TOME 1 : POEMES LAYENES
POEMES ET PENSEES PHILOSOPHIQUES WOLOF
(de U'oralité & Vécriture)
Docteur és Lettres, Chercheur 4 ITFAN C.AD.
Université Cheikh Anta DIOP de Dakar e@
: ®
, ay :
% oe ¥
Los
vA / ey
‘EDITE GRACE ALA COOPERATION ACCT-1 mages
wee
we
CS
4AVERTISSEMENT
Les mots wolof sont transcrits selon Je syst®me de transcription adopté au Sénégal
pour toutes les langues nationales par décret n°71 566 du 21-5-1971.
Pr i conservé pour les noms propres de personnes et de localité leur
transcription habituelle. Voici quelques indications sur la valeur phonétique des lettres
wolof :
1, Les consonnes b, d, fg, k, 1, m, n, p, 1) 8, 6 ont Ia méme valeur phonétique qu’en
frangais ; toutefois le g est toujours dur comme dans le mot francais gare.
2, Les consonnes , j, fi, D, x, w, y, ont chacune une valeur particuliére illustrée dans le
tableau suivant :
(occlusive palatale) équivaut au son ti du mot frangais tiare 4
(occlusive palatale) Squivaut au son dj dn mot frangais djinn 4
(nasale palatale) équivaut au son gne du mot frangais montagne
(nasale vélaire) équivaut au son ng du mot anglais thing
(constrictive vélaire) équivaut au son kh du mot arabe khalif
(emi-voyelle) équivaut au son oua du mot frangais ouate. >
(emi-voyelle) équivant au son y du mot frangais Yaourt. ‘
a
4
2 “ana mme
Les voyelles bréves sont :~
centrale ouverte comme dans le mot francais balle
maximale centrale comme dans le mot frangais gare
mi-ouverte postérieure comme dans le mot frangais col
mi-fermeé postérieure comme dans le son eau de marteau
antérieure fermée comme dans le mot frangais fini
postérioure fermée comme le son ou de bijou
postérieure fermée comme le son é de élastique ,
mi-fermée comme le son é de apeuré
mi-fermée comme le son eu de seul.
uMe EQOA
4. On obtient l'allongement de ces voyelles par leur gémination :
Exemple ms
ta = lit Jaal toucher ad
zol = cceur ool regarder >
nit personne niit éclairer 2
set == propre ‘eet chercher 5
wér = guérir wéér poser contre 5
5. Les consonnes nasales qui se rencontrent souvent en position initiale sont : 2
mb équivaut au non mb de tambour 2
nd équivant an son nd de bandage
nj équivaut au son . ndi de Bandiagara
ng — équivaut au son ng dehangar
see cceececcce‘TABLE DES AUTEURS
37
50
94
102
127INTRODUCTION
Des témoignages sur la richesse de la langue wolof et sur labondance de sa littérature
nous ont été donnés par les premiers européens qui ont étudiés cette langue. Le Baron Roger,
écrivait dans “Recherches philosophiques sur la langue ouolof, (6dité en 1829 par Dondey -
Dupré, Paris) : “ces peuples ont su donner a leur langue beaucoup d'ensemble, de délicatease, et
de régularité”. Il poursuit : “que de combinaisons, quel esprit d’ordre n'ont pas exigé ces principes
de convention, autour dequels tous les termes du langage viennent se ranger si heureusement,
que souvent 'auteur d'une langue philosophique n'aurait pas fait mieux ? Le hasard ne produit
Tien de semblable. Cette langue suppose un peuple doué d'un sens droit, d'une heureuse
organisation et dont, malgré les préjugés absurdes qu'inspire trop souvent sa couleur, humanité
n'a pas & rougir”. A la page 126 du méme ouvrage, il dit encore : “je ne-finfrai pas s'il fallait
rapporter leurs tournures particulidres de phrases, et tout ce que peuvent avoir de remarquable
lours expressions. Ils parlent trés souvent par figures, par images, et par sens détournés”.
Quant a I'Abbé Boilat, dont Ie volumineux “Grammaire de la langue wolof publié en 1858
fut couronné par Académie frangaise, il écrivait “jai dit que les wolof aiment: passionnément la
conversation. On croira peut étre quils s'entretiennent d'absurdités et de bagatelles ; nous allons
Prouver au contraire que leurs entretiens roulent sur des choses utiles : quills en tirent toujours
quelque fruit, comme nous en tirons de la lecture d'un bon livre, d'un auteur avec lequel nous
Hons conversation en quelque sorte, et oi nous puisons des principes de morale. Supposez que
leurs réunions soient faites dans une salle contenant une riche bibliothéque, et que le président
de la société prenne un auteur moraliste, qu'il en fasse la lecture & tous et que chacun ait le droit
dexprimer ses réflexions et vous aurez une vraie idée de leur passe-temps. Quand on peut
comprendre comme il faut la langue et bien saisir les idiotismes, on est surpris de trouver chez
eux tant de sagesse traditionnelle”.
Des travaux récents ont été consacrés a la langue wolof par des linguistes parmi lesquels
Sauvageot, Pathé DIAGNE, le pasteur anglais Church qui a eu 'amabilité de moffrir un
exemplaire de son ouvrage. Et si jen juge par le nombre de chercheurs que jai regu a T'TFAN, je
eux affirmer que l'étude de la langue wolof intéresse de plus en plus les grandes universités du
‘monde!.
Il parait done urgent de mettre a la disposition du public et des chercheurs des textes
composés par des poates et des penseurs wolof.
Grace au soutien matériel de l'Agence de coopération culturelle et technique nous
commengons la publication de po&mes et de pensées philosophiques wolof, et ce faisant nous
sauvons des chefs d'couvre littéraires qui allaient strement disparaitre, Youbli finissant toujours
par engloutir ce qui n'est conservé que dans les mémoires des hommes. Nous avons ainsi
Tambition de faire passer la culture wolof de Voralité a l'écriture, projet pour lequel, des amis
‘moi, nous militons depuis une trentaine d’années. C'est en 1959 que fat publié le syllabaire “Ij
Volof”.
Labsence d'un systame d'écriture adéquat a été une lacune cruelle responsable de la perte
immense de l'abondante production littéraire et philosophique des sidcles passés. Cortes, griice &
la transcription par des caractéres arabes, une partie de Ia littérature religieuse woof a été
conservée, encore que certaines familles demeurent réticentes a livrer aux chercheurs de vieux
textes qu‘elles considérent comme un patrimoine privé.
1 En effet, sont venus me consulter sur la langue et la littérature wolof
= Mme Anne-Barbara Ischinger de Institut d Etudes Africanistes de ' Université de Cologne,
+ M- Russe G. SCHUH, Ph. D. chef du Département de linguistique de univesité de Los Angeles.
+ M.Sunano Yukitoshi, professeur adjoint, a la facalté des Lettres de Université de jeunes filles do
‘Kumanoto, Japon
= ete
CELE
2eCU=
Par contre la mase des potmes des pottes wolof contemporains dépasse nos possibilités
actuelles de publication. Aussi ai-je décidé de ne faire figurer dans ce recueil que quelques
potmes de chacun de ces podtes qui ont bien voulu me donner des poemes.
Les résultats de la collecte que nous avons commeneé depuis des années et que nous
Poursuivons, vont done étre publiés. Ces textes sont transerits au moyen de caractéres latins,
selon le systéme de transcription adopté par le Sénégal pour toutes les langues nationales (décret
1n°71566 du 21/85/1971).
. Je me permets d'inclure dans ce recueil mes propres podmes, qui ont déja eu 'honneur
détre Tobjet de plusieurs émissions radiophoniques et télévisuelles.
Enfin pour éviter un amalgame choquant, j'ai regroupé en volumes séparés les po’mes
religieux, les autres po&mes et les pensées philosophiques.
Seules, ces pensées, sont traduites en frangais, les potmes le seront peut étre plus tard.
Je tiens & remercier bien sincérement tous ceux qui ont bien voulu m'aider, dans la
collecte des textes et dans le travail municieux de transcription.
ATA.C.C1T. qui permet cette publication, jexprime ma profonde gratitude.Forgeron, c'est en travaillant le fer que 'éminent podte Libasse NIANG gagnait sa vie.
‘Mais, il s'est révélé étre aussi un habile artisan dans le maniement de la langue wolof. La
richesse des rimes et le rythme musical des huit podmes chantés qui suivent en sont un
témoignage éclatant.
Tl clame avec une conviction profonde et puissante sa la mission d'Envoyé de Dieu,
de Seydina Mouhamadou Limamou Laye (1884-1909), fondateur de la Conférie Layéne du
Sénégal. Il porte dailleurs l'un des surnoms de Seydina Limaamu (Libasse), qui aurait béni sa
langue le jour de son baptéme.
Il vécut dans les villages de Cambaréne et Malika od il forgeait des outils aratoires pour
les agriculteurs. Mort en 1944, a I'age de 40 ans environ, il est loin d'étre oublié. Aujourd’hui
encore on chante avec beaucoup de ferveur ses podmes, durant les nuits de veillée religieuse.Ke
i
BISMI LAAHI RAHMAANI RAHTIMI
Baay Laay amul maas
‘Njool yaay boroom dine
Xallal nga nu yoon
‘Leeral nga ngiram diine
‘Yeen gém yi kaay leen nu waxtaan
Fiici kafi Baay Libaas, moo feeft ci Soodaan
‘Te noo nampoon wolof miin ko lool,
Ji wax araamul, ci laay, kafi Séydi Soodaan
Baay Laay a leen yay ci tééré Yalla, Buur bi nu moom
Xamxam ba nekkoon ca Maxfuus, moo ko saytu woo len
Waar leen iiu ganta, gém yay sellal ba rilwaan
Bu len watal Baay Laay maas nde bonte mu fiaaw,
‘Yonnent akub sérifi dufiu benn ba diy maas,
‘Njiin jangul, bindal, dajalewal i t66ré di ci set
‘Yallaa ko yénni muy woote diine lislaam
Baay Lay newul “baa siin mimmara ak liif, lam”,
Jaaxal na walliy waxumaak fo6r6ya juy waare
Dogonkoon alt réér ngeen jébbél ko Lislaam.
‘Maam Aadamaa tiim fla mu feekkoon ba tén ba laa w6ér
‘Malaaka yay sujjé6t ngir leeru Yonnent ga ea moom
Laay laay la Laahu ja moo xotti gémméfi ga leer ya saawaan
Yooyay jufiun réy na, danu koy woy ba Diiwaan
‘Xam naa ci say jiko fiatti tééméér
Dadul jeex, am nga kiraama
Sak mbaax réy na ku lim juum
Rafet jikko mufi gu yaa ‘
‘Xam-xam budal jéex, yaatu taaru tabe
‘Manda, am diine amuk leer
Baay Laay ba muy waaja fees, biddééw la andal bu leer
‘Way réér ya naan biddeewub laar, way gém ya naan biddééwub leer
Loolu bir na len, Séydééy “nééru lislaam”
Baay Laay dafa feefi samp raayi jullit. waar leen,
Bu ngeen géméon jéfu Buur Yalla du nigeen jaaxle
‘Yonnent dafa woote, ngeen gintu, bu leen naagu.
Baay Laay, nakk feefi, ne Yala ma yénni ci yeen
‘Yallaa ma yénni ; te Yalla nee na gneen tuba yeen,
‘Mbooleem nit ak jinne kaay len xafitu lislaam
Sunu Buur la nuy woy di tagg Yonnent bi aleyhi salaam
Baay Laay a woote lislaam, gém len ko, man wé6lu naa,
‘Yaakaar, ku kafi Séydi am ngag may fa Diiwaanoo,
Yaa naawewoon Makka, yanu leer yaak sunuy rou,
Ba ngay céppéelu Ngor, riir wa dektu Rilwaan
‘Ku gém nu gém, ku bafi dunu taggoo ba Diiwaan,13.
14,
15.
16.
17.
18,
19.
21.
25.
26.
‘Njool ma céppééla biir Yoof, leeram ga dem Kambaréén
Jénéer ba dem Beyti Maamur “saalihhina” ya teew
Na gém fa Ndar w6slu, Waalo gém te kontaan.
Noviam ya wér ko di sabba, bafi yaa nga naa dééta waay
Wax leen ci waa ji, balaa siiw sanku, nan dem ca Buur,
Pikin dafioo jeex, maam jaa wootewoon diine,
Ngélém dafa réy, te réér metti ma di jooy
Ku doon siyaar Nabi, yaaram baa nga biir Jammalaay
Ku dan bégé Séydi Isaa war nga fiéw tuuboo
Yallaa la tannoon ci biir Yonnent yi, def la ngay nj
‘Yaa moom juréém fiaari diiwaan, xawsu mandi ngay leer
Deefal wéijéek yow nde yaa leen mén fa diiwaan
Ba Baay demee taxi Béér, tunt koon kiraamaam ya feefi
Déndug nawet jib na noor, boobee ba tey ken du laal,
Baay Lay kerook flay wu weex tiital na waa Béér.
Sérifi si daa mawwu dugg xalwa di seeti Baay Laay
Bétub kifiaan daan na mbémpeen ba boroom réér
‘Man dey dama yéém fii ko weddi te muy moom.
Bu leen werante biib taal Yonnent a ko taal
Ku ci xamul te di xamxamlu bafia laaj
Yellonte ngay kan mbaa fé6reya di nga réér
Léndém ga sank la doo seerooti “ridwaan”.
Ku fekkewoon ba ngay woote xam ne yaay ki fi man
‘Xérém yu réy ya ca biir Yoof, xamb yaak fia key muur,
Semmal nga len ba fiuy jaamu Yalla, ken dootu yow,
Yonnent bi, yaay mbér mi xAlloon yoonu lislaam.
Xamxam, lu muy jerifi, la moy jéfe ko, digal ko saw gay
Bu loola lépp nekicul, moo jaa, ku fiy wonew yon
Subhaana xamxam bu lay wommat jéme Saam
‘Wax ja moo lay gétén ngay layyoo jémé naari.
‘Yonnent fu mu mosa feeti, Yééfeer ya bai ko diy noon,
‘Na donn ay kaggu, floofiaa koy werante ba Saam
‘Na teela gém naan fa Zam-Zam, am fa ridwaan.
Yow waat nga wacea nga, yaa woote jubél diiné
Birél nga sap woote, doo layyoo ba ken di la yay
‘Yembal nga jox Séydi, muy ommat ba diiwaano
‘Yow waat nga wacea nga yaa woote jubél diiné
Doo bayyi waxtu, doo tooii, doo naff kenn, sallaaw ;
Sellal nga saw yoon Baay Laay yaa rafet diiné
‘Yow waat nga wicca nga yaa woot jubél diiné
Naroon na noo sanku, noo ngi jaamu ken dootu yow
Yonnent bi yaay mbér mi xalloon diine lislaam
Baay Laay ne seytaane raay na boppi mbindééf yi
Ba Baay nelawee la gééjtiit, neex ba nuy naan
Dogoon ak réér ngeen jébbél ko Lislaam
CeCe’
CLEEES21.
31.
38.
Ku koy werante da nga laajul fi doon jé¢ma bafi diinéém,
Kalaame kook buur, ba Baay duggee gal
La gééj sibbaa, Aras jaayoo
Ba Boroom Aras yéngoo Baay Laay weesuwul Béér.
‘Xaybar la Yéeféér ya fitnaal noon ya fiuy secti
‘Njool ma feefiu leen ea tisbaar ngir yérméndeem ju réy
‘Ak bafi gém ya weddi, Baay Laay yaa rafet diiné
‘Nu nga naa kaayleen flu wér Gé6r gi, seet njafi li muy muur
‘Mu ne leen reew ngeen, nde suma njafi li bu ngeen ko dee laal
‘Asamaan daldi tappok suuf, gééj ga baawaan
‘Nu nga naan toy jii nu gis njafi lu mosul feefi Iu tey
‘Nébbub Yalla jomb na jaam gis ko, Njiin du seen maas
Kéwél ga daldi féx, gna fia tiit ba daw tasaaroo
Ba tiu laa yembaat la Baay Laay japp bay fiaan.
‘Moo simpi xmb ya, taxawal dine Lislaam
‘“Xaatimi nabi-fina” sunu Yonnent bi woy leen ko
‘Moo leeral sunu xol ba sunu tur dem ba dijwaanoo
‘Nuy musiu séytaane, kiy raay boppi xam ya fiuy réér.
Diggénte rafle waak xiif waak mar wu tar wa ca Saam
‘Na ump gaa yay déggal Yonnent ba Diwaano
Lay jeex na Njjiin jib na Diwan wacc biir Yoofi gééj
‘Tambur ba jib na, muy baatub Laa illaa Laah,
Li Yalla def bir na miim rééw, dootu fey abaadaa
‘Japp ak Julléék woor la nuy salloo ba rilwaan
‘Japp ak julléék wor la nu Yonnent bataleel
Gé6r ak jigéén ndaw épp da ciy maase
‘Yonnent a ngay nelaw te bu yeewoo nu kentaan.
Kafi leon boroom ngir mi, Baay Laay mooy dindi réér
‘Yaa nuy dindil tiisa bammeel may nu xééwél ca biir
‘Firdawsi, kawsaray baawaan nuy sanguy naan
‘Yaa dangu jém Pééy bu réy bi, flépp sew na ci moom
Dééyaale fank Buur ba, ba mu tampeel la, yaay Ruuhu Laahi
Yallaa la may yaa di njiitu “ahlu Soodaan”
‘Yow yaa jékké6n feefi, di jantub diine, bir na mim rééw
Leer yas ngiy baawaan ba Soodaan siy xécco may gi floom
Datioo xamul Xawsu, Baay Maanaay boroom diiné
Anta Lamiin nga “yaa Séydil xalaa-ixi
‘Yaa samen Samaanun, wa yaa nuurun bilaadi
Seydi Ruuhun min na Laahi”
Tlahiinaay pééy ba, noo séqé taabal ja nook Maam_
Firdawsi kontaan na ngir nun fiy déggél flaari leer
Bunngeen yaboo maare, am ngeen mbér fa Diiwaanoo40.
41,
42.
45,
46.
41.
48.
49.
50.
51.
52,
54,
Bu leen ififiaanante ngir nun Bour bi nuy jaamu moo sakkoon
Mbugék, mbégte, te nuy fan mbég mu réy ma ca biir
Firdawsi, Séydi yaa nuy omat ba Diiwaanoo
‘Yonnent la nuy woy, bu leen digpat cofeel gu tar la
Xol fees na bay tuuru, gém woy leen boroom diine ji,
‘Bafi yea ngi suumurlu, nuy kontaan ba Diiwaanoo
Sa wird wi, da nga ko jaayul, nde bonte nga riis,
Sakkuwoo ku lay siiwal, wees nga puukére laay
Yaa jfituwoon gaa fia Diiwaan tann lislaamoo
Ngirém mi réy na te yaa, wirdam wi matna te leer
Gaalam du tarde du raay, paasam jafewul ab jaam
Roy leen ci Séydi, moo nuy ommat ba Diiwaanoo
“Lay laa illa Laahu, Jélliilu Zikru Rabbani”
Bi Laahi ku bat xawsu, doo seerooti Yonnent ba naan,
Lay laa illa laahu, leer gay jolli ba Diiwaanoo
Al hambu li Laahi, sunu Yonnent bi doy na noo laay
Nee na yeen gém yi, am ngeen ngénéél, Yallaa ma wooteloo
Ngeen fiéw, japp leen ci laay-laay
‘Japp ak julleek woor la nuy salloo ba Diiwaanoo
‘Ab jant fenk na biir Yoof, guy gindik réér
Réylu ak way-réér la fiu fallas ca niiraan
‘Tee ngen a waaxu fiéw laaj Séydi boroom dine.
‘Tambur bu réy ba fa Buur Yalla la fiuy jiin
Sunu yaaram bu tedd bi Séydi Ruohu Rahman
‘Makkaak Medina ba Saam rafife na say leer.
Sunu Yonnent be mu bayyikoo Beyti Maamur la feeti
Yaraax la wacei, gis fi ko jangoon te rafifieewuflu
Ruy séénu kaw, Njool ma war Jakkeer ja xuus ci seen biir
Jullééji Baay Lay, Yaraax werante, nay w66l65
‘Yaaram bi tiim nga say mas, Baur Yalla def na ko jéég,
Sérifi si bafi dafioo réér jomlu nde bonte fu lagj
Xatmun tariixa bi Isa ibnu Maryaamaa
N66ru Nabi néoru Isaa ibnu Maryaamaa
Yaaram bi donn ngay leer, sellal nga yoonu lislaam
roy leen ci Séydi moo nuy ommat ba Difwaan
Nun kay nu ngiy gaajo leeram yu tar yi nuy naan
Bafi yaa ngi nuy xas, da nuy sibbaa, du nook fioom
Looloo di seen diine, séydi am nga rilwaanoo.
‘Tammal nga say gune fuy xam yoonu Yalla bay mag
‘Yéénétunoo bayyi lislaam, yaa nu won yoon wi
‘Tampees na nuy tur ca Diiwaan, yaay boroom diinee,
rrlook @ dem jakka, fatte toppatoo ndaw, te boo soxlaa di-leen pampe.
i layyoo la daan jur fa Sam, lileey mbasun dine
Roy leen Njool boroom diinee.
J
(orarene55.
56.
87.
58.
59.
60.
61,
62.
Kuy xafitu lislaam te doo lakkal xaleel won ko yon
Doo teela may gune ag bum, muy moyug toofi ci moom.
Loolooy mbasun dine, roy leen Njool boroom diinee.
Bul xeeb wolof lee nga fate, deglu naa la fluy wax
Xam leen ne bét da dul suur, dee doora gm du ngénéel
‘Ni daan werante Yonnent layyo ji nafi Saam.
‘Ku fekkewoon woote baak naaféq yaak fia gémoon
Dellooti daw ngir ga banneex, topp dunyaa ba dee
Ku dem fiu ngay réccu ngir layyoo ba fa Saam
Limaamu Laay, Mahdiyu xayrul waraa Muhamadu
Bu ngeen xamul g66r gi, moo feetioon ca Makka, muy basx
Mu deliu feet Yoof, Waa rééw may xéecoo yoonu Makka
Dafioo xamul muj ga, Baay Maanaay boroom diinee.
Loo tayyi fiakk nga, Ioolaa réecu fekk mu wéy
Nan daan bakken yi, te tuub sellal, ku réy da ngay réér
Roy leen ei Séydi moo nuy ommat da Diiwaanoo
‘Taasanxa yaa dal ca biir yééféér ya, tambur ya di jooy
Buur Yalla doolee! na Aaleek fit wu réy wa a moom
Jambaar ga tar na leer gay jolli ba Diiwaan.
Mbooleem li fiy fSéreya dufiu dab Abdulaay bun Salaam ;
Laajam bu réy ba mu doon leaj Yonti Yalla Nabi
‘Te noon bu key xam na ngeen tuub, booba mooy Mustafa
‘Mu wax ko lépp, mu yéém ba waaru far tuub ci moom
Dellooti Xaybar naa tuub leen Muhammadu fees.
Xaybar la yééfeer ya jéex ngir doj yu tang yay dal
Malaaka yaay wace, Buur Yallaay dimméli sunum njiit
Roy leen ei Séydi moo nuy ommat ba Diiwaanoo
Yallaa la yénni nga feet Makka flu baf diinee
Nga sane Medina, leer gay jolli ba Saam
Beyti nangul na la, Faas gém na sa dine,
‘Nga dellu feefi Yoof, fioofia baii diine
Nga sine Kambareen, leer gay jolli ba Malika
‘Yémbél nangul na la, Ndakaaru gém na sa diine.
Saa Baay Limaamu kiy njiit, Buur, Yalla may na ko moom
‘Yaaram yi xam na ko, moo dekkal ngiram Nabi Laay
‘Jébbél ko Bay Séydi muy daaral pomu dine.
‘Yow yaay Liimaan, wa lislaam, wa lihsaan, la ka ridwaan,
Saw tur la fiuy tampe, soo yeewoo tabala ya jiin,
Laay laa illa Laahu, leer gay wéy ba Diiwaanoo.
Sunu rombukaay bii di dunyaa
Bufu fi def lu fiuy lor
‘Na ngeen xam ne géor gu feefioon fa Makka
‘Moo dellu feefi fii i Yoo
‘Moo nuy jalle éllek
Baay Laay yay boroom caabi yi10,
1
BISMI LAAHI RAHMAANI RABIIMI
“Allaahu ma salli allaa Seydinaa Muhamadu
Salli va sallim, yaa Rabbi, salli a laa Muhamadu”
‘Saa maam Limaamu woote na 12.
Ba “Lanbiyaayi" wédlu na
‘Te Ruuhu Laay jiitu na
Di lampu leeri Medina
‘Yaaram bu yiw bi wace nga 13.
‘Yaa Ruuhu Laay tedd nga
‘Ku koy werante weddi nga
‘Su ma yabo ne stnku nga.
Yallaa Ia yénni ngay Nabi Mu
Negay seen généél ginnaaw Nabi,
Liggééy nga, am ngérém lémbe
Sa fiaari leer yijollina
‘Naari ngérém nga bool 15.
‘Nga ndam sa may ga y
Firdawsi ngay t8ggoo junjun
Yaa Séydi moom nga tuymé ja.
Gém leen te w6dlu tey dégél 16,
Di sant Laahu kiy ndimmél
Buur Yalla moo la may, Rasuul
‘Nu gém ko w6dlu diine ja.
‘Yaa xalla yoon wu réy wu yaa, 1.
‘Wa jém ca pécy yu magg ya
Sa ngir mi leer na noo ngi jaamu,
Bafji diiné pertana.
Fekkon nga yoonu diine sew, 18.
Ba nééw ji doole yépp daw,
‘Nga xalla yon wi, yaa fi raw,
Ku fonk jamu waaxusil.
Gé6r ak jigéén di taalibe 19.
sikkar sa riir fa babu ba
Ba xol ya buur digaani mba
Amiin ja, doy na noo jubél
‘Xamxam ba raw na féére ya 20,
Jaaxal na lawliya yi ya
Yaa jiité lanbiya yi ya
Diiwaan bi yaa di seen ngénéél
Yaa saytu diine jiy defar 21.
10
‘Ni weddi Njiin dafioo xamul
Ki mén ci diiné, noo déggal
Da ngeen a laajul kiy jubal
Nde moo di géér gu laabiir
Jom-jomlu jommi fey na ko
réy-réylu, réér it fey na ko
‘Xamul na laaj fu wax ko ko
Ci yoonu diine mooy li war
Damaa gisul ku mel ni Maam
Limaamu Laay te dégguma
‘Ku wax ne Yalla moo ma yénni,
‘Moo ko wax nu wé6lu ko,
Gém seede leen ne sant naa
Ki tax ma seeru Séydinaa
Ba gém ko, naa ko “aamanaa”
Ku w66lu sant war na la
Sérifi sa toppu tank ba
Saa bay Libaas ne maay boroom,
Kuy xafttu weer ba jant fenk
Xamal ne leer ya wr na la,
‘Njaa-all yeek njanaaw yi fiook
Garab yi boole gém na fio
Nit ak jinney werante, noo
La woolu, Seydi todd nga
‘Bu gaalug Baay Libaas riddéé
Ba gém yi naani Kawsara
Kerook, fi gantu Baay Libaas
Di fice fii gém ca kump ga.
Ni téx te buur datioo tékkaale %
‘Mahdiyook i walliya
Ka wax ne Yalla moo ma yénni
Kooka moo di Nabiyu.
‘Araab yi ak Tubaab yi floo
Jekkoon ei yoonu Nabiyn
Wolof di xaar mujjug jamaano
‘Maam Limaamal Mahdiya,
‘Yaaram ba feefi na eiy Lebo
Xérém ya tit na bay faboo
Boroom ngénéél la nuy xaboo
Yaa woote diine, noo wuy yoo
eee22,
23.
25.
26.
27,
28.
29,
31.
32.
Subhaana maa ko yéénéwoon
Nu boole xol yi ndax nu man,
i jéém a roy fi jiituwoon
te aw ci yoonu Muhammadoo
‘Lu fiy jullit nu bokk Ndey
‘Da gaan ci Buur bi leeri pééy
‘Ndax Buur jubal sunub liggééy
ci lampi leeri Muhamadoo.
‘Yonnent yi wootewoon Hi laahi
dakkantalees na leen ci Laghi,
Ku dee te doo "adunwa" Laahi,
di Abdalaahi Muhamadoo.
‘Nabee dikkcon ne jaamu leen
‘Yonnentub Yalla fieel na leen
‘Ku weddi kii dawal keneen
Te génn yoonu Muhamadoo.
‘War ngeen na xam ne jangu neen
‘Te j8fewoo ko moo di teen
bu teey bu neex te doo ca naan
Gojam ba fieel na Muhamadoo
‘Moo tax ba Baay Libaas ne len
da ngeen di wax te laaju leen
‘War ngeen a gaaw ma atte len
ei yoonu Diine Muhamadoo,
Xamxam ba woon ca Mustafaa
Du jééx te lént nekku faa
Bu kaap sottee mu tuuru faa
Lu mankewul la Muhamado
Araab du jél wolof déjoo
Ndax gém yépp jangutu
Ni mel ni man dafiuy béjoo
werante sarti Muhamadoo.
“Laa jlaaha illa Laahu Muhamadoo
Rasuulu Iaahi waahidun
Rabbul Jaliflu Majiidun
Salli alaa Muhamadoo"
‘Yaa fee ci Yoofti gééja waay
Sa tur wi siiw na dootu fey
Boroom jamaano maa la woy
‘Nga may nu, dig nu, doo naxe.
Sérifi sa jang Abeur:
Ba xami "Chariihatu" ak cosaan
Ki Yallla yoni fii Zamaan
Nu bafi ko, xaw ma seen pexe.
Br
33,
34,
35.
36.
31.
38.
39.
40.
4
42,
Gifi naa ci Laahu kiy Boroom
Tbnu Maryaama yaa di moom
Yalla la tann doo moroom
‘Ni gém te w6dlu fioo texe.
Diggénte Beyti Maamur ak Yaraax
Diggénte boobu dand na
‘Te lef ma yaa na, Ruuhu laahi
‘Ngawar la, naar wa pepp na.
‘Njool war na gal ba dem Yaraax
Boroom cosaan yi teeru ko
da fico xamul fumoo bawoo
Ngelémte flaaw na,metti na.
Jullee na takkusaan Yaraax
Jakkeer la war fanaani Yoo?
Tulle fa Njool ma, gém ya naa
Ko, Ruuhu Laahi, doy nga noo
Ni gantu woon xéee66 na ko
Na wuyyuwoon Madiiné Laahi
Ci yoonu diine yébbu koo
Bésub keroog la gééj ga neex
‘Ngor ak, Wakaam ya seede koo
Caaroy, Ndakaaru, waa Yaraax
‘Nu naan ca mbeex ma, jaale koo.
Haalim ya jomla, gé6j ga gém
baa jox Madiine alc ruu-am
Lu tee werante fey, nu gém
tba gaa ya jiituwoon texe.
Jirim ya jooy na ba séngeem
‘Njool ma #iéw na, seen rongoii ya fer
Tullit yi wéétoon bay xelaat
Donoy Madiine wace naa.
‘Raxas xolam ba muy fayaax
Lu eay lu bon mu reli koo
‘Mu mel ni saaba door a baax
Lu cay Iu gin mu dolli ko.
Ku déglu saari Aluraan
‘Na gintuwoon la fay tokkoo
‘Ni jomlu diine ngir kifiaan
‘Malaaka yaa ngi leen ékkoo
Ku nekk fééreyé boo nuyoo
Sa mbééti xol mu rafifie ko
Kerook mu jam la doo feyyoo
‘ba loo xamoon nga fatte ko.45,
46.
41.
48,
49.
51.
54,
‘Ni baay Libaas di def “rijaal”
Bu dee mbériit mu daane koo
‘Mbiram manee fu ko misaal
Ki gém te w66lu xam na ko
Li Yalla sante doo ko jaas
Ku farluwul nga jéppi koo
Taasanxa diine, yaa ko daas
Ku bait nga rendi sai nga ko.
Ku lamb saa buumi cofeel
ci Baay Libaas, na bayyikoo
Bu w6sluwul ki nuy texeel
Guddeek bécég nu muslu koo
‘Samag tofee! di law ni ngooi
‘Ku saytu paaka jublu koo
Nu jiaan ei Buur bi bafi ku toon
‘Musél ga yal na jiitu koo,
Sa diine dootu fey wallaay
‘Yallaa la w66lu jox la koo
‘Yow itnga wéolu Ruuhu Laay
‘Mu jiita, gém ya topp kao.
Séytaane mel nikkik fital
Di takk jém of buumu xol
Damaa begéén Iu may ragal
‘Nga mey ma tul gu may "sawe”
‘Ndax waaji man damaa léjél
Ba mel ni kul ma fekk jél
‘Moo tax, ma flaan si sam ndimmél
‘Ndax mbér nga, yow man nga ma rawe
May ndaw lu tollu eig béggam
‘Muy dox di yénni ay ndawam
‘Yu bon di sante aw xambam
te xaw ma boor bu muy xawe
Sérifi si mar na bay xundéofi
‘Nu dem ba Makka weesu koo
‘Ma jooy rotal samay rongoofi
Da fioo gélém te rééré ko.
Ku weddi ndaw te lagjuloo
Bu ngeen layyoo mu sank la
Ku Yalla yénni, ngay jotal
Mbindééf yi, booba wace nga.
Ki sot xalima, soos daa
Tektal yu w66r la daa xalam
Na saytu téére ya gélém
‘Nde boon fiu rafifiee aw meloom
55.
56.
87,
58.
59.
60.
61.
63.
Kurél bu yiw bi fawxa ngeen
‘Ku dul yonnent bi fiee na leen
Lu jiitu tey la Yalla noon
Dinngeen sujj6ét ci Muhamadoo
Li ngeen di ef, li ngeen di wax
Li ngeen di jorta wésru maa
Li ngeen di lééb la Yala wax
Amana moo di atte ba
Jullit yi maase ngeen ne Njiin
Sore na waaye dektu na
Li ngeen di waa ja léép malaaka
Daldi saytu tampe ba,
Mbooleem li fooréyiy yaxal
Du fiw fi def lu gén jubsl
Sikar te boolekaak matal
Jullee ka fiaan ci Muhamadoo
Bu nuy siyaari Jammalaay
‘Yooryoor ba Maam nangul na nu
Guddik diiwaan la gém ya y6ek
Kerkeraani Muhamadu,
Da noo gisul ku mel ni Maam
Limaamu Laay te déggu noo
Ku melni Seydi dootal fees
Ci dun bi wéor na kiy fexe.
Ni gém te w6élu noon na seew
‘Nea woote, yow ni yénni ku
Ku bai sa diiné dey ku beew
CLEC EERE EL
COCK-_—
2.
26.
8.
Sa waay du jaq du jeaxle
Léndém gu tar du ko laaloo
Leeram ya doy géne jolli
‘Mu am “ridwaanu Ii Laahi",
Laa ilaaha illa Laahu, du nu sappi
Ngir mooy junjup ya ca Pééy ba
Yal na mujjug sunu “Kalam”
Di laa illaha illa Laabi.
21.
Laay laay la laa illa laahu
Woy len Jabeel ma ca leer yaa
Limaamu Laay li nu lay woy
Du jééx du xaaj dunu tayyi.
BISMI LAAHI RAHMAANI RAHUMI
Jantub diine lislaam
Dangaa fenk fiuy miim
‘Nu gém wodlu leer yaa
Negi baawaam fu ne,
Baay Lay ngeen ne jangul,
‘Mu woo leen, fu gantal
Ginnaawam ga daaneel
Fihaalim june
Jinnéék nit la woowoon
Ci diinéém, ku teewoon
Te doyloo ko diiwaan
‘Nga doy ko lune
Da ngay jantu njolloor
i gantoo ngi cw guur
Te hi w66r na kuy gor
Ci diiwaan bu ne
Rasuuloo ilaahi,
Ibnu Abdulaahi
‘Moo len woo wa Laahi
Madiine fine
Yallaa magg mooy Buur
Turam woowa nay riir ”
Ba seen xol Sarigoog leer
‘Mag ak ndaw ka nie
Rasuuloo jlaahi
‘Mahdiyoo ilaahi
Bi Laahi wa Laahi
Ku baf “perta” nga
Na ngeen déglu baat bi
Da may woy Yonnent bi
Booleek sant Rabbi
‘Te moo war kune
‘Wolof yooya laa miin
‘Te moom laay wuyoo Njiin
“Sekarteer” amul yon
Ci Yonnent bu ne
10.
uL
2.
13,
4,
16.
16.
17.
18,
+
Al hamdu li Laahi
‘Wax ko war na noo
‘Ngir moo feefial Yonnent
Cibiir xeet wu ne
Gééjug leer ci Soodaan,
‘Xamul yaa ngi rootaan
‘Sangoo len ko muy naan
‘Moo gén ndox mu ne
Seydi Ruuhu Rahmaan
Donoy Mahdiyoo
Ba yaaram ba laqoo
Ba tey yaa fine
Ba muy woote diineem
Te fuy ba tariixaam
Nga dib taaw di seedeem
Ba tey yaa fine
Da ngaa jub, sa fon jub
Woyof toy niw xob
Di jambaar, def ub tab
Sigil yaa fu ne
Daraapoo bu lislaam
Bi yaa ko ame
Bu leen yon wi rééréé
Nga safi ko wone
Boroom xeej bi yaa jam
‘Ni daarloo ei xamxam
Gi seen kow nga jél ndam
Siggil yaa fi ne
Da nga yiw, yéwen taaru
Doy képp kuy waaru
‘Séydéy boroom daaru
‘Yaa koy wone
Ku doyloo sa xamxam
Ba laajoo fu géné xam
Do taggook i jamjam
Yu réy wet gu nee19.
21.
22,
Baay Laay gééj gu dul jééx
Te raw lem ci ag nex
‘Te lamboowul ag tiix
‘Tanxees a koy wone
Setal seeni fiaaw-flaaw
‘Nandal gaa fia fluy soow
Xanaa xaw na fico naaw
Ku man dey wonee
Ku lay roy ci bi “xarnv’”,
Feefiul wonee
Da ngay njiit ci lislaam
Bi yaa leen tanee.
Génél ngél nu nuy ndey
Génél ngé] nu nuy baay
(Te yaa gén sunuy maam
24,
25.
26.
27.
28,
29,
Génél nuy junné.
ku lay bafi du kontaan
Lu waaj waaj du waxtaan
Bu wallee fu reetaan
Lumanman mune ~
Ba Njool may taxaw
Ben si tey ngay xaree
‘Te wééroo sa gannaay
‘Muy dal saa su ne.
Jiyaar jii si baatin
Bu doon “Zaahiroo”
‘Nu jantoo nga daaneel
Ci géér ay junné.
‘Ay jambaar nga andal
Ku lay sééru gental
Sa gannaay ya koy dal
Du wér bay wanni.
Ligeséyal nga Yalla
Ligeééyal nga Baay Laay
Ba jot soen Ngérém
Doofimaasungune
Ndawal Buur ku bait weej
Ku réyréylu sew rame
Soppeem yaa nga noon
Ngééj fa xam faa mu ne
Li tax diine yaa suux
Ba Yonnent jekkee juwx
Boroom tééré yaa xoox
Di bafi wet gu ne.
16
31.
32,
‘Tawreet ak Linjiiloo
Sabé6r diig nanoo
Furxaan teew na gicceel
‘Na noon nii du ni.
Ni daan bai Ras66l66
Siraat flooy répéél66
‘Taubéén fia ko doyloo
Ba tey foo fine.
Bu dul konte Baay Laay
‘Landém sank fay gaay
Ki tax ngeen di laay laay
33.
37.
Yallaa ko yénni
Da nuy fiaan ki nuy mey
‘Mu yobbél nu buy doy
Ba cik mujj nu far wey
Gi ngir mii nu ne
Safiseel gém yi uy bees
Giréé ngir mu tek lees
Booleck ndééyi depees
‘Yu jém pééy bune
Baal niiw ya wey ya
Téggél goin ya teow ya
Na laqook soppeem ya
Si nit fleek jinné
Dundal diine lislaam
Ci barkeb Yonnentam
Di njiitam di soppeem
Da koy may lu ne.
Da daan rey di dekkal
Fu léndém mu leeral:
Ba gééj wex mu wexal
Nuy naan saa su ne.
Ay kéémaan nga andal
‘Te say seede jééxul
Ku laamlaami laajal
Ci mag Wii fine
Li war yeenu “haalim”
Ci bii“karnu” mooy xam
Boroom, boole kook gém
‘Te aw cim ngirém
‘Yeeteetoo fu yeowoo
Xanaa ber sa saawaa
Sa fiofi nappi faawaa
Ba réér cik Iendém
L
HEELAL
42,
43.
46.
41.
Bakkan jartil lool 48, Ku fiy jaaxle laajal
Da fiuy dee fiu suuli Ni xa fioo di tektal
“Fa la sakk xawlii Ni séytaane rééral
Axiicum hikam”, Ba tax fioo gélém.
Da nuy sank njalbeen 49. Njiinoo njiin jibul nen
déndeek muce, mu lew len Njiinum Yalla raw leen
Fa firdawsi nuy béél Elleg teel fru laaj len
Ku nekk taabalam. Fa Sam ak wallam
‘Ku dem Tuubaa gis pank 50. Kubafi yérméndey Buur
‘Yay daagu dox ndank ‘Kerook moom lafiuy dsr
Luy loolu seen tank ‘Mbugal wér ko muy nour
Yay temtemi Du tiggook loram
‘Yaram yépp koy yég 51. Yonnent baa mu woottee
Kawar yépp koy yéz La saabaam ya fostee
‘Muy annex bu dul dog Ku noon “aamanaa”
Bu dootul yeme Tey mu laabal xolam.
Su Buur Yallla santee 52. Ci saabuy Boroomam
‘Yonnentaam mu wootee Saxoo tur wa mooy xam
Ku wuyuwnl bu sottee Xalam muxjizaatam
Nea réecuk mujam =~ ‘Te fagguy ngérém.
“Fa yaa ahlu soodaan” 53, Yallaa yénni Baay Laay
Yonnent feefi na woo leen Cinit ak jinné
Da ngeen gantu nee ngeen Na leon wé6r ne Séydéey
Du moom, noo ko gém. Boroom “xarnu” bi
Bu dee fésréya, lay jeex 54, “Allaa-uma salli
Nee tektal ya day weex Alaa xayra rusli”
Ca tééréém, da dul neex ‘Ni Buur tann boolee
Dey jeexal xolam. Nu sélmél ci fioom
BISMI LAAHI RAHMAANI RAHIIMT
Siyaar naa la Baay Laay yow mi doyloo sa Buur, woo ma
‘Siyaar naa fii and ak yow, digéék yow ki am worma
Siyaar naa la yow Baay Lay, siyaar naa ci say Saba
Ku siyaar sa xol dootu wow, dey tooy ngireek mar wi ciy baawaan
Ku yaakaar ei yow doo sooy bay dellook merum awmaa
Nabeey gaal gu réy guy jalle mooy Maam Limaamu Laay
Ku am gaal te am say mool, ne looy tiit fa jallu baa.
Nabeey gidju leer, duusam yu réy yaak na fiuy bébe
‘Njanaaw yaa ca naanoon leeri waxyoon la fiuy sabe.
Al hamdu li Laahi, nuy sant Buur ngir ga Maam Libaas
Sunu soppe, soppe Lahn, Séydee di xejj ba.
77. Ku diis yaa ko yan Laahu, sa Yonnent ba seede ko
Sa yan boo ma yan fiaan naa la dooley na may fabee
8, Jullit yeen aii gém Baay Laay déggél Seydi kiilu ngeen
‘Ku si weesuwul buntam ya booy fégg muy ubbi
9. Rafet gém ci Baay Lay moo di jééma roy ciy jikké6m
Waxew yiw, jéfew yiw mandu moo gén ci taalibe
10. Ku xemmem ndénal flofi Yalla da ngay déklu woote ba
‘Nga am xel, te am teggin, di toog ak fii koy tibbe
11. Te bul déglu gaa fii regg bay dox di puukére
Lu dul diine duy teggin, daiioo mel ni fuy sebe
12. Ba Mahdiyu woote gaa fia jiitiwoon dafioo rawe
Ba tey flu ngiy daw, may daagu ndax man dina dabe
13. Ma dib lar bu dib laayif, te def pank muy toofiaan
Ba saay wax ak saa jéf, seen bon gi tiital ma
14, Damaa s66bu cib gol, sopp gannaay, ragal namaa
Lu fiy daane, booleck rab yu bon yeek na fuy tebe
15. Ma jébbél la saay mbir, yow miy njaccaar ma silmaxa
‘Tenéxtooti may réér, am tum bi ommat ma.
16. Li nuy sdkku ciy bon bon, ba tee noo rafet fa Maam
‘Lu tee noo labat baaxam ga ba weesu dénd bi
17, Ragal naa sa may jéf, xawma jan jéfla nuy mujje
Bu yemmook ju fiaaw muy coono, saa san la fuy sibbi
18, _, Bu leen deeti xeeb kuy woote, Buur Yalla moom du riéw
Dafay w6dlu ay soppeem di leen yénni woote ba
19. Ku dem péne may layyoo da nga weddi woote ba
‘Nu faf gém Limaamu Laay mi xam yoonu jallu ba
20. Danoo bon te nééwuk jaamu, nan seeti Muhamadu
Ci dunyaa, na ngeen set Maam Limaamoo di jallu ba
21, Man dey xawma waa dunyaa Iu fuy bafi ca woote ba
‘Nde Baay Laay li muy digleek a wax, moo di jalllu ba
22, Di leon japp tey sellal di laay laay fa jakk jaa
Li Baay Laay di digle a ngoog, looloo di jailu ba .
23.4 Di leen wax ci seen mbokkum jullit wax ju teey ju baax
‘Li Baay Laay di diglé ngoog, looloo di jallu ba
24... Di leen xool ci seen mbokkum. jullit xool bu teey bu baax
® Li Bay Laay di digle ngoog, lool di jaa ba
28. Guddig “Leylatul israahi" la jaaroon fa jallu ba
Ba déey6ok Boroomam Laahu, may gaa di jallu ba.
18
CELE
PELCEEE21.
31.
Siraat gééj gu réy ay dus, te dey xiira noonam ya
‘Nu ngiy gém Limaamu Laay mi nuy jalle jalla ba.
Dafay xool Boroom tangaay wa, feyloo ko beelam wa
‘Nu ngiy gém Limaamu Laay mi xam yoonu jalla ba
Boroom mey yu réy, dey j66r nu tallal sunuy ndijjor
Ba maanaam li gééj giy fuur, te ya raw tabee! mey ma
‘Ku am saabu, am ndox tax nga naaguy flimefi taq
‘Da ngay kum xelam des mba nga xés wayu woote ba
Bakken def na noon buy wor boroom def ko muy barmool
Dignan len nu sakku man bakken, won ko fiy ngir mi
Sérifi seeti leen seen téeré, niiraati Mahdiya
Bu ngeen rafifiewul Baay Laay, Limaamoo di xejj ba
‘Seri dénca leen seen t6éré fiéw laajsi Ruuhu Lasy
‘Nabiyu lummiyoo feefi ci Yoof, moo di jallu ba
‘Ku ei w66lu sab xamxam ba yaakaar sa alluba
Ba tax ngay jondum gii g66j, te doo jalljallu ba
“Salaatam wa tasliiman alaa Seydi waraa”
‘Maam Limaamu Laay leeram yaa moo raw yu jant bi
‘BISMI LAAHI RABMAANI RAHUMI
Jantub diine yaa tim gaayu gém yaa
‘Ku mar di nga naan, ci gééj, leer yaa ngi baawaan
“al hamdu li Laahi Rabbil aalaminaa”
Ndégem noo gém ki Yalla yabal jamana
‘Addina yaa ka mane gan doo nu naxtaan
‘Nu ngiy yaakaar ki nuy mane gan ca Rilwaan
Da lay mane gan te gaaw berndeel la gay béén
‘Mu njuuy la nga daanu cim kan rééré ak nen
‘Sagar ak i yax, lu leen géné fiaaw la dooree
Ku kay beg miim, bammeel seere fiaaree
Bu leen flectaan, ki addina jay ba doolee! ko,
Dina wor, dina njuuy, addina maa ka taumaal.
Bu leen réyréylu, réy Laahoo ko yelloo,
Ku réylu ba dee malaaka ya jél la sewloo
Ba Baay Laay wootewul dunyaa léndém na
Gérém leen gé6r gi moo ame leeru diine
Ku xam Baay Laay te xam Nabi Laay ne mooma_
‘Mahdiyu Nabi Laay a feeti, moo woote diine
1910.
ue
12,
4,
15,
16.
a.
18,
19.
20.
21.
22,
24.
25,
26.
27,
‘Jullit66 wé6luleen, sang feefi na Soodaan
Kn Yalla yakkal nga suur, na nu jomb xaaraan.
Mbindééf dina xool, di njéér te du gis ngéneel ya
Ba Yonnent feefi na ci biir Yoof, noo ngi jaamu,
‘Mbindééf a ngi fuul, te lamboo leeri Yonnent
Ba leer yi di tuuru ci gééj, nuy naan ci mbeex mi
Ku am xamxam, te rafifiee leeri Yonnent,
Da nga wara xam ne Séyd6éy jiite yon wi.
Sang Soodaan nga, Seydi donay Madiine
Bu leen laamlaami, g66r gee woote diine
Limaamul Mahdiyu Soodaan Yoof la feefie
Wallaay Laahu la soob du danu ko jiifie
Du jang ci tééré, du ci xalimaam, du daa ja
Kiflaan dafa réy, nde boon fiu ne moo di waa ja 4
Ba Nabi feetice, ca Makka, ba leer ya baawaan
Xérém ya tasaaroo, Nabi tere leen bidaa ya
Ku gém Nabi, gém Limaamu Rasuulu Laahi
Gelém dafa réy, nde Kaaba ga, Jammlaahi
Ba Njiin feefiee ea Yoof, bafi yay kalaame
‘Ndaxam da fiu réér, nde Yonnent, moom du sankoo
Bu don ku fi feet fu agga fa laaj ko yoon wa
Bi Leahi du tiu réér, nde sammaan min na saawa
Bu een fieetaan buuri dunyaa ki liitam ;
Juddéék dee moom ku koy def, Bur du nawleem
Sikkar sa di riir, bafiam ya naan lee mu sinkoo
‘Mu naan saabaam ya asal du ma seeru Kongoo
Ba Njiin waree gaal bafiam ya di ree, jawaanoo
Ba saaba ya naan ko Njjiin doo teeri bayyi nu
‘Rogof ya di tuuru, bu doon wurus it di marjaan
Ginnaaw jooy yooya, Laahu yaa di Rahmaan
Ba gaal ga bafiee ea Béér la fiu gém, jalooréém
Ba kongo belseek Wiirwiir fioo koy dégg ndéém
Xayartu Madiine, Baay Lay, jél na ndam laa
Ku dem Iayiina, muy jaayook njafiam laa
Ba Nijiin feeriee, la robiney leer ya baawaan
Ba rééw mi limbaane, Soodaan dootu naanaan
Tanxal nu ci yol mi, yow miy Njool nu naanoo
Ba mandici leer yi, Bay Laay yaay limbaanee31.
32,
34.
36.
37.
39.
Al
42,
43,
Ku Iangook fiaari yol loo deeti rootaan
‘Da ngaa wara naan, di sangu, say bafi di leetaan
Béceég la ko Buur ba woo, ba mu réér mbindééf ya
‘Sambéél ko ca gééju leer ya, mu dem di taaya
Yabal ko mu woote diine ba samp raayaam ya
Safiséél ko sa leer ya muy jaayook binnéém ya
Bu daa bilibaane, ffuy gaawtook a f66faan
‘Malaka ya déér xérém ya fiu weesu foofaa
Baay Laay woote na, wace na, moom jotal na
Mbindééf yay jaamu, mu tiim leen, seede gém ya
Ba gééj stbbaa, Aras yéngu, wéér na Baay Laay
La seen pexe jeex, tereetu fiu gaa fia Laay laay.
Sang da nga taaru, tabe, ku la séén daldi maaree
Rafet gaw gay, xanaa marjaan nga dooree
Da nga tabe, mufi, di jambaar, doy nga waaroo
Rafet ngab yar xanaa baatin nga dooree
‘Da nga rafetal sa diine ba tey ma woy laa
Ku fiy ame diine, Baay Laay jél na ndam laa
Li nuy bon-bon di saw gay, yaa nu wéétéé
Boroom “Ridwaan” sang bi yaa nu jiitéé
Da fu noon wird ak sikkar dina fey ca sowu
‘Limaamoo woon, te inu nga war gaal di joow.
Ba pake bay déqi ba pat may xotti mbeex ma
La xol yay fuur rongofi yay dal ca mbeex ma
Ba pake bay déqi Bay Laay gunge Seydi
‘Malaaka yaa naan ka Seydeey jiité soodaan
Ba tey leer yaa ngi baawaan rééw mi fees na
Nu ngiy laay laay, di roy Baay Laay ci diiné
Baay Laay noon na Séydeey jiité gaa fiaa
‘Ku baii Baay Seydi na nu jox, maa ko w66166
Boroom “Ridwaan”, ku la woy naani Tuubaa
“Al hamdu li Laahi Rabbil aalaamiinaa’.
Alhamdu li Laahi Rabbil aalaamiinaa”
Sangub jamaanaa ngi, Soodaan woy ko lay jééx.
212
10.
1.
12,
18,
Te
6.
16.
17.
18.
BIsMI LAAHI RAHMAANI RAHIIMI
Bi Bismi Laahi ma deeti woy Madiiné
Wolof la may mottalikoo saa yééné
‘Tey ba éllég nuy wuyu Maam Limaamu
‘Moom ki nu woo ei ngir mi, ngir nu jaamu,
Alhamdu li Laahi, nuy sant Buur ba
Jagle na nu sang, tabeel ndijoor ba
Séydi Limaamul Mahdiyu taaboem ga
Jéggi na waame, raw ginnaxu gééj ga
‘Dogoonkoon ak Mahdiyu laay mi woote
Kuy jééma leeral mbir mi yaa koy wuute
‘Waxtu wu jot nu japp, ken du tiimoo
‘Lottal na Lawliya yi, noo ko moomoo.
Sikkar guddéék bécesg ni riiru gé6j
‘Yonnent jagoo nay jufijun du ndiij
‘Nu sant doomi Alsaan ak Seyni,
‘Moom ki nu woo ubbil nu yéonu diiné
‘Moo jékké fi lakkal xaleel yu taut yi
“Wal ixtixaadi sawjan lil banaati”.
Ponki julléék njapp mi ngeen maggaale
Pu ngeen fi jém, Yalla di seen andaale
G66r ak jigéén, mag ak ndaw xaleel
Jaamu gi, noo si maase, naaj ak teel
Ku Yalla yénni, noo ko mos ni
Loo wax nu w66lu, dootu nun di beew
Bu leen werante, baatu géér gi siiw na
Nit ak jinnee ko déggandoo te wéér na
Baay Laay ne “Aajibuu daaya Laahi”
‘Muy wax ja woon ca yaa Rasuulu Laahi
Moom bés bu ne mu mel ni gan, nuy teeru
Ni gém te wédlu saa su jot fiuy waara
Mbooleem sérifi si, raw na leen si waare
Tereek a digle, lii la Njool ma doore
‘Mbooleem ku fuy teyteyluy laaj, déggoon na,
‘Waxam ja démb, tey donnaam ja teew na
“Sayaaratun daabatun Ruuhu Laahi”
‘Yallaa di tax nga war ko waaw wa Laahi
22
2229
J
cee19.
20.
21.
26.
27.
30,
31.
32,
33.
34,
37.
Gis toxe, maa le seer, man kafi naa la
Gem muce, weddi alku, wéslu naa la
‘Yaa wax nu dégg, jéf nu gis, mbér waadaa
Wautewulaak doomi Maryaama Soodaa
Diggénte Beyti Maamur ak Yaraax
War nga fi daaba, muy ju gaaw, du xoox
Jub nga Yaraax, labbe ya doon la teera
Sa lampi leer séggél na leon fu yiira
‘Nga wacci war Maanatu Laay jém Yoof
Jallee fa Njool ma, boole doom ya uuf
Say “muxjizaat”, lottal na gaa fiay séénu
“Wa lan yaruu mislu ka yaa lamiinu”.
‘Ku mos di weddi, yaa ko won mu seera
‘Ku fay tebéntu ngay jifiax mu jé6ra
Kerook ba Maam fiibbee fa Jammlashi
“Kad hayaru ashaabau fi Laahi”
Déelé bi suuf ak asamaaw yi loom
Jooy na fiu Njiin, jooyi guneek seen maam
Gééj ga di joay, rongofi yu tey yu neex
Ku ségg naan, ba siggi waaru giix
Fekkoon nga mbooleem gém yi jooy ba jééx
‘Sab taxawaay tax na ba seen xol fééx
“Tbnu Asan aa Limaamu
‘Abu Isa Ruuhu Rabbil xadiim”
“Man xaala ajibuu daaya Laahi" ?
Amul keneen ku wax waxam wa Laahi,
“Wal mujrimiinal musrikiina naalua
‘Xusraanu inda diina kum maxfauluu”,
“Wa laa ilaaha illa Laahu, Muhamadu’.
‘Rasuulu Laahi, amintu yaa Mahbuudi”
Bu leon ragal keneen ku dul Ilaahi
Ak Yonnentam ba doomi Abdalaahi
‘Mbubbum ragal, Yallaa fu gén baraaya
‘Moo gén sujéé ka dox di bif daraa ya
Ruuhu Mahi, kiy donoy Rasuulu
Ibnu Imaamul muntasar, laa w6dha
‘Nay mbér ca Yallla, seni yan nga boolé,
Saa sépp man, dinaa la fiaanal doole
ee
ae38.
39.
40.
A.
41.
49.
50.
61.
52.
55.
56.
Abaabakar, Umar, Usman, wa Aliya
‘Yaa bole seeni mey di jiite gaa fia
Kuy jééma gotti saa mbér it bul naagu
‘Ndax wéqu wef tereetul flay wa daagu
‘Na wuyuwoom Yonnent ca ba mu woote
‘Mu japp gaa fia, boole xol ya f66t6s
Ku fay tébal ci Yalla jii jamano
‘Na gém dogal ba, mbaa du wees daanu
‘Ku wedi alku, doonte “Iawliyaawu”
Nit ak jinné si yam, na ngeen si yeewu
Yallaa ma yénni, moom la wax fa Yoo
Ba Njjin jibéé la bokk yépp keet
Ru naan ko wax ji réy na yaa Limaamu
‘Mu yékki baatam ba ca kow, fiu yéému
Jangul, bindul giseesu fook i tééré
‘Xam xam ba cab dénnam xajul ci tééré
‘Yonnent bu Yalla yénni, lila waare
Ndaw fiaak jigéén fia gém, sérifi sa réér
Lu ngeen fi deeti jang, safara yay na
Léébu wolof lawoon ca yagg, feefi na
Feefioon na Makka gaa flu baax fla booloo
Settee waxam ja, muy ju w66r , fu w6élo0
Am ca fiu jomly, gintu ngir kifiaan
‘Ku and ak floofiaa déég ba doo ca naan
“Xafadta diini kufra Ruuhu Laahi
‘Abaa ka mursalum fi diini Laahi”.
‘Ma wax la tuti fii ci say jal6éré
Ba gan fia dégg, Saaba yaak kay seere
‘Tabeek soxar la mbér yi mos daan boole
Kuy bafi ci ngir mi, fioo ko daan yan doole
‘Yalla la fal “Aamiral muuminiina”
‘Ku weddi fii sa wax, jéfam ja neen na.
Sa tur a jiit sa taxawaay ci dun bi
Deefur la jaawaleek keneen ci gééw bi.
Baay Laay rafet na diine, Njiin du maas,
Ku weddi, sanguteo fa Maam Libaas
“Wa man yarju illaa jinaani Laahi,
Xudaamu u faxlam u Ruubu Laahi”
24-_-
WW
57.
‘Y66f6ér yi sax yaras na sag njaboot
‘Ngir Maam Limaamu Laay mu réy mi boot
Aaye na Jéw, aaye fen ak rambaaj
‘Moo nuy musél, moo nuy fajal ay aajo
Digéb Yalla, ba iépp daa ko séénu
Mu fiw, nu gém, ii wédtuwal defséenu
‘Weddi mosula jur i doom yuy daagu
Mojj ga di jamm, ngall waay bul naagu
‘Yonnent bu woote, layu xeet wa jééx na
‘Ni dégg tey témxémlu seen xol dee na
Saa Maam Limaamu rafet nay malaan
‘Leeri Yonnent ba, moo ko sol jawaanu
“Suxakadun” sabbaa na, fiépp naan
‘Mar waa ngi réy fii gantu ngir kifiaan
‘Maa wéélu Séydi, ba bésub peyoor ba
Ku bafi mu am, kerook doo nani Tuubaa
‘Yalllaa la yékcki ngay boroom xarbaax
‘Way pafifi sintu len du ngeen war baax
‘Li muy digél jullit, mu war ko war ma
‘Yal na nu man ko, moo di leeral ngir ma
‘Wat gérémam ba tikk dib jénéér
‘Moo gén junniy junniy junniy dinaar
“Salli wa salliman a la dawaami
Bi man daha Ii Laahi fil anaami”.BAAY MAALIK MBAY
Né & Thiokho Gouye Bénné, quartier de Rufisque, Maalik Mbay fat élevé par sa mére a
Bargny.
Berger durant toute son enfance jusqu‘a l’ige adulte, il décida tard d'aller & Taiba étudier
le coran. Mais une explosion de poudre de fusil qui lui brala le visage, interrompit tot ses études.
Crest alors qu'un grand compositeur chanteur, lui fit savoir quill avait une belle voix et
quiil pouvait devenir un compositeur talentueux. Il commenga alors & Tinitier, lui apprenant &
chanter ses propres compositions. C’est ainsi que dés sa premiére participation & une eompétition
de chanson, Maalik Mbay fut unanimement reconnu comme étant le meilleur compositeur de
Tépoque. Alors quill était en pleine gloire ; les devins de l'époque prédirent qu'il serait mordu par
un serpent au milieu des spectateurs et. quill en perdrait la vie. Sa mére lui fit alors distribuer
tune aumone salvatrice. C'est ainsi qu'il fut effectivement mordu par un serpent en plein
spectacle. Mais il n'en mourut pas.
Dés quill entendit l'appel de Seydina Limaamu, il le rejoignit. Dés leur premigre
rencontre, Seydina Limaamu lui dit : “ceux qui t'ont dit que nous sommes toi et moi de proches
parents, ont raison”.
Seydina Limaamu lut demanda d'aller recevoir le wird de la main de Tafsir. Abdoulaye
Diallo. Il se rendit auprés de celui-ci qui lui conseilla d'aller plutét le prendre auprés de Seydina
Isaa, qui était alors un jeune gargon. Or Maalik Mbay'n'avait jamais cessé de voir durant son
enfance, dans ses réves, un gargon assis ayant A sa droite et A sa gauche une pile de livres.
Lorsqu'il se rendit auprés de Seydina Isaa, il le trouva assis entouré de livres et il s‘exclama :
voici le gargon que j‘avais vu dans mes réves. Seydina Isa écrivit alors le wird et le lui remit.
Seydina Limaamu lui demanda en répétant trois fois la phrase : Est-ce que Maalik qui
voulait recevoir un wird l'a bien regu”. Je lai bien regu répondit-il. Seydina Limaamu exhorta
alors Seydina Isaa et Maalik Mbay de rester attachés I'un & ‘autre. Seydina Isaa dit alors a
‘Maalik Mbay je t’éléve a partir d'aujourd’hui au rang de Moukhadam. Tu as toi méme le pouvoir
de donner le wird. Ainsi Maalik Mbay fut le premier disciple de Isaa fils de Limaamu. Il demeura
longtemps le fidéle compagnon de Seydina Isa. Ce dernier lui dit un jour au début de Vhivernage
ine reste pas Bargny durant 'hivernage car il va se produire en toi un événement. II se rendit
alors & Thilla prés de kel, oi il séjourna chez Malal Dujet Sow (pére de Assane Sow, ancien
chauffeur de Seydina Isaa). La il s‘occupa a cultiver un champs d'arachide. Mais avant les
récoltes il revint rendre visite a Seydina Isaa, Celui-ci lui dit alors : “Maalik, il faut déballer ce
que tu gardes enfermé-dans ton sac”,
“Lorsqu’on a quelque chose dans son sac il faut le sortir”. L’événement que Seydina Isa
lui avait prédit n'était autre que ce don de composer les beaux podmes religieux que nous avons
Tegroupé dans ce recueil. On remarquera que sans étre rimé les vers obéissent A un rythme
régulier. On ne pergoit vraiment la beauté et la puissance de ees vers que lorsqu'on les entend de
la bouche d'un chanteur qui respecte les intonations et accentuations que leur donnait 'auteur.
Ces textes sont sans doute incomplets. Nous espérons les eompléter avec la poursuite des
recherches.
‘Maalik Mbay est décédé a Bargny le 18 juin 1957 a l'age de 105 ans. Nous remercions son
fils Isaa Mbay, qui a bien voulu nous donner ces renseignements sur son pare.10,
BISMI LAAHI RAHMAANI RAHTIMI
Ku bafi Libaas, bafi nga ku la gén nit ku fiuul da fa
r6ér, fiu naan bu doon nit ku xees flu japp diinéém,
Faatiha ak Alcuraan Ia fi booleek juréémi waxtuyi
Jaay Jaay lala ji muy sampe diinéém jullik yooryoor
Seen Alxuraan ji fiuy bégé boole kook seen dine
tey jApaak julle ka laay lay, bu ngeen nébbul
Tingeen jangoon gis ci maam Limaamu
Seen Alxuraan ji fiuy bégé boole kook seen diine
‘Tey jappaale jullee ka laay lay
‘Su ngeen gémée Yalla, boole si Yonnen
Ku dem njaniiw doo layyook Malaakal Mawti
Woyal ma Abiibu lay ea Jiwaalo, way sérift
Bamba, taggal ma Alaaji Maalik Si boroom mey
yu yaa ci jamaana jii iu maasee!, boroom xel
yu rafet yi di wallifdi woy Yalla tag yonnent
inde moo war ab jaam, da fico xamul ne Baay
Laay moodi boroom jamaana.
Noo ngu naan joo ju waay dey wallif wolof te jangul tus iii
a fico réér laaj leen ka baay Libaas mi ma yébbuwoon ci dil
Japp na si Bay Laay ndigélam laa di wéy w66r na len
ba ker ba nuy feefi ca Sam fiu japp diinéém.
‘Mbooleem jabar aki doom te magak ndijaay laa ko 1éép
Ku bafi Libaas meyilay teggin, na ngeen noonoo
Leer gaa nga jolli wacci fa Barfi gééj, yobbu Alsaan
‘Wad, ép Abdulaay Jé6p ca Mbaaw, nép Seega Jen ca
Caaroy, bii lamp Yallaa ko taal, laa ilaahi illa Laah
Ia doon wax ba “sahid” dee ga am na firndé, fu gas
Bammeel ba génnem ndox, weex ba mel ni meew, moom
Jooju waay dee na yébbu gémém, matoo joay, na ngeen
xelaat ku dul moom te japp yoonu Baay Lay.
‘Boroom “Aras” yéngooti na weddi ngeen faari ndaw
yifi Buur Yalla yénni waa sown gis ngeen li
Yallaa def janta baa fenk anda kuk leer,
Jeerak bidiw bu weer wa di feefi muy suulu
Janta bu fenkee weer wa dootu feefi, yeena doon
wax ni Mabdiyu buy fiéw ndndém ‘ma jip
tabalay bkkk Njool ma, gaa ya ka jangoon ni
dootu am bégg ko bafi xanaa da fioo
é6r, yaaram bi dambe ngay leer, leer gu jékkek
Jer gu mujj, yonnti Yalla Jibriil ba mu waccee
yétka kiraamaam, yonneen jégél te waar len
Janga leen Alxuraan janga Lawal, janga Saani
Janga Risaala dolli kuk waar, ku,
yépp te bafi yonentab Yalla du la
baree nga bakkaar.
7i.
12,
M4,
15.
16,
1.
‘Yonti Yalla Muhamad ba mu feefiee Makka,
Gaa fia ka doon bafi da fioo gémul woon, Abaabakar
Aliyook, Usmaan, Omar, fu bokk ni Yonnen bi doy nga nuk waar,
‘Jang len Alxuraan jang Lawal, jang
Saani, jang Risaala dollikuk waar.
Rasuulu Laay, dellu neeti Rasuulu Lay ba muy fiaari
yonnen, yonnen bu jurub yonnen daana am waande
‘yémbul fisari janta yu fenk Bay bu andak
doom, bu ngeen xamul sama leeb laaj leen ko
diiwaan,
Yalla ke seede Mahdiyu Yonneen bi feefi na fw na
ba wéy ngeen di réceu gaa fia ka doon ba xanaa
datico réér, ku wax né Yallaa ma yénni boo ba
da ngaa waat te boo fa yaggee booba da ngay
moom. Baay Laay Limaamu woote diinéém ba am
juréém fukki at loolu dootu caaxaan, yeena waxoon
ne Mahdiyu mooy jur Isaa, Isa moo ka jullee
66) ga doy na seede, kerook la gééj ga neex
jén ya baawaan taxu leena waaru Buur Yallaa ,
di kéémtaan, Népaa ka dégg-ndoo, ba mu
feefiee fa Yoofi gééj, da ne Yallaa ma yénni, ngeen
bafia dem, laaj ka looy.woote ? Ku ka laajoon mu wax la ngeen di ko dippat.
Limaamu Laay mi ne Yallaa ma yénni woon,
na nga leen waar guddék béecék, na nga leen waar
timis takkusaan, waar len fa penku, waar leen
fa Makk, waare Gorup geen, waar leen fa Yoofi
‘g66j, ba mu bayyi ko penku Jibriil la andal dali
Jammlaay, Laay lay lalaa ji sax na fi dak,
jam jaamu leen te di bayyib jéwaate
waa kéré Baay Lay du aw woowu yoon.
Wallif wolof yi moom laa nampoon, du mab séri manu,
‘maa bafi wolof damaa fruul, ku Yalla wax na ngay tage
yonnen amul Pélék Naar.
Yonnentab Yalla feefi na fa Yoofi gééj, fen ca Ngor,
feefi ca Wakaam, Ndakaaru Jal J6db di ka werante
Mbay mu yagg déggél mi gém nga Bay Lay. Abdulaay
Jallo topp na leeri yonnen ba wace fa Yoofi g66j, war na floo tau,
tuba gén weddi ndaw li
fiu yénnee, ci daari dunya,
‘Walliyau Yalla bay Ndiké Wadd naa tey ma
waar leen, leeram gu réy gi jéggi na flaari gééj, leer
gi dem na ba Firdawsi, leer gi wer na li Jibriil réddoon,
fi bafi sufiu yonnen yi war na fioo tub.
Mahdiyoo feefi sowub janta, diinéém ji siiw na, gaa ya
di kontar Libaas, flu naan ay taalibeem floodi wax
neb Yonnen la daa fico leen di toofi.; bu kab serif
waxul, ab dongoom du sob ne Buur Yallea yénni saa
sérifi bee.
Mahdiyoo feet sowub janta, diineem ja siiw na, gaa fla ne
Baay Béoy Limaamu doo moom,
Bu ngeen gisul keneen feefi bu leen ko weddeeti
2B
J
G
et18.
19.
20.
Boole ngeen fiaari wax, da fiu doon wax ni Mahdiyo
nguy #iéw, ngeen naa du moom, bu ngeen
defee ku fiéw ngeen bafi, Njool ma romb leen di
wéy di ngeen mosa laayook Bur. Alaaji Maalik
ak Buu Kunt ak Seex Saadibu ca Gannaar
bu leen gantu ken, nangu leen Baay sérifi
Bamba, walliyuw Yallaa laay. Baay Laay
Limaamu woote na diinéém, aajibuu daaya laahi
‘Sowub jantaa ngoo gu, Lébu yagg naa bafi ku
bax, yonti Yala Xullar mii ci gééj gi sede
na woote boobu, Yallaa ma woyloo te di ma
‘woyloo ndawam loolu safiu maa gantu
yoonu Baay Laay.
‘Tabi naa biir Nagg di fa woy Baay Libaas, Dééni Biram
‘Ndaw ma way fa Seydinaa. Musaa Caw ak Omar Samb
gém nafiu Bay Libaas, Omar Naiir du werante leek fiom
Siini Géy jappa ndaw yonnee ni Maali Mbay na fi
fiéw mook taalubéyoo yu mu andal féw fiu waxtaan
Libaas Njaay ak Ibra Faal, tag leen baay Libaas ba
mu déktu am rééw ak am rééw, war ngeen na jék
taxaw tedi laay laay lalaa gudeek béccék, Siini
Njoora yeew na baakuraan, reyal na baay Libaas kuuy,
reyal na Seydina Kuuy; regal na Maali Mbay kuuy
‘miaggal nga yoon wi doo gaeea diine doo bafi ku
Jaay laay, Mali Ngéénem Jigén dima yobbénte, rey na kuuy, reyu béy
Waa Jandeer dima woo. Waa Tor ne Maali Mbay mi fiu daan dégg,
seen bakken na fi fiéw moodi taawu Baay Lay.
Gaayi Mbijém yi féw di ma jél si fekk raw
naa leen tojna Jandeeri gééj te di laay lay
ren ba déwén fiu di waxtaane Malik Mbay mifi
daa fiéw magum Isaa Laay.
‘Yonnen by Buur Yalla mosaa yérini jox kam ndimmél ~~
dafiu koy bai mu woote diinéém. Yonti Yalla Mohmadu
ba mu feefiee fa biir Makk te di woote yonnen, waare
nna ba tayyi da fu gantu diinéém.
‘Yonti Yalla Libaas ba mu feefiee fa Yoofi gééj te di woote yonnen
waare na ba tayyi da flu gantu diinéém
‘Yonti Yalla Musaa ba mu fépxook Firawna, sédb ka
ca Bahru Xalsoom, waare na ba tayyi da flu gantu diinéém.
‘Yonti Yalla Noohim ba mu la yatta gaalam ga da iu
‘koo déor ba yagga wax na ba tyyi da fu gantu diinéém.
‘Sunu maam Ibraahimaa nga fiu s66b ca biir day ga, waare na
ba tayyi da fm gantu diinéém,
‘Yonti Yalla Yunus ba mu féfixédk jéném wa, flaan
na ci Yalla, moom it waare na ba tayyi, da fiu gantu diinéém.
‘Yonti Yalla L66¢ it ba mu andeek jabar ja, wor
na ko, moo tax, kerook fiu wélbati suuf sa, moom it,
waare na ba tayyi da fiu gantu diinéém,
Yallaa yabal ndawam dima woyloo, ne Maali
‘Mbay sama yonnen bi andalak moom, woyal, woyal,
woyal, boo tabbee Aras, bitarfiiku nani biir Tuba
gaa fia Ia dean xas d&kkéé la fleetaan.
Leerak Limaamu Laay gi fu dan dégg wer na
Adina, moo toj xér3m yu réy yi fi nekkoon weesaare
xambaya, yééfeer yi sax da fiuy tub, ku ciy
dundit da ngay dee, ban ngeen lu ngeen xamul,
2921.
22,
te bu sotte flu dellu Tuuba geenab jamaana
yeena ka jangoon, Issa Ruuhu Laay mi topp ci yonnen bi,
‘ku ka werante di ngay layook Buur, jinnéék
malaaka doyna ko seedee sérifi sumak si ka
angoon ne dootu am, bégg koo bafi xanaa
da fico réér, laa ilaha ila Laah ji siiw na fi rééw mi
waa penku xam na fa yonnen bi feeru, moom ki flu
yaakaar nu japp diinéém.
Ku ka ciy werante da nga yegul fa g6é ga daan
dale, kér baay Libaas ba tax ma fa Jammalaay
foofa rekk Ia neexe wa yam, doyuk waar. War
ngee na xam ne dootul i caaxaan turém wi dem na
ba Makk ak Médinak Bayti mugadas, mool ya
joowe na ka, t66g baa nga yéék ca fiaay ba di
woy baay Limaamu Leay mi fu jangoon boroom Jammalaay.
Laay Iaay la Laah Limaamu woote na
diinéém, na ngeen julliy woor booleck
sarax, na ngeen ko di salloo ba dem
njaniwoo
Waa rééw mi wax na ne yow la
fu Andal, tubsab yi fégp ne Baay
Laay Limaamu doo maas, ku nép
i Yalla jappa ci lay laay, feyal dine
BISMI LAAHI RAHMAANI RAHIMI
‘Ngirém diine mi fu fekkoon Limaamu Laay di ko jaamu,
‘Serif si fiéw di ko dippat, Libaasa ya wone yon wi.
‘Yonnen ba woote na “lay laay la laa” ja jib na fa Yoofi gééj
baay Libaas ba mu woot6 jinnéék malaaka la booleek ndawak
mak fi gému yoonam.
Bu leen ifiaan yeen, bokk len ndey bokk baay wottub rambaae méoyly seytaane, dine jidi
Jenna, ndax mbérum diine ma ea penkook mbérum dine ma ca sowu ba
seen baat ba benn la jaamu len Buur Yalla bafia
jumyoo bu len deeti wéijé ding,”
Bu len di juuyoo Njmbur ak Waaloo andana gidaay,
saxal diine ja ca kambéréén, moo tax it ba mu sottee
kerook Iu dip allaajeek sérifi bu mak bu fa jangoon, meteelu
‘Ken manu koo faj, daraapooba ne fa Iéypay taxaw
r66w mi di ka jambat, boroom Ndar ak Komiseer ak tubaabi buur ya fa nekkoon ne Maali
Mbay na di woy, maam
Limaamu fiéw na ba wéy, gaa yi Waalo gém ngeen yonnen,
Ku Yalla mey nga di lekkaak dundaka nokki,nga war _
kaa di jaamu, ndax bu ka neexee mu rey la ken manu
\koo faj, na ngeen gérém ki nu sdkkoon.
Buur Yalla wax na ne maa leen biridoon, na ngeen ma di,
aay lay ji mu dikle, g66r ak jigéén nati koy wax
flu naan jigéén waru koo wax, jigéén juy saanjaay baatam
ca kaw te ken du ka wax léf, ku laay laay thu di la
3010.
uw
13,
flaawal te moo tax fu xutti gémmef, baay Libaas ni fu
‘wax leen ca kaw'na ngeen tagg Buur Yala, bon bon mu géni saanjaay. 1
Jiyaar ja tanga na moo tax Alya Samb ba mu fenxésk.
Raasaxé6na dafa war ci saryaan tébél ko mu daw fiaari yoon
‘mu wofifiila eaw ko dunxaaf, Bada jél na ndam la, Faatumataa
ngi di woy Alya Samb yaa man ci géér iti, Raasaxééna ki di
jambaar ci yéétéér yiba mu daanoo jullit fi woy na fiu Buur Yalla sempinaw raayaam.
Dinaa layook yen, yeon taalibéy Libaas yi di bafi ku woy
‘aay Libaas, ku ci Jangul, xamul, manul, na ma déklu, fii doon
nelaw na fiu yeewu, war ngeen na xam ne bu yonnen di woote,
{f66re yi di wooteek yonnen, dafiuy wéejjek diinéy LimaamuLaay =
smi fi nekkoon te war na fioo tuub. War ngeon na xam ne dootal i eaaxaan Limaamu Laay 1
ba mu waceée i
+ééw mi, Yallaa ko yénni ci nit fii ak jinné, Sooseck Wolof,
él ak Maanjaagook Balanta, gém na fiu, Naar yee ko xam da fioo
yore tééréy cosaan yi moo tax weddi wu fiu ko. Isaa ba mu waccee saxaar, yaraax, santa
‘Buuram, tubaab ba fiéw di ko sé6n66 ca
‘kaw misik ba di jib ngir turam wu réy wa flu tampe
Aras, mu japp ei Buuram.
‘Waxal ma waa Malikaak waa Yémbél na fiuy tage
Buur Yalla taalaa boole’ei yonneen, Maali Mbay mu j6k
andaaki doomam di tagg Yonneen ; Libaas Nap na wax i
Thra Faal wet gu muy wara féeté daraapoo nafiu ko jox waa
‘Yembélak wa Malika, gaa yi penka jél na fiu ndam la. _
Yonnen ba wax na ne jaamu leen seen Boroom bafia tayyi moo am
njarifi, bavia weddi yonnen yi wace ci rééw mi
Sérifi see ma géné jaaxal, salaatu faatiha def ngeen ka fiaar benn la fa Yalla.
Dépkup Limaarmu Laay ba ko Buur Yalla yénniwoon rie ka
war nga di jk taxaw bafia déklu sééni wax, maa la ko yénni
da fioo gélém réér, seen xol yi bon na, ndaw li fi bur Yalla
‘ynni ngeen bégg kaa weddi Yalla xam na ka, diinéém ju réy ji
‘dem na ba Mak, dem ba NGor adina wéérul na ngeen xalaat dee
bagi ngeen lu ngeen xamul té bu sottee fiu xam ni ndaw la fa
Buuram, Isaa ma ndaw mi fiu dépkoon jamano woote na tampeem
‘ya réy fiéw na ei rééw mi waa Kambéréén, Yémbél ak waa
‘Ndakaaro ka gisandoowoon, taxul ba ngeen gému yoonam.
Bayyi leen seen kifiaan ci ku woy maam Libdamu Laay,
tagg yonnen matul xul6é, fli ke bafi kuy xul66, xulook fiom
‘woy naa ko njél woy ko diggi njolloor, way ko juré6m fiaari
‘rééw yi, woy ko juré6m fiaari g66j yi, way ka Jammalaay, tage
yonnen daawul meye bakkaar nitu tey foo géné réy ken dootu thaneek fioom,
taggal ma Buur Yallla, te di Lay laay lalaa te jap sa dine,”
‘Yonneen waaré na ba tayyi ndaanan daanati na, dan na
daw jéék, dan na daw, daan na ren, Baay Libaas ne ma
‘Yékicil sa baat ca kaw, ku ne doo woy Limaamu am nga
ci bakkaar, woyal subaak ngoon, Manjoon mu ndaw
doy na seede bu ma dee woy Libaas ki di baayam gudéék bécctk .
bafia tayyi Buur Yalla moo ma ko woy loo.
314.
15.
16.
a7.
18.
Bul deeti baf ku la fiaawal ci woy Libaas, dama
ay woy fiu basi, flu naan bu ka deeti woy, baay
Libaas ba mu wootee ma wuyyu, sol na ma leeram yi
66k bu réy ba ca Tuubaa, saa bay Libaasa ma nandal
ca leeram ya ne ma deel woy fiu naan ndoom,
dama kay woy nde yonnen bu mosa fiéw ba wéy
gaa yu baax ya fa nekkoon, ginnaawam fiu di ko
‘woy, moo waral téeré yi ne gafifi.
Da fioo gémul sunu Yonnent bu réy bi,
feofi na ci geenuk jamaana, ngir di
‘ko werante loolu kay mosu fee am,
sérifi bu fléw sampa diinéém di woote
ngir di ko laamlaami, Adinaa nga ca
geen ba, nit ku fiuul moo géné réylu,
Boroom tééré ya ko jangoon, na ngeen
xam ne fa fiu Appoon jamaana, noo
ngi ci biirém, mbérém Yalla mi mu
ei yon wi ngéén di ko werante,
moytu leen Muse Dajjaal mu réy mi,
noo ngi ei nguuram, ku fiéw te
baax mu ne bafi len
Am naa ndeyak baay, yeen fi took déggu leen
ma di woy seeni tur, Libaas la ma Buur
‘Yalla woyloo, ma di ko boole ki saabaam
sunu yonnen bi laa di woy, ndéké diinéém
Jiwer né Adina, yeena koy laam laami
4i ko werante Penku xam na fa yonnen
ba féété, gaa fia ko doyloo fiu gém ne
ndaw Ia ci Buuram.
... Da may tagg Yonnent, ku ne Maali
Mbay doo woy Limaamu Laay j
bu nu eggee njaniiw kerook bu
fi layyoo nga xam ne man dégg,
Tay wax.
‘Bisimi LAAHI RAHMAANI RABIIMI
Ku doon laaj ku ame dine
Yonnen ba feeru fa jammalaay
Baay Laaya ame dine
‘Xiin waa nga xine fa penku, taw Jammlaay
Fa la yaaram ba feetie, waa sowu am ngeen
‘Ngénéél yu réy, waa yoof ak ngor ak Wakaam
da fiu am fiaari Yonnent di ka weddi
Walif woowu da ma koy woy Ndakaaru Jal J66b,
Buur Yalla moo tax ma di ko woy.
Woy naa ko Kambéréén, woy naako Jammlaay
‘Nu ne "sadaxta” Baay Libaas ku ka woy,
boo yaboo nga naani ca “tube”. Walifwa dem na
ba jublook gayi manul bégg ko
ééma nettali bége yaa.
3210.
un
“a
15.
16.
Doon ngeen ko séenu mu juuy len ca penku
waa sown am ngeen fiaari ngénéél da fiu koy bafi
‘Limaamu Laay ba mu feefiee, Isaa feefi fiu wara kootaan
jullit ni bokk ne Baay Laay Limaamu japp na diine,
‘Waa rééw mee laajuleen te baiia laaj fi xam Baay Libaas
mi fi Yalla yénniwoon, fiéw na ba wéy, ngeen di réceu
‘Mabdiyu seet leen ko jammlaay fa la feefie.
‘Njiinun Yalla mi ma déktu "Laa illaaha illa Laah” tabalay
mahdiyoo ngi jiin tagga boppam, boroom kayit yi fi
juugooni tééré weddi na diiney boroom jamaana,
ku bai Baay Limaamu bai nga sa bopp.
Da ngeen xamul li mu nekke sunu Baay Libaas
bamu woote nu wayyuko, fia ka bafi naan bu len
ca dem, ku “laay laay” da ngay tasum rééw
‘Yallaa ko yénni Njiin du la faale
Wax ngeen ludul mana am, bafi Libaas matoo
taxa wootem ndimmél na ngeon defi jambur
sowub jantaa géné bafi Baay Limaamu Laay mi fiu yénni
Da ngeen xamul li me doon, taal bu Yalla taal ku ko
jééma fey dooko man, Yallaa yénni Baay Libaas
mu di waare, “La ilaaha illa Lah” dugg jakk, taaya séhmél, ku ko gis xam ne bay Libaas,
i mu nekke, Yallaa ko yénni ci rééw mi
‘Yonnen ba woote na, wayyu leen wooteb Yalla ba jib na
sunu Buur Yalla ba mu yénnee ndawam, yabal ko ci
dunyaa, nit ak jinnéé géné werante moo tax fu ne
du yonnen ku bafi Libaas na ma jox maa ko woshu
man du ma doyle.
Ku baf Libaas dala feefiuwul Buur Yalla da ko
yénni waa rééw mi bafi ki fiu yaakaar,Boroom
‘Aras ni mu w66166 Limaamu Laay da ko tanna.
Ku bafi Libaas na nga bafi Malik Mbay mu jipp
¢i Buuram, ku weddi ndaw li fi Buur Yalla yénni
boku nu diini,
‘Na ngeen xelaat dee nuyyésk malaaka mawti
ci bammeel. Gumbee ka saanjaay moo len génél
Iki japp ci Yalla.
Kuy sanjay te di ko booleek sabar yi waw la fu
andal, kuy jaamu Yalla te gém maam
Limaamu Laay fu ne dof nga.
Ku bafi Yalla du la noppal, Boroom mbinfééf yi
ne jaamu leen seen Boroom, bafia fatte mbugél
yinekk ci bammeel "siraat” mat naa taxa jaamu
Yallaa ko yénni ci seen biir nit ak jinné géné ban
Baay Limaamu Laay waa penkook sowu ngi lay yaakaar
Seydi Ruuhu Laay mi ne Baay Laay Limaamu japp na diiné
33a7.
18.
19.
21,
28,
‘Yonnen ba feefi nafa geenab jamaana ngeen
di ko weddi, Buur Yalla sakk na seedeem
Sérifi Matar Loo Ibrahima Mbengaak Jibriil
Gay na ngeen fiimefi, firi leen seeni tééré
‘Mahdiyu feeni na.
Saa Baay Libaas sunu yonnen bu réy bi jiitu na
boole ngeen fiaari janta fa Jammlaay, ak léndém
ma nu faa am leer ga jolli na ba péeyub Aras, malaaka ya jiin ko.
‘Demul daara ba di liiféntu, Yalla waecee na Yonnen,
‘Limaamu Laay aki dongoom ku naan ca leer ya :
bu mandee, béngéd,, dafay santa Buuram.
Leerak Yala gi mu sol maam Limaamu Lasy
muy baawaan ni dongoom yi dul i caaxaan
nde seen kanam yi ne nafiflay, melax daftoo ame diine
Wer naa dine yi ei ré6w mi fioom boku fiook sunu diiné
g66r fiaak, jigéénaak, xale yaay andandoo dugg, jakk
Waa kér Libaas dufiu tabbi jak nérméél bégg
caa tiim, loolu yaroo wu fiu ko diinéém ju réy ji
‘moom dafa seli.
‘Maam Limaamu Laay sunu Yonnen bu réy bi
‘Ken mosu fee gis ku mel ni moom
Da fiu doon laaj nu nuy dékkeek moom
Jappaak julleek woor la nu Baay Laay digél
‘Nde mooy sunu yonnen,
“Laa ilaaha Illa Lash” bu ko ndongo yay wax, sérifi bane
ok leen jaamu Yalla, tee nu fiaan ci barkeb Libaas
mi fi nekkoon jullit yi moom la fu w6dlu, malaaka ka yee
géné yaakaar Limaamu Laay bu flu eggee Sirat, yaa nu xala jalle.
Pééy ba ca Aras,Tlayiina, kursiyu, Njool sown seen
baay Limaamu Laay mi fiu yoni ci réew mi moom la fiu wéolu
boroom jurijap ya ca pééy ba misik ya bakk na yonnen.
Saa baay Libaas ba mu wootee la woo Abdalay Jallo woo
Aabiibu Laay ca Jiwaalo, waa rééw mi manu koo xam
batey seni xol di lingaari f66ré yéé géné weddi
Bu leen niraale yu andul, Isaa Ruuhu Lay, Bay Laay
Limaamu fioo mujj geenab jamaana moom la fiu fisanoon
Sérif si wax na ne yonnen du am ci tan bi flu tollu
Sunu baay Libaas ba mu feeriee ci Yoof, rééw mi di ko jééma
baf, Makka yék na ko yonnee IsaaRuuhu Laay tampeen bi
waa rééw mi di ko jééma bari seen kiflaan googoo tax fia
yonnen ba mosa feefi jangakat yaa kay weddi,
Ku Yalla yénni nga woote, ku mu yénniwul doo woote.31
37.
aL.
Ku Yalla yoni nga woote ku mu yénniwal, xamuloo yoonu
pééy ba bay wara woote, ku Yalla yonni nga woote,
‘ku mn yénni doo safia gintu.
sa tur wi dektu na diinéém ju réy ji dem na ba makka
jullikaay uy bégé yonnen, Isan ma ndaw bu fiu toogee
‘gudéék béeék baaya Maanatu Laay war na fiu laa kati.
‘Yan Fanti wacea na jur na buur, jur saaba, jur yonnen.
saa Ruuhu Lay Yallaa la yénni yow polatigoo.
Jibril njaayak Ibra Faal seti leen Abdulaay
Ba mu wax wet ga muy taxaw, tagg Baay Laay
te wax dikkam ga ka Buur yalla yénni
Gaa fia di kontar sikar sa riir
ba fiu kafi Maam Lumaamu Laay mi fu yénni
Saa baay Libaas ne ma jappal sa doomi ndey bul weranteleck
moom, nde ba mu wicce yaraax yow la jékké andal
tubaab ba fiéw di ko séén66 ca kaw, loolu mosu fee am
da fioo xamul maanam kaw ga muy j6géé leen jaaxal
seet leen tééré yi jangaat Isaa bawoo na fa kaw,
weca takusaan rung jém Yoof, jullee ji Mahdiyu
seen Baay Lumaamu ndaw li fiu yénni
Ruy summurla du ma tee woy Limaamu Laay mi ne Yalla ma yénni
kay dugg gal tee nga fiaani pas yonnen yagg na woote
geen ganta
Kér Malal Dujél laa wallife woy woown, Cillé xam
ngeen ni Maalik Mbay li mu nekke daf ico teyul, fla dan
woy di tagg yonnen Malaka yaay seen sede
Malaka yaa ngi ma andal ci saa ndijoor ak eammoft
‘Nu naan woyal boo noppee Aras dafay jooy seen baay
Limaamu ndaw li fu yénni
Sea bay Libaasa ma yébbu woon kaw Aras ne ma naanal
ba mandi ngay werekaan wi wallifal te dima jox ma
booleck li ma mana wallif.
‘May walif nga diko sotti Jibril waute ngaak f66rey jamaana
bafi nafiu baay Laay nga ngém Libaas di ku booleek tééré ya
Sa tur wi déktu na Barfieck, Téngééc da lay soow, yow kiy bindéy
yaxal da nga koo man kifiaan ga yegu fa Jibriil li Yalla
def dafiu koy xam.
Boorom fiaari leer Usmaan, Omar, na ngeen woy Aliyook
Baabakar, Mbay saabaam ya gém na Muhamadu Makka
xareb Badar ba mu wootéé jiyaar ja Aliyu feefi na
Sérifi si xam na fiu Baay Laay Araab yi xam na fiu Baay Laay,
‘Tubasb yixam na fiu Baay Laay,
Olof yi xam na fu Bay Laay
kkifiaan goofu xala nekk.45.
46,
41.
Njambur ak Waalo anda na gaddaay
‘Tabax jumaa ja ca Kambaréén ,moo taxit
a mu sotte, kerook Iudib allaajeck
sérifi bu mag bu fa jangoon meteelu,
ken manu koo faj, daraapé6 ba ni fa
leppiy taxaw, ré6w ma di ko jambat,
Boroom-Ndarak Komiseer ak tubaabi buur
ya fa nekkoon,ni Maali Mbay na di
woy Baay Limaamu fiéw na ba wey
gaayi Waalo gém ngen yonnen.
Gis ngeen meloom ya mu saytuwoon ba wéy
Neex ko mu flual, mba mu xees, lu fiuy xame yonnen
Limaamu Laay ku mu waarul da ngaa sore fa mu nekk
‘ku Yalla yénni nga woote, ku mu yénniwul doo woote
Bafi ngeen waa ju baax, bégg Buuram
Libaas kenn la fi woon,dootu am
Ba tey da nu koy jooy
Boroom junjup, ya ca Tuuba
Jullit bu nekk mu mey la
ku Yalla yénni nga woote, ku mu yénniwul doo woote.
Baay Laay wacea nga, jdtal ng
‘Yonnenta gi la Yalla yonni ci
‘Ku la gém am na ridwaan
Na la weddee nga biir Saam
Ku gém nu gém, ku bafi du nu taggoo ba Diiwaan
‘Yoof
CekEL ADJI ABDOULAYE THIAW
Fils de Seydina Issa Rouhou Lahi, et petit fils de Seydina Limamou Lahi, fondateur de la
confrérie layéne, El Adji Abdoulaye ‘Thiaw est un prédicateur de talent qui a déja parcouru la
presque totalité du territoire du Sénégal, accompagné d'un groupe de chanteurs talentueux, pour
animer des soirées de chants religieux.
Les po’mes qui vont suivre prouvent qu'a ses dons d'orateur s'ajoutent ceux d'un fin
potte.
37
hin ith tne
tt3.
wee
12.
4,
15,
16.
1.
18,
19.
ye
BISMI LABI RAHMANI RAIMI
Salli yaa Rabbi alaa Seydi Limaamoo di sa soppe
Salli yaa Rabbi alaa Seydi Limaamoo di sa ndawli
Na ka doon seet ba fiu aksee te ne Baay Laay da nu lay jél
Sunu Yonnent da ni, ey waay, nungi daarloo sunu Buur ba.
Nikki réew ma ba iu mapkoo te ne Baay Laay du fi wax tey
Ra fiu yaakaar ba fu génnée, sunu Yonnent santa Buur ba.
Niti Kabweer ba fu aksee te ne Baay Laay dina dem tey
‘Sunu Yonnent da ne man kat mariu maa dem, santa Buur ba:
Ba fiu forsee, te ne dey dem,ba mu geesoo fiu ne maalum
‘Na ka doon wax, fia flu andal da fiu tiit, may santa Buur ba.
‘Nikki Baay Laay ba mu wootee, fiu ne moo waay bumu jém kaw
‘Na nu gaaw dem gisi géornéor, Njiin naan cey sunu Buur ba.
Ki ma langool, ku mu langal doo tit, doo wara daw lor
Nanu dem far, ba ca géorndor, ba fiu xam maay ndawo Buur ba
Ba fiu aksee, te fiu wér Maam, mu ne man maay ki fi Buur tek
‘Di ko wooteel, di ko seetal, ku ma ban doo gis Buur ba
‘Na fa doon wax bamu tontoo da fu tiit naa fu mu jém tey
Sunu Yonnent dafa am ndam te fu langal ko fa Buur ba
Li nga doon wax, ku ko mos wax di nga daw mbaade nga sanku
‘Ku fi dul yow, naka mos seet, bamu xam kantanu Buur ba
Nikki seen gaal ga fu teeral, Njiin naan kii du moo may jél
‘Du ma antan, bu fiu sonnal fia ka yor, maa nga ca Bur ba.
Ba fiu woddee la mu wax fioom te ne Bay Laay di na dem tey
Ba mu tabbee te di fiaanal fia ka yaakaar, santa Buur ba
Ba mu dégée bane kérkér da fa jub Béer fa la far des
Danu far yéem te ne Baay Laay mooy Yonnent ba ca Buur ba
Ku la dippat da fa xoolull say mey yaa jara andal
‘Nu ngi lay gém, di la doyloo, di la yaakaari fa Buur ba
‘Sunu Yonnen ba mu faatoo da su doon wax fu nu jém tey
Seydy Isaa dikk yeesal sunu ngém nuy santa Bur bi
Géej sabbaa, nit sabbaa, ngir bés booba Iu am la
Jén yay teer, nit fay for, ngir magal sunu Buur ba.
Seydy Isa jok waaraate ca mboolooma ne iskey
Dafa daaral la fiu doon wax mbiri Isa ya fa Buur ba
Nikki Baay Laay ba mu wootee te ne Seydeey ki ma doon wax
Da ne lee wér te du luy deri, waxi Yonnen la fa Bur ba
‘Yen Soodaan ci lu ngeen nép ba di gaaral sunu ndaw li
Sanga Soodaan mooy Baay Laay ki fi wooteel sunu Buur ba
3821.
25.
10.
i
12.
‘Na nga yér “Mat-u-Rasuul”, gis la fa woy kat ya di wax ngir
‘Ba mu jéggée famu dal, xel du fa dem, bir na fa Buur ba
Ba mu jéggée Medina, dal na fa Ngor, mawlidu Yoofin
Ba mu feefiee te ne maay Maadiyu, kay bir na fa Buur ba
Ba ka gaddaay ga dabee, saaba ya dar Maam ba fiu jiitlé
Nu nga dal ngejja ga, foo faay sunu yaakaari Yonnen ba
Niti Kabweer, ba fiu aksee fa Libaas “sarse” ko aw ay
Ba fiu naan yaak fii la doyloo daa nu leen séobi ca bélbé
Ba Libaas tontu ne Yallaay ki ma doyloo, maa di soppeem
‘Bu ma paasee rédu Béer koon du ma yaakaari soowoo ba.
BISMI LAHI RAHMANI RAHIMI
Ni leen Yalna Buur Yalla dolliy ngérém
Ci Seynaa Manjoon mii te sottiy meyam
‘Donoy sanga baa ngii ci laabiré nit fi
Gi diinee akuk 6/16 eiy xéewélém
Na ngeen déglu tey jii ma wax ay meloom
Bu ken weddi, ndax moo ma yar maa ko xam
Sunub sanga doonul sérifi buy tege
‘Te xam ngeen, yéwén naat ci ab xaalisam
Du kuy yénni ay ndaw ngireek sakku ndimmél
‘Te sax booko seetee, mu far jox ku gém
Su dee fiaan ci Baayam, su.baatam jibée
Da ngay gaaw ne aamiin mu raw ay xalam
“Tabaarakta yaa axsanal xaalixiina
Nileen “baaraka Lahu, bari nasam”
Su fekkoon fii fy woote Aéppty wurus
Da may wax ne, moom laa fu gis muy ngalam
Sunub sanga laa gis du piiréo du xiiroo
Du tongoo, du songoo, te doo gis meram
‘Du fab tapki rakam, du gor siisi doomam
Da koy def ni boppam, du gottib eérém
Du léewoo, du féewoo, du mbiicoo ka mballoo
Du naayoo du jélloo, du tiisal flofiam
Nitam fiee ko té-ngém, dadul tax mu bangam
Te dey jaamu sangam di magal waxam
Inaanul, fifiaagul, du kuy am di nay
Du kuy suxlu fiennat ngireck bakanam
3914
15.
16.
a.
18.
19,
20.
a1.
25.
26.
21.
28,
29,
30.
31.
32,
Du kuy jiixi nimmat, du kuy siisi bokkam
Du kuy mer ba fengat ngireek bakanam
‘Ku mandoo ni moom, mbaa nga sammoo ni moom
‘Mbaa nga jaamoo ni moom kay, xanaa mosula am
Baay Manjoon kay xanaa yaa di bawkat bu mag bi
"Te yow doo nelaw, saayu nit nee xeram
‘Sétub Maam Asan bii na ngay xafitu yoon wi
‘Ludul yoon wi bon na, lu bon bul ea jém
Xabbool tanki jakka te bul mapke fiaan ya
To ngay fopki rake, ndégém bégg nga ndam
Ki gaddaaye Makka ngireek fopki rikka
‘Te gén leeni jakka na ngeen koy xalam
‘Ngireek been rakka limél benn junni
Gi fooraay, da fay fal meloom alk jéfém
Ki daa yénni ndaw ya, di daaral waxam
Kile yénni Baay Laay ci nit fieck ku xam
Ba moo tax ma wax Iii, ¢ijakkaam yonnen la
‘Xanaa kay da ngeen gantu, dootul xalam
Ci xeet wii ci Soodaan Limamoo ei woote
Di daaral adiisak xur-aanak ikam
Ku yér sara xaliil, te seet baat ya gis
ne doo kuy werante Limaamook kérém
Ku yér mat-u Rasual, Omar moo fa wax
“Wa isxasdu uxraa” na ngeen xam ikam
‘Ka daa jéggi jéegoom banaa fii la dal
“Xataa xatwatan” mooy Limaamook kérém
Gisal riira sowu bi, gisal tapka baa ngit
Ka fiuy weddi dootul Limaamook Kérém
Su fekee ne yaa woote yaay noonu nit fla
Ci Njfin laa joyal loolu, xam ngeen eérém
Céréb ndawli, mooy gém te sect ay soloom
‘Ludul Iii du agam, te xam ngeen ikamt
Su fekee ne yaa woote yaay “kanzu” fii
Rasool kay da nuy boole nihmaak gérém
Gisal iam yu neex yi, gisal kér yu baax yi
‘Te seet col yu baax ya, na ngeen koy xalam
‘Taxaw naa ci Bay Laay soloom kay du jéex
‘Ma wax tey ci Seynaa, meloom ak jefem
Isaa mooy jaraafam te mooy naayibam
Xanaa mogy li ngeen janga, xam len ngalam
40
ue
CELELECEL EGAL.
AT.
51.
Boroom mey gu yaa gi ci penkook sowoo
Gi “daf-uuki jalbu” te xam ngeen mbirém
Isaa kay bu dee ndaw, di yonnen xanaa
Koon it kay nu diy jaam te gém ay mbirém
Iiaanul te bonul du kuy tiit di wax
Du kuy dex di laqu ngireck fiakk xam
Bu daan dox da daa daagu tiitul kemam
kemam sax dadul am te moo gén ngalam
Bu fluy mos di woote, di feefial di xool
Bu nee mél fiu sdbaa te naa mooy ngalam
Isaa kay xanaa yaa di saamaan mu mag mi
Ne foo buusn fioofiaa nga daw ndax gélem
Da daa digle tey woote booleek di wax
‘Koon it kay na ngeen jéf te wottoo gélém
Ku miin sab jataay kay bu yaggee mu gis
dikkoom yaak meyam ya, du liqus camam
Du fiiraate mooy gor su am yérméndé
‘Yonnen moodi baayam, te xam naa ngalam
Sa tur waa nga pepku, demal biir sowu -
Ba tey yaa ngi diiwaan, nde yaa gén ngalam
‘Taxaw naa ci Seynaa te woy Bay Manjoon
Gi diinéem akuk fokku ciy xéewélém
Saxal cik woyoflu, te bul dox di reylu
‘Te bul wut magaama nde koon doo ko am
Sa tool baaya, deel bey te wottul ku raur
‘Te bul dog garab koon nga sdggib sagam
Ku aw yoonu laayeen du woote ka seexal
Du wooteek maqaama su doone ku xam
Ku aw yon wi laa wax, du wootey migaama
Di laaj ay “idaaya” di tiisal fionam
Su felkoon da nga woote tey kat di seexal
‘Koon it yoon wi gantu, nga dal nuy élém
‘Te sax yoon wi xam ngeen ni fiéppaa di fara
“Fa sukran li mawlaaya muulii nihma”
‘Na ngeen nooy te teeyal, bésit seeni xol
Ba ngeen xam ni jam kat du doon ab sangam
‘Su fekkoon ne jaam sax da fay doon sangam
Du jiitoo ti, seetal ci fardook ikam
4153.
54,
36.
56.
87.
59.
60.
61,
62.
63.
65.
67.
68.
69.
70,
1.
Na ngeen bayyi pafifiaate, taumaal Sérifi
Ku am seyxu, war ngaa di wormaal ku xam
Bu leen pafiti koo xam ni looy deft jelké
Sérifi soxla naa la fiéwél génné xam
Mbaa Sérifi kaay ko fiaanal, lu flaaw am na kat
Ne Buur Laahu fiéwna ba fabb waaja dem
‘Mba Sérifi kat sa wagjaa nga feebar ba goor
Sa lor lafi ca yaakaar dikkél ndex nga xam
Bu leen panna tib sex, Sérifi deel teral
Di jox aadiyaak ceeb lilee dib cérém
‘Taxaw naa ci Baay Njoon te woy Baabakar
‘Te denkaane say mbir ne yaa raw ku xam
Sérifi mbay bu ken tax nga juutal sa njémbét
Bu juutoo du jébbi du am reen itam
‘Sa xam geenu gindi sa man gee ka siiw
Nileen Yal na Buur Yala dolliy gérém
‘Xanaa Mbay da ngaa bole mandock tabe
Koon it man da may boole woy ak xalam
Xanaa yow da nga woolu Baay Laay mi gén
Koon it man da may boole gém laak ngérém
Su fekkee ne yaa boole jammaak salaam
Koon it kay da naa boole cantak ngérém
Kileey baayu xeet ba, turém laf woy
na ngeen déglu woy wii te xam naa ngalam
Su fekkee ne baayay dogal mbir ci doom
Limaamoo dogal loolu xam ngeen céram
Su fekkee ne baayay xamal doom ngénéel
Ki, Limaamoo ko jangal na ngeon xam mbirém
Su fekkee ne doom am na bennub xarit
Koon it yaay xaliil maa la am maa la xam
‘Ma jeexal ci Baay Njoon donay Seydinaa
Na ngeen flaan mu dolli salam ak ngérém
Fa yaa Seydy, “bii illatun fii fu-aadii®
La kay taxa wer yaa ka am yaa ka xam
Su fekkee jarak am na bennub “tabiib”
Koon it maa ngi nii, maa la am, maa la xam
Su ab sét dikkee gém sangam benn yoon
Koon it maa ngi ni maa la gém maa la gém
2
HOLE2.
4,
6.
76.
81.
86.
87.
Su dollee ngémém ga ba muy fiaari yoon
‘Koon it maa la gém, ma la gém ; maa la gém
Su dollee ma dolli, mu dellooti dolli
‘Ma dolli, ba dolli lu raw aw xelam
Su fekee ne yaa boole mbaax ak yewén
‘Man it kay da naa boole cantak ngérém
Su woy wii defee mbék ci yow kay xanaa
Da naa woy weneen woy wu xel dul xalam
“Wa laakin na nii haamidun shaakirun”
Bu as gor meyee, jaam itam nay gérém
Su woy kat manee woy ba xéy dal ci man
ma woy def ko jaassi mu xottib xolam
‘Ne Abdoo di wane géwél moodi cuune
Bu jangul Arunt ak bayaan ak ikam
‘Nde woy naa ba tayyi te gis naa ne woy wii
Dabul geeji mey yada maa far wedam
Fa yaa Seydy tey ab njegee ngii ma joxla
Da maa xam ne yow rekka mat jékérém
“Kad in kahdu ka al bikra yaa Seydy”
Walaa xarwa ndax am nga ay warwaram
‘Muril séét bi seet ko damay bafi nga teet ko
Te teeyoo ba gis ay meloom ak jefém
Gisal ree ju neex ji, gisal saf xorom gii
Ka fiuy toggu detioo du biip xarkanam
Su fekkee ne baayay dogal can ci doomam
i yow laa joyal loolu xam ngab cérém
Sa sé6t bii du dox kat, du wax kat, du fay
Du ngarmbaasu waijém, du yab jékérém
Baay Manjoon yaa fiu mandi, sa mbeax gee fu landi
Sa xam gee nu gindi ba deeful gélém
‘Sérifi Aadi laa roy ei woy wii xanaa
Bu len baa ku roy kat da may kuy xalam
“Ixta duunii bi fiblii, ka xawlii” xanaa
Koon it man da may roy ci Aadeek ku xam
‘Na ngeen fiaan fiu doliil nu aw fan te wér
‘Mu fiaanal nu ak sax te mey nuy dérém
Sérifi sab goroo ngii da fay waaja dellu
Bu delloo bu fieefioom ya yaxub deram91.
92.
93.
96.
97.
98.
10.
Da fiuy xeysi sargal ko hooleek di seenoo
Guraak warigar, bégg xam ay mbiram
Séri Abdu geesul dawal yaa ngi lab
ne géej yi ku len xuus da ngay far wedam
Serif Abdu yaa ub ne bakkul xanaa
Ne yaa woy Libaas, ak Isaa aki rakam
‘Nu baax fifi ku leen woy da ngay am ngérém
‘Yonnen domi yonnen bi Laay fieey ngalam
Bu saasal manee xong tax kay melax
Xanaa kay ngalam jaar fa melnib jalam
Limaamook njabootam da fico jalla yi
Yonnen daal dadul kem, xanaa flooy ngalam
‘Sunub sanga nekkul di féor yaak walliya
‘Tegal poo bi, peese nga gis koy ngalam
“Fa yaa Rabbi salli alal Mustapha”
Nu gém ay waxam tek ca roy ay jéfem
BisMi LAnI RAHMANI RAHIMI
Bi bismil ilaahi, ma fentaat fi woy wi
di feeial yonentak Limaamook kérém
Na ngeen déglu woy wii, te ngeen yér adii
‘Te ngeen xam ni Njool mii bi Laahi mooy yonnen
‘Da may woy di leeral, di semmal aalim yi
Di tiifial i kontar ba tey foo gélém
Ku xam mbaa nga xmmiee, du kontar yonnen gi
Xanaa dey ku alku, 618k muy gélim
Yonnen baa nga wootee ea “Mahriibal Aqsaa”
‘Xanaa leey li ngeen janga, tey fico gélém
Du ngeen gis keneen fiéw di wootek yonnen
‘Kudul Maadiyook doom ja Isaay turém
Limamook Isaa mii ku len gém du tarde
Ku leen xam du alku, bi Laay ficoy ngalam
Saxiir Gay dinay wax ca biir woy wa naan
Da ngeen am ngalam fiaar ci “Bari nasam”
“Falaa shakk xawlii axiixum hakim
Kau yér téeré yii gis Limamook kérém
Ku am xel te xellu da ngay xafitu Njfin
‘Te ngeen déklu wooteem bi moodib yonnen
44
22339
LEEREELi
12.
14.
15,
16.
a.
18
19,
20.
21.
22,
23,
24,
25,
27.
28.
29,
Bu leen dolli ak diis na ngeen dolli ak muus
‘Ndabal lem ku lam muufi, nde moo am xorom
Ku fos, nan la bayyi, ku fiéw nan la dolli
‘Njanaaw saa yu geddee ndoxam dey gélém
Limamoo di ndox mi, mbindéef yeey njanaaw yi
‘Njanaaw saa yu geddee ndoxam dey gélém
Ku mar japp sab xol, dafay snga say bét
Di nay muurit am xel, da ngay far gélém
Xanaa loolu moo dal fi fi ak fia faa
Ni woddik yonentaam, xanaa fioo gélém
Limaamoo di yonnen, ma woy Seydinaa
Yonnen doomi yonnen la, moo am ngérém
‘Taxaw naa ci Baay Laay ba woy Seydinaa
Ba leeral yonnentaam gi “Baari nasam”
Da fioo wax ni Isaay donay Maadiyu
Ba tey ngeen di kontar, xanaa fico gélém
‘Da ma santa bay maare ngir woy wile
Su dollee ma dolleeti “Baari nasam”
Xalaat naa fu fiuy jém fii fii ak fia faa
Ru bafi ndaw li du seeru Yallaak Yonnen
Taxaw naa ma yaatal ba woy fii Manjoon
Ki dis gor te seilal te moo am ngérém
‘Manjoon mii ku koy woy da ngay am dérém
Di booleck baraaya ak, daraayak ngalam
‘Manjoon mii du paayoo du piiroo du xiiroo
Ku doyloo Boroomam la, “Baari nasam”
‘Manjoon mii da fay diglé tey moytuloo
Ludul Yala ak jaamu ak wut ngérém
‘Manjoon moodi as gor, te moo xotti baax
Te moo simma diineem ji moo am ngérém
Limaamoo di baayam, Isaa mooy magam
‘Nileen “baaraka Lahu, Bari nasam”
Kilee mat Limaamu, kilee mat “imaum”
‘Nde mooy “chamsu diine”, te moo gén ngalam
Ku lay fori bu yaggee mu daw yérsi la
Da fay dollilajkat di fat ay jirim
Na ngeen seeti seen kaggu, jappaati seen xaala
‘Te moytooti fii “xilla Bari nasam”
Bu len regg bay xaacu, sammonte leen
Bésup xiif ba dey fiéw, ne koon ngeen gélém
45a1.
35.
37.
38.
41.
41.
49.
Ki may woy da dis gor su am yérméndé
‘Yonnen moodi Baayam te xam naa ngalam
‘Te man Abdu miy woy da maa xam Aruut
‘Na ngeen dekiu woy wi, te man naa “rajas”
Géwél saayu lay woy da lay fiaan lu teew
ma far woy ki nuy j6or éllék ay ngalam
Géwel yee di cuune bi Laay maadi ndasnaan
‘Ni leen “baaraka Laahu Baari nasam”
‘Xamoon naa zuheyru mbiram gaa fia woy
‘Te man fioofia laa jublu “Baari nasem”
Na ngeen dolli ak fiaan, nu fiaanal Manjoon
Mu dollil nu ak mujj nu booleek ngérém
Ku lay xas di xAcee, ku lay moy di moyta
Ku lay bafi di gental, bi Laay yaay ngalam
‘Manjoon mii dis gor su toppoon magam.
Ku lebleeti nay seenuk peyam ngalam
Samay woy du yuy daagu wutul dérém
Damaa santa goorgi Manjoonay turém
Nanuy fiaan te fiaanal Isa ak kérém
Lu fiy doom akub sét fiu mey len salaam
‘Nu dellooti fiaanal Manjoon ak kérém
Lu fiy doom akub sét, fiu mey leen salam
‘Ma teeral ci Baay Mbay donoy Maadiyu
Ki dis gor te sellal te moo am ngérém
Limamoo ko jangal, ku jangal Limamu
Xanaa Yalla miy Buur, di “Baari nasam”
Da daa j6k di jangal ku jangoon te jangul
Ki ley waada, mooy waaja “Bari nasam”
‘Na nuy figan te flaanal mbooleem dine ji
Way gaddaay yi geddoon dayok seen allal
Dama santa sintaat mu sintaat ma sintaat
Bu dollee ma dolleeti, “Baari nasam”
Jéexal naa samay woy te lim bee di nuun
‘Na ngeen deklu woy wi ci Baari nasam
i santaat Boroom bi
i Baari nasam
‘Taxaw naa ci woy
Di fiaanal yonnen
Salaatook salam kay na sax faw fii,
‘Te lambal nu ak mujj nu booleek ngérém
46
LEC50.
10.
1
14,
15.
16,
a7.
“Walaa kinna aamidum saakirun”
‘Su as gor meyee, jam itam nay gérém
BISMI LAHI RAHMANI RAHIMI
Ma dellu fiaan “bi Limaami Laahi “martabatun”
“bi agi” tur wa mu sol waa kér ga “yallaahu”
‘Ma dellu wax leen ba ngeen xam gaya jébbéluwoon
Gaddaay ga ak fia fa teewoon bir na yallahu
Waa Yoof ya doon wax Limaamu dof na ken du ko faj
Baay Laahi “wa xaaluxu yallaahu yallaahu”
Waa yoof ya doon wax Limaamu dof na, daldi torox
Leeram ga yiir na kerook noonam ya yallaahu
Ku andul ak Maam Libaas mooy dof, te ken du ko faj
Dey say ba far daanu kambak naari, yallaahu
Ca mooma at la Limaamu Laahi daldi taxaw
Di woote, woote bu wéer “li diini yallaahu”
Andak “sahaabaya” uy wér réew ma yépp di wax
Di dem ca xew ya, di waar mbooloo ya yallaahu
Ca mooma at la ko réewum waalo topp bu wér
Jambar ga fiéw, pél gé éw, yallaahu, yallaahu
Déglul ma wax la fia toppoon Maam Libaas Malika
‘Noo mandu, fioo gore, fio jambaare, yallaahu
‘Noo sopp Baay Laay, filee gém Yalla, am jéréjét
‘Noo xall diiné ji, suul kéeféer ga yallaahu
‘Noo toj xérém ya ngireek baatam ga yallaahu
Noo yokk diiné ji look waa waalo yallaahu
‘Toxal yu bon yi, saxal lislaam ba diiné ji lew
Saxal fa ay farataak ay sunna yallaahu
Ku leen xamul na ma jox, noppam te déglu ma lim
Kerook ca bés ba ca ngejjuk Maam ga yallaahu
Mbay Silla Héw na kerook, Baay Cerno fiéw na fa it
Di seere Baay Laay kerock ca ngejjuk Maam ga yallashu
‘Njjin sax na fay fan, di jaamu Yalla Baur ba kerook
‘Mook gaa fia sax na fa “jim” cip lim fa yallaahu
Bokkoon na ciy “muhjizaatau” waa ju niéw di fa wax
‘Naa rey leen ko, mook fia mu andal, bir na yallaahu
‘Njiin geesu gaaya, ne leen kookoo di kan fu mu aw
Nu naan ko, kookoo di njfital gaya, yallaahu
4718,
19.
20.
21.
22,
23,
28.
29,
a1,
32,
34,
35,
36.
‘Mu tontu gaaya ni len Ibliis dan na fi few
Di xafitu ak rey, ba naa rey leen ko yallaahu
Limaamu muce na ngir Yallaa ko yénni bu wér
Nan santa nun fii ka gém Alhamdu li Laahi
“Alhamdu li Laahi Rabbil aalamiina taalaa”
Nan tabbi ngir mi te jaamu Laahu yallaahu
‘Nan santa Yalla difiaan Buur Yalla mey nu ngérém
“Bi jaahihii wa bi him wa seyxi yallaahu”
‘Te mey Manjoon wa Abuubakarin wa Ahisatin
*Bisran, wa safwan wa fadlan min hu yallashu”
Da ngeen xamul laaju len ba wedi lii Iu ko jar
Ku Yalla y6nni ngay woote diiné yallaaha
Limaamu Lahi, mooy Rasuulu Laahi, yeena ko wax
Ca téeré ya jitu, ak yay fiéw fa yallaahu
Limaamu kay fiéw na wootee! Yalla ngeen di ko bafi
Sammaan da nay xam fa saawas jur gé yallaahu
Moo topp tapkam ba sol dallam wa, loolooy lu wér
Yonnen ba daana ko wax, xafta leon ko yallaahu
Sectal Limaarnu te seet Njool Makk, koon di nga xam
Limaamu kay mooy Rasuulu Lahi Yallahu
Limaamu Laahi mooy Rasuulu Laahi Iii da fa wér
Bu ngeen xamul géorgi mooy yonnen fa yallaahu
Njiin daan na &f nit mu dib niiw, waay neema naam
Ku donn mbér, donn ay laaram fa yallaahu
Limaamu moo donn “xayrul xalxi” mooy ki fi gén
Ku donn gén, yaa fa gén, xam len ka yallaahu
Bu len ifiaan, jof si leen Yallaa ko def ca “azal”
Alhamdu li Laahi, ndéem jof na nu fa yallaahu
‘Taxaw lu naa foofu ngir Yalla ci Maam mi fi man
‘Te woy fi Seydy Isaa doomam ja yallaahu
Moo taaru moo mandu, moo am diiné moo am ngor
‘Yonnen di doomi yonnen yallaahu, yallaahu
‘Ma wax la tuuti ci Isaa, Seydinaa di turam
‘Moo wuutu Mahdiyn, def “naayib” ja yallaahu
Buur Yalla mey na ko mey yoo xam ne bét du ko gis,
‘Te nopp déggu ko, raw nam xel fa yallaahu
Loo mag mag su ne mél waaf nga yaak ku la dar
‘Mooy waada mooy waaja seen mbér raw na yallaghu
)
J
Cancer
CEL41.
49,
50.
51.
Kerook ba Njool ma rifiaanee ca dara “ijratihii”
‘Muy Kambaréen, gaa fia giddaay ngir ga yallaahu
Bés boobu kay tuuti koon seen ruu ya séobu lu wer
Ngir sopp Seydy, ka doon seen waaja yallaahu
Bii janta kay suux na, wii weer raw na céy fu nu jém
Kaabal ga dawwi na, gii géej piis na yallaahu
Ba weer wa di feq, Njool may xéy seen leer ya tafoo
Jem péey bu magg ba, muy “Jannaatu” Yallaahu
Aijana bég na kerook kat, mbég mu magg mu réy
Xel doota dab mbég ma, ngir maggam ga Yallaahu
‘Dunya bi jaq na tit, seen xel ség na ker
Lendém ga tar na ngireek demam ga Yallaahu
Géy bés bile, flee ngi joay, niiy xaacu naa funujém
Nii noppi ngir waara iskey bir na yallaahu
‘Yow Rabbi dollil “salaatan” ci Isaa ak fia ka dar
Feek pice ngay sab di lekkak naan fa yallaaho
‘Yow Rabbi geesul njabootam gii ka dar abadah
eek wera ngay so, jém “fulkiyu” yallahu
‘Taxaw Iu naa foofa ngir Yalla ci Seydy mi raw
‘Naa woy ci Seydy Manjoon rakkam ja yallaahu
‘Moo donn yaaram, kilee mat xutbu moodi lu wér
‘Moo raw ca maas ga fiéwoon yallaahu yallaghu
‘Moo donn garak noon ya, moo doon-waa ji fépp ragal
Jambaar la, ab tap la moo doon waaja yallaahu
“Sallim wa sallim ala xayri Rasuul sarafan
wal aali wa sahbi wa zawjaati yallaahu”
“Wa ahlu beyti Rassuli Lashi taahiratan
Alhamda li Laahi Rabbi Allaahu Yallaahu”
“Yaa Seydinaa yaa Rasuula Lashi Yaa Sanadii”
‘Nuy fiaan nga gis nu kerook xiyaami yallaahu
49EL ADaI Saxo GAY
Né en 1928, El Adji Saxiir Gay a fait de brillantes études arabes et religieuses an Sénégal
avant de se rendre au Maroc oi il fréquenta de 1965 & 1969 I Université des Kharaouin. Ten
revint nanti d'un dipléme de licencié en droit musulman.
Bien avant son départ, il avait déja fait la preuve de ses dons de poste talentueux en
composant en arabe et en wolof de beaux poémes réguligrement chantés au cours des veillées
religieuses.
Tl cumule actuellement ses fonctions de professeur ‘arabe ot d'Tmaam de lt mosquée de
Yeumbeul, son village natal. [I est l'auteur des potmes wolof qui vont suivre :BISMI LAAHI RAHMAANI RABIIMI
Seydi Roowu Laay Ku La Way...
L
2
4,
16.
17,
18.
Bismi Laahi may bégg woy Seydina Limaamu te woy
Ruubu Laahi ndax da ka woy am ngérém fa jannati
Deklu leen ma yee fii nelaw ci jamaana wax fi flu aw
Ba gélém te réér na fiu faw “bi imaani rahmati”
‘Waaja séénta Mahdiyn moon te gisoon mandarga ya xam
‘La mu janga, w66r ka ni moom moodi “rul kalaamati”
‘Ndax bidiiw ba feef ci soloy, Maam Limaamu feed na di lay,
Gaafia janga gis ko ne mooy, “Daalu zul Alaamati”
‘Mooy mandarga Mahdiyunaa Maam Limaamn woote mu naa
Nan ko mufi bésam ya mu naa moodi “cul alaamati”.
Bés ya mat fiu dw di ko laaj mu mufilo ti gaa fia ka laaj
fietti weer ne leen bu nu aj, su nu mbir “bi subhati”
Weer ya mat mu naa nafiu jém fietti at yu mabba nuxam
Bu kay weesu xam leet? ne moom moodi “zul alaamati”.
At ya mat fiu fiéw muni leen maa ngi waat bu fekkee ne Njiin
‘Moy “Limaamu Seydi zamaan” “Laa asiilu xaryati”.
Daldi dugg gaalga di dem, ba Aatif ba wax ko soloom,
‘Waat nga lakk may nga Limaam “fika laanal xusrati".
‘Doora binda leetar te naa ka j6ggoon di waat lakk na
‘yeen fii des ni leen “samana” “Bi Imaami rahmati”.
Gaafii yeowu len ci mbiram ku xaimul na laaj fiaka xam,
ku kifiaan nga génn ca moom, “Bil Udaa min subhati”.
Gaa fii sééntu Mahdiyu fiom te fiu janga gis ne judé6m
“Aama Anrasin” (1255) te Imaan iiéw “fi sahri Idyati” (1261)
Boo yéréé Massaarixu xam lima wax te deesul
Bul weranteek waaju gélém s6ébu “fil juhaslati
‘Maan Limaamu fiéwna ba feefi deklu leen ma xax fimu feefi
“Aama Asasin (1301) ca Ia feefi gaa fia bafi di séénu ti
Gaafii woolu leen bafia juum Maam Limaamu am na ngérém
‘Moom mi feefial yon wu di jém “Daaru Zil salaamati”
‘Maam Limaamu laaya toxal seen xérémya daldi saxal
“Bi tawhiidi Rabbi kamal jalla an sarii kati”
Baatub laa ilaha illa Laah la saxal di woote li Lashi
Dalni “aaji boo dahiya laahi* wayu leen “li dahwati”
‘Mu taxaw di woote ca kaw gaafia bafi mu yékki ca kaw
‘Ruuhu naa kilee ma di aw mooy matal “bi dahwati”
5119.
21.
22,
25.
27.
28,
29.
31.
a2,
34,
35.
36.
37.
Fekk naa fi janga fu naan Mahdiyoo di “Seydi zaman”
Te Isaa di woutu “makaan” “Ba fii bahdi nusxati”
La fu wax moyul dafa am Mahdiyoo di “Seydi lu mam”
Ruuhu laaya woutu Limaam “fii balaaxi dahwati”.
‘Noo waxoon Isa di jullee Mahdiyam ndéém jéknafa lee
Am na, Ruubu laaya jullee bi Imaami rahmati,
Gaani yeewaleen bafia juum gém Limaamu ak xalifaam
Seydi Ruuhu laahi ku ka gém am généél fa jannati
‘Mahdiyoo ngi woote ba wéy tekfi Ruuhu laahi mudi lay
aati rééré leen bafu wéy “yaxtafoola zaarati”
‘Yeewu leen te xamne Limaam ak Isaa ku leen boole gém
‘Yalla Buur ba fey la ka ndam “min sawil kiraamati”
Gaa fi gém Limaamu te gém Seydina Isaa fa fiu jém
Am teraanga boole ca ndam “Min zawil kiraam:
‘Soo yaboo teral fai jém fufiu wace am na fiu ndam
Noom fi boole fiaari ngalam tey “xiyaarul ummati”
Seydina Isaa di ngalam wufiu segg am na ngérém
Defna fiy jaléére ba dem “huwa zul kiraamati”
“Huwa samsu laysa lahu" “fi zamaani zaa misluhu”
*ya Uxayya xuz annahu kanzu zul hinaayati”
Am na diine moodi kamaal “Al hassibu zaynu fihaal”
‘Samsu diine suux na huwal “Hafwu zul kiraamati
‘Moofi daan defar lu jubul Iufi yaqu Seydi jubal
Boo bafiee fiéwit mu yabal ku ca dem “fi saahati”
‘Yall Buur bi rus na ka moom nasaraan du weddi waxam
‘Moodi gar ku nekk fi moom woolu dootu jaqati
Boo defee lixuur ba gélém ci sa mbir ba seet ba xalam
Doo xalam Iudul bégg dem “Li Isaa fii saahati”
Boo fiéwee ba naan ko mandey da ma def Iu fiépp ne céy
Da lanaa bul jaqati tey daldi faj sa aajati
Boo fidwee di laaj si ndigél Seydi joxla gen ji ndigal
Boo jéfee la Njool ma digel doo fa jog di réceu ti
Waaja fiéw ba laaj si ndigél dellu wor la Seydi digé!
Kooku doota j6g ci mbugél dootu am “salaamati”
Bu demee ba s6ébu ea biir ba boroom takkaay ya di déér
Xel ma dem ca Seydi mu sur ku mu am “fi saahiti”
‘Moo fi doon leeral fu Iéndém “ka misaalil badri tamaam”
Ruuhu Laahi Isaa ku ko gém xaw ma looy xalaatati
52
wewe
40,
41
42,
41.
49,
51.
55
56.
‘Waa ju gém Libaas li ko war jaamu Yalla moom kidi Buur
Boole “kawfi” ak di yaakaar “Gi nahiimi jannati”
Seydina Limaamu da noon jaamu leen bu leen defi noon
Dimmélénte, koon Iu nu figan di na am “bi surhati”.
Bul di geesu waa ja gélém ba di gaaral Seydi Limaam
Loolu moodi tooke ci moom ju di j8m “xiyaamati”
Bul di xaste bul di bonal yoonu kenn bul tilimél
‘JéEi kenn koon nga jubal yoonu “Seydi saadaa ti”
“Xaala Lashu Rabu samad” “fii kitaabihi zil majiid”
“Lanu farix bayna Ahad” “min rusuulil hismati”
Bul di xotti diine te bul xotti worma koon nga kamaal
Bul di réylu koon nga jubal “Bi tariigi jannati”
Bul di seet ci wagju la sut, bul di xeeb ci waaji nga sut
Yalla moodi buur di fi sut, moodi “eul xahaarat?”
Bul di set ci man mika wax ndax damaa jubul badi wax
‘Nanga sect maanam lima wax kon nga am “hidaayati”
buldi andak waaju gélém, bul di noonu waaju di xam
‘Koon nga s6ébu yoon wu di jém “Daaru zil salaamati”
‘Ruuhu lashi “Wasiiru” Limaam “Mahfyun” la féwna ba dem
Gaafia doora léfitu mbirém “Yaxtafvo la saarati”
‘Moom Ia xam ba feetial jémmém ci kayit ngir képp ku xam
‘Boo gisee wasiiru Limaam woolu dootu léntéti
Gaaya gis mandarga ya xool gis jémmém ja naa kee di njool
ma fiu. wax ni moodi matal “zal hudaa bi dahwati”
Gaayi yeewuleen bafia juum Seydi Ruuhu figwna ba dem
Seeti len rakkam ja mu am bafia jomba tuuba ti
‘Seydina Manjoonay jubal ku fa “iéw te namma jubal
Du la tek ci jéf ja Indul farlu “fill hibaadati”
Am ne diine mufi na te moom ngor ga mat na am na ngérém
ol ba yaa na mat na Imaam am na ndam “fii taahati"
Moodi gé4j gu jaa alla yaa ngi ziyaar
Yaa Uxayya nanka ziyaar moodi “cul kiraamati*
‘Ndax njanaaw la fdwna ziyaar andak ngaa fia fiéw di ziyaar
Ba'mn doynu “kullu ziyaar” “Han zawil kiraamati”
“Mubjizaat” ya feefi na ca moom boo xamoom la nekk ca moom
Koon nga dem tuubaati ca moom moodi “zul kinaayati”
‘Yaw mi gém Limaamu te gém Seydina Isaa dellu gém
Seydina Manjoon kula xam muce “min halaskati”8.
58.
59.
Gém woolu len Imaamun:
1
Re.
10.
yu
12,
13.
4.
15,
Gaayi Njiin ku leen masa xam mbaa nga gis ka sopp jémmém_
‘Am teraanga “yowma zihaam” génn min “Kusaarati”
Yall na Buur saxal nu ci gém te jubal mu yoon wu di jém
“hiliyiina daaru nahiim” “maha Seydi saadaati”
“Wa salaatu maha salaam” “Han nabiiy xayri
“Zumma ali laysa yariim” “Abadan wa sabbat
BISMI LAAHI RAHMAANI RAHIIMI
(1954)
“Alhamdu li Xaalixinaa Wa sukru li Raasixinaa”
“Zumma salatu Rabinaa Alaa Nabi safiihinaa”
Xerawlu leen ma deeti woy Imaamu laay mi jara woy
“Marsiya” Seydi Ruuhu laahi jantub ngénééi ba suuxina,
Gém wé6lu len Imaamunaa te w6élu Seydi Ruuhunaa
Ibnu Imaamul Asanaa ndax Yalla fey nu aljana
‘Nan gém te xamne Seydina Limaamu may nga yaatu na
Lu jiitu feen ga nekka na ci Ngor di jaamu Rabbana
Limaamu nee na jullikay booba fray wax ea Ngor ne mooy
Bu Seydina Xaliilu laay am na fay at yu yagg na
Lu pase junniy at yu w66r guddi gu nekk mungay wr
Adina bii ci bepp boor lepp di seetlu adina
Limaamu nee ba mu naree fen sect na xeet wi lu bari
Gisul lu épp sutura lébu ci xeeti adina
‘Moo tax mu feefi ca floom di woo Adina pefiku ak sowa
Nit ak jinne la boole woo naa jaamu len “Xaalixunaa”
Bésub dimaas la mbir ma éw ca moom mu yekkati ca kaw
“Kalaama tahmiidin” ca kaw di santa Laahu Rabbanaa
Naa jant feefi na yeewu len “Wa xaala naasu waal ixwaan”
inne ka japp sangi len ko “fii awsaani jaddinaa”
‘Nijaay ja dem ca mbaar ma took waa mbaar ma naa ko bu fi took
Fajal Limaamu doora took sa doom ju baax ja jommi na
‘Nijaay ja Aéw Limaamu naa waa péfic mooma fiu nga naa
Limaamu dof na jommi na da fioo gélém “fi amrinas”
Mbir yi ci man soo ko béggee xam wutal yébal te jégge
‘Yoof jublul Makk boo yeggee ne len amna kook jommi na
‘Limaamu moodi aw turam lag na “ar bahjina aam”
‘Man dey yéém naa ci ay mbiram koon fiu soloo la “amri naa”
‘Nijaay ja ne ko lott naa ci loolu “kaala Seydina
Limaama, ‘“jlis indi naa laa tastamih juhaala naa”
54
SELELL16.
uy.
18,
19.
20.
21.
22,
21.
30.
31,
32,
‘Mu woo bajjenam ba fiu daan woowe maam Adama te naan
‘Ko sange ma fiaari malaan yu weex te gém Xaalixunaa
‘Te xam ne Yall miy Boroom jox na la doom judul moroom
Adina lee fu xam Limaam aw ma moroom ei dina
‘Te woo jigéénam ba fiu daan wooye Njaay Jaw te dellu naan
Ko singe ma fiaari malaan yu yees te santa Rabbanaa_
‘Te xam ni Laahu miy dogal jox na la mag ju mu joxul
enn ci Adina kudul yow awma kem ci adina
‘Woo fiaari soxnaam ya ne len yék leen ne Yalla joxna len
‘Tanneef na ngeen bég sint len Yallaa ko def miy Rabbanaa
‘Taxaw di woote illa Laahi nit ak jinne la woo li Laahi
‘Naa “aajibuu dahiya Laahi” Yalla ma yénni ci Adina
Naa lii ma wax kuka fi wax ren doo ka wax déwén te sax
Suuf dina xar ne la dariix nga réér mbindeefi Adina
Daldi tamal kérém sikar guddéék bécctk jigéén ak gor
La wax ba xol ya bokk fur ci Laahu miy “Kaalixunaa”
Buur yalla dal di kay defal Xarbaax yu réy yu nu gisul
‘ku ka fi def ginnaaw Rasé6él “aleyhi salli Rabbanaa”
Giétt ga dal di fiéw ci fioom ay taalibéém ku ne ca floom
kurus ga xeefi na ak Limaam ci lac koloni Ajana
Limaamu Laay ku masa fiéw fa moom ak say daraja sew
‘Ndax dala naa éf nga di niiw dootoo xamati adina
Ba saa yu ko soobe mu fi€w aki mbirém mu j6k ca kaw
Gélém di laaj gaa fia ka yééw te naa man day man waaru naa
Gaa fia ka gém di teew mu jk Limaamu daldi yékki sak
‘amu yoroon ca fidom mu yék ni Njool ma mosy Mahdiyunaa
‘Mu muijj naa ka yaa Imaam Yaa Seydina amoo moroom
Ku am moroom du sa moroom “Alxawsu yaay Imaamunaa”
Baay Njiin amoon na fi malaan moo xam ne popkal mu fu daan
Naw bu fiéwéé stngoo malaan ma dootu dem naa lott naa
Ku weddi laajal ba Limaam yénnéé Ndakaarub taalibéém
Bu fluy wax Moor, Binta te moom booba dooleem ja yéému na
Ba mu njéléé mu juum yobbaa lé na malaan ma dem ba paase
Yoof ba doon julli suba s&ngoo ko lépp fatte na
Foofa la daldi rot ci suuf ca suba am fiu jégee Yoo?
Doon dem Ndakaara seen mu bé0f foofa fiu yéém ilaahanaa
Nu fiéw soloo ko Seydina Limaamu njool ma yékkina
malaan ma waaja jék te naa Subhaana Laahi Rabbinaa
5536.
37.
4.
42,
45.
41.
50.
51.
52.
Ku weddi laajal gaafia doon tawat fa moom ngir gééj ga doon
‘Baawaan ca kér ga Njiin ne leen fiéw len fiu fiaan Tlaahanaa
Limaamu andak gaafia dem ba ca tefes réddu réddam
‘Naa yeena réér nde gééj gi xam na ni ma mel fi Rabbina
Kerook la gééj ga mujj dem ca kér ga gaa fia doora xam
‘Ni Baay Libaas amul moroom ay muhjisaatam yééme na
‘Ku weddi lagjal taalibeem ba Njiin doon yedd tax ba moom
mu mer ba naa man maa ngi dem “Axdimu li ixwaani naa”
‘Mu daldi yanu waxandeem Imaamu Laay ni gaa fi ndeem
‘Tapkaam bi jék na foofu dem du ma Imaamu Rabbinaa
‘Mu yanu yan ba di taxaw ca suba ba ngoon mu taxaw
Ba fiépp tédd mu taxaw yii muhjisaat kay yéému na,
Ca xaaju guddi Njoolma iéw ca moon ne-ka éf mu nelaw
‘Ba mu jégee ca suba fiéw naa “tubtu yaa Imaamanaa”
‘Ku weddi laajal ba Damméél ma fiuy wax Samb Lawbe Faal
yénnee ndawam ni ko demal Yoof ea Imaamu Rabbinaa
Soo ka gisee ni ko Dammeel ne gént na ba jaq lool
ca la mu gis te kat waxul ndawla ludul neel gént naa
Libaas ni ndaw la boo delloo ngane Dammeel ba mu jullee
Gee Tamxarit ja la julli flaari ralcka ci “yaa sinaa”
Rakk bu nekk janga na ca juréém fiaari “yaa sinaa”
Ginnaaw Faatiha yééné na ca “istixaari Rabbinaa”
Ba mu téddee la gént gis fu jox ko atti mbuus yu fees
Dellak deret te lii du jas moom la gisoon ba jaq naa
‘Mu séddale rééw ma fiu naan ca menna moom doyp mu naan
Mennia ma, loolu la doon yénnéé di laaj “fii fathinaa”
‘Yii mubjisaat mosu nu ko gis dégu nu ku ka jagoo
Ginnaaw ba Yonnen ba singoo suuf fiibbi néégi aljanaa
‘Njiin boo yoree metit ba ‘iéw bu ca tegee ténxam la yaw
Dootoo yék fu mitit wa aw nga mujj naa ko santa naa
‘Limaamu daana taxawal ku mosula dal baa ni waxal
‘Muy nittali mbiri Rasuul yi fi iéw6én ci adina
Baa saa yu ka soobee mu fiéw neko noppil fa mu taxaw
Dootu fa xam dara fiu fiéw naa yaa Imaam li yéému na
‘¥ii mubjisaat mosu nu koo gis déggu nu ku ko jagoo
Ginnaaw ba Yonnen ba sangoo suuf libbi neegi aljanaa
iu weddi laajal gaya doon ifiaan di jééma fey, la Njiin
‘Taal Seydina Imaam ne len Yalla ko taal te tikk na
5651.
60.
61.
64.
66.
1.
‘Nu boole kaak tubaab ba naa Limaamul Mahdiyu mi len
Di folli mooma sapki len ko ndax ngannaayam bari na
‘Limaamu nee samay ngannaay mooy fizan Rahman ki yor nginnaay
‘Te sax Rasoolu ne ngannaay yal jullit fiaan “ilaahanaa”
Gaa fiaa ngay gén di jaxase nasaraan bay gén di xase
‘Te naa len bés bu fiu tasee dootul tudd ti Rabbanaa
Fekk na Baay Njiin ne na woon ay taalibeem kufi fiéwoon
‘Naa da may reyitam bu kenn jék bayyi leen maak Rabbana
‘Nu naa ka yaa Imaama laay dunu mufi loolu, Imaama laay
naa “tawakaltu ala Laahi” Wakiirlu naa ci Rabbanaa
Gaa fiay diisoo ci ay mbirém fii naa bu nu aggee ca moom
Na nu ko sipki fii ne fiom na nu Ko lagi Adinaa
Ba fiu féwee ca Maam Libaas te andaak noonam ba ni jaas
‘Ma Samba koki mu ngay xas na len Limaamu sapkuna,
Bafiam ya génn di seetaan noonam ya génn di reetaan
Da iioo xamul booba ne Njiin Yallaa ko yékki kawe na
‘Nu feck gaa fia di sikar fiuy laaj ani ki leen sikar
‘Loo gaa fia naa munga ca kér ga mooy Imaamu Rabbinaa
Am ea ku génné jaasi ju law toj kér ga fokk Njiin taxaw
Doyloo Boroomam mi ci kaw ak suuf di sinta Rabbanaa
Ba mu néwee la daldi taal Limaamu naa ka bul sonnal
Sa bopp tek loxaam mu dal di fey mu tiit ba jaq naa
‘Mu daldi génné fitalam goo xamni wax na fu ne loom
Ken du ka tul ba ku mu jam nga daldi génn Adina
Limaamu daldi kay déngél nopp ba naa ka fitalal
‘Mu téq fetti yoon takkul ma génnék ceen ndax jaq nae
Ba mu ceenee la Imaamu Laay ni Laa ilaaha illa Laahu
‘Mohammad Rasuulu Lashi mu rot ea suuf lii yéému na
‘Mu song Njiin fa mu taxaw Limaamn yékki ka ca kaw
Déér ka ci suuf ba gaafia yééw ko di werante dammana
‘Ba mn jégee la war ci kaw faswa di yuuxu daldi dawal
Ba mu yeggee muy wax ca kaw kooka du nit moom yéému na
‘Tubaab ya bokk tiit ba seen bur japp bés ngir dem ca Njiin
Serif Ndakaaru dem ne len “huwa Limaamu, aqu naa”
Kaay leen fiu and ba ea moom ba fiu aggee mu ne Limaamu
Bayyil sa taalibéyi dem te japp Laahu Rabbanaa
Limaamu naa leen li ma wax du défi da ngeen gumba te téx
Danngeen defe man ngeena tax ma bayyi fiii ne “aamana”
572B.
1,
15.
76.
8.
9.
80.
81.
82,
84,
85.
86.
87.
89,
90.
91.
‘Keroog la japp Seydinaa Isaa ne leen man dey xam naa
Ni kuy mbindé¢f ci adina di na wuyyu ji Rabbanaa
Bu ma fi Yalla jeléé te Iii may wax matul gis leen xale
Bile key mottali te lii de w6dr na fii ei Adina
Keroog la gaddaay ba béréb bu fiuy wax Malika ci garab
Gu fiuy wax ngejj Njiin ne ab tapkaam du weesu ‘haa unas”
Limaamu naa leen Yalla Buur bi kat digél na nu nu woor
Nu naa ko lu nuy doge koor gi yaa Imaamu Rabbinaa
‘Njiin ne xanaa soow ma Raséélu doge woon kooram mooy “usu!”
‘Ne tuut Sam Penda ak Siré Taal nuy6¢ waxam ja déggu na
Kii yor gambab meew kii ngi yor bu mbaanik naa ko li nu wer
‘Yallaay gindee nde koon fu far dellu béréb bi laquna
‘Tubaab ba daldi nay sonal waa rééw ma naa leen fumu dal
‘Na ngeen ko gis mba ma mbugél leen léégi fi ci adina
Gaa fia ngay wér ba sonna lool “tusuur” fu romba fa mu dal
Manu fiu koo gis Yalla daal moo yor kiiraay yoy laqu na
Baay Njiin yérém len ngir ga moom xolam ba yaa na yérméndéém_
ja réy na mootax ba Limaamu yénnéé ca fioom ngir wéslu na
“Salaasa aayaamin” la Njjin am foofa gaa
Xool bés ya Xayrul Aalamiin amon ca “Haari zawrinaa”
‘Waxtuw takusaan jot Baay Libaas di japp gaa fia bége gis
njafiam la kéwél dal ni jas ca foofu yii mbir yéému na
Gaa fia booloo floom népp daw doon dag kéwél ga mu aw.
Ca seen biir gaa fia dem ba fiéw fekk Limaamu japp na
‘Nu boole réceu ak nagar jappu fu kéwél ga fekk far
Limaamu japp na ba muur njatiam lay sinta Rabbanaa
Limaamu andak gaa fia dem Tubaab ya naa Wiir Wiir la jem
Xool leen, ku bégg xool Limaam dootu fi fléw ci Adina
Libaas ne gaa fia mu andal su ngeen séénatul maawi gaal
Gi koon xam leen du ma kamaal du ma Imaamu Rabbinaa
Gaal ga di dem noon ya di ree waaye ba mu aggee Goree
Kuy taalibee Njiin dalna ree ngir mukjisaatam yéému na
‘Melax ya xuy na ba ngilaw ya riddi yénguy Raad ya iéw
‘Toj taax ya labbe yépp daw naa kii xarbaaxam yeemu na
Ba seen labbe ba daldi yor aw yat di dé6r ca taax ya ser
naa doomi Yallaa bu mu mer koon Yala mer miy Rabba naa
‘Nu naa Limaam danoo béggoon nga dellu Maam Limaam ne len
Dootu ma dellu gaa fia naan way fu nu jém ci adina
58
Gee
Cees97.
101.
102,
103.
105,
108.
107.
108.
109.
10.
‘Fekkoon fiu jappab taalibéém Tafsiir Ablaay Jallo, Limaam
Ne leen bala ma deliu moom mu dellu kii kay w66lu na
Limaamu nee na budul woon ak taalibeem ba, du fanaan
Béér, waayi atti weer la Njiin am Béér di santa Rabbanaa
Nu naa ka yaa Limaam waxal fiila jaxaseck nun nu dal
di leen mbugél, mbugél yudul teggiku fii ci Adina
Libaas ne leen jéggél naa len da foo gélém, te réére Njiin
Ndé koon du fim ifiaane Njiin man dey doyloo naa Rabbanaa
Amoon na ndawsu figw ca Béér ba jaaxal leen ngir di leen waar
‘Libaas ne éf ndawsa mu ser naa maay seytaanes Adina
‘Ba mu delloo fa mu daloon fiu ne leen ndawsa dee na yen
‘Ni doon werante yeewu leen Njiin du moroom ci adina
Xerawlu leen xabaar bu yéém, waa ju fiéwoon ca Maam Limaam
‘Te naa damaa déggi mbirém ma bégg tuub man w66lu na
Fekkoon na lenni taalibéém tukki jandeer mu andak floom
Ba fiu fiéwee ba ca Limaam fekk fuy tudd Rabbanaa
Limaamu naa leen yeen fille, bu kenn laaleek waa jile
Ku mu jigeen nga yaqule Alsaxiraak ci adina
Ba Njiin julléé ba noppi fiéw ca waa ja tek loxoom ca kaw
opp ba naa ka foo fi aw ba fiéw fi, waa ja jaqna
Waa jaa nga ser di yuux ca kaw te naa man dey sééréér bu beew
Laa sunu bax, rey nit ci kaw toofi lépp waa ja nébbu na
‘Neeke seytaane la su fiéw naroon yaqa mania aw
‘Fu Njiin xamal moo tax mu fiéw naa damay tuub man wéélu naa
Ba mu delloo fa mu dalloon fu ne leen waa ja dee na yéén
‘Ni doon werante yeewu len Njiin du moroom ei Adina
‘Yaw mi ne xaabal nga bu baax ‘oogal te xam ne lii nga wax
‘mook as ei gééja yam du tax ba g66j gi j66x ei Adina
‘Toogal te nopalu te xam ni mubjisaati Njiin du yam
‘Mooy gééj xameesul fu mu yam kudul Alaahu Rabbanaa
‘Sérift Maxtaar ne jéema lim xarbaaxi Njjin ak bégg lim
Ginaaxi géjj foo bokk yam Yalla ko xam miy Rubbu naa
Limaamu daa na leen beyal seen tool ya len géné soxal
Doo yék Indul doon xéysi tool gis tool ba jééx lii yéému na
‘Te gaa fia Njiin yabal ea tool ya floom du flu sonna te tool
Bu jééx fu gis bu kenn béyul ba iu ne leen jant so na
Limaamu mooy toggi fiamam jox gaa fia, mooy wutam ndoxam
te ka géné bafi Njiin la Limaam daa defal lii, kii yéému na
59