CHUYEÂN ÑEÀ NHAÄN BIEÁT.

A. PHAÀN VOÂ CÔ
Chaát
caàn
Thuoác thöû Hieän töôïng Phöông trình phaûn öùng
nhaän
bieát
Li Ngoïn löûa maøu ñoû tía
K Ngoïn löûa maøu tím
Na Ngoïn löûa maøu vaøng
Ñoát chaùy Khoâng phaûn öùng
Ngoïn löûa maøu ñoû da
Ca
cam
Ba Ngoïn löûa maøu vaøng luïc
Li, K, n
Na,Ca, H2O Dung dòch trong + H2  M + n H2O  M(OH)n + H2 
Ba Vôùi Ca dd ñuïc 2
Be
Zn dd OH- n
Tan + H2  M + (4 – n) OH- + (n-2)H2O  MO2n-4 + H2 
Pb dd NaOH 2
Al
Caùc kim
loaïi töø Tan + H2  n
dd H+ (dd HCl) M + n H+  Mn+ + H2 
Mg ñeán Vôùi Pb coù PbCl2  traéng 2
Pb
Tan + dd maøu xanh + NO2
HNO3 ñaëc / t0 Cu + 4HNO3  Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O.
 naâu
dd HCl, dd H2SO4
Cu Tan + dd maøu xanh 2Cu + O2 + 4HCl  2CuCl2 + 2H2O.
loaõng, coù suïc O2
Ñoát chaùy trong Maøu ñoû Cu  maøu ñen
2Cu + O2  2CuO.
O2 CuO
HNO3 ñaëc/t0 sau
Tan + NO2  naâu +  Ag + 2HNO3  AgNO3 + NO2 + H2O
Ag ñoù cho NaCl vaøo
traéng AgNO3 + NaCl  AgCl  + NaNO3
dd
Hoãn hôïp
Au Tan + NO  Au + HNO3 ñ + 3HCl  AuCl3 + NO  + 2H2O
HNO3ñ : 3HClñ
I2 (maøu Ñun noùng Thaêng hoa(hôi maøu tím)
tím ñen) Hoà tinh boät Maøu xanh
S(maøu
Ñoát trong O2 Khí SO2 muøi haéc S + O2 SO2
0

t

vaøng)
Ñoát chaùy sp hoaø 4P + 5O2  2P2O5.
0
t

P (maøu
tan vaøo nöôùc, Quyø tím hoaù ñoû P2O5 + 3H2O  2H3PO4.
ñoû)
thöû quyø tím dd axit laøm quyø tím hoaù ñoû
C (maøu CO2 laøm ñuïc nöôùc voâi C + O2  CO2.
0
t

Ñoát chaùy
ñen) trong CO2 + Ca(OH)2  CaCO3  + H2O.
Nöôùc Br2 (naâu) Nhaït maøu 5Cl2 + Br2 + 6H2O  10HCl + 2HBrO3.
Cl2 dd KI + Hoà tinh Khoâng maøu  maøu
Hoà tinh boät 
I
Maøu xanh.
2

boät xanh
Khoâng maøu  maøu
I2 (hôi) Hoà tinh boät
xanh
Que ñoùm taøn ñoû Buøng chaùy
O2
Cu ñoû, t0 Hoaù ñen 2Cu + O2  2CuO
0
t

H2O(Hôi) CuSO4 khan Maøu traéng  Maøu xanh CuSO4 + 5H2O  CuSO4.5H2O
Chaát Thuoác thöû Hieän töôïng Phöông trình phaûn öùng
caàn
nhaän
bieát
H2 Ñoát laøm laïnh Hôi nöôùc ñoïng laïi 2H2 + O2  2H2O
0
t

CuO (ñen), t0 Hoaù ñoû Cu CuO + H2  Cu + H2O

0
t

CO CuO ñen, t0 Hoaù ñoû Cu CuO + CO  Cu + CO2

0
t

CO2 Nöôùc voâi trong Vaãn ñuïc CO2 + Ca(OH)2  CaCO3  + H2O
Nöôùc Br2 naâu Nhaït maøu SO2 + Br2 + 2H2O  H2SO4 + 2HBr
dd thuoác tím Nhaït maøu 2SO2 + 2KMnO4 +2H2O  2H2SO4 + 2MnSO4 + K2SO4.
SO2
Caùnh hoa maøu
hoàng
Maát maøu
SO3 dd BaCl2 BaSO4  Traéng BaCl2 +SO2 + H2O  BaSO4  + 2HCl
Muøi Tröùng thoái
H2S
dd Pb(NO3)2 PbS  ñen Pb2+ + H2S  PbS  + 2H+ .
Quyø tím aåm Hoaù ñoû
HCl NH3 Taïo khoùi traéng HCl + NH3  NH4Cl
dd AgNO3 AgCl  traéng HCl + AgNO3  AgCl  + HNO3 .
Quyø tím aåm Hoaù xanh
NH3
HCl(ñaëc) Taïo khoùi traéng HCl + NH3  NH4Cl.
NO Khoâng khí Hoaù naâu 2NO +O2  2NO2.
Maøu Maøu naâu
Quyø tím aåm Hoaù ñoû 3NO2 + H2O  2HNO3 + NO.
NO2
Maøu naâu  Khoâng
Laøm laïnh 2NO2 N2O4 (khoâng maøu)
0
 
11 C

maøu
Que ñoùm ñang
chaùy
Taét
N2
Sinh vaät nhoû Cheát
Li+ Taåm leân daây Pt Ngoïn löûa ñoû tía
Na+ roài ñoát treân Ngoïn löûa vaøng
K+ ñeøn khí Ngoïn löûa tím
NH +4 NaOH ñaëc Khí NH3  (muøi khai) NH +4 + OH-  NH3  + H2O.
Ba2+ + SO 4  BaSO4 
2-
2+
dd H2SO4 Keát tuûa traéng
Ba
Ba2+ + CO3  BaCO3 
2-
dd Na2CO3 Keát tuûa traéng
Ca2+ + CO3  CaCO3 
2-
Ca2+ dd Na2CO3 Keát tuûa traéng
Mg2+  traéng Mg2+ + 2OH-  Mg(OH)2 
Cu2+ dd OH-  xanh Cu2+ + 2OH-  Cu(OH)2 
Fe2+ dd NaOH  traéng xanh Fe2+ + 2OH-  Fe(OH)2 
Fe3+  ñoû naâu Fe3+ + 3OH-  Fe(OH)3 
Ag+ + OH-  AgOH  (2AgOH  Ag2O +
dd NaOH  naâu ñen
Ag+ H2O)
dd HCl  traéng Ag+ + Cl-  AgCl 
 vaøng (deã tan trong axit
Cd2+ dd H2S maïnh)
Cd2+ + S2-  CdS 
Pb2+ dd H2S  ñen Pb2+ + S2-  PbS 
Al3+ Al3+ 3OH Al(OH)3 

OH


AlO2
Zn2+ Cho töø töø  traéng tan ngay Zn2+ 2 Zn(OH)2  OH

OH


ZnO22
Be2+ dung dòch trong OH- dö Be2+ 2 Be(OH)2  OH

OH


BeO22
Pb2+ NaOH ñeán Pb2+ 2 Pb(OH)2  OH

OH


PbO22 
Cr3+
dö  xaùm tan ngay trong OH-
Cr3+ 3


OH
Cr(OH)3  OH


AlO2
dö
Chaát Thuoác thöû Hieän töôïng Phöông trình phaûn öùng
caàn
nhaän
bieát
Cl   traéng Ag  + Cl   AgCl 
Br 
 vaøng nhaït Ag  + Br   AgBr 
I dd AgNO3  vaøng Ag + I  AgI 
 

PO43  vaøng (tan trong HNO3) 3 Ag  + PO43  Ag3PO4 

 ñen 2 Ag  + S 2  Ag2S 
S 2
dd Pb(NO3)2  ñen Pb 2  + S 2  PbS 
Ba 2 + SO4  BaSO4 
2 2
SO 4 dd BaCl2  traéng
SO32  Suûi boït SO2  2 H  + SO32  SO2  + H2O
H  + HSO3  SO2  + H2O
 
HSO 3 Suûi boït SO2 
Dung dòch H+
2 H  + CO32   CO2  + H2O
2
CO 3 Suûi boït CO2 
(HCl)
H  + HCO3  CO2  + H2O
 
HCO 3 Suûi boït CO2 
2 H  + SiO32  H2SiO3 
2
SiO 3  keo traéng
NO3
H2SO4(ñaëc) NO2  maøu naâu,
Cu + 4HNO3 Cu(NO3)2 + 2NO2  + 2H2O
0

t

+Cu(t0) dd Cu2+ maøu xanh

H2SO4 loaõng, ñun 3 NO2 + H2SO4l  NO3 +2NO  + SO42  +
0
t

NO2 noùng, coù khoâng NO2  maøu naâu H2O

khí 2NO +O2  2NO2  .
Coâ caïn, nung,
ClO3
Khí O2, que ñoùm coøn than
coù xuùc taùc 2 KClO3 t,MnO
 2KCl + 3O2 
0
2

hoàng buøng chaùy.

MnO2.

BAØI TAÄP NHAÄN

Caâu 1: Coù 5 maãu kim loaïi Ba, Mg, Fe, Al, Ag, neáuBIEÁT
chæ duøng dung dòch H2SO4 loaõng coù theå nhaän bieát
nhöõng kim loaïi naøo. Vieát phöông trình phaûn öùng.
Caâu 2: Neâu caùch nhaän bieát:
a) 5 chaát boät: Cu, Al, Fe, Ag, S b) 4 chaát boät maøu traéng: CaO, Na2O, MgO vaø P2O5.
c) 4 chaát boät kim loaïi: K, Al, Ag, Fe. d) 4 chaát boät: Na2O, Al2O3, Fe, Fe2O3.
Caâu 3: Nhaän bieát 4 kim loaïi:
a) Mg, Ag, Fe, Al. b) Al, Zn, Cu, Fe.
Caâu 4: a) Chæ duøng theâm moät hoùa chaát, neâu caùch nhaän bieát caùc oxit: K2O, Al2O3, CaO, MgO.
b) Chæ duøng theâm Cu vaø moät muoái tuøy yù haõy nhaän bie6t1 caùc hoùa chaát bò maát nhaõn trong
caùc loï ñöïng töøng chaát sau: HCl, HNO3, H2SO4, H3PO4.
Caâu 5: Coù 4 oáng nghieäm ñöïng rieâng bieät caùc dung dòch Ba(OH)2, H2SO4, Na2SO3, ZnSO4. Khoâng ñöôïc
duøng theâm hoùa chaát naøo khaùc, trình baøy phöông phaùp hoùa hoïc nhaän bieát 4 dung dòch treân.
Caâu 6: a). Baèng phöông phaùp naøo coù theå phaân bieät ñöôïc 3 chaát: BaCO3, MgCO3, Na2CO3. Giaûi thích vaø
vieát phöông trình phaûn öùng.
b) Haõy nhaän bieát moãi dung dòch ñöïng trong 5 loï rieâng bieät sau: HNO3, Ca(OH)2, NaOH, HCl, NH3.
Caâu 7: a) Coù 4 chaát raén ñöïng trong 4 loï rieâng bieät: Na2SO4, CaCO3, Na2CO3, CaSO4.2H2O.
Haõy töï choïn 2 chaát duøng laøm thuoác thöû ñeå nhaän bieát chaát raén ñöïng trong moãi loï.
b) Trình baøy phöông phaùp hoùa hoïc ñeå nhaän bieát 3 chaát raén ñöïng trong 3 loï rieâng bieät: NaCl,
CaCl2, MgCl2.
Caâu 8: Haõy töï choïn moät hoùa chaát thích hôïp ñeå nhaän bieát caùc muoái: NH4Cl, (NH4)2SO4, NaNO3, MgCl2,
FeCl2, FeCl3, Al(NO3)3. Vieát caùc phöông trình phaûn öùng.
Caâu 9: a) Chæ duøng caùc kim loaïi haõy nhaän bieát caùc dung dòch NaNO3, HCl, NaOH, HgCl, HNO3, CuSO4.
b) Chæ coù nöôùc vaø khí CO2 haõy phaân bieät 5 chaát boät traéng sau ñaây: NaCl, Na2CO3, Na2SO4, BaCO3,
BaSO4.
Caâu 10: Khoâng ñöôïc duøng theâm hoùa chaát naøo khaùc, Haõy nhaän bieát 5 loï bò maát nhaõn sau ñaây:
NaHSO4, NaHCO3, Mg(HCO3)2, Na2CO3, Ba(HCO3)2.
Caâu 11: Trình baøy phöông phaùp phaân bieät:
a) 5 dung dòch: NaOH, NaCl, NaNO3, Na2SO4, HCl.
b) 4 chaát loûng: HCl, H2SO4, HNO3, H2O.
Caâu 12: Neâu caùc phaûn öùng phaân bieät:
a) 3 dung dòch: Na2SO3, NaHSO3, Na2SO4.
b) 5 dung dòch: NaNO3, NaCl, Na2S, Na2SO4, Na2CO3.
c) 6 dung dòch: NaNO3, NaCl, Na2S, Na2SO4, Na2CO3, NaHCO3.
d) 8 dung dòch: NaNO3, Na2SO4, Mg(NO3)2, Fe(NO3)2, Cu(NO3)2, MgSO4, FeSO4, CuSO4.
Caâu 13: Baèng phöông phaùp hoùa hoïc naøo haõy nhaän bieát töøng hoãn hôïp chaát sau ñaây:
a) Fe + Fe2O3. b) Fe + FeO. c) FeO + Fe2O3.
Caâu 14: Coù 6 loï boät maøu töông töï nhau nhöng khoâng coù nhaõn: (Fe + FeO), Ag2O, MnO2, FeO, Fe3O4, CuO.
Chæ ñöôïc duøng theâm dd HCl ñeå phan bieät 6 loï treân.
Caâu 15: Coù hai loï sau ñaây: Dung dòch A laø KOH, dd B chöùa hoãn hôïp (HCl + AlCl3). Khoâng ñöôïc duøng
theâm hoùa chaát naøo khaùc haõy nhaän bieát töøng dung dòch.
Caâu 16: Khoâng ñöôïc duøng theâm hoùa chaát naøo khaùc, haõy nhaän bieát töøng dung dòch ñöïng trong caùc loï
dung dòch sau ñaây:KOH, HCl, FeCl3, Pb(NO3)2, Al(NO3)3, NH4NO3.
Caâu 17: Coù 3 loï ñöïng hoãn hôïp boät (Al + Al2O3), (Fe + Fe2O3), (FeO + Fe2O3). Duøng phöông phaùp hoùa hoïc
nhaän bieát chuùng .
Caâu 18: Coù 3 loï khoâng nhaõn hieäu ñöïng rieâng bieät töøng dung dòch sau: K2CO3, (NH4)2SO4, MgSO4,
Al2(SO4)3, FeSO4, Fe2(SO4)3. Chæ duøng dung dòch NaOH haõy cho bieát loï naøo ñöïng dung dòch gì?
Caâu 19: a) Chæ duøng moät thuoác thöû haõy nhaän bieát ba chaát boät ñöngg5 trong ba bình maát nhaõn: Al,
Al2O3, Mg.
b) Coù 5 loï maát nhaõn ñöïng 5 dung dòch: NaOH, KCl, MgCl2, CuCl2, AlCl3. Haõy nhaän bieát töøng dung
dòch treân maø khoâng ñöôïc duøng theâm hoùa chaát naøo khaùc.
Caâu 20: Baèng phöông phaùp hoùa hoïc ñôn giaûn coù theå phaân bieät:
a) 5 chaát boät: MgO, P2O5, BaO, Na2SO4, Al2O3.
b) 8 oxit daïng boät: Na2O, CaO, Ag2O, Al2O3, Fe2O3, MnO2, CuO, CaC2.
Caâu 21: Cho 3 bình ñöïng dung dòch maát nhaõn: Bình A (KHCO3 + K2CO3), bình B (KHCO3 + K2SO4), bình C
(K2CO3 + K2SO4). Chæ duøng dd BaCl2 vaø dd HCl, neâu caùch nhaän bieát caùc bình treân.
Caâu 22: Trong phoøng thí nghieäm coù 3 loï maát nhaõn ñöng 3 dung dòch: HCl, H2SO4 vaø NaOH coù cuøng
noàng ñoä CM. Chæ duøng phenolphtalein haõy nhaän bieát 3 dd treân.
Caâu 23: Chæ duøng phenolphtalein haõy nhaän bieát:
a) 3 dung dòch : KCl, KOH, H2SO4.
b) 5 dung dòch: Na2SO4, H2SO4, NaOH, BaCl2, NaCl.
c) 5 dung dòch: NaOH, HCl, H2SO4, BaCl2, NaCl.
Caâu 24: Chæ duøng moät dd axit thoâng duïng vaø moät dung dòch bazô thoâng duïng. Haõy phaân bieät 3 hôïp
kim sau ñaây:
a) Hôïp kim Cu – Ag. b) Cu – Al. c) Cu – Zn.