(

:
; 2004
ISBN 9667888290, 0881412090

,
.

,
.
.
!

;
,
,

,
.
1
.
.

,
.
.

,
;

.
;
.
,
.

religio illicita

;
,

1918

1948

.
.
,

Orthodox Life (Jordanville, N.Y. 1959),

: PRESSI ( HERSON )

4, pp. 3031.

.
,
,

2:24).

.
.

.
,

28:19).

,
,

.
.

.
.
,

.
.

,
I .
,

,
107 .

.
.

,
.

2.
,
.
.

,
,

;
,

.
.
,

.
.
3,
2

,VI, 1;

.
,

, VIII, 1

2;
.
, 1990.
.

, XX, 2 (
.).

.:

,
.
.

(+ 258).

,
,

,
4.
.

episcopi,

;
,

.
.
,

.
.

,
:

,
.

VII

.,

:
,

.
,

,
.

.
,

,
.
,

.
,

.
,

,
. (

;
,

.)

.
.
,

,
.

.
,

, 5.

: PRESSI ( HERSON )

. 15.

,
.

,
:

15:28).
.

,
.

325 .
,
.
,

III .

.
,

.
.
.
III .,
:

,
.

,
.

312 .

,
,

.
.

, I:
,

,
,

II,

(10801089)

.
,
.
,

313 .,
.
,
,

.
:
,
.

.
.
,
.

324 .
,

.
,

:
,

:
330 .
.
.

325 .

.
,
.

.
.

).
,
.
,
.

,
5.

,
,

,
.

.
(325681)

,
,

,
(

),

.
,

,
,
;
.

;
5

.
:

, III, 10

: PRESSI ( HERSON )

15.

,
,
.

.
,

,
,

.
,

,
(2

8:9).
,

.
,
:

theosis)

:
17:2223).

(
.

.
:

6.

(theosis)

,
,

.
;
,

,
,

.
,

,
,

.
,
(

1:51).

.
.
(

),

,
(

),
).

.
IV .,

)
VII

V, VI

.
.,

),

,
.

.
325 .

,
.

,
;

.
,
6

, 54.

,
,

(homoousios)

:
,

.
,
:

VI).

,
,

(
,

VII).

,
.

.
,

381 .
,

7,

,
:

,
.

,
.

:
,

III).
:

.
:

homoousios

:
.
(329390?),

,
(330? 379)

(+ 394).
,
(hypostasis).
7

,
,
.

,
,

,
,

.
,

,
,

.
,

.
,

:
. 10:30).

.
(
(

,
,

(
:

,
. 17:10),

. 2:9),

:
(2

. 1:4),

.
.
(

),
,
(1

,
.

: PRESSI ( HERSON )

,
. 3:16). [

:
,

].

,
,

,
,

:
.
.
381 .

,
.
,

.
?

(1215)

).

,
.
,
.

(334 407).

!
.
.

.
,

(+ 444).
,

(431).
.

,
,

381 .;

,
,

.
,

.
,

,
,
,

,
,

.
,

,
.

.
,
(Theotokos).
,
(

:
,

,
,

1:14).

,
:
,

,
,
.

Theotokos

.
.

homoousios,
Theotokos.

449 .

,
(physis).

,
.

433 .

,
.
, 451 .,
,
.

.
,

.
,

(+ 461),
.

,
,

,
,
.

(
,

),

).
:

XXVIII

.
,

III

.
,
.

,
,

.
,

,
.

.
,

:
.
,
.

,
.

,
,

,
.

,
.

: PRESSI ( HERSON )

,
.
,
,

,
1870 .;
,

)
.

).

.
.

16:1819;
,

( .

22:32;

.
21:1517,

.
.

.
:

,
.

,
.
,

.
,

,
.

;
,
.
,
:

.
,

.
,

),
"
,

Theotokos;
.
,
.

.
.

,
.

,
,

.
.

.
,

(physis),

.
,

(553)
,
(680681)
(

.
,

),

:
.

,
,

8.

,
,

,
:

.
,

632 .

.
,

;
;

,
.

,
,

,
.

VIII

681 .,

IX .
,

,
,

.
.

.
.

,
.
,
.

,
.
,

.
8

,
.[

: PRESSI ( HERSON )

].

(IV .)

120

726 .,

III

780 .,

.
(787),
,

,
,

815 .,

843 .

843 .

.
.

(675749),

(759826).
,
.

,
,
,

:
(

),

.
.

,
.

,
?
,

.
1.

.
,

9,
,

.
:

(+
,

. 650)

,
;

,
10.

,
,

2.
,

11.

,
.
,

.
.

.
10 Migne, Patrvlogia Graeca (P.O.), XCIV, 1384 D.
11 P.O. XCIV, 1276 A.

,
,

.
3.
.

.
,

,
?

.
,

.
:

,
1:18).

,
:

:
,

,
,

,
,

.
.

,
,

.
12.

,
,
.

,
,
.

,
,

,
,

,
.
,

.
,
:

,
,

13.

.
,

,
(18981980),

.
,

:
.

,
.

;
,

,
14.

.
:
,

12

, 1, 16 ( . G. XCIV, 1245 ).

13

, I, 21 (P.G.XCIV, 1253 ).

14 The Russians and their Church (London 1945), pp. 107108.

: PRESSI ( HERSON )

15.
,
843 .

,
,

,
,

787 .
,
,

,
.

.
:

,
.

,
.
:
:

,
.

;
,
,

16.

,
,

,
,

.
,

,
17.

.
:

.
,
.
18 .
,

15

, II, 11 (P.G. XCIV, 1296 ).

16

(P.G. XLVI, 557 ).

18 ]
,

17

124;

, XVII, 91.
;

.
(

,
. 3:1516). [

!
.

.
,

,
,

(+ 619),

,
,

,
,
,

;
:

.
,

19 .

,
.

20 .
,

.
,

.
,

21.

IV .

,
,

,
.

,
,

.
.
,

.
.

350 .,
.

.
.

(251356).

.
,

(286346),

,
,

,
,

,
.
,

:
,

,
,
19
20

,
,

, 21.

, 2.

21 . Evdokimov, L'Orthodoxie (Paris 1959), . 20 [

2001].

: PRESSI ( HERSON )

.:

,
,
.

,
IV .

. (
,

.)

,
,

.
IV .

,
.

VI

.,

(+ 473)
.

(+ 532),

.
;

.
.).

527565

,
,
IX

799 .,

1935

,
.

.
,

,
:
.

;
,

.
.

,
.

,
.

.
,

,
:

,
.

.
.

,
.
,

,
,

,
:

.
.

,
,

.
.

,
:

.
,

VII

,
,

:
:

.
,

.
.
,

.
.
,

.
.
,

.
,

(sacerdotium)

(imperium).

.
,

,
(

),

:
,

.
,
.
.

,
,

,
,
,

,
.

,
.
,

.
,

?
,

: PRESSI ( HERSON )

,
,

,
.

,
.

:
,

,
.

,
,

,
.

.
.

,
:

, II:
;

,
,

1054 .,

.
.

.
.

.
,

.
XI .

,
.
:

.
,

Filioque.
,
,

,
,

.
,

,
.

.
,
.

,
.

.
.

.
, de facto

III .

, dejure

,
.

,
V .

.
:

,
,

.
,
,
,

.
,
.
VI

VII

.
.

,
:
(

.
,

mare nostrum

),

.
.

754 .

.
.
,
,
XI .
.

800 .

III

.
,

.
,

,
,

,
.

.
.
600 .

450 .
,
.

IX .

864 .

III

,
:

XI .
,

!
,

.
,

: PRESSI ( HERSON )

.
,

IV

XIII .

.
,

.
,
,

IX .,
,

.
,
.

.
,

.
,

Filioque

),

,
;

.
,
.
.

,
,

,
,

.
.

.
.

,
.

.
,
.

,
,
.
,

:
,

,
(

).

.
,

.
.
,

,
.
,
,

,
,

.
,

.
.
.

,
,

,
.

,
,
,

,
;

.
,
.

,
.
.
,

:
,

Filioque.
.
,
.

.
IX

.,

.
,
,

,
.

.
,

,
,

,
,

,
,

,
,

.
.
XII .

:
!
,
.

,
,

,
,

?
,

,
,

,
?

,
,

: PRESSI ( HERSON )

22.
XII

.,

.
,

.
,

850 .
,

.
Filioque.

,
:

.
.
(

Filioque),

,
.

,
(589 .),

Filioque
.

,
(794 .).
Filioque

Filioque

XI .

808 .

III

Filioque

,
.

Filioque.
.

850 .

Filioque, a
.

Filioque

,
.

.
,

Filioque

.
,

,
,
Filioque

Filioque
.

Filioque,
,
.

.
850 .
.
,

.
,

1190 .

,
,

22

. S. Runciman, The Eastern Schism, p. 116.

,
23.

.
:

I (
10531054

:
;
1009 .,

),
,

: 8581204

858 .,

,
,

.
,

I (858867).
,

.
.

.
,

,
,
.

861 .

.
.
,
.
.
,

,
.

,
,

863 .,

.
.
.
,

.
.
.
:

,
865 .
.

.
:
.

,
,
.

.
23

. S. Runciman, The Eastern Schism, p. 139.

: PRESSI ( HERSON )

(
,

,
(343).

III

,
.

,
,

.
.
Filioque.

,
(

:
.

Filioque,

,
.
,

865 .
.

;
,

,
,

:
, Filioque.

Filioque

808 .,

.
Filioque.

867 .

.
,

Filioque
:

.
Filioque

,
Filioque
.

,
,

?
,

.
,

.
.

(867)

,
.

869870

.
.

867 .

,
12

,
,

103
.

869870

,
.

,
870 .

,
,

Filioque

.
,

.
,

877 .

879 .
383

.
,

,
!).

869 .

,
,

.
,

,
(877886)

VIII (872882)
Filioque,
,
.

,
.

.
,

:
.

.
,

,
,
.
Filioque.
II
1014 .
1009 .,

XI .
.

:
IV

Filioque.

,
,

.
.

,
1009 .

,
.
.

1009 .

,
.

1009 .

,
,

.
XI .
.
.

,
.

,
,

VII),
,

.
,

,
,

: PRESSI ( HERSON )

,
XI

1054 .

XII

.
;
,

( 1052 .).

.
,

IX .

).

1053 .
IX

.
1054 .

,
,

,
.
.

.
.
Filioque

!
,
.

).

1054 .

.
,

.
.
:
.
.

1098 .,

1099.
,

,
,

.
11061107

,
.

.,

,
,
.

,
,

.
.

1187 .,
.

,
,
:

1100 .

,
,

.
.

,
,
,

,
.
1204 .,

IV

,
,

.
,

,
.

,
.
,

.
,

(Runciman),
,

24 .
,
1204 .

,
.

,
,

,
.

,
.

,
.
.

,
.

1182 .,
(
1204 .).
,
.
.

.
.
1204 .
.

1261 .,

,
,

.
,

.
:
.

XIII
VIII (
,

.,
1259
,

XV .
1282)

:
,

24 The Eastern Schism, p. 101.

: PRESSI ( HERSON )

1274 .
Filioque

.
,

.
,

.
,
.
IV

XIIXIII

,
,

.
25.

:
,

,
XIV .

.
,

,
.

IV .

(+ 215)
.

(+ 253/254)
,

(+ 399),

,
,

,
.
,

.
:

:
,

,
26.

.
17:34).

(
,

V .

(+ 662)
.
:
1760

XIV

25

,
.

XX

XIIXIV

, 11, 163 (377 ).

,
IVVIII

.[
26

].

,
27.
,
.

,
,

.
,

.
,
.

?
,

XTV . (
hesychia,

,
,

.
,

,
.)

,
:

?
:

,
.

(?300390),

,
IV .
,

),

nous),

,
,

,
,

.
:

,
.
,

. V .),

(579? 649?)
,

.
,

27

, I, 4 (P.G. XCIV, 800 ).

: PRESSI ( HERSON )

 28.

XIII .,

,
,

.
:
29 .
,

,
,
,

,
.

,
.

.
.

(9421022),

,
,

.
?
,

XIV .
,

,
,

.
,

,
.

,
:

.
.

(12961359),
,

,
.

,
.

,
.
1341

,
1351

,
.
,
.

28

( .

29

18:13).

dhikr,

,
.

;
.

,
,

30 .

,
;

.
:

(
.

.
,

.
:

,
:

(ousia)

.
,

.
31.

.
.
,

.
,

32.

.
,

.
.
.

.
,

,
33.

,
,

,..
34 .
,

,
,

.
,
.

,
,

30

16 (P.G. CLI, 193 ).

31

234,1.

32 P.G.CL.1176C.
33

, Ambigua, P.O. XCI, 1148 D.

34

: PRESSI ( HERSON )

., 1991, . 130.

,
(

).

.
,
.

,
,

)
,

.
,
.

,
,

,
.

,
.
,

,
,

35.

VI .
,

XIV .
.

.
,

,
VIII .

.
,

,
,

:
(

36 )
,
,

,
.

.
,
,

,
.

.
14381439
VIII (
.
,

14251448)
,
,
.
:

35 The Shape of the Liturgy (London 1945), p. 548.

36 P.G.CL.712A.

.
Filioque,

,
,

.
,

.
:
.

(
),
(

Filioque

),

(
,

XIII .).

,
.

,
.

,
XI
)

VIII

;
1452 .
.
.
,

:
.

,
,

1453 .

.
20

.
.

29

:
.
,

,
.
.
.

.
,

IX

(10511054?)

,
,

: PRESSI ( HERSON )

.
(826869)

,
(815? 885).
,

.
:

.
860 .

,
.

863 .,

(
).
,
.
.
,

,
.
,

:
.

,
.
,
,
.

.
,
:

:
,
,

.
,

.
,

.
,

Filioque.

,
.
,
.

,
,

,
.
.

868 .

II,

,
.

.
(869),

,
,

885 .

.
,

Filioque).
,

.
.

,
,

.
,
.

,
.

,
,
.

926 .

893927)

,
927 .

.
,

IX

.,

867874

.
,

.
.
(11761235),
.
1375 .
,

.
,

1219 .

1346 .

,
,

.
,

.
,

.
271

106

.,

,
.

IX
,

,
,

.,

,
XIV

,
,

,
.
.

IX .

,
.

.
:

,
.
.
,
,

: PRESSI ( HERSON )

,
.
.
,

.
.
,

.
.

,
.

,
.
.

(9881237)
.

864 .

,
(

878 .

,
945 .

955 .,

,
9801015)
.

1917 .
,
,

988 .

.
.
.

.'
.

,
:

,
XIV

XV

.
,

,
.

11131125)
,

,
:
,

(
,

37 .
,

,
.

,
37

. G. Vernadsky, Kieuan Russia (New Haven 1948), p. 195.

38.

1015 .
.

,
,

,
.

,
.

.
,

(
.

).
,
(+

1074).
.

,
.
,

.
,

).

.
,

! 39

,
.
.

(+ 1185).

,
,
,

.
.

.
.
,

1237 .

,
: eispolla eti, despota (

).
;

.
,

.
,

38

.
.

: PRESSI ( HERSON )

,
,

XI .,

39

, : G.P. Fedotov, A Treasury of Russian Spirituality, p. 27.

1054 .

,
I,

.
,
.

1237 .
.

1246 .,
,

:
,

.
,
.
,
:

40.
(12371448)

1237

1480

(1380),
,
1450 .

,
XIII

XIV

.,

,
.

1237 .,

XIV .

.
.
(1308132G)

,
.

;
XV .

,
(+ 1263),
,

.
,
.

1237 .
:

,
,

,
,

1240 .

1242 .
,

.
:

,
,
.

,
40 Fedotov, The Russian Religious Mind, vol. I, p. 412.

1204 .
.

,
.

:
41.
:

,
,

.
:
.
,
.

1261 .
.
.

,
,

(13401396),
,

.
,

.
,
,

.
,

,
,

.
(1314? 1392),
XIV .

.
,

)
,

.
,

)
,

.
,
.
,

.
.
,

,
,

42 .

,
,

,
,

.
.

,
,

,
.
,

41
I, p. 383.
42

: PRESSI ( HERSON )

XIII .;

. : Fedotov, The Russian Religious Mind, vol.

, : Fedotov, A Treasury of Russian Spirituality, pp. 6970.

,
,

.
,

.
,

,
,

:
,

.
XIVXV

.
.
,
.
,

,
,

,
,

.
,

,
,

,
,

:
,

,
.

,
.

1350

1550

.,

.
.
.

(1370? 1430?)

.
.

,
,
.

..,
,
,

,
,

.
,
.

(1679)

Imperium in imperio
,
,

1677 .
)

.
,

1453 .

,
.

XV

,
XVII .
.
,

,
,

,
,

.
II.

,
,

.
,

(1405? 1472?)
.
,
.

,
:

,
.

,
.

,
.
.

.
,

,
.

,
.
.

,
.
.

.
,

.
,

.
:

,
,
.
,

: PRESSI ( HERSON )

in toto

;
,

1923 .,
III (1977).
:
.
.

,
,
.

.
.
,
.
.
,
.

;
,

:
.
,
,

,
,

.
,

XV

XX

., 105

,
,

, 6
,

21

[2] 43 .

,
56

,
,

159
, 27

XVII

.
,

,
,
,
44.
,
.

.
,

,
,

43 B.J. Kidd, The Churches of Eastern Christendom (London 1927), p. 304.

44 Sir Paul Rycaut, The Present State oj'the Greek and Armenian Churches (London 1679), p. 107.

XVIII .
.

XIX .,

.
,
.
,

.
:

1833 .,
1864,
(

1945),

1850),
1885),

(
1879).
,

1871,
.

.
,

:
,

,
.

.
,
.

,
,

.
.
:
(1

6:20).

?
,
XVIIXVIII
.

.:

,
:

.
,

,
.
,

,
.
,

(+ 1758?),
,

.
,

1959 .
,
.

,
,

.
(18931979)

.
:

: PRESSI ( HERSON )

,
.

.
,

,
.

:
,

,
,

.
:

;
;

XVII .
.

1573 .,

,
,

II
.
.

1576,1579

!
1581

.)

,
,

.
.

.
,

.
.
,

.
,

.
1386 .
,

,
.

,
,

,
,

XVI .
. 1596 .
,
,

,
,
.

,
,

).
:

,
.

,
.

?
.

,
1596 .

.
.

,
,

.
;
,

1650 .
;

,
,

,
.
,

1633

1647

1596 .

(15721638).
,

,
.

,
.

,
,

.
,
:

45,

1629 .,
.

.
.
,
,

,
.

,
.
,

1638

1691

,
.

,
.

1640 .,

.
, 1642 .)
45

,
.

: PRESSI ( HERSON )

(
)

1669
.

1707 .,
1672 .

),

:
,
.

;
,

;
,

,
.
,

,
XVII .
,

,
,
(

,
,

);
,

.
XVII .
,

,
:
,

.
.
,

1700 .

1750 .

1724 .
.

,
,

.
1755 .,

,
.
,

,
,
XIX .

.
:

1441
,

1667 .
1667 .

.
XVII

,
,

.
,
1617

1624

,
.

1694 .
(
Worcester College),
.
,

Gloucester Hall

1725

1688 .

,
.

,
1716

.
,

.
,

,
:

XVII .

.
,

,
.

XVII

XVII

,
.

XVII .,

,
.

,
,

,
.
,
.

XVIII .

,
.

,
,

,
.

;
1819 .

,
.

IVXV
folio.

1782 .,

1207
.

(17311805),

in
(
),
, 17481809),
.
.
,
,

.
.

1793 .,
XIX

.;

,
.

,
.
,

XVIII .,

XX .
,
.

,
.

: PRESSI ( HERSON )

,
.

,
,

.
,
XVIII

(17141779),

,
,
,

,
,

.
,
,

,
,

,
.

,
.
.

,
,

,
.

1867 .

1453 .

,
.

,
.
.

.
,

,
:

.
.

,
1441 .

,
,

,
,

1453 .
.

,
1448 .

.
,

1453 .,

,
.

,
1686 .,

,
.
.

1472 .

III

14621505)

.
,
.

),
.

,
;

,
.

.
III,

1510 .
:
,

,
46.

:
,

.
:
,

.
,

,
.
,
1503 .

.
,

(1433? 1508),

,
(
).

(14391515),

.
;
,

,
,

15251526

III
,

(
).
.

,
46

. : Baynes and Moss, Byzantium: an Introduction, p. 385.

: PRESSI ( HERSON )

.
:
,

,
.

.
,

.
,

),

:
,
?..

,
,

47.

,
:

,
:
,

,
,

,
.

,
,

,
.
,

,
.

.
.

.
.

,
.

;
,

.
,
.
.
:

,
,

.
,

)
,
47

,
,

, : . Pares, A History of Russia (3 ed., London 1936), . 93.

. (
,

.)
:
,
,

,
.

,
48.

,
.
,

,
.

,
,
:

,
.

(1470 1556).
,

:
.

;
.
.

1504 .,

1517 .

,
,
,

.
1551

1525

,
.
;

,
,

.
:

,
,

,
,

,
.

.
,

(+ 1569),
,

.
.

(+ 1552).
,

,
,
.

48
. J. Meyendorff, Une controverse sur le role social de l'Eglise. La querelle des biens ecclesiastiques au
XVIe siecle en Russie,
Irenikon, vol. XXIX (1956), p. 29.

: PRESSI ( HERSON )

,
,

.
:
,

,
.
1589 .
,
.

;
.

XVII

,
.
.

1613 .

,
.
.

1619

1633

. (

).

1633 .

,
.
,
,

.
,
.

.
,

. 1650 .
,
)

1656

.,
,

.
,

.
,

1654

,
.

?
?
,..

,
:
,

.
.

,
,

,
.

.
16521653

.
(16051681).

.
.

:
,

,
,
,

.
,

,
.

.
.

,
.

,
.

,
,
.
.

.
,

,
,

.
.
,
.
,

.
,

,
,

.
.

(16201682)
(

.
,
.
.
,

,
,

.
.

,
,

,
),
,
.

: PRESSI ( HERSON )

,
1917

.,

1846 .

.
,
.

:
,

,
.

,
.
,

1550
.

,
,

1650

.
,

,
,

,
.
.
,
:

.
,

,
, scicerdotium

imperium,

.
.
,

,
.

.
,

,
,

1654 .,

,
.

.
,

.
1658 .

,
16661667

,
.

:
,
,

,
.
.
.

,
.

16821725).
(17001917)

1700 .
,

1721 .

,
,

,
.
,
.

,
,

,
:
.
.
,

.
, defacto
,

,
.

,
.
,
,

.
,

,
.
,
.
:
,

.
.

(
.

17411762)
. 17621796)

II (

.
,
.
,

.
,
.

;
,

1723 .
.
,

1917 .

XVIII .

.
,

.
,

: PRESSI ( HERSON )

49

),

. .

1771 .

(
.
XVIII

) 252
,
.

.
.

,
.

.
.
,

,
(17241783),

,
.

,
,

,
.
;
,

,
,
.
, XIX

.
,
,

.,

.
.
,
,
.
.

(17221794).
,
,
.

.
,
.

1763 .

.
.
.

1793 .

,
,
,

.
,
.
1810 .

.
,
452

.
,

1914 .

1025.
,

49

,
XVI .

,
par excellence.
XIX .
,
,
,

(17591833).
.

.
,

XIX .

,
1815 .

.
.

.
,

:
;

,
,
.
(

,
,

).
.

,
,

.
,

,
,

,
.

:
,

,
.
,

,
?

,
.

.
,

,
,

,
,

,
,

?
,
?

.
.

: PRESSI ( HERSON )

,
.

,
:

,
.

:
(

14:27),
?

4:7)

.
.

:
,
,

50

.
.

:
,
.

1829

1923
,

)
,

,
(17681841),

.
.

.
(17881860)

(18121891).
,
.

.
,

.
,

:
,

,
,

.
.

,
.

,
.

,
.
18761890

(18151894)
,

.
,

50

XIX .
(18291908).

,
,

., 1991, . 2223.

,
.

:
:

,
.

,
.

,
.
,

,
.

,
.
.
XIX

.
.
XVIIXVIII

,
.
:
,

XIX

.
,

1842 .,

, 17921847),

:
.
17971879),

XIX

.
XIX .

(18041860),
,

,
,

,
,
.

),

XVII .

,
,

,
,
,

,
,

: PRESSI ( HERSON )

.
,
,

.
,

,
.

1900 .

,
.

1900
.
,
.

(18711944),

,
(18741948).

,
.
,
,

XIX

.,

,
.
:
. ..
,

.
.

,
.

15

1917 .,
II),

(
,
.

(
250

314),

,
,

.
.

5
1917 .
(18661925).
.
,

,
.
1918 .

.
.

, I:
.
.

.
,

,
.

:
,

(
,

,
,

).

,
.
,
,

,
85 %

.
.

,
,

,
,

,
110140

.
.,

5080

.
:
,

(I)

624

.
:
1.
2.
3.

;
;
,
(

.
;
.

4.
5.

9);

,
XX

.
.

2
250

(
1922 .
,

).

.
(

1923)

,
.
.

,
:

,
).
(

).
1955 .

.
,

.
,

1990

,
.
,

1971 .

,
.

: PRESSI ( HERSON )

.
,
.

,
1941 .,

1987 .

,
.
,

.
:
,

1968 .,

Kleronomia,
1968 .,

,
.
,

),

(
.

,
,

19481972).
:

,
.

19721991),

,
.

1991 .,

.
,

,
,

.
,

.
.

,
(

).
,

;
,

,
.

IV
.

,
:
.

1914

.
.

7500

,
.

,
1912 .

,
,
,

,
.
,

.
.
,

1945 .

.
,
1145

1971 .
.

.
,
.
,
,

,
(18861983).

,
, .
,

.,

, 1956)

,
.

(18661938;

1988 .),

,
,
(18961993)

(11959 .),

.
,

noera prosevchi
).

.
,

,
.

1980

.
.

1971 .

1145
1500

,
.

1990

.
1971 .

:
1990 .

,
:

.
1971 .

,
,

,
,

.
.
,
,

.
:
,

.
,

,
.
?
,

,
,

.
,

.
,

gerontes,

(
),

, .

: PRESSI ( HERSON )

,
,

.
,

.
,

,
.

(
,

).

.
,

.
(18751963),
.

, .
.

,
.
.

.
(18881970),
,

1088 .
.

.
,

,
,

,
,

;
.

,
.
,
.
,

1923 .

1957 .
56
.

,
1,5 %

.
(
.

).

,
,

.
,

1987 .),

(II)

451 .,
.

XX

.
.

,
.
,

,
.

51

III (+ 1996) 51 ,
,

,
.
(III)
.

,
,

(
.

17241898

),

,
.

,
de laJeunesse Orthodoxe),
7
.

,
(Mouvement

1942 .

,
,
.

120

AnNouru

.
.
,

.
,

IV (
(

).

1970 .
(

1979 .)
.

).

(IV)

:
,

.
.

,
60

,
.

,
1948 .

5
(

500
,

.).
,

.
.

1981 .)
.

.
.

,
.

,
.
.

,
,

1917 .

.
,

,
,

1980

,
1973 .),
,

.
.
.

,
(

).

: PRESSI ( HERSON )

20

.
,

:
.

.
,

(V)

(431),
1974 .,

.
16

450
50
;

,
150

550
120

.)

,
. (

1878 .

III (
1950

19501977),

.
(

1977),

(VI)
,
.
.

1951 .
,

.
,

121

500
,

,
.
97 %

96,7 %

.
(

45

),

2,5
120

.
,

.
.

1980
;

,
.

.
,
80
67

,
( .

:
9
100
247

).
100

,
.

,
,

1971
7426
7176
776
1499

1981
7477
8335
822
1971
:

1992
7742
8670
927
2305

,
,

.
,
.

,
?

Nea 21
:
31 %
32 %
15 %
14 %
3%
1980 .,

1963 .:

:
9%
20 %
60 %
,

)
11 %
,
.

,
.
,
,

,
.

19671974

.,

.
,

1990

.
.

,
.
1833 .
.

,
,

.
,

.
,
,

.
,

.
(

: PRESSI ( HERSON )

;
)

:
.(
.)
,

.
,
.

,
,

.
.

,
).

,
.
.

4433

1919 .
43
.),

1 % (
,

.
589

.
1981 .
1992 .

.:

1975 .
8 %
1406

2019
,

.
.
!
?

.
:

(18691935),
,

1907 .6,
(18861977),

19591961 .
(19041991 ).

.
,

,
.

XVII .,
.

.
.

.
,

,
.
,

.
(19361986),

.
,

.
.

.
,
.
(18961965)
.
:

.
XX .

.
, Zoe (
),
1907 . .
XIX

,
.

),

,
,

,
.

Zoe

Zoe
1960

,
Opus Dei)
19201960 .,

Sotir. 1970
. Zoe
,

)
.

,
(

,
.
,
.

.
.

(18461920).

:
.

,
,

.
(

,
),

(18511932),
.

;
(18511911)

:
(18501929).

,
,
(

).

: PRESSI ( HERSON )

.
,
.

1920 .

.
,

.
),

),
(

).

(
),

,
.

10
.

,
.

?
,

1974 .
.

,
.

.
,

, II:
,
, VII, 11.

1917 .,

1988 .,

,
.
,
:

,
.

.
52.

,
.
,

1917 .

,
.
,

.
,

,
,

.
,

.
,

.
,
52

, . 10 (

.
1953), . 132.

1918 .
53 .

.
1918 .

.
( . 13),

1929 .

.
.

1943 .
1943 .

.
.
,
.
,

.
.
.
. (
.

1970

!)
,

.
,
.

;
,

,
.

,
,

.
,

.
.
:
;
,

,
54.

,
,

1942 .

53

, 1996, . 2930.
54

: PRESSI ( HERSON )

. 20
. 19171941.

(2

) 1918 .
.

.:
.:

.
).

26

1949 .

.
.

.
,

,
.

.
,
55.
1930

1920
,

.
.

130
56 .
,

.
,

.
,

.
,

,
:

,
,

XVII .,
.
?
.

,
,

.
:

.
,

:
.

.
:

?
,

,
,

,
?

19171988
,

,
,

55 G.P. Fedotov, TheRussian Church since the Revolution (London 1928), p. 47.
56 Nikita Struve, Christians in Contemporary Russia, pp. 393398.

.
.
:
1. 19171925:
2. 19251943:
3. 19431959:
4. 19591964:
5. 19641988:
1. 19171925.

.
modus vivendi.
.
.
.
. 19

(1

) 1918 .

,
,
,

.
.
II

1918 .,
,

.
,

,
.

.
,

1922

1923

,
.

.
,

.
.

,
,

,
.

1926 .

,
.

.
,

,
.

19171918
1923 .,

,
,

(
).

,
,

1923 .,
,

,
.

,
,

2. 19251943.
1917 .,

,
.

,
:

: PRESSI ( HERSON )

,
,

,
,

1925 .
.
(

, 18671944),

1922 .

1924 .

.
.
10

1926 .

.
:

,
.

:
,

,
1927 .

!
;

.
.

1926 .

1927 .

.
29

1927 .,

:
,
.

.
1926 .
,

.
1927 .
.
.

,
,

1926 .:

.
.

,
,

?
,

,
?

,
),

2
?

?
,

6:1415:

1927 .
.

,
,

1930 .
.
.

.
;

,
1927 .
,

,
.

,
,

,
,

1927 .,
,

.
,

.
,

.
(

,
,

).

.
,

,
.

,
1980

.,

,
.

1930 .
.

,
.
.
,
,

1927 .,
1930

1939 .
.

,
,

.
.
,

1941 .

3. 19431959. 22

.
.
,
.

.
.

.
;

,
, 18991944).
.

,
,
.
,

: PRESSI ( HERSON )

,
,
,

,
,

,
.

1943 .
.
,

1945 .
(18771970),

.
1927 .
.

,
20

.,

67
.

1930

1947 .
,
.

,
,

1927 .

.
.
,

.
,

,
,

.
,

,
,
.
,

.
4. 19591964.

1953 .
(19451953)
.
1959 .

status quo.

,
.

,
.

,
,

.,

.
:

,
,

,
.
,

.
,
,

,
,

.
,

.
5. 19641988.

,
.
,
.
,

,
.
?
1960

1970

.
.

.
,
.
,

.
.

1958 .

,
.

.
,
.

1965 .
.

,
,

.
:
.
.

!
,

,
.
.

.
.

1972 .
(19101990),

,
:
,

?
. 16.

,
.
.(

:
.
1976 .

,
,

,
.

,
1978 .
,

: PRESSI ( HERSON )

1974 .

,
.

1979 .,

1976 .
,

1980 .

,
.

.
,

,
.

,
.

,
,

11

1985 .
.

1992 .,

,
,

,
1917 .

,
.

,
,

.
.
19901991

.
,

1929 .
.

,
.

,
,

.
,
,

.
.
.

,
.
,

1988 .
.

.
,

19891992

.
.

,
:
,
19591964

(
.

19891992

,
.),

1988 .
,

.
,

1996

: PRESSI ( HERSON )

17000

.13000

337

. 50

: PRESSI ( HERSON )

,
,
.

: PRESSI ( HERSON )

.
;
,

,
.
.

1988 .

.
7

,
,
,

.
,

(
),
.
.
.
.

,
.

.
.

. B
,

,
,

.
.
,

(19351990),

.
.

,
.

.
,

.
?

1992 .

,
.

,
,

,
.

,
.
,

,
II (

1990),
,

1992 .
,

.
.

1905 .

1918 .,

1918 .,

,
1922 .

1946 .

1596 .

3,5

,
.
,

.
;
.
,
.

,
,
,

,
,

,
.

,
.

.
1989 .
,

1987 .
,

.
,

,
1987

.
1988 .,
,

,
,

.
1989 .
,
,

.
,
.

.
.
,

de facto

1921 .,
,

,
,
.

.
,
2000

1930

26

, 2500
.

,
;
.

1989 .

,
).
1990

: PRESSI ( HERSON )

2700

,
)

1500

,
,

5500

1686 .

:
,

70 %.

.
:
:
,

.
,

.
;

.
,

.
.
,
1937 .

1967 .
:

.
,

.
1973 .

1991 .,

,
.
,

,
,

.
,

1992 .
.
,

.
,
.

1948 .

,
.
,
(

1948 .

1977 .).
,
.
,

,
(19031993).

XX . .

1946 .

,
.

1958 .,

,
,

1990 .

.
,
.

.
.
.

1989 .,
.

(
1990 .,

1986 .)

).

1948 .

1,5

),

1948 .

,
.

1990 .
,

.
,
,

.
,

,
,

,
,

1930

1967 .

.
.

,
.

XX .

.
,

.
21

,
.
.

.
1991 .

,
.
(

1990),
.

1992 .,
,

.
,
,
.

: PRESSI ( HERSON )

,
1944 .

,
1980
.

.
,

.,
,

.
1990 .
;
(

1971),

,
.

,
.

,
IV

.
VIII .
1053 . 1811 .
.

1917
1943 .
1917 .

1977 .)

1990 .
100.
II (

1980
. 1992 .

14

2455

1924 .
,

1939 .
.

1930

.
.

1948 .

.
,
1980
.
325

250

1946 .

1951 .

.
,
1921 .

,
1987 .

1942 .;

.
1950 .,

.,

200

.
1968 .
,

.
XX .
,
,

:
,
,

, III:

.
,

,
.

V, 5

:
,

.
.

1677 .,

1682 .

,
,

(1672)

.
,

!
,

1721 .

,
,

.
,

XVIII
1838 .

,
.
XVIII . 15

1741 .
,

,
,

, 1768 .,
,

.
.
,

XX .

,
.
,

.
.

,
.

1914 .

.
,
,
.
1917 .,

,
,

:
,
.

10

,
,

: PRESSI ( HERSON )

200

XIX

XX

.
:

,
.
:

,
.

1970 .

,
.

.
.
.

,
.

1990 .,

.
,
,

.
,
,

1922 .

,
,

1980

.,

.
.

:
1)

,
(

).
2)

40000

),

,
,

( .

150000

).

1986).

3)
;

( . 50000
1993 .).

4)
.
).

1970 .

? 20

(
1920 .

,
(
1977).

,
.
,

).

.
1920 .

1921 .,
(

,
).
,

18631936),

,
.

1921 .

.
.

1922 .

,
.

1928 .

.
,
.

1949 .

1990 .
,

,
.
.

,
.

1960

,
.
:
.

.
,

,
.

1926 .

,
.
(18641946),

,
.

19261927 .;
,

1930 .,
.

1931 .

II,
.

1945 .,

.
19651971

.,
.

.
,

1917 .

,
19351946

1926 .
1926 .

(18661934),
1924 .

,
de facto

,
,

,
,

: PRESSI ( HERSON )

. 1970 .
.

 (
,

.
,

,
,

,
.

,
.

,
,

.
.

(
),

1925 .
.
(18711944),

18921965),

,
(19011970).

(
,
(18861951),

(18751960),

, .

(19211983)

.
(19261992)

,
,

.
1925

92

70

1947
,

:
(
,

.,

;
,

.
,

400

(19031958),
(

, 19001985)
).

, 18991980,
XVII

(
,

.
(

(19021987)
,

, 19061969)
,

.
(

.
,
.
,
,

,
,
,

.
,

dictum

,
(

,
".

),

,
.
,

.
,
.
:
).

(
,
St. LaurentenRoyans;

.
(18931980)

.
,
.

1928 .
6.

.
XX .:
,
,
!

,
,
,

;
,

,
,

.
(

)
2250

.
,

.
,

.
(

,
1794 .

1867 .

)
.

(+ 1836),
.

,
(

),
,

1824

1853

.,

.
,
.

.
,

1845 .

.
,
,

,
.
XIX

1891 .

(18541909)
,

,
(18981907),
,

,
1904 .

(
.

: PRESSI ( HERSON )

,
Book,

Service

.
,
,

.
,

de facto.

1917 .
,

.
.

1922 .

,
,

.
,
1920

475

.,
19311948 .,
19591996 .,

.
,

,
.
),

(
.

1986 .

.
:

1991 .

.
,

(
)
(
).
The Greek Orthodox Theological

(Breck)
.
),
)
.
(Harakas)

,
St Vladimir's Theological Quarterly,
Review.
(l'Huillier), .
(Erickson) (

(Hopko),
),

.
(Alien) (

(
).
:
,

,
).
).

,
(

.
,

,
(

(
1990
,

).
,

121

.
(
(

)
).
.

,
.

,
.

?
,
?

,
,

.
,

.
,
,
,

. .

.
,

,
.

,
,
.

.
,

.
,

?
?
(
).

1960 .
(SCOBA),
,

.
,
.
,
.

.
,
,

.
,
(

).
,

,
,

,
,

.
,
,

(
,

: PRESSI ( HERSON )

10

),

1937 .,
(18801937),

,
57 .
.
1964 .

(19051970)

, .
,

,
.

,
,

1995 .

,
.
,
,

,
.

,
,

,
.
.

XX .

,
,

kairos:
,

:
,

.
.

.
.
,

.
:
,

,
?
?

,
,
.
,

1953 .
,

1930 .
,

1950 .

1961 .
1963

57

,
,

1964

.;

,
.
,

,
;

,
(

)
.

.
,

,
,

,
,

XIX

.
1917 .
),

.
.

XVII
XIX .

1957 .,

.,
400
(1901).

20

1966 .

.
,

.
.

(18361912)
1861 .

.
.
,
.
1868 .,
.
33017
25

1875 .
1912 .

, 35

266
.

22
,

1972),

.
,

1898 .,
1950

.,
(

1993 .

),

1980

.
,

).
,

:
,
.

. 1899,

1972,

.
,

: PRESSI ( HERSON )

. 1982)
,

.
,

1932 .
.

1946 .,

.
,
.

,
,

,
:

.
1959 .,
May May.

.
.
.
70

250

30

;
40

.
(
)
1992 .

),

.
,

1982 .,

.
,

1959 .

,
.
1965 .

)
.

,
,

.
,

.
,

,
.

,
.
,

.
,

,
.

.
,

.
,
.
.

,
,
.
,

.
:

.
.

).

., 2001.

203215.
.
1

6:20
.

:
,

,
.

.
,

;
;

,
;
.
,
.
,
,

,
,

XVIII .
,

:
,
,
,

.
.
,

.
.

?
,

.
:
.

.
,

,
.

: PRESSI ( HERSON )

,
.

,
,

,
.

.
,

,
.
,

,
.
.
,

.
,
257 .,

.
:

58 .

:
.

.
.
,

,
,

XX .
.

.
,

,
,

.
,
.
.

,
,
,

,
,

,
:

,
.

.
,
,

.
:
.

!),
58 The Opinions of the Bishops on the Baptizing of Heretics, 30.

,
.

:
,

59.

,
:
(

16:13).
.
,

1.
)

),

.
,

,
(

).
,
,

;
.
,

,
,

,
,

?(
.

.
:

8:30

).

,
.

,
2)

.
,

.
(

),
.

7:14,

:
:

1:23).
39

10

,
.

(1642)

(1672)

;
,

,
,

59 The Catholicity of the Church, in Bible, Church, Tradition, pp. 4647.

.
Gregory Palamas and the Tradition of the Farthers
, pp. 105120;
Traditions, in Ouspen. sky and Lossky, The Meaning of Icons, pp. 1324.

: PRESSI ( HERSON )

Saint
V. Lossky,Tradition and
.

.
,
,
.
)

.
:
,

;
(

,
,

).
;

,
,

(Magnificat)

(Benedictus),

,
:

114

98

.
.
,

.
;

;
.

2.

:
.
,

,
.

,
,

,
.
,

Filioque)

.
3.
,
.

787 .
: 1)

,
(

,
,

)
,

2)

.
,
.
,

,
:

).
;
.

XVII

,
.
787 .
1.
2.
3.

(867).
(1054).
1341

1351

.
4.
5.
6.
7.
8.

(14401441).
,

(14551456).

II

(15731581).
(1625).
(

, 1642).
9.
10.
11.
12.
13.

).
(1718, 1723).
IX (1848).
XIII (1895).
(1920, 1952).

59,
;
.

4.
.

:
.

.
,
.
,

.
,

.
IV .,

,
.

)
,

V
:

:
,

.
?

5.
,

,
,

,
,
,
.

: PRESSI ( HERSON )

,
,

 60.
,

,
,
. Lex orandi lex credendi:
,

:
,

:
,

. .

6.
.
;
.
,

.
1800 .,

),

.
,
,

,
,

.
,

.
,

,
.

,
,

7.
,
,
.

,
:

.
.

,
:
,

,
.

,
.
,

,
,

.
,

XVI .
,

60

, XXVII (66).

:
,
,

.
,

.
,

:
;

,
,

.
:

.
.

,
,

.
:

.
.

,
.

.
.
(

).

., 2001.

216246.
,
.
.

(+ 202)
,

,
,

,
,
.

.
,
,

,
.

.
,

.
.
,

1)

.
.

,
,
,

,
.

. .

;
,

: PRESSI ( HERSON )

.
],

.
,

,
,

.
2)

.
.

;
,

,
,

,
.
,
.

3)

,
,
.

:
,

,
,
.

.
,

,
.

,
,

,
61.
,

Filioque.

,
.

Filioque,
?

,
,

.
:
,

.
,
.
Filioque.

,
.

:
.

(homoousios),
.
,

(
(

,
(

.
),

).

:
,

),

,
,

61
.

,
XVI .

.
:
,

(14381439)

(360430)

(Filioque).
.
(

,
)
;

.
?

,
.
:
,

,
,

,
,

,
.
15:26,
,

:
,

.
,

.
:

,
.

.
:

.
:

XIII XIV
12831289 .,
,
,
,

.
.
.

,
.

.
,

.
,

.
,

.
.
.

Filioque,
,
.

XX .,

,
. Filioque,

,
.

.
Filioque

.
,

: PRESSI ( HERSON )

,
theologoumenon

.
,

.
, Filioque

62 .

,
,

arche,

),

:
,

,
,

.
,

tanquam ab uno principle

.
,

,
.

.
:

arche,

.
,
,

.
,

,
.

?
)

.
,
,

,
.

,
),

(
,

,
.

,
,

.
,
) 63.
.

relationes(

,
,

,
,

:Personae sunt ipsae

,
,
,

).

,
.
,
,

,
,

,
:
62

II .,
,

,
,
).

63 Summa Theologia, I, quaest. 40, art.2.

.
,

.( . .

,
,

.
,
Filioque

Filioque
.

.
.

Filioque
, ,

,
,

.
,

Filioque
.

,
,

.
,
,
.
.
,
Filioque.

,
.

Filioque

,
?

,
,

,
,

principaliter (
per donum Patris (

),
).

,
.

.
,

,
.

,
,

.
,

.
,

,
.

,
.

,
,
,
:

.
,
.

: PRESSI ( HERSON )

,
persona.
(

,
1173),

,
.
,
Filioque
,

.
,

,
.

64.
:
,
,
(

,
:

).
,

.
,

,
65.

.
.
(

:
1:26).

,
.

.
.

,
.

,
66 .

,
,

,
.
:

.
17:28).
.

,
,
.

,
,

64
.
144158; .

,
1(1996), .
5(2000), . 170185.
.

65

.
,
66

, II, 12.

,
10:34

81:6;

.).
,
.
,

,
.

,
(

).
.

.
,

.
,
.
,

,
,

,
;

.
.
,

,
.
(

,
. 1222),

,+

.
,

,
.

,
:

(
.
(
.

17:21).
.

,
VII
.
.

.),

,
,
,

.
.

;
:

,
,

.
.
.

,
,

,
:
,

,
.

.
.

: PRESSI ( HERSON )

,
.

,
.
,

(sunergeia);

(sunergoi)(1

3:9).

,
,

.
,

.
,

.
.
,

?
:

3:20).

,
.

,
,

.
(+ 386),
,

,
,
,

,
2:17).

(
.

.
,

,
.

,
:
,

,
,
,

.
.

,
.
:

,
.

.
,

(concupiscentia).
.
,
,

.
,
,

,
,

.
,

,
,

,
.

,
,

,
.
,
)
)

(
.

(
,

.
:

,
,

,..

.
.

),

,
67.

.
,
,

,
,

,
:

,
(12651308).
,

,
.

67

,
.
,

,
,

.
,

,
.

,
,

,
,

.
,

;
.

: PRESSI ( HERSON )

,
.

,
.

,
2:
:

,
,

.
;

,
.

:
.
:

,
,

.
,

,
.

:
.
,

.
.
,

.
,

:
,

.
.
,

,
,

,
,

,
.
:

.
.
.
,
.
,

:
,

.
,
.

.
,

,
.
.

,
:
(

!
,
,
:

!
,

.
,

,
.

,
.

,
).

:
.

.
:
,
,
.

Pange lingua,
(530609).
:
,

,
;
,

,
:

,
, Versilia regis:

,
:
,

,
.

Stabat Matera:
,
,
.

,
,
.
,

Stabat Mater
.

: PRESSI ( HERSON )

,
.
,

(1033? 1109)
:
,

,
.
.
,

,
,
.

,
1930
.
Christus Vector (
.

,
;

,
),

.
.

,
.
.
,

Filioque,

,
.

,
.

:
,

,
.
.

,
.

,
.
,

,
,

?
,
.
,
.

,
:
,

.
.
(2

. 1:4)

,
.

.
,

,
,

,
,

,
:

.
,
.
,
17:21).
,

,
,

(
,

.
,

,
,
.

,
,

(
,
,

.
:
(2

1:4.

.).

.
(

),

,
:

.
,

,
,

(
;
.

,
,

.
,

,
.

.
.
,
,

).
6:19).

.
,

,
,

12:1).

,
.

,
.
,

68

68.
, V, 9.

: PRESSI ( HERSON )

,
(

(
,
(1

,
,
,

:
69.
.

,
,

,
.

,
,

,
.

,
.

.
,

,
.

.
,

:
(

,
21:1).

,
).

,
.

8:1922).

,
:

,
)
.
.
.

1988

.
,

,
,

.
1989 .

,
,

,
,

.
,
69

,
,

II

.?), Octavius, 34.

.
,

,
,

.
,
.

.
.
,

,
.

,
.

,
.
,

,
,

,
:

.
,

,
.

.
,

.
,

,
,

,
.

(1

4:20).

.
.

,
,

,
,
,
.

,
;
,
,

:
,
-

.
,

:
,

.
,

,
.

.
,

: PRESSI ( HERSON )

,
,

.
,

,
.
,
.

.
.
(

).

., 2001.

,
.

247272.
.
5:25

:
.
,
.
,
.

70.
.

,
,

,
;
.
;

;
,
.

,
,

,
,
,

,
.

,
:

.
,

70

, 9. (

).

:
, 2)
,

, 3)

1)
.

1)

.
,

,
.
.
;

.
(

,
)

.
.

,
;

,
;
,
.
,

.
2)

12:5).

:
,

(
,

).

(
,

28:20),

.
:

,
(

J. M. Neale).
,

?
.
,
.
:
(1
,

10:17).
,
,

communio sanctorum
),

,
.
3)

,
.

: PRESSI ( HERSON )

,
,
.
,
.
;

,
).
.

,
,

,
,

,
:

71.
.
,

,
.

,
(1

,
.

12:4).

,
.

,
.

.
.

,
,

,
,

)
,

,
,

72.

;
,

.
),

(
),

:
,

,
.

,
,

,
73.

.
,

.
,

,
,

.
,
.
.

71
72
73

III, XXIV, 1.
.

,
, 1.

, 9.

,
.

,
.

,
:

,
,

;
,

.
.
,

,
,
.

,
,

.
.
,
.
,

.
,

,
.
.

.
,

,
.

;
,
,

,
.

,
.

.
,

,
.

,
,
,

.
,

,
.

,
,

,
.

.
,

,
;

.
,

:
.

: PRESSI ( HERSON )

,
,
.

,
,
,

,
.

,
,

,
,

(2

4:7).
,

,
;

,
.
,
.(

,
,

.)
.

,
.
,
,

,
.

.
.
.

,
:

).

,
.

,
.Extra Ecclesiam nulla salus.
:
,
,
?
!
,
.
,
-

.
,
,
;
.

,
,
.

;
,

(1
(

3:15);
16:13).

,
;

,
,

,..
,

,
.

.
,

,
.

.
.

,..

.
: 1)

, 2)

3)

1)

:
.

2)

.
,

.
,

,
.
,

,
.
,
3)

.
;

.
:
.

.
.

(1

5:1920).
,
.

,
,

:
12:2830).

. . (1

,
,

XIX .:
,

,
.
.
,

.
,

.
,
:

.
,

:
.

.
:

,
,

,
,

.
,

,
.

: PRESSI ( HERSON )

,
.
,
.

,
:

1848 .

IX,

,
, . .
,

(laos).

.
,

.
,
.

.
(

);
,

,
.
.

,
?

,
:

,
449

,
754 .
.

.,
14381439

,
?

;
,

;
.

,
.

.
,

,
.

,
.(

?
?)

:
,
,

,
,
;

,
.

,
.

,
.
,
:
,
,

.
,

).
,

.
:
,
,
(

).

,
( .
,

).
:

.
:
,

,..
,

.
,

.
:
:

.
(

,
).

.
,
.

,
.

.
,

.
,

,
.

,
,

:
.

,
,

,
,

.
,
,

,
.

: PRESSI ( HERSON )

,
?

?
XVII .

.(

.)

.
,

,
,

.
,

,
.

,
.

.
,

,
,

, ,

:
,

,
.

.
,
,

,
.

.
,

.
,

,
.
,

.
,

.
:
,

1988 .

.
.
,

.
,

.
.

,
,

;
.

(
)

.
.

.
,

.
.
.

,
,
.
.

,
,

.
, latreia,

,
; duleia, huperduleia

proskunesis.
,

,
), Aeipartenos

: Teotokos (
)
(
Panagia

Panagia (
, 431),

).

, 553) 74 .

(
,
.

Teotokos

,
.

.
,

,
:

Teotokos
,

,
,

,
,
,

:
,
.

.
,
Panagia,

Teotokos,

.
,

,
(

.
1:38).

:
,

..,

.
,

.
.

74
3:31

,
,

.
,

,
,
.

: PRESSI ( HERSON )

).

).

,
(

achrantos).

,
.

,
,

IX
, .
.

1854 .?

,
.
,

1854 .
.
,

,
,

;
,

,
.

,
,
,

.
(

,
,
:
.

).

,
,

,
.

,
.
,

15/28

,
.

,
,

:
,

.
,

,
( .

).
:

,
,

,
,

.
,

.
,

.
.

,
.

V .,
,

?
,
.

,
:

,
.
,

:
:
,

:
(

25:41).

.
,

,
,

.
,

( .

).
.

.
,

.
.

?
,

:
.

,
.
:

!(

22:20).

.
:
,

,
.

,
,

.
.

,
,

(1

5:2),

.
.

,
,

:
.

,
!

: PRESSI ( HERSON )

,
.

, I:

.
.

).

., 2001.

273283.
,
.
.

,
(+ 733)
,

,
,

,
.

.
,
.

:
,

.
,

,
,

.
:

,
:
.

,
.

612 .
, 70

,
80

, 160

, 25

, 150

100

, 40

,
.
,
,

,
.
,

1935 .:
.
,
.

.
,

.
,
.
,

:
.

,
,
,

,
,

,
,

,
.

1:39).
.
,

,
.
.
,

.
,

:
.
,

,
(Austin Oakley, The Orthodox Liturgy (London 1958), p. 12).

,
,
.

.
:
:
(

),

),
:

,
,

,
.

,
.
.

,
,
.
:

.
IX

.
:

: PRESSI ( HERSON )

)
XIX

,
.

1906 .

,
.
,

.
.

,
,

.
.
,
,
.
.
;

.
;
,

:
,

.
,
,

.
,

,
,

.
.

1655 .,

,
,

!
,

. (
,

.)

,
,

.
,
,

.
,

,
.

,
(

,
),

.
,

20
,

,
.
,

.
,

.
:

.
,

.
.

.
.

XV

.
.

XVI

,
.

.
;
.
.
,

,
,

,
,

.
)

.
.
;
:

.
(

,
),

,
.

;
:

.
,

,
,

).

,
.

,
I.
,

,
,

,
,

,
,
.
.
,

: PRESSI ( HERSON )

,
.

.
.
.
,

,
,

,
.

.
.

.
.

,
Kyrie eleison):
.(

,
:

.)

,
.

;
,

.
.
,

,
,

.
,
1943 .,

.
,

,
,

,
,

.
,

,
.

,
.

,
,

.
:

!
,
ofMacarius, ed. Ridding, p. 14, 46).

,
,

(The Travels

, II:

.
.

).

., 2001.

284308.
,
,

(+ 733)
,
,

.
,

,
,

75 .

,
.
,
,

,
,

.
,

,
.

,
,

,
,

,
,

1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)

,
(

),

,
,

,
,

,
.
XVII .,

.
:
,

(XV

.),

.
,
.

,
.

.
,

75

, VII, 1 (P. G. LXI, 55).

: PRESSI ( HERSON )

,
.

:
, 1935 .)

(
.
,

,
,

.
.
,
,

.
:
,

76.
:

,
,
,

,
.
:

,
.
.

[
,

:
,

,
[

].

,
:

,
77.
,
,

,
:

,
.
,

.
(

19:14).

78
:
.
,

:
.
:

,
,

76

,
,

(G. Every, The Byzantine Patriarchate, p. 198).

77

, LXXXVI, 4 (P. O. LIX, 472).

78

,
;
,

,
(

. 192193).

,
.
,

,
,

).
,
:

),

,
,

.
6:45;

(
2:12),
.

,
.
)

.
,

,
.
,

.
.
.
,
,

.
,

,
,

,
.

,
.

.
,

,
,

laikos (

(laos)

,
:
,

),

,
,

.
;
,

(1
,

2:20).
;

.
,

.)

.
.

,
,

.
,
;

.
.

: PRESSI ( HERSON )

),

:
1)
2)

.
.

).

).
3)
, 23
4)

).
(
.

).
.

I.

.
II.
.

(
)
102 (103)

145 (146),
(
.

5:312)

,
.

)
.

,
)

D.

III.
.

.
,

.
.
.

.
(

).

,
D.
.
F.

.
.
:

.
,

:
,

.
,

IV .

.
;

)
Introit

),

:
,

.
,

,
.
(
:

),

:
.
,

.
.

79.
.
.

,
:

,
,
(

).

,
,

,
,

79

,
.

,
.

: PRESSI ( HERSON )

,
:

,
,

:
metaballo

XVII

1672 .,
(

metousiosis)
80 .

,
81.

:
,

,
,
82.

,
:

,
,

,
.
.
1839 .:
?
,

(17821867),
:
:

,
,

,
,

.
:
,

,
,

80

,
83.

(
,

,
,

(
,

. .).

(ens perse),
(ens in alio).
,

. .,

.
81
82
.
83

.
,

. 211212).
, IV, 13 ( . G. XCIV, 1145 ).

;
Exposition Benedictio (

.).

.
.
.

,
,

.
.

;
:

. (1)
.

,
,

.
:
,

11561157

. (2)

.,

. (3)
,

,
,

,
). (4)

,
thysia hilastirios),

.
,

?
.

,
.
:
,

,
84.

,
.

,
.

,
,
,..

.
,

.
.
.
,
,
84

,
.

:
.
, 32.

: PRESSI ( HERSON )

85.

,
.

.
,

,
(

.
,

,
.

,
.

,
,

),
,

(
,

metanoia

exomologisis).
,
.

;
,

,
;

,
,
.
,

.
,
:

,
;
,

,
(

).

.
,

.
,

:
,

.
,

.
;

,
,

85

,
.

,
,

,
,

:
,
. 15:11).

,
,

,
(
.

9),

,
,

,
,

.(

,
,

,
).

,
,

.
,

,
.

,
(

),
).
,

(
:
,

,
,

.
:
,

],
.

.
,

,
XVIII

.
,
.
,

,
.

,
.

,
;

,
.

).
,

.
86,
,

:
,

.
,

:Axios

!87
:

86

.
87

Anaxios (
,

)?

,
.

: PRESSI ( HERSON )

.
,

,
,

,
,
.
.

.
,
,
.
,

VI

VII

, ,

XIV .

.
,

,
,
.

,
,

.
,

.
,

19171918

,
.

,
.
19171918

,
,

,
.,

.
,
;

.
,

, ,
(

),
.

.
?

,
.

,
,
,

,
,

.
,
,

.
VI

VII

,
.

XI .
,

.
,
?
.

,
,

.
,
.
,

:
,

,
.
,

,
,

.
,
,

,
:

,
?

,
,

?
?
,

,
.

,
.

:
XXI .,
,

.
,

,
.

.
;

.
:

,
,
.
:

:
,

: PRESSI ( HERSON )

,
,

,
.

,
.
,

, 19:9,

:
,

,
.

,
.

,
.

.
,

;
,

.
.
,

.
,

.
,
,

.
,
:

.
.
,

,
,

;
".
,

.
;

.
,
.

,
,

.
.

,
,
(

5:1415).

,
:

:
,

.
,

,
,

,
,

,
88.

.
,
,

.
;

, III:

.
.
(

).

., 2001.

309317.
,
.
.
.
,
.
.

).

,
.
.

,
,
89.

in quarto,
,

,
.

.
1
.

1.
2.
88

(8/21

:
);
(14/27

, 1989, . 251.

89 Hymns of the Eastern Church, 3th ed. (London 1866), p. 52.

: PRESSI ( HERSON )

);

3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.

(21
/7

(25

/4
);
) (6/19

);
);

) (2/15
(25
(

/7

);

);
);

(40

);

) (50

);
11.
12.

(6/19
(15/28

);
).

,
,

90.

.
:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

(1/14
(30

);
/12
(24

.
.

);
/7

(29
.
(1/14

/12

);
(6/19

);

);
(29

/11

);

(
,

,
,

);

).
.

.
:

91.

,
:

1.
2.

28

;
,
/11

;
3.
4.

, 114/1427
, 15/28

;
24

/6

(
,

).

,
.

.
,
,

(
,

),

,
,

90

(2/15

91

.
, .4(

1961), . 232.

.
XX .

.
:
(

);

14/27

,
.
,
,

,
.

,
,

,
.

.
,
.
,

1923 .

,
(

,
,

.
1924 .,
.
,

.
,

, 25

),

, 7
);

19

(
,

. .

,
.
,

,
.

.
,
(Palaioimerologitai)
.

,
,

1930
,

1940

,
,

.
.
.
,

: PRESSI ( HERSON )

800

.
,

.
,

,
.

,
,

,
.

.
,

,
.

,
92.

,
.
.

:
,

.
.

.
.

.
,

,
:
.

.
.

,
,

,
,

:
,

.
;

,
,

.
,

,
.
,

92 G. Florovsky, Prayer Private and Corporate (Ologospublications, Saint Louis), p. 3.

.
,

.
,

.
,

.
.

,
.

,
.

,
.

,
.
,

,
,

,
,

,
,

93.
,

,
,
.

. 94

,
.

,
:
,
.
,

.
,

,
,

,
,

,
(1

5:17) 95.

.
93
94

,
. .

95

. Wensinck, p. 174.
,

, 1989, . 314.
.

: PRESSI ( HERSON )

., 1992,

. 2122.

.
(

).

., 2001.

318339.
,
,

,
,
?
.
,

.
.
.
:
?
,

,
.
.

,
,

,
.

,
.
,
?

,
,
,
,

,
.

,
, ,

,
,

:
,
,
,
, . .
,

,
,

.
,

96.

,
,
.
,

;
,

.
(

),

.
:

;
.

.
,

,
.

),

,
?

:
,

),
,

.
.

,
;

,
.
,

,
:

,
.

,
97 .
;

;
,
,

,
.

.
,
.
,

.
,

,
.

:
96

97 Sergius Bulgakov, The Orthodox Church, p. 214.

: PRESSI ( HERSON )

,
.

)
,

,
.
.
,

,
,

,
,

,
,

,
.
,
.

.
.

,
.

,
,
.
,

,
,

.
98 ,
,

,
.

:
,

,
:

.
:
.

.
,

,
.
(
98
.

1964 .

1967 .

.
(1970)

(1971).

.
,

,
,

.
,

99.

.
,
,

1985 .,

1989 .

1990 .
,
,

,
,
.

,
,
.
1989 .:
,

,
,

.
!100

.
,
(

)?

,
,

(
,
(Theotokos).

431 .
,

?
19151918

,
,

.
1898 .,

Map
101.

99

,
(451):

100

,
, . 31.

.
.

. .

.:

, 2001.

101
.
J. F. Coakley, The Church of the East and tin of England: A History of the
Archbishop of Canterbury's Assyrian Mission (Oxford 1992),
pp. 218233.
1960 .

,
1898
.,
Map
.
,
.
,
,
:
,
102
,

: PRESSI ( HERSON )

Theotokos.
,

,
,

?
.
,
.

,
:

Filioque

,
;

,
.

,
:

,
,

,
.

,
.

,
,

,
,
.

,
.

1990
,

;
;
.
,

,
,
.

(
).

(18731960),
1939 .

(18651944),
1925

,
,

Irenikon.
,

.
,
(19621965),
.

1964 .

1965 .

VI
14381439

. 7

1054

(
)

).

,
.
.

1980

.
,

19821988

.
.

Filioque

,
.

1980

.
,
,

,
1870

,
.,

.
,
,
.

,
;

,
,

.
.

.
,
,

,
,

,
?

,
,

.
,

,
,

.
1024 .

XIX
,
:
,

?
.
XVIII .,

1870 -1880

.,

,
.

,
,

.
(

1874

1875

1931 .,

.
,

,
19751987
,

.
,

,
.

,
,

1931 .

,
:

: PRESSI ( HERSON )

.
,

,
1981 .

1988 .

1992 .
.

XVII .
I

,
,

,
(16131686)
.

.
:

,
(16371711),

,
,
,

.
,

(18111879)9,

.
.

(18181866)

,
(18591916),
.

XIX .
1863

.
Eastern Churches News Letter,
,
.
.
,
.

.
1928 .

Sobornost.

,
,
(19041988)

,
,

.
,
.
1930

1931

.,

1935 .

.
:
.
,
1956
1930

. (

.)

.
.
1896
,

,
. Apostolicae

XIII
,
.

IV (

1922 .

,
,

,
,

,
(1930)

.
(1923),

(1923),

(1936).
.
,
,
,

,
.

.
,

1948

,
.

:
,

,
.

,
,
,
.
(
,

).

?
?
?

1950

.,
,

.
,
,

1973 .

19771978
.

.,
:
,

(1976)

(1984).
,

,
.
.

,
,

,
,

,
.
.

.
.

,
,

.
?

,
,
.

(18321910)
,

,
,

: PRESSI ( HERSON )

,..

,
.
.

:
,

.
,

.
.
,

),

III
,
1920 .

.
XX

.
.

1902 .
,

,
,
,

,
,
.
.
.
1927 .

1937 .
,

1948 .,
.
,

1948 .
,

,
,
,

.
;

1961 .
;
.
.

,
.
,

1954 .

;
1961 .

,
.

,
,

,
.
.
,
,
.

.
,
:

,
.
,

1950 .

:
,

,
.
,

,
,

.
,

,
,

.
,
.

.
:

:
,
.

,
.

,
,

:
.

:
:

.
.

,
,

.
,

,
XVI

,
,

.
.

: PRESSI ( HERSON )

:
,

,
,

,
,

,
.
,

,
,

.
,

,
.

,
,

,
.

,
,
.

,
.)
,

,
,

.
,

,
,

,
.