Sifat-Sifat Perkalian Pada Matriks

Veby Velyaningsih
XI MIA 7

 Sifat Asosiatif
(AB) C= A (BC)
Pembuktian:
1 2 3 1 1 6
1 4 1 7
2 3 1 3 2 8
A[ ]; B [4 8 3 1]; C [ ]
3 2 1 4 4 6
3 6 7 8
2 1 1 3 10 6

(AB)C
1 2 3 1 1 6
1 4 1 7
2 3 1 3 2 8
=([ ] × [4 8 3 1]) [ ]
3 2 1 4 4 6
3 6 7 8
2 1 1 3 10 6
1 + 8 + 9 4 + 16 + 18 1 + 6 + 21 7 + 2 + 24 1 1 6
2 + 12 + 3 8 + 24 + 6 2 + 9 + 7 14 + 3 + 8 3 2 8
=[ ][ ]
3 + 8 + 3 12 + 16 + 6 3 + 6 + 7 21 + 2 + 8 4 4 6
2+4+3 8+8+6 2 + 3 + 7 14 + 1 + 8 3 10 6
18 38 28 33 1 1 6
17 38 18 25 3 2 8
=[ ]×[ ]
14 34 16 31 4 4 6
9 22 12 23 3 10 6
18 + 114 + 112 + 99 18 + 76 + 112 + 330 108 + 304 + 168 + 198
17 + 114 + 72 + 75 17 + 76 + 72 + 250 102 + 304 + 108 + 150
=[ ]
14 + 102 + 64 + 93 14 + 68 + 64 + 310 84 + 272 + 96 + 186
9 + 66 + 48 + 69 9 + 44 + 48 + 230 54 + 176 + 72 + 138
343 536 778
278 415 664
=[ ]
273 456 638
192 331 440
 A (BC)
1 2 3 1 1 6
1 4 1 7
2 3 1 3 2 8
=[ ] ([4 8 3 1] × [ ])
3 2 1 4 4 6
3 6 7 8
2 1 1 3 10 6
1 2 3
1 + 12 + 4 + 21 1 + 8 + 4 + 70 6 + 32 + 6 + 42
2 3 1
=[ ] [ 4 + 24 + 12 + 3 4 + 16 + 12 + 10 24 + 64 + 18 + 6 ]
3 2 1
3 + 18 + 28 + 24 3 + 12 + 28 + 80 18 + 48 + 42 + 48
2 1 1
1 2 3
38 83 86
2 3 1
=[ ] × [43 42 112]
3 2 1
73 123 156
2 1 1
38 + 86 + 219 83 + 84 + 369 86 + 224 + 468
76 + 129 + 73 166 + 126 + 123 172 + 336 + 156
=[ ]
114 + 86 + 73 249 + 84 + 123 258 + 224 + 156
76 + 43 + 73 166 + 42 + 123 172 + 112 + 156
343 536 778
278 415 664
=[ ]
273 456 638
192 331 440
TERBUKTI (AB) C= A (BC)

 Sifat Distributif Kiri

A(B+C) = AB + AC
Pembuktian:
1 1 1
1 2 3 1 1 2 3 1
2 2 2
A[ ]; B [1 2 3 2]; C [2 2 3 1]
3 3 3
1 2 3 3 3 2 3 1
1 2 3

A(B+C)
1 1 1
1 2 3 1 1 2 3 1
2 2 2
=[ ] ([1 2 3 2] + [2 2 3 1])
3 3 3
1 2 3 3 3 2 3 1
1 2 3
1 1 1
2 4 6 2
2 2 2
=[ ] × [3 4 6 3]
3 3 3
4 4 6 4
1 2 3
 2+3+4 4+4+4 6+6+6 2+3+4
4+6+8 8+8+8 12 + 12 + 12 4 + 6 + 8
=[ ]
6 + 9 + 12 12 + 12 + 12 18 + 18 + 18 6 + 9 + 12
2 + 6 + 12 4 + 8 + 12 6 + 12 + 18 2 + 6 + 12
9 12 18 9
18 24 36 18
=[ ]
27 36 54 27
20 24 36 20

AB + AC
1 1 1 1 1 1
1 2 3 1 1 2 3 1
2 2 2 2 2 2
=[ ] [1 2 3 2] + [ ] [2 2 3 1 ]
3 3 3 3 3 3
1 2 3 3 3 2 3 1
1 2 3 1 2 3
1+1+1 2+2+2 3+3+3 1+2+3
2+2+2 4+4+4 6+6+6 2+4+6
=[ ]+
3+3+3 6+6+6 9+9+9 3+6+9
1+2+3 2+4+6 3+6+9 1+4+9
1+2+3 2+2+2 3+3+3 1+1+1
2+4+6 4+4+4 6+6+6 2+2+2
[ ]
3+6+9 6+6+6 9+9+9 3+3+3
1+4+9 2+4+6 3+6+9 1+2+3
3 6 9 6 6 6 9 3
6 12 18 12 12 12 18 6
=[ ]+[ ]
9 18 27 18 18 18 27 9
6 12 18 14 14 12 18 6
9 12 18 9
18 24 36 18
=[ ]
27 36 54 27
20 24 36 20
TERBUKTI A(B+C) = AB + AC

 Sifat Distributif Kanan

(B+C)A = BA + CA
Pembuktian:
1 1 1 3 3 3 2 2 2
A [2 2 2]; B [2 2 2]; C [3 3 3]
3 3 3 1 1 1 1 1 1
 (B+C)A
3 3 3 2 2 2 1 1 1
=([2 2 2] + [3 3 3]) [2 2 2]
1 1 1 1 1 1 3 3 3
5 5 5 1 1 1
=[5 5 5] × [2 2 2]
2 2 2 3 3 3
5 + 10 + 15 5 + 10 + 15 5 + 10 + 15
=[5 + 10 + 15 5 + 10 + 15 5 + 10 + 15]
2+4+6 2+4+6 2+4+6
30 30 30
=[30 30 30]
12 12 12
BA + CA
3 3 3 1 1 1 2 2 2 3 3 3
=[2 2 2] [2 2 2] + [3 3 3] [2 2 2]
1 1 1 3 3 3 1 1 1 1 1 1
3+6+9 3+6+9 3+6+9 6+4+2 6+4+2 6+4+2
=[2 + 4 + 6 2 + 4 + 6 2 + 4 + 6] + [9 + 6 + 3 9 + 6 + 3 9 + 6 + 3]
1+2+3 1+2+3 1+2+3 3+2+1 3+2+1 3+2+1
18 18 18 12 12 12
=[12 12 12] + [18 18 18]
6 6 6 6 6 6
30 30 30
=[30 30 30]
12 12 12
TERBUKTI (B+C)A = BA + CA

 Matriks Identitas
𝐴4 = I
Pembuktian:
1 0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 0
0 1 0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 0 1 0 0
[ ][ ][ ][ ]=[ ]
0 0 1 0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 0 1 0
0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 0 1
 1+0+0+0 0+0+0+0 0+0+0+0 0+0+0+0
0+0+0+0 0+1+0+0 0+0+0+0 0+0+0+0
=[ ]×
0+0+0+0 0+0+0+0 0+0+1+0 0+0+0+0
0+0+0+0 0+0+0+0 0+0+0+0 0+0+0+1
1+0+0+0 0+0+0+0 0+0+0+0 0+0+0+0
0+0+0+0 0+1+0+0 0+0+0+0 0+0+0+0
[ ]=
0+0+0+0 0+0+0+0 0+0+1+0 0+0+0+0
0+0+0+0 0+0+0+0 0+0+0+0 0+0+0+1
1 0 0 0
0 1 0 0
[ ]
0 0 1 0
0 0 0 1
1 0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 0
0 1 0 0 0 1 0 0 0 1 0 0
=[ ]×[ ]=[ ]
0 0 1 0 0 0 1 0 0 0 1 0
0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 0 1
1+0+0+0 0+0+0+0 0+0+0+0 0+0+0+0
0+0+0+0 0+1+0+0 0+0+0+0 0+0+0+0
=[ ]=
0+0+0+0 0+0+0+0 0+0+1+0 0+0+0+0
0+0+0+0 0+0+0+0 0+0+0+0 0+0+0+1
1 0 0 0
0 1 0 0
[ ]
0 0 1 0
0 0 0 1
1 0 0 0 1 0 0 0
0 1 0 0 0 1 0 0
=[ ]=[ ]
0 0 1 0 0 0 1 0
0 0 0 1 0 0 0 1
TERBUKTI 𝐀𝟒 = 𝐈

 Bukan Komutatif
AB ≠ BA
Pembuktian:
1 2 3
1 2 3 1
3 2 1
A[ ]; B [1 2 3 2]
2 3 1
1 2 3 3
1 3 2
 AB
1 2 3
1 2 3 1
3 2 1
=[ ] × [1 2 3 2]
2 3 1
1 2 3 3
1 3 2
1+2+3 2+4+6 3+6+9 1+4+9
3+2+1 6+4+2 9+6+3 3+4+3
=[ ]
2+3+1 4+6+2 6+9+3 2+6+3
1+3+2 2+6+4 3+9+6 1+6+6
6 12 18 14
6 12 18 10
=[ ]
6 12 18 11
6 22 18 13

BA
1 2 3
1 2 3 1
3 2 1
=[1 2 3 2] × [ ]
2 3 1
1 2 3 3
1 3 2
1+6+6+1 2+4+9+3 3+2+3+2
=[1 + 6 + 6 + 2 2 + 4 + 9 + 6 3 + 2 + 3 + 4]
1+6+6+3 2+4+9+9 3+2+3+6
14 18 10
=[15 21 12]
16 24 14
TERBUKTI AB ≠ BA

 Sifat Transpose
Perubahan kolom menjadi baris dan baris menjadi kolom
Contoh:
2 4 6 8 1 2 3 4
1 3 5 9 5 6 7 8
A[ ]; B [ ]
8 6 4 2 4 3 2 1
9 5 3 1 8 7 6 5
a. Tentukan A 𝑇

b. Tentukan 𝐵𝑇
c. Tentukan A𝑇 + B𝑇

Penyelesaian:
 2 4 6
8 2 1 8 9
1 3 5
9 4 3 6 5
a. A [ ] = A𝑇 [ ]
8 6 4
2 6 5 4 3
9 5 3
1 8 9 2 1
1 2 3
4 1 5 4 8
5 6 7
8 2 6 3 7
b. B [ ] = B𝑇 [ ]
4 3 2
1 3 7 2 6
8 7 6
5 4 8 1 5
2 1 8 9 1 5 4 8
4 3 6 5 2 6 3 7
c. A𝑇 + B𝑇 = [ ]+[ ]
6 5 4 3 3 7 2 6
8 9 2 1 4 8 1 5
3 6 12 17
6 9 9 12
=[ ]
9 12 6 9
12 17 3 6

 Matrik Berpangkat
Contoh:
1 2 1 2
3 2 3 2
A[ ];
2 3 2 3
1 1 1 1
Tentukan:
1 2 1 2 1 2 1 2
3 2 3 2 3 2 3 2
a. A2 =[ ]×[ ]
2 3 2 3 2 3 2 3
1 1 1 1 1 1 1 1
1+6+2+2 2+4+3+2 1+6+2+2 2+4+3+2
3+6+6+2 6+4+9+2 3+6+6+2 4+6+6+3
=[ ]
2+9+4+3 4+6+6+3 2+9+4+3 4+6+6+3
1+3+2+1 2+2+3+1 1+3+2+1 2+2+3+1
11 11 11 11
17 21 17 19
=[ ]
18 19 18 19
7 8 7 8
 Matriks Skalar
Matriks yang dikalikan dengan bilangan konstan
1 1 1 1
2 2 2 2
A[ ]
3 3 3 3
4 4 4 4
Tentukan:
1 1 1 1
2 2 2 2
a. 2A =2 [ ]
3 3 3 3
4 4 4 4
2 2 2 2
4 4 4 4
=[ ]
6 6 6 6
8 8 8 8