Vous êtes sur la page 1sur 8

Georges Cirot

Biographie du Cid, par Gil de Zamora (XIIIe sicle)


In: Bulletin Hispanique. Tome 16, N1, 1914. pp. 80-86.

Citer ce document / Cite this document :

Cirot Georges. Biographie du Cid, par Gil de Zamora (XIIIe sicle). In: Bulletin Hispanique. Tome 16, N1, 1914. pp. 80-86.

doi : 10.3406/hispa.1914.1851

http://www.persee.fr/web/revues/home/prescript/article/hispa_0007-4640_1914_num_16_1_1851
VARITS

Biographie du Cid, par Gil de Zamora


(nu* sicle).

Juan Gil de Zamora a crit au moins deux fois la Vie du Cid. Nous
la trouvons sur trois des huit feuilles d'un cahier de papier conserv
sous la cote Cc-i 19 (= 18657 '*>) la Bibliothque nationale de Madrid,
et copi au xvne sicle, sans doute sur l'exemplaire original, aujour
d'huiperdu, du Liber illustrium personarum. Nous trouvons une
rdaction un peu diffrente dans le Liber de praeconiis Hispaniae (au
livre IV, intitul De Hyspanie fortitudine g nobilium strenuilaium
qaartus tractatas), dont il existe plusieurs manuscrits. Sur l'auteur
et ses uvres, j'ai publi rcemment un travail De operibus historiis
Iohannis Aegidii Zamorensis (Bordeaux, Feret, 1913), auquel le mieux
que j'aie faire est de renvoyer pour ne pas me rpter ici. Je dirai
seulement que la Vie du Cid qui est dans le Liber de praeconiis His
paniae n'est pas comprise, non plus que le tractatus quartus qui la
renferme, dans le Liber de praeconiis ciuilatis numantinae publi par
le P. Fita, dans le Boletn de la Real Academia de la Historia (1884,
t. V, p. i3A-aoo), et correspondant aux traits VII et VIII du Liber de
praeconiis Hispaniae, ainsi que je l'explique p. a4 de mon tude. Pour
le Cc-119, voir aussi p. 62.
Je publie ici les deux textes, de telle manire qu'ils se compltent
l'un l'autre. Pour le manuscrit de Paris, je me sers d'une copie trs
soigne que M. Morel-Fatio en a faite lui-mme intgralement (des
douze traits s'entend), il y a une trentaine d'annes, et qu'il m'a
gnreusement donne.
Je marque et transcris au besoin en bas de page les textes
apparents, savoir : i le De rbus Hispaniae, de Rodrigue de Tolde,
auquel Gil, dans toute son uvre, fait de trs larges emprunts ' ;
a* la Gnalogie du Cid, que Flrez a publie dans le tome I de ses
Me/norias de las Reynas catholicas (p. 5o3-5o5 de la 3* d., 1790), et
que Risco a reproduite telle quelle dans La Castilla y el ms famoso
castellano (1792); 3o la Gnalogie des rois de Castille, que Flrez
appelle Liber Regum et qu'on trouve pages 492-5o3 du mme tome 1
des Reynas; 4* la Gesta Roderici Campidocti, dcouverte par Risco,
1. C'est de Rodrigue qu'il transcrit littralement les Historie regum qui Sancii
nomine titulanlur, qui suivent la Vie du Cid dans le Cc-i 19 et remplissent le reste du
cahier.
VARIETS 81
publie par lui dans La Castilla et rcemment par M. Foulch-
Delbosc, au tome XXI de la Revue hispanique (1909), ainsi que par
M. Ad. Bonilla y San Martn (Gestas de Rodrigo el Campeador',
Madrid, 191 1), qui a eu l'avantage d'utiliser un manuscrit rest
inconnu des autres diteurs, le G. 1. de l'Acadmie de l'Histoire de
Madrid (cf. Bull, hisp., t. XIII, p. 438).

Ms. BIBLIOTECA. NACIONAL DE MADRID


[Ce 119 = 18657 '9, papier 4, 8 folios].
Incipit Historia Roderici Didaci dicti Cydy : ex operibus Reuerendi admo-
dum sapienlissimique Magistri, Patris Fratris Joannis Egdii Zamorensis
deprompta. Quam sequentur alie, que ex eiisdem operibus in Biblio-
theca huius sancti Patris nostri Francisci Zamorensi conventu repertis
desiderantur.
Roderici Didaci, dicti Cydi, et militis strenuissimi genus et actus slrenu-
issimos huic operi decreuimus annotare ut inspectis eius strenuitatibus ad
actus consimiles animentur milites et barones. Prefatus itaque Rodericus
arabice fuit Cydy id est dominus appelatus, sed campiator fuit vulgariler
nuncupatus eo quod campum fere semper obtinuit contra hostes et in
campo de ipsis viriliter triumphauit.
Iste descendit de genere Flauiny Calui, qui cum Nunione, dicto Rausera,
oniudex extitit in Castella ; que olim, Bardulia fuit dicta. Castella namque,
tune rege carente, cum a Legionisibus premeretur, nobiles, qui tune erant,
duos, ex se milites, non potentiores, sed prudentiores in iudices elegerunt,
qui regerent totam terrain; videlicet, Nunionem Rasuera, de quo descendit
imperator Castelle, & Flauinum Caluum, de quo descendit Rodericus
Dydacy campi ductor. Plus au te m Flauinus Caluus, seu Laynus Caluus
de militia, quam de iuditiis, cogitabat; erat enim miles colericus, ani-
mosus, Hispanicorum militum gerens morem '. De cuius genere descend
it Rodericus Didacy, tali modo 2. Flauinus Caluus habuit duos filios, scll,
Fernandum Flauini& Beremudum" Flauini. Fernandus veroFlauini genuit
Pilium, Flauinum Fernandi4. Beremudusc Flauini genuit Rodericum Bere-

Ms. Bibliothque nationale de Paris [Lat. nov. acq. 17o].


De Praec. Hisp. (Fol. 4i) Eisdem diebus nobiles de bardulia que nunc est
castella tirampnidem exercuerunt in froylam regem suum g dominum g con-
tempto domino nalurali super se duos milites in iudices elegerunt. ] Alter fuit
nunius nunii cathalanus dictus rasayra filius bellide a quo descendit imperator.
Alter uocabalur Jlauinus caluus qui uulgariter xaynus dicitur seu iauinus ex
quo descenderunl multi nobiles de castella specialiter rodericus didaci dictus
campiator. Plus au te m Jlauinus caluus de militia quam de iuditio cogitabat.
Erat enim miles, etc. a) ueremundum. b) fernandum. c) Veremundus.
1. Rod. : Flauinus Caluus, iste lamen aut nil, aut parum de iudiciis cogitabat,
sed armis et militiae nsistebit. Erat enim facile iracuudus, nec causaran uaria
pacifice sustinebat, quod non com petit iudicanti. (V, 1.)
3. Rodrigue (V, 1) explique dans les mmes termes cette gnalogie du Cid, mais
dans un ordre un peu durrent: t Flauinus Caluus habuit duos filios Fernandum
Verenjundum Flau'iui. Fernandus genuit Flauinum Fernandi. Flauinus
8a BULLETIN HISPANIQUE
mudi". Flauinus Fernandi genuit Nunionem Flauini. Rodericus vero
Beremudi genuit fernandum Roderici b; non illum, qui dicitur de Castro.
Fernandus autem Roderici genuit Petrum Fernandi, &Nunio/"
filiam Hegiloc nun-
cupatam, vulgariler autem Hegylo'' dicitur* Helo. Flauini duxit
vxorem nomine Hegylonem vulgariter dicta Helo. Genuit autem ex ea
tlauinum Nunij. Et flauinus Nunij genuit Didacum flauini, patrem Roderici
Dydacy, dicti Gydy h.
Duxit autem in uxorem Didacus Flauini filiam Roderici Aluari de Asturiis,
qui fuit vir bonus, et potens nimis, et genuit ex ea Rodericum Didaci.
Mortuo itaque Didaco Flauini, ptre Roderici Didaci, nutriuif, eidemque
conlulit militara sacramenta '. Cumque rex Sancius apud grades in Ara-
goniaJ regem Ranimirum nepotem suum pro viribus expugnaret, Roder
icus Didaci super omnes strenuissimus est inuentus3. Et in illo bello fuit
mortuus RamirusA3. Gui' rei gralia rex Sancius ipsum sibi fortiori'" dilec-
tionis vinculo copulauit et suuin" signiferum ordinauit^. Cum eliam rex
Sancius fratrem suum Garsiam apud Sanctam Herenam in Portugalia
expugnaret, Rodericus Didaci, dictus Cydy, inter omnes pdtor est inuen-
lus, dominumque suum, qui captus ab hostibus ducebalur, virililer libe-
rauit, et regem Garsiam cum suis conmilitonibus captiuauiU>. Qui, scilicet,
rex Garsias apud causlrumi1' quod Luna dicitur, mortuus fuit in compe-

) ueremandi. b) roderici, en marge, mme main. o hegilio.


d) heijilo. e) dicitnr, deux fois. f) Nunino. <j) hegilionem; manque
vulij. dicta Helo. (Fol. 4iv0). h) Didaci dicti cydi. i) didaci rex Sancius
de castelta recepit rodericum didaci ac nutriuit. /) arayoniam. k) rani-
mirus. I) cuius. m) furtioris. ri) s in snum. o) prubrior.
p) castrum.

genuit Nunium Flauini. Nunius duxit uxorem nomine Egilonem, ex qua suscepit
filium Flauirum Nunii, Flauinus Nunii genuit Didacum Flauini. Didacus Flauini
du\it uxorem filiam Roderici Aluari de Asturiis, viri nobilis et magnatis, et ex ea
genuit Rodericum Didaci qui dictus fuit Campialor. Aller filius Flauini Calui dictus
fuit Veremundus Flauini. Veremundus genuit Rodericum Veremundi. Rodericus
genuit Fernandum Roderici. Fernandus genuit Petrum Fernandi, non illum qui
dictus fuit Castellanus. > II ne dit pas qu'Hegilo tait fille de Fernn Ruiz. 11 ne dit
pas non plus que ce Fernn Ruiz n'est pas celui qui fut appel de Castro, mais il
indique que son fils, Pedro Fernndez n'est pas el Castellano, ce qui compense.
(.Cf. Bull, hisp., t. XIV, p. aH5, n. 9, 2; t. XV, p. 4i4, n. 65, 4.)
1. Genealoga : Quando muri Diago Laynez, padre de Roy Diaz, priso el Rey
Don Sancho de Castilla Roy Diaz et crilo, et fizlo Caballero, et fue con el en Sara-
goza. (Flrez, p. 5o3; Risco, p. iv.)
a. Genealoga : Et quando lidi el Rey Don Sancho con el Rey Don Ramiro en
Grados, non hi ovo mejor Caballero que Roy Diaz. (Flrez, p. 5o4; Risco, p. v.)
Cf. Bull. Hisp., t. XI, p. 270 et Bonilla (Gestas, p. 2C), qui cite un passage de la Clir.
de S. Juan de la Pea ce sujet.
3. Cette phrase n'a pas de correspondante dans la Genealoga.
4. Genealoga: Dall tornse el Rey Don Sancho a Casticlla, et amo mucho Roy
Diaz, etdiole su Alfericia, et fue muy buen Caballero. (Flrez, p. 5o5; Risco, p. v.)
. Proditor? erreur pour probrior qui est dans le Lib. de preconiis.
6. Genealoga ; Et quando lidi el Rey Don Sancho con el Rey D. Garcia su
ermano en Santarem, non hi o\o mejor Caballero que Roy Diaz, et segudi su
seor que levaban preso, et prisieron al Re> Don Garcia Roy Diaz et sus compaeros.
(Flrez, p. 5o4; Risco, p. v). Cf. Bull, hisp., t. XI, n. 2 de la page 2C7.
7. Sic (castrum). Ce passage correspond une phrase de la Gnalogie des rois de
VARIETS 83
dibus, et Legionense "in Eccesia sancti6 Hysidori est sepultus*. Cum etiam
idem rex Sancius rex Castell fratrem suum Aldefonsum regem Legionis
in loco qui vulpeculariadicitur expugnaret iuxtafluuium Carrionis, vbi rex
Sancius fuit victus: Rodericus Didaci dictus Cydy, ugientem exercitum
reuocaret1, et in aurora Legionensibus et Galleis iinprouidus adueniret;
quod cum factum est. rex Sancius super exercitum regs Aldefonsi fatiga-
lum, et etiam soporatum irruit in aurora, et capto rege Alfonso inhermem
mililiam trucidauit non viribus, sed cautela 2. Cum autem Aldefonsus f rater
rgis Sancii, qui erat Tholeti fugitiuus Zamoram post obitum rgis Sancii
aduenissel, Castellani 3 et Nauarri ab eo iuramentum illico exhegerunt '',
quod non fuerat conscius mortis rgis Sancii fratris sui. Sed cum nenio
vellel ab eo recipere iuramentum, ad recipiendum se obtulit solus Roder
icus Didaci campiator, vnde et postea, licet strenuus, non fuit in eius
occulis gratiosus. Qua de causa ipsi terram abslulil, et de regno expulit
diuina forsitam volntate : ut moueret Arabibus ipse guerram, Conlingit
autem, quod solus Rodericus Didaci, cum Flauyze strenuissimo sarraceno
solus cum solo personalilerdimicauit;ipsumque apud Medinam celim f viri-
liler superauiti. Pugnauit eliam cum comit Barchinonie ipsumque et

a) legione. b) beali. c) Manque jusqu' cum aulein Aldefonsus...


d) iuramenlnm exitjere decreuerunl. (Fol. 42). e) yuerram. \ Expulsas a
rey no prediclus rodericus didacus post morlem rgis sancii cum haryz.
f) medinaceliin.

Castille (Flrez, feynas, t. I, p. 4gi): E priso el Rey D. Sancho al Rey D. Garcia,


et metilo en prisin en Luna, e all muri en los fierros, e con los fierrbs se (izo
soterrar, el con los fierros yace soterrado en San Isidro de Len.
1. L phrase est tronquee, mais on peut la reconstituer par un passage qu'on
trouve dans la vie de Sancho II, mme pliego, et du reste pris littralement Rodrigue,
\ I, it) : Erat aulem cum rege Sancio miles slrenus, dictus Rodericus Didaci campiator,
hic regem suum deuiclum animans, persuasilul quoad posset fugientem exercitum
revocaret, et in aurora Legionensibus et Gallensis impaxidus (Rod. : itnprovidis)
adueniret. Legiones (manque une phrase qui est dans Rod.) vero nocturnis confabu-
lationibus faligali circa mane fortius dormierunt, et irruente exercitu rgis Sancii
sibi prebenti, et multis captis, aliisque csis, ceterisque fugatis. Vil etiam Alde-
phonsus capitur in Ecclesia B" Virginis^que est in presidio Carrionis, et Burgis
ducitur captiuatus. Tandem procurante Pedro Ansurii Comit, cum consilio Vrrace
sororis, ea conditione educitur, ut in monasterio sclorum Facundi et Primitiui
monachali habilu vestirclur.... Cf. Luc (p. 98 de l'd. Schott-Mariana, 1. 1-18), qui
dit peu prs la mme chose en d'autres termes.
2. La Genealoga dit seulement ceci : Et quando lidio el Rey Don Sancho con su
ermano Don Alfonso en Golpillera a cerca de Carrion, non hi ovo mejor Caballero
que Roy Diaz et Campeador (Flrez, p 5oi; Risco, p. v).
3. Rod. : Castellani etiam et N'auarri ad ipsum illico conuenerunt, et ante omnia
iuramenlum (ut diiimus) exegerunt, quod non fuerat conscius... gratiosus. (VI,
si.) Il n'est pas question, dans notre texte, du rle du Cid Zamora et de la chasse
qu'il donna Bellido Adolfo, ce dont parle la Genealoga, comme aussi, plus en
dtails, la Chronique lonaise (Bail, hisp., t. XI, p. 275, et XIII, p. 80) et Gil lui-mme
dans le Liber de preconiis ciuilatis numantine (Bol. R. Acad , t. V, p 1C1) et dans le Liber
de preconiis Hspante, VII. Luc (p. 100, 1. C-n) dit, comme Rodrigue, que le Cid
imposa le serment Alphonse, qui lui en voulut toujours: semper habuit eum
exosum . Rien de tel dans la Chron. lonaise (p. 277); Gil se rpte, ce sujet,
p. 1C7 du Liber depr. ciuit num.
U. Genealoga: Despues se combati Roy Diaz con el moro Harizuno por otro en
Medinacelim, el vencilo Roy Diaz y matlo, pero que era el Moro muy buen
84 BULLETIN HISPANIQUE
ipsius exercitum superauit, multosque barones, et milites captiuauit. Sed
veluti liberal is et nimium animosus illico manumisit1. Duxit autem in
uxorem dominam Semenam"2 neptem rgis Alfonsi, filiamvidelicet nobilis
comitis de Asturiis. Et genuit ex ea filium vnum, et duas filias. Nomen fil ii,
Didacus b Roderici, et occiderunt eum Sarraceni apud Consogram. Filiarum
vna vocata est Cristina, alia Maria, quas tradidit in uxoresc. Post hc Cris-
tinam d tradidit infanti Renimiro , Mariam vero comiti Barchinon t. Infans
autem Renimirus habuit ex viore sua Cristina Garciam Renimiri regem
Nauarr. Rex Garsias genuit ex vxore sua regina Margereina' regem
Sancium Nauarr. Rex Sancius habuit, ex vxoresua regina Baeza 3 filia impe-
ratoris regem Sancium, qui sepultus est in Ecclesia Roscidevallem *4.
Rodericus ergo f Didaci dictusCydy, post recessum a regno Castell, cum
in confinio quasi trium regnorum, castell scilicet, Aragonie et Nauarr
fixisset tentoria ? , ab inimicis vndique circumseptus contigit, sicut ferlur,
quod vxor sui coquinarii, vel alterius offlcialis, qu propinqua erat partui,
prolem edidit,quam ferebat.Cumque mane Rodericus Didaci castra mouere
iussisset inscius huius re, casualiter quidam de ipsius comitiua eidem
retulit quod in vxore coquinarii contigerat ipsa nocte; ad quam relationem,
tanquam dominus curialis, strenuus, animosus, inquiri fecit quot diebus
nobiliores domin de Castella post partum erant solite accubare, cuius ei
tempus, ut comperit, prcepit stare fixa tentoria-', et etiamA figi qu iam
mota fuerant, quo usque vires resumpsit iuxta leges fmineas, mulier qu
par tu legali fuerat eneruata, utinexemplum esset potenlibus huius mundi,
quod sicut gauderet ' potestate, sic et gaudere deberet "' animi pietate,

a) xeinenam. b) filium unum cui eral nomen didacus. c) Manque quas


tradidit in uxores. d) christinanam. e) ranimiro, et de mme ensuite.
/) barchinonie. g) margerina. h) eccesia hospitalis rocideuallis.
i) igitur. j) temptoria. (Fol. 4a"). k) iterum. l) gaudent.
m) debent.

Caballero >> (FIrez, p. 5o4)< Risco (p. v) reproduit cela la lettre, sans voir qu'il
fallait lire conel moro Hariz, uno por otro... . La Gesta ne donne pas le nom du
Maure: Pugnauit quoquc pari sorte cum quodam Sarraceno in Medina Celim,
quem non solum deuicit, sed et iam interfecit (p. 3C).
i. Genealoga : . Despues se combati Roy Diaz en Tobar (lire Tebar) con el Conde
de Barcelona, que habia grandes poderes, et lo aviel caido de su parabla et vencilo
Roy Diaz, et desvaratlo, et prisle gran campaa (lire : compaa), de caballeros, et
de Ricos ornes; mas por muy grand bondad que avie mi Cid, soltlos todos (FIrez,
p. 5o5; Risco, p. v). Cf. Menndez Pidal, Cantar de mo Cid, t. Il, p. 8G4; Bonilla,
Gestas, p. a 9.
3. Gene'Aoga: Este mi Cid ovo por mugier a Dona Eximera (Risco : Eximena),
nieta del Rey D. Alfonso, et ovo della un filio, et dos filias, et el filio ovo nombre
Diago Royz, et matronlo en Consuegra los Moros : de las filias la una ovo nombre
Dona Christina, la otra Dona Mara. Cas Dona Christina con el Infant D. Ramiro :
cas Dona Maria con el conde (ajoutez de) Barcelona. El Infant D. Ramiro ovo en
Dona Christina filio al Rey D. Garcia de Navarra al que dixieron Garci Ramrez. El Rey
D. Garcia tom por muger la Reyna Dona Magelina, et ovo della filio al Rey Don
Sancho de Navarra. Este Rey Don Sancho tom por mugier la filia del Emperador
Despana, et o\o della filio al Rey D. Sancho, que agora es Rey de Navarra (FIrez,
p. 5o5 ; Risco, p. vi). Aux mots souligns ici rien ne correspond dans notre texte.
3. La Genealoga ne la nomme pas. D'autres la nomment Sancha. Cf. Bull, hisp.,
XV, p. 117, note 7, 1.
4. Sic. 11 n'est pas question de Roncevaux dans la Genealoga.
VARITS 85
maxime circa eos qui domesticam cura m gerunt. Qui enim curam non
hibet inorum, maxime domesticorum infideli deterior iudicatur iuxta
diuinas et cannicas sanctiones.
Rodercusetiam Didaci, dictus Cydy, congregata ' manu consanguineorum
el militum aliorum proposuit per se Arabes infestare; cumque versus
frontaream Aragoni peruenissel, congressus cum Petro rege Aragoni
oplinuit contra eum et ctiam viuum cpit, sed continue aa manumisit. Et
inde procedens peruenit Valentiam, et obsedit, cumque ad sueur su m
Valentie. Buchar, rex Arabum, cum exercitu aduenisset, inito certamine
optinuit Rodericus, et Buchar fugit, vix vite relictus, cssa b tamen de suis
multitudinc numerosa 3. Conuenerunt etiam ibidem quatordecim reges de
vltramarinis partibusc, quos in acie gladii effugauit. Et post h^c '' inconti
nenti 4 ciuitas se reddidit Roderico, et eam habuit quoad vixit. Fuit
aulem e in ea Hyerominus Episcopus ' consecratusS a domino Bernardo
Primate, et Archiepiscopo Toletano. Sed postea mortuo Roderico Didaci
sub era millesima centessima trigessima secunda, mense MaiiO, fuit ciuitas
iterum ab arabibus occupata. Corpus autem Roderici Didaci inter insultus
Arabum fuit a suis fdeliter et strenue deportatum ad monaslerium Sancli
Ptri de Cardeia?, monachorum nigrorum, prope Burgis ubi et hodie
requiescit .
Hucusque Egidius de Hystoria Roderici Didaci.

a) continuo. b) cesa. c) partibus et etiam cismarinis cum paganorum


multitudine infinita qaos. d) Post hee aulem. e) Fuitque f) in episco-
pum. g) Le Liber de praec. Hisp. continue 8 (/bf. //3) ; Est aulem memorie
comendandum quod rodericus didaci supradictus accusalus z replatus coram
nobili Aldefonso qui cepil tholetum quod ei proditionaliter incedebat. rex Alde-
fonsus abstulit ei lerram g omnia que habebat uxorem quoque ac liberos com-
prehendit. ] Quo audito rodericus didaci ad regem Aldefonsum in excusatione
sui militem quemdam misit. ad quam excusalionem uxorem g liberos sibi misit.
nec tamen excusationem factam per militem acceptauit. qua de causa super

i. Rod., VI, 29 : ... confera manu consanguineorum... , etc., jusqu' la fin.


a. Rod.. : continuo. Cf. Luc (p. ioi,1. S): t Eodem tempore Rodericus Didaci
miles strenuus pugnauit cum Petro Rege Aragonum in campo, et cepit eum .
3. Rod. : c infinita . Cf. Luc (p. ioi, 1. 6-8): Post haec obsedit Valentiam et cepit
eam. Deinde vieil barbarorum Regem Buchar, et interfecit multa millia Sarraceno-
rum . La phrase qui suit manque dans Rodrigue.
k. Rod : Et incontinenti.
5. R. Toi. : Et fuit in ea Hyeroninus, de quo diximus, in Episcopum conse
cra tus .
6. Rod. omet: sub era... Maii .
7. Rod., au lieu de ce qui suit, met: ubi hodie etiam quiescit humatus . Luc ne
parle pas de la mort du Cid, qu'en qualit de sujet du roi de Lon, Alphonse IX, il
ne considre sans doute pas comme un hros national ; en tout cas il s'intresse beau
coup moins lui que Rodrigue.
8. Cf. la Gesta, p. 5 1-57 de l'cd. Bonilla. Gil n'a fait ici que la rsumer, semble-t-il.
Mais on pourrait soutenir aussi qu'il se borne transcrire ici un texte plus ancien
que la Gesta, texte que celle-ci n'aurait fait que dlayer: ce qui est dit ici en une
page, la Gesta lu dit en trois, sans ajouter un fait de plus. En tout cas, il est trs rare
que Gil abrge et condense. Il prfre copier: cela visiblement ne lui cote rien. Je
crois donc qu'ici encore il n'a fait que transcrire un texte qu'il avait sous les yeux.
Ueste savoir si ce texte drivait de la Gesta, ou si la Gesta en drive.
86 BULLETIN HISPANIQUE
replatione ad regem militem quemdam misit g ut subscripta uerba diceret infor-
mauit. Rodericus didaci excust se g iurat secum pugnare uolenti quodnunquam
sciuit nec scire poluit quando dominus eius Aldefonsus uenit super halaeth nec
nunquam fraudem {aliquam en marge) sibi fecit et ego lalis miles iuro Ubi pro
eo quod uerum est quod dico et si mentior tradat me dominus in manus tuas
sim auleni a replatione g me liberei iuslus iudex. 1 Secundum iuramentum fuit
taie. Ego rodericus didaci iuro tibi militi qui me reptas quod aduenlum rgis
nec sciui nec scire potui g iaro per dominum g per snelos quod nichil mali
cogitaui contra regem nec locutusfui et si mentior tradat me deus in manus
tuas sin autem a falsa replatione me libere t iustus iudex. ] Tertium iuramentum
fuit hoc. Ego rodericus didaci iuro tibi militi me replanti quod in fraudem non
misi lilteras meas rgi ut detineret se g quod nec cogitaui nec dixi aliquid pro
quo minus ualeam contra regem. et hoc iuro per dominum g per sonetos eius.
Quod si mentior tradat me deus in manus tuas sin autem a falsa replatione me
liberet iuslus iudex. lie eadem iuramenta precepil rodericus didaci fieri pro
persona propria g quod miles suus (fol. 43V) militi secum pugnaluro pro se
ipso faceret eadem iuramenla ] Quartum iuramentum fuit hoc. Ego Rodericus
didaci iuro Ubi militi rgis mecum pugnare uolenli per dominum g snelos eins
quod usque ad diem illam qua uxorem meam g liberos absque meritis capli-
uauit g omnia bona mea sine meritis diripuit quod nunquam cogitaui nec dixi
aliquid pro quo minus ualeam contra regem. Quod si menlior tradat me deas
in manus tuas, sin autem me liberet iuslus iudex. ] Vltimo rodericus didaci se
rescripsit ha ne senlenliam ego iudico g confirmo. Que *i non fuit acceplala
uoluntarius suin subir aliam senlenliam mihi scriplam per quam a reptalione
illa me ualeam excusare uel secundum quod iuris est me a prodilione imposila
liberare eo quod non ueni in adiulorium domini mei rgis cum procederel de-
bellalurus contra sarracenos in halaech et paralas sum pugnare cum milile
mihi equali g lali qualis eram quamdiu Jui inamore domini mei rgis. Pugnabo
aulem [un blanc] iuditio meo contra iudicium aliorum aut miles meus pro me
qui sifnerit uictor meum iuditium acceplelur, si uero fueril uiclus ego aduer-
sariorium meorum iuditiumacceplabo. ] Rex autem Aldefonsus nihil hornm que
scripsit rodericus didaci uoluit acceptare nec diclis eliam responder. Ymmu
thuletum rediit post hec uerba.
G. CIROT.

Vous aimerez peut-être aussi