfümita jirpurun. 4Chaura chaychru carcayagpita “Gracias” nirun. Jinarcurmi chay cöpalapita lapan
juc ishcaymi piñäcarärin shongolanchru. Jinamanmi discïpuluncuna upyarärin. 24Chaypitam nirun: “Chayga cayan
shongolanchru cay nipäcura: “¿Imanirtag pampanman rurarun yawarnïnuymi. Chay yawarnï wichinämi välichinga cay
cay perfümita? 5Chayta ranticurunman cara, quima pachrac mushog conträtata runacuna salvacurcänanpag. 25Shumag
junagchru juc runa gänananpita mascascachrüchri. mayapäcamay: Cay üvaspa yacunta manam yapayga
Jinarcurchri mana imaynagcunata gorunman cara”. upyashagchu. Upyashagga Diospa munayninchru juc junag
Chaynuypam piñäcarärin chay warmipag. gotucasharan”.
6Chaura Jesusga cay nirunmi: “Jina rurachun. Imanirtag 26Jinarcurmi juc cantata cantarcärirga aywacurcan Olivos
¿
cay warmita imatas nircayanqui? Cay ruramanganwanga ningan gotuta.
alitam rurarun. 7Gamcunachru imaysi cayangam mana
imaynagcunaga. Chauraga yanapayta munarga Pedro casquicunanpita Jesús willangan
yanapapäcunquichr. Nätan nogaga manam alä unaychu (Mt 26.30-35; Lc 22.31-34; Jn 13.36-38)
cashag gamcunawan. 8Cay warmiga rurarun ali ruramayta 27Chaypitam Jesusga nirun: “Canan pagasmi dëjarcärimar
munarmi. Cay perfümita cawayaptilä cuerpüman lapay aywacurcanqui. Chaynuymi isquirbichinganchru Diosga
jirpamanganwanga camariraman enterrasha canäpagmi. cay niyan: ‘Uysha michigtam wanuchishag. Chauraga lapan
9Shumag mayapäcamay: Cay pachachru maychru chaychrüsi uyshancunam wichicasha canga’ ninmi. 28Nätan wanushapita
ali willapapita rimapäcunganchrümi willapacanga cay warmi cawacaramurga gamcunapa naupaytam aywashag Galileata”.
ruramangansi, chaynuypa yarpasha cananpag”. 29Niptinmi Pedroga nin: “Waquincuna aywacurcaptinsi
chay ɹestachrümi micapäcug mana levaduraynag tantata. mas washascacama. Chaychrümi Jesusga alisca manchariyta,
Chaychrümi achrcashtas mogopäcug. Chaura jinaman alisca laquicuyta galacuyun. 34Chaura chay
discïpuluncunam Jesusta tapurärin cay nir: “¿Maychrütag quimantam cay nirun: “Alicusam laquicuyä. Caylachru mayag
camaripäcamushag Pascua cënata micunanchipag?” mayagla riccharcayar cacurcayay”.
13Nipäcuptinmi Jesusga cachrarun ishcay discïpuluncunata 35Nircur Jesusga mas washascaman aywarcurmi
cay nir: “Naupapäcuy marcata. Chaychrümi tincupäcunqui gongorpacuyur pampaman lipucuyun. Jinarcurmi Diosta
wacuywan yacu apayag olgowan. Paypa guepantam manacurun cay nir: “Gam munaptiquiga ama chrämuchunchu
aywapäcunqui. 14Chay runa yaycungan wayipa runantam chay alisca juyupa cunchunä üra”.
nipäcunqui: ‘Yachrachigmi niyan, “¿Maychrütag cayan 36Chaypitas cay niratan: “Taytalä, gampagga manam ima
gorpachacurcänä wayi, discïpulücunawan Pascua micuyta ruraysi sasachu, amar cay alisca juyu cunchuyta
micapäcunäpag?” ’ 15Nipäcuptiquim ricachipäcushunqui cunchushagchu. Nätan amar noga munangäga cachunchu,
altuschru jatun wayita nä camarishalata. Chaychru antis gam munangaynuy ruracächun” nir.
camaripäcamuy noganchi micunanchipag”. 37Chaypitam nä cutiyururga chay quima discïpuluncunataga
16Niptin discïpuluncunaga aywapäcura. Nä marcaman tarirun punucashata. Chaura Simón Pedrotam nirun:
chrarärirga Jesús ningannuymi tarirärin. Jinarcurmi chaychru “¿Punuyänaychu? ¿Manachu gamga juc üralaga ricchayta
camarirärin Pascua micuy cënata. 17Nätan Jesusga pacha nä atiparay? 38Ricchapäcuy, jinaman Diosta manacurcay, mana
chacarpuyaptinran chrunca ishcayniyog discïpuluncunawan Asyag juchäcachipäcushunaypag. Gamcunaga munarcayanquim
chrarärin. 18Chauraga mësachru nä micurcayaptinmi Jesusga Dios manacuytaga, nätan cuerpuycunam ichaga guellanayanga”.
cay nin: “Shumag mayapäcamay: Gamcunapita jucmi, 39Nircur Jesusga yapaymi cuticun. Jinarcurmi manacurun chay
“Gracias, Tayta” nin. Nircurmi tantata partircur gorun ishcayniyog discípulu castapita Judasga, chraramun achca
49 0$5&261415
chulam rinrinta muturun. Chay mutusha runaga canag, lapan manatan musyäpishchu imapita niyämangaytas”. Nircurga
sacerdöticunapa mas mandagnincagpa rantisha runanmi. sawan puncumanmi aywarun. [Chaylam gallo wagarun.]
48Chaura Jesusga chay runacunata cay nirunmi: 69Chaypitam chay warmiga Pedrota yapay ricapururga,
“Gamcunaga aywarärimunqui juc suwamannuychu, chaychru carcayag runacunata cay nirun: “Cay runaga
espädaycunawan, gueruycunawan nogata charipäcamänaypag. Jesuswan purigmi”.
49Nogaga waran waranmi gamcunawan carä Diospa 70Niptin Pedroga yapaymi “Manam reguëchu” nir
garapachrala, wancurayangan säbanata dëjarcur. yarparun Jesús cay ningantam: “Manaragsi ishcay cuti gallo
wagaptilanmi gamga nä quima cuti ‘Manam reguëchu’
Mandagcunapa naupanman Jesusta chrächipäcungan nimanqui”. Chaura chay ninganta yarpachracururga aliscam
(Mt 26.57-68; Lc 22.54-55, 63-71; Jn 18.12-14, 19-24) wagacura.
53Chaypitam Jesustaga chrarärichin sacerdöticunapa mas
mandagnincagman. Chaymanmi gotucarärin manday yanapag Pilatoman Jesusta chrächipäcungan
sacerdöticunas, marcachru alinninpag ricasha chacha (Mt 27.1-2, 11-14; Lc 23.1-5; Jn 18.28-38)
15
runacunas, jinaman Moisés isquirbinganpita yachrachigcunas. 1Chaypitam nä pacha warayämuptinga
54Nätan Pedroga caru guepalantam gatiränag chay mas sacerdöticunapa mandagnincunawan, marcachru
mandagcag sacerdötipa wayin puncucama. Chaychrümi alinninpag ricasha chacha runacunaga, jinaman Moisés
Pedroga guardiacunaman talucarcur ninachru shanapacuyara. isquirbinganpita yachrachigcunaga, marcachru chay lapan
55Nätan sacerdöticunapa mandagnincunawan, chay ganchris mandagcunaga, rimanacurcurmi Jesusta aywachicurcan
chrunca mandagcunam tapupacurcara Jesús ima lutan maquin watashata chay nación mandag Pilatoman.
rurangantas u rimangantas, chaypita juchacharcur Jesusta 2Chrarärichiptinmi Pilatoga Jesusta tapurun: “ Gam
¿
wanuchipäcunanpag. Nätan manatan taripäcurachu ima razonpachu cayanqui cay Israel runacunapa reynin?”
juchantas. 56Achcam Jesuspita rimapäcura manacagta Niptin Jesusga “Au, gam ningaynuymi cayä” nirunmi.
juchachapäcunan raygo. Nätan jucta juctam rimapäcug 3Nätan sacerdöticunapa mandagnincunaga aliscam
manam chaynuylatachu. 57Chauraga juc ishcay runacunam ima-aygapitas Jesusta juchachapäcura chay Pilatopa
shacuyur Jesuspita manacagta rimarärin cay nir: naupanchru. 4Chaynuy nipäcuptin yapaytan Pilatoga tapurun
58“Nogacunaga mayapäcurä cay nigtam: ‘Nogaga Jesusta cay nir: “Chaynuy ima-aygapitas
juchruchishagmi runacuna rurapäcungan Diospa wayinta. juchacharcayäshuptiqui ¿manachu imatasi ninqui?”
Jinarcurmi quima junagtaga gangalanta sharcachishag 5Nätan chaynuy niyaptinsi Jesusga upälalam cacura. Chaura
chaynuylataga. 60Chauraga lapan sacerdöticunapas mas Jesusta yangapita juchacharcur “Wanuchun” nipäcungan
mandagnincagmi, chraupiman shayuyur tapurun Jesusta cay (Mt 27.15-31; Lc 23.13-25; Jn 18.38-19.16)
nir: “¿Manachu imatasi ninqui chaynuy nircayäshuptiqui?” 6Chaura chay ɹesta wichan Pilatoga cachrarichrag cara
61Niptinsi Jesusga upälalam cacura. Chaypitas tapura yapaytan carcelpita juc runatam, runacuna manacunganta. 7Chauraga
cay nir: “¿Gamga razonpa cayanqui Diospa-mayinchu juc Barrabás jutiyog runam, waquin purig-mayincunawan
‘Salvacugtam cachramushag’ Dios ninganchu?” carcelchru cara. Paycunaga carcelman jitayusha capäcura
62Chaura Jesusga nirunmi: “Au, nogam cayä. Gamcuna Roma nacionpa munayninpita yargoyta munar, runacunata
ricapapäcunquim noga jana pachapita shamusha runata, wanuchipäcunganpitam. 8Chaura runacunaga Pilatoman
Munayniyog Diospa derëchanchru mandayar tayayagta, aywarcurmi manacarärin: “Imaysi rurachrangaynuynar
jinaman jana pachapita pucutaychru aywayämugtas”. carcelpita jucta cachrarï” nir.
63Niptin chay mandagga jacuntam lachirun, alisca piñasha 9Niräriptinmi Pilatoga nirun: “ Gamcuna munarcayanqui
¿
canganta musyapäcunanpag. Chaypitam nirun: “Nä quiquin reyniqui Jesusta cachrarinätachu?”
nirayämashaga manam munanchichu mas testïgucunata. 64Nätan 10Chaynuy nira Pilatoga sacerdöticunapa mandagnincuna
gamcunas nämi mayarärinqui ‘Diospa-mayinmi cayä’ nir lutan chriquicuylapita payman aywachipäcunganta musyarmi.
rimanganta. Chaura cananga ¿ima nipäcunquitag?” 11Chaura chay chriqui runacunaga achca runacunatam
Niptinga lapanmi “¡Wanuchisha cachun!” nirärin. 65Chaura yachrachiyta galacayärin, “¡Barrabasta cachrariparcämay
juc ishcayga togapaytam galayärin. Jinarcurmi ñawinta nishun!” nir.
0$5&261516 50
12Chaynuy nipäcuptin Pilatoga yapaytan tapurun cay nir: waquin runaga cay nirärin: “Ama shogochiychu. Mä ricashun,
“¿Chaura ima ruranätatag munarcayanqui Israel castacuna Elías shamunagchush cruzpita jorgonanpag” nir.
‘Payga reynïmi’ nipäcungayta?” 37Chaylam Jesusga lapan calpanpa gapachracurcur
13Niptin paycunaga gayachracuypanuymi gaparäcurcan: wanurun.
“¡Cruzchru wanuchun! ¡Cruzchru wanuchun!” nir. 38Chauraga chayüram Diospa wayin ruyichru racta telón
14Nipäcuptinmi Pilatoga nirun: “Nipäcunaypagga ima cayagsi lachirun ishcayman, janapita uraman.
¿
juchatatag rurarayan?” 39Chauraga pachrac soldäducunapa mandagninga, Jesuspa
Niptin paycunaga masran gaparäcurcansi: “¡Cruzchru naupanchru cayar imanaypa gapachracur wanugtas ricarurga
wanuchun! ¡Cruzchru wanuchun!” nir. “Cay runaga razonpa Diospa-mayinmi casha” ninmi.
15Chaura Pilatoga chay runacuna manacurcangannuy 40Paytaga ishcay quima warmicunas carupita
rurarmi Barrabasta cachrarirun, nätan Jesustam alisca rircarapäcunagmi. Paycunaga capäcura, Magdala marcapita
astircachirga nirura cruzman clävapäcamunanpag. Mariam, jinaman Jacobopa maman Mariam. Nätan Jacoboga
16Chaura soldäducunaga Jesusta yaycarärichin Pilatopa cara Josëpa jinaman Salomëpa shulcanmi. 41Chay
mandacunan wayi puncumanmi, soldäducuna cacurcänanman. warmicunaga Galileachru canganpita-pacham Jesusta
Jinarcurmi goturärin chaychru cag lapan soldäducunata. yanapapäcug, jinaman servipäcug. Chaychrüga capäcuratan
17Chaychrümi Jesusta jatiräripun reypa puca jacunta. Chaypitam mas achca warmicunas, Jesuswan Jerusalenta
jatiräripun umanman cashapita rurasha corönata. 18Jinacarcärirga aywamushacuna.
saludagtucuytam galacayärin “Cawachun Israelcunapa reynin” nir.
19Jinarcurga chaglawanmi umachru wipyacurcan, Jesusta mïchuman enterrangan
togapäcurcan. Chaypitam gongorpayärir manchacugtucurcara. (Mt 27.57-61; Lc 23.50-56; Jn 19.38-42)
20Chaynuy turyaparcärirga, chay puca jacu jatipurcangantam 42Chay junagga cara, jamana junagpag camachracuna tardim.
logtiräripun. Jinarcurmi gangalanta quiquinpa jacunta Chauraga nämi pacha chacanayara jamayta galayapäcunanpag.
jatircaripur aywachicurcan cruzman clävapäcunanpag. 43Chaymi Arimatea marcapita Josëga manchariyanganpita
aywayämuptin charirärin Jesús apayangan cruzta apananpag. niragmi ricacarun. Jinarcurmi shumag musyananpag chay
Chay Simonga cara Alejandropawan Rufopa taytanmi. pachrac soldäducunapa mandagninta gayarachin. 45Chaura
22Chaypitam Jesustaga chrarärichin Golgotaman. (Golgotaga cara pay chrarurga razonpa nä wanusha cangantam willarun.
‘Umam tullu’ nirayag gotupa jutinmi.) 23Chaychrümi ‘mirra’ Chayran Pilatoga “Enterraramuynar” nirura.
ningan usuncächicug jampita vïnuwan tacushata upyachiyta 46Chaura Josëga lïnu ninganpita rurasha tëlatam rantirun.
munapäcura. Nätan Jesusga manam upyayta munarachu. Jinarcurmi Jesuspa cuerpunta jorgarcamurga chaywan
24Chaypitam nä cruzman clävarcärir soldäducunaga chüsapäcura wancurun. Chaypitam gagachru uchrcuchingan mïchuman
Jesuspa jacunta maygansi apacurcänanpag. 25Chay cruzman chrurarun. Jinarcurmi jatuncaray rumita cuchrparcachirga
clävapäcura pacha waranganpita nä quima üra cayaptinmi. chaywan mïchupa puncunta wichrgarun. 47Nätan Magdala
26Nätan imapita cruzman clävapäcungansi musyacänanpag, cay marcapita Mariawan, Josëpa maman Mariaga mayman
nir isquirbishatam cruzpa umanman chrurapäcura: “ISRAEL chrurapäcungantasi shumagmi rircarapäcura.
RUNACUNAPA REYNIN” nishata. 27Jinaman paytawan parëjum
ishcay suwacunatas clävarärin, juctam derëchanman jucnintam Jesús cawacämungan
ichogninman. 28-29Nätan chaypa pasagcunam umanta awircur (Mt 28.1-10; Lc 24.1-12; Jn 20.1-10)
16
awircur Jesusta nipäcura cay nir: “Gam ‘Diospa wayinta 1Chaypitam nä jamana junag pasaruptin Magdalapita
juchrurcachir, quima junagta yapay sharcachishag’ nigchu Mariaga, Jacobopa maman Mariawan, jinaman
jinarayanqui. 30Mänar quiquiqui salvacuy, jinaman cruzpita mä Salomé jutiyog warmiwan rantirärimunag perfümicunata,
jegarpamuy” nir. Jesuspa cuerpunta pasachipäcunanpag. 2Chaypitam semäna
31Chaynuymi sacerdöticunapa mandagnincunas, Moisés galarinan junagga goyashala aywacurcan. Jinarcurmi Jesuspa
isquirbinganpita yachrachigcunawan turyapapäcura. Jinarcurmi mïchuncagmanga chrarärin inti yargarayämuptilan. 3Chaura
quiquincama cay ninacurcara: “Juccunataga salvara, nätan warmicunaga quiquincamam cay ninacurcara: “¿Pirag
quiquingä manatan salvacuyta atipanchu”. 32Chaypitas nipäcuram: mïchuman yaycunanchipag puncuchru jatuncaray rumita
“Mänar Israel runacunapa reynin cayarga, jinaman Diospa jorgapamäshun?” nir.
acrashan Cristo cayarga, mä ricapäcunapag cruzpita jegarpamuy. 4Nätan rircaripäcunganchrüga ricaparärin chay mïchu
Chaymi ichaga razonpam canag nipäcushagga”. wichrgag jatuncaray rumitaga jucläduman ashushatam.
Nätan paywan cruzchru clävarayagcunasi ashlipapäcuram. 5Chauraga nä mïchucagman yaycarärirga, ricaparärin juc
sabactani?” nir. (Chay ninan cara “Diosnilä, Diosnilä, discïpuluncunata, jinaman Pedrota: ‘Jesusga nä
¿imanirtag washamayta gongarunqui?” ninanmi.) naupancunatam aywayan Galileata, chaychrüshi payta
35Chaychru juc ishcay cayagcuna mayarärirga “Diospa unay ricapapäcunga pay ningannuyla’ nirun”.
willacugnin Eliastam gayacuyan” nipäcuram. 36Chauraga 8Chaura warmicunaga manchacaypita
chaychru cayagcunapitam jucga wayrala aywarcur puchgorisha chucchucyarcayanganpitam gueshpig jina aywacurcan
vïnuman esponjata tawirun, jinarcurmi chaglapa puntanman mïchucagpitaga. Nätan manam pitasi willapäcurachu pasay
chriquircur Jesuspa shiminman chaccharcachir shogoyächiptinmi manchacasha capäcurnin.
51 0$5&2616
Jesús ricapapäcunganta. Nätan paycunatas “Yangachr Jesusga jana pachatam aywacura. Jinarcurmi
nircayan” nipäcuram. mandananpag tayurura Diospa derëchanman.
20 Chaypitam discïpuluncunaga maypas chaypas
“Maypas chaypas willapacug aywapäcuy” Jesús ningan puripäcura willapacurcayar, jinatam Munayniyog Diosga
(Mt 28.16-20; Lc 24.36-49; Jn 20.19-23) yanapara. Chaypitam chay willapacurcanganta runacuna
14Chaypitam nä ushanantaga chrunca jucniyog chrasquipäcunanpag rurachira runala mana ruray
discïpuluncuna micurcayaptin Jesusga ricapachicurun. atipänancunata.] Chaynuy cachun.
JESUSPITA LUCAS ISQUIRBINGAN
Naupataga Jesuspita shumag tantianaypag uchuclata niyushay Lucas imanir cay libruta isquirbingantas.
Lucasga cara Jesusman yupachicug runam. Payga isquirbira ishcay librutam. Chaychru willapayämanchi Jesuspitam. Pay
cara chay juc runacuna castam, manam Israel castachu. Payga aliscam musyara Jesuspita mana ricapusha cayarsi. Lucasga
Pablowanmi purira maytas chaytas Diospita yachrachig aywaptin. Payga Jesusta regueg runacunata achcatam tapucusha,
paypita shumag musyananpag. Lucasga cara jampicug doctormi. Chaynuy car, payga aliscam Pablota yanapara chay lutan
runacuna wanuchiyta munapäcuptin. Lucasga manam pasay dëjarachu, antis payga Pablota cuyara aliscam Jesusman
yupachicug-mayin captin. Nätan payga aliscam musyara papelcunapita. Chaymi payga isquirbira ali shumagta Jesuspita.
Lucasga cay libruta isquirbira cuyanacuynin Teoɹlopagmi. Payga cara marca mandagmi. Lucasga cayta isquirbira chay
cuyanacuynin Teóɹlo, Jesuspita shumag musyananta munarmi, jinaman isquirbiras “Jesusga wanusha, manam Israel
castacunapa trucalanchu, antis lapan runacunapa trucanchim”, ninanpagmi. Payga cayta isquirbira Jesús wanungan, jinaman
cawacämungan 35 watata aywayaptinran. Nätan isquirbiras Roma carcelchru Pablo wichrgarayaptin, manaragsi
wanuchipäcungancamam.
Chaura Lucasga cay libru isquirbiyta galayura cay nirmi:
1
1Achcam isquirbipäcusha ima-ayga Jesuswan naupantam. Nätan canga Diospa unay willacugnin Eliasnuysi,
pasangantas. Chay isquirbishacunatam alisca munayniyogmi. Payga tayta cagcunatam rimapanga
noganchicunacagchru purircayächin. 2Nätan chay churincunawan ali cawapäcunanpag, jinaman munangalan
isquirbigcunaga isquirbipäcura Jesuspa discïpuluncuna ruragcunatam rimapanga ali rurag runacunamannuy
willapacurcangantam. Chay willapacugcunaga capäcura muyupäcunanpag. Chaynuypam runacunata camaringa,
Jesuswan ima-ayga pasangantas ñawinpa ricagcunam, munayniyog chrämuptin ali chrasquicurcänanpag”.
jinaman paypita willapacugcunam. 3Chaymi noga, Lucassi 18Niptin Zacariasga angeltash nin: “ Imanaypatag
¿
Jesuspita musyag runacunata imanuy cangantas lapanta musyashag razonpa niyämangayta? Nogaga nä auquintag cä,
shumag tapupacurcurga, manyalapita isquirbimü gampag, warmïsi chacwantag”.
alisca alinninpag ricasha Teóɹlo, 4chaynuypa naupata 19Niptin angelga ninshi: “Nogaga Diospa naupanchru cag
yachrachipäcushungaypita mas shumag musyanaypag. Gabrielmi cayä. Paymi nogataga cachrarayäman chay shumag
willapata musyachinagpag. 20Nätan cananga ‘Mana razonchri’
Juc ángel Bautizag Juan näcinanpita willangan nimangaypitam, mana rimayta atipanquichu churiqui
5Chauraga Judea nacionchru Rey Herodes mandanan näcimungancama. Caycuna rimangänuymi ruracanga”.
wichanmi, cara juc sacerdötisi Zacarías jutiyog. Payga cara 21Nätan washachru chay goturarcayag runacunaga
unay Abiaspa castan aywagmi, nätan warmin Elisabetmi cara shuyararcayara, “¿Imanirtag chicacama mana yargamunchu
Aaronpa castan aywag. 6Paycunaga capäcura ishcayninsi inciensu rupachicunacagpita?” nirmi.
Diospa naupanchru ali ruragcamam, mana 22Unaytaran Zacariasga yargaramun mana rimayta atipayar,
piñapächicugcamam, jinaman cäsucurcag lapantam Dios ruray umalanwan, jinaman maquilanwan runacunata tantiayächir.
ningancunataga. 7Nätan paycunapaga manam wamrancuna Chaura runacunaga “Imas Diospitachr ricäparun inciensu
carachu, Elisabet mana wachrayta yachraptin, jinaman nä rupachicunacagchru” nipäcuram. Chaura Zacariasga
chachacamam capäcuras. chaynuylam cara mana rimayta atipayar.
8Chaypitam juc junagchrüga, Abiaspa castan 23Chay junagcuna nä Diospa wayinchru chay ruranancuna
sacerdöticunata töcarura Diospa wayinchru uryay. Chaymi rurayta ushacurcurga, Zacariasga wayintam aywacura. 24Chaypita
Zacariaspis uryayara. 9Chauraga costumbrincunanuy chay junagcunalam warmin Elisabetga pachrayog ricacarura.
chüsaräriptinmi Zacariasta töcarura Diospa wayinman yaycuy, Chaychru Elisabetga cara pichga quillam mana wayinpita
chay inciensuta rupachicunacagman. 10Chauraga inciensuta yargamular cay nir: 25“Diosmi cananga noga pachrayog canäta
Zacarías rupayächiptinga, lapan runacunam washachru Diosta munarun, runacunapita mana pengapasha canäpag” nir.
manacurcayara.
11Chaypitash inciensuta rupachicuna altarpa derëcha Angel Gabriel Jesús näcinanta Mariata willangan
lädunchru ricacarun Diospita shamusha ángel shayayar. 26Elisabetnä sogta quilla pachrayog cayaptinmi, Diosga
12Chayta ricapurur Zacariasga aliscash manchacarun, jinaman cachrara ángel Gabrielta Galileachru cayag Nazaret
imanaytas manash atiparachu. 13Chaura angelga nirunshi: marcaman. 27Chaychrümi yachrara mana olgo regueg juc
“¡Ama manchacaychu Zacarías! Manacungayta Diosga jipash, María jutiyog. Payga nä rimasha cara José mözuwan
mayasham. Chaymi Elisabet warmiqui gueshyacunga olgo ishcaychacunanpagmi. Chay mözuga cara Rey Davidpa castan
wamrata. Jutintam chrurapunqui Juanta. 14Wamray aywagmi. 28Angel Gabrielga María cayagman chrarurga
näciruptinga aliscam cushicunqui, jinaman runacunas achcam “¡Cushicuy María! Diospita alipag ricasham cayanqui. Diosga
cushicurcanga. 15Pay jatunyarurga, Diospa naupanchru alisca gamwanmi cayan” nirunshi.
välig runam canga. Manam upyangachu vïnutas ni ima 29Chaura angelta ricapururga, jinaman chaynuypa ángel
shincachicugcunatas. Mamanpa pachranpita-pacham Santu niruptinga, Mariaga pasay mayacasha niragshi ricacarun,
Espiritupa munayninchru canga. 16Payga achcatam Israelpa “¿Imatatag caynuypa niyäman?” nir.
castancunata tantiachinga Diosman cutipäcunanpag. 17Payga 30Chaynuy pinsiayaptilanshi angelga niruntag: “María, ama
52
53 /8&$61
acrarayäshunqui. 31Cananga pachrayogmi ricacanqui, nätan 56Chaychrüga María, Elisabetwan yachrara quima
wawaymi canga olgo. Jutintam chrurapunqui Jesusta. 32Payga quillanuyran. Chaypitaran cutira wayinta.
canga alisca munayniyogmi, jinaman cayansi jana pachachru
cayag Diospa-mayinmi. Nätan Munayniyog Diosmi chruranga Bautizag Juan näcingan
mandag cananpag, unay awillun Davidtanuysi. 33Chaura 57Nätan Elisabetpa gueshyacunan quilla ayparamuptinga,
imaycamas mandagmi canga Jacobpa castan aywagchru, gueshyacurura olgo wamratam. 58Chayta mayarärirga
jinaman chaynuy mandaglam canga imay imaycamas”. castancuna, jinaman wayincagpa yachragcuna aliscam
34Chaynuy niruptin Mariaga tapurun angeltash cay nir: cushicarärira Elisabetwan, Munayniyog Dios payta cuyapälar,
“¿Imanuypatag pachrayogga ricacäshag mana olgotasi chaynuy ruranganpita. 59Chaypita wamra nä puwag
regueyarga?” junagniyog cayaptinmi, apapäcura costumbrincunanuy
35Niptinshi angelga nirun: “Santu Espiritum shamunga señalächig. Chaychru runacunaga wamrapa jutinta chrurayta
gamman. Chaylam Diospa munayninwan pachrayog munapäcura taytan Zacariaspa jutilantam. 60Chaymi
ricacunqui. Chaymi chay näcimug wamrataga ricapäcunga Elisabetga nira: “Manam Zacariaschu jutinga canga, antis
Dioslapag cawagpag, jinaman Diospa-mayinpag. 36Nätan Juanmi”.
mana wachray yachrag nipäcungan castay Elisabetsi 61Niptinmi runacunaga nirärin: “ Imanir? Castaycunachrüsi
¿
chacwanyänanchrümi nä sogta quilla pachrayog cayan. mana ‘Juan’ jutiyog cayaptinga”.
37Diospagga manam ima ruraysi sasachu”. 62Chauraga taytan Zacariastam tapupäcura sëñasyaylapa:
38Niptinshi Mariaga nirun: “Diospa maquinchrümi cayä. “¿Ima jutin canantam munayanqui?” nir.
Gam nimangaynuy Dios rurachun nogawan”. 63Chaura taytanga manarura tacsa tablalatam, jinamanmi
Niruptin, angelga aywacunshi Mariacagpita. goräriptinga chaychru isquirbirura: “Paypa jutinga Juanmi”
nir. Chaura chaychru cayagcunaga lapansi mayacasha niragmi
María Elisabet ricag aywangan quëdarärira. 64Chaylam Zacariaspa shimin yapay
39Chaura chay junagcunalam, Mariaga wayrala aywara rimariramura, Diosta alawayar. 65Chauraga lapansi wayin
Elisabet yachrangancagta. Chay marcaga cara Judea lädunpa yachragcuna mayacasha niragmi capäcura.
ninganchrüga mas altunpam. 40Nä Zacariaspa wayinman Jinarcurmi Judeachrüga limpu mayachinacarärira Zacarías
María chrarurga, Elisabettam “Wayilayman. ¿Alilachu yachrangan jircacunapa. 66Chauraga lapan mayacugcunas
cayanqui?” nirun. shongolanchrümi nipäcura: “¿Imarag wara raswa chay wamra
41Chaura Mariapa shiminta mayaruptinga, Elisabetpa canga?” nir.
pachranchru wamrasi jucnuypash cuyurura, jinaman Nätan “Razonpam chay wamraga cayan Munayniyog Diospa
chayürash Elisabetga Santu Espiritupa munayninchru maquinchru” nir.
ricacarura. 42Chauraga gapachracuypa niragshi Elisabetga
Mariata nirun: “Lapan warmicunapitas mas alinninpag Zacarías Santu Espiritupa munayninchru cayar rimangan
ricasham gamga cayanqui Diospita, jinaman alipag ricasham 67Chaypitam wamrapa taytan Zacariasga Santu Espiritupa
cayan pachraychru wawaysi. 43¿Pitag cä nogaga munayninchru cayar rimara cay nir:
Munayniyognïpa maman nogaman shamunanpagga? 44Gampa 68 “Alisca ali nisha cachun noganchi Israel castapa
2
1Chauraga Augusto César nipäcungan, Romachru mandag palömatam, sacerdöti wanurcachir Diospag rupachinanpag.
cayarmi nirura chay mandayangan nacioncunachru lapan 25Chaypin cara Jerusalenchru juc auquinmi Simeón jutiyog.
runacuna censacurcänanpag. Payga cara ali ruragmi, jinaman Diosta manchacugmi. Payga
2Chaypin chay censa cara wamagtam, Cirenio jutiyog runa shuyacuyara Israelpag juc salvacug shamunantam, nätan
Siria nacionchru mandayaptin. 3Chaymi lapan runacuna cawaras Santu Espiritupa munayninchrümi. 26Paytaga Santu
marcantacama aywapäcura censacurcänanpag. Espiritum nä musyachisha cara, Munayniyog Diospa acrashan
4Chaymi Josësi Galileachru cayag Nazaret marcapitaga Cristota ricangancama cawananpag. 27Chauraga Santu
jegara Judeachru cayag David näcingan Belén marcata, paypa Espiritum Diospa wayinman Simeonta aywachira. Jesusta nä
ayllun aywag car. 5Josëga aywara casaränanpag rimashan taytancuna Dios ningannuy rurapäcunanpag chrarärichiptin,
Mariawanmi censacurcänanpag, nätan Mariaga nämi 28Simeonga wamrata margacurcur, Diosta alawara cay nir:
juntaparayara. 6Chaychru carcayaptinmi María gueshyacunan 29 “Munayniyog Tayta, cananga cay servigniqui cushisham
wawanta gueshyacurura. Jinarcurmi pañalwan wancurcur 31 Payta cachramusha canqui lapan runacunapagmi.
chrachrarachira uywacuna micucunan rumipita rurasha batya 32 Paymi juc casta runacunata salvanga,
wamrata pañalwan wancushatam, uywacuna micucunan Diospa willacugnin warmim. Payga cara Fanuelpa churinmi,
rumipita rurasha batya nirayagchru chrachrarayagta”. Aserpa castan aywag. Nätan casaräcunganpitaga ganchris
13Chay nir rimapayaptilanmi, mayänipita chay angelcagchru watalatam gowan wanurura. 37Chauraga nämi cayara viüda
ricacarärira alisca chranin angelcuna cangan puwag chrunca chruscun wata. Payga Diospa
14 “Alawasha cachun jana pachachru Tayta Diosga, wayinpita manam aläpa yargogchu, antis malagayur,
nätan cay pachachru runacuna ali cawapäcuchun Dios malagayurmi, Dioswan rimayag pagaspas, junagpas,
yanapayaptinga” nir alawarcayar. chaynuypam Diosta servig. 38Paysi Simeón rimayangan üram,
15Chaypita nä lapan angelcuna jana pachata cutiräriptinga, chayman chrarur Diosta “Gracias Tayta” nicura. Nircurga
uyshanta vïllag runacunaga rimanacarärira cay nirmi: salvacugta shuyacurcayag lapan runacunatam willara iñasha
“Acuchi. Aywashun Belenta. Mä ricamushun Munayniyog Dios Jesuspita chay Jerusalenchru.
angelninwan willachimanganchita”. 39Chaypita nä Moisés chay isquirbingannuy ruracarcärirga,
16Chaura wayrala aywarcurmi Belenchrüga tarirärira cuticurcara Josëwan Mariaga Galileachru cayag Nazaret
Mariata, Josëta, jinaman iñashata, pañalwan wancusha chay marcantam. 40Chaychru Jesusga jatunyayaram, jinaman
rumi batyachru chrachrarayagta. 17Nä ricarärirga calpansi chrayämuram. Nätan wiñangan masmi alisca
willapacurcara lapantam wamrapita ángel ninganta. 18Chaura yachragman muyuyara Dios alisca yanapaptin.
uysha michigcuna willaparäriptinga lapan mayacugcunas
Jesús Diospita shamusha canganta reguechicungan
mayacasha niragmi capäcura. 19Chay lapan pasanganta
Mariaga shongolanchrümi musyaras, jinaman pinsiaras. 41Nätan Josëwan María wata watam aywapäcug cara
20Chaypitam uysha michigcunaga cuticurcara cushisha Jerusalenta Pascua ɹestapag. 42Jinarcurmi Jesús nä chrunca
“Diosga alisca alim” nir alawarcayar, ángel musyachinganpita, ishcaynin watayog cayaptin, lapan jegapäcuratag Jerusalenta
jinaman ángel ningannuy ricapäcunganpita. Pascua ɹestapag, imaysi aywapäcungannuy. 43Chaura ɹesta
nä usharuptinga, cuticurcara Nazarettam. Nätan Jesusga
Diospa wayinchru Simeonwan Ana quëdarunag Jerusalenchrümi taytantas, mamantas mana
Jesús pi cangantas tantiapäcungan musyachilar. 44Chaura Josëwan Mariaga “Aywagcunawanchri
21Näpuwag junagniyog iñasha cayaptinmi señalächipäcura. nä aywayan” nirmi, aywapäcusha juc junag camiñuta. Chaura
Chaychrümi jutinta chrurapäcura Jesusta, María manaragsi aylluncunatam, jinaman reguenacuynincunatam Jesuspita
pachrayog cayaptin ángel ningannuyla. 22Chaura paycunaga tapucurcara. 45Jinarcurmi mana chaychru taripäcurga, ashiyar
Moisés ningannuymi María gueshyacungan nä chruscu cutipäcura Jerusalenta.
55 /8&$623
46Chaypitam quima junagtaga tarirärira Diospa wayinchru 12Paymanga chraräriratan bautizächicug patentita cobrag
Moisés isquirbinganpita alisca yachrag runacunata juc ishcay runacunas. Paycunas tapucurcara Juanta cay nirmi:
mayacuyar, jinaman tapupayar paycunawan tayayagta. “Yachrachig, ¿nogacunagä? ¿Imatatag rurapäcushag?”
47Chaychru lapan mayacugcunaga mayacasha niragmi 13Nipäcuptin Juanga niram: “Aygatam cobrapacunay cayan
capäcura walash alisca yachranganpita, jinaman lapan chaylata cobrapäcuy, ama mastaga”.
tapupäcunganta ali musyanganpita. 48Josëwan Mariaga 14Chaynuytan juc ishcay soldäducunas tapucarärin cay nir:
Jesusta ricaparärirga mayacasha niragmi ricacarärira. Chaura “Nätan ¿nogacunagä? ¿Imatatag rurapäcushag?”
Mariaga cay nirunmi: “Wamra, ¿imanirtar caynuy Nipäcuptinga paycunatas niram: “Ama pitas jorgapäcuychu
purirärichimanqui? Taytaywan nogaga ashircayag laquisha”. imantas, wactam u caytam rurasha canqui” nir
49Niptinmi mamantaga cay nin: “ Imanirtar manacagpitaga, jinaman “Pägapäcushungalaywan cacurcay”
¿
ashircayämanqui? ¿Manachu musyapäcunqui Dios-mayïpa nir.
ruraynincuna ruranäta?” 15Chauraga achcam runacuna salvacug shamunanta shuyag
50Niptin paycunaga manam tantiapäcurachu imapita shuyag carcayarga. Jinarcurmi shongolancunachru
rimapayangantas. “Paypishchri Cristoga cayan” nipäcura Juanpag.
51Chaypitaga cutira paycunawanmi Nazaret marcata. Nätan 16Chay nipäcunganta tantiarurmi Juanga lapanta cay nira:
Jesusga taytan maman cäsucugmi cara. Lapan chaycuna “Ricarcayangaynuysi nogaga yaculawanmi bautizarcayag.
pasanganta mamanga quiquilanmi musyacug. 52Nätan Jesusga Jucmi ichaga aywayämun nogapitas mas munayniyog. Nogas
jatunyayangan masmi mas yachragman muyuyara, jinaman paypagga manam maygan alinninsi cächu sandalianta
alipag ricasham cara Diospitas, nätan runacunapitas. pasquipunaläpagsi. Paymi ichaga chrurapäcushunqui Santu
Espiritupa munayninman, jinaman mana juchaynagman
Bautizag Juan Jesús chrämunanpag muyuchipäcushunqui. 17Payga trïguta wauyachinapag
runacunata camaringan wauyachicunan aptashanuymi cayan. Jinarcurmi nä shumag
(Mt 3.1-17; Mr 1.1-11; Jn 1.19-28) wauyarcachir chruracunanman trïguta gotunga. Nätan trïgupa
3
1Chauraga Tiberio jutiyog runa chrunca pichgayog wata muchruntam ninawan rupachinga mana imaysi upig
Romachru mandayaptinmi gobernadornincuna cara: ninachru”.
Judeachru Poncio Pilato, nätan Galileachrümi cara Herodes, 18Chaynuypam Juanga jinaman tucuynaypam chay
jinaman Herodespa wauguen Felipem cara Itureachru, runacunata tantiachira chay mushog ali willapata.
jinaman Traconitechru, nätan Lisaniasmi cara Abiliniachru. 19Jinarcurmi juc junagchrüga Galileachru mandag
2Nätan Anaswan Caifasmi capäcura Israel casta Herodesta Juanga piñaparura, wauguen Felipepa warmin
sacerdöticunapa mandagnincuna. Chaypin wichanmi Dios Herodiaswan ishcaychanganpita, jinaman waquin lutancuna
rimapara Zacariaspa churin Juanta, jäpag pampachru ruranganpita. 20Chaura Herodes lutan rurag carga, mas
cayaptin. 3Chaymi Juanga purira Jordán mayucagpa juchataran ruraruras Juanta carcelman wichrgarachirga.
runacunata cay niyar: “Jucha rurarcayangaypita wanacurcur 21Nätan Juan lapan runacunata bautizänan wichanmi,
Diosman cutipäcuy perdonapäcushunaypag. Jinaman Jesustas bautizara. Jinarcurmi Jesús Dioswan rimayaptin jana
bautizacurcay”. pacha quichracarura. 22Chaylam Santu Espíritu payman
4Nätan Juanga, Diospa willacugnin Isaiaspa aywaramura palöma nirag lapan runa ricay. Jinamanmi jana
isquirbinganchru ningannuymi rurara. Chay isquirbishachrüga pachapita rimaramura: “Gamga cuyashä Dios-mayïmi
cay niyanmi: “Juc runam jäpag pampachru gayacuypanuy cay cayanqui. Gampita aliscam cushirayä” nir.
niyämun:
Cay runacunam capäcura Jesuspa awilluncuna
‘Camachracurcay Munayniyog Dios chrämunanpag,
(Mt 1.1-17)
jinaman ali cawayta galayapäcuy, camiñu alchayta
galayugnuysi. 23Jesús nä quima chrunca watayog cayarmi ruranancuna
5 Nätan mana camaricurga carcayanqui juyu ragranuymi, rurayta galayura. Jesús cara runacunapitaga Josëpa churin
juc manchacuypag nisham.
jircanuymi, juyu gotunuymi, lutan muyu muyu Nätan Josëga cara Elïpa churinmi.
camiñunuymi, patan ucrun lutan camiñunuymi. 24 Elïmi cara Matatpa churin,
6 Jinaman chay pachachru lapan runacunam ricapäcunga Matatmi cara Levïpa churin.
'LRVFDFKUDPXQJDQFKD\VDOYDFXJWD·µ. Levïmi cara Melquipa churin.
Chay ningannuymi Juanga rurara. Melquim cara Janapa churin.
7Chaura Juanga chay achca runacuna bautizächicug Janam cara Josëpa churin.
aywarcayämugtam cay nira: “Acapa casta culebracunanuysi lutan 25 Josëmi cara Matatiaspa churin.
runacuna, ¿pitag gamcunata nirärishunqui chay alisca juyu Matatiasmi cara Amospa churin.
cunchuy aywayämugpita gueshpipäcunaypag? 8Diosman razonpa Amosmi cara Nahumpa churin.
cutipäcungay musyacänanpag, lapan runa ricay ali cawapäcuy. Nahummi cara Eslipa churin.
Ama nicurcaychu ‘Abrahampa ayllun aywag carmi mana imapitas Eslim cara Nagaipa churin.
wanacunächu’ nirga. Manam Abrahampa ayllun calarchu 26 Nagaimi cara Maatpa churin.
Diospagga ali capäcunqui. Munar Diosga cay rumicunatas Maatmi cara Matatiaspa churin.
muyurachinmanmi Abrahampa ayllun cananpagga. 9Nätan Matatiasmi cara Semeipa churin.
sapinpita monticunata sagtananpag runa jächan aptasha Semeimi cara Josecpa churin.
camarayagnuymi Diosga cayan. Chauraga montitachu lutan Josecmi cara Judäpa churin.
wayugcagtaga muturcur ninawan rupachinchi, chaynuymi Dios 27 Judämi cara Joananpa churin.
Adim cara Cosampa churin. lapan nacioncunata. 6Nä ricaparachirga Asyagga cay nirunmi:
Cosammi cara Elmadampa churin. “Gamta chrurashay cay lapan nacioncunachru munayniyog
Elmadammi cara Erpa churin. canaypagmi, jinaman lapan ima-aygas gampa
29 Ermi cara Josuëpa churin. munayniquichrümi canga. Nogam chay lapan
Josuëmi cara Eliezerpa churin. ricapungaycunata chrasquisha cä, chaymi munangäta nogaga
Eliezermi cara Jorimpa churin. pitas gö. 7Chaura gongorpacuyur naupächru
Jorimmi cara Matatpa churin. alawämaptiquiga, lapansi gamlapam canga”.
Matatmi cara Levïpa churin. 8Niptinmi Jesusga nirun: “Dios isquirbichinganchru cay
30 Levïmi cara Simeonpa churin. niyanmi: ‘Munayniyog Dioslaytam gongorpacuyur alawanqui,
Simeonmi cara Judäpa churin. jinaman paylatam servinquis’ ninmi” nirun.
Judämi cara Josëpa churin. 9Niruptin Asyagga Jesusta pusharun Jerusalentam.
Josëmi cara Jonampa churin. Chaychrümi jegarachira Diospa wayin jananman mas
Jonammi cara Eliaquimpa churin. altunnincagman. Jinarcurmi cay nirun: “Diospa-mayin carga,
31 Eliaquimmi cara Meleapa churin. caypita ruyiman ishquiy. Diosga cay niyanmi
Meleam cara Menapa churin. isquirbichinganchrüga:
Menam cara Matatapa churin. 10 ‘Angelnïcunatam gamman cachramushag imapitas
4
1Chaura Jordán mayupita Jesusga cutira, nä Santu nir: “Cay leyimungäga nogawanmi canan ruracayan”.
Espiritupa munayninchru cayarmi. Chaypitam Santu 22Niruptinga lapan runacunas paypita alitam rimapäcura.
Espirituga pusharura jäpag pampata. 2Chaychrümi cara Jinamanmi mayacasha nirag capäcura ima-ayga shumag
chruscu chrunca junag Asyagpita juchäcachiy munasha. Chay yachrachinganpita. Chaypitam cay niyta galacayärin: “Nätan
junagcuna cara mana imatas micularmi. Chaypitam ichaga wacga cayan Josëpa churilantar”.
alisca micanarura. 3Jinarcurmi Jesusta Asyagga nirun: 23Nipäcuptinmi Jesusga nira: “Rimanganchinuychri
“Diospa-mayin cayarga, niy cay rumita tantaman gamcunaga ɹjus ‘Jampicug naupataga quiquiquitarag
muyunanpag”. jampicuy’ nircayämanqui. Gamcunaga ‘Capernaum marcachru
4Niptinmi Jesusga cay nirun: “Dios isquirbichinganchrüga mayacurcangänuy cay marcaychrüsi imalatas ruray’
cay niyanmi: ¶0DQDPWDQWDODZDQFKXUXQDJDFDZDQ·µ. nircayämanquichr.
5Niruptin Asyagga Jesusta pushara mas altunnin 24Nätan nogaga cayta niyärishay: Manam juclaylas Diospa
jircamanmi. Chaychrümi ricaparachira rätula cay pachachru willacugnincuna quiquinpa marcanchrüga alipag ricashaga
57 /8&$645
canchu. 25Razoncagtam nircayag, Diospa willacugnin Elías Jesustam ashipäcura. Jinarcurmi chrarärira paycagman.
purinan wichan Israel-mayinchicunachru achcam viüdacuna Chaypitam “Amar maytas aywaychu caylachrünar cacushun”
cara. Chaypin wichan manam tamya carachu quima wata nipäcura. 43Nipäcuptinmi Jesusga cay nira: “Waquin
sogta quillantin. Chaymi cara alisca micuy wanay maychru marcacunatas aywanämi cayan Diospa munayninchru
chaychrüsi cay yachranganchicunachru. 26Diosga chaypin cawaypita willacug. Chaypagmi nogataga cachrarayäman”
manam maygan Israel casta viüdamansi Eliasta cachrarachu, nira.
antis cachraraga juclätam Sidón ninganchru cayag Sarepta 44Chaynuypam Jesusga ali willapata musyayächir purira
marcachru yachrag viüda warmimanmi, Diospita yanapasha Judeachru Israel casta runacunata chay gotucarcänan
capäcunanpag. 27Chaynuytan Diospa willacugnin Eliseo wayicunachru yachrayächir.
purinan wichansi caratag Israel-mayinchicunachru gueri
nirayag leprawan achca gueshyagcuna. Chaypin Eliseoga Diospita shamusha canganta Jesús reguechicungan
manam maygantas cuticächirachu Israel-mayinchicunataga. (Mt 4.18-22; Mr 1.16-20)
5
Antis cuticächiraga leprawan gueshyag Naamán jutiyog 1Jucpaychrümi Jesusga Genesaret gochra manyan
runalatam. Payga aywamusha cara Siriapitam”. pampachru cayaptin, achca runacuna paycagman chrarur
28Chay nigta mayarärirga lapansi chay wayichru chumi chumi carcayara Diospita rimanganta
goturarcayag runacuna aliscam piñäcarärira. 29Jinarcurmi mayacurcänanpag. 2Chaura Jesusga ricapurun ishcay
sharcurcurga Jesusta aywachicurcan marcapita washata büquicuna gochra manyanchru cayagtam. Nätan
warauman jitarpapäcunanpag. 30Nätan Jesusga chay runacuna pescacugcunata büquinpita yargorcur ataräyancuna
chraupinpa pasarcurmi aywacura. maylarcayagta. 3Chaura Jesusga jucnin büquiman ashuyurmi
yaycura Simonpacagman. Chaypitam nira: “Ashuyächilaynar
Jesús Capernaumchru tucuywan
cay büquiquita mas ruyicascaman”.
gueshyagcunata cuticächingan
Ashuyarachiptinga, büquichru tacuyurmi yachrachira chay
(Mr 1.21-28)
achca runacunata. 4Nä rimayta usharurga, Simontam nira:
31Chaypita Jesusga aywara Galileachru cayag Capernaum “Cay büquiquita aywachiy jundunninman. Chayman
marcatam. Chaychrümi runacunata yachrachira jamacurcänan jitayapäcuy ataräyaycunata pescäducunata charipäcunaypag”.
junagchru. 32Nätan runacunaga mayacasha niragmi capäcura 5Niptin Simonga cay nirunmi: “Yachrachig, waraytam canan
razoncagta mana mancharilar yachrachiptin. pagas pescarärï. Nätan manam ni juclaylatas charipäcushachu
33Chay gotucarcänan wayichrüga cayaram Asyagpa cachran cä. Mä gam nimangaypa canan jitayamushag”.
ruragpa munayninchru cawag runas. Jinarcurmi Asyag 6Chaura Jesús ningannuy jitayururga alisca chranin
rimachiptin chay runaga gapachracuypa cay nira: pescädutam charirärimura. Nätan chutarcayämuptinmi
34“ Imanarayanquitag nogacunawan Nazaretpita Jesús? ataräyaga tipiyta galayurun. 7Chauraga gayapäcura
¿
¿Nogacunaman aywaramunqui cunchuchipäcamänaypagchu? waquincunawan jucnin büquichru cayag
Nogaga regueyagmi pi cangaytas. Gamga cayanqui Diospita pescacug-mayincunatam yanapapäcunanpag. Chaura paycuna
shamusham”. chrarärirga chutäshipäcuram. Jinarcurmi wiñarärira ishcaynin
35Niptinmi Jesusga piñaparun “Upäla cay, yargoy cay büquiman juntata, chay lasaylawan büquicunas nachrga
runapita” nir. nachrga, talpupäcusha. 8Chayta ricarur Pedro jutiyog Simonga
Chaura Asyagga runacunapa naupanchru runata pampaman Jesuspa naupanman gongorpacuyurmi cay nira: “Ashucuy
sagtarcurmi yargorura. 36Chauraga lapan runacunas Munayniyog tayta. Nogaga juchasapam cä”.
manchacasham cay ninacurcara: “Caynuy rimagtaga ¿manam 9Chaychica pescäduta charirärimur Simonga aliscam
imaysi mayacuranchichu? Cay runaga rimarilartag manchacarura, jinaman paywan lapan cayagcunas.
munayninwan Asyagcunatas gargoyan” nir. 10Chaynuytan manchacarärira Zebedeopa churincuna
37Nätan Jesús chaynuy rurangancunata limpum Jacobowan Juansi. Paycuna capäcura Simonpa
mayachinacarärira Capernaum marca muyurignincunapa pescacug-mayinmi. Chaypitam Jesusga Simonta nira: “Ama
yachragcuna. manchacaychu. Cananpitaga pescädu charignuysi canqui
runacunata Diosman aywachimugmi”.
Pedropa suydranta Jesús cuticächingan 11Nä gochra manyanman büquicunata chrarärichimurga,
(Mt 8.14-15; Mr 1.29-31) pachalanchru lapanta dëjarcurmi, Jesuswan aywacurcara.
38Jinarcurmi chay Israel castacuna gotucarcänan wayipita
yargorcur, Jesusga aywara Simonpa wayinta. Chränanpagmi Leprawan gueshyag runata Jesús cuticächingan
Simonpa suydranga chrachrarayänag alisca rupariyar. Chaura (Mt 8.1-4; Mr 1.40-45)
Jesustam nipäcura: “Cuticayächilaynar tayta”. 12Chaypitam juc marcachru Jesús cayaptin, chrarura
39Niräriptinmi gueshyagcagman ashuyur, Jesusga chay payman juc runa gueri nirayag lepra gueshyawan pasay
acachay gueshyata piñaparura, jinaman chaylam cuticarura. ushasha. Chay runa Jesusta ricapururga, gongorpacuyurmi
Chaura sharcurcurmi atendichracuyta galayucun. pampaman lipucuyura cay nir: “Munayniyog tayta, munarga
cuticayächilämaynar cay gueshyapita”.
Achca gueshyagcunata Jesús cuticächingan 13Niptin Jesusga chacchayurmi yatayurura cay nir:
(Mt 8.16-17; Mr 1.32-39) “Munayämi cuticänayta”. Niruptinga chayüralam chay
40Chaypitam nä inti chipallyayaptin paymanga chrarärichin gueshyapita cuticarura.
tucuy gueshyawan gueshyarcayagcunata. Nätan payga lapan 14Chaura Jesusga cay niram: “Amam cuticächingagpitaga
Chay lutan espiritucunaga musyapäcuram ‘Salvacugtam chaychrüsi mayachinacarärira. Chaymi alisca chranin runacuna
cachramushag’ Dios ningan canganta. aywapäcamug Jesús rimaptin mayacurcänanpag, jinaman
42Chaypitam Jesusga nä pacha warayämuptin marcapita gueshyancunapita cuticächinanpag. 16Nätan Jesusga aywachrag
yargorcur aywara chunyag pampata. Nätan runacunaga cara chunyag pampacunatam Diosta manacunanpag.
/8&$656 58
marcacunapitam, jinaman Jerusalenpitam. Nätan Jesusga jacupita uchuclata lachircur, macwa jacuman jiranchu.
Diospa munayninwanmi gueshyagcunata cuticächira. Chaynuy rurarurga mushog jacutam perdichin, nätan mushog
18Chaura chaychru carcayaptinmi chrarärichira ishcay quima sagpiwan jirashaga macwa jacusi manatan tincunchu.
runacuna quirmaypa juc uncutucusha runata. Chay 37Manatan pisi vïnuta rurarur chruranchu garapita macwa
runacunaga wayi ruyimanmi yaycachiyta munapäcura wagalamanga. Chaynuy ruraruptinga vïnu pogorimur
Jesuspa naupanman. 19Nätan chranin runacuna capäcuptinmi lachichinmi macwa wagalata. Chauraga ishcayninmi
mana yaycachiyta atipapäcurga wayi jananman jegarärichira manacagman ruracan. 38Chaymi vïnuta rurarga chruranchi
quirmantinta. Chaypitam wayipa gatanta gachrachrärir mushog wagalaman mana maygansi pampanman
wascawan jegarpachipäcura Jesuspa naupanman. 20Chaura ruracänanpag. 39Nätan pisi pogosha vïnu upyacugga manam
Jesusga “Paymi icha cuticächingaga” nir munanchu chayrag rurashalataga, ‘Pogoshacagmi shumagga’
yupachicurcayanganta tantiarurmi gueshyagtaga “Nämi nir. Chaynuymi mushog cawaypita yachrayächingätas mana
juchayta perdonarug” nira. PXQDSlFXQFKX¶8QD\FDJPLPDVDOLJD·µQLU.
21Niptin Moisés isquirbinganpita yachrachigcunawan
fariseocunaga alisca pinsiaytam galacayärin cay nir: “¿Pitag Jamana junagchru Jesuspa discïpuluncuna trïguta
cay runaga cayan Diostucunanpagga? Juchataga Dioslam tipiricurcanganpita tapupäcungan
perdonan, manam pisi masga”. (Mt 12.1-8; Mr 2.23-28)
6
22Chay nir pinsiarcayanganta Jesús tantiarurmi tapura cay 1Jucpaychrümi jamana junagchru Jesusga
nir: “¿Imanirtag chaynuy pinsiarcayanqui? 23Gamcunapita, discïpuluncunawan pasapäcura trïgu pogoyämug
¿maygantatag juc runa rimarilar atipanman rurayta? ¿‘Jucha chracrapa. Jinarcurmi discïpuluncunaga juc ishcay trïguta
perdonaytachu’ u gueshyagta ‘Sharcurcur aywacuy’ nilar tipiricur, maquincunawan cupachrärir micaricurcara. 2Chaymi
cuticächiytachu? 24Nätan cananga noga jana pachapita juc ishcay fariseocuna Jesusta nipäcura: “¿Imanirtag
shamusha runa cay pachachru juchacunata perdonänäpag gamcunaga jamana junagchru cayar chay mana ruranacunata
munayniyog cangäta musyapäcunaypagmi cay gueshyagta rurarcayanqui?”
nishag: Sharcuy, quirmayta apacurcur wayiquita aywacuy”. 3Nipäcuptinmi Jesusga nira: “ Manachu gamcuna
¿
25Niruptilanmi chayüra gueshyagga lapan ricarcayaptin leyipäcuray juc cutichru Rey Davidwan cayag runancuna
sharcurura. Jinarcurmi quirmanta apacurcur wayinta micanasha purir Diospa wayinman yaycurcur, Diospag
aywacura cushicuypita Diosta alawayar. 26Chauraga lapan chrurasha tantata Davidwan runancuna micapäcunganta?
runacunam mayacasha nirag ricacarärira. Jinarcurmi 4Chay tantata micapäcug cara chay Diospa wayinchu
ricarunchi mana pisi ruranganta” nirmi manchapacuypa runapagga jamana junagsi cayan munaynïchrümi” niram.
rimapäcura.
Jamana junagchru runata cuticächinganpita Jesusta
Levïwan micapacurcanganpita Jesusta tapupäcungan chregnipapäcungan
(Mt 9.9-13; Mr 2.13-17) (Mt 12.9-14; Mr 3.1-6)
27Chaypitam Jesusga yargonganchru ricapurura Leví jutiyog 6Nätan yapaytan juc jamana junagchru Jesús yaycura Israel
runata, patenti cobracunanchru tayayagta, paytam cay nira: castacuna gotucarcänan wayiman. Chaychru yachrayächiptinmi
“Aywashun nogawan uryananchipag”. cayara juc runa derëcha maquin uncusha. 7Chaura Moisés
28Niptinga lapan imantas aygantas dëjarcurmi Jesuswan isquirbingancunapita yachrachig runacunawan fariseocunam
aywacurcara. shuyararcayara jamana junagchru Jesús cuticächinanta, wactam u
29Chaypitaga Levïpa wayinchrümi alisca yanupacuy cara caytam rurarun lutanta nipäcunan raygo. 8Chaynuy
Jesuswan micapacurcänanpag. Paywanga micurcayaratan pinsiarcayanganta tantiarurmi Jesusga chay maquin uncusha
patentita cobrag-mayincunas achca, jinaman juc runacunas. runata cay nira: “Sharcuy. Cay chraupiman shamuy”.
30Chaura Moisés isquirbinganpita yachrachigcunawan Niruptin runaga chraupimanmi shayurun. 9Chaura Jesús
fariseocunam pengapapäcura Jesuspa discïpuluncunata cay chaychru carcayag runacunatam cay nira: “Tapuyärishay
nir: “¿Imanirtag gamcunaga micurcayanquis, upyarcayanquis juclaylata. ¿Jamana junagchru imata ruranapagta isquirbirayan,
patentita cobragcunawan, jinaman jucha ruragcunawan?” alita ruranapagchu u lutanta ruranapagchu? ¿Wanunanpita runata
31Nipäcuptinmi Jesusga nira: “Mana gueshyagcunaga salvanapagchu u wanuyagtas rircaränapagchu?”
manam munapäcunchu jampicugta. Jampicugtaga munapäcun 10Nircurga muyurigninchru lapan runata rircärirmi, chay
gueshyagcunalam. 32Manam nogaga shamurä ali ruragcuna maquin uncusha runata nira: “Uncusha maquiquiwan
ashigchu, antis aywarayämü juchasapacuna juchanpita chacchayuy”.
wanacurcur Diosman cutipäcunanpag yachrachigmi”. Ningannuy chacchayuruptinga chaylam maquin cuticarura.
11Chaura Jesusta ashipag runacunaga aliscam piñäcarärira.
Malagaypita Jesusta tapupäcungan Chaypitam quiquincama cay ninacurcara: “¿Imatatag
(Mt 9.14-17; Mr 2.18-22)
ruraruchwan Jesusta?” nir.
33Niptinmi chay runacunaga tapupäcura Jesusta cay nir:
“¿Imanirtag alisca malagapäcun, jinarcur Diosta manacurcan Chrunca ishcayniyog cachran ruragcunata Jesús acrangan
Juanpa discïpuluncunawan fariseocunapa discïpuluncuna? (Mt 10.1-4; Mr 3.13-19)
Nätan gampa discïpuluycunaga micucurcantag, 12Chay junagcunalam Jesús aywara juc gotuta Diosta
13Nä pacha wararuptinmi acrara discïpuluncunata. Chaypitam rurarcayanqui? Juchasapacunas cuyapäcunmi cuyaglantaga.
acrara chrunca ishcayniyogta, jinarcurmi jutipara ‘Cachra 33Aliparicapäcushugnilayta alipa ricapäcurniquis ¿alitachur
rurag’ nir. 14Chay acrashancuna cara: Simonmi. Payta Jesús rurarcayanqui? Juchasapacunas alipam ricapäcun alipa
jutipara ‘Pedro’ nirmi. Chaypitam cara Simonpa wauguen ricagnilantaga. 34‘Payga imalatas gomangachr manangäpita’ nir
Andrés, Jacobo, Juan, 15Felipe, Bartolomé, Mateo, Tomás, manapäcurniquiga ¿alitachur rurarcayanqui? Juchasapacunas
Jacobo Alfeopa churin, ‘Celote’ nipäcungan Simón, mananacurcanmi imalatas mananganpita chrasquinan raygoga.
16Jacobopa churin Judas, nätan Jesusta wanuchipäcunanpag 35Nätan gamcuna cuyapäcuy mana ricapuy
cunchuyächingan runacunata. 19Nätan lapan runacunas Jesús Gamcunas mana chaynuy nisha capäcunaypag. Amatan pitas
yatayuytam munapäcura, imawan gueshyagcunas payta yatayular ‘Wacga wacnuy u caynuy rurasha’ cachun juchanpita
munayninwan cuticapäcuptin. Payga cuticächira lapantam. nipäcunquipishchu, mana chaynuy nisha gamcunas
20Chaypitam discïpuluncunata rircärir Jesusga cay nira: capäcunaypag. Antis perdonapäcuy runa-mayiquicunata,
“Cushisham carcayanqui Diospa naupanchru ‘Manacagmi perdonasha capäcunaypag. 38Gamcuna imanuymi
cayä. Yanapämay’ nigcuna. runa-mayiquita rurarcayanqui, chaynuymi gamcunatas
Gamcunaga Diospa munayninchrümi nä cawarcayanqui. rurapäcushunqui, jinaman masran gamcunataga
21 Cushisham carcayanqui Diosta canan reguey munayagcuna. rurapäcushunquis. Chaura imanuymi runa-mayiquicunata
Gamcunaga Diosta reguepäcunquim. rurapäcuray, chaynuymi cutichisha capäcunqui”.
Cushisha carcayanqui canan wagayagcuna. 39Jesusga tantiachiratan caynuypas: “Manam juc ñausha runa
7
31Gamcuna munarcayanqui runa-mayiquicuna alipa 1Chaypita nä chaychru cayag runacunata
ricapäcushunaytam, chaynuy gamcunas paycunata alipa yachrarcachirga, Jesús yaycura Capernaum marcamanmi.
ricapäcuy. 32Cuyapäcushungalayta cuyapäcurniqui ¿alitachur 2Chaura Romapitam juc runa cara pachrac soldäducuna
/8&$67 60
mandag. Paypam cara alisca cuyay rantisha runan. Chay cayag runacunata, jinaman achca ñaushacunatas. 22Chaura
runanmi gueshyarunag aläpangancama. 3Chaura chay Jesusga chay runacunatam cay nin: “Cutipäcuy Juanman.
soldäducuna mandagga Jesuspita mayarurmi, cachracamusha Willapäcamuy ricapäcungaytawan mayapäcungayta. Jinaman
Jesusman juc ishcay alinninpag ricasha Israel castacunata nipäcamuy ñaushacunata ricapayächingäta, ratacunata
chay cuyay rantisha runanta cuticächinanpag pushag. 4Chaura cuticayächingäta, gueri nirayag leprawan gueshyagcunata
cachracungan runacunaga Jesuscagman chrarärirga cay cuticayächingäta, upacunata cuticayächingäta,
nipäcuram: “Tayta, pasaynar aywaläshun, chay mandagga ali wanushacunata cawacayächingäta, nätan mana
runam yanapayulaynar. 5Payga Israel castacunata imaynagcunata ali willapata willapayangäta. 23Chaura pi
cuyamanchim. Chaymi gotucänanchi wayitas maysi ‘Payga razonpa Diospa acrashanmi’ nimagga cushisham
sharcarayächipamanchi”. canga” nira.
6Chaynuy niräriptin Jesusga aywara paycunawanmi. Nä 24Chaura Juan cachramungancuna nä cuticurcaptinga,
wayinman nachrgarcayaptinmi, chay soldäducuna mandag chaychru cayag runacunatam Jesusga rimapara Bautizag
runaga cachracururatag yapay juc ishcay cuyashancunata Juanpita cay nir: “¿Imanuy runa ricagtag jäpag pampata
Jesusta cay nipäcunanpag: “Munayniyog tayta, manam aywapäcuray? ¿Walyaywan juc chagla cuyugnuysi manacag
wayïcama chrämunayragchu. Nogaga manam maygan runa ricagchu? 25Chaura ¿imanuy runa ricagtag
alinninsi cächu wayïman yaycamunaypagga. 7Chaymi aywapäcuray? ¿Juc runa alisca alinnin jacupäcusha ricagchu?
quiquïga ashigniquis shamurächu, antis cuticänanpag chay Manam. Gamcuna musyapäcungaynuysi chaynuy alinnin
cayangalaychru niruptiquiga rantisha runäga cuticarungam. jacushacunaga carcayan reycunapa wayincunachrümi
8Nogas cayäga juc mandagpa munayninchrümi. Nätan nogapa ima-aygatas shongon munanganta rurarcayar. 26Chaura
munaynïchrüsi cayantan soldäducuna. Chaura juc soldäduta ¿imanuy runa ricagtag aywapäcuray? ¿Diospa willacugnin
‘Shamuy’ niptï shamunmi. Nätan jucta ‘Ayway’ niptïsi runa ricagchu? Au. Payga cayan Diospa lapan
aywanmi. Chaynuytan rantisha runäsi niptïga ruran”. willacugninpitas mas alinnincagmi. 27Paypitam isquirbirayan
9Chaynuy nigta Jesús mayarurga, mayacasha niragmi cay nir:
ricacarura. Chauraga achca runa gatirarcayagman ‘Naupaytam cachrayä willacugnïta, gam chränaypag
muyurcurmi cay nira: “Caynuy alisca yupachicamag runata runacunata camarinanpag’ nir.
manam tarirächu cay Israel casta runacunachrüga” nira. 28Nipäcushay Diospa lapan willacugnincunachru manam
10Chay cachracungan runacuna mandagpa wayinman nä maygansi carachu Bautizag Juannuy Jesús chrämunanpag
cutiyarärirga tarirärira gueshyagtaga nä cuticashatam. runacunata camarigga. Nätan canan Diospa munayninchru
cawagcunaga manacagpag ricasha cayarsi carcayan Bautizag
Viüda warmipa wawanta Jesús cawacächingan Juanpitaga mas cushisham”.
11Chaypitam Jesusga Naín marcata aywayara achca 29Chaymi Juan ninganta mayarärirga lapan runacunasi,
discïpuluncunawan, jina guepantam gatirapäcura achca jinaman patentita cobragcunasi tantiarärira Dios ali rurag
runacuna. 12Jinarcurmi nä marca yaycuna puncuman canganta, jinamanmi bautizächicarärira Juanwan. 30Nätan
nachrgarcayaptin, yargarcayächimunag juc wanusha mözuta fariseocunawan Moisés isquirbinganpita yachrachigcunaga,
enterrapäcunanpag achca runacuna. Chay mözuga cara juc manam Juanwan bautizächicuyta pasay munapäcurachu.
viüdapa japalan wawanmi. 13Chaura Munayniyog Jesusga Chaynuypam paycunaga Dios salvayta munayaptin mana
wanushapa maman alisca wagayagta ricapururga munapäcushachu. 31Chay nircurmi Jesusga cay nira:
cuyaparunmi. Jinarcurmi “Ama wagaychu” nira. “¿Imawantag tincuchïman chaynuy runacunata? ¿Imaman
14Nircur Jesusga wanturcayagman ashuyurmi yatayurun. ticragtag carcayan?
Jinarcurmi wantugcuna shayaräriptin Jesusga wanusha 32Chaycuna carcayan walashcuna pläzachru tacayärir
Bautizag Juan Diospita shamusha canganta Simonpa wayinchru lutan rurag warmita
Jesús rimangan Jesús perdonangan
(Mt 11.2-19) 36Chaypitam Simón jutiyog fariseo ningan runaga, Jesusta
18Chaura Jesús chay lapan ima-aygas rurayangantam yaparcur yaparcur cay nira: “Tayta, aywashunnar micug
Bautizag Juantaga discïpuluncuna willapacarärira wayïta”.
yachrachignin Juanta. 19Chay willaparäriptinmi Juanga Niptinmi Jesusga aywara. Jinarcurmi nä wayiman yaycurga
ishcay discïpuluncunata gayarcur cachrara Jesusman iscatacuyur mësachru micurcayara. 37Chaychru Jesús
“¿Gamchush, ‘Salvacugtam cachrashag’ Diosga ningan micuyanganta mayarurmi, chay marcachru yachrag juc lutan
shuyacurcayangä cayanqui u juctaragchush shuyapäcushag?” rurag warmiga, chay fariseopa wayinman chrarura yurag rumi
nir tapug. 20Chaura chay cachra aywagcunaga Jesuscagman botëllachru perfümin apasha. 38Jinarcurmi Jesuspa nä
chrarärirga tapupäcura: “Bautizag Juanmi cachrararcayäman chraquincagman chrarur wagacuptin weguen shutura Jesuspa
tapugniqui, ‘¿Gamchush cayanqui shuyacurcayangä Cristo u chraquinman. Chay weguen shutushataga agchanwan
juctaragchush shuyapäcushag?·µ. chaquichira Jesuspa chraquinta muchayur muchayur.
21Niräriptin Jesusga chayüram cuticächira ima-aygawansi Jinayanganpitam perfümi apanganwan lushirura. 39Chay
gueshyag achca runacunata, lutan espiritupa munayninchru jinagta ricarmi, micapäcunanpag pushag Simonga
61 /8&$678
shongolanchru Jesuspag cay nira: “Cay runa razonpa Diospa waquin murucunam ishquirura ali alpaman. Chaymi ichaga
willacugnin carga, tantianmanchri alisca lutan rurag warmi ali yargaramura. Jinamanmi gueshpirura alisca, juclaylapita
yatayanganta”. pachractacama”.
40Chaura Simón shongolanchru niyanganta tantiarurmi Chaynuy nircurmi Jesusga gayachracuypanuy:
Jesusga cay nira: “Simón, cayta niyushay”. “Mayacarcayämagcuna, tantiay munagga tantiacurcay” nira.
Niptinmi “Mä nimay” nira.
41Chaura Jesusga cay nirunmi: “Jucpaychrümi capäcura Discïpuluncuna Jesusta tapupäcungan
ishcay runacuna. Jucnincagmi juc golgueyog runapita (Mt 12.46-50; 13.10-23; Mr 3.31-35; 4.10-25)
manutucusha cara pichga pachrac junagchru gänanan 9Niptinmi discïpuluncunaga tapurärin: “ Ima ninantag
¿
golgueta, nätan jucnincagmi manutucusha cara pichga cayan chay rimangayga?” nir.
chrunca junagchru gänanan golgueta. 42Jinarcurmi chay 10Nipäcuptinmi Jesusga cay nira: “Gamcunataga Diosmi
golgue cutichiyta mana atipapäcuptinga, chay golgueyog musyarcayächishunqui, mana pisi musyanganta Dioswan
runaga ‘Jina cachun, ama cutichipäcamaychu’ nirura cawaypita. Nätan waquincunataga rimapayä imawansi
ishcayninta” tincuchiypam.
Nircurmi Jesusga Simonta tapura cay nir: “Mä nimä, ‘Ricarcayarsi mana ricagnuy capäcuptin,
¿mayganrag chay manutucushacunapita masga cuyanman mayacayarsi mana mayagnuy capäcuptin’.
chay golgueyog runata?” 11Chay tarpugpita rimangäga cay ninanmi: Chay muruga
43Niptinmi Simonga “Nogapitaga mas achca Tayta Diospa ali willapanmi. 12Nätan chrucru camiñunuymi
manutucushacagchri” nira. capäcun waquin runacuna. Paycuna mayacurcanmi Diospa
Chaura Jesusga “Alitam nirunqui” niram. willapanta. Jinatam Asyag aywaramur gongarachin chay
44Chaypitam warmita rircärir Simontaga cay nira: mayacunganta, camiñuchru muru cayagta pishgo
“¿Ricayanquichu cay warmi rurayanganta? Wayiquiman palarugnuysi. Diospa willapanta ‘Mana razonchri’
yaycamuptï gamga manam gomaraychu yacuta chraquïpag. nipäcunanpag, jinaman chaynuypa mana salvacurcänanpag.
Cay warmin ichaga weguenwan maylaraman chraquïta. 13Nätan shala shalanuymi capäcun waquin runacuna.
Jinamanmi agchanwan chaquirachin. 45Gamga manam Paycunas Diospa willapanta mayacurcanmi, jinaman
muchamaraypishchu. Cay warmim ichaga cushisham chrasquicurcan.
yaycamunganpita-pacha chraquïta mucharun. 46Gamga Chaypitam unaylataga imalas caruptin ishquicarärin muru
manatan lushimaraychu aceitiwan umätas. Cay warmim sapichacushanuysi mana capäcur. 14Nätan casha cashanuymi
ichaga perfümiwan lushiraman chraquïta. 47Chaymi gamta capäcun waquin runacuna. Paycunas Diospa willapanta
niyushay, chranin juchanpita perdonacarur runaga aliscam mayacurcanmi, jinaman ima-aygas rurayninmi, iman aygansi
cuyan chay perdonagninta. Nätan walcala juchanpita capunganmi, shongon munangannuy cawanganmi,
perdonasha runaga manam aläpachu cuyan chay ishquicächin. Chaynuy capäcurmi mana imatas alitaga
perdonagninta”. rurapäcunchu. 15Nätan ali alpanuymi waquin runacunaga
48Nircurga warmitam cay nira: “Nämi juchaycunapita capäcun. Paycunaga Diospa willapanta mayacur lapan
perdonarug”. shongonpam chrasquicurcan. Jinamanmi mayapäcunganta
49Chaynuy niruptin chaychru micug-mayincunaga cay mana gongapäcunchu. Chaymi alita rurayar imaysi
ninacurcaram: “¿Pitag cay runaga cayan juchacunata cawapäcun.
perdonänanpagga?” 16Musyapäcungaynuysi manam pisi michïruta ratachinchu
50Nipäcuptinmi payga yapay warmita nira: “Lapan mancawan chaparunanpagga u cäma pachranman
shongoypa yupachicamangaypitam nä salvasha cayanqui. chrurarunanpagga. Antis michïrutaga chrurapäcun
Cananga aywacuy cushisha”. cacunanmanmi yaycugcuna ali ricapapäcunanpag. Chay
achquinuymi gamcunas cawayanqui. 17Chaura ima pacashas
Tarpug runawan tincuchiypa Jesusta yachrachingan manam canchu mana musyacashaga, manatan pi imata
(Mt 13.1-9; Mr 4.1-9) pacarachingansi canchu mana musyacashaga. Chaynuymi
8
1Chaypitam Jesusga aywara jatun marcacunapas, jinaman yachrayächingäsi mas guepamanga shumag musyacasha
ichic marcacunalapas ali willapata willapacuyar, nätan canga.
Diospa munayninchru cawaypita ali willapata willapäcuyar. 18Chauragar tantiapäcuy shumag cay mayacurcangayta. Pisi
Chay aywar Jesusga purira chay chrunca ishcayniyog cachran tantiay munagga mastan tantianga. Nätan pisi mana tantiay
ruragcunawanmi, 2jinaman ishcay quima warmicunawanmi. munagga camala tantiayangantas gongarungam”.
Chay warmicuna capäcura lutan espiritupa munayninpita 19Chay niyaptilanmi maman, jinaman wauguencuna
jorgosham, jinaman gueshyacunapita Jesús chrarärira Jesús cayanganman. Nätan achca runacuna
cuticächingancunam. Jucpam jutin cara María. Payga cara captinmi, yaycuyta mana atipapäcurachu. 20Chaura
Magdala marcapitam. Paypita Jesusga gargorura ganchris willarärira Jesustam cay nir: “Mamaywan wauguequicunam
lutan espiritutam. 3Nätan jucmi cara Juana. Payga cara washachru carcayan. Gamwan tincuytash munarcayan”.
Cuzapa warminmi. Chay Cuzaga cara Rey Herodespa 21Niräriptinmi Jesusga nira: “Pi maysi mamäga,
capuralninmi, nätan jucmi cara Susana. Jinaman capäcuratan wauguëcunaga, Diospa willapanta lapan shongonpa
mas achca warmicunas ima-aygawansi yanaparcayar. mayacugmi, jinaman cäsucugmi”.
4Chaura marcacunapitam alisca chranin runacuna
pishgocuna shamurga micarärira. 6Nätan waquin murucunam discïpuluncunawan. Jinarcurmi paycunata nira: “Acu,
shala shalaman ishquirärira. Jinarcurmi yargarcamular pasashun cay gochra chimpaman”.
chaquirura mana ogo alpa captin. 7Nätan waquin murucunam 23Chaura nä aywarcayaptinmi Jesusga punucarura. Chaylam
ishquirura casha cashaman. Jinarcurmi chayrag wiñay mayänipita alisca walyamuyta galacuyura. Chauraga yacu
nacayämuglata casha chicchiramurga pasay nitirura. 8Nätan alisca lagyayaptinmi büquiman wiñacayta galacuyura.
/8&$689 62
Jinamanmi nä talpurcayara. 24Chaura Jesuscagman Jesusman chraramura Jairo jutiyog runa. Payga Israel
ashuyurmi riccharärichira cay nir: “¡Yachrachig, yachrachig! castacuna gotucarcänan wayichrümi mandag cara. Chaura
¡Nämi talpuyanchi!” Jesuspa naupanman gongorpacuyurmi Jairoga “Tayta,
Nipäcuptinmi Jesusga riccharcamur walyaytas, jinaman aywaläshunnar wayïta. Churïmi nä pasay wanunayan” nira.
yacu altumancama sharcuyagtas piñaparura. Chaylam 42Paypa churin cara juclay warmi wamralam, nä chrunca
walyaysi, yacusi shumag amaynarura. 25Chaura ishcayniyog watayognuy. Chaura Jesús aywaptin runacunaga,
discïpuluncunataga cay nirunmi: “¿Imanirtag mana alisca achcam, chumi chumi aywapäcura.
yupachicarcämanquichu?” 43Chay aywagcunachrümi aywanag yawar apaywan nä
Chaura paycunaga manchacasham, jinaman mayacasha niragmi chrunca ishcayniyog wata gueshyag warmis. Payga
ricacarärira. Chaymi quiquincama tapunacurcara: “¿Pitar cayan jampicunalachru ima-aygancunatas nä usharunag, nätan
cay runaga? Walyaysi, yacusi rimariptilantag amaynarun” nir. maygan jampicugsi manash cuticächiyta atiparachu. 44Chaura
payga guepalapa yaycurcurmi Jesuspa catanpa tumanta
Asyagpa munayninchru cayag Gadara tupayurunag. Jinaman chayla yawarninga tacyarunag.
runata Jesús cuticächingan 45Chauraga Jesusga “ Pitag tuparaman?” ninmi.
¿
(Mt 8.28-34; Mr 5.1-20) Niptinga lapansi “Manam nogaga” nipäcuram.
26Chaypitam chrarärira Galilea chimpan Gerasa marcaman. Chaura Pedrom cay nira: “Yachrachig, runacunam
27Chaura Jesús büquipita pampaman yargoyaptinmi chumircayäshunquis, cumarcayäshunquis. Chaytam ‘¿Pitag
chraramura Gadarapita juc runa. Chay runata nä unayshi tuparaman?’ niyanqui”.
lutan espiritucuna löcurärichinag. Chaura nä manash 46Niptinmi Jesusga nirun: “Jucmi pisi tuparaman.
maquintas, chraquintas mana maytas aywananpag. Payga nätan Jairopa wayinpita juc runa cay nig: “Nämi wamrayga
watapäcunganta tipircurshi gueshpicug jäpag pampacunapa Asyag wanurun. Ama Jesusta nä pushamuychu” nir.
aywachiptin. 30Chaura Jesusga “¿Imam jutiqui?” nirmi tapura. 50Chay niyanganta Jesús mayarurga, Jairotam cay nin:
Niptinmi runaga nira: “Sogta warangam”. Chaynuypa nira “Ama manchacaychu. Yupayla yupachicamayga, churiquiga
alisca chranin espiritupa munayninchru carmi. 31Nätan cawangam”.
espiritucunaga Jesusta manacurcara: “Tayta, amar 51Chaypitam nä wayiman chrarur Jesusga pitas mana
jegarparärira. Chaychrümi shengaypa wanurärira. 34Nätan cuchi musyagcunaga asiparärinmi. 54Chaura Jesusga chay wanusha
michircayagcuna chayta ricarärirga, alisca manchacasham wamrapa maquinta chariyurmi gayachracuypanuy: “Wamra,
gueshpiypa nirag aywacurcara marcata willacug. Chay aywar ¡sharcuy!”
willapacurcara tincungan runacunatam. 35Chaymi runacunaga 55Niruptin wanushaga cawacaramunmi. Jinarcurmi chayüra
aywapämusha ima pasangantas ricag. Nä Jesuscagman sharcurura. Chaura Jesusga micuyta gopäcuy niram. 56Nätan
chrarärirga, lutan espiritucuna dëjangan runataga tarirärira wamrapa taytanwan mamanga mayacasha niragmi
Jesuspa naupanchru nä ɹsyun chrämushatam, jinaman jacusha ricacarärira. Chaura Jesusga nirura chay cawacächinganpita
tayayagtam. Chaura runacunaga manchacaräriram. 36Chayta ricag mana pitas willapacurcänanpagmi.
runacunaga, chay chrämug runacunata willapacarärira shumagmi,
imanuypa chay runata Jesús cuticächingantas. 37Chaura Chrunca ishcayniyog discïpuluncunata Jesús cachrangan
willaparäriptin, Gadara runacunaga alicusam manchacurcara (Mt 10.5-15; Mr 6.7-13)
9
Jesusta. Chaymi cay nipäcura: “Tayta, nogacunapita aywacuynar” 1Chaypitam Jesusga chrunca ishcayniyog
nir. discïpuluncunata gayarcur nira lutan espirituta
38Chaura niräriptin Jesús büquiman nä yaycuyaptinmi, chay runacunapita gargapäcunanpag. Jinaman gueshyagcunata
cuticasha runaga Jesusta cay nirun: “Tayta, aywacushunnar cuticächipäcunanpag.
nogawansi” nir. 2Jinarcurmi cachrara Diospa munayninchru cawaypita
Niptin Jesusga cay ninmi: 39“Manam. Antis cuticuy willapacug, jinaman gueshyagcunata cuticächig.
wayiquita. Chaychru willapacamuy Tayta Dios cuyapäshurlay 3Chay cachrarmi cay nira: “Ama imatas apapäcuychu, ni
runacunata Jesús cuticächinganpita willapacuyarmi. capäcuy chay marcapita aywacurcangaycama. 5Nätan mayag
marcachrüsi mana chrasquipäcushuptiquiga, ‘Imanuysi
Jairopa churinta cuticächig aywayar, cacurcay manam mastaga cayman jarumushagchu’ nirmi
gueshyag warmita Jesús cuticächingan aywacurcanqui”.
(Mt 9.18-26; Mr 5.21-43) 6Niruptin, discïpuluncunaga aywapäcura lapan acapa
40Jesús nä gangalanta caylä chimpaman cutiramuptinga, marcacunapam, runacunata ali willapata willayar, jinaman
shuyararcayag runacunaga aliscam cushicarärira. 41Chaylam gueshyagcunata cuticayächir.
63 /8&$69
willapacurcanquichu Cristo cangäta”. 22Chaypitas cay niraran: pampaman sagtarcur wanuparachin. Chaura Jesusga Asyagta
“Noga jana pachapita shamusha runataga aliscam piñaparcurmi mözuta cuticarachin. Jinarcurmi “Cä churiqui”
cunchuchipäcamanga. Jinarcurmi wanuchipacamanga. nirun taytanta. 43Chaura lapansi mayacasha niragmi
Chaynuy rurapäcamanga alinninpag ricasha chacha ricacarärira, munayninwan Dios chaynuy ruranganpita.
runacunam, Diospa wayinchru mandagcunam, jinaman
Moisés isquirbinganpita yachrachigcunam. Chaypita quima Wanuchipäcunanpita Jesús yapay rimangan
junagtaga cawacämushagmi”. (Mt 17.22-23; Mr 9.30-32)
23Nircurmi chaychru lapan carcayagcunata nira: “Pi maysi 44Chaura Jesusga mayacasha nirag carcayaptilanmi
gatirämay munagga ama quiquin munangalanta rurachunchu. discïpuluncunata nira: “Shumag mayapäcuy cay rimangäta
Jinarcur lapan junagsi gatiramächun wanuchipäcunan mana gongapäcunaypag. Noga jana pachapita shamusha
/8&$6910 64
Niptinmi chay runaga cay nin: “Naupataga taytärag rimapäcungayta mayacugcunaga nogatam mayacarcayäman.
wanuruchun. Payta enterrarcuptïmi icha uryashunga”. Nätan gamcunata mana mayay munapäcushugniquiga,
60Niptinmi Jesusga “Chay wanushanuysi cayagcuna taytay nogapitam mana mayacuyta munapäcunchu, jinaman
wanuchiruptinga chapapäcungachr, nätan gamga nogapita mana mayacuy munagsi, cachramagnï Diospitam
willapacamuy Diospa munayninchru cawaypita” nira. mana mayacuyta munapäcunchu” nira.
61Chaypitaga juc runatan Jesusta cay nintag: “Tayta,
Ganchris chrunca cachrangan runacuna cutipäcamungan
nogawan aywashun. Nätan naupataga wayïchru cagcunatarag
aywalä nicaramushag”. 17Chaura chay ganchris chrunca cachrangan runacuna
62Chay niptinmi Jesusga cay nin: “Musyanganchinuysi, pisi cutirärimurga cushisham cay nipäcura: “Tayta, gam
aräduwan uryayta galayugga manam guepaman rircärinchu. nipäcamangaynuymi lutan espiritus gargapäcuptï
Chaynuymi pisi nogawan uryayanganpita guepaman cutigga cäsucaräriman”.
mana välinchu Diospa munayninchru cawananpag”. 18 Nipäcuptin Jesusga ninmi: “ Au! Noga ricapurämi
¡
Asyagta juc lipanuy jana pachapita ishquiyämugta.
Ganchris chrunca runancunata Jesús cachrangan 19 Gamcunataga munayniyog capäcunaypag nipäcurag:
10
1Chaypita Jesusga acraratan ganchris chrunca Culebracunatas, alacrán curucunatas jarupäcuptiqui mana
runacunatas. Paycunatam naupanta cachrara imatas rurapäcushunaypagmi, jinaman munayniyog lutan
ishcaypacama lapan marcacunapa, jinaman mayag chayagpas espiritutas yalipäcunaypagmi. 20Nätan ama
ali willapata musyachimunanpag, nätan guepantaga paysi cushicurcaychu lutan espiritucuna cäsucurcäshungaypita,
aywananmi cara. 2Jesusga chay aywagcunata cay niram: antis cushicurcayga jana pachachru jutiquicuna nä
“Tarpusha chracra pogoshanuymi carcayan runacuna, nätan isquirbirayanganpita”.
65 /8&$61011
11
23Chaura discïpuluncunata rircärirmi cay nira: “Alisca 1Jucpaychru Jesusga Taytanwanmi rimayara juc
cushisham carcayan waquin runacuna, gamcunanuysi pampachru. Nä rimayta usharuptinmi juc
ricaparcayämagcuna. 24Cayta niyärishay: Gamcuna discïpulunga nira: “Tayta, yachrachipäcamay Dioswan
ricarcayämangaynuymi, Diospa unay willacugnincunawan rimayta, Bautizag Juan discïpuluncunata yachrachingannuy”.
reycuna, alisca alisca ricayta munapäcamara, nätan manam 2Niptinmi Jesusga nira: “Dioswan rimarga cay
¿ ima niyantag leyiptiqui?” cuyanacungay runa, payman chraupi pagas aywar ninquiman:
27Niptinmi chay runaga nirun: ´¶7D\WD'LRVQLTXLWDFX\D\ ‘Prestayämaynar quima tantalata. 6Juc cuyanacungä runam
lapan shongoypa. Chaynuy cuyarga alila ruraytam munanquis chayrag chraramun jucläpita. Manam capanmanchu imas
alitam ruranquis paylamanmi yarparanquis, nätan garacunäpag’.
runa-mayiquita cuyay quiquiqui cuyacungaynuy’ niyanmi” 7Niptiquim, chay cuyanacungayga wayin ruyipita
cutichilashayqui’ nira”. 36Chaynuy willaparcurga Moisés juc runapita. Chayga chay runatam mana rimachinagchu. Nä
isquirbinganpita yachrachigtaga cay nirmi tapurun: “Gampitaga lutan espirituta Jesús gargoruptinga chay runa rimariruram.
cay quimanpita ¿maygantag chay magashata runa-mayinpag Chayta chranin runa ricarärir mayacasha niragmi ricacarärira.
ricarura?” 15Nätan waquincag runacunam nipäcura: “Cay runaga lutan
37Niptinmi runaga “Chay cuyapagcagmi” nira. espirituta gargoyan, chay lutan espiritupa mandagnin
Chaura Jesusga “Au. Ayway gamsi chaynuy ruramuy” nirun. Beelzebüpa munayninwanmi” nir. 16Nätan waquinga lutan
rurachiyta munarmi Jesusta nipäcura, munayninwan imatas
Martawan Mariapa wayinman Jesús chrangan jana pachapita ricacächimunanta.
38Chaypitam Jesusga discïpuluncunawan aywayar yaycura 17Chay lutan pinsiarcayanganta musyarurmi Jesusga nira: “May
juc ichic marcalaman. Chaychrümi Marta jutiyog warmiga nacionchrüsi runacuna punta punta raquicarurga quiquincamam
/8&$611 66
peliayälar ushanacurcan. Chaynuytan juc wayilachru wayiman yaycugcunata achicyapänanpag. 34Chaura ñawiqui
yachragcunas chay castala cayarsi raquicarärirga quiquincamam shumag ricapugnuysi Diospa willapanta shumag
limpu ushanacarärin. 18Chaynuymi Asyagsi quiquincama tantiaptiquiga alila rurag runam canqui. Nätan ñawiqui mana
gargonacurga, quiquincamam ushanacarärinman. Cayta nircayag: shumag ricapugnuysi Diospa willapanta mana shumag
‘Quiquin Asyagpa munayninwanmi, lutan espiritupa cachran tantiarga lutanla rurag runam canqui. 35Nätan ichic ichiclata
ruragcunata gargoyan’ nipäcamaptiquim. 19Chaura noga chay tantiayarsi mana masta tantiayta munarga, mana pasay
Beelzebüpa munayninwan lutan espiritucunata gargoyaptïga, tantiag runamanmi muyunqui. 36Chaura Diospa willapanta
nätan Israel castapita waquinniquicunaga, ¿pipa munayninwantag shumag tantiaptiquiga, jinaman tantiangaynuy cawarga,
gargorcayanqui? Nogatanuy paycunatas nipäcuptiquiga, canqui alisca shumag achicyag achquinuymi. Chaura gamga
paycunataga ‘Manam chaynuychu’ nirärishunquimanmi. 20Nätan manam lutan rurag runachu canqui”.
lutan espiritucunata Diospa munayninwan noga gargoyaptïga,
chaura nämau chraramun Diospa munayninchru cawapäcunay Fariseocunawan Moisés isquirbinganpita yachrachigcuna
wichan. cunchunanpita Jesús rimangan
21Juc calpanlan runa alisca camapacusha wayinchru (Mt 23.1-36; Mr 12.38-40; Lc 20.45-47)
cayaptin, ima-aygansi pachalanmi cacun. 22Nätan paypita mas 37Chaychru Jesús nä rimayta usharuptinmi, juc fariseo
calpayog runa sharamurmi ichaga yalirunman. Jinarcurmi runaga “Wayïta aywashun micug” nira.
guechrurunman chay arman yupachicuyangantas. Chaypitam Niptin Jesusga nä wayiman chrarurga micucurcänancagman
apacunman lapan ima-aygantas. yaycurcur tayucura. 38Nätan chay pushag runaga mayacasha
23Chaymi pisi wacga manam alitachu ruran nimagga, nä niragmi ricacarura, mana maquinta maylacular micunanpag
conträ cayan. Nätan pisi nogata mana yanapämarga tayuruptin. 39Chaura Jesusga nirunmi chay runata: “Gamcuna
runäcunatam wichicayächin”. fariseocunaga, wishgocunata pucucunata janalanpa
maylagnuymi ali rurag nirag carcayanqui, nätan
Lutan espiritucuna gangalanta runaman cutiyungan shongoycunaga manam alichu suwacuycunawan, jinaman
(Mt 12.43-45) lutan ruraycunawan. 40¡Gotara runacuna! ¿Manachu
24“Chaura runapita lutan espíritu nä yargorurga, purin musyapäcunqui janan cuerpuycuna rurag Dios
chaqui pampacunapam ‘Maychrütag jamayüman’ nir ashiyar. shongoycunatas ruranganta? 41Gamcuna imalatas rurarga
Chaypita jamananpag mana tarirga, ‘Mä cutishag yargocungä rurapäcuy lapan shongoycunapa. Chaynuy rurarga, alim
runaman’ ninmi. 25Nä cutirurga, chay runata tarin juc wayi capäcunqui Diospag.
alisca shumag pichachracushatanuysi, jinaman 42Alisca cunchuchisham capäcunqui, fariseocuna.
chrurachracushanuysi cayagtam. 26Chaynuyta tarirur lutan Gamcunaga yarpaylapam Diosta gorcayanqui chruncapita
espirituga, ‘Caychrümi yapay yachrashag’ nirmi, cuticun lutan jucta, mentatas rüdatas, jinaman lapan ima-ayga
espiritu-mayincunaman. Chaypitam pushamun ganchrista, verdüracunapitas. Nätan ali ruraytawan, lapan shongoypa
quiquinpitas mas juyunnincunata. Chaura chay runaga naupa Diosta cuyaytam icha gongarärinquiga. Chaytam naupataga
canganpitaga mas lutan ruragmanmi muyun”. rurapäcunquiman cara, mana chay naupa rurarcayangayta
27Chay nir Jesús rimayaptinmi juc warmi chay achca gongalar.
runacagpita lapan calpanpa cay niramun: “¡Ima cushisharag cayan 43Alisca cunchuchisham capäcunqui fariseo runacuna.
gamta wachrashugniqui, jinaman chuchushugniqui warmi!” Gamcunaga Israel castacuna gotucarcänan wayichrüsi, alinnin
28Niptinmi Jesusga cay nin: “Antis cushishaga capäcunman tayucunachrüran tayucuyta munarcayanqui. Pläzachrüsi lapan
Dios ninganta mayacugcunam, jinaman cäsucugcunam”. runapitas saludasha caytaran munarcayanqui.
44Gamcunaga alisca cunchuchisham capäcunqui.
Munayniquiwan imalatas ruray Gamcunaga carcayanqui pampachru runa enterrasha mana
nipäcunganpita Jesús rimangan ricacagnuymi. Chaytachu runacuna mana ricacaptin jarur
(Mt 12.38-42; Mr 8.12) juchäcurcan. Chaynuymi gamcunaga runacunata lutanta
29Chaura nä chranin runacuna Jesuscagman rurarcayächinqui”.
gotucarcayämuptinmi Jesusga cay nira: “Gamcunaga carcayanqui 45Chaynuy niruptinga, Moisés isquirbinganpita
lutancamam, munaynïwan imatas ruranalätam munarcayanqui. yachrachigga cay ninmi: “Tayta, chaynuy nirga
Nätan manam ruray nircayämangaytaga rurashagchu. Antis nogacunatawanmi ashlircayämanqui”.
ricapäcunquiga Diospa unay willacugnin Jonaswannuysi 46Niptin Jesusga cay niram: “Gamcunas alisca
nogaga caychru cayä Salomonpitas mas munayniyogmi. awilluycuna Diospa willacugnincunata wanurcachir
32Chaynuytan Ninivechru cagcunas wanushapita cawacarcamur enterrapäcunganta, cuyagtucur uryapapäcungaypita.
‘Diosta mana chrasquicurcanganpita cunchuchisha capäcuchun’ 48Chaynuy rurapäcur aygas mayapam carcayanqui unay
wanuchipäcungaypita. 51Chaynuy ruranga Abel wanungan 14Niptinmi Jesusga nira: “Runa, pitag chrurarayäman juc
¿
junagpita Zacariasta wanuchipäcungancamam. Zacariasta ɹyisnuysi gamcunachru partichracug canäpag?”
wanurärichira Diospa wayin ruyichrümi chay altarwan 15Nircurmi cay nira: “Imanaypanuysi capogniyog caylatatag
12
1Chaura alisca alisca chranin runacuna 21Chaynuymi ruracanga ima-aygatas quiquilanpag gotug
pipitas shumag musyasham. 3Chaura pagaspa imata ninacur amam laquirapäcunquichu cawapäcunaypita ‘¿Imatarag
rurapäcungaysi, junagpam musyacasha canga. Nätan wayichru micushag?’ nir, u cuerpuycunapag ‘¿Imatarag jacucushag?’
wichrgapacarcamur wishwishyaylapa rimangaysi, wayi jananpita nirga. 23Antis noga ningänuy cawaymi masga välin
gayacuypa nishanuymi canga”. micuypitas, nätan cuerpum masga välin jacupitas. 24Mä
pinsiapäcuy pishgocunaman. Chaycunaga manam
¿Pitatag manchacuchwan? tarpucurcansi ni cosechapäcunsi. Manatan canchu micuy
(Mt 10.26-31) chruracunansi ni pirwansi. Chaycunapagga Diosmi
4“Chaymi cayta niyärishay cuyashäcuna: Ama manchapäcuychu camachipun micuynincunata, nätan gamcunaga
runa wanuchigcunata. Wanurcärichishurniquiga manam imatas pishgocunapitas mas väligmi carcayanqui. 25¿Maygaycunatag
mastaga rurayta atipapäcushunquichu. 5Antis pita juc junag maslas cawarärinquiman chay imas aygas
manchacurcänaypagsi niyärishay: Manchacurcayga üra ashircayangaycunawan? 26Chaura mana chaylatas atipayarga,
chrämuptin wanuräriptiqui, nina wayinman jitayucug ¿imanirtag pinsiarcayanqui, jinaman laquirarcayanqui waquin
Munayniyog Diosta. Au, payta icha manchacurcayga. junagcunapitaga?
6Musyapäcungaynuysi ishcay ichic golguelapagmi ranticurcan 27Pinsiapäcuy waytacuna wiñagman. Waytacunaga manam
pichga pishgocunata. Chaynuylachru ranticurcayaptinsi Diosga uryapäcunsi ni puchcapäcunsi. Cayta niyärishay: Unay Rey
manam gonganchu ni juclaylatas chay pishgocunata. 7Chaynuymi Salomonsi, alinnin jacuta jacucuyarsi, manam ni maygan
gamcunapa umaycunachru agchaycunas yupashala cayan. shumag waytanuylas jacucuyta atiparachu. 28Diosga
Chauragar ama manchapäcuychu. Gamcunaga pishgocunapitas chaynuypam juc junaglapag waytamug guewalatas shumagta
mas cuyasham carcayanqui Tayta Diospita”. waytachin, warantilan ninachru rupanan cayaptinsi. Masran
gamcunataga jacupurcäshunquis Diosga, mana aläpa
“Jesuspam cayä” nigcunata, Jesussi “Nogapam” ningam yupachicug runacuna. 29Chaura ama laquishaga capäcuychu,
(Mt 10.32-33; 12.32; 10.19-20) ‘¿Imatarag micushag?’ u ‘¿Imatarag upyashag?’ nirga.
8“Cayta nipäcushay: Pi maysi runacunapa naupanchru ‘Nogaga 30Diosman mana yupachicugcunalam chaycunata ashiyarga
cayä Jesuspam’ nigcunataga, noga jana pachapita shamusha runasi laquisha puripäcun. Nätan gamcunaga nä Tayta Dioswanmi
Diospa, jinaman angelcunapa naupanchrümi payga ‘Nogapam carcayanqui. Payga nämi musyayan chaycuna
cayan’ nishag. 9Nätan runacunapa naupanchru nogaga ‘Manam munarcayangayta. 31Antis imanaypanuysi Dios munangannuy
Jesuspachu cä’ nigtaga, nogas ‘Manam nogapachu payga’ nishagmi cawapäcuyga Tayta Diosga lapan chaycunataga mas
Tayta Diospa, jinaman angelcunapa naupanchru. masnintawanmi gopäcushunqui.
10Pi maysi noga jana pachapita shamusha runata imatas 32Chauraga ama manchacurcaychu, walca uyshanuyla cayag
lutanta nimagga, perdonasham canga. Nätan pi maysi Santu runäcuna. Tayta Diosga cuyapäcug carmi nä munayninchru
Espiritupag lutanta rimagtaga, Diosga manam perdonangachu cawarcayächishunqui. 33Chauraga ima-aygaycunatas cayagta
imaysi chay rimanganpita. ranticurcay, jinaman aypupäcuy mana imaynagcunata jana
11Chauraga gotucarcänan wayiman, marcachru pachachru alipa ricasha capäcunaypag. Chaynuy rurar mana
mandagcunaman, u ɹyiscunaman aywachipäcushuptiqui, macway yachrag costalman wiñagnuymi chrurarcayanqui.
amam laquirapäcunquichu ‘¿Ima nishagtag?’ u ‘¿Imatarag Chaynuypaga chrurarcayanqui suwa mana yaycunanmanmi,
rimashag?’ nirga. 12Antis rimapäcunay üram, Santu Espirituga jinaman puyu mana micunanmanmi. 34Chauraga ima-ayga
yarpayta gopäcushunqui imanuypa nipäcunaypagsi”. väligniquicunatas maymanmi chruranqui, chaylamanmi
yarparayanqui pagaspas junagpas.
Capogniyog runa alisca pirwacurcur wanungan 35Chaura gamcunaga cacurcayay camaricushala, jinaman
13Chaura chay achca runa carcayagpitam, juc runaga michïruycuna ratachipacushanuyla. 36Nätan cacurcay servig
Jesusta cay nin: “Tayta, wauguëtanar niyulay, taytä nogapag runacuna patronnin casamintupita cutiramur, puncuta
dëjapämanganta gomänanpag”. töcacuptin jucla quichrananpag shuyararcayagnuyla.
/8&$61213 68
37Chaynuy carga alipag ricasham capäcunga chay servig 57Chaura gamcunaga imanirtag mana tantiapäcunquichu
¿
runacuna, patronnin chraramur, ricchayagta tariruptinga. juchaycunapita Dios imay taripapäcushunaytas? 58Antis pisi
Chaynuy captinga quiquin patronninchri mësaman tayachinga ɹyisman aywachishuptiqui, chay imatas ninacungay runawan
micuycunata garananpag. 38Alipag ricasham capäcunga chay aywayälar ushacapäcuy, mana ɹyiscama chrächishunaypag.
servig runacuna, patronnin chraupi pagas u chraupi pagas Nätan ɹyisman chrarachishuptiquiga, ɹyisga guardiapa
pasashachru chraramur ricchayagta tariruptin. maquinmanmi gorushunqui, jinamanmi guardiacunaga
39Musyapäcungaynuysi juc wayiyog runa imayüra suwa carcelman wichrgashunqui. 59Chaypitaga manam
chrämunantas musyarga, ricchayälarchri cayanman, nätan yargamunquichu lapan golguequita ushangaycama” nira.
manachr suwawan imantas apachinmanchu. 40Chaynuy
camacushala gamcunas cacurcayay. Mana musyapäcungay Juchaycunapita wanacurcur Diosman cutipäcuy
13
üram shamushag, noga jana pachapita runaga”. 1Chaychru Jesús runacunata rimapayaptilanmi,
41Chaura Pedrom tapura cay nir: “Tayta, cayta chrarärimura juc ishcay runacuna Jesusman cay nir
¿
willaparärimanqui nogacunalapagchu u lapan willapäcug: “Pilatom Diospa wayinchru soldäduncunawan
runacunapagwanchu?” wanurärichin Galilea runacunata chay uywancunata Diospag
42Niptinmi Jesusga nira: “ Pitag cayan ali yupachicuna, nä mogorcayangan üra. Jinarcurmi chay uywacunapawan
¿
jinaman ɹsyog runa patronninpa wayinchru cagcunata pasay chay runacunapa yawarninga limpu talurun”.
üralachru micachinanpag? 43Chaynuy carga alisca alipag 2Niräriptin Jesusga nira: ´¶*DPFXQDJDFKD\UXQDFXQD
ricasham canga chay rantisha runa, rantignin chraramur chaynuypa wanuräriptin, mas juchasapachr cara lapan Galilea
ningancuna rurayagta tariruptinga. 44Mayapäcamay shumag: runacunapitas’ nircayanquichr. 3Manam mas juchasapachu
Chaynuy runataga rantignin chrurarunman lapan imansi capäcura. Gamcunas jucha ruraypita wanacurcur Diosman
aygansi ricagpagmi. 45Nätan chay rantisha runa ‘Rantimagnï mana cutipäcurga, chaynuymi lapaysi wanupäcunqui. 4Nätan
manachr chrämungaragchu’ nir, magayta galayunman ‘Siloëchru törri juchrur chrunca puwagniyog runacuna nitiypa
rantisha-mayincunata, warmitas olgotas jinaman micucur wanurachiptin, mas juchasapachr cara Jerusalenchru yachrag
upyacur shincacur cacunman. 46Chauraga mayänita chay runacunapita’ nircayanquichr. 5Manam mas juchasapachu
patrón chraramur chaynuy rurayagta tarirurga alicusam capäcura. Gamcuna jucha ruraypita wanacurcur Diosman
cunchuchinga. Jinamanmi chruranga juchasapacuna mana cutipäcurga, chaynuymi lapaysi wanupäcunqui” nira.
cacunanman. 6Chaypitam Jesusga tantiachira caynuypa: “Juc runam
47Chay rantisha runa, patronnin ninganta musyayarsi, mana chracranchru wiñachira hïgos montita. Jinamanmi ‘Hïgos
camacugga, mana cäsucugga alisca juyupa magasham canga. cayanchri’ nir, ricag aywarga mana tarirachu imatas.
48Nätan juc rantisha runa mana musyar ruranman imatas 7Chauraga chracran täpacug runatam nira: ‘Nä quima watam
lutanta. Chaura chay lutan ruranganpita manam aläpa aywayämü hïgos ashig cay montiman. Nätan manam imaysi
magashachu canga. Chaymi achcata imatas rurananpag nisha tarïchu mishquinta, antis jucla muturuy. ¡Imapagtag
runaga, chay achcapita tapusha canga rurangansi u mana chracrachrüsi yangalaga canga!’
rurangansi. Chaynuytan chay patrón yupachicuptin imata 8Niptin chracran täpacug runaga nira: ‘Tayta, cay watalaga
rurananpag nisha runatasi, tapunga rurangantas u mana jinalarag cayächun, alpanta apshiparcachir chrulpata
rurangantas”. chrurangäcama. 9Jinaparuptï mana wayuptinchri ichaga
sagtarunquiga’ nira”.
Jesusta mana chrasquicugcunaga chregnipäcungam
Jesusta chrasquigcunata Curcucasha warmita Jesús cuticächingan
(Mt 10.34-36) 10Jucpaychrümi jamana junagchru, Jesusga yachrayächira Israel
49Nircurga cay niram: “Noga shamurä cay pachaman nina castacuna gotucarcänan wayichru. 11Chaychrümi cayänag juc
rupar imatas manacagman muyuchignuysi runacunapa warmi nä chrunca puwagniyog wata gueshyag. Paytaga Asyag
juchanta manacagman muyuchinäpagmi. Nätan ima-aygachr curcucashalata cachinag. Chaura chay warmiga manam ni
munayä chaynuy ruracänanta. 50Nätan nogataga alisca nuquircuytas atiparachu. 12Chaura Jesusga chay warmita
cunchurcachirmi wanuchipäcamanga. Chaymi chaynuy gayarcurmi cay nira: “Mamala, cananga nämi cuticarayanqui
rurapäcungancama juyupa laquirayä. 51Nätan gamcunaga, gueshyaypita” 13nir, washanta yatayuruptilanmi chay warmiga
¿‘Ali cawachimänanchipagchri cay pachaman aywarayämun’ alchacarura. Jinamanmi Diosta alawara alisca.
nircayämanquichu? Manam. Antis aywarayämüga nogapa 14Jamana junagchru chaynuy cuticächinganpitam, gotucarcänan
janä cay pachachru runacuna raquicasha capäcunanpagmi. wayichru juc mandagga piñäcurura. Chaypitam cay nira: “Sogta
52Antis cananpitaga chay castala juc wayichru pichga junagmi cayan uryanapagga. Chay junagcuna shapäcamunquiman
runacuna yachragsi chregninacurmi cawapäcunga. cuticächipäcunaypagga, amam jamana junagchrüga”.
Quimacagmi jucmapapäcunga ishcaycagta, nätan ishcaycagmi 15Niptinmi Jesusga nira: “ Alitucugcuna! Manachu gamcuna
¡ ¿
jucmapapäcunga quimacagta. 53Taytacagmi olgo churinwan pasquipäcunqui uryag töruycunata u ashnuycunata jamana
chregninacunga, jinaman mamacagmi chregninacunga warmi junagchru yacuta upyachipäcamunaypag? 16Cay warmiga cayan
wawanwan. Suydrasi chregninacungatan lumchuyninwan”. Abraham castan aywagmi. Payta Asyagga munayninchru cachira
chrunca puwagniyog watam. ¿Manachu jamana junagchru
Tamyanantas ushanantas musyayarga
watashatanuy cayagta cuticächïman?”
musyanquimanmi Diospitas 17Chaynuy Jesús niruptinga, lapan chregnipagnincunas
(Mt 5.25-56; 16.1-4; Mr 8.11-13)
pengacaräriram. Nätan waquin runacunam ichaga cushisha
54Chaypitas Jesusga chay chranin runacuna carcayagta cay capäcura Jesús chay ima-aygatas ruranganta ricarärir.
niraran: “Gamcuna yana pucutay yargamugta ricapur,
‘Tamyangam’ nircayanquim. Jinaman chay nircayangaynuylam Nustäsapa murunwan tincuyächiypa Jesús yachrachingan
tamyamun. 55Nätan wichanpita walyamuptinmi, ‘Usyamungam’ (Mt 13.31-32; Mr 4.30-32)
nircayanquim. Jinaman chaynuy nipäcungaynuylam usyamun. 18Chaura Jesusga cay niram: “¿Imawantag tincuchïman
56 Alitucugcuna! Gamcuna pacha tamyanantas, usyanantas Diospa munayninchru cawag runacunata? ¿Imanirayantag?
¡
tantiarcayarga nämi tantiapäcunquiman Diospa cachramushan 19Chayga cayan nustäsa muru chicchircamur alisca
cangancamam. Jinaman pishgocunas chaychrüga gueshanta “Imatash ruranag” nirmi. 2Chaychrümi Jesuspa naupanchru
rurapäcunmi. Chay muru chicchimur alisca wiñagnuymi. cayara juc runa jacapacuywan gueshyag. 3Chaura Jesusga
Diospa munayninchru cawag runacunas mirapäcunga”. tapura Moisés isquirbinganpita yachrachigcunatawan
fariseocunatam cay nir: “Jamana junagchru gueshyagta
Levadurawan tincuchiypa Jesús yachrachingan cuticächiy ¿alichu cayan, icha manachu?”
(Mt 13.33) 4Niptin paycunaga manam imatas nipäcurachu. Chaura
20Nircursi
niraran: “¿Imawantag tincuchïman Diospa Jesusga jacapacuywan gueshyag runatam, yatayur
munayninchru cawag runacunata? 21Chayga cayan juc warmi cuticarachira. Jinarcurmi “Aywacuy” nirura. 5Chaypitam
chegta harinaman ichic levaduralata yautaruptin alisca fariseocunata nira: “¿Maygaycunatag churiqui u töruyqui
jacarichimugnuymi. Chay levadura jacarichimugnuymi pözuman ishquiruptin rircarapäcunquiman, cananga jamana
Diospa razoncag willapan chrasquicug runacuna, ali junagmi ‘Ama jorgamushunchu’ niyar?”
cawagman muyupäcunga”. 6Niruptin, paycunaga manam ima niytas atipapäcurachu.
gargoshag. Nätan cuticächishag gueshyagcunataran. Warapa munapäcushachu. Chaura naupacag willangan runaga nira: ‘Juc
waranmi ichaga nä usharushagga’. 33Aywanätaga aywashagran chracratam chayrag rantirayä. Chay ricagran aywashag.
canansi waras warapa waransi. Diospa willacugnintaga Yapaychrüchrau, tayta. Amachrau sinticamanquichu’ nira.
Jerusalenchrümi imaysi wanuchipäcun, manam juclächrüchu. 19Chaypitam jucagsi nira: ‘Chrunca uryag törutam rantirayä.
34 Jerusalenchru yachrag runacuna, gamcunam carcayanqui Chaytaran imanuy uryangantas ricamushag. Yapaychrüchrau
¡
Diospa willacugnincunata wanuchigcuna, jinaman Diospa tayta. Amachrau sinticamanquichu’ nira. 20Chaynuytan
cachramushancunata rumiwan chapigcuna! ¡Ayga cutis guepacag willangansi nira: ‘Manam aywamümanchu. Chayran
gamcunata gotuyta munasharagchri cä, walpa rapran ruyiman casarangäpita chrarayämü’.
chiucancunata gotugnuysi! Nätan manam munapäcuraychu. 21Niptinga chay cachran runaga patronnin willagmi
35Chaymi wayiquicunapitas gargosha capäcunqui. Cananga aywarura runacuna chaynuy ninganpita. Chaura patronninga
manam nä ricapapäcamanquichu. Ricapapäcamanquiga jana aliscam piñäcurura. Chaypitam cay nira: ‘Jucla ayway
pachapita cutimuptïran. Chaymi ichaga ‘Alisca ali nisha cachun pläzacunapa, cällicunapa, micuypita nacagcunata, ratacunata,
Munayniyog Diosninchi cachramungan’ nipäcunquiga” nira. ñaushacunata, gueshyagtucushacunata pushamunaypag’ nira.
22Chaypitam chay runacunata pusharcamurga chay
Jacapacuywan gueshyag runata Jesús cuticächingan cachrangan runaga nira: ‘Tayta, nämi rurarü nimangaynuy,
14
1Juc jamana junagchrümi, Jesusga aywara micug, nätan wayiquiga jäcuyanran’.
mandag fariseocunapa wayinta. Nätan waquin 23Niruptin wayiyog runaga nira: ‘Yapay ayway mayag
fariseocunaga Jesusta rircararcayara jamana junagchru chayagpas “Aywashun” nir, pasay pushamuy wayïchru junta
/8&$614–16 70
capäcunanpag’. 24Cayta niyärishay: Chay naupa cagcunata ima-aygatas goramay’. Niptin taytanga
gayachimungäcunaga manam maygansi yaycapäcungachu ningannuymi gorura.
jana pachachru nogawan micapäcunanpag”. 13Chaypitaga manas alä unaytam shulcacag churinga
välinchu. 28Gamcunaga juc wayita sharcachiyta munar, wayinchrüga uryagnincuna ayga carsi yamangancamam
naupataga tacuyurmi cuentata shumag jorgorcayanqui micapäcun. Nätan nogaga caychru micuypita wanuyar cayä’.
golguequicuna aypanantas u mana aypanantas. 18Niyanganpitam nira: ‘Antis aliga taytäcagta cuticushag.
29Ñaushacurcur galariruptiquiga, jinaman mana ushaptiquiga Nätan chrarurga, cay nishagmi: 19Ama nä churiquipag
lapan runacunam asiparärishunquiman cay nir: 30‘Wac ricamaychu, antis chrasquimay juc uryapacugnuy canäpag’.
runalaga razón razonmi galayurun sharcachiyta. Nätan 20Chauraga sharcurcur cuticura taytanpa wayinta. Nätan
cachrarunman willacugninta ‘Ama peliashunchu’ nichig. ‘Pasay-pacha alinnin jacuta jorgapäcamuy jacupurcänaypag.
33Chaynuymi maygaysi ima-aygatas lapanta mana dëjarga Nätan maquinman chrurapurcay sortïjata, jinaman sandaliata
mana capäcunquichu discïpulüga. jatipurcay. 23Apapäcamuy wirannin torilluta
34Mä shumag tantiapäcushay chay nircayangagpita: pishtapäcunaypag. Cananga cushicuypita ɹestata rurashun.
Cachriga alim. Cachri gamyagman muyurga, ¿imanayparag 24Cay churïtaga wanushapagmi ricarä, antis cawayänagran.
muyunman yapay puchgogman? 35Nä mana puchgorga, Cayga ogracasham cara, cananga nämi ricacaramun. Chaylam
manam välinchu ni alpapagsi ni chrulpapagsi. Chaynuymi ɹesta rurayta galacayärira’.
mana ali gatiramagga ruracanga”. 25Chaypagga mayorcag churinga chracratam aywasha cara.
15
1Chaypitam lapansi patenti cobrag chregnipashacuna 27Niptinmi payga nira: ‘Wauguequim cutiramun. Nätan
jucha ruragcunawan ashuyapäcura Jesús rimanganta taytaymi pishtarachin wira torilluta ali cutiyaramuptin’.
mayacug. 2Chayta ricapurmi fariseocunawan Moisés 28Niptinga mayor wauguenga piñäcurur manam wayiman
isquirbinganpita yachrachigcunaga cay nipäcura: “¿Imanirtag yaycuyta munarachu. Nätan taytanga yargarcamurmi
cay runaga juchasapacuna mayacunanta munan? nätan ‘Yaycushunnar’ nira. 29Chauraga taytantam cay nira: ‘Caychica
¿imanirtag paycunawan micuyansi?” unay nimangaycunata cäsucur rurangäpita, nogataga manam
3Nipäcuptin Jesusga tantiachira caynuypam: 4“Pachrac gomaraychu ni juc cabralatas cuyanacuynïcunawan ɹestata
uyshaycunapita juc ogracaruptin, chay isgon chrunca isgonniyog ruranäpag. 30Cananga cay churiqui manacagchru golguequita
micuyagta dëjarcur gamcunaga ashigmi aywapäcunquiman lutan warmicunawan ushacurcur chraramuptin ichaga,
taripäcungaycama. 5Nätan tarirurga, shawacurcurmi, pishtarachinqui wira torillutas’.
aywachimunquiman cushisha. 6Nä wayiman chrarurga ɹjus 31Niptin taytanga nira: ‘Gamga cayanqui nogawantag imaysi.
gayanquiman reguenacuyniquicunatam, jinaman wayiquicagpa Lapan imä-aygäsi gampatag cayan. 32Antis cananga ɹestata
yachragcunatam ‘Cushicushun, nämi ogracasha uyshäta tariramü’ rurashun cushicuypita wauguequi cawayaptinga. Paytaga nä
nir. 7Chaynuy alisca cushicuymi cayan jana pachachrüga chay juc wanushapagmi, MLQDPDQRJUDFDVKDSDJPLULFDUDQFKL·µ.
juchasapa juchanpita wanacurcur, Tayta Diosman cuticämuptinga
Lutan capuralwan tincuchiypa yachrachingan
chay isgon chrunca isgonniyog ali ruragcunapitaga”.
16
1Chaypita Jesusga discïpuluncunatam cay nira: “Juc
Ogracasha golguewan tincuchiypa Jesús yachrachingan capogniyog runapam cara juc capuralnin. Paypitam
8“Juc warmi chrunca golguenpita jucta ograrur, michïrunta runacuna willaparärira patronninta cay nir: ‘Chay
ratarcachirmi ɹju ashinman. Jinarcurmi wayinta capuralninga imaycunatas manacagchrümi ushayan’.
pichachracursi shumagmi ricachracunman. 9Nä tarirurga, 2Niräriptin patronninga chay runanta gayarcurmi nira:
gayachinman cuyanacungan runacunatam jinaman ‘Gampitaga lutantam mayacuyä. Canan ima-aygätas gongagta
wayincagpa yachragcunatam. Chaypitam ninman: yupapämay. Nä manam imä-aygäsi ricag canquimanchu’.
‘Cushicushun, nämi tarirü golgue ograngäta’. 3Niptin chay runaga pinsiara cay nirmi: ‘ Imatarag rurashag
¿
10Mayapäcamay shumag: Chaynuymi jana pachachru cay urayangäpita gargaramaptinga? Chracra ruraytas manam
Diospa angelnincuna cushicurcan juc juchasapa juchanpita atipächu, nätan manacuyar puriytas pengacütan. 4Antis nämi
wanacurcur, Tayta Diosman cutiptinga”. tantiarü ima ruraytas, cay uryanganpita gargaramaptin
wayincunachru chrasquipäcamänanpag’ nirmi.
Juc mözu imantas aygantas pampanman rurangan 5Gayarura jucpacama patronninpita manutucusha
11Jesusga willaparatan caynuypas: “Juc runam cara ishcay runacunata. Naupata chrämugtam tapurun cay nir: ‘¿Aygatam
churiyog. 12Shulcancagmi taytanta cay nira: ‘Tayta, gomänay manutucurayanqui patronnïpita?’
71 /8&$61617
6Niptinga ‘Pachrac barril aceititam’ nira. Chauraga chay cananpag. Jinaman chay capogniyog runas wanururatan.
capuralga cay nirunmi: ‘Cay papelchru ruraruy chrunca barril Paytaga chaparärira pampamanmi. 23Chaypitam capogniyog
aceititam manutucurayä nishata’ nirunmi. 7Chaypitaga runaga nina wayichru alisca cunchuyar nuquircunganchrüga,
guepan chrämugtam tapurun: ‘Gamgä, ¿aygatam carupita ricapurura Abrahamwan Lázaro cayagta. 24Chaura
manutucurayanqui?’ chay capogniyogga gayacurun cay nirmi: ‘¡Tayta Abraham,
Niptinga ‘Pachrac medïda trïgutam’ nira. Chauraga paytas cuyapämaynar! Aliscam cunchuyä cay nina wayichru.
nira: ‘Cay papelchru ruraruy, puwag chruncalam Lazarotar cachramuy dëdunta yacuchru ogorcachir gallüta
manutucurayä nishata’ nir. 8Chaura patronga mayacasham ogoyächinanpag’.
ricacarun capuralnin chaynuy ruranganpita. Jinarcurmi cay 25Niptinmi Abrahamga nira: ‘Yarpachracuynar alisca
nira: ‘Diosta mana reguegcunaga mas alim capäcun capogniyog car, ali cawangayta, nätan Lázaro mana imaynagsi
runa-mayincunapag chay santutucug runacunapitaga’. car alisca nacanganta. Canan payga caychru cayan cushisham.
9Nircurmi cay nira cay pachachru ima-aygaycunatas Nätan gamga cunchuyanquim. 26Manatan chaylapishchu.
shumag tantiarcur gastapäcuy runa-mayiquicunata yanapar ali Noganchichrüga cayan mana ushayniyog warau ragram.
cawapäcunaypag. Chaynuy rurapäcuptiquiga Dios Caypita chayman aywamuy munagcunas, jinaman chaypita
yanapapäcushunquim cay pachachru. Nätan imas aygas cayman aywamuy munagcunas manam atipanchu’.
cayagcuna usharuptinga jana pachachru chrasquisham 27Chaura capogniyog runaga niram: ‘Tayta Abraham,
cayagcunalawansi mana alita rurarcayaptiquiga manam pisi Moisés isquirbingantas, jinaman Diospa willacugnincuna
yupachicurcäshunquichu chay razoncag alisca alinnin isquirbingantas. Chaycunata cäsucurcächun’.
willapata willapacurcaptiqui. 12Chaura jucpacagwansi mana 30Niruptinmi capogniyog runaga nira: ‘Manam tayta. Pilas
chregninga jucninta, ümi jucagta cuyanga. Ümi jucninta willacugnincunatas mana cäsucuyarga, juc wanusha
alipag ricacanga ümi jucninta manacagpag ricanga. Manam FDZDFlPXVKDWDVPDQDPFlVXSlFXQPDQFKX·µ.
Diostawan golgueta ishcaynintaga juclachru cuyanmanchu”.
Runa-mayiquita amam juchäcachinquichu
Fariseocunata lutan tapupäcunganta Jesús ningan (Mt 18.6-7, 21-22; Mr 9.42)
(Mt 19.1-12; Mr 10.1-12)
17
1Jesusga discïpuluncunata nira: “Imas aygas cayanmi
14Chay lapan niyanganta mayarärirmi golguela munag runa juchäcachigga. Nätan laquipaypagmi cayan
fariseo ningan runacunaga: “Yangam nicun” nir, asiparärin. runa-mayinta juchäcachig runaga. 2Alichr canman jatun tunay
15Chaymi Jesusga nira: “Gamcunaga yangam alita rumita cuncanman walgarcapur gochraman jitayusha carsi,
ruragtucurcayanqui runacuna alipag ricapäcushunalaypag. cay chrasquicugcunata juclaylatas juchäcayächinganpitaga.
Nätan Diosmi ichaga chaynuy lutan capäcungayta shumag 3Gamcuna shumag tantiacurcay mana chaynuy
isquirbinganchru, jinaman Diospa willacugnincuna gamman shamunman ganchris cuti ‘Manam mastaga
isquirbinganchru ningannuymi cawapäcura. Nätan rurashaychu. Perdonämay’ niptinga perdonay”.
chaypinpitam cananga ali willapa willapacayan Diospa 5Niptinmi discïpuluncunaga Jesusta manacurcara cay nir:
munayninchru cawapäcunanpag. Nätan chay willapata mana “Tayta, cay ningayga alisca sasam. Yanapayärimaynar
cäsucurmi, gamcunaga lapaysi calpayta camärir chayman Diosman mas yupachicugcama capäcunäpag”.
yaycuyta munarcayanqui. 6Niräriptin Jesusga nira: “Nustäsa murunuylas gamcunapa
17Chaynuy captinga Moisés isquirbinganga ‘Manam yupachicuyniquicuna captin, cay sicómoro montita ‘Caypita
välinchu’ nircayanquichr. Antis cay pachas, jana pachas sapicarcur gochrachru sapichacuy’ nipäcuptiqui
ushacaglam cayan, nätan Moisés isquirbingancunaga lapanran nipäcungaynuylam ruracarunman”.
ruracanga.
18Chaymi cananga warminta wicaparcur, juc warmiwan Diosta servig runa caynuymi uryara
ishcaychacurga, juchata rurayan, nätan chay wicapasha 7“Gamcuna manam maygaysi rantisha runay captin, chracray
warmiwan ishcaychacugsi juchata rurayan”. uryanganpita u uyway michinganpita chrämuptin, ‘Yaycamuy
micunaypag’ nipäcunquichu. 8Antis cay nircayanquim ‘Micuyta
Capogniyog runapitawan Lazaropita Jesús yachrachingan
camarircur garamay. Micuruptïchri, upyaruptïchri, micunquis
19Chay nircurmi Jesusga willapara cay nir: “Juc runam cara upyanquis gamga’ nircayanquim. 9Nä rurayta usharuptinga,
alisca capogniyog. Payga alinnin jacucunalatam jacucug, ¿‘Gracias’ ninquimanchu chay uryag runayta? Manam. Masta
jinamanmi yanupacug shumag micuycunalata waran waransi. ruraptinmi icha ‘Gracias’ ninquimanga. 10Chaynuymi gamcunas
20Chaychru caratan manacular cawag runa Lázaro jutiyogsi. Dios ruray nipäcushungalaytam rurarcayanqui. Manam mastaga
Payga cara gueriwan pasay ushasham jinaman tayachragsi yarpayniquipita rurapäcushachu canqui. Chauraga quiquiquicuna
capogniyog runapa wayin punculachrümi. 21Payga nicurcay ‘Mana välig runam canchi, nimangalanchita
munapasham rircarayag capogniyog runa mësachru micuptin, ruranganchipita’ nir”.
‘Wac ishquiglatas micuyulämanga’ nir. Paytaga algocunas
lagwachräripacug gueriwan ushasha captinmi. Chrunca gueshyagcunata Jesús cuticächingan
22Chaypitam payga wanurura. Jinarcurmi wanuruptinga, 11Chaypitam
Jesús Jerusalenta aywayarga, aywayara
Diospa angelnincuna aparärira jana pachata Abrahamwan Samariawan Galilea tincugpa. 12Nätan juc ichic marcalaman
/8&$61718 72
chrayaptinmi, yargarärimura taripacug chrunca olgocuna Nipäcuptinmi Jesusga cay nira: “¡Maychrüsi
leprawan gueshyag. Paycuna shacayärira Jesuspita wanushacagmanchu condurcuna gotucapäcun runa ricay!
caruscalachru. 13Chaypitam gayacayärira cay niyta: Chaynuymi nogas lapan runa ricay cutimushag”.
“Yachrachig Jesús, cuyapayärimaynar nogacunata” nir.
14Chaura Jesusga ricapurur nira: “Aywapäcuy Diosta chaynuyla manacurcänanpag Jesús yachrachingan
18
sacerdöticunaman Moisés ningannuy ricapäcushunaypag”. 1Chaypitas musyapäcunganwan tincuchiypa
“Äri” nir aywarcayaptilanmi gueshyancunapita cuticarärira. willaparatag Jesusga chaynuyla imaycamas mana
15Chaura juclaylaga gueshyapita cuticasha cayanganta guellanälar Diosta manacurcänanpag. 2Chaura willapara cay
tantiacururga, cutiramura gayachracuypanuy Diosta alisca nirmi: “Juc marcachrümi cara juc ɹyis mana Diosta
alawayarmi. 16Jinamanmi Jesuspa naupanman gongorpacuyur manchacug ni mana runa-mayintas manchacug. 3Chay
lipucuyura, cäransi pampaman tupangancama Jesusta quiquin marcalachrütan cara juc viüdas. Nätan chay viüdaga
“Gracias” niyar. Pay cara Samaria runam. cutichrag chay ɹyisman ‘Gayachiläpamay chay chregnimag
17Chaura Jesusga nira: “ Manachu chrunca capäcura runata’ nir.
¿
gueshyapita cuticashacunaga? ¿Maychrütag waquin isgon 4Niyaptinsi chay ɹyis nä unaymi mana cäsurachu.
cuticashacunaga carcayan? 18Cay juclä nación runalam Chaypitaga quiquin ɹyismi nicura: ‘Manatag Diostas
cutiramun Diosta alawag”. manchacüchu ni cäsüchu runa-mayïtas. 5Cay viüdaga umätam
19Nircurga chay runata: “Sharcurcur aywacuy. nanayächin, jinas rurarushag manacayämanganta, yaparcur
Yupachicamangaypam cuticasha cayanqui” nirunmi. \DSDUFXUFXWLFKUD\lPXUPDQDSLxlFDFKLPlQDQSDJ·µ.
6Chay nircursi Jesusga cay niram: “Lutan rurag cayarsi chay
Diosga nämi gamcunawan cayan
ɹyisga chaynuymi nirura, 7¿nätan Diosga manachur washanga
(Mt 24.23-28, 36-41)
pagas junag manacug acrashancunata? ¿‘Shuyay’
20Chaura fariseo ningan runacunam Jesusta tapurärin cay ningaragchur? Manam. 8Payga mana shuyächilarmi chayüra
nir: “¿Imaynuytag Diospa munayninchru cawayta washanga. Nätan noga jana pachapita runaga cutimur,
galayushun?” ¿tarishagchur cay pachachru Diosman yupachicug
Nir tapuräriptinmi Jesusga nira: “Diospa munayninchrüga runacunata?”
nämi cawarcayan runacunaga mana pipitas tantiashalachru.
21Chaypitaga manam ‘Caychrümi cayan’ u ‘Wacchrümi cayan’ Diosta manacug runacunawan tincuchiypa
ningachu pisi. Antis tantiapäcuptiquiga gamcunachru Jesús yachrachingan
runacunaga nämi Diospa munayninchru cawarcayan”. 9Chaypitam Jesusga yachrachira tantiapäcunanpag, chay
pachapita noga aywamunä junagsi. 27Chaypin capäcura cutiyurura mana juchaynagmi, nätan fariseoga pachalan
micucularmi, upyacularmi, casararcayarmi, jinaman juchayogmi cutiyurura. Pi maysi alawacugcagga
casararcayächirmi Noé büquiman yaycungancama. Nätan pengacusham canga. Nätan pisi manchacuypa lipucugmi
alisca tamya chraramuptinmi, waquincunaga lapalan ichaga alinninpag ricasha cangaga”.
wanurärira. 28Chaynuytan cawapäcura Lot cawayänan
wichansi micucular, upyacular, rantipäcular, ranticular, Wamracunata Jesusman apapäcamungan
tarpucular, jinaman wayincunatas sharcachicular. 29Nätan Lot (Mt 19.13-15; Mr 10.13-16)
Sodoma marcapita yargoruptinmi ichaga, jana pachapita 15Chaypita Jesusman apapäcamuratan wamracunatas
tamyanuysi ninawan azufri mayänipita ishquiramuptin lapan umanta yatayunanpag. Chayta ricapur discïpuluncunaga
wanurärira. 30Chaynuymi canga jana pachapita cutimuptïsi. piñaparärira wamra aywachimugcunata. 16Nätan Jesusga
31Chay junag pilas wayin jananchru cayar ama iman gayarcurmi cay nira: “Wamracunaga jina aywacarcämuchun
jorgogsi wayin ruyiman yaycuchunchu, jinaman pampachru nogaman. Ama jarcapäcuychu. Paycunanuysi cagcunam
pi may cayagsi ama cutichunchu wayinta. 32Yarpachracurcay Diospa munayninchrüga nä cawarcayan. 17Shumag
Lotpa warminpita. Paynuytag wanurärinquiman imaycunas mayapäcamay: Juc wamranuy mana capäcurga manam pisi
raygo. 33Pi maysi cay pachachru caglaman yupachicugga Diospa munayninchru cawapäcungachu”.
manam nogawan cawangachu. Nätan pi maysi nogata
cäsucamar wanunan captinsi cunchugmi ichaga nogawan Capogniyog runa Jesusta tapungan
cawanga imaycamas. (Mt 19.16-30; Mr 10.17-31)
34Jinaman caytas niyarärishay: Ishcaymi punurarcayanga 18Chaypitam juc mandag reguesha runaga Jesusta tapura
juc cämachru. Jucninmi apasha canga, jucninmi jitarisha cay nir: “Yachrachig, gamga cayanqui alim. ¿Imatatag
canga. 35Ishcay warmi agacurcayagpitas, jucninmi apasha ruräman imaycamas Dioswan cawanäpag?”
canga, jucninmi dëjarisha canga. 36Ishcay olgom pampachru 19Niptinmi Jesusga nira: “Chaynuy nirga ‘Alitam’ niyämanqui?
¿
cayanga. Jucninmi apasha canga, jucninmi dëjarisha canga”. Aliga cayan Dioslam. 20Gamga musyayanquim Dios
37Chay nigta mayarurga tapupäcura: “ Maychrütag chayga mandangancunata. Payga cay niram: ‘Amam mansibacunquichu.
¿
canga tayta?” Amam wanuchinquichu. Amam suwacunquichu. Amam yanga
73 /8&$61819
pipitas rimanquichu manacagcunataga, jinaman alipa ricay jutiyog. 3Pay munara Jesús regueytam, nätan mana ricapuyta
taytaytas mamaytas’ ninganta”. atiparachu achca runa captinmi, jinaman tacsala carmi.
21Niptinmi chay runaga nira: “Lapan chaycunataga wamra 4Chauraga ricapunanpag naupata wayrala aywarcur jegarura
cangäpitam cäsucü”. 22Chay nigta mayarurmi Jesusga nira: ‘sicómoro’ ningan montimanmi chaypa pasayaptin Jesusta
“Juclaylataga manaran ruranquiragchu. Ranticuruy lapanta ricapunanpag. 5Nä chaypa aywayarga, Zaqueotam nuquircur
ima-aygaycunatas, jinaman mana imaynagcunata goruy. ricapurun. Chaypitam cay nira: 6“Wayrala jegarpamuy
Ningäta rurarga jana pachachru capogniyogmi canqui, Zaqueo. Cananga wayiquichrümi gorpachacunä cayan”.
jinaman, nogawan uryashun”. Niruptin Zaqueoga wayrala jegarparcamur, cushisham
23Niruptin runaga aliscam laquicurura, alisca capogniyog Jesuswan aywara wayinta. 7Chayta ricapurur, lapanmi
car. 24Chaynuy laquishata ricapurur, Jesusga nira: runacuna pengapapäcura “¿Juchasapapa wayinta
“Capogniyogpagga alisca sasam Diospa munayninchru aywarcurchu, gorpachacurun?” nir.
cawayga. 25Antis juc camellu uywasi ushturunmanmi aujapa 8Chaura Zaqueoga shacuyurmi Jesusta nira: “Tayta,
rinrinpa, juc capogniyog runam icha alisca sasatarag yaycun cananga lapan ima-aygäpitas lamitätam goshag mana
Diospa munayninman”. imaynagsi runacunata, nätan pitas suwapasha carga, chruscu
26Niruptin mayacurcayagcunaga nipäcura: “ Chauraga pitag chaynuytam cutichipushag”.
¿
salvashaga canga?” 9Niptinmi Jesusga nira: “Cananga cay wayiyog runa
27Niräriptinmi Jesusga nira: “Runacunapagga alisca sasam, aylluntinmi salvacarärin Abrahamnuysi yupachicug
nätan Diospagmi ichaga mana sasachüga”. canganpita. 10Noga jana pachapita runaga aywarayämü
28Chaura Pedroga niram: “Tayta, nogacunagä? Imäcunatas juchacunachru carcayagta salvanäpag ashigmi” nira.
¿
dëjarcurmi gamwan purircayä”.
29Niptinga cay niram: “Pi maysi wayinta, taytanta, Chrunca golguewan tincuchiypa yachrachingan
wauguenta, warminta, churinta, Diospa munayninchru (Mt 25.14-30)
cawanan raygo dëjagga, 30cay pachachru imacunatas mastam 11Chauraga nämi nachrgarcayara Jerusalenman. Jinarcurmi
chrasquinga, nätan jana pachachrümi imaycamas cawanga”. paywan aywagcunaga chay nigta mayarärirga pinsiarärira cay
nir: “Cananga chrarularchri ɹju rey canganta
Jesús wanunanpita yapay rimangan reguechicurunga”.
(Mt 20.17-19; Mr 10.32-34) 12Nipäcuptinmi Jesusga caynuypa tantiachira: “Juc alinnin
31Chay nircurmi Jesusga chrunca ishcayniyog reguesha runam cara. Payga aywasha alisca caru naciontam
discïpuluncunata jucläman gayarcur cay nira: “Cananga nombramintunta chrasquircur cutimunanpag. 13Nä yargorga
aywashun Jerusalentam. Chaychrümi noga jana pachapita chrunca uryagnincunata gayarcurmi aypura chranin golgueta
runata imatas rurapäcamanga Diospa unay willacugnincuna ‘Cutimungäcama cay golguëta mirarcayächiy’ nir. 14Nätan
isquirbipäcungannuy. 32Chaychrümi juclä nación runacunapa marca-mayincunam chregnipar guepanta cachrapäcura
maquinman jitayusha cashag. Jinaman chaychrümi ‘Manam munapäcüchu cay runata mandagnïcuna cananta’
asipapäcamanga, ashlipapäcamanga, togapapäcamanga. nipäcunäpag.
33Nätan alisca astircurmi wanuchipäcamanga. Chaypitam 15Nätan payga rey cananpag cutiramurga gayachira
ñausha runa camiñuchru tayayänag, runacunata manacuyar. golguequita mirarayächï pichga mastam’.
36Nätan achca runacuna aywagta mayarurmi, ñaushaga 19Paytas cay nirunmi: ‘Gamga canqui pichga marcachru
19
1Chaura
Jesusga Jericó marcaman chrarurga, chay masta mirachinanpag goshag. Mana mirachigcagga walcala
marcapam pasara. 2Nätan chaychrümi cara juc charayangansi guechrusham canga. 27Nätan chay
capogniyog runa, patenti cobragcunapa mandagnin, Zaqueo chregnimagnïcunata mana mandagnin canäpag munagcunata
/8&$61920 74
¡Payga aywarayämun ali cawayta yanapämänanchipagmi! tantiapäcunanpag cay nir: “Juc runam chracranman murura
Chaura alisca alawasha cachun jana pachacunachru üvasta. Chaypitam ishcay quima runacunata arrendacurcur,
cayagga” nirmi. aywacura caruta unaylapag. 10Chauraga nä üvas palay wichan
39Chauraga juc ishcay chaychru cayag fariseo runacunaga chraramuptinga chracrayog runaga cachrara juc uryag
Jesustam cay nirärin: “Yachrachig, upälächiy chay gaparayag runantam arrindupita manamunanpag. Nätan chay chracra
runacunata”. uryagcunaga magarcurmi jinalata gargarirärira. 11Chaura
40Nipäcuptinmi Jesusga nira: “Paycuna upälaptinga, chracrayog runaga yapaytan cachrara juc uryag runantatag.
rumicunam gaparapäcunga paycunapa trucan”. Paytasi ashlircurmi, jinaman magarcurmi jinalata
41Chauraga nä Jerusalenman nachrgayarmi Jesusga gargapäcusha. 12Chay chracrayog runaga yapaymi
wagacura chay marcachru cayag runacunata ricapurur, 42cay cachraratag juc runanta. Chaytasi alisca magarcurmi
nir: “¡Ay! Canan junaglaychrüsi tantiarärinquimanga alita jitaripäcusha.
cawachipäcunagpag aywamungäta. Nätan cananga nä manam 13Chaura chay chracrayog runaga: ‘ Imanäshagtag?’
¿
imanacursi tantiapäcunquimanchu. 43Chaymi gamcunam Niyanganpitam cay nira: ‘Cananga cachrashag cuyay
aywamunga mana ali caway junagcuna. Chaychrümi churïtam. Pay chraruptinga manchacuylapitas
chregnishugniquicuna muyurapäcushunqui, jinamanmi chay gorärimungapishchri’ nir.
marcata muyug pergacagman lapayta goturcur 14Chaura churin cachranganta ricaparärirga chay
yaycapäcamunga. Chaura manam imanaytas uryagcunaga, rimanacarärinag cay nirmi: ‘¡Jay! Chracrayogpa
atipapäcunquichu. 44Cay marcata juchruchipäcur manam churin aywayämun. Wacmi chrasquinga taytanpacagta lapan
juclay rumilatas pergashata dëjapäcungachu. Jinarcurmi imantasi, antis wanurachishun noganchipag lapan imansi
chaychru yachrag runacunata munanganta rurapäcunga. cananpag’. 15Nirga chracrapita jorgorcurmi churintaga
Chaynuy rurasha capäcunga salvacugta mana wanurärichira”.
chrasquipäcunganpitam”. Chayta nircurga, chaychru cayagcunata Jesús tapura cay
nirmi: “¿Imatarag ruranga paycunata chay chracrayog runa?
Diospa wayinchru ranticugcunata Jesús gargachracungan 16Aywarcamurchri wanuchinga chay juyu uryagcunata, nätan
(Mt 21.12-17; Mr 11.15-19; Jn 2.13-22)
chracrantachr gorunga juc runacunata”.
45Chaypitam Jesusga yaycura Diospa wayinman. Jinarcurmi Chay nigta mayarärirga: “Ama Dios munachunchu chaynuy
chaychru lapan ranticugcunatawan rantipacugcunata cananchita” nipäcuram.
washaman gargaramura 46cay niyar: “Isquirbishacunachrüga 17Chaura Jesusga paycunata rircärircurmi nira:
isquirbinganpita yachrachigcunaga, alinninpag ricasha chacha chrasquicamagga, lutantam ruracuyan. Nätan chay ruminuysi
runacunaga imanaypanuysi wanurachiylatam munapäcura. cayag cutimuptin alisca cunchuchisham capäcunga”.
48Nätan manam imanuypa wanuchiytas atipapäcurachu lapan 19Chauraga sacerdöticunapa mandagnincunaga, jinaman Moisés
munapäcura “Noganchitam lutan uryagcuna nirga niramanchi” ‘Munayniyog Diosga munayniyognï salvacugtam cay
nir. Nätan mana charipäcurachu runacunata manchacurmi. nira:
“Tayucuy derëcha lädüman
Romachru mandag César pägaypita Jesusta tapucurcangan 43 chregnishugniquicunata maquiquiman
(Mt 22.15-22; Mr 12.13-17) chruramungäcama” nir’.
20Chauraga chay ashiparcayag runacunam juc ishcay lutan 44Chaura Rey Davidga Cristota ‘Munayniyognï’ niyaptinga,
runacunata yachrarcachir Jesusman cachrarärira. Paycunaga ¿imanaypatag chaura Cristoga canga Davidpa castan
chrarärin alitucuyar lutanta rimachipäcunan raygom. Jinaman aywamugga?”
lutanta rimapacuruptin tenintiman aywachipäcunanpagmi.
21Chay runacunaga cay nirmi tapurärin: “Yachrachig, Moisespa isquirbishan yachrachigcunapita Jesús rimangan
musyarcayämi rimangaysi, yachrachingaysi ali canganta. (Mt 23.1-36; Mr 12.38-40; Lc 11.37-54)
Gamga yachrayächinqui lapan runacunatas razoncagtam, 45Nätanlapan runacunas mayarcayaptinmi Jesusga
jinaman Dios ningannuylam. 22Mä niyärimay: Cesarta patenti discïpuluncunata cay nira: 46“Gamcunaga ashucurcanquim
pägarcayangä ¿alichu cayan u manachu ali?” Moisespa isquirbishan yachrachigcunapita. Paycunaga
23Chaura lutan pinsiarcayanganta tantiarurmi, Jesusga munapäcun ura uracama jacupäcusha puriytam. Paycunaga
nirun: “¿Imanirtag lutan rimachimayta munarcayanqui munapäcun pläzacunachru alisca saludasha caytaran.
Cesarpita? 24Mä ricachipäcamay golgueta”. Paycunaga munapäcun gotucurcänan wayichrüsi alinnin
Ricarärichiptinga nirunmi: “¿Pipa cärantag cayga? Jinaman tayucunachru tayaytaran. Nätan micunanpagsi tayayta
¿pipa jutintag caychru isquirbisha cayan?” munapäcun naupa naupamanran. 47Chaycunaga viüdacunapa
25Chaura paycunaga nipäcuram: “Roma nacionchru mandag wayinman yaycuyurmi imalancagtas suwacurcan, nätan lutan
Cesarpam”. ruranganta mana pisi tantiananpagmi Diosta alisca unay
Chaura Jesusga nirunmi: “Cesarpa cagta, Cesarta gopäcuy, yangala manacurcan. Paycunaga canga pipita maypitas mas
nätan Diospa cagta, Diosta gopäcuy”. cunchuchisham”.
26Nätan runacunapa naupanchru mana imanaypas lutan
rimachiyta atiparga, pengacusham quëdarärin alita niruptin, Juc viüda warmi ofrendanta gongan
jinaman upäläcayäriram. (Mt 24.1-2; Mr 12.41-44; 13.1-2)
21
1Chaypita Jesusga rircarayara alisca capogniyog
“Wanushacunaga cawacämungam”
runacuna ofrenda gotucurcänanman golgue
nir, Jesús yachrachingan
jitayuyagtam. 2Chaynuy rircarayaptinmi juc mana imaynagsi
(Mt 22.23-33; Mr 12.18-27)
viüda ishcay acapa golguelata jitayurun. 3Chaura Jesusga
27Chaypitam juc ishcay saduceo nipäcungan runacunaga nirunmi: “Cay ningäta mayapäcuy: Cay mana imaynagsi
aywapäcura Jesusman. Saduceocunaga “Manam pisi viüdaga jitayurun lapanpitas mastam. 4Lapansi gorärin
wanushapita cawacämunchu” nipäcunanpag. Chaymi Jesusta achcapita puchuglantam. Cay viüdam ichaga mana imaynag
tapupäcura cay nir: 28“Tayta, Moisespa isquirbishan cayarsi, jitayurun lapanta rantipacunanpagcagtawan”.
charapäcunganchrüga cay niyanmi: ‘Juc olgo, warminchru 5Nätan waquin runacunam rimarcayara Diospa wayin,
mana churin captilan wanuruptinga chay wanushapa alisca shumag rumicunawan rurarayagpita, jinaman ofrenda
wauguenmi viüdanwan casaracunga, nätan chaypa churin gopäcunganwan alisca shumag quëdanganpita.
caruptinga difuntupa jutintam chay wamra apanga’ niyanmi”. 6Chay nipäcugta mayarmi Jesús nirun: “Cay lapan
29Nircurmi cay nipäcura: “Capäcura ganchris wauguecunam. ricarcayangayga juc junag shumag juchruchisham canga.
Mayorcagmi casararcular wanurura manaragsi churin captilan. Manam juc rumis pergashalaga quëdangachu, antis
30Chauraga shulcancagmi casaracura chay viüdanwan. Paysi pampanman rurasham canga”.
wanurura manarag churin captilanmi. 31Chaynuytan chaypa mas
shulcancagsi casaracurura chay viüdanwan. Chaynuylam Ushanan junagcunachru tucuymi imas canga
casararärira lapansi. Jinaman ganchrisnintinmi wanurärira (Mt 24.3-28; Mr 13.3-23)
churiynagla. 32Jina guepantaga warmis wanururam. 33Chauraga 7Chaura paycunaga tapupäcura cay nirmi: “Yachrachig,
wanushacuna cawacämuptinga, ¿mayganpa warminrag canga ¿imaytag chayga ruracanga? ¿Chaynuy ruracänanpag
ganchrisnintinsi chay warmilawan casaracurayaptinga?” naupataga imarag canga?”
34Nipäcuptinmi Jesusga cay nira: “Cay pachachrümi olgos 8Nipäcuptin Jesusga nira: “Mayag mayagla cacurcayay pisi
warmis casaracurcayanga. 35Nätan jana pachata aywananpag engañarärishunquimantag. Achcam aywapäcamunga ‘Nogam
cawacämugcunaga ni manatan casaracurcangasi ni Cristo cayä’ nir, casquicurcayar. Cananga nä chay nipäcunan
casarapäcunanpagsi rimapäcungachu. 36Wacchrüga capäcunga wichanmanmi yaycuyanchi. Nätan gamcunaga ama
angelcunanuymi, jinaman Diospa castanman muyusham mana cäsucurcaychu paycunata. 9‘Guërrash cayan’ nigta mayacur u
imaysi wanugpag nä cawacämusha capäcur. 37Quiquin Moisespis ‘Runacunash imata rurapäcunanpagsi alisca
musyachimanchim wanushapita cawacämuypitaga. Chay casha sucsutänacurcayan’ nigta mayarsi amam
rupayagpita payga mayara cay nimugtam ‘Diosga Abrahampas manchacapäcunquichu. Naupataga chaynuyran canga, nätan
Isaacpas Jacobpas Diosninmi’ nimugtam. 38Chaura Diosga manam manaran ushanan junagragchüga”.
wanushacunapa Diosninchu, antis cawayagcunapa Diosninmi. 10Chaypitaga niratan caytas: “Juc nacionmi guërrachru
Paypagga lapan wanushacunas cawayanmi”. canga juc nacionwan. 11Nätan juc reysi guërramantan
39Chauraga Moisés isquirbinganpita chay juc ishcay yaycunga juc reywan, cay pachäsi alicusam cuyunga, micuy
yachrachigcuna nipäcuram: “Tayta, alitam nirunqui”. wanaysi juyupam canga, tucuy gueshyacunam wacagchru
40Nircurga manam mastaga tapupayta almitipäcurachu. cayagchru canga, jinaman jana pachachrüsi alisca
manchacuypagmi. ima-aygas ricacämunga.
Diospa castan canganta Jesús reguechicungan 12Caycuna cananpagga naupataga gamcunataran
(Mt 22.41-46; Mr 12.35-37)
cunchuchipäcushunqui, nätan wanuchipäcushunaypagmi
41Chaura Jesusga tapura cay nirmi: “ Imanirtag nipäcunqui: gaticachrapäcushunqui. Aywachipäcushunquitan yangapita
¿
‘Cristoga Davidpa castanpitam canga’ nirga? 42Davidga juchacharcur Israel castäcuna gotucarcänan wayimansi.
quiquinmi Salmos libruchru Cristopita cay nira: Jinarcurga carcelmansi jitayapäcushunquim. Jinaman
/8&$62122 76
aywachipäcushunquitan nogapa janä mandagcunapa gueshpipäcunaypag, jinaman noga, jana pachapita shamuptï
naupanmansi, gobernadorcunapa maquinmansi. 13Maymansi naupäman aywapäcamunaypag”.
chrächipäcushungaychrümi gamcunaga nogapita 37Jesusga junagpam yachrachira Diospa wayin puncunchru,
willapacurcanqui. 14Amam shongolaycunachrüsi nätan pagaspam aywachrag Olivos ningan gotuta. 38Nätan
laquirapäcunquichu ‘¿Imatatag nishag?’ nirga. 15Nogam lapan runacuna Diospa wayinman aywapäcug waran waransi
rimachipäcushay, jinaman tantiaytas gopäcushay alicagta goyashlam Jesús yachrachiptin mayacurcänanpag.
rimapäcunaypag. Chauraga manam maygan
chregnishugniquicunas ‘Lutantam nirunqui’ niyta manam Jesusta charipäcunanpag rimanacurcangan
atipapäcushunquichu. 16Gamcunataga marcachru (Mt 26.1-5, 14-16; Mr 14.1-2, 10-11; Jn 11.45-53)
22
mandagmansi aywachipäcushunqui taytalaycunam, 1Chauraga nämi nachrgayämura mana levaduraynag
wauguelaycunam, castaycunalam, jinaman cuyanacungay tanta rurapäcunan ɹesta. Chay ɹestata Pascua
runacunalam. Chaynuy jinar waquinniquitam nipäcugmi. 2Nätan sacerdöticunapa mandagnincunawan,
wanuchipäcushunqui. 17Nogapa janäga lapan runacunapitas Moisés isquirbinganpita yachrachigcunam cay ninacurcara:
chregnisham capäcunqui. 18Nätan gamcunapagga manam “¿Imanaypatag Jesusta wanurachichwansi?” nir. Nätan
ogracangachu ni juclay agchalaysi. 19Chaura ima-aygatas chaychru runacuna cayagta manchacurmi mana wanuchiyta
awantapäcurga salvasham capäcunqui. atipapäcurachu.
20Nätan cay Jerusalén marcata soldäducuna muyurayagta 3Nätan Judasga Asyagpa munayninchrümi ricacarura,
ricapurmi, musyapäcunqui nä Jerusalén marcata Judastaga gayapäcuratan Iscariote nirsi. Payga cara chrunca
juchruchipäcunanpag üra ayparayämunganta. 21Chauraga ishcayniyog discïpuluncunapita jucmi. 4Payga aywarunag
Judea marcachru yachragcuna, gueshpicurcay gotucunaman. Jesusta imanaypa reguechinanpagsi chay sacerdöticunapa
Jerusalén marcachru yachragsi aywacurcay, nätan pampachru mandagnincunawan, jinaman Diospa wayinta ricag
cayagcuna, ama yaycapäcuychu marcaman. 22Chay guardiacunapa mandagnincunawan rimagmi. 5Nä chraruptin
junagcunaga canga alisca cunchuymi. Chauraga Diospa paycunaga cushicaräriram. Chaypitam “Golguetam
librunchru lapan isquirbisha niyangannuymi ruracanga. gopäcushay” nirärira. 6Chaynuypa niräriptin Judasga “Äri”
23Cuyapaypagmi canga chay wichan pachrayog warmicuna, nirunmi. Chauraga imalas canantam shuyag shuyagla cayara,
jinaman iñasha wawayogcunas. Cay pachachrüga aliscam runacuna nä chunyaruptin reguechinanpag.
laquicuy canga. Lapan runacuna juyunaypam cunchupäcunga.
24Waquinga wanupäcunga espädawan tucsisham, nätan Jesús discïpuluncunawan cënangan
waquintaga aywachipäcunga uchcurcurmi lapan (Mt 26.17-29; Mr 14.12-25; Jn 13.21-30; 1 Co 11.23-26)
nacioncunaman. Chaychrümi cay Jerusalén marcataga 7Chauraga nä chraramura mana levaduraynag tanta
munanganta rurapäcunga juc casta runacuna. Chaynuy micapäcunan ɹestam. Chaychrümi Pascua cënapag achrcashta
rurapäcunga Dios cay marcapita chay juc runacunata wanuchipäcug. 8Chaura Jesusga cachrara Pedrotawan
jorgongancamam”. Juantam cay nir: “Aywapäcuy jinaman camaripäcamuy
cënananchipag Pascua micuyta”.
Jana pachapita Jesús cutimunganpita rimangan 9Niptin paycunaga tapupäcura: “ Maychru
¿
(Mt 24.29-35, 42-44; Mr 13.24-37)
camaripäcamunätatag munayanqui?” nir.
25“Chaypitaga intichrüsi, quillachrüsi, goyllarcunachrüsi 10Nipäcuptinmi Jesús nira: “Nä marcaman yaycurcayarmi,
manchacuypagmi ricacunga imacunas. Nätan cay pachachru wacuywan yacu apayag olgowan tincupäcunqui. Paytam
runacunaga laquisham, manchacasham capäcunga, lapan gatirapäcunqui may wayiman yaycunantas. 11Chaypitam chay
jatun gochracuna alisca wagariptin, jinaman walyaywan wayiyog runata nipäcunqui: ‘Yachrachigmi niyan ¿maygan
lagyamuptin. 26Chaynuy captin runacuna wanupapäcungam wayiquichrümi discïpulücunawan micushag Pascua micuyta?’
manchacaypita ‘Imas cay pachachrüga carungachr’ nir, 12Nipäcuptiquim, reguechipäcushunqui juc jatun wayipa
chaynuytan jana pachachru imacunas cuyurisha canga. altusninta shumag chrurachracushata. Chaychru
27Chauraga chaylam ricapapäcamanga runacuna, noga jana camaripäcamuy”.
pachapita runa pucutay jananchru alisca munayniyog, 13Niptin paycuna aywacurcara marcatam. Chauraga Jesús
jinaman mandanäpag aywamugta. 28Nä caycuna ruracay ningannuylam tarirärira lapanta. Chaychrümi camaripäcura
galayuptinga, mayag mayagla cushisha shuyacarcayämay. Pascua micuy cënata.
Chauraga nämi chay ima-aygapitas jorgosha capäcunaypag 14Nä cënay üra chraramuptinmi Jesusga discïpuluncunawan
cawarcayaptiquiga mayänipitam chraramunga chay junag, juc “Cay vïnu cayan yawarnïnuymi. Chaura yawarnïta perdir
uywaman läsu yaycugnuysi. 35Chaynuymi chrämunga cay wanungämi välichinga gamcunawan cay mushog conträta
pachachru lapan cawayag runacunaman. 36Nätan gamcunaga ruranganchita.
camacushala cacurcayay, pagaspas junagpas Diosta 21Nätan wanuchipäcamänanpag reguechimag runas, chica
manacurcayar, cay lapan imas aygas captin üram cayan cay mësachru. 22Noga jana pachapita runaga
77 /8&$622
wanushag Dios ningannuyran. ¡Ay! Aliscam laquipä chay washamay alisca nacanäpita. Nätan ama munangänuyga
reguechimag runata”. ruracächunchu, antis gam munangaynuy ruracächunga”.
23Niruptinga quiquincamam tapunacuyta galacayärira: 43[Jesús niyaptilanmi jana pachapita juc ángel ricacarura
ricacuchun, jinaman mandagcagga capäcuy juc servignuyrag. chrarärimura. Chay runacunapa naupantam aywamunag
27Mä tapuyärishay: Gamcunapita, maygantag mas alinnin Judas. Payga cara chay chrunca ishcayniyog discïpuluncuna
¿
runa, micunanpag mësaman tayugchu u servicugchu? castam. Paymi Jesuscagman ashuyur mucharun. 48Chaura
Mësaman micunanpag tayugmi, ¿au? Nätan nogaga Jesusga nirunmi: “Judas, ¿muchaypachu cay runacunapa
gamcunachru cayä juc servicugnuymi. maquinman jitarayämanqui, noga jana pachapita shamusha
28Nätan gamcunaga nogawanmi ima-ayga nacaychrüsi runata?”
capäcuray. 29Chaymi cananga quiquï nircayag mandag 49Chay nigta mayarurmi discïpulucunaga Jesusta tapurärira
capäcunaypag, nogatas Taytä mandag canäpag nimangannuy. cay nir: “Tayta, ¿espädawanchu tucsipäcushag?”
30Chaura gamcunaga, nogawanmi micapäcunquis 50Chaylam juc discïpuluga sacerdöticuna mandagpa rantisha
upyapäcunquis nä munaynïchru carcayarga, jinaman runanta derëchacag rinrinta cuchurura espädawan. 51Chaura
tayapäcunquis reypa trönuncunachrümi Israelpa chay chrunca Jesusga nirunmi: “¡Ama mastaga rurapäcuychu imatas!”
ishcayniyog castacunata juchanpita taripapäcunaypag”. Nircur chay runapa rinrinta yatayurmi, cuticarachira.
52Chaypitaga sacerdöticunapa mandagnincunatam, Diospa wayin
Jesús Pedrota rimapangan ricag guardiacunapa mandagnincunatam, jinaman Israel castachru
(Mt 26.31-35; Mr 14.27-31; Jn 13.36-38) alinninpag ricasha chacha runacuna Jesusta aywachipäcunanpag
31Chaypita Jesusga Simontas cay niratan: “Simón, Simón, chrämushacunatam nirun: “¿Imanirtag gamcuna aywarärimunqui
Asyagmi Diosta manacurun gamta trïguta wauyachignuysi espädawan, gueruwan, juc suwaman yupaysi? 53Nogaga lapan
rurashunaypag. 32Nätan nogaga gampagmi Diosta manacurü junagtag gamcunawanga Diospa wayinchru carä chaychru
chaynuyla Diosman yupachicunaypag. Chaura gam juchaman manatag ni tupaylas tupapäcamaraychu. Cananga nä üraycunachr
ishquirur gangalanta nogaman cutimurga wauguequicunata ayparamun Asyag munanganta rurapäcunaypag” nirun.
chaynuyla yupachicarcämänanpagmi yanapanqui”.
33Jesús niruptinmi Pedroga cay nin: “Tayta, nogaga Pedro Jesuspag “Manam reguëchu” ningan
camacushalam cayä gamwan carcelman aywanäpagsi u (Mt 26.57-58, 69-75; Mr 14.53-54, 66-72; Jn 18.12-18, 25-27)
wanuchipäcushuptiqui gamwan wanunäpagsi”. 54Chauraga Jesusta nä charirärirga, aywachipäcura
34Niptinmi Jesusga “Pedro, gallo manaragsi sacerdöticuna mandagpa wayinmanmi, nätan Pedroga carulapam
wagamuptilanmi, canan ninqui nogapita quima cuti mana gatirara. 55Chay wayipa puncun pampachrümi yantata golpurcur
reguemangayta” nira. muyurigpa tayarärira. Chaychrümi Pedrosi paycunawan tayayara.
56Chaura chay wayiyogpa rantishan warmim nina lädunchru
Wanunanpag nachrgarayämuptin Pedro tayayagta ricapururga, rircarayanganpita cay nirun: “¡Ä!
discïpuluncunata rimapangan
¡Cay runasi cayara Jesuswanmi!”
35Chaypitam Jesusga paycunata cay nira: “Mana 57Niptinmi Pedroga nin: “Warmi, manam Jesusta reguëchu” nin.
bolsaynagta, mana alforjaynagta, mana sandaliaynagta, 58Unaylantam jucsi Pedrota ricapururga nirun: “ Gamsi
¡
naupata cachraptï ¿imalas pishipapäcushuraychu?” paycuna castam cayanqui!”
Niptin paycunaga nipäcuram: “Manam imas”. Niptinmi Pedroga “¡Manam nogaga pay castachu cä tayta!”
36“Nätan cananga bolsaycuna captin apapäcuy, jinaman nirun.
alforjaycunatas. Nätan mana espädaynagga janan jacunta 59Chaypitam nä juc üratanuyga, jucsi cay niruntag: “Ä,
ranticurcur rantichun juc espädata. 37Nätan nogawanga razonpam cay runas paywan purira. Caysi Galilea runam”.
ruracanga isquirbishachru ningannuymi. Chaychrüga cay 60Niptinmi Pedroga “Runa, manam musyächu imapitachr
discïpuluncunatas. 40Nä gotuman chrarurga discïpuluncunatam jinaman magapäcura. 64Jinaman ñawinta chapayurmi
nira: “Diosta manacurcay mana juchaman ishquipäcunaypag”. cäranchru lagyarcur “¿Pitagshi lagyarushunqui? Diospa-mayin
41Nircurga paycunapita mas wacläcascaman ashurcurmi carga mä niy pi lagyashungaytas” nipäcura. 65Jinamanmi
gongorpacuyur Diosta manacura 42cay nir: “Tayta, munarga ashlipäcura tucuyta imatas.
/8&$62223 78
cananpitam noga jana pachapita shamusha runaga tayucushag runacunata lutanta rurapäcunanpag sucsutanganpitam, nätan
Munayniyog Diospa derëcha lädunman”. runata wanuchinganpitam. 20Nätan Pilatoga Jesús cachrariyta
70Niptinga lapansi tapupäcura cay nirmi: “Chauraga munar, yapaymi runacunata rimapara. 21Jinaman paycunaga
¿cayanqui Diospa-mayinchu?” lapan calpanpam gaparapäcura: “¡Cruzchru wanuchun!
Nipäcuptinmi Jesusga nira: “Au, gamcuna ¡Cruzchru wanuchun!” nir.
nipäcamangaynuymi cayä”. 22Nätan Pilatoga nä quimapaypam runacunata nira:
71Chaura paycunaga cay nipäcuram: “Pi maysi Jesuspita “¿Imatamar lutantaga rurarayan? Nogaga manam tarïchu ima
ima nimänanchitas cananga manam munanchichu. juchan cangantas wanuchisha cananpagga. Astiyla
Quiquinchim cananga nä mayarunchi rimanganta”. astircachishag, jinarcur cachrarirushag”.
23Pilato chaynuy niyaptinsi paycunaga chaynuylam
Pilatopa naupanman Jesusta aywachipäcungan gaparapäcura, cruzchru wanunanpag. Chaynuy gaparayälarmi
(Mt 27.1-2, 11-14; Mr 15.1-5; Jn 18.28-38) munarcayanganta tarirärira. 24Chaura Pilatoga “Gamcuna
23
1Chauraga
lapansi sharcurcur, Jesusta aywachipäcura nipäcamangannuy ruracächun” niram.
mandag Pilatomanmi. 2Chaura Pilatopa 25Chaura cachrarirura carcelchru cayag runa wanuchig
naupanchrümi juchachayta galacayärin cay nir: “Cay runatam Barrabastam manacurcangannuy. Nätan Jesustam paycunata
tarirärï runanchicunata lutanta cay nir yachrayächigta: ‘Ama gorura munanganta rurapäcunanpag.
pägapäcuychu patentita Romachru mandagtaga’. Nätan
Jesusta cruzman clävapäcungan
‘Munayniyog Cristom cayä’ ninran cansi”.
3Nipäcuptinmi Pilatoga tapura: “ Gamchu Israel (Mt 27.32-44; Mr 15.21-32; Jn 19.17-27)
¿
castacunapa reynin cayanqui?” 26Jesusta wanuchipäcunanpag nä aywarcayächiptinmi,
Niptinmi Jesusga nira: “Au. Gam nimangaynuymi cayä”. aywayämunag pampapita juc runa Simón jutiyog. Payga cara
4Chaura Pilatoga nira Diospa wayinchru mandagcunatawan Cirene marcapitam. Paytam charircur cruzta apachipäcura
waquin runacunatam: “Manam ima juchantas tarïchu cay Jesuspa guepanta.
runapataga” nir. 27Chaytam gatirapäcura chranin runacuna. Nätan waquin
5Nätan paycunaga yapay yapaysi gaparaypam nipäcura: warmicunam Jesuspita alisca wagapäcura, jinaman
“Judeachru lapan runacunatam yachrayächin lutanta laquicurcara. 28Jinaman Jesusga chay warmicunatam rircärir
rurapäcunanpag. Galayamura Galileapitam, cananga nä cay nira: “Jerusalén warmicuna, ama nogapita wagapäcuychu,
caychrümi yachrayächin” nir. antis wagapäcuyga quiquiquicunapita nätan wawaycunapita.
29Chrämungam cay nipäcunan junagcuna: ‘Imaläninrag mana
Herodespa naupanman Jesusta aywachipäcungan wachray yachragcuna, mana chrichruy yachragcuna, wamrata
6Chay nipäcugta Pilato mayarurmi tapura: “¿Cay runaga mana chuchugcuna’.
Galilea runachu?” nir. 30 Chaychrümi ichaga runacuna alisca cunchur jircacunata
7Chay runacuna “Au” niräriptinga, pusharachira Galileachru cay nipäcungaga:
mandag Herodesmanmi. Paysi chay junagcunaga cayara ‘Nitipäcamay’.
Jerusalenchrümi. Jinaman lömacunatas nipäcunga: ‘Chapapäcamay
8Chaura Herodes Jesusta ricapururga, aliscam cushicurura wanupäcunäpag’ nir.
unaypita regueyta munar. Nätan paypita achca cutim ima 31Nätan juc verdi montinuysi cayagta caynuy
rurangantas mayacura, “Chaymi ricayaptï imalatas rurarcayämarga, ima rurasharag capäcunga chaqui
rurayunmanga” nira. 9Chaura achca cutim Herodesga montinuysi cayag runacunaga” nira.
tucuynaypa tapura. Chaynuy tapuyaptinsi Jesusga upälalam 32Jesustawan aywachipäcuratan runa wanuchigcunatas
cacura. 10Chaychru carcayaratan sacerdöticunapa ishcayta wanuchipäcamunanpag. 33Chaura ‘Uman tullu gotu’
mandagnincunawan, Moisés isquirbinganpita nipäcunganman chrarärichirga Jesusta cruzmanmi clävarärira
yachrachigcunas, pasay chaynuyla juchacharcayar. 11Chaura chay runa wanuchigcunatawan, jucnintam derëchanman,
Herodesga, jinaman soldäduncunawanmi Jesusta manacagpag jucninta ichogninman. 34Nä cruzman clävaräriptin Jesusga
ricapäcur asipapäcunanpag jacuräripura alisca shumag jacuta, Dios Taytantam cay nira: “Tayta, cay runacunatar
reypa jacun nirayagta. Chaypitaga cutirachira Pilatomanmi. juchancunapita perdonayuy. Manam musyapäcunchu pita
12Chay junagga Pilatowan Herodesga alipam rurarcayangantas” nira.
rimapänacarärira. Nätan chaycamaga chregnipänacurcaram. Chaypitam soldäducunaga Jesuspa jacunta chüsarcur
aypunacarärira. 35Nätan runacunam chaychru rircararcayara
“Jesusga wanuchun” nipäcungan ima-aygatas rurapäcunganta. Jinamanmi Jesusta marca
(Mt 27.15-26; Mr 15.6-15; Jn 18.39-19.16) mandagcuna asipapäcura cay nir: “Juctagä salvara. Canangar
13Chaura Pilatoga gayachira sacerdöticunapa quiquin salvacuchun razonpa Dios cachramungan salvacug
mandagnincunatawan, marcachru mandagcunatam, jinaman carga” nir.
79 /8&$62324
36Chaynuytan soldäducunas asipapäcura, jinaman alisca shumag chipchipyar jacushacama. 5Chaura paycunaga
ashuyurmi vinagrita upyachiyta munapäcura, 37cay niyar: manchacarur pampaman umancunas tupangancama
“Gam Israel castacunapa reynin carga, quiquiqui salvacuy”. lipucayäriptinga, chay olgocunaga cay nipäcuram:
38Nätan caratan uman patanchru quima rimaychru, “¿Imanirtag cawayag Jesusta ashircayanqui wanushacuna
isquirbishas. Chay cara griegochrümi, latinchrümi, jinaman cacunanchrüga? 6¡Manam payga caychru canchu! Nämi
hebreochrümi. Chayga cara: “CAYMI CAYAN ISRAEL cawacämusha. Yarpachracurcay Galileachru cayar, cay
CASTACUNAPA REYNIN” nir isquirbisham. nipäcushungayta: 7‘Noga jana pachapita shamusha runaga
39Chaynuytan chay runa wanuchigcunapita jucnincag cashag juchasapacunapa maquinchrüran, jinaman cruzchru
cruzchru clävarayagsi Jesusta ashliparatag cay nir: “Razonpa wanuchisharan, nätan quima junagtaga cawacämushagmi’
Cristo carga, mänar quiquiqui salvacuy, jinaman nogacunatas ninganta”.
salvapäcamay” nir. 8Nipäcuptin paycunaga Jesús rimanganta
40Chaymi cruzchru clävarayag chay jucnincagga piñapara yarpachracaräriram. 9Jinarcurmi mïchucagpita cutirärirga,
cay nir: “¿Manachu manchacunqui Diosta, paysi ima-aygatas lapanta willapacurcara, chaychru carcayag lapan
noganchinuysi cunchuyaptin? 41Noganchiga cagpitam runacunata, chrunca jucniyog discïpuluncunatawan waquin
cunchuyanchi lutan ruranganchicunapita, nätan cay runaga runacunatas. 10Chay willapäcug warmicuna capäcura
manam ima lutantas rurashachu”. Magdalapita Mariam, Juanam, Jacobopa maman Mariam,
42Nircurga Jesustam nira: “Tayta, mandayta galayur jinaman chay aywag warmicunam. 11Chay willapacurcaptin
nogapita yarparcunquimar”. discïpuluncunaga “Yangam, gotara niragsi rimacurcan” nirmi
43Niptinmi Jesusga nira: “Razonpam niyag: Pasay-pacham mana chrasquicurcarachu.
nogawan canqui Dios cayanganchru”. 12Pedrom ichaga yargorcur aywara päripa pärir Jesuspa
24
1Chaypitamjamana junag warantin warmicunaga paycunas tarirärimun warmicuna nipäcamangannuylam”.
cutipäcura achic achicla Jesuspa mïchunman shumag 25Chaura Jesusga niram: “Gamcuna capäcunqui mana
asyag jampi camaripäcunganta apacurcur. Paycunawan tantiay atipag runam ni ‘Manam razonchri’ nipäcunquichu,
aywapäcuram juc warmicunas. 2Nä chrarärirga, Jesuspa Diospa willacugnincuna lapan rimapäcungantas. 26Cristoga
mïchun chapag rumita tarirärira jucläman ashushatam. chaynuymi cunchunan cara jana pachaman yaycunanpag”.
3Chaura ricag yaycarärirga manam taripäcushachu wanusha 27Nircurga galayura tantiachiyta paypita lapan
Jesusga caruta aywayagnuymi pasagtucura. 29Nätan chay discïpuluncunaga cushirarcayarsi, razonpam Jesusga
ishcay discïpuluga manam munapäcurachu aywacunanta, cawacarayämun mana nipäcuptinmi payga nira: “¿Caychru
antis cay nipäcuram: “Quëdacushun tayta. Nämi pachas chararcayanquichu imalatas micunäpag?”
chacanayan” nir. 42Niptinga gopäcura pescädu cancashatam tipircur. 43Nätan
Nipäcuptin Jesusga “Äri” nirmi paycunawan quëdarura. payga charircur paycunapa naupanchrümi micura.
30Nä micapäcunanpag mësachru tayarcayaptinmi, tantanta 44Chaypitam Jesusga nira: “Caycuna pasamänantaga
charircur, Diosta “Gracias” nircurga partircur paycunata gora. cawayälarmi nipäcürag. Chaynuy nogata pasamänanpitaga
31Chayüram, shumag reguerärin Jesús canganta, nätan payga isquirbirayanmi Moisés isquirbingancunachrüsi, Diospa
chayüram illacarura. 32Chauraga jucninsi jucninsi willacugnincuna isquirbingancunachrüsi, jinaman Salmos
ninacurcara: “Chaychri shongonchiga alisca cushirayara libruchrüsi”.
camiñupa aywayämur isquirbishacunapita tantiachimashaga” 45 Chauraga tantiachira isquirbishacunatam 46 cay nir:
1
1Mana imas camacaptilanmi payga nä cayara. Payga cara Leví casta runacunata Juanman “¿Gamchu cayanqui chay
Dioswanmi. Nätan Payga cara Diosmi. 2Ima-aygas mana shuyacurcayangä Diospa acrashan?” nir tapug. 20Chaura
camacaptilanmi, payga nä cayara Tayta Dioswan. Juanga razoncagtam nirun caynuypa: “Manam. Imanaypatag
3Lapan ima-aygatas rurara paymi. Nätan mana pay Cristoga cashag”.
ruraptinga manam imas ruracanmanchu cara. 4Paymi cara 21Niptinga yapaymi tapurärin: “ Chauraga cayanqui
¿
cawachicug. Nätan chay cawachicugmi runacunapag cara juc maygantag Diospa unay willacugnin Eliaschu?”
achquinuysi Tayta Diospita shumag musyachimagninchi. Nipäcuptin Juanga: “Manam paychu cä” nirun.
5Chay achquinuysi cayagmi tantiayächin yanauyagchrünuysi Chaynuypa niptinga yapaytan tapurärin: “¿Chaura cayanqui
juchachru cawarcayagcunata, nätan chaytam chay Diospa willacugnin chay shuyacurcayangächu?”
juchäcuyagcuna mana chrasquicurcashachu. Nipäcuptin Bautizag Juanga “Manam” nira.
6Chauraga cara juc runa Juan jutiyog, Tayta Diospa cachran 22Chauraga “ Mayganmar cayanqui? Rimacuy,
¿
rurag. 7Payga cara chay achicyagnuysi cayagpita razoncagta cachramagnïcunata willapäcunäpag. ¿‘Mayganmi cayä’
willamagninchim, pay rimanganta lapan ninquitag?”
chrasquicurcänanpag. 8Juanga manam chay achquinuysi 23Nipäcuptinmi Juanga cay nin: “Noga cayä jäpag
cayagchu cara, antis payga cara chay achquinuysi cayagpita pampachru gayachracuypanuy rimamugmi ‘Camacurcay
musyachimaglanchim. Munayniyog Diospa-mayin chrämunanpag’ ninganmi, Diospa
9Nätan lapan runacunata chay achquinuysi razoncagta unay willacugnin Isaiasga nogapitam chaynuy rimara” nin.
tantiachicugga nämi reguechicugpag cayara cay pachachru. 24Nätan chay cachrashacunachru fariseo castacunaga
10Payga nämi cayara runacunawan, nätan runacunata pay 25tapurärin cay nirmi: “Mana Cristo cayarga, mana Elías
rurarayaptinsi, chay runacunaga manam reguepäcushachu. cayarga, nätan Diospa chay willacugninta ‘Shuyacurcayangä’
11Payga aywamura Israel castancunamanmi. Jinarcurmi mana cayarga, chauraga ¿imanirtag bautizayanqui?”
paycunaga mana pasay chrasquiyta munapäcushachu. 12Nätan 26Nipäcuptinmi Juanga nin: “Nogaga bautizayä
payta chrasquicurcur yupachicugcunataga lapantas “Cananpita yaculawanmi. Payga nä cay runacunachrümi cayan. Paytaga
gamcunaga nä carcayanqui Diospa castanmi” niruram. 13Nätan manam reguepäcunquiragchu. 27Payga nä aywayämun
paycunaga Diospa castanman muyupäcusha manam runapita guepätam. Payga mas munayniyogmi cayan nogapitaga.
näcimuypachu, manam quiquin cayta munarchu. Manatan ni pi Paypagga sandaliata pasquipunalapagsi manacagnin runam
runas munaptinpishchu, antis Dios munaptinmi. cä” nirun.
14Nätan payga muyurura runamanmi. Jinarcurmi yachrara 28Chaynuypa Juanga nira Jordán mayu wacläcag chimpan
81
-8$112 82
‘Santu Espíritu uranparcamur pimansi chragta ricapungay 4Niptin Jesusga “Mama, imanirtag nogata niyämanqui?
¿
runam, Santu Espirituwan yanapapäcushunqui nogapa Manaran ürä chrämunragchu lapanwan reguechicunäpag”.
runäman muyuyta’ nir. 34Chaura nogaga ñawiwanmi ricarä 5Niruptin mamanga chay vïnu chragachracugcunatam
payta, nätan musyayä shumagmi pay Diospa-mayin canganta nirun: “Ima-aygatas rurapäcunquim pay nipäcushuptiquiga”
niräriman”. nirun.
6Chauraga chaychru cayara sogta botijacunam rumipita.
Quima olgocuna Jesuspa discïpulunman muyupäcungan Chaycunata Israel castäcuna charapäcug yacupagmi “Diospag
35Chaura mas warantinchrüsi chaychru yapaytan carcayarä, ali canäpag” nir, chagchucurcänanpag. Chay botijacuna cara
nätan Andreswan, jinaman Bautizag Juanwan. Andreswan pachrac litrunuy yacu yaycugcamam.
nogaga capäcurä Bautizag Juanpa discïpulunmi. 36Jinarcurmi 7Chaypitam Jesusga chay chragachracugcunata “Yacuta
Jesús chaypa puriyagta ricapurur Bautizag Juanga cay wiñapäcuy cay botijacunaman”.
nipäcaman: “Rircaripäcuy. Wacmi cayan juchanchipita wanug Niptinga wiñarärin juntatacama. 8Chaura Jesusga cay
achrcashnuysi wanunanpag Dios cachramungan”. ninmi: “Cananga jorgorcur, apapäcuy cay ɹestachru atendig
37Niptinga Andreswan nogaga aywacurcä Jesuspa runaman”.
guepantam. 38Chaypitam guepan aywayagta ricaparärimarga Niptinga ningannuylam rurarärin. 9Jinarcurmi atendig
muyurcamur cay nipäcaman: “¿Imatatag munarcayanqui?” runaga chay yacupita vïnuman muyushataga malirun. Payga
Niptinga “Yachrachig, ¿maychrümi yachrayanqui?” nipäcümi. manam musyarachu maypita jorgapäcamungantas. Musyaraga
39Chaura Jesusga “Shamuy ricag” nipäcaman. Jinarcurmi chragachracugcunalam yacu wiñapäcunganta. Chaura chay
aywarga ricapäcamurä maychru yachragtas. Chay junagga atendig runaga, casarayag olgota gayarcurmi cay nin: 10“Pi
quëdarärirä paywan, ishcay ürala chacananpag faltaptinmi. maysi alinnin vïnutam jorgamun naupataga. Nä alisca
40Chay aywag-mayï Andresga cara Simonpa wauguenmi. upyaräriptinran jorgamun jucläyacunataga. Nätan gamga
41Chaura Andresga pasaymi aywacun wauguen Simonman. alinnincagta chrurasha canqui mas guepapagtan” nin.
Chaypitam Simontaga willapacusha cay nir: ´¶6DOYDFXJWDP 11Chay Canä marcachrümi Jesús chayta rurara munayninwan.
cachramushag’ Dios ningantam tarirärimü” nir. Chaynuypam wamagta reguechicura pi cangantas. Nätan
42Chauraga chrarachimun Jesuscagmanmi. Jinarcurmi discïpuluncunaga paylaman mas yupachicuytam galacayarärirä.
ricapururga Jesús cay nirun: “Gamga cayanqui Jonaspa churin
Simonmi. Nätan cananpitaga Cefaspam gayapäcushunqui” Jesús Jerusalenchru pi cangantas reguechicungan
nirun. (‘Cefas’ ninanga ‘Pedro’ ninanmi.) (Mt 21.12-13; Mr 11.15-18; Lc 19.45-46)
12Chayta ruracurcur, Jesusga uranpara mamanwan,
Discïpulunpag Felipetawan Natanaelta Jesús gayangan wauguencunawan, nätan nogacuna discïpuluncunawan
43Chaypitam mas warantin Jesusga “Galilea ninganpa Capernaum marcatam. Chaychru capäcurä ishcay quima
aywashag” niyarmi, tincurun Felipewan. Chaypitam paytaga junaglam.
“Nogawan uryashun” nirun. 13Nä Pascua nipäcungä ɹestäcuna nachrgayämuptinmi Jesús
44Felipega cara Betsaida marcapitam. Nätan chay aywara Jerusalén marcata nogacuna discïpuluncunawan.
marcapitam capäcura Andreswan Pedrosi. 45Chaura Felipes 14Jinarcurmi Jesusga Diospa wayincag sawan ruyichru tarirun
aywacun Natanaelmantan. Chaypitam paytaga cay nisha: chay juc casta runacuna gotucarcänan cagchru chay golgue
“Moisespa isquirbishanchru, jinaman Diospa willacugnincuna trucagcunata, mësayogcama tayäcurcayagta, jinaman törucuna,
isquirbishanchru ningannuy runawanmi tincurärï. Payga uyshacuna, palömacuna ranticurcayag runacunata. 15Chaynuyta
canag Nazaret marcapita Josëpa churinmi”. ricarur Jesusga, juc asticunata rurarcurmi chaywan gargaramun
46Niptin Natanaelga cay ninshi: “ Nazaretpita washaman lapanta, uyshantintawan töruntinta. Nätan golgue
¡
yargamunmanchur chaynuy ali!” trucagcunapatam golguencunata wichircapur mësancunata ticpay
Niptin Felipega “Shamuy ricag” nisha. usharun. 16Palöma ranticugcunatam nätan cay nin: “Jucla
47Chaura Natanael nä yaycayämuptinmi Jesusga cay nin: caycunata jorgapäcuy caypita. Ama Tayta Diospa wayinta
“Wacmi icha cayanga razoncag Israel castaga. Payga manam muyuchipäcuychu ima-aygas ranticuna wayiman” nir.
casqui rimayta yachranchu”. 17Chaynuy ruraruptin discïpuluncunaga yarparärï
48Niptin Natanaelga “ Imanaypatag regueyämanqui?” nin. isquirbishanchru cay ningantam: “Wayiqui gamlapag canan
¿
Chaura Jesusga “Manaragsi Felipe gayashuptilaymi noga raygoga ima-aygatas rurashagmi” ningantam.
reguerag, yürasapa hïgos monti chraquinchru mana ricacayla 18Chaura Diospa wayinchru mandagcunaga alisca piñasham
yupachicayämanqui? Cay ningagpitaga mastam ima-aygatas chrunca sogtayog watatam cay wayiga sharcurayan. Gamga
ricanqui mas guepamanga”. 51Nircurmi cay nipäcaman: nätan ¿quima junagtam sharcarachiman ninquichu?” nir.
“Mayapäcamay shumag: Cananpita ricapäcunqui noga jana 21Nätan Jesús Diospa wayinpita rimanganga cara quiquinpa
2
1Chaypitam nä quima junag cayaptin, juc runa casarara
Jesusga manam pi runamansi yupachicurachu
Canä nipäcungä marcachru. Chay marcaga cara
Galileachrümi. Chaychrümi cayara Jesuspa mamansi. 2Chaura 23ChayPascua ɹesta wichan Jesús Jerusalenchru cayaptin,
Jesuswanmi discïpuluncunas aywapäcurä chay casarag achcam runacuna ima-aygatas munayninwan ruragta
gayachipäcamaptin. 3Jinarcurmi vïnu pishiruptinga, ricapäcur “Cay runaga razonpa Diospitam” nipäcura. 24Nätan
mamanga Jesusta cay nin: “Vïnum nä mana canchu”. Jesusga manam yupachicurachu paycunaman, lapalanpa
83 -8$12–4
shongoncunata musyar. 25Manam payga munan maygansi ninanpita. 21Nätan pi maysi Dios ningannuy cawagga
willanantaragchu runacunapita. Payga quiquinmi musyara ashuyapäcun chay achquinuysi shamushamanmi Diospa
runacunachru ima-aygacagtas. yanapayninwan ima rurarcayangantas musyapäcunanpag.
3
1Chauraga cara fariseo nipäcungan casta runam. Payga 22Chaypitam Jesusga aywara nogacuna discïpuluncunawan
cara Israel castäcunapita, alisca alinninpag ricasha runam Jordán mayucama Judea nipäcungächru. Chaychru capäcurä
aliscannin yachrag runam, Nicodemo jutiyog. 2Paymi Jesuswan bautizarcayarmi. 23Chaypinga Juansi bautizayara
Jesusman pagaspa chrarur cay nin: “Yachrachig, mas janapam, Salemman nachrgana Enón mayuchrümi
musyarcayämi yachrachinaypag cayman Dios chaychru yacu achca captin. Chaymanmi runacuna
cachramushungayta, manam pisi ima-aygatas ruranmanchu aywapäcug bautizächicug. 24Chaypinga Juanta manaran
gam rurayangaynuyga. Caycunataga ruranman pisi Dios carcelman jitayapäcusharagchu cara.
yanapaptilanmi”. 25Chaura Juanpa ishcay quima discïpuluncunash, juc Israel
3Niptin Jesusga nirun: “Mayamay shumag: Pisi mana yapay casta runawan galayapäcusha tapunacuyta yacuwan
näcigga manam Dioswan cawangachu imaysi”. maylacular Diospag nä ali capäcunanpita. 26Jinarcurmi
4Niptin Nicodemoga nisha: “ Imanaypatag runaga nä paycunaga aywapäcusha Bautizag Juanman. Chrarärirga cay
¿
chacha cayar yapay näcimunga? Manam pisi mamanpa nipäcusha: “Yachrachig, cay Jordán mayupa waclacag
pachranman yaycunmanchu yapay näcimunanpag”. chimpachru capäcungay runam. ‘Payga munayniyog’
5Niptin Jesusga cay nin: “Mayamay shumag: Mana ningaymi cananga bautizayänag. Jinarcurmi lapan runacuna
yacupitawan Espiritupita näcigga, manam Diospa aywarcayan payman”.
munayninman yaycungachu imaysi. 6Pi maysi runapita 27Nipäcuptinmi Juanga cay nin: “Pi maysi imatas rurayanga
näcimugga runalam. Nätan Espiritupita näcimugga nä Diospa Dios munaptinmi. 28Gamcunaga shumagmi musyarcayanqui
castanmi. 7Ama cay ningagpita mayacasha nirag caychu. Pi cay ningäta: ‘Nogaga manam cä Cristochu, antis paypa
maysi näcipäcungaga yapayran. 8Tantiachishay caynuypa: naupanta chay aywamug willacuglanmi cayä’ nipäcungagta.
Maypitas chaypitas walyamuptin, wagariglatam mayanchi. 29Juc casamintuchrüga chay casarag warmiga gowanpam.
Nätan manam musyayanchichu maypita aywamungantas ni Nätan chay gowan rimaptinga lädunchru cayag ɹadorninga
mayta aywayangantas. Chaynuymi mana ricapunchichu aliscam cushicun. Chay ɹadornuy carmi cananga nogasi
imanuypa runata chay Espíritu Diospa runanman cushirayä alisca paypita mayacur. 30Cananga paytaran
muyuchingantas”. ricapäcunga mas alinninpag, nätan nogatam ricapäcamanga
9Niptin Nicodemoga cay ninmi: “ Imanaypatag chaura mas manacagpag”.
¿
chayga ruracan?” 31Nircurga “Jana pachapita aywamugga mas munayniyogmi
10Niptin Jesusga nin: “Gamga cayanqui Israelchrüga cay pachachru pi may runapitas. Caylapita aywamugga
aliscannin yachrachigtag. Nätan ¿manachu cay ningagta runalam, jinaman rimansi cay pachachru cagcunalapitam,
tantianqui? 11Mayamay shumag: Nogacunaga rimapäcü nätan jana pachapita aywamugga cayan pi may runapitas mas
musyapäcungätam, ñawicunawan ricapäcungätam, nätan munayniyogmi. 32Payga riman ricangantam, mayangantam,
gamcunaga manam chrasquicurcanquichu nipäcungagta. nätan manam pisi chrasquicunchu rimapayaptinsi. 33Nätan
12Chaura cay pachachru cagcunapita rimayaptïsi, ‘Mana maygansi pay ninganta chrasquicugga riman, razonpa Dios
razonchri’ nircayarga manam gamcunaga razonchri rimangantam. 34Chaura Dios cachramunganga riman Dios
nipäcunquichu jana pachachru cagcunapita rimapaptïsi. rimangantam, Santu Espíritu payta chaynuyla yanapaptin.
13Nätan manam pisi jegashachu jana pachaman, chaychru 35Tayta Diosga cuyanmi chay Dios-mayinta, nätan paypa
4
1Jinarcurmi fariseocunaga musyarärira Juanpita, mas achcata
Lapan runatam Diosga cuyan Jesús bautizayanganta, jinaman mas achca runa
16Chaura Tayta Diosga alisca cuyacugla carmi, cuyasha cay gatirarcayanganta. 2Manam Jesusga bautizarachu, antis nogacuna
pachachru lapan runata. Chaymi cachramusha chay discïpuluncunalam bautizapäcurä. 3Nätan Jesús chayta
japalaylan Dios-mayinta lapan pi maysi “Payga razonpa musyarurga nogacunawanmi yargora chay Judeachru
Diospitam shamusha” nir, yupachicugcuna mana juchalanchru cayanganpita Galileaman cutinanpag. 4Chay cutir, pasapäcunä
wanupäcunanpag, antis Dioswan imaycamas cara Samaria marca ninganpam. 5Chaura aywarcayangächrümi
cawapäcunanpag. 17Diosga cay pachaman cachramusha chrarärï Sicar ningan marcaman, churin Josëta Jacob gongan
Dios-mayinta manam “Cay runacuna juchanpita cunchuchun” pampa tincugman. 6Chaychrümi cara Jacobpa yacu pözun
ninanpagchu, antis lapan runata pay salvananpagmi. 18“Payga rurasha. Chaura Jesús ushacasha aywayarga, pözu manyanmanmi
razonpa Diospitam” nir, pisi chrasquicugga, “Manam nä tayurun. Chayüra nämi nachrgayara chraupi junagman.
cunchunquichu” nisham cayan. Nätan pisi mana 7Chaura discïpuluncunaga aywapäcurä micuy rantig
chrasquicugga cunchunanpag nä nisham cayan, Diospa chay Samaria marcatam. 8Chaycamam juc warmiga chrarunag yacu
japalan-mayinta, mana chrasquicunganpita. 19Imaycamas wishicug. Chaytam Jesusga “Yaculay mama” nisha.
cunchunanpag nä nichicarärin juc achquinuysi Tayta Diospita 9Niptin chay Samaria warmiga “ Imanirtag Israel casta cayar,
¿
shamushata mana chrasquicurcarmi. Antis juchäcuyälar gamga yacuta manacayämanqui noga Samaria warmita? Manatag
cawacuylata munar ima-aygatas lutanlata cushisha Israel casta runawan Samaria runacunaga rimapanacunchichu”.
rurapäcunganpitam. 20Pi maysi lutanlata ruragga chregninmi 10Niptin Jesusga nisha: “Dios cuyapälar goshunayta
chay achquinuysi shamushata. Nätan manam ni tantiarga, nätan yacuta pi manacuyäshungaytas musyarga,
ashuyärimunpishchu paymanga chay lutan rurarcayanganta gam manacamaptiqui, noga gorugman cawachicug yacutam”.
-8$145 84
11Niptin warmiga ninag: “Tayta, manatag charanquichu mayacurcänanpag. 36Pi maysi cosëchachru mincayga
imatas yacuta jorgamunaypag, nätan yacuga cayan chrasquinmi pägunta, nätan palansi imaycamas cawag
ruyichrüragtag. Chauraga ¿maypitatag gamga gomanqui chay capäcunanpagmi, chay tarpucugsi cosechagwan cushisha
cawachicug yacutaga? 12¿Gamga cayanqui awillücuna cananpag. 37Chauraga alitam rimapäcun cay nir: ‘Tarpugga
Jacobpita mas munayniyogchu imatag? Paymi gopäcamasha jucmi, nätan cosechagga juctan’ nir. 38Gamcunata noga
cay pözutaga, quiquinsi churincunas uywancunas cachrayä cosechag, mana uryapäcungaymanmi. Chauraga juc
upyacunanta”. runacunam uryapäcura. Jinatam gamcunaga chay
13Niptin Jesusga cay ninag: “Cay yaculata upyagtaga pitas uryacurcanganta cananga cosecharcayanqui” nipäcaman.
maytas yapaymi yacunanga. 14Nätan noga gongä cawachicug 39Jinarcurmi manacagpag ricasha chay Samaria runacunaga
yacu upyagtaga, manam imaysi yacunangachu. Antis Jesusman yupachicurcasha achca, chay warmi “Lapan
cawachicug yacuta noga gongäga runachru canga, juc rurangätam niraman” niruptilan. 40Chaura Samaria runacuna
pucyupita chaynuyla yacu yargayämugnuymi imaycamas nä Jesuscagman chrarärimurga “Quëdashunnar tayta”
cawag cananpag”. nipäcura yapay yapay.
15Niptin warmiga ninag: “Tayta, gomay chay yacuta mana Nipäcuptin Jesusga quëdara ishcay junagmi chaychru.
imaysi yacunämänanpag, nätan yacu jorgog mana cay 41Jinarcurmi quiquin Jesús rimagta mayarärir runacunaga
pözuman imaysi aywamunäpag”. mas achca chrasquicarärin. 42Chauraga chay warmita cay
16Niptin Jesusga “Ayway, gowayta gayamuy, jinarcur nipäcuram: “Cananga payman yupachicurcayä manam
cutimuy”. willapacamangalaypachu, antis quiquïcuna nogacunas
17Niptin warmiga cay nisha: “Manam canchu gowä”. mayapäcusha carmi. Nätan musyarcayäsi shumagmi lapan
Chaura Jesusga ninag: ´¶0DQDPJRZlFDQFKX·QLUJD, alitam runa salvacug pay canganta” nipäcura.
nirunqui. 18Gampaga goway cara pichgam, nätan canan
cayächingaysi manam gowaychu. Chaynuy nirga razoncagtam Soldäducuna mandag Roma runa Jesusta chrasquicungan
niramanqui”. 43Chaypita nä ishcay junag Samariachru carcurga Jesusga
19Niptin warmiga ninag: “Tayta, gamga cayanqui Diospa yargora, nogacuna discïpuluncunawan Galileata
willacugninmi. 20Awillücunaga Diosta alawapäcug cay aywapäcunäpagmi. 44Jesusga quiquinmi runacunata cay nira:
gotuchrümi. Nätan gamcuna castaga ‘Jerusalenchrümi Diosta “Diospa willacugnincuna, manam maygansi alipa chrasquisha
alawachwan’ nipäcunquitan”. canchu quiquinpa marcanchrüga” nira.
21Niptin Jesusga cay ninag: “Mamala, razonchri nï cay 45Chay ningannuylam Galileaman chraräriptïga, Jesusta
rimayangäta: Nämi pasay ayparayämun mana cay gotumansi chrasquirärin alipa, Jerusalenchru Pascua ɹestaman aywar
u Jerusalenmansi aywalar Tayta Diosta alawapäcunaypag. ima rurangantas ricasha capäcur. 46Jinarcurmi cutiyarärï chay
22Samariapitacagga mana reguepäcungaytam alawarcayanqui, Galileachru, Canä ningan marcaman, yacuta vïnuman
nätan nogacunaga musyarcayämi pita alawarcayangätas. muyuchinganman.
Jinamanga salvacugsi aywayämun Israel casta runapitatan. Chaura Capernaumchrüga cara reycagchru soldäducuna
23Nämi chay junag chraramun. Nätan chay junagchrümi nä mandagmi Roma runa. Paypa churinmi gueshyasha.
cayanqui Tayta Diosta razonpa alawagcuna, lapan shongonpa 47Jinarcurmi Judeapita Canä marcaman Jesús chrämusha
alawapäcunan junagchrümi. Nätan Taytanchisi munayanga canganta nä mayarurga aywaramunag paywan tincug.
chaynuy alawapäcunantam. 24Diosga Espiritum, nätan payta Chaypitam Jesustaga “Aywaläshunnar wayïta tayta, olgo
alawagcunaga razonpa alawapäcunman lapan shongonpam”. churiläta cuticächinaypag. Nämar pasay wanunayan” nin.
25Niptin warmiga cay ninag: “Musyayämi ‘Salvacugtam 48Chaura Jesusga cay ninmi: “Ima-aygatas munaynïwan
cachramushag’ Dios ningan aywamunanpita. Chaypita nä mana ruraptïga, gamcuna juc castacunas manam ‘Diospitachr
chraramur lapalanta pay tantiachipäcamänanta”. payga aywarayämun’ nipäcunquichu”.
26Niptin Jesusga nisha: “Paymi noga cayä, gamwan canan 49Niptin chay gueshyapacug runaga cay ninmi: “Tayta,
5
tapunacurcayaptïmi. 1Nä chaycunata ruracurcurmi, Jesusga nogacuna
34Jesusga cay nipäcaman: “Cachramagnï munanganta discïpuluncunawan jegara Jerusalén marcata, Israel
rurayaymi, nätan nimangancunata rurayaymi cayan castacunapa ɹestäcuna captin. 2Chay marcachrümi cara
nogapagga juc micuynuy. 35Gamcunaga tarpurcur ‘Chruscu ‘Uyshacuna rantina puncu’ nipäcunganman nachrganachru juc
quillataran chrämunga cosëcha wichan’ nircayanquim. Nätan gochrannuysi jatun pucyu pichga ramädayog. Chay jatun
noga nipäcug: Rircaripäcuy shumag, nä micuy pogoshanuymi pucyutam hebreo rimaychrüga Betesda nipäcug. 3Chaypa
cayan wac yurag jacusha aywayämugcuna Diospita puncuncunachrümi chranin gueshyagcuna capäcug,
85 -8$156
puwagniyog wata gueshyagtucusha. 6Pay chrachrarayagta jana pachapita shamusha runataga. 28¿Imanirtag mana
Jesús ricapururga, pasaymi tantiarun alisca unay nä cäsucarcämanquichu? Chrämungam lapan wanushacuna
gueshyayanganta. Chauraga tapurun gueshyagtam: shimïta mayapäcunan junag. 29Chaychrümi ali ruragcuna
“¿Cuticasha cayta munayanquichu?” cawacapäcamunga Dioswan imaycamas cawapäcunanpag,
7Niptinmi gueshyagga nin: “Tayta, manam pisi canchu yacu nätan lutan ruragcunas cawacapäcamunga imaycamas
cuyurimungan üra cay gochranyaman jitayamag. Nätan cunchuchisha capäcunanpag.
imaysi, aywayta nacayaptilämi naupäta juc jegarpuyan”. 30Nogaga manam imatas pasay rurächu quiquiläpitaga.
8Niptin Jesusga nirun: “Sharcuy. Cämayta apacurcur Nogaga juchacunata taripayä Tayta Dios nimaptinmi, nätan
aywacuy”. nishagsi razoncagtam. Nogaga manam rurä munangätachu,
9Niptin runaga chayüram cuticarun. Jinarcurmi cämanta antis cachramagnï munangantam. 31Noga quiquiläpita
apacurcur aywacun. rimaptïga, manam välinchu imapagsi. 32Nätan noga pi
Chay junag cara jamana junagmi. 10Jinarcurmi Israel cangätas razoncagta musyachishugniquicuna cayanmi.
castapa mandagnincunaga nirärinag chay cuticasha runata 33Gamcuna cachrapäcuraymi Bautizag Juanman tapug. Payga
“¡Imanarayanquim! Cananga jamana junagmi. ¡Manam nipäcushuray razoncagtam. 34Manam nogaga pisi
cämayta apanay junagchu!” reguechimänantaragchu munä. Rimarcuyäga Juanpitas,
11Nipäcuptin payga “Cuticächimagmi nogataga ‘Cämayta gamcuna salvacurcänaypagmi. 35Juanga cara juc achqui
apacurcur aywacuy’ nimasha”. rupayagnuymi. Gamcunaga payta mayacur nä cushicugpagmi
12Niptinga tapupäcunag: “ Pimi ‘Cämayta apacurcur carcayaray ishcay quima junaglaga. 36Nätan, noga pi
¿
aywacuy’ nirushunqui?” cangätas, Juanpitas mas shumag musyachicug cayanmi.
13Nipäcuptin nätan runaga mana musyashachu pi Chaura Tayta Dios nimangannuy rurayangäcunam, pay
cuticächingantas. Chay achca runapita Jesús nä aywasha cachramanganta musyarcayächishunqui. 37Jinamanga
captin. cachramagnï Tayta Diossi nogapitaga musyachipäcushuraymi.
14Chaypitam Jesusga chay cuticächingan runata tarirun Nätan gamcunaga manam imaysi paypataga shimintas
Diospa wayinchru, jinarcurmi cay nin: “Canan nä mayapäcuraypishchu ni paytaga ricapapäcuraypishchu.
cuticarayarga, ama masta juchäcuychu, mana imas mas 38Nätan rimangansi manatan shongoycunaman yaycunchu,
mandagnïcunamanmi “Jesusmi casha chay cutichimagga” nir yachracurcayanqui, ‘Dioswan imaycamas cawananchipag’ nir,
willapäcug. nätan chay isquirbishacunaga nogapitam
musyarcayächishunqui. 40Chaynuy niyaptinsi gamcunaga,
Jesús “Diospa-mayinmi cayä” ningan manam ni munapäcunquichu nogaman aywamuytaga
16Chaypinpitam Israel casta mandagcunaga Jesusta Dioswan imaycamas cawapäcunaypag.
ñawilanchru cachipäcura. Jinaman wanuchiylata munapäcura, 41Nogaga manam munächu runacunapita alawasha cayta.
jamana junagchru chay imacunatas ruraptin. 17Chaura 42Nätan musyayätan Diosta mana cuyapäcungaytas. 43Nogaga
Jesusga rimapayta galacuyun cay nirmi: “Dios-mayïga aywamurä Tayta Dios cachramaptinmi, jinatam mana
chaynuylam ruranancunata rurayan canancamas, nätan nogas chrasquipäcamanquichu, nätan quiquilanpita pisi
paynuymi rurayä”. aywamugtam ichaga chrasquicarärinquimanga. 44Gamcunaga
18Chay niruptin chay mandagcunaga masran munapäcuras jucniquis jucniquis alawasha caylatam munarcayanqui, nätan
wanuchiyta, manam jamana junagchru uryangalanpitachu, manam japalaylan Diospita alawasha caytaga
antis “Tayta Diospa-mayinmi cä” ninganpitawanmi. munapäcunquichu. Chaynuy jinayarga manam imaysi
19Chaura Jesusga cay nirunmi: “Mayapäcamay shumag: nogaman yupachicarcämanquichu.
Noga Diospa-mayinga manam pasay imatas rurächu 45Ama nipäcuychu nogapag ‘Paymi juchachämäshun Tayta
quiquiläpitaga, antis Dios-mayï rurayangantam nogas Diospa naupanchru’ nirga. Juchachapäcushunquiga Moisespa
rurayäga. 20Tayta Diosga cuyamarmi noga Dios-mayinta lapan isquirbishancunaman, chay yupachicurcayangaymi.
rurayanganta musyachiman, nätan mas aliscacunataran 46Razonpa Moisés ninganta chrasquicurcarga, nogatas
Diospa-mayinsi munangätaga cawacächimü. 22Tayta Diosga nircayarga, ¿imanaypatag ‘Diospitam payga razonpa rimayan’
manam pitasi juchanta taripangachu, antis noga nipäcamanqui?”
Diospa-mayintam chruramasha juchacunata taripänäpag.
23Chaynuypa lapan runa, noga Diospa-mayintas Tayta Pichga waranga runata Jesús micachingan
Diostanuy alipa ricapäcamänanpag. Pisi nogata mana alipa (Mt 14.13-21; Mr 6.30-44; Lc 9.10-17)
6
ricamagga, cachramagnï Tayta Diostam mana alipa ricanchu. 1Chayta nircurga Jesús aywacura nogacuna,
24Mayapäcamay shumag: Pisi, noga ningäta mayacamagga, discïpuluncunawan Galilea gochrapa wacläcag chimpantam.
jinaman cachramagnïman yupachicugga, nä galayurun Chay quiquin gochralatam Tiberias gochra nipäcugsi. 2Achcam
imaycamas paywan cawaytam. Chauraga manam ‘Juchanpita runacuna Jesusta gatirapäcura, gueshyagcunata munayninwan
imaycamas cunchuchisha cachun’ nishagchu. Nätan chaynuy cuticächigta ricapäcur. 3Chaura Jesusga jegara juc gotumanmi
mana nishagchu wanushanuysi cayanganpita imaycamas nogacuna discïpuluncunawan. Jinarcurmi chaychru tayarcayarä.
cawagman nä muyuruptinmi. 4Nämi pasay nachrgayämura Pascua nipäcunagä, Israel
25Mayapäcamay shumag: Nämi chayman castacunapa ɹestäcuna.
nachrgararcayanqui. Nätan cananmi chay junag nä chraramun 5Jinarcurmi Jesusga achca runa aywamushata rircärirga
wanushacunanuysi cayagcuna, noga Diospa-mayin rimangäta Felipeta cay nin: “¿Maychrütag cananga rantishun tantata cay
-8$16 86
lapan runacunapagga?” 6Chaynuy nira: “Mä ¡imaninagshi 29Chaura Jesusga cay ninmi: “Tayta Diosga munayan noga,
runacunata”. Chaura niräriptïga, alisca guewamanmi Moiseschu gora chay jana pachapita micuytaga, antis Tayta
tayarärin pichga waranganuy olgocuna. 11Chaura Jesusga Diosmi jana pachapita razoncag micuytaga gorcayäshunqui.
chay tantacunata charircur nä Tayta Diosta “Gracias” nircurga 33Tayta Dios gopäcushungay micuyga cayan jana pachapita
chrämuraragchu. 18Chaura galacuyun alisca walyaytam. pengapaytam galacayärin “Nogam cayä jana pachapita
Jinarcurmi yacu lagyayta galacayamun. 19Chaypitam nä juc aywamusha micuy” ninganpitaga. 42Chauraga cay
lïwa masta aywarayarga ricaparärï Jesusta nä büquicagman ninacurcaram: “Cay Jesusga Josëpa churintar. Caypataga
yacu jananpa ichriyämugta. Jinarcurmi nogacunaga mamantas taytantas regueyanchitag. Nätan ¿imanirtag ‘Jana
manchacarärï. 20Chaura payga “Nogam cayä. Ama pachapitam aywarayämü’ niyanga?”
manchapäcuychu” nirärimanmi. 21Chauraga cushisham 43Nircayaptinmi Jesusga nirun: “Ama nä lutanta
yaycarärichï büquiman. Jinarcurmi chrarärï ashcamayla chay rimapäcuychu. 44Manam pisi aywamuyta atipanmanchu
Capernaummanga. nogaman, cachramagnï Tayta Dios mana pushamuptinga.
22Warantinga chay gochrapa waclacag chimpanchru Nätan nogaman pushamungancunata ushanan junagchru
quëdamusha runacunaga tantiarärinag chay juclay cawacächimushagmi. 45Diospa unay willacugnincuna
puchurayag büquilawan shapäcamungantam. 23Chauraga isquirbipäcunganchru ‘Diosmi yachrachinga lapan runata’
Tiberias marcapita juc büquicunash chrarärin Jesús “Gracias” niyanmi. Chauraga lapan runas chay Tayta Diospita
nicuruptin tantata micapäcungan cercanman. 24Chaura mayacugga, jinaman yachracugga aywamun nogamanmi.
runacunaga paycunachru mana Jesussi ni discïpuluncunas 46Manam pisi ricapurachu Tayta Diosta. Ricapuräga Diospita
capäcungäta tantiarärirga chay büquicuna chragman noga aywamushalam. 47Mayacurcay shumag: Pisi nogata
yaycurcurmi aywacarcämunag Capernaumman Jesusta chrasquicamagga, nä galayurun Dioswan imaycamas
ashircayar. cawaytam. 48Nogam cayä chay imaycamas cawachicug
micuyga. 49Unay awillunchicuna chay jäpag pampachru
Micuynuy canganpita Jesús rimangan ‘manä’, micugcuna lapanmi wanupäcusha. 50Nätan nogaga
25Chaura warantinga nä caylä chimpaman chrarärimurga rimaparcayag jana pachapita aywamug micuypitam. Chayta
tincurärin Jesuswanmi. Chaypitam tapurärin cay nir: pisi micugga manam nä wanungachu. 51Nogam cayä chay
“Yachrachig, ¿imaytag chraramuray cayman?” jana pachapita aywamusha micuyga. Cay micuyta micugga
26Nipäcuptinmi Jesusga cay nin: “Razoncagtam nircayag: Dioswanmi imaycamas cawanga. Nätan chay micuy
Gamcunaga ashircayämanqui yamapäcungaycama gopäcunagga cayan cuerpümi. Cay cuerpütam goshag cay
micarärirmi. Nätan manam munaynïwan imanir rurangätas pachachru lapan runacuna raygo”.
tantiapäcusha carchu. 27Ama uryapäcuychu caylachru 52Chaura Jesús niruptin, Israel castäcunapa mandagcunaga
ushacag micuylapagga, antis uryapacuyga imaycamas galacayärin quiquincamam cay ninacuyta: “¿Imanaypatag cay
cawachicug mana ushacag micuycagpag. Chaytaga runaga gomäshun cuerpunta micunanchipagga?”
gopäcushay noga jana pachapita shamusha runam. 53Nipäcuptin Jesusga nin: “Mayapäcamay shumag: Noga
Chaypagmi nogata Dios cachrayäman”. jana pachapita aywamushapa cuerpüta mana micapäcurga,
28Niptinga tapurärin: “ Imatatag rurapäcüman, Tayta Dios nätan mana yawarnïta upyapäcurga wanushanuymi
¿
munanganta rurapäcunäpag?” nir. carcayanqui. 54Pisi cuerpüta micugga jinaman yawarnïta
87 -8$167
upyagga nä cawayan imaycamas Dioswanmi. Paycunatam 10Chaypita nä wauguencuna aywaräriptinga, Jesuspis jegara
noga cawacächimushag ushanan junagchru. 55Nogapa chay ɹestaman nogacuna discïpuluncunawanmi. Aywapäcurä
cuerpüga razoncag micuymi, nätan yawarnïsi razoncag pacaylapa yupaymi runacunapita. 11Nätan Israel castacunapa
upyaymi. 56Pi maysi cuerpüta micugga nätan yawarnïta mandagnïcunaga Jesusta ashipäcunag wanuchipäcunanpag
upyagga nogawanmi cayan, nätan nogas paywantan cayä. “¿Maychrürag cayan chay runa?” nir.
57Chay cachramagnï Tayta Diosga imaycamas cawacugmi. 12Jinarcurmi runacunaga wishwishyaylapa rimayta
Paynuymi nogas cayä, nätan pisi cuerpüta micugga galacayärin Jesuspita: Waquinga “Ali runam” nir.
noganuymi cawanga imaycamas. 58Nogam cayä jana Nätan waquinga “Casquipayan runacunatam, lutan runam”
pachapita aywamusha micuyga. Cay micuyga manam unay nir. 13Nätan manam pisi rimarachu achca runachrüga chay
awillunchicuna ‘manä’ ninganta micapäcungannuychu. mandagnïcunata manchacur.
Paycuna chayta micurayarsi wanupäcusha lapanmi. Nätan pisi
cay micuynuysi cayagman yupachicugga cawanga Dioswanmi Chay ɹestachru Jesús yachrachingan
imaycamas”. 59Caycunatam Jesús yachrachira Israel castäcuna 14Nä chay ɹesta lamitä cayaptinmi, Jesusga yaycurun
gotucapäcunä wayichru. Diospa wayin puncuman. Jinarcurmi galacuyun yachrachiyta.
15Chaura Israel castapa mandagnïcunaga mayacasha niragmi
Micuypita rimanganta Jesús tantiachingan capäcura cay nir: “Cayga ¿imanaypatag musyan ima-aygatas
60Chay yachrachinganta mayarärirga achcam Jesusta mana yachracusha cayarga?”
gatiragcuna cay nipäcura: “Cay nimanganchicunataga manam 16Nipäcuptin Jesusga nin: “Cay yachrayächingäga manam
chrasquichwanchu. Nätan shauyalaga manam pisi nogapachu, antis chay cachramagnïpam. 17Dios munanganta
chrasquinmanpishchu”. pisi ruray munagga tantiangam yachrayächingä Diospita
61Nipäcugta tantiarur Jesusga cay ninmi: cangantas u quiquïpa yarpaylapita rimayangätas. 18Pisi
“¿Piñäcarärichigchu chay rimangäwan? 62Chauraga quiquinpa yarpaylapita rimagga runacunapita alinninpag
¿imanuyrag piñäcarärinquiman, noga jana pachapita ricasha cananpagmi riman. Nätan cachramugnin alawasha
shamusha runata unay cangäman jegagta ricaparärimarga? cananta munagga pisi riman razoncagtam, manam payga
63Espiritum runataga cawachin. Cuerpuga manam quiquilanga casqui rimagchu. 19Gamcunapagmi Dios rimanganta Moisés
cawanchu. Nätan niyangäta chrasquicugga pisi razonpam isquirbira, nätan manam maygalaysi cäsucurcanquichu.
cawanga imaycamas. 64Nätan gamcunachru waquinniqui ¿Imanirtag wanuchiyta munarcayämanqui?”
carcayanquiran mana chrasquicamagcuna” ninmi. 20Niptin runacunaga “Lutan espiritum gamchrüga cayan.
7
1Chaynuypa nircurga, Jesús purira Galilea nipäcungäpam. canganta? 27Noganchiga musyayanchim wac runa maypita
Judeamanga mana aywayta munarachu, Israel castachru cangantas, nätan ‘Salvacugtam cachramushag’ Dios
mandagcuna wanuchiyta munapäcuptinmi. 2Chaura nämi nimanganchi aywamunanpitaga manam musyanchichu
nachrgarayämura Israel castacunapa ɹestäcuna, chay tolduchru maypita shamunantas”.
yachrapäcunä junagcuna. 3Chaypitam wauguencunaga 28Chay nipäcugta mayarur Jesusga Diospa wayin puncuchru
manacagpag ricar Jesusta cay nirärin: “Yargonquimanmi yachrayächir gayacuypanuymi cay nin: “Chauraga
caypitaga. Aywanquimanmi Judeatas. Chaychrüsi discïpuluycuna reguercayämanquichrar, jinaman musyarcayanquichr maypita
rurangayta ricapäcunanpag. 4Pisi reguechicuy munagga manam aywamungätas. Nätan nogaga manam aywamurä
ruran imatas pacayninchrüchu. Nä caycunata rurayarga ruray quiquïlapitachu, antis aywarayämü cachramagnï razonpa
lapan runa ricarcayäshuptiqui”. 5Jesustaga manam ni captinmi. Paytaga manam reguepäcunquichu gamcunaga.
wauguencunalas “Cayga Diospitachr razonpa” nipäcurachu. 29Nogaga nätan regueyämi, paypita aywamusha car. Paymi
6Chaura Jesusga cay ninmi: “Manaran chay ruranä wichan cachrarayäman nogataga”.
aypamunragchu. Nätan gamcunapagga imayüras alilam. 30Chaura niruptinga pasay chariruytam munapäcura, nätan
7Juchasapa runacuna manam gamcunataga maygansi mana charipäcurachüga, wanuchipäcunanpag
chregnipäcushunquimanchu, nätan nogataga chregnipäcaman manarag üran aypamuptinmi. 31Chaypitam achca runacuna
lutan ruraynincunata musyachiptïmi. 8Gamcuna aywapäcuy Jesusta chrasquicarärin, jinaman cay nipäcura: “Salvacug
ɹestaman. Nogapagga manam üra aypamunragchu aywamursi manam cay runapita mastaga munayninwan
aywanäpag”. 9Nirga quëdacuyun Galileachrümi. ruranmanchu ima-aygatas”.
-8$178 88
32Chay runacuna Jesuspita rimagta mayarurmi, olgowan cayagta. 5Chaura Moisés isquirbinganchrüga niyan
fariseocunawan sacerdöticunapa mandagnincunaga chaynuy warmicunataga rumiwan chapinanchipagmi, nätan
cachrarärimunag, Diospa wayin ricag guardiacunata Jesusta gamga, ¿ima ninquitag?” 6Chaynuy nipäcura: “¿Pagta lutanta
charipäcunanpag. 33Chaura Jesusga cay ninmi: “Gamcunawan rimarachichwansi juchachänanchipag?” nirmi.
cashag manam alä unaychu. Nämi cuticushag Chaura Jesusga lipurpuyurmi pampachru isquirbiyta
cachramagnïman. 34Gamcuna ashipäcamanquim, nätan galacuyun dëdunwan. 7Nätan chaynuyla tapupäcuptinmi
manam taripäcamanquichu. Noga cayangämanga manam Jesusga nuquircur cay nin: “Gamcunapita maygaysi mana
chrapäcamunquichu”. juchaynagcag, galayapäcuy wac warmi gompayta”. 8Nircurga
35Niruptin Israel castacunapa mandagnïcunaga yapay lipurpuyurtan chay isquirbiyanganta ushapayara.
quiquincamam cay ninacurcara: “¿Maytash cay aywacunga 9Nätan chay nigta mayarärirga juchayog capäcunganta
mana tarinanchitaga? ¿Aywacunga Diosta mana regueg tantiacarärirga yargarärin jucpacamam, chachanninpita
runacunachru yachrachimugchur? 36¿Imaninantatag galayur lapan shulcacunas. Nä lapan yargaräriptin Jesusga
niramanchi: ‘Ashipäcamanquim, nätan manam ricacarun discïpuluncunalawanmi, jinamanmi chay warmi
taripäcamanquichu. Nätan cayangämansi manam shayachipäcungalanwan. 10Chaura Jesusga sharcurcurmi
chrapäcamunquichu’ nirga?” nipäcura. warmita cay nin: “Mamala, ¿maychrütag cayan ‘Juchäcusham’
nircayäshugniquicuna? ¿Manachu maygansi ‘Juchanpita
“Yacuta jirpuyaptin nogam cä yacunuy” Jesús ningan cunchuchisha cachun’ nishunqui?”
37Chaura ushanan junagchrüga chay ɹesta cara mas jatunmi 11Niptin warmiga nin: “Manatar tayta, maygansi”.
waquin junagcunapitaga. Chay junagmi shayuyur Jesusga Niptin Jesusga cay nin: “Manam nogasi ‘Juchanpita
gayacuypanuy cay nin: “Pisi juc yacunashanuy cayagga cunchuchisha cachun’ niyta munagchu. Gamsi aywacuy, nätan
aywamuy nogaman. 38Isquirbishachru ningannuysi nogata amam yapayga juchäcunquichu” nin.]
chay chrasquicamagchrüga juc mayu aywayagnuymi canga
chay cawachicug yacu”. 39Chaynuypa nira Jesusta Achquicuna rupayaptin juc achquinuy
chrasquicugcuna Santu Espirituta chrasquipäcunanpitam. canganpita Jesús rimangan
Chaypagga manaran Santu Espíritu aywasharagchu cara Jesús 12Chaypita Jesusga yapaytan chay ninacurcayag runacunata
jana pachaman mana cutisharag captin. rimaparatag cay nir: “Noga cä juc achquinuymi cay pachachru
40Chaynuypa nigta mayarärirga chay runacunachru ishcay runacunapag. Pi maysi cäsucamagga, manam nä
quima rimapäcura: “Cay runaga razonpa Diospa juchäcuyarchu cawanga juc yanauyagchru purignuysi, antis
willacugninmi” nirmi. chrasquinga cay achquiynuysi cayag ali cawachicugtam”.
41Nätan waquinmi “Cristom” nipäcura. Chaypita 13Niptin fariseocunaga cay nirärinmi: “Gamga quiquilaypita
waquincagmi nipäcura: “¿Galileapitachu salvacug rimacunqui imapitas ali cayta munarmi. Chaynuy niptiquiga
aywamunan cayan?” 42Isquirbishachrüga niyan Rey David rimayangayga manam razoncagchu”.
castapita nätan Belén marcapita aywamunantam. 43Chaura 14Nipäcuptinmi Jesusga cay nin: “Rimayangäga razoncagmi.
Jesuspa jananmi runacuna acagyachinacarärin. 44Nätan juc Nogapita quiquï rimayaptïsi. Nogaga musyayämi maypita
ishcay chaychru cayagcunaga chariruytam munapäcura aywamungätas, mayta aywayangätas. Nätan gamcunaga
wanuchipäcunanpag, nätan manam juclaylas charirachüga. manam musyapäcunquichu maypita aywamungätas ni mayta
45Chay guardiacuna aywag jinala chraräriptinga aywayangätas. 15Gamcunaga juchata taripapäcunqui
fariseocunawan sacerdöticunapa mandagnincunaga cay tantiaylaycunapitam. Nogaga manam pitas juchanta taripächu
nipäcusha: “¿Maytag chay runaga? ¿Imanirtag mana quiquïpa tantiaylapitaga. 16Nätan tariparga razoncagtam
charipäcamunquichu?” taripä juchanta pitas. Nogaga manam japalächu rurä, antis
46Nipäcuptin guardiacunaga nipäcunag: “Manam cay cachramagnï Tayta Dios munangannuymi. 17Moisés
runanuyga pisi rimarachu imaysi”. isquirbinganchru cay niyanmi: ‘Ishcay runacuna ricangantas u
47Nipäcuptin fariseocunaga nirärin: “Chaura gamcunas musyangantas chaynuylata rimacurcayaptinga razoncagmi’
‘Razonmi nirchri’, chrasquicarärinqui. 48Manam paytaga ninmi.
maygan mandagninchi chrurashacunas ni fariseocunas 18Chauraga nogam cayä jucga, quiquïpita rimag, nätan
chrasquipäcunchu. 49Nätan Moisés isquirbinganta, mana cachramag Taytämi cayan jucga, nogapita rimag”.
imatas tantiag gotaracunaga cayan ‘Lutan’ nisham Diospitas”. 19Niptinga cay nipäcuram: “ Maychrütag cayan taytayqui?”
¿
50Nipäcuptin paycuna casta Nicodemoga Jesusman chay Nipäcuptin Jesusga “Gamcunaga manam
pagaspa aywagga cay nisha: 51“¿Moisés isquirbingan musyapäcunquichu noga pi cangätas, manatan
nimanchi ‘Mana juchan rimacuglata pitas juchanpita musyapäcunquichu Tayta Diospitas. Nogata reguepäcamarga
cunchuchun’ ninanchipagchu?” Tayta Diostas reguepäcunquimanmi” nirun.
52Niptinga paytas cay nipäcusha: “ Gamsi cayanqui 20Chaycunata Jesús yachrachira Diospa wayin sawan
¿
Galileapitachu? Isquirbishacuna tantiayta yachracuy. ruyichru mandagcuna goturarcayag mayananpagmi Diospag
Chaychru tarinqui Diospa willacugnincuna mana imaysi golgue gotucurcänancagpa. Nätan mana pisi charirachu
Galileapita yargamungantam”. wanuchipäcunanpag, manarag üran aypamuptinmi.
8
1[Nätan Jesusga aywasha Olivos ningan gotutam. 21Chaura Jesusga yapaytan chay runacunata cay nin:
2Chaypitam warantinga goyashla Diospa wayinman “Nogaga aywacümi, gamcuna ashipäcamanquim. Nätan
cutiyaramun. Chaura runacunaga lapanmi Jesusman wanupäcunqui chaynuy juchasapalam. Chaura noga
ashuyarärin. Jinarcurmi payga imaysi tayuyur aywangämanga manam chrämuyta atipapäcunquichu”.
yachrachingannuy yachrachiyta galacuyun. 3Chauraga Moisés 22Niptin chay castäcunaga cay nipäcuram: “ Maychrüsi
¿
isquirbinganta yachrachigcunawan fariseocunaga quiquinchur wanuchicurunga? ¿Chaychur niyan mana
chrarärichimun juc gowayog warmitam juc olgowan paycagman chrayta atipänanchita?”
punuyagta tarirärir. Jinarcurmi chraupiman shayayachir cay 23Nipäcuptinmi Jesusga cay nin: “Gamcunaga cayanqui
nirärin Jesusta: 4“Yachrachig, cay warmitam tarirärimun juc caylapitam. Nogaga cayä janapitam. Gamcunaga cayanqui cay
89 -8$189
pachapitam. Nogaga manam cä cay pachapitachu. 24Chaymi razoncagta rimayaptïga, ¿imanirtag ‘Payga Diospitam’ mana
nircayag juchalaycunachru wanupäcunaypita. Chauraga nipäcamanquichu? 47Diospacagga pisi cäsucunmi Dios
‘Nogam cayä’ ningäta, mana chrasquipäcurga wanupäcunqui rimanganta, nätan gamcunaga Diospa mana capäcurmi
chaynuy juchasapalam”. cäsucuyta mana munapäcunquichu”.
25Niruptinga tapupäcura: “ Pitag gam cayanqui?” 48Chaura chay castäcunaga Jesús niruptinga cay nirärinmi:
¿
Nipäcuptin Jesusga “Chaytaga galayunanpitam nä “Nogacunaga alitamau Samaria runanuysi pengapaypagmi,
nipäcurag: 26Maymaytachr gamcunata ninä cayan, jinaman jinaman Asyagpa munayninchrümi cayanqui” nircayag.
ima juchaycunatas nipäcunagran cayan. Nätan cachramagnïga 49Nipäcuptinmi Jesusga cay nin: “Nogaga manam Asyagpa
razoncaglata rimagmi. Nogaga paypita mayangätam rimapayä munayninchrüchu cä, antis nogaga Tayta Diostam alawayä.
cay pachachru runacunata. 27Nätan chay runacunaga manam Jinatam gamcunaga nätan ashlircayämanqui. 50Nogaga
tantiapäcurachu Tayta Diospita rimapaptin” ninmi. 28Chaymi manam munächu alawasha cayta. Alawasha canäta juc
Jesusga cay nin: “Noga jana pachapita shamusha runata munayaptinsi. Payga juchacuna taripagmi. 51Shumag
warcarärimar-ran tantiapäcunqui gamcunaga ‘Nogam cayä’ mayacurcay: Pisi rimayangäta cäsucamagga manam imaysi
ningätas, jinaman quiquïpa yarpayläpita mana ima-ayga wanungachu”.
rurangätas, jinaman Tayta Dios yachrachimangannuyla 52Niptin chay castäcunaga cay nirärinmi: “Cananga shumagmi
rimangätas. 29Cachramagnïga nogawanmi cayan. Manam musyarärï Asyagpa munayninchru cayangayta. Abrahamwan
japalätaga dëjamanchu, pay munangannuyla imaysi ruraptï”. Diospa unay willacugnincunaga lapanmi wanupäcusha. 53Nätan
30Jesús chaynuypa niruptinga achcam runacuna payta ‘Noga ningäta cäsucamagga manam imaysi wanupäcungachu’
chrasquicarärin salvacugnin cananpag. nircayämanquim. ¿Gamga cayanqui taytäcuna Abrahampitaga
mas alinnincagchu? Payga wanusham, nätan wanupäcushatan
Diosta chrasquishacunapita jinaman juchalanchru Diospa unay willacugcunas. ¿Gamga mayganmi cayä ninquitag?”.
cawagcunapita Jesús rimangan 54Nipäcuptin Jesusga cay ninmi: “Quiquï alawacuptïga,
31Chauraga chay chrasquicusha castäcunatam Jesusga cay chay alawacuyangäga manam välinchu. Nätan nogataga
nin: “Gamga noga ningäta cäsucur cawarga, capäcunqui alawäman. ‘Diosnïcunam’ nircayangay Dios-mayïmi nirunmi.
razonpa nogapa discïpulümi. 32Jinamanmi reguepäcunqui 55Nätan gamcunaga manam reguepäcunquichu payta. Nogam
razoncagta, nätan chay razoncagmi jucpa munayninpita icha regueyäga. ‘Manam payta reguëchu’ nirga cäman
cachrarichipäcushunqui”. gamcunanuysi casquim. Nätan nogaga regueyä razonpam,
33Niptinmi cay nirärin: “Nogacunaga capäcü Abrahampa jinaman cäsucüsi pay nimangantam. 56Taytaycuna Abraham
castan aywagmi, nätan manam imaysi capäcurächu pipa cushicuram unay, cayman aywamunä junagpita. Nätan
servigninsi. ¿Imanirtag nircayämanqui ‘Cachrarisham aywamugta ricaramar aliscam cushirura”.
capäcunqui’ nirga?” 57Niptin chay runacunaga cay nirärinmi: “Manaran pichga
34Nipäcuptin Jesusga cay ninmi: “Razoncagtam nircayag: chrunca watayogsi canquiragchu. Nätan ¿‘Abrahamta
Pisi juchäcuyar cawagga, chaynuy juchäcuyälarmi cawan. ricapurämi’ ninquichu?”
35Juc rantisha runaga manam chaynuylachu imaycamas chay 58Nipäcuptinmi Jesusga cay nin: “Mayapäcamay shumag:
rantigninpa maquinchru can. Nätan chay rantigpa churinmi Nogam cayä chay ‘Nogam cayä’ ninganga. Chauraga Abraham
ichaga cayan paywan imaycamas. 36Chauraga Diospa-mayin, manaragsi näcimungalanpitam noga Diosga cayä”.
chay jucpa munayninpita jorgarärishuptiquim ichaga razonpa 59Niptinga rumitam charirärin Jesusta gompapäcunanpag.
capäcunquiga juc cachrarishanuy. 37Musyayämi Abrahampa Payga nätan pacacurunmi. Chaypitam Diospa wayinpitaga
castan capäcungayta. Nätan wanuchimayta munarcayämanqui runacunapa chraupinpa yargorcur aywacun.
nogas nircayangagta mana chrasquiyta munapäcurmi.
38Nogaga rimayä Tayta Dioscagchru ricangäcunatam. Nätan Ñausha näcimusha runata Jesús cuticächingan
9
gamcunaga rurarcayanqui taytay rurachipäcushungaytam”. 1Chaypitam Jesusga aywayanganchru ricapurun
39Niptinmi “Taytäcunaga Abrahammi” nirärin. näcimunganpita-pacha ñausha runata. 2Paypitam
Chaura Jesusga cay ninmi: “Gamcuna razonpa Abrahampa discïpuluncunaga tapurärï cay nir: “Yachrachig, cay runa
castan aywag carga, rurapäcunquiman pay rurangannuymi. ñausha näcimunanpag ¿pipatag juchan? ¿Quiquin runapachu,
40Nätan gamcunaga wanuchiyta munarcayämanqui icha taytanpawan mamanpachu?”
‘Razonpacagta Dios nimanganta’ niruptïmi. Abrahamga 3Nipäcuptïmi Jesusga cay nipäcaman: “Cayga ñausha cayan
captinmi. 43Gamcunaga niyangäta mana tantiayta uchuc isgueralata dëdunwan. Jinarcurmi chaywan lushirun
atipapäcunquichu imaysi, rimayangäta mana mayacuyta chay ñaushapa ñawinta. 7Chaypitam cay nin: “Ayway Siloé
munapäcurmi. 44Gamcunapaga taytaycuna cayan Asyagmi. ningan gochranyaman”. (‘Siloé’ ninanga ‘cachray’ ninanmi.)
Pay munangantam gamcunaga rurayta munarcayanqui. Chaura ñaushaga aywacunmi. Jinarcurmi maylacurcurga nä
Asyagga galayunanpita-pacham runa wanuchig, nätan payga ricapuyar aywacun.
manam imaysi razoncagpita rimanchu. Manatan imaysi 8Chauraga chay ñausha yachranganpa yachragcunaga,
razoncagtaga rimarapishchu. Nä rimarga casquitam riman, nätan ñausha canganta ricagcunaga cay nipäcuram:
casquilata rimag car. Jinamanga paymi chay casqui “¿Manachu cayga golgueta manacuyar tayag runa?”
rimagcunapa taytan. 45Nätan nogataga razoncagta rimaptïmi 9Nipäcuptinmi waquinga “Au, paymi” nipäcura. Waquinmi
mana chrasquicarcämanquichu. 46¿Maygaytag gamcunapita “Pay nirayanmi” nipäcura. Nätan payga “Chay quiquinmi
‘Caytam juchäcurayanqui’ nipäcamanquiman? Nätan cayä” nira.
-8$1910 90
chraruptinga tapurärin cay nirmi: “¿‘Ñausham näcimusha ñaushanuysi chrasquicarcämarga mana juchaynagmi
wamraläga’ nipäcungaychu cay runaga cayan? ¿Imanuypatag capäcunquiman. Cananga nätan ricapuyarsi mana
cananga ricapuyan?” chrasquicarcämangaypitam chaynuy juchayogla capäcunqui”.
10
20Nir tapupäcuptinga cay nirärinmi: “Au. Musyarcayämi cay 1“Mayapäcamay shumag: Pi maysi uysha canchraman
runa wamräcuna cangantas, jinaman ñausha näcimungantas. mana puncupa yaycugga, maypas jucläpa yaycugga
21Nätan manam musyapäcüchu imanuypa ñawin capäcun suwawan imas lutan ruraglam. 2Nätan chay canchra
cuticangantas ni pi cuticächingantas. Nä chacha runam cayan. puncupa yaycugga cayan uyshacuna michigmi. 3Paytaga chay
Tapupäcuy quiquinta nipäcushunaypag”. 22Chaynuypa puncu cuidagsi quichranmi yaycunanpag, nätan uyshacunas
nipäcusha paycunata manchacurcarmi. Chaypagga nämi shiminta mayanmi. Chay michigga uyshacunatas jutinpa
Diospa wayinchru chay mandagcunaga rimanacarärinag camam gayan. Chaypitam jorgamun washaman. 4Nä lapanta
“Jesusga razonpa salvacugmi” nigcagta pitas chay Israel jorgarcamurga chay uyshancunapa naupantam aywan.
castäcuna gotucarcänan wayipita gargosha capäcunanpag. Jinatam uyshancuna gatirapäcun michigninpa shiminta
23Chaymi mamanwan taytanga “Payta tapupäcuy, nä chacha reguepäcur. 5Nätan mana reguengantaga manam
runam” nirärin. gatirapäcunchu, antismi jucpa shiminta mayarurga
24Chaura chay mandagnincunaga yapaymi gayarärin chay gueshpicurcan”. 6Jesús chaynuy tincuchiypam yachrachira.
ñausha cuticashata. Chaypitam cay nirärin: “Diospa Nätan paycunaga manam tantiapäcurachu ima niyta
naupanchrümi cayanchi. Nipäcamay razoncagta. Nogacunaga munayangantas.
shumagmi musyarcayä chay cuticächishugniqui runa 7Chaura Jesusga yapaymi cay nin: “Razoncagtam nircayag:
cayanqui chaypa discïpulunga. Nogacunaga capäcü Moisespa uyshancuna raygo. 12Nätan pi maysi gänanan raygola
discïpulunmi. 29Nogacuna musyarcayämi Moisesta Dios uryagga, micug aywamugta ricapururga uyshacunata
rimapanganta. Nätan chay cuticächishugniqui runataga dëjarcurmi aywacun. Chaynuy jinan mana uysha michig
manam musyapäcüchu maypita cangantas”. carmi, nätan mana paypa uyshan captinmi. Chaura atog
30Nipäcuptinmi runaga cay nin: “ Chay rimayniquicunaga charirga wichicächinmi. 13Chay runaga aywacun gänanan
¡
mayaräcuypagtag! ¿Gamcuna manachu tantiapäcunqui raygola uryarmi, nätan uyshacunatas manam cäsunchu.
maypita cangantas ñawïta cuticarayächimaptin? 14Nogam cayä alisca ali michigga. Regueyämi uyshäcunata,
31Noganchiga musyayanchim juchasapacunata Dios mana nätan nogatas reguepäcamanmi. 15Nogatachu Dios-mayï
mayanganta, nätan payta alawagcunalata, jinaman regueman. Nätan nogachu payta reguë chaynuymi. Jinaman
91 -8$11011
wanushagsi chay uyshäcuna raygom. 16Cayäpaman masmi 41Runacuna achcam aywapäcura Jesús ricag. Jinarcurmi
uyshäcuna, cay canchrachru manacagcuna. Paycunatas rimapäcura cay nir: “Juanga manam rurashachu mana runa
aywachimushagmi, nätan cäsucapäcamangam paycunaga. ruray atipänantaga. Nätan cay runapita Juan rimanganmi icha
Chauraga canga juclay canchralachrümi lapan, jinamanmi cayanga lapansi razoncagla” nir. 42Chaychru achcam
canga juclay michigla. 17Dios-mayï nogata cuyaman ‘Caycuna runacuna “Payga Diospitam razonpa” nir chrasquicurcasha
raygo nogam wanushag’ niptïmi. Nätan nogaga gangalantam lapan shongonpa.
cawacämushag. 18Manam pisi wanuchimanchu nogataga,
antis quiquï munarmi nogaga paycuna raygo wanuyta munä. Lázaro wanungan
11
Nogapagga munaylachrümi cayan paycuna raygo wanuysi, 1Chauraga gueshyarunag Lázaro nipäcungan runam.
nätan cawacämuysi. Chaynuy ruranäpagmi Tayta Dios Payga yachrara Betania ichic marcalachrümi ishcay
nimasha”. paninwan. Paycunapa jutin cara Mariawan Martam. 2Chay
19Nigta mayarur chay castä mandagcunaga yapaymi ishcay gueshyag Lazaropa panin Mariam cara taytanchipa
puntaman raquicarärin. 20Achcam paycuna casta cay chraquinman perfümita jirpurcur chay agchanwan
nipäcura: “¿Imanirtag cäsucurcayanqui Asyagcunapa chaquichig.
munayninchru cayagta, jinaman löcusha cayaptin?” nir. 3Chauraga chay panincunam ishcay junag camiñu aywanata
21Nätan waquinmi cay nipäcura: “Manam pisi Asyagpa cachrarärimunag Jesusman “Tayta, cuyangaymi gueshyayan”
munayninchru cagga, caynuy rimaytas ni ñaushacuna nipäcunanpag.
cuticächiytas atipanmanchu” nir. 4Nipäcugta mayarur Jesusga cay ninmi: “Cay gueshyaga
cachipäcamanqui? ‘Salvacugtam cachramushag’ Dios ningan quima chruscu junaglaragtag cayan wacchru mandagcuna
gam carga juclar willapäcamay shumag”. chapiypa wanuchiyta munapäcushungay. Nätan ¿yapaychu
25Nipäcuptinmi Jesusga cay nin: “Nämi nipäcurag, nätan wac aywayta munayanqui?”
‘Manam razonchri’ nir chrasquipäcamaraychu. Dios-mayï 9Nipäcuptïmi Jesusga cay nipäcaman: “Manam üraragchu
charirärin gompapäcunanpag. 32Chaura Jesusga cay ninmi: “Lazaroga wanusham. 15Cushirayämi chaychru mana
“Alicusa achcatam ima-ayga alicunatas rurasha cä gamcuna cangäpita. Chaynuy mana cangä gamcunapag mas alim,
ricarcayämaptiqui chay Dios-mayïpa munayninwan. Cananga ‘Payga razonpa Diospitam’ nir mas yupachicarcämänaypag.
¿maygan rurangäpitam chapipäcamanqui?” Chauraga aywashun ricag” nipäcaman.
33Niptinmi chay castä mandagcunaga cay nirärin: “Manam 16Nipäcamaptinmi mellïshu nipäcungä Tomasga:
nogacunaga chapipäcushay chay ali rurangaycunapitachu, “Noganchisi aywashun paywan parëju wanunanchi captinsi”
antis Diosta ashlingaypitam, nätan runala cayar nipäcaman.
Diostucungaypitam”.
34Nipäcuptinmi Jesusga cay nin: “Gamcunaga ‘dioscunam “Nogam cä cawachigsi, nätan wanushapita
carcayanqui’ niyanmi isquirbishachrüga. 35Chaura chay cawacächimugsi” Jesús ningan
cäsucugcunata ‘dioscunam’ niyaptinchu ¿chay 17Nä Betaniaman chrarur Jesusga Lazarota tarirun nä
isquirbishacunaga manacagman chrurasha canga? 36Chauraga chruscu junag enterracusha cayagtam. 18Chay marca cara
Tayta Dios munanganta ruranäpag acrarayämaptinga, jinaman manam alä caruchrüchu Jerusalenpita. Caraga lamitä lïwapita
cay pachaman cachrarayämaptinga ¿imanirtag gamcunaga mascascalam. 19Nätan achcam Diospa wayinchru uryagcuna
nätan ‘Diostam ashliyanqui’ nircayamanqui, Diospa-mayin aywarärimunag Martata Mariata “Amar wagaychu
cayaptïga? 37Tayta Dios nimangancunata mana rurayaptïga turiquipita” nipäcunanpag. 20Chaura Martaga nä wayinman
ama chrasquipäcamaychu. 38Nätan pay nimanganta ruraptïga, nachrgayagta Jesuspita musyarurga yargaramun taripacugmi,
mana nogata chrasquimarsi ‘Cayga razonpa Diospitam’ nätan Mariaga wayinchrümi quëdaramunag.
nipäcuy, rurayangäcunalatas. Tayta Dios nogachru canganta, 21Chaura Martaga Jesusta cay ninmi: “Tayta, caychru gam
nätan noga Tayta Dioswan cayangäta cananpita shumag captiquiga manachr wanunmanchu cara turilä. 22Nätan
musyapäcunaypag”. 39Niruptinga Jesús chariruytam yapay musyayämi Diosta canan manacuruptiqui mayashunaytas”.
munapäcura, nätan payga maquincunapitam gueshpirura. 23Niptinmi Jesusga cay nin: “Turiquiga cawacämungam”.
40Chaura Jesusga cutira nogacunawanmi Jordán mayuman 24Niptinmi Martaga cay nin: “Au. Musyayämi wanushacuna
25Chaura niptinga cay nirunmi: “Nogam cayä wanushata 49Nätan nipäcuptinshi paycuna castapita Caifás
cawacächimugsi, nätan cawachigsi. Pi maysi chrasquicamagga nipäcunganga, chay wata Diospa wayinchru mas
wanursi cawacämungam. mandagnincagga cay nin: “Gamcunaga manam
26Nätan lapan cawayagcunasi chrasquimagga manam musyapäcunquichu. 50Manatan tantiapäcunquipishchu alitaga.
imaycamas wanushalachu capäcunga. ¿Cay niyangäta Nogapitaga cay lapan runacunapa janan juclay runalam
‘Razonmi’ ninquichu?” wanunman lapanchita ushamänanpitaga” nirun.
27Niptinmi cay nin: “Au tayta. Cananga shumagmi musyarü 51Nätan Caifás chaynuy nira manam quiquinpa
‘Salvacugtam cachramushag’ Dios ningan jinaman yarpaylanpitachu, antis nira chay wata Diospa wayinchru mas
Diospa-mayin gam cangayta”. mandagnincag carmi, Tayta Dios rimachiptin, Israel casta
28Nircur Martaga aywacun nanan María gayagmi. runacunapa janan Jesús wanunanpita. 52Manam cay
Jinarcurmi japalanta cay nin: “Yachrachigmi chrarayämun. runacunalapagchu, antis Diospa lapan castancuna maychru
Gamtam gayayäshunqui”. 29Niruptin Mariaga pasay-pacham chaychru cagtas juclaman gotunanpagmi. 53Chaura chay
aywaramunag. 30Chaypagga manam Jesusga yaycuraragchu junagpitam chay mandagcunaga rimanacusha capäcura
marcaman. Cayara Martawan tincungalanchrümi. 31Chaura Jesusta wanuchipäcunanpag.
María wayrala sharcurcur yargamugta ricarärirga chay 54Chaymi Jesusga nä mana purirachu chay mandagcuna
wayinchru cayag runacunaga gatirapäcamunag ricayga. Antis Judea ninganpitaga yargor, aywacura jäpag
“Mïchucagtachr aywayan wagag” nipäcurmi. pampaman Efraín ningan marcacagpam. Chaychrümi Jesús
32Chaura Jesús cayanganman María chraramurga, Jesuspa cara nogacuna discïpuluncunawan.
naupanmanmi gongorpacuyun cay nir: “Tayta, caychru gam 55Chauraga nämi pasay nachrgarayämura Pascua nipäcungä
captiquiga manachr wanunmanchu cara turilä” 33nir, ɹestäcunapag. Jinarcurmi chay marcacunapita runacunaga
wagacuptinga, jinaman paywan carcayag runacunatas achca aywapäcura Jerusalenta manaragsi ɹesta chrämuptilan
wagarcayagta ricapururga Jesusga aliscam laquicurun Dios ningannuy maylacurcänanpag. 56Chaura chay
jinamanmi cuyaparun. 34Chaypitam tapurun: “¿Maymantag runacunaga Jesustam ashipäcunag, nätan Diospa wayinchrüga
enterrarärinqui?” tapucurcänag jucta juctam: “¿Ima nipäcunquitag?
Niptinmi “Tayta, shamuy ricanaypag” nirärin. 35Nätan ¿Aywamungachur ɹestaman icha manachur?” nir. 57Nätan
Jesusga wagacunmi. fariseocunawan, sacerdöticunapa mandagnincunaga
36Chaura chay sacerdöticunapa mandagnincunaga “ Jay, rimanacarärinag maychrüsi Jesús cayagta pisi musyarga
¡
aliscachrau cuyara!” nipäcunmi. willacurcänanpagmi, chaypita charig aywapäcunanpagmi.
37Nätan waquincagmi runacunaga “Cay runa chay ñaushapa
12
1Chauraga sogta junagta nä Pascua ɹesta galayunan
Lazarota Jesús cawacächimungan
cayaptinmi, Jesusga aywara Betaniata chay
38Chaura Jesusga yapay alisca laquisham mïchucagman wanushapita cawacächimungan Lázaro yachranganta
ashuyurun. Chay mïchu canag juc machraymi juc jatun lagta nogacunawan. 2Chaychrümi yanupäcarärin cënata Jesusta
rumiwan wichrgasha. 39Chaura Jesusga “Rumita jorgapäcuy” garapäcunanpag. Chaura Marta garachracuyaptin Lazaroga,
ninmi. Jesuswanmi mësacagman iscatararcayara. 3Chaymanmi
Chaymi wanushapa panin Martaga cay nin: “Tayta, nächri Mariaga chrarachimun nardupita rurasha perfümita juc
asyarirayan, nämi wanunganga chruscu junag”. botëllawan alisca golgue chraninta. Jinarcurmi Jesuspa
40Niptin Jesusga cay ninmi: “ Manachu nogaman chraquinman jirpurcur, agchanwan chaquirachin. Chaypita
¿
yupachicurga Dios munayniyog canganta ricanquim nirag?” wayiga ima-ayga shumag asyarun.
nir. 4Chaura Simonpa churin Judas Iscariotega chay
41Chauraga jorgarärin rumitam. Chaypitam Jesusga jana wanuchipäcunanpag Jesusta reguechigga cay ninmi:
pachata rircärir cay nin: “Tayta, ‘Gracias’ nicug, gamta 5“ Imanirtag quima pachrac junag gänanachru mana
¿
manacungänuy rurangaypitam. 42Noga musyayämi chaynuyla ranticururanchichu cay perfümita mana imaynagcunata
mayamangayta. Nätan niyagsi caychru runacuna, 43gam yanapänanchipag?” 6Judasga chaynuy nira manam paycunata
cachramangayta musyarur yupachicarcämänanpagmi”. cuyaparchu antis suwa carmi, nätan golgue runcu
Nircurmi gayacuypanuy: “¡Lázaro, yargamuy chaypita!” nirun. charanganpita jorgochrag carmi.
44Chaura wanushaga yargaramun maquinpita, chraquincama 7Chaura Jesusga cay ninmi: “Jina rurachun. Caytaga
inchrasham. Nätan cäranmi juc sagpiwan wancusha. chrurarächira wanunä junagpagmi. 8Mana imaynagcunaga
Chaura Jesusga “Pasquipäcuy purinanpag” ninmi. gamcunawanmi imaysi cayanga. Nätan nogaga manam
chaynuylachu cashag gamcunawan”.
Jesusta wanuchipäcunanpag rimanacungan 9Chaura Israel castäcunaga achcam musyapäcusha Jesús
(Mt 26.1-5; Mr 14.1-2; Lc 22.1-2) Betaniachru cayanganta. Jinarcurmi chrarärimun chayman.
45Chauraga María ricag chay aywamusha sacerdöticunapa Manam aywapäcamusha Jesús raygolachu, antis chay
mandagnincunaga achcam chrasquicarärin Jesusta chay wanushapita cawacämusha Lázaro ricagnuymi. 10Chaura
Lázaro cawacächimugta ricarärir. 46Nätan waquinmi Diospa wayinchru mandagcunaga rimanacarärinag Lazarotas
aywapäcusha fariseocunaman Jesús chay ruranganta wanuchipäcunanpagmi. 11Paypa janan achca castäcuna chay
willapacug. 47Chaura fariseocunawan sacerdöticunapa waquin mandagcunapita raquicarcur Jesusta chrasquicurcaptin.
mandagnincunaga gotucarärinag quiquin mandagcamalam
rimanacurcänanpag. Chaychrümi cay ninacurcasha: Jesús Jerusalenman yaycungan
“¿Imatatag rurachwan chay runata? Aliscatag ima-aygatas (Mt 21.1-11; Mr 11.1-11; Lc 19.28-40)
rurayan mana pisi ruray atipänancunata. 48Jinata rircarashaga 12Alicusa achcam runacuna Jerusalenman aywapäcamusha
cay runanchicunaga lapanmi chrasquicaräringa. Jinatam cara chay Pascua ɹestapag. Jinarcurmi musyarärinag Jesús
Romachru mandagcunaga aywarcärimur Diospa wayintas chay marcaman warantin chränanta. 13Chauraga rämacunata
jinaman noganchi acrashan runancunatas imantawansi apacurcurmi yargarärimunag Jesús chrasquicug
pampanman rurarämäshun”. gayacuypanuy:
93 -8$11213
tantiapäcurächu nogacunaga. Chaypita nä Jesús jana ¿Imanirtag waquin mandagcuna Jesusta mana
pachaman aywaruptinran yarparärï lapan caycuna paypita chrasquicurcarachu?
isquirbisha canganta. Jinaman chay isquirbishanuyla paywan 37Maymayta paycuna ricayaptin Jesús munayninwan
Jinarcurmi ishcaynin Jesusta willarärin. 23Chaura Jesusga mandagcunas chrasquicurcara Jesusta. Nätan Jesusta
cushisham cay nin: “Nämi chraramun noga jana pachapita chrasquicugcuna manam willapacurcarachu pitas
shamusha runa, Dios cayanganman cuticunä junag. fariseocunata manchacur, chay Israel castäcuna gotucarcänan
24Mayapäcamay shumag: Juc trïgu mana alpaman ishquirga, wayipita mana gargachicusha capäcunanpita, chaynuypa juc
gangalanmi cacun imaycamas, nätan alpaman ishquirurga wanushapagnuy ricasha capäcunanpita. 43Paycunaga
achcatam camacun palanapag. 25Pi maysi quiquin runacunapita alipa ricasha caytam munapäcug, nätan manam
munangannuyla cawagga manam cawangachu nogawan. Diospita alipa ricasha caytachu.
Nätan pi maysi cay pachachru wanunan captinsi cäsucamagga
nä cawayan nogawanmi imaycamas. 26Pi maysi nogapag Lapan runacunata Jesús “Chrasquicarcämay” ningan
cawayta munagga cäsucamächun, nätan cäsucamagga noga 44Chaura Jesusga gayacuypanuymi cay nin: “Pi maysi
cangächrümi canga. Jinamanga Dios-mayïpitas alinninpag ‘Payga razonpa Diospitam’ nir chrasquicamagga, manam
ricasham canga”. nogalatachu chrasquicaman, antis chrasquiyanmi
27Nircurmi Jesusga cay nin: “Cananga manam pasay cachramagnïtas. 45Nogata ricapamagga, ricapuyanmi
imananäsi musyacanchu. ¿Ima nishagtag ‘Tayta Dios, cachramagnïtas. 46Achquinuysi nogaga shamurä cay
salvamay canan pasamänanpita’ nishagchur? Manam. Antis pachaman, chrasquicamagcuna yanauyagchrünuysi mana
nogaga aywarayämü chaypagmi”. 28Nircurmi juchalanchru capäcunanpagmi.
“Reguechicuynar Dios-mayï, alisca munayniyog cangayta”. 47Nätan maygansi rimangäta mayayar mana cäsucamagta
Niptinga jana pachapitam mayarärï cay nimugta: “Nämi manam ‘Juchanpita cunchuchun’ nïchu. Nogaga manam
reguechicusha cä. Nätan yapaymi reguechicushag alisca aywamurä runacunata ‘Jina cunchuchun’ ninäpagchu, antis
munayniyog cangäta”. salvanäpagmi. 48Pisi ‘Nogata manam Diospitachu’ nimagga,
29Niptinga chaychru cayag runacuna mayarärirga “Räyum” jinaman willacuyangäta mana cäsucamagpagga cayan jucmi
nipäcunmi. Nätan waquinga “Juc angelmi rimaparun” ‘Jina cunchuchun’ ninanpag. Cay willayangämi ushanan
nipäcuntan. junagchrüga ‘Cunchuchun’ nipäcushunqui. 49Nogaga manam
30Chaura Jesusga cay ninmi: “Cay rimamugta mayarunchi rimä quiquiläpitachu. Cachramagnï Tayta Diosmi nogata
manam nogapagchu, antis gamcuna pi cangätas nimara imata ninäpagsi u imata yachrachinagpagsi. 50Nätan
musyapäcunaypagmi. 31Cananmi cay pachachru juchacuna musyayämi Tayta Dios mandanganta cäsucugcuna imaycama
taripacanga. Nätan cananmi cay pachachru munayniyog cawapäcunantas. Chaura rimaparcayag rimanäpag pay
Asyagsi washaman gargosha canga. 32Nätan nogata gueruman nimangalantam”.
nä warcarärimaptinga lapan runam nogaman aywamunga”.
33Chaynuypa nira, imanuypa wanunantas Atendinacurcänäpag Jesús yachrachipäcamangan
13
tantiachipäcunanpagmi. 1Pascua ɹesta manaragsi galariptilanmi Jesusga nä
34Niptin runacunaga nipäcunmi: “Nogacunaga chay musyara cay pachata dëjananpag, jinaman
isquirbishacunata leyiptin, mayacurcarä Cristo imaycamas Dios-mayincagta aywananpag nä üra ayparayämunganta.
cawacug cangantam. Nätan ¿imanirtag ‘Gamga jana pachapita Payga cay pachachru runancunata alisca cuyarmi wanura,
shamusha runaga sharcachisharan canga’ niyanqui? ¿Pitag nätan cuyaras wanungancamam.
cayan chay jana pachapita shamusha runaga?” 2Chauraga cënarcayarämi, nätan chaypagga nämi Simonpa
35Nipäcuptinmi Jesusga cay nin: “Ishcay quima junaglaga churin Judas Iscarioteta Asyagga tantiarachinag imanaypa
gamcunacagchru chay achquinuysi cayagga cashagran. Jesusta reguechinanpagsi. 3Jesusga musyaram Diospita
-8$11314 94
shamungantas payman gangalanta cutinantas, jinaman lapan 27Chaura Judas tantata chrasquiruptilanmi Asyagga
ima-aygata munayninman Dios chrurangantas. 4Chaura munangan rurachiyta galacuyun.
Jesusga cënarcayaptïmi sharcurun iscatarayanganpita. Chaura Jesusga cay ninmi: “Ruranayta ruray wayrala”.
Jinarcurmi catatanuysi chay alisca shumag jatirayanganta 28Niptinga manam maygaläsi chay mësachru carcayagga
jorgorun. Jinarcurmi toällata cheglanman watacurun. tantiayta atipapäcurachu imanir chaynuypa niyangantas.
5Chauraga maylacurcänä gueshpi batyamanmi yacuta 29Chaura Judas golgue runcu charag captinga waquinnïga
wiñarun. Jinarcurmi chraquïcunata maylarcur chay toälla tantiarärï ɹestapag imatas rantimuy Jesús niyangantam u
watacunganwan chaquichiyta galacuyun. mana imaynagcunata imalatas gomunantam. 30Judas nä
6Nä Pedro nipäcungan Simonpa chraquinta maylananpag tantata chrasquirurga aywacunmi, nätan nä chacagmi cara.
chraruptinmi payga cay nin: “Tayta, ¿gamchu chraquïta
maylamanqui?” “Cuyanacur cawapäcunäpag” Jesús nipäcamangan
7Niptinmi Jesusga cay nin: “Cananga manam tantianquichu (Mt 26.31-35; Mr 14.27-31; Lc 22.31-34)
cay rurayangäta. Chaypitaran tantianqui”. 31Chaura nä Judas yargoruptin Jesusga cay nipäcamanmi:
8Niptinmi Pedroga nin: “Manam gamga imaysi chraquïtaga “Cananmi noga, jana pachapita shamusha runaga
maylamanquimanchu”. reguechicushag imapag aywamungätas, nätan Tayta Diossi
Niptinmi Jesusga “Mana maylapuptïga manam canqui reguechicuyan noga rurangäpam alisca ali canganta. 32Chaura
nogapachu” nin. Tayta Dios nogawan ali canganta reguechicurayaptinga, Tayta
9Niptin Pedro nipäcungan Simonga: “Chauraga tayta, ama Diossi quiquinmi reguechinga runacunata nogas alisca ali
maylamaychu chraquïlataga, maylamay maquïtawan umätas”. cangäta, nätan reguechinga pasay-pacham. 33Cuyay
10Niruptinmi Jesusga “Nä maylashataga manam nä wamräcuna manam alä unaychu cashag gamcunawan.
maylachwanchu yapayga. Lapansi nä maylasham cayan. Gamcuna ashipäcamanquim, nätan chay mandagniquicunata
Maylashäga chraquilaytam. Nätan gamcunaga carcayanqui nä ningänuy niyärishay canan gamcunatas: Noga aywayangäman
maylashanuymi mana juchaynag, mana lapay carsi. 11Chaura gamcunaga manam aywamuyta atipapäcunquichu.
manam lapaychu mana juchaynag capäcunqui” nirun, nätan 34Nätan juc mushogtas niyärishay cäsucurcänaypag:
14
capäcunqui cushisham. 1“Amar nä, ‘ Imanashagrag ayganashagrag?’
¿
18Cayta nircayag manam lapaypagchu. Noga musyayämi nipäcuychu. Diosman yupachicurcayarga, nogamansi
pïcunata acrangätas, nätan ruracangaran ‘Nogawan micugmi yupachicarcämay. 2Tayta Diospa jatun wayinchrüga achcam
muyunga contrapartinman’ nir isquirbishaga. cayan yachranapag wayicuna. Chaynuy mana captinga nächri
19Cayta nircayag manas ruracaptilanmi, nätan ruracaruptin nirärigman cara, antis cananga aywayä maychru
noga Dios cangäta shumagmi musyapäcunqui. 20Cayta capäcunaypagsi camariglam. 3Chaypitam nä aywarurga
shumag mayacurcay: Pisi cachrashäcunata chrasquicugga, maychru capäcunaypagsi nä camarircurga yapay cutimushag.
chrasquicayäman nogatam, nätan nogata chrasquicamagga Jinarcurmi noga quiquï chrasquicurcäshay gamcunas noga
chrasquicuyan cachramagnïtam”. cangächru capäcunaypag. 4Gamcunaga musyarcayanquim
may aywayangätas, jinaman musyarcayanquitan imanuypa
Judas reguechinanta Jesús willapäcamangan
chrämuytas”.
(Mt 26.20-25; Mr 14.17-21; Lc 22.21-23) 5Niptinmi Tomasga cay nin: “Munayniyog, manam
21Chaynuypa nircur Jesusga alisca laquisham willaräriman musyapäcüchu may aywayangaytas. ¿Imanaypatag
cay nir: “Razonpacagtam nircayag, gamcunapita jucmi chrapäcamüman chay aywayangayman?”
wanuchipäcamänanpag reguechimanga”. 6Niptinmi Jesusga cay nirun: “Nogam cayä juc camiñunuysi
22Chaura nipäcamaptinga rircanacuytam galacayärï chayman chrächigga, nogam cayä razoncagta rimagsi,
maygäpita rimayangantas mana musyarga. 23Chaypagga nogatan cayä chay cawachicugsi. Mana nogaman aywamugga,
Jesuspa cuyay discïpulunga cënayarä Jesuspa naupanchru manam pisi chrayta atipanchu Tayta Diosman. 7Nogata
iscatarayarmi. reguepäcamarga Taytätas reguepäcunquimanmi. Cananpitam
24Chaura Pedro nipäcungä Simonga sëñasyaraman nä reguercayanqui, nätan nämi ricapapäcuraysi”.
maygäcunapita rimayangantas tapunäpagmi. 8Niptinmi Felipega cay nin: “Munayniyog, regueyärichimay
25Chauraga Jesuspa pëchuncagman muyurcurmi Tayta Diosninchita. Chaylatam munarcayä manam mastaga
yachraylapa tapurü: “Tayta, ¿maygäcunatag cayä?” nir. imatas”.
26Niptïmi Jesusga niman: “Atgag jitagman tantata 9Niptinmi Jesusga nin: “Felipe, nä may unaychri cayä
¿
ogorcachir gongämi canga” nircamarga, uchuc tantalata gamcunawan, nätan manachu reguemanquirag? Pisi nogata
ogorcachirmi goyurun Simonpa churin Judas Iscarioteta. reguemagga, reguesha nämi Tayta Diostaga. Chauraga ¿imanirtag
95 -8$11415
manacayamanqui: ‘Diosta regueyärichimay’ nirga? 10¿Manachu wayugcag palgaycunataga jorgonmi, nätan wayugcag
tantiapäcunqui Tayta Diospa-mayin cayangäta, nätan Dios-mayï palgaynincunatam pichapan masta wayunanpag. 3Gamcunaga
pay cayanganta? Rimangäcunata manam rimapapäcug quiquïpa willapäcungagta chrasquisha capäcurmi nä carcayanqui mana
yarpaynïpitachu, antis nogawan cayag Tayta Dios juchaynag. 4Nogawan chaynuyla cacurcayay, noga
nimangancunatam rimayäsi, rurayäsi. 11Chauraga Dioswan noga gamcunawan cayangänuy. Üvas plantapita tipicarurga manam
cayangäta, nätan Tayta Dios nogawan cayanganta razonmi chay räma quiquilanga atipanchu wayuyta. Chaynuymi
nipäcuy, nätan mana chaynuy nipäcamarsi razonpa chaynuymi gamcunas mana atipapäcunquichu Dios munangannuy
nipäcamay rurayangäcunalapas. 12Shumag mayapäcuy cayta: cawayta, mana nogawan capäcurga.
Nogaman yupachicamagga ruranga noga rurayangätam, nätan 5Nogaga cayä üvas wiñayagpa tullunnuymi, nätan
rurangas mastaran noga Dios-mayïcagman aywacuptïga. gamcunam carcayanqui rämacunanuy. Pi maysi nogachru
13Chauraga ima-aygatas nogata manacarcamaptiqui rurashagmi, chaynuyla cayagga, nätan nogas paychru chaynuyla captïga,
Tayta Diosta alisca alipag noga Diospa-mayin ricachinäpag. alisca alim cawan. Nätan nogapita raquirurga manam pasay
14Nogata imalata manacarcamaptiquis rurashagmi”. ima ali ruraytas atipapäcunquichu. 6Pi maysi nogawan mana
chaynuylacagga, washaman jitarisham canga. Jinarcurmi
“Santu Espirituta cachramushagmi” Jesús nipäcamangan räma chaquinuysi, palarcur rupachisha canga. 7Chaura
15“Chaura razonpa cuyapäcamarga ningäcunata cäsucurcay. chaynuyla nogawan capäcurga, jinaman yachrachingänuyla
16Nätan nogaga manacushag Tayta Diostam juc cawapäcurga, munangayta ima-aygatas manacurcangaytam
yanapagniquicunata cachramunanpag, gamcunawan imay chrasquipäcunqui. 8Tayta Diosga alisca cushisham cayan
aygaysi cananpag. 17Chay razoncag Espirituta, shongon gamcuna juc üvas planta alisca wayugnuysi noga ningänuy ali
munangalanta ruragcunaga manam chrasquipäcunchu, mana cawapäcuptiquiga. Chaynuy cawarga nä carcayanqui razonpa
ricarnin, jinaman mana reguermi. Nätan gamcunaga discïpulümi.
reguercayanquim gamcunawan captin. Chauraga payga 9Nogata Dios-mayï cuyamangannuymi nogas cuyarcayag
Diossi cuyangam. Nogas cuyamagtaga cuyashagtan, jinaman amïguncunapa janan wanularmi. 14Niyangagcunata
reguechicushagmi chay cuyamagwan”. cäsucurcarga capäcunqui amïgücunam. 15Manam nä
22Niptinmi jucnincag Judasga cay nin: “Tayta, imanirtag cananpita ricapäcug juc rantisha runatanuychu. Rantisha
¿
nogacunalawan reguechicunqui, nätan waquin runacunataga runaga manam musyanchu rantignin ima rurayangantas,
mana?” nätan gamcunata nogaga ricapäcug amïgücunapagmi. Chaymi
23Niptinmi Jesusga nin: “Pi maysi cuyamagga ningätam Tayta Dios ima ruranancuna nimangantas nä musyarärichig.
cäsucaman. Chaura Dios-mayïga cuyangam. Jinarcurmi 16Manam nogataga gamcunachu acrapäcamaray, antis nogam
Dios-mayïwan noga aywapäcamushag paywan cawag. 24Pi gamcunata acrapäcurag maypas aywapäcunaypag. Jinaman
maysi mana cuyamagga, manam noga ningäta cäsucamanchu. chaynuyla Dios munangannuy ali cawapäcunaypag üvas
Nätan rimayangäta mayapäcungayga manam nogapachu, planta alisca wayugnuysi. Chaura noga ningänuy Tayta Diosta
cayan chayga cachramagnïpam. manacurga lapan manacurcangaytam chrasquipäcunqui.
25Gamcunawan cayälarmi rimaparcayag caycunata. 26Nätan 17Yapay cayta niyärishay: Jucniquis jucniquis cuyanacurmi
Nätan nämi nirärig noganuy cawapäcunaypagsi. Cay gasila chregnipäcushuptiqui yarpachracurcay nogatas
cawayga manam cay pachachru cagnuylachu. Chauraga ama chregnipäcamanganta. 19Gamcuna paycunanuysi lutan
‘¿Imanashunrag?’ nipäcuysi ni manchacapäcuysi. capäcuptiquiga chay runacuna cuyapäcushunquimanmi.
28Nämi mayarärinqui aywayämi ningäta, nätan gamcunawan Nätan gamcunataga nogam acrapäcurag chay runacunachru
canäpag yapay cutimunätas. Gamcuna razonpa cuyapäcamarga cayagta. Chaymi chay lutan runacuna chregnircayäshunqui
cushicurcanquimanmi Tayta Dioscagta aywayaptïga. Nätan Tayta paycunanuy nä mana capäcuptiqui. 20Yarpachracurcay cay
Diosga nogapitaga mas munayniyogmi cayan. 29Cayta nircayag nipäcungagta: Maygan rantisha runasi manam mas
mana imas cayangancamalam nä imas captin razonpa rimangäta munayniyogchu rantigninpitaga. Nogatas
tantiapäcunaypag. 30Manam nä rimapapäcushaychu aläpa unayga. chregniparcayämarga, ashiparcayämarga, gamcunatas
Nämi nachrgayämun cay pachachru munayniyog Asyagga, nätan chaynuymi jinapäcushunqui. Nätan yachrachingäta
imata ruramarsi manam munangantaga taringachu. 31Chaynuymi cäsucarcayämagcunaga gamcuna yachrachipäcungaytas
ruracänan cayan Tayta Dios cuyangäta, cay pachachru runacuna cäsucurcangam. 21Lapan caycunata rurapäcushunqui nogapa
musyapäcunanpag, jinamanga pay nimangannuylam rurayäsi” capäcuptiquim chay cachramagnïta mana reguepäcur. 22Chay
nircurga, “Sharcapäcuy aywashun caypita” nipäcamanmi. runacuna mana juchaynagmi capäcunman cara, mana noga
musyachig aywamuptïga. Cananga nätan chay juchancunapita
Diospa wayin puertachru üvas dibujashata mana cuyapasham capäcunga. 23Pi maysi nogata
ricapur Jesús tantiachipäcamangan chregnimagga, Tayta Diostas chregniyanmi. 24Mana
15
1Chaypitam aywarcayaptïga cay nin: “Noga cayä juchaynagmi capäcunman mana munaynïwan paycunachru
razonpacag üvas wiñayagnuymi. Nätan wac üvas mana ima-aygatas rurasha captïga. Nätan cananga nämi
wiñayagta uryapagnuymi cayan Tayta Diosga. 2Payga mana ricapäcusha ima-aygatas. Chaynuy ricarcayarmi
-8$115–17 96
chregnircayäman, jinaman Tayta Diostas chregnircayan. gueshpicunan üra chraramuptinga, naupataga nanaywan
25Chaynuy jinarcayäman isquirbishacunachru: ‘Mana cayan. Chaypita nä gueshpicururga gongarunmi chay
juchaynagtam chregnipäcamara’ ningan ruracänanpagmi. nanangantaga, wamran näciramuptin cushicurur.
26Nätan yanapapäcushugniqui chay razoncag Espirituga 22Chaynuymi gamcunas cananga laquirarcayanqui. Nätan
Tayta Dioscagpita cachramunäga runacunata tantiachingam yapayran ricapäcushay. Chauraga aliscam shongoycuna
nogapita. 27Jinamanga gamcunas rimapäcunquitan cushicunga, nätan chay cushicuyniquicunata manam pisi
galayunanpita-pacha nogawan capäcusha capäcur”. guechrupäcushunquichu. 23Chay ricapapacunay junagga
16
1“Caycunata nircayag, nä ima-aygas captin mana manam nä tapupäcamanquichu imatas. Nätan shumag
nogapita raquicapäcunaypagmi. 2Gamcunataga chay mayapäcamay: Noga ningänuy ima-aygatas Tayta Diosta
Israel castäcuna gotucarcänan wayipitas manacurcarga chrasquipäcunquim. 24Canancama gamcunaga
gargaripäcushunquim, jinaman chrämungatan maygansi manam noga ningänuy manacurcanquiragchu. Manacurcay,
wanurcärichishurniqui ‘Caynuypam Diosta servinchi’ chrasquipäcunquim alisca cushisha capäcunaypag.
nipäcunan junagsi. 3Chaynuy rurapäcunga mana Tayta 25Nätan canancama caycunata nirärig imawansi
Diostas ni nogatas reguepäcamasha carmi. 4Nätan nircayag, tincuchiypam. Nätan mana tincuchiypa rimanä junag
nä caycuna pasaptin yarpachracurcänaypagmi”. chrämungam. Chay junagga Tayta Diospita rimaptï shumagmi
tantiapäcunqui. 26Chay junag noga ningäta yarparcurmi
Santu Espíritu rurananpita Jesús nipäcamangan manacurcanqui payta. Nätan manam Tayta Diosta
Nircurmi Jesusga cay nipäcaman: “Galayunanpita-pacha manacushag gamcunapita nipäcugchu. 27Antis gamcunataga
mana cayta nipäcuragchu, gamcunawan quiquï carmi. 5Nätan quiquin Tayta Diosmi cuyarcayäshunqui. Nätan
cananga cachramagnïwan canäpagmi aywacü. cuyarcayäshunqui nogata cuyapäcamaptiquim, jinaman Tayta
Niyaptïsi manam maygalaysi: ‘¿Maytatag aywacunqui?’ nir, Diospita shamungäta chrasquicurcasha capäcuptiquim. 28Noga
tapupäcamanquichu. 6Antis cay ningäcunawanga aliscam yargamurä Tayta Dioscagpitam. Jinarcurmi aywamurä cay
laquicarärinqui. 7Nätan mayapäcamay shumag: Antis pachaman. Cananga nätan cay pachapita cuticü yapay Tayta
aywaptïga alim canga gamcunapag. Mana noga aywaptïga Dioscagtam”.
manam aywamungachu chay tantiayta yanapapäcushugniqui. 29Nipäcamaptin discïpuluncunaga cay nipäcümi: “Cananmi
Nätan aywacurga nogam cachramushag payta. 8Nä pay icha rimayanquiga shumag, mana imawansi tincuchilar.
aywaramurga Diosman mana yupachicug runacunata 30Cananga tantiarcayämi lapan ima-aygas musyangayta,
tantiachinga juchasapa capäcungantam, Dios ningannuy ali jinamanga manam pisi tapucushunaytaragchu munanqui.
cawaypitam, nätan juchancunapita taripasha capäcunantam. Chaymi ‘Payga razonpa Diospita aywamusham’ nirsi
9Juchasapa paycuna carcayan ‘Payga razonpa Diospitam’ nir, chrasquicurcarag”.
mana chrasquicarcämanganpitam. 10Nätan tantiapäcungam 31Nipäcuptïmi Jesusga cay nipäcaman: “Cananga
Dios munangannuy noga ali cawangäta. Chaymi nogaga ¿razonpachu yupachicarcayämanqui? 32Nämi nachrgayämun
aywayä Tayta Dioscagta. Nä manam nogataga ürä, nätan nagascalam nä carunga. Gamcuna jucpacama
ricapapäcamanquichu. 11Jinaman tantiapäcungam cay wichicapäcunay, jinaman japaläta dëjapäcamänay üra. Nätan
pachachru munayniyog Asyag juchanpita ‘Cunchuchisha manam japalächu cäga. Tayta Diosga nogawanmi cayan.
cachun’ Dios nä nirayangantas. 33Lapan caycunata nircayag nä ushanantam, cay pachachru
12Maymayragchri cayan nipäcunag, nätan cananga manam gamcuna nacatacurcanquiran, nätan valorchacurcay. Nogaga
tantiayta atipapäcunquimanchu. 13Nä razoncag Espíritu cay pachachru chay juchäcachigta nä yalisham cä. Chaylatam
aywaramurmi ichaga lapanta shumag tantiachipäcushunquiga. nircärig”.
Payga manam rimapapäcushunqui quiquinpa
Discïpuluncunapag Jesús manacungan
tantiaylanpitachu, antis rimanga Diospita mayangantam,
17
nätan musyachingatan mas guepaman ima-aygacuna 1Chaynuy nircärimarmi Jesusga jana pachata
cananpitas. 14Payga tantiachipäcushunqui nogata rircacurcur Tayta Diosta cay nin:
alawapäcamänaypagmi. Nätan nogapita musyangantam “Tayta Dios, nämi chraramun üra Dios-mayiqui cangäta
gamcunata musyachipäcushunqui. 15Chay Santu Espirituga runacunata musyachinaypag. Chaynuytan nogasi gampita
nogapita musyangantam gamcunata musyachipäcushunqui. musyachishag Dios-mayï cangayta. 2Gamga nogata
Chaynuy nircayag Tayta Diospacag ima-aygas nogapa chruramasha canqui lapan runacunachru munayniyog
captinmi”. canäpagmi, jinaman nogaman lapan runata aywachimungayta
16Nircurmi Jesusga cay nipäcaman: “Cananpita ishcay imaycamas cawachinäpagmi. 3Nätan chay imaycamas
quima junagtaga manam ricapapäcamanquichu, nätan ishcay cawagga canga, gam japalay razoncag Diosta
quima junagtaga yapaymi ricapapäcamanqui. Nogaga reguepäcushurniquim, nätan noga, Jesucristo cachramangayta
aywacushag Tayta Dioscagtam”. reguepäcurninmi. 4Nogaga cay pachachru gampita
17Chaura juc ishcay discïpuluncunaga tapunacuytam musyachisham cä, lapan nimangaycunata rurangäwan.
galacayärï cay nir: “¿Ima ninantatag niyämanchi: ‘Ishcay 5Chauraga Tayta Dios, manaragsi cay pachas camacaptilan
quima junagga manam ricapapäcamanquichu, chaypita ishcay cangänuynar canansi cashag gamcagchru cushisha.
quima junagtaga yapaymi ricapapäcamanqui, nätan aywashag 6Nogaga gamman mana yupachicug runacunapita acrarcur
Tayta Dioscagtam’ nirga? 18Manatag tantianchichu imapita nogaman aywachimungaycunata musyachisham cä, gam
rimayangantas. ¿Ima ninantatag niyämanchi?” imanuy cangaytas. Paycunaga gampam cara. Nätan nogatam
19Nir tapucuyta munarcayangätam Jesusga tantiarun. gomasha canqui, jinaman paycunaga cäsucurcasham ningayta.
Jinarcurmi cay nipäcaman: ´¶&DQDQSLWDLVKFD\TXLPDMXQDJWD 7Cananga musyapäcunmi lapan nimangaycuna gampita
manam ricapapäcamanquichu, chaypita ishcay quima shamusha canganta. 8Chaura nimangaytaga nisham cä, nätan
junagtaga ricapapäcamanqui’ ¿ningäpitachu paycuna chrasquicurcasham. Shumagmi tantiapäcusha
tapunacurcayanqui? 20Mayapäcamay shumag: Gamcuna razonpa gampita aywamusha cangätas, jinamanga
wagapäcunquim, jinaman alisca laquisham capäcunqui. chrasquicarcämasham. 9Chaymi noga manacuyag
Chaynuy capäcuptiqui Diosman mana yupachicug runacunaga paycunapita. Manam manacug chay lutan runacunapitachu,
cushipapäcushunquim. Nätan chay laquirarcayangaypitaga antis manacuyag chay gomangay runacunapagmi gampa
cushicurcanquim. 21Juc pachrayog warmichu nä captin. 10Ima-aygas nogapacagga gampam, gampacagsi
97 -8$11718
nogapam, nätan nogata cay runacunaga alisca alipagmi nä 4Nätan Jesusga lapan ima-aygas pasananta musyarga
cay runacunaga canga caychrüran. Lapan juchapita caruchru Chaura Jesusga “Nogam cayä” ninmi. Jesusta reguechig
cayag Dios-mayï, nimangaynuynar caycunata washay Judasga paycunawanmi cayänag.
ima-aygapitas munayniquiwan. Nogachu gamwan cayanchi 6Chauraga “Nogam cayä” niruptinga runacunaga
caycunas alisca cushicurcänanpagmi. 14Nogaga willasham cä ograshachu cä maygantas” nir, quiquin Jesús rimangannuy
nimangaytaga. Chaymi mana cäsucugcunaga chregnipapäcun, ruracänanpagmi.
mana paycunanuy capäcuptin. Nätan nogasi manam 10Chaura Pedro nipäcungä Simonga espäda charayanganta
paycunanuy lutanchu cä. 15Chaura manam manacug, chay jorgarcamurmi Malco jutiyog runapata derëchacag rinrinta
mana cäsucugcunapita jorgonaypagchu, antis manacuyag muturun. Payga canag Diospa wayinchru mandagcunapa mas
Asyagpita washanaypagmi. 16Chaura noga mana lutan mandagnincagpa rantisha runanmi.
captïmi, caycunas mana capäcunchu lutancamaga. 11Chaura Jesusga Pedrotam cay nin: “Chay espädata
17Gamlapag capäcunanpag raquiruy razoncagta gampita chruracunanman cutiyächiy. Nogaga Tayta Dios
rimapayangäwan. Gam nimangayga razoncagmi. 18Nogatachu nimangancunataga rurashagran alisca cunchunä cayaptinsi”
cachramaray cay pachachru runacunam, chaynuymi nogas nin.
caycunata cachrayä cay pachachru runacunaman. 19Nätan
nogaga cäsucurag lapanchru, paycunas noganuy Anás jutiyog mandagman Jesusta aywachipäcungan
cäsucurcäshunaypagmi. (Mt 26.57-58, 69-70; Mr 14.53-54, 66-68; Lc 22.54-57)
20Manam caycunalapagchu manacug, antis manacuyagmi 12Niptin chay soldäducunaga mandagnintinmi,
paycuna rimaptin mas guepaman chrasquicamagcunapagsi. sacerdöticuna cachramungan guardiacunawan Jesusta
21Paycunas lapan mana raquicälar capäcunanpag. Tayta, charirärin. Jinarcurmi watarärin maquinta. 13Chaypitam
gamchu nogawan cayanqui, nätan nogachu gamwan cayä, aywachicurcan chay mandag Anaspa naupanman. Payga cara
chaynuy paycunas noganchipita mana raquicälar Caifaspa suydrunmi. Chay wata cara Caifás chaychru
capäcunanpag, cay pachachru runacuna gam cachramangayta sacerdöticunapa mas mandagnincagmi. 14Nätan chay Caifasmi
chrasquicarcämänanpag. 22Gam nogata alipa cara “Cay Israel castacunapa jananchi wanuchun juc runa” nir
ricamangaynuymi nogas paycunata ricarä, nogawan gam mandagcunata nigsi.
mana raquicälar cawanganchinuy paycunas mana raquicälar 15Nätan Pedro nipäcungä Simonwanga noga Juanga,
capäcunanpag. 23Nogaga cayäshag paycunawanmi, nätan gatirapäcurä Jesustam. Chaura chay sacerdöticunapa mas
gammi canqui nogawan, mana pasay raquicapäcunanpag. mandagninpita reguesha carmi, nogaga yaycurü Jesuswanga
Chaynuypaga cay pachachru runacuna tantiapäcungam chay mas mandagcagpa wayin puncuman. 16Pedroga nätan
gampa cachramushay cangäta, jinaman nogata washa puncuchrümi quëdarun. Chaura chay mandagpita noga
cuyamangaynuy paycunatas alisca cuyayangayta. reguesha carga, chay puncuta quichrachrag warmiwanmi
24Tayta, chay gomangaycunata munä noga canächru rimarü Pedropita. Jinarcurmi yaycarachï Pedrotas.
paycunas capäcunantam, munayniyog canäpag nimasha 17Chaura chay warmiga Pedrotam cay nin: “ Manachu
¿
cangayta tantiapäcunanpag. Nätan gamga cuyayämanqui gamga canqui wac runapa discïpulun?”
mana cay pachas camacangalanpitam. Niptinmi Pedroga “Manam nogaläga cächu” nirun.
25Alila rurag Tayta, cay pachachru runacunaga manam 18Jinarcurmi alisca alalaptinga, chay rantisha runacunawan
reguepäcushunquichu. Nätan nogaga regueyagmi, jinaman cay guardiacunaga ninata ratarcärichir shayarcayara
runacunas musyarcayanmi cachramaptiqui aywamusha cangätas. shanapacurcayar. Chaychru paycunawanmi Pedrosi cayara
26Paycunata tantiarayächïmi gampita, imanuy cangaytas. Nätan shanapacuyar.
chaynuylam tantiayächishag, chay cuyamangaynuyla paycunas
cuyanacurcänanpag, jinaman nogasi paycunawan canäpag”. Mandag Anás Jesusta tapupangan
(Mt 26.59-66; Mr 14.55-64; Lc 22.66-71)
Wanuchipäcunanpag Jesusta charipäcungan 19Chaycama chay mandag Anasga tapupaytam galacuyun
(Mt 26.47-56; Mr 14.43-50; Lc 22.47-53)
Jesustaga “¿Pïcunam discïpuluycuna? Nätan ¿imatam
18
1Chaynuypa Jesús Tayta Diosta manacurcurga, yachrayächinqui?”
aywara nogacuna discïpulunwanmi Cedrón ragra 20Niptinmi Jesusga cay nin: “ Manachu musyapäcunqui?
¿
nipäcungä wacläcag chimpanta. Chaychrümi cara juc canchra Nogaga lapan runacunatas rimaparä runa ricaymi.
ima-aygas wiñag. Chaymanmi Jesuswan yaycarärï. Chaynuylam yachrachirä Israel castäcuna gotucarcänan
2Jesusta wanuchipäcunanpag reguechig Judassi regueram wayichrüsi, jinaman Diospa wayinchrüsi paycuna
chay aywapäcungäcagtaga. Chayman achca cutim Jesusga gotucapäcunanchrüga. Chauraga manam imatas nirächu
pushapäcamara nogacunata. 3Chaura Judasga chraramun pacayninchrüga. 21¿Imanirtag tapuyämanqui nogata?
chaymanmi achca soldäducunawan, jinaman Diospa wayinta Tapuyga chay mayamagcunata. Paycunaga musyarcayanmi
ricag guardiacuna pushasham. Chaycuna aywarärimunag imapita yachrachingätas”.
sacerdöticunapa mandagnincuna nätan fariseocuna 22Chaynuypa Jesús niruptinga, chaychru cayag Diospa
cachramuptinmi. Chaura chrarärimun tucuywan wayinta ricag guardiacunapitam jucga, Jesusta cäranchru
achquishacamam, jinaman alisca camapacusha lagyarun cay nir: “Amam chaynuypa ninquimanchu Diospa
armacunawancamam. wayinchru mandagcunapa mas mandagnincagtaga”.
-8$11819 98
23Niptinmi Jesusga nirun: “Chaura lutanta rimayaptïga cara reypa contran, imatas lutanta rurapäcamunanpag
nimay lutan rimayangäta. Nätan rimayangä ali captinga runacuna sucsutagmi.
¿imanirtag lagyayämanqui?” 24Chaura Anasga chaynuy
19
1Chaura Pilatoga “Cay Jesusta astipäcuy
shanapacuyar. Jinarcurmi cay nirärin yapay: “Gamga “¡Jay! Cananga cayman yargachimushag, cay runa mana
cayanqui wac runapa discïpulunmi ¿au?” imatas juchäcusha canganta musyapäcunaypag”. 5Nirga
Nipäcuptinmi Pedroga cay nin: “Manam nogaga calächu”. Jesusta yargarachin antay antaytam cashapita rurasha
26Chauraga chay mas mandagcagpa rantisha corönan jatishata. Jinaman chay yana puca color jacu
runacunapitam, jucga cay nin: “Nogaga ricapurag gamtaga jacushata. Chaura Pilatoga “Caymi cayan chay runa” ninmi.
chay ima-aygas wiñag canchrachrüga paywan cayagtam”. 6Nä Jesusta ricaparärirga, sacerdöticunapa
Chay nig runaga cara Pedro rinrinta mutungan olgopa mandagnincunawan Diospa wayinta ricag chay guardiacunaga
ayllunmi. mandagnincunaga gaparaytam galacayärin: “¡Cruzchru
27Niptin Pedroga yapaymi “Manam reguëchu” nirun. wanuchun! ¡Cruzchru wanuchun!”
Chaura chaylam gallo wagarun. Nipäcuptin Pilatoga nira: “Quiquiquicuna aywachicurcay
cruzchrüsi u imachrüsi wanuchicarcämuy. Nogaga manam
Mandag Pilatoman Jesusta aywachipäcungan tarïchu cay runapa juchantaga”.
(Mt 27.1-2, 11-31; Mr 15.1-20; Lc 23.1-5, 13-25) 7Niptinmi chay castäcunaga nirärin: “Nogacunapagga
28Chaura chay Caifaspa wayinpitaga Jesusta aywachicurcan cayanmi Moisés isquirbinganchru, ‘Diospa-mayinmi cayä’
mandag Pilato cacunan wayimanmi. Nämi warayämura, nätan nigtaga pitas wanuchipäcunäpag. Chauraga wanunmanmi”.
chay mandacunan wayimanga manam Israel castacunaga 8Chay nigta mayarur, Pilatoga masmi manchacarun.
yaycapäcurachu “Juchäcurushunmi” nir. Nätan chayman 9Chauraga yapaymi yaycurun Pilatoga chay wayiman.
yaycurga manam micapäcunmanchu cara Pascua micuy Jinarcurmi tapurun Jesusta: “¿Maypitatag cayanqui?”
cënata. 29Chaura Pilatoga chay runacunata tapunanpagmi Niptin Jesusga upälalam cara. 10Chaura Pilatoga cay ninmi:
yargaramun. Chaypitam cay nin: “¿Imatam alisca juyuta “¿Manachu imatas nimanqui? ¿Manachu musyanqui gamta
juchäcusha cay runa?” ‘Cachrariysi’ u ‘Cruzchru wanuchipäcamuy’ niysi
30Niptinmi cay nirärin: “Chay runa mana lutan rurag munaynïchru canganta?”
captinga, manachr gamman aywachipäcamümanchu”. 11Niptinmi Jesusga nin: “Gampaga manam ima munayniquis
31Nipäcuptinmi Pilatoga nin: “Aywachicurcay, canmanchu imata ruramänaypagsi, Tayta Dios chaynuy
quiquiquicuna juchanta taripapäcamuy Moisés munayniyog canayta mana munaptinga. Chaymi gampa
isquirbingannuy”. maquiquiman nogata chrächimagga cayan mas alisca
Niptinmi chay Israel castäcunaga cay nirärin: “Nogacunaga juchäcusha gampitaga”.
manam pitas wanuchiyta atipapäcüchu gam mana 12Chayürapita Pilatoga munara imanaypanuysi Jesús
nipäcamaptiquiga”. 32Chaynuypa nipäcura imanuypa cachrariruytam. Nätan chay castäcunaga gaparäcurcan cay
wanunanpitas Jesús rimangannuy ruracänanpagmi. nirmi: “Chayta cachrarirurga musyachipäcamanqui
33Chaura nipäcuptin Pilatoga cutiyurun chay cacunan munayniyogninchi Cesarpa amïgun mana cangaytam. Nätan
wayimanmi. Jinarcurmi Jesusta gayarcur tapurun: “¿Gamchu pisi ‘Reymi cayä’ nigga Romachru munayniyogninchitam
cayanqui cay Israel castacunapa reynin?” mana manchacunchu”.
34Niptinmi Jesusga nin: “ Chaynuy niyämanqui quiquiquipa 13Nigta mayarur Pilatoga Jesusta jorgarachimun
¿
yarpayniquipitachu, icha pisi Israel castäcuna nogapita washamanmi. Jinarcurmi tacuyun juchacunata
nipäcushuptiquichu?” taripäcunancagman, ‘Gabata’ nipäcunganman. ‘Gabataga’
35Niptinmi Pilatoga nin: “ Nogaga Israel castachu imatag ‘Rumipita rurasha patiu’ ninanmi hebreochrüga. 14Chauraga
¡
cayä! Cay castaycunam, Diospa wayinchru mandagcunam cara Pascua ɹesta ganyannintinmi nä chraupi junagnuy.
aywarayächimushunqui nogamanga. ¿Imatamar alisca juyuta Jinarcurmi Pilatoga chay castäcunata nin: “Caymi cayan
rurarayanqui?” reyniquicunaga”.
36Nir tapuptinmi Jesusga cay nin: “Noga reyga manam cä cay 15Niptin paycunaga gaparäcurcan cay nir: “ Chayta jitamuy!
¡
pachapitachu. Cay pachapita captïga runäcuna peliapäcunmanmi ¡ Chayta jitamuy! ¡Jucla niy cruzchru wanuchisha cananpag!”
cara mandagcunapa maquinman mana gopäcamänanpag. Nätan 1LSlFXSWLQ3LODWRJD´¶&UX]FKUXZDQXFKLSlFDPX\·¿nishag
noga reyga manam cä cay pachapitachu”. reyniquicunatachu?”
37Niptinmi Pilatoga “ Chaura gamga reychu cayanqui?” Niruptinmi sacerdöticunapa mandagnincunaga nirärin:
¿
Niptinmi Jesusga cay nin: “Reymi cayä, gam “Romachru munayniyoglam reynïcunaga. Manam jucga pisi
niyangaynuymi. Nogaga näciräsi, nätan aywamuräsi cay mas canchu”.
pachaman lapan razoncagta ninäpagmi. Pi maysi chay 16Chaura Pilatoga “Cä cayan. Nipäcamangaynuy cruzchru
Nircur Pilatoga yapaymi yargorun chay Israel castacunaman. Jesusta cruzman clävapäcungan
Jinarcurmi cay nin: “Manam cay runapaga canchu ima juchansi (Mt 27.32-44; Mr 15.21-32; Lc 23.26-43)
wanuchiy ninanpagnuyga. 39Gamcunaga nätan cay Pascua 17Chaypitam Jesusga yargorun cruzninta umrucurcur,
ɹestachrüga imaysi munarcayanquim cachrarinäta juclaylataga ‘Uman tullu’ nipäcungan gotuman aywananpag. Chay ‘Uman
carcelpita. Chauraga ¿munarcayanqui cachrarinäta cay tullu’ ninanga hebreo rimaychrüga ‘Gólgota’ ninanmi.
reyniquicunatachu?” 18Chaychrümi cruzman clävarärin ishcay runacunatawan,
40Niptinmi yapay gaparäcurcan lapan: “ Ama chaytaga jucnintam wacläninman jucnintam cayläninman, nätan
¡
cachrariychu! ¡Cachrariyga Barrabasta!” nir. Chay Barrabasga Jesustam chraupiman.
99 -8$11920
19Chaypitam Pilatoga cruzpa umancagman chrurarachira ima-aygas wiñag. Nätan chay chracrachrüga caratan juc mïchusi,
cay nir isquirbishata “NAZARETPITA JESUSMI CAYAN mushog rurashala. Chaymanga manaran pisi enterrasharagchu
ISRAEL CASTACUNAPA REYNIN” nishata. 20Chay cruzchru cara. 42Chaymanmi Jesusta chrurarärin wayrala, chay lädulan
isquirbishata achcam Israel casta runacuna leyipäcura marca captin, nätan Israel castacuna jamapäcunä junag nä galayunan
lädulan captin. Nätan isquirbisha cara quima rimaychrümi, captin.
hebreochru, griegochru, latinchru. 21Chaura sacerdöticunapa
mandagnincunaga Pilatotam cay nirärin: ´¶,VUDHOFDVWDFXQDSD Jesús cawacämungan
reynin’ nirga ama chruraychu, antis chrurayga ‘Israel (Mt 28.1-10; Mr 16.1-8; Lc 24.1-12)
20
castacunapa reyninmi cayä nigmi cay cayan’ nishata”. 1Chaura semäna galayunan junagshi goyash yanan
22Nipäcuptinmi Pilatoga “Isquirbingäga nä isquirbisham yananla Magdalapita Mariaga aywara Jesuspa
imanuysi” nin. mïchuncagta. Nä chrarurga, mïchu chapag jatun rumitaga
23Nä soldäducuna Jesusta cruzman chrurarärirga, jacuntam ricapurun jucläman ashushata. 2Chaura cutiramunag päripa
aypunacarärin juctacama chruscu soldäducuna. Jinaman pärirmi Pedro nipäcungä Simontawan nogata ashimag.
charirärintan ruyin jacuntas. Chayga cara mana tinquisham, Nogaga carä Jesuspa cuyayninmi. Chaura chraramurga cay
janapita galayur uracama awasha. nipäcamanmi: “Taytanchitaga mïchupita jorgapäcusham.
24Chaura soldäducunaga lapanmi “Ama lachishunchu, antis Nätan manam musyacanchu mayman chrurapäcungansi”.
mayganchis apacunanchipag chüsarushun” ninacarärin. 3Nirärimaptin Pedrowan nogaga aywacurcarä mïchucagtam.
25Jesús clävarayangancagchrüga cayaram mamansi 4Ishcaynïsi aywapäcurä päripa pärirmi. Nätan nogaga mas
nananwan, nätan Cleofaspa warmin Marias, jinamanmi cayara wayralam aywarä Pedropitaga. Jinarcurmi chrarü mas naupata.
Magdalapita Marias. 26Chaypita mamanta Jesús ricapururga, 5Chaura lipuyurga ricapurü chay wancupäcungan mushog
jinaman chaychru shayayagta noga cuyay discïpuluntas sagpitaga pachan wancushalatam, nätan manam yaycurächüga.
ricaparamarga, mamantam cay nin: “Mama, paymi canga 6Chaypita chraramunmi Simón Pedrosi guepätaga. Payga
wawayqui”. 27Nätan nogatam “Paymi canga mamayqui” yaycurun ruyicamam. Nätan ricarun paysi chay mushog sagpicuna
niraman. Chaypinpita-pacham wayïchru atendirä payta. cayaglatam. 7Jinamanmi ricarun Jesuspa uman wancusha
sagpitaga chay waquin mushog sagpicunapitaga juclächru
Jesús wanungan
doblarayagta. 8Chaypitaga nogas yaycurümi. Chaura chayta
(Mt 27.45-56; Mr 15.33-41; Lc 23.44-49)
ricarurga “Razonpam payga cawacämusha” nïmi. 9Chaycamaga
28Chayta nircurga, jinaman ima-aygas nä isquirbishacuna manaran tantiapäcuräragchu wanurcur cawamunanpag
ruracasha canganta Jesús musyarga, isquirbisha isquirbirayaptinsi.
ruracänanpagmi “Yacunayäman” nin. 29Chaura chaychrüga
cayara puchgorisha vïnum junta wiñasha alpapita rurasha Magdalapita Mariawan Jesús ricapachicungan
matichru. Jinarcurmi chaychru juc esponjata ogorcachirga (Mr 16.9-11)
Jesuspa shiminman chaccharcarärichin juc chaglawan. 30Jesús 10Chaypitaga cuticurcarä jäturarcayangä wayitam.
chay puchgorisha vïnuta upyarurga “Ruranäcagta nämi 11Nätan Mariaga wagayarshi cayara mïchucagpitaga
usharü rurayta” ninmi. Jinarcurmi lipurpular wanurun. washachru. Chaypitash wagaräcur mïchuta anayun.
31Chay junag cara Pascua ɹesta ganyannintinmi. Chaura Israel 12Jinarcurshi ricapurun ishcay angelcunata yullag
castäcunaga manam munapäcurachu jamana junagchru chay jacushatacama Jesusta chrurapäcungancagchru tayarcayagta.
runacunapa cuerpuncuna cruzlachru cananta. Chay jamana Jucagshi tayänag umancagpa, nätan jucninshi chraquincagpa.
junagga cara alisca välig junagmi. Chaymi Pilatota “Cruzchru 13Chaura angelcunaga cay ninshi: “Mamala, imanirtag
¿
cayag runacunapatanar chrancancunata paquipäcamuchun. wagayanqui?”
Chaypita ashuchipäcuchun” nirärinag. 32Chaura soldäducuna Nipäcuptinshi payga nin: “Munayniyog Jesusnïtam
chrarärimurga manyachru cayagpa ishcaynin chrancantam apapäcusha, nätan manam musyächu mayman
paquirärin. Chaynuymi rurarärin Jesuspa wacläninchru chrurapäcungantas”. 14Nir muyurcurshi ricapurun Jesustaga.
cayagpatas. 33Nätan Jesuscagman ashuyurga ricaparärin nä Nätan manash regueshachu pay canganta.
wanushatam. Chaymi mana paquipäcurachu chrancanta. 15Chaura Jesusga tapurunshi: “Mamala, imanirtag
¿
34Jinatam juc soldäduga Jesuspa wagtancagpa lanzawan tucsirun. wagayanqui? ¿Pitatag ashiyanqui?”
Jinarcurmi chayla yargaramun yawarwan yacu. Niptinshi payga “Cay chracra tapäcugchrau cayan” nirshi,
35Cayta willaparcayag noga quiquï ñawïwan ricasha carmi cay nirun: “Tayta, gam jorgosha carga, nimay mayman
razoncagta. Nätan musyayäsi shumagmi razoncagta chruramungaytas, noga apacunäpag”.
rimayangätas, gamcunas razonpa payta chrasquicurcänaypag. 16Niptinshi Jesusga “ María!” nin. Chaura Mariaga
¡
36Caycuna ruracara “Manam paquipäcungächu ni juclay muyurcurshi hebreo rimaychru “¡Rabuni!” nir, chraquinta
tullulantas” nir, Jesuspita isquirbisha captinmi. 37Cayantan margapacurun. (‘Rabuni’ ninanga ‘Yachrachig’ ninanmi.)
isquirbishacunachru “Rircarapäcungam tucsiyagta” nishas. 17Niptinshi Jesusga cay nin: “Cachrarimay. Nogaga manaran
Jesús wanushata jucläman ashuchinanpag. Josëga cara Jesuspa ricapungantawan pay ningancunata willapapäcamänanpagmi.
discïpulunmi, Israel castäcuna manchaypam payga mana
reguechicurachu. Chaura Pilato “Äri” niruptinga aywarcamurmi Discïpuluncunawan Jesús ricapachicungan
apacura Jesusta. 39Chayman chraramuratan Jesusman chay (Mt 28.16-20; Mr 16.14-18; Lc 24.36-49)
pagaspa aywag Nicodemos, quima chrunca kïlunuy mirratawan 19Chaura chay semäna galayunan junagmi nä inti
áloes ningan tacusha shumag asyag jampicunata apacurcur. jegarpunayaptin discïpulucunaga goturarcayarä, chay
40Chaura Josëwan Nicodemoga Jesusta wancurärin, chay mushog mandagcunata manchacurga wayi puncucunata shumag
sagpi charapäcunganman chay alisca shumag asyag jampita wichrgapäcurcur. Jinarcurmi Jesusga yaycarcamur
wichiyurmi, imaysi chay Israel castäcuna rurachrapäcungannuy. chraupïcunaman shayuyur saludarärinman “Shumagla
41Jesusta cruzman chay clävapäcungancagchru juc canchram cara cawapäcuy” nir. 20Nircurmi Jesusga shumag ricarärichiman
-8$12021 100
maquincunatawan wagtanta. Chaura ricaparärirga aliscam gochraman jegarpurun, Jesusman aywananpag. 8Nätan
cushicarärï. waquinnïcunaga chrarärï gochra manyanman büquiwanmi,
21Chaypitam yapay cay nipäcaman: “Gamcuna, ama junta pescäduyog ataräyata garashtarcayämur. Chaypitaga
manchapäcuychu. Nogatachu Tayta Dios cachrarayäman, gochra manyanman cara pachrac ichriychrünuylam. 9Nä
chaynuymi nogas cachrarcayag gamcunata”. 22Nircurmi gochra manyan pampaman yargaramurga tarirärï nina
pücarcamurga “Santu Espirituta chrasquipäcuy. 23Pisi rupayagtam, nätan ishcay acapa pescädu shanshachru
perdonapäcungayga, perdonasham capäcunga, nätan mana cayagtam, jinaman juc tantatam.
perdonapäcungayga mana perdonasham capäcunga” nipäcaman. 10Chaura Jesusga “Apapäcamuy ishcay quima pescäduta
Chaura nipäcuptin Tomasga “Manam razonchri nipäcaman. Nätan maygä discïpulus “¿Pimi cayanqui?”
nipäcugmanchu. Chay clävu yaycusha maqui mogonta mana niytaga manam atipapäcurächu, Munayniyog Jesús canganta
ricarga, nätan clävu yaycushaman dëdüta mana jatirga, nätan musyapäcurnï. 13Chaypitam ashuyamur Jesusga, tantata
wagtanta mana yatarga” nin. aptarcur aypuräriman, jinaman pescädutas chaynuy.
26Chaypitam nä puwag junag pasashachrüga yapaytag 14Caywanga nä quimapaypam Jesusga ricapachicusha
21
1Chaypitaga yapaytan Jesusga ricapachicuruntag chacchayunqui, jinatam juc jacapushunqui. Nätan
nogacunawan, Galilea gochra manyanchru. Chay aywachishunquis mana ayway munangaymanmi”.
gochrataga Tiberias nipäcugsi cämi, nätan caynuypam casha: 19Cayta nira Jesusga Pedro tantiananpagmi, chaynuypa
2Carcayarä Pedro nipäcunganwanmi, ‘Mellïshu’ nipäcunagä Pedro wanunganpa Tayta Diosta alipag ricapäcunanpagmi.
Tomaswanmi, Galileachru Canaán ningan marcapita Chaypitam Pedrotaga “Rashchrüman jaruy” nin.
Natanaelwanmi, jinaman wauguë Jacobowanmi. Nogacunapa 20Chaura muyurcamur Pedroga, guepan aywayagtam
taytäcunaga Zebedeom, jinaman carcayarämi ishcay mas ricaparaman, Jesuspa noga chay cuyaynintam, chay Pascua
discïpulu-mayïcunawansi. 3Chaura Pedroga “Pescacugmi cënachru Jesusman iscataragtam “¿Pitag cayan chay
aywayä” nipäcamanmi. reguechishugniqui?” nigtam. 21Pedro ricaparamarga Jesustam
Niptinga “Nogacunas gamwan aywashun” nirmi, aywacurcä cay nin: “Tayta, nätan paytaga ¿imatag pasanga?”
chay büquiman jegarcur. Chaypitam chay pagasga mana pasay 22Niptinmi Jesusga “Noga munaptïga cayächun
Santu Espíritu munangannuy cawayta galayapäcunqui” nira. unaylam Santu Espirituga Rey Davidwan isquirbichira. Chay
isquirbingannuylam Judasga chay lutan runacunata pushara
Jesús jana pachaman cutingan Jesusta wanuchipäcunanpag reguechig, 17nogacunanuy
6Chaypitam Jesuswan goturarcayar chay cachran Jesuspa cachran ruragpag acrasha cayarsi. 18Chaura Judas
ruragcunaga Jesusta tapurärin cay nir: “Munayniyog, lutan rurayanganta tantiarur golgue cutichinganwanmi,
¿cananchu Roma runacunapa munayninpita jorgapäcamanqui sacerdöticunaga rantirärira Judas wanungan pampata.
gampa munayniquichru capäcunäpag?” Judasga wanusha caynuypam: Payga jurcacusham. Jinarcurmi
7Nipäcuptinmi Jesusga cay nira: “Gamcunataga manam uman turpuypa ishquisha pegan wichangancama. 19Nätan
chaypita musyapäcunay töcapäcushunquichu. Chaytaga Tayta chaytaga cay Jerusalenchru yachragcunaga lapanmi
Dioslam imay ruracuytas musyacun. 8Antis gamcunaga musyarcayan. Chaymi chay pampata jutipapäcura ‘Acéldama’
shuyacurcayay Santu Espíritu chrämuptin calpanchasha nir. Chayga ‘Yawar jichrasha pampa’ ninanmi. 20Chay
capäcunayta. Chaura gamcunaga mana mancharilarmi Judaspitaga Salmos libruchru Rey Davidga isquirbiratan cay
wanushapita noga cawamungäta willapacurcanqui cay nirsi:
Jerusalenchru, Judea ninganchru, Samaria ninganchru, ‘Wayin jitarisha cachun. Amam pisi yachrangachu chay
jinaman chaynuytan willapacurcanqui cay pachapa wayinchru,
tumancama”. nätan juc runam paypa trucan chrurasha canga’ nirsi.
9Chay nir rimayta usharuptilanmi, Jesustaga Tayta Dios 21Chaymi cananga acrashun Judaspa trucanta nogacunawan
pushacura jana pachata paycuna rircararcayaptin. Jinarcurmi cananpag. 22Chay runa cachun Bautizag Juanpita, Jesús jana
juc pucutay chaparuptin nä mana mastaga ricapapäcurachu. pachata aywangancama nogacunawan parëju purig casta,
101
+(&+2612 102
jinaman cachun Jesús cawacämushata ricag-mayïcuna Chaura paymi lapan wamraycunata, warmitas, olgotas
razonpam chaynuy ruracara” ninanpag. Diospita rimachinga.
23Chauraga Pedro ningannuylam chaychru Nätan mözuycunatam ricapachishag ima-aygatas,
goturarcayagcunapita acrarärira ishcay runata. Jucpam jutin jinaman auquincunatam imatas sueñuyninchru
cara José Barsabás. Paytam Justo nipäcug. Nätan jucpam jutin ricachishag.
cara Matías. 24Jinarcurmi Tayta Diosta manacurcara cay nir: 18 Chay junagcuna cachramushag Santu Espirituta
2
1Chaypitam Pascua ɹestapita pichga chrunca junag 21 Chaura pi maysi Munayniyog Diosta
pasashachrüga chraramura ‘Pentecostés ɹesta’ ningan. ‘Cuyapämaynar’ nigga salvasham canga” niram Diosga.
Chayga cara Israel castacunapa ɹestanmi. Nätan chay ɹesta 22“Chaura Israel casta runacuna, cay rimangäta shumag
galayunan junagmi Jesusman yupachicugcunaga juc mayapäcamay: Nazaret marcapita Jesusga cara Dios
wayilachru goturarcayara lapan. 2Chaypitam mayänipita cachramungan runam. Chaymi musyapäcungaynuysi payga
mayacaramun jana pachapita juc alisca walyay wagarignuy mana pi runas ruray atipänancunata ima-aygatas rurara
chay carcayangan wayiman. 3Chaura wayichru lapan cayag gamcunachru. 23Paytam gamcunaga charircur wanurärichiray
runacunam ricapapäcusha Santu Espirituta, achicyayar juc chay tucuy jucha rurag runacunawan cruzman clävachiypa.
ninanuy lapancunaman chragta. 4Chauraga lapan Nätan unaylapitam Tayta Diosga munara, jinaman musyara
goturarcayag runacunam ricacarärin Santu Espiritupa paywan chaynuy ruracänanpitaga. 24Nätan Tayta Diosga
munayninchru. Jinarcurmi galayarärin tucuy casta rimaycuna Jesusta cawacarachimura munayninwanmi mana chaynuy
rimayta mana yachrapäcunganta, Santu Espíritu rimachiptin. wanushala cananpag. 25Chay cawacächimunanpita Rey
5Chaura Jerusalenchru chay ɹestamanga lapan nacionpitam Davidga isquirbira cay nirmi:
aywapäcamusha cara Dios manchacug Israel castacuna. 6Chay ‘Munayniyog Diosga, nogawan chaynuylam cayan.
wagarigta mayarärirga achcam runacuna juntacarärimun chay Payga cayan derëcha läduchrümi
wayicagman. Chaura chay runacuna lapanpa mana pisi manchachimänanpag.
rimaynincunachru cama rimapäcugta mayarärirga manam 26 Chaymi alisca cushirayä,
lapanchitan mayayanchi rimayninchichru cama Tayta Dios wanuruptin, payta enterraräriram, jinaman canancamam
noganchipag ima-aygata rurayangantas” ninacurcaram. noganchicagchru chay enterrapäcungan cayan. 30Davidga
12Chay runacuna lapansi manchacasha, jinaman mayacasha chaynuy rimara Diospa willacugnin runa carmi. Pay musyara
nirag capäcurga quiquincamam tapunacurcara: “¿Imatag cay shumagmi Dios razonpa cay ninganta: ‘Gampa castaypitam
runacunawan pasayan?” nir. jucta acrashag gamnuysi rey cananpag’. 31Chaypitas Davidga
13Nätan waquin runacunam asipapäcura isquirbira nä pasay ricayagnuytan. Chaymi Diospa acrashan
“Shincararcayanmau” nir. Jesús cawacämunanpita isquirbira: ‘Manam pay cangachu
enterrapäcungancagchru, manatan cuerpunsi ismungachu’
Jesuspita Pedro runacunata willapangan nin.
14Nipäcuptinmi Pedroga shayurun jinaman shayaräriratan 32Chaura Rey David isquirbingannuymi Jesusta Diosga
chay chrunca jucniyog Jesuspa cachran rurag-mayincunas. cawacächimura. Nätan chay cawacämushata lapämi
Chaypitam Pedroga gayacuypanuy cay nira: “Israel castäcuna, nogacunaga ricapäcurä. 33Chaura mandag cananpag Dios
jinaman cay Jerusalén marcachru lapay yachrayagcuna, chruraptinmi, jinaman Santu Espirituta ‘Gammi cachranqui’
cananga shumag mayacarcämay imata nipäcunagtas: Dios nisha captinmi, Jesusga Santu Espirituta cachraramun.
15Gamcunaga ‘Shincararcayanmi’ nircayämanquim. Chaytam canan gamcunaga mayarcayanqui.
Nogacunaga manam shincashachu capäcü. Chayragtag 34Chaura Jesús mandag cananpitaga Rey Davidga jana
nachrgayan goya jamaymansi. 16Antis cay ricarcayangayga pachata mana jegarayarsi isquirbira cay nirmi:
ruracayan Diospa unay willacugnin Joel isquirbingannuymi. ‘Tayta Diosmi nira Munayniyognïta:
17Paywan Tayta Diosga isquirbichira cay nirmi: “Gam tayucuy cay derëcha läduman mandag canaypag.
“Ushanan junagcunachrümi cachramushag 35 Gampa maquiquiman lapan chregnishugniquicunata
36Chaura cayta shumag tantiapäcuy lapay Israel castacuna: ricapäcura. 10Jinarcurmi mayacasha nirag ricacarärira chay
Cruzchru chay wanuchipäcungay Jesustam. Diosga chrurarun sawan puncuchru golgue manacug canganta reguerärirga.
munayniyogpag jinaman salvacugpag”. 11Nätan chay cuticasha runaga manam cachracarachu
37Chaynuy nigta mayarärirga aliscam laquicarärin. Pedropitawan Juanpitaga. Chaura Salomonpa puncun
Jinarcurmi Pedrowan waquin shayarcayagta tapurärin cay nir: nipäcunganman aywaräriptin runacunaga mayacasha nirag
“¿Imatatag chauraga rurapäcushag?” carcayanganpitam wayrala gotucarärin paycunacagman.
38Nipäcuptinmi Pedroga nira: “Jucha rurarcayangaypita 12Chaura Pedroga cay nirunmi chay runacunata: “Israel
nirag capäcura. Chaynuy rurapäcura chay willapacurcayangan wanacurcur Diosman cutipäcuy perdonapäcushunaypag.
Diospita canganta runacuna tantiapäcunanpagmi. Quizämi alisca cushishatas Munayniyog Diosga
44Jesusman chay yupachicugcuna mana raquicälar cachipäcushunqui 20chay cachramunan Jesustaga
lapalanmi cawapäcug, jinaman ima-ayga charapäcungantas cachraramuptinga. 21Nätan cananga jana pachachrüran
“Cayga lapanchipam” nipäcugmi. 45Nätan imantas Jesusga canga, Dioslapag cawag willacugnincuna unay
capunganpitam ranticurcag. Jinarcurmi chay golguetaga lapan rimapäcungan lapan ruracangancama. Chaypitaran yapay cay
pishipacug cagcunata aypupäcug. 46Chaura lapan junagmi juc pachaman cutimunga. 22Chaura Moisespis taytaycunata cay
runanuyla gotucapäcug lapansi Diospa wayin puncuchru. niram Jesuspitaga: ‘Tayta Diosmi, gamcunapa castay
Chaynuytan gotucapäcug juclä wayicunachrüsi, jinaman mana aywagpita cachramunga nogatanuysi juc willacugnin runata
jitapänacularmi cushisha micapäcurcag lapan. 47Chaynuytan gamcunaman. Pay lapan nipäcushungaytam cäsucurcanqui.
Tayta Diostas alawapäcug, nätan runacunaga alipam 23Nätan pi maysi pay ninganta mana cäsucugga Diospa
ricapäcug Jesusman yupachicugcunata, jinaman Munayniyog runancunapita jorgosham canga cunchuchisha cananpag’
Diosga waran waranmi yapayag chay salvangancunata niram.
Jesusman yupachicug gotucagcunaman. 24Nätan Samuelpita galayurmi Diospa willacugnincunaga
3
1Chay junagcunam jucpaychrüga, lastresnuy jegapäcura gamcunapagmi, jinaman gamcunapagtan caras taytaycuna
Pedrowan Juan Diospa wayinta. Chayüram Dioswan Abrahamwan rimanacur Dios cay ningansi: ‘Gampa castaypita
rimachrapäcug cara. 2Nätan juc runam näcinganpita-pacha aywamugwanmi nogaga yanapäshag cay pachachru lapan
cara rata. Paytam aylluncuna apapäcug lapan junag Diospa casta runacunata’ ningansi. 26Chaymi servignin Jesusta
wayinman yaycuna sawan puncuman, chay wayipa puncuman cawacarcachimursi naupataga gamcunamanrag cachramura
yaycug runacunata golgueta manacunanpag. Chay puncutaga yanapapäcushunaypag, chaynuypa jucha ruraypita
‘Shumag puncu’ nipäcugmi. 3Chauraga Pedrotawan Juanta wanacurcur Diosman lapay cutipäcunay raygo”.
Diospa wayinman yaycuyagta ricapururmi chay runaga
Mandagcuna Pedrowan Juanta
“Golguelaynar taytacuna” nir manacurun.
4Niptinmi Pedrowan Juanga runata rircarirärin. Chaypitam manchachiyta munapäcungan
4
Pedroga cay nin: “¡Rircäripäcamay shumag!” 1Chaynuypa Pedrowan Juan chay goturarcayag
5Niptin rata runaga rircarayara shuyag shuyagmi “Cananga runacunata rimaparcayaptinmi chrarärimun
goramangachr aygalatas” nir. sacerdöticuna, Diospa wayinta ricag guardiacunapa
6Chaura Pedroga cay nirunmi: “Manam golguësi, örüsi mandagnin, jinaman saduceocuna. 2Chaycunaga alisca
canchu nogapaga. Antis Nazaretpita Jesucristo nimasha piñasha chrarärimun Pedrowan Juan “Jesucristoga razonpam
captinmi cuticächishay. Chaura ¡sharcuy, puriy!” nirmi, cawacämusha, chaura cananga paynuymi noganchis
7derëcha maquinpita charircur sharcarachin. Chauraga cawacämushun” nir yachrachipäcuptinmi. 3Chaura
chayüram chay runapa chraquincuna wichuncuna cuticarura. Pedrotawan Juantaga aywachicurcan carcelmanmi.
8Chaura chayüram saltaypa shayucurun. Jinarcurmi puriyta Jinarcurmi nä pacha chacanaptinga wichrgarärira
galacuyun. Chaypitam Diospa wayin puncuman paycunawan warantincama. 4Nätan Jesuspita rimapäcunganta mayacug
yaycura saltaycachrayar, jinaman Diosta alawayar. 9Chauraga runacunaga Jesusta chrasquicurcasha achcam. Chay
lapan runacunam chay purigtas, jinaman Diosta alawagtas chrasquicushacuna capäcura pichga waranganuymi olgola.
+(&+2645 104
5Chaura warantinga, gotucarärin chay Jerusalén marcachru ‘¿Imanirtag lapan casta runacuna lutanta rurananpag
mandagcunam, Israel castachru alinninpag ricasha chacha sucsutänacurcan,
runacunam, Moisés isquirbinganta yachrachigcunam. jinaman lutanta rurapäcunanpag rimanacurcan?
6Jinaman capäcuratan sacerdöticunapa mas mandagnincunas. 26 Cay pachachru marca mandagcunawan
Paycuna capäcura Anasmi, Caifasmi. Nätan Juanwan reycunam juc runanuyla gotucarcur rimanacurcayan
Alejandroga capäcura paycuna castam. 7Chaura Pedrotawan Munayniyog Diosninchipa,
Juantaga carcelpita pusharcachimurmi chraupincunaman jinaman salvacugninchipa contran’ nir.
shayarärichin. Jinarcurmi tapupäcura cay nir: “Gamcunaga, 27Chay ningaynuylam cay Jerusalén marcachru Rey
¿pi nirärishuptiquitag cay rata runata cutirärichinqui?” Herodesga, Romapita mandag Poncio Pilatowan, juc casta
8Nipäcuptinmi Pedroga Santu Espíritu rimachiptin cay runacunawan Israelpa mandagnincunawan gotucapäcusha,
nirun: “Cay marcachru mandagcuna, jinaman alinninpag gam acrangay mana juchaynag servigniqui Jesusta
ricasha Israel casta taytacuna, 9¿cay rata runata wanuchipäcunanpag. 28Chaynuy rurar paycunaga rurarärira
cuticächipäcungäpitachu juc juchäcushata yupaysi gam unaypita chaynuy ruracänanpag pinsiangaynuylam.
tapuparcayämanqui? 10Chaura nipäcushay caychru lapan 29Munayniyog Dios chay mandagcuna manchachiypa
Israel castanchicuna musyapäcunanpag: Cay runa cuticarayan nipäcamanganpita musyayanquim. Nätan nogacuna cay
Jesucristopa munayninwanmi. Paytam gamcunaga cruzchru servigniquicunata yanapapäcamay gampita mana
wanuchipäcuray, jinatam Tayta Diosga cawacächimusha. manchacular willapacurcänäpag. 30Chaynuytag
11Chay Jesustam gamcunaga mana chrasquicurcaraychu, wayi yanapapäcamay munayniquiwan gueshyagcunata
ruragcuna cuticächipäcunäpag, jinaman runala mana ruray atipänanta
‘Manam alichu cay rumiga’ nir wicapagnuysi. rurapäcushag mana juchaynag servigniqui Jesús
Chay wicapasha ruminuysi cayag Jesusmi, cananga cayan nipäcamangannuyla” nirärin.
chay mas alinnincag ruminuy”. 12Nircurmi “Manam pisi 31Chaura Tayta Diosta nä manacuyta usharäriptinga, chay
canchu cay pachachru runacunata salvananpag. Manatan goturarcayangan wayiga cuyurunmi. Jinarcurmi chayla Santu
Tayta Diosga pitas nishapishchu salvamänanchipagsi, antis Espiritupa munayninchru ricacarärin. Chaypitam Diospa
nirayanga Jesuslatam” nirun. willapanta rimapäcura mana manchacular.
13Chaura Pedrowan Juan mana mancharilar chay nir
marcachru pitas Jesuspita willapacurcänanpag”. ruragcuna jutiparärira “Bernabé” nirmi. ‘Bernabé’ ninanga
18Ninacarcärirmi Pedrotawan Juanta gayarcachir cay ‘Cushicachicug’ ninanmi. Payga cara Levïpa castanmi, Chipre
nirärin: “Cananpitaga ama pasay rimapäcuypishchu ni tishgopita. 37Chaura paysi juc chracran cayagta ranticurcurmi
yachrachipäcuypishchu Jesuspitaga”. golgueta gorura Jesuspa cachran ruragcunata.
19Niräriptinga Pedrowan Juanga cay nirärinmi:
castachru alinninpag ricasha chacha runacuna manchachiypa wanurun. Chayta mayarärirga lapan runacunas aliscam
nipäcungantam. 24Willaparäriptinga Diosman yupachicugcunaga manchacurcara. 6Chauraga ishcay quima mözucunam
Tayta Diostam manacuyta lapalan galacayärin cay nir: Ananiaspa cuerpunta wancurcur apacurcan enterrag.
“Munayniyog Diosnïcuna, gammi camaray jana pachatas cay 7Chaypitam nä quima üranuy pasashachrüga Ananiaspa
pachatas jatun gochratas, jinaman chaycunachru lapan warmin chrarun, gowan wanusha canganta mana musyayar.
ima-aygatas. 25Gampa servigniqui Rey Davidga unaylam Santu 8Chraruptin Pedroga paytas tapurun cay nirmi: “ Caylachu
¿
Espíritu rimachiptin Jesuspa contran sharcapäcunanpita cay nira: cayan chay chracra ranticurcangay golgue?”
105 +(&+2656
Niptinga Saɹras “Au. Chaynuylachrümi ranticurcarä” ninmi. mana magalarmi, chay mayacug runacunapita rumiwan
9Chaura Pedroga cay nirunmi: “¿Imanirtag gamcunaga chapisha cayta manchapäcur.
ninacaräriray Munayniyog Dios cachramungan Espirituta 27Chaura nä chrarärichimurga, lapan goturarcayagpa
casquipapäcunaypag? Nä wac yaycarcayämun goway enterrag naupanmanmi shayarärichin. Chauraga sacerdöticunapa mas
mözucuna, cananga gamtas enterrapäcushunquim”. mandagnincagmi cay nin: 28“Nogacunaga ‘Amam pitas
10Niruptinga chayüram, Saɹras wanurun Pedropa cananpitaga pasay yachrachipäcunquichu chay Jesuspita’
naupanchru. Nä mözucuna wayiman yaycarärirga nipäcuragmi. Nätan ¿imanirtag cay Jerusalén marcachru
wanushatam tarirärin. Chauraga paytas aywachicurcan gowan lapan runacunata Jesuspita musyarärichinqui? Chaypitaga
lädunman enterragmi. 11Chaynuy pasanganta musyarärirga juchachapäcamaytas munarcayanquitan ‘Jesustaga gamcunam
Tayta Diosta alicusam manchacurcara Jesusman lapan wanurärichinqui’ nirsi”.
yupachicug gotucagcunas, nätan lapan mayacugcunas. 29Niptinmi Jesuspa cachran rurag-mayincunawan Pedroga
munayninwan aliscam runala mana ruray atipänancunata Jesusta, cruzchru clävachiypa gamcuna wanuchipäcungayta.
ima-aygatas rurapäcug chay runacunachru. Nätan Jesusman 31Nätan paytam Tayta Diosga jana pachachru chrurarun
yupachicugcunaga lapalanmi juc runanuyla gotupäcug Diospa derëcha lädunman mandag cananpag, jinaman salvacug
wayinchru, Salomonpa ramädan nipäcunganchru. 13Jesusman cananpag. Paymi Israel castacunata juchanpita wanacurcur
yupachicugcunata chay marca runacuna alisca alipag Diosman cutigcunata perdonayan. 32Pay Jesuspita
ricarcayarsi manam paycunawan gotucayta munapäcugchu. nogacunaga ricapäcungätam, mayapäcungätam rimarcayä,
14Nätan Munayniyog Jesusman yupachicugcunaga alisca jinaman cäsucug runacunaman Dios cachramungan Santu
achcam olgos warmis yapacarcayara Diospa runancuna Espiritus chaypitaga musyayanmi”.
castaman. 15Chaypitas runacunaga gueshyagnincunata 33Chay nigta mayarärirga alisca piñasham wanuchiylata
saduceocunawan alisca chriquicuyta galacayärin. runacunapa maquinpita jorgapäcushay’ nira. Chaymi chruscu
18Chaura Jesuspa cachran ruragcunataga charircurmi pachrac runacuna paywan puripäcura. Chaypitam nä
carcelman wichrgarärin lapan runa ricarcayaptin. Teudasta wanurärichiptinga, chay gatiragnincuna limpu
19Chaypitam Munayniyog Dios cachramungan angelga wichicar illacayman aywarärira. 37Chaypa guepantam censa
carcelpa puncunta pagaspa quichrarun. Jinarcurmi paycunata canan junagcuna Galileapita Judas jutiyog runasi puriratag
cälliman jorgaramurga cay nirun: 20“Aywapäcuy Diospa chranin runacunawan. Payta wanurärichiptin, paypa
wayin puncuta. Chaychru shayuyur willapapäcamuy purig-mayincunas wichicar illacaymanmi aywarärira.
runacunata Dioswan mushog cawaypita” nirun. 38Chaymi noga nipäcug: Ama cay runacunata imatas
21Chauraga ángel ningannuylam warag waragla Diospa nipäcuychu, antis jina rurapächun. Cay runacunaga
wayinman yaycarärin. Jinarcurmi galayarärin runacuna quiquilancunapita rurapäcurga illacaymanmi aywapäcunga.
yachrachiyta. 39Nätan Dios ninganta rurapäcuptinga manam ima ruraytas
Nätan chaypagga sacerdöticunapa mas mandagninga chay atipapäcunquichu. Diospa contranta ichaga imatas
saduceocunawanmi gayarärichin alinninpag ricasha Israel rurarcayanquimanga” niram.
castacunatam alisca jatun gotucaypag. Jinarcurmi cachrarärin 40Niruptinmi chay mandagcunaga “Razonpas” nirärin.
guardiacunata Jesuspa cachran ruragcunata carcelpita Chaura gayarärichin Jesuspa chay cachran ruragcunatam.
aywachipäcamunanpag. 22Nä carcelman chrarärirga Jesuspa Jinarcurmi antay antangancama astircurga “Amam masta
cachran ruragcunataga manam taripäcushachu. Chaura Jesuspita rimapäcunquichu” nir cachrarirärin.
carcelpita cutirga willapacarärin cay nirmi: 23“Taytacuna, 41Nätan Jesuspa cachran ruragcunaga chay mandagcunapa
carcelta shumag wichrgashatam tarirärï. Nätan ricag naupanpita yargarärin alisca cushisham Jesuspa janan astisha
soldäducunatas puncuchru ali cuidarcayagtam. Nätan cárcel capäcunganpita. 42Paycunaga lapan junagsi chaynuylam
puncuta quichrarurga manam pitas ruyichrüga taripäcüchu” yachrachipäcugsi jinaman willapacurcagsi Jesuspitaga, Diospa
nirärinmi. wayinchru jinaman juc wayicunachrüsi.
24Chaynuypa willaräriptin sacerdöticunapa
Ganchris alinnin runacunata acrapäcungan
mandagnincunaga, jinaman Diospa wayin ricag
6
guardiacunapa mandagninga cay ninacurcaram: 1Chay junagcunam Jesusman yupachicugcuna nä achca
“¿Imanaruntag? ¿Imatag pasarun chaura chay capäcurga chriquinacuyta galacayärira. Chaura Griego
runacunawanga?” castacunam Israel castacunapag cay nir rimapäcusha:
25Ninacurcayaptilanmi chrarun juc runa cay nir: “¿Imanirmi nogacuna castachru cayag viüdäcunata mana
“Carcelman wichrgapäcungay runacunaga Diospa atendipäcunchu?”
wayinchrümi yachrarcayächin”. 2Nigta mayarärirga, chay chrunca ishcayniyog Jesuspa
26Niruptinga Diospa wayin ricag guardiacunapa cachran rurag runacunaga, Jesusman lapan
mandagninga runancunata pushacurcurmi aywacun Jesuspa yupachicugcunatam goturärichin. Nä gotucarärimuptinga cay
cachran ruragcunata aywachipäcamunanpag. Pushapäcamura nirärinmi: “Jesusman yupachicug-mayïcuna, nogacunaga
+(&+2667 106
Jesuspita yachrachiyta dëjarcur manam micuyta yachrayaptinmi Abrahampa taytan wanurura. Chaypitaran
aypupäcümanchu. 3Antis gamcunapita acrapäcuy ganchris Diosga Abrahamta pushamura cay yachrayanganchicagman.
olgocunata. Paycuna capäcuchun Diospa naupanchru ali 5Nätan Diosga caychru manam Abrahamta gorachu quiquin
cawagcama, Santu Espíritu munangannuy cawagcama, cananpag ni juc chraqui jaruyuylatas. Chaypin Abrahampa
jinaman alisca yachragcama, paycuna micuyta churin manaragsi cayaptinmi. Diosga ‘Castay aywagtam cay
aypupäcunanpag. 4Nätan nogacunaga chaynuylam Diosta yachrayangaycagta goshag’ nira.
manacurcayäshag, jinaman Jesuspita willapatas 6Chaypitas Tayta Diosga cay niraran: ‘Castaycuna juclä caru
marcapitam. Payga mana Israel casta cayarmi Israel castaman señalächicunanpag. Chaymi Abrahamga churin Isaac
muyusha cara. näciruptin, nä puwag junagniyog cayaptin señalarura.
6Chaypitam chay acrapäcungantaga Jesuspa cachran Chaynuymi Isaacsi churin Jacob näciramuptin señalaratag.
ruragcunaman pusharärichin. Chaychrümi paycunaga Chaynuytan Jacobsi chrunca ishcayniyog churincunata
umancunaman maquincunata chrurayärir Tayta Diosta señalaratag.
manacarärin chay acrashacunapa janan. 9Nätan Jacobpa churincunaga chriquicurmi wauguen Josëta
7Chaura Tayta Diospa willapanga maychru chaychrüsi ranticarärira Egipto nacionman aywayag runata. Nätan Diosga
masmi willapacayara. Nätan Jesuspa discïpuluncunamansi Josëta manam pasay dëjarachu. 10Paymi ima-ayga
alisca chraninmi muyurcayara chay Jerusalenchru, jinaman laquicuyninchrüsi yanapara. Paytan Faraón nipäcunganpa
achcam sacerdöticunas Jesús yachrachingannuy cawayta naupanmanchru alipag ricachicunanpagsi yanapara, jinaman
galayarärira. imata rurananpagsi alita tantiachira. Chaypitam Josëta Faraón
nipäcungan chrurarura chay Egiptochru mandayta
Estebanta yangacagpita juchachapäcungan yanapänanpag, jinaman wayinchru capuralnin cananpagsi.
8Nätan Estebanga Tayta Dios cuyapälar yanapaptinmi Santu 11Chaypitam José yachrangan Egipto nacionchrüga, jinaman
Espiritupa munayninwan ima-aygatas alisca rurayara chay Canaán nacionchrüga micuy wanay alisca carura. Chaypin
Jerusalenchru. 9Chaura Estebanpa contranmi sharcarärin aliscam runacuna cunchupäcura micuypita. Nätan
Cirenepita, Alejandriapita, Ciliciapita, Asiapita Israel casta castanchicunapas manam imas micapäcunanpag carachu.
runacuna. Paycuna gotupäcug juc wayichrümi. Chay wayipa 12Chaura Jacobga ‘Egiptochru trïgu taricayanshi’ nigta
jutin cara ‘Runapa munayninpita yargoshacunapa mayarurga, churincunata cachrarura wamagtam trïgu rantig.
gotucarcänan wayi’ nisham. 10Chaura Estebanta, Santu 13Chaypita yapay trïgu rantig cutiräriptinmi ichaga
Espíritu rimachiptinga chay runacunaga manam ima niytas wauguencunata Josëga cay nira: ‘¿Manachu
atipapäcurachu. 11Chaura chaycunaga juc ishcay runacunatam reguepäcamanqui? Nogaga ranticarcämangay Josëmi cayä’
golgueta gorärin yangacagta “Cay Estebanga Diospitas, nir, reguechicura. Chaynuypam Rey Faraonga reguerura
Moisespa isquirbishancunapitas lutantam rimara” Josëtaga pipa ayllun cangantas. 14Chaypitam Josëga
nipäcunanpag. Egiptoman gayachira taytan Jacobta lapan castancunatawan.
12Chaura chay pägasha runacunaga sucsutarärin alinninpag Chaura aywapäcura ganchris chrunca pichgayog runacunam.
ricasha chacha runacunatam, Moisés isquirbinganpita 15Chaynuypam Jacobga lapan castancunawan aywacurcara
yachrachigcunatam. Jinarcurmi lapan chaycunaga Estebanta Egiptota yachrag. Chaychrümi taytanchi Jacob wanurura,
charircur aywachicurcan chay marcachru mandagcunapa jinaman churincunasi. 16Chaura Jacobta enterrag
naupanman. 13Chaypitam Estebanta juchachapäcunanpag aywachipäcamura Siquem ninganmanmi Abraham rantingan
ashirärinag mas runacunata, casquicurcur cay nir machrayman. Chayta Abrahamga rantira Hamor jutiyog
rimapäcunanpag: “Cay runaga chaynuylam alisca lutanta runapa churincunapitam.
rimayan Diospa wayinpitas, nätan Moisespa 17Chaypitam Abrahamta Dios ningannuyla nä chruscu
isquirbishancunapitas”. 14Chaypitas cay Estebanga cay pachrac watacuna ushanayara. Chaypagga Jacobpa
niratan: “Nazaretpita Jesusga Diospa wayinta juchruchingam, castancunaga alisca achca achcamanmi mirararcayara
jinamanmi imanuy cawapäcunaypagsi Moisés isquirbinganta Egiptochrüga. 18Chaura José nä wanuruptinga juc reymi
pampanman rurayur jucnuypa cawachipäcushunqui” niram. yaycurura Egiptochru. Payga manam Josëta reguerachu.
15Chaynuy juchachapäcuptinga chay mandagcunaga 19Chay reyga quiquinpa yarpaylanpitam lutanta pinsiacurcur
Estebantam rircärirärin. Jinarcurmi ricaparärin Estebanpa castanchicunata alisca cunchuchira. Jinamanmi ‘Olgo
cärantaga angelpa cärantanuy. näcimug wamrancunata wicapapäcuchun wanunanpag’ nira.
20Chay junagcunam näcirura Moisés jutiyog wamra. Payga
Mandagcunapa naupanchru Esteban rimangan cara Diospitaga alisca cuyasham. Chauraga Moisesta
7
1Chaura sacerdöticunapa mas mandagninga Estebantam taytancuna wayinchru cachipäcura pacaylapa quima quillayog
cay nin: “¿Cay runacuna razoncagtachu nircayäshunqui?” cangancamam. 21Chaura nä mana masta cachiyta atiparga,
2Niruptin payga cay ninmi: “Taytäcuna, wauguëcuna, mayu quirunmanmi washachru chruraramura. Chaypitam
chaytaga casquitam nircayäman, antis shumag mayapäcamay: Egiptochru reypa warmi churinga taricurura. Chauraga
Alisca ali Diosga unay taytanchi Abrahamta ricäparura cachicura quiquinpa wawantanuymi. 22Chaynuypam
Mesopotamia ningan nacionchru yachrayaptilanmi, manaragsi Moisestaga Egipto runacuna lapan yachracurcänanta
Haranman aywamuptilanmi. 3Chaypin Diosga Abrahamta cay yachrachipäcura. Chauraga alisca ali rimay yachrag runam
niram: ‘Cay Caldea marcaypita, jinaman lapan aylluycunapita cara, jinaman alila ruragmi.
aywacuy. Nogam reguechishay maychru yachranaypagsi’. 23Chaypitam payga nä chruscu chrunca watayog cayar,
4Chaura Tayta Dios ningannuylam Abrahamga Caldea Israel castancunaman aywara ‘Yanapämushag’ nir.
marcanpita Haranman aywacura yachrag. Chay Haranchru 24Chaychrümi yanapag aywarga ricarura Israel castanchita juc
107 +(&+2678
Egipto runa magayagta. Jinarcurmi washanganchrüga chay chay chruscu chrunca watantin wac jäpag pampachru
Egipto runataga wanupacurura. 25Chay washarnin Moisés capäcur.
pinsiara cay nirmi: ‘Israel castäcuna musyachun Egipto 43 Antis gamcunaga purichipäcuray Moloc jutiyog diostam
Diospa juc angelninta. 31Chayta ricapur Moisesga mayacasha sharcachira Diospa wayintaga, 48jana pachachru cayag Dios
niragmi ricacarura. Jinarcurmi ‘Mä shumag ricayamushag’ nir runacuna rurangan wayichru mana yachrag cayaptinsi.
yaycuyar mayarura Munayniyog Dios cay nir rimamugta: Chaymi Diosga Isaiaswan isquirbichira runacuna rurangan
32‘Moisés, nogam cayä awilluycuna Abrahampa, Isaacpa, wayichru mana yachrag canganpita cay nir:
Jacobpa Diosnin’. Niruptinga manchacuypita chucchucyaytam 49 ‘Jana pachaga tayäcunä trönümi,
galacuyun. Jinaman manam rircäriyta pasay atiparachu. nätan cay pachaga chraquï jaruräcunanmi.
33Chaura Munayniyog Diosga cay niyanmi: ‘Jorgoy
¿Imanuy wayitatag sharcachipäcunqui noga yachranäpag
sandaliayta. Chay jarurayangay pampachrüga nogam cayä. u maylas cayanchu jamanäpagnuy?
34Nogaga ricayämi Israel casta runäcunata Egiptochru alisca 50 Lapan ima-aygas noga rurangalämi cayan’ niram.
cunchugta, jinaman wagapäcugtas. Chaymi aywarayämü Dios chaynuy rimanganpitam nogataga juchacharcayäman.
Egiptopita jorgamunäpag. Chauraga gamtam cachrashay 51Nätan gamcunaga rumi shongom carcayanqui. Manam
Moisesmi Israel castanchicunata cay nira: ‘Tayta Diosga piñäcarärin. Chay piñäcuylapitam quiruncunas wagaricun.
gamcunapa castaycunapitam cachramunga gamcunaman juc 55Nätan Estebanga Santu Espiritupa munayninchru cayarga
willacugnin runata nogata cachramangannuy’ nira. jana pachatam rircärirun. Jinarcurmi ricapurun Tayta
38Chay Moisestam Sinaí jircachru ángel rimapara. Chaytam Diostaga alisca chipchipyar cayagta, nätan Jesustam Diospa
Moisesga jäpag pampachru rimapara awillunchicunata Dios derëcha lädunchru shacuyur mandayagta. 56Chaura Estebanga
munangannuy ali cawapäcunanpag. 39Nätan gayachracuypanuymi cay nin: “Jana pachatam ricapuyä
awillunchicunaga manam munapäcurachu pay ningan rurayta, quichrarayagta. Ricapuyätan jana pachapita shamusha runatas
antis paycunaga Egiptoman cuticuylatam munapäcura. Diospa derëcha lädunchru mandayagta”.
40Chaymi Moisespa wauguen Aaronta cay nipäcura: 57Chay nigta mayarärirga alisca gaparayarmi rinrincunata
musyanchichu ima pasangantas’. 41Chaura niptinmi rurarärira chapirärira. Chay runacunaga chapipäcura Saulo jutiyog
örupita juc becërruta. Jinarcurmi uywacunata wanurcachir runapa naupanman jacuncunata chrurayärirmi. 59Nätan
rupachipäcura chay diosnincunapag. Chaypitam cushisha rumiwan chaynuy chapircayaptinmi, Estebanga manacurun:
ɹestata rurapäcura cay nir: ‘Cay ruranganchi diosninchiga “¡Munayniyog Jesús, chrasquimaynar!” nir.
maquinchiwan ruracunganchim’ nir. 60Chaypitam gongorpacuyur gayachracuypanuy cay nira:
42Chaura ‘Diosga munanganta rurapäcuy’ nirmi, “Munayniyog Jesús, cay runacunata amam cunchuchinquichu
castanchicunata dëjarura. Chaymi alawapäcura nogata caynuy rurapäcamanganpita”. Chaynuy nircularmi
goyllarcunatas. Chaynuy rurar paycunaga rurapäcura Diospa wanurura.
willacugnincuna unay isquirbingannuymi. Diosga
isquirbichira cay nirmi: Jesusman yupachicugcunata Saulo gaticachrangan
8
‘Israel castacuna, gamcunaga manam nogapag 1Chaychru Estebanta wanurcayächigta ricar “Wac
ofrendaycunata apapäcamaraychu runataga alitam rurarcayan” niram Sauloga. Chay
ni uywaycunata wanurcachirsi rupachipäcuraychu, junagmi galayarärira Jerusalenchru Jesusman yupachicug
+(&+2689 108
gotucagcuna ashiyta wanuchipäcunanpag. Chaymi Jesusman 24Niptinmi Simonga cay nin: “Manacurcaynar nogapag,
yupachicugcunaga Judea ninganpa, jinaman Samaria Munayniyog Diosta chay nipäcamangay nogawan mana
ninganpa gueshpirärira. ruracänanpag” nira.
Chaura Jerusalenchrüga quëdarärira Jesuspa cachran 25Chaura Jesús Dios canganta, jinaman paypita masta
ruragcunalam. 2Nätan Estebantaga enterrapacurcara Diosta willapacarcärirga Pedrowan Juanga achca marcacunapam
manchacug ishcay quima olgocunalam alisca wagayar. 3Nätan Jesuspita ali willapata willapacurcayar cutipäcura Jerusalenta
chay Sauloga Jesusman yupachicugcunata ashira wayin chay Samaria marcapita.
wayinmi. Tarirurga warmitas olgotas aywachicug calpanta
camärirmi carcelman wichrgananpag. Etiopiapita runata Felipe bautizangan
26Chaypitam Munayniyog Dios cachramungan angelga
Saulopita gueshpigcuna Samariachru Felipeta cay nin: “Felipe, pasay-pacha ayway Egipto läduman,
ali willapata willapacurcangan nätan aywanquiga Jerusalenpita Gaza marcaman aywana
4Chauraga chay Jerusalenpita gueshpig, Jesusman camiñumanmi. Chay camiñuga cayan pasay jäpagmi”.
yupachicugcunaga, maypas aywapäcunganpam Jesuspita 27Niruptinga pasay-pacham Felipega chay jäpag camiñuman
munayninwan runala mana ruray atipänan ruragta ricapäcur. Etiopiata, Diospa willacugnin Isaías isquirbingan libruta
7Chaura achca runacunapitam lutan espiritucuna leyiräcur. 29Chauraga Felipetam Santu Espirituga cay nin:
gapachracuyar yargapäcug, jinaman achcatam cuticächira “Felipe, ayway wayrala, jinaman ashuyuy wac cärruyogman”.
uncutucushacunatas, rata runacunatas. 8Chayta ricar aliscam 30Niptin ashuyur Felipega mayarun Isaías isquirbingan
Juantam. 15Chayman Pedrowan Juan chrarärirga Jesusman willapara Jesuspita ali willapata.
yupachicugcunapagmi Diosta manacurcara: “Paycunamansi 36Chaypitam chay aywarcayanganchrüga chrarärin
Santu Espirituta cachramuy” nir. 16Paycunamanga manaran yacucagman. Chaura chay runaga Felipetam cay nin:
mayganmansi Santu Espíritu aywamusharagchu cara. Nätan 37“Caychru cayantag yacu. Imanirtag mana
¿
bautizacuytam icha bautizächicarärinagga Jesús ningannuyla. bautizacümanchu?”
17Chaura Pedrowan Juan paycunapa umancunaman 38Chaura Felipe “Au, bautizacunquimanmi” niruptinga,
maquincunata chrurayur manacaräriptinga, Santu Espiritum chay runaga cärruta shayachinanpagmi nirun. Jinarcurmi
aywaramun. cärrupita jegarpurcur yacucagman ishcaynin aywarärin.
18Chaura chay Simonga, chaynuypa Santu Espíritu Chaychrümi Felipega chay Etiopía runata bautizara.
chrasquipäcugta ricarurga Pedrotawan Juantam cay nirun: 39Chaura nä yacupita yargarärimuptinga, Munayniyog Dios
19“Golguetam gopäcushayqui nogamansi maquiquicunata cachramungan Santu Espiritum Felipeta mayänipita
chrurayärimuy gamcunanuysi munayniyog canäpag, pimansi illacarachin chay runacagpita. Chauraga chay Etiopía runaga
nogas maquïta chruraptï Santu Espirituta manam masta Felipeta ricapurachu. Jinaman cushisham
chrasquipäcunanpag”. aywacura marcanta. 40Nätan Felipega Azoto marcachrümi
20Niptinmi Pedroga cay nirun: “Gamtaga golguequi ricacarura. Chaypita yargorga marcan marcanmi aywara ali
aywayächishunqui cunchuymanmi. Gamga lutantam willapata Jesuspita willapacuyar Cesarea marcaman
pinsiayanqui Diospa cagcunata golguewan rantiyta munar. chrangancama.
21Gamga manam ali runachu canqui nogacuna
rurarcayangänuy ruranaypag. Gamga lutan rurag runam Jesusman yupachicuyta Saulo galayungan
cayanqui Diospa naupanchru. 22Cananga chay juchaycunapita
9
1Chaypita Sauloga chaynuylam Munayniyog Jesuspa
wanacuy, jinaman manacuy Diosta pagta chay lutan discïpuluncunata ashira wanuchinanpag. Chaymi
pinsiangaycunapita perdonarushunquimansi. 23Tantiaptïga sacerdöticunapa mas mandagnincagman aywara 2“Ordinta
gamga alisca chriqui runam cayanqui, nätan pachan gomay Damasco marcachru Israel castäcuna gotucarcänan
juchalaychrüran cayanquis”. wayichru Jesús yachrachingannuy cawagcunata tarir,
109 +(&+269
olgocunatas warmicunatas cay Jerusalén carcelman 22Nipäcuptin Sauloga masmi Santu Espíritu yanapaptin
achicyayag chraupinchrümi. 4Chaura Sauloga pampamanmi mandagnincunaga rimanacarärira: “Saulota wanuchishun” nir.
ishquirun. Chaypitam mayasha cay nigta: “Saulo, Saulo, 24Nätan chay rimanacurcanganta Sauloga musyaruram.
¿imanirtag nogata gaticachrayämanqui?” Chaura chay runacunaga pagas junagmi Damasco marcapa
5Niptinmi Sauloga cay nin: “Tayta, pitag cayanqui?” puncuncunachru shuyarapäcura, Saulo yargoptin
¿
Niptinga cay nirunmi: “Noga cayä Jesusmi. Nogatam gamga wanuchipäcunanpag. 25Nätan Jesuspa discïpulucunaga jatun
gaticachrayämanqui. 6Cananga sharcuy jinaman yaycuy canastaman Saulota wiñarcurmi marca muyug altu pergapa,
Damasco marcaman. Chaychrümi nishunqui juc runa imata wascawan warcaypa pagaspa yargarärichira
ruranaypagsi”. gueshpicunanpag.
7Niruptinga Saulowan aywag runacunaga mana pitas
manacayämarmi ricapurun Ananías jutiyog runa paycagman pusharärira Cesarea ningan marcamanmi. Chaypitam
yaycur maquinta umanman chrurayur ñawin cuticächigta”. cachrarärira Tarso marcaman.
13Niptin Ananiasga cay ninmi: “Munayniyog tayta, achca 31Chaura chay wichancunaga Judeapas Galileapas
runam willapapäcamara chay Saulopita Jerusalenchru Samariapas Jesusman yupachicug gotucagcuna cawapäcura
gamlapag cawag runacunata ima-aygatas lutan rurayanganta. shumaglam mana pisi gaticachraptin. Nätan waranpa
14Nätan cananga cayman aywarayämun ɹju sacerdöticunapa waranpam mas aliman muyurcayara, nätan cawapäcuras
mandagnin ordinta gosha captinmi, caychru gamman Munayniyog Diosta manchacurmi, jinaman Santu Espíritu
yupachicugcunata Jerusalén carcelman lapanta yanapaptin mas chraninmanmi muyurcayara Jesusman
aywachinanpag”. yupachicugcunaga.
15Niptinmi Munayniyog Jesusga cay nin:
“Ayway Saulocagta. Paytaga acrarayä juc casta runacunata, Pedro Eneasta cuticächingan
reycunata, nätan Israel castacunata nogapita 32NätanPedroga marcan marcan Jesusman yupachicugcuna
willapacamunanpagmi. 16Nätan quiquïmi tantiachishag ricapacuyta puriyarmi, yaycuratag Lida marcachru Diospa
nogapa janä ima-aygatas alisca cunchunanta”. raquishancunamansi ricapacug. 33Chaychrümi tarirura
17Chaura Ananiasga Judaspa wayinman chrarurga Saulopa uncutucuywan gueshyag Eneas jutiyog runata. Chay Eneasga
umanman maquinta chrurayurmi cay nin: “Jesusman nä puwag watam uncutucusha cara. 34Chaura Pedroga cay
yupachicug-mayï Saulo, cay marcaman aywamuna ninmi: “Eneas, cananmi Jesucristo cuticächishunqui. ¡Sharcuy!
camiñuchru rimapäshungay Munayniyog Jesusmi ¡Cämayta alichay!”
cachrayäman ñawiquita cuticächinäpag, jinaman Santu Niptin chayüram Eneasga sharcurun. 35Chayta ricarärirga
Espiritupa munayninchru cawanayta” ninagpag. lapanmi Lidachru yachragcunawan Sarón marcachru
18Niptinga chayüram Saulopa ñawinpitaga ishquirun yachragcunaga muyurärin Munayniyog Jesucristopa
pescädupa escämannuy. Jinarcurmi ricapuyta yapay runanman.
galayurun. Jinaman chaylam bautizächicurura. Nätan
micuruptinga yapaymi calpansi chraramura. Dorcas jutiyog warmita Pedro cawacächingan
36Chaypin caratan Jope marcachru Jesusman yupachicug
Saulo Damascochru Jesuspita willapacungan
juc warmis. Paypa jutin cara Tabitam. Griego rimaychrüga
19Chay Damasco marcachru Jesusman yupachicugcunawan ‘Tabita’ ninanga cara ‘Dorcas’ ninanmi. Payga cawag ali
Saulo cara ishcay quima junagran. 20Chaypitaga chaylam ruraycunalata rurayarmi, jinaman mana imaynag runacunata
Israel castacuna gotucarcänan wayicunachru Jesuspita yanapayarmi. 37Chaura Dorcasga gueshyaruram, jinamanmi
willapacuyta galacuyura cay nir: “Jesusga Diospa-mayinmi wanurura. Jinarcurmi cuerpunta maylarcurga altusman
cara” nir. chrurarärira. 38Jopepita Lidaman cercalam cara. Chaura Pedro
21Chay niptin runacunaga mayacasha niragmi ricacarärin. Lidachru cayanganta mayarärirmi Jesusman
Chaypitam tapunacurcara cay nir: “¿Manachu cay runaga wac yupachicugcunaga ishcay runata cachracarärira Pedroman
Jerusalenchru Jesusman yupachicugcunata gaticachrag? Cay “¡Pasay-pachanar aywaläshun Jopeta!” nipäcunanpag.
runaga ɹju aywarayämun Jesusman yupachicugcunata 39Chaynuy niräriptin chayüram Pedroga paycunawan
sacerdöticuna mandagpa naupanman chrarcachir carcelman aywara. Nä Jope marcaman chraruptinga, Pedrotaga
jitayunanpagmi”. yaycarärichin Dorcas chutarayangan wayimanmi. Chaychrümi
+(&+26910 110
Pedrota viüdacunaga lapan muyurärin wagaräcur. Jinarcurmi 18Chaura chay wayichru yachragcunata gayarcurga
ricachipäcura Dorcas rurarcur gongan tünicacunata, jinaman tapurärin: “¿Caychrüchu gorpachacurayan Simón jutiyog,
jacuncunata. Pedro nipäcungan runa?” nirmi.
40Chaura Pedroga lapan runacunatam washaman 19Nätan Pedroga chay ricapunganman aliscam pinsiayara.
yargarachimun. Jinarcurmi gongorpacuyur Diosta manacurun. Chaylam Santu Espirituga payta rimaparun cay nir: “Quima
Chaypitam chay ayacagman rircärirga cay nirun: “Tabita, runam ashircayäshunqui. 20Sharcuy, yarpuy, jinaman
¡sharcuy!” paycunawan ayway mana mancharilar. Noga quiquïmi chay
Niptinmi wanushaga rircäriramun. Jinarcurmi Pedrota runacunata cachrarayämü” nir.
ricapururga tayurpurura. 21Chaura Pedroga yargorcurmi Cornelio cachramungan
41Chaura Pedroga maquinpita charircurmi yanaparun runacunata cay nin: “Ashircayangay runaga nogam cayä.
sharcuyta. Chaypitam chaychru lapan viüdacunata, jinaman ¿Imapagtag munarcayämanqui?”
Jesusman yupachicugcunata gayarun, Dorcas cawayagta 22Niptinga cay nirärinmi: “Tayta, aywarcayämü Roma
10
1Chaypinmi Cesarea marcachru cara Cornelio jutiyog aywacun. Pedrowan aywapäcuratan chay Jopepita, ishcay
runa. Payga cara pachrac Roma soldäducuna quima Jesusman yupachicugcunas.
mandagmi. Payga lapan soldäduntin capäcura Italiapitam. 24Chaura warantin Cesareaman chrapäcunanpagga
2Chay Cornelioga, juc casta runa cayarsi, cuyapäcugmi cara, Cornelioga shuyarayänag aylluncunawanmi, jinaman
jinaman Dios manchacugmi wayinchru lapan aylluntinsi. cuyanacungan runacunawanmi. 25Chaura Pedro Corneliopa
Payga mana imaynag runacunatam alisca yanapag, jinaman wayin puncuman chraruptinga, yargaramun Cornelioga
Dioswansi chaynuylam rimayag. 3Chaura juc tardim chrasquicugmi. Jinarcurmi naupanman gongorpacuyun
lastresnuy Cornelioga Diosta manacuyara. Jinarcurmi Diospa naupanchrünuy. 26Chaura Pedroga sharcarachin cay
ricapurun Diospita shamusha juc ángel paycagman nirmi: “¡Sharcuy! ¡Ama chaynuy ruramaychu! Nogas gamnuy
yaycuyagta. Jinarcurmi chay angelga “Cornelio” nirun. runalam cayä” nir.
4Niptin Cornelioga alisca manchacasham angelta rircärirga 27Chaura rimapa wayiman yaycurga tarirun achca runacuna
manacuyniquita, nätan mana imaynagcuna yanapangaytas musyapäcungaynuysi nogacuna Israel castaga, manam juc
Diosga musyayanmi. 5Cananga cachray servigniquicunata casta runacunawan gotucapäcüchu ni wayinmansi
Jope marcaman, Pedro nipäcungan Simonta yaycapäcüchu. Nätan Diosga rimaparaman pi casta
pushapäcamunanpag. 6Payga gorpachacurayan garacunata runacunatas alipa ricanäpagmi, jinaman paycunawan carga
curtig Simón jutiyog runapa wayinchrümi. Chayga cayan manam juchäcunquichu nirmi. 29Chaymi cachramungay
jatun gochra manyanchrümi. Paymi nishunqui imata runacunawan pasay-pacha aywaramü mana anagyälar, nätan
ruranaypagsi” nin. cananga musyaytam munayä imapag gayachimangaytas”.
7Chaura ángel nä aywacuptinga Cornelioga gayarun ishcay 30Niptinmi Cornelioga cay nin: “Cananwanga nä chruscu
servignintam, jinaman Diosta manchacug cuyapäcug junagmi cayan. Chica lastresnuymi cay wayïchru malagayar
soldäduntam. Chay soldädu cara Cornelio yupachicunanmi. Diosta manacuyaptï naupächru ricacarun juc olgo, alisca shumag
8Chay quima runancunata ángel lapan ninganta willaparcurga chipchipyag jacusha. 31Chaypitam cay niman: ‘Cornelio, Diosmi
Jope marcatam cachrarun. mayasha manacungayta, nätan musyayanmi mana imaynagcunata
9Chaypitam warantinga chraupi junagnuy Jope marcaman chay yanapayangaytas. 32Jinaman cachray servigniquicunata Jope
quima runacuna nachrgarcayaptin, Pedroga jegarun wayi marcaman Pedro nipäcungan Simonta pushapäcamunanpag.
jananman Diosta manacunanpag. 10Chaychrümi alisca micanay Payga gorpachacurayan jatun gochra manyanchru Simonpa
charirun. Chaura micuyta camarircayangancamam Diosga Pedrota wayinchrümi. Chay Simonga garacunatam curtin. Chaura
ricaparachin jana pacha quichrarayagta. 11Jinamanmi ricapurun chraramurmi nishunqui ima ruranaytas’ nimanmi. 33Chaymi
juc jatun catanuy chruscun manyanpita watasha pay cachracamurä pasay-pacha gamman. Nätan alitam rurarunqui
cayanganman uranpayämugta. 12Chay catachru canag Israel aywaramur. Cananga caychru lapanchi goturayanchi Diospa
castacuna mana micapäcunan tucuy uywacunam, chruscun naupanchrümi. Chaura nogacunapag Dios nishungayta lapantam
chraquinpa purigcunam, raprayogcunam, culebracunam, jinaman mayacuyta munarcayä”.
pampachru logaypa purigcunam. 13Chaura Pedroga mayarun jana
Corneliopa wayinchru Pedro Jesuspita willapacungan
pachapita cay nimugtam: “Pedro, sharcuy, cay uywacunata
wanuchiy micunaypag”. 34Cornelio niptin Pedroga cay ninmi: “Mayacamag
14Niptinmi Pedroga cay nin: “Manam Munayniyog tayta. runacuna: Cananmi ichaga shumag tantiarü Israel castas, juc
Manam imaysi micurächu cay mana micuna ganra casta runacunas Diospa naupanchru chaynuyla capäcunganta.
uywacunataga”. 35Antis Diosga pi casta runacunapitas payta manchacugpitaga,
15Chay niptinga yapaymi Diosga cay nin: “Noga ‘Micuy’ jinaman alila ruragpitaga cushicunmi. 36Diosga naupalatam
ningagtaga amam lutanpag ricanquimanchu”. nogacuna Israel castata musyachipäcamasha Jesucristowan ali
16Chaynuy rimaramun quima cutim. Chaypitaran chay jatun willapata, chayta cäsucur shumagla cawapäcunäpag. Pay
cataga lapan uywantin jana pachata cutircurura. Jesusmi cananga cayan lapan runapas Munayniyog Diosnin.
17Chaura Pedro chay ricanganpita mayacasha nirag 37Nätan gamcunaga shumagmi musyarcayanqui Bautizag Juan
cayaptilanmi, Cornelio cachracungan runacunaga tapupacur bautizanganpitarag Galileapita galayamur Judea ninganchru
chrarärin chay wayi puncuman. chay ali willapa willapacanganta.
111 +(&+261011
38Chaytaga willapacura Nazaret marcapita Jesusmi. Paytam nogata pushapäcamänanpag. 12Nätan nogataga Santu
Diosga Santu Espiritupa munayninman chrurasha munayniyog Espiritum nimasha mana anagyälar paycunawan aywanäpag.
cananpag. Chaymi payga alicunata rurayar purira, jinaman Aywapäcurätan caychru sogta cayag Jesusman
lutan espiritucunatas runacunapita gargoyar. Chaynuy rurara yupachicugcunawansi. Cesareaman nä chrarurga, yaycarärï
Dios paywan captinmi. 39Nogacunam capäcü Jesús lapan chay cachracamug runapa wayinmanmi. 13Chaychrümi chay
rurangancunata ricagcuna, Judeachrüsi Jerusalenchrüsi. runaga willaparäriman juc angelta wayinchru ricapunganta.
Ricapäcurätan runacuna Jesusta cruzchru clävaypa Jinaman naupanchru shacuyur cay ninganta: ‘Cachray
wanuchipäcungantas. 40Paytam Diosga cawacarachimura runaycunata Jope marcata Pedro nipäcungan Simonta
wanunganpita quima junagta. Nä cawarachimuptinga pushapäcamunanpag. 14Paymi ali willapata
nogacunalawanmi cara, 41manam lapan runacunawanchu. willapapäcushunqui. Chay willapata chrasquicurmi gamsi,
Nogacunatam Diosga acrapäcamasha unaypita-pacha Jesús jinaman wayiquichru cagcunas lapay salvacurcanqui’
cawacaramuptin paywan capäcunäpag. Nogacunam ninganta.
cawacaramuptinsi paywanga micapäcuräsi, jinaman 15Chauraga ali willapata willapayaptïmi chay runacunaman
wanushacunapas, cawayagcunapas pay ɹyisnin cananpag Dios ‘Bautizag Juanga yacuwanmi bautizara, Dios munangannuyla
chruranganta willapacurcänäpagsi. cawashag nigcunatam. Nätan gamcunaga Santu Espíritu
43Chay Jesuspitaga mas naupalapitam Diospa munangannuymi cawapäcunqui’ ningantam. 17Nätan
willacugnincunas lapan rimapäcura: ‘Payman noganchiman Diosga Santu Espirituta cachramura
yupachicugcunaga pi maysi juchancunapita perdonasham Munayniyog Jesusman yupachicusham. Nätan paycunamansi
FDQJD·µ. Santu Espirituta Diosga cachraramun Munayniyog Jesusman
44Chay nir Pedro mana rimaytas ushaptilanmi chay lapan yupachicurcaptinmi. Chaura nogaga ¿pitag cayä Diosta ‘Ama
mayacurcayag runacunaga mayänipita ricacarärin Santu chaynuy ruraychu’ ninäpag?”
Espiritupa munayninchru. 45Chauraga Santu Espíritu chay juc 18Chaura Pedro ninganta mayarärirga upäläcayäriram.
casta runacunata juc rimaychru rimachigta, jinaman Dios Jinarcurmi Diosta alawapäcura cay nir: “¡Chaura cananga juc
alawagta ricarärirga Jopepita Pedrowan aywamug Israel casta casta runacunas juchanpita wanacugcagga Dioswanmi
señalächicusha runacunaga mayacasham cay nipäcura: 46“Cay imaycamas cawapäcunga!” nir.
juc casta runacunamansi Diosga cachramunagtag Santu
Espiritutaga”. Antioquía marcachru ali willapata chrasquicurcangan
47Nipäcuptinmi Pedroga cay nin: “Diosga cay runacunaman 19Chauraga Estebanta wanurärichiptinga Jesusman
cachraramun Santu Espirituta noganchimannuymi. Chauraga yupachicugcunataga masmi ashipäcura wanuchipäcunanpag.
manam pisi paycunataga ‘Ama bautizächicurcaychu’ Chaymi waquinga gueshpirärira Feniciacama, Chiprecama,
ninmanchu”. jinaman Antioquía marcacama. Chay gueshpirga ali willapata
48Chaypitam Pedroga mandarun Jesús ningannuy willapacurcara Israel castacunalatam, nätan manam juc casta
bautizacurcänanpag. runacunataga. 20Chay gueshpigcuna waquinga capäcura
Nätan paycunaga Pedrota ishcay quima junaglas Chiprepitam, jinaman Cirenepitam. Paycunaga Antioquiaman
“Cayushunragnar” nipäcuram. chrarurga manam Israel castacunalatachu willapacurcara
Munayniyog Jesuspita, willapacuratan juc casta runacunatas.
Jerusalenchru Jesusman yupachicugcunata 21Nätan paycunataga Munayniyog Jesusmi yanapara chay
Pedro tantiachingan willapacurcaptin, jinaman achca runacunam juchancunapita
11
1Chauraga Judea ningan marcacunachru Jesusman wanacurcur Munayniyog Jesusman yupachicurcara.
yupachicugcunam, Jesuspa cachran ruragcunawan 22Chauraga chay juc casta runacuna Jesusta
mayarärira juc casta runacuna Diospa willapanta chrasquicurcanganta musyarärirga, Jerusalenchru Jesusman
chrasquicurcanganta. 2Chauraga Cesareapita cutir yupachicug gotucagcunaga Bernabëtam cachrarärin
Jerusalenman Pedro nä chrarcuruptinmi Moisés ningannuy Antioquiata. 23Nä chrarurga ricarura juc casta runacunata
señalächicushacunaga Pedrota nipäcura cay nir: 3“¿Imanirtag Dios cuyapälar alisca yanapayangantam. Chaura alisca
juc casta runacunapa wayinman yaycuray, jinarcur cushisham cay nira: “Gamcunaga lapan shongoypa Jesusman
paycunawan micuray?” yupachicurcayay, jinaman chaynuyla paywan cacurcayay”
4Nipäcuptinmi Pedroga cay nira: “Canan willapapäcushay nira.
lapan pasamangancunata. 5Juc tardim Jope marcachru 24Bernabëga cara ali runam, Santu Espiritupa munayninchru
gorpachacurayar, Diosta manacuyarä. Chay manacuyarmi cawagmi, nätan Jesusman alisca yupachicugmi. Chaynuy
ricapusha cä jana pachapita juc jatun catanuy chruscun captinmi Antioquiachru runacunaga Munayniyog Jesuspa
manyanpita watasha nogapa naupäman ishquiyämugta. runancunaman alisca achca yapacarärira.
6Chauraga naupäman chraramuptin ima cangantas shumag 25Chaypitam Bernabëga Tarso marcata aywara Saulo ashig.
anayunäpagmi cayänag chruscu chraquiyog uywacuna, sima Nä Saulowan tincururga Antioquiatam pusharamura.
uywacuna, pampachru logaypa purigcuna, pishgocuna. 26Chauraga chay Antioquiachru Jesusman yupachicug
7Chauraga chaylam mayarü Dios cay nimagta: ‘Pedro, gotucagcunawanga capäcura juc watam achca runacunata
sharcuy, cay uywacunata wanuchiy micunaypag’. yachrarcayächir. Chay marcachrümi Jesusman
8Nimaptinga cay nïmi: ‘Munayniyog tayta, manam yupachicugcunata runacunaga jutiparärira wamagta
micümanchu. Nogaga manam imaysi micurächu ganra mana “Cristiano” nir.
micuna uywacunataga’. 27Chay wichanmi Antioquiaman chrarärimura Jerusalenpita
9Chauraga yapaymi rimaparaman jana pachapita cay nir: ‘Noga Diospa willacugnin runacuna ishcay quima. 28Paycunapitam
“Micuy” ningagtaga amam gamga lutanpag ricanquimanchu’. Agabo jutiyog runaga Santu Espíritu rimachiptin shayuyur cay
10Chaynuy quima cuti nircamarga jana pachamanmi Diosga nira: “Canga alisca micuy wanaymi cay pachachru”.
cutichicun chay jatun catanuytaga lapan uywantinta. Chauraga chay ningannuylam carura micuy wanay, Claudio
11Chaylam quima olgocuna chay gorpachacungä wayiman jutiyog runa Romachru mandayaptin. 29Chauraga
chrarärimun. Paycunataga cachramusha Cesarea marcapitam Antioquiachru Jesusman yupachicugcunaga rimanacarärira
+(&+2611–13 112
capunganpita gotupäcunanpagmi, Judea ninganchru Nätan jipashga yaparcur yaparcurmi “Razonpa, Pedromar
Jesusman yupachicugcunaman apachipäcunanpag. cayan” nira.
30Chaypitam nä goturärirga aparärichira Bernabëwan, Chaura paycunaga “Almanchri cayan” nipäcuram.
jinaman Saulowan Judeachru Jesusman yupachicugcunapa 16Nätan chaycama Pedroga chaynuylam puertata
12
1Nätan chay wichanmi Rey Herodesga Jesusman Jinarcurmi willaparun imanuypa carcelpita Munayniyog Dios
yupachicug gotucagcunapitaga juc ishcayta jorgamungantas. Chaypitam cay nira: “Chayta willapäcamuy
charirachira cunchuchinanpag. 2Jinamanmi Juanpa wauguen Santiagotawan Jesusman lapan yupachicugcunata”.
Jacobota espädawan tucsiypa wanurärichira. 3Chay Nircurga yargormi jucläpa aywacura.
wanuchinganpita Israel castacunapa mandagnincuna “Alitam 18Nä pacha wararamuptin soldäducunaga aliscam
rurarun” nipäcuptinmi, Herodesga Pedrotas charirachira. löcutacarärira Pedropita imatas mana musyapäcur. 19Chaura
Chay junagcunaga cara ɹestam. Chay ɹestachru micapäcug Rey Herodesga soldäducunawanmi ashichira. Mana tarirga
mana levaduraynag tantatam. 4Chaura Pedrota nä carcelman cuidag soldäducunatam Pedro imanaypa illacangantas
wichrgacurcurga, Herodesga chrurarun chrunca sogtayog tapupara, mana imatas musyapäcuptinga, chay soldäducunata
soldäducunatam, chruscucama raquinacurcur Pedro wanuchipäcamunanpagmi nirura. Jinarcurmi Rey Herodesga
wichrgarayanganta ricapäcunanpag. Chaynuy rurara “Cay Judeachru cayanganpitaga aywacura Cesareata yachrag.
Pascua ɹesta pasaruptinran Pedrota runacunapa naupanman
Rey Herodes curu micuyaptilan wanungan
jorgoshag, runacuna juchachapäcunanpag” nir pinsiarmi.
5Chaura Pedroga alisca cuidasham carcelchru wichrgarara. 20Chaypin Rey Herodesga alisca piñasham cara Tïro
Nätan Jesusman yupachicug gotucagcunaga chaynuylam marcachru, jinaman Sidón marcachru runacunapag. Chay
Diosta alisca manacurcayara Pedropa janan. runacuna cawapäcug cara Herodes micuy
ranticungalanwanmi. Chaymi paycunaga rimanacarärira
Pedrota carcelpita Diospa angelnin jorgongan Herodesman aywapäcamunanpag. Chaura nä Cesareaman
6Chaura Rey Herodes “Waram jorgoshag” ningan pagas chraramurga Blasto jutiyog runatam shumaglapa rimaparärira
Pedroga punurayara ishcay soldäducunapa chraupinchrümi Herodeswan rimananpag. Chay Blastoga cara Herodespa
ishcay cadenawan watasha ichog maquinpita juc soldäduman golguen charagmi. Chauraga Blastopash Herodesta
watasha jinaman derëcha maquinpita jucag soldäduman manacarärin cay nir: “Cananpita alinar cawashun yapay”.
watasha. Nätan waquin soldäducunam capäcura cárcel 21Chaynuy nipäcuptin Herodesga jitarura juc junagchru
wagtantam tupayurun ricchananpag. Chaypitam cay nin: rimayämugga Diosmi. Manam runachu” nir.
“Pedro, ¡wayrala sharcuy!” 23Chaylam Munayniyog Dios cachramungan angelga
Niptinga chaylam Pedropa maquinpita cadenaga Herodesta gueshyarachira “Diosta alawapäcuyga ama
cachracarun. 8Chaura angelga yapaymi cay nin: “Jacucuy, nogataga”, chay runacunata mana ninganpita. Chaylam
jinaman sandaliayta jaticuy”. curucuna micuyaptilan wanurura.
Chaypitam nä limpu jaticuruptinga angelga cay nintag: 24Chaura Munayniyog Diospa ali willapanga masmi
payga manash ni yangalas tantiarachu ángel rurayangantaga, apapäcamunganta Jerusalenchru Jesusman yupachicug
antis pinsiara cay nirshi: “Jorgayäman cay ángel gotucagcunata gorcärirga Antioquía marcatam cuticurcara
¿razonpachur u Dioschur chaynuypa ricapayächimansi?” Marcos nipäcungan Juan jutiyog mözuta pushacurcur.
nirshi.
10Chauraga pasarärimun ruyicag puncutam soldäducuna Saulowan Bernabëta Dios acrangan
13
shararcayaptin. Chaypitam chraupicag puncutas soldäducuna 1Chaypagga Antioquía marcachru Jesusman
shararcayaptin. Jinarcurmi cälliman yargona jatun ɹerru yupachicugcuna gotucagchru carapäcura juc ishcayga,
puertaman chrarärimuptinga quichracarun quiquilan. Diospa willacugnincunam, jinaman capäcuratan Jesuspita
Chauraga yargarärimun cällimanmi. Chaypitam nä juc yachrachigcunas. Paycuna capäcura Bernabëmi, ‘Yana’
cällicama pusharcurga, angelga illacarun. 11Chaura chaylam nipäcungan Simonmi, Cirene marcapita Luciom. Chaypitam
Pedroga shumag tantiarun. Jinarcurmi cay nin: “Cananmi cara Saulo, jinaman Manaén. Chay Manaenga cara
ichaga musyarü razonpa canganta. Munayniyog Diosmi Galileachru Rey Herodes cachicungan runam. 2Chaypitam juc
angelninwan jorgarachiman Herodespa maquinpita, jinaman junagchru Jesusman chay yupachicugcuna Tayta Diosta
Israel castäcuna lutanta rurapäcamänanpita”. alawarcayaptin, jinaman malagarcayaptin Santu Espíritu cay
12Chaura chay nir tantiachracurcurmi Pedroga aywacun nirun: “Bernabëtawan Saulota niyärilay. Paycunataga nogam
Mariapa wayinta. Mariaga cara Juanpa mamanmi. Nätan chay nä acrarayä Jesuspita willapacug aywapäcunanpag” nirun.
Juantam, Marcos nipäcug. Paypa wayinchrümi Jesusman 3Chaura malagarcärirga, jinaman Diosta manacarcärirga,
yupachicugcunaga achca goturapäcunag Diosta manacurcayar. Bernabëpa Saulopa umanman maquincunata chrurayärirmi
13Chay wayiman chrarur, Pedro sawanta töcacuruptinga Rode cananpitaga “Jesuspitam willapacurcanqui” nirärin,
jutiyog jipashmi yargaramun pi cangantas ricag. 14Chaura jinamanmi “Aywapäcuy” nirärin.
Pedropa shiminta mayarurga, alisca cushicuypitam puertata
mana quichralar chay goturarcayangan wayi ruyiman wayrala Chipre tishgochru Bernabëwan Pablo
yaycurcur cay nirun: “¡Pedrom washa puncuchru cayan!” yachrachiyta galayapäcungan
15Niptinga goturarcayag runacunaga “ Imanuypatag 4Chaypitam nä Santu Espíritu cachraruptinga Bernabëwan
¿
Pedroga canga? Fisyuychri perdirayan” nirärin. Sauloga jatun gochra manyanchru Seleucia ningan marcaman
113 +(&+2613
chrarärin. Chaypitam büquiman jegarcur, aywacurcan jutiyog runapa churinmi. Payga chruscu chrunca watam rey
Chipreta. 5Chaura nä Salamina ningan marcaman chrarärirga, cara. 22Chaypitam Saultaga rey cayaptin Dios jorgorura.
Dios ningantam willapacarärin Israel castacuna gotucarcänan Jinarcurmi trucanta acrarura Davidta. Paypitam Diosga cay
wayicunachru. Nätan Juan Marcosmi paycunawan cayara nira: ‘Isaïpa churin Davidtam tarirü shongöman yaycugta.
yanapänanpag. Payga lapan ningätam cäsucamanga’ nira.
6Chauraga chay tishgochrüga lapan marcacunatam purirärin 23Chay Davidpa castan shamugpitam Diosga cachramusha
Dios ninganta willapacurcayar Pafos ningan marcaman Jesusta, ima-aygapitas Israel castata jorgonanpag,
chrapäcungancama. Chaychrümi tincurärin Barjesús jutiyog awillunchicunata unay ningannuyla. 24Nätan manaragsi Jesús
Israel casta runawan. Payga cara malrurag runam. Jinamanmi reguechicungancamaga Bautizag Juanmi lapan runacunata
“Nogaga cayä Diospa willacugninmi” nir casquita rimag. rimapara: ‘Israel casta-mayïcuna, jucha rurayangaypita
7Chay runaga pasay purig cara Chipre tishgochru mandag wanacurcur, Diosman cutipäcuy, jinaman bautizacurcay’
Sergio Paulo jutiyog runawanmi. Sergio Pauloga cara alisca nirmi. 25Chaypita nä wanunan nachrgayämuptinsi Juanga
yarpaysapa runam. Paymi Diospita mayayta munar, rimara cay nirmi: ‘Gamcuna pinsiarcayangaynuysi nogaga
Bernabëtawan Saulota gayarachin Diospa ali willapanta manam cä salvacugchu. Nogapa guepätam icha aywayämunga
willapapäcunanpag. 8Chauraga Bernabëwan Saulo, Sergio salvacugga. Paypagga manam maygan alinnin runas cächu ni
Pauloman chraräriptinga, chay malrurag runaga manam sandalianta pasquipunaläpagsi’ niram.
munarachu Jesuspita chay mandag Sergio mayacunanta 26Abrahampa ayllun aywag castäcuna, jinaman Diosta
runacunatam jucta jucta “Janchralämaynar” nin. 12Chaura isquirbipäcungannuyla lapan nä ruracaruptinga, cruzpita
Sergio Pauloga Elimas ñaushata ricarurga, Jesusman Jesuspa cuerpunta jorgarcärimurmi enterrapäcura. 30Nätan
yupachicuytam galacuyun. Chaypitaga Munayniyog Jesuspita Diosga cawacächimusha chay wanushapitam. 31Galilea
yachrachipäcunganpitas mayacasha niragmi cara. ninganpita Jerusalenta paywan aywasha runacunatawan chay
13Chay Pafospita Pabloga purig-mayin runacunawanmi cawacaramur Jesusga ricapachicura achca junagran. Chay
awacurcan büquiman jegarcur Panɹliachru cayag Perge ricag runacunam cananga Jesuspita willapacurcayan lapan
ningan marcaman. Nätan Juan Marcosga paycunata runacunata.
dëjarcurmi, Jerusalenta cuticura. 14Nätan paycunaga Perge 32Chay unay awillunchicunata ‘Salvacugtam cachramushag’
marcapita aywacurga chrarärin Pisidiachru Antioquía Dios ninganpitam nogacunas willaparcayag ali willapata.
marcamanmi. Jinarcurmi jamana junagchrüga Israel 33Nätan noganchi castacuna aywag casta raygom Diosga
castacuna gotucarcänan wayiman yaycurcur tayarärin. Jesusta cawacächimusha, Salmoschru cay nir
15Chaura Moisés isquirbinganta, jinaman Diospa isquirbirayangannuy:
willacugnincuna isquirbinganta leyircurga, chay gotucarcänan ‘Gam cayanqui churïmi.
wayichru mandagcunaga cachrarärin juc runatam Pabloman Cananpitaga noganuymi imaycamas cawanqui’ nir
“Wauguecuna, imalatas rimapapäcamayta munarga mä isquirbishanuymi.
rimapayärimay” nichig. 34Chauraga chaynuy nirga nämi Dios nisha cara Jesusta
16Chaura niräriptin Pabloga sharcurcurmi, maquinwan cawacächimunanpita, jinaman mana cuerpun ismunanpita.
sëñasyarun cachracyapäcunanpag. Chaypitam cay nin: “Israel Chaymi isquirbishacunachrüsi cay niyan:
castäcuna, jinaman Diosta manchacug taytacuna, canan ‘Rey Davidta ningäcunataga razonpam rurashag’ niyanmi.
mayapäcamay shumag: 17Unay castanchi Israelcunata Tayta 35Yapaytan Jesusta Dios cawacächimunanpitaga
Diosmi acrara paypa runam capäcunanpag. Paycunata Egipto Salmoschrüsi cay niyan:
marcachru jucläpita aywacusha cayaptinsi, Tayta Diosmi ‘Tayta Dios, amam munanquichu Dioslapag cawag
achcaman mirananta munara, jinaman Diosga jorgaramura servigniquipa cuerpü ismunantas’ niyanmi.
munayninwanmi chay marcapita. 18Chaypitaga jäpag 36Chaura Davidga razonpam cay pachachru cawarnin
pampachrüsi chruscu chrunca watanuyran mana ali Israelcunapa reynin carga, Dios ningannuy rurara. Chaypitam
cawarcayaptinsi Diosga awantara. 19Chaypitaga Canaán wanuruptinga taytancunacagman enterraräriptin cuerpunsi
ninganchrüsi ganchris marcachru yachrag runacunata ismurura. 37Nätan Jesuspaga manam cuerpun ismushachu
guërrachru yalipäcunanpagmi chay castanchita Diosga Dios cawacächimusha captin.
yanapara chaychru yachrapäcunanpag. Chauraga chruscu 38Chaymi gamcuna castäcunaga, nä tantiapäcunquiman
pachrac pichga chrunca watanuymi Diosga chay unay runacunapa juchancunata Dios nä perdonayanganta, jinaman
castanchicunata yanapara. Jesuspita nä willapacayanganta. 39Chaura cananga lapan
20Chaypitaran Diosga chrurara ɹyiscunata chay runacunasi Jesusman yupachicugcuna carcayan ‘Nä mana
castanchicunata mandananpag. Chay ɹyiscuna mandapäcura juchaynagmi cayanqui’ nisham Diospita. Nätan Moisés
Diospa willacugnin Samuelcamam. 21Chaypitam isquirbinganta cäsucugcuna manam chaynuy nisha cayta
castanchicunaga Samuel mandanan wichanga Diosta atipapäcuraychu. 40Chaura mayapäcamay shumag: Ali
manacurcasha cay nir: ‘Juclä marcacunapatanuynar willapata chrasquicurcay gamcunatatag ichaga
reynïcunata chruraparcämä’. pasarärishunquiman Diospa willacugnin cay ningan:
Nipäcuptinmi Dios chrurapura Saúl jutiyog runata 41 ‘Gamcuna mana cäsucugcuna, manchacapäcuy,
Noga Diosmi rurashag gamcuna cawarcayangay wichan Pablowan Bernabëga Munayniyog Jesusman yupachicurmi
juc rurayta, mana mancharilar yachrachipäcura unaylarag. Nätan Tayta
nätan manam chay rurayangäpita Diosga cuyapälarmi chay yachrarcayächingan razoncag
pi willapapäcushuptiquis “Razonpachr Diosga rurayan” willapa canganta musyachira, mana runala ruray
nipäcunquichu maygaysi’ nira”. atipänancunata ima-aygatas rurachiypa. 4Chay marcachru
42Chaura nä rimayta ushacurcur Israel castacuna yachragcunaga ishcay puntamanmi raquicarärira. Waquinmi
gotucarcänan wayipita yargarcayamuptinmi Israelman “Pablowan Bernabëga alim” nipäcura. Nätan waquinga “Israel
muyusha runacunaga Pablotawan paywan purig runacunata casta yachrachigcunam mas aliga” nipäcura. 5Chauraga Israel
cay nirärin: “Sábadu aywayämugchrüsar yapay castacunawan juc casta runacunam chay marcachru
yachrachipäcamay, cay yachrachipäcamangaycunapita” mandagnincunawan rimanacarärin Pablotawan Bernabëta
nirärin. ashlipäcunanpag, jinaman rumiwan chapipäcunanpag.
43Chauraga chay wayipita nä wichicaräriptinga, Pablotawan 6Chayta musyarärirga Pablowan Bernabëga gueshpicurcara
Bernabëtaga Israel castacuna achcam gatirapäcura. Jinaman Licaonia ninganchru Listra marcamanmi, jinaman Derbe
gatirapäcuram Israel castaman muyusha ali cawag runacunas, marcamanmi. Aywapäcuratan chaypa cayag lapan
nätan Pablowan Bernabëga chay runacunata cay nipäcuram: marcacunamansi. 7Chaycunapam puripäcura Jesuspita
“Canannuylar imaycamas cacurcayay, cuyamarlanchi willapacurcayar.
ima-aygachrüsi yanapämagninchi Diosninchita servircayar”.
44Chauraga chay jamana junag yapay chraramuptinga Listrachru Pablo wanuchiyta munapäcungan
nachrga lapalanmi gotucarärin Israel castacuna gotucarcänan 8Chaura Listra marcachrüga tayayänag juc rata runam mana
wayiman, Diospita yachrachipäcuptin mayacurcänanpag. pasay puriy atipag. Chay runataga maman gueshyacurura
45Chaura chay achca runacuna goturarcayagta ricaparärirga, ratatash. 9Chaura payga Pablo rimayangantam mayacuyara,
waquin Israel castacunaga aliscam piñäcarärin. nätan Pabloga chay runata rircärirga tantiarun Dios
Jinarcurmi Pablowan Bernabé ali willapata cuticächinanpag yupachicuyangantam. 10Chaura Pabloga
willapäcurcayaptin chaycunaga contran sharcarärin. gayacuypa niragmi cay nirun: “¡Sharcuy. Shumag shayuy!”
Jinamanmi waccuna “Yachrayächinganta ama cäsucurcaychu” Niptinmi runaga chayüra shayurun. Jinarcurmi puriyta
nipäcura. galayurun. 11Chaura runacunaga Pablo chay rata cuticächigta
46Chaynuy nipäcuptin Pablowan Bernabëga mana ricarärirga, gayacuypanuymi Licaonia rimayninchru:
mancharilarmi cay nirärin: “Gamcunamanmi naupata Tayta “¡Caycunaga diosmi runaman muyusha chrarärimun!”
Diosga cachrararcayäman pay nipäcamanganta nipäcura. Chay rimayta manam paycunaga tantiapäcurachu.
willapapäcunagpag. Chaura canan yachrarcayächingagta 12Chaura Bernabëpagmi nipäcura: “Payga mayorcag diosmi”
mana chrasquiyta munarcayarga Dioswan imaycamas nir, jinaman Diospita yachrachig captinmi Pablopag nipäcura:
cawaytam mana munapäcunquichu. Chaymi cananga ali “Payga dios Hermesmi” nir.
willapa willapacug aywacurcäshag juc casta runacunaman. 13Chay marca yaycunachrümi canag juc wayi Júpiter ningan
47Paycunaman aywapäcunäpagmi Diosga cachrarcayäman cay diospag rurasha. Chaura chay wayichru sacerdötim alisca
nir: shumag waytapasha törucunata gaticurcur chrarachin marca
‘Gam canqui juc achicyagnuymi puncuman. Chay törucunatam payga chaychru waquin
juc casta runacunapag. runacunawan wanurcachir rupachiyta munapäcura.
Gammi ali willapata willapacunqui 14Chauraga Pablowan Bernabëga paycunapag rupachiyta
14
1Chaypitam Iconio marcaman nä chrarärirga, Israel nirärin: “Caycunaga alisca lutantam rurarcayan. Wanuchishun”.
castacuna gotucarcänan wayiman yaycarärin. Nipäcuptin chay runacunaga “Äri” nirmi, Pablota rumiwan
Jinarcurmi Jesuspita yachrarärichiptin, Israel castacunawan chapirärira. Jinarcurmi “Nä wanushachr cayan” nir
juc casta runacunaga Jesusta chrasquicarärira achca. 2Nätan garashtapäcura marcapita washaman. 20Chaypitam Jesusman
Jesusta mana chrasquicug Israel castacunaga, juc casta yupachicugcuna muyuräriptinga Pabloga sharcaramun.
runacunatam yachrarärichin: “Jesusman yupachicugcunaga Jinarcurmi yaycurun marcaman yapay. Warantinmi ichaga
lutan runacunam” nipäcunanpag. 3Chay nircayaptinsi Listrapita aywacurcara Pablowan Bernabëga Derbe marcata.
115 +(&+261415
ninganman. 25Chaypitam Panɹliachru cayag Perge marcaman upälalam mayacurcara, Pablowan Bernabé
chrarärirga Jesuspita willapacurcara. Jinarcurmi chaypitaga willapapäcunganta. Nätan willapacurcaraga juc casta
uranpapäcura Atalia marcaman. 26Chay Atalia marcapitam runacunachru ima-aygatas Diospa munayninwan runala mana
büquiwan cuticurcara Siriachru Antioquía marcaman. Chay ruray atipänanta rurapäcungantam.
Antioquiapitam paycunaga yargapäcusha cara Jesuspita 13Chaura willapayta nä usharäriptinmi, Santiagosi cay nin:
15
1Chay wichanmi Judea ninganpita Antioquía cäsucugman.
marcaman juc ishcay Israel casta runacuna chrarärin. 17 Chaynuy rurashag waquin runacunas Munayniyog Diosta
ishcay yupachicugcunatawan. Chaychru Jesuspa cachran ama nichwanchu: ‘Moisés isquirbingannuyrag cawapäcuy’
ruragcunawan, jinaman Jesusman yupachicug nirga. 20Antis cartata apachishun mana juchäcurcänanpag cay
gotucagcunachru mandagcunawan chay nishata: ‘Chay diosnincunapag micuy garapäcungancunataga
yachrachipäcunganpita rimapäcunanpag. amam micapäcunquichu, nätan wanuypa wanusha uywapa
3Chaura Antioquiachru Jesusman yupachicug gotucagcuna aychantas amam micapäcunquichu, yawartas amam
nipäcungannuymi Pablowan Bernabëga aywapäcura. Chay micapäcunquichu, jinaman warmin warminsi olgon olgonsi
aywar pasapäcura Fenicia ninganpam, jinaman Samaria amam cawapäcunquichu’ nishata. 21Chaycunapitaga unay
ninganpam. Chay marcacunachrümi Jesusman unaypitam mayag marcacunachrüsi Israel castanchicunaga
yupachicugcunata willapacurcara, juc casta runacunas Jesusta lapan jamana junagmi chay gotucarcänan wayicunachrüga
chrasquicurcayanganta. Chayta mayar paycunaga aliscam Moisés isquirbingancunata leyircayan”.
cushicurcara.
4Chaura Pablowan Bernabé nä Jerusalenman chraräriptinga, Jesusman yupachicugcunachru mandagcuna
cartata apachipäcungan
chaychru Jesusman yupachicug gotucagcunam, Jesuspa cachran
ruragcunam, jinaman Jesusman yupachicugcunachru 22Niptinmi Jesuspa cachran ruragcunawan, Jesusman
Cay Jerusalenpita Jesuspa cachran ruragcunam, Jesusman mana imatas rimarcayänanpag. Chaynuy rurara Timoteopa
yupachicugcunachru mandagcunawan, cay cartata taytan juc casta runa canganta lapan musyapäcuptinmi.
isquirbircayämü: 24¡Imanuylam carcayanqui! Nogacuna 4Nätan chay marcan marcan puripäcurga, Jerusalenchru
musyasham capäcü Jesusman yupachicug Israel castäcuna, Jesuspa cachran ruragcuna, jinaman Jesusman
gamcunacagman aywarcamur ‘Señalächicurcayrag’ nir yupachicugcunachru mandagcuna rimanacurcangantam
pantacächiy munarcayäshungayta. Paycunataga manam willapacurcag Jesusman yupachicugcuna chayta
cachrapäcamurächu ni ‘Yachrachipäcamuy’ nipäcuräpishchu. cäsucurcänanpag. 5Chayta mayacur Jesusman yupachicug
25Chaymi cananga lapäcuna caychru rimanacurcur juc ishcay gotucagcunaga muyupäcura Jesusman alisca
runacunata cachrarcayämü. Paycunaga aywarcayämun alisca yupachicugmanmi. Jinamanmi waranpa, waranpa Jesusman
cuyashäcuna Pablowan Bernabëwan parëjum. 26Paycunaga yupachicurcag mas achca runacuna.
wanupäcunan captinsi mana imatas mancharilarmi servipäcun
Munayniyog Jesucristota. 27Chauraga Judastawan Silastam Macedonia runa Pablota ricäpangan
cachrarcayämü, paycunam cay cartapita maslata 6Chaypitam Pablowan chay ishcay aywagcunaga chrarärin
tantiachipäcushunqui. 28Nätan Santu Espiritusi ni nogacunas Frigia ninganman. Chaypitam aywapäcura Galacia
manam munapäcüchu cay nircayangagpita mastarag ninganman. Chaychrümi Santu Espirituga paycunata nirura
rurapäcunayta. 29Caylata nircärishay: Chauragar ama Asia ninganchru Jesuspita mana rimapäcunanpag. 7Chaura nä
micapäcuychu chay diosnincunata micuy garapäcungantas, ni Misia chimpanman chrarärirga aywayta munapäcura Bitinia
yawartas, ni wanuypa wanug uywacunapa aychantas. Amatag ninganmanmi. Jinarcurmi Santu Espirituga “Ama
warmin warminsi olgon olgonsi cawapäcuychu. Caycunata aywapäcuychu” nirura. 8Chauraga Misiaman mana
mana rurarga alim capäcunqui. Chauraga alila cawapäcuy”.— yaycularmi uranpapäcura Troas marcaman. 9Diosga
30Chay nir isquirbisha cartata apacurcurmi Jerusalenchru chaychrümi pagaspa Pablota ricaparachin, Macedonia
cagcunata “Aywalä” nicurga, aywapäcura Antioquiata. Nä ninganpita juc runata. Payshi shacuyur “Aywalämuynar
chrarurga Jesusman lapan yupachicugcunata gayarcachirmi Macedonia ninganman yanapapäcamänaypag” nirun.
cartata gorärira. 31Chaura chay carta leyigta mayarärirga 10Chaura Pablota chaynuypa niruptinga, camachracuytam
aliscam cushicarärin chay cartachu ninganpita. 32Chaylam galacayärï Diosmi “Macedoniata aywapäcuy Jesuspita ali
Judaswan Silasga Diospa willacugnin capäcur, Jesusman willapata willapacurcänaypag niyämanchi” nir.
yupachicugcunata rimapapäcura shumag tantiapäcunanpag.
Chaura paycunaga calpanchasham quëdarärira. 33Chay Pablowan Silas Filipos marcachru capäcungan
marcachru unaylaran capäcura. Chaypitam Jesusman 11Chaura Troas marcapitaga juc büquiman yaycurcurmi
yupachicugcunaga “Diosninchi yanapapäcushunqui” nircur aywacurcarä Samotracia ningan tishgota. Chaypitam
cutirärichimura Jerusalenta chay cachrapäcamungan warantinga büquiwantag chrarärï Neápolis marcaman. 12Chay
runacunaman. Neapolispitaga aywapäcurä Filipos marcatam. Chay Filipos
34-35Nätan Pablowan Bernabëmi ichaga Antioquiachru marca cara Macedonia ninganchru mas alinnin marcam.
quëdarärirga, capäcura Munayniyog Jesuspita chaynuyla Jinaman Romapita runacunam chaychru yachrapäcug. Chay
yachrarcayächir, jinaman ali willapata mas achca marcachru capäcurä ishcay quima junagran.
runacunawan willapacurcayar. 13Chauraga jamana junagchrümi, chay marcapita yargorga
Bernabëta cay nin: “Acu, Munayniyog Jesuspita jutiyog warmi. Payga canag alisca välig yana puca color
willapacunganchi marcacunapa cutishun, Jesusman tëlacuna ranticugmi, jinaman canag Diosta manchacug
yupachicugcunata ricamushun imanuy carcayangantas”. warmim. Pablo rimanganta mayacuyaptinmi Munayniyog
37Niptinmi Bernabëga “Juan Marcostas pushashun” nira. Dios yanapaptin payga alisca shumag mayacura. 15Chaura
38Niptinmi Pabloga Juan Marcos aywananta mana munarga Lidiaga wayinchru cagcunawan bautizächicurcurga cay
cay nin: “Payga Panɹliachru dëjamanganchinuysi lamitä nirärimanmi: “Chaura Munayniyog Diosman razonpa
camiñupitas cutiramunmanchri ali willapa willapacuyta yupachicug cayaptïga, acu aywashun wayïta
dëjarcursi”. gorpachacurcänaypag” nir, yapay yapay nipäcamaptinga
39Chay niptinmi jucninsi jucninsi mana tantiachinacurga wayinmanmi aywapäcurä gorpachacug.
raquicarärin. Chaura Bernabëga Marcoswanmi aywacurcan 16Chaypitam juc junagchrüga Diosta manacug mayucagta
Chipre tishgota aywag büquiman jegarcur. 40Nätan Pabloga aywarcayar, juc rantisha jipashwan tincurärï. Chay jipashga
Silastam acrarura puripäcunanpag. Chaura Jesusman lutan espíritu yanapaptinmi musyapacur chranin golgueta
yupachicugcunaga “Munayniyog Diosninchi gänanag chay rantignin runapag. 17Chauraga Pablotawan
cachrarcayäshuptiquiga aywapäcuy” nircärirmi manacarärin nogacunatam gatirayta galacayäriman cay nir gaparayar: “Cay
Tayta Diosta paycunata yanapänanpag. Chauraga runacunaga jana pachachru Munayniyog Diospa
aywacurcara 41Siriapam, jinaman Ciliciapam, Jesusman servignincunam. Paycunaga willaparcayäshunqui Jesuspita ali
yupachicug gotucagcunata yachrarcayächir. willapatam salvacurcänaypag”.
18Chay niyar gatirapäcamara achca junagran. Chaynuyla
Timoteota Pablowan Silas pushapäcungan nipäcamaptinmi Pabloga, mana masta awantayta atipar
16
1Chaypita Derbe marcaman chrarurga aywacurcara jipashcagman muyurcur lutan espirituta cay nin: “Jesucristo
Listra marcatam. Chaychrümi yachrara juc discípulu ningannuy noga nishay: ¡Yargoy cay jipashpita!”.
Timoteo jutiyog. Chay mözupa maman canag Jesusman Niruptinga chayüram lutan espirituga yargorura chay
yupachicugmi, jinaman Israel castam. Nätan taytanmi canag jipashpita.
juc casta runa. 2Chay Timoteopag Listrachru Iconiochru 19Chaura chay jipashpa rantignin runacunaga paycunapag
Jesusman yupachicugcuna rimapäcunag: “Payga ali mözum” nä mana masta golgue gänananta tantiarärirga, charirärin
nirmi. 3Chaura Pabloga Timoteota pushayta munarga Pablotawan Silastam. Jinarcurmi pläzaman aywachicurcan,
señalarachiram, chaychru yachrag Israel casta-mayincuna chaychru marca mandagcunapa naupanman. 20Chaypitam
117 +(&+261617
castancunawan. 34Jinarcurshi Pablotawan Silasta wayinman mandagcunaga alisca piñasham “Äyay äyar” rimacurcan.
pusharcurga micuyta garacurun. Chay runaga alisca 9Chaura Jasonpita, jinaman Jesusman yupachicugcunapita
cushishash cara lapan aylluncunawan Tayta Diosman golgueta chrasquirärirga marca mandagcunaga
yupachicurcanganpita. cachrariräriram.
35Chaura pacha nä wararuptinga chay marca
mandagcunaga chay cárcel ricagmanshi cachrarärin Berea marcachru Pablowan Silas yachrachipäcungan
guardiancunata cay nig: “Ganyan carcelman wichrganganchi 10Chaura Jesusman yupachicugcunaga chay pagaslam
runacunata cachrariruy” nig. Pablotawan Silasta chay marcapita yargarärichira Berea
36Niruptin chay cárcel ricag runaga Pablotam cay nin: marcata aywacurcänanpag. Nä Berea marcaman chrarärirga
“Marca mandagcunam willarärichiman gamcunata Israel castacuna gotucarcänan wayitam aywacurcan
cachraripäcunagpag. Chauragar yargorcur gasila pasay-pacha. 11Chay marcachru Israel castacunaga mas
aywacurcay”. alicamam capäcunag, Tesalonicachru Israel castacunapitaga.
37Niptinshi Pabloga chay guardiacunata cay nin: Chay Bereachru Pablo Jesuspita yachrachiptin alisca
“¿Paycunaga juchayog u mana juchayog capäcungätas mana shumagmi mayacurcara. Chaypitam Diospa
shumag musyalar, runa ricay astircärimarchu, jinaman isquirbishancunawan tincuchipäcura waran waran Pablo
carcelman wichrgarcärimarchu cananga pacaylapa yachrachingan razoncag u casqui cangantas
cachrarircayäman? Nogacunaga Roma runam capäcü. musyapäcunanpag. 12Chaura chaychru Israel casta
Chauraga manash yargapäcushagchu, antis quiquincuna runacunaga Jesusman yupachicuyta galayarärira achcam.
aywapäcamuchun jorgapäcamänanpag” nirärinshi. 38Chaura Chaynuytan yupachicuyta galayaräriratag juc casta
guardiacunaga Pablo ningantash chay marca mandagcunata runacunapitas alisca achca. Chaynuytan yupachicurcaratag
willarärin. Nätan Roma runa capäcunganta musyarärirga alipag ricasha warmicunas olgocunas, alisca achca.
aliscash manchacarärin. 39Chauraga carcelta aywarcamurshi 13Chaura Tesalónica marcachru Israel castacunaga, Berea
Pablotawan Silasta cay nirärin: “¿Gamcunaga razonpachu marcachru Jesuspita Pablo yachrayächinganta mayarärirga,
carcayanqui Roma runacuna?” aywarcamurmi Pablopa contran sharcapäcunanpag
+(&+261718 118
runacunata sucsutarärin. 14Chauraga chayüram Jesusman 31Jinamansi Diosga nämi musyayan ima junagchru lapan
yupachicugcunaga Pablota yargarärichin jatun gochra runacunapa juchancunata taripänantas. Nätan juchancunata
manyanman pushapäcunanpag. Nätan Silaswan Timoteoga taripanga acrashan Jesuspam, nätan chay razoncag
quëdarärin Berea marcachrümi Jesusman cangantaga musyayanchi Jesucristota wanushapita
yupachicugcunawan. 15Chaura Pablotaga pushapäcura Atenas cawacächimunganpam” nira.
marcatam. Chaypitam chay pushag runacuna nä cuticunanpag 32Chaura wanushapita cawacämuypita rimagta mayarärirga,
cayaptin Pabloga cay nira: “Silaswan Timoteo cayman waquin runacunaga asipäcurcanmi. Nätan waquincunam
pasay-pacha aywapäcamuchun” nir. “Yapaychrüsi caypitaga mayacushunchri” nipäcura.
33Chauraga chay goturarcayag runacunapita yargorcurmi,
Atenas marcachru Pablo yachrachingan Pabloga aywacura. 34Nätan Jesusta juc ishcay
16Chaura Atenas marcachrümi Silastawan Timoteota chrasquicugcunaga Pablowanmi shuntacarärira. Paycuna
Pabloga shuyara. Chaychrümi imatas “Caymi diosnï” nir capäcura Dionisio jutiyog runawan Dámaris jutiyog warmim,
alawapäcugta ricarga alisca piñäcura. 17Chay shuyar Pabloga jinaman mas juc runacunam. Chay Dionisio cara
Israel castacuna gotucarcänan wayichrümi Israel Areopagochru yachrachig casta runam.
castacunawan, jinaman Diosta manchacug runacunawan
rimapäcura Jesuspita. Nätan chay marcapa pläzanman Pablo Corintochru yachrangan
18
aywarcursi chaychru lapan gotucag runacunawanmi Jesuspita 1Chaypitam Pabloga Atenaspita yargorcur Corinto
rimapäcura waran waran. 18Chaura chaychrümi tincurärin juc marcata aywarura. 2Nä Corintoman chrarurga,
ishcay alisca pinsiag runacunawan Epicúreos ninganwan, tincurura Ponto ninganpita Israel castan Aquilawanmi. Payga
jinaman Estoicos ningancunawan. Chaycunawan rimaptinmi chayran chrarayämura warmin Priscilawan Italiapita.
runacunaga cay nipäcug: “¿Imatatag cay runa yanga riman?” Paycunaga Italiapita yargarärimura Romachru munayniyog
nir. Jinaman waquinmi “Cay runaga mana reguenganchi Claudio “Cay Romapita lapan Israel castacuna
dioscunapitam willapacuyan” nipäcug. Chaynuy nipäcura yargapäcuchun” niptinmi. 3Chaura Pabloga paycunawanmi
Jesuspita ali willapata, jinaman wanurur cawacämuypita yachrapäcura. Chaypita ishcayninsi toldu ruraytam
rimaptinmi. yachrapäcura, chaymi tolducunata rurapäcug. (Chay toldu
19Chaura Pablotaga pusharärin Areópago jutiyog cara juc wayinuysi rurasham runa yachrananpag.) 4Jinaman
lömamanmi. Chaychru paycunaga gotucapäcug imas alisca lapan jamana junagmi Pabloga aywachrag Israel castacuna
väligpita rimapäcunanpagmi. Nä chrarärichirga cay nirärinmi: gotucarcänan wayita. Chaychrümi Israel castacunatas, juc
“Nogacunaga musyaytam munarcayä chay mushog casta runacunatas tucuynaypa tantiachira Jesuspita.
yachrayächingaypita. 20Gamga imaysi mana 5Nätan Silaswan Timoteo Macedoniapita nä chraräriptinmi
mayacurcangäpitam rimayanqui. Chaymi musyayta ichaga, Pabloga Jesuspita rimapaylata galayurura. Chaymi
munarcayä” nirärinmi. ichaga Israel castacunata mas shumag tantiachira Jesús
21Chay Atenaschru lapan yachragcunas, jinaman carupita salvacug canganpita. 6Nätan paycunaga “Yangam chaytaga
shamusha chaychru yachrag runacunas munapäcug imas nircayämanqui” nirmi, piñasha galayarärin Pablo ashliyta.
mushog yachrachiycunapita mayacuytam jinaman rimaytam. Chaura Pabloga jacuntam tapsirun cay nir: “Quiquiquicunapa
22Chaura Pabloga chay goturarcayagcunapa chraupinman juchaycunapitachr cananga Diospis cunchuchipäcushunqui.
shayuyurmi cay nirun: “Cay Atenas marcachru yachrag Nogaga nämi Jesuspita willapäcungagwan rurarü Dios
taytacuna, nogaga cay ima-ayga rurarcayangaytas ricar nimanganta. Cananpitam ichaga aywacü juc casta
tantiayä diosniquicunata, alisca manchacug capäcungaytam. runacunaman”.
23Chaura diosniquicuna alawapäcungaycagpa pasarmi 7Nirmi yargorun. Jinarcurmi aywacun Diosta manchacug
ricapurü juc altarchru ‘MANA REGUENGANCHI DIOSMI’ nir Ticio Justopa wayinta. Chay runa yachrara Israel castacuna
isquirbishata. Chaura chay mana regueyar alawarcayangay gotucarcänan wayipitaga lädulanchrümi. 8Nätan Crispo
Diospitam nogaga rimaparcayag. jutiyog runaga lapan aylluntinmi Jesusman yupachicuyta
24Paymi cay pachatas jinaman cay pachachru galacayärira Israel castacuna gotucarcänan wayichru mandag
ima-aygacagtas camara. Paymi alisca munayniyog jana cayarsi. Chaynuytan chay Corintochru yachragcunas
pachachrüsi cay pachachrüsi. Chaymi payga mana mayacarärirga Jesusman yupachicuyta galacayärira, jinaman
yachranchu runacuna rurapäcungan wayicunachrüga. bautizächicarärira.
25Chaura Dioslapam ima-aygas, chaymi runacuna paypag ima 9Chaypitam juc pagaschru Munayniyog Diosta, Pabloga
ruranantas mana munanchu, antis payga lapanchitam ricapurun cay nir rimapayagta: “Ama manchacuychu ni
cawachimanchi, jinaman paymi walyaytas, lapan ima-aygatas upälalas caypishchu, antis chaynuyla rimapayay runacunata.
gomanchi. 10Nogaga gamwanmi cayä. Manam pisi ima lutan
26Payga juc castalapitam mirachimasha canchi tucuy rurashuyniquitasi atipäshunquichu. Achcaran runäcuna cayan
castaman, cay pachachru mayag chayagchrüsi yachrananpag. cay marcachru nogaman yupachicarcämänanpag” nir.
Chaynuytan payga nirayan imaypita imaycama runa 11Chaura Pabloga yachrara Corintochru juc wata sogta
ashipäcunanpagmi. Chaura ashirga tarishunmi. Payga manam cara. Jinarcurmi Israel castacunaga juc runanuyla gotucarcur
caruchrüchu noganchipitaga. 28Chauraga Diospitam Pablota charircur aywachicurcan chay Galionpa mandacunanman.
cawayanchis cuyuyanchis cayanchis. Cay 13Jinarcurmi Galionpa naupanchru cay nicurcan: “Cay runacunaga
marca-mayiquicunapita juc ishcay runacuna ‘Diospa castan Diosta servinanpag manam yachrachin Moisés
aywagmi canchi’ nipäcungannuysi. 29Chaura Diospa castan isquirbingannuychu, antis jucnuypam” nirärin.
cayarga amam pinsiachwanchu ‘Camacug Diosga cayan 14Chaura Pablo nä rimayta munayaptinmi Galionga Israel
örupita, golguepita, guerupita, u rumipita rurasha castacunata cay nirun: “Imatas juchäcusha captinga u runata
dioscunanuymi’ nirga. 30Nätan Diosga unaypitas mana musyar wanuchisha captinga atendipäcugmanmi. 15Nätan imas
juchäcurcanganta mana cuentalarmi, cananga ‘Lapan yachrachiycunapitaga, juticunapitaga u Moisés
runacunata maychru chaychru yachragtas jucha isquirbingancunapitaga quiquiquicama tantiachinacamuy.
rurarcayangaypita wanacurcur nogaman cuticarcämuy’ niyan. Nogaga manam munächu chaycunapita ɹyisniquicuna cayta”.
119 +(&+261819
16Nirga washamanmi gargaramun. 17Chauraga chaychru 4Chaura Pabloga “Juanga bautizara juchancunapita
cayag runacunaga lapalanmi charicarärin Sóstenes jutiyog wanacurcur, Diosman cutipäcugtam. Chaypitas Juanga
runata. Chaypitam magacurcan Galionpa naupanchru. Chay runacunata cay niram: ‘Nogapa guepä aywamugman
Sostenesga canag Israel castacuna gotucarcänan wayichru yupachicurcay’. Chaynuy nira Jesuspitam” nirunmi.
mandagmi. Nätan Galiontaga manam imas gocurachu chay 5Chaynuy Pablo ninganta mayarärirga, bautizächicarärin
rurashag” nirmi. Chaypitam ichaga büquiman jegarcur castacuna gotucarcänan wayichru yachrachira mana pitas
aywacurcara Siriata. 19Nä Efeso marcaman chrarärirga, Pablo manchacular “Diospa munayninchru cawapäcuy” niyar.
dëjarura chaychrümi Priscilatawan Aquilataga. Chaura 9Nätan waquinga manam chrasquicuyta munapäcurachu,
aywacura japalanmi Israel castacuna gotucarcänan wayita, antis chaycunaga chay goturarcayagcunapa naupachrümi
chaychru gotucag Israel castacunawan rimananpag. 20Nätan Jesús yachrachingannuy cawagcunapita lutanta rimapäcura.
paycunaga Pablota “Yachrashunragnar” nipäcuram. Chaymi Pabloga Jesusman yupachicugcunata aywachira
Nätan Pabloga manam munarachu, antis cay niram: Tirano jutiyog runa yachrachingan wayinman. Chaychrümi
21“Jerusalentaran aywanä cayan cay nachrgayämug ɹestachru lapan junag Jesuspita yachrachira. 10Chaynuyla yachrachira
canäpag. Chaypitachr cutimushag Dios munaptinga” nircurmi, ishcay watam. Chaynuypam Asia ninganpa yachragcunaga
aywacura Efesopita juc büquiman jegarcur. lapan mayarärira Munayniyogpa ali willapanta, Israel
22Chaypitam nä Cesareaman chrarurga, Pablo pasara castacunas, juc casta runacunas.
Jerusalenta Jesusman yupachicug gotucagcunata “Imanuylam 11Pabloga ima-aygatas runala mana ruray atipänanta rurara Dios
carcayanqui” nicug. Nircurga chaylam aywacura Antioquiata. yanapaptinmi. 12Chaura Pablopa cuerpunman tupag jaculanta u
23Chaypita nä Antioquiachru unayla cacurcurga, yapaytan pañuelulanta gueshyagman tupachipäcuptilanmi gueshyagcunas
aywaratag Galaciachru, Frigiachru lapan marcacunapa, lapan cuticapäcug, jinaman lutan espiritucunas runapita yargapäcug
discïpulucunata “Chaynuyla yupachicurcayay Jesusmanga” 13Chaypagga lutan espiritucunata runacunapita gargoyarmi
isquirbishacunata, jinaman yachrachig aygas mayacuylatam. runapa ganchris olgo churincunam. Escevaga cara
25Payga Munayniyog Jesuspita walcalatam mayacusha cara. sacerdöticunapa mas mandagninmi. 15Chauraga chaynuy
Nätan rimaparas runacunata alisca cushisham, jinaman nipäcuptinmi, lutan espirituga cay nirun: “Nogaga regueyämi
yachrachiras lapan musyangantam Munayniyog Jesuspitaga. Jesusta. Musyayätan Pablo pi cangantas. Nätan gamcunaga
Chaycamaga musyara payga Bautizag Juan yacuwan ¿pi nirärishuptiquitag ‘Yargoy’ nircayämanqui?”
runacunata bautizangalanpitam. 26Chaypitam Apolosga Israel 16Niruptilanmi lutan espiritupa munayninchru cayag
castacuna gotucarcänan wayichru Jesuspita yachrachiyta runaga, chay runacunata charircur lapalanta alisca magay
galayurun mana pitas manchacular. Chaypitam nä ushacun. Chaura chay wayipita garapachracamam jinaman
yachrachiyta usharuptinga, Priscilawan Aquilaga quiquilanta däñay ushashacamam gueshpirärin.
mas shumag tantiachipäcura Jesuspita. 17Chay pasangantaga Efesochru yachragcunaga lapanmi
27Chauraga Apolos nä Acayaman aywayta munaptinga, musyarärira Israel castacunas, jinaman juc castacunas. Chaura
Jesusman yupachicugcunaga yanapapäcura aywananpagmi. chay runacunaga aliscam manchacurcara. Nätan Munayniyog
Chaypitam juc cartata rurarcur apachipäcura Acayachru Jesustam ichaga alisca alipag ricapäcura.
Jesusman yupachicugcunapag, Apolos chraptin, alipa 18Chaura Jesusman nä yupachicuyta galayushacuna achcam
chrasquipäcunanpag. Nä Acayaman chrarurga Dios cuyapälar aywapäcamura ima-ayga lutan rurapäcungantas willapacug.
salvangan runacunata aliscam yanapara Jesusman chaynuyla 19Jinaman achcam malrurag runacunas chay malruracurcänan
yupachicurcänanpag. 28Nätan “Jesusga manam salvacugchu” libruncunata lapanpa naupanchru ruparärichin. Chay
nir chay Israel castacuna nircayaptinsi, payga mana rupachipäcungan librucuna casha pichga chrunca waranga
mancharilarmi Jesuspita rimapara lapanpa naupanchru junagchru juc runa gänanan guellaymi. 20Chaynuypam
isquirbishacunata leyircur leyircur “Paymi salvacugga” niyar. Munayniyog Diospa willapanga maychru chaychrüsi alisca
willapacayara.
Pablo Efeso marcachru yachrangan 21Nä chaynuy ruracaruptin Pabloga pinsiarura, Santu
19
1ChauraApolos Corinto marcachru cayaptilanmi, Espíritu yarpayta goptin Macedoniapa Acayapa aywalar,
Pabloga aywara jircanpa Efesota. Chaychrümi tarirun Jerusalencama aywaytam. Chaypitas Pabloga cay nirmi
Jesusman juc ishcay yupachicugcunata. 2Pabloga paycunata pinsiara: “Jerusalenman nä chrarurga, Roma marcataran
tapurun: “¿Jesusman yupachicuyta galayur aywashag” nirmi. 22Chauraga Macedoniaman cachrarura
chrasquipäcuraychu Santu Espirituta?” ishcay yanapagnincunatam, Timoteotawan Erastota. Nätan
Niptinmi paycuna nirärin: “Manam pasaysi mayapäcurächu payga quëdara Asia ninganchrümi unaylarag.
Santu Espiritupitaga”.
3Nipäcuptin Pabloga yapaytan tapurun: “Chaura pi Lutanta rurapäcunanpag Demetrio
¿
runacunata sucsutangan
ningannuytag bautizächicurcaray?”
Niptinga “Bautizag Juan ningannuymi bautizacurcarä” 23Chay wichancunam Jesús yachrachingannuy cawagcunata
24Chaynuy rurayta galayarachira Demetrio jutiyog runam. “Aywalärag” nircur. 2Chay Macedoniaman chrarurga, purira
Payga rurara golguepita diosa Diana cacunan wayin marcan marcanmi Jesusman yupachicugcunata Jesús
nirayagtam acapalata ranticunanpag. Chayta ranticur, aliscam ningannuy ali cawapäcunanpag rimapayar. Jinaypam
golgueta gänag Demetriosi, jinaman paynuy lapan ruragcunas. chrarura Grecia ningancama. 3Chay Greciachru yachrara
25Demetrioga chay rurag-mayincunata gayarcurmi cay nirun: quima quillaran. Chaypitam Siriata aywananpag büquiman
“Gamcunaga musyarcayanquim caycunata ruralar alisca jegananpag nä cayaptin, musyarärichin Israel castacuna
gänayanganchita. 26Nätan cananga ricarcayanquim, wanuchiy munapäcunganta. Chaymi Pabloga chraquilapa
mayarcayanquim Pablo cay niyar puriyanganta: ‘Chay Macedoniapa cutira. 4Chay aywaptin paywan aywapäcura cay
runacuna rurayanganga manam Dioschu’ niyanganta. runacunam; Sópater jutiyog runam (payga cara Berea
Chaynuypa yachrachin manam cay Efeso marcalachrüchu, marcapitam), Pirro jutiyog runapa churin. Chaypitam
antis nachrga lapan Asiachrümi. Nätan chay yachrachinganta aywapäcura Aristarcowan Segundo. Paycuna capäcura
achcam runacuna chrasquicurcayan. 27Chay nir Tesalonicapitam, nätan Gayom Derbe marcapita, jinaman
yachrayächiptin manam ranticushunchu. Chauraga cay Timoteom, Tïquicom, Tröɹmom Asia ninganpita. 5Chay
Asiachru yachragcunas, jinaman cay pachrachru mayag runacunaga naupacurcaram. Jinarcurmi shuyapäcamara Troas
chayagchru yachrayagcunas alisca alipagmi ricarcayan marcachru. 6Nätan nogacunaga Pablowan mana levaduraynag
mamanchi Diana cacunan wayitaga. Chaura chay wayiga nä tanta micuy ɹesta usharuptinga, aywapäcurä Filipospitaga
manachr alawashachru canga”. büquiwanmi. Chaypitaga pichga junagtam tincurärï chay
28Demetrio nigta mayarärirga chay runacunaga aliscam naupata aywag runacunawanga Troaschru. Chaychru
piñäcarärin. Chaypitam gaparapäcura cay nir: “Cay Efesochru capäcurä ganchris junagran.
yachragcuna, mamanchi Dianaga alisca munayniyogmi”.
29Nipäcuptinmi lapan runa chay marcachru yachragcuna Pablo Troaschru yachrachingan
sucsutänacarärin lutanta rurapäcunanpag. Chauraga charicarärin 7Jinarcurmi sábadu warantin gotucapäcurä Jesús
Gayotawan Aristarcotam. Paycuna capäcura Macedoniapitam, wanunganta tanta micuypa, vïnuta upyaypa yarpapäcunäpag.
jinaman Pablopa yanapagnincunam. Paycunata aywachicurcan Chaychrümi nä warantin aywacunan captin Pabloga
lapan runacuna gotucarcänan cagmanmi. 30Chaura Pabloga yachrachira Jesusman yupachicugcunata chraupi pagascama.
chaymanmi yaycuyta munara runacunata rimapänanpag. Nätan 8Nätan goturapäcurä juc wayipa quimacag altusninchrümi.
Jesusman yupachicugcunaga manam munapäcurachu yaycunanta. Chaychrüga achcam cara achquicuna. 9Chauraga Eutico
31Chaynuytan chay Asiachru ishcay quima mandagcunas jutiyog mözum tayayara ventänachru. Jinarcurmi Pablo mana
cachrarärira juc runata Pabloman “Ama yaycuychu” ninanpag. wayrala rimayta ushaptinga, mözutaga alisca pununarun.
Paycuna capäcura Pablopa cuyanacuynincunam. 32Nätan chay Chaura awill awillyar punuyanganchrümi ishquirun chay
goturarcayag runacunaga mana imatas musyarmi waquinga goturarcayangä altuspita pampaman. Chaura
gaparapäcura jucpita, nätan waquincunaga jucpita. Chay sharcachipäcamunanpagga wanusham cayänag. 10Chaura
runacunaga manam musyapäcurachu imata rurapäcunanpag Pabloga altuspita aywarcurmi wanusha mözucagman
gotucapäcungantas, nätan chay mana musyagcunaga capäcura chrarurga macalicurun. Jinarcurmi “Ama manchacapäcuychu.
mas achcam. 33Nätan chaychru goturarcayag Israel castacunaga ¡Cawayanmi!” nirun.
Alejandrotam cumayarärin lapanpa naupanman. Chaura 11Chaypita Pabloga yapay altusman jegarcurga, tantatam,
20
1Chayrunacuna nä wichicaruptinga, Pabloga gayarun gamcunacagchru cawangätas. 19Chaynuylam lapan junagsi
Jesusman yupachicugcunatam imanuy gamcunawan yachrar, Munayniyog Diosta servirä mana
cawapäcunanpagsi rimapänanpag. Nä ali cawapäcunanpag olgotucular, nätan maymay wagarchri casha cä
rimaparcurga aywacura Macedoniapam lapalanta Israel-mayïcuna ima-aygatas lutan rurayta munapäcamaptin.
121 +(&+262021
taytanchita servishag pay munangannuy jinaman Munayniyog Nätan paycunas cuticurcara wayincunatam.
Jesús nimanganta rurayta ushashag. Payga nogata nirayäman 7Tïropita yargorurga, aywacurcarä Tolemaida marcacamam.
Dios cuyacug canganta pitas maytas willapacunäpagmi. Chayman chrarurga aywapäcurä Jesusman yupachicugcuna
25Gamcunataga Diospa munayninchru imanuy saludagmi. Chaychrüga paycunawan capäcurä juc junagmi.
cawapäcunaypagsi shumagmi yachrachipäcurag, nätan 8Warantinmi ichaga yargarärï chraquilapa Cesareata
capäcunaypagmi Santu Espíritu chrurararcayäshunqui, nätan Judeapita juc runa Agabo jutiyog. Payga cara Diospa
paycuna raygom Munayniyog Jesuspis yawarninta jichrar willacugninmi. 11Chaypitam payga Pablopa cintüra
wanura. 29Nä aywacuptïga ɹjum gamcunaman aywamunga watacunanta charircur, watacurun ishcaynin chraquinta,
lutan yachrachig runacuna, uyshacunata micunanpag ishcaynin maquinta cay nir rimaräcur: “Santu Espirituga cay
atogcuna aymugnuysi. 30Chay casqui yachrachigcunaga nirayämanmi: ‘Jerusalenchru Israel castacunaga cay cintüra
gamcunalapitam yargapäcamunga. Chay yachrachigcunaga watacunapa runanta, cay watacuyangänuymi rurapäcunga,
razoncagta yachrachipäcunan trucam yachrachipäcunga nätan juclä caru nación runacunapa maquincunamanmi
lutanta, Jesuspa discïpuluncuna paycunanuysi lutanta rurayar MLWD\XVKDFDQJD·µ.
cawapäcunanpag. 31Chauraga mayag mayaglam capäcunqui, 12Chay nirärimaptinga Cesareachru Jesusman
nogaga quima watantinmi pagaspas junagpas gamcunata yupachicugcunawanmi Pablota nogacunaga cay nipäcurä:
wagaparcur wagaparcur lapaytas yachrachipäcurag. Chaura “Chauraga amanar aywaychu Jerusalentaga”.
chayta yarpapäcuy. 13Nätan Pabloga cay nirärimanmi: “ Imanirtag
¿
32Chaura Jesusman yupachicug-mayïcuna, cananga Tayta wagarcayanqui? ¿Imanirtag laquicarcayächimanqui? Nogaga
Dios cachipäcushunqui, jinaman cuyapämarlanchi yanapäcug Munayniyog Jesuspa jananga manam manchächu
Jesuspa ali willapan ningannuy cawapäcuy. Chaynuy Jerusalenchru watasha caytas ni wanuchipäcamänantas”.
cawapäcurga Dioslapag cawagcuna chrasquipäcunanta 14Nä mana imanaypas quëdachiyta atiparga “Munayniyog
gamcunas chrasquipäcunquim. 33Manam nogaga pipa Dios rurachun munangannuy gamwan” nirärïmi.
golguentas, öruntas ni jacuntas charirächu, ‘Cayga nogapag 15Chaypitam ichaga, nä imaläcunatas camaricarcärirga
cachun’ nirsi. 34Antismi gamcunaga shumag musyarcayanqui jegapäcurä Jerusalenta. 16Chay aywapäcuptï, chaychru
imatas rantinäpag maquïwan uryangätas, jinaman nogawan Jesuspa discïpuluncunaga ishcay quimanuymi nogacunawan
cagcunapag uryangätas. 35Chaynuypam ima-aygachrüsi aywapäcura. Jinarcurmi chraräriptïga pushapäcamara
yachrachipäcurag gamcunas noganuy uryapäcunaypag, Chiprepita Mnasón jutiyog discïpulupa wayinman chaychru
jinaman mana imaynag runacunatas yanapapäcunaypag. gorpachacurcänäpag.
Yarpapäcuy Munayniyog Jesús cay ninganta: ‘Alisca
cushisham cayan gogcunaga chrasquiyla Pablo Santiagowan tincug aywangan
FKUDVTXLJFXQDSLWDJD·µ. 17Chaura Jerusalenchrüga Jesusman yupachicugcunaga
36Chaynuypa nircurmi Pablo gongorpacuyur lapan chaychru chrasquicaräriman alisca cushisham. 18Warantinga Pablowan
cag runacunawan Diosta manacurcara. 37Chauraga lapanmi aywapäcurä Santiagowan tincupäcunäpagmi. Santiagoman
alisca wagacurcan. Jinarcurmi Pablota macalicurcur chrapäcunäpagga payga Jesusman yupachicugcunapa
muchapäcura. 38Alisca laquisham capäcura “Manam yapayga mandagnincunawanmi carcayänag. 19Chaychru Pabloga nä
ricapapäcamanquichu” niruptin. Chaypitam pay büquiman nä lapanta saludarcurga willapara juc casta runacunachru Dios
aywaptinga “Aywalärag” nipäcura lapalan. yanapaptin ima-aygatas lapan rurangancunatam. 20Chaynuy
willaparuptinga, Tayta Diostam alawapäcura.
Pablo Jerusalenta aywangan Chaypitam Pablota cay nipäcura: “Jesusman
21
1Chaura paycunata nä alisca laquisha “Aywalärag” yupachicug-mayï, gam musyayanquim waranganpa cay Israel
nircurga, jegarärï juc büquimanmi. Chaypitam castanchicuna, Jesusman yupachicurcanganta, nätan lapansi
aywacurcarä mana maychrüsi shayular Cos marcacama. Chay paycunaga munarcayan Moisés isquirbingannuy lapan
marcapita aywarmi warantinga chrarärï Rodas tishgoman. ruraytaran. 21Paycunatam willapapäcusha maychru chaychru
Chaypitas aywacurcarä Pátara marcamantan. 2Pätarachru yachrag Israel castanchicunatas cay nir yachrachingayta:
tarirärï juc büquitam Fenicia ninganman nä yargogpag ‘Ama Moisés isquirbingannuy rurapäcuychu’, jinaman ‘Ama
cayagta. Chayman jegarcurmi aywacurcarä. 3Chay Feniciata churiquicunatas señalapäcuychu’ ningayta. 22Chauraga
aywar ricapapäcurä Chipre ningan tishgotaga ¿gamga ima ruraytatag pinsiayanqui? Cananga ɹjum
+(&+262122 122
ichaga nä apachisha capäcü cartata caycunata mana wac Cilicia ningan Tarso marcachru näcisham. Chay marcaga
rurapäcunanpag: diosnincunata micuy garapäcunganta mana alisca alinnin marcam wac Ciliciachrüga. Chauragar
micapäcunanpag, yawarta mana micapäcunanpag, wanuypa rimapayushag cay runacunata”.
wanusha uywacunata mana micapäcunanpag, jinaman 40Niptinga “Äri” nirunmi.
warmin warmin, olgon olgon mana cawapäcunanpag. Chaura Chaura Pabloga grädachru shayuyurmi, maquinwan
paycunapitaga manam ima pinsiananchis canchu”. sëñasyarun runacuna upälapäcunanpag. Nä
cachracyaruptinga, Pablo rimapara hebreopam cay nir:
Diospa wayinchru Pablota charipäcungan
22
1“Taytacunawan wauguecuna, canan nipäcushay pi
26Chaura warantinga chay nipäcungannuylam Pabloga cangätas”.
chaychru cayag chruscu olgocunata pushacurcur aywara 2Chaura hebreopa rimamagta mayarärirga shumagmi
maylacug Dios ningannuy. Jinarcurmi yaycura Diospa cachracyarärin. Chaura Pabloga cay ninmi: 3“Nogaga cayä
wayinman. Chaychru sacerdöticunata imayman chay ganchris Israel castam, Cilicia ningan Tarso marcachru näcisham, cay
junag aypamunantas willag, chay aypamug junagchru Jerusalenchru wiñasham. Nogapaga yachrachimagnïsi cara
lapanpita juctacama uywacunata Diospag rupachipäcunanpag. Gamalielmi. Payga nogata yachrachimasha unay
27Chaura chay ganchris junag nä aypanayämuptinmi, Asia awillunchicunata imanuy cawapäcunanpagsi Dios
ninganpita aywamusha Israel casta runacuna Pablota ningannuymi, chaynuy nogas cawanäpag. Gamcunachu canan
ricaparärin Diospa wayinchru. Chauraga chaychru lapan ‘Quiquilaycunapitaga Dios ningannuymi ruranchi’
runatam sucsutarärin gotucapäcunanpag. Jinarcurmi Pablota nircayanqui. Chaynuymi nogas ‘Lapan shongöpa Dios
charircärirga gaparapäcura cay nir: 28“Israel casta olgocuna ningannuy rurayä’ nira. 4Chaura mas naupata nogaga Jesús
yanapapäcamay. Cay runam maypas chaypas puriyämun yachrachingannuy cawagcunata micanaypa yacunaypam
lapan runacunata lutanta yachrayächir. Cayga lutanta ashirä. Chaypitam charirurga aywachig cä carcelman
yachrayächin nacionninchipitam, Moisés isquirbinganpitam, warmitas olgotas. 5Chay jinar puringäta shumagmi
jinaman Diospa cay wayinpitam. Manam chaylapishchu; musyarcayan lapan sacerdöticunapa mandagnincunawan
canansi cay runaga Diospa wayin sawan ruyimanmi Israel castachru alinninpag ricasha chacha runacunas.
yaycarachinag Israel casta runacuna gotucarcänanman juc Paycunam nogataga gopäcamara ordintas Damascochru
casta runacunata. Chaynuy rurarga Diospa wayintam Jesusman yupachicugcunata ashimunäpag, jinaman cay
manacagpag ricayächin”. Jerusalenman chrarachimuptï cunchuchipäcungantas.
29Chaynuy nipäcura Efesopita Tróɹmo runawan Pablo chay 6Jinarcurmi nä Damasco marcaman chrayaptïga mayänipita
marcachru puripäcugta ricarärirmi. Chaymi chay runacunaga alicusa shumag achicyag jana pachapita muyuraman. Chayüra
pinsiarärira cay nir: “Pabloga chay Tröɹmotaga ɹjuchr Diospa cara chraupi junagnuymi. 7Chauraga chayüram pampaman
wayinman pushara” nirmi. ishquirü. Chaypitam mayarü cay nimagta: ‘Saulo, Saulo,
30Lapan runacuna chay marcachru nä sucsutänacarcärirga,
¿imanirtag ashiyämanqui lutanta ruramänaypag?’
chrarärimun wayrala Pablocagmanmi. Jinarcurmi Pablota 8Nimaptin nogaga taparü cay nirmi: ‘ Pitag cayanqui tayta?’
¿
charirärirga garashtapäcura Diospa wayinpita washaman. Niptïmi ‘Nogaga cayä Nazaretpita Jesusmi, nätan nogatam
Chaylam chay wayipa puncuncunata wichrgarärin. 31Nä gamga lutanta ruramänaypag ashiyämanqui’ niraman.
Pablota wanuchinanpag carcayaptinmi willarärira waranga 9Chaura nogawan cayag runacunaga, chay achicyagta
soldäducunapa mandagninta, Jerusalenchru lapan runacuna ricapurga manchacaräriram, nätan rimapämangantam ichaga
sucsutänacurcur, lutan rurarcayanganta. 32Chaura mana tantiapäcushachu. 10Chaura nogaga cay nirümi:
willaräriptinga chayüram waranga soldäducunapa ‘Munayniyog tayta, ¿imatatag rurashag?’
mandagninga, soldäduncunata jinaman pachrac soldädu Niptïmi payga ‘Sharcuy. Damasco aywanayta ayway.
mandagcunata goturcachirga aywara chay runacunacagman. Chaychrümi nimushunqui ima ruranaytas lapanta’ niraman.
Chay waranga soldäducuna mandagta soldäduncunatawan 11Chauraga chay alicusa achicyagga ñaushamanmi
cadenawan watapäcuy” nirun. Nä wataräriptinmi tapura pi Moiseswan Dios isquirbichinganta cäsucugmi canag.
cangantas, jinaman imapita magarcayangantas. 34Nätan Paypitaga Damascochru yachrag Israel castanchicuna
runacunaga gaparapäcura, waquinmi jucpita, waquinmi rimapäcunag alisca ali cangantam. 13Chaypitam Ananiasga
jucpita. Chaynuy jinapäcuptinmi, waranga soldäducuna aywamusha ricamagnï. Jinarcurmi chraramurga cay niraman:
mandagga mana tantiashachu imata nircayangantas. Chaura ‘Waugue Saulo, ñawiqui yapay ricapuchun’. Niramaptinga
soldäduncunataga “Cay runata cacunanchi wayiman chayüram yapay ricapurü.
pushapäcuy” nirunmi. 35Nä chay cacurcänan wayiman jegana 14Chaypitas cay niramantan: ‘Awillunchicunapita-pacha
grädaman chrarärirga, Pablotaga jegachipäcura wantuypam. Diosninchim gamtaga unaylapita nä acrasha cashunqui pay
36Chay chranin runacuna alisca piñasha “Wanuchipäcuy, munanganta ruranaypag, mana juchaynag Jesusta
wanuchipäcuy” nir gapararcayar gatirapäcuptin. ricapunaypag, jinaman shiminta mayanaypag. 15Chaymi
123 +(&+262223
canan gamga rimanqui maychru chaychrüsi paypita. Chay gayachingancuna lapan nä gotucaräriptinga, Pablotam
Willapanqui lapan ricangaytam, jinaman mayangaytam. jorgarcamur shayarachin paycunapa naupanman.
23
16Chaura cananga wayrala sharcurcur bautizächicamuy, 1Chaura chay mandagcuna goturarcayagta rircärirmi,
chaypita taytanchi Jesusta manacuy juchaycunapita Pabloga cay nin: “Wauguecuna, Diosga musyanmi
perdonäshunaypag’ niraman”. canancama paypa naupanchru alita rurayar cawayangäta”.
2Chauraga sacerdöticunapa mas mandagnincag Ananiasga
Juc casta runacunaman Dios nirun Pablopa lädunchru carcayagcunata Pablota shimichru
cachranganpita Pablo willangan lagyapäcunanpagmi.
17“Nä cay Jerusalenman cutiyaramurga aywarä Diospa 3Chaura Pabloga cay nirunmi: “Gamtaga Diosmi
wayin sawan ruyimanmi Israel casta runacuna gotucarcänan cunchuchishunqui alitucug runa. Gam chaychru cayanqui
cagtam Dioswan rimag. Jinarcurmi chaychru manacuyarga Moiseswan Dios isquirbichingannuy ali u lutan cangätas
mayacasha nirag ricacarü. Chaylam Munayniyog Jesusta taripämänaypagmi. ¿Chaypag cayarchu cananga Moisés
ricapurü. 18Chaura payga cay nimanmi: ‘Wayrala yargoy cay isquirbinganta mana cäsucur magapäcamänanpag niyanqui?”
Jerusalenpita. Caychrüga manam cäsucurcäshunquichu 4Niptin chaychru carcayagcunaga “ Imanirtag chaynuy
¿
nogapita rimaptiqui’. jatun shimipaga niyanqui sacerdöticunapa mas
19Nimaptinmi nogaga cay nirä: ‘Munayniyog tayta, mandagnincagta? Payga Diospam” nirärinmi.
imanirmi mana mayapäcamangachu. Paycunaga shumagmi 5Nipäcuptinmi Pabloga nira: “Wauguecuna, manam
musyarcayan maychru chaychrüsi Israel castacuna musyarächu pay sacerdöticunapa mas mandagnin canganta.
gotucarcänan wayicunapita, gamman yupachicugcunata Razonpam isquirbishachrüsi ‘Amam lutanta rimanquichu
carcelman aywachingäta, jinaman magangäta. 20Nogaga marca mandagniquipita’ niyan”.
gampita rimag servigniqui Estebanta wanuchipäcuptinsi 6Nircurga chaychru saduceo nipäcunganwan fariseo
cayarä chaychrümi “Wactam ichaga alita rurarcayan’ niyar. nipäcungan carcayagta tantiarurmi lapan calpanpa cay nira:
Nogam charäpurä chay wanuchigcunapa jacuntas’. “Wauguecuna, noga cayä fariseom, fariseocunapa castanmi.
21Niptïga Munayniyog taytanchiga cay niramanmi: ‘Yargoy Nogata juchacharcayäman wanushacuna cawacapäcamungam
cay marcapita. Nogam cachrashay caruta juc casta ningäpitam”.
runacunaman’ nir”. 7Niruptinga chaychru carcayag fariseocunawan
22Chay willapangancamalaga shumagmi mayacarärin. saduceocunaga quiquincamam lutanpaypa ninacuyta
Chaypitam ichaga gaparayta galacayärin cay nir: “¡Chay galacayärin. Chaura chaychru gotucasha runacunaga ishcay
runaga amam cawanmanchu. Antis wanuchipäcuy!” puntamanmi raquicarärin. 8Chay saduceocunaga
23Chay nir gapararcayar jacuncunata shogtircur yachrachipäcug “Manam wanushacunaga
tacapäcuptinmi, jinaman alpata pucutay pucutar cawacapäcamungachu” nirmi, jinaman “Manam canchu
tacapäcuptinmi. 24Chay waranga soldäducuna mandagga angelcunas ni espiritusi” nirmi.
nirun soldäduncunata: “Cay Pablota yaycachipäcuy Nätan fariseocunaga “Wanushacunaga cawacapäcamunmi”,
cacunanchi wayinman” nir. Jinarcurmi chay wayi ruyichrüga jinaman “Angelsi espiritusi cayanmi” nipäcugtan.
mandarun Pablota astircur asticur “Ima rurangaypitam 9Chaura Pablo ninganpita alisca gaparänacuyta
chaynuy nircayäshunqui wac runacuna” nir tapupäcunanpag. galayacayäriptinga chay fariseo castapita Moisés
25Chaypita astipäcunanpag nä shumag watararcayächiptinmi, isquirbinganta mas musyagcunam sharcurcur cay nipäcura:
Pabloga pachrac soldäducunapa mandagninta cay nin: “Cay runaga manam rurashachu lutantaga imatas. Quizämi
“¿Roma nacionpita librëtayog runata manarag shumag ima Diospita shamusha espíritu u ángel payta rimaparayaptin
juchantas taripälar astipäcunay convieniyanchu?” contran sharcuyanchi”.
26Chay nigta mayarurga, pachrac soldäducunapa 10Chaynuy nircayaptinsi mas gaparänacuyta
canqui Roma nacionpita librëtayog?” rimapasha: “Pablo, ama manchaychu. Cay Jerusalenchrüchu
Niptin Pabloga “Au” nirunmi. 28Chaura chay waranga nogapita willapacuray, chaynuyran Roma marcachrüsi
soldäducunapa mandagninga cay nirunmi: “Nogaga Roma willapacunqui nogapitaga” nir.
nacionpita librëtayog canäpag alisca chranintaran pägasha
cä”. Pablota wanuchipäcunanpag rimanacurcangan
Niptin Pabloga “Nätan nogaga cä Roma runam 12Chaypitam warantinga waquin Israel castacunaga
näcingäpita-pachas” nirunmi. rimanacarärin Pablota wanuchipäcunanpag cay nir: “Diospa
29Chaynuy niruptinga Pablota astinanpag camararcayag naupanchrümi cayanchi. Ama cananga imatas micushunsi ni
soldäducunaga aywacurcaram. Chay waranga soldäducuna upyashunsi Pablota wanuchinganchicama” nir.
mandagsi Roma nacionpita librëtayog canganta nä 13Chay rimanacug runacunaga capäcura chruscu chrunca
Israel runacuna juchachapäcungantas mas shumag soldäducunapa mandagninta, wara gamcunapa naupayman
musyananpagmi soldäduncunata nirun cadenarayag Pablota Pablota ‘Juchaytash mas shumag taripapäcushunqui’ nilar
jorgapäcunanpag. Chaypitam gayarachin sacerdöticunapa aywachimunanpag. Nätan nogacunaga camapacushalam
mandagnincunatawan, chay ganchris chrunca mandagcunata. cacurcayäshag manas chrämuglata wanuchipäcunäpag” nir.
+(&+262324 124
16Chay nipäcungantam Pablopa paninpa olgo wawanga Niptinmi Pabloga “Cilicia ninganpitam” nira.
mayasha. Chaymi Pablocagta aywarunag willag. Chaypita canganta musyarurga, cay ninmi: 35“Chay
17Chaura chaynuy willaruptin Pabloga gayarun pachrac juchachäshugniquicuna chraramuptinmi musyashun imata
soldäducunapa mandagnintam. Jinarcurmi cay nirun: “Cay juchäcusha cangaytas. Nircurga mana dëjaylapa Herodes
mözuta pushalay gampa mandagniquiman. Paywan rimaytam yachrangan wayichru Pablota ricapäcunanpagmi
munayan”. soldäducunata mandarun”.
18Niptin pachrac soldäducuna mandagga pusharun chay
waranga soldäducuna mandagmanmi. Chaychrümi cay nirun: Mandag Felixpa naupanchru Pablo rimangan
24
“Cay carcelchru cayag Pablom gayaraman. Jinarcurmi 1Chaypitaga pichga junag pasashachrümi
niraman gamwan rimananpag cay mözuta pushamunäpag”. sacerdöticunapa mas mandagnincag Ananiasga,
19Niptinga waranga soldäducuna mandagga ishcay quima alinninpag ricasha marcachru runacunawan,
janchracurcurmi aywachicun mözutaga wacläcascaman. jinaman juc abogadu Tértulo jutiyogta pushacurcur chrarärin
Chaypitam japalanta tapurun: “¿Ima niytatag Cesareaman. Chaypitam aywapäcura mandag Felixman
munayämanqui?” nir. Pablota juchachapäcunanpag. 2Chaura Pablota
20Niptinmi mözuga cay nin: “Israel castäcunam pusharachimuptinga, Tertuloga Felixtam cay nin: “Gam cay
rimanacarärin: ‘Pablopa juchanta mas shumag Judeachru mandag captiquimau cawarcayä shumagla, mana
taripapäcunanpag wara payta aywachimuy marcachru imapitas pelialar. Gam ali yachrag, ali tantiag captiquim lapan
mandagcunapa naupanman’ nipäcushunaypag. 21Chauraga ima-aygas cayan ali. Gracias chay lapanpita alisca alinninpag
ama imata nipäcushuptiquis Pablota aywachiychu. Chay ricasha tayta Félix. 3Gam chaynuy captiquim maychru
runacunaga pacarapäcunga chruscu chrunca olgocunapita chaychrüsi alisca cushisha cawarcayä. 4Nätan cananga mana
masmi payta wanuchipäcunanpag. Chaycuna timputa pasanäpag jucla willapayushay Pablopa juchanpita.
rimanacurarcayan payta wanuchingancama imatas mana Chaura ali cangaynuynar mayayärimay.
micapäcunanpagmi, upyapäcunanpagmi. Cananga 5Cay runaga juc gueshya yupaymi maychru chaychrüsi
shuyararcayan gam ‘Äri’ ninalaytam”. runacunata alita mana cawachinchu. Chay jinar cay runaga
22Chaura niptinga waranga soldäducuna mandagga cay Israel castatam raquicayächin, jinaman cay quiquin runam
nirunmi: “Aywacuy. Amam pitas cay willapämangayta cayan juc mandagnuy ‘Nazareno’ nipäcungan runacunachrüsi.
ninquichu”. 6Cay runaga Diospa wayintas manacagpag ricachiytam
pacha chacanganpita quima üranuy cayaptin Cesarea marcata. Chaynuypam cara” nipäcuram.
24Nätan Pablo logacunanpagsi caballuta camaripäcuchun, 10Chaura chay mandag Felixga Pablotam sëñasyarun
shumaglata mandag Felixman Pablota chrächipäcunaypag” rimananpag. Jinarcurmi Pabloga cay nin: “Musyayämi achca
nirun. 25Chay aywagcunawan apachinag juc cartatam cay nir wata cay Judeachru ali ɹyis cangayta. Mä rimamushag
isquirbishata: naupaychru imapita caychru cayangätas. 11Chayran
26 —“ Imanuylam cayanqui Judeachru alisca alinnin Jerusalenman Diosta alawänäpag chrämungä cayan chrunca
¡
mandag Félix! Noga Claudio Lisiasmi apayächimug ishcayniyog junagnuy, tapursi tapupacunquimanran shumag
cay cartata. musyanaypag. 12Manam cay runacuna taripäcamara Diospa
27Cay Pablotam Israel casta-mayin runacuna charircur nä wayinchru, jinaman Israel castacuna gotucarcänan
wanuchipäcunanpag carcayänag. Chaypitam Roma nacionpita wayichrüchu, u piwansi imatas jatun shimipa ninacuyagtachu.
librëtayog runa canganta musyarurga, aywarä Manatan taripäcamara Jerusalén marcachru runacunata
soldädücunawan gueshpichimunäpag. 28Chaypitam imapita lutanta rurachinäpag sucsutayagtapishchu. 13Nätan caychru
juchacharcayangantas musyayta munarga, pusharä chay juchacharcayämag runacunaga ‘Au, chaynuymi u caynuymi’
mandagcuna goturarcayagpa naupanman. 29Jinarcurmi niyta manam atipapäcungachu masta tapuptiquiga. 14Cananga
chaychrüga musyacarun Moisés isquirbingancunapita yanga cayta willapashayqui: Nogaga unay awillücunapa Diosnintam
juchachapäcungalan. Chauraga manam canchu ima juchansi serviyä Jesús yachrachingannuy. Chaynuy cawaptïmi ‘Chay
wanuchisha cananpagnuyga ni carcelchru casqui yachrachigcunanuymi cawayan cay runa’ nircayäman.
wichrgarächinapagnuysi. 30Chauraga Pablota Nätan nogaga cawayä Moisés isquirbingannuymi jinaman
wanuchipäcunanpag Israel castacuna rimanacurarcayanganta Diospa willacugnincuna isquirbingannuymi. 15Chaura nogasi
musyarurmi pasay-pacha pushachiyämü gamman. paycunanuysi shuyacuyäga, juc junag lapan wanusha
Chaynuytan Pablota juchachag runacunatas nirayä gamman runacunata ali ruragtas u lutan ruragtas Dios
aywapäcamunanpag, gampa naupaychru imatas cawacächimunantam. 16Chaymi juchachasha mana canäpag
nipäcunanpag. Chaylatam nircug”.— imanaypa ayganaypas Dios munangannuy ali cawayä Diospa
31Chaura cartata apacurcurmi soldäducunaga, mandagnincuna naupanchrüsi, jinaman runacunapa naupanchrüsi.
ningannuyla aywachicurcan Pablotaga pagaspa Antípatris 17Nä ishcay quima wata purircamurmi, aywarä wac
marcacama. 32Warantinga chay chraquiypa aywag soldäducunaga Jerusalenta, marca-mayïcunata apachicuyninta gonäpag,
cuticarcämusha chay cacurcänan wayimanmi. Logasha jinaman ‘Diospagmi cayga canga’ ningä ofrendacunata
aywagcunalam, aywapäcusha Pablowanga. 33Nä Cesareaman gonäpag. 18Chauraga chay Diospa wayinchru Dios ningannuy
chrarärirga, Felixtam gorärin chay carta apapäcunganta. Jinaman nä maylacusha cayaptïmi, chrarärimun ishcay quima Israel
Pablotas paypa naupanmanmi chrarärichin 34Chaura carta runacuna Asia ninganpita. Paycuna taripäcamara manam
apachinganta leyircurga, chay mandag Felixga, Pablotam tapurun achca runacunawan cayagtachu ni lutanta ruranäpag
cay nir: “¿Maypitatag cayanqui?” runacunata sucsutayagtapishchu. 19Imapitas
125 +(&+2624–26
golgueta goshayqui cachrarimänaypag niramangas’ nir pasay-pacham warantinga juchacuna taripänan wayiman
pinsiar. 27Chaynuypam ishcay wata pasarura. Chauraga nämi pushachimurä Pablota. 18Jinarcurmi chay imas aygas juchachag
Felixsi yargorura chay mandag caypita. Paypa trucan runacunaga mana imatas nipäcunchu, ‘Aliscachr lutan ruranganta’
chruracarura mandag cananpag Porcio Festo jutiyog runam. nipäcunga nir pinsiangänuyga. 19Niräringa Diosta alawaypitam,
Mandag cayninpita yargocur Felixga aywacura Pablota mana jinaman wanusha Jesusga ‘Cawayanmi’ Pablo ningalanpitam.
cachrarilarmi, Israel castacunawan alipa ricachicuyta munar. 20Chauraga chay nipäcunganpita mana ima ruranäsi
25
1Chaura Festoga mandag cananpagmi nä Cesareaman 21Niptïmi payga manacaraman Romachru munayniyog
chraramura. Chaychru quima junag cacurcurmi, César juchanta taripänanpag. Chaymi nogaga nirayä
jegara Jerusalenta. 2Nä Jerusalenman chraruptinga, Romachru munayniyogman pushachingäcama
sacerdöticunapa mandagnincunawan Israel castachru wichrgarayänanpag”.
mandagcunam Festocagta aywarcur Pablopag “Aliscam 22Niptinmi Agripaga ninag Festota: “Nogas mayacuytam
Nätan chay runacunaga camiñuchru Pablo wanuchisha alisca jacupäcushacamam Festocagman, soldäducunapa
cananpagmi nä shumag pinsiasha capäcunag. 4Chaura Festoga mandagnincunawan, jinaman chay marcachru mandagcunawan.
cay nirunmi “Nä ishcay quima junaglatam Cesareata cutishag. Chaura Festoga Pablotam pusharachimun. 24Jinarcurmi cay nin:
Pablo wacchru wichrgarayaptinga, 5antis gamcunapa “Munayniyog Agripa, jinaman lapay caychru nogawan
mandagniquicuna aywapäcamuchun Cesareaman, imatas goturarcayag taytacuna, caymi cayan chay runa. Paytaga
lutanta chay runa rurasha captinga juchachapäcunaypag”. ‘Wanuchisha cachun’ ninäta munarmi Israel castacuna alisca
6Nircur Festoga Jerusalenchru cara puwag u chrunca chranin aywamura nogaman wac Jerusalenchru cayaptïsi, jinaman
junagnuyran. Chaypitaran cuticura Cesareata. Chay chränan caychru cayaptïsi. 25Nätan nogapa tantiaynïpitaga manam imatas
warantinga taycuyura jucha taripänan wayichrümi. Chaymanmi lutanta rurashachu wanuchisha cananpagnuyga. Antis pay quiquin
pusharachimun Pablota. 7Nä Pablo Festocagman yaycuruptinga, Romachru munayniyog Cesarman cachranäpag
Jerusalenpita aywamusha chay Israel castacunaga ashuyarärinmi. manacaramaptinmi, cananga ‘Payman cachrashag’ niyä. 26Nätan
Chaychrümi juchachapäcura ima-aygapitas alisca lutancunapita. cananga Romachru munayniyognïman ima juchanpitas cay
Nätan paycunaga manam ricapäcushachu Pablo lutan rurangantas runapita mana isquirbinä captinmi, gamcunapa naupayman
“Wactam u caytam rurarun ricarcayaptï” ninanpagsi. pushayämü. Masga Rey Agripa, aywayächimü gam
8Nätan Pabloga cay nirunmi: “Nogaga manam ima juchatas tapulänaypagmi ima juchan cangantas munayniyognïman
rurashachu cä, Moisespa isquirbishancunapagsi ni Diospa isquirbinäpag. 27Manam ali niragchu juchachasha runata mana
wayinpagsi ni Romachru munayniyog Cesarpagsi”. ima juchan cangantas nilar cachrayga”.
9Niptin Festoga chay Israel castacunawan alipa ricachicuyta
munarga Pablota tapurun cay nir: “¿Jerusalén aywayta Rey Agripapa naupanchru Pablo rimangan
26
munayanquichu wacchru cay nircayäshungaycunapita 1Festo
niruptinga Rey Agripaga Pablotam cay nin:
cäranacurcänaypag?” “Imapita caychru cayangaytas rimacuy”.
10Niptinmi Pabloga cay nirun: “Nogaga cayä Romachru Niptin Pabloga maquintam alzarcun. Jinarcurmi rimayta
munayniyogpa jucha taripäcunanchrümi. Caychrümi nogataga galayurun cay nir: 2“Ima-ayga cushishachr cayä gampa
+(&+262627 126
naupaychru rimanäpag tayta Agripa, Israel castäcuna naupata galayurä Jesuspita willapäcuyta Damascochru
ima-aygatas manacagpita lapan nipäcamanganta cagcunatam. Chaypitam Jerusalenchru cagcunata, jinaman
rimamunäpag. 3Nätan masga cushirayä gam cay Israel Judea ninganchru lapan yachragcunata. Chaypitaga
castäcunachru imanuy cawapäcungätas, jinaman imapita rimaparämi juc casta runacunatas juchancunapita wanacurcur
rimag capäcungätas musyaptiquim. Chauragar mayamay Diosman cutipäcunanpag, chaynuypa ali ruragman muyusha
rimamungäta mana piñäcular. capäcunganta reguechicurcänanpag. 21Chaynuy
4Israel castäcunaga lapanmi musyapäcun paycunacagchru, ningäcunapitam Diospa wayinchru Israel castäcunaga
wac marcächru, jinaman Jerusalenchru wamra canganpita charipäcamasha. Jinarcurmi wanuchiyta munapäcamara.
imanuy cawangätas. 5Paycunaga musyarcayanmi, nätan 22Nätan Tayta Diospa yanapayninwan canancamalaga mana
nipäcushunquimanmi munapäcuptiquiga mözu cangäpita mancharilarmi rimapayä pitas maytas acraytas acapatas Tayta
noga fariseo nipäcungan casta cangäta. Chay fariseocunaga Diospita. Manam imatas yachrachïchu juctaga. Yachrayächïga
lapalantam rurapäcü Moisés isquirbinganchru Dios Diospa willacugnincuna ningannuy, jinaman Moisés
munangannuy ruraycunataga. 6Nätan cananga juchäta isquirbingannuy imas pasananpitam. 23Chaura yachrayächïga
taripapäcamänanpag cayman aywararcayächiman chay isquirbishanuylam. Chay isquirbishachrüga niyan Diospa
‘Wanushacunaga cawacapäcamungam’ nir, awillücunata Dios Acrashan cunchuchisha cananpitam, jinaman
ninganman yupachicunganpitam. 7Noganchipa castanchi wanushacunapita pay naupata cawacämunanpitam. Chaytam
Jacobpa chrunca ishcayniyog churincuna aywag castas Dios Israel castacunatas juc casta runacunatas willanä cayan”.
ningannuymi chay wanushapita cawacämuyta shuyacurcayan. 24Chauraga chaynuypa Pablo imapitas chaychru canganta
Chaymi paycunaga Tayta Diosta pagas junagsi servircayan, rimaruptinga, Festoga calpantam cay nin: “¡Umawanchri
nätan paycunanuysi chayta shuyacuyar cawangäpitam Rey gueshyanqui, Pablo! ¡Alisca alisca yachracungaychri
Agripa, canan caychru cayä juchachasha Israel castäcunapita. muyurachishunqui löculan!”
8‘Wanushacunaga cawacapäcamungam’ Dios ninganpita 25Niptinmi Pabloga nirun: “Runacunapita ali runapag
gamcunaga shumagmi musyarcayanqui. Chaypitaga ‘Yangachr ricasha tayta Festo, manam löcushachu cä, antis rimayä
chayga’ niyta manam atipanchichu. ɹsyüwanmi razoncagta. 26Caychru cayag Rey Agripas,
9Chaynuymi carä nogasi mas naupataga. Chaymi shumagmi musyayan cay rimayangäcunapitaga. Chaymi noga
Nazaretchru yachrag Jesuspita rimagcunataga, ima-ayga lutan rimayä mana mancharilar paypa naupanchru. Noga musyayä
ruraytas alisca munarä. 10Nätan chay munangänuymi rurarä shumag shumagmi pay cay lapan rimamungäpita
Jerusalenchru. Chayta ruranäpag sacerdöticunapa musyanganta. Chay willaparcayangagga manam ruracasha
mandagnincunam ordinta gopäcamara. Chaymi nogaga mayagchrüsi jäpagchrüchu, antis runa ricaymi. 27Tayta
achcata Jesusman yupachicugcunataga jitayurä carcelman. Agripa, ¿Diospa chay willacugnincuna ningancunata ‘Razonmi
Nätan paycunata wanuchipäcuptinmi ‘Wactam ichaga alita chayga’ ninquichu? Au, noga musyayämi ‘Razonmi’ ningayta”.
rurayan’ nig cä. 11Maymay cutichr noga paycunata 28Niptinga Rey Agripaga cay nirunmi: “ Uchuclapitam
¡
cunchuchisha cä lutanta Jesuspita rimapäcungancama. yachrachingaywan muyurachimanquichu Jesusman
Chaynuymi jinag cä maychru chaychrüsi Israel yupachicug runaman!”
castanchicunapa gotucarcänan wayincunachru. Jinaman 29Niptin Pablo cay ninmi: “Chauraga uchucla yachrachinag
paycunata alisca piñasham ashimug cä juc casta runacuna faltaptinsi u achcala faltaptinsi pagtar Tayta Dios gamtas,
yachranganpas. jinaman caychru mayarcayämag runacunatas
12Jucpaychrüga chaynuy ruranäpagmi noga aywayarä muyuchipäcushunquiman Jesusman yupachicugman. Nätan
Damasco marcata, sacerdöticunapa mandagnincunapita manam munächu noganuysi cadenawan watasha
ordinta apacurcur. 13Chaypitam Rey Agripa, camiñuchrüga nä capäcunaytaga”.
chraupi junagnuy cayaptin, ricapurü jana pachapita, intipitas 30Chaynuypa Pablo niruptinga sharcarärinmi Rey Agripas
mas alisca achicyämugta. Chay achicyagga nogatam Festowan Berenices, jinaman lapan chaychru tayarcayagsi.
muyuraman aywag-mayïcunatawan. 14Chauraga lapämi 31Nä Pablocagpita yargarärirga quiquincamalam rimapäcura
ishquirärï pampaman. Chaypitam mayarü hebreopa cay cay nir: “Cay runaga manatag imatas rurashachu lutantaga
nimagta: ‘Saulo, Saulo, ¿imanirtag lutanta ruramänaypag wanuchisha cananpagnuyga ni carcelchru cananpagnuysi”
ashiyämanqui? Chaynuy ruramarga quiquiquim lutanta nipäcura.
ruracuyanqui’. 32Chaura Rey Agripaga Festotam cay nirun: “Cay runataga
15Nimaptinmi nirä: ‘ Pitag cayanqui tayta?’ cachrariruchwanchri cara mana pay quiquin Romachru
¿
Niptïmi cay niman: ‘Noga cayä Jesusmi. Nogatam gam Munayniyog Cesarman manacusha captinga” nira.
ashiyämanqui lutanta ruramänaypag. 16Chaura cananga
sharcuy. Gamwan ricapachicuyag nogapa servignï Pablota Romaman aywachipäcungan
27
canaypagmi, nätan canan ricapamangaytawan mas guepaman 1Chauraga Italiaman aywachipäcamänanpag nä
imatas ricachinagcunatam gamga willapacunqui. 17Nogaga rimanacarärirga, pachrac soldäducuna mandagtam
Israel castacunapa maquinpita, jinaman juc casta runacunapa Pablotawan waquin wichrgashacunata “Gam aywachiy” nirun.
maquinpita gueshpichishaymi lutanta mana Chay mandagpa jutin cara Juliom. Chay mandagpa lapan
rurapäcushunaypag. Nätan paycunamanmi cananga soldäduntinpa jutincuna cara ‘Augustopa’ nisham. 2Chauraga
cachrashay. 18Chaura gammi aywanqui juc ñaushapa ñawin jegarärï Adramitio marcapita chrämusha büqui nä
cuticächignuysi mana musyag runacunata nogapita yargonanpag cayagmanmi. Chay büqui aywanan cara Asia
musyachinaypag. Gammi juc yanauyagchrünuysi Asyagpa ninganchru lapan marcacunaman yaycuypam.
munayninchru nä mana masta cawapäcunanpag willanqui. Nogacunawanmi aywara Aristarcos. Payga cara
Gammi Dios munangannuy ali cawagman muyupäcunanpag Macedoniachru Tesalónica marcapitam.
willanqui. Gammi willanqui nogaman yupachicarcämaptilan 3Warantinga chrarärï Sidón ningan marcamanmi.
pitas juchancunata perdonayangäta. Gammi willanqui Chaychrümi Julioga Pablopag ali shongo carga, cachrarirura
Dioslapag cawagcuna chrasquinanta paycunas cuyanacuynincunata ricapacamunanpag, jinaman imalachrüsi
chrasquipäcunanta’. yanaparcärimunanpag. 4Nä Sidonpita yargorurga, Chipre
19Chaynuypa niramaptinga Rey Agripa, chay jana pachapita tishgota dëjarärï ichognïcunachrümi. Chaynuypa aywapäcurä
rimapämangannuymi cananga rurayä lapanta. 20Chaura chay gochrachru alisca walyay naupäcunapita walyamuptinmi
127 +(&+2627
Chipre tishgo washapapäcamänanpag. 5Chaynuypam pasarärï serviyäsi. 24Chay angelga cay niramanmi: ‘Pablo, ama
Cilicia ningantas, nätan Panɹlia ningantas mana shayular. manchacaychu. Gamga Romachru Cesarmanga chränayran
Chaura chrarärirä Liciachru Mira marcamanmi. 6Chay Mira cayan. Gam raygom cay büquichru gamwan cayag
marcachrümi soldäducunapa mandagninga tarirun Alejandría runacunata, Diosga manam wanunanta munangachu
marcapita chrämusha büquita Italiaman aywagta. Chauraga maygantas’ niraman. 25Chauraga taytacuna, valorchacurcay.
chaymanmi jegarärichiman Italiata aywapäcunäpag. 7Chay Nogaga Tayta Diosman yupachicuyämi. Nätan razonpam Dios
büquiwan aywapäcurä nä achca junagmi mana wayrala ruranga, chay ángel nimangannuy”. 26Chauraga aywachisha
aywayta pasay atipayar. Chauraga maymay cashun ɹju juc tishgomanmi.
nacatacuytaragchri chrarärï Gnido marca chimpanman. 27Nä chrunca chruscuyog junag Adriático nipäcungan jatun
Chauraga chaynuyla chay alisca walyay lutanman gochrachru wacman cayman aywachisha carcayaptïmi, chay
aywachipäcamaptinga, aywacurcä Creta tishgo muyuypam pagasga nä chraupi pagas cayaptin, büqui aywachig
Salmonpa chimpancama. 8Chauraga maymay runacunaga tantiarärin nä gochra manyanman
nacatacuytaragchri chrarärï chay Cretachru Buenos Puertos nachrgarcayanganta. 28Chauraga tantiapäcura yacutam
ninganman. Chay cara manam alä caruchrüchu Lasea ningan imanuy junduchru carcayangätas. Jinarcurmi nä carcayänä
marcapitaga. quima chrunca sogtayog metruchru. Nä maslata aywarcurga
9Cesareapita yargapäcamungä nä unaymi cara, nätan yapaytan tantiapäcura imanuychru carcayangätas. Chauraga
gochrapa wayrala aywapäcunäpagga manatan alichu caratag. nä carcayä nä ishcay chrunca ganchrisniyog metruchrümi.
Chauraga chay malagäna junag ɹesta pasaruptinga, Pablo cay 29Chauraga gagacunaman büqui tupananta mancharga,
niram chay büquichru aywagcunata: 10“Taytacuna, cay tamya jitarparärin chruscu anclacunatam büqui guepanpa.
wichanga Italia aywayga manapishchri alichu canga nogapa Jinacarcärirga, aliscam munapäcura nä pacha waramunanta.
tantiaynïpitaga. Jinachru aywashaga manacagmansi 30Nätan büqui aywachigcunaga pinsiarärinag chay büquipita
ruracarungas canchri büquisi. Büquichru apayanganchisi, pacaypa aywacuytam. Chauraga jitarparärinag gochraman
jinaman noganchis wanuruchwansi canchri”. chay ichic bötilatam “Cay büquipa naupanman anclata
11Niyaptinmi chay soldäducuna mandagga mana cäsurachu cachrarpapäcushag” nignuyla. 31Nätan chay jinarcayagta
Pablotaga. Antis cäsucuraga büquipa runantam, jinaman ricapururmi Pabloga willarun soldäducunapa mandagninta
büqui aywachigtam. 12Chaura chay carcayangäga manam soldäduncunatawan cay nir: “Paycuna aywacurcaptinga
alichu cara büqui shayänanpag tamya wichan captin. gamcunaga wanupäcunqui cay gochrachrümi.”
Chauraga lapäcuna yupaymi jucla chaypita yargoyta 32Niptinmi soldäducunaga ichic bötila watarayag wascataga
munapäcurä, “Feniceman pagta chraruchwansi, chaychru cuchurärin. Chauraga ichig bötilaga gochraman ishquircurmi
tamya wichan cananchipag” nir. Cretachru Fenice ningan aywacun.
marcaga, alim cara büqui shayunanpag wacpitas caypitas 33Nä pacha waranayämuptinga Pablo cay nin lapantam: “Nä
unaylanta tamyantin alisca juyu walyay walyaramun inti naupanchru “Gracias” nicurun. Jinarcurmi micuyta galayurun.
yargamunan lädupita. Chay walyaypa jutin cara ‘Euroclidón’ 36Chauraga lapan runacunam chaychru cayagga Pablo
ninganmi. 15Chauraga jucläman aywachiytam galacayäriman. micugta ricarärirga, micuyta galacayärin. 37Chay büquichru
Mana nä imanaypas munapäcungäman aywachiyta capäcurä lapäga ishcay pachrac, ganchris chrunca sogtayog
atipapäcurnïga tacayärïmi, chay walyay munanganman runam. 38Nä pachran juntangancama micarärirga, trïgutam
aywachipäcamänanpag. 16Chauraga Clauda jutiyog ichic garpapäcura gochraman büqui ancashyänanpag.
tishgola guepanman mana alä walyananman chrarärirga 39Nä pacha wararamuptinga, büqui aywachigcunaga manam
28
1Chaura gochrapita nä lapä yargarärimurga
Pablo Romachru rimangan
musyarärï chay tishgopa jutin Malta cangantam.
2Chaychru yachrag runacunaga alipam chrasquiräriman. 17Chaypitam chrapäcungä nä quima junag pasashachru,
Jinarcurmi tamyaptinga, jinaman alisca gasaptinga golputa Pablo gayachira chay Romachru alinninpag ricasha Israel
ratarcärichir “Ashuyapäcamuy shanapacunanchipag” castacuna runacunata. Nä gotucarärimuptinmi cay nira:
nipäcaman. “Israel castäcuna, manam nogaga ima lutantas rurashachu cä
3Chaura Pabloga chaqui yantata palarcurmi jitayuyara chay Israel castacunapagsi ni awillunchicuna imata rurananpag
golpuman. Jinarcurmi chay golpupita juc culebra nimanganchipagsi. Jinatam Jerusalenchru Israel
yargaramurga gueshpinganchru Pablopa maquinman castanchicunaga charirärimarga jitayaräriman Roma
chriquicarun. 4Chaura Pablopa maquinchru culebra runacunapa maquinman. 18Nä tapurcärimarga Roma
chriquirayagta ricaparärirga chaychru yachrag runacunaga runacunaga cachrariytam munapäcamara mana ima juchätas
cay ninacarärinmi: “Cay runaga ɹju runa wanuchigchri. wanuchisha canäpagnuy tariparcärimarga. 19Israel
Chaychri gochrachru wanunanpita gueshpirayämuptinsi castanchicunaga manam munapäcurachu
juchanpita Diosga wanuchiytarag munayan” nipäcura. 5Nätan cachraripäcamänanta. Chaymi manacururä caychru
Pabloga culebra maquinchru chriquirayagtaga tapsirun Munayniyog César ima juchäpitas taripämänanpag. Nätan
ninamanmi. Nätan paytaga manam chay venënu imanaras. chaynuy manacurä manam castanchicunata imapitas
6Nätan runacunaga lapansi capäcura shuyag shuyagmi: juchachänäpagchu. 20Chaymi canan gayachipäcurag
“Nächri jacarirunga u mayänipitachri wanurunga” nir. tincunanchipag, jinaman rimapapäcunagpag. Noga canan üra
Nätan mana nä imas pasaptinga “Wac runaga dioschri” cayä caychru cay cadenasha, noganchi Israel castacuna
nipäcuratan. cawacämuy shuyayanganchipita rimangäpitam” nir.
7Chay carcayangäpitaga manam alä caruchrüchu canag 21Chaura niruptin paycunaga nipäcunmi: “Manam
chay tishgochru mandag Publio jutiyog runapa chracran. nogacunaga Judeapita ima cartatas chrasquipäcurächu
Paymi quima junagnintin gorpacharäriman, jinaman gampitaga. Manatan wacpita chrämusha Israel castanchicunas
atendiräriman wayinchru. 8Chaychrümi Publiopa taytan willapäcamarachu gampita lutantaga. 22Nätan cananga
chrachrarayänag cämachru alisca acachayar corrïduswan mayacuytam munarcayä chay yachrayächingaypita.
mana ali. Chaura Pabloga ashuyurmi Tayta Diosta Nogacunaga musyarcayämi chay mushog yachrachingaypita
manacurcur, ishcan maquinta chrurayurun gueshyagpa maychru chaychrüsi contran rimapäcugta”.
jananman. Chaylam cuticarachin. 9Chaynuy cuticarachiptinga 23Chaura jitarärin juc junagchru gotucapäcunanpagmi. Nä
chay tishgochru gueshyagcunatam aywachipäcamura chay junag chraramuptinga, achca runacunam chrarärimun
Pabloman. Chaypitam paycunatas cuticächira. 10Chaychru Pablo cayangan wayiman. Chaychrümi Pabloga rimapara
chay runacuna aliscam atendipäcamara, jinamanmi yapay goyalapita tardicama Diospa munayninchru cawaypita.
büquiwan nä yargogpag carcayaptï goräriman ima-aygatas Jinamanmi Jesuspita tantiachira Moisés isquirbingancunawan,
aypata aywapäcunäpag. nätan Diospa willacugnincuna isquirbingancunawan.
24Chaychrümi waquincagcuna Pablo ninganta
Pablo Romaman chrangan chrasquicurcara. Nätan waquincagmi icha mana
11Chaypitam nä chaychru quima quilla cacurcurga, jegarärï chrasquicurcarachu. 25Chaura Pablo rimanganta mana
Alejandriapita aywamusha büquiman. Chay büquisi tamya chrasquicurga wichicaytam galacayärin. Chaura Pabloga cay
wichan captinmi chaychru shayusha canag. Chay nirunmi: “Alitam Santu Espirituga rimachira Diospa
büquichrümi ‘Mellïshu’ diosnincuna canag. Chaypa jutincuna willacugnin Isaiasta. Payga unay awillunchicunata cay niram:
canag ‘Castorwan Poluxmi’. 12Chauraga chrarärï Siracusa 26 ‘Gamcunaga wiyariyarsi manam tantiapäcunquichu.
ningan gochra manyanchru marcamanmi. Chaychru capäcurä Ricapuyarsi mana ricapugnuymi carcayanqui.
quima junagran. 13Chaypitas aywapäcurä gochra 27 Cay runacunaga rumi shongon capäcun.
marcachru yachrag Jesusman yupachicugcunaga nämi salvanga juc casta runacunatam. Paycunatam chay ali
musyarcayänag nogacuna chrapäcunäpita. Chaura paycunaga willapanta cäsucurcanga”.
taripacugmi aywarärimunag Apiopa Foron nipäcungancama, 30Chay Romachru Pablo yachrara ishcay wataran chay
nätan waquinmi Quima Taberna nipäcungancama. Paycunata arrendasha wayinchru. Chaychrümi lapan aywagcagta payga
ricapurur Pabloga Tayta Diostam “Gracias” nicurun, nätan chrasquira. 31Jinatam aymugcagtaga rimapara Diospa
aliscam valorchacurun. 16Nä Romaman chraräriptïga chay munayninchru cawaypita, jinaman yachrachiratan
pachrac soldädu mandag runaga chay aywachingan Munayniyog Jesucristopitas. Chaynuy yachrachiptin paytaga
runacunata chrarachin gobernadorpa maquinmanmi. Nätan manam pisi imatas nirachu. Chaylam.
ROMACHRU YACHRAGCUNAMAN PABLO CARTACUNGAN
Naupataga shumag tantianaypag uchuclata niyushay Pablo imanir cay carta isquirbingantas.
Roma marcachrüga achcam capäcura Jesusman yupachicug runacuna. Chay yupachicugcuna waquinmi capäcura Roma
runacuna casta, nätan waquinmi capäcura Israelcuna casta. Jinarcurmi nä gotucapäcurga chay Israel castacagcunaga chay
waquinta cay nipäcug: “Tayta Dios unay rimapanganta awillücunaga nogacunatam willapäcamara. Chaura gamcuna cay
Romapita cagcunaga nogacuna nipäcungagtam mayacurcanquis, jinaman cäsucurcanquis. Nätan Diospa runan cayta munarga
Dios ningannuyran señalächicurcanquis, jinaman Moisesta Dios lapan ningantaran cäsucurcanquis” nipäcugmi. Chaymi
Jesusman yupachicugcuna Pablota tapucurcara: “Mä razoncagta tantiayärichimay” nipäcuptinmi Pabloga cay cartata isquirbira
Romachru Jesusman lapan yupachicugcunapag.
Chaura Pabloga cay carta isquirbiyta galayura cay nirmi:
1
1Noga Pablota Tayta Diosmi acramasha cachran rurag Romachru yachragcunatas.
canäpag. Jinarcurmi cachramasha Jesucristopita ali 16Nogaga manam pengacüchu Diospa ali willapan
willapata lapan runacunata yachrachinäpag. Chaymi Jesusta willapacuyta, Israel casta runacunatas, jinaman juc casta
servig car isquirbiyämü cay cartata gamcuna Romachru runacunatas “Razonmi chayga” nir, Jesusman
yachragcunapag. 2Cananga Jesucristopitam willapapäcushay: yupachicugcunata Munayniyog Dios salvanan captin. 17Chay
Paypita Tayta Diosga nämi musyachisha cara unay ali willapaga musyachimanchi mana juchaynagman Dios
willacugnincunawan razoncagta isquirbichinganpa. 3Nätan muyuchimanganchipitam. Nätan mana juchaynagman
chay isquirbishacunachrüga pay Jesucristopita nämi nisha muyunchi Jesusman yupachicurmi, payman yupachicuyälar
cara Rey Davidpa castanpita juc runanuy näcimunanta. cawanapag. Chaypitaga isquirbishacunachrüsi cay niyanmi:
4Nätan Jesucristo-mayin canganta Diosga musyachisha “Mana juchaynag runaga yupachicuyälar cawachun
Dioslapag cawachicug Espiritupa munayninwan wanushapita imaycamas” ninmi.
cawacächimunganpam.
5Chaura chay Jesús munaptinmi, Diosga cuyapämälar Jucha ruragcunata Diosga cunchuchingam
nogataga acramasha paypa cachran rurag canäpag, jinaman 18Nätan jana pachachru Tayta Diosga musyachimanchi,
lapan runata maychru chaychru cagcunatas paypita rimapaptï lutanla rurag runacunapag alisca piñarayangantam. Chay
runacuna Jesusta chrasquicurcänanpag, chaynuypa Diosta runacunaga lutantam rurarcayan Diospagsi, jinaman
cäsucurcänanpag. 6Gamcuna, Romachru yachrayagcunas, runacunapagsi. Chaynuy lutan cawapäcunganwan chaycunaga
Jesusta chrasquicusha capäcur carcayanqui Cristopa runanmi. mana munapäcunchu ali willapata juccuna
7Chaymi Diosga cuyarcayäshunqui, paypa raquisha runancuna chrasquicurcänantam. 19Nätan pi maysi Diospita shumagga
capäcuptiqui. Gamcunata Dios Taytanchi jinaman musyanchi pay camangancunata ricarmi, chaynuypam payga
Munayniyog Jesucristo cuyapälar ima-aygachrüsi reguechicun. 20Chauraga Diosta mana ricapurayarsi paypitaga
yanapapäcushunqui, gasilata cawachipäcushunqui. shumagmi musyayanchi imaypita imaycamas Munayniyog
Dios canganta, chay ima-aygas camangancunata ricar.
Pablo Jesuspita willapacug Romata ayway munangan Chauraga manam pisi “Diospitaga manam musyarächu”
8Cananga cayta niyärishay, nogaga Jesucristopam Tayta nipäcungachu.
Diosnïta “Gracias” nicuyä lapaycunapita, Jesusman 21Nätan Tayta Diospita musyarcayarmi runacunaga mana
129
520$1261–3 130
chaynuy rurana cayaptin. 27Chaynuytan olgocunas olgocama alichu” nirsi, u “Cay ruraymi icha aliga” nirsi rurapäcun.
punuyta galacayarärin juc warmiwannuy, mana chaynuy 15Paycunaga aygas tantiaylam cawarcayan Moisés
rurana cayaptin. Chaynuy lutanta rurapäcurmi Diospita nä isquirbishan ningannuyla. Chaura paycunataga
cunchuchisha carcayan. 28Chaura chay runacuna chaynuy shongoncunam “Alim cäsucuray” ningas, u “Manam
manacagpag ricapäcuptinmi Tayta Diosga dëjasha chay lutan cäsucuraychu” ningas. 16Chaynuymi ruracanga Tayta Dios
pinsiapäcungannuy rurapäcunanpag. 29Chaymi cawarcayan runacunapa lapan juchanta Jesuswan taripänan junagga, chay
chay tucuy juchacunata rurarcayar: Quiquilanpag ali willapata noga willapacurcayangagnuymi.
imanaypanuysi imatas ashircayar, pengacuypag imatas lutanta
rurarcayar, alisca chregniparcayar, runata wanurcayächir, Israel castacunas Diosta mana cäsucurga
pitas magananpag ashiparcayar, casquiparcayar, runa-mayinta cunchuchisham capäcunga
lutan rurayta munarcayar, pipa washantas rimarcayar. 17Nätan gamcuna Israelpa castancunaga, Moisés
30Jinaman capäcun pipitas lutanta rimagcamam, isquirbinganta musyayarsi, pay isquirbingancunaman
runa-mayinta ashlipagcamam, Diosta chregnigcamam yupachicurcayarsi, jinaman Diospa runan cangaypita alitucug
alitucugcamam, mana cäsucugcamam, ima lutanta cayarsi lutancama capäcurmi mana cäsucurcanquichu.
rurapäcunanpagsi alisca lutanta pinsiagcamam, mamanta 18Gamcunaga musyarcayanquitan Dios munangannuy imanuy
taytanta chregnigcamam, 31jinaman capäcun, mana tantiag cawapäcunaypitas. Chaura Moisés isquirbingancunaga
gotaracamam, mana pitas cuyapagcamam, mana musyarcayächishunqui alita rurapäcunaypagmi. 19Gamcunaga
perdonagcamam. 32Lapanmi chay runacunaga musyarcayan, “Diospita mana musyagcunata tantiachigmi cayanchi”
chaynuy juchäcugcunata nina wayichru rupapäcunanpag nircayanquim. Nätan juchäcuyälar cawagcunata “Ama
Tayta Dios ninganta. Chaynuy niyaptinmi chay runacunaga juchäcuychu nigmi cayanchi” nircayanquim. 20Gamcunaga
chaynuyla juchäcurcayan, nätan chay runacunaga chay lutan Diospita mana pasay musyagcunata, jinaman mana aläpa
rurarcayagta ricapäcur “Paycunaga alitam rurarcayan” musyagcunata “Yachrachigmi cayanchi” nircayanquim.
nipäcunmi. Chaynuy nipäcur gamcunaga razoncagtam nircayanqui
Moisespa isquirbishacunapita alisca yachrag musyag capäcur.
Moisespa isquirbishan musyagtas u mana musyagtas 21Chaura runacuna yachrachig carcayarga, imanirtag
¿
lapantam Diosga juchancunata taripanga yachrachipäcungaynuyga mana cawapäcunquichu? Nätan
2
1Chaymi gamga pi casta carsi quiquiqui lutanta rurayarga “Ama suwacuychu” nir yachrarcayächirga ¿imanirtag
“Amam runa-mayiquita lutantam rurayanqui” quiquiquicunaga suwacurcayanqui? 22Jinaman “Ama
ninquimanchu. Chaynuy nirga quiquiquim lutanta mansibacuychu” nir yachrarcayächirga, ¿imanirtag
ruracuyanqui. Chaura gamsi paycunanuy lutanta rurayarga, mansibacurcayanqui? Gamcunaga “Runa nirayagta u uywa
amam chaynuy ninquimanchu. 2Nätan noganchiga nirayagta alawapäcunanpag rurashacunata chregnipäcümi”
musyayanchi ali willapapam chaynuy cawagcunata Tayta Dios nircayanquim, nätan ¿imanirtag chaycuna cayangan
cunchuchinanta. 3Chauraga gam, chay lutan ruragcunata wayicunaman yaycurga suwacurcayanqui? 23Gamcunaga
“Cunchuchisha cachun” nirga, nätan quiquiquis lutanta aliscam alitucurcayanqui Moisés isquirbishanpita
rurayarga, ¿gueshpinquichur Tayta Dios musyapäcungaypita, nätan ¿imanirtag mana
cunchuchishunaypita? 4¿Imanirtag mana tantiacunquichu cäsucurcanquichüga? Chaynuy mana cäsucurga Tayta Diostam
Tayta Dios alisca cuyayäshungayta, jinaman imanuycagtas lutanpag ricarcayächinqui chay juc casta runacunawan.
awantayäshungayta? Payga chay cuyapäcug carmi jucha 24Tayta Diosta lutanpag ricachir gamcunaga cawarcayanqui
rurangaypita wanacurcur payman cutinayta munar isquirbishachru ningannuymi. Chaychrüga cay niyanmi:
awantayäshunqui. “Gamcuna lutanta rurayar cawapäcuptiquim chay juc casta
5Nätan gam mana cäsucurga, jinaman jucha rurayangayta runacuna Tayta Diospita lutanta rimarcayan” niyanmi.
wanacurcur mana Diosman cutirga camacuyanqui juc 25Chaura gamcunapagga chay cuerpuychru
junagchru Dios juc ɹyisnuy chraramur razoncagpita señalächicurcangaysi väliyanga Moisés isquirbinganta lapanta
cunchuchishunaypagmi. 6Payga lapaytas, alitas u lutantas cäsucurcaptiquiran. Nätan lapan isquirbishata mana
rurapäcungaynuymi pägapäcushunqui. 7Chaura pisi cushisha cäsucurcarga carcayanqui mana señalächicushanuymi.
cawayta munagga, alipa ricasha cayta munagga, jinaman 26Chaura juc casta runa aychanchru mana señalächicusha
imaycamas cawayta munagga imanaypanuysi alita rurayar cayarsi chay isquirbisha ninganta lapanta cäsucurga alipag
cawachun. Chauraga Dioswanmi cawanga imaycamas. 8Nätan ricasham canga Diospita. 27Chaymi chay juc casta runacunaga
shongon munanganta rurayagcunataga, jinaman razoncag Moisés isquirbingancunata cäsucug capäcur, mana
willapata mana cäsucugcunataga, jinaman chaynuyla cuerpunchru señalächicusha cayarsi “Cunchuchisha cachun”
juchäcuyälar cawagcunataga Diosga “Cunchuchisha nipäcunga chay señalächicushacunata, chay isquirbishacunata
capäcuchun” ningam. 9Chaura canga alisca laquicuymi jucha musyayar mana cäsucurcanganpita. 28Chauraga manam pisi
ruragcunapagga Israel castäcunapagsi, jinaman juc janan aychanchru señalächicusha calarchu Israelpa castanga
castacunapagsi. 10Nätan Israel castäcunatas, jinaman juc casta capäcun. 29Antis pi maysi razoncag Israelpa castanga capäcun
runacunatas ali ruragcunataga Dios ninga: “Cushicurcay, ali Santu Espíritu munangannuy lapan shongonpa cawagcunam.
ruragmi carcayanqui, shumagla cawapäcuy” ningam. 11Tayta Chaura Santu Espíritu munangannuy cawagcunaga manam
Diospagga chay cuyaylam canchi pi maysi. runacunapita alipag ricashachu capäcunga, antis Diospitam.
3
12Chaura juc castacuna juchäcugga quiquincunapa 1Chauraga Israelpa castan cayga, jinaman
mandashancunawanmi juchancunapita taripasha capäcunga. ¿señalächicusha cayga väliyanchu icha manachu? 2Au,
Nätan Israel castäcuna juchäcugga Moisespa chay alisca aliscam väliyan noganchi Israel castacunapagga. Chay
isquirbishanwanmi juchanpita taripasha capäcunga. 13Diospa väliptinmi Diosga yupachicur gomaranchi isquirbishancunatas
naupanchrüga manam välinchu chay isquirbishacunata payta reguenanchipag, jinaman payta cäsucunanchipag.
mayaylaga, antis väliyanga mana juchaynag canapagga, chay 3Chauraga gamcuna waquinniqui chay isquirbishata mana
lapan isquirbishacunata cäsucuymi. 14Nätan juc casta cäsucurcaptiquisi Diosga rurangam “Rurashagmi”
runacunaga Moisespa isquirbishanta mana musyayarsi ningancunataga. 4Chaura Diosga “Rurashagmi”
tantiaylanpitam rurapäcun Moisespa isquirbishanchru ningancunataga ruranmi, nätan rimansi razoncagtam. Nätan
ningannuy. Chaura tantiaylanpitam “Caynuy rurayga manam runacunaga “Rurashagmi” nircursi manam rurapäcunchu
131 520$12634
casquicama capäcur. Chaymi Diostaga pisi mana ningachu ricamanganchipitaga isquirbirayanmi Moisés
“Gamga manam ruraraychu” nirga. Chaymi isquirbishachrüsi isquirbinganchrüsi, jinaman Diospa unay willacugnincuna
Tayta Diostaga cay niyan: isquirbinganchrüsi. 22Tayta Diosga mana juchaynagpag
“Gamga ‘Rurashagmi’ ningaytaga rurayanquim ricayan cananga Jesucristoman yupachicugtam pita maytas.
jinaman razoncaglatam rimayanquis” niyan. Chaura pi maysi cayan yupachicugcagga mana juchaynagpag
5Chaura casqui carmi gamcuna Israel castacunaga cay ricasham. 23Nätan lapanchisi juchäcusham canchi. Chaymi
nircayanqui: “Lutan ruranganchipam Diosga alila rurag Salvacug Dios munangannuy cawayta mana atipashachu
canganta reguechicuyan” nir. Chaura chaynuypa canchi. 24Nätan Diosga alisca cuyapämarlanchim Jesucristo
reguechicuyarga lutantam rurayan Diosga, chay lutan juchanchicunapita alisca cunchur wanunganpa mana
ruranganchipita cunchuchimarninchiga. 6Gamcuna casqui juchaynagpag Dios ricamanchi, mana imatas cobralar. Chaura
rimagcunata cayta niyärishay: Chaynuy nipäcur gamcunaga Jesucristo wanunganpam Diosga nä mana piñaranchu
pasay lutantam rurarcayanqui. Chay nipäcungay razoncag noganchipag. 25Tayta Diosga Jesucristota cachramura
captinga, Diosga manam juchancunapita cunchuchinmanchu juchasapa runapa trucan yawarninta jichrar wanunanpagmi.
pitas. Antis Diosga cunchuchinga ningannuy rurag carmi lutan Chaymi cananga Jesusman yupachicugcagga pi maysi Diospita
ruragcunataga. 7Gamcunaga “Nogacuna cuyapasha carcayan. Nätan unay unaypitas Diosman
casquicurcayangäpam Diosga reguechicuyan razoncaglata yupachicug juchasapacunata, manam payga cunchuchiras ni
rimag canganta” nircayanquim. Jinaman “Manam chay perdonaras Cristo manarag wanusha captin. Nätan cananga
casquicurcangäpita cunchuchipäcamangachu payga” pay wanunganpam mana juchaynagpag Dios ricasha
nircayanquim. 8Chaynuy nipäcurga ¿lutanlata rurayarchu paycunatas. 26Chaynuy rurara Diosga paycunas noganchis,
cawapäcunqui, Dios alisca ali canganta reguechicunanpag? mas guepaman yupachicugcunas pay ima-aygas awantag,
Chaura lutan ruraytas “Alim” nircayarga pasay shumag jinaman alila rurag canganta musyachimänanchipagmi.
pantacasham gamcuna carcayanqui. Chaymi nogapagsi Chaymi Jesusman yupachicugcagtaga pitas mana
“Lutantam yachrayächin” nircayanqui. Nätan chaynuy juchaynagpag Diosga nä ricayan.
casquicurcangaypita Diosga aliscam cunchuchipäcushunqui. 27Chauraga manam pisi nä alitucunmanchu Moisés
canganchipitaga isquirbishacunachrüsi cay niyanmi: Diosnin, antis payga lapan casta runacunapam Diosnin.
“Manam ni juclaylas canchu mana juchaynagga. 30Musyapäcungaynuysi Diosga juclaylam. Payga Israel
Manatan canchu ali ruragsi, castatas u juc castatas Jesusman yupachicugcagtam mana
manam canchu ni juclaylas juchaynagpag ricayan. 31Chauraga Jesucristoman
11 Manatan pisi canchu Diospita tantiagsi, yupachicushaga Moisés isquirbingancunaga ¿manachu nä
ni Diosta ashigsi. välin? Au, väliyanmi. Chay isquirbishacunaga antis Israel
12 Chaura lapansi quiquin munangannuylam rurapäcun. castäcunataga yanapayämanchi Diosman razonpa
Chaymi lapansi muyurärin pasay mana aliman. yupachicunanchipagmi.
13 Shimincuna cayan juchäcachicugmi
4
Chaymi rimapäcun casquilata. 1Cananga tantiachipäcushay awillunchi Abrahamwan. Payga
Nätan chay rimangancuna cayan culebrapa “Mana juchaynagmi cayanqui” nisha cara Diospita, ¿imatas
venënunnuymi. alicunata ruranganpachu? Manam. Antis Dios “Goshaymi”
14 Chaycunapa shimincuna riman pipag maypagsi ningancunaman yupachicunganpitam. 2Sïchush Abraham ali
lutanlatam, rurangancunapita Diosga “Nä mana juchaynagmi cayanqui”
jinaman rimapäcun piñäcachicuglatam. ninman cara, chaura payga aliscachr olgotucunaman cara, Tayta
15 Nätan runa wanuchigsi aywapäcun wayralam. Diospa naupanchru mana ali cayarsi. 3Nätan Abraham Diosman
16 Chaypitaga mayta aywapäcursi runa-mayintam razonpa yupachicunganpita isquirbishachrümi cay niyan:
cunchuchipäcun, “Abrahamga Dios ‘Goshaymi’ ninganman yupachicunganpitam,
jinaman wanuchipäcun. mana juchaynagpag ricasha cara” niyanmi.
17 Manatan musyapäcunchu shumagla cawaypitas. 4Musyanganchiwan mä tantiachipäcushay: Uryapacug
18 Chaynuy capäcurmi Diosta mana manchacurcanchu” runataga manam pägunta gonchi “Cä regäluy” nirchu, antis
niyanmi. regueragtam gonchi chay uryanganpita.
19Nätan noganchi Israel castacunaga musyayanchim Diospa 5Nätan Diosmi ichaga lutanlanta rurag cayashas payman
5
Musyanganchinuysi Diosga mana juchaynagpag ricara 1Chauraga Jesusman yupachicunganchipam cayanchi
Abrahamtaga ninganman yupachicunganpitam. 10Nätan Diospita mana juchaynagpag ricasha. Chaymi cananga
¿imaypitatag mana juchaynagpag Dios ricara Abrahamtaga? Dioswan nä ali cawayanchi. 2Chaura Dios alisca ali car
¿Señalasha canganpitaragchu u mas naupalapitachu? cuyapämanganchipam cananga nä alipa cawayanchi paywan,
11Chaura mas guepataran Abrahamga aychanchru señalacura. jinaman chaynuy cawayanchi, mas guepaman imaycamas
Nätan señalacuraga “Nä mana juchaynagmi cayanqui” nisha paywan cawananchita shuyacurmi. 3Manam chaylapishchu,
cangan musyacänanpagmi. Chaura mana juchaynagpag antis ima-aygata cunchursi cushisham cayanchi. Nätan
Diosga ricara yupachicunganpam. Chaymi Abrahamga musyanganchinuysi chay imas cunchuycunaga
Diosman lapan yupachicugcunapa “Taytan” nisha cayan chay awantagmancamam muyuyächimanchi. 4Chay ali
juc casta mana señalächicushacunapas. Chaynuypam awantagcama carga reguechicuyanchi Dios munangannuy ali
paycunatas Diosga mana juchaynagpag ricayan. 12Nätan canganchitam. Nätan chaynuy ali cawarga shuyayanchi
Abrahamtan cayan chay señalächicushacunapa taytansi. wanushapita cawacaramur Dioswan tincunanchitam. 5Nätan
Nätan taytanga cayan Abrahamnuysi Diosman yupachicug chay cushisha shuyacuyanganchiga manam yangalachu canga.
cagcunalapam. Chaymi Diosga alisca alisca cuyamarninchi Santu Espirituta
cachramusha noganchita yanapämänanchipag.
Abrahamnuysi Diosman yupachicugmi mana 6Chaura salvacunanchipag mana ima ruraytas atipayasham,
juchaynagpag ricasha canga
Cristoga wanusha juchasapacuna raygo. 7Musyanganchinuysi
13Chaura Diosga Abrahamtas, jinaman castancunatas pisi runaga wanursi wanunman ali rurag runa raygom. Nätan
“Gamcunapagmi canga cay pacha” nira, Diosman Cristoga wanusha pasay lutanla rurag cayasham noganchi
yupachicurcanganpitam, jinaman mana juchaynagpag paycunata raygo. 8Chay cuyayämanganchita Tayta Diosga
nä ricarmi, nätan manam Moisés isquirbinganta cäsucunganpachu. musyachimanchi juchasapacunapa trucan “Cristo wanuchun”
14Sïchush Abraham, jinaman castancuna Moisés isquirbinganta ninganpam.
cäsucurcanganpa Dios “Goshaymi” ninganta chrasquipäcunman 9Chaura canan Cristo wanunganpa nä mana juchaynagpag
cara imaycamas cawapäcunanpag, chaynuy captinga Diosman ricasha cayashaga, paymi salvamäshun Dios piñasha
yupachicuyga, manachr imapagsi välinmanchu. 15Nätan noganchi cunchuchimänanchipitaga. 10Tayta Diosta chregniyasham,
Moisés isquirbinganta mana cäsucunganchipitaga Diosga alisca cananga Jesucristo wanunganpa amistarayanchi Dioswan.
piñasham cayan. Nätan Diospa chay isquirbishancuna mana Chaymi cananga musyayanchi nä salvasha cananchita.
cangancagchrüga manam canchu “Wac u cay isquirbishatam mana 11Manam chaylapishchu, antis Munayniyog Jesucristopam
cäsucushachu cä” niyga. Chaymi Abraham, jinaman castancuna Tayta Dioswansi nä cawayanchi cushisha. Chaura Cristo
cawapäcunan wichanga ima cäsucunansi carachu mana wanunganpam nä amistasha cayanchi Dioswanga.
isquirbisha captin. 16Chaura “Goshaymi” Dios ningantaga,
chrasquin pisi pay ninganman yupachicurmi Dios cuyapälar Adanpitawan Cristopita Pablo tantiachingan
yanapaptin. Chauraga yupachicurcanganpam Abrahampa castan 12Chaura juclay runalapam juchäcuyga galayucasha cay
aywagcunas, jinaman Moisés isquirbinganta cäsucugcunas Dios pachachru. Nätan chay juchäcuywantan runacunas wanuyta
“Goshaymi” ningantaga chrasquipäcunga. Nätan Abrahampa galayapäcusha. Chaymi cananga lapanchis canchi wanucugla,
castanga cayan Abrahamnuysi Diosman yupachicugcunam. lapanchis juchäcusha car. 13Cay pachachru runacunaga nämi
Chaymi “Abrahamga cayan Diosman yupachicugcunapa taytan” juchäcurcayara Diospa mandashanta Moisés isquirbinanpagga.
nisha. 17Nätan Abrahampitaga isquirbishachrüsi Diosga cay Chay isquirbishacuna mana cangancamaga manam pisi
niyanmi: “Gamta noga nirag achca casta runacunapa taytan “Wactam u caytam juchäcurayanqui” ninacurcarachu.
canaypagmi” nirsi. Abrahamga yupachicura wanushacunata Manatan chay juchanpita “Wacnuy u caynuy cunchuchisha
cawacächimug, jinaman ima-ayga cayagcunatas Camag cachun” ninacurcarapishchu. 14Nätan chaynuy cayaptinsi
Diosmanmi. Chaymi Diospa naupanchru cananga cayan Adanpita Moisescamaga lapanmi runacuna juchancunapita
taytanchipag ricasha. wanupäcusha mana Adannuy juchäcusha carcayarsi. Chaura
18Abrahamga razonpam yupachicura, “Churiqui cangam” Adanga musyachimanchi paynuysi lapanchis juchäcusha
Dios niptin. Chaynuypam payga cayan achca runapa taytan, canganchitam, nätan chay salvacug aymugga musyachimanchi
Dios ningannuysi. Diosga cay niram payta: “Wac goyllarcuna paynuysi alila rurag cananchitam.
chicam capäcunga churiquicuna aywag casta” niram. 15Nätan juchasapa Adanga manam imanuylas tincunchu Dios
19Chaura Abrahamga manam yupachicuyta dëjashachu Dios cachramungan salvacugmanga. Chaura Adán juchäcuruptinga
ninganman, nä pachrac watayognuy cayarsi, jinaman achca achca runacunam wanupäcusha. Nätan Dios cachramungan
chacwan Sara machörra cayaptinsi. 20Payga manam salvacug wanuruptinga mas achca achca runatam cuyapälar
“Yangachr” nirachu Dios chay ninganta. Antis masmi perdonayan. Chaura Diosga mana imatas cobralarmi
yupachicura, jinaman cushisham Tayta Diosta “Gamga alisca perdonayämanchi Jesucristo cuyapämarlanchi wanunganpa.
alim cayanqui” nira. 16Chaynuytan juclay runalapa juchansi mana imanuylas tincunchu
21Abrahamga “Razonpam Diosga ningannuyla ruranga” Dios cachramungan salvacugmanga. Chaura Adán chay juclaylata
niram. Chaynuy nira, Dios munayniyog canganta musyarmi. juchäcunganpitam maychica runas “Cunchuchisha cachun” nisha
22Chaymi paytaga Diosga nirura: “Mana juchaynagmi cara. Nätan Dios mana imatas cobralar cachramungan salvacug
cayanqui” nir. 23Nätan Diosga chay ninganta isquirbichira ruranganpam, cananga achca juchasapa runacuna mana
manam Abrahamlapagchu. 24Antis isquirbichira juchaynagpag ricasha carcayan. 17Chaura juc runapa juclay
noganchipagwanmi. Noganchitas Tayta Diosga mana juchalanpita alisca chranin runacuna wanurarcayaptinga,
juchaynagpag ricamanchi yupachicushalam, paymi Jesucristo wanunganpaga mas chranin runacunam cananga nä
wanushapita cawacächimusha Munayniyogninchi Jesustas. cawarcayan Dioswan imaycamas. Paycunaga carcayan Dios alisca
25Nätan Diosga “Jesusga wanuchisha cachun” nira cuyapälar mana juchaynagpag ricangan runacunam.
juchanchipitam, jinaman cawacächimuras mana 18Chaura shumag mayapäcamay: Adán juchäcunganpachu
Chaynuymi Jesucristo wanunganpas nä lapan runacuna “Nä cawapäcunqui. 17Nätan nogaga Tayta Diosninchita “Gracias”
mana juchaynagmi cayanqui” nisha carcayan imaycamas nicümi gamcunapita. Unayga capäcuray jucha ruraglam.
cawapäcunanpag. 19Chaura Diosta Adán mana Cananga nämi cäsucurcasha capäcunqui, Diospita
cäsucunganpam cananga achca runacuna juchasapa carcayan. yachrachipäcushungayta lapan shongoypa chrasquicusha
Nätan Diosta Jesucristo cäsucunganpam achca runacuna mana capäcur. 18Chay juchala ruragpita jorgosha nä carcayarga
juchaynagpag ricasha carcayan. cananga nä carcayanqui mana juchäcular ali
20Nätan Adán juchäcunganpitaga may guepataragchri cawapäcunaypagmi.
Moisesga isquirbira. Chayta isquirbira pasay juchasapa 19Gamcunata yarpachipäcushay shumag tantiapäcunaypag:
canganchita tantiacunanchipagmi. Chaura chay isquirbishata Gamcunapa cuerpuycuna cara unayga lutanlata rurayar
ricashaga chay juchäcuyga alisca juyum casha. Chaynuytam cawapäcunalaypagmi, nätan cananga chay cuerpuycuna
Diosga alisca alisca cuyapämarlanchi yanapayämanchi. cachun Dioslapag jinaman alita rurayar cawapäcunalaypag.
21Chaura chay juchäcuywanga runacuna galayapäcusha 20Gamcuna unayga chay juchacayälar capäcur lutanlata
wanuytam, nätan Munayniyogninchi Jesucristopam Diosga rurayarmi cawapäcuray. 21Chaynuy capäcungaypita cananga
cuyapämarlanchi mana juchaynagpag ricamanchi. Chaymi pengacusham carcayanqui, nätan chaynuy juchäcuyälar
cananga paywan cawacushun imaycamas. cawarga pi maysi cunchuchisham canga. 22Gamcuna cananga
chay juchäcuyälar cawaypita nä jorgosha carcayarga Diospa
Mana juchäcurcänanpag Pablo tantiachingan servigninmi nä carcayanqui. Chaynuy capäcurga Dioslapagmi
6
1Chaura nä cawarcayanqui, jinaman Dioswanmi imaycamas
¿juchäcuyarchu cawayäshun Tayta Dios
cuyapämarlanchi yapay yapaysi perdonämänanchipag? cawapäcunqui. 23Chaura pi maysi juchäcuyälar cawagga
Manam. 2Noganchiga nä wanushanuymi cayanchi juchata cunchuchisham canga, nätan Diosga Munayniyogninchi
mana ruranapag. Chaymi juchäcuyarga mana cawachwanchu. Jesucristopam cuyapämarlanchi nä nirayämanchi paywan
3Jesuswan nä cawayta galayururga cayanchi Jesuswan parëju imaycamas cawananchipag.
wanushanuymi. 4Chauraga Jesuswan nä cawayta
Moisés isquirbingancunapita Pablo tantiachingan
galayurayarga Cristo wanungannuymi noganchis mana
7
juchata ruranäpag cayanchi wanushanuy. Nätan nä Jesuswan 1Jesusman yupachicug-mayïcuna, Moisés
cawayta galayurushaga, munayninwan Dios Cristota isquirbinganpita musyagcunata cayta niyärishay:
wanushapita cawacächimungannuymi noganchitas Musyapäcungaynuysi chay isquirbishacunataga
munayninwan muyurachimanchi mushog runaman. cawayangancamam runacunaga cäsucurcayan. 2Juc casarasha
5Chaura Cristowan nä cawayarga Cristo wanungannuymi warmiga gowanta cäsucun gowan cawayangancamam. Nätan
jucha ruraypag wanurayanchi, nätan pay gowan wanuruptinga manam canchu pita cäsucunansi. 3Nätan
cawacämungannuytan cananga noganchis cayanchi nä gowan cawayaptilan juc olgowan carga mansibacuyanmi.
mushog runa. 6Noganchi musyayanchim juchanchicunapita Nätan gowan nä wanuruptin chay warmipagga manam nä
Cristo cruzchru wanunganta, jinaman mana chaynuyla canchu pita cäsucunansi. Chauraga manam canga ‘mansibadu’
juchäcuyar cawananchipag wanunganta. Chaymi nishachu juc gowan captinsi.
juchäcuyarga nä mana cawachwanchu. 7Chaura pisi jucha 4Jesusman yupachicug-mayïcuna, chaynuymi gamcunas
ruraypag nä wanushanuycagga cayan nä “Mana juchaynagmi Cristo wanunganpa nä juc wanushanuy carcayanqui Moisés
cayanqui” nisham. isquirbinganta mana cäsucurcänaypag. Chaura cananga
8Chaura Cristo wanungannuy noganchis jucha ruraypag juc Cristopa runanmi nä carcayanqui, chay wanushapita
wanushanuy carga, razonpam noganchis cawashun paywan. cawacämushanuy, Diospag alita rurayar cawapäcunaypag.
9Musyayanchim wanushapita cawacaramur Cristo nä mana 5Naupata juchäcuylachru cawayar nä Moisés isquirbinganta
yapay wanunanta. 10Chaura Cristo wanurga, musyarurga masmi cuerpunchi munangan juchäcuyta
juchanchicunapita nä wanusha juc cutilam, nätan cananga galayusha canchi. Chaynuy juchäcurga ima-aygatas ruraranchi
cawayan Tayta Dioswanmi. 11Chaynuynar gamcunas jucha cunchuchisha cananchipagmi. 6Cananga nätan nä juc
ruraypag capäcuy juc wanushanuy, nätan Jesucristowan nä wanushanuymi cayanchi Moisespa isquirbishancunata mana
cawayta galayurarcayarga cawapäcuy Dios munangannuy. cäsucunanchipag. Chaymi chay isquirbishancunataga nä mana
cäsucunchichu, antis cananga Santu Espíritu munangannuy
¿Diospa munayninchru cawarchu cananga cawashun; nätan ama Moisés unay isquirbingannuyga.
mas juchäcushun? ¡Manam!
12Chaura amanar munapäcuychu chay wanug cuerpuycuna Moisés isquirbinganpita jinaman juchäcuypita
juchäcuyälar cawananta ni ama cäsupäcuypishchu ima Pablo tantiachingan
juchäcuyta munaptinsi. 13Ama chay cuerpucuna cachunchu 7Chaura cananga nipäcushay: Moisés isquirbingan imapag
imas juchäcuylapagga, antis capäcuy Dioslapag wanushapita cangantas. Moisés isquirbinganga cara juchasapa canganchita
cawacämushanuysi carcayarga. Jinaman cuerpuycuna cachun tantiacunanchipagmi. Nätan chay isquirbisha mana captinga
imatas alita rurapäcunalaypag. 14Chaynuy cawapäcurga manam nogas tantiacümanchu cara juchasapa cangäta ni chay
manam juchäcuyta munapäcunquichu. Gamcunaga nä manam isquirbishachru “Jucpacagmanga amam imanmansi
Moisés isquirbingannuy cawagchu capäcunqui, antis yarparanquichu” ningan juchäcuy cangantas. 8Nätan Moisés
gamcunaga nä cawarcayanqui cuyapäcug Dios munangannuy isquirbinganta musyarurga, nogaga masmi tucuy jucha
cawagmi. ruraylata munacurä. Nätan Moisés isquirbingancunata mana
15Capazmi pilaga tapucungas cay nir: “Cuyapäcug Diospa musyangäcamaga lutan ruraycuna jucha canganta manam
munayninchru cawar cananga ¿maschu juchäcushun, Moisés musyarächu. 9Nogaga unaylaran cawasha cä Moisés
isquirbingannuy cawayar juchäcunganchitaga?” nirsi. isquirbinganta mana shumag tantialar. Nätan chay
16Musyapäcungaynuysi juc rantisha runaga chay rantignin isquirbishata tantiarurga alicusam juchäcuyta galacuyurä
runata lapanchrümi ima-aygachrüsi cäsucun. Chaynuymi chay juchäcungäpita cunchuchisha canäpag nä nisha
gamcunas lutanta rurarga shongoycuna cayaptinsi. 10Chaura chay isquirbishacuna ningannuy rurarga
mandapäcushungaytam rurarcayanqui cunchuchisha “Alim cayä” ningämi pantacasha cacunä. Nätan chay
capäcunaypag. Nätan alita rurarga Dios isquirbishacunata shumag tantiarurga musyarü cunchuchisha
mandapäcushungaytam rurarcayanqui. Chauraga paywanmi canäpag Dios nirayangantam. 11Chaynuypam chay
520$12678 134
canganchita musyachimagninchi car. 13Chauraga chaynuy ima-aygatas juchäcurcayarchu, antis Santu Espíritu
alisca ali cayarchu nogataga ¿“Nina wayinman aywachun” munangannuymi, nä gamcunawan Diospa Espiritun captin. Pi
niyäman? Manam. Antis chay isquirbishacunapam nogaga maysi Cristo cachramungan Santu Espíritu munangannuy
musyararü alisca juchasapa cayangätaga. Chauraga Moisés mana cawagga manam Cristopachu. 10Nätan Cristowan nä
isquirbinganpam chay lutan rurayga musyacarun alisca jucha razonpa cawapäcuptiquiga almaycunaga cawanga Tayta
cangan. Dioswanmi nä juchaycunata perdonasha capäcushuptiqui,
14Noganchiga musyayanchim Moisés chay isquirbingancuna chay juchala rurag cuerpuycuna wanunan cayaptinsi.
Diospita canganta. Nätan quiquï munangänuyla cawarga 11Musyanganchinuysi Jesustaga wanushapita
juchata rurayälarmi cawashag imaysi. 15Chaura nogaga chay cawacächimusha Santu Espiritum. Chay Espiritum
rurayangäcunata manam tantiayta atipächu pantacasharag gamcunawan cayan. Paymi gamcunatas wanupäcuptiqui
car. Nogaga ali ruray munangäcunata manam rurayta cawacächipäcamushunqui.
atipächu. Antis rurayäga lutan ruraycuna mana munangätam. 12Jesusman yupachicug-mayïcuna, Diosga munayan ali
16Nätan chay mana munangäta rurarga tantiämi mana ali cawanatam manam juchäcuyälar cawanatachu. 13Chaura
rurayangäta. Chaynuy cangäta musyachimarmi chay gamcuna munapäcungaynuyla cawarga nina wayichrümi
isquirbishacunaga alisca ali. 17Chauraga manam quiquï cunchupäcunqui, nätan Santu Espíritu munangannuy
munarchu chay lutancunataga rurä, antis jucha ruraylata cawapäcurga Dioswanmi cawapäcunqui pay munangannuy
yachrasha carmi. 18Nogaga shumagmi tantiayä chay rurag capäcur. 14Chaura pi maysi Santu Espíritu
juchäcuyälar caway mana ali canganta. Chaura shongölaga munangannuy cawagcunaga capäcun Diospa castanmi.
aliscam munayan ali rurayta; nätan manam atipächüga. 15Chaura gamcunamanga manam aywamusha
19Chaura nogaga manam ali ruray munangätaga rurächu, manchariyaglata cawachicug Espirituchu, antis Diospa
antis rurayäga lutan mana ruray munangäcunatam. 20Nätan castanman muyuchicug Espiritum. Paymi noganchita cananga
chay mana munangäta rurarga, manam quiquï munarchu rurä, yanapayämanchi Diosta “Taytalä” ninanchipag. 16Nätan chay
antis chay lutantaga rurayä jucha ruraylata yachracasha Santu Espiritum musyachimanchi nä Diospa castan
carmi. canganchita. 17Chaura nä castan cayashaga, noganchipag,
21Chaura tantiacuptïga ali rurayta munayarsi, imanaylapas jinaman Cristopag ningancunataga lapantam ruranga.
rurayäran chay lutancunataga. 22Shongoläga aliscam munan Chauraga paynuy noganchis razonpa cunchurga, paynuymi
Diospa isquirbishancuna cäsucuyta. 23Nätan tantiayämi ali noganchis alisca alipa ricashas cashun.
ruray munayangäta chay lutan ruray jarcayangantas. Nätan
chay lutan ruray jarcayamagga cayächiman juc carcelchru Nacatacursi shuyacuyar cawapäcunanpag Pablo ningan
cayagtanuymi juchalachrürag. 24Chaynuy carga manam alichu 18Nätan nogapa tantiaynïpitaga canan ima-aygatas
cä nogaga. ¿Chaura pirag salvamanga chay juchäcular nacatacuyanganchicuna manam nacaychu, Jesuswan jana
cawaypita, jinaman chay nina wayiman aywanäpita? pachachru alisca cushisha cawananchita tincuyächishaga.
Chaycunapitaga salvamanga Munayniyogninchi Jesucristolam. 19Dios lapan ima-ayga camangancunas noganchinuymi alisca
25Chaymi Tayta Diosta “Gracias” nicü, Jesucristo wanunganpa munarcayan Dios juc junagchru “Castäcunam carcayanqui”
yanapämanganpita. nimänanchita. 20Nätan lapan ima-aygas Dios camangancunaga
Chaura Diospa isquirbingancuna cäsucuylata munayarsi nämi cunchurcayan, manam quiquincuna munapäcurchu,
nogaga rurayäran chay lutancunataga. antis runacuna juchäcuyar capäcuptinmi. Chaynuy
cunchurcayarsi chay junagtaga shuyacurcayanmi. 21Nätan
Santu Espíritu munangannuy cawashun chay ima-aygata cunchurcayagcunas Diospa runancunawan
8
1Chaura cananga Jesucristopa runanman muyushacuna parëjum alisca aliman muyupäcunga. 22Noganchiga
manam pisi nä “Nina wayiman aywachun” nishachu musyayanchim, juc warmi gueshyacunanpag alisca
capäcunga. 2Nä Jesucristopa runanman muyurushaga, chay cunchunganta. Chaynuymi Dios ima-ayga camangancunas
ali cawachimagninchi Santu Espiritum munayninwan canancama, alisca cunchurcayan. 23Nätan manam Dios
jorgayämanchi chay juchäcuyaglata cawachimagninchi camangancunalachu cunchupäcunsi, antis noganchis
Moisés isquirbinganpita, chaynuypa Diospita mana cunchuyanchim nä Santu Espíritu noganchiwan cayaptinsi,
raquicashala cananchipag. 3Diospa mandashanta Moisés jinaman “Diospa castan” nisha cayarsi, chaymi shuyarayanchi
isquirbingancunaga manam yanapämanchichu chay wanurursi cawacämunanchita. 24Noganchitaga Dios
juchäcuypita yargoyta. Manatan chay isquirbishacuna salvarayämanchi wanushapita cawacächimänanchipagmi,
cäsucuytas atiparanchichu jucha ruraylata yachracasha car. nätan pay mana salvamasha cashaga manachr chay
Chaymi Diosga cachramusha Dios-mayinta noganchinuysi cawacämunanchita shuyarachwanchu. 25Nätan cananga pi
runata noganchi juchasapacunapa trucanchi wanunanpag, cawacämugta mana ricarayarsi, chaynuylam shuyacuyanchi
chaynuypa mana juchaynag cananchipag. 4Chaynuy rurara, wanurur cawacämunanchita.
Moisés isquirbingancunata cäsucuyta atipänanchipagmi. 26Santu Espiritusi chaynuytan yanapayämanchi mana ali
Cananga manam nä cawanchi chay juchäcuyla yachracasha rurayta atipayashas. Noganchiga Diosta manam shumag
cuerpunchi munangannuychu, antis Santu Espíritu rimapayta yachranchichu. Chaymi Santu Espirituga Diosta
munangannuymi. tantiayächin ima niyta munanganchitas. Nätan chay
5Pi maysi juchäcuyälar cawayta yachracashaga chaynuy tantiayächingantaga manam runacunapa rimayninchru
juchäcuyälarmi cawan. Nätan Santu Espíritu munangannuyla rimayta atipanchichu. 27Nätan ima niyta munanganchitas
cawagga Santu Espíritu munangannuylam cawan imaysi. musyag Diosga tantiayanmi Santu Espíritu ima niyta
6Chay juchäcuyälar cawag runaga aywayan cunchuymanmi, munangantas. Payga manacun Dios munangannuymi chay
nätan Santu Espíritu munanganta ruragga aywayan runancunapag.
imaycamas cushisha cawaymanmi. 7Nätan pisi chay 28Jinaman musyayanchim Diosta cuyagcunata pay
juchäcuyälar cawag runaga Diostam chregnipan. Paycunaga ima-aygachrüsi yanapayanganta. Nätan payga chaynuy
135 520$12689
yanapayan acrangan runancunatam. 29Chaura lapan castacunapitaga waquilan carcayan Diospa runancuna.
ima-aygatas musyag Diosga, chay runacuna payman 7Manatan Abrahampa lapan castan aywagchu Isaacpa
yupachicurcänanta musyaram. Chaymi paycunata acrarura churinpag ricashas capäcun. Antis Diosga Abrahamta cay
Dios-mayin Jesusnuy capäcunanpag, jinamanmi nirura Jesusta niram: “Castayga canga churiqui Isaacpa castan aywagmi”
paycunapa mandagnin cananpag. 30Nätan Diosga chay niram. 8Chaynuy carga manam Abrahampa lapan castan
unaypita acrangancunatam gayarura runan cananpag. aywagchu Diospa runanga canga, antis paypa runanga
Jinarcurmi paycunataga “Nä mana juchaynagmi cayanqui” carcayan “Abrahamta churiqui cangam” Dios ningan aywag
nirura. Nätan chay ningancunataga alisca alinninpagmi castalam. 9Tayta Diosga Abrahamta cay niram: “Watan
ricarura. canannuy cutimunäpagga Sara nä cayanga wawayogmi”
31Chaura cushicurcänaypag cayta niyärishay: Noganchita niram. 10Nätan manam chaylapishchu, antis Rebecapa
Dios chaynuy alipag ricayämashaga manam pisi ima lutan mellïshu wawansi cara awillunchi Isaacpa churinmi. 11Chaura
ruramayninchitas atipämäshunchu. 32Chaypagmi Tayta manaragsi chay mellïshucuna näcimuptilanmi, jinaman alitas
Diosga quiquinpa-mayintas mana cuyaparachu, antis payga u lutantas manaragsi rurapäcuptilanmi Diosga “Rurashagmi”
cachramura juchanchicunapita wanunanpagmi. Chaymi ningancuna ruracänanpag acrarura shulcacagta. Nätan
Dios-mayin Jesucristoga ima-aygachrüsi yanapayämanchi acraraga manam ima alitas rurasha captinchu, antis pay
Dioswan ali cawananchipag. 33Chaura ¿pirag “Juchäcusham” quiquin chaynuy rurayta munarmi. 12Chaymi Diosga cay
ninga Dios acrangan runacunata? Noganchitaga Diosmi nirura Rebecataga: “Mayorcagmi shulcanpa servignin canga”
“Mana juchaynagmi carcayanqui” nä nirayämanchi. 34Chaura nira. 13Chaypitaga isquirbishachrüsi cay niyanmi: “Nogaga
¿pirag noganchipag “Cunchuchisha cachun” ninga? Cristom Jacobtam acrarä, manam Esaütachu” nin.
noganchipa trucanchi wanurayan, jinamanmi 14Chaura chaynuy acrarga Diosga lutantachu rurarura?
¿
cawacarayämun. Nätan payga Diospa derëcha lädunchru Manam. 15Antis Diosga Moisesta ningannuymi rurara. Paytaga
carmi japalan mandag cayan, jinaman noganchipitas cay niram:
manacuyan. 35Chaymi Cristo cuyayämarninchiga mana “Nogaga pitas cuyapangäcagtam cuyapäshag.
dëjamäshunchu. Chaynuylam payga cuyayämanchi imata Nätan cuyapangäcagtam pitas laquipäshag” niram.
cunchuyashas, laquisha cashas, wanuchimänanchipag 16Chaura Diospa runanga canchi manam quiquinchi
ashiyämashas, micuypita cayashas, jacupita nacayashas, pi munarchu, ni alita ruranganchipitapishchu, antis Dios
lutan rurayta munayämashas, espädawan wanuyächimashas. cuyapämanganchipam. 17Noganchiga musyayanchim
36Chaynuy cunchunanchipitaga isquirbishachrüsi cay isquirbishachru, Rey Faraonta Dios cay ninganta: “Nogam rey
niyanmi: canaypag chrurarag, munayniyog cangäta gamchru
“Tayta Dios gampa janaymi imay aygaysi reguechicunäpag, chaynuypa nogapita pi maysi
wanuchiylata munarcayäman. musyapäcunanpag” ninmi. 18Chaura Diosga, pitas
Nätan pishtacunaman uyshata aywachignuymi munangantam cuyapan, nätan waquintam dëjarun chaynuy
wanuylaman aywarcayächiman” niyanmi. rumi shongola capäcungannuy capäcunanpag.
37Chaura chaynuy Cristo cuyamasham ima-aygachrüsi 19Chaura maygalayga cay nipäcamanquim: “ Imanir-rag
¿
yaliyar yargoyanchi. 38Chaura Munayniyogninchi Jesucristopa Diosga ‘Juchasapam’ niyan chaynuy capäcunanpag
Dios cuyayämarninchiga manam dëjamäshunchu, ni dëjarayarga?” Chaura Diospa contranga manam pisi
wanuyächimashas, ni cawayashas, jinaman lutan angelcuna, u sharcunmanchu. 20Nätan gamga ¿pitag cayanqui Diospa
reypa churincuna, u munayniyog runa lutan rurachiyta contran sharcunaypagga? Manam juc alpa manca chay
munayämashas. Nätan canan ima-ayga cayagsi u chayrag ruragninta “¿Imanirtag caynuyta ruraramanqui?” ninchu.
aywamugpag cayagsi, 39ni altuchru cayagsi ni pampa ruyichru 21Chay manca rurag runaga chay isgueralapitam ruran
cayagsi, ni ima-ayga Dios camangancunas. Manam Diosta shumag mancatas u manacag mancatas.
raquingachu noganchipita, Diosga aliscam cuyamanchi. 22Chay manca ruragnuymi Diosga cayan munayniyog. Chay
Chaymi Munayniyogninchi Jesucristota cachramura manacag manca rurashanuysi cayag runacunata cunchuchiyta
noganchipa trucanchi wanunanpag. munayarsi, antismi payga awantayanran. 23Chaynuytam
Diosga alisca ali canganta reguechicunanpag chay shumag
Israel castacunata Dios acranganpita Pablo tantiachingan mancanuysi cayag runacunata nä unaypita cuyapämasha
nircayag, chay razoncagta nipäcunagpag Santu Espiritum gayamasha canchi, Israelpa castanpitas, juc castacunapitas
yanapayäman. 2Nogaga aliscam laquicuyä, nätan shongösi runan cananchipag. 25Chay nircayangagnuymi Diospa
chaynuylam nanayan gamcuna Israel castäcunapita. 3Nogaga willacugnin Oseas isquirbira. Payga isquirbira cay nirmi:
Diospita lutanpag ricashas carümanmi, jinaman Cristopitas “Juc castacunatam runäcuna” nishag.
raquicarümanmi gam castäcuna chaynuypa salvasha Nätan “Mana cuyangäcunatam cuyashä” nishag.
capäcunay captinga. 4Noganchiga cayanchi Israelpa castan 26Jinaman
aywagmi, jinaman Tayta Diospis churinpagmi nä “Israel castatachu Diosga ‘Gamcunaga manam runächu
ricayämanchi. Payga munayninwan ima-aygatas aliscam canqui’ nira.
rurasha noganchichru, nätan noganchipa castanchitam Chay ningancagchrümi ‘Cawayag Diospa castancunam
“Nogapa runäcunam cayanqui” nira unaysi. carcayanqui’ nishas yapay capäcunga”.
Noganchicunapagmi Diosga Moiseswansi isquirbichira 27Nätan Israel castacunapitaga Diospa willacugnin Isaiassi
näcimura. Paymi cayan lapan ima-aygapas Diosnin. Chaura cunchuchinga chay lutan runacunata,
payga cachun ali nisha imaypita imaycamas. Chaynuy cachun. nätan cunchuchinga cananpita mana alä unaytam”.
6Nätan “Rurashagmi” ningancunata Diosga lapalantam 29Nätan cay ningäsi cayan Isaías isquirbingannuymi. Payga
“Chay ima-aygas ruray atipag, Munayniyog Diosninchi ricapäcunanpitaga nämi Diospa willacugnin Isaías
noganchi castata walcalata mana puchuchisha captinga. isquirbishanchru cay niyan: “Munayniyog Tayta,
Noganchi casta cayachwan cara Sodomawan willapäcurcangäta manam pisi chrasquicurcanchu” nir.
Gomorrachru runacunanuy ushashachr” nirmi. 17Chaura ali willapata mayacurmi Diosmanga yupachicunchi.
30Nätan juc casta runacunaga Dios munangannuy cawaytas Nätan chay willapa mayanganchiga cayan Cristopitam.
mana yarparcayarmi Jesusman yupachicurcanganpa, “Nä 18Nätan chay willapata paycunaga mayapäcuram. Chaymi
mana juchaynagmi cayanqui” nisha carcayan. 31Nätan Israel isquirbishachrüsi cay niyan:
castacunaga Moisés isquirbinganta mana juchaynagpag “Chay willapacurcangantaga mayapäcusha
ricasha capäcunanpag imanuypanuy cäsucurcayarsi, limpum maychru chaychrüsi.
juchasapalaran carcayan. 32Chaura juchasapalarag carcayan Jinaman cay pachapa tumanchru yachracunas
Jesusman mana yupachicurmi, jinaman Moisés mayapäcusham chay willapacurcangantaga” niyanmi.
isquirbingannuy rurapäcurmi. Chaymi paycunaga Jesusman 19Nätan chay Israel castäcuna chay willapata manachu
¿
mana yupachicur rumiman mitcagnuysi ishquicarärin. tantiapäcura? Au, shumagmi tantiapäcura. Moisespis chay
33Chaypitaga isquirbishachrüsi cay niyanmi: tantiapäcunanpitaga cay nirmi isquirbira:
“Nogaga chrurayä Jerusalenman mitcana ruminuysi, “Nogaga juc casta runacunatam salvashag.
jinaman ishquina gagatanuysi cayag salvacugtam. Chaynuy salvaptïmi gamcuna Israel castacunaga alisca
Payman yupachicugga, manam pengacusha chriquicurcanqui,
capäcungachu” ninmi. jinaman piñäcurcanqui” niram.
20Chaynuytan Diospa willacugnin Isaiassi cay niyan:
Abrahampa aylluncuna salvacurcänanpag “Mana ashimag runacunam tariräriman.
Pablo tantiachingan Nätan mana tapucamag runacunawanmi reguechicurü”
10
1Nätan Jesusman yupachicug-mayïcuna, nogaga lapan ninmi.
shongöpam munayä, jinaman Diostas manacuyä Israel 21Nätan Israel castacunapita rimar, Diosga willacugnin
11
munapäcungannuyla “Dios alipag ricamänanchipag” nir. 1Chaura chaynuy niyarga: ¿Tayta Diosga pasaychu
4Moisés isquirbingancunaga Cristocamam cara. Chaymi Israel casta runancunata wicaparun? Manam. Manam
cananga payman yupachicugcunaga pi maysi “Nä mana wicapashachu cäsucugcunataga. Nogasi cayä Israelpa
juchaynagmi cayanqui” nisha carcayan. castanmi, Abrahampa ayllun aywagmi, Benjaminpa
5Nätan Moisés isquirbinganta cäsucugcunapitaga “Mana churincuna castam. 2Tayta Diosga manam wicapashachu
juchaynagmi cayanqui” Dios ninganpitaga cay nirmi unaypitas chay acrangan runancunataga. Gamcunaga
isquirbirayan: “Pisi cay isquirbishacunata lapanta cäsucugga shumagmi musyarcayanqui Elías cawangan wichan
chay cäsucunganpam cawanga” ninmi. 6Nätan Jesusman runancunata Dios raquishalata cachinganpita. Chaypin Elías,
yupachicugcunata “Mana juchaynagmi cayanqui” Dios Israel castäcuna lutanta rurapäcunganpita Diosta cay niram:
ninganpitaga, cay nirmi isquirbirayan: “Jesús yachrachinganta 3“Munayniyog Tayta, gampa willacugniquicunata
musyarcayanqui” niyan. Chaytam nogacunas willapacurcayä. Israel castäcunapita, paycunata Diosga cuyapälarmi
Nätan chay willapaga cayan aygas tantiacuylam. 9Chayga cay acracurayan. 6Chaura Diosga manam paycunata acrasha
niyanmi: “Jesusga Munayniyog Diosmi”. Jinaman lapan imatas ruranganpitachu, antis cuyapälarmi, nätan imapitas
shongonpa “Jesustaga Diosmi cawacächimusha” nigga ruranganpita carga manam chayga cuyapaychu canman.
salvasham canga. 10Chaura lapan shongonchipa yupachicurmi 7Nätan Israel castacunaga aliscam munapäcura Diospita
Diospitaga “Mana juchaynagmi” nisha cayanchi. Nätan chay alipag ricasha cayta, nätan Dios acracungan runacunam
ninganchipam salvashas cayanchi. 11Chaymi isquirbishachrüsi ichaga alipag ricasha capäcura. Nätan waquincagcunaga
cay niyan: “Pi maysi payman yupachicugcagga, manam chaynuy rumi shongolam capäcura. 8Chaypita
pengacushachu canga”. 12Chaymi Israel castapagsi, jinaman isquirbishachrüsi cay niyanmi:
juc castapagsi Jesusga Munayniyogninchi cayan. Payga alisca “Chaynuy capäcuptinmi Diosga chaynuyla capäcunanpag
alisca cuyapäcugmi cayan pipag maypagsi manacugcagpagga. dëjarun,
13Chauraga pi maysi chay Munayniyog Jesusta “Salvamay” ricapuyarsi mana ricapugnuy capäcuptin,
nigga salvasham canga. mayayarsi mana wiyarignuy capäcuptin,
14Chaura imanaypatag manacurcanqui mana payman nätan chaynuylam canancamas carcayan”.
¿
yupachicurcayarga? Nätan ¿imanaypatag yupachicurcanqui 9Rey Davidsi chaynuy capäcunganpita cay niyanmi:
puchug mäsasi Dioslapagmi canga. Chaynuytam juc sapisi Nätan cayansi pay munaptinmi,
Dioslapag nisha carga canga rämancunas Diospag nisham. jinaman paypagmi.
17Abrahamga cayan olïvus montinuymi. Chay montipa Pay cachun alawasha imaypita imaycamas. Chaynuy
rämantachu muturuchwan chay mutushanuymi carcayan cachun.
Abrahampa waquin castancuna. Nätan chay mutushaman
injertagnuymi gamcunataga rurararcayäshunqui. Chaymi Caynuy cawapäcuy Cristopa runancuna
cananga carcayanqui “Diospa runan” nisha. 18Chaura
12
1Chauraga Jesusman yupachicug-mayïcuna, Tayta
injertashala cayarga amam “Israel castacunapitaga mas alim Dios cuyapararcayäshuptiquiga, chay cuerpuycuna
cayä” ninquimanchu. Chaynuy ninaypagga manam cachun Dioslapag juc ofrendanuysi. Chaynuy capäcuptiqui
unaypitachu Abrahampa castan canqui, antis mas guepataran Diosga cushicungam. Chaynuypam Diosta razonpa servinchi.
castanmanga muyurayanqui. 19Capazmi cananga cay 2Ama cawapäcuychu lutan runacuna canan wichan
niyanquis: “Paycunaga wicapasha carcayan mana välirmi cawarcayangannuyga. Antis pinsiapäcuy alita Dios
noga injertashanuy canäpag” niyanquis. 20Antis paycunaga munangannuy ali cawagman muyupäcunaypag. Chauraga
wicapasha carcayan Jesusman mana yupachicurcanganpitam. shumagmi tantiapäcunqui gamcunachru Dios ruray
Nätan gamcunaga Jesusman yupachicurcangalaypam munayangan alisca ali canganta, jinaman cushicachicug
injertashanuy carcayanqui. Chauraga ama alitucurcaychu, canganta.
antis manchapacurcay. 21Chaura Abrahampa castancunatas 3Nätan nogaga Dios nimasha captinmi Dios munangannuy
Dios mana perdonarayarga, manam gamcunatas cawapäcunaypag canan nipäcushay: Gamcunaga ama
perdonapäcushunquichu. 22Tayta Diosga cuyapanmi payman maygaysi pinsiapäcuychu “Alinninmi cayä” nirga, antis
yupachicugcunataga. Nätan payman mana Diosman yupachicug carcayarga quiquiquicunapita imanuy
yupachicugcunataga payga cunchuchinmi. Chaura chaynuyla capäcungaytas shumag tantiacurcay. 4Mä tantiachipäcushay
payman yupachicurcaptiquiga chaynuylam juc runapa cuerpunwan: Runapa cuerpunchrüga tucuymi
cuyapapäcushunqui. Nätan mana yupachicurcaptiquiga payga ima-aygansi cayan. Nätan lapansi jucta juctam rurapäcun.
cunchuchipäcushunquim. 23Nätan Israel castäcuna Diosman 5Chaynuymi cayanchi noganchisi Cristoman yupachicug
yupachicurcarga capäcunga yapay injertasham, Tayta Diosga gotucagcunachru. Tucuy casta cayarsi lapanchis Diospa
munayniyogmi gangalanta injertananpagsi. 24Nätan runanmi canchi. 6Chaura Tayta Diosga cuyapämarlanchim
gamcunataga juc casta runa carcayaptiquim tucuyta rurananchipag nä chrurarayämanchi. Waquintam
muyurarcayächishunqui runancunaman. Chaynuy carga Israel chrurayan paypa willacugnin cananpag, chaura payga
castacunataga mana sasächicularmi Diosga “Runäcunam” uryachun Diosman yupachicuyangannuy. 7Juctam nirayan
ningan. ima-aygachrüsi atendig cananpag chauraga atendichun;
25Chaura Jesusman yupachicug-mayïcuna, mana yachrachinanpag nishacagga yachrachichun; 8anyapänanpag
alitucurcänaypag Dios mana pitas musyachinganta niyärishay: nishacagga anyapayächun; imatas aypunanpag nishacagga
Chay Israel castäcuna waquinga mana yupachicurcanchu aypuchun mana michräcular; mandag cananpag nishacagga
Jesusman, gamcuna juc casta runacunapita Diospa acrashan mandachun mandananpag nisha cangannuy; cuyapänanpag
cagcuna Jesusman lapan yupachicurcangancamam. nishacagga cuyapächun. Chauraga lapaysi cushisha
26Chaypitaga Israel castäcuna Jesusman yupachicurcanga rurapäcuy.
lapalanmi salvasha capäcunanpag, isquirbishachru cay 9Nätan lapan shongoypa cuyapäcuy, lutan ruraycunata
14
rurashugniquita cutichipäcunquichu rurapäcushungaynuyga. 1Chaura Diosman mana aläpa
Chaura rurapäcuy alita lapan runa alipag ricapäcushunaypag. yupachicug-mayiquicunata, ama lutanpag
18Chauraga imanaypanuysi alipa cawapäcuy lapan runawan. ricapäcuychu. Paycunaga manaran ima ali u ima lutan
19Cuyashäcuna, pi ima lutanta rurapäcushuptiquis, amam cangantas shumaglaga tantiapäcunragchu. 2Waquin runa
cutichipäcunquichu, antis chaytaga Diosmi cunchuchinga. cayanmi lapanta ima-aygatas micugcuna. Nätan waquincuna
Chaymi isquirbishachrüsi Diosga cay niyan: “Nogam mana aläpa Diosman yupachicugcunaga micapäcun
cunchuchishag chay cunchuchishugniquicunata”. 20Chaypitas verdüralatam. 3Chauraga chay lapan ima-aygatas micugcagga
cay niyanran: ama pengapapäcuychu verdürala micugcunata. Nätan
“Chay chregnishugniqui micanasha captin, garacuy, verdürala micugsi ama pengapapäcuychu lapan ima-ayga
jinaman yacunasha captin goyuy yacutas upyananpag. micugtas. Gamcunaga ishcayniquis Diospa runanmi
Chaynuy ruraptiquiga pengacuypita cäransi pucatangam” carcayanqui. 4Chaura gamga manam pisi canquichu, Diospa
ninmi. servigninta imatas niyänaypagga. Alita ruraptinsi u lutanta
21Chaura amam yalichicunquichu chay lutan ruraycunawan, ruraptinsi Dioschri nä imanäcuytas musyacun. Nätan Tayta
antis yaliy alicuna ruraypa chay lutancunata. Diosga munayniyogmi paycunata mas yupachicugmancama
muyuchinanpag.
Marca mandagcunata cäsucurcanquim Pablo ningan 5Nätan waquincunaga “Cay junagmi mas välin waquin
13
1Chaynuytag marca mandagpag chrurashacunatas junagcunapitaga” nipäcunmi. Nätan waquincunaga “Lapan
cäsucurcay. Pitas Diosmi chrurarayan mandag junagsi chaynuylam välin” nipäcunmi. Nätan runaga lapan
cananpag. Nätan canan chay cayagcunas carcayanga pay shongonpa ima junagchrüsi Diosta servichun. Chayga nä
chrurasha captinmi. 2Chauraga pisi chay mandagta mana gamcunapitam. 6Chaura pisi “Cay junagmi mas välig” nigga,
cäsucugga, Diostam mana cäsucunchu. Nätan chay mana chay junagchru Diosta alawächun. Nätan imata micugsi micun
cäsucuy munagcunataga Diosmi cunchuchinga. 3Chay marca Diosta “Gracias” nircurmi. Chaura micugsi mana micugsi
mandagcunaga manam capäcun ali ruragcunata Munayniyog Diostam “Gracias” nicurcan. 7Manam
manchachinanpagchu antis lutan ruragcunapagmi. Chauraga mayganchis cawanchi quiquinchi munarchu ni wanunchis
mandagcunata mana manchayar cawanaypag alita rurayar manam quiquinchi munarchu. 8Chaura cawanchis wanunchis
caway. Chaynuy cawarga canqui alipag ricasham. 4Paycunaga Tayta Dios munaptinmi. Chaymi cawarsi wanursi Munayniyog
Dios munangannuy rurapäcunanpagmi carcayan, gamcuna ali Diospa canchi. 9Chaura Cristoga wanuras cawacämuras chay
cawapäcunaypag. Nätan lutanta rurayar cawarga manchacuy, wanushacunapas cawayagcunapas Munayniyog Diosnin
paycunaga espädata chararcayan chay lutan ruragcunata cananpagmi.
cunchuchipäcunanpagmi. 5Chauraga ama cäsucurcaychu 10Chaura gamga, manam Jesusman yupachicug-mayiquipita
chaymi cayan paycunapaga ruranan. 7Chaura mandag “Noga Munayniyog Diosga cawayämi.
nipäcushungayta rurapäcuy lapanta, impuestupita Nogapa naupanchrüga lapan casta runam
manapäcushuptiqui pägapäcuy, impuestu päganay cagman, gongorpacurcanga
imas juccunapag päganay cagta chay päganay cagman, jinaman lapanmi ‘Payga Diosmi’ nipäcamanga” ninmi.
alinninpag ricanacagta ricapäcuy alinninpag, nätan 12Chaura lapanchisi imanuy cawanganchitas quiquinchim
jucniquis cawapäcuy cuyanacur. Chaynuy cawarga pisi ricanacushunchu, antis gamcunaga Diosman
runa-mayinta cuyananpag Dios isquirbichingancunatam nä yupachicug-mayiquicunata ama juc mitcachignuysi lutanta
cäsucurun. 9Chay isquirbichingancunaga cay niyanmi: “Amam rurachipäcuychu. 14Nogaga Munayniyog Jesusman
mansibacunquichu. Amam wanuchinquichu. Amam yupachicug car, musyayämi chay micuycuna mana
suwacunquichu. Amam jucpacagta imanaypanuysi juchäcachicug canganta. Nätan pisi “Chay micuyta micururga
munanquichu imantas” ninmi. Nätan waquin juchäcurushagchri” nigpagga cayan juchäcachicugmi.
isquirbishacunataga cäsucunchi cay juclaylata rurarmi. 15Chaura chay micungaycunapita Jesusman
Chayga cay ninmi: “Runa-mayiquita cuyay quiquiquita yupachicug-mayiqui piñäcuptinga, ama micuychu
cuyacungaynuy” ninmi. 10Pisi cuyacugga, manam ricayäshuptiquiga paypa naupanchru. Nätan ricayäshuptiqui
runa-mayinta ima lutantas ruranchu. Chaura cuyagga Dios micurga musyachicuyanqui mana cuyacug cangaytam. Chay
chay isquirbichingancunatam nä cäsucurun lapanta. micungay achäquitag Jesusman yupachicuyta dëjarunman
11Chauraga imay wichanchru cayanganchitas tantiacurcay. ichaga, paycuna raygosi Cristoga wanurayanmi. 16Chaura
Chay punucashanuy carcayangaypita ricchapäcurcay. Chay amanar chay ali rurayangayta lutanpag ricachiychu. 17Chaura
yupachicuyta galayunganchi junagpitaga, cananga nä pasaymi Diospa munayninchru cawag runaga manam canchi
nachrgarayämun Diosninchi cutimunan junagga. 12Chay jucha imacunatas micunganchipachu u upyanganchipachu. Antis
ruray wichancuna nämi ushayan. Nätan ali caway wichanmi alila rurag canganchipam, jinaman Santu Espiritupa
nä nachrgarayämun. Chauraga ama nä juchäcurcaychu, antis munayninwan shumagla, cushishala cawanganchipam. 18Pisi
alita rurayar cawapäcuy juc achquinuysi capäcunaypag. chaynuy Cristopa naupanchru ali cawagga Tayta Diospitas
13Chauraga cawashun alita rurayar. Ama cawashunchu jinaman runacunapitas cayan ali runapag ricasham.
139 520$12614–16
19Chaynuy niyä imanaypanuysi yanapänacur lapaycunas 15Nätan cay cartachru isquirbiyämü mana
shumagla cawapäcunaypagmi, jinaman Cristoman mas gongapäcunaypagmi, nä musyarcayaptiquis, nogataga
yupachicurcänaypagmi. 20Ama chay runacunachru Dios ali cuyapälarmi Tayta Diosga nimasha chaynuy nipäcunagpag.
rurayanganta manacagman muyuchipäcuychu chay imas 16Jinaman nirayämantan juc casta runacunata Diospa ali
micuyangaywan. Lapan micuysi nogapitaga cayan alilam. willapanta willanäpagsi, chaynuypa paycuna juc ali
Lutanga cayan imatas micunganchipa Jesusman yupachicuyta ofrendanuy capäcunanpag, jinaman Santu Espíritu yanapaptin
dëjapäcuptinmi. 21Chaynuy captinga antis pay ricayämashaga Dioslapag cawagcama capäcunanpag. 17Chaura nogaga
amam micuchwanchu diosnincunapag ofrendapäcungan Jesusman yupachicug car, Diosta chaynuy serviyar alisca
aychatas ni manatan upyachwanchu vïnutas ni cushisham cayä. 18Nogaga manam quiquiläpitaga imatas
rurachwanpishchu imatasi, pay lutanpag ricangancagtaga rimächu. Rimayäga nogawan Jesucristo imatas rurangantam.
mana juchäcunanpag. 22Chaura “Cayga alim u lutanmi” Chayta willapacungäpam, jinaman imatas rurangäpam juc
ningaysi cachun quiquilaypag. Nätan cushisham canga pisi casta runacuna Diosta cäsucurcayan. 19Jinaman Santu Espíritu
“Cay rurayangäwanga manam juchäcüchu” nigga. 23Nätan yanapämaptin ima-aygatas ruraypam. Chaynuymi imacunatas
pisi “Juchäcurushagchri” niyanganta micururga alisca rurasha cä. Chaynuypam nogaga Cristopita willapacug
juchäcurunmi, chay “Juchäcurushagchri” niyar micurur. cangäta musyachisha cä, maychru chaychrüsi, Jerusalenpita
Chaymi “Cayta micurga juchäcurushagchri” nirga ama galayur, Ilírico ningancama lapan runata. 20Chaynuypam
micuchwanchu imatas. imanaypanuysi ali willapata willapäcamusha cä maychrüsi
15
1Chaura noganchiga nä ali yupachicugcama cayarga Cristopita mana imaysi mayapäcungancunachru, chay juccuna
chay mana aläpa yupachicug-mayinchicunata yachrachipäcungalanta mana yapay yachrachinäpag.
imanaypa ayganaypas yanapayäshun mas 21Nogaga yachrachimurä isquirbishachru cay ningannuymi:
Dioslaman yupachicugcama capäcunanpag. 3Cristosi manam aywamuyta munayarsi mana aywamüragchu. 23Nätan canan
quiquilanman yaparayälarchu cawara. Antis payga cawara chay ruranäcunata nämi caypaga usharü. Chaymi cananga
isquirbishachru Dios ningannuylam. Diosga cay niram: alisca aywamuyta munangänuy aywamushag gamcunaman.
“Ashlishugniquicuna nogatam ashlipäcamasha” niyanmi. 24Chauraga Espäñata aywalarmi yaycamushag, chaychru
4Lapansi chay unaypita isquirbishacunaga yachrayächimanchi ishcay quima quilla cushisha cacurcushachr
chaynuyla Diosman yupachicuyänanchipagmi. Chauraga yanapapäcamanqui Espäñata pasanäpag. 25Cananga aywayä
isquirbishacuna nimanganchinuy shuyacuyäshun wanushapita Jerusalentaran apachicuycunata apacurcur. 26Chaytaga
cawacämunanchita. 5Nätan ima-aygatas awantay Macedoniachru, Acayachru Jesusman yupachicugcunam
yanapämagninchi, jinaman calpanchächimagninchi Tayta Dios yarpaylancunapita gotupäcusha, wac Jerusalenchru mana
yanapapäcushunqui lapaycunatas juc shongola Jesucristonuysi imaynag Jesusman yupachicug-mayinchicunata gonäpag.
cawapäcunaypag, 6chaynuypa juc runanuyla 27Chaynuy rurarärira cay nirmi: “Paycunatag Diospita
16
lapan casta runacunapa mandagnin cananpag. 1Nätan
Jesusman yupachicug-mayinchi Febe jutiyog
Jinarcurmi chay runacunaga payman yupachicurcanga” warmim gamcunam aywayämun. Payga cara Cencrea
niyanmi. ninganchru Jesusman yupachicug gotucagcunata atendigmi.
13Nogaga Tayta Diosta manacuyä cushishata, jinaman 2Chaura Munayniyog Diospa runan cayaptinga alipa
shumagla cawayta yanapapäcushunaypagmi. Chaura Santu chrasquipäcuy. Nätan yanapäna captinga yanapapäculay
Espiritum yanapapäcushunqui chay wanushapita ima-aygachrüsi. Payga yanapasha achcatam runacunata,
cawacapäcamunayta chaynuyla shuyarayta. 14Jesusman jinaman yanapämashatan nogatas.
yupachicug-mayïcuna, noga shumagmi musyayä gamcuna ali 3Cananga saludayulay Jesucristopita willapäcug-mayï
shongo capäcungaytas, jinaman Diospa willapanta ali Priscilata, jinaman gowan Aquilata. 4Paycunaga wanuchiyta
yachracuyar carcayangaytas. Chaynuy capäcur gamcunaga munarcayämaptinsi manam dëjapäcamarachu. “Noganchitasi
carcayanqui alim jucniquis jucniquis piñapänacurcänaypag. jina wanurga ‘Wanuchimäshun’ nir”. Chaymi nogaga
520$12616 140
paycunata “Gracias” nicuyä. Nätan manam nogalapishchu, 17Jesusman yupachicug-mayïcuna, amam Jesuspita
antis Diosman yupachicug juc runacunas chaynuymi nircayan. raquicächipäcushunaypag jucnuyta yachrachigcunata
5Chaynuytag saludayulay chay Aquilapa wayinchru cäsucurcanquichu, antis paycunapita ashucurcay. 18Chay
Jesusman yupachicug-mayinchicuna gotucagcunatas jinaman runacunaga manam yachrachipäcun Jesús ningannuychu,
saludayärilay cuyashä Epenetotas. Paymi puntata Jesusman antis quiquincuna munapäcungantam. Nätan mana aläpa
yupachicura wac Asia ninganchru. musyag runacunaga “Razonchri” nirmi chay ima-ayga shumag
6Saludayärilay Mariatas. Payga aliscam gamcunata rimapäcuptin chrasquipäcun. Chaynuypam pantacächipäcun.
ima-aygachrüsi yanapararcayäshunqui. 19Lapanmi runacuna mayapäcusha ali cäsucugcama gamcuna
7Chaynuytag saludayärilay Andronicotawan Juniastas capäcungayta. Chaymi nogaga alisca cushirayä. Chaura
paycunaga ayllücunam. Paycuna capäcura carcelchru chaynuy cäsucuyta yachracurarcayarga capäcuy alita
cag-mayïmi. Paycunaga Jesuspa cachran ruragcunapitas ruragcama. Nätan lutan rurapagga capäcuy lutan rurayta
capäcun alinninpag ricashacamam, jinaman nogapita mas mana yachragcama.
puntatam Jesusmansi yupachicurcasha. 20Chaura gasilata cawachicug Tayta Diosga, cananpita
8Saludayärilay Jesusman yupachicug cuyashä Ampliatotas, manas alä unaytam, gamcunachru chay Asyag ima ruray
9jinaman Urbanotas. Payga Cristopita willapacug-mayïmi, munayangantas manacagman muyuchinga. Nätan
nätan cuyashä Estaquistas. Munayniyogninchi Jesucristo cuyapälar ima-aygachrüsi
10Chaypita saludayärilay Apelestas. Payga Jesusman yanapapäcushunqui gamcunata.
yupachicug canganpita aliscam cunchusha, jinaman 21Yanapämagnï Timoteos aparcayächimushunquim salüduta
alisca uryarcayan. Jinaman saludayärilay cuyanganchi Gayosi jinaman Jesusman yupachicug gotucagcunas. Nätan
Persidatas. Paysi aliscam uryasha Munayniyog Diospag. salüduta apayächimunmi cay marcachru tesorëru Erastos,
13Chaypita saludayärilay Munayniyog Dios acracungan jinaman Jesusman yupachicug-mayinchi Cuarto jutiyogsi.
Rufotas. Chaynuytag mamantas. Payga cara mamänuymi 25Chauraga Tayta Dios yanapapäcushunqui Jesucristopita
Pablo pi cangantas reguechicur saludangan Jesuspa runan carcayarga juc runanuyla cawapäcuy
1
1Noga Pablota Diosmi acramasha Jesucristopa cachran 10Jesusman yupachicug-mayïcuna, Munayniyogninchi Jesucristo
Tayta Diosninchiwan Munayniyog Jesucristo cuyapälar runancunaga maychru chaychru cagsi juc castalam, nätan
ima-aygaychrüsi yanapapäcushunqui, jinaman gasilata “Pablopam cayä” nipäcunaypagsi manam cruzchrüsi
cawachipäcushunqui. wanushachu cä. Manatan noga mandaptïchu yacuchrüsi
bautizacurcaray. 14Chaymi nogaga Diosninchita “Gracias”
Tayta Diosta “Gracias” nicü yanapapäcushungaypitam nicü maygaycunatas mana bautizapäcungagpita. Antis
4Nogaga gamcunapita chaynuylam Tayta Diosta “Gracias” bautizarayäga Crispotawan Gayolatam. 15Chauraga manam
nicuyä, pay cuyapälar Munayniyog Jesucristowan maygaysi nipäcunquimanchu: “Nogaga Pablo mandamaptinmi
salvapäcushungaypita. 5Pay yanapapäcushuptiquim bautizächicurä” nirga. 16Chaypitas bautizaräga Estefanaspa
gamcunaga nä ali rimarcayanquis, jinaman Diospitas nä ali aylluncunalatam. Chaypitam icha mana yarpächu pita
yachragcama carcayanquis. 6Chaynuypaga Cristopa ali bautizangätas. 17Nätan Cristoga manam cachramara
willapan ningannuy cawarcayangaymi shumag musyacayan. bautizagchu, antis payga cachrarayäman ali willapata
7Chaura Munayniyogninchi Jesucristo cutimunanta willapacunäpagmi. Chay willapacur nogaga manam alisca
shuyacurcayangaycamaga, Diosga lapantam imatas nä rimay yachrag runanuysi rimayarchu willapapäcururag, antis
rurarcayächishunqui pay munangannuy ali cawapäcunaypag. manacag runa yupaylam. Chaynuy rimarä cruzchru Cristo
8Nätan Diosga ushanan junagcamas chaynuy ali cawaytam wanungan willapata mana manacagpag ricapäcunaypagmi.
yanapapäcushunqui. Chaura Munayniyogninchi Jesucristo
Gamcunaga caychru carcayanqui alinninpag ricashacunata
cutiramuptin manam imapitas juchachapäcushunquichu.
9Diosga rimangannuyla ruragmi. Paymi runanman pengacarcächinaypagmi
muyuchipäcushuray Munayniyogninchi Diospa-mayin 18Chay
imaycamas cunchuyman aywayag runacunaga Cristo
Jesucristowan capäcunaypag. cruzchru wanungan willapapag “Chayga manam välinchu
141
1&25,17,2612 142
salvacunapag” nipäcunmi. Nätan noganchi cunchunanchipita gamcunawan cayar nogaga juc yachraycunapitaga mana
salvashacunapagmi chay ali willapaga icha cayanga alisca imatas yachracushanuymi carä. Nätan rimapapäcuragga
välig, Dios munayninwan imanuypa salvayämanganchitas Jesucristopitam, jinaman payta cruzman clävaypa
musyachimarninchi. 19“Chaura chay willapaga salvacunäpag wanuchipäcunganpitam chaylata yachragnuysi. 3Jinaman
manam välinchu” nig runacunapitaga, isquirbishachrüsi gamcunawan cayar nogaga carä manacag runa yupaymi.
Diosga cay niyanmi: Jinamansi Jesuspita willapapäcurag manchacuypita alisca
“Alisca yachrag runacuna yachrachipäcunganta chucchucyayarmi. 4Nätan maygaywan rimarsi u Jesuspita
manacagpagmi ricachishag, willapacursi manam tantiachipäcurag alisca rimayta yachrag
nätan alisca tantiag runacunapa tantiayninta carchu. Antis chay willapata “Razonmi” nir chrasquicurcaray,
manacagpagmi ricachishag” niyanmi. Munayniyog Santu Espíritu tantiayta yanapapäcushuptiquim.
20Chaura Dios chaynuy ruraptin, chay alisca yachrag runacunasi, 5Chaynuy yanapapäcushuray manam chay alisca yachrag
alisca ali yachrachig runacunasi, jinaman cay pachachru runacunalaman yupachicurcänaypagchu, antis Munayniyog
cagcunalapita alisca rimay yachrag runacunasi gotarapag ricasham Diosman yupachicurcänaypagmi.
carcayan. Chay runacuna yachrachipäcunganta mana imapagsi
väligman Dios muyurachiptin. 21Nätan Diosga alisca yachrag Nogaga yachrachipäcurag Santu Espíritu
carmi shumag musyara cay pachachru runacuna quiquincunalapa yachrachipäcamangantam
tantiaylancunawan payta mana reguey atipapäcunanta. Chaymi 6Nätan Dios ningannuyla nä cawarcayagcunataga nogacuna
Diosga runacunata canan maychru chaychrüsi salvayan chay yachrarcayächï Dios nipäcamangantam. Chay
willapanta chrasquicugcunataga. Chay salvacunapag cayag yachrarcayächingäga manam cay pachachru runacuna
willapatam waquin runacunaga “Manam välinchu” nircayan. yachrarcayächingannuylachu ni mandagcuna
22Chay nirmi Israel castacunaga chay willapa Diospita razonpa yachrarcayächingannuylapishchu. Paycuna
canganta musyapäcunäpag “Diospa munayninwan mä imalatas yachrarcayächinganga cayan illacayman aywaglam. 7Antis
rurayuy” nircayan imaysi, nätan juc casta runacunam, chay nogacunaga yachrarcayächï Dios mana pi runatas
manacag willapapa trucanga, antis “Jucpita imapitas musyachingan willapatam. Payga pitas mana musyachirachu
yachrachipäcamay mas yachragcama capäcunäpag” nircayan. canan wichan runacunata cushicachimänanchi raygom. Payga
23Nätan chaynuy nircayaptinsi nogacunaga willapacurcayä chaynuy rurananpag shumag pinsiarura cay pachata
cruzman clävapäcungan Cristopitam. Dios “Chaytam manaragsi camalarmi. 8Chay willapapitaga manam cay
willapacurcanqui” nipäcamasha captin. Chay willapatam Israel pachachru maygan mandagcunas musyapäcurachu. Sïchush
castacunaga “Yangachr chayga” nircayan. Nätan juc casta musyapäcunman cara, chauraga manam cruzman clävaypa
runacunam “Chayga manam imapagsi välinchu” nircayan. 24Nätan wanuchipäcunmanchu cara chay alisca alinninpag ricasha
Diospa acrashan runacunatam ichaga Israel castatas u juc castatas, Munayniyogta. 9Dios runancunata musyachinanpitaga
Cristo cruzchu wanungan willapaga musyayächimanchi Dios alisca isquirbishachrüsi cay niyanmi:
yachrag musyag canganta, jinaman munayniyog car “Pisi mana ricangantam,
salvayämanganchita. 25Chaura Diospa chay willapanpag: “Chay pisi mana mayangantam,
willapaga manam alichu” nircayanganga cayan alisca yachrag pisi mana pinsiangantam
runacuna yachrarcayächinganpitaga mas alisca alinnincagmi. Diosga shongolanchru cayächin
Nätan “Chay willapaga manam imapagsi välinchu” nircayangan Payta cuyag runancunata musyachinanpag” ninmi.
willapas cayan alisca alisca välignincagmi. 10Chay shongolanchru musyangantam Diosga canan Santu
26Chauraga Jesusman yupachicug-mayïcuna shumag Espirituwan musyarachimanchi noganchi runancunata. Santu
pinsiapäcuy: Gamcunataga Dios runanpag acrararcayäshunqui Espirituga lapantam imatas musyan. Payga musyayanmi Dios
walcalatam alisca yachragtas, walcalatam marcachru mandagtas, lapan ima-ayga pinsiangantas. 11Mä caynuypa
jinaman walcalatam alinnin runacunapa castantas. 27Antis Diosga tantiachipäcushay: Juc runaga manam musyanchu juc
gamcunata acrararcayäshunqui runacunapita mana imatas runa-mayin imata pinsiangantas, antis musyayanga chay
yachragpag ricashatam, alisca yachragcunata runapa almalanmi. Chaynuymi Dios imata pinsiangantas
pengacarcächinaypag. Payga acrarcayäshunqui manacagpag mana pisi musyanchu, antis musyayanga Santu Espiritulam.
ricashatam munayniyogcunata pengacarcächinaypag. 28Diosga 12Nätan noganchiga manam chrasquisha canchi Diosta mana
acrararcayäshunqui cay pachachru manacagpag ricashatam, regueg runacunachru cayag espiritutachu. Antis noganchiga
lutanpag ricashatam, imapagsi mana väligpag ricashatam, cay chrasquirayanchi Dios cachramungan Santu Espiritutam.
pachachru runacunalapita alinninpag ricashacunata, chay yachrag Paymi canan musyayächimanchi Dios cuyapämarlanchi
runacuna manacag capäcunganta musyachipäcunaypag. 29Chaura salvamanganchita. 13Chaytam nogacuna willapacurcayä Santu
manam maygaysi alawacurcanquimanchu “Alisca yachracusha Espíritu tantiachipäcamanganta. Chaura manam willapacurcä
carmi u alisca välig runa carmi Diosta regueyä” nirga. 30Nätan cay pachachru cagcunapitachu, antis nogacunaga rimarcayä
gamcunataga Dios quiquinmi juc runanuylata quiquin Santu Espíritu rimachipäcamaptinmi. Chaynuypam
cawarcayächishunqui Cristo Jesuswan. Nätan Cristo nogacunaga yachrarcayächï Dios munangannuy cawayag
yanapämasham cananga yachragcamas cayanchi, “Nä mana runacunata.
juchaynagmi cayanqui” nishas cayanchi, Dioslapag raquishas 14Chaura Santu Espíritu munangannuy mana cawag runaga
cayanchi, jinaman salvashas cayanchi. 31Chaynuy captinmi manam pasay tantianchu Santu Espíritu
isquirbishachrüsi cay niyan: “Maygaysi alawacuyta munarga rimayächimanganchita, antis chay runaga chay
alawacurcay Munayniyog Dios alisca yachragman rimayächimanganchita “Chayga manam imapagsi välinchu”
muyuchipäcushungaypita” ninmi. ninmi. Nätan chaynuy nin tantiayta mana pasay atiparmi,
chaura chaytaga tantianga Santu Espirituta munangannuy
Ali willapata chrasquicurcaray Dios tantiayta cawar-ran. 15Nätan Santu Espíritu munangannuy cawag
yanapapäcushuptiquim runam ichaga lapalanta imatas shumag tantiayan ima ali u
2
1ChauraJesusman yupachicug-mayïcuna: ima lutan cangantas. Chaynuy tantiaptinmi paycunataga
Gamcunacagman chraramur nogaga manam alisca rimay mana gocunchu chay mana tantiay atipag runacuna imata
yachrag runa yupaychu, u alisca alisca imapitas yachracusha mayacasha nirag rimarcayaptinsi. 16Chaynuy mana tantiay
runanuychu Diospa willapanta willapapäcurag. 2Antis atipag runapitaga isquirbishachrüsi cay niyanmi:
143 1&25,17,262–4
“Manam pisi musyanchu Munayniyog Dios cimintashanuysi carcayagtam gamcunataga imawan chay
imata pinsiayangantas. wayita sharcachignuysi. Waquinga yachrarcayächishunqui,
Manatan paytaga pisi örutanuysi yurag golguetanuysi shumag rumitanuysi väligta.
‘Wacnuypam u caynuypam ruranquiman’ niytas Nätan waquinmi yachrarcayächishunqui guerunuyla, u
atipanchu” niyanmi. ogshanuyla, chaglanuyla väligta. 13Chaura imanuy
Nätan noganchim icha pinsiayanchiga Cristo yachrachipäcushungaysi Dios juchacunata taripänan junagmi
pinsiayangannuy. musyacasha canga. Chay junagga pi may
yachrachipäcushungaysi pasanga juc ninapanuymi.
Apoloswan nogasi carcayäga Diosta Chaychrümi Dios paycunata taripaptin, chay
jinaman gamcunata serviglam yachrachipäcushungay alisca välig u mana välig cangansi
micuynuysi cayag yachrachiycunataga. Nätan canansi wayinnuy carcayangayta, jinaman Dios cachramungan Santu
gamcunaga carcayanqui iñasha wamranuylaran. 3Chaynuy Espirituwan carcayangaytas. 17Chaura Diospa wayinnuysi
carmi gamcunaga unaynuysi quiquiquicuna cayagcunata pantacächigtaga Diosga pitas cunchuchingam.
munapäcungaynuylarag cawarcayanqui. Chaymi Diosga gamcunata acrarcayäshunqui imaysi paylata
quiquiquicama chriquinacurcanqui, jinaman jatun shimipa servipäcunaypagmi. Chaymi noganchiga cayanchi Diospa
imatas ninacurcayanqui. Chaynuy cawar gamcunaga wayinnuy.
reguechicurcayanqui chay unaynuylarag cawarcayangaytam, 18Chaura ama pisi engañäcuchunchu “Nogaga alicusam
jinaman Diosman mana yupachicug runacunanuy yachrayä” nirga. Maygaysi cay pachachru cagcunalapita alisca
pinsiarcayangaytam. 4Chaynuy carmi waquinniquiga “Nogaga yachragga cachun mana imas yachragnuy, chaynuy jinarga
Pablopa discïpulunmi cayä” nircayanqui, nätan muyunga alisca yachrag runamanmi. 19Nätan cay pachalachru
waquinniquicunam “Nogaga Apolospa discïpulunmi cayä” cagcunapita yachracunganchitaga Diosninchiga rican mana
nircayanqui. Chaynuy nirga, Diosman mana yupachicug väligpagmi. Chay yachracunganchita mana väligpag
runacunanuymi carcayanqui. ricayanganpitaga isquirbishachrüsi cay niyanmi: “Diosga chay
5Chaynuy nipäcunaypagga: “Noga Pabloga manam maygan alisca yachrag runacunata pantacächin chay imapitas
alinninsi cächu”, jinaman Apolossi manatan maygan alinninsi yachracungälawanmi” ninmi. 20Chaypita yapaytan
canchu. Antis ishcaynïsi carcayäga Diosta servig runacunalam. isquirbishachrüga cay niyantag: “Munayniyog Diosga.
Chaymi nogacuna willapapäcungäpa gamcunaga Munayniyog shumagmi musyayan alisca yachrag runacuna chay
Jesustas chrasquicurarcayanqui. Jinaman nogacunaga jucnïsi ima-aygapitas yachrapäcungan mana imapagsi välinganta”
jucnïsi imatas rurapäcuräga Munayniyog Dios niyanmi. 21Chay niyaptinga amam maygaysi
nipäcamangannuylam. 6Chaura nogaga carä juc tarpugnuymi, olgotucurcanquimanchu warmitucurcanquimanchu “Nogaga
chay ali willapata gamcunata willapäcur. Nätan Apolosmi chay runapa discïpulunmi cayä” nirga. Antis paycunaga
cara chay tarpushata wilagagnuy. Nätan Diosmi juc plantata carcayan gamcunata ali yachrachipäcushunaypagmi. 22Chaura
wiñachignuysi gamcunataga yanaparcayäshunqui Pablosi Apolossi Pedrosi, cay pachasi cawaysi wanuysi canan
canancamas, payman yupachicuyälar cawayta. 7Chaura wichancagsi, mas guepacunamancagsi carcayan
tarpugnuycagsi u tarpushata wilagapagnuycagsi carcayäga gamcunapagmi. 23Nätan gamcunam carcayanqui Cristopa,
Diospa serviglanmi. Nätan nogacunapitas mas alinninga cayan jinaman Cristom cayan Diospa.
Diosmi, plantata wiñachignuysi paypita tantiayta
Diosta servig runacunata ama manacagpag ricapäcuychu
yanapapäcushurniqui. 8Chaura tarpugnuy carsi u yacu
4
jirpupagnuy carsi carcayäga Diospa serviglanmi, payga 1Chaura lapan runas shumag musyapäcuchun Cristopa
chaynuy rurapäcungäpitaga jucnïtas jucnïtas serviglan capäcungäta. Jinaman Dios nipäcamasha captin
pägapäcamangam. 9Chaura ishcaynïcunas carcayäga Diospa pay mana pi runatas musyachingancunata canan
uryaglanmi. Nätan gamcunam carcayanqui Dios musyarcayächingäta. 2Chaura pisi imatas rurananpag
uryayächingan chracranuy, jinaman Dios sharcayächingan nishacunaga reguechicunman yupachicuna runa cangantam.
wayinuy. 3Nätan nogataga manam imas gocamanchu “Alitam” u
10Chaura nogaga Dios cuyapälar cachramaptinmi “Lutantam rurayan” nipäcamaptiquis, jinaman marcachru
gamcunacagmanga aywamurä. Chaymi wayipa cimintun mandagcuna alita u lutanta rurangäpita taripapäcamaptinsi.
ruragnuy uryarä. Chaura chay uryar nogaga yachrachipäcurag Manam ni quiquïsi pinsiächu “Alitachur u lutantachur rurayä”
juc wayita cimintagnuymi Jesuslaman yupachicur nirsi. 4Nogataga manam shongö imapitas juchachämanchu.
cawapäcunaypag. Nätan waquincunam icha carcayanga chay Nätan nogaga chaynuy cayarsi manam ricacü mana
cimintasha jananman tapyagnuy. Chaura tapyanuyga cayan juchaynagpagchu, antis nogatasi Munayniyog Diosmi alita u
chay yachrarcayächishungaymi. Nätan paycuna shumag lutanta rurangäpitas taripämanga. 5Chaura naupa naupataga
tantiarcur razoncag willapata yachrachipäcushuptiquiga ama pitas, alita u lutanta ruranganpitas taripapäcuychu, antis
gamcunaga capäcunqui imaycamas chaynuyla cananpag shuyapäcuy Munayniyog Jesús cutimunanta. Paymi
tapyasha wayinuysi Dios munangannuy cawaglam imay yanauyagchru achquita ratachignuysi shumag taripanga
aygaysi. 11Nätan manam pisi nä cimintasha cayagta pacashanuysi cayag ruraycunata, jinaman runacuna ima
jitarircurga juctarag cimintanmanchu. Nogaga chay wayita rurayta munapäcungantas. Chaura pay nä tariparuptinga
cimintagnuysi yachrachipäcurag Jesucristopitam. 12Chaura nä Diosga jucpacamam runancunata cay ninga: “Gamga alisca
1&25,17,2645 144
alitam rurasha canqui” ninga. Juctam “Gamsi alitam rurasha musyashag chay runacuna Diospa munayninwan imata
canqui” ninga. Nätan juctam “Gamsi alitam camaylaga rurarcayangantas u quiquincunapa yarpaylanpita äsharcur
rurasha canqui” ninga. yanga imata rimarcayangantas. 20Chaura runacunaga Diospa
6Nätan Jesusman yupachicug-mayïcuna, chaynuy nircayag munayninchru cawayanganta manam reguechicurcan alisca
ali cawapäcunaypagmi. Gamcunam rimarcayächimanqui imatas rimapäcunganpachu, antis reguechicurcan Dios
Apolospitawan nogapitas. Chaura nä chaynuy munayninwan yanapaptin ali cawapäcunganpam. 21Chaura
tantiararcayächiptïga “Paypa discïpulunmi cayä” nir, amam gamcunaga ¿imanuy aywamunätatag munarcayanqui? Nä
alawacurcanquimanchu ni waquintas manatan manacagpag chraramur juchaycunapita jucmapasha capäcunaypag
ricapäcunquimanchu. 7Chaura gamga ¿imanirtag alisca alipag nipäcunagtachu, u ¿juchaycunapita nä wanacushata tarir
ricacuyanqui? ¿Imatatag Dios mana goshungayta charayanqui alipa, jinaman shumagpa ricapäcunagtachu?
quiquiqui nacatacungaypa? Nätan Dios gorayäshuptiqui
imatas charayarga ¿imanirtag alisca alawacuyanqui quiquiqui Gamcunachru juchäcuyälar cawagcunataga jucmapapäcuy
5
nacatacungaypa ima-aygayog carnuysi? 1Nogataga razonpam willapararcayäman juc runa
8Gamcunaga “Alisca yachragcamam cayanchi” gamcunachru märastanwan juc warminwannuy
nircayanquim, “Diosga alisca aliscam munayninwan cawayanganta. Chaynuy cawayga alisca juyu lutanmi.
yanapayämanchi” nircayanquim. Nätan gamcunaga imatas Chaynuyga Diosman mana yupachicug runacunas manam
rurarcayanqui cay pachata mandayag reycunanuymi. cawapäcunchu. 2Nätan gamcunaga chaynuycunawan
Chaynuy yachragpag ricacurmi nogacunataga manacagpag cawayarsi laquicurcänay trucaga alisca alinninpagmi
ricarcayämanqui. Razonpa cay pachachru nä ricacurcayanqui. Antis chaynuy juchäcug runataga nämi
mandarcayaptiquiga alichr canman. Chaura nogacunas chay gargarärinquiman gamcunawan mana gotucänanpag.
mandayta yanapacurcagmanchri. 9Nätan tantiaynïpitaga, 3Nätan nogaga gamcunapita caruchru cayarsi
nogacuna Jesuspa cachran ruragcunata Diosga gamcunamanga chaynuylam pinsiarayä. Chaymi nogaga
chrurarcayäman guërrachru vencichicusha runacunanuysi gamcunacagchru cayagnuysi chay juchäcusha runata
chay desɹlagpa guepalanta aywapäcunäpagmi. Chay gargosha, jinaman jucmapasha cananpag nä nirayä. 4Chaura
guepalata desɹlar nogacuna carcayä wanuchisha cananpag cananga gotucapäcuy Munayniyog Jesucristo
nisha runacunanuymi. Chaymi pi may runacunas, jinaman nipäcushungaynuy. Chay gotucapäcuptiqui gamcunawan
angelcunas nogacunawan imas pasananta ricäcurcänanpag cayagnuymi nogas cayäshag. Chaychru Munayniyog Jesucristo
shuyararcayan. 10Nogacunataga Cristopa janan pi maysi yanapapäcushuptiqui gamcunapita gargorcur, 5chay runata
ricarcayäman pasay gotarapagmi. Nätan gamcunaga Asyagpa maquinman jitayapäcuy, chaychru wanungancama
Cristowan capäcungaypita ricacurcayanqui alisca cunchuyächir imatas rurananpag, nätan Munayniyog Jesús
yachragpagmi. Nogacunataga ricarcayäman mana imas ruray cutiramuptin chay runa salvasha cananpag.
atipag runacunapagmi. Nätan gamcunaga ricacurcayanqui 6Chaura gamcunaga “Alicamam cayanchi” nir yanga
imatas ruray atipag runacunapagmi. Nogacunataga alawacur lutantam rurarcayanqui. Gamcunaga shumagmi
ricarcayäman manacag runacunapagmi, nätan gamcunaga musyarcayanqui runacuna cay nipäcunganta: “Levaduraga
ricacurcayanqui alisca alinnin runacunapagmi. 11Nogacunaga uchuclam mäsata jacachimun” nipäcunganta. Chaynuymi
canancamam micuypitas yacupitas jacupitas cunchurcayä. chay juchäcushata mana gargapäcurga lapaycunas juchäcuyta
Canancamam runacunapita magashas carcayä, chay marcan galayapäcunqui. 7Chaura gamcunapita gargapäcuy chay mäsa
marcan ali willapa willapacuyta puripäcuptï manam jacachig levaduranuysi unaypita juchäcuyag runata. Chayta
wayïlacunas canchu chaychru yachrapäcunäpagsi. 12Jinaman gargorurga capäcunqui mana levaduraynag mushog
ushacapäcungäcamam maquïcunawansi uryarcayä. Runacuna mäsanuymi ali cawagcama. Chaynuy cananchipagmi Pascua
ashlipäcamaptinsi alipam rimaparcayä. Chaynuyla conträcuna ɹestachru wanug achrcashnuysi cayag Cristoga wanuchisha
rimarcayaptinsi canancamalaga awantarcayäran. 13Ima-ayga cara. 8Chaura noganchi raygo Cristo wanurayaptinga ama
lutanta nircacayämaptinsi nogacunaga shumagpam cawashunchu lutan ruraylaman pinsiarga u lutancunalata
rimapapäcü. Cay pachachru runacuna nogacunata rurayarga. Antis cawashun razoncaglata rimayar, jinaman
ricarcayäman mana pasay imapagsi väligpagmi, jinaman Dios ningannuy alila cawayar.
pasay manacagpagmi. 9Chay jucnincag carta isquirbimungächru nämi nipäcurag
“Pabloga nä manam ricamagninchi aywamungachu” nircayan. yupachicug runacunata juchancunapita taripänäpagchu, antis
19Nätan Munayniyog Dios munaptinga cananpita manas alä paycunataga Dios quiquinmi juchancunapita taripanga.
unaytam aywamushag ricapäcugniqui. Chaychrümi 13Nätan Jesusman yupachicug castachru runacunataga,
145 1&25,17,265–7
6
1Chaura gamcuna Jesusman yupachicugcunachru imas wanushapita cawacächimura. Chaynuymi Diosga
caruptin lutantam rurarcayanqui Jesusman munayninwan noganchitas cawacächimäshun. 15Nätan
yupachicug-mayiquita, Diosta mana regueg ɹyisman gamcunaga shumagmi musyarcayanqui cuerpuycuna Cristopa
gayachipäcur. Chaynuy rurapäcunay trucaga antis aywapäcuy cayanganta. Chaura cuerpuycuna Cristopa cayaptinga manam
Jesusman yupachicugcunachru mandagcunaman chaychru ni pinsiaylas pinsiapäcunquimanchu chay piwan maywansi
paycuna yanapäcushuptiqui imapitas ushacapäcunaypag. cacug warmicunawan punuytaga. 16Chaypitas gamcunaga
2Nätan gamcunaga shumagmi musyarcayanqui Diosman mana shumagmi musyarcayanqui chay piwan maywansi cacug
yupachicug runacunata juchancunapita taripapäcunaytas. warmiwan ishcaychacug runa, chay warmiwan nä juc
Chaura Diosman mana yupachicug runacunapa juchancunata runanuyla carcayangantas. Chaynuy cananpitaga
taripapäcunay cayaptinga, ¿imanirtag gamcunaga chay ichicla isquirbishachrüsi cay niyanmi: “Ishcaynin capäcunga juc
imas ninacurcangaypita jucla mana ushacapäcunquichu? runanuylam” ninmi. 17Chaynuymi pisi Munayniyog Dioswan
3Jinaman gamcunaga shumagmi musyarcayanqui cayagcunas, paywanga capäcun nä juc runanuyla. 18Chaymi
angelcunatas juchancunapita taripänanchitas. Chaynuy nä ama chay warmin warmin u olgon olgonga cawapäcuychu.
rurananchi cayaptinga cay pachachru imas ninacurcangaypita Chay juchäcuypita mana wanacurga Dioslapag cayag
ushacaytam nä jucla yachracurcanquiman. 4Chaura cuerpuycunawanmi juchäcurcayanqui. Chaypitacag waquin
gamcunaga imapitas cay pachachru cagcunapita juchacunataga juchäcursi juchäcunchi manam
acagyachinacurur Diosta mana regueg ɹyiscunata cuerpunchiwanchu. 19Gamcunaga shumagmi musyarcayanqui
manacagpag ricarcayarsi, payman imatas ushacapäcunaypag Dios cachramungan Santu Espiritupa wayinnuy chay
gayachinacurga lutantam rurarcayanqui. 5Chaynuy nircayag cuerpuycuna cayanganta, jinaman Santu Espíritu
pengacurcänaypagmi. ¿Manachu gamcuna Jesusman gamcunawan yachrayanganta. Chaura cuerpuycunaga manam
yupachicunachru can ni juclaylas alisca yachrag runa, chay gamcunapachu, antis Diospam. 20Gamcunaga Jesucristo
imas ninacurcangaypita maygaycuna juchayog capäcungaytas yawarninta jichrar wanunganpam, nä Diospa runan
taripapäcushunaypag? 6Chaynuy mana rurarmi gamcunaga carcayanqui. Chauraga cuerpuycunawan alita rurapäcungaypa
imapitas nä acagyachinacururga, Jesusman Diosta alisca alipag ricachipäcuy.
yupachicug-mayiquita Diosman mana yupachicug
Casaracuypita cartachru tapucarcämangaypita nipäcushay
ɹyiscunaman gayarcayächinqui.
7
7Chaura quiquiquicama imapitas chay jatun shimipa 1Nätan cananga cartachru tapucarcämangaytam
ninacurcayarga manaran Dios ningannuychu cawapäcunqui. nipäcushay: Nogapitaga alim canman olgo runa juc
Antis mana juchäcusha cayarsi ali cawayta munarga jina warmiwan mana casaracuptinsi. 2Nätan mana casarasha
cunchupäcuy, jinaman suwapapäcushuptiquis ima ruray capäcur gamcunaga purircayanqui warmin warminmi, olgon
munarcayangaypitas amachacurcay. 8Gamcunaga chaynuy olgonmi. Chaynuy cawayaypitaga antis olgocunas capäcuchun
rurapäcunay trucam yangacagpitam Jesusman warmiyogcama, jinaman warmicunas capäcuchun
yupachicug-mayiquicunata cunchurcayächinquis, jinaman gowayogcama. 3Nätan warmiyog olgoga warminwan
suwaparcayanquis. ruranancunataga ruranmanmi. Chaynuymi gowayog warmis
9Gamcunaga shumagmi musyarcayanqui chaynuy ruragcuna gowanwan ruranancunataga ruranman. 4Chaura gowayog
Diospa munayninman mana yaycapäcunanta. Chaura ama warmipa cuerpunga nä manam quiquinpachu, antis
engañäcurcaychu. Dios mandayangancagmanga manam gowanpam. Chaynuytan warmiyog olgopa cuerpunsi nä mana
yaycapäcungachu, chay warmin warmin, olgon olgon quiquinpachu antis warminpam. 5Chauraga warmiquiwansi u
cawayagcunaga, “Imatas caymi diosnï” nir alawagcunaga, gowaywansi “Manam munächu” mana ninacularmi
mansibacugcunaga, warmicamas juc gowanwannuy ruranaycunacagtaga rurapäcunqui. Nätan imapitas Diosta
cawagcunaga, jinaman olgocamas juc warminwannuy manacurcänay raygo ishcayniqui rimanacusha carmi ichaga
cawagcunaga. 10Chaynuytan mana yaycapäcungachu, “Manam munächu” nirsi ninacurcanquiga, nätan chaynuyga
suwacunas, imatas charayar mastarag ashigcunas rimanacurcanqui manam alä unaypagchu. Chaypitaga
shincagcunas pipagsi lutanta rimagcunas jinaman yapaymi rurapäcunayta rurapäcunqui. Mana amachacuyta
runa-mayinta engañagcunas. 11Chaynuymi Diosta mana atipapäcuptiquiga juc olgowansi u warmiwansi Asyagga
reguepäcungaycamaga waquinniquicuna capäcuray. Nätan juchäcarärichishunquimanmi. 6Chay lapanta nircayag manam
cananga carcayanqui ima-ayga juchaycunapitas perdonasham, chaynuy rurapäcunaypag Dios nimasha captinchu, antis
Dioslapag cawapäcunaypag raquisham, jinaman Diospitas nä quiquïpa tantiayläpitam 7Chaura nogapagga alim canman
carcayanqui “Mana juchaynagmi cayanqui” nisham. Nätan lapan olgocuna noganuy japalan capäcuptinsi, nätan Diosga
chaynuy carcayanqui Munayniyog Jesucristo gamcuna raygo lapanchitas tucuytam camarayämanchi, waquintam
wanunganpam, jinaman Dios cachramungan Santu Espíritu camarayan warmiyog cananpag, nätan waquintam japalan
yanapapäcushungaypam. cacunanpag.
8Chaymi japalanrag cayagcunata, jinaman japatucusha
Amam juchäcurcanquimanchu warmicunata cay nishag: Alitam paycuna rurapäcunman
12Nätan gamcunaga Diospa runan cayarga “Ima-aygatas noganuysi japalan cacurcarga. 9Nätan mana amachacuyta
rurämanmi” nircayanquim, nätan manam lapanchu ali atipar warmiyograg u gowayograg cayta munagcunaga
ruranäpag. Au, nogas munarga ruräman lapantam casarapäcuchun. Paycunapagga alim canga casaracurcaptin
ima-aygatas, nätan lapantaga mana rurächu viciuta mana warmita munayälar u olgota munayälar japalan
charinäpagmi. 13Chaypitas gamcunaga “Micuyga carcayanganpitaga.
pachrapagmi, nätan pachram micuypag” nircayanquitan. Au, 10Nätan gowayog u warmiyog cagcunataga manam
chayga razonmi. Nätan Diosga juc junag cutimur quiquiläpitachu nipäcug, antis Munayniyog Dios nimasha
1&25,17,2678 146
captinmi cay nircayag: Gowayog warmiga ama gowanpita cacurcaptinsi. 27Chaura nä casarasha cayarga ama
raquicächunchu. 11Jina cayta gowanpita raquicarga cacuchun raquicaychu warmiquipita, jinaman japalayrag cayar ama
japalan, juc olgowan mana casarälar u gowayog cayta ashiychu warmita. 28Nätan juc mözu casaracursi manam
munarga chay gowanwan amistächun, jinaman casarasha juchatachu ruran. Chaynuytan juc jipash casaracursi, manam
olgosi ama wicapächunchu warminta. juchatachu ruran. Nätan pisi canan alisca juyu cunchuy
12Nätan Jesusman mana yupachicug ishcaychashacunataga wichanchru casaracugga, laquisham cawapäcunga. Chaynuy
warmitas olgotas nipäcushay, manam Munayniyog Dios cawapäcunayta mana munarmi nogaga japalayrag
nimasha captinchu, antis quiquïlapitam: Waquinniquipa cayagcunata japalay cacurcay nircayag. 29Chaura Jesusman
warmiquicuna cayan Jesusman mana yupachicugmi, jinar yupachicug-mayïcuna, chay niyangäta mas shumag
payga gampita mana raquicayta munanmanchu, chaura tantiachipäcushay: Cananga nä ushanan junagmanmi
gamga amam chay warmiquipita raquicanquichu. nachrgarayanchi. Chaymi Jesús cutimunanta mana gongalar
13Chaynuytan warmicunapas cayan gowancuna Jesusman casarasha cagcuna cawapäcunman japalanrag cayagcunanuysi
mana yupachicug, jinar payga “Gamwanmi ima-ayga captinsi Dioslata servircayar. 30Wagagcunas cawapäcunman mana
cawashag” nir mana raquicayta munanmanchu. Chauraga wagagnuymi. Cushisha cayagcunas cawapäcunman mana
amam chay warmiga chay gowanpita raquicangachu. 14Nätan cushiragnuymi, imata rantigcunas cawapäcunman mana
Jesusman mana yupachicug olgoga, warmin Jesusman imatas charagnuymi. 31Cay pachachru ima-aygayog cagcunas
yupachicunganpam Diospag nä raquisha cayan. Chaynuymi cawapäcunman mana chay imancunamansi yupachicularmi.
Jesusman mana yupachicug warmisi, gowan Jesusman Cay yachrayanganchi pachaga wara raswalan ushacayman
yupachicunganpam Diospag nä raquisha cayan. Mana aywarunga.
chaynuy captinga wamraycunas capäcunman juchasapapag 32Chaura nogaga manam munächu cay pachachru
ricashalaran Diospitas, antis cananga maygaysi Jesusman cagcunalaman pinsiarapäcunayta, antis munayäga japalanrag
yupachicurcangaypam wamraycunas nä Diospag raquisha cayag mözucuna Munayniyog Diosninchita servipäcunantam,
carcayan. 15Nätan Jesusman mana yupachicug warmis u jinaman pay munangannuy cawapäcunantam. 33Nätan nä
olgos, Jesusman yupachicug gowanpita u warminpita casarasha cagcunaga mas rurapäcun cay pachachru
raquicaylata munagga, jina raquicächun. Chaura Diosninchiga cagcunalatam warminta cushishata cachinanpag.
runanman muyuchipäcushuray manam cunchuyar 34Chaynuytan japalanrag cayag jipashcunas Diospag imatas
Israel casta señalashata maygaytas Diosga paypa runan casaracunanpag rimaynin jipash nä casaracunan timputa
canaypag gayarushunquiman, chauraga chaynuy señalashala pasayanman, chaura payga shumag tantiayur casaracuchun.
cacuy. Nätan maygaytas mana señalashata Diosga paypa Casaracurga manam juchäcungachu. 37Nätan pi mözusi
runan canaypag gayarushunquiman, chauraga gamsi chaynuy shumag tantiarcur “Nogaga mana casaracursi alim cashag”
mana señalashala cacuy. 19Chaura manam välinchu señalasha ninman. Chaura mana munarga ama casaracuchunchu. Mana
caysi u mana señalasha caysi. Antis väliyanga Dios casaracursi alitam rurayan. 38Chaura pisi casaracurga alitam
mandamanganchicunata cäsucuymi. 20Chaura señalashatas u rurayan. Nätan “Manam casaräshagchu” nir mana
mana señalashatas Diosga paypa runan capäcunaypag casaracugga, mas alitaran rurayansi.
gayapäcushungaynuy pachalan cacurcay. 21Chaura pitas 39Nätan gowayog warmiga, gowan cawayangancamaga
rantisha cayaglata gayarushuptiquiga, chaynuy rantishala gowalanpam. Nä gowan wanuruptinmi ichaga piwansi
cacuy. Nätan rantishala mana canaypag timpu munanganwan casaracunmanga. Nätan casaracursi
ayparamuptinga mana rantisha runa canaypag imas casaracungaga Jesusman yupachicug runawanmi. 40Jinaman
ruranaycunatam ruranquiman. 22Chaura pi rantisha runas nogapa tantiaynïpitaga chay japatucusha warmiga mas
Munayniyog Dios gayaptin paypa runanman muyurga, cushishaga canga nipäcungagnuysi japalan cacurmi. Chaynuy
muyurun Diosla servig runamanmi. Chaynuytan mana nircayag Santu Espiritupa munayninchru carmi.
rantisha runasi Munayniyog Dios gayaptin paypa runanman
nä muyururga, muyurun paylata servig runaman. 23Nätan Micuypita cartachru tapucarcämangaypita nipäcushay
8
Diosga gamcunata, Jesús alisca cunchur wanunganpam 1Cananga nipäcushay “Caymi diosnï” nir chay
musyaracayanqui chay “diosnïcuna” nipäcungan mana pogoruptinga micuntag. Chaynuymi uywa michig runas chay
munayniyog canganta. Au. Chaycunaga manam dioschu. Antis uywacunata michin lechinta upunanpag.
razoncag Diosga juclaylam. 5Waquin runacunaga “Cieluchrüsi 8Quizämi gamcunaga “Quiquinpa yarpaylanpitam
jinaman cay pachachrüsi achcam alisca munayniyog dioscuna niyämanchi” nircayanquis, antis Moisés isquirbinganchrüsi
cayan” nipäcunmi. Nätan chaynuy nircayaptinsi, 6noganchiga chaynuy ruranapagga niyanmi. 9Chaura Moisés
shumagmi musyayanchi razoncag Dios juclayla canganta. isquirbinganchrüga cay ninmi: “Trïgu ishcucänanpag jarug
Paymi cayan noganchipa Taytanchi. Pay munaptinmi lapan törucunata amam shiminman chay ‘bosal’ ninganta
ima-aygas camacara. Nätan pay munarmi noganchitas chrurapunquichu” ninmi. Diosga chaynuy isquirbichira
camamaranchi. Jinaman juclaylatan cayan Moiseswan manam chay uryag törucuna raygolachu.
Munayniyogninchis. Payga cayan Jesucristom. Payga Dios 10Antismi isquirbichira noganchi raygos, Diosga Moiseswan
nisha captinmi camara lapan ima-aygatas, jinaman isquirbichira noganchi ali pägacugcama cananchipagmi.
noganchitas camamaranchi paylapag cananchipag. Chauraga chracra ticragsi, jinaman trïguta ishcucänanpag
7Nätan Dios juclayla canganpitaga waquinlaycunaga nä jaruchigsi uryayanga pägunta chrasquinanman yupachicurmi.
shumagmi musyarcayanqui. Chayta mana musyarmi 11Chaura nogacunaga gamcunacagman chraramur Dios
Jesusman mana aläpa yupachicugcuna juchaman sacerdöticunas, jinaman altarchru uryagcunas, Diospag
ishquirärinmanga. 10Mä caynuypa tantiachipäcushay: Gamga apapäcungan ofrendacunapita cawapäcunganta. 14Canansi
chay diosnincuna mana dios canganta musyayar, chay chaynuy ruranapagmi Munayniyog Jesusga cay nirayan:
diosnincunata alawapäcungancagchru chay aychata “Pitas chay ali willapa willapacugtaga, chay willapa
micuyanquiman mësacagman tacuyur. Nätan chaychru chrasquicug runacunam pägapäcunga” nirayanmi.
micuyagta ricapurushunquiman maygansi Jesusman mana 15Nätan Jesucristo chaynuy nirayaptinsi nogaga “Manam
aläpa yupachicug runa. Chaura paysi “Micushag” nirmi pägapäcamay” nipäcuragchu. Jinaman canansi isquirbimü
micurunga. Chaypitaga “Chay micungäwanga cananmi icha manam pägapäcamänayta munarchu, antis micuypitas jina
juchäcurü” nirmi pasay laquishala cacunga. 11Chaynuypaga wanucushag. Chay mana cobrapäcungagpita nogaga aliscam
gam micuyagta ricapushungay achäquim Jesusman cushirayä. 16Nätan nogaga chay ali willapa willapäcungagpita
yupachicug-mayiquiga Jesuspita raquicarunga payman mana manam olgotucüchu. Chayta willapacunäpagga Diosmi
aläpa yupachicug car. Nätan paypa janansi Cristoga nirayäman. Nätan payga nogata imanämangarag chay ali
wanurayanmi. 12Chaura Jesusman mana aläpa yupachicugta, willapata mana willapacuptïga. 17Chaura chay willapata
maygantas micungay achäqui Jesuspita raquicarachirga cushisha willapacuptïga Diosga päguta gomangam. Nätan
gamga Cristopitaga nä juchayogpag ricasham cayanqui. anagyayarsi jinam willapacushag Dios willapäcunäpag
13Chaura chay micuyta micungä achäqui wauguëta juchaman nirayämaptinga. 18Chaura nogapagga imatas mana cobralar
ishquirachirga, antis amam chay micuytaga nä pasay chay ali willapa willapapäcungagpita cushirayangämi cayan
micümanchu Jesusman yupachicug-mayïta mana juc pägunuy. Chaymi nogaga mana cobrapäcuragchu,
juchäcachinäpag. cobrapäcunagpag Jesucristo nirayaptinsi. 19Nätan nogaga
mana rantisha runa cayarsi, gamcuna Jesusman
Yachrachipäcungagpita manam cobrapäcuragchu yupachicugcunata servirga cayä juc rantisha runanuymi.
9
1Chaura nogaga cä Jesuspa cachran ruragmi, munarga Chaynuy cashag niyä mas achca runata Jesuspa runanman
imatas rurämanmi. Nogaga Munayniyogninchi Jesustas muyuyta yanapänäpagmi. 20Chaymi nogaga Israel
ricapurämi. Nätan gamcunas Munayniyog Jesucristo castacunawan carga Moisés isquirbingancunatas manyalapita
nimangancunata rurangäpam paypa runanman cäsucuyä paycunas Jesusman yupachicurcänanpag. Chauraga
muyurarcayanqui. 2Waquin runacuna “Pabloga manam paycunata yanapänä raygom Moisés isquirbingannuy cawayä,
Jesuspa cachran ruragchu” nircayämaptinsi, gamcunapagmi pay isquirbingannuy nä mana cawanä cayaptinsi. 21Nätan juc
icha cayäga Jesuspa cachran rurag. Chaynuy cangä casta runacunawan carga paycunanuymi cawayä Diospa chay
musyacayan ali willapata willapaptï gamcuna Munayniyog isquirbingannuyrag cawayarsi, jinaman Jesucristo
Jesuspa runanman muyupäcungaypam. yachrachingannuy paycunas Jesusman yupachicurcänan
3Chaymi nogaga “Payga manam Jesuspa cachran ruragchu, raygo. 22Jinaman Jesusman mana aläpa yupachicug
chaymi mana yanapapäcugchu” nimagcunata cay nishag: runacunawan carsi nogaga paycunanuymi cä, paycunas
4Jesuspa cachran rurag cayaptïga chaura nogacunatas Jesusman mas yupachicurcänan raygo. Chaura nogaga
gopäcamanquimanmi micapäcunäpag upyapäcunäpag. imanuysi runacuna cangannuymi cawayä paycunata Jesuspita
5Chaynuy cayarga, Jesuspa waquin cachran ruragcunanuysi, willapänäpag, chaynuypa maygalansi salvasha cananpag.
Munayniyog Jesuspa wauguencunanuysi u Pedronuysi, 23Chaynuy rurayä ali willapata willapacunä raygom, jinaman
Jesusman yupachicug warmiwan mayganwansi nogas Jesusta chrasquicurur runacuna cushiraptin, nogas cushiranä
casarämanmi, maytas illar paywan parëju puripäcuptï raygom.
yanapapäcamänaypag. 6¿Icha nogawan Bernabëlachu jina 24Gamcunaga shumagmi musyarcayanqui estadiuchru chay
capäcushag gamcunapita mana pägashaga? Chay mana lapan cörrigcunapita juclayla yalinanta. Nätan chay yaliglam
pägapäcamaptiquim nogacunaga micapäcunäpagsi premiutaga chrasquin. Chaura gamcunas chay carrërachru
upyapäcunapagsi uryarcayä. 7Musyanganchinuysi antismi gänag runanuy imapitas amachacuyar cawapäcuy Dios
soldäducunas nacionninta servirga pägunta chrasquipäcun. “Goshaymi” nipäcushungayta chrasquipäcunaypag. 25Pi maysi
Chaynuymi üvas tarpug runas chay üvas tarpungan nä chay carrërachru yaliyta munagcunaga, lapanpitam chay
1&25,17,26910 148
ima-aygas lutan ruraycunapita amachacurcan. Chaynuy gamcunanuymi lapan runacunas chay lutan rurachiy munasha
rurapäcun chay yalirur laurelpita rurasha rätu uyug corönata carcayan. Chaura gamcunaga Diosman yupachicurcay.
chrasquipäcunalanpagmi. Nätan noganchiga lapan ima lutan Yupachicurcayaptiqui payga manam munangachu
ruraypitas amachacur cawashun imaycamas chaynuyla cacug awantapäcunaypita mas juyunaypa imawansi chay
premiuta chrasquinanchi raygom. 26Chay premiuta juchäcachiy munasha capäcunayta. Antismi payga chay lutan
chrasquinä raygom nogasi ima lutanpitas amachacuyar rurachiy munasha capäcuptiqui tantiachipäcushunqui, chay
cawayä, jinaman alita rurayarsi cawayä. Manam juchäcuy munarcayangaypita imanuypa
waquincunanuysi cawä shongö munanganta rurayarchu u amachacurcänaypagsi.
premiuta chrasquinätas u mana chrasquinätas mana 14Chaura cuyashä Jesusman yupachicugcuna, chay
musyarchu. 27Antis nogaga imanaypa ayganaypas cuerpütam runacuna imatas “Caymi diosnïcuna” nipäcungantaga ama
amachayä chay lutan rurayta munaptin. Chaura lutan ruranä pasay alawapäcuychu. 15Nogaga rimaparcayag tantiagcama
trucaga cuerpü mana munayaptinsi alicaglatam imanaypa runatam. Chauraga cay nipäcunag ali u lutan cangantas
ayganaypas rurayä. Chaynuy rurayar cawayä gamcunata ali shumag tantiapäcuy. 16Noganchiga vïnuta upyanapag Tayta
rurayta yachrarcärichir Diospita manacagpag ricasha mana Diostam manacunchi “Yanapämay” nir. Chaura Cristo
canäpagmi, jinaman carrërachru perdignuysi premiuta mana noganchi raygo yawarninta jichrar wanunganta yarpanapag
chrasquignuy mana canäpagmi. vïnuta upyarga musyayanchi Cristowan nä juc runanuyla
cayanganchitam. Chaynuytan tantata micunanchipag partirsi
Diosga juchalata rurayar cawashaga cunchuchimäshunmi musyayanchi Cristowan nä juc runanuyla cayanganchita.
10
1Jesusman yupachicug-mayïcuna, manam munächu Chaynuy cayanchi alisca juyupa noganchi raygo pay cunchur
unay awillunchicunapita gongapäcunayta. Paycunata wanunganpam. 17Chaura noganchiga achca cayarsi,
lapantas juc pucutaymi chay jäpagcunapa aywapäcuptin micuyanchi lapanchis chay juclay tantalapitam. Chay juclay
naupapara, jinaman washara tucuy imapitas. Paycuna tantalata micur noganchiga musyayanchi juc cuerpunuysi
lapanmi pasapäcura jatun puca gochra nipäcunganpas. 2Chay juclay runanuyla lapanchis cayanganchitam. 18Mä,
pucutaywan pushapasha capäcur, jinaman chay jatun puca tantiachipäcushay Israel castäcunawan; paycunaga Diospag
gochra ninganpa pasapäcur, paycunaga lapanmi Moisespa apapäcungan uywacunata wanurcachir chay altarchru nä
maquinman chruracarärira “Gampitachr cawapäcushagsi u shumag cancacaruptin micapäcur musyarcayächin, Dioswan
wanupäcushagsi” nir. Chaynuy chruracapäcunganta juc runanuyla capäcungantam. 19Chaynuy nirga caytam
noganchiga bautismu ninchim. 3Jinaman paycunaga musyachiyta munarcayag; chay runacuna diosnincunapag
lapalanmi micapäcura jana pachapita ishquimug chay uywa apapäcunganta mogorcur pishtapäcungan aychapitaga
micuytas. 4Chaynuytan upyapäcura lapalan Dios chay gongan manam mas alinnincagchu, nätan chay diosnincunas manatan
yacutas. Nätan chay gagaga cara Cristom. Payga manam munayniyogchu. 20Antis Diosman mana yupachicug runacuna
dëjarachu chay castanchicunata. 5Nätan paycunaga Dios chay diosnincunapag uywa apapäcunganta mogopäcurga
chaynuy yanapayaptinsi, Diosta cäsucurcänan trucaga alawapäcun Asyagpa lutan espirituncunatam, nätan manam
nachrga lapanmi lutancunalata rurapäcug. Chaymi razoncag Diostachu. Chaynuy captinmi nogaga mana
paycunapag Dios piñäcuruptin chay jäpag pampachru munächu chay aycha micapäcunayta. Jina cayta micurga
puriyälar wanupäcusha. musyarcayächinqui Asyagwan juc runanuyla carcayangaytam.
6Paycuna chaynuy wanuypa usharärira Diosta mana 21Gamcunaga manam Munayniyog Jesús wanunganta
cäsucurcanganpitam. Chaymi cananga noganchis chaynuy yarpapäcunaypag vïnuta upyarcurga, mas unaynintaga
rurapäcunganta nä musyayarga. Nä mana lutanta Asyagpa vïnunta upyapäcunquimanchu. Manatan Munayniyog
rurachwanchu, paycunatanuysi Dios mana Jesuspa mësanpita tantata micurcursi, mas unaynintaga
cunchuchimänanchipag. 7Chaymi awillunchicunanuyga Asyagpa mësanpitas micapäcunquimanchu. 22Chaynuy
runacuna “Caymi diosga” nipäcungantas nä mana rurashaga manam Munayniyog Diosninchiga
alawachwanchu. Paycuna chaynuy rurapäcunganpitaga awantämäshunchu. Nätan noganchiga paypa naupanchrüga
isquirbishachrüsi cay niyanmi: “Dios acrangan runancunaga manam imapagsi aypanchichu.
tacuyurmi micuyta upyayta galacayärin. Jinarcurmi
Imatas alilata rurapäcuy waquin runacuna
sharcurcurga chay ‘diosnincunapag’ tushuyta galacayärin”
lutanta mana pinsiapäcunanpag
niyanmi. 8Jinaman amam awillunchicunanuyga warmin
warminsi u olgon olgonsi cawachwanchu. Paycunaga chaynuy 23Gamcunaga “Munanganchitam imatas rurachwan”
rurapäcunganpitam juc junaglachru chay juchancunapita nircayanquim, nätan manam lapanchu alila rurapäcunaypag.
wanurärira ishcay chrunca quimayog waranga runacuna. Au. Munanganchitaga imatas rurachwanmi, nätan ruranäpag
9Nätan amatan awillunchicunanuyga Munayniyog alicagcunalata rurarmi waranpa, waranpa mas ali
Diosninchitas piñäcachichwanchu. Paycunaga chaynuy cawagmanga muyushun. 24Chaura amam pisi quiquin ali
rurapäcunganpitam alisca chranin wanurärira culebracuna cawanalanpagga imatas ruranmanchu, antis pisi imatas
caniptin. 10Jinaman awillunchicunanuyga amatan ruranmanga runa-mayinsi ali cawananpagmi. 25Chaura aycha
Diosninchipagsi lutanta rimachwanchu. Paycuna chaynuy ranticurcänancagpita aycha rantishataga micapäcuy. Nätan
rimapäcuptinmi Diosga juc angelninta cachraramura micurga ama tapupäcuychu “¿Cay aychaga diosnincunapag
paycunata wanuchinanpag. 11Awillunchicunata Diosninchiga mogopäcunganchu cayan icha manachu?” nirga. Chaura
chaynuy rurara, payta mana cäsucug runacunata cunchuchig diosnincunapag mogopäcungan aychata micururga
canganta musyananchipagmi. Jinaman payga chaycunata “Juchäcurüchri cananga” nirmi carcayanqui. 26Antis upälala
isquirbichiras, lutan rurag runacunata Diosninchi cunchuchig micucurcay cay pachasi, jinaman cay pachachru lapan
canganta, noganchi cay pacha ushanan wichanchru ima-ayga cayagcunas cayan Munayniyog Diosninchipam.
cawagcuna musyananchipagmi. 12Chaura maygaycunas 27Chaura pisi Diosman mana yupachicug runa “Wayïta
quizämi “Nogaga manam paycunanuy chay lutancunata shamuy micapacunanchipag” nishunquiman. Chaura “Äri” nir
rurarächu ni manatan rurashäpishchu” niyanquis. Chaynuy aywarga, imatas garapäcushungaytam lapanta micapäcunqui.
niyarta paycunanuy ichaga chay lutancunata Chay micur ama tapupapäcuychu chay aychapita,
rurarunquimanga. 13Nätan gamcunata Asyag chay lutan shongoycuna “Lutantam rurarunqui” mana niyäshunaypag.
rurachiyta munarcayäshungayga manam wamagchu, antis 28Nätan chaychru maygansi “Cay aychaga diosnincunapag
149 1&25,17,261011
mogopäcunganmi cayan” nirushunquiman, chauraga amam Nogacunas, jinaman Diosman yupachicug gotucagcunas
micunquichu. Chay nishungay runaga micugta ricashurniqui manam chay runacuna nircayangannuy cawayta
“Cay runaga juchäcuyanmi” nirmi pinsianga. Chaura chaynuy yachrapäcüchu.
mana pinsiananpag ama micuychu. 29Chaynuy nircayag:
Waquincuna shongolanchru “Payga juchäcurayanmi” Chay ningänuy mana cënarga juchäcurcayanquim
nipäcuptinmi, manam gamcuna chaynuy pinsiapäcuptiquichu. 17Nätan cananga cayta isquirbiyämü manam
Nätan cananga ɹjum waquinniquiga cay nipäcunqui: alawapäcunagpagchu, antis yachrachipäcungagta gongayur
“Waquincuna chaynuy pinsiapäcungan raygochu nogaga, chay lutan rurarcayangaypita nipäcunagpagmi. Gamcunaga
micuycuna micuypitaga amachacushag” nipäcunquis. 30U imapagsi gotucapäcur, gotucarcayanqui lutanta
Diosta “Graciaslä” nircur micuyaptïga, ¿imanirtag rurapäcunaypagshi, manash alicagta rurapäcunaypagchu.
“Juchäcurayanmi nisha cashag” nipäcunquis? 18Chaynuy rurapäcungaypita willapapäcamaptin “Razonchri
31Chaura cananga micapäcursi upyapäcursi u imata chayga” niyämi. Naupataga cayta niyärishay: Gamcunaga
rurapäcursi, rurapäcunqui gamcuna ali rurapäcungaypita Dios Diosta alawapäcunaypag gotucarshi, Diospa willapanta
alisca cushicunanpagmi. 32Nätan gamcunaga amam pasay yachrachipäcushuptiqui shimi shimi plëturcayanqui. Chayshi
juchaman ishquichipäcunquichu pitas, ni Israel casta nä raquicasha carcayanqui. 19Nätan chay raquicasha
runacunatas, ni juc casta runacunatas, ni Diospa runam capäcungaywanga gamcunaga reguechicurcayanqui
gotucagcunatas. 33Chay nircayangaynuymi nogasi mana pitas waquinniqui Diospa runan capäcungaytam, nätan
juchaman ishquichïchu, antis alita rurayarmi cawayä. Nätan waquinniqui mana capäcungaytam. 20Chay raquicasha cayar
imatas rurayä manam quiquï ali cawacunaläpagchu, antis gamcunaga Jesús ningannuy cënapäcunaypag gotucar manam
imatas rurayäga waquin runacuna ali cawapäcunanpagmi. Munayniyog Jesús wanunganta yarpapäcunaychu
Chaynuy rurayä salvacurcänan raygom. micapäcunqui, antis pachraycuna juntananman pinsialarmi.
11
1Chauraga noga rurayangänuy, jinaman Chaynuy rurarcayanqui yachrachipäcungagta mana
cawayangänuy gamcunas cawapäcuy. Nätan nogaga cäsucurmi. 21Chaura gamcunaga Munayniyog Jesús
rurayäsi, jinaman cawayäsi Cristo cawangannuymi. wanunganta yarpapäcunaypag nä cënay üra ayparamuptinga
waquinniqui cënayogcagshi naupa naupata micacarärinqui.
Olgosi warmisi mandagnincunata cäsucurcanmanmi Waquinniquish micanasha tayarcayanqui, nätan
2Jesusman yupachicug-mayïcuna, nogaga gamcunapita waquinniquish shincayta galacayärinqui. 22¿Gamcunapaga
aliscam cushirayä imaysi yarpapäcamangaypita, jinaman manachu wayiquicuna can chaychru micucurcänaypag,
yachrachipäcungagnuyla imatas rurarcayangaypita. 3Nätan upyacurcänaypag? ¿Imanirtag gamcunaga Diosman
nogaga munayä cayta shumag musyapäcunaytam: Lapan yupachicug gotucagcunata manacagpag ricarcayanqui,
olgocunapas mandagninga cayan Cristom, jinaman warmipasi jinaman mana imansi captin micuyta mana apamugcunata
mandagninga cayan gowanmi. Nätan Cristopas mandagninga pengacarcayächinqui? ¿Chaynuy rurapäcungaypita
cayan Diostam. 4Chaymi juc olgoga umanta shucucuyurga ni yachrachipäcungagnuymi rurarcayanqui nipäcushaychu?
Dioswansi rimanmanchu, ni Diospa willapantas ¡Manam! Chaynuy rurarcayangayga cayan lutanmi.
yachrachinmanchu. Nätan umanta shucucuyur chaycunata 23Nogaga chay cëna micuypita gamcunataga
rurarga mandagnin Cristotam mana cäsucunchu. 5Nätan juc yachrachipäcurag Munayniyog Jesús ningannuylam. Payga
warmim ichaga Dioswan rimananpagsi u Diospa willapanta wanuchisha cananpag charipäcunan pagasmi tantata
yachrachinanpagsi umanta shucucunmanga. Nätan mana charircur, 24Diosta “Gracias” nicura. Chaypitam tantata
shucucurga reguechicuyan gowanta mana cäsucug cangantam, partircurga cay nira: “Charipäcuy, jinaman micapäcuy. Cay
jinaman chaynuy mana rurarga cayan agchan rutuchicusha partingä tantaga cayan cuerpünuymi, gamcuna raygom
warmi munangan olgowan cacugnuymi. 6Chaura juc warmi cananga wanuchisha cashag. Nätan cay rurayangänuymi
umanta mana shucucurga antis rutuchicuruchun chay imaysi rurapäcunqui gamcuna raygo wanungäta
agchanta. Nätan agchan rutupäcunanta u garay garar yarpapäcunaypag” nira. 25Chaynuytan nä cënacurcurga
rutupäcunanta mana munarga shucucuchun. 7Chaura olgoga vïnuyog cöpata charircursi cay niratag: “Cay cöpachru cayag
mana umanta shucucungachu Diosnuysi cananpag camasha vïnuga cayan yawarnïnuymi. Chaura gamcuna raygo wanur
carmi, jinaman Dios alisca ali canganta pita maytas yawarnïta jichrangämi, Dioswan cay mushog conträta
musyachig carmi. Nätan warmiga umanta shucucunga rurapäcungayta välichinga. Chaymi cay vïnuta upyarga imaysi
gowanta alinninpag ricanganta musyachinanpagmi. 8Chaura yarpapäcunqui gamcuna raygo wanungäta” niratag. 26Chaymi
olgotaga Dios camara manam warmipitachu, antis warmin gamcunaga imaysi cay tantata micurga, jinaman cay vïnuta
cayanga olgopita camashaga. 9Jinaman olgotaga Dios camara upyarga chaynuyla willapacurcanqui gamcuna raygo
manam warmipa maquinchru cananpagchu, antis warmitam wanunganta, Munayniyog Jesús yapay cay pachaman
Diosga camara olgopa maquinchru cananpag. 10Chaymi cutimungancama.
warmiga umanta shucucunman gowan cäsucug canganta 27Chaura pisi quiquinpa pachran juntanan raygola chay
reguechicunanpag. Chaynuy ruragta ricapäcushurniqui Dios tantata micugga, jinaman chay vïnutas upyagga lutantam
ningannuymi payga rurayan nipäcungam. 11Nätan rurayan, nätan Munayniyog Cristo alisca juyupa
Munayniyog Diosninchipa naupanchrüga olgosi warmisi cunchunganta, jinaman yawarninta jichrar wanunganta
manam japalanga cawayta atipanchu. 12Chaura Diosga manacagpag ricarga juchäcuyanmi. 28Chaymi lapaysi shumag
warmita camara olgopitam. Chaynuytan olgosi näcimun musyapäcunquiman imanir chay tantata micurcayangaytas,
warmipita. Chaynuy carga olgotasi, jinaman warmitasi Diosmi jinaman imanir chay vïnuta upyarcayangaytas. 29Chaura pisi
caman. 13Chaura quiquiquicuna shumag tantiapäcuy ¿alichu u quiquinpa pachran juntanan raygola chay tantata micugga,
lutanchu cayan juc warmi umanta mana shucucular Dioswan jinaman chay cöpachru cayag vïnutas upyagga Diospita alisca
rimangan? 14Nätan noganchiga shumagmi musyayanchi juc cunchuchisham canga. Antis chaytaga micuchwansi
olgo agchanta wiñachicuptin pengacuypag canganta. 15Nätan upyachwansi Munayniyog Jesús noganchi raygo wanunganta
juc warmi ata agchayog carga alipag ricasham cayan. Paytaga yarpananchipagmi. 30Chaynuy mana rurapäcunganpita Dios
chay agchanta gosha Diosmi umanta chapananpag chay cunchuchiptinmi gamcuna castapita waquinga nä achca
sagpinuysi. 16Nätan lapan cay nipäcungagpita maygansi gueshyarcayansi, nä achca wanunarcayansi, jinaman nä achca
“Manam chaynuychu” nigcunaga, shumag musyachun cayta: wanurarcayansi. 31Nätan imanir micunganchitas
1&25,17,261112 150
upyanganchitas shumag tantiacuyur chay tantata micushaga, cuerpunuyla cananchipag. Nätan lapanchiwansi chay japalan
jinaman cöpachru cayag vïnuta upyashaga, Diosninchiga Espiritulam cayan.
manam cunchuchimäshunchu. 32Chaura chay lutan 14Chaura juc cuerpupaga achcam cayan ima-aygansi manam
rurarcayangayta ricarmi Munayniyog Diosninchiga canan juclaylachu. Nätan lapansi tucuytam imatas rurapäcun.
cunchurcayächishunqui. Nätan chaynuy 15Chaymi chraquiga mana cay ninmanchu: “Nogaga maqui
cunchurcayächishunqui juc junagchru Diosta mana mana carmi, cuerpuchru mana cächu, ni imatas ruräpishchu”
reguegcunawan parëju nina wayiman mana aywachisha ninmanchu. Nätan chaynuy niyarsi cuerpuchrümi cayanga.
capäcunaypagmi. 16Manatan rinrisi “Nogaga ñawi mana carmi cuerpuchru
33Chauraga Jesusman yupachicug-mayïcuna, Munayniyog mana cächu, ni imatas ruräpishchu” ninmanchu. Nätan
Jesús wanunganta yarpapäcunay cënapag gotucapäcurga, chaynuy niyarsi cuerpuchrümi cayanga. 17Jinaman
shuyänacurcay jucniquis jucniquis lapay parëju cuerpuchru lapan cayagsi ñawila cayta munapäcuptinga
micapäcunaypag. 34Nätan maygaysi micanasha mana ¿imanuyparag imatas mayachwan? Chaynuytag cuerpuchru
capäcunaypagga wayiquichrümi micapäcunquiman. lapan cayagsi rinrila cayta munapäcuptinga, ¿imanuyparag
Chaynuypaga manam Diospita cunchuchishachu capäcunqui. imatas shinshichwan shumag u lutan asyangantas? 18Antis
Nätan juccunapitas niyta munarcayangagtaga aywamurmi Diosga munangannuymi cuerpunchiman chay lapan imatas
nipäcushay. chrurarayan töcanganta lapansi mana chriquinacular
rurapäcunanpag. 19Nätan cuerpunchichru lapan cayagsi
Chay uryarcayangaymanga Santu Espiritum chraquila u ñawila capäcuptinga, nä manachr cuerpuga
chrurararcayäshunqui canmanchu. 20Chaura cuerpunchichru tucuy ima-aygas
12
1Jesusman yupachicug-mayïcuna, cananga shumag cayagchu tucuyta imatas rurapäcun, chaynuymi noganchisi
musyapäcunaypag nipäcushay chay tucuy uryayman tucuyta imatas rurayanchi. Nätan achca cayarsi juc castalam
Santu Espíritu chruramanganchipitam. 2Gamcunaga cayanchi. 21Chaura ñawinuysi cagga “Manam imapagsi
shumagmi musyarcayanqui, Jesuspa runanman manaragsi munagchu” ninmanchu chay maquinuysi cagta. Manatan
muyupäcungaycama, chay mana rimag dioscunata umanuy cagsi “Manam munagchu imapagsi” ninmanchu
alawapäcungaypag Asyag aywachipäcushungayta. 3Chaymi chraquinuycagtas. 22Antis cuerpuchrüchu manacagpag
cananga Santu Espirituwan car rimayangantas, u Asyagwan ricashacunaga cayan alisca väligcama, chaynuymi
car rimayangantas shumag musyapäcunaypag cayta noganchichrüsi manacagpag ricashacunaga cayan alisca
nipäcushay: Asyagwan cayag runaga imaysi riman lutantam väligcama. 23Chaynuytan cuerpuchru mana alilapag
Jesuspita. Nätan Santu Espirituwan cayag runam icha imaysi ricanganchitas chapayanchi shumag, mana pasay
riman: “Jesusga Munayniyog Diosmi” nir. ricacänanpag. Jinaman cuerpuchru mana ricanäpag
4Chaura Santu Espirituga juclaylam, nätan payga jucta jucta cagcunatas chapayanchi shumag jacucunawan. 24Nätan
ruranapagmi lapanchitas chrurarayämanchi. 5Jinaman cuerpuchru alipag ricanganchicunataga manam chaynuychu
Munayniyog Jesucristosi juclaylam, nätan paylatam chay chapanchi. Diosninchiga cuerpunchiman chay manacagta
tucuynaypa uryarsi serviyanchi. 6Jinamansi juclaylatan cayan nirag chrurarayan noganchi alisca alipag ricananchipagmi,
Diossi. Nätan paymi quiquin munangannuy chay tucuyta jinaman shumagpa ricananchipagmi. 25Diosninchiga
rurayächimanchi lapanchitas. 7Chaura juclay Espiritulam cuerpunchichru cayagcunata chaynuy rurarayan jucninsi
tucuy uryayman chrurarayämanchi. Nätan pay jucninsi yanapänacurcänanpagmi, manam raquicasha
yanapämasham uryayanchis, jinaman Jesusman capäcunanpagchu. 26Chaymi cuerpunchichru cayag maygansi
yupachicug-mayinchicunatas chay uryar yanapayanchi. nanaptinga waquincagsi lapalan mana alichu capäcun. Nätan
8Chaura payga munangannuymi waquinta chrurarayan, ima cuerpunchichru cayagta maygantas alisca alipag ricashaga,
ali u ima lutan cangantas shumag tantiananpag. Waquintam waquincagsi chay alipag ricashawan parëjum cushicurcan.
chrurarayan shumag yachracurcur yachrachipäcunanpag. 27Chaynuymi gamcunas carcayanqui Cristopa cuerpunnuy.
9Chay quiquin Espiritulam waquinta chrurarayan lapan Chaymi jucniquis jucniquis chay cuerpu castala cayarga
shongonpa Diosman yupachicug capäcunanpag, waquintam yanapänacur cawapäcunquiman. 28Nätan Diosga naupata
chrurarayan gueshyagcunata cuticächipäcunanpag. chrurarayan Jesusman yupachicug gotucagcunachru
10Waquintam chrurarayan runala mana ruray atipänanta waquintam cachran rurag capäcunanpag. Chay guepantam
imatas rurapäcunanpag. Waquintam chrurarayan Diospita waquinta chrurarayan willacugnincuna capäcunanpag. Jina
willacug capäcunanpag. Waquintam chrurarayan Santu guepantam waquinta chrurarayan Diospita yachrachig
Espíritu rimayächingantas u Asyag rimayächingantas shumag capäcunanpag. Chaypitam waquinta chrurarayan Diospa
tantiapäcunanpag. Waquintam chrurarayan mana yachrangan munayninwan runala mana ruray atipänanta ima-aygatas
rimaycunachru rimapäcunanpag, nätan waquintam rurapäcunanpag, waquintam gueshyagcunata
chrurarayan chay mana yachrangan rimaychru ima cuticächipäcunanpag, waquintam runa-mayinta imawansi
niyangantas willacurcänanpag. 11Chaura chay lapan yanapag capäcunanpag, waquintam Jesusman yupachicug
uryaycunachrüsi chay juclay Santu Espiritulam gotucagcunachru mandapäcunanpag, jinaman waquintam
yanapayämanchi. Nätan payga quiquin munangannuymi chay mana yachrapäcungan tucuy rimaycunachru rimapäcunanpag.
uryaycunaman chrurarayämanchi. 29Chaura manam lapalanchu capäcun Jesuspa cachran ruragsi.
jinaman chaychrüga tucuymi cayan iman aygansi. Nätan cuticächipäcun. Manatan lapalanchu chay mana
tucuy carcayarsi juclay cuerpulam carcayanga. Chaynuymi yachrapäcungan tucuy rimaycunachrüsi rimapäcun. Manatan
noganchiga tucuy casta runa carsi lapanchis cayanchi juc lapalanchu chay juc rimaychu ima niyanganta tantiachigsi
cuerpunuyla Cristopa runan car. 13Chaymi noganchiga Israel capäcun. 31Nätan gamcunaga imata rurapäcunaypagsi Dios
casta carsi juc casta carsi, rantisha runa carsi u mana rantisha chrurapäcushungaypita mas juctas rurayta munarga Diosta
runa carsi, Santu Espíritu yanapämasham muyurayanchi manacurcay, chaynuypa waquinniquita mas ali
lapanchis Dios munangannuy cawagman, jinaman paypa yanapapäcunaypag. Nätan cananga musyapäcunaypag
151 1&25,17,2612–14
nipäcushay Dios chay ruranaypag chrurapäcushungaypitas rimayächiptinsi. 3Nätan Diospa willacugnincunaga Dios
mas välignincag ruraypitam. ningantam willapacuyan runacunata, Diosta mas
cäsucurcänanpag, Diosta mana guellanälar servipäcunanpag,
Runa-mayinchita cuyayar cawaymi mas aliga jinaman Dios ningannuy cushisha cawapäcunanpag. 4Chaura
13
1Chaura noga rimäman cay pachachru tucuy pisi mana yachrangan rimaychru rimag runaga rimayan
rimaycunata, jinaman rimämantag jana pachachru Diospa naupanchru quiquilan ali cananpagmi. Nätan Diospa
angelcuna rimangantas, nätan chaynuy cayarsi runa-mayïta willacugnincunam icha rimarcayanga Jesusman yupachicug
mana cuyaptïga chay rimangäcuna cayan juc platillu lapan gotucagcunas Dios munangannuy mas ali
wagarignuylam. 2Chaynuytag cäman Diospa willacugninsi, cawapäcunanpag 5Nogapitaga alim canman lapaycuna chay
musyamantag Dios mana pita musyachingancunatas, mana yachrapäcungay rimaychru rimapäcuptiquis. Nätan
yachrämantag lapan yachraycunatas, jinaman Diosman chaypitas masga munayä Diospita willacug capäcunaytam,
yupachicugla car jircacunatas rimarilar jucläman Diospa willacugnin cayga mas alim chay juc rimaychru
ashuyächïman, nätan chaynuy cayarsi runa-mayïta mana rimayaypitaga. Nätan chay juc rimaychru rimaysi ali cayanga
cuyarga manam imapagsi välïchu. 3Chaynuytag aypüman pisi chay yachranganchi rimaychru tantiachimagninchi
lapan ima-aygätas mana imaynagcunata, jina rupaypas captinran. Chaymi icha Jesusman yupachicug gotucagcunas
wanurüman runacuna raygo, nätan runa-mayïta mana Diospag ali cawapäcunanpag yanapasha capäcungaga.
cuyalar, chaycunata ruraptïsi, chay rurangäcuna manam 6Jesusman yupachicug-mayïcuna, shumag tantiapäcunaypag
ricapucugnuymi regueyanchi payta. Nätan juc junagmi ichaga rimagga, Diosta manacunman, imata rimangätas
imanuycagtas pasay shumag ricapushunga. Cananga manam “Tantiachimay” nir, chaynuypa chay mayacug runacunata
shumagragchu reguenchi Diosninchita. Juc junagmi icha tantiachinanpag. 14Nätan mana yachrangä rimaychru Dioswan
regueshunga noganchita pay regueyämanganchinuy. 13Chaura rimaptïga almalämi Diosta rimapayan, nätan nogaga manam
imaysi mana ushacagga cayan quimalam. Chaycunaga cayan musyächu imata almä rimapayangantas. 15Chaura chaynuy
caycunam: Imaycamas Diosman yupachicular cawaymi, cayaptinga ruräman caynuymi; Diosta jinam almaläga mana
imaycamas Dioswan cawaymi, imaycamas Diostawan yachrangä rimaychru rimapanman, nätan Dioswan
runa-mayinchicunata cuyayar cawaymi. Nätan chay rimämanmi waquincuna yachrapäcungan rimaychrüsi.
quimapitas mas alinnincagga cayan, Diostawan Diospag almä cantanmanmi mana yachrangä rimaychru,
runa-mayinchicunata cuyayar cawaymi. nätan Diospag cantämanmi waquincuna yachrapäcungan
rimaychrüsi. 16Nätan mana yachrangay rimaychru almay
Mana yachrapäcungay rimaypitas tantiachipäcushay Diosta alawaptinga, jinaman “Gracias” nicuptinga, gamwan
14
1Chaura gamcunaga imanaypa ayganaypas cayag runacuna Diosta “Gracias” nicuyta manam pasay
runa-mayiquita razonpa cuyagmi capäcunquiman, atipapäcungachu ima niyangaytas mana tantiar. 17Diosta chay
jinaman Santu Espíritu chay uryaman “Gracias” nicungay alisca ali cayaptinsi. Chay mana
chrurapäcushungaypitas mas juc uryayta munarga yachrangay rimaychru rimangaywan Jesusman
munapäcunquiman Diospa willacugnin caytam, maychru yupachicug-mayiquitaga manam imanuylas yanapanquichu
chaychrüsi paypita willapacurcänaypag. 2Chaura pisi mana Dios munangannuy cawapäcunanpag. 18Nätan nogaga
yachrangan rimaychru rimagga rimapayan Diostam, manam gamcunapitas masmi chay mana yachrangä rimaychru rimayä.
runa-mayintachu. Chaymi chay rimaychru rimaptinga mana Chaynuy rimangäpitaga Diosta “Gracias” nicümi. 19Chaymi
pisi tantianchu imata niyangantas Santu Espíritu Jesusman yupachicug gotucagcunachru car nogaga Diospita
1&25,17,261415 152
rimapä ishcay quimalata chay yachrapäcungan rimaychru, 34Nätan Diosta alawapäcunaypag gotucapäcuptiqui,
mana pisi yachrangan rimaychru chrunca waranga warmicunaga upälala capäcuchun. Paycunaga ama
palabrawan Diospita rimapanä trucaga. Chaynuy rurä imata tapucurcächunchu. Antis gowancunata cäsucurcächun Dios
rimarcayangätas musyapäcunan raygom. isquirbichingancunachru niyangannuy. 35Nätan imapitas
20Chaura Jesusman yupachicug-mayïcuna, ama nä musyayta munarga gowancunata tapupäcuchun wayinchru.
pinsiapäcuychu wamranuylaga, ni amatag ima lutantas Chay goturarcayangaycagchru warmicuna imapitas
rurapäcuychu. Antis pinsiapäcuy alilata chacha tapucurcaptin manam alichu. 36Lapan chaycunata nircayag
runacunanuysi. 21Nätan chay juc rimaychru rimanapitaga Diospa willapanta musyapäcuptiquim. Nätan caytas
Dios isquirbichinganchrüsi cay niyanmi: nipäcushay musyapäcunaypag: Manam gamcunacagchrüchu
“Cay runacunata rimapäshag mana yachrapäcungan chay ali willapa willapacayta galayucasha ni manatan
rimaychrümi, gamcunalapishchu chay willapapitaga musyapäcunquis.
jinaman rimapächishagmi juclä nación runacunawansi. 37Chauraga maygaysi “Diospa willacugnincagga, u Santu
tantiachipäcushunaypag mana pisi captinga, manam lapan ushananta ricapur nogaga cayä ñuñupiti wamranuymi. 9Chaymi
runa mayay rimapäcunmanchu, antis rimapäcungaga nogaga Jesuspa cachran ruragcunaman tincuchicurga cayä pasay
shongolanchru quiquincunalapagmi, jinaman Dioslawanmi. manacag, jinaman manam alilachu cä “Payga Jesuspa cachran
29Chaynuytan Diospa willacugnincunas ishcayla u quimala ruragmi cayan” nisha canäpagsi. Chaynuypag ricacü Diosman
rimapäcunga, nätan waquinniquicunaga shumagmi yupachicug gotucagcunata cunchuchisha capäcunanpag
mayacurcanqui alita u lutanta rimarcayangantas. 30Nätan chay juc gaticachrasha carmi. 10Nätan Diosga cuyapälarmi Jesuspa cachran
rimayangan üra maygantas tayayagpita Dios rimananpag rurag canäpag acramasha. Chaura cuyapälar acramasha manam
niruptinga. Chauraga rimayta galayuchun, nätan chay yangalapagchu, antis nogaga Jesuspa chay cachran ruragcunapitas
rimayagcagga upäläcuyuchun. 31Chaynuypam lapaysi muyuypa masmi uryayä. Chaynuyga uryayä Dios yanapämaptinmi manam
jucpacama Diospa willacugnincunaga willapacurcanqui, noga alisca välig carchu. 11Chaura “Paycunam mas uryapäcura, u
lapaycunas yachracurcänaypag, jinaman calpanchasha nogam masga uryarä” nir, rimayga manam alisca välinchu. Antis
capäcunaypag. 32Chaura Diospa willacugnincunaga rimayta väliyanga paycunas, jinaman nogas Jesuspita willapacurcangämi.
munarcayarsi amachacurcanqui rimayta galayapäcunaypag Chay willapatam gamcunaga chrasquicurcayanquis.
töcapäcushungaycamam. 33Chaura Tayta Diosga manam
munanchu juclachru lapaycuna äyay äyar rimapäcunayta, antis Diosman yupachicurga razonpam cawacapäcamunga
payga munan lapaysi jucpacama rimapäcunaytam, mayag 12Nätan nogacunaga yachrachipäcurag: “Wanushapitam
chayagchru Diosman yupachicugcuna gotucagcunanuysi. Cristoga cawacämusha” nirmi. Chaynuy yachrarcayächiptïsi
153 1&25,17,2615
yupachicurcayanqui. 15Chaura mana cawacämunanchi Runacuna cay nipäcunmi: “Lutanlata rimag runacunawan
cayaptinga, nogacunas carcayä Dios acrararcayämaptinsi shuntacagga, pisi muyun lutanla cawag runamanmi”
casquilata yachrachigchri “Diosga Cristota wanushapitam nipäcunmi. 34Chaura lutan pinsiarcayangaypita shumag
cawacächimusha” nipäcur, jinaman “Wanushacunaga pinsiagman muyupäcuy. Nätan ama mastaga juchäcurcaychu.
cawacapäcamungam” nir yachrachipäcur. 16Chaura Gamcunapita waquinniqui chay lutanta rimar
wanushacuna mana cawacapäcamunan cayaptinga Cristosi reguechicurcayanqui Diosta mana reguepäcungaytam.
manam cawacämushachu. 17Nätan Cristo mana cawacämusha Chaynuy nircayag pengacurcänaypagmi.
captinga, gamcuna payman yupachicurcayangaysi manam
imapagsi välinchu. Chaynuy carga gangalan juchasapalaran Imaycamas cawacugmi cashun
carcayanqui. 18Chaura chaynuy captinga Cristoman 35Quizämi pilaga cay ningas: “¿Imanuypata wanushacuna
yupachicugcuna nä wanurarcayagsi capäcunga imaycamas cawacapäcamun? ¿Imanuyrag cuerpuncuna canga
cunchuchisham. 19Chaura Cristoman yupachicuy Dioswan cawacarärimuptin?” ningas. 36¡Gotara! Tantiachishay
imaycamas cawanäpag mana väliyaptinga, noganchi chay murucuywan. Tarpurusha muru chicchircamurga ismuymanmi
yupachicugcunaga cayanchi lapan runacunapitas mas aywan, chay murupita yargamusha planta cawananpag.
gotarannincagchri yangala yupachicur. 37Nätan chay muru chicchiramur nä yargamurga manam can
20Antis Cristoga razonpam cawacämusha. Payga lapan chay tarpungay murunuylachu, antis yargaramurga cayan
wanushacunapitas naupata cawacämusha, lapan jucnuymi, trïgu carsi u juc muru carsi. 38Chaura chay muru
wanushacunas cawacapäcamunanpagmi. 21Chaura Adán chicchiramur wiñarurga Dios munangannuymi yapay
jutiyog runa juchäcunganpachu lapanchis cayanchi wanugla, camacun trïgu carsi u juc murucuna carsi juc mushog muru
chaynuymi cananga Cristo cawacämunganpas lapan capäcunanpag. Chaynuymi Diosga wanushacuna
wanushacunas cawacapäcamunga. 22Chaura Adanpa castan cawacarärimuptinga quiquin munangannuymi gonga lapantas
carmi lapanchis Diospita pasay raquicasha caranchi. Nätan juc mushog cuerputa. 39Nätan murucunachu cayan tucuy,
Cristopa runanman muyushacunaga Dioswanmi imaycamas chaynuymi cuerpucunas cayan tucuy. Jucnuymi cayan runapa
cawapäcunga. 23Nätan cawacapäcamungaga manam lapansi cuerpunsi, jucnuymi cayan uywacunapa cuerpunsi, jucnuymi
juclachrüchu, antis caynuypam; naupataga Cristom nä cayan pishgocunapa cuerpunsi, jinaman jucnuymi cayan
cawacarayämun, jina guepantam paypa runancuna pescäducunapa cuerpunsi. 40Cayantan cuerpucuna jana
cawacapäcamunga Cristo cay pachaman yapay cutimuptin. pachalachru cananpag camashas. Chayga alisca alinninmi
24Chaypitaran chrämunga cay pacha ushanan junag. Chay cayan, jinaman alisca shumag cayninchrüsi pasay jucnuymi.
junagga chrämunga, Cristo chay lapalan munayniyogcunata, Waquinmi cuerpucuna cayan cay pachalachru cananpag
lapalan mandagcunata vencircur Tayta Diospa munayninman camasha. Chaysi alisca alim cayan, jinaman alisca shumag
ima-aygatas chruraruptinran, jinaman Dios lapan ima-aygatas cayninchrüsi pasay jucnuytan. 41Chaynuytan intisi shumag
mandayta galayuruptinran. 25Chaura cananga Cristo cayninchrüga jucnuy, quillasi shumag cayninchrüga jucnuy,
mandanga, paypa contran cayagcunata vencircur naupaman jinaman goyllarcunas shumag cayninchrüga jucnuymi. Nätan
lagashtarcachir imatas munanganta rurananpag, Dios maychica cayarsi goyllarcunaga manam chaynuylachu, antis
chrurangancamaran. 26Nätan Cristoga nä mas ushananmanga shumag cayninchru lapansi tucuymi capäcun.
yalingam chay wanuytas. Chauraga manam nä pisi 42Chaynuymi wanushapita cawacämugcunawansi canga:
wanungachu. 27Cristotaga lapan ima-aygatas mandananpag Wanuruptin enterrarusha runapa cuerpunga ismunmi. Nätan
Diosmi chrurarayan. Chaymi paypa contran cagcunataga wanushapita cawacämugcunapa cuerpunga canga mana wanugmi
yalicur Diosga Cristopa naupanman lagashtächinga Cristo jinaman mana ismugmi. 43Wanuruptin cay cuerpunchita
munanganta imatas rurananpag. Nätan “Lapan ima-aygatas enterrapäcunga lutan asyayagtam. Jinaman mana imapagsi
munayniquimanmi chrurayä” nirga manam nisha quiquin väligtam, nätan cawacaramushaga cuerpunchi canga alisca
Diossi paypa munayninchru cananpagchu. Antis Diosga cayan alinninmi, jinaman mana imas mayagmi. 44Nätan cay pachalachru
lapan ima-aygatas Cristopa munayninman chruragmi. cananpag camarayag cuerpunchita enterraräriptinga,
28Chaura lapan ima-aygatas Cristopa munayninman Dios nä cawacämushun jana pachachru cananpag camarirayag
chruraruptinga, Cristosi Tayta Diospa munayninmanmi cuerpunchiwanmi. Cay cuerpunchiga cay pachalachru canapagmi
chruranga chay lapan ima-aygatas. Chauraga Tayta Diosmi välin, nätan cawacaramusha chay mushog cuerpunchiga välinga
mandayta galayunga chay lapan ima-aygatas. jana pachachru imaycamas cananchipagmi. 45Chaynuy
29Chaura wanushacuna mana cawacapäcamunan cananpitaga isquirbishachrüsi cay niyanmi: “Chay Adán jutiyog
cayaptinga, yangam waquincunaga “Wanushacunawan runata Diosga camara alpapitam”. Chaura paynuymi noganchis
tincushunmi” nir bautizächicurcayanqui. 30Chaura nä cayanchi. Nätan guepacag Adán nipäcungan Cristoga
wanurur mana cawacämunanchi cayaptinga yangam aywarayämun jana pachapitam paynuy noganchis jana pachachru
nogacunas “Dioswanmi imaycamas cawashun” nir, imayüra cananchipag. 46Chaura naupacag Adanga camasha cara alpapitam.
aygayüras ali willapata willapacurcayä, wanurachiylata Nätan chaypitaran aywamura Cristoga jana pachapita. Cananga
munarcayämaptinsi. 31Nätan Jesusman yupachicug-mayïcuna lapanchis cayanchi alpapita rurasha cuerpunchiwanmi. Nätan mas
nogataga razonpam lapan junagsi wanurachiylata guepamanran chrasquishun jana pachachru imaycamas
munarcayäman. Chaynuy jinarcayämaptinsi nogaga lapan cacunanchipag camarirayag cuerpunchitaga. 47Chaura Adantaga
junagsi chaynuylam cushirayä Munayniyog Jesucristoman Dios camara alpapita cay pachachru cananpagmi, nätan Cristoga
alisca yupachicurcayangaypita. 32Chaynuymi nogaga Efeso aywamura jana pachapitam. 48Chaura alpapita rurasha Adanpa
marcachrüsi, chay runa micug lutan uywacunanuysi cayag cuerpunnuylam cay pachachru runacunapa cuerpuncunaga cayan.
runacuna wanurachiylata munarcayämaptin mana Nätan jana pachachru canapag camarirayag cuerpuncunaga cayan
1&25,17,261516 154
wanushapita cawacämusha Cristopa cuerpunnuymi. 49Chaura 6Chraramuptïga quizämi cashun unaylaragsi u quizämi cashag
cananga Adanpa cuerpun yupaymi cuerpunchicuna cayan. Nätan chaychru tamya wichan pasangancamaragsi. Chaypitachr
juc junagga wanushapita cawacämusha Cristopa cuerpun yupaymi yanapapäcamanqui aywanäcagta aywanäpag. 7Nätan cananga
cuerpunchicuna canga. 50Chaura Jesusman yupachicug-mayïcuna, manam aywamuyta munächu ricapäcugniqui rätulapagga, antis
cayta shumag mayacurcay: Cay alpalapita rurasha aywamuyta munayä unaylarag gamcunawan cananchipagmi.
cuerpunchiwanga manam imanacursi yaycuyta atipäshunchu Chaura Munayniyog Diosninchi munaptinga chaynuychri canga.
Dioswan imaycamas cawananchipagga. Cay cuerpunchiga cayan 8Nätan cay Efeso marcachrüga cashag ‘Pentecostés’ ninganchi
wanucuglam. Chaymi Dioswan imaycamas manam cawayta ɹestacamaran. 9Caychrüga aliscam runacuna Jesuspita mayacuyta
atipäshunchu. munarcayan. Chauraga ali willapataran willapäcushag mas achca
51Chaymi cananga nipäcushay Dios mana pitas musyachinganta. runacuna Jesusman yupachicurcänanpag, chranin runacuna conträ
Chayga caymi cayan: Waquinninchiga cawayäshunran Diosninchi sharcurcayaptinsi.
chay mushog cuerputa gomänanchipag cutimunan junagcama. 10Chayman Timoteo chraramuptinga ricayärilay alipa
52Chaura mayänipitam juc trompëta wagarimunga. Chay gamcunawan cushisha cananpag. Payga noga yupaymi
trompëtaga musyachimäshun cay pacha ushacänan junagtam. rurayan Munayniyog Dios ninganta. 11Chauraga payta ama
Chaura chay trompëtata töcaruptilanmi juc ñawi rircarinanpag maygaysi ricapäcuychu manacag runapagga, antis
guemchirpugnuylachru Jesusman yupachicug wanushacuna ofrendaycunawan yanapayärilay ricamagnï aywamunanpag.
cawapäcamunga juc mushog cuerpuyogcama. Chay cuerpuga Caychrüga payta shuyararcayä Jesusman
canga mana imaysi wanugmi. Chay guepantam chay junag yupachicug-mayinchicunawanmi.
chrämungancama cawayagcunas mayänipita juc mushog 12Nogaga Apolostas achca cutim “Aywalaynar” nirä,
Moisés isquirbingancunas “Chay jucha rurangaypitaga musyarcayanqui chay Acaya ninganchru Estéfanas, jinaman
wanuchisharan canqui” niyan. 57Nätan cananga chaynuy paypa castancuna puntata ali willapata chrasquicurcanganta.
niyaptinsi, imaycamas nä cawayanchi Munayniyogninchi Paycunaga chaypinpita-pacham Jesusman
Jesucristo yanapämasham, jinaman noganchipa trucanchi yupachicug-mayinchicunata tucuynaypa serviyälar
wanunganpam. Chaura Jesús chaynuy ruranganpitaga cawarcayan. 16Chauraga gamcunas paycunanuysi cagcunataga
Diosninchita “Gracias” nicushun. cäsucurcanquimanmi. Nätan paycunanuysi
58Chauraga cuyashä Jesusman yupachicug-mayïcuna, yanapäcugcunataga, jinaman alisca uryagcunataga, lapantam
Munayniyog Jesusman chaynuyla yupachicurcay. Nätan cäsucurcanquiman. 17Jinaman nogaga aliscam cushirayä
waranpa waranpas mas rurarcayay pay nipäcushungayta. Estefanasta, Fortunatota, Acaicota nogata ricapäcamänanpag
Musyapäcungaynuysi payga imatas paypag alisca cayman cachrapäcamungaypita. Paycunaga aliscam
ruranganchipitaga lapanpitam premiuta gomäshun. yanaparcayäman, gamcunas aywarärimurga ɹjun
yanapapäcamanquiman. 18Paycunaga gamcunata
Ofrendata shuntapäcuy valorchächipäcushungaynuymi nogatas valorcharäriman.
16
1Nätan Jerusalenchru Jesusman yupachicugcunata Chaynuy runacunata gamcunaga alisca alipam
yanapapäcunaypag chay ofrenda goturcayangaytaga ricapäcunquiman.
gotupäcunqui Galacia ninganpa Jesusman yupachicug 19Asia ninganchru Jesusman yupachicugcunam salüduta
aywanärag ima captinga, aywashagmi paycunawan. cachun lutan runapag ricasha. Payga nämi aywayämun.
23Chauraga Munayniyogninchi Jesucristo gamcunata
Imatas ruranäcunata cananga musyachipäcushay cuyapälar yanapapäcushunqui ima-aygachrüsi.
5Nätan
gamcunaman aywamunäpagga naupataga aywashag 24Nätan paypa runan capäcuptiquim nogaga lapaytas
Macedoniaparan. Chaypitaran chayman chrämushag. cuyarcayag, jinaman chaynuysi nircayag. Chaynuy cachun.
CORINTOCHRU YACHRAGCUNAMAN PABLO GUEPACAGTA CARTACUNGAN
Naupataga Pablo imanir cay guepacag carta isquirbingantas shumag tantianaypag uchuclata niyushay.
Pabloga cay cartata isquirbira Corintochru Jesusman yupachicug gotucagcunapag “Raswalam aywamushag imanuy
carcayangaytas ricapacug” nirmi, jinarcurmi payga chay raswantilanga mana aywashachu. Nätan payga mana aywarachu
“Carta apachingänuyrag wanacurcur ali cawayta galayapäcuchun” nir pinsiarmi. Chaycama payga juc runacunata
yachrayächirmi cara. Nätan payga manam cara dëjadu runachu, antis payga mana quiquin aywayta atiparsi cartacuyagmi u
yanapagnincunatam cachracuyag chay yachrachingan runacunaman. Chaymi mana aywarga Corintomansi cachrara Titota
imanuy carcayangantas ricag.
Chaypita cutiramur Titoga willapara chay carta apachingannuy lutan rurarcayanganpita amachacur ali cawarcayangantam,
nätan juc ishcay Israel runacuna Pablopita lutanta rimarcayangantam, jinaman Diospita jucnuyta yachrarcayächigtam.
Paycunaga rimapäcura: “Pablotaga manam cachramusha Dioschu yachrachimänanchipag, antis payga quiquinpa
yarpaylanpitam yachrayächin capogniyog cayta munar” nirshi.
Chaura Tito chaynuy willaparuptinmi Pabloga cay cartata isquirbira cay nir: “Chay carta apachimungänuy rurapäcungaypita
nogaga aliscam cushirayä. Chaura cananga manas alä unaytam tincunanchipag aywamushag. Nä chraramurga nogapita lutanta
rimarcayagcunata aliscam anyapäshag. Chaycunaga manam Jesusman yupachicugchu, chaymi lutanta yachrarcayächin, nätan
mana cäsucarcämaptinga Dios nimangannuymi, Jesusman chaychru yupachicugcunapita gargoshag gamcunata atendinäpag”
nirmi.
Chaura Pabloga cay carta isquirbiyta galayura cay nirmi:
1
1Noga Pabloga Dios acramasha captinmi Jesucristopita “Graciaslä Tayta” nicurcanga, cuyapäcug Dios
willapacug cayä. Chaymi noga isquirbiyämü Corinto manacurcangaynuy imapitas salvapäcamaptin.
marcachru Diosman yupachicug gotucagcunapag, jinaman
Ricapäcugniqui aywamushagmi ningäpita yangam
‘Acaya’ ninganchru Dioslata servipäcunanpag raquisha lapan
casquipag ricarcayämanqui
runacunapag. Nogaga Timoteowan ishcaynïmi
aparcayächimug cay cartata. 2Chauraga Munayniyog 12Canan ichaga imanuy cawangätas niyärishay:
Jesucristopas, jinaman noganchipas Dios Taytanchi Gamcunachru cayanmi juc ishcay runacuna casqui rimagpag
ima-aygachrüsi yapapäcushunqui, gasilata ricapäcamag. Nätan nogataga alila rurag captïmi shongöga
cawachipäcushunqui. “Lutantam rurayanqui” mana nimanchu. Chaymi cushirayä
nogaga maychru chaychru carsi, jinaman gamcunacagchru
Cunchuycuna awantayta Diosmi yanapämanchi cayarsi cawarä razoncaglata rimayarmi, nätan Dioslapag
3Munayniyogninchi Jesucristopa Dios Taytanga alisca alim. cawayarmi. Chaynuy cawarä Dios cuyapämälar
Chaymi payga cuyapämanchi, jinaman laquisha cayashas yanapämaptinmi, manam noga ali cawayta yachrag carchu.
valorchämanchi. 4Chaymi payga Cristopa janan imata 13Nätan nogaga imaysi isquirbimurga isquirbimurä aygas
valorchasha capäcunäpag. 6Chaura imatas cunchurga Chaura Munayniyog Jesucristo cutimunan junagga alisca
nogacuna cunchurcayä gamcuna cunchupäcuptiqui Dios cushisham capäcunqui nogapita. Chaynuytan nogas alisca
valorchacug canganta tantiachipäcunagpagmi. Nogacunata cushicushag gamcunapita.
ima-ayga cunchuy awantaytas Dios yanaparcayäman gamcuna 15Nätan nogaga “Nämi ɹju tantiarärin” nirmi ishcay cuti
155
2&25,17,261–3 156
cachramura. Chaymi nogacunaga “Au, Cristom salvacugga” chay inciensu rupar alisca shumag asyagnuysi cayag ali
nir, Diosta alisca alipag ricapäcü. 21Pay quiquin Diosmi willapatam willapäcurcayä salvasha runacunata, jinaman
gamcunatas jinaman nogacunatas waranpa waranpa mana salvacuy munag runacunatas. 16Chaura chay mana
yanapayämanchi Jesusman mas yupachicunanchipag, nätan salvacuy munag runacunapagga chay willapaga cayan lutanmi
paytan nogataga acramashas Jesucristopita willapäcug wanusha runa asyarishanuysi, imaycamas cunchupäcunanta
canäpagsi. 22Paymi Santu Espirituta cachramusha pay musyachiptin. Nätan salvasha runacunapagmi ichaga chay
munangannuy cawayta yanapämänanchipag. Dios willapaga cayan inciensu asyagnuysi shumag, Dioswan
munangannuy cawarga, 23reguechicushun paypa runan imaycamas cawananpita musyachiptin. Chaymi chay ali
canganchitam. willapataga pisi willapacüman Dios willapacunanpag nisha
Chaura Diospa naupanchru razoncagtam isquirbiyämü. cagcunala. 17Chaypitas nogacunaga chaynuylam razoncag
Payga shumagmi musyayan mana casquiparcayangagta. Nätan willapata willapacurcayä. Chaypag Dios acrapäcamasha
nogaga chayman mana yaycamurächu piñapaptï laquisha captin. Manam quiquilanpita yachrachigcunanuysi,
capäcunaypitam. 24Chaura gamcunaga Diosman nä alim willapacurcä golgueta gopäcamänay raygochu, antis
yupachicurcayanqui. Chaymi juc mandagnuysi mana “Wacnuy willapacurcayä razoncagtam Cristopa runan capäcur, jinaman
u caynuy ruray” nipäcugchu, antis nogacunaga yanapaytam Diospa naupanchru capäcur.
munarcayag cushisha cawapäcunaypag.
Credencialta mana charapäcüchu
2
1Chaypitas mana yaycamurächu “Lutan
yachrachingäta mayacurcänanpag. 13Chay runacuna mas mana cäsucug runacunapag “Paycunaga cunchuchisham
yachrachinäta munarcayaptinsi gamcuna yarparaylawanmi canga” nir isquirbisha cayaptinsi runacunaga shumagmi
mana alichu carä. Chaymi Titota mana tarirga tantiapäcura chay isquirbishacuna Diospita canganta. Chaymi
“Macedoniataran aywayä” nircur, aywarä Macedonia Israel castacunaga mana atipapäcurachu Moisespa cäran
ninganta. rircariyta alisca chipchipyaptin, mas guepaman
14Chaychrümi Titowan tincurärï. Jinarcurmi chay lutan chipchipyaynin illacänan cayaptinsi. 8Chaura chay mushog
rurapäcungaypita nä wanacurarcayangayta willaparaman conträtapita willapacurcayaptïga Diosga mas shumagmi
gamcunapita. Chaymi nogaga Diosta “Gracias” nicü. Paymi tantiachinga Santu Espíritu runacunata tantiachinanpag
Jesusman yupachicugcunataga ima-ayga captinsi aywarayämuptinga. 9Chaura chay mana cäsucugcuna Dioswan
yanapämanchi ali cawayta. Chaura paymi nogacunataga mana cawapäcunanpag isquirbisha cayagta yachrachiysi ali
mayman chayman chrapäcuptïsi Jesuspita willapäcuyta cayaptinga, cananga mas alinninmi cayan chay ali willapata
yanaparcayäman. Chaynuypam inciensu rupar asyagta yachrachïga pitas maytas Diosman yupachicugcunata mana
mayagnuysi runacunaga Jesuspita willapata mayacurcayan. juchaynagpag Dios ricananpag. 10Chaura cäran
15Chaymi Diosga nogacunapita alisca cushirayan. Nogacunaga chipchipyayaptin Dios mandangancunata Moisés
157 2&25,17,263–5
yachrachingancunapitaga, mas alim cayan ali willapata carcayaptïsi. Chaura chay yachrarcayächingä willapaga
yachrarcayächingäga. 11Nätan cäran chipchipyayaptin Moisés manam nogacunapachu antis Diospam. 8Chaymi nogacunaga
yachrachingancunaga shumag cayarsi, cara manam alä Dios yanapapäcamaptin ima-aygata cunchursi pasay
unaypagchu. Chaura chaypitas mas shumagmi cayan Diospa laquishaga capäcüchu, ima-ayga pasapäcamaptinsi manam
willapanga imaypita imaycamas chaynuyla cananpag Dios “¿Cananga imanashunrag?” nipäcüchu.
nisha captin. 9Wanuchipäcamänanpag ashircayämaptinsi washasham
12Chaura chay willapa chaynuy canganta musyarmi carcayä, runacunapita alisca juyunaypa magasha cayarsi
nogacunaga yachrarcayächï pita maytas mana manchacular. cawarcayäran. 10Jesustas wanurarcayächiptinga nogacuna
13Nätan nogacunaga manam Moisés cäranta chapacuyur musyayarcayämi Jesuspita willapacurcaptï wanuchiy
yachrachingannuychu yachrachipäcü, chay ali willapata. munasha capäcunäta. Chay cunchuyar cawapäcungäta ricar
Payga cäranta juc sagpiwan chapacuyur yachrachira, Israel runacuna tantiapäcungam Jesús yanaparcayämanganta.
castäcuna chay cäranpa chipchipyayagnin waranpa waranpa 11Nätan nogacunataga maychru chaychrüsi Jesuspa janan
4
1Nätan Diosmi nogacunataga cuyapapäcamälar paypita ima-aygata cunchursi manam unaychu cunchunchi. Nätan
willapäcug capäcunäpag acrapäcamasha. Chaymi chaynuy cunchupäcunganpitaga Diosga alisca alinninpagmi
ima-ayga captinsi mana dëjapäcüchu paypita willapacuyta. ricapäcamanga imaypita imaycamas wac jana pachachru.
2Jinamansi nogacunaga manam chay imatas pacaylapa 18Chaypitas nogacunaga chaynuylam yarpararcayä jana
pengacuypag lutan ruraycunataga rurapäcüchu. Manatan pitas pachachru cawapäcunaman, manam cay pachachru chay
casquipapäcüchu ni Jesuspita lutantas yachrachipäcüpishchu, ima-aygas cunchupäcungämanchu. Cay pachachrüga
antis nogacunaga razoncaglatam Diospita yachrarcayächï. ima-aygata ricapuyanganchisi, jinaman ima-aygata
Nätan chaynuy yachrachipäcungäta Diosga shumagmi cunchupäcuptïsi rätu ushacaglam. Nätan jana pachachru
musyayan. 3Chaura Jesuspita willapacurcayangätaga mana mana ricapuyanganchicunam ichaga imaypita imaycamas
shumagga tantiapäcunchu chay mana cäsucuyagcunalam. chaynuyla cayanga.
4Nätan willaparcayangäta “Razonchri” mana nigcunataga
Diosga gopäcamanga imaycamas cawacug cuerputam
Asyagmi juc ñaushamannuy muyurachin. Chaynuy rurarun
5
juc achicyayagnuysi cayag ali willapata mana 1Noganchi musyayanchim cay pachachru cuerpunchi juc
tantiapäcunanpagmi. Chaymi chay alisca shumag willapata toldunuysi ushacagla almanchipag canganta, jinaman
mana mayacuyta munapäcunchu, ni tantiapäcunchu Cristo musyayanchitan cay toldunuyla cayag cuerpunchi
salvacug cangantas. Nätan Cristoga Diospitam imanuycagtas wanuruptinga juc wayita gognuysi Diosninchi juc mushog
shumag tantiachimanchi. 5Chaypitas nogacunaga manam cuerpu mana wanuy yachragta gomänanchitas. Chay mushog
yachrachipäcug nogacunata cäsucarcämänay raygochu, antis cuerputaga Dios gomäshun manam runacuna rurangantachu.
nogacunaga yachrarcayächig Munayniyog Jesucristopitam 2Chaymi nogacunaga alisca munarcayä nä mushog cuerpuyog
payta cäsucurcänayta munar. Nätan nogacunaga carcayä cayta. 3Chay mushog cuerpuga almanchipag cayan juc
paypa serviglanmi, Jesús nipäcamangannuy gamcunata jacunuymi mana garapachranuy cananpag. 4Chaypitas
yanapapäcunäpag. 6Chaura chay galayunanchru yanauyagla nogacunaga munarcayä cawayälarmi cay wanucug
cayaptin “Achquiyächun” nig Diosmi Jesuspitaga cuerpücuna, chay mushog cuerpuman nä muyunanta.
musyachimanchi. Nätan achquinuysi cayag Jesusmi Dios Nogacuna manam munapäcüchu almäcuna juc garapachranuy
alisca ali, jinaman munayniyog canganta musyachimanchi. cananta, antis nä munarcayä chay mushog cuerpuyog caytam,
Chaura Dios chaynuy cangantaga musyayanchi Jesucristo juc mushog jacuta jacucuy munagnuysi. Chaynuypa cay
musyachimasham. wanucug cuerpücuna imaycamas cawacug mushog
cuerpuman muyunanpag. 5Nätan Diosga runanman
Tantiapäcunquimanmi Dios muyuchimaranchi chay mushog cuerputa gomänanchipagmi,
yanapapäcamaptin willapacurcayangäta jinaman paytan cachramura Santu Espiritutas chay mushog
7Nätan chay alisca shumag willapata willapacurcänäpag cuerpu gomänanchi cayagta musyachimänanchipag. 6Chaymi
Diosmi nirarcayäman juc alpa mancanuy manacag “Diosga razonpam ruranga” nir, chaynuyla yupachicuyar
2&25,17,2656 158
cawayanchi. Nätan nogacunaga musyarcayämi cay pachachru cawapäcuychu. Juchäcuyälar cawarga manacagpagmi Cristo
cawarcayangäcama cay aycha cuerpuwan cayar Munayniyog wanunganta ricarcayanqui. 2Chay amistashacunapita
Jesuspita caruchrünuyrag carcayangäta. 7Antis cawarcayä isquirbishachrüsi Diosga cay ninmi:
payman yupachicuyarmi canan mana ricapurcayarsi. 8Nätan “Chay yanapänag junag chraramuptinmi manacuyniquita
razonpam paylaman yupachicurcayä. Chaura munarcayä cay mayarur yanaparug,
wanug cuerpupita yargorcur nä Munayniyog Jesuscagman jinaman salvacunay junag chraramuptinmi cachraramü
aywacuytam. 9Chaymi nogacunaga imanaypanuysi Diosninchi juc salvacugta yanapäshunaypag” ninmi.
munangannuy alita rurayar cawarcayä. Chaynuy cawaytam Chaymi nogas nircayag: Cananga nämi Dios
nogacuna munapäcü cay wanug cuerpuwanrag cayarsi u jana yanaparcayäshunqui jinaman willapanta cäsucurcangaypam
pachata aywacursi. 10Noganchiga lapanchis juc ɹyisnuysi nä salvararcayäshunqui.
cayag Cristopa naupanman aywachisharan cashun, chaychru
pay juchanchita taripämänanchipag. Chaychrümi lapanchita Ima-ayga cunchuytas awantapäcungäpam
nimäshun cay wanucug cuerpuwan cayar payta ali Diosta servig capäcungäta reguechicurcayä
servinganchipitas u mana ali servinganchitas. Chaura Dios 3Nogacunaga cawapäcungäwan manam pitas lutanta
munangannuy cawagcunaga alipa ricasham capäcunga, nätan rurachipäcüchu. Chaynuy cawapäcü Diospita yachrarcayächingäta
chaynuy mana cawagcunaga lutanpag ricasham capäcunga. pisi manacagpag mana ricananpagmi. 4Antis nogacunaga Diospa
ali servignin capäcungäta reguechircurcayä ima-ayga cunchuytas
Runacuna Dioswan amistapäcunanpagmi awantapäcungäpam. Diosta servir nogacunaga carcayämi
nogaga yachrayächï laquishas, imapita nacatacurcayarsi. 5Nogacunaga awantarcayämi
11Chaymi nogacunaga Munayniyog Jesusta manchacur alita astircayämaptinsi, carcelman wichrgararcayämaptinsi, achca
rurayar cawarcayä. Chaynuy cawarcayangäta Diosga shumagmi runacuna piñasha wanuchiyta munarcayämaptinsi. Jinaman
musyayan. Nätan nogacunapita gamcunas shumag awantarcayämi alisca uryar mana punurcayarsi mana
musyapäcunaytam munarcayä. 12Chaynuy nircayag manam micurcayarsi. 6Chaypitas Diosta servipäcungäta reguechicurcayä
alinninpag ricapäcamänayta munarchu, antis nircayag mana juchäcular ali cawapäcungäpam, ima-aygatas
nogacunapita alicagta chay conträ rimagcunapa naupanchru awantapäcungäpam, runa-mayïcunata cuyapäcungäpam. Chaynuy
rimapäcunaypagmi. Chaycunaga lutan carcayarmi alitucur, cawayarcayä Santu Espíritu yanapapäcamaptinmi. Nätan lapan
olgotucusha nogacunapa conträ lutanta imatas yanga rimarcayan. shongöcunapa pitas maytas cuyapäcurmi nogacunaga musyarcayä
13Chaura gamcunapita waquinniquicunaga nogacunata Dios munangannuy rurarcayangäta. Chaymi conträcuna
ricarcayämanqui ɹsyun perdisha runapagmi Dios munangannuy sharcugpagsi mana piñäcurcächu. 7Nogacunaga yachrarcayächï
cawapäcungäpita. Nätan waquinniqui ali ɹsyogpag Cristopita razoncag willapatam, nätan Dios munayninwan
ricarcayämangayga alim cayan, chaymi ali cawarcayä yanapapäcamaptinmi canancamas chay willapata willapacurcayä.
yanapapäcunag raygo. 14Chaypitas nogacunaga Cristo chaynuyla Nätan nogacunapag chay razoncag willapaga cayan juc
cuyayämanganchita musyarmi willapacurcayä paypita. Chaymi armanuymi. Chaywanmi nogacunaga conträcuna rimagcunatas
willapacurcayä Cristo cuyamarninchi lapan juchasapapa trucan jinaman lutan ruragpag ricapäcamagcunatas upälarcayächï. 8Chay
alisca cunchur wanunganta. Cananga chaymi Diosga willapawanmi nogacunaga tantiachipäcü alipag
juchanchicunapita wanushapagnuy ricamarninchi ricapäcamagcunatas, jinaman chregnipäcamagcunatas,
juchanchicunapita perdonayämanchi. 15Chaura Cristoga wanusha nogacunapita alita rimagcunatas, lutanta rimagcunatas, casquipag
lapanchipa trucanchim pi may cawayagcunas nä mana shongon ricapäcamagcunatas. Nätan nogacunaga Dios nipäcamangannuymi
munangannuy cawapäcunanpag, antis pay munangannuy razoncaglata pi maytas nipäcü. 9Waquin runacuna shumag
cawapäcunanpagmi. reguercayämarsi “Paycunaga manam Cristopa cachran ruragchu”
16Chaymi nogacunaga Diospa runanpitaga nä mana pipitas nipäcamanmi. Nätan waquincunam ichaga shumag tantiarcayan
lutanta pinsiapäcüchu. Lutantaga pinsiapäcun Diosman mana Cristopa cachran rurag capäcungäta. Chaynuyla wanuchiy
yupachicug runacunalam. Unayga chaynuymi nogacunas munasha carcayarsi Dios yanapäcamaptinmi cawarcayärag,
pinsiapäcurä Cristopita. Cananga nä manam chaynuychu juyunaypa magarcayämarsi manam wanuchipäcamanragchüga.
pinsiapäcü paypita. 17Chaura pi maysi Jesucristoman 10Jinaman laquisha carcayarsi Diosman yupachicurga chaynuylam
yupachicugga muyun nä mushog runamanmi. Manam nä cushirarcayä, nätan cay pachachru mana imäcuna cayaptinsi,
cawan unay cawangannuychu lutanlata rurayar, antis muyun achca runacunatam yanaparcayä Diospa runanman
ali rurag runamanmi. 18Chaynuy ali cawagman Diosmi muyupäcunanpag, jinaman musyarcayächïtan runancunata Dios
muyuchimasha canchi. Payga noganchipa trucanchi gonanta paycunas chrasquipäcunanta, cay pachachru mana
wanunanpagmi Cristota cachramusha. Nätan paymi imäcuna cayaptinsi Dios “Goshaymi” ninganga cayanmi
nogacunataga cachrarcayäman runacunata “Quiquiquicamas, nogacunapagsi.
jinaman Dioswansi amistarcur ali cawapäcuy”
nipäcunagpagsi. 19Chaura Cristo juchasapacunapa trucan Nä imanuy cangätas lapanta nirarcayaptïga cuyapäcamay
wanunganpam cay pachachru runacunaga Dioswan nä 11Corintochru
yachrag Jesusman yupachicug-mayïcuna,
amistarcayan. Chaymi Dioswanga nä amistashacunataga nä nogacunaga razoncaglatam rimapäcungäpitas, jinaman
mana cunchuchingachu pitas. Chay lapanpita cawapäcungäpitas nircayag. 12Nogacunaga unaynuylam alisca
willapacurcänäpagmi Diosga cachrararcayäman. 20Chaymi cuyarcayag. Nätan gamcunaga nä manam unaynuychu
paypa willapanta gamcunata willapäcur Cristo quiquin cuyapäcamanqui. 13Chaymi cananga churïcunata yupaysi
ningannuy cay nircayag: Amanar nä masta juchäcurcaychu, nircayag: “Gamcunas cuyapäcamaynar nogacuna
jinaman “Juchaycunapita Diosta perdonämay” nipäcuy. cuyapäcungagnuy” nir.
Chauragar Dioswan amistapäcuy. 21Cristoga manam pasay
juchäcushachu, jinatam Diosga noganchi juchasapacunapa Chay casqui yachrachigcunawan ama gotucapäcuychu
trucanchi wanunanpag nisha. Chaura chaynuy wanunganpam 14Ama gotucapäcuychu Diosman mana yupachicug chay
6
1Chaypitas nogacunaga Diospa yanapagnincuna cawapäcunquipishchu. Musyanganchinuysi manam pasay
capäcurmi anyaparcayag chaynuyla, nä perdonasha tantianacurcanchu ali rurag runawan lutalanta rurag runaga.
capäcungayta musyar. Chaura amanar juchäcuyälar Chaura ¿imalatarag alita rurapäcunman Dios munangannuy
159 2&25,17,266–8
cawag runawan, mana ali cawag runa? 15Chaynuytan pasay lutanta mana rurapäcunanpag. Nätan washapäcamangaypitas
mana tantianacurcanchu Cristowan Asyagsi. Chaynuymi mana jucla musyanätam munarärinqui, lutan ruragcunatas
pasay tantianacurcanchu Diosman yupachicug runawan jucmaparärinqui, “Diosga cunchurachimäshunmi” nir
Diosman mana yupachicug runasi. 16Manatan pasay manchapacarärinqui. Noga aywamunätas munarärinqui, Dios
tantianacunchu Diosta servig runawan “Caymi diosnï” nir cäsucurcayangaytas jucla musyanäta munarärinqui, jinaman
imatas servig runasi, nätan noganchiga cayanchi cawayag chay juchäcugcunatas piñapänäta munarärinqui. Chaynuy
Diospa wayinnuymi. Quiquin Diosmi chaynuy canganchipita rurar nä ali rurag capäcungaytam reguechicarärinqui. 12Nätan
cay nira: chay cartata apachimurä manam chay juchäcusha runapagchu
“Yachrashag, jinaman purishag paycunawanmi. ni manatan apachimurä chay sinticusha runata
Paycunapa Diosninmi cashag, yanapapäcunaypagpishchu, antis apachimuräga Diospa
nätan paycunam canga runäcuna” niram. naupanchru gamcuna cäsucarcämangaytas u mana
17Chaypitas Munayniyog Diosga cay niratan: cäsucarcämangaytas musyanäpagmi. 13Chaymi cananga
“Chay lutan rurag runacunanuy cawayta dëjapäcuy, cäsucarcämangayta musyarur cushirarcayä. Nätan masga
jinaman ama masta chaynuy cawapäcuychu. cushirarcayä Tito cushiragta ricarmi, jinaman pay chayman
Chauraga chaycunanuy mana cawapäcuptiquiga chraramuptin manchapacuypa cäsucurcangaypitam. 14Nogaga
castäcuna capäcunaypagmi chrasquipäcushay” niram. Titota “Aywaptiquiga ɹjum chrasquipäcushunqui paycunaga”
18Chay nircursi ima-aygas ruray atipag Diosga cay niraran: nirämi gamcunapag. Ningannuylam chrasquipäcusha canqui,
“Juc ali taytanuymi gamcunapag cashag. nogacunaga Titota razoncaglatam nipäcurä. Chaura Titota
Nätan gamcunam nogapag capäcunqui wamräcuna” chrasquipäcungaywanga musyacarun gamcunapita alita
niram. rimapäcungä razoncag canganmi. 15Titoga canan masmi
7
1Cuyashäcuna, chaura chaynuy Dios nirayämashaga ama cuyarcayäshunqui manchapacuypa chrasquipäcungaypita,
ima-ayga lutantas rurashunchu cuerpunchiwanga, ni jinaman cäsucurcangaypita. 16Nogaga canan aliscam
amatag chrasquicushunpishchu chay casqui yachrachigcuna cushirayä chay ali rurag capäcungayta musyarur.
rimangantas, antis waranpa waranpa Diosta manchacuyar
cawashun paylapag cawagman muyunganchicama. Macedoniachru yachragcunanuy gamcunas
jucla ofrenda gotuyta ushapapäcuy
Nogaga cäsucarcämänaypagmi isquirbimurä
8
1Jesusman yupachicug-mayïcuna, Macedoniachru
2Chauragar yupachicarcämay, jinaman cuyapäcamay Jesusman yupachicug gotucagcunaga shumagmi
nogacunaga manam pitas ima lutantas rurapäcurächu. tantiapäcusha Dios alisca cuyacug canganta. Chaymi canan
Manatan juchaman pitas ishquichipäcurächu ni pitas paycunaga Diosnuysi alisca cuyapäcug carcayan. Paycunapita
casquipapäcuräpishchu. 3Chaynuy nirga manam nipäcug cananga willapayärishay: 2Paycunaga imata alisca
lapaycunatachu antis waquinlaycunatam. Nätan nogaga nä cunchurcayarsi cushisham carcayan, jinaman mana imaynag
naupalatam nipäcurag alisca cuyapäcungagta, jinaman carcayarsi alisca ali shongo carmi ofrendata goturärin alisca
chaynuylam cuyarcayäshay wanupäcungäcamas. 4Nogaga chraninta. 3Nogaga ricangätam willapapäcug, paycunaga
gamcunapag “Paycuna alicamam, jinaman cuyarcayämanmi” capunganpitam mana anagyälar ofrendata goturärin, nätan
niyämi. Nätan achca runacunatam “Paycunaga alicamam” goturäringa quiquincunapag camalas taripäcungantam.
nirsi willapacuyä. Cananga imata cunchursi valorchasham, 4Paycunaga alisca achca cutin manacaräriman “Nogacunas
jinaman alisca cushisham cayä gamcunapita. waquincuna yupaynar yanapayärishag cay ofrendäcunawan
5Chaynuytan Macedoniaman chrarursi nogacunaga mana Jerusalenchru Diosman yupachicug-mayinchicunata” nir.
jamapäcurächu, antis aliscam ima-aygatas cunchupäcurä 5Paycunaga pinsiapäcungäpitas mastaran gotupäcusha.
goshaga “Alitam rurarunqui” nimäshunmi. Nätan payga mana olgocunata paycuna nä chrararärimur “Gopäcushagmi”
capamashaga manam “Gonquiran” nimanchichu. nipäcungay ofrenda gotuyta yanapapäcushunaypag. Chauraga
13Chaura “Jesusman yupachicug-mayinchicunata yanapay” ali shongo capäcungaynuy gopäcuy michra runapag ricasha
nirga manam nipäcug, mana imaynagman muyupäcunayta mana capäcunaypag.
munarchu, antis nircayagga lapaycunas micusha capäcunayta
munarmi. 14Gamcunapaga canan aypam carcayäpushunqui, Diosga yanapangam runa-mayin yanapagcagtaga
chauragar yanapapäcuy Jesusman 6Shumag tantiapäcunaypag cayta niyärishay: “Walcala
yupachicug-mayinchicunata. Capazmi imaylaga gamcunas tarpug runaga walcalatam cosechan, nätan achcata tarpug
mana imaynagsi ricacarärinquiman. Chauraga paycunas runaga achcatam cosechan”. 7Chaynuymi ofrenda
yanapäcushunqui imansi capunganpitam. Chaynuypaga gotupäcungaywansi ruracanga. Chaymi anagyayarga u pisi juc
lapaycunapas cangam imalas micapäcunaypag. 15Chaynuy nishuptiquiragga ama gopäcunquimanchu, antis imanuy
yanapänacur cawanapitaga isquirbishachrüsi cay niyanmi: gopäcunaytas shumag pinsiayur cushisha gopäcuy. Chaynuy
“Alisca achcata palagcunas manam puchupäcurcarachu, ni lapan shongonpa cushisha gogtam Diosga cuyan. 8Tayta
walcalata palagcunas manatan pishipäcurcarachu” ninmi. Diosga ima-aygas ruray atipagmi. Payga cuyapälar alisca
aliscam ima-aygachrüsi yanapapäcushunqui. Chauraga
Titowan cachrayämü mas runacunatam gamcunachru manam ushapacushaga capäcunquichu. Antis chaynuylam
ofrendata shuntapäcunanpag imaycunas cayanga runa-mayiquita yanapapäcunaypag.
16Nätan nogaga Diostam “Gracias” nicü nogatanuy Titotas Chaynuy rurar gamcunaga alita ruragcamam imaysi
gamcunaman aywamunanpag chay yarpayta gonganpita. capäcunqui. 9Chay runa-mayin yanapag runapitaga
17Payga “Chay ofrendata shuntamuy” niptï, “Äri” nirmi isquirbishachrüsi cay niyanmi:
aywayämun. Nätan payga manam “Aywamun noga” “Mana imaynagcunatam aypuchracurun,
niptilächu, antis quiquinsi aliscam aywamuyta munara chaymi Diosga imaysi chaynuyla paytaga ali rurayta
imanuycagtas ricapäcushunaypag. 18Paywanmi cachrayämü yanapanga” ninmi.
alisca alipag ricasha juc wauguenchita, paypita lapanmi 10Chaura Tayta Diosmi muruta camachimun tarpunapag,
Jesusman yupachicug gotucagcunaga alita rimapäcun chay ali paytan micuytas camachimun micunapagsi. Chaura cushisha
willapata willapacunganpita. 19Nätan chay wauguenchitaga achcata gopäcuptiquiga, payga mas achcatam gopäcushunqui.
Jesusman yupachicugcunam acrararcayan nogacunawan Chaura gamcunaga imaysi runa-mayiquicunata yanapayarmi
parëju chay gotupäcungayta Jerusalenta apapäcunäpag. cawapäcunqui. 11Chaynuy rurapäcungaypita Diosga masmi
Chaynuy rurarcayä Munayniyog Jesús alipag ricasha ima-aygatas gopäcushunqui. Chauraga cushisham
cananpagmi, jinaman alisca yanapay munayanganchita yanapapäcunqui runa-mayiquicunata. Nätan
musyapäcunanpagmi. 20Chaura paycunaga acrarärin chay apachicarcämangay ofrendata chrasquirärirga Tayta Diosta
alisca achca ofrenda shuntashapa janan mana pisi “Gracias” nicurcanga achca runacunam.
nogacunapag “Aptapacarärinchri” nir, lutanta 12Chay shuntapäcungayta aparga manam apapäcushag
10
musyapäcunanpag, jinaman reguechicurcay “Paycunaga ali 1Noga Pabloga Cristonuysi manshu, jinaman
shongocamam” nipäcungä razoncag cangan musyacänanpag. amachacug runa carmi cayta nipäcushay: Amanar
9
1Nätan Jesusman yupachicug-mayinchicuna chay conträ rimag runacunata chrasquipapäcuychu.
yanapapäcunaypitaga yanga niragmi isquirbiyämü. Chaycunaga nogapita yangacagtam rimarcayan cay nir:
2Gamcunaga mas naupalatam alisca cushisha nä shuntayta “Pabloga noganchiwan carga fuertiypa rimarcuylatas
galayapäcuray. Nogaga cay Macedonia ninganpa manchayanmi, nätan carupita isquirbimurmi ichaga
yachragcunata rimapayä cay nirmi: “Acaya ninganpa yachrag manchacuypag rimayanga” nircayanmi. 2Chaura
Jesusman yupachicugcunaga nä ganyan watalatam shuntayta jucmapapäcuynar chay runacunata gamcunam chraramur
galayapäcura” nir. Chayta mayarmi paycunaga “Noganchis juyunaypa mana piñapänäpag. Chaycunaga ricarcayäman
yanapäshun” nir shuntarärin. 3Chaymi cananga cachrayämü Diosman mana yupachicug runanuysi shongö munangannuyla
chay wauguenchicunata gamcunapita chay alita rimayangä lutanta ruragpagmi. Chaymi aywaramur paycunataga
casquipag mana ricasha cananpag, antis nä camarishalata piñapäshagrag. 3Nätan nogas waquin runanuysi runalam
carcayächinaypag. 4Capazmi juc ishcay Macedoniachru cayäga, nätan runala cayarsi Diosman mana yupachicug
yachragcunawan aywarärimushagsi. Chay aywamurtag ichaga runacunanuychu manam äsharcur imatas lutanta rimä. 4Antis
tarirärigmanga ofrenda mana gotuglata. Chaynuyta tarirga nogacunaga Diospa munayninwanmi, jinaman Jesuspa
gamcunapita ali rimapäcungäpita pengacushachr capäcushag, willapanwanmi Jesuspa contran rimag runacunata
nätan gamcunaga mas pengacusharan capäcunquis. 5Mana upälarcayächï mana masta chaynuy rimapäcunanpag.
chaynuy cananpagmi, naupata cachrayämü chay quima Chauraga Diosman mana yupachicug runacunanuychu manam
161 2&25,17,261011
tantiarcayan chay casqui yachrachigcuna olgosha tantiaylapita alipag ricacug runataga manam pitas
yachrachipäcungan lutan canganta. Chaymi Jesuspita chrasquicurcanquimanchu, antis Munayniyog Dios alipag
tantiarärirga mayag chayagchrüsi payta nä cäsucurcayan. ricangan runatam ichaga chrasquicurcanquimanga.
6Chaura nä ali cäsucugman muyuräriptiquiga, jinaman
11
capäcunanpag nishag. 1Gamcunaga nä yachracasham carcayanqui chay
servipäcunagpag Dios acramasha canganta, jinaman cobrapäcungagpita, chay yanga olgotucug runacuna nogaman
tantiapäcunquitan Dios nimangancagchru uryayangätas. tincuchicuyta mana atipapäcunanpag, jinaman “Pablonuymi
16Nätan nogacunaga gamcuna yachrarcayangaypita mas uryayanchi” niyta mana atipapäcunanpag.
waclämansi aywapäcushagmi ali willapa willapacug. Chay 13Chaynuypam “Cristopa cachran ruragmi capäcü” nir
aywar manam yaycushag juc uryacunganmanchu, manam yanga rimarcayanganta tantiapäcunga, jinaman chaynuypam
nogaga juc uryacunganpita “Nogam uryarä” nir yanga casquinwan runacunata pantacarcayächingan shumag
olgotucuyta yachrächu. 17Jinaman nogaga olgotucursi, musyacanga. 14Chaynuy rurarcayangan manam nogataga
olgotucushag gamcunacagchru Dios uryachimanganpitam. mayacasha niragtachu cachiman, antis Asyaglam runata
2&25,17,261112 162
pantacächinanpagga ticran Diospa angelnin nirayagman. carcayan?” nir. 29Chaymi nogaga pisi gueshyayanganta
15Chaymi chay runacunaga Asyagpa servignin capäcur, chay mayarga alisca laquirä. Chaynuytan pitas juchaman
quiquin Asyagnuysi ticrarcayan, Cristopa cachran rurag ishquichipäcuptinsi alisca piñäcü.
runacunamannuy. Chaynuy cayarmi chaycunaga “Alita 30Nätan nogaga imapitas alawacuyta munarga alawacushag
magapäcamara, nätan paycunataga manam pisi magashachu. ricachimanganpita mana alawacunäpag, Diosga Asyagta nisha
Achca cutim nachrga wanuchipäcamashas Cristo servingäpita, gueshyachimänanpag. Chay gueshyawan cuerpü nanayan juc
nätan paycunataga manam pisi imanansi. 24Jinaman Israel casha tucsishanuymi alisca. 8Chay gueshyapita
castäcunapa mandagninpitas chrasquirä pichga cutim quima cuticächimänanpag quima cutin Munayniyog Jesusta
chrunca isgon astiyta, 25quima cutim Roma soldädu manacurä. 9Chay manacuptïmi payga cay nimasha: “Manam
mandagcunas wipyapäcamasha gueruwan, nätan juc cutim cuticächishaychu, antis gamtaga noga Munayniyog Diosmi
rumiwansi chapipäcamasha “Wanuchishun” nir, quima cutim cuyapälar yanapäshay, jina gueshyagtas yanapayangagta
büqui talpuptin nachrga wanushas cä. Chay aywayarmi musyapäcunanpag” nimasha.
jucpaychrüga juc junagwan juc pagas wanpusha cä jatun Chaymi nogaga gueshyag cangäpita cushisha nircayag
gochra chraupinchru. 26Maychica cutichr chraquipas aywasha Munayniyog Jesús cuyapämälar yanapämaptin chaynuyla
cä ali willapa willapacug, chaynuy aywar achca cutim willapäcuyangäta. 10Chaymi nogaga alisca cushicü
salvacusha cä: mayucunata pasarsi, suwacunawan tincursi, gueshyangäpita manacagpag ricapäcamanganpita, Cristopa
Israel casta-mayïcunawan tincursi, juc casta runacunapa janan ashlipäcamanganpita, ima-aygapitas nacatacungäpita,
marcaman chrarsi, jatun marcacunachru conträ wanuchipäcamänanpag gaticachrapäcamanganpita.
sharcapäcuptinsi. Jinaman achca cutim salvacusha cä jäpag Chaycunata cunchü Cristota cuyarmi. Chaura chaynuy
pampacunapa aywarsi, jatun gochrapa büquiwan aywarsi, manacag cayaptïmi Cristoga yanapayäman pay nimanganta
jinaman Diosman yupachicugtucugcunapitas. 27Chaynuytan ruranäpag.
uticasha cayarsi alisca uryarä imalätas rantinäpag. Chay uryar
maymay cutichr warashas cä mana punular. Chaynuytan Chay gotaracunanuysi rimayä mana washapäcamaptiquim
cunchurä micuypitas, yacupitas. Maymay cutichr malagasha 11Chaura mana munayaptïsi gamcunam quiquïpita
cä rurayangäta ushanä raygos, cunchurämi ucaytas mana jacü rimarcayächimanqui. Sïchush gamcuna noga Pablopita “Payga
captin. 28Nätan chaynuy cunchuyarsi mas pinsiarayäga Diospa cachran ruragmi” nir, chay conträ rimagcunata
Jesusman yupachicug gotucagcunamanmi “¿Imanuyrag nipäcunquiman cara, chauraga manam quiquïpita
163 2&25,17,261213
rimämanchu cara juc gotaranuysi. Nätan gamcunaga mana chraramur wagaytas munächu unaypita chay juchäcuyälar
washapäcamanquichu manacagpag ricapäcamarmi. cawagcunapita. Paycunaga manam canancama chay ganra
Gamcunataga chay casqui yachrachigcunata “Paycuna alisca juchäcurcayanganpita, warmin warmin, olgon olgon
alinnincagmi” nircayanquim. Nogaga chaycunapita mas cawayaypita, jinaman juc juchäcuycunapitas wanacurcur
alinninran cayäsi. Nätan chaynuy cayä Dios yanapämaptinmi. Diosman cutipäcunragchu.
12Chaymi nogaga gamcunawan cayar achca cuti Diospa
munayninwan runala mana ruray atipänancunata rurarä. Conträ rimarcayangaypita mana wanacurcaptiquiga
Chaynuypam nogaga reguechicurä Cristopa cachran rurag jucmapasha capäcunaypagmi nirärishay
cangäta. 13Chaura chay conträ rimarcayaptinga
13
1Yapay aywamuptï cananwanga nä quima cutim
nircayanmi. 17Nätan gamcunaga shumagmi musyarcayanqui Diosta manacurcayä mana ima lutantas rurapäcunaypag.
mana cobrapäcungagta. Jinaman chay aymug wauguecunatas Nätan manacurcayäga manam nogacuna razonpa Diospa
manam golgueta gopäcuraychu nogapag. 18Nogam Titota cachran rurag capäcungäta tantiapäcunaypagchu, antis alita
cachramurä ricapäcushugniqui aywamunanpag, jinaman rurayar cawapäcunaypagmi. Chaura quizämi chay conträ
payta yanapänanpag cachramurätan juc wauguenchitas. rimagcunaga “Pabloga manam Jesucristopa cachran
Chaura Titoga manam ni juc golguetas sacrilapaga ruragchu” nipäcungas, chay wanacaräriptiqui mana
gotuchipäcushuraychu. Musyapäcungaynuysi nogas, jinaman piñapapäcuptïga. 8Chaynuy nircayaptinsi chay lutan
Titosi manam ima lutantas rurapäcuragchu antis alilatam rurarcayangaypita wanacaräriptiquiga manam
rurapäcurä. piñapapäcushaychu. Nogacunaga manam imatas rurapäcüchu
ali willapa ninganpita jucnuytaga, antis yanapapäcushay
Isquirbimurä juchaycunapita wanacurur ali Diospa willapanta shumag yachracurcänaypagmi, jinaman
cawapäcunaypagmi cäsucurcänaypagmi. 9Chaura Jesusman razonpa
19Chaura lutantam gamcunaga pinsiarcayanqui: “Pabloga ali yupachicurcaptiquiga, jinaman cäsucurcaptiquiga nogaga
runapag ricananchipagmi isquirbirayämun” nirga, antis aliscam cushicushag. Nätan gamcunata mana piñaparga
nogaga cay cartata isquirbimurä gamcunata cuyarmi, jinaman manam reguechicushäpishchu Jesuspa cachran rurag cangäta.
waranpa waranpa alila cawagman muyupäcunaypagmi. Tayta Chaura chayta ricarga quizämi chay conträ rimagcunaga
Diosga shumagmi musyayan razoncag rimayangäta, nätan “Pablopaga manam geniun canchu” nipäcungas, jina
chaynuyga riman Cristopa runancunalam. 20Nätan nogaga nipäcuchun nogaga Diosta manacuyä ali rurag runaman
ricapäcugniqui aymur manam munächu canannuysi lutan muyuyta yanapapäcushunaypagmi. 10Chaymi caruchru
rurarcayagta taripäcuyniquita. Chaynuy cawarcayaptiquila cayälar isquirbiyämü chay lutancuna rurarcayangayta
chraramurga juyupam piñaparärishay. Nogaga musyämi dëjapäcunaypag. Chauraga chraramur manam juyupachu
gamcuna, plëturcayangayta, chriquinacurcayangayta, alisca piñapapäcushay, chaypag Cristo acrarayämaptinsi. Nätan
piñasha imatas ninacurcayangayta, raquicasha carcayangayta, Cristo nogata acrarayäman alita rurayar cawayta
washa rimarcayangayta, pipagsi “Lutanmi” nir yanapapäcunagpagmi, manam chay waquincunanuysi
rimarcayangayta, alitucur cawarcayangayta, jinaman pantacächipäcunapagchu.
ima-ayga lutantas rurayar cawarcayangayta. 21Chaypitas
gamcunaman chraramurga manam munächu gamcunapita Cay carta rurayta ushanäpag caylata niyärishay
pengacusha cayta. “Nogaga gamcunapita ali cawagcamam 11 CanangaJesusman yupachicug-mayïcuna, isquirbiyta
capäcun” nirmi rimarä. Chaura chay lutan cawarcayagta ushanäpag caylatam niyta munarcayag: Cushisha
tarirärirniquiga pengacushachr cashag. Manatan chayman cawapäcuy, lutancuna rurayta dëjarcur alilata rurapäcuy,
2&25,17,2613 164
Jesucristo, jinaman Dios Taytanchi cuyapälar ima-aygachrüsi ruragcunawan. Tincuräga Jesuspa wauguen Santiagolawanmi.
yanapapäcushunqui, jinaman gasilata cawachipäcushunqui. 20Cayta isquirbiyämü Diospa naupanchrümi jinaman
4Jesucristoga wanura juchanchicunapita, jinaman cay lutan razoncagtam, manam casquitachu. 21Chaypitaga aywacurä
cawaypita jorgamänanchipagmi, chaynuy wanura Tayta Siriapam jinaman Cilicia ninganpam. 22Chaymi nogataga
Diosninchi munangannuy cawanapagmi. 5Chauraga alawasha Judeachru Jesusman yupachicug gotucagcunaga mana
cachun Tayta Diosga imaypita imaycamas. Chaynuy cachun. reguepäcamarachu. 23Antis nogapitaga mayaylam mayacurcag
cay nipäcugta: “Wanuchimänanchipag naupata
Jucnuy willapataga ama chrasquicurcaychu gaticachrämagninchim cananga Jesusman yupachicunapag
6Noga cayä mayacasham, jinaman laquisham gamcuna willapacuyan, payga usharuylatam munamaranchi” nipäcugta.
manas alä unayta Diospita raquicarcayangaypita. Payga 24Chaura alawapäcura Diostam cushicuypita nogapa janä.
2
cuyapälarmi gamcunata acrapäcushuray Cristopa razoncag 1Chaypitaga chrunca chruscuyog wata pasashachrüran
willapan ningannuy cawapäcunaypag. 7Jesucristopa chay yapay jegarä Jerusalenta Bernabëwan. Nätan Titos
razoncag willapantam waquincunaga lutanman nogawanmi aywara. 2Nätan jegaräga Dios “Ayway”
muyurcayächin, chaymi pantacarcayächishunqui. 8Nätan nimaptinmi, ima-ayga rurangäsi, jinaman canan rurayangäsi
yachrachipäcungagpita, nogacunas u jana pachapita juc mana manacagpag ricasha cananpag. Jesusman
angelsi jucnuy willapata willapäcushurniquiga pi carsi cachun yupachicugcunachru mandagcunalawan rimarä imanuypa juc
nina wayichru cunchuchisha. 9Unaysi nipäcuragmi, canansi casta runacunata ali willapata willapacuyangätas
yapay niyärishay: Yachrachipäcungagpita pisi jucläsi musyachinäpagmi.
willapata yachrachipäcushugniqui cachun nina wayichru 3Chaychrüga manam nogawan cayag Titotas, Israel casta
cunchuchisha nipäcuragmi. 10Nätan nogaga manam munä mana cayaptinsi “Señalächicuyrag” nipäcurachu. 4Nätan
runapita alipag ricasha caytachu, antis Diospita alipag ricasha chaychru chay mandagcunawan rimararcayaptïmi pacaypa
caytam. Nätan runacunapita alipag ricasha cayta munarga yaycarärimunag, Jesusman yupachicugtucugcuna juc ishcay,
manam Cristopa servigninragchu cä. Jesuspa munayninchru imaynuy cawarcayangätas
mayacarcärir, “Unay cawapäcungannuyla cawapäcuy”
Ali willapata willapacuyä Dios nimangannuylam nipäcamänanpag. 5Chay nipäcamaptin manam pasay
11ChauraJesusman yupachicug-mayïcuna cayta niyärishay chrasquicurcarächu gamcuna chay razoncag ali willapa
musyapäcunaypag: Chay ali willapa musyachipäcungagtaga ningannuy cawapäcunaypag.
manam quiquïpa yarpayläpitachu rimarä. 12Chay ali willapata 6Nätan Jesusman yupachicugcunachru chay mandagcunaga
manam pi runas yachrachimarachu ni “Willapacamuy” rimangäpitaga “Au, chaynuymi” nipäcamaram. Manam imas
nimarapishchu, antis Jesucristo quiquinmi nogataga mushogtaga nipäcamarachu. Nätan nogataga paycuna imanuy
yachrachimasha. 13Gamcunaga nämi mayacurcaray Israel yachrapäcungansi imanuy capäcungansi manam imas
castäcuna yachrachipäcungannuyla cawangätas. Chaypinga gocamanchu Diospagga pi maysi chaynuylam canchi. 7Antis
Diosman yupachicug gotucagcunatam gaticachrag cä, nätan imas nipäcamänan trucaga tantiarärin juc casta runacunaman
tarirurmi wanuchiypa ushag cä. 14Chay Israel castäcuna ali willapata rimanäpag Dios cachramasha cangantam. Nätan
yachrachingannuyla cawar lapan yachrachig-mayïcunapitas Pedropitas tantiarärin Israel castata willapacunanpag Dios
mas cäsucugninmi carä, jinaman manchapacuypam cäsucug nisha cangantam. 8Chaura Diosninchi quiquinmi cachrara
cä unay awillücuna yachrachipäcungantas. 15Nätan Tayta Pedrotaga Israel castacunaman, nätan nogatas quiquin Diosmi
Diosga quiquin munarmi cuyapämälar acramasha mamäpa cachrarayäman juc castacunaman. 9Chaura Jesusman
pachranpita-pacha. 16Chaypitaga cuyapälartan gayamasha yupachicugcunachru chay mandagcunaga Santiagos Pedros
165
*$/$7$623 166
Juansi Dios nimasha canganta tantiarärirga goräriman Diosga gamcunaman Santu Espirituta cachramura, jinaman
maquintam nogatawan Bernabëta. “Lapanchichrau uryashun” chay Espíritu gamcunachru ima-ayga alitas rurara manam
nir, nogacuna juc casta runacunaman aywapäcunäpag, nätan Moisés isquirbinganta cäsucurcangaypachu, antis ali willapata
paycuna Israel castacunaman aywapäcunanpag. mayacur Jesusman yupachicurcangaypam.
10Nätan juclaylatam paycunaga nipäcamara. Chayga cara 6Nätan Abrahamsi Diosman yupachicunganpam “Nä mana
mana imaynagcunata yanapapäcunäpagmi. Nätan nogaga juchaynagmi cayanqui” nisha cara. 7Musyapäcunaypag cayta
paycunata yanapayä yarpaylapam. niyärishay: Pi maysi Jesusman yupachicugcagmi “Abrahampa
castan” nishaga capäcun. 8Diosga unaylam Abrahamta
Nogaga Pedrota Antioquiachru piñaparämi musyachira juc casta runacunas Diosman yupachicuptin mana
11Nätan Antioquía marcaman Pedro chraramuptin juchaynagpag Dios ricananta. Abrahamta Diosga cay niram:
cäranchrümi nirurä, juc ishcay rurayangancunapita. 12Payga “Gamnuysi yupachicamagcagtam juc casta carcayaptinsi
naupata micunag juc casta runacuna Jesusman yanapäshag” niram. Chay ningantaga musyachimanchi
yupachicug-mayinchicunawanmi, nätan Santiago cachrangan isquirbishachrümi. 9Chaura cananga Abrahamnuysi Diosman
Israel castäcuna chraräriptinga raquicarunagmi chay juc casta yupachicurcanganpam runacunaga Diospita yanapasha
runacunawan mana micunanpag. Chaynuy jinanag carcayan.
“Señalächicuyrag” nigcunata manchacurmi. 10Nätan pi maysi Moisés isquirbingancunalamanrag
13Chaura Israel castacunapita Jesusman yupachicugcunas yupachicugga carcayan Diospita lutanpag ricasham.
chayta ricarärirga Pedronuymi rurayta galayarärinag, Chaypitaga isquirbishachrüsi cay niyanmi: “Moisés
chaytam Bernabësi yachrapacurunag ishcay shongo cayta. isquirbingancunata mana lapalanta cäsucugga canga Diospita
14Chaura razoncag willapa ningannuy mana cawapäcuptinmi lutanpag ricasham” niyanmi.
Pedrotaga lapanpa naupanchru nirä: “Gamga Israel casta 11Chaura Moisés isquirbinganta cäsucugcunaga lapansi
cayar, ¿imanirmi juc casta runacunanuy cawayanqui? Chaura carcayan juchasapapag ricashalaran Diospitaga.
chay juc casta runacuna Jesusman Isquirbishachrüga cay niyanmi: “Pisi mana juchaynagcunaga
yupachicug-mayinchicunanuy cawayarga, amam paycunata cawanga yupachicuyälarmi” ninmi. 12Nätan Moisés
Israel castacunanuy cawapäcuy” ninquimanchu. isquirbingannuy cawarga manam yupachicunchichu. Chaymi
15Gamsi nogasi cayanchi Israelpa castan aywagmi isquirbishachrüga cay niyan: “Pisi chay isquirbishacunata
näcinganchipita-pacha, nätan manam juc castacunanuysi cäsucugga cawachun chaynuy cäsucuyälar” ninmi.
juchasapapag ricashachu. 16Noganchiga musyayanchim 13Nätan Cristoga noganchita jorgarayämanchi Moisespa
Moisespa isquirbisham cäsucugcunata juchasapalapagrag Dios isquirbishanta mana lapan cäsucuyta atipasham. Chaynuy
ricayanganta, antis “Nä mana juchaynagmi cayanqui” nishaga carga Diospita lutanpag ricasham caranchi. Jinarcurmi payga
carcayan Jesusman yupachicugmi. Noganchis Jesucristoman ali cayarsi lutan runa yupay wanura noganchipa trucanchi.
yupachicunganchipam “Nä mana juchaynagmi cayanqui” Chaypitaga isquirbishachrüsi cay niyanmi: “Cruzchru
nisha cayanchi, nätan manam Moisés isquirbinganta clävashaga wanun pisi lutan runalam” ninmi. 14Chaynuy
cäsucunganchipitachu. Chaura Moisés isquirbinganta wanunganpam cananga juc casta runacunas Abrahamnuysi
cäsucugcunaga pisi cayan juchasapalapag ricasharan. 17Nätan Diospita yanapasha carcayan, jinaman Jesusman
noganchiga juchasapa carmi Cristota ashiranchi, mana yupachicurcanganpam Tayta Diosga “Cachramushagmi”
juchaynagpag ricasha cananchipag. Nätan chaynuy nisha ningannuyla Santu Espirituta paycunamansi cachrarayämun.
cayarsi juchäcuyanchiran. ¿Chaura Cristochu
juchäcayächimanchi? Manam. Jesusman yupachicugcuna Abrahamwan
18Chaura lutan ruray dëjangäta yapay rurarga juchasapam tantiachipäcushay
cayä. 19Moisés isquirbingancuna cäsucuypagga nä 15Jesusman yupachicug-mayïcuna, musyapäcungaynuysi juc
wanushanuymi cayä Dios munangannuy cawayta munar. runa, runa-mayinwan conträtata rurar, nä ɹrmaräriptinga
20Jesucristo cruzchru clävasha wanungannuymi nogas manam pisi “Cayga manam välinchu” niytas ni yapaytas
juchäcuypagga wanushanuy cayä. Chaura Cristowan cawarmi atipanchu. 16Chaynuymi Diossi Abrahamwan conträta rurar
quiquï munangätaga mana imatas rurächu. Chaymi cananga cay nira: “Castaypitam aywamunga salvacug”. Chaynuy nirga
Diospa-mayin Jesucristoman yupachicular cay pachachru manam achcapagchu nira, antis juclaylapagmi. Chaytaga nira
cawayä, payga alisca cuyamarmi noga raygo wanusha. Cristopitam. 17Mä shumag tantiachipäcushay: Diosga chay
21Chaura Dios cuyapämälar chaynuy rurangantaga nogaga conträtachru “Castaypitam shamunga juc salvacug” niram.
manam manacagpagchu ricä. Nätan Moisés isquirbinganta Jinaman chruscu pachrac quima chrunca wata
cäsucunganchipa Dios mana juchaynagpag ricamashaga, pasashachrüran Diosga Moiseswan isquirbichira
chaura Cristoga yangam wanusha. mandashancunata. Nätan chay isquirbinganga manam
manacagmanchu chrurasha chay salvacugpita rimanganta.
Jesusman yupachicug-mayïcuna piñapayärishay 18Chaura Diosga Abrahampa castancunata “Goshaymi”
3
1 ninganta manam gora Moisés isquirbinganta
¡Galacia ninganchru yachrag gotara runacuna! ¿Pimi
yachrarärichishunqui casquiyta, razoncag ali willapata cäsucurcanganpachu. Antis Diosga “Goshaymi” ningannuyla
mana cäsucurcänaypag? Nogaga Diosninchipita rimapar gorura yupachicurcanganpam mana imata rurarcayaptinsi.
gamcunata nämi shumag musyachipäcurag gamcuna raygo 19Chauraga imapagtag välin Moisés isquirbingancunaga?
¿
Jesucristo cruzchru wanunganta. 2Chaura musyanäpag caylata Chayga isquirbicara runacuna juchasapa canganta
tapuyärishay: ¿Gamcunaman Santu Espíritu shamura Moisés tantiacurcänanpagmi, jinaman caras chay salvacug
isquirbinganta cäsucungaypachu icha ali willapata mayacur chrämungancamalam. Nätan Moisesga angelcuna ningantam
Jesusman yupachicurcangaypachu? 3Gamcunaga pasay isquirbira. Chaytam Moisesga runacunata rimapara. 20Nätan
gotaram carcayanqui. ¡Cananga Santu Espíritu munangannuy Diosga quiquinmi rimara Abrahamwanga. 21Chaynuy carga
cawayta galarirayarchu, gangalanta cutirärinqui imatas Moisespa isquirbishancunaga ¿contranchu cayan Dios
rurayar runacuna nipäcushungaynuy cawapäcunaypag! “Goshaymi” ningancunapagga? Manam. Moisés isquirbinganta
4 Gamcunaga yangalachu Jesusman yupachicurcangaypita cäsucur imaycamas Dioswan cawananchi captinga, chayta
¿
ima-aygatas cunchupäcuray? Chaura chay ima-aygatas cäsucularmi “Nä mana juchaynagmi cayanqui” nisha cachwan
cunchupäcungayga ama yangalaga cachunchu. 5Chaura cara. 22Chaymi isquirbishachrüsi cay niyan: “Lapan runacunas
167 *$/$7$63–5
carcelchrünuymi carcayan juchäcuyälar cawapäcur”. Chaynuy raygom. 18¡Alisca alim runapita lapan shongonpa cuyasha
cayarsi Jesusman yupachicurga, Dios “Goshaymi” cayga! Nätan gamcunaga chaynuylam cuyarcayämanquiman
ningancunata chrasquipäcungam niyanmi. gamcunawan captïsi u caruchru captïsi. 19Cuyay
23Nätan Jesusman yupachicuna wichan mana wamraläcuna, yapaymi mana alichu cä gamcunapita. Juc
chrämungancamaga Moisés isquirbinganta cäsucur caranchi warmi gueshyacunanpag nanaywan alisca nacagnuysi cayä.
juc carcelchrünuymi. Chaynuyga caranchi Jesús Nätan chaynuylam cayäshag Cristoman razonpa
chrämungancamam. 24Chaura Moisés isquirbinganga yupachicurcangaycama. 20Canan cayämanga gamcunawan
aywachimaranchi Cristomanmi, nä payman yupachicurusha mas shumag tantiachipäcunagpag. Nogaga gamcunapita
“Nä mana juchaynagmi cayanqui” Dios nimänanchipag. manam ima ruranäsi musyacanchu.
25Chaura canan nä Cristoman yupachicuyarga, manam 21Chaura Moisés isquirbingannuy cawayta yapay
cawashun Moisés isquirbinganta lapanta cäsucuyarchu. galarirayagcuna mä cayta niyärimay: ¿Gamcunaga manachu
26Antis Jesucristoman yupachicurmi cayanchi Diospa mayacurcaray Moisés isquirbinganchru cay niyanganta?
runancunaga. 27Chaura cananga pisi Cristowan cawarga nä 22Chayga cay niyanmi: Abrahampa ishcaymi churin cara.
cayan mushog runam. 28Chaymi cananga Jesucristoman Jucmi cara servignin rantisha warmichru, nätan jucagmi
yupachicugga juc castala cayanchi, Israel castas juc casta quiquinpa warminchru. 23Chay rantisha warmichru
runacunas, rantisha runas u mana rantisha runas ni olgos ni Abrahampa churinga cara quiquin munaptinmi, nätan
warmis. 29Chaura Cristopa runan nä cayarga pi maysi quiquinpa warminchrüga churin cara Dios “Churiqui cangam”
carcayanqui Abrahampa castan aywagmi, jinaman Diosga nisha captinmi.
“Yanapäshaymi”, nipäcushungaynuymi yanapapäshunqui. 24Cay ishcay warmicunapita rimarga tantiarcayächig ishcay
4
1Mä caynuypa tantiachipäcushay: Juc runapa churin conträtapitam. Agar warmiwanga tantianchi Sinaí ningan
tacsala cayangancama juc rantisha runanuylaran cayan, gotuchru Dios conträta rurangantam. Chaymi Moisés
taytanpa ima-aygansi paypag canan cayaptinsi. 2Jinaman isquirbingannuy cawagcunaga carcayan ‘Agarpa wawan’
chay walashga cayan cuidagninpa maquilanchrüran taytan nisha. 25Agarga cayan ‘Sinaí gotu’ nisham. Chay gotuga cayan
“Chay watacamam cuidanqui” ningan aypamungancama. Arabiachrümi, jinamansi Agarga cayan. Canan cayag
3Chay walashnuylaran noganchis naupataga caranchi, Israel ‘Jerusalén Marca’ nishatan. Chaymi chaychru yachragcunaga
castanchicuna ningalanta cäsucur. 4Nätan salvacug shamunan Moisés ningannuyla cawarcayan, Agarpa wawannuy capäcur.
wichan ayparamuptinga, chay Salvacugtaga juc warmin 26Nätan jana pachachru cayag Jerusalén marcaga cayan ‘Sara’
gueshyacurura. Diosga chay Dios-mayinta cachramura Moisés nisham. Chaymi noganchiga cayanchi ‘Sarapa wawan’ nisha.
isquirbingancunata cäsucunanpagmi. 5Payga aywamusha chay 27Chaypitaga isquirbishachru cay niyanmi:
lapan cäsucuyta mana atipasham chaypita jorgamänanchipag, “Cushicuy, gam mana wachray yachrag warmi.
chaynuypa Diospa castan cananchipag. 6Chaura Diosga nä Cushicuypita gapariy mana wachray nanayta musyag
castanpag ricapäcushurniquim cachramura gamcunaman warmi.
Santu Espirituta. Chay Santu Espiritum cananga “Taytalä” Chay wicapasha warmipaga mas achcam wawan canga
nircayächishunqui. 7Chaura cananga manam Moisés chay gowayog warmipitaga” niyanmi.
isquirbingannuychu cawapäcunqui. Antis Diospa castan 28Chaymi Jesusman yupachicug-mayïcuna, noganchiga
cayarga paywanmi cawapäcunqui, gamcuna raygo Dios cayanchi Diospa runan Isaacnuymi, Dios munangannuyla
chaynuy rurarayaptinga. cawag car. 29Nätan Abraham munangannuyla näcimug
Ismaelchu chregnipara Santu Espíritu munangannuy
Unay cawapäcungaynuyga ama yapay cawapäcuychu näcimusha Isaacta. Chaynuymi canansi chregnipämanchi
8Nätan unayga gamcuna Tayta Diosta mana ‘Agarpa wawan’ nishacunaga chay ‘Sarapa wawan’
reguepäcungaycamaga imamansi yupachicurcaray “Caymi nishacunata. 30Chaypitaga isquirbishachrüsi cay niyanmi:
diosnï” nirmi. 9Nätan gamcuna Tayta Diosta nä “Gargariy wawantinta chay rantisha Agar warmita. Chaypa
reguerarcayarga, jinaman Tayta Diospitas nä reguesha wawanga manam Abrahampa imantas raquinacungachu
carcayarga ¿imanirtag unay cawapäcungaynuy yapay Sarapa wawanwanga”. 31Chauraga Jesusman
cawarcayanqui, chaynuy caway salvacunapag mana yupachicug-mayïcuna, noganchiga manam canchi rantisha
väliyaptinga? 10Gamcunaga yapaymi jamana junagcunachru ‘Agarpa wawan’ nishachu, antis ‘Sarapa wawan’ nisham.
jamashun, llullu quilla ɹestacunata rurashun, chay jatun
Cawapäcuy Santu Espíritu munangannuy
ɹestacunata rurashun, jinaman “Watachru imata ruranäpag”
niyangantas “Rurashun” nircayanqui. 11Chaynuy
5
1Chaura Moisés isquirbingannuyla cawaypita Cristo nä
rurapäcuptiqui aliscam laquicuyä “Yangachr alisca jorgorarcayäshuptiquiga chaynuy alila cawarcayay. Ama
paycunachru uryarä” nir. yapay chay unay cawapäcungaynuyga cawapäcuychu.
12Jesusman yupachicug-mayïcuna, noganuynar cawapäcuy. 2Shumag mayapäcamay, cayta niyärishay: Yapay chay
Nogaga Israel casta cayarsi cawarä gamcunanuymi. Nätan señalächicuyman cutiräriptiquiga, gamcuna raygo Cristo
gamcunaga manam ima lutantas rurapäcamaraychu. ima-aygatas rurangan manam imapagsi välinchu. 3Yapay
13Gamcuna musyarcayangaynuysi, nogaga wamagta chrämur niyärishay: Pi maysi señalächicugcagga imanaypanuysi Moisés
gueshyayarmi ali willapata willapapäcurag. 14Nätan lapan isquirbinganta cäsucuchun. 4“Gamcunaga Moisés
gamcunaga gueshyayangäta musyarcayarsi manam isquirbinganta cäsunganchipam, Dios mana juchaynagpag
manacagpagchu ricapäcamaray ni manatan ricamäshun” nircayanquim. Chaynuy nirga cuyacug Cristopita
gargaripäcamaraypishchu. Antis chrasquipäcamaray Diospa nämi raquicarärinqui, jinaman Tayta Dios yanapapäcushunaytas
angelnintanuymi, jinaman quiquin Jesucristotanuymi. manam munapäcunquichu. 5Nätan noganchiga Santu Espíritu
15 Chaynuy cuyacug carcayangaypita cananga yanapämasham jinaman Jesusman yupachicurmi shuyarayanchi
¿
imanarärinquitag? Gamcunaga “Ñawiquita goramay” niptïsi “Nä mana juchaynagmi cayanqui” nisha cananchita. 6Chaura
jorgonala captinga gorärimanquimanchri cara. 16¿Cananga Jesucristowan nä cayashaga manam välinchu señalächicushasi u
chay razoncagta nirurga contrapartiquicunamanchu muyurü? mana señalächicushasi. Antis väliyanga Jesusman yupachicuymi
17Chay lutanta yachrarcayächishugniquicunaga yangalam jinaman cuyanacur cawaymi.
cuyagtucurcayäshunqui. Paycunaga chaynuy jinarcayäshunqui 7Gamcunaga nä alim cawarcayaray pitag “Chay razoncag
¿
nogapita nä raquircärishurniqui paycunata cuyapäcunay willapa ningannuyga ama cawapäcuychu” nirärishunqui?
*$/$7$656 168
6
rurarcayangaypita tantiacurcur Diosman cutipäcunayta. Nätan 1Jesusman yupachicug-mayïcuna, pisi juchaman
chay pantacarcayächishugniquicunaga pi carsi “Cunchuchisha ishquipäcuruptinga, gamcuna Santu Espíritu
cachun” nisham canga. 11Jesusman yupachicug-mayïcuna, munangannuy cawayagcuna rimapapäcuy shumagpa
sïchush noga yachrayächïman señalächicuypita, chauraga Jesusman cutinanpag. Chaynuyga rurapäcunqui “Capazchri
manam chregnipasha cämanchu Israel castäcunapita. Chaynuy nogas ishquirüman” nirmi. Quizämi gamsi ishquirunquiman
yachrachirga cruzchru wanug Cristota manacagpagchri ima juchamansi. 2Nätan gamcunaga ima-ayga captinsi
ricachïman. 12Nätan chay “Señalächicuyrag” nigcunaga, antis jucniquis jucniquis yanapänacurcay. Chaynuy rurarga Cristo
juclam cuchuchicarärinman tänanpita, mana masta nimanganchitam nä cäsucurcayanqui. 3Nätan pisi mana imas
nircayäshunaypag. cayar “Nogalam aliga cayä” nir alawacugga, quiquinmi
13Jesusman yupachicug-mayïcuna, gamcunataga, Diosninchi lutanta ruracuyan. 4Antis naupataga quiquiquicuna imanuy
jorgorarcayäshunqui Moisés isquirbingannuy cawaypitam. cawarcayangaytas shumag tantiacurcay. Chaura ali carga
Nätan chaynuyga jorgorarcayäshunqui manam quiquiquicuna shongolaychrümi “Alim cayä” ninquiman, nätan amam
munapäcungaynuyla cawapäcunaypagchu, antis cuyanacur jucchrüga. 5Noganchiga jucninchis jucninchis, rurashun
yanapänacur jucniquis jucniquis cawapäcunaypagmi. 14Nätan Diosninchi rurananchipag nimanganchita. 6Nätan pisi
Moisés isquirbingancunataga lapalanta cäsucunchi juclaylata Diospita yachracugga, chay yachrachignin runata imawansi
rurarmi. Chayga “Runa-mayiquita cuyay quiquiquita capunganwanmi yanapanman.
cuyacungaynuy” niyanmi. 15Nätan quiquiquicama algonuysi 7Chauraga ama lutanta ruracurcaychu. Diospitaga manam
ama cawapäcuychu quiquiquicuna munapäcungaynuy guellanälar rurashaga, Diosninchi cutimur ali ruragpagmi
lutancunata rurayarga. 17Chay lutan ruray munayga ricamäshun. 10Chauragar cawayanganchicamaga alipa
contranmi cayan Santu Espiritupagga, nätan Santu Espiritus ricayäshun runa-mayinchicunata, nätan masga Jesusman
contranmi cayan chay lutan ruray munaypagsi. Chaynuy yupachicug-mayinchicunata.
carga contram capäcun. Chaymi munanganchita mana rurayta
atipanchichu chay Santu Espíritu lutan munanganchita mana Pablo cushicun Cristowan cawarmi
rurachiptin. 18Nätan Santu Espíritu munangannuy 11Shumag rircäripäcuy, noga quiquïmi isquirbiyämü cay
runancunaga chay ima-aygatas lutan ruraycunapagga nä Jesucristo cuyapälar ima-aygachrüsi yanapäshunqui. Chaynuy
wanushanuymi capäcun. 25Chaura nä Santu Espíritu cachun.
EFESOCHRU YACHRAGCUNAMAN PABLO CARTACUNGAN
Naupata shumag tantianaypag uchuclata niyushay Pablo imanir cay carta isquirbingantas.
Leyiy Hechos librutas capítulu 19. Jinaman capítulu 20.13-38 cama. Chaura Pabloga quima watam yachrara Efeso
marcachru. Chaychru quima watantin Diospita yachrachiptin achcam runacuna Jesusman yupachicuyta galayarärira. Chaypita
mas guepamanga juc runam chrarunag Diospita yachrachig. Paysi alitam yachrachira. Chaura Pabloga aliscam cuyara
Efesochru runacunataga. Chaypita mas guepaman Romachru mandagcuna carcelman wichrgaräriptinsi, Pabloga Jesusman chay
yupachicug-mayincunataga manam gongarachu, antis chaynuylam cuyayara paycunataga. Chaymi cay cartatas isquirbira.
Payga isquirbira cay nirmi: “Jesusga aliscam cuyayämanchi. Chaura alita rurayar cawashun, gamcunaga yalipäcunquim
Asyagtaga Jesús yanaparcayäshuptiquiga” nirmi.
Chaura Pabloga cay carta isquirbiyta galayura cay nirmi:
1
1Noga Pabloga Dios munaptinmi Jesucristopa cachran Munayniyog Jesucristopa Diosnintam, chay alisca ali
rurag cä. Chaymi isquirbiyämü cay cartata Efesochru Taytantam, Santu Espirituwan Cristopita
Diospa raquishancuna Jesucristota chaynuyla tantiachipäcushunaypag, chaynuypa paypita mas shumag
cäsucugcunapag. 2Dios Taytanchi, jinaman Munayniyog musyapäcunaypag. 18Chaynuy shumag
Jesucristo cuyapälar ima-aygachrüsi yanapapäcushunqui, tantiarcärichishurniquiga musyachipäcushunquim,
jinaman gasilata cawachipäcushunqui. wanushapita cawacapäcamunaypag acrapäcushungaytas.
Jinaman musyachipäcushunquitan acrashan runancunata chay
Caycunatam Diosga noganchipag rurasha alisca alicunata gongantas. 19Chaynuytan payman
3Munayniyogninchi Jesucristopa Dios Taytan cachun alisca yupachicugcunachru alisca munayniyog cangantas
ali nisha. Payga Cristowan canganchipam caycunata rurasha musyachipäcushunqui. Payga alisca munayniyog carmi
yanapänanchipag, chaynuypa pay munangannuy ali munayninchru imatas cayächin. 20Chay munayninwanmi
cawananchipag. 4Chaura naupata Diosga acramasha canchi Diosga, Cristota wanushacunapita cawacächimusha, jinaman
Cristopam manaragsi cay pachata camalar, paypa naupanchru derëchanman tayachisha jana pachachru. 21Chay tayachir
paylapag raquisha, jinaman mana juchaynag cananchipag. payga chrurasha lapan munayniyogcunapitas, lapan
5Chaypitas payga cuyacug carmi nä unaylapita pinsiarura mandagcunapitas, munayninchru runacunata cachigcunapitas,
castanpag ricasha cananchipag Jesucristopa. Chaynuy jinaman lapan ima-ayga jutiyogcunapitas mas munayniyog
cananchita quiquinmi munara. 6Chay alisca alisca cananpagmi. Chaynuy munayniyoglam canga canansi mas
cuyapämanganchipitam chaynuyla alawayanchi Tayta Diosta, guepamansi. 22Chaypitas Diosga lapan ima-aygatas chrurasha
nätan payga cuyamarlanchim rurasha noganchipag chay Cristopa maquinmanmi, jinamanmi payta chrurasha lapan
tucuy ima-aygatas alisca cuyashan Jesús ruranganpa. yupachicugcunapa mandagnin cananpag. 23Jesusman
7Chaypitas payga alisca alisca cuyapämarlanchim jucpa yupachicug gotucagcunaga carcayan ‘Cristopa cuerpun’
munayninpita jorgamasha canchi, jinaman juchanchipitas nisham, nätan Cristom cayan ‘uman’ nisha. Chaura payman
perdonämanchi Cristo yawarninta jichrar wanunganpa. yupachicugcunaga chay ima-aygatas munayninchru cachigpa
8Chaynuytan lapalan tucuy yachracuytas, jinaman alisca ali maquinchrümi carcayan, ima-aygatas pay munangannuy
tantiaytas yanapämasha canchi. 9Mana pitas rurapäcunanpag.
musyachingantam, cananga musyayächimanchi imata
Diosga salvamasha canchi cuyapämarlanchim
ruranantas unaypita pinsiangannuyla. 10Nätan “Chay
2
rurashagmi” ninganta ruranan wichancunaga, Diosga 1Gamcuna juc casta runacunaga naupata capäcuray juc
lapantam ima-aygatas gotunga Cristopa munayninman wanushanuymi ima-aygas juchäcuywan. 2Chaypin
mandananpag, jana pachacunachru cayagcunatas jinaman cay cawapäcuray Diosta mana reguegcuna rurapäcunganta
pachachru cayagcunatas. rurayarmi. Jinamanmi rurapäcuray cay pachachru
11Diosga Cristopam nogacunata acrapäcamasha paypag munayniyog Asyag munanganta. Chayga Diosta mana
capäcunapag unay pinsiangannuyla, payga ima-aygatas ruran cäsucugcunatam cananga imatas rurayächin. 3Lapanchis
quiquin munangannuylam. 12Chaynuy rurara Diosga, nogacuna chaynuymi cawaranchi naupataga quiquinchi
Israel casta naupata Cristoman yupachicugcuna, chay alisca ali munanganchinuyla, jinaman pinsianganchinuyla. Chaynuy
canganpita alawapäcunapagmi. 13Nätan gamcuna juc castacunas jucha rurag canganchipitam alisca cunchuchisha cananchi
Cristopita mayacurcaraymi razoncag willapata, chay salvacugpita cara Diospita waquincunanuysi. 4Nätan Diosga alisca cuyacug
willapata. Chauraga Cristota chrasquicurcangaypam carcayanqui carmi noganchita alisca cuyapämasha canchi. 5Chaymi payga
unanchasha “Cachramushagmi” nipäcushungay Santu juc wanushanuysi juchäcuywan cayasha, Cristotawan parëju
Espirituwan. 14Chay Santu Espíritu ali cawayta cawayächimanchi. (Chaura gamcunatas Diosga cuyapälarmi
yanapapäcushungaypam paypa runan capäcungayta cunchupäcunaypita salvararcayäshunqui.) 6Chaypitas Diosga
reguercayächishunqui cay pachapita jorgosha capäcungaycama Cristotawan parëjum cawacachimasha canchi, jinamanga
chay alisca ali canganpita Dios alawasha cananpag. paywantan tayachimashas canchi munayninchru cananchipag.
15Chaymi munayniyog Jesusman nä yupachicurcayangayta, 7Payga alisca cuyapämarlanchim ima-aygas noganchipag
169
()(6,262–4 170
Jesucristopam mas guepaman mas shumag musyachimäshun. 3Diosga nogatam musyachimasha mana pisi musyanganta.
8Gamcunataga Dios salvararcayäshunqui cuyapälarmi Chaypitaga nämi cay janascachru uchuclata nirarcayag.
yupachicurcangaypa. Nätan salvasha carcayanqui manam 4Chayta leyipäcurga shumagmi tantiapäcunqui mana pisi
imatas rurasha capäcurchu, antis Dios quiquin munaptinmi. musyanganta Cristopita imanuy musyayangätas. 5Chayta
9Chaynuypa salvararcayäshunqui mana maygaysi Diosga manam unay wichan runacunata musyachishachu.
alitucurcänaypagmi, nätan manam imalatas alita Nätan cananga musyayächin Diospa Espiritunmi Dioslapag
rurapäcungaypitachu. 10Noganchitaga Diosmi ruramasha cawag cachran ruragcunatawan willacugnincunata. 6Nätan
canchi, nätan camarayämanchiga Cristopam ali ruraycunata Dios mana pitas musyachinganga cayan caymi: Israelcuna
rurananchipag. Chaynuy rurananchipag Diosga unaylapitam chrasquipäcungannuy chay juc castacunas
nä pinsiashata cachira. chrasquipäcunanmi, juc cuerpunuysi chay castala
capäcunanmi, jinaman Dios nimanganchinuysi Jesucristopa
Cristom Dioswan amistächimasha canchi runan lapanchi cananchim. Chaynuy cayanchi ali willapata
11Chauraga yarpachracurcay juc casta runacuna unay chrasquicurmi.
imanuy capäcungaytas. Israel castäcunaga, cuerpunchru 7Nätan nogatam cuyapämälar Tayta Diosga acramasha,
señalashacuna” nirtan. 12Chaypin wichan gamcunaga Diosga acramasha, gamcuna juc castacunapag Cristo ima-ayga
capäcuray Cristopita raquicasham, Israel casta runacunapita rurangantas musyachipäcunagpag. 9Jinaman ima-aygatas
gargosham, manam gamcunapagchu cara Israelcunawan Dios lapanta camagga acramasha, mana pitas musyachilar unay
rimanacur “Goshay” ningansi. Cay pachachru gamcuna pinsianganta imanuypa rurayangantas lapan runata
cawapäcuray Diospita mana imatas shuyarmi, jinaman mana tantiachinäpagmi. 10Chaynuy rurara Diosga mayag chayag
Diosniynagmi. 13Nätan cananga Jesucristopam, jinaman pachachrüsi munayniyog Asyagta, jinaman chay Asyagpa
yawarninta jichrar wanunganpam chay raquicasha lutan espirituncunata Dios ima-aygas alisca yachrag canganta
carcayangaypita Diosman ashuyachisha carcayanqui. Jesusman yupachicug gotucagcuna musyachipäcunanpagmi.
14Chaymi cananga shumagla cawayanchi. Paymi Israel 11Chaynuy rurasha Diosga unay unaypita pinsiangantam,
castacunapitas gamcuna castapitas juclay castalaman Munayniyogninchi Jesucristo ruranganpa. 12Chay unaypita
muyuchimasha canchi, chay tapyanuysi raquimagninchita pinsiangan caymi cayan: Jesucristoman yupachicur payman
juchrurcachir. 15Chay tapyanuyga caycunam cara: mana mancharilar ashuyunanchim. 13Chaymi gamcunata
chregninacuymi, nätan Moisés isquirbinganchru Israel nipäcug cushisha capäcunaypag. Chauraga cunchuyaptïga
castacuna rurananpag waquin isquirbishacunam. valorchacurcay, antis chay cunchuyangäga gamcunapag
Chaycunatam Cristoga quiquin wanunganwan manacagman cachun alisca cushicurcänaypag.
muyuchisha. Chaynuypam ishcay castapita juc mushog casta
runalaman muyuchimasha canchi, shumagla cawananchipag. Tayta Diosta Pablo manacungan
16Chay cruzchru wanunganpam Cristoga chay ishcay 14Chaymi nogaga gongorpacü Tayta Diospa naupanman.
castacunata Dioswan amistächisha juclay castala 15Paypa jutintam janchrarcun lapan casta runacunas, jana
capäcunanpag. Chaynuypam chay chregninacuytaga pachachrüsi, cay pachachrüsi. 16Payta nogaga manacuyä
illacächisha. 17Chaura Cristo aywaramurga willapacura chay alisca ali captinmi. Payga munayniyogmi paypa
gasila cawachicug willapatam, gamcuna caruchru castancagcunata Espiritunwan calpanchapäcushunaypag.
cayagcunapagsi, jinaman cercanchru cayagcunapagsi. 17Manacuyätan yupachicurcaptiqui Cristo munayninchru
18Chauraga Cristopam nogacuna Israel castasi, nätan gamcuna cachipäcushunaypagsi, jinaman chay cuyanacurcangay juc
juc castasi Taytanchiwan ali cawayanchi, jinaman jachra alisca shumag sapichacushanuy, u juc wayi ali
shuyayanchis juclay Espiritula yanapämasham. cimintashanuy cananpagsi. 18Chauraga lapaysi Diospa
19Chaynuypam gamcunaga nä carcayanqui mana juclä nación raquishancuna shumagmi tantiapäcunqui, alisca alisca
runacunanuy, runapa marcanchru mana jätucushanuy, antis cuyacug Cristo canganta. 19Jinaman musyapäcunquitan Cristo
carcayanqui Dios raquingan runacunanuymi, Diospa alisca alisca cuyarcayäshungaytas. Chaytaga manam
runancuna castam. 20Gamcunaga carcayanqui juc jatun wayi lapalantaga tantiayta atipapäcunquichu. Chaynuy manacü
ruracayagnuymi. Chay wayi ruracayagpa cimintunnuymi Dios munangannuyla razonpa cawagcama capäcunaypagmi.
cayan gamcunapag Jesuspa cachran ruragcuna, jinaman 20Chaura Tayta Diosga alicusa munayniyogmi noganchichru
Diospa willacugnincuna yachrachipäcungan. Nätan Jesucristo ima-aygatas rurananpag. Chaymi payga manacunganchipitas
yachrachinganmi cayan gamcunapag chay wayi sharcuyagpa u tantianganchipitas masta ruranga. 21Pay alawasha cachun
esquinanman alinnin rumi chrurashanuy. 21Jesucristo Jesucristopa chay yupachicug gotucagcunapita imay
ninganta cäsucugcunaga waranpa waranpam chay wayi imaycamas. Chaynuy cachun.
sharcuyagnuysi nä ali cawarcayan. Chauraga mirarcayansi,
jinaman aliman muyurcayansi Diospa wayinnuysi paylapag Diosga gayarayämanchi yanapänacur cawananchipagmi
lapan capäcunanpagmi. 22Chaynuymi gamcunas nä Cristowan
4
1Nogasi Dios munangannuy cawangäpitam carcelchru
cawapäcungaypitaga lapaysi waranpa waranpa nä aliman cayä. Chaymi nipäcushay cayta: Gamcunatas Diosga
muyurcayanqui Diospa wayinmannuy pay yachrananpag. acrapäcushuray pay munangannuy cawapäcunaypagmi.
Nätan payga yachrayan gamcunachru Santu Espiritunpam. 2Chauraga capäcuy mana alitucugcama, manshucama,
3
1Chaynuy cananpagmi nogaga Diosta manacuyä. cawapäcuy Santu Espíritu yanaparcayäshuptiquiga.
Chaypitam noga Pabloga carcelchrüsi cayä, jinaman 4Noganchiga cayanchi juclay casta runalam, juclay
Jesucristopa cangäpitam chaypita gamcuna juc casta Espiritulapa munayninchrümi. Nätan Diosga acrapäcushuray
runacuna raygom. wanushapita cawacämuylata shuyarapäcunaypagmi.
2Gamcunaga nämi ɹju musyarcayanqui manacag runa 5Juclaylam cayan munayniyogninchis, juclaylamanmi
cayaptïsi cuyapälar Dios acramanganta. Nogataga Dios yupachicuyanchis, jinaman juclaylatan cayan lapanchipa
acramasha gamcunata ali willapata willapäcunagpagmi. Taytanchis, juclaylata cäsucurmi bautizacunchis. 6Nätan
171 ()(6,2645
juclaylam cayan Diossi. Paylam cayan lapanchita alicagta yachracurcänanpag, jinaman yanapasha
mandamagninchisi, jinaman lapanchiwantan rurayan imatas, capäcunanpag. 30Dios cachramungan Santu Espiritutatag
nätan lapanchiwantan cayansi. laquicarärichinquiman. Paymi gamcunataga ali cawayta
7Nätan noganchitaga lapanchitas cuyapälarmi quiquin yanaparcayäshunqui Diospa runan capäcungayta
munangannuyla Cristoga nä chrurayämanchi jucta jucta reguechicurcänaypag. Payga yanapapäcushunqui cay
rurananchipag. 8Caypitaga isquirbishachrüsi cay ninmi: “Jana pachapita salvasha capäcungay junagcamam. 31Ama
pachaman jegara carcelchrünuysi cachicugta vencircurmi, gamcunachru cachunchu masga chay ima-aygapitas piñashala
jinarcurmi runacunata gora juc juc ruraycunata” ninmi. cawaycuna, imalapitas piñäcuycuna, piñäcurur lutan
9 Imaninantatag niyan “Jegaram” nirga? Chaytaga niyan cay rurayaycuna, gaparänacuycuna, pipagsi lutan rimayaycuna,
¿
pachaman aywamusha captinmi. 10Chay quiquin jinaman pipagsi tucuy lutan pinsiayaycuna. 32Antis capäcuy
aywamuglam jegarayan jana pachamansi ima-aygatas jucniquis jucniquis alicama, cuyapänacugcama,
munayninchru cachinanpag. 11Chaura payga waquintam perdonänacugcama, Cristopa gamcunatas Dios
chrurarayan cachran rurag cananpag, waquintam Dios perdonapäcushungaynuy.
ninganta willapacug cananpag, waquintam Jesuspita ali
willapata willapacur purinanpag, waquintam Diosman Dios munangaynuy cawapäcuy
5
yupachicugcunata juc michignuysi ricananpag, waquintam 1Chauraga Diospa castan carcayarga, imanaypa
yachrachig cananpag. 12Chaynuy chay runancunata ayganaypas Dios cawayangannuy cawapäcuy. 2Jinaman
chrurarayan payman yupachicugcunata yachrachinanpagmi. cawapäcuy cuyanacur Cristo cuyamanganchinuy. Payga
Chaynuypa Jesusman yupachicug gotucagcuna ali cuyamarninchim “Noga wanushag paycunapa trucan” nira.
yachragcama capäcunanpag, jinaman yachracurcangannuy Nätan chay wanungan cayan Diospag juc ofrendanuymi,
cawapäcunanpag. 13Chaura chaynuypagga lapanchis jinaman juc uywata wanurcachir rupachiptin shumag
muyushun Jesuslaman yupachicugmancamam, Diospa-mayin asyayagnuymi.
imanuy cangantas mas shumag musyagmancamam, alila 3Nätan gamcunata Dios paylapag raquirarcayäshuptiquiga
suwacuchunchu, antis uryayta galayuchun imalatas alicagta, Ama cawapäcuychu gotaracunanuyga, antis cawapäcuy
chay imapitas nacatacugcunata imalawansi yanapänanpag. musyag yachrag runacunanuy. 16Timpu cayangancama
29Ama shimiquicunapita yargamuchunchu lutan rimaycuna, imanuypanuysi alicagta rurarcayay. Cay wichancuna manam
antis yargamuchunga ali rimaycunala, chay mayacugcuna nä alichu cawapäcun runacuna. 17Chauraga ama capäcuychu
()(6,2656 172
gotaracamaga, antis tantiapäcuy munayniyogniquicuna ima 8Gamcunaga lapaysi nämi musyarcayanqui rantisha u mana
rurapäcunayta munayangantas. 18Amam shincapäcunquichu. rantisha carsi chay alita rurapäcungaypita Munayniyog
Shincarga lutantam imatas rurarcayanqui, antis capäcuy Santu Diospita chrasquipäcunayta. 9Chaynuymi gamcunas,
Espíritu munangannuy cawagcama runa. 19Jucniquis jucniquis runacunawan servichicugcuna, taytanchita manchacurga alipa
rimapänacurcay Salmoscunawan, himnucunawan, Diospacag ricapäcuy chay runaycunata mana “Wactam u caytam
cantacunawan. Lapan shongoycunapa cantapapäcuy, rurarushay” nirga. Gamcunaga musyarcayanquim paycunapas
alawapäcuy munayniyogta. 20Tayta Diosta chaynuyla jinaman gamcunapas jana pachachru munayniyogniquicuna
“Gracias” nicurcayay lapan ima-aygapitas, Munayniyogninchi cayanganta. Payga manam “Wacga alim u cayga lutanmi”
Jesucristo nipäcushungaynuy. ninchu pitas. Paypagga lapanchis cayanchi chaynuylam.
warmipaga pushapagninmi. Chaynuymi Cristosi cayan camaricurcay Dios gopäcushungay lapan armacunawan Asyag
payman yupachicug gotucagcunapa pushapagnin, jinaman engañapäcushuptiqui shayapacurcänaypag. 12Noganchiga
salvagnin. Chay cuerpunnuysi cayag payman manam pelianchi runacunawanchu, antis pelianchi mana
yupachicugcunapa. 24Chauraga Jesusman yupachicug ricapunganchi lutan espirituncunawanmi. Chaycunaga cayan
gotucagcunachu paylata cäsucur cawapäcun, chaynuy munayniyog Asyagmi, jinaman chay Asyagta manday
gowayog warmicunas gowanta cäsucuchun lapanchru. yanapagnincunam, jinaman chay Asyagpa cachran
25Warmiyog olgocuna, warmiquita cuyapäcuy, Cristo payman ruragcunam. Chaycunam cay pachachru runacunata imatas
yupachicug gotucagcunata cuyangannuy. Chay cuyarmi lutanta rurarcayächin. 13Chaymi gamcunaga juc soldädu
paycuna raygo Cristoga wanuras, 26paylapag capäcunanpag, guërrapag jacucugnuysi Dios nipäcushungaynuy
jinaman yacuwan maylashanuysi yachrachinganwan mana cawapäcunqui washapäcushunaypag, chay lutan junag
juchaynag capäcunanpag. 27Noviapa cärantachu chrämuptin, Asyagta nä yalircur, chaynuy alila capäcunaypag.
casaränanpag ima-ayga shumagman muyuchipäcun, chaynuy 14Chauraga cawapäcuy razoncagta razonpa rimayar, juc
ima-ayga shumag mana juchaynagman payman soldädu cintüranta shumag watacushanuysi, nätan alita
yupachicugcunata ruramänanchipagmi Cristoga wanura. rurayar ɹerru chilïcu jaticushanuysi. 15Nätan shumagla
28Chaynuymi warmiyog olgosi cuyanman warminta quiquinpa cawachicug willapata rimapäcunaypag camacushala carmi
cuerpuntanuy. Pisi warminta cuyagga quiquintam cuyacuyan. capäcunqui nä juc soldädu zapatunta shumag jaticushanuy.
29Manam pisi quiquinpa cuerpuntaga chregninchu, antismi 16Chaynuytag Diosmansi yupachicurcay. Yupachicurga
cuerpun ali cananpagga micun, cuidacun. Chaynuymi Cristosi gamcuna capäcunqui juc soldädu escüdunwan
rurayan payman yupachicug gotucagcunawan, 30noganchi washacuyagnuymi. Chauraga Asyag ima rurachiyta
chay cuerpunnuysi cayagwan. 31Chaymi olgoga mamanpita, munapäcushuptiquis manam rurapäcunquichu. 17Nätan
taytanpita raquicanga, warminwan tuma cawacurcänanpag. “Cristom salvarayäman” nipäcuy, chauraga capäcunqui juc
Chauraga ishcaynin capäcunga juc runanuylam. 32Chaynuy soldädu cascucushanuymi, jinaman Dios
alisca ali cawaypitaga nircayag, Cristowan payman isquirbichingancunaman yupachicurcay, chaycunam cayan
yupachicugcuna cawarcayanganpitam. 33Chaura gamcunaga Santu Espiritupagga juc soldädupa espädannuy
lapaysi cuyapäcuy warmiquicunata, quiquiquicuna peliapäcunaypag. 18Nätan Santu Espíritu
cuyacurcangaynuy, jinaman warmisi alinninpag ricachun yanaparcayäshuptiquiga imaysi chaynuyla Dioswan
gowanta. rimarcayay. Jinaman chaynuyla manacurcayay Diospa lapan
6
1Churicagcuna, Munayniyog Diosta cäsucurcangaynuy raquishancunapag.
taytayta, mamayta cäsucurcay. Chaynuy cäsucuyga ali 19 Manacurcay nogapagsi, mana musyapäcungan ali
alipa ricaptiquiga ima-aygachrüsi yanapäshaymi, jinaman chaypitam canan carcelchrüsi cayä. Chauraga
alisca unaymi cawanqui cay pachachrüsi” niram Diosga. manacurcay Diosta, mana mancharilar paypita ali
4Nätan gamcuna taytacagga, mamacagga, ama rimanäpag.
wamraycunata ashipapäcuychu piñäcunanpag, antis
cachipäcuyga shumag tantiarcur rurapäcunanpag u Nä ushanäpag caylata niyärishay
rimapäcunanpag yachrarcayächir, jinaman Munayniyog 21Cuyay wauguenchi Tïquicom imanuy cayangätas ima
1
1Noga Pabloga Timoteowan Jesucristotam servipäcü. Chaymi musyarcayan cay Romachru reypa wayin cuidagcunas,
nogaga cay cartata apayächimü Filipos marcachru Diospa jinaman juc runacunas Cristopa janan cay carcelchru
lapan raquishancuna Jesucristowan cawarcayagcunapag. Jinaman cadenawan watasha cayangäta. 14Nätan Jesusman
apayächimütan mandagniquicunapagsi, nätan gamcunachru yupachicug-mayinchicunaga cay carcelchru cayangäta
runacunata atendipäcunanpag chay acrasha runacunapagsi. musyarcayarsi nachrga lapanmi mana mancharilar
2Dios Taytanchiwan Munayniyog Jesucristo alisca cuyapälar willapacurcayan alisca chay ali willapata, Munayniyog
ima-aygachrüsi yanapapäcushunqui, jinaman gasilata Diosninchi yanapämagta ricapäcur. 15Chayta ricarmi
cawachipäcushunqui. waquinga “Pablonuysi alipa ricasha cananchipag noganchis
willapacushun” nir, nogata chriquicamar willapacurcayan.
Nogaga chaynuylam Diosta “Gracias” niyä gamcunapita Nätan waquinga Cristopita willapacurcayan Dios serviyta
3Gamcunapita yarpachracurga imay aygaysi Diosnïtaga munapäcurmi mana lutanta pinsialar. 16Paycunaga chaynuy
chaynuylam “Gracias” nicuyä. 4Nätan imaysi Dioswan rimarga willapacurcayan cuyapäcamarmi. Nätan shumagmi
chaynuy cushishalam manacuyä gamcunapagsi. 5Nogaga chaynuy musyarcayan Jesucristopita willapaga “Razoncagmi cayan”
manacuyä Jesusman yupachicurcangay junagpita-pacham ningäpita cay carcelchru wichrgarayangantas. 17Nätan chay
canancamas, chay ali willapa willapacuyta yanapapäcamaptiqui. waquin willapacugcunaga Cristopita willapacurcayan
6Nogaga chaynuy manacuyä Dios yanaparcayäshungayta shumag chriquicarcämarmi, manam cuyapäcamarchu. Antis
musyarmi. Payga chay ali rurayta galayararcayächishurniquiga paycunaga willapacurcayan “Noganchi willapacushaga Pablo
waranpa waranpam muyuchipäcushunqui alila ruragman masmi laquicunga” nir pinsiapäcurmi. 18Chaynuy
Jesucristo cutimunan junagcama. pinsiapäcungan nogataga manam imas gocamanchu,
7Nogaga aliscam cushirayä Dios chaynuy chriquicamarsi u cuyapäcamarsi Cristopita
yanapapäcushungaypita, jinaman lapaytam cuyarcayagsi. Dios willapacurcächunga. Paypita willapacurcaptin nogaga aliscam
cuyapämälar “Ali willapatam willapacunqui” nimanganta cushirayä, jinaman chaynuylam cushirayäshagsi.
willapäcunäpag yanapapäcamangaypita, carcelchru willapacuptïsi 19Chaura nogapita Diosta manacurcayaptiquiga, Jesucristo
yanapapäcamangaypita, chay mandagpa naupanchru ali willapata cachramungan Santu Espíritu yanapayämaptinga ɹjum cay
välichiptïsi u “Cay ali willapaga razoncagmi” nir runacunata carcelpitaga cachraripäcamanga. 20Nätan nogasi yupachicuyä
musyachiptïsi yanapapäcamangaypita. 8Diosga shumagmi Diosmanmi, cay Romachru mandagpa naupanchu mana
musyayan gamcunata alisca wamayarcayangagta, jinaman mancharilar shumag rimayta canansi yanapämänanpag,
Jesucristonuy gamcunata alisca cuyarcayangagtas. 9Nätan chaynuypa lutanta mana rimanäpag. Chaura cachrarimaptinsi
gamcunapag Diosta manacuyä jucniquis jucniquis mas u wanusha canäpag chay mandag nimaptinsi nogaga munayä
cuyanacurcänaypagmi, Diospita mas shumag musyagman Jesucristo alisca alipag ricasha canantam. 21Nätan cachrarirga
muyupäcunaypagmi, jinaman ima ali u ima lutan cangantas mas cachraripäcamanga cawanätarag servinätarag Cristo
shumag tantiagman muyupäcunaypagmi. munaptinmi, nätan wanurärichimaptinga alisca alim canga
10Chauraga shumag tantiarcurmi rurapäcunqui alita. Cristowan imaycamas cacunäpag. 22Nätan nogapitaga cay
Chaynuy alita rurayar cawapäcuptiquiga Cristo cutimur pachachru cawaysi alim cayan, pay nimanganta mastarag
manam piñapapäcushunquichu. 11Chauraga alita rurarcayar ruranäpag. Chauraga manam shumaglaga musyächu
cawapäcuy. Nätan chaynuy alita rurayarga cawanchi maygantachr acrämansi. 23Cay ishcayninpita manam maygan
Jesucristo yanapämasham. Chaura nogaga chaynuy manacuyä acraytas atipächu juclaga. Wanucuytas munämi Cristowan
gamcuna ali cawapäcungaypa Dios alisca alipag ricasha, jana pachachru cacunä raygoga. Nätan paywan cacuyga mas
jinaman alawasha cananpagmi. alim cayan cay pachachru cawaypitaga. 24Nätan cay
pachachru cawaytaga munayä gamcunata yanapapäcunag
Cananga willapapäcushay caychru imas raygom. 25Nogaga shumagmi tantiayä cachraripäcamänanta,
pasayangancunapitam chaymi cawaytarag pinsiayä. Chaura yargaramurga
12Jesusman
yupachicug-mayïcuna, caytas aywamushag ricapäcugniquiran. Chay yachrachingä razoncag
musyapäcunaytam nogaga munayä. Caychru chay ima-aygas willapata mas shumag tantiachipäcunagpag, chaynuypa
173
),/,3(16(612 174
cushisha cawapäcunaypag. 26Chaura gamcunacagman Chaura Tayta Diosga aliscam cushicunga, chay
chrämuptïga, “Alisca alim Jesucristoga” nirmi cushicurcanqui, nipäcuptin.
yapay ricapapäcamar. 12Chaura cuyashäcuna, gamcunacagchru captï Diosta alim
ayganaypas juc runanuyla lapaysi chay chrasquicurcangay mana rimanacular, jinaman lutanpa mana ninacular. 15Mana
willapa ningannuyla cawarcayangaypitam. 28Nätan ama pisi “Wactam u caytam lutanta rurarunqui” nir
manchapäcuychu chay contraycuna rimarcayag runacunata. piñapapäcushunaypag. Nätan chay lutanlata pinsiayag,
Paycunaga chay contraycuna rimapäcunganwan jinaman lutanlata rurayag runacunawan carcayarga
reguechicurcayan cunchuyman aywarcayangantam, nätan cawapäcuy mana imatas juchäcular. Chaynuy cawarga
gamcunaga ali cawar reguechicurcayanqui salvasha capäcunqui goyllarcuna pagaspa alisca achicyagnuymi,
capäcunaytam. Nätan salvapäcushunquiga Diosmi. 29Chaura jinaman capäcunqui Diospa castanpag ricasham. 16Chaynuy
Tayta Diosga Jesucristopita mayararcayächishunqui manam cawar gamcunaga musyachipäcunqui, imaycamas Dioswan
payman yupachicurcänay raygolachu, antis paypa janan cawananchipita musyachimagninchi ali willapa ningannuy
imatas cunchupäcunaypagwanmi. 30Chauraga nämi nogas, cawarcayangaytam. Chaura chaynuy cawapäcuptiquiga
jinaman gamcunas cunchuyanchi paypa janan. Gamcunaga Jesucristo cutimunan junagga aliscam cushicushag, chay
shumagmi musyarcayanqui imanuy chay marcachru ima-aygata nacatacursi gamcunachru mana yangalapag
cunchungätas, jinaman caychru imanuy cunchuyangätas. uryangäta ricarur. 17Nä wanuchipäcamänanpag pasay
ayparayämuptinsi Diosman yupachicur chay ima-aygatas
Jesusman yupachicug-mayïcuna Jesucristonuy cawapäcuy rurarcayangaypitaga cushisham cayä. Nätan gamcunas
2
1Chaura Jesusman yupachicug-mayïcuna, chay chaynuymi chay ima-aygatas alita rurarcayarga
nircayangagnuy cawayta nä Cristo yanaparcayäshungayta cushicurcanquiman. 18Chauraga cushicurcay gamcunas
musyarcayarga, nätan pay cuyarcayäshungayta musyarärir noganuy.
cushisha cawayta nä galayurarcayarga, Santu Espíritu
Timoteotawan Epafroditotam cachramuyta munayä
gamcunawan cayanganta nä musyarcayarga, cuyanacur,
jinaman cuyapänacur cawapäcunayta nä lapaysi 19Pinsiayangänuy Munayniyog Jesús yanaparamaptinga
musyarcayarga, 2alisca alisca cushicunäpagnar lapaysi juc cananpita manas alä unaytam cachramuyta munayä
runanuyla pinsiarcayar cawapäcuy, jinaman lapaysi Timoteota. Nä pay cutiramur gamcuna imanuy
cuyanacurcayar. Nätan ima rurayta munarsi lapay rurapäcuy, carcayangaypitas willaparamaptin cushisha canäpag.
jinaman imata rurapäcunaypag pinsiarsi chaylaman lapay 20Manam pisi canchu Timoteonuyga. Payga noga yupaymi
pinsiapäcuy. 3Nätan amam imatas rurapäcunquichu chay yarpararcayäshunqui “¿Imanuyrag carcayan?” nir. Jinaman
waquincuna imatas ruraptin chriquicularga u “Rurayämi Diosninchi munangannuy chaynuyla cawapäcunaypag
nogas” nir, alawacunay raygolaga. Antis imatas yanapaytas lapan shongonpam munarcayäshunqui. 21Caychru
rurapäcunquimanga mas alinninpag chay waquincunas Jesusman yupachicugcunaga imas ruraynincunalamanmi
ricasha cananpagmi. 4Amam maygaysi imatas ruranquichu yarparäcurcan lapansi, quiquilancuna ali capäcunan raygo.
quiquiqui ali canay raygolaga, antis imata rurarsi rurayga Nätan rurananchipag Jesucristo nimanganchitaga manam
chay waquincunas ali capäcunanpag. 5Gamcunas maygalansi yarpapäcunchu rurayta. 22Nätan Timoteopitaga
rurapäcunquimanga Jesucristonuymi, payga caynuymi rurara. nämi musyarcayanqui Diosta imanuy serviyangantas. Juc
6 Payga manaragsi cay pachaman shamungancama cara churichu taytan uryaptin yanapan, chaynuymi payga imaysi
Tayta Dios quiquinmi. yanapayäman ali willapa willapacuyta. 23Chaymi nogaga chay
Chaynuy cayarsi manam payga “Nogaga Diosmi cayä” mandag cachrarimänantas u mana cachraripämänantas nä
nirachu cayta aywamunanpag. musyacurcurga pay cachramuyta munayä gamcunas
7 Antis payga quiquin Dios cayarmi, musyapäcunaypag. 24Nätan nogaga yupachicuyämi
noganchinuysi näcira. Munayniyog Dios cay carcelpita jorgamänanta. Chauraga
Chaymi payga juc rantisha runanuy noganchipag rurara quiquïsi pasay-pacham aywaramushag gamcuna ricapacug.
ima-aygatas, jinamansi cara razonpa runam. 25Nätan Jesusman yupachicug-mayinchi Epafroditotaga mas
8 Jinarcurmi payga manacagpag ricacur naupatam cachramuyta munayä. Musyapäcungaynuysi paymi
Diosta cäsucuyar cawara wanungancamas. nogataga yanapayäman Jesús nimangan ruraytas, jinaman
Diosta cäsucurmi payga paywanga parëjum ima-ayga cunchuytas awantarcayäsi.
chay cruzmansi clävachicura. Paytam gamcunaga nä mana maygaysi aywamuyta
9 Chaynuy cäsucunganpitam Tayta Diosga Jesusta nirura: atipapäcurga cachracarcamuray ima-aygachrüsi
“Gamga alisca alinninmi cayanqui. atendimänanpag. 26Payga lapaycunatam
Chaymi cananga canqui wamayarcayäshunqui, jinaman chay gueshyayangantas
lapan mandagcunapa mandagnin”. musyapäcungaypitaga alisca laquisham cayan. 27Razonpam
10 Chaura cananga janapachru cayagcunas, cay pachachru payga gueshyasha, jinaman nachrga nachrgam wanushas.
cayagcunas, Chaynuy mana ali cayagtam Tayta Diosga cuyapälar
jinaman wanushacunas cawacämur, cuticarachin. Nätan manam paylatachu cuyapasha, antis
lapalanmi mandag Jesuspa naupanchru gongorpacurcanga. nogatas cuyapämasham chay laquirayangäpita mana mas
11 Jinamanmi lapalan cay nipäcunga: “Jesucristoga lapan laquisha canäpag. 28Chaymi cananga payta cachrayämü yapay
mandagcunapitas mas mandagnincagmi cayan” payta ricapur alisca cushicurcänaypag, jinaman nogas nä
nipäcunga. mana masta laquirayänäpag. 29Nä Epafrodito chraramuptinga
175 ),/,3(16(62–4
cushisha chrasquicurcay Jesusman yupachicug-mayiquicuna nogaga chay naupa rurangäcunata gongayurmi imanaypa
cayaptinga. Nätan paynuysi Diosta servigcunataga alisca ayganaypas rurayä Cristo nimangancunata alila ruragman
cuyapäcuy. 30Nätan payga nachrga nachrga wanusha shumag muyunäpag. 14Nätan nogaga chaynuy rurayä alila
Jesucristo ninganta rurayarmi, jinaman gamcuna ruragman nä muyuruptï jana pachachru Dios premiuta
cachracarärimuptiqui payga “Jina wanursi wanushag” nirmi gomänanpagmi. Chaypagmi Tayta Diosga runanmansi
aywamura nogata atendimänanpag. muyuchimara Jesucristo ruranganpa. 15Chaura Dios
nimanganchinuy nä ali cäsucugcama cayarga, chaynuylatam
Señalächicuyrag nigcunata ichaga lapanchis pinsiachwan. Nätan maygaysi lutanta
pantacarärishunquimanga pinsiapäcuptiquiga Diosga shumagmi tantiachipäcushunqui,
cawapäcuy nä Munayniyog Jesucristopa runan ima-ayga captinsi Dios ninganta nä yachracurayarga pay
carcayarga. Nogaga manam yamacächu chaylata yaparcur ningannuyla cawapäcunquiman.
yaparcur isquirbimursi, nätan yarparcur yarparcurga 17Jesusman yupachicug-mayïcuna, noga cawangänuy
isquirbiyämü mana engañächicurcänaypagmi. 2Chauraga gamcunas Diosta cäsucuyar cawapäcuy, jinaman cawapäcuy
cuidacurcay chay algonuysi cayag runacunapita. Cuidacurcay nogacunanuysi cawayagcunata rircärir. 18Chaynuy nircayag,
chay casqui yachrachigcunapita. Chaycunaga yachrarcayächin gamcunacagpa Cristo cruzchru wanunganpita achca runacuna
lutantam cay nir: “Diospa runan cayta munarga contra rimapäcuptinmi. Chaycunata mana cäsupäcunaypag
señalächicurcanquiran” nir. 3Chaura chay nir achca cutim nä nircayag. Nätan canansi chaynuy isquirbiyämü
yachrachigcunataga ama cäsupäcuychu, antis Santu Espíritu wagaräcurmi. 19Chay runacunaga chaynuy nipäcur
yanapämasha Diosta serviyagcunam cayanchi, chay razoncag aywarcayan imaycamas cunchuymanmi. Chaycunapaga
señalashaga. Chaura noganchiga cushirayanchi Jesucristoman pachralanmi Diosninsi, jinaman lutan rurapäcunganpitam
yupachicunganchipam, nätan manam chay señalächicusha mana pengacular alitucurcayan. Nätan imamansi cay
canganchipachu. 4Chay señalächicuypa Diospa runanman pachachru cagcunalamanmi yarpararcayan. 20Nätan
muyuna captinga, nogasi chay señalasha cangämanchri noganchiga yarparayanchi jana pacha marcanchichru
yupachicüman cara “Diospa runanmi cayä” nir. Nätan pisi yachrananchimanmi. Chay jana pachapitam aywamunga
quizämi pinsiayan cay nirsi: “Nogaga Diospa runan cayä salvamagninchi Munayniyog Jesucristo shuyayanganchis.
señalacusha carmi” nirsi. Chaynuy captinga wamra 21Pay cutimurga wanucug cuerpunchita muyuchinga
cangäpitachr Diosga nogata ricamanman cara runanpag. quiquinpa cuerpunmannuysi alisca aliman imaycamas
5Nogataga señalapäcamashas puwag junagniyoglatam. Nätan cawacug cananchipag. Payga chaynuyman muyuchimäshun
cayäsi Israelpa castanmi, jinaman Benjaminpa ayllun alisca munayniyog carmi. Nätan chaynuy munayniyog carmi
aywagmi. Nätan nogapaga mamäsi, taytäsi cara hebreo rimag payga cay pachachru cagcunapas lapanpa mandagninsi canga.
4
castam, jinaman Moisés isquirbingancunatas cäsucurä 1Chauraga Jesusman yupachicug-mayïcuna, gamcunataga
lapantam chay fariseocuna casta car. 6Chay fariseo casta aliscam nogaga cuyarcayagsi, jinaman wamayarcayagsi.
carmi nogaga, imanaypanuysi chay isquirbishacuna Nogaga aliscam gamcunapita cushirayäsi jinaman
cäsucurcänalanta munag cä. Chaymi Jesusman chay gamcunapitaga cayäsi juc premiuta chrasquishanuymi. Chaura
yupachicug gotucagcunataga ashig cä cunchuchisha cuyashäcuna, canannuysi Munayniyog Jesusman
capäcunanpag “Lutantam rurarcayan” nir pinsiar. Chaura yupachicuyälar cawapäcuy.
nogaga chay isquirbishacunata lapalantam cäsucug cä.
Chaymi mana pisi piñapapäcamagchu. Cawapäcuy jucniquis jucniquis
7Nätan Diospa naupanchrüga chay ima-aygatas lapanta yanapänacur jinaman cushisha
cäsucungäcuna manam imapagsi välinagchu, nä 2Cananga Evodiawan Sintiqueta niyushag: Ima rurayta
Jesucristoman yupachicuruptïga. 8Manam chaylapishchu, munapäcursi, amanar cawapäcuychu jucniqui jucta, jucniqui
antis Munayniyognï Jesucristota reguengäpitaga pi casta caysi jucta pinsiarcayarga, antis Jesucristoman yupachicug
u ima-ayga ruraysi nogapagga nä manam välinchu. Chaura carcayarga ishcayniquis pinsiapäcuy juc warminuyla. 3Nätan
payta reguengäpitaga chay alisca väligpag ricangäcuna paycuna amistapäcunanpag gamnar yanapayulay Sícigo,
imäcunas nä manam välinchu juc basüranuysi. Chaymi gampa cayanqui nogapa uryag-mayïmi. Chay warmicunaga
cananga chay waquin isquirbishacuna ningannuy rurangäman Jesuspita ali willapata willapacuptï aliscam yanapapäcamara
nä mana yupachicüchu, Jesucristo munangannuy cawar. ima-ayga captinsi, paycuna yanapapacamara Clementewan,
9Chaura Jesucristoga mana juchaynagpag ricayäman manam jinaman waquin yanapämagnïcunawan parëjum. Paycunapa
Moisés isquirbinganta cäsucungäpachu, antis cananga “Nä jutincunaga nämi isquirbirayan, chay imaycamas
mana juchaynagmi cayanqui” nisha cayä Tayta Diospita, cawagcunapa jutincuna isquirbisha libruchru.
Jesucristoman yupachicur cawangäpitam. 10Chaymi nogaga 4Chaura nä Munayniyog Diospa runan carcayarga cushisha
Jesucristota mas shumag regueyta munayä. Nätan munayätan cawapäcuy imaysi. Yapaysi niyärishay cushisha cawapäcuy.
chay wanushapita cawacächimug munayninpita mas shumag 5Jinaman ali shongo capäcungayta shumag reguechicurcay
musyaytas, jinaman munayämi pay cunchungannuy piwan maywansi. ¡Munayniyog Jesucristo cutimunan nämi
cunchuytas, nätan pay wanungannuy wanuytas. 11Nogaga nachrgayämun! 6Chaynuytag ima-ayga pasapäcushuptiquis
paynuy cunchuyta munayä “Chay cawacämuy junag pagta chaynuyla willapacurcayay Diosta, jinaman chaynuyla
nogatas Jesucristotanuy Dios cawacarachimanmansi” nirmi. “Graciaslä Tayta” nicurcaysi. 7Chaynuy manacurcaptiquiga
Diosga gasilatam cawachipäcushunqui mana tantiayta
Cawapäcuy noganuy atiparcayaptiquis. Chaura chaynuy cawachipäcushuptiquiga
12Nätan chay nircayangagnuyga manaran nogasi Cristota munapäcunquis, pinsiapäcunquis Jesucristo ningancuna
regueragchu shumaglaga. Manaran alila ruragmansi ruraylatam.
shumaglaga muyuragpishchu, antis imanaypa ayganaypas 8Chaura Jesusman yupachicug-mayïcuna, anyapayta
chaynuylam rurayä chay nimangancunataga alila ruragman ushanäpag cayta niyärishay: Gamcuna imaysi pinsiapäcuy
Cristo muyuchimangancama. 13Jesusman razoncaglata rimagcama capäcunayman, alipag ricasha
yupachicug-mayïcuna, chay nircayangagnuysi nogaga capäcunayman, alita ruragcama capäcunayman, mana
manaran shumaglaga muyuragchu alila ruragman. Antis juchäcular cawapäcunayman, ali shongocama capäcunayman,
),/,3(16(64 176
1
1Noga Pabloga Dios munaptinmi Cristopa cachran rurag ima-aygapitas alisca yachragman muyuchipäcushunaypag,
cä. 2Chaymi gamcuna Colosas marcachru Cristoman nätan ali u lutan cangantas shumag tantiagman
yupachicug-mayïcuna isquirbiyämü gamcuna Diospa muyuchipäcushunaypag, jinaman ima rurapäcunayta Dios
raquishan, jinaman chaynuyla pay ningannuy cawagcunapag munayangantas shumag tantiapäcunaypag. 10Manacurcayämi
waugue Timoteowan. Dios Taytanchi cuyapälar Munayniyog Diospa runannuy alipa ricachicuyar
ima-aygachrüsi yanapapäcushunqui, jinaman gasilata cawapäcunaypagsi, nätan ima-aygachrüsi pay munangannuy
cawachipäcushunqui. alilata rurapäcunaypagsi, jinaman waranpa waranpa Diospita
shumag musyagman muyupäcunaypagsi. 11Jinamansi
Diospita musyagcama capäcunaypag manacuyämi manacurcayätan Dios munayninwan alisca
3Munayniyog Cristonchipa Dios Taytantam gamcunapag valorchapäcushunaypagsi. Chauraga ima-aygata
manacur chaynuyla “Gracias” nircayä. 4Chaynuy nircayä cunchupäcursi mana cuyupacugmi, jinaman awantacugmi
Cristoman yupachicurcangayta, jinaman Diospa lapan capäcunqui. 12Chaynuytag cushisha “Gracias” nicurcay Tayta
raquishancunata cuyarcayangayta mayarärirmi. 5Nätan Diosninchitas runanman nä muyurarcayächishuptiquiga.
chaynuy rurarcayanquiga, jana pachachru ali cawapäcunayta Chaymi cananga pay munangannuy cawar alisca alipag
musyarmi. Chaypitaga musyarcayanqui razoncag ali willapata ricasha carcayanqui. 13Chaynuy cayanchi Tayta Dios Asyagpa
mayacurcangaypam. 6Chay ali willapam gamcunamansi munayninpita jorgamanganchipam, jinaman cuyashan
chrämusha cay pachachru waquin runacunamannuysi. Chay Cristopa munayninman chruramanganchipam. 14Paymi jucpa
willapa ningannuymi cananga nä cawarcayanqui, nätan chay munayninpita jorgamasha canchi, jinaman yawarninta jichrar
willapapitaga mas shumagmi nä musyarcayanquis. Chauraga wanunganpam juchanchipitas perdonarayämanchi.
mayacurcangaypita-pacham musyacarcayanqui Dios
Cristom wanunganpa Dioswan amistächimanchi
cuyapälar yanaparcayäshungayta. 7Cay razoncag
willapapitaga uryag-mayïcuna cuyashä Epafras jutiyogsi 15Diosga
mana ricapuy atipänam, nätan Jesusmi ichaga
yachrachipäcushuraymi. Payga gamcunata imanuy Dios cangantas musyachimanchi. Jesusga cayara
yanaparcayäshunqui Diospa ali servignin carmi. 8Paymi mana imas camacaptilanmi, nätan cananga ima-aygatas
willapapäcamara Diospa Espiritun yanapapäcushuptiqui munayninchrümi cayächin. 16Diosga Cristopam ima-aygatas
cuyacugcama carcayangaypita. camara, jana pachachru munayniyog ángel cayagcunatas, cay
177
&2/26(16(61–3 178
pachachru munayniyog Asyag cayagcunatas ricapunatas mana yupachicugman muyupäcuy, jinaman chay
ricapunatas reycunatas mandagcunatas. Lapan ima-aygatas yachrachipäcungaynuy cawagman muyupäcuy, juc jachra
camara Jesuspam, jinaman Jesuspag cananpagmi. 17Cristoga waranpa waranpa shumag sapichacugnuysi. Chaynuytag
cayara mana imas camacaptilanmi, jinaman Diosmi payta Diostas “Alisca gracias” nicurcay.
chrurasha munayninchru lapan ima-aygatas camangancunata
cachinanpag. 18Paymi Diosman yupachicug gotucagcunapa Casqui yachrachigcunatag pantacarärichishunquiman
mandagninsi cayan. Paytan cawachin Diosman yupachicug 8Chauraga cuidacurcay, pisi casqui yachrachinganwantag, yanga
runacunatas. Paymi wanushacunapitas naupata cawacämura, rimaycunawantag, runacunapa mandashancunawantag,
ima-aygatas munayninchru cachinanpag. 19Chaura Diosga runacunapa imas lutan ruraynincunawantag pantacarärinquiman.
quiquin munarmi Jesusta chrurasha paynuy cananpag. Chaycunaga manam Cristopitachu aywamun.
20Nätan cruzchru yawarninta jichrar wanunganpam, payga 9Cristoga runa cayarsi Diospa-mayinmi cara. Chaymi payga
lapan raquicasha cayagcunata Dioswan amistächisha ali cayan Dios quiquin. 10Chaymi Cristoga cayan lapan
cawapäcunanpag, jana pachachru cayagcunatas, cay munayniyog angelcunapas, munayniyog Asyagcunapas mas
pachachru cayagcunatas. mandagnin. Nätan gamcunataga Cristowan capäcungaypam
21Chaynuymi Colosas marcachru Jesusman alisca alipag Diosga ricarcayäshunqui. 11Chaura gamcunataga
yupachicugcunatas amistararcayächishunqui. Unayga Tayta Cristom muyurarcayächishunqui Diospa runanman jucha
Diospita capäcuray raquicasham, jinaman lutan ruraylaman ruraylapita jorgapäcushungaypa, manam Israel
pinsiapäcurmi capäcuray paypa contrapartin. 22Cananga castacunatanuysi aychaycunachru señalacuypachu. 12Chaura
quiquin Cristo cunchur wanunganpam, Diospa naupanchru nä nä Cristowan cawayta galayusha carcayarga gamcunaga
carcayanqui, Dioslapag cawag runa, mana juchaynag, pipitas carcayanqui Cristowan parëju enterrashanuymi
mana juchachasha. 23Nätan chaynuy capäcunaypagga juchäcuypagga, jinaman carcayanquis Jesuswan parëju
chaynuyla yupachicuyar imaysi capäcuy. Amam ali willapata cawacämushanuytan. Chaynuyga carcayanqui Jesusta
mayacurcur shuyararcayangaypitaga maymansi cawacächimug Munayniyog Diosman yupachicusha
cuyupäcunquichu. Cay willapa musyachisham cayan mayag capäcurmi.
chayagchrüsi cay pachachru. Chay willapatam noga Pablosi 13Gamcuna unayga capäcuray juc wanushanuymi
Diosman yupachicug gotucagcunaga Cristopa cuerpun nisham isquirbisha cayagcunatam manacagman chrurasha.
carcayan, nätan paycuna raygom Cristoga cunchura. Chaymi 15Chaynuypam Cristoga yalisha chay juchachämagninchi
nogas cunchuyä gamcuna raygo. 25Jinaman Dios nimasha munayniyog Asyagtas, jinaman chay Asyagpa lutan
captinmi nogaga Diosman yupachicug gotucagcunapa espirituncunatas. Jinarcurmi chay yalinganta musyachisha
servignin cayä. Chaynuytan juc casta carcayaptiquis, payga pitas maytas.
nirayäman Cristopita ali willapata musyachipäcunagpagsi. 16Chaura Diospita nä alipag ricasha carcayarga, ama chay
26Nätan chay willapatam Diosga unay unaypitas runacunata micapäcungaypita, upyapäcungaypita, ɹestata rurapäcuptin mana
mana musyachilar cachira. Chaytam cananga raquisha cäsupäcungaypita, llullu quillachru, u jamana junagchru imas
runancunata nä musyarachin. 27Chay raquishancunatam rurapäcungaypita, lutan rimagcunata cäsupäcuychu. 17Chay
cananga unaypita mana pisi musyangan alisca ali willapata nircayangancuna ruray unayga väliram Cristo aywamunanpita
musyarachin juc casta carcayaptinsi. Chaura pisi manam tantiachimagninchi car, nätan cananga Cristo nä aywamusha
musyarachu Cristo gamcunawan cananta. Chaymi gamcunaga captinmi chaycunaga nä mana välinchu. 18Chauraga
shuyarapäcunquiman mana mancharilar jana pachachru Dios pantacarärichishunquiman chay Diosta servigtucugcunatag,
chrasquipäcushunayta, jinaman Diospa acrashannuysi ali angelcunata alawagcunatag, “Diosmi cayta ricarachiman”
ruragman muyusha capäcunayta. 28Paypitam nogacunaga nigcunatag, yanga yachraytucug olgotucugcunatag. Paycuna
willaparcayag, shumag tantiarcur piñaparcayag, jinaman chaynuy rurapäcun quiquin yarpaylanpitam. 19Chaymi paycunaga
shumag yachrarcayächigsi. Chaynuypa Cristowan cayag lapan mandag Cristota mana cäsucurcanchu. Nätan Cristoga
runacunata, Diospa naupanman nä alila ruragman muyushata cuerpunnuysi cayag payman yupachicugcunataga Dios
chrächipäcunäpag. 29Chaynuyman muyupäcunanpagmi Cristo munangannuymi yanapayämanchi, waranpa waranpa
valorchämaptin imanuypanuysi alisca uryayä. wiñachignuysi ali yachragman muyunanchipag, jinaman mogo
2
1Nogaga musyapäcunaytam munayä gamcuna raygo alisca mogo tincuchishanuysi juc runanuylata cawananchipag.
peliangäta. Chaynuymi rurayä Laodicea marcachru 20Chaura gamcunaga Cristowan nä capäcurga wanushanuymi
cayagcunapagsi, jinaman lapan mana reguercayämagcunapagsi. carcayanqui chay runacunapa mandashancuna cäsucuypagga.
2Nogaga chaynuy peliayä gamcuna cuyanacurcänaypagmi, Chauraga “Wacta u cayta ruray” nipäcushuptiquis ama
valorchasha capäcunaypagmi, Dios mana pitas musyachingan rurapäcuychu chaycunataga. 21Chay runacunaga cay nipäcunmi:
willapapita alisca musyagmancama muyupäcunaypagmi. Nätan “Ama tupaychu chaycunata, ama micuychu caycunata, ni ama
Dios mana pitas musyachinganga cayan Cristom. 3Payga yataypischu waccunata” nipäcunmi. 22Chay mandashacunaga
pacashatanuymi cayächin alisca ali yachraytas musyaytas, chaura ushacaymanmi aywarunga, runacunala yachrachingan car.
paywan carga shumagmi tantiapäcunqui chay razoncag 23Razonpas chay ruraycunaga ali niragmi cayan “Wacta rurashun,
willapapita. Chayga mana imawansi tincuchiy atipänam. 4Cayta u cayta rurashun” jinaman “Cuerpunchita amachäshun”
nircayag ima-aygatas nircayäshuptilay “Razonchri” nir casquita nipäcungan. Nätan chaycunaga manam illacächinchu runachru
mana chrasquicurcänaypagmi. 5Nogaga gamcunapita caruchru chay lutan ruray munayaycunataga.
cayarsi gamcunawan cayagnuymi cayä, nätan aliscam cushirayä
ali cawarcayangayta, jinaman chaynuyla Cristoman Caynuy cawapäcuy cay pachachru
3
yupachicurcangayta mayarur. 1GamcunagaCristowan carmi nä cawacämushanuy
6Chauraga Munayniyog Cristota chrasquicurarcayarga cawarcayanqui mushog cawaychru. Chauraga Dios
chaynuyla paywanga cawapäcuy. 7Waranpa waranpa mas ningannuy cawapäcuy, nätan Cristoga Diospa derëchanchru
179 &2/26(16(634
tayarmi mandagcunapa mas mandagnin cayan. 2Cay shongoypa, Munayniyog Diospagnuy, ama runacunapagnuylaga.
pachachru runacunanuyla cawaytaga ama munapäcuychu, 24Musyapäcungaynuysi chaynuy rurapäcuptiquiga Munayniyog
antis cawapäcuyga Dios munangannuy. 3Gamcunaga Dios “Goshaymi” ninganta chrasquipäcunquim. Gamcunaga
wanushanuymi carcayanqui lutan ruraycunapag, nätan Diospa Munayniyog Jesucristotam servircayanqui. 25Nätan lutan
naupanchru Cristowan cawarcayangaytaga manam ruragcunataga Diosga cunchuchingam. Chaynuy ruragtaga pitas
tantiapäcunchu cay pachachru runacuna. 4Noganchitaga Diosga mana cuyapälarmi manyalapita cunchuchinga.
4
Cristom cawayächimanchi nä runa ricay, nätan pay cay 1Gamcunas runawan servichicugcuna, runaycunata alipa
illacächipäcuy: warmin warmin olgon olgon cawayta, imas mayag mayagla capäcuy, imayürasi “Gracias” nicurcayar.
lutan ganra rurayta, lutan cawayta, lutan munayta. Jinaman 3Nätan nogacunapagsi manacurcay imanuylapas Cristopita
imatas charayar masta munagcunaga, Diosman yupachicunan mana unay musyapäcunganta willapacurcänäpag. Chaynuy
trucam chay chararcayangalanman yupachicurcayan. willapacungäpitam canansi cay carcelchru cayä. 4Chaynuytag
6Chaynuy rurapäcunganpita Diosga alisca juyupam manacurcay aygas tantiacuylata rimapäcunäpag. 5Chaynuytag
cunchuchinga chay mana cäsucugcunata. 7Unayga gamcunas shumag tantiarcur imatas rurapäcuy imatas rimapäcuy Diosta
chay lutancunata rurayarmi cawapäcuray. 8Nätan ama mana chrasquicusha runacunawan carcayarga, nätan imayüra
caycunas cachunchu gamcunachru: Piñashala cayay, aygayüras timpuycunata mana usuchilar ali cawapäcuy,
piñäcurur imatas lutanta rurayay, pipagsi lutanta pinsiay, jinaman yanapapäcuy. 6Nätan rimarga rimapäcuy shumagta,
pipagsi lutanta rimayay, jinaman ganra rimayaycunas. 9Ni aygas mayacuylata, jinaman tapucurcäshuptiquis
amatag casquipänacurcaypishchu jucniquis jucniquis, nä lutan yachrapäcunquimanmi imanuypa niytas.
ruraypita yargorarcayarga. 10Antis gamcunaga mushog runa
carmi waranpa waranpa camapäcushungay Diospita Cay carta rurayta ushanäpag caylata niyärishay
yachracur, pay yupayman nä muyurcayanqui. 11Chaymi 7Nätan imanuy cayangätas, jinaman ima rurayangätas,
cananga manacagman muyurun griego caysi Israel casta caysi, cuyashä Tïquicom musyachipäcushunqui. Payga chaynuy
señalächicusha caysi mana señalächicusha caysi, ‘Bárbaro’ alilam Diosta servin, nätan payga cayan Munayniyog Diospita
ningan manacagpag ricasha runa caysi, ‘Escista’ ningan lutan willapacug-mayïmi. 8Chaymi gamcunaman cachrayämü,
runa caysi, rantisha runa caysi mana rantisha runa caysi, antis imanuy capäcungätas musyachipäcushunaypag, jinaman
imapitas masga väliyan Munayniyog Cristo lapan yupachicug calpanchächipäcushunaypag. 9Paywanmi cachrayämü
runancunawan cayanganmi. Onesimotas. Paysi cuyashämi, jinaman Dios ningannuyla
12Chauragar nä Diospa acrashan, paypa raquishan, jinaman cawagmi. Payga marca-mayiquicunam. Paycunam caychru
cuyashan carcayarga, caynuy capäcuy; cuyapäcugcama, ali ima rurarcayangätas musyachipäcushunqui.
shongocama, mana alitucugcama, manshucama, jinaman 10Chaynuytan cay carcelchru cayag mayï Aristarcosi
nicurcänaypagmi. 16Chaynuytag Cristopa willapan ningannuy Paysi cayan marca-mayiquicunam, jinaman Cristopa
cawapäcuy, jinaman yachrachinacurcay, piñapänacurcay uryagninmi. Payga imaysi chaynuylam Diosta alisca
jucniquis jucniquis shumag tantiarcur. Jinaman Munayniyog manacuyan gamcunapag, mana ima juchamansi ishquilar ali
Diosta, cushisha cantapapäcuy Salmoscunawan capäcunaypag, jinaman ima-aygachrüsi Diosninchi
himnucunawan jinaman paypa waquin cantacuna cayagwansi. munangannuyla rurapäcunaypag. 13Nogaga shumagmi
17Chaynuytag lapan ima-aygata rurarsi, jinaman rimarsi, musyayä Epafras gamcunapita imayüra aygayüras
rurapäcuy Munayniyog Jesús nipäcushungaynuy, jinaman “¿Imanuyrag carcayan?” nir yarpararcayäshungayta.
Tayta Diosta “Gracias” nicurcayar. Chaynuylam payga yarparayan Laodicea marcachru
cayagcunatas, jinaman Hierápolis marcachru cayagcunatas.
Jesusman yupachicugcuna caynuy cawapäcuy 14Chaynuytan cuyashä jampicug Lucassi, jinaman Demassi
18Gowayog warmicuna, gowaycunata cäsucurcay, Diosga aparcayächimushunqui salüduta. 15Chaynuytag nogapitas
chaynuy cäsucurcänaytam munan. saludayulay Laodiceachru Jesusman
19Chaynuytag warmiyog olgocunas warmiquicunata yupachicug-mayinchicunata, Ninfata, jinaman wayinchru
cuyapäcuy. Ama lutanpa ricapäcuychu. Diosman yupachicug gotucagcunata.
20Churicagcunas, taytaycunata mamaycunata 16Cay apayächimungä cartata leyircurga apachipäcuy
alisca ruragtucurcanquichu, alipag ricachicurcänay raygolaga, chay tapucurcayäshungaypita. Amanar gongapäcamaychu cay
antis rurapäcuyga imatas lapan shongoypa Munayniyog Diosta carcelchru cayangäta. Diosninchi cuyapälar ima-aygachrüsi
manchacur. 23Nätan imatas rurarga rurapäcuy cushisha lapan yanapapäcushunqui. Chaynuy cachun.
TESALONICACHRU YACHRAGCUNAMAN PABLO
NAUPACAGTA CARTACUNGAN
Naupataga shumag tantianaypag uchuclata niyushay Pablo imanir cay carta isquirbingantas. Leyiy Hechos libruchru capítulu
17.
Tesalónica marcachru Pablo yachrarachiptin Israel castacunaga wanuchiytam munapäcura. Chaymi payga Jesuspita juc quilla
yachrarcachilar gueshpicura jucläpa. Chaura quëdarärira yanapagnincunalam.
Chaypita quima quillanuytaran Pablo chrarura Corintoman. Chay guepalantam chrarärira Jesuspita yachrachiyta
yanapagnincunas Tesalonicapita. Paycunaga willaparärin cay nirmi: “Tesalonicachru runacunaga alim yupachicurcayan
Jesusman, jinaman aliscam cunchurcayansi. Gamtachu Jesuspita willapacuptiqui runacuna cunchurcayächishunqui, chaynuymi
cananga Jesusman yupachicugcunatas cunchurcayächin. Chaypitaga puriyanmi casqui willapacugcunas. Chayta mayarärirmi
waquinga nä mana yarpapäcunchu Dios munangannuy ali cawayta. Waquinga nä muyurärin guellamanmi nätan waquinmi
‘Jesusga manam cutimungachu’ nircayan”.
Nipäcuptinmi Pabloga alisca laquicurura. Chaymi cay cartata isquirbira payga “Dios munangannuy ali cawapäcuy, nätan
Jesusga razonpam cutimunga” nishata.
Chaura Pabloga cay carta isquirbiyta galayura cay nirmi:
1
1Noga Pablom Silvanowan, jinaman Timoteowan salüduta cunchuchimänanchipag.
aparcayächimug Tesalónica marcachru Jesusman
Musyarcayanquim chaychru cayar alilata
yupachicug-mayïcunaman. Gamcunata Dios Taytanchi,
rurayar cawapäcungäta
jinaman Munayniyog Jesucristo cuyapälar ima-aygachrüsi
2
yanapapäcushunqui ali cawapäcunaypag. 1Jesusman yupachicug-mayïcuna, gamcuna shumagmi
musyarcayä Diospa acrashan capäcungayta. 5Nogacuna Jesuspita nirarcayäman Jesuspita ali willapata willapacurcänäpag.
ali willapata willapapäcuptï manam mayacurcaray imas runapa Chaura pay nipäcamangantam nogacunaga willapacurcayä.
rimashantanuylachu, antis mayacurcaray Diospa willapantam Nätan willapacurcayä manam runapita alipag ricasha cayta
“Cayga razonpa Diospa willapanmi” nir chrasquipäcuray Santu munarchu, antis Dios munanganta rurarmi. Chaynuy
Espíritu yanapapäcushuptiqui. Nätan gamcunaga shumagmi rurapäcungäta Diosga shumagmi musyayan. 5Gamcuna
ricapäcamaray chay willapa willapacurcayangänuy musyarcayangaynuysi nogacuna chraramur manam imapitas
cawapäcungätas. alawapäcuragchu. Manatan rimapapäcuragsi golgueta
6Chaura chaymi gamcunaga nogacunanuy jinaman gopäcamänay raygopishchu. Chaynuy mana rurapäcungäta
Munayniyogninchi Jesusnuy nä cawarcayanqui. Nätan chaynuy Dios quiquinsi shumagmi musyayan. 6Manatan ni juc cutilas
cawapäcungaypita runacuna alisca cunchurcayächishuptiquis, runacunapita alisca alinnin runapag ricasha caytas
Santu Espíritu yanapäcushuptiquim gamcunaga cushisha munapäcurächu, ni gamcunapitas, ni juc runacunapitas.
cawarcayanqui. 7Chaura chay ali cawapäcungayta ricarmi Cristopa cachran rurag capäcungäpita chaynuy ricapäcamänay
Macedoniachrüsi Acayachrüsi Jesusman lapan yupachicugcuna cayaptinsi. Nogacunaga manam munapäcurächu chaynuy
gamcunanuy ali cawarcayan. 8Chaura chaynuy ali ricapäcamänayta. 7Antismi gamcunata ricapäcurag shumagpa,
cawapäcungaytam Macedoniachrüsi Acayachrüsi, jinaman mas juc warmi wawanta cuyar imapita cuidagnuysi. 8Nogacunaga
muyuragnin marcacunapas limpu mayachinacurcasha. aliscam gamcunataga cuyarcayag. Nogacunaga manam
Gamcunapita galayurmi Diospa willapanga musyacarura. Chaynuy Jesuspita willapaylatachu munapäcurag, antis ima-ayga
shumag musyapäcuptinmi nogacunaga nä mana imatas nipäcüchu captinsi, jinaman wanursi wanupäcüman cara gamcuna
gamcunapitaga. 9Lapan runacunam musyarcayan Jesuspita raygoga. Chaura gamcunataga aliscam cuyarcayag.
willapäcuptï alipa chrasquicurcangayta. Chaynuytan musyarcayan 9Jesusman yupachicug-mayïcuna, gamcunaga shumagmi
imata gamcuna “Caymi diosnï” nir, servircayangayta dëjarcur, musyarcayanqui uticasha uryapäcungäta. Diospa ali
cawayag jinaman razoncag Diosta servircayangaytas. 10Jinaman willapanta gamcunata willapapäcur nogacunaga pagas
musyarcayantan Diospa-mayin Jesucristo jana pachapita cay junagmi micapäcunäpag upyapäcunäpag uryapäcurä mana
pachaman cutimunanta shuyacurcayangaytas. Paytaga Diosmi maygaytas “Waclay u caylay” nir, manacurcänagpag.
180
181 17(6$/21,&(16(62–4
10Gamcunas jinaman Diossi shumagmi musyayan gamcunapita raquicashala cayta mana munarmi Timoteota
gamcunawan yachrar, alita rurayar cawapäcungäta. Chaura cachracamurä, gamcuna Jesusman yupachicurcayangaytas u
gamcuna Diosman yupachicugcunapagga manam canchu mana yupachicurcayangaytas musyanäpag. “Capazchri
imapita juchachapäcamänaypagsi. Asyagga chay juyu cunchuywanga Jesuspita nä
11Nätan musyarcayangaynuysi juc taytachu ali raquicarachinsi” nir pinsiar, jinaman cachramurä chay
cawapäcunanpag churincunata anyapan valorchapan, yachrachipäcungag mana yangalapag cananta munarmi.
chaynuymi nogacunaga rurapäcurä lapaywansi. 12Chaypin
nipäcurag Dios munangannuy cawapäcunaypagmi. Nätan Gamcunapita Timoteo willaparamaptinga
chaynuy cawapäcunaypagmi Diosga acrarcayäshunqui. alisca cushisham carcayä
Chaura chaynuy cawarga Dioswanmi imaycamas capäcunqui, 6Nätan Timoteoga cutiramun ricapäcushungaypita alisca
cunchuchisha capäcunaypag, wac Judea ninganchru Jesusman aliscam Tayta Diosta “Gracias” nicurcayä. 10Chaura cananga
yupachicug gotucagcunanuysi. Paycunas gaticachrasha capäcura gamcuna ricag aywapäcamunäpag pagas junagmi Taytanchita
Israel castancunapitam. 15Chay Israel castacunam Munayniyog manacurcayä, chayman chraramur chay mana
Jesustas, jinaman Diospa unay willacugnincunatas wanuchipäcura. yachrachipäcungagta nä yachrarärichiptï Jesusman mas ali
Paycunam nogacunatas ashircayäman cunchuchipäcamänanpag. yupachicuyälar cawapäcunaypag.
Chaycunaga pipas maypas contralanmi sharcapäcun, chaymi chay 11Nogacunaga chaynuylam Tayta Diostas, jinaman Munayniyog
ali willapa willapacurcänäta mana munapäcunchu. Chaynuy Jesustas manacurcayä ricagniqui aywapäcamunäpag. 12Chauraga
rurapäcunganpita Diosga aliscam chaycunapag piñarayan. gamcunata Munayniyogninchi Jesucristo yanapapäcushunqui
16Chaynuytan juc casta runacuna chay salvacurcänanpag ali jucniquis jucniquis mas cuyanacur cawayayta, jinaman
willapa musyachipäcunätas mana munapäcunchu. Chaynuy runa-mayiquicunata cuyayar cawayayta. Chaura nogacuna
jinarga alisca aliscam juchäcurcayan. Chaynuy cuyapäcungagnuymi gamcunas cuyacugcama capäcunqui.
rurapäcunganpitaga Diosninchi aliscam cunchuchinga. 13Chaynuylam Dioswan rimarga manacurcayä alita rurayar
4
unaypagchu. Nätan chaynuy carcayarsi gamcunataga, chaynuylam 1Jesusman yupachicug-mayïcuna, cananga alisca
yarpararcayag, jinaman nogacunaga aliscam aywamuytas anyapapäcushay Munayniyog Jesucristo nipäcamasha
munarcayä. 18Chaura pasay aywamuylata munarcayarsi Asyag captinmi: Chaura gamcunata nämi yachrachipäcurag Dios
jarcapäcamaptinmi, mana aywapäcamüragchu, jinaman quiquïlasi munangannuy cawapäcunaypag. Nätan gamcunaga nämi
yaparcur yaparcurmi nä aywamugpag cayarä, nätan chaychru chaynuy cawarcayanqui. Chaura imanaypa ayganaypas Dios
chay Asyag captinmi mana aywamüragchu. 19Nätan aywamuyta munangannuy mas alita rurarcayar cawapäcuy. 2Gamcuna
munarcayä yanapapäcunagpagmi. Nogacunaga shumagmi shumagmi musyarcayanqui Munayniyog Jesús nipäcamasha
musyarcayä Munayniyog Jesús cay pachaman cutimuptin paypa captin imacunata yachrachipäcungagtas.
naupanchru cushisha capäcunayta. Chayta ricar nogacunaga 3Chaura Diosninchiga munayan mana juchäcular
aliscam cushicurcäshag, jinaman olgotucurcäshag. 20Au, razonpam cawapäcunaytam. Payga manam munanchu nä gowayog u
gamcunapitaga nä olgotucurcayäsi, jinaman cushirarcayäsi. warmiyog cayar mansibacurcänayta. 4Antis gowayog u
warmiyogcagga cawapäcuy alinninpag ricanacurcayar,
Timoteota cachramurä yanapapäcushunaypagmi jinaman mana chay juchaman ishquilar. 5Chaura amam
3
1Chaura aywapäcamuyta mana pasay atiparga pinsiarärï cuerpuycuna munangannuyga imayüra aygayüras
cay Atenas marcachru ishcaynïcuna quëdaytam. 2Chaymi warmiquiwan u gowaywan punucuylataga munapäcunquichu
Timoteolata gamcuna ricag cachrapäcamurä chay Diospita mana imas musyag runacunanuyga. Paycunaga
cunchuychru Jesusman yupachicuyälar cawayta Diosta mana reguepäcurmi chaynuy cawapäcun. 6Chauraga
yanapapäcushunaypag. Payga cayan Jesusman amam pasay, Jesusman yupachicug-mayiquipa warminwansi
yupachicug-mayinchim, jinaman Diospa servigninmi. Chaymi u gowanwansi chay juchaman ishquinquichu. Jinacayta
paysi Cristopita willapacuyan. 3Chaura nä chraramurga mansibacururga engañayanqui Jesusman
maygaysi Jesusman yupachicuyta mana dëjapäcunaypagmi yupachicug-mayiquitam. Chaynuy ruragtaga Munayniyog
payga yanapapäcushunqui, jinaman valorchapäcushunqui. Dios aliscam cunchuchinga naupata nipäcungagnuysi.
Nätan gamcunaga shumagmi musyarcayanqui Jesuspa runan 7Chaura Diosninchiga manam acramasha canchi chay juchata
cäsucarcämagga, manam nogacunatachu mana ruragchu u Diosta manacagpag ricagchu. 6Chaura noganchiga
cäsucarcämanqui, antis noganchiman Santu Espirituta ama cawashunchu chay runacunanuysi lutanlata rurayarga, antis
cachramug Diostam mana cäsucurcanquichu. cawashun alita rurayar, jinaman aywamunanta shuyacuyar.
7Chay runacunaga lutanlata rurapäcur, jinaman Jesús
Waranpa waranpa mas cuyacugman muyupäcuy cutimunanta mana shuyapäcur carcayan juc punuyag runanuymi,
9Nätan jucniquis jucniquis nä cuyanacurmi cawarcayanqui. jinaman shincasha runanuymi. 8Nätan noganchi Jesuspa
Chaymi chaypitaga mana imatas nipäcushaychu. Chaynuy runancuna ichaga cawayäshun, chay lutan ruraycunapita
cawaytaga Dios quiquinmi nä yanaparcayäshunqui. 10Chaymi amachacuyar, Diosman chaynuyla yupachicuyar, Diosta
gamcunaga Macedonia ninganchru Jesusman chaynuyla cuyayar, jinaman “Diosga razonpam salvarayäman
yupachicug-mayinchicunatas cuyarcayanqui. Chauragar chay imaycamas cunchuypita” niyar. 9Chauraga Munayniyog
waranpa waranpa mas cuyacugman muyupäcuy. Jesús wanunganpa Dios salvamanganchiman chaynuyla
11Jinaman cawapäcuy gasila piwan maywansi. Nätan yupachicuyäshun. Diosga manam nina wayichru
quiquiquicunapa rurayniquicunata rurapäcuy, nä cunchuchimänanchipagchu acramaranchi. 10Chay mana
nipäcungagnuysi maquiquicunawan imaycunatas rurapäcuy cunchuchimänanchipagmi Jesucristoga noganchipa trucanchi
mana jucpacagta shuyararcayänaypag. 12Chaynuy wanura. Chaura pay cutimurga cawayagta u wanushata
cawapäcuptiquiga Jesusman mana yupachicugcuna alisca tarimarninchis pushacamäshun jana pachatam paywan
alipagmi ricapäcushunqui, jinaman manam jucpacagta imaycamas cacunanchipag. 11Chauraga canan rurarcayangaynuy
shuyarapäcunquichu. jucniquis jucniquis yanapänacurcayay, jinaman
valorchänacurcayay Diosman chaynuyla yupachicurcänaypag.
Caynuymi ruracanga munayniyog Jesús cutimuptin
13Jesusman Jesusman yupachicug carcayarga caynuy cawapäcuy
yupachicug-mayïcuna, cananga shumag
tantiachipäcushay Jesusman yupachicug-mayinchi 12Jesusman yupachicug-mayïcuna, chaypitas alipa
wanushacuna cawacapäcamunanpita. Chay wanushacuna ricapäcuy chay yachrachipäcushugniquicunata, paycunaga
cawacapäcamunanta mana musyarmi Diosman mana “Caynuypa u wacnuypa cawapäcuy” nir,
yupachicug runacunaga chay wanushancunapita alisca yachrarcayächishunqui juchaman mana ishquipäcunaypagmi.
wagarcayan. 14Noganchiga shumagmi musyayanchi Jesús 13Chaynuy yanapapäcushungaypita paycunataga alisca
wanushapita cawacämunganta. Paytanuymi Diosga Jesusman cuyapäcuy, jinaman alipa ricapäcuy. Nätan jucniquis jucniquis
yupachicuyälar wanushacunataga cawacächimunga, gasila cawapäcuy. 14Jesusman yupachicug-mayïcuna,
jinarcurmi Jesús cutimuptin Jesuswan parëju gamcunachru Diospag mana uryay munagcunata
aywapäcamunga. piñapapäcuy, Jesusman nä mana yupachicuy munayagcunata
15Nogacunaga chaynuy nircayag Munayniyog Jesús valorchapäcuy, mana aläpa yupachicuyagcunatas
ningannuylam. Chaura Jesús cutimuptin naupataga yanapapäcuy. Chaura gamcunaga awantacugcamam
wanushacunaran cawacapäcamunga, nätan noganchi capäcunqui chay lapan runacunawan. 15Nätan pisi maygantas
cawayagcagga manam naupa naupatachu jegashun Jesuswan lutanta ruraruptin, amam cunsindipäcunquichu chay lutan
tincunanchipag. 16Chaura chayga caynuypam ruracanga: rurag runata chay jucnincagsi chaynuy cutichinanta. Antis
Naupataga arcángel jutiyog mandag angelmi rimaringa. imanaypanuysi alipa cawapäcuy quiquiquicamas, jinaman
Chaylam Munayniyog Jesusga jana pachapita aywamunga. waquin runacunawansi. 16Chaynuytag cawapäcuy imaysi
Chaypitam payga mandanga trompëtata töcananpag. Chaura cushishala. 17Nätan Dioswansi chaynuyla imay aygaysi
Diospa trompëtan wagariruptilanmi Jesusman yupachicug rimapäcuy. 18Ima-ayga captinsi Diosta chaynuyla “Gracias”
wanushacunaga cawacapäcamunga. 17Chaypitam noganchi nicurcayay. Noganchi Jesuspa runancuna chaynuy alita
Jesusman yupachicug cawayagcunaga paycunaman rurayar cawananchitam Diosga munan. 19Nätan Santu Espíritu
shuntacäshun. Jinarcurmi paycunawan parëju pucutayman gamcunachru imatas rurayagta ama amachapäcuychu, juc
jegachisha cashun chaychru Munayniyog Jesuswan nina rupayagta upichignuysi.
tincunanchipag. Chaura paywanmi imay imaycamas 20Jinaman Diospa willacugnincuna rimapapäcushuptiquis
cacushun. 18Chauragar Jesusman yupachicug-mayïcuna, cay amam mana väligpag ricapäcunquichu chay rimanganta.
nipäcungagta yarpachinacurcayay jucniquis jucniquis mana 21Antis shumag tantiapäcuy paycuna Dios ninganta
manam cutimunga mayänipitachu juc suwanuysi. 5Gamcunaga chrasquirärir Jesusman lapan yupachicug-mayinchicunata
lapaysi Diospa runan carmi nä alita rurayar cawarcayanqui. leyipapäcuy. 28Munayniyogninchi Jesucristo cuyapälar
Chaura noganchiga manam canchi waquincunanuysi lutalanta ima-aygachrüsi yanapapäcushunqui. Chaynuy cachun.
TESALONICACHRU YACHRAGCUNAMAN PABLO
GUEPACAGTA CARTACUNGAN
Naupataga shumag tantianaypag uchuclata niyushay Pablo imanir cay carta isquirbingantas.
Tesalónica marcachru Pablo yachrarachiptin Israel castacuna wanuchiytam munapäcura. Chaymi payga juc quilla
yachrarcayächilar gueshpicura jucläpa. Chaypitaga unaylataran chrarura Corintoman. Chaylam chrarärira Jesuspita
yachrachiyta yanapagnincunas cay nir: “Tesalonicachru runacunaga alim yupachicurcayan Jesusman. Nätan chrarärimun
Diospita jucläsita yachrachigcunam. ‘Jesusga nä manam mastaga cutimungachu. Payga nämi cutimusha shongonchichru
cananpag’ nirmi” yachrarcayächin.
Nipäcuptinmi Pabloga alisca laquicurura, chaymi isquirbira cay cartata. Payga cay niram: “Jesús cutirpamunanpagga
faltayanran, nätan cutimungaga razonpam. Chay cutimunanta quiquinmi rimara” nirmi.
Chaura Pabloga cay carta isquirbiyta galayura cay nirmi:
1
1NogaPablom, cay cartata isquirbircur Silvanowan, jinaman payman yupachicug capäcur ima uryarcayangaychru
jinaman Timoteowan aparcayächimug Tesalonicachru yanapapäcushunaypagsi. 12Chaynuy yanapapäcushuptiqui
Jesusman yupachicug gotucagcunaman. 2Gamcunata Dios gamcunaga Munayniyog Jesusta alisca alipagmi ricapäcunqui.
Taytanchiwan Munayniyog Jesucristo cuyapälar Nätan paysi chaynuypagmi ricapäcushunqui. Chaynuy
ima-aygachrüsi yanapapäcushunqui, jinaman gasilata ruracänanpagmi cuyapäcug Diossi, jinaman Munayniyog
cachipäcushunqui. Jesucristosi unaypita pinsiashalata cachipäcura.
2
3Jesusman yupachicug-mayïcuna, nogacuna chaynuylam 1Jesusman yupachicug-mayïcuna, cananga nipäcushay
imay aygaysi Diosta “Gracias” nircurcayäshag gamcuna Munayniyogninchi Jesucristo cutimunanpitam, jinaman
waranpa waranpa Diosman mas yupachicurcangaypitaga, paywan imaycamas cacunanchipag gotucänanchipitam.
jinaman waranpa waranpa lapaysi mas cuyacugman 2Chauraga amanar pisi Munayniyogninchi Jesucristo
Chaynuy carcayarga yaycapäcunquim Diospa munayninchru caycunaran ruracanga; naupataga chranin runacunaran
cawaymanga. 6Nätan Diosga shumagmi musyayan Diospa contran sharcapäcunga, jina guepantam ricacämunga
ima-aygatas. Chaymi payga alisca cunchuchinga, chay juc runa. Chayga alisca aliscam juchäcunga. Chaynuy
cunchurcayächishugniqui lutan runacunataga. 7Nätan juchäcunganpita alisca cunchuchisham canga. 4Chay runaga
gamcunatawan nogacunatam icha Diosninchiga Diospa contranmi canga. Chaymi mana munangachu pasay pi
jamachimäshun cay cunchuycunapita. Nätan runas Diosta alawänanta, ni manatan munangachu runacuna
jamachimäshunga Munayniyogninchi Jesucristo chay imacunata alawapäcunantas. Chay runaga alisca olgosham
munayniyog angelcunawan jana pachapita cutimunan Jerusalenchru cayag Diospa wayin ruyimansi yaycunga.
junagmi. 8Nätan Munayniyog Jesucristo jana pachapita nä Jinarcurmi chaychru tacuyur “Nogam Dios cayä” ninga.
cutiramurga alisca juyupam cunchuchinga Diosman mana 5Yarpachracurcay, chaypitaga achca cutim nä nipäcurag
yupachicug runacunataga, jinaman ali willapa mana cäsucuy gamcunawan cayar. 6Chaura gamcunaga nä shumagmi
munagcunataga. 9Chaycunaga nina wayichrümi imay musyarcayanqui chay runa reguechicunanta ima
imaycamas cunchuchisha capäcunga. Chauraga capäcunga jarcarayangantas. Nätan chayga reguechicunga Dios
Munayniyog Jesucristopa naupanpita jitarisham. Chauraga pinsiarayächingan junag ayparamuptinran. 7Nätan cananga
manam yaycapäcungachu chay alisca shumag Asyag runacunata tantiachiptinmi chay runacunaga “Diospa
mandayangancagmansi. 10Chaycunaga chaynuy rurasha willapanga manam välinchu” nircayan. Chaynuy rurayaptinsi
capäcunga Jesús cutiramuptinmi. Chay junagmi chay jarcarayagga jarcaranga Dios pinsiarayächingan junag
raquishancunaga Munayniyog Jesusta “Gamga alisca alisca aypamungancamaran. 8Nätan chay jarcarayagta Dios
alim cayanqui” nipäcunga. Chaynuytan ali willapata mayacur aywachicuptinmi ichaga chay contran cayag runaga pasay
payman yupachicugcunas, jinaman gamcunas “Gamga alisca shumag reguechicurunga. Chaura Jesús alisca achicyayar
alim cayanqui” nir, mayacasha nirag rircarapäcunqui. aywamugta ricapururga chay runaga manam imanaytas
11Chaymi nogacunaga gamcunapag Diosninchita chaynuyla atipangachu. Chaylam Jesusga nirunga chay runa
manacurcayä pay munangannuy cawapäcunaypag, payga cunchuchisha cananpag.
183
27(6$/21,&(16(623 184
9Nätan chay runaga Jesús manas cutimungancamaga manacurcayä Dios cuyarcayäshungayta Munayniyog Jesús
Asyagpa munayninwan, aliscam ruranga ima-aygatas. Chayta chaynuyla yarpachipapäcushunaypagsi, jinaman ima-ayga
ricar runacunaga “¡Payga razonpa Diosmi!” nipäcungam. cunchuy awantayta yanapapäcushunaypagsi.
10Chaynuypam Diosta mana cäsucuy munag runacunataga
pasay engañarunga. Nätan chaynuyga engañächicurcayanga Mana uryay munag runapita raquicapäcuy
salvacurcänanpag razoncag willapata mana väligpag 6 Jesusman yupachicug-mayïcuna, Munayniyogninchi
ricagcunam. 11Chaymi Diossi “Jina engañächicurcächun” Jesucristo nipäcamasha captinmi cayta mandapäcushay:
ninga. 12Chaura chay runacunata Diosga imay imaycamas Nogacuna musyarcayämi gamcunacagchru Jesusman
cunchuchinga razoncag willapata cäsucurcänan truca imatas yupachicug-mayinchicuna guella car mana imatas ruray
lutanlata cushisha rurapäcunganpitam. munarcayanganta. Chaynuy carga manam
13Jesusman yupachicug-mayïcuna, jinaman Munayniyog yachrachipäcungagnuychu cawapäcun. Chaura ama
Jesuspa cuyashancuna, gamcunapitaga chaynuylam paycunawanga gotucapäcuychu guella canganpita
Diosninchita “Gracias” nicurcayäshag, cay pachata manaragsi tantiarärir pengacurcänanpag. 7Gamcuna shumagmi
camalar salvasha capäcunaypag pay acrapäcushungaypita, musyarcayanqui, nogacuna cawapäcungänuy
paylapag cawapäcunaypag Santu Espíritu cawapäcunayta. Nogacunaga chaychru yachrar aliscam
raquipäcushungaypita, jinaman ali willapata lapan shongoypa uryapäcurä manam chay runacunanuysi mana imatas
chrasquicurcangaypita. 14Chaynuy salvasha capäcunaypagmi ruralarchu capäcura. 8Nogacunaga manam pitas micuyta
Diosga gamcunata acrapäcushuray. Chaymi Jesuspita manacurcarächu antis golguëcunawanmi rantipäcurä
willapapäcuptïsi chrasquicurcaray. Chaura Diosga gamcunata micapäcunäpag. Nogacunaga uryapäcurä pagas junagmi
ricapäcushunqui alisca alipagmi Munayniyog Jesusta alisca uticasha, mana maygaycunatas manacurcänagpag.
ricangannuysi. 9 Yachrachipäcungagpita pägapäcamänay cayaptinsi
15Chauragar Jesusman yupachicug-mayïcuna, ima-ayga nogacunaga manam cobrapäcuragchu, antis chaynuy
captinsi chaynuyla Jesusman yupachicurcay, jinaman uryapäcurä gamcunas nogacunanuy uryapäcunapagmi.
razoncag willapa yachrachipäcungagta, rimapapäcungagta, 10 Gamcunawan cayar nogacunaga nämi cay nipäcurag:
cartacamur nipäcungagta lapanta cäsucurcay. 16Noganchitaga “Pisi mana uryay munag runaga, ama micuchunpishchu”
quiquin Dios Taytanchim, jinaman Munayniyogninchi nipäcuragmi. 11Chaura nogacuna shumagmi musyarcayä
Jesucristom cuyayämanchi. Chay cuyayämagninchim gamcunacagchru waquinniqui mana imatas ruray
noganchitaga nä nimasha canchi imaycamas cushisha munarcayangayta, jinaman chay guella car jucpacaglata
cawananchita, jinaman cuyapälarmi yanapayämanchi shuyag shuyag carcayangaytas.
“Goshaymi” nimanganchicuna cushisha shuyaytas. Paytam 12Chaura cananga chay guellacunatam cay nishag:
3
1Jesusman yupachicug-mayïcuna, caytas niyärishay: cäsucurcaptinga, mas janascachru nipäcungagnuysi ama
Gamcunas Dios Taytanchita chaynuyla manacurcay paycunawanga gotupäcuychu, antis lapaycuna raquicapäcuy
nogacunapag, maychru chaychrüsi Munayniyog Jesuspita guella canganta nircur pengacurcänanpag. 15Nätan ama
willapacurcänäpag. Chay willapata mayarcur gamcunanuysi chregnipapäcuychüga, antis rimapapäcuy tantiapäcunanpag
lapan shongoncunapa cushisha chrasquicurcänanpag. paysi Jesuspa runan cayaptinga.
2Chaypitas manacurcay chay mana cäsucug lutan rurag 16Chauraga gasilata cawachicug Munayniyog Jesucristo
runacunapa maquinpita jorgapäcamänanpagsi. Manam lapan gasilata cawachipäcushunqui imay aygaysi, jinaman ima-ayga
runachu Munayniyog Jesuspita willapacusha chrasquicurcan. captinsi. Chaura Munayniyogninchi Jesucristo lapaywansi
3Nätan razonpam Munayniyog Jesusga rimangannuy ruran. cayächun.
Chaura payga yanapapäcushunquim Dioslaman yupachicuyar
cawayta, jinaman washapäcushunquim Asyag mana Cay carta rurayta ushanäpag caylata niyärishay
juchacächipäcushunaypagsi. 4Nogacunaga shumagmi 17Cay carta ushanantaga saludapäcuyniquita munar
musyarcayä gamcuna Munayniyog Jesusman quiquïmi isquirbirayämü. Chaynuymi lapan cartachrüsi rurä,
yupachicurcayangayta. Gamcunaga nämi paytaga noga isquirbimungäta musyapäcunaypag. 18Chauraga lapaytas
cäsurcucayanquis. Chauraga chaynuyla cäsucurcayay mas Munayniyogninchi Jesucristo cuyapälar ima-aygachrüsi
naupata mandapäcungagcunatas, jinaman cay cartachru yanapapäcushunqui. Chauraga cawapäcuy isquirbimungänuy.
canan nircayangagtas. 5Chaypitas nogacunaga chaynuylam Chaynuy cachun.
TIMOTEOMAN PABLO NAUPACAGTA CARTACUNGAN
Naupataga shumag tantianaypag uchuclata niyushay Pablo imanir cay galayunan carta Timoteopag isquirbingantas.
Timoteoga aliscam purisha Pablowan Diospita willapacuptin. Timoteopaga taytan cara griego rimag castam, nätan mamanmi
cara Israel casta. Payga Israel casta cayarsi Jesusman yupachicug warmim cara. Chaymi payga wawan Timoteotas
yachrarachira Jesuspita. Chaura Timoteoga purira Pablowanmi, jinarcurmi chrarärira Efeso marcaman. Chaychrüga Pablo
yachrachira alisca unaymi. Chaypita yargoyta munar Pabloga Timoteotam nirura chay Efesochru quëdananpag, jinaman
yachrachinanpag, chaynuypa runacuna Diosman yupachicugcama capäcunanpag. Chaura Pabloga aywacura “Raswalam
cutimushag” nirmi. Jinarcurmi chay ningannuyla mana cutiyta atiparga cay cartata isquirbira Timoteopag.
Chaura Pabloga cay carta isquirbiyta galayura cay nirmi:
1
1Noga Pablom cartacayämug Timoteo. Nogaga cä razoncagtam” nir, Diosninchipa jutinta janchrarcur
Jesucristopa cachran ruragmi Salvacug Diosninchi casquicugcunapagmi, jinaman razoncag willapapa contran
nimasha captin. Nätan Jesucristoga rurangam chay sharcugcunapagmi. 11Nätan alisca ali Diosninchipa, chay
nimanganchicunataga. 2Timoteo, nogapag gam cayanqui juc alisca ali willapanta chaynuy lutan cawagcunata
churïnuymi Jesuspita rimapaptï payta chrasquicusha car. willapapäcunäpag nogatam nirayäman.
Gamta cuyapäcug Dios Taytanchi, jinaman Munayniyog
Diosga cuyapälarmi runancunata yanapänäpag acramasha
Jesucristo cuyapälar ima-aygachrüsi yanapäshunqui jinaman
gasilata cawachishunqui. 12Chayminogaga Munayniyog Jesucristota “Gracias” nicü,
pay nimangannuy ali rurayta yanapämanganpita. Payga
Lutan yachrachigcunataga amachanquim yupachicamarmi nogata acramasha runancunata yachrachig
3Macedonia ninganta aywanäpag yargoyar, “Quëdacuynar canäpag. 13Nogaga mas naupata carä paypita lutancuna
cay Efeso marcachru” niptï, “Äri” niraymi. Nätan quëdarayga rimagmi, payman yupachicugcunata cunchuchisha
chaychru juc ishcay lutan yachrachigcunata “Ama chay capäcunanpag ashigmi, jinaman alisca piñasham ima-aygatas
lutancunata yachrachiychu” ninaypagmi. 4Jinaman niragtan rurarä paypa contran. Chaynuy rurarä mana payman
chay lutan yachrachigcunata cay ninaypagsi: “Ama yupachicungäcamam, nätan manam tantiarächu chay
capäcuychu chay unay cuentucunalapita rimacuglaga, rurayangäcuna lutan canganta. Chaynuy lutantam
jinaman pipa ayllun aywag canganchipitas chay mana Munayniyog Jesusga cuyapämasha. 14Jinarcurmi payga alisca
ushayniyog cuentucunalapita rimacuglaga” ninaypagsi. Chay alisca cuyapämälar, ima-aygachrüsi yanapämasha. Chaymi
cuentucunalapita pinsiag runaga plëtuyälarmi cawan piwan canan paymanga yupachicuyäsi, jinaman paytaga cuyayäsi
maywansi, jinaman Dios ningancunatas manam rurayta lapan shongöpa.
atipapäcunchu pay munangannuyga. 15Chaura razoncagmi cayan Jesusman
5Cananga chay runacunata niy cuyacug capäcunanpag. yupachicug-mayinchicuna cay nircayangan: “Jesucristoga cay
Nätan razonpa cuyacug canganta reguechicurcächun alita pachaman shamura lutan ruragcunata salvananpagmi”
pinsiapäcunganpa, alita rurayar cawapäcunganpa, jinaman nircayangan. Chaura nogaga chay lutan ruragcunapitas mas
Diosman yupachicular cawapäcunganpa. 6Chaura chay lutanninran caräsi. 16Chaynuy lutantam Jesucristoga
runacunapita waquinga chaynuy mana rurapäcurmi chay cuyapämasha. Nätan nogataga cuyaparayäman payga chay
cuentucunawan muyurärin imacunapitas mana välicunapita lutan ruragcunata alisca alisca awantag canganta pi may
plëtucuglaman. 7Paycunaga Moisespa isquirbishanpita runacunas musyapäcunanpagmi. Nä tantiarärir paycunas
yachrachiyta munarcayanmi. Nätan chay yachrachipäcungan payman yupachicurcänan raygo, chaynuypa Dioswan
cuentucunalapitas manatan musyapäcunchüga imanir imaycamas paycunas cawapäcunanpag. 17Chaymi nogaga
rimarcayangantas, ni manatan “Wacga u cayga caynuymi” imaypita imaycamas reyla cacugta, chay mana wanuy
nircayarsi, musyapäcunchu imanir nircayangantas. yachragta, mana ricapuy atipäna Japalan Diosta, alisca
8Noganchiga musyayanchim Moisés isquirbingancuna ali alinninpag ricä, jinaman paylatam imaypita imaycamas
canganta. Nätan aliga cayan chay isquirbisha nimanganchinuy alawashagsi. Chaynuy cachun.
cawasham. 9Musyanganchinuysi Diosga Moiseswan 18Timoteo, gam cayanqui churïnuymi. Chaymi gamta niyag
isquirbircachir gomaranchi manam ali rurag runacunapag ima-ayga captinsi Dios munangannuy cawanaypag. Gamtaga
contran isquirbishatachu. Antis Diosga chayta isquirbichira unaylam Diosga chay willacug runancunawan willachishuray
chay mandashancunata mana cäsucugcunapagmi, Tayta chay casqui yachrachigcunata amachänaypag. 19Nätan gamga
Diosta mana cäsucur imatas ruragcunapagmi, Diosta yachrachinqui chay razoncag willapalatam, shongoypita
manacagpag ricagcunapagmi, ima-aygatas mana juchachasha cawanaypag. Chaynuy mana cawarmi
juchäcugcunapagmi, Diosta mana manchagcunapagmi, waquinga lutan rurayanganta shongon willayaptinsi mana
Diospagcagcunata manacagpag ricagcunapagmi, taytanta cäsucur, Jesusman ali yupachicurcayanganpita mana
mamanta wanuchigcunapagmi, runa-mayinta yupachicugman muyurärin. 20Chaynuy rurarärira
wanuchigcunapagmi, 10olgon olgon, warmin warmin Himeneowan Alejandrom. Paycunata gargorurä Asyag
cawagcunapagmi, olgocama u warmicama juc cunchuchinanpagmi mana masta Diospita lutanta
warminwannuysi u olgonwannuysi punugcunapagmi, rimapäcunanpag.
185
17,027(223 186
2
1Cananga Jesusman yupachicugcunata niyushag imata tantiarcur alita ruragmi, ima captinsi ali tantiag runam, piwan
rurapäcunanpagsi: Naupataga quiquiquicunapitam Diosta maymansi ali runapag ricachicugmi, wayinchru gorpachagmi,
chaynuyla manacurcanqui, jinaman Diosninchiwan jinaman ali yachrachigmi. 3Ama cachunchu shincacular
chaynuylam rimapäcunqui. Chaypitam manacurcanqui lapan cawagga, yanga imalapitas magapacuyagga, jinaman
runacunapag, jinamanmi Diosta “Gracias” nicurcanqui. imanaypa ayganaypas golgue gänaylata munagga, antis
2Chaypitaga manacurcanqui nacioncunachru cachunga shacya runa, piwansi gasila cawag runa, ima-aygata
mandagcunapagmi, jinamanmi marcacunachru lapan charayarsi mana mastarag munayag runa. 4Jinaman cachun
mandagcunapagsi, alila jinaman shumagla cawananchipag. wayinchru alipa manday yachrag runa. Chaynuy carga
Chauraga cawashun Diosta manchacuyar, gasilam jinaman wamrancunata yachrachinga cäsugcama caytam, jinaman
ima-aygatas Dios munangannuy rurayarmi. 3Chay lapan manchapacugcama caytam. 5Nätan quiquinpa wayinchrüsi
runapita Diosta manacuyga ali ruraymi, Salvacug Diosninchisi mandayta mana ali yachrarga, Diosman yupachicug
chaynuy manacunanchitam munan. 4Nätan chaynuy gotucagcunataga manam mandayta atipangachu. 6Chaura
manacunanchita payga munan chay manacunganchipa lapan chay mandagga amam cangachu Jesusman chayrag
runacuna salvacurcänanta munarmi, jinaman razoncag yupachicuyta galayurayagga. Payga quizämi chay mandag
willapapita musyapäcunanta munarmi. 5Chay willapaga canganpita olgotucurunmansi. Chauraga Asyagtanuymi paytas
musyachimanchi pitas maytas juclayla Dios cangantam, olgotucuruptinga Dios nirunga cunchuchisha cananpag.
jinaman Dioswan alipa cawachimagninchis juclayla 7Chaypitas chay mandagga cawanman Diosman mana
cangantam. Payga cayan Jesucristom. Payga cayan yupachicugcunapitas “Paymi ichaga ali cawag runa”
noganchinuy runam. 6Payga quiquinmi juchanchipita nipäcunanpagmi. Mana chay niyangänuy cawarga Asyag
cunchunanchita alisca cunchur wanura, chaynuypa lapan runa juchäcachinanpag ima-aygatas camaringanmanmi
salvasha cananta munar. Pay trucanchi wanunganpitam ishquirunga. Chauraga canga runacunapita lutan ruragpag
cananga willapacayan maychru chaychrüsi, nätan noganchis ricasham.
willapacuyanchi chay willapacuna wichan captinmi. 7Nätan
Jesusman yupachicug gotucagcunachru
chayta willapacunäpag nogatam Diosga acramasha. Chaura
atendigsi capäcuchun caynuy
nogaga cayä paypa cachran ruragmi. Nätan payga nirayäman,
juc casta runacunata payman yupachicurcänanpag ali 8Chaynuytag Jesusman yupachicug gotucagcunachru
willapata yachrachinäpagmi. Chayta niyä razoncagtam. atendinanpag acrasha olgocunas capäcuchun caynuy: Piwan
Manam casquicüchu. maywansi ali runapag ricachicugcama, rimangannuy
8Chaymi nogaga nircayag maychrüsi chaychrüsi Jesusman ruragcama, mana shincacular cawagcama, jinaman imanaypa
lapan yupachicugcuna Dioswan rimapäcunaypag. Nätan mana ayganaypas golgue gänaylata mana munayagcama. 9Antis
juchäcusha carga runa-mayiquicunapag maquiquita cawapäcuchun Diospita razoncag willapa
wichanman chacchacurcurmi manacurcanqui. Nätan mayapäcungannuyla, jinaman cawapäcuchun
piñarayarga u piwansi jatun shimipa imatas ninacurayarga, u shongoncunapita mana juchachasha. 10Nätan paycunas
“Manacungäta mayamanganchur icha manachur” niyarga, naupataga capäcuchun ali u mana ali cawag capäcungansi
amam Dioswan chaynuy manacurcanquimanchu. taripasharag. Chaypitam ichaga mana imatas chay
9Chaynuytag gamcuna Jesusman yupachicug warmicunas, lutancunata rurag capäcuptinga, acrasha capäcunman
ali warminuymi jacucurcanquiman tincupäshugniqui jacuta, Jesusman yupachicugcunachru atendipäcunanpag.
nätan ama nacatacurcaychu agchaycunatas tucuynaypa 11Chaynuytag warmicunas capäcuchun ali warmipag
nagchacuylataga ni amatag nacatacurcaychu örucunawansi u ricachicugcama, shumag tantiarcur ali ruragcama, imatas
perlacunawansi shumagyächicuylataga, ni amatag alisca rimangannuy ruragcama. Nätan amam capäcungachu
chranin golgue välig jacutas jacucurcaychu. 10Antis imanaypa yangapita pitas juchachayagcamaga, antis capäcuchunga
ayganaypas ali ruraycunata rurapäcuy. Chaynuypam ima-aygachrüsi yupachicunacama. 12Chaura chay atendig
gamcunaga reguechicurcanqui ali warmi capäcungayta, olgocunas capäcunga juclay warmiyoglam, wayinchru
jinaman Dioslata servig capäcungayta. 11Gamcunaga Diospita ima-aygantas, jinaman wamrancunatas ali manday
yachrachigcunata mana imatas rimalarmi mayacurcanquiman, yachragcamam. 13Chay acrasha runacuna ruranancunata ali
nä shumag mayarur cäsucurcänaypag. 12Nogaga manam rurarga alisca ali runapagmi ricachicurcan, jinaman mana
munächu Jesusman yupachicug olgocunata juc warmi mancharilarmi Jesucristopitas rimapäcun.
yachrachinantas ni mandanantas, antis gamcunaga upälalam
cacurcanquiman paycuna yachrachipäcushuptiquiga. 13Tayta Gamsi jinaman Jesusman yupachicug gotucagcunas Dios
Diosga naupata camara Adantam; chaypitaran Evataga. munangannuy cawapäcuy
14Nätan Adanga musyayarmi juchaman ishquirura. Evam 14Cananpita manas alä unaytam ricagniqui shamuyta
ichaga Asyag engañaptin juchäcurura. Chaura ishcayninsi munayä. 15Nätan cay cartata rurarcur apayächimug, imalas
juchäcaräriraga Diosta mana cäsucurmi. 15Pay mana caruptin, mana chrämuptï, Diosman yupachicug
cäsucunganpitam warmicunaga lapansi alisca nanaywan gotucagcunachru imanuy cawanaytas musyanaypagmi.
gueshyacurcayan. Chaynuy carcayarsi warmicunas Noganchiga cayanchi imaypita imaycamas cawayag Diospam,
salvacurcangaga Jesusman yupachicug carmi, cuyacug carmi, razoncag willapa yachrachigmi, jinaman lutan
Dioslapag cawarmi, jinaman shumag tantiarcur imatas rurag, yachrachigcunata amachagmi. 16Chaura Diosga ali willapatam
rimag carmi. musyarayächimanchi chay willapa ningannuy cawananchipag.
Chaytaga manam pitas musyachishachu cara. Chay
Jesusman yupachicug gotucagcunapa mandagnincuna willapatam cananga nishayqui:
capäcuchun caynuy cawag Payga Dios cayarmi näcimura noganchinuysi runa
3
1Nätan Jesusman yupachicug-mayinchicuna alitam noganchiwan cananpag.
rimapäcun cay nir: “Pisi Jesusman yupachicugcunachru Payga alita rurayar cawara Santu Espíritu
mandag cayta munar alitam pinsiayan” nir. Chayga razonpas yanapaptinmi.
187 17,027(23–5
Cay pachachru maychru chaychru yachragcunas ruranaypagmi Dios nishuray. Chaynuy ruranaypagmi payga
paymanga yupachicurcasham. musyachishuray willacugnincunawansi, jinaman Jesusman
Paytaga jana pachachrüsi canan ricarcayan alisca yupachicug gotucagcunachru mandagcuna umayman
alinninpagmi. maquincunata chrurapäcunganpas. 15Chaura chay
ningagcunata ruray, jinaman chay ningagnuy caway
Cananga nishayqui mas guepaman runacuna imanaypanuysi, waranpa waranpa mas ali cawayangayta
yachrachipäcunanpitam lapan runacuna ricapäcunanpag. 16Chaura cawanqui alita
4
1Nätan
Santu Espirituga shumagmi musyarayächimanchi rurayarmi, jinaman razoncag willapatas chaynuyla
cay ushanan junagcunachru juc ishcay runacuna razoncag yachrayächirmi. Ningagnuy rurarga salvacunquim quiquiquis,
willapata dëjapäcunanpita. Chaura paycunaga ali willapata jinaman salvanquitan mayacurcäshugniquicunatas.
dëjarcurmi, Asyagpa lutan espirituncuna
Jesusman yupachicug runacunata yanapänaypag nishay
yachrarcayächingannuy cawayta galayapäcunga. Nätan
chaycunaga yachrachipäcunga Asyag mandangantam. 2Chay
5
1Jesusman yupachicug chacha olgocunata amam
runacuna yachrachipäcunga alita niragmi casqui piñapanquichu, antis juc taytaytanuysi shumagpa
yachrachiycunalata. Chaycunataga nä manam shongoncunas tantiachiy, jinaman mözucagcunatas piñapay shumagpa juc
“Wactam u caytam lutanta rurayanqui” ninchu. 3Chay lutan wauguequitanuy. 2Nätan chaynuytag chacha warmicunatas
casquita yachrachigcunaga manam munapäcungachu piñapay juc mamaytanuy, jinaman jipashcunatas juc
runacuna casaracurcänantas, ni Dios camanganpita waquin paniquitanuy. Paycunata yanapanqui mana ima juchamansi
micuycuna micapäcunantas. Nätan Diosga lapan ishquilarmi.
micuycunatas camara, Jesusman yupachicugcuna, jinaman 3Chaypita viüdacunatas alipam ricanqui, jinaman
chay razoncag willapata musyagcuna “Gracias Tayta” nircur yanapanquim. Nätan yanapanquiga mana pasay aylluynag
micapäcunanpagmi. 4Dios camanganga lapan ima-aygas viüdacunatam. 4Nätan juc viüdapa wawancunas u
alilam “Gracias Tayta” nir micugcunapagga. Chaura manam willcancunas carga, paycunam naupataga yachracurcanga
imatas “Cayga manam micunachu” nichwanchu. 5Dios chay viüda atendiyta. Paycunata cachipäcura acapa
ningannuysi lapan ima-aygas cayan alilam micunäpag, capäcuptin atendishatam, chaynuy canan paycunas
jinaman payta “Gracias” nicushaga ima-aygas alimanmi cutichipäcuchun. Chaynuy ruray alim, Diospa naupanchru.
muyun micunapag. 5Chaura juc viüda mana pasay aylluynagcagga cachun
lutanpitas amachacugga camaricuyan Dioswan imaycamas capäcunanpag chay viüdacuna capäcunga caynuycagmi: Sogta
cawananpagmi” nir. Chauraga chay nipäcungannuy chrunca watayogpita wichanmanmi, nätan gowan
amachacur cawarga alim cay pachachru cawashun, jinaman cawayangancama paylapag cawag warmim. 10Chay
Dioswantan imaycamas cawashunsi. 9Chay niyangagcuna viüdacunaga capäcunga pi maypitas ali ruragpag
runacuna ningalan cayarsi cayan alim “Razonmi chayga” nir ricashacunam, wawancunata ali yachrachishacunam, maypita
chrasquicunapag. 10Chay imaycamas cawanapag camaricurmi chaypita chrämug runacunatas wayinman cushisha
noganchiga imanaypanuysi Dios nimanganchita uryayanchi gorpachashacunam. Chay gorpachar Jesuspita
ima-aygata cunchuyarsi. Chaynuy rurayanchi noganchiga willapacugcunapa chraquincunata maylashacunam,
Imaycamas Cawayag Dios, alisca alita cawachimänanchita ima-aygatas cunchuyag wamracunata yanapashacunam,
musyarmi. Paymi pitas maytas salvan payman lapan jinaman mas juc ali ruraycunatas rurashacunam.
shongonpa yupachicugcagtaga. 11Chauraga chay 11Nätan manarag sogta chrunca watayogcunaga manam pi
niyangagcunatam ninqui rurapäcunanpag, jinaman chaytam viüdas atendisha capäcungachu. Capazchri paycunaga
yachrachinquis. gowayog cayta munarga casaracurcangaragsi. 12Chaura
Cristota “Cananpitaga mana yapay casarälarmi servicushay”
Gamga alim cawanqui Jesusman yupachicugcunas gamnuy nircur casaracururga juchäcurungam, mana chay
ali cawapäcunanpag rimangannuy rurar. 13Nätan manam chaylapishchu,
12Jesusman yupachicug-mayinchicunawanta ichaga paycunaga wayin wayin purir muyupäcun guellamanmi,
manacagpag ricachicurunquiman mözularag cangaypita. Antis washa rimagmanmi, runa ima ruracuyagmansi u
gamga cawanqui alilata rimayarmi, alita rurayarmi, rimacuyagmansi chrarur yanga mëticuyagmanmi, jinaman
runa-mayinchita cuyayarmi, Dioslaman yupachicularmi, lutancunata rimayagmanmi. 14Chaymi jipashrag
jinaman mana ima juchamansi ishquilarmi. Chaynuy cawagta viüdacunataga munä casaracurcänanta, jinaman wawayog
ricapäcushurniqui paycunas gamnuy cawapäcunanpag. capäcunanta. Chaynuypa wayinchru cagta imancunatas
13Nätan gamga chayman chrämungäcama Jesusman ruracurcänanpag, jinaman chregnipagnincunapita imalapitas
17,027(256 188
mana lutan rimasha capäcunanpag. 15Chaynuy niyag waquin cawananchipag yachrachimanganchipita jucnuyta yachrachig
viüdacuna Jesús cäsucuyta dëjarcur Asyag munangannuy runaga 4cayan olgotucuglam. Manam chay ali willapapitaga
cawagman nä muyuräriptinmi. imatas musyanchu. Chay runaga chaynuyla rimayta munayan
16Chauraga Jesusman yupachicug warmipa aylluncunachru imapitas mana väligcunapitam. Chaymi chaycunata cäsucug
viüdancuna captin, paymi atendinga, manam Jesusman runacunaga muyupäcun chriquiman, jatun shimipa imatas
yupachicug gotucagcunachu. Antis paycunaga yanapapäcunga niyagman, ashlicugman, pipita maypitas lutanta
mana pasay aylluyog viüdacunalatam. rimacuglaman. 5Chay lutan yachrachigcunaga chaynuy
plëtucular cawapäcun umancuna lutan pinsiacuglaman
Jesusman yupachicug gotucagcunapa mandagnincunata muyusha captinmi. Chaymi ali willapataga mana
caynuypam yanapanqui tantiapäcunchu. Nätan paycunaga “Dios munangannuymi
17Jesusman yupachicug gotucagcunaga, chay ali uryag cawayä, jinaman yachrachiy” nigtucurcayan, golgueta
mandagnincunata alisca alisca alipag ricapäcuchun, jinaman gänanan raygolam.
pägapäcuchun. Nätan chaynuyga rurapäcunga Diospita
chaynuyla rimagcunatam, jinaman yachrachigcunatam. Dios munangannuy jinaman cushisha caway imas
18Chaynuy rurapäcunanpagmi isquirbishachrüsi cay niyan: capushungalaywan
“Amam trïgu ishcucänanpag jarug törucunata chay ‘bosal’ 6Razonpas Diosninchi munangannuy cawayga alisca alim
ninganta shiminman chrurapunquichu” niyan. Chaypitas cay cayan capamanganchiwan cushisha cashaga. 7Cay
niyantan: “Uryag runasi uryanganpita pägasha cachun” pachamanga manam imatas apamushachu canchi, manatan ni
niyantan. aywacursi imatas apashunpishchu. 8Chaura micunanchipag
19Nätan Jesusman yupachicug gotucagcunachru micuy cayaptinga, jinaman jacucunanchipag jacu cayaptinga,
mandagcunata maygantas, imapitas juchachapäcuptinga cashunnar cushisha. 9Nätan waquin runaga capogniyog
amam pasay-pachaga cäsunquichu. Antis cäsunquiga ishcay u caytarag munarmi yaycarärin ima juchamansi juc
quima runa chay lutan ruranganta ricag captinran. 20Nätan trampamannuy. Chaura chaynuy cayta munarmi muyun
juchäcusha captin ichaga piñapay Jesusman yupachicug gotaranuysi lutan pinsiaglaman, lutan ruraglaman. Chaynuy
gotucagcunapa naupanchru, chay waquin mandagcunas cawar chay runaga aywayan alisca cunchuymanmi.
manchacurcänanpag. 10Musyanganchinuysi golgueta alisca munagcunaga, aliscam
21Nogaga niyag Tayta Diospa, Jesucristopa, jinaman chay ima-ayga lutantas rurapäcun. Chaynuy cawarmi waquinga nä
acrashan angelcunapa naupanchrümi, chay ningagcunata dëjarärin chay razoncag willapa ningannuy cawaytas.
ruranaypag. Chaura chay mandagcuna maygansi Jinarcurmi nä cawarcayan chay golguepa janan pasay mana
juchäcuruptin gamga piñapanqui lapantas chaynuylam. Nätan ali, ima-aygapitas alisca laquisha.
juchäcurayaptinsi waquintatag ichaga mana
piñapanquimanchüga. 22Amatan pasay-pachaga maquiquita Gamga caway Dios munangannuy jinaman chay
chruranquichu pi runapa umanmansi “Wactam u caytam mandangagcunata cäsucuy
cananga ruranqui” ninaypagsi, mana imanuy cawangantas 11Nätan gamga Diosta servig runa cayarga ama chaynuy
shumag musyayarga. Nätan mana ali cawayagta chaynuy cawayta yangalas pinsiaychu. Antis caynuy caway: Alicaglata
nirurga, gamsi paynuy juchayogmi ricacarunqui. Chauraga rurayar, Dios munangannuy cawayar, Jesuslaman
amam chay lutancunataga pasay ruranquichu. yupachicuyar, runa-mayiquita cuyayar, ima-ayga captinsi
23Nätan pachrawan chaynuyla gueshyayarga ama awantayar, jinaman shumagla piwan maywansi cawayar.
yaculataga upyaychu, antis upyay uchuclataga vïnutas. 12Chaura Jesusman yupachicug cayarga imanaypa ayganaypas
24Chaura wayralata icha pipa umanwansi, maquiquita lutancunapita amachacuyar caway, chay ali willapata
chrurarunquiman “Wactam u caytam ruranqui” nir. Waquin mayacungaynuy. Juc puclag runachu yalinanpag
runapataga ima lutan rurangantas musyayanchi manaragsi imaynaypanuysi cushisha puclan chaynuy. Chaura chaynuy
juchanta taripalarmi. Nätan waquinpaga musyacanga juchanta cawarga gamsi Dioswanmi nä cawayanqui imaycamas.
taripaptinran. Chaura musyanchi tapupar-ran ima juchachru Chaynuy cawanaypagmi Diosga gayarayäshunqui. Nätan
cayangantas. 25Chaynuytan musyacayan alita rurarcayangansi. gamga chay achca runacuna naupanchru quiquiquim nirayqui
Waquin runacunaga ali ruraycunata rurapäcun runa ricaymi, razoncag willapa ningannuy cawayangaytas.
nätan waquinga chay ali ruraycunata rurapäcun mana pitas 13Chaura cananga ima-aygatas camanganta Cawachig
musyachilartan. Chaura mana pitas musyachilar chay ali Diospa naupanchrümi, jinaman Poncio Pilatopa naupanchru
rurapäcungansi canga pasay shumag musyacasham. salvacug canganta musyachig Jesucristopa naupanchrümi,
gamta niyag ruranaypag: 14Chay lapan niyangagcunata
Rantisha runacuna cäsucurcächun rantignincunata cäsucunquim mana piwansi piñapächicunaypag. Chaynuy
6
1Jesusman yupachicug lapan rantisha runacunas capäcuchun cawanqui Munayniyog Jesucristo cutimungancamam. 15Chay
rantignin runata manchapacugcama, jinaman imachrüsi cutichimunan junag ayparamuptin, Diosga yapaymi Jesusta
cäsucugcama. Chaynuy cawapäcuptin manam Diosninchipitas, ni cachramunga cay pachaman. Chayta niyag Dios caynuy
ali willapata yachrachinganchipitas lutanta rimapäcungachu. captinmi: Payga cayan alisca ali Diosmi. Payga japalanmi
2Nätan rantisha runapa chay rantignin Jesusman yupachicug ima-aygatas mandan. Paymi cayan lapan reycunapas lapan
captinga, mas manchacuyparan cäsucunmansi imata ruray munayniyogcunapas mandagnin. 16Payga cayan mana wanuy
niptinsi, ishcaynin Jesusman yupachicugcama carcayarga. Chaura yachragmi, jinaman cayansi mana pisi yaycuy atipänan
chaynuy chay rantignincunata servipäcunga, Diosman yupachicug achicyagchrümi. Paytaga manam pi runas ricapushachu,
runa capäcuptinmi, jinaman Diospa cuyashan capäcuptinmi. manatan ni ricapuytas atipanchu. Payla cachun alisca
Nätan gamga niyangagcunataga yachrachinquim, jinaman alinninpag ricashas, jinaman imaypita imaycama mandagsi.
chaynuylam yarpayächinqui chaynuy cawapäcunanpag. Chaynuy cachun.
Dioswanmi cushisha imaycamas cawapäcunga jana yachrachiymi” nir, chay razoncag willapaman yupachicuyta
pachachru. Chauraga manam “Dioswan cawashagchur icha nä dëjasha capäcuptinmi. Quiquin Diosninchi cuyapälar
manachur” nipäcunmanchu pasay. ima-aygachrüsi yanapapäcushunqui. Chaynuy cachun.
TIMOTEOMAN PABLO GUEPACAGTA CARTACUNGAN
Naupataga shumag tantianaypag uchuclata niyushay Pablo imanir cay guepacag cartata isquirbingantas.
Chay naupacag carta Timoteoman aparcachirsi, Pabloga chaynuylam Jesuspita yachrachiyta purira. Chaypitam nä quima
watanuy cayaptin Roma marcachru munayniyogga charirachira achcata Jesusman yupachicugcunata. Jinarcurmi nirura
wanuchipäcunanpag, chaypinmi charirärira Pablotas. Nätan paytaga cachipäcura carcelchrüran manam pasay-pachachu
wanuchipäcura. Pabloga shumagmi musyara wanuchipäcunanpag nä pasay nachrgarayämunganta. Chaymi payga yapay cay
cartata isquirbira Timoteopag. Payga cayara Efesolachrüran.
Chaura Pabloga cay carta isquirbiyta galayura cay nirmi:
1
1Noga Pabloga Jesucristopa cachran rurag cayä, Dios cunchuyman mana jitayusha cananchita, antis Dioswan
chaynuy canäpag acramasha captinmi. Nätan nogata imaycamas cawananchita.
acramasha payga “Jesusman yupachicurcay Dioswan 11Chaypita willapacunäpagmi Diosga nimasha. Jinarcurmi
imaycamas cawapäcunaypag” nir willapacunäpagmi. Nätan cachramasha juc casta runacunata yachrachimunäpag.
Diosga paywan chay imaycamas cawananchitaga unaylam 12Chayta willapacungäpitam cay carcelchru cunchuyä, nätan
musyachisha cara. 2Cay cartata isquirbiyämü gampag cuyashä manam pengacüchu piman yupachicuyangätas nä shumag
Timoteo, churïnuysi captiquim. Chauragar cuyapäcug Tayta musyar. Nogaga shumagmi musyayä pay alisca munayniyog
Diosninchi, jinaman Munayniyogninchi Jesucristo cuyapälar canganta. Chaymi yupachicuyä pay cutiramur juchacunata
ima-aygachrüsi yanapäshunqui, jinaman gasilata taripänan junag imaycamas paywan cawanäta.
cawachishunqui. 13Nätan cananga gammi yachrachinqui noga
chaynuyla manacuyä gampita. 4Chay wagar quëdamungayta Jesusman yupachicug-mayinchicuna lapan dëjapäcamanganta.
yarpayä chaynuylam. Nätan nogaga aliscam gamwan tincuyta Chaynuytan dëjaräriman Figelowan Hermogenessi.
munayä, ishcayninchi alisca cushicunanchipag. 5Nogaga Paycunanuytag ichaga Dios ruray nishungayta
yarpayämi lapan shongoypa Jesusman yupachicug cangayta. dëjarunquimanga. 16Nätan nä jamayag Onesiforopa
Chaynuy yupachicugcamam capäcura awillay Loidas jinaman wayinchru lapan aylluncunata ichaga Munayniyog Dios
mamay Eunices. Nätan paycunanuysi Jesusman cuyapälar yanapächun. Payga yapay yapaymi
yupachicuyälarchri ɹjus cawayanquiga. cushicachimasha, jinaman cay carcelchru cadenasha cayaptïsi
mana pengacularmi yaycayämug ricamagnï. 17Payga cay
Dios nishungayta rurayarga jina cunchuy ima-aygatas Roma marcaman chraramur, tarimangancamam alisca
6Chaymi cananga yarpachishay, chay juc junagchru gampa ashimasha. 18Payta Munayniyog Dios cuyapächun,
umayman maquïta chruraptï Diosga nämi nishuray imata Munayniyog Jesucristo cutimuptin paypa lädunchru
ruranaypagsi. Chaura cananga Dios chay ruray nishungayta, cananpag. Nätan gamga shumagmi musyayanqui chay Efeso
canan rurayangaypitas masta ruray. 7Diosga noganchiman marcachru pay alisca alisca yanapämanganchita.
cachramura Santu Espirituta manam manchariyagta
Gamga awantanqui chay ima cunchuytas premiuta
cachimänanchipagchu. Antis payga Santu Espirituta
chrasquinaypagmi
cachrarayämun noganchita ima-ayga ruraytas alisca
2
yanapämänanchipagmi, runa-mayinchi cuyayta 1Chauraga churïnuysi cayag Timoteo, gamsi mas
noganchitaga salvarayämanchis, jinaman acrarayämanchis cunchuytas awantay juc soldädu ima-ayga cunchuytas
paylapag cananchipag. Nätan payga salvarayämanchis, awantagnuy. 4Musyayangaynuysi soldäduman yaycurayag
acrayämanchis manam imalatas alita ruranganchipitachu, runaga quiquinpa imas juc ruranancunata ruran manam
antis chaynuy rurayta nä pinsiasha carmi, jinaman waquin runanuychu. Antis soldäduman yaycurayag runaga
cuyapämarlanchim. Nätan manaragsi cay pachatas camalarmi mandagnin ningantam ruran imanaypa ayganaypas chay
Diosga nä pinsiashata cachira Jesucristo imatas ruranganpa mandagnin alipag ricananpag. 5Chaynuytan carrërachru
noganchiwan chaynuy rurananta. 10Chaura nä cananga cörrig runasi imanuypa cörrinanpagsi mandashancunachru
noganchiwan chaynuy nä rurayan Diosga Salvacug ningannuy cörrir-ran premiutaga chrasquin. 6Chracrachru
190
191 27,027(223
uryagsi chracrata ali atendisha carga payran naupataga yupachicularmi, runa-mayiquita cuyayarmi, jinaman
chrasquin chay chracrapita yargamugta. 7Pinsiay chay Munayniyog Dios munangannuy mana juchäcular cawag
ningagcunaman. Munayniyog Diosga lapantam runacunawansi gasila cawayarmi. 23Chauraga juc gotaranuysi
tantiachishunqui. ama timputa pasaychu chay imacunapitas yanga
8Chaura yarpachracuy Jesucristo cunchunganta, jinaman rimaycunachru. Gamga musyayanquim chaycuna nä
cawacämunganpita. Pay cara Rey Davidpa ayllun aywag rimaptinga jatun shimipa ninacuyla canganta. 24Chaura
castapitam. Paypitam nogaga willapacuyä ali willapata. Munayniyog Diospa servig runan cayarga amam chaynuy
9Nätan Jesucristopita willapacungäpitam nogaga cay jatun shimipa ninacuyarga cawanquichu, antis canqui
carcelchru cadenawan watashas cunchuyä lutan rurag lapanpagsi shacya runam, ima-ayga captinsi awantacugmi, ali
runanuysi. Chaynuy cayaptïsi Diospa chay ali willapanga ruray yachrachigmi, 25jinaman Diospa contran rimagcunatas
chaynuylam willapacayan. 10Nätan nogaga ima-aygata shumagpa tantiachigmi. Chaynuy rimapaptiquiga quizämi ali
cunchuyarsi willapacuyä Diospa acrashancuna raygom, willapata tantiarurga juchancunapita wanacurcur Diosman
paycunas Jesucristo salvacug canganta musyarärir payman cutirärimansi. 26Chaynuypaga paycunas juc carcelpita
yupachicurcänanpag, chaynuypa paywan imaycamas yargognuymi Asyag munangannuy lutan rurarcayanganpita
cawapäcunanpag. yargaräringa.
11Chaynuy cunchuyar willapacunapitaga alitam Jesusman
3
paywanmi imaycamas cawashun. 1Musyanaypag caytas nishay: Jesús cutimunanpag nä
12 Ima-ayga cunchuytas awantarga pasay nachrgarayämuptin, payman yupachicular
paytam mandayta yanapäshun. cawananchipag canga alisca sasam. 2Chay wichan runacuna
Paytaga “Manam reguëchu” nishaga, capäcunga quiquilanpag imatas munayagcamam,
paysi “Manam reguegchu” nimäshunmi. imanaypanuysi golguelata ashiyagcamam, alawacugcamam,
13 Nätan noganchi rimanganchinuy mana rurashas, olgotucugcamam, warmitucugcamam, Diospitas lutanta
payga ningannuy ruragmi, rimagcamam, taytantas mamantas mana cäsucugcamam,
payga manam canan imata nircursi unaynintaga “Gracias” nicuytas mana yachragcamam, Dios ninganta imatas
“Jucnuyta niyagchu” nir rimapäcungan. mana ruray munagcamam. 3Jinaman capäcunga mana pitas
cuyagcamam, mana cuyapagcamam, pitas yangacagpita
Gamsi, Jesusman yupachicugcunas amachacurcay
juchachayagcamam, shongon munanganta ima lutancunatas
14Chaura Dios nirayäshuptiquiga, gamsi Jesusman ruragcamam, alisca juyucamam, lapan ali ruraycunatas
yupachicugcunata chaynuyla yarpayächiy chay razoncag chregnigcamam. 4Jinaman capäcunga cuyayangan runata ima
willapapita, jinaman chaynuyla yarpachiy chay yanga mana lutantas ruragcamam, mana pengacular ima-ayga lutantas
väligcunapita rimar jatun shimipa mana ninacurcänanpagsi. ruragcamam, alisca alisca alinnintucug camam. Nätan
Chay imapitas yanga rimayaycunaga manam imapagsi lutanlatam alisca rurapäcunga, Diosta cäsucurcänan trucaga.
välinchu, antis chaywanga pantacarcayanmi. 15Gam ichaga 5Chaycunaga Dios ningancunata razón razonmi
Diospa contran rimagcunawan, jinaman chay mana jegayapäcun. Jinarcurmi razoncagta nirag rimar chay
väligcunapita rimagcunawan. Chaycunawan timputa warmicunata pantacächipäcun. Chaypitam chay juchasapa
pasagcunaga waranpa waranpam mas juchaman ishquircayan. warmicunawanga ima-ayga lutancunatas munanganta
17Chaycuna rimarcayangan juc gangrëna gueshyanuymi cayan rurapäcun. Chaynuypam juchaman ishquircayan chay gotara,
alisca juyu. Chay lutancunapita yachrachigmi cananga jinaman alisca juchasapa lutan ruraylata munag
carcayan Himeneowan Filetos. 18Paycunaga razoncag warmicunawan. 7Chaycunaga chaynuylam ima-aygapitas
willapata dëjarcurmi cananga yachrarcayächin cay nir: “Nämi yachracurcayan, nätan razoncag willapataga manatan
wanushapita cawacämuyga casha” nir. Chay nipäcur tantiaytas atipapäcunchu. 8Unaychu Janes jutiyog runawan
Jesusman yupachicug-mayinchicunata waquintaga nämi Jambres jutiyog runa Moisés yachrachiptin contran
pantacararcayächin. 19Nätan chaynuy yachrarcayächiptinsi sharcarärira. Chaynuymi chay casqui yachrachig runacunas
Diospa razoncag willapanman yupachicugcunaga manam chay razoncag willapapa contran sharcurcayan.
cäsupäcunchu. Chayta mana cäsugcunapita isquirbishachrüsi Chaycunapaga umancunas lutanlatam pinsian. Chaymi Diosga
cay niyanmi: “Munayniyog Diosninchiga regueyanmi paypa chaycunata ricayan mana väligpag. 9Nätan chaycunaga
cagcunataga. Nätan pisi ‘Diospa runanmi cayä’ nigga, dëjanmi manam aläpa unaychu capäcunga Jesusman
ima lutan ruraycunatas” niyanmi. yupachicugcunachru, antis rätum tantiachicaräringa lutan
yachrachig capäcunganta chay Janeswan Jambres
Caway Jesusman yupachicugcunata runacunanuysi.
cuyayar jinaman yachrayächir
20Mä caynuypa tantiachishay: Jatun juc alinnin wayichrüga Ima-aygata cunchursi Diospita
cayan tucuymi ima-aygacunas, örupitas golguepitas, nätan yachrachipäcushungaynuyla caway
cayantan guerupita, jinaman mitupita rurashas. Chaycuna 10Nätan gamga shumagmi musyayanqui imata
waquinmi cayan alicunachru üsasha cananpag, nätan waquinmi yachrachingätas, imanuy cawayangätas, mas guepaman imata
cayan manacagcunachru üsasha cananpag. 21Chaura pi maysi ruranätas, Jesusman yupachicur cawayangätas, awantacug
chay niyangä lutancunata mana ruragga canga alinninpag cangätas, cuyacug cangätas, ima-aygata cunchuyarsi
ricasham, mana juchäcuyagmi, munayniyogpagsi alisca välig chaynuyla Diosta serviyangätas. 11Gamga musyayanquim
runam, ima-ayga ali ruraycunatas rurayagmi. Diosta cäsucur Antioquía marcachru, Iconio marcachru, Listra
22Chaura waquin mözucunanuysi lutanlata rurayarga amam marcachru ima-ayga pasamangantas, chaychru
cawanquichu, antis cawanquiga alita rurayarmi, Jesuslaman wanuchipäcamänanpag ashipäcamaptin ima-ayga
27,027(234 192
cunchungätas, jinaman wanuchiyta munapäcamaptin imanuy Payga alila rurag ɹyismi. Nätan payga manam nogalatachu
cunchungätas, nätan Munayniyog Diosninchi lapan gomanga chay premiuta, antis payga gonga cutimunanta
chaycunapita salvamangantas. 12Chaura pi maysi Jesucristo cushisha lapan shuyacuyagcunatam pi maytas.
munangannuy cawagcunaga wanuchisha capäcunanpag
ashisham capäcunga. 13Nätan chay lutanta ruragcunaga, Musyanaypag jinaman ruranaypag cayta nishay
jinaman razontanuysi casquiyta yachrachigcunaga waranpa 9Chauraga imanaypas ayganaypas pasay-pacha shamuy
waranpam mas lutanta yachrachipäcunga ricamagnï. 10Nätan cay pachachru imas aygas cagcunalata
pantacächipäcungan runacunawan parëju. munarmi Demasga dëjarcamarnï aywacun Tesalónica marcata,
14Gam ichaga Diospita yachracungaynuyla cawaysi, jinaman jinaman Crescentetam cachrarayä Galacia marcata. Nätan
yachrachiysi. Gamga shumagmi musyayanqui pïcuna Titotam cachrarayä Dalmacia marcata. 11Chaura Lucaslam
yachrachipäcushungaytas. 15Gamga wamra cangaypitam nogawanga cayan. Marcosta cayman pushamuy. Payga
yachracuray Dios isquirbichingancunata. Chay aliscam yanapämanga Diospag cay imas ruranäcuna rurayta.
isquirbichingancunam tantiachishuray Jesucristoman 12Tïquicotaga cachrarayä Efeso marcatam. 13Nä shamurga
yupachicular runacuna salvasha canantas. 16Chay apacarcalämuy capötïta. Chaytaga dëjarayämü Troas
isquirbishancunaga lapansi cayan Dios quiquin marcachrümi Carpopa wayinchru. Apacarcamuytag
isquirbichinganmi. Chaymi pi may runatas yachrachichwan, librulacunatas, jinaman mana isquirbishacuna garaläcunatas
jucha rurayagta tantiachichwan, alilata rurananpag gongaralämunquimantag.
tantiachichwan, jinaman “Alita rurayar caway” nir 14Chay ɹerrucunawan ima-aygatas rurag Alejandroga alisca
yachrachichwan. 17Chaynuy rurashun Diospa runancuna alila lutantam ruramasha. Munayniyog Dioschri paytaga chay
ruragman muyupäcunanpagmi. Chauraga paycuna imay ruramanganpita imatas ruracunga. 15Chay runapitaga gamsi
aygaysi alilatam rurapäcunga. cuidacuy, imatas rurarushunquimantag. Payga chay razoncag
willapa yachrayächinganchipa alisca contranmi cayan.
Chay razoncag willapata imay aygaysi willapäcuy noganuy 16Nätan cay Roma marcachru mandag, imapita carcelchru
4
1Cananga Timoteo, Tayta Diospa naupanchrümi, jinaman cayangätas taripämänanpag wamagta gayachipäcamaptin
wanushacunapas cawayagcunapas juchancunata manam pisi aywarachu nogawan. Lapanmi dëjapäcamasha.
taripänanpag aywamug Rey Jesucristopa naupanchrümi cayta Chay jinapäcunganpita Dios ama imatas rurachunchu.
nishay: 2Chay razoncag willapata chaynuyla willapacuy, chay 17Chaynuy japaläta dëjararcayämaptinsi Munayniyog Jesusga
lutan pinsiagcunata imay aygaysi shumag tantiachiy, lutan manam dëjamashachu. Payga aliscam yanapämasha Diospita
rurayagcunata piñapay, nätan mana ali cawarcayagcunata rimapay munangäta shumag shumag willapacunäpag,
“Ama chaynuy cawaychu, antis caynuy caway” nir, shumagmi chaynuypa chay juc casta runacunas ali willapata lapalan
tantiachinqui, jinaman yachrachinqui. 3Nätan chrämungam mayacurcänanpag. Chaynuypam wanuchipäcamänanpita
chay runacuna ali willapapita mana mayacuy munapäcunan Munayniyog Jesusga salvamasha juc leonpa shiminpitanuysi.
wichancuna. Chaymi chay runacunaga shongoncuna 18Munayniyog Jesusga chaynuylam ima-ayga lutancunapitas
1
1Noga Pabloga cä Diospa servigninmi, jinaman manam juchäcachicugchu, nätan juchäcuyagcunapagga,
Jesucristopa cachran ruragmi. Nogaga yupachicü Diospa jinaman Jesusta mana chrasquicuy munagcunapagga
acrashancunanuymi, nätan razoncagpitas musyayä Diosta ima-aygas cayan juchäcurcänanpagmi. Chaycunapagga
lapan shongonpa servigcunanuymi. 2Jinaman shuyayätan umansi, shongonsi manam pasay alichu. 16Paycunaga “Diosta
paycunanuy imaycama cawacug canätas. Mana yanga rimag reguëmi” nipäcunmi, nätan imas rurapäcunganwanga yanga
Diosmi manaragsi cay pachata camalar nimasha canchi chay nipäcungantam musyayächimanchi. Chaycunaga capäcun
imaycamas cawayman yaycunapag. 3Nätan cananga chay lutan ruragmi, mana cäsucugmi, ali ruraycuna rurayta mana
unay nimanganchi wichan nä ayparamuptinmi willapacuyä atipagmi.
nogaga, Salvacug Dios nimasha captin. 4Cay cartata
Caycunata yachrachiy
apachimug Tito, churïnuysi captiquim jinaman ishcayninchisi
2
Jesusman yupachicugla casham. Chauraga Dios Taytanchi 1Nätan gamga alicagta rimay Dios ningancunachru
jinaman salvamagninchi Jesucristo cuyapälar ima-aygachrüsi ningannuysi. 2Jesusman yupachicugcunachru chacha
yanapäshunqui, jinaman gasilata cawachishunqui. olgocuna capäcuchun shumag tantiagcama, alinninpag
ricanacama, ali yupachicugcama, cuyapäcugcama, jinaman
Mandagcuna capäcunga caynuymi ima-ayga captinsi awantacugcama. 3Chaynuytag Jesusman
5Chay jatun tishgo Creta nipäcunganchru gamta dëjamurag yupachicug chacha warmicunas capäcuchun alinninpag
Jesusman yupachicugcunachru mana ruray ushangäcunata ricanacama, yangapita mana pitas juchachayagcama, mana
ushapänaypagmi, jinaman chaychru cayag marcacunachru shincagcama, antis capäcuchun alicunata yachrachigcama.
Jesusman yupachicugcunapa mandagnincunata acranaypagmi. 4Paycuna jipash warmicunata yachrachipäcuchun gowancuna
6Chay acrangay mandagga canga mana piñapächicugmi, jinaman wawancuna cuyayta, 5shumag tantiagcama cayta,
juclay warmiyoglam. Churincunas canga Jesusman gowalanpag cayta, wayinchru ima-aygansi ruracug cayta, ali
yupachicugcamam, nätan manam “Wac churinga munangalan cayta, mana pisi Dios rimangancunapita lutanta rimananpag.
ruragmi u mana cäsucugmi” nir rimachicugchu. 7Nätan chay 6Chaynuytag mözucunatas tantiachiy shumag tantiacur
mandagcunapa mas mandagninsi canga mana imatas rurapäcunanpag jinaman rimapäcunanpag. 7Gamga
piñapächicugtan Diospa servignin cayarga. Manam cangachu nätan lapan ima-aygachrüsi alita ruray, gamnuy paycunas
shongon munanganta olgosha ruragga u imalapitas rurapäcunanpag, razoncagta yachrayächir, alipag
piñäcuyagga u shincagga u imapitas magapäcuyagga, u ricachicuyar. 8Rimangaychrüsi canqui mana piñapächicugmi.
imanuypanuysi golgue gänaylata munayagga. 8Antis cachunga Chaynuy ruraptiquiga contranchicunas pengacurcangam mana
runacunata gorpachag, ali runa, ali tantiag, alita rurag, ima lutan ruranganchitas taripäcur.
Dioslapag cawag, imas lutan ruraycunapita amachacug. 9Rantisha runacunatas yachrachiy rantignincunata
9Nätan cachun razoncagta yachracungannuy cawag, Dios lapanchru cäsucurcänanpag. Capäcuchun rantignin
rimangancunawan piñapänanpag, jinaman Diospag lutan munangannuy ali ruragcama, jinaman mana rimapäcugcama.
rimagcunata tantiachinanpag. 10Ama capäcuchunchu imancunatas suwacuyagga, antis
10Caycunata niyä achca runacuna mana cäsucug capäcuchun ali yupachicunacama. Chaynuypagga Salvacug
capäcuptinmi, jinaman casqui rimapäcunganwan Diosninchipita yachrachinganchita alisca alipagmi
pantacächipacuptinmi. Chaynuy jinagcunaga carcayan, chay ricapäcunga. 11Diosga nämi musyarayächin cuyapälar lapan
señalächicushacunam. 11Chay jinag runacunataga juclam runacunata salvananta. 12Nätan yachrayächimanchitan cay
cachracyächichwan. Chaycunaga wayinpam chay pachachru lutan ruraycunata, jinaman lutan munaycunata
yachrachinganwan pantacarcayächin golgueta gänanan raygo. dëjanapagsi. Nätan yachrayächimanchitan ali tantiagcama,
12Willapäshay cayta: Cretachrümi cara juc runa payga “Diospa alila ruragcama, Diospag ali cawagcama cananchipagsi.
willacugninmi” nipäcungan. Paymi jucpaychru 13Chaynuytag shuyayäshun nimanganchicuna ima-ayga
marca-mayincunapag cay nira: “Creta runacunaga imaysi shumag ruracänantas. Chayga cayan alisca shumag achicyayar
casquilatam riman, juc sima uywanuysi alisca juyucamam, munayniyog salvamagninchi Dios Jesucristo cutimunanmi.
mana yamaylapa micugcamam, jinaman guellacamam” nira. 14Payga wanusha noganchi raygom, ima-ayga lutan ruraypitas
13Chaynuypaga razoncagtam nira. Chaymi gamga piñapanqui jorgamänanchipag, chaynuypa mana juchaynag runancuna
ali yupachicugcama capäcunanpag, 14Israelcunapa ima-ayga cananchipag, jinaman ali ruraylata alisca munayar
cuentuncunatas mana cäsupäcunanpag, jinaman razoncagpita cananchipag. 15Caycunata yachrachiy, tantiachiy, jinaman
193
7,7223 194
piñapay, Dios nirayäshuptiquiga manacagpagtag lapan runacunapagsi alim. 9Ama gotaranuyga, yanga
ricachicurunquiman. ninacurcaychu caycunapita; unay awillunchicunapa jutincunapita,
jinaman Moisespa waquin isquirbishancunapita. Chaycunapita
Jesusman yupachicugcuna alita rurayar cawapäcuy yanga ninacuyayga manam imachrüsi yanapämanchichu.
3
1Chaypitas nacionchru mandagtas jinaman marcacunachru 10Pisi gamcunachru chay ninacuycunawan
mandagcunatas cäsucurcänanpag yarpachiy. “Cayta u wacta raquicächigcunataga juc u ishcay cuti tantiachiy jinacayta
rurashun” niptinsi capäcuchun “Äri” nir chay ali ruraycunata mana cäsucuptinga gargariy. 11Chayga juchalata rurarmi
rurapäcunanpag. 2Yangacagpita ama pipitas rimapäcuchunchu ogracasha cayan. Chay juchalanpitam nina wayichru cachun
lutanta, ni capäcuchunchu imapitas magapacuyagga. Antis nishas cayan.
capäcuchunga manshucama jinaman cuyacugcama pipag
Cay carta rurayta ushanäpag caylata niyushay
maypagsi. 3Noganchis unayga caynuymi caranchi; gotaracamam,
mana ɹsyuynagcamam, mana cäsucugcamam, pantacasham, 12Artemaswan Tïquicotam cachrayämü. Paycuna
ima-aygachrüsi juchalata ruragcamam, shongonchi munanganta chraramuptinga jucla aywamuy Nicopolista tincunanchipag.
ruragcamam, lutanta pinsiagcamam, chregninacugcamam, jucwan Chaychrümi cayta munayä tamya wichanga.
jucwansi chriquinacuyagcamam. 4Nätan Salvacug Diosninchim 13Demandacunachru washacug Zenasta, jinaman Apolosta
cuyapämarlanchi musyarachimanchi lapan runatas cuyayanganta. camaripuy, willapacurcaptin mana imas pishipänanpag.
5Payga manam alita rurag cashachu Salvamasha canchi. Antis 14Nätan chay cayangaychrüga Diosman
ricamasha canchi. Chaymi cananga shuyacuyanchi imaycamas salüduta. Chaychru cuyamagninchi Jesusman
paywan cawananchipag nimänanchita. yupachicug-mayinchicunata saludayulay. Dios cuyapälar
8Cay niyangagcunaga razoncagmi. Chay ningagcunata ima-aygachrüsi yanapapäcushunqui lapaytas. Chaynuy
imanuypanuysi yachrachiy Diosta chrasquicushacunata. Chayga cachun.
FILEMONMAN PABLO CARTACUNGAN
Naupataga shumag tantianaypag uchuclata niyushay Pablo imanir cay carta isquirbingantas.
Roma carcelchru Pablo wamagta wichrgarayaptinmi chrarura paymanga Onésimo jutiyog runa. Onesimopa patronnin cara
Filemón jutiyog runam. Filemonga yachrara Colosas marcachrümi. Payga cara Jesusman yupachicug runam. Chaypitam
Onesimoga chay patronninpata suwacurcur gueshpirunag Roma marcata. Chaychrümi Pabloga Jesuspita willapara
Onesimotaga, jinarcurmi payga Jesusman yupachicuyta galayurunrag. Chaura Onesimoga chay Romachrümi yachrara, Pablota
chay carcelchru captin atendiyar. Payga aliscam yanapasha Pablotaga. Nä unaylataga Pablo nira patronninman cutinanpagmi,
chay suwacunganpita pägamunanpag.
Chaura Onésimo “Äri, cutishag” niptinmi, Pablo isquirbira cay cartata Filemonpag. Onesimota washanan raygo Pabloga
isquirbira cay nirmi: “Uryagniqui runata ama chregnipaychu; cananga paysi cayan Jesusman yupachicug-mayiquim” nishata.
Chaypitam nä carta rurayta usharcurga chay cartantinta cachrara Onesimotaga. Chay cutiptin Tïquicos aywara paywanmi,
Chaynuypam payga apara cartata Colosaschru Jesusman yupachicugcunapagsi.
Chaura Pabloga cay carta isquirbiyta galayura cay nirmi:
yupachicungayta, Diospa lapan raquishancunata nogaga goläshaymi. Nätan ali willapapita rimaptï
cuyayangayta. 6Chaypitas manacuyätan Jesusman chrasquicungaypita gamga juc manutucushanuy nogapag
yupachicungayta ricarärir gamnuy capäcunanpagsi, jinaman cayangayta manam yarpachiyta munagchu. 20Jesusman
Jesucristo yanapäcug canganta musyapäcunanpagsi. 7Alisca yupachicug-mayilä, cay manacungagnuynar ruralay. Chaynuy
cushisham carcayä jinaman valorchächisham cuyacug rurarga aliscam shongöta cushicachinqui Cristopa
cangaypita. Chaynuy cuyacug cangaypam Diosninchipa naupanchru. 21Cayta isquirbimug cäsucamänayman
raquishancunas valorchächisha carcayan. yupachicurmi ¡gamga ɹjusi maslatachri ruranquis
ningagpitaga! 22Gorpachämänaypag camariyay, Diosta
Cananga manacushay Onesimopita chaynuy manacurcayaptiquiga yargamushagpishchri gamcuna
8Chaymi mandanäpag Cristo chrurarayämaptinsi, 9noga ricag aywamunäpag.
Cristopa janan carcelchru cayag cuyayäshugniqui auquin
Uryag-mayïcunam salüduta aparcayämushunqui
Pabloga, manacushay Onesimopita. 10Carcelchru cayar
Diospita willapacuyaptïmi Onesimoga Cristota chrasquicurun. 23Aparcayächimushunquisalüduta Jesucristopa janan
Chaymi nogapagga cayan juc churïnuy. 11Naupataga carcelchru cayag-mayï Epafrassi. 24Chaypita
Onesimoga rantisha runaymi cara manacagpag ricasha, nätan aparcayächimushunquitan Marcossi Aristarcosi Demassi,
cananga cayan gampagsi, nogapagsi alisca väligmi. jinaman Lucassi. Paycunaga yanapämagnïcunam cayan.
12Cananga cutiyächimümi. Payga aywayämun quiquï 25Munayniyog Jesucristo cuyapälar gamcunata
195
HEBREO RUNACUNAPAG ISQUIRBISHA CARTA
Naupataga shumag tantianaypag uchuclata niyushay imanir Israel casta runacunapag cay carta isquirbisha cangantas.
Cay cartataga isquirbirayan maygansi Israel casta runam, Israel castancunapag. Nätan mana musyanchichu cay cartachru
mana jutinta nimasham. Chaymi waquin runaga “Pablom isquirbira” nipäcun. Cay cartata rurag runaga cay cartata isquirbira
chay castancunapita alisca laquisha carmi.
Chaypin wichan achcam Israel castacuna Jesusman yupachicuyta galayusha capäcura. Jinarcurmi chay yupachicurcanganpita
alisca cunchuchisha capäcura. Chaymi chay yupachicugcunapita waquinga pinsiarärira Moisés yachrachingancunalaman
naupatanuysi yupachicuyta, nätan Jesús yachrachingancuna dëjaruyta. Chaynuy pinsiarärira chay lutan runacunapita mana
chaynuy cunchuchishala capäcunan raygom. Chaymi cay cartataga isquirbira cay nishata: Moisés yachrachingannuy cawayga
nämi ushacasha. Nätan ushacashaga cayan Moisés isquirbinganta Jesús lapanta rurasha captinmi. Payga quiquinmi wanusha
juchanchicunapita. Chaura paymi cayan cananga Tayta Dioswan amistächimagninchi. Chaymi Tayta Dios cananga munayan
Jesús yachrachingannuyla cawananchita, Dios-mayin Jesús yachrachimasha casha. Cananga Jesús cayan sacerdötinchim Tayta
Dioscagchru. Chaura Jesús yachrachingannuy cawayta dëjarärirga manam jucnuypaga gueshpita atipapäcunquichu Dios mas
guepaman alisca cunchuchinanpitaga. Chaura ama juctaga imatas rurapäcuychu nir isquirbishata.
Chaura cay carta isquirbiyta galayura cay nirmi:
1
1Diosninchiga quiquinpita unay wichan awillunchicunata imaycamas cawanquim.
achca cutim, jinaman tucuynaypam willachira unay Chaycunaga lapanmi juc jacu sagpinuysi ushacanga.
willacugnincunawan. 2Nätan cay ushanan junagcunaga 12 Gamga lapan camangaycunata munangaytam ruranqui juc
ima-aygas pay ningannuyla carcayan. Paymi wanusha “Cay derëchäman tayucuy mandanaypag,
juchanchicunapita perdonasha cananchipag, nätan cananga chay chregnishugniquicunata naupayman
Diospa derëchanchrümi tayayan mandayar. chrarachimuptï
pampaman lagashtarcachir munangayta ruranaypag”
Jesusga angelcunapitas mas munayniyogmi cayan nirachu.
4Munayniyog angelcunas carcayanga Diospa serviglanmi, 14Antis angelcunaga cayan Diospa cachran ruraglam.
nätan Jesusga mas munayniyogmi cayan paycunapitaga Paycunataga cachramun payman yupachicugcunata
Diospa-mayin car. 5Chaura Diosga manam imaysi maygan yanapänanpagmi.
angeltas:
Jesusta cäsucushaga Diosga manam cunchuchimäshunchu
“Gamga cayanqui Dios-mayïmi” nirachu ni
2
“Cananmi niyag Dios-mayï canaypag” nirapishchu. 1Chaymi noganchiga nä Jesuspita shumag mayacurayarga
Juclä isquirbishachrüsi manam maygan angeltas: imanaypanuysi cäsucuyar cawashun mana pantacashanuy
“Nogam cashag paypa Dios-mayin”, puriyänanchipag. 2Sinaí jircachru angelcunaga cay nipäcuram:
nätan “Paymi canga nogapa Dios-mayï” nirapishchu. “Mana cäsucugcunataga Diosga cunchuchingam”. Nätan
6Antis isquirbishachrüga chay japalaylan-mayinta nipäcungannuylam Diosga cunchuchira. 3Chaynuymi
cachraramur Diosga cay niyanmi: noganchitas cunchuchimäshun salvacug rimangan chay alisca
“Lapay angelcuna payta alawapäcuy” niram. ali willapata mana cäsucushaga. Chay willapataga Jesús
7Nätan angelcunapitas Diosga cay niyantan: quiquinmi naupataga musyachira, nätan Diospita
“Angelcunaga carcayan alisca munayniyogmi mayacugcunas chay willapatam nimaranchi. 4Chaura
alisca manchay walyaynintin räyu mayacugcunas, jinaman Diossi chay willapa razoncag
aywamugnuymi” niyanmi. canganta musyachipäcura Santu Espiritupa munayninwan
8Nätan Diospa-mayin Jesuspitaga cay nirmi isquirbirayan: ima-aygatas ruraypam. Chaynuy rurapäcura Santu Espíritu
“Gamga mandag Diosmi canqui imaypita imaycamas, munangannuylam.
jinaman mandarsi ali ruragmi canqui.
9 Chaymi ali ruragta cuyayanqui, nätan mana ali Jesusga runaman muyusha salvamänanchi raygom
ruragcunata chregniyanqui. 5ChauraDiosga manam angelcunatachu “Mushogman cay
Chaynuy captiquim nogaga acrarayag mandag pachata muyuchiptï, gammi chaychru mandanqui” nira.
canaypag. 6Antis isquirbishachrüga cay niyanmi:
Chaymi cushirayanqui waquin runacunapitas mas” nirmi. “Tayta Dios, ¿imanirtag gamga runacunata
10Chaypitas isquirbishachru Diosga cay niyanran: yarparayanqui,
“Gam munayniyogmi galarinanchru jinaman jana pachapita shamusha runata cuidayanqui?
196
197 +(%5(262–4
7 Nätan gamga chay runata nirayanqui nachrga nachrga “Dios nircayäshungayta canan mayarcayarga cäsucurcay.
angelcunanuy cananpagmi”. 8 Ama rumi shongo capäcuychu unay awilluycunanuy
Chaypitam niruray: “Alisca munayniyog cananpag, mana cäsucugga.
jinaman alisca alipag ricasha cananpag. Paycunaga chunyag pampachru cayar
8 Chaymi lapan ima-aygatas munayninman chruraruray Diosta manam cäsucurcarachu.
mandananpag” niyanmi. 9 Chaychru unay awilluycunaga ‘Diosga gongaramanchim’
cunchuyar cruzchru wanurmi. Nätan cananga alisca Jinaman cay nirä: ‘Paycunaga imaysi shongon
alinninpag ricasham cayan. munangannuylam cawapäcun, manam noga
10Chaynuy Jesuswan ruracara ima-aygatas Camag Dios munangänuychu’ nirä.
pinsiangannuylam. Chaynuy wanunganpam cananga achca 11 Chaymi paycunapag piñasha carga juracururä cay nir:
runacuna paywan cawapäcunga. Chaymi canan Jesusga cayan ‘Paycunaga Canaán ninganchru ali cawacuyman
salvacugninchi. 11Chaura Jesusmi noganchitaga manam imaysi yaycapäcungachu’ nir”.
raquirayämanchi Diospa runan cananchipag. Chaymi cananga 12Jesusman yupachicug-mayïcuna, mayapäcuy cayta: Ama
cayan Tayta Diosga taytanchi Jesuspas, jinaman noganchipas. gamcunachru maygaysi rumi shongo capäcuychu Diosman
Chaymi Jesusga mana pengacular “Ayllücuna” niyämanchi. mana yupachicugcama ni amatag raquicapäcuypishchu Cawag
12Chaynuymi isquirbishachru cay niyan: Diospitas. 13Antis jucniquis jucniquis alila cawayäshun
“Tayta Dios, gampita willapashagmi ayllücunata”. ninacurcay lapan junagsi. Chaynuy ninacurcay jucla, rumi
Jinaman “Paycunawan parëjum alawashayqui” niyanmi. shongoman muyurur mana juchaman ishquipäcunaypag.
13Chaypitas cay niyantan: 14Noganchiga Jesuswanmi cawashun, naupantanuysi payman
4
juchaman ishquinanchipag. 1Chauragar cäsucurcay “Chay ali cawacuyman
3
1NätanDioslata servig-mayïcuna, gamcunataga quiquin ali willapata musyachingannuymi musyarayächimanchi.
Diosmi acrararcayäshunqui paypa runan capäcunaypag. Chayta mayacurarcayarsi paycunaga manam cäsucucarachu.
Chauraga shumag tantiapäcuy Jesuspita. Paytam Diosga Chaura chay mayacurcangan manam välishachu. 3Nätan
cachramura paypita mas shumag musyachimänanchipag, jinaman Diosman yupachicunganchipam, chay ali cawaymanga nä
paymi cayan sacerdöticunapa mas mandagnincagsi yaycurayanchi. Chaura mana yupachicugcunapagmi
yupachicunanchipag. 2Tayta Diosmi Jesustaga chaynuy cananpag isquirbishachrüga Dios cay niyan:
chrurara. Nätan Jesusga Dios munangannuylam imatas lapanta “Nogaga piñasha cayar juracururä chay ali cawacuyman
rurara. Chaura Moisesga cara juc capuralnuysi Diospa serviglanmi. manam
3Chaymi Jesusga Moisespitas mas alawasha canman, wayi paycunaga imaysi yaycapäcungachu nirga” niyan.
ruragtachu alisca alawänanchi wayi quiquinpitas mas, chaynuy Chaura chay mana cäsucugcunaga manam imaysi aliga
alawasha cachun. 4Lapan wayicunas runacuna rurangalanmi capäcungachu, galayunanchru ima-aygatas camarcur Dios
cayan. Nätan runacunataga, jinaman lapan ima-aygas alisca cushisha cananpagnuyga. 4Chaynuymi isquirbishachrüsi
cayagcunataga Diosmi camara. 5Nätan Moisesga Diospa servignin ganchris junagpitaga cay niyan: “Diosga ima-aygatas rurayta
carmi Dios ningannuyla ima-aygatas rurara juc capuralnuysi ushacurcur ganchris junagchrüga cushisham cara” niyanmi.
Diospa runancunachru. Chaymi Moisesga musyachira mas 5Nätan yapaysi isquirbishachrüga cay niyantan:
guepaman Dios ningannuyla Jesuswan ruracänantas. 6Nätan “Chay mana cäsucugcunaga manam imaysi
Cristoga cayan Diospa-mayinmi. Chaymi cananga paylapa cayan yaycapäcungachu chay ali cawacuymanga” niyantan.
lapan ima-aygas. Chaura noganchiga cayanchi paypa runanmi. 6Chaura waquinsi yaycapäcunmanran chay ali cawaymanga.
Chaymi payman yupachicuyälar shuyacuyäshun cushisha Nätan naupata chay ali willapa mayacugcunaga mana
cawananchipag. yaycapäcushachu, mana chayta cäsucurcarmi. 7Chaura Diosga
7Caynuypa tantiachipäcushay, Santu Espiritum isquirbichira “Canan yaycapäcuy chay ali cawayman” niyämanchim.
Dios ninganta. Payga cay niram: Chaypitaga mas guepatas David isquirbira cay nirmi:
+(%5(264–6 198
“Dios nircayäshungayta canan mayarcayarga, ama rumi 11Caycunapita maymayragchri cayan rimapapäcunagpag,
shongo capäcuychu” nirmi. nätan caycunapita tantiachiyga alisca sasam, gamcuna mana
8Nätan Josué chay ali cawacuyman Israel castanchicunata cäsucug capäcuptiqui.
razonpa yaycachisha captinga, manachr Diosga ninmanchu
cara: “Mas guepamanga chay ali cawacuyman Gamcunaga alisca yachragninmi jinaman yupachicugmi
yaycapäcungam” nirga. 9Chaura chaynuy nirayaptinga ali capäcunquiman
cawayman yaycapäcunmanran Diospa runancunaga. 10Chaura 12Caychica unaytaga gamcunaga nämi Cristopita ali
Dios ningannuy ali cawayman yaycugcunaga cushisham yachrarcayächinquiman, nätan gamcunaga Diospita naupacag
capäcunga. Dioschu ima-aygata galayunanchru rurayta mayacurcangalaytam yaparcur yaparcur yachrachinata
ushacurcurga cushisha cara chaynuymi. 11Chauragar munarcayanqui. Gamcunaga lechilatam upyayta
imanaypa ayganaypas chay ali cawayman yaycuyta munarcayanqui, nätan manam juc micuycunataga
munapäcuy, nätan ama chay unay awillunchicunanuy mana munapäcunquichu. 13Pi maysi naupa yachracungalanta
cäsucugga capäcuychu. yaparcur yaparcur yachrachinata munagcunaga juc iñasha
12Chaura Diosninchipita willapaga yachrachimanchi lechilawan cayagnuyran carcayan. Chaymi mana
imaycamas Dioswan cawananchipitam. Chay willapaga cayan tantiapäcunragchu ima ali u ima lutan cangantas. 14Nätan
caynuymi: Juc runachu juc espäda ishcay lädüpa chacha runacunaga juc micuytam micapäcun. Chaynuymi
cuchucunayogwan ruyi ruyicama tucsirunman. Chaypitas mas capäcun chay waquin yachrachiycunata yachracugcunaga.
ruyi ruyicamam yaycun juc runaman Diospa chay ali Chauraga shumagmi tantiapäcun ima ali cangantas u ima
willapanga. Chaura chay willapam tantiachimanchi ali lutan cangantas.
rurayta u lutan rurayta munayanganchitas. 13Dios
6
1Chaura naupata Cristopita yachracungalanchitaga ama
munasha cayarsi manam juchäcurachüga. 16Chauragar cuyapäcug cutishacunaga manam nä imanacursi yapay wanacuyta
Dioscagman ashuyushun cuyapämänanchipag, jinaman payman atipapäcungachu. Paycunaga nämi musyapäcun Cristowan ali
yupachicuyälar cacuyäshun ima-ayga captinsi cuyapämarlanchi cawaypitas, Santu Espíritu munayninchru cawaypitas,
yanapämänanchipag. 5Diospita mayacurcangan willapa ali shumag canganpitas,
5
1Sacerdöticunapa mas mandagnincagga capäcura pisi jinaman mas guepaman Diospa munayninwan ima-aygata
achca runacunapita acrasham. Payga chay runacunapa rurananpitas. 6Chaycunata musyarcayarsi guepaman
ofrendancunatam, jinaman juchancunapita perdonasha cutishacunaga manam imanacursi yapay wanacuyta
capäcunanpag yawar apapäcungantam Dios cacunanman atipapäcungachu, ayga cuti Cristopita rimapayashas. Chaynuy
yaycarcachir Diospag rupachipäcug juchancunapita jinarga Diospa-mayin Cristota yapay cruzchru
perdonasha capäcunanpag. 2Chaura chay sacerdöticunapa wanuyächignuymi cunchurcayächin chay waquincunanuysi.
mas mandagnincagga canman cuyapäcugmi chay juchäcusha Chaynuypaga Cristota lutanpagmi ricarcayächin
runacunapag, quiquinsi juchaman ishquipäcuglarag cayarga. runacunawan.
3Chaynuy carmi payga quiquinpa juchanpita, jinaman 7Mä tantiachipäcushay caynuypa: Juc chracrachru guewaga
runacunapa juchanpita ofrendata apacurcur yaycug Dios tamyaramuptin alim wiñamun. Chay tamyarachimur Diosga
cacunanman perdonasha capäcunanpag. alitam rurarun chay chracrata. Chaura chay chracrayogsi
4Paycunaga manam quiquinchu “Sacerdöticunapa mas cushisham cayan. 8Nätan cashacunala wiñag chracraga
mandagnin capäcushag” nipäcug, antis Diosmi paycunataga lutanpag ricasham cayan, jinaman chay cashacunataga
acrasha Aaronta yupaysi. 5Nätan Cristosi manam “Noga rupachinchim. Chaynuymi Diosman yupachicugcunas Dios
cashag sacerdöticunapa mas mandagnincag” nirachu, antis munangannuy mana cawagga Diospita cunchuchisha
Diosmi chrurara: capäcunga, nätan Dios munangannuy cawagga yanapasha
“Gamga cayanqui Dios-mayïmi, capäcunga.
Cananmi niyag Dios-mayï canaypag” nir. 9Cuyashäcuna, chaynuy nirga, manam gamcunapagchu
6Jinaman juclä isquirbishachrüsi cay niyanmi: niyä. Gamcunaga alitachr rurapäcunqui Dios munangannuysi
“Gammi canqui sacerdöticunapa mas mandagnincag imay nä salvasha carcayarga. 10Alila rurag Diosga manam
imaycamas, gonganchu payta cuyar, runancunata yanapapäcungaytas,
nätan canqui sacerdöti Melquisedecnuymi” niyanmi. jinaman canan yanaparcayangaytas. 11Chauraga jucniquis
7Cay pachachru cayar Cristoga gapachracuypanuymi jucniquis, chaynuyla rurarcayay wanupäcungaycamas.
wagaräcur manacura wanuypita washacug Diosta: “Tayta, Chaynuy cawarga Dios “Goshaymi” nipäcushungaytaga
yanapämaynar cay alisca juyu cunchuy awantayta” nir. Nätan chrasquipäcunquim. 12Chaura ama guellanapäcuychu, antis
Dios munangannuy cawag captinmi Diosga manacungannuy Diosman yupachicugcunata rircärir cawapäcuy. Paycunaga
yanaparura payta. 8Jesusga Diospa-mayin cayarsi cäsucug chaynuy yupachicuyälar cawapäcunganpam Dios “Goshaymi”
carmi cunchuras, wanuras. 9Chaynuy cäsucug captinmi ninganta chrasquipäcura.
Diosga “Gammi canqui sacerdöticunapa mas mandagnin” 13Mä yarpachipäcushay Abrahampita. Abrahamta rimapar
nirura. Chaymi payga cayan chay cäsucugcunapa salvacugnin. Diosga quiquinpa jutinta janchrarcurmi juracurura paypita
10Chaura Tayta Diosga Jesusta chrurarayan sacerdöticunapa mas munayniyog mana pisi captin. 14Diosga cay niyanmi:
mandagnin cananpag sacerdöti Melquisedectanuymi. “Alisca aliscam nogaga yanapäshayqui”, jinaman “Alisca
199 +(%5(266–8
chraninmanmi castaytas mirachishag” niram. 15Chay Aaronpa castanpitachu. 12Diosga “Jucmi sacerdötiga canga,
ninganman yupachicuyälar cawanganpam Abrahamsi Dios jinaman chay sacerdötiga mushogtam yachrachipäcushunqui
“Goshaymi” ninganta chrasquira. cäsucurcänaypag” niram. 13Chay sacerdöti aywamugga
16Musyanganchinuysi runacunaga juracurcan quiquinpitas Jesusmi cayan. Payga Judá castapitam aywamun, nätan Judá
mas munayniyogpa jutinta janchracurmi. Chaynuy castapitaga manam pisi sacerdöti carachu. 14Munayniyog
juracururga manam nä mastaga imatas ninacurcanchu. sacerdötinchiga aywamun Judäpa castanpitam, nätan pay
17Runacuna chaynuy juracurcaptinmi Diossi chaynuy juracura castapita sacerdöti aywamunantaga manam Moisessi nirachu.
ningannuyla rurananpag, jinaman ningannuylam ruraras 15Chaynuypaga musyayächimanchi chay Melquisedecnuysi
Diosga. 18Chaura Diosga “Goshaymi” nirayarga, jinaman mushog sacerdötinchi cangantam. 16Jesusga sacerdöti cayan
juracurayarga ningannuylam ruranga, payga manam manam Levïpa castan canganpachu, antis munayniyog car
casquipämäshunchu. Chauraga Diosman yupachicug imay imaycamas cawag canganpam. 17Chaymi
canganchipita ima-aygatas dëjarayarga, chaynuyla isquirbishachrüsi cay niyan:
shuyarayäshun Dios “Goshaymi” ninganta “Gammi canqui sacerdöticunapa mas mandagnincag imay
chrasquinganchicama. 19Juc ancla ninganchu büquita imaycamas,
chariran pachalanchru cananpag. Chay anclanuymi nätan canqui sacerdöti Melquisedecnuymi” niyan.
noganchipagga cayan Dios “Goshaymi” nimanganchita 18Chaynuy carga Dios unay sacerdöticunapita ningancunaga
shuyayanganchiga. Chaymi cananga yaycushun Dios manacagmanmi muyurun. Moisés isquirbingancuna mana
cacunancagman. Chauraga manam raquimanchichu chay juchaynagman runacunata mana muyuchinganpita. 19Chaura
racta telonnuy cayagsi. 20Chaypagmi Tayta Dios cayanganman Moisés isquirbingancunaga manam runacunata mana
Jesusga yaycurayan noganchipita manacunanpag. Paymi juchaynagman muyuchishachu. Antis cananga Jesús
cayan sacerdöticunapa mas mandagnin sacerdöti, imay sacerdötinchi canganpitaga nä cawayanchi Dioswanmi
imaycamas Melquisedecnuysi. imaycamas.
20Nätan Diosga juracuypam nira Jesús sacerdöti cananpag.
Jesusga cayan Melquisedecnuymi 21Nätan waquin sacerdöticunapagga manam Diosga
7
1Cananga masta willapayärishay Melquisedecpita. juracurachu cay nir:
Melquisedecga cara Salem marcachru reymi, jinaman “Gammi canqui sacerdöticunapa mas mandagnincag imay
paytaga Munayniyog Diosmi chrurara sacerdöti cananpagsi. imaycamas” nir.
Melquisedecga Abraham taripacugmi yargorura. Nätan Nätan Munayniyog Dios chaynuy juracuypa nirayarga
Abrahamga cutiyämura guërrachru reycunata yalircurmi. manam manacagman muyuchingachu.
Chaychrümi tincurur Abrahampa janan Diosta manacurura. 22Chaymi Jesusga “Tayta Diosga chay rimangannuylam
2Nätan Abrahamsi Melquisedecta raquiparura guërrachru ruranga” niyämanchi. 23Sacerdöticunaga achcam capäcura,
yalircur lapan ima-aygatas apayämunganpita chruncapita nätan paycunaga limpum wanupäcusha. 24Nätan
juctacamam. Melquisedecga ‘Ali rurag rey’ ninanmi, nätan sacerdötinchi Jesusga imay imaycamas cawagmi. Paylam
‘Salem marcachru rey’ ninanga, ‘Alila cawachimagninchi rey’ imay imaycamas sacerdötiga canga. 25Chaymi Jesusga
ninanmi. 3Melquisedecpita manam isquirbishachru salvanga payman yupachicur Tayta Diosman
nimanchichu pi taytan, pi maman, pi casta cangantas, ni imay ashuyugcunataga. Payga imay imaycamas cawacugmi,
näcingantas, jinaman imay wanungantas, antis payga cara jinaman Diostam manacuyan chay yupachicugcunapa janan.
Diospa-mayinnuymi. Chaura payga cayan sacerdötim imay 26Noganchiga sacerdöticunapa mas mandagnin Jesustam
8
alinnincag runa, jucnin manacag runata “Dios 1Chay lapan nircayangagpitaga mas alinninmi cayan
yanapäshunqui” ninganta. 8Levïpa castan chay chruncapita Jesusga. Payga cayan sacerdöticuna mandagpitaga mas
juctacama chrasquigcunaga wanuglam capäcura. Nätan alinnincag sacerdötinchim. Payga jana pachachru Diospa
Melquisedecpitaga “Cawayanran” niyämanchim derëchanchrümi tayayan mandananpag. 2Chaychrümi Jesús
isquirbishachrüga. 9Chaura Abrahamga Leví castacunata sacerdötiga noganchipa jananchi Diosta manacuyan Diospa
raquipänan trucam gorura, chay Levïcuna manarag cayaptinsi. razoncag wayinchru. Chay wayiga Munayniyog Dios
Chaypin paycuna capäcurga chay chruncapita juctacama ruranganmi. Manam runala ruranganchu.
chrasquipäcunganpitam raquipapäcunman cara 3Sacerdöticunapa mas mandagcagga pisi cayan Moisés
manam sacerdötichu canman cara. Cay pachachrüga achcam mas mandagnincagla yaycug. Payga yaycug yawarta
sacerdöticunaga carcayan Moisés isquirbingannuy apacurcurmi quiquinpa juchanpitas, jinaman mana shumag
ofrendacunata “Cayga gampam cayan” Tayta Diosta musyar Israel castanchicuna juchäcurcanganpitas perdonasha
nipäcunanpag. 5Cay pachachru sacerdöticunaga chay lapantas capäcunanpag. 8Chaynuy carga Santu Espirituga
rurarcayan jana pachachru Diospa wayinta ricapungannuy musyayächimanchi chay telón cayangancamaga Dios cacunan
rurashalachrümi Jesús rurayangannuy. Chay garapita rurasha ruyiman mana lapanchi yaycuy atipänanchitam. 9Chaycunaga
Diospa wayinchru rurapäcungantaga musyayanchi Moisesta: lapansi cara Jesús ruranganta musyanalanchipagmi. Chaura
“Sinaí jircachru ricapachingagnuylam lapanta ruranqui” Dios cananga musyayächimanchi chay ofrendacuna apagcunapitas,
ninganpam. Chaynuy nira Moisés nä Diospa wayinta jinaman uywacunata Diospag apagcunapitas pachalan
sharcachinanpag cayaptinmi. 6Nätan Jesusga mas alitam juchayogla capäcungantam. 10Nätan imatas micuycuna,
rurayan unay sacerdöticuna rurapäcunganpitaga. Payga upyaycuna, maqui maylacuycuna, jinaman juc ruraycuna,
Dioswanmi amistarayächimanchi. Chaymi cananga “Mas runa ningalan car ushacagla cangantam.
yanapasham capäcunqui” nirayämanchi Diosga. 11Nätan sacerdöticunapa mas mandagnin Cristo
7Chaura Israel castacunawan naupata rimanacurcangan ali aywarcamur cuticurga Diospa naupanmanmi jana pachaman
captinga Diosga manam “Juctaran rimanacushag” nimanchu yaycura. Chay jana pacha Diospa wayinga manam runala
cara. 8Chaura chay lapan cäsucuyta mana atipapäcuptinmi ruranganchu. Chaura chayman yaycurga alisca alitam
Diosga cay nira: rurarayan noganchipag payga. 12Jesusga manam chivacunapa,
“Shumag mayamay: Guepamanmi rimanacushag jinaman becërrucunapa yawarninta apacurcurchu Diospa
Israelwan, jinaman Judá castacunawan. naupanman yaycura, antis pay quiquinmi cruzchru
Chayga mushog rimanacuymi canga. yawarninta jichrar wanura juc cutila lapan runapa janan.
9 Chay rimanacuyga manam Chaynuy ruranganpam nä imay imaycamas salvasha cayanchi.
canga unay awilluncunawan Egiptopita jorgamur 13Unayga juchäcusha runacunataga chivacunapa, törucunapa
9
1Chaura chay naupacag rimanacuychru Diosga cay chaychru cayag quiquin Moisés isquirbingancunatas, jinaman
niyanmi: “Ningänuylam servimanqui, jinaman lapan runacunatas. 20Chaypitam payga cay nira: “Cay
ningänuylam wayïtas ruranqui” niram. 2Ningannuylam yawartaga chagchuyä Dioswan rimanacunganchi testamentu
Diospa wayintaga rurarura garapita jatunta. Chay wayi välinanpagmi” nir. 21Chaynuytan chagchura Diospa wayin
ruyichrüga cara candelërum, jinaman mësachrümi cara garapita rurashatas, jinaman chaychru ima-ayga
‘Diospag’ nisha tantas. Chaycunaga cara Dioswan cayagcunatas. 22Chaura Moisés isquirbingannuyga imatas
rimanacagchrümi. 3Chay mas ruyicag telón washanga Dios yawarwanran chagchupäcug Diospa naupanchru ali cananpag,
cacunanmi cara. Chaychrümi Dioswan rimapäcug. jinaman runacunatas juchanpita perdonasha capäcunanpag.
4Chaychrümi cara juc altar örupita rurasha inciensu
Cristoga wanusha salvamänanchipagmi
rupachicuna, jinaman caratan juc cajón örupita rurashas.
Chaychrüga wiñarara Dioswan rimanacurcangan 23Chauraga chaynuyran chagchupäcug yawarwan
isquirbisham, jinaman örupita rurasha juc mancachrümi cara imacunatas Dios alipag ricananpag. Nätan chayga cara
‘manä’ jutiyog micuy. Nätan caram Aaronpa waytag väransi. imanuypa jana pachaman Jesús yaycunantas
5Chay cajonnuysi cayag ‘arca’ jananchru cara ángel musyachimaglanchim. Nätan Cristo quiquinmi yawarninta
nirayagcuna rurasham, alisca alisca shumag. Chay angelpa jichrar wanura Dios alipag ricamänanchipag. 24Chaura
raprancuna chapapäcug Diospita cuyapasha capäcunancag Jesusga manam yaycura Diospa chay wayinmanga runala
chay arcatam. Chaypita rimapayta munaptï mayamaychri ruranganmanchu, antis jana pachamanmi. Chaychrümi Diosta
cayan, antis cananga jucpita rimapapäcushay. manacuyan noganchipa jananchi. 25Cay pachachru
6Nä chaynuy chrurachracarcärir sacerdöticunaga mas caylä sacerdöticunapa mas mandagnincagga wata watam
yaycunalamanmi imayüra aygayüras yaycapäcug. Chaychru yaycapäcug Diospa wayinman yawarta apacurcur. Nätan jana
ruranancunata rurapäcunanpag. 7Nätan mas ruyicag telón pachachru Cristoga juclay cutilam wanusha yawarninta
washancagmanga watachru juc cutilam chay sacerdöticunapa jichrar jana pachaman yaycunanpag. 26Mana chaynuy
201 +(%5(26910
captinga achca cutichr wanunman cara yawarninta jichrar 18Chaura nä lapan juchacunata Dios perdonaruptinga
Cristoga cay pachata Dios ruranganpita-pachaga. Antis cay manam uywacunata rupachinaragchu juchancunapita
guepantaran Cristoga aywamura juclay cutila yawarninta perdonasha capäcunanpag.
jichrar wanunganpa juchanchipita perdonasha cananchipag. 19Chaura Diosman yupachicug-mayïcuna, Cristo cruzchru
27Chaymi runaga juclay cutila wanunchi. Chaypitaga Diosmi yawarninta jichrar wanunganpam cananga nä yaycuyanchi
juchanchita taripämäshun. 28Chaynuymi Cristosi juclay cutila Diospa chay cacunancagman mana mancharilar. 20Mas
wanura runacunapa juchancunata perdonänanpag. Chaypita unayga manam pisi yaycurachu chayman, nätan cananga
nä yapay cutimurga manam cutimunga wanunanpagchu antis Cristo quiquin chaynuy wanunganpam nä yaycuyanchi Diospa
shuyararcayag runancunata pushacunanpagmi. chay cacunanman. 21Chaymi cananga sacerdöticunapa mas
mandagnincag Jesucristoga noganchi Diospa runancunapag
Jesucristo wanunganpam Diospa manacuyan. 22Chaura nä chaynuy cayarga cawashun lapan
runan cayanchi imaycamas shongonchipa Diosman yupachicuyälar, nä juchanchipita Dios
10
1Chaura Moisés isquirbingancunaga cayan mas perdonarayämashaga, jinaman Dios munangannuy cawanapag
guepaman juc alinnin aywamunanta Santu Espíritu raquirayämashaga. 23Chauraga chaynuyla
musyachimagninchim. Chaymi Moisés isquirbingancunata willapacuyäshun chay yupachicuyar shuyacuyanganchita,
cäsucurcayarsi ali cawagmanga mana muyupäcurachu nätan Diosga ningannuylam imatas ruran. 24Chaura jucninchis
uywacunata wanurcachir Diospag wata wata jucninchis piñapänacuchwan cuyanacur cawananchipagmi
ruparcayächiptinsi. 2Chaura Moisés isquirbingancunata chaynuypa ali cawananchipag. 25Nä Diosninchis yapay
cäsucurchush runacuna mana juchaynagman muyupäcunman cutimugpag cayaptinga mana gongaylapa gotucayäshun. Ama
cara. Chauraga manam uywacunapa yawarninta chay waquincunanuyga gongashunchu chay gotucayta, antis
jichrapäcunmanchu cara juchancunapita perdonasha jucninchis jucninchis valorchänacuyäshun chaynuyla
capäcunanpag. 3Antis wata wata uywacunapa yawarninta Jesusman yupachicuyänanchipag.
jichrapäcurga yarpapäcug juchäcurcangantam. 4Chaynuy 26Chaura Diospa willapanta nä musyayar juchäcuyälar
rurarcayaptinsi törucunapa, jinaman chivacunapa yawarninga cawayasha manam Cristoga yapay wanungachu juchanchipita
manam mana juchaynagman muyuchirachu. perdonasha cananchipag. 27Chaynuy juchäcuyälar cawayasha
5Chaymi Jesusga cay pachaman aywamur Dios Taytanta cay Diosmi alisca juyunaypa cunchuchimäshun nina wayichru,
nira: Diosta mana cäsucugcunatanuysi. 28Musyanganchinuysi unay
“Gamga manam ofrendacunatas ni uywa wanushacunatas wichanga caynuymi cara: Quima runa “Cay runaga Moisés
munanquichu. mandanganta manam cäsucunchu” niräriptinga, chay mana
Antis nogaga juc runanuymi aywarayämü runacunapa cäsucug runata mana cuyapälarmi wanuchipäcug. 29Cananga
janan wanunäpag. masran Diosga cunchuchingas Diospa-mayin Jesusta
6 Gamga manam munanquichu ofrendacunata manacagpag ricagcunataga, jinaman cuyapälar
rupachipäcunantas, yanapämagninchi Santu Espirituta manacagpag ricagcunataga.
ni juchancunapita perdonasha cananpag uywacunata Chaura Jesús yawarninta jichrar wanunganpam mushog
wanuchipäcunantas, rimanacuysi cayan, jinaman mana juchaynagpag ricashas
chaynuypa juchancunapita perdonasha capäcunapag”. cayanchi. Chaycunata manacagpag ricagsi cunchuchisham
7 Chay nircurmi payga cay nira: “Caychru cayä Tayta, canga. 30Chaymi isquirbishachrüsi Diosga cay niyan: “Nogam
isquirbishachru ningannuysi chay runacunawanga ricanacushag. Chaura imatas
gam munangayta ruranäpagmi” nira. rurapäcungannuymi nogaga cutichishag”. Nätan juclä
8Chaura Jesusga cay niyanmi naupataga: “Gamga manam isquirbishachrüsi “Munayniyog Diosmi runancunapa juchanta
munanquichu ofrendacunata rupachipäcunantas, ni taripanga” niyanmi. 31Chaynuy cayaptinga aliscam
juchancunapita perdonasha cananpag uywacunata manchacuchwan imaycamas cawag Dios
wanuchipäcunantas” Moisés isquirbinganchru nirayaptinsi. cunchuchimänanchitaga
9Chaypitas Jesusga cay niraran: “Caychru cayä Tayta, gam 32Chaura yarpachracurcay Jesuspa willapan mayacurcangay
munangaynuy ruranäpagmi”. Niptinmi Diosga chay unay wichanta. Gamcunaga alisca cunchurcayarsi chaynuylam
ruraycunata illacarachin mushog rimanacungancunata Diosman yupachicurcaray. 33Gamcunataga runa ricaymi
rurananpag. turyaparcur asipapäcushuray manacagpag ricapäcushurniqui.
10Chaura Jesusga cruzchru wanura Dios munaptinmi Chaynuy carcayarsi waquin cunchug-mayiquicunata
paylapag cawananchipag. Payga chaynuy wanura juclay yanapapäcuraymi. 34Chaynuytan alisca cuyapar carcelchru
cutilam, nätan manam wanungachu mastaga imaysi. cagcunatas yanapapäcuray, jinaman imaycunata guechrurcur
11Sacerdöticunaga waran waranmi uywacunata Diospag apacurcaptinsi cushicurcaray “Jana pachachrümi
rupachipäcun, nätan chaynuy rurarcayaptinsi manam runacunata noganchipagga imanchis ayganchis mana ushacag cayan” nir.
mana juchaynagman muyuchinchu. 12Cristom ichaga juc cutila 35Chauragar chaynuyla yupachicurcayay Diosninchiman.
cruzchru wanura nä imay imaycamas salvasha cananchipag. Payga aliscam yanapapäcushunqui ima-aygachrüsi.
Jinarcurmi cananga Diospa derëchanchru tayayan mandananpag. 36Gamcuna chaynuyla yupachicurcayaptiquiga Diosga
13Chaychrümi Jesusga shuyarayan lapan chregnipagnincunata yanapapäcushunqui pay munangannuy cawaytam. Chaura
naupanman chrächingancama. 14Chaura cruzchru juclay cutila Diosga ningannuylam yanapapäcushunqui. 37Chaymi
wanunganpam pasay mana juchaynagpag ricayämanchi imay isquirbishachrüsi salvacugpita cay niyan:
imaycamas lapan acrashancunata Diosga. “Nämi aywamugpag cayan. Mana alä unaytam
15Chaynuy ricamänanchipitaga Santu Espiritus chrämunga.
musyayächimanchi shumagmi Dios cay ninganta: 38 Acrashäga nogaman yupachicuyar alita rurayarmi cawanga.
16 “Mas guepanman paycunawan rimanacur cay nishagmi Nätan yupachicayämanganpita guepaman cutigpagga
‘Nogaga mandashäcunata shumagmi tantiachishag piñasham cashag” niyanmi.
cäsucarcämänanpag’ niram. 39Noganchiga manam chay guepaman cutigcuna castachu
17Chaypitas niyantan: canchi, antis noganchiga Dioslamanmi yupachicuyanchi.
‘Nogaga manam imaysi yarpashagchu ima-aygata Chaymi nä salvashas cayanchi. Nätan chay guepaman
juchäcurcangantas’ niyantan”. cutigcunataga Diosga cunchuchingam.
+(%5(2611 202
11
1Diosman yupachicurga “Payga razonpam gomanga” yanapäshunqui” nir, paycunapa janan manacura. Jinarcurmi
nirmi shuyaranchi mana canan ricapuyarsi. 2Unay garrotinman tuncacuyur Diosta alawara.
awillunchicunaga Diosman yupachicurcanganpam Diospita 22Diosman yupachicug carmi Josësi, nä wanucunanpag
ricapuyanganchicunata rurara mana imas cayagpitam. Moisés näciruptin pacarärira quima quilla. Chaynuy
4Abelga Diosman yupachicug carmi ofrendata gorura pacapäcura cuyacuylapag ɹsyusapa captinmi “Lapan olgo
wauguen Cainpitaga mas alinninta. Chaymi Diosga ricarura näcimugtam wanuchipäcunqui” rey nirayaptinsi, paycunaga
ali ruragpag, nätan Abel chay ali rurangantaga Diosmi manam cäsucurcarachu.
musyayächimanchi. Chaura Abelga wanusha cayarsi cawayag 24Moisessi Diosman yupachicug carmi nä jatunyarurga chay
yupaymi yarpayächimanchi Dioslaman yupachicunanchipag. cachignin warmita “Nogaga manam wawaychu nä” nirura.
5Enoc jutiyog runatas yupachicug canganpitam Diosga 25Moisesga chaynuy nira “Israel castacunata yanapayaptïga,
aywachicura jana pachata cawaglata. Chaymi runacunaga jina cunchuchipäcamächun” nirmi. Chaura cachigninpa
ashircayarsi Enoctaga mana taripäcurachu. Chaypita maquinchru juchala rurayta munarga manam chaynuy
isquirbishachrüsi “Enocga noga munangänuymi rurayan” ninmanchu cara. 26Moisesga reypa maquinchru alisca ali
niyanmi. Chaynuy nira manas aywachilarmi. 6Chaura payman cawanan trucaga Diospa acrashanpa janan cunchuytam
yupachicushaga Diosga aliscam cushicun. Chaura payga munara. Chaynuy munara “Diosga ima-aygachrüsi
yanapämäshunmi. yanapämangam” nirmi. 27Moisesga Diosman yupachicug
7Diosga “Alisca tamyam canga” niram Noëta. Chay carmi Egipto nacionpitas yargocura. Nätan manam rey
ninganman yupachicurmi payga manaragsi tamyaptilan, piñäcunantas mancharachu, antis Diosman yupachicuyarmi
manchapacuypa rurara alisca jatun büquita. Chaychrümi cawara Diosta mana ricapuyarsi. 28Chaynuy yupachicurmi
lapan castantin salvacarärira, nätan waquin mana yupachicug Pascua ɹestata rurar yawarwan lushira Israel runacunapa
runacunaga limpum wanurärira, “Cunchuchisha capäcuchun” wayinpa puncuncunata, mana wamag wamrancunata ángel
Dios niruptin. Chaura yupachicunganpam Noëga Diospita “Nä wanuchinanpag.
mana juchaynagmi cayanqui” nisha cara. 29Diosman yupachicurmi Israel casta runacuna jatun puca
8Diosga Abrahamta “Juc marcatam goshay” niram, chay gochra chraupinpa pasapäcura juc chaqui pampapa yupaysi.
ninganman yupachicurmi, Abrahamga cäsucur aywara mana Nätan Egipto runacunaga gatirarcayanganchru limpu
reguengan marcata. shengaypam wanupäcusha.
9Abrahamga yupachicug canganpam juc jätucushanuyla 30Diosman yupachicurcanganpam Israel casta runacuna
yachrara Dios “Goshaymi” ningan marcachru. Payga yachrara sogta junag Jericó marcata muyurärira. Jinarcurmi ganchris
garapita rurasha toldunuysi wayilachrümi. Chaynuytan Isaacsi junagchrüga chay marcata muyug tapya limpu loglarura.
-DFREVLFKD\QX\ZD\LODFKUPL\DFKUDSlFXUD´¶&D\PDUFDFKUX 31Diosman yupachicunganpam olgon olgon cawag Rahab
yachrananchipagmi’ Dios nirayämanchi” nir. 10Chaychru warmis mana wanurachu, chay waquin mana
yachrayarmi Abrahamga shuyarara “Dios quiquin rurangan cäsucugcunawan parëju. Chaymi payga chay ishcay runa
marcachrümi yachrashag” niyar. cachrapäcungantas alipa chrasquir gorpachara.
11Diosman yupachicug canganpam Abrahampaga nä auquin 32Maymaychri cayan willapänäpag Gedeonpita, Baracpita,
cayaptin churin cara, warmin Sara machörra cayaptinsi. Sansonpita, Jeftëpita, Davidpita, Samuelpita, jinaman Diospa
Chaynuy chacwan cayarsi gueshyacurura Dios “Wamray unay willacugnincunapita. 33Paycunaga Diosman
cangam” ninganman yupachicug carmi. 12Chaynuy yupachicurmi caycunata rurapäcura; guërrachru nacioncunata
yupachicug canganpam Abraham nä wanunayaptinsi yalipäcura, lutan ruragcunatas alilata rurashun nipäcura.
“Castaycuna miranga goyllarcuna chicam, jinaman gochra Nätan Dios “Yanapäshaymi” ningannuyla yanapasha capäcura,
manyanchru agoyshacuna chicam” nira Diosga. manam leoncunas micapäcugchu. 34Alisca nina rupayagtas
13Abrahamsi Isaacsi Jacobsi wanupäcungancamam Dios upichipäcuram. Espädawan runacuna wanuchiyta
ninganman chaynuyla yupachicurcara. Paycunaga carulapita munarcayaptinsi gueshpipäcuram. Mana calpancuna
rircaragnuymi capäcura, Dios “Goshaymi” ningan cayaptinsi Diosmi calpanchara. Chaymi guërrachrüsi alisca
marcamanga manam chrapäcurachu. Paycunaga Diosman manchay capäcura, jinaman juclä nacionpita soldäducuna
yupachicurmi cay pachachru jätucushanuyla cayarsi cushisha wanuchinanpag aymugcunatas limpum gaticachrapäcura.
capäcura. 14Paycunaga chaynuy capäcura jana pachachru 35Chaynuytan warmicunapa aylluncuna wanuräriptinsi
paycuna yachrapäcunanpag jana pachachru camarisha car. waquintam serruchuwan chraupipita cuchupäcura Diosman
17Diosman yupachicug carmi Abrahamga “Japalan churiquita mana yupachicurcänanpag. Nätan wanuchipäcuram
nogapag wanuchiy” Dios niptin, “Äri” nir, cäsucur nä espädawansi, waquincunaga gaticachrasham wacman cayman
wanuchinanpag cayara. 18Nätan “Churiqui Isaacpitam castaycuna chrar puripäcura. Paycunaga uyshapa, cabrapa garanpitam
alisca miranga”, nä nisham cara Diosga. 19Nätan Abrahamga nämi jacunta rurapäcug. Manam paycunapaga imansi pasay
musyara wanushacunata Dios cawacächimug canganta. Chaura carachu. Laquishalam capäcug runacunapitas lutanpag
Isaac cara Abrahampagga juc wanushapita cawacämushanuymi. ricasha. 38Paycunaga ali runa carcayarsi chay lutan
20Nätan Diosman yupachicug carmi Isaacsi churin Jacobtawan runacunawanmi capäcura. Nätan waquinga yachrapäcug
Esaüta “Mas guepanmanga Diosmi alisca yanapäshunqui” nir, jircacunachrümi, chunyag pampacunachrümi,
paycunapa janan Diosta manacura. machraycunachrümi, jinaman uchrcucunachrümi.
21Diosman yupachicug carmi Jacobsi nä wanucunanpag 39Nätan chaynuy cunchurcayarsi Dios “Goshaymi”
cayar, Josëpa churincunata jucpacama “Diosmi ningantaga manam paycunaga chrasquipäcurachu. Chaynuy
203 +(%5(2611–13
cawayarsi Diospitaga alipag ricasham capäcura Dioslaman 18Gamcuna manam unay Israel castanchicunanuyga
yupachicurcanganpita. 40Paycunaga mana chrasquipäcurachu aywapäcuraychu Sinaí jircata nina chraupipita Dios
noganchicunawan parëju mas guepamanrag alinninpag manchacuypag rimanganta mayapäcunaypag. Chaychrüga
ricasha cananchi captinmi. aliscam yanauyaras pucutaras, jinaman tamyaras.
19Chaychrüga trompëta wagarignuy alisca Dios rimamuptin
Jesusman chaynuyla yupachicurcayay manam awantapäcurachu, jinaman Dios manchacuypag
12
1Chaura nä chaychica runacuna Dioslaman rimaptin Israel castanchicunaga “Amanar mastaga
yupachicurcanganta musyayarga, noganchis chay rimapapäcamaychu” nipäcuram. 20Chaychru Diosga cay
imacunas jarcayämagninchicunata jitarishun Diosman niram: “Pitas maytas, jinaman ima-ayga sima uywacunatas
yupachicuyta mana yanapayämashaga, jinaman ama cay jircaman chrämugtaga rumi gompaypa wanuchipäcuy”.
juchäcushunchu, antis Dioslaman yupachicuyäshun imay Chaynuy rimagta mayarmi mana awantapäcurachu.
imaycamas. 2Jesús cawangannuy cawashun, payga 21Chaychrüga alisca manchacuypagmi cara. Chaymi quiquin
Dioslamanmi yupachicura alisca cunchuyarsi. Chaymi Jesusga Moisessi “Manchacaypitam chucchucyayä” nira.
mana pengacurachu cruzchru wanuytas, antis payga 22Nätan gamcunaga aywarcayanqui Sión jircatam. Chayta
musyaram chay cunchuycuna pasaruptin alisca cushisha aywarga Dios cayangan jana pacha Jerusalentam
cananta. Chaymi cananga tayayan Diospa derëchanchru aywarcayanqui. Chaychrüga carcayan alisca chranin
mandayar. angelcunam mana yupaysi atipäna. 23Gamcunaga
3Chauraga Jesuspita yachracurcay. Payga chay juchasapa aywarcayanqui chay naupa cawacämugcuna
runacuna ima-aygata cunchurcayächiptinsi awantaram. carcayanganmanmi. Chaychrüga carcayan jana pachachru
Paynuy awantarga cunchuyarsi manam guepaman jutincuna apuntangancunalam. Chaychrümi cayan lapan
cutipäcunquichu. 4Chaura gamcunaga cunchurcayarsi manam runapa juchancuna taripag Diosninchis. Paytaga
Jesús cruzchru wanungannuyga wanupäcunquiragchu. muyurarcayan alita rurag wanusha runacunapa almancunam.
5Yarpachracurcay Dios castanpag ricapäcushurniqui 24Chaychrümi cayan mushog rimanacuypag yawarninta
capäcuptiquiga, manam chaynuy rurapäcushunquimanchu. raquimäshunchu. Chaynuy captinga Dioslata alawäshun lapan
9Cay pachachru taytanchiga mamanchiga lutanta rurasha shongonchipa. “Gracias” nicuyar, manchapacuypa servinatam
astimanchim. Chaymi alipa ricanacur cawanchi. Chaura Diosga munan. 29Razonpam Diosninchiga mana
masran Tayta Diosninchitaga manchapäcuypa cäsucuchwansi cäsucugcunataga juc ninawan rupachignuymi alisca
paywan imaycamas cawanapag ali ruragman cunchuchinga.
13
muyuyächimashaga. 1Chauragar chaynuyla cuyanacurcayay jucniquis
10Cay pachachru taytanchicunaga mamanchicunaga mana jucniquis Diospa castan nä carcayarga. 2Nätan
alä unay cawananchi cayaptinsi astimanchim ali chaynuyla gorpacharcayay Diosman
cawananchipag. Chaynuymi Tayta Diossi astimanchi paynuy yupachicug-mayiquicunata. Chaynuy gorpacharmi unay
mana juchäcular cawananchipag. wichan Diospa angelnincunata gorpachapäcusha mana pita
11Astiramasha chayüralaga manam cushicunchichu, antis gorpacharcayangantas musyayar. 3Gamcunaga mana
laquirayanchim. Chaypita shumag tantiachräcurmi ichaga gongaylapa yanaparcayay carcelchru carcayag Diosman
“Alipagchri astimara alita ruranäpag” nir cushicunchi. yupachicug-mayiquicunatas, quiquiquicuna carcelchru
12Chauraga ishquicarcayagcuna valorchacurcay. 13Jinaman carcayangaymannuy tincuyächir.
ama juchäcurcaychu, chay waquin ishquishacuna Diosman 4Ama olgon olgonsi ni warmi warminsi cawapäcuychu.
lutanpagsi ricapäcuychu Dios alipag ricangantaga. Chaura ama “Munayniyog Diosmi nogataga yanapäman,
Esaünuyga capäcuychu. Payga juc mati micuylawanmi trucasha ima-aygata runacuna ruramaptinsi manam manchächu”
ima-aygancunatas, wamag wamran canganpita taytan nichwan.
gongancunata. 17Chaynuy jinacurcurga taytantam “Diosta 7Nätan ama gongapäcuychu Diospita chay
manacuy ima-aygachrüsi yanapämänanpag” nira. Nätan taytanga yachrachipäcushungayta. Paycuna Diospa willapanman
manam pasay munarachu alisca wagaräcur manacuyaptinsi. imanuy yupachicurcayarmi cawapäcura. Chaynuy gamcunas
+(%5(2613 204
Diosman yupachicuyar cawapäcuy. 8Jesucristopa willapanga yanaparcayäshunqui ali cawapäcunaypag. Nätan Diosga
pachalanmi cayan unaypita canancamas. Nätan chaynuylam paycunatas juc junagga “¿Imanuymi runäcunata
cayanga imay imaycamas. yanaparay?” ningam. Chaura paycuna “Wacta u cayta
9Chauraga ama chrasquipäcuychu Jesús yachrachinganpita rurashun” nipäcushuptiqui cäsucurcay, cushisha
jucnuyta yachrachipäcushuptiquiga. Dios cuyapälar yanapapäcushunaypag. Nätan mana cäsucurga lutantam
yanapämaptinchim aliga cayanchi, manam runacuna “Wacta rurarcayanqui.
cayta micurmi aliga canqui” nigta cäsucurchu. 18 Nogacunapag Diosta manacurcayay alita
10Chaura Jesuslam juchanchicunapitaga wanusha juc rurapäcunäpag, ima-ayga ruray munarcayanganchrüsi
altarchru uywa wanuchishanuysi. Chaytaga Diospa wayinchru alitam rurayta munarcayä. 19Chauragar alisca alisca
chay imatas ruragcuna manam micuyta atipapäcunchu. Diosta manacurcay gamcunaman cananpita mana alä
11Sacerdöticunapa mas mandagnincagga uywacunapa unayta cutimunäpag.
yawarnintam wichig Dios cacunancagchru runacuna 20Chauraga Munayniyog Jesucristota wanushapita
juchancunapita perdonasha capäcunanpag. Nätan chay cawacächimug Dios Taytanchi alita cawachipäcushunqui.
uywacunapa aychancunataga marcapita washatam Paymi alinnincag michimagninchi cayan. Pay yawarninta
jorgapäcamug rupachipäcunanpag. 12Chaynuymi Jesustas jichrar wanunganpam Diossi yapay rimanacura runacunawan.
marcapita washata jorgarcamur cruzchru wanuchipäcura. 21Chaura Jesús wanunganpam Dios Taytanchiga
Chaychrümi yawarninta jichrar wanura runacuna juchanpita ima-aygachrüsi yanapapäcushunqui. Pay munanganta
perdonasha capäcunanpag. 13Chaura chay jucnuy rurachun gamcunawan, nätan gamcunas pay munangannuy
yachrachiytaga ama cäsucurcaychu, chay marcapita washapa cawapäcuy. Chaura Jesucristo alipa ricasha cachun imaypita
yargognuysi, antis Jesusta cäsucurcangaypitaga jina imaycamas. Chaynuy cachun.
chregnipapäcushunqui paytanuysi. 14Cay pachachrüga 22Diosman yupachicug-mayïcuna, nogaga piñaparcayag cay
gorpachashanuylam cayanchi. Jana pachachrümi noganchipa juc ishcay isquirbiyämungächru ali cawapäcunaypagmi.
marcanchiga cayan Dioswan cacunanchipag. Chaura alipa chrasquicurcay.
15Chauraga chaynuyla alawayäshun Diosta Jesús chaynuy 23Nämi Diosman yupachicug-mayinchi Timoteosi carcelpita
waram juctatag. Chaynuy carga manam musyanchu shumagga Diospa ali willapan mayacurcangayta. Mayapäcungayta mana
imay imata ruranantas. cäsucurga lutantam ruracurcayanqui. 23Ali willapata pisi
9Diosman yupachicug-mayïcuna, mana imaynagsi carga, alisca mayayla mayacugga, nätan mana cäsucugga cayan juc runa
cushicurcay Diospa runan capäcungaypita. 10Chaynuytan espëjuchru cäranta ricacugnuymi. 24Chay ricacug runaga
capogniyogcunas cushicurcanquiman, Diospa runan rätuntilantam aywacurga imanuy cayangantas gongarun.
capäcunganpitaga, nätan manam capogniyog capäcungaypitachu. 25Nätan pisi chay imapitas jorgamagninchi ali willapata
Chay capogniyogga ima-aygantinsi guewapa waytannuysi shumag mayacugga, jinaman mana gongalar chaynuyla
ushacaglam cayan. 11Inti nä yargaramuptinchu, alisca acachämur, cäsucugga, cushisham canga ima ruranganchrüsi.
guewata chaquichin, jinaman maynuy shumag waytansi ishquir 26Chaura pisi “Dios ningancunatam cäsucuyä” niyar, lutan
illacan. Chaynuymi capogniyog runasi ima-aygata rurayarsi mana rimaycunapita mana amachacurga, quiquinmi lutanta ruracuyan.
imaynagman muyunga. Chauraga “Dios ningancunatam cäsucuyä” niyan yangalam.
12Chaura maygaysi juchäcachiy munasha cayarsi mana 27Chaura Tayta Dios ningancunata razonpa cäsucurga, jinaman
juchäcugga cushisham capäcunqui. Chaynuy carga juc pay munangannuy cawarga caycunatam ruranchi:
premiuta chrasquignuysi Dioswan imaycamas cawapäcunqui Wacchacunatam viüdacunatam ima nacaynincunachrüsi
chay cuyagnincunata Dios ningannuymi. yanapanchi, jinaman manam imas chay juchacunata ruranchichu.
2
13Nätan maygaysi ima juchäcuytas munarga amam “Diosmi 1Jesusman yupachicug-mayïcuna, alisca ali
205
6$17,$*223 206
2Cayta nipäcushay shumag tantiapäcunaypag: Gamcuna “Äri” nir, ruranganpitam. 22Chaura Abrahamga yupachicug
goturarcayangayman yaycamunman juc capogniyog runa, öru canganta reguechicura Diosta cäsucug canganpam. Chaynuy
sortïjasha, nätan alisca shumag jacusha. Jinaman yupachicug, jinaman cäsucug canganpitam alipag ricashas
yaycamunmantag juc mana imaynag runasi, macwa jacushala. cara. 23Chaynuypam ruracarura isquirbishachru cay
3Chaura chay shumag jacusha runataga “Cay alinninman niyangansi: “Abrahamga Diosman yupachicug carmi, ali
tayucuy” nipäcunquiman. Nätan mana imaynagsi runataga ruragpag ricasha cara” ningansi. Chaymi Abrahamtaga
“Chaylachru gamga shayäcuy u cay pampalaman tayucuy” gayapäcug Dioswan cuyanacug nir. 24Chay nircayangagnuysi,
nipäcunquiman. 4Chaynuy rurarga, nämi quiquiquicama Diosga runata “Nä mana juchaynagmi cayanqui” nin, manam
“Cayga alim, wacga manam alichu” nir, lutan tantiag yupachicungalanpitachu antis cäsucunganpitawanmi.
ɹyismannuy muyurärinqui lutanta pinsiar. 25Chaynuytan olgocunawan cawacug Rahab jutiyog
5Jesusman yupachicug cuyashäcuna, cayta shumag warmitas yupachicur ali ruranganpam Diosga mana
mayapäcamay: Cay pachachru mana imaynagsi runacunata juchaynagpag ricarura. Chay alipag ricara Israel runacunata
Diosmi acramasha canchi, payman alisca yupachicugcama gorpachanganpitam, jinaman marca-mayincuna
cananchipag, jinaman payta cuyagcunataga ningannuylam wanuchinanpag ashircayaptin, jucläpa gueshpicurcänanpag
munayninchru cawachimäshun. 6Nätan gamcunataga chay yargachinganpitam. 26Chaura juc runachu mana almaynagga
capogniyog runacuna munangantam rurarcayäshunqui, nä wanusha cayan, chaynuymi Diosman yupachicug runasi
jinaman marcachru mandagcunamansi garashtaypam Dios ningancunata mana cäsucurga juc wanushanuy cayan.
aywarcayächishunqui. 7Chaynuytan paycuna lutanta
rimapäcun alipag ricanganchi Jesucristonchipitas. Lutan rimayga juchäcachimanchim
3
8Nätan gamcunaga Diosninchi mandamanganchita 1Jesusman yupachicug-mayïcuna, ama quiquiquicuna
cäsucurcay. Payga cay niyanmi: “Runa-mayïta cuyay imanuypanuysi ashipäcuychu yachrachig capäcunaypag
quiquiqui cuyacungaynuy”. Chaynuy rurarga razonpa alitam mana chaypag carcayarga. Musyanganchinuysi noganchi
rurarcayanqui. 9Nätan runa-mayiquicunata “Cayga alim, yachrachigcunataga masran Diosga taripämäshun imanuy
wacga manacagmi” nirga, juchatam rurarcayanqui. Chaynuy yachrachinganchipitas. 2Lapanchis ima rimaylachrüsi lutanta
jinarga juchäcurcayanquim Dios isquirbichinganchru rimapacuyanchiran. Nätan pisi mana lutanta rimagga ima
ningannuysi. 10Mä cayta niyärishay: Pisi Diospa rimaychrüsi ali rimag runam. Chaynuy runaga Dios
isquirbishanchru ningancunata lapanta cäsucunman, nätan munangannuy cawagmi.
juclaylata mana cäsucunmanchu. Chauraga lapanta mana 3Mä shumag tantiapäcunaypag caycunawan tincuchiypa
cäsucugnuymi juchachasha cayan. 11Nätan quiquin Diosmi nipäcushay: Noganchiga caballupa shiminman chrurapunchim
cay nirasi: “Amam mansibacunquichu” ni “Amatan runatas ichic frënulata, maymansi munanganchiman
wanuchinquichu” nira. Nätan mana mansibacursi runata aywachinanchipag. 4Chaynuytan jatun gochrachru alisca
wanuchirga lapan isquirbishata mana cäsucugpagmi ricasha walyayaptinsi chay jatun büquita munanganpa aywachipäcun,
cayan. chay ichic palanca guerulawan. 5Chaynuymi gallunchisi cayan
12Chaura gamcunaga rimapäcuysi u rurapäcuysi alita, ichicla. Nätan chaywanmi ima-aygacunapitas alisca alawacun
ima-aygapitas aliman jorgamagninchi willapa ningannuy. runaga. Chaynuytan ninasi ichic shanshalapita ratarurga
13Chaymi runa-mayin mana cuyapagcunata Diosga mana ruparun maychica monticunatas. 6Chay ninanuy juyum cayan
cuyapälar juchancunata taripanga. Nätan runa-mayin shiminchichru cayag ichic gallulanchi. Chaywanmi ima
cuyapagcunam ichaga cushisha capäcunga mana mancharilar lutantas rimanchi. Chaymi lapanchitas juchäcachimanchi,
Dios chay juchacunata taripaptin. nätan chaywanmi lapan runacunas juchäcurcan Asyag
rimachiptin. 7Runaga maynuy piña u sima uywacunatas
Diosman yupachicugcuna caynuy cawapäcuy
pishgocunatas culebracunatas, jinaman yacuchru
14Chauraga Jesusman yupachicug-mayïcuna, reguechicurcay cawagcunatas manshuyächinmi. 8Nätan chay ichic gallulatam
yanapäcug runa capäcungaypa. Chaynuy mana ichaga pi runasi ali rimaglamanga mana muyuchiyta
rurapäcuptiquiga yupachicug capäcungaysi manam välinchu, atipanchu. Chayga cayan mana amachay atipänam, jinaman
¿Chaura chay yupachicurcangalay salvapäcushunquichur? wanuchig venënunuymi. 9Nätan chaywanmi Tayta Diosta
15Mä caynuypa tantiachipäcushay: Jesusman alawanchi. Chaywantan runa-mayinchipagsi lutanta
yupachicug-mayinchi warmis u olgos cayanman garapachra, rimayanchi, quiquin nirayagta Dios camarayaptin. 10Chay
chaynuytag micunanpag mana imansi canmanchu waran shimilapitam yargamun ali rimaysi, nätan lutan rimaysi.
waransi. 16Nätan chaynuy cayaptin maygaysi nipäcunquiman: Jesusman yupachicug-mayïcuna, amam chaynuyga
“Aywacuy cushisha, jacucamuy, micamuy yamangaycama” canmanchu. 11Manam juclay pucyulapita yargamunchu,
nir, nätan mana imatas gonquimanchu jacucunanpagsi ni mishquig yacu jinaman atgag yacu. 12Jesusman
micunanpagsi. Chaynuy nirga lutantam rurayanqui. 17Chaura yupachicug-mayïcuna, manam juc hïgos monti wayunchu
Diosman yupachicuyangansi mana cäsucuptinga manam aceitunasta, ni üvas jachrasi manam wayunchu hïgostaga.
välinchu. Manatan juc pucyulapita yargamunchu puchgog yacuwan
18Chaynuytag maygaysi nipäcunquiman: “Gam cayanqui mishquig yacusi. Chaura chaynuy cayaptinga ama lutanta
Diosman yupachicug runam, nätan nogam cayä Dios ninganta rimapäcuychu.
mana cäsucug”. Chaura mä reguechicuy Diosman razonpa
yupachicug cangayta Dios ninganta mana cäsucungaypa, Diospitam aywamun ali yachrayga
nätan nogam reguechicushag Diosman razonpa yupachicug 13Gamcunachru maygaysi ali yachrag, jinaman tantiag
cangäta Dios ninganta cäsucungäpa. 19Gamga shumagmi canganta reguechicuchun ima ruranganchrüsi mana
musyayanqui yupachicungay Dios juclayla canganta. Chayga olgotucular, ali cawayninpa. 14Nätan shongoycunachru alisca
alim. Chaytaga lutan espiritucunas musyarcayanmi, jinaman chriquicuyla, jinaman chregninacuyla captinga ama
chucchucyapäcunran cansi manchacuypita. 20¡Gotara runa! yachragtucurcaychu. Chaynuy jinarga casquicurcayanquim
cayta nishay: Diosman yupachicug cayar Dios ninganta mana manam razoncagchu. 15Manam chaynuy cawanata Diosga
cäsucugga, juc wanushanuymi cayan. 21Mä yarpachracurcay munanchu, antis chaynuy lutanpa ricanacuyar cawanataga
taytanchi Abrahampita. Payta Diosga ali ruragpag ricara, munapäcun Diosman mana yupachicug runalam, jinaman
churin Isaacta “Wanurcachir altarchru rupachiy” niruptin Asyaglam. 16Chaymi runacunaga chriquinacur, jinaman
207 6$17,$*23–5
chregninacur cawar, mana alichu cawapäcun, antis musyarcayarmi. Runaga cay pachachru cayanchi juc
chaynuypaga juchatam rurarcayan. 17Nätan Diosga pucutaynuylam. Pucutaychu ricacarcamurga unaylanta
yanapämanchi tantiayta mana juchäcular piwansi ali illacarun, chaynuymi noganchis cayanchi. 15Caynuypam antis
cawanapagmi, cuyapäcug canapagmi, ali rurag canapagmi, nipäcunquimanga: “Dios Taytanchi munaptinga
pitas alipa ricanapagmi, jinaman razoncagta rimanapagmi. cawashunchri. Nätan caytas u wactas rurashunchri”. 16Mana
18Chaynuy ali cawapäcuptiquiga waquinsi alim cawapäcunga. chaynuy nirmi gamcunaga quiquilaycunaman
Chaynuypam reguechicurcanqui Diospa runan capäcungayta. yupachicurcayanqui. Quiquilaycunaman yupachicurga
juchatam rurarcayanqui. 17Chaura pi maysi yachrachingänuy
Diosta mana cäsucurga juchäcuyanquim mana cäsucugga juchäcurcayanmi.
4
1Gamcunaga quiquiquicama wanuchinacurcayanqui,
Capogniyogcunata lutan
ashlinacurcayanqui, imanuypanuysi capogniyog cayta
capäcunganpita Diosmi cunchuchinga
munarmi, jinaman munayniyog cayta munarmi. 2Chaymi
5
gamcunaga imanaypanuysi imatas ashircayanqui, nätan 1Imanuypanuysi capogniyog capäcunaypag
nigga, Diospa mandashantam mana cäsucunchu, jinaman Dios ima-aygata cunchuyarsi mana lutanta ruralar
mandangancunatas manacagpagmi ricarcayan. Nätan Diospa awantagcunatam. Jinaman musyarcayanquim Job jutiyog
mandashancunata mana väligpag ricagga, jinaman mana runa ima-aygata cunchuyar awantangantas. Chaynuy
cäsucugga, Diosnuysi mandag cangantam ricachicuyan. awantanganpitam nä cunchuy usharuptin, Jobta alisca
12Nätan mandamagninchi Diosga juclaylam. Paylam “Cayga capogniyogman muyuchira Munayniyog Diosga. Chaynuy
alim cayan”, nätan “Wacga manam alichu” ninmansi. Paylam rurara Tayta Diosga alisca cuyapäcug carmi.
munayniyogsi, ima-aygapita salvacugsi, jinaman
cunchuchicugsi. Chauraga manam noganchiga Dios ningannuy caycunata rurapäcuy
runa-mayinchipag ima lutantas rimachwanchu. 12Nätan Jesusman yupachicug-mayïcuna, ima-ayga captinsi
Diosta. 14Maygaysi gueshyarga, gayachipäcuy Diosman Nätan Diostam lapan shongonpa manacura mana
yupachicugchru mandagcunata, gueshyagpa janan Diosta tamyachimunanpag. Chauraga Diosga manam
manacurcänanpag, jinaman aceitiwan lushircärinanpag. tamyachimurachu cay pachaman quima wata sogta quillantin.
15Paycuna lapan shongonpa yupachicur manacurcaptinga, 18Chaypitaga yapaytan manacurura tamyamunanpag.
1
1Noga Pedroga Jesucristopa cachran rurag carmi cay noganchipag ruracänantam, nätan manam paycuna wichan
cartata isquirbiyämü marcaycunapita gaticachrasha car; ruracänantachu. Chaytam cananga, jana pachapita
Pontochru, Galaciachru, Capadociachru, Asiachru, jinaman cachramungan Santu Espíritu yanapaptin gamcunata
Bitiniachru gamcuna jätucushacunapag. 2Gamcunataga Dios yachrachipäcushuray. Chaycunatam musyayta munapäcura
Taytanchim acrapäcushuray unaypita musyangannuy, alisca jana pachachru Diospa angelnincunas.
jinaman Santu Espiritunwanmi raquipäcushuray paylata
Dioslapag cawapäcuy
cäsucur cawapäcunaypag, nätan Jesucristopa yawarninwan
juchaycunapita maylasha capäcunaypag. Chauragar cuyapälar 13Chaymi capäcunquiman ali tantiagcama. Chaynuy carga
Diosninchi alisca yanapapäcushunqui gasila cawayta. alita rurayarmi cawapäcunqui, jinaman chaynuyla
shuyacurcayay Jesucristo cutimuptin cuyapälar Tayta Dios
Jesús cutimunanta musyayarga valorchacurcay alisca alinninpag ricapäcushunayta. 14Nä Diospa castan
3Alisca ali nisha cachun Jesucristopa Dios Taytan. Payga cayarga pay munanganta rurapäcuy. Unayga mana imatas
alisca cuyapämarlanchim mushog cawayta gomasha canchi musyarmi capäcuray shongoycuna munangalanta rurarcayar.
Jesucristota wanushacunapita cawacächimunganwan. Chaymi 15Antis cananga cawapäcuy imatas alita rurarcayar
cushisha shuyacuyachwan Dioswan imaycamas cawananchita. acrapäcushungay Diosnuy. Payga lapan juchacuypitas
4Payga gomäshun jana pachachru chrurarayächingantam, caruchrümi cayan. 16Dios rimangan isquirbishachru caynuymi
mana imaysi ushagta, mana macwagta, nätan imaysi nin: “Nogaga cayä lapan juchacuypitas caruchrümi. Gamcunas
chaynuyla cacugtam. 5Gamcunataga Diosninchim noganuy capäcuy” ninmi.
munayninwan yanaparcayäshunqui payman yupachicuyälar 17Chaura payta “Taytä” nir manacurcayarga, manchacurmi
mana alä unaytam ushanga. 7Chaynuy ima-aygata cawarcayangaytas musyayagtam Diosga rantirarcayäshunqui.
cunchurcayarsi alitam rurarcayanqui Diosman yupachicurga. Nätan musyanganchinuysi manam rantimaranchi payga
Öruta timpuchirchu muyuchinchi örunlanman, chaynuymi örulawanchu u golguelawanchu, 19antis mana juchaynag
gamcunas chay cunchuycunachru yupachicurga Cristopa ima-ayga shumag yawarninwanmi. Payga wanura
muyupäcunqui chay örupitas mas aliman. Chaura Jesús juchacunapita juc alinnin achrcash wanuchishanuymi.
cutimunan junagchrüga “Alim capäcusha canquim” nirmi 20Cristo chaynuy rurasha cananpagga, manaragsi cay pacha
alisca alipag ricapäcushunqui. 8Paytam gamcunaga camacaptilanmi nä nisha cara. Nätan Diosga payta
cuyarcayanqui. Nätan paymanmi yupachicurcayanqui mana cachramunanpag cay guepacamarag shuyarara gamcuna
ricapurayarsi. Chaynuytan mana ricapurayarsi alisca raygom.
cushirarcayanqui. Chay cushirarcayangaypita mana pasay 21Pay wanunganpam cananga Diosman yupachicug
tantiayta atiparcayarsi. 9Chaynuy yupachicurcangaypitam cayanchi. Diosmi wanushapitas cawacächimusha, nätan paymi
Diosga nä salvarcayäshunqui. chrurara alisca munayniyogpagsi. Chauraga
10Nätan canan cuyapälar Dios salvayämanganchipitaga, yupachicurcayaysi shuyacurcayaysi Cristonuy rurasha
Diospa unay willacugnin runacuna, alisca aliscam tantiaytas capäcunaypag.
musyaytas munapäcura. 11Chaynuytan paycunaga Santu 22Nätan cananga nä carcayanqui mana juchaynag razoncag
Espíritu musyachiptin munapäcura shumag tantiayta, pi runa willapa ningannuy cawagmi. Chaymi lapan shongoypa
nätan imay wichan Cristo cunchunantas jinaman cuyanacur cawapäcunquiman jucniquis jucniquis. Nätan
209
13('521–3 210
canan nä cayanchi mana juchaynagmi, razoncag willapa lutancunalata rurayar cawapäcuychu unaynuysi. Chaynuy
ningannuysi cawar. 23Gamcunaga Diospa imaycamas cawag lutanlata rurarga manam ali rurayta atipapäcunquichu.
willapanta cäsucurmi, nä mushog runa carcayanqui. Chaura 12Antis ali cawapäcuy Diosta mana regueg runacunawan
cananga nä manam capäcunqui Diosta mana cäsucugcunapa cayarga. Chauraga jucha ruragpag canan ricarcayäshurniquis
castanchu, antis carcayanqui Diospa castanmi. 24Dios tantiapäcungam ali rurarcayangayta, jinarcurmi
rimangan isquirbisha cay ninmi: alawapäcunga Diosta, Jesús aywamunan junagchrüga.
“Runaga pi maysi cayan guewanuylam.
Nätan alisca munayniyog cayninsi Mandagcunata cäsucurcay
cayan ushacaglam, guewapa waytannuysi. Guewaga 13Nätan Munayniyog Jesuspa carcayarga cäsucurcay lapan
chaquinmi, waytansi ishquinmi. mandagcunata, rey ningantas mas munayniyog captin,
25 Nätan Munayniyog rimanganga imaycamas mana 14jinaman marcachru yanapagnincunatas pay cachramusha
2
1Chaymi mushog runa carcayarga nä ima juchatas rurapäcunaytam. Chaynuypa mana imas musyag ni imas
rurapäcunquimanchu, ni casquicurcanquimanchu, ni tantiag gotaracunata “Juchasapam” nir, rimagcunata
lutan cayar alitucurcanquimanchu, ni cachracyächipäcunaypag.
chriquinacurcanquimanchu, jinaman pi runapa washantas 16Chaynuytag gamcuna cawapäcuy imapitas mana jarcasha
rimapäcunquimanchu. 2Antis chayrag näcisha wamra lechita runanuy. Chaura chaynuy cayarga “Imatas munangäta
munagnuysi munapäcuyga imanuypanuysi Dios rimanganpita ruracushag” nirga, ama imatas lutanta rurapäcuychu, antis
yachracuylata, nätan ama imas lutan yapashacunataga, cawapäcuy Diosta servig runacunanuy, 17pitas maytas
chaynuypa Diospita yachragcama capäcur, salvasha alinninpag ricapäcuy. Jesusman yupachicug-mayiquicunatas
capäcunaypag. 3Chaynuy capäcuy Dios alisca cuyacug cuyapäcuy. Tayta Diosta manchacurcay, nätan alipa ricapäcuy
canganta nä musyarcayarga. cay pachrachru reyniquita.
alisca alipag ricasham. 5Chauraga gamcunatas nä cawag janan manacagpita juchachapäcushuptiqui imatas cunchurga.
rumicunamannuysi muyurarcayächishuptiquiga Diosta lapan 20Nätan imatas lutanta rurapäcungaypita lagyapäcushuptiqui
shongoypa cay nipäcuy: “Juc wayita sharcachignuysi gasila capäcuptiquis. ¿Pirag “Payga alim” nipäcushunqui?
nogacunawan ruray gam munangaynuy” nipäcuy. Chay Nätan ali rurapäcungaypita cunchuchipäcushuptiqui gasila
nipäcurga capäcunqui juc runanuylam, Dioslapag uryag capäcurga Diospitaga alisca alipag ricasham carcayanqui.
sacerdöticunam. Chaura Diosga Jesucristopa yanapayninwan 21Chaypagmi Tayta Diosga acrapäcushuray. Gamcunapa
imas rurarcayangaypitaga aliscam cushicunga. 6Chaymi Dios janaymi Cristo cunchura, paypa raschrunman jarugnuysi
rimangan isquirbishachrüsi cay nin: gamcunas paynuy cunchupäcuy.
“Noga chrurayä Jerusalenman juc wayipa 22 Payga manam ima juchatas rurarachu.
3
8Chaypitas 1Chaynuy gamcunas warmicuna cäsucurcay gowaycunata,
ruranganpita willapacurcänaypag. 10Gamcunaga unay capäcuray ali shumag cawagcama, paycuna shuyacurcag Dioslatam, jinaman
manacagpag ricasham, nätan cananga carcayanqui Diospa gowancunatas cäsucurcagmi. 6Chaynuymi Sarasi gowan
runanmi. Unayga manam pisi cuyapapäcushuraychu, nätan Abrahamta cäsucug, jinaman “Runä” nigmi. Gamcunas paynuy
cananga cuyapararcayäshunqui quiquin Diosmi. capäcuy chaynuy alita rurarga manam manchacunquimanchu.
11Jesucristoman yupachicug cuyashäcuna, cayta niyärishay: 7Chaynuytag gamcunas olgocuna warmiquicunawan
Juclä nacioncunachru jätucusha carcayarga, ama nä cawapäcuy shumagpa. Ricapäcuysi alisca alipa, gueshpi
211 13('523–5
väsunuysi paycunaga debilmi. Gamcunatanuymi paycunatas cananga lutancunata nircur asiparcayäshunqui. 5Nätan chay
Diosga cuyapälar cawayächin imaycamas. Chaynuy jucha ruranganpita, paycunataga camacushala cayag Jesusmi
cawapäcuptiqui mayapäcushunquim Diosga taripanga cawayagcunatas jinaman wanushacunatas. 6Chaymi
manacurcangayta. cawarcayaptilan nä chay wanusha runacunatas Diosga
musyachisha ali willapata Santu Espíritu yanapaptin Dios
Alita rurarmi lutan ruraycunata upichinchi munangannuy cawapäcunanpag. Chaynuy
8Chauragar capäcuy lapaysi juc shongola cuyapänacur, cawapäcunganpitam paycunas runa-mayincunapita munangan
jinaman cuyanacur jucniquis jucniquis. Chaynuytag capäcuy rurashas capäcura.
ali shongoncama, nätan mana alitucular. 9Amam ima lutantas
rurapäcushungaynuyga cutichipäcunquichu, ni Cunchurcayarga yanapänacurcay jucniquis jucniquis
ashlipäcushuptiquis ashlipäcunquichu. Antis cutichipäcunqui 7Nämi cananga imas aygas ushanan junag nachrgayämun.
ali ruraypam u ali rimaypam. Gamcunataga Dios Chauragar cawapäcuy shumag tantiarcur imatas alita
acrararcayäshunqui ali cawayta yanapapäcushunaypagmi. rurarcayar, jinaman Tayta Dioswan razonpa rimarcayar.
10Salmoschru cay ninmi: 8Chaynuytag cawapäcuy jucniquis jucniquis alisca alisca
“Munayniyogmi payga” nir. Chaynuytag capäcuy alisca, pay ima-ayga shumag achicyayar aywamugta
yachragcama runa. Pi maysi Diosman yupachicurcangaypita ricapapäcur alisca alisca cushicurcänaypag. 14Gamcuna
tapupapäcushuptiqui mana piñäcular shuyararcayangay cushisha capäcuy, pisi Cristopa janan ashlipapäcushuptiqui.
cawacämuypita tantiachipäcunaypag. 16Rimapäcungaynuy Gamcunaga carcayanqui Munayniyog Diospa Santu
cawapäcuysi mana shongoycunapita “Juchäcusham cayanqui” Espiritunwanmi chaynuyla. 15Chauraga ama maygaycunas
mana nisha canaypag, jinaman capäcuy ali ruragcama cunchupäcuychu runa wanuchipäcungaypitaga,
Cristowan ali cawapäcungaypita lutan rimagcuna pengacusha suwacurcangaypitaga, imas lutan rurag capäcungaypitaga, u
capäcunanpag. 17Imas lutan rurapäcungaypita cunchuypitaga, lutan rurag runaman mëticurcangaypitaga. 16Nätan pisi
antis aliga, ali ruranganchipita cunchuymi, Dios munaptinga. Cristoman yupachicunganpita cunchurga, ama
18Cristosi wanura juclay cutilam juchanchicunapita. Payga pengacuchunchu, antis Diosta alawächun chay
mana pasay jucha rurag cayarsi cunchura noganchi cunchuyanganpita. 17Nämi chraramun Diospa aylluncuna
juchasapacunata Diosman pushayämänanchipagmi. Nätan cunchunan wichan. Nätan naupata noganchiwan chay
runatanuy payta wanurarcayächiptinsi cawacaramuram. cunchuycuna galayuyaptinga ¿imanuyrag cunchupäcunga
19Nätan chay wanusha cayaptinmi Espiritun aywara waquin runacuna Diospa ali willapanta mana cäsucugcunaga?
wichrgararcayag espiritucunaman musyachig. 20Paycuna 18Chauraga Diospitas “Nä mana juchaynagmi cayanqui” nisha
capäcura Noé unay cawanan wichan mana cäsucug runasi, sasatarag salvacuyaptinga ¿imanuyparag
runacunam. Paycunata Diosga shuyarasha alisca unayran Noé salvacurcanga juchasapacunaga? 19Chauraga Dios
büquita rurayangancama. Chaypin puwag runalam yacuwan munangannuy cunchurcayagcuna, Camacug Diosta
wanunanpita büquiwan salvacurcasha. 21Chayga cara juc “Maquiquichru cachicamä” nir, manacurcay imachrüsi ali
bautismunuymi paycunapag, nätan cananga Jesucristo ruraycunata yanapapäcushunaypag.
cawacämunganpam salvasha cayanchi. 22Paymi jana pachata
jegarcur cananga Diospa derëchanchru cayan, pay ningantam Piñapayärishay ali cawapäcunaypag
5
angelcunas rurapäcun, cay pachachru munayniyogcunas nätan 1Cananga nishag gamcunachru mandagcunatam
munayniyog lutan espiritucunas. ningänuy rurapäcunanpag. Nogasi cayä paycunanuy
4
1Chaura Cristosi cunchurayaptinga, noganchis chaynuy mandagmi. Nätan nogaga ñawïwanmi Cristo ima-aygatas
cunchushun. Chaura pisi cunchugcagga nämi jucha cunchunganta ricarä. Chaymi gamcunanuy nogas alisca
rurayta yaliyan. 2Chaymi cananga caychru cushicushag Jesucristo cutimuptin. 2Mandagcuna, gamcuna
cayanganchicamaga ama cawashunchu shongonchi ricapäcuy Diosman yupachicug-mayiquicunata juc uysha
munangalanta rurayarga. Antis cawashun Diosninchi michignuy. Ama ricapäcuychu golgue raygolaga u
munanganta rurayar. 3Chauraga chayla cachun. Unay wichan guellanarcayarga. Antis rurapäcuy Diosninchi munangannuy
shongoycuna munangalanta rurayarmi capäcuray Diosta mana cushisha. 3Gamcuna ama ricapäcuychu lutan munayniyog
reguegcunanuysi, shincaycunalachru, lutan munaycunalachru, runa yupayga, antis ali ruragcama capäcuy paycunas
ɹestacunachru mana yamaylapa micurcayar upyarcayar, gamcunata rircärir alita rurapäcunanpag. 4Chaynuy alita
jinaman ima-aygatas lutancunata “diosmi cayga” nir, rurarga mas alinnincag Michig aywamuptin, “Gamcunas alisca
yupachicurcayar. 4Chay jucha ruragcuna cananga mayacasha ali” nisham capäcunqui imaycamas. 5Chaynuytag gamcunas
carcayan juchata mana paycunanuy rurapäcuptiquim. Chaymi mözucuna, jipashcuna, cäsucurcay gamcunachru
13('525 212
naupanchru, nä üra chrämuptin pay alisca alipag Cay carta rurayta ushanäpag caylata niyärishay
ricapäcushunaypag. 7Ima-aygata munarsi ama 12 Nogaga Jesusman ali yupachicug Silvanowanmi cay
laquirapäcuychu. Antis Diospa maquinman chrurapäcuy. ichic cartalata isquirbichicurä gamcunaman
Payga ñawilanchrümi carcayächishunqui. apachimunäpag. Caychru piñaparcayag ali
cawapäcunaypagmi, jinaman willaparcayag cuyapäcug
Asyagta juchäcarärichishunquiman Diospa ali willapan razoncag cangantam, gamcuna chay
8Gamcuna capäcuy mayag mayagla, jinaman shumag ningänuy cawapäcunaypag.
tantiarcur alita rurapäcuy. Chay chregnishugniquicuna 13Babiloniachru Jesusman yupachicug gotucagcunam
1
1Noga Pedroga Jesucristopa servignin, jinaman cachran cuentulachu, antis nogacunaga ñawïcunawan munayniyog
rurag carmi, isquirbiyämü cay cartata. Gamcunaga ali canganta ricapäcungätam rimapäcurä.
rurag Diosninchipam, nätan salvagninchi alisca ali 17Jucpaychrümi Tayta Diosga Jesusta alawar, jinaman alisca
Jesucristopam nä carcayanqui, nogacuna yupaysi alim nä alipag ricar rimaramun chay alisca achicyagpita cay nir:
yupachicurcayanqui. 2Nä Tayta Diosta, jinaman Munayniyog “Paymi cayan alisca cuyay Dios-mayï. Paypitam alisca
Jesucristota reguercayaptiquiga, paycuna cuyapälar cushirayä” nir. 18Chayta nogacunam mayapäcurä jana
ima-aygachrüsi alisca alisca yanapapäcushunqui, jinaman pachapita rimamugta, Jesuswan chay gotuchru cayar.
gasilata cawachipäcushunqui. 19Nätan cay janascachru nipäcungagpitaga, Diospa unay
2
mas awantacugmanmi muyupäcunquiman, mas 1Unay wichan Israelchru caram Dios rimanganpita
manchacugmanmi muyupäcunquiman, 7mas cuyanacugmanmi casquiyta yachrachigcuna, chaynuymi canga
muyupäcunquiman, jinaman mas cuyacugmanmi gamcunachrüsi Diospita casqui yachrachigcuna. Chaycunaga
muyupäcunquiman. 8Caycunata rurayar cawapäcurga manam mana pipitas tantiachicularmi yachrachipäcushunqui
guellachu capäcunqui, antis ali yachragcama runam Munayniyog lutancunata. Chaynuy yachrarcayächishuptilaymi Cristoman
Jesucristopita. 9Nätan pisi mana cay ningänuy cawarga cayan juc yupachicuytas dëjapäcunqui. Jinarcurmi chay ima-aygapitas
gotaranuy mana tantiagmi. Chaymi nä manacagman chrurarärin jorgapäcushugniqui Diospagsi lutanta rimapäcunga. Chaymi
unay juchancunapita perdonasha capäcungantas. paycunaga mayänipita cunchuchisha capäcunga. 2Nätan
10Chauraga Jesusman yupachicug-mayïcuna, nä Diossi achcam chay yachracurcangannuy ganra juchacunata rurayar
gayararcayäshuptiquiga, jinaman acrararcayäshuptiquiga cawapäcunga. Chaycunapa jananmi lutanta rimapäcunga
imanaypanuysi cay shumag ruraycuna gamcunachru Jesús ningannuy cawagcunapita. 3Imatas charayta munarmi,
sapichacuchun juc jachranuysi. Chaynuy cawarga manam chay casqui yachrachigcunaga nipäcushunqui yangacagta
imaysi raquicapäcunquichu Diospita. 11Chaynuy imatas gopäcunaypag. Chaynuy jinapäcunganpita nä
capäcuptiquiga, Salvacug Jesucristo quiquinmi cayanganman unaylapitam nisha cayan cunchupäcunanpag, nätan chayga
yaycachipäcushunqui munayninchru imaycamas nämi nachrgayämun.
capäcunaypag. 4Shumag tantiapäcunaypag cayta niyärishay: Tayta Diosga
213
23('5223 214
3
ninawan rupananpita. Payga alisca laquicug runa-mayincuna 1Cuyashäcuna, cay carta isquirbimungä cayan guepacag
shongon munangan juchalata rurapäcuptinmi. 8Payga alita cartämi. Caywanga nä ishcay cartatam gamcunaman
rurag carmi waran waransi alisca laquishala cacug juchala apayächimü. Ishcayninchrüsi piñapapäcug ali tantiagcama
rurarcayanganta mayar jinaman ricar. 9Chaynuymi capäcunaypagmi. 2Noga munä Dioslapag cawag willacugnincuna
Taytanchiga payta manchacushaga imanaypa rimapäcunganta, jinaman Munayniyog Salvacugpa
yanapämayninchitas musyan mana juchaman mandashancunata chay cachran ruragcuna
ishquinanchipag. Nätan jucha ruragcunataga cayächin yachrachipäcushungayta mana gongapäcunaytam. 3Caytas
juchacunapita taripänan junagcamam cunchuchinanpag. shumag musyapäcuy: Ushanan junagcuna ricacapäcamungam
imatas ashliparcur asipapäcushugniqui, nätan shongon
Lapanpitas masmi casqui yachrachigcunata
munanganta juchäcuyälar cawagcuna. 4Chaycuna
Diosga cunchuchinga
nipäcushunquim: ¿Imanirtag cutimunchu chay “Cutimushagmi”
10 Tayta Diosga razonpam cunchuchinga cuerpun nipäcushugniqui? “Cay pacha camacanganpitas, nätan unay
munangan juchacunalachru cawayagcunataga. awillunchicuna wanupäcunganpita-pachas chaynuylatan cayan
Chaycunaga lapan mandagcunatas manacagpagmi imas” nipäcushunquim. 5Chay runacunaga Diosninchi cay
ricapäcun. Chaycuna capäcun lutan munangalanta pachatas jinaman jana pachatas ruranganta musyayarmi “Manam
ruragcamam, jinaman manam manchacurcanchu ima paychu rurasha” nipäcun. Nätan unay wichan Dios rimariptilanmi
lutan niytas jana pachachru munayniyog cagcunapagsi. yacupita ricacämura cay pachas. Jinaman yacu chraupinchrümi
11 Nätan chaycuna chaynuy nircayaptinsi, angelcunaga cayansi. 6Nätan chaynuy rimariptilanmi unaysi cay pachaman
mas munayniyog, jinaman alisca calpayog carcayarsi, yacu juntarura imacagsi limpu ushananpag. 7Nätan pay
manam imatas lutanta nipäcunchu chay lutan rurag rimangannuylam jana pachacunas jinaman cay pachasi cayan
runacunapag Diospa naupanchru. 12Chay runacunaga pachalan, ninawan rupachinanpag Dios juchasapacunata
capäcun uywacunanuymi. Chaymi mana tantiaynincuna cunchuchinan junagcama.
captin rimapäcun lutanta ima-aygapitas. Uywacunachu 8Ama caytas gongapäcuychu cuyashäcuna. Diospag juc junag
näcipäcamun wanuchisha capäcunalanpag, chaynuymi cayan waranga watanuymi; nätan waranga watas juc
paycunas lutanta rurayälar wanupäcunga. junagnuylam. 9Waquin runacunaga “¿Imayrag Jesús cutimungas?”
13Chaycunaga lutan rurapäcunganpita cunchuchisham nipäcunmi. Nätan payga mana juclaga cutimunragchu, mana pisi
capäcunga. Chaycunaga aliscam cushicurcan runa ricay ima juchalanchu wanunanta munarmi, antis munayan juchancunapita
juchata rurapäcursi. Jinaman chay lutancunaga lutanpagmi wanacurcur payman cutipäcunantam lapantas.
runacunawan ricachimanchi micapäcuyninchicunaman 10Nätan Taytanchiga juc junagchru cutimunga mayänipitam
aywarcamur imas lutan rurapäcunganpita rimapäcur. juc suwanuysi. Chauraga jana pachachru ima-aygas
14Chaycunaga pita ricapursi aliscam munapapäcun “Wacwan ricapuyanganchicuna manchacaypag wagariyarmi
punuyümanga” nir. Manatan juchäcuytas yamapäcunchu. rupayanganpita illacapäcunga. Jinaman cay pachas lapan
Chaycunaga mana aläpa yupachicugcunatas ima-aygas cagnintinmi rupachisha canga.
juchäcarcayächinmi. Chaycunaga yachracasham capäcun 11Chauraga lapan ima-aygas chaynuypa ushacänan
lutan ruracuylapag, jinaman capäcun Asyagpa castanmi. cayaptinga, gamcuna cawapäcuy mana juchäcular, Dios
15Chaycuna purircayan pantacasham ali cawananchipag munanganta rurarcayar. 12Chaynuy ali cawayar shuyacuyarga
yachrachimagninchi willapata dëjarcur, jinaman cawarcayansi Taytanchi shamunan junagtam apurarcayächimunqui. Chay
Beorpa churin Balaamnuymi, lutan rurapäcunganpita golgue junagga jana pacha ricapuyanganchim ushacanga ninawan
chrasquiyta munarcayar. 16Balaamta juchanpita tantiachira jinaman chaychru imacagcunas chulungam. 13Chaymi
juc chrina ashnum juc runanuy rimapayar munangannuy noganchiga shuyayanchi mushog jana pachacunata, jinaman
juchata mana rurananpag. cay pachatas mushogta, Diosninchi nimanganchinuy.
17Chay lutan yachrachigcuna capäcun chaqui Chaychrüga canga Dios munangannuy ali cawaylam.
pucutaynuymi, jinaman walyaywan yana pucutay jucläman
aywachishanuymi. Chaycunaga mas yanauyagninchru Ama chrasquicurcaychu casqui yachrachigcunata
imaycamas cunchupäcunanpagmi nä nisha carcayan. 14Chaymi Jesusman yupachicug-mayïcuna, chaycunata
18Chaycunaga rimapäcun manacagpitam alisca alita nirag. shuyacurcayarga, mana piñapasha capäcunaypag imanaypa
Jinaypam juchäcuypita chayrag yargamushacunatas ayganaypas ali cawapäcuy, mana juchäcular, nä Cristo cutimur
juchäcachiyta munapäcun naupatanuysi juchäcuyälar shumagla cawayagta taripäcushunaypag. 15Nätan juchasapa
cawapäcunanta munar. 19Chaycunaga “Ima-ayga runacuna salvacunanta munarmi Taytanchiga manarag
juchäcuypitas jorgapäcushaymi” nipäcunmi, mana cutimunragchu. Chayta shumag tantiapäcuyga. Chaycunapita
quiquincunas ganra jucha ruraypita mana yargoyta isquirbipäcamushuraymi cuyay wauguenchi Pablosi, Tayta
atiparcayarsi. Chaymi pisi jucha ruraywan yalichicururga Diosninchi ali yachrayta gonganwan. 16Lapan cartancunachrümi
juchalata rurayar cawapäcun. nipäcushuray chaycunapitaga. Nätan chaychrüga cayanmi sasa
20Chaycunaga nä Munayniyog Salvacug Jesucristota tantianas. Chaytam gotaracunaga, jinaman guepa cayagcunaga
reguerarcayarmi, nätan jucha ruraycunapitas nä camanta tantiapäcun. Chaynuymi rurapäcun Dios waquin
yargorcayarmi chay juchaman yapay cutiyururga, nä isquirbichingancunawansi jucnuyman muyuchipäcunanpag. Chay
juchawan yalichicarärin. Chaymi chay runacunaga unay rurapäcunganpita cunchuchisham capäcunga.
cawapäcunganpitaga mas lutanman muyurärin. 21Antis 17Chaura cuyashäcuna, nä imanuypa ali cawaytas
chaycunaga alichr canman cara payta mana reguepäcuptinsi, musyararcayächiptïga “Amam razonchri” nir
nä reguercur-rag pay ningancunatas mana chrasquicurcanquichu chay casqui yachrachigcunata, alichru
cäsucurcayanganpitaga. 22Chaycunata rurar paycunaga carcayangaypita mana ishquicapäcunaypag. 18Antis gamcunaga
capäcun cay ninganchinuymi: “Algolam yapay micucurunga yachracurcay chaynuyla cuyapäcug Diosninchipita, jinaman
shongon cutichingantas, nätan maylasha cuchilam isguerachru Salvacug Jesucristopita. Payla cachun alawasha canansi, jinaman
yapay gochrparun” ninganchinuymi. imaypita imaycamas. Chaynuy cachun.
JESUSMAN YUPACHICUGCUNAMAN PIPAG
MAYPAGSI JUAN NAUPACAGTA CARTACUNGAN
Naupataga shumag tantianaypag uchuclata niyushay Juan imanir cay galayunan carta isquirbingantas.
Jesuspa cachran rurag Juanga cayara nä pasay auquinmi. Chaypin wichan achcam runacuna gotucapäcug Jesusman
yupachicugcunawan. Chaura paycunatam chay yachrachigcunaga yachrachipäcug lutan casquita cay nir: “Diospa naupanchru
noganchipa cuerpunchi lutan cayaptinga, imanaypam Diospa-mayinga noganchinuy runamanga muyuman cara” nirmi.
Chaypitas cay nirtan yachrachipäcug: “Chaura cuerpu lutan cayaptinga, jina cawashun ima lutanta rurayarsi” nirtan.
Chaura Juanga chaynuy yachrachipäcugta mayarmi isquirbira cay cartata. Jinarcurmi aparachira Jesusman yupachicugcuna
mana engañächicurcänanpag. Payga isquirbira cay nirmi: “Nogaga ricapurä quiquïmi Jesustaga, jinaman mayarämi rimagtas.
Chaymi nogaga nircayag razoncagta Jesús yachrachinganpitaga” nirmi.
Chaura Juanga cay carta isquirbiyta galayura cay nirmi:
razonpam ricasha capäcü. Chaymi cananga willaparcayag isquirbimungäga manam mushogchu, antis unaycaglam.
imaycamasi cawachicug canganpita. Payga jana pachachru Tayta Chaytam gamcunaga galayunanpita-pachas mayapäcuray.
Dioswanmi cara. Jinarcurmi noganchichru reguechicusha. 8Nätan yapay yarparcärichishay Dios mandamanganchita.
3Chauraga chay ricapäcungätam, jinaman mayapäcungätam Chayga cayan jucninchis jucninchis cuyanacunanchim.
willarcayag, gamcunas nogacunawan juc shongola Chaynuymi Jesussi cawara, jinaman gamcunas chaynuymi
cawapäcunaypag. Nätan razonpa juc shongolaga cawanchi Tayta cawarcayanqui. Chaymi lutan ruraycuna nä carupayan, nätan
Dioswan, jinaman Diospa-mayin Jesucristowan cawarmi. 4Cayta ali ruraycuna nä ruracayan.
isquirbiyämü alisca cushisha razonpa cawananchipagmi. 9Chaura pisi “Alitam rurayä” niyar, Jesusman
2
1Wamränuysi cayagcuna, ama juchäcurcaychu. Chaypagmi nä capäcuptiqui.
caycunata isquirbiyämü. Jinacayta maygansi juchäcuruptinga 14 Chaura gamcuna Dios ningannuy nä ali cawagcunapag
cayan mana juchaynag Jesucristom Tayta Diospa naupanchru isquirbimurä, mana cay pachas camasha cangalanpita
washamänanchipag. 2Jesucristoga wanusha nä imay imaycamas nä cayag Diospa capäcuptiquim.
salvasha cananchipagmi, nätan manam nogalanchipagchu, antis Gamcuna waranpa waranpa mas cäsucurcayagcunapagsi
lapan cay pachachru runacunapagwanmi. isquirbimurä,
nä ali shayupacurcaptiquim,
Pitas chregnipagga juchalachrüran cayan nätan Dios rimangancunata lapan shongoycunapa
3Caynuypam
musyanchi paypa canganchita; musyayanchi chrasquisha capäcuptiquim,
pay mandamanganchicunata rurarmi. 4Pi maysi “Nogaga jinaman Asyagta nä yalisha capäcuptiquim.
215
1-8$12–4 216
15Chaymi ama cawapäcunquichu Diosta mana pasay juchäcugmi. 6Chauraga lapansi Jesuswancagga, manam
cäsucugcunanuyga, ni amatan paycunanuyga ima lutantas chaynuyla juchäcuyälarchu cawan. Nätan lapansi juchäcuyälar
rurapäcunquichu. Pisi paycunanuy ruragcagga, manaran cawagga manacagpagmi ricapäcun Jesusta.
Tayta Diosta cuyanragchu. 16Pi maysi Diosta mana cäsucug 7Wamränuysi cayagcuna, “Juchäcusha manam pisi
cushisha cananchipag. 29Pay alila rurag canganta mana mancharilarmi Diospa naupanchru cashun. 22Chaura Dios
musyarcayarga, musyapäcunquim chay alita rurag runacunas, mandamanganchicunata cäsucurga rurayanchi Dios
Diospa runan capäcunganta. munangannuymi. Chaynuy cawashaga lapan manacunganchitam
3
1Tantiapäcuy, Tayta Diosninchiga alicusam cuyamanchi. paypita chrasquishun. 23Nätan caymi cayan chay
Chaymi cananga paypa castan nä cayanchi. Chaynuy mandamanganchicunaga: Diospa-mayin Jesucristoman
canganchitam runacunaga mana tantiapäcunchu, mana paypa yupachicunanchim, jinaman mandamanganchinuy jucninchis
castan capäcur. 2Cuyashäcuna, cananga nä Diospa castanmi jucninchis cuyanacur cawananchim.
cayanchi. Nätan manaran musyanchiragchu imanuy 24Chaura Dios mandangancunata cäsucugga cayan Dioswanmi,
cananchitas. Caytam ichaga musyayanchi: Jesucristo jinaman Tayta Diossi cayan chay cäsucugwantan. Nätan Dioswan
ricacaramuptin, paynuy mana juchaynag cananchita. Chaura cayanganchita Santu Espiritum musyachimanchi.
paytaga imanuycagtas shumagmi ricapushun. 3Chauraga pi
maysi Jesusta shuyacuyagga, quiquilanpitam nä mana Caynuypam musyanchi Diospita u Asyagpita cangantas
4
juchäcuyta munanchu, Jesusnuy mana juchaynag cananpag. 1Cuyashäcuna, amam lapan yachrachigcunataga “Cayga
4Nätan pi maysi juchäcuyälar cawagga, Dios razoncagtam yachrayächin” nipäcunquichu, antis shumag
isquirbichingancunatam mana cäsucunchu. Chaura Diosninchi taripapäcuy Santu Espíritu rimayächingantas u Asyag
isquirbichingancunata mana cäsucugga, juchäcuyanmi. 5Gamcuna rimayächingantas. “Nogaga Dios nimanganta yachrachigmi
shumagmi musyarcayanqui cayta: Jesucristoga cay pachaman cä” nigtucugcuna, achcam yargarärimun cay pachapa.
aymura juchanchipita perdonämänanchipagmi, nätan payga mana 2Gamcunaga nätan caynuypam musyapäcunqui Diospita
217 1-8$145
canganta: Pi maysi “Jesucristoga shamura razonpa runam” castancunatas. 2Tayta Diosta razonpa cuyanganchipam,
nigga, Santu Espiritupa munayninchrümi cayan. 3Nätan lapan jinaman mandangancunata cäsucunganchipam, musyanchi
yachrachigcunas, Jesucristopita mana chaynuy razonpa Diospa castancuna cuyayanganchita. 3Tayta Diosta
yachrachigcunaga, manam Santu Espiritupa cuyanchi caynuypam: mandamanganchicunata cäsucuypam.
munayninchrüchu capäcun. Antis chaycunaga cayan Nätan mandamanganchicunaga manam sasa ruraychu. 4Pisi
Jesucristota chregnigpa munayninchrümi. Gamcunaga nämi Diospa runancagga, yalinmi cay pachachru imas lutan ruray
musyarcayanqui chaycuna shapäcamunanpitaga, nätan nämi munaycunata. Nätan Jesusman yupachicurmi cay pachachru
cay pachachru carcayan. imas lutan ruray munaycunata yalinchi. 5¿Pitag yalin chay
4Wamränuysi cayagcuna, gamcunaga Diosninchipam lutan ruray munaycunata? Pisi yalin Diospa-mayin Jesusman
carcayanqui. Nätan chay casqui yachrachigcunataga nämi yalisha yupachicugcunalam.
capäcunqui. Gamcunachru cayag Diospa Espiritun chay Asyagpita
mas munayniyog captin. 5Chay casqui yachrachigcunaga capäcun Quimam musyachimanchi Jesuspita
Diosta mana cäsucug runacuna castam. Chaymi rimapäcun Diosta 6Caynuypam musyayanchi Jesucristo ‘Salvacugtam
mana cäsucug runacunanuyla. Jinamanga Diosta mana cachramushag’ Dios ningan canganta: Yacuwan
cäsucugcunalam paycunataga mayapäcunsi. 6Nätan nogacunaga bautizacunganpam, nätan yawarninta jichrar wanunganpam.
Diospam capäcü. Pi maysi Diospa runancagga Chauraga manam yacuchru bautizacungalanpachu
yachrachipäcungätam cäsucurcan. Nätan Diospa mana runancagga musyachimanchi, antis yacuchru bautizacunganwanmi,
manam cäsucarcämanchu. Chaynuypam reguenchi Diospita jinaman yawarninta jichrar wanunganwanmi. Nätan Diospa
cangantas u Asyagpita cangantas. Espiritunsi shumagmi musyayächin caycuna razonpa
cangantaga. 7Chauraga paypita quimam musyarcayächin.
Diosga cuyacugmi 8Diospa Espiritunmi, yacum, jinaman yawarninmi, nätan
7Cuyashäcuna, jucninchis jucninchis cuyanacur cawashun. Chay quimansi chaynuylatam nipäcun.
cuyanacur cawayga shamun Diospitam. Pi maysi cuyacugga, 9Quima runacuna ricapäcunganta chaynuyla
Diospa castanmi, jinaman Dioswanmi cayansi. 8Nätan pisi mana willapämashaga “Razonmi” ninchim, nätan Dios
cuyagga, manam Diospa castanchu. Chaura Diosga cuyacugmi. willachimanganchitaga masran “Razonmi” nichwansi,
9Diosga alisca cuyamarninchim japalan Dios-mayin Jesucristota Dios-mayinpita quiquin Dios willapayächimashaga. 10Chaura
cay pachaman cachramura, paypita cawachisha cananchipag. pisi Diospa-mayin Jesusman yupachicugcunaga shumagmi
10Chaura Diosga manam payta cuyanganchipachu Dios-mayin musyarcayan razonpa canganta. Nätan Diosman mana
Jesucristota cachramura, antis payga cuyapämarlanchim yupachicugcunaga, ricapäcun Diosta casquipagmi,
cachramura juchanchipita wanunanchi truca, pay wanunanpag. Dios-mayinpita willachinganta mana chrasquicur. 11Caytam
11Cuyashäcuna, Diosninchi chaynuy cuyayämashaga, chaynuy Diosga willarachimanchi: Chay willamanganchiga cayan
cuyanacushun jucninchis jucninchis. imaycamas nä paywan cawayanganchim, nätan imaycamas
12Manam pisi Diostaga imaysi ricapushachu. Nätan cawayanchiga Diospa-mayin Jesuswan carmi. 12Pi maysi
cuyanacur jucninchis jucninchis cawashaga, Diosga cayan Diospa-mayin Jesuswancagga, nä cawayan Dioswanmi
noganchiwanmi. Chauraga Dios noganchiwan cayaptinga imaycamas. Nätan Diospa-mayinwan manacagga manam
reguechicushun cuyanacur cawanganchipa. Dioswan cawanchu.
13Nätan noganchiwan Dios cayanganta, jinaman noganchis
Dioswan cayanganchita musyachimanchi noganchiman Cay carta rurayta ushanäpag caylata niyärishay
cachramungan Santu Espiritum. 14Nätan Tayta Diosga, 13Caycunata isquirbimurä, gamcuna Diospa-mayinman
illacarunmi chay manchayga. Chay manchayar cawagga aywayan juchacuna Dios mana perdonänan.
cunchuymanmi. Chaura manchayar cawagga manaran 18Noganchi shumag musyayanchi, Diospa castancuna mana
muyunragchu ali cuyacugman. 19Noganchiga cuyacug canchi Dios juchäcuyälar cawapäcunganta. Paycunaga chaynuyla juchäcuyar
naupata cuyamasha casham. 20Pi maysi “Noga cuyämi Diosta” mana cawapäcunchu Diospa-mayin Jesús cachiptinmi. Chaymi
niyar, Jesusman yupachicug-mayinta chregnipagga mana Asyagsi imanaytas atipanchu. 19Noganchi musyanchim
casquicuyanmi. Pi maysi Jesusman yupachicug-mayinta ricapuyar Tayta Diospa canganchita. Nätan musyanchitan Diosta mana
mana cuyagga, ¿imanuypatag mana ricapuyangan Diostaga cäsucug runacuna Asyagpa munayninchru cayangantas.
cuyanga? 21Quiquin Jesusmi niras: “Diosta cuyagga, cuyachun 20Musyanchitan Diospa-mayin Jesucristo shamungantas. Paymi
5
1Pisi
Diospa castancagga “Jesusga razonpa ‘Salvacugtam razoncag Diosmi. Paytan cayan imaycama cawachicugsi.
cachramushag’ Dios ninganmi cayan” nichun. Nätan pi 21Wamränuysi cayagcuna, amamar Tayta Diostanuyga
maysi Tayta Diosta cuyagga, cuyachun Diospa waquin ricapäcunquichu imatas cay pachachrüga. Chaynuy cachun.
JESUSMAN YUPACHICUGCUNAPAG JUAN ISHCAYCAGTA CARTACUNGAN
Naupataga shumag tantianaypag uchuclata niyushay Juan imanir cay guepacag carta isquirbingantas.
Chay galayunan cartata isquirbicurga ruraratan cay ichic cartalatas Jesusman yupachicug juc warmipag. Quizä cay cartata
isquirbira mana alä unaytas chay galayunan cartata ruranganpitaga, nätan isquirbirayan cay cartachrüsi Diospita jucnuyta
yachrachig runacunapitam.
Chaura Juanga cay carta isquirbiyta galayura cay nirmi:
nätan manam nogalachu, antis razoncag willapata lapan Pantacaräriptiquiga ima-ayga rurapäcungaysi yangalapagmi
chrasquicushacunam. 2Chay razoncag willapata chrasquicusha carunga, antis cuidacurcay ima-ayga rurapäcungaypitas
carmi cawayanchi cuyanacur, nätan chaynuy cuyanacurnar alitam rurasha canqui nipäcushunaypag.
cawayäshun imaycamas. 3Chauraga Tayta Diosninchim, 9Nätan pi maysi Jesús yachrachinganpitaga “Caymi mas
jinaman paypa-mayin Jesucristom, cuyapämäshun aliga” nir, jucnuyta yachrachigcunaga manam Diospachu.
yanapämäshun, jinaman gasilata cawachimäshun. Chaura Nätan Jesuspita yachrachipäcungalanta yachrachigcunaga
cawapäcuynar razoncag willapa ningannuy cuyanacuyar. cayan Tayta Dioswanmi, jinaman Jesucristowanmi.
4Nogaga aliscam cushirayä, gampa waquin wawaycuna 10Chauraga pisi jucnuyta yachrachipäcushunaypag
razoncag willapa ningannuy rurarcayagta tarirur, nätan gamcunaman chrämuptinga, amam yachrachipäcushunayta
paycuna chaynuy rurapäcur Tayta Dios rurananchipag munapäcunquichu, ni amatan wayiquicunamansi
nimanganchinuymi rurarcayan. 5Chauragar gamtas niyushay “Pasacamuy” nipäcunquichu, ni amatan
cayta: Cuyanacushun jucninchis jucninchis. Cay niyangagga gorpachapäcunquipishchu, aywacuptinsi amatan “Diosninchi
manam juc mushog mandamintuchu, antis unaypita yanapäshunquinar” nipäcunquipishchu. 11Chaynuy nigga
musyanganchim. 6Caynuypam Diosta cuyanchi, pay paycunanuymi rurayan lutanta.
nimanganchicunata cäsucurmi. Nätan Diosninchiga nimasha
Cay carta rurayta ushapäpag caylata niyushay
canchi, cuyanacur cawanapagmi. Cay niyangätaga unaypitam
mayacurcaray. 12Alisca
chraninran cayan gamcunata ninä, nätan manam
cay cartachru isquirbimuyta munächu. Antis quiquïran
Casqui yachrachigcunapita cuidacurcay aywamuyta munayä nipäcunagpag, chaynuypa lapanchi
7Cananga nipäcushay casqui yachrachigcunapitam. alisca cushisha cananchipag. 13Nätan Diospa acrashan
Chaycunaga Dios ningannuy cawarcayanganpita nanaypa wawancunam salüduta aparcayächimushunqui.
pantacarärirmi cananga cawarcayan Diosta mana Chaylam.
218
JESUSMAN YUPACHICUG-MAYINMAN JUAN QUIMACAGTA CARTACUNGAN
Naupataga shumag tantianaypag uchuclata niyushay Juan imanir cay quimacag carta isquirbingantas.
Cay cartata Juanga isquirbira cuyanacuynin Gayopagmi. Juanga Gayota willapayan runacuna ali rurag canganpita alita
rimapäcunganpitam. Jinamanmi tantiayächin juc ali rurag runawan nätan juc lutan rurag runawan.
Chaura Juanga cay carta isquirbiyta galayura cay nirmi:
ishcay yupachicug-mayinchicuna razoncag willapa ningannuy ruraynincunata, antis rurayga alicagta. Pi maysi Diospa
cawayangaypita willaparärimaptin. 4Nogaga aliscam cushicü runancagga alitam ruran. Nätan Diospa mana runancagga
razoncag willapa ningannuy wamräcuna cawapäcunganpita lutantam ruran.
mayacur. Chaynuyga manam imas cushicachimanchu.
5Cuyashä Gayo, alitam rurayanqui Jesusman Demetrioga alim cawayan
yupachicug-mayinchicunata ima-aygachrüsi chaynuyla yanapar. 12Lapanrunacunam Demetrio ali canganpita rimapäcun,
Mas alitaran rurayanquis carupita shamugcunata yanaparniquiga. nätan chaynuy cawayan razoncag willapa ningannuymi.
6Chaynuy alisca cuyacug cangaypita, cay goturarcayangäman Nogas alim cawayan nïmi paypitaga, nätan gamga shumagmi
chrarärimurmi willaparäriman. Paycunataga yanapayuy musyayanqui mana casqui rimag cangäta.
ima-aygachrüsi Diosta servircayaptinga, aywananta
Cay carta rurayta ushanäpag caylata niyushay
aywapäcunanpag. 7Paycuna maytas chaytas purircayan
Jesucristopita willapacurcayarmi. Paycunataga Diosta mana 13Aliscachraninran cayan gamta ninä, nätan manam cay
chrasquicushacuna manam yanapapäcunchu. 8Chaymi noganchiga cartachru isquirbimuyta munächu. 14Antis cananpita manas
paycunata yanapachwan ima-aygawansi. Chaynuy rurarga alä unaytam aywamuyta munayä ricagniqui, chaychrümi
noganchis Jesuspita willapacugcunapa yanapacugninmi canchi. rimashun lapanta.
15Chauraga Dios yanapäshunqui ali cawayta. Caychru cag
Diotrefesga manam alichu cawan reguenacuyninchicunam aparcayächimushunqui salüduta.
9Nogagajucpulanmi isquirbimurä juc cartata Jesusman Chaynuytag nogapitas saludayulay lapan
yupachicug chaychru gotucagcunapag. Jinarcurshi reguenacuyninchicunata. Chaylam.
219
JESUSMAN YUPACHICUGCUNAMAN PIPAG
MAYPAGSI JUDAS CARTACUNGAN
Naupataga shumag tantianaypag uchuclata niyushay Judas imanir cay carta isquirbingantas.
Judasga cara Jesuspa jinaman Santiagopa wauguenmi. Payga cay cartata isquirbira Jesusman yupachicugcunata chay
jucnuyta yachrachigcuna ima-aygatas lutanta yachrachipäcuptinmi. Jinarcurmi tantiachira unaynuysi chay lutan ruragcunata
Dios cunchuchinanpita.
Chaura Judasga cay carta isquirbiyta galayura cay nirmi:
Jesuspita yachrachipäcushuray. Chauragar imanaypa ayganaypas Enoc jutiyogsi rimara cay nirmi: “Munayniyogga aywayämun
chay yachrachipäcushungayta välichipacuy. 4Juc ishcay waranga waranga raquishancunawanmi, 15chay mana
runacunam gamcunamanga yaycarayämun. Chaycunaga capäcun cäsucugcunata, lutan rurapäcunganpita, lutan
lutancama runam. Chaycunaga Dios cuyacug canganta musyarmi, rimapäcunganpita, tariparcur cunchuchinanpag” nirmi.
“Cuyapämäshunmi imata juchäcushas” nir juchäcurcan. Nätan 16Chaycunaga capäcun washa riman, imapitas
guechrunacur manam ima lutantas nirachu Asyagta. Antis tantiacungancama. 23Nina wayichru cunchupäcunanpag
“Munayniyog Dios piñapäshunqui” niylam nira. 10Nätan cayagcunapita waquinta jucla jorgapäcuy. Nätan waquincagta
gamcunaman chay yaycamusha runacunaga ima-ayga ganratas cuyapapäcuy, lutan ruraynincunamantag icha
nircayäshunqui mana shumag imapitas musyarmi. Jinaman ishquirärinquimanga, antis paycunanuyga ama pasay
uywacunapanuyla tantiaynincuna captinmi, waranpa waranpa cawapäcunquichu.
mas lutanta ruracurcayan.
11 Ay paycunam icha cunchupäcungaga! Paycunaga Caín Munayniyog Dios alawasha cachun
¡
jutiyog runapa rashchrunmanmi jarurärin. Jinaman Balaam 24Chauragar munayninwan mana juchaman ishquiglata
jutiyog runanuysi golgue raygolam ima lutanmansi cachipäcushugniqui Jesucristo pushapäcushunqui Diospa
yaycapäcun, nätan Coré jutiyog runanuysi mana naupanchru mana juchaynag cushisha capäcunaypag. 25Jinaman
cäsucurcanganpitam wanupäcunga. 12Chaycunaga Jesucristopa salvamagninchi japalaylan Dios cachun alawasha,
micapäcuyniquicunachrüsi lutanpagmi ricarcayächishunqui alisca alipag ricasha, munayniyogpag ricasha, mandagpag ricasha,
chay lutan rurapäcunganwan. Chaycunaga runacunata imaypita imaycamas. Chaynuy cachun.
220
SHUMAG MUSYANANCHIPAG JUAN ISQUIRBINGAN LIBRU
Naupataga shumag tantianaypag uchuclata niyushay Juan imanir cay libruta isquirbingantas:
Juanga cara Jesuspa cachran ruragmi. Payga aliscam purisha Jesuswanga, chaymi payga shumag musyara Jesuspitaga. Jesús
nä Dios-mayincagta aywaruptin Juanga, achca runatam willapacusha Jesús yachrachinganpita. Chaura achcam Jesusman
yupachicurcasha.
Chaypitaga 50 watanuy Jesús jana pachata aywacungan nä cayaptinran, Juanga isquirbira cay libruta Jesuspita
willapämänanchipag. Chaypin wichanga Roma ningan marcachru mandag cara alisca munayniyogmi cay pachachru. Chay
mandagga aliscam chregnira Jesusman yupachicugcunata. Chaymi paycuna usharuyta munarga alisca cunchuchira imanaypa
ayganaypas. Chay mandagmi nirura Patmos tishgoman Juanta aywachipäcunanpagsi. Nätan Jesusman waquin
yupachicugcunatam cay nirura: “Gamcuna Jesús yachrachinganman yupachicuyta dëjaräriptiquiga, nogas dëjashagmi
cunchuchipäcuyniquita, nätan mana dëjapäcuptiquiga cunchuchipäcushaymi” nirura. Chaymi juc ishcayga Jesusman
yupachicuyta nä mana munapäcurachu.
Chay alisca cunchurcayagta musyarmi Jesusga ricapächicura Juanwan. Chaychrümi Jesusga nira payman yupachicug
gotucagcunapita, jinaman ricarachiratan Tayta Dios mas guepaman ima-ayga ruranantas, chayta leyigcuna chaynuyla
yupachicurcänanpag. Nä isquirbiyta usharcurga aparachira Asia ninganchru Jesusman yupachicugcunamanmi. Paycuna
rimapäcura griego ningan rimaychrümi chaymi Juan isquirbira griegopa. Cay libruchru payga willapämanchi shongon
munangannuy cawag runacunata Dios cunchuchinanpitam, jinaman Jesús mayänita cutimunanpitam.
Chaura Juanga cay libru isquirbiyta galayura cay nirmi:
1
1Cay isquirbiyangäga cayan Jesucristota Dios
musyachinganmi. Payga Jesusta musyachira manas alä unayta Jesucristoga naupalanchrümi cayächin lapan runancunata
ima-aygas pasananpita lapan servignincunata musyachinanpagmi. 9Jesusman yupachicug-mayiquicuna, noga Juantaga
Nätan noga servignin Juantam musyachimasha cachramungan Diosninchi rimangancunapita jinaman Jesucristopita
angelninwan. 2Chaura nogaga rimayä razonpa lapan ricangätam. willapacungäpitam Patmos tishgoman jitayapäcamasha.
Nätan rimayäsi Dios nimangantam, jinaman rimayäsi Chaychrümi gamcunanuysi cayä Diospa munayninchru
Jesucristopitam. 3Pi maysi cushisham canga Dios cay nimanganta cawayar, ima-aygatas cunchuyar jinaman ima-aygatas
leyigcagga, jinaman mayacugcagga, nätan cay isquirbishacunata Jesusnuy awantayar. 10Chaura dominguchrümi Santu Espíritu
cäsucugcagga. Chaura nämi pasay nachrgarayämun chay imas yanapämaptin mayarü juc trompëta wagarignuy guepächru
pasanan junagcunaga. cay nir rimapayämagta:
11“Cay ricangaycunata isquirbiy. Jinarcur apachiy Asia
Jesusman yupachicugcuna valorchacurcay pay ninganpa, ganchris marcacunachru Jesusman
aywamunan nä nachrgarayämuptinga yupachicugcunaman, Efesoman, Esmirnaman, Pergamoman,
4Noga, Juanmi isquirbiyämü wac Asia ninganpa, ganchris Tiatiraman, Sardisman, Filadelɹaman, Laodiceaman”.
marcachru Jesusman yupachicug gotucagcunapag. 12Nimaptinga “ Pitag rimapayäman?” nirmi, muyurcur
¿
Gamcunata cuyapälar ima-aygachrüsi yanapapäcushunqui, rircärinäpagga cayänag ganchris candelërucunam örupita
jinaman gasilata cawachipäcushunqui, chay unaypita cayag, rurashacama. 13Nätan chay ganchris candelërupa
canan cayag, chay aywamugpag cayag, jinaman mandagpa chraupinchrümi ricapurü, jana pachapita shamusha runa
naupanchru chay ganchris Espíritu cayag. 5Chaynuytag nirayagta, chraquincama tupag jacushata, jinamanga
yanapapäcushunqui Jesucristosi. Payga razoncag örupitam canag wachrucunsi pëchuncagchru. 14Agchanmi
willapacugmi. Paymi cayan chay cawacämuy galayugsi, nätan canag yurag milwanuy, juc jancanuysi allanyag. Nätan
cay pachachru reycunata munayninchru cachigsi. ñawinmi canag juc ninanuy. 15Chraquinmi canag liplipyag,
Payga cuyamanchim, jinamanga yawarninta jichrar hornupita alisca shumagta juc broncita chayrag
wanunganpam mana juchaynagsi cayanchi. 6Chaura paymi jorgamushanuy. Nätan rimanganmi mayacaramun achca yacu
noganchitaga yaycarayächimanchi Diospa munayninchru wagarignuy. 16Derëchacag maquinchrümi charayänag
cawananchipag, chaynuypa sacerdöticunanuysi ganchris goyllarcunata. Nätan shiminpitam yargamunag juc
servinanchipag. Payga munayniyogmi, chaura alawasha puntäshu espäda, ishcaynin lädunpa cuchucunayog. Jinaman
cachun imaypita imaycamas. Chaynuy cachun. cäranmi canag shumag usyaptin alisca chipchipyag intinuy.
7 Shumag mayapäcuy cayta! Cristo aywamunga 17Chaura ricapururga chraquincagmanmi quitirü
¡
pucutaychrümi. wanushanuy. Nätan payga derëchacag maquinwan
Nätan lapanmi ricapapäcunga. tupayamarmi cay niman: “Ama manchacaychu. Nogaga cayä
Ricapapäcungatan Cristota wanuchigcunas. imaypita imaycamas cayagmi. 18Nogaga cayä chay
Jinamanga cay pachachru lapan casta runacunam cawayagmi. Wanusham carä, nätan cananga yapaymi
wagapäcunga payta ricapur. imaycamas cawayä. Jinaman munaynïchrümi cayan wanuysi,
Nätan gamcunaga cushicurcay. Chaynuy cachun. nätan nina wayiman jitayuysi. 19Nätan isquirbiy
8Chay munayniyog, jinaman ima-aygas ruray atipagga, cay ricapungaycunata, canan pasayagpitas, chaypita mas
ninmi: “Nogam cayä abecedariu galayunannuysi guepaman pasananpitas. 20Cayga cayan mana pisi
ushanannuysi, jinaman unaypita cayagsi, canan cayagsi, chay musyanganmi. Chay ganchris goyllarcunata derëchacag
aywamugpag cayagsi”. maquïchru ricapungayga cayan chay ganchris marcachru
221
$32&$/,36,612 222
2
1Chaypitascay nimantan: “Isquirbiy cartata Efeso yachrachingannuymi. Chay Balaamga Balac jutiyog reytam
marcachru Diosman yupachicug gotucagcunachru yachrachira Israelcunata juchäcachinanpag. Chayga cay
mandagpag cay nishata: niram: “Imanaypa ayganaypas chay imapitas rurasha
—‘Chay ganchris goyllarta derëchacag maquinchru dioscunapag micuycuna tayachipäcungayta micachipäcuy,
charayagmi, jinaman chay örupita rurasha candelërucunapa jinaman olgon olgon, warmin warmin cawapäcuy
chraupinchru puriyagmi cay niyäshunqui: paycunawan” niram. 15Nätan gamcunachru waquinniquiga
2Nogaga musyayämi ima-ayga rurayangaytas, jinaman juchäcurcayanqui “Nicolaítas” nipäcungan runacuna lutan
musyätan alisca uryayangaytas. Musyayämi ima-aygata yachrachipäcungannuymi. 16Chauraga chay lutan
cunchur awantayangaytas, nätan lutan ruragcunata mana rurarcayangaycunapita wanacurcur Diosman cutipäcuy. Mana
awantay atipangaytas. Nogaga musyayämi “Jesuspa cachran chaynuy rurapäcuptiquiga, gamman aywamushag
ruragmi cayä” niyar casqui capäcunganta taripangaytas. pasay-pacham. Jinamanmi vencishag chay runacunata
3Gamga alim awantaray ima-aygatas, jinaman manam rimangäwan, chayga cayan juc espädanuymi.
ima-aygata noga raygo cunchursi yamacaraychu. 17 Pi maysi shumag mayacurcay! Santu Espirituga Jesusman
¡
4Nätan cay rurayangaymi ichaga nogapagga mana alichu. yupachicug gotucagcunata cay niyanmi: Ima-aygata cunchursi
Gamga nä manam cuyamanqui unay cuyamangaynuychu. Diosman chaynuyla yupachicugtaga micunanpag goshag chay
5Chauraga yarpachracuy ali cayangaypita ishquicangayta. pacasha cayag “manä” ningan micuytam. Chaypitam goshag
Chaypita juchäcuyta wanacurcur Diosman cutiy, jinarcur yurag rumita. Chaychrüga isquirbirayan mushog jutim mana
ruray galayunanchru rurangaynuy. Mana chaynuy pipitas musyasha. Chay jutitaga musyanga chay chrasquiglam’
ruraptiquiga aywamushag pasay-pacham gamman. Chaypitam niyanmi”.—
chay candelëruyta jorgorushag chay cacunanpita. 6Nätan
Tiatirachru yachragcunapag Jesús isquirbichimangan
“Nicolaítas” nipäcungan runacunapa lutan ruraynincunata
chregniyarga alitam rurayanqui. Nogas chaytaga chregniyämi. 18Chaypitas cay nimantan: “Isquirbiy cartata Tiatira
7Pi maysi shumag mayacurcay, Santu Espirituga Jesusman marcachru Jesusman yupachicug gotucagcunachru
yupachicug gotucagcunata cay niyanmi: Ima-aygata mandagpag cay nishata:
cunchuyarsi Diosman chaynuyla yupachicugta, nogaga —‘Diospa-mayinmi, chay nina rupayagnuysi ñawiyogmi,
micunanpag goshag imaycamas cawachicug montipa hornupita chayrag jorgamusha alisca liplipyayag broncinuysi
mishquintam, chayga cayan Diospa ima-ayga shumag chraquiyogmi cay niyäshunqui:
cacunanchrümi’ niyanmi”.— 19Nogaga musyayä lapan rurangaytam. Musyayämi cuyacug
3
1Chaypitascay nimantan: “Isquirbiy cartata Sardischru —‘Chay ningannuy ruragga, razoncagta rimagga,
Jesusman yupachicug gotucagcunachru mandagpag cay razoncagta ñawinwan ricagga, Dios mana imatas camaptilan
nishata: nä cawagga cay niyäshunquim:
—‘Chay ganchris Espíritu charayagmi, jinaman chay 15Nogaga musyayä lapan rurayangaytam, nätan musyayätan
ganchris goyllarcuna chrarayagmi cay niyäshunqui: mana alalagnuy u acachagnuy cangaytas. Antis canquimanga
Nogaga musyayämi ima-ayga rurayangaytas, jinaman juc alalagnuymi u acachagnuymi. 16Nätan chay ishcaynin
runalapita “Payga Diosman alim yupachicun” nisha talusha shanag yacunuy cangaypitam gamga canqui shimïpita
cayangaytas, nätan nogapagga wanushanuymi cayanqui. agtushanuy. 17Gamga cay niyanquim: “Nogaga cayä
2Chauraga ricchapacuy, jinaman wanunayagcunata Diospita capogniyogmi, ima-aygäsi aliscam cayan, manam imäsi
yachrachiy ali cawapäcunanpag. Nätan canan chay pishinchu” niyanquim. Nätan manam tantiacunquichu mana
cawayangaynuyga manam alichu canqui Diospa naupanchru. ali cayangayta, laquipaypag cayangayta, ñaushanuysi
3Yarpachracuynar chay razoncag yachracungayta, jinaman cayangayta, jinaman garapachranuysi cayangayta.
chay yachracungaynuy caway. Chaynuytag juchaypita 18Chaymi noga nishay cayta shumag tantianaypag: Öruchu
wanacurcur Diosman cutiy. Chaynuy rurarga alitam ruranqui. timpuyächishala muyun örulanman. Chaynuy aliman
Nätan mana ali cawaptiquiga aywamushag gamman juc muyuchinagpag antis manacamay, nogaga mana juchäcular
suwanuymi mayänipita. Chaytaga manam musyanquichu cawanaypagmi yanapäshay. Nätan juc garapachranuysi
imayüra aywamunätas. pengacusha mana canaypag juc yurag jacuta rantignuysi,
4Nätan chay Sardis marcachrüga cayanran ishcay quimalaga nogata manacamay mana juchaynag canaypag. Jinaman
mana jacun ganracushanuysi mana juchaynagcuna. “coliriu” jampiwan ñawiqui cuticänanpag jampignuysi nogata
Paycunaga yurag jacushanuymi carcayan nogawan manacamay shumag tantiachinagpag. 19Nogaga piñapämi,
cawapäcunanpag. 5Pi maysi ningäcunata ali cäsucamagga jinaman cunchuchïmi lapantas ali cawananpag
canga juc yurag jacu jacucushanuymi. Nätan librüchru cuyangäcagtaga. Chauraga lutan rurayangaypita wanacurcur
isquirbisha jutinsi pachalanmi canga imaycamas. Chaura Diosman cutiy jucla. 20Mayamay shumag: Nogaga cayä
nogaga Tayta Diospa, nätan angelcunapa naupanchru paypita wayipa puncunta chaynuyla töcacayämugnuymi. Pi maysi
rimarcushagmi. 6Pi maysi shumag mayacurcay Jesusman shimïta mayar puncuta quichragnuysi “Yaycacamuy”
yupachicug gotucagcunata, Santu Espíritu chay nimagmanga yaycushagmi. Jinamanmi cushisha cënata
QL\DQJDQWD·µ.— micugnuysi paywan cashag, nätan paysi nogawanmi canga.
21Chaymi noganuy ima-aygata cunchursi Diosman
Filadelɹachru yachragcunapag Jesús isquirbichimangan chaynuyla yupachicugtaga noga nishag mandag cananpag,
7Chaypitas cay nimantan: “Isquirbiy Filadelɹa marcachru nogata Tayta Dios mandag canäpag nimangannuy. 22Pi maysi
Jesusman yupachicug gotucagcunachru mandagpag cay shumag mayacurcay Jesusman yupachicug gotucagcunata
nishata: 6DQWX(VStULWXFKD\QL\DQJDQWD·µ.—
—‘Lapan juchapita caruchru cayag Diospa-mayinmi, chay
Tayta Diosta jana pachachru alawapäcunganpita
rimangannuy ruragmi, chay Rey Davidpa castan aywagmi,
willapapäcushay
chay jana pacha quichranganta mana pi wichrganantas
4
munagmi, jinaman wichrgangantas mana pi quichranantas 1Chaypitaga rircärïmi, jinarcurmi jana pachachrüga
columnamannuymi Diospa wayinchru, chaynuyla imaycamas gueshpinuysi chipchipyagmi. Nätan chay chraupichru cayag
chaychru cananpag. Jinarcurmi paychru isquirbishag trönupa muyurigninpam cayänag chruscu angelcunanuy
Dios-mayïpa jutinta, Dios-mayïpa chay mushog Jerusalén naupanpas, guepanpas achca ñawiyog. 7Naupacag canag juc
marcanpa jutintas. Chayga cayan jana pacha marcam, leonnuymi. Guepacagmi canag juc becërrunuy. Mas guepacagmi
jinaman nogapa runä carmi imaypita imaycamas chaychru canag juc runanuy. Mas guepacagmi canag juc anca päriyagnuy.
nogawan yachranga. 13Pi maysi shumag mayacurcay 8Chay chruscunpas raprancuna canag sogtacamam, nätan chay
Jesusman yupachicug gotucagcunata, Santu Espíritu chay raprancuna canag jananpas ruyinpas achca ñawiyogmi. Paycunaga
QL\DQJDQWD·µ.— pagaspas junagpas chaynuylam alawapäcunag
$32&$/,36,64–6 224
“¡Lapan juchapitas caruchru cayag!” nir quima cuti. jinaman mandapäcungas lapan runacunatam cay
Chaypitas paycunaga pachachru” nir.
“Gamga cayanqui ima-aygas ruray atipag Munayniyog 11Chaypitam rircärirga, mayarü achca angelcunapa
pampaman tupangancama. Jinarcurmi chay imaypita camangancuna, jana pachachru cagsi, cay pachachru cagsi,
imaycamas cawayagpa trönun naupanman corönancunata pampa ruyichru cagsi, jatun gochrachru cagsi cay nir
chrurayur alawayta galacayärin cay nir: alawapäcugta:
11 “Munayniyognïcuna, gamga cay alawasha, “Trönuchru tayayagwan, Achrcashnuysi cayagga
alinninpag ricasha, munayniyogpag ricasha. capäcuchun ali nisha, alinninpag ricasha, alawasha,
Gammi camasha canqui lapan ima-aygatas. nätan munayniyogpag ricasha imaypita imaycamas”
Nätan gam munaptiquim cayan lapan ima-ayga nipäcugta.
camangaysi” nir. 14Nipäcuptinga chay chruscu angelnuysi cayagcunaga “Au,
5
1Chay trönuchru tayayagpa derëcha maquinchrümi
Ima-aygas cay pachachru pasananpita willapapäcushay
ricapurü röllu ninganta jananpas ruyinpas isquirbishata,
6
cërawan ganchrispaypa shumag shumag wichrgashata. 1Chaypitaga ricapurü chay Achrcashnuysi cayagtam
2Jinamanmi ricapurü juc munayniyog angelta galayunan cërasha paquigta. Jinarcurmi mayarü jucta
gayachracuypanuy cay nir tapuyämugta: “¿Pitag cayan alisca chay chruscu angelnuysi cayagcunapita räyunuysi “Shamuy”
alinnin, cërashanta paquircur rölluta quichrananpag?” nigta. 2Niptinga rircärirmi ricapurü, juc yurag caballuta.
3Niptinga manam pisi alinnin canagchu, ni jana pachachrüsi, Nätan logarayagninmi charayänag arcuta ɻëchantinta.
ni cay pachachrüsi, ni wanushacunacagchrüsi, chay rölluta Jinarcurmi paytaga gorärin juc corönata. Chaura payga
quichrananpag, ni quichrarcur ricanalanpagsi. 4Chaura yargorun yaligmi, jinaman yalinanpagmi.
nogaga wagacü aliscam, chay rölluta quichrananpagsi, ni 3Nä guepacag cërashata quichraruptinga mayarü, chay
ricanalanpagsi mana pisi alinnin captin. chruscu angelnuysi cayagpitam juctatag “Shamuy” nigta.
5Jinarcurmi chay mandag runacunapita jucga cay niman: 4Chaura rircäriptïga yargaramun juc puca caballutan. Chay
“Ama wagaychu. Shumag mayamay, Judäpa castanchru logarayagtaga nirun munayniyog cananpagmi, nätan cay
leonnuysi cayag Davidpa castan aywagmi yalisha. Paymi pachachru runacunata mana alipa cawachinanpagmi, jinaman
rölluta chay ganchris cëracunawan wichrgashacunata runacunata quiquincama wanuchinacuyagta
quichranga” niman. cawachinanpagmi. Jinarcurmi goyurun juc alisca jatun
6Chaura rircarirga ricapurü chay trönutam, chay chruscu espädata.
angelnuysi cayagcunatam, jinaman ishcay chrunca chruscuyog 5Nä mas guepacag cërashata paquiruptinga mayarü, chay
chay mandag runacunatam. Paycunapa chraupinchrümi juc chruscu angelnuysi cayagpita jucnintatan “Shamuy” nigta.
Achrcashtanuysi wanuchipäcunganga shayayänag. Paypagga Chaura rircarirga ricapurü yana caballutam. Nätan chay
wagran canag ganchrismi, jinaman ganchristan ñawinsi canag. caballuta logarayagga charayänag balanzatam. 6Chauraga
Chaycunaga canag cay pachaman cachramungan Diospa ganchris mayarü chay chruscu angelnuysi cayagcunapa chraupinpitam
Espirituncunam. 7Chaura chay Achrcashnuysi cayagmi aywarcur cay nimugta: “Juclay kïlu trïgulam juc junagchru gänana
charirun rölluta chay trönuchru tayayagpa derëcha maquinpita. golguepag canga. Jinaman quima kïlu cebädalam juc
8Nä rölluta chariruptinga, angelnuysi chay chruscu cayagcunaga, junagchru gänana golguepag canga. Nätan aceitiga, jinaman
jinaman chay ishcay chrunca chruscuyog mandagcunaga, chay vïnuga pachalan cachun” nimugta.
Achrcashnuysi cayagpa naupamanmi gongorpacayärin. Paycunaga 7Nä mas guepacag cërashata paquiruptinga mayarü, chay
lapanmi charapäcunag arpata, jinamanmi öru cöpachru junta chruscu angelnuysi cayagcunapita ushanancagtam “Shamuy”
perfümita. Chay perfümiga canag Diosman yupachicugcunapa nigta. 8Chaura rircarinäpagga cayänag juc runtush caballum.
manacuynincunam. Nätan chay logaragninpam jutin canag ‘Wanuy’. Chaypa
9Jinamanga cantapäcunag juc mushog cantatam cay nir: guepanta gatirämugga canag wanuymi. Chayga aywamunag
“Gamlam canqui chay röllu charigsi, wanushacuna cacunanpitam. Chaytam cay nirun: “Cay
nätan chay cërashacunata quichragsi. pachachru runacunata, lamitäpita mas lamitänincagta
Gamga wanuchisham caray, wanuchiy, espädawan, micuypita, gueshyawan, jinaman sima
jinaman yawarniquita jichrangaypam uywacunawan” nirun.
chay ima-aygapitas jorgararcayämanqui tucuy casta 9Chaynuytan nä mas guepacag cërashata paquiruptinsi altar
yanaman juc lütu jacumannuy. Nätan quillam muyurun jinaman alisca alipag ricasha cachun Diosninchiga,
yawarmannuy. 13Jinaman goyllarcunam jana pachapita yachrag canganpita, munayniyog canganpita, calpayog
ishquirärimun cay pachaman. Walyaptin hïgos montipa canganpita.
mishquincuna ishquimugnuy. 14Chaura cieluga garapita juc Chaynuylar alawayäshun, ‘Gracias’ niyäshun imaypita
röllu wancucagnuymi illacarun. Nätan lapan jircacunas, imaycamas.
tishgocunas chay cuyuyaptilanmi ashurärin jucläman. Chaynuy cachun” nir.
15Jinarcurmi cay pachachru mana cäsucugcunaga, reycunas, 13Chaura chay mandag runacunapitam jucga tapuraman cay
aliscannin wiragochacunas, capogniyogcunas, soldäducunapa nir: “¿Pïcunatag carcayan cay yurag jacushacunaga?
mandagnincunas, munayniyogcunas, rantisha runacunas, ¿Maypitatag aywararcayämun?”
mana rantisha runacunas, lapan pacacarärin 14Nimaptinga cay nirümi: “Munayniyog, gamga
machraycunaman, jircacunachru gagacunaman 16cay nirayar: musyayanquim”. Chauraga nimanmi: “Paycunaga chay
“Ishquimuy nogacunaman gagacuna, jircacuna, nätan ima-aygatas alisca cunchurmi cayman aywararcayämun,
pacapäcamay wac trönuchru tayayag Diospa naupanchru jinaman chay Achrcashnuysi cayagman yupachicurmi mana
mana capäcunäpag, jinaman chay Achrcashnuysi cayag mana juchaynag carcayan.
cunchuchipäcamänanpag” nir. 17Jinamansi cay nipäcuntan: 15 Chaymi paycunaga wac trönuchru tayayag Diospa
7
1Chaypita ricapurü chruscu angelcunatam, cay pachachru 16 Chaura paycunataga manam ni micanapäcungas
Diospa unanchacunantam. Chaypitam chay chruscu angelcuna Achrcashnuysi cayagmi ricanga uyshata michignuysi.
cay pachatas, jatun gochratas lutanta rurapäcunanpag Jinaman paymi uyshata yacuta upyananpag pucyuman
nishataga, gayachracuypanuy cay nirun: pushapagnuysi cawachinga imaycamas.
3“Ama ima lutantas rurapäcuyragchu cay pachatas, ni Chauraga nä manam pisi wagangachu” nimanmi.
gochratas, ni monticunatas Diosninchi servig runacunata
Ganchriscag cërashata paquinganpita willapapäcushay
urcunchru marcapäcamungancama”. 4Chauraga mayarü
8
“Israelpa chay lapan castancunapita, juc pachrac, chruscu 1Nä ushanan cërashacagta paquiruptinga, jana
chrunca chruscuyog waranga, nä unanchasha capäcungantam. pachachrüga lamitä üranuymi pasay cachracyarärin.
Chaycuna capäcunag: 2Jinarcurmi ricapurü ganchris angelcuna Tayta Diospa
5 Judäpa castanpitam chrunca ishcayniyog waranga naupanchru shayarcayagta. Paycunataga gorärin ganchris
Rubenpa castanpitam chrunca ishcayniyog waranga trompëtatam.
Gadpa castanpitam chrunca ishcayniyog waranga 3Chauraga chrarun juc angelmi örupita inciensu rupachicunata
6 Aserpa castanpitam chrunca ishcayniyog waranga apacurcur. Jinarcurmi altarpa naupanchru shacuyun. Chaura
Neftalïpa castanpitam chrunca ishcayniyog waranga paytaga gorärin achca inciensutam, chay örupita cayag altarchru
Manasespa castanpitam chrunca ishcayniyog waranga Diospa lapan raquishancunapa manacuynincunaman
7 Simeonpa castanpitam chrunca ishcayniyog waranga tacuchinanpag, chayga canag trönupa naupanchrümi. 4Jinarcurmi
Levïpa castanpitam chrunca ishcayniyog waranga chay inciensupa goshchringa jegarun angelpa maquinpitaga
Isacarpa castanpitam chrunca ishcayniyog waranga Dioscagman, Diospa lapan raquishancunapa manacuynintin.
8 Zabulonpa castanpitam chrunca ishcayniyog waranga 5Chaypitam angelga charirun chay inciensu rupachicunata.
Josëpa castanpitam chrunca ishcayniyog waranga Jinarcurmi chayman wiñarun rupayag shanshata chay altarpita.
Benjaminpa castanpitam chrunca ishcayniyog waranga Chaypitam garparamun cay pachaman. Chauraga galacuyun
unanchasha” nimugta. räyuytam, wagariytam, lipaytam, jinamanmi alisca pacha cuyuyta.
6Chauraga chay ganchris trompëtata chay ganchris angelcuna
Caychru waquin runacunatas ricapurütan jana chararcayagga camacarärin töcapäcunanpagmi.
pachachrüga
9Chaypita Ganchris trompëtacunata töcaräriptin ima-aygas pasagta
rircärirga ricapurü alisca achca runatam lapan
nacioncunapita. Paycuna capäcunag tucuy castacunam, tucuy willapapäcushay
rimayniyogcamam, lapan marcacunapitam. Paycuna chay 7Jinarcurmi naupacag ángel töcaruptinga galacayamun cay
trönuchru tayayag Diospa, jinaman Achrcashnuysi cayagpa pachamanga runtumuyta, jinamanmi ninawan yawar tacusha
naupanchrümi, yurag jacushacama, räman aptashacama ishquimuyta. Chayga ruparun lapan montitam guewantinta.
shayarcayänag. Nätan manam pisi yupayta atipänagchu. Nätan ruparunga, cay pachatachu quimaman partiruchwan
10Paycunaga lapanmi gayachracuypanuy alawapäcunag caynuypa: chaypa juclay partinnuylatam.
“Wac trönuchru cayag Diosmi, 8Chay guepacag ángel töcaruptinga, juc jatun jircanuymi
jinaman wac Achrcashnuysi cayagmi salvamasha canchi” nir. warauyar rupayar jatun gochraman jitayucarun. Jinarcurmi
$32&$/,36,68–10 226
muyurun yawarman. Nätan antanyarunga, chay jatun 13Chaura chay quima ángel puchurayagpita mas guepacag
gochratachu quimaman partiruchwan chaypa juclay ángel töcaruptinga, Diospa naupanchru chay örupita rurasha
partinnuylam. 9Chaura chay yawarman muyushacagchrüga altarpa chruscun lädunchru wagracagpitam mayarü, 14chay
lapan ima-aygas cawagmi wanurun, jinaman büquicunas trompëtata töcamug ángel rurananpag cay nimugta: “Eufrates
pampanmanmi ruracarun. jutiyog jatun mayu manyanchru chay chruscu angelcuna
10Chay mas guepacag ángel töcaruptinga jana pachapita watarayagta pasquimuy” nigta. 15Chaura angelga chay
ishquiramun jatun goyllarmi juc achquinuy rupayar. Chayga chruscu angelcunatam cachrarirämun. Cay pachachru
ishquirun mayucunamanmi pucyucunamanmi. Nätan runacunatachu quimaman partiruchwan chaypa juclay
ishquirunga, chay lapan mayucunatachu pucyucunatachu partinnuylata wanuchipäcunanpag. Chaycunaga
quimaman partiruchwan chaycunapa juclay chayürapagmi, chay junagpagmi, chay quillapagmi, chay
partinnuylamanmi. 11Chay goyllarpa jutinga canag ‘Atgag’ watapagmi, camaricushala capäcunag. 16Jinarcurmi mayarü
nisham. Jinarcurmi chay ishquingan yacuga muyurun chay caballucunachru logarayagcuna “Cayan ishcay pachrac
atgagman. Chaura runacunaga achcam wanurärin chay atgag millonmi” nimugta. 17Nätan Dios ricapachimaptin, ricapurümi
yacuta upyarärir. chay caballucunatas jinaman logarayagcunatas. Chaycunaga
12Chay mas guepacag ángel töcaramuptinga, intitachu jatirapäcunag ɹerru chilïcutam ninanuysi pucata, ‘jacintu’
quimaman, quillatachu quimaman, jinaman lapan ningan ruminuysi azulta, azufrinuysi cuti garwashta. Chay
goyllarcunatachu quimaman partichracuruchwan chaycunapa caballucunapa umancuna canag leonpanuymi, nätan
juclay partinnuycaglam yanauyarun, chauraga pagaspas shimincunapitam yargamunag nina, goshchri jinaman azufri
junagpas manam shumagga achicyänagchu. rupayag. 18Chaura cay pachachrüga runacuna wanurärin chay
13Chauraga chay rircarayälarmi ricapurütag jana pachapa quimaman partishapa juclay partincaglam. Chay runacunaga
chraupinchru juc jatun ancanuy päriyagta. Chaymi wanurärin ninawanmi, goshchriwanmi, jinaman rupayag
gayacuypanuy “¡Ay! ¡Ay! ¡Ay! Quima cunchuycuna azufri caballupa shimicunapita yargamugwanmi. 19Chay
puchurayag pasananpag chay quima angelcuna puchurayag caballucunapaga chay wanuchicurcänan canag
trompëtata nä wagarirärichiptinga, mas juyupam shimincunachrümi jinaman chrupancunachrümi. Chay
cunchupäcunga chay pachachru yachrayag runacuna” chrupancuna canag culebracunanuymi jinaman
niramun. umayogcamam. Chaycunawanmi däñapäcunag.
20Nätan waquin cawayag runacunaga, chay cunchuywan
Diosman mana yupachicug runacuna cunchunganpita wanugta ricarcayarsi manam wanacurcänagchu chay lutan
willapapäcushay rurayangancunapita, lutan espiritucuna servigpita, ni örupita,
9
1Chaura chay quima puchurayag angelpita trompëtata juc yurag golguepita, broncipita, rumipita, guerupita ima
töcaruptinga, ricapurü juc goyllarnuy jana pachapita cay rurashacunata Diostanuy serviypitas. Chay rurashacunaga
pachaman ishquirayämugtam. Jinarcurmi chay goyllarnuy manam ricapunsi, ni mayansi, ni purinsi. 21Chay runacunaga
ishquirayämugtaga gorun mana ushayniynag ruyi pözupa manam ni wanacurcänagchu, runa wanuchiytas, ni mal
llävinta. 2Chaura chay mana ushayniynag ruyi pözuta ruraytas, ni warmin warmin, olgon olgon cawaytas, ni
quichraruptinga jegaramun goshchrim juc jatun hornupita suwacuytas.
yargamugnuy. Chaypitam pampa ruyipita chay yargamug
Mana amachacugcuna alisca cuchunganpita
goshchriga intitas, walyaytas chaparun. Chaura pasaymi
willapapäcushay
yanauyarun cay pachaga. 3Jinarcurmi chay goshchripitaga
10
yargaramun salta piricu nirayag ‘langosta’ ningancuna, 1Chaypita juc munayniyog angeltam ricapurü, juc
mayman chaymansi cay pachaman. Chaypitam nirun pucutaychru jana pachapita uranpayämugta. Paypa
chaycunataga alacrán wachrishanuysi nanaywan umantaga turmanyam muyurayänag, nätan cäranmi canag
cunchuchinanpag. 4Chauraga nirun cay pachachru guewatas intinuy chipchipyag, wichuncunam canag nina rupayagnuy.
ni ima verdicagtas, ni ima montitas, mana lutanta 2Maquinchrümi charänag ichic röllula quichrashata. Nätan
rurananpagmi, antis Diospa unanchanta mana urcunchru derëchacag chraquinwanmi jarurpurun jatun gochraman,
apagcunalata cunchuchinanpagmi. 5Chaypitam nirun jinaman ichogcag chraquinwanmi alpaman. 3Chaypitam león
chaycunataga runacunata mana wanuchipäcunanpag, antis gaparagnuysi alicusa gaparirun. Chay gapariruptilanmi
pichga quillantin imanaypas cunchuchiyla cunchuchinanpag. mayacaramun ganchris räyucuna rimapäcungan. 4Chaura
Chaycunaga runacunata cunchuchipäcunag alacrán “Chay räyucuna rimapäcunganta isquirbishag” niyaptïmi,
wachriruptin nanaywan cunchugnuymi. 6Chay junagcuna mayarü jana pachapita cay nimagta: “Chay ganchris räyucuna
chraramuptin, runacuna ashipäcungam wanuyta, nätan rimapäcamunganta amam pitas musyachinquichu, nätan ama
wanuysi manam paycunapagga cangachu. isquirbiypishchu” nimagta.
7Chay langostacunaga canag guërrapag caballucuna 5Chaypitam chay gochraman, jinaman alpaman jarurayag
camarishanuymi, nätan umancunachrüsi cacunag örupita rurasha ricapungä angelga jana pachaman derëchacag maquinta
corönanuymi, nätan cärancunam canag runapa nirag. chacchacurcur cay nin: 6“Nogaga imaypita imaycamas
8Agchancunas canag warmipa niragmi, nätan quiruncunam canag cawayagpa, jinaman jana pachata, cay pachata, jatun
leoncunapanuy. 9Pëchuncunas canag ɹerrupita chilïcu gochrata lapan ima-aygantawansi camagpa naupanchrümi.
chruracushanuymi. Nätan raprancunam wagaricunag achca Nircurmi cay nin: Cananga nä manam cangachu mas timpu,
caballucuna cärruta guërraman cörriypa aywachir wagarichignuy. 7antis chay ganchriscag ángel rimanan junagcunam, jinaman
10Chrupancunas canag alacranpanuysi wachricunayogmi. trompëtata töcayta galayuruptilanmi, Dios pinsiangancuna
Chaywanmi runacunata pichga quillantin cawaypa cunchuchinag. lapan ushacarunga ruracayta, unay willapacug
11Chaycunapaga mandagnin canag, mana ushayniynag ruyi servignincunata pay musyachingannuyla” nin.
pözupa llävin charayagmi. Nätan jutinmi canag hebreocunapa 8Chaura chay jana pachapita rimapämagta mayangämi
rimayninchrüga ‘Abadón’, nätan griegochrümi ‘Apolión’. (Nätan yapay rimaparaman cay nir: “Ayway, jinaman chrasquimuy
quechuachrümi ‘Pampanman rurag’ ninan.) ichic röllula quichrarayagta, chay jatun gochramansi
12Chay galayunan alisca juyu cunchuyga nämi pasarun. alpamansi jarurayag angelpa maquinpita”.
Nätan cananga chay ishcay juyu cunchuycuna puchurayagga 9Nimaptinga aywarü angelcagtam. Jinarcurmi nirü rölluta
jinaman micuy. Shimiquichrüga mishquishunqui chrinyashpa manchacasham jana pachachru Tayta Diosta “Diosga alisca
mishquinuymi, nätan pachraychrüga muyunga atgagmanmi”. munayniyogmi” nirärin. 14Chaynuypam pasarun chay
10Niramaptinga chay angelpa maquinpita ichic röllulata quimapita mas guepacag cunchuyga. “Nätan chay quimapita
charircurmi micurü. Jinarcurmi mishquiraman shimïta ushanancag cunchuy pasanapaga nämi pasay
chrinyashpa mishquinnuy. Chaypitam milpuruptï nachrgarayämun” niman.
pachrachrüga alisca atgaraman. 11Chaypitam cay niraman:
“Yapay willamuy achca marcacunachru runacunata, lapan Nä ushanan ángel töcaruptin Diostawan Cristota
nacionchru runacunata, lapan tucuy rimaychru rimagcunata, alawapäcunganpita willapapäcushay
jinaman achca reycunata Dios cunchuchinanta, nätan 15Chaura ushanan ángel trompëtata töcaruptinga,
11
1Chaypitaga goraman juc chaglatam mëdicuna vära Cristom.
nirayagta. Jinarcurmi cay niraman: “Sharcuy. Paymi cananga mandanga imaypita imaycamas”
Mëdimuy Diospa wayinta, altarta, jinaman yupamuy chaychru ninganmi.
ayga runacuna Diosta servircayagtas. 2Nätan washa 16Chaypitam Diospa naupanchru, chay trönucunachru
puncutaga ama mëdiychu. Chayga nä cayan juc casta tayarcayag ishcay chrunca chruscuyog mandagcunaga
runacunata gosham. Paycunam ‘Dioslapag’ nisha Jerusalén gongorpacayärir lipucayärin pampaman umancunas
marcata jaruypa ushagnuysi ima-ayga lutantas rurapäcunga, tupangancama. Jinarcurmi Diosta, 17alawarärin cay nir:
chruscu chrunca ishcayniyog quillantin. 3Chaynuy jinayta “Gamlatam ‘Gracias’ nicurcag ima-aygatas ruray atipag
galayurcayaptinmi nogaga cachramushag ishcay munayniyog Tayta Dios.
willacugcunata lütu jacushatacama, juc waranga ishcay Gamlam cayanqui canansi, unaypita chay cayagsi,
pachrac sogta chrunca junagnin noga ningäta jinaman aywamugpag cayagsi.
willapacunanpag. Cananga alisca munayniyog cangaytam runacunata
4Chay ishcay willacugga cayan chay ishcay olïvu ricarachinqui,
monticunam, nätan cay pachachru munayniyogpa naupanchru nätan paycuna mandaytam galayurunqui.
chay ishcay candelërucuna cayagmi. 5Paycunata pisi lutan 18 Nätan nacioncunachru runacunaga aliscam piñäcarärin.
rurayta munaptinga shimincunapita yargamunga juc Chaura cananga chraramun chay runacunata alisca
ninanuymi chay lutan ruray munagcunata nina rupagnuy piñasha cunchuchinay junagmi,
rurananpag. Nätan pisi wanuchiy munagcunaga chay jinaman chay wanushacunata cunchuchinay junagmi,
rurapäcungannuylam quiquincunas wanuchisha capäcunga. nätan servishugniqui willacugcunata,
6Chay ishcay willacugcunaga cayan munayniyogcamam. jinaman gam manchacushugniqui raquishaycunata,
Paycunaga nogapita rimapäcunan junagcuna manam alinninpag ricashatas u manacagpag ricashatas premiuta
tamyachipäcamungachu, yacucunata yawarmanmi gonay junagmi,
muyuchipäcunga, jinaman ayga cutis paycuna nätan cay pachata pampanman ruragcunata cunchuchinay
munangannuymi cay pachachru runacunata ima-aygawansi junagmi” nir.
cunchuchipäcunga. 19Nä alawayta usharäriptinga Diospa cacunancagmi jana
7Ningäta nä willapacuyta usharäriptinga mana ushayniyog pachachru garicarun. Jinarcurmi ricacarun cajón nirayag
ruyi pözupita jegamug ‘bestia’ ninganmi paycunawan ‘Arca’ ningan. Jinarcurmi galacuyun lipayta, gayacuypanuy
pelianga. Chaypitam chay bestiaga vencinga, jinaman rimayta, räyuyta, juyunaypa pacha cuyuyta, alisca runtu
wanuchinga. 8Chaura chay wanushacuna jitarapäcunga chay tamya tamyayta.
jatun marcapa pläzanchrümi. Chay marcata Diosman
yupachicugcunaga ricapäcun Sodomatanuymi jinaman Juc warmipita jinaman jatun culebrapita willapapäcushay
12
Egiptotanuymi. Chaychrümi munayniyogninchitas cruzchru 1Chaypitam jana pachachrüga ricacaramun juc warminuy.
wanuchipäcura. 9Chay wanushacuna jitaragta ricapäcunga Paypa jacun canag intinuysi chipchipyagmi. Payga
quima junag juc chraupi junagninran mayag chayag quillamanmi jarurayänag, jinamanmi coröna jatirayanganchrüga
marcacunapita runacunas, tucuy casta runacunas, tucuy canag chrunca ishcayniyog goyllarcuna. 2Chay warmiga canag
rimaychru rimagcunas, jinaman mayag chayag pachrayogmi. Jinarcurmi gapachracunag nanaywan gueshyacunan
nacioncunapitas. Nätan chay runacunaga manam junag chrämusha captin. 3Chaypita ricacaramuntan jucsi jana
munapäcungachu enterrasha capäcunanta. 10Chauraga chay pachachrüga. Chayga canag jatuncaray puca culebram, ganchris
ishcay willacugcuna cay pachachru runacunata tucuynaypa umayog, chrunca wagrayog, jinamanmi umancunachru jatiränag
cunchuchipäcunganpita wanurärichiptinga, cay pachachru juc corönatacama. 4Nätan chrupanwanmi goyllarcunata
runacunaga aliscam cushicurcanga, jinaman garparämun cay pachaman. Chaura lapan goyllarcunatachu
apachinacurcanga regälucunata jucnin jucninmi” niraman. raquiruchwan quima puntaman, chaypa juclay raquishantanuylam
11Chaypitam quima junag juc chraupi junagnin nä garparamun. Chaura chay culebraga chay wachray nacag warmipa
cayaptinga, paycunata Tayta Dios cawacarachimun. chimpanchrümi shacuyun näciramuptilan wawanta
Jinarcurmi sharcarärin. Chaura ricagcunaga aliscam micucurunanpag. 5Chaypitam chay warmiga gueshyacurun juc
manchacarärin. Jinarcurmi mayarärin jana pachapita olgo wamrata. Chay wamraga juc michignuymi lapan nacionchru
“Jegapäcamuy cayman” nir gayachracamugta. runacunata munayninchru cachinga. Jinarcurmi Diosga chay
12Niptinga jegarärin jana pachamanmi juc pucutaychru, wamrata gueshpirachin trönuncagman. 6Nätan warmiga
chregnipagnincuna rircararcayaptin. gueshpirun chunyag pampamanmi Tayta Dios
13Chaura chayüram cay pachachru carun alisca juyupa camaripungancagman, chaychru waranga ishcay pachrac sogta
pacha cuyuy. Juc marcatachu chruncaman partiruchwan, chrunca junagcuna atendisha cananpag.
chaypa juclay partincagnuylam chay pacha cuyuywan 7Chauraga galacuyun guërram jana pachachru. Miguelmi
juchrurun. Chaychrümi wanurärin ganchris waranga angelnintin chay culebrawan peliacurcan. Nätan culebrasi
runacuna. Nätan waquin cawayagcunaga alisca angelnintinmi Miguelwan peliacurcan. 8Nätan chay culebraga
$32&$/,36,612–14 228
manam yaliyta atiparachu, ni jana pachachrüsi manam rimacun jutinpitas, Dios cacunman wayipitas, jinaman jana
jäcurachu paycunapagga. 9Jinarcurmi chay unaypita cayag pachachru lapan yachrayagcunapitas. 7Chaypitas
jatuncaray culebrataga, cay pachachru lapan runacuna cunsindiruntan Diospa acrashancunata guërrata ruranantas,
engañag Asyagtaga jitarparärimun cay pachaman lapan jinaman paycunata yalinantas. Chaypitas niruntan chay
angelnintinta. animaltaga lapan casta runacunata, lapan marcacunata, tucuy
10Chaura jana pachachrüga mayarü gaparaypanuy cay nir rimaychru lapan rimagcunata mandananpagsi. 8Jinarcurmi
cantapäcamugtam: runacunaga alawayta galacayärin chay manchacuypag
“Cananga nä carcayan salvasham. Cananga nä Diospa animaltaga. Chay alawag runacunaga capäcunag chay
munayninchrümi carcayan. wanuchisha Achrcashnuysi cayagpa librunchru mana jutin
Jinaman Cristom cayan mandagsi. apuntashacunam. Chaycunapa jutincuna mana apuntashachu
Nätan Diospa naupanchru pagaspas junagpas yangapita canag cay pachata Dios camayta galayungan junagpitam.
juchachämagninchi 9Diosman yupachicugcuna shumag mayapäcuy cayta:
jana pachachru lapay yachrarcayagcuna. cay pachapitam yargaramun. Chaypa wagran canag juc
Nätan laquicurcay cay pachachru, jinaman jatun carnipanuymi ishcay, nätan rimanagsi Asyagnuymi. 12Chaysi
gochrachru yachrayagcuna. canag naupacag animalnuymi alisca munayniyog, nätan
Gamcunamanga Asyag ishquirayämun imatas ruranag paypa naupanchrümi. Jinarcur chayga cay
alisca piñasham, nä cunchusha pachachru lapan runatam mandarun, naupacag animal uman
cananpag nachrgarayämunganta musyar” nir. däñasha cuticashata alawapäcunanpag. 13Chaytas Diosga
13Chaura chay Asyag cay pachaman jitarpamusha canganta cunsindirun ima-aygatas runala mana ruray atipänanta
tantiarurga, chay olgo wamra wachracusha warmitam rurananpagmi. Jinarcurmi chayga runacuna ricarcayaptin
gaticachrayta galacuyun. 14Nätan chay warmitaga jatuncaray jana pachapita cay pachaman jegarparachimun ninata.
ancapa ishcay raprantam gorärin chunyag pampaman chay 14Nätan chaycunata rurara chay naupacag animalpa
culebrapita päriypa aywacunanpag, chaychru quima wata juc naupanchrümi. Chaynuypam cay pachachru yachragcunata
lamitänin atendisha cananpag. 15Chaura chay Asyagga warmi engañarun. Chaypitam mandarun chay runacunataga, chay
guepanmanga yacutam agturun juc mayutanuy, chay warmita naupacag animalnuyta, chay espädawan uman däñasha
mayu apananpag. 16Chaura pampam quichracarun juc shimi cuticasha nirayagnuyta jucta rurapäcunanpag. 15Jinarcurmi
äsharcugnuy, jinarcurmi chayman chay mayuga yaycurun, Diosga, cay pachapita yargamug animaltaga cunsindiruntag,
chaynuypam warmita yanaparun. 17Chaynuy jinaruptin chay naupacag animal nirayagta runacuna rurapäcunganta
Asyagga alicusam piñäcurun warmipag. Chaypitam aywacun cawayagman, jinaman rimagman muyuchinantas. Chaura
chay warmipa waquin wawancunata guërrata ruramunanpag. chayga nirun payta mana alawag runataga wanuchinanpagmi.
Paycunaga carcayan Dios mandanganta cäsucugcunam, nätan 16Jinarcurmi chayga mandarun derëcha maquinchrüsi u
Jesuspa willapan willapacugcunam. Jinarcurmi chay urcunchrüsi lapan runata, acapatas u acraytas, capogniyogtas
jatuncaray culebra nirayag Dragonga shacuyun jatun u mana imaynagtas, mana rantisha runatas u rantishatas
gochrapa manyanchru. unanchapäcamunanpag. 17Chaynuy unanchächira chay
Chaura chay Asyagga shacuyun jatun gochra manyan animalpa jutinta u nümerunta mana pisi apagcagga, rantiytas
agoysha agoyshachrümi. u ranticuytas mana atipapäcunanpagmi.
18Chay nümerunta ali tantiagcama carga, mä tantiapäcuy.
Manchacuypag ishcay animalcunapita willapapäcushay Chayga cayan runapa nümerunmi. Nätan chay nümeruga
13
1Chaypita ricapurü juctatam, jatun gochrapita juc cayan, sogta pachrac sogta chrunca sogtayogmi.
animalnuysi manchacuypag jegayämugta. Chayga
Pachrac chruscu chrunca chruscuyog waranga
canag ganchris umayogmi, chrunca wagrayogmi.
runacunapita willapapäcushay
Wagrancunam canag corönan jatishacama, nätan
14
umancunachrümi canag Diospag lutan juticuna isquirbisha. 1Chaypitaga ricapurü chay Achrcashnuysi cayag
2Chay manchacuypag animalnuysi ricapungäga canag chay Cristotam Sión ningan gotuchru shayayagta. Payga
sima leopardunuymi. Chraquincunam canag ösupanuy, nätan cayänag pachrac chruscu chrunca chruscuyog waranga
shiminmi leonpanuy. Chaura Asyagga chaytam chrurarun runacunawanmi. Chay runacunapa urcunchrüga isquirbisha
yanapagnin cananpag, trönunchru tayunanpag, jinaman pitas canag chay gotuchru shayayag Cristopa jutinmi, jinaman Dios
maytas mandananpag. 3Chay animalpa juc umanga cayänag Taytanpa jutinmi. 2Chauraga mayarü jana pachachrümi alisca
wanunanpag däñashanuymi. Jinarcurmi chayga jucla wagarimugta, juc mayu alisca chrarpamugtanuy, juc räyu
cuticarun. Chaura cay pachachru runacunaga lapanmi pachryamugtanuy, jinaman arpa töcagcuna töcamugtanuy.
mayacasha nirag gatiräcurcan chay manchacuypag 3Jinarcurmi cantapäcunag juc mushog cantata, chay
animaltaga. 4Jinarcurmi munayniyog cananpag nig Asyagtaga, trönuchru tayayagpa naupanchru, chay chruscu
jinaman chay animaltaga alawayta galacayärin “¿Pilas angelcunanuysi cayagpa, jinaman mandag runacuna cayagpa
cayanchur paynuy, paywan peliayta pilas atipanmanchur?” naupanchru. Nätan manam pisi yachracuyta atipänagchu chay
nir. cantata. Yachracuytaga atipänag cay pachachru chay pachrac
5Chaura Diosga chay manchacuypag animaltaga chruscu chrunca chruscuyog waranga salvasha runalancunam.
cunsindirunmi, ima-ayga lutantas paypita runacunachru 4Paycunaga capäcunag warmiwan mana juchäcushacunam,
rimananta, jinaman chruscu chrunca ishcayniyog quilla mana warmi regueg capäcur. Jinaman mayta aywarsi chay
lutancunata rurananta. 6Chauraga Diostam lutan Achrcashnuysi cayag ningannuy cawagcunam. Chaycuna
rimaycunawan ashliyta galacuyun. Chaynuytan lutanta capäcunag cay pachrachru jucpa maquinpita rantishancunam.
229 $32&$/,36,614–16
Paycuna capäcunag, chay naupa pogomugtachu imatas jitayurun, üvas jaruna jatun pözuman. Chaynuymi Diosga
“Cayga cachun Diospag, jinaman chay Achrcashnuysi üvas jarugnuysi alisca piñasha chay runacunata cunchuchinga.
cayagpag” ninchi, chaynuymi. 5Jinaman paycuna capäcunag 20Nätan chay üvastaga jarupäcunag marcapita washachrümi.
mana casqui rimagmi, nätan Diospa naupanchru mana pasay Jinarcurmi chay üvas jarupäcunganpitaga yargaramun yawar
juchaynagmi. juc mayunuy, caballucunapa frënuncama chrarcug, jinaman
sogta chrunca chruscuyog lïwa carucama.
Quima angelcuna rimanganpita willapapäcushay
6Chaypitam Ganchris angelcunapita willapapäcushay
ricapurü juc angelta jana pacha chraupinchru
15
päriyagta. Payga camacushala cayänag cay pachachru lapan 1Chaypitam jana pachachrüga ricapurü yapay, alisca
nacionchru yachragcunata, lapan rimaychru rimagcunata, manchacuypag cayagta. Chaycunaga canag ganchris
lapan marcacunachru yachragcunata, tucuy casta runacunata, angelcunam. Paycunataga nisha canag ushanan ganchris
chay imaypita imaycamas cayag ali willapata willananpagmi. cunchuycunawan cunchuchipäcunanpagmi. Chaycunaga
7Chaylam payga gayacuypanuy cay niramun: “Tayta Diosta cayan Diospita aywamug ushanan cunchuycunam. 2Chaypitas
manchacurcay, jinaman alawapäcuy. Cananga nä chararamun ricapurü jatun gochranuytam, gueshpiywan nina tacushanuysi
juchacunata taripänan junagmi. Chaura gongorpacuyur chipchipyagta. Nätan chaychrüga shayarcayänag, chay
lipucayäriy, umaycunas pampaman tupangancama, jana animalta, chay animal nirayagta runacuna rurapäcunganta
pachatas, cay pachatas, jatun gochratas, pucyucunatas yaligcunam, jinaman chay animalpa nümerunwan mana
camagpa naupanman” niramun. unanchächicuy munagcunalam. Chaycunaga chararcayänag
8Chaypitam guepanta aywamug juc angelga cay Diospa arpancunatam. 3Jinarcurmi cantapäcunag Diosta
niramuntag: “¡Juchrurunmi Babiloniaga! ¡Juchrurunmi chay servig Moisespa cantanta, jinamanmi Achrcashnuysi cayagpa
jatun marcaga! Chay marcaga pasay shincananpag pitas cantanta cay nir:
vïnuta upyachignuymi, lapan nacionchru runacunata “Alisca alim, nätan mayacasha nirag cacuypagmi cayan
ima-aygas ganra lutancunawan juchäcachira”. 9Chay rurangaycuna,
niramuptinga mas guepanta aywamug ushanan angelga ima-aygatas ruray atipag Munayniyog Dios.
gayacuypanuymi cay niramun: “Pisi chay animalta, jinaman Gam nacioncunapa reyninga alitam,
chay animal nirayagta runacuna rurapäcunganta alawagga, u nätan razoncagtam rurayanqui.
urcunchrüsi u maquinchrüsi unanchächicugga, 10canga 4 Gam munayniyogtaga lapanmi manchacurcayäshunqui.
16
pogoshanuymi nä runacuna carcayan wac pachachrüga”. 1Chaypitam mayarü gayacuypanuy Diospa
16Niptinga chay pucutaychru tayayagga pasay-pacham cay cacunanpita, chay ganchris angelcuna cay nimugta:
pachachru trïgunuysi cayag ali runacunata shuntarun. “Aywapäcuy, wac pachaman jirpapäcamuy chay ganchris
Chaynuypam cosechashanuy ricacarun. cöpachru cayagta lutan runacuna cunchupäcunanpag”.
17Chaypitaga yargaramun juc angeltan, jana pachachru Dios 2Nimuptinga galayunancag angelmi yargorun. Jinarcurmi
cacunancagpita juc fïnu jüsim aptashatag. 18Chaypitas jirparamun cay pachaman. Chauraga chay animal niragwan
yargaramuntan ninata munayninchru cachig juc angelsi unanchächicusha runacunachrümi jinaman chay animal
altarcagpita. Jinarcurmi payga chay fïnu jüsin aptashataga nirayagta runacuna rurapäcunganta alawag runacunachrümi,
gayacuypanuy cay nin: “Pasay-pacha chay fïnu jüsiquiwan ricacarun alisca nanag gueri gueshya.
cosechay wac pachachru pogosha üvasnuysi cayag juchasapa 3Nätan guepancag angelga jirparamun cöpachru cayagtaga
4Chaynuytan mas guepancag angelsi cöpanta jirparamun galacuyun, juc quintalnuy lasagcama. Jinarcurmi runacunaga
mayucunaman, pucyucunaman. Jinarcurmi yacucunaga Diospag ima-aygas lutanta rimacurcan, chay runtu tamyawan
muyurärin yawarman. 5Chaura yacucunata munayninchru alisca juyunaypa cunchuchinganpita.
cachig angeltaga mayarü cay nigtam:
“Munayniyog Dios, gamga cayanqui ali ruragmi caynuypa Chay lutan warminuysi cayag marca pampanman
cunchuchir. ruracänanpita willapapäcushay
17
Gamga cayanqui lapan juchacunapita caruchrümi 1Chaypitam aywaramun chay ganchris angelcuna
unaypita canancamas. cöpa charagcunapita jucga, cay nimag: “Shamuy
6 Paycunaga Diospa raquishancunatam, Diospa cayman. Cananga musyachishayqui olgon olgon cawag
willacugnincunatam wanuchipäcusha, warminuysi cayag marcapitam, alisca juyupa cunchuchisha
chay jinapäcunganpitam gamsi yacuta yawarman cananpitam. Chay lutan warminuysi cayag marcaga, achca
muyurachinqui upyapäcunanpag. Chaynuy rurar yacunuysi cayag marcacunatam munayninchru cayächin.
alitam rurayanqui” nigta. 2Chay lutan warminuysi cayag marcawan carmi cay
7Chaypita juctas mayarütan altarcagpita cay nimugta: pachachru reycuna juchäcurcasha. Chaynuytan cay pachachru
“Au, ima-aygas ruray atipag Munayniyog Dios, yachrag runacunas juchäcurcasha chay lutan warmiwannuysi
gamga cunchuyächinqui razoncagpitam, nätan alitam cayag marcawan capäcur” nimag.
rurayanqui” nimugta. 3Chaypitam Santu Espíritu yanapämaptin chaycunata nä
8Chaypita chay mas guepan chruscucag angelga jirpurun ricaruptïga chay angelga pusharaman chunyag pampata.
cöpachru cayagta intiman, jinarcurmi usyaga runacuna Jinarcurmi chaychru ricapurü juc warmita, juc manchacuypag
rupayta galacuyun. 9Chaura chay rupasha runacunaga, puca animal jananchru tayayagta. Chay animalga canag
juchancunapita wanacurcänan trucaga, jinaman Diosta ganchris umayogmi, chrunca wagrayogmi, jinaman lapan
alawapäcunan trucaga antis ashliytam galacayärin, chay gueri cuerpunchrüsi cayänag Diospita lutancuna isquirbisham.
nirag gueshyawan cunchuchinanpag Dios munayniyog 4Nätan chay warmiga cayänag yawarnuy puca tëlapita,
cayagtaga jirpurun, Eufrates ningan jatun mayuman. raquishancunata wanuchinganpita, jinaman “Jesuspam cä”
Jinarcurmi chay mayuga chaquirun, inti yargamunan lädupita nigcunata wanuchinganpita. Chayta ricapururga mayacasham
aywamug reycuna alisca chranin soldäduncunawan ricacarü.
pasapäcunanpag. 13Chaypitam ricapurü quima lutan 7Chaypitam angelga cay niman: “ Imanirtag mayacasha
¿
espiritucuna ränasnuy yargamugta. Jucga yargamunag cayanqui? Nogam tantiachishay chay warmi ima cangantas,
Asyagpa shiminpitam, jucagmi animalpa shiminpita, jinaman nätan chay warmi purichig animal, ganchris umayog, chrunca
jucmi Asyagpa willacugninpa shiminpita. 14Chaycunaga wagrayog ima cangantas. 8Chay animal ricapungay unayga
canag Asyagpa lutan espirituncunam, jinaman chaycunaga caram, cananga wanusham cayan, nätan nämi cawacarcamur
rurapäcunag runala mana ruray atipänantam. Jinarcurmi jegamugpag cayan chay pözunuysi mana ushayniynag
chaycunaga aywacurcan cay pachachru mandagcunata ruyipita. Chay jegaramurga aywanga cunchuymanmi. Nätan
soldäduntintawan gotumug, ushanan junagchru chay pacha camacanganpita-pachas chay imaycamas
ima-aygas ruray atipag Diosta guërrata rurapäcunanpag. cawayagcunapa jutin isquirbirayag Diospa librunchru, mana
15Shumag mayapäcuy cay nir rimanganta: “Nogaga juc jutin isquirbishacunaga, mayacasham capäcunga, chay
suwanuysi aywamushag mayänitam. Cushisham canga pisi unaycagta, canan wanusha cayagta, jinaman cawacarcamur
ricchayar cayagnuysi shuyäcamagga, jinaman yapay ricacämugta ricaparärirga.
jacupacushanuyla shuyäcamagga. Chauraga manam pisi 9Canan maygaysi ali yachrag carga, tantiay cayta: Ganchris
garapachranuy pengacusha puringachu” nir rimanganta. umacunaga cayan ganchris gotucunam. Chay gotucuna
16Jinarcurmi chay espiritucunaga runacunata goturärin jananchrümi chay warminuysi cayagga tayayan. 10Nätan chay
‘Armagedón’ ninganman. ‘Armagedonga’ hebreo rimaychrüga umacunaga cayan ganchris reycunatan. Pichgacagga, nämi
‘Meguido’ gotu ninanmi. wanupäcusha. Canan cayagga sogtacagmi cayan. Chay
17Chaypitam chay ushanancag angelga jirpurun cöpachru ganchriscagga chaypitaran yaycunga, nätan chay yaycurur
cayagtaga walyayman. Jinarcurmi Diospa cacunan wayin manam alä unaychu mandanga. 11Nätan chay manchacuypag
nirayagpitaga, chay trönuncagpitaga, gayacuypanuy animal cayagga, unayga caram, nätan cananga wanusham
rimaramun cay nir: “Caywanga nä ruracarun lapanmi” nir. cayan. Chayga cayan puwagcag reymi. Chaynuy cayarsi
18Chauraga galacuyun lipaytam, räyuytam, alisca wagariytam, cayanga ganchriscag castalam. Chayga aywayan nä
jinaman alisca pacha cuyuytam. Chaynuy pacha cuyuyga cunchuymanmi.
manam imaysi carachu cay pachachru runacuna 12Chay chrunca wagra ricapungayga cayan chrunca
canganpita-pachas. 19Jinarcurmi chay jatun marcaga reycunam. Chaycunaga rey cananpag manaran
particarun quimaman. Nätan nacioncunachru marcacunam yaycapäcunragchu. Nätan nä yaycarärirga mandapäcunga juc
juchrurärin. Chaynuyta ricarur Diosga yarparun, chay üralam chay animal cayagwan parëju. 13Chay reycunaga
jatuncaray Babilonia marcata alisca piñasha cunchuchinanpag lapansi nä carcayan rimanacusham chay animalta ‘Gam
ningantam. 20Jinamanmi lapan tishgocuna illacarun. manday’ nipäcunanpag. 14Chauraga guërrata rurapäcunga
Chaynuytan jircacunas mana canagchu. 21Chaura chay Achrcashnuysi cayag Cristotam. Jinatam Achrcashnuysi
runacunamanga jana pachapitam alisca acray runtu tamya cayagga yalinga lapan munayniyogcunapas munayniyognin
231 $32&$/,36,61718
car, reycunapas reynin car. Nätan paywan cayagcunaga pësacurcangam, chay marcata nina rupaptin goshchriyagta
capäcunga gayashancunam, acrashancunam, pay ninganta ricaparärir. 10Chay rupaptin carulachrümi manchacasha
chaynuyla cäsucugcunam” niman. shacayärin cay nircayar:
15Chaypitas chay angelga cay nimanmi: “Chay lutan warmi “¡Ay! laquipaypagmi cayanqui gam jatun marca Babilonia,
tayayangan ricapungay yacuga cayan, lapan marcachru gam munayniyog marca,
yachrag runacunam, alisca achca runacunam, lapan gamga juc üralapagtag cayänayqui
nacioncunachru yachragcunam, lapan rimaychru rimagcunam. cunchuchipäcushuptiquiga” nir.
16Chay animalchru, chay chrunca wagracuna ricapungayga, 11Chaynuytan cay pachachru ima-ayga ranticugcunasi
chay olgon olgon cawayag warminuysi cayag marcatam wagapäcunga, jinaman pësacurcangam chay apapäcunganta
chregnipäcunga. Jinaman garapachratam dëjapäcunga. mana pisi rantiptin. 12Chay apapäcunganga caycunam cara:
Chaypitam ima-aygatas munanganta rurapäcunga jinarcurmi Örum, yurag golguem, shumag välig rumicunam, perlacunam,
rupachipäcunga. 17Chaycunata Diosmi yarpayta gonga, pay lïnu ninganpita alisca välig tëlacunam, sëdam, tucuy cläsi
munangannuy chaynuy rurapäcunanpag, jinaman pucacunam. Chaypita ima shumag asyag lapan guerucunam,
rimanacurcur chay animal cayagta ‘Gam manday’ marɹl ninganpita tucuy rurashacunam, shumag guerucunapita
nipäcunanpagsi. Chayga mandanga Dios rimangancuna ima-aygas lapan rurashacunam, cobripita, ɹerrupita,
ruracayta ushacangancamam. 18Chay warmi ricapungayga marmolpita ima-aygas lapan rurashacunam. 13Chaypita canëla
cayan chay jatun marcam. Chaymi cay pachachru reycunata jampim, alisca shumag asyag perfümicunam, inciensum,
rurayächin munanganta” nimanmi. mirram, jinaman vïnum, aceitim, harinam, trïgum.
Chaypitaga uyshacunam, caballucunam, cärrucunam, jinaman
Babilonia rupagta ricapungäpita willapapäcushay ranticurcagran runacunatas. 14Chay ranticugcuna cay
18
1Chaypitaga ricapurü juc angeltam, alisca nipäcungam chay marcata: “Ima-ayga munangaytas manam
munayniyogta, jana pachapita jegarpayämugta. nä charanquichu, jinaman chay ima-aygas shumagcunata,
Jinarcurmi paypa achicyayninwan cay pachaga ricacarun ima-aygas väligcuna munangayta manam nä tarinquichu”.
alisca achicyayar. 2Chauraga lapan calpanpam cay nin: 15Chaura chay ima-aygacunatas ranticugcunaga, nätan chay
“Nämi loglarun, nämi loglarun, chay jatun Babiloniaga. marcachru capogniyogman muyushacunaga carulachrümi
Cananga chay Babilonia muyurun Asyagcunapa manchacur capäcunga wagarcayar racrarcayar. 16Jinaman cay
wayinmanmi, nircayar
lapan lutan espiritucunapa machrayninmanmi, “¡Ay! ¡Laquipaypagmi cayanqui jatuncaray marca!
jinaman lapan manchana sima uywacuna cacunanmanmi. Gamga carayqui lïnu ningan tëlawan,
3 Chaynuyman chay marcaga muyurun, lapan nacionchru tucuy pucaman teñishawan juc warmi jacucushanuymi,
yachragcunata vïnunwan shincachignuysi jinaman örucunawan,
juchäcachinganpitam. perlacunawan, shumag rumicunawan jacucushanuymi.
Cay pachachru reycunata juchäcachinganpitam, 17 Nätan chaychica ima-aygaysi ushacarun juc üralatam”
“Wayra yargapäcuy chay marcapita nogapacag runäcuna, gaparäcurcan: “Cay jatun marcanuyga manam maygansi
paycuna juchäcurcayanganta mana juchäcurcänaypag, carachu” nir. 19Chaypitam wagarcayar racrarcayar
nätan paycuna imawansi cunchuchisha capäcuptin mana umancunaman alpata jitayacarärin cay nir gapachracurcayar:
cunchupäcunaypag. “¡Ay! ¡Laquicuypagmi cayanqui jatun marca!
5 Chay marcachru runacunapa juchan cayan, jana Gamchrütag lapansi chay büquiyogcuna
pachacama gotushanuymi, alisca capogniyogman muyupäcusha,
nätan Diosga yarparayanmi chay runacuna nätan juc üralatam lapan ima-aygaysi usharun” nir.
juchäcurcanganta. 20 Chaylam jana pachapita cay nimun: “ Cushicuy jana
¡
6 Imanuymi chay marca runacunata rurara chaynuy paytas pacha cay marcapita!
rurapäcuy. Nätan ¡cushicurcay gamcunas, Jesuspa cachran ruragcuna,
Cutichipäcuy dobliyta chay ruranganpita, Diospa willacugnincuna, Diospa raquishancuna!
imanuymi runacunata cunchuchira chaynuy, jinaman mas Diosga chaynuypa cay marcata ruparachin
masnintawan cunchuchipäcuy. gamcunata imatas rurapäcushungaypitam” nir.
7 Chay marcaga cayan alitucugmi, 21Jinarcurmi juc munayniyog angelga charirun rumita, juc jatun
jinaman cawayan micucularmi, upyacularmi. tunaynuyta. Chaypitam jatun gochraman tacayurun cay niyar:
Chaymannuy imanuypas tucuynaypa cunchuchipäcuy, “Cay rumi tacayushanuymi
wagayar capäcunanpag. gamsi canqui jatun marca Babilonia.
Chay marcaga cay nigmi: Manam imaysi mastaga ricapapäcushunquichu.
‘Nogaga mandayä juc reinanuymi. Manam juc viüdanuysi 22 Manam mastaga gamchru mayacangachu arpas, ni ɻautas,
nacashagchu ni trompëtas.
ni manatan imaysi cunchushagpishchu’ nigmi. Manam mastaga gamchru cangachu
8 Chaymi chaypagga juc junaglachru aywamunga tucuy ima rurag curiosu runacunas.
cunchuycuna, Manatan mastaga gamchru mayacangachu chay
wanuysi laquicuysi micanaysi, agacurcangansi.
jinaman canga rupachisham. 23 Manam mastaga gamchru achicyangachu
Nätan ‘Gamga engañasha canqui lapan nacionchru jinaman “Razoncag” nisha. Payga razoncagpitam juchatas
runacunata, mal ruraypam’ nir. taripan, nätan razoncagpitam guërratas ruran. 12Paypa ñawin
24 Nätan gam marcachrümi shumag mayacarun Diospa canag juc ninanuy achicyagmi. Nätan umanchrümi jatiränag
willacugnincunata, achca corönata. Jinamanga canagtan isquirbisha juc jutinsi.
jinaman Diospa raquisha runancunata wanuchipäcungay. Chaytaga manam pisi tantiayta atipanchu. Chaytaga tantian
Chaynuytan maychru chaychru cay pachachru lapan paylam. 13Jinamanga jacuntas jatirayänag yawar yawartan.
wanuchipäcungaysi limpu musyacarun” niyar. Nätan jutinmi canag “Diospa willapan” nisha. 14Jinarcurmi
jana pachapita gatirapäcunag soldäducunanuy, lïnunlanpita
Tayta Dios alawapäcunganpita willapapäcushay rurasha allanyag jacushacama, jinaman yurag caballun
rurangannuylam chay marcatas rurarun”. nir gayachracugta: “Shapäcamuy gotucapäcamuy lapay pärig
3Nircurga yapaytan cay nirärimun: uywacuna, Diosmi gayarcayächishunqui guërrachru
“Alawapäcuy Tayta Diosta. wanushata alisca micapacurcänaypag, 18chay reycunata,
Chay marcapitaga goshchri jegayan chaynuylam imaypita soldädu mandagcunata, munayniyog runacunata,
imaycamas”. caballucunata, logaragnincunata, rantisha runacunata, mana
4Nirärimuptin chay ishcay chrunca chruscuyog rantishacunata acapatas acraytas, micapäcunaypag” nigta.
mandagcunaga, jinaman chay chruscu angelnuysi 19Chauraga ricapurü chay manchacuypag animaltam, cay
cayagcunaga, trönuchru tayayag Diospa naupanman pachachru reycunawan soldäduntinwan cayagta. Chaycunaga
gongorpacayärirmi lipucayärin. Chaypitam cay nirärin: gotucarärinag chay yurag caballun logashata, jinaman chay
“Chaynuy cachun. Alawapäcuy Tayta Diosta”. gatirayagcunata guërrata rurapäcunanpagmi. 20Jinarcurmi
5Niräriptinga trönucagpitam rimaramun: chay manchacuypag animaltaga charirärin, Asyagpa
“Alawapäcuy Tayta Diosninchita, willacugnintawan. Chay Asyagpa willacugninga
payta lapan servigcuna, munayninwanmi ruranag ima-aygatas chay animal cayagpa
payta manchacugcuna, acapas acraysi” nir. naupanchru. Chayga chay ruranganwanmi engañänag chay
6Chaypitam mayarü alisca achca runacuna animalpa jutinwan unanchächicusha runacunata, jinaman
rimarcayagtanuy, mayu chrarpamur wagarimugtanuy, animal nirayagta runacuna rurapäcunganpa naupanman
jinaman alisca räyu wagarigtanuy cay nimugta: gongorpacug runacunata. Chaura cawayagtam chaycunataga
“Alawapäcuy Tayta Diosta, ishcayninta jitarparärin azufriwan rupayag nina wayiman.
chay munayniyog ima-aygas ruray atipag Diosninchiga 21Nätan waquincag runacunaga limpu wanurärin chay yurag
20
lïnulanpita rurasha allanyag jacutam jaticurcänanpag” 1Chaypitam ricapurü jana pachapita juc ángel
nimugta. (Chay lïnupita allanyag rurasha jacunuyga uranpayämugta. Payga aywayämunag mana
cayan, Diospa raquishancunapa ali cawayninmi.) ushayniynag ruyi pözupa llävin aptasham. Jinamanmi alisca
9Chaura angelga cay nimanmi: “Isquirbiy cayta: Cushisham jatun cadenan aptasha. 2Chaura angelga, jatuncaray culebra
capäcunga chay Achrcashnuysi cayagpa casamintuman ningantam charicurun. Chayga canag Asyagmi. Chaytam
gayachishacunaga”. angelga watarun chay cadenawan waranga watapag.
Nircamarga cay nimantan: “Cay niyangagcunaga cayan Dios 3Jinarcurmi chay Asyagtaga mana ushayniynag ruyi pözuman
nimanganmi. Manam casquicüchu” niman. jitayurun. Chaypitam puncunta shumag wichrgarcur llavërun,
10Chaynuy niramaptinga angelpa naupanman chay waranga watantin lapan nacionchru runacunata mana
gongorpacuyurmi lipucuyü. Jinarcurmi payga niman: “Ama masta casquinwan pantacächinanpag. Chaypita chay waranga
naupäman gongorpacuychu, antis gongorpacuyga Diospa wata nä ayparamuptinga mana alä unaymi cachrarisha canga.
naupanman. Nogaga cayä gamnuysi Diospa serviglanmi, nätan 4Chaypitaga ricapurü juchacunata taripänanpag
cawacapäcamusharagchu, chay waranga wata pasangancama. 7Pi maysi lutan ruraypita amachacugga nogawanmi
6Chaura cushisham capäcunga Diospa raquishan chay naupa imaycamas cawanga. Chauraga nogam cashag Diosnin, paymi
cawacämugcunaga. Paycunaga nina wayiman manam canga runä. 8Nätan Dios ningannuy rurayta
yaycapäcungachu, chay nina wayiman yaycuytam ‘Guepacag manchariyagcunaga, ‘Yangachr’ nigcunaga, lutalan
wanuy’ ninchi. Antis paycunaga capäcunga Tayta Diospa, ruragcunaga, runa wanuchigcunaga, warmin warmin, olgon
jinaman Cristopa sacerdötincunam. Chaymi pay mandaptinga olgon cawagcunaga, malruragcunaga, Diostanuy imatas
mandayta yanapapäcunga waranga watantin. alawagcunaga, lapansi casquicugcunaga, aywapäcunga
7Chaura nä chay waranga wata ayparamuptinga, Asyagga azufriwan rupag nina wayimanmi. Chayga cayan ‘Guepacag
cachrarisham canga chay wichrgarayanganpita. 8Jinarcurmi wanuy’ ninanmi” nir.
yargorurga casquinwan pantacächinga cay pachachru
maychru chaychru cayag runacunatas, jinaman Gog Chay mushog Jerusalenga caynuymi canag
ningantawan Magog naciontas. Chaypitam gotunga guërrapag 9Chaypitam aywaramun chay ganchris angelcunapita, chay
chay jatun gochra manyanchru agoysha chicata. 9Chauraga ganchris cöpachru cunchuy chararcayagpita juc. Jinarcurmi
cay pachapa jegapäcunag alisca maluy malurmi. Jinarcurmi cay niman: “Shamuy, ricachishayqui chay Achrcashnuysi
Diospa runancuna jäturarcayangantawan, Diospa cuyashan cayag Cristopa alisca shumag noviannuysi cayag marcata”.
marcataga limpu muyurärin. Jinarcurmi jana pachapita nina 10Chay ricachimaptin Santu Espiritum yanaparaman ricayta.
ishquircamur ruparun chay muyurarcayagcunataga lapalanta. Chaura chay angelga pusharaman juc jatun jircamanmi.
10Nätan chay casquinwan pantacächig Asyagtaga jitarpurun Chaychrümi ricarachiman ‘Dioslapag’ nisha Jerusalén jatun
azufriwan rupayag nina wayimanmi. Chaychrümi cayänag marcata, jana pachachru Dioscagpita uranpayämugta.
animalsi, Asyagpa willacugninsi. Chaychrümi cunchuchisha 11Jinarcurmi chay marcaga alisca achicyäcunag Diospa
capäcunga pagas junag, chaynuyla imaycamas. achicyayninwan. Chay achicyaynin canag jaspi ningan
ruminuysi alisca shumag chipchipyagmi, jinaman
Runacunapa juchanta Dios taripänanpita willapapäcushay gueshpinuysi chipchipyagmi. 12Nätan chay marcaga cayänag
11Chauraga ricapurü juc jatun trönutam allanyagta, muyurigninpa alisca altu wichrgasham, chrunca ishcayniyog
jinamanmi chay trönuchru tayayagnintas. Chaypitam paypa puertayogmi. Nätan chay puncuncunachrüga cayänag juc
naupanpitaga cay pachas, jana pachas pasay shumag angelcamam. Jinaman chaychru isquirbirayänag Israel jutiyog
illacarärin. Chaura manam mastaga ricapushachu cä. runapa chrunca ishcayniyog churincunapa jutincunam. 13Inti
12Chaypita ricapurütan wanushacunata acraytas, acapatas yargamunan lädupam canag quima puncu, jinaman inti
Diospa naupanchru shayarcayagta. Jinarcurmi quichracarun jegarpunan lädumanmi canag quima puncu, nätan quima
Diospa imaycamas cawag runancunapa jutincuna puncum canag naupa lädupa, guepa lädumanmi canag quima
isquirbiyarag libru, chaychru jutin cangantas u mana puncu. 14Chay marca muyurignin wichrgashapa
cangantas musyananpag. Chaypitas quichracaruntan juc cimintashachrüga canagmi chrunca ishcayniyog rumis. Nätan
librucunas. Chaura chay wanushacunataga tariparun imas chay rumicunachrüga cayänag Achrcashnuysi cayagpa
rurapäcungantam chay librucunachru isquirbirayangannuy. cachran ruragcunapa jutincuna isquirbisham.
13Chaura jatun gochrasi cutirachinmi chaychru 15Nogata rimapayämag angelga aptarayänag mëdicunatam
wanushacunata. Chaynuymi cutirachin wanuysi, jinaman juc chaglatanuy örupita, chay marcapa puncuncunata, nätan
panteoncunas lapan wanushacunata, chay runacunatas marca muyurugnin wichrgashata mëdinanpag. 16Chay
jucpacamam juchanta tariparun alitas u lutantas marcaga canag cuadrädum, largunmansi, anchunmansi canag
rurapäcunganta. 14Chaypitam wanuyman aywachicug chaynuy medïdalam. Chaura chay angelga
Asyagga nina wayiman jitayucarun. Chauraga panteoncunas aptarayanganwanmi mëdirun marcataga. Jinarcurmi
illacarunmi. Chaynuypam wanuyga illacarun. Chay nina mëdicunag chruscu pachrac chruscu chrunca lïwa,
wayiman yaycuyga cayan chay ‘Guepacag wanuy’ ninganmi. largunmansi wichanninmansi, anchunmansi chaynuylam
15Chaymanmi jitayarärin Diospa chay imaycamas cawag mëdicunag. 17Chaypita angelga mëdicunanwanmi mëdirun
runancunapa jutin isquirbirayag libruchru, jutin mana chay marca muyug wichrgashapa altuntas. Jinarcurmi chayga
isquirbishacunataga. cacunag sogta chrunca pichgayog metru. 18Chay marca
muyug wichrgashaga cayänag, jaspi ningan rumiwan
Jana pachatas cay pachatas mushogta ricapungäpita rurasham. Nätan marca quiquinga cayänag örunlanwan
willapapäcushay rurasham, gueshpinuysi alisca chipchipyayag. 19Marca muyug
21
1Chaypitam ricapurü jana pachatas cay pachatas wichrgashapa cimintunmi pergarayänag tucuy color shumag
mushogta. Nätan canan ricayanganchi jana pachas rumicunawan. Galayunan cimintum canag jaspi rumipita,
cay pachas, jinaman jatun gochras manam nä canagchu. patancagmi zaɹru rumipita, mas patanmanmi ágata rumipita,
2Noga Juanmi ricapurä Diospa chay marcanta, chay mushog mas patanmanmi esmeralda rumipita, 20mas patancagmi,
Jerusalenta, jana pachachru Dioscagpita aywayämugta. ónice rumipita, mas patancagmi cornalina rumipita, mas
Chayga cayänag juc novia alisca jacupäcusha, casaränanpag patancagmi, crisólitu rumipita, mas patancagmi, beriliu
rimaynin runata shuyarayagnuymi. 3Chauraga mayarü lapan rumipita, mas patancagmi, topaciu rumipita, mas patancagmi,
calpanpa jana pachapita cay nimugtam: “Cananpitaga Dios crisoprasa rumipita, mas patancagmi, jacintu rumipita, mas
cawanga runancunawan parëjum. Paycunaga Diospa runanmi patancagmi amatista rumipita.
capäcunga, jinaman quiquin Diosmi canga paycunapa Diosnin. 21Chay chrunca ishcayniyog puertacunaga canag chrunca
4Dioscagchrüga nä manam cangachu: wanuysi wagaysi ishcayniyog perlacunapitam. Chay puertacuna rurasha canag
racraysi ni ima cunchuysi. Chaycunaga nämi ushacarun” juc perlapitacamam. Nätan chay marcapaga jatunmi cällinsi
nimugta. canag örunlanwan rurasha, jinaman juc gueshpinuysi alisca
5Chaura trönuchru tayayagga cay nimanmi: “Cananga imas chipchipyagmi. 22Chay marcachrüga manam ricapurächu
aygas mushogmi. Nätan isquirbiy, cay rimayangäcunaga Diospa wayintasi. Antis chaychrüga cayänag, ima-aygas ruray
cayan razoncagmi, jinaman ningänuylam ruracangas” niman. atipag camacug quiquin Diosmi, jinaman Achrcashnuysi
6Chaypitas cay nimantan: “Nämi ruracarun. Nogam cayä cayagmi. 23Chay marcachrüga manam necitacänagchu intis ni
imaypita imaycamas cawacug. Pitas yacunashanuy quillas, antis quiquin Diosmi chaychrüga alisca achicyayar
ashimagtaga, mana ranticularmi imaycamas cawayta goshag. cayänag, jinaman chay Achrcashnuysi cayagmi. 24Nätan tucuy
$32&$/,36,62122 234
casta salvasha runancunam puripäcunga chay achicyayag gamnuysi Diosta servig-mayilaymi, jinaman gamnuysi Diospa
marcachru. Chaychrüga cay pachachru reycagcunas “Alisca willacuglanmi, nätan cay libruchru isquirbishata gamnuysi
alisca shumagmi cay marcaga” nipäcungam. 25Puncuncunas cäsucuglam” niman.
junagpa manam wichrgacangachu, ni manam pagassi 10Chaypitas cay nimantan: “Amam upälala canquichu cay
cangachu. 26Chaura chaychrümi chay tucuy casta runacunas libruchru Diospa willapan isquirbirayagpita. Nämi chay
“Alisca alisca shumagmi cay marcaga” nipäcunga. 27Chay ima-aygas pasanan junagcuna nachrgayämun. 11Chauraga pisi
marcamanga manam yaycapäcungachu, ima-aygas ganra lutan rurayagga jina lutanta rurayächun, nätan pisi ima
jucha ruragcunaga, ni casqui rimagsi, antis yaycapäcunga ganratas juchäcuyagga jina juchäcuyächun. Pisi alita
chaymanga chay Achrcashnuysi cayagpa librunchru jutin rurayagga, jina chaynuyla alita rurayächun, jinaman
isquirbishalam. Dioslapag cawayagsi jina chaynuyla cawayächun Dioslapag.
22
1Chaypitam angelga ricarachiman juc mayuta 12Mayamay shumag: Nämi pasay nachrgarayämun
Diospa, jinaman Achrcashnuysi cayagpa trönuncagpitam. cayä imaypita imaycama cawagsi. Nogam cayä galayunansi
2Nätan chay marcapa jatun cällin chraupipam mayu aywanag, ushanansi.
nätan mayupa ishcaynin manyanpam wiñanag chay 14Cushisham capäcunga jacuncunata tagshayagnuysi mana
cawachicug monticuna. Chayga wayunag quilla quillam, juchäcuyar cawayagcuna. Paycunaga cawachicug montipa
chaura watachrüga wayunag chrunca ishcayniyog cutim. Chay mishquinta micapäcungam, jinamanga chay marcapa
montipa yürancunas canag jampim chay tucuy casta salvasha puncunpam yaycapäcunga. 15Nätan washachrümi capäcunga
runancunapag. 3Manam chaychrüga pisi lutanpag ricasha algonuysi chay mal ruragcunaga, warmin warmin, olgon
cangachu. Chay marcachrümi canga Diospa, jinaman olgon cawagcunaga, runa wanuchigcunaga, imatas Diostanuy
Achrcashnuysi cayagpa tayucurcänan trönu. Chaychrümi ricagcunaga, casqui rimagcunaga, jinaman casquicur
servignincuna paycunata alawapäcunga. 4Chay salvashacuna cushicugcunaga.
ricapäcungam cäranta, nätan jutintas urcuncunachrümi 16Noga Jesusmi, cachramurä angelnïta, Diosman
apapäcunga. 5Chaychrüga manam imaysi cangachu pagas, yupachicug gotucagcunata lapan caycunata
nätan chaychru cawagcunaga manam necitapäcungachu musyachipäcushunaypag. Nogaga cayä gueru mutushapita
lamparintas, ni intitas achicyapänanpag, antis Munayniyog chicchimushanuymi, Davidpa castan aywagmi, jinaman chay
Diosmi paycunata achicyapanga. Chaura paycunaga waran achinuysi cayagmi” niman.
cushisham imaypita imaycamas Dioswan cawapäcunga. 17Chay Achrcashnuysi cayagpa warminnuysi cayagga,
rimachigmi cachraraman noga angelninta, cananpita manas mayacugta niyärishay cayta: Cay willapaman imatas
alä unayta chay imas ruracänanpita servignincunata yapagcagtaga cay libruchru cunchuycuna
musyachinäpag” niman. isquirbirayanganwanmi Diosga cunchuchinga. 19Nätan cay
7Chaura Jesusga cay nimunmi: “Mayamay shumag: Nämi willapapita imatas quïtagcagtaga, manam gongachu chay
¡
pasay nachrgarayämun aywamunäpag! Cushisham canga pisi cawachicug montipa mishquinta, ni manam yaycungachu
cay libruchru Diospa willapan isquirbishanuysi ali cawagga” ‘Dioslapag’ nisha marcanmansi jinaman manam
nimunmi. chrasquingachu cay libruchru waquin niyangäcunatas.
8Noga Juanmi, mayaräsi ricaräsi caycunata. Chaypitam nä 20Chaycunata rimapayämagga cay ninmi: “Nämi
mayarurga ricarurga, chay ricachimag angelpa naupanman aywamunäpag pasay nachrgarayämun”. Chaura noga Juanga:
gongorpacuyur lipucuyü alawänäpag. 9Jinarcurmi payga cay “Au. Chaynuy cachun, shamuy Munayniyog Jesús” nïmi.
niman: “Ama naupäman gongorpacuychu, antis Diospa 21Chaura Munayniyogninchi Jesucristo lapayta