Vous êtes sur la page 1sur 4

17/09/13

"Les villes se construisent sur des compromis"

"Lesvillesseconstruisentsurdes compromis"
LEMONDE|14.05.200916h06Misjourle14.05.200916h07| ProposrecueillisparProposrecueillisparGrgoireAllix
Sestravauxsurlesvillesnourrissenttouteunegnrationd'urbanistes,dontil n'hsitepasbousculerlescertitudes.FranoisAscher,62ans,professeur l'Institutfranaisd'urbanisme,atproclam,mercredi13mai,lauratduGrand Prixdel'urbanismeparleministredel'cologie,JeanLouisBorloo. Aujourd'huiimmobilisparlamaladie,cettegrandefiguredelarechercheurbaine, passeparl'conomieetlasociologie,alaborunerflexionprospectivesurles villes.Ilatl'undespremiers,en1995,dcrireetanalyserleurvolutionvers unnouvelge,celuidesmtropoles,ou"mtapoles",quimettentlesdcideursau dfid'inventerles"compromisurbains"capablesd'articulervilledenseetmonde rural,banlieues etpetitsbourgs.SesconceptsirriguentlesrflexionssurleGrand Paris,oils'agitniplusnimoinsd'imaginerlescompromisquidessinerontle visagedelamtropolecapitale. QuepensezvousdesdbatssurleGrandParis? L'initiativedugouvernementaeulemritederinjecterlesenjeuxmtropolitains etlesgrandsintrtsconomiquesdansledbat,alorsqueleschmadirecteur
www.lemonde.fr/planete/article/2009/05/14/les-villes-se-construisent-sur-des-compromis_1192950_3244.html 1/4

17/09/13

"Les villes se construisent sur des compromis"

delargionsecontentaitd'additionnerdesdemandeslocales.Malheureusement, iln'auraitpasfalluconfiercetravaildesarchitectes:aresteassezpauvre, mmesilectstarsaservilacommunication.Unevraierecherchesurles mtropolesetlesconurbationsauraitpermisdemieuxcadrerledbat.Simon prixpeutservirdireuneseulechose,c'estqu'ilfautabsolumentrelancerla rechercheenurbanisme. Qu'estcequicaractriselephnomnedesmtapoles? Parlerdemtapole,c'estprendreencomptelechangementd'chelleetdeforme desvilles,lilarvolutiondestransports etdestlcommunications.Laville industrielletaitmonocentreetradioconcentrique,caractriseparunecontinuit urbaine.Aujourd'hui,onnevitplusl'chelleduquartiernimmedelaville,mais d'unevasteconurbationpolycentriqueetdiscontinue. Dequoiestellecompose? C'estunevillehtrogne,quirunitenunmmesystmecinqtypesurbainstrs diffrents:lavillecentre,trsdense,richeentransportspublicseten quipements,oviventlespopulationslesplusprivilgieslabanlieue priurbaine,ol'ontrouveessentiellementdespetitsbtimentscollectifsetdes classesmoyennesattachesaulienaveclacentralitprincipalel'aire suburbaine,domineparleszonespavillonnaires,quiatrspeudeliensavecla villecentreetrestera"condamne"auxdplacements automobileslavilledes exclusetdesassignsrsidence,c'estdirelesgrandsensembles,enclavs etmaldesservisenfin,deszonesdecampagne,refugedes"rurbains". Quelledifficultcettevolutionposetelleauxacteursdel'urbanisme? Lesmtropolesd'aujourd'huidoiventseconstruiresurdescompromis.L'enjeu, pourlesurbanistesetlespolitiques,c'estd'laborerlescompromisqui permettrontdefairevivreensemblecescinqcatgories,defabriquerunevillequi puissesatisfaireleursbesoinsdemanirequitable.Commentintroduirepartout del'urbanit,desespacespublics,desservices ,destransportscollectifs?
www.lemonde.fr/planete/article/2009/05/14/les-villes-se-construisent-sur-des-compromis_1192950_3244.html 2/4

17/09/13

"Les villes se construisent sur des compromis"

Cesderniresannes,lesurbanistesontrapprisconcevoirdescentresvilles. Orlevraidfiseraitderussirlavillepeudense,d'introduiredel'urbanitdansles zonespavillonnairesdedeuximecouronne.Lesurbanistesnesesaisissentpas decethme,carilsn'acceptentpasquelavilleduXXIesiclesoitaussifaite d'espacesdistendus,qu'unemajoritdesFranaissouhaiteunemaisonetun jardin. Lamondialisationestelleresponsabledecettecroissancemtropolitaine? Latailleestunlmentdelacomptitivitdesvilles.Pourattirerdesentreprises dehautniveau,globalises,comptitives,ilfautoffrirleurssalarislesservices urbainsqu'ilsattendent:unaroport,unopra...Seuleslesgrandesvillespeuvent sepayercela.Laglobalisationapoureffetd'accrotrel'chellepertinentedesvilles entermesconomiques,sociaux,culturels.C'estpourquoilesmtapoles croissent,enabsorbantdesvillespetitesetmoyennes,quientrentainsileurtour danslesystmedelaglobalisation. Une"mtapolisation"russieestellelegaged'unemeilleurersistanceface lacrise? Lesvillesquiontsudvelopperuncompromisurbaincratifontdesavantages pours'ensortir.Maisl'lmentstratgiqueseralepositionnementdansles technologiesvertes.Noussommesseulementl'ored'uncycleconomique long,danslequellacroissanceserafondesurlesmarchandisescologiques. Lesvillesdoiventlafoisrussirattirerlesentreprisesspcialisesdansces nouvellestechnologies etdevenirdeslieuxd'exprimentationd'unurbanismevert. Onvoitsedessinerunediffrenced'approcheentrel'EuropeetlesEtatsUnis.La premirechercherformerlesmodesdevie,rinventerlesformesurbaines, demanirepeuttreunpeuillusoire.Lessecondsmisentdavantagesurles cleantech:oncontinuel'talementurbain,maisavecdesmaisonscoloetdes4 4lectriques. Vousavezmisdesrservessurla"villedurable".Pourquoi?
www.lemonde.fr/planete/article/2009/05/14/les-villes-se-construisent-sur-des-compromis_1192950_3244.html 3/4

17/09/13

"Les villes se construisent sur des compromis"

Ilfautfaireattentionl'usageparfoispassisteetantisocialdutermede"ville durable".Lavillen'estpardfinitionpas"durable",ellenedoitpastrefige,elle setransformeenpermanence.Tropsouvent,lesoucidel'environnementprendla placedusocial.C'esttrsbiendefairedesquartiersconomesennergie,mais ladurabilitnedoitpastreunsurcotpourlespluspauvres. Enfin,l'urbanismedudveloppementdurablen'estpasunerecetteunique,ildoit pouvoirs'appliquerlavilledensecommeauxlotissements,auxtourscomme auxmaisonsindividuelles,auxautoroutescommeauxtransportscollectifs.La villedurabledoittreuncompromisentrelesexigencesconomiques,socialeset environnementales.

ProposrecueillisparGrgoireAllix

www.lemonde.fr/planete/article/2009/05/14/les-villes-se-construisent-sur-des-compromis_1192950_3244.html

4/4

Vous aimerez peut-être aussi