‘nkho’¤Jt

Kf_o

bjhF¥ò
ÉLjiy f. ïuhnrªâu‹

btËpL
âuhÉl® ÉLjiy fHf«
95 lh¡l® enlr‹ rhiy, lh¡l® m«ng¤f® ghy«
kÆyh¥ó®, br‹id-600 004.
ngá : 2498 0745 / 99416 13535
 üš Étu«

üš bga® ‘nkho’¤Jt Kf_o

bjhF¥ò ÉLjiy f. ïuhnrªâu‹
gâ¥ò 2014
g¡f« 24
fÂÅ m¢R btš»‹ fÂÅ
br‹id - 600 041
m¢R É¡ndZ ãÇ©l®°
mnrh¡ ef®, br‹id.
btËpL âuhÉl® ÉLjiy fHf«
»il¡FÄl« jiyik¡ fHf«
95 lh¡l® enlr‹ rhiy, lh¡l® m«ng¤f® ghy«
kÆyh¥ó®, br‹id-600 004.
ngá : 2498 0745 / 99416 13535

bgÇah® go¥gf«, ngUªJ Ãiya« mU»š

nk£^® miz-636 401 - 97863 16155

bgÇah® go¥gf«, 4/480, ghuâ ef®,

åugh©o mŠrš, âU¥ó®-641605 - 98420 88466

kht£l¤ jiyik mYtyf«

53, efuh£á tÂf tshf«, ngUªJ Ãiya« mU»š,
nfhã¢br£o¥ghisa«. - 98949 62333

fUªâiz, 1/810, K¤jÄœ ef®, moa}¤J mŠrš

â©L¡fš-3. - 97868 89325

ò¤jf¢ nrhiy, kfhjhd¤ bjU, kÆyhLJiw.

94435 73488

e‹bfhil %. 5

2| ‘nkho’¤Jt Kf_o
 ‘nkho’¤Jt Kf_o
gh uâa #djh f£á ehlhSk‹w¤ nj®jÈš
jdJ f£áÆ‹ bfhŸiffisnah â£l§fisnah
K‹ÅW¤jhkš, enuªâunkho vD« jÅ egiu
K‹ÅW¤JtJ V‹?

ghuâa #djhÉ‹, kjthj¡ bfhŸiffŸ, kNâ

ïo¥ò, F#uh¤ gLbfhiyfŸ cŸË£l m¡f£áÆ‹
gh®¥gd kjbt¿ Mjuî Kf¤ij kiw¤J¡
bfhŸtnj ïj‰F¥ ã‹dhš cŸs Nœ¢á.

nkhoÆ‹ F#uh¤, ïªâahÉnyna ts®¢á¥

bg‰w khÃykhf ca®ªJ É»wJ v‹w bghŒ¥
ãu¢rhu«, ï¥nghJ òŸË Étu§fSl‹
kW¡f¥g£L tU»wJ. nkho, F#uh¤âš bgU«
bjhÊš ÃWtd§fis KjäL nghl¢ brŒJ
rYiffis thÇ tH§F»wh®. ïjdhš ga‹ bgWtJ
ViH, eL¤ju, jhœ¤j¥g£l ã‰gL¤j¥g£l k¡fŸ
mšy; bjhÊyâg®fS« nkšj£L¥ ãÇÉdU«jh‹.
bgU« bjhÊš ÃWtd§fŸ xU khÃy¤âš KjäL
brŒa tU«nghJ, vªj¤ bjhÊš v‹gij k£Lkšy,

‘nkho’¤Jt Kf_o |3
vªj ïl¤âš bjhl§FtJ v‹gijí« mt®fns
îzÆ¡»wh®fŸ. “c§fŸ khÃy¤âš eh‹ KjäL
brŒa Ú v‹d jUthŒ?” v‹W bjhÊyâg®fŸ nf£f,
gâY¡F, “âU¥ã Ú vd¡F v‹d jUthŒ?” v‹W
khÃy Kjšt®fŸ nf£f, muáašthâfS«
bjhÊyâg®fS« ifnfh®¤J¡ bfh©L xU òâa
cwit cUth¡»¡ bfhŸ»wh®fŸ. ïu©L ãÇÉdU«
xUtU¡bfhUt® É£L¡ bfhL¤J«, xUtU¡F xUt®
ngh£o ngh£L«, brh¤Jfis bršt§fis
FɤJ¡ bfhŸ»wh®fŸ. ïJjh‹ ïªâahÉš el¡F«
muáaš. ï¤jifa bjhÊyâg®fshš j§fS¡F
Äfî« ga‹gl¡Toa eg® nkhojh‹ v‹W
milahs« fhz¥g£LŸsh®.
v¥go tªjJ ïªj e«ã¡if?
F#uh¤âš nkho brašó®tkhf Ã%ã¤J¡
fh£oajhš cUthd e«ã¡if. ïªâahÉš Kjš
tÇirÆš Éf¡Toa 100 KjyhËfËš 74 ng® mL¤j
ãujkuhf nkhojh‹ tunt©L« v‹W ÉU¥g«
bjÇɤâU¡»wh®fŸ. (‘v¡dhÄ¡ il«°’-br¥.6, 2014)

10 M©Lfhykhf ïnjnghš bgU KjyhË

fS¡F rYiffis thÇ tH§»aJ fh§»uá‹
k‹nkhf‹ M£á. mjdhš CHš rfâÆš á¡»
m«gy¥g£L, k¡fŸ btW¥ò¡F cŸsh»É£lJ.
vdnt k‹nkhfid it¤J t©oia X£l KoahJ
v‹w ÃiyÆš nkho v‹w òJKf¤ij ït®fŸ
fs¤âš ïw¡»ÆU¡ »wh®fŸ.

nkho M£á Kiwnflhf bjhÊyâg®fS¡F

thÇ tH§»a rYiffis k¤âa fz¡F j¡if

4| ‘nkho’¤Jt Kf_o
ahsÇ‹ m¿¡ifna m«gy¥gL¤âÆU¡»wJ. 2011-2012
M« M©oš k£L« rªnjf¥gl¡Toa msÉš
%.1275 nfho rYiffis thÇ åáÆU¡»wh® nkho.
nkhoÆdhš gadilªjt®fŸ v‹W mªj m¿¡if
btËÆ£l g£oaÈš mjhÅ, v°[h®, Çiya‹°,
yh®r‹ m©£ ^¥nuh ÃWtd§fŸ K¡»a ïl«
bg‰WŸsd. F#uh¤ r£lk‹w¤âš ïJg‰¿ Éthj«
tªjnghJ, “m¿¡ifÆš CHš v‹W brhšyÉšiy;
KiwnfL v‹Wjh‹ Tw¥g£LŸsJ” v‹wh®,
F#uh¤ Ãâaik¢r®. mjhÅ, v°[h®, Çiya‹°,
yh®r‹ m©£ ^¥nuh FGk§fS¡F mokh£L
Éiy¡F Ãy§fŸ xJ¡f¥g£lijí«, mjdhš
muR¡F V‰g£l ïH¥òfisí« ÉÇthf¥ gâî
brŒJŸsJ j¡if mâfhÇÆ‹ m¿¡if. Étrha
Ãy§fŸ, fl‰fiu¥ gFâfŸ, k¡fË‹ v⮥ig Û¿
fhtšJiwiaí« khÃy muá‹ mtru fhy
mâfhu¤ijí« ga‹gL¤â if¥g‰w¥g£LŸsd.

xU cjhuz¤ij¥ gh®¥ngh«. F#uh¤

khÃy¤ânyna mâf Éis¢riy¤ ju¡Toa
nfhJik¡ fsŠáa« v‹W miH¡f¥gL« gFâ
bjhnyuh. ts« bfhÊ¡F« ïªj Étrha óÄÆš 920
rJu »nyh Û£l® Étrha Ãy¤ij¡ if¥g‰¿,
Étrha¤ij mʤJÉ£L, ‘áw¥ò Kjä£L
k©lykh¡»l’ gÂfŸ bjhl§f¥g£LŸsd. 10
V¡f® Ãy¤âš xU ÉtrhÆ, 15,000 »nyh nfhJikia
mWtil brŒJ, M©L¡F 6 y£r« <£l¡Toa
ïªj¥ gFâÆ‹ Étrha¤ij KGJkhf mʤJ,
bjhÊš ÃWtd§fS¡F “jhiu” th®¥gij v⮤J
fLikahf¥ nghuho tU»wh®fŸ. nghuhL«

‘nkho’¤Jt Kf_o |5
ÉtrhÆfis fhtšJiwia it¤J ml¡F»wJ
F#uh¤ M£á. (brŒâ : ‘ãu‹£ iy‹’, V¥.4, 2014)

ts®¢á ts®¢á v‹W lkhu« mo¡f¥gL«,

nkhoÆ‹ F#uh¤âš ViH vËa xL¡f¥g£l k¡fŸ
thœÃiynah gL nkhr«! cjhuz¤J¡F áy -

• muR bghJ ÉÃnahf mik¥òfŸ (nuõ‹

filfŸ) Äf nkhrkhf brašgL« khÃy§fËš
x‹W F#uh¤. nuõ‹ filfŸ tÊahf
m¤âahtáa¥ bghUŸfŸ ViH vËa k¡fS¡F
»il¡f¢ brŒtâš ïªâahÉ‹ filá khÃy«
F#uh¤.

• “fhªâ »uhk ntiy thŒ¥ò¤ â£l«” Äf Äf

nkhrkhf mKyhF« khÃy« F#uh¤. 2009-
2010ïš 60 ehŸ ntiy¤ â£l¤âš
g§bfL¤jt®fŸ 19 rjåj«jh‹. ïJ njáa
ruhrÇ msitÉl¡ Fiwî.

• •njáa khâÇ fz¡bfL¥ò mYtyf« (NSSO)

vL¤j òŸË Étu¥go, F#uh¤ ef®òw«,
»uhk§fËš ntiy thŒ¥ò k‰W« bjhÊyhs®
Câa¤âš njáa ruhrÇiaÉl F#uh¤ ã‹
j§»na É»wJ. »uhk¥òw§fËš ntiy¡fhf
»il¡F« Câa«, m»y ïªâa msÉš ruhrÇ
%.144 v‹whš, F#uh¤âš %.112 jh‹.
ef®¥òw§fËš m»y ïªâa ruhrÇ %.231 v‹W
ïU¡F«nghJ, F#uh¤âš %.177 k£L«jh‹.

• k¤âa muá‹ kÅjts nk«gh£L m¿¡if

m©ikÆš òJošÈÆš btËÆl¥g£lJ.

6| ‘nkho’¤Jt Kf_o
 ïâš kÅj ts nk«gh£oš F#uh¤ 9 MtJ
ïl¤âš É»wJ. jÄœehL, kfhuhZouh,
mÇahdh khÃy§fŸ F#uh¤ijÉl
K‹dÂÆš cŸsd.

• 2011 M« M©L k¡fŸ bjhif fz¡bfL¥ò

F#uh¤ r_f bghUshjhu Ãiy g‰¿ Ñœ¡f©l
jftšfis btËÆ£LŸsJ:

2001 ïš vGj¥ go¡f¤ bjǪjt®fŸ 70 rjåj«.

2012ïš 10 M©LfS¡F¥ ãwF ïâš 5 ÉG¡fhL
k£Lnk ca®ªJŸsJ. x›bthU 100 ngU¡F«
23 ng® tWikÆš thL»wh®fŸ. x›bthU 1000
MQ¡F« 918 bg© v‹w Ãiy. ïij
kh‰¿aik¡f vªj â£lK« ïšiy.

• M©-bg© ghÈd v©Â¡if V‰w¤ jhœÉš

F#uh¤, 28 khÃy§fËš 24 MtJ ïl¤âš
ïU¡»wJ. 58 rjåj FHªijfS¡F ï‹D«
muá‹ jL¥óá â£l« Ãiwnt‰w¥glÉšiy.
ãw¡F« x›bthU 1000 FHªijfËY« 45
FHªijfŸ ïwªJ ÉL»‹wd. ïâš jÄHf«,
kfhuhZou«, nfushitÉl F#uh¤ ã‹j§» 21
MtJ ïl¤âš ïU¡»wJ. mnjnghš 5
taJ¡F« Fiwthd FHªijfË‹ ïw¥ò 1000
FHªijfS¡F 60 Mf cŸsJ. x›bthU 1000
ãurt¤J¡F« ïw¡F« jhŒkh®fŸ 148. ïâY«
jÄœehL, nfushitÉl ã‹j§» É»wJ
F#uh¤.

• vGj¥ go¡f¤ bjǪj FHªijfŸ É»j«

ïªâahÉ‹ Vida khÃy§fisÉl Äfî«

‘nkho’¤Jt Kf_o |7
 ã‹j§»ÆU¡»wJ F#uh¤ v‹gJ m⮢á¡FÇa
brŒâahF«. M©fisÉl bg©fŸ 20 rjåj«
fšÉ m¿î ïšyhjt®fshf ã‹ j§»íŸsd®.
jhœ¤j¥g£l ã‰gL¤j¥g£nlhU¡F« ca®rhâ
ÆdU¡F« vG¤j¿î bgWtâš cŸs
ïilbtË F#uh¤âš Äf Äf mâf«. ãw
khÃy§fisÉl F#uh¤ ïªj fšÉ¡fhd r_f
V‰w¤ jhœÉš K‹dÂÆš cŸsJ. ‘N¤âu®’
fS¡F fšÉia¤ ju¡TlhJ v‹w ‘kDrh°âu’
áªjidÆš M£á el¥gJjh‹ ïj‰F fhuz«.
jÄœeh£oš gh.#.f. ÃW¤âa nt£ghs®fËš
xUt®Tl bg© ïšiy v‹gijí« áªâ¡f
nt©L«. ts®¢áia neh¡» ‘uh¡bf£’ ntf¤âš
K‹ndWtjhf Tw¥gL« F#uh¤âš V‹ ïªj
ã‹dilî? ‘ts®¢á’Æ‹ ga‹ k¡fS¡F
»il¡fÉšiy v‹gJjhnd?

• gšntW bkhÊ, ïd«, g©ghLfis¡ bfh©l

k¡fis¡ bfh©lJ ïªâa cgf©l«. ïªj
eh£o‹ ãujkuhf tu¡ToatU¡fhd Kjš
jFâ, ïªj khWg£l ïd«, bkhÊ, g©gh£L
k¡fis m§ÑfǤJ, kâ¡f¡ Toatuhf ïU¤jš
nt©L«. r®thâfhÇ Ï£y®Tl jdJ njr¤âš
ts®¢á¤ â£l§fis¤jh‹ mKšgL¤âdh®.
Mdhš, MÇa ïdbt¿ ão¤J ôj®fis
mʤbjhʤJ tuyh‰¿š fs§fkh»¥ nghdh®.
ts®¢áia¡ bfh©L tªjt® v‹W ï£yiu
MjÇ¡f Koíkh?

nkho - ï¥go xU ghár¥ ã‹dÂÆÈUªJ

tªjt®jh‹ v‹gijí« ÃidÉš bfhŸs nt©L«.

8| ‘nkho’¤Jt Kf_o
 “eh£L¡fhf thH nt©L« v‹w v©z¤ij
vd¡FŸ Éij¤jJ M®.v°.v°.” - v‹W nkho
‘<.o.É.’ v‹w bjhiy¡fh£á¡F mˤj ng£oÆš
(2.4.2014) T¿íŸsh®.

m¤thÅ, RZkh Rtuh{ ngh‹w gy gh.#.f. _¤j

jiyt®fË‹ v⮥òfisí« Û¿, nkho ãujk®
gjÉ¡fhd nt£ghsuhf M®.v°.v°.jh‹ fsÄw¡»
íŸsJ. M®.v°.v°. ãu¢rhufuhf ïUªJ muáaY¡F
tªjt® nkho. mjdhšjh‹, F#uh¤âš 2000
ï°yhÄa®fis bfh^ukhf mʤbjhʤj
ïd¥gLbfhiy¡F Jiz Ëwh®. M®.v°.v°.R¡F
j¤Jt§fis üyhf vGâdh® ‘nfhšth¡f®’. üÈ‹
bga® ‘gŠ¢ M¥ jh£°’ (Bunch of thoughts) jÄÊš
‘áªjid¡ bfh¤J’ v‹W btËÆ£oU¡»wh®fŸ.
k¡fËl« mij És«gu¥gL¤jhkš j§fS¡fhd
ufáa â£lkhf mªj¡ bfhŸiffis V‰W
mKšgL¤Jtnj M®.v°.v°.á‹ ïufáa ïy¡F!

nfhšth¡f® üš v‹d TW»wJ:

“ãuhkz‹, r¤âÇa‹, itáa‹, N¤âu‹

v‹w eh‹F ãÇîfis M®.v°.v°. V‰»wJ.
m¥go flîŸ gil¤jJ c©ikjh‹ v‹»wJ,
rk°»Uj«jh‹. ïªâahÉ‹ M£á bkhÊahf
nt©L«; #hâaik¥ò fh¥gh‰w¥gl nt©L«;
mJjh‹ r_f x‰Wikia¡ fh¥gh‰W«; ‘ïªâah’
v‹w bgaiu¥ ga‹gL¤j¡ TlhJ; ‘ghuj«’ v‹nw
Twnt©L«; ‘ïªâah’ v‹w brhš »¿°jt®,
K°ä«fŸ, gh®áfŸ ngh‹w ãw kj¤jtiuí«
nr®¤J F¿¡»wJ; mij V‰f KoahJ. ‘ghuâa«’,

‘nkho’¤Jt Kf_o |9
 ‘ghuj«’ v‹gnj ïªJ¡fis k£Lnk F¿¥gjhF«.
(ïªâa #djh f£á v‹W bgaÇlhkš, ghuâa
#djh f£á v‹W bga® N£o¡ bfh©oU¥gj‰F
ïJjh‹ fhuz«) gh»°jh‹ ãÇÉidia V‰f
KoahJ; fhZÛ® khÃy¤J¡F muáaš r£l«
tH§»íŸs 370 MtJ áw¥òÇik¥ ãÇit u¤J
brŒa nt©L«. ïªJ¡fS¡fhd kj r£l¤ijna
Vida kj¤âdU¡F« bghJth¡F« bghJ áÉš
r£l« tunt©L«. ïªâah v‹gJ ïªJ¡fË‹
ehL. ïªJ¡fŸ fyh¢rhunk ïªâa k¡fË‹
fyh¢rhu«”
ïitna M®.v°.v°.á‹ mo¥gil ïy£á
a§fŸ. mj‰F cÆ%£lnt nkhoia ãujkuh¡f
â£lÄL»wJ M®.v°.v°.! kwªJ ÉlhÔ®fŸ!
gÇnrhjid¡ Tl§fŸ
F #uh¤
k£Lkšy, gh.#.f. M£á brŒí«
khÃy§fS« ïj‰fhd gÇnrhjid¡ Tl§fshfnt
brašgL»‹wd.
ïj‰fhfnt M®.v°.v°. ãuâÃâfS«, gh.#.f.
ãuâÃâfS« ïizªJ el¤J« T£l§fŸ
el¤j¥gL»‹wd. ïªj rªâ¥ò¡F mt®fŸ
N£oíŸs bga® ‘rk‹ tah igjh¡’; jÄÊš
‘ïizªJ Éngh«’ v‹W m®¤j«. gh.#.f. M£áfËš
nk‰bfhŸs¥gl nt©oa â£l§fis M®.v°.v°.
ïªj¡ T£l§fËš K‹ it¡»wJ. 2011 Mf°oš
c{#Æ‹ efÇš ïªj rªâ¥ò elªjnghJ, xU Koî
vL¡f¥g£lJ. “gh.#.f.É‹ njáa jiyt®fŸ CHiy
v⮤J¥ nghuhL« m‹dh mrhnu, nahfh FU uh«
nj› M»nahUl‹ ïizªJ CHš v⮥ò

10 | ‘nkho’¤Jt Kf_o
ïa¡f¤ij el¤âl nt©L«. k¡fŸ ftd« - CHš
v⮥ò¥ g¡f« âU«ò«nghJ, khÃy§fËš
M®.v°.v°. bfhŸiffis r£l§fsh¡»l nt©L«”
v‹gnj mªj â£l« (‘ãu‹£ iy‹’ ã¥.26, 2012)
gh.#.f. MS« khÃy§fËš mJjh‹ elªJ
bfh©oU¡»wJ. k¤âa ãunjr khÃy¤â‹ gh.#.f.
Kjšt® átuh{ ᧠rîfh‹. mt® V‰fdnt
eilKiwÆš cŸs gRtij jL¥ò¢ r£l¤âš xU
âU¤j« bfh©L tªjh®. ïj‹go, mo khlh»É£l
vj‰F« ga‹glhj ‘gR’ kh£il bt£odhš, 7 M©L
áiw. mJk£Lkšy, kh£L¡ f¿ia rh¥ã£lhny
F‰w«. x›bthU å£o‹ rikayiw, X£lšfËš
EiHªJ, fhtšJiw nrhjidÆlyh«; ifJ
brŒayh«. ‘jlh’, ‘bghlh’ r£l«nghš F‰w«
rh£l¥g£lt® jh‹. F‰wthË mšy v‹gij
Ã%ã¤J¡ bfhŸs nt©L«. kh£L¡ f¿ia
rh¥ãLnthiuí« F‰wthËah¡F« ïªj mtru
r£l¤J¡F x¥òjš bfhL¤jt® FoauR¤ jiyt®
ãuzh¥ Kf®Í. 2011 or«g® 22ïš ifbaG¤â£L
x¥òjš tH§»íŸsh®.
200 V¡f® Ãy¥ gu¥ãš muR bryÉnyna gRit
ghJfh¡F« ‘nfhrhyh’ mik¡f¥g£LŸsnjhL, ‘gR
ghJfh¥ò thÇa«’ x‹iwí« khÃy muR
mik¤JŸsJ. khÃy« KGJ« gR fh¥ò
kŒa§fS¡F gy nfho %ghŒ bryÉl¥gL»wJ. mnj
neu¤âš vUJfis bt£l mDkâ¡f¥gL»wJ.
ïªâahÉnyna ‘vUJ f¿’ V‰WkâÆš KjÈl«
k.ã.¡F¤jh‹. gRit bt£odhš k£L« áiw. V‹?
‘gR’ òÅj« - mJ ‘ãuhkz’D¡F rk«; vUJ v‹whš
ïÊî - mJ ‘N¤âu’D¡F rk«!

‘nkho’¤Jt Kf_o | 11
 k.ã.Æš muR CÊa®fŸ M®.v°.v°.áš nru
muR mDkâ¤JŸsJ. k.ã. gŸËfËš khzt®
fS¡F rk°»Uj« f£lha¥ ghl«. ‘NÇa ek°fhu«’
khzt®fS¡F f£lhakh¡f¥g£LŸsJ. gŸËfËš
kâa czî rh¥ãl tU« FHªijfŸ czî¡F K‹
‘ngh#‹ kªâuh’ vD« rk°»Uj kªâu¤ij c¢rÇ¡f
nt©L«. M®.v°.v°. mik¥ng Vuhskhf fšÉ
ÃWtd§fŸ el¤J»‹wd. mj‰F muR Ãâ
tH§F»wJ.
c¤jufh‹£ khÃy¤âš...
gh.#.f. M£á el¤J« c¤jufh©oY« gR
tÊghL, rk°»Uj¥ ghl«, khzt®fS¡F
f£lhakh¡f¥g£LŸsJ. ‘nfh rhjdh’ v‹w bgaÇš
gR ghJfh¥ò kŒa§fŸ mik¡f¥g£L, áwªj
kŒa§fS¡F muR ÉUJ tH§F»wJ.

k‰bwhU K¡»a brŒâ: gR kh£L _¤âu¤ij

MuhŒ¢á brŒí« nrhjid¢ rhiyfis c¤jufh©£
khÃy muR el¤J»wJ. nlhuh^‹ kht£l«, fhš»
gFâÆš ‘gR _¤âu¤ij’ gj¥gL¤J« kŒa« x‹iw
í« muR el¤J»wJ. ‘nahfh FU’ ghgh uh«nj›
khjªnjhW« jdJ kUªJ ÃWtd¤J¡F 炙UªJ
‘gR _¤âu¤ij’ È£l® È£luhf th§F»wh®. ‘ÇÎ
nfõ¤âš’, ‘gR kh£L¡fhd ÉŠPhd« k‰W«
bjhÊšE£g MŒî’ ÃWtd« x‹iw c¤jufh©£
M£á ÃWÉ, mj‰F %.20 nfho Ãâ xJ¡»íŸsJ.

mJk£Lkšy; ‘c¤jufh©£’ khÃy muR

rk°»Uj¤J¡F jÅ gšfiy¡fHf« bjhl§»ÆU¡
»wJ. khÃy muá‹ ïu©lhtJ M£á bkhÊahf

12 | ‘nkho’¤Jt Kf_o
rk°»Uj« m¿É¡f¥g£LŸsJ. muR MizfŸ,
m¿É¥òfŸ rk°»Uj¤ânyna btËÆl¥gL
»‹wd. â£l§fS¡fhd bga®fS« rk°»Uj
bkhÊÆšjh‹ m¿É¡f¥gL»‹wd.
F#uh¤âš...
ïnj tÊÆšjh‹ F#uh¤âY« nkho
brašgL»wh®.

F#uh¤ fytu¥gFâfshf m¿É¡f¥g£LŸs

ïl§fËš kj¥ gifikia Ú¡» k¡fËl«
x‰Wikia V‰gL¤j nkho ÉU«gÉšiy. mj‰fhd
â£l§fisí« Ô£lÉšiy. khwhf ‘FoÆU¥ò
ghJfh¥ò¢ r£l¤âš’ xU âU¤j« bfh©L
tªJŸsh®. ïj‹go xU ‘jȤ’ jdJ å£il
k‰bwhU ‘jȤ’J¡F k£Lnk ɉf Koí«. ‘ïªJ’
k‰bwhU ‘ïªJ’î¡nf ɉf Koí«. xU ‘K°ä«’
k‰bwhU ‘K°äK’¡nf ɉf Koí«. Û¿ ɉwhš muR
jiyÆ£L, ɉgidia ÃW¤jyh«. ïªj r£l¤âdhš
K°ä« FoÆU¥ò, jȤ FoÆU¥ò, ‘ïªJ’ FoÆU¥ò
- mâY« gh®¥gd®, ca®rhâ¡ FoÆU¥ò v‹W jŤ
jÅ¡ FoÆU¥òfŸ cWâ¥gL¤j¥g£L É£ld.
mfkjhgh¤ ngh‹w efu§fËnyna go¤j muR ca®
gjÉfËš cŸs ‘jȤ’ k¡fŸ mt®fS¡fhd
jÅ¥gFâÆš cUth¡f¥g£l jÅ¡ FoÆU¥òfËny
jh‹ thœ»wh®fŸ. mfkjhgh¤âÈUªJ btFöu¤â
YŸs òwef®¥ gFâahd ‘rªjnflh’ gFâÆš go¤j
K‹nd¿ tU« eL¤ju ‘jȤ’ ãÇÉdU«, k‰bwhU
òwef®¥ gFâahd ‘éfhòuh’ gFâÆš K°ä«fS«
xJ¡» Él¥g£LÉ£ld®. ï¥go r_f§fŸ fyªJ
x‹whf FoÆU¡F« thŒ¥ò jilgL¤j¥g£LŸsJ.

‘nkho’¤Jt Kf_o | 13
 mfkjhgh¤ efÇš gšfiy¡fHf« mikªJŸs
5 »nyh Û£l® R‰W¥ gFâÆš, xU K°ä« åLTl
»ilahJ v‹»wh®. m§nf bjh©L ÃWtd« el¤â
tU« r_f nrtf® m¢í¤ a{Å¡.
mfkjhgh¤ efÇš XL« rg®kâ M‰¿‹ xU g¡f«
- Rfhjhuk‰w vªj trâí« brŒJ ju¥glhj K°ä«fŸ
thG« gFâ. M‰¿‹ kWòw« - eåd f£ol§fŸ,
X£lšfŸ, gšfiy¡fHf«, m§fhofŸ Ãiwªj ïªJ,
gh®¥gd, g£nlš ca®rhâ k¡fŸ thG« gFâ vd
efu« ïu©lhf ãsîgL¤j¥g£LŸsJ.
k¤âa muR ikdhÇ£o k¡fS¡fhf tH§» tU«
fšÉ cjɤ bjhifia nkho V‰f kW¤JÉ£lh®.
jȤ r_f¤âdiuÉl K°ä« r_f« fšÉÆš
ã‹j§»ÆU¥gij uhn#ªâu r¢rh® FG R£o¡
fh£oaij¤ bjhl®ªJ, k¤âa muR ïªj fšÉ cjɤ
bjhif tH§F« â£l¤ij¡ bfh©LtªjJ.
ï¤jid¡F« F#uh¤âš gŸË ïW⥠go¥ò tiu
bršy¡ Toa K°ä« khzt®fŸ 26 rjåj« k£Lnk.
79 rjåj K°ä«fŸ VœikÆš thL»wh®fŸ.
khÃy¤âš t§»¡ fz¡F it¤JŸs K°ä«fŸ 12
rjåj« jh‹. t§»¡ fl‹ bg‰nwh® 2.6 rjåj«. nkho
ïJtiu vªj xU K°äikí«, gh.#.f. nt£ghsuhf
ÃW¤âanj ïšiy.
jȤ k¡fŸ Ãiy...
K°ä«fŸ Ãiy ïJbt‹whš jȤ k¡fŸ Ãiy
v‹d?
• ca®#hâ¡fhu®fŸ el¤J« filfËš jȤ
k¡fŸ fhR bfhL¤J¥ bghUŸ th§f KoahJ.

14 | ‘nkho’¤Jt Kf_o
 mt®fŸ el¤J« muit ÄšfËš nfhJik
miu¡f KoahJ.

• 90 rjåj« »uhk§fËš Ô©lhik Úo¡»wJ.

ïJ jftš bgW« cÇik¢ r£l¤â‹ Ñœ
bgw¥g£l jftš. njÜ® filfËš jȤ
k¡fS¡fhd Ftis¡F ‘ïuhk gh¤âu«’ v‹W
bga® N£oíŸsd®.

• kâa czÉš ãw #hâ FHªijfSl‹ jȤ

FHªijfŸ nr®ªJ rh¥ãl KoahJ.

• kÅj ky¤ij kÅj®fns vL¡F« mty« -

ïÊî ï‹D« bjhlU»wJ. nkho ïij
Ãaha¥gL¤J»wh®. “ïªj¤ öŒik¥ gÂia
bjŒåf¥ gÂahf¡ fUâ gy ü‰wh©Lfshf
mt®fns bjhl®ªJ brŒa nt©L« v‹W
ÉU«ãna bjhlU»wh®fŸ” - v‹W ïªj ‘ïÊ
ntiy¡F’ bjŒåf Kyh« óá j‹Dila ‘f®k
nah¡’ üÈš vGâdh®, nkho. jÄHf¤âš
nkhoÆ‹ ïªj üš Ô¡»iuah¡f¥g£lJ. ïªj¥
ãu¢áid khÃy§fsitÆš ‘ãuÉ‹
uhZouhgâ’ v‹w cW¥ãduhš vG¥g¥g£lJ.
v⮥㋠fhuzkhf, F#uh¤ brŒâ¤ Jiw, mªj
üiy âU«g¥ bg‰W¡ bfh©lJ. Mdhš,
nkho jdJ T‰iw kW¡f jahuhf ïšiy.
ghjhs rh¡filÆš ïw§» _¢R¤ âz¿
ïJtiu 641 jȤ njhH®fŸ kuzkilªâU¡
»wh®fŸ. ïªâahî¡nf ts®¢á¡F
tÊfh£Ltjhf ït®fŸ bgUik ngR« F#uh¤
Ãiy ïJjh‹!

‘nkho’¤Jt Kf_o | 15
ïu¤j MW Xoa fytu«
• 2002 M« M©L F#uh¤ fytu¤âš bfh^ukhf
2000¡F« nk‰g£l ï°yhÄa®fŸ bfhiy
brŒa¥g£lh®fŸ. Míj§fSl‹ bt¿ah£l«
ngh£l F«giy jL¡f nt©lh« v‹W
fhtšJiw¡F nkho c¤juÉ£lh® v‹W khÃy
fhtšJiw cauâfhÇna F‰w« rh£L»wh®.
Érhuiz¡ FGÉ‹ K‹ ïªj c©ikia
m«gy¥gL¤âdh®, nkho mik¢ruitÆš
ïl« bg‰¿Uªj Anu‹ gh©oah vD«
mik¢r®. mj‹ fhuzkhf mL¤j áy
khj§fËš mt® bfhiy brŒa¥g£lh®. Anu‹
gh©oahÉ‹ jªij, jdJ kf‹ bfhiy¡F¡
fhuz« nkhojh‹ v‹W F‰w« rh£odh®.
F‰w¤ij kiw¡f ïJ gh»°jh‹ ÔÉuthâfŸ
râ v‹wh® nkho. râ¡F clªij v‹W 17
m¥ghÉ K°ä«fis ifJ brŒjh®. mt®fŸ
midtU« ÃuguhâfŸ v‹W Úâk‹wnk
ÉLjiy brŒJÉ£lJ. c©ikÆš elªjJ
v‹d? Anu‹ gh©oahÉ‹ bfhiyÆš
nrhu¥Ô‹ v‹w uîoia TÈ¥gilahf
ga‹gL¤âdh®fŸ. ãwF mtiuí« bfhiy
brŒjh®fŸ. mij kiw¡f mtuJ kidÉ fîr®
Õ-iaí« bfhiy brŒJ vǤJ É£lh®fŸ. ïªj
c©ikfis¤ bjǪjt® ï‹bdhU uîo Jsá
ãuh#gâ. mtiuí« bfh‹wh®fŸ. ï¤jid
bfhiyfisí« brŒjt®fŸ ca® nghä°
mâfhÇfŸ.

• enuh gh£oah v‹w ïl¤âš 69 ï°yhÄa®fis

16 | ‘nkho’¤Jt Kf_o
 gLbfhiy brŒj F‰w¤âš j©o¡f¥g£L,
28 M©LfŸ áiw¤ j©lid Éâ¡f¥g£
LŸsh® - nkhoÆ‹ mik¢ruitÆš bg©fŸ
FHªijfŸ ey¤ Jiw mik¢ruhf ïUªj
khahnfh¤dhÅ v‹w bg©.

• nkhoia bfhiy brŒa gh»°jh‹ râ v‹w

bghŒahd ã«g¤ij cUth¡»aJ nkhoÆ‹
fhtšJiw. ïj‰fhf ï®õ¤ #Ah‹ v‹w
fšÿÇ khzÉ cŸË£nlh® ‘nghÈ
v‹fî©lÇš’ R£L¡ bfhšy¥g£ld®. mJ
nghÈ v‹fî©l® v‹gJ cWâahdjhš, nkho
M£áÆ‹ 32 fhtšJiw mâfhÇfŸ áiwÆš
mil¡f¥g£LŸsd®. m¥go áiwÆš
mil¡f¥g£LŸs fhtšJiw jiyik mâfhÇ
t‹rhuh, áiwÆÈUªJ nkho¡F foj«
vGâíŸsh®. ‘c§fŸ murh§f« T¿¤ jhnd
eh§fŸ bfhiy brŒnjh«. j©lid v§fS¡F
k£L« jhdh? murh§f¤J¡F ïšiyah?” v‹W
nf£lh®. ïªâahit fh¡fnt ‘mtjhu«’ vL¤J
tªjjhf¡ Tw¥gL« nkhoÆlÄUªJ ïj‰F
gâiy¡ fhnzh«.

F#uh¤ fytu¤âš nkho¡F vªj¤ bjhl®ò«

ïšiy v‹W mtuJ Ól®fŸ ngá tU»wh®fŸ. jh‹
gaz« brŒí« fhÇš xU ehŒ¡F£o á¡»dhš
V‰gL« ntjidjh‹ jd¡F V‰g£lJ v‹»wh®
nkho. 2000 ï°yhÄa® gLbfhiyfis ehŒ¡F£o
nahL x¥ã£L¥ gh®¡F« m›tsî ‘guªj cŸs«’
nkho¡F ïU¡»wJ! ïJ kj bt¿¤ âÄ® jhnd?
gh.#.f. jiyt® uh{eh¤nfh ïªj¥ gLbfhiy¡F

‘nkho’¤Jt Kf_o | 17
nkho k‹Å¥ò¡ nf£f nt©oa mtáaÄšiy
v‹»wh®. nkho mj‰fhf tU¤jnkh k‹Å¥ngh
nf£f¤ jahuhf ïšiy. mJ k£Lkšy;

nfh¤uh uÆš bg£o vÇ¥ò r«gt« elªjJ 2002,

ã¥.27. ïªj vÇ¥ò¡F¡ fhuzkhd F‰wthËfis¡
f©l¿ªJ, r£l¥go elto¡if vL¡f nt©oaJ
muá‹ flik. Mdhš, vÇ¥ò¢ r«gt« elªj mL¤j
ehns nkho khÃy muR el¤J« bjhiy¡fh£áÆš
ngádh®. F‰wthËfŸ r£l¥go j©o¡f¥
gLth®fŸ v‹W xU Kjyik¢r® bghW¥nghL
T¿ÆUªjhš mJ ÃahakhdJ. Mdhš Kjšt®
nkho v‹d ngádh®?

“ïJ ngh‹w r«gt§fis F#uh¤ r»¤J¡

bfh©oU¡fhJ v‹W F#uh¤ k¡fS¡F cWâ
TW»nw‹. F‰wthËfŸ - mt®fŸ brŒj ‘ght’¤J¡F
KGikahd j©lid bgWth®fŸ. m¤Jl‹
Ko¤JÉl kh£nlh«. ïJngh‹w bfhL«
F‰w§fis ïÅ vtU«, fdÉšTl Ãid¤J¥ gh®¡f
Koahj Ãiyia cUth¡Fnth«, mj‰F
K‹Djhuzkhf Éngh«” - v‹wh® nkho.

r£l¥goahd elto¡iffisí« Û¿,

“F‰w§fS¡F” ghl« f‰ã¥ngh«. fdÉY« ïÅ
vtU« ïij Ãid¤J¥ gh®¡f¡ TlhJ v‹W xU
KjštÇ‹ ng¢R vij¡ fh£L»wJ? mnj ehËš
F#uh¤ r£lk‹w¤âY« ï¥gona ngádh®.

“ï¤jifa ÃfœîfŸ vâ®fhy¤âš ÃfHhkš

jL¡F« tifÆš fL« elto¡if vL¡f¥gL«.
j©o¡F« elto¡iffŸ xU ghlkhf mika
nt©L« v‹gâš muR cWâahf ïU¡»wJ”

18 | ‘nkho’¤Jt Kf_o
v‹W ngádh® nkho! fytu¤ij ïd¥gLbfhiyia
xU Kjštnu ö©oÉ£lh® v‹gj‰F, ïªj¥ ng¢nr
nghJkhd Mjhu«!”

mL¡fL¡fhd CHš...
CHÈš fh§»u° f£á¡F ïizahf CHš
M£á el¤âaJjh‹ gh.#.f. M£á! th{ghŒ
M£áÆšjh‹ muR¤ Jiw ÃWtd§fis jÅahU¡F
ɉgj‰fhf jÅ mik¢ruit V‰gL¤â, mU©nõhÇ
v‹w gh®¥gdiu mik¢ruh¡»dh®fŸ. 30¡F«
nk‰g£l muR ÃWtd§fis jÅahU¡F ngu« ngá
ɉW, bgU KjyhËfisí« j§fisí« bfhG¡f
it¤J¡bfh©l tuyh‰iw kwªJÉl KoahJ.
k¡fŸ j§fŸ nrÄ¥ò¤ bjhifia g¤âukhf âU«ã¡
»l¡F« v‹W e«ã muR ÃâÃWtdkhd
‘í.o.mŒ.’Æš KjäL brŒjd®. m¥gz¤ij gh.#.f.
Mjuî ÃWtd§fËš bfh©LnghŒ KjäL brŒJ,
mªÃWtd§fŸ ‘âthyh»’ ïG¤J _oa ÃiyÆš
muir e«ã nrÄ¥ig KjäL brŒj k¡fË‹
be‰¿Æš g£il ehk« ngh£lJ, th{ghŒ gh.#.f.
M£á! KjäL brŒj ‘Çiya‹R¡F’ k£L« K‹
T£ona ‘âthyhF«’ jftiy bjÇÉ¡f, mªj
ÃWtd« k£L« ghJfh¥ghf Kjä£L¤ bjhifia
âU¥ã th§»¡ bfh©lJ. bkhÇÎa° ÔÉš, gâî
brŒJ Éahghu« brŒí« ÃWtd§fS¡F ïªâahÉš
tÇ »ilahJ v‹w x¥gªj¤ij Kiwnflhf¥
ga‹gL¤â, ïªâahÉš g§F rªijÆš bgU« KjäL
brŒJ, ïªâahî¡F tunt©oa 1000 nfho tÇia
VŒ¤j f«bgÅfŸÛJ, tUkhd tǤ Jiw Úâk‹w«
tÊahf elto¡if vL¡f Ka‰á¤jJ; FW¡»£l
gh.#.f. M£á, nkhro¡ f«bgÅfŸ f£l nt©oa

‘nkho’¤Jt Kf_o | 19
tÇia jŸSgo brŒJ m¿É¤jJ. fh®»š ngh®
åu®fS¡F rt¥ bg£ofŸ th§»aâš CHš;
ïuhQt¤ jsthl§fŸ th§Ftâš CHš (gh.#.f.
jiyt®fS¡F«, mik¢r®fS¡F« yŠr« th§»aij
åonah glkh¡», ‘blfšfh’ g¤âÇif
m«gy¥gL¤âaJ). ‘Athyh’ CHÈš á¡» v«.ã.
gjÉia uhÍdhkh brŒjh® m¤thÅ; bjhiyngá
CHÈš á¡»at® ãunkh¤ kfh#‹; muR¤ Jiw
ÃWtdkhd K«ig br‹lh® X£liy, gh.#.f.
MjuthsU¡F mokh£L Éiy¡F ɉW, mL¤j áy
khj§fËš kW ɉgid _y« 250 nfho yhg«
»il¡f¢ brŒj CHš, ‘bg£nuhš g§¡’ xJ¡Ñ£oš
f£á¡fhu®fS¡F FL«g¤âdU¡F xJ¡ÑL brŒJ
KiwnfL... v‹W CHš g£oaš ÚS»wJ.
ï¥nghJ v‹d fij? xnu xU cjhuz«.
fUehlfhÉš bu£o rnfhju®fSl‹ nr®ªJ fÅk
ts§fis bfhŸisao¤j gh.#.f. Kjšt®
voôu¥ghit f£áÆÈUªJ Xu« f£odh®fŸ.
ï¥nghJ Û©L« gh.#.f. mtiu mutiz¤J¡
bfh©LÉ£lJ. Kjyik¢r® gjÉÆÈUªj nghnj
CHš F‰w¢ rh£oš á¡», gjÉÆÈUªj fhy¤ânyna
neuoahf áiw¡F¥nghd xnu Kjšt® voôu¥gh.
mt® ïUªj f£á gh.#.f. mnjnghš CHš
F‰w¢rh£oš á¡»a $uhKYit Û©L« gh.#.f.Éš
‘öŒik¢ rl§F’ el¤â nr®¤J¡ bfh©L,
fUehlf¤âš gh.#.f. nt£ghsuhf fsÄw¡»
É£lh®fŸ. F#uh¤ mik¢ruitÆš mik¢ruhf
ïU¡F« ghò bgh¡»Çah %.54 nfho Ru§f CHš
nkhroÆš á¡»at®. 47 »ÇÄdš tH¡FfŸ cŸs
ït®, 2006ïš Úâk‹w¤ j©lid bg‰wt® - nkš
KiwpL brŒJ bfh©L ï¥nghJ« nkho
mik¢ruitÆš bjhlU»wh®.

20 | ‘nkho’¤Jt Kf_o
 nghÈ v‹fî©l® tH¡»š F‰w«rh£l¥g£L,
á.ã.mŒ.ahš ifJ brŒa¥g£L áiwÆš
mil¡f¥g£L, ã‹d® ãizÆš btË tªJŸst®
mÛ¤ õh. nkho mik¢ruitÆš cŸJiw
mik¢ruhf mt® ïUªjnghJ jh‹, ï¤jid¡ T¤J«
elªjJ. mt®jh‹ ï¥nghJ c.ã.Æš gh.#.f.É‹
nj®jš bghW¥ghs®. c.ã.¡F mt® tªjîl‹, Krhg®
ef® gFâÆš ‘K°È«’fS¡F vâuhd fytu¤ij¤
J©oÉ£lh®. ï¥nghJ« ghâ¡f¥g£l 3000
ï°yhÄa®fŸ mfâfŸ Kfh«fËšjh‹ thœªJ
bfh©oU¡»wh®fŸ. Krhg® efÇš e«ik
(ïªJ¡fis) mtkâ¤jt®fis (ï°yhÄa®fis)
nj®jÈš gÊth§f nt©L« v‹W kjbt¿ia¤
ö©o¥ ngáajhš mt® ÛJ nj®jš Miza«
elto¡if vL¡f Mnyhá¤J tU»wJ. nkhoÆ‹
kdrh£áahf brašgLgt®jh‹ mÛ¤ õh v‹gij
kwªJ Él¡ TlhJ.
1992 M« M©L or«g® 6 M« njâ ghg®
kNâia ït®fŸ ïo¤J¤ jŸËaJ. Vnjh, cz®¢á
ta¥g£l t‹Kiw mšy. xU khj fhy¤J¡F K‹ng
â£lÄ£L, M®.v°.v°., gh.#.f., átnrid, ÉRt
ïªJ gÇõ¤ bjh©l®fS¡F gƉá mˤJ¤jh‹
ïo¤jh®fŸ v‹gij ‘nfh¥uh ngh°£’ v‹w ïiza
ïjœ ï¥nghJ m«gy¥gL¤âíŸsJ. ïâš F‰w«
rh£l¥g£l K‹d¤ jiyt®fis ufáakhf
ng£o f©L, mt®fË‹ x¥òjš th¡F
_y¤Jlndna m«gykh»É£lJ. kW¡f Koahkš
âzW« gh.#.f., ïªj¥ gâîfis xËgu¥g jil
nfhÇ nj®jš Miza¤J¡F kD nghL»wJ.
‘njr¤ jªij’ fhªâ bfhiy¡F« M®.v°.v°.
R¡F« bjhl®ãšiy v‹W gh.#.f. rhâ¡»wJ. Mdhš,

‘nkho’¤Jt Kf_o | 21
bfhiy tH¡»š F‰w« rh£l¥g£L MíŸ j©lid
Éâ¡f¥g£L ÉLjiyahd nfh£nrÆ‹ rnfhju®
nfhghš nfh£nr, “gh.#.f. m¥go TWtJ
nfhiH¤jd«. eh§fŸ M®.v°.v°.fhu®fŸjh‹”
v‹W btË¥gilahfnt ng£o mˤjij kiw¡f¤
Jo¡»wh®fŸ ïªj¥ bghŒa®fŸ. xÇrhÉš gH§Fo
k¡fS¡F kU¤Jt nrit brŒa tªj M°ânuÈa
ghâÇah® »ufh« °^t®£ °blÆ‹°, mtuJ m‹ò
kf‹fŸ ãÈ¥° (taJ 9), ânk¤â (taJ 7) M»nahiu
cÆUl‹ beU¥ãš ngh£L vǤjt®fŸ, »¿°Jt kj
‘mU£ rnfhjÇfis’ ghYwî t‹Kiw¡F
cŸsh¡»at®fŸ. cyf¥ òfœ bg‰w XÉa®
cnrÅÆ‹ XÉa f©fh£áfËY« bg©fŸ ÛJ kj«
Rk¤âa moik¤jd¤ij á¤jǤj âiu¥glkhd
‘j©Ù®’, âiu¥gl« Xoa mu§FfËY« jh¡Fjš
el¤âat®fS«, ïªJ kj¤ij MŒî neh¡»š
Ék®á¡F« üšfis jil brŒa Äu£L»wt®fS«
ït®fŸjh‹. mnj neu¤âš ‘ïªJ’ kj¤ânyna cŸs
xL¡f¥g£l k¡fis ïÊîgL¤J« ‘kD
rh°âu§fis’ òÅj¥gL¤â¥ bgUik ngá¡
bfh©oU¥gt®fS« ït®fŸ jh‹! ït®fŸ jh‹
ts®¢áÆ‹ ehaf®fsh? ït®fŸ jh‹ eh£il
tšyurh¡F« njrg¡j®fsh?

th¡F nf£f tU« ‘nkho’ uáf®fis¡

nfS§fŸ!

uhk® nfhÆš f£L« â£l¤ij ifÉ£L

É£ljhf m¿É¥gh®fsh? kNâia Û©L« f£o¤ju
r«kâ¥gh®fsh? áWgh‹ik r_f¤âdU¡fhd kj¢
r£l§fis Ú¡»É£L, xnu bghJ¢ r£l« v‹w

22 | ‘nkho’¤Jt Kf_o
bgaÇš ‘ïªJ’ r£l§fS¡FŸ bfh©L tu
kh£nlh« v‹W cWâ jUth®fsh? “kj¡
fytu§fËš e«ã¡ifÆšiy, k¡fŸ x‰Wikia
kj§fis¡ flªJ ts®¥ngh« v‹W th¡FWâ
mË¥gh®fsh? ïªâah - ïªJ¡fS¡fhd ehL
k£Lkšy, ‘ïªJ uhZou«’ v§fŸ bfhŸifí«
mšy” v‹W ãufld¥gL¤Jth®fsh? ïªj
cWâfis¤ ju V‹ K‹tuÉšiy?
ts®¢á v‹w Kf_o¡FŸ kiw¤J it¡f¥g£
oU¡F« ïufáa§fŸ Vuhs«! c©ikfis nj®jš
m¿¡ifÆš btË¥gL¤j nt©L« v‹W gh.#.f.
gh®¥gd ÔÉuthâfŸ ÉU«ò»wh®fŸ. ‘nt©lh«’
v‹W kiw¡f ÉU«ò»wJ nkho mÂ! ïj‰F¥
bga®jh‹ ‘nkho¤Jt«’! gh.#.f. nj®jš m¿¡if
jhkjkhtj‹ ã‹d ïJjh‹!
kj¡ fytu§fŸ el¤âa nkhoia - mbkÇ¡fh
cŸË£l mŒnuh¥ãa ehLfŸ j§fŸ eh£L¡FŸ
EiHtj‰nf ‘Érh’ kW¤JÉ£ld. mtiu
ïªâahÉ‹ ãujk® á«khrd¤âš mku it¡f¤
Jo¡»wh®fŸ fh®¥gnu£ ÃWtd§fŸ - nkho
uáf®fŸ - M®.v°.v°. gh®¥gd®fŸ!
ï¤jifa xU Ãiy tunt©Lkh?
ehL Û©L« ntj-MÇa® fhy« neh¡» âU«g
nt©Lkh?
nkho - ãujkuhtj‰F mDkâ¡fhÔ®!
gh.#.f. m¡F nghL« X£L k¡fŸ x‰Wik¡F,
kj¢rh®ã‹ik¡F it¡F« nt£L!
kwªJÉl nt©lh«!

‘nkho’¤Jt Kf_o | 23
 âuhÉl® ÉLjiy¡ fHf¤â‹
nj®jš Ãiy¥ghL
M®. v°.v° gÇthu§fS« mj‹ muáaš Kfkhd
gh.#.f.î«, ïªâahÉ‹ M£á mâfhu¤ij¡ if¥g‰W« neh¡»š
bgU« bjhÊš ÃWtd§fË‹ ã‹gy¤njhL ehlhSk‹w nj®jš
fs¤âš fsÄw§»íŸsd. gšntW bkhÊ ngR« njáa
ïd§fisí«, gšntW g©ghLfisí« bfh©l eh£oš “xnu
ehL-xnu g©ghL” v‹w x‰iw milahs¤ij¤ âÂ¥gnj
ït®fË‹ ïy£áa« v‹gij flªjfhy tuyhWfŸ
bkŒ¥ã¡»‹wd. j§fË‹ ghár milahs¤ij kiw¤J¡
bfh©L ‘ts®¢á’ v‹w bghŒ KH¡f¤njhL mâfhu¤ij¡
if¥g‰w el¡F« Ka‰áia K¿ao¡F« flikí« bghW¥ò«
jÄH®fS¡F ïU¥gij R£o¡fh£l ÉU«ò »‹nwh«. F¿¥ghf
kjbt¿ jiyö¡»lkhš, r_f Úâ, kjrh®ã‹ik¡fhd
be»œ¢ánahL, ãw khÃy§fS¡F K‹ndhoahf És§»L«
bgÇahÇ‹ jÄœ k©Âš ï¤jifa r¡âfŸ ts®tij
K¿ao¥gj‰fhf tuÉU¡F« ehlS k‹w nj®jÈš jÄH®fŸ
j§fŸ th¡FÇikia ga‹gL¤jnt©L« v‹W nf£L¡ bfhŸ
»nwh«. mj‹ mo¥gilÆš ïªJ¤Jt r¡âfis v⮥gâš
v¥nghJ« cWâahf ÉF«, ïªâa f«ôÅ°£ f£á, kh®¡á°£
f«ôÅ°£ f£á, kÅjnea k¡fŸ f£á, ïªâa r_f #dehaf f£á,
ïªâa ôÅa‹ K°ä« ä¡ f£á, ÉLjiy áW¤ijfŸ f£á M»a
f£áfË‹ nt£ghs®fis bt‰¿ bgw brŒa nt©L« vd jÄHf
th¡fhs¥ bgUk¡fis âuhÉl® ÉLjiy¡ fHf« miwTÉ
miH¡»‹wJ.
m©ik¡ fhykhf jÄHf¤âš #hâ bt¿ia¤ ö©oÉ£L,
muáaY¡F mÂâu£L« Mg¤JfŸ jiyö¡» tUtij v⮤J
âuhÉl® ÉLjiy¡ fHf« bjhl®ªJ nghuho tU»wJ. jUkòÇÆš
elªnj¿a t‹Kiw bt¿ah£lK«, #hâbt¿¡F¥ gÈahd
ïsturÅ‹ nfhu kuzK« jÄœeh£ilna cY¡»aij eh«
m¿nth«. mªj jUkòÇÆš, #hâ bt¿Æ‹ F¿p£L milahskhf
âfG« gh.k.f nt£ ghsuhf fsÄw§»ÆU¡F« kU¤Jt® m‹ò
kÂia njh‰fo¤J #hâ bt¿ô£liy jÄHf« mDkâ¡fhJ
v‹gij cz®¤j nt©LkhŒ jUkòÇ ehlhSk‹w th¡fhs¥
bgUk¡fis âuhÉl® ÉLjiy¡ fHf« nf£L¡bfhŸ»wJ.
kÆyhLJiwÆš kh®¢ 29, 2014 ïš Toa fHf brayitÆš
nj®jš Ãiy¥ghL F¿¤J Ãiwnt‰w¥g£l Ô®khd«.

24 | ‘nkho’¤Jt Kf_o
‘nkho’¤Jt Kf_o | 25
kj¡fytu« el¤âat®fŸ...
kNâia ïo¤jt®fŸ...
‘kDrh°âu’ M£á el¤j
kFl« N£l Jo¡»wh®fŸ, v¢rÇ¡if!

‘nkho’¤Jt Kf_o
btËpL
âuhÉl® ÉLjiy fHf«

Mjhu§fŸ - mÂtF¡F« ïªj

btËp£il goí§fŸ - gu¥ò§fŸ!
 nkhoÆ‹ tuyh‰W cswšfŸ
gh. #.f. ãujk® nt£ghsuhf ty« tU« nkho -
m›t¥nghJ T£l§fËš c⮤J tU« tuyh‰W cswšfŸ
g‰¿a xU bjhF¥ò:
O j©oÆš fhªâ c¥ò r¤âah»uf« el¤âanghJ, ï§nf
ntjhu©a¤âš t.c.á. jiyikÆš c¥ò r¤âah»uf« elªjJ.
- âU¢á¡ T£l¤âš nkho
ntjhu©a« c¥ò r¤âah»uf¤J¡F jiyik jh§»aJ t.c.á.
mšy; ïuh# nfhghyh¢rhÇ.
O F¥j® t«r« g‰¿ eh« Ãid¡F«nghJ cldoahf
rªâuF¥jÇ‹ uh#Úâjh‹ Ãidî¡F tU»wJ.
- gh£dh T£l¤âš nkho
rªâuF¥j®, F¥j t«r¤ij¢ rh®ªjt® mšy; mt® kîÇa
t«r¤ij¢ rh®ªjt®.
O khåu‹ mby¡rh©l® ïuhQt«, cyf¤ijna gilbaL¤J
bt‰¿¡ f©lJ. Mdhš, Õfh® j¡rÓyhÉš ÕfhÇfshš mnj
ïuhQt« njhšÉ milªJ XoaJ. mJjh‹ ÕfhÇfŸ tÈik.
- nkho gh£dh ng¢R
mby¡rh©l® ïuhQt« f§ifia¡ flªJ tunt ïšiy.
ÕfhÇfshš njh‰fo¡f¥glî« ïšiy. j¡rÓyhî« ÕfhÇš
ïšiy; mJ gh»°jhÅš ïU¡»wJ.
O â£l¡ FGî¡F jiyik jh§F« ãujk® xU bghUshjhu
Ãòz®. ehbsh‹W¡F »uhk¤âš FL«g tUkhd« %.26-¡F
mâfkhfnth mšyJ efu¤âš %.32¡F mâfkhfnth
ïU¡Fkhdhš, mt®fŸ tWik¡ nfh£il flªJ É£ljhf
TW»wh®. ïJ V‰f¡ ToaJ jhdh? - fh‹óÇš nkho
â£l¡FG ïªj tiuaiwia xU FL«g¤J¡F¢ brhšy
Éšiy. jÅ kÅjU¡F¢ brhš»wJ. m¤Jl‹ nkho F¿¥
ãLtJnghš tUkhd¤â‹ mo¥gilÆš îzÆ¡f¥gl
Éšiy. bryÉ‹ mo¥gilÆš jh‹ â£l¡ FG
îzƤJŸsJ.
O g£nlš ïWâ C®ty¤âš neU fyªJ bfhŸsÉšiy.
- nkho
neU fyªJ bfh©lh®. ‘il«° M¥ ïªâah’ cŸË£l
ehnsLfŸ ïªj brŒâia btËÆ£LŸsd. bkhuh®Í
njrhŒ jdJ RarÇijÆY« F¿¥ã£LŸsh®.