Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
1/ Les contenus accessibles sur le site Gallica sont pour la plupart des reproductions numériques d'oeuvres tombées
dans le domaine public provenant des collections de la BnF. Leur réutilisation s'inscrit dans le cadre de la loi n°78-
753 du 17 juillet 1978 :
- La réutilisation non commerciale de ces contenus ou dans le cadre d’une publication académique ou scientifique
est libre et gratuite dans le respect de la législation en vigueur et notamment du maintien de la mention de source
des contenus telle que précisée ci-après : « Source gallica.bnf.fr / Bibliothèque nationale de France » ou « Source
gallica.bnf.fr / BnF ».
- La réutilisation commerciale de ces contenus est payante et fait l'objet d'une licence. Est entendue par réutilisation
commerciale la revente de contenus sous forme de produits élaborés ou de fourniture de service ou toute autre
réutilisation des contenus générant directement des revenus : publication vendue (à l’exception des ouvrages
académiques ou scientifiques), une exposition, une production audiovisuelle, un service ou un produit payant, un
support à vocation promotionnelle etc.
2/ Les contenus de Gallica sont la propriété de la BnF au sens de l'article L.2112-1 du code général de la propriété
des personnes publiques.
- des reproductions de documents protégés par un droit d'auteur appartenant à un tiers. Ces documents ne peuvent
être réutilisés, sauf dans le cadre de la copie privée, sans l'autorisation préalable du titulaire des droits.
- des reproductions de documents conservés dans les bibliothèques ou autres institutions partenaires. Ceux-ci sont
signalés par la mention Source gallica.BnF.fr / Bibliothèque municipale de ... (ou autre partenaire). L'utilisateur est
invité à s'informer auprès de ces bibliothèques de leurs conditions de réutilisation.
4/ Gallica constitue une base de données, dont la BnF est le producteur, protégée au sens des articles L341-1 et
suivants du code de la propriété intellectuelle.
5/ Les présentes conditions d'utilisation des contenus de Gallica sont régies par la loi française. En cas de
réutilisation prévue dans un autre pays, il appartient à chaque utilisateur de vérifier la conformité de son projet avec
le droit de ce pays.
6/ L'utilisateur s'engage à respecter les présentes conditions d'utilisation ainsi que la législation en vigueur,
notamment en matière de propriété intellectuelle. En cas de non respect de ces dispositions, il est notamment
passible d'une amende prévue par la loi du 17 juillet 1978.
NAPOLÉON LE GRAND;
A PARIS,
DE L'IMPRIMERIE IMPÉRIALE.
M. DCCC. XIII.
HAN
f
TSE
SY
SINICORUM CHARACTERUM
EUROPÆA INTERPRETATIO.
e
CHE z
INTRODUCTION.
:
roit le peuple-roi, tout-à-coup une foule innombrable sortie des
maraisglacés du Nord se précipite sur l'Empire le colosse de la puis-
sance Romaine,ébranlé de toutes parts, tombe et s'écroule, en-
traînant,pourainsi dire, dans sa chute, les sciences et les arts. Des
siècles de barbarie ou d'ignorance succèdent à des siècles éclairés,
et les hommes restent long-temps ensevelis dans d'épaisses ténèbres.
Délivrée enfin de ces hordes dévastatrices, l'Europe commence à
renaître : avide d'instruction, elle épure son goût et développe ses
idées à la lecture de ces productions de l'esprit, restes précieux
,
échappés à la fureur des barbares, et monumens éternels de la
gloire des Romains. L'amour de l'étudeseranime par-tout et chaque
peuple s'efforce à l'envi de contribuer au renouvellement des lettres
et des arts.
Parmi les nations qui montrèrent le plus d'empressement, on
doit distinguer la nation Française : des écoles établies, des chaires
,
fondées pour enseigner les langues, la création de diverses acadé-
mies des recueils immenses de livres ou de manuscrits rassemblés
à grands frais, enfin des établissemens en tout genre, attestent assez
:
sa noble émulation. La France alla plus loin voulant favoriserl'étude
des langues Orientales, elle fit graver un grand nombre de carac-
tères pour pouvoir imprimer au besoin les manuscrits mêmes. Son
zèle ne se borna pas uniquement aux langues des peuples les plus
voisins de l'Europe, il s'étendit jusqu'à celles qu'on parle aux extré-
mitésdel'univers; et M. Fourmont reçut du Gouvernement, en
1715,l'ordre de faire graver les caractères Chinois nécessaires à
filnpressÍoll d'un dictionnaire. Cent vingt mille caractèresétoient
déjà gravés en 1742époque à laquelle M. Fourmont mit au jour
:
sa Grammaire Chinoise, lorsque la mort vintfrapper ce savant sort
déplorable, qui enlève quelquefois les hommes au moment où ils
sont en état d'enrichir leur patrie du fruit de leurs longs et pénibles
travaux! Ce n'est pas que M. Fourmont ne laissâtdes élèves dignes
:
de lui MM. de Guignes et Deshauterayes,qui avoient travaillé sous
ses yeux à la rédaction d'un dictionnaire Chinois, étoient bien ca-
pables de publier un tel ouvrage; mais les circonstances, et, bientôt
après, des événemens imprévus, s'y opposèrent entièrement.
Vers la fin du siècle dernier, un amour excessif de la liberté,
:
un goût démesuré pour l'innovation, s'emparèrent de presque tous
les esprits sous prétexte de rendre les hommes plus libres, on
,
rompit tous les liens qui les unissoient insensiblement les uns aux
autres et, pour leur ôter certaines croyances qui ne nuisoient à
personne, on leur donna mille- préjugés qui causèrent le malheur
d'une partie du genre humain. Au milieu du trouble, suiteinévi-
table d'une marche trop rapide dans rétablissement d'un nouvel
ordre de choses, des hommes ou foibles ou incapables prirent le
:
timon des affaires l'État, chancelant sur le bord du précipice quils
avoient creusé eux-mêmes,alloits'anéantir, lorsqu'une main habile
et vigoureuse saisit les rênes du gouvernement. A l'instant, tout
; ;
change et prend une nouvelle face l'ordre se rétablit les haines,
les discordes, sont réprimées ; la prudence préside aux conseils, la
justice dicte ses décrets, la valeur guide les guerriers.
A la voix d'un seul homme, les études reprennent leur cours
ordinaire, les écoles se remplissent, les talens et les beaux - arts
brillent d'un nouvel éclat; des palais s'élèvent; des ponts couvrent
;
les fleuves; des canaux, des routes, réunissent les provinces; l'activité,
l'émulation,régnent de tous côtés enfin la France, naguère acca-
blée sous le poids des factions, lève majestueusementla tête et pro-
mène tranquillement ses regards sur ses paisibles provinces.
Dans cette restauration générale, où rien ne fut oublié pour
donner à la nation un nouveau lustre et une nouvelle splendeur,
et lorsqu'un grand nombre de livres utiles aux progrès des sciences
et des lettresétoient ordonnés, le DictionnaireChinois ne pouvoit
être négligé. En 1 80i ,
lorsque j'arrivois de la capitale de l'empire
Chinois, et qu'après dix-sept ans d'absence je revoyois ma patrie, le
Gouvernement, jaloux de publier le DictionnaireChinois,faisoit
venir exprès de Londres un étranger, qui, après quatre ans de séjour
à Paris, se retira sans avoir même commencé. En 1808, on proposa
de nouveau un étranger à M. Cretet : mais ce ministre,vraiment
attaché à sa patrie, nevoulut pas l'employer; il pensoit qu'un Fran-
çais devoit seul mettre au jour un livre pour lequel l'État avoit déjà
à
fait graver les caractères. Représenter l'Empereur que la publication
dun DictionnaireChinois seroit honorable pour la France, lui dire
que cet ouvrage manquoit à la littérature et qu'il étoit attendu de
:
lEurope entière, c'étoit un moyen assuré d'obtenir sur-le-champ
1agrément de sa Majesté aussi, quoiqu'elle fut occupée dans ce
moment d'affaires de la plus haute ilnportallCC, elle n'en donna pas
moins l'ordre d'imprimer le Dictionnaire, et elle daigna me charger
de ce soin (i). Conformément au décret de sa Majesté, je reçus de la
Bibliothèque impérialeleDictionnaire Chinois-Latin,manuscrit du
à
P. Basile (2), apporté de la Propagande Paris, qui m'avoit été donné
pour modèle, et jecommençai la composition du nouveau Diction-
naire, que j'étoisobligéd'avoir terminé, suivant les intentions du
ministre, dans l'espace de trois années.
L'écriture Chinoise est composée de six traits élémentaires, qui,
joints à deux cent huit caractères primitifs, forment deux cent qua-
torze clefs sous lesquelles tous les caractères sont classés. Les dic-
tionnaires faits par les Chinois sont composés d'après ce système
c'est-à-dire que tous les caractères y sont placés suivant l'ordre des
;
clefs,encommençant à la clef d'un seul trait, et finissant à celle
de dix-sept traits, qui est la dernière. Le P. Basile avoit également
disposésonDictionnaire Chinois et Latin de cette manière mais
dans la suite il en changea le plan, et il rangea tous les mots d'après
;
la distribution des tons Chinois (3) et selon l'ordre des lettres de
notre alphabet.
Le but que j'ai dû me proposer en faisant ce Dictionnaire, étant
de faciliter à ceux qui étudient la langue les moyens de trouver les
caractères, j'aiadopté de préférence la méthode des Chinois, fer-
mement persuadéque ces peuples ont dû suivre la voie la meilleure
, ;
et la plus conforme au génie de leur langue. Ma propre expérience,
enoutre a été mon guide et je n' ai pu en chercher un autre,
puisqu'il n'y avoit personne à Paris qui fût versé dans la connois-
sance de la langue Chinoise. Je me suis donc déterminé à compo-
ser le Dictionnaire suivant l'ordre des clefs, et non suivant l'ordre
des tons, parce que les dictionnaires par clefs sont plus simples. Il
eût été d'ailleurspresqueimpossibled'imprimer le Dictionnaire par
tons : ce travail auroitexigé des recherches considérables, puisqu'à
(1) Décret du 22 octobre 1808. Dictionnaire Portugais et Latin, faits par les
(2) M. Langlès, dont le zèle et la complai- missionnaires, et le Dictionnaire Chinois et La-
sance sont connus, a bien voulu me confier tin deJVL Fourmont.
en outre un DictionnaireLatin et Chinois, un (3) Préface, pag. X/¡'.
chaque caractère on auroit été obligé de passer d'une clef à une
autre, souvent fort éloignée,etd'employer beaucoup de temps pour
découvrir ensuite ce même caractère parmi le grand nombre de ceux
qui composent chaque clef; procédé extrêmement long, et qui au-
roit retardé l'impression de plusieurs années.
Dans les dictionnaires par clefs, on n'a que deux opérations à faire
pour trouver un caractère quelconque. Prenons pour exemple le ca-
ractère ~È : la première opération consiste à consulter la table des
;
deux cent quatorze clefs pour avoir la clef IË tchoy la seconde
consiste à chercher ensuite dans le corps du dictionnaire, sous cette
même clef tchoy, parmi les caractères de dix traits dont est com-
posé le caractère qui est joint à la clef, pour trouver, page 831,
le caractère ts, qui signifie mêler.
:
Dans les dictionnaires faits par ordre de tons, on a, au contraire,
trois opérations il faut, premièrement, consulter la table des deux
;
cent quatorze clefs pour découvrir la clef; secondement, la table de
tous les caractères rangés par clefs, pour avoir la prononciation et
troisièmement, à l'aide de cette même prononciation, chercher, dans
le corps du dictionnaire, l'explication qu'on desire A ce travail long
et difficile il faut ajouter un inconvénient grave: c'est que, dans les
dictionnaires toniques, si, par un oubli involontaire, un caractère a
été omis dans la table des caractères rangés par ordre de clefs, il
n'est plus possible de le trouver dans le corps du dictionnaire, quoique
ce caractère y soitexpliqué. Le P. Basile a fait quelquefois cette
omission dans son Dictionnaire, et l'on sent combien elle est im-
portante pour ceux qui étudient le chinois.
En un mot, dans les dictionnaires par clefs, il suffit de connoître
la configuration d'un caractère pour en avoir la prononciation et la
signification : dans les dictionnaires toniques, il faut, au contraire,
connoitre non-seulement la prononciation et le ton d'un caractère,
mais même sa signification, avant d'en trouver la forme. Par exemple,
:
que Ion veuille chercher le mot tien il est nécessaire de savoir que
tien est du premier ton aspiré et qu'il signifie ciel, pour découvrir,
dans la grande quantité de mots qui se prononcent tous également
tien, le caractère fç
tien qui veut dire ciel.
Il résulte donc de ce que je viens de dire, que les dictionnaires
par clefs sont d'un usage plus facile pour les commençans, qui
connoissent la figure d'un caractère sans en connoître la significa-
tion, au lieu que les dictionnaires toniques ne sont utiles qu'aux
personnes qui savent la prononciation, le ton et la signification d'un
caractère, c'est-à-dire, qui savent le chinois, ainsi que les mission-
naires,qui, lorsqu'ils composent, écrivent d'abord la prononciation
des mots, et mettent ensuite, à l'aide du ton et de la signification
qui leur sont déjà connus, les caractères dont ils ignoroient la
forme.
A cet avantage de rendre les recherches plus simples, et, par
conséquent, plus aisées,les dictionnaires par clefs joignent celui de
:
montrer plus clairement que ne le font les dictionnaires toniques,
la formation des caractères néanmoins, pour ne pas faire un dic-
tionnaire incomplet, je me suis déterminé à donner également la
prononciation des caractèresdisposée par ordre de tons j'ai donc
rangé tous les mots par ordre alphabétique, et j'en ai formé un dic-
;
tionnaire à part, dans lequel chaque mot Chinois est accompagné
du mot principal explicatif(i), à l'aideduquel, ainsi que du nu-
méro, on peut recourir au caractère dans le corps du Dictionnaire.
,
En suivant cette méthode, j'ai évité de répéter deux fois les carac-
tères comme on est obligé de le faire dans tous les dictionnaires
toniques; répétition inutile dans mon Dictionnaire, puisque, si la
personne connoît la prononciation et la signification d'un caractère,
elle trouvera facilement ce même caractère dans la table des clefs,
au moyen du numéro de renvoi (2).
Les dictionnaires composés par les missionnaires sont tous cons-
(1) J'ai mis sous les mots primitifs les numé- rarès; les explications y sont presque toujours
ros des mots qui ont avec eux quelque ressem- moins détaillées. Il y a d'ailleurs à la tête une
blance, de sorte qu'on voit les doubles au pre- table de tous les caractères rangés par clefs
mier coup-d'oeil. ;
avec le renvoi au dictionnaire par tons ce qui
toniques:
(2) Les Chinois ont aussi des dictionnaires
mais ces sortes d'ouvrages sont plus
prouve évidemment que la dispositiondes ca-
ractères par clefs est indispensable.
truits sur le même modèleetcopiésd'après un premier ouvrage (1 ).
Le Dictionnaire du P. Basile, fait en 1726, c'est-à-dire, long-temps
après l'arrivée des premiers missionnaires à la Chine
même qu'une copie : la preuve en est que mon Dictionnaire (2) et
n'est lui- ,
ceux de la Bibliothèque impériale lui sont entièrement semblables ,
a l'exception de plusieurs fautes qu'on ne
doit imputer qu'au copiste.
Cependant, ces fautes étant quelquefois assez graves, j'ai confronté
le Dictionnaire du P. Basile avec ceux des missionnaires, toutes les
fois que le premier a donné une interprétation différente ou vi-
;
cieuse et dans les cas douteux, j'ai rétabli la traductiond'après les
textes Chinois (3). Je n'ai pas cru qu'il fût nécessaire de faire des
variantes dans ces circonstances, parce que, tous les dictionnaires
composés par les missionnaires n'étant pas des originaux, mais des
traductions des textes, il suffisoit de consulter ces mêmes textes pour
avoir le vrai sens.
Par exemple, sous le caractère ~i (
më 10,404), on trouve dans
tous les dictionnaires, quoddamanimalurso simile,habens aures
elephantis : j'airétabli le mot nares, qui est dans le texte Chinois.
,
Pareillement, sous le caractère (l;
9618), les missionnaires
ont mis res sat venusta mox peritura
-
il faut res sat vetzlsta,
puisque le texte emploie les mots yong kieòu chose dont on se
sert depuis long-temps, et qui est par conséquent vieille].
[
Je dois rendre icijustice à M. Fourmont, et déclarer que, dans
son Dictionnaire, il
s'est conformé aux textes des deux passages que
:
je viens de citer. Ceci est une preuve évidente que M. Fourmont
savoit le chinois cependant des personnes qui n'avoient pas la plus
légère idée de cette langue, ont taxé ce savant de l'ignorer ; tant
il est vrai que les hommes qui ont le plus de talens, sont toujours
déprimés par ceux qui en ont le moins !
(1) Les Chinois écrivent de haut en bas et par le P. Basile et par les autres missionnaires
de droite à gauche; mais, cette manière ne pou- dans leurs dictionnaires.
vant s'allier avec notre façon d'imprimer, j'ai (2) J'ai remis mon Dictionnaire en 1794 il
placé, pour la facilité des lecteurs, les caractères
de gauche à droite. Cette disposition n'influe en
;
M. Staunton, pour le faire parvenir à ma famille
ce qui n'a été effectué qu'en 1800.
rien sur la signification du caractèrequi est isolé: (3) Les Dictionnaires ChinoisTching-tse-tong,
d'ailleurs, elle est conforme à l'ordre adopté Tchouen-tse-ocyet Tse-oey.
Le nombre des caractères, en y comprenant les doubles s'élève;
dans la table du Dictionnaire du P. Basile, à neuf mille neuf cent
,
cinquante-neuf (i); je l'ai portéàprès de quatorze mille (2)..Tous
les caractères que j'aiajoutés sont tirés du Dictionnaire Chinois
intitulé Tching-tse-tong, et distingués par un astérisque.
En composant le Dictionnaire Chinois, j'ai
eu l'attention de re-
porter sous le mot principal et de mettre à leur véritable place les
explications, qui, dans les Dictionnaires du P.Basile et des autres
missionnaires, sont confondues quelquefois avec des locutions parti-
culières; de sorte que les personnes qui traduisent croient que ces
à
explications appartiennent la phrase qui précède, tandis qu'elles n'y
(
ont aucun rapport. Par exemple, sous le caractère fng 5826),
-
;
on trouve dans le Dictionnaire du P. Basile,fâng-tcheôu, iinoe naves
c.
simul connexœ locus, ars, modus, régula,& : ces quatre derniers
-
mots ne dépendent pas de la phrase fng tcheu, mais du caractère
principal fng. Il ne faut pas pourtant conclure de ce que je viens
de dire, que le travail des missionnaires soit défectueux; la manière
dont ils ont traduit prouve au contrairequ'ils ont consulté les textes
et pris les Chinois pour modèles : mais ceux-ci, après avoir donné
les explications soit du caractère isolé, soit du caractère lié avec un
autre, ont le soin, lorsqu'ils veulent indiquer quelques nouvelles
acceptions, de tracer un cercle pour avertir que les explications qui
suivent doivent se rapporter au caractère principal, et non à la phrase
;
précédente. C'est cette indication que les missionnaires n'ont pas
rendue d'une manière assez frappante ce qui étoit nécessaire pour
faire éviter toute erreur (3).
,
J'ai placé à la fin duDictionnaireune table des caractères numé-
riques qu'il est essentiel de connoîtrelorsqu'onveut bien parler ;
(1) S'il existe dans le Dictionnaire tonique la même prononciation et la même signification ;
du P. Basile quelques caractèresexpliqués au- mais, comme ils en diffèrent fréquemment par
delà de ce nombre, on ne peut les trouver, la clef, il étoit important de les ajouter, afin de
attendu qu'ils ne sont pas représentés dans sa mettre le traducteur en état de les trouver.
table des caractères rangés par clefs. (3) J'ai cru devoir conserver quelquesexpres-
les :
(2) Je comprends dans ce nombre doubles
ces caractères sont quelquefois employés à la
place du caractère primitif, et ont; comme lui,
,
sions latinisées et employées par les mission-
naires parce que, pour les remplacer, il eût
fallu se servir de périphrases qui, outre leur
- j'ai
j'aimis ensuite les caractères que les Chinois joignent avec le mot
ta; enfin les caractères qui servent à compter. J'ai négligé les ca-
ractères dont les acceptions sont tout-à-fait opposées, parce que
cette addition, outre qu'elle eut augmenté de beaucoup le volume,
devenoit inutile, puisque chacun de ces caractères se trouve rangé
à sa place dans le corps du Dictionnaire.
Le terme extrêmement limité de trois années,qui m'a été pres-
crit dans le principe pour l'achèvement du Dictionnaire,m'ayant
forcé de faire marcher d'un pas égal la composition et l'impres-
,
sion j'ai été obligé de placer dans un supplément tous les caractères
doubles qui se sont présentés lorsqu'on ne pouvoit plus les faire
entrer dans le corps du Dictionnaire, les traits qui composent ces
mêmes caractères étant en moindre quantité que ceux du caractère
principal qu'on imprimoit dans le moment.
La table des noms propres rangés suivant l'ordre des clefs ter-
mine le Dictionnaire. Ceux qui veulent étudier la langue Chinoise,
doivent lire avec attention cette table, parce que, les noms propres
des Chinois n'ayant rien qui les distingue des autres mots, il est
important d'en avoir une parfaite connoissance, afind'éviter de faire
des contre-sens en traduisant.
J'ai vérifié tous les caractères et tous les tons : les caractères dé-
fectueux sont en petit nombre; les fautes de tons, du moins celles
qui m'ont frappé en parcourant la grande quantité de phrases
qui existent dans le Dictionnaire, sont plus multipliées, et j'invite
le lecteur à consulter l'errata (1).
Quant aux caractères, j'ai dû employer ceux quepossédoit le Gou-
:- - ,
vernement (2) : ils sont corrects. Quelques-uns peut-être auroient
pu être mieux gravés mais à l'époque où ces caractèresfurentexé-
cutés en bois,c'est à dire, de l'année 1715 à l'année 1742 ce ,
genre de gravure n'étoit pas parvenu au point de perfection qu'il
longueur, n'auroient pas rendu le sens littéral trouvoient imprimés long-temps avant le carac-
du caractère Chinois. tère dont ils dépendoient.
;
(1) L'errata contient la rectification de quel-
ques erreurs de chiffres dans les renvois erreurs
que je n'ai pu éviter, puisque ces renvois se
(2) Ces caractères ont été gravés, sous l'ins-
pection de M. Fourmont, d'après les Diction-
naires Chinois Tching-tse-tonget Tse-oey.
;
a atteint de nos jours d'ailleurs ces caractères en bois ne sont pas
toujours restés dans le même endroit, et ils ont dû nécessairement
éprouver quelque dommage dans les différens transports qu'ils ont
éprouvés.
Tous les caractères du Dictionnaire sont faits à l'imitation des ca-
,
ractères dont les Chinois font usage dans leurs dictionnaires impri-
més et non d'après ceux qu'on trouve dans les dictionnaires manus-
crits des missionnaires. Les premiers sont perpendiculaires et d'une
:
grande netteté,tandis que les seconds sont souvent inclinés et quel-
quefois incorrects or, comme, dans les dictionnaires Chinois, un
trait de plus ou de moins change totalement la signification des
caractères, on conçoit qu'on ne pouvoit admettre dans un ouvrage
tel qu'un dictionnaire, ceux qui n'étoient pas parfaitement exacts.
Je me suisconformé, pour la prononciation des mots Chinois
à celle qui est donnée par le Tching-tse-tong.Quant à l'orthographe,
j'aipréféré celle des Espagnols, parce que, dans la langue de cette
nation, toutes les lettres se prononcent. Je l'ai cependant simpli-
fiée, mais en me rapprochant constamment de celle qui a été adop-
tée par le P. de Mailla, et qui est la plus récente. J'ai supprimé
les lettres è, a,îi, employées par les missionnaires, parce que ces
,
lettres se prononcent ordinairement i, 0 et u, de même qu'en fran-
çais. On peut, dans quelques provinces de la Chine prononcer o
;
comme ou mais cette manière de parler n'est point générale, et je
n'ai pas dû m'attacher à exprimer dans un ouvrage classique certaines
inflexions particulières. Enfin la suppression de ces trois lettres sur-
;
montées d'un point rendoit l'impression plus facile objet impor-
,
tant puisqu'elle étoit déjà extrêmement compliquée par l'emploi
nécessaire des cinq tons, soit simples, soit aspirés, mis sur chaque
mot pour indiquer les différentes prononciations.
J'ai remplacé les lettres iu et il par les lettres Françaises u et ozi,
et les mots s~ et TSU par les mots sse et tse, en me conformant à
la prononciation que j'ai apprise pendant mon séjour à la Chine,
prononciation d'ailleurs semblable à celle du Dictionnaire Portugais
et Latin que la Bibliothèque impériale m'a confié.
Ainsi dégagée, par ces légers changemens, de tout ce qui pou-
voit l'embarrasser, la prononciation dont j'ai fait usage approche
davantage de la véritable; et cela suffit pour les personnes qui ne
veulent que traduire. Quant à celles qui voudront apprendre à parler,
elles ne pourront y parvenir qu'avec le secours d'un maîtreChinois :
autrement elles ne réussiront jamais à prononcer, comme je pourrois
le faire, les mots ngo [moi], ngây [aimer], ngan [repos], ni même
d'autres mots moins difficiles, tels que hién [ville] et hao [bon ].
:
J'ai placé sur chaque mot le ton qui lui est propre (i). Ce ton
est simple ou aspiré il appartient au mot entier, et peut être mis
:
indifféremment sur une des lettres qui le composent. Les mots avec
;
un ton simple se prononcent sans effort il n'en est pas de même
,
lorsqu'on veut articuler ceux qui ont le ton aspiré dans ces der-
niers la première lettre se prononce comme si elle étoit double
piao [frapper], prononcez ppiao.
;
Tel est l'exposé des faits relatifs au DictionnaireChinois, dont
l'impression, ordonnée à la fin de 1809, a été terminée en 1812,
sous les auspices du ministre de l'intérieur M. le comte de Monta-
livet, c'est-à-dire, environ un siècle après la première tentative faite
pour son exécution. Il ne me reste plus qu'à solliciter l'indulgence
des lecteurs; et je me flatte de l'obtenir, s'ils veulent observer que
le Dictionnaire Chinois, qui devoit être publié jadis par MM.Four-
mont et de Guignes, tous deux connus dans l'Europe entière, soit
par leur érudition,soit par leurs ouvrages, l'est aujourd'hui par un
homme qui n'oseroit prétendre au titre de savant, et qui n'a pour
lui que l'honneur d'avoirété choisi par sa Majesté, et d'être attaché
à un ministère distinguédansl'État et dont plusieurs membres sont
recommandables par leurs talens et leurs connoissances.
J'ai rendu compte, quelques lignes plus haut, des raisons qui
:
mont porté à supprimer certaines lettres et à simplifierl'ortho-
graphe je vais, par conséquent, donner un tableau qui offrira les
changemens que j'ai faits, et qui mettra les lecteurs en état de
recon-
(1) Préface, pag. xlv.
noître dans les divers auteurs les mêmes mots, quoiqu'ils soient
écritsdifféremment.
;
Je ne parle cependant que des livres publiés par les mission-
naires, et non de ceux que l'on doit à d'autres Européens la ma-
nière de prononcer les lettres de notre alphabet n'étant pas uniforme
en Europe, il est impossible de donner une règle générale. Je ne
citerai qu'un exemple,tiré du Voyage de lord Macartney : les mis-
sionnaires écrivent Kien-long-ta-ouang-ty [l'empereur Kien-long];
les Anglais écrivent Tchien-lung-ta-whang-tee.
La lettre Ii du mot Kien est certainement aspirée; maiselle n'a
pas le son du tch des Anglais.
La voyelle u du mot lung se prononce quelquefois o en anglais;
mais alors cette voyelle est brève, et elle est longue dans long,
lorsque ce mot a l'acception que les Chinois lui donnent dans la
phrase que je viens de rapporter.
La lettre h, dans le mot whang, est inutile, puisque le mot ouang
n'est pas aspiré.
:
Je ne m'arrête pas sur le mot tee un ouvrage imprimé avec une
telle orthographe ne peut convenir qu'aux Anglais.
Il
!
I
I
I
--
I|lII|
II
Il
y
II
GH
î
IIF.F.IfIIestIdu—
~-————-
Leàng.
Chil.
CH..
IG.•)en^ranÇ'l"s
Ego.
)
1L'hestsiffiée H.
H.
n.
TABLEAU DE L'ORTHOGRAPHE
ORTHOGRAPHE
DE LA PRONONCIATION.
LéanTCH. motLéandre.
Leàng.
É. Fan.Omnes F —;
Errare
Tchy,
Fxrmare.NG.Ngan. NG,
Cà.
G..
Status. o.OOu.
G. GîtQuinque
Ghé"
Hdo,
NG.
GH.Ghe.Calamitas.Cal
le
Bonum.
———-
impossibled'exprimer
Firmare.Imani J
C.Gan,.Gatl, et
I
I
I
1
I
I
-
NG
—
~-————-———
1 ou Y..
ET
ORTHOGRAPHE ET PRONONCIATION
DU DICTIONNAIRE
Prononcez
ET LATIN.
CHINOIS, FRANÇAIS
Tchtt.
Fan.
noucer
Ngo.
oéy.
7V~
Hào.
ING.Nve,
L'eseprononcecommedans
motngan ———
d'exprimer
ngo; iyng
I ne peutse rendrequepar une -
v sortede serrementdu nez.
I|
H.j
Il | I Espagnols.
I!H.Hien.UrbsISchlen
Urbs. s'il devantleslettres
yavoitschiett;
IH.
|
J!
< comme S,hi/n. 1 i et u : il faut prononcerhien !
comme s'il yavoit schien¡la fa
lesmission-
H Schu. est
,N.
I preuveen que
||
Il
H. l!lll.
Hiû. Vacuum |
1-10.
nairesécriventégalementhien
Il H. Hiue. Sanguis.
aCUUl11..0 0
_Jf~ Scnü.
H.Llu"on. Lxtari
u H SchoTtari,
Il
J.
K.
Jên Cremare.J
AItum. K.
U.0 Kuen.
j$nt ~iMB
||
|| L.
Kiio
Ldo., L.
Senex
M.J\dâ. Cannabis.
Kao.
Lào.
«I
|| M Ma.
J! N. Ndn. Auster. Nân.
||
||
, - ° I |
|
Ng,précédédeslettresiteto,
| estgénéraiementsourd,comme
o
|||l
||
NG. Tchang,.
NG.Tcha*ng. Seinper Semper
I
NNG.G Tchancr
1danslent, pont.
i,
Ng, précédéd'un e et d'un
résonne presque toujours.
VVn
Heng,prononcez henn; ping,
|| | prononcezpinn.Cependantce
| | n'est pas une règle générale;
|
I
O. -
°:.MaluIn.
| l'usageseul apprendra quand
•II GO.
résonneou ne résonnepas.
?
,
Fructus
|IO. La Sex NO
W Nglf. 1
LI'
,0.
-S
———
,
it
ORTHOGRAPHE ORTHOGRAPHEET PRONONCIATION
---- --
ADOPTÉE PAR LE P. BASILE DU DICTIONNAIRE
!
Koiian
DANSSONDICTIONNAIRE. CHINOIS, FRANÇAISET LATIN.
T. (
OUO,
Koïion. RegereOUA.Koûan.
P. Pay.
OUO.
S. San.Très
P. Clypeus ——————
Pay,
Sall.
SÙ. SuQuatuor SSE.
°
Quatuor. Sse.
T. - Multùln.
Tô.
,
TÕ., -
° RexVetOU.
——
V. dng. -
j
j vangplutôt
Il &utP™icev
V Varie et Ouâns.
VA.. Va Tegula OUA.—Ouà.
- queouang.
In
VU Ou.
VY.. V}.Cauda.
——————
U.
Ù. YTi Medium.
Tchfing 0. —
OUEY..
U Yïî.
——————
Ouèy.
TchÕng.
- Radix. EN. :
Puèn.
UEN.
UL..UI.
UN.Jàn.
Auris. EUL.
——————
——————
Pen.
Eùl.
-
z
OUN.
T'OUY.
UO..
UO..
Luna intercalaris..
DimidiumOEN. Kô.
PuônSpecies hastæ.
——————7~.
O. ——————Joùn.
II
Tuy. ImpellereOUY.Touy.
Z..y.
Poën.
|
UY..
tlse;ttre
X. Xii. Arena
Y.
ZÙ.
Faînes.
CH.
Y. Fy. VoIare. EY.
jlu limera
Y
TSE.
——————
,
Chao
Fey.
Kj.
jse.
Le P.pour
Basileemploieseulla
rendre leslettres
r
!=== r ———— —
PRÉFACE.
:;
Une foule de voyageurs curieux et avides de tout voir se répan-
dirent dans les Indes mille dangers, mille obstacles, les arrêtèrent sou-
vent dans leurs courses mais ils les surmontèrent, animés du desir ex-
trême de s'instruire et d'instruire les autres.
Quel dut être l'étonnement de ces hommes infatigables, lorsque se
croyant parvenus jusqu'aux limites de l'Asie, ils découvrirent tout-à-coup
,
un empire immense dont à peine ils soupçonnoient l'existence!
L'homme est naturellement surpris de tout ce qu'il voit pour la pre-
;
mière fois et pour peu que l'objet qu'il aperçoit surpasse l'idée qu'il s'en
étoit formée, sa surprise fait bientôt place à l'admiration.Tel fut le sen-
timent qu'éprouvèrent les voyageurs qui pénétrèrent jusqu'à la Chine.
Etonnés dabord de trouver un peuple prodigieux, ayant ses lois, ses
mœurs, ses usages, et régi par la volonté d'un monarque, ils finirent par
admirer les Chinois; et retournés dans leur patrie, ils racontèrent cent
merveilles d'une nation dont ils avoient la plus grande opinion.
On ajouta, dans le commencement, peu de foi à leurs discours; tant
on étoit persuadé en Europe qu'excepté cette portion du globe, tout le
reste de l'univers devoit être plongé dans la plus profonde barbarie
mais cette prévention diminua peu à peu; et l'expérience ayant confirmé
:
en partie la véracité des relations des premiers voyageurs, on devint, à
leur exemple, admirateur des Chinois : on les regarda comme une réu-
nion de sages (i), dirigée plutôt par un père que par un empereur, et
comme un peuple mûr et raisonnable qui n'avoit besoin que du frein
des lois pour être juste (2). L'enthousiasme ne s'arrêta pas à cet éloge
pompeux : quelques écrivains prétendirent que l'empire de la Chine avoit
ete vaste et florissant,dans les temps les plus reculés, et qu'il existoit même
(1) Raynal, tom, I, page135. (2) Ibid. pag. 136.
avant le déluge.Enfin les Chinois,qu'on ne faisoit, pour ainsi dire,quen-
trevoir, et que l'on connoissoit à peine, furent préférés aux nations les
plus célèbres de l'antiquité.
connoissances ;
Les Egyptiens, si vantés pour leur haute sagesse et leurs profondes
les Romains, si renommés par leurs grandes actions ces
peuples dont tant demonumens attestent encore la gloire, la splendeur
;
et la puissance, ne parurent plus rien en comparaison d'une nation in-
connue au monde entier, et qui ne présentoit pour garans de son ancienne
grandeur que les faits consignés dans ses propres annales. Quelques mis-
; ,
sionnaires, il est vrai, et feu M. de Guignes, s'élevèrent contre cette
haute antiquité accordée aux Chinois et la firent redescendre à des
époques plus rapprochées mais, comme on se dépouille toujours avec
peine des préjugés qui flattent agréablement l'imagination, on aima mieux
les hypothèses qui les entretenoient, que des faits positifs qui pouvoient
les détruire. Les uns crurent à l'ancienneté des Chinois, les autres la reje-
tèrent; et tandis que certains auteurs exaltoient outre mesure cette nation,
quelques-uns écrivoient dans le sens contraire. L'Europe, en un mot, étoit
indécise sur le jugement qu'elle devoit porter, lorsque la cour d'Angle-
terre envoya, en 1792, un ambassadeur à Peking. Doué des talens qui
) à
(1 Voyage Peking, 1809. In the small catalogue of 1809.) «Dans le petit nombre de livres raisonnés que
rational books wepossess on thesubjectof China,thisde- » nous avons sur la Chine, celui-ci mérite d'occuperun
serves to occupya respectable station, (Edinburgh Review, » rangdistingué. »
et
prodigieuse-
et avancer que la Chine, si vantée par certains auteurs, si
ment peuplée selon eux, ne surpassoit pas les autres pays, soit par la bonté
de son gouvernement, soit par sa population. A cet exposé de l'état
actuel des Chinois, j'ai joint un précis de leur histoire ancienne, extrait
du Chou-king, qui montre la situation de l'empire dans les premiers temps
de sa fondation (i); mais, ce que j'ai rapporté pouvant être regardé
comme le résultat de ma propre opinion, je vais, avant de parler de l'ori-
gine des caractères Chinois, traiter en peu de
mots le même sujet, en
m'appuyantdetémoignages irrécusables, et en appelant mon secours les à
caractères mêmes de la langue. En effet, les caractères étant anciennement
la représentation d'un ou de plusieurs objets, on peut, en prenant sépa-
rément la signification particulière de chaque objet, expliquer certains
passages difficiles de l'histoire, et faire connoîtrel'état de l'empire, de la
civilisation, des arts et de l'astronomie chez les anciens Chinois.
Je ne m'étendrai pas sur les princes antérieurs à Fo-hy, qui commença
àrégner l'an 2953 avant J. C. (2) : tout ce qu'on leur attribue ne mé-
rite aucune confiance, puisque les annales Chinoises se contentent de
citer le nom seul de ces personnages.Tout ce qui précède Fo-hy est
mythologique (3). Fo-hy,suivant les annales, enseigna au peuple la ma-
nière de chasser, de pêcher, et d'élever des animaux pour s'en nourrir;
il traça les huit Koua; il fit des réglemens pour le mariage, et inventa
deux instrumens de musique.Tout cela démontre l'état de barbarie des
Chinois, qui vivoient alors dans les bois, mangeoient de la chair crue et
buvoient du sang (4).
Chin-nong, qui régna l'an 2838 avant J. C., planta les cinq fruits et
établit des marchés; mais, tout ce qui concerne l'histoire de Fo-Iry et des
princes intermédiaires qu'on fait régner jusqu'à Hoang-ty, devant être
relégué dans la classe des problèmes, il faut, avec les auteurs Chinois,
passer à la soixante-unième année du règne de ce dernier prince (5).
(1) The first part of the first volume is a summary jÕ)mandant l'ouvrage de M. de Guignes, comme un des
vlew of the ancient history of China, and it is a document » livres les plus précieux que le bon sens et l'esprit des
ofthe veryhighest value.lt would be easy to extend » Européens ont produits sur l'état des nations Asia-
» tiques.»
these remarks; but we resist the temptation, and conclude
by recommendingthe work ofM. de Guignes, as one of the (2.) Je fixe ici des époques, quoiqu'il soit impossible
most valuable which European good sense and intelligence
lias produced upon the state of the Asiatic nations.
, :
d'en assigner aux règnes de la plupart des anciens em-
pereurs vu l'incertitude de la chronologie Chinoise je
:
cc U11coup-d'œil abrégé sur l'histoire ancienne des
» Chinois est à la tête du premier volume ce morceau
prix.
ne le fais que pour diriger le lecteur et éviter toute con-
fusion.
» est un document du plus grand
»
»
de
sistons
;
à ce penchant, et nous terminons
II seroit aisé
pousser plus loin nos remarques mais nous ré-
en recom-
(3) Lettrès édifiantes,
(4) Mailla, tom. I,
tom.
pag, 1.
XIX, pag. 457.
33 creusa
découvrir les campagnes et donner la chasse aux animaux il
neuf canaux pour faire écouler les eaux dans les grandes rivières
;
33 et
:
les conduire à la mer (3). La Chine, ajoute ce philosophe, n'étoit
»alors qu'un repaire de serpens et de dragons le peuple n'avoit point de
33
;
demeure fixe il étoit réduit à monter sur les arbres dans les plaines,
33 et à se
loger dans les cavernes sur les montagnes (4). 33
D'après cette description donnée par Mong-tse, et dont on ne peut
révoquer en doute la vérité, comment concilier l'état brillant de l'empire
sous Hoang-ty avec l'état déplorable de la Chine sous Yao lorsqu'on ne
voit aucune cause d'un changement aussi extraordinaire, à moins qu'on
ne veuille admettre que l'inondation qui eut lieu à la soixante-unième
année du règne d'Yao, est la même chose que le déluge de Noé, et que
la situation de la Chine en fut le résultat?
Si l'on consulte le Chou-king, le plus ancien livre des Chinois, qui
rend compte de cette inondation, on n'y trouve rien qui puisse faire
(1) Mailla, tom. I, pag.22. (3)Missionn. tom. I,pag. lyp.
(2) Missionn. tom. 1,pog.136etsuiv. (4) Ibid. tom. XIII, pog. 171 et 311.
,
soupçonner l'existence d'un délugeantérieurement à Yao. On voit au
contraire que ce prince après avoirréglé certaines affaires, parle tout-
à-coup de l'inondation comme d'un événement récent. « De grandes eaux,
» dit-il, submergent tout elles ;
embrassent les montagnes, couvrent les
»
le ciel. Ce discours ne dit point que
» collines et inondent entièrement
l'inondation fut antérieure au moment présent; mais, comme Yao se tait
sur l'origine de cette inondation, plusieurs écrivains ont cherché à la dé-
couvrir. Les uns, ne pouvant trouver d'analogie entre le déluge de Noé
et celui d'Yao,puisque celui-ci étoit arrivé treize cent vingt-un ans plus
tard, ont pensé que le second étoit la suite du premier. Les autres, appuyant
leur sentiment sur la Vulgate, quoique, d'après elle, on ne puisse accor-
der les monumens et les faits les plus certains de l'histoire profane avec
l'histoire sacrée ( i ), ont soutenu que le déluge de Noé étoit le même
que celui d'Yao. Quelques-uns enfin, n'admettant ni la version des Sep-
tante ni la Vulgate, ont avancé qu'il y avoit eu réellement un déluge
sous Yao; et pour soutenir une semblable assertion, ils ont imaginé de
faire intervenir un corps céleste qui, dans son extrême rapprochement
de la terre, auroit pesé sur la surface des eaux de l'océan, et les auroit
:
attention à ce ton emphatique si habituel aux Asiatiques, on réduira
ces mêmes termes à leur juste valeur c'est à quoi il est facile de par-
venir, en prenant la vraie signification descaractères dont s'est servi le
-
province ;
demeuroit Yao, durent se répandre dans toutes les parties basses de cette
et le Pe-tche-ly, une grande partie du Chen-sy, du Ho-nan et
du Kiang-nan, furent submergés.
Il n'est donc pas étonnant qu'Yao, frappé des suites d'une pareille inon-
dation, ait tenu le langageque lui prête le Chou-king, et qu'il ait continué
en ces termes :
T~ng-t~ng;-hoây-chn ,
sing-lîng,háo-háo-t~o-ti~n,hîa-mîn-k~-ts,yeòu-
nêng-py-y (3): c'est-à- dire, t~ng-t~ng-hoachn (4), de grandes eaux
;
embrassent les montagnes siâng-lîng, couvrent les collines háo-háo-t~o-
;
tien, et inondent entièrement le ciel hia-mîn-k~-ts'ê, que l'on consulte
;
quelqu'un; yeòu-nêng-p-y, qui soit en état de remédier à ce malheur.
: ;de
(4) Quelques auteurs ont traduit le caractère hoay
par le mot couvrir c'est une faute hoây signifie embras-
qu'on ne veuille aller contre le génie de la langue.
(5) Tin-hla est une expression consacrée à la Chine
ser. Le P. Amiot, dans son Abrégé l'histoireChinoise, pour signifier l'empire.
,
eaux,háo-háo-t~o-ti~n-hi'a, inondent entièrement l'empire explication
plus naturelle qui n'altère en rien le texte, soit dans ce qui précède,
:
soit dans ce qui suit, et qui convient mieux au Chou-king, qu'on doit
traduire comme un livre historique, et non comme un roman.
Une preuve d'ailleurs qu'il ne s'agit point ici d'un déluge, mais d'une
inondation, c'est le calme et la tranquillité du prince et de ses ministres.
Mîn-k~-tsë, que l'on consulte quelqu'un, dit Yao, yeòu-nêng-p-ý, qui
soit en état de remédier à ce malheur. Les ministres lui proposent un
certain Kuen. Vous vous trompez, leur dit l'empereur : Kuen aime la
contradiction, et ne sait ni obéir, ni vivre avec ses égaux sans les mal-
traiter. Cela n'empêche pas, répondirent les grands, qu'on ne se serve de
lui, afin de voir ce qu'il sait faire. J'y consens, dit Yao, employons
Kuen; mais qu'il soit sur ses gardes (i)!
Une semblable discussion n'a pas lieu entre des hommes consternés par
un événement surnaturel; et si l'inondation dont Yao les entretient eût
été le véritable déluge, ils n'auroient pas parlé avec autant de sang-froid.
Cette inondation, ainsi que je l'ai dit plus haut, n'a donc qu'une cause
physique; les travaux entrepris par ce mêmeKuen le prouvent. En effet,
il fit construire une digue de soixante-douze pieds d'épaisseur(2). Une
telle opération suppose que Kuen ne cherchoit pas à se garantir du
déluge, mais à s'opposer à la simple irruption des eaux. Le discours de
,
Mong-tse, inséré dans le commentaire du Chou-king, confirme ce que je
viens de dire puisque le caractèrekiâng, employé par le philo-
sophe Chinois, signifie eau qui va contre son cours (3). II est vrai que cer-
tains missionnaires qui cherchoient à établir quelque rapport entre l'inon-
dation d' Yao et le déluge de Noé, ont traduit le caractèreKiang par eaux
:
qui descendent du ciel (4); mais cette explication est fautive les mission-
naires, trompés par la consonnance des mots kiáng, ont confondu le ca-
ractère kiáng[eau qui va contre son cours] avec le caractère kiáng
[ descendre du ciel], sans faire attention que ces deux caractères ne sont
pas rangés sous la même clef. Enfin un autre passage du même Along-tse,
qui dit que les eaux,fán-kién (5), s'étendirent sur la Chine en l'inondant,
montre évidemment que Mong-tse n'a jamais eu de l'inondation arrivée
sous Yao la mêmeidée que nous avons du déluge, auquel nous donnons
pour cause la chute des eaux du ciel (6). Le P. Amiot en est persuadé ;
(1) Chou-king, traduction du P. Gaubil, (4) Missionn. tom. IX, pag. 382.
pag. g.
(2) Missionn. tom. XIII, pag. - - -
272. (5) Ibid. tom. IV, pag. 475.
(3) Ibid. tom. I, pag. 1jS. (6) On lit dans la relation de deux voyngeurs
car il cite le discours suivant de Tong-che, qui s'exprimeainsi : cc Dans ce
» temps-là, le passage de Long-men n'étoit pas encore ouvert : le pays de
» Liu-Ieang ne recevant pas les eaux, les rivières sortirent de leur, lit,
33 se
réunirent au Kiang et au Hoay, et coulèrent ensemble de tous
» cotés» (i). D'après ce que je viens d'exposer, il est évident que l'inon-
dation arrivée l'an2296 avant J. C. n'a ni ressemblance ni connexité avec
le déluge de Noé (2); et tout porte à croire que le pays occupé par Yao
étoit médiocre, peu habité (3), et loin d'avoir quatre cents lieues d'éten-
due,, Est et Ouest, et près de six cents, Nord et Sud, ainsi que le pense
le P. de Mailla (4) d'après le chapitre Yu-kong duChou-king, qui traite
des travaux que fit Yu dans les neuf tcheou pour l'écoulement des eaux.-
En effet, si l'onaccorde à l'empire Chinois sous Yao, c'est-à-dire, aux
neuf tcheou, une dimension aussi vaste que celle dont parle le P. de
Mailla, chacun de ces tcheou a dû contenir alors une grande étendue de
terrain et avoir une population considérable. Mais cette étendue et cette
population s'évanouissentlorsqu'on examine la vraie signification du carac-
tère tcheou, qui veut direpays entouréd'eauethabitable (5); acception qui
ne donne en aucune manière l'idée d'un terrain fort spacieux ou fort peu-
plé : c'est ce dont on sera entièrement convaincu, en lisantle passage sui-
:
l
vant, extrait du Dictionnaire Chinois intitulé Tching-tse-tong (6) « Cinq,
» ka ou maisons font unlîn, cinq lîn ou vingt-cinq maisons font un
»quatre ou cent maisons font un tso) cinq tso ou cinq cents maisons
33
»
font un tcheu (7). D'après ce calcul, les neuf tcheou ou l'empire sous
Yao ne contenoit donc que vingt-deux mille cinq cents maisons ou fa-
l,
,
qui, à la vérité, avoit inondé une partie de la terre,
mais qui n'étoit point parvenu jusqu'à la Chine ni
même jusqu'aux Indes. Relations des Indes et de la
(5)Missionn. tom. I, pag. 164.
(6) Cod. XXVII, pag. 87.
(7) Missionn. tom. I, pag. 201,
Chine, pag. 67.
(1) Missionn. tom. XIII,pag. 272.
(2) Mailla, Préface,pag. io4 et suiv.
: ;
(8) Les missionnaires supposent cinq personnes par
famille ce nombre est trop grand les Chinois ne l'ad-
mettent pas eux-mêmes. Voyage à Peking, t. III, p. 70.
(3) Les habitans étoient éloignésde dix lieues les (9) Missionn. tom. I, pag.213.
;
et nous croyons qu'às'entenir à ce qu'il y a de plus certain, on pourroit
réduire à fort peu de chose la carte de la Chine d'alors enfin il est
,
évident que les travaux d'Yu ne peuvent regarder qu'un petit pays (i).
Il est manifeste d'après ce passage,que les neuf tcheou ne contenoient
qu'un terraintrès-limité et n'avoientqu'une population médiocre. Les
travaux immenses rapportés dans YYu-kong sont imaginaires; ou, s'il est
permis un instant de les admettre, ce n'est pas à Yu, mais à des princes
postérieurs,qu'ilspeuventêtreattribués : cela est hors de doute, puisque
les critiques Chinois s'accordent à dire, les uns, que le chapitre Yu-kong
a été écritpostérieurement à l'histoire
dYao; et les autres, qu'il a été
composé par les historiens des Hia, que ceux des Chang y ont ajouté,
enfin que Tcheou-kong le refondit en entier au commencement de la troi-
sième dynastie des Tcheou (2).
Les peuples, sous Yao, Chun et Yu, étoient simples et peu nombreux.
On ne trouve point sous ces trois princes ces événemens qui annoncent
une grande nation; et, vu les détailsoùleChou-king est entré, on ne peut
soupçonner qu'il ait voulu les omettre (3).
La Chine, dit le P. Ko, étoit au berceau, et il est impossible qu'elle
ait été habitée long-temps avant Yao (4) : à l'exception de la capitale
et des lieux où les petits princes feudataires tenoient leur cour, tout le
reste n'offroit que des cabanes propres à loger des hommes qui s'occu-
poient plus des travaux de la campagne que de toute autre chose (5).
L'empire ne dut même prendre que fort peu d'accroissement sous
les dynasties des Hia et des Chang, puisque, l'an 1401 avant J. C.,
c'est-à-dire, huit cent quatre-vingt-quinze ans après l'inondation arrivée
sous Yao, l'empereur Poen-kinp;, de la dynastie des Chang,proposa à
ses sujets de changer de demeure et de se transporter ailleurs, suivant
l'usage de leurs ancêtres. Une pareille migration ne donne pas l'idée
d'une grande nation établie dans des villes, et Poen-kingparoît être plu-
tôt un chef de tribu qu'un puissant monarque. Soixante-neuf ans plus
tard, sous Siao-y, vingtième empereur de là même dynastie,Tan-fan,
l'un des ancêtres des Tcheou, quitta les environs de la cour, où il habi-
toit un antre rustique creusé dans un rocher, et alla s'établir, avec sa
famille, au pied de la montagne Ky, pays presque sauvage, dans la partie
la plus occidentale du Chen-sy (6). Ce passage expose au grand jour
I,
(1) Missionn. tom. pav. 16a. et;21J. I,
(4) Missionn.tom. pag.169.
(2) Ibid. tom. I, pag. (5) Ibid. tom.XIII, pag. zyi.
211.
I,
(3) lbid. tom. pag. 182. (6) Ibid. tom. I, pag. 168,
i
l'état de l'empire Chinois, l'an 33^* avant J. C., et prouve évidemment
le
que, depuis le règne d'Yao jusqu'à cette époque, sort
des hommes
n'avoit pas changé.
La conquête de Vou-vang, l'an 1122 avant J. C., décèle encore da-
vantage la foiblesse de l'empire.
Ce prince, fondateur de la troisième
dynastie, ou des Tcheou, et dont le royaume n'occupoit qu'un terrain de
sept lieues dans le Chen-sy ( I) , attaque le dernier roi
des Chang, détrône le
Tcheou auroit-il
et s'empare de son pays. Un peuple aussi foible que les
derniers eut été puissant et
pu renverser les Chang, si l'empire de ces
peuplé(2)5 La Chine, au contraire, étoit remplie de déserts sous les deux
premières dynasties (3) : les bois et les pâturages ne commencèrent a
disparohre, sous les Tcheou, qu'après l'année1122, avant J. C. (4), c'est-
à-dire, plus de douze cents ans après le règne d'Yao.
Les Chinois ne logeoient pas alors dans des villes; ils se tenoient dans
;
avec sa famille. La salle d'audience étoit élevée au-dessus du sol, et les
degrés qui y conduisoient étoient de gazon des arbres plantés près des
portes servoient à mettre à l'abri les officiers et le peuple (4).
;
L'hahitation des sujets d'Yao étoit encore plus simple: les
uns vi-
voient sur les montagnes aussi disoit-on to-chân [sa montagne], comme
(1) Missionn. tom. XIII, pag. 311. (3) Missionn. tom. I, pag.222.
(.2) Ibid. tom. I, pag. -
221,
« - (4) Ibid.
on dit sa maison :
les autres'se retiroxentdans des cavernes
ce que prouve la coutume de demander aux personnes qu'on rencon-
;
et c'est
montagne et partages et
;
rentes. La première est formée des figures montagne et cochons
allusion à l'occupation des Tartares la seconde est formée des figures
rapport
,
:
des hommes qui gardoient les bestiaux et cultivoient la terre, ne pou-
vaient être ni riches ni adonnés au luxe aussi voit-on qu'Yao,Chun et
Yu étoientvêtus de simple toile en été, et de peau d'agneau en hiver;
leur bonnet, ou plutôt le bandeau qu'ilsreplioient autour de leur tête,
étoit pareillement de toile en été et de peau en hiver (2). Les caractères
en sont une preuve convaincante, puisque les figures depoil et de chanvre
entroient seules dans la compositiondescaractères représentant les habits.
La soie, qu'avait trouvée la femme de Hoang-ty l'an 2637 avant J. C.,
avoit disparu, puisque le savant auteur du Choue-ouen a prouvé que
tous les caractères dans lesquels entre l'image de la soie, ne remontent
pas avant la dynastie des Tcheou, l'an 1122 avant J. C. (3).
La peinture étoit également dans l'enfance, et l'on ne connoissoit pas
(1) Missionn. tom. l,pag.198. (2) Ibid. tom, I, pag.225. (3) Ibid.
les couleurs. Suivant les critiques Chinois, il n'est point parlé de couleurs
dans le texte des chapitres Chun-tien et Y-tsy du Chou-king. Le caractère
siáng[image], dont on a fait une broderie et une peinture, étant
employé autre part pour désigner l'écriture, il est naturel de lui laisser
cette signification, qui est la plus ancienne et la plus aisée à concilier
avec la simplicité des mœurs de ces premiers temps (i).
Les arts étoient peu cultivés sous Yao; ils ne le furent pas beaucoup
plus sous les Hia et sous les Chang. Le caractère de monnoie ne se
trouve nulle part dans l'histoire de la première dynastie des Hia on
peut en dire autant de la gravure, dont il n'est pas fait mention antérieu-
:
rement à l'année 1766 avant J. C.,époque à laquelle commence le
-
règne de Tching tango, fondateur de la seconde dynastie des Chang. Ce
sur chacun des ting ou grands vases qu'on prétend qu'il fit fondre. Le
-
Koue-yu de Tso chy, le premier livre où il en soit parlé, outre qu'il
est suspect et rempli de fables, s'exprime d'une manière qui ne peut
s'accorder avec le Chou - king (3). Enfin les plus anciens vases dessinés
dernièrement dans le recueil fait par ordre de l'empereur Kien -long ne
;
verra plus qu'une institution purement superstitieuse dans l'établissement
de ces ministres établissementnécessaire pour un peuple chez lequel
on consultoit journellement les sorts, ainsi qu'il est facile de s'en assurer
en lisant le Chou-king.
Hoang-ty, ajoutent les annales, tsó-káy-ti~n, fit faire une sphère. Ce
passage seroit certainement une preuve de l'habileté et des talens des
:
Chinois à cette époque, si le caractère kay signifioit une sphère; mais ce
caractère n'y a aucun rapport il signifie couvercle, couvrir, abrégé, com-
pendium (2). Or, en s'arrêtant à ces deux dernières significations, on voit
( 1) Le caractère
:;-1-f:.6 kouan (5582)
est traduit, régler le jour ou le temps]; version bien différente de
la première, mais conforme à la structure du caractère
[allu-
dans les dictionnaires,par ces mots tsù-h'o-yu':'jÿ-yè
kouan, dans lequel il n'y a rien qui ait rapport au soleil.
mer quelquechose au feu du soleil]. D'après cette expli- Je ne parle pas de l'invention de la boussole par
,
cation, on doit croire que les Chinois connoissent les
verres ardens et par conséquent qu'ils sont physiciens
mais on changera de sentiment, si l'on consulte le Dic-
: J.
Tcheou-kong,l'an 1108 avant C.: les annales se taisent
à cet égard.
tionnaire Chinois Tching-tse-tong, qui rend le caractère (2) DictionnairesChinois Tching-tse-tong, Tse-oey,
kouan par ces mots tsù-h'o-yü-jY';'kouan
[faire du feu pour et Tchouen-tse-oey.
tsó-káy-ti~n, ordonna de fàire un abrégé
que l'empereur, par les mots
Il nullement de sphère
ou une description abrégée du ciel. ne s'agit donc
dans ce passage; et l'on ne peut en douter un instant,puisque le P. Amiot
traduit les mots káy-ti~n par représentation du ciel (i). Ce missionnaire
étoit un admirateur trop zélé des Chinois, pour laisser échapper une occa-
sion aussi favorable de les représenter comme créateurs de la sphère.
Les commentateurs qui ont rendu le mot Ray par sphère,n'ont pas fait
réflexion que cette interprétation étoit outrée, et qu'elle ne s'accordoit
nullement avec la condition des peuples sous Hoang-ty. En effet, com-
à
ment attribuer la découverte de la sphère des hommes pour lesquels on
venoit d'établir des poids, des balances, des mesures, et tsó-sóu[l'art de
faire des nombres ] ! Cette dernière invention leur parut si extraordinaire,
qu'ils exprimèrent le mot nombre par le caractère jjwjî soén, qui est com-
posé de la double figure 7f\ k~ [génie,démon].
Ces hommes grossiers et à peine civilisés sont cependant représentés
comme capables d'avoir observé une conjonction des cinq planètes sous
-
Tchouen hio, l'an 2514 avant J. C.; prétention singulière, mais qui
s'évanouit d'elle-même, puisque les textes Chinois gardent le silence sur
cette conjonction.
L'empereur Tchuen-hio, disent les annales, kién[fixa] ~n-tch~-yo~ie [la
lune yn] teóu-ch [à la constellation de la grande ourse], oêy-ly-yoûen
[et en fit le commencement du calendrier].
Les seuls commentateurs ont vu dans ce passage une conjonction des
cinq planètes. Le P. Gaubil affirme que cette conjonction est fausse/et
qu'elle n'a pour fondement qu'un calendrier fait sous les Han, intitulé
Tchouen-hio, et qui est rejeté par les Chinois instruits (2). Les PP. Par-
renin (3) et Amiot (4) la regardent également comme invraisemblable.
On peut en direautant du solstice observé sous Yao: les King et l'histoire
n'offrent ni monumens ni faits qui attestent cette observation (5). Au reste,
quel fond doit-on faire sur une observation dont les résultats donnentune
différence de cinq siècles, et quelle croyance peut-on donner à des histo-
riens qui rapportent que le soleil ne se coucha pas pendant dix jqurs en-
tiers sous Yao, ce qui fit craindre un embrasement général (6) ? Des fables
pareilles ne méritent pas la plus légère attention.
pageIJ.
La sphère de Chun est également une pure fiction des Chinois. Les
- -
mots sûen ky -yo hêng, dont -certains auteurs ont fait une sphère, ne
signifient ni sphère ni constellation. Les autorités, dit le P. Ko, que citent
ceux qui traduisent de cette manière, ne sont pas assez anciennespour
appuyer leur sentiment. Le passage du Chou-king ne parle que de l'instal-
lation de Chun : mais, quoiqu'il ne dise rien auparavant ou après qui ait
quelque rapport à l'astronomie, quoiqu'ilsoit difficile d'imaginerpourquoi
l'on auroit placé une sphère dans un temple, quoiqu'on ne sache pas même
clairement quand on a commencé à connoître les planètes, cela n'a pas
arrêté les commentateurs; et, comme si une dynastie avoit légué à l'autre-
la description de cette prétendue sphère à amplifier, elle s'est accrue et
perfectionnée au point que, depuis l'arrivée des Européens à Peking,
le suên-ky-yo- hêng est devenu une sphèretrès-exacte. Les auteurs
de l'examen du Chou-king avertissent que l'idée de faire une sphère du
sûen-ky doit sa première origine à une inscriptionqu'on suppose être du
temps des Tcheou, et qui donne la description d'une espèce de sphère
sous le nom de suen-ky.-yo-heng. Quelle distance de là à Chun D'ail-
leurs on ne trouve, ni dans les King, ni dans aucun écritantérieur à l'in-
!
cendie des livres, rien qui puisse faire soupçonner qu'on ait connu la
sphèreetson usage avant les derniers temps des Tcheou (i)
: on voit au
contraire, en lisant les annales, que ce ne fut que sous les Han, deux
cents ans avant J. C., qu'on eut l'idée de faire des sphères; les Chinois
étoient alorsen relation avec les peuples situés à l'ouest de leur empire.
La fameuse observation de l'éclipse arrivée sous Tchong-kang, qui
régna l'an 2159 avant J. C., est également problématique.
,
Le P. Martini dit que les auteurs ne conviennent pas de l'année dans
laquelle cette éclipse a été observé e (2).LeChou-king, dit le P. Ko, parle
d'une éclipse sous Tchong-kang, mais il n'enindique ni l'année ni le
temps; et les sept sentimens de nos chronologistes, qui la placent à tâtons
les uns à une année, les autres à une autre, prouvent que ce point est
plus inébranlable en Europe qu'à la Chine (3). Il faudroitsavoir, dit le
P. Gaubil, si la neuvième lune dont il est parlé sous Tchonu-kang est
la même qu'aujourd'hui (4), d'autant plus que, suivant le P. Ko,l'année a
changé d'une dynastie à l'autre, qu'elle a commencé à différentes époques,
en sorte que la onzième lune des Hia étoit la douzième des Chang et la
première des Tcheou; enfin, on ne sait point la règle de l'intercalation,
(1) Missionn. tom. I, pag. 133 et suiv. (3) Missionn. tom. 7, pag.240.
j
(2.) Martini, pag. S. (4) Mailla, Préface, tom. I, pag. 112.
sous les premières dynasties (i). Quand on parviendroit à se procurer
tous ces renseignemens, l'éclipsé arrivée sous
Tchongkang n'en seroit pas
moins très-suspecte, puisque, dans les annales Chinoises, rien n'annonce
une éclipse. Le texte S
porte: [au premier jour ] ky-tsieou-yoe[de la der-
nière lune d'automne ], chîn [la conjonction lfô-i,Sy'Il [ne fut pas d'accord]
yû-fâng [ dans la constellation du scorpion ]. Il est vrai que ceux qui sou-
tiennent qu'il s'agit ici d'une éclipse, prétendent que les mots f-ts~[n'être
:
pas d'accord] signifient une éclipse c'est une erreur.
Comment admettre
du mot chy pour marquer
en effet que Confucius, qui se sert toujours
une éclipse, ait employé une expression différente pour rendre la même
:
idée ? Ce philosophe a voulu faire voir que les astronomes s'étoient
trompés dans leurs calculs mais il n'a pas eu l'intention de parler d'une
éclipse; et si quelques calculateurs modernes s'efforcent encore d'en trou-
ver une dans ce passage, c'est une tentative vaine et irréfléchie.
:
Je passe sous silence les connoissances en géométrie et en astronomie,
attribuées à Tcheou-kong les prétendues observations solsticiales faites
par ce prince, l'an i 108 avant J. C., au moyen d'un gnomon, sont con-
trouvées et dénuées de fondement.
Suivant les annales, à la septième année de Tching-vang, à la troisième
lune,Tchcon-kong vint à Lo-ye, où il fit des sacrifices; et suivant le Chou-
king et leSe-ky, ce prince, à son arrivée, consulta les sorts.
Un seul commentateur dit qu'on fit usage d'un kouey [petite tablette
,:
de pierre], dont l'ombre, à midi, donna un pied cinq pouces. Ce pas-
sage n'est appuyé sur aucune autorité puisque les annales le Chou-
king et le Se-ky ne parlent pas de gnomon néanmoins on s'en est servi
,
pour soutenir affirmativement que Tcheou-kong- connoissoit le triangle
rectangle et qu'il avoit fait des observations solsticiales. Le P. de
:
Mailla (2.) ne s'arrête pas là il écrit que Tcheou-kong- fit élever un gno-
mon dont l'ombre projetée avoit, au solstice d'été, un pied cinq pouces
huit lignes; au solstice d'hiver, treize pieds un pouce quatre lignes; et
aux deux équinoxes, sept pieds trois pouces six lignes. Lorsqu'on altère
les passages d'une semblable manière, lorsqu'on joint au texte des com-
mentaires et qu'on les explique par d'autres, il n'est pas difficile d'attri-
buer aux Chinois des connoissances qu'ils n'avoient pas dans ces temps
anciens, et même à une époque récente, puisque, d'après les mission-
naires (3), les Européens ayant fait un cadran solaire vers la fin des
MingJ ces princes le conservèrent comme un trésor précieux.
(1) Missionn. tom, I,
pag. 241. (2) Tom. l, pag. 3y. (3) Missionn. torn. XI,pag.179.
L'année 776 avant J. C., sous Yeou-vang, il y eut, suivant les his-
toriens Chinois, une éclipse de soleil; mais le Chy-king, qui en rapporte
également une, n'indique ni l'année du règne ni le nom du prince sous
lequel elle est arrivée, de sorte que la date de cette éclipse n'est fondée
que sur des conjectures.
:
On peut faire le même raisonnement au sujet des éclipses rapportées
par Confucius ce philosophe aura trouvé une suite d'observations faites
dans quelque pays étranger, et les aura insérées dans son Tchun-tsieou,
(1) Trigault,pag.310.
(2) Renaudot, pag.350.
;
tion du planisphère céleste des Chinois et cette société
l'a fait imprimer dans le tome X des Mémoires des sa-
.(3) J'ai présente a l'Académie des sciences la traduc- vans étrangers, en 1781.
sans
sans parler de cette découverte; maintenant nous prononçons, d'après
ce même ouvrage, que les Chinoisétoient alors d'excellens observateurs.
Si les connoissances des Chinois en astronomie eussent été telles
que
veut le faire croire le Tchun-tsieou, elles auroient dû aller en croissant
depuis l'an 722 avant J. C. jusqu'àl'arrivéedesmissionnaires. Au con-
traire, il est certain qu'ils ne les ont pas poussées fort loin, et qu'aujour-
d'hui même ils ne sont guère plus avancés (i). Ils avoient, dit le P. le
Comte, un calendrier et des tables astronomiques qui étoient si
peu
corrects, qu'à peine pouvoient-ils prédire grossièrement une éclipse de
soleil (2). Suivant le P. Amiot, les Chinois, en réformant leur
astrono-
mie, adoptèrent tout ce qu'il y a d'essentiel dans celle d'Europe (2).
nécessaire :;
Ces peuples ne s'appliquent à l'astronomie qu'autant qu'elle leur
ils continueront comme ils ont commencé; ils iront toujours
terre à terre et il n'y a pas à penser qu'ils prennent jamais leur vol
est
connoitre
le
le
faire
génie,
avec
je
fruit,
vais
il faut apprendre
remonter a la for-
(1) Voyageà Peking, tom. I, pag. 41S. (3) Missionn. tom. IX, pag. 284-
(4) Ibid. pag. 286.
(2) Missionn. tom. 1, pag. 23.
l'antiquité, est devenue dans la suite alphabétique; enfin je montrerai
pourquoi les Chinois ont conservé et conserveront pour toujours l'écri-
ture hiéroglyphique.
Chez des hommes tels que nous devons les supposer dans letat pri-
mitif, c'est-à-dire, isolés par la crainte et la défiance,s'évitant mutuel-
lement, vivant des foibles productions qu'un sol encore avare leur four-
nissoit à peine, et n'ayant pour demeures que les cavernes profondes for-
;
mées par les nombreux volcans qui ébranlèrent la terre dans les premiers
âges du monde chez des êtres enfin plus farouches peut-être que les ani-
maux qu'ils faisoient servir à leur subsistance, l'usage de la parole fut
:
extrêmement borné, et, par conséquent, tout signe représentatif des idées
dut être inconnu mais, dès que la raison eut fait connoître à ces mêmes
hommes leur triste position, et leur eut inspirédescraintes sur cet état
de crise et d'abandon où ils étoient sans cesse, ils sentirent la nécessité
de se réunir entre eux, soit pour s'aider réciproquement, soit pour se
défendre contre les attaques imprévues des bêtes féroces. Cette réunion
de plusieurs individus qui n'avoient en vue que leur propre conservation,
fournit aux hommes les occasions de parler davantage, et de s'entretenir
non-seulement des maux qu'ils avoient éprouvés, mais de la manière d'en
garder et d' en transmettre le souvenir à leurs descendans, pour que ces
derniers, prémunis contre les accidens qui pourroient se présenter de
nouveau, pussent s'en garantir plus facilement.
;
On dressa donc des poteaux (i) on mit des pierres en monceaux;
; ,
on planta des bois on donna à divers endroits des noms analogues
aux événemens qui s'y étoient passés et l'on composa des espèces de
cantiques historiques qu'on chantoit dans les assemblées publiques. Les
pères apprenoient à leurs fils l'origine de ces institutions, ou les faits
qui les avoient occasionnées; et ceux-ci, parvenus à un âgeavancé, en
agissoient de même envers leurs enfans. Cette méthodeprévoyante put
suffire dans les plus anciens temps, où le genre humain étoit,
pour ainsi
dire, au berceau; mais, à mesure que la population s'accrut, et qu'elle
eut nécessairement fait naîtrede plus grands besoins, les hommes, obligés
par conséquent de quitter leurs demeures, durent s'occuper des moyens
de ne pas oublier les faits antérieurs et les lieux qu'ils abandonnoient
pour aller s'établir ailleurs.
A cette époque de l'enfance du monde,
nos premiers pères, aussi
simples que la nature elle-même,n'avoient
aucun vêtement : mais bientôt,
tom. I,pag. ido.
(1) Origine des lois,
sortis de cet état d'ignorance et de grossièreté dans lequel ils avoient vécu
jusqu'alors, ils éprouvèrent le besoin de ne pas rester entièrement nus.
Quel que soit le motif qui ait porté les hommes à se vêtir, les feuilles,
les herbes, les écorces d'arbres, les joncs entrelacés, furent les matières
;
employées d'abord pour faire des vêtemens : on se servit ensuite, et plus
avantageusement, des peaux des animaux on les jeta simplement sur les
épaules et on les arrêta avec des lanières tirées de ces mêmes peaux, ou
l'on s'en couvrit entièrement le corps en les fixant avec des cordes; usage
simple, et auquel on doit peut-être l'invention de l'écriture. En effet,
la nature ayant fait naître dans le cœur des mortels ce penchant irrésis-
tible qui les porte à se servir du premier objet offert à leurs regards,
pour se ressouvenir de quelque chose qui les intéresse, quand même
cet objet n'y auroit aucun rapport, il est probable que les hommes, qui
cherchoient un signe remémoratif, portèrent spontanément les yeux sur
leurs vêtemens: la corde qui retenoit les peaux dont ils s'enveloppoient,
leur sembla propre à remplir le but qu'ils se proposoient, et ils y firent
une marque reconnaissable, ou un nœud, dont la vue rappeloit sans cesse
à leur mémoire leurs parens, leurs amis, et les contrées qui les avoient
vus naître.
Cette convention une fois établie de prendre un nœud pour le signe
représentatif d'une idée quelconque, on ne tarda pas à la perfectionner,
;
en ajoutant un plus grand nombre de nœuds, afin de rendre un plus grand
nombre de pensées enfin on parvint à former des cordelettes chargées
d'une quantité considérable de nœuds, dont l'assemblage divers servit chez
certains peuples, comme chez les Chinois antérieurement à Fo-hy (1),
et chez les Péruviens, à conserver le souvenir des faits importans.
Les Chinois, dans la plus haute antiquité, se servirent, dit Fréret (2,),
de cordelettes nouées, en manière d'écriture; l'assemblage des cordes te-
noit lieu d'une espèce de livre qui servoit à rappeler ou à fixer dans
l'esprit des hommes des choses qui, sans cela, seroient sorties de leur
mémoire.
Les peuples du Pérou, suivant Garcilasso, avoient desguipos ou re-
gistres faits de rameaux de cordelettes avec des nœuds et des filets de
différentes couleurs, diversement combinés, qui contenoient les annales
de l'empire,l'état des revenus publics et le rôle des taxes et des impo-
sitions (3).
(1) Les Japonois font usage de nœuds. Notecommu- (2.) Fréret, Mém. de l'Acad. tom. VI, pag. 62.3.
niquéeparAl, TitZiiie (3) Cette conformitéd'écriturechez des peuples aussi
Fo-hy, qui régnoit à la Chine l'an 2953 avant J. C., ajouta à l'usage
des cordelettes existant alors; il inventa huit koua,dont les lignes horizon-
tales et brisées, gravées sur des planchettes, se combinoient à volonté.
Ces koua s'appeloient aussi lignes suspendues (1), parce qu'ils etoient sus-
pendus dans les lieux les plus fréquentésetqu'ils étoient exposés à la vue
du peuple.
La couleur des koua, dit le P. Cibot, et l'endroit où on les suspen-
doit, pouvoient en déterminer le sujet, soit pour intimer des ordres au
peuple, soit pour l'avertir de quelque corvée ou d'une cérémonie reli-
gieuse. Enfin il est plus que probable qu'ils ne faisoient qu'indiquer un
(2).
texte., une loi ou une coutume connue
Confucius dit (3) que les anciens gouvernoient autrefois avec des cor-
delettes : depuis on y substituades livres, c'est-à-dire, des planchettes de
bambou noircies au feu, sur lesquelles on creusoit des images ou des ca-
ractères pour diriger les mandarins et gouverner les peuples.
Tchang-chy dit, en termes formels, que les koua étoient des instru-
mens de police et de gouvernement qui correspondoient à des images
dont ils étoient les signes abrégés(4).
Les cordelettes, et les koua dont on se servit ensuite, n étoient donc,
dans le principe, qu'une espèce d'écriture symbolique, à la portée des
hommes grossiers et barbares qui venoient de se réunir (5); mais, ces
moyens n'étant sans doute ni assez faciles ni assez prompts, principalement
pour exprimer rapidement la pensée, l'usage en cessa tout-à-coup d'après
une découverte qui, quoique simple au premier coup-d'œil, paroît néan-
moins ne devoir son origine qu'au pur hasard.
, ,
Chez des peuples telsqu'on nous dépeint les Chinois sous FoJiy, c'est-
à-dire vivant dans les bois mangeant de la chair crue et buvant du
sang (6), ou sous Hoango-ty c'est-à-dire, presque sauvages, puisque ce
;
prince inventa les habits, les bonnets, les briques, les armes, les barques,
les chars, les nombres et différens instrumens chez des peuples pareils,
l'invention de l'écriture hiéroglyphique ne put être l'effet de l'imagination
ou le résultat d'une méditation profonde. L'homme ne passe pas subitement
éloignés ne seroit-elle pas une preuve que les Chinois dit qu'il y avoit beaucoup de ressemblance entre les Chi-
ont eu des communications avec les Américains! Feu nois et les Américains.
M. de Guignes avoit déjà avancé une semblable opinion (1) Missionn. tom. II, pag. 77.
dans les Mémoires de l'Académie des inscriptions (2) Ibid. tom. IX, pag.288 et 354.
in.
et
belles-lettres, tome XXVIII,pag. il vrai qu'elle (3) Commentairedel'Y-king.
503 : est
a été combattue, mais avec peu de raison, puisque les (4) Missionn. tom. IX, pag.288.
t.
auteurs Anglais de l'Histoire universelle, p.
XIII,
et dernièrementle savant voyageur M. de Humbolt, ont
138, (5) Ibid. tom. II, pag.
(6) Mailla, tom. I, pag. 1.
de l'extrêmeignorance à l'extrêmesavoir: il suit toujours le mouvement
uniforme donné à tous les êtres par la main de la Divinité; et ses progrès,
au moral comme au physique, sont constamment les mêmes. L'histoire
Chinoise confirme ce raisonnement : suivant elle, des traces d'oiseaux
;
imprimées accidentellement sur le sable donnèrent la première idée des
caractères à Tsang-hie, ministre de Hoang-ty il appela ces caractères niao-
ky-tchouen [lettres imitant les traces des pieds des oiseaux], non parce que
les traces des pieds d'oiseau offrentquelque ressemblance avec les anciens
caractères Chinois, mais parce que l'image ou l'ombre d'un oiseau lui
fit concevoir la pensée de se servir de cette même image pour en former
une nouvelle écriture dans laquelle le contour d'un objet quelconque,
distingué par le nom qu'il avoitdéjà, rendroit précisémentl'idée qu'on se
formoit de ce même objet.
D'après ce système,Tsang-hie dessina une suite d'images auxquelles il
accorda la signification que les objets avoient en réalité c'est-à-dire que
l'image d'un homme signifia un homme; celle d'un chien, un chien, &c.
:
Cette espèced'écriture,quoiqu'à peine ébauchée, avoit plus de rapport
que les koua avec les choses que les hommes avoient devant les yeux
aussi les Chinois adoptèrent cette nouvelle méthode, et abandonnèrent
:
les cordelettes et les koua, dont l'usage se perdit totalement, au point
que, ne sachant plus dans la suite ce que ces koua signifiaient, et les
regardant comme une chose surnaturelle, les hommes en firent un vrai
mystère, un art divinatoire, un jeu de combinaison, enfin tout ce qu'ils
voulurent (i).
Cependant l'écriture inventée par Tsang-hie n'étoit bonne que pour
rendre des objets visibles, et par conséquent elle étoit extrêmement bornée;
mais Tsang-hie ne tarda pas à s'apercevoir qu'une figure d'oiseau pouvoit
(1) Missionn.tom. II, pag. 52. » voir un grand homme. 3.° Le sage, quoiqu'il veille
Le livre intitulé Y-king, qui traite des koua, est de- J) sur lui tout Je jour, craint beaucoup le soir, et ce-1
venu inintelligible, d'autant plus que chaque race d'em-
pereurs, depuis Fo-hy jusqu'aux Tcheou inclusivement, a
eu son Y-king propre, et sa manièreparticulièrede l'ex-
;
» pendant il n'y a pas de faute. 4.° Il s'élève, il est dans
33l'abîme il n'y a pas de faute. 5.° Lorsqu'un dragon
vole dans les airs, on doit voir un grand homme.
(
pliquer. Missionn. tom. II, pag. 45. ) 336° Lorsque le dragon s'est retiré, il y a du repentir;
C'est donc une folle prétention des Chinois actuels, 33lorsqu'on voit des dragons sans tête, c'est un bon,
à
de chercher interpréter l'Y-king, et Confuciuslui-même »
» Signe. (Y-king, vol. I, pag. 1 et suiv.)
a pris une peine inutile pour y parvenir: les diverses ex- Il est évident, d'après ce passage, que les koua de-
plications du premier koua (Kien) le prouvent. voient avoirautrefois une signification différente de celle
Suivant Ven-vang, kien signifie grand, pénétrant, que l'Y-king leur donne. En effet, si les koua eussent
convenable, solide; mais,suivant Tcheou-kong, fils de ce contenu des choses aussi difficiles à comprendre que
prince, il signifie toute autre chose, celles que je viens de citer, Fo-hy ne les auroit pas ex-
cc 1° Un dragon est caché, ne vous en servez pas. posés à la vue du peuple, puisque personne n'auroit pu
332.° Lorsqu'on voit un dragon dans les champs, on doit en pénétrer le sens.
présenter à-la-foisdeuxidéesdifférentes,c'est- à - dire, qu'elle pouvoit
signifier oiseau, ou la vîtesse, qualité essentielle et inhérente à l'oiseau.
L'exemple que je viens de citer suffit, et le systèmequ'on adopta pour
former des mots s'explique de lui-même. Dès ce moment l'écriture prit
un nouvel essor, et, marchant, pour ainsi dire, de pair avec la pensée,
elle la suivit dans tous ses détours et en marqua chaque pas d'une ma-'
nière fixe et invariable.
Les caractères se composèrent peu à peu d'un assemblage de figures
que l'art et le hasard inventèrent, à mesure que les notions ou les be-
soins des hommes s'agrandirent. La figure iltç%f£ L
sn [cœur] représenta le
a*
mién, visage f
cœur et l'affection : cette même figure,placée au-dessous du caractère
nôu, esclave ~m nóu1, indiqua la colère; mise à côté de Rrt
et
i
leil, et 1J youe,lune~m no-signifiêrent la clarté.
exprimèrent l'aboiement; ~El j~, so-
,
Restreindre le nombre des images qui constituoient chaque caractère,
c'était en détruire le principe sans pour cela apporter aucune dimi-
nution dans le nombre considérable des caractères qui composoient la
langue. On envisagea donc ces caractères sous un autre point de vue,
c'est-à-dire, du côté des sons; etles hommes, reconnoissant bientôt que
les sons nétoient pas en aussi grand nombre que les caractères (i), n'eurent
plus dès-lors égard qu'aux sons et cherchèrent les moyens de les rendre:
pour y parvenir, ils employèrent les figures ou les caractèreshiérogly-
phiques les plus simples, dont les sons réunis formoient le son qu'ils avoient
l'intention d'exprimer. C'est ce que je vais faire comprendre plus facile-
ment, en exposant la méthode dont les Chinois font usage dans leurs dic-
tionnaires pour exprimer par écrit le son d'un caractère quelconque (2).
Par exemple, pour faire connoître comment on prononce le caractère
V» qui signifie eau qui coule, voici comment ils opèrent ils tracent au-
dessous du premier caractère les caractères ~tcheou, un des signes ho-
:
v
raires, et À~ [entrer], dont les significations, comme on le voit, n'ont
aucun rapport avec celle du caractère ;ils
écrivent ensuite le carac-
tère ~m tsîe [couper] : ce qui indique qu'il faut partager les sons des
caractères tcheou et~y.,c'est-à-dire, prendre tch du premier et y du se-
cond, et les réunir pour en former le son ou la prononciationtchy, qui
appartient au caractère ~à
Les peuples dont la langue étoit hiéroglyphique comme celle des
Chinois, et qui, ainsi que je l'ai dit ci-dessus, ne vouloient que rendre
les sons des hiéroglyphes, ont suivi la même méthode: ils ont choisi,
dans les hiéroglyphes les moins composés de leur langue ceux dont
les sons réunis exprimoient le son propre à chaque hiéroglyphe mais,
,;
ne se bornant pas à cette unique opération, ils ont imaginé de rem-
placer les hiéroglyphes difficiles à écrire par ces nouveaux hiéroglyphes,
en donnant à ces derniers la signification des premiers, et sans avoir égard
à celle qu'ils pouvoient avoirpareux-mêmes.
Parvenus de cette manière à rassembler un petit nombre d'hiéroglyphes
capables de rendre tous les sons existans dans la langue ils en ont ,
(1) On ne compte que trois cent trente à trois cent (2) Mémoiresde l'Acad. des inscriptions, t. XXXVI,
soixante sons dans la langue Chinoise. pag. 127 ; Missionn. tom, VIII, pag.121.
composé
composé un alphabet dont les hiéroglyphessimples et détachés,
ou lettres
alphabétiques, diversement combinées d'après la différence des sons,
ont
,.
Telle a été l'origine des lettres alphabétiques
et la preuve que ces
lettres étoient elles-mêmes autrefois des hiéroglyphes, c'est
des lettres de l'alphabet dans les langues Orientales que chacune
la a conservé la pro-
nonciation et signification qu'elle avoit dans le principe (i).
Ce rapprochement démontre
assez évidemment que les peuples de
l'antiquitéont suivi la marche
que je viens d'indiquer, pour transformer
leur langue hiéroglyphique langue alphabétique,
en et pour passer d'une
écriture extrêmement embarrassée à écriture beaucoup plus simple.
une
Quel a été l'inventeur de cette écriture, chez
cest ce quonignore, mais certainement ce n'a
Tous les hommes ont été pénétrés d'admiration
et
,
pu être qu'un rare génie
pour cette découverte
1\,
quelle nation a-t-il existé?
,.
sublime, au point
que Cadmus lui -même, qui n'eutfut
d'avoirapporté en Grèce les caractères Phéniciens, que le seul mérite
:
un personnage surnaturel c'est ce que donne à entendre la fable
qu'il sema lesdentsqu'il avoitarrachées
conte des à un
regardé comme
dragon,
quisor-
dont ra-
guerriersquis'entre-tuèrent, à l'exceptionde et ingé-
nieuse sans doute mais qui n'est peut-être cinq; fiction
allégorique
qu'une explication
du nouveau procédé mis
en usage par Cadmus. Les dents arrachées
au
dragon sont vraisemblablement les lettres; de
les guerriers quinaissent
s'entre-choquent.,
ces dents, les
sont mots, qui, dans le discours, croisent,
finissent par disparoître,
qui,chezlesOrientaux;nesontpascomprises
et à
l'exception se
de cinq,dans l'écriture
c'est-à-dire, (2).
ansmaneterunseulinstantsuruneinterprétationpluschimérique des voyelles,
fable
assurément, que la de Cadmus, je vais expliquer
ipouraiin;
(2) es
(i) Elemens
des langues. rtncr
de l'Academie des inscriptionsetbelles-lettres,
tom. XXXVI, pag.-
A~ -- -
t2î et suiv.
--- 1-1q,
Chinoise n'a point changésescaractères hiéroglyphiques en caractères
alphabétiques.
Séparés, par leur position géographique, du reste de l'univers, les
Chinois ont contracté, par cette espèce d'isolement, une sorte d'aversion
les étrangers; ce qui a nui infiniment au progrès de leurs connois-
pour
sances. Leur langue hiéroglyphique,
n'a pris, dans le principe, que peu d'accroissement mais, à la longue, ;
livrée par conséquent à elle-même,
,
elle s'est tellement augmentee, que le passage à la langue alphabétique est
devenu impossible parce, que ce changement ne pouvoit avoir lieu que
lorsque les caractèresétoient peu nombreux et lessons moins variés.
Les trois cents et quelques sons (i) qui existent dans la langue Chi-
noise, et qui suffisoient autrefois pour prononcer tous les caractères, s'étant
,
trouvés dans la suite insuffisans à mesure que le nombre descaractères
croissoit les Chinois, pour établir une proportion égale entre les ca-
ractères et les sons, ont été forcés de multiplier ces derniers par l'appli-
cation de cinq tons, soit simples, soit gutturaux. Cette opération, quirem-
plissoit parfaitement leur but, est précisément ce qui empêche que la
langue actuelle des Chinois ne devienne alphabétique. En effet, chacune
des lettres du nouvel alphabet devant être nécessairement modulée de
manière à rendre toutes les intonations occasionnées par les cinq tons
simples et les cinq tons gutturaux, il s'ensuivroit que ces lettres seroient
très-multipliées, et rendroient, par conséquent, l'alphabetd'un usage extrê-
et
mement compliqué même impraticable.
Il est hors de doute, d'après ce que je viens de dire, que les Chinois
alphabétique, et qu'ils conserveront
ne peuvent plus avoir une langue
désormais leurs caractères hiéroglyphiques.Il me reste à faire voir main-
tout-a-fait
tenant comment les caractères actuels ont acquis une forme
différente de celle qu'ils avoient autrefois.
Les caractères, comme on l'a vu précédemment, ne presentoient dans
l'origine que le contour ou le trait des objets que les hommes avoient
devant les yeux :telfut le principe de l'écriture inventéeparTsang-hie;
écriture nécessairement bornée, cependant suffisante pour des hommes à
demi s-auvages, enfin tels qu'ils étoient avant et sous les premières dy-
nasties des Hia et des Chang.
il
Les Tcheou, est vrai, inspirèrent le goût des sciences; mais, au mo-
mentde la fondation de cette troisième dynastie, l'an 1112 avant J. C.,
(1) les
Suivant missionnaires, tom. I, pag. 280,011
;
ne compte que trois cent trente sons suivant d'autres,
;
trois cent soixante
quarante-deux.
et suivant M. ,
Barrow trois1 cent
la nation étoit peu considérable. Ce n'est que dans la suite, et à mesure
qu'on défricha les terres, lorsque l'empire s'agrandit et que les hommes
devinrent plus civilisés, que les caractères, simples et grossiers comme
quelques
ceux qui les avoient inventés, changèrent peu à peu et acquirent
degrés de perfection. Aussi voit-on que le nombre des caractères in-
ventés par Tsang-hie resta à peu près le même pendant les deux pre-
mières dynasties des Hia et des Chang, et une partie de celle des Tcheou,
c'est-à- dire, pendant quinze cents ans (i) : il augmenta ensuite avec si
peu de règle, que, sous l'empereur Suen-vang, l'an 826 avant J. C.,
la manière d'écrire n'étant plus uniforme, Chy-tcheou, président des histo-
riens, fit paraître les ta-tchouen-tse, c'est-à- dire, une nouvelle écriture
qui fixa tous les caractères à une figure analogue et uniforme, et qui sim-
plifia, à bien des égards, les caractères inventés par Tsang-hie (2).
Chy-hoang-ty des Tsin, qui régna l'an 245 avant J. C.et qui fit brûler
, ,
tous les livres l'an 2.13, fit faire une réforme des ta-tchouen-tse par
Ly-se, son premier ministre, qui en prenant pour base les cinq cent
quarantecaractères antiques en composa de nouveaux qu'on nomma
siao-tchouen-tse (3).
Tching-miao, qui avoit travailléavecLy-se à faire les siao-tchouen, en
changea bientôt la forme : de courbés qu'ils étoient, il les rendit droits et
leur donna le nom de ly-tse.
Sous Eul-chy-hoang--ty successeur de Chy-hoang-ty,2.06 ans avant J. C.,
les tribunaux firent de nouvelles corrections dans les caractères, auxquels
on donna le nom de kiay-chou; la facilité de les tracer les répandit in-
sensiblement dans tout l'empire.
J
Quatre-vingts ans avant C., sous Tchang-hoang-tydesHan, on in-
venta de nouveaux caractères qui furent nommés tsao-tse [caractères
d'herbes]. L'amour de la nouveauté donna cours à cette sorte d'écriture
à tire de pinceau, qui, sous prétextedelégèreté et d'agrément, décom-
pose les élémens des caractères et rend impossible leur analyse par la
difficulté de distinguer les images et les symboles des anciens carac-
tères (4). Cette écrituren'est plus en usage
que pour l'écriture courante.
II est inutile d'entrer dans
un détail particulier sur plusieurs autres
écritures anciennes, parce que les différences qui les distinguent, tombent
plutôt sur
sur l'élégance, la
l'élégance, la bizarrerie, la
bizarrerie, lasingularité, le
singularité, le grotes que de la
arotesque
manière de tracer les images et les symboles élémentaires, que
sur la
(1) Missionn. tom. IX, (3) Éloge de Moukden, pag. 134.
vag. 121.
(2) Eloge de Moukden, (4) Missionn. tom. IX,pag. 326.
pag. 1]1.
fij
substance même des caractères (i). L'empereur I(ien-Iong" a fait imprimer
poeme de Moukden;mais on ne
en trente-deux sortes de caractères son
saitriende sûr ni de satisfaisant sur l'origine de tous ces caractères. Cette
les sentences, les vers
sorte d'écriture ne sert plus aujourd'hui que pour
dont on orne les appartemens, ou qu'on met au bas des tableaux. Je puis
même assurer, dit le P. Cibot, qu'on s'en sert fort rarement, au moins
chez l'empereur (2).
Il étoit réservé à la dynastie des Heou-han ou Han postérieurs, qui
l'écri-
ont régné depuis l'an 24 de J. C. jusqu'en 2.64? de perfectionner
jusqu'à présent. Sous
ture et de lui donner la forme qu'elle a conservée
les
cette dynastie, Lieou-te, voyant la difficulté qu'il y avoit à tracer
caractères, imagina une nouvelle sorte d'écriture, appelée hing-chou, qui,
conservant nouveaux caractèresl'esprit et le systemedesanciens,
en aux
leur ôtoit néanmoins leur ressemblance pittoresque avec les objets qu'ils
exprimoient.
Les différentes écritures se bornent donc, 1.° au niao-hy-tchouen ou
au ko-teou, qui sont les plus anciennes; 2.0 au ta -
tchouen-tse, qui a
duré jusqu'à la fin des Tcheou; 3.° au siao-tchouen-tse, au ly-tse, au kiay-
chou, inventés sous Chy-hoang-ty et son successeur; 4.° au tsao-tse, qui
eut cours sous les Han et sous les dynasties suivantes, jusqu'à celle des
Han postérieurs; 5.0 auhing-chou, qui est l'écriture actuelle.
Les caractères,dans l'écriture hing-chou, sont composés suivant les
règles des lo-chou (3), ou des six classes sous lesquelles les anciens Chi-
nois rangèrent leurs caractères. Mais ces caractèresmodernes ont perdu
beaucoup, et ils ne parlent plus aux yeux aussi bien que ceux dont
,
on faisoit usage auparavant, parce que, pour leur donner une propor-
tion plus symétrique ou plus agréable on en a défiguré plusieurs. Ces
caractères, en outre, étant quelquefois composés d'un grand nombre de
traits infiniment petits, il faut, en écrivant, être très-attentif à ne pas en
omettre un seul; car un trait de plus ou de moins peut changer totale-
ment la signification du caractère.
L'écriture hing-chou est composée de six traits élémelltaires(4), avec
;
, , :
lesquels on peut écrire tous les caractères. Certains auteurs en comptent
sept et même davantage c'est une erreur il n'y a essentiellement que
six traits radicaux qui joints à deux cent huit caractères primitifs ,
)
(1 Missionn. tom. IX, pag. 32-7. Missionnaires, tom. IX, pages295 etsuiv., 328 et suiv.
(2) Ibid. tom. IX, pag. jpy, note 51. (4) Missionn. tom. l, pag.286 et 314. Voyez les six
;
(3) Voyage à Peking, tom. II, pag.378 et suiv. premierstraits, dans laTabledes deux cent quatorzeclefs.
composent les deux cent quatorze clefs Chinoises sous lesquelles tous les
caractères sont classés.
Plusieurs écrivains ont avancé que le nombre des caractères s'élevait
à près de quatre-vingt mille;mais ils se sont trompés. Il n'y a guère que
neuf mille huit cents caractèresdont on ait pu constater l'authenticité
sur les King (i). Le Dictionnaire Tchoue-ouen, fait par Hu-tchy, sous
Ho-ty des Han, l'an 89 de J. C., et les autres dictionnaires composés
d'après lui, n'encontiennent que huit à dix mille. Cependant plusieurs
;
circonstances occasionnèrent une augmentation dans les caractères; savoir,
les liaisons des Chinois avec les peuples de l'ouest ensuite l'arrivée des
bonzes de Fo : de sorte que, sous les Heou-leang, le bonze Hing-hun fit
-
voir que la langue Chinoise s'étoit enrichie de vingt six mille quatre
cent trente mots. Au commencement du règne de Chin-tsong, le savant
Se-ma-kouang offrit à ce prince un dictionnaire composé de cinquante-trois
mille cent soixante-cinq caractères, dont vingt-un mille huit cent qua-
rante-six doubles pour la signification. Ainsi il est évident qu'il n'existe pas
quatre-vingt mille caractères, et quel'on peut en retrancher plus de la
moitié ; il suffit même d'en connoître dix mille, suivant les Chinois (2),
pour être un lettré instruit. Quand on sait, dit le P. de Premare, cinq à
six mille caractères, il n'y a plus de livre qui arrête (3).
Quel que soit le nombre précisdescaractères Chinois, il ne faut pas
néanmoins s'imaginer que ces caractères soient rendus chacun par un son
particulier. Les sons, au contraire, sont en petit nombre (4), et ne sont
:
variés que par le moyen de cinq tons mais, l'addition de ces tons n'ayant
donné que mille quatre cent quarante-cinq, et, suivant certains auteurs,
;
mille cinq cent vingt-cinq prononciations différentes, ces prononciations
n'ont pu suffire pour rendre tous les caractères aussi en existe-t-il un
grand nombre dont le son est semblable. Cette similitude cause souvent
quelque embarras dans le discours, et ce n'est qu'en écoutant attentive-
ment la phrase qu'on peut en découvrir le vrai sens.
On distingue deux tons principaux, Tping et JK tse. Le premier
ping ,-'3f pzng-czng, ou
ton se su b divise en deux; savoir,
~Kchâng-ping, c'est-à- d ire, - -
tsing ping ching
égal et clair], le ton est égal, plein et clair; et ~Tthia-pAing, c'est-
[ton
*
chang-chng [ton élevé ], le ton est haut dans le principe et bas en finis-
;
sant
.:k kúu-ching [ton traînant], le ton est bas en commençant et
haut en finissant, et à ru;e J~-ching [ton rentrant ou pressé], le ton
ilcháng,
est bref et rentrant. D'après cette définition, il y a
réellement cinq tons;
savoir,~j*cháng-ing, ~Tfhia-p~ing, kúu, et
Ãtf. C'est ce que confirme le Dictionnaire des caractères antiques de
Hu-chin,qui vivoit sous l'empereur Ho-ty des Han, l'an 89 après C.; J.
tous les caractères y sont classés sous les cinq tons désignés ci-dessus.
Cependant, malgré cette autorité, quelques personnes ont avancé qu'il
ïa
n'yen avoit que quatre, mais c'est faute de connoître définition des
tons et sur-tout de savoir parler chinois.
Anciennement, dit la préface du Dictionnaire tonique Pin-tse-tsien,
on comptoit trois tons,
~pinotse, etÃJf, qui en formoient
2f ping comprenoit les tons tsing [clair]
et tch ;
chacun deux. Le ton
[obscur];le.ton~tse,lestons~±.châng [élevé]et 1;-.
le ~A j,les tons ~fttsien [non profond] et
kÚll [traînant] et ton
f* [profond].
chin
On a réduit dans la suite le nombre de ces tons à quatre savoir; ,
;
ping,chang, kuu et jy toutefois, si l'on a cessé de diviser ce dernier
ton en deux, on a conservé au premier ton ping les tons tsing [clair]
[ ]:
et tcho obscur d'où il résulte qu'il existe évidemment cinq tons,
savoir, chang-ping,hia-ping, chang, kuu etjy; et, si les diction-
naires imprimésne font mention que des quatre tons ping, chang,
kuu et jy, c'est qu'à la Chine ceux qui s'en servent savent leur langue,
et n'ont pas besoin qu'on leur fasse connoître que le premier ton ping
en contientdeux; ils ontappris dès leur bas âge cette propriété, ainsi
que la différence dans l'intonation qu'il est nécessaire de faire sentir, pour
se faire comprendre en parlant.
Les missionnaires ont représenté ces cinq tons dans leurs diction-
, , à I,
naires par les signes ~m yv X, u, répondant à chacun destons ;
savoir, 1-1. à chang-ping, ~A hia-ping, à chang, I à kuu,~'u àjy:
mais , ,
pour rendre la prononciation plus facile, ils ont ajouté un esprit
rude. à ces mêmes signes A , R "V* , Jc> ~if pour faire sentir
que les caractères sur lesquels il est placé, au lieu d'avoir une pronon-
,
ciation douce comme ils l'ont avec les premiers signes, l'ont au con-
traire rude et gutturale avec ces derniers.
;
Les Chinois n'indiquent pas dans leurs livres cette différence dans la
prononciation des caractères elle s'apprend dès l'enfance et insensible-
ment : c'est donc une obligation de plus que l'on a aux missionnaires de
l'avoir fait connoître, en employant un moyen simple et qui sert à faci-
liter l'étude de la langue Chinoise.
Les dictionnaires Chinois sont communément faits par clefs (i), c'est-
,
à-dire que les caractères sont classés par ordre des clefs. Dans ces diction-
;
naires il existe au commencement une table des deux cent quatorze clefs
qui servent à classer tous les caractères ces clefs sont placées par ordre de
traits, c'est-à-dire, en commençant par la clef d'un seul trait et conti-
nuant jusqu'à celle qui en a dix-sept et qui est la dernière. On trouve
ensuite une liste de caractèresécrits suivant l'ancienne et la nouvelle ma-
nière; une description des caractères dont la clef est difficile à trouver;
un tableau des caractères qui ont, au premier coup-d'œil, la meme- appa-
rence, mais qui diffèrent cependant par la prononciation et la significa-
tion; enfin plusieurs exemples pour apprendre à écrireavecméthode.
Comme il importe fort peu au commençant de savoir comment
on
faisoit autrefois un caractère et comment on le fait à présent, lorsqu'il
à
connoit peinecequi en
fait la d i fférence, j'ai om i s la liste des carac-
tères anciens et nouveaux.
;
La description des caractères dont la clef est difficile à trouver, pré-
sente un plus grand avantage mais cette description,plutôt utile à celui
x
qui sait le chinois qu'à celui qui l'ignore augmentant de beaucoup le
dictionnaire, j'ai cru devoir la supprimer, à l'exemple des missionnaires.
,
langue Chinoise je vais
mettent dans leurs dictionnaires pour
enseigner à écrire avec méthode, étant nécessaires à
ceux qui étudient la
en donner quelques-uns pour montrer non-seu-
lement la position des clefs celle des différens traits
et qui entrent dans la
composition des caractères, mais encore la manière de les
compter. La
)
(1 Introduction,pag, vj et Vij.
,
-j ((
J
première colonne dans le tableau suivant, fait voir le caractèresimple
.{ j
ou joint à la clef; la seconde, la clef; et la troisième, la position des traits.
>
Clef L
rou.
Clef
"1)t
PBouche.,
Bouche
Keou- >
80.
So. •••••
)
(
t~(l
Keou.
Clef30. ]
—————————————————————
-|
— ! -traits.
——————————————————————————————————————
Trois
| J.
Chf." 83
Í cinq
Cilq
,
Min.
1
If Clef
1 20.
*» v Six
Ê5
1.
Soie. Cq
Clef
lf traits.
Peuple.
i
Ole.
Clef 1 20.
¡MY. S~
1
j l<
-
Six traits.
(1
(KIng.
p;
IL
f
-:z. —
Ministre. -
ËL I)1
traits.13
1 --, Sixtraits.
traits.
-{
Tchln.Clef
fj"! { - 4
-j 47.
(
Ruisseau. i^chouen.[I1».
v
Clef (
Tchoïien. traits.
-.
Set
]
j
< *?
Ruisseau.
U
DIfferer.
tra i ts.
, traits.
Clef9.
A 1'-
>>(J x J "#
Sept
*
Huit
rhz. [ Clef 54. J
l
Vemr. J"
Huit
Chan.
( traits.
>
(
V
ln.
-
1 ( traIts.
Ldy.
tI
I=t Soleil El
-1 — - -. Huit
,
—| {Huit
l
,. I fY' *
( tIalts.
\.I.rMontagne.-L
s'élevant. (] Jy.
JIJ (| * traits.
Ngdn. Clef72. ——-——————————————————————————————————————
Clef-46.
Obscur.
ih
Ylf.
traits.,
!( traits.
",. Neuf
Yevu. Clef52. 11
traits.
ti)1I-J
t~—
| î;
*
Yù.
7
j| 1
prol)re.
r:R
Tsào.
Hér
reize
IY/I.
ylif !
)
irlil.
Nom
propre.
propre,
y* |~l"*1* -»{
10.
J'/long.-.
Clef
n,l*n--
1dng.
Nom
Clef o.
•»
-..
J'1
N^— —w
-traits.
j
—<
rGrat.ter.
Gratter.
!\L-,-\---J
Casle.
Jj
*°uan,ICIef152.
i
Clef14
Considérer.
-
|j Clef
,
t7 /IwLCnasque.<T*(———
- , >k
/-->.>')
C/iOiiY.traits.
croissante.
croissante
1Chouy.
crOissante.CI/Ouy.
Eau
Ttng.Clef85.1"7
< *M
[
Jeou.
JIK.
114.
!
:
—+
-~
\r
---.
\,.,
It
i
1!
f
Neuf
Neuf,.
|
| traits.
(Dix
j
)
Dix
1I
traits.
Dix
traits
Onze
traits.
rDouze
traits.
Treize
traits
j
,
des deux cent quatorze clefs, sous les clefs de deux traits, la clef ~4
J
jîn qui renvoie à lapage 8 du Dictionnaire, dans lequel, parcourant,
sous cette même clef jîn, les caractères de sept traits, nombre égal à
ceux du caractère on trouvera, page 17, n." 224, le caractère
~1 pién, qui signifie commode,avantage.. La même opération a lieu
dans tous les cas.
Le point important est de bien connoître la forme des clefs et la po-
sition qu'elles occupent dans les caractères auxquels elles sont accolées.
C'est à quoi parviendront promptement les commençans, en faisant usage
du Dictionnaire Chinois, Français et Latin, dans lequel tous les caractères
sont rangés par clefs. Je, n'ai pas cru devoir m'étendre sur cette dernière
partie du Dictionnaire, c'est-à-dire, sur la manière de chercher ou de
trouver les caractères, parce que le seul exemple que j'aidonné ci-dessus
est suffisant pour les personnes qui ont de l'instruction et l'aptitudenéces-
saire pour apprendre les langues.
TABLE
DES DEUX CENT QUATORZECLEFS
SOUS LESQUELLES
DE
-
CLEFS
DE
fi"Pp
-A—nnv
D'UN
TRAIT.
J:1
TOUS LES CARACTÈRES CHINOIS SONT RANGÉS.
L
Y.
v
(*)
Page5.
CLEFS
DEUX
TRAITS.
A
P"uTâo.pu,trois
Rv
(12)
gC42,Page
U
'T'-la
50.
1
PI'
(25)
Page69.
CLEFS
TROIS
TRAITS.
-
-
t
Page1. Page6. Page 43. Page59.
>1 e 0
Page 70. Page 77.
(9)
My.
Koîien.Teôu.
(2)
PaSe3*
)
Tchù.
7"' A
(8)
A y b
Page 7.
Jtn.
lISV
(14)
Page 44*
Ping-
n- Tsië.
Pâo. 'T' 'V
(20)
Page63.
Py.
TI A
Page 70.
Han. Ton.
Pagfoy.
Oey.
0/'1
(31)
Page104.
J
Page 3-
Page8.
JLCh
Page46. (21)(27)
Page65. (32)
(4
A dr
tY:vTAK't
Pie.
(4)
JIn. Ky. Fang. Mebu,ssé,
H'
4. (16) 65.
(22)
Page
PageS.Page 49.
U C x
Page (28) (î3)
JL
Page 75.
X
pPage121.
—
(29)(34)
75.Page
(5)
J1 Page
(10)
5. Page39.
+
Page 122.
à J]
» 6.
f;
/-- r
Tao.
-., Chÿ. Soüy.
(35)
Page Page 4r*Page50. Page 68.
Page122.
r
*
?
jT
(36).
Sf.
Sv
Page
(37)
Page 124.
Mu.
N'
(38)
Page 128.
Tse.Chan.
,*
(39)
P-aget43.
Mien.
(4o)
p~ge!4~.
,J)\I su
Tsûn:
'T'. f'!
(41)
"1
7i
dr
K'~-
Ouarig.
(51)&
0 -.Y"
123.Pagejjô.
Tu-Chy,
(44)
Kan.-.*£
Page 157.
9*
Tche.
'T' h
(45)
Page160.
Tchouen.
PageIP"Page168.
(46)
tP.age161.
III.Lp
Tcholien.
(47)
Page 168.
:v:v
(56)
-
*
Page 185.
?.
a
*
N
,
CLEFS
Page175.Page188./Page
r Ya 0,
(52)
Page 176.
Yen.Tchy.
(5)
h
Page 177.
*
Yn.
(54)
Page 1^83.
Kong.
(55)
Page184.
Y,
Chan,
?
(59)
Page189.
'T"
(60)
V
Page 190.
'!•
*p
Sin.
Page 195.
Cheou.
Page 226.
Chouy.
,
C.7- ,.
Page 343.
te4
QUATRE
TRAITS.
Sîn.
(61)
Jn Jf-
Page 19
S-
Sîn.
% 1;
Page 195.
Ko.
Jv
(62)
Page2.22.
Hou.
(63)
Page 225.
Cheàu^^Sj^pJTy
C.L
i. a
(64)
P'
Page 226.
j.
X:
lien.
Oziên.
(67)*
267Page
y
Tebu.
(68)
Page 268.
Yi.
1/":-
(69) *
Page 269.
Fang.
je
(70)
Page 271.
Ou.
(71)
Page273.
(72)
Page 274.
en,
i
je
L1.1en.
325.
(76)
Tchy.
a
(77)
Page 329.
't)"'v
(78)
Page 33r.
Tchû
tt
(79)
Page 336.
--DJ:
ySu.
(8o)
Page 337.
(SI)
Page 338.
>
t 3
Siào.
(4)
Page155.
Ouang.
Kong.Kong.
-
C
(48)
Page168.
Ky.
(57)
Page186.
Ky.
J
jKuen.
j Y.
-
Page 402.
£
Tchÿ.
(65)
Page 261.
PÕ
Yoûe.Mao.
(73)
Page 284.
}J
Yoûe..Chy.
R
(82)
Page 339.
*
(43) (49) (58) (66) (74) (83) ,
Page 156. Page169.
rft Eh
Page 188. Page 779.
F 1t
Page 262. Page 285. Page 342,
•
h
CW«g.
O - Àf»z.
K Ky. ',,' Feou.p&.
Page818
Page188.
Mo.K$.
L' , nvt 7IÆv Vff
Page 156.
(5°)
Page 170. Pag~Page~ (75) 42.
(84)
Page
p
-
* * k
Chouy..Ya.*jOuang,
(85)(92) (•©S)
¥ .i,
Page 343,
Ho.
(86)
Page 380.
m*
o.
H'
*Nlb
Page 380.
K",
Tchao.
(Si)
Page 394.
(94)(98)
JMà*.
Tt-h
m
(S8)
Fou.
Hiao.
>11
Page
(89)
Ji;
J
CLEFS
^P^ge441.
Yâ.
11
39
Page 398.
N. ou.
Nie /1
(93)
Page398.
Ni/ou.
=bw.::S-.
Page398.
àwTsSûtOua.
*p
aêej94,
Il-o.b"
Ouang.
o
Oita-ng
&
pf,
(107)
g.
C/zy.Ouan
Py.JE
x
Page343.îfage39^^JPage567.
ge
M a
£ a t;
Page395.Page156.Page766.
Ouang.
Page30c.Page156. !
463.
Ho.
395'Page156.Page433.
ffl m ±
M
Ouang.
Page 567.
Lao.
Tc
,
Page 579.
Jo.
Page'587.
(98)
âge402.Page615^Page
'"rclz'l1:
Page
(10°)
ï Yo.
(95)
Page 414.
Huên.
LT A
(96)
Page 426.
KoUùt
(97)
Page 426.
fttJ.
42b.Page(io7)
(99)
Page432.
Seng.
pPage4/33-Page463.Page508.
Page5°8,.
f"
( )
Tsy.
0°4)
Page 442.
â
Pu
Pli,
(105)
Page 455.
Pë.
(106)
Page455.
458.Page497-
(115)
M'zncy.
(108)
Page4;9.
Mlf.
Page477.
J
Chy.
(112)
Page478.
TfC
Kf.
K Yiï.
(113)
Jeoll.
(114)
't/I'
Page 489.
1*1
Page 497.
Hiie.
Page
,
Hüe.
,1
508.
(116)
Page 567.
*™
Ouàng.
'9
Page 567.
à
Page 331.
Yll.
Page 331.
Jr nu m
Page463.Page
4 ikJ
(io)(uo)
P: ,
Pien.
(91)
Page 397.
llallg.
0 *
Page 567.
Tii'n.
agc435.
(102)
Meôu.Çhoi/y.
(110)
Page 475, Page 343.
II I1L'K"579.LTv
I
I!
III
I
CLEFS
I
SEPTSIX
DE
'T'
SIX I
hvt.v-
I 671.F§
I
(125) (134)('43)
Page
PTag(cne
I
TRAITS.
Jt
TT
h8S)
@
I
ffiî
I B I
TRAITS.
lÍIl |I
aSe734- Page779-
Page'606.
FFÏÎ &UTPage
1T
LEHFE
Htng. ¡(¡én.Tseou.
CLEFS I ..j;.. I jat I
Tchlf.
I
b101.Loiq.Tch-oùen.iul0.TS101.Pién.
Page 517.
TC
Eûl.
(126)
'Page579'
I
Che.
(135)
Page608.
I
(144)
Page 672.
I
I
(147)
Page 687.
I (156)
Page735.
I
Yebu.
(164)
Page 786.
I
I
Y.Kïo,ITsiï.Pién.
III(127) Tchoûen.(1,4'5)
*Jf*
I
(148)(157)
Tcho. Loîiy.
(136) (165) I
! I I I j Page 7.40. I Page 791. I
I
Page 517. Page 5-8o. Page "609. Page 674. Page 690.
jI(119)
My. Eul. I I
F. I Yen. I TsÕ. Ly, I
(liS)1(137) Tehëoll.
{149) I I (166) I
mY.Yâ.Kén. Chi-n. -¥
I I Page 582. Page -61o. Page 674. I Page 692. j Page 740. I Page 792. I
Page 534.
M Ê ? 1 •.* :¥:
1 1 I (158) I I
(120) (L29) ('138) (146) (150)
HIT?
I Page 540. Page 586. I Page 614. I Page 686. I Page 718. Page 753. I Page 571. I
II
V, Jo.
.TV S2.
t'v Hia
.T-If
I
'T' 'T' h vrA'
R- Page718.
*
I II
(121)
Page 587.
I Page 565.
M Ë I Page615.
TF
Tsao.
I Page 686. Page754.
1M
I Page 571.
jI I j I
Ouang. Tchtn. I Chy. Sin. Tclztlng.
I
(122) (131) (140) (152) (16o)
NI Page810.
I I Page6o4. Page 615. I I Page 720. Page 763.
Page 567.
m JÊM M
JI
I
j
Ydng.
mM. *
(123)
Page 571.
Yù.
tl4)
Page 575. .Page
I
I
I I
Tse.
(132)
Page605.
Teky.
(133)
606.
I
I
I
I
|
HÕu.
(141)
Page65:1.
Tchang.
042)
Page 655.
I
I
I
|
I
I
I
|I
I
Tchy.
(153)
Page
M
723.Page
Péy.
(154)
Fige 724- )
Chin.
(161)
Jt
Tch0
765.
(162)
Page 766.
jI
I
I
)
II
I
(
t
I
CLEFS
DE
HUIT
5A
TRAITS.
Kln.
(167)
Page 793.
Teht/nu.
b
I
I
ITchoily.
I
I
I
I
I
j~
JE
»
rËl
.1.C/l0lty.
(172)
Page 827.
Yù.
(173)
.&
Page 832.
Yît.
I
I
II
\M
I
Nf
I
CLEFS
DE
NEUF
TRAITS.I
Mien.
(176)
Page 839.
Kit.
I#
I
I
I
I
Chy.
\Jfry.
(184)
Page 859.
Chf.
Page 859.
Cheou.
(185)
|
I
I
l'W
I
CLEFS
DE
DIX
TRAITS.
m
a::
Ma.
fi H
(187)
ih
Page 870.
Ko.
Chf.
rlY.
Page 859..
{{(
Cheou.
Page 868.
CLEFS
DE
ONZE
TRAITS
Yû.
(195)
Page 891.
Niào.
(168) (177) (188) .(196)
.::IL.
L"0
I I I Page 868. I
K 833.
Page
fPJ
Page 810. Page 84-1. Page 879. Page 899.
:P<;
III
M
TchSng.
¥
v.
ey.
7k
a
ao. Tsin.01. Hiang
Hiang.
éà
JJ,u,
Tch Tsfng. OeA U.
(186)
r, # H
I
(174) (178) (189) (197)
I Page 810. I Page 838. I Page 845. I Page 869. I Page 883. Page 909.
:fè M
j: Kilou.
838.883. 910.
Mé?U}
I
I
fi Ni
(l69)
Page Si Page
i.
n m
I (175)
(175)
Fey.
Page 838.
|I (179)
f-
Page 848.
I
I I
piêou
(190)
page 883.
Page
Lo.
(198)
Page 910.
(180)(191)
I (180)(191)
Yn. (199)
Teôu.
(199) Tseou.
1
I Mên. I I
Me.
Page8I1Page735.Page848.
*
I
I Page 811. Page I Page 887. Page 912..
!fl M MU?
Hïe.II.
Ê \M
II I
Feou.
II
Mong. TchSng. ML
Ntffc•
J(182)(193).
|I (170) |I (181)
Page81.
(\ Page 9y9.
(192) (200)
Page888.
Page 849. Page 888. Page 914.
Fébu.
;i, M
Fong. Wi
Page
Page818.Page856. p~ ,..
J.
Tay. Fëy.
age82].,
(171) |I Page8;S.
(183)
jI
Koùey.
Page8,89.
P (194)
t.o ,0. age 9.
CLEFS CLEFS
t
a CLEFS CLEFS CLEFS CLEF
fiÈI
DE DE DE DE DE DE
TREIZE QUINZE SEIZE
DOUZE
TRAITS.TRAITS.(208)
Chii. QUATORZE DIX-SEPT
Page 921.
TRAITS.TRAITS.(208)TRAITS.TRAITS.
4t
TRAITS. TRAITS. TRAITS.
TRAtTS.
m; lii
TRAITS.
~t~ tRi
Hodng.
# & &
(201)
Page914.
Mong.
(2°5)
Page 919.
Pi.
H
(2°9)
Page 923.
Tchy.
(211)
Page 926.
Long.
Ii
(212)
Page 929.
YOLI*.
(214)
Page 931.
,
Chù.
(202)
Page 915.
«
Tmg.
(206)
Page 920.
t~~
-
M
Tsy.
(210)
Page92j.
<sjEî
Kouey.
Page 930.
Koiiey.
(213)
Page 930.
He.
(203)
Page 916.
M
TWrK
(204)
!Ting.
Page 920.
~TTv
Kou.
Hë.
Page 916.
I
Page 918. -(207)
Page 921. I
DICTIONNAIRE
DICTIONNAIRE
CHINOIS,
FRANÇAISETLATIN. :
--------
t
.,.--.--..- -- - - -
.,
M."cief.PREMIÈRE
CLEFde l'unité,
CLEF.
: f1
J
2 TRAITS.. jrtÇlef ,
-
t
de la prio- Dix mille.
f. Y. ritéetdela perfection
parfait.
un, unité, Ouan, Decem millia.
IniHÍa.
}.
:
Clavis unitatis, prioritatis et per-
fectionis unus,primus.Ty-x (a),
primus, perfectulTI, aequale, simile;
(4)
'T".,
CARACTÈRES JOINTS A LA CLEF. tuo pugnare.
T 1 TRAIT.
Porter, fort, robuste.
Gestare, fortis, robustus, substi-
N
L x
--UMM@
tureti
Trois.
;
Numerus très.Ty-x, tertius tsay-x,
Tïng.
(a) •
tuere loco alterius ; iittera tempora-
ria inter chf-kall. Mtll-X, plebs; pïng-
Sein.
(6) tur etiam San, iterùm
ain Saltz, :
repetitis vicibus, seu efficaciter. Legi-
iterùm: x-se,
tare; tsay-x, multoties.
x-s clIU
cogi-
destitutus ; ,
x, milites; ling-x, pupiilus omnibus
x-kiên triennii tempus LEnhaut,Enhaut,dessus,suprême,
dessus,suprême,
;
quo fiiii ob mortem parentum cessant
à muneribus publicis tcldllg-x,
plere annum aetatis i6 vel18
com-
; m
J_^ fait, aller. par.
par..
L Sept.
x-pèn,libellumimperatori imperator;
remus; hoâng-x,unperator;
x-pèii,libellui-ii imperatoriporrigere;
VO Septem, numerus septirnus.Ty-x, x-chf, olim ; x-où, meridies; x-ty,
septimus. cœli moderator. Legitur etiam Chang,
TSY.
(3)
1r>
:
à loco inferiori ad superiorem ascen-
dere x-ching
, tonus tertius.
chose que Tj-ÿ;
-
x.cetx annonce remplacele caractère principal: ainsi Tý-x
ai~Isi de suite. estla même
irClef
I Bas, dessous, inférieur, mé- 4 TRAITS. r."eClef.
-
f.
.£
Hiâ.
prisable.
,}
Infrà numerale percussionum. tHj Mais, aussi, au reste.
(8)
Chang-x
;
ignobilis
suprà et infrà, nobilis et
ltll-X, superior inferiorem
t B
Ysfè tera
TSie.
Sed, item, caeterùm, et, modo, lit-
auxiliaris ; verbi gratia
teraauxiiiaris gratiâ, x-tigdy,
f.
'1 ,
visitans; hoéy-x, inferioribus benefa-
cere ; x-mà ex equo descendere
V"
; (14)
, x-"gay ,
ama. Sœpè est principium loquendi,
et nihil significat.Kebu-x,inconside-
; ;
x-yu, p l uere; x-sue, ningere; x-tan,
ova parere cheoti-x,subditi xcheoù,
operi manus adhibere; x-tchîng, mu-
,
T
, non_8ita properes.
rate, operari ; x-mail,
Grand, offrir.
.:::c
,
nus quod itinerantibus offertur;fdng- Magnum, offerre.
x, deponere; x-tsé,aiiâ vice; chïn~x, Pey.
partes verendæ. Legitur etiam Hià,
descendere, declinare, procumbere
1 1 l' l' , ex alto
tse-chang-hid-hia,
: (15)
1 d
descen dd"it. ..1lL Siècle,vie,année,généra-
IM* tion, temps.
3 TRAITS. Tempus,seculum. f-x,totumvitae
duratura
.v-kiay,
; il ;, ,
(16)tempus; mîng-x, bona fama semper
chang-x
mund s a--fa seeulorum
;
seeulapraeterifa
o.
Pu ;
x-ÿ, intra non multos dies x-chy, sem- exelllpIar.
per; X-jll,
iius
1"
A meif'ius est,
quàm;
* x-ydo, non vult1 ; l'
ve l1 non est me-
hao-x- fîL w..
Tertre, colline.
houân-hy, laetabitur valdè. A
, ,
Terra elevata, collis, magnum,
,
P
È Donner, promettre,et,comme.
Dare, promittere, et, sicut, nota
K. ou.
leAeo
l u.
(17)
altum
fi
cumulus
C fucii.'
Con V A
Youûni-x,
cœl1o sacri.fi.
vacuum nomen
terra el1evata, ubi
fi.,
b.
ficium fit; jell-X, locus-ub
habitant homines immortales.
f b.i
Ij 'J(f.
(IO)
m Inférieur, dernier, subalterne.
Denlander, mendier. Inferior, ultimus, piscium cauda ;
V
Mendicare, dare, accipere. x-tse, P' littera temporaria inter chy - kân in
oppositis, suprà et infrà, antè et
; post.
Kûry mendicus.
I)
V-
J
",
g.f
I
5 TRAITS.
Créneaux.
Parvus paries ad declinandos sagit- t=h Lécher..
wLécher.
Mièn. tarum ictus, mœnium corona. 1*1 Lam b ere.
(12)
4 lien.
Caractère qui sert à marquer
Aid,
('9)
If Ï
S
Abjicere. x-x, modicum.
! *tt(
7 Lier les cheveux en deux
Y. (Z1
* h, J# touffes sur la tête. Kouen.
'*
^||/ Avec, ensemble, et.
Cum, simul, et, singuli, omnes.
,.,
(a8) rum cornuiim, quod est proprium par-
;
vulorum ; juvenis qui jam nectit ca-
piHos, adolescens suescere.
Ping. jfa Enfiler.
(2.20)
It-.. I ;
Filo trajicere
numerale rerum in
-,
IuCI L
Tchoûen. lineam coactarum, ut rosariorum. x-
;
,
ILe CLEF. (29) kouan,filoaliquidinserere koudn-x
2.'CUf.
Kouen. Kouen.
crue.
EF de l'accroissement :
Gril, broche.
Instrumentum ad carnes assandas,
(i3) crementum, pullulatio. Tchan.utveru.
rTchii.
,
CARACTÈRES JOINTS A LA CLEF. 1 (30)
2 TRAITS.
Y Fourche. e CLEF.
III s.a#
r
Clefdeschoses qui se ter-
.La.d..A
Furca, et quod in duas partes divi-
::
1 Yâ. ditur; extremumnicinusinter digitum minent en pointe point.
(24) et digitum.x-teou, famu
r.. l1a, an-cilla.
.11 Tchù.Clavisapiciiiti Tch'
: puncttllTI. Legitur
punctum. LegItur
A Caractère numéral. etiam Tien in eo d em sensu.
Particula numeralis, particula uni-
+
Dimidium,
;
(25)
wh
2X4 TRAITS.
Rond, pilule.
g*
;
—,
t
Z) et
;iabrum
usui
aequale, intlls, in me-
dio, rectum. Jin-x, pars inter
nares
superius;po-x-yÓng, non est
x-jin, mediator; leatig-x, medi-
.I-A Orbiculus, pilula, rotundum.x-x,
Ouân arbores rectae ; tÕ-x, operculum tubi
in quo sagittae recon duntur.
;
cus x-koue, Sinarum imperium. Le-
gitur etiamTehon g,
(32)
jungere, scopum
attingere, in examine approbari x-v, IU Rectum. Legituretiam Oual. Vide
; :
votis conforme x-fdng, ex venti incle-
Huln.
supra(32).
mentia infinTIus.
(33)
.::8: Visage prein. Kl. Couleur rougeâtre.
Facièspinguis. JJ ;
Flfngo.
(27)
Tan.
(34)
-.
Color rubeus. x-cha" arena rubra
X-SUI, sincerus; y-x,
A totam alicujus
sontis familiam delere.
/-
-> Seigneur, roi, dominer. ET 4 TRAITS: 4:CLEF
3-eClef,
|A
Tihi-x, rex, dominari, Dominus, prseesse.
; -!;
3
tur pin. Legitur etiam Tc/iou in eodem Me-* Tout d'un coup, aussitôt.
sensu. F Derepentè, inopinatô, brevitem-
n
I(43) ;
*"
1J Tchd. pore,incipere.
7r Puits.
-
(42)
Puteus.puteus communis;
Chy-x,
Signe d'interrogation.
Tilng.x'j^n>
Tsin& clare;
coeloapert tzëll-X,
.us. (Cod.locuspag..21. II,
inter parietes
{'i} cœlo apertus. (Cod. JI,pag. 2.1.) Littera in fine interrogativa. In
(,6) 1
LTA medio phrasis significatad,in; facit
jn<?~.
011.
etiam
dativu",
<tL °
Ky-x, forsitan.
défaillir
IV.c CLEF. ~f~ Manquer,
;
vreté fatigué, s.
;
vide pau-
4- Clef.
,1 CLEFdeschoses courbées.
:
Clavis rerum curvatarum res cur-
Fa.
(44) ;
Deficere
sitas
; vacuum; egestas, neces-
iassus. Kouén-x,valdè fatigatus ;
jPfe e
pil'
(37)
vatae ad dexteram. Legitur etiam Yào
in eodem sensu; item Y,, pertingere.
ollex.. , pauperrimus.
5 ET 6 TRAITS.
CARACTÈRES JOINTS A LA CLEF.
Õ
Ig
Monceau de terre, amas.
terreillinsger
Terrae cumulus,
p
1 ET 2 TRAITS.
Gouverner, talent.
1
TOouy.-
(45)
acervus.
,
Y.
Gubernare, regere, cacteris virtute
et habilitate prascellere.
Ma I
Etre
A diflerent, contredire.
Differre, contradicere ,
dexteritas, perversus.x- kiao, vafer,
violare ,
Kouay,
(38)
Nàyde-n-i,sed; iitteraconjunctiva.
7 ET 9 TRAITS.
Il
(59)
Long-temps.
.7Diù" JVidesuprc(46).*"*7"*
Kieou.
(4°)
longo tempore. t
Koïmy.
(47)
(a) Les caractères qui ont une étoile,sonttirés du- Dictionnaire Chinois intitulé Tchng-tsé-tng.
14:Clef.
A l/i
rrh-
.J.C
È
Pendere ;
Pendre d'en haut.
dicitur de herbis seu ar-
boribus quæ nimis fructibus onustae
ouy.
ramos inclinant.
M
MU
5 ET 8 TRAITS.
Y.
Pfe.
jt*
(48)
- Gouverner
compter.
, ,
régir monter,
¡(f".
(54)
id de quo aliquis dubitat instrumen-
tum quo utuntur, ut dœmojfveniat
et scribat quid quis cupit.
';tL Troublé, troubler.
Ching,
(49)
Gubernare, ascendere,numerare.
x-chy, opportunilatem arripere
equum conscendere. Legitur etiam
;
x-ma, |JU Perturbatus, perturbare. Videinfrci
(59)é
Loén.
-
merus;
Ching, quadriga, binarius rerum nu-
item, quaternarius numerus
equorum , sagittarum et avium agger ;: 'L(55)
-
sum
V.' CLEF.
sîît
l|i^ Sec.
Siccum. Vide infra (57).
y' Clef.
'7 T~ CLEFdeschoses courbes : Kan.
j
* W (56bis.)
courbé; un, unité.
;
™
; ;
Novem
debetur impetrata, aliquid ad rectitu-
Kieou, x-x, ars arithmetica, multi. Legitur Tchy.
7- u
dinem Perducere
,
emendicare pa-
etiam Kieôu, congregare.
.,c.
(58)
;
"'J'(5.) latia praefectorum, domus Tauziorum.
M1 Demander
mendier.
prier , supplier, x -j111,alios gu bernare x -,yu-j;lI ab
aliquo gubernari, unicè incumbere
J
;
x-sëng-tChj-kllll
x-seng-tchy- arsqua
kuu,Jars quâvitatransi
vita transigi-
gi—
Ky. Rogare, petere, mendicare. x-tse, tur; x-tsieou, parareconvivium; slëou-
",-
(52) mendicus. x, componere.
JjXé
UU
Même, et, de plus.
Adverbium etiam, et,
item,insu-
Troublé,
MXLSion
fëjL sion
;
, dre. troubler
désordre.
dés or
çonfu-
Ye,
(53)
per; est etiam Iittera finalis ad instar
puncti filialis.
(59)
Perturbatus,
Loén.delfectere,
deffectre,
;
perturbare,
tumultuari àrégula
confusio
tUlnultuari; confusÏo,
,
j.'Clef,
"7
confusè,fiiriosè ;;
tumultus excitare ,, CARACTÈRES JOINTS A LA CLEF. 6/Clif.
)
Li item illossedare orationis epilogus
s-td,indiscriminatim
Lr
quo dicta in compendium rediguntur.
et furiosc per-
cutere ; x-jêti, tumultuosè. Ce, , I,
déjà
3 ET 7 TRAITS.
ç3l|irus;est
Avidus,
Avide, obstiné.
cupidus,
idemcum velxf-o,
x-hy,tenax. xf-ey,ava-
obs-
Leao.
L Littera quae verbis addita facit prae-
terita:jam, fi..
frinis, perheere,
fi comp ere 1
Iy
cura rei similitudo.
(60)
C.'Clef.
*S
Klfc.
Kue.
I
fc
Küe.
Kiie.
(6i),
VI. C CLEF.
,
Clavisrerumdeorsïim tenden-
tium sedinfrà curvarum
uncus
adactus et eujus cuspis in angulum
;
(63)
Affaire
J
~—-
II*
Sse.
,
Ego.Legituretiam Yu, dare, do-
nare. (Est sliperioris ad inferiorem. )
chose, occupation.
Negothull, res, opus, occupatio.
;
Htng-x, operari ; x, velfong-x, velfô-
servire x-tsthg, negotium;phi-x,
(64) habilitas; pô-ktng-x, inexpertus.
incurvatur.
—
7-'Clef.
~!
'—LEF
Eill.
iEÛL
(65)
VII: CLEF.
Clavis
numerus binarius
CLEFS DE DEUX TRAITS.
;
rei in ordine secundie
jutor, adjuvare, auxiliari;dubitare,
S(67)
HÓu.
(68)
^7
bare.
bare.
voë,
Dire, parler.
Dicere, loqui. x-x, multorum vo-
ces, hoc et hoc i-nodo;jèii-x,pertur-
Ensemble , ;
avec recueillir.
Litterarelativa; simul, cum, mu-
tua; colligere. x-Jiang, ad invicem.x-
res concham habentes, ut ostreae
locus ubi Ianii carnes suspendunt.
;
7/Clef.
— -,
~!
Eu,
|J
1
Dans
In
ET 2 TRAITS.
tOf Puits.
Puteus. Vide supra (36).
Yîi. Tsing.
(66) (7°)
J
,,
7/Chf'. 4 TRAITS. CARACTÈRES JOINTS À LA CLEF. B:Clef.
- en. Fuir, ,
Scrutari, vulgare, promulgare. x-
Eúf.
on aiiti(luo
'leou.
kotï-x-kln,ab
abantiq1 usque nunc.
q Lte iiuiic.
uo US'
L perdre éteindre, ou-
(7')
„,'-'tatis
investigare, veterum gesta, antiqui-
(7")
tatis monumenta.
5 TRAITS.
y[
--
j Cou.
Collum. LegiturHang in eodem
; tulpa,
sensu itemKang, altum, resistere, ex-
.,
.-.Jf D'autant plus, comparer, bien-
Adverbiui-n
fait.
quanta magis
AAd~ver~bjumcjuanto ,
lnagis, aq
Kanv,
(79)
cessus, 1
ris. Sicïng-x,
tas.
C" -
-
protegere,nomenside*
1:
;
aequal is, quorum unus
potest alteri resistere x-yalig, sicci-
&
LAoang.
Hocrnô aqua
ua
frigida, beneficium. ùlCOll-X, quoddam
instrumentum musicum; lûf-x, ami- 4 TRAITS.
cum convenire.
tJt:
a.
Peu, pas beaucoup.
Parum, modicum, parumper. Y-x,
Xt
*i >
tié.
Seréunir, liaison, union,ami-
K.
Ky Legitur etiam Ky in eodem
sensu.
--L.. Et, aussi, de plus, derechef.
(76)
Particuia conjunctiva, et, etiam.
b
Y. -
VIII.' CLEF. (8.)
.;J
b...rCl.efr
mN-.
j *~
M
>
J?
Iy"*
Kmg.
(85
ft
(84)
Ku12..
m>
JS-Coliis
ti=i1,
Il
Ms.)
'"-.
cÔtés,
J.II
7t,¡
L
eang.
|
II
ury.
(87)
t~t.
Po.
N bitouti
6 TRAITS.
x-x,,valdè tristis.
P.
Parva aula.
seuatrin
PorticusPorticus
7 TRAITS.
Portique, salle ouverte de tous I
reposer, égal, droit.
meridies.
in
I
offerre, sa-
enlinens, regia
(85) magnum, decem miilia. x-sse vel x-
tou,regia; Pe-x,aula regia Sinensis;
in pubiicis viis |
seuatriupublicis
ilig erecta ad itinerantium quietem, por- I
ticus inhortis,quiescere,lTIorari,
aequale, rectum. x-x, erectus ;
x-ou,
8 ET
Nom de pays.
10 TRAITS.
-
II
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
TTf
4
1
t-*
gjjj
O
¿-L.
(93)aHa
I
A
1*
I
x
(9°)
Chÿ.
Chy.
'V
K
M
,
Obéissant, beau.
Obsequens, pulchrum. x-x, in-
defessè.
dïefr
Charité, amande..
,J--t.
jA
Dixième.
Lv
Le.
(94)
J
tIbusuna.
chyPenc
'Tr'-
IX/ CLEF.
CLEF de l'homme: homme.
Clavis hominis: homo. Nan-x,
2 TRAITS.
Dix hommes.
Denarius hominum numerus. x-
voe, utensilia domestica.
,
Charitas pietas , i-nisericordia
fructuum nucleus, cucurbitarum et
hu'jusmodi semina, ocuii pupiHa.
hé, renversé.
adlatus
Inclinatus,
, concubina,veluxorsecundaria;
ckÿ,concubina,veluxorsecundaria;
rirsie.
assistere. x-
t.
8*cief*
jf'Clef.
; A'
homo;nuu-x,femina.; fou-x, millier; Jin.
;
1 cou."
1
p
Idem.
(95)
(88)
Cho. Fou.
haïr.
(8gbis.)
-. mi, -
(96)
Il ET 19 TRAITS.
IEQ Si nc è re, fidèle,
Sincère, grand , épais,
ndèle, grand, épais, Â~jf
I/Wi
# Couple, joindre, unir, enne-
Par.jungere,unire.
JæL beaucoup. Par,
multùm. Kiêou.
jung ere , unire inimicus,
in i-mi cus,
Tan. Sincerus,fideïis,magnum, t o disse.
(97)
(89) - Présentelnent.
SIM ®/=t
pClef. A Présentement. if
1 Armes,
A s'appuyyer er.Clef-
f1 j)/ Clef.
ja ln. yM
mo-x,nunc,hoc
Nunc, modo.Jû-x, tempore;
eodçm
x-jÿ
vel eûl-x, vel
hoc eo d em tem p ore;
J hodie; x-tsào, Iaoc mane; x-ouati,
j~~
.lC ang,
(iQ^\ium
Nomen genericum armorum mili-
;
Tchângtai*ium» inniti. Tà-x, dimicare, bel-
-
pzng-x, .f.
armamilitaria.Jîn.
Il
,
Jin. - (98)
hoc sero.
A
yl Aider, grand, cuirasse, limite,
LDare.
*1 I. Kuio-x,
Donner.
tradere ; tchif-x, com-
séparer, valet. I mendare ;
Fo £ quid .rou. d
.d;fên-x,
x-to, vei to-x, alicui ali-
Kiaj. Auxiliari, magnum, lorica,termi-
, (106) credere
dare.
praecipere, man-
Il
nus, coucha, interrumpere in bono
(99)
perseverare, domesticus. Mo-x, mag-
num gelu; sién-x, occasio sat ievis
tsie-x,vel kèng-x,sincerus, ingenuus
;
; 1.1
1
t Ut
Hommes immortels.
Homines immortales quos fingit
(107) v
chcio-x,alicujus patronum agere; y-x,
secta Tao. Ou-x,quinquesien, sunt
unus homo ordinarius ; siào-x, meus Sien.
;
servus kouey-x, vester servus
;
pào-x,
len. cceium,
r spintus, terra, aqua, anima
-A
l jw-jo-x, ve l tCfle
tché-
coadjutor agricolarum prassidis, qui
adest regi terram aranti.
; J kïo-tay-x, sunt nomina spirituum sec-
tœ Fo tây-x ciconia.
Art
,IlJ Suivant, selon, de même que, A. , ,
~TT~' réunir.
Ensemble de même avec,
ln.
JiAn
(100)
parce que.
LA
Sicut, juxta,quia, sicut priùs.x-x,
semper. Legitur etiam Jeng.
g.
rT-j-oiAt
ng
(108)
Si-n-Lil, idem, cum, convenire.
*A
/yV
Obéir, être soumis.
Obedire, obsequi, obsecundare.
|
Ay*
yJ
Mesure de huit pieds.
Mensura octo cubitorum Sinico-
lsong,
r-j-<A
j, (109)
rum, metiri profunditatem.
(101)
1 (110)
ÎI
0 ,
ùse. tratu se abdicare.
Fort, courageux.
,
1
(102)
Tse
Porter.
Gestare. x-hiéii, humero gestare ;
x-si, attendere, quàm diligenter.
(,
- ,
17
m)
Fortis, robustus. x-x dicitur de
mûris altis. Legitur etiam Ouo x-x,
motus navis, instabilis.
,
:
ALf
(103)
f :"
Jfll.lng.
A
("3)
Famulus, servire. x-x, campanulae
sonitus, cognomen. Videilflrà(114).
9 *
¡(zen. ssl-x,
(,ao) 'A 1. •
meY-;lIZ-Y-X, singuli hommes
;
h
negotium ; ÿ-x-ÿ, una
;
:
Kien, numerale rerum y-x, una res;
JÙz.
Porter, charge, emploi, far-
deau, accorder.
Gestare, ofifcium,munus, conce-
(115)
;
formiter
ideô
à, ab, nota dativi. k50-:v,
x-oey, reputare. (m) dere. Châllg-x, magistratûs possessio-
'A ,. '-/1
nein inire ; x-y-oey-r.y-Jlll, pietas est
munus cuique proprium.Legitur etiam
Jm, gestare, posse, protegere, toie-
4 TRAITS.
:
rare, fidelis, muneri aptus sin-X,
aiicui fidere.
fie Regarder
IrlJdesirer. en haut, attendre, ÀT-f Bas, humble, incliner.
r, '1d I * Non altum, denlissllln, humiie,
Nicinv Suspicere, erectocapiterespicere, Ty. inclinare. Kao-x,sublime et humile;
fc I
(116)b desiderhllll,
exspectare. Kieou-x, à (173)x-têoii, caput indinare, dimittere.
multo tempore desidero videre te.
f:Ji x-fo, entrevoir.
Frère cadet, inférieur, milieu. Aspiciendononbenè distinguere,
I" Secundus inter fratres, secundus J
*/ levissima rei similitudo. Siâng-x-fo,
r1 hlj
r ange mensis cujuslibet; exmédfium,
lioribus,
f9
temponbus, minferior,
quatuor anni
or, i-ne"d ium, instru-
Fang.
(124)
alter alteri ferè similis est. Legitur
:
etiam Pang x-yâng, fallere tempus,
mentum musicum. x-tong, médium genio indulgere.
A
y.,
hiemis ; X-Il), nomen Confucii.
1
A.%
P't
Se retirer.
;
Recedere. x-lyt secedere -x-hoëy,
deformis.
Respicere
pour regarder.
summis pedibus in-
, vel1 x-niàng,
nixum respicere. x-ouang, -,
JI. (12S)
avidè exspectare.
("8) -
jj
J.1r Pair, double, égaï.
,
Par numerus duplex , æquaIe, III
~Ai Chose extraordinaire.
Res extraordinariaet non commu-
0'u. socii, aequales.
Tiao, niter eveniens.
(119) (ia6)
/,Szn.
Jt
p.eClef.
Timere.
1
M\
x-x,cum
Sïn.more.Legitur
ln. 127
fjjj
Avoir peur.
timoreet
Timere. x-x, eum timoré
sensu.
ettre-
At~
incubare. Maf-xJ insidiae
humiliter sperare, vel petere. Sexta
luna dividitur in tria fi, scilicet,
tse-x, tc/wng-x et mô-x,ideoque
x significat tempus valdè calidum.
x-hÿ, imperator Fa-hy.
sân-A
Clef.
, ci~r.
/J
#
,
Ky. être répudié, féliciter,
(129) ne.
,
y|^|a , ,
Hiëou.
, , ..-
PuIchrum, bonum, parcere, dimit-
repudiari, gratulari,
jjr (136) tere cessare
Lui il seulement,
parce que.
elle
11e, ut. x-pa, ;
;
/c ne timeas siâng-x,
utraque partedesisterë x-kieou, vel
ex
Y:
(130)
Ille, illa, illud, iste, is, solùln,
;
quia. Yo-x, tristis x-ou, sonus legen-
i,
tium; x-y" quidam sapiens antiquus.
lJ x-tsy, bonum et malum.
Kiii-x, ustensiles.
p
Utensilia vel instrumenta fabro-
,Ir;:- Affiigé, affliction.
'Je,
fortiiiiium.
Afflictus, afflictio, calamitas,
Hb. 1Um seu omnium mechanicorum. x-
J
poell colIegæ.
in- (137)
Ydy.
(mO
5 TRAITS.
J~ VA
rang,Cinq, assembler, compagnie,
espace.
Aîné,
Ine, frère
rere aîné
aIne du
u père.
pere.
major, patris frater major,
Quinque, congregare. Hâig-x, pg dignitasmagnatertiaârege. Td-tsông-
Ou.
(lj2)exercitus ordinatus ; oêy-x, associari;
(138)
J
x consilii rituum prasfectus, vetus
Ky.
(q3)Hô -x, ,
stratagème.
Habilitasindustria, stratagema.
socii in commercio. Legitur
yifA
I pJJ
Estimer, priser.
De rei pretio disputare, quanti
etiam Ky in eodem
;
sensu item ICf:
pes vel manus cum sex digitis, dis-
Kou.
.Il. 0 U
(lj9)
valeat disceptare. Chy-chouy-x,
res
nun-
dinarii fori vectigalia ; x-ledng, vel
pergere, extensus. x-Rf, conjectare quanti aliquidvaleat.
1
1tr
Clef.
1 Vide supra(140).
x-lân,
'IJW
v-- r
d'idole.9-Clef.
sorte
Idolum sectæ Fo. x-pey, quoddam
d quidam
lie.litreguuID; lo-x-chân, ..dmons1 ubi /J
jt
S.
Kouân-yn, quxd am femina id ol um, j*"rA".*
((149)
149)
('•iO habitat.
Pb
l,
P Ir
Poen.
()
('42) l,.
Compagnon, camarade, asso-
cié, accompagner, s'appuyer.
Socius, comitari,inniti.u'
Ho-x,
co lillegas; x-îoen, otiosus, otiari; pey-
x, sese comitem adjungere.
Ir<x-jîn, musicien.
A
ek
t//
Sse.
I
(15°)
F~~
Mort, mourir.
Mors, mori, finire.
JA *c? x-lun,
(143)
rA
tibiae inventor regnante rege
Hoang-ty.,
e
.l.-ey.
Td-x,quidam mons. Legitur etiam
7 P7ym
p$y
el et y lJl eo d enl
em sensu.
(151)
.Ê1 si.
111 Seulement, cependant, mais,
-
Espion, espionner, guetter.
IPI
(-45)tare.
Ssé.
(145)
tare.
Àiiorumfactaobservare, explorare,
examinare,explorâtor.x-heou,exspec- o-x,
Tan.
1
('53)
(~53)
Pv ;>
non so l1,ùm x-fan,
rr
Tantùm, soliLnl, tamen, sed, si.
_£/1 omnes, qui-
-. cumque ; x-ma, equus errrenis ; x-x,
SOhllTIlnodà, tamen.
AW
pP II
Messager, envoyé.
Pong.
Nuncius, missus. A***- Etre long-temps debout.
Diù stare. Legitur etiam Tchu in
Ù.
I mh eodem sensu.
(>46)
ml Comme,semblable, ressem-
(154)
'l' :
tera habet locum in comparativis
v sunt me potiores;
,eoU-.Clllflg-X-tlgo-ty,
x-cliy, videtur veritas et non est.
(155)
X-Man
moquer,
mépriser, in j urier
,
1P VOUe
railler.
Contemnere, despicere, iliudere,
Vide supra (147)' :
vilipendere, irridere, moIestare. Ky-
Ssé. x-til , vilipendere aliquem. Legitur
048) etiam Ol't.
9- Clef.
J'"-
m
M
* ,,..
1..
1.1.se.
157
(.57)
ÊÈÈA
Tse.
Action pure.
Actio pura, connectere. Legitur
etiamTcliao,videinfràx-miï
Chao. (Cod. III, page ig.)
Petit, étroit.
(3908).
J::t
jPj
Hô.
Regarder.
Qui
quoi!
Quis
!
!
explorare, exspectare.
verba ad aures tiiicu us dicta.
x-nië,etiam
?
:
Tien t.
quomodo !
j
enue, l!
x-ju, tenue,
-jïll,
quare x
leve.
1 evé.
V
cir
"B
j~
Jill,
ISV.. *
quis?x-ssé,quid abs-
quidnegotii?voît-x,abs-
quis! x-ssé, negotii? vou-x,
(158)
#1
(1Ciu)
Tchu
T
(161)Tsay-nà-ly-x,
,'l' ubi
Sistere stare, morari
b. laItas.
1 b& ?\Jin-pô-x,
v
,
ferre
fc
habitare. "b Nom propre.
Nomen proprium.
I
Tsú. sex consiliarii regis ru-hj.
(17°)
, ,
(162)
JJI.:
yf-JL,
-
Aider
J1=t conserver.
secourir protéger , ,
Repos,
dans la retraite.
se reposer, se retirer
Y. Quies, quiescerfc,àtumultibussese
t YeÓu. Auxiliari, protegere, servare.
(171) subducere.
('63)
1*
-I
*
Pén.
Ignorant, grossier.
Ignarus, rudis,vilis, rude, crassum.
(Cod'111>Pûë-20.)
/lté
mF"
Fo.
Contrarier, méchant, le dieu
/J
&&
1
TSO". E
J
Et,
Jtn. (173)
moraliter,reformare physicèetmora- (181) tur etlam.11 cognomen. Jin.
liter.x-oey, gesta; fa-x, mulieri mox
pariturae venter doiens. Legitur etiam
ensemble, avec, chacun,
Tso, aliquem ad aliquid promovere.
.I7r tous.
IJ..
'I.$(;'
Eloquent,
f habile, habileté. Ping. simul, cum, singuli, omnes.
Ning.
(174)
Eloquio pollens, habilis, habilitas.
Nlng. Po-x,ego inhabilis sum.
*Jp(.8.)
Tonp.
(175)
Cognomen.
9
ttt
W
Parvenir, s'assembler.
Pervenire, congredi. x-x, simui
KouS.colligere"
J.,..
6 TRAITS.
(184)
1#
indécis. Impatiens, aegrè ferre.x-x, laborum
He ey.
(177)
Hàc iHàc discurrere,
perturbatus.
non decisus,
(186)
rr./1f impatiens. Legitur etiam Yad, pro-
Tiao.crastinare,differre.
faux.
Yang.
(178)
Feindre,dissimu
Feindre, dissÏ1nuler,
l er, déguiser,
dégui ser,
J.
(>87)
Aider,
, 1 J::I
Cent hommes.
IAuxiliari commode, tour à tour.
Centurn homines.
se., , ,
quàm celerrimè. oppor-
I
Pet
('79)
,1:1:.
Kii.
A~.
Beau, joli, bon.
Pulchrum, bonum. x-jin, muliei
formosa.
1y:v
1A
y,
,J:J=J
le
(188)
tunus
nare.
vicissim comparare
se.
(190)
Facere, mittere, occuptLre, uti,
;
mandare. PÕ-x, non permittere; x-
yong-ty, famuli tchf-yè-x-të, hocetiam
;
fieri potest tien-x, cœIi nuncius. Le-
*
44^ A/U
zia.
Ko
*
KOlla.
KOllCl,
Se vanter
prodiguer, grand.
présomptueux
jf,n,
JKtf Grandement,très-grand,abon-
gitur etiam Ssl, qui mandatum recipit:
lay-x, nuncius à domestico missus.
'J}[t damment.
11Iit
j/jtj Figure, forme, corps.
Figura, forma, corpus, perfectè
Kônv.
.Il. 0 n
(.99)
(J'
ter, copiosè.x-fdn
(Cod. III,
,
Magnopere, maximus, abundan-
iautus .victus.
pag. ip.)
,
Hîng. effonnatuln.
)
(191
«
JtjiX règle, coutumeordée,
IxVJ disposition.
¿z:. Ferme, solide, fort, ignorant.
Z~ Lex, régula, mos, ordo,
I1g JI. consue-
Forte, durum, rudis. x-j, qui pro- tudo,
d dO v' mos vêtus;
dispositio. Kou-x,
Tcky. gredi nequIt. (200)
;
py-x, proportionaliter disponere fân-
(192) x, recta dispositio.
jEt fjk 1suivre, , Côté, se tenir debout à côté
*
x-x, sincère, grave.
f/|L Sincerus, gravis. LegituretiamKati de quelqu'un accompagner ,
Kan. in eodem sensu. proche.
Latus, ad latus assistere, comitari,
(
(193) (201)
;
yenire, advenire. Tso-po-x, vel tso-
u.
-
(202)
Jfieri
L
LAay,ongo
po-të nequit x-yoûen, causa,
mo-x-teou,
v b
absqAueulia
Ii causa; /Ja Petit de taille. ,
((,•95)
195) î.songx,
;
abT initio usque nunc; Y-x,
primo ; éul-x, secundo x-sun,abne-
;
potuin filii x-niên, anno proximo.
V
Tchii.
Corpore brevis.
;./
\%t
Orgueilleux, vanité, prodi-
//|
(203)
Repos, silence.
guer.
Superbus, vanitas, prodigere. Chë-
IlilL Q-uies,siientium,taciturnitas.Le-
Tchy.
LIv gitur etiam Hi.
(196) XJ prodigus.
(204)
#
ijx Courber, bossu, foible de J-b
Ij
Ouân.
santé.
Curvare, gibbosus, debilis, infir-
«ou Aider,inviter, engager à boire
à manger.
YeÓu. Adjuvare, invitare ad bibendum
(197) mus. (Cod. III, pag.29..) vel comedendum.
(205)
Clef.
jt -'.::p
/J
Très-grand.
Maximus, inter magnos primus,
*
ff^V*
Appuyer, se conformer, selon.P- clef-
Inniti, conformare se, conformiter, 1
Jtn.
u.
Lv supereminens. y. ;
:-" juxta. x-kieou, ut priùs x-iao, juxta
f
(206) (214) rectam rationem. Jin.
1l:JiEgal,
-
r s'accorder.
Æqualis, in 7 TRAITS.
siâng-x, unum convenire. Pif
¿n
*
Meou. non conveniunt.
,.- Femme enceinte.
Mulier gravida , nomen genii.
Iip
(207)
(Cod. III, p(lg. 32.)
J ne
JP Grand, ignorant, homme inu-
Chüz.
(215)
Tong,
(208) Magnum,inscius, inutilis, homo ire
Jttr-t Mépriser, faire injure à quel-
qu'un, se railler.
:
perditus. Legitur etiam Tong; kong-x,
I
*
I
Tclzâr,
(zo9)
rudis
Se
item Tong, sincerus, rectus.
ao,
Contemnere, iiludere, despicere,
(ai6)viiipendere.
IJ:. Timor, pavere. x-jen, timidè. /r¥ Nom de dignité, prince, beau.
Tchy. J/yGradus secundus dignitatum quas
(210)
Heou. oIiln dabatimperator,scilicet, 1.°kông,
)
Sun.
(2n) scopum sagittarum expositus. Legitur
etiam Heou, respicere ex Ionginquo,
*tJJt
tTTT lllpêcher, boucher,
Empêcher, bouc h er, folie,
folie"
exspectare, hora, tempus: jj<*-*,hora
mortis.
më disance.
m -
h" IInpedire, obstruere, replere, stul-
titia,i-ilaledicentia.
Tchëou
Ir III, d /p Bon, bien, petit enfant.
titia, maledicentia.(Cod. III pag.31.)) J/pV Bonum,benè, parvllius.
J
/XL
Kong.
Offrir, nourrir, exp oser à la
vue, pourvoir.
Offerre,alere, praeponere, provi-
dere, reverenter oÍferre. Legitur etiam
Tchiii.
(218)
J=:J..
envahir, usurper.
Gratter, avancer peu à peu,
(213)
:
Kong, sustentare, alere x-yaiig,, ali-
menta praebere, seu suppeditare aux;
Tsin.Scabere, pauiatim progredi, aliéna
invadere vel usurpare.x-hdy, dam-
(.119)
spiritibus suntofFerenda, et tune dici- ta-x, annus vaidè
num inferre;
c Id ste-
tur x-hién. rilis.
Compagnon,
y/ clef.
/J
1 y
lr;t
.IP Compagnon
s'associer.
, accompagner , (&t.
IIP
Ys'o
Proche, serr, étroit, court, 9:ckf-
presser, comprimer.
Proximus, spissum ,
angustum , 1
f
CoIIega, socius, comitari, asso-
jL x ciari, amicus, discipulus. breve, urgere, instare, comprimere. Jill.
jfn>
:-*
(220) *
(217)
JYgô.
(228)
cliné.
temporis, inclinatum.
,
Derepentè, subito in momento
.I
lHf Kieou. Dicitur de homine in suis gestibus
t
Tcha-x, mauvais homme.
Tche*
Homo malus ; idem quod snio-
(229) gravitatem et decorum servante.
,
*
(Cod.
promptus
111 page V-)
in agendo
-Ix,
Am Commode, avantage.
Jf Grand, habile, sage.
pién.
(-4) præparare,
portunitate
oblatâ utiuti souy
(224)portunitate ohlatâ
;
;
Opportunum, commodum. Fii/lg-
benefacere;chûn-x, op-
sor1y-x, ; li-
Ii- 1 suo
-X
Magnum,
rjtiâ.
(1)
1 sùn.
p
x-y vel
aliis praecellens sapien-
x-tigay, prie aliis virtute et
veniens ; ;
bitu x-y, utilitas, commoditas, con-
td-x, ventrem exonerare;
; Ali:
habilitate excellens.
,
siào-x,mingere chiie-té-x, aptè loqui
pü-x, non expedit inconveniens
x-x,sei-nper. Legitur etiam Pieii, dis-
; |r~ Fort, robuste, démarche pe-
santé.
putare : x-mng , adulator. Y. Fortis, robustus, gravis incessus.
(*3>)
#j
(236)
tia non vulgaris,
, ium ; sëllg-x Jîn,
Jin.
JA (~3~) 0 lI (244)
cellens. Legitur etiam Siao. et seculares.
J
Pyt
(237) benefacere. Legitur etiam Pi: x-ny, (a45)
I
non oculis rectis aspicere, despicere.
B on
, véritable.
ouvrier, bon, sincère, I - rfj
Trahir, tromper.
Decipere, contraanimisententiam
Ageang.
(238)
Aptus opifex, bonus, sincerus
verum. (Cod. pag. JÓ.) III,
, I
I
Hy.
(246)
ioqui, exteriùs approbare et interiùs
reprobare. y:x, obscura rei simili-
tu do, confusè, indistinctè.
1
f'J YtTi Vil, grossier.
U.
Ltng-x, spirituel. I IV Vilis, rudis, qui nullum habet qui
Ingenio promptus,habilis, acutus, I
L;JI ei succurrat, malis moribus, malas
f
JLj. perspicax. I
consuetudd.ines.
II
LTy* 1 (,*47)
à
;
(239) I
JtlJ Courbé, incliner.
Statue de bois qu'on enterroit I Iilm
l-ffi II Curvus, inclinare,flectere. x-teou,
avec les cadavres, celui qui in-
I caput inclinare.
vente de mauvaises pratiques.
y~e'
Yong.
(240) Imago demortui lignea, quamoiim
Tso~x
I
I
,II'\A\?
#C|
I (248)
,
qui cumque nociva aggreditur. Conservare, fidejussor,vas, va-
IPeiifcere c (a0).
1
v dis, centum domus. Tchu-x, protec-
;
Achever,
.AAcIever, chagrin.
h r n. ag i
I
«;
tor, advocatus x-hoû, defendere;
l , J
A
I x-yeoll, auxiliari x"ClleOll servare;
moestus, perturbatus. I
,
x-tcliàtîg, qui centum domibus praeest.
1Tr Ill, pag.3e.)
- ,
.1.u..
(Cod.
oen. ré-
consentir
Accorder
(241)
MH
4. 1
pondre, réponse flatteuse, juste,
f{{( Droit, fortement, prompte- I y* toii,doux.
K
::J:: ment, ferme, passer, chemin qui I ! Annuere, assentiri, respondere,
responsio comis et benigna,justus,
rum, ,
ab rège. I
Ing, fortiter,celeriter, du--
I
lepidus, blandus. Legitur etiam Yu,
I
Rectum,
Re.cti-im
(2.42.) I
transire, brevisvia peditum. superare ; item Chu, nomen regni.
yKien. ,
{M
I//t ,
Comparaison, comparer.
Comparatio, comparare. Legiturr
etiam Hieti explorare, explorator,il
vuigo y-tso.
IISse.S,1
,
.,.
3
Attendre.
x-xdiciturdemuititardè
spectare;
Exspectare. vei
x-heou
(-43)
I (250
y.' Clef
;(È ',
lM. Hardiesse, intrépide,puissant. 1
#x-yeôu,
F coméd doiens.
711
JrmA
,
;Hïé. f
Audacia, intrepidus. auctoritate
et viribus pollens, qui aliisopitulatur.
Y,hX amici fideles
(252)beneh^cus.
ha"o-x, potens et
pfiy
(259)
ut
el
libris
dO.
PA" •' x-x, 1iudicris sese..
conscribendis. Legitur
dedeI.e
etiam
III
I•
confier. Res
sien. parva habilitas.
,lapis
SIn.
(253)
Sincerus, fidelis, credere, veritas,
confidere,sublimatum veneno-
Tsîen.
.1.
(260)
sus. x-sy,nuncia nova; kv-x, mittere
Blinda; chy-x,promissis non stare; ~r~ Obscur, stupide.
- -
x keou chue,loqui quidquid in ore
;x-py, currente calanlo.
I|Z|* Obscurum, turbidum, stupiJus,
venerit perttirbattis.Hoallex,
perturbatus. crel-)tisctiloi-iii-n
Hoana-x,crepusculorum
r
H-, o--en
(261) •tempuspostsolisoccasum..vsignmcat
,
8 TRAITS. etiam, postsolisoccasum tempustnum
quadrantium.
-, Ornare , componere ,
Orner, ajuster, réparer.
renovare. /ft Distribuer, partager.
x-pou, ; , ;
x-tao, virtuti stu- IJ0C
ddere; restaurare
oieoLi.
,¡t"
tsien-x,
;
antiqui sapientes kien-
1.
Distribuere, dispartiri.x-sîm, dis-
(,)
2)'i
x,connubia inter aliquos disponere; P.
Plao.pergere ii-x, distribuere,
fên-x,
pergere ; Je Jividere.
disti7i b L,ere, d i v i (.Iei-e.
,
su-x praeceptoris stipendium. Vide [162)
itfira(8514).
j
léger.
jËjÈ3 Faire peu de cas, mépriser,
Baisser,
fjvr fléchir,inégal, courbe,
yr
,
Vilipendere,despicere, contem-
plié.
(263) nere, ieve.
0.
Fou. Flectere, inclinare, inasquale, cur-
(255) vum, non rectulTI. x-teou, caput de-
mittere, caput inclinare.
Ptk
'J1f'
Bon, commencement, agir,
, exciter.
ZfL
,
Gages, salaire, appointemens.
(256)dare, (a56)concordi,-t. Vide
dare, concordia. infrïi
Vide il~ (1210).
flil (1 2 10 ) Stipendium,merces.x-lo,pracfec-
(258)
fX/jJ Imitari, imitatione exprimere, assi-
Hiao. 1TUdare. Videinfràil (3
(3740).
7 4 0)
(2.66)
(l66)
lies, omnino,
dTi.
, semper. x-pan,
d. em praeparare. Haec
TT littera
1.
f ante
d.. con-
dicit
ceptum praeventionis, suflicientiie et
abundantiie.
9'rCIef- Jhyti Fier, arrogant. /A Exhorter, se réjouir.. s- Clef.
F Ihp lAflT 1
Superbus,arrogans. Legitiiretiam
lk
(-67)
I hHt
(268)
J""l
Py.
*
Moi.
Ego: solùm in scripturis usitatum.
JYo-àn.Legitur etiam Yen,magnum.
Videsupra(237).
tI
-I
LA
ay.
(277)
1 oa
Tsang. reum;
ene
x-sun, arrière-petit-fils.
Trinepos. Legitur etiam Lay, è
Ionginquo adventantes consolari et
benè exci p ere.
eXCJpere.
Déposer, renfermer.
Reponere, recondere. x-lin, hor-
x-tso,urgentibus negotiis per-
ID
(269)
turbatus.
(2.73)
iU Sot. il!)
I jPj Particule numérique.
Particula numeralis. f-x, unum;
Stolidus. x-x dicitur de homine
K,,o,.y-x-jin, unus homo.
O. cæco; x~k°uty> nomen geniorum .qui
r¡-r
Tchanh g
anb'"
-Í
.1.C (*79)
4L
(270)
incitant
-
minem.
'd ad
tigridem d ddevorand
d um ho-
x-jin
1 Fi de char
,
celui qui a le soin du
l'empereur.
IBIr cendans. Qui currus imperatoriscuram gerit;
Yn. Series, generatio, posteritas, ne- (280)
potes.
|*|-|,
(271)
Double, multiplier.
IrfVidesllprà Duplex, res ou-x,
Kia-x,duplicare; binas, quintuplex,
lTIuIdplicare.
1/1 (182).
(182).
F/Vtf Féy. quinquies magis ; py-x, vilis et irra-
I
Ping. ("8l)tionabilis. Legitur etiam Pey : x-ngo,
(272) spiritus qui domos infestât.
l-h. Aider, second, le moindre.
I I4 Adjuvare,secundus,mil-iimus.x-
Êiht x-ho, tout d'un coup, subite-
Tsouy. tchë, currus secundus post regium; ment, voici.
Derepentè, subito, ecce, canis ve-
(273) yeôu-x, litteratus qui nondum praefec-
/10.
C'l v i,ocitercurrens.
iociter currens.
turam adeptus est. (2.82.)
Jin.
,
t;
II
aupluriel.
(285)
Cadere,
o.
cere
rpy
(186)
(206)
~<~
.,
IL-t.
A
nom,met pronom
Tranquilius,
/fct
-l/iIi
il Uv
_-U&•
(288)
(289)
Ajïik
Tchouy
TchfJuy,
1*
II
N
Hf
Y
(29°)
Ce caractère
pronominibusfacitplu-
Heou.: 1
après un pro- I
Tomber, renverser.
iiter. IIt
cere; lào-x,
ao-x J
valdè
va e
senex;tie-x,labi,
senex; tle-x,
,
quies, silentium. x- I
Tà jên, attentè, diligenter;x-tsing , à ne- I
(187)
gotiis non perturb atus.
Opiniâtre, obstiné.
I
peter.
Recommencer, derechef, ré-
Iterare, iterato,
iterato, repetere.I
rep etere.
I *
I
Hcou.
(293)
AJ~
IpT
Y
(294)
.là
tjft
(295)
x-tetng,
-VPJ fortement,
Tÿ.
(zy6)
ÊXX^
It-t
«:
*
T
(297)
SIe.
1
t
(298)
|Tt
,
Degré de dignité.
Gradus dignitatis, regulus, put-
Al';
; r.ær-
chrum. Legitur etiam Heou, exspec-
-A
missus ; tchÿ-x, è specula observare
CIlY-X,
1 tempus
tempore
, c
CIlt/l-mo hA
S'appuyer, appui.
- -x,
rare, extraordinaire,
p
x-jiu, piasfec-
tus ad hospites in itinere excipiendôs
;
quo
9-
quadratum.
très-sage, très-savant.
Res rara et insoiita, fortiter, sa-
pientissimus, doctissimus;itemdici-
tur de re eminenti et remota.
Éloigné, loin, terme.
Remotus, distans, terminus. Legi-
!({I/g, foris.
Prêter, emprunt,aider.
Mutuum dare, mutuari, mutuum,
adjuvare,commodare,aiteriusnomen
accipere. x-lay, mutuum accipere; x-
minei.
py
;
kuu,mutuum dare po-x, caicei stra-
x, laide, laideur.
Mulier seu puella deformis, defor-
Clif.
J¿tn.
fil
Ilpl Si, s'arrêter tout d'un cÕÜp.
Si conditionaiis, derepentè sistere.
1s
|hjr|
Femme de mauvaise vie, mu-
sicienne.
Tâng. Tÿ-x,aliissuperexceUens,seuabaliis Meretrix, cantatrix. x-yëou, mere-
Tchang.
(a92^ solùmdifferens.
(j00) tricis maritus. Legitur-etiamTchang,
præire, conducere, aliorum dux, I t
1r
l/ft
I1 Foible; petit. F
1
UeJ
9' c.-lej.
Clef.
fUn.
praire
4k
égard
alios doctrinâ et exempîo.
rr'eV
Si
.1.
j
Superiores invisere cum debita ob-
servantia.x-yû, muliermagistratum, 1 |I 1
SfL
Grand, éloigné, manifester.
Supereminens,remotus,manifes-
-
I
regnante dynastiâ Hdn,propter pul- ;
Tcho. tare, prodere.
chritudinem assecuta.
Idée, (3°9)
l
Mabte guer.
Fàng. Idea, exemplar, imitari, similis. I Ordo, species, sexus, distinguere.
LCtn.
(302) Hido-x vel x-hiao, imitari. 1
(po) Td-x J vel y-x,vel ou-x, dicunturordines,
quin-
que prascipuarum virtutum
iL Rencontrer,placer, maintenir.
I 1,° inter regem et subditos, 2.° inter
I
patrem et filios, 3.° inter maritum et
,
I
Alicuioccurrere, collocare, manu uxorem, 4.° inter fratres majores et
sustinere.
Tchj' x-yti, obvium habere.
Le- I
-x I minores 5.° inter socios et anlicos;
;
m1v accipereÀla1.1
ho») gitur etiam Tcliy,
1
,
I fàii-x,actio inhumana.
rei pretium po-x-të, non est operae pre-
lrl':::r.
I
tium ; x-hïông-ho, in infortimium inci- I
ddere ; teJ¡za-x-te/lg-tong,
1 Ilt I ex improviso Diligent, complaisant.
dolorem sentire. 1 Diligens, obsequens. x-tchy dici-
1Qcy. tur de veniente èremotis terris, seu
~-. rant.
sans expérience, igno-
1
appellant Japonenses;
ad remotas eunte. Legitur etiam Oüo:
sicSinenses
ng ](Óng. Rudis, nescius.LegituretiamKong; I
:
I
n
koue,regnum Japonense.
#J
M) x-tsoȑ> fessus, lassus I
1 item Kong;
V'r x- II *
tsong, rnultis' negotiis distentus. I 2Llt Niais, innocent, simple.
I
I Ineptus, incautus, inconsideratus,
I
Paresseux, fatigué. simplex. (Cod. III, pag. 4.9,)
;
Piger lassus,
fatigatus.Legitur: I I SÕng.
(Ju)
Kuén. etiam Kouétu
..Iitt
(305)
J
Kuu Li-
*
I
(306) perbus. 9 TRAITS.
*
À
1
chose Jeter ou coucher quelque
parterre, lieux. ',
lJi!.
*Ê*-* Hormis, excepté, gronder.
Prêter, extra, aiiquem verbis re-
p-Clef.
Jt
/J
Yen.
,
Dejicere, deturbare, prosternere, prehendere. Legitur etiam Ping, pau-
Ping. pertas, indigentia, inopia.(Cod.III,
, i
JÍll. (}15)
latrinaç dornlire.x-fo,subigere;x- J/n.
sy, sistere, cessare ; x-kièll, afHictus, (pz) pag. 51.)
infortuniis pressus.
J/.if: Surnom.
Affii
•*
Foible. Cognomen. Legitur etiam Je : x-ft
Debilis, invalidus. Legituretiam Jé. tain magnus.
Noûan. Nd, debiiis. (Cod. III,pag.io.) (323)
(v6)
la.., m
(3'7)
I
ONry. pra
- inclinare, finire,
(319) vum, clàmpertinere,
Mécontent; troubler.
J ves-
currus.
tur etiam ¡():, fortiter : x-yil verba |/y>l Non contentus, turbare, offendi.
KVét
(3,0) ,
qllibus utuntur religiosi sectie Fô dum Legitur etiam Kien in eodem
Kiên•
zen. sensu.
precantur.
-
(pH)
,
jttîx
Pî
Y11.
(pl)
Courber le corps.
Corpuscurvare. hotainis in-
cessus.
Chose
Yen
(3*9)
fausse ou contrefaite.
Res faisa, adulterina,
ferox, durus Inoraliter.
pertinax,
y/
È Clef.
-
1A
;V,
Droit, dormir de fatigue.
Rectus, lassitudine dormirei x-x,
f;
|P^ x-tchë-jîn, homme du corn-;:Clef.
mun- V J
r1
AÆange
x-tso
(33°)
gum, altum.
Iongum,
fon aitum.
opiniâtre.
t
Tcha.
frjg*
Unus è muftis, vilis,rusticus,
(339)
h nomo
T malus.JIAN.
1
yfeP
(14o)
,
f-ixa
fixa
,
negotium
, ve l x-to
nere, exspectare. x-tang
; ; -x,
'c: res
stabilitum tiâb
iiegotiumstabiiitum Ae x
-
h
Beaucoup. negotium concludere x-chmg, dif-,
J'Y Multùm. (Cod. III, pag. p.). ferre promotionem ad gradus
Ngt>.
supe-
ri ores, quae est pœna praefectorum ;
fi
x-kong, cessare ab operibus, detinere;
(332)
*
oey pauio post.
x-hlOey J, pau 0 poste
Fracasser, diviser.
Disrumpere,findere, disrumpi,
1ft
~-
Tche.
findi. Videinfrà (8450).
Péy.
(333)
Ab Avec, ensemble.
(340
(334)
Hië.
, pru l c h er.
k(336)
lie
(344)
Tsieou
r¡-r -!.. •'pd-x,
v Iv
vel po-x-tsa
xj/n, joliment.
't non
curare.
f. fi.;
j337)
bbum virum fieri x-boiiiii,
,. r
praefecti Tchdn.
ministerium complere. (345)
-
Jin.
Yeollu.
-yr a
(347)
comme un domestique.
Stare alicujus lateri, ut solet fa-
mulus. (Cod. III,
pag. JJ>)
py illa, Py.,1. dd..Ii
gustias redigere contigui x-
equo ca caria a dere.
(356) i
;
A
X-HIl,
d
;
Jm.
j~~ Attendre.
jI
*
Attendre. K4*
Jl-'t: T rei a
exex
Exspectare.^K/V/esupra (217 et2 51). j*m Exspectare,
Exspectare, alictijus reîspe
alicujus spe alI-
11-
quid agere* (Cod, III., pag.
|,
HeÓu.
Tchj.
(348)
Dur;
durable.
fort, robuste, infatigable
1
(357)
Multitude
d'hommes.
, -
grand nombre
- *
11 (350)
(359)
hue emittuntur, infantium gemitûs
cessatio.
iI -
l
Videsupra(224).
Nom d'un mandarin qui exista
Pién,
(35O
-'X sous les Hias et dont la posté-
rite régna sous les noms de Chcing
Ste
Sie.
(360)
Titre qu'on donne aux
ISùH*Legitur
-Appellativuin savans.
sapientis ethabilis.
et de
d Tang,
'7'.-1 plus
J
/4
(352)
-
*
Las, fatigué, abattu.
Lassus,fatigatus, debilitatus,
1"
|'Ej
Raconter, rapporter, tradition.
Enarrare, referre, traditio. FÓu-x,
op- ~<E"i
pi'eSSUS*(Cod-111>Pa8>54-)
Hoéy.
ClOey. manu alicui blandiri.
(353) Sun.
s'e
(361)
..Itt Se vanter, se glorifier.
*
S'exciter,
/fatS exciter,
Jactare de alkIL,ai-egloriari. JI) Sese mutuès'efforcer. v.
fforcer,
Tchd.
m -H'
(Cod.
(354)
III-, pag.
pûg-
batus.(Cod.III, bar-
excitare, vel canari,
veI corrigere. Legitur etiam Say,
:.
figu
Peou.
Imiter, représenter; image.,,
InItarI,repræsentare;ilnago,
L!4
*
(362)
Jtn.
lm lan.
"rIr
;
Ce caractère exprime toutes
ou.
, '1:If (372)
les choses paires
Ngeàu. statue.
double, égal;
LA ;
superinducere; ssë-x, filiorumrégis
magister x-hoéy}cogéré consilium.
J
Voler, dérober.
I^ll Furari,alicui subripere. x-tdo, fu- AfoTablettes des ancêtres.
2eou
eau.
ail-n
rad; x-ka;l,aspicere; x-të-li,
furthn aspicere; x-të-lf,
eûl-heou-yeou-hdy,qui furto lucrum Tabellas defunctoriimin
(3o7)
eorumtem-
plis inscriptae.
acquirit, posteà damnum sentit; x- Ly.
IV/'1
te-lo, l' - quimalè
eftl-heou-yebu-yeôu,
, l, æ-
1 (374)
tatur, posteà mœstitiam patitur.
Liên-x, marcher
la TRAITS.
'*
'Ix ensemble.
Simili deambulare. Li¿ll-li¡n-x-x,
dicitur de ambulantibus, uno post al-
>
KiPll"
Jjtà Grand, beau, admirable, éton- teruffi, sine interruptione.
- l/BMagnU111,
77 nant.
(575)
, /4|^x-mangt sincère.
1-ffl
)..0uey
I,Colïeyd..
(368) x-lo' , L.. »f
pufchrUITI, mirabile
prodigiosum,a b und ans. Legituretiam
Kouey : x-loîiy, imac
imagines li g neac qui-
i nes ligneae
*
Sincerus. Legitur etiam HiJlIg,
hebes, rudis.
bus utuntur in comœdift. Kiangr.
(376)
Sm
P
(379)
j;„.Tsy.
-(379),
*h Cruel, blesser, tort, jalousie.
vidia
(Cod.
,
Crudeiis,vulnerare, injuria, in-
invidere
III, pag. 38.)
nocere, noxium.
Jtiftà?
13^
zjr~
(387)
Les Chinois appellent ainsi les .9.'
peuples qui sojit situés au nord-
est de la Chine.
Barbari exteri, ex parte orientis
hiberni.
j,
J/I
Clef.
l.
1ç
I#C5
(382) tio personne.
Orgueil, beau.
1ang.
'T'At.
vult,
Superbus, arrogans, qui cedere non
-ao.-
(39O
Superbia, superbus;superbire,ve-
nustus, bellè.
49
..J.
(383)
4e
.,.t*-
Bon, bien. Espèce de magistrature, ser-
Iii; viteur,
-
Bonum, tenax recti, benè, rectè. servitude.
Yâo. Praefectorum ministri ad tempus à
Mine, (394)plebePIebeassumpti,
assumpt i , servus, servitus.
J$(385)
ItttStatura,
Tchen.homo,gigas.
proceritas, ingentisfigura Homo
sa
ad omniaineptus,vilis.
x-
negiigenter, neghgns, negligere.
yge
(386)
(395)
£
/,
X-X,
po' CIe]
(3^)
ITC* sans cesse.
homme ivre qui danse Mit
Song..J.
SfoyT
f
gfjf*
Vite,vitesse.
Celer, celeritas, progressûs inteh-
s: Clef.
14
*
Dlcitur de ebriorum saitationibus
SÕ. tlO. (Cod. 111'Pûë' 6l')
sat Prolixis-
Il TRAITS. 185
Jttjfc* a x-lo homme robuste et gros-
sier
Jt&Çt
1^^ Stolidus ,
x-tse, niais.
rudis. tf-Ayfoo, immitis,
injustus, iniquus, sine misericordia,
(oS. robustus, rusticus,
Homo
(403)
virtute. (Cod. III, pag. 62.)
et sine
# sine charitate.
c h aritate.
T
(39B)
peHere, dum rex egreditur, gradien- ik-s-L Époux, l'union du mari de
tes per eamdem viam,etsistere. Jttj la femme.
et
ftM
, ffp
Presser
animer.
, exciter, solliciter , Ly.
(407)
Conjuges, maritus et uxor, mariti
et uxoris unio.
f
x-leous bossu.
Yong. cere. x~k5n8> conducere operarios.
-' ong. 1lm Gibbus, qui non potest humeros
(401) Kiiu elevare; vulgàto-tsè, vel taly.
^|L Fin, finir. (409)
-
1Q Finis, fin ire. Dette, débiteurs.
tJ
I
Tsiio. I Debitum, debitores, accipientes et
..R non restituentes. x-tchu, creditar;
(402)
Tclzdy. foU-x f
/gj
JrI;t Kong-x, retenu par beaucoup
I
(4'o)
debitor, debere, debitum.
fJïn.
M
Jln.
I
yAQ -. Gatiditim,ililaritas,iriultuo
decipere. (Cod. III,pag. 63.)
sese office, officiers.
Tchy.Aliquodministeriumsibiassumere,
U'
#
j
(412) ;4.u) ministri. J ,1
Ill.
Ail. Blesser, blessure, être triste, Ajiji x-x, élevé, long, étendu.
1W
- se Peindre, chagrin. jyjsj,Altus, longus, prolixus, prolixitas.
Châng. Vuinerare, vulnus, tristari, dolere, Tsao.Legitur etiam Tchào in eodem sensu.
(41j) mocror.x-hàti, vel x-tong vel pey-x J (421)
,Í
,
compati ; x-hny, vel x-sun, damnum
;
inferre x-ho-ky\ concordiam violare; Iiwfe
llJ Très-sage.
po-py-kouo-x, ne nimiùm tristeris. Sapientissiinus, sapientiâaliis
prae-
cellere.
/&4 Se prosterner, tomber.
rjy
X..
1/^,
(4'4)
- Prosternere se, cadere. Ko-tchouy-
eûl-x, uno Ratll prosterni potest.
(422)
Tchy.
(4.5) ,
Subsidere, sistere, detineri. Tcha-x,
tristis quia non est
intendebat.
assecutus quod
JMt
,. fnij tout,
Apprêter, fournir,
p rèter, folirii
toujours.
i i- pourvoir,
,
pjJ'.
(424)
Parare, suppetere, providere,
semper.x-pan, l yû-x,
omne,
fâng-x,
)
ve ve il 1"1
4^'Videinfrà (pou et c?ipo). in antecessum pratparare.
Hda.
(4.6)
1:m: Tortu, bossu, courbé.
Contortus, gibbus,
lm
t
Infirme, paresseux, lent. L Ii
(425) x, curvus. CheJll-
manu curvus. Legitur etiam Lu
ln eod em sensu.
Infirmus, piger, ignavus, tard 425
X-jêii, mœstus, tristis. us.
LOllY.
(4*7) ~gj~ Un peu, à peine.
I&..
l*-
I!f! Beau-père. Kin.
Parùm, vix, aliquantulùm.x-keou,
vix Sllfficit ; item, sufifcere
potest.
Socer, vulgo kîmg-kông.x-hoâng,
'I
(426)
Tclziing. timore concuti, contremiscere.
/|I (4>8)
Tête penchée.
l¡f¡ Petite poule.
Paiva gallina. Legitur etiam Lien
genlelfi.
*
Lien.
Caput non rectum, x-sie, vel (4*7)
, J veIX-JÓllJvef x-
Kïng, tt'lO
(419)
^ejicere; x-pay,
x-tse, prosternere,
evertere, destruere;
eJcere; x-pay, evertere, destruere; 111x-x,
x-ting, aures ad audiendum appiicare
x-vti, argentum aliquâ
mixtione vilius
; magnitude. Vide suprà (22 5)
reddere;x-tsdy, divitias profundere. yù.
(4*8)
P
1
p; Clef.
Jtn.
JteMk
t~~
1A
(429)
Injure, honte, ignominie, agir I
follement.
Convicium, probrum
insipienter operari.
Lent, tardif:
, dedecus, I
I
I
-I\
,
Ét£
C'
Sianz.
AllSL
(437)
k
Figura,
Fi gura, imago, i~!
Figure, image, être semblable. 9'
assimil are.Httig-x,
imaoo, assimilare.'
similitudo; x-sse, assimilare, simiie.
Jtn.
l
Loger dans une auberge, haut.
I/Ma. Recedere, absconderese. Legitur I
-
I pIJ In diversoriis hospitari, altum. Yiï-
P' etiam
Ping Ptllg,
etiam subtrahere,
Pl1ï&' sub trahere, auferre.
au ferre.
-
./L
m Tous, ensemble, fléau pour I
113
Affligé, extrême misère, très-
battre le grain. I pauvre, presser, désespérer.
Tsin. Omnes, simul, flagellum quo rus- I Afïïictus,maximamiseria, pauper-
c..tunturad I rimus, urgere, aliquem ad despera-
(4,p)
tici utuntur s p icas terendas.
ad spicas tereiid as. (440)
,.
tionem adigere.
f,
I Cœtus, homines congregati.
lU,
Sien. x-xlsctitare. Tsy.
I (441) '-
(433)
*iJ Lui, eux.
M-
Stupide, sot, ayant l'air niais
I
I l'A* Ille, is, iili, suus, sua, suum.
i
(Çod. Ill, page 67,)
et stupide. • I
Kfi.
Tan
, ,
I
Tiln. Stupidus, laCIe ineptâ
1 us, facie
tUpI us, sto lid Inepta et (440
stupidâ. (Cod. III, pag. 66.)
(44) t/Ëfèr Respecter estimer multi-
12 TRAITS. Tsùn.
™'
(443)
L. tude, assembler.
Venerari,
congregare.
,
aestimare multitudo,
A-
(435)
(444)
isun.
componere.
etiam Tchoiieti, supellex, numerus , Lao.
quiuiipsos
n~ IpSOS comitantur.
com i tantur.
(445)
I 'I
g.
Clef.AUL
1 InDw
wTch, h inc
T cv
Jîn.(446)
Large, ample, spacieux.
Largum, amplum, spatiosum
citur deaedinciis.
i tur de aedificiis.
; di-
,lI£..
rp
#
j«
1. CIlY.
(455)
Déboutonner le collet d'un
habit.
Py-x,
-'
Solvere vel laxare vestis collare.
"b us ince d ere. Le-
magnis gressib
gitur etiam Ky in eodem sensu.
L
j.'Clef.
1
(t
Jfn,
0'-
oéy.
(451)
451
Falsum,mendacium,mendax, de-
, fi.
cipere. x-tcha,fingere.
A
1
O
jpjfr0 de la Chine, et qui n'ont,selon
(459) eux, que trois pieds de hauteur.
Quidam exteri ex parte occiden-
Nom
-1. d'un pays et d'un fleuve
tali, tribus pedibus solùm alti; pyg-
maei. Legitur etiam Kiao, falsum, adul-
terinum.
- p(45;vincia
dans la province de Kicing-sy.
Nomen regionis et fIUVll in pro-
[(iiillg-sj.
/A^
Id'accord; ; ,Assembler convenirêtre
ramasser, mouvoir.
lit.
*
K'y.
, HC*
l, délié, mince.
Subti. '{
J
(453)
-
:Jill.
f
line
OÎU
Videhfiià(3086).
J4P.
\t
j
Tang.
ner,
x-jêti,consternation,conster-9'&ef
mécontent. 1
Consternatio, consternare , non
contentus. (Cod. III, pag. 70.)
f
Jill.
(462) - (47°) -
IQr Bonzes, religieux de Fa. '{î
1 jpjf Bonzii, religiosi ex secta Fo, qui Vide infrà (2926).
S- (463)*
servant quinque præcepta, i.° non
occidere viventes quoslibet,2.0 non
Ngo.
(471)
furari, 3.0 non fornicari, 4.° non
mentiri,
B..et
v Bonzii
so,
lA
5.0 non bibere vinum. x-
seculares
kdu, Bonziee ; pin-x,
;
sic
lA
x-ny, vel ny-
Bonzii se hu-
£»
Ipj^ X-X, homme intelligent, exa-
miner attentivement. i
-
ser, embrouiller une affaire.
r,
\464j Jren.
(464)
Perdere, evertere. -Éyénii-x-ssé, uno
verbo negotium evertitur.
0
AME~
j p|
Faux, s'écarter, outre-passer.
FaIsunl, errare, sui juris terminos
Erreur, péché, manque. praetergredi, indebita usurpare.
Sien.
l)è.\ Erratum, error, peccatum, defec-
-
(473)
Ki -! tus, gravis Infirnlltas.
1
Kie'n.
J:Jt'. Domestique, valet.
1
I*
(465)
4» 1 >
Homme qui étant arrêté se
l/VIFamulus,
ûse.
d
servus infîmae sortis;
pascendis equis seu lignis colligendis
Legitur etiam
p titat-Lis. LegitLir
deputatus. Clif, partiri,
etiam Chy,
7
Yang.
remue.
renlue.
Dicitur de stante ac se movente.
(474)
rarum.
J-\
1
(466)
Ignorant, stupide, niais.
ÊtÈtà Courageux, superbe, hautain. dis, hebes, stolidus; concubina-
Ru
1.
'11JlJ Fortis, superbus. X-Pll, iratus. Le-
gituretiam Hien, majestate praeditus, ong rum et ancillarum commune appelia-
'lTVo.»ng
tivum.x-x,reverenter.
Hien.
(467)
4A21
magnanimus, tinleÙdus, férus.
J:iIî *
rt;w:I. Exiler, bannir.
PI Videinfrci(515). =1'k. Aliquemexiliomultare, in exilium
--' 'Y pellere. (Cod. III, pag. ji.)
Jû. Pe.
(469) (477)
13 traits;
9-'Clef13
S'efforcer.
Clef,
S'efforcer.
TRAITS. Avare
Irglassembler,
, avarice,
épargner.
souhaiter, 9'Clef.
.,
\t\gj Conari ad faciend um id quod nec
së.
ln. (486) congregare, sumptib us parcere. Jl/l.
Min.
JVlm vires suppetunt, necvoluntas propen-
(478)
det. x-mien,
, conari, invite, coactè.
t, ¿JIh Oüo-x, nom d'un personnage
'l'il:
m
JK Prosterner, coucherpar terre,
renverser.
qui est parvenu à l'immortalité
ronge par le ITIoyen de la médecine
Fông.
universelle.
Kiang.Prosteriiere (487)
humi procumbere,
procumb ere, Nomen cujusdam viri qui médi-
x ;
uing. ,
sternere, cadere. cinal universalis virtute immortalita-
x-yë
(479)
tem assecutus est.
Pulchrum
beau.
faciès decora et ve-
m
Ijjjïj
Klen.
Défaut, manquement, faute.
Defectus, erratum,
Yf. nusta, facies puichra et delicata. peccatum,er-
ror, excessus, gravis infirmitas.
(480)
(488)
{' Leverla
la tête,
leCaputattollere, suspicere,
tête, regarder
regarder haut. Tsien-x,injurier,
slirsuin
enhaut.
en
(48r)
..,
Am.
respicere erecto capite suspicere.
(Cod. III, pt/go 71.) Tseôu. Conviciari, contumeiiâ afficere,
maledicere.
Titx,
Mb négligent, négligemment.
Negligens, negligenter, sine dili-
(489)
F-ntrevoir,dissimule".
,
sà.geiitia, ~,~~ aspicere, dissimulator,
VIX
0 0 0
res maiaetinepta, res grossior respi-0
a. et mal a.
Ngây. rati°n,s
gay. si0 difficultas. X-jêll, veluti ac
(482) ;
x-yv ve i1 x-ye singu ,
Jg (490) 0 ij tus.
||fÏ Prix ou valeur d'une chose. I JfIt Menu, trop scrupuleux, dissi-
vel
Rei pretium seu valor.
ve * x-tsÍell, renun valor.
x-uhy, |4v mufé,infidèle.
K, Ci.
Kld, x~tsien > rerum va l or.
Sdy. Minutus, nimis scrupulosus, dissi-
(483)
lm
1Permutatio,
Echange, troc, prix
ou valeur.
rei pretium seu valor.
A (49,) muIator, infIdeIis.
Py.
Deformis, vilis, malus, injustus.
;
ta"ë-x.fugare mala pien-x, locus
ncuiosus ob latrones, pe-
11
(485) et proptereà Vide supra (438).
;
inhabitabilis. Legitur etiam Pf:xIVJ
mœnium corona. Pô.
U?5)
1 J
Clef. !I.M Figure, geste. I Pfpg
iffif petit.,
x-cho, remuer la tête, laid, 9'Clef.
l
liongestus.
Figura,
JELhthOlnine x-hoéy, dicîtur de I
M
hoiniiienonpro
progrediente. Legitur I
grediente.Legitur v* Caputmovere, deformis, parvus.
jfat
Tchê)z,
etiam llell praefecturam ce d ere ; I
(494).item Tan
(494) ,
'T'" : x-x, otiosus, vagus,liber,
f.b I (5°)
To. (Cad.III,pag. 74.) jin,
J.&.
contentus. I
11
Talent, habileté, grand, très- de infrà
Vide iifirà (550).
(5 5 0)
sage, beau, surpasser. I Kien,
-
-
Tsun.
(495)
-J./K.
g.
Peritia, habilitas, magnum, aliis I
sapientiâ praecellere, pulchrum, su- I
perare, custodire,tutari.
Moi.
Ego. Ngo-x, ego; ku-x, ille; ngdo-
I
I
twt
j/\
litl-
)
(5°3
Abstinere
King.tus»
S'abstenir, réprimer, circons-
pect, avertissement.
bstinerese, coercere,coiisidera-
se, coercere,
moni.ti.o.x-k.i.ay,,corri-
m°deratus,
considera-
I
(504)
}\rA x, canere, cantio. I gere, reprehendere, docere, monere.
I
J.
(496)
A
(498)
11 (368). Nit
,j
-,,1& quix-hiiing. vel hïcing-xsopiniâtre,
JP
a Porter quelque chose sur les
epaules.
S'appuyer, consolider*9°Clef.
~—i~ Aiiisinniti, firmareàliquidne pos- J
%Jr
Jin.
'Y
tâng,
an,
.1.
Super humeros gestare. Po-kan-x-
non possum humeris ferre fc h
hoc
Yn.
sit moveri. Legitur etiam Yn in eodem
sensu. Jtn.
(5»7)
omis; X-tàiig, alicujus rogatu in se
-
aliquid recipere ; 'x-jîti, vas,sponsor
}::::I::: Tifn-x, homme vil.
pro aiio. Legitur etiam Tan,- onus.
Ho-no :
,
m ~T~~
Demander, examiner. -
Quaerere, examinare. x-htng, casu
1
Tay,
m
vilis. Legitur etiam Tay
x-lidy,insipienter, stultè.
T.
(5»8)
2. :
assequiquod meritis non debetur.
/(zao,
(5")fc
Legituretiam Kiao,
fortuita £1"
V'" ire, facere
félicitas.
r. hf
x-hfng,
e'l'
/Jb
1 1.
Compagnie, plusieurs, qui.
C
CoetLs,11-itilti, d.
multitudo,socii
ejusdem ordinis seu officii. quis. Qua-
14 TRAITS. cou, tuor homines dicuntur x, duo vero rpJy.
-'
(5>9)
A4. Recevoir quelqu'un avec les
CR cérémonies d'usage. J..l4--4. Marque du pluriel, qui ne se
Hospitem cum ritibus solitis exci- met qu'après la première per-
Pin
pere, crcremoniarum magister, dispo- sonne.
(5,2) clay.
Ti.A ,-Ir.
Post ego facit plurale. Ngo-x,
nere, recipere. Legitur etiam Pill in (5
eodem sensu.
(po)
H. loquendi
Hic 1 1. nos.
d. mod us non vu l garis, se d
usitatus apud mandarinos.
fEp
*
Un homme de peu de génie
, IjTsv ou d'esprit. Asb. x-tstln, air méchant, difforme.
Ngo. Homo parvi ingenii, iIIudere, irri- jjTtt Malafacies, vultus deformis.
(513) dere. (Cod. III, pag. yy,)
Zan.
Lan.
11 (5*0
Videinfrà(550).
, Vide infra (546).
Hiây. Kien.
(514)
(5)
lm
Litteratus. Lettré. ./ftt Diligent, diligence, s'appuyer.
;
; j
x-tchè, litteratus
Diiigens,attentus, diligentia,in-
(s15)A J
kido secta iitteraria Sinensis foa-x
x-
yU. vigilare, inniti.
-
ignarus litteratus ; chïi-x, tiro littera-
- b. (5Z3)
.I
(5,5)
tus; tchu-x, brevis staturae homo.
h
Comparer, s'arroger, raison-
/ft? Robuste, fort, hardi. ner, examiner, juger, tromper.
Robustus, fortis, audax, strenuus, Comparare, sibi arrogare, ratioci-
qui vires et fortitudinem jactat.
Y,
(514)
nari, considerare, judicare,firaudu-
Tseng.
(y6) ;
ientus. Legituretiam Y: îchy-x, obs-
taculum tây-tây-x,pertinaciter, stultè.
p.1 Clef.
*
jt
.L sin.,
Tsin Penitùs,
r-.
Entièrement
épuiser, excellent.
omnino, exhaurire, ex-
Jin.(P5)qUIsltuS. x-yàng,alterum altérisibi
mutuo cedere.
, sans réserve, ijfj
o ,
(,53*)
JrJt
Koùey-x, statues de bois dont
moi on se sert dans les comédies.
xLoùy.uyLignes quibus in comcediis
utuntur.
statuae
-
- -
1J
y.' Clef.
Jtn.
»
agit malgré soi.
x-x qui
Aveuglement.
'I Animi caecitas. x-x, confusè, per-
JJivaL Invitus, qui non libenter aliquid
Lh. facit, segnis, nullum conatum adhi-
Mông. x-tong, stolidus et hebes, here.
(533)
qUI nIlul noscit.
(5*5 bis.)
'fa f-l
l
Vide supra (495).
Vide infrà (8730).
Tsiin.
Ou.
(534)
-
(5*6)
1f1 .,
l' inégal.
ffr-Bp*x-leang,
W Foible, las.
Debiiis, lassus, magnâ lassitudine
liif
1
N,
eng, quiescereappetens. Kouane.
(535)
(5-7)
«
rendre.
15 TRAITS.
élever,,faire
Dresser,, élever fa i re tenir
Jt&Hf
Jpll
(529)
* Usage modéré.
Ususmoderatu s. Videinfrà(7531).
Lhu.Chú.
tuerè.
,
;
Erigere, eievare rectum consti-
x-ly, rectum stare; x-hoùey.,
horologium verticale x-tsè, manci-
*' "r •v
Asie. pium, vilis, item adolescens nondum
* (53°)
il
pileatus.
I*
A14
Pien.
Tortu.
Corpore non rectus,. inciinatum.
Legitur etiam Pieh : x-sieti, circuire,
ME~
PiÜo.
x-x, marche dune multitude
de personnes.
Dicitur de multis ambuiantibus.
(53,) saitare. (539)
1/mTstn
y/ Clef
Jtn.
-
erg
TSil1
!Ho)
11
»
1 psi
Tchÿ.
()41)
Amasser, accumuler.
Congregare, accumulare. Tsy-s,
Pau^at*mtoacervare-
paulatiin coacervare.
Matière ,
devant, droit.
affennir, achever,
*
*
Vaillant, courageux.
!'C
Hiay.
(546)
,
Fortis
i
,
animosus
(Cod. III, pag. 7p.)
magnanimus.
ln.
;
tibus eas consequentibus.l(f-x, natu-
;
ralis complexio tscîy-x, habilitas natu-
L'
#A'[>
n'est
homme irrésolu ou qui ne rem-
ralis x-po, sincerus, verax.
pas encore plein ,
x-tong, se dit d'un vase qui
d'un
JLong.
plit pas iespérance qu'onavoit 1" ,
Ali. Joie, tranquillité de l'esprit,
satisfait, riche, qui excelle, ex- conçue de lui.
(547)
-
"V celler, être d'accord, cajoler,
.1eou.
Dicitur vase completo, de nondum
de homme qui incipit et non perficit,
(54:1.)
railler. seu de se conceptam spem non explet.
tentus ,
Gaudium, mentis tranquillitas, con-
opulentissimus, superexcel-
lens, superare, concordare, otiari, ad
lï1!t
I|=j| Obscur, obscurité.
malum provocare, blandis verbis de- Obscurus,obscuritas.Legituretiam
iin ire, jocari.x-yeou, pro libitu ; y-x
adulatoriè; x-If, vilissimus, irridere;
, Mon g. Motig,tristis.
x-yeoii, ;
/1.irresol1utus tchdng-x,
1 comœdd.i:
histriones masculi dicuntur x; feminae
(54y)
Il
4--"
-V
rV
Beau.
Pulcher. Yào-x, puella seu mu lier
eximiae staturae. (Cod. III, pag. yn.)
(549) ut suo tempore usui sit, adjutor, auxi-
liari. x-Aiin, filius regni hæres.
NIao. 17 TRAITS.
« (54))
Videinfrà(3078).
J*:
en.
T/')
,
Yn-x superbe, hautain, fier,
|>4iv- méprisant.
Superbus, arrogans, insolens, fas-
Hiin.
«
tidiosus.
(550)
(544)
1a
*
JiJyQ
Dedans, intérieur.
Intùs, intra, interior. (Cod. III, Vide supra(450).
Tsé'n.
TSen. W79^
Kl
(545)
(550
Cle
jAn
x-hoti,
Ë 4 Ht
,. C'"Ç'
-1
., inega
*
TsSn.Tsdn,
jfpfe
(552)
1«
Jâng
n
J'
1
(553j
-I
oen.
moraliter.
Cho. 1.
(554)
(555)
-
rIh
foibli, lassitude.
1
Las,foible,
80.)
entièrementaf-
Bleu densus,
114^Caeruleusfoncé.
Stupide.
I>
I
I
Mente obcaecatus, stupidus, caecus I
****rismeridionalis.Videnomen
sup régis ma- I
ra (282 )
I
I
I
âfiftxfc
IJjflJ
L.J'.
6oJ
fl
Ly.
(5*0
.lm.
LOI'.
1.9TRAITS.
Epoux, union entre le mari
et la femme.
Vide supra
1
(560).
1.
alteri mutuam
Vide supra(107).
Sien.
(563)
18 I
TRAITS.
Renverser par terre, tomber,
|
15t fou, remplir, boucher.
PjSh Se soumettre, être convaincu.
Humi sternere, cadere, stolidus,
IflBtSeseex animo subjicere, convinci, I Tien. implere, claudere. (Cod. III, pag.80,)
Tchë:
(556)
convictus.
IIlrp^
/#/A
(564)
pour
Marche posée ,
chasser la peste.
cérémonie
fm
(557)
-J E
Y-x, un tour de roue. 11
A
Hy. = Una rotae revolutio.Vide
(3544).
infrn
Tsàn.
Vide supra (540.)
(558) (565his.)
y Très-las, très-pauvre.
Summè
ouy.
(559)
l as, très-p icuvre.
lassus, valdè pauper. Legi
tur etiam Louy. Vide supra (532).
I I-
non rectus. Sie-x, casum
minitari ; ko-x, fictè
Tch,ong. InlnItarl
(566)
dormue.
ficte dormire.
,
4
D' Clef.
Jin.
J'I- Tl.
TaCIn
20 TRAITS.
Si, conjonction.
Si. x-nêng-fou, si possum divitias
parare; ty-x, aIls superexcei iens.
A
it:
Yùn.
2 ET 3 TRAITS.
sincérité.
Permettre, promettre,
vouloir,Ai
A
-
(567)
JJIIX
Respect.
Veneratio,venerari, caput attoliere 7c-
(574) ceritas, fideHtas.
F coior.
venis cujus capilli sunt adhuc nigri ;
Iijt ,
Arrogantia, superbus, arrogans.
x-kit, nativus
nativus co l or.
(Cod.m,pag. Yi.)
Hiao.
Paresseux |/LI Frère aîné.
Paresseux,lent,
malade.
lent,ignorant,
i g norant,
J:7.1ong.
Hiôfig. est
Frater major. x-tf frater major
x
pitur
JIninor
pro fratre
sed
d
,
vu igo x-tj
vulgo
minore.
x-ti acci-
acci -
(576)
Loùy. Piger,,tardus, ignarus, infirmus.
(57°)
f*
Jjjl^
Lent, tarder, prolonger.
4 TRAITS.
Nâng.
Tardus, tardare, procrastinare.
/y
~T Plein, remplir, solide, beau,
haut, long, rassasier, emploi,
(57-) 'T' 1 .!. couvrir,
Tchèng. couvnr.
(;77) Plénum, replere, sofidum, pul-
chrum, altum, fongum, satiare,
munus,
X.e CLEF. cooperire. x-jui, qui victimas alit,
ut
tl
io., Clif.
11
00eIlevees.
CLEF de l'homme et des choses
pinguescant;x-tso, opulentus; X-ÆÜIl,
in exilium aliquem mittere ad regni
confinia, ut ibi finelTI agat, quod
est
supplicium apud Sinenses; y-chin-nan-
Clavishominis et reriim in altitu-
J,h. JÎn.
(572)dinel11 erectarum. ;
x-eul-yu, unus nequit duobus minis-
teriis su pplere po-nëng-x-moen-jîn-sïn,
IL
CARACTÈRES JOINTS A LA CLEF.
1 TRAIT.
'J
\,tr,
nequit aliis placere.
Pronostic , ,
nombre, félicité, devin.
million grand
L élevé et plat.
*TpLieu S Tcha"o.findi,
Tchâo. etaliquo assatam testudinem
Prognosticon,
;
Oiio.
Altum et planum. x-x, homo cui
;
Praecisi fuerunt pedum digiti x-chan,
(578)
findi, et aliquo Inodo
;
mo d o ostendere
osten d ere quod
per ipsam quaeritur decies centum
millia, multi, félicitas,
(573) raons steriiis ; x-IIjë, mens anxia.
;
vates. Siën-x,
prognosticon ; kïng-x, regia aula ÿ-x,
plebs, populus.
Êf m 00 Méchant, inhumain, cruel, Vide 10; Clef.
tÈ
U
io.eClef.
voleur. supra(582).
(382). t~
.ol# HiinMalus, férus, crudelis, latro. Touy.
Jîn. (585) Jin.
(579)
;
tus x-seng, magister. Legitur
etiam movere, item biretum deponere.
Sien, progredi, alios prxcedere.
"ïfi
Vf A Lumière, clarté,éclat, gloire, sût Videsupra(586).
;
honor, lucens, Illustrare.
(58i)
illuminare
;
,J x-tchao
tchÏÏ-x,solis spiendor;
;
x-kio, excalceatus; x-hïen, illustrare,
decorare
;
modus, figura tÕll-
x-Iung,
x-cao, omnia sunt consumpta ; x-
kuén, qui arte et dolo vitam transigit,
nebuio x-teou, caput nudatum.
- (587)
l:¡
Eût.
6 TRAITS.
Petit enfant.
;
Parvulus. x-tse,filius SidO-x-is,
; ;J
filiolus jllg-x infans lactens; siao-x,
filia, filiola.
(588) meus filius llÙU-X,
H?~
réjouir.
Troc, droit, accumuler, se x-x, imagination subtile.
Touy
(j82)
Permutatio, rectum , accumulare
,
Iaetari.x-yn-tsè, solvere debita ex con-
iiwÈM
Tstn.
Subtilis imaginatio, intentio.
fut
COl1CIpItur, etexoreolnendo
Rhinocéros.
nascitur.
ky-x-tche,
1. ,./1
h' stao-jîn:qui^e
( vincit, es, ..JU
sapiens; qui se vincerè récusât, esi Rhinocéros, bos silvestris.
malus vei vitiosus. Pêoii-x, praefectu! Siée
qui subditos nimis gravat. (59O
Jm. **•
Kiang.
(593)
acceptus.
ventu commensurantur ; po-siâng-x,
ptus.
non conveniunt, alter alteri non est JJ.
acce
v*
* >V
J~ Nom d'une ville dans le Chan- CARACTÈRES JOINTS À LA CLEF.
fÕng,
1 À 7 TRAITS.
Yen. Nomeii urbis in provincia Chân-
(594) tÕ/lg.
+S'enfuir, perdre, mourir, dé-
t:.:
8 À 16 TRAITS. truire, éteindre, oublier.
- agendum,
eii d ui-n, provocare;
provocare;x-cheôu
x-ch e~)ii,
expansis vestibus in iis aliquid colli- |
P~
fPj[^J Dedans, intérieur, entrer,
cher.
ca..
gere.
Nouy.hitùs,
alif. interiora doinus, ingrcdi,
Entrer, s'avancer. abscondere. x-tsè, magnatum uxores;
(603)
7ML Ingredi, progredi, ire. tigo-x, cubicuium, dormitorium; x-
Sin. oudy, intùs et foris.
Tt
S
(597)
ijfc Appréhender.
*1^
Ensemble, de même, avec,
s'assembler.
n/Lt Timere.valdè attentus et dili-
idem,cuin,coiiveiiii-e,
.1.1./ng.
Kïng gens. Dicitur etiam de non contenta. 1','1
Simul,
i mtil)idein, cum, convenire, vas
ft (598) (604)
VIllI, copu l a a d u l terina.x-koiie, ex
eodem regno ; x-nién, eodem anno
t
nati; po-x, diversa, res diversae; y-x,
Kïng. differentia,discrimen.
King.
,IV
Vide supra (598).
(599) *$
(599) J
d~ T
Ton, tu, toi.
Tuus, tu, proximus, litterafinalis.
(God.IV)pageIJ.)
À
Il.'
.,w
Jÿ.
Clef.
entrer,
Jl pénétrer.
Jÿ.
(600)
XI.c CLEF.
suen..,
æ
A
Tout, entier, parfait, totale-
ment, achever, conserver.
Tsuêh.Totum»integrum,
(606)
Dino,
perfectum, om-
x-pj,
opulentissimus ; x-tieng omnipoieus.
,
A
ii.' Clef. jL Fouet. IA
nivis,
— Six. j2/Clef.
Scutica, flagellum. Tà-x, flageliis Lo. Sex. Siîe-x,spiritus
JY.
-
irien.
Prt
cædere.
cxdere,
Lo.
A
(6oy)
m f
(613)
E!*O. l ia i re et
Pa.
- Leàng.
Videinfrà(6o^y. 7
,-
Caractère
Caractère ~-,tuxi
auxiliaire
qui sert dans la poésie.
etfinai,
final,
II
* I! Deux, paire, once.
Duo, par, uncia,quadraginta cu-
t frà Regarder, en présence.
Respicere, coram. Legitur etiam
Lecing biti.x-y, cœhlln et terra; x-tsdo,ac-
(609) tor etreus ambo pervenerunt. Legitur
etiamLeang, numeraie curruum, quia
KoNlig.KollIg, simu l omnes,
111 summa;
,
x-x,
cum
universè:
x-tsong
item Kong,
, ;
: » (615)
currus duobus constat rôtis f-x-tchë,
unus currus. &f
XV
venerari, reverentia externa.
Videinfrà
Vide itfirà (7415).
(7 4 15)
1=1« Vide supra (25o). -
Siâo.
Yû. [de)
(610)
ÉuL«k Soldat, armes.
Miles, arma. Pou-x, pedites; mà-x,
Ping. equites ; x-ky, arma;tihi-x, copias
XIl.e CLEF,
A/1 recensere ; tsâo-x,milites exercére ;
,n
I2.' Clef. (617)
fou-x, insidiæ.
CLEF des choses doubles:
Y huit.
: 6 ET 7 TRAITS.
-
PéI. Pa. Clavis rerum duplicatarum octo.
(6m)Ty-x, octavus. 4 1^ Lui, son, ce.
Pa.
u AM.. Aussitôt,
^3^-
A
x, emptor vero x-lchù.
suivre, obéir.
b A ,.
Legitur etiam Hiong, vacuum.
t
Statim, illico, sequi, obsequi, per-
Soûy.
(621)
rj
~"V
ficere.
Dents.
Dentes.
IIJjIterùm
Mao. Mao.
1
,
À 5 TRAITS.
De nouveau, derechef.
iteratô. Legitur etiam
Vide hifrà (63°)'
(629)
TchY.
(622) IL') Bonnet d'enfant.
8 À 18 TRAITS. UM»-& Infantum capitis operimentum.
J
Cum, simul, pariter.
Porari; x-hâll, continere. t""| Foible,foiblesse.
Kiën
zen.
(62,) 1 Debilis, débilitas, imbecillis, im-
Espérer, desirer. ixen. becillitas.
Sommet de la tête.
Capitis vertex. x-po, inclinatum,
1 se.
(6ÎJ)
Vide infrà (636).
bb
cadere; x-mo, principium et fiiiis;x-
Tieiz.
(626)
X,ililicè,
, toto animo ; x-ma,, equus fP)
fronte albus. Vide supra(628).
Kiong.
(654)
Vide SI/prtl (626).
(627)
nu. I
ï Tien. L Encore,
n core, erec hef
derec répéter.
|—|
.—
jAIterùm, e repeter.
,
denuo, repetere. x-lây,
Tsa.
!)'
Al..,
sân-îse-sie,
-
; .,
iterlllll venire ; x-chûe, repetere ; x-
iterùm atque iterùm recu-
n
(635)
savit x-po, nunquam ampliùs.
13: Clef
XIII.e CLEF.
0
y (628)
CLEF des choses qui sont cou-
vertesetqui couvrent: campagne.
Clavis rerum coopertarum et
coo-
tTTfr
|J||*
Tsé.
(636)
Livre, écriture, élire, choisir,
couronner, établir.
Liber,scriptura, eligere,coronare,
constituere.
nn>n
cief.111I S.
TstÍy.
Vide ~~(~33).
I
ÏJAÏ,
9 À 18 TRAITS.
L.rLA'
Kiong. (637)
Vas ad reponendam oryzam coc-
6X8 TRAITS.
I 'T'(645)
At
.1.C lng.
||
tam. Legitur etiam Cjifng in eo dem
m
S Branche d'arbre bien garnie I
.(643)
sensu.
1mièn.
de fruits. I
Couverture de tête ou cou-
Tchào. Ramusarborismultisfructibusonus- ~WTrI ronne.
tus. Dicitur etiamdefloribus sat plu- 1
(638)
riniis. I
;
Capitis ornamentum regium seu
corona. Koii-aii-x, corona llgay-te-oey-
f v A
(639)
I (646)
I
FI Vidé infrà (641).
Mao. I *
S
1^1
Bonnet militaire en usage sous
II
I Casque. I 1IfÍa. Quidam la dynastie des Oéy.
galerus ad usum militum
Tchéou. j|
Tchéou"
Galea. Kïa-x, lorica et galea. I
I
(64y)
regnantibus Oéy. (Cod. IV, pag. 2.5.)
|M|
Inimitié, accuser faussement.
Inimicitia,
;
faisèaccusare.x-ouàng,
f .-
Couvrir,voiler, desirer,trom- ~*~ faisum alicui imponere kïe-x, inimi-
Youën. citias contrahere.
per, usurper, témérairement.
(641)
J-nVLjr
CIO,
fallere,;
Coopenre,
Jallere, veiare, concupiscere,
usurpare, temerè.
aiItenus sibi nomen usurpare
~-w?/,
,
x-ss-e*,
*
(648)
îpj
Ko îia
(642)
Couper un homme par mor-
ceaux.
Hominem vivum in plurima frusta
concidere.
|A
*
(<549)
j Èk
CARACTÈRES JOINTS À LA CLEF.
1 À 6 TRAITS.
major;
fecturae nomen x-tse, filius natu 14' Clef
x - tau, terra in cumu l um
coacta, in qua sacrificia fiunt.
4
Mf.
/L Fort, beaucoup,monstrueux,
faute, blâmer, haïr, surpasser.
fL^ * Assembler, amasser, accumu-
1er, entasser.
y~
Yeou Fortis, multùm, magis, monstruo- Congregare, colligere, cumulare,
Tse. coacervare,
(658)
sum, culpa, culpare, o d isse, supe-
r,52
.A de
(658)coacervare,ma gntii-n, valdè.
magnum, va i dè.
rare, conqueri, delictum. Po-x-jm,
nullo conqueritur; hitÍo-x, qui, quos
Courbé.
imitatur, adhuc excedit; x-vol, spec- Vh/ Curvum. Videsupra(648).
truin, phantasma.
Youên.
JXJ. (65V)
circuire,
Profundum, per plura loca vagari,
circumdare. 1tf
(654) Vide supra (655).
Kouân.
7 ET 8 TRAITS.
t!.
.Tt:ü
Couverture de tête, bonnet.
(GGl)
9 À 19 TRAITS.
Capitis tegumentum genericè, pi-
Kouan. Jeus. GÏziIlJT-X, urbanitas quâ quis in-
(655)
vitatur ad pileum deponendum mièll-
;
M
I---.&. Riche, abondant, beaucoup.
Dives, focuples, abundans, mul-
x, pileum deponere, caput aperire:
dicitur de praefectoreo, dum FÓu. tllln. x~yil~tchïin-tsièou, paucis annis
est in
judicio ante judices. Legituretiam ((jG) natus.
;
Kouan, pileum imponere, cieremonia
apud iitteratos pileatus, omnium pri-
mus, superare, habilis, fortis.
L:t
fifices Vase qui sert dans les sacri-
pour mettre le vin.
TÓu. Vas vini, cujus usus in sacrificiis.
11--.1.. Tromper, couvrir. (665)
Decipere,operire. Videinfrà(popo).
M8ng.
ylr1 Cacher avec un voile, voi-
**Jkf 1er, couvrir.
(656.)
, Â.
ijv Sommet d'une montagne, élé-
M'v
- Velo aliquid obtegere, velare,
perire.
coo.
Jt
(664)
vation de terre, grand, élever,
Tchong". premier, aîné.
^57) Montis cacumen, terrae cumulus,
Vide suprà (626).
magnum, eIevare, primus, primoge-
nitus,sepultura. x-tsày, Tien.
ay ,. siimmze
summae prw-
præ- (665)
r
ZJ.t Clef. -—-—--——--——-—-——————-—'
Videiitfrà(4868).
YFT .zJ'Clef.
rp¡ng.. f
XV.e CLEF.
CLEF de la glace :
Clavis glaciei: glacies.
glace.
Küe.
(673)
5 TRAITS.
*
Ping.
Ping.
(666)
!J(,
'-
Videïnfrà (4906)
CARACTÈRES JOINTS A LA CLEF.. Hoâng.
(674)
É
2 ET 3 TRAITS.
VA Fondre les métaux, mettre en
Gelé. fusion, composer, façonnèr.
1 1 Gelu concretum. yè1 Metalla ii quare,iiquefacere, com-
Jing. ponere, fingere. x-jtn, liquandorum
(667)
(675)
metallorum artifex; siào-x, furnus ;
A vul1tus simul1atus ; ta-x, totus
» Hiver, fin, se retirer.
x-yong,
orbis, prout dicitur de continuis ge-
nerationibus et corruptionibus.
,.!' temporum
0ong.
solstitium ,
finis, recedere.x-tclzf
Hiems, postremum quatuor anni
1.. h.hiema e. ,
}Ps-
11
Froid.
,(f
1. 1l
(668) Frigus. x-tan, frigidus, seu tepidus
L'
Leng. moraliter.
moral iter.
4 TRAITS. (676)
}j
yJ Glace.
Glacies. x^ang,saccharumconcre-
Glace dégelée.
Glacies soluta, gelu resolvens, re-
gelarÎ.
gel ari"
(669) Pino- tum. Legitur etiam Ping, glaciare,
frigefacere.
Poûan.
n
(677)
»
,,tHI
(JPJ
Froid.
Xft Gelé. Frigidum. Legitur etiam Kïong in
ft
0
* Frigore concretus, obstruere, ca- eodem sensu.
Kiong.
y7- nalis obstructus. x-py", ita concre- (678)
V
{67(» tus, ut nullus calori aditus pateat.
VaI
IWi1
t 6 TRAITS.
:
HÓu. Chïng. (Cod.
(Cod.IV,
1 pag.34.)
(671) (679) J page 34'
f
1%
cief.
I -1 (Cod.IV,pag.j^.,)
V
* tJJi
fUuL x-nièn, un homme mauvais
(68.)
dans le vin.
VT||
L'le. Net, pur, beaucoup. Homo maIus quando vino inebria-
Tien
Nitidum, purum, piurimùm. x-x, tur* (Cod. IV, pag. 34.)
(691)
aer frigidus.
(683) Vf/i Froid, vent froid, temps
cou-
vert, douleur, ennui.
)I rr
7 TRAITS.
Frigidum, ventus frigidus, nebu-
Frigore
-
VJL1 losum tempus, dolor, Inolestia.
Lieou-x, transi de froid. (69.)
Frigoretorpens,manibus
, torpens manibus pedi- H Forte gelée.
Kieou. Jusque frigoreconcretus. Magnum gelu,
(684)
concretum gelu.
Kôu.
Vv Froid.
Frigidum.Legitur etiam Tsill in
(693)
Ù»f
Tsfn
L sin.
eodem sensu.
r"t Rendre égal, règle,juste,
ap-
prouver, mesurer, peser, niveau.
(685)
* Æquare, exenlpIar, justum,appro-
}ïfr Tehùn. bare, metiri, aliquid ponderare,
,
x-tie, glace très-froide.
Perfrigida glacies. Legitur etiam
Hia in eodem sensu.
(694) ;
ii-
bella. x-py, prieparare x-tchë,
plar, mensura, libella; exem-
:
Hal x-x, æquafe;
x-jm, qui servat leges. Legitur
Î^
(686)
*!.Frigidè,
x-chhig, froidement. *
Tchûe, TchUe,nasi
jiasi extreiii
extremâ a pars.
etiam
ô
Grand froid.
remissè, placide. æ, Summum frigus, algor.
-
?
(Cod. IV,
JHân. pag.JJ.)
Ktng»
Tieii-x,
'I
J'
(687)
ivrogne.
mauvai semanière
-~. mauvaise manière d'un m
(695)
Frais.
Malus ebrii. modus, homo -
Nien, in vino
,'::',
(688) malus. (Cod. IV, page34.) Ts/ng.mun dare.
(696)
,
Frais.
LI IJ.' Clif.
(706)Pïng.
tEÈ Amœnum frigus. Legitur etiam Aer rigidus,perfrigidus.
Tsing
sInge
Tsing in eodem sensu.
Lÿ.
y
*
Ping. (698)
vrfté Se flétrir.
^pil Bon, serviteur.
J
Fiaccescere. x-l vel x-sié, folia I
Bonum, servus.
Tiâo ex arboribus decidere;
x-tsoúy, viri-
bus destitutus. Tsiing.
(699)
(7°7)
\Té Glacière, glace.
*~ Locus ubi glacies reconditur, gla- ~J~~ Froidement, vent froid.
Lîng. cies. x-nïo,crudelis, inhumanus, fe- JTÏ2Frigide, ventus frigidus.
(700) ;
rus x-jo, pudefacere, dedecus, con- Tchoang,
tumeliam facere.
(708)
)9
(7°0 Lien.
(7°9)
9 TRAITS.
11 ET 12 TRAITS.
Dépôt,
-LiAu.
Lzeo
manibus pedibusque frigore rigens.
(710)
gage, assurance, con-
yvj fier; plein, remplir, permettre,
Ptng, Depositum, pignus,fidere, plenus, Vjrt Vent froid.
~~t~
(703)
;
implere, permittere. x-ta, suo arbi-
trio permittere x-kiiu, fundafnentum
morale.
Py.
Ventus frigidus, frigus:
(711)
Videinfrà(712). £
yiil Morceau deglaceflottantsur
jmt l'eau.
Sse. i ssè Fragmentum glaciatum in aquis
*'9r*&y
:
(704)
alba.
10 TRAITS.
x-x, geléeblanche.
Pruina, ros frigore concreta et
( (712)
Ilé.
supernatans et fluens. Legitur etiam
Sy in eodem sensu.
ty-wa,
Pur, propre.
Purus,iiitidus. x-tsing, sine labe,
..,
hoa.. verb
;
in honesta.
baa in onesta.
,
limpide, mundus, purus po-x-tsùig-
v
(7°5) C713)
13
gf
P-
; ¡
..zJ.' Clef. «3 ET 14 TRAITS.
I
I
pj
rJ^J^
Ku"
Videinfra.(224°)*As
•Clef.
Ky.
1(722)
(72.1).
I
Terra mollescens gelu liquescente.
jyfag
(7'4) I * tri Petit oiseau qui commence
\;m.. Lîng-x, glaçon qui à voler.
./¥ se forme
I
)
Avicula quae volare conatur, ca-
I Tchyïn,pilli
au bord des toits. spissi.(Cod. IV, 3,9 )
pag. Jp>)
IV: page
Glacies in infima tecti parte con- I
'Tv
(715) I
creta. (Cod. IV, pag.36.)
Tremblant de froid. I
~L Vide infra(9361.)
iTjt Frigore tremens. I. Tchfl.
-
I
-
(7*3)
Kln.
(716)
)æf-
exhibent.I
#
x-x, trembler de froid.
Frigore tremere. x-jên dicitur de
I
I 1:1:
6 ET 7 TRAITS.
S'appuyer.
:
superioribus qui se subditis tremen- I Inniti. x-ky-ell/-/lgo, mensae innixus
L'in.
Lzn. dosexhibent.
dos "U
Pfng.
obdormivit.
Geler
(717)
raUjp
fortement, gelé, achevé, I (724)
sV
Yng.
acheyer, déterminer, assembler, I
cesser. I
//J1/
Las, fatigué.
Summè lassus ,
fatigatus, lassi-
Fortiter gelare, concretum, per- I tudo, virium defectus.
(718) fectum, perficere, statuere, congre- I Ky-
I
Faire
,
(7*5)
gare, cessare, connectere.
M
IlMorto
(16 Clef.
n
jr u
:,.:.K},
JL :
.I(}.
tiens
XVI.E CLEF.
I
(726)
FZf; de alicujus
(Cod. IV,
une offrande à unmort.
offerre aliquid, aliquel11
9 A 12 TRAITS.
al iquem
pompa funebri monere.
page 39.)
n
/-.
.,
.: Tout, le plus souvent, com-
mun, communément. ik* Bon,gau
Bonum, joie.
tplfy Bonum, gaudium.
Fan*
(7zo)
Omnes, pleumquè, commune,
communiter.x-fôu, homo vilis seu
x-siin,
x-sun,
Kciy.
; diur-n. x-ftg,
australis x-ko, carmen
x-roiig p ventus
triumphaie;
partâ victoriâ teverti,.
vulgaris ; fey-x, homo non vulgaris.
*
IP?rtg.II
£
j<T/Clef,M.
ff fCIIPb
Èflà
TS\(7a9U
\'1'
mif
(739)
~7
)
Banc.
Scamnum. Legitur etiam Tan in
eodem sensu.
Vide
supra(724).
--
I
IJ
I
II
.l!l!I -f-"*
dum ;
Legitur etiam Tchôuy, prodire.
6 ET 7 TRAITS.
Contenir , envelopper
ren-
fermer, tolérer,enveloppe.
,
||
tlllg-x, inter plura seligere.17? Clef.
Klin,
LIU ;
I Ju-kido.x-yong, patienter toierare *-
*7'C!ef
I f )!
Kan. Kan.
CLEF des choses qui tombent I
:
dans un abîme abîme.
Clavis rerum in voraginem corruen- I
I
S jîn, armorum artifex.
Videsupra(736).
(73')tium : vorago. I
Hân.
CARACTÈRES JOINTS A LA CLEF. I
(737)
U.
2 ET 3 TRAITS.
ÛTout (7J2)
(739)
MlAl mortier.
I
ce qui est inégal et re- In mortario pellempiloadi-
j levé en bosse. I l/ta.mere.(Cod. IV,oryzae 41)
TC/,
pag. 1
ttrt
LmZLI
Creux, enfoncé, fosse.
,
Concavum depressum ,
loca profundiora in montibus.
fovea,
,
I
I
tt 18:ciej,;
couteauépée.
Yë.
I CLEF des couteaux des"TTÉ
(734)
epees:couteau,epee.
lit
ü; Sortir, dedans, dehors, pro-- I Ciaviscultrorumetgiadiornm:cui-
iorum:cuI- Tao.
Tâo.
|
Idem,
mJ Idem,
Tao.
ter, gladius.Tsien-x, forceps; x-fdng,
Tchïi
duire, émettre, vomir.
Egredi, intùs, foras, producere, I ,
I (74o)
gladii acies ; J gladii vagin
x-sido J1
emittere, vomere, sororum fiiii. x-teo'il,
;; **.
(735) :1,
edere pustulas; x-jin, egredi ad ma- I
wy Faux, trompeur.
gistratum gerendum W
x-tchong, om- I Falsus, fallax. x-iigd, malus, ne-
nibus supereminens
chJ-x, dimittere quod esset
;
iiâ-x, extrahere;
punien- )
Tilio. quain;x -xdicitur de rese
movente,
vel de motuventi sat levi; x-teou, olla
1- ) (741)
S.,Clef. ferrea quâ milites de die ad cibos tt
.A
xf
l'herbe.
Couper, moissonner, couper 18' Clef.
il
II coquendos, et noctu in vigiliis notan-
dis, utuntur.
de tfc
Y. Priccidere, inetere, herbas pneci-
dere. Ilno,
Tào. (747)
CAU CTÈRES JOINTS À
CARACTERES A LA CLEF.
Ky.
T
ï[ 3 TRAITS.
tl)
vir
7J
1 ET 2 TRAITS.
Iv1.. dl.
métaux.
> J\
~1~ Blessure, blesser.
Vufnus, vulnerare , gfadius ex
Kan
.Il.
74f)
an..inscuIncidere,
(74!?) lignum scalpere, in aere
pere. x-mv, ligna d ; x-ke,
i 10 cas ere ,.
litteras
Jo 0 tabulisaperire.
in b
y , ( utraque
utra q uie parte
Parte acutus.
Tchiiang.
(743)
aclitus.
Vide
,
supra (749)' Legitur etiam
.#:l, Donner partager , A II TJfim, praeddere, concidere.
7J ,
diviser
Pênt Dare
dimidium
,,
ouvrir, moitié.
partiri, ,
dividere
centesima pars pedis seu
aperire,
Kan.
M(75°)
(752)
"Ttlt Couper. 4 TRAITS.
/J'J Amputare, secare, scindere.
kt ri Couper la tête.
Tiiio.
(745)
J Obtruncare. Tsè-x, se ipsum occi-
dere; x-kuig-kido, amicitiaarctissima.
XlTt Trancher, couper, diviser,
Ouèn.
etiam :
omne, omninô,efficaciter. Legitur
Tsy ÿ-x, omnes simul.
Keoll.
(755)
I
J
JS: Clef.
sân.
J)
rtiit
)C
Espèce de couteau, couper. I
S pecies cuitri, prascidere, secare. I
dies cum littera x, à prima die men- 18: Clef.
sis usque ad decîmam inclusivè: kïng-
y-chtn-tno-y-x, hodie quot habemus
'JJ
pi
Videilfirei(88 3 !
dies lunae vel mensis ky-x, quot dies x-
Tao. (75(¡) usquead decimam diem habentui"
*
.ttLIJ Frapper avec une épée. œlt Oter la peau ou l'écorce d'un
J III Gladio ferire, alicui gladium infi-I J7. I fruit ou d'un arbre.
Tàn.
(757)
gere.
I Pf.
j6
Pomum cute exuere, arborem cor-
tice exuere, pi-Becidere, abradere.
rDlltChâtier, punir, tuer. I
Castigare, punire,occidere.x-pou, I Becher.
•
Htng. tribunal scelerum ; kïa-x, castigare; I JîVi Ligone terram fodere. (Cod. III,
M
jn~
(758)"x~fâi SUpphCIUpl,prenaCrnTIInIS. tI TsÍÍ.page5°)
,
(766)
(759) Tiiio.
CTTlftt Couper, égaliser. I (767)
Proccidere, aequare. x-fatig-y-oéy-I lLIb) Corriger, ôter, châtier.
y-a youêti,
\Jj lÀu.fl9
» prascisis angulis,
quadratum I
I
L111111
*
Corrigere, ëmendare, delere, ex-
(760)
rotundum reddere. pur gare. x-thzg, post expurgationem
Chan. admittere. Legitur etiam San.
tf|| J Couper les pieds, sorte de (768)
FJ supplice. Alt Industrie, adresse.
Youe Amputare pedes, genus supplicii. 11 fB Solertia, dexteritas. x-If, aptus ,
-
o ue
(761) Lz"ng perspicax, i doneus.
);II Ordre, rang,
J/\|&er' disposer, ran- (769)
hlll
PI11Falcula,
Faucille.
.n
PI) Séparer, diviser, distinguer,
Keou.tendas"
tend as.
parva faix ad segetes me-
,
étranger, autre.
Separare dividere, distinguere,
,
Pre..
,
exterus,aiius. x-yang, alio modo.
(76?) (771)
J , ,
:git..
'TXfI cer, premièrement.
Tsou
(764)
Commencement
;
commen-
Principium, exordiri,anteomnia.
x-j, prima dies mensis sic numerantur
T|1
23
r
Rapere,
Ravir
voler.
prendre par force
>|Ratisser, racler.
fjMl Ma Conduire, gouverner, régler,
Radere, pomum cute exuere. 111 empêcher, faire.
Pao. Tchy Moderari, gubernare,temperare,
(782)prohibere, facere.
, (7Ih)pro1ere,lacere. x-chû,
x-c il, imperatoris
(774) ImperatorIS
,
4'1) Aigu, tranchant, gain, profit,
utilité utile adresse, esprit,
A(
tsay-x, d'
disponere ;
litterx; x-tou, vei x-fa, leges, reguIæ;
xtll-X,
1.'
sse-ssc-x, prœfecti exequuntur
h'b
pro hibere ;
régis
L bonheur, obliger,nourrir.
Acutum, acies, lucrum, emol u- , ,
mandata usque ad mortem. Solïy-xe
sexagenarius qui quolibet vànno ;
,
(773)
chy-x, septuagenarius qui singulis
mentum, utilitas, utile, soiertia, in-
,
x-hay fc ",.
genium, félicitas, benefacere alere.
d us, erox; x-tstell,
x-h , perfi dus, li, usura.
quatuor tem poribus ; YOiie-x, octoge-
narius, qui quolibet mense, debent
se ad mortem disponere.
6 TRAITS.
tJ
p Ratisser.
Abradere, cultro corticem abra-
Mil Couper les oreilles.
J~)J Aures amputare genus supplicii
Eut.aPudShienses. ,
Koua.
(776)
X||
dere.
'J
(783)
HrjJ
Tdo.
(777j
,
Arriver, parvenir, jusqu'à.
Advenire, pervenire usque ad.
x-if, usque ad terraIn; x-Aja,
usque
IeYa.
(784)
d'uncriminel.
Sontis faciei pellem detrahere.
(777) domum;
domum;~~,~ o~-jf,circumqua
tchëou-x, circumquaquè;
; què; 0'
» Tjtft
x-ichu in omni loco pô-x-tchu, Vergettes, brosser, nettoyer.
,
defectus; x-ty, tandem, demùm. lIJl
/H~~J Parvae scopae,
verrere, tergere,
modicum quid Praegustare.x-tcfiy, de-
ChÕa. decus
abstergere; Kill-X, rei originem
Videsupra(758).
I
-. (785)
investi
Il1VestIgare; do,strigilis;
X-PtlO,
gare; x-p stngIIS;Iltay-x
hiây-x,
1.
Hmg. scopulœ ad calceos detergendos.
(778)
Diviser.9 1)
(779) (786)
(88)
,
épi,seplaindre,exa-
i ner.
répri-
reprehen-
Vliàt
FJ piquer
p l ain d
(794)
chose avec un couteau
pouiller, priver, ôter,
,effacer..J
Racler ou ratisser quelque zB: Clef.
dé-
, ;
vare, au ferre,deiere, furari, adi-
debiiis culteitus antiquus,
,
mere
inscribere. x-tst, judex criminaiis; quo utebantur olim ad delendas litte-
ollex compositis verbis reprehen- ras in scribendo. x-tchy , magistratu
dere, suggillare. Legitur ëtiaiti Tsf, privare; koïïa-x-jîn-kia,
1. v .A 1., d.
decipereali-
1.
ferire, pungere, acum filo trajicere: ;
quem de pretio constituto xf-â, radere
X-Sleou, acupingere;x-tan, explorare, capillos. Legitur etiam Sido, vagina,
observare ; x-tsé, faci em sontis acu hortus magnatum ; item Chao, præ-
Radere. JTy.
,t
7 TRAITS.
Raser.
x-teou, çapillos radere;
x-teou-ty, tonsor; x-tâo, novacula.
¡tlrl
jv
(a).
796
-II ,..
Inhumain, cruel.
Inhumanus, crudelis. x-ch}, lace-
rare. Usurpatur etiam pro Tse, Vide
suprà (788).
(788)-
8 TRAITS.
()
Tsë.
aussitôt,ensuite, donc. *
ml Il Couper la viande en petits
Mensura quaslibet, sive Inoraliter,
sive physicè; leges, statuta, consue-
2p|J morceaux.
tudo, mos, praeceptum, statim, posteà, Py. Carnem frustatim scindere, secare,
ergo.Fa-x, modus, exemplar, metho- (798). in partes dividere.
dus; y-x, septima luna.
-
J9Clef.
-?JI
PI) la
Oter
Ty
Oterch
la chairr de dessus les os,
amoindrir.
ai
J
Jfa
,
Tiio. (8oo) (807) Tiio.
positam expeHel, pectinem mun-
, Mit
dare ; x-tchy, dentes mundare.
Couper, trancher.
I,
&J
Po.
Fendre trancher, couper,
dépouiller, amincir, dessécher,
frapper.
:7j\ J Secare, amputare, praecidere, çon- (8b8)
dare cuitro attenuare ,
Findere,scindere,caedere, denu-
exsiccare,
ICo. cidere. ,
feri re. x-pl,
ferire. excori are. Legitur etiam
x "., excoriare.
(801) PÕ, percutiendo excutere, ut.nuces.
Ji
:fh)
1*
pe
Couper les pieds.
Pedes amputare, supplicii genus.
(Cod.IV,page58J
Ztf-J
p<T'fntt
Burin.
Cxlum, scalprum, culter curvus.
(801) Ky.
IJ
p Couper avec un couteau, di-
viser,juger, partager, distinguer. llt
*
(809)
J
discindere.
$
(8.0)
^S&tl Ratissoire, unir, ratisser. .,) Faire des marques noires sur
le visage d'un criminel.
Scalprum, levigare,radere, instru-
Tsan. lnentum coquinum. i,
x-sio scalpro Kihg. Nigris litteris rei faciem notare.
(804) aequare. Legitur etiam Tehan in eodem
(811)
sensu;
b
abjicere.
(812) put amputare, abradere, fevigare.-
(So5)
,
l
tPtll
|WjlJ bravoure.
Kiing.
(806)
Fort, dur, ferme, valeur,
Chine.
(8"il
_.-
Y"'x
9 TRAITS.
, ,
Résidu, reste, rester.
Residuum
reIiquiæ.
reiiquum superesse.
x-ang,
1/1 , sunt epitheta forti-
et x-pao,
tudinis mat, x-jy,dieslunae impares, Keoà-x,
'*
;
1, 3, 5, 7.&c. Aill-x, gigantes, seu
excelsœ statuas positas
anteportam tem-
JIf( creuser.
J
-0
tur
*y&||Châtrer.
*jf'll
Castrare. x-jin, sicolim vocaban-
tur eunuchi,
eunuchi, nunc vocantur tay-kieti;
vocantur tay-k¡en;
tum.x-tsiang
t r
, exercitui
r
præIectus.
10 10 TRAITS.
Yën.
,-.
"II
/-
(8,<i)
x-Ri, capus; x-tchû, perçus
(Cad.IV,pag.59.)
porcus castratus.
d. p
1J Couper, trancher, tuer, ha-
cher.
|
Couper
C avec des d'
ciseaux, dé-
truire, exterm iner.
/(0.
(825)
Secare, praecidere, occidere, con-
cidere.
Tsien
(817) ;
Forcipe praecidere, destruere, ex-
terminare. x-tao, forceps x-x dicitur
de vento sat frigido et acri.
Châtrer
fc&tjl un bœuf.
Juvencum castrare, bos castratus.
'IJ
m
*
Couper de la toile à droit fil. KZiên
1en.
Legitur etiam Kiéll in eodem sensu.
(Cod-lv-png- Ól.)
Tchong.Paf- Óo.)
Telam directo scindere. (Cod. IV,
*,
J
Tanner des cuirs.
JSBÈII
(8.8) Coria prasparare. (Cod. IV,pag. 61.)
* fjfUi Travailler en charpenterie. Teha.
Materiaturae operi incumbere, ars
ll..
(827)
materiaria. (Cod. IV, pag. 60.)
10.
7<?. élJ Sarcloir.
"9 t Sarculum. x-tsdo,
I)
-II-
(819)
D11
Toiian.
Nobilis et gravis modus. (Çod. IV,
page 60 J Il
fJ
(828)
etl ;
Tchômzg, incipere.x-nïe, familiam
Videsuprà(804).
par morceaux. T.
I
Koua. Concidere hominem vivum in plu- san.
V
(Bu) rima frusta, supplicii genus. (830)
K
(8^3)
;
Toto animo incumbere, velle. x-
Tehoilen.SÍIl, ex toto corde tsé-x1 suo arbitrio;
(831)
cheii'X, ex proprio arbitrio agere id in
quo
,J"
.J(:t: Clef.
Tiio, Mik
*
quo aliis esset obediendum. Legitur
etiam Toen, rumpere, amputare.
Cuftrosecare,cnitroaliquid pras-
Tseng. cidere.(Cod.IV,pag.
'S.'Clef,
Il
Tao.
)*
(Cod. IV, PaS- 7.2.)
Mo. (839)
(Hp)
iHrlî Racler, ratisser.
Ecailler.
fe(|| 3^1) Radere, exuere, delere. Legitur
Yiz y,,
AetiaIn
L'i'n.etiain ineodem seiisu.
jJ
Piscem desquamare, pîscibus squa- in eodem sensu.
ii-ias detrahere. Ltng-x, conscindere,
(833)
TC
*1'
4CT|
in trusta
III rusta discin
ISCIJ1d ere*
ere.
t
medio- (843)
cns, non parva, non
magna.
^•1
s-JJ Couper, fendre.
13 TRAITS.
Sue.
(836)
Præcidere, findere, discindere,
tenuare. at- IJ Ajouter, beaucoup, difficile,
comédie.
Addere,superaddere,plurimùm,
Ky.
"Lrv
J
*
IIJ
p
Keon.
Creuser avec le doigt.
Digito excavare. (Cod.
IV, pag. 73.)
$
*
"7t
(844) CIe
difficile,
di d.
comced ia.
comce
Fendre, rompre.
Findere, scindere,
rumpere,
(837) Pym
fri#^gere.(Cod.IV,pag. ^.J per-
SffDévaster, (845)
exterminer.
yY* Vastare, funditùs Jgft|
:il£:IJ
Espèce de hache,
tuer.
(838)
toIIere-
Tsiao. igneferroqueextinguere. x-mie,
f,nuh*
Lzeou.
es
(846)
Species securis, occidere,
itnperials. PYX, eami nomen
valdërari.
des valde rari
et fron-
1$: Clef.
|*
ftl l
1SnTrancher,
nifex. Legitur etiam
couper.
Praecidere,amputare.x-tse,car- I
KOllo.
liJn)
H tabiiioe
Conventui-n,
Contrat,
15 ET 16 TRAITS.
fiçsnexinqtii-
partager.
li
OrClef
il
t
Kouay. Conventum,tabulas gneaeinqui-
l v Tao.
Tâo.
»
Tao. m -Liiii, partiri.
(847) mscri be b atur pactum,
bus olim partliri
51'1 Blesser, frapper, trancher. T ,y"
(856) (Cod. iv,a.)-
Vulnerare, ferire, præcidere.
*
j Peler, couper.
,
Kouey. dfcl'
1
Pomurii cute exuere, praecidere.
(848) TiriLen.
(Cod. IV, pag. ÓÓ.)
Ail Épée à deux tranchans. I Tsien.
II | -J
Gladius anceps, ensis ex utraque I (857)
Kien.
T/' ,
(849)
parte acutus.
14 TRAITS.
I
I
I
I -
*
L71.
":
Couper du bois, ou l'écorce
des arbres, dans une forêt.
'-'
In silvis iignum, vel arborum cor-
Jm.
* i cem, cædere. (Cod. IV, pag.
ticelTI, 6'C,.)
pag, 66.)
m
rrrllt
.;¡. Foible.
(858)
*
I
(850)
uti. Tstell-x, rumpere, dis-
Récolte,
*(851)
Scalpro
sensu.
solvere. Legitur etiam TsÈn in eodem
1(Cod.IV,pag.6j.) | (859)
Hoe. I
"tJLt )
Minuere,
Diminuer, creuser, trouer.
Jtffg *
jtHl Couteau pour couper la paille Ifi® fodere,cavare,forare.
(Cod.IV,pag. 66.)
lella..
r
qu'on donne aux chevaux. HÕe.
j Culter magnus quo utuntur ad scin- (8(Jo)
m e qui. I lËttit
dendas paleas qUlbus vescuntur equi. Rompre en coupant.
II11 Secândo
/PU/
;,
(85a)
rumpere, dividere. Vide
,}.
".::1
11iEquaiiter
Partager également, partager. I Ly.
)
infrà(863).
I|
IPartiri.Legit-tir
Æ i. dispartiri,
d, aequare, par- (861
Tlsy. rffll
Mît!
Wâll
Y"
(853)
tiri, æquale.
Couper le nez.
|
1
'71*
I(862)
My.
Partager.
dere, concidere.
etiam Mo, praeci-
-
praecidwere, supplicii
Nares praecidere, su p piii.cn genus.
Y.
IH"%|'j
21 2 1 ET 24 TRAITS.
L
(854)
Couper droit,
*
Rompre,couper et fendre en ou diviser égale-
rfflll 1.1t
t*
(855)
droite ligne.
Dîrecto rumpere, secare et findere.
(Cod. IV, page 66.)
I
(8(- j
ment.
Directo scindere, seu aequaiiter
praecidere. Legituretiam Ly.
j8/
*jA Il
Chf-
5KI Industrie, adresse.
Solertia, dexteritas, diligentia. ÏiJ-
genii acumen. Vide supra (769).
sier>vit-
Infirme, j¡ 4 TRAITS.
faible,rustique, gros.
!f)/ Clef.
(S64l #
-~j4rty
Lie,
sier,vil.
InfirITIus, debilis, agrestis,rudis,
Lf.
filJ
Videiifirà(886),
Fi 11
1 /i
J9: cief.
XIX." CLEF.
CLEF de îa force
puissant, subtil.
: force, King,
(871)
Ly.
JI.
y
Clavis roboris: robur, potens, sub- 4^1Défaillir, fatigué.
(865)
aptitudo ; kîh-x,
If dei'
diligentià;
tilis. Sîn-x,cordis potentia; x-léang
ping-x,
gravis morbus; tstn-x, totis viribus;
, -X!!.. Animoiinqni, fessus, viribus des-
/(ozÍey. titutus, lassus.
ky-x, vires. (872)
.n
CARACTÈRES JOINTS À LA
3 TRAITS.
CLEF. .J¡
Hie.
union
ment-
,
Unir ses forces, concorde,
conformité, conjointe-
Action,
Ê (873) Jungere vires; concordia, unio,
Kong
Facinus , mérite.
meritum. x-Iao
Prasmio digniii-n; tchîng-x,commis-
, opus
conformitas, conjunctim.
ong.
(866) sum munus exp lere1 ; IvX - J
mérita
-
Fj-fffcAider,
5 TRAITS.
-J..
JLassitudo.
Lassitude. (874)
,.
Ko. efforts.
(867) Vim afferre, magnum adhibere
A OM.
Ajouter,, augmenter, mettre (875) natum, vires exercere.
co-
dessus.
Prendre, enlever par force,
Kîa. Addere, augere, superimponere. AlJ ravager, voler.
(868) x-hîng, castigare; x-hdy" damnum
VII Rapere, auferre violenter, devas-
inferre. .Il. le
d.;
Rjl
*
x-x, cri en- usage parmi les
(876)
prædo;
tare, furari.
fi
tarios.
Tà-x,
m' prae dari x-tao,
ÿ-x, unum secuium apud
sec
f//8 bateliers.
hJt Travail, soin,fatigue
Hô.
(p69)
Vox usitata apud
nautas dum ad-
verso flumine navicuiam impeiiunt.
Legitur etiéffu" Oüa, infantis
Labor,
"7. diligentia, lassitudo, dona-
gemitus. ria regis seu fiiii nutrici oblata. k-laô,
VLis9
- (Cod. IV,pag.68.) M.
Iabores.
(877)
j¡
I}.'
*f
Lÿ.
Cleffat
Ojj
(878)
Prendre, courage,
exciter, bon, beau.
Châo.Animos sumere, conari, excitare,
bonum, pulchrum.
sefforcer, «l.L
:5iJ
Az~ -.
jjy
(886)
J Fort, robuste, infatigable.
Fortis, robustus, indefessus, forte,
durabile, firmum.
19; Clef.
-J..
J
Lÿ.
æ
,.,,;..
6 TRAITS.
Las, fatigué.
Lassus, defatigatus.Legitur,etiam
&..J.
*
PI 1
Hâo
Visiter, saluer.
Aliquem invisere, alîquem saiu-
tare. (Cod. IV, page 7I')
)
Aouen,
-~ ,
-:AI
(879)
Rido.
J
(880)
Kuen in eodem
Imiter ,
sensu.
,
semblable mérite.
Imitari, similis, meritum, offerre.
J
~bjL
(887)
pi*.
Pô.
(888)
Changer de couleur , colère.
Colore jmmutari, ira. x-jen, dere-
pente, subito. Legitur etiam Pëy in
eodem sensu.
frt
'T/J
Encourager, exhorter.
£jfJL
71fJ J Ingénieux, habile, intelligent,
diligent.
Animos addere, conari, exhortari,
Perspicax, habiiis, solers, diligens,
v excitare. J\/[\n9
Jvleou.
JI/T niajor pedum digitus. Tsong-x, inge-
(88.) •
(889)
;
niopromptus x-tsy,<, ce l er, expedd"itus.
Xjong,
t~~
très-promptement.
A-f Ordonnance, défendre,
pêcher.
77 (882)
Quàm celerrimè, lJuàm sollicité
auxiliUITI præbere.
1l'clzv.
(890)
chy ,..
em-
Faire
Fi}} buste.
des efforts, diligent, ro-
(89°)
nl1!Jg, impéria l1e maruiatum
Klay-x,
l,"
prohibens.
d
man atum
.l
.-'
in scriptis;
"f"
imperatorisaliquid"d
JHïa.
(883)
Conatum adhibere,diligens, fortis.
J4j Vigueur , , forces bravoure,
Juger
Jexminer,
-W
un criminel, punir, Rob courageux.
Robur,
ur, vires,
vires,
Yoncr,dus.x-yeou-y-ly,
(891) fortitudo,iiiipavi-
fortitudo,
hue-ky-tchy-fen-yên, y-
impavi-
porter une sentence, (891)
¡'
vaincre. h- po-ko-vou,
ly-tchy-x, v 1.' A hue-ky-tcliy-x,
1 v lJ' 1- po-
v
LTV
e. ko-yeou, fortitudo dividitur in
(8U4; Judicare reum, punire, examinare, eam
quaerationemsequitur, et in eam
sententiam ferre, vincere. x-x1 accu-
sare apud imperatorem judices ihfe-
solos naturales impetus sequitur : qua-
tSrft
"/J Prendre courage,s'efforcer.
Aiiimossumere, conari, eniti,
S efforcer, exciter, animer.
yyfji Conari, animare, animos àddere.
e. tetidere, posse.
con-
Aîiènx~^nê'
Mièn.
x-Àiàtlg cogère, invité,
f co gere, coactè, iiivi tè, conari.
coiiari
(885)
(892)
-71.
--
C/f.
£*
-
°.L"t~~fïftmenter.
:ry/
Y¡ry.
(893)
!fyJ
monter.
8 TRAITS.
impétueux,
robustus,:viribus ,
Comprimere, urgere, vexare.
15ft.
PlI
St
HÏO.
(900)
HYa.
Vide supra (900).
's'
S'efforcer, animer, exciter.
Conari, aiiiinosaddere,aliimare,
excitare, superexcellere"
-
1
Clef.
:y.
I
pollens,
ici g,
Kfng.
(894)
1ftt.
vlolentus.
jtfjLExaminer un coupable
J terroger.
, l'in-
.t.
9 TRAITS.
Vôu* Totis viribus et omnino in
y 0 U" aliqua
feff. Fort, diligent. (903)
9°3 re occupatum esse. se-x,
S
in quod aliquis incumbere ,
,
negotium0
1lilFortis,diJigens,vires adhibere. pen-nîe, suo muneri
debet; x- -
totum incumbere;
j-jff Legitur etiam Hia in eodem.sensu. tchoüen- x,
unicè curare de illô, Legk
M tur etiam Ou,
jwJJ
l-t Frein, mors, rênes, réprimer,
f. 10 TRAITS.
soumettre.
Frenum, habenæ, refrenare,
Lv
Le.
jicere, equum regere. Klu-x >
sub-
MÎ -."-
(897)
tunus,molestum esse, coercere ;
Impor" Vide>"fià(923). -
J
;
pTllg exercitum in aliquem
iocum co-
gèreetibidetinere ketig-x,violenter
x- Hun.
(904)
abripere, coercere; ."C-tchrt-mà
equum stitit.
freno JJh Porter sur l'épaule.
Swper humeros
SlL Exciter au bien, exhorter,
KiSn humeris ferre.
gestare, aliqujj
fnJ/J en- zen.
courager. (905)
Mien. Ad bonum excitare,
animos addere.
exhortari, Vaincre, soumettre, se domp-
(898)
jjj/j ter soi-nlême, surmonter.
Jfh""
~6)L :.
lJJIJ
ontr..
Tâng.
r
Mouvement, mouvoir,
elnu.
Téng Motu®'m°vere,moVeriphysicè
être oJnare,Vincere,
Chzna.
(906) superare. Chy-x. rl.-.
subigere, se ipsum do-
; veravirtus;
°;
"iing-x,
A fîcta
fi virais
° allg-x,
fl- mulierum
10
, motusetcjuies;
moraliter.x-tstng, capitis ornamentum ; tdy-x,
X: ;
excitare;x-
agItare'
cculatim COncutee^«W,
movere orbi-
kàn-x,promovere' avis x-sse-ngo, 1.
x-ssé-ngo est meiior
me
quœdam
me.Legi-
me. Legi-
turetiamChu,g,munerisatisface—re
,
excitare :*
x-pnno-x,passim,
quàm fre-
posse,aptumesse.muner. par;
quenter,etiam sine o-x-Yeiz,,inexplicabile; Ilepd-tse-x,
causa. summè Iætari.
J-J.e Clef.
JL
Jhjb Travail, peine, lassitudé. ~bt
pnil
Mérite, belles actions, affaire.ig,«'
jJJ
Clef.
L"y'
<L~
-~
A
Lao.
La 0
(907)
(907)
;
Labor,molestia, lassitudo.A'o~-~
i-nerita;x-pîiig,
l,.
secjujà
d
A phthisici;blii-x,
incum b ere
non audeo magis
;tibib' me
At
1
labori
pô-kan-îsay-x,
v 1.'
:
1
mol,estum
esse pe-x,quiedamavis. Legitur etiam
Lao, consoiari, auxiliari kiao-x, mu- I
I
I
I
I
r-p
.1.sy.
(9,3)
tilt
jp/f
„
Mérita, praeclara facinora, nego-
tium, facinus.
I
nera quae reguli aliis regulis per suas Diligens, sedulus, auxiliaxi, vires
terras transeuntibus offerebant;kélo-x)
KA'-
ln
bubula et vinum militibus in munus
oblata, praemiumultra mercedem prie-
I
1
(914)
1.Atx
incum b ere; lao lay ky-
diligentiam praemio donare.
,
exercere, labor. x-ltio, labori sedulo
l, - l, - i..
a i icujus
fixaln alicui datum. I
| J
- I (915)
~ajj~ dier, quêter.
MouUndequaquèperquirere mendi-
I
I(9°9)(3196).
care, sicut Bonzii. I ICiang clunl adigere, se coercere.
(916)
o.„
T
LI."
Jungere vires. x-Iy, junctis viribus.
Scribitur etiam alio modo. Vide inJfrà
m.
*
Force, vigueur.
Robur, vigor. (Cod. IV, pag. y6.)
fftf.
IPP/J
Ngeôu.
Nerfs des pieds.
Pedum nervi. * -
~y~StH~
Ky.
(9*7)
i x-nièn, languissant.
Languens. Legitur etiam YeÕll, de-
Piao
Lao.
,
Enlever par force, voler.
Per vim auferre furari. x-Are,
arripere. Legitur etiam Piào in eodem
1It.
Labor, Fatigue, peine, endurer.
afflictio, molestia, pati,
sensu. Y. tolerare, toleranter ferre.
--
te,").
propriété,
Puissance, autorité, qualité , (919)
13 TRAITS.
état, geste, testicules.
Qhy Potentia, auctoritas, qualitas, pro-
rot
*
S'appliquer sérieusement, soin,
(91a)
;
prietas, status, gestus, testiculi. Dey-x,
status majestatis tsay-x, magistratum
hoc ipso tempore gerens; ko-x, cas-
JSRfl
Kuu.
craindre.
Totoanimo incumbere, cura, ti-
trare, testiculos amputare. (9ao) mere. (Cod. IV, pag. 76.)
Tan.
f+
jV.(921)
»
AiDépourvudeforce, épuisé."
i¥tt JajiViribus
Clef
exhuustus, omnino debi-
iitatus, animal sine cauda.
À
ËClavis
XX. e
CLEF.
CLEF qui signifie envelopper. Pilo.
amplectendi vel circum-
1 20? Clef.
,
1la,,*
pjjI
Tâcher,
, er, s'efforcer.
Coiiari
s'e fforcer.
eniti, animos sumere.
(Cod. IVpage 76-)
Pao.
(9a9)
voivendi.
Mây.
CARACTÈRES JOINTS À LA CLEF.
|
(922)
a-J r
14 ET 15 TRAITS.
Puiser.
Haurire.Legitur etiam Ch(f:Tchâ}-¡g
urbs in Kiang-nan.
J1.un.
Hun. 0 (93°)
(933)
1|
(v24)
Oter, effacer.
jffijj Tollere, dei ere.x-tiao,
v-scnptunl;
Tâcher, s'efforcer,vigilance. del ere
}fJfJJI g,spirituscui verno
Tsiang-x,
Conari, animos sumere, vigiIantia.
;
x-111an
; '1
.,
iaudando animare. (9P)
(93»)
telnpore sacriif cant x-yn,peliicere:;
x-tcin, negotium yeo'u-hô-x-ta"ti',
/f 'd'
quod-
(925)
nam negotium habetis ? modus lo-
quendi apud Pekinenses.
16, 17 ET 18 TRAITS.
?JJ
Aider,
"*
seconder.
N'on,ff Non, ne, ni, pas.
on, ne. x-x,/f quàm
quàm sollicite,'fêy-fy-
sol licite ; -/~-
x-chy,x-ting, x-yen, x-tong, contra
1lJJJ Auxiliari, auxilium praebere, adju- Voe. ra-
tionem nihil aspicias, nihil audias,
Lou. vare. (Cod. III, pag. 77.) (933)
.h'il
nihiiioquaris, ..h'I
J
nihiiagas. -'
(926)
TRAITS.
jmt KQuffng-x, promptement, ai-
3
IJ
(9^7) esse.
(934)
"I~E'Ft louer.
Exhorter, exciter, enseigner, >4)
Vide supra (934).
Kuën. Exhortari, excitare, docere, iau-
(928) dare. x-mill, animos addere. Kdy.
(935)
20/ Clef,
J~-A
., Jf
Pa.
Pil0
M
p£
D-,
j
(936)
Envelopper, enveloppe, ren-
fermer, souffrir,patience, abon-
dance.
Obvolvere involucruln, inclu-
dere, ferre, patientia, copia. x-kouo, I
sarcinulx ; x-hâti, continere, capere; I
x-làn, in se recipere fxdejtibendo pro I
* tJ
I
I
--;-
J
I::t
HÕng.
(942)
Ii- À
jQk~t
Grande voix.
Magna vox, contentâ voce loqui.
(Cod.IV, pag.80.)
Ballon.
Follis.(Cod. IV, pag. 80.)
20'
Pâo.
no.
Clef-
1>4
1. ; x-tiy,
aiio , spond eo tibi ; Al'
Ob' x-tsâng-ho- I
I Kyo.
fin, abscondere nocendi animum.
(94j)
*JL+1
4 I Paroles effroyables.
ET 6 TRAITS.
J
Horrenda verba, terribilia verba.
pag.80.)
m x-X, bruit.
Strepitus. Legitur etiam Hidng, I
I
(Cod.IV,
(944)
ciamores,
ng.
Hio_
vociferationes, tumultus. I
I 9 TRAITS.
(937) I
4Et
.&Ilt
J'PJ
jçfo
paume des deux mains ,
Porter quelque chose sur la
poing.
Ambabus manibus aliquid susti- I
I
I JIll
Sorte d'herbe.
Quaedam herba, species cannabis
Koûay. ex qua teix conficiuntur,
I (945)
(938) nere, pugnus, manus compressa.
JLI Calebasse.
~r-t Circuit, faire le tour, tour- I ~PJL Cucurbita, eujus venter magnus,
"'pJ ner en rond. 1 nA
.rao.
colhlln breve, sapor amarus.
Circuitus, circuire, gyrare. Oiig-x I (946)
dicitur de plantis seu arboribus luxu-
(939)
I Ar|Pôu-x, marcher sur les pieds
riantibus. (Cod. IV, page 80.)
iii et les mains.
pu Manibus pedibusque incedere sicut
Four à cuire les briques. I
Fornax g
ad lateres coquendos. Le- I
(947) puei, vel infinni, sive honoris gratiâ;
quàm sollicitè.
gitur etiam Tao, fictilia ex terra cocta,
Yâo
(,94o) ,
collis biceps ; x-j'in fictilium artifex;
kao-x, cista lignea in qua tympanum
reconditur ; x-x, hilariter.
7 ET 8 TRAITS.
* é'JAa. IO, II ET 12. TRAITS.
- ;
Cerebrum. Oû-teou-x, imprudens,
f recitat in sacrificiis. Legitur etian
Nao. stoIidus x-leou, rheumatismus.
Pâo. Yu. Kieou in eodem
sensu. (956) Py.
(95°)
B|
21.eClef.
U
b" XXL* CLEF.
,.
.1
1~ lers : cuiller.
Pi.
Py, P}
jDy Clavisspathularmnetcochiearium:
(95OcochIeare* x-cheou, speciesgladii.
I
~-~
XXII.e CLEF.
CARACTÈRES JOINTS À
LA CLEF.
Fiing.
A
nécessitas, fatum, naturalismutatio ;
hiao-xj
hao-x, docendo
;
mendiais ;
doad
;;conver-
meiioracoiiver-
ad meliora
tere x-ouen, mendicare kido-x-tse,
x-tchtllg producere tsdo-x,
Kzeou.
¡
(959)
Iüt
Feretrum in quo jacet cadaver.
ling-x, cadaver feretro inclusum.
--I
producere. ,
(3 Cuvette.
Labellum, vas ad lavandasmanus,
Nord.
.,.L Septentrio.-j~, Stella
Xat urceus.
ë
nent,surpasser.
6 ET 9 TRAITS.
Ferme, stable. éloigné,
émi- I!î
teritis ; jao-chtt-sàn-x, tribus vicibus
arborem circuivit.
Cacher.
TchÕ. Firmus,stabiIis,remotus,elnjnns,
Uh Recondere. x-tthoang.
cubiIe la-
(955) superenlinere. X/Ingo. tere structum usitatum in
provinciis
(962) septentrionalibus, sub
quo Sinenses
ignem accendunt ; item dicitur de I TRAITS.-as/Clef.
Cinensa
22? Clif.
1.
9 ET 11
C1
lata et quadrata sed parùm I
rece ;
j
19Aquoe
*tir*
;
alta., seu suggesto. I
ptaculum receptacu-
Réservoir..
Fiillg. rz Nom de tous les ouvriers. I I:!!
-~ , Aquaereceptaculum receptacu- an&
|
1/[A lum non coopertum, sed sub dio
•
.1.
rp slang.
f
ferrarius ; yn-x,
A
;;
Appellativumcommune artificum. I
Mo-x,faber lignarius t'te-x, faber
aurifex tong-x, qui
I
I
Yu*
(97°)
constructum. (Cod. IV, pag. 88.)
Kouang.
(964) Aiiquem in rectam viam reducere,
I
I * M
mit Vases de terre pour mettre le
x
!
rectum, cbrrigere, emendare, opitu-
iari. x-hiéou, succurrere. I riz qui sert dans les sacrifices
I
qu'on fait dans le temple des
5, 7 ET 8 TRAITS.
I
Koue1
.l\.ouey. ancêtres. 1
(972)
Terrea vasa in quibus ponituroryza
J-ria. 1 M
I
tT!"~ Boîte,coffret. quse offertur in majorum templis.
I!::I:!. Pyxis, arcula, sed quadrata; si sit I (Cod.IV, pag. 8y.)
rotunda, dicitur ho. I
Amas d'eau.
,
Pien.
(965)
ÍQ Boîte rondefaite de roseaux, I Aquarum coacervatio quoddam
t-M~dans laquelleles
laquelle les mandarins
mand ari ns met- vas. Châ-x,arenasub aquis ebulliens
dans I
Hoey.
,
et instabiiis. Legitur etiam Roly in
tent leurs bonnets. I
(973)
I eodem sensu.
Arcula rotunda calamis facta, in I
(966)
II
qua deponuntur praefectorum pilei.
-:
(Cod. IV, pag. 87.) 12 TRAITS.
I in temprlis
J* 6V.
arundinea. Pronunciantur Armarium in quo avorum tabelbe
(968)
(975)
etiamry. eorum recond untur.
temp eorUlll
IS
S
111
(975)
*
[Ut
Clayon dont on se sert pour
cuire le riz.
Coffre, armoire.
Arca, armarium, deficere, deesse,
Crates qùâ utuntur ad coquen- xhaustuln.
(y~
:1). Kouéy.
dam oryzam. (Cod. IV, pag. 88.)
969 (976)
|ji'* Boîte,
epfeinines.
22: Clef. coffret à l'usage des CARACTÈRES JOINTS A LA CLEF.
,
L
2j.e Clef.
La~
Fang.
JL/XcTtt
JJiênTheca,
(977)
capsula in qua mulierum
spéculum et ornamenta capitisinclu-
1
duntur.Tchoâng-x, sponsas utensilia,
2 À 7 TRAITS.
I I/A
j.Agare.
Lien. Vide
gare.
(V7«)
Vide
13 TRAITS.
Boîte, recueillir.
Arca, pyxis,colligere
supra (y77).
siipra (9 77)-
7 congre-
(984)
;
, unus equus y-x-pou,
ma,
;
gere, numerale equorum et te l arum.
x-fou, viri et mulieres vulgares y-x-
, una teia:
l x,
apud veteres, erat una tela quîe coii-
stabat quadraginta cubitis; sed nunc
significat tantummodô unam tefain
indistinctè. Mo-x, anseres domestici.
t~~ Grand cri.
tS!~\ Magnus clamor operariorumqui
labore aliquid opus ar-
M
XE~ Soleil à son lever et qui n'est
Ngo.
(979)
eum magno
duum faciunt.
Ho. pas encore brillant.
in SLio exortu nondum valdè
|>j=^
l4, 15 ET 24 TRAITS.
ty\~
clarus vel splendens.
flèches.
qui renferme l'arc et les
Il
(980)
Cassette.
m Flatter, cajoler.
Alicui blandiri, blandis verbis ali-
To
Arcula, capsula in qua deponun-
tur fibri.x-kúÍ" recondere. Ngo. quem delinire. (Cod. IV, page YI.)
«
.1.o.
(987)
m (981)
Petite tasse. M
Elévation de terre pour s'op-
c(982)
IT^I
Kong
Scutella. Legitur etiam Kan,
rumoperculum,cooperire.
vaso-
Yèn.
,
cacher,
poser aux irruptions des eaux;
renfermer, renverser,
abattre, prosterner, dormir.
(988)
;
Agger terreus contra aquarum
irruptiones abscondere, recondere,
dejicere, deturbare, prosternerè, dor-
mire. Vide supra (3 15) et infrà (1655).
XXIII.e CLEF.
Jtt*L.CLEF
-ir; 8 ET 9 TRAITS.
h*, Clef.
condere.
(9S3)
cacher.
Ciavis arcularum: recondere, abs-
7>.
Res exilis et ad planitiem
pressa, res tenuis.
corn-
(989)
3." Ifi -
-:. hifrà(p12).
LCft:J.Vide
Pièn,
JJ1
III
Sa.
Trente.
Triginta, triceni. +
24.'Clef.
I
y. (99") (997) Chÿ.
kT
(998)
ter amplus, basis quadrata. sic vocantur x-tien, cœlum
1 ascendere.
d
tlp
18=8, Cacher, serrer, cassette.
Abscondere, recondere, reponere, -
Midi.
Meridies, littera horaria ab unde-
Zr' Zi.d..
°
capsa.Ly-x, iocus ubi quis ad breve 1
.11
(992) tempus d iversari potest;
p'otest; x-tc h
,t cui-
A'- hu, cu i-
0U.
cima hora usque ad primam post me-
J
ridieln. Challg-x meridies ; hid-x J
(999)
libet rei suum locum assignare. post meridiem; tiiig-x,vel tcfnng-x, in
ipso meridie.
-a1
34'
I
Clef.
CLEF
I
de la perfection : *-
le Nom général des plantes et
nombre dix.
: xNomen
des arbres.
generale plantarum et ar-
Chf.
m,"
ChY.
(993)
(99
,_r/.
J /,.
cem.x-féti,omnino,prorsus. r.
Clavis perfectionis numerus de-
prorsùs.Itei-n
Item facit
superiativum,ut xféti-td, maximus.
(1000)
~ês~
borum.
Moitié.
CARACTÈRES JOINTS À LA CLEF. Dimidium, in duas partes dividere.
Y-îd-x,aliquanto plus; sido-x,minor
Poen.
1 ET 2 TRAITS. pars quàm dimidium ; x-tse, gener.
(1001)
Tff
Icito
VfCeler,
Vite, vitesse, prompt.
celeritas,velox, velocitas,
2fi Vide supra(15).
volare.
oin. Pey.
I
(994)
Ts
..!-
TSlen.
Mille.
Mille, x-soày, mille annorum, no-
Ininale honorificum regulorum ; x-
ïen.ouan-yo, II'
v nu lIllo pacto, nullatenùs.
(1002)
Vit
Chy.
Vide suprà (16).
(995) •
(1003)
-Ilr flfVidesuprà{997).
IIViginti. Vingt.
Dicitur etiam Jÿ in eodem
Nien,
1\T.', sensu.
Sd.
(996)
- (1004)
x
+- ft
'*4: Glif.
CI
C/ïj.
yA
Hoe)',
lÍ1
M*
)/
(1005)
Nom commun aux plantes et
aux arbres.
Nomen plantis et arboribus com-
mliiie.
mune.
6 TRAITS.
(1012)
:tM
, , grand, 1
Ample, étendu, spacieux, 24:Clef.
intelligence échangée 1.a
Cheville de bois.
;
Ch l'
Ch5-
Teho
nent, exceller.
FirIllUS, stabilis, remotus
nens, supereminere.
, emi-
XXvr.e CLEF.
*
(1007)
(,c>o8)T
111
Tso.
arma deferentes, finis,
finire,mors,olim, semper, mors
magnatum.Legitureti.am SOli, promp-
tus, celer.
Pv
(1014)
au but, donner.
:
-clavis terebrandi, item sortium
jaciendarum
gere,dare.
eligere, signum attin-
Tdiën-x,mittere
LPo.
I
gere dare. Tt-liéti-x, iniittere sortes.
» TJ
Idem.
+0
m Etre d'accord, être unis, se CARACTÈRES JOINTS À LA CLEF.
i
3 ET 5
lilim praestare.
(1009)
*
| Métal qui sort de la mine.
7 A 11 TRAITS. I1 Metallum ex fodina recèns extraç-
tUIU. (Cod.IV, page .9y.)
Kow.
rÉi
+roi, ,
(1015)
:l ItJ Midi.
*
x-Aiaos
:..,: distraies x-kÿ, polus antarcticus
(1010) x-kiao,collissuper
fiant 1 queln cœlo
er quem coe l o sacri
sacri--
x-mien, austrum aspicere;
haec locutio solummodo imperatori
Pién. ,
(1o16)
mains.
Lex, régula manus conserere,
festinanter et confusè, quaedam terra,
:
est usitata tchy-x-tchê, pyxis nautica.
quidam
u i dam mons,
mons~ cognomen.
co g iiomen.
t I
"yr Rassembler.
f*t
6T Consulter le devin.
I
Clef. Ê~
™
Deviner, consulter les sorts,
sonder, réciter.
Divinare, sortes consulere,abdita
;
octo, et in se ipsas multiplicataefaciunt
quatuoret sexaginta. Tà-x, vel tchen-x,
IM
infausta dignoscenda hae figurae sunt zyJ Clef,
I
PF.Tchén. scrutari,perscrutari,recitare.Unue/y- vel po-x, per has figuras divinare. Po,
(loIB) hwg-ssé,
hA A.- - , l- J
eîil-siéti-ouéii-Si-ii y-ocy-tcny-x
priusquàmnegotiumaggrediaris,illud
v Ajt Combiner les lignes des soi-
attentè considerare oportet; x-nién, xante-quatre koua.
effectus divinationis, vel successus x-
heou, post divinationemexspectare suc-
; H(1023)
,
Sortium quatuor et sexaginta koua
oey,.Jungere.'Quaelibet
(1023)
r\, l'b constat sex iineis,
1"
,
insidiari.
hl
P Morceaux de bambou qu'on .J:;
*
tchIng; id in quod mutatur, dicitur x.
,
Arundinea frusta ex arundinis ra-
dicedesumpta
I^VI
Tzao,
Ti /1
(1024)
pensus;
Fructus penduius, vel arbori sus-
herbarum seu arborum fruc-
tus pendentes. (Cod. IV, pag. 110.)
quae soient coram
spiritibus projici ad bona vel mala éfn
*
praescienda.
Aeris Mouvement de l'air.
motus, aeris actio. Usurpatur
etiam pro Yeou. Vide ttfirà(11,056).
1^ Sorte de vase. Y
eou.
Ati. (Cod,
(102.5) y,,
(Cod- IV, ]02.)
>o2.)
É pag.
page
J!.I
* A
Yeou.dieu11
tur, sed médias magnitudinis majora
tur y,minoral1onay.
Ininora Ol/Y.
:
Vasavini, quibus in sacrificiisntun-
(1020)
XXVI.* CLEF.]
6, 7 ET 8 TRAITS.
CLEF II
2.6.' Clej
É
ÀVy
Présage, augure, prédire.
Praesagium, augurium, futuravati-
1
Tsië.
cacheter.
qui signifie couper,
etsigilla ii-npri ri ».
fsilf Claviscwdendi Tsië.
Clavis caedendi et sigilla impri-
cinari, futura praedicere.
Tc o.
zao.
Tcha,
r
(1021)
CARACTÈRES JOINTS A LA CLEF.
Jut
Lt
Lignes horizontales, entières
Idem,
;!:J-
~M'
ou coupées, inventées par l'em- 2 ET 3 TRAITS.
Koua.
Koiia. pereur
Ftf-hy, et dont les Chi-
(1022) nois se servent pour
deviner CP
-"lp Regarder en haut, lever la
tête pour regarder, attendre ,
l'avenir.
Quaedam figuraevellineae, integrae Niàn deSIrer, avoir confiance dans
J.y(102-7)
lange
seu divisae, ab impëratore FÕ-hÿ in-
quelqu'un.
ventæ, quibus utuntur ad fausta et Suspicere, erecto capite respicere,
-
Paliquo.
26.t Clef, exspectare, desiderare, confidere in
Legitur etiam Ngti/l, ego, ai-
<
suprême.Pf
TRAITS. 2K."Clef.
:
tum, eievatum,.elevare x-x,quam-
/1P Haut,
Tsif.
plurima. Altum,
tute.Niêti-Àdo-té-x,
supremum: dicitur de vir-
Tsie.
TSlC.
aetate provectus
Tntt Infirmité, lassitude, pauvre. Châo. et virtute perfectus.
I Infirmitas,lassitudo, pauper, quae- (io54)
Kiong
Æl.Zong.
claIn terra, quidam fluvius. Videinfrà
(1028)
(1046).
ith Sorte de coupe. Tsy.
Poculum tripes et cum duabus (J°35)
ansis, quoddam vas rotundum. -:I:tr
Tehy.
(1029) ^|l Refuser, reculer, arrêter, ren-
voyer, certainement.
"p
':J Caractère qui sert à marquer Kio.
.1.1.10
Recusare, retrocedere, sistere, di-
1111ttere,certe,revera, ergo. Ouallg-x,
A
'- les heures, fleurir. (1036)
oblivisci ; leào-x, spernere.
Mào. Littera horaria à quinta matutina
(l030) hora usque ad septimam, florescere.
; titi Œufs, hernie.
Ssè-x, mortis dies py-x, rationes
/1#
*
examinare vel reposcere. -Ova, hernia. x-tsè, testiculi; x-pao,
-
Louan.testiculorum tunica, scrotum; loîiy-x-
ouan. tchy-oey,
(1037)
h- A ovorum congestorum pericu-
4 TRAITS. ium, dicitur de negotio mox ruiturô;
y'ù-Ily-tchy-x-tsl!, veniat tibi hernia in
p (11)
Sigilium,
tem consiiiarii imperatoris.
Cachet, imprimer.
imprimere, typisexcu-
I.
«Jtrt
Sé.
Netteté d'une pierre préêcieuse.
Lapidis pretiosi limpitudo. Usur-
patur etiam pro Py, puichrum. Vide
:
'-
decimâ lunâ, quando prasfecti ab
6 TRAITS.
oiffcio vacant prima autem lunâ,
ofifcium et sigiliumreassumunt,quod
Enveloppe de livre, livre,
lien..
dicitur Rily-x. x-tou,India.
~fT~ volume.
-
(1033)
ruere. x-tdy, res vaIdè periculs; 'x-
hien, pericuium.
I
in orbem volvere, glomerare,circum-
:
voivere x-ky-1%, circumplicare
etil, quaedam .herba.
;
x-
vide,
2.6?
,-
ClcJ..;Jt1
rima,Forameii,
Trou, fente, crevasse, être
inimitié.
fissura, vacare, 7
2BnPalais
9, 10 ET 15 TRAITS.*6?Clef.
labouche,fin,nom
Pal ais de la bouch e, nn, nom
tJ~0—&~NFÈ
Tt
(I;
~- de royaume, surnom.
1
Tsie, inimicitia. Tchy-x,aliquem contra Tsie.
in.
alium irritare. Legitur etiam KY in Ngo. Patatum, terminus, quoddamreg-
*ti.
eodem sensu. num, cognomen. x-jên dicitur de re
6
(1047)
quae foris apparet. Legitur etiam Nïo.
Vase nuptial. I
Poculum nuptiale, ex discissa eu- I Titre honorable pour les man-
Hpll darins du second ordre, sorte de
T?'
K
(1041)
curbita confectum,cuius usus prieci-
Pllus In caeremonns
Id
bus.
nuptiaPliT
est atque Km. Vide infrà(10,327).
idem JL magistrature.
King.
Tituius honorificus quo vocantur
,
(1048)
ltn déposer,
Quitter enlever,
praefecti secundi ordinis ; item quæ-
dam magna praefectura.
dépouiller,
sie.
(104a)
abandonner.
;
Abjicere, deponere, efferre, exuere,
relinquere. Tsé-x, destruere x-ho,
;
è navi merces deponere ; x-ho, cala-
mitatibus se subducere x-tan, onus
deponere, seu ab incœpto desistere.
, d
YJZ~/2.
.1.Slen
,
(1049)..
Transportare
r
Transporter, changer, trans-
jrjV' férer, monter
ferre, r
en grade.
immutare
abb inferiori
trans-
eradu usque ad
supenorem conscendere, promoven,
ci
JJJllJI
LM Compassion
peine, être
,pitié,triste,
afflIge.
mutari. x-chili, ad meiiorem frugem
se recipere.
p
(1043) tis, afRictio, tristari.
7 TRAITS. LK
XXVII.E CLEF.
CLEFdesrochers et des
: r
-27.t CIeI
Kio.
VRrt
i(1044)
Reculer.
Retrocedere. Vide supra (1036).
Hàn.
(10)0)
antres rocher, antre.
Clavis rupium et antrorum : rupes,
antrum.
O
Inquiet, agité.
ITjà
v
Vuo.
((1045)
1045)
,
Inquietus,sollicitus. Nïe-x,inquie-
tus. Legitur etiam Vou, vel Olt, in
eodem sensu.
J*W 2, 3 ET 5 TRAITS.
;
N15e.
OP
fr
13
vsy..
Donc, aussitôt, maintenant.
Ergo, statim, nunc, solùm, istud.
;
x-tse, hoc soiurn x-x, qiiàm veris-
snne; x-y, Ipsa dIe; x-chy, id est, scili-
rf(10)1)
1*Rivageélevé.
L
t.
quàm ;
(1046)
cet x-chy, ;
llf tune Otl-tll-x,
A non est aliud
1. d
x-oey, ad dignitatem pervenire.
Han. pro Han. Vide supvà (1050).
(1052)
Maison
r
27'Jf.
T*~ ,
Clef.
va„
F~
Maison profonde.
Domus spatiosa, seu dômus in
profunditatem vel in longitudinem
I
1kt'
Yeou
Yeou.
Bois pourris d'une vieille mai-27-
son, puant.
()
Vetustae domûs ligna putrida, pu*
rClef.
9
-{Jan. (1053)
muitum se extendens. (Io6oj tridus.Videinfrà
',¡; , (2.525). an.
R'
6 TRAITS. 8 TRAITS.
>
rivage.
-
()VIOrUJn
Ji
ydy
J*y y
Pied ou bord de montagne,
Obstacle, empêcher.
-.1.
*
M
x-y
Montis
(1061)
jqVide
souy..
sommet de montagne.
cacumen, montis vertex.
(Cod. IV, page 110.)
£t
(1063)
Mâno\
, ,
JY.Lang;.
(1056)
Magnum, copiosum, affiuens, abun-
dans permistio
miscere idiomata.
Jioquend o d
d.iversa jcipe,
s
Lieu spacieux et uni, prin-
origine, racine, encore,
Videinfrà Yoûen.Particulier-
(1064) Locus spatiosus et planus, funda-
(2560).
mentum, principium, origo, radix,
Tehn. iterùm, iterare, naturale, proprium,
I
&
(1057)
pîÍlg-XJ ;
innatum. x-tchl}, proprius dominus;
magna planities x-yeou, ignos-
.1. :
*
Trésor public. cere ; tchoüy -x, ex consequentibus
inferre antecedentia.
SedChé.
jCrarium sic olim deiineabatur,
nunc Punctum superimponitur.
,..
Vide infrà (2524). (Cod. IV,pag.
(,o5s, no.) 9 ET 10 TRAITS.
Jr.£i..
"jF
Epais, gras, grand,
ample,
fertile, abondance, amitié, Jij
RI' Avancer, disposer.
HeÓu.mer.
(1059) Crassum, pingue,
esti-
magnum, am-
plum, fertilis, abundantia,
aestimare.x-po,
amicitia,
crassum et tenue;
,f
1:1se.*
s
(1065)
iateribus
a
Progredi, disponere, littus altum à
fluminis. Fèn-x, veI ho'en-x,
ma°-x>veiTtong-x, iatrinae.
vel tiing-x, Iatrinæ.
x,
koiiang-
.-
Slanox> amicissimi ;
amplum et profundum;
, splendidè
tay-x,
tractare; x-lo, proventus
sat magni.
Vide ilflrà (5126).
Legitur etiam Hebu Yoùen.
in eodem sensu.
(1q-66)
rrp
27/ v - /#vv
Clef.
l(ut!,
Lui, lui-même, son.
lle.
I lu
ipse, suus; littera auxiiiaris. I
v-olley, canis eujus cauda non hàbet I
TSjiruine,
ruine,inc
incliné.
Maison inclinée, tomber en*7?Clef.
inciinata,
Domus inclinata, ruere, inclina-
inclinà-
~F
r
Hàn
^,0
(1067) brevior.
b L..
pilos ; x-ÿ, vestis à parte posteriori
:
v v to-x,
Legitur etiam Kiï
men advenas septentrionalis.
uf 110-
I
I
Sié*
)
4Jle.
(1075 tum, non rectum. Hàn.
ïgft
J!il"
7
logis,
Magna domus, aedium regio, do-
I1 1
Y*
derelinquere.
(1076)
;
Molestia, implere, plenus,odium,
x-x, locus humidus x-
Hza. ..r.'((2)54I,^)J
mus. Vide infJrà 1.) kOUlll1, pileus funebris. Legitur etiam
Ya, opprimi, ut à pariete cadente:
Kiéou.I
(1068)
I-
item Yen; x-x, indesinenter, quietus,
:
)Í I
Vide infrà
TRAITS.
(2553).
satur item Yéti, abdicare, fastidire,
satur ; x-x, res visu pulchra.
Domestique.
JnT
I m.
I
Servus, famulus, mancipium. Vide
(io6g) supra (474), et infra (2562).
lma^cluantll^im-
M Petite maison, peu. I
Ssè.
('°77)
y~** Parva domus, parùm, modicum, I
Sommet.
Kin
j
WL* Cacumen, vertex, culmen, apex.
(107°) I
Y.
M
- (Cod. IV,pag. joj.)
Grenier.
Granarium armarium quadratnm,
jy
J.ygao.
;
portatu facile, in quo deponiintur
(1078)
Hà
IxFjf
;
Spelunca, antrum. Legitur etiam
Youeil.
Ifgfe Scaturigo, aquae fons. Vide infrà
(5126).
-
ti,rupes
Han, itemYn,
riipes;iteii-iYii,ii-ioiit
montium
i -Limmar-
&an" (1080) -.
gines. (Cod. IV, pag. 114.) (1080)
(lo73)
XXVIII." CLEF.
pans apud imperatorem ;
magnuspriefectus alios praefectos cul- 28.' Clef.
miscere,,
ordo, tertius. x-ly, vel x-Aÿ, modus
tk
2 ET 3 TRAITS.
M Vide supra (1086).
Partie du bras au-dessus du
j
MPia coude. Tsan.
Vg, Pars brachii supra cubitum. Vide
(ï087)
Lièvre.
-
(I
Ken
lu
08zhÙ.)
hfira(84.33).
Aj7[t
/j
,
Lepus vulgo nommatus TOll-tse. 't,
- Legitur etiam Sun in eodem sensu.
d'animaux. Ts
(Cod. IV,pag. 120.)
(1088)
T\i.eou.
77' Hasta triangularis ; vestigia, ani-
Ar
malium passlis.
f* (1083)
Al(Irterire
Aller, s'éloigner, s'en aller, se
retirer, s'écouler; mort.
Ire,;i-iiors.
recedere, abire, secedere, -ri
XXIX." CLEF.
e Clef
CLEF qui signifie encore, et,^rjrp
29
(lo84) Siàlig î
tei*ire mors.Siâng-x, dissimiles;*-
-x, dissimiles; x-
præ-
J~~
(1084)
t
niên, anno praeterito ; kïll-lli¡ll-hÕa-ssl-
hujus anni flores meliores
x-tiieu-hao
v-raider,
aussi, non-seulement, épargner,
avoir, tenir, main. Yeôu.
suntquam ; , depo-
, anno e l1apso x-tsiéoii, d (1089) Clavis quâ significantur iterùm, et,
etiam,sed etiam, non soI11111, par-
nere. Legitur etiam ICuu, expeflere,
ejicere,abjicere,invitumdimittere : cere, ignoscere, auxiliari, protegere,
,
ET 2 TRAITS.
a
Kuu. 1
(1085)
Entrelacer ses doigts avec ceux
,..- 9> 10 ET 13J < TRAITS.
d'une autre personne, croiser les
Ajouter un à deux; saluer; Tchay. ma ins*
mandarin supérieur qui se plaint (1090) Unius manûs digitos alterius
ma-
Tsan darins mêler,;
de la conduite des
autres man-
nûs digitis interserere,
v. g. ad præ-
standam reverentiam. Ye-x, daemonis
(1086)
J num
T
rang, troisième.
duobus addere ; salutare ;
-
satellites;x chedu, manus jungere.
Legitur etiam Tcha in eodem
sensu.
2;/ Clef. ~T~ Ongles.
Ungues,rnanûsseupedisnngues, I
J1
t-tl Amasser, prendre, saisir.
Colligere, accipere, capere. Vide
29 Clef,
~T~
~L'J
vulgo Tch}-kia. infià(3723)-
Tchao.
IvCOU.
I
I
Cheou.
(1098bis.)
Yeàu.
(1091) I
su.
riti sui fratrem minorem.
~r~ Vide infra (2095). I
Prendre, recevoir,réunir,
Koùey.
ôter, approuver.
(1094)
Capere, accipere, colligere, decer-
71 H
111
~T~
Plonger dans l'eau pour en
retirer quelque chose.
I
I (1loo) pere, approbare. x-fa,
;
mere
s
;
exemplum
1
1 su-
x-tchïl, extrahere x-iô, animo
M'
(1095)
Immergere se in aqualn ad aliquid I
extrahendum vel capiendum. I
obsequi;x-sîn, acquirere nomen fide-
; ,
O Paire, double.
Par, duplex, duee res, asquaie. Vide
rare x-tchdy, debita exigere. Legitur
etiain Tsu, virginem seu viduam du-
cere : item dicitur de homine conju-
gium Ineunte.
Choang. itfirà ('1>923)•
(1096)
Prendre, recevoir, admettre,
*,tlt Se prendre par la main. #T# contenir, souffrir, endurer, suc-
Manuman11 m apprehendere, quod Cheou. céder; charge.
C/Z~OM,
ong. fit reverentiaecausa. Vide supra(615). Capere, accipere,recjpere,admit-
(Zf(Cod-tV,p<i8.i*2.) (iioi)
ran..
n.
Fà
Vio9«J
(10<)8)
Rebellare, contra, contrarius, re-
verti, combinare.
T. ùltl/lg J
c,- -x contra-
7 TRAITS.
; ; ; ..bt
dicta; x-fo, subvertere, semel et ite-
rùm repetere xfa-po-t(ng,instabilis Grand soupir, soupirer.
l'
tse-x, semet examinare x-tcllao, sol1"isIfflÀ Magnum suspirium, suspirare, sus-
reflexi radii. Legitur etiam Fau. Vide piria ducere.
Kouciy»
,Co
uff>
infrà(8274).
I (1102)
.;r
g,y/
~))~~
Clef.
s,
Ordre, arrangement, préface
d'un livre.
Ordo, res ordinatæ, proœmîum li-
brio Sïâng-x,vel x-hoa,conversari per
8j 15 ET 16 TRAITS.
mF/</c(369).
29? Clef.'
;r{
YeÓll. (IIO;)
ordinem ;tien-x, quinque ordines à
Seou,
natura statuti. Vide supra (310).
Prêter.
Py Mutuum dare. Vide supra (318).
}'
(1106)
/H/V
Intelligent, subtil, ingénieux,
comprendre.
Legitur î
etiam otïan. Videinfrà (4j48).
JOlÍy. Perspicax, sagax, acutus, clarè in-
(1104) (1107)telligere, penetrare, scire.
de la bouche :
fou-tse [Confucius]; îchong-x,
sem per;
x-chy, antiquitùs; x-kiao, lex antiqua;
p
é—»
gj, bouche.
: x-chy, antiquum
carmen; x-Ûmg, res le
I
Clavis oris os, numerale bucceIla- pretiosœ.
Kiôll. Keoll. rum. Scrig-x,animaiia domestica;
x-
(1109)
mims; hou-x,
Ii'"
;
ky, modus proprius loquendi
ostium
°
patriie;
Y-XI 1111abuccelia ho-x, ostium flu-
l 1\ Ii'
lacûs ;
hdy-x,
Période, phrase complète;
1-11 parole, parler.
maris ostium; kla-x,homines llnius Kúu. Periodus, phrasis; verbum, foqui;
; l' /I ur,
ddomûs1\ ho-tsong-x-tchiï,
1 pwg-tsong-x-y,
vr .,l
(1111) numerale verborum et carminum.
sy-yell-pa-x,
os intrant;
infortunia ex
ore exeunt, morbi per
chÿ-x Inaledixi.
T. Al A v carmen octo,versuum,
quorum quilibet septem litteris con-
stat;y-x-hoa, unum verbum; y-x-chy,
CARACTÈRES JOINTS À unus versus. Legitur etiam Keôu, tôl-
LA CLEF. ière, delere. Vide supra (932). Item
6 TRAITS.
Keou,sufficere, satis
esse : x-tilig,
1; Antique, autrefois.
negotium ; yeh-chw-mh-x-tâng, qUid
negotiihabes l
M Antiquum, olim. Km-X, jbt
Kou. vel x/'in> avi
antecessores
^eibiun-j,x~Xjolim;chdng-x,
; vel siên-x,
X-Yll
pro- :Ji' Autre, différent;
core; diviser.
outre, en-
;
desir
inordinatus amor
dJ"ia,in dd.ignus.x-po,
pudore .affici.
x in usu est cùm ioquuntur humiliter,
v. g. x-mo, vel x-lizôlig, benefîcium
supra merita accepi x-ldll, sat multa
accepi vel consecutus sum.
v
o.
r
ttJ
JÇM -
(1120)
Vouloir, permettre, pouvoir, s0'
convenir.
Yeile, permittere, posse, conve- *
nit, Iicet. Po-x,non licet. x facit
,;
dignus
raclt a d-
;
jectivum, v. g. x-y, possibile est x-
;
kan visibile est x-lien, miseratione
siào-x-ty-ssé, res minima. x fa-
i
!
cit interrogativum, v. g. I)l-x-hia'o-të,
! :
scisne ny-x-leng, sentisnefrigus x
pClef.
Keou.
KcÕu.
-
Keou
1 eau.
Percontari,percutere, commovere
ecIuum manu ducere. x-teou, genibus
flexis caput ad terrain demittere.
; Aé
Ê
Éminent, élevé.
Eminens, altus. San-x, nomen con-
(1114)
stellationis,itemsic vocatur poculum
g
™
-..,r
Tâv.
t
¿Ob'instructum ; titn- x ,
b us pedibus
triOb
Seulement. (1121)
quldanl
0 , quaedam magna
mons;x-iing,
Tantùm, solùm, solummodo; iit- præfectura. Legituretiam Y, ego, iae-
•*'d' tera finalis et auxiiiaris. x-chy, atta-
men,
A
.1.eI1Y sed,vero,autem.
tari, iætitia, gaudere, gaudium.
Appeler.
I
(1J15)
tt
~T
Reprendre ou gronder avec
un ton de colère.
.1.1.
(11z(6)
ao.
Vocare.
11' ,
x-tâ-ldy, voca illum ut
veniat. x-tso-chln-mo quomo dd'o ap-
1 J vociferari
pellatur 1 x - flall c -
; x hoa,
Tchy
.J.cry.
(112.2)
Iratâ voce reprehendere. x-tcha,
exteriores
0 iracun ddoi voces.
eleemosynam petere.
d1 Histoire, registre.
enao.
F~
,i-r,
pr,
(1117)
Appeler, faire venir, com-
mander de venir.
vou-no:
cognomen. FÓtt-x, voû-no
;;
Advocare, aiiquem accersere, ali-
nomen ioci
siën-séng-x,
si pater vei magister te advo-
;
I
I Sse
se.
(1
tt
-/p
Historia', acta ; quidam fluvius
cognomen. x-koûan, regis historio-
1.;
graphus x-chû,
1 1historias
0 Sinensis
So iibri.
Legitur etiam C/ij in eodem sensu.
Main droite ;
grand, favorable; aider.
i b
droit, noble,
;
l..
praeclarus, faustus; auxiliari ; eujus-
(1124)
*n
fyV Bouche ouverte. dam quadrupedis nomen. x-ouên, præ-
compositiones, quia
clarae rhetoricae
Os apertum, festinè loqui, festina
locutio. Legitur etiam Po in eodem ;
dextera apud Sinenses est in honore;
x-tdo, sanior doctrina voîl-tchlï-Ax,
(in8)
Pill.
3DV
sensu. (Cod. V, page ^) nullus illum excedit; îso-x, assistentes
à latere ut opem ferant.
n—g*x-nîng, recommander une
P I chose à quelqu'un pour qu'il se x-yeou, nom de royaume.
Ting.
(11 j la grave dans l'esprit, confier.
Commendare seu aliquidalicui
incuicare, committcre.
alicui
|.g
g.zeou.
A
(1125)
Nomen regni ; item civitatis - in
provincia Chèll-sf. Vide supra (1083).
- v
P. v
Jor:Clef.
'-'V,.)X-IO,
$-*
eou.
Ix
P0$'•
-
Ktiu. Il ne faut pas, non.
Non iicet, non convenit, non opor-
tet, non. x-sin, fidem non meretur;
quo d dam vas vini.
.AI Chaque, x-X,
Quilibet.
chacun.
-oliniiesdivisim, Q
jçv,singuli. x-jîn, quiiibet homo.
("34)
).0/ Clef.
L\C.;il.
pt
tit if
,
sembler, ensemble, avec.
unire, connectere,
convenire,ssimul,
Congregare
Hdo LTV
(1136)coiivenire,
dare,convocare,vocare.x-hng, régis
(IIn
; ;
edictum ky-x, signum, insignia;hoa-
x, signum apponere h-ati-x, invocare.
(1136)
;
bis
i l cum. rv-x,
mi-i ,Td-x, totus
tottis,or-
01*-
kun-tchih-siang-x,régis et vassalli
congressus. Legitur etiam Ko, 2400
vel12,000 grana miiii, centesima
Présider, , :
pars modiiSinensis x-Ung-îây, aliqua
P juger gouverner,
avoir soin, président, puissance.
unire, quod sibi debetur obtinere.
Sse.
(H29)
Præesse, judicare, gubernare, cu-
ram gerere, prises, potentia. *-t-t Tumulte, voix confuses, bruit.
Tumultus, confusae voces, strepi-
3 TRAITS.
Hoa tus ; item piscis magnum os habens.
("37) !
pl
:.J.1 Bruit,
Murmur ,-,
cris-,
clamores
troubler.
perturbare.
* f*
PFélicitas, felix,
Bonheur, heureux, gain.
lucrum, virtus,
Hong. Videiifii
(1239) noviluniidies.x-hiong, faustum et in-
jçy
y
(1130) (II38)
rfaustum; x-y,v dies
d, faustus,
r. sacrificii
'fi
|r
J
diem et sacrificio inservientes eIi-gere.
U Marque de douleur ou d'ad-
miration.
, 2I
Ticïo.
Visiter une personne affligée
É
(i!;.
f ( )
Hû.
1131 )
Vox suspirantis seu admirantis
g num suspirium.
magnum
ma suspirium.
V
Ticio
par la mort d'un parent, sentir
du mal, consoler, compatir ,
(1139)
suspendre.
P <—~ Qui ne répond pas à celui qui
interroge.
Invisere aliquem ob mortem pa-
rentis aiicujus amictum, condolere,
JVIâng. Interroganti non respondens. Legi- solari, compati, commiserationis de-
(IIpo) tur etiam Mang, senex stolidus. monstratioexterior, suspendere, fune
hA1Bègue, bégayer. ;
mori X-JOli, thuribulum ;
aliquid suspendere. x-sst, suspendio
x-tétig, iam-
pas suspensa. x est numeraie mone-
Balbutiens, linguâ impeditus. Le-
Ky.
(1133)
gituretialn Ky,comedere,manducare ;
item Tsellg: x-x, ridere, ridentis figura.
tarum filo insertarum, v. g. y-x-tsieti,
mille denarii cupreifilo inserti.Legitur
etiam Ty, venire, advenire.
'J
Pipi
JO.'Clef.J
,
*
Avec, ensemble, de même, I nare : x-lou-sln-fo, cordis intima ape- 39' Cty.
; l, tsou-oêy-lûng,
,.
,1.
ching-jîn-tche-x
rrsicC11m, , ;
-
simul, idem convenire II quœ viri sancti dicunt, est doctrina
iinmutabiiis x-hôa, florescere.
Keou. vas VInI, copula ad1 dul,teri.na. x-korie,
k v Kell.
Keou,
(1140)
ex eodem regno; x-iiiêti, eodemanno, I
;
sive nati, sive doctores nominatî; po- I bIPJ Fin, but, intention, regarder,
x, res diversae y-x, discrimen, dif- I devant, vis-à-vis.
p7
I
ferentia ; kong-x,
oiig-x., quidam
quid am mons. Hiâng.Finis, objectum, intentio, respi-
(1146) cere, ante, coràm, temporeelapso, fe-
Soupirs, plainte. nestrae, nomen regni et terrae. Siiing-x,.
Suspiria, gemitus. Legitur etiam se mutuo respicere ; tchong-x, uitimus
Hf in eodem sensu. (Cod. V,pag. 10.) I finis;x-niên, anno eiapso. Legitur
Chy.
etiam Hiàllg, sonitus, strepitus.-
(1141)
A/ Être,
.l.Cla..
Nom, nommer, mérites, bonne I
'U renommée, illustre. I Irasci
en colère.
aliquid ex ore emittere,
JVIîng
(1142)
Nomen, nominare, mérita, bona I irampromere,
vocesIralntestantes.
Tchy-xJ
iracundivoces. Tcli
fama, illustris, celebris, clarus, pe- I
("47)
tere pecuniam. x-cli-ltiq, bona fama; I
f
mao-x,
;
x-ty, famosus x-chân, nomen montis
,
usurpare a l1terius nomen; yeoll- I
I
4 TRAITS.
valdè famosi. I
H-
I1JIAVocare.
Appeler.
Roi.prince, reine, épais, fin, Videsupra
yp aPrès-
HeÓu.Rex,pnnceps, regina, dcnsus,
I
I
Kialo.
(1148)
(1116).
(1143)
finis,posteà.Hoang-x, imperatoris
conjux, regina; hoâng-tay-x, regis ma-
; ;
ter tay-x, régis avia x-tou, vel cliin-x,
terra.Mo-tsong-ching,
71/1"'-' l'
lA tse-tchtng;x-tsong-
t F * Vide supra (1141).
Chy.
kién,tsë-tclirng:lignum, si funi obediat, ("49)
erit rectum; rex, si probationibus ac-
il;N0111
x
quiescat, erit sanctus.
Nomen commune
générai des magistrats.
; praefectorum.
TIen-x, imperator koûan-x, praefectus
T ,pou,supremum ;
'I
Rex,regiiia,pri
Jrt
A un. x,
(77-
1150)
, lâng-
,
Roi, reine, prince, chef.
Rex,regina, princeps,
;
dominus.
iicep s, dom i iiiis.
Kfa-x, domûs dominus;fou-x, maritus;
x-tse, sapiens tîen-x, cor, vel1 anima;
dominationis vestras filius;
qui perfectè sibi commissas
-
tribunal praefecto- chin-x
1144
(1144)
rum ; chü-x, qui praeicectorum negotia
gerunt; stin-x, commissas sibi partes
benè explere.
ad scribendum ;
partes explêt; îchông-clm-x, penicillus
;
che-x, mures ping-x,
vel tclïitig-x, ab imperatore accersitus.
„
Paccersit
~*
Keou.
wEjLAvaler
>.
o»
fi
.I=t posséder.
>• recitare.x
HA
Versus
f-tfv
pyl
-Féy.
tL
;-)4
i§
I
,
A
Yn.
(M53)
("54)
Cf.
J1
("55)
l
(1156)
ItlI I
;,
avaritia.
sensu.
siéôtt-x,erubescere
réduIre,etrulre,
Ob' al1.iéna
Considérer, songer.
Examinare, aliquid perpendere,
aliquid cogitare. (Cod. V, pag, IÓ.)
d ic ittir de
- x dicitur
subridente ; cliîii-x, dolere, suspiria,
dolentium voces.
'de
Il
r>|T
t.Æ
M
*
pJ
T
ich1u-n.
(1139)
Yjttm
./fû
Ngo,
~S~
(1160)
Hân.
(ntfi)
anière
rI'
TA
Hang.
tt
VI
Yn.
(1i(î2)
(1163)
s(il
Tslen.
en.
64)
x-x, qui
cun.
parle beaucoup trop. 3°'
Nimis verbosus. Legitur etiam Tun
in eodem sensu.
riante, riant,
tendre, écouter.
Yn,Hilariter,
etiam
hilaris,audire.
Hilariter, hilaris,
Gosier, frontières.
x-yong, con-
tinere, vel patienter ferre, moraliter;
;
ore defuncti
d
Yu. (Cod. V, pag. iy,)
i
aii re.
Lécher, sucer.
;
x-hïo, in corde servare x-jîn,tolerare
ky-x, memoria. Legitur etiam Hdn,
en-
Legitur
Videïnfrà(1304).
-'
;j
f
Clef.
Keou,
lT \t
Ouèn.
coins de la bouche.
Labiorum ora seu extrema. x-ho,
les s0'
nfClef.
jS~CM. (1174)
concordes. Keùu.
"51
Videitfirà(1238) tfrfÊ Cris des animaux, mugisse-
nq|A ment.
Ch111.
(n67)
I
C2eou.
Heou Animalium clamores, mugitus,
boum mugitus, irati suspiria.
p
(1175)
t.I! Grandparleur, ancienroyaume. I
Loquax, ostentator, quoddam reg-
qa nu m. J
TiFll-X spiritus aquarum. Legi-
(Ue) tur etiam Hoa, vociferationes.
Vide supra (1175).
I
Heou.
(1176)
-*- *"Moi,
(,l69)
je, nous.
Vide slIp,,1(1168). J LA
Oû.
I
'—1=1
U. X., ;
OA mur
Ego, nos. Y-x,
quœdamavis
(-177) x,quoedai-n
'* legentium mur-
kouen-x, quoddam regnum
avisfabiilosa
;
infelicia fu-
fabulosa iiifelicia
ktn-
NU.
ra (1170).
Vide slIprà (1170)
;
tum, pubiicare; x-Ara, petere veniam
aliquid agendi x-tstt, abeundi petere
facultatem ; x-tsè, vei x-SÓllg , vel x-
(1171)
UF~y
Aspirer, er,boire,
humer, bo ire, attirer.
atti rer.
pellatio;;
ichodng, postulatio apud judices, ap-
-x,
yoûenactor in judicio;
py-x, reus x-song, certiorem lacere,
Asph-are, spiritum attrahere, sor- signincare. Legitur etiam Ko, petere;
bere, bibere, attrahere, sugere. J
item Kro reum interrogare.
Hl.'
(1172)
lîrft Sucer, goûter.
Souflfer,souffler en *II# Sugere, gustare, comedere ad ins-
dehors,
tar piscium. x-y-x, dégusta, gustu
jouer des instrumens. (f
TS
.1.sa.
1179)explora.
Tehtuy. Flare, efHare, musicisinstruments
(1173)
; ;
canere, sufflatio ad refrigerandum. x-
Pi£'
»il
hu, sollicitare aliquod beneficium x- Cris d'étonnement,bouche
; : nis,
mie, suflfando extinguere x-kày, suf-
flandoaperire x-siiio tibia, canere.
Legitiiretiam Tchouy, buccina, fistula
Yiî.
ouverte.
Vox admirationis seu interjectio-
„.
os apertum. Pâ-x, puêrorum
x-cheou, buccinator, tibicen. rixantium voces.
g
I
nuilo partium studio ducitur ; x, fa- 3o; Clef.
:J/ Aider, compagnon, tons de I
Clef.
milia imperatoria quae regnare in- JJ
P.
,
I
|-,
y6* tT
®
- musique.
Auxiliarî, socius, toni musicae I
cœpit 1122 annis ante Christum.
- Lu.Sinensis, I Keou.
-..
Jrcou. (1181) sp longulu.
ina dorsi, lon
Sinensis, spina gum.
tttK Maudire.
If..¡
pJjP~ Voix inégales, comme celles I Alicui mala precari,
precationes. Tou-x, veiâf-x, impre-
d'une personne qui soupire. I Tch/ou. cationem aliquem emittere.
in
Bonziorum
1 (n88)
Voces insequales, ut SUSpIrantIs.
YAy. Legitur etiam Nge,singuitus. 1
I frj Goûter, petit esprit.
(1182)
5 TRAITS.
I
P Gustare, delibare, mediocre in-
Tiê. genium. x-tsiou, vinum degustare;
(M89) "x-mo, loquax; x-x dicitur de re parva,
num
gjpj Vide supra (1182). Item hirundi-
item de homine staturâ brevi.
avium
Ngë:
et gailinarum cantus. ~-o~o,
cantus. I
I
m Vide infrà (10,003).
I
-, (1183) I
- , Y.
JI;!
pli Ruminer. I -
p
Obscurè
(1184) I
Kiu.
AoM.
Infantium voces quando flelit.Le-
gitur etiam OÜtl in eodem sensu.
»
x-ndn, parler obscurément. I
(iigo)
loqui, non clarè dicere, I
A
Ny. parva vox, hirundinum et gaHinarum
I
Goût, saveur, goûter, ragoût,
lyiV beauté, divertissement.
Cri(fun
voces seu cantus.
1
O(iigi)tuin,Gustus, sapor, gustare, condimen-
;
forma, b iectamentum. Yeou-x,
r1 cerf. YeOll-X,
o
Cervi vox. x-x, cervi Inugitus. sapidum ou-x, insipidum. OÙ-x,
quinque sapores apud Sinas, scilicet:
YeÕu.
("86) dùm ;
hien, salsum; kou, amarum; soen, aci-
fin, mordax; kân, dulce.
S*f Secret, mince, subtil, fidèle,
IpTj environner, tourner, entier, uni- al:t Souffler pour chauffer quel-
Tcheou versel, grand assister. VJlJ que chose.
.Lceou. ,
(1187)
Secretum, tenue, subtile, fidelis,
circulndare, gyrare, perfectum, uni-
H- u. cal e fac i endum enlare,
Ad calefacÎendlÍ1n efHare, emissio
emiss i o
aeris ex ore. Legitur etiam Hû, vo-
;
versale, Inagnuln,pitulari. x-tsdy,
,
succurrere x-py,praeparare, instruc-
(1192)
mere: x-x dicitur de verbis blandis.
IlI.
-
(1195) iociter loqui.
J Son qu'on rend en respirant
1y,
R:il'
~! Mé
ley.
Querelle, dispute.
Rixa, contentio, voces inter se su-
perbè rixantium.
Zi.
r~~
(120Z)
* pendant le sommeil.
Dormieïitium respirationis sonus,
os apertum. x-x , rhonchos edere.
Legitur etiam Kuu et Kfa. *
PI Vide infrà (1223).
I 1
pIttf Savourer.
Cibi gustum explorare. x-tsïo, vel
Pd:.
rifl Bruit que fait une personne pl Vide supra (1175?).
en récitant des vers.
Chfn. Legentis versus murmur. X-ÿlll vox Isa.
ry-t1/
A
PU
care, clamandotimorem incutere.
\\yt
')(t
,
llrsi et tigridis voces, maximè iratus.
7
égalité.
Ho.
(1210) Simul, unire, convenire, obsequi, ne Craindre, intimider, frapper
;
pax, unio, asqualitas.x-ky, concordia;
siâng-x, concordes kiàng-x, ad con- Nglf.
du tambour.
Timere, timoremincutere, tympa-
; ;
cordiam hortari ; x - cluÍIl1 alterius
voluntati se accommodare x-mo,
amicitiam redintegrare x-chang Bon-
(1217) num pulsare. Legituretiam Nïo in
eodem sensu.
,
zii; x-loûan,tintinnabulum, parva fis-
!7k
e
tula -x1 locus
; kiao ubi agmina in
(10,021).
Vide infrà
pradium erumpunt. Legitur etiam Ho,
:
aliquos conciiiare tiao-x, unam cum Yong.
alia re conciiiare;pe-x, quaedam spe- (1217 bis.)
cies odoris; tchdilg-x, praeire, anteire.
Item Ho, diIuere, miscere. ut;.
--{j
Faire sortir quelque chose de
la bouche, se mettre en colère,
I
Vide supra (1210). ha.
rcjn
r1
abhorrer.
HS.
(1a1g)
;
Aliquid ex ore emittere,irasci,
abhorrere vas in quo vinum spiri-
tibus offerebatur in sacrificiis. Vide1
Rire.
*Ridere.
(UI1)
supra{1147)*
Hây
Hây
Legitur etiam Tày, cogno-
men; item Y, convenire, concordes.
(Coi.V,pûg.ji.J
|*
H/v
Hj.
Bruit de quelqu'un qui rit.
Vox ridentis.Legitur etiam Hy in
;
eodem sensu item Tïc, mordere.
(1219)
Défaut, faute, péché, blâmer,
1=1
Kieôu.
reprendre.
VItIUlTI, culpa, peccatum
culpare*reprehendere,excessus.
, alios
der
n~ Consulter par écrit, deman-7
conseil,ce, hélas! -
Per scripturam de aliquo negotio
(1213) Tsë.
(Iaaoj !
consultare, hic, heu x-tsle, suspirare;
,.
x-ptll-yü-kïa-tclzàllg petere licentiam
6 TRAITS.
à patrefamiliâs.
Poo
•KEûl. (1:14)
Vide infrà (1216). fj
Lin.
( 1210 bis.)
Vide supra(1151).
30:Clef.Yj|M
f
;a /'C!.
Huit pouces d'une coudée ou
d'un pied Chinois.
;,.,h'Octo unciœ cubiti seu pedis Si- STao.
W
, tD
* ao-x,
Hf ,.
gémissemens.
Gemitûs magnâ voce plorantium
sonus. (Cod.
V,pag*34-)
,3°' Clef,
e C"
f
É**
Keou.(u:!.))
rx
MX~
Kiào.
nensis.
t;f}
H izen..
H'AeAn.
Tous, ensemble, totalement,
toujours, union, concorde.
Omnes, simul, omnino, semper,
d.ia. x-k'C.
kiwu collis ,
m,
r
(1222
bis.)
J
Nil-x, grand parleur.
Nimis verbosuS. Legitur etiam
-
Tchil, vox gailinas cantantis ;
item
Ht| *** Clairement , ouvertenlent,
pleurer sans cesse, grand bruit],
Tchu, Tchu, - 1 cris confus.
<122.3)- avium
Tf /~av tntus, avium
i umcantus~av i umrostrum,
rostrum, uen.
Huèn. Clarè,
CI' aperte,, perpetuo'1plorare,
*
(122î2V# rostro
appetere.
tiâ
1=1
(.224)
Moi. Hiëou.
(Ia32)
seu InœstI suspiria.
T~L'
Rire, se moquer.
Ridere, irridere, in aliquem illu-
dere. p(1233)
lit Gosier.
-
Siao.
C" r Guttur. Legitur etiam Yen, deglu-
(1226) 1 f tire, pati, aequo animo ferre, toIerare:
A
*- Ris des enfans. Yen. item Youen; x-x,sonitustympani.
r
(1234)
Infantium risus. x-tong, vel x-ty,
:;
v''
puer. Legitur etiam Hdy, suspirium %, Riremalgré soi.
-xD-'
Hay,
((,a27
J:U7)
) :
item /Ct, emissio pituitue absque tussi
f tussis, tussire item Kay, sin-
x-seou,
gultus ; item Kây, extraordinarium.
_f
Y.
Invité ridere. Dicitur etiam de risu
immoderato.
T
(1235)
~J)
Keou.x-tsc,
ex pressa.
miseratio;
x-Iiên,commiseratio, mise-
x-ko, miserabiiiter piorare
i seratio x-tsil
; x-tsc, matre orbatus ;
patre et matre orbatus.
;
mng-x, Iacrymae fictæ, vel ficta com-
hiii-
kÕu-
;
0.
H/l
rIl
v
(124)
Mouvement de la bouche des o.e
poissons.
Motus oris piscium. Legitur etiam
T
Hia nomen regni Turcorum
regis domestici : item
;
x-lse,
ts\;
Ho, bibere; x-x,
pr
l-
Clef.
Kenu,
r
risus x-x-tâ-siao, cachinnari oportet.
ta , espèce, degré.
v.; d.
Ordre
pyp Ordo, species, gradus, lex, régula, ti~t~ Cacher ou voiler quelque
exemplar, ferculum, numeraie gra- chose en parlant.
PIIZ.
duum. Y-x, primus graus ; euAll-x, Al
(12'7)
, ; j x-
Ldy. Verbis aliquid obtegere. Legitur
#aussi
secundus1 gradus ; x-k/yt. gradus. (1244) etiam Louy in eodem sensu.
loi'y, resLliversx- X-h"*
x-k/,
species Y-Yiie,
IOIÍy, species
;
; x-voe,resdiversae;
specimen,judicium a-ping, praevio
1.
Caractèrefinal, et qui exprime
judicio seligere.
le doute, l'admiration et la
Sourire,
r] se moquer. T
Tsây.
louange.
Littera
Li, fi d
b.
ttera finalis, et interjectiodubi-
Lenisrisus, jocari, irriJere, ali- (1245)
pe
Mil Bruit confusqu'on fait dans
incipit spiendescere.
un marché.
Murmur in foro nundinario. Legi- 7 TRAITS.
b
HÛllO".
d.
(,239) et i aii-i O/lg,
tuir etiam
tur Ho'ti,,, eClpere,
p ere , a l1.iquem
ad illahlln inducere ; item Hong, cla-
:
mores, plurium voces tseÕll-X, magnâ
quem
g
M Caractère numéral des man-
darins et des choses précieuses.
et non articulatâ voce metum incu-
;
tere x-pièl, deci pere.
Youen.Numeraie
(1246)
-- -
;
pretiosarum. 1 x hào koïiati unus ,
praefectorum et rerum
;
;p
Mâng. Loquendo diversa miscere idio-
Os magnum, os a perire dicitur de
(1247) mata.
Tche. IabllSpenduhs seu crassis. x-jên, una-
mmi omnium consensu.
pj
(1241)
faj F' 1\,
Frère aîné.
?! Discours déshonnêtes, pleurs
Ki.
Frater major;in provincia Fo-
Ri/Il, praefectorum mulieres,loquendo
des enfans, vomir.
Oud.
(1242)
Inhonestae voces, infantium plo-
ratus, vomere.
avis
(1248) de se ipsis, utuntur hoc verbo. x-x,
;
frater meus major pa-x, quaedam
merulæ similis ; yng-x, psittacu.
P
30.* Clef.
,.
Keoll.
I
114:
HJU
N"
l vf!."O
(1249)
Plb
*TWTfr
rS*
ly.
I
Gémir, pleurer,
, , ,
NS.I
Ly. II
(la5')
Bruit que font les personnes I
en lIsant.
Murmur legentium, versus recitare. I
Gemere
Littera
"tI1flt
*
ramage.
plorare
finalis.
Caractère(Cod.
final.
*71IfLitterafinalis. (Cod. V,pag. 40.)
I
Os distortumseunimisangustum, I
vas, verbosus, Ioquax. Legitur etiam
;
Chao, clamores comitantium pracfec-
tos ad turbam submovendam
;
item
servorum vigilias agentium ad deter-
rendos latrones x-tân, explorator.
'l,
I
avium I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
Nân.
nVide
m hfirâ
(1257)
JM~
~Lj' noître.
Tchë.Sapieiis,
(1258)
tV
Pou.
(12.60)ner
Videsupra
Hong.
(13 21).
balatus, balare.
(1239).
JO.e Clef,
P
Keùu,
CUB)
I
P(1261)
JFR
Avoir la langue ou le gosier
embarrassé par quelque chose.
Yerbaadulatoria,adulari, aliquem
blanditiis deiinire.
vTso.
I
I
KhigLinguâ seu faucibus impeditus
item ex vehementi dolore faucibus
;
(1261bis.)
constrictus, ut nec manducare, neç
(I254)
J
verba proferre possit. x-yën gemere,
tttt
A k Se lamenter, gémir, pleurer..
Magnâ voce iacrymari, gemere,
singultire, suspirare.
x
(1255)
plorare, vox ad commiserationem ex-
citans, quoddamsidus.
ci tans,, q sid Tsô-x,
dam sacrificium.
Ts6-x,quod-
us. d quo - pl
.lJ--.e.
f£o.
Oui, cela
mander, louer.
se peut, recom-
p
~~j
j Hurler, hurlement, colère,
(1262) mendare, laudare.
emportement.
Hiao. Ululare, ululatus, ira, iracundia, ~J~(~~oy).
(1256) irati fremitus. Pao-x, iratae tigridis CM.
seu ursi voces ; x-tchouen,
l ,t asth ma. (1263)
Faire
cP30*Clef,*
t
[!o.' Clef. P Faire un compliment de con- eructare; iteinNgtiy'^irati voces, seu )0/ Clef.
St doléance à quelqu'un sur la perte furentis inter/ectio.
.-'
.I:eou.. Yén. de quelques parensou d'une di-
P~~<
(1264)
gnite.
,
Aliquem,sive ob dignitatem amis-
sam,sive ob consanguineos vitâ
functos, invisere et consolari.
A.
ttfS~
Sien.
Soupir, soupirer.
Suspirium, suspirare, magna sus-
pirla ducere. Legitur etiam Yen, avidè,
Keu.
(1272) gulose.
M
m
* -. Envie de vomir.
f—1
Nausea,nauseatio,nauseare,nau- Vide hfira (8967).-
Yong. seans. (Cod. V, page
Yang. 43 Koïian.
(1265) ,
(1273)
-p
Verba arguta et mordacia, verba
Ko concentus. (Cod. V, pag. 43.) Ly.artificiosa et falsa. -
(1266) (1274)
Tout
(1267) singultibus. Legitur etiam H), cachin-
(1275)
nus; item Hy, plorare, lfere.
qu'on inet dans la
!%-.?;' bouche ce
des morts, mâcher.
IFamilia
r-f|
r
Nom d'une famille impériale.
H an. Res quæ in defuncti
os ingeruntur,
Videsupra <5i).
Vide
(i1
(1268)mandere, manu cibum ori immittere.
slprà (1 161). Tang t
Tàl ng.
imperatoria quœ regnavit
annis post Christum 6iS; item viie
in avorum templis; grandiIoquentia.
denfans.
8 TRAITS.
Sô. Parvulorum colloquia. x-hong,
vel
tmo-x, velkiao-x, discordias
(1269)
aiiquos seminare; item verbis
cere,seuad malumexcitare.
inter
sedu- X
pr1.
*
Mots du guet dont les soldats
se servent pendant la nuit pour
CheÓu. se reconnoître dans les rondes.
llfi- Lèvres. I ("77) Quaedam verba solis miiitihus
cog-
t=8 Labia.Legitur etiam Tc/im, nita, quibus utuntur in vigiliarumius-
timor,
Chûn. timere, terror, perterreri. trationibus ad se invicem de
voce
(l27o) agnoscendos. (Cod. XXV, pag. Óo.J.
dadmiration.
Interjectiondedouleur
et U^ y^ , Éclater de rire.
Ngay. Interjectio dolentis
admirantis.
Legitur etiam NgdJ, et repletione R ,
Cachinnari cachinnus.
x-x di-
citur de muhitudine cucurbitarum
(t271)
ex eadem radice prodeuntium. ex
(1278)
- vîte. Pa
rt/L
(
Qui parle Forcément, grand parleur, ris
3°' Clef.
J:I :m:
clausum. etiam
Velox in loquendo.
clausum.Usurpatur proYII,
Keou-x, os I
a.; violent. n
ver-
Clif.
* t
-
wu.
y e supra1153patur
etiam pro Yn.
(iic'~?~
Eûl. Coactè, invité, multiloquus,
bosus, risus violentus. Legitur etiam
p
(1287) lterJ/l,
(1279)
Oüa: x-ugeou, infantium voces.
(CO d.V,Littera
pag. finalis. Vide supra (1253).
45. p" nourriture dans la bouche.
*1='
Restituer , payer, vendre,
Nean.
pa
(1289)
Manu ori cibum apponere.
Soupir, soupirer.
Tcheou
(1282)
acheter.
Restituere ,
emere, vendendo rem à se alienare,
,
solvere, vendere
Sie.
SIe. Tse: ;
Suspirium, suspirare. Legituretiam
hoe-x,nimis ioquax x-tsîen ,
vendere rem et ejus pretium accipere; («29o) sugere, v. g. saniem.
dicitur etiam de iis qui sxpè emunt trfcA* Rire-
in eadem taberna. Legitur etiam Cheou
ineodem sensu. Ridere.
Yn.
Pli:. Seulement, répondre, consi-
dérer, imaginer.
(1291)
J
auxiliaris. Legitur etiam Oey. .,
nïcio-y-tcliâo-tchào
1- 1- CIIOUY-Illdo-y-ye-x:
,
(1292)
aves montante de die cantant, aqua-
PPtl Oiseaux qui arrangent leurs tiles vero de nocte.
ChoaAve s
plumes avec leur bec.
cum rostro alarum pennas I
p.
~TE
Murmures,plaintes, médi-
sance.
k (12.8LO disponentes.
Tsïe Murmurationes, maledicentia, lo-
Repos, silence. (1293) quacitas. Legitur etiam Châ:x-tchâ,
-liX
'P
TSY.
.I.sy.,
;
Quies, silentium. x-mo, vel x-leao,
taciturnitas,altumsilentium kong-x, ;
piurium avium rostro cibum capien-
tium murmur x-hîie, animalium san-
guine mutuo os fricare, quod apud
285) sol1.itu d o, add.imere. socios seu principes fœdera inter se
contrahentes olim mos erat.
Chanter,
PJ:t chef, aller devant.
.LC
'¡'I..eou.-)
Keou.(1295)
ao,
irrisoria.
rixantium ;
voces
x-sido, irridere.
-
verba
fu. Contradictio, contrarius,
non obedire, alicui occurrere, inve- Keàlt.
(1101)
nire. (Cod. V, pag. JO.)
y05~B Vide infrà
(1o,12p). MTT~ Cracher sur quelqu'un, goû-
Tong. u ter le premier.
(1295 bis.) Tsouy. Ili aliquem despuere, praegustare,
Bruit que font les oiseaux lors- praelibare, metum incutere.
ntirqu'ils
e0u. Tch volent en troupe.
(1302)
Volucrum per turmas incedentium 11=t:i:. Broyer avec les dents, babil,
Tcheou, 1
voces. boire.
(12.96) -
2^
t-fy~
uquid
Becqueter.
AIiquid rostro appetere; item ali-
('3°3)
,, J
InuratIones, bi b ere. x-Iuïe caeremo-
nia ineundi amicitiam quas, epoto
avis rostro offeiidere. x-niào, picus, ad invicem sanguine
;
*
usque ad
(1297) quae
A
rostro arbores ferit. mortem est indissolubilis x-nay,
sugere iac;x-fôu, morsus culicum,
)
Queue des fruits, tige des puiieum, &c. Legitur etiam Tchâ in
JpJ plantes. eodem sensu.
(129
TV
(1298)
Fructuum petioli, plantarum caii-
lis, afborumradices,
dum plantas.
d ic es, aiiima
animaiium
l ium pe- Enseigner.
Docere, aperire, dividere, signifi-
rfrî Consulter, marchand qui va Ky. care, equorum pes dexteralbus, prin-
1 (14)cÏpiunl
A
-
K-i veris et æstatis, aia sinistra
et qui vient. tûs,
exerci
exercltus, prUlllUTIagmen.
primum
Cnanu. CunsuItare,mercator hue iliuc dis- ; agnlen. X-l111/lg,,
steHa matutina x-motis., docere ieno-
(1299)
-
currens, famiiia imperatoria Sinensis
quae annis ante Christum 1766 in-
rantes; x-tseau, imperatori significare
x-tchy vel x-keou, os
;
aperire,loqui,
cœpit regnare. Sall-x, tres horas dicere; foû-x,papyri scheda lineis
drantes ;ke-x, mercator. qua-
distincta ad scribendas epistolas.
njb Lent et pesant.
=p5t
T
culcare.
Tardus et gravis. x-x dicitur de supra(1304).
culcare.
Vide
m-S. incessu currûs graviter onusti. Legitur
(1299 bis.)
etialTI Tchun: x-xj iterato aliquid in- Kl
(J3°5)
t
aa l mander, examiner.
Inuirere,
x examiliare,percontari,
Ouén.Clll
xl
'j/t.
x
Manger, mâcher, nourrir,
tenter, goûter,
Inves gare, aUclllid lTIodICI pretii ali-
C
llaJ'e. KÕJl/J-x, imperatoris
(1300)CUI d ciia/e- i m peratoris Inal1-
data; x-tsony, reum damnare; x-ssè- man-
Tan.
(1306)
à l'hameçon.
amorce, pêcher
Comedere, mandere, alere,
ten-
;
tsouy, morte damnare; hio-x, doctus,
doetnna,peritia x-tâ, dialogus.
tare, gustare, illicium, hàmo piscari,
aliquem inescare, buccella. Legitur
etiam Tdn in eodem
sensu.
3°/c'*f
PS"' t£j
fJJàj11/l
Clef. tt~L x-me, silence. 3°'Citjt
Videsupra(1306).
T ,
SiIentium; silere tacere, non
Ngii-n.loqui, verbaimperfecta. F"
h
Tan.
'Keou.(>3°7) (I3J5) Keou.
Êtt~ I
Voix
(1316)
pP
Tsè. Vacuum, breve ,
Vide, court, petit esprit.
ingenium me- I
diocre, parva intelligentia.
Infantiumvox. x-tsy, vox submissa
TsÍeÕu. et prolixa. x-x dicitur de avium cantu
et porcorum vocibus; x-tsy, vermium
(1317)
(1309) rodentium murmur.
peq
Yci.
Nibz-x, mouvement de la
É
Px. Ngebu-x, bruit que font les fit bouche d'un poisson lorsqu'il est
hors de l'eau.
enfans en récitant leurs leçons. YÕng".
Puerorum studentium voces. Le- 9)
(m1 Motus oris piscium extra aquam.
Yii.
)
(1311 ;
gituretiam Ya,mutus x-my,
„ asnigma.
;
X-X, ore aperto suspirare, in aliquem
intendere item sonus submissè lo-
quentium. Legitur etiam Yt1.
9 TRAITS.
PW
Vide infrà (6200).
lit/Lit
*!>? Gosier.
Yen.
.Len.
Guttur, canalis per quem cibus
ad stomachum descendit. Vide supra
Oey.
(•32°)
(1312)
1234.
( )
u.t Ny-x, chant des hirondelles,
11 Seulement. II'm' grand parleur.
AliSolùm. Po-x, non solùm; ho-x,
-.
Hirundinis cantus, nimis ioquax.
rjin
(13;
magis quàm
, ;
kan-tchy,
, v,,
- po-x-fou-moll
majora se iili debere profitebatur
J
Néln.
(1321)
P
lU
quàm patri et matri. Legitur etiam
Tchy et Chy in eodem sensu.
, ,
oiseaux, chanter. et
approbantis. x-ngo, bonum malum
-
;
dere, in aiiqua arte peritus, felix, vox
FAt
(r -
P4)
Plorare
cantare.
clamare avium cantus,
-
kong-yo-x-ky-ssé, pie-sien ly-ky- ky,
opifex qui vult suum opus reddere
Jol Clef.
;
perfectlun, priùs debet acuere' sua
; Verba
rt-H- Paroles civiles. 3°'
M
Clef.
ItJI
instrumenta mien-x, è facie cognitus
siâng-x, sibi mutuo amicitiae obsequia
praestare ; x-jtn, homo probus.
e
honorifica, verbis aliquid
concedere. Tchfing-x, reverentiam ,.
KebU. (1330) exh i b ere. Keou,
âé~t
\Xift HU-x, locution précipitée. Hpfrt Perdre la voix à force de
Festinalocutio. x-x, nimis loquax;
El pleurer.
L x-chy, stercus emittere. Yn. Ex nimio ploratu amittere vocem,
(1331)plorare sine terminé, voces avium
(1323)
a
concordes. Legitur etiam Yn: x-yâ,
Pib Chant des oiseaux. interior iracundia.
KiZiy.
Avium cantus.
avium voces.
x-x, concordes 01 :
nM~ Moi-
Ego hoc verbum solùm usitatum
(r324) I—1 est apud Sinenses septentrionales.
tlfcL Canal de la respiration, tra-
chée-artère, passage.
3
Tsan,
Etre
(1326)
R A hors
h d'haleine.
Anhelare, ex imo pectore festi-
M~~ x-x, habile à parler, grand
parleur. Tcl\t nanterspirituln ducere.
tt
.1.C/10 U en
(1335)
Tïe. Linguâ promptus, muItiIoquus,
(1r-7)
avium comedentium
:
incedere. Legitur etiam Tchâ x-x, Bec des oiseaux, gueule des
murmur. W~ M" animaux.
ey. Avium rostrum, animalium
jje*Stratagème, méditer, entre-
Ho
(I336)
os.
prendre.
Meon, Stratagema, meditari, Inoliri,
aSt Nommer, appeler.
(132.8)
con-
sultare, perpendere, machinari, moii- J/VVocare, appellare. ChOl?Y-X-lly-tsÓJ
men. X-Jàll, rebellionem moiiri. HOzlan.quis- tibi dixit ut faceres? ssen -x,vel
(1337) sse-x-jtn, servi.
PP Lécher, sucer. Qra* Paroles trompeuses
:?Æ.: Lambere,
lyv etrusées.
Legitur etiam Verba dolosa et vafra, verba falla-
Joîin.Jlln in eodem sugere.
sensu. Piêh, ciosa et dolosa,
('329)
(1338)
30:Clef.
pP
Kéou
.I.\COll,
t*
(|
1339
Se réjouir.
Lætad, gaudere. Hoïian-x, vel x-
J
inopinata; :/
lé :
; (1348)Keou.
hoüm veI hln-x, vei x-lo, vel ta-x,
Iætan; x-tsé-tïen-lay, magna Ixtitia et
kÕllg-x, congratulari
species parvae araneæ.
P
x-tsè,
P
59.)^Ej Tca.
le
HfJjl
'T' h
1=1
x-x,
TckB. imprudens.
To
(Cod.
Vide supra (1147). Legitur etiam ^0.e
inconsiderata verba, sermo
V,pag.
y
Bb.
HÕ.
Réprimander.
Objurgare. Heôu-x, irati clamores
x-tsày, iaudare clamando; x-ydy, vel
f raucitas.
x-ngdy,
;
---.a
Huen.
(1349)
;
Hueti, puerorum ploratus valdè pro-
lixus spiendere, moraliter.
1}g»1/ (1341).
.æP Deuil.
Tsy.
Vide supra
~-
83 Vestis lugubris, mortuos plorare.
Kïï-x dicitur de eo cui parentes mor-
tui sunt, pro telnpore quo vestem
Sâng.
iugubrem induit,x-fo, vestes lugu-
(r342)
HtTl Soupirer, soupirs.
(135O
,
bres quarum sunt diversas species :
fcrt Suspirare, suspiria, vox suspiran- novem mensium, vocantur ta-kong;
quinque mensium, dicuntur siào-kông;
tis. X-Jeu, dolenter. et triennes, x.
Kouey.
7/ tt - /1
trium mensium, sse-mâ;
('343) Legitur etiam Sang, mon, perdere.
P+ Babil.
.h Manger, boire, souffrir.
rffl Loquacitas; grandiloquus, verbo-
ry Comedere, comedere carnes, bi-
Tsa: sus. Vide supra (1303). .,/ bere, perpeti. In provinciis septen-
(1344) Tch)". trionalibus, x significat tantummodo
K
ftH~
Hfa. Hw-
Avaler.
Deglutire, guttur. Legitur etiam
in eodem sensu.
(I352) comedere. x-kèll, res valdè necessaria;
x-kou >dolores perpeti ; x-koûey, detri-
;
mentum pati emendo, fraudari, inju-
rias accipere x-isay jejunium.
,
(T345)
jr
-
P, JxL
pM
-
Tan..11
Kébu.(i
} )
v
ttl.!-l
*HT
;
Seul, unique, simple.
d
Soium, unicum, simplex, vestis
simpIex, tantummodo. Kôu-xuiii-
eus, pupilius x-pô,debiiis,
b.l' ievis
Se moquer.
1 VI.S
physicè et moraliter, exhaurire, dila-
:
pidare. Legitur etiam Tan, magnum;
Tchang. berare,semper,interrogationis.
interrogationis
3°' Clef.
Gustare, experiri, expIorare,Ae'Ii-M
7
:,..,.
sig-sig-
llum» sacrificiumautumnale' in quo
~, ;
fructuum primitive avis oneruntUl".
.1 tse-siëti-x-tchy:
Tfin-yeou-îsy-yn-yo
aegroto patre medicinam
N .-
sumente,
filius priùs degustet. x-oîteti, semper
;
audire, vel audiri oûey-x,nunquam.
m Videsupra (1270). p
verborum parcus.
Videinfrà(1460).
Tchfn.
(1357) YÕng.
..pd Cris de plusieurs personnes.
Plurium clamores ; item plurium
- (1364)
t - I a*
SÓU Jabot.
siio avium cantus. fTt~ Ingfnvies, nomen cujusdam stelloe.
(Cod. V,pag. fy-)
-
Il
('357bis.)
Sou.
Arroser légèrement. (136-5)
Irrorare, aquam in ore continere
ad aliquid irrorandum et madefacien- PO
M- x-x, épouvanter quelqu'un en
parlant.
Sun. dum, ut posteà cum ferro complanari
possit, quod est usitatum apud suto-
•w Aliquem ore deterrere, alicui 10-
a
(1358)
res et iotores. I-lië. quendo metum incutere.
(1366)
hjq
lJij Bruit de gens qui crient.
Sonus clamantium. Legitur etiam Videsupra(1306).
Hl:O et Hï0 in eodem
Hia-o. item
sensu;
«
Ho: x-x1 majestas, gravitas. lan.
rriV
(-359)
13) 9
pa
,
1»367)
.,
Châ.
Voix cassée,
enroué.
Fuscavox,raucus, raucari. Legi-
tur etiam Cha in eodem
sensu.
t~~
vJ.0
Hoquet.
Singultus, singuftire, faucibus
constrictus, cibus faucibus inhaerens.
(1360)
péjSentir, odorat. ;
(1 (8)
mVideinfrà (ï391).
( Odorari,odoratus,odoratu perci-
1pere; aVIlun cantus. Legitur etiam
H.1011g
(1361)
in eodem sensu. Cho.
(1369)
3°'
Pr®i Clef,Injurier.
Conviciis
*tsieou,
x Ma.(f37°)
KeOll.
aliquem
cumvini
plura
poculoininsectari.
loqui.
n^A Humble, révérer.
g,*
Ki-tnqum habet,
l ura i o qui.
II e
manibusx-II 'Humilis, qui non superbit de ils P
i.
revereri.
habet,reverer x-jdng,
I
contentus, fastidire,
d
abhorrere,
alii"s .ce-
non
locus
sub mento simiaeubi cibos recondit;
30-e cuj,
É"1*
Keôil.
1.
H
~n~
~~- Caractère auxiliaire. I item Hiêti, ovis cum quatuor corni-
Littera auxiliaris. I bus, aliquid in ore gestare, odisse.
Tchà.
(1371) wj~
fef Gourmandise.
~j L~ Grand parleur, unir, joindre. I
mius,
Nimia ciborum aviditas, amor n i-
concupiscere, appetere.
Multiloquus, unire, conj ungere. I
LTv Chj-x, quaedam sors in Iibro Y-kïng. I (1380)
.r:t.o.
('»372) I Pljf
t:f Tchao-x, ramage des oiseaux,
bruit confus des enfans.
AU I
w
,}-
I Oublier. Avium cantus, confusas puerorum
f
Oblivisci, aliquid oblivisci. X-Pli, Tcha.
voces et strepitus.
rtt. expeditus ex aliquo impedimento, (1381)
(a.) à curis liber.
1373
rJEI Enroué,
E être
1\ enroué.,
Gosier.
I23&, J-I,,,,
RaUCllS, raucari, raucire. Legitur
etiam Chli in eodem sensu.
Guttur, sputum è naribus equi in- Rio.
firmifîuens. (Cod. V, pag. 64') (1382)
Sang.
(1374) UJ~~,
Pao-x,
M vain, glorieux.
superbe, orgueilleux,
Vide supra (1220).
Tsé.
Super
S b us, jactab un d us, ostentator, (1383)
HiFio.
* 1.
£7.Ztlo. 'tt;' (5418).
T7.'J infià
g l oriosus.Vide ( 1 8)
Rire, ris des enfans.
(-375) pntze
Ridere, infantulorum risus. Vide
Ir>, supra (1227).
;
Vide supra (1357bis). Hây.
bis.)
(1383
Sâo.
(1376) f Interjection
douleur gémir. marque
qui la
ttr|B b Colère,
gronder.
se mettre en colère, * É
TsTe.
Interjectio suspirantis; Iamentari,
,
T
(1377)
Pp~ t, î 9'I
WA Paroles qu'on dit en rêvant.
!T
interjection qui
x-hiu, hélas
OM.
- dolentis.
vox
marque la douleur.
Heu
vox dolentis.
;
interjectiosuspirantis ; item
ItelTI Htln.
Verba quae somnians loquitur, ver-
X *baconfusa. Usurpatur etiam pro Ngân.
Vide supra(13 15).
{'378) - (1385)
Descendans
p;Clef, Descendans, fils, génération,
P'
rfitfb
~~(1470). p
]C/
5°' Clef.
ChjC'
,
l_
Rflp]succéder, hériter, adopter.
si Posteri, filii, generatio, succedere, Ty".
se.
GeÕu. (1386)
;
haereditatemadipisci,adoptare.Ky-x,
adoptare x-tse,
x,1 familiamexterminare
X
; ;
puer adoptivus tslle-
vou-tse-x,
IaInI Iain extermlnare; 'VOll-tse-x,
jç/
(1393)
AKea,u.
.i1.eOU.
ttf-fl
p
11 TRAITS.
Tristesse, peine, affliger.
ZlJL Tristitia, cura, affligere,anxius,
Bruit confus de plusieurs per- TI.0:
affiictus, cogitabllndus, in angustias
:HA sonnes qui se lamentent. (1395)
redactus.
Ng
MgiÎo. Plurium simul lamentantium vo-
ao. ces*Tchong-
(1387)
ces. Tcho"lig-kèou-x-x, omnesvictum
Aeo''it-x-x, oi-niies
exspectant, scilicet ab aliquo.
victtim
rr
):!tr.A..
Ling..
Bruit dans les oreilles.
Sonitus in auribus, aures tinnire,
auriUlll tinnitus.
#- Vide supra (1387).
(1396)
1
K/4i Suspiria, suspirare. Legitur etiam
4
Ngâo.
(»3^8) IÇ-tïy Iay in eodem sensu.
(T397)
-
(>398)
~'tj~
-x-
Silence.. tltta
.1=1
Lâo-x ou x-nào, bruit, faire
Silentium. x-x, non posse ioqui. du bruit.
Mt!. Legitur etiam Ml; in eodem sensu. Tumultus, tumultuari, strepitum
Tsclo.
(Cod. V,pag.68.)
(1390) (1399) edere, plurium voces confusie.
pICe-x, U seréjouir.
R..
VjyL ; tousser, toux, rhume.
Tussire, tussis, rheuma item ali-
(îliemtussiendovocare. Legitur etiam
Bon,excellent, beau, louer,
r, 9
Seôu Chô,oresugere,Iambere,
Chu,oresugere, larnbere,sorbere.
sorb ere.
Kïa.
(1400)
Bonum, excellens, venustum, lau-
dare, bona laudare, gaudere. x-yu.,
quidam piscis; x-ly, Cceremonias nu p-
tiales; x-ptng, nomen saerificii quod
1
":. *
Voix confuses de plusieurs fit in fineanni.
Éfjj
Tan
(1392)
personnes qui boivent ensemble
et se divertissent.
Plurium simul bibentium et ani-
UUJLJtj
Vt|/J| Ac It,faire
Strepitus,bruit, laIre du
u bruit.
rumor,
ruIt.
murmur, tu-
-
o.
Pia-i
(1401)
ffiS""
Leôu.
(14°3)
-tp
lit
Kïa.
72.)
(1404)
t"t
amn
I f
Promptement.'î.!kRidere.
Velociter. x-x, immoderatè, sine I
inodo,velociter sufflare. Legituretiam
-~
tao: x-yao, inquietus,
Parler beaucoup.
(Cod. V, 70.)
pag.
g itari..
incp ietus, aagitari.
I
*Kt
p ('4")
.H
(1412)
JGoûter,
IU G"ter, qui
131
qui a
Legitur etiam Yëll. Vide
infrà (2015). (Cod. V,pog.
Grands cris.
Magnus clamor,rixantium voces.
x-x, sonitus admirantis cum Iaude,
quem indistinctè et non articuiatim
linguaeffbrmat; item inter se dispu-
tant!um voces.
d goût.
a dugoût.
Gustare, ore experiri, sapidunl,
Tcht/ng". explorare. Videsupra(1362).
(1413)
12 TRAITS,
Cle.
É"*»
#
.y,
(14°5) pJêl Manger avidement.
5
Modique, clair. HYAvide vesci, cibos integros deglu-
Modicum, clarum,voxsubmissa, Tchay^re'come^ere> dentibuscomminuere.
lîstularum concentus. x-x, sonorum (1414) x-hiie, sanguinemexsugere.
z~c.;
Hoey.
,
seu vocum concentus.
(1406) Æ Sifflement, siffler.
PplSibilus,
HlIChant du coq.
-
Galli cantus. x-tcliao, milita loqui.
etiam u"
S. r sibilare, efïïantis sonitus,
s
rugire. Chen-x,sibiiandipéritu hbu-
Legitur
LegitLireti ai-n nlao, magna
g iia inten
Kiao. et loquens, jactanter loqui.
inteiid ens
eiis
o
() x, tIgrllls rueitus.
(1407)
pP,
I
c-fôu,velx-io'", recommand er.
PX-X,
pMolesta ,
verbiage incommode. PlIt x-tsë, appeler à haute voix.
f
Koüe."
verbositas
molestiam alicui inferre.
multiloquio
v
..m.
Hoe.
Altâ voce aliquelll vocare, aliquem
inciamare. (Cod. V, pag. 74.)
(1409)
tlttf
HPPCanere,
Canere,
Chanter, déclamer.
deelamare,
declamare,res
ressoilorac.
pli :
(14'7)
geou.
Nik -j Leoritur etiam
0
sonoræ.
Ngeou, vomere : x-tou3
Avium cantus, aves quae cantant
Tchao. de die, velbairrisionis.x-sido,irridere,
vomere ;
Âny-x,iniantmm voces. aliquem illudere.
(1410) (,4,8)
*
jV
--
Tô-x,
Clef.
Ts0ily.
-'".--:'
Keou.
II
1tt
(1419)
Pm-
PM
Kouey.
j
(1420)
r—more
^.>4^
Riao..
I rantis.
(142
~t~
ç-)
1)
,(»422\
pIlll-X, v
Bouche, bec, embouchure. I
Videsupra(1343)*
Metuere ,
Craindre, avoir
;
Labia, avium rostrum, os, ostium. 1
nimis ioquax tsm-x, osculari I
altercari;paiig-x,
crainte.
;
alteraln al- I
;
tercantium partem adjj.uvare x„-po-
hào, maledicus x-pà, alapa; ta-x-pa,
alapam alicui infljgere.
I|
1
Hennissement.
Equorum hinnitus, cicadae antlls,
vox rauca, vox prolixa et dissona, I
decidens.
I
I
I
II
I
b
Suspiria,
~=j
H-
/-/V
(1427)
HpP
"^1
x-x,
Ttin.
(1428)
.m.
(1429)
Boire,,
Tehue
(J4}0)
hélas' p
x-hy, ridere.A
Soupirs,
grand nombre
dance, plusieurs.
,
Magnus numéros,copia, niulti,
-
abon-
Videsupra(1358).
Silence, repos.
Silentium, quies, obscurum. x-
fyjgùàng, aliquid meditari.
Bibere
boire à longs traits. -
majora pocula trahere.
Lieôii-x, sese vino ingurgitare.
]0/ Clef.
-
I
vox
JPuïulatus;ursi,vulpisettigridisvoces.
o. ensemble.
Plusieurspersonnesparlant
-
(142.3)
p
-
(1431.)
de penser.
où Contra mentem suam loqui, non
(.424)clarum,obscurum. Legituretiam Voit
in eodem sensu. (Cod. V, pag. yj.)
PÊèlt
,,lit
K
Ky.
Manger.
Comedere
etiamTcJiy.
, manducare. Legitur
Vide supra(1352).
rr l"t. v:'J ( )
(1433)
*
Hïïfaciendum. Tchotiy-x, praesidium ab
(1425)aliquo petere. LT
Hoey. os non rectum, labiis distortus.
-
ilest. (1434)
*
pgn
en
ùe.
-~
(143
Tseng.
'T'
!Jrj
-
6)
('437)
>|j^jh
Pén.
(138)
Pjjf4
Œ
(
n"
(1439)
l„|£Zâ
'T')')
Isiao.
1440)
(1^40)
~d~
,
I Asperum
difficiiis.
Ta-x,
'T'"
,
Apre,dur,
Cris, crier.
difficile.
Clamores,vociferationes,clamare. I
(Cod.VJpage77.)
l,
vel ta-x-l)':J éternuer.
Sternutare. x-tchou,jaculari, emît-
tere ; x-hiang, halare, exhalare, spi-
rare odorem. Vide infrà, (1470).
Videsupra (1438).
Voix basse.
Vox submissa, vox rauca et non I
I
IlIX^
a=t
m
hEst
Yú.
-
(1445)
(1446)
tffelt
;:n..
g,frigore
.ilIll.
M
('447)
«à
Dljfu
t~
etiam
Yozïe.
(1448)
|t|
J?t"
jT7<
s'
Paroles, parler. n
Bouche fermée.
,.
Verba,loqui, verba nimia, attentè
1 considerare,
Tchèn. 'cQl1slderare, perpenpere.
perpen d ere.
Yô:x-y,
se plaint.
Mœrentis suspiria. Legitur etiam
interiorcommiseratio.
Os clausum. Han-x,velléng-tchcn,
tremens.
:
Eructare, sonitus,sonus.Legitur
Hocy x-xdjcitur de tintinna-
bulorum concentu ; item de domo
vaidè profunda et ampla.
F
Keu.
Clef,
~-jUy.
Bibre, attrahere. x-to-chy, lapis
anguineus qui venenum attrahit.
abditae dotes seu habilitâtes ;
vel sui muneris partes explere; tsâilg-X,
If-x,
instrumentumacutum ut gladius ; ky-
(1442) x, vas, quod plénum rectum, stat,
vacuum statim déclinât.
PU
aâVide
Ky.
(443)
ilifi"(l (1449).
quun..
M
go..
* de
Dicitur
Gravité et sérieux de quel-
|r
eo.
N0
tatem spirante.
13 TRAITS.
ao.
Cris de plusieurs personnes. I
Pluriumclamores,vociferationes,
plurium avium cantus.
jJ-k
'-'lE
yr
Suffoquer, harmonie.
Suffocare, hrmonia, concentus.
x-x, consonae avium voces.
3°'
h Clef.
f't
KeÕu.(1452)
tt
?
1
(.460) ktreou-
Murmure
Jg d'une
! unepersonne
- p ersoiine en
I L Ris continuel.
é.
Cachinnus, risus prolixus et im-
colere; soupir.
T7"
moderatus, cachinnari.
y~ Vox seu sonitus irati, suspirium,
-
(1455) vox suspirantis, ut, proh
!
dolor x-hy, (1461)
'~)~
Ch
Chi
~- Manger.
Comedere
comminuere
,; , mandere dentibus
item Iittera finaiisolim
Kouay. voracitas, edacitas; pluriummixtas
ces, acc l amationes.
vo-
P (455)
Marque d'improbation.
H*",
Commendare, v. g., negotium
Nîng.iterùmatq1ue iterùm incuicare.
;
Ngay.
gay.
(-456)
Voxalicujus aliquid improbantis,
singuttus, respirationis dlfficuftas.
m|I
*
)>[
(1463)
Voix.
Vox. (Cod. V, pag. 82.)
pQ
-*
p Ris démesuré.
Tf,
IPfJ Cachinnus, cachinnari, risu emori.
-
(1464)
('457)
HM. (Cod. VJ page Y,.)
Frein,
:r;'" , in
Frein,inorsdebride. mors de bride.
*pM." Changer de couleur. IJ Frenum aliquid ,
ore servare,
ordo, gradus, ferre. x-mhig, qui man-
l
H Vultum mutare; dicitur de faciei Hiên. data regis fert. Legitur etiam HtÎJJ,
Chèll. pallorealic-Liius, v. g., perterrefacti. (1465)
(1458) (Cod. V, page Si.)
bouche.
tt"\M
/t~
459)
Prendre la nourriture avec la
p5rt Locution allégorique. M**
M Locutio allegoriis plena, allegoria, T/i.
e.
Ore cibum, non adhibitismanibus*
Tsy. parabola. -. sumere. Tsa-x dicitur de piuribus
(1466)
pedum vestigiis inter se mixtis.
*
pA Verbosus
Clef..
0]0.'
Kcou.
Nïe-x, grand parleur,
Jû.
(1467)
item,
F
;
quendidiiffcultatem.
magnam- pati lo-
Videinfrà
Y.
(-474)
(14^5). P
Kcou,
p (1475)
(1468)
tum incutere.
Qui 16TRAITS.
Ffif l
Quis Vide supra (519).
•tîMu
Tcheou.
g.
(1468
bis.)
Videsuprà(1234).
Goûter.
"'y Yen.
T.'
lsy.
(1469)
Gustare, oreexperiri, primislabiis
gustare.
t) P(1476)
J
t!M.
(147°)
Videsupra{1^06).
titu
VJ/jj
x-tsiêh, donner de l'argent aux
prêtres des idoles.
I
(1471) (1479) sacricoiis, praeter edulia eis donata;
.., aliquid aiicui iargiri.
Ton d'une personne en co-
lei* Iere.
Tji/
PU.
47
Vox irati, vocis alicujus iracundi
sonus, ri d ere. x-jên, cac hinnari, ca-
chinnus. (Cod. V,pag. 85.) Pm.
PAt
j—P~
(1480)
Sourire, souris.
*Vpt|Subridere,
dicitur
ICltur dee lllU
lenis risus, subridèns;
mu iieribus.
len us.
KtÕIl.
U
)(,
H-
(1482)
jtjfîÇ
JrIpL
*~ cH
17 TRAITS.
Siffler-
SibiIare. Legitur etiam
dem sensu.
H in
eti ,-,tin Hy
Vocis
.tliili
lâcher.
faire semblant de 30.
Flexibilité de la voix.
lfexus,dicitur de hominibus
Tchouen. et avibus. Legitur etiam Tchollell.
D..t.
comedendi actionem imitari. Dicitur .l\
l-'"
-,
COll.
Clef.
ê~~
# (1483)
i~~
Avertir promptement.
Celeriter monere, cum magna soi-
(1491
t~~
]fJ:J.
)
Quelqu'un qui veut parler et
qui ne le peut pas.
J
Nie. Loqui velle et
ut licitudine aliquid significare. Ty-x,
nomen antiquissimi imperatoris.
(«49») tus. x-jû,
non posse, oris mo-
mussitare, ioqui inter dentés,
(1484) ut audiri nequeat.
tST' Sévère, grave, soigneux.
Bruit confus, grands cris,
/t~j~
L en..
Yen.
Severus, gravis, sedulus, diligens,
ngldus, sæVlIs.
(1485)oëy-x, majestas ; xsupplicium
-
x-hàn,frigus rigidum.
1:" 1.. ;
Tchoâng-x, gravitas;
Hzao.
-
marché.
Vociferationes,forum.
J
xx se ipso
contentus, qui extra se nihil appétit.
(-493)
(1493)
eti
Legitur etiam
LTegitur am A~-A~
gao: x-x,heu.
ttK Gourmand, gourmandise.
.w&. Tsîïo-x,bruit,cris.
\.eOu.--
PdtfciAi
20 ET 22 TRAITS.
CARACTÈRES JOINTS A LA CLEF.
-
S1'
q
1 Difficile. 2 TRAITS.
p
17
facile confectu
Difficile, non facHe confectu ne-
h , lm Oly.
gotÏlUTI. x-Ildll, difficile, labores, diffi-
J\zell
n,
KT~ie_
cultates, serumnze. Videinfrà(1513).
(1498)
I
inniti moraliter.
supra(1416). 15°7
Vide
1'\71 Prendre en cachette.
p Tchif.
(1500)
IaaI
Mordre.
,
jyvç
(t5°8)
Furtim aliquid capere, manibus
aliquid accipere.
(15°1)
Mordere, dentibus aliquid appre-
h
NU. endere dentibus aliquid frangere
seu comminuere.
I §#
a~~
It Prison.
Carcer, reus carceri mancipatus
ne
l*iiy|l
leoiu
r-rn 1
22 TRAITS.
Grand parleur.
Grandiloquus, nimis verbosus, Io-
quax.
I
T'A
Sleou. et danlnatlls, detinere, VJnCIre.
('5°9)
1^V|
Tv
77.
Mouvement, mouvoir.
Motus, movere, moveri, physicè
et moraliter.
W g¿
tipta
(1502)
sup ra (1485).
Vide SlIpr{l (1485)-
tjTt
t
(15 0)
Nombre quatre.
[/ B
Yé'n.
lAvA/11
Numerus quatuor. Tj-x, quartus;
Ssé.tcliôiig-y-oêy-eli'l, pcy-ell lA. x
Al tchfng- - ;
imum bis stimptum facit duo, duo
JL(15°3)
31'
M1
1r-t
Clef.
Oêy. Oey.
XXXI.e CLEF.
TSt
F*
Hory.
f
provincia Fd-hiéli.
Revenir.
Reverti. X-Slll, se ad bonam fru-
gem recipere; x-clzïi, iittera respon-
(1505)trum, quadratum. (1513) siva; x-hoa, respondere, responsum;
lihi-x,
-
apy,
ji; Clcfl
.,.
,0Ory.
IS777'
ly^l
S!
C"
15'LJ:
(1514)
Qui
Fil.
.L11.
(1515)
Grenier.
Horreum.
I ;;
îûtt-x, transmigrâtio Pythagorica x-
secedere, de via declinare x-x,
Mahometani Sinenses, vulgo x-tse; x-
hla/lg, basilicum ; siào-x-hiâng, feni-
;
cul1iim Hoêy-tse,
LI A
les os s'unissent.
'M
Mogol1es.
pourquoi!
Quis! quare ? sicut prius, ab, ex,
quia, causa, inniti.
4 TRAITS.
pr
Jvgo
0
l"1
x-lûn,
dùmrilpttim,
a ^CÎE
(ijaz)
t~t~t
.Il.ouen..
Kouen
amictus,
|«L|
Koue.
(1524)
ce qui est entier et pas JI.'
encore rompu, rond.
Qiiod est
<lu^lls
perfectè
Interpréter, traduire.
~)~~
integrum
d
et
ruptum, rotund unl.
um.
;
non-
jj8
H
dhle dormire ; ,
Lassus, fatigatus, magnâ lassitu-
penuria paupertas;
pa-Lip er, qui sibi consulere
pauper, coilsul ere
nequit; labor, miseria, inopia.
Royaume.
Regnum. Vide infra (1539).
Clef.
Ocy,
v
Tun.
w receptacuium.
(1516)
5 TRAITS.
a"
t/H
Serrer, mettre en réserve.
Recondere, reponere, aliquid as- Grenier, assembler, alnsser
V- servare. Granarium, colligere, coacervare;
Aang.
It
(15-7) **
Kun.
granarium rotundlun.
Châssis
Iffl
sculpté d'une fenêtre. (152.j)
Iiiit
Ki tæ
Kiong,
J Fenestrarum valvas caslaturis aper-
vel sculpturis ornatie.
v
Lieu où l'on renferme les ani -
a.:r:.t maux, ménagerie.
Locus ubi concluduntur animaIia,
(,5t8) (a).
?
Ts.!.*limfumiexitum.
(lSi9 tun1 ad fi-iiiii exItulll. Legitur
Legitur etiam
Carcer, locus ubi criminis rei de-
tinentur.
Tchoàng, fenestra et ipsius fores. LA
ln!!,..
m
Hory.. suP ~a(115
Videsupra 506),
0 6)
(r527)
m solide,
opiniâtreté.
Ferme, empêchement,
;
firmare, fortîter, certè, olim, regni
Kiën-x, vel lao-x,firmum,
stabile x-tchy, obstinatus, pertinax,
l'ivl
Cercle.
Circulus in medio vacuus, quod- q|i
31' Clef.
De)'
pervicax;
rustlcuS.
11
x-leou, inurbanus, rudis, Klïên.
(l536)
dam vas ad bibendum. x-tcîodeci-
pula ; pO-ll¡l/g-tÕky:x-tf;lo, ejus fraudes
evitare nequeo. Legitur etiam Kuen,
quoddam regnum, animalium domes-
0,:)-,
ey
tel
InI Compas. t-4-4
-'11-
Lieux.
Circinus, instriimentum ad des- I|4j|| Latrinae, quae vuIgo vocanturmâo-
Suen.
uen.
(1530)
cribendos circuios, circuius. g.
rIjnsmi
(1538)
tsé: (Cod. V, pag. 102.)
æ1 læ8 Royaume.
1 I Nom générai des cochons et
des chiens, nourrir des bêtes.
IRM
seu ;Regnum. Oudn-x, omnia régna,
totilsorbis;tcho-lig-x,
jçseutotusorbis tchông-x,reg numSi-
Si-
Ho an.
(1531)
Nonren generale porcorum et ca-
num, oryzâ nutrire animalia. () ;].d
1539
nense
regnum
oudn-x-îou,toticis or b is geo-
grap iiicadescriptio.
j
f=gl
|fff
Jardin potager, jardin, jar- 9 ET 10 TRAITS.
Pbu.Hortiisol
PI u,
dinier.
Hortusolitorius,
itori tis,, hortus, hortula-
hortul a- I
'*' Entourer, assiéger,bord, bor-
IRI
(15po) nus.x-tiêh, quzedam terra.
8 TRAITS.
I ;;
cinctus
lfouen.
quinque îsun, vel tlnciæ.
fructuum
Jardin.
,
Hortus, hortus parietibus circum-
hortus arborum
lforum et
iocus sepulturas, arbori-
(1HI)bus consitus. Tsây-x, herbarum hortus.
llS1
IHHl
Ho-xs rond.
Rotundum, res perfecta, completa
|
|
|=i
JPj
|| Rotundum ,
Rond, entourer.
circumdare, totum,
Lûn. et non rupta. Legituretiam LIÍn in Yoûen.fiSura phaerica, circulus.
0535) eodem sensu.
(I541)
,
J1/c/¡.-
f-
II ET 12 TRAITS. eX Clef.
lfcil
Ory.Jm.I
Tâu.
.L ou.f
(1543)
Carte de géographie,projeter,
peinture, inutile, vain.
Tabula geographica, machinari,
pictura, iiiiitile,vanum, descri
d pti o,
.ptI'O
eLE
Clavis : FXXXII.. CLEF.
de la terre: terre.
terra sine lapidibus,
terra?
Tuu..
Imt
J2j:J
Rond
rassembler.
, , boule environner ,
CARACTÈRES JOINTS A
LA CLEF.
2 ET 3 TRAITS.
Toucïn.Rotundum, globus, circumdare,
(15 44)congregare. x-tsiao domuncula ex
~t~ Terre déserte et inculte.
paleis;
1 x-yu, d..
A speciestestudinis. .a-j Terra déserta et inculta. Vide infrà
Ting. (6178).
II) Coffre, armoire. zng.
1^1 y Arca, armarium. Legitur etiam
(155°)
Kouey.
(-545)
!(o[/ey in eodem sensu.
j~ Vide infrd (8360).
Kouay.
Rond,
tSJ
*3, 17 ET 19 TRAITS.
cercle, entourer.
RotunduJll, circulus, sphæricum;
i:
("55')
^tre> s'arrêter,vivre,
appar-
timoré ,
You-len.circiiire, æqllaliter, respicere
eum
suspicere. Tchohen-x,quod- ;:.r
msa,v,
tenir, placer, consister, dans.
,
Esse, morarÏ,vivere, pertinere,
; tcli' b..
(1546)
dam instrumentum quefîgulxutuntur .1. collocare,
Il
x-t" îiomen carceris,
x-tou, -.. r
regnante failli-
(1S)2)
domi; 1/(
consiste*
l
h/(
in. X-Aïa,
1-"
1.-
LJ
est
moralur.J
ra TcheÕll. Legitur etiam Hoân,cir- .siéll-fÓU-x-chf) dum
cuire. pS-x-leào,
v l' pater meus viveret;
mortuus est; X-llgo, est in J
inea potestate vel manu; hoây-hén-
Oiseaux domestiques dont x-sm, odium fovet in corde; fang-x-
oiseleurs se servent pour prendre les
Toûan-x, assemhler.
,,o'(-Pllet vel est
tu quipeccasti! ch(ng-f6u-x-tstd,pS„
J vinci pendet à
duce, sed non à milite;tôu-x-ngb-
r~
Loûan.
Congregare, circurndare,rotun-
duil-le sphiencum.
chm-chang, totuminmerecipio pS-
-C Itl'Ig )n11,01,
x-sm-chang, on curare ;hào-tsé-x, im,
;
(1548) ;
curare; hào-tse-,'-x,ill,,-
perturbatus; ts..xJ henèvaIere PÕ-tsè-x J ,"
I Ix-ngdn,
sse-x-tsao-ouaii,eejus
)tisvita
so-x, iocus.
estin
vitaest in summo *f
Fiiiire,
t~t tt
Finir, mourir, terme.
mori, terminus,oblivisci,
perdere. (Cod. VI, pag. 4.)
32> Clef.
T
a
t
-
chausséeélevée contre Mo.
Tou TYI
*OU,
l'irruption des eaux. (1559)
inundent.
:
Yii
L li.
Agger impediens ne aquae agros tT~ Danger, dangereux.
iniiiid eiit.
,('553). Periculum, pericuiosum.
l'f Morceau de pierre précieuse, Ky.
I1
Koîiey. bas.
(1554)
rond par en haut et carré par en
-!:::I.I:
Fondation.
Fundamentum,principium.Ky-x,
m1 Wwà^rndxamenta
domorum.
bant antiqui imperatores ; sexaginta-
quatuor granamilii, vei quaedam parva (1561)
mensuni quce, quater sumpta, tan-
tùm facit quantum tribus digitis capi
potest ; decem x faciunt unum ko.
x-tiil, terra cujus fructus sacrificiis
deserviunt.
£-t.'h
D"
Colline, petite hauteur, levée.
Collis, parvus tumulus, agger,
agger eminens et praeroptus. Po-x,
agger terreus contra irruptiones aqua-
)
(156
Couvrir, runi, moles.
..J:l.
détruire.
Operire, destruere, prosternere, t..,,¡;-
JLÉgal, égalelTIent, entier,juste.
d
P't - subvertere. Kfng-x, dejicere.
Æquale,
I
æquaiiter, integer, jus-
(1555)
-
{15S6)
lih Terre-
SZl.
(1564)
Parietes qui occidentem et orien
temrespiciunt.
fcpl,
; .A'.: +-
TeIlus, terra, totus globus terra-
•
x-oey,
vel
queus. x-yo, infernus; xfdllg, locus;
JV. rerumstatus status
rerum tieh-x,
iiga-li-x, agri ; ssé-x
iItt Eau dormante.
JlilAquastagnans.
(1$)7)
~-o
1 ;
secreto, pnvatim ; x-jnng J Legituretiam Tîîn,
stantia , ;
solum, area x-tou, x est terrae sub-
tou est eadem cum suis
T ,
Tun. ex luto cum paleis perniistis murum
exstruere.
(1565)
accidentibus.
.L t
jfFtt
Bourg, canton, maison de
4 TRAITS.
campagne, boutique.
-l
I, I
Terrain contenant mille ly.
Terra côntinens miilia ij. Vide
Fiing,,
7:;'-. triumphalis
(1566)triumphalis ;
Pagus,vilïa,taberna.
portuemaunifi
portaemagni
Pay-x,arcus
ficae, cue
monumenta in iaudem et memoriam
seu
seit
I
Toll.
fit
Fen.
,
(1567)
Poussière.
Pulvis, sordes, pulvis aerem obs-
curans.
SenSU.
sensu.
Legitur etiam Peu in eodem 'T'Ar
9 4 r
.1.ange
tJJ-
A|tllw
(-575)
|,|j^
Vide iifiràinfrà
Vide 6 3) (1633)..
3
Tiu,
|I
(1569)
~~y~
mus }a111 diruta.
Iruta.
Petite fosse.
Parva fovea,perictillim locus
Tsu.
(1577)
Xti
Lumbricus terrestris.
;
(,578)
de fortiter operante. Pthg-x-Iou, iter tritum.
-g
T Af
TSB.tere,
(,;
Sedere
z)
condemnare
succurrere.
genuflec-
sic antiqui x interpretabantur.
tnuna1se
..,.-tang, praesesprotribunaliseeus;
præses pro
x-tsouy incurrere pcenam
d ens*:
peccuti;x-
kf, aspicere aiicujus miserias,
nec ei
Ping..
Æ
,a;:T
A
1.
(1580)
Uni, terrain uni.
Planum, terra plana, locus planus
in medio montis.
Keng.
Jieng.
573) vare, de
faire tomber, renfermer.
Naturaiis aquasductus fovea,
dejicere,
j icere, incl
includere,
d
u ere, in
În
, ca-
foveam
foveanl
Tién
(1581)
pour empêcher les passans de
voir dans l'intérieur d'une mai-
son; buffet. - 1
ruere. Ostium tabulatum modicè distans
à porta majori, quod opponitur ad
5 TRAITS. interiora obtegenda, ita ut qui trans-
Collis,
~tT~
Po.
Colline, petite hauteur.
agger
parvus tumulus. x-fàn,
contra aquarum irruptionem ;
eunt per viam, portâ apertâ, quod
intùs agatur videreilequeant, vulgo
dicitur pfng-fdng; armarium ad pocuia
(-574)Ing-x, reponenda, taberna, apotheca. Tou-x,
mons quidam. armarium in quo edulia reponuntur.
Njr. I
1 (1582)
32:
Tou,
I
Clef.
Videsllprà
Pey.
(1581
J
ùis.)
fj™"I
p
<,iong.
I
(1583)
J,|ti
J"AT'
ygan.
t/J,
77.
Yiio.
|fI
('585)
J'I
eoii.
.Æl.leoZl.
Nom de pays.
Quidam terra,
Poussière,
(1571).
Terre déserte.
I
Terra deserta et ab urbibus remo-
Kionw tissima. Legitur etiam
HiÓllg, vacuum.
tAt.Fosse,creux.
Ngdllg in eodem sensu.
Fosse, creux.
Scrobs, fovea, concavum, pavi-
mentum inasquale.
J1
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
1}}
Tvt
(1590)
-e.
~U~
Ttll
.=t::
Rif
zn(1591)
IJU
(Y"
(1593
fa,
Fendre, ouvrir.
Findi,aperiri, fmdere, dividere,
distinguere. x-py, pariendidiiffcultàs
po-x, pÕ-p'j'(J felicissimè peperit.
;:
finia
,
aiiquid fune deferre; brevi, statim,
1. ;
f" leges imponere x-fdn-heou-ldy,
6 TRAITS.
con-
;
superior inclinans ad inferio-
si
ex commiseratione, dicitur x-lièll. x-
J: 1 1..1 pos-
teris exemplum relinquere.
-A'
Cent millions, digue.
-
Centum i-nilliamilliui-n agger
contra aquas. Kiên-x,mundus, totus
) cia Hôii-Aoltàlig.
Kciy
orbis; x-hia, nomen ternem provin-
32> Clef,
-,1
; ..::J: Ttl.
I
(1586)
âilli
fKnn-x, ri! Boucher, obstruer, amas con-
sidérable de terre pour cons-
Yn.
inégalité de terre, in- I
.JPJ I
-- r truire les murs d'une ville.
Ka.
fortune, malheur, malheureux.
, ;
Terra non plana et inaequalis, in-
(,^87)fortunium calamitas quisquis cui
(t594)
Occludere,
reus, ï ;
obstruere mons ter-
seu agger ad instar montis ,
nunc fata non favent, vel cui omnia sublatus, ad urbis mœnia ex terra.
maie cedunt. pilo contusa construenda.
.t.
'\,.
* - Caverne, creux, profond.
Caverna, antrum, spelunca, ca-
èàK Terre élevée au milieu des
eaux.
vum, profunduln.(Cod. VI,pag. 12.) Terra elevata in medio aquarunu
Tju
•£JLu •
Fo.
(1595)
-t.
(.588)
Tchfng. i
poniturvlnum.*
Tou.
Sorte de vase pour le vin.
Vas vini, quoddam vas in quo de-
32' Clef.
Videsuprà (r591).
iiey.
jr
{'
(1598)
Parietes mox lapsuri, ruinosus, pa-
rietinae. Tchoûy.
(1607)
itbl
.,J: Rivage de la mer, rives des
If-t-|
jf/2.
Ylz.
fleuves, terme.
Littus, ffuviorum ripæ, terminus,
montiummargines.
Petite jetée faite de terre.
M(1599)
(1399) 0
(1608)
y
x(1601)
Keôu.
immunditiae, sordes.
ef
_Itvà Serrer, cacher, ensevelir.
Reponere, abdere, sepelire. x-mo-,,
t~
J-H Murailles peu élevées. A vel x-tsâllg., abdere, sepelire; xyoueli,
j~S~
Jt|
liP
Yoûen.
(1602) Tombeau.
Caverne, fourmilière. Sepulcrum. Kouang-x dicitur de
J~ Caverna, fonnicarum
7^
Lang.
terra vaidè ampla, plana et deserta.
acervus, for- (Cod. VI, pag. 18.) «
micarum cubiie.
Ile. (1611)
(1603)
Jjjt
Pt Maison faite de terre pour ren-
7 TRAITS. fermer les criminels.
fafl Jetée, digue, chaussée.
Agger in fluminibus
Kuen
(i6iz)
Domus terrea ad reos continendos.
arte factus,
Pâ.
(1604)
quo cursus aquée impeditur et alio
tendit; agger fluctibus oppositus.
--.. infrà
Vide
---
ly| Murailles.
Moeiiia; illa erigere, sarciré,
vare. Kïa-x, sePulturae ioca; tchx,
reno-
Tchlng. q"îd^mmons>tehë-foû-tchîng-x,tchë-
(2505). (1613) fou-krng-x, sapiens maritus
Su, urbes œdi-
ficat, sapiens uxor urbes destruit;
{1605)
seng-Xy metropol is.
_'t A
32.' Clef.
T'<
1011
14 Limites,
Yen.
{T4)
~-<A
itelTI Qjiëtlt
bords, monter.
Limites, ascendere, iter ad sepui-
ci-a. Legitur etiam Yenin eodem sensu;
terram aquâ diluere.
it
|hI/
tjicr
(1622)
Dicitur etiam Pëy, ad vilia se démit- J:l.'
tere, viiis. (Cod. XX, pag. jo.)
T'Oll.
LV'aquain
(
Agros metiri
montisvertice
viarum partitio,
1615)aqua in montis vertice non ff uens,,
locus ubi aqua Huit, parvus agger,
fi JZ Couvrir quelque chose avec
de la terre.
paries Iuunilis, squale, simile, fovea, Yèn. Terrâ aiiquid operire.
<:isterna. Siâng-x, ejusdem ordinis. (1623)
f
JLJt
M
T
e.
(i616)
.J.=fr.
8 TRAITS.
Désert.
Locadeserta. x-jtii, homosilvestris;
x-ky, phasianus.
-!i
gf-
11
Khi.
(1624)
*~Ta.*
Videsuprà(I57°)'
Terre dure.
*
TI
mundo. Legitur etiam Yô. Habilitas semina. Legitur etiam
|a*
JL~~
Lieu foulé aux pieds des che-
vaux et des bœufs.
Y.
(1626)
Chy, Vide supra(912).
-
Tclio
(1618)
Locus calcatus ab equis et bobus. ¡.:Mf
ls Accipere,
Prendre, garder.
capere, detinere, cohi-
bere, se custodire. x-yeou, amicus
Jp!
Péu.
Bords d'une montagne ou
d'un fleuve. rlTIUS ;jou-x,
Tchy, il-itimus;houx,pertinax,oobstinatus)
bstinatus,
patris co i iegas.
Inargines, fîuminum
.rOU.ripæ,Montium
locus ubi aiiquis è navi potest .J..,:tt Cultiver, labourer, honorer,
(1619)
JJ:t
-IJ:A
descendere et terrestre iter aggredi.
Colere
pêy-gere,
ey.
conduire, aider.
physicè et moralitel'. re-
gere,auxiliari,plantis
Lutum sub aqua. Legitur etiam
Vase, bourbe. auxiIiari, terramaaddere,-
terrmn dere,
plal1tis d
(1628)
canalem terrâ obstruere ne agri irri-
-v:_- Yu in eodem sensu. gentur.
Yu.
(1620)
(1621)
;
Addere, adjungere. Legitur etiam
Py1addere, crassum item Pi, terra
extensa per centum nieou seu jugera.
K-Principium,
(1629)
(16?)
fundamenta domûs
incipere. Chy-x,quiprimus alicujus
rei rfundamenta
d * "d.'
jecit; x-nïe9dignitas,
sive
titemaccepta,
Tou,
..r -:'
Clef.
magnifïcè,
..,
-
#
I
|J9
v
Y.
(163u)
Sà
(1631)
!JJ!"
b
Ko.
(16p)
~t~
tT
Tanu.
4t
sive bona à majoribus per hperedita-
foramen.
* ~.r~ a-x,
Jul'
(1(33)
t.C3
Kiang-x, limites,"frontières.
-
æ
Fovéa,
lm.)Fluimnis
, II
l umims
irruat. Vide infrà (3419).
Fosse, caverne.
subterranea,
stè,
antrum
qU1 se eve. I
poussièrequis'élève.
A~-~ pousslere
d.
aqua
ua
oram munire ne aq*ua
I
Limites, termini, confinia, trames
in medio agrorum.
o.
caverna, fossa
mm fratrum;tsong-x-hidng-ty,
fiiiorum duorum fratrum;mtng-x,
L'
vestrœ dominationis mater; tclring-x,
;
l,
consil iorum praesid es tso-x et yeou-
x, eorum assistentes à dextris et à
sinistris;x-Ông, sic urbanèvocatur
I
Parapet.
pulcherrÍIn.
I
I
I
I
p:
J5"~
*
Kïen,
(1635)
.t&.
^Lll
Touy.
*
1121
(166)
Htifc*
*
K'in.
(1637)
T7'
,J-JUJj
Kcing.
n
(.638)
|Jvkf
ong.
pAf
(1640)
t~jj~
ïuV
I
(.44,)jugerum
Tchîh°v
(1641)
Dur, solide,fort.
Durumsolidum. fortefdiurabile,
Éfirmum. x-tchodng, robustus; x-chouy, ..:J::
lixivia; tchông-x, supremus militiae Tou,
praefectus; x-kou,
Colline.
1.
Amas, monceau.
ddurum, forte.
Sorte de plante.
,
fc .t
- A SSunt duae
Ott-teoll.
;
:
capiti corvino similis ideo dicitur
d species una parum ,
amara, sed esculenta, et diciturnïe;
aitera appellatur Aÿ, et est venenosa.
-htD
ficienda idonea.
Terra alba ad vasa porceilana con-
;
Loculum in foveam demissum
terrâ cooperire arborum radicibus
terram addere.
9 TRAITS.
25.)
'i
32,-.Clef
B-rtf1 Boucher.
;
r
u Mœnium corona,iorica muro im-
posita. Legitur etiam N) in eodem
, "æ
suprà Occludere monsterreuse Vide
(1594).
,
- Y.
(1634)
sensu.
(1642)
JI
t Jttl!W
|-|
^2/ Clef.
::1::.
*| Creuset. f^lli Pouvoir, supporter, être ca-s2' Clef.
JL
T..
KÕ.
Catiilus, vas terreum in quo ar-
gentum et aurum vel cuprum liquan-
tur. (Cod. VI, pag. 27.)
JM
JTLÔ72*
(1652)
pable.
Posse , , tolerare idoneum
, Po-x-ta-yo/lg
Pv-x, non snm tanti; v -.!. 1
J
esse..:r::
TZu.
-
(1643) nuilum alium usum habet; x-yû, su-
B444- Tchy-x,parapet. perstitiosa observantia çirca sepul-
;
e.
Mœnium corona, lorica muro im- I
postta. I
dum;
cra ou-oéy-po-x, intoierabiliter sordi-
l'
x-ou-kan, geographus. Y-foû-
.fclly-.\-lclly-flc/l-pe-meoll-ye,unus homo
si,
Ti 1" .A'- 1
(J644) non est, nisi centum jugeris excolen-
11 Sorte de tour construite de -dis; id est, non valet.
~1~~
LT sIgnaux.
(1645)
cinq en cinq ly pour faire des
g naux.
Turris b terra compacta in cumu-
lum et quinto qttoque ly vel stadio
*
|é^
/1
Hoang.
Masure.
Parietinæ. domus sine parietibus.
Tïe-x, portæ antesepulcra.
Très-illustre.
1.J;l. Rempart peu élevé, forteresse. .:£:1:
Parva mœnia, arx, agger contra I "V/I
it » V Id' eminens, nomen antiquis-
Valdè
o.
Pà
simiSinarum imperatoris.
irrnptionem aquarum. Yao.
Pao.
(1646)
Sistere,impedire,
empêcher.
agger terrens
Pào. 1(t655)
etiam contra irruptiones aquarum. Legitur
terrâaquai-n
Yelii,terra aqAuam o b struere.
evee,
f
(1647)
*11.. Rendre, récompenser, prix,
se préparer, prévenir.
N
^Al*4
T-
(1648)
Agger, sese præparare,prævenire,
praematurè parare.
occiudere, detinere.
x-ty, o bstruere, ]
j ao
Pdo.
(1656)
venger, annoncer, avertir.
;
Retribuere, sive pro beneficiis, sive
pro injurjis reillunerare, proemium
ulcisci, monere, nunciare. X-llgëll,
;
W&K Degré, marches.
, ;
gratias referre; x-tcheou, vindictam
sumere; x-tchf, significare x-sin,
*
J..!J1
Kiay.
,- Gradus, scalae , scala lapidea
principium unde aliqua calamitasfluit.
-
nunciare; x-yoïien, conqueri.
l'1
1=1
{,649) F^lf
(
Videinfra 1744)-
(1657)
Abhorrere, odisse, cinis candelas.
~* *~ x-tcheou, loculum sub terra lateribus d1
yedu-
657) cheou-tche-x, manu sinistrâ can d e l am
Jen. deferens, dexterâ cinerem dempsit.
(>650)
xItt
*
Estacade pour arrêter le dé- 1ÊÊt
bordement de l'eau, empêcher. Vide infra (1679).
y1 Ir r;
10 TRAITS.
Lutum, crassum, inquinare, illi-
":tJi Morceau, fragment.
Frustum, fragmentum, segmen-
Tl A
x-tele h
.1.0 U ,
a-,
J
nire , iuto oblinire, ungere, inficere.
currus ex iuto confectust hhou-
OAU-
T7ft
Kouay.
tum,numerale iliorum. Td-x globus J (166?)
stoiidus,
x, sto conflisus,conrusex,
i i d uis, confusus, coii
prudens; x-chati, quoddam regnum.
Jnl-
in-1-
A 1 stupi.d..
.Jl.OUfl1J terrestris; x-jell-Voll-tCtlY,
A d issimus.
(1660)
::t::
»
A
Yng.
k
Tombeau, sépulcre.
SepuItura, sepulcrum. Legitur
etiam Yong in eodem sensu.
^/gl|
Tling.
g
Stagnum ,
|»-|^Étang, piscine, digue.
pisciiia, aquœ recep-
tacuhlln, agger, iter. Tchf-x, piscina.
66 (1670)
*
PJ Tomber d'en-haut.
Ex alto cadere, ad ima deprimi.
|i*j^ Tombeau, sépulcre, tombe.
Sepultura, sepulcrum, tumulus.
ici.
rrts'Z.
Tchbng.
Vide supra (657).
(1662)
(1671)
ètJ~ Lieu élevé et clair. I
J-tt
r Locus eminens et clarus. Legitur
IfcA Poussière soulevée parle vent.
i
* etiam Kay in eodem sensu. ~~t~ Pulvis à vento excitatus, pulvis à
Kay.
jPfihv vento agitatus.
(1663)
(1671)
-t=ll=- Modeler en terre.
"-¡p Ex iuto aliquid figurare, seu ima- Boucher, fermer, remplir,
,
lo
OZl.
(i664)
ginem facere. Tsétig-xe imagines ex
terra facere.
Së.
, ,
Tft~* affermir, s'opposer.
Obstruere occiudere replere
-
,
673)
firmare obturare. Py-x, obstruere;
x-tse,indigné locum occupare. Le-
j~n Vide supra (1664). gitur etiam Say, confinia, limites,
intercludere, obstruere.
Sou.
1 (1665)
1
Crépir une muraille.
.:I:h.
Sepelire,
Enterrer, cacher.
sub terra
recondere ,
Parietem iilinire, linire, Iuto obli-
nire, parietem arenato inducere.
Tsang. abscondere. Vide infrà (9169 )
JI.
Mv Tsdng.
(1674)
(1666)
-1.J
if'
.nt:I;. Poulailler.
Gallinarium, foramen in pariete
VjEf Boucher, remplir, peine,tris-
tesse, son du tambour.
Chf.
(1667)
in galiiuarum nidum.
JObstruere,
Tieii.tia,
m./tt tla
(1675) soniis replere, dolor, tristi-
tympai-ii.
sonus tympani.
-.
t)
Cliemin
Parvuslimes, de traverse. - lM
j'ffi i
Moen.Th.
Couvrir quelque chose avec S2'
de la terre.
Clef,
r
Parvuslimes,
impedimenfum
impedimenfum parvi
p an'i
, +parietis qui viam impedit;collis, vel ||<# Terra aiiquid cooperire. ~m.!t.~
OU. appendix coilium.
rou-
T.. (1676) -
(.683)
|.;a.:.M
t~ Instrument de musique fait de -J.iIi Briques cuites, carreaux.
terre.
Instrumenta m ~J Lateres cocti. Vide infra (6126).
(1677)
Huen..,
Hu,én.
musicum vasi si-
mile, ex terra coactarformatum, cum
sex foraminibus in circuitu. I
Tchoiien.
*
(1684)
.b.
Puivis Poussière élevée par le vent. (1685)
gistratLLs vestes induunt.
W Poussière.
ffefclà Puivis.Yeôu-x,
; atomi; x-so, se-
~T~
«pKf
Limites, frontières, borne.
((1)
rj,
hA\:
.1.C Ill.
culi mores lÕ-x [sex tchuï\, ita vocan-
tur abb idoiolatris
d 1l aures, nares, lin-
1. Kinè'
feiicitatis
Limites, confinia, terminus. Tâ-x,
tempus vel status; koúeIJ-x,
16uu infelicitatis tempus vel status.
gua, oculi, corpus, voluntas. (t688)
AC. Fossé. *
ttti~ Petite maison de campagne.
Fossa,àqua mœnia circumdans. 'tl Parva villa, parva domus cam-
TftTiêll-x, fIuvÏus quem vocant Kiâng. Tt. pestris. Legitur etiam ChI; in eodem
ClU.
(1(81) sensu- (Cod. VI, pag. 37.)
-
1.' Clef. rtr
).j1f-. ~~(8115).
(8115).
Vide infrà
1£
>p, être submergé,
Cadere, labi, ruere, mergi,sus-
Tchouy. r"i
t,
Tomber, tomber en ruine, ]2:'Clef.
suspendre,
Tuu'
*Hia.
(1691
ijgf
^J«
)
Panier d'osier.
Canistrum, vel calathusvimineus,
(1700)
fdft
Kiao.
Pendere. x-tay,abortiri.
ab ortiri
Terre inégale.
Terra inaequalis, soium inaequa-
Tau.
lM
f
~~C~ renverser, bas, méprisable.
fc..1. ,
Descendere,
ien.in ferior, vilis lnergere,
Tien.. fi..
sternere,
fluminis; su b
J.Jt~
JJfcll) Magnus collis forum nundinae.,
Grande colline, nlarché., foire.
,
694)
(1694)
nomen
1..d ponere add
d"b aliquid
mensae pedibus (1703)
J
KieÓll-X terra priùs populo frequens,
illaln stabiliendanl. posteà deserta ; x-mou, sepultura.
Crépir,
C~~
, in se reposer. Il
,.
(17°3)
Terrain uni.
* É
KJy.sensu.
(1695)
Luto domum linire
colligere. Legituretiam Hi
quiescere,
eodem * Terra complalfata, ubi fiunt sacri-
ficia progenitori novem generationi-
Chen. hus dissito.
t
(17°4)
lit
1
;):,ff:. Monceau, entasser.
,J.~,
'X Labourer avec la houe ou
i*
Cumulus, in cumulum redigere,
avec la charrue.
i
Tso i-y.
(169(,)
acervare, accumulare.
Aratro
v PU
Aratro vel terraIn colere.
ligoneterram
veI Iigone colere.
Legitur etiam Po in eo d em sensu.
I
('7°5)
Argile, craie, crépir. -
f(ln.
697)
Argiila, creta, iuto iinire, ob-
struere, recondere, sepelire. '* Frustum ,
Morceau, fragment.
fragmentUm, segmen-
tum. Legitur etiamPo in
eodem sensu.
Po. (Cod. VI, pag. 40.)
\M| +u
II((17°6)
';
T%t~
Mdu.
ou.
.LY.L
Tombeau, sépulcre.
Sepultura,sepulcrum.x-pdy,epi-
taphium J tumuli epigramma. Et Tomber en
truire, tomber.
ruine , se dé-
Species
',
j.
l*it|
*
12 TRAITS.
Petite terrine.
ècutellœ seu lancis ad de-
ponendam oryzam. (Cod. VI,pag.jj}.)
ntTr*'~
("7°7)
jyiV
m
Tombeau, sépulture.
Sepulcrum, sepultura.
etiam Pan in
dan in eodem
eod ei-n sensu.
- Legitur
seiisti.
Fan.
:',':','i'(1(;9:J) (1708)
t
j2.eCkf.
ii- tarius
uu,
-
te
tinens
JMé*
mpore
ue
(>7°9)
Noir, obscur.
Nigrum, obscurum
quinq1
ex quinque
t1 ; quidam sec- I
Meucii;mensuracon-
tchy sive cubitos.; unum
quo
suppliais çoi.ni•ci•^.,
;
est atris notis faciem inscribere. He-
x, atramentum ching-x, fabrorum
iignariorum linea, metaphoricè ré-
gula; taii-x, concupiscere, vehelnen-
;
terexoptare, divitiarum-cupidus. x-x
I
I
I
I
I
Wjfrj
Vm
m
(1716)
T6.
(1717)
détruire. 1
Tomber en ruine, tomber,S2'Clef,
dejicere.
Té.Ruere,cadere, destruere,
Legitur etiam To in eodem sensu.
Videsupra(1716).
TVIi,
i a,
Fen.
sive à latronibus immineat. mou, sèpultura, sepulcrum elevatum.
('7'9)
M-
+- H ,
m supra (1710).
ide SI/prit
Vide
V™ (1 7 10 ,)
13 TRAITS.
-tjr
ubi domus construatur.
È& Urne ou vase de terre dans Ngao. apta
"pj lequel on met le vin. I (172°)
lJ;t¡:¡t
-b iL»
,
Vas vini.Usurpaturetiam pro Tsfui. Mur, muraille.
.1.fun.
m sun.
Vide infrà, (4483). Murus paries. Usurpatur etiam
Tsi/tz
* Isiang. pro Tsiang. Vide infrà (5618).
Grand vase de terre dans
(1721)
lequel on met le sel.
Chiner Vas magnum fictile in quo sal ser-
Antredoubleoucreusédans
vatur. (Cod. VI, pag. ^.2.)
jJt
.æ Choses qui s'achèvent par la
compression et la percussion.
-l(vy
Mlt Antre double ou creusé dans
(1722 ) d
Res quas compressione et percus-
T' J
.,..d1b.
.r0.
sionib us perficiuntur. ou-x lateres
nondùm ;
fi f
JjJEÏ un autre.
(1722)
coctitall-X, quidam globi
VU'AntrUlTI duplex, seu antrum exca- ex carbonibus tunsis et cinere com-
pacti, quibus utuntur in focis ïereis
(17-4) vatum in alia spelunca.
ad manus pedesque calefaciendos.
<4~El Rendre droit.
Aliquâ re tenui adhibitâ, înaequale
Videinfrà (11,850).
S"
j aliquid (ut mensas pedes) ad æqllaIi-
tatem reducere.x-x, terras ruentis
sonitus seu strepitus.
Soúy.
(,7a3)
t
.::r:
j\-
Sx' Clef
l&L
Kïao.
Terre inégale.
Terra inæqualis. Videsupd(1701).
libituoperantur; 4.° qui,suoarbitrio, S2'
non monito rege , aliquid
aggrediun-
tur; 5.0 qui non promovendos promo-
vent. Legitur etiam Yong, obstruere,
t
1
Clef.
Tau
T'ai. (1724) replere, aggerem excitare, excolere,
impedire, aliquem anxium habere.
-rffefc Cultiver la terre.
-
Terrain colere, eum magno conatu
n.
'éA~/7.., Wlam vertere, aperire, ferire. Kây-x, Vide suprà(1731).
prius incultos
1 agros colere.
lel'e
Paries.Kién-x-ty,ve 7
Yông.
pirciniinterquostantùmmédiusestpa-
ke'-x-ty v- l
,
i x-ho, terrain inégal.
Pt,Ciiiiinter(Itios tantum medIUS est pa-
(1716)
P Terra inacqualis ; item caiamitas,
ries;kc-x-mên, vel kïen-x-mën, porta
Kan infortunium. Vide illfra (10,877).
vicina seu proximior aiteri porta?.
(735)
TQ~t~
::£:..
Tien Au
Fondemens, fondations d'une
salle, salle.
lie
I
c
Llent Tcln. Terra in cumulum coacta pro sacri-
de ipsa aula.
('i27) (1734) ficiis destinata. Legitur etiam Tan:
Faire
Circuire,
le tour, environner.
x-mau, quàm
x-mail, quàmam plissimè.
anlplissÏ111è.
Hotin.
7
circumire, circumdare,
i rcumc i neere.
.t~-f
~- *
an-x, terrain inégal.
Terra inieq ualis ; item ille cui res
ex voto non succedunt.
ym
>
Lan.
T
;
1.1
"X
Yè.
y
Désert.
Desertum, loca siivestria et de-
serta. (Cod. VI, pag. ^.j.)
('736)
14 TRAITS.
(173°)
,1
-
I
'1"tJu,
-
>
fl
$
Cachet
C739)
reu.r.
ou sceaude l'empe-
împeratorisseuimperialesigillum.
1
VaIJis,
profundunl.
conlIis.fossa.
TV-a-, mare.
fovea, 16 TRAITS.
Ho.
JU~~ Terre noire et dure.
M(i74O)
v
Soumettre, se soumettre, dé-
LOI'U. berna vinaria.
truire, affermir.
(1747)
Subiicere, subdere se alicui, des-
Yiï truere,fîrmare,,obstruere,ruere,do- .J.&Et
('74')
mare, comprimere.
• 'mA' b.
lan-x, subigere. "ÜJ des chemins.Portes placées dans le milieu
.;
Hatitieur,élévation de terre,
jetée, digue.
Terraalla,, terras cumulus, agger
Porta? in
yv1 Vhlei»fm
^748)' itineribus
(11, 700).
constut.
,
Tcto.
(-742)
.:.tk
contra irruptiones aquarum.
*
Hâo. Fossaesub mcenibus. lym Mur en terre et peu élevé.
((743)
J.m. Parvus paries terreus; gradusterrte
1 L..
x
viorum orae proxima, mûri minores
('744)
(1744)
extra. principales.Legituretiam JrTue-n,
- ftvf Se gâter, se corrompre.
Juen et Jeu in eodem sensu.
Corrumpi, res ex se ipsa sese des-
HacÍy. Po-x, frangi, rumpi, destrui,
(1751) truens.
M.
IJ TRAITS.
Entasser,assembler
chement.
, retran-
1tn
nocere. Legituretiam Kouay in eodem
sensu; item Hoey, infirmus.
jou.AAI4 ;
Jaltt
L**;7~~t*"**~
(1734)
il
I
(756)
I
17 ET 18 TRAITS.
I
x-tsè, filius benè propensus, ideoama-
Jàng.bUis;fàll-x,
aqua obstructa, quae fluere
nequit;k'j-x,hiIaritercanere.,
Videsupra(1731).
Yông.
v
Détruire, tomber.
Destruere, ruere, cadere, ex alto I
cadere, ad ima deprunl.
19 ET 21 TRAITS.
I
I
II
I
—^
B
Jin.
(1760)
mi
;
tem colit x-fîu, nomen generale £?/ Clef
prsefectorum civilium sine
;
1 ET 4 TRAITS.
inuneri-
bus x-tsè, litterati nondùm gradum
assecuti; nuu-x, nomen honorabile fe- Ss/.
minarum ;sieou-x,îdo-x,
x, vini potator ;
baccalaurei
nomen
1
.Æ
VA
(1757)
en.præ-ruptum. I
I
bustionum quibuspromedicinautun-
tur [gallicè cautère]. x-youe, octava
luna, qu'fin fortissimam Sinenses re-
.t. t
ra. I
putant.
Digue, jetée.
.J..NiJJ
Aggercontrairruptiones aqtla- * Pierre sonore.
(1758) Videsupra"(1604).
Agger contra irruptiones aqua- I
I T* Petra sonora. Vide itfirà (6944).
ing.
)
Kïng.
(1762
t>
7° ;
Vide supra (1762). Legitur etiam
soumis.. - 1
if'=i Sesoumettre,
soumettre,
, , I soumis..
Pur, parfait, fermer, unique.
Se subdere, subditus, dedere se.
r~-# Purum perfectum occludere, I llifra (II'77I)'
J*
Y.
unicus, unum. Tchoüell-x, ex animo II lan.
Hiâng. - VIde
,
767)
i- 1'
*
1^,
tions, Petites rues entre les habita-
habiter.
32E;
Se nuire mutuellement.
Mutuo clàm nocere seu damnum
1.1.. ouen.
9
inferre. Legitur etiam Kïe in eodem
rs Parvi cailes intra habitationes, ha- II Ray.
ulen
bitare. Koïiey-x, mulier honesta. Le- I1 (1774)
sensu. (Cod. IV, pag. ftf.)
(1768) Yittiretiain
gitur etiamKVKoûeizineodr
V in
ouen eodei-n
em<sensu.
seiisu. I
1 ,ng-x, ad
aetas sexaginta annorum ; cha, d I
JJHT
marcher
de CLEF la marche lente:
l,r lentement, arriver l'un /jL
3s;aj,
t1
;
multos annos Ittig-x,quaedam arbor I
apres
i-1-iarc
autre. SVÜ)"
ex qua fiunt baculi; x-otien, eloquen- I
;
tias opus x-pàll, tabula iignea quihus
Soûy.
.Y
(,775)
Ci' tardi
Clavis d.in-
d.. incessûs:tardus
fi
Isin.
<diciturde incedente.
gloriosus. ~-~
incedente.
x-x
,
XXXIV.E CLEF.
b h
34' Clef.
;A JC CLEF qui signifie
:
0.1li fi e marcher
marc h er
(1776)
t r.
Emment, outre-passer.
,
Clavis (1771)
lentement.
pervenire.
:
incessionis lentae posteriùs LA Ing.
(1777)
Eminens longé praestans prse-
-
tercrredi. x tchf in deterius ruere,
paulatim alteri ruinam parare.
y
JJ-
-
clef. W
jy Oiseau qui retire ses pieds en I
I
36' !J. Clef.
.J.
VP"# volant. XXXVI.e CLEF. C
-
Avis quse volando pedes colligit, I
song.
Smy.O778)pedes colligere. '( 46) I
Vide ilifra (11,460).
si
JHÏCLEF
Ap Manquer aux cérémonies. I
.7 curité : du soir et de L'obs-
soir.
y,.~
In venerando deesse consuetae ur- I
banitati, seu in genulfectendo geni-
I
SY.
(1785) ritatis sérum , ,
Clavis vespera? temporis, et obscu-
: vesper sacrificiuni
quod iunae fit. Tchx, ultima arini
(1779) bus ad terram non pertingere. nox; x-chy, domus inclinata; tchiio-x,
mane et vespere; x-yen, vespertinum
convivium, epttfx.
"tf-| Été, grande maison. I
I
Æstas, magna domus, familia im- CARACTÈRES JOINTS A LA CLEF.
Per'a''s clarum, quinque colo- I
Hici rum
(1780) mi H™! x-tchy, sUtIumassti-
stura* x-tchy,so
solstitium æstI- I
(1780) fLln1 mistura.
I
vum; x, vel tchdng-x, vel hva-x, reg- 2, 3 ET 5 TRAITS.
1111m Sinense.
lt
JS\
Dehors, par-delà, étranger,
rejeter, abandonner.
, , Oudy.
(1786)
Foras, extrà, extraneus, rejicere,
relinquere, habere pro extraneo. Nouy-
c. ;
,
Imaginer méditer I l, ultra,
x, Intus et foris lîtig-x,
~— t prendre.
entre-
;
tereà, mO-Cllue-X-JJll,
, h k"
v 1v ,/1
oûay-ny, non so lUITI
A N
l
liêti-ngb,
,
prit-
yè-yebu-
N N
J
Huén Machinari excogitare moiiri, I Sle- }' exteri se d
.c2 uen. , I
quaerere. egomet habeo aliquid quo de te con-
(.78.)
querar; tchu-x, peregrinator; tchlÍ-x-
Jeào, abiit, profectus est.
~J~ Haut-de-chausses de peau à I
l'usage des chasseurs. I
jflFÎ
Tsilil.
TsunCor^aceae braccæ, vel
moralia,
pellicea fe- I
ad, usum venatorum. I "~t~
Se retourner en dormant.
Sese dormiendo vel ad dormien-
Yoùen. dum in alÏud latus vertere. Legitur
(1787) etiam Youen.x-yên dicitur de colubris
Dê Espèce de singe. simul colligatis.
~\y~ Species simiœ quze gaudet arbores
Nâo
(1783)
conscendere, et vocatur mbu-heou.
Mt~~
jj~~
Matin, attentif, vigilant.
Mane, suis rebus valdè intentus,
diligens, suis rebus attentus, diligen-
t!~M Sorte de génie. su.tia mattiti
Quidam tla matutlna.
na, summo mane.
;
(1788)
diemon in montibus se
KozFey. prodens quoddam animal draconi
(1784) silnife, cornutum, et facie homini Beaucoup, multitude, mérite.
simile; animal bovi simile, sine cor-
:.
nibus et cum unico pede ; quoddam
reonum»x-x,quàmdiligentissimè.
rita, Multùln, multitudo, meritum,
me-
excessus. Tay-x, excessus ; x-
chào, vel hy-x, quot! quantum?
(1789)
r„
$6.<Clef,
-J.)
S
1
m
i
*1
Yi.
~-
(,1790)
J
Nuit..
Keôu.
a(1791)
At'ong.;
(1792)
l
sj-x quoddam regnum.
8,II
•
Nox. Tcheou-x,dies et nox; x- I
m*n8~tchû> carbunculus lapis ; x-hôu, I
;
urinae vas tchiï-x,uitima anni nox; I
ET 12 TRAITS.
I
I
Songe, rêve.
*' pg.. 7-) (a)
I
obscurè; x-kiëll, in somniis. TcJnng-x,
somnium quietum ; yo-x,somnium I
J
cum timoré SÓu-x somnium exhi-
;
bens ea quas vigiles cogitamus ou-x,
I
I
I
-
,surpasser,
FA
Ti.Clavis
rJ ,
(1797)
797)
Clavis
XXXVII.' CLEF.
ay,
CLEF de la grandeur: grand,
commencer.
magiiitudinis:
perare,
mùm;X-jîn,
;
mùm
-rna
magnitudinis: magnus,
g iius, su-
incipere, iiigrandescere. x-
1.
1" p il erumquè, ut pluri-
k f vel1 x- Iïo,
; x-jtn,ma
J
magnates, vir
itemvirpro-
g nates, item
1 TRAIT.
pro-
bus x-Ria nobilis familia; x-tsiên-jy,
37- Clef,
=*
Td.
t ;
diximus ;
somnium repraesentans quie vigiles
hy-x, somnium hilare krÍll- I
x somnium terribile : sic sunt sex I
f W Ciel, temps, jour.
Cœium,tempus, dies, deus, regio
;;
aërea. Tsâilg-X, tempus veris; hJo-x,
species somniorum, I x
1P11tempus
leii. -x,
œstatis inîti-x,tempus
;
I
tempus wstatis min tempus au-
I
ir,
Videsupra(1792).
(1798)
TUMNI ; chdng-x, tempus hiemis
slti, voluntas cœlo conformis; po-x,
.v-
t~
:iQ Respecter, avancer. I
seng, mathematicus.
y-y
Venerari, progredi, reverens cnm
timoré, x-yonell, per fas et nefas sibi
I
I
fÀy Grand, très-grand, surpasser.
Magnum,summum, supereminere.
(1795) superiores gradus procurare. I
"Yay X-Ydllg,
A i - luna;
sol;x-yn, l x-îse, impe-
ttixCollègues, compagnons, asso- I (1799) rator's filius electus ut patri succédât;
JjiyÇ ciés, beaucoup.
Ho, CoIIegae, socii, multùm,muiti-
I
x-Aou"o,
;
immodicum ; x-sse, praecep-
tor filii imperatoris x-kien, eunu-
chi imperatoris. x-kÿ, inter entia su-
(1796)
;
tudo, cœtus. Tà-x,societatem iiiire,
plurimi simul ky-x, quoti
premum, immatèriale, et aeternuin;
cœlum, est idem atque ly.
;
ich"x, homo rectus I
et probus, in suscipiendo au d ax et
magnanimus
x-tse, magister; x-x, ille homo ; Py-xJ I
; ; ;
homo viiis x-jin, reguli uxor jo-x-jm, I
regulorum conclIhina;y-x, 11nus homo I
iliîli-x, bajulus ; kiao-x,iecticarius ;
;
;
hông-x, opus po-te-kd/ig-x, non vacat, I
tempus non habere x-tchè, sapiens,
I
aliis virtute et sapientiâ pnecellens ; I
Kong-x-tsï, Confucius. Legitur etiam
Eliu, littera auxiliaris, conjunctiva, I
I
I
item tchang-x, Jllaritus; I
I
*
:k
Chf.
~L
~*
(d05)
ÉL*.
s
qui
Erreur, errer, perdre.
peccatum , excessus ,
Error, Jrrare, perdere, ignavia,
7V.
;
înterrogativa, et finalis; particula du- I
bitandi, initium loquendi iste, ista, I
3 TRAITS.
/y"
YIÎ, quoddam regnum.
Absolument, certaineillent,
I
8 (1807)parvainii-iferiori.
((C
Cod.
d Vl^pag. 17.)J
.1 c VI
déterminer. I
Kouay..
,
(101)
Absolutè,certè,
tantisper fractum,
fi
vinatoriis
determinare, vas I
una ex figuris
in libro Y-king.
fi d. I
di- m Content , , paisible ,
grand
Jn
<;- 1
large, beau; espèce, ordre; éloi-
,
Y. gné, méprisable, étranger, ordi-
::::£. x-x, docile. I
naire, facIle.
(1808)
Docilis : dicitur etiam de pulchra I
Contentus, quietus; magnum, am-
etdeore
y-w
Jt~C. *
(,1002
)
et de .,
ndenti.
, ore ridenti. L..
arbore fructifera ; item de re tenella,
Legitur etiam Yào,
'-'
mors intempestiva, vita brevis.
I
I1
I
plum, pulchrulTI; species, ordo; Ion-
ginquus, viiis, advena ex terra re-
mota; ordinarium, facile, planum ;
aliqnem procul amandare, occidëre,
2 TRAITS. extinguere, ferire; herbas praecidere,
genio obsequi. Hj-x res valdè obs-
fJLf cura vel subtilis, quae percipi nequit;
7Ç.
Milieu, moitié, centre, fin,
long-temps. ;
tcliy-xy vermiculus vini ptng-x, spi-
ritus aquarum; llÙll-Y, spiritus floruln;
Médium, dimidium, centrum, finis,
Yâno-
(180i)
ditl, rogare. Tchong-x, in medio;x-x,
aJllphlIn, visu puichrum, spiendens.
;
x-tsë, septima luna; ling-x, qui primo
floruit et posteà déficit x-Iy, pars Tar-
:
Legitur etiamYti x-x dicitur de re-
tariae Sinensis imperii vicina ubi im-
peratoris debitores in exilium eji-
centis vexilii pulchritudine. ciuntur.
¥>k J
Porter sur les épaules. Prodiguer, prodigue, grand,
|| y-hebes.
pid-Lis,
Humeris ferre, vires adhibere ad
allquld erigendum.x-tse, rusticus, stu-
(Cod- VI', pag. 16;)
TE~
Koùa.
(1809)
grand parleur.
Prodigere, , prodigusmagnum,
magniioquus. Legitur etiam Koua.
* ?'\;-
Ip.'Clef.
::ri.
yf"
4 ET 5 TRAITS.
;
x-kouen, torturas genus quo pedes cons-
tringuntur x-tchy, ex utroquedatere
;
aliquem adjuvare x-tsa, permistim,
, l1 sse-x, servire; x-ming,
Jseve , ex man-
;
data superioris aliquid agere x-yàtig,
; -
parentes alere x-kido, doctrinam sec-
;
permistum x-fou,consiliarii regii. tari; x-tchy,mandati imperatoris ho-
noratum esse, seu jussu imperatoris
*-
m Sur-le-champ, couvrir, arrê-
aliquid facere.
6
(dJII) Subito, cooperire, sistere, posses-
sioneminire, recondére, abscondere, C Milieu des deux hanches.
deesse, residuum, simul, multùm re-
sidui.Legitur etiam Yen, quoddam
otiatigdebellatum :
antiquum Sinense regnum à rege
x-lieou, diutiùs
Ort-
Kouey.
zr y
(,SIG)
Mediuln inter coxendices. x-slng,
una ex viginti et octo constellatio-
nibus Sinicis.
Grand. m
.l.seou.
Imperatori aliquid significâre, seu
(1817) reverenter
oqul; numéralle
ioqui ; numera e canti
cantJO-
o-
711 Magnum. Vide infra (32^0). ilum. x-yo, canere fistulis; tsïe-x, con-
cordibus fistulis lllodulari; x-kày, aîa-
(i8u)
Fo.
critas militum post victoriam ; tiftén-
x, vel keu-x, imperatori per verba vel
Extaordinaire surprenant,
coràm significare : tchdng-x, vel kÿ-x,
vel ty-x, per scripturam significare;
PImerveilleux, rare., sed, in hac locutione, enunciat
Kjf. Extraordinarium, admirabile, ra- negotia communia,tseou negotia par-
j)
(181 rum, monstrosum. x-sïe, non rectum. ticularia. Legitur etiam Tsou.
Legitur etiam
: Ky > numerus impar,
plus, ampiiùs x-lîng, residuum nu- Grand, brillant,beau,briller.
(1818) , ,-
meri ; x-tchy, unicus. •JjLZà. Magnum, lucidum, spiendidum,
pulchrum splendere. Liïn-x, donius
Houan.magnifica;
'L x-ho, que! de quelle manière! ca » poell-X, otlarI.
otiari.
Tt~ que faut-il faire!
NdyQuid? quomodo! quid faciendum! ..;:fin Convenir, contrat, accord,
negatione,
~CV obligation.
(1814) quid fieri potest! Additâ
significat remedium, v.
tune
Convenire
IZ*sculpere.
mô-g.
, veruobligatio,
x-x,dolenter, adtor- pactum,
x-hô, nullum est remedium, despe- (1819) scu lpere. x-x,dolenter,veruadfor-
rata res est, nullo modo fieri po'test. ren d am testud inem in usum divi-
Videinfra(4185). nandi;x-yo,vel x-chu, syngrapha, seu
-
--
..,
Td:
"---ir
Te
k*
Teh a
(dho)
*Pën.
(j
AK
; cJiîi-x,Iibri;
; te x-chin,tradereseinclientelamspi-
37eClef.acripturaconventionalis
S'enfuir, courir.
Spl-
Ouvrir, se vanter.
Aperire, jactare se. x-yen, jactan-
;
;
n
ran,c-
-T-Sang.
t.
Tlrt
(1834)
~S~
H/I
(1825)
»,
Pen.
(dhG)
çfb
Grand , abondant
piosum,multum, altum.
Quel
ventre.
î
~-iiis,co-
Magnum, grande, abundans, co-
tandum»
tan Ull1. L..
Cista arundinea ad aiiquid aspor-
egItur etialn Peu.
8 ET 9 TRAITS.
r.
~t à Ornatus, compositus, concinna-
toute sorte. tus;F7vineodemsensu.
((182¡)
.8,7) magnum, grande. Legitur etiam
Magnum, abundans, florens mo- eodem sensll.
(1827)
(dh2)
melancholicus ;
raliter, quodIibet, addere. x-x,tristis,
x-yë, faciès yenusta;
1*~
;
x-yë, quolibet seculo sine" interrup-
tione x-ky,1./1C 1latruncu li
1 1lusorii.
Tchÿ.
Vide supra (162y).
(>828)
7 TRAITS.
J~~
* T/la.
Enveloppe, envelopper, fa-
çonner, a jouter.
InvoIucrunl, obvolvere,condeco-
tA~
Tién.
(1829)
Déterminer, fixe, offrir aux
esprits.
Determinare, fixui-n, offerre spi-
ritibus, res sacrificandas coram spiri-
tibus collocare, sacrificium quod fit
rare, unum aiteri superinducere, re
(.8aj)
-
majori minorem cooperire, claudere , cùm quis sepelitur; item,sacrificium
primae et secundae diei cujusiibetmen-
magnum. Ouay-x, vestis ext( r, sis, super terrain vinum fundere seu
quae caeteris superimponitur; mo-x,
libare. Legitur etiam Tïtig,aqua im-
genus calceamenti, quod pedibus cai-
",.'
ceatis superadditur ; chii x theca mota, aqua sistens. )
,;.'
J
; -
iibraria fdng-x, epistoiarum,theca;
x-tang tubus utroquè apertus; X-Péy,,
Scutellae minores majoribus inclusæ;
ïk
j~r Vide, fentes, manque.
Vacuum, rimae, defectus. Vide Íll-
kuën-x,decîpula;x-hoa, verba exqui- /^(8io3)-
Zrvre
,1] Il
sita seu condecorata. ¡
(1830)
*"
37: Clef, y».*• Orgueil, mépriser. ~M~
fj* Exhorter, exciter , , -t..
animer 37- Clef,
JYgao
Ta.
J,trao
h !*
(1831)
Superbia, contemnere, superbire,
e^ren*s*Kmo-x,superbus, Tsïang,
(1838)
louer, aider.
Exhortari,animare, laudare,
;
liari, canes irritare,aiiquemexcitare.
Pâo-x,laudando hortari hoûa-x, lau-
a-tixi-
Td.
iracundia, color
, l
florere irasci, ira,
il
(1839)
nn
4^pf
Rendre, récompenser.
Retribuere,remunerari, praemium.
AAj
fr?
es, ever,
'1 ,.
s'exciter, prompt,
secouer, nettoyer.
Pao Vide suprà (1656). Férié Ab imis ad summa velociter per-
(1833) (1840) tingere, excitare se, celer, excutere,
tergere, cito ; aves alas expandentes
10 ET II TRAITS. tempore evolandi ; gaHOrtllTI, hirco-
,
Domi angulus respiciens africùm,
:
1331 Se
Fm grand,mettre en
colère , fort,
., ,
Pars domûs obscurior profundum.,
(1834)
presser. 1
o b scurum, intùs recon d ere. x-tsao,
v
Py. Irasci, robustus, fortis, magnus,
herbae simui collectas. Legitur etiam
;
Yô, sub aquis, caiidum item Tsor/all,
(1841) lugere,prelnere, instare.
spiritus ignis, vel sacriifcium quod ei
fit. lee- Grand et large.
1it Vide supra(yyy). Tchè. T6 in eodem sensu :
Magnum et iargum. Legitur etiam
x-x, crassum.
(1842) (Cod. VI pag.30.)
Lien,
(t835)
»
7.0^/t
o.
auferre,rapere, abripere.
x-luii dicitur de tonis musicae discor-
di b tis. Legituretiam
dibus. etiam To.
Tê.
CLEF
..Ã : g
des femmes: femme.
jS.1Chf
3
(18
(1836)
etiam:
Tft*semper
iïe-x, quæ, mortuo sponso, non connu-
bio jungitur;tchtng-x, virgo qux
virginitatem servat.Legitur
I YT
™
Rno.
j Bonum, benè, pulchrum.x-)ît,
; X
perinde ac; x-ky-tse, pluribus vicibus;
Nim, filiam alicui in uxorem x-tcliy-fdn, hora est comedendi x-sfe, Nùu.
NÙll. dare item dicitur Ju, tu, vos.
(1849)
muiti, benè multi. Legituretiam
L - R
Haol,
amare, fætari, desiderare, concupis-
CARACTÈRES JOINTS A LA CLEF. cere; x-hïo, studiis
;
deditus x-tsieou,
vino indulgere, vino deditus; x-se,
luxurlae voluptatibusque deditus.
-
f
~f~L
2 TRAITS.
Esclave.
Servus. x-po, mancipium
contumeliosum verbum;
;x-tsay
féy-x,
At
co-
1
tgt-f
jtj
TchÕ.
(1850)
Entremetteur ou entremet-
teuse de mariages.
Pronubus, pronuba. Mêy-x, qui
vel quiE connubia ineunda tractat.
Nûu. iiimbas quas iitteras deferunt;tcho-x,
(1844)
;
caiidelabrui-n, veilignea statua pueri
candelam tenentis mo-x, fructûs spe- 1.+
I Hommes polis.
t
a
*
cies cujusdam; kta-x,mancipium.
De même , ,
comme
blable, si, et, aller.
sem-
-Lf ;
VIoffenser,désobéir,
,
dissimuler.,
Confus - faux
commettre
tius quàm séng-po-x-ssè,mei ior est mors
quàmvita; po-x, melius est, præstat,
non est; x-y-ssé, res votis conformis;
po-x-y-sse, negotium non votis con-
e
un adultère.
Kiën.
(1846J ;
Inordinatunl, falsum dissimulare,
offendere, recusare, i-noechari, adui-
forme ; x-hô, quolnodo?
-
sodomia; x-tchfn, subditus rebeIlis; Principis haeredis regni legitima
x-kido, callidus, vafer; x-tchd, fallax. Fry. uxor; item secundariae uxores seu.con-
.1'.1-
Disputer, dispute.
(1853)
aquarum ,
cubinae imperatoris. Tieti-x, spiritus
item quoddam idolum fe-
mina; tchtng-x, legitima et primaria
Contendere,contentio,rudis, he- uxor imperatoris, seu imperatrix. Le- -
Ouiln.bes.Legituretiall1NaÎlineodeln sensu. gitur etiam Fÿ in eodem sensù, -
(1847) (Cod. VI2,peig.33.)
Faux, mensonge.
.J.!1. Femmes occupant autrefois if1 Falsum,mendacium, temerariutti,
une place de magistrat. vanum,tantumm°do, falso accusare,
J Y" Mulieres magistratum olim geren- uang. aliumcui x-tchifiig;faisumtesti-
(lSj4 pJ1.re. x-tchzl1g,' falslun esti-.
a Ium cu pare.
(1848) teS-(Cod,VI1,pag.JJ.) monium, calumniari.
-A*
'*Grossesse,êtreenceinte, *
j8eClif.
être enceinte
y
II
I
l(
fVCjV
Km
Belle-sœur.
Uxor fratris meœ uxoris. A4bu-x,— W\
uxor fratris meas matris.
C
t
Nùu. I (1863)
,
Nli/t.
]Sm-
,
Graviditas, in utero fœtum gestare; I
JÍn.
muiier prægnans, seu infantem in 1 é
,.!,£' ,
Excellent, bon, admirable.
,
I
(1855)
ventre gerens. I ExceUens, bonum admirabile
~- perfectum, juvenis,subtiiis. CMIl-tchè-
têf*Avide, qui desire avec ardeur. 1
Mzaa.
Miao.x-oudn
8 64)
x-oudrz yspiritus
voevoe,
;olnnibus rébus
spiritus omnibus rebus
superexcellunt x-kf, ve l y-x, a dmi-
;
(1856)
Fo-d.
Cupidus, avidus, ardenter vel ve- I
hementer concupiscens.
MVideinfrà(1^12).
I
I
-"'L
TlZf
rabile x-jin, muiier formosa,
guiser ,
Fard, farder, s'ajuster, dé-
se déguiser.
Fucus, fuco illinire; ornatus, or-
I
Tchoâng
; ;;
dissinlllIare, alienam vestem
(1
(1865) nare
Yn. induere.x-cliu,oriiare
induere. kia-x, ve
x-chü ornare; Aii-x, verl
J
)
(1857 liên-x, dos, sponsx utensi l ia nân-pan-
J.a
Á
*
Frère aîné du mari.
SU
i 1
tuiu-x, homo mulieris veste indutus.
jlJ/
'T"
Invidere, invidia, uxoris zelotypia.
Tsÿ-x, invidia, invidere. Legitur etiam
ftl
~~-~
regne
TSle-x, nom d'une femme qui
a rempli un mandarinat sous le
des Han.
(1860) mulierquae filios non parit, mu- (1868)Miniermagistratum
liersinefiiiis. (1868)U1er InagIstratuln gerens reg-
ré g-
nante familiâ Hall.
-It
* )(X Meretrix ,
Courtisane.
prostibuia, muliebris m
yj*
Etre
A
en repos.
K'
(I; ;
musica. Tchang-x,vel x-nuu,scortum, Quiescere, aequale, fixuln. x-tdngf
vel tîng-x, conclusum, ut ijegotium ;
ê
meretrix quaedam species lilii rubri.
To.
x-x, obsequenter.
ao..1.,
(1869)
J~-i)~ Beauté, beau.
),)\ Pulchritudo, formosus, Vafrities,
vf rÈ
Empêchement, obstacle,
Impedimentum,obstaculum,dam-
Æ
"1/- blandiri, aduiari. x-iiie, moiistrum,
maiorum prociiuiicium;y-,-X) turbob ; * num ; obstare, impedire. PÕ-x, vel
(186)
x-liïng,opéra magica. Fang. yoû-x, nihil refert, nihil o best.
(•870)
.:!(
•
A $8,eClef,
NÙu,
*
-1.
%p
dry.
5 TRAITS.
Sœur. cadette.
NÙll.
']8/Clef.
TOT6
1
(1871)
-"Ub Servante.
Ancilla,
Bonzias,
-
famula, puella. x-hôti, I
vel sacerdotes feminae cultui
1
I
jjl/lV
il léy
-
(1879)
-
Nom
Soror natuminor. Siào-x,veI httg-
soror natu minor.
mi ner.
(12!754).
r
~3~~
Tsy.
-<
Uxor. x-tso, afifnes ex parte uxoris;
fdu-x,maritus et uxor. Legitur etiam
Tsy, filiam nuptui dare,
~~A~ Vide supra (1873) etinfrà (1881)
Concubine.
P/Í. ~T~~
|
t
Concubina, uxor secundaria; post
bis.)
(1873
Tsië: uxorem ancilla.
ji Tsi.
Tc hw ** gitur etiam Tcheou, timere, animiII
j~t Magistra, seu quinquagenaria"vi-
0 agltatlo, commiseren. Mau. dua et sine proIe, cIuœ mulieresvir-
(1874)
(1883) tutem docet; uxor fratris minoris
uxorem majoris sic yocat.Afeou-x,
fil
«4LCH x-k) j nom de l'épouse de
l'enlpereur Tcheiîti-siii des Chang.
jm S
jtvll
I-I-*
obstetrix, vulgo choûy-sëng.
1\,
Sœur aînée. 1
d
Uxor Tcheou-sïn, postremi impera-
Tti.
1Ts.
,
toris ex familia Chang. Soror natu major.
(1875)
.;1..
(1876)
T~
,.' : Beau-
X.p
(1885)
j/t Clef,
1t. 5/V Feminw. Sic. se ipsas appéllant fe- dénotât ramum ejusdem familise, et mmJL
jjF
Yàiig
UU.(1887
-~~ -
minas, v. g., ego fenlina. Legitur etiam
Ngàng. Ya"Sin eoeln
ln eo dem sensu.
sensu-
tt~
est particularius.
f
ire. Legitur etiam Sien, ire item Chan,
iR
Chcin (1893)
(
Il 11 , rïdere.
188S) collectio eorum qui à fonte manant.
x-jin, alicui committere;x-x, per-
JLvt pulchrè; x-y,hilariter, contentus;
Sœur
S aînée, mère.
,
x-kïb, per ambages vel verbis com-
Soror natu major, mater, vilipen- positis corripere. Legitur etiam Oey,
i
Tize.
rjfo
1 SIe,
dere. Siào-x, adolescentulte nobi-
; congregare, accumulare, rerum con-
1/ ;
iium filiae ngo-x, vel kïa-x, mea soror;
, mater mea. I
ling-x, soror vestra ngo-x,
gregatio,anjJllalia domestica pas-
;
cere vou-x, necessariis destitutus.
l.0U
XP
j£qU
(tsg,)
Mère du mari, sœurs du père,
tolérer.
Maritimater,patris sorores, ~tole-
tole- I
rare. Siào-x, mariti soror natu major;
x-nia/ig, appeiiativum honorificum
R tc
Tse.
(1894)
Beau, beauté.
Pulcher, pulchritudo cui nulla
æqualis. Vide infrà (ipi4).
)(, du
Tst.uonbl
:
frère aîné.
Uxor fratris majoris è duabus
simul ab eodem ductis, se-
T/
('895)
lier praugnans. Vide supra (1855). -
Szng.
familias cognomen ,
Nomen familiÈe.Tong-x, ejusdem
propter quod Nom d'un fleuve.
v.~
est iiupedimentum pro matrimoniis
(1892) ineundis.
d. Kouey-x,
ry 1 d.
quod est vestræ
dominationsnomen illustre! Tsiéti-x-
hôang, humile nomen est Hoang.
.-
u.
Klan!!.
(1897)
Quidamfîuvius ad cujus oràm
natus est imperator CIirn-nong, unde
cognomen Kiang sumpsit.
(Vulgo dicitur: Ho-x, quod tibi.nomen
X ^*
à
*~~L
1™
•Ky.(Cod.VI-,pûg.48.)
.¡rUIJ.
Nom de la famille de la femme
du roi Heôu.
Nomen famiIiæuxoris régis HeÓu.
iTchlll.Nùu.
*
(1908)
Soin, diligent.
Diligentia, diligens, animadver-
tere. (Cod. VI*,pag.;o.)
,**'Çt'f-
.)\
(1899)
,
(1900) Hoâng-ty,et familiae imperialisTcheou;
jbJ~Pulcher.
Trn# x-jln homopulcher,
Beau. item fbrmosx et nobilis mu lieris epi-
formosa
Pulcher.x-j iti, homo pil l ch er,seu
seu
thetum. x-kiallg, millier puichra.
jLIIj
-ItJ;; H x-ngo, femme qui demeure
dans la lune.
,
Aller au devant, rencontrer.
.I.eou.
Keôu
(i9oz)
Obviare, obviàm habere, hominis
et feminee conjullcti°'
&
HtnlY.
(1910)
-I.A.
Mulier quas, comestâ immortali-
tatis medicinâ, in lunam se recepit.
-
*'A
xiA1
Kién.
zen.
tf(1904)
Désir déréglé, tromper.
Appetitus inordinatus, decipere,
falsum. Vide supra (1846).
Videsupra(1846).
•
I
Inièux;
l*l»
Ygn
Belle
(1912)
*Jfi
(rTF*
r
bonne éclairé, ingé-
belle femme.
Puichra, bona; perspicax, solers;
mui » formosus.
lier,formosus.
Nom de royau'me.
Nomen regni. (Cod. VIx, pag. 78.)
Kien,
Sin.
(19°5)
(1912bis)
JUb Sœurs de l'épouse ou sœurs
X.J'l de la mère. JLtjfÈ Mariage, parenté.
T*.
Y.
(1906)
At
Sororesuxoris,itemsororesmatris.
x-po, aVlæ maternae sorores; x-niang,
matertera.
A
jtplMatrimonium, cognatio, propin-
-
Yn.
Yn
(191)
quitas , affinitas. x-tsîti matrimo-
nium
1 contrabere;
t 1 x- kla,
k-
,
affinis.
£fi.
-: .,:" .L7;.
XjL
Fils des frères.
Fratrum filii, seu ex fratribus ne-
Beau,
Zt figure, apparence.
Puicher, exterior faciès, extraor-
.c
9-7) potes,sive masculi sive felninæ. x-
Tchy. T&ë.' dinaria oris majestas. Tsue'-chf-tchj-x
u 1
f-tch ~-x,
,l°u' fi'atI'I.sfîlise.
1l0U fratris
.-. (19°7)' fil'læ.
(1914)
pulchritudo cui nuiia aequaiis.
-
Chin-oise.
jS;
Nnu.
f
Clef, fyNom d'une anciennefamille
tiiia
Song, Nomen antiq1uae familias
Inulier, manducato
ovo, gravida effecta, peperit
ex qua
hirundinis
S.ïe, qui
fuit præfectus, regnante rege Yao,et
<lVUS primi regis è familia Châng.
Pô-x,
m
JLJ3
0.
S-à
(-lgz2.)
chœurs de danseurs. 3.s.'elq,
Complaisant, beau.
fJÙ\f^Majesté,
M.
puissance.
J' majestueux, grave,
Jy**
Ouey
Obsequens, pulchrum; vires adhi-
bere, conari. x-x, indefessè.
lua..
Majestas, augustus,
Majestas,augustus gravis, poten-
(192.
3)
*
(1916) tia. x-kuen, auctoritas;x-y, majestas; -Itf1. Exactitude, soin.
f-Xj porceilio, muitipeda, ~t~ Diligentia, attentio, componere.
TS x-x, accuratè. (Cod. VIz, pag.jj.)
.1.oIlz
so.
Fille belle et jolie. (19-4)
.x:t:
QQa formosus ; et
Pueilaformosa venusta,pulcher,
nomen avis in quam mu-
LA
£
Mère,jeune fille,concubine.
{-1917) tatam fingunt cujusdam imperatoris
.filianl, et vocatur Nùu-x.
7 TRAITS.
is
a
JSjyT> iaim.
SLI\
(1925)
Mater, puella innupta, praefecto-
x,
rum coiictibina. vel x-tse, feminse
piielbi»smulieres ; x-x, regma.
",
fttt Épouser, s'informer, deman-
der.
kMulierF/>' (Cod.
vaidè pidchra et venusta.
P°B-Kl
Hing.
PÍno., Nuptiascontrahere,inquirere;re- (1926)
b verentia principum erga- imperato-
(1918)
.At!:
rem, pernuncium expleta. x-îy, arrhae
nuptiales; x-ktn, magistri seu magis-
trae pensio annua. Legitur etiam Ping:
ytLaetari,
v-
yzi-1 laxare.-Hot
exhilarare,
Se réjouir, se divertir,
animum re-
itiii-x,oblectatio.
Houan~x, o l)l ectatio.
x-tïng, pulchrum. Vide infrà (8362). ] (J927)
9
TA
Ly.
»
(1929)
Tsù.
Semarier,
hommes.
en parlant dess8-Clef.
/jt
J+Ùp
T Fa
Ty.
Sœur cadette.
atris
Soror natu minor.x-fou, uxor
natu minoris. Legitur etiam
Ml.
XTj
Union illicite d'un homme et
d'une femme.
y. Pëhg.
r.
Maris et feminae illicitus con-
Tcha
r- , 111 eo d em
T'iy
H4^
(193a) sensu. (1940) gressus, viri et fëmintp copul1attoio.
,,
(1933) (I941)
Beau,belle femme. IAMc
K ,n Beau.
Pulchrum, formosum, mulier pul- Pulcher,formosus. Usurpaturetiam
Ngô.
(•934)
chra. x-x dicitur de
re tenella. L o. (
pro Lall. Vide infrà 1962.).
Tchâllg-x, mulier
quam fingunt Si- (r942)
nenses in luna commorari.
illE. Se réjouir, être gai.
JLA Flatter, être complaisant. Lwtari, Jaetitia exsultare. Legitur -
/y|jAdulari, obsequi; piger, tard etiam Yây,puella-vultu deformis.
Ouan. Legitur etiain parere.
us.
Yay.
(-943)
)' -m-
('9î5)
Vide, nom d'une constella-
J~~ Se réjouir, se divertir.
4jL> tion Chinoise.
AA.
H-
(1936)
N'.d
Lætari, oblectarese, animum
Iaxare. x-hf, mulier fbrmosa.
etiam gay in eo d em
re-
for m osa Legitur
j
Leâu.
(1944)
Vacuum, nomen constellationis.
Legitur etiam Lu, trahere,
manu du-
cere, raptare, rudis; item Lu, boves
sensu. Iigare; item LrÍ, pauper, sæpè, multo-
.t
Alicui
Flatter, caresser:
ties, repetitis vicibus.
,
Ou. dehnu-e, ad nutum servire. Vide Vide supra
infrà (1y44).
(1937)
(2022).
Leôu.
(1945)
8 TRAITS.
'-læ Femme âgée.
,'It)t. -lm
Tsù.l'or.x-oûa,iiiiilier
Nom d'une étoile.
Nomen stellas, Juvems,
et venusta.
astate mi-
formosa,puella
()
Po li
1946
Feminajam sems, lebismulieres.
111antl
;
;
p
Lao-x, uxor x-x1 mariti
x, ,
pater et mater; ouen-x,
seng-x,obstetrix x-sô,chorem-,,-
;
mater hôtig.
vel
sô sedendo quiescere; yedu-x-st,, reii,
t
(1938) ptuchra
;
giosi idololatrè yeoit-x-y,religiosœ
,II
X
38:Chf,
J8/ Clef.
Mua. JJL
V7|C
le
(".u
(*947)
~Mn
1y
excirpere.
Docile,beau,jeune.
Ouan. x-x
taioiLcn,
(1948)
;;
idolofatrae
nonaffinis hy-x-tse, mima.
Obsequens,
, .¿
I
pulchrum
ob1sequi.
dicitur de dracone
Beau.seu
i
.'l'-X J prol1uba;
,idoIoIatræ; -mêy-x,
,:
9.5
I
5 rv
Jnalè
»
agere, profanare., contemnere, lnaiè
volante
"RfCi
pronub a; ouay-x,
o.uay-x,
ua.
I
j..,
I
juvenis.
I
I
x- I
-
tIII
M
'Et'
Hoen
(4956)
Pulchrum; dicitur de pueflse
muiieris
JjYrllcIÏ.K».Ue/ pulchritudine.Legitur etiam
n afifmS*
/t-
Mariage, se marier.
j
Conju gium, uxorem ducere.x-yn,
toug-x matrimoniumc'ontra-
here. Yu-x, uxorem ducere: dicitur
solummodode imperatore,quiaiittera
56).
Ylt significat omnia quie pertinent ad
imperatorem.
- M*
NÙll.
i
J,tI; Rougir, avoir honte. I @
Vitle sipi-à(19
XlIt
H'.- Erubescere, rubore SUffUlldi, pu- I
I
dore affici. Hoen.
zao.. I
(1957)
(-949)
(-1950)
Itlb
Xul
Laid, difforme.
Deformis, vuîtu deformis, torvus
tJ~T&Ê
XT
plieres
Niiu-x, servante.
Ancilla. Ex urbanitate sic
se mu-
appellant.Legitur etiam Pi in
Hoty.
/: - vultus. (Cod. VF, pag. 61.) JI.
/tHIEtreen eod em sensu.paix, être
('95')
Êtreenpaix, être d'accord,
d'accord
JjTpk x-iïgb, délicat, beau visage. J'hil bonne intelligence.
,
an.,
Femme mariée, beau.
4L# Continuus incessus, deformis. Le- "W Mulier nupta, formosus. x-jiti,
Fêygitur etiam Fëy, vel Fÿ, principis
fenlina; fou-x, maritus et uxor; x-
concubina. (Cod. VF, pag. 61.) Fou.
(-953) nîiu, femina; sy-x,nurus.
(1961)
1^;
AriJLI
*
Tste.
(t954)
x-yü, femme occupant une
place de magistrature.
Mulier magistratum gerens. Vide
supra (301.) de.tus.
M.
''Q 1
Lan
Desirer ardemment.
Concupiscere,inordinatè appetese,
vehementerexoptare. Tan-x,gulosus,
Luxure, :
Luxure, débauche. Fâcher,
TlRIMolestiam haïr. 4. ]8.'Clef.
A
*$8: Clef.
)tf::: A
#/7Yil.
afferre, odio habere.
-'
mJÉL*
,,',
Luxuria,libido,x-loen, mœchari;
steX, vel RïelJ-x, libido, luxuria, las-
;
civia, res in honestae x-ftn-tsy/t
'A t'S.-nu/u,* Nao.
(Cod.VI*,pag- ÓÓ.)
Nùu.
NUlI. (t9(3) adulterari et fornicari, concupiscere,
('97')
(,9(6)
—~~
-
Nom d'une constellation.
Nomen sideris. x-yofiell, qusedam
*lt-t Femme qui a de beaux yeux.
mPlIlchris
ou. urbs inferioris vel tertii ordinis in
provincia
oculis mulier praedita,
Kiâng-nan. Legitur etiam
-ïiâti. JTLegi't.ur etiam Milo. pulchrum, pulcher, formosus, bo-
Vou in eodem sensu. (J974) num, formosapueila; item meretrix,
AmVide suprA(1,961).
prostibula. (Cod. VIz, page 66.)
t/ffrr*
, ,
*
Indocile, entêté.
jt4-|
.LClO.. Indocilis pertinax
Tch0(lIlens, cognomen. (Cod. VI pag. 65.)
non obse-
,,, Vide supra (r96 i).
(1967) Fou.
(1975)
<~
FN~ Vide
T~' 7 supra
(1921).
x-po,
A?JV rlages.
entremetteuse de ma-
Sào.
Mry. Pronuba; seu quae connubia inter
(1968)
tés,Xm"
'b
alios tractat. x-jin, pronubus qui con-
Mépris, plaisir, dérober.
(1976)
;
nubia inter alios tractat tsiOll-X, fer-
1
Yid.
.L u.
Contemptus, contemnere, Iaetitia,
furari,irrationabiliter operari. Legi- ;
mentumquod ad fermentandumoryzæ (
vinum ponitur tsé-x, sese importuné
negotiisalienis ingerere.Legitur etiam
(1969) tur etiam Teûu, injustè, fraudulentus. Méy in eodem sensu.
4tm Gendre. JA
Gêner.Nhu-x, gener; jou-x, sic £ Mère.
Mater. Ngô-x, filia imperatoris
,',
--
Sf.
(.97o)
nxor maritum appellat ; SUfl-X, nep-
tis maritus. Hoan g Yao, et uxor IOlperatoris Chull.
(x977)
38:Clef,hK
-A. )V~L<
Fille belle et majestueuse.
Puellavenustaet majestate gravis,
lIiPJ Femme
10
enceinte.
TRAITS." - J&eClef,
..J.
4æ
Tsôu,
Beile femme, enjoué.
ittl Muiiervenusta:dicitur etiam de
(198
6)
Aléy eo qui vultu et verbis alios exhilarat. Paire, égal, joindre, marier.
(1979)
;
Oîi-x, blanditiae tclicn-x, adulari; Bini, æquaIe , unire, matrimonio
Illiio-X, pulchrum visu.
Py. a liqueni con jungere. Legitur etiam Py
(1987) ineodem sensu.
a ,
*-M;, Nom d'une fille qui étoit fort
Xljt: belle. -Itt3 Bru.
Nomenpuellae formosissimae; et /CiOr* NLirus,filii
Nurus, fiiiiiixor,
uxor,viliuo
vulgo xfcill, vel
ouen. tsè-foit. x -N,e
(1980) nunc estverbum honorincumquo vo-
Sy.
tt,
cantur muiieres. (Cod. V12-Jpag. 68.)
(1988)
(1981) (1989)1
dicitur de pulchritudine puichra. Yng-.
Ty. (Cod. VISpag. Óy.)
nuptialem sequuntur; servuii et ser-
(.989) 1..d
vulae sponsx servituri : item aliquid
alicui offerre,vel tradere seu fidere.
Legitur etiam Yun ineodem sensu.
Sie.
(1982)
Vide supra (1947).
7.
m Paresseux, lent.
Piger, lentus, segnis, iners, tardlls.
Jo.
Jtrdk
pj Envie, jalousie, envier.
, I
(199°)
Jirasch
Mao.
Invidia, mariti zelus, invidere,
Legitur etiam Mcy et Me in flU
Xœ
Laid, sot.
-#
(1983)
eodem sensu.
Miy.
(1984)
JÉLflj
7*^^ ,
Prodiguer,
Prodiguer, cconcubine.
Prodigere
oncubine.
prodiglls, concubina.
x-x dicitur de ambulante. Usurpatur
48Pp t"î
P Nuu-x3 femme qu'on suppose Pan
(1992)
etiam pro Pô. Vide supra (194.6).
(Cod. VI*,pag. 71.)
avoir créé le ciel.
Koïia
(,9g^
; ;
Mulier antiqua quam fmguntspi-
ritum, et rerum creatricem item
fistularum inventrix item imperatoris
-1t
Vetula;
Femme âgée.
est etiam spiritusterrae.
Fo-hy soror; item millier qnce coelum
Ngào.
restauravit ; item nomen venti.
C1993)
*'u."i\\j
38:Clef.'
Mater.
M-.m
JLfiÉ
KeÓu.
(i995)
Jt!
Kouey.
(1996)
Marier,
7~~(
(1997)
I
(/«994,)1et in sensu.
'7\,' (.1)
Xlfc
J\[11*
Mère.
x-x,avia;dicitti-retiamde Quàm
Pu hrè.
pulchrè.
Ma eodem
marier sa fille.
Nubere,filiam marito conjungere. I
Kiâx-yoticn,inimicitias inter aliquos se-
I
I
I
I
I
I
Très-soigneusement.
Yng.
(2002)
JL<~
rr v
(2003)
'zr!
jfcflia
Niao.
7\,.
(2004)
IM/t
lc
sensu.
Legituretiam
•x-x,
diligenter.
Legituretiani
,
x-tou, envie, envier.
bellè,
ineodem
Yng-iiigineodem
x-x, délicat.
Delicatus, debilis.
Plainte
(Aiy* çonner, douter, haïr.
,
;
siâng-ngdy tô'iig
hè,siiiielig2y;
y-tche,siâng-x: qui eamdem virtutem
,
se plaindre
;
profitentur, se. mutuo diligunt qui
eamdem artem sibi mutuo invident.
tong-~-
soup-
*
3s.' Clef.
lVUl/.
, x-tseJ
, connubium.
b. I
bitare,o
Quereia, conqueri, suspicari, du-
bitare,
Hiên
,„x odisse, fastiire. Pif-x
Pé-x,
d isse, fasti d ire.
Jèflî Femme du frère aîné.
j
dedignari x-y, suspicari, suspiciones;
noi,
non
;
FlexibiIe,obsequens,obsecundare,
obsequi puella mitis et bianda.
gitur etiam Hy in eodem sensu.
(2006)
Kicing-x, Léger,
)V de l'épouse du
110m
roi Kcio-sïn,mère de HeÓÚ-tsÿ,
Yoûen. inventeur-de la culture.
X
rzao.
n'Piao.
: l' l L.. qui n'est pas lourd.
Levis, ad viiia se dimittere. x-ydo,
nomen praefecti miiitaris, item bel-
!
Jator egregius. Legitur etiam zao,
P..At
(2000) Uxor regis Kâo-sin, et mater Heou- (2.007)
(2007) Ilao-x, iuxuriae
luxuriaji
J j mul1.ierum
;Tc/iedu tsy, agriculture inventoris et familiae
primi.
deditus, Iibidinosus, im pudicus.
9 -r*
Tr~~
X"
ail,
banè
Nàu.
tractare,malè
jy.lan,
(loog)
Aliquem contumeliâafficere, inur- I
temprtui habere.
excipere, con- I
I
8) x.sus,x-IIBay,
Perditèamare,ardere;ideoqueme-
Lretrices amasios suos appellant hou-
J-jCLO homomaljus,virlIuxuri*o-
TAI' 1..If ,
ntant
Z
''*¥
qui, tempore Tsîn-tchy-hoâng-ty,
simui cum matre imperatoris occisus
*
E nouveau-ne. I
, ;
1:. , fuit pro suo cum illa iibidinoso corn-
Infans recèns natus puerulus. I mercio in
x-yay, convicium libidi-
Y. (Cod. VI*, pag. 79.) I
nosos. Legitur etiam Lao in eodem
(2010) I sensu.
I
draconis saliva.
(2013)
aLégèreté,
* inconstance.
Jfcfl Beau, femme qui a une taille Inconstantia, levitas, instahilitas.
svelte et dégagée. (Cod. VI2, pas. 78.)
-
(20,4) Fonnosum,pulchrum, feminalum-
Koïïey (2021)
bis subtilis.
tt
Flatter.
ç*Adulari,
JtiCÊ. ad nutum alicujus agere.
,.
Beau.
Xa'ij' QyLegitur
u. 9 etiam Vou in eodem sensu.
Pulchrum, formosum.x-yen dicitur
Yen
(2.015)
de risu venusto.
*I
Ji/fe
))
(2022)
x-souy, triste.
~-~
..¡,,g..
ftlii x-ngo>esprit
la lune.
qui réside dans
T Tristis, moestus, sollicitus, mœ-
Tsiâor°rea^ci* (Cod. VI,pag. 7-9.)
Tchtlng.
Tc h ailg
(2016)habitans.
Videsupra(15)72).
Spiritus luiue, seu millier in luna (2023)
Jfftt
Vlal
Accoutumé, s'accoutumer
,
être en repos, solitaire, silence.
en Assuetus, assuescere, quicscere,
solitarius, silentium.x-ya, excellen-
Nún,
(2024)
;
ter, quàm aptè x-tsing, mulier soli-
(aoI7) taria, seu solitudinis amans.
Hiên.I
3>-
je
I
Clef.
</RM
NÙll.(2025)
JVùu. (2025)
t~~
Vide suprà (2024). I
I
F~
*
7
- Py.
(2032)
Aimer, vil.
;
Amare, vilîs persona ex se viiis,
, régis gratiamconsecuta.
sed
adulator, adulari.
.;..¡Abdiquer, céder.
Plen-x,
]8/ Clef.
-1.
lVùll.
jL Nom propre. I
TlF
*
p
vii, Cognomen, nomen cnjusdam flu- I Abdicare, cedere, relinquere. Le-
gitur etiam Tcheii, mulier formosa.
t~t~
item nomen loci. Chen. (Cod. VIz,pag. 82.)
Kouey. I
I (2033)
(2026)
:I::.
vu Yâo-x, beau, caresses. I
I
M Belle femme, reste, remplir,
crOItre.
inol li s, te-
Pulchrum, blanditiæ, lTIoIlis,
Jdo. nellus. Legitur etiam Jào, perturbare, I Yno.
Yng. Mulierformosa,residuum,replere,
Jélo. tumultuari. |I (2034)superab undare,vincere 1 d o.
lud tin
(2027)
JfWt: Pfn-x, nom d'une femme
~-~
-rcrmat Se réjouir.
ym occupant une charge de man-
M Laetari, oblectare se,
animoob- I
sequi, llldiris vacare. x-hy, mulier I Tsiâng.darin.
Hy.formosa. I (2.3») Nomen mulieris magistratum ge-
I
(2028) rentis in palatio imperatoris.
J. j
x.. kîien belle femme.
Ir
<7^H
Tchen.
'7"'1 At A'
;
Mulier formosa, puella visu pul-
-
chra. x-ljen, consanguinei x kuén,
vel x-kulll, vel X-Yollell,vel x-yoûen, ali-
P"ft
eiSln.
n.
Nom d'un ancien royaume.
Nomen antiquiregni
men matris regis Yu.
; item cogno-
(.02.?)
quem ad aliquid faciendum inducere,
,, ;
(2.036)
téraalteram ;
item res simul implicitae quarum al-
trahit
terita mente revolvere.
sïn-x-youen, pras- Ijnl Plen-x,léger et brillant.
Leve et spiendidum utvestis se-
if.
1~7/f~
Mater; item vetula, sed locutio
Mà.popultris. (Cod. 8j.)
JjJJBeau.
13 TRAITS. VI2-, pag.
(2038)
*Envie, envier.
lnvidia, invidere, zelotypiâlabo- )t1I! Pulchrum, pulchra exterior ngura.
, '.y
ivie-a-lo. rare- (Cod.VI,, P"g-Si.) iao'
à\lt (Cod.
dicitur de eunte et redeunte.
x-xVI3-,pag: 83.)'
(103') (2039)
(VO.,page '.].
S." g-
Clef.Femme. jn
JMtfc
(2048)
38:Clef, Felnmé. - Nom appellatif des femmes. îg."
-X- trpj Femma; sic maritus uxorem mor- Appeilativum feminarllm; fonno-
„ tuam appellat. x-fëy-x, vel x-tsfang,
IIILilier magistratumgereiisinpalatio; Yén sus, pulcher, venustuss
pjy
jU', (zo4°) °
x-jen dicitur de multis rébus.
,-It
ffiJ Foible. 17 ET 18 TRAITS.
Debilis, invalidus, uxores secun-
..ft=va"
u.
S- dariae.
,,'n Veuve.
;J U041) Vidua. Kou-x, uxor vidua.
Videsupra(1876). Choang.
(2049)
Nay. -Att
*
Mépriser.
ART
»
,
(2.041.) Contemnere, despicere. Videsupra
EjEt Fille qui vient de naître; lier, Sie. (1947). (Cod. F/1, pag. 86.)
-
entourer, ajouter.
(aojo)
m.0,
yn ;
Infantuia ligGare,circumdare, ad- ere.
(2043) dere, obsistere, impetere ; muiieruin
Mater. Vide supra(1925).
colli ornamenta, ante pectus. x-ûul,
homines mox nati sic generaliter Niâne.
appellantur. (205.)
-- Tante.
W',q
15 ET 16 TRAITS.
patns. JtÂÈlBoii,
Cfùn.
(20045) onuin,
Kutn.
beau.
b
pulchrum, Inulieris pui-
chritudo. Vide supra (1955).
f*Jbf Outrager, déshonorer, - mur-
Vw murer. (2.054)
TU.
'* Contumeliam imponere, dedeco-
10, 19, 21 ET 23 TRAITS.
rare, murmurare.
Nom
(2.046)
'f"
LUtll.Obsequi,obsecundare,pulchrum.
•
Lucn ET 2 TRAITS.
L
I
N'tu>
NUl/. ,
(zo}-c)Youcn-x, lormosus, pu l1c her.
1 1. Tsc.
,'.;
(O 6)
j
Vide, trou.
p-Leiit, paresseux. *1
VlëHJ
Lenllls, piger. Vide supra (204 A
1\. on
0
(y.
i->'
(106.)
Vacuum, foramen,multùm, lau-
pon,
1
;
dare. Pr-x narium foramina mdo-x,
A
1 iter
meatus;x-tao,
Pon seu corporisJBeatus; !ter
Làn.
-
necessarium .v-tsi'o, pavo;x-Ise,
(-057) vel x-fbu-tsc,Confucius.
.L-!.
J
Obéir,acquiescer.
Z
Luen.
Li
Obsequi, obsecundare. Videsupra
(2°5(;)'
Petit-fils.
Nepos,nepotes. Vide infn) (2077).
(iu;y) SÜn.
(()(}:!.)
Femme enceinte.
Mulier ;
39-Chf
CLEF
* J
(le XXXIX.c CLEF.
héritier.
la filiation : fils,
Yng.
(100
.-:t
in
concipiens fœtum.
item animal fœ-
gravida
tum ventre gerens. Hody-x, millier
,
Tsc.
St' T
r <tse.
* prolis fiIIus, hæres, pos-
tcii,appellativum virorum etsapien- gemini, duo in eodem
(ZOj'))
,
nocturnam cill-esser
et matutinam ; lucrum ex pecunia, aimer; caractère, surnom. .,
sivealiis crédita, sive nego-
tiationi exposita. -x per semet
impera-
Tse.
;en
Filios excolere Iactare, blandiri,
,
character, Iittera, cognomen
,
tor; (2065) amare
;
!:.ÜI1-., virtute et dignitate
pieuus loiÏc-x, imperatoris
cons-
et magna-
nom
nominatur
honorificum que ab aIiis quis
etenim inurbanum est
;
*Jp
vero quando nubunt, vel ubi vige-
J -r
T
- Modicum, parvum, postremum,
, .:r::
J
Tse.
être
Convenire,concordare,concordes. I
l(f.
() filiorum postremus
;sse-x, ;
parum, infans,annitempus. x-tse,
x-chy, seculorum Tse'
Fou.
4
;
Sïflllg-x, sibi mutuofideles tchong- I
I
postremum quatuor anni tem-
pora; x-yoiie-, primus mensis singulo-
(2.067)
tchf-Ottey-x, alii aliter sentiunt. rum quatuor anni temporum.
?k
jX 1
Jt.
-1
Diligence, diligent, avecexac- Fils, épouse.
titude, passion. I
Filii, llxor, avium cauda, blandiri
Diligentia, dîiigens,accuratè, amor I .,
T- vehemens. x-x, indesinenter. Nou,
alicui. Tsy-x, uxor et filii ; x-x, molle,
delicatum, tenelltun.
(6) (2074)
siao-tc è-y'e,iiifaiitiil-tisridere
ridereiiic
miantium;x-tong,
| h inci-- i
eos alere.Pô-x est ille qui contra ,,tu,
piens; x-szao, risus
nature jura operatur. I (2075)
vel x-ty, ;
puer x-tse, domesticus.
A
* Ris d'un enfant.
Infantis , vel infantulus ri- I
*
~7~~ Caractère, lettre.
risus
I jr> Character, littera, sicolim scribe-
Hây.dense (Cod. VII, pag. 7-) 1
batur. (Cod. VII,pag.y.)
1J'è.
(2070
bis.) I
5 TRAITS. I
(2076)
jr/A -
Htseng-x,
Petit-fils.
Filiifilius, seunepos. Ouay-x,
,
oudy-x-miu,
nepos;
)~-X,n epos;
neptis;
?~~ Grand, plus grand, premier, I pronepos;
Sun. hllll-X, abnepos; lây-x, abnepotum lilii;
J:fD..
MÓng.
(2071)
commencer.
Magnus, major, primus, exordiri,
conari, nomen urbis. x-yoiie, primus
(2077) kouen-x, vel
jeng-x,abnepotum pronepotes
abnepotum abnepotes.
;
tf-x, abnepotum nepotes ;
Yllll-:X,
Tïe/i-x, mulier
è singulis tribus mensibus in quos di- quas in cœlo texit; dicitur de textrinae
viduntur quatuor anni tempora; se- elegantis magistra. Frater vocat soro-
cundus dicitur tchÓJlg, tertius ky. x-tse, ris vel sororumifliorum iflios,ly-x;so-
nomen philosophi apud Sinenses cele- ror vocat fratris vel fratrum filiorum
berrimi. filios, kOïiey-x.
Enfanter.
s}.' Cltf.
=f
-jhrEnfanter.
;1L f
discit et non operatur, ejus doctrina S9- Clef.
tsay-x scientia
I
/y" Parere. Féti-x, prolem elllittere. Le-
gittirgitur
etiain
etiam Oli
Otien in eodem
eo d ein ser-isti.
iIll,doctiis.
non est æstiJanda;
X-Ollfll, doctrina, scientia; x-ouen-ty-
I
ffîfm cli iii sensu. jîn, doctus. r7.,,
TÛ. (207S)
14 X 22 TRAITS.
8,9ET 10 TRAITS.
-I¡J.,
!IlL Qui! pourquoi!
Quis! quare? examinare, annus
jrfrji
jli.
Enfant.
Infans, x-tse, infantulus
uxores magnatumTa-fou f
;
x-jiti,
1-f sic vocan-
C/zc.
Cil l' abundans, coctus, muturus.
(2086)tur,qUIa sicut infantes parentibus,sic
#(2079
Timidus,
Timide,craintif.
lis, infirmus.
meticulosus. x-P;, debi-
1ft*
,
ipste maritis obsequi debent.
Fils de concubine.
**-y^Concubinarum filii, species spec-
'T'
1san.
l,e tri. x-x dicitur de multo ornatu.
Nïe.
(2080)
itt" Produire , ,
amour violent, soin.
croître naître ;
(2087)
~P~Mj~
Vide supra (2087),
$:y
(2001) (2088)
ter, accuratè.
1P Fille qui vient de naître.
Donner à téter. J*&~ Infantula. Vide supra (2043).
3).
Puero mammam dare, nutrix. Le- Yng.
~z/.
m1
Ke6u. gitllr etiam
gittir Nebu
et i ai~n Ne -
oit in
iii eodem
eo d ei-n sensit.
sensu. (2089)
(2082) *
Accoucher de deux enfans.
jp*
Gemellos parere. Legitur etiam --
12 ET 13 TRAITS.
Loûaîz. LrÍell in eodeln sensu. (Cod, Vil,
f Pide(21,8 44itlli
Jû. -.;r-:;. Vide supra.(2.090).
(2083)
11 Vide Ùynl(2086 ).
Loûan.
(2091)
-
r JzÍ.
(2084)
=t XL.e CLEF.
~~-"
Etudier, apprendre.
;
Studere, diseel-e, imitari.A;-.v,
,
¡.a. CLEF des couvertures de
CI'
jI,
40/ Clef.
Hia.
(\!)'v sapientissimus
(zob'5)x-cul-po-hîng,
Cll1
£
*-JZV/ discipulus;
A vôu-oëy-kouey-x,
A .1 /, f si quis
<4T
Mi/n.
maison
aVIS
:
:
comble,
culminiim
faîte.
culmen. ,,'ne
jJ1"11
JL
40!Clef.CARACTÈRES JOINTS A
CARACTÈRESJOINTS A LA CLEF. I J~
§TVide 40:aj,
T
J Espace qui est entre la porte I
d'entrée du palais et la porte de I
Côtés du toit.
tecti, totus orbis, magnum.
Tchú. bois qui est plus en arrière; YhTong-x tecti culmen est tong, alie
rassembler. I
(2093) (2100) vero à tecto pendentes dicuntur x;
;
Locus inter primam palatii portam I
et ei ad versum tabuiatum congregare. I
Legitur etiam Tchît in eodem sensu. I
ideo tectum totum vocatur tong-x.
x-tcheou, totus orbis, semper et ubi-
;
que item dicitur de spatio quod est
intra cœlum et terram.
M*
Je Répandre, mêler, ,
reste oc- I
I
Y'i
| v
S'observer, garder.
-
cupé. * Se ipsum firmiter custodire ne in
Jong Spargere, miscere, superesse, re- I Cheàu. illicita defluat, custodire servare,
siduum, occupatus, segnis. Liêou-x, I Hou-x,vel x-hou, cus-
,
(2094) (1.101) curam gerere.
errabundus, qui non habet determi- I todire protegendo. Legitur etiam
natum iocum ubi moretur; x.-R.oùan, Cheou, inspicere.
pnefectus sineofficio.
/-J-à Fixer, affermir, repos; com-
Adultères intérieurs. *~ , ment ! , ,
pourquoi !
Vlj Adufteria intrà vel domi perpe-
Ngû-71 Firmare stabiiire quies, pax;
qllon10dà? quare! cessare, quiescere,
(2102)
Koîiey trata, actiones impudicas inter pa- valetudo, ille quem conscientia de
(2095) rentes. nullo remordet. Ping-x,solus, vale-
;;
Lui,elle son, sa ; serpent.
tudo, quies, pax, quietus; x-oéy,
; ;
consolari; x-lo, isetari; x-pây, dispo-
T0,,
Ille, ilia suus, sua, suum; ser-
pens. x-fou, pater suus ; x-chan, suus
;;
nere, praeparare x-x, suaviter x-hïe,
quiescere x-tlïll, vel xjiïng providere
,
denecessariis x-fcn,suâ sorte con-
.1.0.
(2096)
A A suntne serpentes!
nions; vôu-x-hou, ;
tentus x-îso, componere seu dispo-
; ;
nere sedem po-x,inquietudo meou-
jin-x-tsay ille ubi est! x-nân, regnum
*
- 3 TRAITS. ,
Tunquinense.
b
Tsë.
(2097) seli gere. Dicitur etiam Tse, findi, fin- ~t~ Nomen familire imperialis Sinen-
dere, scindere, dividere. S6n{Y. dam re
quoddmn
sis, quod gnum anti
regnun1 antiquuffi
quum in
Achever, finir.
Perficere-, finire,concludere ; per-
Kiéou tiùs aIiCllbi morari. Ouân. fectum, totum"
leau.
(2098) (a104)
1
f* 1
40: Clef.
1^
m TTzjy ,
Solitaire.
procul ab hominum
J lj Maison
T~ caverne.
ln
construite dans une 4°/. Clef.
antro, |
Tle Domusaedificatain antro,praster-
Solitarius Domusædificatapræter-
congressu vivens, exspectare. Tanv
zay.
Jl'ïlL'll, (2'05)
(2113)
(2113) r. D excel lens, exceilere.
gredi. Fdng-x, Miau
*
Yà
/A
m
(2106)
t
hibernum respicit.
,
.1. alllpluln, origo,dominus,muititudo.
1. d
(2107) (2115)
5
T r..l.lIæ,
Tsou-x, avi tsou est origo fami
jÆ~A Convenable raisonnable. x vero est qui sub illo familiae capite
Y. ;;
Conveniens, aptum, rationi con-
forme,obsequens convenit, debet,
oportet, expedit nomen cujusdam
virtutibusest clarus.Kou-x, gymna-
sium tempore imperii Yn. Lu-x, sex
res à rege venerandas et sacrificiis
sacrificii quod terne fit. coiendas : i. ° quatuor anni tempora;
2.0 frigus; 3.°calor; 4.° sol, lunat
stelke;5.0 aqua; 6.° siccitas. x-tcho,
5 TRAITS. x est qui tempore sacrificii tabellas ex-
}k> Rester tranquille, cacher ; purgat, tchoqui quae ibi ieguntur iegit.
¡t&, cret, silence.
se-
~*~ g Gouverner, magistrats.
Quiescere,
y..1. abscondere; secretum,
(2.09) N - locus
silentium. Ngân-x, J quietus.
(ai16)
,
Regere, nomen commune magis-
Koucintratum gerentium domûs custos,
dominus, imitari, domus pubficæ.
ntr
Tuiles, mettre des tuiles dans
la vase. ;
Hïo-x, schola, gymnasium, item lit-
teratorum prasfectus x-lou, vize pu-
blicze; x-hoa, lingua præfectÓrUITI,
Oua. Tegulae, tegulas in lutum immit- mandarina; lnen-x,
seu
ua. olim imperator,
tere.
(2110) nunc urbium praefectiimmediati sic
vocantur; x-kfa, imperator sic appel-
Vide ïnfra (2122 bis). latur
l m'
kTay-heou, l'
ve l matre sua; ou-x,
quinque sensus corporales.
Tsy.
(a11I) Depuis le
ie tem p s ancien
temps a nci en jus-
jus-
~S~ Hjqu'au temps présent.
X Coffre de pierre dans lequel
on dépose les tablettes sur les-
queIies sont écrits les noms des
TcheÓu.
(2n7)
x
Yu-x,semperetubique.
,7-
A tempore antiquo usque nunc.
Tch.
(2112) ancêtres. i:® à Petit trou.
Annarium lapideluD in
avorum Parvum foramen, sutura subtilis.
templis, in quo tabellaeeum
; eorum
nominibus asservantur vulg&tsé-tahg. Yoùen. Legltur etiam Yoiien:Td-X> regnum
(:1118)
quoddam occidentale à Sinarum
Clef..
|t d d..ll.b quingentisI =:E0Hu
J»S'ÉkSoli.tude,solitaire.
soli.taire.4°'Clef e,
*
imperio
4o.t:
Miln.
duodecimmillibus
k etquinquagintaJydistans. Item Yoûeti, I Soliti.ido, locus ab hominumcôn-A
paieis sese cooperire. Item 0~
Oùan: Xj ,4 I
n: x-jen,
veluti, ac si, haud secùs, quemadmo-
dùm, convenienter, sicut priùs x- ;; I
I
Tsy.
1
JE
J**A Ferme, immuable; repos; dé- I Ch1V..;
Ch uxor .tse-x, uxores sectiiidarize; ngân-
TÍng.
(ah9)
Firmum , ;
terminer, cesser.
immotum ;
quies
mare, stabilire, determinare, cessare,
condemnare; procul dubio, quoddam
fir-
I
I
I
I
(U 3)' x, ln occul1to; Iwng-x,
7,-
palatium ; -ClleOll-
Il
1
imperatoris
x, uxores dducere;
constellationessepteiitrioiiales;
tsvng-x, regis propinqui.
;;
natum est, non est certum pÿ-x,
"\Tel y-x, omninô
;
sidus, caro cocta. Po-x, indetermi-
x-j, in animosta-
I
I
I
~'t 1
/f=I
Pardonner, mettre au large,
to lérer.
tuere, decernere x-tsouy, delinquen- I
Condonare,
Co-n relaxare,
d oiiare, tolerare. Ché-
I Leau,
Yeôu re l ~-:ixare,
toi erare. CIié -
tem condemnare.
(2124) x, dimittere, parcere.
.Ë:
A I
J1j*t
Vide supra (2108).
1
Magistrat.
,
mandariniofficium
Magistratus
Y.
(2120) ea
2.J2 5
Hoân et flinctionei-n discere, peregrinariad
addiscenda. Yën-x, eunuchi regis,
I
vulgo lao-kong.
6 TRAITS. I
~~r~ ,
pi convive.
convive. Hôte
,
étranger cérémonie, J
> ÉiàNourrir, entretenir.
*
1 ,
Publier, déclarer, conduire.
Pubiicare, declarare palàm fa-
r cere, ducere, extendere, ab impera-
7 TRAITS.
Suen. tore aiiquem 'evocari, tardé, terram
(21:u) suo tempore arare, quoddam instru- Vl
Ifcl
Palais, environner.
1.
mentum ad currum pertinens. x-kiao, Palatium, circuire, médium. OHm
superbus ; x-chy, cubicuium ubi rex - omnis domus ad dormiendum ido-
ad jejunandum. se
recipit pridie cu- Kong
KÕnIY.
nea dicebattir
d. b x,
nunc proprium est
jusdam CcEremonise. Legitur etiam (2128)
d ..1'.
(212.8) soliusimperatorisdomicilii.x-hîng,
lA cas-
Suen,cani decideiites capilli. trare ; lao-x, eunuchi.
;1-.
Clef.
40/
*i_
M«H..
I
=¡;¡;.
OÙ.
(:uy)
|
(î1
*
301
Videinfrà
;
(2167).
;
gubernare corioexuere,
coquere, occidere animalia, lit porcos,
gailinas, &c.x-siang, supremi consi-
liarii uiy-x, prrfectorulll priufectus
;
tchu-x,gubernator ta-x, pricses su-
consilii;tchu-x,
;
I
I
/.-
ttis,
,
^IVMARI' 1
Maison
rr.;
,
, famille, demeure
i'Il
bilium personarum. Koiie-x, impera-
tor. Omnes reguli sic olim vocabantur;
sed repliantefamiiiâ Hdii, hic titulns
reservatus fuit imperatori. Tse-x-tse,
imperatoris iilia; tse-x, ipsemet x-
fera, meus pater; x-mou, mea mater;
Tauzioruni
,.,
;
jù-x, secta litteratorum Tdo-x, secta
ll()Itlctf-x, agricu
ortiiii ; ndng-x,
;
;
a(-fl*icti l ture
fessio y-x, medicime profèssio, seu
t
ttirx pro-
4°/
J
CAy:
,
omnisqui medicorum schoia rtf-x, omnes, si-
premus
domesticorum negotiorum curam ge- ; x-jîn,homo.
; m111
;
;
rit x-jo, carnes in Trusta concidere
EiExtrémités
Demander.
j-{^4
.J1
chcn-x,coquinarius
vu l iiotetch'Jl\.
vuluà fui-1 Si'
x-flu, coquus,
,.
-
tuir etiaiii
h li.
.Il V
({840- proKicou.Videinfrà
(i151) Contenir, tolérer,
.t~ C 1, agréer ; VI"
sage, mine.
~J~~ Nuire, dommage.
g"LNocere,daninum inferre, Capere,
Yong..onscontinere, tolerare; faciès,
Hcty.
H' num, ferire, offenJere. x-pa,
dam-
x-pél, timere;
t i iiiere;
(1.138)
,
habitus;
tienter
adlnittere,
aspectus, , pa-
ferre, alicujus similitudinem
;
i,
x-sicoit, crubescere.
(1.1F)
; ;
refèrre. x-y, facileest tsùng-x, pau-
latim ; A-w~c~ aspectus y-x, aspectus
Repos, joie, loisir; boire en- ;
majestate plenus kîng-x, vélum tenuis-
simum /utig-x,symboium, rei simili-
;
, y*£ - semble.
1)y)
tudo x-tchy, mulierum actiones;po-
Yen ;
convivari,
i-
Quies, hctitia, otium simili bibere,
otiari. Yen-x, convivium. ;
x-yu-sse, mors est ei levis pœna, qui
scilicet majora meretur htIll-x, pa-
tienter sustinere, permittere ; chÿ-x.l
J
Kio.
incline.
Curvum, indinatnm. Vide infrà
(2238 et 10,698).
cujus picta imago.
8 TRAITS.
îî)
(-1
.?Jt
m Nuit; petit,modique. sabstenir,
i** Cesser, se reposer, demeurer,
garder.
Nox ; parvunl, modicum. Yoîïen- Cessare, (Iuiescere, morari, abs-
Siî1o.Pril-nze Iunae nox decima-quinta
(2135)x-Iung, (luidarn vermis splendorem
; So.
tiiiei-e, servare, recipere habitatio ;
emittensad instar noctilucie.
apta ut noctu itinérantes se recipiant;
vinumlibare in sacrificiis ; zodiaci
Clef,constelII. Respecter, respectueux. 4°/
4°.' CIif.
40.
t
* m
,. - ;
lationes. Tsie-x,hospitium
x-no,promissis
T.
tere
h .t. pe- I JW
liêou-x, in hospitium admittere; I
I
r
Revereri.reverens,timorreverens
non stare ; sa-X-JU,
fc
Y? iittera horaria à tertia matutina usque
; ** CIe¡.
objectus ,
x-sÿ, oiim ; lwuey-x, terminus oculis
objectum. Legitur etiam
J
I
1
Secrètement, silence, douce-
,
I
Sïeou : chÿ-pli-x viginti et octo cons-
îeliationes zodiaci Sinensis. I
4f> ment, épais , serre.
m Videsupra(213^). I MY.
sum, quoddam regnum. Sf-x, quàm
-
Secreto, silentium, quietè, spis-
•
(2147)
tenue, et quàm perfectum;py-x, vel
;
-
x-x-îy, secreto; tchh eoit-x,
A spissum ktn-,
1.1
I
1.
So. x,intinïus seu valdè familiaris.
(2140)
I
in oleur,
V
jf.f. nuire.
Latro,inimicus,
ennemi, tyran, cruel ;
j
*' la même magistrature.
TsayDuopraefectisimilem
I
crlelis: tyrannus, cru-
Tsà
say.
(1141)
L.. ma gistratum I
Duo prasfecti s i mi l em magistratum
T".
gerentes. Legitur etiam Tsay in eo d em I
Keou.
(ll¡B) nocere, damnum Inrerre.
Repos.
Quies. Vide supra (2122 bis).
I
I
e
J4.Apprêter, pourvoir
Parare, providere;
;
dives,locuples;
riche.
J:I:I
crassiiii-i. Legituret
LegitLir etiam Feou in eo
i ai-n Feo"U eodem
deii-.i
Tsy. crassum.
Fou.
(2-4j) sensu. Vide supra (662).
(2150)
V'"
y (i 144)
Inimicitia, odium implacabile. x-
- oîiang, falsum alicui imponere;kie-x,
y<9z~2.
-
1..ini-
inimicitias contrahere x-kîa, 1 ;
micus ; py x, calumniâ affici. Vide
Nîng.
(2150
Vide infrà (2170)
(2152)
y.
K7
hueInlttere
x- ay,lUC ;;
apud aliquem diversari, interpretari.
(2.145)lA
à
Inniti, inhaerere, fidere, tradere,
llJrÂ
x-kuu, aiio
mittere X-x.ltU, a
mittere;
10Inlttere;
3 Dormir, sommeil.
Dormire, soinnus. x-yu, quidam
x-tsîhg, naturaiispropensio in aliquam * piscis. Legitur etiam Mi in eodem
Aley.
rem cum delectatione. - (a153)
sensu.
*
>
f
Adiin.
Han.
!tÎI
"PI
«
4°'Clef.JGelée,grand froid.
(2154)
v
(2155)
Gelti, summum frigus. x-je, fe-
bris simul cuii-i frigore.
fri gore.
Pao
(216l)
infrà(2183).
Res
Chose précieuse.
oestiiiiare.
11
-
pretiosa, pretiosum, magni
Vide infrà
TRAITS.
(2185).w
4°/
Miên.
Clef.
rium.
lien,
/-y»
Vrai, véritable, être. (zi62 bis,)
Verum,rectum, esse, reverà,
Videinfrà (2169). , re- ttJJ: Tsÿ-x, profond silence:
Chy.
(2156) Summum sHentitllll, sinestrepitu,
I
Mv siientio.
o.
6Æ
10 TRAITS.
tt
Tsin, Inacerare. Vide infrà (4994). Tsa: Examinare, çonsiderare, investi-
-i-
(2157) (2164) gare. Smg^x, examinare; x-x, nimis
-
quàm nitidissimè. Legitur etiam Tc/nî
;
Vide infrà in eodem sensu.
Nlng.
(2158)
Placer veuve
Seul, peu, modique; veuf,
Tchy.Mer,détruire.
quelque chose, mettre
chaque chose à
sa place ; re- T7 ila. dua;
Koua.vi.
(2165)
rare.
SOILS, parùm, modicum
VI ua; rarus. x-te
x-tchy,
viduus,;
'l)' raræ virtutis mu-
lier; xjtn, modicas virtutis
CoIIocarealiquid, viri, sic
;
(2159)
cuilibetreisuum semet ipsos humiliter nominant 're-
locum assignare; abjicere,
destriiere, destrui, detinere,
rejicere, ; vi
guli x-:Iôzi, guli x-fou, vidua.
d ua.
sistere,
ponere. Usurpatur etiam
pro Tehf.
Videinfrà(8154.) Mrj,'1'Dormir, se reposer.
nl!~
/|5V Dormire, quiescere; domuum
i. Yi
Lent, paresseux. Tsin. templorum pars posterior, domus
vel
quæ
1(2160) Yu.
Lentus, piger. Videinfrà
(7326). (z166) non habent cubicula lateralia. x-te8u.,
;
cervical, pulvinar x-chy,cubieulutn
interius, delitescere.
#m
Clef.
Jllien.
t
lit
eao.
Vide, solitaire, loisir.
Vacuum, solitarius, quies. Tsÿ-x, I
Leâo. aitum silentiulu, taciturnitas.
I Tsouy.
I ujll k -
Empêcher, faire obstacle.
lIupedire, obstare, obstruere, ali-
II S|£/V cui aditum interçltidere ad aliquem
Ioculn. (Cod. V1I'Va&-37-) MA.
';'0/
»fc»
;
(2168)
Écrire, peindre, ,
|=| effet. I
/i"'I
dessiner.
Chj1. Scribere, pingere, delineare, pro-
Plénum, implere; verum, soIidllffi;
(a<69)eïfectus, arborum fructus. x-x, vel I S" Il..
le.
(2175)
jicere, excludere, lætari, fundere ex
métallo imagines.ICïng-x, Ir d ere;
effun
; 1.T..
îchïn-xfvel x-x-lo-lo, vel tchÕ-x, verè, I
ex animo lào-x,sincerus; hÕa x, - tchào-x, exscribere.
-
flores et fructus; kle-x, lfores in fruc-
tus sese convertentes, perficere.
I
W-
'-
Largum, amplum clemens, be-
Plutôt, repos, aimer mieux, I Kouan nignus, milllificusî magnum;tardus,
;
Large, ample, clément, bon.
cao. d. x,
iterum inculcare. I unde qui simul praefecturam gerunt
Zeao'
dicuntur ,,: g-x.
vel1 ton
(,.78) ?
ijjA
j4
Palissades. I
*
Vallum ligneum, vallum Inilitare. I Fosse pour les corps morts.
rjffy Vide infrïi (6847). Legitur etiam Së, -af« Scrobs, fovea in qua mortui se-
j ciïciy»
qAuiesçere, rlllare. peliuntur. (Cod. VII, pag,38.)
(2171)
fi
hn
Tchoiry,
(2179)
*pj
12 TRAITS.
,
Jj
*
Aiip Maison.
Domus. (Cod. VII, pag. 37.)
W
13 ET 14 TRAITS.
Loger, habiter.
~?{~ Apud aliquem diversari, habitare.
Tseng. Videsupra (2155).
(2172)
(2180)
~A~
,
Chin. /k;
Examiner, s'informer.
Examinare, scrutari diligenter
Jtnf
».. Palais entouré de murs.
Ch'
'2.173)
inquirere, singillatim investigare de-
celnpIUlnaruln fasciculus.
-
dicare, sententiam ferre.
x-pouan, j~ju-
u- Hoiln. curncingere. x-yu, totus
alicujus feudi districtus.
;
Palatiumparietibus cinctum, cir-
orbis x-ku,
(2.181)
Discours
jnp)
40: Clef *VjlDiscours obscurs.
4'-
Tp.
Clef.
£
m
Mih.
b J,Y.
Obscura verba, somniantis sermo-
nés, verba confusa in somniis elata.
(Cod.VII,pag.
I
CLE;
XLI-C CLEF.
: dixième
7sun.
des mesures
(2,82)
)J
fi Maison inclinée et près de
tomber.
Tsûn.Clavis
(2187)
partie d'un pied Chinois.
s
men une : quiedam men-
sura quæ constat decem fen, et est
déci ma pars tcliy seu pedis Sinici ; dis-
Tién
lin. Donuis inclinata et inox ruitura;
tantia primi à secundo nodo digiti
(z.18;)derelictlls, exhallstus. medii in manuhominis.x-sïn, vel
fâng-x, cor ; x-keou, pars in brachio
I6, hominis distans uno x à manu, ubi
17 ET 19 TRAITS.
exploratur pulsus.
*
(218jl'is.)
j«'f
ivGrâce, bienfait, affec-
-ij tion, princes; tolérer.
faveur des
amitié,
L
Maison où logent les man-
t » darins, pagodes.
r~Ei sSse.f Praefectorum ædes,
Præfectorunl ced es , Bonziorum
Bonzionllll
1
Tclzllg. fectio, ;
Gratia, benefactum,
favor;tolerare,
(210.¡) ~ctio, superiorum favor
anlJCJtIa, af-
o.. endurer.
Ptlo.
(llù5)
(1185)
plurimi facere.x-ngay, carum habere;
x-pey, res pretiosa, magni wstiii-iare
îô/ig-x,
rari
R" Patienter ferre, tolerare, vel tole-
non posse.
voû-kïa-x,inaestimabile;
Aiil-x,inxstii-nabile;
i,oi'll- iitiii-ii-n
nummii (z190) 1
,
cuprei ; ssc-x, res quatuor pretiosie
apud studentes sciiicet, papyrus
penicillus, atramentum, et lapis ad
, 6 ET 7 TRAITS.
, illud diluendum.
yi
Ét Petite élévation de terre, ou
t Altum,
~tl-Haut, très-élevé.
valdè excelsum, eminens,
Fing. cacheter, grand
(191)
honneurs.
,
terrain disposé en petite colline;
élever aux
en
-.
Ti
(1186)
su b lime. Terra disposita in cumulum, ob-
signare, signare, magnum, sigillum
*
41!
)Jk
Clef.
rTTS.
UR'
fr
Frater
apponere, numérale epistolarum, ali-
quem ad honores provehere, territo-
rium quinquagintavel centum Sinen-
sium stadiorum, alicui tale territo-
riumcum
una epistola.
proefectiassi
ciii-n dignitate praefecti
;
Frère cadet du père, joindre.
minorpatris, colli gere.Vide
assignare.
x-chfi, epistolam occludere y-x-fhïï,
gnare.
.,
«Effort d'esprit, attention, uni-
*'6~ quement.
Tchoûen Animi conamen, attentio,unicè,
Iv lIA..
97),prxcipuè, de proposito, attento animo.
;b.. ;
; ve i x-y, ve l x-tchf/ig, toto animo
x-ou,
operi incumbere X-SÍll, ex toto corde;
tse-x, suo arbitrio chén-x,1 ex pro-
prio arbitrio agere id quod ex aliis
esset obeundum. Legitur etiam TOÍjl1,
in unumcogéré, coiiigere.
tj
4*- Clef.
)
Tsûn.
-
*,Z supra (1099).
ChÕ.
(zl9z) T0> t. Demeurer tranquille.
iG 7I7J
JJJL
r
Publier, divulguer.
Promulgare, disseminare
Fou.eodem sensu.
Futi. gere, extendere. Legitur etiam Pou
,
spar-
in
O ey.
(2198)
Quiescere, exspectare, nomenlJræ-
fecti.x, vel x-teou, focuius iEreus quo
;
sarcinatores ad vestes complanandas
vel plicandas utuntur tay-x, impe-
(a193) rialis cohortis duces ; hido-x,impe-
bl'le..
~è
(,
çj
t.
T
Tirer des flèches.
Jaculari sagittas. x-kouang, splen-
dorem emittere ; siiÏllg-x, ex adverso
4)opposita. Legitur etiam Chy,v sagittas
ratoris sagittarii.Legituretiam Yo in
eodem sensu.
9 TRAITS.
in signum jaculari.
Noble, élevé, honorer.
jtJL
yPl/
ICe.
Faire tort.
Damnuminferre. Vide supra (795). 1SUTL ; ;
Tsii-n.
(2199)
(zI99)
Nohilis, excelsum, eminens; ho-
norare, colere, honoratus vas vini
quo utuntur in sacrifiais.Lyna-x,
L .1' do-
d
miiiationisvestroepater x-Ailig-foii-
-fi,
(195) mou, parentes honorare et colere.
, j-
-m
8 TRAITS.
Chercher, continuer, aussi-
tôt, long.
tt~~ Bientôt, aider, aller, fort. Res amissas quaerere, continuare,
'— J t
) ~-L
1 Sin. statim,
mAf
H Mox, auxiliari, ire, sequi; fortis, longum,uti,castigare,debel-
; securis,i-nensura
lare, quaedai-ii
(2200)
robustes; dare, accipere, munerari, iare, quaedamsecuris,mensuracon- con-
Tsiano.obsequi,ii-itrod cubitos.x-tchang
ucere; onguIn, diutur-
(2196) obsequi,introducere tinens octo tchy seu 1
num, simul. Po-x, brevis; kân-x,110- ordinarium, commune, plerumquè;
men gladii ; x-tsiéou, ferè sufficit. Le-
gitur etiam Tsitfllg, magnum, ire, nu-
x-pô-tchô, non invenio quod quzero ;
cito fluere, itemsensim. Legitur
x-x,
trire, invitare, alterius jussa perficere, etiam Sîn, inquirere, amissum quæ-
ad latus : x-x dicitur de lapiilorum rere, continuare, uti, calidum, sta-
sonitu ; item cum gravitate. Pronun- tim, derepentè, Iongum, securis: x-
ciatur etiam Tsidtig, dux exercitûs : ichô, invenire ; x-ÿ, investigare ratio-
manibus ,
x-tchy, digitus major seu medius in
seu primus in pedibus
pïng-x, militum dux.
;
A
nem rei ; x-tchhang, communiter; VOll-
A
ïy-x-jin, injustè alium vexare, injuriis
aliquem prosequi.
T.t
41!Clef. II ET 13 TRAITS. Arvxj ita
A Tu,Vous. 4Clef.
iitteraauxiiiaris.
A*
hul. tand Nay-
TI/ln, ;E'J
Répondre, en face, opposé,
pair, égal, deux ensemble.
(2,05)
ducta est
est; hune locumresad-
em ad
x,taiidemadhiiiic
yf)/I-X,
Iocu111
ita est.
res ad-
SiJo.
Touy. Respondere, coràm, ex adverso,
par, asquaiis, bini simuLx-teou, ad-
If
§
(2201)
;
versarius x-ty, repellere, resistere ; Vide supra (2205).
x-tsè, duo carmina sibi mutuo res- Eul.
;
pondentia y-x, duaeres æquaIes, vel
par; m¿ll-tiillg-hôu-x,duæ familial con-
;
ditione æquales; X-pèll, tantum lucri iturris,
(2206)
A..,;
reportare quantum erat capitale x-
1" recta; voû-x,sine pari
tcliy, ta-x-teou,
tA
inimicitias exercere. x facit etiam da-
(2207)
sien,
(H07)
Cuspis, acutus, cacnmen, apex,
parvus; suprà parvum et ihfrà
magnum. Chë-x,iinguae cuspis; tuh-
0
tivos, v. g. lIg'd-x-lI}-chlÍe, tibi dico. x, nates.
Conduire, emmener, avertir,
MA Haut, noble; aider, augmen-
1PJ ter, avoir soin.
"Yp exhorter.
Tao. Chdng. Altum,nobilis; auxiiiari, addere,
Deducere, abducere, docere, hor-
(:Z02) tari, gubernare, inducere, aiIicere. (2208) curam gerere, supra, magniifcare,
ornare, superinducere, adhierere; ad-
jectivum rerum ad regem pertinen-
tium, v. g. x-y, regius medicus x-ÿ,
;
regia vestis ; item nota superlativi,
l'
J
XLII.C CLEF.
;
timè.x-kiâo, conglutinare ;
v. g. x-hao, ve l1 x-téng, opnmus, op-
PO-X-SIII
42:
,1
J
Clef.
J
*J *
CLEF de la
bas, vil.
:
petitesse petit,
non attendere x-kdng-tchu, regis fiiiam
in uxorem ducere ; ho-x, Bonzii
cfuf-fi, forsitan. ; x-
s
CARACTÈRES JOINTS À (2209)
LA CLEF. aliquem contra aiiquem irritare.Le.
(2209)
gitur etiam Ky in eodem
sensu.
l,
h 2, 3 ET 5
Iào..
t
Chao.
ta,
(:uo4)
Parùm,breve, deesse. Tô-x,
"n!qtianti ?
quantI. item
quan-
;
InuItlun ;, X-pÕ-te-
HeIn multùm
non potest iilo carere. Legitur
X-Piy-té-
Hy.
itt\
(2210)
(:UIl)
X
43'
jL L
Clef.
OUâng.
if
Clef
XLIII.C CLEF.
I
,Ouang.,i
Tff43-Clef,
(2218)
Videsupra(2216).
Ollâlia-
t
43'&
~*
Làcourbé. des choses tortues:
LA
TFIji
Kiën-xy qui n'agit pas avec
Ouiin¿
TJ em.
Ird. 0Ouana.
- b*
011"n
Clavis rerum contortarum curvus,
curvatus.
: Kiay,
droiture.
Qui non rectè operatur. Po-kiën-
(2212)
(2219) po-x,negotium non fiXUln, non certum.
CARACTÈRES JOINTS A LA CLEF.
5, 6 ET 7 TRAITS.
4 TRAITS.
1, 3 ET
Ah
im Jambes qui se croisent en
,
m Crurum congressus in incessu. Fcy-
Pao
Yeou.
/,
-rr-
coup, faute,imiter.
Mirum monstrosum, multum, (22::0)
x*velociter currere seu incedere.
(Cod. VII, pag. 51.)
3)
J
culpa,imjtari, magis, odisse,
d. culpare,
,
(2.2))
)
excessus, delictuln, conqueri, simile. '*l{t
Po-x-jin, neminem cul pat, de nullo Ne pas agir droit.
conqueritur; lîiao-x, qui quos imi- Non rectum agere, non rectè ire.
Legituretiam TsÓ in eodem sensu.
1/œ
tatur adhuc excedit. Tsà. (Cod. VIf, page 52.)
(222l)
Action des jambes en mar-
K
1/inf
chant, jeter.
Actio crurum in incessu, projicere,
Boiteux,boiter.
Claudus, claudicare , uno pede
I
Lelfo. s claudus. Vide infrà (10,661).
(22.4) abjicere. O.
(2222)
J~~
J(?¡ Chien dont le poil est épais, ttL x-kïo, tomber.
Siao.
mélanger, détenu. Labi, cadere, concidere.
|j|^
(2223)
J
tsa, piuribus negotiis distentus.
Grande douleur de tête.
;
Gibbus, debilis, parvus, brevis, a*
I
coltum tortUl11, seu cervix (222.-1
)
Ouânv macer
uang. obstipa.
(2216)
9, 10 ET 12 TRAITS.
Jtt~~r~
Ouang.
Videsuprà (2216). I5c/
Tchong.
Tumor ,intumescere,
Enflure, devenir enflé.
(2.217) (2225)
+
43.'
,/LA
Chf.JLK
trlL Bientôt, aussitôt, pour lors;
suivre,aller, accompagner, aller
au-devant.
CARACTÈRES JOINTS
I, 2 ET 3 TRAITS.
À - LA CLEF.
P
44",Clef.
szeOll.
T" ,
;
Mox, statim, tune sequi, ire, co-
Quâng.[zzzc) Clzÿ.
m
ivrjv
Qui n'agit pas droit.
Qui non rectum agit. Vide supra
Tchy.
(2232)
propè; x-ÿ dicitur de mandato régis;
sân-x-fâ, impériales leges.
(22,?)" Croupion.
Iiie-n.
(z227) .ll'L Uropygium, parva curvatura ubi
Kao. finit spina dorsi.
m, Inflexible, indocile.
; (2253)
(j
InfTexibiIis, non obsequens
res
ex nimia siccitate inæquaIis. kA Être d'accord.
MO.
z,,-.At
(2228) Concordare, concordes. x-kÕu,vel
,Nf. x-sëJ/g, Bonzias è secta ro; x-kieou,
-Lffi, Hoêy-xy qui ne peut mar- (.L2.
34) mousapud provinciam Chan-tôtig, in
/[M!{ cher par foiblesse. quo parentes Confucii filillnl. petie-
Dicitur de eo qui ex infirmitate
runt, ideo ipsum nominarunt Kieou et
Toûy. Tchong-x. Legituretiam Ny, sistere,
(2229)progredi nequit. detinere; item Ny, propinquus, vici-
nus, cessare.
XLIV.e CLEF.
Finir,
/A achever, tout.
-TI-1:1
',-- J LEF
44- Clef.
C
: des cadavres et des
cadavre.
Tsin
(2235)
Finire, complere, totum, exhâus-
tUln. Vide infrà (6567).
Chj-çjXy
, Chy.
CII
mourans
cîaver-Antiquités
Clavis cadaveris et morientis : ca-
spiritibus sacrifi-
4 TRAITS.
cantes vivum hominem spiritûs loco
Queue,extrémitè.
;
substituebant et iilum appeliabant
x-oéy, status inconcussus dicitur
de prœfectis qui nihil
x.
J=ë Cauda, extremum, pars uitima;,
Ouèy. postremus, res parva, avium et qua-
agunt et pecu-
niam tamen accipiunt, ad instar
rum qui spiritûs Ioco substituti
et nihil agunt.
eo-
sunt :
;
(zz36)drupedull1 concubitus. SÓ-x puelJa
Fou-x.,vel Hông-x,
,
aspectu pulchra x-kien, sodomia;
quidam mons.
,
44'
Flurfrff Urine. *
?Kï:VideslIpm(583).
-n rTI
Vaincre, soumettre. 44- Clif.
44:Ch
Niâo, Urina, mingere. Vide infra (5149). Vincere, subjicere, domare se.
pft ;d'.
anus\fdng-x, cre-
pitum reddere eÓu-x, canis crepitus,
Vide supra
u.,.
y. Ku.
(2237) et est
maiedictio
[ apudd S.
Sinenses.
(2244)
'E! Courbe, ;
IP J
I(Lo',
Ordre, rang,
;
Ordo,, distinctio comprimere, op-
primere., cohibere, corpus inclinare,
/Œ¡ inviter, prier.
affligé soumettre,
-I- atnce.
dignabitur. Legitur etiam Klie in eo-
;
demsensu itemKue. Videinfra (7927).
5 TRAITS.
6 TRAITS.
M ce.
* i
Vulva. Legitur etiam Pcy in eodem
sensu. (Cod. VII, page 57.)
eo deii-i e
IÆ Maison, demeurer.
e
IJLL Habitare, morari, sedere, quies-
futcar
ut
(224o)
n. ;
cere, congregare, suas merces retinere
cariusvendantur.
d antur. Tsé-x,superbb.
Tj~~super ire,
vel de se praesumere x-sang, in luctu Jynf
Cadavre.
-
~* finis; claudus, qui aegrè incedit.x-kf, x-hy, vel tién-hy, dolentium interjec-
Kiciy. Chy
ubi tempus advenerit. tiones. Vide infra (9046).
(2241) (2248)
Sie.
ou
Pur, ;
clair faire peu de cas
dattention ; travail, poudre,
fragJnent.
;
Hf
TFfCouvrir, cacher,
chasser: ATI
Pîrig.
-
dépouiller, 44-Clef,
~-~ Attendre.
Item deglutivit vel usurpavit imperium.
Item Ping
Plti,9 in eodem
eo d eiii sensu.
seiisii.
/xy Exspectare. Legitur etiam Chy in hriL
s, se.
eodem sensu. Vide supra (251).
#F Souliers.
Calcei, calceamenta, pedum indu-
(«5')
FIy.
-
menta- (Cod. VU, pag. fo.)
JK MÕ-x, sandale, galoches. (2258)
Itœ.. Sandauum, gallican,pedum indu-
¡(f,
e
menta. 9 TRAITS.
(..!2p.)
Sië.
Semelle, sandale, galoches.
Calceorum solea, sandaIium,
gal-
Jlcæ. (Cod. VII,
Sie. Sië. pag. 62,)
(225j) (2Z59)
Ouvrir,
IKAperiJ-e,
étendre. Ii! Appartenir, semblable.
extendere, evolvere quod /P^jPertinere,alicujus
n.,
Tchen.
1. l.l1t
(:u54)
erat mvo'utl|m, explicare, examinare.
x-s/g, examinare, diligenter contem-
Cho.
(2260)
inf™ (227°)-
esse, simile. Vide
,.Lou.d
12255) Urina, mingere, meiere. Vïdeinfrà
Niao. (5149).
8 TRAITS.
(2261 bis.)
E
M*]
(
L'
(z2sr,)
Dégoutter, couler
par goutte.
Stillare,defluere;doiniisvetusta
lnqua per foramina aqua defluit. Vide
"a(5i8p).
fajfr
TÔ'u.
(u6)
(2262)
Tuer, diviser.
1. hAc
J^t"'
Occidere, in
anÎlnafia
:
partes dividere.
x-
qui porcos occi-
interdictum occidendi
et comedendi camem.
44.Clef.
T3
Chy. ISæpè,
firi,
;
II, 12 ET 14 TRAITS.
Ch--
Jjfr,Lus
(2263)
celer, promptus. : ;
nectere xfolï,-prxcipere, aliquid ali-
cui committere tfng-x, iterato aliquid
Etage, marche, degrés. alicui commendare; x-x, ex animo,
animitùs, verc.
/Isi ;
Contignatio, gradus, scalee unum
alteri superimponere; numerale con- *
Tsêhg f>|A
JfJJt. Semelle
tignationum, seu rerum superposita- de souliers.
(2264)
rum ; placenta foliacea. Calceorum solea, calceamenti in-
Ly.fima pars. (Cod. VII, page 65.)
m
.If Souliers.
Calcei, peduin indumenta, ambu-
[2271)
m Videsupra(2259). I CLF- F : L.
rejeton; des germes
;
pousse,
4J>*Clif.
U-J
Sic.
e.
(2266)
Telle
(2272)
Clavis germinum : herbue gerJni-
nare incipientes. Legitur etiam Tsào
Tche;
IJ, 16 ET 18 TRAJTS.
tr- Tout ce qui commence à
*m fc Souliers, sandale faite avec *f croître ou à pousser, difficile,
TchÜn. avare.
T?' du chanvre tortillé.
Calcei,
Calcei sandalhl1n
d iium cannabÎ1uun.
(2273) Res quando nasciincipiunt, prima
js-ts , san a cannab inum. arborum et herbarum germina, diffi-
(2268)
(Cod. VII, page '+) cile, avarus, crassum, difficultas,non
M Vide supra(2268).
posse progredi. x-tchên, res laboriosa,
seu negotium difficilis expeditionis.
Legitur etiam rtlÍl, milites in aiiquem
locum cogere, et ibi detinere :);tsu,
f ,
Kio.
congregare.
(2269)
M Appartenir, semblable,pa-
renté. 27 fP t Odeurqui s'exhale des plantes
naissantes.
ChoPertinere ,;
simile propinquitas. Fén. Plantarum nascentium fragrantia
(2270) Tsîn-x, cognati, aiffnes iotig-x, cui-
, sese dinundens. Vide infra (8840).
XLVI.e
-
467Clef.
dJ
FIL
Chân. w
coHines
Chan.
(3275)
|
XLVI.C CLEF.
A
2 ET 3 TRAITS.
Vide supra(107).
-
:
Clavis montium colliumque mons.
52,70
Jllontes. San-x, metropolis provinciie
Fo-kicn,vulgô Fô-tcheou., quia intùs
tres montes continet ; x-jîn, poëta.
*
U
J
.lîIl
Kien
.ll.len.
(2282)
lr
J'-'
Ouân
(2283)
ittT
"5^
(2284)
I.&t
Nom d'une montagne dans la 4$' Clef.
province de
viucia Chen-sy.
,
par le haut.
sum. (Cod.
en deux.
-
Chen-sy,ifb
Nomen cujusdam lnontis in pro-
~-.~
Mons sursùmacutus, aftum, excel-
itlît
-*
11.1
Montagne dépourvue d'herbes
et d'arbres.
Mons herbis et arboribus
1IIG
tljVÇ | sensu.
chant
Pierres qui sont sur
des montagnes.
le pen-
Z7'C
carens.
(.27S)
(Cod. VII-, pag. j.) Ky- Petrœ ad montis latera hærentes.
.fr
-)(..
5 TRAITS.
Nonlen nontis. Ko-x,
mons ari-
dus et sterilis. (Cod. VII
KËt Sommets des montagnes.
Oüo. pag. J.) ,lit! Montium juga, montis planum
o..
(2279)
Kcing.
..2rl cacumen.
|1^
Ky.
(2280)
X-la, inégal.
InæquaIe, in*qnabHe , non rec-
àPo. tnm-VuIe>"ifà{n,j66).
1-lauteurd'une montagne, dan- (2288)
,;ZJ( ger, inquiet.
Montagne qui fournit beau-
Ky.
(-8.)
Altitudo montis, pericuhlln,
quietus. Legitur etiam Ny
in-
in eodem
-"l coup de pierres.
sensu. x-x, pericuiosum. Tsu. Mons iapiJosM,monshpideus
(Z289) cum terra permista.
Y/no
,;;¡:t'
46.'Clef.
Yéii.
ut Videinfrà(2377). I
- g,
vincia Chan ton ubi natus est Con- 46? Clef,
fucius. (Cod. VIIpag* 7.) tlt
iaO.
Ciiiin, 1 ]ttlFFÊ Nom d'une montagne dans la Chan,
(2290) 'IV/ province de Sse-tehoiien.
M4 x-ydo, hauteur d'une mon- 1I
Min. Nomen cujusdam montis in pro-
I
tagne. (2298) vincia Sse-tchoûen,
(' 1
;
ex quo oritur flu-
fI
t j.
Tiao Altitudo montis. (Cod. VII1,pag.Ó.) I
Montagnedanslaquelle
dans
vius Tchang - kiâng item quaedam
terra in provincia Chèll-Jf.
rr a Montagne il
laquelleil yyI
descavernes. ui
at
Rivage élevé, bords, prison,
découvrir le front.
Sieêu
(2292)
Mons in quo sunt speluncoe. I
1
an. 1, Littus peraltum, ora, montium mar-
(2299)gines> carcer, frontem discooperire,
carceri mancipatus. x-tse, frons discoo-
~~L
tri
Nom d'une montagne dans la I
province de Cliàiz-tô-ng. I
;
perta kotiey-x, strenuus, magnani-
mus; kiio-x, peraltum.
TÓy. Nomenmontîs in provincia Châti- I
(2293) tÕllg, in cu jus summitate est idolum 6 TRAITS.
ceieberrimum, vocatumChtng-mbu,vel I
Niang -,A ve l Nay-nây,
N' Il niang, NA A add quodd I
frequentissimè fiunt peregrinationes. I
W Montagne fort élevée.
fi
,
~~3~' Mons valdè eminens, mons inse-
qualis. (Cod. VIIpag. 8.)
]\/ge.
ge.
Montagne élevée, beau-père. I
m ;
Mons altus montes eminentiores I
*tli f
(2300)
*Haut,élevé.
Videinfrà(2352).
Aitum. l evé.
partibus
San-x, quidam monsin
occidentalibus.
OA Sinae
Ku. (2302)
ltDisposition
.JtJ
'*
(2295)
des forêts.
des montagnes et
l'UIB8'"d'étendue.
if.
Montagneélevée, mais de peu
.t
, Kfci (Cod. VII ag Io
(2296).dispositio. (Cod. VIIpag. y.)
* ; Montagne élevée et escarpée.
jffj
Nom d'unemontagne de la »J1 Mons altus et abruptus, immobi-
m
(2297)
province de Chan-long, où est
né Confucius.
Nomen cujusdam montis in pro-
;
Tchy
(-3o4)
(2304) 1
liter stare. KÓllH-x, praeparare, col-
d. L.
secetes domi servare. Legitur
iectas segetes
in
etiam Chy eodem sensu.
-
t. y
46:Ckf.
-"ji
Chân
*PI
"Tiff
L}.
(*3°5)
x- y, montagne peu élevée,
étendue.
humiiis,
mais
Mons
sed extensus et spa-
tiosus. (Cod. VII2,pag. 10.)
u.
w
JV
Yf~ province de
Nomen montis cujusdam excelsi
inprovincia Chân-sy.-
Chan-sy. tf7|
Montagne fort élevée dans la46.'Clef.
Ilan.
/-'l-
|-
ijjrt Empêchement, obstacle.
7 TRAITS. Hjj-i Impedimentum, obstacllIllm. Le-
Ke^ n gitur etiam Ngéng in eodem sensu.
a
-
/(ellg..
vincia
.!db. TSO-X, haute montagne.
;
(a314)
"M~
*
Mons altus, quidam mons in pro-
Ngo.viiiciaClièn-sy. x-iliéy,
Chèll-sÿ. x-mêy, alius mons in
a l ius mons Haut, élevé, escarpé mon-
(2306)
prrovi nc i a Sse-tchouen. tagne élevée et escarpée.
Sun
(23,5)
;
Altum, eminens, abruptum, pe-
riculosum monsexcelsusetabruptus.
Vide supra (2306).
t
(-3
*
1.Eau qui coule entre les mon-
NgS.
(2307)
Ut~ tagnes.
Aqua intra duorum montium an-
t|/|V Hia.gustiasdecurrens.
ao.
tl
.I..Slao.
Montagne fort élevée.
Mons valdè eminens ;
festinus,
Tsi ao sollicitus, severus, nimis austerus. 8 TRAITS.
l' py-pôtig:
(2308)Tc/iTng-x-tc/ie,
ml/1" v - si
mœniasint
nimis eminentia, profecto ruent.
tA~lt Pays dans le Chèn syJ où -
TE~ Sommet d'une montagne. tytytdemeuroient les ancêtres, des
_r[ Montis vertex, montis cacumen, Tcheou.
Pïn.
Ck
PQU0. nomen cuj usdamcivitatis. Quaedam terra in provincia Chen-
rang. (2317)
sy, ubi morabantur famiJia?Tcheou
(liog)
, progenitores. Vide infrà (2343 et
Ap)k 10p371) -(Cod. VIIx,pag. 13.)
lai Montagne dans le Chân-tong.
}.
m-
,;
Nomen montis in provincia Chân-
Haut, éminent; élever, hono-
x
Nâo. -
tongl. Inagnum.
(231°) rer, remplir.
nIsong.
tîtEl Montagne peu élevée, mais es-
carpée.
(2118)ere ,
su Altus, extoilere, eminens;
; îterum
dam regnum. x-tsièou sibi mutuo po-
colere,
quod-
îIfJ
lie. -1
Insula, mons in medio maris. Vide Vide infrà (pou).
lIfra(11J841).
Tao.
.1..ao. Hôa.
(2312)
(2318bis,)
1
tffc
LLJ
•Ckân.
-'f*J
i~~
(.3.9)
dta
Ko
m
py
ûen.Mon
(^320)
Kofien,
(23.,)
montagnes.
,
4(:CUf.»x-ku, chemin inégal dans les tIlll
7in
Iter inaequale in montibus. Legitur
etiam Ky. Vide Ùrfrà (6891).
s
dans le nord-ouest de la Chine.
altissimus ad occidentem
septentrionalem, quem fingunt in me-
dio terra?, et aitum 11,000 ly, sed
tantummodo, juxta alios, 2500.
li,
T~
1
Yn.
(2328)
MonsvaIdè
(t; ex
d'étendue; antre.;wj
Montagne élevée, mais de peu 46.,, CIe¡.
IJtf
derepentè surgere.
_:..o.. exhoilg,
rrrsen
Ts-èiig, dicitur
huii-iili
eminens. TeÍfu-kïo-x-
de homine suâ virtute
insiiblimeiii
hU111iliinsubIiJllenl statum elevato.
statulll
Chsn
sensu.
llf^C
Videsupra(2322).
le
->
*
a,x-tse,
Hlrlesud
~- -~
le
montag ne située
sud-ouest,
x-Ise, montagne
lesChinois
situ ére ctans
disentqu'il
au-dessous
clans
de Ia- v
quelle les Chinois disent qu'il y
Yen.
Isouy.
m Ir
a un abîme où le soleil se couche.
(-33
(^323) Mons in occidentis australi parte,
sub quo Sinaefingunt esse voraginem
l
ÊJM Haut, élevé.
é l evé
1k Aitum, exceisum, valdè aitum. x-x,
in qua sol occidit. (Cod. VII2, pag.S.)
i-noi-isalttis; x-ocy, mous terreus qui
T uy..
souy.etiaii-ihabetlapides. L.
J JO
)4) b 1 .d Legitur- etiam
Tsouy in eod em sensu.
1
m <L~
Sô-ng-Mons
Montagne fort élevée et fort
Monsaltissimus
étendue.
a lt i ssimus et valdè
Valdè extenslis.
S- extensus.
MMontium
Bords
ftJfc-f des montagnes.
l::E - Yay.
/1
(z35)
YA et a
YA
margines. Legitur etiam
in eodem sensu.
(2.332.)
l-E-f
s'abîme.
t\t t~t
Montagne qui s'écroule et
T
S
Ghâiu
Tsày.
<2334)
Fils.
9 TRAITS.
Filiisicvocanturinaliquibuslocis.
Ij
M
ît
Ut
|j
(2342.)
W
Yêii.
Roch er, roc h e.
-x, imolitis14
Rupes, saxum. Tsall
altitlldo. Videinfrà(2377).F
10 TRAITS.
'q
46?Chj:
Ch¡f¡/.
j^/Lr
Kan
'L
(2336)
Jlit
Inæquale, non rectum. Legitur
etiam IÇiêti in eodem sensu.
TJA en
cujusdam montis prope
(z.337)
Nom
.t.J:t.- Nom d'une montagne.
gituretiamurbem Hdng-icheôu, cognomen. Le-
Ky in eodem sensu. Nomen cujusdam montis occiden-
Tsir, taIis. Videsuprà(2331).
tIjlft (2345)
Mry.
Vide supra(230 6).
m
-Mons Montagne élevée.
altus et eminens. Tsouy-x,
(2338)
mons terreus qui etiam habet lapi-
ey. des. Ma-x,quidam
jMJ Enclaver, enchâsser. (2346) mons
jj/^ Interserere. Siallfj-x,
Velaigeilt°
l
gemmas auro
A,
interserere. x-yn-tsiang, tl,*Tsàn-x:1 inégalité des monts.
*
Kien.
Ázen.
(2339)
artl"fi
runt. L..
fices qui argentum ferro
Legitur etiam Kien
abruptus, cavi in montibus.
fc
v'!.,inierse-
mons Tse.
Inaequalitas
etiam TsïÎ:
montium. Legitur
x~n8°'>
(Cod. VII%>P<ië>
mons eminens.
a-)
Z347
éhfia se le
Montagne où soleil lève,
UfpJsuivant les Chinois. lh
.,
(-348)
Montagne élevée.
Mons aitus. Tïe-x, montis alti-
Yû. Mons ubi sol oritur, montium
(234°)nus.Fong-x,quidam mons.
si-
ti4
Nïe. tudo, mons
tudo, mons exceisus.
excelsus.
JPjQ
~_t Nom d'une montagne.
Ji{¡
'1nebuIæ
yjMf
Lan
N
Nomen .d
cujusd am .V'
montis.Ko-x,
in montîum vertice, montium
VidesuPraj Vide supra (2287).
(2341)
1
hiiinidivapores.
1Ulnl vap ores. Kâng.
(2349)
Leâo-x,vallée
46!Clef,
Kotio.
TA.
(235°)
2/52
oe
TYn.
(2351)
tllïï*
montagnes.
K
12
11
profonde.
C'hm.Vallisvaldè profunda.
TRAITS.
Montagnes inégales.
I *
Montes msequales. Vide supra I
Ii"Iterinæquale in montihus.
(a352)
1
I
I
I
I Juèjt*"
les I
I
I
I
d
IlfJPJ de
Kiao,
K" /
*
'(2.358)
A*
,
Montagne élevée et en pain 4Ó.' cuj,
sucre.
Le
Mons acunllnatus et
eodem sensu.
Montagne
v",.
,
,
sm.eaqua..Legituret.iamlitao1.11
érl evéte.
Mons altus. Legituretiam Küe, vas
quoddam quo utebantur in sacrificfis.
Kouley, (Cod-
(3359) (V-o w
tU'A~
Alttnn,
tsiao
vr tium
Ydo.
(260)
-
V¡¡z
,
Haut,élevé.
f)
page 2u.'
;
t1
aïtusr,collis
Chan.
I 13 TRAITS.
A TRAITS.
TRAITS,
alm
fctâ&
Quidam fc
x-rnong, nom d'une montagne. I
mons. Legitur etiam Pd I
Nomeii
Nom d'une montagne.
cujusdam mentis, item
v
i,
Pô. in eodem sensu. II nomen cujusdam loci.
Y.
Pô-.
*.
(2353 (2361)
X- élevée.
'N«
Montagne qui a de grandes
montagne
Mons altus, mons abruptus. x-ky, I m- et de grosses pierres.
Kïn.
Kin. mons non rectus. II Mons muitis et magnis làpidibus
a
Hia. plenus. (Cod. VIIpag.2.7.)
(z354) I (236)
-
è ~-~~c~
A/A montagne
xy-âo, élevée.
élevée.
Tsiao.
montagne
Mons altus, mons exceisus, mon- I
tis altitudo.
U|Eq :
Vide supra (2327). Legitur etiam
KO, antrum in montibus x ou6,
mons aridus et sterilis.
-
Küe.
(a355) (2363)
x-suln, montagne très-élevée.
H~ Monsvaldè eminens, extensae mon-
14 TRAITS.
tium margines. Legitur etiam Un in
Lin, eodem sensu.
Kiebu-x, nom d'une montagne
:,(2356)
(373)
Plusieurs montagnes peu éle- 4^ Clef.
vées et contiguës.
Montes parvi et multi sibi invicem
;
contigui
r
14
item montes excelsi. Legi- Chan.
M) (Cod. VIIZ,pag.-28.) tur etiam Kouey in eodem sensu ; item
Kouey, solus, solitarius.
À6
-n Montagne élevée,mais prati-
18, 19 20 TRAITS.
A
cable pour voyageurs. les ET
loo-Mons
Ing. ;
1(2366)
altus, sed transeuntibus per-
W
vius - in montibus semita. Mey-
confinioprovinciarum 1i!J
x, mons in
Kouang-îdtig et Kiâng-sy, non longe ab
Grand
auguste.
, ,
élevé majestueux ,
-~ Magnus, altus, majestate præditlls,
IVâti-iigiiii et Ndn-hiông urbibus. Oey.
augustus. x-x dicitur de re magna et
(:1374) emmenti.
Ira
Jwib Petite Île.
Insula parva, mons in medio aqua-
x~i~ Sommet d'une montagne.
Su. rum existens. tIrpIjRMontisvertex,monti
MontIs vertex, ]TIOtlSs caculnen,
cacumen,
-' : (2367)
ouan. mons parvus et acuminatus.
JMhF Grandes montagnes.
AnfC Montes excelsi. Où-x, quinque
(2375)
, )
eminentiores montes apud Sinas. Vide tëS~-~ Sommet, sommet d'une mon-
(Js' sllPrà
supra (2294).
2294). Jî|ff tagne.
Tien. Vertex, montis vertex, montium
15, 16 ET 17 TRAITS. (2376) cacumina.
*
.t.a
fi Hièn-x, montagnes escarpées
Vide supra (2377).
et opposées l'une à l'autre.
Montes abrupti et ex adverso sese YIn.
Hy.
- respicientes. (2378)
7
(2370
,'"
a1J, X-yin, montagne élevée et J)~~ Sommet d'une montagne.
"^G? inaccessible.
Montis vertex, montis cacumen,
Tsf/n. Mons altus et inaccessus. Dicitur
Yèn. mons acutus.
(237a) etiam de rupibns altis.
(3379)
47-
{«
Clef,
rivière,
Tchoum.
Php
Idem.
Idem .1.
———~
±
c
louen.£
Clzouen.
XLVII.' CLEF.
Olluua flumina
intrant mare et non redundat.
fi
I
,
C"
quoddam instrumentum mnsicum de- 47/ Clef,
cem et novem fistulis constans.
Videsupra(2386).
**
Tchoètn,
Lie.
CARACTÈRES JOINTS A LA CLEF. (2387)
1J I
3 ET 4 TRAITS.
:: 4$.' Cltj:
Tcheou
)
.1.Clleo ll.
2500 dornus,civitassecundiordinis
equi anus. Kieou-x,
,
, .l.. artisan, métier, art,
.,..
travail.
ouvrage,
;
hominum superans; kouey-x, opus dx-
monis hoa-x,naturalis productio;
t¿/
tatae; nomen UVII.
fi
(-383)
2 TRAITS.
,-{( Visiter, examiner par-tout.
~t'~* Lustrare, circumspicere undequa-
Sun -j ;-
que.x Olt, prorex tsiiii-x, rétroce-
» ,
j)~
JmU » Main 1 gauche.
Ietàsinistris, , à dextris
Manus sinistra. x-yeou,
(2384) dere
generalis ;
inquirere; x tcha, visitator
isii-li-x, timiditas alicujus.
m
("389)
sinistrulll physicè et
moraliter; x-tao, faisa doctrina; x-ky,
maiè ratiocinari; X-ROÜall, prcefectus
8 ET 12 TRAITS. sine légitima auctoritate promotus.
Y.
non ampliùs;
(2395)
rllln ;
fi
ln poste-
x-tsien, olim
fieri nequit, inevitabile
x-heou,
;
;
po-tè-x, aliter
ky-x, olim.
A).
TI
modicam habilitatem tseou-x, ino- des douze heures Chinoises.
pinatus sed feiix eventus.
Littera temporaria à
nona hora
usq1ueadundecimamantemeridi
Règle.
tr~ Regula, norma. Legituretiamkuii,
ss
(2396)
r
(2396)
d lelTI.
usque ad undecimam ante men em.
4 ET 7 TRAITS.
W
d'un
ENom fleuve, d'une mon-
M ;
Prières, magiciennes.
fluvii,
tagne et d'un serpent.
montis et serpentis.
j p- velNomen
;
y ; ;- -- J
Deprecationes
sagiu quarum ore J:a.
x-teoll, quædalll medicina
ViJll.
diemon loquitur,magus dicitur hy. (2397)
- te,uti
A po- x x tÿ, dicitur
Faute,se
,1 nam
Vicie infrà(5881).
u c ,,!;ra 9 01 de nimis desiderante kü X crusta
- Iv', '1 ; ,
Tcha.,
)
( 9} Tclui'y,
(:3')))
troiii er.
i|à Error, errare,
-
l'
d'a:
YOlLCff,multùm differt.
p
discrepare. x-po-lv,
ve l x-po youi'n, parliln abest x tc-
L.
Legitur etiam
-
0
-
;:t
Ivxfideô. Chy-x,
J
Vrai, être cause, dessein.
cansam esse, intentum,
VerUITI
id eo. C y-A' id est; x-tsiêh olim;
o Mm; ,
ê
7' 1 legare
1 1,'" x
IlUnCIUS: kin à, Y. x-tchy, usque ad. Vide supra (115).
regemissus, Iegatus; tii-iig-x, viri ex
M
(1.398)
plebe, à decimo-sexto nsque ad sexa-
gesimum annum,quibus in publicis
operibus praefecti utuntur;x-jui,
les ;
t(I-x,aliquem
les; td-x, casu inveiitlim
aliqtiemcasu
satel-
inventum able-
a ble-
la Gobelet.
Poculum, parvum vas quo utun-
tur ad bibendum.
;
gare x-sc,missus. Item Tsc, disponere
tSilll-x, inoequale; îsàn-x-tong, ifstulic
: Tchy.
(2399)
CLEFquisigniifesoi-m-eme.
49."
L~~
Clef
U
XLIx.e CLEF.
regio
Hiang.
Co
carcer•s proe
carcensprælectus.
L ZB3&
>«3 ;; 3 ET
t11
..,,
l|
,,
r *
Obsecundare, ingredi, cedere do-
, y.(2402.)
Sun.
cilis,attentus.x-y,blandè
x-yêii, blanda verba.
ingredi
San.
Lân-x. habits déchirés.
Vestes laceras, panni detriti. Km,
(2408)
I
50/ Clef.
|
îjl
M A - L.e CLEF.
CLEF
—»»
I
Voile
Veltim, de navire.
1 ET 2 TRAITS. W
fff
ffi V~ ,
Espérer, attendre, rare.
,
Sperare exspectare, ranan, pa-
Environner, circuit. rùm, res æstÍInabilis, valdèdesiderare.
Tsa.
(2404)
Circuire, circumdare
Vide supra (961).
circuitus.
t
t
Hf.
(2411) ,
x-my rarum, et spissum in texturis;
,
po-x-hàn,floccifacere floccipendere.
Jll
fSortedetablier.
5 TRAITS.
Fo.
Teia quac antiquitÙs, dum adhuc
vestes in usu non erant, anteriora
tff
Ôrl-gRegium
Trésor public.
7^1/
corporis usque ad genua operiebat. zerariiiii-i, scrinÏllln. Le-
ta4<>5) gitur etiam Noû, uxor, con jux. Vide
Legitur etiam Féy, assulx. Tan g, supra (2.074).
(2412)
Tf1 Marché, acheter et vendre.
FOrUlTI nundinarium , emere et t|„ Sorte de bandage, bande ou
™ 7," mali
vend ere. x - ky, 1. mores ; ta, - x,
MCTKL
*
ornement de tête à l'usage des
1..
|
Chy* artificiosisverbis * soldats.
loqui.
Ma. S. ".1.
! -
(2406) Species Iigamenti. x-nge,miiitum
(2413)
-Jt
frontis ornamentum.
Toile; étendre, disperser, pu-
t blier, sacrifier. *: Hîa-x, sorte de petit manteau
Tela ex cannabe facta;extendere. d'étoffe brodée, que les femmes
JT)0dispergere,
PÓu. PllhIicare,
dispergere,
l- biicare,ssacrificare.
acrificare.x-
(2407) vel x-chy, el eemosinasdare;ho- se mettent sur les épaules lors-
hoen-x,tela quoe comburi nequit
vexillum ex tela, in quo majoribus
; lÓu-x,
Pf.
(24,14)
qu'elles sortent pour quelque
,,
cérémonie.
characteribus aliquid describitur, ut Species vestis quam ad instar pe-
omnibus innotescat. nulae humeris mulieres sibi imponunt.
jo/ J.I. Bande de taffetas rouge dont supremu
su p remus
ccell spîrîtus
'J:'-
; secundùm 50/ Clef.
rtf
4-t
Clrf.
I. jljU les soldats se servoient autrefois alios, omnes spiritus cœli simul juncti
lOS, 0 ïjr
|T| Pa" sic dicuntur. Ou-x, quinque primi im-
c
Pa" pour serrer leur front. peratores; tclzj-x, æstas" seu spiritus Km.
Kin,
Kin, (2415)peCles serIcæ
Spreciessericae fasciae qua olim
".aSClæ quâ 0 nn xstatis; pe-x, spiritus autumni ; he-x,
utebantur ir
milites ad rontem obli-
gandam. Teou-x, fascia ex serico
;
spiritus hiemis tsïng-x, spiritus veris
;; - -
tpËJ Libellus seu foiium papyri quo
utuntur pro visitationibus. Tsuen-x,
Couvrir, pavillon.
libellus foliorum tanta-il-x,x,ii-
decemfoiiorum (/1
libellus
i.!
*24'^
decem
bellus uniusfolii ; pe-teou-x-tse, li-
bellus famosus sine auctoris nomine;
li-
- 1
Pông. protegere.
ere.
Cooperire,tabernaculum. x-môtig,
,,'
Alléti-x, scriptura emptionis, seu cu-
Règle,
(*4*3)
, juslibetcontractas
l.b ; to-x, firmum,
fi sta- *
-
bile, determinare. Régula lex ratio gubernare.
ff (Cod.VIII page 48.)
A-A
~- Enseigne d'un cabaret. Y.
"jMt Vexillum ante vini tabernam. (2424)
*
,
Lien. Sac.
(2417) -V Saccus, sacculus ex altera parte
.1.
JJ Enveloppe de livre. Kuén
clausus. (Cod. VIII, page 4-8•)
Librorum tegumentum, ordo capi-
-
(2425)
tulorumunius libri.
Tchy. *
Serviette, essuie-main.
Serviette, essuie-main.
(2418)
I|ft Mantiie, manutergium,sudario-
M Étoffes de soie unies, taffetas. Ju, lum. (Cod. VIII, pag. 4.8.)
Telae sericae simpIices, pannus se-
(2426)
1 ricus tenuissimus.
Pë. AlTiGouverner,régir, chef.
(2419) Mil# Gubernare, regere,dux. Tsiâug-x,
=:;t.
1ft Balai.
Scopae. Vide infrà (7499).
Tsouy.
T.: It
exercitûs dux seu imperator. Legitur
etiam Chot" in eodem sensu item So,
(47) praeire,ducere,aliis ducem ;
se prae-
Tcheou. bere sequi, obsequi,
,
(242°)
6 TRAITS. 7 TRAITS.
*-
•f# Esprit ou seigneur du ciel. JjV Essuie-main.
Spiritus seu dominus cœli. x, vel Manutèrgium,sudariolum.
Tf. hoang-xtvel x-oiiang, imperator,rex.
(242i) J supremus cœli moderator,
Challg-x Choúy.
(2428)
JO.., Clef.
111
(-429)
ttf rr
J
Iy* Sac dans lequel on met la
nourriture d'un cheval.
Sacculus in quo equi pabulum,
ta
,\
fttSr
Étroit,resserré. -.t.
Tsien,
Etroit, resserre.
Àrctum,angustum. Legituretîam
Tsië/l, equi stragulum amplum ac J"
defluens.
S0-'
50-e Clef.
tt ve prabulicanistrum
n
KT' vel servatur.
pa U 1 canlstrUlTI s.ervatur. Kin.
(2429) (-434)
t~t
fi Sorte de jupe.
rH:ffL Ceinture,ligament.
, , ,
Cingulum, zona, ligamentum;
'tIï
f-
* portare afferre duceretrahere
Supparum inferius. Vide infrà ,
T/1f (9744).
Tdy. iigare;ordo. Oüa-x, pêriscelis; x-chu,
Kun. (2436) litteras portare; x-tsè, iigamina.
(a430bis.)
A
Couverture de tête.
m*Nattes faites d'herbes. PliEl- Capitis tegumentum, capitis or-
!ffl" Storeas ex herbis contextae, storea
Koûan. namentum. Videsupra (655).
simplex, conforme. Ngo-slnf-éy-x, non
SU
(2431)possumanimumlaxare;sy-x,magis- (2437)
Courtine, rideaux.
t
ter, prceceptor;/<*//-a*,convivium.
1|#U* Cortina, lecti vela ductilia, lecti
w vestis, peristromata.
JPong.
8 TRAITS. Oey.
(2438)
(2432)
CI
.1.C anD",
(z43?)
rius, custo dd.ire, regul1a, iex,
1 frequen-
£
ter, pasSIln,nlensuracontInenssex-
P
,1..
Courtine, tour de lit, tapisse- decim tchyvei cubitos. Ktng-x, vel
'PK rie;
NtU!'~L
calcul. YOllg-x, vei SZJI-X,ve i pl/1g-X, commu-
,
T T
niter, vilis, communis; ~'-~~vexil-
r/ rr r Cortina, conopeurn, peristroma;
;
lum imperiaie in quo depicta sunt sol
calculus
.1.cllang. l ratio, suprpiutatio. x-fangt
--1:1
;
(2433)
ouen-x,
A tentorium pro cu- et luna fong-x, ille qui hoc vexillum
tentonum defert. OÛ-x, quinque virtutes cardi-
licibus; x-pou, rationum iibri; sin-x, y,
; ;
recognoscere rationes x-së,nomen
praefecturae chÿ-x, agere præceptorenl;
nales; scîlicetyjtn, pietas; justitia;
ly, b. d. ;
1 prudentia sin,
l, ur b anitas ; tchy, 1
iideiitas.
soén-x, subducere rationes seu cal-
;
culos tà-x, supputare.
9 TRAITS.
d.
|Uil>
Courtine d'un char.
Currûs cortina. Vide infrà(2471).
wltlêl
aEt
Bonnet, couverture de tête.
;
Tchen.
(*4)3bis)
rx,
Mao.
(244o)
Pileus.x-tse, piieus Sinicus leang-
pileus aestivus; py-x,
pleus liien-ialis.
uenlaLS.
py vei tloùall-x,
tfl *
}"'c,tfwPeristroma.(Cod.VIII,
Tapisserie.
Peristroiiia.(Cod. VIII, pog.
pag. 55)
f
t-
I
Auxiliari,
Aider, secourir, défendre.
defendere. Siallg-x. ju-
5°/
41
Clef.
ft¡ *
11ÉCoIIigere
Nouer ses cheveux.
(2449) subsutum.
V --
(2442) tegnlen. Legitur etiam Tsiào,capitis
ornatus. (Cod. VIII,pag.JJ.) .JS..
II' Couvrir. ,
în
Cooperire
Textrinum,
€
Along.
A/f a
cujuslibet panni lati-
Tst'fio\lud°'(Cod'VIII'Fûë-JJ-) (2450)
iD Cuire la soie.
Mt
(.;q.Í;)
tjt~jr
Couvrir avec un linge.
Bombycem coquere, sericas telas
curare et coquere.
~fy Linteo aliquid cooperire, tegere, (-15')
~~- cooperire velare.
t
dtSortede vêtement.
d.
-'1
j'ffi.
(-444)
Caleçon.
Interiora
femoralia. species brac-
'.!%
Hoanç.
Speciesvestimenti,agitari.
(z45)
car. (Cod. VIII,pago jjje.)/
li,0Ili
A01/en, *
(M45) Espèce de bonnet
que les let-
IIIj::f trés portoient autrefois.
itè1
*
Sachet de senteur, housse de
Speciespilei
lit, rideau, sac. Tao Iitterati.(Cod.V/II,
Tao. quoPt/g.57.)
olim utebantur
OJorum sacculus, lecti
l. (z.t);)
1 ve'um
oé
(Cod. ductile,
Ium, velum stragu-
J~
-
ductile. saccus simpIex. olt(-
s i mp l ex. Sorte de toIle de chanvre.
J
.tE!.
VIII,pag.jg_
Sl*des telæ cannabinæ è provin-
da Sj-é-tt-hoÍiCll.(Cod. VIII,
Tapis. pt/go 57.)
'lm Tapes,(jiKccumrjue
cooperiurit
(24H)
dOlnûs tablllatulll. Legitur
Güo.
Â
etiam Yü
1,1eodemsens»-(Cod.VIII,pag. 11 TRAITS.
(:!..l,lï)
*
VWi Sorte d'étendard.
|Lg Lé d'une étoffe, bord d'un Hoey.
habit, extrémité d'un territoire. ( Species vexilli ad
VIII'P"S-S7.}. usum militum.
ruPanni
Fii.toriiIatitudo,
extremum,
vestium ora, terri-
Hory.
(M55)
torIl extreiiiiiiii, numerale
(:Q'18)
telæ, luimemleimaginum. Y-x,
portionum
una
portio; efd-x,dni-portiones. Legitur
.r.a
»]{§?
Courtine.
etiam Py, fascia ad
tibiasà pedibus
Cortina. Oey -x; peristrolttata,
"Iscliie ad genua obvolvendas. Moén. mensarum vel parietum vestes.
(2456)
50/ Clef.
11*
rff y* -
ibn
peum,
Tapisserie. I *
Peristroma, feretri vestis, cono- 1 IjMUjUOperire; magnum,
Operire;
Couvrir; grand, long.
iongum," l')ro tt1
;
lnagnum, Ionguln; pro-
faL*
-
JO,t clef
llj
lecti cœl um, quidquidad ope-I conopeum, cortina.
¡,n
Mo. riendumadhibetur.x-foutentorium, I Hou.
iixum
Kin.
K- (2457)dicitur etiam de.præfectorum palatiis;
Jô-x, totus orbis ; x-pin, praefecti con-
silii et secreti. Legitur etiam Moén,
I
I
I
.t.
(2464)
• Enseigne.
DrrlVexillum, fascia oblonga in qua
monetae dorsum qiiod olim reginae I
alicujus genii imago est depicta; yol-
;
vultunl exhibebat. I Fan.
, vere, Inoveri. x-x dicitur de foliis se
•
irr
Jjjtf
(2465) moventibus item de non servante
J*
Drapeau, enseigne. I gravitatem.
Vexillum, signum ante tabernam I
Piiio.
zao. positum. I ..IiIf. Ornementqu'on met à la bride
I
d'un cheval.
(2.458,)
Quoddam freni ornamentum. Le-
tIPPI
jti
,
Fln. eitur etiam Fên in eodem sensu.
Coiffure dedeuil à l'usage des I
(2466)
I
femmes.
ubre t
Koue.
Lug5
()
2459
mulierum capitis orna- II
mentum. Legituretiam K„
Krouay in eodem sensu.
vou,eyet
et II
I
Iljra
fin,
Velare ,
Voiler, couvrir.
cooperire, obtegere.x-
species vexilli.
Tchoang,
~<
.jy
y)~~t
,lé'.
Toile dont on couvre latête.
pilei ;
Pannus quo caput obtegitur loco I
ut strophiolum fascia quâ I
I
tteke
(2467)
I
TS
.Lse. l. quæ in sacrifïciis cremantur; no-
,
obvolvitur.
b II
Pf. men genericum rerum muneribus ad-
tilctanul1,
12 TRAITS. cunias , ; sci l icet, gemmarum
auri significat
pe-
etiam tria
mercium genera, 1.° gemmas, 2.0 au-
:w. Bruit que fait une étoffe quand nim, 3,0 monetam cupream et telam,
quia 01h11 res non vendebantur, sed
on la déchire. solùm permutabaiitur.
T" Sonitus panni quando discinditur.
,
™• (Cod. VIII, pas. 59.)
13 ET 14 TRAITS.
-Lük Sorte de bonnet militaire. j~-~ Sac ouvert des deux côtés.
J|v£ Genus pileimilitarispannus Ion- Saccus ex utraque parte apertus
SVi gus sericus ad obvolvendos capillos. ad instar maniese.
o.
(2463)
x-teou, species pilei. o.
ur
(2469)
an..
Conopeum quod curribus impo- LI.e CLEF.
nitur, item quod ephippio imponitur
Il/Il,
Tchen,
et ex utraque parte pendet.
(1.471) , tjTL
,
CLEF des boucliers
clier ,
demander,
chercher
: bou-
Kan.
tT~~ Couvrir.
ad
fl^*jj^ Cooperire,contegere,speciestel ae
cooperiendas vestes.Pông-x, pro-
1(in. commettre une
(2479)
faute, apparte-
nir,s'appliquer, tronc, bords,
Mong,tegere
(z47Z)
physicè et moraliter.
rivage.
, ,
rere
,
Ciavis scutorum : scutum
petere
quas-
peccare, deiinquere ,
*,..+- pertinere, incumbere, truncus, ripas,
ffl J/7/V/ (2449).
Vide Sllprt'1 (2445?)* numeraie arborum et arundinum.
Chy-x, decem iitterae quibus, cum
pang, horariis litteris combinatis, utuntur
Sinenses ad numeranda tempora;jo-
(2473)
Rideau,
:::J::t: couvrir.
; ;,
x, aliquantulùm, aliquot x-ly, lucrum
x - fdn, rebeilare iegem
il
1 Conopeum, cooperire, velare,
1 ali-
1
quasrere
transgredi; lan-x, cancelli , septum ,
*
Tao,
„
quid linteooperire. Legituretiam Tdo
in eodem senSll.
oculorum concava, molestum esse;
ché-x,
t'. ,;
nomen arboris, herbie bestiae ;
4
(3474)
15 ET 16 TRAITS.
x-che,
1
hy, consequentiie ;1
, petere x-l,A
pertinere ; x-yu,
suis calamitatibus alios invoivere x- ;
zen,
siang-x, pertinere ;
P°-)'Ù-llgd-siang-x ad me non pertinet;
x-kd, tumuitus, bellum.
tiattrfc
"rftfc
Stratum;
Couverture.
iignumsive transver-
Mle ,
7KYe.
M ,.
(2475)
sam tabulaln, quâ in curru sedens
iimititur,
- cooperire.
CARACTÈRES JOINTS A LA CLEF.
2 ET 3 TRAITS.
XHft
*
mgri
Essuyer avec un linge.
Linteo vel telâ aliquid detergere. æ.1
Egal, droit,uniforme, juste,
uni, paix, pacifier.
°
* * Legitur etiam Tsii in eodem sensu.
Ts'i'e-
(z476)
(Cod.VIII)page62.) byEquale,
tuln, pianum,rectum, uniforme, jus-
pax, campus latè pa-
JLJL~
J Jr.
Sac trop rempli et qui crève.
Sacculus nimis repletus et inde
(2480)
;
tens, pacem inter inimicos conciiiare.
-
Ty x,pianum horizontale tay-x,
pax, quies; x-ngan, sanitas, sanus,
(2477)
Fén.
JI:J disruptus. (Çod. VIII,pag. 62..)
.,
mune , pierumquè , ,
pax; x-jy, quotidie; x-tchang, com-
vulgare saepè
tien-x, biianx; sïn-hid-po-x, non con-
;
Voile, courtine d'un char.
t t ko
tentus ; , -pô-v
1., - yeou x,
omnibus res
non placuit,displicuit. Legitur ètiâm
lteH Vélum quo faciès obtegitur, clir- Ping, inaequaiiaad aequaiitatem redu-
cere, coinplanare, pacifrcare,aequare,
'c'
1\ cortina.Legitur etiam Mien in
: .,
Hiên.
(M78)
rus
eodem sensu. rei pretium determinare.
-.:
*r) c.
T Jé
5I.t!
Année.
ji.eClef.
I
Clef.
K-an.K
-
Kali..
~~F~
48
J
Nien.
Annee.
-g 0 :I b
^tus^ iaô-Xj senex; ylou-
I
j\ I
52.'
Annus. Chao-x, paucis annis na-
x,
puer de-
Cennis;x-x,singulisannis. Tien-x,
A
anni vitaecuilibet à cceio determinati
qui non eos assequuntur ob mortem
I
I
I
I
-
CLEF
LU. e
des
petit, jeune.
CLEF.
choses petites:
Clef.
YtÏo.
TT
-
violentaln" dicuntur pv-ts{Il-JiPn-x.
I
Ya'o.
1.
Clavis rerum parvarum : parvus ,
tenUIS., juvenis, porcellus
Il postremo
I Egalement.
; I
(z487)
Nao-x, puer.
natus. ôpt.
(2.482.
J1
Kie^ n.
manus simul et pariter I
Pariter
suhlatæ. (Cod. VIII pag. 4.) 1, I
I
CARACTÈRES
, JOINTS A LA CLEF.
2 ET 5 TRAITS.
#' 5 ET 10 TRAITS.
,
**§"*"| Omnes, simul, CUln, et. x-tiïii- )
I m Verbis fallacibus decipere, falsum,
,
tien hier, totum usurpavit imperium.
- vanum, artes sliperstitiosæ. Pieu x, -
Ping. Legitur etiamPût g,
nomen regionis
I ,
Hocm-,
vel x-ILOa, repentinamutatio, sive ad
--
adnon
t
(2483') I (2488)
(1.488)
tempore regis ChlÍU. esse, sive esse.
• Yieô-ii.
bitante, vel aliquem locum lustrante. I
1Kan.
Tronc d'un arbre, affaire,
agir, s'efforcer. I Ssë:
Truncus arboris, negotium, ope- (2490)
(-485) d.
(~83)
rari, conari, scopus 111 stat,ens dis-
ti.nctuspuncti.slibrarum
l'b discri.mi.na
notantibus.x-ssé, negotium agere;
t&kt
fipi
Solitaire, retiré, éloigné, obs-
Solitarius, cur, lieu retiré.
neng-x, vel tsay-x, negotiis gerendis
cum; ;
idoneus ko-Adossa dorsi et coxendi-
kouéy -x, quod est negotium
vestras dominationis! Legitur etiam
2.491
(') cus in montib us sol itarius ;
pro fun-
dum, abditum,minimum, obscurum.
lo-
secretus, remotus ; !o-
nall
ZJ A : tsïng-x,
, ii.igneum septum pu-
8,9
tt
*
* 1(Co
teum circumcingens.
Cabas, panier.
IIIJT Fisdna, canistrum arundineum.
d.
VIII,pag.d.)
ET II
occasio,
Yiio.
f(y.
{2493}
Ouan
,
-x,
danger, observer, de- I
dans, subtil, caché, mystère.
fi.,
Modicum, periculum,observare, TclzÕang.
intro, subtile, abditu111,mysterhnn,
fieri incipit. I
mille negotiorum genera; I
;
x-hoéy, occasio ChlÍ-X, vel x-hoîl, ferè
ferme, parùm abestquin. Legitur
etiam Ky, verbum interrogandi de
quantitate : x - ho, quantum x - to, ;
I
I
I
Soigneux, diligent.
Sedulus, diligens, fortis.
(8956).
I
Jt
(2498)
IrHt
*Pi"
4 TRAITS.
Protéger.
Videbifrà
Yèn.
quot! vou-x
A f x-koj
modd'ica quantItas; 1. auxiliari, auxiiium; tchÿ-x, protectio.
quot! x-ch;, quo temporel
-
]$
(2499)
I
Lit.
tt~
£»l* Continuer, succéder. I
Lectus,cubile, particula numeralis
A^. Continuare, succedere, unum al- I * * sindonum et iodicum.
Tchflang.
teri connectere. (Cod. VIIIz, pag. p.)
*B
Ky-
(2494)
Couper, retrancher.
I
I
1
i
(2300)
fc
jtpè
Garde-manger.
Ciborum Iigneum reconditorium.
Legitur etiam Ky in eodem sensu.
Præcidere, diminuere, delere. I Koiiey.
S=~ e, pagep.)
Tszïe.
(M95)
(Cod. VIII
I
I to(2)01)
Juu.
Petits logemens qui sont au-
T
I
tour de la cour d'une grande
I ^^9 maison.
LIII.e CLEF. rz Parvoebabitatioiies domus spatiosas
Yd.
:
II
t #
T
(2302) JLegituretiam
53'
y Clef.
CLEF des combles comble, I aream circumstantes.
•
Yà.(Cod.VIII2,pag. 10.)
S
yèn.Yèn.
s Clavisculiniiium
A
haut et couverture d'une mai-
son,
grenier, magasin.
I
H J/f Solitaire, seul.
(2496) cultnÏ1nun
mus culmen et tegumentum
reum, apotheca.
:
,
fastisium, do- I
fastighnTI,
hor- IKiây.
I
IAbV*
SJ*
)
Solitarius,solus,solitudinisamans.
Vide supra (2105).
m
(2503
|
1
CARACTÈRES JOINTS A LA CLEF. I JTBT en dessus.
Teguise quarum concava cœlum
an.
IIclsituésd'une
Ho T
- 2 ET 3 TRAITS. respiciunt.
Murs
J0~t 4
..,(-
Disposer, gouverner, prépa- maison
rnai son qui
qui sont
rer, fournir. à l'est et à l'ouest, préface,
Disponere, gubernare,moderari, II * #
J
J'.
(2497)
prasparare ,
suppetere
(Cod,VIIIYpag.J>.) ,
providere. Su.
(1.505)
ordre, disposition, arrangement,
collège.
P.
ParietesJdomus
A à parte orientis et
5],' Clef.
}-
Yèn,
t
II
fJL*
y~
hftrà{2507).
*
ly.
(2506)
JfXj
(25T
7)
(,2507)
occidentis; proœmium libri, ordo I
dispositio, coiiegium.x-lun, ordinatae I
5
;
dispositiones tse-x, ordo.
TRAITS.
,
damentum præbere, tantummodo. I
centrum ;
x-tïng,
1 pax firmata
fi
,
I
I
;
Hiày-x, calceorum soieae; tf-x, terra?
Slao-
x, locus ubi hospitum servis cibus
,
,
I
I
I
!
I
I
I
(
](ëng'.
25(2)
-fIMT
*
m
J1
w.k
Tse.le
(2513)
, ,
x-tchu, tabellse quae in avorum templis
illorum mémorisé eriguntur.
;
quœ solem antecedit
cujusdam avis.
- add tem-
Littera septima ex chy-kân
pora
Lo
numeranda
(Cod. VIII-',pag.12.)
Ville
fc
mu
;
1v
tare, restituere;
iter, via. Tchiiig-x, stella matutina
tsâllg-x, nomen
assemblée, pa-
-}-
Iateralibus ad orientem et occidentem. 1.7.1Clejt
yè,7,
u
camp
datur; x-hià,infrà, sub, fundum. I
|l
lais, trésor.
, ;
Civitas castra, congregatio pa- ,
I
t Endroit dans une cuisine où I ou.
F'ou"
, latiuii-i x-rari
,
fatiunl, aerarium nomen urbium
urb ium
>
JpJL l'on tue les animaux. I (2514)
prjmjord inis, et earum praefectorum.
M
*
Locus in culinaubi occiduntur ani- I KOlliill-x praefectorum nomen com-
ym*Boutique,magasin.
PC,,,
/1
10
mafia,x-tc a
Taberna,apotheca. ina;
1. hit,
h cu lf. x-jiti,
,,,, coq UliS.
I ,
mune. se-x, quatuor anni tempora
item quatuor libri classici, ut If-kïng,
;
w x, ;
diversorium pou-x,taberna ubi I Choïi-ktng,Chy-kïng, etTchun-tsiëèu.Lu-
,1 x,
Ke-x, vel hie- I
taberna ubi I
J ;
x, aqua, ignis, arbor,metalla, terra,
fruges; tsdllg-x venter heou-x, man-
darinus qui habet titulumreguli.
|
Tien. tdaevenduntur. I
(2.509)
achevée. I
"4
lèhè,.
Domus nondùm perfecta.
tLl Collèges publics, lieux où l'on
nourrit les vieillards.
, ;
I
(2510) Publica gymnasia tempore Yn
Tsi#ang.
Tszancy.
A
'Tf l - publica
temp0reVeroTcheou, bl" h
hospi-
pagode, première
Jill
». fc a Temple
salle d'un palais.
(25'5)
(2515) ,
tia ad senes alendos. Tsdy-x,
iaurei. Legitur etiam Siang.
bacca-
,
regis seu praefectorum, pars templi
anterior item auiacum cubicuiis
Teh
Tchy,
vAqua obliqué lfueiis ; impedire,
opponere.
(2516)
ttÊ* *
Tlao. Videsupra (2501). 53:Clef.
Clef. * Lieu vide, anse de boisseau. I
M 11K Locus vacuus vel non plenus, mo- I
Jym dii
J.en.
Yin.
ansa. (Cod. VIII.,pag.14.) Koliey.
(252î)
Yen.
u.1.,
(2.517)
son, mai- I
rib Trésor, magasin.
rp-j
(2518) y
Garder les récoltes à la
déposer, préparer.
Collectas segetes domi servare, re- I
Ponere in futuros usus servare, pre-
I
tli0
lrP>
.Il.u.
KTJroft
ÆrarÍll111, apotheca, locus ubi
prluraasservantur. x-men porta pala-
im*perialis, item porta major.
I I
parare, prxvenire.
Videîtfirà(2528).
Imie
*
1
*j_ Ombrage, protéger, couvrir, I
I
soutenir. I Yeou.
? Umbra, protegere,operire,susti- |
Hilou. nere. (Cod. ViII", page 14')
(aS»9)
I
I =(z525)
JI\2L
Grand, abondant, épais.
11' Magnum, abllndans, spissllm,
f(2520)
Mesure
gré; passer.
, ; mesurer règle, de-
I
I
I
Ml?-*
Tmg.
Tln(J'.
At
Grande
tilm.Totig-x,
m' quidam
.d mons;
;
salle droit.
Magna aula in medio domus, seu
vestibulum aulce in palatiorégis ; rec-
tong-x-
d..
~v (2)27) 1A {lacus
flOU, magnus in provinciaHou-LI A
.LOU..
rpr
Mensura, lnetiri; régula, gradus;
tranSJgere. tt-X,
0, sunt quinque men-
I
kouang;tie/i-x, locus in capite supra
surw- scilicet,J",
suræ, sClhcet, CIlJtsun,tchy,
isuli,tclly tchallg,
ha"lig
fronteJTI; chân-x,11ares. Legitur etiam
valdè
, 1 , tc ., Twg : king-x,
ml. 7, Id' distans, communi
yn,quorum quaelibet posterior
-
continet anteriorem. Pe x, centum
decies hominum genio parùm conforme vel
sensibile.
partes in quas dies una et una nox di-
domus;-
viduntur; tchên-x,septem planetarum
;
x-kio: versus canere fa-x, ie-
ges;tchy x,Iegescondere;x-Iedng
Bois
R ? pourri d'une vieillemai-
, son puant.
habilitas in homme;x-jy, transigere Vetustœ domus ligna putrida, fe-
dies; tsoft-x, vitam incipere. Legitur Ifeou
(2.5208)tidus, fœdus odor. Legitur etiam Yeou
etiam TÕ, considerareguid per- in eodem sensu.
pendere, conjicere. j|^^k
8 TRAITS.
1iIt
r
7
,
Siège, trône.
, ; iW Bas, v
Humilis, vilis. Legitur etiam Py,
thronus,
+ t
* Sedes sessio lectus
numerale mœnium, turrium et magna- humiiis dornlls; item Pi,
Zj-c. Pey. nomen
rum domorum. x-tchoalig, sedere. regni. Videsupra (1006).
(2522) (2529)
)
-*t
5].' Clef.
, ()
Cil
BO
u*-*
IEKa
,
P:O'.
Ji
Vide supra (1006 et 2529).
I
I
I
Videinfrà(2552).
Tsong.
)(a537)
T 9 TRAITS. 53.' Clef.
Y,\n.
I
Maison ronde. I
*Etendre;
rum monasteria.
(25P) Tffu.
(a538)
Etendre; large,
lar ge, étendu.
étendu.
I
Fang.
kQuies,;
(2534)
quiescere
Repos, paix, joie.
pax, concor dia, laetitia ;
!
I
I
SeÕu.
(-54-)
Arranger.
VUe infrà (2550).
Kâng. ;
fertilitas
segetum sterilitas, item
are ;
magnifie via eum qua
I
I
Ve||
Disponere, aliquid ordine dispo-
(z535)
;
quinque alise communicant. x-hoû, I
nere. Vide supra (1065).
-
quoddam vas testaceum x-liy, nomen Tse.
ise.
iii-iperatorisqui anno 1662postChris-
tum regnavit; x-nicn, annus abundans. -,
(].542)
j Amasser, recueillir.
ttumé,
Ji Ordinaire,
se servir.
commun , accou-
r" |
"£Iiqlla colligere et recondere,
sito%^pporeusui sint.
ut
/1' tllln,uti,
Ifong.^-lim
Yang.
,.consue-
Ordinariulll; commune
}utiinlnlutabiIe,
} immutabiie quolnoda,
quomo d
o,
(2543)
~t j
Jffl
1 Chambres qui sont des deux
côtés d'une grande salle.
^53<^
-x>grande maison,
Ym.J ou
5]/C/lf.
mJLjk
5i re
(255a)
Quadrupède avec une seule
rri
v Quadru corne sur la tête. JRStabuIul11, Ectil-ie.
*
pdg. 2.0.)
Jj (2553)
b
Grande inaison, grand corps
~~y de logis. Vitle supra (2553).
k
Mt~ intègre examiner. Ngâo.
LienAngulus;
zen.
(154S')
Lj
non cupidus,
tus, purus, UstllS,
justus, probus;
modéra-
pi-o b us; exam
cxam i-
nare, inq1ui rere. Kicn-x, vel x-senoc'
:-
(z555)
rfjl
tos excitât, item nomen praefecti.
$Abri, protéger.
/Receptus,
protéo"er.
Jftli
L"
lb.Cubicula
Chambres des deux côtés
d'une grande salle.
à lateribus magnae aube.
Ytiii-x, domusvaldèaita, imperator.
1J10'
-
yn 1. fil"
,
fdius merito
(3557jx-koïuin, L's
,
domus hominesobura-
brans, protegere tectum.Ngên-x, vel
- C
patris prælectu-
pru
'-' ram adeptus.
tpH
Seau
Cacher, serrer, chercher.
Abscondere, recondere, inquirere.
x~j*n' (lUI e(luiis alendis pnesidet.
8-
fJLj
Ledo.
Nom propre.
Cognomen. Legitur etiam Lem
in eodem sensu.
(2)5°)
(*5;S)
J3.'Clef
« ter
* II
y ieilCuisine,
T
ey
rÊ
11
—
A
TC U.
Id!:.
Tc hA rum,
chen.
(256°)
1OU.
(2561)
'ft
/BUT
-
S(2562)
12 TRAITS.
dinae, domus
armoire.
CuIina, locusubicoquunturmac- I
tata animalia, armarium. x-fâug, cu- I
iina; x-houey, abacus, armarium a l tum
et rectum; x-tse,> coquus.
Boutiques ou magasins.
Tabernae seu apothecae mercato- I
casula, platea ubi fiunt nun- I
campestris.
Vide supra (2538).
Domestique.
Servus,
I
I
1
II
I
m
IR
pj
k
(.567.)
/ggr
Jiouang.
(*568)
(z568)
rentes, fIorescere, abundare. Legitur js'
etiam Où in eodem sensu.
;
Derelinquere, abjicere, destruere,
rejicere, perdere, deponere mutari
;
in pejus, putrescere, corrumpi; dis-
solutus im perator repudians uxorem,
exhaeredans filium, vel è regno pro-
prium regem excludens. Legitur etiam
Fyin eodem sensu.
x-
Magnum,
Kouang
amplum
tiosum;ampliare, aperire,extendere.
L..
,
Grand, large, spacieux.
latum, spa-
*
quus militaris.
tiri, dividere.
,
TTDisponere in aula, sive vestes ma- IfflfT Ferè, parùm, non multùm, vix,
sive
jortii-n,
\7.563 musicam ratione unerJs. aliquantulùnl.
x-së, obstruere, occludere. Legitur Km.
|iI>
[PUT
1=1
Grenier ou grange à foin.
Fenile, locus ubi reconduntur fe-
num et paleas.
Afiûo. icouey.
p,
(2564) (257°)
llh
1.ltt Petites chambres qui sont au-
tour d'une grandemaison, fleurir,
Ji1
(2571)
-t;::¡-t
/1'
Mur, muraille.
Murus, paries. Vide supra (1721)
croître en abondance,abonder. etinfrQ^61cp).
rry
Vou. Tsiflng.
rj-> Al
(25oc) Parvae domus magnae aulze adhé-
(1.572)
tilit
y* JjÏÏt^
jl/ Clef.
J-
Maison publique où logent les 18 ET 22 TRAITS. JS'Clef.
magistrats.
Kiây.Prœlorium, cedes prætorianæ. 11 repas. J
*
Eau qui coule peu,
rèn. Cm)
/gfr Aqua minimèfluens, cibisump-
J
-
-
tio. Pj-x curÏæ gymnasinm, sic dic-
Yông
YÕng.
Desirer ou souhaiter ardem- tum quia aqllâ non fillente cingitur.
in. :
ffj/w nlent quelque chose.
(2.579)
ire.
ordinis aller loin. ~T~
sunt undeviginti. x-sellg, baccafau- I
longé: 3Tv"•
I
rei hujusJnodi. Hf-x, cibaria quod- Yn. Clavis progressionis
diana domestica. I n.
,. l
progressio,
(2581)
!
Ê'Vidnuprtl 538).
16 TRAITS. I CARACTÈRES JOINTS
A LA CLEF.
u.
Sou. I 3 ET A TRAITS.
(z576)
(z57û)
(2 )
2Jt x-x, marcher doucement.
*
seuVII12Jpag28)
Lentè(Co¿ lento incedere. pa,ssu
-
d.dl
Tc/zouen.
ffÊ?-
maison Petites maisons, hôteIIerie,
des champs.
II
jSt (2582)
1.LA577)d
(M77)
ad
Paivœ domus, diversoriunl,villa
dOlnus campestiis,
;
cati p oiloc in
cauponae
peregrinorum commodum
il, viis
I Pai,,atim
Yên.
en.
.L
participer, inviter, introduire.
ci.a:..
luerre,
in longum protrahere
doinusexpaleisarbori parva 583) procrastInare, ad remotos
innixa, extra posteros derivare,invitare, in d seu
fiiiiex
,
talis,-tibi
æditun fores, inorttios
partei-n-Liri
parentes occideii- II
1 -
ingredi,regredi. Pi'ng-tchi x-yucere
-tehj-
Ma8: - x, casa culmis
lng.
lugent. I infirlTIUS medicum
;Psjpl
ad suam do-
tecta. Legitur mum invitât; x-tchy, moras
etiam Loti,hastile.
(2548).
SiTchao-x,
trahere.
palais de l'empereur,
iempereur lui-même.
Lien,
(2578)
Vidc slIpr¡i
I (2584)
lpse. x-oey, IlnPerator
erator
noineii magistratù"s cujus
eStreosjudicare. Legituretiam
TfÍlg,
lectum, justuni. °
5t*Établir,
54?Clef;
Yu.
**px*
Ó
lOl1()".
-
K
Ien
S5
,..
,1tiI
Yen.
fI
b.
t
T;'
arboris.b.
1en.
(2586) ff#
Hoêy*
y^-—1
M-
14
~tt~
Simul
latium
l
à summo ad imum.
bâtir. ît
6 ET 8 TRAITS.
(God.VIIIag.-2.9
LV.0 CLEF.
CLEF de l'assemblage
les deux mains.
L".
,
Constituere, erigere ædHicare,
collocare; nomen tympani, sideris et
x-hoâng-tién,
lA imperatoris pa-
;
Fuir,s'enfuir, se cacher.
I
I
construere Fo-x, provincia
Fo-kien,Legitur etiam IGen, fundere, I
1
:
Clavis coliigendi : ambas manus
J\Ol1(Y'.jungere. Legitur etiam Kong,
(2588) manibus offerre.
I-l
,
Vingt.
1 ET 2
T/-
TRAITS.
amba
1 b us
joindre
I
1
I
I
I
I
II
I
|T-
JY.*otim
(2591)
,
*
(2593)
#tt
Fèn.
(2594)
"r
1 Ik
Kuu.
Jeu
(2595)
3 ET
Videilflrà(4291).
Ky.
(2592)
Long.
t~
-
oryzam
tâtes;
5 ET
;
4
Élever, reculer.
TRAITS.
inay-X-cli
ritum ostentare
meâ experientiâ.
Vide
Poussière.
; ,
Y-tse" se
6 TRAITS.
de dames.
-
;
*
JY/CIF
litteratum pe-
x-pd-leâo, jam novi
-
Numerus viginti. Legitur etiam lÿ Scruporum ludus. Vide s/lprà
N" in eodem sensu. (1822).
F.
(2589) (2596)
~p~
"JT
Galea,galerus.Py
P'
Casque, bonnet.
Galea, galerus. Pÿ--x,
x, pîleus
pi eus ex l ~JEt~
Couvrir.
;
omnia vasa in medio
Cooperire
Pizen.
en. cedere;
(a59°)
d
t
k
1.
pellecorvina; x-hing, festinanter in-
Olt-X, manu manum pulsareI
ad metum alic-tiiiiic-titieiidtii-n.
d
1 Yèn.
(2597)
ampla, ore angusta. Legitur.etiam
Yen nreodenl sensu; item ICiti, no-
Inen hominis.
*
- LVI.eCLEF.
Clef. 9, 10 ET il TRAITS.
;Ó/Clef.
kùng.
w
Déterminer, fixe.
Determinare, fixum
bare. Vide suprà (182^9).
, vinum li- CLE F de l'action de tirer des
flèches: tortiller le bout d'une
f.
lien,
r-rf. 1
(2598) .v
(Z604)
flèche avec une petite corde et
la lancer ensuite; prendre.
W. :
(1834). Vide sI/pd (1 8 34).
Clavis jaculandi arcu jaculari
sagittas, funiculo sagittam alligare et
jacere; capere, accipere.
#ljf
Ngâo.
(a599)
CARACTÈRES JOINTS À LA CLEF.
_Exhorter, exciter.
jt~ Exhortari, an imare,aliquem ad 1 À 4 TRAITS.
aliquid excitare vel impeIIere, alicui
Tsiàng. auxiliari. Vide supra(1838). JbL
dv Videsupra(1),
L.Unus.Un.
(2600) v
12, 13 ET 19 TRAITS. t.
(2605)
«jUL Vaincu, défait, vil, corrom-
",d"
*JrË^ pu, gate; dérèglement,
1 super- T
p Deux.
cherie, tromperie, méchanceté; ~3~ Duo. Vide suprà (65);
py
Py.
(2601)habit d' h. ,
h b. déchiré.
Eul.
Victus, profligatlls, vilis, abjec-
faHacia, improbitas
; ;
tus, infectus; immoderatio, dolus,
vestis lacera
res usu attrita pars arcûs qua manu
, -,
TVj
(2.606)
;
quis humiliter se nominat
koue, meum regnum
,
accipitur; urbanitatis adjectivum
quo
ut „y-
x -fdllg, mea
Chÿ.
(2607)
Mensura, exemplar, leges imi-
; ;
tari, venerari, uti in curru sedens,
ad aliquem venerandum assurgere.
uxor; x-yeou, meus socius seu ami-
cus. TsÓ-x, fallere aliquem, inferior tlfy Gros pieu planté au bord de
superiorem decipiens. 71"\, la rivière, et qui sert à attacher
les cordes qui tiennent les ba-
'ff Soutenir, supporter.
Sllstinere, sustentare, sublatum
ferre. Vide lnf™ (3646).
m
rTrsang.
(2608)
teaux.
Vallus in littore fixus,
-
quo utuntur
Xfng. nautœ ad naviculas fune alligandas,
l.
(3-602) vulgôx-Aô. (Cod. VIII*,pag. }3.)
L f
uen.
(2603)
tortus.
Manus pedesque
y 1 ideinifà
TV, e 11!Jra (370
3 70
8). contortos habere.
IAvIF°rtis, magnanimus,
Htnfra(4658).
Vbu.
(1609)
audax. Vide
tf."Clef. 6, 9 ET 10 TRAITS. ,; ;
dirigere prascedere, aperire, trahere,. 57/Clif.
lr|f> Pieu. ;
agitare longum funns ducere, fune-
bris currûs funes inducere, dispone- l'
f. ,P,,, Sudes. Legitur etiam Tong in eo-
;
re quinque mensune ad longitudines
metiend as,scilicet en,tSUIl,
° .1.fi/ tchy,
/c £vt 1\,on*'
Õnl1
dem sensu. (Cod. VIII 3,page3J.) tchdllg, YII, et quaelibet posterior prio-.
Tong.
At
rem decies continet,inde x cen-
là.
jjjTh
(2610)
I
siào-x, brevis introductio.
w~
,Ch"
Chy*
Inferiores suum occidentes supe-
riorem, v. g. patrem, regem.
--v
ffl
flS Non , contraire ; troubler ,
(2611) feindre.
Non, non iicet,
turbare, fingere, contristari;
contrarium per- ;
PM Vide supra (2608). Item Tsang-x,
Jiomen civitatis in provincia Yùn-nân.
sacrifi-
cium ad mala depellenda.x-x,cele-
Ko. riter.
(2612)
.4b..
frîyV"
Petite flèche.
;
Magnum ,
Grand,agrandir.
magnum facere, am-
|
- Parva sagitta. Vide tnfra (6823). w plificare arcûs sonitus.
Hong.
Tseng. (2618)
(2613)
3 ET 4 TRAITS.
>
.17.e Clef.
LVII.e CLEF.
l'arc: arc.
i!:t
*
I
Han.
1
Opposer, résister.
Opponere, resistere
(Cod.VIII,paB".37.)
, repugnare.
7 Ht
CLEF de
:
Clavis arcûs, et cujuscumque ad
arcum pertinentis arcus, arcus cor- fr (2619;
j
1
iDArcûs
*|>
II ,
Consoler, suspendre.
Aliquem consolari, compati; sus-
pendere fune aliquid suspendere.
Tiao.Yidesupra(1130). Pd.
Milieu de l'arc.
(2621)
médium, locus arcûsubi
manu apprehenditur.
(2615)
; ;
uxoris fratres, item fratris et soro-
ris filii x - îse, discipulus
5 TRAITS.
siao -x,
-~
ttJ
Tcha
•i.
o.
(263°)
Nou.
{2631)
Arc.
ninô laxatus.
kay
débandé.
Arcus remissus, arcus nervus om-
Arbalète.
Balista. hdllgxJ vel
-x, balistamintendere; fiing-x,
balistam emittere
nervus seu arcus.
6 ET 7 TRAITS.
;
ï7'Clc^
e
tchang-x, vel
x -hien , baIistæ
7
Kong,
*
StfIJ| Fourreau d'un arc; celer, serj
yV rer, couvrir. f!'g Les deux bouts d'un arc faits
!.. Arcûs vagina ; ,
ce lare, recondere
jîBr d'os ou.d'ivoire, arrêter.
contegere. (Cod. VILI1,pag. jg.)
,sistere,
(26z4) Extremitates arcus ex osse vel ex
i! M'
(,*6/32)
ebore cohibere, cessare ,
rou.
(26p)
Milieu de l'arc, endroit où coercere, destruere.
jKj pose la main quand on tire.
Arcûs médium, ilia pars arcus per pl^t Obéir, céder, entrer.
quam manu apprehenditur. "*~ Obsecundare,ingredi. x-y. blandè
(26-5)
;
7
ingredi x-yên,blanda verba.
Sun.
..a:t. Arc orné de sculptures;
Noir-,
(2633)
Arcus sculpturis decorus.
SIfefnL
T).
,.
t
Nigrum atrum nigredo. Vide
(2626)
A infrà(6065 et6578).
Lvu.
(2634)
Vide infrà (2647). I
I
Chao.
7 A
Corde d'un arc.
Arcûs. nervus , ,
nervlis , iuna
liiiia dimidiata
diii-iidiata
naturâ celer seu festinus quoddam
, Voib.le,
,
(2635)
languissant.
Hien.
(
regnum. Cluing-x,primus iunae qua- Debilis, invalidus. Chôay-x, debi-
(;¡628) drans; -x,a - x, secundus
rans;lulua secun d us iunæ
iunae qua-
JÕ. * lis; x-chouy, aqua quae nullam rem
drans. potest sustinere quin statim mergatur.
(2636) ;¡ -
ent
1
Arc fait de bois. 8 TRAITS.
-'J\- Arcus Ii gneus,resarcuata,nomen
jjSjBr
.:' sideris.
Z-TA
- Hitêii-x,
sldens. diesnatahs
Huell-x, dIes natalismascuIo-
mascu l o- Arc orné de peintures.
(.z629) rum
quia- tune arcus extra domûs "'7f'a' Arcusdiversis picturis ornatus.
portam appenditur.Legituretiam Oii, Legitur etiam Tiao in eodem
- curvus, curvatus, non rectum.
,.
Tiln.
(2.637)
(Cod. VIIIx ,pag. li.)
sensu.
ig|»
j7,eClef,
M nffo*
.1.()n/:J"
a:-
v- rire,jactare d (xtfjS)
cognomen. Kaf
x-chy, vel
x-ouang
iibitu,
,
,
x-pan,
ten
I
Arc bandé, étendre.
Arcus intentus, extenderë, ape- 1
rire, jactare se. arcum seu chordas
musicasintendere,auseri,cibo re- II
pletus, numerale ioiiorum papyri I
-x, aperire, exten-
dere; x-koua, ostentare, jactare se; I
disponere, ordinare
J
1 facere
d ere retia; x-ta,
magnum, grandire; lchù-x pro suo I
r.
,
;
I
I
I
Keou.
II, 12,
j quiest
I jlïtt
(2644) ti.,b
1!f£
13, 14 ET 19 TRAITS.
pratiquéaux
;
d'un arc, et dans lequel on met
.b.11
la corde sorte de bracelet.
bbuts
Kong,
~t~ Ver qui ronge le bois, fort. I an. sare, manibus aliquid pulsare. Tseou-
TrjJf
;
(2-645)
Vermis qui arborum trunco pro- I x, praeses alium prcefectum apud su-
y.
zang.creaturl
Pefbus ,
violentus
1 pervicax , ;
et iilum corrodit; fortis,su- II
I arcus
periores accusans x-tsing aliquem
,
sui offiçii monere; x-ssé, canere fidi-
(263^)
I bus. Legitur etiam Tan, globuius, pila
sat fortis, homo quadragenarius ; am-
pliùs, v. g. j-pi-x, centum et ampims.
Tsé-x, sibi ipsi vim inferre. Legitur I
:
balistaria, subjicere, domare x- ya,
prosternere; kouey-x, turbo sternens
etiam Kiàlig, cogere, conari, vi aii- 1 sive homines, sive arbores.
turbare ;
quem adigere : kien-x, violenter per- I
x -tao, latro
non debita quaerere.
; x - kieôu, sibi I
I
.i!i. Limite; fort, cruel.
Limes,terminLis;fortis, crudelis,
-!I- superbus; arcus fortis; latus.. Vide
PhflH Arc fort, remplir. I
Kiâng. suprà (2639).
-
Jjwll] Arcus fortis; replere, impiere, re- (2646)
I
pletuso VIII 1, pag. -f2-/*
pl etus. (Cod. VIII:L, 4-2.)
PÕng.
pô7n
am Arc bandé; plein, grand.
(264b) I
;
JJNBMArcus intentus plénum, magnum,
JI.universale, multum,
A diuturnuin, re-
p 9 ET 10 TRAITS.
~l!
7)
motum. Y-x,parvulus.
Courbe, ployé.
Curvum, inflexum ;-
Pÿ. x, arcum capere
imperatoris. et sagittam imponere. x x-kio-kio,,
(2640
per ambages itinere non recto.
(2648) ° et
Pÿ.
(a642)
LVilLe CLEF. 33
5s:cif
4^^ Arc bandé, assez. Ht : CLEF des cochons et des san- Kj.
JgHEÏ
Keou.
Jy-x,
(>*43)
Arcus intentus ; satis est, sufficit.
arcum intendere quantum fieri
potest; po-nêtig-x, fieri nequit.
Ky.
(2649)
gliers porc, sanglier.
Clavis porcorum et
eus, aper.
aprorum :
fcf
por-
m»
JcUnu
* .3
JB/ Clef
Ky.
;:J
"*
Idem.
CARACTÈRES JOINTS A LA CLEF.
6,8, 9,
Touan.
*
(z65°)
matus,
IO,
quas
IJ ET -16 TRAITS.
Hérisson.
Herinaceus, seu porcus spinis ar-
erigit dum aliquid adversi
instat, hine habetur ut futurorum
A" ver b a quibus
prasscius. x-tsf, .b bbonum
et malum dignosci possit, prout con-
'1_-
mis
Chiîn.
Cuan.
plumes.
LIX.e CLEF.
rl
CLEF des plumes plume,
orner quelque chose avec
Clavis p l umarum
ali^qui#d ornare.
mis aliquidornare.
:
des
:
pluma,plu-
,
plu-
5J.'Clef.
Chan.
Souy.
sidus maiignuin.
Htng.
;
cies ;;
Forma, imago, figuraexterior,spe-
manifestare, describere homo
maciientus. x-yotig, repraesentare x-
(2651)
lA ;
j~ Truie.
Porca, sus femina, nomen cujus-
(2657) sidng,
.,,-tv; substantia corporea
tegere, patefacere.
;
, vel x-yôtig,fiifgura,similitudo
01' d
x-hién, de-
Tchy
..1. daln terræ, cognomen.
, CIlY
Jjrouge. Couleur de chair ou couleur
*9.
(2(552)
Loi"
Touffu, abondant; espèce,
sorte.
Densus, abundans; multitudo, ge-
rjf
ong.
*,
(2658)
Color carheus seu rubeus, colore
1..d illinire.
carneo seu rubro aliquid .11'
tchy, viae à janua ad aulam majorem
x-
*
réqgle.
gitur etiam Oéy in eodem sensu.
8 TRAITS;
Hérisson.
nosus.Videinfrà14).
Herinaceus,
porcus spi-
ve l mus spi-: J?j~~ couleurs.
Beau, mélangé de différentes
(l655)
LO.<.'?L, itifi.a (9514). Vide
Tsay.Venusttim, pulchrulu visu, variis
".t: (16$}) I
(1661)
coloribus mixtus.
- -.J. ..-'r.
d'unt
? lIta tigre:
j?/Clef.g,
C/zan.
Petit tigre, taches de la peau
I
I
I
W
JjÊ&
Ombre.
12 ET 19 TRAITS.
:
'5$;QFJT
I Lx.e CLEF.
9, 10 II
±r,
Ire,iter;
ET
I
1 CLEF de la marche : marche,1 :
(fo: Chf,
pM
Ire, iter; nomen
iioi-neii regni, terrue, ff
recfni , terroe,
vii et iacûs.x-x,tympani sonitus; tiFJl-,
(a66^' x, quidam mons. Legitur etiam Pâilg,
fl ti-
u- ™
Tchv.
TchS
(2671)
marcher.
Clavis itionis
y.ni•stn passus. : itio, ire, pedissi-
~j
Tel!}.
(2.6(6) I
f:J. Bois mis en travers pour fer-
x-x, grand flocon de soie, "t~ mer le passage d'une rivière.
ornementde tableau, petittuyau. Tcho.Lignum transversum quo aqua præ-
r
etiam
Piao..
Pi rj.v1
(2667)
(266~)
Maenus lfoccus sericus. Legitur
Ficio, tabulae pictae ornamenta;
item Miao,
v parvus tubus, tubulus, si-
(2.672) cluditur, petræ. in fluviis aquarum
cursum impedientes..
t~~
Manifester ,
mettre au jour ; K
(a673)
,
Festinanter citô, celeriter, ni-
miùm festinanter incedere.
beauté du plumage des oiseaux,
beauté des poils dans les qua-
Tchâng.(jrUpèdes. ,
|JE
1~ xf-ô entrevoir.
s
Aspiciendo non benè distinguere,
66 Fàng.parùi-nprospicere.Legitur etiam lg:
;
Manifestare, patefacere, manifes-
tum, patens plumarum seu pilorum
venustas in avibus et quadrupedibus.
|
I
(,,674)
fallere tempus ,
x-honng, timoré turbatus; x-yâng,
incertum esse.
I
(servir.A ,
,, .¿ homi-
rantur duo ky, seu materiae,
Ko-g Clef.
-1
Serviteur, servir, aller se
descendit."ff
fo: Clef. ascendit,
nem componentes ; purior
et impurior
Servus, servire, ire, uti,clispo-
Yu. 7'cffy.
nere, ministrare. Tehÿ-x, prxfecti et
7~. f2670eorumministri; telldy x,vel1 ya"- - 6 TRAITS.
iA
2675) 1 aA XI
X
praefectorum ministri; ssé-x,prxfec-
Attendre, traiter.
torum servi.
~t~ ;
Exspectare, tractare usque, usqué-
, ;
- quo. SiJng-x, alicui urbanitatis officia
5 TRAITS. Tciy, referre J
x - mail malè tractare seu
(:tGS) excipere, id est urbanus loquendi
~~t~ Lui, là, de là.
Ille, illuc, illinc; pro alieno ha-
bere, avocare se ab aliqlto.x tsLI, -
,"
pitem excipere.
;
modus quo quis excusat defectus in
excipiendo hospitem x-ke, benè hos-
i
^l6?6^ P~yin
in eo
et i am Pey eod em sensu. * JL/L^ Visiter, soumis.
'19f1 1RJ Inspicere, obsequens. Legituretiam
Vide SI/prtl (2674). Sun.
*
Sun, promu lgare, significare, patcfa-
cere. (Cod. VIII x, pag. 52.)
(2683)
ro.
LV
+
1X
(Z(J:-ï)
lit-, 1|
Ire,transire antiquitùs, oliin. x- Yilng.
la Ire et venire, item praeteritum et
Ouan
OUl111lY
((.ïo))
(-C./8
g, l
fi ;
If
futurum item familiaritas,
tudl o, v. g.
C .1'
'-1'.!..
necessi-
u, lA
lay,
(z684)
1.t. A
Vide slIprà (2678).
1jiI
™B r ,
Fry-x, hésiter.
Hæsitare, incertum esse, hue illuc
discurrere, perturbatus.
1
Olltlllg. Hoêy.
:r
ijr
(2679)
14t Lois.
rr1-Ire
(2680) ttrihutul11 exigere seu accipere;
supenor debellans rebellem inferio- Liï.
f
Leges, modulationis leges, origo.
;
Fa-x, régulas x-tong,fistuiae spe-
cies; pü-x, penicillus ad scribendum.
Aller,t |JUL
rem, bello subditorum peccata punire.
passer.
-lu,mori
(2687)
1!.
aJK
i^V
Après, descendans.
Post, posteri, item loco filiorum
;
i Tsou.
(1681)
Ire transire.x
ascendere, et *
descendere ;
id est
nlors, quia in homine morientesepa-
: x est
Heou. xJ posteà, in posterum sequi post
(2688) -
alios;,x tchè sequaces ; x inoil
,
assumpti. Çhïll-X, post mortem eùl-
-
,
fIhA ; consequi..A
; q
€o.'Clef.
J*
TeIzY.
noverca; x-fou, ..d
'-.(;, matrisviduaemaritus.
Ta-x-cheou, in emptionibus fraudare
asserendo pluria expensa quàm de
facto fuerint.
I
I
I
I
I ~-M~
optata
1"tnh'.
altero deiectari x-îsouy , peccare
y, optata consequ i
Cil)',
Hæsitare, incertum esse, ludicris
I
7 TRAITS. DAt' sese dedere, vagari.
Jrey »
(2695)
j~A Gravité, doucement. I
*
Gravitas, lentè. x - x, paulatim
pedetentim incedere.
, I
II
JL|l*
~~t~
Changer, transférer.
Mutare, transferre. x-yoüe, mense
Su. J
I A/A'sequenti. Legitur etiam Ssë nomen
(2689)
T(2.696) terræ.
terras.
*
Reculer. I
,
Tsun. 1
Aqua navim ingrediens. Legitur
(2690) I Han. etiam Hall
r t in
• eodem sensu.
-2
Mb x-x, marcher lentement.
, I
Rt
(3697)
I
gradu incedere. Vide suprà, (2692).
Siiio. I
(1.691)
KIng",
.fŒ'sentier;
Chemin pour les gens de pied, I (2698)
YTp
Tàu.
Disciple,. multitude, aller à
pied, seul, exiler.
Discipulus, multitlldo, ire pedi-
bus, solus, inexiliummittere, solum-
I
ai
ÈJUJL
TAt
Obéir, acquiescer, êtrecorn-
plaisant, s'approcher, suivre.
Obedire,obsecundare, obsequi,
song. se conformare, accedere, à, ab, ex,
(a693) modo, frustra, in vanum. x-ty, dis- 7
(2.7°o)
(2 ) -ay,A de cœl1o descen-
/Ill
dde, ut. x-tf(/l-ell
,..,;
cipuli, etiam mechanici ; ouén-x-tsouy,
dit; x-voû,exnibilo; x-lay, ab initio
exilio plectere; x-Jung pedites.
,
usque nunc, usquemodo, unquam
x-po, vel x-lay-po, nunquam; x-siào,
;
8 TRAITS. à pueritia ta - x, transire : ponitur in
.A.It..
posséder.
, Pouvoir obtenir , trouver ,
principio orationis, et in fine additur
:
klng-kouo. Legitur etiam Tsong sequi,
,
subsequi, obsequi x-tche, sequaces;
x-tahg-hidng-ty, duorum fratrum filio-
uTe.Posse,obtinere,assequi, invenire, rum filii; x-mou,matris sorores. Item
IZ6QA)R
(2694)
possidere. Tso- - J fieri nequit;
po X
tsc-x, contentus; siang-x,
- aiterumt Tsong : x-yôlzg, per otjaim, ex animo,
diligens, rectuo).
Recevoir
jT
/0/ yJj
tur
Recevoir d'une manière obli-
A ''1?J' geante les étrangers.
Clef.
y., È seuconsolari,
Tc115LafLay..
.Lcn)'.
invitare;
(2701)
Ai*
~H
*
allicere.
œdes
"'131
ionginquo adventantes benignè
excipere r
aliquem
M*
etiam Lay, venire.
Faire en sorte.
item ad
d suas
Legi-
~L~?
Flf.
(2708)
(2708)
Pang-x, craintif.
Ex timore inquietus, perturbatus,
timens
i mens et tremens.
tremcns.
Derechef, retourner.
Iterùm, reverti, retribuere; quæ.
dam caeremonia quâ vocatur anima
moribundi, ne discedat, vel anima
TU'"lA
mortui, ut revertatur. sy-¡y- ay-x,
6o- Clef.
,f
',.
Gouverner,impôt, dompter,
caresser.
;
commissis x-tcheou, ultionem sumere;
fàn-x, iterùm atque iterùm ky-x,post
iuctum pristina repetere ministeria.
A
tu
Gubernare,regere;tribu m,vec- Legitur etiam FeÓu, iterùm",denuo.
Yur b.
(2703)
°~
tigaiia;
ad
1. d
d bibendum
b.b d invitare; Il d".
slibjicère; biandiri,
doii-iare,
resistendjo
d *
PTf
1lf1 Inspecter, faire la visite, faire
cohibere, repellere; adjectivum rerum
;
ad impeiratorem pertinentiuln. x-fô,
vestis imperiaiis x-tsien, de praesen- A Populum inspicere
Slïil.q-Lii, x-fo
obseql-ii,o0bedire.
otbsequi, eue.X-JOll,
qAui,
,
le tour, suivre, condescendre.
circuire, se-
conso-
;-1
tia imperatoris, imperatori assistens,
coram im
coram xil,
peratore;x-lou, via
imperatore; via regia;
re g ia;
(2709)
an;
servare ; ;
x-x, ordinatim
- 1t 1
c ircuire ;xx tchy]
x - hoan, circuire
YIl-X,
ieges
ges
inordi-
intrans ad dormiendum
magnatum primarii ;- x,
tSlng-x, concub ina ad imperatorem
x ma, equos
servi
natus; x-leâng, bonaeindolis.
Àtl*
- ,
domare; x y ars aurigaria. Legitur
etiam Ya, obviàm ire.
-- 10 TRAITS.
que
a
Tcily".
Agir dans l'espérance de quel-
chose, amasser, recueillir.
r'1!It
Sâo.
x-taa marche lente.
Dicitur de incessu tardo.
rj-, 1
.1.CJ1Y. il'
segetes coiligere;
Ex alicujus rei spe aliquid agere;
ut in futuros
fi usus
.tt
(2710)
serventur, congregare.
a~ Vestis iacerata ,
Habit déchiré, guenilles.
panni detriti.
(Cod. VIII, pag. 61.)
•• 9 TRAITS.
J
SIe.
- Venir, *
arriver. 1f (2711)
x-hoang, troub lé, f
crainti f.
quem
l At 1
'-- Venire,advenire, pervenireinali- Perturbatus, timens et tremens ,
; za.
(27°5)
iocum. Legitur etiam Hia, re-
raotum. (Cod.VIII~",pag. jy.)
0 /.7
Pang.
ex timoré inquietus.
SJfïr*
.-'.
A/a* Serviteur.
(2706)
|M1J
Piln.
Circuitus, circuire, undequaquè
Ilttera numerans vices. x-chfll,
;
totum
-^2*4
ministri
Servus, cognolnen, praefectorum
ad tempus à plebeassumpti.
- corplis;ci,X, decem vicibus. Yao.
(1713)
-
sable
60,' Clef.
1Oiiey. ; ~{~~
A
JTcrn/i>v (2714)
Modique,peu,petit,mépri-
non, sans; caché.
Modicum, parùm, parvum, vile,
minutias; non, sine;recond itum.re-
condere; ulcus in cruribus. Yn-x,
>
It
j
IBjf
Tch
Tche.gendi
(2.720)
(27-0)x-yê,
, ; , , .:.r
Comprendre, pénétrer, ôter.
Intelligere
usurpare,excludere
Lé gendtributatempore
;
penetrare
y,
auferre
finis, modusexi-
imperiiTcheôu.
i trib utatem p oreimperiiTf o~.
(0.
(fo: ciel
>1
rH]/.,.
per totam noctem x-teou, x-
l'
rn.
subtilissimum;
b 1° tay - x, chao-x, ddua- ouey à capite usque ad caudam.
,
rumconstellationum nomina.
ue,"relegere.
l e gere.
Retourner, revenir.
Reverti, redire, retrocedere, iter
A
(-7
(2.715)
5)
mes,
Exspectare, sperare; selnita, tra-
parvum iter per agros.Legitur
etiam Y in eodem sensu.
X-hoâng, marcher
11 TRAITS.
L
- ,
*-
(2721)
~t
Non rectè incedere
agere. (Cod. VIII, pag. 62..)
, de travers.
obliqué iter
quaerere : x-hîng, casu assequi
quod meritis non debetur, examinare.
Item Kiào, qui rem obliqué novit et
Tchang, tamen putat se integrè scire.
if
(2716)
sllprà
~~t~y
Modique, petit, peu.
Modicum, parvum, parùm. Vide AUfjL
14, 15, 16
,
ET 17 TRAITS.
corde composée de
Beau
(2714). JJSQf trois cordons, touches.
Ouêy.
(-717) R(oey).
Pulchrum, funis è tribus funiculis
contortus, loca citharce
ci t h arx; ad tonos dis-
2723
tinguendos inscdpta. x-me, atramen-
12 ET 13 TRAITS.
tum in urbe Hoey-tcheou confectum,
in proviiiciaKia-tib-ilail.,quod est ceie-
Jhttjt
1
Effet; montrer, témoigner.
Effectus; ,
testificari,
patefacere
perfectionem internam foris prodere,
berrimum.
Ii
(2718)
gnosticon. Legituretiam Tchy, una ex
E
(2724)
quinque sonorum speciebus, quaedam
fVirtus,
musicarum vocum diffefentia.
éVertu,bene
bienfait, faveur. gotiapessùmeunt.
,
x-tchflng, marcher de travers.
Non rectè incedere ille cujus ne-
)
Virtus,
Të.
beneficilm.
beneficium;
;
opus virtutis ngo-x, vitium
ming-x,
;
fic i tim, favor. x-lil'iig
x-hfllg
llgëll-X,
potentiainteiiec-
J
j
ng'.
LoIn
Lo
ZLo gO
(2725)
j'iVl\ CLÈF
LXI.e CLEF. defunctorum
prima, quinta et nona luna.
;litteraauxiliaris.x-yoûe, (1/ cicf.
sin.
Sin.
(2727)
du
: J.
cœur et des affec-
tions cœur, volonté, intention.
CI' cordis et animi anec
Clavis
cor, voluntas,
f
JI' t"ionum
ITI.
mtentio, anunus, prin-
-
:
l¡J
)rw
I(f.
Vide supra, (2731).
~** Hay, inniti.
Legitur'etiam
Sm.
Sïn.
; ; ,
(2732)
cipium vitae, pianeta Jupiter. Ly x,
gI
in.
proponere siào-x,dilicentiai-n adhi- Patience.
bere, diligenter
; lieou-x attendere,
commendare memorias fdng-x, curas
-fis Patiei-itia.x-iiay, patienter ferre;
deponere vel ex animo pellere fdn-
x-ty-hoa, mendacium; leang-
; jm y tsan-x,
A(
cru d e lIS;
1.
(2733)1T1*t's'1 patiens; po-x,
Ilall-X,
1 /1 ve ilA
yong-x,
scientiacoiiscieiitia
x, con- tatiiin impatieiis, eti
tatum impatiens,etiam
v suarum cal ami-
a liorum,
ai-i-i IOrUlTI,
et
bo- «-:t
sic misericors; chaÓ:l<iè//-fÕ-x-tchÕng-
num esse dictât; kouéy-x,in se reverti.
cliin-tchy-sïeôu, unius momenti mpa-
tientia est totius vitie dedecus.
i
CARACTERES JOINTS À LA CLEF.
1, 2 ET 3 TRAITS.
f-* x-te, craintif, timide.
(2728)
Vides/lprà(2734).
;
x, est dubiulll, valdè dubitandum,
;
forsitan po-x, non est necessarium.
Te.
*
jftTÎ
Tao.
Tristis ,
x-x, triste, affligé.
lllœstus, mœstum esse
afflictus, mœrens, dolens.
,
(2.735)
1
UClnarr.
Murmurer, se plaindre.
t
You
oen. Murmurare, dolere, aliquid aegrè
ferre. Vide infrà (2792).
m
-¥
(1.136)
Examiner, chercher.
I 1 Considerare, praematurè perpen-
(273°)
l\
Si Craindre , à
Kan. clere, quaerere. (Cod. IX, pag. J.).
J
(2737)
Ky.
quelqu'un, haïr.
porter envie
en
t
(t!Chf
t Kong.
•w '-
t 1 Cordisangustive,
(2739)
rr
Tchy.
11
O
•
||W
A
h,
(2740)
uang.
(2740
JrlJK
jyjA
('742)
I
Peines, chagrins, crainte.
aiiii-ni
or s angustlæ, anllnl mo
timor, timere.
Ino lestirc,
Oublier, perdre.
estJæ,
,
Festinus, occupatissimus, turbu- I
anp;.lentus, tristis. Po-yao-x,
ieres; sic ne
hy-x,summè occupatus.
!I
I
acce-
I
I
I
I
I
I
|I
I
Triste,
)
jyrt,
(2747)
jlX
I I
chagrin.ci.,
Tristis,afflict-Lis,moesttis.
(2801).
,,1. (2749)
011.Inobediens,
(275o)
il
Triste, chagrin.
Tristis, mœstus, mœrore afflic-
,
adversari protervus ,
Legitur
etiam Ping in eodem sensu. Vide infrà *1»
---..
4 TRAITS. I
}
*
l/lf
Emotion.
t
t
(2752)
-
Tien Dedecus, ignominia, dedecore affi-
• (2744) cere, alicui infamiam inferre. -Ii- Émotion, craindre.
'1'A Cordis motus, timere, cordis pai-
~- A É Se faire violence l'unàl'autre, pitatio. (Cod. IX,pag. Ó.)
tache, forcer. Tchang.
Sibiinvicem vim inferre conari,
,
(2753)
IK prompt, promptement.
Content gai , se réjouir ;
«
Mm in eodem sensu.
Kouay ;
Contentus, hilaris, laetari velox,
Vide (a754) celeriter. x - 10, hilaritas, voluptas ;
supià(2745). x-v dicitur de lingira acuta vel mor-
Min. d.
daci; pou-x,
, satellites;
II' choœng-x,h1iia-
"1
Hiong.
£zlong.
C.
Craind
dre.
Timere, metuere, pavere. Vide
('1'
ÓI/
L.
Sm-
CIef-
CIel'.
fi
Slll. (2755) (2763)
I
Yû. (i0'365)- eoit, Assuetus, assuescere, jocularÎ, iu-
(2756) (-764)
dere. Legitur etiam No, pudor, vere-
cundia.
OC
)1'& Cruel, opiniâtre; haïr. x-meéu, stupide, grossier.
Crudeiis, pertinax;odisse, o ffen-
,j
Hebes, rudis, rusticus, stupidus.
.1. , mdere,
1.- nocere. Legitur etiam Ky et LegituretiamI~e0-1~it
rp CIlY.
\z7$V7)Tcj» in Jem
iii eo d ein selisu.
sensu. jr n Leuittir
¡(eau. etiam Keou in eodem
(Cod:IX,pag.8.)
eod em sensu.
seiisit.
jhJL*
l/y
Fidèle, sincère, vrai.
Fidelis, sincerus, verax. Vide infrà
f.
(2765)
II ï
Gai, se réjouir, joie.
Hiiaris, Iari, gaudium.Hoïïan-x,
Tchfn. (lo'z7°)- jH.
LT-m.
vel x-hy, lictari.
(a758) (2766)
)J
(2759)
frcuitates non turbant;corvaldè com-
Triste, chagrin. motum. Legitur etiam Kâllg et Kang
IIÇ Tristis, mœstus, perturbatus. Le-
in eodem sensu.
j
.¡(.
(2768) byces ex ore emittunt, subito, obli-
cœur.
•9 Cordis affiictÍones vel angustiae. visci, extinguere, contemnere, décima
Kïen.
.Li.le n
(2761)
Legitur etiam KÏh in eodem
(Cod. IX, pag. 7.)
sensu.
pendere ; g.
millesima pars uniusfeu,Kmg—x, vili-
x-jên, vel cho-x, derepentè,
.,
., ,
.A.'
ecce, v. - ,A A -' 1 hA
sân-jin-tsay-tay-hoëy-haô,
x- yeou-jin-lay - pao,dum tres viri se
haïr.
Penser, prévoir, considérer, ad scribendum ponerent, ecce homo
réciter lire. quivenit nunciare.
haïr.
Nién. Cogitare, prospicere, considerare, 4
(277.Ill,
I paix; fixe.
L
61? Clef. 5 TRAITS.
tjt
I
-
I Quies, pax;fixuni, immotum il
Stupidus,
(Jffi Stupide. I 8)
m'1ft.
le,
.Æ
submissus, subdere se. Legitur etiam
l'discordd.ia, voces dis-
'T' 1 : x-tchy, d.
Tchen d.
S-
hebes, rudis. Vide uifra sonas, dissonus.
Hoen. (2941).
kt-JL
j1
(277°) I
Iiiniti.x -clii,
S'appuyer.
Ierubescere.
Ca
Honte, être honteux. Er
(o.
subsidium, auxi-
(2779) l' ;
iium,refugium. Quando pater mo-
Pudor, verecundia, pudore affici, I
J.so" b escere. I
ritur, dicitur de filiochy-x quando
mater, dicitur chy-chy.
l"
k
J
(2771)
Comment î
QuomodÕ! x-1110, vel x-sétig, vel I
I 1
¡Ih Soupçonner, soupçonneux,
I-1-^ méfiant.
m v
1sertg.
(2772)
x-ty, quomodo !
1
I
I
I
Tsou..
TsoU.
cSuspicari
ouspicari,suspicax,
suspicax, ssuspiciosus,
1
uspiciosus,
qui aliis non fidit.x-tsé, superb us,
contemnere.
17c
¡t,rh Mécontent, avec peine, diffi- I f
aVide
i||>o$—|
itifrà(2808).
cilement, rebelle.
?ang.
Ysubdere
an Malè contelitus, oegrè, rebellis,
contentus, ægrè,
- reb e ll i s, se II
nolle. x x,fastidium, dis-
; I
Hêng.
Vide infra (2808).
,
2773J
plicentia. Legitur etiam Ydl/g in eo- I )
(2.781
dem sensu. I
)fa Craindre avoir compassion.
jri
)(a Colère,
s'emporter.
se mettre en colère, I
I
IJjHr
1-'l'
Timere, metuere, conllnIseran,
commiseratio. x-x,afflictus, muestus.
;
Ira, irasci. Na(')-x,velflll-X, vel
-
ïi. JH-x,irasci han x,iraenndiam in
JAy/"of
^~7/^corde fovere.
I
I
(2782)
ID Penser, méditer.
lV
x-tchông, vel x-yong, qui
IJl peur, epouvante. a (2783)* Cogitare,111editari;Iittera auxi-
liaris. x - siàng, cogitare; x - siatig-
-
kiebu,diutiùs considerare; * leàng,
.J.C o
Tchïno-Timens, perterritus.
(2775)
considerare. Legitur etiam Ssé, cogi-
tatio, idea, intentio, sensus, propo-
situm, voluntas.
vf £| gTimere,
tR
*w
Pa.
i2776)
(2776)
111
,
Craindre, crainte,
timor. Kttig-x, timor;
pÕ-x, ;
nihii est timendum kong-x,for-
sitan, credo, dubito;hay-x, timere;
-
x-sieou, pudere.
f\*"
I Naturâ
Stupide.
hebes et parum nabilis.
j~\ timens. Kln0s-x, timere. Pin.
Fou.
(7ïï) (1785)
Clef, NIf-x, rougir de honte.
II
di." Clej
jtlj}
lit-* JL.
,
Unir, ensemble, uni, joie. I f
61!
",
lL I
pa Unire simul, concors. IætltIa. I
x-x, hilariter.. II
lIt¡ Erubescere. Legitur etiam Ny in
eodem sensu. (Cod. IX, pag. if.)
y
Y. Nf. su.
Sin. I (2794)
(2786)
Tay.
4
A
itc Paresse, paresseux.
Pigritia, piger. x-tndll,malèexci-
pereseutractare.
I
I
I
j1\Jt. C hose extraordinaire,, chose
I:f.: qUi arrive rarement, merveil-
Kouay. leux, adnlirer, se
,
plaindre.
Res extraordinaria, res rara, mira-
FW
(2787) (2795)
du.;
bile portentosUlTI, admirari, con-
Vide"ifrà(3139). I quen. PU"
queri.
queraris ;
o-yao-x-llp;O 1 -
do-x-ngo, ne dee me
x-voe, monstrum ;; -
Ille con-
yao x1
(2788)
;
aeris daemon ky-x, portentum tchaô-
j
naturâ
«
(2788)
Ky.
(2789)
Prompt,
a maladie, affliction.
inquiet
;
pauvreté,
I
Fo.
(2796)
x,occasionem de se conq uerendi prx-
bere.
digere,
d. ;
nrgere, premere sse-po-Iàn-x,
-' v 1.' ififf-ft Cœur oppressé, être affligé.
negotium non est valdè urgens. 7P
IP
I Animo contractus, moerere, contra
|IuK naturam irasci.
Inquiet, chagrin. bo.
L'v
(2797)
1 Inquietus, mœstus, valdèsollici-
ong. tus. x-x, homo rectus. jfcfc Repos; timide, craintif.
(279°) Qiiies;timidus, pusillaniInus, in-
- | ,tth. Cœuraffligé. 17.v
validus, dociiis,iinbellis, tranquii-
lus, Ienis, pacificus.
y:Tchïl
'-
I
m
jll
(279.)
Cor triste, cor mœrore
(Cod.L,.Y,pag.14.)
,
I
(2798)
Huên.
(3902). Legitur etiam
Vide infra
Huéll, vendere.
f
(2799)
'-
Youen être fâché, haïr, haine.
--:' (2792)
,
dolere , ,
Murmurare, increpare, conqueri,
poenitere irasci
odium. Mây-x, proprias alicui culpas
odisse , Tsong.
Vide infrà (2876).
jP|yd'affliction.
,
-ln.
jtllttl
jtJL*
'7J
Tchû.
,
1". ,
Extravagant, cruel, troublé.
crudelis
Insulsus
b' d..
perturbatus I
b';
x-hôt indistinctè,
non kenè distinguere, obscurè x- I
mallgJ quàm ce l errune. *
timidité.
;
Craindre, avoir peur crainte,
I
*,.
Meou.
Irrt?
(2810)
.tij
Desirer, avoir envie.l
cupiscere. (Cod. IX, pag. id.)
zn.
Sin.
I (28n)
(2803) metus, timiditas. -
Itfü Vide supra (2751). Legitur etiam
6 TRAITS. I Ixrt Tchong, cordis motus, cordis agita-
tiones seu paipitationes.
Yii Yeofil,
IT Laetari, gaudere ,
Se réjouir, être gai.
irctitiâ affici. I
I
(2812)
Kcing.
(2804)
(Cod.IX,pag.17.) I
I
I
JfvfrUnis, s'entr'aider.
ITÎfÊ
",- *
Concordes, ,
uniri sibi invicem
prassto esse, summè concordes.
1£.
,
Hie.
,JJJ Penser,songer, comme, de
cette manière.
Cogitare sicut, hoc modo. Ky-
I
I
(2813)
SrÍll, timere
fidelis. Legitur etiam
x-ly, timere.
(2814)
Videinfrà(2857).
ôun.
Ihao.
(2806)
Jy.
l-f
ITf
S'appuyer. (2815)
;
tua X-flOU eu >ius pa.
p1a- paulatim in deterius vergere.
(2807) Tiao.
ter mortuus est.
(2816)
'\J: Toujours,persévérer
long-temps perpétuellement,
TVu
Troublé.
toujours
ZJA
Heng.
(2808)
dans le même sentiment.
Semper, perpetua, diù; perseve-
rare, semper in eadem sententia per-
b. -
A
HOanD"
(~S'7)
Perturbatus, corde vaïdèturbatus.
b'
x ho,indistinctè, non benè distin-
guere, o1bscure; x-mang,
* quam
rimè; tallgx, turbatus.
, celer-
1
)t 1 IXt
Craindre, avoir peur.
Timere, pavere. Usurpatur etiam
xtt Craindre, peut-être.
Timere, pavere,forsitan. x - pil,
metuere; x-kuii, pertimescere. Legi-
(964). Kong,
Kouanv pro ^ou^nët Vide supra
(1h8)
^8l8^
tur etiam JCong-x, dubitare, cogitare,
(2809)
considerare.
.ci
Changer,
IChanger, j|y* 6fr'Clef.
il
jf
61/ Clef.
11
0U\6y,
JH
Jy.
tromper.
f<m
Mutare, decipere, mutari, pœni-
(10,035).
tere, perversus. Vide supra (185) et
iK v
Kia.
Kza.
Content, sans»chagrin.
h
Contentus, sine mœrore, hiIaris.
Legitur etiam Kidy in eodem sensu. I
Cler
Jti5
Vide infrà (2895). t'yt Vide supra (2786).
Tsy.
| t Su t.
(2820) (2829)
J,
Htng. HiôngHiong in eodem sensu.
(2821)
i,'
LT.
Hiao.
Se réjouir, être gai.
Lœtari, gaudere, contentus, qui
non habet quo tristetur.
I
(2830)
Chu
(2822)
^t-|
A~~ Misericors
c,
,
Miséricordieux.
alios sicut se ipsum
tractare, aliquid patienter ferre.
J'(283.)
Avare, desireux.
Avarus, , cupidus. Vide
Lin.suP™(llS0.
f"l , parcus
jlm
.<--:. (28-3)
-- "*
17 Présomptueux.
(2832)
Grand, agrandir.
4
Confidens, de semet nimis proc-sii-
Koua #
¡(oua. mens, superbus, tumida corda ge-
Legituretiam V" pusi
Magnum, amplificare, magnum
facere, proferre.
> (2824) reiis. Legitur
rens- etiam Kou, pusillani
l lanimus.
iii-tis. Koue
js .x
L Chagrin, maladie.
(a833)
N
tt ~U
ang. fA
Yânv.
.1(2835)
5)
Mœstus, morbus; vermis qui
homini-im rodit,
cor
à quo antiqui, ma-
rentes in antris, vexabh antur. Koûey-
x, quomodôd' va i es? voû-x-hou,
v ,
1 A esne
T,e.
,
rà.
î animo
4~Y~
Libertinage.
Licentia
ong-X,aiiimoobsequ
Tsong-x,
Ts tibus ind
u
suo arbitrio operari.
obsequi, i cupidita-
I gere, re i axatus.
,
N~ sine mœstitia, vel infirmitateî
(2834) '-'
haïr.
'\L Compatir, secourir.
11111.Compati,
d.. misereri, miseris etse-
0ey. Odium, o d isse, in aliquemodium
Od' le
habere;iracundia,irasci.
d Su
(a835)
nibus opem ferre, tristari.
)t iit
(2826)
llSl Honte, pudeur, rougir, faire
affront.
Tsë:
Vide ityrc} (3072).
Pudor verecundia
Tchy.
afficere.
contumeliâ
eruhescere,
Voû- liên-x,sine
pudore, inverecundus.
tfV Clef.
iÉ. J
JllI
JVide
yv<?.
à Pudeur, rougir.
Plldor. verecundia
supra (2764).
, erubescere. I
¡1ft
¡;['
Kong.
Avoir peur,trembler.
Pavere, trepidare, înetuere.
x, reverentiam exhJhere.
Ta-
£1:ci$
il"I*
p
Sin. (2845)
, , s'n-
,
(1837)
jlfa|
1 YpL
Haine, haïr.
Odium, odisse, odium in corde
fovere.Yoûen-x, vel tcheou-x, odium,
;~rt
Sv
-s~
Respiration soupir
arrêter, interrompre, naître.
repos
l, qnod
lùm ; 1.
pli-plf-të, utinam! tchy-x, displicet so-
, d a: - Oll, sieou 1,
- - httig, a
nuIl''
sistere, nascere, producere, quiescere.
;
Tse-x,filii ly-x, iucrum; korl-x, indul-
d., ;
studere;
habitâ difficultatum ratione, virtuti
x-po-tl-ch/, utinam esset!
gere,inordinatè
gere, inor
artirtcium,
nuncius, novitas.
tar#Bienfait, faveur, obliger.
superiorum
Mgen
Ngên.
(2,8
(.839)
39)
l'
in b,
Beneficium, gratia benefacere
inferioresamor
,
men civitatis.x-tellu,benefactor
gratias agere; kan-x,
1
c ;
sié-x,
TT gratiam;
habere
, no-
Jf\A
I/P juste.
S'appliquer;également, égal,
II&P
N~y
Diligent, appliqué ; respect.
DiJigens, attentus, sollicitus ; in-
adaequatè cepit duos homines x-x,
; -
avium voces x had, conveniens,
valdè appositum, congruum.
K
,
ternaveneratio,veneratio, venerari. * ~~L
Ko.
(2840) ensemble.
Unir, être d'accord, à-la-fois,
_t. ressé,
EmP
IJ
-J Wt Respect extérieur.
Reverentia exterior, honorare, ve-
nerari. Tchû-x, ventrem exonerare.
f.::
•
1Mâng.
E tres-occupe.
Festinus,occupatissimus.Vide
pra (2742).
,
su-
Kong.
(2850)
(2843)
fcl-f
.1Im
Videsuprà(2841).
j) Vide suprà (2843).
KÕng. Tong.
(2844) (2850
j.'
- * GaiY lie
wik
(y)
i
Clef.
Ui yry extraHi/aris,
Yang.
content.
vasa.(Cod.IX,pag.2.3.)
cordis
contentus
tamentllm; exundatio aquae
vasa. (Cod.
; oblec-
seu oleœ
e~
IX, pa.-. -23.)
;Jflft
J
T y..
Égardsdesfrères cadets
vers les frères
fi aînés.
1\"
en-
Observantiafratrum minorumerga
61: Cie.
il
I
Se
fratres majores. Kay-x
(2861) 't
rex in subdi-
bd. SIn.
tos benevolus.
T
1
Sincérité.
(2.862.)
àlue--lt
| M"f Ingenuitas. x-py,
ex animo, sin-
Vide infrà (2916).
.Ilouen. cerè, toto corde.
Koùen. Ty.
(2854) (2.86,)
Paisible, triste.
fPJQuietus,tristis,sine Triste,
,e inquiet, chagrin.
Tristis, inquietus,
ao.
si J secrets
furtlnl secreto.
strepitu. x-x,
Y. r oreafflictus.
mœstus, mœ-
I
T Nt
(2855)
ji-&-
VU
Content, gai, être gai.
Contentus, hilaris, lætari,
jr (2863 bis.)
Se repentir.
Yoiie.
(a8j6)
dereJ cognomen. gau-
gitur
.Qjey.
(2.864)
Pœnitere.Tong-x, resipiscere.
etiam Holy in eodem
j~~ (1023).
Iteln vide supra
Le-
sensu.
o~~
3~
4Sy.
Connoître entièrement,
former avec adresse.
s'in-
J
in-
W>») vestigare, cognoscere, (2.865)
cognomen.
iI
Sapiens,prudens, scire,
Tche.
(2858)
cere. Vide supra (1258).
cognos-
- (28^6)
IX,
Reverentia, tranquiilitas,
-2
examinare. (Cod.
pag.
quies,
il^
pAvarus, Avare, desireux. )Ir\m Avoir peur, étonné.
cupidus. rà(1151
VidesupP
Timere, pavere, stupeiactus, ti-
Lin. et*M- Song. Ineus, horrescere.
(2859)
jr(2867)
;
'1^fi
LIn.
(a860)
V,desuPrà(115
15 1 et 283
1 232)
2).
Tsun.
Emendare
(-868)
Se corriger,
bellis.Legitiirse, poenitere,
secundo.
se repentir.
X-X, im-
etiam Tsutn, SIstere
mutare, resipiscere, ordinem
tenere'
itwICompati,
6t:CUf.|f|y| , I
0WKouey
Sln,
il
(2869)
ev
Avoir pitié être affligé.
tristari, infïrmus,inva-
IIdus, magnum, cognolnen. Lesitur
etiam Ly in eodem sensu.
Joie,
Tft quiet.
8 TRAITS.
Sill.
)t-J::.
i entissine
vox dolentis
sericordia, commiseratio.
T.At mi-
si ne~prl oratu. Tse-x,
, ;
(1872) interminata seu amplissima, ut cœ-
ium x-yâllg dicitur de vexillo
IlEI Virtus, beneficÍlull, favor. Vide
;
mare
à ventoagilato.
rj,gsupra (2719)'
-
)ttf (2880)
Videsupra
Vide supra (2817).
(27719).
19)
Hoàng.
"rI
(-873) Te.
(2881)
M
Haine,haïr.
Odium, fovere. (Cod.
odisse, odium in corde
IX, pag.26.) *L~ft Vide supra(271^).
LA
(2874) Te.
m* (2882)
r, ,
rJ.0an.
„
S'affliger,craindre; douleur,
malheur; penser.
Tristari,timere; dolor,zegritudo,
r 1" • cogitare.
caiamitas, inielicitas; •
f'tristis.
I)
™
Souy. sensu.
Triste, chagrin.
Tristis,
Legitur mœstus. Tsïao-x, facie
etiam Tsoiïy in -eodem
JW
Tsong
x-x, ou x-mdng, avec trop de
précipitation.
(2876)
Videsupra(2883).
Praeproperè,nimiùmfestinanter", 14Souy.
valdè sollicité.
(2.883)
(2884)
Jhi. Itspes
fj.eClef.IffTcheôu
,1 *rlEr
- x, frustré de ses
I
I JjplVidesupra(2775?). j
6-1., Clef.
I
vœux.
Votis frustratus, spe dejectus, pris- I H°U-
oru_ tinastInas spes seu
seu conatus0lsse.
SIn.
gai. ligU
conatus o disse. I
S'in. (2894)
(2.885)
Jfil
1V Content, M Tristesse, s'attrister.
, tristari,
commiserari,
J1
Tristitia
Contentus, hiiaris, festivus, vir- I
j,* tus. x-x, corde turbatus seu commo-
I
I
Tsy.mi.seri.cord.i.a
lTIlserJcor
a moven.
compati, alicujus fortunam miserari,
mi seri cordilaâ moyen.
moven.
(2886) (2.886)
tus, intimus animi motus. I
(2.895)
gd
I;J Triste, affligé, chagrin.
Sincère,fidèle, vrai.
Sincerus, fidelis, verax. x-x, im-
Tristis, mœstus, mœrens, mœ- I
/(ông;. potens,ijihabilis.Legittiretiaiii
Kong:
JlA"
Men rore afflictus.Fan -x, animi angus- II
I)
x-tsông, voti impos.
tix ; Jyeôu-x, tristis. II (2896)
(2887)
ffl Videsupra
(2887). 71k
,
Triste, pensif; faim.
Tristis cogitabundus ; famés ,
I Nÿ. vehemens appetitus.
Min.
I (2897)
(2888)
-
tchy-x, antiqua amicitia. Tsy-x, septem
Hing Odium, odisse; crudelis, crudeli- affectus, scilicet, hy, gaudium;notî,
(1890) tas; rixosus, pertinax. ira; llgay, tristitia; kiiu, timor; ngay,
J
.~Jt~
Tao.
Avoir compassion, douleur,
affliction.
Compati, misereri, dolor,moeror;
dicitur etiam de morte pueri septem
P
It..p:¡
Tcheou
amor; ou,odium; yo, desiderium.
k,
(2899)
annos nati, in juventute mori.
Sincère,foi,fidèle.
'-. Tâo.
Vide supra (2891). m fîdes,
Siiicer-us,
Th fidelis; ex animo
ex corde. Legitur etiam Tïitz in eo-
,
i Lun.
JEch
; Tc fL*
L4, *dem
fFort,hardi.
-• (289a) (2900) enl sensu.
JhBÉ
; .;
Haine, haïr.
IÆOdiu111, odisse,
Ydy.fovcte-
odium in corde
ICb
, , Fortis
i1!fr{l(4139)'
audax impavidus. Vide
; (2893) (1901}
àrénà t't!i x-tchj, dissonance. I —
Jgfcsoupçon. Erreur, aveuglement, doute, h.' Clif.
(901.)
6i* Clef.
;
nire. Y-x,dubitare, suspicari my-x,
I.!¡
Tchèn
Tchên.
jr
Ire
Vide supra (277 8 et 2902).
Douleur, affliction.
I
I
)JA
j y"
n,
Tli.e\«
caecitas moralis
Honte,rougir.
cfien-x, perturbare,
fallere ut sectarii piebem.
Verecundia,modestia, erubescere,
pudor interior.
I §* Dolor, mcestitia, mœror, afHictio. (2912)
Legitur etiam Ledng in eodem sensu. I
Leang. (CÓd. [X,pag.30.) I Jlm
)
(:904) I Videsupra (2854).
'f:A
*lArt Soupirer.
Sou p irer.
Suspirare, suspiria ducere, timen- I
I Kouen.
(2912bis.)
2 I
PGT Diligens, attentlls, reverens.x-x,
(1.9°5)
f(utiZ. quàm attente. Legitur etiamKuén,
tL*
I Iassus, fatigatus.
Petit trou, petit. (913)
yoùen
Parvum foramen, parvus. Tristesse,
I
rôtir,brûler.
!IjhJ Tristitia, torrere, cremare. x-ytll,
(2906)
Tiln. calidu111, calefacere. Legittir etiam
l n. Tàti,
Enseigner, venimeux. , quies.
4
f,é.
M
É (1.914)
;
Docere, aliquem instituere yene- Honte, ignominie.
natum.
Ky. , Dedecus, ignominia. Vide itfirà
(2907) j8. (10,989).
;"S ,, ,
Ky.
ln Crainte
Timor
craindre, respecter.
timere
motus. Tchu-x, tristari.
venerari,animi
TV
(2908) -y.
(29IC)
)
JMlDesîrer-
Desiderare;
concupiscere, occisi Videsuprà(2916).
* *
Lân.
• hominis divitias capere. Vide supra
(1962). Ty.
(2.9°9)
iPtM
(a9I7)
Sin,(2919)
succedunt.
jl\
Pvv
JbJht
HVy
Triste, affiigé, chagrin.
Tristis, ,
mœstus.
inoerens
Tclzue. dicitur de hominibus tristibus.
Hoàng-x, troublé.
Perturbatus, quia res ex voto non
Vide supra (2768).
x-x
J
Jj
JLO.
y,
Obstacle,
Joîiy
I|^J
(2927)
empêchement.
Obstaculum,impedimentum quæ- ;
daln casrernoilia in autumnali tem-
pore; dubitare, suspicari.
9 TRAITS.
Sïn.
Clef.
j ft..
1|-^|
J::I
, ..,
Avaritia, parcus;amare,dolere,
compati. Ko-x, res miseratione digna,
iiiiseraiidliiii
proh dolor! x-yn-tse, a fa-x,
(2929) irasci, iracundia; x-hén, odisse.
hori '-
(2922)
parcere pecuniis ; ngdy-x-kouâng-yn,
tempus benè
b ,.
1. -
;
insumere x-aO-XOll,
- Cogitare, considerare, meditari,
l.r11.\C fia- sicing.existii-nare. Ssè-x, considerare;me-x,
seulement. f
(2930)meditari ; x-pë-layl recordari
J'
nequeo,
non venit in mentem; tCJle-sse-x- a)'-
1 /1
o1ey).A
,
oudn-oudn-po-nêng-tcJung-leào,
A 1ri. 1 hhoc
I 'tE. Soinm, tantùm, duntaxat; tium, ut mihi videtur,nuiio modo
nego-
consi-
finaUs.
derm-e, nlachinari, consisterez iittera concludi potest.
i2923)
Legitur
|=I=gBienfait,obliger.
etiam Ouêy.
)ffn Etre affligé, craindre.
, ;
; favor, ,
Hoéy.daie>amarelucrum
benefacere, obsecun- Tchot/'v. cor parvum.
m (293J)
(2924)misericord..1'
oey.
d ia militas
gratia
hhasta trian- *
Craindre, avoir peur.
l• j
;
gularis. x ty, juxta rectam rationem
- ITJC ;
Timere, pavere, reformidare.
t
operari ngën-x,beneficium.
Tïê. (Cod. I-Y, pag. 3y)
t?S Mal, méchant. (2932)
t
, odisse, erubescere. præproperus.
(2933)
-iîVlL
m
M Ira.
(2926)
Triste, chagrin.
I-IC Tristis, mœstus,
moerore afflictus.
(Cod.IX,pog.34.)
.1
/v^
Tchun.
Stupide, grossier.
Hebes, rudis, stupidus.
tare. Vide illftà (p6ip).
X-k, agi-
(2934)
;)
61!Clef.it^SlTriste, sans appui. I AM
IjKt Promptément, à la
ché, ;
hâte fâ- l.'Clif.
It
•1*Ir.jf Mœstus, derelictus, ab omnibus I colère. il
W Kiong. destltutuS.
destitutus.~-~moerorea~Hictus.
x-x, mœrore afflictus. II Heolit.Festinaiiter,
sollicitè.
celerrimè; iratus, ira- p*
Sln.
*)\\
(2935)
Irriter, provoquer.
I
1
.r.I.eau.
(1944)
Videsupra
cundus,
(2.p44)-
Jh
Irritare, provocare, aliquem laces-
Jè. sere, perturbare. I
L(2936)
I:;fi
Vide supra (2936).
I
I
I
Heou,
(2.945)
tjtl
; Orner, changer.
—t * Ornare, mutare, diligentiamadhi-
1 bere, curare.
(2937) Kë.
)I:a Considérer, comprendre;tran- (2946)
Irr*
,
quille, calme. I
Faute , erreur, excès.
Sïng.
;
Advertere cognoscere, compre- I i\L> Peccatum, error, excessus, defec-
Sîng.I
)
hendere quietus, tranquillus. TchâÍlg-
(2938)
dicitur de corde à rebus externis I
Kientus, gravis infirmitas.
I
x -x
I (2'947)
imperturbato et semper quieto.
)
(2948)
,
(2939) I
Tse.
(2940)
Compassio, compati, commise-
rari, condolere.
¡
YN
u.
(2949)
recouvrer la santé.
Superare,
S l,.
multo magis, conval1es-
cere. Y-tchy, x-hf;y'-hio'', x-yû : per
¡tR Stupide, troublé.
doctrinam ignorantia, per cibum
famés sanantur. x-x, quanto magis ,
1 pjf Hebes, perturbatus. Vide supra tanto magis. Legitur etiam YiÎ. Vide
(2921). infrà (6374).
Hoên.
y-y -
)t(2940
(29jo)
(294a)
'T'At
Tristis, mœstus, cogitabundus,co-
gitatione defixus. Ngây. miserari.
Dolor, tristitia;prà
Videsur
compati, com-
(1236).
.1.seau. J.ygay.
(1943) I (2.9S1)
| ,it=» t!1 Désirer, d .r r fort.dil-r
D. desirer rOI'"t ÓI; Ckf'
Clef.
,Ó¡/ Clef. ilKrt x-x, ignorant, sot. j
Ijjj^
;
laudes
Desiderare, appetere, ap-
f
j
Rudis,stolidus, stolidè, timidus, quiescere,
.1f Kf.
)
*- debilis corde. I petere. Legitur etiam
Tchïng. Kie*quies item Ho, aliquem objurgare, Sin.
I (-960)
vel verbis castigare.
Sm. (295a)
troublé,
Craindre, avoir peur, être
plaindre.
I
I
* d. vite.
Marc h er droit et 1\
se IÂ7#
Rectè et celeriter incedere. Legitur
js-
(1953)
(2953)
Timere, pavere,
u eYLegituretiamICoiie" turbari,
yili
Legituretiam Kouey in
eoeodem
d
dolere.
em sensu.
I Chang".
I
etiam Chdllu in eodem sensu item
T£ngf immoderata iibertas, intempe-
;
9
(2961)
rantia, deerrare. (Cod. Iv pag.jg.))
('r d IX,
Kounx, simple,extrême-
d
Ipf I
jfntment sincère. 1\:a
pv; Simplex,summèsincerus,
PY.Sii-nplex, sui-nmè siiicertis, ex ani-
aii i -
I
I x-x,tranquille, profond et
I tranquille.
I
(2954) i-no, Slncere.
Yn. TranquilIus, item profundum et
1ft Haine, haïr.
I
quietum.
IL+Odium,
-¥
lié.,
(2955) (go).Legitur etiam Ou in eodem sensu.
(,2963)
!;tX Avoir compassion, avoir pi-
j1
pt )
se plaindre, être triste. I
I
I
A(E~
I fIl
Concupiscence, souhaiter ar
demment.
I mcillo. Concupiscentia, concupiscere, ap-
(2957) 1
(2965) petere. Vide supra (641).
Intention, volonté.
Intentio,voiuntatis actus. Ting-x,
Keôu-x, insensé, ignorant,
~~N~ y propositum, proponere;të-x, vota
(295)assequi; fe-x, industria;
grossier, stupide.
x, absque consiiio
7.'
koiî-x, data
d
de
, voû-tchu-
~B~~
-
ÎSÏ111-x-jû
vestra ?
-hô! quid sentit dominatio
ouen-x, rhetorica.
m
M Stupide, ignorant.
Hebes, rudis, modus loquendi ur-
J1Réflxio,
~~t~~
lrifoJW souvenir, s'efforcer.
I^iïèn,
(1959) 11
réfléchir, se res-
p ,
dementare y-hiô-yu-x
;
sanatur ignorantia x-mong,
,
,
;
banè de semet ipso. Tchoûen-x,sim-
plex, absque ulla' falsitate jo-x,
l'v
sapiens, qui foris suam non prodit
dsa pientiam
; t
; y - ky-x - ty, astu hostem
astu
per doctrinam
hebes.
ifcj
Ci:
W
SUI.
Clef.
NgaYgay.
J y(2968) d
jtrTT;
,
1
pj,
-rl
»h-
{/y
JQie
(2969)
)t\'ifô
Kcin.
Afft
l
(2971)
M~
favor;
filia;
cœlum
1
,
Aimer, amour, compatir.
Amare, amor, compati, benefa-
cere,gaudere, gratia; parcusindan- I
do, seuavarus.T
Tchong-x,
1'
Hng
x-yo,
Content,joyeux.
Contentus
voto succedunt.
Movere
gratiam ;
,
superiorum I
- x, vestrae dominationis
voluntas.
,
hiiaris, cui res pro I
Foible,timide,craintif.
Debilis, infirmus, timidus, pavi- I
dus. Legitur etiam Noaàn et Noudll I
(2970) in eodem sensu.
promovere
: d.
,
Eiliouvoir, exciter, remercier.
;
x-fén, ad iram moveri x-kÿ, habere
-
I
I
-
ngen, gratias agere; x-clmng, cOlnpati;
10 TRAITS.
, ,
Pudeur, honte, avoir honte.
Pudor verecundia
I
I
I
erubescere.
I
repentina I
spi-
, 11
I
I
I
I
I
Sincère, sincérité.
Sincerus, sinceritas,
gfinisafFectiones.Lou-tsïng-x,
m(z975)
Pay.
(2976)
^R
j!~
J
SÓU.
(7.977)
v-ao.Arefugio.
.1.
(2978)
ô..oyng.sur
olig.
(2979)
)IJU
IRfj
7~77~.
tQ
(2980)
IIj11
HO;ilig
pra
j~'
Vide infrà
exagérer.
Raconter,
bonse homi-
(3052).
l'aireconiioître
Enarrare, sIgnlficare, molestias
sibi ab aiiis illatas exaggerare. Legi-
tur etiam Se, timidus, pavidus: x-x,
timidè, pavidè.
mens.
('
Dr~ (2867).
~867").
x-yang, troublé.
Turbatus, cor non firmura. Vide
61/CIe¡.
sincerè *1*
Jl
Sin.
j
Kouey.Sïeou-x, su*pra v(2817n).
pu doreaffici. Hoang.
,
(2972) (2981)
AtTt
M Colèreintérieure. 'Ir Promptement, gaiement.
Iracundia interior, seu permanens. Cito, celeriter, hilariter, çontento
Yún. Legitur etiam Yun in eodem sensu. Hây. animo.
(974) (2983)
JL
61:Ckf.
t
~Xpj
Yn.
y/z.
Diligent.
Diligens. Legitur etiam Yn in
dem sensu.
eo-
facl
\ly^
1
},"
Hoen.
Chagrin, troublé.
Mœstus, perturbatus, dedecori
esse,ignominiâ"ffi
afficere.
*//j
P
Clef.
Sin.
r
Sl11.
.(2984) (2993) ^T,h
J9.
MM Song-Xj
.1 m exhorter.
Vde ilflrc
Vide (3 153).
infrà{11^ 3
Yong. Exhortari, aliquem invitare ad id
Kûu. ad quod sponte non propendet.
(2985)
-
(2994)
1)A
J^pÊ
Tchang,
Avoir pitié, triste, douleur.
Commiserari, compati
î
nicestusdolor. Legitur etiam
; ,
tristis
Tchoâng
JiHiî
Timer:, Trembler, timide, craintif.
tremere, trepidare, timi-
(2986) in eodem sensu. Lv dus, pavidus.
lb (995)
j
Timide, peureux.
'R a
Hre.
(2987)
Pavidus, timidus, timens, pusil-
IauuTIus.
JKSy
rr
1
Douter, mépriser.
Dubitare. contemnere,
Lao. afficere, afflictus, pigritia, diù. .X-X,
1
(1996)longo tempore; X-SIII
injuriâ
,
Être content, joie. pravus ampr.
amor.
1R..
Kày.
IJætari, gaudium exercitûs vic-
tricis gaudium. x-tl dicitur de
)f'
OC
Las, triste, être affligé, agiter.
,
rege
qui subditos, seu ad se accedentes,
x'j' Lassus, tristis,tristari, agitare.
)
':. (2988)
-: benevolè excipit. Sâo. poeta.
(2997)
Soumis, humble,céder.
Obsequens, humilis. cedere. Vide x-x, très-triste.
~~(11.1~). WX"
(2989)
summè diligeiis,
Valdè tristis
seu afHictus. x -ktnf
animatus,
Yn. Cui
suam aii-
iKta" Diligent, soigneux, examiner. (2998)
opermn præstare.
jjJf Diligens, attentus, qui
res prævi-
fV v' diligens; ~T~
-
eL
Chin.
(zn).
d examinare-Khg-X,
kay-x,sibiinvigilare.
d.j'
Amor Amour, miséricorde.
misericordia,benignitas,
civitatis.
jfnfa Soupir, soupirer.
At
Illllg x,
Tse']A -
nomenSIC x-pey, IllIsencordIa;
B..
vocantur Boiiziieleei-iic)-
l)H\lSuspirium, (:l999) 1
Hy.H'
etiam > magnum suspirium
Kay, suspiria ducere. Legitur
susPirare
; synam petentes, quasi, a lf"ios ad
rnosynas faciendas inducentes,opus
d e il,ee-
Respect,resp
e
v 1.
:.JI
't mo l estia.
pietatis exerceant; lîngx,
minationis mater.
vestrœ do-
fS
-@ Respect, respecter;sincère,
ecter -b s ince"re
bon, fidèle, diligent. I
}t* Douleur.
Dolor,ad
-
Youen,
(2992)
Reverentia" revereri
nus, fidelis, diligens.
; sincerus, bo-
)
(';OQO
TchÕ:
a™ffiC1-LTe§l-tur«iam
,.-
Jntum corPor'sdoIore
Hio,aIere,
i
true, victmn praebere. , a e re, m„
*
I
j
61: Clef.
t
ïjt&m
Repos, se reposer, silence.
Quies,quiescere, silentium, non
I
I ;
diù vehementi te adeundi dësiderio
ardeo est urbanus loquendi modus
Cij
il
triste.
<t~~ moveri. Legitur etiam Kit, concor- invisitationibus.
Y. des, uniri. (Cod. IX,pag.46.) I
Jb
I
£7/i
i1l. Sni,
(30°') I ~, Affligé,
B~~, Mœrens, mœstus, tristis, mœrore
)Jdlt Mécontent, haïr. |I afflictus, dolens, irasci. x-ko, cru de-
Non contentus, o disse, fastidire.
IS,111lunanus.
r1
KiNt (3009)
Legitur etiam Kit, hilaris, contentus. I
Kien. I
I Pudeur, rougir.
»
(3002)
-r;'l
(3°10)
Pudor, verecundia, erubescere,
A&
Exterior figura,Figureextérieure, manière. I
Tsan.
Tsà"'n. rubore suffundi.
TiÏY-
(003)
M modus. Tsfng-x, I
internorum affectiiumsigna exteriora; I
x - ton, exterior compositio personne
- l' , -A aranea est mali1.
; ! ;I'"
II
J Tàng-x obscur.
o b scur.
tchy-tcliù-siao-jm-x,
Jfil
I
hominis symbolum. I I Obscurum, turbidum. x-ho, per-
turbatus, qui clarè non videt. Legitur
.r:I.oang..
Hoang,>
Supporter sans répugnance les I (3011) u - cord e turbatus,
etiam noang, 1 pertur-
lerare.
batio. Videsupra, (2817).
HtM peines ou les injures. I
rrl
(3004)
Libenter injurias seu moiestias to- II nt>
Vide suprà (3005).
Mm.
Avoir compassion, souffrir, I
)I
fHÉÉTt
t\~Coi-npati, s'alffiger. I
(301Z)
MN
in. ea, lqlla misereri, dolere, tris- I
1iZj Vice caché, mal.
,
I
tan, 1. re mœrere. |1 Malum in corde absconditum, ma-
-1(3005)
x-ho, sur-le-champ.
Derepentè, subito, celeriter ;
Te.ilim,
..1.e.
C3013)
peccatum internum.
G ho,
C-./,
zc~
nis veiôciter currens.
ca-
'tJ¡ Grande douleur, grande com-
passIon.
(3006)
S Nimia dolor, magna commisera-
11 TRAITS. Tong. tio,magnâ miseratione affici.
(3014)
tiBi
I?1
Prompt, qui se hâte. Orgueil, fier.
1Piao. nans ,
Celer, festinus,promptus, festi-
veiociter, soiiicitè. Legitur
etiam PiaHo et Piato in eodem sensu.
suprà(4o6).
Ngao.
Superbia, superbus, effrenis. Vide
1
(3007)
(3015)
>edU^ Penser avec attention et avec
'j~~ affection. Soiers, Ingénieux, subtil,
LY10U.
Miu.
(3008)
Attente et benevolè cogitare, ar-
denter amaré, cum amore reminisci,
assuescere, æstinlare. Kieou x,jam
Choang.
sagax, ingenio promptus,
subtilis, acuto ingenio prxditus.
(3016)
i
:
l
f
F
~m
~t
-J
[1jtfEt
[('10.
(3°19)
.c7..
(-02O
)
x,(30I7)
.jn.
h: Clef.|tr»
ulll.
TU
TT"
Md
malèteexcepi.
(3°2.1)
Troublé,
f ,,
~t JlHjr
Ifl
Pong.Sîn.
coutumer.
Consuetudo,
Aowflii
(3018)
cfcKt
Kb.
X-Xjhomme
Tsao.
£t
1
oey geniosils,
Orgueilleux,
Inalè te excepi.
(3020)
-
désobligeant,pa-
resseux; mépriser; négligence.
Intelligent , ,
nieux, pénétrant.
Perspicax,solers,
solertia studio
Perturbatus
(Cod.IX,
Superbus, inofficioslIs, piger; con-
temnere; negligentla, pigritia.Tay-
malètractare, observalltIæ deesse;
x - siëfsustine paulisper; x - x, sen-
sim,paulatim,pedetentim; yeou-x,,
Sincère, fidèle.
Sincerus,frdelis,verax. Viciesupra
(*'7î)-
jussemperverba
factisetfacta verbis respondent.
éclairé
l
ingé-
Content,
Contentus
intelligens. in-
Tclii-x,
-sagax.'T' veil, té-x,
;acquisita.
naturaiis soiertia kyv -x,vel Slao
inquiet.
V"
., - x,
inquietus.Loïi-x,
I
I
I
* ,
gai,
4,9.)
m
(302.4)
.!lM
fart
{t
tm
5)
(3°2.
,liN:
1W
T/At
(3026)
Lû.
(3°2.7)
J
A*
solari
ey.
(3°2.9)(Ij44).
Tan-
*'•'Clcf-
être gai. ; amàie.
hilaris,laetari,
F pag.
triste, douter.
;
Considéreravecsoin, inquiet,
Dilisenterconsiderare, sollicitus,
tristis,dtibitare, cogitahundus, du-
bius, incertus; cognomen. Vou-x,vei
yeou-x, in sunlnla, quilibet indiscri-
minatim;pd-tso-oey-x,
v v A non est cur
solliciti simus ; lIiétl-X, intellectio.
|èn.
t =1:.. Vertu accomplie.
(3022)
|//|^ ;
~t
~t IE)r
vfjAw Avoir pitié, compatir, déplai-
sir, douleur ; libéral, généreux,
T
't
Tsan.
(î°3°)
superare ,
supVerare ,
Virtus perfecta seu pianèabsoiuta
resistere.
t~
(5023)
lis 1;
iis, magnanimus,
i,
strenuus
Kallg-x,
g iiaiiiin«Lis» sincerus. Kà
x-j ên,
tig-x,
strenuissimè. Legitur
Avarus, avaritta, pecuniaeavidi-
tas. parclinoilia, parcus, tenax.
- Kieh
etiam Kay in eodem sensu.
(3°30
it æ
(fl/
Sin.
Clef.
,.. Kfng
(5o32)
Félicité, bonheur, consoler,
faire présent.
Félicitas ,, ,
consolari mUlerari,
largIrI, laudare laetari. a: - ho, gra-
-
M
11
Jo.
Honte,
Dedecus,
ignominie.
ignominia,
Vide supra (2915) et infrà
il
(io,g'89)
dedecori esse.
ckjt
Sill.
'ljJ
tulari. Legitur etiam Kiang,félicitas,
littera auxiliaris.
1i
(304°)
nt Vide supra(3040).
I
fi Craindre, se soumettre.
Timere, pavere, animo seu viri-
I
Jo.
é,
Tche
,
bus deficere,siibjicere se, demissio.
(3°33)*x-Jfoïïy se subdere.
(3041
ffj*'
)
Douleur, affliction, tristesse,
saffilger.
jîyl^ Paresseux, lent, paresse.
Dolor, afHictio, mcestitia, tristari,
rJqJ Tsy.
Jo~. °
Piger, lentus, pigritia, negligere.
x-Jan, pigef, lentus. (304) dolere, afflictari.
.., ;
Jông
1 ;
JI
(3034)
x-kay, 1. If magnanime,intrépide,
"d
Videstiprà
T> irt (3042).
audacieux libéralité, générosité Tsÿ.
KNàtng déplaisir. (3°43)
Kang.
(3-35)
Magnanimus, imperterritus, au-
Iffc Tranquille,libre.
, ;
dax, quem difficultates non turbant;
I/FE Corde liber, tranquillus nullâ ,
9
liberalitas generositas molestia.
r
Lvsollicitudine turbatus.
(3044)
j1
(3°36)
Jro..
celitia,
Y„
aiiior,
Immoderata cupiditas, concupis-
venereorum epulariiii-i
et divitiarum amor. Ssë-x, appetitus
IIj |l-~Tïêrx-x,
{ Videsupra (3036). Legitur etiam
sollicitus, non contentus.
„
rationi non conformis.
Tf.
(3037) Vpp Gage, contrat; plein; se fier,
4JL
.j&
i~C~
Craindre, avoir peur.
Timere, pavere. Legitur etiam Chy
j
Pfno"
permettre.
; ;
Pignus, pactum plenus fidere,
permittere, inniti. x-tit-soîiy-pié/J,
Tchÿ.
in eodem sensu. (3046)
; ;
relinque illum suo arbitrio x kuu, -
1
(3038)
t
Yeo ll.
(3049)
't,
po-ko-toen-tsue
,. v hœc
1 t, pro-
tristitia intùs (3-57)
randum, miserabile, miserand us.
cedit, nec potest depelli.
JS9 S'opposer.
jîfônr Pudeur, honte. qt
-
Obsistere, urgentibus negotiis per-
Pudor, verecundia, vultus rubeus o,u.turbatus. Vide supra (2963).
Naît præverecundia, erubescere. (3058)
)
(3°50)
Tchetiai-n ,
Stupide, grossier.
(r'dl""{.T"))
Hebes stupidus, rudis. Legitur Ing.
P/i*
Nt
Tchông.
(3-5 sensu.
Tchoallg et Tchoit/lg in eodem
(Cod-IX' pag. 53-).
té (3°59)
Totalement affoibli,très-las,
langueur.
t~~
etiain ICou
(30^0)etiam
JIVidesl/pra
Corde turbatus,
Kouey. Iichus, inquietus, commotus, sol-
Kouay, in
agitatus. Legitur
ineodem
eod em sensu.
seiisu.
..--
N
pfo Viribus destitutus, summè iassus,
~t (3052)
defessus, languor. (2925).
Hoéy.
M
N fr
jîkfe Naturellement prompt.
Naturâ festinus,promptus, alacer.
J
Aft
(3°61)
It.
faciès macilenta seu deformata.
Videsupra(3053). (3062)
¡
(3054) zen.
Kièn. sllprà
Sllpra (2947)-
(3063)
M
Libertinage, dérèglement, in-
-J' fPJ' tempérance; aimer,
compatir.
Jth
*
Douleur, loisir, demander,
1
B Kiiio.
(3055)
Immoderata libertas, intemperan-
tia, immoderatio;
amare,compati.
manquement.
Dolor, otium, petere,
(Cod. IX, pag5.3.)
Yn
Yn. ( ,„â-IXlPao-S4-) peccatum.
*
<>'' Clef
,1
Sin.
t*
JJf
Hy.
(3.65)
if,Jjt:*
Vide supra (1339)'
Crainte, craindre. I
m
'i
141,-
Fen.
(3074)
/!JI;!..,
Colère, se mettre en colère. (1/
;
Ira, iracundia, irasci nonposse
assequi id quod quis intùs scire de-
siderat.
l'
Cltj.
il
sin.
zn,
JJJLLJL
Timor, pavere, timere, difficulta-
rtibusterreri. Legituretiam Tan. Vide
Tan•
r-j-r
Tin. LA
Foible, foiblesse, triste.
Infirnlus, animi deliquium
tis, moerore afHictus.
; tris-
S"PMW(r578Q)\-
( 8)
(3°75)
m
AilIrrésolu, qui hésite.
Touy.
(3°68)
Vide infrà (3069).
t~
J
(
(3077)
I' (3069)
sensu. (3078)
llSfr
,
x-sse, flatter. Vide supra(3078). Legitur etiam
IVjV*
B i Adulari, adulatoris faciès,x-kïe, j~~ Hiè/l) ira, iracundia, irasci, iratum
esse alicui.
,
gu timere, pavere, metuere. yy-cm,
O.
(3°7°) (3079)
jl&ÈLx-iong
|,/|%-
, se
plaindre. )1
'Iij Chaud, chaudement.
Fervidus, fervidè, cor fervidum.
Dolere, de maiis suis deplorare
,
Tsë: mala sua conqueri. Hu Vide supra (460) etinfrà (8246).
(3072)
sin,
JUESI
t t~t
Min.
Misericordia, commiseratio, in
corde alienis calamitatibus moveri,
a licujus misereri.
PJOr
Parcus ,
avarus, tenax, avaritia.
Se. (Cod.IX,pag.j8.)
f
Jfïn.
(JO83) (3091)
.11' où
Oh ;
cum tristitia : dicitur etiam de eo cui (3°93)
f~tjjCifL
)Et Affligé,triste.
Sien,
fIvÙe
(3°94)
(Cod. lXf pag. 58.)
J
Videsuprà(3oop). suprà (3017).
1san,
(3087) Man.
(3°95)
-Jtance,
V• ac
,
demander instamment.
~N~72 Triste, chagrin.
tt InstantissiIllè, seu vehementer, vel
en.exanimoro
(3089) ex anuno rogare,
gare,elffagitare.
efflagitare.
1/1^. Tristis, mcestus, mœrore afflictus.
Nong. Legitur etiam Naô in eodem sensu.
(3097) (Cod. IX, pag. 58.)
Lois, règle; abondance,nom-
~t Jl;;.., breux; gouverner, imiter.
;
j(t
--. Tranquille, tranquillement,
N~
Hién.
(3090) numerosus ;
Leges, régula abundantia, copia,
gubernare, ieges impo-
iiere, imitari.Y-x, lex; x-taf, tribunal
F8
an.
content; émouvoir.
Quietus,quiète,contentus;
""uletus, qUletè, contenl1s,;
com-
moveri, commovere. Legitur etiam
criminum. (3098)
Tan in eodem
sensu,
itv
Ping.
6i.eClef.
-t
K' - ,
Honorer, révérer.
Coiere, venerari, aliquem reve-
ren,susplcere.
il
W gligent.
irmu.
Paresse, paresseux, lent, né- 61., Chr.
gligent.
Hzny. Pigritia,piger,lentus, negligens.
lelitus, negll*gens.
Hiciy.x-tay,velx-to,vellan-to, piger, len-
ill
s-
m,
Sin. (3099) 310 tus, negiigens in negotiis.
,fd. Haïr, murmurer.
Odisse, odio habere, murmurare.
,
~M~C Vide supra (308c)).
ry Legitur etiam Hati in eodem sensu. K't
(3100)
,
Répondre, correspondre.
,
I 1=1 abhorrer, blâmer.
d
oéy, , - Odium, moeror, abhorrere, repre-
hendere. (Cod. IX, pag. jy.)
Respondere, accommodare, quod-
dam instrumentum musicum; quae-
(31 ) Yng. dam
1
terra, olim regnum. Siâng-x,
;
*
Craindre
jyye
danger.
Timere ,
danger être en
pericuhHTl, periclitari.
(3110)
lo correlativa, proportionata x-tcheou,
mandatum ;
1
retribuere; x-mên,primaria porta pa-
latii régis; x-tchy, vel x-tchao, régis
x - Ung,principis succes-
(3102) x-x,ciii-n timoré.
-
soris mandatum; x kido, regulorum
-
mandatum; x ky, proportionatum
W 1
1m
Mong - x, stupide, troublé, bbere; '1
1190
auxilium alterius necessitatibus pras-
J. suscipio supra
Tong
(103)
insensé.
Hebes , ,
amens, insanus.
rudis corde turbatus , me hoc negotium.Legitur etiam Yiig,
regnum :
oportet, convenit, debet, quoddam
x-kay, vel x-te, expedit.
)1tJ¡
Vide supra
(31o4). Y' Beau, grande croissance des
arbres, s'efforcer.
jMeôu Pulchrum, arborum luxuries, co-
Kfn
(3iI2) nari, animos addere seu sumere.
(31°5)
,
}ttit
Imu
Pudeur, rougir, craindre.
Pudor, erubescere, timere, me-
Seréjouir, avoir de la joie,
155 etre gai, content.
-
tuere. (Cod. Jo/Y,pag. jy.J Y. Lietari, hilaris, contentus.
Kuu.
(3106) (3"3)
*
Sr".
1lM'
sun..
,
Tstin.
L
(31r5)
,
Habile, intelligent, surpassant
les autres par
Habilis
sa sagesse.
industrius, peritus so-
fers, inteHigens, sagax, sapientiâJ\ aliis
J..
tL
2).
Vide
Mông.w
jjtffi
2.bis.)
(312
supra
6'1/ CUf.
sin,
fOdiun,
praecellens.
Haine, inimitié, haïr.
14 TRAITS. inimicitia, odio habere,
Touy.adversarh«s.
)S x-mén,très-triste. (3123)
t~~ Summè tristis. Legitur etiamHotll ,,;¡}
I(3116) iiieodeiii sensu. Irasci.
Hoén. Se mettre en colère.
x-y, suspicari, dubitare,
Taliquid
Faire habere dubium.
H/a.
peur à quelqu'un, inti-
JrPJJ. mider quelqu'un.
Verbis alicui metum incutere, ali-
Jf'
A
f31.24)
)
N,>rl'>
T
if\lt". \f¿'i
, l't.
*
Haine, haïr.
jÇl
Avoii peur, être ému.
Oditim,
haïr.
1
Timere, timoré corripi, Odium, odisse,
o disse, odio prosequi.
commo- proseq u i Le-
gitur etiam TcheÓù in eodem
Ho.
(3,2°)
veri, corde moveri. L eou.
Af
TcCh e
(IX,
(Cod.
(3128)
IV,pag.d2.)) pag. 62.
sensu.
\11 X~^a^'tr*ste> h.
c h agrin.
inmColère, se mettre
en colère,
l ère,
t3~
Tay.
Tristis, mœstus, quia
non snccedunt.
res ex voto .lCD'. ia, irasci,
h-asci odisse.
, o
d isse.
ie(3121)
Mong.
Honte, honteux,
sot.
feÉ
1
(3^9)
fill
F°ibIe
craintif.
infirme, timide ,
Verecundia. verecimdus,
; mente perturbatus.x
hebes,
-x, ignarus. flfâ. DeMis,Mrmus,timide,
Le- ti-
; (,-122.) gitur etiam MÓ//g „ ensu. {3.30) mens. Legitur etiam Jfn Nouait
eodem
eodem sensu. et in
,-
m a
1
61:Clef,
klU
Affligé, triste.
Moerens, mœrore afRictus, tristis, I
Penser,
.,
-~B~~
se réjouir.
x,il
Cogitare, loetari, gaudere.Py-
,- dol
Sa.TsIln-
t ens. Vide supra
dolens. (3°°9).
suprà (3ç)09)-
Fôu.
naturâ festiullS. I'
(3139)
rm,
(3-30
15 TRAITS. ftiiT Effrayer quelqu'un.
Ly.
Aliquem terrere, alicui metum in-
* cutere.
Lan!!;.fi..
(3140)
Yang. homo industrius qui vult suas habili-
r
tates neri conspicuas.
*
tflPl x-lÿ, douleur.
M/JI
1. Doior, dolore acerrimo affectus.
-
Legituretiam Lieou, bonum, benè.
jfB.
'*
x-x, triste, chagrin. Litou. (Cod. IX,page 6).)
RR Tristis, meestus, mœrore afHictus. (3141)
, , nis, L..
¡
(3135) magnum, amplum, vacuum. Legitur YIr Bonum, ptilcl-irlim, magnum, le-
etiam Kouang, magnum amplum docilis.x-tchy, imperatricisman-
extensum. (Cod. IX, pag. ÓJ.)
33 datum.
ci Legitur etiam v.
Y.
| Kouang.
Cogitabundus
(3136)
Yi
eou. nés.
nes. x-x, dolens.
doi elis.
tristes cogitatio-
Mong. turbatus-
I ,
(3'44)
jtrïjg Haine
t laversion.
Lay.
aversion , avoir de
PI Vide
sttprà[$013). Videsiipra15)
Te. Ldy.
(138) (3146)
Ci: Clef.
,.
JL
Sliz.
t\Pi!
rfe
(3147)
Sein
cœur , ; ; penser,
songer, considérer, garder dans
Hody. son cœur; conserver, embrasser,
environner.
ceint
;
Sinus, pectus; cinctus cogitare ,
jNdo.Sin.
Débile,foible.
-
(3154)
Debilis, infirmus, imbeciflis;
1^^ validus.
Affligé, triste.
6,:Ckf-
in-jl
W
I
Tong.
in utero habere; lieôu-x, morose de-
Gai,
j réjouir.
-
lectari; Jing x, animum Iaxare; x-
(3155)
œ
hénJ odium servare.
Pendre, suspendre. LT
Houan.
-
joyeux, se
,
Loetus, hiiaris, gaudere
Isetitiâ affici.
laetari,
Peur, craindre.
Timor, timere, pavere, metuere.
Tchë.VidesuPr'1(3°33)-
fi
J)tf A'
17 TRAITS.
nJ(
Vide supra (2867).
I Timere, metuere, pavere, terreri,
g.
JTar n timoré perceiii.
r
Song.
~t
(3,49)
Bon, beau,grancT.
Bonum, pulchrum, magnum. Vide
Suamet peccata explicare. x-hoey,
t M/
r/
(3
p SClYl, ,
pœnitere, sua peccata fateri cum pro-
1.> peccaiidi.
()o) posito non ampliùs
i
y-
L.
(3159)
suprà(3143).
~t
y
iîfêê Respect, diligence.
ki 19 TRAITS.
j
Cod. Reverentia, diligentia, revereri.
IX, pag. 6y)
,
Mécontent, peu satisfait.
Non conteutus cui satisfactum
<3150 non est.
jIxeÎe SilE.
j ..w soupçonner.
Douter, avoir quelque doute,
Jt (3160)
j,
M~ Tsy. Dubitare, aliquid habere dubium, Itj Affiigé, triste.
Moerens, tristis, dolens. Videsupra
(3152)suspicari.Videsupra (3124). San.(3009).
Nt
ttt 1 I |E
-
craIndre.
18 TRAITS.
"¡R'I
Penser avec attachement, atta-
chement, aimer.
Recogitare cum amore amor,
Kuu. Timor, metus, timere, metuere, Luen.
(3161) amare. Hy-X,
x, diligere, vehetnenter
1 1gere , veh ementer
M~ (3153) pavere. amare, ardere.
Ól/, Clef,
iL
P Ncin
$m~.(3162)
*
1
,(
*
1hft
1
¡It!-
(p63)
IJffi
["W
M
Kilf.
tI
(3164)
Crainte, appréhension, peur;
craindre, avoir peur.
Timor, Inetus, pavor; tiJnere,
metuere, pavere, reformidare.
20 ET 21 TRAITS.
Craindre, avoir
avo i r peur, regar-
der avec crainte.
re g~-ir-
|^Vl
*
Yofte
(3169)
4-X^.
fi
JHasta.
Lance.
Kiêbu.
Hacl-ie.
1 ET 2 TRAITS.
Caractère du cycle.
Littera temporaria inter chy-kân,
MeÓu. ordine quinta. Legitur Ou et
(317°)eodeln sensu.
(Cod.X,
X, pag.2.)
pag, 2.)
62/ Chj,
Vou in
-~
Videsuprà (3
(3107)
107). )
(3171
siipi-i
Tsao.
(3165)
|rjC,fl Caractère qui sert à marquer
le temps compris entre la sep-
isgAppréhender, craindre, avoir I gj,tième et la neuvième heure de la
[Su nuit; blesser quelqu'un, le dé-
peur; crainte, appréhension.
, (3,7Z)
tru ire.
PS. Timere, pavere, I
(ji66) ;metuere
mescere, formidare timor, metus,
perti-
Littera horaria à septima ad no-
nam noctis; aiiquem vulnerare et de-
g
~SS~
pavor, formido. Vide sllprà (2776).
Grossier , , rustique
impoli, malhonnête, stupide.
Tchollno", Rudis,rusticus, inurbanus, stupi-
incivil, |
JrjJT#
struere.
HSoldats qui
tières.
gardent les fron-
b dus. Tsou-x, rusticus, incuitus, he- Chú. Milites qui regni limites custo-
(3,67) diunt. Ki'en-x, aiiquem damnare ut in
bes, stoiidus. (3*73)
regni limitibus miiitem agat.
;intermissio
(3176)
conlplere,
3 TRAITS.
;:
coii-ip iere, prospéré
hujusmodi instrumenta
:
;
perficere ,
sticce d ere, se d.
pros p ere succedere,
tiones placare primus rerum necessa-
riarum inventor numeralecantionum
quae fiunt per tu bam, fistulam et aiia
in canendo
numeraleagrorum.Kieou-
x, pacem petere; hiin-x, res quae jam
d i-
f>
P
être,
Clv
;¡f;
IIMC
'r"
Errer,
(3181)
illfta(3193).
Tsien.
(3182)
19
être, jt
ou., ;
douter;aveuglé ;
Errare, dubitare; obcaecatus, in-
determinatus obcascare
peut- fo'
Iortassis,
vei, sive, aut. x-tche,forsitaii, aut,
;
vel x-tchiï, x-tchu, sive magistratum
gerat, sive privatus vitam degat.
Couper en morceaux.
In frusta secare, praecidere. Vide
3
KJ,
Clef.
Moi,je.
rj-itsc
Videinfrà(3183).
(3 18 3)
0t
Tsy.
I(,î'77)
Mbo'u.
-
(}177)
tione mtectus
fc
;
;
Voû-x,nuiiâ proprii amoris corrup-
tsay-x, est in mea po-
(318ibis.)
*
4 TRAITS.
(3.85) cidere; doctrina, lex. x-x, confuse.
Petit, superficiel, mince, peu
8 ET 9 TRAITS.
considérable, léger.
Tsiën.
(3179)
Parvus, ,
levis. Legitur
tenuis
etiam Tsan, furari, vulnerare, dam-
Videsupra(3185).
afferre. (Cod.X, pag. 4.)
1111111 Kid.
N IjJfcBlesser, ;th
(3186)
t~ 71 nuire, voler.
Vulnerare, nocere, praedari, latro- .!j! Lance.
t~ Tsïàng. cinari, alterius regni regem occidere.
Lancea, quaedam ianceoe species.
(3180)
Kÿ.
(3187)
fa; Clef, JLLKVaincre, soumettre.
Att
}(¡-
().
ytjfcr
^j.
b
ffiK
TsY.
t-w
g)
~~p~~
x
eng.
rj->\
*
(p 88)
(î'9°)
Vincere, subjicere, occidere, fe-
rire, pungere. Legitur etiam TchlllJ
amputare, praecid ere,
serrer, arrêter.
Congregare
derandum argentum.
cœ d ere.
, colligere, in iinum I
cogere, recondere,sistere.
Âx-tse,, rOlnalne.
roma ne. i
Statera. Lf-x, parva libra ad pon-
y
I
-
ift,
,
(~96)
PPK
XBDK
(1197)
Legitur
Tuer; injure, ignominie.
-SX Occidere;convicium, ignominia, l\
conviciisproscindere. x-ly, junctis ~f
Lo..
viribus. L. etiam Leaô
Ob LA ett Lieôu,
L'
12 A 18 TRAITS.
Combattre
provocantes ;
,
liuln;x-chu, libelli
avoir peur.
Praeliari, dimicare, pugnare cum
Tchén.armis, timere. Tà-x, congredi ad prae-
A
ad pugnandum
x-x,timere, pavere,
<k/citft
A*.
\(/,
10 ET 11 TRAITS.
Vide infrà (3201).
Ir
iiy Incipere, aliquid suscipere. Vide
suprà (82?)-
1iI!I
/^K
(3198)
à
Tchoang. *
Sorte de petite flèche.
(319J)
t=tj~
Félicité, richesse; finir, ache-
ver, détruire.
ôrr-
1=1j
(3'99)
Parva sagitta quâ utuntur ad aves
captandas. (Cod. X, pag. y.)
l,
j
-
T.kEÎtt
dicitur
po
y
Clif.
}(¡j,
ï tou.
.63* Clef.
Hou.fjou
-
|||}fbEspèce de lance, espèce
(3,C3)
I=Í
(pO,!)'
(3
.£7.
hallebarde.
Lanceac s pec
species. Kÿ-x, galti calcaria.
LXIII." CLEF.
; r..;
Clavis januarum: porta, januain-
terior, bifores val vie domûs1\ , fami-
,
lia. Tchoang-x, fenestrarum valvie x-
pou, prxfectus vectigalium tribunal
4TRAITS.
;
cuj us est curare de redditibus regiis;
py-x, domus plures contiguie yën-x
de
securi c l atas
fa-
J:;I\
fJu:
1J
fi
n|
7
s,
- ;
(p09)
(3210)
(J
;
;
belle
T , verSllS,
Ly.
Maison
nom d'une
,
x, crudelis, immilis.
;
Courbe, tortu méchant, re- d-e-e Clef:
déterminer, offenser,
Curvus,
;
rr
distortus; improbus, per-
rebeiJis statuere, offendere,
chambre
constellation.
Domus, cubiculum laterale nomen
.Lan!!. conste lIIlationis. sten T.' -x,
;
p haretra
1 .etra.;
fOllg-x) afveare îiên-x, nym p héas re-
ceptacula; tsang-x, horreum ; pf-x
meaconjux pien-x,concubina tclring-
;
x, uxor primaria ; td-x, tabeila cui
;
;
L /1
dresistere, pertingere, exsiccare.LTea*ng-
,"
latérale;
;;;
-.
-pt
HÓll.
-.
So. indeterminatè
d jm-x-ngdy
, quod d ho-
h
3 ET ,
(3111) mines amant x-y, ideô, quapropter;
x-y1 , id
"d cum quo x-y-jên,
./1 causa in
~N g—g Petits battans d'une porte. genere; ngàn-x, precationes pro mor-
tt
t~~ /"ÇAJanuarum parva?valvie,
Jantiarui-nparveovalvoc,parvaja
parva ; ,
tso-ngdn-x,
N.ae.
fortliniui-n.
ja-
i a, cal amitas, iii-
tuis ,
;
pro mortuis pre-
cari. Legitur etiam Sou, locus qui,
quie, quod illud quod.
;
TRAITS.
.Jiït 5
))t
Y.
Vide'"f™(3ZI7)-
IFnJ> - Chose large et
resserrée ou pressée.
mince; chose
(3206)
.rIen.., Res alTJplaetsubtiiis;
Aulæ
Pïen
QPAngled'unesaïle.
res com-
(32.2)
Pressa-x-x, titulus,
l inscriptio quæ
supra portas vel extra officinas et
*
;
»
~t Ky.
(3207)
angulus, scala lateritia.
Legitur etiam C/iy in eodem
(Cod.X,pag.II.)
sensu.
taberiias-appenditur x-tili,bac-Lifus
longus et planus quo utuntur bajuli
ad onera humerissustinenda. Legitur
etiam Pieu,parvus : x-tcheou, navi-
fcâPetitseau debois
Petitselu. dont
debois on
dont n
cula, parva navis.
Nt
N~
se sert pour vider l'eau qui pé-
nètre dans les bateaux.
o
t ~
/|£î" Barre de bois qui sert à fer-
N~ Hout
(poS) Lignea situiaquâutuntur ad mer laporte.
Lignum quo januae clauduntur.
enaviculisextrahendam. -
aquam Tien.
(Cod. X, pag. IJ.)
(jjîj)
A\
Y.
W*
t
p
II
|
UoU.
û
rftf
à3*C?ef'
|I(32,4)
+É
long. ng,
Kzri.oAt
cludendas,
~(~2iy).
II
Barre de bois qui sert à fer-
mer la porte.
Lignum transversum ad portas oc-
das, circulr
ci us januas appeosus;
I
I
Fey.
M.
»
(pZ[)
qui privatam vitam agunt, item no- 63., Clif.
;
raen cujusdam regni x-x, perampUim. -~
Vide supra(3217).
?
Hôu.
,(52,6)I )
(3222)
6 TRAITS. I
j |fermer
*
Morceau de bois qui sert à
a
JjrSk Anneau de fer avec lequel on I la espèce de porte, ou
tire la porte pour la fermer. I verrou de bois.
Chang. h..
Annulus ferreus januae appensus
Chang',faciliùs illa
,t .r.1.' .11 trahip1ossit.
, I
I
Chën,
LignumLignum
(3:1-3)
quoporta claud
quo porta clauditur, seu
iigneus pessui us. (Cod. X, page 14. )
:
~?% quo januaclauditur. I
Y.
(p17)
CLEF
1Clavismanûs
de la main : main.
64! aj-,
4.
J
manus. Hia-x, operi
y > Couvrir, cacher. I
J:i! manum admovere ; Iiïe-x,ab opere
Operire, contegere ; quoddam ta- I Cheou,
,
;
cessare x-hfa, subditus fdng-x, ab ; *
C/¡eùll.
)
k~'
(p18)
bulattim puichrè depictum, quod oliln
Y..pone thronum positum erat, quando I
reguli imperatorem invisebant. I
incœpto desistere, suis se concupis-
centiis permittere yeon-x,otiosus,
qui suo se abdicavit ministerio
tsou, vel x-tso, manus et pedes, meta-
; ;x-
,JJ 'g Eventail. I
1 ET 2 TRAITS.
7, 8 ET 13 TRAITS.
..tLtï Arracher, enlever de force,
Queue, suite. "1 extirper.
Cauda, comitatus; detinere;quod- TchâEvellere,
Hou.
dam regnum in provincia Cllell-SY.
x-tsong, sequaces, comitatus ; pd-XI
(3125)
;
exstirpare. x-fo,ligare,
in orbem vincire x-hoa, acu pingere;
xtsïé-tsào-tiïo, cuiteilus ad herbas in
(Juo) latro, exlex, superioribus rebellis ; frusta sécandas, ut bestiis alendis sint
sang-x, quasdam avis, item litterati opportuniores.
t-i-cuf
t
* ; Talent,habileté.
Dos, habilitas. x-tse, dotibus egre-
•I
3 TRAITS.
Cheou.
64-Clcf-
- CIicoiu
, (2226)
giisornatus
Tsay.
(3 6)
mus
-
x-Iziif kf-kaÕ, doctissi-
keou-x-koîio-jin,super caeteros
eloquio pollens; tchfîn-tsiang-x-ye,vere\,
est exercitum ducendo jdoneus; sieou-
Mt
Mou.
Doigts.
Manuum digiti.
- -
;
x, baccalaureus san-x, ccclum, terra
(3232)
JLlî
11 Recueillir, ramasser, nouer.
',
(Tv.)
la main, soutenir.
Manu aliquid sustentare, sustinere.
~<?/ 1
Videinjfraz (~3"
(33°7).
3
CoIIigere, congregare, cumulare, P33
CheUii. nectere, hgare. Vide
(3226bis.)
lIifi'a(3723)'
A Frapper, battre.
'--..
1-:.&.J Percutere, tundere. Legitur etiam
Jv
JLf Lier, attacher. hao.
(pH) ,
—., Ty, adimere, duorum digitorum un-
l II
I Ligare,vincire. Legitur etiam JLe,
guibus capere Carnel11plnsere, rem
quadratam in transversum plicare.
herbam chy ad prognosticandum inter
(,3»7)di&gitos acclpere.
Deux personnes qui portent
JL quelque chose avec un bâton
Bâton, ébranler, frapper. mis en travers.
"1" M Baculus, quatere, percutere. Le-
v-
Kcing.
(3235) Cum iigno transverso duo simul
Po gittiretiaii-i Pë,cogi-loi-iien. aliquid tollentes.
(p)
*f
-I::J:. Défendre, environner, escor-
JâTrArracher, enlever. 11
1
V ter quelqu'un.
v
;
,,';P
TX
iZiquid
Evellere, auferre, exstirpare, ali-
eradiGare.
Han. Defendere, circumstare, aliquem
(3236)stipare, propulsare, resistere.
jT dre, s,-.tissaisir.
Prendre,
-
Frapper, battre, exciter. i r.
:
Verberare, percutere, excitare est
littera auxiiiaris, quae cum aliis lit-
^1 1 Capere, accipere, corripere, manu
prehendere. -rCod. X, pag. 17.)
- Tfl.
{p3°}
teris actiones aliquas significantibus
componitur, v. g. x-tuig, exp lorare;
(3-37)
- x-chouy, 1. ;
l , aquam haurire x-pan,
;
e exte-
riorapparentia seu compositio A-
'¡"3bras.Porter quelque chose sous le
lX
tong, excitare; x-ty, sternutare; xhÕ,
.:. oscitare; x-sab, verrere; x-hy, congra- Teha. Aliquid sub brachio deferre. Legi-
*
,.:.:': tulari;4%-houd, sortes ducere. (3238) tur etiam Tchay, cum digitis vel cum
manu compressa aliquidcapere.
jrfTl
";
#/ J Entraîner, porter au mal. -Lit
1œ , ;
Tirer, ôter.
Jeng. -
Traliere, ad malum inducere. Le-
gitur etiam Jin in eodem sensu. T-5.
Trahere adimere protrahere
deducere, inducere. Chofty x,
,
V' (3230 (3239) contra aquarum irruptionem.
agger
tff
Kd g
€4!Clef.
|
Cheou.(31.40) XjTf
Frotter.
Fricare. Legitur etiam Ko in eodem I
sensu.
I
7.\( vellx-tsouy,
immittere X- keou,
aiiorum sermonibus
I
*
cheÓll-tsl-ÿ, maninn in locum arctum 64/ Clc].
immiscere. sese
1
ay.
Chebu,
Tirer, tirer à soi, diriger.
1rég Battre, frapper. I Trahere, manu ad se trahere, diri-
1" Tundere, percutere, èsumina de- Pïin gere, manu ducere, inducere. Legi-
Keou trahere, equum manu ducere. x-nieou,I (31.47) tur etiamPm in eodem sensu.
globuli ad vestes seu aiiquid fibulan-
(3141)
dum, globulis aiiquid adnectere. I
1JJ-Abradere,
+A.
{)
•Xï|*Agiter, mouvoir.
Ratisser, racler.
,
ievigare aii-
KYa
radere
I
**quid. (Cod. X, pag.18.)
Agitare, movere. Tiéll-tchÿ-x-lIgÓ,I
O v
(p42)
coelum me exagitat, mihi non favet. I
4 TRAITS.
1+
(3248)
Habiter.
Habitare in aliquo ioco. Vide infrà
V':-(3829).
(38-9)-
1
YU.
Jjfà Tordre, nouer. (3249)
*TT Torquere, nectere. x-kân,manibvis I 1A
1 fâ Soutenir une personne sous
i
Nicou aliquid torquere ad aquam exprimen-
zeOll.
xfô, ligare, vincire;x-tchouen, les bras, aider.
(p43)
dam;
am; xf-o,
~cl li gare, viiicire;
retorquere.
x-tch ouèli,
rOUf
(VA
325°) Sustinere aliquem sub brachiis à
dextris et à sinistris ut Possit ince-
ingy
f Vide supni(3240).
240)
dere,auxiliari. turbo
de-re, atixiliari x-yâo,tlir
; b o in
aita petens xf-dng, quædanl terra.
gyrum
rum
(3243bis.)
fç
1)
Mesurer, mesurer à vue d'œil.
Metiri, aliquid per sestimationem
~j~
VïY\
Fen , Prendre, saisir.
Capere accipere. Legitur etiam
metiri,rerum quantitatemad oculum
Ngcio. metin.
(3251)
(3244)
: tà-x, vel tchoang -x, exterior
compositio, seu exteriùs componere
talem personam prie se ferre; fèrlX,
, t|t
1 ru
Frapper avec la main
ser, nettoyer, signifier.
, pous-
manu capere.
Pi Manu percutere, im pellere ver-,
T ||fin
-t:-.l
TchèManu
Tirer quelque chose avec la
main, déchirer.
aliquid trahere, scindere
,
(pp)
evulgare; ;
rere, significare, edicere. x-mien,
alapam impingere x - chy, edicere,
x - hoey, responsum unius
praefecti ad aiium de rebus gubernii ;
x-pîilg, censuram feire, secare.
(3245) findere.
d ere.
Chevu.
ChfO/f.
Se'
3254)
(
thma'n>
tere. Legitur etiam Tsil, capillos
componere. (Cod. X, pag. ip.)
X-beuu, croc.
Uncus, harpago.
Cheoll.
}jX± Nilo.
prendre.
(3262)
uen..
Nge. Manu aliquid sumere, accipere,
.LVge.
ATy
t
(3255) capere, prehendere.. Essuyer, sécher.
.¡.. yXV Tergere, abstergere, siccare. x-
Q-Liwrere
Chercher,suppléer.
-iiiquirere,stipplere quod
0' facrYInas abstergere.
(PIJ3)
JTchcio. deeratsoIvendllJn.Legitur etiam Hoa,
remi, remigare. .{.n
, hériter.
(3256)
Bêcher.
XgpV Offrir,
? recevoir, succéder,
Ligoiie terram movere, excavare,
.., h' Rue. terram movere.
d.
(3264)
Tchlhg. Offerre, accipere, succedere, hæ-
'B
v'
redd.itatem adipisci. Fong-x, -4-CI
(3*57)
;
aduilari;
d 1
r/iy-x, lapidea columnae basis x-tsay,
*
Ouvrir, mouvoir, rompre.
-
vel x-tste, sustentare;A- chang-Ky-h
tehy-tse) conjunctio.
ici- •j/1 Aperire, movere, rumpere, ifran-
Yotie. gere. (Cod. ¿"y.. P"%--21')
J.*
JJC Adresse, capacité, habileté.
(3265)
;"
-t
T/li Mouvoir, agiter. 4pt
1u
(3266)
Prendre, donner.
.b'
'o.,
Movere, agitare. Legitur Capere, accipere, dare; numérale
etiam
:, Yoiien. Yeu in eodem sensu. Pa. cllhrorum, flabellortim, fascium.
x-
- - (3259) (3267) "go-oéy-hd-jjti!
, A 1 /1 ./1 quem
, me
esse putas ?
ho-x, fascis ardens; x-tchy,
,',11\1 44.
P.,
Frapper avec la main, battre
curam
curaii-i
gerere, sibi curam sumere; yeou x-
ping dicitur de homine
-
; ;
la mesure. constante;
y-x-tsao,un11s herbarum fascis y-x-
Pi1en.
;
, ',' Manu percutere. taÕ, unus culter, unus gIadius;x-
derari. manu man11m
percutere, musicum concenium
mo-
tchàllg, alapa. Legitur etiam Pa,
: ras-
,
trum py-x, quidam fructus.
'"JX
,-.-
Poignee
TchÈ0'
copier.
prendre
;
; t4
Jjj
Tctùng.*erre
Aider, secourir.
Opitulari, succurrere,
> suppetias
(3:161) cribere; per obliquostramites trans- ni altum tollere.
relictâ
(3268)
-
*
-
64: Clef.
.,
ChcfJlt.
*I
*t
b.«»)
/Ftt1
Yim.
ti
JL—^
Ouan
(3270)
tft-4
1"1"
; ,
Bruit; vaincre, ruiner.
Sonus, strepitus vincere
tere. (Cod. X, pag.21.)
Dissipare ,
moindre, diminuer.
dissolvere ,
I f- ever-
nlinurè,
consuniere, finire. (Cod. X, pag. 2.1.)
!
I
I
I
I
I
T
~~t
Teou,
(3176)
4ft
..1..
x - hiang, sese hosti dedere >$c
;; -
;
versùs occidentem; x ye, prxfectos
invisere
F
confugere
x-seouysecouer,s'exciter.
,
- sy,
x-to, sub alicujus praesidium
ngdn-x,sesefurtim iiitro-
mittere; x-ky,illi
r quorumest magnus
-
Urgere, immmere, impedire, ob- I
^r
(^71) struere, subigere, oppriJnere, depri-
mere, cohibere, ècontrà, è contrario, I
l(Ilng. Resistere ,
défendre, protéger.
manu sustoltere, eri-
gere, defeiidere,protegere;vircoelo
etiam; littera auxiliaris et interroga- | (3-77)
/1
-,,i s, g est vox actita.
acuta.
;
x-x, quàm diligentissimè.x-yang, I
duœ cantus affectiones x est vox gra- 1
I
è.
il Plier, courber, rompre, dé-
i truire, comprimer.
Transvaser.
!Transfundere, I Tche.
(3278)
Plicare, curvare, frangere, de-
struere, comprimere, reprehendere ;
ex uno in aliud vas I
, ;
ante trigesimum annum Ⱦtatis vel
e
Chu. Înlnlittere, aquam ad aiiam partem ante matrimonium mori animalia
dedi-icere,
d271.
abJÏcere, destruere
e rr cere Lit
ferre. x -y, enicere a li q -Liiss
ut aJiquis
intentum prodat. Legitur etiam Chu
au-
num
stititi-i
II
I sacrificia facîenda ;
mortua; terra elevata et quadrata ad
species lecti ad
sepeliendos defunctos. Mieil -x, ante
in eodem sensu. ora alicui resistere; tchùti-x, aliéna
Jtrff
IV.
Gratter. sibi in compensationem usurpare seu
v indicare; tsia/lg-kÕ/lg-x-tsOlÍy, praeteri-
tis meritis peccata compensare pÊn- ; -!.
My Scalpere, scabere, unguiumactio.
TchcioCheou-x-tcliy,digitis cibum accipere. x, manu rumpere. Legitur etiam Che,
perdere, res fracta eujus partes non
(3273) Legitur etiam
TchaÕ in eodem sensu.
sunt omnino, separatae : x - PCll, , in
H
Peôïi
I
Poignée.
Pugillus, quantum manu accipi
potest, pugno accipere.
mercaturis sortis detrimentum pati,
;
vel caput perdere; x-tchin, victi in
bello, victoriam amittere x yoiïe,
jacturam pati.
-
(3274)
5 TRAITS.
Jeter quelque chose par terre,
1,X. offrir un présent, assister, unir, ,| A Battre, frapper avec un bâton,
A uniforme, vers. '1p
m
.1.ea u
(3275) Projicere, munus ortefre, adju- Tchy. ;
ou avec des verges.
baculo seu
Percutere vir&gis c-æ-
()
.I.c?y. »
vare, unire, consimite, versus. x-h b, d
dere tmum ex quinque SInenSlUTIl
;
sese in ignem injicere x-tchîhg, vel suppliciis.
!
<
clef
* Pou.disPerSere-
"+1^
ChrOll.
Percutere,
tt(pSo)
T
liui-n
(;z81)..
(3281)
Jlt
",.\
Frapper, étendre, répandre.
extendere, aspergere,
Pt'ry-x, niolestiam inferre.
Etendre, répandre.
Extendere, spargere; à latere auxi-
ferread feretrum I-)oftaiidtii-n.x-
fil, capilli sparsi ; x-cfuln, per montes
VlaJn aperire ;
x-y,- vestes
Frapper, battre.
t
imponere pendentes, ut paHiuln.
humer
Illllneris
Percutere,tundere, ferire,
is
ver-
IL
JlU
(p87)
Clin.
Chin
-lm
Y
T
a.
(p88)
.Y-
AIonger, étendre en longueur ^4' Clef.
quelque chose.
Producere, res breves extendere
lit fiant fongiores.
retenir
long iores.
;
Gouverner, dominer; garder,
signer.
Gubernare, dominari;retinere;
suum signum ascribere
datæ scriptnra; alicui diem
hoa-
signum
hdo,
sJgnUJnappollere
a p ponere ; hotian-x,
; I\OUfllJ X
custodire ; x-smig, aliquô - J
cum
-
;
L
præfectus
apponens.
vel iioa-x hâo, suum
pigno-
Koiia. berare, inducere. ribus sat brevi tempore
cum usuris
(;:.82)
jPa
-i:t., Embrasser, contenir, porter :
recii perandis a pertæ. Legitur etiam
Hid et Kïa Aicn-x, cohibere.
.t.J..
-ao..
Pâo.
,;
sur les bras.
Amplecti, complecti, in brachiis
ferre accipere.x -p,'„g, 1"IIIEdllcere,
:
Tirer, faire paraître dehors.
extrahere, producere
in rnlUS,
se
(,a8„ fi
invalidus hotiy-x, in sinu fovere;
quantum ainbobus brachiis accipi po-
ÿ-xJ
(528,)
Tcheou. eVelJere crescere; manum porrigere
ai[ erigend uin
a IqUI ; imer
lIJn aliquid ;
Jllter ph.ra
;
1 ; li gere.x-tcho'u, excl dere x-pii, ura
test x-y, justus.
4|Ç
open,
J in
;
ferre
u
ia
x-chdy,vectigal exigere !
Résister; se heurter, donner
; ad
x- RïlJ
;
tendere nervos;x-ly,
urca
trusatiiis tà-x-fén, donaria à divitibus
*
contre quelque chose rejeter.
Ty- seu à pncfectis aucupari.
(feiii ;proinajori
Resistere; offendere,v.g.
lapi-
Essuyer,
valere.abjicere, Projicere
; ustlue ad;
parte, ple- I 7P
;
frotter chasser.
Tumque x-tchàllg, digito in vola
;
y
Extergere, fncare;
expel/ere ;
descnbere quiBquJsdk;t mor-
; o.
Ft tradicere, tundere,
;; con-
repugnare ; scopœ
percutere, [erire.
I
I -Mp
e spicis
Manier, toucher.
triticum
excutiendum, vulgôMn-kia.
Legitur etiam Foe
I-'o é in eodem
eodem sensu.
seiisti.
Tchy.
(p85)
verberare. Pillpare, colitrectire,tange-re,coni
Pall,a"e'COntrectare'tangere,con-
titi gere. (Cod.
pag..27.)
Oindre, enduire, colorer.
Liebu.
(3,9.)
; il.
Liiiire,illiiiire,
MV.-v.tangerX;taTre'
fucare,
unge-re, Bacultis,
Bâton, soutien.
eodem
Mlf.X-.v, tangere, gUUr etiam
Me attrectare. Legitur
sustentare. etiam
l
rr
(p92)
, flllcrUln. x-tchâng,fufcire'
fe
:*
Ó4 Clef,
Cheou
clieolil,
f-
~~—~
Tan,
(wù
Nettoyer.
Abstergere. x-tchîh, pulverem excu- |
;
tere x-tcheoll,sco pasad pu l veremexéu-
tiendum. Legitur etiam Tan et Tan,
onus aliquod humeris cum haculo ges-
:
tare tiâo-x-t'J'-j1111 baculus.
I
Abjicere.
A" vitaii-i
cere,
pro
P Jgere;
ien,
Jeter.
prodigere
cere, vitam
jicere. :, ;; -
x-mtng, sese iiiortiobji- —-I
prodigere x tsây,
opesopes
a--tsây,
X-Illen, discnmini sese
Legituretiam rouan,
D „ scalpeUo
petram incidere ad eruendum iapil-
ium in ea absconditum miscere
ob-
'-'I/(U/l.
vit.
;
J
U-'cirJ,
-t.t:..
1 rompant ;,
Découdre, délier, ouvrir en
Dissuere
frapper.
dissolvere; rumpeiido
M
item Phil in eodem sensu.
;
x-fiiig,
-.{;' d.
dissuere
tere, diruere, destruere.
;
aperire ; tundere. x-kay , rumpendo
(,':1.94) aperire x-sié, ever-
J IHI main, caresser.
Pë: Manu leviter percutere
(330.)blandiri.x-tchàng, palmâ palmam
, manu
ljy./ip
~t~~ Prendre quelque chose avec
lés doigts.
Digitisaliquidaccipere.x-kiêou,
Lfng.
(B°2.)
une seule main.
Unâ manu aliquid attollere.
If
trahere ad aiiquid sortiendum. I
..- ;
jp« Manu accipere vel capere. x-ldy,
V
n1^1
Battre, caresser, toucher, vi-
siter, consoler.
n. Aliquid sub brachio accipere.
(3304)kèou, os occludere.
x-
Fou.
(3298)
Tundere, ieviter percutere, blan-
diri, palpare, visitare, consolari. x-
ifcï
1h Tromper,
quelqu'un à suivre.
;
abuser
:
engager
silii, manu blandiri ; x-cheou, manu
lnanum percutere ;x-k'ili, citharam Koîiay.Fàliere ; aliquem inducere lit. se-
quatur. x-tdy , pueros decipere ad
Sinicam pulsare. (3305)
eos vendendos vel ad eis abutendum
x-Aïo, vel x-tsè, claudus.
;
«Wfc-fe Jeter, quitter.
Tyl
Pcio
(3299)
teôu, jacere lapides ;
Projicere, abjicere, jacere. x-chy-
;
x-ouàllg, retia
expandere pro captura piscium x-
fclT*Résister,s'opposer,
1 Resistere , repugnare , irriter.
irl"Ïtare)
pte, nullam rationem habere. Legitur Kûu. cohibere.
etiam Pao in eodem sensu. (3306)
Soutenir
Clef.
Ic-t
r4.'
inain.
Soutenir quelque chose avec
!*To.Lo. aliquidsustentare,sustinere.
Manu
*
~)~~
Lier, frapper.
(Cod.
Ligare, percutere. X,
pag, ~-
Legitur etiam
64'
jo.J
1^
Clef.
Py in eodem sensu.
,Cheoll. ()3°7)
Tolly-x, excusare se,
excusatio;x-kou,, Pie.
Cheoll.
Che°"-
excusationes prxtexere, aliquid obten- (3JI3)
dere; x-lo, ad pauperiem redactus.
.tI.tGrossier,stupide, ignorant.
, Riidis,
Leuituretiain Tchy, tollere, colligere:
kaj-x extendere, dilatare.
-
,
stupidus parùm habilis.
1
*p.£ i Extirper, arracher, déraciner;
Tchue.
Tchrie.
(3314)
x PY, mea scnptura seu rudis cafa-
lnus, 1humilis
.1' 1loquendi
d. mo d us.
1
fi
(3309)
:t*
Item Kiào, aliorum jam praeterita de-
licta propalare.
-
-TS.
(331°)
VideS"P™(3^3p).
TT
PÓy.
Rendre visite, honorer,
res-
pecter, saluer, montrer son res-
pect en baissant ia tête jusqu'à
-U-lt Rompre quelque chose
(33>7) terre.
jfyJ les mains.
avec Visitare, colère, venerari, salu-
tare, capite ad terrain usque demisso
Ngào. Manibus aliquid frangere, reverentiam exhibere. Koufy-x., flexis
rum-
,
(33II) père. Legitur etiam Ngdo, inffexibi-
lis, pertinax : x-?i, vel ory-x,
-
genibus revereri; hory x, restiti-itio
visitationis, saiutatio, salutare;fÓ/lg-
dicere, alicui adversari. Item contra-
Yad et x., veneranter salutare, visitare, ali-
Yao in
|
eodem sensu. Item Yv: x-noû, quem invisere.
iram conlprÏlnere.
v,'
ici,-. Coarctare, cohibere, frenare, Ouàn.
tmeie. Voil-x,exlex,effrenis; de-
(3312)
qmdlibetindiscriminatim,indistincte;
., '-
voti-aê-x-sô,
-
P6 x,
ànullocohibetur.'- Legitur,
f*
(3318)
x-bayeparpiller.
!!.
Tt ^pergere
Manu
~- ,
éparp i l ler.
etiai-n ICeoit, accipere,
dere, abdere., capere, defell- ren.
n,
(3319)
muta,
ea quæ
1 erânt
:t t.
64: Clef.
j
6 TRAITS.
¥A
J-It, Poing, forces.
Pugnus,manns compressa, vires,
4>
61: o4
CI bu J*\l
IlL'VU.L- Exter
mundare,
f~
detergere,
gere, deter
Extergere,
expurgare.
Essuyer, nettoyer.
g ere, abstergere,
ab sterg ere,
Kuen.
(3327)
(33-7)
~r-~~ ;
fortitudo. Td-x, pugnum impingere;
quàmdiiigentissimc;
x-x, quam diligentissime
tis micare.
~/j~ digi-~,.
tStly-X} dini-
-lieU!!,
IY.
(33-°) ~j'~Am Etre
A
promu.
141
Mt
1
Kouo
p
Rechercher exactement, s'in-
former, examiner.
Perscrutari, examinare, nectere,
rr
(33-8)
Promoveri, mutari, excedere. Vide
Tsien. iifirà(11,149).
I'
,J:t ,
t.
fois
Parlant et travaillant tout-à-Ia-
très-occupé.
TSZle
(3329)
gare, fune aliquemvincire.
t.,x.
Tchlng.
Vide supra(3268).
S
r
*A
f f»
w-MfcAuxiliari
Jong. praestare.
,
Aider, s'entr'aider.
sibi mutuo auxilium
t1 Agiter,
(3323)
JU mouvoir.
Agitare, movere, perturbare. j
j
é
(3331)
Presser, pousser.
Premere, pellere, in angnstias redi-
Hây. + gère; sese mutuo comprimere, ut qui
Tsa. turmatim incedunt. Tsy-x, sese mutuo
(3324) (HP)
IJrXC
|1 Joindre les mains prendrë
quelque chose avec les deux
, comprimere; x-tchy, tormentorum
species quâ nocentium manuum di-
giti torquentur;x-tse, instrumenta
hujussupplicii.
T/' mains.
Kong.
()P5)
aliquid stringendo accipere manu;
Manus jungere, ambabus manibus
jLèÉ x-mcio arracher les
ïïyjivisage. 9
poils du
1
- ad instar porcorum.
(3333)
-1/'
Frapper, battre.
qu'un. Mettre les menottes à quel-
wTAHt Percutere. x - tà, torquere, et in
Alicui manus manicis colligare. * * tortura examinare.
"0 il
KTs°o\
K nîv.(Cod.X,pag.33.) Kao.
(3p6) 0 /1. J pag. JJ.
(3334)
'(4-'Clef.
-t-.
JL£± Il
Videinfrà(3385).I* 1-
—
I
w
~'*
Suspendre, attacher.
Suspendere,appendere, aiiquidad
suspendere.x-kouân,
*-~
64fClef,
uncum in aere
Yoûen. I Koua. sesemagistratuabdicare;tdo-x-tse,
d. Cheou,
; I I (334Z)
(334-z)
quxdam avis quae gaudet se in arb o--
1main
Clzeoli. (3335)
maIn;
rapper rampeI.
léèrementavec ribus suspendere.
Yé. (3)38)
Raptare, trahere, manu ducere,
fune aiiquid trahere.
I
I
~t~t~
enseigner,
Tchy
Doigt, indiquer avec le doigt,
commander.
Disitus, digito indicare, docere ,
;
JLM Ramasser, prendre,recueillir; I
(3345)
prascipere.x-chy,
ta-x,principale intentum ;
l' significare,
"'fi docere d
kWl
- x,
la dix; carquois.
; I
pollex; ehÿ-x, index; tsidng-x, médius;
- x,
;
voûA ming-
A 1..,
;
annu l aris sïào - x, auri-
rLY..
)
(3339
C'T- v Colligere, capere ; decem phare-
tra, sagittarum theca coriacea. Cheou-
C.,. -
I
I
cularis x-ollallg, desiderare.
*
novare, alternas mutationes. ICÎe
A ~(3303). ,-
(3346) eradicare, protegere, commodare
alicui curare. Tsotig-x, plura simul
negotia in se recipere. Legitur etiam
I Ky, derelinquere, excludere, extin-
Nâ.
I guere, testudinem terebrare.
1 r
(3340)
-, iii
inse
corpore
< corl«)ore
1334')totum
lotum
mo
x tchay, jejunare, corde purus; x-
mo deratus; tsongg
derattis;tso'~ii
suscipere;x-yng,se -x,
suscipere;x-ylig, X, i (3347)
3347
-
; ;
examinare, inniti, ludere, resistere.
x-tchâ-ssé, judex criminalis x-Aileii
gladium manu stringere x-plng, exer-
,
imperturbate,
se ipso
plenlls; x-tclnng, recti tenax; têhÿ-x,
rectè agere; tsao x, -
p so
;
citum detinere x" pf, freno equum
f
}r::,
încumbere toto animo;fou
ferre, auxiliari.
- x, opem
-
lehel-x, juxta judicia examinare
fricare, v. g. corporis partem.
;
regere , x-kueti, processus judicialis;
x-mû,
-TS
;lé.
64.t Clef.
t
C'M.(33~)
~PL
Mesurer quelque chose avec
lamain.
Manu aliquid metiri.
I
I
j.rt
1.J£A
7 TRAITS.
Oter, quitter.
Auferre, relinquere , solvere, fu-
T
64-eClef.
Chm,
rrv
1.1.
(8516).
r Cln. -lè
gere. Vide infrà
o.
Jtjr~ Essuyer, nettoyer. I .J..
(3354)
Extergere, detergere, abstergere, I
lTIundare. Pousser, frapper.
«
(3349)
tjfrà
-1< Frapper, se battre.
I
I
Ty.
—_
Yiiy
ay. -
comprimere ;
Illlpellere, protrudere, percutere,
omnia quas sunt sibi
J
mutuo proxima. x-te-chïll-!wrÍo tsicou-
f
1-P
(3355)
pa f si1habes
J
v
lie,
Percutere, certare, pugnare,simul I
pugnare. (Cod. X, pag.36.)
I
I
l quod d ad
d vitam transigen-
dam sufficit, hoc est satis.
choseTourner
fctf*
* ou arrondir quelque
(3350)
1
(3351) cum aliquo pugnare,altercari, con- I ambabus manibus aliquid torquere
certare, cum aliquorixari, de aEqlla vel fricare.
;
re certare examinare, aliquid per- I
pendere, ponderare, expendere, cor- I
i-igei-e.x-lië, septum ad feras conclu- I iM
..tlt1 Rompre, diminuer, limer, dé-
truire, humilier, outrager.
dendas, ut capipossint.
*sa.Rumpere,
x-
minuere, lirnare,ever-
1 tere,
rJySO. humiliare,contumeliâ afifcere.
pn contlllneliâ afficere.
Mj'j Movere ,
Ienluer, émouvoir.
commovere. Legitur
etiam Tonir in eodem sensu.
I
I
jin, a l icu jus machinationes dissi-
pare vel annihilare.
ong
1rrvK
(HP)
0
II
I Exciter,
Jflirt
faire, rétablir, répa-
rer, secourir.
1t Porter quelque chose sur l'é- U ,
Excitare, facere restituere, repa-
Tchin. rare, auxiliari, liberare, movere, ex-
i
^RjK
Tiao.
paul e avec un bâton; prendre,
lever.
Aliquid hunlerÎs, mediante ba-
vestem ;;
(335y) cutere, findere, recipere.x-y, excutere
;
sumere
-x,
ty, bajulus;
culo, gestare; capere, tollere. x-tan-
x-këng, cochleare
qui agit unde contemnendus est; x-
1
ktng-x,
tare; x-ky, opem ferre; kuù vel
tso-x, reformare. Legitur etiam TchÍ/l,
'I1
valdèfidelis.
x-fou, bajulus. Legituretiam Tiao,
jocari, iiludere, aliquem irridere, ad
malum excitare, seducere; x-tÿ, ad
Mo-x, ou tso -x, frotter de
pugnam provocare; x-tëllg, lucernas nouveau avec la main.
fundum demere, Ipngam arundinem Manu refricare, manibus aliquid
S-
inclinatam collocare. (3m)torquere.
>
(336u)
64!Clef.
Crfiieou.
Vlt\
dY ~~(33~).
Ipl
'Jt::1
j
uY.
(336')
.f.1::t
Tllzg..
, ?ZOP
(3362)1
I
Puiser, tirer dehors.
Haurire, promere, transfundere. I
x-choùy,aquam haurire.
Droit,
C cher, secourir.
doux ; , paroître
;
Rectus, bonus, benignus appa-
rere, iaxare,opitulari, capere,
acci- I
I
I
I
lâ- I
I
Wf
Pou
|t.
Hie.
an.
Abjicere.
Jeter.
Ab icere.
(3368)
aller.r
Hié,
1.7't
(3169)
iit:
Vide
Videsuprà'
j
(33
Chf'
00).
supra(3300).
Ficher, planter.
cheou.
-
I
pere. x-tcho, excedere,
excellere.
TrHInfigereutclavum, plantare. Vide
Tcha.sVnl(324<5)-
tT>
.)¡-
ÀmY
Tirer, prendre, frapper,ac- I
I (337°)
corder, unir.
Trahere, capere, tundere, conci- I J~J~ Offrir, présenter.
Chen. iiare, unire. (Cod.
(3363)
~~J. I
Oflèrre, aliquid superiori offerre.
Legitur etiam Fong, testudinem assare -
F'Ong,
et vi d ere quid praesagiat.
jh~ Poignée. I (3371 )
Pugillus.Videsuprà (1274). I
-i..n.. S'attaquermutuellement, con-
I
eau.
Peoti. '-J:8 trarier, contredire.
.t
(
(33lq) Sese mutuo impetere, adversari
CyZi
u. contradicere, rrebellare.
colitradicere, -x, ,
Tclii-x, co-
ebel lare. Tehj
Arrondir quelque chose avec (3371)
o..,
1X lumna inciinata.
t1,
les deux mains.
NA Ambabus manibus aliquid rotun- -t.¡:r.. Ramasser, prendre.
dare. Videsuprà(3356).
6) Colligere, capere. Legitur etiam
(3365)
Kun in eodem sensu.
Tirer, traîner, attirer àsoi,
un.
K'
è, (3373)
diriger, conduire.
Mettre
* lb
y 'fJ'
u. Mettre de la terre dans un
-
Trahere,ad setrahere, dirigere,
Ouan. antecedendotrahere,
(3366)
Icantuslugubris deducere.x-kô, panier.
-~t~~
~)~M~
b
;
carmen quod olim
canebant cadavera efferentes x chy,
carmen
-
commiserantiumdefuncto.
A~~
(3374)
Terram in canistro ponere. Legitur
etiam Kieou,
, curvum, iongum, libe-
rare, auxiiiari. (Cod. X,.pag.4°')
~N~t t -ktt Vide infrà (3383). Legitur etiam LT Transférer, porter d'un lieu
1J:f1.¡ Tchë, digitis aliquid accipere. ira dans un autre, transporter,
Nïe. Tong. Transferre, è loco inalium iocum
(3367) (3375) exportare,transportare.
*
64.
Chcou.
v
Clef. Jjyf
1p!1
(5376)
Tresser, comme on tresse des
sandales depaille; prendre, pui-
Kouen. ser, transvaser,
attacher.
Texere veluti sandalia ex paleis ;
accipere, haurire, transfundere, vin-
JLfcÉ
l'=.E
NYe.
(3383)
Prendre - avec
doigts, assembler, tenir.
ou entre les 64! Clif.
r lso Cheou.
accipere, jungere, tenere.x-tsdo, fa
persuadere, falsum pro vero con fin-
cire.
c i re. x-ky-lay,in
x- hy'- Iay in fascem coiligere
, co lli gere ; -
gere vel concipere. x iiîîllg-oîl - kao,
îchay-x, virguitorum fascis. usurpato aiieno nomine aliquem ac-
cusare ; ou-x,falsa accusatio.
-tIiit, Mouvement trop étendu des
JU—I mains. JLÏU Prendre par force, arracher,
Prolixus manuum motus.
11=J prendre, faucher, sarcler.
NÕ.
(3377) Chao. Abripere, eveilere,accipere, prati
(3384) fenum demetere, sarculare, abjicere,
JLrj
TAl Capere ,
Prendre, saisir.
acci pere , ,
sibi invicem latro : yao-x, movere.
,
excludere. x-lio, per vim auferre. Le-
gitur etiam Siao, auferre arripere,
+£..
jTlî
Prendre , ; recevoir
sans en demander permission.
prendre yA
donner, rejeter avec dédain.
Abjicere, rejicere, derelinquere,
respuere, despuere. x-tsy, ex infirmi-
Hj.
(3379)
;
Capere, accipere sine licentiaali-
quid capere, non requisito domino ali-
(3385)
tate mori. Legitur etiam Kueti in eo-
dem sensu.
quid ej us accipere.
|,
t^f4
-)f Prendre, ramasser.
t
V
corde.
Fune bestiam assequi seu capere.
Capere, colligere, accipere, pre- w
KYo, (Cod.X,pag.^±.2,)
Lu hendere. (Cod. X,pag.^.u)
o. (3387)
,I (3380)
,
jyT'lser>partaêer- Capere, captare.x-yu, piscari;
Pa.
(3381) ; ;
Rastrum sine dentibus numerus
octo; dividere sonitus rei quae rum-
Pou.
(3388)
x-kouay, satellites; x-ting, nomen pras-
excubiarum stationes.
;
fecti eujus est capere fures tang-x,
r
tS
;64?Clef.
-Cheou.
-*
~J
,#1
~M~~
Clieo'M.0'ig-)
,
Tcheou.
Tsim
~t~~
,
Pugnis
\3392/
~-.
Të:
Pousser, faire avancer.
InlpeJlere, aliquem ut cadat im-
peliere, pugno apprehendere, UI1-
guibus ferire, unguibus stringere.
Legitur etiam TSÜIl in eod em sensu.
8 TRAITS.
extrahere
(3289).
N7
J
Che..
le,
(3398)
l'aumône, cesser.—\J*
Abandonner, jeter, donner 64'Clef,
prsebere ;
d
Tourmenter, contrarier.
Vexare,adversari, rum pere, fran-
gère.Yao-x, pertinaciter contradicere.
(3399)
jfJttManier, toucher.
Paipare, taiigere,palpaiidoiiives-
fylên tlgare; x-sïn, examinare se ipsum.
é4n
(3400)Chang-hidng-x-tso,
;
(3400)
C,-, ,.- v
col1- CIl'
locare, desistere. Chy-x, efeemosynam
pectore vu l1nerato
pe d em pai1pare dicitur
d"" de
d eo qui
Chew.
lJ
J
;
J~)
capere. Videinfrà (8543).
Cacher dé à coudre.
Recondere, abscondere; digitale,
(3401)
_-)<-tJ
T~~F~~
rjTïT etiam
Verberare,
Frapper, battre.
percutere. Usurpatur
pro TclioJiig. Vide infrà (,«},J)'
Tel VU go tchy-x, vel oel-tao.
TSd. -
(/C^dj x'paz-V-)1
1C
Tcho.
(3394)
Frapper, pousser.
Percutere, tundere, ferire,
verbe-
(3402
Jja
^|7p|
)
Ky-x, travailler sans cesse.
Operi indesinenter incumbere.,
semper movere. Legitur etiam Rua,
rare,inlpellere. Kiq. manibusimpeditus.
(3395) (3403)
tFong..,.. (3396)
tS§*
so U 1 1 ligare. y lll,esuprà
Jgare. Vide Sll'Pra 262).
-hJ£
tarder, différer. Comprimer, retenir, arrêter,
ComPrimere> cohibere,
(3397)
illllbabus manibus aliquid
sustinere. Lay.
(j4oj)
differre.
Iuerre..le/l-
Yen
- x,
x,differre , cunctari,
dIiferre,prorogare,.
Legituretiam Ydy, impellere.
prorog
are,
Clef.Empl-oyer toutes ses forces.
-t.. f H r Vires adhibere, conari, eniti, con-
64.t f
.f.;tt:
Vide slprà(3356). àn
64-eClef.
..,
IlCOU.J3.106
Zr AC
()Jl.
11-lien.
tendere;fortiter, fortis. Legituretianl
(3414)dum,
N8.
Chou.
+A
1((3244). , X,
*
v , m SIJlrmn coIl.Igere
uell
Prendre,saisir.
Capere accipere. Vide supra
I -t
1f Tenir ou tirer quelqu'un par
les cheveux.
Fèn. (Coi. pag. 44.)
10,
TJo. Aliquem per capillos trahere vel
(3407) (3415) tenere.
f
Manu aliquid extendere ut fiat main, en lui ouvrant les doigts.
Tikn.
oi,
(3408)
J~
rectum.
Tchôuy
.1.4 110lt."
un bâton.
Percutere, baculo percutere. Le- z~~t~
-Jr!.a Élever, lever quelque
que l que ch
ch o,-,e
ose
:mrpI ; ;
(3409) gitur etiam Ta, in eodem sensu. "1/I/V
avec la main.
Vaincre promptement, se ,
Hiên. Erigere, manu aliquid attollere. x-
(34.17) tien-kit'-t/ydicitur
tiFIl- kië if dicitur de homine
;
h0111ine valdè
Tsle. ;
hâter joie, bonnes nouvelles. (3417) -
irato qui omniaturbat ny-x,„ instru-
Yincere ; festinanter ceiernme,
Tsïe
:
cau diiiiii,faustaiiui-icia;su-
festinare; ogaudium, fauslanuncia su-
mentum ad terram fodiendam x-y-
phn-chïi, libri foiium volvere.
, ;
(3410)
perare. Min-x,argutus,habiiis, per-
x-p ao,.victoriw iiiiiici
spicax; x-pao
;;
victoriae nunciusus ; x-
king, viœ compendium tsieou-x, qui
fausta nuncia ferunt tsiang- x - chu-
AJLk
T~t~
Juger à la main du poids d'un
fardeau.
fey-pao-tchy, litteris celerrimè missis Tien Aiicujus oneris pondus manu ex-
eum de victoria certiorem fecit. (3418) pendere, aliquid manu ponderare.
t1^
1"7f-
Tcno-
Tclùô
Succurrere ,
Secourir, sauver.
opitulari, liberare.
Videsllprà(3223 et 3268).
l
Jt~~
s,
ao.o.
Balayer, épousseter.
Verrere, immunditiastollere, ab-
jicere. x-pà, -x, aquam
scopae; chay
t(34*0
VideSI/prcl(3383).
t.
(3419) spargere, dein verrere; ta-x, verrere.
AChoisir,faire
!Nie.
(3412.)
~-~
Peser sur quelque chose avec
HtH
t5tLA
Lun.
(3°)
0
eodem sensu.
choix.
Eligere, deligere.x-tsay, magis
idoneos eligere. Legitur etiam Lun in
Ramasser, prendre.
"J)
NU
force.
M
Manu l..d
graviter aliquid compri- Colligere, accipere, capere, sibi-
(a.) mere, lineae quas in scribendo àsinis-
* met accersere.
(3413) To.
tra in dexteram ducuntur. (34a1)
Vick
tJluj|lJjT7
U'CUf.
r|
;
"1
Cheou."
*
i;
Videsupra{3235).
Kang.
jlf
1
'-
4-A
0T*
Jt
1p
P
Peou.
E
y~
.1"
¡>4r
Maii
IS
(3422)
(311.3)
Ticîo.
(3424)
eau
spèce
Pâng.
(3426)
.1Clange,
(341.7)
1PT
-
d. p
Donner, enseigner.
Dare, docere. x-cheÓu, dare et
acdpere. Legitur etiam Cheou in eo-
deln sensu.
Agiter, remuer,
,
in eodem sensu.
Prendre, diminuer.
ébranler.
Agitare, movere, concutere. Po-
x, agitando fundere; x-chc, loquax;
x-hoang mentiri. LegituretiamTiào
de
0
herse,
Species occæ. (Cod. X,
pag. 46.)
x - houàn,
ciuam gerere, ut præsidendo; tchy-
gerere
sanguisuga, vulgômà-hoâng.
terram
dejicere, trahendo
chose
h
pe-
Tà-pà-x,
Tà -pà-x,
aliquid ut cadat
conari fune bestiam altero
tczy-x,
liga-
I
A-
1
-1:1;1
*
1:
Jyp
.tk
11
Kïa
(3429)
Pay.
(3430)
en.
Kien.
(3431)
Y.
(3432)
-1;).--
rpo-kf;
IJ5H-
TséneJmel'e
(3433)
iocuin
Gratter, égratigner.
Scabere, unguibus lacerare, un- —J»»
glliblls ferire, unguibus stringere.
Adducere
ditrum,
verser.
,
ranger, préparer. -
Ordinare disponere, præparare.
Ngiill-x, disponere, prœparare in loco
;
apto; x - lie, disponere juxta suiim
ordinem x - py,disponere ,in ioco
æquali, ita ut nullus sit prior et nul-
lus posterior;x-tsy, inœqualiter dis-
ponere, sese nlutuo, comprimere
se inferre.
,
Amener, tirer
.dluoUlTI, craSSUJn.
tera;
cu lis
cu
fong-x,
18sese
sese
SUrgere nequit;
expe len
expediendo 0
:
etiam Tstng, conatum adhibere
:
aliquid obtinendum,
-
0
hiéll, caeteros impeliendo in aliq
à soi.
Aider quelqu'un en le
nant par-dessous
; x-
uem
ad se trahere, manu
ducere. LegitLiretiai-ii Kith, solidum,
page ^7.)
_¥,p,,Ig.
soute-
les bras, porter
une chose sous le bras, saisir
quelqu'un par le bras et le
ren-
capiendo
adjuvare, sub brachiis aliquid
tare, brachio hominem capere et
humi prosternere. LeaNtig-x, duo
47.)
aspor-
vestis oblonga;x-mên,
S'efforcer de se lever,
gagner.
Ad surgendum conari, lucrari.
pungere suc
x-tchy,providere denecessariis;
l<.ol¿eIJ,
vestitu.
nimis splendidus i„
la-
x-
;
x-tso aliquid
serrâ secare x tb',, à vin-
gere.egItllr
ugere.
fu Legitur
ad
tentare tchy x, fùfcnll11, fuIcire;
victu et
'*
Ó4/ Clef.
Cheou,
ViJè»suprà
£4.'Clef.
«—É
(3264). Tan in eodem ;
sensu
vare, explorare, manu aliquid explo- 4
item obsér- 64? Clf
;
(3435)
salis involucra seligere aliquod ad
14*1 Suspendre.
tg
ponderandum x-tcheoll, qui habet
Suspendere,appendere. P ide supra aliquod negotium et expedire non
Koilla.(3342). potest ob aliquod impedimentum.
*
(3436)
, ,
Legitur etiam Tch) trahere, raptare,
rapere abrpere, per terram trahere,
fune pecora agere.
Prendre mettre en dépôt,
lCJ confier.
JLfltJ Couvercle du tuyau dans le-
Capere, aliquid deponere, fidere. tJIH
t,-
Legitur etiam Nie. Vide supra (3383).
quel on met les flèches.
(3437) (Cod,X,pag. 48.) Ping Operculum tubi in quo sagittse re-
1
1at>
*
LIoe.If
Errer, douter.
Errare, dubitare, aliquid Iiabere
dubium, obscurum. (Cod.X,pag. 48.)
(3443)ponuntur, manu sagittas cooperire.
Promptement ;
succéder, re-
cevoir, joindre, unir, prendre;
A
rI. Tiïe greffer.
(3438) Sie. enter, lJ
(3444)
Festinanter, celeriter; sllccedere,
JUJL
LI'
Saisir, emporter par violence.
bripere, auferre, rapere. Loù-,
,
recipere, jungere, unum alteri con-
nectere, unire capere, accipere ar-
borem inserere. Yiig-x, obviàm ire,
;
rapiendo; pang -x, flagris
caederecaptivare
<
chiïo-x, per, vim
i
o-x,perv iiiau ferre. Le-
auferre.
; Il
hospiti occurrere;kiâo-x, societatem
, x- 1,long vel x-ho,
.-
(3439) inire conversari v
gitur etiam Lreang in eod,em sensu.
unum alteri conjungere, connectere
seu approximare, conjungi; x-chenu,
.f:. Cueillir, prendre. - x, illiquidabal iq-Lioa cci -
vel tchuig-x, aliquidabaliquoacci-
x,
pere; sla/lg- continuo, sine inter-
Hfyjy
*say.
Decerpere, capere, seligere. Vide
infrà1 (11,366).
; -x,
ruptione fan manus post terga
t3^tum
3 6 6). vincire; x-kiéll, invisere; x-sse, præ-
(344°)
"-
(3441)
?Ux
*
verte, s'informer,
rj-JExplorare,
,. £'
inquirere,
Explorare,
éprouver.
inquirere,experimen-
ex perimen-
sumere.Tà-x, explorare; x-tse,
; isé-x, ope alicLijusins-
,?il
conversari, familiariter uniri.
Cheou.(3446)cnang-x,accusare;x-ma,trreno
Cht'Oll,(3446) fi
dirigere
monere, re-
gere, gubernare, cadere.x- kdo vel
equumln
sistere. Legitur etiam Kidng, verb e-
J
et illud respicere, complicare
Videsl/prtl(OlJ.
1-1111Ch
cheou-ktn, sudariumcomplicare.
(3376).
; x- Ó4/ Clef,
t
f
rare,percutere. Kouen.
J~jL~ Choisir, louerl chercher, s'in- (3451.)
1.
t*
quirere, argllinentan, extendere. x- Pugilius, quantum ambabus ma-
(î44z)
;
Ac. recusare
*
examinare et emendare x-tay,plenis 9 TRAITS.
votis aliquem promovere.
~~A
*
Se heurter, se cogner.
Couvrir, cacher, fermer. jHr Se ipsum parieti iInpingere,
"11Oi Cooperire, contegere, claudere, tr fapideln se ad
Tt
offendere. (Cod.X,pag. yi.)
Yen
Yen,
(3448)
i." d.
hosteln incautum aggredi. Fou-x,
collsol an ; x-py, digitis nares ob turare
ne fetor percipiatur.
Pang.
(3455)
, , ,
Collocare abjicere recondere JLÊsÉ Toucher, manier.
(3449)
aliquem improvisé opprimere,
iire, abdere. Legitur etiam Tsë,sepe-
f:f
1Mtn. Tangere contingere pafpaJoe,
ali- tractare. (Cod. X, pag. yi.)
quem persequi ad eum captandum. Min.
4®* (3457)
Frapper, bois sur lequelïes
soldats frappent pendant la
nuit.
*1
,ni)
Détruire, tuer.
Percutere, tundere, Jignum
Tsïètl Delere, destruere, occidere,
TseÕu. con-
quod SlIlnere. Vide '"f™ (8259).
(3450) noctu milites ex intervallo tundunt, TSlen.
1
urbium custodes noctu cÏrculneuntes. (3458)
:
.,,:,
Chë. usitatulTI apud
numerare
vates. Legitur etiam
verbum
Yu. -
ducere, trahere. x yang, iaudibus
,""
(3451) Tië: trahere,
manu acciperè aliquid (34sq)
(3459)
cando
d alicui
10 .d
prosecl-Lii;yê x, mainim
- manu fri-
L.
irri dere.Legitur etiam
tphasiani;
64J Clef.
"'1"
, Yao, agitare commovere ,
species
item Ye811,transfundere, de
uno in aliud vas transferre, liquorem
I
I
I
t-
Aider, défendre.
Auxiliarl, adjuvare
;
,, , -b1
defendere
tutari.x-cheou, manus adjutrices ad-
64-eClf
i'11 {/¡'IJ/i.ri,
ey.
elutriare. I Pang. h.b
Pàng* hibere x-tsou) add.juvare.
Chcùu. (3467)
;
Jnng, judex criminalis ;x-x,hilaris;
tiJ Frapper, battre. I hay-x,infantulus - hy, vel x - kië,
x
erigere, sustentare, ut pueros subie-
rrl
11=1 Percutere,verberare. Legitur etiam
;
I
vando; x-pâ, opem ferre;tchdo-x,
* Tchè in eodem sensu.
Bonziorum domus tcheou-x, arcuia
Tche.
(3462) trusatilis ; piën-x, instrumentum ad
vinum transfundendum. Legitur etiam
Frotter, faire une friction
1-*
=k
frotter de nouveau.
Ty, projicere, abjicere : x-eul, ore ad
auremappiicato aliquem monere, ali-
/1li..
jino 1.
; Fricare, refricare, v. g. partem
:
quem coràm monere, aures vellicare.
J e0
(463) Il, ; corporis quae dolet
d
Leoittireti
moJescat. Legitur
item pellem
etiam
ain Jeou,
Jeo"u,
igne iignum
Il
re
ut
regere,
gere il
-
Item Chy tchrt x, argentum, itern
quaedam civitas argento abundans
x-x dicitur de avium quieto volatu.
;
-t
gubernare moderari
1
t:Er
molle reddere, ut possit curvari vel
rectum fieri.
1- ,n..
(347°)
g- etiam. Tsay, eligere.
Ficher, planter.
(J4(4)
Teôu >
Infigere, plantare. x-la-teho, can-
;
~~j~
Tseou.
affaires.
Sua
S
- X,
negotia henè
l
gerer avec soin ses
, ,,
(-465)
, , ,
Peindre décrire transcrire. ~È4 Frapper, blesser, piquer.
4m Depingere, describere 1T!l' ,
M.
Miao. A bere. x-hoa, pineere.
transcri-
'T'1 Punpungere,111torquere.
Tchin.
Percutere tundere
Sere, intorquere.
vulnerare
(3466) (3472)
¡.,Jp'
{ *'
CheùlI.
,
Clef.Faire,-,tller quelqu'un en avant,
y
(3473)
avancer; joindre les mains et les
approcher de sa poitrine.
Aliquein promovere, progredi ;
'Ec
~-~L
Hoiian.
é4.e.b
h anger, troquer.
r
Cheoil.
:-Yèn. ,
manum manu accipere, et ad pectus
,
appIicare,quod fit reverentiaecausâ ; *;r*
ex humiiitate cadere reverentiam
Couvrir, cacher.
Cooperire contegere , claudere.
,
exhibere. TsÕ-x, salutare, Sinica ur- Yèn. Videsupra (3448).
banitas quâ in visitationibus hospites
implexas manus lfexo corpore usque
*
(3480)
Fou-x
ad terrain demittunt.
consoler, caresser j
--kJ.. Prendre ,
prendre avec la
main, mouvoir avec la main.
ilÊ1
Sun..
avec la main.
Coiisolari,iiianublaiidiri. Legitur
Jun> tangere,
Jiiti,
Tscai.
.L san.
(348,)
SUlnere, capere, 1
apprehendere,
nianucapere, manumovere. Legitur
tan gere, pal pare. etiam Tsdn in eodem sensu.
jLgm
1,fii Battre avec la main. 43k
jH
Cacher, couvriravec la main.
Manu percutere, tundere, percu-
tere. (Cod. X,pag. S+)
l-j Abscondere,recondere,
manucoo-
Pien. perire. (Cod. X, pag. ccj
(3475) Ng-àn.
(3482)
4EI Publier, manifester, louer avec
1Jii IRA
Yâng.
excès, s'élever envolant.
,;
EvuIgare, manifestare
extoilere
, , 11E
.L
laudibus
a. v
Arracher, déraciner.
Exstirpare, omnino evellere,eradi-
care,arborem
orem radicitùs
ra d icitù s eruère.
(3476)
vulgum edere species securis
frontis inter oculos
;
sese volando erigere in
pars
"V"
(3483)
eruere.
;
faceie po-x, cribro
; et supercilia. x-
x-chlng, vociferare *-f6ng,
ventum Atj
1li. Prendre, saisir.
excernere, vanno Capere, apprehendere,
sumere,
purgare, excernere. Avacclpere.
M
Fân-x frotter avec les mains.
ua.
(3484)
'1
pere;
x-cheolt, manu
tchang-x,
l ,
ngo-tchang-x,
,
manûs
1\ i..
manum ca-
paliiia; tsay-
est in mea manu seu
Manibus refricare, potestate; y-x, pugiHus, ilia rei pars
ut vestes adeas
T- lavandas. per quam manu capitur.
(3477)
4~ ep
jyi'la Prendre quelque chose avec
,
(3485)
Quaerere quod aliquis aqscondit,
., (3478)
K"
~-~
cujus doctrinaesensum inquirere;so-
nitus sagitta2 citb volantis.
quidam exteri occidentales.
x
quacrere) inquirere, investigar.e, ali-
Vt
Kiao.
(3486)
Joindre ensemble lier.
Connectere, ligare, vincirë, in
bem ligare.
>
or-
+
(4/
mi Clef.
Vtâcher
|pK
TCllouy,
Considérer,conjecturer,tou-
cher avec la main, rechercher
de découvrir.
, I
I
I
aliquem per vestem apprehendere. Ó4/ Clf
Legitur etiam Ky, vestes ad se attra-
here ad aquas transeundas : si solùnl
attrahantur usque ad genua, dicitur
t1
*
Considerare, conjecturare, manu
x; si vero supra genua, d..
Chebu. I 1 v si Chcull
(3487) dicitur che;
tentare, perscrutari, manu palpando supra cingulum, dicitur If.
investigare, argumentari, ex uno aLiud I
inferre, altitudinem metiri.x-to, dis-
1.
.Jæ-
I
j..
Mouvoir, s'exciter.
currendo velloquendo inferre.
Movere, sese excitare, animos su-
~t~~
Ilit Cueillir, prendre.
Decerpere, accipere, cum omni- I
I Hoey..
Ho -nommere,cuiusdci spargere.
en
(3495)
(3495)
animari,
am prafecti
c
Tehf - x
..1.. ;
militaris
,
itemmanumdicare qtiidageiidui-n,
TIf. bus manûs digitis aliquid sumere. I
brachium elevare. Legitur etiam : Hoen
I Intendere.
(3488)
y in eodem sensu;
Legituretiam Tch7 II
x-lûll, integrum, res integra et nullo
(3488)
j
Vf Bander.
Tclzln.
I Legituretiam KIng in
I # 1**^ eodem sensu. (Cod.X, pag.55.)
(3489)
Kén.
~L~Jt~ Essuyer, frotter, nettoyer. I (3496)
IpÈ Abstergere, refricare, purgare. Le- I Embrasser.
iiy- gitur etiam Kiay in eodem sensu. I ~~t Amplecti, complecti. Vide supra
JÇJL
(349°) I
(3283). Item ova incubare, ut gaiiina.
Pâo. (Cod.Xj pag,56.)
..wat Assembler, amasser, prendre. I (3497)
11X fiiL
rrn
1(34f;0
In unum colligere, capere, manu I
aliquem per vestem apprehendere. x- I
sieou.eaures
3?J aures arripere.
ar"Pere*
II 171e:
m'v
Trahere ,
Tirer,plier.
complicare.
etiam Che. Videsupra(3451
Legitur
)-
lie.
(3498)
Videsupra (3491). Jsfcjrt Videinfrà(7832). Legituretiam
>Sie, ,
Tsieou. v Hze.
,
manu comprimere, obstruere
digitis aliquid torquere quadratum
î.
(3492)
cum angulis incequalibus.
mTang-x, orgueilleux, superbe. (3499)
1 ~*
To,
Superbus, arrogans, non liumilis
superbe, arroganter.
; -,)
* Mouvoir, agiter.
Movere, agitare, aliquid commo-
vere. Legitur etiam Hdll in eodem.
J.
Hàn.
sensu. (Cod.X, pag. 56.)
(3493)
)
(3500
Jl
ào Elever, dresser, découvrir.
; ft
J~~
dl.
2l Secourir, tirer dehors.
ad
ln altum tollere, erigere dete-
Kïe.
(3494)
3494)
gere ; attollere et erigere aliquid. x-
lle, scriptura qua praefectus unus
a l1.ium de
d aliquo negotio particu l1ari
() superiora
Louen..inducere,
(3501)
d manu
aux.ili.ares ;
,
Opitulari, opem ferre,exstirpare,
contendere
ducere. x-piiig, copiœ
keou-x,scalaadmceni.a
dirigere,
J
~t
.r. : ,..
possunt contendere ad sublimem. Le- TseouPraebere
auxiliari
manumalicuiutsurgat,
rnrsebere
0
alicliiutsurgat,
,Lng.
heou,rierre,auxiiiari,
gitur etiamYouen, adjuvare, opem Tseou. manum
6eneou,
,
r accipere pall-x, ex-
auxi iari, vestem colli gere.
(35°8)
l l Chebu.
C/i ebit,
JtjrL
.JI-
iex, violator, rebellis.
(3502)
Ylig.
1
-lsJ; S'informer, demander.
Lever quelque
l que chose Inquirere, petere, postulare. Mo-x,
c h ose avec les
yjfip épaules, élever. su,
Sv. manu tentare, paipando investigare,
(3510) l. d iiiferre,
ex uno alitid c conjicere, argu-
Kien, Humeris aliquid attollere, aliquid
(350j) elevare, extollere.Legituretiam Kién,
ciaudere, occludere, obstruere, iter
int-ercludere.
+
"jîfe
*mentari.
Prendre quelque chose en ca-
chette.
M
1:a.
Piquer. Sou.
(35")
Aliquid occulté subripere.
Pungere. x-hoiï,
- acu pingere.
Tc/za. tilt" Frapper avec la main.
(j504)
J>jr Manu percutere. Chcbu-x,
manus
10 TRAITS. pv conserere. Legitur etiam Pou. Vide
(35iz)suPr« (3388). Item Pë, volando
præ-
--1-. Engager, exciter. dari, ut faciunt accipitres.
Inducere, excitare.x-teôu,Iiomi-
Keôu,lleman]mo ab altercationibus alie-
4~ Battre, frapper.
(35"5) 111,111acI altercanduminducere; kïé- jfJ-J Tundere, percutere,verberare,
x, mutuam sibi ad aliquid agendum Tsy. cædere. (Cod. X, page ÓO.)
;
operam impendere, sibimutuosani-
mos reddere x-ky-pb-kàày, indissolu-
biliter nectere.
(3513)
yt Frapperavec un bâton
1
ou avec
J~~ J des verges.
Peser sur quelque chose Flagris seu baculo caedere. Legitur
avec Peint?»
(3514)etiamPa/gP*n8
la main. etÏalTI ln eodem
(35,4) eod em sensu;
sensu ; item
Km. Manu aliquid comprimere. Pang, navim impellere ad anteriora
(3506) progrediendo.
Tffî
crcuteie, Frapper, battre. +¥
yA*
Frotter de nouveau.
Refricare,vofvendo aliquid fri-
Kio\
10
tundere. Legitur etiam
ft0> aliquid parùmattollere,
trahendo ad
aiiquid m )
(.!..
(J5,„interserta
.LSO. aliquid £. ;
care. x - cheou, manu manum vel
1..d fricare ,
x - SIe1l, filamanibus
\A reisubstantiam
(35°7)
se adducere : yâng-
paucis indicare. contorquere, ambabus ma-
nibus filaserica
contorquere.
QB
64,' Clef.
.,
-JTrej»
Jao.
Gratter avec les ongles.
Unguibus scabere. Legitur etiam
Sao, tangere, contingere.
l|fc|
bits, et ne pas le laisser aller.
Manu aliquem per vestes
4
Saisir quelqu'un par les ha- 64: Clif,
appre-
Chcbu.(j5,<3)
, Kieou. hendere,
nec illum dimittere.Qkw
(3524)
-~
(3517) (3525)
M , m
,
Ficher, faire entrer.
jl V Agitare
i.,vel
Agiter, remuer.
movere, commovere. x-
Infigere. X-Chili, praefectus actualis,
(3s27)
x-x-paypay dicitur de incessu superbo, 1
M
quo quis ambulans vestes et corpus Manu comprimere seu manu evel-
Mie.
agitat. remere, pal
lere, digitis ppremere, paippare,
are, tan-
;j
(3527)
gere, contingere
JLpt
,liij Battre avec un pilon ou avec
un battoir,
° battre.
Vide supra
P l (3255).
(3 2-5 5)
-
Tao Pilo seu aptâ finteis tundendis pal-
(35-9) muiâ contundere, tundere. Ngë.
JTirer,
(3528)
El traîner.
Trahere, trahendo rumpere. Vide
.t6
1;.e.
Frapper, donner des coups.
Percutere, cædere. x-hibiig, pectus
SIPra(3297) tundere, percutere. Legitur etiam
Icnouy,1ou/y,1pro;jicere,;îacere.
(352°) (3529) .1.OIlY,
J'
1 main.
pp-Aversâ
ktjetiam P.
manu percutere. Usurpatur
17:d supra (3252).
pro Py. Vide ( )
prasiium
No.
ta
eodem
ci
:
J^J^f Comprimere, accipere. x-tchen, ad
provocare. Legitur etiam Nyy
m sensu.
3
(353°)
fi
Kiao. mutuo b erare percutere
,
d
, cae ere ,
obsistere. Vide ù!frà (3764). Ta: Manu leviter percutere. x - mo,
(3532)gluten seu iiquorem condensatum di-
(35-3) gitis dividere.
x-ta,
Clefx-tOj arrogant, superb e.
;f
fy;
nlX
-t1Zl
TJnf
x-choùy, placer quelque chose Ó4.' Clef.
-t..
t1
Arrogans superbus, qui cedere dans l'eau avec la main.
,
~j) non vult. x-se, cooperire. OuénAliquidmanu sub aqua collocare, J
Tâng.
Chenu, (3533) (3540) manu aliquid sustentare. Chebu,
commutare x-kia,;
ouan. CUln transferre. x ho, -
aliô
non rectum,
ad habitan-
slang"
Tsi
.1.
ang.cIlia re cum aliquo disputando illain
(3540
abripere. x-to,
v rapere, pervim sese
;
dumcommigrare, domestica utensilia
aiio transportare x-Jong-chy-fey, aIicui
;
intromittere; tà-x, rapere, pervim
auferre x-sië/l, qui posterior est et
detrahere.Legitur etiam Pan in eo-
;
dem sensu item pa dispergere.
cupât. Legitur etiamTsiâng x-pé, :
tamen priorem locum arroganter oc-
¡
aliquem offendere, repugnare, resis-
pj suspendre frapper ;
tere x-yang violenter auferre. Item
r
fc£9
doucement.
,
Tractare ,
suspendere percutere
leviter. x-kïeou, opem ferre; x-tchoufn,
,
Tsiâllg. Vide suprtl (3 191 )„
(3555)
navem ab alio conductam, arreptâ 1J. Frapper.
Percutere ut tympanum ;
*
opportunitate, conscendere. Legitur dedu-
X-Xjtravailler assidlunent,
Tiil.
(3542)
tj
cere, evulgare. Legitur etiam Tchin
in eodem
iii eo d em sensu.
seiisu.
i
KÔ.
H
travailler constamment.
Operi instare, assiduè opus facere,
vires adhibere. Legitur etiam Ho in
Multi,plurimi
Tsïn.mÙm* vod. X)
;
Plusieurs, beaucoup.
multùm,pluri-
page 6'4.)
J
(3536) eodem sensu. (Cod. X, pag. fe.) (5543)
jîF
Videsuprà{3235).
itt Élever quelque chose.
Aliquid erigere, manibus aliquid
jjj; ferre, manu ducere, secedere. Tyx,
Kctng.
(3544)ai
1à''
lquenl sustentare ne cadat.
(3537)
11 TRAITS.
Extirper, arracher entière-
ment, tirer à soi. •fet/L Frapper avec le dessus de la
Kïen. Exstirpare, radicitùs evellere, fV&t main, éparpiller.
ad
(3539) se trahere. Legitur etiam Kihi in
dem eo- Sa. Manûs superiori
sensu. parte percutere,
(3546)
dispergere. x-,ho;;'y, aquâ
;
aspergere
ab
64?Clef.
1,
Cheou.
x-cheou, è manibus deponere, vel
opere cessare; x- po prodiglls,
prodigere; x-tchong, seminare x-
J cumulata dispergere.
kay
J
;
I
I
I
I
I
jLpl Chasser, abandonner, ôter.*4-'ci$
jLjfll Expellere, derelinquere, auferre,
PIdlnllttere.
Ping.
(3555)
~j)
;t
Uiùu.
9
|
A Arracher, mouvoir quelque I -th Tordre quelque chose avec
nmt HjgJ les mains.
Tchan
rr h 't
chose; choisir.
AHquid eve l iere,movere
Aliquid evellere, lTIOVere; seligere.
se li g
Legitur etiam Tsan in eodem sensu.
;
ere. T7 îien Manibusaliquidcontorquere,ver-
tere, sphaericè movere.
n^V
(3547)
Lier, attacher.
Ligare, vincire, ligare aliquem et
I
I
M
(3556)
,
sarcinator,
1:
Coudre coudre un habit.
Suere, vestes suere. Tsayx, sartor,
illum occidere. I qui vestes assuit. Vide ïnfrà
eT/'-ou. I
Pong- (7P83).
(3548) (3557)
Tchong Pilo contundere, tundere, impin- nere, projicere. Legitur etiam C/ioâv
So. in eodem sensu.
à
(3549) gere, impingi. (Cod. X, pag. fy.)
X)|H/
Jrfj
Cueillir, prendre.
Decerpere, accipere, capere.Vide
,
* A(Cod. X, pag.64.)
J~ supra
rti (3488).
-)t
Tsao.
'-T-'
f Tfe
rj-,*
(3559)
(355°)
Tchoclng.
(355O
-
percutere ut campanam vel tympa-
num. (Cod. X, pag.6<q..)
Seau.
(3560)
dere. (Cod.X,pag. 63.)
Yen.>
~~C, Ecraser, briser, moudre. | JL Cueillir.
"1
..Jm
Koûe.
Frapper avec la main.
Manu percutere
(Cod. X, pag. 65.)
, manu ferire. 1
Jt~~
*
Yao.
MVide supra, ,
Agiter, remuer.
Agitare movere
(3518).
commovere.
(3553)
J
(3562)
JL
..,Jtr Agrandir, élargir, étendre. JK^u. Transporter, être remué.
ll
i t-t'
houo.
17 .,
Amplificare, ampliaTe, dilatare,
extendere, producere.
-
n*!ll
Lien.
Transferre, rnoveri,aliquid supra
dorsum gestare, de uno in alium
cum transfcrre.
10-
(3554) (3563)
64?Clef.
t ~*
Résister, s'opposer.
Resistere, obsistere, vim vi repeï-
1
1 1
ftli
, ,*
Rompre, empêcher,boucher. H- Clef.
Frangere impedire obstruere '» ?,*-
-()
*7*
deturbare, evertere, extinguere. Le-
~M *
TAng. -
Iere. x pay, scutum. Legitur etiam Tsouy. gitur etiam Tsoy in eodem
sensu..
Cheou.
f
o in eodem sensu.
Tseng
(3573)
Cheuu.
(3564)
t. t-~
nWï
y
*Lou.
Agitare , ,
Agiter, remuer.
aliquid movere.
movere commovere ,
*
T/|>|
Soutenir avec la main.
Manu sustinere, sustentare. Legi-
tur etiam Tsiâilg in eodem sensu.
.- (Cod.X,Pag.Ó7')
t-
,
(3565)
0'574) ,
-)¡-
(3566)
tere seu trajicere. iuere, vexare, duo
1 d sese comprimere,
(3575)
extinguere, abscondere,
b d tentare.ùÚïllg-
('.
paÓ,
-~t
eou.
Ducere, manu ducere, trahere. x-
complecti, amplecti.
ML
*
"(3576)
(3568)
tlH
4/iP
Couper une pièce de toile, et
ffUir
Prendre, saisir.
Capere, accipere. Legitur etiam Teiam en faire un habit.
Telaii-idiscii-iddiscindere,
ere, ex eaque
ea q Lie vestes
* Kay, extergere, mundare. Kouey. conficere;jnoderari.
Hf. (5577)
(3569)
Itï:
)!ttà
»
TÏ3#
Verser de leau, placer.
Aquam fundere, ex alto dejicere,
coilocare. (Cod. X, page 66.)
~Jr~
*Tchÿ.
unum
,
Ramasser, rassembler.
.Colligere
coeere. congregare, res in
Kïèn. ~-'
,
(357°) (3578)
Prendre. tt
~t T/EI
Tcha.
Capere ,quinque digitis aliquid
sumere. Legitur etiam reliay, tun-
é
, , Ramasser, presser.
Cofigere, congregare
comprimere.
urgere
Détruire, ,1 y~
(571)
ruiner, couper.
Destruere, evertere , CI1Y..
(3579)
arriver.
p-:l=.fh Saisir avec la main, prendre,
3Ë* apprelieildere
Manti
HB Tsien concldere. (Cod. X,
page
praecidere
ÓÓ.)
,
abripere, per-
<3572.) # venire> quoddam regnum.
(j580)
Clef.
:t ~~- Plier,
t| rompre.ce."Clf
*
Nïe. manu
~]deducere,
Clicttit.(358-1)
ih
J
Danger.
Periculum, Legitur etiam Tcl
manuducere,tenere,
nere, detinere, incommod are,
reti-
ducere, tenere,reti
-
ali-
M
•
Tche.
-
Plicare, ruiiipere destruere. Le- -
; A.
gitur etiam La, trahere, trahendo
.11
; -
rumpere x cha , manibus aliquem r,,
*
wClieo* (3589) '¡1t'!I.
(3581)
quem distinere. occidere *•-jin lay,aliquemincitare
ut simul veniat.
C)îan.
Arracher les herbes.
Herbas evellere, tundere
tere. (Cod.X, pag. <fy.J
, percu- u:4 Belles mains.
Manus fonnosæ ; dicitur de mu-
Chan
(3582) ,
iirlbus. Legitur etiam Cliàti, manu
Chan. apprehendere capere prehendere. ,
*.,
Irt Retrousser robe.
TlPPYestemcoiiigere
sa
I
(3590) (Cod.X,pag. 70.)
ne gressum im-
* J~R'~ Assaillir, frapper, battre.
Keou.
t
pediat; aperire alicujus digitos ad
1x
extrahendum quod in manu gerit abs-
(3583) conditum, aliquid
manu explorare. i
Keng.
ICe ig
,
Impetere, percutere,tundere, ver-
berare ferire.
(359O
Etendre, alonger.
Exteiidere,
Extendere,exporrigere, ali- JLj3f £ Se frapper la poitrine, tomber,
quid
Tchü.
exp orri gere, manu
-n-iaiiu ali-
accipere. x-poît, tessera, tesseris
iudere. (Cod. X, page 69.)
ijËpî choir, battre.
v
J" Pectus tundere, cadere, percutere.
(3584) Piao
Legitur etiaii-iPia-o, per signa aliquid
(3597.) x-ky,
Arrondir avec les deux mains. I indicare vel evulgare : signum
~t
v
Manibus aliquid rotundum facere,
rotundare, ieviter manu percutere. B
commeniorativum. ItemPiâo, percu-
tere; item Pito, humi projicere, ja-
Tozlan. Kong-x, perpendere. cere, abjicere.
(3585)
-liRî
*
Ficher, planter des branches
,
%K Toucher, manier. nypV d'arbre.
mEF Tangere, palpare, palpando inves- Tsieri. Infigere, arboris ramos plantore.
fxV dgare., undequaquè perquirere. Legi- (3593) (Cod. X, pag. yo.)
MU- tllr etiam illolii in eodem sensu.
(3586)
, ,
uey;
12 TRAITS.
lt* Forme modèle exemple
règle;dessiner, peindre, toucher.
> -t-lib. Relever sa robe avec la main.
F Forma, exemplum, exemplar, re- 1JM Manu vestes succingere. Legitur
i
MU. gula; aliquid delineare, pingere, pal- yr etiam Kioïïe, terram ligone movere,
,
(3587)
pare, tangere, imitarLLegitur etiam ()
3594 terram ettodere, excavare.
Môii in eodem sensu.
'1
Exemplar, forma, figura, species,
geii-tis.x-tsè, ve l mou-x,
A mod us;
T tshiDq-
,
pileln
(3595)
, tager, diviser.
Parùm, modicum; derelinquere,
abjicere, leviter percutere, partiri, di-
mo-x, quomodoi videre, inducere, deponere, secedeve,
r4/ Clef. ;
fongiùs recedere lineœ versus sinis- strji
*# 1 Cueillir, arracher, déraciner, 64>Clef-
lr
tram peniciiio ductae, iineœ vero curvae
, prendre.
, ,
j
ft
'1 „
iitterarum versus dextram dicuntur
SiA
Szen. Decerpere evellere, eradicare J
Na. Legitur etiit-nPiiii eodem sensu.
Çhcou. capere. Chch.
C'I
Videsupra (3602)
Jrie.
D'vt
(355,5).
1# Colonne ou pilier dont on se
sertpour soutenir quelque chose;
Tseng.
.L etaI.
é t ~ti
(3596)
'(*
j/T Prendre, saisir, retirer quel-
(3603) Columna seu pila non recta, sed
inclinata, ad aliquid sustentandum
fulcrum. Legitur etiam Tseng., ful-
;
[
que chose de l'eau.
tio
JL^fv
aliquid extrahendum. Tà-x, ex aquis
extrahere.
Videsuprà(3603).
rendre égal. Tseng.
t
"1 être
etad œqualitatem
Irrité,
;
Tchy
(3598)
Aliquidaccipere
reducere.
(3604)
n4^^jr.
I-Xfifït
(j* zen.
magna
1r
rrIte,
ira.
, encolère.
être en co lère.
Iratus iraincitatus, irasci, ira-
en.tui-nessealiciti.x-jêli, iraeuiidè, cum
-
t
Tseng,
(3^5)
JM~
ma in.
Vide supra (3603).
j I
Vide s"Prà(3477)- Manûs supedori
- parte percutere.
SU
(36;)
V,deS"P''À (3546).
(3606)
Jën.
Faire
jusqu'à
(3600)
la révérence, saluer
quelqu'un en baissant les mains
l-f*
Niî
Gratter, troubler, agiter.
in
Scabere, ertllrbare, agitare,
0. quietare, retibus avem capere. Tà-
Nao.xJperturbare. Legituretiam
terre.
V3"°7)
Nav
curvus, tralsus, rrangere, flecterese
,;
(3601)
tiam exhibere ,
Aliquem salutare, alicui
reveren-
aliquem reverenter
colere, manibus usque ad
terram de-
item Ndo in eodem sensu.
4%%
1"E1
Prendre.
Sumere, prehendere,
Pere" Vde
VUeSUp''à (348i).
nianu ca-
nt
(3608)
|
seligere distinguere, excludere ab-
Chcbu l
.1.crle. ~))
(3618)
Te
p\
o.
,
'1 T~n~ Exciter quelqu'un, ou faire en
1,5
jicere
,
1 prod
1
, tra ere , pro ucere ;
here 1..d
aliquid
ci,k
1
COll. (3618) ~„"
lIêu/{
sorte qu'il prenne garde. seligereiiiterpltii-a.
Jt-tI.
,
fParciùsuti,
Parciùs
Ménager, épargner, ôter le
superflu, régler.
uti,supervacuumadimere,
supervacuuin adunere,
Pv
(3619) ram gerere » excludere
-
,
Spargere, publicare, aperire,eu-
u d ere ', exten dere ,
separare. Fén x,distribuere ut mi-
TSUll. lites vigilias. Legitur etiam Pa, pr<r
erarI. x-x, piures,
moderari. pures, si-mulr.
SUDU
(3611) cidere, delere.
lt
-la/Hjh* Rouler quelque choseavec les
doigts.
NienAliquid digitisconvolvere,
Vide supra (3245).
..,.
manu Tehe.
(-612) comprimere, digitis premere.
(3620)
f4
)\ Scindere ,
Déchirer, fendre.
findére, manu indicare \1
*JLtJU Choisir, prendre.
Eligere,
capere, extergere, mun-
, ), dare. Legitur etiam SlflO
1 et Tsiao
Af in
,
quid agendum. Siao.eod
Siaa. demsensu.
r
Hoëy.
y — <-' (Cod.X,
(Cod,
eo enl sensu. 75'
X,vag.75.) pag.
(3613)
.ft
1J se
Frapper
heurter.
, battre, rencontrer, I
tJU
tt3
Régler, agir, exciter.
Moderari, regere, excitare,sedu-
£
'T'
d b. L..
Tundere, percutere, casu aiiquem cere, ad maium excitare.x-ly, pertur-
Tch Lea a
Lea"o.
(3614)b.
.1 clzoal1bo'.
'9'al1g" bvi 1 ere, impetere, offenfI' d ere L'
o um hab bationes
b sed are. Legitur etiamLeao,
° ut ad iapidem,
1 .d aliquid
1" .d.
incurrere. x- (3622)
auxiliari, opem ferre.
to, ve i teh011g -x,
arroganter respon-
;
dere x-siâng, sese mutuo impetere.
IJLt Toucher, caresser, consoler.
11 Lever les mains, orgueilleux.
4JUL Tangere, pal pare,blandiri, blan-
v'
~t~-t
,
Manus attollere, superbus, mem-
bra distendere curvare, superiorum
Fou..
,
ditiis permulcere, consolari, animos
addere, instrumentis musicis ludere.
*
()623)
(3623)
zao. f.-tls'o forti x-Aiéll,gladio
1 T* manum imponere.
a-Lictoritatem
(3^5)auctoritatem falsoiisurpare,
usurp1are, fortiter.
ter.
l,.
1etiam
(3616)
, Im
~U~
Tcln
Frangere
cornu impetere
,, ,
Rompre, attaquer.
rumpere impetere
sagittare..Legitur p,
pi.
Semer, répandre, publier.
abjicere, projicere, ,
Seminare, disseminare, spargere,
evulgare pu-
(3617)
etIan1 Tan in
Ttlll 111 eodem
eo dem sensu. (3625)
blicare, extendere, agitare,fugere,
-
r Clef.
*?
t|f> Remuer, troubler.
*
expellere, cribro oryzœ cortices excer- Ó4/ Clef.
etiam
'L'
fr nere. x - tehoug, senlinare. Legitur jlPjYj Movere, agitare, pertiirbare. Le- —Ij*
Po, manu aliquid expandere. ili in
etiaii-i
crituraitur etiamHe
Han iii eodem
ec) d eiii sensu.
Cilcou.
an.
HT7.y selisti.
c,
lEI r) Cîwuu.
,
,
(363
Prendre quelque chose du
1JJJt
Tso.
TS lo".
(36z6)
.1'.
bout des doigts.
Compressis digitis aliquid acci-
pere, mensura continens ducenta et
tee
1* x
Règle; faire, composer, pu-
blier, mettre au jour.
-kJil
.l
~3m~
CaOlla.
Pulsare tympanum
Tchoila. Chedll-x1digitis
digitis cibum
,
Battre le tambour, frapper.
percutere.
c i bum accipere.
Tckoûen.Régula; facere, componere, in (3633) acc i pere.
lei
*
(3^7)
J)tEt
lucem edere ut iibros
disponere.
; negotiuin apte
1
rapere,
't (Cod.X.pag.yg.)
(jJsj per vim aliquid corripere vel auferre.
01
(3634)
fk
1x Secouer, frapper, prendre, Kïèn,
arrêter.
Eligère, examinare,coercere,
co-
Put
(5«2»)
tomber.
Quatere , , quassare ,,
percutere
accipere, rapere, labi, abstergere
(3635) hibere, erigere.x-sebu, aliorum facta
examinare, inquirere, explorare;
tien, suamet gesta examinare; x-cho,
A-
fi
(3636)
M Rames, ramer.
impedimenta, dicitur Tsieh-lwu. Heou-
x, cohors praetoria.
:A Rémi, remigare. x-tsiâo
tchollil, remi,instrumenta
tadvel x-
navem im- Moudre.
Hda. impellendanl. 1m MoJere, molendo diluere, dissol-
(3629bis.)
Lo
aiit.
Loûy.
ouy. vere, maIlei contusione seu attritione
e
frangere
fi vel di.1l uere. Legitur
L
1
pu
,..- Ta.
Percutere, verberare
X-tse, Ita Sinœ
,
castigare.
Tartaros vocant.
Faire esclave, prendre, pri-
•Ffcs* sonnier de
guerre.
Captivare, rapere, captivus. Cho-
;1 (363°) Lou.
(3638)
J redimere captivos.
x -
~t
-
;t B.
84'' Clef. m8
J::8
C/1en.
¡zen.
Se gouverner, agir suivant sa
propre volonté.
1
Sese suo arbitrio regere, majorum
sibi munia usurpare.
Kfng.*
-&.i!t
1P1X
(3646bis.)
Videsllprd(3646).
d4-*Clef.
-t.
m
Cheou. (3639) Chi'vu.
M
'1. Elire, choisir.
Eligere, seligere.
JtAut Passer à travers.
Trajicere. Dicitur de vestitu.x-
Tse. o
HTr,
an,
(3647)
kia, ioricam induere.
(364°)
tffrt
ITOI
Prendre quelque chose avec
une fourche dans la terre molle.
ln iimo aliquid furcâ apprehen-
1.Jli
j£/*n
U~
,;
Prendre,saisir.
Capere
corripere
fortiter apprehenderc,
apprehendere,ut latronem,
Tcho
(3641)
dere- (Cod.X, pag. So-) (3648)
bestiam, &c.
jt/
(3642) timaspicere; kdng-x,manusconserere,
1
1
præliari, verbis contendere.
?
epau '-U
Porter quelque chose sur les
l1es.
-
,
*
J:EI
ponere,
Impedjre, obstare ,
Empêcher, faire obstacle.
obstaculum
alicui rei impedimentum
eAliquid
supra super humeros gestare.
.1.an. yIT/'d
(365°)
(510
( et 325,3).
)
Tâng.afïèrre.
1 (364j)
main, Porter quelque chose avec la
élever quelque chose.
,7sao.d
Vide supra (3494). HA Manu aliquid portare, aliquid eri-
)'')
3651
( gere. J7/
sere. Vide supra (3544).
C3 544).
Kle.
(3644)
Videsuprà(3544).
Att Prendre, tenir.
-,?a Hy.
Accipere, tenere, servare.x-tsfe,
urgere, premere. Legituretiam Tsao, (36520)
s o.
(3645)
assuetus,*expertus, experientiâ doc-
tus; x-yen,veIx-ben, expenmentum
- - ¡pl
l:üt
Fendre, partager.
SUJnere, proludere; x-cheou,ifrmiter Findere, scindere, aperire.Legitur
servare;tsie-x, tenax recti. etiam Py, pectus tundere.
.# , Pf.
;
(3653)
Soutenir porter quelque
~S~ chose élevé. Pjjt Fendre quelque chose avec
ZrAt
^fSustinere
Sustinere j aliquid eJevatulllsus-
aliquid elevatum sus-
~t~' les doigts, partager.
is)
(364(,) tentare, ut umbellam.Titi,,u-x, colla-
bentia sustentare. v e.
pu
('3*
Digitis aliquid findere, partiri.Kuu-
x, major manuum digitus,poilex.
Vide
64?-UjL
Vïdesaprà(3458)» f.
Tao.
-,Piier, '1 fi
frapper.
, * 64.'Clef.
Ó4/ CIe¡:
+
Chck-
Yû. x-lthz, conterere.9
Pinsere, tundere, pilo contundere.
1
(3655) Cheou.
(3661)
e
(3656)
Appellere, navem ad ripam appli-
Mêngt Manu aliquid obtegere.
*
.,
(3656)
passage.
care. Legitur etiam Y, monumentum,
mémorisé in dd..
icium.
Videitrfrà(3714).
Kûu. Lan,
(3657)
; ,
defendere. Pftig-x,fundamentum
rale; x-cheou, custodire ut milites
mo-
ji,
14 TRAITS. (3663)
et mundare.
1
Ériger
etiam Tsy in eodem
sensu.
b
Teindre, tacher.
portent quelque chose ensemble. 1JfH
x- 1. r
Tay.Engere Tingere, maculare. x-tsy, sacrifi-
duo simul aliquid tollen-
a/à.
Ju. C'*T
t in quo jecur et pulmones saliti
|g ,
tes,iiiius ex una,alter ex altéra
;
-
(3659) parte. offeruntur
1T x-jen,
x-kiaoj
Aia*'O,lecticam lerre.,
', gestare. (3665) d.ire.LLegitur
A sal e cond
etiam Jeu in eodem
sensu.
S£ Élever
Co.
avancer quelqu'un Appliquer ou mettre
dans les charges. un seul
Erigere,aliquem ad dignitates
JS& doigt sur quelque chose.
Tt.h" Unicum digitumapplkare,
prolnovere,opelu ferre,interYplura Yë. ut fis-
I (3660)
selliigere.
tua canentesforamini
[ gere. (3666) ejusapplicant
1.
ad sonos variandos.
<^L*
64~e |
>. supra(1666).
CIcf. Vide tiIi Agrandir, étendre.
Ampliare, amplificare,extendere,
, *1CIe].
Cheou.
Yë.
,
.a.
(3667)
(3674)
KLIt
Kollo.
Videsupra
proferre.
Chl'Olt.
;
-
(3567).Legitur etiam
Figure, image comparer, con- ~~tm Ngao. Vide infrà (11,557).
sidérer. VfiW
Y Figura, imago; comparare, consi- Lo,
(3668)
milare.
.r x-kiao,
k' , comparare ;
derare, perpendere, praecogitare,assi-
l' ,
tclibng-y,
(3675)
1v
it.
fioe,
Fourberie, trappe, piège,
malia capienda
Hoe. Tso-x,
Tv
;
Techna, astutia, decipulaad ani-
d. H'
manibus accipere.
quo ddddam rete ad animalia
Hre.
(3676)
llili
guider,
gere, excerpere.
fi un
Hospitemexcipere,
Recevoir
hospitemacci-
hôte, jeter.
(3677)
llctare,
d a "dcapere et
se expedJ"ire, 1.lqUI
1.
excutere, quatere,agitare, InoestJaIn
;
inferre, x-kay, aperire, explicare, dis-
cooperire 1 1 exploratores
x - tCtLall, 1 in
viis dispositi; x-pou, clarè disponere,
pere,abjicere.
Pln. molestiam inferre,hinc inde ductare;
(367°) yao-yao-x-x
/1 /1 d.. dde homine
dicitur 1 ansato
i-*
'1-?if
Tourner circuïairementquel- qui hinc et inde corpus agitat superbe
ambulando.
que chose avec les deux mains,
T7'!.. prendre avec les mains.
Kien. iœ
1Excitare: Exciter, secouer.
(3671)
bem movere ,
Ambabus manibus aliquid in or-
duabus manibus ca-
pere, rem longam ambabus manibus
'-' -
excutere. Teùa-x, exci-
tare se, animos sumere.
tIbler,
Seou.
consequenter applicatis ad se pertra- (3678)
here. x-tsouall, hoc modo terebrare. Embarrasser, chagriner, trou-
15 TRAITS. -,.
Jao.
Molestiam inferre ,
exciter du trouble.
perturbare
Ílnnultuari. Tseng-hao-siâng-x,
,
quid
WR
ml'
m lv
Jeter, étendre par terre.
Projicere, jacere, humi sternere,
(3679)
,-
convenithanc tibi molestiam jnferre
Legitur etiam Jao, cicuratus cicu-
,
rare mansuefacere, mitis : lo x, sex
in terram prosternere. Ky-x, abjicere,
Tclîy.rejicere. animalia domestica, scilicet, gallina,
l"e]lcere.
(3672) porcus, ovis, bos, equus, canis.
Jt~~
.:t-
Nettoyer.
eVJ Mundare,purgare, tergere, exter- Vide supra (3672).
Tsié.pa,,,
Tsïe gere. (Cod. X, page84') 1
Tc/if.
(3673) I (5680)
(4! Clef, tyff Surnom. 16 TRAITS. ^4-Cîef-
-f:::.. Cognomen. Chebu.
t
I. Chebu,
3
Hy.
(3681)
PÈ/i.
S'élever, atteindre, monter en
!J~. rampant sur ses mains.
Tollere se,
Tollere Se' attingere,
attingere, manibus
111anibus
Rappeler
.A
f-p
Oüo.
(3688)
quelqu'un avec la
main.
care.
:
(
Manu adversâ aliquem ad se revo-
Chebu.
91 (3683)
..JJ.ts Presser avec la main, rassem.
j^Jubler, attacher ensemble.
tNBt -I;J8 Battre sans cesse le tambour.
N TSM T ympanum semper pulsare, con-
tinuo tympanum tundere.
Lano".
9
(3691)
Manu comprimere, colligere. x-
yong, piura
f simu l ; ma-x-teoll,
,j. equo-
1fi
-fcrfr* Étendre, alonger, élargir; iittori applicare ; tehx, ad se attra-
1
1 s.
nullâ molestiâ oppressus ; manu ali-
t~ (3685) quid accipere. "fâfe Relever sa robe.
B it.
•JyK
Répandre, semer. Kien.
.1] zen.
Manibus ad se vestes attrahere, ne
gressum impediant.
M S pargere,semmare, dispergere. (3692)
u J Legitur etiam Tsa herbarlllll pedi-
~t
t¡ (3686)
Sa
Rassembler.
1Congregare,lnunum , bus commotarum sonitus.
colligere.
g
Legitur etiam Tsouan in eodem ere.
eg
1Jt!J
la
17 TRAITS.
Tsouan. Ckiou, 1
(3694) I
;;
(37°0
1
Excrément, ordures.
Fin.
Excrementum, sordes, spllrcitiæ, I
sordida.
I
I
I
I
-tW
Hy.
1J:F1
(3703)
Élever quelque chose.
Aliquid erigere, manibus aliquid
ferre. Videsuprà(3544).
JLati
1
(3696)
Exclure , ; chasser
pousser, comprimer.
dérober ; I
I
Iti^
jfjt
i idf
fcf
Prendre, usurper.
Capere, accipere, manu prehen-
dere, sibi usurpare, adjuvare, aptè
jfincr ;
Excludere, ejicere furari; impel-
Clie. disponere, regere, alterius munia ex
accidente assumere.x-ly, aiicujus ne-
(3697)- 1ère, comprimere, detinere; superio-
ris sibi partes usurpare. x-to, vel
I
I
(3704)
;
gotia curare kién-x, pluribus semel
negotiis vacare. Legitur etiam Nie,
x-tsy, abripere, furari ; x-my, de- I
nudare brachia usque ad cubitum ;
x-pmg, infirmitates arte diaboiicâ de-
I
I
accipere, manu prehendere : x-jen,
parva testudo; quietè, tranquille.
pellere. Legitur etiam Jatig, pertur- I
J
bare, tUlnultuari. I 19 TRAITS.
Tchan.
Tclian,
(3698)
b1.dd
Auxiliari,
,
d.
sustinere, aliquem slIb
f.
ali-II
etiam
brachio ad surgen d um ad juvare,
Vestem colligere, ambabus ma-
I
nibus vestes ad
etlaln Lo, iigere,
attrahere. Legitur
b,
1gere, iigere.
Jgere.
(37°5)
0 e
se
se
P
18 TRAITS.
Kun. ^(3373)-
(3706)
J~K~/ Embrasser, porter quelque
chose sur les bras. Videsupra(3687).
Qno. Amplecti, aliquid brachiis susti-
(3699)
nere, aliquid supra pectus gestare. Tsoilan.
Videsupra(3636). (3707)
(371°)
¡
1
I
Iunpe
B
Ii
64'Chf.
ChCOll.
Ta110"
-
H Kiao.
I
HB
H
B
|^B
un
m
quid
-m
T~PP
fi
Tan.
Tang.
T/"
I
(3709)
.JI-
cindere.
résister.
râiîT
(3712)
-
de
I
Étendre, lâcher.
Extendere, iaxare, aperire, pro- I
ro gare, ad aiiud tempus differref
rogare,
Mêler
Tan-x,impedire
ne quid mali
;
ieau.
;
Permiscere
d.
1. fi
;
vel aquam aut vinum. x-jào,, pertur-
bare, tumultuari tà-x, perturbare.
;
Unguibuscorripere,unguibus
I
20, 21 ET 22 TRAITS.
ali-
I
I
I
I
I
I
1
*Ttaffl
T'le.
(3716)
I;It;I
Nàn g.
(3717)
|>
r^C^'
(3718)
ti
Suspendre.
Suspendere; disponere, ordinare,
colligere.Tà-x, pracparare; tou-x, con-
gregare, coiiigere, dispersa congre-
gare.(Cod.X,pag.yi.)
LxV.e CLEF.
CLEF
demander ,
des
,
branches:branches; —f-*
;
recevoir, prendre,
secourir, aider, soutenir por-Tchy.
tIon, une manière
oii, d'une man ière IstIncte.
distincte.
Clavis ramorum : arborum rami
petere, accipere, capere, auxiliari,
sustinere; portio, divisim, distinctè.
TsÕng-x, ab eodem avo descendon-
;
tes x-yong, per partes expendere,
divisim uti ; x-tseng, vel x-tchu, ful-
;
crum,fulcire x-tse, filii alii à pri-
mogenito ; sse-x quatuor mem b ra
corporis, sciiicet duae manus et duo
x,
;
é4. C/Ci.
65/ Clef.
--t:-.
~J
CnCOll.
mm -
HS(5713)
Iello
arripere
fas et nefas
ex insidiis celeriter
rapere, ut vulpes. x-tsu, divitias per
aggregare.
.-~isa g gre g are.
;-
pedes ; chy-eul- duodecim litterae
horariae x-tsu, accipere quod accipien-
dum erat x-Ay, dare quod dandum
*
/ti chose avec les bras, se mêler des
S
aIorum
B» 1. an.
3714)
ffi
Al..d b
d'autrui.
d'
Aliquidbrachiîssustinere ve Ir
l ferre,
licare.P-
negotns se imp 1. Pao-x,
cujusdam regni.
H
IHBB
j^HH
;
pro aliis solvenda tributa in se su-
mere tchao-x, sponte propriâ aliorum
in se negotia reci pere.
6 ET 8 TRAITS.
^3 :!h:."fn Moudre.
E spèce
jj^SÇ pois,
de sauce faite avec des
X-San.
£
4f-f* Répandre.
Spargere , dispergere, defluere.
jK;
3 TRAITS.
;;
fa'Clef,
Tc/Ij. (3720)
Vide bifrà (3756).
||/ J Lieu qui, lequel
, Kông. vaincre.
A quatuor partibus obsidere et
;
Pf, faire, cause loi. (3727)
Po.vt
oppugnare, applicare se ad aliquid,
Jp-~t aVIS ordin
CI
Clavis dd.. d.inare,
nare
jC sincerus,372
(37,2)
inis
i s : or d
;
IDare, gu b er-
simplex negotium,
animum intendere, percutere, tun-
Idem,
Idelll.
causa, iex; levis percussio.
1
dere, debeliare ; forte, durum, bo-
;
num. x-ky, impugnare; x-sy, assues-
cere ve l se exercere 'A 1.'
x-jin-koûo-chy,
1v
CARACTÈRES JOINTS À LA CLEF. alicujus defectus reprehendere ; x-chil-,
t11.
.It..
Cheôu
(2.)
2 TRAITS.
,
Coiligere, metere, servare, acci- A
Distribuere,
cum libris certare, seu multùm stu-
dere ; tchoiien-x, toto conatu incum-
bere ; x-yo, gemmas poiire.
4 TRAITS.
-
lviummittere,
(37-9 st-n,curas
(3729) depoiiere,
spargere,
deponere,
curas
coIlocate.
animum
animum
x.
laxare;1
jiaxare,
x-py, est appeliativum patris et matris x-tchdng,creditâpecuniâvendere;
(3724)téU11viventium quàm (praecipuè)
tuorum ;
cheôu-x, senex.
mor- o
x-tchdy, fenerari, dare mutu pecu-
;
niam cum usuris x-tchong, sclopetum
j
;- ;
Youên-x, causa, ratio; x-y, consulta, 66: Clef.
voe-x,N.
explodere tsl, vel x-tsoàg, suis
66.' Clef. x
cupiditatibus frenum laxare , dissolutè deditâ operâ; tse, vel chy- x, ideô
x- «u
vfr ;
vivere x-sëng, animaiia capta vitâ et
libertate donare (quod est apud Si- ;
td-x, sepulturae negotia; mori,
x-ssé,antiquaehistorié a1-
mortuus ; x-sse, anti q
mortuus
r
Iro.
yeou, à multo tempore amicus; oey/-
F°' nenses pracclarum facinus); x-tsdy,
l l'
x-tsdy-tché-ly, chin-mo-x, qua de causa.
ponere in loco,
1 v. g. 1
J
6 TRAITS.
tormentum. Legitur etiam Fàng, imi-
tari, pervenire, conformare se.
~A~ Pardonner, faire grâce.
"Vju Lois, gouvernement. Parcere, veniam dare, condonare,
Leges, gubernium, leges à rege de Chédimittëre. Vide infrà 10,540). (
CtllVLŒ gravions momenti rébus Iatæ, regiœ
r1j-, i
(373°)curiæactiones,per
pulos.
le ges re gere po-
per legesregere po-
Ts septem plaiietoe. Legitur
ptil os. Tsy-x, lm
etiam Tchtng, tributa, vectigalia.
B
Ira
(3736)
,
Enlever, ravir.
TRAITS.
m 1 Auferre
Í/lfrà(3747)'
rapere, abripere. Vide
ttn,
5
«v
(3737)
x-to,estimer
(3731)
x- t est la pesanteur de
, Videsuprà (3738) et infrà (4753).
JÇv#" quelque chose.
;
(3732) (3739)
-)! Alternativement, changer.
Bt It AIternatiIn, alternis vicibus mu- ; .j¿* Imiter, montrer exemple,
-*~ règle, loi.
t~t
t~
Këng,
tare, mutari; unum alteri connectere.
Legitur etiam Kéng,iterùm, denuo , /W
Hiâo. iex.
LI. ,
Imitari, docere; exemplar, régula,
;
1 Fàng-x,
l7 -+:' imitari; x-nién,
vel1 x-fa, l'
rursùs. (Cod. XI, pag. 7.)
jf ,
(3733)
(374°) effectus; hôn,x, mérita; x-lao, obsé-
jt~
~B
Borne, ;;
limite tâcher. quio sibi aliquem devincire item al-
teri laborare.
nari,eniti
(37^4)
Limes, terminus
conatum adhibere ad ali-
contendereco-
k. «
.IJ
4(-
quid agendUlTI, non curando rectum Caresser, faire des caresses,
M!B sitvel ne. consoler; bienveillance d'un su-
NN Cause,sujet, prétexte ;; parce
- à
My. périeur l'égar d'un inférieur.
jBt
tB
91\ que, pour cela; ancien décéder.
«)
(374
;
Blandiri, blanditiis pennulcere,
consolari benevolentia superiorum
N~Z
Kou.
(3735) idcirco ; antiquum ;
Causa, occasio, praetextus; quia,
mortem obire.
erga inferiores. Legitur etiam My in
eodem sensu. (Cod. XI,pag. JO.)
A
C6'Clef.
-J, 7 TRAITS.
Arrangement, choses rangées
] I
N Ll
2£
tWf
Yù.
Sorte d'instrumentde musique M." cir
ayant la forme d'un tigre.JL
Instrumentum antiquum musicum _J?~
Ph. par ordre, exorde. (3748)
tigridis formâ. Fl
velx-hoa" Ordo,
^U'libri.Siang-x,
;
ordinatae, proœmium
resvelx-hod,conversari
conversari ïIiA-
7J
Ordre de l'empereurpar écrit;
défendre.
per or dinem tfell-X, quinque ord ines
à natura statuti. Vide supra (310). 1 Tchy. Imperiale mandatum in scriptis ;
J:
J.X Doctrine, enseigner, instruire, I
montrer, donner des préceptes.
I
(3749) prohibere. x-tchû, mandatum scriptu111
imperatoris; kidy-x, mandatum scri p-
tum imperiale aliquid prohibens.
Kiao.
(3743)
Doctrina, docere, instruere, prae-
cipere, homines vel masculos do-
cere. x-mên, secta;foug -x, sectari
jtt
""fef#
Long ; ; errer.
Longum, prolixum vagarî, déani-
doctrinam, ideochristiani vocantur ~w~~ bulare. Legitur etiamNgao, superbus,.
fong-x;Ting-x, dominationis vestrae Ngâo. effrenis, indomitus.
monita recipio;yeou-sse-tsmg-x, nego- (375°)
tium est mihi super quo consilium tiiL Détruire,
petam. Legitur etiam Kiiio. docere ,
aliquem docere. jf,
v|Y
se corrompre.
Destruere, subvertere, debellai'e,
corrumpi, corrumpere. Tà-x, profli-
tX 1
ay.
0
(375
gare, deb
debellare.
e l lare.
,
Vide supra (3743).
1
8 TRAITS.
Kiâo.
tt
(3744)
1J3 ,; ,
Habile, intelligent, prompt.
A#
-'l
Obstruere
Boucher, obstruer, remplir.
aditus intercludere ,
,
Min.
Habilis, perspicax
gens, promptus, celer
digitus. Tsong-x,ingenio promptus
soîers dili-
major pedum
; Vaincu,
Nie.
(3752)
replere. (Cod. XI,pag. I4')
t'b
(3745)x-tsy, celer, expeditus. défait.
Victus, profIigatlls, vilis,abjectlis.
Vide supra(2601).
~n *
%/w
Sauver, délivrer, secourir.
rare, ,
Aliquem salvum
servare
JCiéon. vel igne aiiquem liberare, succurrere.
(374<5) x-tsy, suppetias ferre; x-chy-ty-tchu,
Salvator mundi (Dominus Jésus); x-
,
prasstare
opem ferre, ab aqua
libe-
e Py.
(3753)
JPJX..
Tchavntum, patens,
tum,
Haut, ample, étendu.
Altum, amplum, extensum, aper-
paiens,clarum.
Cl ariii-n.
Tchang.
yjyjf
chy-ty-mou, Salvatoris mater (Maria).
\jf\f
Oser, avoir la hardiesse.
Audere, audax. KOfW-X,streniuis,
Tonabripere.
.1.o.
(3747)
Rapere, per vim auferre, aliquid
-
Kàn.
.LLan.
(3755)
b' J
audax; pÕ-X velKy-x, verba
urb anè recusantis honorem
d..
indignitali
1
1. 1honore.
utpote ,
Choses
San. 7CM.
a.e t~
J~ Clef.
Po'
¡.
JJ
s,,
(3756)
I
Choses dispersées; libre, sans I
embarras; couper en petits mor- I
ceaux.
;
I
Res dispersas liber, sine impedi- I
mento. x-jin, vel lan-x,distractus , I
animo vagus, exl1ex, liber
1. b; A
tsay -xj
liberalis; x-mô,ligna ad usum inepta. I
Legitur etiam San, partiri, spargere, I
dispergere, defluere, evanescere, vas I
quoddam ad bibendum : If-x, res dis- I
I
kfjt
Tou.
(3760)
"tA--
Fermer, boucher.
Occludere,obstruere,aditumvel
iter intercludere, replere.
-
I
persae; x-jo, carnes minutatim con-
t
;
cisas ftll-X, dispertiri, aliquid partiri, I
I 10 TRAITS.
rem in partes dividere.
faire
Grand, ample, ferme, solide; I
être en colère, presser, s'efforcer, .x..
-Kien.I
*
Valdè aptum seu opportunum
res opportunae.
,
ses efforts.
ùn. Magnum, amplum, firmum; irasci, I
,
(3757) (3762)
premere, conari, lnagnificare, in an- I
gustias redigere; levis; quis! x-hoâllg, I )p0~~ Vide infrà(3768).
quaedam terra. Legitur ètiam rrlll, eri- I
gere, pueri stupiditas : hoèn-x, con- I
fusio, confusum, chaos, impervium. I Fou.
Item Toûy, congregare, solus, qui à I (3763)
-p..Jt ; ,
zao.
proposito dimoveri non potest, re- I Petit bâton donner
frapper
gere, projicere : x-tclzo, seligere. Item I JPJx. des coups, battre, arracher un
Touy, quoddam vas in quo segetes
o. aveu de quelqu'un en le tour-
r
KT^i.a_t
reponuntur.
(3764)
mentant.
PX Développer, déplier, étendre, Baculus brevis; percutere, verbe-
)~ alonger, agrandir. rare, pulsare, alicujus confessionem
extorquere illum cruciando.x-rnen,
Teou. Evolvere, explicare, extendere. x. januam pulsare; toûy-x,compositos
~t
;
Adj, aliquid agitandodiffundere.
(3758) versus débitée perfectioni reddere, seu
consultare quomodô perfectiores fieri
!~ 9 TRAITS. 1.
possint, u l terius examen; IlOall- ,
1 A yeou-
a~
~M
âl
JUJ^ Reste;nuire, causer du pré-
judice,seflétrir.
toîiy-x, res adhuc ulteriori examine
indiget ut perficiatur; x-po: percutere.
JB~
,
nec intermissa infirmitas; x-niên, resi-
duum anni currentis et solùln utun-
tur hâc locutione quando annus dila-
I
zng. tuere*Tdiy-x,
(3765)
rr1'" ornatus, compositus,
venustus, venustè; x-ko,, integer, sine
fractione partis; sieÕu-x, componere,
bitur à décima luna et deinceps. comere.
:
fâ:Clef.
X.
Ennemi, opposer. L'" Lier, attacher avec unecorde. 66:ciCf,
jtJ:
3(_
JPJJL
Z7 , p
Inimicus, adversarius, opponere.
Kuu-x, repugnare, resistere obsis-
;
tere siiillB"-x, œclual es seu viribus
I
I
I Kilio.
Ligare, finiealiquid alligare,con-
nectere. (Cod.XI, pag. 2.2.)
Po
Po (3766)
;
seu dignitate; x-cheou, manuum pe-
, - ; .4
I (3772.) ,
;
Kîng. Videsupra (3761).
jtrrî
£
profuiiduin
Éloigné, distant.
Longinquus, remotus ,
aliis prascellere.
distans ; II
I (3773)
13 ETl4TRAITS.
Hiong. I
I
(3767) fiP&t* Sorte de châtiment chez les
.Pft
Promulguer, publier, annon- I
I
IP|vf
Q^
anciens.
apudTantiquos.
';-'LI uaedampœna
;
Fôu
(3768)
1
JL
Promulgare, nunciare, spargere, I
extendere, disseminare.
Nombre, nombrer.
I
I
*
x.
(3774)
gitur etiam Tcho, percutere.
Amasser, moissonner.
CoHigere, metere ,
congregare ;;
Numer-Lis, numerare. Soen-x, nu- I
()
L--:' gravioribns tributis populum vexare
zen. autulnnusetleiTIS,
autumnus et hi ems,
cognOJllen.
cognomen.
;;
X-Cil}',
x-chy,
Sou.
(3769) ;
annos *
merare; ky-x, aliquot; x-jtti, aliquot I
homines;pô-x-nien, intra non multos I
At tabella Sinica cum I
x-pan,
pluribusorbiculis, quâ utuntur ad nu- I
3775
autumni et hiemis
h tempus tsu/c x,
graviora exigere vectigaiia x-tso, pe-
des colligere, id
-
est, ab aliquo ioco
se subducere. Legituretiam Lien in
merandum ; x-1110, registrum. Legitur
etiam Sou, distinctè enarrare, exa- I
lninare, considerare, reprehendere, I
;
eodem sensu sepelire. Item Lié/J,
nomen terræ. Usurpatur etiam pro
Han. Vide infrà(4^40*
objurgare; item So, molestus, in an- I
1^1 prendre,c
(3776)
su cere:yë/l-x
suiff 1Iastl
cere : yen-x, fastidire.
Tenir, Tenir,prendre,choisir,
h o i s i r, atta-
Ire.
FrJ\
fcMF cher à quelque chose.
Tenere, capere, eligere ,pa.
aliquid
x-chy,
m. invité. être
assister à un repas sans
À.
Ouen.
I
3~ vage. esp èce de bœuf sau- care; x-tsê,elegantia, ut in compo-
nendis orationibus;x-tsou, tempium
f
avorum. Legituretiam Ouén,fingere,
Bovis
(3779)
silvestris species, qui in pe-
dibus juncturas quatuor habet et sub
dissinluiare, obtegere : x-chy, sua vi-
tiavirtutis s pecie obtegere, sua pec-
ventre rubros pilos valdè proiixos. cata excusare.
Legitur etiam Lay in eodem sensu
item Tay, nomeii regionis.
;
CARACTÈRES JOINTS À LA CLEF.
1[r|
5, 7 ET 8 TRAITS.
J jf Lex, régula, norma, exemplar.
Vide sllprà (3740).
Hido. *
Egal,
f pareil, semblable; mi-
m(3780)
(3786)
LXVII.e CLEF.
0'
-ÁEyClef:
67/ Clef.
~U~
F
Orné, ajuste.,
Ornatus, exornatus, compositus.
t Clavis
des compositions d'élo.
.A.. quence ;
bon, beau ligne.
Legitur etiam Fey in eodem sensu.
Q compositionum et elegau-
(3787)
C~'~M.
: Ouen. tiae bonum, pulchruln; linea,com- :t:t x-lân, orné de diverses cou-
tK (3783)
ornatum ,
positio litteraria, diversis coloribus
diversorum coiorum seu
J:I'.J:
Pan
leurs.
Variisornatus
Variisornatusco
coloribus, ,
l ori bus ut aves.
;
D-::-Z
linearum figuræ, numerale nummo- x-mà, equus maculis distinctus.
(3788)
rum aeneorum disponere, moderari,
regere. x-chy, exterior ornatus, co-
N~
;
mere, componere sse-x, compositio
exterior, sive in gestibus, sive in ver-
9 ET 15 TRAITS.
Houan.
1)
3790
Ouen.
yiyl.
III
ytlml
Lan.
(3791)
clairé, éloquence.
Intelligens,facundia,intelligentia.
.(Cod. XI, pag. 20.)
Couleur mélangée.
I
l nunc autem quinque teou faciunt 6S:Chft
Numerare,distribuerez prævidere;
(3795)materia, quidquid potest pro mate-
ria deservire ad aliquid faciendum.
;
Tsaf-x, lnaterialia; tsol-IL-X,equorum
et boum alimenta x-Iy, aptare, dis-
;,
T|
Tell,
F
ponere, distribuere alimenta pro nu-
LXVIII.C CLEF. méro man d ucantium x-mtn, populi
,
LE
T T
68: Clef
boisseau.
des mesures creuses :
numerum supputare
;
considerare
conjicere po-tsé-x, non consideravit.
Legitur etiam Leao, capere colli-
gere, instrumentum musicum.
,
Clavis : 14
*
r-r-y ,
Teou, mensurarum cavarum
modd.itis, mensura 1..d
liquidorum; item Sorte de vase.
<3792.)
(3792)
S.. quae decies
mensura Sinica d sumpta .::1.1
Quoddam vas vini tribus pedibus
facit unum chy vel tall, et constat ex
curvis, instrumentum. Legitur etiam
decem chïng;chtng autem constat ex Kia. jn eodem sensu.
JQJ
decem ko, kÕ ex decem yo, etyo con- (3796)
-
tinet mille et ducenta grana milii.
,
Chouy-x, vas quo aqua transfunditur ;
ho-chitig-x-cliy-tsiti,,,-Ii'ti militas parvae 7, 8 ET 9 TRAITS.
jfcîL.
di/
tortu.
Inclinatum, non rectum, distor-
6 TRAITS. W tum.Kong-x,sepulturaconcubinarum
Sie. imperatoris. x-ouen-pou, tela cujus
|
rll
1àVide supra (3792).
(3798) lineamenta sunt obliqua; x-tao, vei
x-kiao, malavei falsa doctrina; x-
tsfng,
tszl,ig,naturce motiisiii
iiattirocmotus inhonestus.,
onestus, pas-
sio inhonesta; x-yo, amor turpis,
Teou.
amor inhonestus.
(3793)
5^1
j_jv
Mesure de dix boisseaux.
RTMensuraoHm continens decem
teou, seu modios, et dicebaturchy, pen-
MM
+ Kia.
Vide sl/prà (3796).
1
vinum
t
m
68eClef.
r II
Teou-
.-
-*,*-
A
I
Yu.
(3800)
1IJ
Tchfn.
»
J/SjPl*
y
Mesure qui contientseize bois-
seaux.
Mensura continens sexdecim îeou
vel modios. (Cod.XI, pag.31.)
,
Ticio.
ç
.rlira
H.
Haurire, promere, transfun
fi d ere,
e vase transfundere.x-tcho,
considerare, recogitare.
o iiistrui-neiitliii-i
Modii ansa, modii iaterales ansae.
Legitur etiam TSlilO, instrumentum
l, P,19-31.)
XI,pag.
rura li e. (Cod. ~,Y 31-)
I———————— nf
C1LE
Y
ln..
F
(3806)
K- g
;
:
LXIX" CLÈF.
;
des poids : livre
propre; espèce de hache.
Clavis ponderum
cium,libra c..
l.b Sinica quas constat pon-
dere sexdecim leàng seu unciarum ;
cognomen species securis. Tà-x-teou,
capite in terram demisso et pedibus
sublatis corpus
sublatiscor
4 TRAITS.
nom
libra bilan-
Legitur
etiam Kin : x-x, c l arè examinare.
Óy/ clef.
Kill.
(3801bis.) 1 ET
)~
M
Nt
t~
I|
*
I |
Kïo.
10 ET 12 TRAITS.
(3807)
Grand, étendu, étendre; ré-
, ,
primander, menacer.
Magnum extendere
extensum
dilatare, ampliare; reprehendere, mi-
nari. -x,
Teh} digito et verbis simul
indicare; tchïl-x, expellere, ej.icere;
x-heou, è specula observare.
,
B~ (3802) plananda grana in modio quando re-
~M pletur. (Cod. XI, pag. 31.)
JJ/I
* Deux livres.
~N[ Duae iibne. (Cod. XI, page 33.)
-t~ Entortiller, envelopper, en-
•
L
~B "T=t' tourer, mouvoir circulairement,
A
Yn.
j)~
~~N
Kouan,
T,
(3803)
mouvoir en rond.
Circumvolvere , circlundare, in
orbem movere. Legitur etiam Oïïo in R
(3808)
I *:
Securis minor, quidquid secùri
eodem sensu. * Fou.v"
Fo'u.
putattir.x-y,tabiilati
amputatur. tabulatigeiius
:
genus qiia-
qua-
tenus in eo secures sunt depictae x-
)~t Pm Échanger,
NtNt~hTt~A troquer.
a-n g er, tro quer. (3809)
J.
teou, securis genus; tcliy-x-Aô,gerendi
1-
Tcho
t~t Pennlltare, unum cum alio ejus-
denl pretii permutare.
connubii internuncius. Legitur etiam
Fou tà-x-teou, decipere, ut servi qui
plura se expediisse asserunt quàrn de
K-
(3804)
facto expedierunt.
ttt Puiser,
Kii.
~~B
mNe
Ã
(38°5)
promere
h..
;
tirer dehors; nom
d'une certaine mesure.
riaurire,
Haurire, prOlnere; nomen
d..S..
bis quintam partem modii Sinensis.
i
men-
surae quae continet quatuor CIll/lg, vel
|1|<Espèce de hache dont le ter
1
71)NNt
Tsiànv
est carre.
Securis cujus ferrum est quadra-
(381o)tu111.
- Videinfrà (3821).
,
vg.t Clef. 5, 7 ET 8 TRAITS.
JT
ve
..JJf
Videinfrà(3813).
Touan.
J1
Kin.
Km. (3817)
Teho.
(3811) Jttj
Tcho
Isculpere,caelare,
Doler, doloire.
Dolare seu asciâ ievigare, dolabra.
^4^ Décapiter, s'évanouir, se dé- Tcho-, A-~o~scut pere, caei are,
InCldere.
i.nci.d.ere.
truire.
•
(3818)
v , 1/ Al sapientiumfama
tse-ou-chy-eul-x, r.
quinque generationes evanescit.
;
gubris in funere patris hilli-tsè-tclif-
post
1
AZ/7.
(3819)
(3819) cere l,..
aiiquem irridere
d ,
tenax; irridendo se mutuo pudefa-
;
afrnrcere et odio prosequl.
vel1 pudore
l
Couper. l>7Tt±
:I1JJf jJjljT
a"X
-
IT* Vide supra(3818).
Amputare, cultro vel gladio se-
care, scindere. (Cod. XI, pag. J4.) Tcho.
Teho.
I (38zo)
(38.3)
:U:
.;iJ J Ce, cet,
gner; blanc.
;
lui ,
couper éloi- I
§*I
14 TRAITS.
-
rsè, Iste, iile; scindere, cxdere; dis-
;
Couper, rompre, briser;cou-
(38-4)
modicum
tempus
;;
alb-Lini; postea,statim
tare; album; parum,
postea, statiii-i; paruln,
iittera finalis. x-x, breve
ki-x, nomen cujusdam. equi ;
pé, rompu; obstruer, boucher;
7"Juger,
, ;
Touan,, 0 statuer, décider.
(3821) Praecidere rumpere præCÎslun,
ptJ-x, nomen cujusdam regni occiden- ruptum; obstruere; judicare, statuere,
talis.Legitur etiam SOrl, frangere decidere. x-itng, definire, decidere;
destruere. ;
X-jeti, omnino kioûe-x,sententiam
1
•raflf Sorte de bêche.
Species ligonis quo agricole utun-
-
;
ferre; x yù, sententia, judicium
x -f, solvere dubia ta - x, definire,
J
decidere. Legitur etiam Touàll pras-
;
11
cidere, rumpere, res continuas præ-
tur ad exstirpandas malas herbas.
Tsîao-1(Cad.XI,pag.3;.) cidendo separare.
o , pag. ])'
(38,j)
Ii
52
recens, renovare, recen-
S- ter; pulchrum, principium. x-tien,
(3816) terra tribus annis exculta, et idonea
Vide supra(3821).
producendis frugibus; x-siéll, recens;
x-lang,
lA -.¡; , sponsa x-jîn,
sponsus; x-foû, .A ; Touan.
nova nupta;x-ouên, nuncium. (5^3)
t
Il
,-'
fiI
Ii
¥Ckf.
fi
'/Ún,
pt Clef.
~m
t~
Fal/g,
KPij
H/
TTw.
Amputare,
JW
Lf
Teho,
(j835)
11
Couper.
J et
Amputare, praecidere, cultro vel
T
gîadio secare. Legitur etiam KeÕu,
species ligonis. (Cod. XI, pag. JÓ.)
fEgy*Couper. Habiter,
(3824)
}1
;
parallèle, avoir.
r'
LXX.c CLEF.
;
ktay-x, regula ad iineas ducendas
mores, praeterconsuetudinem,contra
;
-
carrées
't
x-tsun,
; ;
x-
pe, loci distantia x-oudy, extra seculi
!
y¡-
IIHj.
m
:.-
3
t
Pey,
*
1.
Htteraillud;
(3819)
Se
(,83')
ft-Hp
«-
Lattis, trames adIatusviae regiæ. 1mi£
x-piéti, ad Iatus; kïïn-hiïig-x-où,rebel-
tumul1tuumtempus.
demeurer,aller; ce-
lui, celle; ce, cette.
;
Uti, addere, praeponere. Tsy-x,
Ïnfirus, qui
* x-x,hilariter. caputattoilere
Legitur etiamChv,
x-x,hilariter.Legitiiteti
nequit;
lar-
;
iste, ista, istud nota dativi;
finalis ,
à, ab ex,ad, inSiil/lg-
;
Habitare, morari,. ire ille, illa,
-l'A-* Se servir,
serv i r, ajouter.
outer. ~i;
d
:
pedetentim. Legitur etiam Ou x-hofi,
interjectio suspirantis seu laudantis,
heu! ha!
peiidegtia longa. f
Quaedam ornamenta
eOll. pendeijtia
6 TRAITS.
ga.
-,
lar-
vexillorum
7o.k
/.1.
Fâng.
*
i.
nexæ;x-lia stratagenia.
-
Côté; proche, approcher.
CARACTÈRES JOINTS A LA CLEF.
4
-1ib Drapeau.
V Latus. Legitur etiam Pang, proxi-
Pang.
y mus, approximare.Videsupra(3828).
|
ET 5 TRAITS. (333)
rlT4Deux
N~ sembl e. bateaux attachés
attach és en- Vexillum ; vexiilum in quo duo
dracones colligati sunt depicti, item
HJng. Duæ navicuIiE simul connexae, Ky, aliud vexiilum quod habet ,tiritihnà-
(3817) (Cod.XLpag. jp.) (3834) bula; quaedam constellatio. x-hia-ty,
1
70/ Clef.
x
;
(3835) rou.
(3841)
Tbç~ Etendard;boeuf sauvagedont
Jtb la queue est employée pour faire I
ntjs
Potier.
Figulus. (Cod. XI,
pag.jfè.)
Mao.
(3836) Vexillum ;
une sorte d'étendard.
quidam bos silvestris, I
valdè magnus, è cujus cauda fit vexil- I
I
Fang.
(3842)
quoddam sidus.
;
lum. x-kieou, collis ex parte anteriori I
enlinens, è posteriori humiiis x-teou,1
I
ïex
¡'-Ijf;
Retourner, environner.
Reverti, circuire,vertere,campa-
Suên nam suspendere, mingere, in orbem
ÇC
III Multitude, plusieurs, troupe I volvere, vexilla agitare. TcheÕu x
(3813)
- ,
officia in alios con ferre, aliis consu-
de cinq cents hommes; voyager I
*
LÙ. au loin, étranger. I ;
lere
;
tcheÕu-x, rectè progredi et in
orbem regredi tcht-x, rectè progredi
3837)MultitLido, multi, plurimi, quin- I
et quasi quadratum describendo re-
genti homines; peregrinari, externus, I
verti. Legitur etiam Suén, circuire,
via, i.ter; sacrificium quod montibus I in orbem ligare.
fi X-Jill,
fit.
t
,,A peregrinus; a--tien,.
,/ dd.iver- I
sorium;siâng-x ordinatim dispositi; I
; ett
;
chdng-x, pars corporis juxta femora I
fr
IJ"t*
Sorte d'étendard.
j
hid-x, pars infra femora x-ho, oryza I Vexilli species. Mtng-x, rubri colo-
quae non seminata nascitur.. 'T'-
(3844)
ris pannus oblongus quem appendunt
in aula ante defuncti feretrum.
Videsupra(3837).
JitfVidesl/prà(3844).
(3838)
Lu.
Tsîtig.
(3845)
JJJfJ -tA;
Pry.
leurs.
Yexillummilitareversicolor; quaE- IjTT^Familia,
Famille,parenté, race.
consanguinitas, stirps.
7'-.TRAITS.
":7.
(3839) dam herba; loiigui-ii.x-x dicitur de
vexiilo agitato.
I
I
TS v
L so.
(3846)
(.380
46)
Kieou-x, novem consanguinei in recta
IBea,
l, sciiicet,
'1.
°
atavus,proavus, avus,
pater,ego, nlius, nepos, pronepos,
x,
abnepos. Sâll- tres propinquitates
;
y
)!)~ 7 TRAITS.
ex parte patris, matris et uxoris
Mien-,x couronne royale.
IDlt Corona regia. Mien est impera- ;;
item pater, filius et nepos. LÍl-x, ejus-
dem pagi homines kdng-x, ex eodem
stipite descendentes x-ichii-, totam
Liêoii tons biretulll, x sunt gemmae ex eo delere falniIiaIn. Chotiy-x, aquatilia.
(384°) pendentes. x- kyvexiilum Îll. quo Legitur etiam-Si, juncturse.
8,
f4^
0 Clej
Picio.8, 9 ET 10 TRAITS.
Sorte de drapeaudont le
IjU
JVidesl/prà(3854);
S*
Ji 7"-'Clef.
.1elle,,1 Jm
I
JICT4
/fKr ~c h e est courbe.
manche courb e. I
(3855) an.
.J'lll1g. TchënSpecies
JL vexilli cujus hastile est I
curvum. Vide supra (3835).
I Sorte de drapeau.
-
(3847)
Species vexiIli, vexilli nomen;
rt.JL, Mesurer la longueur de quel- I Tchen. Videsuprà(3847).
ttm lelien.
N
(38'Í8)
-tir;
ffifK Drapeau , sorte de drapeau I
Exercitûs ducum
Kouey. cum balista petras jacere.
vexiilum; item
carre. I
(3857)
t~
tt
t~
Tchao.
(3849)
VexiIhnn, speciesvexilli quadrati
inquo testudinum et serpentum de-
pictce suntfiguras.
I
I
I /J
*Sorted'étendard carré, orne
.", de figuresd'oiseaux volans.
S..110 d..
M Vide supra (3840).
I
Y4.
d.
.L U.
(3858)
vexilii
S pecies quadrati in quo
deprictae sunt aves voli antes. -
,, 71/x
Lieou. I
~N 'i:
(385°)
IJfiJ
x-ny, étendards déployés.
CLE
LXXI.e CLEF.
F
/u
r.
~Nt Vexilla explicata, signa expansa. I du néant : néant, rien, Clef.
A*-»
dem sensu. (Cod. XI, pag. 46.)
Drapeau.
I
u..
OA
(3859)
(3859)
Clavis nihili : nihilui-n,ilihil, non,
j
sine, quod nec oculis nec aunbus per-
L.
cipitur, lhab ere et non lhab ere. Legi7
04
ad.
L4, 15 ET 16 TRAITS.
1,8ET 9 TRAITS.
Étendard
~tt
de forme oblongue.
Jt iSingultus.
q;.. Hoquet.
-
Fil-Il.
Fan.
F~~E~
«V
Vexillum obiongum,speciesvexilli
oblongi quo utuntur Bonzii in caere-
(r )
VI pag. ^.7.)
d XI,
moniis. (Cod. Ky.
;;
(3853)
D'-
(3860)
Drapeaux agités.
~~t
X/fe*
/I}ft.. Vexilla agitata ,
signa volantia. déjà,
AgP* Quand, puisque, petit repas,
autrefois, finir.
(Cod. XI, pag. 47.) Quando, quoniam,modicacoena,
1Lao.
(3854)
y
(3861) jam, olirn,
1. fi..
lure. X-jen 1.
A ve l x-ju-tse,
A ,
71.e Clef. quoniam ita est, vel hoc supposito; E1 agréable; itltention, but 7Cieft
Goût
--Ir,
W.discedis
x-chy, quando! x-chy-kuû, quando I
? ta-x-chy-Id}, quandonam I ®' que quelqu'un se propose, ou bJJ
vers lequel il tend; volonté"
0 ;
il
veniet, vel venturus est! II Tchy.
I
Ou. Optimus sapor intentio, quod JY.
(3yH quis intendit; voluntas. Clizlig-x, vel
supra(3861). yii-x, imperatoris placitum seu man-
Vide datum; tsîng-x, imperatoris placitum
I exquirere.
A
Kj.
(3862.) I
ElMatin, devant.
Mn~ Malheur, calamité. I Mane, ante. Kîn -x,
hoc mane
hoâii-x, adhuc, diluculo, cito, citiÙs
;
JPJlL. Infelicitas, infortunium, calami-
;
t
Tsao.
Tscio.
(3867)est,110ndum, est tempus opportunnm
Hof tas, damnum. Vide itfirà (7061). I x-chin,valdè diluculo, multo manè,
jrzo, I
(3863) cito, velociteryceleriter.
Etre d'accord.
d
fïa
72: Clef.
t:1
Jy. JY.
LXXII.C CLEF.
CLE F
soleil, jour.
: ,
Clavis solis,
du soleil, du jour
diei
Sf.
soidies. x-
I
: j lui
I
Ê.
I
J-J 1
*Videsupra
t
(3868)
Concordes esse, uniri, similiter.
( 1oop).
;
eclipsis solis x-tchè, diebus eiapsis, vel I
praeteritis x-x, singulis diebus, quo-
tidie; x-jo, velx-mo, solis occasus ;
.Ln
ILI Soleil levant.
; ;
x-tchû, solis ôrtus oudug-x, pleni-
lunium x-pen, Japonia insula; po- x,
111LO.
Sol oriens. x-x, orientis claritas,
splendidè, clarè, hiiariter.
sensu.
0Matin, 3 TRAITS.
m aurore, commencement
Tan
(3865)
Mane ,
du jour, clair.
aurora, diluculum, diei
principium,clarum, dies. ICïn-x,
t-fj*
"1 1
Soleil couchant.
Sol occidens, solis occasus. Legi-
hodie. Usurpatur etiam pro Chin. Vide tur etiam Han in eodem sensu.
Kcin.
,
itfirà(7025). (3872)
etI alADéclin
0a -.. ,l'
Clef. Sécheresse, sec. I du soleil. 72- Clef-
Siccitas siccum. x-tien, tempus I Sol in occasum declinans. El
siccum; x-loil, terrestre iter. 1I
trr Hein. Tsë.
I (388.)
JJ.
JJ. (3873)
I
t
(3874)
.b
04/ * Vapeur légère qui entoure le
soleil. I
I
(3882)
o Frère
'f(;t ; évi-
dent, clair; tous, plusieurs, mul-
aîné semblable,
B titude; avec, ensuite.
Tenuis vapor solem circumcin- I Koûen.
;
1.'!
(3875) gens. (3883)
rum;
Natu major simile, evidens, cla-
,
omnes, plurimi multitudo
cum, posteà, semper. eOll-X, pos-
;
H 4 TRAITS. I ;
b
teri x-tchffllg, omnia insecta.
I
|H
iH
t
Temps,saison,occasion. I
|u|
Tous, ensemble.
H CI '1
|- Tempus, tempestas, occasio, op- I
portunitas. Vide Ùifrà (3914). I
.Il.la)'
Kiïïy.
Omnes, simul, unà, conjunctim.
Vide ïnfrà (6490).
Clair,
O |t
(3876)
,;
brillant, beau.
(3884)
/r-
FI Monter, soleil s'élevant petit
H
,
w
W Ciarum, spiendidum pulchruln, a petit.
florescens, fertile,pingue sol paulatim ascen-
Onang.
f
claritas. e'l
Il! 11O'
Ascendere
*
(3885r dens ; antiquum nomen urbis Nan-
(3877)
tt ;
klng. x-hoiidii, ad praefecturam pro-
1
x-ptng, vel pîlejetle-lll., pax.
n
H
.M.
./(. Compassion, avoir compas-
sion, compatir.
,
Commiseratio misereri, pietate
tt-f:
vectus
,,
Revenir sur l'eau, sortir.
Min. tranquillus, placidus. x-x,unire,
convenire. (Cod. XII, page j.)
&Jt
(3887)
Supernatare
posteà supernatare
To.(Cod.XIJ)pag.7J
(Cod.XII,pag.
aquâ immergi et
egredi, exire,
/.)
tN
It
BBNo'ân
MM
t=:t
Sol ascendens ; ,
Soleil s'élevant.
altum ,
clarum
elevare; quoddam sidus. x-x, valdè
m
y>
yVjt ,.
Grand.
Magnum; cognomen. x-tien, tem-
Hb
MM
(3880)
ban.
(3880) Sli
;
b lime x-tsang,
A,
caput attollere.
superbus; x-teou, Hao.
pus aestivum, id est, tempus dierum
longorum. *
(3888)
72: Clef. fcfÉclat du soleil, brillant, riche, generationes et corruptiones sibi in- 72/Qejt
1:1 Lit bon; illuminer,
se produire. I
toriae
;
vicem succedentes : Aia-o-x', merca- El
permutationes meou-x,
merca- M
Jÿ.
t—Jj)
(3889) bonus;
Tchttng. Solis splendor, splendidus, dives,
nobiiis, ilhuninare, prodire, florere ; ; liber
v ex metu reced ere; x-kùig,
tores py-x,
primus l'b 1..
1.1
Sinarum de
ex c l assicis S. d
Ji
Jj:
nobilis,elegans. -yên,ver
elegans.xX-)'Il, verba
b a ad ho-
rerum generationibus tractans; kël/g-
nestatem incitantia; Ollen-x, nomen
sideris vel idoli cui litterati sunt ad- x, mutare.
dicti ; pë-x-kiây-sëng-yti-tou, eûlftlll-yii-
toïï, omnia è terra producuntur, et
in terram revertentur.
d- Couleur éclipse.
du soleil pendantune
J-| |-|
Clair, brillant.
Ciarum, fuIgens, splendens, splen-
jr~
(Sue).
(3894)
eclipsi color. (Cod. XII,pag. 10.)
::I::b.
Huën. descens. (Cod.XII, pag. 7-). Autrefois, anciennement, au
(3889bis.)
El temps passé; nuit.
Olim,antiquités, antiquistempo-
M—SBr~N
H„
FI Clair, évident,
dent, pur
feste ; pur
splendeur
i
; , mani- i
, i-iian -
manifester.
gy
(3895)
;
ribus; nox. x-jÿ, elapsis diebus; x-chy,
tempore antiquo ncing-x, olim tcheOll- ;
x, her); tÕng-x, totâ nocte; x-x, quâ-
i1 A
11£1110°'.
lestUl11 r ;sp
Ciarum, evidens, IHIrUln, mani-
;
examinare;notaluturi.
llustrare, inteiti-
Il endl or i'II
fi. ra-x, Il'
libet nocte ; ping-x, ordinariè. Legitur
etiam Tso, quiescere.
(39°)
gere,
clarèexplicare; x-pe-leâo,intellexi x-
;
;
17"
ttJi ,
11J
të, potentia inteliectualis x-jy, cras; Aurore point du jour, ma-
x-nicn, anno venturo; tsong-x, ingenio tin, au lever du soleil.
;
promptus mo-x, oculorum fulgor; x-
pe,po-x-pë, inteiligis ne? Ky-x, Venus J-fjn Aurora, diei priiicipiiiii-i, Hlane,
(3896) sub solis ortum. Ta-x,dies primus
planeta, qiue solem antecedit. cujuslibet mensis.
,
dus
Hrr Ciel, firmament.
(389-)
H
-
tus, ciarum. YIi.-x-chf-jo opportune
Vide supra, (38-75).
,
Yan0-..
uti- p 1
(3897) Y l luviiE et serenitatis tenlpore.
](jf. .~!3~t-~ Surnom.
(3892) ,
Cognomen.
P. san.
rjjrb
,Y.
Facile, uni.
;
Facile, planum vertere, emen-
n(3898)
(39?)
dare, commutare, herbas exstirpare;
neglÏgenter, inconsideratè. Yông-x,
vel Aî/lg-x J facile;pfng-x,planum ;
I'J
tt
Clair, brillant.
Clarulll,splendescens, manifes-
x-tfen, agros colere. Legitur etiam y, v tUlTI, foris se prodens.
Pmg.
mutare, principium, purum, rerum (3899)
I,
7''
ffi
t
H
Smg.
Ht:I
1-1
Chi-
.1)',
-) •
lit
(3900)
(39°°)
tt
TSrff^
Yng.
(39°0
tJ)~
nus
Étoiles, astres.
Steilce, sidera, planetarum et as-
trorum commune nomen. Où-x, pla-
netae; kûig-x, stellae fixas; x-ho, via
iactea;
1 hiào-x,
l ,
Réverbération
b ération de
-
;
la lumière.
Lucis repercussus, duo splendida
sese mutuo illuminantia.
,
Brillant,clarté du soleil.
,
lumiè re.
Ho
"J:I
Cle
Hoen.
ên.
(3907)
Vide supra
tîflClarté du soleil,
lant.
(38,91)
Tchcio.Solissplendor, clarum,splendens;
(3908)
Jzft
SUlU,
çfaj,
clair, bril-
austrum,
trionem.
:
tare.x-mo, situs majorum in suis
monumentis
1110
x est à sinistris vel ad
à dextrisvel ad
, .d'
septen-
verum;
iste, hic; ita est, quod fit juxta rec-
El
JJ.
(x-
N J1Z\ Splendidum fulgens IticidLiiii (ig-9)
(3909) tam rat*onern- x- ideo; tsieou-x,
rati oneiii. *-y>
B cfarunl, solis splendor. scilicet. Chiïe-x-fêy, obloqui.
Huên
t
(39°z)
#> Printemps.
/pgV libido,x-fong,
Ver,
A
M
anaEcl,.it Éclat du soleil, clair.
c l ,-ti r.
Solis splendor, clarum, splendens,
ventus secun-
tt
~Nm
il1-111.TC,
H: dus, pArospieritas,félicitas, hilaritas; Yu spetndescens.
^'9°^
t~
903) numerat, dies
non infaustos dies
d. flactos numerat; xf-ong-
I;-
mocn-lien,vultu hilaris, festivus; x-
tIyT
*
M
(391°)
Déclin du soleil.
Sol declinans, occasus.
tSÍeôu, annales à Confucio scripti;
fin,
Tie.^Cod'XinH'occasum
P"ë'V'J
veris aequinoctium. Legitur
etiam Tcliïin, facere, egredi. (39")
nk Rlj
1^1 Quaedam
Constellation des Pléiades.
tB!
JC passé ,
Ce caractère marque le temps
ou le prétérit.
Haeclittera dénotât tempus elap-
Mao.
constellatio, Pleiades.
TS0.
t~t sum, vel prseteritum. x-Y, heri; x-
(39,a)
/Jv
(3904)
~JM Olltt/1, hesterno vespere. Aifcfc Clair,jour long.
Claruii-i, dies longior, intelligere.
}:t Obscur; mauvais, perfide.
r ; .0'1e)J, 1
tMNB
+')Ij
sum malus,perifdus.
Obscurum x-choàng, cre-
I
t-.
chcing.
/1 Clill-x, hilaris, contentus.
Chù-x} coiitentiis,,
(3905)
MN~
(3905)
turbiduJn, tenebro-
puscu l um matutinum.
cre-
(3913)
6 TRAITS.
~N
tN
M~
n1::&
tl!~
(3906)
Chaud, chaleur du soleil.
Calidum,tepens, solis calor. Le-
Hu.gituretiam Hu etHtï in eodem sensu.
(Cod. XII, pag. 13.)
mhhào.
El
Tc
j
?l!J
(391ibis.)
Nom propre.
Cognomen. Videitfirà(13,172).
tt If
,,
72'Clef,t-fr-f-*
lï
Temps ,
saison ,
occasion I 7^4, Dompter, forcer, entrer. 72.' ciej%
qui-b
nabie,
opportunité ou temps conve-
quand, nouveau.
I
I
$-~ t
Tsin,
.1.Sln.
Frenare, cohibere, ingredi;
dam fIuvius; extremum manubrii ; Pj
Jÿ. (39,4) Tempus, tempestas, occasio seu I
opportunitas, quando, recens, esse. I
(-920) ,quo
ddd
;
dam regnum antiquum apud
provinciam Châti-sy item nomen fa-
JY.
*y
Ssc-x-, quatuor anni tempora; tsicn- I miliae ÎInperatoriæ.
i-iiillex-clun, annis una occurrit I
se,
opportunitas;
;
hora; chy-eul- I
x-chîn, duodecim hone diei; ho-x-y, I
tempore opportuno x-j, vestes secun- I
Vide supra(3920).
Vide suprà (3920).
;
oey-pïng, aiiquando agricuituram, ali-
quando militiam exercent y - x - md- I
n6
fllPl
x-oi>i/midl.
Meridies, diei médium, meridia-
-
x k'ko, recens fructus
fj ;
yeou, nontam cito inveniri potest; I
X-tsië, cunl,
quando. Hoc verbum postponitur I
, I
Ch'
ang. num tempus. Legitur etiam Hidng,
(3922)clanUl1. XII,pag.
(Cod. ¿YI
darum- (Cod- 17.)
pag. 17')l,
ver b o, v. g. lla-x-tSle, tune. I
tyl Repos, se reposer; temps se-
Et
JUavoir l'éclat.
Clair, brillant, resplendissant, I rein; doux; soir;habitéclatant
yy
splendens,splendescere,
Hoano'Clarum,de
Clarum,splend ens, sp lendescere,
solis diffusi spiendores. Usurpatur I
I
Yén.
(3923) Qiiies ,
et nouvellement fait.
quiescere ;
tempus sere-
num; benignus; vesper; vestis recens
{39ij)
etiam pro Oudng. Vide supra (3877). | et splendida, recens et venustum.
x-x,benignè;x-jen, tranquillè. Legi-
!Yt
,
tur etiamNgdn,
N , tardd'e.
sero,
Vide supra (3915).
7 TRAITS. r
Hoàn!.>".
V
Soir
c.1
(3916)
'd'
tard, ensuite.
1=1
p-J
Huen. rum,
A
Solis calor, calidum, tepens, cla-
splendidum, spiendere. Fou-x,
U~
Oucin
(392.4)
Vesper,sero,tardé, posteà.
nien, senex; x-séhg,
-,
* x-
junior;x-fdn,
fil
ad solem calefacere.
se > cœna vespertina, comestura.
(3917)
Faire
Mlj
sécher quelque chose,
sécher au soleil. M
t~N Vide suprtl (3924)..
11*
J~
(391S)
care. Vide infrà (4o1o).
Brillant, très-blanc.
Splendescens, valdè album, lunœ
aa(39-5
Hien.
)
Chaleur du soleil, clair, soleil
sans nuage.
Solis calor, clarum, sol clarè ap-
Kïao splendor. Vide infra (6494J.
1
(3916)
parens. egIturetiam
*parens. Legitur etlall1 Hién in
zell ln eo d el
em
(3919) - sensu.
, a"CAz~;
Clef. ntfl Brillant, clair, briller., -
alt
ffIiF.
f
Obscur, rosée. 72-CIef'
EJ
I
Splendens, fuIgens, clarum, splen- Obscurum, caligo, ros.x-y, pos-
rt
H 'l
C. descere incendere. Td-x, quaedam LI tremus lunae dies. H
1.
J"
musica
)
,
(39a7,
antiqua. (39Î6) JJ.
** tt
i*"fc3p Jour, milieu du jour. Aurore, matin.
Dies, diei médium,x-yé, diu noc- Aurora, mane. Tchàttg-x, servus
Tc/leof
1
u,, ; pé-x,inuito die. Ctiin, cujus est summo mane portam ape-
j Tcheou.
(3928)
tuquue
(3937) ; , -
rire mou-kou-x-tchotig
1"
,
h
homo virtute
praeditus in quem omnes respiciunt,
ut nocturni tympani et matutinae cam-
K Wl|
Sec, crépuscule.
Siccum, crepuscuium, exsiccare,
;
panas ab omnibus audiuntur x-fong,
avis quaedam rapax.
K niatutinum crepusculorum tempus.
*"
HY.
I (3929)
H
HClarté 093°) 8 TRAITS.
a des étoiles.
Siderum splendor.
aSécher
*
IJ|iM deur du soleil.
quelque chose à l'ar-
I
yFfJ |^_ Espace de temps depuis trois
heures après midi Jusqu cmq. a -
fl'âge
*
11* Première année révolue de
H Tempus àtertiahoraadquintam d'un enfant.
Pou.
Clair,
postJneridiananl. Primus infantuli aetatis annus exac-
(3
*S
Soúy.
tus. (Cod. XII,pag, 20.)
(3940)
[ p,
Um
j^H
BH
q
Ou.
(3933)
^933^
brillant, intelligent.
Clarum, splendens, splendescens;
intelligens, verbis aiiquem docere.
Fàii-x, solis radii refïexi ; x-yêil, co-
Pou.
Vide infrà (3969).
ram aliquo
1. loqui.
1
(3940
~~t rTJTX
Clair, éclat du soleil.
Clarum, solis splendor valdè cla-
.5l
S clair, avoir de l'éclat.
,
Clarté du soleil brillant,
;
illuminata.
.11 x-mou,, amare; x-nidng,
1
H| , "jlt
TJ fulg0oris
Bj(3935)
HCLO. ;
Eclat, clair, blanc.
Sptendor,ciarum, album,
solis
res vaidè alba, lim-candor
suspicere
kouâng - x, figura, modus ,
x - tchi, puichrum visu
exterior
figura; x-fong,ventus australis,cam-
;
pla et perfecta. Tcl-X,coelum. panae lingua.
0||
yClef. J
:J:J
JY
Sv
f~
*
sÿ.
(3944)
:It
fjjli
T ïnïï-Q)
Ts'l
¡:Î
(3945)
.}¡.
guer clairement.
Album,candidum,clarum
(3943)distin
Jy* (3943)
Temps serein.
II
Blanc, brillant, cîair;distin-
guera, aptèdec
IstIl1guere,
Vide sI/pd
pte ecl arare.
; Ledng.
I
Tempus sereiium sol apparens I
post pluviam.
I Otium,
A1
I
I
Isine
(3950
TT
I
n!J.
>,
(39P)
oPa
à l'air.
sole exsiccare.
9 TRAITS.
(3953)
fervidum,
ca dnm, iervi
Loisir, relâche.
d um, U
J.j,
Aiiquid ad auras exsiccare, aliquid
Claritas,
rr -
.I.S/llg.
(3947) cholly-xoey-tchlt
, A
éclat des étoiles.
1
splendor, nitor, Stella-
;
rLlllfl splendor. Chouy-x, crystallum y- I
, è crystallo columnas I
I
# (3954)
"1 F
tes vel circumdantes.
Clarté du soleil.
efFormare. I
LT -
(3955)
Soiis claritas, metaphoricè trans-
fertur ad sapientes quorum virtutes
fons se produllt.
BJI. Ombre du soleil. I
n,
(3948)
horologium verticale; kông-x, horo-
Min.
(3956)
logium universale ; jy-voû-mng-x, to-
tius diei nuila hora vacat.
sition ,
Le soleil et la lune en oppo-
contredire s'opposer.
A^|-|
1::i.=t
* Sapientia ,
Sagesse, prudence.
;
prudentia
prudens, consideratus.
sapiens
,
K
ouey Sol et luna sibi opposita, sol occi-
dens;; contradicere,
(3957) contrad_i.cere,
x-o¿y)
opponere.
sese o~pponere.
à multo tempore te videre non
Tchy.
7**7 *
licuit.
tI
.ij"
(3949)
dft.
Réverbération de la lumière.
Luci's
(3901).
repercussus. Vide
Clarté du matin.
I
supra I
I
I
I
I
t.t*
t)t~
Mgan.
San*
ttR
,
(3967) •
Obscur, obscurité.
Obscurum, obscuritas, tenebro-
b'
sum , sol obscuratus, cor hominis
ob scuratum. x-ty, o b scure, secreto;
x-ljeao,
, jam est nox.
t
icsj
M
•y*
Chù,
Chaleur extrême.
Summus calor. Siillfo-x, asstascali- I
dissima. I
I
I
:ft:ft:.
Undequaquè , 10 TRAITS.
; ubique , magiium
t
(î96')
p^utotum ampliare. x-ya/lg, promulgare;
em sensu-.
m:11
sensu*
00 Temps serein. I (Cod. XII, pag. 25.)
Tempus serenum. Vide suprà I
(3945)-
pi-f- Blanc.
7j-~- I -.WJ
(3963) Album. Vide infrà (6502).
Kao.
~t Hrxi Soleil paroissant tout-à-coup I (397O
Nt fj/K par un temps couvert. I
!~N
j~t Kien.
(3964)
Sol derepentè apparens tempore
nebuloso.
I
I
1'ï
1LJ:t Long, éloigné; pénétrer.
Longum, remotum, distans pene- ;
-
Tch!lng'. trare, intelligere; hilaris, contentus.
(3972) x-yoile, luna undecima.
t
~Mt~
tîQ
JjJÏÏL
Soleil modérément chaud.
)tJ
*
Sol moderatè calidus, solis calor 11 TRAITS.
Ouen. temperatus.
v-
(3965) * Voir, regarder.
Tch
KV
h Videre, aspicere, intueri, perspi-
~~t
où\an,
f-pjfcTiède,
mou,tendre.
modérément chaud, m cere. (Cod.YII, page 26.)
zao..
(3973)
N)t ly Tepens, tepidus, moderatècali-
~~t dum, molle, blandum.Ouën-x, te- tiBBÉ Faire sécher quelque chose au
(3966)
pens; pao-x, cui vestes suppetunt.
J~'y~ vent ou au soleil.
~N~
TsÓ-po-x-sÿ, sedens; sedile
non cale-
faciebat, id est, non diù sedebat.
P. I
(3974)
Vento seu soli aliquid siccandum
expoi-iere.
0f
72:Clef.
rt
J.:I
-Jf.
7-tt
Tsân.
(3975)
Court, de peu de durée, sur
ces entrefaites.
Breve, non ddiuturnum,
NJx, illo tempore; tchl-x, isto tem- I
pore ;
x-lay-siâng-tsé, veni, ut brevi I
aliquo tempore tibi auxilium prx- I
beam; x-chy, ad breve tempus.
I
iiitéreà. I
i utu-.rnuiii, intereà.
I
I Chaleur
Jff)l leur
r-r
.1.un..
(Cod.
tt~~
Id.
- YII, page 27.)
(3'}82) lor.
1
J'O
tempérée,
0 - homo
lien-x, l
dusoleil levant,cha- 72.'
..d
Solis orientis calor, temperatus ca-
segnis et stupid us.
,r.
couvert.
*Soleilprès de
¥' se coucher.
Sol paulatim ad occasumtendens, I
Mill.vesperuin tempus, sero. Tsaô-x, manè 1
I Y.
(3983)
Ventus tempore obscuro flans. x-x,
obscurum.
n
JVl 0u,
*(3976)
11B.
•A senex.
et sero; x-men,
I
i tEl
y
|=|Et,simui,
gy
(3984)
Et, ensemble, soleil paroi.s-
soisat clarè
sant un peu.
larèap
1 po-
qui non possum; tall-
; appareils.
parens.
x~x>strenuè, fortiter kàti-po-x,asse-
v x, sufferre
JI'
NY. --
non possum; Tchu x hién, urbs in
(3977) I provincia Tchë-kiâtig.
EJ Cruel, grande chaleur, subi-
M~ tement, à l'improviste, nuire.
Pao.Crudelis, immoderatus calor, su- I
I
I ut
*.
.Jtr
Clarté du soleil.
Solis claritas, solis lumen, solis
bito, ex improviso, damnum inferre, splendor. (Cod. XII, pag.2.8.)
(39e) Ye
,
velociter incedere, invadere, abripere
violenter, exsiccare nudis manibus
I
A
(3985)
venti;
feras aggredi et capere. x-fong, turbo
x-x., quàm celerrimè. Legitur
etiam Po, ad solem exsiccare, item
Vide supra (3985).
ttftClair, brillant.
¥r ft.
~~t=~
Nuages étendus.
Nubes extensæ.
J1Jf Clarum,splendens, fulgens,spien-
dore (Cod. XII, page 27 Tan,
Leào.
(3980) (3988)
(3981)
ascendendo magis splendescens. x-
ç.~ lô-koïie,
(981)
lo-kolie regnUl11
1 re g num
Siami.
Sialni.
TO''ng.
'T'/lt..
,8
etiam
/t.
sol mox splendorem emissurus. Legi-
tur
tur etiam Tong in eodem sensu.
72/Clef.
f Clair, matin, aurore; savoir,
a~t n~~ clairvoyant.
i-tje
1
spicax. Tien-x-leào, jam lucet; x-té, (î997)
j„ (J990)
dente, tempus sub occasum calidum.
113
scio; X-yit, significare, edicere, publi- I
; x-sïng, stella matutina. 1
mj
care
Hialig
rJJii.
g-tem p s, c air.
ciîig.
Tempus m
practeritum, à non multo
tenlpore,cIaruln.Legituretlanl
(3990
in eodem sensu.
l
I
Hiang I
I
1
HVi
Ho.
(3999)
Fort, robuste.
Fortis, robustus, fortitudo. x-chén,
fulgur, fulgetrum.
I ft
1!£. Nom des petites étoiles.
C/1ay
, Parvarum stellarum nomen, par-
HI
n?A. vx stelIæ. (Cod. XII, pag. 30.)
(3993) I
M .1 -x,
nuages. Yèn
nua g es.
soleil caché par les |
oey.
(4001)
ttïïSécher, au soleil.
j~~
~~t ,r, rus, non clariis.II
CYay.
(3994)
Sol nubibus obductus, sol obscu-
sol
I1
P~)&~ Insoiare ad solem exsiccare. Vide
suprà(3978).
py
(4003)
.14 TRAITS. I
J=LAurore, matin.
tN wttf Aurore, matin, éclat du soleil ~-~ Aurora, mane. Vide supra (3.937)
tt Chtn.
,
éI
lorsqu'il se lève.
NB
Qhfi
(3995)
Aurora, mane tempus Inatllti-
nunl, solis splendor ex oriente egredi
incipiens.
tt
(4003)
dfrtfe
16 ET 17 TRAITS.
LXXIII:
CLEF.E) -- 7S' Clef,
F
Soleil se levant sans nuage.
Jy.W
(4005)
Yén.
Sol exoriens nuilâ nube obductus, I
tempus serenum. Vide supra (3923). CL E
I]J dire, des paroles : paroles,
M.
*
MIP Vide supra (4005).
Y v loqui,
YoiUe.
(4013)
parler.
Clavis verborum : verba, dicere,
vocare,iiominare.
loqMui, vocare, nominare.
Yen.
n(400
UîC*
(3)
Eclat du soleil.
Solis spleador, solis lumen,
CARACTÈRES JOINTS À LA CLEF.
2, 3 ET 5 TRAITS.
|4|
*
Hy. SÜ-x, moment.
(4007) 3S~ Temporis momentum, brevi tem-
tt&lit Soleil levant. yr^t pore.Videinfrà(868p).
A6 Sol oriens. Tong-x, sol mox cla- (4014)
A rus; mông-x, soiissplendorobscura-
dit
Long.
(4008)
tus. (Cod.XII,pag.
Autrefois,anciennement. tttt, Courbe, chanson.
Curvum non rectum ; cantio.
Autrefois,anciennement.
Olii-n,
-~'
Nang,
antiquitùs, tempus prae-
teritum. x-jj, diebus eiapsis.
t4°'3) ;
1('L/
<,4,
o,5)
-
Oey x, per ambages aliquid ddic'ejre
ages aliq-Liid i cere
vel facere, difficultas stn-x, in corde;
hiang-x, pagus, vicus; x-tsong,viol,enta
obedientia; x-tchy, norma.
•
(4009)
19 ET 20 TRAITS. H4
.:J({
Tirer ,
conduire ,
conduire
avec la main, entraIner.
vtfLBL
fljaî Sécher, sécher quelque chose Y. Trahere, ducere, manu ,
ducere
Iay.Al.
ciiay
( )
bd..
ausoleil.
hl..
) , Legiturin dl
x-Exsiccare, ad solem exsiccare.
E
(4016) raptare. x-tchouên, naviculamtrahere.
Legituretiam Ÿ in eodem sensu.
A~ ,
tay, pavimentum sub dio sublimi
(4010
domuum solarium. etiam Corriger, changer, être chan-
Cllâ in eodem sensu. gé,réparer,continuer.
Kene. Emendare, mutare mutari, re-
JM~ Soleil sans éclat. q-Lixlibet vigiiia
parare, continuare : quadibet vigilia
(4017)
J4EH. noctis quae dividitur in quinque vigi-
)'t
Tang. tas.
Sol sine splendore, sol obscura-
(Cod.XII,pag.31.) lias; prima notaturuno ictu tympani,
et dicitur ÿ-x-kou; secunda duobus, et
1)
(4°1
,;
dicitureul-x-kou, &c. quaelibet durât
duabus horis noctis et prima incipit
dm
*
.JVIÔ
Eclairer.
,
ab octava hora noctis. Tà-x, excubias
Iiluminare. Legituretiam TcMin
Tcho
.LClIO. eo dei-nsensu.
eodeln sensu. (Cod. XII, page
vag 31.) ;
mutare. Legitur etiam Kéng, Inagis,
ampliùs, iterùm item facit,çompa-
rativa, v. g. x-hào, melior.
(4012)
|
77;,
-.
i
1
t
m
,pClef,
S' ourquOI.
Clef.
0&TTÊ
Yoiïc.
comment.
Pourquoi!
Ho.
(4o'8)
fÈ
iIIi
Q
comment!
Quare
quo pacte
6 ET
!1
7 TRAITS.
Livre, lettre,écrire.
tov-x, studere, a dd
;
!
quâ ratione quomodo
quidni* cur non!
Rang , ordre,
sieurs; associé, confrère.
espèce ;
1-
AC. sut-
plu-
l
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
A
manquer.
A
rppLocoalterius,
(402,)
131.
Valdè,
~S~
m
-
la place d'un autre,
1."
: d" ilii;
tâ.!, kiàtig,die
-
:
pour, 7]/Cle¡;
,
rassembler, con-
Ensemble
voquer, unir, rencontrer quel-
Hoéy. qu'un, savoir, pouvoir.
(4025) Simul, congregare ,
convocare
;
unire, obvium habere, scire, posse.
x-ta,
,
.,
LJ
Youe.
~M
(4oao) ejusdem urbis seu pagi, artis aut ne- I
gotii hommes; nomen regni.Lô-x,
sex regia consilia; eul-x, pueri. I
I aliquid scriptis mandare ,
sese invisere. Legitur etiam Kouly,
annotare ,
I
supputare.
I4°AÏ)F
,
N~ T~ Longnm amplum iter longin- I
rageux, vaillant, brave.
contegere. Legitur etiam I
quum
: jç.t,Ire.Legitur etiam Kif, fortis, va-
x-yeou, Duan. Monan,limites,termi
nus, extrema
sine termino. Item OuaJn, non,
sine,grandire.
I
Kie.
(4026)
fidus,
1 us, viribus r llens,
VUl US po ens, strenuus.
tt
tt
~~t
~t~
~Nt
v.
hïao-hou, !
M~
i l
~3~
,
Et
Tsenor,
; ,
8, 9 ET 10 TRAITS.
repu-
-
fTl
J
JLvOZlۥ
""(7
(40-7)
(4027)
*
#f
LXXIV.6 CLEF.
Clavis
CLEF de la lune et des mois
lune, mois.
Ciavis lunae et
mensis.
rljemng-x,prima
la-x, ultima luna;joun-x, luna
1. ;
cal aris A
ming -
1
luna,
mensi um : Iuna,
anlll una;
prIlnaanni-jluna
inter-
x,ventura"'II\.
;
: FJtl
;
lunâ ve l
mense proximo ; jy-x , menstruapati ;
po-x, menstruanonfluere ndng-x,
71/ Clef.
Youc'
oue.
J ;
CARACTÈRES JOINTS
5 ET 4 TRAITS.
à
I
LA CLEF.
et, aussi.
I
I
servire, assuefacere,assueïactus, lltI, 74.eClej.
; -- -
gis pey xhabere gratiam-,
servirez x chouy
h
'1..)
-
convincere. Y-x, vestis; youêti x, pi-
Jeus ; x-mà., bini medii equi -è quadri- r*
x-ssé,
J)|
tOll, c l imate utiotiC'
Olle
T
Avoir, être secundo; Iiiang-x, subdere se; x- yoy
Habere., ; aliquando additum medicinam sumere; x-tchc,quadriga,
mo-x-I
esse
facit præterituln,
Yeàu. verbo v. g.
(4028)
venit.Td-x-tchy-nien, annus I
Itl.pJ non 6 TRAITS.
5 ET o.
r '.1' tsé-x, à se esse;x-sse,
Id' fertilis;
valdè
habeo ne gotia,suln impeditus x- I
sou, non multi. Legitur etiam
;
YeÓu:, I tilîi
* Croissant de la lune,lumière
,
itemm, et :
et ultrà:siti-p
fjtTl de la lune dans son croissant.
,
etiam,iterùll-l,
et-, etiaiii, ultra sân-pe- I
è-
-.; eul-chy-x-san,
x lo-sun, trecentas et ultra sex deca-
des
I
très supra viginti.I (ey).
j-, r Lunae crescentis cornua hince
crescentis sed non adhuc plenas iu-
• etimn Po
men, aurorae colIor. Legitur
.}J I in eodem sensu. (Cod. XII,pag. 4.0.)
.Ouâng.
Vide infrà (4045).
lit x-x, lune au moment de don-
t4029)
V ner de la lumière.
IG d VII 4,.))
Luna mox splendorem emissura.
HonDo. XII,pag.
(Cod.
..ttïr
41-
Foible clarté de la lune. I
n/L Modicalunae claritas, parvus lunse I
t
(4036)
.pAt
ong.
(4030
1 l us. x-tsieou
pulus. ,.
x-tsieo'u,- dduo 1
Socius, collega, amicus, condisci-
uo vini pocula.
l ~-:t. tt~
*
HtTV
Lune paroissant au couchant
dans son dernier quartier.
M VideInfrâ (4037).
Tiao.
(4038)
Luna decrescens et in occidente
apparens. (Cod.XII, pag. 41.)
rr, v
pag. ,
lchouen.
h
(4033)
est dans son déclin.
Lunœ decrescentis iumen vel lux.
(Cod. X_,ITIr 40.J
(40-9)
fâllg, terrre septentrionales. Legitur
etiam Cho in eodem sensu.
tet,obéir,
fe-àf-* Habit, vêtir, habiller, domp-
servir, accoutumer,
labat,
11 ; Moi; couture.
Ego sic olim quicumque se appel-
L'v
Fo. se servir, convaincre.
Tch l'il.
.J.C un. 10C
1
sed nunc solummodo utitur
b.
verb o imperator loquen
1 d o de
d se
Sl
(4040)
Vestis, vestire, domare,obedire, JpSO; sutura.
{404)
imperator, item ejus aula in qua'ad-74*
,y!
74:Clef. 7 TRAITS.
YOlYt:,
fcfjrl Clarum,splendens,claritas,splen- Que.
kong, referre clienteiare obsequium.
Legitur etiam Tchiïo, mane, tempus
1 Z>)
ang. dor, diIucidè; cognolnen. x-chillg, vox
lnnplda.
° matutinum : x-sy, vel x-yé, mane et
;- ;
1
P Vespere x sien, Corea peninsuia
tchông-x, tempus matutinumrefectio-
JJIt. nis; san-x, per tres dies.
Vide supra (4041).
Lrlng.
ciair,
I vJ évident, pur.
CIarum, evidens, purum, mani-
:I:I
>oC
j(yt
Temps achevé, temps corres-0
pondant à un autre temps, ou.
,,
révolution entière de temps.
Bty MÎW.
festum. Videsupra (3890). (W7) Tempus exactum
tempori respondens
tempusalii
seu temporis
1
S
ù
m Œil privé de la prunelle.
Oculus pupillâ carens. Vide infrà I
integercircuitus seu vicissitudo.x-
nien, annus soiidus seu omnino exac-
;
tus x-yolie, mensis elapsus. Legitur
etiam Ky, tempus alicui prxfixi-im
Mông, (6593). x-y,senex centenarius; x-x, definitè,
;
verè po-x,inopinatè, ex inopinato,
-a
(4044)
HB
fluminum.
à
tCh'él1-X,
et
à
longèrespicere
tchen-x,suspicere, longé
Hniàng-x,suspicere, aspicere;
respicere; ;
Ky-x, sperare (4048)
Bimpatientia, (4049)
aliquis desiderans cum
HH
Wm
quod non statim optata
assequatur; kouân-x,furtim explo-
;
l'are lliàng-x, vel x-niang, desiderium
8r1
CftSI Nom d'un ancien royaume.
Nomen antiqui cujusdam regni.
alicujus cum amore; me-x, subtilis-
(Cod. XII, pag. 44.)
simi vermes iibros corrodentes. Tsong.
(4°5°)
M~ 10 ET 12 TRAITS.
n
H11
8 ET 9 TRAITS.
K
HB9
lin
Ouâng.
m
n ;
Clarté
*
(4052,)
Tùin.
(4053)
(4054)
Pleine lune.
Plenilunium.Videsupra(4o45)*
(Cod. XIII,pag.
1
de la lune.
Lunze spiendor
Lune se levant.
4,
44.)
limas claritas.
16 ET 20 TRAITS.
1 i
X
,-
•
Nglf.
à
Rejeton, arbre dont le tronc 7;/ Cty
a été brisé et qui produit de t~
nouvelles branches de côté.
Surculus, arbor quae fracto trunco
(4060), latere alios producit recentes
a l iosproducit
mos. (Cod. XIIz,pag. 1.)
.=b
yiV.
Ouey. usque
(406t)
(4061)
nunquam x-py,
valdè dubitandum
recentes ra-
t TRAIT.
Pas encore.
Nondùm, littera horaria à prima
ad tertiam vespertinam. x-
; ,
tseng, nondùm, adhuc non x-tchang,
v res non est certa,
dubiè x - chy,
hora à prima usque ad tertiam.
;
;
ra-.
MU
/J\
m ;,
onp.
(4055)
Lune se levant.
Mo.
(4.062) Rami, arborum extrema scobs ,
fi8R
j^gno.
Luna oriens. Tffllg-x, luna mox
lucem emissura. Vide supra (4055).
, ; ,
extremitas, finis; parvum
tum debile non ;
ne
minus principale, res. x-kien, immi-
remo-
accessio,
(4056) ;
nuere pen-x, principale et mimis
;
tljfiClarté de la lune. principale, principium et finis SJé-
x, quatuor novissima, scilicet, mors,
nYJt Lunae splendor, lunae lumen. judicium, infernus, paradisus.
Hj. -
«JL*
./+ principe, principal.
Racine , tronc, fondement,
ta
(4o57)
J)~E
Lune obscurcie.
Luna non clara, luna obscura.
Rb Radix , , truncus fundamentum
principium, principale, primitivum,
,
j" (4063)
Tang.
(4058)
;
proprium, numerale librorum.x-tsiat,
sors capitalis x-ssé, habilitas, habi-
;
lis x-fén, proprias cujusque partes;
, ingratus;
x-y,, propria intentio;péy-x,
pao-x, retribuere, gratum esse majo-
C L F, FLxxV.e CLEF.
qui imperatoriporrigitur ;
ribus; chdng-x, vel x-châllg, Iibelius
cheou x,
7;/
/J'- /I
Clef.
:
du bois
Clavisligni:li
bois, arbre.
gnum,arbor,unum
periores;x-mo, principale et minus
-
libellus visitationis inferiorum ad su-
intempestiva ;;
bendumaptas;pestisvaldè sasva, mors
mori in adolescentia,
peste extingui numerale squama-
Jeng.
Tf
Currum ascendere, nomen cujus-
dam arboris.
(4071)
rum, ut y-x, una squama; eûl-x, duce
squamas. * -T. T. * Sorte d'abricot.
i /I Espèce de riz.
Species oryzae, frugis species ex
'IlL,
T/'At
e0
.11.1 SpeciesUesculenti Armeniacimaii.
'(Cod. XII", page J.)
t 7KT
Rouge foncé ;
arbre dont le
cœur est de couleur rouge, tel
-
(4°73)
eodem sensu.
b..
Legitur etiam Kieau, nomen cujus-
dulla est rubra, ut pinus vel cupres-
sus; cognomen. x-jû, ;
x-cha,
Kiêou.
.11.zeou. dT
d am arboris.
T •
M
pygmaeus (4°74)
quidam colorruber, cinnabaris. Le-
gitur etiam
, rrlA x-chy,
Tchu : b.is nomen
lA ur b
Vide supra (4074).
quas argento abundat, unde argentum j
etiam vocatur x-chy.
j~ it Kieou.
1
* (4075)
Sorte de râteau sans dents.
~B rl /\» Species rastri dentibus destituti. .tt# Vases de bois dans lesquels
(Cod. Yllz pag. f.) on met les victimes.
Pv ,
P' - Vasa in quibus victimae ponuntur
-
(4067) ,
JifNom
/I d'arbre.
x,
(4076)
t'~
ln sacrificiis.
JM[
pgsincerus. Nomen arboris. TchY- verax,
;
Bois pourri; pourri, pourrir.
Nts
(4068)
TJLt
Vidé infra (4481). LignU111
*
Hieou. trescere.
(4077)
tusputridus.
cariosum
'--
putridum, pu-
x-lan, putrescere; x-ko, fruc-
.0 - - ---.
-
Branches d'arbre pendantes,
fT Jambages d'une porte.
Tù,Arborum TW~ caractère numérique des lfeurs.
rami pendentes, nume-
raïe florum. Ï-x-hoi, unus flos x-y, ; I*
1 Januae postes, quœdam arbor. Hîi-
x, quaedam terra.
(4069) TIng.
~~M famelicusl
(4078)
Ia *
ClefnTt
XfjV,
Mo.
w
rriff
(4079 )
Épines.
Spinae,arborumvel arbuscularum I
spinse. (Cod. XII:!., pag. y.)
I
I
II
Hmg.
p
.2t;.
t
a
(4087)
Abricots.-
Mala Armeniaca. vulgo x-tsè.
75'cief,
JT
iJif
-
*
I Stupide, grossier, ignorant.
3 TRAITS.
~j~ Stupidus, rudis, ignarus, hebes.
Baignoire.
*
1.
v:'
J Labrum, instrumentum ad corpus I
I
(408H)
Yay,
(Cod.Xll*,pag.8.) 0
Legitur etiam Ngây in eodem sensu.
Village.
,Cno.0
I dos parietes, illinere parietes. I
I Pagus, vicus.x-fôu, paganus, rus-
Ozz.
I I ;
ticus hiiiiig-x, vicus.
tx(4082)
TSùll.
Branche fourchue. I (4090)
ypV Ramus bicornis. x-pd, instrumen- I
Cuiller de bois.
Teha.
(4083)
tum rurale ad paleas congregandas,
furca bicornis.
I
I
I
'JJ Cochleare Iigneum ad aquam trans-
fundendam. Legitur etiam Piao tria
C'l-
If
prima sidera ursae majons.
(4091)
lb
®
Arbre qui ressemble au pin.
Arbor pino similis; communiter
dicitur x-mô.
-t.t.
!J Arbre qui naît isolénlent.
Chan. Arbor solitariè nascens : item di-
™ citur de arbore sat florescent et de
(4084) Ti,
Arbre homine prae aliiseminentiore.
dépourvu de branches.
f ,
(4092)
IJ)
,
Arbor sine ramis, cognomen, in-
quietus. Tcheou-x, summè rudis.
* Bâton, prendre s'appuyer.
Oüo. /IVJ Baculus quo quis innititur, capere,
(4085) "r inniti. x-tclie, senex. Legitur etiam
Tchang. Tchàng, baculus, lanceas hastile, ba-
t Prunier, prune. (4°93)
(4°9j) Ir. 'Iv - 7.'- o-c
cu l 0 ferire : ou-chy-x,yû-kià;Iv hy-x,yu-
h" -
*,
Prunus, prunum. Kân-x, pruna ad hiâng; tsf-chy-x, yû-koïïe; pâ-chy-x,)'&
(4086)
(4°86)
1.j
,
solem exsiccata, quae soient appellari
;
kiâ-kïng-tse x-fa
crjmiliaiis hA
nomen præfecttÚæ
hîliex, itineri necessana,
tchao : quinquagenarii utuntur bacuio
in familia, sexagenarii in patria, sep-
tuagenarii in regno, octogenarii in
sarcinae; x-lse, prunum. palatio régis.
Clef, - -*
ti
Faîte d'une maison. I 4 TRAITS. 75*Chf.
7//
• TKJ, Domûs culmen. x-lieou, trabs. Le- I
, If^t
X)~lhong.
lA gituretim Oucing in eodem sensu. I ob0o Extrémité des arbres, sciure,
J\1o. (4094) I
IJ petit. /IIf.
Arborum extremitates, scobs, par-
Miào.
,
I
I
JLQ Pieu. (4101) Vus anni finis.
/|*\> Sudes acuta quas parieti vel terrae I
v ,i/w
f
(4095)
(4-95)
possit inffgi,stipesacuminatus, palus I
prope littus fixus ad naviculas fune I
religandas, iignum rotundum quo I
utuntur ad claudendas januas. I Yoûen,
Sorte d'arbre qui croît dans
la province de Kiâng-sy.
Quaedam arbor in provincia Kiang-
sf crescens.
g,
1 Sorte d'arbre, sorbier; bou- I
(4102)
Hâng
viguer.
Quaedam arbor valdè magna, quac
radicis arboris mori. I (4103)
;
producit fructus balanis simiies; na-
vigare. Tien-x, via lactea x-tcheôuf-ou,
ttt
tt
•
nrbs in provincia Tche-kiâng.
.ttJ.. Sorte d'arbre qui se conserve |
jFHjL long-temps dans l'eau.
I
I
/J'J\.
Chf.
fruit rouge.
Quaedam arbor quae producit fruc-
tusrubros : quando recentes,vocan-
(4104) t-
Nt tenere, cadere. I tur x..tsè; et quando sicci et com-
pressi, dicuntur x-ping.
~t -ln Saules. !
ff! 4). Legitur etiam
'lU.
,
Vide supra(410
Salices quce prope aquam nascun- I 1111 Ssf in eodem sensu.
tB[ g* tur, quoddam regnum cognomen. I
~t y
C4098)
v 'f
Keou-x,med i..
icina qui d am. I Chy.
(4105)
If
A-* Lier, attacher, arrêter, con- I
-ItL Tasse, gobelet.
NN Uy tenir; dix, dixaine; botte. "'I.
CI:
Nt
;
Ligare, vincire,cohibere decem,
I
n-
Cyathus, crater, parvus calix.
I<Ó-pÕ-lf-x, nnus scyphus vitreus.
ï-
(4ogg)dei-iarius
denarius iiiimertis;
;
nnmerus; numerale iascium,
numeral e f,-isci Lim, rey.
à
(4099) -
fascis. x-tay, cingulum (4106)
x-sieou, mer-
g.
(4107)
iIt
Mat
~M
J<:~
|»JLfc
KanO". vius,
Bois d'un étendard, pont.
Vexiili hastile, pons, quidam fIu-
quoddam sidus. Legitur etiam
~M~
ong.
Orient, mouvoir.
Oriens ,.movere ,
moveri. x-sy,
oriens et occidens, item aliqua res
(4100) Kong, quaedam terra.
(4108)
;
aliquid cïirii-mo-x-sy,
-
8d ? x-fông,
- quid? fi
I:ve
7;/ Clef, ; ;
ventus orientais x - xia, sic magister
vocat patrem discipuii x-tao,convi-
n
TlT
Menottes.
Ferreae manicæ. Legitur etiam *
7; Clif.
yjy
11
f
lxjîii, ve l1 x-kun,
ve x-jin,
1.d. ;
viurn; x-Abiig, princeps regni hæres;
tién-x,caupo, tabernarius tchu-x, t l'
x- 1.- ii, dominus;
niis; tol'I-X-
tOlt-X-
Tchébu
t6)
(4.1
Nleou, T-132dam arbor.
11/il"l
Grand, obscur. I
1 (4117)
.Li\. Pin.
;
Pinus. x-chù, glires x-hiang, re-
El (4118)
-
Amplum, obscuruni, pro fundum, ang
s- sina, pix, quic etiam vocatur x-chu'-
Yho. quietlun. Aijo; x-hiiiig,qltidam
quidam ;
fluvius x-tsè'
flLiviLts-; x-tse,
nuclei pini; x-kiâng,x\omzYi cujusdam
(4'10)
urbis in provincia Kiang-nan.
t',;1\
* Sorte de pelle. *-
Species palasexIigno confectoe. Vide supra (4118).
H'- (Cod. Xir-, pag. 14.)
Hien.
f
J
SÕng.
(4111)
(4"9)
Pilon, battoir.
JwiïJtAPilum, linteistundendis palmula, J;'
/IJA..-
Planche.
I I pistiIluIll, hastile. Tabula. x-isic, registrum in quo
Tchii. Pan regni bomines sunt desci-ipti;pé-x,
-tm
(411x) (4120)
cantus moderandos ;
duo lignea frusta quibus utuntur ad
ta-x, modos mu-
Navette.
ad-
Radius,instrumeiitui-i-i Kie.
ad texen-
texeii- (4121)
I
Chu.
-Jr dum, vulgosn-tsc; Iongum,abjicere.
x.-):, suum intentum prodere. Legitur Jb Tige.
Ca-tilis, o-e
(41M)etiam Tchu in eodem
Su, quercus, eu
sensu; item
jus fructus vocantur
1_J Videinfrà
i ifirii(41
plantarum fulcimentum.
(4 5
158).
8)
Fou. -
siâng-tse, vel siang-teou-tse.
/ftll
-
;
;
culpam imputare. x - jen , frustra
-
superior ad inferiorem invisendum
-
x kid,
;
I '"C
JL
Hi
( 1
/PMf
OU9 ll,
(,4131
4'3').
)
Py-xs barrière de bois.
Repagulum Iigneum ante praefec-
torum palatia positum ad inultitudi-
nemarcendam.
Videsupra(4.131).
*
j 75'Clcf*
./J\,
Mo.
lu
a
accedens x-fey, frustrari, spe deci-
dere, operam perdere; x-toiïaii, injus- HÓu.
tam sententiam ferre.
tf
(4137)
Rais
1
f,
de roue.
C 1\ seu rhedae rotarum radii.
Currûs d,.
Usurpatur etiam pro Yê. Vide infrà
Ngoan. A
fi.
Stipes ad quem alliganturequi
djurum, firmum.
; )
1l4I3a3;
(4241).(Cod.y¡¡Z,pag.1.9.)
I/fj%fà (4125)
* -î^ïî
I Poutres mises en travers au-
/y dessus des colonnes pour sou-
t ..¡. Arbre dont le bois est propre
au charronnage. x il tenir le toit.
(46)
T-i(tyicf' 1 leou,
r-r
Arbor curribus faciendis idonea,
t
(4134) Trabes transversal supra columnas
lignea ratis.Mên-x, portas latera. positx ad tectum fuiciendum. Legi-
tur etiam Tcht'l,vas iigneum ad aquam
N
N
jusp M
L-i lignum
t~
r:n
f ~'a
Sorte d'arbre qui ressemble à
l'orme, et dont le bois est blanc.
Quaedam arbor ulmo similis, cu-
L'
*
L
haurienJanl. (Cod.VIIp(i,,,,. iy.)
Oreiller.
Cervicale, os in piscium cerebro.
l, est album.
1b Legitur etiam x-teou, cervicale, aliàs foû-cheou;foii-x,
4 Fen
in eodem sensu. Tc1 hin
TC!zln.
ex morb o decum
d b ere; kông-x., conju-
*I
1.-
(4135)
; ;
ges ky-muig-xt
1.- A cervicale 1 quod d mortuis
(tt
Sorte d'arbre. supponitur ngân-x-eûl-ngo, quietè
dormire. Legitur etiam Tc/nn,capite
t~
,.
~B~T~ Quœdam arbor. Legitur etiam I-if cervicali iÜniti; item capite, brachio
Sin eodem sensu. vel mensâinniti.
Y.
ttForet,grand
ForcAt, gran d bo
bois.
s. i
~t ~tt à
Arbre dont le bois est propre
/RjCjÀ faire des poutres.
/1 'll Silva, nemus magnum, plurima.1
-1
Lln. arbores in terra plana, x-tchïng, rex
; ;
t~~
an..jyst
ri.
Arbor apta ad trabes faciendas
species ce dd' Mêy-x,
, lo-x-tchông-tchy-jin,
(4136)
Iv 1-
dam
d
(.
1-'A latro
sidus;
d
l yu-x, quo d -
yu-x, imperatoris stipa-
Armeiiiacosit-i-iilis,
9) 7IÆA fructus
£ ma l1o
(4129)
A '.1' "d'
se d aci d ior. x-mo,
v tores; han-x, imperatorii doctores.
t)~ cedrus, vulgo chÿ-x.
# * Cheville.
VIV
foramen in quoimmittiturdiciturtso; I
hinc x-tso-po-siâng-y, unum alteri I
~j
,.. Espèce de chanvre.
Species cannabis quœ semen non I
- *
7;.' Chf.
,
(4144)
n
tica; ligni frustum ori immissum, et I
fj-j
;
ex lateribus collo aliigatum, ut loqui
impediat particula numeraiis. Y-x-ly,
;
unum prunum tsay-x, iudus digito-
I
I
I
Bâton.
Baculus quo senes innituntur
ay vulogo x-tchdngo.
,
rum, ludere pai' iinpar.
lYlFruits;courage, hardi,
yl,;' certain, certainement.
fort;
I
I
Kouay.
(4145)
4M Vide- x-fô,jejunus
/I*Vacuum.
;
animus, audax, fortis; certum, certèjel
Kù» la-yoae.
(4.46)
(4139) JP/l, certè, verè, ita est; x-kan, stre- I
I Entasser;échafaud, plancher.
nuissimus
Vide infrà (899T).
sanè,reverà; x-jên,
species simise; x-kne, quàm certissimè. I
XIa.
Coacervare
machinae
; tabulatum, plutei;
quæcurnque, sive ligneoe,
sive aliter confectae,adaliquidintrà
.J. t~
/J'X Branches.
Arborum rami. Lf., quidam fruc-
I (4147)
;
vel supra colIliocanddum cance lli.
Il. Ko-
"l'V
pàn-x, tabula alicubi dispositautsuper
—, tus in provinciis Kouàng-tonget F6- eam quod opus est imponatur; tchÜ-
Tchy
h- x, iibrorum ioculamenta.
(,4*4°)
kil" crescens et valdècommunis; x-
A parva coiumna Iignea.
ou,
tf
/Mjfj
Cangue, table percée d'un
trou à travers lequel passe la tête
TRAITS. SKïa.
#
5
du criminel qui est condamné à
TnA
Arbre desséché
rompu, pourri.
; gâté, cor-
~Z.
(4148)ce genre de supplice.
ce §enre
Tabula ampla quae reorum collo
in modum coilaris applicatur, vuigo
[(0 U 't.
J
xao
;
Arbor sicca marcidum, pntre. x-
h
siccum, homo
x-îs'è;lfagelium, instrumentum rurale
ad grana è spicis excutienda, vulgo
,. extenuatus; xal1-
1.-
(4141)
•
x, corpore arlus ut pihtlhi-si-
h 1 cus vel1 eti-x.
senex ; la-hieou-tJôllg-x dicitur de re
Faciii, qualis est aliquid marcidum #
yppï t. Branche tordue , branche
of
trahendo rumpere. courbée.
J*3lt
'iT
Sorte d'arbre , échecs.
Qusedam arbor ex cujus ligno la-
-
Keo-
T7 u,
(4149)
L..
1.{'
u" Legitur etiam eOll,
K
1.:
Ramus distortus, ramus curvatus.
'b'
quaed am àrbor
salicisimilis, cujus lignum in vhium
Pînv trunculi fabricantur, latrunculi luso- injectum illud aquae simile reddit Y-
(4142) rii.
Legitur etiam Ping
1
,
scabellum. kv, medicinaquidam.
-f
75" Clef.
/J
lV/Cf.
tnAl
7wJm
Fou.
Fou,
(4150)
(4~
JLtîf
5-)
Baguette avec laquelle on
frappe sur un tambour.
vu l go
°
,
k'
in eodemsensu
L..
Baculus quo tympanum pulsatur,
; -
1 Â( Legitur etiamFeou
kou-tchoïïy.
item
•
L' A
PDao-, nomen
cujusdam arboris, arbores spissae.
*t
Awy,
**
H8,
(4156)
(4156)
ff
X Espèce
Nom des deux planches qui 75'Clef
Nomen duarumtabularum
bus feretri
bus extremispositarum,
feretri extremis
induo-
kouân-teou-mo.(Cod.XIIz, pag. 2.6.)
d'abricot.
Species mali Armeniaci, nomen
-*
sont aux extrémités d'un cercueil. _JLé
positarUlTI,vvulgo
ulgo Mo.
/Wo.
;
! ~T~t
Petites rames.
- fructûs arboris tong-lin. Legitur etiam
1. r
Remi breviores, navicula. Legitur Yng. Yàng et Yang, flagellum ad spicas
t/!Tige.
etiam Silo Videùifrà(4530). (4*57)terendas. (Cod. XIV",
1 pag. 2.6.)
(4'5')
.y.
rf y Mince. ^1
~f~ Tenue, tabula quâ utuntur
peliendismortuis. Legituretiam Yin
in se- J
Fou
v ;
Caulis. Legituretiam Foli : yû-x, no-
men cujusdam arboris piëll-X, tabula
in inferiori parte feretri, supra quairi
Y, eodem sensu. (Cod. XIIz , page25.) (4158) ponitur cadaver. (Cod. XII1, pag. 27.)
M
(4151bis.)
(
/R|^ Navis gubernaculum. Vide infrà
![
-
(8754). Pe.
lo.
(4159)
, JUU Tel.
(torItas,
N
NB
dp~
une
tor
7rp\f
t f1
b)
Manche fondement, prin-
cipe, autorité, pouvoir, bois
pique.
Manubrium, fundaIllelltulTI, auc-
hastile.Kum
i tas,hastile. v/1"i
1^"
Talis, appellativum hominis cujus
nomen ignoratur. x-jïti,taiis homo
Meou, x-niên, tali anno; x-yolie, tali lunâ.
h
(4160)
t Orange.
;
Nj dominium ;éul-x, duse
- x, sceptrum
sce p trum ,
auctoritates, yi>| I Species aurei mali valdè dulcis,
scilicet, praemii et poenze;yeo'ii-pd-x f I—p vulgôx-tsè. Legitur etiam 10eh,equi
MB dicitur de homine sapiente et in fac- Kân. ori
1xnix.
frenum immittere.
tis pru d ente; vou-pa-x, negotium
B~
; - - -x,
inextricabile sêng cha tchy
ritas vitee et mortis.
aucto-
yft ;
(4161)
Sept vernis. -
Septem,numerus septimus; ver-
N}. Sistere,
/rn^rArrêter.
Sistere, lignum quo rota sistitur.
Tsy.
^1^"
Tingere, contrahere ,maculare
,
inficere, paulatim aliorum vitiis as-
~B Jm. suescere,concipere.x-jeou, debilis,
tB 'I
p*Videinfrà
tiK
(6570).
Plat, bassin.
Discus, ianx, pelvis, catinus, scu-
(4163) obsequens, lenis ,,comis. Legitur
etiam Jén, tingere sordidus,pene-
trare. Usurpatur etiam pro Kieou,
(4155) novem.
+
7},eClef.
/f\,
/14;;,
*
ammmé
*
Jeou,
(464)
ft
Tendre,mon, foible, com-
plaisant, pacifique.
Mollis,debiiis, obsequens, blan-
dus, pacificus.Chên^x,aduiator,ali-
quid molle reddere, in bono debilis,
qui potentiori cedit.Kâng-x, duas dif-
ferentise materiae primae Sinicas, sci-
licet, kang, durum, forte, etconstituit
ydng; tenerum vero et molle est x, et
constituit fil.
(4171)
t È~
Il]1.
(4172)
fII-KF
Videïnfrà(8314)'' t
Bois creux sur lequel les sen-
tinelles frappent pendant la nuit.
Lignum excavatum quod nocturni
Tr excubitorespuisant. A'~y-~,
(4172) excubitorespi-ii sant. Ky x,excu
Arracher un arbre
d'arbre épineux.
-
excubias
b ms
agere tale lignum pulsando.
; espèce
dfo,
(4.67)
Septum
armarium, vagi ad animalia includeiida,
armanum, vagina.
11a. v.,
ICièti-x, b
ab a
a liorum
IOrUJ11
1
v AT Limen scala lapidea. Legitur
etiam Tif, nomen cujusdam arboris.
S
consortio
# semotus. Tch{-
Tchy. (Cod.xir-,pag.3o.)
c d X,¡" )
tt
(4-75)
Yeou.
mU
Ye
of
(4168)
Pampelmouse, espèce d'o-
range fort grosse et dont la peau
est tres-epaisse et amère.
opecies àurei maligrandioris, cu-
'I
*
cT4la.
1-
Palissade, clôture.
Septa, repagulum prope diribito-
rium in fluminibusfixum ad navicu-
c l au d en d um. Videinfrà
jus cortex est valdè crassus, vuIgox- lis iter claudendum. Videhifrà (4473)*
(4473).
(4'7<1)
(Cod.XII2,pag.3o.)
îse. Legituretiam Tchlf, instrumentum
|tt>
texentium, quodrecipit fila recta in
textrino.
exaUlInare, inquirere
Vide
, Tcha-x,
m 1 A'
investigare,
scrutari, lustrare.
;
(4169)
;
uu. citur. Kou.
(4170) (4178)
Cadavre.
I
mbière
-
M
B
ït¡g
iV'Clef
75
MN
~{~
ICeni)
,
t)~NN
rrn
~Nt
„
b.,
(4179)
lchoue.
NJt~ jç-
m
,
x,cadaver
oil.
J-Wé
IJ
,.
Flagc-Iltim
.JLx0»A
(4180)
Flf.
Hit*
W'8„
t fv
Arbor
Ij
locu
Cadaver
iZ(Cod.ey.XIIx,pag.pag.p.)
Ibtf
TK-
^fHj
(4*84)nubrium
~~B
-
dum est in
ad
hen-kia.
sus d'unesupr
Parvacolumna
(4183)
,t;¡Rami,manubrium.
I
Fléau. J'p(4.87)
Cadavre lorsqu'il est dans la I
-
Seligere
Li"tie- I
locul o. Latg-
ii-i loculo.
è
;Saule.
grana spicisexcutien
,
lo inc l usum.
instrumentiim rural e I
eligere, distinguere I
libelli genus quo in visitationibus
utuntur.
poutre. trabem.
Branches, manche.
(4184)
m t
--j
N,dy.
l'
ramos
,
er
I
fundens. I
;
JfàlTIt
trab em.
Fou-x,securis I
manubrium; tchf-joù-x, securis ma- I
manu comprehendere, vel II
in aliquo matnmomo se interponere.
;
Aller au-devant, rencontrer
quelqu'un sorte de grosse prune
II
I
I
I
II
I
'J
Jtk\f
py
(4.87)
pSalix
Lieon
(4188)
t~j~
~j~
.il9
rp1Ai
',-""
Utfk
*
yfyM
l')
ttionis
T1se,Vt
(4*9°)
jLrt
s,e.
(4191)
rn ho.
ic1l,,
Manche d'une lance.
Lanceœ hastile. Legitur etiam Py
111 eodem sensu.
noi-nencuius
australis,
tantis;
us dam constel la-
d am constella-
octo sideribus cons-
cognomen. Fou-x, quaedam
urbs; Sy-x, quaedam terra.
Barrière de bois.
Septum Iigneuln. Legitur etiam
Chdn in eodem sensu.
1
acide et âpre au goût. A
(41a) cluo utuntur in pnncjpio concentus.
~tN (4185) Occurrere, aliquem obvium ha- Legitur etiam Tcho in eodem sensu.
~M~ bere; quoddam prunum grande, sed
~t~ acidum et asperum. Vide sllprà(1814). i
6 TRAITS.
Ry-
m. (4194)
(42.00) .'Jf:
d
arboribus, locus ubi aves ad dormien-
*,..
s-
SY.
dumse recipiunt; consistere, quies- (4zoi) nas positum. Legitur etiam Kiên in
(,4'9>)
(4195)
, ;
cere immorari ; semina cujusdam
cucurbitas collocare vel collocari.
eodem sensu.
Videinfra333).
J
Kÿ-x gallinariulll. Legituretiam Sy
in eodem sensu.
Ping.
Châtaignier. (4202)
"~t~
;
Castanea arbor; timere, pavere,
JA*Collège.
/|jfL
y;
scindere durum, forte; nomen com-
(4;;) integfigrani. i x-tse, Gymnasium; Confucii aula;
mune cuj uslibetiiitegri r com-
orc-ii-i
tJL I~~iL
x-tchynom d'un fruit.
Nomen fructûs in provinciisaus-
dum venantur, ad detinendas feras;
examinare, unum aiteri conferre.
* la
Cupressus. Videsupra(4155?).
(4>97)
Pë.
Sortede roseau
Sorte dont
de roseau dont on fait (4204)
1/rde toile.
d;
-zen.. ,
Menottes, entraves.
- Pa
(4138)
Quidam calamus ex quo tela fabri-
catur. (Cod.Xll 1,
Pûë-37-) Ferrew manicae compedes. Vide
Íllfrà (4283). Legitur etiam Jong, no-
•*
ay.
lJ" , men cujiis am ar bori
men cUJusd alll ons.s.
Fourgon. (42.05)
l
t
çicft
.¡..
/J
/11i;.
fî
.t#Haie;
J.jZffl•
(4108)
try*
flfij
E £1
)
(4209v
terio, insperata exspectat, et sic otiosè
b. abb eo quod,
vivit : quodd ortum hhabuit
in regno Song, lepus currens inhaesit
arboricujusdamcoloni, etibicaptus
est; colonus, abjectis iigonibus, ex-
; x-
Columna brevis super trabem ar-
bor castaneae similis, sed minor.
ly, parvae castaneae.
I
;
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
|I
I
-
IjJL.
m
maliPersicinucl
(4214)
(4:1.
rltt
'l''
1L1)
((4*15)
KFn
4:1.15)
jVenir,
/fyy
*r*
Ke.
tigare,
Noyau, pépins.
Nucleus, pomorum grana. Tao-x,
ruum;
J
eus;ly-x,pruninu-
Ho in eodem sensu.
Il Racine, origine.
nu..
cleus; x-tao nux, nuces. Legitur etiam
parer,corriger.
tIgare, penecte
corrigere
parvenir; examiner-à
fond, entendre parfaitement;
;
;;
Venire, pervenire; perfectè inves-
;
perfectèintelligere se parare
Inte. Igere; separare,'
inter se communicare ali-
cujus animum movere in charta li-
;
sé-
7y*Clcf>
>
/J'I4
illf:Í.
tse
x-tan,
Kao
.Il..a0
(4211)
,/t
Quaedam arbor junipero similis
vulggotcheou-tchûn.
,
4mL croît dans les parties occiden-
(4212) Tchën.
*
répand
, d malgré les
1 l'
taies, et dont la bonne odeur
vents con- *Xh Planter
des arbres.
, ,semer transplanter
t~ traires. Plantare, seminare, arbores trans-
say.
Mt
j~~
t~
dentali nascens ,
Arbor odorifera in regione occi-
cu jus fragrantiam
nec adversi venti impediunt.
T
(4:1.1
7)
L..
ponere. x-pey, 1" , et mo-
A co l1ere, physicè
T.' tabul
ra l1"iter. Legitur etiam Tsdy,
inter quas eriguntur parietes terrei.
b l as
h
(42.1
^1^
le.
Kié.
9)
(4220)
.Il. u
Pièce
^/fJ
Hêng
Poutre.
Trabs.(Cod.Xll~>pag,4.2.)
eng.,
(4221)
Courageux, fort; doué de
grandes qualités; cruel.
1
Magnanimus, fortis; dotibus exi-
miis prœcellens
Il ;
men slcarn quando mortuusest; stipes
quo gallinainsidet, gallinarium fin-
dere, dividere. x-x, fIorens.
,
d bois qui
, , 1 des
;
;b..
tur vestes ut siccentur, locus vesti-
bus extendendis aptus vel deputatus
compedes, iigna generatimquibus pe-
des manus collumque reorurn con-
110-
;
r
tM
O
/I
Oey.4>
/IIf##
If
(4225)
j-*-*
Krsoua-sn&.
(4226)
~-~-~
ment examiner.
Ngan.
(Ban).
'uSl
M
4zZ7
Ngan.
;
Mât de navire.
Navis arbor ad vela appendenda,
et dicitur etiam x-kali.
Porte du cercueil.
Loculi janua. x-ring, utcnsilia
nondùm absoluta, vel utensilia ad
quorum summam perfectiollell1phra
adhuc deficiunt.
;
Mensa oblonga judicium
Vide
.,
vocantur sïeou-tsaf.
A
supra(4227).
7j/
I
- 4
xJV
Wo.
-
Clef;
stringuntur. (4228)
~t~
!É |ÀA
Canelle.
,
quacdam arbor
Cinnamomum
quae minutissimos flores albos et sat
Kouey. odoros profert; co gnomen.x-py,cin-
~t
JN~
Kuen.
Ay- ,
Cercle de fer passé à travers
les narines d'un bœuf.
Circulus bovis naribus insitus.
-t
(4229)
(4222) ;
namomum Sinense jo-x, Zeilanicum
1'
-m
cinnamomum. Nom d'un arbre.
Nomen arboris eujus lignum fabri-
.M,.
Malits
sica;
Pêcher, pêches.
Persica.x-tsè, mala Per-
Jng-x, vel Izltll-x, cerasa; he-x,
If
Y.
(413°)
candis plaustris idoneum est.
Tao.
nuces; x-tchong, avis ficedula; x-chy,
(4223)gladiorum faber, ita dictus quodense Jb±Table; haut, élevé.
hostes arceantur, sicut arbore Persicâ -
Mensa; altum, emineiis.x isè.,
daemones, ut Sinze fingunt; hillig-X, lch,o„ mensa; x-v,
i~-Y meiisoe se l ix.
mensae et seIiæ.
mala Armeniaca;jin-x, arbor cornus. (4^30
j,\f#
/I)IJ
x-lâng, sorte d'arbre. Z Entraves.
Compedes, sive
reae-,quibusreiconstringuntur.
0-
Quaedam arbor procera.Legitur Iigneæ, sive fer'
fer-
/(-
Koucing-.
:
etiam Kotîang ky-x, lignum ad tex-
Tchy. rex, quibus rei constringuntur.
trinum spectans. (4232)
[
V5''
r
75,
trabes,
p
tlPJ
»rAt
Alo.
Cler.
Tong
-
(4233)
A*
Sanbo'.
S,,ng@
(4234)
-
Nom d'un arbre dont il y a
diérentes espèces, et qui pro-
duit une sorte de vernis.
Quaedam arbor eujus sunt dlversæ
species : hujus arboris fructus non est
esculentus, sed purgatorius, et produ-
cit oleum quod vocatur x-yeou; sed,
,
quando cum cerussamixtum et deinde
coctum fuit, dicitur ming-yeou
Mûrier.
;
rum
1.
et
adhibetur ad iinienda ligna, januas ,
tabulata, &c.
-
Tclzln,
(4239)
..J.:J\
Ionnes
Espace qui est entre deuxco-7Clef,
,
Intercolumnium
;
vel trabs quae
transversè duas columnas copulans
superpositaest domûs culmen.
Tasse, gobelet.
/|VlCyathus, crater, parvus calix.Vide
Pey.
(4240)
Jtn~t~
JI
Yg
(4241)
tsè,
suprà(4106).
Cocotier.
Nucis Indicae arbor. x-tse,velyây-
vinum
nux Indica (gaUicè, coco); x-tsè-
;
tsieou, vel yay-tse-tsieou, nucis Indicae
x-pïao, nucis Indicae putamen.
-Jr.
.,.t"J'.
Mlf.
N
N
-t-4.
/|P-fr Deux petites colonnes de bois
ou de pierre placées en avant
Gulln. des temples ou des tombeaux.
14135) Duce parvae columnae ligneae vel
1ing.
*1j-a
1me.
Colonne de lit.
Cubilis vel lecti coiumna
lumna. (Cod. XIII, pag. 48.)
; co-
t
nis. x-x, strenuè, majestatem spirans; Qyaedam arbor pino similis item
pouan-x, aditu difficile.
( instrumentum ad usum lignariorum
4
f(ouo).
v fabroruln. (Cod. XILI,pag. 48.)
(4243) 1
t~t~ O-x-mo, arbre qui produit
M~ .II)U une sorte de suif. T« Sorte d'arbre.
Quaedam arbor cujus fructus pro- Qiiœdam arbor sat fortis, pino
](zeou
Kieou.
1
jucjt
d pinguedd.inem cum qua Sinenses
S. Kmg.
rjrf
sinlilis.
#
(4236)
56) fabricant
f" l can d e l as.
jjj~ 7 TRAITS.
..t (4*44)
~N~
x-lô,
*
')l:?
nom d'un arbre.
Nomen cujusdam arboris koïiang-
Fou.
.l.0U
(4245)
guette de tambour.
Trabs, domus cuIlnen; parva ra-
tis, sive ex iignis sive ex arundinibus
~~t
e
lâng similis. (Cod. XIII., pag. 47.)
sÕ.
(42-37) ;
compacta, ad iter super aquas ineun-
dum baculus quo tympana pulsantur.
XjV
'aFi
—Jr-*
A¡;.:.
la
1^5
pdUm
(4247)-
fSl
jrflVase
Baguette de tambour.
Baculus quo tympanum pulsatur.
VidesupraU150)-
I=I
',JT"
-
adhucstans.
Arbor mortua antequàm eradice-
117'
Tong Vas lignelllTI rotunduin et oblon- seu librae virga.
(4248)
J
gum. Tido-x situla,situius?mà-x,
Kan.
(42.56)
vel tsing - x, sella famiiiarica in qua
~7T~ Poutre.
venter exoneratur.
/[V ;
0
Trabs, pons ligneus nomen fa-
Leâng.ii-iiliw inlperatoriæ.Kiao-x, pons c na-
\JbP Chevron.
si is,
7fv)±| (42.57)viculis
(4257) mu l COlllpactls,
VICU155111111 com p act itempontis
ltenl }Jontls
Cantherius; tabulas quadratas qui-
,
pila; tiâo - x vel kiang-x, grassator,
;
0-v bus tegulee innituntur;ambrices ma-
-
KÎO" iatro Pieji-x, urbs in provinciaHô-
jores; ramiarborumrecti. nân, nunc Kay -fong-fou.
(4249)
42.SOI
du lieu où elleétoit. j)~~ Baculus, hastile; arborum rami.
l
Haurire, ex aliquo loco aliquid Ttng.
(450)
promere. (Cod. XIII,pag. 4Y.) (4258)
Laiig.
,1
e^*
te*$0111
litum farina? simile est et pqtest co-
Videsuprà(4.2.14).
( ) (4259)
t jtu,
t.f IJalaArmenjaca
x-tse, abricots aigres.
;
f
acida. x:yù,pluvia
Videsuprà (4188). jisrA
Mey, aestiva;x-x, obscurumx-flllg, mons
-
zeOll. JLz~cz~
(4a60) , provincia
m , ,
i^ouang-tong.
<.,:-;;.
.:
,J42p)
~S~
fi'""t
Tsy*
TsYl.
Vernis, vernir.
I*
ff
etIaln
/J>
Mo.
(42Ô^4)
_LjA*
I
Ko.
(41.63)
..¡.Quaedam
e.
Menottes.
Ligneae reorum manicac. Legitur
Sorte d'arbre.
Kto, rectum, justum.
;
x, tabulae ad citharas conficiendas :
x-tdil, sandalum x-ly, pagus, vicus.
':
;
JplGouttière.
'I
77"
.1'-1e 11
(427°)
tormento torquere
o. ;angustiae
,
M"
Fruit jaune dont on se sert en 1Jlà Petits bâtons longs dont les
teinture. Chinois se servent pour prendre
N
Tchy
(4265) ;
Pomum crpcei coloris quo ad tin-
gendum utuntur mori arboris pars
quae fructus profert. x - ts, frutex
Rie
(4z7,j
les mets, prendre quelque chose
avec de semblables bâtons.
producens flores albi coloris et odoris I Paxilli teretes quibus Sinenses
|
;
suavissimi. utuntur ad cibum capiendum (vulgo
'jI/i
kouay-tse), paxillis aliquid constrin-
N
M
figft
et
Arbre qui croîtdansl'Inde I
dontles
et dont feuillesyytiennent
les feuilles lieuI
tiennentlieu
, gere vel capere. Legitur etiam Kia
in eodem sensu.
-lili
JIqu'àbrûler;
olim utebantur foliis ad scribendum.
JtJbt
; ;
Branches long.
1
Bois inutile et qui n'est bon
IrV&sL Rami longum; tractus, articulus;
fermer, empêcher.
stylus
xLignum
KeNii,g 1\eng.
7) dd'ire, damnum
1
inutile; occludere, impe-
r
inferre, x-lio,
¡.v ve l1 x- 4273;
Tià 0).
ad scribendum in tabulis vel in
foliis arborum particula numeralis
v iarui-n,legum,item rertim loii garum
,
J pierunlquè, pro
kdyf majori parte ; vel in iineam coactarum. Ï-x-tsiéti,
tchÿ-x, arborum virgas;iao-x, iutea ;
mille monetae cupreae filo insertae y-
I:JrI
hominis imago. x-taj, unum cingulum ; x-yn, vel x-
piëll, praefixus pecuniarum numerus
Râteau sans dents. ad tributum solvendum; x-mo, sériés
1/1*1
NN Rastrum sine dentibus. Vide suprà distincta, index.
tN
Pd.hastile.
pu
(4067). Legitur etiam Pie, lanceas
(4268)
enimSorte d'oiseau.
j
mjjjt
Sorted'instrument
"13f
dede
d'instrument sup- Hzao. : eam dévorât ;
Avis in matrem impia, adulta
vulgo dicitur
Lieôu-ly item caput suspendere, quia
tt Tsan
(4269)
pliee.
Quoddam tormenti genus quo
manuum digiti torquentur, reum tali
(4274) 1. mos erat hujus avis occisîe caput
olim
suspendere. xclieou, caput suspen-
sum, ut homicidarum.
tu.
/JL'
|
7///yfy
Clef. Linteau. I!
Superliminare, parva tabula infra
Hiay.
rr.,
T)~
43.1..
Menottes, entraves.
Manicae ferreæ, compedes , ligna
7/ Clif.
-I
SXV 4
I
tectum posita. I in quibus reorum manus et pedes
(4283)constnnguntur.
I J.)'-X, nomen genen-
/f'(J. I y^„
(4275) militarium; ky-x,
1
cum armorum ars
.J:th Branches, extrémités; poupe. I decipiendi.
'rfJ Arborum rami, extrema; puppis. I JLlTt Irid'une
0t
Cil
- Mo-x, finis, extrema; yo-x, instru- I Petite porte placée au milieu
/1a 0 , b I
d sal1tatores in manibus , grande.
mentum quod '-'
(4276)
accipiunt;x-tse,
; > nauta; X-J{Oflg,nau- I Kouen.
clerus kad-x,iignum oblongumvel I
arundo quâ navis ilnpellitur.
(4284)
Janua parva in medio majoris et
utrique lateri iilius affixa; januæ li-
mites, sic vocantur à viris qui sunt
A l
*- extra domum, ne ad interiores partes
,
|tp*
7(Ju h.b.1. I r /J)g\
x-tong-tcaü,
~- esp èce d'arb re.
M' espèce
I ingrediantur, et sic vocantur à mu-
-
/tT~ Quœdam arbor cu jus fructus est I iieribus quae sunt intra domum ne
esculentus.Kao-x,instrumentum mll- I ex interioribus egrediantur.
sicum
(4277)
UJus arb oris iigno confectum.
I Petite colonne de bois placée
Tcliy-x, parva cohimna super trabes I
inciinata, non recta; item verba arro- I sur une poutre.
gantia, seu verbis contradicere. 7j~- Tchüe. Parva lignea columna super tra-
,. x, quaedam terra.
Poirier, poire.
I
I
(4285)
Peigne,
bem posita. Legitur etiam To, bacu-
lus magnus.
B..fc
Pirus, pirum.x-kào, pirasaccharo I peigner.
¿y..L condita; tong-x-se,senum coior; l'y- I
My
v
LA
(4178)
fernus.
X, fictitius Bonziorum in
l or; ny~
~-
ou. bens radios rariores ;;
Pecten, pectere. x-tse, pecten ha-
habens vero
spissos, dicitur py-tse generatim au-
(4'86)
1inr| Sorte de bêche. tem pecten diciturx-tsè.
/J::J:. Species iigonis, instrumentum ad *
TyA terram movendam. Legitur etiam Ly, J.~L~ Bois long.
, qiuacd am arbore
quaedam ar b or. 1«ICLignum longum vel oblongum.
(4279)
Z/T
A
/yfe*
Navette.
Radius, vulgo x-tse.Legituretiam
Telien.
(Cod. XIII, pag.5.9.)
(4287)
SU.
ôo.
(4280)
Sun, quaedam arbor.
I
.# Efr
Nom d'un Bonze Indien.
Nomen Bonzii Indici. x-kïng, Bon-
*-I:1!
/|^j|Quidam
Sorte de chaussure.
caiceus ferreâ cuspide ar-
iibri
Fan. ziorum
?
1'1.
;preces x - chu , Bonziorum
x-oudng, ;
dd idoïum;
quo ddam
A °d 1 X-:
yn, Bonziorum orationes, quae ab au-
'"ri'
A10.
matus. (Cod. XIII, pag.57.) dientibus non intelliguntur.
(4.8.)
l'ï»
T'y.5
Scalas iigneas; gradus , metapho-
ricè,per quos ad aiiquid bonum sive
I Septum
(,4^8„
JI. 9)
rière.
r
ligneum ante praefectorum
domus impediens equofurn et ambu-
(4282) mal1um pervenitur; inniti.x-tse,
, scal1a. - lantium accessum.
Poirier,
IS I -
8 TRAITS. I t.1; Aider; sorte d'arbre. 75.'Clef.
*'
7;.'Chf.
I
114|v^
ey.
Adjuvare; quaedam arbor fructus
proferens pistaciis ferè similes, qui /J'
Mo- ylv^ Pirus pirum
supra(42.78).
, ;
Poirier, poire.
cognomen. Vide I
I
Fi
(4as?o)
(4298)
dicuntur x-tse, sapore nostras avella-
nas 1Illltantes. tureti.
Legitur
imitantes. Legi, am Fey
etiam D ,1 in
)J/[}f
eodem sensu.
I
f
i
(429°)
InunClare.
Baculus, fustis, stipes;pereutère.
I .1|^ Abjicere, relinquere,contemnere, I Legitur etiam.paiig in eodem sensu.
postterga perdere. x-y, negligere, abjicere;/?^- 1
projicere; x-tsue, abre- I
I
Pâng.
(4299)
Fléau. /
(4291)
nunciare.
supra(4-153).I |p|Flagellum
,stellae;itemPey,
f
quo grana è spicis excu-
Vide p tiuntur. Legitur etiam Feou, nomen
cognomen.
r
ste æ; ItelTI ey, cogn0111en.
PÍng. )
(4300
B )
(IÍ2.')1.
tm Cotonnier. I
Videinfrà(4355)-
B î
Mitn. I Il - gossypii bom- I
Gossypium. x-hoa,
I
Tsong,
I
byx;x-pou,teiaexgossypio. (4301)
Bl I
(4293)
-I.E Jambages d'une porte.
Couper. 1K Postes, seu duo januae iateralignea,
;
I
H 7t~ quaevocanturtïc-fâng.
,
Caedere, proescindere ramos cae- I iseng.
m
H Kan dere et humi projicere ad indicandam (4302)
(42?4)
viam. (Cod. XIII, pag. do.)
lAi.
H| Toute sorte de jeux. ^3^
Jujubier, jujube.
;
Ziziphus arbor, ziziphum. x-tsè,
-
ziziphifructus tchouy x, nomen cu-
-
flfl
BBKy NOlnen commune ludi. x-pâil, al-
H| -
veus lusorillS; sidllg x, iatrunculi ; Tsao. jusdam loci.
latrunculis. (43°3)
oey-x, scruporum ludus; hid-x,iudere
(4295)
Jf t.f. Epines,
f espèce de jujubier,
,
plantes et arbres épineux.
I
(4296)
ne s pinaset
spinas
Nom
nera,
etnon
non
;
rructus prorr
fructus erens. JVLa-
proferens.
x, spinae grossiores tim-x, scorzo-
d'arbre.
vuigo tiïïn-men-tdng.
lig
Mà-
BB
B^R
|B
IJX< Bâton.
Baculus
Koiïen. dere; kouang-
, x, fustis.Ta-x, fustibuscse-
qui omnibus*sese
(4297) immiscuit, atque arte et dolo vitam
transigit. Legitur etiam Koùen,funis
-
'I
tt-y
occultum
JI..fi:
Nom d'arbre.
Nomen arboris. Legitur etiam Lie,
organum seu instrumeritum
artificiosum ad
d Clt1laræ c h ord as inten-
(4305)
magnus. dendas.
7j/Clef.|h»4
I
Berceau,enclos, tente.
; 4
seu pons ex ligno transverso factus ut 7;.'
I
1 a
/J' siMJjVinea camerata, septa, tentô- I transire possint viatores currus mi-
;lignis.*
noyés subséquentes majores currus /J\
Clef,
trn
txR-
ligna simul composita pro sustinen-
dis cucurbitis, floribus.
Faîte de la maison.
I
I
't
Sûfc*
A~. en
Passe-port, signe ou marque
JÔdJT qui sert de passe-port à celui qui
est porteur.
Commeatùs, signum quo exhibito
: (4313)
Domus culmen. x-leang x est cul- I
a1
aliquis transire potest. x-ky, lancea
7-f men, leang trabs suprema quâ culmen I
0179.
;
307 regni
J[ 012(1'.
- kiâ-x-II
cum sua theca.
I
innititur hinc dicitur kolie
leâng, cuhnen. I Arbres touffus, petits et épi-
Tâng.! a
- Lt (4314)
IS
rjiAl
Ao*
(4308)
,
fructus ad vescendum suavis,7 rubro I
co l ore distinctus pruno sapore simi-II Il'I
tK Écuelle, petit vase de bois
mp
lisetet granis
grarps carens.
'I
tj~
(4309)
I
I
.l"'Jt porte.
Solive posée en travers d'unç
Trabs transversa in
Mdo.iflr-à(4366).
janua. Vide
I lit
(4310) currûs. Tâng-x, cerasa silvestria quas I
aliis sunt asperiora et acidiora, aliàs ~t~ Grande quantité d'arbres.
dicuntur chân-yhg-tao. Arborum multitudo. x-x dicitur
~J~
,
Enclos, bergerie, pont.
; j Km.
Impedire. Videinfra[j054)*
-,
A~
*I.
Septa ovile, pons parva cam- bis.)
(4317
pana; nomen arboris. Pong-x-y-kâo-
Tscin,
saîi. chdo,
h
ovile
a"0, debetesse
oviledebet altumetsic-
essealtlim sic-
et Jujube.
c tiii\.
cum. Legitur etiam Tsdn et Tsihi in Ziziphum. Legitur etiamNienin
epire, ,
eodem sensu. Item Tchdn, septa,
intercludereparvus pons
x-tdo, parvum iter in loco procrupto,
: 1
Jm,
(43l8)
eodem sensu.
A*
iI
~~Jt~
Clef
Mo.(4319)
Frapper
/T-4^
Tchouy.
avec un marteau.
Malleo vel alio instrumenta tun-
percutere ; malleus.
dere, percutere;
Angle.
maHeus.
~tt
p~n
IS
.c
*en.
(4327)
Troubler.
Perturbare.x-x, perturbare, con-
fundere, confusè. Legitur etiam Fen,
trab es, 1laquearia.
7j' Clef.
/J'-
Ado,
1A
it
(43zo)
17 Ê~-~ Tasse.
- , ;'A
Lit,
se reposer. Patera. Vide infra (6548).
III
*|3BL Lectus quiescere, immorari. x-
Ouan.
0
t -' tchy, considerare y-x-ling ut ibi
sy.spiritusquiescat.Videsuprtl(4195).
,
'J
(4329)
-IŒtLac.
(432
1)
~-~
A p Cercueil.
Loculus major in quo minor in-
Lacus. Videinfra(9286).Legitur cluditur. Legitur etiam Ko in eodem
Kouo.
-
etiam TSOlty in eodem sensu. (4330)
sensu.
Seou.
o 11.
(43")
..L*
- /|O Greffer.
N H~ Bois propres à brûler. Surculumarbori inserere, arborem
„
Tseou.
jjt
t~
-yjfc» ;
Ligna ustioni apta cognomen.Le-
situretiamSeou.Videsupra(4.322).
p
isie.
(4330
-1dc
inserere.
tt
(4323) Chaise, siège.
I ;
Sella, sedile, sedes. x-ts} sella.
jt Vide infrà (4547)' 1
I
''i
jP>
(4332)
Legitur etiam Y, qusedam
qu?e d am arbor.
ar b or.
Tchâo.
(4324)
I
fit
1:T
x-lû, sorte d'arbre.
Quaedam arbor Tsongsimilis. Vide
I supra (4301). (Cod. XIII, pag. 70.)
-1"" Cercueil.
g
1
Pîng.
/|*fî Loculus in quo cadaver sepelien- (4333)
*
Espèce
~jt~ tt d'arb re dont le bois
Espèce d'arbre
(4334)
leu.
Quidam fructus
au goût.
dulcis et rubro
X pag. 70.))
colore. (Cod. XIII,
~t Fènt
exhale une odeur agréable lors-
qu'on le brûle. Espèce
/1'fJ de cyprès ou arbre
~~m
~~m
(436)
; - I*
Quasdam arbor cujus iignum fla-
:
grans suavem exspirat odorem cogno-
men. Usurpatur etiam pro Féii. Vide?
1
semblable
Ka.
au Pë.
Quaedam arbor cupresso vel ar-
bori Pe similis. Vide suprà (4159).
infrà (8840). (Cod. XIII, page 68.) I (4335) (Cod.XIII,pag. 7o.)
Columnue
7j/ Clef.
y/JV
SI
IJL Sommet d'une colonne.
caput. x - oïïo, manu-
musici quos
UllO
similes formant
praeeunte, aliis respondentibus
llautæ
: /J\
J7;/CIe¡.
-¡.
J 1..d
x-jîti, navicularius, nantie qui arundi-
brium suo foramini immittere. Legi-
Tso,
(4^6) T.I'c iignum putridum. nibus naves impellunt. Item Ponz,
tur etiam souy
Aio
./n O. (4336) instrumentum quoddam quo utuntur JI!"
ad intendendum arcum.
fJLk - Dresser, planter.
IIID. Erigere, plantare, collocare. Tsay- llu Poivre.
•*' 1.1'os
XJ plantas transponere. Legitur etiam
Tchy.Tchy,
- ,
piper •
Piper, montis cacumen. HoiiA-X,
*I
inniti, instrumentum quo ddddam
Tsiao..1
regime
TT' Indicus;x-fdiig, imperatrix, item
(4337)
ad ponendA VbomTbyces.
cubiculum.
1
(4343) &
1Tty~
(4338)
(4344)
A
Ramus bicornis.Usurpatur
s. Usiirp atur etiam
eti am Ir-+-
proTchà. Videsupra(4083). Percutere
bare-(Cod.XIII,pag.7j.)
ferire tundere, tur-
(4339) Tclzlf.
.tR
employé à faire des fouets ou des Videinfrà(4351).
Sorte d'arbre dont le bois est
bâtons.
(4345)
w iifir,,i (4 3 5 1
II
-ln. Vase rond dans lequel on met
du VITI.
^[46f vin étant
Vinojam expresso, quod inter
-l e
PY.
(4341)
4341)
-
Péy,
Vasvinirotundum.Legitur etiam
quaedam arbor eujus fructus cae-
Ny.
(4347)
feces remanet. Legitur etiam Y in
eodem sensu :
ru l1eus est; item Py,
Pl" locu
1 .b'
l1us quem sibi
quisque in antecessum préparât, lo-
i.'fI
9 TRAITS.
culus imperatoris,rejicere.
*11 #L Nom des vaisseaux et des ba-
Table, planche. ~T~~ teaux.
Tabula, asser; virgis caedere.A1- Nomen generale navium et navi-
tchy/flagris caedere; pitio-x, nomina Sfio. cularum. Legitur etiam Seou in eodem
Pan g. electorum ad gradus litterarios pu- (
sensu. Cod.XIII, page 73.)
- (4348)
(4342)blicare; chu x,intabula descripta
alicujus gesta exponere ; leàng - x, Frapper, battre, couper.
appellere ,
doctor. Legitur etiam Pang, navem
naves simul euntes
x, omnes naves quse simul eumdem
ÿ- : 'iIÎ
11*11
T.
tundere,
Percutere, ferire,
care. (Cod.XIII, pag. 73,)
se-
I
Chevrons, lattes. 75*Clef'
1 C/t(. JwSSFÂmbrices,
Videsupra (4241).
/J'
-Jr.a
Yê.
I
I
I Cllouen.A *~
7Tch o den.
tegulse
parvas tabulae quibus
innituntur.
mi'.
1
Mo.
J.
(435°)
II?
Arbre mort.
Arbor mortua antequàm eradice- I m
(4359)
Sorte d'arbre.
35
rTchy. tur
Tsé in II ® mater.
(4
eodem sensu. Vide infrà (8989). Tchûn.
(435')
(4360)
I fPt Gonds d'une porte. I t~~
T" t
Sorte d'arbre; surnom.
I /j^ï/ Januae cardines. Legitur etiam Oèy I 'J"FJ
Oëy.
H in eodem sensu. I
Khu.
Quaedam arbor; cognomen.
IVidesupra(4172). I
(4361)
, ,
Tasse, gobelet,
-
/|IjWÊ
*»* - Cyathus crater parvus calix.
pêy Vide supra (4106).
Pey.
TKmTArcul
Petitecassette. (436i)
fi
Petite cassette. I
|Hm
B V4r^ Bois flottant.
~t
H TPbU J Lignuin Hàn, conti- I
a. Legitur etiam Hàll
Arcula.
Sorte uZ'
la.h (
nere.(Cod.XIII,pag.74.)
1."^(4473). I rj-<
aquis supernatans. x-x,
avium garritus. Videsupra (4177) et
e
mm C
I )
(4363)
Sorte d'ar
d'arbre.
b re. 8
I Planche carrée.
~~t Quaedam arbor è cujus cortice pau- tnHTabula quadrata. Tien-x, nomen
Tsong. peres et vicaniconficiunt vestes con- cujusdam arboris. Vide supra(4158).
Ya.
IB 111 é-~
Sorte de petite prune.
Quaedam primorum parva species.
*
J1¿ci
cornesglun
Bois qu'on met en travers
• des
bœuf, afin qu'il ne
puisse frapper.
Lignum transversum bovis corni-
H ttk Sorte de banc.
(4365) busimpositum, ne cornibus impetat,
^1AillJ
H i ,if
Species scamni quod Sinae ponunt
ante lectlLll1, vestium loculamenta.
(Cod. XIII, page 74.)
.@
'rJ
Legitur etiam Fo in eodem sensu.
(Cod. XIII, pag. yy)
Solive posée en travers d'une
-
~I Yën. parfumer leurs cheveux et à rou- Lâng.
ang
foliis betellae et calce manduntur. /J\
Mlf. (4367) gir leurs lèvres. (4375) Ml
Planta odorifera, cujus succo utun- Seuil.
tur mulieres ad capillos odorandos et
Limen. Koûan-x, lignum transver-
J Vr
#
labia rubro colore inficienda,
x-lieSu, grenade.
T/
(4376)dend
.Il. zen
437()
L...,
sum quod bifori januae ad eam ciau-
d d am immittitur. Legbitur etiam
v. in eo d em sensu. U
Kién Usurpaturetiam
1 ~*~ Malum granatum, vulgo chy-Iieôu. pro Kiett. Vide Ílifrà(10J743).
(Cod.XIII,pag.(COd. XIII, Pag- 76-)
7<f.)
JO.
(4368)
~L~ Char orné et peint.
Currus ornatus et
.a.. , ; diversis colo-
'WlfVimina.
x-lieo'u,osiers.
;
fructus !
x-mly, arbustum
I Mo.
(4377)
ribus depîctus
color
currûs temo versi-
et peliibus in quinque locis
ang.
Yfino ex arbore nascens ceraso magnitudine
A -x, buxus;pe-x-chu,
.L(4369.) similis. Hoang L' 1
aptè ornatus.
Boistouffu,grandeabondance
populus alba ; x-clul, populus nigra
seu alnus.
/111 d'arbres; coing, cos&nassier.
cognassier.
Pieu.
'J:IfL
t
Aleou
(4378) malum cydonium
vulgo mo-koûa.
,
&'
Densa silva, arborum iuxuries
malus cydonia ,;
*Hoey.
alium
Sudes, duo ligna quae sustentant j
lignum transversum. Ancien nom de la province de
(437°) Xk Hoû-koucing; ordre, disposer, or-
f'
(4370
; ;
Malus
malae
; injustusres fragiles et
quaedam arbor ex qua çonfi-
Eûl. ciuntursagittae.
,
(4373)
tn
."M
Verrou de bois.
Pessulus Iigneus, lignei cunei qui-
'I)
JLr*^ |1 x-tsido, poivre.
PIper.
s.,
le.
bus aliquid firmatur, januae latera ; Hôu.
(4374) cerasa, vuIgo yng-tao.
- At
(4380
î
t
*à
/J
/IV
#
V>Chf
mO'',
Mo.
Aia-cliiii,
!I*
Y
(,)
ïffi
ylV^r^
Sorte d'arbre semblable à l'a-
cacia.
zen.jus Quaedam
7fructus
(8438oî)x
arbor
gandum.
T
Angle.
Angulus, lignum quadratum. x-
nomen montis.
IJJng•(4320).(Cod.XIII,pag.80.)
(4383)
tm
»-(4385)
(4384)
JLjSL
Yu.
suprà
Vide suprà
GrIlle.
sÎlnilis, cu-
acaciae
sunt aptiad sericum pur-
(4129).
Vide
l"
rP-
TSLe.
(439a)
fcj
\iy
*
-~'tJ
Nuù-x, espèce d'arbre.
Quaedam arbor. x
Petites rames.
auxilium assumitur.
Morceau de pierre ou de
ffiSy bois sur lequel on met une ins-
„
Kie,
-kan
atera vero
Icuntur xx,, latera
capIta dicuntur
kdn.
panetes;
iU}J,
tlu
(4394)
Quodlibet cujusque officium; faci-
Ye0AU. nus; lignuna transversum cui campana
appenditur; tabula ad erigendum pa-
(4386)
rietem, item ad ponenda musicae ins-
Linteau. trumenta. HiÕ-x, veiy-x, artes libéra-
AVh Superliminare,lignum transver- les sive mechanicæ; kjx, haereditas ;
* sum 111januse vertice. sse-x,
l' officium;
ffi td-x, ma?gnum r..faci-
Me~y.
nus; kong-x, opera praemio digna;
(,1387) kla-XjVe1 tsan-x, domesticae faculta-
IIFOrIllæ
Huen.
Formes de souliers.
tuntur,vulgo
iigneae quae calceis immit-
x-teou.
tes; pell-x, proprise partes; x-y, ve l *
x-king, olim, jam; tchoang-x, familiae
fundator; x-x, timere, item fortis
robustus; kiéll-x, nomen cujusdam
,
(4388) loci. Legitur etiam Ye in eodem sensu.
IjjJuEspèce d'abricot.
(4395)
1-4^1
~~B J\H***
Fng.
Species mali Armeniaci. Videsitprà
(4157). -
'J'tt
Tchu.
Papier.
Papyrus; item arbor ex cujus cor-
tice fit papyrus. x-tsay, argenti massa
.LC u. r
(4390) (4396)' ex papyro confecta.
/J
*I
Jïin.
75?Clef.
f A
Balustrade.
^35
Jùn.
(4397^
f.rjh
Ciathri. Legitur etiam
!(4399)I 'J.
Tseiïu
(4398)
(4399)
/JA|^
TieHn.
II
eodem sensu. (Cod. XIII, pag.
Espèced'orangedouce. I
Chûn in I
Quaedamspeciesaureipoïnidul-
cis.~Co~~777~~<~
Fourgon.
Rutabulum ligneum. Vide supra
(4199).
siiprà(42 6o)
Videsupra(4260).
Vide
8j.)
I
I ttjl
I
AdEff
a
/fôD.
t *-**
Yng.
1''R
(4404)
SYe.
(4405)
trf-r
*
-1\'
17A
rOUeu.
(440)
t
Colonne.
Columna , nomen -eolumnarum
domûs trabes sustinentium.
10 TRAITS.
Nom d'arbre.
Nomen cujusdam arboris.
sllprà(4374).
Vicie
M0ut
j
*
/vIry Sorte d'arbre.
(4400) I *1«TH. Nomen arboris cujus lignum benè
olet. (Cod. XIII, page 86.
Jtt4Sommet,cime, faîte.
Vertex, ap I Mf.
/Jm. Vertex,apex, doi-nlîs fastighllTI,
ex, domûs fast g i i-Lim,
(4407)
;
septentrio lo-x, sex partes, scilicet, t~*~
'"fj' 'd
supra, infrà, antè , rétro,dextrorsùm
; II
Sorte d'arbre.
Quaedam arbor cujus rami ad ter-
, tay-x,
et sinistrorsùm
,
,c primum rerum
immateriale principium cuilibet rei 1yonp..
Yo/1nto* ram demissi, ibi infiguntur
0
et radices
intrinsecum
;
et velut anima mundi,
non tamen inteiligens x-chao, ad
minimum; x-to, ad summum.
? (44"
;
agunt, indeque in pllires Mias arbores
diffunduiitur ut citiùs crescat,trun-
cus terne infigitur,radicibusadcœium
versis.: haec arbor vocatur po-sse-mo,
Règle,
""fl
forme, modèle.
arbor immortaiis.
-t
Modus-, forma. exemplar; quae- Arbre dont l'écorce sert à faire
]("'t
(zay. dam scriptura; quaedam arbor. x-chü, 4H7 du papier.
ça) libereum characteribus perfectè effor-
;
matis ,
touall-x, characteres periecte,
r 11
Ko.
Arbor è cujus cortice fit papyrus.
effonnati.
(4409)
1^1
\lJw
Tsieou
Sorte d'arbre.
Quidam arbor cujustruncus simi-
lis pino et folia cupresso.
ij. t Règle.
Régula. Videinfrà(6806).
KIai.
(4403) (4410)
Petit
t
* la
jj..
75-e Clif.
Petitvaisseau
vaisseaude
debois dansle-
boisdans le- I
Tftfl quellescharpentiers mettent de I
Tehd,
m*
f\ Sorte de vase.
Quoddamvas.Vide
/J'
infrà (11,339).
;
7 Clif.
I4
I
» I
.J.Sill,Parvum
TSilli. coul i
vasligneumin
eur no re.
(4411)
quoddam
0, Parvumquoddamvasiieneumin (4418) Mo.
g;
(4411) nigrum II
quo InaterlarlI colorem ser- I
vant.- (Cod. XIII, pag. 88.) Dossier d'un lit.
t~~f
-
Dorsum lecti, iignumtransversum
"I
JLzfe, Arbre dont le fruit ressemble I Mà. ad caput lecti positum.
JA
à la châtaigne.
debois.
(4419)
t Tsin, Arbor cujus fructus castaneae simi- |
(44, ;
lis est nostrates avellanas Nankini Rendre pointu un morceau
vocant tckïll-tsè.
Pang. s,
*I
Lignum acuere ut foramiiii Infigl
II Videsupra(43 42) I
uun9
(4420) queat.
*
Utt
, ,
Espèce
(4413)
I
I
/iykJ
Lieu exposé au soleil au haut
d'une maison donjon édifice
,
t
de poivre. I ouvert de tous les côtés.
H
H
111i ; Species piperis
(Cod.XIII,pag. 8y.J.
nomen arboris. I
Siée
(4421) Solarium spécula, domus cum
tecto sine parietibus. Tâj-x, turris.
Chao
H
Bb
(4414)
I
M Gloire, honneur, ornement.
a,
Vide supra (4147).
Yông. ;
Gloria, honor, ornatus, decus;
abjicere lforum luxuria qui in herbis
nascuntur; duodomorumculminis
(4422)
(4414
bis.) extrema supra reliquum culminis in
H
ornamentum elevata. x-hoâ, nobilis ,
w
1
JÊJh&ï Bois sur lequel les poules se dives, florens; x-houitig, decus, gio-
juchent. I ria; x-fô,-félicitas*
|H Kïe, Stipes cui gallinae insident.
*
s) Base d'une colonne.
/IR Columnae basis ; antiquis tempo-
WÊ
t
A
lesquelles
Planches de bois latérales entre -P^e*
T.h
Ll' ribus utebantur ligno, nunc vero la-
H
t))))t[ onélève un mur de (Cod. XIII, pag. YI.)
HB
R
Kân.
(4416)
terre.
Tabulas ligneae laterales inter
terrei eriguntur parietes.
quas
Vide suprA
(4391). Legitur etiam Han,clathra-
ft
JI Chevrons sur lesquels on pose
les tuiles.
H tum septum circa puteum. Tsoûy Tabellae quibustegulae innituntur.
Legitur etiam Tsoîty in eodem sensu.
(4424)
HE
H I1/1 JLffJL Sorte d'arbre.
tttjf Grenade.
(44;
I
Wm «
(4417)
Quaedam arbor fructus proferens
pistaciis ferè similes, qui dicuntur
x-tsè, sapore nostras avellanas imi-
tantes.
r
/Im
rle0au.
Granatum malum, vulgo chy-x.,
x-tsè, granati mali grana.
(4415)
Iici0passer(fun
JlilÀ Bois posés en travers d'une ri- I *t„/A
7j.eClef.
A/yPpvièrê qui servent de pont pour I A®
côté à l'autre, et I '*~
Vase. de bois pour mettra du75'
vin.
Vas ligneum ad servandum
yinum.JL
I
Azc.
qu'on peut placer ou retirer à I Hay. (Cod.XIII,pag.pj.J
Mb'. (446) Ari
(4433)
volonté. I
IÉ
I
Sudes. (Cod. XIII, pag. PJ.J.
Instrumentum ad aquam extrahen- I
dam. Te.
Kie.
77'1J (4435)
(4427)
*yjh
tii x-tao, petite pêche sauvage. I
Sorte de lance.
,
Species ianceae iongse. Legitur
-
'Ù!1t
(4428)
Parvum et silvestre malum Persi-
cum. (Cod. XIII, pag. 92.)
I
su
.t
(4436)
etiam Po, terminus
(Cod'XlIl>page
(4436)(Cod. M-)
Construire, nouer
intercluidere.
XIII,' Paë'.9.4.)
, rassem-
,ÎJpfr NJSb bler, unir, amasser, assemblér,
-
Lit étroit et long.
Lectus angustus et iongus
batus.
, gra- T/ of
Xeon.
(4437)
couvrir, achever.
Construere, nectere) congregare,
Ta. unire, colligere, cooperire, perficere;
*
(4429)
quiedam arbor. Sse-y-x, res jam con-
o.*
(443o)
a
Ln 1rAcz/,
Arbre mort ou desséché
1
Ifa*!. poissons secs; grains secs.
Kao, Arb or mortuavei s i cca ; pscs
pi sces
sicci;segetes siccas.x-yu, piscessieçi;
tsao-x, adversaria, seu prima et rudis T.1
t~J~
At x,
Marteau;jeter, frapper.
Malleus;abjicere,tundere. Patig-
pahnula,lignulll quo tunduntur
; - ci.
-
Couperunarbre en traversa
petit radeau.
:') '-'.:
Fan.
PI1 Tcha. Arborem obliquè caedere, præèi-
(4430 (4440) dere ; parva ratis.
tClcJ.
7/
7 J.
Cef- -
Espèce
jiMljr,
IJTribus ifttinctura .1.. l1
spece d'acacia-
acaCIa.
A b or acacias similis, ex cujus flo-
Ar fI
J~b
m
Il
VJ
Chariot dont on se servoit7s' Clef.
autrefois dans les
Tchouen,PourPorterte cepeuêil; fond. ~~j!~~
j-ondj
enterremens
/J..
Hoay.
MH. (4441),
mong-x,
dd.1 ;
quorumdam prsefectorum nomen
animai.Legitur
quoddam
etiam Hoêy in eodem sensu.
L
flavi coloris. Siiiii-x,
y COlten, P~~
(4447)
porter ce~euêd,
Currus quo olim in exequiis ute- Mèf.
bantur ad ferendum feretrum; rotun-
dum. Legitur etiam TouâÍl in eodem
sensu; item Tchouen, species currûs
sine rôtis.
11 TRAITS.
Jjft Rassembler des bois dans la
l{!
,plumbo
; Tablette sur laquelle
~rj~ décrire quelque chose
Tsiéii. morceau de plomb.
i
Z)
on peut
avec un
I|
Jt
Sén.
rivière pour prendre du poisson.
Ligna in aquis congregare ad pisces
capiendos.
I
TSle12. (4448)
1(444») (441
Tabella ad aliquid in ea cum I
qui-
1 - b Ob d um. Mo-x,
ddescriben lIA"V °
-Iii Rassembler du bois pour le
,
dam penicillus arundineus quo fabri I
-
iignarii utuntur. Legitur etiam Tsien I 1JjSftbrûler dans les sacrifices.
in eodem sensu. I Ligna ustioni tradenda in sacrifi-
Yeôu
Kouo.
(4449)
j I Yeou in eodem sensu.
t)t Cercueil dans lequel on en
M!t
~a
'Iil"
)Trt
(<,<,)
met un autre plus petit où est
depose le cadavre.
Loculus major in quo minor inclu- I
I
I
en
t~~
.y vel
Rames, petites rames placées
travers.
ft
ditur; nomen cujusdam arboris.
Kây
(44H)
~jtt t gain qui est dans un boisseau I ;
-
f(rfy.
â
regler, fixer. I •jjg-ft. Niveau.
Hostorium, radula vel radius, ba- I L*' Libella, instrumentum ad solum
culus quo modius aequatur ; præscri- I aequandum.Ouô-x,nonfirmum, non
;
bere, statuere modus, determinata I
I
jyye
stabilitum. (Cod. XIII,pag.97.)
t~~
;
mensura. Tsie-x,firmus,stabilis; ta-x,
,
~M~
~~B
plerumquè hàti-x, permoveri seu per- I
movere, semper nlovere. I
/|n^|
l(le-x J vase de bois avec le-
quelles laboureurs puisent l'eau
tN JLpjjV Videslprtz(4444).Iteluquoddanl I Kao pour la transporter ensuite dans
~~t .II"L vas vini quo antiquis temporibus ute- I (4451) leurs champs.
~t~ r-r, bantur in caeremoniis. Vas ligneum quo agricole utuntur
Kay.
ad extrahendam aquam et asportan-
(4445)
dam in agros.
tN
I.
7KBl
Riao.
Sorte d'oiseau.
Quaedam avis in matrem impia,
adultaenim eam devorat. Vide supra¡
t:k
Kiing.
Vide.
Vacuum.x-leang, trabsvacua.
jtt~ (4446) (4274)
(4453)
.¡.,t
7/Clef,
-/J
Kouey.
"f Nom d'arbre, sorte d'arbre I
dont le bois sert à faire des arcs. I
/(ouey.CU}.
Quaedam arbor, species arboris I
uslianautuntln-adarcusconficÍen- en-
te
Xkft
Tchy,
Vide suprtx (3279) et "f!™ (742.3).
Item maileo tundere.
7;' Clef,
-t.
/J\
cuj us ligno utuntur ad arcus confici
I
JfA".1 (4461) Mo,
4)
(l14) I
dos. (Cod. XIII, pag.J>7.)
flJt Espèce d'arbre.
.lsfi1! Rotundum.
Rond.
A4H*
S
Quaedam arbor cujus folia pino
truncus cupressosimilis est orna-
,
;
Tsong.
menta addita ligno transverso cui
•
(4462)
/(ouey, campana appenditur; quœdam tabula
t
1Tsao.
(445T
.,
•
(4455)
tlilfi
Lignum
x.vasubi
Creuser un morceau de bois;
II
I
I
picta super quam imponuntur instru-
menta musica.
V
t,
turvinumexpri-miv vel1
excavare ; cana l is. com-
Tsie6u- I
Tsieou- À Sepes, septum, sepe circumdare.
(4456) ; J ; .\* 'Il"
ponitur
f.,
ma-x
„
prassepe kien-x, stilli-
II
rein.
Videsupra(4311).
cidium. (4463)
ttel
/ITruIIa Truelle.
I
A Sorte de chaussure armée de
t
petites pointes de fer pour gra-
trullâ parietem arenato. I yA vir sur les montagnes.
obducere. Legitur etiam Moudn in I orry.
Aïoiian. eodem sensu. (Cod. XIII,pi-ig.yg.)
I
(4464)
Speciescalceamenti clavuiis ferreis
(4457) I et aculis instructif ad montem conscen-
dendum apti. (Cod. XIII, pag. 100.)
,)*
Mo-x, sorte d'arbre. I
fiPieu.
(4458)
AV/V*
hou.
(4465)
Étage,
I H
Palus seu stipes acuminatus. x-kïïc,
stipesad quem nayes in littore alli- /fiBpT
assembler.
;
Tabulatum, contignatio congre-
Tchoang. gantur; tà-x, stipitem percutere ut
(4459) terrae infigatur.
1^35%^ gare ;
pars domûs superior, dormis
Leou. quac plures habet contignationes.x-.
tsay, spécula, turris.
(4466)
M *>
)
Musica ;
Musique.
interioremcordis Ixti-
tiam voce et sono exprimere. x-ky,
t~M
TnW.
Détruire, exterminer.
Destruere, exterminare,fiiiiditùls
Ylf. instrumenta musica; tseÓzt-x, instru- *^9
(446.) ;
menta tangere x-ssè, musiciemagister.
Legitur etiam Lo, laetitia, gaudium, (4467)
tollere. Legitur etiam Tchno,retibns
riy~s»i•ao.exarundinibus confectis
piscari.
,
lastitia exterior : kouay - x velhy - x,
iaetari ; fÕ-x, gloria, beatitudo. Item
Yao, desiderare, amare, oblectari:
14 Sorte d'arbre qui n'est bon qu'à
brûler.
l' l' jîn-tche-x-chân,
tchy-tche-x-choùy,
l, ,/1 l , l - sa piens
Tchu.
Mala arbor quae combustignitan-
gaudet aquis, pius gaudet montibus. tummodo apta est.
(4468)
75
Io
l
I
I
I
I
t
Clef
Jltl,
f ff*
ada
T/Ol
;
r..
de
Elever
r
d signal;
un bâtonpour servir
1 é'1l ever, signifier, en-
;
1^1^ seigne extrémités des arbres.
Picio.
(4469)
l ios in
-
..fi
Arborem in signum erigere; eri-
gère, significare, signum in via seu
taberna positum; arborum extrema.
supereminet; x-tsiallg,
x-tchu-lay, alios
hasta missilis; x-kf, signum;to-x ,
paiiium reportare; x-tchy,formosus,
puicher
adalios
x-tchun, vel x-yang, exemplum
inducendos.
ducend os.
,
LOU..
'I -~~
,
,
M0,4
f1jJ
v-'
an&'
U.
.76.)
,
(4477)
Forme, règle.7S<JL-4£
Forma, régula;quaedamarborquae
nasciturinsepulcris,eujus foliatem-
pore verno sunt caerulea, asstate ru- Mlf
bra, autumnorubra hieme nigra.
x-fdti, vei x-ydtig, figura, facies seu
:
species; x-hoiièy, régula, lex. Legitur
etiam Mo x-so, palpando investi-
;
gare x-tcho, tangere, contingere.
/J
,jCZ/
(4470) Cyiindrus qui colligit funem eum 12 TRAITS.
quo aqua è puteo extrahitur. Vide
-'Ziziphum
infrà (10,944). (Cod. XIII, page 103.)
I t~ct~ Jujube sauvage.
fl
,,1
silvestre, quod inter se-
Jgfêl
tt
B
Nouer.
Nectere ;
versùsinclinati.
arborum rami terram I
(4478)
pes invenitur.
ou,
-
Ais
ie
Xib
)
('1-171 Pieu.
Videsuprà(4166). l'J:I'<I Sudes. (Cod. XIII, pag. 10y.)
Tché.
JAijb
Tché.
fit
(4479)
,
H ! Mà. a
t
à la poire. I
-
tum. x-foi-i, Iignator; x-tsay, lignum
~Mt Arbor cujus fructus est acidus, et
la..
HByè-ly.
Thl
(
0 01. vocatur chân-x,
piro similis; 1- vel1 x-
(4480)
-
septentrionalem. x-të, virtutes cardi-
| tle
(4474)
~N~ nales; tien-x, coeli axis.
fit' Arbre; planter, semer.
; ,
M; Camphrier.
Arbor genericè plantare
;
semi-
(4475)
Arbor camphorifera. x-nao, vel
Xchângtc^°~nà°> camphora. -
Chu.
(4482)
; ,
semina jacere;yong-x, r-t
nare paries ante januam prœfectorum
paiatii.x-mo, arbor; x-pïng,bellorum
filium
deferre sân-holii-x, coraiiium.
in
ulnis
I
7:^'Clef.jA.Vase de bois quisert àmettre I
*duvin.- itu
Trj 1-
-t.
7;/ Clef.
VMlf.
Tsïin, Vas ligneum quo utuntur ad de- I
ponendum vinum.
I
I
Kïe.
(449')
Videiyprà(4427).
/J\
M.
(4483) -
-tjA~
1-.01 Videstiprà(442.9). /[ yy
J \:H:-
Petites rames.
Remibreviores. Legitur etiam Nad,
r-j—t/K
(4484) II
I
Jâo
(4492)
,
arbor curva, lignum curvum, pertur-
bare; item Nao, rumpere frangere,
1
(4484) curvus circuitus, astutia.
Buis.
/rlil. l, - ",'g 1110.v I
I
-lilti Grenade.
Buxus, vu l go ho
B ang
1..1 - yan IJ'JIJ Granatum malum. Vide suprà
(448?'(Legitur etiam Chén in eodem sensu.
CoJ.XIIlpag.ioy.)
II L'A (4425).
(4425)-
zeou.
(448s)
'In
(4493)
XrjtjL x-îan, sorte de fruit qui res- I Pont, poutre mise en travers.
l
I
semble à l'olive. /lrS| Pons, trabs transversa; quaedam
r
(44te)
Quidam fructus ad instar olivae,
qui mox ut in os immittitur asper est
tamen, si posteà bibitur aqua, sapor
;
I
I
I
¡(zao"
(4494)
(4494)
sat
,
sat em
1-1'.
arbor, arbor sine ramis. x-leâng, pons;
>
vitasat longa; x-jén,
X-SO/lg-tC/ly-clleou,
nei-iter;xx-tse,
emmenter; pater et lUS;
-A
filius
-
mutatur in dulcem. I lutg-x-îse, dominationisvestrae pater
1
~tliir.
Mou.
Sorte d'arbre qui croît autour
des tombeaux.
Quaedam arbor quae nasciturprope I
sepulcra. Vide supra (4476). I
I
I
et filius.Legitur etiam Kiâo, quod-
dam iigneum calceamentumrégis Yu;
item Kiao, perversus, curvus, fingere,1
dissimulare; item Kiao, vas ligneum
quo utuntur ad extrahendam seu ex-
(4487) portandam aquam.
VSu.
(4488)
Vide izifr,2(5454).
I
I
I
Pej
JfiS
a
ex
Bourse ou poche ouverte des
deux côtés.
Tb.vulgo ta-po.
(4495)
utraque parte aperta,
couy..
Iterùm 1J
*-J:tt. Chevron sur lequel on met
soir.
VÎTa fois.
fo i s.
t7~L
Kiao.
(4490)
Species calceamenti Iignei quo 'M Sorte d'arbre dont les fleurs
naissent le matin et tombent le
olim rex Yii utebatur. Legitur etiam
Tchouy in eodem sensu. Vide supra
(4489).
soir.
nun.
Quaedam arbor cujus flores mane
(4497)
t£L
• Clrf' nasctiiittir
Clef, etadetvesperum
nascuntur decidli-nt
ad vesperum decidunt,
vulgô vocata mo-kll1. *
JLgt Gland. 7S-*«fi
/[Glans.x-ouati, glandisdomusseu
/J'
1t *tjg
CEliicuIlls-
Siâng.
Aio-
O'M
JXjùJ
Billot.
B-nreviorsudes,arborsicca.
Breviorsudes,arbor sicca. Lesitur
Legitur
(4505) MU.
)
t Ta. Nomen commune vasorum ligneo-
1/1 j~~
Tseng.
Soutien, étai.
Fulcimentum
tare. Vide sllpr/l
, fulcrum. susten-
(360/f).
(4506) rliii-i quorum forma est alta et ro-
tunda. (Cod. XIII, pag. 112.)
Se flétrir, se faner.
(4499)
~f~~ Fiaccescere, flaccidum efficere,
tQuidan1
lîtTrf Sorte de champignon.
fungi,vulgô
Joziy. marcescere. Videinfrà(5)187).
B /! 1116-x. Le-
gitur etiam Jt/J: x~îsao> ziziphum.
.¡*-
(45°7)
Sorte d'arbre.
(45oo)
I Quædam arbor è cujus cortice téla
a;
rr/lt
.J:.21: x-tse, espèce d'orange qui est fieri Potest.
Kiï 'l'J'PJ
Il. II ,
douce.
Species aurei pomi dulcis, cujus
1.
r"' rubb.ri col oris. x~pwg,
*
long.
(4508)
Chaumière, litière.
M
t~
(4501)peilis
Il. est lere
aurea poma saccharo condita.
,
'I*Ëfi Casa culmis tecta , tugurÎllln,
Espèce
1 d'orange.
-)
—, (
1. Jeng".
45°9
casa
Cod. V/fI
stramentum porcis subditum.
r d XIII,péig.
) 113.)
¡ .L.
~B
Tsênv Species aurei pomi.Legitur etiam
ring, species scamni.
-tH~
Qui est en travers.
Transversum. Tsong-x, per fas et
(45
Hong nefas. Legitur etiam Hoâng, gymna-
N Pieu. sium, schola. ItemHong, homovio-
Ba IJfjL SlIdes, parva columna in medio
(4510)
Ientus : x-lieôu, aquas extra .suum
antiquum lectum fluentes.
portas erecta.
l(iie.
t. t
cium; x-c/10, fraus, dolus;x-fang, ta-
;
WM-.&
~Nt jfgfabj Manche de bêche.
Mlf.*
jie-
MO'
-*
Tchti.
(4513)
-La
1m
T
*
(45«I4)
'T'
(43'4)
E-tjl
—I*
,
id est, arbor decem mille annorum.
x«x, fortis, fortiter.
Vidc,suprà
Vide supra (4468).
à faire des I
I
KYa,
t*~ les
(45ao)
Po.
(4522)
plantare, collocare.
Tchÿ. stlPr"(4337)-
(45aO
Vide
)
t,
/J\
AiS
JAl
Edictum
Édit ou ordre des mandarins.
vel prœfectorum manda-
(4523)
longus ,
onus. Pieu-x,
, baculusquinque pedibus
quo utuntur bajuli ad onus
gestandum. Vide supra (3650). Legi-
tum;tabtila
edictum ; in qua olim scribebatur
arbor ramis destituta.x-
tur etiam Yen, illa pars tecti quze extra
parietes protenditur.
(4S16)
(4516)
A ed
Oltell, d.ictum add milites
"1. convocan d os,
,.=I""
movendam ;
sive ad plebem sedandam seu com-
item littene quibus ab-
sentibus alicujus vitia vel virtutes
'iËI
L'
ouy.
Nom d'arbre.
Nomen arboris. Legitur etiam
Lofty ligna super mœnia congesta,
significantur.
4)
(452
,
ut contra hostes
lostes USUI i
usu esse
esse prossint.
pOSSJut.
Ifevi
Petit cercueil. Vide j~ (4226).)
,
Feretrum parvum ( 22.6~
s.,
UY
loculus par-
vus. (Cod. YIII, page 1/6:)
Tang.
(45'7)
j)
(45'0
JLjJ^
j/43
Grandes rames.
Remi iongiores. Videsupra (4465)
1m
* E" d poire.
Espèce de -
Species piri, sed minor, vulgo tchy-
Loù. etitifrà(4553). (", 16. (Cod. XIII, pas. 118.)
(
(4518)
ouy.
y.
I
(4526)
Espèce
) d'osier. J^Jil Fouet, frapper.
Speciesviminis rubri coloris, quod
*
Tching.
T
prope aquas nascitur.
* Tchom.5U?rà(^23)-
.1.C oua.'
Equorum scutica, percutere. Vide
(4519) (4527)
Sorte
1
Clef.
I
I
S
f
IH
(45
H|
WÊ
B
*£
Ci(
0iiey.
ft
tecercueil;
jMo.
la
T~t\
AJHK
Sorte d'arbre ornement de
cercuei;nomnom
TSle,
tti-)*l,t;z,
B (4529)
jHA
Ïcquoddam
J(
sensu
dedeoy:ume
proVIncedeHo-nan.
(4528)
ad
Quaedam arbor
Petites rames.
;
iIfi Écriteau.
:dans Proscripta
roy aume
; ;
arbor ; ornamentum su-
per defunctorum ioculum quoddam
-
regnum in provincia Hô-nân. x-tsiën,
juniperus arbor, quas etiam vocatur
yoûen-pe.
Règle, planche.
Régula tabula, instrumentum
arcum intendendum. j
v''
VAtg et il.111gin eo d em j
Legituretiam Kîn0
item Kîfng, candelabrUlTI, fe- [
nestrae iignese canceilatte.
ÏÏPpVidesiipià(4530).
,
j
Ecriteau.
tabella,signum.Legi-
A
At
7*'Clt'f*
Piao.
Tao.
tjA
~j~
P., 4 tur etiam Piâo.Videsupra(44£>(?)•
/1
V
(4535)
\- 'd..
) .-:.:
).J
Mien.
14 TRAITS.
Couper du
(4536)
t
'ljtItJ
(4537)
Piào.
OUO,
v
Coton.
d
;
bois
Iqr11Lignum caedere; lignum forte. x-
bois dur.
(x,
(4537bis.)
1 l;
ICI'11. >l*EfVidesupra(4375)*
.,,'"
HfilModèie,exemple , Pin.
considérer.
H Exemplar,
li.zen..d -1ll.b Ilfi:
examiner
(4538).
;;
HH ,..
tura;; , ; te 45)2).
Hien.
.:.ttIl
exemplum; examinare,
consi derare. Cliïi-x, theca i brorum I
seu litterarum ; x - tsè, prima scrip- I
tura ; x-seoll, inqliirere percontari;
x-seo'ii, Inquuere,
x-tchy, inquirere, moderari, compes-
*x
(4539)
Cage de bois
septumtabulis
gnstabuiisconfectum.
tegris
seuil, châssis.
Cavea lignea lii-neii, cancelli,
ligneum extra fenestras ex in-
x-x, sonitus
confectum. ~-A' son i tus
currus ince dentis; x-tche, currus cum
sede imposita, rheda minor. Legitur
B ;
cere x-chïn, se ipsum moderari po-
effrenis x-tdo, prœfecturae cujusdam etiam Hiéll in eodem sensu.
nomen.
*
HB
.¡(.
tXjfcr Terre ferme et dure.
ta
IK&EL
UM It^S Mât de navire. J' Terra firma et dura; lignum du-
Malus, arbor in navi è quavela1 rumvel forte. (Cod. XIII, page 122.)
mm Tsiang. Uan.
(4533)
iisFaîte
pendent, vuigo oêy-kân.
(454°)
de la maison.
Aborder. I fh B*
~tt 1^ Navem littori applicare. Legiturlr
Domûs culmen. x - koüo,iristru-
mentum iignariorum fabrorum.
H
~~M ,
Y.
(4534) - ponere.
A
etiam Y, truncus; aiiquid in signumTI Yn.
(4540
+ '"tb
7J"Clif. Sorte d'arbre dontlecorcesert
Tchy
1Itemcauiis** Grande hache. 7;/ Q.
-t
lVeou..
./J\:.
A1"o,
Neôu
(4542)
en teinture.
Quaedam arbor è cujus cortice fit
tincturaviolacea, et ex ligno confi-
ciuntur loculi.
(4550)Mî.
Securismajor. Videinfrà(11,(306),
*
PI Sorte de jonc.
RMûrier sauvage. ~*y~
)'w
Species junci vimineis operibus
idonei. Legitur etiam Loûy in eodem
j|. Morus
-Yen.Jfficiuntur
- silvestris è cujus ligno con-
Loity. YIII, pag. 124.)
arcus. sensu. (Cod.
(4550
(4543)
11J lit
*
Vase de bois dont on se sert
Vide s/lprà (4543). iQffl pour mettre du vin.
Loûy Vas ligiietii-n ad deponendum vî*
Yèn. ouy.
(4552) num. (Cod. XIII, page 124.)
I-2- )
(4544)
W
Jt.
^1^©
I
Bois creuxsur lequel on frappe
pen d ant la nuit.
pendant
m
11-MI donjon.
;
Bouclier, écu grandes rames;
Lignum
Ta.
excavatumquodnoctu
snprà(4172.).
pul-
L' U. Clypeus; remi longiores; spécula.
sant excubitores. Vide Leôu-x,instrumentaquibus hostesà
(4545) (45S3\
fiPièces de jeu.
mœnibus oppugnantur.
|1
Kf.
(4546)
Arma lusoria, instrumenta iudi.
Vide supra(4295). "t
1Ly.IpGL
(4554)
J
Nom d'arbre.
Nomen arboris. x-he, pruni nu-
cleus. Vide SlprtZ (4214).
Tchâo.
L les montagnes.
,
Species junci in montibus nas-
(4547) u. centis. Legitur etiam Lu in eodem
-15..
"l11!:l
ia
Armoire, coffre, arche.
Armarium, arcula, arca. Cliiî-x,
;tcliiï-x, promptuarium;
bibliotheca
Kouey. x-tsè, armarium.
:t
/I
sensu. (Cod. XIII, page 124.)
t1
(4548) -Jfl-'
Nomen cujusdam arboris ex cu-
ChllZ..
Lr\
jjj * jus
succo SS.inenses conficiunt
fi vinum.
]5 TRAITS. (4556)
(Cod. XIII, pag. 12y)
1
jSp
Paxilli
ïàg
0,(4558)
t~~
Té.
(4559)
U6*
iR;a~
1J7t'
JI.
Lv
t~~*
)
(4560
II
ad
Étui d'un
Theca
Armoire.
4W'Armarium. Vide saprà (981).
arc.
Xpcondendum
I
J~ÈS
4wn
1
:fI.
PA*
zn.
(4$66)
Ngo.
Iffit
(4567)
IIjE
Long
(456TB)
S*
!~' ! p
Me.
x-ko.
Mtl.
Pomme.
Pomum, malum; vulgo vocatum
x-po-ko, vel
Vide supra
sup (4060). Legitur etiam
Nie in eodem sensu.
17 TRAITS.
J
TchÚ. decidentia. (Cod. XIII,pag. 128.)
)~ (4561)
.b.
teretes quibusS inae, ne
bum manibuscapiant, utuntur,
kouay-tse.
i
ci- I
vugo
I
Siao.
(4569)
-
rgH
~K 16 TRAITS. I
x-tao,CerIses.
Cerasa. Tchil-x,cerasarubra
x, cerasa Hava.
; la-*
Yng.
;\Ofl
tJalousie
I
tt IN Vestibule.
yestibuium.Videsupra(4523). I
(457°)
de fenêtre.
YeAn.
I
ppp Transenna, feiiestrarum cancelJi*
(4562)
Ltng-.
~B ffcri
•^/gjL
1
m
Bergerie, étable, écurie. I
t)~
;
Caula, stabuhuTI, equile quer-
eus eujus fructus vocantur siang-kouo.
I
.L
*
(4571)
Verrou de bois.
JJ, Ligneus pessulus quo janua clau
ditur. (Cod. XIII, pag. 2.9')
t
(4563)
Tsien.
1LFeretrum.
sen.
Cercueil. (4572)
C/zc~7.
Avy
,
est inclusum; quiiedam arbor. Ligneus pessulus quo jaiiua clau
Chouan. ditur. (Cod. XIII>pag.29.)
Jlmj
SKgdk
(45(4)
Vide saprà(4515).
~~B Sou, Arbor quaedam cujus lignum dat
~~M (4565) tincturam rubram. x-moiignum hu- Yn.
jus arboris. (4574)
M.
*- ~J~~
7;," Clef,
Alti.
jdbb~
.J.Sino.
j
(4575)
^Q£
J >C^Arbores
Jang.
Bois bons à brûler.
Ligna combustioni apta. Vide supra
(4480).
1
,l!J
Tchan.
x-tan, sandal blanc.
Quaedam arbor, sandalum album.
, ,-
x-tsiang,cometa,vulgo, sao-îcheou-sïng.
D
1 |7|iP* semble.
19 TRAITS.
~ct~
Il
IV
mÊgl Cancelli,septa ;
Balustrade, châssis, enclos.
intercludere. x-
kali, clathri; x-nïeou, vel nieou-x, sep-
1
8
1
il.: Vide suprà (4560).
Ldn. tum ad boves includendos;1116-x,
1 Ly.
(4578) quaedam arbor.
(4584)
| If (4585)
Arbres touffus.
lierre. rr "l' ;
18 TRAITS.
soilCttlê
Arbores sat spissae baculus vel
h "1"item navis mal us è pluribus
hastile; l 'b
I
JLP~ Herbes rampantes comme le 1(4586)arUll1111 simul compactis lactus. us
Tche Herbae serpentes ad instar hederae, B
II! Manche.
(4580)
vulgo pd-chan-hou, vel hou-teou-tscto. 11"T/J
a Manubrium, ansa. x-pillg., manu-
tËR
;
Librae seu bilancis pondus; breve, I
de homine perplexo ;
nullâ ratione satis potest fieri, item
x-tse, manu-
Kuêh
.Il..uen.
(4581)
pium;
colltractum
i
intereà.x-yû, princi-
X-PZllg,
;
dominium, auctoritas;
x-tcliu, ad tempus habitare aiicubi x-
brium, ansa, gladii capulus.
k
LXXVI.' CLEF.
poivre.
Quoddamdepiper I
Mo.
lim Sinense.
CLEF de l'indigence : manque,
Kien.
Tang.
(4589)
-'
1(' Clavis
débiteur, devoir, manquer.
Clavis indigentiae
indigentiæ : defectus,
de fectus, debi-
!Lan.
(4596) aiicui debere; kue-x, aliquid deesse
Vide supra (4486 et 4579). ad numerum complendulTI, seu ali-
quid adhuc exhibere.
)\¥
I
II
(4590)
tArî
IrN
La"n.
MU-x, espèce d'arbre.
Quaedam arbor cinnamomosimi-
lis. Videsupra(4578).
J CARACTÈRES JOINTS À LA CLEF.
2 ET 4 TRAITS.
I II
(4591)
BTch
H d'arbre qui croissent de travers
manche de cognée.
Ts;:
(4597)
Ordo, diversorium, vices, secun-
dus, posterior, posterius, secundo;
H
B (4591.)
Ramus curvatus, arborum rami
curvi; securis seu asciae manubrium.
..,
natim.t-x,unâ1\. ;
dispositio ordinata, disponere ordi-
vice, semel eûl-x,
Il
bis; sân-x, ter; x-jj, posteriori die;
H (Çod.XIII,pag.13J.) -
tsao-x, przecipitanter; tcheou x,locus
ubi -x, hospitium, hos-
ke-x,
-Lib i sunt naves; A-e
H Kto
J
Sorte de chaussure armée de pitari; x-ty, vel x-sri, ordo, dispositio
H /iSg petites pointes de fer. ordinata.
Na Species calceamenti clavulis fer-
HB
H
Louy.
14593)
reis instructi. Vide supra (4464).
11
~JL~
1
Gai, joyeux, être gai.
HilarÏs, Ixtari, gaudere; iepus for-
• tis;cognomen.
22 ET 24 TRAITS. JrLin
Triste,
NBt- tristesse, pensif;igno-
rant; fléchir.
«t
(4598)
Videitfrà(4645).
H
I ;
Mœstus, mœstitia, cogitabundus;
i
Yb'. Yû.
H| ignorans inflectere, in meiius flec-
Yz1.
H|
(4594)
;
tere quaedam herba quâ vinum ad
sacriifcandum conditur. x-ky, mœs-
(4599)
5 ET 6 TRAITS.
HS
I
titia interior.
H ktTCTransenna.
Jalousie d'une fenêtre.
Lfng.
Videsupra (4571). -r
LI:-
Souffler pour échauffer.
Hu.
Efïïare ad caïefaciendum
etiam de ore ridenti.
; dicitur
(4600)
A
76sClef,
}p
Kih-
ft#
WK
Han.
(4601)
Dubia verba ,
Paroles incertaines, douter., I
dubitare,aliquid a
habere dubium. (Cod. XIV, pag.3.)
I
I
1I
Videinfrà(4622.).»
Cha.
(4609)
7S:Clef.
A
Kien,
h
Hÿ. 8 TRAITS.
I
(4603)
pe
J~L
*
Souffler.
ytVW , ,
JrTiTo„
LIv
Boire, boire à longs traits.
Bibere
trahere,
sorbere
1
majora pocula I
I
I
YS.
Flare. (Cod. YIV, pag.
Im
(4611)
(4604)
I
7 TRAITS. I
*lr Exclamation d'admiration et
;
rivière. Sincère, simplicité nom de I
PT.A de louange.
Yt Interjectio cum iaude adnlirantis
man.minis.Sincerus, ;
Videinfrà(461y).
simplicitas nomen flu- I
(46n)
;;d
vilipen-
suâ auctoritate in aliorum de-
pressionem abuti decipere, convi-
^0'
YU. b
(4606)
;
cere,amare,
statim sse-x,
-
velle. Tsiâng-x,mox,
appetitusmordinatus
d.
; ,
tiari. x-sido, irridere tsé-x, se ipsum
decipere; xfÓu, contemnere, viiipen-
*
vel appetitus à ratione devians ngay- dere, aliquem malè tractare.
x, voluntas.
Exclamation de surprise ou de
UJÀSugere, lambere, sorbere,bibere. FJI\
* Sucer, lécher.
JLJL4 douleur.
tV *
So.
(Cod.XIV,pag. j.,) Yfî Interjectio alicujus qui inopinato
incidit in aliquid de quo timet vei
(4614)
(4607) dolet.
3~m
)& tf Hü-x, gémir, se plaindre.
Ingemiscere, dolere, magnus plo-
x-yây
pft montrer les dents.
ratuscumsingliltibus. ;Dentes prodere. Usurpatur etiam
Hy. TsF. pro Tse. Videsupra 309). (i
(4608) (4615)
.<\;..
It S. r
°
j~J~. t~- Hy.suprà (4618).Usurpaturetiam 76:
pro Videitfirà(4639)
Respect, respect extérieur. - Vide Clef.
exterior;
7Ó/ Clef.
!¡(
//J
JCien,
Kié,n,
Km.
(4616)
(46 6)
Reverentia, veneratio
;
imperialis; colere. x-pay, colere, ve-
nerari, adorare x-tchf, imperatoris
;
;;
mandratam x-tchay,
1 i legatus ab llnpe-
, ab
ratore missus x-mitig, b imperatore
hv Kien.
K
(462,bis.)
"HCpI3y/t 1 Boire.
-~
ad -majora iegatus x-x, cordis mo-
Bibere. x-huë, sanguine labia Ii-
tus, cor triste, item campanae soni-
tus; x-tchao, ab imperatore vocatus.
nire,quod estmodus jurantium. Vide
tu
[
, ,
Chao
'J
suprà(1^03).
1
I
J, Sincère sincérité
vrai; avoirde l'amitié,res
intègre,
tt
(4622)
-
respecter.
, ;
M
p ecter. Chanter, chanson.
I Aouan.
; dOl..d8.'
(4617)acere,retinere;
B(4^7)netr rum
r
S incerus, sinceritas, integer, ve-
diiigere,veneran, amare, b B
Tbe-
distincte enume-
I
"TTyl
ii6)
f(. r
;
Canere
lena
cantare
instrumentam
cantio , canti-
quoddam musi-
B Clun. (Cod. X/V, page 7-)
rare; numerale rerum diversespeciei, (4623)
H - -
ut peccatorum. x tay, ve li x lieou,
H
H
; A
liberaliter tractare x -y/l, laudanda
vituperare vel vituperanda Iaudare ; PA 8
ft,(. Etre gai, desirer, louer.
Lætari, desiderare, laudare, mu-
H kaj-x, commercium inire; x-x, reve- 1
sicâ delectari, admirari; spiritus obla-
H renter.
LT-
tis fruentes.
*Y-x,
(4624)
H L-xi.Y-x, braire. EI
; ;.,;d..,
dl'
Se reposer, cesser, se taire.
UÀ Rudere, asinorum voces vel cla- S%, Quiescere, cessare, tacere, mo-
mores. (Cod.XIV,pag. 6.) rari
Ya. pacari, piacari.x-tân, sarcinam
Hle.
^Le'
H
(4618)
(4625) deponere x-cheo'u,abopere
x-tien, diversonum
b
x-tsouy,
cessare;
!:1 tace.
an.
H
H
(461g);
1Htk
k\
Humble, qui n'est point pré-
somptueux; triste, tristesse.
;
Humilis, non confidens tristis
moestus
;
tristitia, mœstitia. Legitur
etiam Tan, cupi°dd us, appetens item
,
Ho.
~jr
Vide supra (4604) et infrà (462.9)'
H 10 ET II TRAITS.
(ik
fiABoire.
9 TRAITS.
K
^^B
Hia.
:
Hiâ heou-x, gutturismorbus vel in-
Tchy.s"Prà(r356)-
firmitas. (Cod.XIV, page 6.)
K.-
(4627)
^^B
(46zo)
,{.
:¡\ Manque, manquer.
Defectus,deficere, non satis ha-
f
)
Vide supra (4617). * bere, non ad sufifcientiam vesci.x-
Aien.niên
1(oùan. annus steriiis, annonae caritas.
(4611 (4628)
77.' Clef
j'tfr.
fc
Tel}
•
fc
II
(46 6)
|b|/
)tI
Ky.
.t
(4656)
*ffjb
1>1
Tsilie.
Tsitn.
(4657)
le"
(4658)
4, ) ET
Fourchu.
6 TRAITS.
s
iter. (Cod. XIV, pag.
Vestiges, traces;
l|\# fort, brave, audacieux, cruel
Vau. barbare, dur; audace militaire.
,
14.
Bifidus. Tao-x, bivium; bifidum
I
I
deux pas
,
I
I
I
I
PfIi
KoUey.
(4662)
1wA
*
|T.Resistere
7'
Iseng. (Cod.
(4663)
8 ET 9 TRAITS.
YIV,pag.16.)
(Cod.XIV,
)
QI
"1
ú.
voe,
(4664)
(4665)
,
S'opposer, empêcher.
obsistere, impedirq.
pag. 16
Année
Annus,
, âge.
trum maiignum.
;Oudn-x,
astas planeta Jupiter,
imperator,
id est, decem millia annorum; ts/ëll-
x,regulus, id est, mille annorum;
;
77/CIe¡;
as-
JI:
ftAJ,
;
.c.
pars pou, - x, eorumd em verb pars
- A' .dfi
inferior ; ye, YOllell-ta-x, avis defunc-
taJ-x, quoddam idolum xeou-x,
uitimam anni noctem sine somno
;
tis offerendus bos. Legitur etiam Ou transigere potationibus et comessatio
in eodem sensu.
;
ni.bbus vacand o x-ouan, anni extrema;
tv
kouey'-x, in fine anni muneribus se
:::r; Incliné, penché.
1* Inclinatum, non rectUJn;
invicem prosequi; tchodng-x, impro-
bus qui sub favoris specie litigaiatium
pecuniis inhiat.
Ouày.
(4659 )
,
*
Arrêter, cesser, empêcher.
S'opposer, empêcher.
Kuu,repugnare-
, ,
Resistere impedire obsistere,
MjU
Py.
Sistere, cessare, impedire
stare. (Cod. XIV, pag. 18.)
ob-
ZIU. (4666)
(4660)
[12, 13 ET 14 TRAITS.
'Jtt:
1 ;
Vide supra (4657).
Expérimenté;ordre, arranger;
/%B* aller, passer.
Tsiên.
(466.) Expertus ;
ordo, ordinare ire,
Talus,
*
"J~S~ (10,663).
Talon.
imapedis pars. Vide i/lfrtl
y
(4667)transire.x-tay, generationessibiinvi-
cem succedentes; lay- x,
rei origo;
king-x, vel x-lién, expertus in aliqua
Ken. re, usum habere; x-lîiêti, annorunl
annis succedentium cursus.
(4661 bis.)
fl
77/Clef.
Il
Tch).
tïlËf
Tse.
TSé.
(4668)
Caché, profond, bon.
Occultum, profundum, bonum,
rectum. (Cod. XIV, pag. 18.)
CARACTÈRES
YtY.
malum; hao-x, bonum et malum ; 78Clef,
vel mali operari.
CARACTÈRES JOINTS
7'
po-fin- hao-x, sine discrimine boni ~—~
s?
JOINTSÀLACLEF.
À LA CLEF.
S'asseoir
JJdjlL
malhonnêtement et.
orgueilleusement. I, 2 ET 3 TRAITS. Idem.
i|
Superbè et sine urbanitate sedere.
sun.
(4669)
Videinfrà
Vide [10,779).
i1!fra (10,779). *t Maladie grave.
À
hu'.
1 yw. Morbus gravis. Videsupra(4064)'
1
JH~ Irrésolu, incertain. I v(Cod.XlV,page¡y.)
Animo Idem.
Tc
f~)~
p,
(4670)
fluctuans, anceps, dubius.
Vide infrà (10,794 i
et o,81o).
Tcha.
(4675)
*-;1.:
y ) ,
Pourri, pourrir.
Putre putrescere. Vide supra
Ne pouvoir marcher. (4077). (Cod. XIV, page V-)
B
j[
/I|3. Non posse incedere. Vide infrà t Hieou.
v) (10,789). (4676)
)~~
rentes invisens; td-x, filia nupta ad
domum rediens relicto sponso x-
jî/l, mortuus; x-jô, dare manus; x-
; 9L.
M~
;
tiil, magistratum abdicare x-y, ad
bonam frugem se recipere; x-tou1 in
Videsupra(4677).
Mit ;
terram reverti x-tchïï, additio et sub-
Ssè.
(4678)
Mtj stractio, arithmetica.
p.
:
Vide slIpd (4677).
Ssè.
LXXVIII.e CLEF.
tttt ycadavre.
CLEFdes
jtjj c,-~id.-~L-vre
osrongés
-
gés: os rongé,
ron ge.,
(4679)
.&,;&
ET 5 TRAITS. I
/~HLF ,
Fin, finir,
(4690)
Finis finire, ahsolvere,. com-
j f
'-
(468
Videsupra
1
(4681).
TjJL
vs.
Pourri.
Putre , ,
putrefactuln,
putridum
marcidum. Videsuprà(4141).
(4691)
Mo.
}J (4682)
Mori.
~- Mourir.
Vide supra (4.685).
Videsupra (3759). At
Tsou.
1
(4692J
Tsiïn.
'T' lit
bA ;
Vie (4683)
Vie courte.
Vita brevis.
7P
j
Tày
ay.-parùm'b
Danger, chose dangereuse
L.. ;
presque, peu s'en faut.
Periculum, res periculosa ferè ,
ab est. Legitur etiamTay,
m piger,
Yào. pigritia. Vide supra(2787).
(4684)
*Mourir,
..u.. mort. 6 ET 7 TRAITS.
Mori, mors. (Cod.XIV,pag.21.)
Tsou.
(4685) 7'
-p*/*
Lp.
Descendre, mourir.
Descendere, mori. Tsou-x,mori;
Ytt,
~f~~
Yang.
Caiamitas,;
Malheur, infortune, maux.
ÏnfeIicitas, 111aia,
cerumnae, punitio destruere.
(4694)
(4694)
utuntur hâc locutioi-le, quia in morte
anima ascendit, id est tsou, et corpus
descen
d d.. d est lu.
d it, id /v
Jri'~
r
(4686)
Vide infrà (4701).
1 Détruire, abolir, ruiner.
~j~~L Destruere, aboiere, evertere, ex- Piao.
lao.
tin guere, delere, fiiiire,exscindere, (4695)
lien,
-— "vxtam
(4687)
auferre.
Sacrifice
7.£t que les Chinois font
infrà(4712).
(4688)
^||q Videsuprà(3Ty9).
(3
XAt Jt
Hoen. 1san.
(4689) (4697)
t
I
être
(*
I
1
7
;
-;
IIetnon
diffen'e
Legitur
L'
t
Sufn
t
SInfirmité,
IB
H
/ytS" ,
f,
- Clr AfH|
,.7 Sun,
ri
(S)
^tf
(4699)
differre olnnino
omninopraecidere
Loi.
præcidere;
(47°o)
œ
ferire,
;
occisus; proponere.
Infirmitas
ger,
æger,
i
Enterrer un homme vivant,
,
ou sa représentation avec un
cadavre; suivre, acquiescer, être
comp laisant.
1
;vulneratus,
occi dere
sæglotus.
grotus-
sed non
caput am- I
x-ssè,
putare, exstirpare, delere, occidere. B
etiam Chu in eodem sensu.
maladie, malade.
aegrotatio, morbus,
S
|
rM
^y|n
,'1
Tsâït.
(47°5)
70-/v(Cod.,/YIV,,
*
0ey,
hit--
*
r
*
^/iH
h
(4706)
Y.
(4707)
(4708)
8 ET 9 TRAITS.
Videsupra(4685). -
Maladie, infirmité.
Morbus
page2J.)
Ensevelir.
,
infirmitas aegrotatio.
Lucrum ;
Gain; augmenter, amasser.
augere, colligere, exco-
lere; ossa putrida; lucrum quod per-
Tchyvcipit-Lirexmercibtis.
cip'iturex mercibus. Ar-~
dTi.ci~tur
x-x dicitur d~e de re
78'Clef
4*
Y.r.
7P.'t
B
defaim
plena et recta.
Piao.
Tiftk Mort de faim, homme mort
.^||||
, dans les chemins.
«'
^Bb(4701)
(4701) Famé mortuus famé enéctus
r mortuus, hominis
homo in vus famé i
, Vide supra (4702) et ilflrt"(4734).
* r- eter, abandonner.
Rejeter, ab an d onner.
Abjicere, derelinquere. x,vel tà-
tumidus.
.!.. x, mortuus. (Cod. XIV, pag. 24.)
neng. Homo ventre tum i dlis. Ky.
(4702) (47JO)
H
H|
-..
rl l'
Faire un compliment de côri-
d ll'éance à, quelqu'un.
Reliquum,
1* Y\.
/)/.
iiocc-re,
Reste, nu i re.
damnum in-
Reliquulll, nocere, damii-Lim
do /I ferre, fîaccescere.Vide supra (3759).
~tt
3)
(47" Yen Dolorem ex alterius dolore per-
ceptum significare. Vide supra ( 1264).
Tsan.
(47")
I Inégal- j;tt..
; ;
Mort, malade; obscur, téné-
H
H To)t
(Á-1.)
Inaequale. Oéy-x, stolidus, homo
qui nihil negotiorum novit. Legitur
etiam Noïiy in eodem sensu.
om.
yjr|(
,
Hoéli.
(4712),
breux
curum
stupide mourir.
tenebrosum
(Cod. XIV, pag--24.)
; ;
Mortuus, infirmus,segrotus; obs-
hebes mori.
78/Clef. Mourir.
h 10 ET II TRAITS. 79.tCie
ÂpAïti
Videsuprà(2
yx,
118).
Mori. Usurpatur etiam pro Yolien.
Youen.
(4713)
a,
ytt
efïïare
Lun.
Mourir, rendre
l'ame.
Mori, è vita decedere, animam
occulnbere.
Ta,
t
I
YJÎjy Corrumpi, putre, marcidum. Vide I *tlA3 Triste, chagrin.
Lan. '^(4744 et 5578).
7..1D1.. Tristis, mœstus; fœtum destruere,
(47'4)
Q(4722)
abortire. (Cod.XIV, page24.)
Hoen.
(4715)
Vide supra (4712).
/y
"T~t~
Oey.
x-touy, inégal.
Inasquale. Vide supra (4717).
Tuer,
"yP|)t
faire mourir, punir
quelqu'un du dernier supplice. h(4723)
y
icheou.te
(4724)
1t!!l
*
FoibIe, infirme, languissant,
qui manque de forces. tm Tuer.
0-
Vey. infirmus
Debilis, ii-i
le nescius, stoll"d
tolly,
,(
,,
iiivali dus. x-
firiiiiis invalidus.
-
1 b es, igna
i d us, he
X-
Occidere. Videsupra (31p6).
(4717) LV.
rus, imperitus. (Cod. XIV, pag. 24.) 5)
(472
vetustate putrefacta.
- m 6
TÎ~~ Mourir jeune.
tit 'W
Yë-x,m,-tla
Yë-x, malade,
A/Vi ladie, infirme.
,
de, attaqué
qué de ma-
mori
In juventute mori. Kïd-x, millier
cltive sponso defuncto viduitatem ser-
,.v
koue-x,
;
d regni defensionem
ad d r
bello mori; tcnang-x, inter decimum
sextum et undevicesimum annum
,
d
et decimum
-
quintum annum mori ;
Très-fatigué,
T'.c:.. très-affligé,
m., ou , ,
hid-x J inter octavum et undecimum
annum mori ; voîl-fo-x,ii-iter-prilTitil"
très-malade. et septimum annum mori, sic dicitur
Hoêy Summè lassus, valdèafHictus, vel quia non utuntur veste lugubri cum
(47--) summè œgrotus.
slimmè oecfrotus. id contingit.
(4720)
»chf. -rÆ. Fin, détruire, se corrompre. 78'Clef.
AMy
S ,.
~T~ 4
Tsao.
Fin, finir.
,
Finis, finire conficere. Legitur
etiam Tsa3 vel Tsieou in eodem
XIV, pag.
r
::TTrumpere.
.1.ou.
(3776corrumpi,46
Finis, destruere, 80).
cor- ---'et
sensu. (Cod. 25..) YV
YtY.
ya: (472.8) (4736)
T-dÊ.
-x
in carne iatens.
'jf
—^It Ensevelir un mort.
Mortuum sepelire, defunctumves-
;
tire. f-x, mortuos in loculo collocare
Pourri. Lien. xo-poiî, mortuii liinteum.
Aftl Putre. (Cod. XIV, pag. 2j.) (4739)
x- p oii, mortit i nteum.
Ifil^ (4731)
Im.Y.
~-t~
I Affljf
Mourir.
Mori, finire. (Cod. XIV,pag.25.)
y~
* Mourir.
Mori. (Cod. XIV, page 26.)
Ssl. Ngây.
(4739bis.)
(47P)
1W
T~~} enterrement.
/*.iri mourir, mourir.
Occidere, interficere, interimere,
'7".,. Mortuum sepelire, funus deducere,
morte afficere, mori, mortem obire ; I PIn. cum vestibus et culcitris defunctum
in loculo collocare. Song-x, funus
B (4740)
(4733) sternere, dejicere.
-
comitari ; tchïï x,cadaver efferre ,
B l(| x-heng, cadavre qui se gonfle,
homme qui a le ventre gonflé.
exportare.
B Pj'ng,
ong' L..
Cadaver intumescens, homoven-
P- in
tre tumi.dd us. Legitur etiam Pong
~M~~ Kin. Vide suprà
sup (4726).
(4 7
H (4734) T7'd'
eodciem sensu.Vide supra(4702).
(4 )
TPFI.[
J-
(4740
7.OlnnhlO, , Ta
Totalement, finir.
ex toto, finire, exhau-
rire, desolare vastare. x-ly, totis
*"
^>^1
Avorter.
Abortire, antequàm nascâturfoe-
tum perdere.
an.viribus. Ta.
(4735) (474a)
,T„)
7$.' Clef. *.Érf^
fi,,,,(4743) (4714).
Sou.
Pourri, se corrompre.
I
I
rllfv
- Yn.
;
Abundanter, multi,singuli quod-
libet; familia imperatoria quse regna-
(4744)
vit ab anno mîHesimo quadringente-
yWBlesser, piquer, percer, (475°)
I simo primo ad annum millesimum
/àyi/ Vulnerare, pungere, confodere; I centesimum vigesimum secundum
Tsiën
(4745).
vastare, delere, conSlllnere. I
I tchrmg, aequinoctium ;
ante Christum. x-x, cum moestitia; x-
x-AIli., quàm
diligenter; x-chy, sincerus, fidelis; x-
*
.;
J..
Z' Maladie ou peste des animaux. I
Morbus seu pestis animalium I ,
tsi, sacrificium quod fit quando iugu-
bria deponuntur.
ere,
14746)
\,{Q
tL Videsupra
Vide suprà (3746). Item
Iteln proh.i
prohi-^
sistere.
LXXIX.0 CLEF.
,
Kiéou.
:
(4751)
I
X ~t~ 1tJ
7j?.' Clef. *
CLEF des bâtons bâton,
,T•*chu
I
m. Cracher.
««•
A~
arme militaire; frapper. I
Spuere. (Cod. XIV, pag. 29..)
Tchiï.
Tchü. C u. Clavis bacuiorum
trumentummilitare;
: baculus, ins-
Ferue,tundere.
I
Hia.
(4747) Legitur etiam Toûy in eodem sensu. (475»)
xtt
CARACTÈRES JOINTS À LA CLEF. JJ-
Cha.
Occidere
tem damnare
;, ; ,
Tuer; extrêmement.
summoperè innocen-
feram assequi di-
4 ET 6 TRAITS. micare cum intentione occidendi. x-
(4753)
7 3
-
îchy leang-ko-chy
A A-chm,
/1 duabus horis
dimicaverunt; x-tsqf; nequam , sic jo-
1\ttb Mettre par ordre.
J Jir Ordinatimdisponere,ordinata dis-
culariter meretrices vocant suos aman-
tes. Legitur etiam Chdy,differentia,
Pân. (
positio. Vide iJifhl 5924). obliquè, aliquid inclinando vel tor-
(4747bis.) quendo eiffcere ut aliquantùm angus-
tior et minor fiat; descendere.
.f:
t.::!lJ
Frustum,
Fragment, segment, partie.
coiitinuae, actus
noncontinuas,
segmentum, pars, res
M Vide suprà (4749).
- non aci us comcediae. Cheou-
comoed ioc. Clieo'u-
Toúan. x, manuum habilitas, seu ars failen- Kw.
(4748) ;
di ta-x, potior pars. (4754)
Régal;
rBBf
t
B
I
1
e
B
m
T 7Y'
t
Tch
tti
'fi'
7}!Clef.£
alentour;
ri. o.
y^rAt)OS
H-
,1.
:a
(4756
.x.
aA
troubler.
Régal;
entour troub
al
SIus; turbare.
9,
cat;
IZ)
la chair
meodeirrsensu
10 ET
;
•E/pulaemagnifi
os avec de
;
II
TRAITS.
dolentium interjectiones.
,
Détruire, rompre, jeter.
1.
x, vel lzoang-x, împerial1e palatii-iin;x-
I
carosimulcmu
cum
Legitur etiam Yvao*
item Yao, imitari.
;
I -~C
F!t
Chao. (12,172).
aK:.
'-t
(4762.)
Kan,
F.
(4763)
(4764)
rr
Nom d'une ancienne musique. 7.9.'
Nomenantiquaemusicae. Vide
Guérir.
Sanare, sanitatem restituere, cu-
rare. Vide infrà (1 1,345).
Frapper.
Percutere, tundere, ferire. Legi-
tur etian1 Kdn, tympanum pnfsare
vel tundere. (Cod. XIV, page J.2.)
Grand King.
Magnum Kïïig, ântiquum instru-
infràA
~S~
Clef
Tchzl.
*
N
b ;
8=1
DestruererUlnpere, dejicere 1 mentum musicae ex lapide confectum,
B To"-x., I
maiedicere alicui. To-x, Hiao.aratn ferro simile. Vide infrà(6o44).
;(4757)
x-tsdolor nilllius,ninlia
tm
x-tsy, dejicere x-pdng,obloqui,obtrectare 1
dolor
n
nimia
Legitur etiam Holy, puerorumiactei
ægritudo.
S
aegritu d o.
1
(4765)
MN dentes cadentes. 1
LXXX.C CLEF.
Travailler :déni,non.non,
Tc
Sof Clef.
beaucoup. 1
#CLEFdudéni
BB J!tX. Laboribus se frangere. Legitur t' Clavis negationis : negatio,
f-y-|
S) (4758)
etiam Ky, tundere, percutere, ferire. I
(Cod.XIV,pag.3I.) you.
y*u
(4766) nonnuIll lus ;~- ne
us ; x-tso, r..L
ne, adverbium prohibitivum. x -pi; ,
ne id facias. Legitur
VOUe
BB
y(4759)3|\S?
>3&^L
tiendoexercetur,diuturna
Patience à supporter.
Toleratio, fortitudo quas in pa-
tolerantia.
tiendoexercetur,d,i.uturnatoi,erantia.
m'i tl* Videsupra
(655).
H fpttà Battre, frapper.
Rouan.
(4766
bis.)
HS
BHB
N~~Bm
~tj~
IE£SL
Ngeou.
,
Percutere, ferire, aliquid baculo
percutere.
percutere- CARACTÈRES JOINTS A LA CLEF.
1, 3, 4, 5 ET 7 TRAITS.
B
12, 16 ET 19 TRAITS.
Nourrir un enfant.
Ik
\Jk
t , Mère femelle.
Mater, femina 'in omnibus spe-
~N Puerum iactare. Videsupra(2082). mou. ciebus. x-tsîn, pro pria mater; ky-x,
KeofU.
(4767) noverca; tse-x, avia; ju-x, nutrix.; ky-
)
(4761 x, gailina; x, vei tsieou-x, quoddam
80/ Clef. fermentum quo utuntur ad fermen- 1 ———— BI,t Clf
,
-B): tandum vinum.
LXXXI.e CLEF.
\TÎ Chacun quel que ce puisse
Vou
[>1 ; P).
M'èy.
être desirer ardemment.
Singulus, quilibet; concupiscere ; P|1 : CLEF de la comparaison et
de l'examencomparaison, exa-
(4768) herbarum luxuries. x-x, saepè, fré-
quenter. Legitur etiam MIy, agrorum
bonitas : tieh-x, terra fertilis. Item
Mêy in eodem sensu.
CI,8 ;
4774
Pl.
(4774)
men; comparer, examiner.
aVIS comparationiset examinis
comparatio examen comparare
:
:
Mèy.
tiâ;po-x, differt; x-my, constipatus;
x-Till, domus constipatae, vicinus
tien, respectuvei ad comparationem
; x-
(4769)
-
totius orbis. A*-yïï-chén,tsé-tsin tchy-
— Homme très-mauvais,homme
- - - y
kiay; x-yü ngo,tsé toûy teh -youen :
|J|A suî cum bonis comparatio est ad pro-
**
qui se conduit mal.
Homo pessimus , homo pravè
grediendum scala, suî cum malis com-
paratio est ad retrocedendum princi-
Ngày. agens.
(477°)
LaÓ-x, convicium in libidino- 1
sos, originem ducens ex quodam ho-
mine dissoiuto qui hoc modo voca-
:
pium. Legitur etiam Py, præparare,
simui conjungere x-pou,criminum
tribunal, nunc vocatur Inng- pou; x-
batur. pou, quaed am terra; x-x-jên, universe,
Sd.
"QîjT
Mère.
Mater. Legitur etiam TsÓ : x-pf,
gare obsequi ,
ita est. Item Pf, pervenire, congre-
, pecten constipatus
x-nïén, quolibet anno.
:
Ts ie. mater. (Cod.XIV, pug.jj.)
CARACTÈRES JOINTS A LA CLEF.
(4771)
J
* 1
uti/A
j
des
Tif.
méchant, mauvais, cruel; nom
ulantes
desplantesquiqui sont nuisi
santé
nuisibles
es hommes.
sante des
b les à la
01111nes.
distant;avertir.
;
Fatigue, soin, travail éloigné,
(4772)
Venenum, nocere, noxium esse; py Lassitudo, diligentia, labor; re-
improbus, malus, crudelis; nomen (4775)motum, distans; monere;aqua è fonte
herbarum hominibus noxiarum. x- promanans.
yen, verba venenata vel alicui noxia ; *m*
x-sut,corperversum,voluntas per- Animal semblable au lièvre,
;
versa po -ydo -kiên - x - ta, ne iilum èvp,
,
qui a le poil de couleur noire,
oculis malignis intuearis. mhV une grande tête et des pieds
.LCo.
comme ceux d'un cerf.
~~-~ Nourrir.
(4776)
Qiioddamanimal lepori simile,
lîjljl. Nutrire,alere. Videïnfrà(8,4-35). pilis nigris, magno capite, et pedi-
Yo. bus cervinis. (Cod. XIV, pag.37»)
(4771)
M H,
SI.r Clef.
tb ;J'
M~tl Aider, donner du secours,
bien traiter, traiter honnêtement;
serré, épais.
CARACTÈRES JOINTS A LA CLEF.
4, 6
TRAITS. &•' Clef.
Pt 5 ET
;
rium,
I
,
P)'. (4777)
Auxiliari, liberalitertractare spis-
J
sum, crassum, clarum. Sf-x cincto-
vel ejus fibulæ; x-lieou,l'ami
et frondes valdè rari.
J1
U<3u
Pao.
Poils naissans.
Dicitur de pilis nascentibus.
Mao.
I .m.
m Vide suprà (4777). Item x-lîiig,
nomen cu jusdam ioci.
te
ta (4782.)
Feutre.
Subcoacta. Vide Îlifrà (4815).
pj:
Tchen.
-
(4778)
(4783)
dl
*);
H iDJb Nombril. * Jgg) Pensif.
mH
N~ y \ê
Pitt
(4779)
Umbilicus;item nomen cujusdam
ioci.
o.
-
fixus-. Cogitabllndlls, in cogitatione de-
piii madefacti. (Cod. XIV,
;
\2-'Clcf>
ao. vieillard.
:
Clavispilorum et lanze pili, lana,
""t!!:t et qui repoussent de nouveau.
Sien Pili seu piumae cadentes et iterùin
(4781) ; ;
avium pluma:, herbae senex. Po-x, (4787) nascentes; aves rostro plumas renas-
centes componentes; pulchrae plumas,
terra quae nec herbas profert item
t«
externum regnum, vel barbarorum pulchri piii. (Cod.XIV,pag. 4°')
regio. Legitur etiam Mou, vel Mo.
non, sine. I
7 ET 8 TRAITS.
Jông.
ihao,
,
(4789)
; 9 ET 10 TRAITS.
t
~~Tl
Ballo
'tr~~
n sorte d'étoffe faite
fVnU
Kd-x, sorte de tapis.
Quidam tapes.
avec des p l umes d'oiseaux. Chu.
Kiêou ;
quaedam tela ex avium plu-
Follis
ulis contexta. x-tse, follis lusorius ; (4797)
(4790)
-
tà x, vel hy -x, folle ludere;hy-x,
foiiis vento plenus. Vide suprà(4797).
Chïî,
Videsupra(4790). (4798)
sensu.
L.. 't.d
d fluvium,
fi aves mutantes
Legitur etiamTouy
m in eodem
-M 4
(4792)
*/uÇy
Kûe.
(4793)
Oiseaux dont les plumes sont
courtes.
Aves quarum plumse sunt brevio-
res. (Cod.XIV,pag. 41.
Cils.
pW
Quidam
Ho.
:
(4800)
"*Jt
Sorte d'étoffe de laine.
laneus pannus.
Tsie,
Quidam
(4801)
crassus tapes ex piïis
r
animal ium r
grossioribus confectus.
(4794) (Cod.XIV,page43.)
~)p~& Vide supra (475)4) et Ílifrà (6695). -" Séin-x J poils longs.
Pili Iongiores. Vide infrà (7971).
TSle.
(4795) Choay.
(4802)
~-~ Poils très-fins des animaux
J
-qr plumes qui naissent sur l'estoma J!t.
Jt¡ x-tëng, gros tapis.
Tcho
Tchoùy.
(4-96)
des oiseaux; tapis de laine.
AAnimalium piiitenuissimi; plum
1
*
Tapes ,
crassustapes manu ru-
diore confectus. (Cod. XIV, page 43')
Ta.
quse nascuntur in avium pectoribus
(4803)
t
S.2,,Clef.
*#t
Mfc
'*
Étoffe faite avec de la laine
trèsfine
Pannus ex lana tenuissima confec-
I
I tuor pedibus juncturas habet et sub 82/ Clef.
ventre rubros piIos; haec cauda piiis
valdèprolixis instructa est,et ad-hibe-
tur ioco vexilli. Item millesima parsMa„o.
::e
-r:.
|II
A Tie. tus. (Cod.XIV,pog. 43.) Mao.
Mao, (4804)
l > seu uncixSinicw.
unius leang S"
4^
7H/eH
Jlng.
So-x, sorte de tapis.
Tapetis species. Videsupra (4786).
(Cod.XIV,pog. 43.)
I j~St~
jf1 j Ta-x, gros tapis.
Crassus tapes. Vide supra (4803).
à
Jong. I Tëng.
I (4812)
,
l (4805)
ET 12 TRAITS.
I
Tg
ST.
*
Poils fins des animaux
plumes ifnes des oiseaux.
ou
Sie.
(4806)
I
-)t~
t~a x
Ailes de l'oiseau Tsieou.
t ^JU
\J!ls
- J
TSle-x, sorte de bonnet blanc. | Tchano-
Quidam antiquus albus piieus. I
.1.C
Alee aviculae Tsieou. Vide infrà
(I2»5?2^)- Tsiiio-x, vestis contexta ex
illiusaviclilueplumis.
(4814)
Videsuprà(650). I
Ly.
(4807) 13, 17, 18 ET 21 TRAITS.
~t -~Mb t~~
~t
ïhW
Sorte de tapis fait avec de la
laine rouge.
Quidam tapes ex lana rubra con-
jaX ,
Feutre, laine mise en œuvre.
lana eiaborata
Subcoacta ta- ; ,
Sorte
MA
(4808) fectus. (Cod. YIV, PaS- 43') Tclzën. pes ex fana coacta et compressa
(4815)
(48-5)
vuIgà x-tiao.
vu l g X-tid O. x-mao, laneus pileus.
Sortedetapisétranger. M
Quidam
su.-
j~~
de tapis étran er.
A
g
crassus tapes foris con-
fectus. x-ho, tapes ex lana confectus.
Videsupra(4815).
Nn
t~t
jèik-
TR?~
Poils courts, ou laines courtes. * aa
-I..[¡"
y*r
C h eveux épars.
Cheveux é pars.
Pili non longi, vel lanas breviores. Capilli sparsi. Pang-x,ennes per-
N! Mb,
(Cod. XIV, pag. 43.) misti. Legitur etiam Nàng, capilli ex-
Jdng. tensi. (Cod. XIV, page 4^ )
(4817)
t~ i
Clef.
1yr^e' albus
Quidam
-
M
tchang.
~~F~
pannusex
albuspannus
Sorte d'étoffe blanche faite
avec de la laine très-fine.
extenuls-
tenuis-
sima iana confectus in regno Kâo-
(Cod. XIV, page 44.)
R3
^D1
Mông.
(4823)
Peuple, peuples, multitude
ignorant, imprudent.
Plebs, populi, multitudo
cius, imperitus, imprudens.
;
; t:t
nés-
9].' cty
eV
qj
LXXXIV.C CLEF.
LXXXIII.' CLEF. 1
iy
*
CLEF de l'air:air.k S4'Clef.
f
r:ï:
83'Clef>
a. CLEF famille, des familles (
humidus. Cod.XIV, pag. 48.)
FT4 surnom, titre d'honneur. Ky. [(Í
(4824)
* Clavis familiarum famiiia, cog-
:
Chf.
<*y. chf.
G"'hIJ
nomen, titulus
1 honoris,
1 x differt
J"lI' à CARACTÈRES JOINTS A LA CLEF.
(4820)
(482°) f quia stng dicitur abb antiquissimo
stng,
familiœ capite, x vero ab aliquo re-
4, 6 ET 10 TRAITS.
centiori qui ob mérita in familiic
caput erectus est. Legituretiam Tchy : Æ
Yolie-x, quoddamregnum in regioni- :t. Matière en mouvement.
bus occidentalibussitum. Item Tsïng, H\i Materia su b motu, et quidquid
nomen cujusdam loci.
Yân<r respectu sui oppositi dicit perfectio-
(4th5)
nenl, ut ccclum. Vide infrà (i 1,800).
CARACTÈRES JOINTS À LA CLEF.
9"Matière en repos.
ET 4 TRAITS. |Pt I Materia sub quiete, et quidquid
,
1
respectu sui oppositidicit imperfectio-
a.
*
!:::.i
,
Arriver hôtellerie ou lieu
Yl1.
(4826)
nem, ut terra. Vide infrà (11,797).
constans ,
quaedam constellatio quatuor stelli:
pretium vile, ignobilis
item Tchj, nomen cujusdam loci.
praedicit, sic dicitur à quodam augure
antiquo qui ita vocabatur.
,, ;tempus
exhalatio
odor, anhelitus,
rerum omnium
Mill.
(482a)
SCI
colas ; hong,
: ssé, sc ;l ares
fabri;châng,
g,
non agri (4818;
vapor
principium quodeu m
immateriali
principio ïy intrinsecè res cOlnponit;
; mercatoreï
lieoi anhelare, molestiamafferre, moleste:
x, vagabundus, plebs
duo sidera sic Yocata.
; tâ-x
OuaÎl-x, populi, omnes hommes
et siào-x
constitutio ;
ferre. Ly-x,vires; x - pin, naturali*
tsïé-x, viginti-quatuor
; CARACTÈRES JOINTS À LA CLEF.
t,tC!if.
fc*
partes in quas annus divrditur chy-x,
; ,
animi deliquio corripi, item operam
e/-* daae materias princi-
TRAITS. fy?Clef.
V perdere
pales, scilicetydng,purior, etyn, im-
1 ET 2
Chouy.
l\J\ purior; ssl-x, quatuor anni tempora.
-
Lo x, sex materiae, scilicet: i. a fil , V
T~j~ Aider, secourir, élever, enle-
z?ydng, 3,aventus, 4. a pluviay 5,aobs- ver en haut.
t-
pus serenum
,.-
;
curum, 6.aclarum. Tien-x-tsfng, tem-
,',
tit-x-leào, molesté fert ; Tchzng.
,
)
Opitulari, succurrere, in altum
tollere; cognomen.' Legitur etiam
rp !/'p ofFerre,
(48> fchîng,
(48)2)
accipere vide
Id supra
1 ,
hiiiig-x, suavis o d or; x-sse-llgo, hoc
h
tûs et corporishabitus;
h b.
;
mihi molestiam affert x-siang, vul-
LI
(20)
;
item ordinare, cognomen, no-
:
tchouen-x,
1 A" ex- men cujusdam civitatis.
; , Mx-yun
tremus spiritus, anhelitus.
Chaos,
toutes choses.
chaos principe de
jL..
Yïin.
(4830) Ky.
(4834)
7)(— 111,
Perpétuel, continuel, qui est
de longue durée,éloigné.
/|V
CLE
;/Clfj:
.j~jt~~ F
LxxxV.e CLEF.
Clavis aquae :
de l'eau : eau.
;
aqua,primum ex &-
yong.
ong
(4835)
Perpetuum, dinturnum, remo-
tum, nngum, semper. Legituretiam
Y611g. Vide infrà(10,021).
1. os addAfiu-
fi
:1J"-"
TSnt
Res ab aquis impulsas
per aquas.
; homo su-
îâ-puig-x,
Idem, A-
randum vel malè agendum adjuvare;
, metiri æquaJtatenl
1.
||
in eligendositufortunato ad
Flotter, surnager.
manda ;,.. ; ;
iedes exstruendas vel cadavera hu-
x - tSIng, crystaiium
vel1 x-pa, genii aquarum
x pë,
, clima,
x-tou, 1"
- m
Fin. ùifrà(4929).
Fluctuare, aquis supernatare. Vide
-~
Ruisseaux sortandatéralement I
grandslfeuves.
gran d s neuves. buslate- t'Y
Flux de la mer vers le soir.
vespertinus.
8;.' Clr¡.
-*
Fluxus maris
Clmiy. (4838)
Rivi è majoribus fluminibus late- 1
eyraliter prodeuntes, Sf. *
Chez/y, ra 1ter pro euntes, aquæ
a q scaturigola-
uae scatungo a- 1 ChoÙ),.
(4838) (4845)
teraliter saliens. I
Eaux qui s'étendent au loin
Terrains
J i
plats
t
situés près d'une I s jà dans les terres.
rivière. S Aquae longé in agris se extenden-
Tmg
~lig Terra plana in lfuminum margi- I ./Y.Lang.
(4846)tes* Mtao
, , -x, aquae vaidè, extenso ;
*
(4839)
Fo-kién. L.. :
nibus. x-tcheôu-fbu, urbs in provincia 1
17v 1.' , Legitur etiam Ting
aqua clara et immota.
T:" x-yng
Il
,
I
g
n
x-x,resvaldè extensae et sine iimi-
tibus.
|I
<~t Jus, suc de viande; suc ex-
primé des fruits ; neige et pluie
tombant dans le même temps.
S
1
1
Tsieou.
Vide infrà(4c?09).
,
(4847)
Tchy
(4840)
; ;
Jusculum, SUCCLIS carnis; succus
expressus ex fructibus nix et pluvia
I
Jf
>*
jr:- Eaux entièrement desséchées.
;
,
g
I Aquæ omnino exsiccatiE aiiqua-
simul cadentes unire, jungere.
tenùs, ferè.x- ko-siào-kâng, aliqua-
, rer avec , t.
Piscis
A, Poisson qui nage sur l'eau.
Kiëoii souhaiter ardemment.
011.
(4841) Quærere, petere, rogare, obse-
crare, appetere, desiderare, exoptare.
!a
laii.
Chan.
Cf
aquis supernatans
nassâ captare.
; pisces
(4849)
JVf
Eau qui coule en diverses
branches. )f
Hcin.
H,
care;
sudorem emittere jân-x, legesrevo-
x-mao-kong,
,v pori corpons.
Tchâ
'T' 1 /(
(4842)
Aqua
Aqua varjjs
variis ralnÎs
rami s fIuens.
lfuens.
nomen terra?. (Cod. XV, pag.
Yéti-x,
Y!Il-
4')
x 1
,
Lho.;
l~~lj~
,"J
*Jf
Bruit d'un courant d'eau, ou
bruit de l'eau qui frappe contre
un rocher.
(484-3)Sonitusaquæproffuentis, seu- aquas
in saxa impingentis
retrocedendo excrescentis.
aquœ sonitus
I
gJ
Où.
5
Aqua sordida quee non fluit, aquæ
cidere.
.d "J' ;
stagnantes; sordidus; deprimere, oc-
x-so, mali
so, praeteritac vitae
mores kieou-jhi-s-
ko , .,
maiimores.Legitur
etiam 01;, sordidus, poiiutus, pol-
luere, inficere;item Yfi,nomenfîuvii;
item Oïia, scaipro foraraen aperire.
tt
tJTj F
Flotter.
luctuare, aquis supernatare. Vide
Videsupra(4851).
F
ran,
n.
WWW)- Ou.
(4844) (485.)
Asperger,
™
t
tt
lu
tt
f
.Y
;
V*
¥c"ffl
; Asperger
Chouy.(485 î)
f(y..
(4854).,1b
yt
(4854)
Aspergere
fîuvii in provinciaHô-nan. I
MOllg-x, locus ubi sol occidit. Legi-
tur etiam Tsé,
T. profluentes
fi aquae, quse
I
lteruln se occultantes sub terram pe- I
I
I
I
I
Chou].
9R
m ~*~~
Yu.
juang. d'eaux, ,
N
(4860)
idèbordement
sub aquis mergi, submergere; item 8y.' Clef.
KÕ in eodem^erisu.
I
netrant. I ; surnom.
(4855) -
B
j/L
A men. x-tchy) ïacus; x-yang, mare; x x
Tu vos item nomen fîuvii gt I dicitur de iacrymas continente.
B jù. urbis in provincia Hô-nân. I
m
*
il' 1 Nom d'un fleuve.
Nomen fîuvii,aquasinuosè flllens.
I
M ~W* Mercure. (Cod.XV,Pag.8.)
Johy.
?
ong.
)~
m
7|V
fpng
(4856)
Hydrargyrum,vulgo clIOÙY-YII.Le-
gitur etiamHong in eodem sensu. I
V f/y
(4862)
y être cachées ;
les parcellesd'argent qui peuvent
,
se vanter
louer, se glorifier, outre-passer;
paroles pleines d'ostentation.
se
in
jçv de quelque instrument.
cina quaedam ; yen-x, atramentarium.
(4864) Aquam è puteo extrahere vel hau-
rire, cum aliquo instrumenta aliquid
jjjj 4 TRAITS. altum tollere.x-x, indesinenter,
jJaJ
ttjj
~N
M~
'tit
MV
J'.
(4859)
x-lo, nom d'unfleuve.
Quidam fluvius in provincia Hou-
kouàllg, coalescens ex duobus quorum
unus dicitur
d" x, et al1ter Lo.
x
LA Legitur
L .-
Nomd'unerivière.
JAX
Pîén.
sine ulla intermissione.
Choùy.(4866)
Pién. A
(4873)
(4873)
Y,,,ciloi
dam aquae caiidae et salubres in pro-
vincia Chan-tong. Legitur
speci-esTristuliae.
j
etiamYn.C^S>.
Ouen. Legitur
muua.
d
x-x, tong.contuillelia,
dedecus, igno-
nomen Lesitureti
etiam ko- Hàng.
am 7IÆA aquae
Aîitt : x-hiiîiig,
.y- Màtig-x, Sonitus lfuentis.
nomen cujusdam fi"
(4867) cuj fnfuvn". (4874) aquae magnae. Legitur etiam Hang :
fh Videinfrà(5154).
x-tang dicitur de vapore in altum
conscendente. Item Ksng, aquœ lfuen-
tissonitus.
Pang. \'14
*
Nom d'un fleuve dans la pro-
> JJG
I
(4868)
vince de Chan-tông.
Se répandre, statuer, pronon- Nomen fluvii in provincia Chan-
Yen.
m7v cer une sentence.
Kü'e.
(4868biç.)
(4868Ms,)
ri,
DifHuere, statuere
Kûe. terre abrumpere • ,
omnino, ; ,
sententiam
,
certc,
indubitanter. Kouo-x, stabilis, stabi-
iiter; ché-x, annulus quem sagittarii
(4875)
Aquis
Noyé,
tong; aquaefluentis cursus, proffuens.
(Cod-XV,pag. -,.
se noyer.
pollici immittunt. Legitur etiam Hue, J submersus, in aquis mergi.
Tcbanxss^'Pr°fimcIè cogitare; Jeou-x dici-
parvus volatus. n.) tur de libris vei litteris amissis. Le-
|
C,0076„
.l.(,4
gituretiam Tchin,
J1 Videinrfà(5176). dio aquarum.
f, quaelibet res in me-
dt
VA Quidam fluvius in provincia Chiin-
sj. Legitur etiam Pin, nomen regni /|1f
t • ,
atenail'd"
(4870) chaos confusion, masse sans
ad occidentem imperii Sinarum.
> ordre et sans arrangement.
(4878) Materiaprima antequaln
Tùn. for-
prIllla ante q uàmper
pertror-
101'-
y.v. Sonder, mesurer la profon-
mas imntelligatur distincta et dividatur
fli;,J deur de l'eau. jvi
Tsin.
(487O
Aquaeprofunditatem metiri
tus exiguus; nomen cujusdam amnis.
; haus-
in duo principia
;
et ydng; chaos,
confusio, moles indigesta quoddam
animai ferum; item praedo, homo in
vitia ruens.
t:£.
#7r Arroser; gras.
Rigare, adaquare; pinguis, opi- Gelé.
JM
0"
<
;
(4872)
0ua. mus fontes qui ex loco eminenti des-
cendunt.Y.
cend unt.x-jang,
A pinguis x-ty,; * Frigore concretus, gelu astrictus.
Vide rà
slprà (67°)'
Videsnpr (670).
, terra pin g uis; ~-
(4872) ~~,
Hou.
terra fertilis.
(4879)
f.
tête;lavare Laver les cheveux,laver la w-* Grande agitation ; voler en
r ifly I 85- Clef-
wCapillos
Cie VVm haut, agiter, unir; profond, ,y
Chouy-(4880)
CIIOi/)', (488o)
;
surnom.
Capillos {avare, caput
ca p ut lavare
Nul co5enomen ioculum, facere.
{avare;;
x-heou,
I
II
™
(4886) ;in
inutile, vide.
Tchông,Magnaagitatio
(488
6)
altumvoïare,
commovere, agitare, unire; protrun-
w
Chouy.
m.
J1.
species simiae magmc.
M"
l,
(4881)
(4
;
Sub aquis mergi, finire damnum I
pati in lucro ; particula negationis I
quae p l erumquè anteponitur ver b o
I
td-Yllg-jo-x dicitur de homine humili
virtutibus decorato.
r
vF.>
V/h jin-lây,
, non habet;
, v. g. x-yeoll,
yeoll,
nemoveni
ay, neIno venIt.
t.
1 b x-yeou- j
I ?J
Tien.
Augere
(5068).
,
Augmenter.
superaddere. Vide infrà
(4887)
,y lieu.
Vide supra (4881).
vV.%Sable, nom de fleuve et de
I
Mo.
|
l
(4882)
--.. aquse
\ÀFluere,
t9
x
Couler.
lfuxusnoninterrup-
tus. Videinjrà(4^77)-
I
I
;
à.
C/1/1a
(4888)
At
Arena, nomen
tctlig-,,
redactum
fIUVll et loci.x-
saccharum album in pulverem
x-leou, horologiumarena-
rium. Legitur etiam Chd, vox rauca
utphthisilaborantis.
Lieou.
(4882
bis.)
(4889)
rum unum ex provinciaLeao-tdng, alte-
-
rum ex urbe Su tchevu, egrediuntur ;
loci nomen.cognomen. Tien-x dicitur
"h
clàm vitupérant.
t
N b (4884)
{!JJ fonde,
x-nlo,chose petite et pro-
subtile. J7l^
5 TRAITS.
M
* #
Petite obscurité.
;
Parva obscuritas nomen stellae,
tfjfr
ITtt
Py-x>
fontaine.
eau qui coule d'une Vc/
,'\
F
nomen fluvii. (Cod. XV, pag. tÓJ FU. Aqua è fonte dimanans. Legitur
C',
Chouyy
Mév.
(489.)
(4898)
etiam Peyineodem sensu; itemFey,
vehementer fervere : dicitur de ho-
Choùy
\'r..
*
,p Gouttes d'eau, couler goutte w
*
yijJ x-x, grand débordement.
Magna inundatio, aquas sine ter-
(y.
TV
a goutte.
Aquas guttae , , stillare
Huere. (Cod. XV, pag.17.)
guttatim
1r-j-rien.
A?
minis. (Cod. XV, pag. ip.)
4893) (4900)
Ruisseaux
J l* tirant leur source Nom de fleuve; gouverner.
d'un grandfleuve, couler, grande A Nomen fluvii; regere, curare, sa-
pluie. * * nare; etiam prasfectorumasdes;
res infecta.
Tô*
7'"o
(4894)
Ro
Rivuli fi.
ma°sno lf umine
1. è magno ne proce-
Tchy.Legitur
(49°1)
(4901)
Tchy, gubernari, res
dentes, fluere, magna pluvia. transacta.
tœ
Videsupra(48p4)• à 11 Fosse ou étang carré.
Vide slIprà (4894). 12 Fossa seu piscina quadrata.
.1.o. Tchàa.
jPI
(4895)
IlipP i
Rivière.
;
Fluvius fluvii minoresvel
HA
paucas
aquas habentes.
A
-=- I
(49°2)
f,
7/-
Acheter, vendre.
Emere, vendere, mercari, vinuin
;urbanitatis
emere quidam fluvius. Legitur etiam
t?(4897)
(4896)
ACM.
»
(49°3)
(4903)
v'
Kou, b" legesnon
1
°
omnino,
exp l,
1 ere, negly
1. igenter. -
Intempérie, inclémence du
temps. Ajouter, augmenter.
zen.L'
Tien.
Intemperies, cceli inclementia. Le- IP Addere, superaddere, augere; qui-
*
Li in
.1. 8gjtur etiam ° eod em sensu.
Tié
rji.A.ii, dam fluvius.Tséng-x, adjicere; x-tilig
lCltur dee eo cui
dicitur recensfilins
CUI recens natus
Il IllS na us
(4904)
tI
Couler, s'écouler; se confo- Aborder, s'arrêter.
4il
85-11Clef.
.r CI/f.
s'accoutumer aux usages Navem littori applicare, seu por- ,y
yT A
Yen.
fI0f/)', (49°5)
Chouy 9°
des autres.
Pronuere; conformare se, aliorum
;
rD..
nv
)
(-
tum tenere, sistere. Piâo
,.
-x,
extra
fi nes consistere;tdn-x, inops,
patnos if
pauper, à seculo abstractus.
{
Chouy,
,
moribus aptare se aquis secundis
jtl
MIf.
ferre profluens. Legitur etiam Youen
in eodem sensu.
,.; ,
a (4913)
H1,g
Hoan
0
fait, faveur. (
&.t. x-choùy, couverte.
Muitomagis, quantomagis, sed; j
(4906)
madefac- 1
4fait Vitrea materia quas fictilibus su-
aqua frigida humidum
,
ÉIoigné'
perinducitur, hâc vitreâ materiâ su-
tum ; beneficium. Vide suprrl (674). g Y
.Leau. perfilClelTIporceananllTI
il Inducere. x-
|
^iI|rHit
(414)
chan, quidam mons.
•a
l Jilong. fI/). Aquavaldè profunda, aqua clara.
1
'vitf
(49°7) Hong.
II
K
il\ï
(49-8)
Bquidam
H
,
llerde
;
;
,
;
,
(4908)
>
d'autre.
J
D.isperser, répan
D
pandre
Dispergere
,
exclure
côtéet
aller de côté
d re,
spargere,
sere-,.
aller, sortir,
et d'autre.
llere,
excl1u d ere ire, exire, prod ere, vagari ,
promanare incogitans ;
negligens I
|
I
tt
(4915)
rizM
Kân Aqua
(4916)
Eau dans laquelle on lave le
inqua
in oryza lavatur.
qua oryza
tur etiam Han, p lenus.
Legi-
Iavatur. Legi-
H
M
4 Ij Nager, surnager.
Natare, aquis supernatare. x-tchè,
la6, etiI-o e"y, natare
x, imitan;
,1 iii-iitari; tSII-X,
;
~/-~,exemp
YOll-X, nullâ ratione
;
lumsumere;
exempium sUlllere;
kîng-x, lex pœ-
nalis x-tou, lex; x-mà, pondéra
B Tsieoli. la 0, elÍI-oéy,
Tsieou iiatare laboriosum
la b oriosum est ac
determinata publicè, quae ad ponde-
(4909)
pericuiosum.
randum in bilancibus usui sunt.
B
Bi
"j
1/CAciuae
Grandes eaux.
abundantes, aquse inun-
1'tf Vide supra (4p17)-
v x, Fil.
,
BB
H
BB
Y.
(zig
(4910)
r.
dantes. Tâllg-
;
ferri yn-x,
libidines
A
ab aquis hàc illàc
lluxus, luxuriis
1
l' A l'b'd' fjfrenare.
in du l1gere ; 1*0 *
t
1/
bis.)
(4917
B £ >|ilÉ
TAt
Source, fontaine. Rivière dans le Chân-long;
Aquae scaturigo, fons. Rif-x, pecu- morve.
nia,monetacuprea. Fluvius in provincia
(4:1;
Chân-tong,
)
(4()11 sic dictus à quatuor
fontibus in monte
85/ Clef.
y„
Chouy
(WiI)', §~~i
Tsy,
(49ï9)
^36
sueur, suer.
-
Pêy-mêy-chan, è quibns coalescit; mu-
cus seu humor è naribus egrediens.
;
Aqua clara, aquae claritas su-
dor,sndorememittere; aptè.Legitur
etiam Tse in eodem sensu.
Surnager, s'étendrebeaucoup.
;
Sine ;
VXà
Ky.
NA
(4926)
t
(4925)Chouy,.
1tiC ,
Pleurer sans faire du bruit.
T;
Boue
voce iacrymari sonitus aquas
bullientis vel profIuentis.
..y
ran.,;A
degens vivit, sed extra aquam simi-
WJÇ Aquis supernatare, sese multùm lis est luto, et illi comparantur ebrii.
r: extendere. x-înn, inundare; x-tclzeüu, Tsè-x, quoddam sigillum regiuln; x-
(4920)
navjgare x-jen, leviter
T - et non ex vou, quœdam terra. Legitur etiam Ny,
animo levis affectio. Legitur etiam blandum, molle : x-x dicitur de rore
Fa, aquae sonitus. descendente.Item Ny, obstruere, ob-
-
structum luto et cœno ita ut aliquid
1
Cum aqua profIuente descendere. .v-
Vide ning, aqua stagnans.
l/
(5142).
oou.
1)
(492. Arroser, verser d'un vase dans
*AJL ;;
Nom de fleuve clair, net. *
]Tchú.
un autre, conduire l'eau d'un lieu
dans un autre.
mT»
*
Ltn (Y'
Ling
(4922)
Quidamfluvius clarum,nitidum.
x-x,aquarum vel fontis sonitus, item
If' d XV,
vellti sonitus. (Cod. v r pag. 24' )
chu,'
(4J27)
(49-7)
R.
d uno 1loco ad
de
terpretari
d..
Rigare, aquam transfun
,-Y)CilIli
d a lium
1.
fi d ere seu
derivare; in-
commentari. ](uén-x, in-
Paa.
Chouy-x, aeris buJliE quae aquis super-
natant, item parvee vesicac aquac in
(49-3)pelliss-Li ;
ViJeinf™ (5°43)-
peilis p erfi-cie,ptistli
superficie, pustuke,
1ie, tumores
tui-nores ;
x-tcha, immittere in aquam ferven-
Louy.
J.,, 1 *f
tem folia arboris Tcha;hày-x, maris
(49z8)
spuma; hÓ-x, fluminis spuma. Legitur
etiam Pao in eodem sensu.
Nom d'un fleuve.
(lt Flots, agiter, mou-
vagues; Nomen fluminis. Youell- x,
aqua
Jwvtvoir,s'écouler,
er, humecter. uen.valdè Hi,iéln lata et Profunda. Legitur etiam
; , l
Fluctus, undas agitare commo-:-
(4929)
Huèll,
1% nomen loci cujusdam. Item
(4924)fi.1
PÕ.
1^0 Hum x-kiay, aqua fIuens, fluere;x-
UVIUS. vere, ddefluere,
fl humectare;
1 quidam
1
jen, IacrYlnari.
x-lang,
; ; I
j un d ae; pé-x,
v viii-Ltm,
vulgo tsieou tsieou-x, oculi x-ky,
lb S*m
,.
Petit radeau.
sua bona vel mala aliis communicare;
; -x,
sequi kïn
1* Navicula,
cula,
ouey-x, obliquo aspectu abeuntem pro-
lunae splendor. Legitur
Fou.
parvaratis
parva
(Cod. XV, pag.26.)
ratis arnn
arnndinea.
d inea.
m
lb
JT
Pouan,
(4)
*..
~)~
Tay.
Tay.
(493.)
(4932)
IrG
Min.
Briser, rompre, répandre;
glace fondue.
Frangere. rlllnpere, effundere,
spargere; glacies resoluta. x-kông,
gymnasium in terris regulorum, Con-
fucii templum.
,
;
pos; tranquille,prodigue.
Amplum
re-
summum, muitùm
pax, qUles; fanqui.11lius,prodigus;
superare, penetrare; vas figuli.
provincia Chan-tdng,
d.
;
fi 1. x-pîn'g,
f-¥:
T
tÕ/lg.X
Yanu,
(4939)
IJ
(4939)
hli
L'le,
derechef-
~ua
iteratô
Aqua "y
iterùm.
iterat,
Eau qui déborde de nouveau,
in provincia Chân-
dicitur de magna aquarum
CopIa, item de
ci re b us per
vehementem
considerationem praesentibus
1
orientalis ;
ongx, Japonia; Sy-x-jtn, Europasus.
Chou)"
I
(4940)
(4933) curum, rudis. x-x dicitur de re valdè
ampla. Legitur etiam Mien huén-x,
oculi obscuri.
: 1EJ SUC de viande; parvenir jus-
I Pj qlla, fécon d er.
)}.rftx-x, eau profonde et étendue, Cainium succus; pervenire usque
(4940
bruit considérable. fecundare, humectare,
ac1,
rigare
Aqua profunda et ampla. Dicitur aquam in ollam effundere. ,
Ycing.
etiam de sonitu sat grandi.
(4934)
mAqim
..¡Z
1
", Nom d'un fleuve d'un
Eau chaude.
calÎda. Liên-x, lacrymabun-
,
et pays. Jus, JacrYJllari.
Eûl.
Tsy..
,
Nomen fluvii et cujusdamloci.
Tsieo''ii-x, à fece vinum
1
(4942)
(4935) expurgare,
exprunere. *:¡¡;- Courant d'eau.
Procursusaq-Liac
iTjC Etre porté sous les
eaux, aller Hlng. (Cod. XV, pag
pag.2S.) aqua defluens.
..2y )
ong.
aluis
sous l'eau.
Yùnr.Def«nmaquœ profundum,
A(4943)
À
fun pro d um, sub
su b
,
ire.
Vldeinfrà(5008).
ijjbt
1T-Aqua
(
¡(lio.
(4947)
vince
Tchiî,-Qtiidam
.1.CIlU.
f
(4948)
Iï
Laver.
Lavare, pedes lavare. Legitur etiam I
Sy, Iavare,
x-cheou,
item quoddamvas
lavare.
- l
Fleuve qui coule dans la pro-
du Chan-tông.
: I
I
I
I
i*
J~~
len"
1P
iE5
Y.
(4953)
Salive-
mKvSaliva.
(4954)
Touy.
ry-r
}-
(4955)
Morve.
Mucus,nariumexcrementa.
*
Cle
ChOlly,
I*
Confucius docebat. I
1;
'* S gâter
Se 1\ réciproquement.
,
~A~
tent
Débordement, eaux qui sor- I
de leur lit, eaux qui coulent I
Louy.Kouang-sy. (Cod. XV,
:
Invicem depravari. Legitur etiam
$Louy x-yâng, nomen vici in provincia
pag. 31.)
Ki afng contre
Kiang.
(4949)
leur
Exundatio
cours
,ordinaire.
aquae extra alveum I
exuberantes, aquae quae contrario I |Tf*
I
I
(4956)
I
JJt.. Nom d'une rivière qui coule
fluunt. x-choùy, diiuvium, aquae inde-
terminatae. Legitur etiam Hong et
Hong in eodem sensu. (
dans le Ho-nân.
I
I
-*•
(4957)
4957)
a
CI•
Nomen cujusdam fluvii in provin-
HO-IJall.
TT* A
Quidam
~.j
L
Nom d'un fleuve.
fluvius. x-ydllg, nomen I
;
cujusdam urbis x-yting-hoa, caryo- I
f: P
Extrémités d'un pont, salive.
Pontis extrema, saliva, locus ubi
flumen pertransitur. x-ÿ, saliva, spu-
Lo. phyllus flos; x-yâng-kiao, magnus
LI..1 Iexaminantur Tsfn.
tllln; kouiÙ¡-x, locus ubi transeuntes
,,
^9S°^
(495°)
pons in provincia Hou-kouàng.
,
ne vectigalia fraudent;
-
x-x, inundare. Ho x, fabulosa draco-
( nis porta, quam transilire pisces ne-
Source d'eau chaude.
I
AiyW queunt; quod si eam. transiliant, dra-
:
Aquae calidae scaturigo. Legitur I
etiam Ngo chïn-x, humidum, made- I
cones fiunt: dicitur de illis qui aliquid
difficile obtinent.
Ngdn. factum. (Cod. XV, pag.30.)
(4951)
R >
IXtl
I Nom d'une rivière qui coule
1iPl
«
Caverne, vide, vallée pro-
fonde, profond; comprendre , Nomen™
ey.cia
dans le Chen-sy,
cuj usdamfluvii in provin-
To~p..
(4952)
concevoir, connoître clairement.
profundum ;
(4) Antrum,vacuum,vallisprofuncja,
gere, clarè cognoscere ;
s
comprehendere, inteiii-
velocitei11
it
lAt
') I
I f
(4959)
«{X
CIa Chen-sy.
nell-SY.
Aquae scaturigo
IITsuêh. ((491,)- ,
Source, fontaine.
fons. Vide sllpra,
lfuere. x-x, reverenter; x-tcha, quàm 4911).
diiigenter examinare. I (49~0)
(4960)
Nom
Srjr
t
l
l.
V
Clef *'1' Nom d'une rivière qui coule I "bo
dans le Chan-sy,mare. G
aytt I Grande terre habitable entou- 85.'
rée d'eau, et éloignée du rivage, "y
Clef.
i tD
Nomen fluvii in provincia Chân- TcheÕu. Terra magna habitabilis aquis w
Kzen" iacus. (Cod.XV,pag.J2.) cincta et à littore remota. Chy -*,
,
s7y, (4968) ChiniY.
CflOUY. (4961) decem insuiae in Oceano ubi habitant
'm couler goutte à
Dégoutter homines immortaies fictitii.
t
(4962)
goutte, se répandre; manifester;
publier un secret.
Sie.Stillare,difïïuere;
;
StIliare, diiHuere;patefacere;
S
patefacere; se- I
jl u.
Tsü-x, terre couverte d'eau.
Terraaquis cooperta. Legitur quo-
que Jii in eo dem sensu.
cretum prodere cognomen. x - ky,
iram in aliquem evomere, item eva-
m
(4969)
I
x-x, hilariter, hiiaris, iastus. Rapidus aquarum procursus, aquae
Inundantes,
#
(4970)
tumuitus popularis, inun-
n.long. d,
-
Hông.
AtJL
dation ;
Grand; débordement, inon-
pierres qui arrêtent le
(497°)
(497-)
d antis aquae sonitus. x yimg,
praecipitanter fluens.
fi
Hiong in eodem sensu.
L
1
Legitur
aqua
etiam
M (4<,63) Magnum; ;;
cours de l'eau; surnom.
exundatio petras impe- 1
I
If. Eau croissante.
dientes fluminisfluxum
;
cognomen. J TfiDicitur de aqua excrescente, item
( !
x-choùy, exundatio, diluvium X-iigéii
L de forti et strenuo.
IluiU
maximum beneficÍlnn. 7yr -
ï.- Kouang
>A jtJrf.
l
(4970
Vivre, ;
v,,
Ruisseau, canal. Vivre, vivant
vivant; eau vive et qui
JLJL P
vacuum; imminuere. Jj
Rivulus, vei aquceductus, in agris;
1
f
tIÎ
L'
Ho.
cou l e-
lvere,Vlvens;;
aqua viva seu
[4972)fluens.x-tong,agitari,mobile;jtn-fey-
s.'
(4964)
(497-)
~N
B
m
V\£ x-x, bruit que fait la pluie en
I
choùy-ho,po-seng-x, homines sine
aqua et igne non vivunt fo-x, resur- ;
tombant. gere, reviviscere. Legitur etiam KOllo,
Sonitus pluviae cadentis. Legitur ? aquae fluentis sonitus.
ou..
(4965) IAt*
496))
Cv magnus ventus simu i1 cum
etiam ùO,
piuvia cadente. (Cod. XV, pag.32.) Nom d'un fleuve; sincère
jfiJ
pleurer.
;
~N
.;
AYâo.
tf. Nom d'une rivière qui coule
p l eurer.
p
Nomen fluvii ; ;
lacrymari,
sy,
Sün. sincerus
dans la provincedeChen-sy; lacrymas vel narium excrementa abs-
"V" nom d'un,certain lac.
| (4973)
tergere. Legitur etiam Huén, remo-
~B (4966) Nomen fluvii in provincia Chèll-
nomen iacûs cujusdam. Legitur
etiam Tao et Tao, iavare, mundare.
is
m
tum, distans.
\}/),..Tsi:!-:v:, T.
tre d'accord , consen.
z-x, être consen-
tir, recevoir poliment.
an
V Nom d'un fleuve. HYa.
;
Concordes, consentire, urbanè ex-
~~B Rïe
Nomen fluvii. Legitur etiam Kie,
purUln, nitidum.
(4974)
genii homines ;
cipere, benè tractare item ejusdem
item inundare, tum
physicè, ut totum aquis perfusum
,
(4967) tum moraliter, ut omnibus benefacere.
(g
Flumiiiis
8y,e Clef. Bras de rivière.
brachium, aquariun par- P»
Creuser le lit d'un fleuve, £j,ecy
creuser, profond. ,f
y m
C^IWll)'.
houy.
Pll.
[(4t975)
(4)
975
titio, rami qui dividunt aquas flu-
;
minis
aeq1ua Iter
i-niiiis; res seqiua ;
IVlsæ; distribu-
liter divisas
tio, distribuere, partin.Iso-ng-x,rami
Szin,
(4980)
Fluviorum solum excavare, exca-
vare in profondum, profundum sa-
pientissimus,
; çy
f
.lk..
inter plures distribuere.
Eaux stagnantes.
Aquœ stagnantes, aquas sordidae.
Hrr
an.f
(4981)
bourbe.
Terram aquâ diluere, aqua luto
, ;
mixta. Legitur etiam Han, navis aquis
submersa navem demergere item
f
0- Vidé supra(4-851). Kân,aqua in navem penetrans.
(4976)
Rive, rivage.
* 7. TRAITS.
MSale,mouilié.
Fluminis ora, alveolus ad Iatus
alvei aiicujus fluvii qui cum aiio flu-
mine non communicat.
x, in exiiium mittere ;
sine interruptione et continue\fdng-
x-hia, vel tong-
hoti-x-so, depravatis seculi moribus
~-~
mYv
Se lever.
Erigere se.x-jcn, vires resumere.
-
se aptare; ho eûl-po -x,
inter malos Pbt
9
Legitur etiam PIy, vapor abundans.
, /,
-
mores non corrumpi; x fong, bona (4983)
fama;fôii,,,-x,i-Liveiiis dotibus naturac
et fortunae ornatus;y-x,homines ejus-
;
dem professionis vel instituti kiebu-
jJjf'h
.Jt. Laver, purifier.
Lavare, purificare. vestes Javare.
x, novem sectæ, seu vitae instituta;
ÿ-x, una selibra argenti Sinici ; tchang-
yHo-x,
ozian.
TT
tela ab exustione immunis;
ta -,
-pou-x-tC/lV-V-Couv
1 v V' 1-
tsoll-tse-x-tc/lV-)'-
x, carceris custos; hoâiig-x,
1 /1 vinum (4984)
98
hoy
>
caeterae teiie aquâ lavantur, hæc
quoddam sacrificiorum. igne vero lavatur. Legitur etiam Ouàll
in eodem sensu.
*<J~{~ Eau de montagne.
1 TT* Aqua montana, aqua ex monte \!t.. Bon, pacifique, pur.
LI",
lÀe.
defluena. (Cod. XV, pag. jj.) IP'f
Chao
Bonus, pacificus, nitidus, purus.
(4978)
Vide ilfrà (503,9).
j/ t ê~
T
Nom d'un fleuve qui coule
dans le Tdw-ïùàiig. t*
IB
(4985)
é.
Tchë
(4979)
Nomen cujusdam fluvii in provin-
Tché-Aiii-tig, à quo ista provincia Ÿ. Madidus ; ;
propre; humecter, tremper.
sordidum madefacere,
nomen suscepit. (4986) imbuere, sordidari.
5lei mine
ej,,Clef,
f
,
Ck0"P
tfl
P'f
Pou.
(4,87)
,j't=t
ii£..
(4988) Eaux
,mersus. I
Bord d'un fleuve,rivage.
magno procedens.
Submerger ,
plonger dans l'eau.
Plonger dans l'eau.
être submergé ,
I
V
85/
Fltiiiiii-iisora,littus,rivulusexflu- Aquisimmergere, aquâ aliquid
I
Tsin.
(4994)
|
macerare, imbuere
T.,Madefactlnn;
lsie.
;
x-lzilf., humecté,
ter bien.
b'.
paulatim ingredi.
imbibé; trai-
madidum ; benè
f
Clef.
CllOzlY.
-
I (4995) tractare, urbane excipere.
(4988)
abondantes.
eaux.
IIH|Z3L
ho
AdLy Grandequantité d'eau, grandes 1
YyV Aquae exubérantes,aquarum inun-
;
i
ô (4989)
Magna
aquarum
(4989)magnae*x-miao,
x-miào, aquæ
quantitas, aquas
internlinatæ, ut
aq ux interminatae,
mare , abyssus; x-x, quàm amplum,
magnum, alnphun.
I Â/rdatio crudelis, férus.
ouang,
(499G)
?
..V?.J
J'À
Tacher, gâter, sale.
Maculare, inficere, sordidum. x-x
t irrisiones
M
1 ;
Flots, vagues.
Flllctlls, undae majores.Hio -x,
Mey.
(4997)
dicitur de fluvio pleno,sed non ex-
undante.
aninse
u
(4990)
red mong-x,facilè
quod
p ere
111se l"eclpere i
loqui, vel
nequit,in-
exeq u neqult,
quo exequi 1]1-
I ,I..,PiuviaA' 1.
x-oney, petite pluie.
consid
conSleratus,
: inconsideratio.
eratus,Incon51 eratlo. Legitur
egItur
etiam Lang Tsiïng-x, quoddam flu-
men in provincia Chàn-tông,
SoUy.
minuta, minutus imber.
(4998)
,
Terre noire, teindre en noir.
aquis supernatat; punire. x-choùy, na-
t~
; et
nive.
Sebaigner,selaver le
tare. x-x, leviter; item copia, abun-
corps.
I»
Fleuve
tingere; quidam
À
Terra nigra, colore nigro aliquid
dantia item dicitur de multa pluvia fluvius.
f JlîBaineouti Iavare,
%'PN
ner~ se
Yo.
laver le corp
;
quidam fluvius.
«t
,
Fleuve du Chen-sy.
corpus lavare
s.
>K- t,~
Clien-.£y.
Fluvius in provincia Chéri -sy. x-
oly-tsé-fën, faciiè à vulgo secerni.
(4?92) Ing.
NN ^er>eaumer- Mer, eau de 111er.
(5001)
:
;
x-kill, imminuere x-clio, vel x-chy,
dimittere x-ka, sitimextinguere po-x,
v
non estnecessarium.x-sy, artincium,
novitas, res nova x est deperditio;
;
Larme,
JriI
;x-
giorum cavis
Larme,pleurer.
110men.
p l eurer.
C'l'J
ylll/g, parvae insulae$j;
(Cod.XV,pag.41.) q
C/lol,il,
tlIe.
Lacryma, lacrymari.Legitur etiam
,
sy (vide supra,2.846) est incremen- in
Tjf. Ty eodem sensu.
\)ItI
raptim legendo percurrere.
Jaillir. m.
ibb Rivage, rives.
Littus, flLimili-Limripue, aquæora.
y Salire, fons exundans, nomenflu- I
1
(Sou)
Salive.
J
(5004)
8 TRAITS.
(#(5013)
Nom d'une rivière.
v/y|^
gw
;
Nomen cujusdam fluvii. Legitur Grandes eaux.
™ ** etiam SeÕu, manibus aliquid lavare. A quae plurimie, aquas magme, di-
So.
(5006)
(Cod. XV, pag. 40.)
zn!!;.,
H'(5014)
luvium, exundatio. Ming0-x, materia
Pnma binica.
Eau qui coule autour de
1r1Aqua
ATTâ- quelque chose.
(5007) H an.
an
.L7.
,
(5015)
Pur, net, petite goutte.
À H ; \~-~ Rivage, rives.
* ,
1.
Purum nitidum, parva gutta
verrere mundare. x - x dicitur de 71 u | Littus, fluminis ripæ, aquas ora.
,
J\.11en-«
lien. lfuxu continuo
fI « mo dd"icas aquæ; tCllollg-
1- sTien-x,cœli terminus; chang-x, iittus
1
(5008) Yay.
A
conscendere. Legitur etiam Ya et Y
x, qui verrendo paiatioinserviunt ; (5°16)
(5016)
x-kie, purgare, mundare. ln eodem sensu.
•*
.* >11^ Pur, net. /kk--
vfjtf i Nom de fleuve.
'-
-
f Trhang. cens,
"V Chouy-x, inun-
aquse magnse. HIf.
Chob datio,atIo, exun at exund atIO.
i o.
(5°27) 1
Mince,
f Videsllprà(4988).
|fK peu; sans secours.
Tenue, parùm; quinullum habet
LA
eang..qui illi auxilium praebeat. Legitur
Yng. (5028)
L'
etiam Ledug, adjuvare,
d' .1'
auxiiiari.
t
ït (5°19)
wMf
Salive.
Saliva, sputum,corporishumores.
~02.0)
XTJFÎ
vMj|VAqua
*'
tVideIt
(5010)
(5029)
tOliàn,QLiidam m
(5°3°)
-
Nom d'un fleuve; enduire
JaKJ quelque chose de la boue. 111:1
avec
(5005).
uan..
nire. L..0 fluvius;iutoaliquidobli-
A Vide sl/pra
ILUnan.
sensu. (s0JI)
V
Nt ~/7~ Etre submergé. <{{
JLuNomenNom d'un fleuve.
fîuminis
;
cujus aquae nigres-
Nt LT/1
Aquis mergi, aquarum abundan-
tia. x-hio, continere. TS- cunt; urbs in provincia Chàn-tdng.
J:#I
(5°32)
(5oi3)
(5024) (son)
~M
IX 1m
~N
M
Arroser.
Rigare
oziosiprà (4872). ,
,
irrigare adaquare. Vie Vide sI/pd (5033).
sÿ.
Grande
~tt a~9~
(5025)
-'-
ChVlY,
>11
6)
(503
,
Nom d'un fleuve qui coule
dans la province de Hô-nân.
Nomencujusdam fluvii in provin-
cia Ho-nan.
A
1I1
jr~
ftll
VA
j
iZi)
Videiifirtt
Nom d'un fleuve.
Nomen fluvii.
sSi<
x-tsufn,
eodem fonte prodeuntes, sed in di-
versa tendentes.
(50,95
Cl
aquœ ex
V~
ChoÙy.
Il
Arroser asperger, arroser
X quelque chose avec de l'eau.
1;
Lîn. Rigare, aspergere, aquâ aliquid Veau.
(5°37) rigare. x-ly, stiliare, guttatimfluere. (5°45)
1=it
x-x dicitur de pluvia diuturna.
Finir, se noyer.
M
m Vide supra (4^4 5) etilfil
(494 et hifi'{l 535 7)).
(53 57
Fiiiire,
tur
ï
mergi. Legitur etiam Ho, Chay.
T/uturbidulll,perturbare.
b i d um, perturb are.
(5038) m(5046)
,n
Bateau qui va en avant.
-
Navis progrediens. x x, muiti ;
Bon, pacifique, pur, propre,
_Vfc*
net; concorde. piJ
(5-47)
agitare, movere. Legitur etiam Py,
nomen fluvii cmusdam.
y. , u
CllO.
()
5°39
dia. x-iiiiii,r•
Bonus, paciiicus, nJtJdus; concor-
> reminavirtute ornata;x-
„ aer telnperatus.
ky, Insipide.
Insipidum, sine sale. x-po, tem-
~Jt~ Froid, vent froid.
Frigidum, ,n
Tcian.
.1.
peratus, moderatus; abstinere à cibis,
à voiuptatibus.
Boue.
ventus frigidus,pluvia (5048)
'T'
Tsy. et nubes insurgentes.
(5°4°)
Vide infrà (5050).
JKy Lut-Lim,coentiii-i;coui-ioi-nen.Le-
I
gittiretial-i-iTclib'luitos-Lis,Itituleiitus,
NaD.
*
{uteus;x-tchy, ;
stagnum cœnosum ,
gitur etiam Tcho: lutoslls, lutulentlls,
Yû.
(5049)
''J:.
ygjf
Fossés au bas des remparts,
)
stagnum luto infectum x-yô dicitur couler rapidement.
de eo cui res prosperè fIuunt.
Laver du riz.
(505°
v
Fermer,bouc
Mœnium fossce,velociter fluere.
JL~
jf|p| ;
*
Oryzam iavare pelvis, vas ad la-
-
vandum. x tsing, puteum purgare;
\\f8..A.
,
Fernler, bou'cher.
h er.
•J
Tao. IA-- Occludere obstruere. Legitur
(504)
x-cha, vel x-ty, arenam purgare, ut ibi
;
aiiquidargentiinveniatur x-xdicitur
etiam
.1.u.
Yû, insula ex luto et arena
de aqua lfuente. consurgens.
Larmes. '\}
ïx fluvii, Vide infrà (5186). Item nomen
Lacrymae. Legitur etiam Ly, aqua aqua pura; cognomen.
,
Louy.
velociter fluens.
Lo.
(5043) (5°53-)
S)'Clef
m—
jf
V
I® Pur, net, sans tache.
Purus, nitidus, ab omni iabe im-
munis. Cliin in eodem
;
sensu.
metum incussum evanescente y
et dicitur de piscium multitudine, ob
item
f
8y.e Clef.
f
Tsing.
Chouy. (5053)
y>j/^JJu Choi'iy.
Chouy.
Eau profonde; profond, pris
~-t~ Nom d'un fleuve. f>^V au physique et au moral.
Nomen cujusdam fluminis; trans- Chrn. Aqua prcfunda; profunduJn, phy-
Liiig. ire, transgredi. (Cod. XV, pag. 47.) sicè et moraliter. Legitur etiam Chùi,
4
(506J)
(5°54) profunditatem metiri.
IJHJ
Tr
,
Se noyer, être submergé.
Mergi sub aquis descendere ,
blIP4 Gouffre, abîme.
1111 Vorago,
vortex, aqua? stagnantes,
(5°55) in
Liai
Lun.
jLz//2. parvæ undæ.eààvento
veiito secundo
secun do excitatw.
excitatæ.
LegituretiamLun{/.IlJI1 eodem sensu. (5062)aclua quænon potest mensurari. Le-
YoUen
(5°62)
gItllr etlaIn : x-xj
Y/l
tympanorum
IS
consonantium sonitus. ,
IYn
))r('j-
ceclere, ;
Inondation, inonder.
Aqtticiniiiidaiites,
;
libidinifi-eiilii-n
pert-Lirbare inundare ex-
liff
If Sincère ,
d'un bon naturel ;
I -x,
1(5056)
TSIII-x,
1
Yn.
nu
dei-e,perturbare;libidini ~enum
axare, concupiscere; immo eratum.
Tsin nullai-n rectas rationis
ioiiisrati
l iam rectic ritt
ratio-
o-
d Chûn.
(5063)
Sincerus,
deux hommes qui tirent un char.
bonas indolis homo
duo homines currum trahentes. x-
;
I nem habere ; x-loéll, mœchari; kiEn-x,
libido, iascivia; x-pn-tsy-nuu, aduite-
rari et fornicari.
,s
jVllg, optimi mores. Legitur etiam
Tchiiii
manu
aquam effundere, v. g. ad
lavandas.
:11;
,
loén, confusio , ;
de ridiculo, ridiculum cognomen;
confundere
x-
turbare, aquam turbare, aquam tur-
- x,
tà
t
H f Pt fluvii in provincia Kiâng- ~J~t~
j
Net, pur, clair, propre.
Nomen
- « HJNitidum,
H
noay
Hoay'
A
liail. x llgall, civitas in eadem pro- purum, ctarum, mun-
(5059) -viiicia.
Vlllcla.
Tsing.
szntr.
;
incorruptus x-yang,
-
dUITI; oculi album, x kouan,judex
A locus inter pal-
B Retirer la boue du fond de
(5065)
pebras et supercifia; x-tao-tchè, qui
H Nien,
l'eau, sale.
Lutum exaqua subducere, sordi-
; ;
prœtorem antecedunt ut viœ impe-
dimenta removeant x-tsào, summo
x-kolt, homo sibi ipsi
ta-x,cognomen dynastiae austerus
mane
dum, Ïnstrunlentlllll ad lutum ;
Hsubducendum.Legitur etiamChen,
(5o6o)
ex aqua Tartaro-
rum nunc in Sina regnantium.
f<
85:Clef., Faire tremper, retenir long-
,)1 fIE!. temps, plonger dans l'eau.
I
I
lylj
WA|
Petite île, nom de fleuve.
Parva insula in medio aquarum,
- Cl
lei
* Yen Aquâ macerare, diu detinere, in I Tchù. nomen cujusdam fluvii. f
Tchh.
p
Choùy. (5066)
aquis mergere ; hcmo ilnpeditu, ne I Cho.
quid agere vel assequi possit. Legitur (5072)
,
etiam Ngall in eodem sensu. I
éjpnfr Diminuer, retrancher.
Imminuere, adimere, ab intrà ali-
A. Gué, eau basse. 1 quid demere, damiium inferre.
zen.
K.,
y
y6.sSlen. ; F
Vadum, aquanonprofunda, loca I
ien vadosa pili animalium breviores I
tigridis.x-hio, doctrina plana,
peUistigridis.
pellis p l ana,
,I n.
(5°73)
-
(5067)
(5.67)
non profunda; x-ktn, planum, patens, I
manifestum.
Aqua cali da, aqua et te-
fervens
pida.
Jyouan.
_r ,
m.
IJm
Augmenter, ajouter.
(5°74)
(5°75)
(5068) Yu.
't/:'"
VImbibé d'eau.
Aquâ
~"J——~ imbutus, madidus, made-
V*
Vm Ecluse, batardeau.
Agger, moles contra aquas, pul-
tx,
factus. Vide infrà (5154).
* vinus. (Cod. XV, pag. 51.)
Pang. Tng.
(5°77)
(5°7°)
Grand, ample; canal.
9 TRAITS. JLL^ Magnum, amplum ; aquae canalis ;
A
\\¡6J. Nom de fleuve; se répandre,
Kz1.
(5078)
locusubi aquae confluunt,vulgô keÕu-
x. Hiëll-x, irridere; x-nong, ille; tchè-
rotarum circulus
se fondre.
tJ
T seu arcus.
"LI ,
(ISSlpan;;
S071)
Nomenfluvii;efîundi,
dissipari aquoevaldè
Houllan.
aquævaed. liquescere,
excrescentes ,
îlXZX
Traverser un fleuve.
Flumen trajicere. x-tchouen, na-
vuntur ; inlibro ;
teinpore veris, quand o nives dissol-
descriptis
d. 1
nomen sortis una ex figuris
Y-ktng,quas constat
A
Tolu.
(5°79)
9•TT
— vis communis apta ad flumina traji-
OU
cienda; x-xJao,
A pons.
r
ex duabus minoribus, inferiori I<àil,
quae
;
aquam, et superiori suin, quae
ventum représentant cùmque ventus
$.FI
m
Nom d'un fleuve.
Nomen cujusdam fluvii.x-ise, fe"
super aquas flans ad dispergendum
ces. Legitur etiam Tcha in
aptissimus sit, tota figura appellatur eodem
Tchà.
x, id est, dispersio. (soBo) sensu.
Gras,
I-
Ili
y."
1
I
II
I
H
H
H
H
tm
r à
Clef.
f~F
T
Choùy,
I
Gras, abondant; beau.
Pinguis,
Oüo.
f.
1)
(SoS
*Jâ.
(5082)
.V-jh.
Jftri
(So83)
Vfcé
fltlTl
opimus, abundaiis
cher;aquâ imbutus.
Nom de lfeuve.
Nomen cujusdam fluvii
Ouo.flexus. (Cod, XV, pag, jr. )
Goute,
goutte à goutte.
/#z(11,820).
Dey.
Gutta, guttatim fluere.
stiMare.
stiliare.
Port tortueux.
,
dégoutter., couler
;
-
-
x-lay,
aquas
II '*
Portus curvus seu flexilosus. Vide I
I
I
II
I
I
I
I
I
I
I
I
I
mÈl
AM
Fluvius
ey.
(S09°)
te.
~M~
(5°91)
)(en..
\'j,ê,.
Yèn.
Ii(5092)
|T[L
My.
,il
(5°93)
A
1
Il
rare, expendere, aestimare, judicare; Sy' Clef.
iiii-si-ii-iian-x,cor
cor hominis
vince de Chèn-sÿ.
Nuages s'élevant.
inscrutabile.
inscrutabile.
hominis
in provincia Chèll-sf.
h..
Soif, tarir, entièrement.
'K-
Choùy.
A
aspicere, iraclllldè. I S.. exhaurire, omnino.Ky-tchè-
Sitis, l'
J* Rall-chÿ, x-tcliè-hâii-Y'ii, famelicus ap-
Ko. petit cibum, sitibûnduspotum.
Tacher. I
(S094)
H frKTfr* Inficere, macuiare, contaminare. I
Vide infrà (5300) -- Traverser un fleuve à la nage,
N
Ju.
(5°86)
I lhZ>
OM.i surnager.
,
g Ift
'Jm Vide infrà (5142). ( )
Ytfow
.1.
5°95
1
Fiumen natando pertransire, su-
pernatare,vagan; cum profluente des-
h.
cend ere physicè, et morai1"iter.v
Yeou-x,
,
SÓU. suo arbitratu; iy-x, motus quidam
terrae perpetuus, sed insensibiiis.
Le
,
Piirum,nitiduin, mundum; dis-
(5088)
pergere ,
H (lse.x-tchïl, ; puteos purgare.
SIJ
Tsé.
(5089)
dispergi
abjicere.
Leplusprofond
plus profond des eaiix.
eaux.
Aquarum profundiora. x-iô vel
x-ledng,conjicere,augurarî, perpen-
dere, considerare, examinare, ponde-
,
Miao.
(5°96).
i..
If
Hoen. aquw
LT
«
(5069).
Trouble, saie.
Turbidum, sordidum
aquæfluentis.x-chiii,
;
totumcorpusi,
x-chili, totum corpus
(S097) X-Kla, uxor. Legitur etiam Hoen : x-
sonitus
;
-95-11Clef,
y
'}- , jên, perfectè rotundum; x-heou,obscu-
rum tenebrosum, item stolidus; x-
I
I
,,}i!i
lM ,
Laver le visage.
Faciem iavare.
ss;
,y
C!
I
tiin, sphaera cœlestis.
Hoey-
Hoéy.
Pônex,
C~~Btb
IJI
fe b.d bruit des eaux.
I
Chol),
;
Pay.
(5°98)
Aquarum sonitus
aquis valdè excrescentibus.
I
item dicitur de
14
I
I
ÎJAt*
Jj^l
Su.
Rosée, rosée abondante.
Ros, ros abundans.
Legitur etiam Su, vinum optimum
LOtt-x,
; ;
ros.
,I!!
AJEl
êy.
JVIêy
(5099)
Vfilrl
Herbes aquatiques mêlées en-
semble et en grande quantité.
et plitrimx.
I
(5106)
yr^
Jrljï
Tsiên.
TsÍën. e,iam
etÍaln
abundans, copiosum, muitum item
oryza spiritibus obiata.
Lavare ;
Laver; nom de fleuve.
nomen fluvii. Legitur
Tsiênîi in eodem
Tsié eo d em sensu.
t:t
(
profIuens, sonitus aquae ve- I
()lOI)
v ;
lociter fluentis fluere. Yïï-x, aqua I
Cuire, préparer les mets au
I.1.seou..,
JI. velociter fTuens. (Cod. XV,pag. ¡Ó.)
l'J'FI moyen du feu, frire.
, Coquere, cibos ad ignem compo-
J* Assembler, rassembler, réu- I
lang.
nere, irigere;
fj
vinciavinciaHou
Hoît-Aoltàlig nomen fltivii
fi
kouèng quidam
uid -
111 pro-
; (.I mons.
ai-n moiis.
nir, amas d'eau. I
x-kûn, vel x-fou-jin, hujus montis
Tseou. I
Congregare, cogere, in unumco-
I spiritus, quos dicunt esse duas uxores
(SIOZ)
;
gère, aquarum congregatio.x-moen,
addere donec impleatur x-kiao, tem- I
regis Chûn.
;
pore vaidè opportuno aliquid inopi-
natoassequi ssl-pli-x-kiao, res maie
cecidit, vei praeter exspectationemin-
I
A ;
AJJk
l'eau
Se noyer,
eau sans mouvement et
se plonger dans
Touan.
(5103)
Velociter fluere.
aquis immergere, in aqua macerare;
item Tchih (vide suprà, 4876) item
(
Tilll videinfrà, 6613).
;
~Tr~
f1HB
Se noyer.
Mergi.Tchîh-x-yn-tsieou, ébrietati
Alien. deditus, vino ingurgitari.
*
m
fir
Eau pure.
Aqua pura et nitida; item recti
Y
tenax. Cod.XV,pag.58.)
Lzen.
(51(4) (5111)
I
f ,A
SyCltfi
leV gEt
Eau qui coule. ïVfiV
ce
iKJ
Vin.
si
h'c,ef
en,;non
Aqua fluens,aqua profluens.Le- Vinum. Youtn-, aqua clara;
Tsièou >
Kiày gItur etiam HIa] in eodem sensu.
() œ sum
x, honoris aPPe^at^VLim quia prin- ^jF
Ii
Eau sale. '~Q~
Itf Aqua sordida. I t't. Petit canal dans les champs.
,
iPift
Parvus canaiis in agris duobus
Min.
(5114)
-
Boucher,
tJOUY.
fund us. se
soUfY tcliy sive cubitis iatus, et totidem- pro-
[
Répandre ou jeter de leau. 'B Boucher,senoyer,
T~ Aquam effundere vel proj icere.
l'x. no y er, tomber.
ton-ib er.
Obstruere, in aquis mergi, cadere,
Ta-x, effundere.
Tti-x, e ffund ere.
po. Yn sub aquis mergi. x-yü, sterilis.
(5115)
ao.rInundatio,
d'm rapidité. 1
exundatio, quàm festi-
ijjt
.Lana
(
Aqua fervens seu calida, juscu-
Ium;
lum;cooiiome,,-.1. Jo-x, jus vel
cognomen. JY-x, vel juscii-
b). lum ex carnibus confectum.Legitur
juscu-
:
511.4
etiam Tatig,
n l'd A'
aquâA caiidâ Arigare ve1l
H
H
ln Eau croissante.
Aqua excrescens, fons exundans,
adurere. Item Chang x - x , aqua
magna, aquas coplosæ.
Yonv& aqua in undas se commovens.
^7jZjrg Arroser légèrement.
)
J
(51 7)
Irrorare, ad instar pluviae minutas
aspergere. Videsuprà(1358).
H1MiAqua
lb Eau sale.
,Eau sa l e.
lb
sordida, lactis jusculum. Le-
1 s,
Sun.
HB gitur (rdVv
sensu. 77-
g 11 gitur etiam Ton et Tchong in eodem
(Cod.XV, pag. fj>-)
eo d em
bis.)
(5124
4
Etang,
1 Boue.
10 TRAITS.
H
piscine.
;
m
VUl Boue.
I Sleou. IJ/V Stagnum , piscina
Tsie-ou.damfluvii" nomen cujus- drA!L
prope Lutum, cœnum. x-pou, stationes
I *k
àng.
(5125)
':tb'
fluminadispositas contra iatro-
1(Cod. XV, pag.
nes. (Cod. 60.)
rpago 60./)
~N '1)t:.
Tsièoli.
Videe suprà
,Vid, (51119)
supra (5 -
19 )
-.
wAjH
Youen.
"U" a 9nomeii.
coffnomen.
;
Source, fontaine.
Scaturigo fon's, aqua fontana ;
(5f16)
*.
Vjji, Nomen
*t.
SJ.'Clef.
(s17.7)
Nom de fleuve.
N'
Ch Lzen. dum.(Cod.XV,pageÓo.)
fi" aqua te-
cujusd am fluvii,
nuis. LegituretiamLui, frigus, frigi-
Grandes vagues.
Cho,
Vide
Hdn
,. ;
supra(5023).
(Si35)
Inundare
J
Vide slIprd(5°23)'
Inonder; poignée.
;
pugillus vigesima-r
t
bhoUy,
f»'FJ Undie aItæ. (Cod. XV, pag. 61.) quarta pars unius chlng, vel quod
r
t,
isiao.
m •Af
à
un manu capi potest. râng-x, evul-
(5'3«)
gare, pubhcare.
(5.28)
Petite pluie.
iIi
f Grand, ample ; ;
de tous côtés.
L
(5*37)
(5^9) nomen fluvii.
.1.
h' Cun
aequare, metiri; cogno- Pluvia minuta, parva piuvia.
ef
men. Vide siipril (694).
Tc Ouêy.
(513°) (5>38)
m
fEu Endroitoù les eaux coulent
plus rapidement.
Vallée où il y a de l'eau.
Vallis cum aqua, aqua intermon-
Kr,y_i tes decurrens. Vide il/frà(10,316).
Liêou Locus ubi aqua? velociùs flutint.
(5139)
1)
(SI3
iJLZ
&.. Canal au milieu de la cam- supra(5085).
Vide slIprA (5°85)'
-
Vjlllfc
1.fII. pagne, eaux qui coulent à tra-
aOuén.
vKeou. vers lesvallées. (5140)
Aqua? canalis in medio agrorum
(pp) , Vagues.
aquae per valles defluentes. Choùy-x,
aquae canalis; YIl-X, canaiis seu aquæ-
1^^ Undae. Legitur etiam Tse in eo-
ductus occultus; yâng-x, vel mîng-x, Ti-se.
lé,.
dem sensu.
canalis apertus. (5141 )
JJIt. Laver du riz. ~\j~-~ Descendre avec îe courant.
lm* 1j,
#TJ Cum profluente aqua descendere.
ao.
("-
(5133)
Oryzam lavare. x-x, sonitus oryzae
dum iavatur. ou..-1
5
fi.dd
x-hoêy, contra profluentem niti; x-
yeou,culii profîuenteire, descendere.
(5142)
Legitur etiam So, nomen fluvii.
50 Mer. ,*-
multitude.
Nom d'un fleuve, parvenir ,
-'5
zng.
M"
(5134)
bibi;
11; Yào-x,
;
Mare, aqua nigrescens. x-x, plu-
via minuta x-mo, paulatim aquâ im-
,ao-x) pro fun
un dissimum.
ISSIlTIUI11.
Tsên.
(5143)
Nomen fluminis, pervenire,mul-
titudo, congregare. x-x, plurima.
ile
Gf/Clef.rflf
f4
)
eàu.
Sebil.
quaedeserviunt
urine.
M.. L.
Uriner, Vâ
,ft
Mingere, nrina. Legitur etiam I
innatantes immunditiis
SeÕII, aquae
adferrum
deserviunt chaly-I
adferrumminchaiy'-
quae
I
Yho.
t
(5151)Chou].
x-rriîng,très-profond.
Profundum, non mensurabile.
S;.e.Clef,
, ;
m
I1 i'TT
l Nom d'un fleuve, eaux abon- I
ji, guiosus.
Humidum, calidum et humidum
x-chu., humida. sestas
vA
dantes, couler paisiblement. I
Nomen cujusdam fluvii, aquae co- I )?/|Jfc
1t Nom d'un fleuve.
0 ng
(5145) piosse, quietè, fluere.
fi d'. de
x-x dicitur d 1 Nomen vii. x-tcheôu, civitas in
aqua clara et de lunae colore. I * provincia Kidng-nân.
,
Tcha:
;
;1 ,
(5153)
i
rw
bidum,
noen,corruptum bidtim, corrti p tum ; ocanecessana
necessari a , I ..i.
;
stercus perturbare. I Pcing, magna
Pangx-1peJ y, ppluvia. Legitur etiam pallg:
i1uere copiosè.
,
i* (5154)
'* ,
Nt Videsuprà(4921). 1) x - mâng grande étendue
d'eau, mer très-étendue.
Sou. I Aquocplurimw,iiiarevastissimum.
1Sang,
x- ha}, vel x-ming , mare orientale;
(5155) x-latig, nomen fIuvii. Legitur etiam
~M Nom de rivière. I
Tehang, frigus.
,'Ji!.
IrfvL truire, consumer, finir.
,
Ignem extinguere delere, des-
NV
NB
S'enfoncer entièrement dans
l'eau, homme sous l'eau. @
MYe.
)6).
(SI56)
(5 l".
truere, consumere, finire. Ttt-x, ex-
-x, an
homosub
tinguere; tchouy su fH d o extin-
Toto corpore in aquis immergi, guere; tsiào-x,funditùs delere.
aquis;qui immoderatè seu
5149)
~~M 1" .d'à quo non po-
~~M
non rectè amat aiiquid
test extricare se. Tchih-x, in aquis ',
~~t~ Profond.
;(
t#
mergi, naufragium pati. Legitur etiam J~ Profundum nomen cujusdam flu-
~Njj Nilo, urina, mingere; sed urbaniùs vii. Videsupra 5061).
~M~ Chïn.
dicitur siào-pién-choùy vel sjàokÕ/Jg.
\i
, (p56his.)
, ;
(S158) (5166)
.II habitavit.
vâng 1 R' v
Legituretiam Hio, miaplenitudine effundi.x-mdn,con-
agitatœ et per loca abrupta fluentis temnere despicere x-x, aquarum
aquae sonitus. magna quantitas.
æ
"Jytl x-yang, eaux profondes et
étendues.
VideV/tfl
infrà (6501).
Vide h!frd
Nom
;n de fleuve.
re
'tt.\£
f
Inonder, excéder; inondation,
Sèng.
Nomen fluvii. (Cod. XV,pag. 66.)
A
Yn.
excessif.
Inundare , ;
excedere inundatio
immodicum. Vide supra (5056).
- ,
* (s160) (5168)
* J..
Doux, suave, de très-bon TRAITS.
}xx goût; engraisser.
11
)
jf
Ty.
)
(5162.
tI(iop**
Mouiller, tremper, imbiber,
humecté ou trempé par la pluie.
Ilnbllere, imbibere,pluviâ madi-
dus. Legitur etiam Kïo in eodem
-
m
Piao. rens;
W"
(5'7°)
lfuens
turbo, magnus ventus.
canisvelociter cur-
AtrÉ,
sensu. (Cod.XV, pag. 66.)
congregare
,, , , ; ,
Coagulare
sistere
impedire
detinere
destruere in
J (517
i
aquis mergere. Tsou-x,impedimen-
I IÉTÉ Res levis et polita, lubricum. x-tzi,
tum; x-pi'ng, alvi astrictio.
™ labi, lubricum; x-ly, verba moïdacia.
HÕa.
(5164)
\-1A. Couler goutte à goutte, dé-
*
T
Taches, saleté, sale.
Maculae naevus, spurcities
,
didum. Tchâ-x,feces. -
, sor-
Séll.
fluere.
Guttatim defluere, stillare, de-
x-leou, difHuere velut ex vase
Tsè. poroso ; etiam metaphoricè, paulatim
(5^5)
exhaurire, ut pecunias, vires.
1;.' Clef.
Nom de fleuve.
Noi-nenfluvii. (Cod.XV,pag.8.)
I eÀZ* Pêcher ; prendre ou usurper sJ-e
'y.
Clef.
yf I
éwiL
Yût
le bien d'autrui.
Piscari ; etiam moraliter, a liéna -
w
Chang. usurpando.x-ly, lucrumsoierter quae- Chouy.
Chouy. I (5180)
(517bis.)
rere; x-jtti, piscator; x-to,indebitè
&
1JJ
Goutte d'eau. I gravare, ut plebem tributis.
Aquse gutta, guttatim fluere.
I i7eS Surnager, être remué, être
Tf. jfe\agité par le vent, couler.
tifI
(5173)
,
Humide, mouillé.
I
P.
la 0
(jISI)
Super aquas ferri, moveri, à vento
agitari,fluere,
fi flare.x-hciy, navigare;
I
x-tong., à ventis et mari navem jac-
Humidum madefactum, madi-
tari;fÕllg-x, flat ventus. Legitur etiam
Teho*dum. (Cod. XV, pag. 6'9.) Piao, sericum in aquam immittere
I
l (5-74) multoties et super petram impingere,
telam seu vestes in sole extendere : x-
t \)t!8 Hi¿n-x, sel fondu et converti I
mou, millier quae in dealbandis vesti-
J!I
1
I Lou
(5'75)
en eau.
;
SaI in aquam reductum afHictio,
afflictus. Legitur etiam Tchyt eo- in I ~Jj..l
bus occupata est.
(5176)t
I
A/tfjRives.
ÉI1V Fluviorum ripae. Videsupra(5016).
5016 )
IB tt
4¡ Courant de l'eau. I
Yay.
(518,)
Proflueiis.x-x, aqua fIueus. I
Yeou. Vernis.
IÀVernix, species glutinis celebris
(5177) vr in Siniset Japonia, quopassimutun-
~B :rb ^tre
fi.
Etre échauffé bouillir, être
échauffé,
>
I
Tsy.
(5184)
(5184)
turad iiniendasmensas,tabulas,&c.;
fi"
nomenfluminis. Chang-x, tali
IR élnt. agité par un soulffe violent. I C' 1 1 glu-
1
m
corpus hàc illàc vertere. ";
A npæ.
littora, Ripas, aquae ora, fluminis
Plein, rempli; emplir, rem-
moen.
HB
HE
plir, abonder, se déborder,
A/r répandre;
re; terminer,
termi ner, 6n
finir.
i r.
se (5-85)
Dégoutter
ilitl , retirer quelque chose
,
g ,
couler goutte
Lo,
à
(5-79)
,-x, ;
Plénum, repletum; replere, abun-
finire. goutte
pus;
dare exundare absoivere
~N~ Youë decima-quinta dies lunae ; de l'eau.
HB J
tchông-x repletus; x - chÍn, totum cor-
(5186)
Stillare guttatim d
guttatim deffiiere',
fluere, - ex
ex
tséx, se ipso plenus, superbus. aquis extrahere.
f
jy?
m *11
8$: Clef.
ChoÙ)"Lu.
Petite pluie continuelle. I
Continua pluvia minuta; vinum I
bibere et non ebriari. Legitur etiam Lu I
possit.
,.i rivages.
canalem efFormare per quem aqua 85.tclef
lfuere
Ripoe,littora,
Rives, fluviiora,aquariti-n
a
*
1
(5187)
in eodem sensu. (Cod. XV,pag.70.) I
I
Ripas,littora,fluvii ora, aquarum
Chûn.marSines*
(5194)
r* x-x, rosée abondante.
I
,
A ln.
(5188)
I 7*W Dicitur de rore nimio.
1I I Toucin.
'
Couler découler, couler
fjftl goutte à goutte. I (5^5)
*
eou..11 Fluere, defluere, ut aquam exrimis;I >1^ Bulle d'eau, écume.
t®pao.
I
X
Leôu
stillare.Sén-x,- fluere,
fi
defluere;
d fi Sie-x, I PPAquæ bulla, spuma, vulgo
.</ chouy-
arcanum prodire vel prodi chy -x; ,I Legitur etiam Ngeôll, diuimbi-
vum;
pars domûs respiciens orientem aesti-
kë-x, horologium ex arena vel I 6
Ngëou.
b "ve in aquis immergere x-ma,
ere b.
in aquis cannabim diù.
d. , macerare.
;
/1
j
Aquae extensæ, aquae magna?.
..¡k Laver, arroser. I Hoang. (Cod. XV, Pag.71.)
tWL
It.
(5197)
Lavare, rigare, vas ad lavandum. I
, Legitur etiam Kfin eodem sensu. I Boue épaisse.
Kay.
m
(5'9°)
Y%n
ample, long, étendu.
Aqua sub terra
longuln, extensum ; ;
fluens amplum
,
Vide
11J Videsupra
(519a) aqua iongè siipra (5124).
(5
fluens.x-vou, in armis se exercere ;
tsao-x, sese anteà exercere in iis quae Tang.
;
i.
(520°)
posteà agenda sunt x-sy, assuescere.
nBm
Gouffre.
Vortex, vorago. Legitur etiam
rjrij
kouang.
Nomen fluminis in provinciaHo"
cin.kouang;
Han.I<ouàllg,. fallliliæ
famiiiaeimperatorne.
Tsao.
(5193)
;
Tsao, fluvialiitineretributa in cu-
riam deferre itemterramexcavando (52.01)
nomen
nomen
Tien-x.
hnperatorhc,
> via lactea in cœl o.
Nom
ji
éf
f
il
S5't Clef},
VîVHfQuidam îfuvius
r\,
-
Lién
.d fi. ,
Nom d'un fleuve.
aqua à, vento
commota; lacrymari. Louy-x, lacry- I
mari;x-y,
J^en'mari; aspectus aquse à venta
- vente I
I
I
x-tchfn,
Aqua?
1/•
Man g.
copiosae,
grandes eaux.
aquas exuberan-
tes. Legitur etiam Mdllg: x-lang, de-
85-
yVr clef
*¡
x Y , asp ectus aquæ sertum magnum. CIzOlry.
I,
I
t
CllOlIJ. (5202)
COlTIlnotæ. (521°)
)*
(5212)
catus Chy-tse, calce vivâ conditus et I
Lan.
Inondation.
*
I
exsiccatus.
B (52°4) I 1
tB Eau pure.
Aqua pura et nitida, aquae pro- I g.
iTRZr Inundatio,
Tcha,n dare. sllprà
Inagnæ,
(5018).
Vide
aquas inun-
H|
-5)
--=*k
fundum. (Cod. XV, pag. y2.)
I
>(5213)
Ly.
Nom de fleuve. I in provincia Fo-kien.
hftt Tchang.
Quidam fluvius, secimdus aquae
H|
, procursus. (Cod.XV,pag^y£>)
"- et(52,4)
*
(p.o¡) ye-x-toen,
l' , post vernum aequinoctium,
H
r
jm. ;
dies paulatim crescunt, noctes vero
Eaux grandes et étendues. decrescuiit ; td-x,
decrescunt ta" x mox moriturus.
- , i-nor i turus.
HB -x,
B Aquae magnae et extensas. Oïi Legitur etiam Tsién in eodem sensu.
:
, :
aquae quae mensurari non possunt ; Item Tsiêll, penetrare, ut aquam x-tsé,
~t~ oen. d". de
,
conviciis aiffcere
£fi dicitur ci aquis tingere, imbibi, aquis immergere; x-
HH
Nt~
(5108)
L.. :
quse inundantes corrumpunt res quas
o bruunt. Legitur etiam Afoên
i1ÆA my-x,
rIt:
Imbuere
B Tsé.
,
Mouiller, tremper, arroser.
imbibere
,
aspergere,
aquis immergere, aquâ macerare
*
Pur, net, clair.
Purum, nitidum ,
dum. (Cod. XV, page 74.)
clarum
, mun-
Choang.
Mm (5209) aquâ imbutus; quadrupesmoriens. (5n6)
83: Clef.
qV
Y,
ChoU"
rCh,
ouy.
,
AU»
i|"
*
Tsouy,
Tsouy.
(5z17)
/1'"
Yang.
Eau profonde.
Aqua profunda. Legitur etiam I
mu|collectis. et
Tchoiïy;diciturdepruinaetnive
mulcollectis.
I
AA~
ffi,
1:
*
Tszao.
(5224)
pvt
Pff.
rT
Epuiser, tarir, dessécher.
;
Exhaurire exsiccare aqua exsic-
,
cata, et quaecumque asservantur, con-
sumpta.Cheou-x, exhaustus, cui ali-
quid deest.
Videsupra(5115).
s}.Cil{.
4
a.
CA 1
lOuy.
iIHA
(5118) (5"5)
{I Suc.
;
I
—~
x-x,bruitque fait l'eau qui
,
:i
coule.
1
'<:.. Succus succus rerum, prxsertim I
vvStrepitusaquæ fluentis. Vide
-~
Tszang.
edulium et quae adhibentur ad con- I
(5226)
Kouo,
2).
supra
dimentumvel saporem conciliandum. I (497
,
(52.19) Soë/l-x, acetum; mien-x, gluten ex I
farina et aqua. I Pur, net, propre.
Purum,nitidum, clarum, mun-
gui
I 11 Couler.
Fitiere
I
dum. Vide supra (712 ).
fluxus non interruptus. I JCle.
j~<~ *
I
Videsllpr/l(4977). (5227)
zeou.
L. A
(522°)
IJeJeL.Aqua Eau agitée.
; quietum, tran-
,)
commota
Vf* quillum. Legituretiam Tan, perfec-
grand.
WttD Petit fleuve qui entre dans un an.
(5:u8)
(5.2
, b.'
tUll1, firmum : x-pd, moderatus,
.1' et à, vo-
temperatus ab stinere à cibis
,
Parvus lfuvius in magnum intrans. luptatibus; x-jen, quietè, pacificè.
mAt
Tsong.
(su1)
Videsupra(5222).
I'"
u|frA Humidité pénétrant peu à
peu quelque chose.
Humoraliquid paulatim penetrans, Yn.
y,n. item oieum penetrans et imbibens pa- (5228bis)
te2")
(s:z.u) l' c harta emporetica,quâA
pyrum. x-tchy, 1
>1tsti Eau qui coule sous terre, se
merces involvuntur à mercatoribus. plonger dans l'eau.
,, Aqua b fIuens;
tus terram fl
aquis su aquam trans-
uens ; sese
'\}
12 TRAITS.
jP~72.
(
RAt Nomen fluvii in provincia Ho-nân;
quasdam terra; item qusedamd urbs
b
dos. Tao-x, occultè frigere.
;)2.1.3)
x-ytt-lllell 1. ouang-
, l' in metropoii i1=f.
dicta
¿"
;
tcheôu -
lG
x suên, aquis circumdatus.
Legitur etiam Fan, aqua in qua oryza
Vide supra (5229).
Tsiêh.
'T' '11::
est Iota. N (5:1.
3°)
So.
I)
'5.'Clef,
,IJl
v/
CllOllY.
Oll.
LI
(5-32)sfet
I
t
m
(5:':)
I
#,
WUIÙ
(P3obis,)
(5131)
M'.
~-j~; item
Chàn-sy,
'\J;t:.t;
IJfJ(.
T.foiig.
f,
~t~t
S"
men.
syetleChàn-sy.II
(5 221 )
ement.
x-x, concordes.
M
regni.
et ni. I
Amas d'eaux.
coiigregatîo.
Aquarui-nAquarum
I
Eau profonde et claire.
Aqua profunda et clara; cogno- I
;
Nomen fluvii in proviriciisChen-
nomen re g
VideVide supra
congregatio. i-ti
I
Iszip
I
I
I1
II
I
I
I
1
\rJtl.
Kcm.
(5239)
J
Ldo.
(5240)
Tsong.
'T' lit
(524')
:&t;t
A p~t
Tchy.
'r;
(5242)
JB-j-P.
Tan.
J?
Sale.
Sordidum. (Cod. XV, pag. 77-)
Petite île.
Parva insuia in medio aquarum.
Legitur etiam Tan, quxdam terra.
(
8S*Clcf-
Ç/wuy.
\j
dumsubsistit. x-yên, peralbum sal.
(5M3)
Eau
ijjStAqua
qui
Ytott^auT-1*C0UIe )
Hocmg.
Kieii,
montagnes.
rens.
cou l e entre deux
i|=|Cognomen.
* Nom propre.
Féy.
(Cod. XV, pag.719.)
r
(52.37)
4
(5245)
Cholù.
ChOzLY,
A couler. m
yHJ,
quidam fluvius in provincia Ho-ndn.
Legitur etiam Ftll in eodem sensu.
Fioéy
;
(5247)
Stiilare, defIuere; separare, disper-
gere » obsecundare confusè , pertur-
batè; ira vehemens. su
Vide suprà(5254).
(5255)
*El
(5248)
(5256)
Tchîng.
tl
*
Pleurs continus. I
A
,
Ploratus prolixus. Legitur etiam Vide supra(5256).
,-., Chà/l et Chdll in eodem sensu.
Chan. Tchtngo.
(5249)
(5257)
Tsctn.
eau courante.
,
decurrentis strepifus. *~
Rigare, aspergere ;
sti i l are. x-po,
mali mores. Legitur etiam Ngdo, no-
ÀicLO.meil proprium.
il
Fm
bis.)
(5249
Nom de fleuve.
tftNomenfluvii.Legitur etiamTchong
(5258)
Eauclaire
iFltr et tranquille.
tran qu i l l e.
Aqua clara et quieta vel immota.
(Cod.XV,pag.81.)
in eodem sensu. Vide supra(5118).
(5-50)
Tôncr. Tchë.
'I (5259)
t
Guttatim fluere, stillare. defluere. jUll Res insipida.
* Vide supra (5172).
Sén. lCan.
,I
Eau claire et pure. Pluie favorable.
i8~T
1t A.& P Aqua clara et nitida; nomen cu-
• v
Pluvia opportuna. Legitur etiam
TchlÍ in eodem sensu.
iusdam fluminis; lumen reflexumab
Lln.
TA Chu.
aqua spiendente. (5261)
(52.52)
JIBjl s'ale
L-au
*
et stagnante.
W Nom d'un fleuve et d'un lieu.
Aqua sordida etstagnansvel non Nomen fluvii et terne. Legitur
fluens.
Oey.
(Cod. XV, pag. 80.) etiamP-e-ltig:
Pong.
x-py, aq
etiam Pillg: x-py, use sonitus.
aquæ sonitus.
(5253) (5262)
fFl
Sj!
iPft
f
S5 &eJ'
Choty.
yDlou.
(j262bis.)
Imf/wjBHtchàng,
Vide supra
Flux de
marismatutino
Fl uxus maris
(51JI).
la mer le matin.
mattitino tem
; tempore.
pore. x-
;
/VjgA#
•I
Petite pluie.
;
exsiccatis piscari l<¡¡ll-ts-siào-jtJl-tchÿ- Sy* Clef,
x,où-chy-eûl-tsuë, bonorum et maio-
rum fama post quinque generationes
evanescÏt. Chûy.
r
fluxus x-toiïy, refluxus x-chy,
Tchao. humidum. Ouly.
I
(5269)
I Cinabre. Soif.
iI /'1 Terra rubra ex qua fit hydrargy- Sitis. Vide supra (5094).
I
I rum. Mông-x, aquas magnas. Vide Ao.
1
1.7LIt
Hàng. supra(4856).
I (5263bis.)
(527°)
dum.
(5270
fHpo.
rllng. cia Hô-nân. Nitidum, purum, clarum, mun-
(Cod.XV, pag. 84.)
Tsà
H Se
Senoyer-
F* Laver.
Lavare. Sy-x, lavare corpus.
I
}I
Isan.
m ft
(5272)
MI.'
Inondation.
Aquarum inundatio, exundatio.
I
(5265)
(Cod.xv,m.ss.)
JI.
B >r-r^(Cod.Sub
xv,aq\ûs
noyer.
pas.mergi, aquiss submergi.
su b mergi. xyèn,(5i73)
très-plein, eau claire.
O.
SI'
83.)
I lU ;
Valdè plénum, aqua clara, cl a-
B
~~N f
jf(5:?66)
Laver, purifier.
I
I
V ,,
IPortus
Lien.
(5274)
runl; aquis madefactus
omnia impient.
aquae quàs
I
Lavare, purificare, vestes Iavare.
~M~ J t Vide supra (4984).
/M ~t~t Port.
iioiian. quxest
estintùs.
IB
(52.67
)
IY(5,fluminum
I Legitur etiam Ngao, aquarum seu
gKH r «
Lac; renommée; laver.
Lacus; ; fama
Po-x-che611, manus non lavat ;
lavare, humectare.
nsen-
I (5275)
profundiora, profundum.
;
Hf| (52G8)
7se
desse
d d. ; -..
x,bénéficia conferre te-x, aliis pro-
;
per doctrinam x-y, vestis inte-
rior, vel corpori proxima joun-x, I
Vide supra (p.08).
~T~
1
an.
Ghouy.(5277)
i'i.H
SOlly.
r~>
f
(5278)
~~h~
^Al
NA
wtED
-
TU
p
.I.a.
(5279)
Wrfal
Eau
7/f; 1 I
Tâ.
(5280)
I,
Eau agitée.
Aquacommota; quietum;cogno-
Teho.
S'
(5281)
(5282)
Tomber; poli.
Boue gl issante.
Lutum lubricum.Ty-x, aliisIno-
lestum esse, importunum.
I
r8.5
I
excrescens, ut
quand o in saxa impingit. x-noû, iram
provocare
Sordidum
kaJl-x,
7 -v
;
Sale; nom de fleuve.
;
habere grati.am x-
ly, aliquem ad aliquid incitare.
I
I
II
I
I
v
I
I
1
I
II
I
I
I
ifpl
S
Se.
(5286)
o,
sy.
Jfl|>
rTsy
(p87)
i
!jh
(588)
ey.
($288)
flTft
KTO
My.
I).)
I
'W
Ta-.
*ait
(5290)
Videsuprà(5254).
Très-ample et très-profond.
Valdè amplum et profundum.
Ouang-x, valdè amplum et profull-
dum. Vide infrà (7250). Legitur etiam
l
no, ve Houô, retium in aquas intran-
tium sonitus.
14 TRAITS.
Inonder, remplir.
,
Bruit de leau.
qui tombe en nappe.
.mcAqua ad instar mappae ex aliquo
Sonitus aquas. (Cod. XV, pog. 88.)
loco decidens. Fông.
Lien.
(5283) (5291)
/g
1111
, ;
Epais, beaucoup.
; V¥ Boue glissante.
,
|/4^ sapidum.
Nông.
-* Spissum multùm ros nimius
, Lutum lubricum Iubricum 'Nf-
x, iter luto scatens. Legitur etiam
Nzng. JSKng in eodem
i..
sensu.
(5284) (5292)
Gouffre.
i
iÇËll Surnager.
Super aquas ferri. Legitur etiam
PIao, fluere, aqua fluens..
ijM Vorago, aquarum
rivulus, aqua parva.
vortex.
Piao. Yông.
Yong.
1 - (5285) (5293)
51*
i
Bt
Clef..J/ Videillftà(5347). ASjgw Vagues.
Undœ magnas, undas quae in
s^'Clef*
fluxu
f
maris ad littus perveniunt et sonum
'Choùy.
Ydng.
(5294)
I
I
edunt.
'T'At
Choùv.
i
-tt~ I *3f
~m~jL
v Petite pluie. Net, pur, clair.
Pluvia minuta. Hong-x, terra ubi I |Hhj Nitidum, purum, clarum, mun-
-
-Mong. in remoto oriente sol oritur. I
I Touy. dum. (Cod.XV,pag. go.)
I^rÉb
l
I
(P95)
Vrm
Salive.
Saiiva. Legitur etiam Tsiti, aqua
I
I
I
*
(53°2)
Jlpu,
Se noyer.
Sub aquis mergi, aquis submergi.
(Cod.XV,piig. yi.
1
1 TsTn.
velociterfluens. Vide suprà (4958). I
I lsang.
rr> Ai
')
(5a96) (53°3)
B Nom de fleuve. I
Wrt
*
Eau qui coule rapidement.
B
H
VeZl
Nomen cujusdam fluvii. x-x, quàm I ?Ít-
Aqua rapidèfIuens, velociter
H
H Tsy.
(5297)
, 1."
afHuenter, item cum magna majestate I
et gravitate. Legitur etiam Tsy,flu-
mentrajicere,transire, sistere, auxi- I
I fluere. Legitur etiam Tsu, aquarum
Tseo*'u. sonitus. (Cod. XV, page 91.)
(53°4)
-:
1,
ri
~N liari, adjuvare, res votis conformis; I
x-fou, pertransire; kieou-x, prœsto
, esse I
Pou-x, se répandre, çouler.
Nj
H
;
indigenti po-x,inutilis, item indi- I /^j*
Diffundi, fIuere. Legitur etiam Hô,
coquere; pluvia defluens in iocis vei
H gens, inops, homo cui necessaria non I u
H
Ho"
I domibus ad id deputatis.
suppetunt. (53°5)
•/tzg
H
>//5kizir
f JT\
* Boire, lécher.
Bibere, sorbere, lambere, iingere.
I
I
~ibt~L
ftft Déborder, excéder.
Exundare, excedere. FdlI-X, inun-
dare. Legitur etiam Lan, vas ad cor-
* Legitur etiam Chlî in eodem sensu. I
I
yan.
,
i,avandum.
So. (Cod. XV, pag. 90.) (5306) pus
« )a. Nom
(5298)
et de pays.
de fleuve
~~i~
IV ; ;
Profond, nettoyer.
;
~~tt M~
M Hao. UA
Nomen fluvii et
mœnibus.
i hiis.
;
terras fossae sub
gvii
(53°7)
Profundum
vu et terræ.
terrse.
purgare, ut puteos
excavare in profundum nomen fIu-
Nom
x,
(5299)
*
de fleuve.
Tacher, gâter; retenir, empê- I
Vf "ir^ > ;
~B
K
l Rîl
I
chement.
Macuiare, inficere; detinere, im- P0V .1(
Nomen fluvii nomen terra?; cog-
nomen. Cod. XV, pag. 01.)
|^H|
(5-ûô)
,
pedimentum;quidam fluvius, Tchë/l-
aliorum sive bonis sive malis,
tum odoribus, tum moribus perfundi
Vf-
; Aqua
(53-7bis.)
;
x-x dicitur de montibus sine herbis I
et arboribus item de terra pingui,
3jçfapl
ng.
*
fi
Pur,nitidum,
fHrQPurum, net.
Tsi'S"prà{>°53)'
(53\6)Choiiy
""l mundum. Vide
s5:
(5311)
* ubi aqua vel terra finit.
.L-/11..
—
Vide (5311).
I
¡,,t.Aquæ
ItJFiuminis ora, littora,ripas, locus rA Eaux profondes.
I
profilndit.
Tan.
(5319)
Vide infrà (5371).
i'--,,\ supra
Vide
Videsupra(5229).
f
j r~ ( 11 ).
suPra (5229).
Pin.
(HU) Tsiên,
(5320)
Boue glissante. I
)1r-tt Jeter la lie, clarifier.
~W- Lutum lubricum. Ty-x, metapho-
,
ricè, aliis molestumesse, importunum.
~Bj Feces projicere, iimpidum facere.
Ta.
s
Lu.
(53'3) (5321)
t ,at.&}1j"u
Passer àgué. à gué. yijÏÏPfc Tïng-x* eau claire et immo-
A Et Aquamvadotransire, abscondere; I bile.
.Ar
J.sien»
cognomen. Vide supra (522.9). ifngAqua c ara et immota.
ÏJnmota.
l
(5314) (5322)
Aquace
celeriter fluens, aq
i eri ter lfuens, aqua vadosa
uava d osa )Jj,,8..a Canal; sale.
Lnm.
Et
;
(5315)fIllens. Legitur etiam Tsiell, a quam
excutere ex aliquare item exaliquo
receptaculopaulatim expeIIere, ut in
A
Tr
(5324)
Aquae canalis; sordid um; répétitif
vicibus. x-cliîtispiritus aquarum;
sé-x, quatuor flumina,scilicet Kiang,
clysteribus. Legitur etiam Tsdn in eo- oa], Ho,
Hoày, 0, Ts).
SJ. Legitur etIam rr'Ill'
eglturetiam 1.eo
dem sensii, IÈviï-x, quaedam terra in regno Song-
Se
i -
KI
clcfetdautre.
Ç-wmk Se répandre, couler de côté I-Attt~
fm Rives, rivages. 85- Clef.
y
f Difïïuere,efFundi.x-toû,fïuxus
Ripas, littora, fluminis ora. Vide
1).
suprà(531
.Y
*
,
çjç
j
le-ventris,dysenteria.*• yo, purgativa - Pin.
(5333) CllOÙY.
med icina.
Inonder.
I,.
~E
(5p6) I
d er. Vide suprà (50(53).
Inundare;replere,aquas plurimae.
i
Jus, Mv Vide supra (5289). I Chûn.
(5334)
1*
Jus, suc. I
Sincère,
mSincerus,
bon naturel.
vir bonae indoiis. Vide
i
g Jus, juscuhun; succus.
Teh}. (5223). (Cod.XV, pag. Pj-)
I Lan.
suprà(5306).
I (>3-7) I (5335)
H
trième lune, meurent.
fleuve
lf Ho-nân,
euve du 7-~-M~. !
Fluvius in provincia Sse- tchotien,
)
QLiidai-nfluviusexprovii-icia Ho-I quem qui pertranseunt tertiâ vel
H wrt/ze gre diens. I quartâ Iunâ, moriuntur.
t x I
~te
)ttB
zeou. \,
|^è|l
Aqua
Liéou.
OjÉÊïLl
(533°)
m~SB~
Eau profonde, eau limpide.
profunda, aqua
mencLuusdam fluvii.
;
ciara
Grande mer.
ment d'un lieu élevé. Mare magnum. x-tcheôu, hortus
B
HhI
:
expansa ex alto Ioco ffuens, mappa
aquae. Legituretiam Pao x-yu,plu-
I (5338)
pluviæ
Hb viae impetus; tsy-fong-x-yu, venti et
impetus.
\/tEt Nom d'un fleuve.
Nomencuiusdam fluvii. Videsuprà
.ir
VaT. (521 1 )") -
( 5 211
Tif.
16 TRAITS. (5339)
v
L JI
Dernières gouttes qui restent
aU f,ond d'un vase, couler goutte
a goutte.
liquore
JiID
MjUbl
MAVide
Inonder, remplir.
Inundare, replere, aquae plurimœ.
sllprà
(5289)'
95-r
Chou]. VI
Ultimae guttae quae efFuso
LI" 1. Chonyt
')xyén,
, (5348)
-
(534i)
.,
in vase sulterfluunt, guttatim defluere.
J ;
x-I<all}liquor è vase omnino difïïuens x-yen, très-plein.
tres-p eIn.
x-tstng, pix. Valdè plénum, aqua clara. Le-
gitur etiam Lién in eodem sensu. Vide
Lzen. suprà(5274).
x-x, grande pluie et vent vio- (5349)
VjjQy lent; nom d'un fleuve qui coule
dans la province de HolÎ- 'JI¥S
Siifo.
ouang.
houàng.
ibn) Vide slprcl (4938).
(534z)
Dicitur de pluvia et vento violen- Tsién.
tis; quidam fluvius in provinciaHou- (535°)
kouàtig. Legitur etiam So, aqua clara
et profunda. VÎfe Source qui sort de terre, ou
~H~~ qui coule en sortant de terre.
mVide I
"*~~ Fons ab humo emanans vel scar
Fén. tunens.
1),
suprà (5278).
(5351)
Soùy. »-
I.
*
(5343)
'WtJ Houan.
Tèh ii. ,
Aqua reses aqua non fluens. Vide
supra(5072). (Cod. XV, pag..98.)
(5351b".)
*
Ho.
~~3 coulant sur des sables. (5352)
Laf
iZ-)
Vefïuere,
Veiociter aqua
l ociter fl uere, qtia super
~-i su p er arenas
arelias Imbiber, tremper.
v fluen9- IIMr. Imbuere, imbibere,mergi, inun-
J"-V% dare. (Cod. XV)page yy.)
Humide, humecté. Tsien.
l:Ik
¡ J \J,
Htimidum,
- madefactum, hume- (5353)
xh
Tchf.
1 b uere, im bi
Imb b .b
b ere, aqua pene-
(5346)
* trans seu profIuens; carnes et herbas
Ylf..
10.
in terventem
fc aquam immittere, ett
)-
17 TRAITS. (5354)
a lquatenus coctas extrahere.
Yong.
Legitur etiam Ytig in eodem sensu.
Fan.
lfuctus. (Cod.XV, pag. JOO.)
(5347) (5355)
t 'b
Sj. Clef. x-tsilf, bruit que fait en tom- Jilt
Vt>ant:uik; petite quantité, d'eau. tm
Nom de fleuve; arroser.
;.
81," Clef.
,m
Tsan.
d'
,!» Modicae aquas cadentis sonitus. Koufan,
Kouan
Nomen cujusdam fluvii rigare,
aqualn infundere; vinum humi effun-
iii
v
I, ; ;
( ) 5365
ere
dere in sacrificiis, utSpIritus
saCrICIlS,ut spiritus des- Choùy
CI,,ÙIV
(5356) cendant multi, plurimi arbores
yttfâi Nom de fleuve, eau qui coule.
spissas. x-ma, arbores valdè luxurian-
tes; x-choùy-yîi, pisces aquâ repleti,
Nang
(5357j
:
Nomen fluminis, aqua proffuens.
Legitur etiamJane; x-x dicitur de
rore nimio. (Cod. XV,pag. joo.) ,ni
ut eos Sinensès vendere soient.
Nom de fleuve.
IVidesupra
Cs358)
533 1 ).
j~r~ ((3331).
ciâ
Siao.
Nomen cujusdam fluvii in provin-
Hou-koùang. Vide supra (5342).
IwQËl
Po. (5366)
1 IJ Grandes vagues.
Undae majores, undassibi invicem
succedentes, aquas velociter fluentes.
OftHH A
19 TRAITS.
M
Lôn.
(5359)
;
PÕ-x, metaphoricè nxve tsîh-pô-x,
sibimet negotium facessere. Chà.
Aspergere, parvis aquae guttis as-
pergere. Siën-x-eû
(".- /1/h'
l-heou-sab, -
, tsev tchhA'
in-
*
(5367) po AY, si priùs terra aspergatur et
tt "îïëîî Nom d'un lfeuve. posteà verratur, pulvis non assurgit.
IÎ4 Nomen cujusdam fluvii.
Legitur etiam Chà, aspergere, lavare,
aquam ore emittere.
Fung.
Vjffi.Senoyer.
(5)60)
r4
vl j
Tacher en arrosant, asperger.
Irrorando lnficere) aquâ resper-
JjffBr w'/vH
noy er.
Sub aquis mergi, aquissubmergi.
(Cod.XV,pag.ioi.)
----
Tsdn.
gere,aspergere.
(5368)
Tsang.
B
,(5362)
(5361)
ran.
clara;
muriâ
iJfm,Lan,aqua
Videsupra(5306). Legituretiam
conditae. item Lan, herbae
ac
Lién-x,
Wgjpj
Yen.
(5369)
fleuve dont les eaux
sont grandes, mais qui ne dé-
i.RlJ borde pas.
Flumen aquis plénum, attamen
non exundans.
~t * r1
'éi!
I)
¡(i¿n.
~tjt
K'pë| Laver du riz.
Oryzam lavare, aquâ oryzam mun- inlEE
Eau coulant goutte à goutte.
Aqua guttatim distilIans. Vide su-
(5363)
clare. (Cod,XV, page 102.) taPr^(5î90-
Ly.
(537°)
Videsupra(4917). ïâkjtA Eaux peu profondes. -
JTtEE Aquae non profundae, aqua fluens
rapidè.
(5364)
an.
rr-ji
(537O
S).Clef. :-.
f,le
Autrefois. Nom de fleuve.
i\-
lm
in
8j.ec/^;
|3S
*Mng.^(5357).
Oy Olim, quondam, antiquitùs. Vide uîrà-nà
Kân Nomen fluvii. x-tchedu,
x-tch eôu, civitas
c'Ivitas in
proviiiciaKiiiiig-sy.Legitur etiam Km
ir,
,.,
*
1/34* Laver. M
jusdéborde
Fleuve rempli, mais qui ne
pas.
Lavare. pag.104')
(Cod.Xv,pog. 10 4 )
Yfai Fiumen aquis plenum, sed,non
Chén. (538°) exundans. Vide supra 5369).
(5373)
Grand, ample.
iDP Magnum, extensum, amplum. Vide
Hio. Jllprà(498.9). LXXXVLe CLEF.
Hao.
:J..
(5374)
IjU CLEF du feu feu.
:
: J
wCkf,
jjBjH vince
f
Fleuve qui coule dans la pro-
de Chen-sy.
Nomen fïuvii cujusdam in provin-
Ho,
(5381)
x-pfn,
;
r l x-hifn,
A' foculus
forcipes
;
Clavisignis ignis.x-yên,flamma; VV
T.-.If' vel1 kieii-tse,
T.1" ,
x-pà, taeda; x-chÿ, silex; x-
H,
Pa. cia Chen-sy, kill, esca; x-ch;, funis ad ignem ac-
..c ;
(5375)
-
cendendum; x yo, pulvis tormenta-
;
A
Rao-x,
fIUVIUS.
nom de lieu.
Nomen cujusdam loci; quidam
T./e arma ignifera
rius x - KY,
coquus; x-tchang,
1 /lt
ignea natura, homo naturâ ignens
x - teou,
-f
CARACTÈRES JOINTS A LA CLEF.
22, 24 ET 28 TRAITS.
2 ET 3 TRAITS.
,- llk
Yàng-x, sale.
Sordidum,immundum,squalidum.
ijtf Éclat, clarté, lumière.
Spiendor, fulgor, claritas, lumen.
Nang.
, supra(581).
f(ouang.Vzde
(5377) (538O
Cendre, poussière.
,
ElH. Scaturigo, tres scatebroe sîmulma-
liantes.Videsupra(512.6).
J\ ;
Cinis, pulvis. x-tchîli, pulvis; chY-
Youen. Hoëy x, calx x-sé-ty, cineraceus.
bis.)
(5378 (5384)
*
se Clef, tjt
rwM
Grand incendie. AII-t
7)-'
Brûler, illuminer. BÓ.' Clef.
jJL
m.
uu
Magnum incendium. Vide hfirà
(5503)-
'Tf v
h
Cremare, illuminare. x-x dicitur
de floribusquàln plurimis. A
1 .1.C o.
R.
à
Ho. (5385) (539:&)
J~
(5386) (5393)
l
t
t
1 S
T1.sao.
Focus. x-chtfl, foci spirituscui Si-
nensessacriftcant, et quem veneran-
Tsay.
Vide supra (5393) et itifrà 5424).
t tur. Vide 4)
itfrà (7349).
(5394)
}Jt,
(s
Cendre. 4 TRAITS.
j~ W Cinis. Videinfrà(5420).
TSIn,
388) ~C Vide suprà (4828).
JjfL Cautériser -.ivec des feu
i ser avec feuilles
illes Ky.
t~ ?JÇ. d'armoise la plaie faite par une (5395)
An
BN~
Bm
Kieou. aIgudle.
11.ZeOU,
(5389)
,
Vuinus acu incussum cum arte- A
~~Mr
Yeou-x, à moitié sec.
Ferè
T' siccum, non satis siccum,
;
misiae foliis cremare quod est re-
7\.¡:.,ou, nec
humidum nec siccum.
|
medium Sinicum corporis quasdam Nie
-
(5396)
l, A 'r
m
partes cremare cum quadam herba ad
Eclat, brillant, resplendir.
j
M~ morbos pellendos. Tien-x, vel tsé-x,
quaed amherba,
dam herba, vu
vu go lAg
mao-lang-tsao. Fu lgor,fulgens, splendescere. Le-
~M gituretiamKouéy,
Legituretiam Kieou in eodem sensu.
Kiong.
gitur etiam I~ouéY, co
cognomen.
gnomen.
J\|ha
Te
Bruit que fait le feu.
Ignis sonitus
sonitus.
; item ignis furentis
(5397)
Jgi Videinfrà(5573).
Lou.
tt (539°)
tt
tMj
t.L
jj||ij
Feu qui reste encore après
qu'on a éteint une chandelle ou
une lampe.
J'
-S
(5398)
#
,
Exciter le feu en soufflant.
Ignem suflfando excitare; omnes
SIe. segetes aptas ut in olla in communem
(s390 Ignis residuus in extincta candeI, Tchouy. usum coquantur. x-tsouan,coquus;
vel lampade. (5399) lÓllg-x, panis ad vaporem aquae coctus.
Ht Couleur pourpre.
Ir,
Flamme, chaud.
4^?
Tc/if.
(5391Us)
Color purpureus, color carneus
Vide infàC1°»537)•
Yén.
en.
L ooj
,
Flamma, calidum ; ignis in altum
tendens ;
magnus ignis incendere
cal efacere. x-x, quàm splendidè ; ,
1 d"d' x-îy,
Jt.
BÓ.' Clef,
01
nomen regis CMn-nông. Legitur etiam I
YIi, in eodem sensu.
6I
00). Legitur etiam
Vide sup I Kuu. sensu.
Ho, LJ'
7i.A-. KzaYI magnus ignis. (5408bis)
QlI,
Yen.
I
I
x-nieou,
ftfifl ni sec ni humide.
Nec sîCCUTn nec humidum. Legi-
y
(5401)
I F ir <~ tur etiam YeOll in eodem sensu.
ifoK
Tchao. (5497)'
Rôtir
Torrere , torrefacere. Vide tnfra 1
1
YeOll.
(5409)
1 ltb
*
~y
;
Torrere. x-tse, cubilia cum igne (54'°)
,tr z.ci.
Kan°
(5403)
magna.
supposito hiemis tempore x-hall, sic- I
tas
I
;'E!!J
Placer de la viande au milieu
du feu.
Carnem in medio ignis collocare,
Très-brillant,
/ÇJ
chaud. I Pao.
J1
carnem sub cineribus abscondere.
1 Valdè lucidum, calidum. Legitur (5411 )
n.
H-
(5404)
etiam Hln, assare. I
I
I
yfct.
Vide supra (5411).
.p brillant.
Ciarum, iucidum. Legitur etiam
TchÕ in eodem sensu; item TchaÓ,
JJUJ
Ping.
pro Chao. Vide infrà(5542).
1 j
(5406)
Huén.
Valdè splendere, splendescere phy-
sicè et moraiiter.
c
.l.Cr1Zl..
M h7
(5415)
ml"d
rum odoriferarum incensarum. Legi-
tur etiam Tchû in eodem sensu.
(5407)
ijll
,
ut Charbons. Ignis vehemens ;
Feu violent; majesté.
majestas, mérita
M~
1 en
Carbones. Chÿ-x, carbones ex lapi-
dibus; mo-x, carbones ex ligiiis;nie
.1" toiï-x,
x, carb o rfossiiis; /1. 1.
caiamitates;
y.~
(5416)
(5416) lus e IS et
us fidelis ;
przeclara et plurima. Tchdng-x, vassal-
et imperterritus
IInperterntus; tchwg-x >1
te zl1g-x
uxor quce mortuo sponso inconcussa
(SiC.a) , A. 1" ..d
incalamitatesincidere.
to-tou-x, castitatem servat.
êrYâng.
Clef,
iH
f
VA
r~
Fondre du métal.
Igne metallum liquare.
g k
fMSflL?
Éteindre le feu.
Ignem restinguere. Vide supra
8Ó/Clef.
AjjL
M'fe.
IM-
Ho.
1-101.
Ho. (5417) (54.5)
Videsupra(5156).
jfjfc
'i
IS8j- L..
Bruit que fait un grand feu.
"1. Ignis magni sonitus. Pao-x, super-
bus, fortis et jactabundus, ostentator.
i
H. zao. -
u.
Legitur etiam nteOll, calefacere,
1 c. con-
Æfre.
Faire
(5426)
$
cordare, gratuiari; bonum, félicitas.
sécher quelque chose
I Jhu~~ au feu.
Brillant, clair.
I1 jyy Splendens, clarum, splendescere. Hong. Igne aliquidexsiccare. Legitur
-
V: (Cod. XVI,pag.8.) (5427) etiam Hong in eodem sensu.
(54,9)
¡1N. Brûler, cuire.
H JJU'
Cendre. Wp Cremare, coquere. RÓ -x, ferrum
Cinis, "rei combustae reliquiee. calefacere et cum ipso signum equo
La.
TSIn. (5428)
imprimere; x-fit, ferrum quo calido
utuntur ad telarum plicas sequandas.
t
(5420)
Nt
N~
Noir;;
jyjxw
pourquoi! comment!
Legitur etiam Ke in eodem sensu.
jjhjlVideinfrà(5581).
Nigrum quare! quolTIodà! x-yà,
Oll
Ntj
B 0-
lignum corvus; tse-x,ciconia;tf-wo/ebenus,
iignumni6srum ;; 1.., aar
nigrum ';x-kieou-mo, rbor
b or se- Tchôhg.
~M~
B -
.y-
bum producens y x,quoddam si-
^H|
;
dus; x-sfui, quoddam regnum kïn-x,
avis tripes fabulosa, quas residet in
(5429)
Clair, brillant, briller; faire
HH ;
sole x-x, oryzas sonitus. ^Pt sécher au feu.
Éclat,clarté. -
LI.
.r.I.uen.
Cianun, splendidum, splendere;
(5430)a(^ ignem exsiccare.Legitur etiam
VA422)
~~t ]9U Splendor, claritas
(Cod. XVI, page y.)
, splendidum. ; ;
Huen in eodem sensu item Hoèy,
ignem per solis radios excitare item
Koudn in eodem ultimo sensu.
Yen.
Fumus,
Fumée.
w
vaporresiduus
Fumus. exexigne,
vapor residuus
,
.igne,
post i gnemresiduusaer.x-tong,tu b us
per quem fumusegred itur,caminus.
Legituretiam Yvn. Vide supra (4829).
fulgens, splendes-
-
j
Hiln.
(5439)
ifal*
)I)
Ko.
*ASilo
(5440)
< Fragrantia.
Odeur.
J\
Sécheresse.
Siccitas.x-chu, sestus vehelllens;
£<f'
Ir
-'/J.
77"
Kiong.n
(5433)
cere. Vide supra(5410).
Sec.
Siccum ;
igne metaila
«MXVI.w») liquare.
-~ Cuire. (5440
IA
Alv
Tà
(5434)
Tàng-x
ng -x, clair,briller.
c l a i r, briller.
Hy.
(5442)
L
Clarum, spiendescere. Legitur
etiamLan g et g in eodem sensu.
Lan |»a Comment !
ang.
y
(5435)
\Jbï
Vide sllprà (4041).
),
~Mt~ tites tours pour servir de signal. (5443) horao rectus in operando. Legitur
v-
ron&.
(5416)
Fiamma in parvis turribus ad hoc
erectis excitata, ut moneantur absen-
b
etiam Yen, littera finalis in clausulis,
particuia terminationis.
T imminentibus
tes de T periculis.x-yën ,
fiamma et fUlnus; x-ho',flammaii-i
#JCÉFaire sécher au feu.
in loco excelso excitare ad monendos Ad ignem exsiccare. Vide infrà
absentes. (5521).
Han.
f) t
p
(5444)
Petit réchaud dont les tail-
yfeV
habits. leurs se servent pour unir les Brûlé. Adustum.(Cod.
Oejy. XVI, pag, 14')
Foculus quo sarcinatores utuntur
----
(5437)
ad vestes complanandas, vulgo dic- Tj:
(5445)
tus hb-tebu,
1" ve il x-teou.
(5446)g
Tristis,solus, derelictus.
Vfia(54^0-
JHe. m
Splendescere. splendens, clarum,
perfectum. Vide infrà(10,549) - -Kiong, Vide ill-
-
(5438)
Cie 8 TRAITS. ',', Faire sécher quelque chose 8Ó.' Clef.
Jt,
"A,. Faire
F , h er quelque c h ose
séc *
j 't au feu.
Aliquid ad ignem exsiccare, tor-
Tchao.rere.(Cod.XVI,pag.16.)
A
pi Af-fr au feu.
Ad ignem aliquid exsiccare.
(5455) Ho.
Péy. 1IV
5 4 5 5Legitur
Videsupra(5455). Legitur etiam
(5447) eti am
~tt~ Tsu, cognomen.
~M~ Brûler, enflammer.
, Tchao.
iW-
J\K^
Fên
l'en.
(5448)
Cremare,adurere, comburere
Isni tradere.
°
(5455bis)
Brûlé.
•Adustum ;
; '-'l
oen..
petra in mari. Sin - x,
AJjrî
x-hoilng, brillant, clair.
Splendens,splendidum, ful gens,
)
Iristis d..1'
IneICOS,
Slao. san-x,
- tres regiones sunt apudd
(5456. sciiicet,capitis, r stomachi
,-t-
t et ventris.
sÿ.
t Hoen cIaruln,
(5449)
Splendescere.
MVideinfrà(5508).
t Z
(Cod.jl
*
XVI,pag.13.)
Clair, brillant.
Claruln, spiendens, splendescens.
Kiong.
Chú.
(545°)
(5457)
tnAr*
4^^ Cacher le feu sous la cendre.
Ijâr Clair.
*
ClarulTI; Clair. Ngo.
Ignem sub cinere abscondere.
Y. ,
~K Tiin.
~aces ad testu
faces
mandam. Legitur etiam Touy x-x di-
citur de plurhnis, valdè piurimi.
:
testudinem
d inem cre-
m ,
(5458)
Rôtir, brûler.
ilnfluAssare torrere,cremare
urere,
/» comburere.
-x'
'Ki
Sec. S,et
j* fi(5459)
~m Siccum. (Cod. XVI, pag. 15.)
Clarté,
Rendre le fer plus dur, ou le
4
Ciaritas, éclat.
splendor, ignis splendor.
Legitur etiam Sy, siccum.
rp
N~BN
;
changer en acier. (5460)
Triste,
souy.
Tsouybemtemperare
55»)
similia
M~
obdurare,igiiitos
Ferrumgladios
b
sive in chaly-
1
°
d. et
..1' in aquam immittere, ut o bbddu-
~~!~~
*,. lus,qui
KiO,ng,
fratribus
seul, abandonné.
Tristis, solus, derelictus; pupil"
caret,
fus, qui fi'atribus
Hter afflictus.
caret. x-x,iiisolabi-
x-x, insoiabi-
rentur; ferrum telnperare: (5461)
Vou
~~m TyS~
(5454)
Non, nihil; sine; carere. Legitur
etiaiii Ou in eodem sensu.
iWrjl
Yén.
Fiamma, flamma exsurgens.
(5462)
7à ¡
d',
Clef.
W
A
in
Yin.
(5463)
Vide supra. (5462). Legituretiam
eodem sensu.
1
-
AgR
,
Hoey.
IWjH
Hoé
(5469)
Brillant.
Spiendens
>
valdè splendescere.
Legitur etiam Hiln, cremare. ,
'86.' Cltf.
jÈ
Ho,
AtËU
K\\ Brûler; approuver; certaine- '- ;
Frigere; metalla liquare. Legitur
etiam Tsién, in aqua coquere item
Jen.; J
Tsien. Tsièll adiIllere.
ment, vraiment, cela est ainsi, (5472)
TA et, mais.
(S466) Çremare approbare ;
ap prob ~-Lre;certè,
certè,verè,
verè, .f,A Faire sécher quelque chose
yjQ|
ita est, et, sed; littera finalis.Kouo-x,
'\, ..,; v
verè, reverà , certè; tse-x, certissimè
(5473)
tse-x-ell-x, necessario, ut passiones Py. au feu.
Ad ignem aliquid exsiccare.
necessariô ab anima vel à natura pui-
;
lulant po-x, sin minus, item non ita
est; so-y-x, causa; koû-x, vel PY - x
-
effectus; x - ky hj, approbavit ejus
;
stratagema y-x,similiter, eodem
, ,.-
Jrf-f*
* Couleur
l eur du feu.
Ignis color; hominis nomen pro-
prium. (Cod.XVI, pag.2.0.)
lTIodo; x-heÓu,.posteà, in posterum. Yng.
xA-facitetiai,-n
facit etiam adverbia,
a dverbia,qualido
quando est
voci postpositum, v. g. ngeou-x, for-
tuito. g
ji
Æ.,
(5474)
l'eau.
Cuit dans l'eau, cuire dans
'*
14-t.
(5475)
Brillant, briller.
Splendens, fulgens, splendescere,
color rubeus.
Oey.
9 TRAITS.
(5476)
(5504)-
AttSt
/fcy
Fouan.v1*J
,..,.,0
(5468)
( 0 JI
1, 50
Fondre des métaux.
Metalla liquefacere. Vide infrà
5 ).
Videinfrà
"---
- Hy.
(5477)
itift
y
Huën.
-
-CI
à
Jly
cf,
VÇéR
Faire sécher au soleil.
Ad solem exsiccare. Legitur etiam
Nouait, tepens, caIidllln. dendum.*
Sinicum
-
fit;me-x, atramentum; ho- 86? Clef.
x,vel yn ho-x, esca ad ignem accen- JI,
flo,
9(5478)
Yén.
(5486)
Vide supra (5462).
aYen,
(5479)
fÇCft
Éclat du feu, briller.
Ignis splendor, splendere; fIo-
Très-brillant, éclatant.
7 L Valdè spiendens , ,
Hoûan. gens, ignissplendor.
iucidum fui-
» ;
[ (5487)
"'(,Tv
(5480) HJU Chaud, tempéré cuire quel-
Tuer. que chose à la vapeur de l'eau
Chà"
) m\ , ;
bouillante.
j.,
Occidere. Cheou-x, ultimum ora- Hà.
Hu.
;
tionis seu conciusio, rei terminus (5488) Calidum temperatum ad vapo-
tl3
(548 C'1 v
x-yît,terminus, ultimus.
;
rem aquae ferventis aliquid coquere.
o-x, tempus temperatum x-x dici-
y^tl *
Faire sécher quelque chose
au feu.
Ad ignis ardorem aliquid exsic-
Jilt
tur de beneficio parvo.
Eclairer;viser, pointer;éclat
t
Feou.
(5481.)
care. (Cod. XVI,pag.2.2.)
Tchâo Illuminare ;
des étoiles ou d'une chandelle.
in aliquid collineare;
siderum vel candeiic splendor. x-koû,
jJ!jJ¿ (5489)
Videsuprà(5461). .,curam gerere, invigilare, cpmmen-
11lOng. ;
erant
x-kieou, ut priùs, uti res priùs
x-ydng, imitari, exemplar,
aequare, facere duo æquaIia; x-y, con-
Leâo.
(548jbis.)
)1é. Cendre, cuire sous la cendre.
~TnE' Cinis, aliquid sub cineribus vel in
~B },-:;r.. Courber un morceau de bois Ory. medio ignis coquere.
~TtC" par le moyen du feu.
~B
Nj
~t
Jeou.
(5484)
Igne adhibito rectum Iignuln in-
curvare.
Fâcheux
las; chaud.
, ; importun triste ;
Molestus, importunus; tristis; las-
Nt /S~~ néral, charbon fossile. Fdn.
(,S4,
91)
sus; calidum,
t.T calefacere.
i x~lao, mo-
Mry. Carbo fossilis, genus carbonum ex Iestia;urbanèdicitur, v. g. x-tay,
~jj (5485) lapide Ininerali factum. Yën-x, fumus vestra dominatio sibi incommodum
horum carbonum ex quo atramentum sumat, ut deferat.
1j
SCClef
jt
Ho.
i\r. infra(5552).
Vide
Souy.
(549:1.)
7~~
sv
(3300)
Éteindre le feu.
Ignem extinguere; ignem cineri-
bus cooperire, ut servetur. ,jt
86:ciejt
Ho.
t6
).Je
10 TRAITS.
)t¡-.;t-
Brûler.
Cremare. (Cod. XVI, pag. 24.)
Grand incendie.
Touy les arracher plus aisément. Àjrt] Magnum incendium.
(5494) Aquâ ferventi plumas rigare, ut I
possînt faciliùs evelli. I Ho.
(5503)
J
loi
Toliy.
(
supra (5494).
Vide suprt'l 54^4)-
Clair,
.):\
ciim;
H- paciifc-Lim;
brillant; très-sec.
Clarum, splendidum valdè sic-
perai-nplui-n
cum"; pacificul11;
;
peralllphun;; diu-
; -
turnum. x-x, simu i lietari kanos, x,
.4
(5495) (55°4)
'~tp~
Ltn.
Feu follet; clair,brillant.
;
Ignis fatiius clarum, splendens,
fulgens,splendescens.
1j
)
t nomen imperatoris Kdng-hy.
Ours.
Ursus, inter animaiia robustius ;
(5496) Hiông. cognomen.
Rôtir, (55°5)
WJÇi
* "7¥11
Tchào.
(5497)
rere
faire rôtir.
Torrere. x-ly-tse, castaneas tor-
; x-ndo, voeum tumuitus. yAb
f=J|£4Videsupra(5505).Legituretiam
Hiông.
LI'A
Na), calor, calidum.
(3306)
Mr
(5498)
Ho-(jj09)
nun.
Ylio.
i
r.
Cendre.
Cinis. (Cod. XVI, pag. 2j.)
;h.I..v
; 1.1
Fumus assurgens, igne aliquid cale-
facere tempus post occasum so l1.is.
x-x,hilariter jy-ky-x-jîn, aestus urit
jLaft
brûïer
(5:'
Yefiu
Rassembler du bois pour le
dans les sacrifices.jaL
Ligna congregare ad ea cremanda
in sacrificiis; item iigna in sacrificiis
cœïi spiritibus oÍferendis adhibere.
Legitur etiam Yeou et Yeou in eodem
sensu. Vide supra (4449).
A
Ho.
m
r
(5510) ~") dans lequel on met du feu, et
II hommes.
Y dont on se sert pour unir lesha-
K \1Mi.. Exposer des bois à la chaleur j bits; sorte de supplice en usage
s feupourlescoürb
du Mlv du feu pour les courber
chez les anciens.
er et en Quidamfoculus quo ad vestes com-
i re des roues.
II
zen. planandas utuntur; oiimeratsuppli-
K (55II) Ad ignemcalefacere ligna incur- cii genus, quo aliquis ferrese columnae
E rus rotas curvanda. x-tchïn, planeta concavae et intùs accensae applicatus
Martis. comburebatur. Usurpatur etiam pro
Oly. Vide supra(2198).
H il!
11
Éclat d'un flambeau dans la
VA maison.
minare.
.1.ong.
Splendor lucernas in domo, illu- IJytxi
* Eclat,
, clarté.
Splendor, fulgor, nitor, claritas.
HB
K ; ,
Tùig-x, audire et de auditis
dubitare x-hal, pianeta Martis. I
(
OlSl.
)
Legitur etiam Hou in eodem sensu.
(Cod.XVI,pag.2<r.)
]]M-
-I
TRAITS. I
Vide stlprà (5404).
II
S
v tus, Res )am coctæ; maturus Rôtir, faire rôtir.
mm Cil
(SSI3) ;item fructus, se
assuetus ; item fructi-is
exper-
segetes
g etes Torrere, torrefacere; quidquid in
~NJJ
H|
~M~
;
jam lTIaturæ. Siâng-x,mutuâ consue-
tudine juncti, familiares to-x, per-
fectè addiscere.
II
0.
IV9a
(20)
sartagine torretur.
difficilis.
Nan-x,toleratu
IHkh
u Chaleur, chaud, chauffer.
,
I FÕng.
Vide suprà (5436). I
I
II
** ) *
Je.
(5}2:1)
in febriles ardores erumpere
;
lab orare x - nao,
seu tumultus.
-
,
Calor, calidum, calefacere. Fa-x,
febri
llao) concursus magnus
*,-
k
Sg:Clef,
I-
Igiiem
.1.
TsienSlen.
Hy.
*
3)
(H:&
.u:.
)'if
H-
jjy
(5524)
) Chaud,
JN
-cere.
JI.
(5p6)
/SUT
Incendinm,
dere,
rp ignem
Y\.!:fl
12 TRAITS.
chaleur.
Calidum, fervidum, calor, calefa-
(Cod. XVI, pag.2.8.)
jt~
Videsupra(5524). JJjP
le: I
1
I
1
I
JIn.A
,le, Brûler.86:ciCft
}
(553
1
fàliïç
Hi~
Yen.
Tëng.
)
)
(553a)
\1f5Ec
¡JiJ
Ho.
Ho.
(5533)
(5534)
11
Tun.
Cremare. Vide supra,
Flamme.
Grand incendie.
(54^6).
-
Fiamma. Videsuprà(5462).
Lampe.
Lucerna; Iucernacum oleo. x-tchu:
si conjunctim accipiatur, tcho dicit lu-
,
cernas substantiam, xveroejuslfam-
mam ;
si divisim x lucerna est cum
oleo, tchoest candela cerea. x-long,
'I
laterna; titll-X, accendere lucernam;
tiao-x, lucernx flingum
fi
(5535)
)
~-M~
lm
,
d
demere
-'
Ich1eM n. etiam de igne insurgente".
Peyo
Aliquid ad ignem exsiccare. Vide
Juprà (5447).
mResnondùm
(5528) (5536)
)JI.
Yë. LaL0>
^-jCA
impolita.
et
(5529) (5537)
~é-n~
M(Cod.XVI, pag.briller.
Eclatant,
Assare,
Rôtir, faire rôtir.
(553°) ; (5538)
) I-
I
JI enflammer.
A
!
cief Brûler, I
13 TRAITS. Si:Clef.
ij>
hl}, },
supra(5448).
Cremare,adurere,incendere. -.Vide
,
;Leao.illuminare.I
I
JTo.
Fen.
(5539)
I
I
*Militumcastra
Yng.
(5547)
,5547
Camp
agenda Ob.'
;
campement, retran-
chement; examiner.
perpendere. Küu-
r A
in aula accensa. Legitur etiam Leào, II
; v
prasconsiderare tchong-x, vel pîtig-x,
((554o)
5540) I tremens et inquietus; x-séng, ars vel
Videsupra(5496).
I transigendam;
officium quod aliquis exercet ad vitam
x-x, tentitare, ire et
redire; kïng-x, rem undequaquè con-
I siderare, diligenter perpendere; telÎll-
(5540
Lin.
x-tcheou, hostem improvisum occu-
Lhao..; •II
Rôtir,brûler.
I M
Assare,
-vinumadustum
C'l
vinUlnadustuITI;
torrere, ho,accendere I i*
x-crelare.
x-ho,
t etiam ignisin tur
K/Jv
Yu.
Chaleur interne.
x-tsievu,
internus,
accendere I
I pare vel opprimere.
tt
JyffÇ
Faire rôtir, rôtir, échauffer. J§1 Sec.
Torrere, assare, calefacere. ~IL~ Siccum. (Cod. XVI, pag.jî.)
Fcîiz. Hio.
(5543) - (5549)
Sereposer;
;
Se rep oser; bon. I
M Sec.
7Yén.
vacare x-tse, -klÎ, Siccunl. ; ,;
j
otiari, -
,
Quiescere; bonum. X
Yéti,
(5544) Yen.
(5544)
v-
hirundo. Legitur etiam
nomen cujusd am terrai
nomen cujusdam
d montis.
: x-jên,
'.11
I
I
I
,
0ao.
(555°)
x-J
Kan-x, siccum pao x
calore oppressus iracundiâ furens
-fl-long0,ventusexsiccans.
Tsiêh
sze n.
pouvoir les enlever plus facile- I m
.1.san.
clarum, fuI gur. N
(5545) ment. (5550
I l>A Sorte
Aquâ ferventi volatilium plumas I
~tB d'instrument pour exci-
imbuere, ut faciliùs detrahi possintj;
~~6 ter le feu.
I
carnes in jus immittere. x-ky, gaUhlæ
sic pl umas detrahere. Legitur etiam S Instrumentum ad ignem excitan-
I :
N~ (ouy. dum vel capiendum aut colligendum.
lie igne aliquid calefacere.
Tsin,
(555.)
tt J)JJ:tJ
Pourri, pourrir. I *1 Incendie.
Incendium.(Cod.XVI,pag.32,)
Putre, putridum, putrescere, pu- I
~B Lan trefieri. Videilflrà (5578 Kïo.
(5546)
(5553) .1
jttlt
Clef, WnC- leti Faire sécher quelque chose$(>' ci#
Ajt\ suprà(5511). flgg au feu. dk
A Lien.
Vide
Cendre.
.r.J.
Hiin. un. Ad ignem aliquid exsiccare. Vide
1
Ho. 10 l-à ( 5 5 )
- m
(5554)
ffàfb
'j t~V Brûler, incendie.
|
.Jpfa»Cendre.
Cremare, incendium. Cinis. Vide supra(5388 et 5420).
-
)
Tsin.
Hoèy.
(5563)
(5555)
||3K| Illuminer, éclairer, clarté.
Mpii
iJVm Ec l airer, torches.
Eclairer, torch es. /SHt
- lliuminare, ciaritas. Huéli-x, valdè
IllulTIinare, tædæ, candelse quae splendere; ÿ-x,enlicare, scintiilare;
Tcho manibus deferuntur, facibus remotas Ydo.
tchao-x, illuminare.
(5564)
partes illuminare. La-x, candelae ce-
(5556)
reoc;yeôii-x.,candeloe sebacese; JO-x,
jU
quatuor anni tempora, si quodlibet
sit secundùm naturam suam attem-
peratum; llan-x, me dicinie nomen.
*
/y
Ho.
Chaleur, chaud.
Calor, calidum, fervidum;
facere. (Cod. XVI, pag. 34.)
cale-
(55(5)
it~~L Ensemble, unis; accoutumé.
Simul, concordes, concordiâ con- tfel Jeter des flammes,
/cë~ éclairer, brûler.
briller,
(5557)
Sie. juncti; assuetus, expertus.
* Flanllnare, ilhuninare, cremare.
Tsoitan.Loén-x,ignis œstuans eujusfïamma
(5566) hàc illàc indeterminatè fertur.
yVTFA Vide supra(5557).
15 ET 16 TRAITS.
f'l.
Sie.
(5558)
-
Jln.
Escas condire. Vide supra (5423)
et infrà (12,3 23).
~T%
Po.
Cremare; ignis aliquid vehemen-
ter et cum strepitu cremans ignis
fragor; oleum in sartagine crepitans.
;
(5559)
(5)67)
(5567) H' invol1ucra papyri- cum pu l1vere
tfà-x,
14 TRAITS. tormentario, pyloclastrum. Legitur
a- i.Æ.--
Faire sécher au feu.
Ad ignem aliquid exsiccare. Vide
sllprà(5473).
•4-t*
!iil6
etiam Pa6 in eodem sensu.
Rôtir, brûler.
Assare, torrere, cremare, combu-
rere. Vide supra(5455?)-
Pf. Sllet
(5568)
Faire
(556°)
1
J,i
v Splendens, fulgens, splendescere,
fulgere. Legitur etiam Lie,ignis so-
La.llitus. (Cod.XVI,
page 3^)
(5569)
rT¡:'¡at:J
F
J
1"
1 l CIf).
I*
V
]10.
Fulgor,
I
sjtw
VËL
Ú.
II
I
A'~rMSÏEm
t I
spiendor;
?M
Hz/n.
(557°)
/j^i
Espèce
fclEk
,Pf.Secorrompre,
rulgor, Ugens, splen-
Itur.AMy-x,
V* ugere,
ens;
spen01,
Cho.
(5571)
*"
---
or
.-.:r-
zao.
.,
~Jt~
aI
VvlI>P3P^
MMtrt
/FJP-t
/LlIiJt!burere.
(5572.)
Brasier,
Rôtir
0 II,
, 562),
Videsuprà
indistinctèigi-iiasservan
Lou.Cheou - x,
,
d'ours.
brûler.
,
ru er.
I) ,
Species ursi. Vide infrà (6527).
torrere,cremare,
Assare torrere,
Assare
Tburere. 1
burere. (Cod. XVI,
(Cod.
C~~ ~TL~
KT~
,
com-
cieniarecom-
/y rvagojijj.
réchaud.
ma
tr J.
itiFjft
foculus
)
-I17
I-
IHji
I
I
I
I
I
I
.,
x-pmg, pain
dans une poêle.
I
Làn.
(5577)
Lan.
V/)ç)<_/
o^
h' légèrement
séché
'/mSOnL.indistinctèigniasservandoadhibetur.I tagine.Tsiéti-x,frigere.
Ignitabulum
ta
quidquid
parumper t
in
(5579)
ET 18 TRAITS.
Fairerôtirquelque
qu'à ce
que chose
c h ose jus-
qu'ildevienne jaune.
Aliquid torrere donec fIavescat.
Se corromPre' pourn;
l,
caIr,
pourri; clair~
brillant; multitude.
Putrescere, putre; clarum, splen-
dens ; multitudo; coctum seu matu-
rum pliS quam par est. sau - *,
sp en
1 escere,
d u
figere;ta-x)conterere
donec res mollescat; Jiiebu-x, putre-
factum. x-mdll dicitur de floribus qui
pIures similt erumPunt et apenun-
Panis
A resvaidè cocta; gravare,
aflhgere, ut pIebem. Legitur
JT
ail III eodaem
0
eo d em sensu.
,
C'
etiam
1,
exsîccatus
gine. Tsiéii-x., fri bere. i
sar-
86.' Clef.
m.
I
(5573) ciendas kiÕ-x, foculus ad pedes cale- I
faciendos; IIOUdll-X, mensa cum igne I x-ho, flambeau, toiche.
}rJ;.
Llln.
reposito ad escas calefaciendas et II Fax, taeda. Legitur etiam Tsiô in
w*
edentes calefaciendos. eodem sensu.
, -
TsÍiio.
Fax,taeda.
(5581)I
m* Flambeau, torche. I
(5580)
1
jjh Temps sec et très-chaud.
unis. IAfgjb
rr'
esolisJ:
Ensemble, Tempus siccum et calidum. Le-
(5574) Tchâ'ng. gitur
8-ituretiam Toti,,, in eo dem sensu.
)|ShEnsemble,unis.
y1
ouaiig,velYvaiigexfamiliaTcheôii.JTO
sunra(5557).
Simul,concordes;nomenregisY-Allumer
H
quelque
l
chose
h
au A umer que que c ose au
r du soleil; faire du feu. es-
feu
Ad
jBj
tt }\$
(5575)
ignem
Abondant.
aîitquidaccendere;
spiritusigniscui
[(ouan, prit
P du feu.
;
Nt
Abundans;fuigurisspiendor, Oey- criifcant ;
ignemexcitare;
ad aiiquid significandum
sa-
;
igneminexcubiisexcitare
iile qui
Ye. xJ vaidè splendens.
(5576) praeest hujusmodi ignibus.
oS
86:Clef.
éh
7l'e
-
19 À 25 TRAITS.
;,
Pourri, corrompu, se cor-
T'hao,
CARACTÈRES JOINTS A LA CLEF.
4,5ET 6 TRAITS.
8-yn
Jjy
H'o.
My.
rompre
Putre ,
détruire.
corruptum putrescere;
destruere, extinguere. x-ldn, exco-
dIll
JIK.
- Pa x, rassembler quelque
chose avec la main, et le jeter
(5583)
quere, decoquere, physicè et mora- ensuite.
Na.
liter. Manu aiiquid colligere et deinde
(^9o)
Brûler. projicere, ut immunditias.
Jen.
Jen.Cremare.Videsupra(5466).
(tt84)
dllt
JJ Gratter, ramper.
;
Scabere, scal pere repere, reptare ;
)tIIt
* a.
P," motus progrediens cancrorum, testu-
dinum et similium. x-yàne., prurigi-
;
;-
(5591)
Très-clair,très-brillant. nem scalpere
l ma-x,
x 01" s;x-cha,ng-
stri.gi.li. 1,
kutï, reptando ascendere x ky-lay,
Valdè clarum, valdè splendens.
Tàng. (Cod. XVI, pag.JÓ.) reptando surgere.
(5585)
llJij
Tcho.
liiuminare. Videsupra(5556).. 9 ;
Contendere, disputare, certare, re-
contentio, altercatio; cer-
prehendere
Tseng. tatim. x-tsong, lis;x-king, aItercari,
(5586) (5592) dimicare, contenderè:x-yeou, amicus
.JI!. Rôtir, faire rôtir.
Assare, torrere, torrefacere. Vide
;
amicicorrector;x-siên, de primatu
contendere x-may, licitari, plus one-
rendo emere.
Tsiao.supra(5538).
(3387)
Tchoby-x, cuisinier.
Ji Dans; diriger,faire.
~y
t-tt^
~t~~ Coquus; cognomen. 1ong-kiu--hio"-x,
simul hahitare et eodem foco uti ;
**Jfj1
---
Youen.
ducere ;
In; dirigere, facere, inducere, de-
rerum dispositiones vel reo-
rum testimonia immutare; ideo, hac
Tsouan. to"ilg-Ai'-Aë-x, simui habitare, sed non 15593) de causa. x-tieh, agros inter se per-
(5588) eodem foco uti. mutare; x-x, tardé, sinesollicitudine.
*feftIVClefdes
£7/Clef.
yhominum;
Wf
f-p 7 P
LXXXVII.e CLEF.
gratter.
ongles : ongles;
Jt
(5594)
8 ET 10 TRAITS.
;
Etre
E!\ faire , lIllement et d'idée.
1:.. rée d'. d :\
*
Tchao
(5589)
Ciavis unguium : ungues bestia-
rum et volatiIium, etiam aliquando OA Esse;;facere realiter et per imagi.
llationelTI;simiafeITIilla.
nationem simia Y-xlhabere
femina.Y-x,
scabere, scalpere; manu ey. hahere
Idem. ad rem conversâ aiiquid accipere.
(5595) pro, reputare; y-chéll-X-p{!O, virtuteni
; X
; (2 3yy). 8Ê:
Imalum;
habere pro re pretiosa y-x-y,habere Paineodem sensu. Vide supra (23 2- Cl~f-
9-/7) - S' e Clef.
r Clef y-tchy-x-kio,
pro Inirabili, admirari (Cod. XVI, pag. 4.0.)
rit
ex recto facere curvum, seu ex bono
èhào,
nân-x, molestum esse alicui.
Legitur etiam Oey, ut, alicujus causa,
..£.
3F Nom que les fils donnent à Flu.
leur père.
prout: yn 1.1' quare??
- -x, quia; x-chin-mo,
, propter te, , Sic pater à filiis vocatur; avus.
x-tiy, vel1 tua1\ causâ;
/1. x-ngo- Tie. Lao-x, appellativum honoris quo se-
tellg-xy,
, 1.A' ora pro nob
b.is. (56oo) niores decorantur.
¡t4
,eodem sensu.
ao.
Nom d'homme.
PM Cognomen. Legitur etiam Pu in e Po.
Vide
suP (5599).
Vide supra (5 5 99)-
(5596) (5601)
Parva
le-y$ Petit oiseau; office.
>j^
J:IU
Père ; nom appellatif par le-
quel on désigne le père et même
Fit
avicuia; officium; vasvini, l,A quelquefois l'aïeul.
TsYo.
ut cyathus, vasculum. x-oey, magna
praefectura; x-Jo, proventus à rege
e.
(5602)
Pater; usitatum patris appellati-
(5597) prasfectis assignatus; x-h"d,fax, taeda. vum, et etiam aliquando avi. Laù-x,
dominus, dominatio vestra, îllustris-
simus pater, titulus honorificus:
( .————————————————————
CI.
l
LXXXVIIl.c CLEF.
tk
A CLE
,.
d a paternite: pere.
S8/CClef.
SS: lef. F
B
C de LXXXIX.C CLEF.
4' tr ,
:
, 1 • f
aVISpatenutatIs pater, tituius
B
M Fk.Fou.
:
auctoris libri. x-mou, pater et mater;
mtn-tchy-x-mou,rex; kf-x, vel heou-
1
3t CLEF des choses
entrelacées
89; Clef.
X.
imiter.
jt clio - x, fratres patris ;
x, matris maritus, vel vitricus. Pe-x,
sciiicet, pe x, -
~!
Hiâo. :,ob
Clavisrerumintertextarum iith-
patris frater major; chÕ-x, patris fra- ()
(5603) tari. Lo-x,
Lv "II iitterae
sex illae 1° e> qUIus
constat quœlibet sortium in libro /-
Elido.
;
ter minor. se-x, avus x-tstn, geni-
;
;
)M
M
lf
tor x-tchili, paterne, tractare. y ou-x,
T,7
miles. Legitur etiam Fou, virorum ti-
tuius honoriifcus, senex;yîl-x, pisca-
tor; tsiao-x,iignator..
«\ kïng, sive integrae, sive interruptae
et sic dicuntur, quia imitantur cœli et
terne mutationes. Legitur etiam HidQ
et Yao in eodem sensu.
|j 4, 6 ET 9 TRAITS. 4, 5, 7, 8 ET 10 TRAITS.
1
^jj
PdTT.
Clair,brillant, briller.
jfJBZ
6)
Lhoang.
,
, ;
Clarum
m defectus
splendens, splendere ;,
practerire. x - sîii
TchoPlng.
Cubile,Iectus.Videsupra.(2500).
(56 y errare
pronliSSISnonstare;x *ouay,
r 1ætus; - (jtfia)
"*
Tortue. Brebis.
PPI (Cod-XVI' p"s' 7I-t
Koïiey.
IiCoiiey.
Testudo. Vide
(Cod.
infrà
XVI,pag.41.)
W (13,298).
;
Ovis. x-x dicitur de frondium mul-
titudine x-yoûn, nubes rubra canem
Tsang. xeferens.
(56°7) (5614)
|tj^ Ecurie.
r
xc.c CLEF.
JJEquile, equorum stabulum. Vide
supra (4.312).
1san.
Tri
|
j)O/ Clef;
1J
Tj
Clef de l'appui
support, soutien.
:
appui, (5616)
9, 10 ET 13 TRAITS.
Pan. Clavis fultionis : fultio,. fulcnnu.
'Pan.
Legitur etiam TsiâÍlg in eodem sensu.
($6o9)
XCI.e
!1
«Clavis
Æ
~M
P'
(5(22)
Ma
~t
(SÓ23)
w|>
I
llrft
Chf-
Tsiang.
pin.
t
:appui,
y// Clt1:
bsionfultionis
il
niDinlidÎllln, ,
(562.4)
(5619)
ïVFi
VII
Yé4ii
Jen.
)if
t
il.
173M*
(5621)
\II;:
tyjt
([71.
Mur, muraille.
Murus, paries. Vide supra (1721).
,
C
CLEF
,
tio
4, 5, 6
divisio
CLEF.
d l'appui
de 1"
;
et de 1 divi-
d la I d..
division; partager.
;
et divisionis : ful-
dimidiare
ET 8 TRAITS.
Table; partager.
numerale I
fragii-iei-itorum,foliorum libri et fIo-
rum. x-iiao, complicare.
compiicare.
Moitié, diviser.
*
divi ser.
dividere
S
dimidiare.
1
JI:
Tsiën.
V'Ae'"M
n
6I
9,p.
B if-
IrWir
I
(5626)
Tfe.
(5627)
Pd).
(561.8)
pây
(5629)
[Jftr
11 J-j
RAt
-
(5630)
y~~
(56)1
Tchoane.
)
USVideinfrà(5634)-
(5632)
jUjr
Lettre, livre.
Epistoia,liber.Videinjrà{y4po).
(5633).
Bouclier.
obtegeiis
Table..
11, ET 13 A
tiri.
-
Scutum, clypeus. x pïèn,tabula
;
cum litteris, ut titulus tchy-x, vel x-
;
Iudere; x-pïdo,pracfectorum manda-
;; ;
x-ouey, numisma.
IJ TRAITS.
~~t
~m
ir J Diviser, partager.
Dividere, findere, scindere, par- P*Diploi-na
Patentes, diplôme.
'Jg
an.
Pièn.
tromittere. x-kouéy, vel x-hâng, proxenetacon- ^a'
tractuum conciliator, item qui\oIus
fllytit Fenêtre. aliquam mercem potest vendre; klÎll-
J1.
s.(5634)
g-
Fenestra, domûs fenestra. x-liou,
;
fenestra et ipsius fores tien-x, fenes-
trae supra tecta; toiig-x, colidisci-
puli; x-hia, studiisvacans.
d"
x, duo brachia quibus currus ab ho-
mine impellitur.
tJfi.
/l/m
Yeou..
-CrV
(X,
JVs
nomen
Vide
,
Petite fenêtre dans un mur.
Parva fenestra in pariete
ciiiusdaiii terras.
Videsupra
j~ (4523)'
(4523).
;via
illuminare, physicèetmoraiiter. Hou-
; m
s\ 1)^
Kan
(5640)
6 ET 8 TRAITS.
Mordre.
Mordere. Legitur etiam Ken in
eodem sensu. (Cod. XVI, pafJ. 47.)
*
YIn. s~j~ Dents de tigre.
(5636) Jlfl*
tes.Tigridis
(Cod. dentes, duri etsolidi den-
tes. (COd. XVI, Pag- ^7.)
page -1 7 -
JLItJu Diviser. Ky.
*
JHT' Partiri,dimidiare. x-hîn, dispu-
m
(5641)
Piérn.
(5637)
ttf~
tare. (Cod. XVI, pag. 45')
- t
rj-,
Soutien,appui.
Fulcrum, fulcimentum, admini-
±culum,fultio. Legitur
lsene.
(5641.) °
etiam Tséhg in
Livre, registre ou table sur eodem sensu.
IIR laquelle on peut écrire quelque
(5642)
;
aliquid possit scribi et deleri. Ngdll-x,
sententia judicis in scriptis tSdllg-x,
XCIII.e CLEF.
liber in quo collectce continentur va-
riai precationes.
jj
Il
Nieou.
j.T.a
*
x,
CLEF du bœuf: bœuf, vache. H*
Clavis bovis : bos, vacca. Hoâng-
boscomii-i-Li-n
x, bos communis i s séu vacca; ch
seu vacca;
;
o - jYi'~
chouyx-
pl
I
Niéoll.
Cfif.
Yt2. ya
(5639)
dents molaires.
Clavis dentium : dentes ,
dentes
molares. Tchào-x, ungues et dentes ;
tso, bos surgens primo erigit pedes
posteriores, procumbens vero ante-
riores flectit. Legitur etiam Yeou. in
lTIetaphorÏcè, quod aliquem timen- eodem sensu.
-j
"eCARACTL'-RES JOINTS À
Il
NilVU.
C~~
I1 gredi,ingredi,
I
I
I
Boeuf
B
H
I
Me
M^
d..
eoii.
*
,)
-x,
TV
ln.
Pin.
e
(5644)
; ;;
,
,
Quadrupède femelle.
2 ET 3 TRAITS.
nomen loci.
Bç,fdiens.(Cod.XVI2,,pag.3.)
0 un.
(5646)
regnum
LA C-
;
tchông-x,
marchant lentement.
Bos tarde vel lento passu
F..
progre-
;
Á
ad
Mo.
AIo
-v-
JsLa
(5650)
col ; ,,
4 ET 5 TRAITS.
fî/jBerger, pasteur.
Pastorovium; etiam moraiiter, qui Niïou.
tlAn
(5650
f/I
(5652)
"f!/J
A
; ;
hominum curain gerit campi apti
d greges pascendos d b eujus ven-
bos
popu l um aptè
regere; jin-x, regu i us; x-no'tig, ras-
tor; tsing-x, vei tiên-x, pastor et agri-
co l aa ; x - tong, pastor.
Vache marine.
~y
R
âgé de quatre ans.
N
Hj
Lâo.Hum
(5648)
domesticorum
timae.Tay-x,
m /t bos
b ; caulas ; anima-
duae vic-
,
Bos quatuor annosnatus, item bos
pertinax. (Cod.XVI-, pag. Ó.)
Slao-x,
, capra; ta-x,
H animalia tria, scilicet, bos, capra, (5654)
^B
B
^B
sus, quas imperator sacrificat terrœ ;
siao-x, capra et sus,
quae reguli sacri-
*Bœuf
F
..,..
de montagne.
ficant terræ. x-kf, recordari, Bos siivestris, bos montanus. Le-
mente
tenere; tsiallg-x, fîrmiter arripere, so). gitur etiam TsÕ in eodem sensu.
H physicè et moraiiter.
rj-> J
(5655)
(Cod- XVI*.pag. g.)
N Affl
fJJ Remplir, plein. Alf
*
v;,I b.
I. ~/f—
fTsien.
Clef.
Niëou
---f:&.
tLt
j
Poutre.
Trabs seu columna ad erigendam
domum inclinatam; terrâ et lapidi-
bus aquam intercl1u d ere. x-ouoincli-
natam domum erigere.
Taureau.
v le
4^
jÉ
Tsé.
(5664)
ttft
ans ;
Vacca.l'
Vache.93.-
;
Une victime animal de trois
truie qui fait un seul petit.
cilf,'
Nitoll,
Kou,
Taurus, bos masculus.
Tl.
(5665). natum
;
; ,
Una victima animal tres annos
sus producens vel pariens
(5658) unicum fœtum vel sus qui unicus
I
animal d'une seule couleur. I Keng Os infra bovis genu cognomen.
Sëng. Victima ad sacrificia; unius tan- I (5666)
ly
(S668)
(566,)
A
~-~~
Victime entière.
Animal quod in sacrificiis offertur
'-1"-
Corne courbe.
Cornu curvum. Legitur etiam
Kieou in eodem sensu ; item Kieou,
Kièo u.
Tsaen. et adhuc integriim est. (5669)
curvum.
(5662)
it.lL
Boe-Li
tl~ Bœu f f. boeufs.
Étable pour les chevaux et les
711/1 Bos. (Cod. XVISpag. 7.) /(Õ. Equorum et boum stajmlurp, Iign
Hïe, (5670) Parva ad intercludendos boves eÇ
(5^3) equos.
Rhinocéros.
Cle
', Rhinocéros. * Vache pleine.
J-b
Vacca praegnans, vei fœtum in ven-
PS' Clef.
Tchô'ng.NieW
Rhinocéros.
I
Sf.
(
tre gerens. Cod.XVI1,pag. 10.)
tfiîou.(5671) (5679)
a
T"JC. tres annosnatus,
Bos bos trimus.
Seau. (C°d-XV/1' Pae-"-J
t'el Jument, cavale. cJeOll.
(5680)
-
Bœuf
'1 JdJJ
n.llng.
1/-- - culus.
cul us.
unique, taureau.
Bos unicus, taurus, item bos mas- 1
y.«Bœuf de couleur blanche.
Yo.
Bos aibus. (Cod. XVIz, pag. 11.)
(5674)
t
(568*)
Bœufhaut
(5675) (5683)
..,
)tt
~N
Itm
*
(5(77)
Taureau coupé.
Taurus castratus, vel bos domes-
ticus. Tchfi-x, cujusdam quadrupedis »
5
ir.l
Taureau coupé.
;
Taurus castratus omnia animalia
domestica castrata. x-hing, virilia in
I(i Kzay.
(5678)' nomen- (Cod. XVI1, pag. 10.) supplicium amputare.
(5(86)
JJ." Clef. TtiJt
Md.
Espèce de grand bœuf.
Species bovis majoris. I
-
T
Lj.
supra (5<^73)-'1'4| y3,t Clef,
lb
Niêou. ¡'¡i¿Oll.
A (5687) (5695)
J4
Tay. Nom de royaume.
Nomen regni. Vide injra(r
(1 1,197).
1, 197)-
Legituretiam'Ly.Videsupra(4811).
I
mlange.
H-
(56?6) -
Couleur simple et sans mé-
1M
(5688)
mactanda est, ita dicta quia debet
Jt.æ Jeune bœuf qui n'a pas en- esse unius coloris.
long,
core de cornes.
Vitulus antequàm cornua emittat. Bœuf
*~
de couleur blanche.
;
Bos albi coloris halitus bovh.
>t
TcheÔ'U.
(5689) Legitur etiam Tcheou, cognomen.
x-niêou,
Tcheou.
'1
*
dÙJTI
-
Po.
jeune bœuf.
Juvencus, bos junior, qui non-
in justam magnitudinem excre-
(5697)
Videsupra(5697).
vit. (Cod. XVI% img. JJ.)
(5690) TcheatL.
lli (5698)
E
Videtnfra(56y4.)-
f
To.
(569.)
XCIV.e CLEF.
des
gtbEleverlever
maux. ounourrir
ou nourrir des am-
an - i
ÎX CLEF des chiens :, chien.
Clavis cannm : canis canis ma-
M'c4
J\
Alere bestias quce fruges come-
an. jor. Tiil-x, canis venaticus; cheôu-x,
Mo Junt. Vide .infrà(1o,3 54). Kiten
domesticus canis, custos canis; chJ-
(5692) (5699)
x, canis tantummodo ad vescendum -1)
Jl
aptus, et ideo vel sacrificatur vel co-
14, 15, 16 ET 23 TRAITS. meditur. UI/II,
(5693)
tt~~
Vitulus
; , ;
Veau
Kuh. Â l!
Videsupra(5700).
tchong-notî,nati-x, multis iratis obsis-
tere difficile est. IY\.
Ln.. Deux chiens qui se mordent94-
mutuellement.
Duocanessese invicem
(5708)
cem morden-
mord en-
tes. x-x, canum rixantium clamores. Kuen.
4
Clef.
Videsuprà(5708).
Fan.
(5700bis.)
Léopard.
«
Yn.
v dis maculatus.
Tc
LehO. Vide infrà(5750).
(57°')
YIn.
X~f\
J\ I Chien sauvage, semblable au
renard; prison. ,.f
(5710)
Ngan.
(57o1) ;
Canissilvestris,vulpi similis car- 'J 1
*
Cochon sauvage.
Sus silvestris, sus in silvis vivens.
cer. Videinfrà(10,383). Fân. (Cod.XVI*,Pag.18.)
n.(57")
t«•; *
4 TRAITS.
j/jV
AIf Vide infrà (5788). Legitur etiam
Yeou,quadrupedis cujusdam nomen.
ïffV
,.'lJJ\
Tchoano."
,
Forme, figure, espèce.
Forma, figura, species; verbis ali-
quem describere. Kaoy.accusare apud
kio?, sua-
D JUUlcell1, accusatio t+se-x-ki
ya-%
(5712)
yeoili. met peccata accusare minutim refre-
rendo;voÍJ-x, infamis, qui prie pu-
t~ ;[
1
(57°3)
dore comparere non audet; x-youên,
(57°4)
Chien vigoureux. ille qui inter doctores approbatos pri-
Twf Kang.
Canis fortis. Ya-x, pertinax, ino-
bediens.
mus ab imperatore eligitur; ting-x,
apocha, acceptilatio.
*
X.::J,. Cruel; trompeur.
~t
*:I::.h
Ji
Il#
Chien en colère.
Canis iratns, vel in furorem actus.
AA "a Férus ; fraudulentus. Vide infrà
(5846).(Cod.XVI-,pag.ig.)
JjC (Cod. XVI", pag.18.) Kouay.
(5713)
(5705)
~N
~~t
~M
X7E
Nt II
Vide infrà (5804). Legitur etiam
JYet Chy, canis producens vel pariens
*f
yA*I*
/V4 | Animal semblable au renard.
Animalvulpisimile. Vide infrà
(10,388).
tres catulos.
t.
Nlf.
(57°6)
)(
(57'4)
~N
11
x-
.!I Animal semblable au chien, mQuidam
Sorte d'étrangers.
et qui mange les hommes. exteri, quidam populi
Heou. Animal cani simile, homines co- septentrionales.
~N Yhn.
(5707} medens. (Cod. XVI%,pag. ig.)
(571s)
j1
Clef. Cruel, barbare, sot. *i $ Timide, craintif.
ouang. ft
Ci
>4
$4?
[
Accoutumé,
*j\ s'accoutumer.
; Sing.
Videinfra(5777).
,
Assuetus assuescere canis su-
perbus.x-yïï-tsieou, vino assuetus. (5725)
1\T'\
.LvleOU.
(57*y) j/fT|
'l'T* Jouer, caresser, aimer; s'ac-
?;
At Éloigner quelque chose; nom
de royaume.
coutumer, accoutumé; railleur;
Hia. chien qui sait faire différens jeux.
TY.
(5718)
;
Aliquid à se removere quoddam
regnum; exteri septentrional es; cer-
(5716)
;
Ludere, blandiri, amare; assues-
cere, assuetus;joculator canis ludere
-
doctus. Voü x, vel sie-x, despicere ,
vus grandis et ferox.
contemnere.
1 y
(719)
yljf
Transgresser, passer outre.
l/ nomen cujusd am avis; ling-x,
hûn-x,
Nomen cujusdam vestis.
;
lA
y~ i
Transgredi, vioiare, resistere. Vide
ra (5700).
r sllprà
)fb
jPJ
Chienpetit chien, ou chien
tan. de moyenne espèce.
(57200) Kéoii Canis; canis minor, etenim major
Kuén.
(J720
m
Espèce de singe;examiner,
reconnaître, observer ou es-
VfEspèce
-)f-
ATIU
de singe semblable à
rr - pionner les actions des autres.
l'homme. ;
Species simiae examinare, explo-
Species
(la), simiae
- hominisimilis.Le-
(j729)
rare, aliorum facta explorare-seu ob-
~-
5721
j~-
gitUl"etial11 KÕ etKiomeodem sensu. servare, Legitur etiam Tsúl in eodem
(Cod.XVr-,pag.IJ>.) sensu,
*
"jih
[ Chien en colère. )(
*
Animal ressemblant au loup.
Canis iratus. Legitur etiam Kyin ") ri à
? :
eodem sensu. Item Kuêh x-chy,ur-
bis nomen. (Cod. XVI2, pag. iy.)
Po.
Quoddam animal lupo similli-
mum. (Cod. XVI1 , pag. 22.)
(5713) (573°)
-
,
1
I
I
i
I
4-
.,
;f
rue
,t le.
04'
Animai
Ja
Kcil,
TRAITS. tigres.
Ren..
Kuen.
l' IX
(573*)
stu
hfaJt
IX
Kiao.
Isornnicuiosum.
C
,.v
tt
h1
-1
~B
hien
11
J..I
p t
x-kïl,
(5735)
(573S)
>Caresser,
y
(5734)
;
mendax
6
Querelleur, opiniâtre.
Rixosus, pertinax, pervicax, ino- I
,
suprà(2685).
Videsuprà ( 2685 )
vigoureux.
Cruel, barbare.
-
;
I fcf
vCjBu
II
deceptor, ferus, I
puer malse indolis parvus I
canis. x-hoa, verba fallacia.
I
1'/+
Hïïou
.r.¡leou,
I
(5738)
J
1£
th
pj
(5739)
t
(574o)
Videinfrà(5850).
Hiay.
(5740
jm.m*
A r?
f
Animal féroce qui dévore lesJ4." Clef.
sensu.
, , (10, 390
rat. Vide Infra
7 TRAITS.
x-ngan, prison.
itfirà ( 5 8 5 0)
*É
TeofU.
(574z)
I(5743)
,
bis),,
J~&
sensu.
Aboiement.
Kuen.
Grand, beaucoup.
't
Léger, ;
prompt
-23 )
avoir peu
d'esprit, mais beaucoup de pro-
-
II1
se conformer. r>
Kuen. bIte.
$iuitBiandiri, obseaui, obedire, con- Levis, velox; ille qui non multis
(5736) formare se, circuire, sequi. x-hodn,
circumagi. Vide suprà (2683). I
I in dotibus praeditus est, sed rectitudi-
nem semper servat. Legitur etiam
KuenKuéii in eodem
eod em sensu,
~t
'J Chasse qu'on fait aux bêtes
sauvages en hiver, après qu'on a
Cheôu.mis le feu aux herbes qui cou- I Yuipes ;
Hoû-x3 renard.
cognomen. Vide infrà
~N~ Ly. (1°,397).
(5737) vrent les montagnes.
I (5744)
Venatio quae fit tempore hiemis,
~NK
~~M
quando, crematis montium herbis, fu- I
gientes ferae faciiè à venatoribus ca-
piuntur; reguli pro imperatore ser-
I 1X
lik V—f-* Etroit.
Étroit.
Angustum, arctum. Vide suprà
,
(572<5) C*!»77P)-
supra
vantes sibi creditas terras. SîJn-x, im-1I
perator visitans regulorum terras.
- ia.
7/4.
(5745)
94' Ckf.m x-ny,lion. ,
etiam Hici-o tigris irata vel iracun- 94? q
1.3t
'Xl oen.
1 S
Léo, species leonis qui tigridem
comedit. I (7355>)- (Cod- XVI-, pag. *4-)
diâ furens. Vide supra (1280) et injrà
I
I
Kuèn. (5746) I Jylgi x-ny, lion. 'K
llell.
Videsupra(5708).
1--..
-. Léo. Vide supra (5746).
-
, Nf.
Yn. I
(S75a)
Yn.
M
J
Loup.
I
Loup
I /C Chiens qui marchent.
Dicitur de canibus incedentibus.
'3 t;Ç. Lupus. Tsaj-x, lupus; x-titti, valdc I (Cod. XV/:/., PaS- 25.)
Piâo.
LA
ser,aflfictus, cupidus; x-mong, crudelis; x-pe;, mi- I
ser,afHictus,res resadadmalum
maiumstatum
statum II
(5753)
574.
coHectæ, inordinatè, confusè
;
x, quoddam sidus kad-x, nomen
;
redacta; x-tsy, sordes m.compositae n'ec I
tie-lli-
I
A~
*
~J~
Mordre, ou prendre quelque
chose avec les dents.
cujusdam terrae. I Tsan Mordere, vel dentibus aliquid ap-
m
jffct Lélngx, sorte d'animaux dont
(Ji'54)
Grand
prehendere. (Cod. XVI3- , pag. 2j.)
Péy.
(5749)
l'un,savoir, le Lâng, a les pieds
de devant longs et ceux de der-
rlere courts, tandis que l'autre
*
1, porc.
Porcus Inagnus, porcus tres annos
natus. (Cod. XVIz,pag.2.5.)
le Péy, les a dans la proportion Kiën,
y~'-
(5755)
contraire.
Sunt duo quadrllpedes, quorum * jtife
Lângestanterioribus pedibus iongior,
posterioribusbrevior; x est anteriori-
bus brevior et posterioribus iongior:
1!J(.
Yen.
Nom de royaume.
Cujusdam regni nomen
Bleu. (Cod. XV/1. pag. J
;2 cogno-
en.
Yen.
(575o)
au renard
pieds.
:
Animal vulpisimile, sed octo pe-
dibus longum.
(5757)
y,lit
1H-1
Chien sauvage.
Ngén.
Ngin.
^(>0,383). Canis silvestris. Videsupra (5702)
et ilflrà (10, 3 8 3)
-
8TRAITS. (5758)
W
*
Cris du tigre. «I? Rassasié, rempli.
,
-.
/J!J't1 Tigridis tigridis ciamores
voces
tlK ;
Satur, repletus,fastidiosus finis;
sufficere. Legitur etiam Ye in eodem
Hiâo. vel rugitus, tigridis appetentis clamo- (3739)sensu.
(J75I) ;
res nomen cujusdam urbis. Legitur
"t/-
(5759)
ylue supra(1076).
sensu. Vide 1
supra 07 ) .-
t |Jl le
Exhortari,
sk
/}
CUf
Kutn.
7l\T{
Exhorter, animer.
Exhortari,animare,
Tsiang. Videinfrau(5814)-
1slang.
(576°)
Xb,
I
jJTÎ ~~(3770).
Tsong, 9 TRAITS.
(576j)
Videiifirà5854)
Sièn.
1
ItA x-..siîn, singe d'une petite es-
pèce.
ISien.
B (5762)
j-jgu
(5769)
Parva simia,Tsan-x, animal simiœ
simile-
afuyant
I 1=1 d'animaux
x - konang 3 troupe d'
par crainte.
tlX.
I9ïr
Chienne qui fait trois petits.
Canisquœ tres catulos parit.
,
H Turba animalium ex metu fugien-
B
v~**W
Tchang. ;
tium translative dicitur de homini-
Tsong.
y
(577°)
H jPl
(5763)
jfcfe
bus tumuituariè incedentibus.
Soupir.
;
Vox suspirantis foiia decerpere !
1
.«t
*
Koue
Fort, robuste; fortement.
Fortis, robustus, validus; forti-
ter.(Cod.XVI2, 27.) '-
H « ex ramis reiictis. Legitur etiam Y, in- [ (5771)
niti;itemNgo, muitùmabundans.
(5764)
(
Vides/lprtl 5751). Legitur etiam
H J)M) Nom d'un quadrupède.
J/tTt Hia, catuIi voces.
|B
H :
|Bong.
1 Hicio.
B* milis
H
tjL
valdè
Cujusdam quadrupedis pardo si-
canis pilo- (5772)
x-ncng,
Tsëng.
sus.(Cod.XVI-,pag.26.)
nomen.
m
1
Vil, abject; aboiemens.
sévère. tu ;
Viiis, abjectus; canis Iatratus. x';
H|
(57")
yY, Cruel, inhumain,
jJ'6t Crudeiis, immitis,severns;canis
AW. fortis; severitas. x- J dux stre-
0-
ey.
tsidllg
re
(5773)
ja, sat importunusetfastidiosus x-
pl, viIis,
py, nimisin
viiis,avarus,parcus,niInls
b us subtilis.
insuis
suis
~N~6
,
les
rebellio
-x,Jtres
nuissimus ; scin-td- x
scilicet, invidia,
contra superiores.
, It.
rerae crude-
très feroc
detractio
b
jcfiV
et *
x-x, aboiemens des chiens.
K W ,
~f~!~ conjecturer,
desconjectures.
Deviner faire
w
Hiâo,
.Hi
y TT.
ao,.
Canum latratus, canum latrantium
clamores. (Cod. XVI2", pas. 2.7.)
t <~
Hïfoy/
(5774)
~NB vere- ;
(5767)
Diviiiare,conjicere,oeiiiginatasol-
suspicari x-mey, iudere par JjtEspèce de chien très-petit.
Species
?
^HR minimi.
HS par ; ;
impai-, Iudere divinando par an im-
x-tchlf, divinasti x-po-tchlf, non
divinasti,vel divinare nequeo.
Oilo.
canis quàm
(5775)
A-ËX
.94." Clef.
Yoûen.
Videinfrà(5796).
-94.8Cie
ICebu.
Ahl Videsuprà(5728),
Kuh.
-X,
(5776)
-
1&
(5777)
poils, marchant sur deux pattes,
qui a le visage d'un homme, le
corps d'un cochon, et qui peut
parler.
'It'bw
rr„
Hie,
(5785)
Canis venaticus. Kong-
non audet accedere.
x, timet,
n'
Magni canum iatratus, valdè la-
trare. Legitur etiam Yen, ovis vel ca- ,J
tl-l: Singe.
Simia. x-tsè, simia.
#
(57783
nis fortis. (C°d>XVI*.pa*2.8»)
Meou.
(5787)
Porc.
11::1 Porcus, sus. Yè-x, aper. Vide infrà ;C{il; Chien, petit chien; espèce de
Tchû. (10,366). 1|1!J singe; comme.
TcAM.
(5779) Yeou Canis, ; catulus species sit-nix
veluti, sicut, ac si, adhuc. x-yu,
J/*
1111
Chat.
(5788)
ceps, dubius, incertus.
an-
mJt eau..
(H)
Yeou Doctrina, via, stratagema. Ta-x,
b.l..
magna virtus,habilitas;
suprà(5788).
1 pingere.VT/'ide
J
)/**,
JSJ
a
Sorte de singe qui aime à
A^Lé. monter sur les arbres.
Species simiae quae gaudet arbores
1
-fil; Nom de certains peuples.
Quidam exteri.
.J. conscendere.
(578z) Ydo.
(579°)
Timide, peureux, 1i
,J j
* craindre. HeSu - x petite espèce de
Timidus,
winfrà(9078). (Cod. XVI
pavidus timere. Vide
pag.28.)
singe.
Simia parva.
Sy. Sun.
(5783) (579')
Chienne
g j'- Hiong.
l
1
X
-,t
/I
clef,
KUll.
/pcl
~/S~
/"iIr
Tsf.
(J792)
Chienne qui a fait trois petits. I
Canis quae très catulos
(Cod.XVIpag.
(5794)
Trompeur,fourbe,menteur
El causer du trouble.
3o.)
expendere.
Videsuprn(5793).
Trompeur,fourbe,menteur
<pej>erit. :
; l
I
I
I
I
I
I
I
I
,tAb
IRE
; .(
I
(5800)
ïïb
Ijiê
h
Sao.
(5801)
j~S/~
Ngiiy.
(5801.)
"I*
a
Ours.
Ursus; cognomen.
Sorte d'animal.
Quoddam animal.
Sorte d'animal.
Quoddamanimal leoni simîle,
H- Clef.
j¡t
Kuh.
g;
I Yan quod tigrides vorare potest.
l-Ioa.b 1..b
bare;anima
gride Faliax, deceptor, mendax; pertur- I
l sine ossibus, quod d à ti- I
(5S03)
I
r,tse,
Sse.
Lion.
Léo; canis pariens tres catulos.x-
leo. Legitur Chy in eodem sensu.
(5805)
Yoûen,
11 TRAITS.
Videsupra(5796).
(5796)
"*
JjfBPI Sorte de quadrupède.
J*Tm Nomen cujusdam quadrupedis.
Yoûen. py (Cod.XVI*,pag. Jj.)
JiïJ
Hiao.
(5797)
,la
"^(5838).
Chien vigoureux.
Canis fortis, canis robustus. Vide ;a (5806)
(5798)
Duan.
(5807)
~N AwJ Herbe qui donne une couleur ~A\ Animal qui dévore son père.
rouge- Jj?3l Quoddam animalquodpatrem co-
SeÕZl,
(5799)
Herba ex qua fit tinctura rubri co-
loris. Vide infrà (9085).
f
King,-
(5808)
médit.
medit.
24-Cùf.
-/J171t
III 1
>>VKVidesuprà{5803).I
*I
Kuèn.yâng.
(5809)
ViAesuprà(5
Ouan.
(5810)
tilt
1ft
Lolly.
,m(5812)
#Daim.
1
Chauve-souris.
Vespertilio. (Cod. XVI", pag. 33.)
I
I
I
I
I
(38.8)
êJ:.
Tsctn
fy?T
a bovi,
gcio,
NAr
(5820)
h-'ci$
'::t
Dama. Videinfrà (10,080).
simile
Videsuprà(5820).
Nglio.
;
sem-
simias simile.
1
*
(5821)
Nom d'une Inontagne. I
;. *
Nomen cujusdam montis. I ..1. Animal semblable au renard,
So.
I ~j~ et très-endormi.
($8.3) Animai vulpi simile, etvaldè som-
l|^ Hiio.
i
nicuiosum. (Cod.XVI% pag.3^--)
Exhorter, animer, louer, ai- I (5822)
der; exciter les chiens.
4
is
Exhortari, animare, laudare, auxi- I 12 TRAITS.
;
4 II
Tsiàng.
#
liari canes irritare. Vide suprà(1838).
1
(5814)
jrJZ| Chien en colère.
1
Aboiement, aboyer. I
Canis iratus. Vide infrà (5862).
Canis latratus, canis latrantis cla- I
CLYb
Sàn.
(S8:5)
(
mores, latrare. Vide ~Yz S817'). I
N. , (,Usurpatur
(5823)
JSAreOU.
etiam pro NaD.
58Ci4/2)\-(mCod1 XTSVTSIr ,
Vide infrà
** pag.34.)t
son..
jiKhjL
>11
-
'T" tnfta(1°']72).
(5816)
Truie qui fait trois petits.
Porca quae tres filios parit. Vide 'JjY!l\.
ivue,
roces.;
Tchang-x, troupe de bêtes
Animalium ferocium cœtùs item
tumultuantium latronum potentia.-
fé-
(S81.4)
jj~
>4^^- Chien qui s'introduit par un
fait
passage étroit; dérober à la hâte. Vil, abject, mauvais; m'ou-
Kuhi.
suPrà^601 et 5825); Ife
Pj.
(58a6)
jfëlÈt
Vide
quadrupedis cujusdam, yulpi
Cruel, barbare.
Crudelis, barbarus, inhumanus,
ferus. Legitur etiam Hien, canes si-
Hzen,lTIuldecertantes.
I5847)
-Ponge
ÂÏÏfr
At
~M~
(5835)
SjjjwL
Leao.
<5836)
0
(Cod.XVI
Chasser pendant
-
Chien fort et robuste;
pag.3<f.)-
Canis fortis., valens et robustus.
la nuit.
Noctu venari, venatio nocturria.
Legitur etiam Leao in eodem sensu.
H'\ Clef<
--
vKueti.
M
Hièn. ~(3~7)' 1a
1lJ intimider, -. Chien de chasse; faire peur,
Vide stipra(582-7)-
--J'
(582.
8)
.,
;
Canisveiiaticus;inetui-n
Canis venaticus metum incufere,
inciitére,
canis timens. Legitur etiam Cho in
(5837)
eodem sensu.
I eF
Chien.
m,g.1ft
tt
«**<« ***>
Canis. Yeing-x, quidam exteri. ~T~_ Hie-x, chien de chasse.
noang. Canis venaticus, item canisros-
Fort,
A
~t
"*
(589)
robuste, dur.
-, !
Mong-x, belette. -
/1fcl
xvi\,
(Cod.L'Ïlig pag.}+i
ik
(Cod. XVII@ pag.
item nomen cujusdam quadrupedis. Mustela.
siira
, 3
-,-,
Kouey,
Vide
Vl^esuPrà(5830).
(5839)
,
i
13 TRAITS.
Furens,
~B
Lng
](ü.Obfi..b
Tan.
(58p) mali spiritûsnomen; item diciturde (584°) ,
èi
ng.
avibus ex metu fugientibtis,
Louveteau.
.:u -
-
tflfQuidam
(584,)
jjjjt oV,
JfjfiEi. Nom de peuple.
exteri australes ucaniscu-
lJ1 Lupse catulus. Legitur etiam Hy
in eodem sensu.
~t~ TffnvJusdam nomem- (Cod. XVIx, pag.jJ.) ,
Kicio.
.aQ.
(5833)
jmUKAboiementd'un'petit-chién.
vJVjA ;
i
Catuiiiâtratus itemnomenterree.
jffrttl
2
vais..
-1IPt
i.
Chien dont lespoils sont mau-
Caniscujuspilisuntfoedietsqua-
Ncîo.lidi.x-îsé,
mn.
(5834)
(Cod.. XVI", page
-
--- V lidL -.fs.e.,. canis
(Cod.XVIPag- 3
caiiis cujus pili sunt ongl.
cu °us piii
t
*
J4:
Kun.
1Videsuprà
chf.iM
X
ypa
Videsup™
(5843)
JPQEt
(5743).
v
Videsuprà(5785).:
(s81)
ftalfc
Ijjf/l
de chasse.
Canisvenaticus canis
Hte. Videsupià venator.
,
Fin;détruire, finir.
(5785
;finire, destruere, suflicere.
vm
Cie
Kufn,
-
SlfhE Soins, senex sine filiis; tantùm, Finis
Videsuprà(3776).
u
To.
tantummodo, soIulnnlodÕ; species si-
Y.
,
miae.
(58-44) (5852.)
.1&
0'
., royaume situé à l'est de
x-me,
~i~ëS~ la Chine.
Quoddam regnum in parte orien-
1118
*
*
extraordinaires ,
Choses admirables choses
c hoses merveil-
leuses ou qui arrivent rarement.
ey.
(5845)
tali situm. (Cod. XVI-,pag._;K.)
Trompeur.
Lây.
(5853)
- 1"
Res admirabiles, res extraordina-
rue, res portentosse vel qux raro eve-
niunt. (Cod. XVI1 pag. 37.)
Vieil Fraudulentus, deceptor. Legitur
*™ etiam Kôuey in eodem sensu. l4 TRAITS.
Kouay.
(5846)
Lien.
tius generis aptus est ad venanduin
qui vero breve rostrum habet, ad
; zen. Occidere; venatio autumnalis.
autumnaus.
(5854)
(5847) Jatrandum et ad custodiendam do-
mum idoneus est. Legitur etiam Ltén
.l#
rpp,
'JiIi1
Nom d'un cochon.
et Hieti in eodem sensu. Porci nomen. Legitur etiam Hao
~3~~
Kouey.
M
(5848)
Fortis,.robustus, valens, validus.
Videsuprà(5771).
Sorte d'animal.
,
;
1
YiXi
Irlun
x~tchiï> certains peuples sep-
tentrionaux.
Quidam populi exteri septentrio.
nales.
y| IJg^ Quidam quadrupes. (5856)
^f f
A*nrfc leux qui n'a qu'une
corne, et
que, par superstition, les grands
Néng.
(5857)
Hl DY..
(5850)peignent devant
d leurs
1 portes. .f5]t Grande espèce de l'animal ap-
Animalfabuïosumunicorne, quod
,
-1:1( pelé Ta. magnaanimali?Tu.Viàe
Species
prae superstitione,
antefores.
praetectipinguni : P-
ln. gna an»I*m~lig Ti.
S peci es- iÈ,-~i
ilifi-à(5871).
-Vi2'
) (5858)
-
4.t Clef - ~~(3881). 1
-w. Chasse, chasser.94•
X
Clef.
I
Venatio, venari, feras persequi.
Lie. Videsuprà(5861). "7J
Kra. -
I (5866) Kuln.
œ
Kuh. (5859)
v0btinere,
Hoe. j'
(S86o)
b
.- assequi, invenirequod
r.
quaerebatur; mancipium femina. Le- L
'v valdè,affiictus, ut ille
gitur etiam Ho,
I
I
I
Leâo.
(5867)
Noctu venari, venatiQ n&çturpa.
Videsupr(5836).
Ipêcher
i
!
iili
W Chasse, chasser, poursuivre I
les bêtes sauvages pour les em- I
de ravager les campagnes. I
m
Nâo.
(5868)
I
S
I
Lie.
(5861) avertenda agrorum damna ;
Venatio, venari, feras persequi ad I
quales- I
cumque venationes, etenim - venatio I
im
Loùy.
Chauve-souris.
Vespertilio. Vide suprà(5811).
S
S
B
k
in vere dicitur tien, in œstate mao, in I
autumno sien, in hieme cheou, et om- I
;
nés dicuntur genericè x vel td-x. Che- I
x, raptim percurrere ta-x, venari. I
F
A
(5869)
Ppt~
V
r.
Quadrupède ,animaux sau-
vages ou qui ne peuventvoler.
Quadrupes,animaliasiivestriavel
B ~fë)~
'jjfjt Chien en colère. i
CI eOu.
(,' f
,
I Canis iratus, cognomen. Legitur (587°)
qUaE volare non possunt. Kin - x
quodiibet animal duos aut quatuor
mNeôu
eau. 1.y
etiam Neoti in eodem sensu. I pedes habens, bruta animantia.
e ttH
'Jr
(5862)
Animal ressemblant à un petit
JM
H
.t- x-kouéy, belette.
,
chien, ayant la tête comme une
AIO"Ilg.
Musteia. Videsupra.(5839). TV,"
1a.
(587,)
anguille la queue longue, et le
corps de couleur bleu-foncé - :
cet animal, qu'on croit être le
castor, vit dans l'eau et se nour-
H I), 16 ET 17 TRAITS. rit de poissons.
IB
~B
t.T'
Tyti*
Chien de chasse.
Animai parvo cani simile, quod
raoratur in aquis et piscès comedit
primo anni mense pisces sacrificat;
quod si non sacrificet, in regno erunt
:
m SIO.
Canis venaticus, canis ad venatio-
nem idoneus. Videsupra (5837). plurimi latrones. (x est castor sic
interpretatur Pater Brancatus.)
;
H lB Cruel,féroce, inhumain.
Offrir
Cpérieur;
quelque chose à un su-
avancer,entrer; sage.
H
Ldy.
J/ptâj Crudelis, férus, immanis, inhu-
Hién. ;
Aliquidsuperiori ofïerrè progredi,
lnanus. (Cod.XVI*, pag. 38.) (5872) ingredi ; sapiens; significare seu ali-
quid alicui dicere.
M'Mtf- JjftiBà
S#
Kum.
"TjkKI
Mÿ.
1
(5873)
Singes de la grande espèce. '
Simiae majores.
Tsall.
(5874)
-
adroit;aboi, aboiement. --
Lepus valdè vetox et vaferrimus ;
latratus, canis ciamores. x-x, canum
Espèce
(5878)
TA
J.yao.
x-yun
1J-IPt naux.
Hïèîi
.rI. zen.
(5879)
Quidam
de singe.
Species simiæ; nomen hominis.
VideSrtpra(5782). ;
j
peuples septenn-io-
••
populi septentrionales.
-
Legitur etiam JLiên. Vide supra, (5 84.7).
04,
jflÉilEspèce de
jtr?
21 TRAITS.
singe approchant
jf|33
JT
tr"
catul
(5£
tis.. (
petit chien.
Canis unum catulum producens,
39.)
catulus.(Cod. XVI-,pag.39.)
XVl pag.
*
de l'homme.
Aio. Species simiœ sat homini similis.
1.:Æ à l'homlue, qui s'empare des
(5875)Videinfrà{5881). femmes et engendre des enfans
-
Rio,
avec elles.
/jg Sanglier.
(588i)
Species simiae sat homini similis,
..tU à faire de
tm Chasse qui a lieu dans l'au- 'JJJ
Chien accoutumé
Sien
tomne.
Venatio quae fit in autumno. Vide
sllprà (5854).
Hiiio.
(588a)
;
Canis magnis saitibus assuetus;
canis flavi coloris multorum canum
iatrantium clamores.
(5877)
yl
CLEFS DE CINQ TRAITS.
r yo.*|\
55-Clef.
.XCV! CLEF.
l ; h"," ¡
phyrites»x-nuu, dilecta filia; x-tchîng, ctif.
complere, periieere x-ty, vel x- Ú)/g, JF
rexcœii1..in secta Tao-ssé
; confictus;
;
m fi Ji*-
CLEF des choses précieuses :
.:I!. x-tou, iepus in luna fictus x-kïng,
YY.
choses précieuses
YI'-Mllcieuses precieux.
cieuses; ; précieux. pierres pré- vel x-Aue, regia; x-tcha-llg, qui matri-
moni umtractat
mOlllunl ; J
fong-x,
tractat;ong-x veve.tcry- ;('1
l tchy-x,
rh.
T
-gfc Clavisrerumpretiosarum.:res.pre-
;
cavere, cautè providere; han-x;
JI spe-
Idem. 'b
(5883)
1
in eodem sensu item Sy, exteri regni I
|
Klfn. Quidam lapillus pretioso inferior.
So. nomen. (Cod.XVII,pag. 2.) Latig-x, species:corailii. rd.'
,
Yo. (5884) I (5§9o)
z
I
;
ire item Vang, Vd/lg et Vdng, in iis- I
I
4 TRAITS.
dem sensibus.
x-llng,
H
zay..
*jyA
^"11
Hpierres
)
Sorte de grand Koziey.
son que rendent les I
(1554)*(C°d'
ri
Species magni Koiiey. Vide suprJ
(H 8 lng.. L..
ng. précieuses. I Kiây. XVH'pag' +}-
In -
:
Lapillorum pretiosorum vel gem- I ..11.
J. T- I
marum sonitus. Legitur etiam Tseng (5893)
5 5
in eod em sensu. I
!;..
*
Espèce de pierre semblable à
:th Pierre précieuse brute. I Jj~ une pierre précieuse.
Lapillus pretiosus nondùm elabo- I Quidam lapillus pretioso similis.
H o.
poi ratus. Videinfrà(6010). I1 XVII, pag. 4.)
(5894)
(Cod.
:tff
A. Anneau qui n'est pas entier.
Nt
H| V
~J~ Sorte de Py.
SpeciesPy.Videinfrà(6017).
I
I
,
Küe.
Annulusnon integer. CM-x, annu-
lus quem sagittarii in dexterae manus
pollice coliocant ad sagittas emitten-
.!(011g.
(5895)
;
das item ornamentum ex cinguio
Haut,
H Ú
(5887)
élevé,éminent.
Aitum, sublime, excelsum, emi-
Y/y
pendens, quo praefecti utuntur.
•
Deux pierres précieuses réu-
J—
Hy Tÿ.
Unionum splendor, unionum ful- t~ nies ensemble.
HB gens color. (Cod. XVII, pag. 3.)
- icilo Duae gemmae simul junctae, gIP-
(5897) marum par. (Cod. XVII, pag. 4.)
; x-lf
:r ruan..-.,.; , Bon, bien jouer, se divertir; verre. S}:c/,ft
f
yy* Clef. -fV
Rf. ~'a J~ Vitrum; gemmarumformosissima."*|*
J-* regarder long-temps.
Bonum, benè iudere
mentis vacare ; diù aspicere.
oblecta-
l'
X-CflOa,
pio. x-ly-ki'iig, spéculum vitreum.
YÕ. (5898) (59°î) W.
nugari, jocari; tay-x, nugator, jocu-
lator, ad seria piger, delectari
res curiosae, curiositas.
; x-voe,
tIITI Eclat
r des pierres précieuses.
Gemmarum splendor. TJÍfu-x, næ-
vus in gemmis. Legitur etiam TsT,
%k x-kouey sorte de pierre pré-
, Tse. macula in lapillo pretioso.
J~)~ cieuse de couleur rouge. (5906)
Quidam lapillus rubeus ; item rosa
JVLêy y
(5899) *"II:l Belle pierre précieuse.
Alexandrie.
;¡:J
,
Pulchra gemma, pulcher lapiilus
J:t
JTestudinis Écaille de tortue. A
nao. pretiosus. (Cod. XVII, pag. j.)
Mao.
cortex. Legitur etiam
Méy in eodem sensu.
>(59°7)
Jt:I Succin.
h9°0)
5 TRAITS.
Pë:
brum ;
Succinum. Hiïe-x,electrum ru-
fa
;
mv-la-x, electrum fîavum hbu-x,
(590,) CæIare, cœlatura valdè translucens, Y' Sorte de pierre inférieure aux
vel res ad modum cæIaturæ, utnemus
spissum à soie irradiatum ; item dici-
>'J pierres précieuses.
tur de caelaturavaldè artificiosa; item KO. Quaedam petra gernmis inferior;
sonitus lapiilorum pretiosorum. TZ/lg- fTeni ornamentum. x-lo, res è mari-
(59°9)
timis conchis albis elaborata.
x, sonitus gemmarum.
ftib Sorte depierre semblable
Vl x-méy, écaille de tortue.
Concha testudinis, vel res è tes-
~mL'~
une pierre précieuse.
à
Tay.
rr-,r tudinis concha elaborata. t
t
Min. Quidam lapiilus pretioso lapidi si-
milis.
(5902) (59,0)
m L..rp. ,.
Maculain lapide pretioso defectus Chan. tructio jam imminet. x-x, lapiilorum
'7:'
.1.len.
.1
Legitur etiam Tien in eodem
d pretiosorumsonitus.
*
(5903) Vide sensu. (5911)
wEu (60~1).
infrà (603 i)
Précieux, beau, bien.
Sy. Tchïn
Pretiosum, pulchrum, bonum.a-
;
voe, res pretiosae
(5912)tchu,
;
x-hién, ofFerre
x-
(59. uniones; x-ouéy, optimus sapor.
Précieux.
Précieux.
JPietiosum.pulch
P5-;fJ'Pretiosum,
TCîn.
Videsupra(5912).
pulchrum. "bol1um.
rum bonum.
,
T4
^HtLInaures
gy
(5921)
1
;
Pendans d'oreilles.pjf'.Chfi
'::è
operimentaaurium, qui-
bus ântiqui utebantur ne illicita au-
dirent. Legitur etiam Eul in eodem
.a=
Yo
t, (5913) (59zl)
sensu.
1
6 TRAITS. xê
iWPIQuidam
Sorte de pierre précieuse.
Espèce d'huîtres.
ang. etiam Ching in eodem sensu.
Hidng
lapis pretiosus. Legitur
:rA""
Z/K.
(59-4) JfT Agrafe d'une ceinture.
Cinguli fibula, corrigiae fibula
-Lin.
I Jtîi* Sorte dePf. Ileng.
I 3* SpeciesPj.VidebifrJ(6017). (59z3)
ft
(59-5) Disponere ordinatè disponere,
I Travailler les pierres pré- n- vel pâj-x,
distinguere. x-Iy, vei x-tsé, vei p ay-x f
I J-..I=t cieuses.
rr -
Toiïy Gemmas elaborare.
(592.4)
vel Irilii-x,
;
ordinata dispositio, ordi-
natè disponere y-x-jtn, ejusdem or-
dinis homines; x-x, res ordinatè con-
gestoe;x-féii, quidam lapis pretiosus.
-
(59.6)
Tchatig-x, magnatum servientes vel
B
B
T r
B l,
1 «
CUHt;
Tcïxu.
t.1b.
^zlV-
Tchïn-x perles.
Uniones. Yé-ming-x, carbunculus
x-mou, conchae quae uniones produ-
;
, m
6:f
assistentes, quando semper assistunt;
dicuntur Châng-x, quando alternatim
et Hid-x) quando vacant.
;
,
.JI-
nien-x,rosarium
2-~~ rosarium ; x, vel A'-yv
ve i x-yoir 1
(5?17)
vei x-pao, gemmas, vei1lapilli
1 .11. pretiosi;
Agrafe de pierre précieuse
Htchïn-x-my, attachée à la ceinture pour y
H YI
(5918)
Lapis pulcher, lapillo pretioso si-
itiilis.(Cod.XVII,pag.
7 TRAITS.
H Videiifirà(5988,
IHKouey. (5~S8, ~oii
:rk. Chose précieuse.
(5919) 6011 6038).
et ~038). ,J.lt Res pretiosa. Vide suprà (2185 et
59.20).
Pho.
S
(5926)
Pào.
Bb 3Àî Chose précieuse. :&t! Sorte depierreprécieuse.
Res pretiosa. Vide suprà(2185). Quidam lapis pretiosus:
Tchlhg.
(5927)
-Clefi
s>j.e
I.t.\&
TQuidaITI
you.
Tô.
Sorte de pierre précieuse, |
d'une qualité inférieure.
mais
etiamOu
gituretiam
lapis pretioso inferior.. Le-
01'1 in eodem
eo d em sensu.
seiisu.
~-t~
""t'J,'" sphère.
Kiêou
(5935)
Pulchra et nitida gemma
;
BeIIe pierre précieuse globe,9b'ci^
; :r.
gfobus,
spheera. Tièti-x,globuscoelestis; ty-x, }(J.
(592.8)
, globus terrestris; Liêou-x, inslllæ Licou
Jy~~ ;
à Japonia parum distantes versùs me-
,
Vide supra(585^). ridiem ky-x, follis.
l'Irt
Mêy,
, ,
Gouverner, régler.
-
(592-9) ~~L Gubernare moderari ;in-
regere
I
• Sortede planchette que les principio KÏ intrinsecùs constituens.
grands portoient jadis en allant | Tdo-x, doctrina, ratio; fëy-x, injus-
(qu'ils
) avoient
chez l'empereur, soit pour y I
1s
; ;
tum po-x, non curare yeou-x) justum
., lui,
noter les a ffaires qu aVolent
à traiteravec soit pour y
;
est; leao-x, aptare, disponere, com-
ponere; Iiiti-x, ratiocinari chue-îe-
yeou-x, quod dicis justum est.
marquer ses décisions.
Quaedam tabella quam adeuntes
imperatorem prasmanibus ferebant, in
.::r: Sorte de pierre précieuse.
qua et negotia ei deferenda et ejus
-V'y Quaedam gemma.
responsa scribebantur, ne oblivioni Yeou.
traderentur. (Cod. XVII, pag. 11.) (5937)
,
"tM-|
~'B~
LI'lel.d
f
(5933)
(S9H)
d
;
1..d r..,.
Paroître
prodere de
manifester, divul-
guer, déclarer.
Apparere, - prodire, Inanifestare,
facto,
;
in praesens extra-
neus aiicujus domum IngreIens d.
ejus dominum visitandum. Hîen-x,ap-
add
f
cieuse.
Tsien
L(SSIen.
939)
8 TRAITS.
Vasculum
Vascu l um ex lapiHo
lapillo pretioso con-
*
paritio; x-tsay, res actu existentes. fectuil-i.
,.
c>cf
XaV
Chose précieuse. I YH» Sorte de pierreprécieuse. ç|;, Clef.
A
Res pretlOsa. I
I
<~-ë L
Kf.
Quaedam gemma.
J-
Tchfn, -
I (5949) rd.
Yô. (5941)
If
Yoûen.exciter à la vertu.
Ouang. I
I (5950) Quaedam tabella pretiosa, vel
Koüey(videsllprà,1554), quam re-
(594a)
yyt
cieuses. Travailler les pierres pré- I gulis imperator munere dat, ut eos
ad virtutem excitet.
4)
I
ou..
(5951)
Jsrprécieuses. I
Tseng
.l seng,
(5944)
Sonitus lapillorumpretiosorum.
I m
YJk.
précieuse,
Sorte de tablette faite de pierre
dont le sommet étoit
aigu, et que portoient autrefois
N :tJ:t. Yèn.,
£tl (Cod.XVII,pag.y.) J
infrà(5957).
PAt
sîng.
el
Yo. o r.
(5956) (5964) - °.
Violon Chinois.
~CEt. Eclat des pierres précieuses.
Fides Sinica. Py- x : instrumenta
Rllt musica quas pulsantur quasi clau- yUJ Lapillorum splendor seu fuigor.
^a' dendo manum, seu ad se attrahendo, Pin.
(59)7)
(5957)
dd.icuntur Py; è
PA< quas , contrario manum
(5965)
aperiendo, dicuntur x. Py-x, Bibas,
;
quidam fructus itemquidam piscis
nonsquamatus.
"f Sorte de pierre précieuse ;
9 TRAITS.
J'jfft
0,ey.
j66j
,
belle pierre précieuse.
Quaedam gemma; pulchra gemma,
Kouey-x, res pretiosa, res valdè cu-
m
~y
Sorte de grand Koûey.
Species magni Koûey. Vide supra *--
*
riosa, res rara.
iti
Quidam
Sorte de pierre précieuse.
lapis pretiosus.
(5967)
tore albo. Legituretiam Jen in eodem
sensu. (Cod. XVII, pag. 2.0.)
Yh. =F
*
Mao.
,
(596°)
:
Species Koüey. Videsllprà(1554),
Legitur etiam Méy tdy-x, res è tes-
tudinis concha elaboratae. xm
iiigro. pag. 20.)
nig ro. (Cod. XVII, pag. 20.)
Suën.
(5961)
H~t Vide infrà (~o~o).
(6040).
Y*!-* x - méy, choses faitesd'écaillé
Jfct de tortue. Kiang.
* Res è testudinis coucha elaboratae. (597°)
Tciy, Videsuprà(5960).
(5962.)
::A
Jeou.
(5963)
Sorte de pierre précieuse.
Quaedam gemma. Videinfrà (6045).
Tlft
~'rl~
•A
H/a.
(597-)
(5971)
l, y
Pierre précieuse de couleur
de chair.
o-x,
carneum coloremde-
Lapillus ad carneumcoiorem
,
couleur blanche avec des veines
Nàoo, noires et semblable au jaspe ; Jlj| 10 TRA
\TS. - -95'
.} Clef.
Jo.
(597a)'
ao.' eiTiT
5971. Ile est fort
f: estImee 1 .,
lorsqu'elle
imite la cervelle d'un cheval.
Il Videtnfrà(5986 et 5997)' YI{.
Lieou,
l
I nis,similis ;
Lapis colore albus cum nigris ve-
valdè pretiosus
jaspidi
(5978)
Jl.J\ 1
Fragmens ou morceaux de
I est cùm sit similis equi cerebro, et
ideo dicitur Mà-x. pierres précieuses.
Gemmarum fragmenta ; gemma-
o.
tI ;p}1
B
itlH x-llên, vases employés dans
les sacrifices qui se font dans les
S'
(5979)
A
rum sonitus; Ininutiæ; subtile, te-
;
nue parum. Lo - x, veil x - sony , - ty,
v
nOUe
temples
(5973)Vasa
LI" des ancêtres.
Vasa sacrificiorum
sacrificiorum in avorum mo- ; ;
scrupuiosus,importunus, molestus, in
l,
suis re b us minimus lo-x-tâ, mol1es-
tiam illi inferre liêii-x-ouêii, caeiaturse
numentis. Clia-ti-x, corallium.
j~(~y~).
Vide supra (55175)).
Yng.
Sb.
(5974)
{
15980)
~[ jfXL -
~t cieuse;
Kin-x, sorte de pierre pré-
éclat des pierres pré- 11 Sorte de belle pierre pré-
cieuse.
~t yj cieuses.
Yâo. Quidam gemma pulchra.
(5975) Quidam lapis pretiosus ; gemma-
(5981)
rum spiendor.
~N
3P3*
J~~ sique ;
Sorte d'instrument de mu-
grave, circonspect, ca-
ché; beaucoup; splendidement.
Pierresemblableà
4^ b leune
à une pierre
précieuse.
p i erre
~~t
gg
(5977)
gravis , circumspectus ,
Quoddam instrumentummusicum ;
reconditus ;
Yong.
(5984)
Lapis sicut gemma, lapis gemmâ
inferior.
InldtùIn; splendidè; cum auctoritate.
Siâo-x,ventus autumnalis. Kfti-x-po- fW Vide supra (5972) etinfra (6909).
cordibus ;
ho dicitur de conjugibus inter
se dis-
k1Íl-x-tiâÓ-hô dicitur de
iisdem inter se concordibus.
Ma.
(5985).
p;.eClef.vVafe*
Ï/Ucieuses. Pendans faits de pierres pré- I II TRAITS. SJ;
Ït
zeou..,.'
cief.
I
;,¡:.
yy
ybyl
jjf.a
(5986)
Pendulae gemmae
men,tum.VT~-J
(5986)mentum. ide supra(3840).
;
coronae orna-
supra (3840)'
lI
I précieuse.
Sorte de pierre précieuse,
Quidam gemma. Legitur etiam n.
-
vs,
Km, JCin in eodem sensu.
JRfVidesuprà(5934). I (5993)
Ldng.
Videinfrà(6025).
(5987)
Se.
.:rliI Précieux, rare, admirable. I (5994)
jr
"?I!,
DUey.
(5988)
x,
Pretiosum, rarum, mirabile. Mêy- I
margaritarubri coloris igne eiabo- I
,f'
rata; kiong - x, petra ad gemmam I
accedens. Legitur etiam Kouey mêy-: I
~J~~
Hoan.
Vide infrà (6024)»
I
x, rosae Alexandriæ. (5995)
Pierres I Y-il1
*
Ornement d'un bonnet.
Ui
Tien,
;
enfilées et tombant du
bonnet sur les oreilles pendans
d'oreilles.
1
I
J ~B~ Galeae ornamentum ex gemmis
Jji,yy.confectum. (Cod. XVII,pag. 2.4.)
(5996)
(5989) Lapilli funiculis è pileo super au-
res pendentibus ad illas tegendas ap- Lieôii-x, pierre précieuse trans-
pensi; inaures. Legitur etiam Tchùi.
Vide infrà (11,545)-
Jto| parente.
LA Quidanl
,3rj^jr.Videsupra(59S9).
J'
(5997)
;
lapis translucidus pre.
tioso similis, sic olim nunc lieou-x , A
lien.
;
est arte factum quid ad instar vitri;
quod fit ex cornibus arietum item la
teres vel tegulas lucentes quibus utun-
rr tr
(5,990) ;
tur in templis et palatiis. Pô-x, vitrum
po-x-king, spéculum.
:t,""
rum" ( )
Qtlxdam
ttt
Clef. J;
t CIC
1°'
CM
fcj.
Instrumentum
Ngâo.
(^ooi)
(jans
Lzen.
600z)
msique.
Instrument de musique.
(Cod. XVII,pag.2t.)
quoddammusicum.
p^ pierre..
- .1.
Moitié d'unPy.
lapide elaboratus.
ç.,
*
H sacrificiis inferendas. (6010)
ratus, lapis pretiosus petraeinclusus.
H yll4 Pierre précieuse de c,ouleur
rouge. Vide supra (5988).
H| Lapis pretiosus rubri coloris.
-
Mé'n Koûey.
(6005) )
(6011
HtJLAMélangé de différentes
leurs.
cou- * tQ.
y
-
Éclat des pierres précieuses.
Lapillorumfulgor seu splendor.
-
w~
H Variis coloribus permistus. x-lan,
variis ornatus co l ori bus, ut aves. JOng. (Cod. XVII, pag. 2<f.)
(6004) (6012)
H| Moitié d'un Koüey.
H| Tpl Tabella eujus quantitas mediam
Sorte de pierre précieuse.
~~m t tantùm partem aequat tabellae Kouey. ~~U'' Quidam lapis pretiosus.
Tchang. Lo/ig-x, parere masculum. Vide supra
(60°5) (1554).
ran.
(6013)
tjjjj
~~N
12 TRAITS.
Lieou. Vide supra (5997).
(5997)-
H Sorte de pierre précieuse. L zeau.
~~t ~3P~ Quidam lapis pretiosus. Videsupra (6014)
(5937).
v eou.
J. ,
!JJ." Perles qui ne sont pas parfai-
Wm
(6006)
LA
H Iy!r
Lin.
précieuses.
Lapillorum lineamenta. Legitur
Ky.
(6015)
Uniones non rotundi. Suen-x, ins-
trumentum quoddam mathematicum
septem planetarum motum ostendens.
I
~~M etiam Lin in eo d em sensu. Videinfrà (6033).
(6007)
Suên.
(601G)
6
,;.e Clef.
ïJPMkSorte
n
TRAITS:
-iV4
Pÿ.
13
de tablette de forme 1
ronde, faite de pierre précieuse, I
dont les grands se servoient au- I
trefois lorsqu'ils se présentaient I
ouay.
Ja
(6022)
Ornement de pierres pré- 9y C/if.
cieuses, que les anciens portaient
Koufay. à leurs bonnets.
v
Ornamentum quoddam pdei anti-
qui ex lapidibus pretiosis. Legitur
etiam Kouay, cognomen.
J.
J'1J.
(6017)
(6ol I
devant iempereur. I
I
ljf/8* Couleur des pierresprécieuses.
Quaedam tabella ex lapide pre-
Gemmarum color. Legitur etiam
:I
tioso, quâ utebantur reguli imperato-
(
rem invisentes x differt à Kouey vide
sllprà, 1544),quia (oi-tey est oblon-
I
I
I
.1. n.
Tie,zen.
TiéÎl. Vide supra (5980).
(6023)
gum et in superiori parte acutum , I
; :
x vero est omnino rotundum. Donnm
non accipere sic explicat Tie-tse,vel I
I
Anneaux, bracelets, collier.
£
visitationis libelius x-sié, non reci- I
pio, sed gratias ago. I ; v';ci
-(Go:z.4)
an.
lIoan.
lus circuire
-
Annuli, anniHæ, monile, circu-
lapillus perfectè ro-
Isan.1
a
tundus.
d x-yo, cujusdam regni noinen.
lep
.t:.ti Eclat des pierres précieuses. I
9
~H~~ Gemma pretiosaetnitida.,v-.v,
ry fr I
nomen cujusdam unionis.
((,0.8) Se.
g»
mEspècedanneau;surnom.
*
j~
Espèce surnc)in -w
(6025)
,-
Species annuIi; item cognomen. Quidam lapis pretiosus.
(Cod.XVII,pag.27.)
Kit.
1
Souy.
lis.)
(6018
(6oz6)
de bellepierre
Yzi"0
(6019) précieuse.
V/)Quaedam gemma.
Espèce d'ornement fait avec
JRP des pierres précieuses. (6027)
Pendans d'oreilles.
TSIn.
(6028)
(
milis. Cod. XVII, pag. 2.0.)
;
Vas fractum, sed eujus partessunt
adhuc connexe item gemma fissa.
.-.
T/ide
s,1
Clif.tW
P5/~336~
Yb.
soo
(<5030)
lEES
IT'-fc
Vide supra (5979).
Sceau impérial.
Sigillum impériale.
j
rjL~
(6°37)
Koii'ey.
(
supra 5988).
s}. .Ll.ozïe),,
(6038)
préc
-
(6031)
précieuse.
1
;
; ,
-
Tse.
Pierre semblable à une pierre !
i euse,
t
(60p)
(6032)
vase positum,
, II'"
oryza, vel quid simile jam in suo a
ut offeratur in sacri- Pierre précieuse de couleur
juel1.
ficiis. Legitur etiamTsy, gemma ha- g ~J~~ rouge; précieux.
t tV^,
bens defectum, maculas in gemma. a
(604)
Lapilluspretiosus colore rubro
gemma rubea pretloslIln; lapillus
l _Il
,
;
? 7d' net orné de pierres précieuses. 9
alblls, gemmarum puicher color
nomen cujusdam urbis. x-ftay, mare
j~
S A
Pnlchra gemma; galerus gemmis
XVII,pag.—Dictionn. charact. j
a
et piiis Iongioribus ornatus. (Cod. j ,
quod versusorientem quindecim die-
bus et posteà aliisquindecim diebus
versus occidentem Huit.
-
antiq. Chue otien. Cod.X, page fO.) g
t~ x-kj, instrumentum mathematicum Nom d'une pierre précieuse.
N~ exhibens septem planetarum motum. I yjjJL Nomen cu j usdam lapilli
NOlnen cujusdanl iapu-titi pretiosi.
tNtr.) supra(5967).
(6°34)
et de couleur blanche.
Lapis gemmic similis, colore albo.
Vide pblT."
(6041)
!
LoAn,o».Soi-litLislapillorlim; venti crepi-
tjjt (6042)
tus; c l arum. ao-yu-yo-x,
Pi
v quidam
"J
15 ET 16 TRAITS. lapis pretiosus quo utuntur dum pro
pluvia assequenda preces fundunt.
*
~Nt :;:t:EI Vase fait de pierre précieuse.
Vas ex lapide pretioso confectum.
jLoz~.
L (Cod.tYVI/,pag.JO.)
(Go
35)
Kouey.
Vide supra (5988 et 6038).
(6043)
Sorte de
pierre
précieuse.
vicibus tincta, ut color penetrare pos-
CARACTÈRES LACLEF.
luna nova X-SUII,
sit. x-yoïie,JOINTS
n,
-
Yif. Quidam lapis pretiosus, nomen
gemlnæ. (Cod. XVII,pag.30.)
Jeou, 4, 5 ET 6 TRAITS.
(6045)
Noir.;
(6046) (6052)
*.
(6047)
imiter; précéder.
Se conformer, se soumettre;
p^ig.jo.)
pMffr
Ling.
Cujusdam lapidis pretiosi nomen.
(6054)
Sese confornlare, obsequi ; imi-
; ;
,.
;
tari præIre, sese ducem præ b ere
(605'1)
rete 111avium capturam recipere, uti;
(C048)
-
f*
~~Sj~ Sorte de pierre précieuse.
Quidam gemma.
k'
llll, legibus
l .b se aptare ;
omnes, simul; cognomen. x kOllêy-
tSO/lg-x in
summa; piào-x, alios anteire, ut exem-
J
«.J
Koûan. plo; x-swg , quod est conformalumini
(rto4<^ rationis; ta1-x, epitome; x- Iîng,
}' se
t
Vase dont on se sert dans les
temples des ancêtres pour ré-
I etiamLu, scopus, signum
;;
iiitensionis arcûs vestis
IntellsiOllISarcus vestisora,
;
ducem præbere, exhortari. Legitur
terminus
ora,qi-ix
quae sim- si
iii-
pandre le vin. plicibus vestibus interiùs assuitur.
.1.sa/
rIr n.
san.
(6050) Vas in avorum monumentis ad
~A Noir, noirceur.
vinum effundenduln. Legitur etiam
Tsà/l in eodem sensu.
- *
Nigrum, atrum, nigredo, color ni-
Loü. ger. Vide infrà (6578).
Lou.
$6'
(6055)
Clef.
*CLEF ; :
XCVI.e CLEF.
XCVII.C CLEF.
descitrouilles:
des choses noirâtres
le
Jp*
Z-T.A
.c:Luen.
Ilfond,
Huen.
noirâtre, tirant sur noir pro-
excellent; diriger. tft
trouille. CLEF ci-
il"Clif,
1ft
/I*
1)
(60S
;;
Clavis rerum snbnigrarum : subni-
ger;profundum , excellens dirigere
color niger carneo mixtus res sex
; Koua. CI'
(6056)
:Clavis cucurbb'itarum cucurbita.
b'
Tiêil-X, pepones sive melones ; hoing"
j{oÍlO,
^°"l!'
: .
t
mina;
çy.
7 malaCydonia x-chy,meseptima
Wb
/J,\I<ÿ
Koua
;
.J *
x, vel sj-X" cucumeres;
chouy-x, l o Indicus;
,,t.:t
balsa- I
luna -
ROU-X,
t
:I" I'L&
A~~é
l|n||
Tze.
(6063)
Espèce
a0
~C/~
Videsapra(6o6z).|gfc
; 1.
•i.:
de citrouille dont on
Vin.
XJ*V Koûa.
AoS<r.
:I
RI
CARACTÈRES JOINTS A LA CLEF.
1
: peut faire des vases propres à
mettre du
Poll1
opeciescucurbitarum ex quibus
cl r'
3 ET 4 TRAITS. ; (6064)
81&
}'l.
PetitesrîtrouiIIe. I Ant confici possunt vasa vini. Legitur
etiam Po. Videsupra(6057).
,Espèce
(6057)
I
Cucurbita parva. c - I Sorte de petite citrouille*qui
(6057) 1JIJ;t vient dans la Cochinchine.
Speciescucurbitac.
r
de ptrouilje, » • M ;;,
I
I
::¡:. 1
TAnpSpecies
Ing.
(6.65)
1..
plurimisCocinc
C 1..
cucurbitae parvae quae in
hinae iocis nascitur.
h.
(Cod.XVII, pag.j^)
N Teh/n. escucurb ec i itse.
,
-J :.:.
.rifnt
* Beaucoup ou grande quantit
1
Parva clcurbit. I (6066)
(6o66)
(Cad.XVII,pag.34.)
Pifn. I ,c:. ':f".
hin.II
I
I
x-noîiyysortede,citrouille.-
ZD
(6059)
Ùuën-x,
m espèce de citrouille. I Species cucurbita?.
7"!/!
Quaedam cucurbita.
Loùy.
(6067)1i
I
~ttt jj.
(6060)
Abondance
b on dance de citrouilles.
l|l^Vide supra (6057).
NB Jwtl Cucurbitarum magna copia vel
ab uiidaiitia (Cod. XVII, pag. 43.) Pô.
Pong. (6068)
dt
1
(6061)
* Citrouille.
5 ET 6 TRAITS. JJff:;. Cucurbita. (Cod. XVII, pag.34.)
*
~K DUO. -
~t }).
Tie-
ntt:h. Petites citrouilles.
Pàrvàe.cucurbitae , cucurbitae mi-
(6069)
le.. v -x
nores majoribus in eodem trunco Espèce de citrouille. l,
(6062)inseftse;-Koïia - d.. de
dicitur d Ils
fil.' 11»-; "il::
Species cucurbitae ventre magna
et- nepotibus à patre procedentibus,
'- sicut cucurbitae majores et minores A et collo angusto; species vasis'tes-
(6070)
~tt ab eadem radice Drocedunt. (6070)
tacei; cognomen.
partes dissectae, quae pro cochleari adP7.' cle.
H7.'Clef.
JIt dé
7, 8 ET 9 TRAITS.
; lit
Koùa,
hiberi potest item species cucurbitae.
I
Jik
Mo-x, cochleare ex ligno adinstar eu-
K-ofia. JJt1)t,
Espèce de citrouille.
Species cucurbitae. Vide infra
curbitae excavato.
( 6°77 ).
{6°77)•
Lao.
"VA II- -
Petite citrouille.
(6071) VjT Cucurbita parva,cucurbitaminor,
Espèce de citrouille.
VA (Cod.XVII,pag.36.)
TjyjA Quaedam cucurbita. (6079)
H6.
(6072)
Vide supra(6070).
ènt Espèce de citrouilles.
Hou.
nH/lm S peciescucurbitarum : alias sunt (6080)
albi coloris, velpe-x; aliae crocei, vel
zen.
P: A hqdllg-x. (Cod. XVII, pag.35') -LrftJU Parties d'une citrouille cou-
(6°73)
11"t pee en long ou naturellement
iIiff Milieu duriecitrouille, ou - n' divisée.
Pan. divi sée.
Lien.
Sj/Jvk l'endroit qui contient la graine.
.,
T
diatesemma aCCJplt.
(6074) *
Illa pars cucurbitae quae imme-
(6081)
Partes cucurbitae in longum dis-
sectae seu naturaliter divisae; earum
llumerale, v. g. ÿ-x, una pars cucur-
;
bitae etll-x, duse partes cucurbitae.
vng.
Tang.
pag.35.)
magna, x-x, longa cu-
curbita. (Cod.XVII, -* Grande cuiller faite avec une
(6075)
:N11,
XCVIIl.e CLEF.
F
(6076)
y$/C/
J.»1jt
Espèce de citrouille.
CLE des tuiles et des bri-"tjp
Species
(6076).
cucurbitæ. Vide suprtl
ques ques : tUles,
tu iles, bi ques.
nques.
Yâo. Oua Clavis tegularum et laterum : te gu- OÙa,
ua. ;
1 ty-x, ,,
(6083)
ifwt
(6077)
-x,
pin lateres, testa,
foc, lateres»
Iæ,
vel testa.
tegulae
x- vastestaceum
x-ky,vas testaceui-n;
inferiores;
;
Grande cuiller faite avec une
citrouille espèce de citrouille.
meou-x,ve. A<~-~.tegul ae superiores.
Long-x dicitur de ea quae feminam
;
Pirio.
(6078) confectum ;
Cochleare magnum ex cucurbita
pars cucurbitae in duas -
peperit quae vero Inasculum., dicitur
Long tchông.
-
F
r1
g'Chf> CARACTÈRES JOINTS À LA CLEF. I ¡;
tlJni
Petit vase.98'CIef-
Vas parvum, scutelIa, parva pa- I\t
)C .3 ET 4 TRAITS.
I ,.,A tera. (Cod. XVII,pag.37.) AU
Y. Oua.
I (6090
Espèce de vase de terre cuite. I
yyHj Quoddam vas testaceum, Legitur ~t~ Petite écuelle.
1. *Tou.
,
(6084)
etiam Ché in
eodem sensu. II
I
M
Yùen.
Parva scuteIla, parvum vas àd ci-
bos servandos. (Cod. XVII, pag. 38,)
.lo..
(609a)
Grand vase d'argile dont l'ou- I
b
K
valde ,7.'U verture est très-large.
Vas fictile magnum cujus os est I
I
Æ
*
trtT~ Grand vase.
Vas magnum, vas magnse capaci-
(6085) amplum. Yông. tatis. (Cod. XVII,pag. J8.)
J
1
Détruire.
N ; I
,,!,,-
M
(6093)
Videinfrà(611 o).
Pàn. Destruere tegula femina seu infe-
rior. (Cod. XVII,pag.37.)
I
I
Pfng.
(6086)
(6094)
tt
Tèn.
1~3~'
/rt
Inondation.
Inundatio , exundatio
inundare. (Cod. XVII, pag.37•)
, eluvies ; I
I
Tfrp
*
rjrffc
Tchong-x, arranger ou dispo-
ser un puits.
,
r-Fen. I
Pe. Puteum componerevel disponere;
A
Tf (6087) 1 item lateres ad puteos corpponendos.
$
(6095)
(Cod.XVII,pag.38.)
JirjLr Coupe.
Poculum,calix,vasad potandum.
I
I
Legituretiam Htr.g in eodcm sensu. I Videinfrà(72py).
Heng. !
)
(6088 Ou a.
m.
(6096)
Cruche, bouteille.
~N~
1
Ong.
(6089)
è
Hydria, amphora, vas ad àquam I
puteo extrahendam. Kièn-x, bom-
bycum folliculus. *
,PJ
totTf
Tong.
(6097)
Tuiles mâles.
Tegulaemares, tegulaesuperiores.
Videinfrà(6099).
ttt~ 5 ET 6 TRAITS.
Bouteille.
I/J^
7 ET 8 TRAITS.
~tt
~Njt
Lagena seu amphora cumansis
Jjîng.tegulieinferiores concavae, quaesupe-
; *
A,il
t:I Cruche pour mettre du vin,
Hydria ad vinum servandum. Le-
(6090) riorum convexarumaquam recipiunt. 1J/V gitur etiam Kiién, fictilia ex' terra
x-ty, iateres majorés, item iagenae Kuén. cocta. (Cod. XVII, pag. 38.)
species. (6098)
-
9
A
Clef,
Oùa.tu1
Oùa.ong. b.
Oùa.
"IL
rp,*
Petiteshuiles.,en
Wu demi-tube.
(6099)
Parvae tegulae ad instar dimidii
alias contegentes,tegu
l ias contegentes, teguli ae
æ mares.
forme de ffifr'-x'l(àu*;Va:S-ed-arg"e--*-' —-&
hjjjJVas testaceum. railg-X) vasœneum
pv
(6108)Oùq ~t
ad reponentïum acetum.
c,
- -
yyrp
* :ifir¡
'*
Vase dont l'entrée est petite.
tl/Jh
Vase avec deux anses.
OTjll
rr' Vascyjusos (est parv,iim ; nornen
Vas quoddam cum duabus ansis.
y.
itt"
cujusdam
'<Hdfl (Cod.XVII,pag. W ::. Tou terras. (Cod. X
cu j u sdai-n terrx. XVII,
VII, pag, j
pag.in.7)
(6109)
(61oo)
J --ifH Seau.
-
Cruche pour mettre du vin. yjjLij
-TftMjl Situlus, item vas ad vinum repo-
Tchy,
Amphora advinum recipiendum.
.u,
"ing nen
¡I¡t'
*
d
nendu111'-
yitrea lagena.
o-x, 'urceolus;
Siào":x:, urceol us ; ~o-/y-~,
po- ly-x,
'.l 1 -. - (6110)
.n:.;;,..
(6101)
:,.', ,
•
:1 1,..1 :
i
Pfog:
l1J.g., F
*
:b!i
{6io3j\
-J»V -H
:'
• ,,;
»
f(
- i1
Mil
* Bassin, vase.
Pelvis, vas.(Cod. XVII, pag.39.)
i^É
simile
Rendre égal.
Adaequare ;
mensam vel aliquid
-M
Ngeou.
r -.
i constitutum in loco inæquali, (6112 -
zen.
(61o4)
TPH
aliquâ re subtractâ ad æqualitatenl
Sorte
*
! ,-
de vase qui sert à mettre
l'eau.
componere.
Co~Jlad.XVII,
Lanx magna
1ang.
amphora magna.
i/ag.32.)
, Tf.a)
(611
du thé.
Vas parvum ad "bibendum Tcha;
patera. Legitur etiam Ty, parvus dis-
cus. (Cod. XVII, pag. 40.)
(6106)
(6107)
• (6115)
9
fs:
Clef,
Jkl mt fir
"IJrU
Plat.
Paropsis,catinus,patella, discus.
Legitur etiam Tchoüell, laterescocti.
1 AitDng-x, grandes briques.yS:
1vU Lateres majores. X Clef.
IrfÔfjr JfijAj
Potier de terre; examiner.
Figulus; examinare, distinguere.
|ï3Tj Ecuelle de terre
IPWfj prendre du thé.
; tasse pour
;
LILI L..
x-piào, exemplar, etiam moraliter. Scuteilatestacea pateraad biben-
Tchrn. Teh/n.
- v'
Legituretiam Kuén, nomen terrae.
Neeou.
x
(6125)
dTumTl>ch1
UlTI a;* cognomen.
.1.(/la; cogn0111en.
Vase.
œÍlî Briques cuites.
t ?(j¡(j Vas. (Cod. XVII, pag. 41.)
jdjiVrj Lateres cocti.Lo-x, lateres ma-
jores. Vide supra (1684).
Yôiig. Tchofien.
(6.26)
(6[18)
N
Vas.VideVase.
infrà(8119). I HPtiK
Vide supra(6126).
,
Lo.
Yng. (6127)
Mouvement mouvoir, bri..-
'L
(6111)
II >
ÊIET ser, consumer. -
~N
NM JÇK
,
Bassin.
Pelvis
Legitur
quoddam vas testaceum.
etiam Y, rumpere, rumpi.
L'.
ln.
(6128)
T
Motus, movere, atterere, consu-
Inere, attenuare. Legituretiam 111
)
in eodem sensu.
(6120)
ET 12 TRAITS.
fi Vase d'argile.
Vas testaceum.
Lf.
~~t A~ ;
Sorte de vase briques avant
Illessoientcuites.
I (6129)
17vt
~~B
j U; -:ltfi
(6121)coqualittir.
qu'el so ientcui tes.-
qu'e
Quoddam vas lateres antequàm
coquantur. Usurpatur V
p attir etiam pro Ky,
I
jS/ir
F~ Vase d'argile dont on se sert
pour cuire le riz.
TJ,J?tp/f
ria- Vas testaceum quo utuntur ad co-
Vide supra (172.2). #
(6130)
quendam oryzam.
A~
~B JW;(¡
Lao.
Vide supra (6078).
Vas
u.
Vase pour mettre le vin.
ad reponendum vinum. Legi-
tur etiam Vou et Feou in eodem sensu.
L
(6122)
(6131)
-ATt Petit vase. ihr4 Coupe pour le vin.
~tt .:;f/fJ Vas parvum. PeOll-X, vas testa- .!jf/t Vini poculum. Videsupra(aipp).
Ù. ceum. (Cod. XVII, pag. 41.)
L eo'
evu. Tsfin.
(6U3)
(6132)
Ce
ft
lot
Clef.
O/ia.
Cruche.
:UII-
-m
Ssë.
(6133)
I,
Amphora, amphorœ dum frangi- I
tur sonitus. (Cod. XVII, pag. ^>)'
I
I
I
j
"1i.'
JlJj
Nièn.
7\T',
(6141)
AJ~
vase pour cuire le
Vas quo utuntur ad coquendam
oryzam. (Cod. XVII, pag. 13.)
riz.9sr
-~
ftù
Clef.
0,
Oua,
j
I Moûlin.
13 ET 14 TRAITS.
-
L
A Molendinum ad detrahendum cor-
ticem ex oryza.
*
J
~t-~
H.j^
J * ,
Grandes briques.
Lateres majores lateres ampli. 1
(Cod. XVII, pag. 42.)
I
I Long.
(6.42)
I
(6,34)
Vftrr Vase d'argile. I Ling.
(Cod.
tfÊfJnTk Vas argillaceum, vel vas fictile.
XVII, pag. 42.) M
(6r43)
Hj.
hy. j
Vide infrà (7297).
(6l35) I
I Ou a,
Vide supra (172.2 et 6121). bis.)
(6143
!I*
*
Sorte de tuile.
(6,36) Specles ;
tegulæ;item
S p eciesteguias Itelu .vas
vas testa-
1'Tff
j~t~ Seau, cruche.
Situlus, hydria, amphora,vasad
extrahendam aquam ex puteo.
Ld.
(6144)
ceum. (Cod.XVIIt pag. 44.)
Vase.Ong.
(û137)
t
(6l39) CARACTÈRES JOINTS A LA CLEF.
15 A 19 TRAITS.
3 À 6 TRAITS.
*.t=ff-t:'
—
Petite cruche.
jm)
9mf7
Parva amphora, vas ad reponen- r Saveur très-agréable.
Optimus sapor. Vide supra (3866).
JJ..JQA dum vinum. (Cod. XVII, page 43.)
1/• Tchy. (Cod. XVII, pag. 4$.)
(6140) (6146)
Excès,
it
9pl
TJ
Clef..
eh,in, :;
7 dd.r..t 1 x- J|
ww [lzn. Excessus
fectus
fc incaute
,
, ;
Excès, trop excéder faute
commise par inadvertance.
nimis excedere
æc iittera
A COlTImISSUS h 1.
de-
oo." c.e CLEF.
-Ë
Clef.
Sëng.
Kan.
x-iiio-sse, ;
(647)
r
g
Sêng. vivre, produire.
eng.
Ci. d..
1t]T^ Vase pour mettre le vin. I (6155)
,
Clavis nascend i, vivendi d. et pro-
creandi : nasci, vivere parère, pro-
*:t.
H/IT Vas vini, quoddam vas quo utun- I
Kan tur ad reponenduin vinum.
(6148)
I
perfectum
per ; ;;
ducere. x-tchwg, naturali productione
x - mtng, vita;tstiblig
nitng,vita
plebs;pîng-x, olim x-y, vel x-Rf,
tsang - x,
x,
8k
du goût. num; x-tc-V'lab, videtur
"d senex tsellg-x,
,
8ÀÀ 10TRAITS.
TRAIT
1 () S.
incognitus , ;
laureus; lao-x, senex; x-iiiieii,Y-Liltus
ilTIlnaturus, inassuetus
tsdy-x, vitae tempore
;
x - x dicitur de
generationibus et corruptionibus sibi
I invicem succedenfiDtls. Legitur etiam
N Doux, qui a du goût. I Seng, aves ova parientes.
rwlf
(6150)XVII,
(Cod. Dulce, gratum, suave, sapidum.
page 45.)
I CARACTÈRES JOINTS À LA CLEF.
N~
j~~ Goûter.
Tchang.
|v
'T l sl,P''à
I Gustare,ore
362).
,1"
aliquid gustare.
Sllnl'a (1
Vide
I
I(6136)
I *
'*-*
3, 5 ET 6 TRAITS.
Nom de famille.
II
(6151)
Nomen familiae. Videsupra (1892).
11^ (Cod.XVII,pag.i7.)
Vide tnfrà (6154).' SÍng.
I
Tc/zé.
(6152)
I ft Multitude.
;
Bonus 'ffljjl; Bonne odeur.
odor. (Cod. XVII,pag. ^.)
I
Jeng.
Multitudo dicitur de multis si-
mul incedentibus seu stantibus. Le-
gitur etiam Sin in eodem sensu.
:I
nzen. (6157)
(61H)
quotidianum ;habet
x,expensoe; jy-x,quodo' usum
x-siii, diligentiam adhi-
bere. Ty-x : rei substantia seu potentia
;
est ty usus seu actus est x.
; 101/ Clef.
JhJ
2, 4, 6 ET 7 TRAITS.
, , ;
;;
7 ET 9 TRAITS.
t=I!t
II1 ; , Beau bon grand beau-
--
~F~tt~ plantes et arbres produi- coup principe commence-
X-X,
ment
sant beaucoup de fruits.
;
janucE respondens et aiiquantulùmele-
x-tong, cujusdam terras nomen.
|jJ vatum
(6162.)
StUt* Ressusciter.
Vide infrà (6168).
-L Reviviscere, redire ad vitaLm.Vide
Py.
SÕU. sllprà (6162) et hifrà (7234).
(6167)
(6.63)
J0// Clef.
1n
XTj filCLEF
III de l'usage
servir,employer.
: usage, se b",
1
m 1 Désir, desirer.
YÓng. Yong.
(6164)
Clavis usûs : usus, uti, adhibere,
consumere; expensse, divitiæ ; per-
NinlY.
(6169)
desiderat ;
Desiderium,desiderare, quodquis
cognomen. Legituretiam
Ning. Vide supra (2170).
| CARACTÈRES JOINTS A LA CLEF; 102.'Clef.
jjj
Chf -
I
0* r
CII.e CLEF.
1 ET 2 TRAITS.
Ti19
meLE F des champs : champs, *
~C-~
Tien.
)
I Crâne.
~H terre déjà labourée. I JI:I Calvaria. (Cod. XVII, pag. 54.)
Clavis agrorum : agri, terra jam I
r¡;.At FÕ.
arata; magnum tympanum; venatio I
(6170.in
(6170)
homini ali-
(6174)
vere. x-kong,
1.-
;
opus quo h 1.
lnenta parantur ouey-x, terra à vec- I
tigalibus libéra, quâ benè meriti de I
tapiMâle.
*3 f Mas, masculus; ultima ex quinque
imperio munerantur, ut ex ejus fruc- I A majoribusregni dignitatibus.x-jin, sic
tibus dona suis progenitoribus offe- I Nclti, filius coram parentibus se appellat;
rant. Legitur etiam Tiéil, arare. I (6175)
x-sé,
;
1 - x,filium
<f so d omia; hoën- fil' matri-
i.1eou.
monio conjungere -
x tuîu, filii et
été De; aller, passer, avancer; I filiæ.
III se servir, employer. îl^ll
BrH1 Peindre.
I
;
cuirasse coquille
lA
(617);
superare littera temporariaprima I
H extra regni confiniaquinquagintaleu-
H
H
inter decem Chy-kân; peliis vestiens I
nascentes herbas et arbores. Ling x, I- cas quadratascontinens
d ;x-toiï,A,-.
agri-
H primum legum caput; neng-po-tigo-x, V' , I cole, omnes qui terram coiunt. Le-
gitur etiam Tien,venari.
Ni habilitate non me vincit; x-if, pri- I
B ;
mus inter caeteros ejusdem ordinis x-
tcliang, militiae tentoria; tchy-x, ungues. tIlT X -tot/an, terre déserte et in-
I
H tri
F)1
Étendre ;
derechef, une autre
f-M
T't
ingt
(6178)
culte près des habitations.
mos ;
Terra deserta et inculta prope do-
terra extra limites sita, seu
Ts'iiig
~t
HH
Chin.
(<î,73)
fois, recommencer.
; , ;;
Extendere; iterùm iterare rec-
tum et curvum laetus et mcestus iit-
in illis
plexa.
novem partitionibus non com-
;
x-kuu, extendere et contrahere
ming, iteratum praeceptum
x-
X-mlllg
tTttli
3 TRAITS.
1(6188)
Rang,
agrorum semita in agris. Legitur ED
etiamKàng in eodem sensu.
Arpent.
]','"
Tsë. Meou.
[61S1 ) (6189)
HW Travailler la terre.
HjLa,
g
Plebs,
Peuple.
popuIus; imprudens, nes-
Hj—él Agros excolere, terrain aperire,
glebas coiifriiicere agri jam culti.
Mong.
Mo'n
g
(6I8Z)
cius. Vide supra(4823). Yun.
(6190)
Legitur etiam Kfin in eodem sensu.
M
8zn
py
(6184)
Donner, distribuer a répartir.
Dare, donare, distribuere, aliquid
dispertiri. èFou.
(6192.)
J.1T..p
-Tsao.
Labourer une terre
deau.
couverte
7
V&PÊ
Liéou.
Cent arpens de terre.
Centum jugera Sinica in agris.
Tehy.
Hàft
*
WfY
(6194)
,
Labourer.
(6186)
4 TRAITS.
yi Arare terram arare. Vide
(8308). (Cod. XVII, pag.j7.)
i/lfrà
Këng.
*'
y'f Cultiver une terre inculte.
Incultam terram excoiere. Vide
(6195)
III
UJ47
* Chasser
Venari
;; cultiver les terres.
agros colere, agri
exculti,
W iifirà(8,98,9). agri plani. Usurpatur etiam pro Tif/l.
Tsë. Tien.Videsuprà
ra (152).
2 )-
(6187) "(6196)
j-r| Ûfl Limites, terme, division.
, Wt
01 Videiifirà.27)- 102/Clef.
t
Clef.
Videinfrà(6227).
p
MJ Limites, terminus partitio ; ii-
* neas ducere. x-fdng, régula, norma ;
rrll/KKi'ciy, chf-x, mundus, seculum.
Lieou.
zeau. rifn,
9r
TIen. (6197) (6zo5) -
1*
.JYk Conduit d'eau au milieu des
ffl/L
g
¡(uen.
v
(6199)
champs.
Aquaeductus in medio agrorum
*liocusinagrisubicollium
b. II.
,
effun-
1I8
r' ;
Chemin qui se trouve au mi-
lieu des champs sacrifier aux es-
Tctiin. Prits dans ces sortes de chemins.
(6199)
duntur.
T
° aquoe Œ
(6207) ;
Via in medio agrorum sacrificare
spiritibus in hujusmodi viis.
64-1
JJT~
Craindre, avoir
gent, soigneux, circonspect,
;
peur dili-
ti-
ti~j!~
mide.
ev.
Vide supra (6207).
t
tzfj
gens, seduius, cautus, timidus; diii-
gentiam adhibere.
Instrument rural.
rural
fi l(6208)
'jPy-l
Etendue des champs.
Agrorumamplitudo.Videinfrà
(6235).
~-~ Instrumentum rurale. Vide infrà Youen.
(62I3)-
l' lv, (6209)
1 lse.
(6201)
5 TRAITS.
~~t fasse quelque chose
Detinere,
;
Retenir, empêcher qu'on ne
bête.
impedire ne quid aga-
mbCinquantearpens.
arpens.
IjJfjf
lc'no. tur; bestia. Lo-x,
Inestlca,
(61.10) '"l" b.
sex animaiia do-
scilicet,equus, bos, ovis,
,
dicitur contumeliosè loquendo. Legi-
tur etiam Hioy alere nutrire, congre-
(6202)
gare, juxta rectam rationem operari.
lIIh
M
t~ *TT
Limites des champs.
Agrorum confînia.Usurpaturetiam un
Eau Arpent,
M Pan
an.
pro PéÙl. Videsupra (1105). '/V Jugerum. Sex pedes suntunuspas-
sus, centum passus sunt unum x ;
E (6203)
.Jq
Plein.
Plenus. Usurpatur etiam pro Po,
Meou. sic antiquitùs, regnantibus familiis
(6;1.1)HIa, fil et TcheÕu : regnante vero fa-
miliâ Tsfn, ducenti et quadragintapas-
Videinfrà(7063). sus computati sunt pro uno x; nunc
sex pedes faciunt unum passum, et
centum passus unum x.
r
Meou.
(621a)
102:Clef
lit
Tifn.
JLlf
RfA
m
Tse.
(6213)
;
..111
|il,
vere
(6314)-°
Vide supra(6211).
Instrument rural.
Quoddam instrumentum rurale
acutum, ut faix.
6 TRAITS.
Cesser, finir.
Cessare, finire, definire, absol-
quâvictimamquoddam sidus
offerentes ;in
furca lignea
I
#
7
rfl
fffjL.
Hf.
(6218)
; ;
6:1.19)1.1.r
Fan.
(
(6219)
Cinquante arpens de terre.
Qiiinquagintaagrorum jugera;re-
ponere, recondere.
7 TRAITS.
; utuntur
sacrificiis
rete parvum cum ansis
metropoli provinciaeKouàng-tông.
magnis pro capiendis volatiiibus et
quadrupedibus. Chut-x, ubi loqui de-
;
siit x-king, vel x - twg,certissimè ; "f
Rbi. Arpenter des terres
des chemins.
; division
cheou-x, scriptura quam inferiores su- Agros metiri vi arum partitio. Vide
perioribus offerunt.
LI,
(6220)supra(165). ,
fQ —
f
Ligne, tirer des lignes.
Vide supra (6207). .m:
1 ;
Linea, lineas ducere; supputare,
perpendere, cohibere terminus. FÓllg-
du
fempereurs.
Tclùn. Hoe.
x, districtllm assignare. Legituretiam
(6215) (62.2.1)
(6220 noa, pingere, 1" iineas ducere: py-x,
à
QfJU
auciel,
Tchy.1
Autel sur lequel on sacriife
ereurs.
la terre et aux cinq
Arpent. linea penicillo ducta; x-mry, luscinia.
*
tjr~J~ Modique, peu; terme. Champ de deux ans.
L".
--=:p"IIJ Modicum, parùm; terminus, ter- 1%
EEI Ager à duobus annis cuitus; item,
LitO.
(6a17)
rium,
rr,
minum affigere; eligere,capere, ra-
pere.la-x,compendium,
en do slirnina-
summa-
plerumquè; ho-x,floccifacere,
Yû.
(6223)
juxta alios, ager à tribus annis cuitus.
(Cod. XVII, page 62.)
),
fectus; x-piii
x-pïngg,, nunc
nunci-n i les,- oeY
miles; xJ
oéy -x.
Differentia, diversum dividere ; .suo muneri aptus; oéy-pi-x, suo rau-
(622
6)
adlllirad, mirabile. x-tông, differen-
tia, discrimen. - ;
neri non aptus; x-mién, coram; x-chy,
tune, in iiio tempore koiïo-x,prêter
; ,.
I corde fovere, seu consentire cogita- pro multis seu multorum loco; ouèll-
I
I
tioni x-yong, in usum reservare;
yong-x, vivum dimittere qui occiden-
;
x, firmuln, stabile; hôa-x, pediculus
fforum
;
tchù-x, ille qui pignore acci-
| pit tchy- x, illequipignori dat ; x-
;
K
dus erat, item servare quod erat occi-
dendum; TcJnn-x, nomen loci.
kia-x,omninô proportionatum
x, negotium stabilitum
;
pou, pigneratitii creditoris officina
, ; tîng-
conclusum
tSdll-X, impedimentum, impedire;ÿ-
B 8TRAITS. x-chy, unum valet decem.
H
.., h Ligne, tirer des lignes. m Sentier dans les champs.
-H
- *
Linea, lineas ducere,supputare. Semita in agris. Legitur etiam
H Vide slprcl (6221). Tchouy Tcliiié ill eodem sensu.
LIv .1.CJ10 lIY
(6233)
I fflÉt Champs. m
.,.. Portions de terre qui ne peu-
vent être comprises dans un ter-
Agri. (Cod. XVII, pag. 64.)
Pë.y.
(6229)
<~~
jçy
(634)
rain de forme carrée.
Terrae portiones quae in quadra-
tum non possunt intrare, partes terrae
H m Haut, élevé.
Altum, exceIslllll-, erninens, su-
blime.(Cod.XVII,p-ag.fy.)
quae hinc et inde supersunt post
-
agrum in quadratam figuram reduc-
tum. x-ïing, residuum numeri.
jen
~Q~' Etendue des champs, champs
B bit
fflfl P"
Pénétrer ;long, '1"
éloigné.
Jj/lr* d'une grande étendue.
(62.35)terroeseuagrivigintiagri extensi;
f.
1
Penetrare ; longum remotum
A.grorumamplitudo,
HTchang ,
pervium. Vide Íllfrà (6237). , L ouen,
(620
3S)
-
jugera continen-
tes, et juxta alios, triginta. Tsy-x,
T. v régis
r)
(613 affines.
102.'
j-r-j
[±Jw
f-LI
Tien.
Clef.
fsfaj
T' -
Riang.
(6236)
ntM
Limites, terme.
9 ET 10 TRAITS.
I
Pénétrer, comprendre;long, I
éloigné.
I
Limites, fines, terminus. Vide infra I
(6249).
I
I
LÀ
*
S
jr*.
nenses imperatores gubernabant, et 102; ciCft
;
quae continebat mille Ly in quadra-
tum portarum inferum limen.
II À 14 TRAITS.
(„ frg.)reinottim,
T* 6257.
137)
(6.1. remotum pèrvium;,
Penetrare, intelligere longum , I
pervium;hilaris,
;
hilaris, conteii-I
(Cod.XVII,pas.66.)
MBrûler
conten- -¥
tus. x-yoiie, luna llndecilna. les herbes qui sont
dans un champ, avant de l'en-
irdu Ting-x, terre inculte et aban- I Lieou. semencer.
~!p A
donnée auprès des habitations. I (62.45) Herbas agrorum cremare, semen-
o
Terra inculta et deserta prope do- I que posteà spargere. (Cod. XVII,
Toùal1.
(6238) mos ; item iter in medio agrorum. I
mæ
pag. ÓÓ.)
,
m\
m't I
©mEt*-
-Toltan.
Terre inculte et abandonnée.
Terra inculta et deserta. Vide su-
Vide supra (6238).
(6-'38).
-
sup i*à prà (6238).
't
Toiïan. I
Aire.
(6246)
(6239)
||
T-
J en. cua extra muros palatii régis. Vide I
itifra (6250).
(6247) sensu.
(6.40)
Cultiver la terre.
m.Sépulture, tombeau.
lit Sepultura, sepulcrum. Legitur (1731
Terram vel agros colere. Vide supra
).
Sûn etÍamYÍlll.Videsupra. (6190). o ng
Yông,
(6248)
m
[Ci41)
es Limite, terme; côté.
m Au milieu des champs.
In medio agrorum. Vide supra
(1745).
:fJJ!I. Limes, terminus; latus; quinqua-
Kiling. ginta leucae terrarum.
Loûy. (6249)
:
102/Clef.
1&1
itl,a-f. Quinquagintaagrorum
p iii
1.14
regionis.
Videsupra(6218).
jugera.
r*
Yë. Hf. Titn.
Tien, (6zSI)
(61.59)
wjM Cinquante arpens de terre. I
dfefc Terre inculte et abandonnée
.-,pJ, Quinquaginta
Videsupra(6218). agrorum jugera. I "iJfÆ auprès des habitations.
1 Hy,
I
I Touan. m v Terrainculta
ta et deserta prop e do-
prope
r..I etoffe,toile.
i (<5i5a) lnos.Videsupra(6238).
Champs déjàcultivés; espèce ; I
(6,260)
I W5|p
.1.
plusieurs.
b..
Agri jam culti, ager in quo semi-
rrj eo"ti1.C/leOLl.
(6253) natur cannabis;species,
; es, ord o
o ; plu-;1
I
I
I CIlLe CLEF.
Ij,
rirm,muiti qUIs.
I
if CLEF des étoffes et des toiles : 103?Clef.
"Ti:
py
tN E)J;:(
WPf
Ouvrir, partager une victime.
Victimamaperire,findereetdivi- I
I
(6261)
Clavis pannorum et telarum : pan-
;
nus, tela; numeraie telarUlll, v. g.
y-x-pou, unum teiae volumen CIÍl-x-
p).
Nt
~t
Loûy.
TïM~
HÏiHÏ
Toûûi
1.ouan.
Terre inculte et abandonnée.
Terra inculta et deserta prope do-
mos. Videsupià(6238).
*
l'
,
I 1*
Isie.
(6262)
Maladie.
Morbus, aegritudo
(Cod. XVII, pag. 69.)
; cognomen.
j^||^
;
(6256)
T'V
(6257)
in unum cogere, erigere; timere. Pe- :Z:k Rare, éloigné, grossier; di-
~M~
N ML
x,quaedam tela; tà-x, unum alteri
superimponere, addere, àdjicere.
I#Jli
S-
ou. Rarum,
viser, pénétrer, persuader.
distans, crassum ;
divi-
dere, penetrare, persuadere, exter-
LegituretiamSou,
care, distinctè proponere,
riorem de re aliqua referre.
Obstacle, empêchement;eni- 7T
pecher, retenir quelqu'un qui
Tchy veut s'en aller.
(6265),
;
x-chy, cibi grossiores ; x-tchy,
gailina; x-lan-tchy-jin, à negotiis alie-
SOlt,clarè
clarè" expli-
,
Ulcère
W
-n,T
®
J
*
.1.Ing.
(67.70)
^1
Kieou.
Kiêou.
(6271)-
0
Ulcus venenosum
trat. Lîtig-x,
LA
,
venimeux.
sraciiis,
cruelle du ventre.
.1'
callus perdu-
rus qui ad instar clavi carnem pene-
macer.
,
^4
^isy„
~t~ É
1.Jt. Trembler continuellementde
la tête.
les excrémens.
-
Kang. que
Infirmitas in qua cum stercore
(6174)
etiam intestinaemittuntur. Legitur
etiam KÕllg in eodem sensu.
CIV.e CLEF.
H"*CLEF -y
1
104?Clef, *
Maladie.
7 9 :
Tsy.Tsy.
blessures
des maladies et des
maladie, b lessure.
Clavis morborum et vulnerum :
yT4
H-
Mu,
(6275)
Morbus, aegritudo, adversavale-
tudo. (Cod. XVIII, pag. I.)
*f
morbus, aegritudo, vulnus.
ni»
7b]
(6268)
t-A
,
*
y1
Nby.
-
Maladie, infirmité.
Morbus
(Cod.XVIII,pag. I.)
,
infirmitas ægritudo. yVf
Tcheou
Douleur fixée dans la partte
inférieure du ventre.
Dolor fixus in inferiori,parte ven-
(6269) "(6277) tris. (Cod.XVIII, pag. I.)
t
^Clef.
104, )'
yA Douleur de cœur.
-Jllf Cordis dolor, morbus in partibus
Ë
7f
It
Maladie; infirme, las.
Morbus; infirmlls, defessus. Vide
104.'Clef.
»>
y
1
lb J secretis. x-ky, morbus quo testiculi in infrà(6366).
ùltll, d'
Chan. Tsouy.
(62078)c'cordis do
ventrem attrahuntur. Legitur etiam Tsf:
.1
Tsr.
,
dolor.
l or. (6286)
yHî
~r~~ Maladie causée par l'humi-
4 TRAITS. dIte,
Morbus ex humiditate procedens.
1
9
*11 Maladie provenant de chaleur
ou de plénitude.
Morbus ex calore vel ex plenitu-
p
(6287)Vide
(6.87)
Epidémie.
infrà(6362), s
Ir
1c1.un.
rr
(6279)dine proveniens.Legitur etiam Tchi/l
, Epidemia; morbus contagiosiis.
in eodem sensu. Yü. Oitéti-x, pestis.
(628S)
Jffy Tumeur dans le cou.
Vjjtt Tumor in coiio. x-tchouy, tumor 5TRAITS.
t
Yeou- in collo, fluxio.
.I. eau,
(6z8o) !It:t Devenir enflé.
h » Cicatrices. 7t::! Inflari, intumescere, turgescere,
f\ Yulnerum cicatrices. PlI tumefactus.
(6189)
P~
(62.81)
L *~* Maladie qu'ont les enfans ïors-
2Ît:i Envie de vomir. *J\T qu'ils ont mangé une trop grande
y
~t (6282)
vomendi pruritus. Legitur etiam Fan rum dulcium comestura proveniens.
in eodem sensu.
£10.
N~ "CTU
(6.83)
Debilitas -ex innrmitate. Pl:
(6291)
l'nun defectus.
3?C
y J IScabies;
Gale.
cognomen.
*
|
ou
y/
l>
I
-~ > Maladie.
Morbus, labor, aillictio, infirmi-
tas.(Cod.XVIII,pag.
Kiây. -
T'
(6284) (6292)
f
Constipation. Maladie,
Morbus, infirm-ité.
~tt 9 Hr AIvi adstrictio, diffieuîtas exo-
nerandi ventrem.
,
adversavaïetudo aegri-
tudo, gravis infirmitas.
T~ NgÕ,
(6285) (6293)
104:Clef.
se..
(6294)
~J~
yïlt
Ts
1.
At
62.94
Maladie, infirmité.
Morbus, infirmitas; maculas nigrae
in corpore quae dicuntur Ile-tsè. Legitur
ln
T ,. eodem sensu.
etiam se
*
rrv
(^303)
Maladie qui provient d'uneI0VChft
grande haine ou d'une grande -;¡..
colère.
;
contractus cordis tremor
rare, detrahere.
;
Morbus ex vehementi odio vel ira
murmu-
y
Tsÿ.
-t
7'/*
JF&.
(6295)
ly
Ex infirmitate debiiis.
Jaunisse.
Arquatus morbus, icteros.
tS
y~
Tong.
(63°4)
Douleur.
Dolor, dolere. x-tong, dolere. Le-
gitur etiam Teiig in eodem sensu.
Tan.
(6296)
fond. Furoncle ou clou très- pro-
'l:? Yn
(63°5)
s'élèvent sur la peau.
m
,
Tclùn Parvas pustute in pelle excrescen-
tes: sunt species variolae minutae quæ Vide infra (6341).
*
(6297)
non creant ulcera. J
Py.
£1
Seou-x, maigre. (6306)
GibbllS.
7~0.
x-tse,
Bossu.
bus, gibbosus.
,
dorso curvus, gib-
(6307)
tou,invidia, invidere
crari pauperiem; x-yen,
; ,x-pîh exe-
A præclpItan-
-.
m
To.,
(6299)
°
gibbostis,
Bossu.
dorso curvus,
vulgo tô-tsè, vel ya-to; breve. exi-
TAt
O. Fou. guum, parvum.
(6300) (6308)
.,
?
jTtf. Kû.eodem
(6301) (6309)
sensu.
;rt;
> Blessure.
Vulnus ;
infirmitas quidam quâ
Fièvre accompagnée de cha-
leur et de froid.
rrs*potest
1
(6302)
quis provocatur ad vomitum et non
vomere. !
1Cfrêfi
(6310)
Febris eum frigore et calore. Le-
gitur etiam Chéll in eodem sensu.
f
'Ckt'.
njjIj
1°4.
7
TsY.
J'
lira.
(6311)
y|A|
"A Croûte d'un ulcère ouvert.
Aperti ulceris crusta.
ee
zay..
Kifiv
71=1'
()
6319
ve*
Febris tertiana seu intermittens,
febris singulis duobus diebus
erumpens.
P ens.
Marque de coup.
Vibex, percussionis signum.
ytjf
Fièvre tierce ou intermittente. 104:Ckf.
J'
yy.
111g.
Ping. Morbus, defectus,tristitia, afHic-
fi. iabor; in firmus,afflic-
tio, in firmitas, 1 b m. fi
Oèy.
(6312)
tus; vitiumnaturale et
morale. Tchy-
(<5320)
,i.
i (6321)
PÍno..
(633) ~*
*
Foiblesse provenant de mala-
¡.
f
t
I
t
ïl
!Æ., Ifi .,
Infirmité.
Infirmitas, ægritudo, morbus. x-
Yii.I
(63li)
die ou d'infirmité.
Débilitas è morbo vel infirmitate
proveniens. (Cod. XVIII, pag.8.)
ma, equus infirmus.
Tilung.
:r Peste.
I
(65,4)
2X Pestis.
1. 6 TRAITS. Hây,
(632l)
-
j"
7£
~'3~ Convalescence.
A morbo recreatio convalescere.
,
/|
Yâng.in
yiîllg.
Maladie, ulcère.
Morbus, uIclis. Tsi/n -x, mea in-
firmitas; kouéy-x, dominationis vestræ
Tsuén.
firmitas. Videiifiril
lnfinnitas. infrà (6460).
(646o).
[' (63'5) (6324)
b
(63.6) (6325)
Jjijces
Lassitude
de travail.
provenant d'un ex- Ulcère
7 au fondement.
ï
KW
.I\.
ïa.Lassitudo ex nimio labore prove-
niens*
Juens.
Tchf.
dicuntur x-leou.
:
Ulcus in podice Iatens. x-tchoâiyg,
lixii-iorrhoïdes si fluat
ex eis humor,
>
(6326)
ï
ftV Feu volage, dartre vive.
yjfjImpétigo. Vide infrà (647.0). Douleur subite du ventre.
[
Sien.
(631S)
"-
Kiëou.
,
Repentinus dolor ventris. Vide
prà (6271).
su-
(6Pï)
iL
'7 A
tac
-T.
S) l'; n\
rojL.'Ctcf.
ff
Cicatrice.
Cicaïrix, signum vuineris aut ul-
ceris. x-tsy, iineae in instrumentis
Hen. mathematicis vel
vestium rugæ.
7 TRAITS.
horologiis descrip-
item in vitris, mensis. TseÓu-x,
1A
Tumeurs
!Jr
A
FeOUm
J
(6336)
:
Wprt frir,Douleur
Tong.
*
leur.
J
provenant de cha-^c/Pj
Tumores ex calore
provenientes.tjt.
x-k7y\t-laJy,tumescere.n, Tsy.
considérable; souf-
ressentir du mal.
; ;
Dolor gravis dolere, condolere,
j
„
,
x-yô, valdè desiderare. x-tchÿ',
sese ingurgitare; x-hoèy, pœnitere se,
v. g. peccatorum; ngây-x, commise-
rari InisererL.
(6329)
ïm.
Mey. Yn.
mire. (Cod. XVIII, pag. 10.)
(633°) (6338)
1F
kt
leou.
Te ofz1.
x-tchoàng, vei x-tcliin, petites
pustules.
Tchû-x,
Pustulse parvæ. pustulas
I
*
T/' Morbus
J *5l7 (Cod.
èi i
Maladie.
XVlllz1pageID.)
,
ægritudo; infirmitas.
emittere. 339)
(633J)
(633O
7
yt Maladie causée par un vent
KT.viiiens.
ing.
violent.
Infirmitas è vento violento prove-
11lenS.
W/fjî"
HIn.
;
(6340)
Devenir enflé.
Inflari , Intllmescere, turgescere;
carunculaulceris.
(6332)
,H Vl
t~ Frisson.
Tremor frigidus, ut in febribus.
M
xjffiâ Ob ,
la Obstruction.
Obstructio '1' ("'-'
oppilationes. ùeng-y-
-
ArS-x, habet oHppilationes.
Sèn. Pi.
)
*«f
Sffct
-
(6333)
ffn
Grand mal de tête. -
Capitis dolor gravis; siti cruciari,'
(Cod.XVIII,pag.10.) morbus ex siti proveniens.
Leang. Siiio.
fIk:
(6334)
Morbus;
Ptu
Maladie.
infirmitas quâ quis i»1"
peditur ne possit ambulare.
Hiao,
(6335) (6343)
t
Tsy.
DySSenter'e-
JUDyseïiteria.
ID¡f.'Clef. HîrffJîIJ
7 Ly.
(6344)
F/V/e i/ar(6436).
Tchâne.
fliL1
yiQ
(6352)
3~~
T'y-
diffusa.
d'£r v
Ventre
Flegme.
enflé.JH'Clef.
Ventertumidus. Vide infrà (8521).
[ jeu
\k T.* Verrue, taches noires sur la a
~tjJL~
1
Foible, impuissant.
Debilis, impotens. Legitur etiam
K
!
t Tehf,
peau.
Verruca, maculas nigrae in pellis
Kouan.
(6354)
f(oyall in eodem sensu.
t (6346) superficie.
vent.
!I;¡
(6347)tris.Dolor fixus in parte inferiori ven- (6355)
(~).
J~r~ (6277).
suprà Vide
Videsuprà(6355).
Parvustumor, Petite tumeur, petit ulcère.
uicus;aegri-
Ely,
parvum
tudo,
lv
(6356)
t~
(6348)minis.(Cod.XVIII,pag.cujusdam
21.) 1tt
morbus; nomen ho-
Paralysie.
,
fjCl
!tt
~Nt
.LC.. Sot, insensé.
Stolidus, insanus, ineptus, insi-
piens. Vide Í/ifrà (6360 et 6458).
Ma".
(y]|)j|L
JVIâ
357 -1:
Paralysis
Tchy
(6349) |>
~M~~
Sorte de maladie.
Morbus quo fit ut sperma simui
8 TRAITS. jjf -
cum urina emittatur. Où x, quinque
ln,
(6358)
b..b
morb i qUIus veren d a affici
£fi. soi1ent.
Lépreux. démangeaison..
~~J~ Petite
ayf.
~Nt
L Jyw< Leprosus. Vide infrà (6468). Item
morbus contagiosus. Legitur etiam
f~~!~
Ts
Pruritus modicus, modicum sca-
~M:
j jÉ
Lâyineodem sensu. isièn.
bendi desiderium, modica prurigo.
tttt
~tt
V|5Sq
//J/l
Femme qui a une perte.
Muiiernimiummenstruisanguinis
Sot,
(6359)
wfJnX insensé.
Stolidus, insanus, ineptus, insi-
..!>. piens. Vide infrà(6458).
~tj) PÕng.
(6351) bydrops:
fluxuln patiens. Legitur etiam Pô-iig,
x-tchâng, ventris tumor.
Tchy.
(6360)
t
104.'Clef,Homme qui a les mains de I /felfj
Tsf.
flSv- travers.
vis asgrotans.
(6361)
I
I
1lf
rjifi
lsou.
Pustules.
PustuIcE. Tcko- pustulas
y Ku/n. Manibus contractus, manibus cur- I * emittere x-tsè, rubentes
x,
(6370)
parvas
pustulæ. ; r
ï04?CkF
*4
T''
1 Sy,
rlb
7ft Paralysie, maladie causéepar I
l'humidité.. 9 TRAITS.
*
ntrw
manus à suis ministeriis cessant. HPÊ*
Vide supra(6362). Legitur etiam I nlnch,-oxg. mor
Py)nomenaviscujusdam. I (6371)
n
Tumor, intumescere, inflari;tu-
in pedibus.
Py.
(636î) I m Maigre, fluet.
Macer,gracilis.
~* | Maladie incurable.
Infirmitas I
-iiis
Sèng.
*Kou.
*
(6364)
Paralysie.
insanabilis. I
I
* Cruel.
(6372)
sus, Vide
;
Maladiç; infirmelas1, triste.
infirlnus, lassus, defes-
Morbus
tristis, mcestus. Legitur etiam
"t7'
Yn.
(6374)
etiam Yîi et YrÍ in eodem sensu.
*
Tso Ir SOÎIY.
(6366) n.* Insensé.
iTffilStultus, insanus, insipiens. x-tiën,
Vide illfra (6440); Fong,
;
fatuus,amens x-keou, canisrabidus;
-
teau-x, dolor capitis.
(6375)
Pie.
* (6367)
, Blessure. -ange
Yâng.Ulcère.
~* l c ère.
ITao.
ji cus.
yfjSl vulnerare. Vide suprà
S (2891).
Vulnus
(Cod. XVIII, pag. Ij.)
(6176)
(6368)
Muet.
11
~.J~
Rechute.
Iteratus in eumdem morbum lap-
¿
~t~ ~t Mutus, homo qui fari non potest. Q^t
Chzn,
recidivus
sus, reci mor b us.Legitur
diviis morbus. etiam
Legitur etiaiil
Yà. x-my, ælugnla. CBn,
mn, morb
mor Ils antiquus seu
us antlqlll1S
insana
seu lnsanabilis
(6377)
-
(6369) in ventre.
Lassitude.
#i *
lt4:aef.
VS*,
Lassitude..
Vfjjj" Lassitudo, equus qui ex lassitl- 7Jt. Paralysis, nervorum
y t~ dine progredi non valet.
m.
roIl1.
Í-
Las,lassitude.
, .I°4/Clif,
sy"
1{
(6378)
Las, lassitude.
i 1
Extrêmement fatigué.
,(6379)
Hoey.. ÎMK#
Legituretiam
, Summè lassus summè afflictus.
A'b~ in eodem
eodem sensu.
^|'1
*
,v'
.n.OU,
Lassus, fatigatus, defessus, iassi-
tudo.
aMaigre,grêle.
t V
re, greal e.
Macer, maciientus, gracilis. Vide
(6387)
¡¡'1Jt,
Sorte de maladie.
Morbus in partibussecreris.Legi-
* tur etiam Oèy. Vide supra(6365).Item
Toûy. ~(93~3).
-
SeÓu.
l1(0
(6389)
iJb
Maladie.
.arO. Lassitude, rechute.
;
g
fUBSF Morbus, infirmÎtas; aegritudo. x- Lassitudo, defatigatio iteratus in
*
kouâti, praefectus inutiiis, qui suo mu- C'v
i-i-an.
neri non satisrfacit. (6389his,)
Lassitude.
Lassitudo. Vide suprà (6378).
sensu, 78ii.
tt Videitfirà(6436).
(61gi)
*JI'
Itap Maigre.
,
Macer, macilentus, gracilis, te-
L8ng.
nuis.(Cod.XVIII,pas,18.)
T hA
TchSy. * <~
Videinfrà. 6465 ( )• Wi
fbQc
>
(639a)
T.
JJ*
Maladie
wy,
Ma.
œ
W/Jv
-
(6394)
l(oüan,
(6395)
y,
(6396)
Ouen.
i~Infirmitas
-
(697)
Tchlng. que
(6398)
IVide supra
Peste.
des yeux.
obscurum
recondere,
rg..)
Ocuiortifn asgritudo vel iiifjfïtffo'as.
(Cod.- XVIII, pag.
(6387.)..
;
reponere.
•
,I
I ft
in ossibus. Legitur quo-
r
I
I
I
I
I
I
*,
yjtf
,
(6403)
(6403)
Infirmité.7®*rC/fj;
Infirmitas, quidam tumor;
F/W<?infrà(6438).
Lieou,
(6404)
rflfC
~~)~
, Tchy-xtinsanus,
Stolidtis,
~K~
'IC
T.I
so.
(6406)
IJ
Weil
Yèn.
10
(6407)
iiisipiens.
sot, insensé.
gituretiamTckiï,cicatrix.
Tchti', cicatrix.
Maladie.
-.,
Le-
çltbor
ex infirmitate rami-s carens.. Lggkur
etiam Hoêyy in eo d em sensu.7#
Blessure.
Vulnus. (Cod. XVIII,pag, "!J.)
Maigre.
y
ols)'.
,
1
'Pulsûsmotus.Dicituretiam de Macer, macilentus, gracilis.
motu pulsûs sat trelnuIo. Legitur
Sil. SeÓu.
etiam- Se in eodem sensu.
(1)399) (6408)
nt:.
Macer, lentus,gradîis, Maladie du gosier.
» Maigre, grêle.
nuis;cognomen.
-iiuis;cogiiomen. maci te-
dimentum
Gutturismor
Gutturis b us.
morb us. Hou
in gtttture. Legitur etiam
- ,
-
Ho' - -x, impe-
iiiipe
Hien. Kië/l in eodem sensu.
Tsy.
(6409)
(6400)
Uicère, cicatrices.
1> Ulcère, !I chaleur.
"t *1 Fièvre accompagnée de froid
-
cicatrices.
w33a Ulcus, vulnerum cicatrices. lla- et de
Febris cum frigore et calore; vlIlgo
x, scabies; tchf-x; haemorrhôïdès. Nio,
u °
Tchocing, Tà -tsè.
y a-pay-tse.
Ji(6401)
Cicatrice.
C icatrix.
ajL1^
flIB
°)
(641
Maladie, goutte.
Morbüs,articularis aegritudo.Fbllo"
Pân.
(6402)
---x,stultus,
i1lzen.
PYt'
(6411)
,'7" stoiidus, fatuns. Legit"1
etiam Tien in eodem
d sensu.
iI
lM/Clef.
JC~.L
TJ?Quies,
Y.
N
~t
~N~
N!
~~B
M~
~~M
]
»**
Tsj-nCtë
./Vp'V
ànge
jtfpra(6333).
(<5412)
Sèn.
(6413)
\tthtL
vjjJrlk.
*
Tclif.
gm
?
(6414)
ouy.
Loîiy
(641
Videïnfra(<54.70).
5)
s,,
zen.
(64(7)
Êtrecoilvalescent.
~!-~~
l'
lc1heou.
(64l8)
t
Plein.
C
II TRAITS.
Dyssenterie.
etirifrà(8pl).
Repos, silence,
Conva
l' V V' ;
I
Dysenteria; dysenteria inveterata I
eum tenesmo. Legitur etiam Taf,
morbus
L'd
ii-luliei-um.
x-ly, écrouelles.
1
se reposer. I
I
l1escere. Jo-yo-po-mién-hue'it,
Tv v v l
::::::;i' Rlle-tsy-po-x tsié-yû-yên-fy-kou-keou-ny,
1 A - ,C: 'r 1.
eul-pd-tsd-y-tchujg-kûn-të : si medicina
oculos non perturbât, infirmitas non
cessât; id est, sine amaritudinibus et
multisauditu injucundis non potest
virtus comparari.
I
I
eTchây,17T
(6420)
(64z
~!~
Seou.
jjFJ
*
THSt
sv
1m
*
)
(6421
(6422)
.t~J~
yoïïj"-
rr/I
ong.
.1.
(6423)
tj.
I(yo.
JCfo.
(6424)
«,474)
Leôu.
?
(6425)
Jilt
(6426)
Phthisie.
Phthisis, febris hectica.
0)
L'vt x,toux
Kue
toux, tousser.
Tussis, tussire. Vide supra (1391).
Sèn-x, frisson.
Tremor frigidus
(XVM, pag.21.)
,
Douleur, souffrir.
summum frigus.
..,
Manibus ægrotans, manibus et
d'b distortus
pedibus do
Tumor ,
Leôu qui viennent au visage.
ulcus nianans ,
,
1
seu astrictus ve i1
qui nec manibusaliquid capere, nec
pedibus progredi potest. Legituretiam
in eodem sensu.
carnes
excrescentes in facie. Legitur etiam
Lu : kü-x, gibbus, dorso curvus.
104.'Clef.
TSY.
~tt J2E
'.JiL
Intempérie de l'air occasion- jftt Maladie.
jttt nant des maladies. SBcL Morbus, infirmitas, aegritudo, in-
~N~ Tchang.
(6:Í"9)
Aeris intemperies vel aer insalu- I
bris morbos generans.
v.,
AA., fîrmus.
(6427)
,II:
*
defectus.v
Clef. Maladie causée par un excès I 1H Maladie dans le dos.
ryfljL de travail. I 1
JH-eCkft
Infirmitas in dorso. Py-x, virium^sjlà
II -
'7 Kîn Morbus vel infirmitas ex nimio la- I TLong.
A y
Tsf, (6428) bore proveniens. Legitur etiam Kiti I (6436) Tr.
in eodem sensu. I
\j]Lj £ Triste, chagrin.
,..
,,
12 TRAITS. Mœstus, tristis, infirmitas. Sien-
ouéy-x-tsoiïy,
A minimus defectus.
d fc
*
Slao.
Tumeur, gonflement, enfler, ((437)
At
fjfft devenir enflé.
v1song.
Tumor,inflatio, intumescere, in-
)an.ylae
f/'
suprà
'(6 (6371).
fi J
9jlj )
I I
Fluxions, tumeurs.
Fiuxiones, tumores. Legituretiam
Lieou ii\ eodem sensu.
(6465).1
641.9
Lieou,
(6438)
9 Vide infrà
Maladie provenant de lassi-
nlpouy. I Jyjgçttude ou d'un excès de travail.
(6430)
I
Infirmitas ex Iassitudine seu nimio
ao.
, labore procedens.
tj~~ Jaunisse. I (6439)
A
,
flEB( Arquatus morbus icteros, flava I
biliseffusio. I Tumeur qui aboutit.
Hoang. I
yfrrVL
*Fo.
(6431)
Eruptio tumoris.
Pie.
r-.! Rechute.
Iteratus in morbum lapsus. Vide
sllprà(6389 bis).
I
9
j
I
!Jjft' ,
(6440)
) g~ttComitiaiis
ylj^i Epilepsie.
morbus
-
(6432)
I
Hi veI f(ing-hiü.
Guérir
1':;
les maladies. I (6440
-LecÍo.
(6433)
I
I
ffgyg~ ne peut se remettre.
ey.
(6442)
Morbus è quo quis nequit conva-
;
lescere. x - jin, qui laborat morbo
insanabili homo inutilis,viiis, abjec-
).1.an.
Bouche de travers. I
fIJEtfr Os distortum, homo ore distor- I tus, malus. Usurpatur etiam pro Tèy.
JUty tus. (Cod. XVIII, pag.22.)
Vide suprtl (2567).
Oey.
* (6434)
Maladie douloureuse ; ,
triste
Erysipèle.
Erysipèle.
rifipl,
;
Erysipelas. Legitur etiam Tdti,
rens; ,.
infirmitas physica et moraiis
Souffrant.
7J~
| item
Tan
Tan, ulcus,furunculi pessimi
pessi i-ni *l,icte-
icte--
(6443)
Morbus acerbus seu dolores affe- ros, arquatus morbus ; item To, Ia-
T, tristis, dolens.
(6435)
-- bor, molestia, ira, irasci.
t
,04!Clef13 ET 14 TRAITS. a
JrJX
Gale.
Scabies. Videsupra(6284).
104:cief
*
Tan.
(6444) Douleur.
Dolor, cruciatus, gravis dolor.
Douleur, souffrir, sentir de Ii-rtSOll.
'lM
It
v
la douleur.
(6453)
Non g. Dolor, dolere, dolore affici.
(6445) ~MJ~ Cloutrès-considérable.
i
"\7-
y/jp Furunculus. Vide infrà (6474). (6454)
Yonor, Écrouelles.
(6.(.t6)
/àriî Strumæ. scrofule. Vide sl/pr,)
v|T|AkKiâ-x,
^p-Jpfaim canine.
maladie du ventre, z~
Lo g (64i5).
P',t.
fr,447)
Ventris morbus ;
famés canina
moraliter, pravum desiderium rei
alte-
;
(6455)
1.. ,
Féy-x) petits ulcères qui vien- Yn.VideSi/pra (6297)' excrescentes.
y|p
m
(6456)
-- nent sur la peau et qui, causent
des démangeaisons. Douleur fixée dans la partie
Louy.
f«448)
x
p arva l, l cera
J-) in cute pruritum ex- 7iiif- inférieure du ventre.
citantia. Dolor fous in inferiori
L t: leou..
h..;
Tchebu. parte ven-
Maladie dangereuse. Tiheou
(64;-7)
tris.Vide
T/" J sipi-il', 277.
(6 L' etiam
) Legitur
1
cordd'is perturb ationes item
'lflii Morbits gravis, pestifera lues. Le- Taù, infirmitas, morbus.
J'.
L gitur etiam La!¡n eodeln
etianl Laylw eo d em sensu
sensu; item
¡telll
!IËi
Æ
;
(6449)lePr°sus. Sot, insensé.
Stolidus, insanus, ineptus,
Maladie contagieuse. Tcky.P*^ens» infirmitas animi
i64jS)
insi-
non sufficien-
ter providi. x-tay, imprudens.
,
Morbus contagiosus, pestis
ÿ si.ne interruptione homines inficit.qua:
0P
((Í;Í0) 15 ET 16 TRAITS.
Lây. t
Tf.
Lépreux. T04-'Cifft
I
yjB>H
Yànlg.
vie de se gratter.
Prurigo, pruritus , I
prurire, sca- I
(6468)
Leprosus, ulgo Ma-Jong.
l)rosus,vvu
7y,; beifdi
Lang,
kou-tcliy-so,.d.
erium.
b -'d. desid
1.'
d
1-' v 1.,- T.
x-po-xatl-stlo,
\J;' '7,'
Tsayf-oû-mou, kieou- I
coram pâtre
et matre, socero et socru, prurigo non I
t
*
7nll Sourd.
»
Ledo.
Vide
(6433).1
est scabenda.
suprci
I
Long.
(6469)
Surdus. Vide infrà (8388).
,
j
Frisson.
(6461
17, 18, 19 ET 21 TRAITS.
°
7/iJk
Sen.
Tremor frigidus, ut in febribus. I
Vide supra (6333). I
I
I
fi ; bus
Dartres vives.
Inlpetigines, humor saIslls, mor-
una in allam cutis partem ser-
(6470)pens ex transferre,
Sïèn
:.
(6462) ferre, mutare.
10.
vJlu
, ,
Jjrrtfê:
Tong
» Douleur, souffrir.
sllprà(6304). YnGutturis
Goitre,
Dolor dolere condolere. Vide I
(647o) pens; trans
GoÎtre, tumeur
tUlneur qui vient à la
I Yng.G-titturisheriiia,tumor
hernia, iiasceiis
tumor in
nascens iri
lu
(6463)
montanorum antenoncolli parte.
1i
(6471)
Obstructions, maladie ou hu- (Cod. XVIII, pag. 27.)
meur amassée dans le ventre.
Obstructiones, morbusseuhumor ÇIqq Maigre.
'.1.C Lnb..
(6464) in ventre coagllatus.ùe
(64(4)
1
r
('vX morbus - J ?&. Macer, Inacilentus, gracilis.
quo quis macie conrectus sanguinem
bibere appétit.
Kil
)
(6472
'i
,fi
.,)1.
Toify.
(6465)
Douleurs de cœur.
Cordis dolores, morbus in parti-
bus secretis. (Cod. XVIII, pag.2.6.)
JjpTt1
py
(6473j
Se mettre en colère, avoir de
IUt l'aversion, abhorrer.
Irasci, abhorrere,urgere,compri-
mere, vexare.
• ^rffcfcVScrofuiae,strumae.
Scrofulx,strumac. x-tchoang, dérable.
Furoncle ou clou très-consi-
-*
x-tc sero-
scro- h o-aiig
,
fulae.
Ly. YôngFuruncuius valdè magnus.
(6466) (6474)
Ho.mitûs
(6467)
Maladie causée par un trop
grand vomissement.
Ex nimio vomitu infirmitas, vo-
morbus. Tlin. n
Toiig-x,paralysie.
7jffft ParIysis, pars sinistra corporis
(6475)
Paratyrïca*
tCleF,
1
-h
;1
Tsy.
.,
-"-'---'"
-
^1
^100
Tzen.
(6476)
piens, fatuus.
supra(6473)'
(6477)
Irasci,
,
Maladie cruelle, goutte.
Morbus acerbus articularis
,
Se mettre en colère.
abhorrere
mor-
bus. Fdng-x, stultus, stoiidus, insi-
urgere. Vide
Ga
Fil. menter. germinare,
(6482)Producere,
dimittere
x-mlng,
A
gare
;
;
;
-7
Produire, pousser, mettre de-I0bcClef.
hors, paroître, se produis,fer-
(648z)Producere,gerIninare, emittere,
emittere Po.
P/f.
erumpere, fermentescere, procedere;
ver et aestas.Ta-x, mittere, legare,
x, lnul
A
x-yaïig,
magis
x ping,
evul1-
,
n
-
e ;
ægrotare -pang,
œ grotare ; x pang, pin g uescere; x - tsy,
pIn guescere
velx j
tsâj, x-jy -.febrelTI
; - ditescere
£J e
pati sse x - leào, res jam innotuit ;
CV-e CLEF.
Jt
LEF
10Clef.
/V V
CLEF de Iélévation
évation : éléva-
e l eva-
py-x, ventus frigidus; x-kouâng, lu-
1.. -
cem spargere; x kif, assequi gradum
iitterarium quem vocant Kùu-jîn
v' À ; x-
kia,assequi doctoratum seikgrad-Llin
tion, ascension; monter,alier,
Tsin-ssé;x-plng, milites
; ;
IH
r
Vl Pov marcher. cogéré x-
¡ pao, irasci x-ky, exsurgere.
(6478) Clavis ascensionis : ascensio
; as-
cendere, ire, deambulare.
I;
Koïiey. considérer. Ptn-x, superiorialiqùid significare;
gS
absqueulio
leào,
oc-
negotio, oblectamenti causa, veni;
cheou-tchîng-kiâ, è x-
paupere divitem
Vide supra (6479). fi.
fieri, tay-x, p l1aneta Venus;
V A -x,
ïriîjig
po-mmg-x, clarè-neintelligisi
S Koïiey.
((480)
CARACTÈRES JOINTS À LA CLEF.
citur «481)
(6481)
~~scere;mu l tùm. x-x, operaiiorum
muros erigentium voces fông; -x
fl-
de anno fecundo etbona
di-
d.
; R
W Cent ; ; surnom.
Numerus centum ,-
B messe
x-ko, doctoris gradum assequi;
x-ky,
cognomen. x-
siiig, plebs. Legitur etiam
Pe, Me, vires
subire, solium conscendere.
(6484) exercere, conari. -
p 1rs
II
106!Clef.
Pë
t!t
JÈJi
sao.
(6485)
( 4 S)
*T)L
l'
praesepe
Couleur noire.
ita dicta
d'
equorum
;
homo viïis conditio- I
Color niger
;fi..
qui equorum curam gerit.Mà-x, I
-
x chu, quercus, I
quia fit tinctura nigra ex I
;
glandium cratere xrli, justitiae mi- I
nisterii gens viiissima. Legitur etiam I
Tsao in eodem sensu.
t:
HAf
;
;
imperator x - heou,
;
iLeratrix,
re- rot,*
gina sâihx, tres primi imperatores, m
scilicet, Fo-hy, Çhtn-tiotig, Hoâlls-tf. Cl
x-x dicitur de magna majestate, de
corporis habitu majestatis pleno et Pl.
vaidè splendescente item de homine
votis suis frustrato. YÍÎ-x, quidam na-
;
vis tcnallg-x, vaidè splendens.
Se conformer, s'accommo-
der, s'assujettir.
Conformare se ad aliquid se ac-
I
Tsào. -
Kouey, ,
commodare, obligare.
(6486)
I (6491?>û') °
Figureextérieure.
lU
Mao. Exterior figura vei faciès. Videillfrà
5 X 10 TRAITS.
(10,395).
If/'
Mao.
g
*
Couleur blanche.
I
Clair,,
(6487)
;
verum (6492)
scopus meta; stella in equi fronte; I
Tÿ. nymphœac fructus. x-jêti, manifesté ; I Haut, éminent rivage.
(6488) 1v quàm
.X - CIlY, , certissimèè ; tchong
1 -
x, I j 'Altum, eminens;littus, aquae ora;
;
scopus. x, pronominibus postposi-I
tum, facit possessivum v. g.ngo-x, I I
Kao, tympani ; ;
fTuminum ripae ; nomen montis, item
clamare, signum
progredi
;
meus; ny-x, tuus.x, substantivis post- I
positum, facit genitivum v. g. jtn-x, I (6493)
,
dare veluti per tubam, vei vocem, vei
campanam. x -yoiïe luna quinta x- ;;
;
hominis. x, verbis postpositum, facit I
participium v. g. ngay-x, amans. I
kou,quoddam tympanum
x-mên, porta exterior paiatii.
Iongum
Fleurs. I
RU
Pa.
Flores. Vide infrà (9066). I
I
t~cens;
jgj-JU.
,
Très-blanc, clair.
Valdè album clarui-n, splendes-
lunae splendor.
(6489) I Kïcio.
(6494)
Tous, tout, ensemble. I
y a Omnes, totum, simui, uniformi- I 5m
Isupra(6493).
Haut, éminent.
Â'z~. : ter. Y-X,omnes, summatim. I Altum, excelsum,eminens. Vide
(
# t
649°)
,;
Roi; grand, beau, droit.
;
I
Kiio.
(6495)
.:::.::..
Hoâng,
tum;; Rex
rietibus
magnum
rectum facere
pulchrum, rec-
aditus ad sepulcra ;
domus sine pa-
e.
*Jt
(6498)
S U
ftoïian.
trr'f.!%~
(6499)
H
J.
JL~
'J.Jlt
u
(6497)
'*
Blanc.
SY.,
ang,
|fef
Nom de pays.
Nomen regionis. x-kung, quidam
mons in provinciaKidng-nân. x-hiiing,
ve l1 x-tong, antiquum.nomen urbis
Couleur blanche.
b.
Ngân-kihg; x-koue, regnum antiquum,
regnante familiâ Sôtig, quod mutatum
Clair,évident.
,
I
I
I
I
I
I
I Hiao.
I
I
I
.-
Apfl
H~&
V
rjnv
'%o.
Hia
ra
(6jo5)
(6505)
¿;a
'!;c
(6506)
j~jtj~
R ~t**
Yë.
Z t-»
(6507)
Jtetfo-
vieillard
Clair, manifeste.
Ciarum,manifestum, patens,ve-
rum. Vide supra(6488).
Blanc.
Album, clarum, patens, manifes-
tum. (Cod. XVIII,pag.36.)
Ciarum ,
Clair, pur.
nitidum ; herbarum et
arbprum albi flores.
R
Fr.
K
~m 1& Brillant de la gelée blanche et I
candidum magnus venter. Legitur
delaneige. I
etiam Pô in eodem sensu,
,
Hao.
"LI' nomen.
H| pipi Album. Videsupra{$9 1).j (6509)
/(èlO.1
il
Clair,
|T
B
t
m~~N)tt
jtjtt
n~~J~J.
HXc
llào.
(6503)
Blanc.
Album. Videillfrà
12,260).
0 ~Co~.XVIII,
) fCW.
À 1-4
~~7/7,
TRAITS.
(6509
~j.~f.~
pag. JJ.)
et
t Lx
Kzao.
IjpY
*
Hyyp
jjÇT
(651°)
brillant.
,
Ciarum, splendens splendidum;
lapillorum pretiosorum aibedo.
p
(6511)
M Couleur blanche.
|j
ijLBli laD. Couleur blanche.
Albus color. Legitur etiam Miao ftf Color albus.
Piào, (6504)
in hoc sensu. (XVIII, pag. jj.)
Ydo.
(su)
â
106!Clef. IJ, 17 ET 20 TRAITS.
||4i Vase fêlé.
, lt
io7/cief%
-
HyVr
Pl,
Vas fractum vas cujus partes
pi adhuc non suntseparatae.
"VvYe.
J~JM~ Clair, pur.
dum. Videsupra(6507).
Clarum, purum , nitidum mun-
muii- , (6519) Y,
(6513)
Vide suprà (6507).
eà
jfa| Cicatrice.
Cicatrix, vulnerum cicatrices. Vide
ftt
ÛBfe Perdre sa couleur; plumes de
différentes couleurs.
Pil,
(6520)
supra (62.81).
morbus.
Item x - tcha, narium
Piao
Lao,
Colorem perdere; avium discolo- le* Peau très-fine.
a/y
S
-
(6514) res plulnæ; res non benè tiiicta.
Cuticula, pellis tenuissima. Vide
Tchen. itfirà(65-29)-
Couleur blanche.
APt (6520
Albus color. Legitur etiam Tsidi
in eodem sensu. .¡.. Las, lassé,fatigué, abattu,
*
TSlO. '-
(651J)
.,
JDJX. épuisé, harassé.
-
Lassus, fatigatus, fessus, defessus,
*Filft clair.
Blanc,anc, air.Bl cl
(6p:z.)ciefatxgatus,
Kouey, viribus
de fatigatus,v omnino
i ri busomn destitutus.
iii'o destituttis.
'T" .Æang,
Album, clarum, splendens, spler
descens. (Cod. XVI/l,pag.JÓ.)
(6522) yidesupra(872).
• (6516)
7 À 10 TRAITS.
«Kiêou.
1
jo~/C/~
IAr JHÇ
PJ'YPf.
(6517)
CLEFdeladepeau
CVI"i.p
la peaupeau :
cuir,écorce.
peau,
CLEF.
» cor- th t~
corium
~~JF~~
Ballon.
Follis. Videsupra (4790).
Fourreau ou gaine.
Vagina. Vide itfirà (12,084).
x, decorticare,peliem detrahere. Sido,
(6524)
tbk
l i b us IcItur
diciturx-py.
Tambour.
Ouân.
,
Fluxiones,*tumôres, humores
pharetra receptaculum in quo sa-
;
1
li/y Tympanum. Videinjrà(13,191).
(651s) Kou.
gittae reconduntur. -
(6526)
Ji Espèce
I d'ours. I CARACTÈRES JOINTS A LA CLEF. zog."Clef.
tCleF.
? JQBf Species ursi. I
I 4 TRAITS.
Jnl
3 ET
pf.
I Mlllg.
pf. (651'7)
.161.
#Ji * Plat, bassin.
1
j~wpy
Peau ridée.
Pellis crispa, qualis senum. Fa-pe, I
e.
Lanx, catinus, paropsis, pelvis.
(Cod. XVIII, pag.jj,.)
*
ICi
miéll-x, capiilis albus, pelle crispus. I
Tseôu. I (6533)
[ (6528)
I
13, 15 ET 18 TRAITS.
I
mL * Sang.
;
El
Sanguis sanguis qui est suprà
cor. Hiày-x, cancrorum interiora, quas
-
Hoano., comed
I ?*! -~
t t Pellicule très - fine qui existe I (6534)
duntur.
t
IHk iijulîf
01? Carquois.
i s.
Pharetra. (Cod. XVIII, pag. Jg.) I
I 1 med endciUITI. Kun-yedu-x-ye,
- , mîn-yeôu-
A A
chouy-ie : x-fang, chouy-fâug; x-yoitêij,
chouy-youên : rex est veiuti vas, po-
Tif.
(6529bis) I dratum, ;
pulus veluti aqua : si vas est qua-
aqua est quadrata si rotun-
dum, aqua est rotunda.
tt HA Cruel. I
Videsupra (6535).
H *X
Pdo. Crudelis. Vide supra (3978). I
linoUa
Yu.
(653°) (6536)
tt
Peau
H X
épaisse
B Kièn
I
03î,Clef
JIlLJUlt
CLE
(653
épa i sse qui est sous la
plante des pieds.
Peliis crassior sub pedum planta.
CVIII.e CLEF.
F
Bfli
.DîL
1
p-y
(6537)
Tchao.
(6538)
Coupe, verre.
Crater, cyathus, patera, poculum.
Vide sZ/prà (4106 et 4240).
1t~ Ming.Clavis
des vases qui servent
à boire et à manger : vases.
vasorum quibus utuntur ad
m tJQ
Tchong.
Vase vide.
Vas vacuum.
JIlL 2fIfL plat à servir les viandes. Crater, patera, pocuIum, cyathus. tnt
uAt.
.1.-en, Paropsis, IIIBé Legitur etiam Fd/l in eodem sensu.JJH
, i scus, pateiia,
Parop s i s, ddiscllS, patella, patina,
Fân. (Cod. XVIll,Pag. li.)
*
Ming. orbis labrum, pelvis, lanx, vas lato
(6540) {6546) tng.
labro, vasa in quibusflores plantan-
tur, item quae manibus vel pedibus
lavandis adhibentur et quorum aiti-
mæ
,__df-
Videsupra(6546).
tudo latitudinem non superat.
Fân.
yi*
D. (6547)
Couvrir.
Operire, cooperire, contegere.Vide
iifrti (9120). Item iegitur etiam Ho.
/ZtXîiPetite
fu 'écue l le.écueîle.
Parva scutella, patera. Videsupra
(6541)
Kâyay.
.Il. Vide Ù!fra, (6549). | Ouàn.(432 9). (Cod. XVIll,pag.jj.)
Ouan,
jrtU Plein, emplir. (6548)
-
(6Hz)
(654*) -
1 {y
kien-tche-ssé-tchy-fô-x 1- ",¡'
tse-oû-tchy-eûl-y
U"
cœlum, terra, homines, spiritus, gau- (6549)
dent humilitate, non gaudent super-
biâ; humilibus dant felicitates, et su-
perbos odio persequuntur. v/iV
1Ngan** ; ;
Pelvis plénum
dans
,
Bassin, plat; plein,abondant.
abundans exun- ,
vas latum et non altum. x-tsf,
quoddam vinum.
6 TRAITS. (655°)
5 ET
—
«
gti Vase.
Vas.Videsupra(6538).
1V
.tIDa.
TsIn.
Finir, achever.
Finire, compiere, exhaurire. Vide
infrà (6567).
(6550
Tchëio.
(6543)
=1.f
*
Videsuprà(6545).
'^llV
Ajouter, augmenter, être utile; J1114
y,„
Y.
(6544)
beaucoup plus.
mu l to magis..,
, ;
Addere, au gère,utHitatem afferre;
L'vas ple-
quinetiam
num; VIglJltI quatuor L.ea>ng.Lry>
tsin-X,
1
L'-x, ve xi1
utiiitas, elllolulnenta, usura
YeÓu.
(6552)
jw
<1=1
Vase, boîte.
Vas, pyxis, vas operculum habens.
LYêii-x,
l
I
quae vulgo dicitur ly-tsién; hô-x, quid vas salinarium.
prodest quid attinet l m.
tmrt
Petite écuelle.
Parva scutella, parvum vas, item
|
m:
(6553)
»,
Ecuelle;
p
; ;
Scutella
casque.
gaiea quoddam vas quo
Bonzii utuntur ad eleemosynail, pe-
eou. vas
y.Leoil. ad transfundendam aqualn ido-
neum. (Cod. XVIII, pag. 41.)
(6554)
Kofiey.
Kou ey tendam.
tend am.
(6545)
IOS/Clef.
llIt
:t:.
/y
J)1)~
Kuén.
M'}!S'(6555)
Ecuelle.
il
Couvrir, couvercle.
I
Mmg.
MA~
Carnis
Carn
.Lan..ilA"
(6561)
~r)~
Suc de viande.
is succus. Vide infrà
succus:
Couvrir, couvercle.
(6577).
iifirà ((3577).
108:Clef.
JIll
0
.JI[I..
Kay.
Operire, operculare, opercuhun. Operire, operculare, operculum.
J\.rzy.
Vide itfiià(9120).
KAy. Videinfrà2.o).
c
(6556) (6562)
t
I
g
Quoddam vas quo utuntur in sa- Petite écuelle.
I (6557)
infrà (75.98).
Ville
Parvascuteila, vasculum, Legitur
j[
H Jgy
Sorte de vase dont on se sert
dans les sacrifices.
Tshn
(6564)
etiamTc-hàii et
(6564)1«101'1proftiii
non profunda,
d a, sed ;
Tchen, scuteila parva
ampla; crater ad
se d ampla
B
Qtioddam vas quo utuntur in sa-
Kouey. crif^cijs.Videinfrà(7585). m
1an.
m't
bibendum Tcha.
Videinfrà(6577).
ing. ; , ;
B /irri^ long; fleurissant. (656)
,
H
H
M|
HB
China
(6559)
Abundans
iongum
Y, florens
magnum , muitum
cognomen. Fong-
messis opulenta; x-xv,pacis
pus. Legitur etiam Tchîng, capere
tem-
Vol,
tes in sacrificiis oblatae et in suo vase utebantur ad conscribendam jura-
^Hj repositas; quoddam vas.
prendre. ; ;
menti formuiam. x - chii., çonjura-
tionis caput sié- po-x, gratias ago
; -
HgTTB voler,
Ttio. bus x ly,
infinitas x - sitl, toto corde
;
totis viribus x-tsihg, suis cupiditati-
Tlzo. ;
Furtum, furari, surripere. Furtum
distinguitur in tres species parvum. omnino indulgere. Legitur etiam
H ,,
mé diocre, et magnum : parvum di-
MÓng:x-tsïu, nomen cujusdam fluvii.
; x,
(6560)
citur Slao-x, vel x-hjo/,
1 et est rerum
H
~~B
H|
externarum furtum mediocre seu me-
;
;
dium dicitur Tchong-
hypocrisis
-
vei x-mwg,
magnum dicitur Td x,
seu x iso, et est intrusio unius rei
pro alia, ut equi pro bove. x-tedu,
;
-
furari tse-x, iatro kiàng-x,grassator,
latro violentus.
- L..
.^l|v
tuin,
9 ET 10 TRAITS.
complere
sili.Legiturexhaustum,
TSl1l.
(6567)
etiam Tsîn
, ;
Finir,achever, vider; tout.
Finire,
r~~ in eodem
d
exhaurire
to-
penitùs, omnino.
sensu.
08,11Clef. ,rH» Finir, achever. I tdjçft Laver ses mains./0^c/ty;
JJIl-1IIt Finire, complere, exhaurire. Vide I w*? sensu.,
Manus iavare. Oiïo-x, Iavare. Le-
sllprà(6567). gitur etiam Kouan in eodem
Kotïaii iii eo d eji-i sensil.
jf SIn. I Rouan.
Ming. (6568)
I (6573) Mina,
vis i tare ;
I
investigare,conside- I
eu- III
cu-
LU.
Vide supra (5186 et 6563).
ilv
(6569) (6574)
ram gerere. x -lao 1 '« carcer. Legiti-ir
gubernare , ,
examinare ;
etiamIiCiéti, aspicere, intueri, videre, I
spéculum
nomen prxfecturac; qui equorum re- I
I ; *
N. (Cod.Cooperire,
Couvrir.
contegere,abscondere.
XVIII, page 46.)
A
-
gis curam gerit : x sëng, vel tsdy -xJ
vel sieou - tsay litteratorum gradus I
(657J)
apud Sinenses. I
J1
Ilff
Se jurer une fidélité mutuelle.
/jS
t~~t~ Plat, bassin.
Discus, lanx, pelvis, pars inferior
I
I
; I\I iwing.
Sibi mutuam jurare fidelitatem,
Vide suprtl (6566).
i,
pcano vasorum quae habent operculum ta-
(6576)
quibus vasa, fercul a seu Tcha
bul ae qui
bulæ
())7°)
;
asportantur qui.etus ;l.aetari. x-yeou,
~Bd~ ~L Suc de viande.
vagari; x-houân,hospitem hilariter
tE!—— Carnissuccus, quidam conditura
detinere; xf-ey,vei x-tchil, viaticum,
pecunia pro itinere vel vita transi- exsaiigiiiiie.
°
<-r
£
Tan.
;
Â
genda necessaria; x-Jo, voiuptatibus
vacare; x - Olten, percontari ao - x, (6577)
atrum; ,
Four, fournaise; noir.
Furnus ignitabulum ;
vas ad ignem continendum
nigrum,
;
;
fingunt x-yng, castra. Legitur etiam
Lou,
(<s578)
macula nigra in ocuIo; quidam terra
nigra; locus ubi vinum venditur..v-
oua/l in eo d em sensu.
meou, régula, exemplum; toÜ-x, co-
.)::f: moedus, peritus, item regnum quod-
;;
m
il *
IB
Manger.
Comedere; epulae quae fiunt ab
dam yô-x,carcerum praeses; teou-x,
cranium teou-x, exteri quidam.
hora tertia ad quintam post meri-
PÕu.dienl. (Cod.XVIII,
(.6571)
pag. 46.)
fil Sorte de vase.
«
Illl Speciesvasis.Videsuprà (6572).
II ET 12 TRAITS. Kou.
(6579)
-}.
Prj
Sorte de vase. Frapper.
J:a;tL Species vasis, vas calorem con- 1iÍi: Percutere; nomen terras; flexuo-
servans ad aliquid caiefaciendum pa- sum iter in montibus, mons oblique
Kon.
ozi, Tcheou.
ratum.
ratulll. se extendens.
(6572) (6580)
jov-cief.
108.' le,¡.
M Chairs hachées menuet-assai- JOj,'R Clef.
HTM ,
sonnees. I
JIlL <J*~ Carnes minutim concisae et con- II CIX! CLEF.
Ming.
Hay.
(6581)
dit..
I
8=1
tll CLEF des yeux
voir.
: œil, yeux;
M,
\/t=t Bassin. I
ïM Pelvis, vas ad lavandum;navem I Clavisin ;
l
j J *~ per sicca
Tcing,
; à quatuor par- I
impeliere
tibus circulatim impeliere. Legitur
(6S8?)v*dere,
oculorum : oculus, oculi
aliquidocuIos firè, as-
pectu indicare quod quis verbis non
t
:
1
j (6581.) etiam Tahg-x x-to, arrogans,arro- 1 potest exprimere; retis Inacula..Kaflg-
ganter respondere. I x, compendium rerum praecipuarum
J
in aliqua scientia; tiâÓ-x vei x-lô,
index in iibris; ty-x, x-kïp
- x , thema; x-
h-iê,
S I
13, l4, 15 ET 24 TRAITS. vel x-hid nunc; hoilig-x., species
A
calicis; hôiiex, quaedam herba; soù-x
;tsïé-x,particularia
, ,
numerare seu par-
H
j~
ill
(6583)
Couvrir.
Cooperire
dere.
contegere
suprà(6575).
abscon- I
I
I
tes subjectivae philosophiae; Titn-."(,
nomen cujusdam montis.
Ngoti
Hày,
I
CARACTÈRES JOINTS À LA CLEF.
I
Videsupra
stipià (6581).
Vide
I 2 ET 3 TRAITS.
(6584)
H|
H
B
M
- (6585)
chaleur.
Hiào.
Durum soiidulTI, forte dura- I
bile; foveas in quibus sai perfici.tur:
Hf.
fi 1
n-
(6591)
Regarder en haut, tourner les
yeux vers quelque objet.
Suspicere, apertis oculis in ali-
quid intendere; medicina quaedam;
neum. Legitur etiam Leao in eodem I nomen cujusdam fluvii.
L
(6586)
WB sensu. (Cod. XVIII, pag. 4.7.) I
m
|^B
)
(658
6587)
ff5..
1ta:
Videsuprà(3209). Item reumus- I
que ad sanguinem percutere quae- I ;
®É dam herba ex qua elicitur color viri- I
dis; quidam infirmitas.
Hu.
(659)
*
Vide sllprà (6591).
~~B
HË(65SS)
Kan, JT3
*umParvum- (Cod. X-VIIIpag. --
Petit verre.
Parvuscyathus
XVIII,pag. 48.)
^.8.)
vel scyphus, pocu-
f
/"
t—t
Mong.
(6593)
Yeux sans prunelles.
Oculi sine pupillis. x^fôtig, turbo,
ventll vehemens.
lOy.f:Clef. M~~
v Droit, sincère,vrai. Regarder avec haine.
R 1Fi Rectum, sincerum, verum, rationiI Respicere cum odio. Usurpatur R
yoi?.'c/ty
bj
-
Tchy.
t::J
Mo.
Tchy.
qui ni- I
consentaneum; non curvum;
do val1or,pretium.
abscondit;
h"l b °
etiam pro Pan.
I
I
suprà (6599).
yy.~
(6600)
Vide
M",
(6594)
tTr~~
men cujusdam regni. Legitur etiam
Haéii,Videinfrà (6646).
TiAt
Regarder légèrement.
I
I
1rlun.
Espèce de bouclier.
Species clypei. Meou-x dicitur de
Chiin illo cujus dicta non cobeerent, qui
.J:f}I (6602)sibimet contradicit. egituretiam
coiitradicit. LLegitur
m. Aliquid leviter aspicere. Vide ilifi''¡
(6655 ). et in eodem sensu
Yi/Il
etiam Jrlll
Jiiti
; item Tun
g
,
I cognomen.
(6596)
,
:Jd:I Réciproquement, mutuelle- I JfX Voir, regarder.
a'-')97
>1*H
;
tionem ex utraque parte, sed sufficit
ut actus tendat in aiium v. g. x-
AieÓll, petere ab aliquo ; x-te, alte-
Vide suprà (6603).
p
à
|rI
^|1
ing.,clef,
Oculi.
~N
M
~t
Feou.
M"Legitur
Oculos
(66o8)
Nzang.
(6609)
rljrt
fJ/fi
Pan..
n't
(661o)
d
Regarder,voir.I 1
(6607)
H'[Ai ,
Mie.Videinfrà(6y66),I
.a..-f..
à, o.
Tie.
l'autre;
fchly
)
(6611
(6012.
tttf
)
Voir, regarder.
cere. (Cod.
,
Louche.
XVIII,
I
Videre, aspicere, intueri" perspi- I
Yeux de travers.
non recti. Legitur etiam I
ad respiciendum attolleÈe. I
etiam Ngan in eodem sensu. I
I
I
J?|'^
aII
*
4
x1
cy.
(6617)
HiM*
VfJ
Chy.
y
Fo,
Féy.
(6618)
fcfJif
r
Yng.
(6619)
Yeux troubles.
Oculi non clari, oculi obscuri;
cœcutire,physicèetmoraliter.
(6615)
jçn
A."
'Voir, regarder, attendre.
Videre, aspicere, intueri, respi-
cere,exspectare.x-Pdén, respicere,
.Il.
(6616)
!,
É
VIere;x-men,
an..dere; janitor, janusecustos;
x-cheou, vigilare custodiendo.Legitur
etiam Kân in eodem sensu.
5 TRAITS.
Yeux troubles. c
Videsupra(6617).Legitur
v intueri, respicere.
bis.)
(6617
tt*~ Regarder.
Respicere, aspicere, intueri.
(9872)-
Regarder, voir.
IO}: Clef.
etiam
Vide
.'jJ.fg.
|
fJ/U sente et penserà une chose à venir. I
~~a Ton
Titn.
Rem futura
praesentem intueri et de futura
Rem prxseiitèm
Regarder
HH
de tous côtés avec
~~t (6613) cogitare, remotiora cogitare quam quse crainte.
sese oculis praesentia ofFerunt ; respi- Ki19ibis.) Cum timoré circumspicere. Vide
~MB (66 u. ilifrà (6757). (Cod. XVIII, pag..Sd.)
cere ad instar tigridis, qua? dum,prce- I
|l
~~B
)Lu
(6<5i
4)
tatur. Legitur etiam Tan in hoc sensu.
Sourcils.
,
Supercilia. x-cheou iongamvitam
;
precari hoa-x, iuscinia.
1WJ
*
H2|lm
Yào,
(66o)
Regarder, yeuxprofonds.
vacare
; amans.
Aspicere, oculi profundi sibisoli
i solitarius. solitudinis
;
Legitur etiam Yao : dicitur de capite
magno et oculis profundis x-mién,
facies inaequaiis.
,JO!).'C/tf.
1=-.
Jf
UA Détourner ses regards de ceux I
qu'on hait.
19.1clef.
El^(6628).. Vide supra
TcliïnOculosavertereabeise[uosodimus. I I:J
.1.CIll/l.I-l AlAl' Tchin.
MX,
/n (J, (cou)
(6GlI)
,-, qui oderunt
Hén-eiîl-nêng-x-tche-sién-y, d I (6629I A1.
et odium dissimulare possunt, eorum I
exiguus est numerus. I ttlfrfe Regarder de travers.
JJ"
Yi
yLr Diligent, attentif.
;
I
Mao.
7IÆ'
Non rectis oculis aspicere, oblique
iIntuen.
litueri r
I
ChÍn. CI131 Dormir.
I
(66.1) flnn Dormire, oculos claudere et dor-
tJb
fliV
Yeux profonds.
(
Oculi profundi. Vide Íllfr(l 728).
I mié oliis
folus carent.
tr
1 mire. Lieôu-x,
Mien. carent.
salices tempore quo
Ix
(0631),
Legitur etiamHué etHio, rectè vel I
Yao,
y
3)
(66z
attenté intueri. I
I
Ub
JJrA
Regarder avec colère.
Vuitu iracundo aiiquem intueri.
1=14 I
,
"* Regarder fixement. Legitur etiam Po in eodem sensu.
HP Rectum aspicere sine motu in- I
Z,
D,
cOO.
(Cod. XVIII,
(Cod. XVIII, P",9.58.)
ptlg.58.)
Tchy.
14 h If
n
;
tueri timere.Legituretiam Y,erigere I
\J 1
oculos: Tsieti-x, nomen
'"l4)
cujusdam lod.
I ^tTfi CEil sans prunelle.
(Cod. XVIII, page j7.) j § Oculus sine pupilla. x-tno, oeufus
Y\rou-en.am.issâ pupiilâ profundè concavus;
/L|L £ Cataracte. x-tsiug,puteus sine aqtia.
ptiteus sine aqua.
gJ
° peccata.
(6633)
d
dimittere
(6625)
troubles. Yeux Chun.
Oculi , troubles.
Yeux I
-
(6634)
obscuri et turbidi oculi I
t
(6626) U /â Oculi non recti; oculis alicui an-
nuere ut aliquid faciat. Legitur etiam
EIJa.
'Ii'1 Yeux troubles.
Oculi obscuri oculi caligantes.
,
Legitur etiam Mie, nomen cujusdam
I Tchÿt.
(6635)
Tïê in eodem sensu. ¡
14110.
ioci. (Cod. XVIII, pag. )7') nntVide itfirà (6655). Legitur etiam
(6617) p/bSLKoha,oculi.
*1Vrai, droit, net.
tractus;
(6618) ;
Tchïn. tum.
dd
°
Verum, rectum, nitidum,perfec-
x-jin, homo à seçuii rebus abs-
,
Kieoii-x,
1/' quoddam regnum
x-tchilig, verc, reverà,certè;
my,Turcicum triticum Nuu-tchtn,
MlBords des yeux.
El Oculorum
quidam Tartari. Vide itfirà(11,378).
1-
;
x-tCIlU-
Me.
(6636)
Tsé.
;
margines oculorum
concava; oculorum extrema quatenus
(66n)oculoruln foramenconstituunt,vulg0
JOY.
0
tç!ejr
fcl
J'
Hlili îf
x,veïl yen-kouâng,
et Tchay
l ,.
L..
,..!. Legitiir etiam sy
in eodem sensu.
I
;
kJa
JJ7fIC
JLay.
Regarder de travers.
Obliquis ocuiis intueri. Vide ilifrà
(668o).
io$:Chf,
t-lfr
1f. I f
MX.
Mff.
(6645)
Oculorum margines. Vide supra I
fcT
Tse,
(6637)- dm
tJEll Ordonner à quelqu'un de faire
vol..ew
i
*Teha.
*
(6638)
1
I
Huen.
des yeux.
(6646)
quelque chose en lui faisant signe
déficit.;
Confusè, perturbatè permistè I (6647)
KOllâlJg. Vide supra (994).
*nullo ordine
jt oculi quibus
5i
j
servato
Huen.aijquandovisus
Huefn. aliquando i deficit. Mié'ti-x
(66^0)
y
v sus Mién-x dicitur
dicittir
de medicinis quaè ventrem turbant. I Parens, proche; aimer.
)~ Legitur etiamHoan.Videsupra (248 8). I A-p Cognati, affinis; amare, diligere;
-
Tsie in eodem sensu.
~BN H>1> Œil obscurci, chose quel-
~N H7|v conque entrée dans l'œil.
°,.
tt tî~ Voir, voir de loin.
M~M
M'
(6643.)
Oculus obscuratus, res in oculos Srli\ Respicere, à longè aspicere, oculi
~~B ingressa, aliquid pulveris in oculos
~jt~t~t 't
non recti; sperare. Tsong-mên-nouy-.11- r
(6643-)
ingredi. x-mo, in oculosingredi. Le- Tiao. - , ex interiori januae à
yoftell-x-yü-ouay
-
gitur etiam My in eodem sensu. (665f)
s
ongeaspicere
Jongè quae for
asplcere qæ i sunt.
.lOrIS sllnt.
(6644) (6652)
H-pOcuii
10^Clef.
t:IYllng,
Mlf.
fcflA
Yânz.
xn, ",'v"d'
(6653)
fia
M > ; m
Beaux yeux.
,
pulchri
superciiia et ocuium.
Yeux.
I
pars oculi inter
I
tcho-x, ocu- I
ocu l is annuere; tch6-x,
I
Tous, plusieurs.I09>'Ciqt
Omnes muiti, plurimi, muïti-J-*
tudo ,
simul, semper. HeÓu-x,
nia.(Cod.XVIII,pageÓJ.)Q,
x-tchong-tsao-mo, creata Oln-
tt~~
FMr Regarder.
Intueri. (Cod. XVIII, pag. 64.)
f}
Nglf.
(6665)
7 TRAITS.
Htl
Sourcils.
Superciiia. Videsupra(6614).
IJC Ciarum ;
Clair; voir, regarder.
videre, respicere, intueri.
Hïenx~ou&n>unisoniavium moduii,
r
eii. ~-OM~/7~ unisoni ium mod.ul.i., seu
JVLêy. (6666)
avium gratus concentus.
(6657)
1Regarder,
H|
U a
, 0"
ï ;
Grands yeux.
Oculi grandiores; clarèvidere, ex
omni parte aspicere pulchrè. Legitur
.£7.aUan..
Z1ouaii.
m|i
Hy-.
(6667)
espérer.
Aspicere, intueri, respicere, spe-
rare; amareardenter, cumamorere-
minisci. (Cod. XVIII, pag. 64.)
llall
etiam in eodem
d
(6658) sensu.
Yeux.
121
Ht** Vide supra(6658). Ocuii. Vide supra(6654).
Yen.
HozÎan,
(6668)
(6659)
t-t~M
B L~ Yeux malades. Ce caractère est employé dans
MNb Oculi infirmi. oculi turbidi. Vide I:VI
m't N—~
le sens négatif.
M/TI supra(6626).
(6660)
JTsay
,ZY
(6669)
v"
Usurpatur communiter in sensu
negativo, v. g. po-x-tll, ne cures
j
>
t
.,
log.'Clef.
0
Mo.
iVide
un.It.
Grands
t
tN
fftI
lb
,
r)*?~
Tien.
(6670)
LA
J7oflen.
illum;
non curare.
Pudor
I,
PÕ-tsie&u-PÕ-x,
8 TRAITS.
Honte, rougir.
rubore suffundI.
verecundia, erubescere
d s yeux. I
Oculi grandiores,oculirotundiet I
magni. Legitur etiam Kouén in eodem I
sensu. (Cod. XVIII, page 63.) I
A 't
,
II
vel po-tsieou-x,
I
I
II
I
H
yyj::
t|4^
V\
Ydy.
-(6678)
PI
Extrémité des yeux.
Ocuiorum extrelna; oculorum
concava. x-tsè, sese mutuo cumira
respicere.
Prunelle.
LAy.
(6680)
Uiâ
VI J
pupillas in uno oculo habens.
obliqué
l
-.
Mo.
I
(6672)
8~
Hrl Ruere,-
Tomber.
cadere, labi; oculi pro-
fundi.x tse, coccus, quihabens pu-
I
I
I
aJI,
Mv
Regarder attentivement.
Diligenter aspicere. Legitur etiam
Me in eodem sensu.
~M
jjja I
pillas non videt. Legitur etiam Kïâ in (668s) -
(6673)
~N eodem sensu.
Prendre soin de quelqu'un.
AIicujussollicitam curam gerere.
t
~t H~~
tN mqu'on
Détourner ses regards de ceux
hait. IKnén x-hoâv, de aliquo sollicitè cogitare.
t~ Tclùn. Oculosavertere ab iis quosodimus. I
(6683)
(6674) Vide supra(6621).
I Extrémité de l'œil.
.lui Triste, abandonné. I
JI.,.. Oculi extrema. x-jen dicitur de
~N ~E~ IISouy
~N
~~N
Kiang, paipebrae tremor
(6675) est refugium.
;
Tristis, mœstus, dereiictus. x-tiao,
x-x, iile cui nullum (6684)
internis affectibus qui in vuitu se pro-
dunt.
I
U*
II BUr Dormir.
~~t a:J3(
Cils.
Cilia. Vide infra (6695).
Htt
IChoiy Dormire. x, vel x-hido, dormire ,
corpore extenso jacere, ut in iecto;
TSli*e. I tà-x, dormitare.
(6685)
(6676)
I
~B -!I-
H?H~ Fermer les yeux.
M
Regarder en haut.
'1JtL Oculos occludere, oculi clausi e1- 1 ^jLLL Suspicere. Legitur etiam Souy, qui-
M~ Yen. non aperti. (Cod. XVIII, pag.65.) I Hocy dam fluvius : x -yaÎlg, nomen cujus-
(6677) I dam civitatis. (Cod. XVIII, pag. 66.)
(6686)
8=tQ
xop Clef.M-
q
Examiner,rechercher, con- 1
duire, gouverner.
, ,
I
a Cils.
HArV
ÆOy/Clef.
Cilia.Mo-x, palpebra; x-maô, 0
Tlf,
Mo.(6687) gubernare;;
Examinare, investigare regere I
aiiis exempta praeire, aliis I
Tsie. cilioruln Pili.
, ;
(6<595) Mo,
praesidere stimulare, urgere, corri- I
gere ; rectum médium oculorum I 9 TRAITS.
doior. Tsong-x, prorex; x-kông;ope- I
ql:l*
x-Y,
in eodem sensu. tt
rariorum magister. Legitur etiam Ton 1
côté.I ,
I
Sebu.
ex, Œil sans prunelle.
Oculus sine pupilla. Vide infrà
m regarder
d à1
Ad latus aspicere.
1\,
I
(6715)'
;
(6696)
Pi.
I * Triste,chagrin être affligéJ
(6688) ttJL*
uTp Videsupra(6688). I "-1êI s'attrister, s'aflfiger.
LI - ;
Tristis, mœstus tristari, mœrere.
Py. I
(16697) (Cod. XVIII, Pag. 68.)
(6689)
WilA* Fermer un œil, tenir un œil
Il;\;. Regarder avec complaisance. Hai fermé, regarder quelque chose
J;J'£ Obsequenterintueri; amare, ob-
é.l
Hi avec un œil plus petit.
-
M.o.
(6690)
;
sequi cum amore; discordes ad con-
cordiam adducere cognomen. Ho-
x,reconcilicire, pacificare.
(6698) Unum oculum occludere, cum
uno oculo minori aliquid intueri.
Legitur etiam Tchll non rectè res-
picere. (Cod. XVIII, pag* 68.)
t~CL.
JIt=r
Yeux qui ne sont pas clairs.
Oculi obscuri, ocuii turbidi, ocuii
Regarder les yeux baissés.
R J:I
en.-
Htjo
(6691)
nonclari.
Mâo.
Demissis oculis intueri, item de-
missis oculis subtiliter respicere.
1m1k
(6699)
Regarder à droite età gauche.
Videsupra(6673).
DMjf
:l-
u. picere, circumspicere
(Cod.XVIII)page67.)
;
Ad dexteram et ad sinistram res-
oculi non recti.
Hia,
(0092)
(6700)
ng
HmI
Grands yeux.
tn
FlVrI»f
x-yen,mouvement de l'œil.
Oculi grandiores. Vide
Mn. (6671).
supra Ocuii motus. Y-X-yèll, in uno oculi
un. Cha.
conjectu, in puncto temporis.
(6693)
(6701)
I
I *
t::I
fcj
Mi.
(6/04;
!
ffpj
7ou.
(670il
rPulchrloculi.
EtEt
regarder.
Videre, intueri, respicere. Vide I
''i/™(î>88<>)-
Beaux yeux.
Videsupra (6653).
I
I
I
II
Yeux
FI
H fat
Yao.
(67n)
ftÊf
'1
profonds ou enfonces. 1°9.' Clef.
Oculi profundi vel concavi. Vide
itfirà(7288).(Cod.XVIII,pag.
Regard irrité.
,
70 fcfc
MV.
I
Iratus aspectus oculi iram spi-
Yting.(Cod.XVIII,pag.68.) Tchln.. rantes. )
(G71
2)
I
ttZb Dormir de lassitude.
Htm.Lassitudine dormire.
servare. Legitur etiam Tseng in eo- Ko.
II (G--'-) dem sensu. II
((J713)
am. ijy
iu regarder.
Voir,regarder.
1MÎn.ifcJ
prit(6603).
Voir, regarder.
Videre, aspicere, intueri. Vide su- I
I
I -
Videre, aspicere, respicere, in-
tueri. (Cod. XVIII, pag. 70.)
Ly.
\mRegarderenhaut, (6714)
-
E
H
m
q
rUJi têtelevée.
tete levée.
Yen.Suspicere, erecto capite respicere.
regard er la I
I
ttffl
Seau.
Œil sans prunelle.
Oculus sine pupilla. Mong-x, cæ-
eus. Legitur etiam Seou in eodem
H (6707) Legitur etinm Ya, oculi mutuo illu- I
I
(û7.5) sensu. 1 --
(670bi
tjdtk Aveugle.
B VJL Yeux obscurs. I Hrt Caecus. Vide supra.[6673).
;
K
~jt~tt Meo
L011'
II
((,709)
7
1
, ,
Obscurioculi cognomen.Keou-x,
L..
ignorans, insipiens, corde confusus,
cogitationum tumul1tus. Legitur etiam
Vou, demissis oculis aspicere.
10 TRAITS.
I
I
I
I
Hia.
(6717)
!Il
Kiong. tus.
Triste, abandonné.
Tristis, mœstus, affiietus, derelic-
Vide suprà (6675)-
)
(67,8)
,
Ty
(6719)
Regarder.
Inttieri,
fit
(672o)
(6720)
M
pa
Mlf,
(6721)
tiif
- Voir,
iifirà(6732).
",
sensu. (Cod.
Beaux yeux.
r der.
Videre, respicere. Legiturefiam
Tyineodem sensu.
videre, aspicere, respi- I
cere. Legitur etiam Chy in eodem I
XVIII, pag. 71.
Oculi puichri.
Yeux troubles.
Oculi obscuri, oculos claudere. I
Ming. x-mo, oculos claudere ; yu-mo-tcheou-
(6722)yé-po-x, piscium oculi diu noctuque I
non clauduntur. Legituretiam Mi"iig
;
M' x-huén, I
in eo d em sensu item Mien
I
s,
:
I
(677.8)
I
I
I
I
I
I
l'
«
15IJ
*-
Mâng.
q(676)
(6727)
pTchy.
n
rf
[672.7bis.)
q
Yeux égaux, yeux troubles;
Yeux
Oculi obscuri, oculi turbidi. Vide É-*
Videre, aspicere
Voir,regarder,
,-
gard er.
Mo.
;
medicina amara quae oculos et men- I
tem turbat jo-yo-po-x-huén,jkue-tsy- I DEhjf cacher, celer.
pfi-tchètl, si medicina non ventrem I Moln. Oculi aequales, oculi obscuri; oc-
purgat, infirmitasestincurabilis; mo- I (6729) ; -x,
cultare çognomen. x-piéil, decipere,
:
raliter, si mortifîcatio desit, non po- I fallere; yn vel tchê-x,celare, abs-
test aliquis à vitiis resipiscere. I ;
condere po-x-lào-yê-chue,non negabo
vel non abscondam veritatem domi-
JlJJS
q
--, Douter. nationi vestrae.
: El Dubitare, suspicari perturbare, I
-
on 0' insanire. Legitur etiam Kiong in eo- I
HV
Observer, regarder nxement,
,
.c7.10n -
(67-3) dem sensu. (Cod. XVIII, pag., 7.2.) regarder attentivement.
Observare rectè intueri, attentis
lsene.
'TT'.s.
Dormir. ocu lisrespicere.
OCU15resplcere.
x-x
(6730)
Dormire, corpore extenso jacere
n~t~ in lecto. Vide supra(6685). peu prudent, regarder
,
Chouy. UAJp avec mépris.
(6724)
Koïiey. Non valdè prudens, contemptim
11 TRAITS. (6731) respicere; contentus.
o.IZ733 Yz1.
Cheval qui a les deux yeux I
Chun.
dg.
Fj~Ml
(6741)
Vide supra(6727).
zoy,YCleF
Q
Mlf.
Im
tpt~~ Yeux clairs et briHans.
I
12 TRAITS. .rlr^L Oculi clari. Ty-x, caecum ducere.
Leào. l
Legituretiam Leao : x, ve x-oudng ,
a Regarder furtivement.
Raptim intueri, incautè aliquid I
I (6742)
PpU
à longè aspicere.
It
(6734)
Mien, uno ocuio albus; cognomen.
(6743)
Regarder de mauvais œil.
HaAL. Malè intueri ; sperare, exspectare. I Videsupra
I M~~J
Piao. (Cod-XVLU,pag.74.) (6743).
(<~743)'
(6735) Hiên.
((744)
I. tjtAfet
Tsiâà.
Voir, regarder.
Videre, aspicere, respicere, fur- I
tim intueri.
I
I
blih
Mépriser, regarder à la dé-
tJJïpÇ robée.
Kan. Despicere, furtim aspicere.
N~
~N
h(6736)
~!A~
Regarder attentivement.
Attends oculis respicere. Vide su- I
(6745)
1:1-$
n'ff
Prunelle.
*
(6740) (6749)
Hirrfc Regarder,avec soin. I 14 ET 15 TRAITS.
10$;Clef, 109-Cl(j>
dè
*
(6750)
I
TIIBL
iCi/no
Intueri, , ,
Regarder, regarder en haut.
aspicere respicere
picere. (Cod. XVIII, page 77.)
sus-
Mo,
Clair.
(6758)
HjfeV Clarum. Legitur etiam Âj* oculi I
Kiho obscuri.(Cod.XVIII,pag. ;76.) SU Se tromper en regardant.
(6751)
Regar àcôté.
Regarder der à cote.
I
I U. JfŒ
Ydo.
Videndo errare. Vide infrà (6769).
I
i6759)
m
(6752)
CIair- I
Mong"
A
(6760)
perdre la vue.
Dormitare; caecutire, cascutiens.
kdU, cæcitas.
x.
Ciarum. Videinfrà(9896).Legi- I
Kïo tur etiam 0110, ocuii irati, iratus as- I M~~
pectus. (Cod. XVIII, pag. y6.) I Vide suprà(6732).
n
(6753)
Mong.
PI
|
Regarder, regarder en haut. I
;
(6761)
b
(6754)
(6762) à
pillie nigrum. x-miào, longé respi-
Aveugle. cere, àiongè intueri.
l(TS~\
0U
Caecus ; oculi habentes pupillam,
/,
sed non videntes. LeàngU-x-siânUe-fou,
IyOU.po-hién-tsing-tsîng, tse-ky-Jnng-ye,
vh. 1./1t 1A ,
.)f
*HA-M.
Bl3j Œii sans prunelle.
Œil pruneH e.
Oculus sine pupilla, oculus pu-
si
(6755)
csecus caecum ducat, nec ambo in fo- Koul'ano,.pillâ carens. Legitur etiam Koiio, ocu-
veam cadant, magna utriusque for- ouanb.. dispositus. (Cod. XVIII,
n6763)
tuna. page 78.)
JJJl Éclairer.
erg Voir, regarder.
~* Ilhullinare. Videsuprà (5489). Videre, intueri, aspicere, respi-
cere-,Legiti-ir etiam L/in eodem sensu.
Tchâo. (6764)
(Cod. XVIII, page 7s-)
(6756)
tNom
m. ; Dm
, ,
,
propre regarder,exa- Eioigné, distant.
miner avec soin. Hjn Longinquus remotus distans.
Ku Cognomen. x-x, diligenter inspi- Vide supra (3767). Legitur etiam
Hibne.
.n.long,
cere. sill~ia(3203). Legitur etiam
attentis ocurlifs
Hiong, rectè intueri, attends
(6757) cere. Videsuprà (6765)
Kûu, ex timoré coiorem mutâre. respicere.
ef
JOJ'
t=t-
R
Mo.
-
)'
q
*
Mil
Mie>
(6766)
Yeux foibles. I
Ocuii infirmi, oculorum
-
infirmi-
tas, oculi rubri; aqua quas salit ex I
oculis. (Cod. XVIII, pag, 78.)
16, 17 ET 18 TRAITS.
I
I
I
*w-'
~~&.
*
J*
Man.
na
(6773)
Videre,
Ly-
Voir, regard er.
Vair reo"arder.
Videre, intueri, respicere ; oculi
formosi. (Cod.
Voir, regarder.
XVIII, page7.9.)
r
M¡;
Ciel.
fcjjS
t-f
D
(6775)
I
(676B)
~t
conconfusément.
ft>*V
Hud
ydo.
fi,
Setromper en regardant, voir
Videndoerrare,confusè.viderè,
I
I
non
JIf5êJ
Kan
Regarder à la dérobée.
Furtim respicere, ex interiori ja-
nuae expiorare id quod foris agitur.
Videsuprà(6745).
I
(6769)
:
credere nos videre quod verè non vi-
demus. Legitur etiamYo ho-x, in-
tueri, aspicere, respicere.
I
I
(6777)
jjraf
tt
~N
ttPfl
JI"J
Voir, regarder. I
Kan.
Vide slprd (6745).
(677i)
Yeux
tlàÈ'Yeuxtrès-clairs.
19, 20 ET 21 TRAITS.
uof
- :
la
7 CLEF
Clef. cx.e CLEF.
Iqnce.,
de lance:
'J ~?\
pr^Et
Koûan. et ; très-cl airs.
Ocuiivaldèclari nitidi çdgno-
me"'(C°d'XVIU'PÛS~79-)
Meôu.
,
Clavis hastae hasta, hastaadunca;
adversari, cum aliquo pugnare. x- MeSu.
tun qui sibi contradicit; item modo
(6780)
(6772) amrmans,modo negans; item dicitur
0002
110.' Clef.
*
Mtôu.
I1
3~t~
*Knm.
""J
)
(6781
Bois
.Il.
fi
(678
7-
(6785)
Tsl.
.-w.
~3J~~
1m
consequentia non
4 ET 5
cohacrent.I
TRAITS.
Lanceae hastiie.
lnisericordia, eieemosyna;
X,
sliperbus, jactare se.
Vide injrà
Petite pique.
Alêne.
de homme cujus dicta antecedentia et I
d'une pique.
x-liên, compati,
AWjr-misereri.x-tchv\sibi iiivigilitre;iibtîy-
SA
111er..
(6789).
(Cod.XVIII,
I
V
kiiio-x,
I
I
I
I
II
I
n TsIn.
1
(6788)
~?~t~
Il fï
fi
Ts/!.
(6789)
Chy.
(6790
YptlAlêne.
*
Tseng,
:tla
Iv
)
(679')
Subula. (Cod. XVIII, pag.81.)
8 ET 9 TRAITS.
Sorte de lance.
Species lanceae.x-tcho, opereiacutæ
aliquid ex luto extrahere.
I1
I Yè/l in eodem sensu.
Hastufa. page 80.) Yén.
C/li - (6792)
I
IJ
(6784)
~-~~
*
Orner une lance avec des
6 ET 7 TRAITS. I
plumes.
Hy.
Yllg. Hastam seu lanceam avium pen-
«(. Sorte de grande lance. I (6793) nis ornare. (Cod. XVIII, pag. 81.)
Species
y, XVIII,
hastae longae, magna lan- I
cea. (Cod. page 81.)
IO, II ET 13 TRAITS.
t~~
K
(6785)
lie
Faux, imposteur, tromper.
Falsum, impostor, deci pere; quac-
dam gemma. Legitureliam Yu, a
I
I b
1;a.
Lance.
Lancea, species hastæ. Vide suprti
-
Tsiâng. (4439)
à
'*
1 FI
(6786) summo plenus, subulâ transfigere.
Sorte de lance.
Species lanceæ, hasta quadragenis
cubitis longa. (Cod. /YVlll, pag.81.)
(6794)
Bois
J\IV
depique.
Lanceae hastiie. Vide suprà (6782).
s.' King.
(6787) (6795)
i
v°:Ck{.*y
-
*
MMH»
CXI.e
!F
m
r
Meoii.
pA
CLEFdesflèches
JI¡,' Clef.
!\
CIi),
Videinfrà
Chin.
NB
~~m P
Tchy.
~Mt
~~M
*
jjffl
Tchong.
i"'El
tcies.
(6196)
Ly.
(6797)
TV
Chy.
(6798)
Petite lance.
Hastula. (Cod. XVIII, pag. Sr.)
Espèce de lance.
Quaedam ianceae seu hastae spe-
(Cod. XVIII, pag. 81.)
vrai, droit.
rum,
CARACTÈRES JOINTS A LA CLEF.
e..
^/V
Y.
(6799)
(6800)
kt1
'T'h
(6801)
v
J
2À 5
CLEF.
Clavis sagittarum
rectum ; palàm
festare,in
festare,
Caractère final.
: :
flèche;
;
sagitta
facere,
oiïen , voveré.
TRAITS.
ve-
mani-
(6803).
(~803).
Savoir,connoître, gouverner.
,. ;
Scire,cognoscere, gubernare. Sien-
X propheta; x-tao, scire x-tao,
prxfectus; x-mou,nomencujusdam
, po-x-
v
tdo.' scis-ne, an iiescïsix-foii, urbi
AÇtfe
/%t|
Chm.
(6803)
1ft
Chm..
(6804)
AjX
~A
Yây.
(6805)
jLl^
A"
Kïin.
Mti
*
Tchy
1
(6806)
/^LL|
(6807)
A plus,dot-te raison,d'autantni*' Clef
;
plus
Quanto-rnagis
Court.
;
gencives..
;*x
Breve. Videinfrà(6815).
6 ET 7 TRAITS.
Loi, règle.
-
gingivae; reprehen-
dere; dieitur'etiam de ridente.
Vide suprà(6803).
Savoit^connoîtr^tfHH H
f\ I
(6808)
£|JL*
•
tudo, mores,
Scire,cognoscere,
sllprà(6801).
Jaculari sagittas,
Che.
;
ieges
suprà(2194).
hie -x,
ex.se
ipso alios metiri, ut quia ipse hoc vel
illud è natura habet, inferre alios
eodem modo id habere.
Court, petit.
Breve, exiguum ,
curtum. Vide
Tchûe. supra (3314). (Cod. XVIII, pag. 8^)
,
sagittarE: Vrde
k..
V
Ch).
jj B
~t~
.n.eou.
(6802)
medicinae.
*m
Tso.
(6810)
Petit detaiïk.
Staturâ brevis, staturam -brevem
habere. (Cod.XVIII,pag.84.)
iij.'Clef,
Jt-*-Kv/
-
Bref, court, petit. I
I Il ET 12 TRAITS. T *
Hl/CIe¡.
I
rr, Breve, curtum,exiguum;aïiquid
Y comprimere, ne grandescat;decurtare. I
Toen.
(6811)
¡zy. (6810
x- hh'Zllg, actiones mal1ae tcnallg-x,
; 1 At
gi.tudo in genere, bonum et mal1um.
ion-
1
I
II Videsupra(6817). Ch},
Chiing.
Afl Compas. I
(6819)
7 Sagesse, prudence,
Kouey.
U Circinus. Vide irifrd(9866).
I
y\OTÈ
Sapientia ,
prudentia
sage-.
8, 9 ET 10 TRAITS.
I A3r
(6820)
PIPI , ,
Tromper, déguiser, forcer.
j
Fallere simulare cogere, alie-
;
nam jurïsdfctiônem usurpare; fortis,
I
Kiao
J court. ) durus sagittas fabricare. x-mwg, supe-
T
x-x
JYiIj Breve, curtum," non longum. T-x, I
t/y-x, sat modicum. Legitur etiamKueI
(6821
rioris mandatum simulare.
Kïo. in eodem sensu. I
*
4:¥- Homme de petite taille.
>•
pv
(6813) -
Homo brevis, homo staturâ bre-
k-e Court.
f
Pli. vis. Legitur etiam Tseou in eodem
Breve, curtum. Legitur etiamKïo. (6822) sensu. (Cod. XVIII, pag. 85.)
- Vide supra(6813).
Tchue. !Li8 Petite flèche.
-
(68.4)
Parva sagitta; funiculus cui sagitta
,
~Lj~
Yay.
(68.5)
maeus
Court.
Breve, non ion gum.x-ts\, pyg-
; x-jui, homo staturâexiguus.
Tseng. alligatur, ut recuperari queat.
(6823)
CXII.C CLEF.
-r
Kiay.
jLljk
1|15Ê
M *
(6816)
Blesser.
Pa-x, bref, court.
Breve, curtum, exiguum, non
longum. (Cod. XVIII, page 8J.) Clavislapidum
Cil v
:
ossa
CLEF des pierres
; i x-teoit,
tum viginti ii'b
:
decem Teou seu modii
It"saxum,
-
pierre. y*
lapis, montium p
in'CIf
; cen- Ch/,
sco-
I
en
(6824)
* pulus; kïn-kâng-x, adamas.
Vulnerare. (Cod. XVIII, pag.8j.)
CARACTÈRES JOINTS A LA CLEF.
Châng.
(6817) 2X4 TRAITS.
iffrfx
ykUU
Attendre.
Exspectare. Vide supra (25 1 ).
Li
jJI Gravier.
(51 )
Glarea,,saburra. Vide infra
Ssé.• Trng.
(6818) (682;)
oî
|*P.
77*
»
CId:,
- tt
l-'lBîl»
(6825
bis,)
Pierre.
/M
Vide infrà
~~t~
jf-\
Sorte de pierre semblable
précieuse.
Quidamlapisgelnmæ
simiHs. Vide -' J--f
suVrà(jpïo).Ckf,
Son que rendent soit la peau
soit les os dans le moment qu'on
les
"j
h.m'Clef.
(6326)
LTv sépare.
(6834)Sonituspellis et
(6834)SonituspeIIisetOSSÍlUll dum sea-
oss i um dUln se p a-
rantur. Legitur etiam Hy, item Ho, in
TCJSX - Pierres polies et claires. eodem sensu.
,.. P Lapides politi et limpidi, mon-
:z:..I.
Ngàn. tium laPides-
(6827)
tilt x-fflng, son que rendent les
pierres.
Kang. Sonitus Iapidlun.
-¡}J: Fendre, ouvrir. A<7/?~.
4ITTFindere, aperire, findi. Vide infrà (6835)
Pj).
Ise.
(6828)
(6928).
-~
;
Degrésconstruits en pierre ou
>ClVI en briques paver, étendre des
cailloux sur le chemin.
f
lsy.ScalaJapideaveilateritia;silici-
x-x,tres-fatigué,
fIfatIgue. accablé de (6836)
Scala lapidea vel lateritia; siIi..ci-
bus vias sternere. x-ky,construere,
aedificare, erigere, ut mœnia, turrim;
Summèlassus, omnino
(6829)Sui-nimèlassus, fatigatus,
T
Ko defatigatione omni n O' fc-it
i gattis, ,ft
x-tsiang, murum erigere.
,
o p pressus.
oppressus.
Couper.
4 TRAITS. AÎ/V
6830) Kûn
J(an.
Amputare, caedere. x-teou,- caput
amputare,aiicui collum gladio se-
7:!L Sable.
Sable- (6837)
care.
'!:!1' Arena. Tan-x, vei tchii-x, cinna- *#'r Dur, fort, inflexible.
C'lna.
(6830)'- baris, quaedam terra ad colorem ru-
; Âtj I Durum, forte, inflexibile; durities.
b
heiim pingend um apta pong-x,
,-1" c 1hry- Vf} (Cod.XIX,pag.
socolla, quidam lapis quo utuntur Kiay.
ad aurum agglutinanduln. Vide supra (6838)
(4888).
L i>f
N 1
.'J.-
Son des pierres.
Sonitus à lapidibus coiiisis editus.
)iIg (Cod.XIX,pag.j.J
Hong.
Wj
j
Ya,
(6839)
Rouleau de pierre, ou pierre
de forme ronde dont on se sert
pour écraser quelque chose.
Lapideus cylindrus, petra rotunda
(683J) quâ gyrante aiiquid contunditur.
I
[jFfi
Min.
Videsupra(5910).
r3
Chy. "TjUL Mons lapidosus, mons lapideus | (6849) Chy,
Tszi, cum terra, x-tse, pondus quod iibris
(6841)majoribus appenditur.
I
I I v Coffre de pierre.
Ari-naritimlapideuin
Za in avorum
I
I templis.Vide supra(2112 ).
L~ Rouleau de pierre. Tch ,
Tchu.
Lapideus cylindrus, petra rotunda I (6850]
quâ utuntur agricole ad detrahen- I
T,, 7*^
.1 0,
(6842) d frugibuscorticem.
dum £ b Tmchïng-x,
u sta- I
,..
~L~~ ~r
Piquer un malade avec
pointe-
la
To\
teras pondéra. I d'une pierre.
Piën Cuspide petra? pungere infirmum
Videsupra(6842). (6851) pro medidna.
I
i
1îJÍ: (6853)
Rompre, fendre.
P™"* Vailum vel septum IigneUlTI, val-
Tchliy. lummilitare, arx. (Cod. XIX,pag. 4') V' r Rumpere, findere, exercitum fun-
di, alienas terras vi occupare, alicu-
(6847) o.
pf jus machinamenta dissip*are. Tà-x,
¡/î Vide infrà (6900).
(6856)
rumpere; x-hoay,
; 1,
f destruere ; x-paJ'
hostes profligare x-pmg, defectus
moralis ; chy-x dicitur de defectibus
Tchrn, occultis, qui in lucem prodeunt ; x-yo,
(6848)
ab inferis iiberare, ut dicunt Bouxu'
6 TRAITS.
6 TRAITS. 'El
Vw]Délayer,diminuer. m:Clef.
\\2.
r(/1-(.
1 7
mesurer.r** extergere Jr
p*
-1î rÀ
C/0'.æ
Peser,
o.
Diluere. extinguere.
fricare. (Cod. XIX, pag. y.)
Chy.
Ponderare, metiri, mensurare.Vide (6865)
J'
(i
Ainfrà 1,447).
7 TRAITS.
TSllen.
(6857)
4VIV
t~ Pierre de couleur rouge.A«< Pierres petites, mais dures.
;
Lapis rubei coloris. fil-x, color F 1 Lapides parvi, sed valdè duri per-
-
rubeus ex hydrargyro factus. Kèng. tinax, obstinatus.
I
Tchu.
- (6866)
(6858)
Tltlt
'rJ:t
.,;6 Amas de pierres. f Nitre, salpêtre.
MNitrum. Pv-x, nitrum pricparatum :
Toi-V.
i- Lapidum acervus, lapides in unum
collecti.Videinfrà(6027).
Siâo. x-hoang, vei liêolt-hoâng , sulphur.
ouy.
(6859) A
p
*
(6867)
Tîltt
Sonus vel sonitus quem lapides
edunt. (Cod. XIX, pag. y.)
¡f¡
.,.
N'fa.
(6869)
Nomen cujusdam terne.
I;
Pierre
-rJJ'
meulière.
l i è re. I
I
Tche.
TC
timae, pondere aliquando centum li-
brarum, è quibus fiuntvasapretiosa.
Lapis molaris. (Cod. XIX, pag. 6.)
J;
", *
(6870)
Tt~
Ngo-Xj montagne élevée.
c3
Mons altus. (Cod.
3
<-
XIX, pag. 8.)
H ^1*'
:11}} Affiler. Ngo.
I (6871 )
Acuere. (Cod. XIX, pag. 6.)
xi;; x-hoâng, soufre.
Sulphur.
gH 2XT:
fi I
Moudre, délayer, dissoudre.
Molere, diluere, dissolvere, ut I
I
ou.
¡eau.
Lie
(687a)
H
HB
H|
Yen
(6864
colores in aqua vel super petram
radicitùsinvesti gare; cognomen.
| ,
Tflî
jij/*
Ngeng.
o'
b
1«87J)
Dur, opiniâtre, fort.
Durum, pertinax, forte, inflexi-
bile. Legitur etiam Yllg in eodem
sensu.
x-siao,
mjt,A
312:Clef.
Mflng.
| Nitrum.
nitre. I
I
|I
rEl Tltéti
Mill.
Sorte de pierre semblable
la pierre précieuse.
Quidam lapis gemmas similis. Vide
supra(5910).
àCief
-'p
lence
ChY. (6883) ChJ.
(6874)
-
Yin.
^g7Jj
Lapis super quem dissolvunt atra- I
mentum ad scribendum. x-tay, atra- I
mentum Sinicum. I
O,
iv
(6884)
homovutearis ;
colorem viridem eliciendum. Yong-x,
x-x diciturde loco
plurimis parvis lapidibus abundante,
item de homine plurimis negotiis dis-
8TRAITS.
Videsllprà(6864).
I
t! l
tento, item de nitido lapidis colore.
Obstacle.
; ,
t
'Jr* Ia7 Obsjtaculum obstare impedire,
Vide infJrà (6966).
Yé'n. Ngay".
(6876) I
(6885)
r*-
I
~~1
*
Frapper, battre. I Rompre.
-!:/1
Tchli.
Tundere, percutere, ferire, verbe- |
rare. (Cod. XIX, pag. 9.)
I
Soúy.
Rumpere. Tàx,comminuere;so-x,
res in minutas partes reductae im-,
(6877)
'n'
(6878)
x-cha, borax.
I
(6887) rum templiserectaadailigandas vic-
nJ1 Chrysocolia, lapisquidam quo I
tilnas. Chy-x,tabula lapidea in qua
memoriâ digna scribuntur. Legitur
-.
utuntur ad aurum agglutinandum. 1 etiam Py in eodem sensu.
ong,
(6879)
I
T~~
.)(-
-
Frapper. Vide suprà (6887).
3b|-^ Tundere, percutere, ferire. Legi- I
Pry.
Tchôuy tur etiam Tchouy, destruere, com- I (6888)
primere. (Cod. XIX, pag. 10.)
(6880)
il:.
Piium, Pilon.
Vide
VideSllpràsl(4295).
P ra (4-295)- I
I
Touy. ges
petra annexa pilo quo fru-
tunduntur. x-oéy, moiere.
(6881)
11}"&:.
Gravier.
Saburra,glarea. Vide supra (6.825)
it)
I
:
1i).
(6889)
x-fôu,pierreprécieuse.
Lapis gemma inferior. Legitur 1
ilifi-à(6951). 1 etiam Où in eodem sensu. Vide suptf
-~
Tîng.
el
VOUe(5928).
(6882) | (6890)
tA
r
i
Rivage tortueux. 'ï*y
11 f9T
ni'CItf-
Littus curvum, tortuosi littoris ~-t/t~
Pierre unie sur laquelle on bat m.' Clef.
les toiles.
"r Kf prUICJpIUm, tortuosx montis
one. Tchin,Petraplaiia super quam telas tun- p-*
) duntur, ut complanentur vel rugas
IA
CIif.
r
(6891 (6900) Chyt
amittant. Kao-x, lapis super quem
Sorte d'instrument de mu- rustici herbas tundunt.
ÂfXT sique.
Quoddaminstrumentummusicum.
ï Grand, beau, plein.
t
King. Vide infrà (6944).
(6892)
jFJ^^ Magnum, puichrum, plenum,
so-
iidum; replere.
9 TRAITS. Chÿ.
)
(6901
J~~ Montagne escarpée.
Mons prasruptè altus; praeruptum.
Vffl Dur, fort, inflexible.
I 3^7
jr~/7.
Legitur etiam Yti iii
in eodem
eo d em sensu.
Durum, forte, inflexibile. Vide
supra(6838).
(689J) Kiciy.
f!:
QuidaJTIlapis
Tchè-x, pierre précieuse. (6902)
9O"-
Lapis qui habet lineas seu venas
ut iaspis; quidam mons.
d-
(6894)
Rouleau
Rou eau de pierre.
pLapideus
l
erre. pi
cylindrus ad terendas
(6904)
res cadens. (Cod. XIX, pag. 15.)
Hk
T fruges. Vide supra (6842). -rI]
H1£
Natte faite d'herbes.
(6896)
| Storea ex herbis contexta. Vide
suprà (2431).
SJ.
-
Vide suprà (6842). (6905)
10 TRAITS.
1t
(6897)
Wm Pierre surpassant les autres. 'LU> Petite pierre.
'~Sj Petra alias supereminens. 'r Parva petra. Vide suprà (5979).
Kre. Sb.
Wm
H i
((898)
H *3^1 Pierre bleue
;
et transparente.
Lapis czeruleuset perlucidus
-.
-fHt
(6906)
Haqua
trans- Forte, durum; certè. x-jën, certè;
pv iucens, diaphanum. x-tsÍllg-tj-chduy.
valdè pura. icio ly-X, sic solidum quod nihil vacui,
]('10."
(6907)
SIC verum quodd nihil r 1 continet.
"h"l faisi
II
r lloci.
112.Clef;hé'
ello.
.Il.lO.
Cfy
*
lpj
(6908)
TéÈEÈ
cieuse.
]fA"
(6909)
Téfrf
Mpf*'
JVihî
J.y lin,
(6910)
'Í;£¡'fI¿
'!1ft-
Pan.
7;(691J)
Pao.
(691a)
•7*4^
*
Jrleou.
Hof
~a
r-ffla
(6913)
'T^LJL
f~ 5
m ,1t
II Forte, ;
Fort, dur; nom de lieu.
durum nomen cujusdam
Vide sllprd (6907).
Rouleau de pierre.
Petra rotunda quâ Lituntur ad ali-
quid frangendulnseu corticem è segeti-
bus detrahenduin. Videitifrll
Baliste.
Balista. Vide sitprà (6855)-
Arranger un puits.
I
Puteum componere vel disponere.
(Cod. XIX,pag. IJ.)
Aimant.
Magnes, x-chy, magnes
cellana, vasa figlina.
;
I
I
I
x-kf: por-
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
z
-7j3L
Sang.
h
-
(6917)
917
(6918)
Loi/y.
L
(6010;
Iso.
TyT|''
"T'.!.
,
(6920)
1-'
Tiêh
5lr
'?;lIL
'rJjr
(692.1)
Vide
Tiêh.
(6922)
LA
Réalgal, arsenic
Arsenicum rubrum. x-choang, su- .7p
P
Limare
etiam Tso
S.1.d"
.Lzen.
/7-7z.
-
rouge.1I2'Chjt
blimatum; lapis venenosus qui voca-
tur etiamstn-x.
Limer, polir.
polire, ut ebur. Legitur
in eodem
TsÓt ii-i
tombant.
f d"d
eo d ei-n seii,su.
etiam Tchïn
,
Vide suprà(6921).
sensu.
in eodem
,
siiprà (69 - i
Pierre brute.
sensu.
Legitur
enti s. Le°gïtur
Sonitus lapidisdecidentis.
SÊt
Lo A
(69(4)
leaU.
Vide supra (6872). *
M
I
(692j)
Pan.
Grande pierre.
Magna petra. x-chy, basis lapidea.
I
(6915) (6924)
*
y~A~ Son que rend une pierre qui Instrument propre à rompre
~T)~ tombe de haut. Ap àK
quelque chose.
x
Kay.•
Pâng. Sonitus lapidis ex alto decidentis. Instrumentum ad aliquid rumpen-
(6916) Legitur etiam Ptng et Peng in eodem dum aptum. Legitur etiam Oêy et Of)',
--- (692ÏÏ
sensu. (Cod. XIX, pag. If.) congregare, molere.
,13.'Clef.
-7—'
4*
gYz'in
~t~
Tomber d'en haut.
Exaltodecedere, cadere. Videinfrà
*lin
~t~M
Sable.
Arena. (Cod. XIX, pag. J7>)
t*r2.À
Chj,
Lou. Ch
(6926)
Chf.,
ige Amas de pierres.
Amas
(6934)
,,
r'JL~
Toily.
(69!7)
Lapidumacervus,lapides in
; unuin
collecti lapides projicere, lapides
in
aquas projicere. Usurpatur etiam pro
TchoÍiy.
Lapidum
Ty.
y.
de pierres.
acervus, lapides in unum
collecti. (Cod. XIX, pag.17.)
,.
y-t T.; , supra<
Vide (6880). (6935)
I
* Findere, findi,aperire, in ou avec
partes
[
secare; vento sacrincare. Tsîàng.unebricîue-
Yse slang.
1 Lapide
L .d seu llatere adhibito
(69Z (6936) dl .b" aliquid
1. "d
1
.:+
.¡. Son que rendent deux pierres
fricando [avare. Legituretiam Choang
in eodem sensu.
SonitusL.. is,*,)'
qu'on frappe l'une contre l'autre.
f(ay Usorum-
1.
duorum lapidum simul col-
Legitur etiamKo
T/v in
*
.x
TîfirL Bruit que fait la foudre, éclat
de tonnerre.
(692.9) , eo d em
.-1 coeremoniaSiiiica
sensu. x-teoii, S" quâJ\
quis capite usque ad terram demisso,
Yn.Tonitrui
(6937) sonitus, tonitrui strepitus
item genu lfexo, adorat vel salutat. 6937 seu rfagor.Legitur etiam Yil in eodem
f
li
sensu. (Cod. XIX, pag. 17.)
Tchouen. jZjïE
*
Sonlmetd'une
Sommet d'une monta
montagne. g ne.
(6930)
r Ix Montis vertex, montis
-s
Piâo. cacumen.-
-r)::î Dur, ferme, solide. (Cod.XIXpag.17.)
JlÂ. Durum, firmum, solidum, forte. (6939)
1^ )
(6931
Lu
(6932)
~Jy
Tsj/
ou de brique. I
MOI,
(604,)
;
Iere x-iiâti,
vexare, affligere, malè
tractare hao-x-jy, decimus sextus
dies primie Iunæ ; x-tsè, moletrina.
Y. Pra(6836). Scala lapidea vel lateritia.
Vide su- Legitur etiam A4d, InoIereUJoIâ
terere, lapis molaris.
-
ÀsaO.. .Leng.
112: Clif.
z:
A1
Chy. (6942)
Ir
t à4-
rà
su (2324).
Tsofïy.
(6943)
i!:t\'
!5EI"
L
;&
K,t.
(6944)
4'
I
Maison bâtie avec des pierres I
nXEHL posées l'une
se cun mortIer.
sur l'autre sans au- I
tI
Domus è puris lapidibusetsine
luto. Legitur etiam So, parva petra. I
Vide supra (5979 et 6906).
Montagne très-élevée.
Mons summoperè eminens. Vide I
idea quâJ\ II
1 .d
, utuntur pro campana; do- I
mus campanas similis, vel domus pau- I
perrima ; suspendere ; equo frena I
iaxare. Usurpatur etiam pro Kïhg.
Vide infrà (8114).
12 TRAITS.
Borax.
I
I
I
I
'%a
"l1..:..
Téng.
(6949)
.7:
-
Ltn"
(6950)
Z|^
,Ting.
(695O
Sién-x,é'clair.
Tien.
,
(6952)
fl!¡:
P)it
Kong.
,
r |Té
(6952bis.)
Petit sentier.
Semita, angustus callis. Vide suprà
(2357).
Gravier.
Saburra, glarea.
(6968).
Fort.
1
/»Tff
(6946)
%, quille.
i.J:!..
fleuves.
1 d.
Saxa in medio lfuminum
](y-..in hujuscemodi saxa impingens.aqua
n"sens.
Mil!
û
Quaedam concha grandis ad instar fI) Vide suprà (6890).
I **
r/v
I1
Hzen.
-té?
"*
'W
TJV
(6959)
f
e.
I
Péril; difficile.
Periculum;diiffcile,arduum.
infrà(11,853).
lumcongestae.I
(6957)
.
Lapidum acervus,
Tdn.
(69i8)
'3 TRAITS.
Monceau de pierres.
petrae in cumu- I
|
I
scul- II
incidere. Legitur etiam Kiao I
î ,
vide supra (6p54) item NâoJ terra ste- I
rilis. (Cod. XIX, pag. 20.)
Dur, fort.
Durum, forte, solidum, durabile. II
Legitur etiam Hoe,flagelii sonitus. I
(Cod. XIX, pag.20.) I
I
I
I
I
I
I
I
~~k
qu'on
II
p-
Zl)
7[*PY*
Ngdy.
(6966)
XM
Zrvt
(6967)
Vx-tien,
R
Sien.
(6968)
14 ET 15 TRAITS.
la casse.
Obstacle, empêchement;em-
pech er, s'opposer.
Obstacuium ; impedire, obstare.
Vôu-x, nullum adest obstacuium.
écl air.
FuIgur, fuIgetrum.
112.'Clef.
7p
Chf.
I
(6960)
tt
J; Grand nombre de pierres.
Multi lapides. Vide supra (6919) I
lfliJLapidum
I
Amas de pierres.
acervus, lapides inunum
collecti. Vide supra(6p35).
Loîiy.et'"frà(6973)-
Tv
I (<5969)
(6961)
Lien.
~M r^|K Lapis rudis et impolitus. Vide
suprà(6923). Pan.
(697°)
Magna petra. Vide supra (6924).
)
(6962.
- I
N~ LÜ' Base de pierre d'une colonne.
I TtiË Mine, minières.
'tYe I ylj-)
~Mt Columnae basis iapidea.
Ionp;.
(*697J) fcd
Mineralia, metalla nondùm fuîa;
fodinaeauri,velargenti,velaeris,
velwris,vel
v ,el
sou. terri.
(6963) (6971)
r
super mœnia
LolIY" congesti ut contra hostes usui. esse Chy,
Chy (6980)
(6973) possint. Vide supra (6919).
I 'fi Moulin.
r
Louy.
(6974)
• Lapidum acervus, lapides muiti.
Vide supra (6973).
LA
01 9*
0110'.
(6980
(6981)
r
trahendum corticem ex oryza; fri-
- 1.. mo l1.
JlAAx,laplis
care.Mô aris. Legitur
etiam Long in eodem sensu.
yjtf)x-tien, éclair.
L
tlf-
f.Iij
Moudre.
Moiere; lapis molaris.
~, -
AV/7.
Fulgur, fulgetrum, fulgor.
supra(-6.968).
Vide
Lj.
(6975)
z.
(698a)
f' "d
7^^ Petites pierres.
Lapides parvi. Oua-x,minutates-
Nom de pays.
Nomen regionis.
*
L:)'.
1/
(6976)
taceorum fragmenta;y-youen-chy-x-
vUe, quœ d am petra rotun d aet vo l1u-
bilis quâ utuntur agricole ad aliquid
frangendum.
1Jj
Pi).
PSng-x, boucher, remplir.
Obstruere, aditus intercludere, re-
plere, complere.
{5~
Fdn.
(6977)
bleue, , ,
teinture, et qui est quelquefois
blanche rouge
ou noire.
jaune
(6984)
rB Lapidum
'pfflffl Grand nombre de pierres.
acervus, lapides multi.
Petra quâ in tincturis utuntur, et -=t::. Vide suprà (6y1cp).
est multiplex, caerulea, alba, rubra, Loùy.
Hava et riigra. Pl-x, alumen; chall x, (6985)
quidam flos.
19, 20 ET 22 TRAITS.
æ
16, 17 ET 18 TRAITS.
*
Lapis
Îo. fectô.Vide supra (6907). supra (6941). (Cod. XIX, pag.24>)
(6906)
(6978)
Videsuprà(2377).
MonspræruptèaItus;præruptum. IIlL side a tOlites les productions.
*
CI0f,.
Ché. Spiritus terras prasidensomnibus /)\
TTTV
(6988)
Pierre .(6994)
;
generationibus; sacrificium quod terrae
offertur locus ubi fit tale sacrificium.
fcfi
1
1m761rJ quelque chose pour l'aplanir. tiguae ; tien-x, quinque vei
Petra plana super quam aliquid plebeiorum ;
decem do-
JrJ
mus contigua? tiem-x,
Pa.
Pd
reus. tunditur ut planum fiat
Vide supra
:agger ter-
qusedam constellatio; mà-x
equorum domitor.
primus
siiprà (1604 et 1758).
Sinuosités des montagnes,
fï^J
yf~Sacnfice
Sacrifice, sacriifer
fier
sacri
,
;
; sorte de
qu'on fait aux
montagne qui a des sinuosités. parens
1
Nàng,Montium sinus,
MontimTI nions Yo. apres leur mort.
sinus,
7\T'
(6990)
(Cod.
1110n5 sinuosus.
XIX, page24.)
i s nuosus. (6995) ;
Sacrifichun, sacrifïcare sacrifi-
cium quod defunctis parentibus
offe-
rebatur, imperantibus familiis Hia
fil ; vernum sacrificium et
dicebatur x,
æstivuJn Ty,
,
autumnale Tchang, hie-
!-- , esprit.:
mafe Tchtng; sed
CXIII.' CLEF. regnante famiiiâ
Tcheou,
TcheÕltJ vernum sacrificium
sacrificÎLuTI dice
dicebatur
b atur
Tsê, et aestlvum Yo.
--.
J>3'C(cf
,.
/lv génie C
CLEF d esprits et des
des d génies:
Kf, KA: Clavisspirituumacgeniorum Ilift
)"La.. Sacrifice qu'on offre
aux gé-
Y nies; année.
Ji)',
(699i) ;
mus, spiritus terra spiritus;
men. Legitur etiam Chy,monere
i orum : ge-
cogno-
, Ssé. Sacrificium quod spiritibus offer-
(6996) tur; annus; servire; homo in servi-
sigllificare, praecipere, ostendere, tium spirituum aliquid faciens.
edi- Tsf-
cere, respicere, docere, perscriptu- x, sacrificare, sacrificium.
ram significare. Kao-x, pubiicum edic-
tum. Grand,
}Jf. Il^#Magnum,ample, plusieurs.
/T|ïff
CARACTÈRES JOINTS À
LA CLEF.
;
am plum, multi cogno-
;
men. x-hân, magnum frigus x-x, lentè,
1("\:
(6997) relnlsse, pe d etentim, 1'.
paui atim.
E
monies.
1, 2 ET 3 TRAITS.
Félicite, bonheur.
Félicitas, secunda fortuna. Vide
Ly.
(6992)
Ritus, usus, mores,
Vide infrà (7093).
cærelnoniæ.
"rh -
(6998)
hifrà (7066).
JjjfK
J»Felicit.-is;
'/+ Félicité; achever.
Felicitas; pedicere.
perficere. Legitur etiam
etiai-a
*fffft-A.
/fl/i
Bonheur.
Ching. Tchtllg in eodem
sensu.
Felicitas. Legitur etiam Hiay
Kiây,e°Jem sensu. (Cod. XIX,
in
(6993) *g.) page
(6999)
113.'Clef, —j t
fff.IL.
Félicité, se réjouir. TRAITS.,
Tablettesdesancêtres.
5
r/|VLTcky.gaudere"
A)"(7000)
Félicitas, luctari,lxtitiâexsultare,
I
Tablettes
)W , des ancêtres.
Defunctorum tabellae; arca lapi- K)
dea in avorum templis, ubi lignes
(CI;zy).v
ml!' Repos, se reposer; respect,
JUlUav°ir 7°07
tabellae defunctorum asservantur.
o
du respect.
JÇA* ;
Quies, quiescere reverentia, re-
; ~IJ~
/Ith Secours donné par les esprits.
C7001) vereri precari, orare, invocare, fe-
;
licitatem rogare magnum spiritus; "V ; il. Auxilium à spiritibus praestatum
vel praestandum. Pào - x, auxiliari,
auxiliumferre,
;
terras, x-kieou, rogare. Legitur etiam Yeof
.L r protegere.
I
Tchÿ, venerari, tamen, solùm item 7008)
Tchy in eodem sensu.
Sacrifier aux fleuves et aux
1Wf Demander le bonheur.
J,Ill montagnes.
A ;
Felicitatem petere precari, mo-
nere, invocare; cognomen. x-tào, vel
Tchy Sacriifcarefluminibus et monti-
bus à sacrificante longé dissitis.
KP.
(7002)
^7°°2
kieou, orare
t..
, ;rogare
sed duplicicharactere
ï
y-x cognomen,
*
(7009)
Sacrifier.
constans.*
)[|FSacri
I
JrW Sacrifice qu'on fait à côté de
la porte des temples.
Y.
(7010)
Sacrificare. XIX,pag.
ficare. (Cod. XIX, p.)
pag. loJ
partibus ,
Fdllg, sacrificare quatuor mundi
seu aeri quatuor mundi
partium in recognitionem quod res
,
Ho.
(7011)
*
Sacrificare. Legitur etiam HÓ in
eodem sensu. (Cod.XIX,pag.30.)
r-J]f
'J Bonheur, heureux.
Félicitas, felix. Vide infra (7048).
lJ
1ri.-Afti'
ro.
Net, pur; rejeter, exclure;
sacrifice pour écarter les maux
et pour demander le bonheur.
Nitidum,purum; depellere, exclu-
Legitur etiam Kf in eodem sensu. (7012)
dere sacrificium ad mala depellenda
KA
AY.
;
et bona poscenda.
(7004)
f
JJY\
Sorte de sacrifice.
Quoddam sacrificium.
ff Vide supra (7012).
Fou.
(7005)
.--.hj,
9r
HItj^
Bâton.
Baculus, instrumentum militare.
Vide supra (4747.)
*tl
Fo.
(7013)
(7°23)
Sacrifice aux ancêtres. I Ill/Clef.
1Clet; PI
mIiI —~ Sacrificium
quod fit defunctis pa- II
T~
/!~ 'r)' * rentibus.
jF~. Hou.
Félicitas. Legitur etiam
1 eodem sensu.
Hou in
f
"Tir*
M
1
|
I ay-
Ky, (7°*5) (7023)
Pj.j
;
tum, reconditum intueri, recondere I ;
Deprecationes, preces, orationes;
,
magnum. Spiritibus significare,coitï-
Tchlf. mendare prsecidere,vitam eripere;
cognomen. x-mÿ, absconditum.
I
(7024)coe l ;
;;
I
(706) um alicui mortem immittens
quoddam regnum cognomen. x-fâ,
'-'itt
IIIH Aïeul,principe, origine; I capillos prœcidere x-yong spiritus
friire, s'habituer. I
se ,
ignis, qui ad austrum residet td-x, ;
minister qui in sacrificiis recitat ora-
Avus, principium, origo; assues- I
x cere.gpifituivîarumsacrificare.x-tao,
Tsou. I tiones TchÕ. Legitur etiam Tchéou in
(70-7) res esculentas quas offeruntur iter ac- I
eodem sensu. ItemTchu : x-yo, medi-
cinam applicare.
turis, ut eas sacrificentet postea come- I
dant; x-tsông, majores, avi. Legitur I
etiam Tsou in eodem sensu. I Esprit,
Animus,génie.
I
genius, materiasubtiiior,
tt -..t.t ain. est
lens cceli spiritus, quod eximium etexcel-
*
A!tx Repos; grand; respect. I C'LA
l
suprahominum
h captum ;
N
KfSUP™ Quies; magnum; reverentia. Vide I
5)
(7°2.
1
;
homovivus,anima; homo
1 llongé a l ios '1.
.-.Compter. ; virtuspercipi
(7001). I
superans rex rebus insita, nec
Ntimèrai-e,sup directe per sensus potest di-
ad
Soên.
(7019)
(7°19)
ntEtt.
Compter.
(7504).(Cod.XIX, pagVide
sup putare. Videinfrd
4). (Cod. -YIX, pag .3i.)
infrà
iifirà I
I
I
versos effectus et operationes; vis in-
sita materix Yang, et univocatur eum
//o?//;materiœ extensio; spiritualiter,
spiritualisatio. x-tchù tabelias quas in
avorum monumentis eriguntur, ut in
eis defunctorum spiritus consideant.
j$" Bonheur.
Bonh eur. I m Infortune envoyée par les es-
~N EL M!
/I
;
Félicitas carnes sacrificatae ad pe- I
tendam ielicitatem.
Tn~
prits.
Cal amitas
anl1tas à
a spiritibus
SpirItl us immissa.
llTImlssa.
Soli. Souy.
(7020) I (7026)
y
ttsIf/V
rd-t. »Pl sacrifice qu'on
Temple;
ang. ,
Malheur, infortune. fait
(7021) v-
Mala.
calalnitas.
infelicitas infortunium, I
Vide supra(4686).
amitas. Vide suprà (4686).
TS At
(se).
7°1.7
dans le printemps.
Templum ; sacrificium quod fit