Vous êtes sur la page 1sur 55

Kddu yu Xelu

Le livre des Proverbes en wolof Traduction provisoire

La Mission Baptiste du Sngal Tous droits rservs.


Dpt lgal : juillet 2009. No 17942030709

Droit de reproduction 2009

Quiconque voudrait le reproduire devra inclure la dclaration de droit d'auteur ci-dessus. Pour la reproduction en plus de 250 exemplaires, veuillez crire l'adresse suivante:

B.P. 1229 This, Sngal

Pour mieux lire ce livre Lalphabet officiel dont on se sert est facile lire. Les seuls symboles qui prsentent une certaine difficult sont les suivants : j c x se trouve dans et et et et et se trouve dans et se trouve dans se trouve dans se trouve dans se trouve dans la paix jmm (ji) mujj

dernier descendre tous refuser savoir lil la main demain seulement

le couscous cere (ji) wcc pp ba xam loxo (bi) bt (bi) llg do

la mchoire aam (wi)

Une diffrence existe entre a et baigner lencensoir sang and (bi) revtir accompagner nd sng

La voyelle est double pour indiquer la longueur valoir jar passer par chercher regarder rpandre tre propre le cur le nom set

jaar seet xool tuur

xol (bi) tur (wi)

La voyelle est accentue pour indiquer la fermeture souper jener reer woor tre perdu tre sr rer wor

Li nuy bgga lim lu nu tral la, bgg cee dggook bokki jngkat yu tedd yi, ngir dggin wi leer, ba deesu ko jaawatle. Nanu ree nanu ak nau Dees na wax: (Nun) war naoo dem, (n bi am maas bii: ~) Waaye danu koo taamoo binde nii: (Nun) war nanoo dem, ngir u ba koo jaawatleek: War naoo dem, (oom). naa ak na Bu loolu weesoo, dees na wax: (Moom) war naa dem. Waaye danu koo taamoo binde nii: (Moom) war na dem, ngir u ba koo jaawatleek: War naa dem, (man). leen ak len Te it dees na wax, Bgg nanu leen (oom). Waaye danu koo taamoo binde nii: Bgg nanu len (oom), (len am maas bii: ) ngir u ba koo jaawatleek: Bgg nanu leen (yen). Noonu: Yen i gm, Ylla musal na leen. oom i gemul, Ylla rbb na len. Boo gisee mndarga mii xamal ne kddu gee yeggul. Dafa dog, mbaa muy wax ju u junj rekk. Mbind yi u rale ak yi u dijjal, bokkul ci mbindum Ylla mu sell, mi u jukkee ci tere yu jkk ya. Boo gisee baat bu u tofal araf bu tuuti, seetal lu muy tekki ci suufu xt bi. Boo gisee tomb bii ci boppu baat, seetal lu muy tekki ci Leeral yi, fi tere biy waaja jeexe.

PRO - [WOL] Kddu yu Xe lu

Kddu yu Xelu
1

Kddu yu xelu yu Suleymaan, buuru Israyil, di doomu Daawuda. 2 Li ko taxa jg di nit i am xel mu rafet, am ab yar, ngir xam wax ju lal dg3 dg, ngir yaru ci jfe xel ak njub ak yoon, di jubal, 4 ndax ab txt di foog, ndaw li it xam tey xalaat. 5 Na boroom xel mu rafet dglu, yokk dg-dgam, te kiy ree di jarioo ay tegtal, 6 ngir mana xam aw leb ak u taas, ak kddug boroomi xel yu rafet ak seeni cax.
1
1 1 1 1 1 1

Li tax tere bi jg

Ragal Aji-Sax ji di njlbenu xam-xam, te xel mu rafet ak ub yar, dof yaa ko xeeb.
7
1

Doom, toppal yaru baay, te bul wacc ndigalu yaay. 9 Kaala gu jekk la ci bopp, di gnjar ci baat.
8
1 1

Dglul, waajur artu la (Saar 1. 87. 27)

Doom, bkkaarkat bu la xiirtal, lnkal. Dau la naan: Dikkal, nu truji bakkan, yeeruji jaambur bu deful dara. 12 Nanu mel ni njaniiw, mdd kuy dund, mu jekki tbbi biir bmmeel. 13 Mboolem alal ju ry, nu jagoo, yeb sunu biir kr, mu fees. 14 Dikkal nu far, mbuus miy benn, nu bokk.
10 11
1 1 1 1 1

Doom, bul nd ak oom ciw yoon, bul jaare fa uy jaar, 16 ngir dauy xlu, nar musiba, di gaawtuy snk bakkan. 17 Doo firib caax, ba jpp njanaaw luy xoole. 18 ii kat seen bopp lauy fiir, seen bakkanu bopp lau snk. 19 Kpp kuy lekk lu lewul, nii lay mujje: wutin wu lewul jl bakkanu boroom.
15
1 1 1 1 1

Xel-mu-Rafet a ngay woote ca mbedd ma, di xaacu ca pnc ma. 21 Ma ngay wootee brab yu gna xumb, di dgtaley kddoom, bunt dkk ba. 22 Ma nga naan: Moo txt bi, foo ppal sa txt gi? aawlekat bi, foo ppal sa aawle bi? Dof bi, aata yoon ngay ba xam-xam? 23 Soo dppee ba dglu, ma artu la. Ma ne, kon ma xellil la samam xel,
20
1 1 1 1

Xel-mu-Rafet woote na

Kddu yu Xelu 1, 2

xamal la samay kddu. 24 Damaa woote, nga gntal, ma tllal loxo, faaleesu ma. 25 Sofental nga samay digle, nanguwoo samay artoo. 26 Kon boo sngemee, man it ma ree, njqare dab la, may tex-texi. 27 Njqare di ngln, dab la, sa musiba def callweer, buub la, njekkar ak fitna dal la. 28 Keroog nga woo ma wall, duma wuyu, nga seet ma, seet, doo ma gis. 29 Daa fekk nga baa xam, te ragal Ylla du loo taamu. 30 Dgluwoo samay digle it, xanaa xeeb samay artu ypp. 31 Waaye loo ci gobe, gar ko, say pexe suur la kll. 32 Dggadi snk ab txt, naagu rey ab dof. 33 Waaye dggal ma, dkke jmm, tggook njekkar ak safaan.
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

2
2 2 2

Sama doom, dggal samay wax, fonk samay santaane. 2 Teewlul xel mu rafet, sam xel di dgg. 3 Ngalla wutala dgg, wool dg-dg wall. 4 Skku ko ni xaalis, wut ko ni alal ju lqu. 5 Kon nga xam luy ragal Aji-Sax ji, xam Yllaa di kan; 6 ndax Aji-Sax jeey maye xel mu rafet, kddoom di taxa xam, di dgg. 7 Day dencalal ndam kiy jubal, di yiir ku mat. 8 Day wottu ku jub fu mu jaare, di smm wllreem ciw yoon. 9 Kon nga xam njub ak yoon, xam jubal ak mboolem yoonu mbaax. 10 Ndax xel mu rafet miy tbbi sa xol, nga xam, sa xol tooy, 11 nga foog, fegu, am ug dgg, raw, 12 mucc ci yoonu ku bon ak kuy wax lu jekkadi, 13 mucc ci kuy wcc yoonu njub, di jaare mbedd yu lndm. 14 Kon nga mucc ci kuy def lu bon, tey bnneexoo lu jekkadi.
1
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2

Muus, mucc

Kddu yu Xelu 2, 3

Yoonu ku ni mel day lunk, jaaruwaayam dng.


15
2

Xel mu rafet da lay musal ci ndaw su yemadi, bokk feneen, di wax lu neex. 17 Day dddu wllreem, ba muy ndaw, ftte kllreem ak Yllaam. 18 Kram day joy wuti ndee, ay jaaruwaayam jm njaniiw. 19 Ku dem ca moom dootoo delsi, doo gisati yoonu dund mukk.
16
2 2 2 2

Kon nag aweel mbeddum waa ju baax, toppal yoonu ku jub, 21 ndax kuy jubal ay dkke rew mi, te ku mat a fiy des. 22 Ku bon, u beddee ci rew mi, kuy fecci worma, u buddi, snni.
20
2 2 2

3
3 3

Doom, bul ftte sama njngle, defal sa xel ci saay santaane, 2 ngir fan wi gudd lool, nga gna am jmm. 3 Bu la ngor ak worma dddu, booleel takk ci sa baat, bind ko ci sa lluway xol. 4 Kon nga xam lu jaadu, neex Yllaak doom Aadama. 5 Wolul Aji-Sax ji, sa xol wetal ko, te bul weru ci saw dggin. 6 Loo mbt, byyil Ylla xel, mu xllal la yoon. 7 Bul doyloo sa xel mu rafet, ragalal Aji-Sax ji, dddu mbon; 8 sa yaram wr, say cr naat.
1
3 3 3 3 3 3

Wolul Ylla

Teralal Aji-Sax ji ci sa alal ak loo jkka mele, 10 say sq day fees, ne xew, say mbndi ndoxi rese di wal.
9
3 3

Doom, bul xeeb yaru Aji-Sax ji, bul ba mu wai la, 12 ndax Aji-Sax ji, ku mu bgg, wai la, ni baay, ak doom ju ko neex.
11
3 3

Mbgtee eel ku daj xel mu rafet ak ku am ug dgg. 14 Am koo gn am xaalis,


13
3 3

Li xel mu rafet di jari

Kddu yu Xelu 3, 4

te njari laa raw wurus. 15 Xel mu rafet a gn gnjar; loo mana bgg moo ko raw. 16 Gudd fan, mu joxee ndijoor; cmmo ba, alal ak teraanga. 17 Fa muy jaare yiw la, fu mu awe jmm la. 18 Mooy garabu gudd fan ci ku ko jpp, di mbgtey ku ca oy. 19 Aji-Sax ji xel mu rafet la sose suuf, lale asamaan ag dgg. 20 Ci xam-xamam la ndoxi xote ya ne jyy, ay niir di lay.
3 3 3 3 3 3

Sama doom, saxool xelu ak ug foog, dee ci xool foo tollu. 22 Day guddal saw fan, di rafetal sa jikko. 23 Kon sab dox wor, doo fakkastalu. 24 Soo tddee doo tiit; say nelaw day neex. 25 Kon doo ragal njqare lu bette ak saay-saay buy songe, 26 ndax Aji-Sax ji da lay yiir, di la musal cig fiir.
21
3 3 3 3 3 3

Rafet xel barke la

Bul xa njekk ku ko yelloo, ndegam man nga ko. 28 Bul ne say dkk: Demal ba beneen, ma jox la, te fekk la yor.
27
3 3

Bul fexeel dkkandoo, bu dkk ak yaw ci kolute. 30 Bul joteek kenn ci neen, te toou la.
29
3 3

Bul ee ku neg, te bu ko roy fenn. 32 Aji-Sax ji daa sib ku dng, xejjoo kuy jubal. 33 Aji-Sax ji day alag kr ku bon, di barkeel waa kr ku jub. 34 Kuy aawle, moo lay aawal, ku toroxlu, mu may law yiw. 35 Teraanga di cru ku rafet xel, ab dof gccoo gcce.
31
3 3 3 3 3

Gone yi, tee ngeena dgg yaru baay, te dglu, ba am ug dgg?


1
4

Ku dgg ndigal, jariu

Kddu yu Xelu 4

Maa ngi leen di jngal lu baax, buleen ftte sama njngle. 3 Man it amoon naa baay, di benn bjjo ci saa ndey. 4 Baay digal ma, ne ma: Jppal samay wax ci sam xel, topp samay santaane, ba dund. 5 Amal xel mu rafet ak ug dgg. Bul ftte te bul moy samay wax. 6 Bul dddu xel mu rafet, da lay aar; sopp ko, mu smm la. 7 Njlbenu xel mu rafet mooy skku ko; ak loo mana am, amal ug dgg. 8 Nawal xel mu rafet, mu darajaal la, Tafoo ko, mu teral la. 9 Da lay takkal kaala gu jekk, solal la mbaxanam buur.
2
4 4 4 4 4 4 4 4

Dglul, doom, te dgg saay wax, ndax nga gudd fan. 11 Yoon wu xelu laa la teg, jaarloo la yoonu njub. 12 Doo dox ba trf, doo daw, tqtalu. 13 oyal cib yar, bul yoqi, smm ko, moo yor sa bakkan. 14 Yoonu ku bon, bu ci tegu; fu ab soxor di jaar, bu fa dox. 15 Moyul, bu fa jaare; mbasal te wy! 16 Ku bon du nelaw te lorewul, du dajjant ba kera muy tqe. 17 Daa bon, def ko lekk, di mndee coxoram. 18 Yoonu ku jub day leer, ba ne r ni bccg. 19 Yoonu ku bon ne kruus, du xam lu muy tqtaloo.
10
4 4 4 4 4 4 4 4 4 4

Moytul yoonu ku bon

Doom, dglul samay kddu, teewlul samay wax. 21 Bu ci noppee ja jkk, te jpp ko ci sa biir xel. 22 Mooy dundloo ku ci jpp, di wral jmmam jpp. 23 Smmal a smm sab xol, nde xalaati xol ngay jfe. 24 Dqal wor, mu sore la; kdduy naxe, na la dnd. 25 Xooleel, sa bt ne jkk,
20
4 4 4 4 4 4

Saxal ci lu baax

Kddu yu Xelu 4, 5

ngay xool sa kanam mkk. 26 Seetlul fi ngay teg tnk, ba foo awe, mu wor. 27 Bul jdd, ndijoor mbaa cmmo, na sa tnk moyu lu bon.
4 4

5 teewlul sama dggin,


1
5

Sama doom, dglul sama xel mu rafet,

Moytul njaaloo

kon nga saxoo foog, say wax tegu ci xam-xam. 3 Lu mel ni lem la ndaw su yemadi di wax, lmmi wa ni diw gu u lay raay. 4 Muj ga mu wex xtt, di gaae ni awkay saamar. 5 Tnk ya day mbartalu wuti ndee, ay jegoom kki njaniiw. 6 Rddul yoonu dund, daa lajj, te xamu ko.
2
5 5 5 5 5

Kon, doom, dglu ma, bul wacc samay kddu. 8 Soreel ndaw soosu, bul jege bunt kram. 9 Kon nga kk daraja, keneen jagoo; ku neg bom la. 10 Jaambur jarioo sa doole, doxandem jagoo saw aq. 11 Ngay mujje onk, desey yax, jeex tkk. 12 Nga naan: Su ma ygoon, sopp ab yar te baa sofental waxi artu. 13 Lu ma tee woona dgg ku may digal, tey teewlu sama waxi sri ya? 14 Tuuti ma yqu yaxeet fi kanam pp!
7
5 5 5 5 5 5 5 5

Naanal ci sa mbalkam bopp, ndox ma balle sa teenu bopp. 16 Xanaa doo wasaare sa bti ndox ca biti, mu def i wal ca pnc ya? 17 Nay sa alal, yaw do, ku bokk feneen bokkul. 18 Yal na sa naanukaay barkeel, nga bnneexoo kiy sa jabar ba ngay ndaw. 19 Aka sopplu te jekk! Na lay cram doy foo tollu, na la xa sago saa su ne. 20 Doom, ana looy xemmeme keneen, bay foye cri jaambur?
15
5 5 5 5 5 5

Yemal ci sa jabar

Kddu yu Xelu 5, 6

Lu waay jf, Aji-Sax ji gis, di xool mboolem fu mu jaare. 22 Jf ju bon day fiir ka ko slloo, bkkaaram di mbaal, jpp ko. 23 kk yar, dee; Ndof gu ry, snku.
21
5 5 5

6
6 6

Doom, dangaa gddul nit bor, dige feyal jaambur, 2 saw lmmi yeb la cim pax, nga keppu? 3 Yaa ngi ci sa loxoy moroom, kon defal nii, doom, ba rcc: doxal tinuji ko, raamali ko. 4 Bul gmm, bul nelaw! 5 Dawal ni kwl gu rcc ub rbb, ne frr ni picc mu raw ab fiirkat.
1
6 6 6

Bul gddul kenn bor

Yaafus bee, xoolal xorondom, seetal ci moom, ba muus. 7 Du ku ko yilif mbaa ku koy sas, te jiiteesu ko. 8 Bu jotee mu denc ab dundam, mu jot, mu for lekkam. 9 Moo yaafus bi, foo ppal traay bi? Loo deeti xaar ci yewwu? 10 Ngay dajjant ak a for bt, di tegley loxook a jaaxaan. 11 Newlee ngi lay dikkal nib scc, kk gnnaayul la.
6
6 6 6 6 6 6

Bul yaafus

Ku tekkeedi te bon, day wr di fen, 13 day piis, di wokkeb tnk, di waxe baaraam, 14 jekkadiy xalaat, di mbt lu bon ak a yokk u ay. 15 Moo tax musiba di jekki dal ko, mu jekki yqu, ba weesu paj.
12
6 6 6 6

Ku dng, nii lay mel

Jurom benn a ngii yu Aji-Sax ji ba, ba ci jurom yaar yu mu sib: 17 kuy daiiral, kuy fen, kuy rey nit ku deful dara, 18 kuy fexe lu bon ci xolam,
16
6 6 6

Aji-Sax ji ba na lii

Kddu yu Xelu 6, 7

kuy gaawtuy def lu aaw, 19 seede buy fen rekk, rawatina kuy yokk u ay ci biiri bokk.
6

Doom, defal li la baay sant, te bul wacc ndigalal yaay. 21 Takkal foo tollu, taf ci sa xol, fas ko ci sa baat. 22 Booy dox mu di la jiite, nga tdd, mu di la smm, nga yewwu, mu di la waxal. 23 Santaane da lay niital, ndigal leeralal la, artook ub yar di yoonu dund. 24 Da lay aar ci ndaw su bon ak jabaru jaambur ak lmmiam wu neex. 25 Bu ko xemmeme taaram, bumu la fiir ak i lamsal. 26 Dogu mburu fey nab gnc; waaye jabaru jaambur, bakkanu lmm. 27 Te ku ne sawara cas, tafoo, lakk say yre. 28 Ku dox ciy xal it, say tnk or. 29 Mooy nd ak jabaru jaambur, ku ko def gis ko.
20
6 6 6 6 6 6 6 6 6 6

Ku njaaloo gis ko

Deesul sikk ku scc aw am, def ci biiram ndax xiif. 31 Waaye bu feeee, fey boroom jurom yaari yoon, joxe alalu kram ypp. 32 Njaaloo di kk bopp, kuy snk bakkanam a koy def. 33 Mbugal ak toroxte dib aam, te gcceem du de. 34 Fiiraange day feesal xolu gor, te du eblu buy feyu. 35 Du faale ndmpaay, loo ko may, may, du giif.
30
6 6 6 6 6 6 7

7
7 7 7

Doom, smmal samay wax, fonk samay santaane. 2 Toppal samay santaane, ba dund, jppal samay ndigal sa fukki loxo. 3 Takkal ci say waaraam, bind ko ci sa lluway xol. 4 Safool xel mu rafet, muy sab jigen, te nga xejjoo dg-dg ni sa mbokk lenqe. 5 Dina la aar ci ndaw su yemadi, bokk feneen, di wax lu neex.
1
7 7

Ndaw su yemadi da lay fiir

Kddu yu Xelu 7

9 Ndaw su yemadi woote na

Damaa tollu sama palanteer, sentu ca xarante ya, 7 sen ca biir txt ya, ku ma seetlu ca xale yu gor ya, muy ku kk bopp. 8 Muy dem ba fa ndaw say taxaw, ca selebe yoon wa, daldi wuti kr ndaw sa. 9 Ngoonug suuf la, jant biy lang, muy lndm di gna guddi. 10 Ndaw si jekki dajeek moom, sol yrey gnc, lal pexeem. 11 Daa xumb, t, du toog kram. 12 Ma nga ca mbedd ma, ne ca pnc ya, ruqoo ruq, ma ngay yeeroo. 13 Ndaw sa ne ko katam, fon, ne wajj, ne ko: 14 Tey matal naa la ma digoon Ylla, yppu bernde waa nga kr ga, saraxu cant la.a 15 Moo ma taxa dikk dajeek yaw. Seet naa laa seet, ba gis la. 16 Lal naa saab lal, ba mu jekk, di malaan yu ynj, bawoo Misra. 17 Lal ba, ma xeeal, mu ne bann, di ndbb, cuuraay ak xas mu neex. 18 Dikkal, nu baanee-baane, ba bt set, te bnneexu ci mbggeel. 19 Sama jkkr newu fa, daa dem yoon wu sore. 20 Mbuusum xaalis la bb, ybbu, du ibsi ndare weer wi fees dell.
6
7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7

Muy mocc ak a moccaat, ba nax ko, di wax lu neex, ba man ko. 22 Waa ja jekki, topp ko, mbete ykk wu uy rendiji, mbaa dof bu u jng, di ko yari. 23 Mooy picc mu tbbi cig fiir. Du xam ne day dee, ba keroog fitt jam ko ci xol.
21
7 7 7

Kon nag, doom, dgluleen ma, teewluleen samay wax. 25 Bu leen soosu ndaw xiir ci moy, buleen teggi, topp ko. 26 Bare na ku dee, moo ko rey, maneesula wa i mu rey pp.
24
7 7 7

7. 14 saraxu cant: ku masaana rendi gtt bu mu def saraxu cant ci biir jmm, dangay jl lenn ci ypp wi, bokk kook sa njaboot, lekk. Ci lekk googa la ndaw siy woo xale bu gor bi.
a

10

Kddu yu Xelu 7, 8
7

Kram yoonu njaniiw la, daa mbartalu, tbbi negi ndee.


27

8
8 8 8

Dggal, soxna si, Xel-mu-Rafet a ngi woote, dg-dg di xaacu. 2 Ma nga taxaw ca selebe yoon ya, fu gna kawe ca yoon wa. 3 Ma nga bunt dkk ba, taxaw; fa nit ay jaare lay xaacoo naan: 4 Yen mbooloo yi laay yene, doom Aadama yi laay joor. 5 Txt bi, deel foog, dof bi, dggal ndey lu xelu. 6 Dglul, ma wax la lu am solo, dgtal la njub. 7 Dgg laay wax, di ba wax ju bon. 8 Lu ma wax njub la. Amul lu dng mbaa lu jekkadi. 9 Lpp a dggu ci ku am ug dgg. te jub ci ku for xam-xam. 10 Na la samab yar gnal xaalis, xam-xam dqal la ngn-ji-wurus. 11 Ndax man, xel mu rafet, maa gn gnjar, loo bgg maa ko raw.
1
8 8 8 8 8 8 8 8

Xel-mu-Rafet bkku na (Saar 8)

Man, Xel-mu-Rafet, foog di sama kr; xam-xam ak pexe, ma for. 13 Ragal Aji-Sax ji mooy ba lu bon. Ry, xeebaate, yoonu mbon, ak wax ju jekkadi, ma boole ba. 14 Maa moom i digle, di maye gis-gis; maa am ug dgg, di boroom doole. 15 Samay pexe la buur di jiitee, kilifa di ci ttee dgg. 16 Ci samay pexe la njiit di saytoo, ook kngam yeek iy tte dgg pp. 17 Maa sopp ku ma sopp, ku ma seet tigi, gis ma. 18 Alal ak teraangaa ngi fi man, am-am bu sax it ak yoolu njub. 19 Li may mayee gn wurus, wa gn, sama njari wees xaalis ba gn. 20 Yoonu njub laay jaare, di jfe li yoon tte rekk. 21 Ku ma sopp, ma nddal la, feesal sab denc.
12
8 8 8 8 8 8 8 8 8 8

Soxna si, Xel-mu-Rafet nee na: Aji-Sax ji jagoo na ma ca njlben,


22
8

Xel-mu-Rafet a mag lpp

Kddu yu Xelu 8, 9

11

ma jiitu ca jfam ya woon. 23 Bu ygg lau ma dj, ca ndoorte la, balaa suuf a sosu. 24 Ba may dikk, gej amul, ndox ballul bay fees, di wal-wali. 25 Dikk naa balaa tund yu mag yee sampu, lu jiitu tund yu ndaw yi, 26 laata Yllaa skk suuf ak i llam ak feppu pnd ci ddina. 27 Ba muy taxawal asamaan, maa nga fa, ak ba muy rdd fa asamaan taseek gej, 28 ak ba muy teg niir ya fa kaw, ak ba muy dooleel ndoxi xotey gej, 29 ak ba muy skkal gej kemoom, ba du jll fa mu wax. Ba muy rdd fa muy samp ddina, 30 man, Xel-mu-Rafet, maa doon ku xare ci wetam, di ko bnneexal bs bu ne, tey bnneexu fi kanamam. 31 May bge wrngalu ddinaam, di bnneexoo doomi Aadama.
8 8 8 8 8 8 8 8 8

Kon nag, doom, dgluleen ma. Mbgte eel na ki may topp. 33 Dgluleen ku leen di yar, daldi muus. Buleen ko sggane! 34 Mbgte eel na ki may dglu, di teewlu ca sama bunt bs bu nekk, di ma toogaanu sama bunt kr. 35 Ku ma daj, gudd fan, Aji-Sax ji bge la. 36 Ku ma moy loru, ku ma ba, daa repp.
32
8 8 8 8 8

Xel-mu-Rafet dnkaane na

aari berndee ngi (Saar 9)

9
9 9

Soxna si, Xel-mu-Rafet daa tabax kram, yett jurom yaari kenoom. 2 Mu rendi ag juram, njafaan ay biiam, xelli, taaj ay ndabam. 3 Xel-mu-Rafet ynni ay janqam, di wootee fu kawee-kawe ca dkk ba, 4 naan: Kpp ku txt, jddal ba fii! Ku kk bopp, mu ne ko: 5 Kaay, ma may la, nga lekk, xellil lay bii, nga naan. 6 Dddul jfi txt ba dund, di jubal ci yoonu dgg.
1
9 9 9 9

Xel-mu-Rafet a ngi berndeel

12

Kddu yu Xelu 9, 10 Kuy xeloo ngi ak kuy aawle

Artu kuy aawle, feyoo saaga rekk, yedd ab soxor, yooloo loraange. 8 Bul yedd kuy aawle, da lay jppi; yeddal ku rafet xel, mu naw la. 9 Xelalal ku xelu, mu yokku. Xamalal ku jub, mu yokk njngam. 10 Ragal Aji-Sax ji di njlbenu rafet xel, xam Aji-Sell ji di am ug dgg. 11 Maay Xel-mu-Rafet, ku ma topp gudd fan, dund, dundati. 12 Rafet xel, jariu, kuy kkkalee, wetook sa a.
7
9 9 9 9 9 9

Jigen ju dof day xumb, reew, du xam lu xew. 14 Day toog bunt kram, mbaa fu kawee-kawe ca dkk ba, 15 di woo a fay jaare te jubal seen u yoon. 16 Ma nga naa: Kpp ku txt, jddal ba fii! Ku kk bopp, mu ne ko: 17 Ndox mu lewul a neex, amu lqu-lekk dqati. 18 Waaye kooka du xam ne waa njaniiw a nga fa, te ku wuyuji, tbbi biir bmmeel.
13
9 9 9 9 9 9 10

Ku dofee ngi berndeel

Doom rafet xel, baay ba bg; doom dof, ndey ja tiis. Alal ju lewul du jari; jub, mucc ci gtt fan.
2
10

10

1
10

Kddu yu xelu yu Suleymaan.

Kddu yu xelu yu Suleymaan (Saar 10---24)

Aji-Sax ji du seetaan ku jub, di xiif, waaye day xa ab soxor la mu xemmem.


3
10

Yaafus, walaakaana; farlu, woomle.


4
10

Ku ngob jot, nga gob, xelu nga, Ngob taxaw, ngay nelaw, gcce la.
5
10

Jub, barkeelu; ku soxor, wax ja lq fitna.


6
10

Ku jub barkeel, saw tur du fey; ab soxor, turam seey.


7
10

Kddu yu Xelu 10

13

Ku rafet xel day topp santaane, ab dof wax a wax, ba loru.


8
10

Maandu, fegu; dng, weeru.


9
10

Piiseek lq-lqal, sabab njqare; ab dof wax a wax, ba loru.


10
10

Kdduy ku jub btu ndox la, day naatal; waaye ku soxor, wax ja lq fitna.
11
10

Mbaeelak ayoo; cofeelak jggale bpp too.


12
10

Kuy dgg, say wax rafet; te ku kk bopp, yelloo yetu gannaaw.


13
10

Ku rafet xel day xam, ne cell; bu dof noppiwul, yqule teew.


14
10

Alal day aar boroom ni ab tata, kk di lor baadoolo.


15
10

Ku jub jot peyam, dunde; ab soxor di bkkaare alalam.


16
10

Yaru, gudd fan; sgganey artu, snku.


17
10

Ku la nbbal mbaeel, da lay fen; kuy wr di sos, ab dof la.


18
10

Wax ju bare, moy kku ca; ku moom sa lmmi, xelu nga.


19
10

Kddug ku jub di ngn-ji-xaalis, xelum coxor amul solo.


20
10

Kdduy ku jub jari na u bare, dof kk na bopp, ba far dee.


21
10

Barkeb Aji-Sax jeey maye alal, kr-kri taxula barele.


22
10

Jf ju bon la dof di foye; ku am dg-dg safoo lu xelu.


23
10

Ab soxor, li mu ragal moo koy dab, nammeelu ku jub day sotti.


24
10

25
10

Bu ngln walee, ab soxor ne mes,

14

Kddu yu Xelu 10, 11

ku jub, sab reen sax ba fww. Ndaw lu tayel ca ka ynnee daa mel ni lu forox ciy g mbaa saxar ciy gt.
26
10

Ragal Aji-Sax ji, gudd fan; soxor, gtt fan.


27
10

Ku jub day sentu mbgte, gis ko; ab soxor yaakaar, ykki.


28
10

Aji-Sax jeek i nammeelam rawtu la ci ku mat, di snkute ci kuy def lu bon.


29
10

Ku jub deesu ko daaneel mukk, ku soxor du ygg cim rew.


30
10

Kddug ku jub day jur xel mu rafet, ku wax njekkar u tj sa gmmi.


31
10

Ku jub day xam wax ju yiw; ab soxor slloo waxi njekkar. 1 Aji-Sax ji ba na njubla ci nattub diisaay, ay nattukaay na mat, muy bnneexam.
32
10

11
2
11

11

11

Ku ry-rylu rus; woyofal ndax nga xelu. Kuy jubal, jiital mat, njubla ak wor, detteelu.
3
11

Alal du jari bsu mbugal; jub, mucc ci gtt fan.


4
11

Ku mat, njubte xllal la; coxor daaneel boroom.


5
11

Jubalal, sa njubte musal la; ab workat day bgge, ba far keppu.


6
11

Ab soxor saay, yaakaaram seey, rawatina yaakaar ju ss ci alal.


7
11

Ku jub mucc ci njqare, ab soxor wuutu ko ca.


8
11

Ay sos la yefar di loree, waaye ku jub xam-xam la cay mucce.


9
11

Ku jub baaxle, waa dkkam bnneexu; ab saay-saay saay, mbgte dim riir.
10
11

Kddu yu Xelu 11

15

Barkeb ku jub teral nab dkk, kddug ku soxor tas nab dkk.
11
11

Waxi xeebaate kk bopp la, ku am ag dgg day noppi.


12
11

Kuy wr di sos dangay wui sutura, ku jara wolu dangay am bmmeelu biir.
13
11

Tegtal tumurnke, am rew suux; digle bare, ndam dikk.


14
11

Bul gddul kenn bor, di loru; ba koo dige, daldi am jmm.


15
11

Jigen, na yiw, u sagal ko; gor gu neg, alal do.


16
11

Ku baax, boppam; ku bon, boppam.


17
11

Coxor feyul boroom, day naxe; deel def njub, sag pey wor.
18
11

Saxoo jub, dund; slloo mbon, dee rekk.


19
11

Aji-Sax ji ba na njubla, safoo maandute.


20
11

Ab soxor mbugalam du jaas, wor na; te ku jub, saw askan mucc.


21
11

Taaru jongama ju xel ma gtt, mooy jaaro wurus ci noppu mbaam-xuux.


22
11

Ku jub, lu baax rekk lay skku; soxor biy yaakaar, mujje mbugal.
23
11

Nit a ngi tabe, di yokkule; nit di n-ni, gna kk.


24
11

Ku ywn, woomle; kuy suuxat, suuxu.


25
11

Nit a ngi molu kuy denc pepp, ba mu kkee, di grm ka koy jaay.
26
11

Wutala wut lu baax, u nawloo la; ku skku lu bon, yaa koy yenu.
27
11

16

Kddu yu Xelu 11, 12


11

Ku yaakaar sa alal sab jll a ngi w, ku jub day juble ni gncax gu naat.
28

Kuy fitnaal sa waa kr doo donn dara, ku dof, boroom xel yilif la.
29
11

Nit ku jub garab la, doom ya di dundal, ku rafet xel wut nit i.
30
11

Ku jub, jot sa yool ci kaw suuf, moykat beek soxor bi it daw raw. 1 Ku bgga xam, bgg ku la yedd; ku ba ku la artu, byyima nga.
31
11

12
2
12

12

12

Ku baax, Aji-Sax ji bge la; kuy fexe lu bon, mu daan la. Ab soxor, taxawaayam du ygg; ku jub garab la, reen ba ne kekk.
3
12

Jeeg bu jmbaare day teral jkkr ja, jeeg buy rusloo day semmal jkkr ja.
4
12

Ku jub, yoon lay mbt, ab soxor di lal pexey wor.


5
12

Ab soxor, waxam am tru la, day reye, kdduy kiy jubal di musle.
6
12

Ab soxor bu daanoo, jeex na; ku jub, sa kr taxaw, ne kcc.


7
12

Xel mu aw, jw bu rafet; sam xel jekkadi, u xeeb la.


8
12

Woyof mbubb, am benn surga do, moo gn ryal turki tey dee ak xiif.
9
12

Ku jub day topptoo ag juram, Ab soxor neg cig juram.


10
12

Beyal sab tool, sab dund doy, topp i caaxaan kk bopp la.
11
12

Ab soxor ay xemmem alal ju lewul, ku jub garab la, reen baa ko meal.
12
12

Bkkaaru lmmi dugal na boroom, ku jub mucc ci njqare.


13
12

Lmmi reggal na boroom, aq, jariu.


14
12

Kddu yu Xelu 12, 13

17

Na dof di jfe, njub la ci moom, dgg ndigal rafet um xel la.


15
12

Ab dof bu meree, mu gaawa fee; ku teey, tanqamlu saaga.


16
12

Ku dggu, seede dgg; seede bu bon, fen rekk.


17
12

Lmmiu waxkat, jam-jami jaasi; kddu gu xelu, garab la ci.


18
12

Kdduy dgg, day sax dkk; fen, xef xippi, mu wy.


19
12

Kuy rbb lu bon lal pexey wor, kuy digle jmm, am mbgte.
20
12

Ku jub du am u ay, ab soxor du tggook musiba.


21
12

Aji-Sax ji sib na fenkat, safoo ku dggu.


22
12

Nit ku aw day xam, ba ca; ab dof siiwal waxi dofam.


23
12

Njaxlaf, jiitu; yaafus, des gannaaw.


24
12

Njqare day jeexal xolu boroom, wax ju neex di tooyal xolam.


25
12

Ku jub day seetlu ku muy xaritool;a soxor bi, jikkoom a koy snk.
26
12

Ab yaafus bu rbbee, sooy; cawarte koom la.


27
12

Jaaral ci njub, ba gudd fan; yoon wu baax deesu fa dee. 1 Doom ju xelu dgg yaru baay, kuy aawle faalewul i artu.
28
12

13
2
13

13

13

Wax ju rafet yool na boroom, workat fitna la namm.


3
13

Moom sa lmmi, smm sa bakkan;

12. 26 Mbaa: Ku jub day teg moroomam ciw yoon.

18

Kddu yu Xelu 13

rattaxle, yqule. Ab yaafus day yaakaar, du am; ab njaxlaf skku, woomle.


4
13

Ku jub ba na ay fen; ku soxor di indi gcceek yeraange.


5
13

Ku mat day jub, ba fegu; moykat soxor, ba snku.


6
13

Nit a ngi am-amlu, amul dara; nit di dee-deelu te fees dell.


7
13

Ku am ay fey alal, ba mucc, ku amul deesu ko tkku.


8
13

Ku jub day leer n, ab soxor mel ni taal bu fey.


9
13

Ry-rylu jote rekk lay jur, ku dgg ndigal a xelu.


10
13

Alal ju lewul day naaw, foral benn-benn, ba biibal.


11
13

Yaakaar ju tas day jeexal xol, aajo ju faju di suuxat bakkan.


12
13

Ku wacc ndigalu Ylla, yqule; ku topp santaane Ylla, yoolu.


13
13

Njngle mu xelu day suuxat bakkan, ba boroom du tbbi ci fiiri ndee.


14
13

Dangay xam lu jaadu, u naw la; yoonu workat day metti.


15
13

Kpp ku teey jfe xam-xam; ab dof ay siiwal ndofam.


16
13

Ndaw lu bon day loru. ndaw lu wor garab la ci nit.


17
13

Ku sggane yoonu yar, sddoo kk ak gcce; kuy dgg i artu, am teraanga.


18
13

Aajo ju faju tooyal na xol, te ab dof jomb na dddu mbon.


19
13

ndal ak ku xelu, sam xel rafet; ku lngook ub dof, loru.


20
13

Kddu yu Xelu 13, 14

19

Ay topp na moykat, ku jub juble.


21
13

Ku baax, donale ba cay stam; alalu moykat, muuru ku jub.


22
13

Ku newle bey na, meeef ne g, u tte ko kkal, mu kk ko.


23
13

Ku dul bantal sa doom, bggoo ko. Ku bgg sa doom teel koo yar.
24
13

Ku jub day lekk ba regg, soxor ba dkke xiif. 1 Jigen, rafet xel, dimbali waa kram, su deeb dof, tas kram.
25
13

14
2
14

14

14

Kuy jubal day ragal Aji-Sax ji, ku dng sofental nga ko. Ab dof a ngi ry-rylu, lmmiam yar ko; ku rafet xel, sa kddu aar la.
3
14

Su ykk takkul, bey, sq wet; mu beye dooleem, meeef ne g.


4
14

Seede bu dggu, dgg rekk, seede bu dgguwul, fen rekk.


5
14

Ab aawlekat day wut xel mu rafet, mu rer ko; ku am ug dgg, xam yomb la.
6
14

Dndal ab dof, du la yokk xam-xam.


7
14

Ku aw day xelu, xam li muy def; ab dof di nax boppam.


8
14

Ab dof, su bkkaaree, yoonam! te ay jubal a sq yiwu Ylla.


9
14

Tiisu xol, boroom a ko xam; mbgte ma it jaambur bokku ca.


10
14

Ab soxor, kram day tas, mbaarum ku jub di naat.


11
14

Yoon a ngii, nit defe ne jub na, te mu jme ko ci dee.


12
14

13
14

Nit a ngi ree, xol ba tiis,

20

Kddu yu Xelu 14

te mbgte mujje na njqare. Ku def njekkar sab a mat, ku baax gn law demin.
14
14

Ab txt, loo wax mu gm, ku aw xam fi ngay jaare.


15
14

Ku xelu day ragal, di dddu lu bon; ab dof day rkkaaju, du tiit.


16
14

Ku gaawa mer, def jfi dof, te kuy fexeel nit, u ba la.


17
14

Ab txt ndof ay cram, ku aw jagoo xam-xam.


18
14

Ku bon, ku baax sut la; ku soxor ay toogaanu ku jub.


19
14

Ku kk, say dkk sax ba la; ku barele, barey xarit.


20
14

Ku xeeb sa dkkandoo, mbgte eel la; ku baaxe ku kk, mbgte eel la.
21
14

Kuy mbt lu bon daa rer; kuy mbt lu baax am nga ngor ak worma.
22
14

Kr-kri, jariu; waxi neen, loxoy neen.


23
14

Ku rafet xel jagoo alal; ab dof rngoo ndofam.


24
14

Seede bu dggu day jot bakkan, kuy fen day wore.


25
14

Ragal Aji-Sax ji kaaraange gu wr la ci nit, di rawtu ciy doomam.


26
14

Ragal Aji-Sax ji day suuxat bakkan, ba boroom du tbbi ci fiiri ndee.


27
14

Su mbooloo baree, buur am ndam; fu nit a new, kilifa du fa dara.


28
14

Mu mer, dggin wu yaa; gaawa tng, gnatee dof.


29
14

Xel mu dal, yaram wu naat; fiiraange semmal boroom.


30
14

Kddu yu Xelu 14, 15

21

Ku sonal ku kk, too nga ka ko skk; ku baaxe ku newle, teral nga ka ko skk.
31
14

Coxor detteel boroom; ku jub fegoo maanduteem.


32
14

Kuy dgg, sam xel saxoo rafet; ab dof sax xam na lu xelu.
33
14

Njubte day teral aw xeet, moy di gcceel aw askan.


34
14

Buur day bge jawri ju xelu, di mbugal nitu gcce. 1 Tont lu neex day giifal, baat bu agas di jgal xol.
35
14

15
2
15

15

15

Ku xelu ddu, xam-xam rafet; ab dof di talalali. Aji-Sax ji gis na lpp, di xool ku baax ak ku bon.
3
15

Wax ju neex garab la, doom ya di dundal, kddu yu jekkadi di jeexal xol.
4
15

Ab dof day xeeb yaru baay ba, kuy dgg waxi artu, xelu nga.
5
15

Kr ku jub, koom gu yaa; ku jubadi, alalam jur fitna.


6
15

Ku xelu ddu, xam-xam law, ab dof amul xelam.


7
15

Saraxub ku soxor, Aji-Sax ji ba na ko; aanu kuy jubal da koy bge.


8
15

Jfi coxor, Aji-Sax ji ba na ko; ku slloo njub, safoo na la.


9
15

Mbugal tar na, eel ku wcc yoon; ku ba waxi artu, dangay dee.
10
15

Njaniiw ak biir suuf, Aji-Sax ji di gis, xolu doom Aadama waxi noppi.
11
15

Kuy aawle bggul ku ko artu, te du laaji ku rafet xel.


12
15

13
15

Xol bu sedd, kanam gu leer;

22

Kddu yu Xelu 15

xol bu tiis, boroom ne yogg. Ku am ug dgg skku xam-xam; ab dof di topp i caaxaan.
14
15

Xol bu tiis, naqar wu sax, xol bu neex, bnneex bu sax.


15
15

Newle te ragal Aji-Sax ji moo gn barele, sa bopp ubu.


16
15

Njlu etti xob fa u la soppe moo dq ypp wu duuf fu u la bae.


17
15

Naqari deret, taal u ay, Teey, fey fitna.


18
15

Yoonu yaafus, dgi neen, kuy jubal, saw xll yaa.


19
15

Doom rafet xel, baay ba bg; te ab dof ay xeeb ndey ja.


20
15

Jfi dof a neex ku kk bopp, ku am ug dgg def njub.


21
15

Diisoo kk, pexe moy; digle takku, pexe joy.


22
15

Nit bge na tontam lu dal, kddu gu jib fa mu oree neex!


23
15

Ku rafet xel, jubal nga yoonu gudd fan, moyu teggi, ba jm njaniiw.
24
15

Ku bew, Aji-Sax ji mbb sa kr; ab jtun, Aji-Sax ji oal pakkam.


25
15

Aji-Sax ji ba na mbt mu bon, te wax ju yiw daa sell fa moom.


26
15

Wutin wu lewul, sonal sa waa kr; ku ba alalu ger gudd fan.


27
15

Ku jub day teeylu tontam; ab soxor, wax ju aaw rekk.


28
15

Aji-Sax ji day dddu ab soxor, di nangu aanu ku jub.


29
15

Kanam gu leer day seral xol, xibaaru jmm, jmmu yaram.


30
15

Kddu yu Xelu 15, 16

23

Kuy dgg i artu yu koy musal ku rafet xel a ngoog.


31
15

Xalab waxi yar, foye sa bopp la; deel dgg i artu, yokk sam xel.
32
15

Ragal Aji-Sax ji day rafetal xel, jkke woyof, mujje tedd. 1 Nit ay dogu ci xolam, Aji-Sax ji dogal, mu sotti.
33
15

16
2
16

16

16

Lu waay def, daa jekk ca moom, waaye Aji-Sax jeey natt xol yi. Loo bgga def, diis ko Aji-Sax ji, say mbt sotti.
3
16

Lu Aji-Sax ji skk, mbir la ca namm, ba ci ku soxor ak bsu mbugalam.


4
16

Aji-Sax ji sib na ku ry, da koy mbugal ci lu wr.


5
16

Ku jiitalal ngor ak worma, Ylla jggal la; ku ragal Aji-Sax ji, dddu lu bon.
6
16

Ku Aji-Sax ji rafetlu say jf, say ba sax, mu jubaleek yaw.


7
16

Newle te jub moo gn barele te jubadi.


8
16

Nit ay sumb yoonam, Aji-Sax ji sottal.


9
16

Su buur ddoo cib tte, muy kddu gu Ylla dogal.


10
16

Nattub diisaay ak i ndabam, na jub ngir Aji-Sax ji. Moo skk mboolem nattukaay.
11
16

Buur daa sib kuy def lu bon, ngir njubteey dgral nguuram.
12
16

Wax ju dggu, buur safoo boroom; ku jub, buur bgg sa kddu.


13
16

Merum buur ndaw la, dee a ko ynni, ku rafet um xel, giifal ko.
14
16

15
16

Buur, na kanam ga leer, sa bakkan mucc,

24

Kddu yu Xelu 16

su la baaxee, mu mel ni taw bu topp um nji. Wutal xel mu rafet, byyi wurus; taamul ug dgg, wacc xaalis.
16
16

Yoonu kuy jubal day moyu lu bon, ku teeylu sa jfin, smm sa bakkan.
17
16

Ry, yqule; xeebaate, joru.


18
16

Woyof, nd ak ku newle moo gn sddook ku bew la mu lewal.


19
16

Ku teewlu mbir, baaxle; ku wolu Aji-Sax ji, bg.


20
16

Ki rafet xel mooy kiy ree, te su wax rafetee, dg-dg yomb.


21
16

Xel mu aw day suuxat bakkan, te ab dof jfi dofam a koy yar.


22
16

Ku rafet xel, say kddu xelu; soo waxee, yey.


23
16

Wax ju yiw di lem juy xelli, neexa am, di jmmi yaram.


24
16

Yoon a ngi, nit defe ne jub na, te mu jme ko ci dee.


25
16

Ku bgg lu neex, liggey; ku bgga faj sab xiif, njaxlaf.


26
16

Sagaru nit mooy sulli lu bon; ay waxam sax sawara la.


27
16

Nitu njekkar day yokk reroo, ab soskat di fewaley xarit.


28
16

Ab soxor day ybbaale dkkandoom, jme ko ci lu bon.


29
16

Piise, ku nar njekkar; mttu, ku def lu bon.


30
16

Bijjaawu bopp kaala gu ynj la, njub a koy maye.


31
16

Mu mer, moo gn njmbaar, tnk sa bakkan moo raw nangub dkk.


32
16

Kddu yu Xelu 16, 17

25

Tegoo bant nit a koy def, dogal ba Aji-Sax ji la. 1 Feppu dugub wu nd ak dal moo gn lu ne g krug ayoo.
33
16

17
2
17

17

17

Surga, bu rafetee xel, tiim doom juy rusloo, sddu ni doom ci alalu sangam. Xaalis ak wurus sawaraa koy xelli, waaye nit, ab xolam, Aji-Sax jee koy nattu.
3
17

Ku bon ay dglu wax ju bon, fenkat di teewlu ay sos.


4
17

Kuy aawal ku kk, too nga ka ko skk; kuy reetaan ku jq, mbugalam du jaas.
5
17

Teraangay maam, st ba; sagu doom, baay ba.


6
17

Waxi teggin jekkul cib dof, ay fen ci as gor waxi noppi.


7
17

Alalu ger njiglaay la ca ka koy joxe, ba fu mu jublu, mu nooy.


8
17

Bale too, yokk cofeel; sulliw ay, tas xarit.


9
17

Ku am ug dgg ngay yedd benn yoon, ab dof temeri yar du ko wai.


10
17

Ku bon fippu do lay jem, te musibaa koy dikkal.


11
17

Taseek gaynde gu kk i doomam moo gn taseek dof ak yfi dofam.


12
17

Kuy feye mbon jf ju baax, lu bon du jge sa kr.


13
17

Ndoortel ay di wal mu tmbali, luy indib xuloo, byyil.


14
17

Dggal ku sikk ak daan ku jub, Aji-Sax ji sib na yooyu yaar.


15
17

Ab dof du am xaalis, jnde xel mu rafet; bggu ca dara.


16
17

17
17

Xarit du bgg, di ba;

26

Kddu yu Xelu 17, 18

mbokk day bokk ak yaw say coono. Ku kk bopp ay dige feyal jaambur, di ko gddul boram.
18
17

Ku bgg u ay bgg i too; damu, yqule.


19
17

Ku njubla du baaxle, kuy wax njekkar ae musiba.


20
17

Ku jur ab dof, am naqar, ab dof waajuram du bg.


21
17

Xol bu sedd day garabal, xol bu tiis day semmal.


22
17

Ku bon day nangu alalu ger ca suuf, nara jalgati yoon.


23
17

Ku am ug dgg ne jkk ci xel mu rafet, ab dof ne xll, xel ma sore lool.


24
17

Doom ju dof di tiisu baay ba ak naqaru ndey ja.


25
17

Ku deful dara, feyloo kob daan, dug njub; dor as gor du yoon.
26
17

Ku moom sa lmmi am nga xam-xam, te ku teey am ngag dgg.


27
17

Ab dof sax bu noppee, nirook boroom xel; ku ne cell, u fooge lag muus. 1 Ab siis, bnneexu boppam rekk, loo ko digal mu xalab.
28
17

18
2
18

18

18

Ab dof wutul ag dgg, balaa caag muy jaay ag muus. Bu mbon nuyoo, xeebeel topp ca; jf ju aaw, gcce rekk.
3
18

Waxi nit ndox mu xot la, bu bnnee, xelli, u di ca xelu.


4
18

Faral ku too baaxul, bul xa dgg ku deful dara.


5
18

Ab dof, lmmiam sooke naw ay; ay waxam di skku yeti gannaaw.


6
18

Kddu yu Xelu 18

27

Ab dof, waxam a koy snk; lmmiu boppam a koy dugal.


7
18

Waxi jwkat di am wu neex wuy seey, jll ca biir-a-biir.


8
18

Kuy sggane sa liggey, yaak kuy yq a bokk.


9
18

Turu Aji-Sax ji rawtu bu mag la. ku jub daw lqu ca, raw.
10
18

Alal day aar boroom ni ab tata, mu xalaat ne maneesu ko btt.


11
18

Bew, yqule; jkke woyof, mujje tedd.


12
18

Tontu te dggagoo, ndof la, ak kk kersa.


13
18

Ku bgga dund, dkku woppi yaram, waaye xol bu jeex maneesu ko wye.
14
18

Ku am ug dgg wut xam-xam, ku rafet xel skku xam-xam.


15
18

Deel maye, da lay ubbil bunt, di la ggale ci boroom daraja.


16
18

Ku jkke layoo, u ne yaa yey, ba keroog ka nga joteel weddi la.


17
18

Tegoo bant day dakkal u ay, di tte boroom doole yu jote.


18
18

Jubook mbokk moo too, jggi tataa ko gna yomb, mbaa ubbi bunt yu tje rpp.
19
18

Lmmi feesal na biiru boroom, yoolu kddu suur na boroom.


20
18

Dund ak dee a ngi ci lmmi, te wax garab la, ku ko bgg, lekk ca doom ya.
21
18

Ku am jabar, am nga ngneel, am nga yiwu Aji-Sax ji.


22
18

Ku kk a ngi leewaayu, boroom alal di ko jnni.


23
18

28

Kddu yu Xelu 18, 19


18

Barey ndandoo lor a ngi ci, waaye xarit a ngi gna taq nit mbokkam. 1 kk te mat, moo gn dof, di wax njekkar.
24

19
2
19

19

19

Teeyadi baaxul, ku ykkamti moy saw yoon. Nit def na jfi dof, ba snku, walbatiku mere Aji-Sax ji.
3
19

Ku barele, barey xarit, ku kk, sab xarit dagg la.


4
19

Seede buy fen muccul mbugalam, kuy noyyee ay fen du rcc tteem.
5
19

u baree ngi wuta neex boroom daraja, ku nekk a bgga xaritook kuy joxe.
6
19

Ku kk, sa bokk ypp dddu la, sab xarit gn laa soreeti, ngay wax ak oom, dara.
7
19

Kuy skku xel, bgg nga sa bopp, Kuy wut ag dgg day baaxle.
8
19

Seede buy fen muccul mbugalam, kuy noyyee ay fen, mujje snku.
9
19

Dund gu neex jekkul cib dof, surga buy jiite kilifa it moo yes.
10
19

Ku am xel, mu mer, tanqamlu ku la too ngay damoo.


11
19

Merum buur ni gaynde gu ar; yrmandey buur ni lay cig mbooy.


12
19

Doom ju dof naqaru baay baa, te jabar ju pnk mooy senn bu dakkul.
13
19

Kr ak alal ngay donne ci baay; jabar ju xelu, Aji-Sax jee koy maye.
14
19

Ab yaafus, nelaw yu xot; te ku yccaaral xiif.


15
19

Ku jfe ndigal smm sa bakkan; ku moytuwul sa bopp, dangay dee.


16
19

17
19

Ku baaxe ku kk, lebal nga Aji-Sax ji,

Kddu yu Xelu 19, 20

29

te moo lay yool. Yaral sa doom ba muy teel, waaye bul topp sa xol, ba rey ko.
18
19

Ku naqari deret, sonal nga sa bopp; ku la xettali, tllanti ko.


19
19

Dggal ndigal te yaru, ndax llg nga xelu.


20
19

Bare na lu xol di mbt, waaye Aji-Sax jeey dogal.


21
19

Li u sopp ci nit mooy kllre, newle moo gn fen.


22
19

Ragalal Aji-Sax ji ndax nga gudd fan, noppalu te baa loru.


23
19

Ab yaafus day yeb loxoom ci ndab, tyyi ko ykkati, sex.


24
19

Boo efee ab aawlekat, txt ba jnge ca; nga yedd kuy dgg, mu xame ca.
25
19

Kuy yqal sa baay, di dq sa ndey, yaay indi gcceek yeraange.


26
19

Doom, soo noppee dglu ku lay yar, sore nga kdduy xam-xam.
27
19

Seedeb naafq faalewul yoon, ab soxor lu bon lay tqamtikoo.


28
19

Na aawlekat bi sentu mbugal, ab dof, yeti gannaaw. 1 Naan bii ak aawle, naan oll, tanqale, ku mu nax xeluwoo.
29
19

20
2
20

20

20

Buur mer lool, mel ni gayndee ar, boo ko merloo, dangay xaru. Moytuw ay, ndam la; dof boo gis day bgg xuloo.
3
20

Ab yaafus du gbb ba mu jotee, day wut am ngob, du am dara.


4
20

Mbtu jaambur day teen bu xot, ku am ug dgg a cay root.


5
20

30

Kddu yu Xelu 20
20

u baree ngi naa: Gor laa, waaye kuy boroom kllre dgg?
6

Ku jub, di jfeg mat, doom ju la wuutu bg na.


7
20

Su buur toogee di tte, day gis, di ree mboolem ayib.


8
20

Ana ku man ne fot na xolam, ba tggook bkkaar?


9
20

Nattu diisaay yu yemul ak lu ni mel, Aji-Sax ji ba na ko.


10
20

Gone sax day jf, nga gis jikkoom, bu naree dggu te jub, nga xam.
11
20

Nopp buy dgg ak bt buy gis, Aji-Sax jee skk lu ci nekk.


12
20

Bul bgg i nelaw, ba kk dab la; boo njaxlafee, lekk ba desal.


13
20

Kuy waxaalee ngi naan: Baaxul de! Bu nee wr, di damu naan: Aka jar!
14
20

Wurus am na ak gnjar yu bare, waaye kdduy xam-xam a gn per yu jafe.


15
20

Ku gddul jaambur bor, jlal mbubbam; tayle ko, moo dige feyal jaambur.
16
20

Njubla, lekk, jkke neex, mujj mel ni lancub suuf.


17
20

Pexe, ndigal a koy lal; xare, ay tegtal.


18
20

Kuy wr di jw, wui sutura, ku ry lmmin, bul deyook moom.


19
20

Ku saaga sa ndey mbaa sa baay ae lndmu bmmeel.


20
20

Alal ju gaaw du mujje barkeel.


21
20

Bul feyantook ku la too; dnkul ci Aji-Sax ji, mu wallu la.


22
20

23
20

Aji-Sax ji ba na nattu diisaay yu wuute,

Kddu yu Xelu 20, 21

31

njubla ci natti diisaay baaxul. Jegoy jaam Aji-Sax jee ko yor, kenn xamul foo jm.
24
20

Bul gaawtuy digeek Ylla, di dugal sa bopp; bul gi, di rccu.


25
20

Buur, bu xeloo, ree ku bon; mbugal ko, te du ko eblu.


26
20

Xelum nit lmp la bu Aji-Sax ji taal, da koy niital ba ca biir xolam.


27
20

Ngor ak worma day aar buur, ngor ay saxal ab jalam.


28
20

Sagu ndaw, doole ja, gnjaru mag, bijjaaw ba.


29
20

Dor yu la gaa faj na sag mbon, ay yar fot na xolu boroom. 1 Xolu buur walum ndox la ci loxol Aji-Sax ji, fu ko soob mu jme ko fa.
30
20

21
2
21

21

21

Lu waay def daa jub ca moom, waaye Aji-Sax jeey natt xol yi. Deel def njub ak yoon, moo gnal Aji-Sax ji ab sarax.
3
21

Xeebaateek ry-rylu mooy bkkaar yi uy ree ku bon.


4
21

Farlu, woomle; ku gaawtu, mujj newle.


5
21

Alal ju la fen may, colol la, day naaw, wut ko xaru la.
6
21

Coxor day snk boroom, ndax day baa def njub.


7
21

Ab saay-saay day dngal, nit ku dggu di jubal.


8
21

Dkkeb ruq cim sq moo gn jabar ju pnk.


9
21

Ab soxor day namma lore, te du yrm moroomam.


10
21

32

Kddu yu Xelu 21
21

Boo mbugalee kuy aawle, ab txt jnge ca; nga jngal ku rafet xel, mu yokku.
11

Aji-Jub ji Ylla xam na la ne ca biir kr ku bon, te mooy snk ku bon.


12
21

Ku tanqamlu jooyi ku kk dina woote wall, wall kk.


13
21

Ku mer, may ko ci sutura, mu giif; boroom xadar, boqal ko neexal, mu dal.


14
21

Bu yoon amee, ku jub bg; kuy def lu bon jq.


15
21

Ku noppee jfe xel, noppaluji njaniiw.


16
21

Ku topp sa bnneex, mujje kk; ku sopp bii ak lu niin du woomle.


17
21

Ku bon kppoo ayu ku baax; workat gddu musibam kuy jubal.


18
21

Dkke ndnd foy-foy moo gn jabar ju tng, bare ay.


19
21

Ku xelu denc kram ngneeli alal ak u diw, ab dof saax-saaxee josam.


20
21

Ku saxoo njub ak ngor am fan wu gudd, naataangeek daraja.


21
21

Ku aw mana daan jmbaari dkk bu mag, ba mbb tata ja u yaakaaroon.


22
21

Ub sa gmmi, moom sa lmmi, mucc ci njqare.


23
21

Ku ry te bew, mooy aawle, day reew, ba jggi dayo.


24
21

Ab yaafus day bgg lu mu amul ba dee, ndax du nangoo liggey; 26 day yendoo xemmem, te du am, ka jub di joxeek a joxewaat.
25
21 21

Saraxu nit ku bon aawteef la, rawatina bu ci jubloo lu bon.


27
21

Seede buy fen day snku, kuy dgg, sa kddu sax.


28
21

Kddu yu Xelu 21, 22

33

Ku bon day eme-emelu, ku jub la muy def da koy wor.


29
21

Nit xeluwul, amul ug dgg ak pexe, ba manal Aji-Sax ji dara.


30
21

Nit ay takk, bsub xare, Aji-Sax ji di maye ndam. 1 Jw bu rafet a gn barele, wegeel gn xaalis ak wurus.
31
21

22
2
22

22

22

Ku am ak ku kk a bokk lenn: Aji-Sax jee len boole skk. Kuy foog, gis u ay, lqu, ab txt ne ca tx, loru.
3
22

Woyofal te ragal Aji-Sax ji, am alal, gudd fan ak daraja.


4
22

Yoonu njubla, ay dg ak i fiir; ku smm sa bakkan sore ko.


5
22

Tegal gone ciw yoon, ba bu mggee, du ko wcc.


6
22

Ku am ay yilif ku kk, koo leb di surgaam.


7
22

Ku ji njubadi, gob fitna, yet wa muy dore, damm.


8
22

Ku tabe am barke, mooy kiy sdd ku kk cib dundam.


9
22

Dqal kuy aawle, ay jeex, xulook i saaga dakk.


10
22

Ku dggu, wax ja yiw, buur di xaritam.


11
22

Aji-Sax jeey smm liy dgg, di weddi waxi fenkat.


12
22

Bul yaafus, ba naan: Gayndee ngi ci biti, dau may rey ci mbedd mi!
13
22

Waxi ndaw su yemadi am yeer la, ku Aji-Sax ji rbb moo cay tbbi.
14
22

34

Kddu yu Xelu 22, 23


22

Yfi dof daa sax ci xolu gone, boo bantalee, mu tggook moom.
15

Not new-ji-doole ngir yokkule, mbaa may boroom alal, loo ci def mu wi la.
16
22

Teewlul te dglu li boroom xel yi wax. Defal sam xel ci li ma lay xamal. 18 Soo mokkalee, ba man koo tari, muy sa mbgte. 19 Yaw laa koy xamal tey jii, ndax nga wolu Aji-Sax ji. 20 Dama laa bindal fanweeri ndnkaane, ci wllu digal ak xam-xam, 21 ngir xamal la lu wr te dggu, nga ybbaale kdduy dgg, yoo tontoo a la yebal.
17
22 22 22 22 22

Fanweeri tegtal a ngi

[1]
22
22

Bul xa new-ji-doole; new-ji-doole la. Ku tumurnke, bu ko soxore cib tte, 23 Aji-Sax ji da koy taxawu, ku ko xa, mu xa la bakkan.
22

[2]
24
22

Bul xaritook ku gaawa mer, bul nd ak ku tng bopp. 25 Lu ko moy nga mel ni moom, te kon nga lonku.
22

[3]
26
22

Bul bokk ci iy dige, di gddul nit bor. 27 Soo amul loo ko feyale, u ykkatee la sab lal, nangu ko.
22

[4]
28
22

Bul toxal mndargam cosaan ci lccu suuf te say maam tegoon ko fa dmb. Seetlul ku man liggeyam, buur lay liggeyal, du liggeyal baadoolo.
29
22

[5]

23

[6]

23
23

Soo bokkeek kilifa ndab, xamal bu baax ni ngay lekke. 2 Soo dee ku bgg lekk, tyeel sa loxo.
1
23

Kddu yu Xelu 23

35

Bul xemmem daraam lu neex, am woowu la lay naxe.


3
23

[7]
4
23

Bul rey sa bopp ci wut alal, bu ko xalaat sax. 5 Ndax xef ak xippi mu wy, mel ni lu sax i laaf, ne fyy, naaw ni jaxaay.
23

[8]
6
23

Ab nay bul lekke kram, bul xemmem daraam lu neex. 7 Ma ngay xool la ngay lekk, nu mu toll, naan la: Lekkal, naanal! Te xol ba ndu ca. 8 Ndog soo ca lekk, waccu ko, yiw woo ko wax daldi neen.
23 23

[9]
9
23

Bul wax ak ub dof, day xeeb sam xel. Bul toxal mndargam cosaan ci lccu suuf, bul aakimoo suufas jirim. 11 Ki koy aar mgg na, da koy taxawu, dal ci sa kaw.
10
23 23

[10]

[11]
12
23

Defal sam xel ci yar, te teewlu kdduy xam-xam. Bul ebloo yar gone, bantal ko taxu koo dee. 14 Soo ko bantalee, mu mana mucc.
13
23 23

[12]

[13]
15
23

Sama doom, soo xeloo, sama xol neex. 16 Ngay wax njub, ma bg.
23

[14]
17
23

Bul ee bkkaarkat, saxool ragal Aji-Sax ji, 18 ndax kat moo am muj, te kon sa yaakaar du tas.
23

36 [15]
19
23

Kddu yu Xelu 23, 24

Dglul, doom, muusal te yebu ci yoonu njub. 20 Bul bokk ci iy lekk lu pp, ak a mndi, 21 ndax ku bgg lekk ak a mndi, kk dab la, dajjant it, rafle rekk.
23 23

[16]
22
23

Dglul sa baay bi la jur. Bu sa ndey mggatee, bu ko sggane. 23 Jndal dgg te bu ko jaay. Skkul xel mu rafet ak yar ak ug dgg. 24 Su doom jubee, seral xolu baay. Boo juree ku rafet xel, am nga bnneex. 25 Deel bgal ndey ak baay, rawatina ndey ji la jur.
23 23 23

[17]
26
23

Doom, teewloo ma xel, te roy ma. 27 Ab gnc yeer mu xot la, jabaru jaambur di teen bu xat. 28 Mangay troo nib scc, gor u bare lay fecciloo worma.
23 23

[18]
29
23

Ana kuy tiislu, naan: Woy, ngalla man!? Ana kuy xulook a jmbat, di gaau ci dara, bt ya xonq curr? 30 Xanaa kiy naan-naane bii, di mosi yeneen njafaan? 31 Bul xool bii ak xonqaayam. Aka ynj cib kaas te neexa jolu! 32 Bu weesoo mu mtt la ni jaan, ne la cppit ni ngor. 33 Dangay mel ni kuy gis lu doy waar, sam xel di rbb lu jekkadi. 34 Nga mel ni ku tdd biir gej, di jaayu ca biir gaal ga, 35 nga naan: Dau maa dor te gaauwuma, duma ma te yguma ko. Moo! Duma yewwu nag, ba naaneeti?
23 23 23 23 23 23 24

[19]

24
24

Bul ee ku bon, bul wuta nd ak moom, 2 ndax coxor lay nas ci xolam, te fitna la ay waxam di yee.
1
24

Kddu yu Xelu 24 [20]


3
24

37

Xel mu rafet ay tabax kr, rafet dggin a koy samp. 4 Xam-xam ay feesal neg ya ak mboolem alal ju jafe te ynj.
24

[21]
5
24

Ku rafet xel di boroom doole, ku xam, gna man, 6 tegtal yu xelu lauy xaree, diisoo bu yaatooy maye ndam.
24

[22]
7
24

Wax ju xelu sut nab dof, jetaayu pnc du fa ddoo. Kuy mbt lu bon, u ne yaay rambaaj bi. 9 Pexem dof bkkaar la, te kuy aawle, u sib la.
8
24 24

[23]

[24]
10
24

Bu mettee, nga yoqi, sa doolee new. Wallul ku uy reyi te tooul, xettalil kuy trf, u di ko reyi. 12 Soo nee sa yoon nekku ci it, kiy natt xol yi, xam na, moom miy wottu sa bakkan, xam na, te kat mooy fey nit jfam.
11
24 24

[25]

[26]
13
24

Doom, deel lekk lem, baax na, lem ju xelli, boo sexee, mu tem-temi. 14 Xamal ne xel mu rafet ni la neexe; soo xeloo, sa muj rafet, te sa yaakaar du tas.
24

[27]
15
24

Soxor bi, bul tru ku jub ci kram, bul yq dkkuwaayam. 16 Ku jub day daanu jurom yaari yoon, jgaat, ab soxor srx ci njekkar.
24

[28]
17
24

Bu sab noon daanoo, bu ko bnneexoo, bu trfee, bu ko bge. 18 Lu ko moy Aji-Sax ji gis la, aawlu ko, daldi giif, dootu ko mbugal.
24

38 [29]
19
24

Kddu yu Xelu 24, 25

Bu sa xol tng ci ku bon, bul ee ku soxor. 20 Ku bon amul muj, ku soxor day mel ni taal bu fey.
24

[30]
21
24

Doom, ragalal Aji-Sax ji, wormaal buur. Bul lngook kuy fippu. 22 Yllaak buur a koy bette mbugal, te kenn xamul musiba mu muy doon.
24

Lii it i rafet xel a ko wax: Par-parloo cib tte baaxul. 24 Ku ne defkatu lu bon: Yaw, toooo, aw nit molu la, mbooloo la; 25 ku ko ne: Yaa too, yaay baaxle, taasoo barke bu yaa. 26 Ki lay wax dgg sa soppe la.
23
24 24 24 24

Yeneen tegtal a ngi

Ruujal sab tool, ji ko, doora tabax sa kr.


27
24

Bul tuumaal nit ci neen, te bu ko seedeel ay fen. 29 Bul ne: Li mu ma def laa koy def, damay feyu li mu ma def.
28
24 24

Toolub ku yaafus laa jaare, ak tokrub nit ku kk bopp. 31 Ndeke lpp a nga sax i dg, fpp fees ak um ax, tabaxu doj ba ko wr mbb. 32 Maa ko gis, di xalaat, xoolaat ko, jnge ca. 33 Booy dajjant ak a for bt, di tegley loxook a jaaxaan, 34 Newlee ngi lay dikkal nib scc, kk gnnaayul la.
30
24 24 24 24 24

Yaafus amul njari

25

Yeneen kddu yu xeloo ngi

25
2
25 25

Lii it ay kddu yu xelu la, di yu Suleymaan; ay niti Esekiya buuru Yuda sotti ko.
1
25

yu tukkee ci Suleymaan (Saar 2529)

Mggug Yllaa ngi ci li mu lq, darajay buur a ngi ci li mu feeal. 3 Maneesula daj li ci xelu buur,

Kddu yu Xelu 25

39

xalaatam daa kawe ni asamaan, xot ni suuf. Xellil xaalis, tonni lu ca rax, ba ab tgg man caa am ndab. 5 Ab soxor it, dqal, mu sore buur, ngir njubte law, jalam sax.
4
25 25

Bul ry-rylu fi kanam buur, bul tooge jataayu boroom daraja, 7 ndax u ne la: Yegal, jegesi fii, moo gn u toroxal la ci kanam kilifa.
6
25 25

Boo gisalee sa bopp it, 8 bul gaawa layooji, ana nooy def llg, bu u la yeyee? 9 aarool ak ki nga joteel, te bul jebaane jaambur. 10 Lu ko moy u dgg ko, rusloo la, sab der yqu yaxeet.
25 25 25

Wax ju or di nataalu wurus wu tege ci xaalis. 12 Kddu yu lay yedd ci kuy dgg, jaarob wurus la mbaa gnjaru ngalam.
11
25 25

Ndaw lu wor day seral xolu njaatigeem; mooy ndox mu sedd ci tngooru ngob.
13
25

Kuy dige te doo joxe, yaay xiin wu ngelaw, mu naaxsaay.


14
25

Mu mer ay nax kilifa, te wax ju neex, fu mu jaar, mu nooy.


15
25

Boo gisee lem, lekkal lu yem, bu ppee, nga waccu ko.


16
25

Na sa tnk di gj kr dkkandoo, boo ko sppee, mu jppi la.


17
25

Ku seedeel sa moroom ay fen, yen nga ko aw njur mbaa saamar mbaa fitt.
18
25

Bul wolu workat bsub njqare, mooy b bu bon mbaa tnk bu nasax.
19
25

Kuy woy, boroom tiisu xol di dgg, yaa futti mbubbam cib sedd, mbaa nga jonj xorom ci gomam.
20
25

Bu sab noon xiifee, jox ko mu lekk, bu maree, may ko mu naan,


21
25

40

Kddu yu Xelu 25, 26


25

day rus ba mel ni koo yen i xal, te Aji-Sax jee lay fey.
22

Jw, mer a cay topp; mooy ngelawal taw, taw a cay topp.
23
25

Dkkeb ruq cim sq moo gn jabar ju pnk.


24
25

Xibaaru jmm, bawoo fu sore mooy ndox mu sedd ci ku loof.


25
25

Ku jub bu dee nangul ku bon, yqu na, ni seyaan bu nx mbaa teen bu xbb.
26
25

Lekk lem ju pp baaxul, te wut waaw-gor du ngora.


27
25

Ku dul nd ak sa sago, yaa neexa song ni dkk bu dara wrul.


28
25

26

26
26 26 26

Teraanga jekkul cib dof, mooy seddub nawet mbaa taw cim ngob. 2 aan-ylla, soo tooul, du la dal, day mel ni picc muy naaw, twa to. 3 Xiir, aw fas; laab, mbaam; yetu gannaaw, ab dof. 4 Bul topp ab dof cig ndofam, lu ko moy nga mel ni moom. 5 Waaye toppal ab dof cig ndofam, lu ko moy mu defe ne daa muus. 6 Ku ybbante ab dof kddu, yaa woo fitna, gor say tnk. 7 Kddu gu xelu ci gmmiug dof, mooy tnki lafa, amalu ko njari. 8 Kuy teral ab dof jl ngaw doj, takk ko ci mbaq. 9 Kddu gu xelu ci gmmiug dof mooy car ak i dgam, mndikat xcci. 10 Njaatige luy liggeyloo ab dof ak kuy romb, daa mel ni fittkat buy gaa ku ne. 11 Dof day def jfi dof, dellu ca, mooy xaj, bu waccoo, lekkaat ko. 12 Ana koo gis mu ne: Maa xelu? kooku ab dof a ko gn demin.
1
26 26 26 26 26 26 26 26 26

Reel ab dof

Ab yaafus da naan: Gayndee ngi ci yoon wi! Gayndee ngi ci mbedd mi! 14 Ab yaafus day tdd a ka walbatiku, mooy bunt, day jaayu, demul fenn.
13
26 26

Ab yaafus a ngi

Kddu yu Xelu 26, 27

41

Ab yaafus day yeb loxoom ci ndab, waaye ykkati ko, sex, da koy sonal. 16 Ab yaafus day foog ne moo gna muus jurom aari boroom xel yu xam tont.
15
26 26

Kuy xuloo lu sa yoon newul, yaa jpp ci noppi xaj buy romb. 18-19 Nit kuy naxe, naan: Damay fo! yaay dof buy snniy jum, di fitteek a reye. 20 Bu matt amul, ab taal fey, fu soskat amul it, xuloo jeex fa. 21 Kri def i xal, matt xamb ub taal, ab xulookat di xamb u ay. 22 Waxi jwkat di am wu neex, wuy seey, jll ca biir-a-biir. 23 Kuy wax lu neex, tey mbt lu bon, yaay xaalis bu rax, u xoob ca ndabal xandeer.
17
26 26 26 26 26 26

Ay nit uy loree ngi

Ab noon lqoo na ay waxam, lal pexey wor ca xolam. 25 Buy wax lu neex, bul gm, aawteef la xol ba fees dell. 26 Su la nbbalee mbaeel, di la nax it, ag mbonam mujj bir pp.
24
26 26 26

Ku gasal nit am yeer, yaa cay daanu, ku bra u doj, ngir tance, yaay tancu. 28 Kuy fen, dangaa ba ka nga fenal, te boroom lmmi wu neex day snke.
27
26 26

27

27
27

Bul damoo llg, ndax xamoo luy xew tey. 2 Bul tggu, byyil u tagg la, muy waxi keneen; yaw, bu ko wax.
1
27

Yeneen diglee ngi

Doj diis na, suuf dib sf, waaye fitnay dof a ko raw.
3
27

Xadar day ng, mer di wal mu baawaan, waaye fiiraange amul moroom.
4
27

Artu yu u la biralal moo gn cofeel gu la boroom ooru. 6 Soppe, bu lay gaa sax, wolu ko. Nit ba na la, te di la fon lu bare.
5
27 27

Ku suur, ba lem ju xelli, waaye boo xiifee, lu wex lu ne neex la.


7
27

42

Kddu yu Xelu 27

Ku sore fa nga bokk, dangay mel ni picc mu sore tggam.


8
27

Diwook suuru day naatal xol; waaye li neex cib xarit, xol la lay digalee.
9
27

Bul ftte sab xarit mbaa sa xaritu baay, bul jq ba seeti sa mbokk; dkkandoo bu jegee gn mbokk mu sore.
10
27

Muusal, doom, ma bg, ba mana tontu ku ma sikk.


11
27

Kuy foog, gis u ay, lqu, ab txt ne ca tx, loru.


12
27

Ku gddul jaambur bor, jlal mbubbam; tayle ko, moo dige feyal ndaw su yemadi.
13
27

Nuyoo bu xumb, suba teel mook i saagaa yem.


14
27

Jabar ju pnk mooy senn bu dakkul, cib taw; 16 ku ko mana yemale, mana tye ngelaw mbaa nga b ag diw.
15
27 27

We ay nmm we, nit ay nmm xelu moroom ma.


17
27

Ku aar garab, lekk ca doom ya, ku topptoo sa sang, am ngrm.


18
27

Ku xool cim ndox, gis sa kanam, nga xool sab xol, gis sa jikko.
19
27

Njaniiw ak biir suuf du fees, bt it du doylu mukk.


20
27

Xaalis ak wurus sawaraa koy xelli, waaye tteb nit ca jwam.


21
27

Soo jloon ub dof, yeb ci gnn, booleek pepp, wol, du tax ndof ga de.
22
27

Xamal bu baax lu say gtt nekke, te def sa xel ci say gtt, 24 ndax alal wyul fww, ag pal du eel stoo st. 25 Gannaaw bu u gubee,
23
27 27 27

Kddu yu Xelu 27, 28

43

ba ax saxaat, u dajale ngoo ma ca tund yaa, 26 say xar da lay amal koddaay, by yi gnneel la njgu tool. 27 Meewum by daldi am, ba doy la dund, yaak sa waa kr ak sa surga yu jigen. 1 Ku bon daw na te dqeesu ko, ku jub eme ni gaynde.
27 27

28
2
28

28

28

Bu am rew dee fippu, kilifa ya bare, rew mu jmm sax, kilifa gaa am dggin ak xam-xam. Ku kk, su jekkoo ab ndol, du ko byyil fepp, day mel ni waame.
3
28

Ku wcc yoon, grm ku bon, ku wormaal yoon, jnkoonteek ku bon.


4
28

Ku bon xamul njub, kuy wut Aji-Sax ji, xam nga njub bu wr.
5
28

kk te mat moo gn barele te dng.


6
28

Gone gu smm yoon am nag dgg; ku nd ak sagaru nit gcceel sa baay.


7
28

Kiy leble di tege, ba barele, kay ywne new-ji-doole lay dencal.


8
28

Soo dee tanqamlu yoon, sag aan sax Ylla suur na ko.
9
28

Ku ybbe bkkaar nit kuy jubal, yeer ma nga gas, yaa cay tbbi, waaye ku mat di jagoo ngneel.
10
28

Waay a ngi barele, defe ne xelu na; ku newle am ug dgg, gis ne xeluwul.
11
28

Bu ku jub amee ndam, mbgte mu ry la; ab soxor falu, pp lquji.


12
28

Kuy lq say too doo baaxle, ku koy nangu, te tuub ko, am yrmande Ylla.
13
28

Mbgte eel na ku saxoo ragal, waaye ku dgr bopp tbbi ci njekkar.


14
28

27. 25 Ca Israyil tund yaa pp lu muy taw, te fa la ax ma ppe.

44

Kddu yu Xelu 28, 29

Kilifa guy soxore new-ji-doole mook gaynde guy ymmoo yem, mbaa rab wuy songe.
15
28

Kilifa gu amul ug dgg, day foqati rekk, waaye ku ba lu lewul, gudd fan.
16
28

Ku bom nit, daw, ba tbbi njaniiw; bu ko kenn taxawu.


17
28

Mat, mucc; dng, dll daanu.


18
28

Beyal sab tool, sab dund doy; topp i caaxaan, ndol ba doyal.
19
28

Boroom worma, bare barke, ku ykkamtee woomle, sa mbugal du jaas.


20
28

Par-parloo baaxul, waaye dogu mburu moyloo na kilifa.


21
28

Ab nay day ykkamtee barele, te xamul, ba ko kk di dab.


22
28

Boo artoo nit, mu baaxe la llg; yaa koy gnal ku ko doon jay.
23
28

Ku xa say waajur seen alal te defe ne toooo, yaa neexook saay-saayu yqkat.
24
28

Ku bgge day sooke ay, te ku wolu Aji-Sax ji, woomle.


25
28

Ku doyloo sam xel, dof nga; ku jfe xel mu rafet, mucc nga.
26
28

Kuy jox new-ji-doole, doo kk; nga gmm ne gisoo, bare ku la molu.
27
28

Bu ab soxor faloo, pp lquji, bu daanoo, ku jub teg tnk. 1 Ku uy artu, nga t ticc, dangay jekki yqu, ba weesu paj.
28
28

29
2
29

29

29

Ku jub falu, baadoolo bg; ab soxor jiite, baadoolo binni. Kuy jfe xel, bgal sa baay; nga nd ak i gnc, yq alal.
3
29

Kddu yu Xelu 29

45

Buur jub, am rew dgr; mu bgg i galag, rew ma snku.


4
29

Kuy jay sa moroom yaa ngi koy dugal.


5
29

Ku bon day moy, ba dugal boppam; ku jub di woy ak a bnneexu.


6
29

Ku jub a xam qu new-ji-doole, ab soxor xamu ca dara.


7
29

aawlekat a ngi taal ab dkk; ku xelu di giifal mer.


8
29

Boroom xel, buy layook ub dof, bu mereek buy ree, jmm du am.
9
29

Ab bomkat day sib ku mat, di wuta bom kuy jubal.


10
29

Ab dof day mer, smbaar, ku xelu, mer, nd ak sagoom.


11
29

Kilifa dgluy fen, jawri ypp di u bon.


12
29

Ku kk ak ka ko nennoo bokk lenn, Aji-Sax jee len boole skk.


13
29

Buur tte way kk ci dgg, ab jalam sax.


14
29

Deel bantal ak a yedde, day rafetal xel, gone goo bay-bayal, mu gcceel ndeyam.
15
29

Bu ku bon fetee kaw, ag moy law, waaye ku jub, fekke jllu ku bon.
16
29

Yaral sa doom, mu noppal la, bnneexal la.


17
29

Fu Ylla feeoowul, nit a ftteeral, waaye ku topp yoon, am mbgte.


18
29

Waxi neen yarul surga, da lay dgg te du la dggal.


19
29

Ana koo gis, mu rattaxle? Kooku ab dof a ko gn demin.


20
29

21
29

Ku yq sab surga ba muy ndaw,

46

Kddu yu Xelu 29, 30

bu llgee mu defe ne doom laa. Boroom xadar day sooke ay, te ku tng bopp moy, moyati.
22
29

Ry-rylu, detteelu rekk; woyofal, u naw la.


23
29

Ku nd ak ub scc, sa noonu bopp nga: soo waxee dgg, yoon topp la; soo ko miimee, Ylla topp lab.
24
29

Ragal nit dugal sa bopp la, ku wolu Aji-Sax ji, fegu.


25
29

u baree ngi skku kilifa baaxe len, moona Aji-Sax jeey tteb jaam.
26
29

Ku jub day sib ku dng; ku bon sib kuy jubal.


27
29

30

Lii waxi Agur la, gor gay doomu Yake mu Maasac. Gor ga daa wax ak Itiyel, wax ak Itiyel ak Ukal. Mu ne: 2 Maa dofe dgg, ba yes ci nit i, dg-dgu nit sax awma ko. 3 Jnguma, ba am xel mu rafet, awma xam-xam ci Aji-Sell ji.
1
30 30 30

30

Kddu yi Agur wax (Saar 30)

Ana ku yegoon asamaan, ba wcc? Mbaa mu masa b ngelaw ciy loxoom? Ana ku masa mb ndox ci ndimo? mbaa mu rdd mboolem kemi ddina? Nu mu tudd ak nu doomam tudd? Wax ma, yaw mi ko xam!
4
30

Lu Ylla wax, mat na skk, mooy yiir ku ko lqoo. 6 Bul yokk ay waxam, mu weddi say fen, nga weeru.
5
30 30

y Ylla, yaar laa la aan, ngalla may ma ko sama giiru dund: 8 caaxaan ak i fen, yal na ma sore, newleek barele, bu ma ci may lenn, leel ma lu ma doy;
7
30 30

29. 21 Mbaa: bu llgee mu jaaxal la. 29. 24 Ylla topp la: seetal ci Saraxalkat 5. 1: Bu nit bkkaaree ndax lu mu dgg wooteb seede cib tte, ba noppi baa wax la mu gis mbaa mu xam ko ca mbir ma, dees na ko ko topp. c 30. 1 Maasa brab la bu genn giiru Israyil sancoon ca bj-gnnaaru Arabi.
b

Kddu yu Xelu 30

47

lu ko moy ma regg, weddi la, ba naan: Kuy Aji-Sax ji? Mbaa ma kk bay scc, di la kke worma, yaw sama Ylla.
9
30

Bul sikkal ab surga ca njaatigeem, da lay aan-ylla, mu dal la. 11 Ag maas a ngi kke baay teggin, te wormaaluu ndey. 12 Ag maas a ngi defe ne set nau te taq ripp ak bkkaar. 13 Ag maas a ngi daiiral, Aka oo mana xeeloo! 14 Ag maas a ngi, seeni sell niy saamar, seeni g niy paaka, uy lekk new-ji-doole, ba raafal len ci rew mi, ba ku kk jeex ci biir nit i.
10
30 30 30 30 30

Saxu watar du suur, aar u jigen la am: Jox-Ma ak Jox-Ma.


15
30

Ay kddoo ngi yu nd ak lim

ett a ngii u dul suur, ba ci eent u dul ne doy na mukk: 16 njaniiw, jigen ju jaasir, suuf, du mndi ndox, sawara, du ne doy na mukk.
30

Kuy xeelu sa baay, di siidee dggal sa ndey, baaxo gnne ciw xur, luqi sa bt, tan ya lekk.
17
30

ett a ngii, yem na ma, ba ci eent yu ma xamul: 19 Yoonu jaxaay ci asamaan, yoonu jaan ci kaw i doj, yoonu gaal ci diggu gej, yoon wi gor di jaar as ndaw.
18
30 30

Jikkoy jigenu moykat a ngi. Day lekk, wommiku, te naan: Defuma dara lu aay! 21 ett a ngi, day yngal suuf, ba ci eent yu suuf ttanul: 22 jaam bu falu buur, dof bu regg, 23 ndaw su bon su for jkkr, jigen ju wuutu sangam bu jigen.
20
30 30 30 30

24
30

eent a ngii, di lu tuut ci kaw suuf,

48

Kddu yu Xelu 30, 31

te am xel, yaroo xel: 25 xorondom, new na doole, waaye bu jotee, mu denc dundam; 26 damana, barewul kttan, te day dkk ciy doj; 27 soccet, amul buur, teewul uy ndandoo, diy gngoor; 28 sindax, manees na ko b, teewul ma nga biir kr buur.
30 30 30 30

ett a ngii, u jekk um ndaag, ba ci eent u jekk doxin: 30 gaynde, mooy buuru rab yi, ragalul kenn; 31 sq daagu, jekk taxawaay, ab sikket, ak buur ci biiri dagam.
29
30 30 30

Boo sgganee bay tggu, mbaa ngay mbt lu bon, nanga tye saw lmmi. 33 Ndax ku ruux soow, am ca dax, ku waaar bakkan, mu ncc, te lu jgal xol, indiw ay.
32
30 30

31

Lii waxi Lemuyel la, buuru Maasab, te ndeyam jngal ko ko. Mu ne: 2 Ngor si doom, saa doomi bopp! yaa di aan gu nangu, doom! 3 Bul jox jigen i sa doole, bul jox say siddit jigen iy snk buur. 4 Buur moomul di naan bii, Lemuyel, buur moomu ko; kilifa moomul di skku oll. 5 Lu ko moy mu naan, ba ftte lu yoon tral, xa new-ji-doole ju ne, qam. 6 Byyeel oll kuy snku, byyi bii ak boroom naqar. 7 Bu u naanee, ftte seen newle, ba dootuu fttaliku seen u tiis.
1
31 31 31 31 31 31 31

31

Buur Lemuyel a ngi yeete (Saar 31)

Nanga ddul ku amul kddu, ku ssul fenn, nga oal qam. 9 Deel ddu, di tte njub; ku kk ak ku newle, nga smm qam.
8
31 31

10
31

Jeeg bu jmbaare, ndaw lu jafe,

Jeeg bu baax nii lay mel

a b

30. 26 Daman xaw na nirook njomboor. 31. 1 Maasa brab la bu genn giiru Israyil sancoon ca bj-gnnaaru Arabi.

Kddu yu Xelu 31

49

ba rawati gnjar! 11 Jkkr ja da koy wolu, te jkkr ja day am xewal, du ko kk. 12 Day defal jkkram lu baax, du ko lor, tey nd ak bakkan. 13 Day wut kawari gtt ak i w, di ca liggeye mbgte. 14 Day mel ni gaalu jula, di jli dundam fu sore. 15 Day jg te bt setul, di waajal njlu njabootam, ak a sas ay janqam. 16 Day seetlu ab tool, jnd ko, skk ciw aqam, jmbat tokr. 17 Day gau di gor-gorlu, ak a dgral prg ya. 18 Day gis njartel liggeyam, te lmpam du fey guddi. 19 Ma ngay yor poqe ak kccu, di cc. 20 Day jox ku kk, di skkal new-ji-doole. 21 Tiitul ci njaboot gi sedd bu metti, ndax oom pp ay tegley yre. 22 Mooy skkal boppam ay malaan, ay yreem mucc ayib te ynj. 23 Dees na ree jkkram ca pnc ma, fa muy toog ca magi rew ma. 24 Ndaw su ni mel day rbb i yre, di jaay, ak i gaaay, di jox jaaykat yi. 25 Faydaak jom la lmboo, te llg ubul boppam. 26 Day wax lu xelu, di digle ndnk. 27 Jigen jooju mooy byyi xel ci njabootam, te du nangoo yccaaral. 28 Doom ya dau ko naan: Jarawlakk! jkkr ja di ko grm naan: 29 Jeeg bu jmbaare bare na, waaye yaw, yaa ci raw. 30 Melokaan wu jekk day naxe, taar day wy, waaye jigen ju ragal Aji-Sax ji, kookoo jara grm. 31 Joxleen ko njukkalu aqam, jfam di woyam ca pnc ma.
31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31

Vous aimerez peut-être aussi