Vous êtes sur la page 1sur 32

***************Page 2*************************

CONDITIONS DE LA SOUSCRIPTION.
Louvrage entier se composera de 28 livraisons, petit in-folio deux colonnes, mme f
ormat que les ditions de Henri Estienne et de Londres.
Il sera imprim sur papier vlin coll.
La premire livraison paratra le 1er juin prochain; partir de cette poque on publier
a rgulirement 6 8 livraisons par an.
PRIX DE CHAQUE LIVRAISON

12 fr.

Louvrage entier ne cotera que 336 francs.


***************Page 3*************************
EXTRAIT
DU
PROSPECTUS.
I. RAISONS POUR LA RIMPRESSION.
MM. Firmin Didot pre et fils avaient depuis long-temps conu le projet de rimprimer
le Trsor de la Langue Grecque de Henri Estienne, ce chef-duvre de lrudition franaise,
prope incredibile monumen-tum, ainsi que rcrivait Joseph Scaliger le savant Casau
boa, gendre de Henri Estienne.

Lancienne dition devenait de plus en plus rare; la nouvelle dition publie Londres et
enrichie dune multitude de matriaux extrmement prcieux mais disposs sans aucune mthod
e, tait dun prix trop lev (i). Dailleurs lordre tymologique en ren-dait lusage peu co
de, dautant plus quon avait mme oubli de reporter chaque place les suppl-ments donns
r Henri Estienne ia fin de son edi tion, supplments qui contiennent les mots que d
ans le cours de son long travail il avait oubli dinsrer leur place.
Quoique Tordre alphabtique suivi dans ldition publie par MM, Firmin Didot, pargnant l
a peine de chercher deux fois le mme mat, dabord la table, et ensuite au tome et l
a colonne quelle indique, donnt leur dition un caractre tout nouveau (2), Cependant
ils ne se seraient point permis dtablir
(1)
Quoique son prix fui de 1200 fr. par exemplaire, ullo a obtenu, ds son ap
parition, 1086 souscripteurs.
(2)
Afin de ne rien laisser dsirer, mme sur ce point, au tra-vail de II. Estie
nne, nous ajouterons i la fin de notre dition la table tymologique des mots, selon
lordre prsent par H. Estienne et suivi par les diteurs anglais.
***************Page 4*************************
une concurrence qui et pu porter prjudice au cou-rageux diteur de ldition de Londres,
sil ne les avait assurs lui-mme que son dition tait puise. MM. Didot auraient craint
vant tout de sattirer les reproches qua mrits Scapula.
Un concours dheureuses circonstances a permis MM. Didot dassurer leur dition un nou
veau m-rite par la coopration des savants distingus qui ont bien voulu se charger d
e la direction de cette vaste entreprise, et qui npargnent aucune peine pour lui d
onner tout le degr de perfection quon est en droit dattendre dune dition publie dans l
a patrie de son illustre auteur (1). M. Hase y a consign tous les r-sultats de ses
vastes travaux et de son immense lec-ture. MM. de Sinner et Fix se sont chargs,

lun des recherches philologiques, de la partie critique, et de la rdaction en gnral;


lautre, en le secondant dans ce travail, sest rserv tout ce qui concerne la prosodi
e, que lon regrettait de voir jusquici n-glige dans les ditions du Trsor, et que les p
rogrs de la science permettent maintenant dtablir avec plus dexactitude daprs les ouvr
ages mtriques de M. Hermann, dont M. Fix a t long-temps llve, de MM. Bckh, Seidler, Sp
tzner, Meineke, et daprs ceux de MM. Maltby, Brasse, Dunbar, Spitzner, Passow, etc
.
Les savants les plus illustres de la France et de l-tranger ne se sont pas contents
dapplaudir cette nouvelle dition, ils ont voulu y concourir eux-m-mes en nous enco
urageant de leurs conseils, et en en-richissant notre Dictionnaire de nouveaux m
ots et de prcieuses observations. M. Boissonade entre autres, qui avait dja fourni
ldition de Londres
(1) Notre Dictionnaire contiendra plus de 160,000 mots. Le Dictionnaire de lAcadmi
e franaise nen contient gure que 40,000.
***************Page 5*************************
plus de douze mille articles, nous a fait part des nou-velles moissons quil a rec
ueillies dans des manus-crits indits. Sa liste seule slvera bientt plus de mille nouv
eaux mots.
Nous allons entrer successivement dans quelques dtails succincts sur le plan que
nous avons cru devoir suivre daprs les avis des savants les plus clbres.

Indpendamment des motifs allgus prcdem-ment contre lordre tymologique adopt par Henri
tienne, qui a rendu lusage de son admirable tra-vail trs-incommode et trs-restreint
, les progrs que la philologie a faits ont dmontr quun grand nombre dtymologies adopte
par Henri Estienne sont fausses ou pour le moins bizarres (1). Risquer dy rien c
hanger tait assumer sur soi une trop grande responsabilit lorsquil sagit de choses a
ussi hypo-thtiques de leur nature, et une poque surtout o la philologie comparative
, daprs les rapports tonnants que lon a dcouverts en dernier lieu entre le Sanscrit e
t le Zend et la langue grecque, pourrait renverser bientt les bases du nouvel difi
ce.
Ce nest quaprs y avoir mrement rflchi et aprs avoir obtenu lapprobation des savants,
nous nous sommes dcids abandonner lordre tymologique, auquel les lexicographes depu
is Scapula ont tous re-nonc (2). Le plan que nous avons soumis lAcad-mie des Inscri
ptions le 29 mai 1829, a t approuv par sa commission.
(1)
Existimandum minime est, in isto Thesauro singulis vo-cabulis derivatis
suam adsignari originem, singula verba derivata ad suam radicem et priscum fundu
m reduci. Neutiquam. Hac in parte millies peccavit Stephani ; hac in parte Thesa
urus iste amplissimus scatet erroribus. L. C. Valckenaer, Observationes academi
c. Obs. xxiv, p. 32. Trajecti, 18o8.
(2)
M. Rost, clbre professeur de Gotha, dans le Prospectus de la nouvelle ditio
n du Lexicon Homerico-Pindaricum de Damm, annonce quil a prfr lordre alphabtique intro
duit dja dans cet ouvrage par Duncan.
***************Page 6*************************
II.
OPINION SUR LES PICES AJOUTES AU TR-SOR, TANT PAR HENRI ESTIENNE QUE PAR LE
S
ANGLAIS.
1.

Il faut conserver toutes les pices preliminaires qui ont rapport lhistoire

littraire de louvrage, savoir : les nos I et II : les deux titres en fac-simile.


III. Henrici Stephani admonitio de Thesauri sui Epitome, quae titulum Lexici grci
novi prfert, p. iv.
IV. Epistola dedicatoria et epigrammata duo de Thesauro gr., p. v.
V. Catalogus auctorum grcorum e quorum scri-ptis vocabula et loquendi genera., eo
rum item unde expositiones vocabulorum aut loquendi generum pe-titae sunt in hoc
Thesauro grc linguae, p. vi.
IX. Henrici Stephani ad lectorem Epistola, seu Prfatio in suum Thesaurum lingu gr.
, p. xxi.
XI. Excerpta ex J. A. Fabricii Bibliotheca gr., vol. vi, p. 651-668, ed. Harles,
p. xxxvi, auxquels nous ajouterons lobservation faite par M. Firmin Didot pre, su
r les prtendues deux impressions du Trsor grec, p. 220 de ses Observations sur Rob
ert t H. Estienne. Nous croyons mme utile de reproduire en entier la Vie de H. Est
ienne, donne Londres, en
1709, par Mich. Maittaire et communique par extraits sous le n XII, p. xliv, dans ldition anglaise; nous laugmenterons des Observa
tions cites de M. Firmin Didot. Il serait dsirer quon pt y join-dre un portrait de H
. Estienne et le fac-simil de son criture grecque et latine, aussi bien que de sa
signature grecque, latine et franaise. Le n X : H. Stephani Epistola a. 1569 edita
, qua ad multas multorum amicorum respondet, de su typographi statu, nominatimque
de suo Thesauro lingu grc,
***************Page 7*************************
p. xxix, tant insr dans la Vita, nous fera un mor-ceau de moins.
2.

Les mots trangers, daprs lassentiment de

M. Dahler lui-mme, seront rangs leur place alphabtique.


3.
La seule des pices ajoutes la fin du Trsor, qui soit utile garder, est le n
IX : Verborum quo-rundam themata, qu magna e parte vel sunt ano-mala, vel poetica
, aut certe ejusmodi, ut non obviam cuilibet habeant originem, dition anglaise, v
ol. IX, p. 501626, que nous croyons devoir reproduire de mme la fin de notre trava
il.
Notre publication cependant commencera directe-ment avec lA de H. Estienne. Les p
ices prliminaires paratront plus tard, et nous nous rserverons le temps ncessaire pou
r rdiger notre prface, dont le grand Prospectus peut tenir lieu en attendant.
III.

OPINION SUR LA RDACTION DU TRSOR.

A. Observations sur la forme donner louvrage,


Il y a trois observations prliminaires faire :
I.
Nous reporterons leurs places toutes les ad-ditions de Henri Estienne, d
ont il avait donn deux espces, dabord des Addenda pour le Tome 1er, comprenant des
mots et des articles entiers omis dans la suite des lettres I; puis il ajouta un
e quantit de supplments dans son Index alphabtique. Mais il faudra, par des signes
particuliers, faire mieux res-sortir aux yeux du lecteur tous ces supplments, com
me il faudra distinguer aussi nos additions de celles de ldition de Londres.
II.
Nous ne mettrons des astrisques aux mots non encore reus par H. Estienne,
que lorsquils se pr senteront leur place alphabtique.

***************Page 8*************************
III. Au haut des pages, il ne suffit pas de rapporter
comme indicateurs les t
rois premires lettres dun mot, ce qui fait perdre un temps immense dans ldition angl
aise, mais si ce mot occupe toute la page, il faut limprimer en entier.
B. Du contenu de louvrage mme.
La lexicographie est une science sans bornes; de nouvelles dcouvertes, soit dauteu
rs indits, soit din-scriptions inconnues, peuvent tendre sans cesse le domaine de l
a langue grecque ancienne, et la masse des livres devient de jour en jour si imm
ense quil peut en rester dinconnus aux plus savants philolo-gues. On ne sera donc
pas tonn si nous assurous pouvoir faire des additions importantes ldition anglaise,
et cest dabord de ces additions que nous allons parler.
Le devoir des nouveaux diteurs est surtout de rendre ce livre le plus utile possi
ble, de lui donner, outre la forme alphabtique, une rdaction sage, con-forme au be
soin des gens de lettres, enfin de placer louvrage la hauteur de la philologie cl
assique de nos jours. Nous promettons cependant que, sil est indis-pensable de fa
ire des coupures et des retranchements dans quelques-unes des additions des diteu
rs de l-dition de Londres, nous laisserons religieusement in-tact tout le travail
de Henri Estienne. Dans le cas seulement o quelque erreur aurait t gnralement reconnu
e, nous en avertirions dans une note suc-cincte. Nous parlerons en second lieu d
es retranche-ments que nous avons jugs ncessaires.
A. Additions PROPOSES par les nouveaux
DITEURS FRANAIS.
Ces additions seront :
***************Page 9*************************
1.
Les signes prosodiques de quantit, daprs les ouvrages de M. Maltby et de MM
. Spitzner et Passow, daprs les livres de mtrique modernes et les nouvelles recensi
ons mtriques des potes grecs. Cette partie est spcialement rserve M. Fix. Il reprodui
ra aussi en latin les tables sur la mesure prosodique de la langue grecque que M
. Passow vient dajouter la seconde dition de son Dictionnaire grec-allemand. Toute
fois, M. Fix nose pas promettre que son tra-vail sera complet, vu la difficult du
sujet.
2.
Les mots omis par les diteurs Anglais. Quelques ouvrages postrieurs la pub
lication du Trsor, les nouvelles inscriptions publies et expliques par M. Le-tronne
, le Corpus inscriptionum grcarum de M.
Bckh, les papyrus grecs publis depuis peu, les scho-liastes et plusieurs auteurs p
eu consults ordinaire-ment, nous fourniront ces mots. M. Boissonade a bien voulu
nous communiquer un grand nombre de mots nouveaux, et nous promettre de continue
r fur et mesure ces prcieux renseignements. M. Dahler a eu la bont de nous envoyer
ses additions mss. son Lexicon vocum peregrinarum. Il a eu de mme la com-plaisan
ce de nous donner plusieurs renseignements trs-importants sur des mss. de Brunck
et de Schweig-huser, que nous nous mettrons en mesure de nous procurer, lors de l
a vente de la bibliothque de ce dernier. M. Coray a bien voulu galement nous com-m
uniquer tous les mots nouveaux quil a dcouverts principalement chez les Noplatonici
ens. M. tienne Quatremre nous a galement offert ses secours pour les mots trangers q
ui se trouvent dans les auteurs grecs, dans le cas o il se prsenterait des difficu
lts insurmontables pour nous. M. Letronne consignera dans notre Dictionnaire le rs
ultat de ses recherches sur des inscriptions indites, et sur les papyrus

que
***************Page 10************************
M. Champollion jeune vient de rapporter dgypte. Nous nous flicitons de pouvoir anno
ncer que M. le baron Cuvier nous a promis des claircissements sur tous les termes
qui ont rapport lhistoire naturelle. Ce rsultat de profondes recherches qui ont f
ait lad-miration de lEurope, ne sera pas un des moindres ornements de notre dition.
M. Raoul-Rochette et MM. Champollion nous ont aussi donn de prcieux renseignement
s; lun, sur les termes consacrs aux beaux-arts; les autres, sur les faits relatifs
lhistoire, aux murs et usages de lgypte. M. Thibeaut de Berneaud a bien voulu mettre
notre disposition sa nomenclature botanique, laquelle feu Schneider, dans son T
hophraste, attachait tant de prix. MM. Gail, Dugas-Montbel, Manos, Dehque, Van der
Heyl et plusieurs autres savants ont voulu galement cooprer notre entreprise, en
fournissant les mots nouveaux ou les acceptions nouvelles quils avaient consigns d
ans leurs lectures. Enfin, il nest pas drudit qui ne se soit fait un plaisir et un
devoir de nous seconder de ses efforts.
3.
Les tymologies compltes de chaque mot, ce dont lordre tymologique dispensait
presque par-tout les diteurs anglais. Si le thme est usit, nous emploierons des ca
pitales droites; sil nest pius dusage, des capitales penches.
4.
Lindication des lettres, syllabes ou mots confondus par les copistes; ain
si nous pourrons don-ner presque les lments dune palographie grecque.
5.
Lobservation de la rencontre frquente de telle ou telle voyelle, ou de tel
ou tel son que les Grecs recherchaient surtout pour flatter loreille.
6.
Les formes altres, qui par de fausses leons se sont conserves dans les Mss.
et de l ont pass tant dans les ditions que dans les dictionnaires.
***************Page 11************************
7.
Les formes grammaticales rgulires qui, bien que dj cites, nont pas pour appui
un nombre de pas-sages suffisant. Il faudra exposer pourquoi ces formes sont dou
teuses, et numrer le plus compltement possible la totalit des formations grammatical
es de chaque mot.
8.
Les significations et constructions de mots ou omises ou non assez clair
ement expliques. Ces re-marques caches et enfouies le plus souvent dans des citati
ons, devront naturellement tre nonces et in-diques substantiellement, sinon littralem
ent. Nous sommes heureux de pouvoir annoncer que M. Sch-fer nous a pleinement aut
oriss user de cette libert pour toutes ses prcieuses additions, qui forment un des
plus beaux ornements de ldition anglaise.
9.
Les citations douvrages importants dans leurs rsultats lexicographiques, d
ont on ne parat pas avoir tir tout le parti possible dans ldition an-glaise, ou qui
nont paru quaprs cette dition; par exemple, les commentaires de M. Coray sur Xno-cra
te et autres, ceux de Reisig et de M. Hermann sur Sophocle, de M. Bckh sur Pindar
e; les ouvrages de M. Letronne; les nouvelles ditions des Gram-maires grecques-al
lemandes de MM. Rost, Buttmann, Thiersch , Matthi et Bernhardy; le dpouillement de
s commentaires de MM. Elmsley, Meineke, Baguet, Bake, Peerlkamp, Geel, Hamaker,
Lenting, Sch-fer, etc.; enfin, les observations que nos propres tudes nous ont fou
rnies. Nous aurons de plus le bonheur de nous procurer les observations de Hem-s
terhuys, consignes dans son exemplaire du Trsor de H. Estienne, et que le clbre prof
esseur et biblio-thcaire de Leyde, le digne successeur de Ruhnkenius et de Wytten
bach, M. Geel, a bien voulu nous offrir; communication dautant plus gnreuse, que M.
Geel

***************Page 12************************

se proposait de publier lui-mme ces observations de Hemsterhuys dans le 2e volume


de ses importants Anecdota Hemsterhusiana. Nous aurons aussi sous les yeux les
annotations de Sam. Bochart sur Hesy chius, le Grand tymologique, et les Glossaria
duo. Ces prcieux exemplaires, dposs la bibliothque de Caen, nous ont t offerts par s
n digne conser-vateur, M. Hbert. Nous avons crit Lunebourg pour obtenir la communi
cation des travaux lexicographi-ques mss. de feu Niclas, daprs lindication quont bie
n voulu nous communiquer MM. Blum et Francke, clbres professeurs de Dorpat. Enfin,
nous ne n-gligeons rien pour que de nouveaux secours viennent encore enrichir no
tre Trsor.
10.
Nous ajouterons la traduction latine aux mots que les Anglais se sont di
spenss de traduire, parce que lordre tymologique leur rendait cette peine superflue
.
11.
Nous remettrons leur place toutes les obser-vations relatives des mots e
xpliqus en passant, en les replaant au mot quelles sont destines ex-pliquer.
12. Nous vrifierons et nous rectifierons, autant quil sera possible, les citations
, ayant eu lieu de re-marquer souvent des erreurs insparables dun aussi grand trav
ail. Nous conserverons la citation par pages lorsquil sagira des notes dun savant;
mais lorsquil sagira dun passage dun prosateur, nous citerons par livres et chapitre
s toutes les fois que ces distinctions se trouvent dj dans le texte de lauteur. Qua
nt aux potes, nous indiquerons dabord, comme les Anglais, le vers selon le texte r
eu, mais nous ajouterons en parenthse le vers de la plus nouvelle recension cri-ti
que. Si les Anglais avaient pu ou voulu vrifier les citations que leur communiqure
nt les savants, ils au
***************Page 13************************
raient mrit la reconnaissance des lecteurs. Malheu-reusement sous ce rapport tout
nous reste encore faire; cependant nous esprons pouvoir presque en totalit russir d
ans le long et fastidieux travail dont au premier abord les difficults nous avaie
nt paru insurmontables, puisquil fallait tcher de se procurer tant de livres, qui
depuis long-temps avaient dis-paru du commerce, particulirement divers ouvrages d
e critique, imprims pour la plupart un petit nombre dexemplaires dans les pays tran
gers, et en outre la srie complte des ditions, qui dans les sup-plments fournis aux d
iteurs anglais par les divers savants, sont cites sans aucune exacte indication,
et suivant la bibliothque qui se trouvait la porte de chacun deux.
Pour arriver ce but, les nouveaux diteurs, ayant runi la bibliothque de M. Didot ce
lle de M. de Sin-ner, ont fait venir dAngleterre et dAllemagne tous les ouvrages d
ont ils ont reconnu lindispensable n-cessit; et ne pouvant obtenir de toutes les bi
blioth-ques publiques de Paris, la permission de garder trop long-temps certains
ouvrages ou rares ou trop souvent demands, ils ont fait reporter la pagination de
ces ditions sur les marges de celles quils possdaient. De cette manire, ils sont pa
rvenus, pour quelques auteurs, runir en un petit nombre dditions la totalit de celle
s qui leur manquent.
B. Retranchements.
Nous arrivons enfin aux retranchements et omis-sions que nous jugeons ncessaires,
pour que louvrage soit la fois commode et au niveau de ltat actuel de la science p
hilologique.
1.
Nous retrancherons les interpolations faites au texte original de Henri
Estienne, par lesquelles

***************Page 14************************
les Anglais quelquefois ont voulu prouver leur exac-titude littraire. Les interpo
lations dans les paroles de Henri Estienne doivent se borner citer plus exacteme
nt les passages par pages, ou vers ou livres et chapitres, ce qui, par exemple,
na pas toujours eu lieu pour Homre, Hrodote, Thucydide, Isocrate, Aristophane, Dm
osthnes, Aristote, Lucien et lAn-thologie.
2.

Nous retrancherons trois espces de rgles gram-maticales cites.

a.
Les rgles videmment reconnues tre fausses parles grammairiens modernes. Cop
ier textuellement des rgles reconnues aujourdhui fausses nous parat inutile; elles
nont plus quune importance historique, et la seule indication par pages suffit.
b.
Nous omettrons les rgles cites uniquement pour expliquer une forme rapporte
en passant comme ac-cessoire : ce sera seulement larticle en question que cette
rgle se trouvera rapporte.
c.

On vitera les rptitions inutiles de rgles.

3. Nous retrancherons les notes inutiles. xpli-quons-nous, en disant dabord quelle


s sont les notes dont nous jugeons ncessaire de garder le mot mot :
a.

Les citations tires douvrages la fois rares et importants.

b.
Toutes les citations prises textuellement des an-ciens grammairiens et l
exicographes grecs : nous croyons quun Trsor de la langue grecque doit les conserv
er en totalit. Nous ferons constamment usage des dictionnaires sur la Bible de Su
icer, Biel, Schleus-ner, MM. Bretschneider et Wahl. Dans ldition an-glaise on a ta
ntt transcrit en entier et tantt nglig tort les articles de ces trois premiers ouvra
ges. Quant aux deux derniers, ils ont paru postrieurement cette dition.
***************Page 15************************
c. Les citations qui expliquent quelque difficult confirment ou certifient quelqu
e locution ou construc-tion douteuse.
d. Les citations contenant une opinion spciale mise par un grand philologue; ordin
airement, par leur concision elles ne prennent que peu despace.
Daprs cela, nous regardons comme notes r-duire ou retrancher :
a.

Les notes inutiles pour la question traiter.

b.
Il faudra galement retrancher tous les mots grecs que les nouveaux diteurs
ont insrs, sans pouvoir les appuyer par une citation quelconque, dans le seul but
de complter la filiation tymologique.
c.
Une partie des notes simplement copies dou-vrages gnralement rpandus. Toutefo
is, nous aurons soin de renvoyer ces ouvrages mmes.
d.
t.

Les conjectures inutiles relatives des mots ex-pliqus seulement eu passan

e.

Les accumulations entirement inutiles dexem-ples.

f. La citation textuelle de passages dauteurs an-ciens, qui ne sont rapports que p


our prouver quel-que chose en passant.

4.
Daprs lexemple de M. Passow, nous abrge-rons beaucoup les titres des ouvrage
s cits; une table des auteurs mis contribution, ajoute la fin de louvrage, pourra tr
e le supplment ncessaire ces abrviations, dans lesquelles dailleurs nous observe-ron
s la plus stricte uniformit.
5.
Pour les changements quil y aura faire dans la disposition des articles a
jouts par les Anglais, tout en profitant de nos propres lumires, nous consulte-ron
s consciencieusement les critiques dont leur tra-vail a t lobjet, ainsi que les obs
ervations relatives leur dition qui se trouvent parses dans les commen-taires de p
hilologues modernes.
***************Page 16************************
IV. TABLES A AJOUTER.
Selon ce que nous avons expos, nous donnerons :
1.
La Table tymologique grecque des mots tels quils ont t rangs par Henri Estien
ne dans le corps du Dictionnaire. Nous conserverons de cette manire le plan de ldif
ice tymologique si pnible-ment construit par H. Estienne.
2.

La Table des Themata verborum.

3.

Les Tables prosodiques de M. Passow sur les d-

sinences et les syllabes de flexion des mots, traduites de lallemand.


La Table des auteurs et des ouvrages cits.
Nous ritrons, dans cet extrait du grand Prospectus, la prire que nous avons adresse
MM. les Savants nationaux et trangers, de vouloir bien nous assister de leurs lum
ires et de leurs conseils dans cette grande entreprise; nous recevrons avec une v
ive reconnaissance les observations quils voudront bien nous adresser.
***************Page 17************************
PROSPECTUS
NOV EDITIONIS
THESAURI GRC LINGU
AB
HENRICO STEPHANO
CONSTRUCTI.
***************Page 18************************
THESAURUS
GRC LINGU
AB
HENRICO STEPHANO
CONSTRUCTUS.
POST EDITIONEM ANGLICAM NOVIS ADDITAMENTIS AUCTUM, ORDINEQUE ALPHABETICO DIGESTU
M TERTIO EDIDERUNT
CAROLUS BENEDICTUS HASE,
INSTITUTI REGII FRANCI SOCIUS, IN SCHOLA REGIA SPECIALI LINGUARUM ORIEN-TALIUM PR
OFESSOR, IN BIBLIOTHEC REGI PARTE CODD. MSS. GRCOS ET LATINOS
COMPLECTENTE
CUSTOS
ADJUNCTOS,
ETC.,
ETC.,

G. R. LUD. DE SINNER
ET
THEOBALDUS FIX.
SECUNDUM CONSPECTUM ACADEMI REGI INSCRIPTIONUM ET HUMANIORUM
29 MAJI
1829
APPROBATUM.

LITTERARUM

DIE

REGI CHRISTIANISSIMO DEDICATUS.


PARISIIS,
EXCUDEBAT AMBROSIUS FIRMINUS DIDOT,
REGIS CHRISTIANISSIMI ET INSTITUTI REGII FRANCI TYPOGRAPHUS.
VENIT APUD FIRMINOS DIDOT FRATRES,
PROSTAT.
AMSTELODAMI APUD MULLERUM et SOC. FRANCOFURTI AD MOEN. APUD H. L. BROENNER
MDCCCXXX.
***************Page 19************************
ADDITAMENTUM
Ex quo Prospectum hunc nostrum publici juris fecimus singul fere hebdomades addit
amenta ad editionem nostram nobis attulerunt. Nostratium fa-vorem insignem sumus
experti. Liber Baro G. Cuvier, Regis Christianissimi a consiliis status, vir il
lustrissi-mus, benigne in vocabuli quae animantia apud Gr-cos designant explicand
is operam suam se adhibitu-rum et nobiscum communicaturum esse spopondit. J. Fr.
Boissonade, antiquis in literis apud nos princeps, ad 500 nova vocabula nobiscum
communicavit, quod senex celeberrimus Coray itidem facere non est de-dignatus. J. G. Dahler, vir maxime reverendus, Argentorato nobis misit supplementa plurim
a ad Lexicon suum peregrinarum vocum, impetravitque humanissima a familia Schwei
ghuseriana ut mss. Brunckii annotationes nobis inspiciend mitterentur quibus uti n
os posse speramus. Thiebeaut de Ber-neaud, vir clar., catalogum plantarum grcarum
quem Schneiderus olim maximi habuerat benevolentissime commodavit. Cadomo nobis
pervenerunt Hesychii,
***************Page 20************************

Etymologia Magni et Glossariorum (Illorum exem-pla , a Sam. Bocharto in marginal


is olim annota ta. Quae etsi minoris sint pretii, tamen est sane quod He-beto, v
iro clar., profecto Bibliothec Cadomensis public ob eximiam humanitatem gratias ex
animo agamus. Indicem nominum propriorum grcorum nobiscum communicavi!: amplum v
ir eximius N. D. Ma-nosPtolemi futurus sospitator.F. Lajard, Instituti Franci socius
, vir clar., Arcae Coftstantinopo1i lanae * exemplum nobis commodavit, ex quo ra
rissime libro plura excerpsimus et in nostrum opus inserui mus. P. A. Stapfer, Th
eologiae olim professio, vir summe rever., communicavit nobiscum librum quo Angl
i usi non videntur, Lexicon grcarum vocum quibus Ta rentiniut suisutebantur, aucto
re Jo. Juvene, insertum in Delectum scriptorum rerum Neapolitanarum [ed. Domin.
Jordano]. Neapoli, 1735, fol. p. 374-38^. Chr. Walz, Tubingensis, vir clar., corp
us Rhetorum
---------------------*
***************Page 21************************
grcorum editurus, vocabula nova plura ex ineditis libris excerpsit nobisque imper
tivit.
Sed, quod valde ltamur, apud exteros quoque cele-berrimorum philologorum sumus ex
perti favorem ita ut eventus omnem spem excesserit J. Geel, Biblio-thec Lugduno-B

atav prfectus, Ruhnkenii Wyt-tenbachiique successor dignissimus, vir celeberrimus,


Lugduno-Batavorum misit nobis, Curatoribus Aca-demi benevolentissime annuentibus
, exemplum The-sauri Stephani quo usus est olim T. Hemsterhusius, ad 15000 addit
amentis ejusdem viri incomparabilis exornatum , quorum minima pars in editione L
ondi-nensi ab aliis est proccupata *. Etiam in Germania, literarum antiquarum tel
lure classica, philologi prin-cipes benignissime nos adjuvant. B. G.Niebuhr, S.
M. Regis Borussi a consiliis status intimis, vir illustris-simus, a Ministerio Bo
russico Institutionis public privilegium editioni nostr imploravit humanissime. Fr
anc. Passow, professor Vratislaviensis celeberrimus, nova nobiscum communicavit
vocabula plurima, prae-tereaque promisit benignissime se in usum et sup-plementu
m Thesauri nostri tabulas prosodicas novas et plenas esse elaboraturum. C. A. Lo
beck et C. L. Struve, professores Regimentani celeberrimi, nobis se additamenta
missuros per literas benevolenti in nos plenissimas spoponderunt. Vocum homericar
um aliarumque explicationes suas nondum publici juris
---------------------* Donec primus fasciculus libri nostri prodeat cfr., excerpta ex his Hemsterhusi
anis additamentis quae dedit J. T. Bergman in Biblioth. crit. nov. t. 3, p. 184193.
***************Page 22************************
factas humanissime nobis obtulit L. Dderlein, pro-fessor Erlangensis celeberrimus
.
Rationem nostram alphabeticam approbaverunt viri docti longe plurimi, quorum nom
ina tamen pro-ferre supervacaneum ducimus.
Etymologias Zendicas et Sanscritas omittimus, ne certa incertis misceamus.
Precibus nostris supra p. 32 expositis fore ut satis-faciant viri docti, laborem
nostrum probantes, valde speramus.
Fasciculus primus serius prodibit quam sperave ramus. Sed recipiendis ditissimis
illis additamentis et tempus dandum erat et locus, quae res progressum operis mu
ltum retardavit.
---------------------Dabamus Parisiis ipsis alendis Juniis, 1830.
***************Page 23************************
PROSPECTUS
NOV EDITIONIS PARISIN
THESAURI
LINGU GRC STEPHANIANI.
I.

CUR OMNINO LIBRUM TYPIS REPETAMUS CAUS EXPONUNTUR.

Tres sunt causae praecipue quae ad Thesaurum lingu grc ab Henrico Stephano construc
tum tertio typis edendum nos permoverunt.
1. Utriusque editionis raritas et pretium.
Editio prima ab H. Stephano in lucent data indies fit rarior, praesertim ubi est
completa, exemplarque niti-dum semper fere 300 vel 400 constat francis. Editio
An-glorum Valpyana 1200 francis prostabat, pretio rei fami-liari hominum doctoru
m parum convenienti. Videmus quoque numerum illum 1086 subscriptorum magis nominibus virorum laut fortun quam litteratorum esse compositum. Nihilominus, etsi rat
io nostrae editionis plane est diversa, consilium tale mente nunquam conce-pisse
mus, nisi certo sciremus editionem eam divenditam esse. Nam qu, olim H. Stephanus
Scapulae vitio verterat, hc nobis crimini dari omnino noluimus.

***************Page 24************************
2. THESAURI STEPHANIANI PRSTANTIA.
Thesaurum lingu grc in nostros usque dies tanti videmus stimari, quia liber ille, pr
aestantissimus unus omnium, sylvam continet et materiam lingu grc, fa-cile omnium q
uibus unquam homines usi sunt locuple-tissim, quippe qu ultra 160,000 vocabulorum
numero constat. Scapulae Lexicon, quantum vis adauctum editione Duncani Glasguen
si, 1816, 2 voll. in-4o, Oxoniensi, 1820, in-fol. et Londinensi, 1820, in-fol.,
tamen e Thesauro est excerptum, de qua re Stephanus ipse merito est questus. Hed
erici Lexicon, etsi editio Londinensis, 1825, in4, itemque Lipsiensis Passowii et
Pinzgeri, 2 voll. in -8o, mul-tis commendentur dotibus, Thesauri vices tamen nun
-quam poterit implere. J. G. Schneideri Lexicon grco-ger-manicum est muitiplici
doctrina refertus liber, praesertim in explanatione verborum qu ad historiam natu
ralem, physicen, aliasque disciplinas spectant. Lexici hujus pr-stanti tres editio
nes optim sunt testes. Schneiderus tamen erravit haud pauca in disponendo ordine
variarum significationum vocabuli, neglexit particulas et prposi-tiones, limites,
quos sibi circumdederat, spe est trans-gressus, omninoque lingu grc explicationem h
isto-ricam minus accurate quam par erat est persecutus. Qua-tuor harum partium u
nus omnium optime Paseowius habuit rationem, primusque est e lexicographis qui n
o-tationem mensur prosodic vocabulorum addere magna cum cura haud est dedignatus.
Riemerus in etymologiis suis spissime verum vidit, quod praecipuam libri sui dote
m credimus. Qu alia sunt Lexica grca Galloram Germanorumque, Planchii, Rostii, Rei
chenbachii, aliaque, utilia quidem sunt, in censum nostrum autem vix ve niunt, qu
ippe qu tironibus tantum destinantur. Patet
***************Page 25************************
ergo, quod modo diximus, Thesaurum lingu grc
Stephanianum, auctum ditissimis Anglorum addita-mentis, solum idemque unicum ess
e sylv, copi et materi lingu grc promtuarium, nemoque mira-bitur, si in Gallia nostra,
qu patria fuit mirandi hujus operis, celebratissimum Thesaurum typis tertio cred
imus esse describendum.
3. Ordo alphabeticus.
Verum enimvero ut nova nostra editio Parisina liber fiat utilis omnino, secundum
litterarum ordinem est dis-ponenda. Qua in re, quum multos esse videamus qui a
nobis dissentiant (1), multosque fore opinemur qui dubitaturi sint, qustionem han
c altius perscrutabimur.
A. Argumenta qu in contrarium adducuntur.
Henricus Stephanus ut primus ordinem etymologicum verborum in Thesaurum inducere
t, quemadmodum ipse
---------------------(1) Angli in prmonito, quod inscribitur : Lectori benevolo, laudant defensores or
dinis etymologici Stephaniani L. C. Valere-naerium, Parrum, Boissonadium. Ordine
m etymologicum omnino prferunt Passowius, Ueber Zweck, Antlage und Ergnzung griech
. Wrterb., p. 25, 26, et G. Hermannus, Censura, Opusc. t. 2, p. 221. Pro ordino a
lphabetico militabat J. A. Fabricius, Bibl., gr., (cujus verba legas apud Anglos
p. xxxix), exemplumque tum vete-rum lexicographorum grcorum, quum recentiorum an
te Stepha num. Denique recentissimi omnes a Schrevelio et Hederico ad Schneiderum
, Planchium et Passowium ordinem alphabeticum sunt secuti.
***************Page 26************************
exponit, ad lectorem Epistola, pag. XXII ed. angl., dua-bus prcipue motus est cau
sis illis :

1 Ordinis etymologici auxilio facilius formarum et vo-cabulorum ditissim lingu grc pl


enitudo et copia mente percipitur, ubi, primo loco posita radicis forma, derivat
a et composita omnia, uno eodemque loco con-gesta , quum origine tum necessitudi
ne sua sunt in unam eandemque familiam vinculo etymologico inter sese arcte conj
uncta.
2 Lingu grc studiosus, una qualibet vocum fami-lia bene cognita, alias deinceps omne
s sine laboro menti inculcabit : quinetiam, postquam, analytica via, a radice pr
ogressus, inde per omnes derivatus et composites formas descenderit, rursus vice
versa, synthetica via per eas dem ad radicem poterit ascendere, eoque modo in le
xico suo quasi percipere historiam ingenii Grcorum.
Tria sunt qu ab H. Stephano adversus ordinis alpha-betici commoda afferuntur :
1 Voces ejusdem originis disperguntur in loca tam di-versa et a se invicem tam re
mota ut reperiri et recolligi fere non possint.
2 Form verborum activ spius immenso secernun-tur intervallo a formis eorundem mediis
passivisve.

3 Voces edem, prout diversis abundant formis, locis suis alphabeticis spissime sunt
repetend, qua re multum fit et chart et temporis dispendium ; similiter form at-ti
c in a formis communibus in - male secer nuntur ; tempora anomala verborum irregula
a pr-sentibus ipsorum distant tango spatio, velut procul abest ab aor. suo 2. ;
act divelluntur a formis solutis, a et a .
***************P 27************************
B. ARGUMENTA HC REFELLUNTUR.
Accuratius hc sunt perpendenda ; primum ergo de emolumentis, qu feruntur, ordinis
etymologici dis-seramus.

1 Observamus omnino fieri non posse ut quis studio-sorum doctorumve dispositionem


hanc etymologicam constanter persequatur ; plurima enim sunt voca-bula quorum r
adix jamdudum periit, plurima quorum etyma dubia sunt. In lexico autem, quod mag
is quam alius liber quilibet res lingu certas debet complecti, licet quidem etymo
logias afferre problematicas incertas-que, sed dubium etymon ponere fundamentum
stirpi vocabulorum cuilibet, perinde ac si rei hujus contro-versia esset nulla,
hoc, dicimus, omnino non placet. Quantumvis enim his in rebus cum G. Hermanno, l
. l., sa-pientissimum Stephani judicium admirari soleamus, at-tamen si plurima r
eprehendenda in amplissimo Thesauro credimus, viris doctis ex concessis jampride
m videbimur disputare. Sufficiat de pluribus monuisse et a Stephano tanquam du
se separata ; Anglos ad retulisse. Ita, v. gr., criticus doctissimus in Quarterly
, tom. 22, n 44, Pag. 332, H. Ste-phano vitio vertit quod et ab derivarit, unic
vanda affirmans : sed addenda credit, procul dubio, , , , . Bene observatur
le a Stephano inter se divelli et diversis radicibus ad-scribi. Male item et i
parari, qu sint unum idemque verbum duplici forma usurpa-tum, auctor est nobis G.
Hermannus, l. l., quod in medio relinquimus. Dispositio etymologica qulibet care
t fun damento et principio generali, sine quo nulla potest esse
***************Page 28************************
disciplina lexicographica, familique etymologic quan-tumvis cert inter se, fragment
a sunt potius quam unum omnibus partibus confectum atque absolutum corpus. Aucto
rem itaque sagacissimum criticorum L. C. Valcke-naerium (1) secuti, fatendum duc
imus, si hodie Thesaurus lingu grc quispiam esset edendus ordine etymolo-gico , Ste
phanus deserendus esset, novusque novo ordine construendus. Quam rem agere nos n

ec voluimus nec potuimus, quia hisce temporibus ubi, prsertim hic ter-rarum, stud
ium philologi quam aiunt comparativ viget, ubi in dies lingu Sanscrita et Zendica m
ajores copias nobis reserant, fieri poterit, ut dificium novum illud, tanta opera
constructum, paucis abhinc annis fractum concussumque corruat et collabatur.
2 Quod si concedamus, numero posito pari stirpium vocabulorum, plura esse etyma c
erta quam dubia, cre-dimus nihilominus Thesaurum esse opus immensius quam ut qui
s in eo deducta per stirpium seriem vocabu lorum genera dispicere possit lucide e
aque menti ita ut inhreant memori valeat inculcare. Sunt nobis hodie alia eaque pl
ura hujus generis adjumenta , quibus innisus lin-gu grc cultor facilius ad analogi e
jusdem scientiam poterit pervenire. Ne dicam de libris qui doctorum virorum usui
destinantur, sunt nobis grammatic, Thierschii ex. gr., ubi a 132 ad 141 de analo
gia lingu grc agitur lucide et copiose ; sunt nobis lexica etymologica minoris volu
minis et pretii, quorum tria, Nizii, Lutzii, Rostii,
---------------------(1) Existimandum minime est, in isto Thesauro singulis voco-bulis derivatis suam
adsignari originem, singula verba derivata ad suam radicem et priscum fundum re
duci. Neutiquam. Hac in parte millies peccavit Stephanus ; hac in parte Thesauru
s iste amplissimus scatet erroribus. L. C. Valekenaer, Observationes academic ...
Obs. XXIV, p, 32. Trajecti, 1808.
***************Page 29************************
merito maximi habentur (1). Quos libros evolvat tiro, e quibus plura proficiet q
uam e Thesauro. Ne tamen H. Ste-phani labor immensus et ingratus omnis pereat, (
de qua re ipse est questus, Epistola ad lectorem, p. XXII ed. angl. a verbis : U
t autem et ipse de hac spe ) ad calcem editionis nostr addemus tabulam etymologica
m secundum ordinem quem H. Stephanus erat secutus. Prterea dis-quisitionibus etym
ologicis in nostra recensione eruditus lector minime carebit, de qua re infra ex
ponemus.

Argumenta, qu ab H. Stephano olim adversus ordi-nis alphabetici commoda affereban


tur, ejus sunt modi ut unice possint referri ad libros ipso priores, prsertim ad
Grcorum glossaria. Indicem etymologicum nos ad calcem libri addituros esse jam di
ximus, et sane non est quod spondeamus, nec verborum formas activas a passivis v
el mediis, nec formas contractas a solutis, nec anomala tempora a prsentibus suis
separatum nobis iri. Nec Schneiderus nec Planchius hoc fecerunt ; et sicubi has
irregulares formas loco suo peculiari alphabetico ap-ponere oportebit, laudatio
nuda vel form communis vel prsentis temporis sufficiet ; exponetur sub , quemadm
n re exemplum Pas-sowii sequi nos oportebit
Ita denique, Thesauro ordine alphabetico digesto et redacto, semper fere semel t
antum liber erit evolvendus. Nunc autem molesto cum labore et magno cum tdio evol
vendi sunt index et liber ipse, ubi spius minus ac
---------------------(1) Fr. Thiersch, griechische Grammatik vorzglich des home-rischen Dialekts. 3e A
ufl. Leipzig, 1826. A C. Niz, klein. griech. Wrterb. in etymol. Ordn. ; neu besorg
t von I. Bekker. Berlin, 1821 S. Lutz, kl. griech. Wrterb. zam Auswendiglernen. B
ern, 1816. V. C. F. Rost, Elementar-Wrterb. der griech. Sprache in etymol. Ordnun
g. Gotha, 1825.
***************Page 30************************
curate et pluribus quidem in locis de uno eodemque agi-tur vocabulo, qua de re m
ulti semper sunt questi. Vide Fabricium, Bibi, gr., supra, p. 7, not., laudatum.
II.

DE LIBRIS DISSERTATIONIBUSVE QU ANGLI THESAURO ADJUNXERUNT.

Expositis rationibus cur in nova nostra editione ordinem alphabeticum sequendum


duxerimus, disseramus nunc de libris libellisve quos Angli in fronte et ad calco

m editionis su addiderunt.
A. Libelli et dissertationes in fronte the-sauri angulorum.
Servanda credimus hc quorum enumerationem hic ponimus, additis numeris quibus ab
Anglis fuerunt de-signata in prmonito illo inscripto : Lectori Benevolo.
I et II. Fac-simile tituli utriusque editionis prim.
III.
Henrici Stephani admonitio de Thesauri sui Epi-tome, qu titulum Lexici grc
i novi prfert, p. iv.
IV.

Epistola dedicatoria et epigrammata duo de The-sauro gr., p. v.

V.
Catalogus auctorum grcorum e quorum scriptis vocabula et loquendi genera,
eorum item unde expositiones vocabulorum aut loquendi generum petit sunt in hoc
Thesauro grc lingu, p. vi.
IX.
Henrici Stephani ad lectorem Epistola, seu Pr-fatio in suum Thesaurum lin
gu gr., p. xxi.
X.
H. Stephani Epistola a. 1569 edita, qua ad multas multorum amicorum res
pondet, de su typographi
***************Page 31************************
statu, nominatimque de suo Thesauro lingu gr., p. xxix. Hanc epistolam lectu dign
issimam totam credimus typis repetendam e M. Maittaire, Stephanorum Historia, p.
304 341.
XI.
Excerpta ex J. A. Fabricii Bibliotheca gr., vol. vi, p. 651 668, ed. Har
les, p. xxxvi, quibus addemus observationes Firmini Didoti, patris, de duabus, q
u feruntur, Stephani ipsius editionibus Thesauri grci. Vide Observations sur Rober
t et H. Estienne, p. 220 libri qui inscribitur : Les chants de Tyrte, et autres o
uvrages. Paris, 1826. Omnino haud inutile erit vitam H. Stephani e Mich. Maittai
trii Stephanorum Historia, Lond. 1709, to-tam recudere, quam observationibus F.
Didoti laudatis augebimus. Angli excerpta tantum dederunt p. xliv. Historia hac
repetita typis, etiam epistola n X denotata repetetur, utpote a Maittairio jam re
cusa.
Sed resecanda sunt: VI, p. viii, Scipionis Cartero-machi Pistoriensis Oratio de
laudibus litterarum gr-carum ;
VII,

p. xiv. M. Antonii Antimachi de litterarum gr-carum laudibus Oratio, et

VIII, p. xv. Ex Conradi Heresbachii Oratione in com-mendationem grcariim litter


arum excerpta.
H. Stephanus has quidem dissertationes in fronte Thesauri sui addiderat ; nos ho
die eas minus judi camus utiles. Nam reapse patet, quia, quum Thesau-rus primum a
spiceret lucem, libri litteras grcas trac-tantes fuerint rariores, Stephanum bene
egisse recu-dendis libellus tum temporis utilibus et rarioribus. Si autem nobis
hodie idem esset agendum, trecentorum ejus modi libellorum, qui typis repetantu
r dignissimorum, possemus exhibere catalogum ; sed hi quid ad lexicon ?
Liber qui designator n XIII, p. xlvii, De verbis grcorum mediis L.. usteri, S. Cl
arkii, J. Clerici et
***************Page 32************************

E. Schmidii Commentationes a Wollio, qui suam ad-jecit, recensit, una cum Dresigi
i et Bowyeri notis, prclarus est liber; sed summam libri non librum ipsum recipie
s in lexicon.
Idem est dicendum de n XIV, p. cx, ubi Ogerius, de lingu grc affinitate cum hebraica
, qui prterea minus formis, imo absurdis scatet etymologiis. Anne fortasse repete
ndus erat Zachari Bogan Homerus ?
Dissertatio qu designatnr no XV, p. cxviii, S. A. Ep. nesti , de vestigiis lingu h
ebraic in lingua grca, ideo est resecanda quod Opuscula celeberrimi olim phi-lolog
i ubique sunt obvia.
Pervenimus ad n. XVI, sive ad Lexicon vocum pere grinarum in scriptoribos gr. obv
iarum, quod disserta-tionibus librisque componitur, quorum enumeratio hic sequit
ur. Insunt quidem :
1.
Excerpta e Chr. D. Bechii Dissertat. de lexicis gr. et lat. omnino et re
centissimis singulatim, p. cxxii, desumpta e volumine primo Actorum Seminarii ph
ilolo-gici Lipsiensis. Recensio est critica librorum lexicographi-corum eorum, i
n quibus voces peregrin in scriptoribus grcis obvi explicantur, inde a Chr. Scholtz
io usque ad H. Planckii Commentationem de vera natura atque indole orationis grc N
. T.
2.
J. E. Jablonskii Disquisitio de lingua lycaonica, ad locum Actorum, c. x
iv, v. 11, p. cxxv.
3.

F. G. Sturz, de dialecto macedonica et alexandrina Liber, p. cliii.

4. Jablonskii Glossarium vocum gyptiarum, cum pr fatione et auctario Te Wateri, p.


cxcix.
5. L. C. Valckenaer, Dissertatio de vocabulo , p. cccxxii, decerpta e t. I ejusdem Op
usculorum.
. Spicilegium vocum paucarum, recte aut secus pro
***************Page 33************************
gyptiacis habitarum ; post Jablonskium, Te Waterum et Sturzium collegerunt Thesau
ri Stephaniani editores (anglici), p. cccxxv.
7.
Addenda et corrigenda, p. ccclxxii, qu continent prsertim Zosimum Panopoli
tanum, de Zythorum (ce-revisiarum) confectione, ex editione Gruneri. Solisbaci,
1814, aliaque.
8.
J. G. Dahler, Lexicon vocum peregrinarum in gr. auctoribus, glossographi
s maxime, obviarum, p. ccclxxv, quo continentur :
a.

Prfamen.

b.

Tabula generalis ad Lex. voce. perr. in ser. g. obvv.

c. Tabul speciales, in quibus vocabula peregrina disponuntur secundum ordinem gentium a quibus in ser-monem grcum recepta sunt. Sub v
oce Athenienses, v. gr., inveniuntur voces omnes Athenis usurpat, quarum origo ad
exteras gentes referenda videbatur.
9.
Vocab. a Dahlero prtermissa, p. cccclxxxvii. Com-prehenduntur hac parte i
nter alia etiam ea vocabula peregrina vel singularia qu H. Stephanus indici suo i

nseruerat ; ea igitur in nova editione Anglorum suo loco, cui fuerant ab H. Step
hano destinata, non sunt inserta , sed huc, unum in locum , transportata.
Qua ex nostra enumeratione patet, excepto labore Dahleri supplementisque ad eum
referendis, in ista sylva dissertationum materiam potius esse datam ab Anglia co
ndendi lexici vocum peregrinarum a scripto-ribus grcis servatarum quam ipsum lexi
con, quod novis editoribus erit condendum. Prterea Angli ipsi sunt confessi non u
sos se fuisse libris hisce : J. G. Haupt-mann, Programma de laconica dialecto ;
G. Lancilloto Ca-stello , Princ. di Torremuzza, Prolegomena ad nov. collectio-ne
m inscriptionum Sicili ; Ign. Rossi, Etymologi gyptiaca ;
***************Page 34************************
B. Aldrete, del origen y principio de la lengua Castellana Romance que y se usa e
n Espaa ; nec recusa fuit : Hadr. Relandi Dissertatio de veteri lingua Indica, et
Dissertatio de reliquiis veteris lingu Persic, nec Lexicon Taren-tinum a Jo. Juve
ne conscriptum.

Lexicon isthoc vocum peregrinarum duobus condi potest modis. Aut tabul Dahleri sp
eciales fundamenta erunt, in quibus loci auctorum diversorum, ubi oc currunt pere
grin ist voces explanat, qu geogra-phice su cuilibet terr erunt reddend, laudabuntur v
l in extenso, vel citato tantum libro, in quo expla-nantur, et ita lexicon istho
c partem a Thesauro diversam efficiet ; aut, quod magis probamus, quodque Stepha
nus ipse videtur agere voluisse, locis suis, in ipso Thesauro, ordine alphabetic
o, omnes h, qu peregrin feruntur, voces inserentur, quibus, vel in extenso, vel lau
datione nuda tantum, explanationes virorum doctorum adjun-gentur. Tabul Dahleri s
peciales indices tum erunt, qu ad calcem operis poterunt addi, ut conspectus vocu
m intarum exterarum, in grcam linguam adscitarum, unicuique pateat libere. Altera
m hanc rationem, Her-manno, Opusc. t. 2, p. 225, ut videtur, probatam, sequi con
stituimus.
Quam rationem ut testimonio tueamur gravissimo, in memoriam virorum doctorum red
ucamus, Platonem, in Cratylo, p. 425 ed. Steph., t. 2, part. 2, p. 90 ed. I. Bek
ker., confiteri, Grcos ipsos, ubi de etymo vocis cu-jusdam enucleando desperassen
t, ad Barbaros confugisse, a quibus, utpote sese antiquioribus, difficilem istam
vo-cem accepissent. Si Platonis tempore mos iste invalebat, eo magis hodie nobi
s videtur verendum, ne ultra modum in requirendis radicibus peregrinus divagemur
. Credimus ab altera parte fore ut, serius ocyus, in linguis orienta***************Page 35************************
libus hucusque minus notis fontes detegantur e quibus origo earum vocum peregrin
a certissime poterit derivari, quas genuine grcas ad illud tempus ducebamus. Inse
rtus prterea vocibus ejusmodi alphabetico suo loco, vitabimus vitium dispositioni
s illud quod Angli spissime effugere non potuerunt, qui quidem unum idemque vocab
ulum duobus in locis, primum in Lexico vocum peregrina-rum, deinde in ipso Thesa
uro, explicare sunt coacti. Nos tamen, laudantes viros doctos peregrinas illas v
oces exponentes, de explicationibus ipsis non spondebimus. Inutile fere est in e
xtenso afferre quidquid ab eruditis huc allatum est, siquidem hodie philologia c
lassica ab orien-tali magis distat quam tempore Stephanorum, Gaulmini et aliorum
. Orientalium linguarum cultor, nudis his lau-dationibus contentus, ad libros qu
os laudamus semper recurret, et grc lingu studiosus in celeberrimo no-mine viri lau
dati acquiescet, quippe cui sola notitia satisfaciet. Qua in re est quod et nobi
s et lectoribus gratulemur maxime, virum summum, Stephanum Qua tremere, Instituti
Franci socium, in Collegio regio Franci lingu hebraic, chaldaic et syriac profes-sore
m, benevolentissime nobis auxilium suum et operam despondisse sicubi nodum exsol
vere modum nostrum superabit.
Credidimus quoque utile quid nos facturos gratique iis qui colunt philologiam co
mparativam, nunc ubi affinitas lingu Sansrit et Zendic cum lingua grca plene est et

lucide demonstrata, adjungentes radices Sanscri-tas Zendicasque vocabulis omnibu


s grcis quorum si-militudo cum illis extra omnem controversiam est posita. Vir sa
gacissimus, Eugenius Burnouf, grammatic generalis et comparativ in Schola prparator
ia professor, cujus doctissimi libri omnibus probantur linguarum orientalium
***************Page 36************************
peritis, hac opera defungi benevolentissime in se sus-cepit. Peculiari dissertat
ione exponet principia qu est secutus.
B. Libri et dissertationEs ad CAlcem the-sauri anglorum.
Priusquam ad Thesaurum ipsum accedamus notitia est exhibenda librorum quos Angli
ad calcem operis ad junxerunt. Nonum constituunt volumen quod inscribitur : Caro
li Labbi Glossaria, grco-latina et latino-grca. Cum aliis opusculis. Habes hic cata
logum. Asteriscum prfiximus opusculis iis, de quibus, utpote attentione lectoris
prsertim dignis, mox disseremus fusius.
Catalogus opusculorum, qu in nono volUmine
CONTINENTUR.
I.
Cyrilli, Philoxeni, aliorumque veterum auctorum Glossaria, grco-latina et
latino-grca, a Carolo Lab-bo collecta, plurimis in locis ab editoribus Thesauri g
rci Stephaniani emendata, p. 1 381.
II.
Bon. Vulcanii Brug. not et castigationes in Glos saria utriusque lingu, p.
391423.
III.
Colloquia duo vetera grco-latina; colloquium scholasticum ; Excerpta e Ve
rweii prfatione ad novam viam docendi grca, p. 423431.
IV.
Niciarii Interrogationes et responsiones; Carfili-dis Interrogationes et
responsa ; Responsa sapientum ; p. 432.
V.

Prcepta in Delphis ab Apolline in columna scripta secus deum , p. 433.

***************Page 37************************
* VI. Collectio vocum, qu pro diversa significatione accentum diversum accipiunt,
auctore Cyrillo, seu po-tius Philopono, p. 433440
VII. Veteres gloss verborum juris, qu passim in Basilicis reperiuntur, a Carolo La
bbo edita, cum ex-cerptis e Fabricii Bibliotheca grca, Antonii Schultingii prfation
e, additionibus e libro Ms., Jos. Scaligeri et aliorum emendationibus, notis eju
sdem Ani. Schultin-gii, pr 441488.
VIII. Hadriani Sententi, responsa, rescripta, et epistol, cum excerptis de Dosithe
o e Fabricii Biblio-theca grca, et cum Goldasti notis, p. 489 500.
* IX. Verborum quorundam themata, qu magna e parte vel sunt anomala, vel poetica,
aut certe ejusmodi, ut non obviam cuilibet habeant originem, p. 500626.

. De grc lingu dialectis, e scriptis Joannis Gram-matici, qu fuerunt inscripta ;


is a Corintho decerptus ; E Plutarcho excerpta de dialectis, et homerico earum u
su ; Ex eodem Plutarcho excepta de tropis, et homerico eorum usu ; De schematis,
et homerico eorum usu, ex eodem Plutarcho, p. 628670.
XI.
De passionibus dictionum, e Tryphone Gramma-tico ; Ejusdem Opuscula qudam
, e Museo critico Can-tabrigiensi, cum notis C. J. Blomfieldii, episcopi Cestren

sis, excerptis e Fabricii Bibliotheca grca, p. 671 688.


XII.
Herodiani de notis numerorum tractatus, p.
689 697.
III. De mensuris et ponderibus, libellus Gabini, e collatione cum iis, qu apud Pau
lum gin. et Schol. Ni-candui leguntur, emendatus, p. 697707.
XIV.

De mensibus et partibus eorundem, cum ex-

***************Page 38************************
cerptis e Matthi Glossariis grcis minoribus, p. 707 714.
XV.
Ammonii de similibus et differentibus vocabulis libellus, cum excerptis
e Fabricii Bibliotheca grca, Valckenaerii prfatione, notis, et animadversionibus i
ntegri ; nova editio correctior, et notis e Schferi editione Lipsiensi A. D. 1822
, atque ea, quam continet Scapul Lexicon Oxoniense A. D. 1820, depromtis aucta. C
ui accesserunt e Valckenaerii editione Opuscula Eranii Philonis de differentia s
ignificationis, Lesbo-nactis de figuris grammaticis, Anonymi de solcismo et barba
rismo, Lexicon de spiritibus dictionum, e Try-phone, Chrobosco, Theodorito, et al
iis collectum, cum notis e Schferi editione atque Oxoniensis Sca-pul Lexici editio
ne desumtis, p. 717 936.
XVI.
, secundum . Stephani editionem,
a desumta sunt , p. 939945.
XVII.

usterianum

Orbicii , p. 945.

* XVIII. H. Stephani Commentarius de attic lingu seu dialecti idiomatis, p. 949 12


62.
Quum qu ad lexicon faciunt ex his libris jam sint ab editoribus anglicis in Thesa
urum recepta, non est, opi namur, quod recudendos omnes ducamus. Absoluta nostra
editione separatim poterunt prodire. Ita dignissima est qu typis repetatur disser
tatio G. Hermanni de particula
, qu inserta est Anglorum volumini VIII, p. 11185
11252. Sed dubii hremus de tribus libris illis quibus asteriscum prfiximus. Primus
est:
Collectio, numero VI designata, vocum qu, pro di***************Page 39************************
versa significatione, accentum diversum accipiunt, auc-tore Joanne Philopono, Gr
ammatico. Schllius, Hist, de la Litt. gr. t. VI, p. 300, editionem laudat longe l
ocu-pletiorem Erasmi Schmidtii, Witeberg, 1615, in-8, quam nunquam vidimus, cujusq
ue titulum tantum An-gli noverant, quum Stephani textum repetere contenti fuerin
t Humanitati Van-Praetii, viri summi, benevo-lentissimi, debuimus usum peculiari
s alius hujus libelli editionis, qu prodiit Lugduni Bat., 1751, pagg. 32 in-8. Sed
sola prfatione anonymi cujusdam doctissimi quidem viri est insignis, nam textus
ipse est mere Stephanianus. Libellus hic omnino est imperfectus distinctinctioni
bus-que arbitrariis scatet ; continet tamen nomina propria nonnulla qu utiliter p
ossent recipi in Thesaurium. Sed liber totus recudendus erit potius in opere quo
de ac-centibus agitur ; cfr. Lehrsium in J. C. Jahn. Jahrbcher fur Philologie, 1
826, t. 2, fasc. I, p. 30 et 31.
Quod spectat ad n IX designata Verborum quorundam themata, fatendum est hodie, bo

narum grammaticarum ope, formas istas irregulares vel tironibus esse notissi-mas
. Quapropter recentiores lexicographi, in Germania prsertim, tabulam talem vel pa
rtem analyticam e lexicis suis exulare jusserunt, formasque difficillimas alphab
eti-co suo loco in ipso libro explicuerunt, quod et nos fac-turas supra p. 11 sp
opondimus. Attamen ad sublevan-dam memoriam lectorum non paucorum Themata hc ad c
alcem libri repetemus, qua re prterea, ordine alpha-betico, verborum irregularium
abnormes form noti sine emolumento oculis supponentur.
H. Stephani Commentarius de attic lingu seu dialecti idiomatis, quem n XVIII design
avimus, liber est pr-clarissimus, ab eruditis plurimi semper stimatus, et hucusque
rarissimus. Dignus est itaque qui seorsim
***************Page 40************************
typis repetatur. Sed initio hujus repetitionis recudendi erunt grce Joannes Philo
ponus Grammaticus de dialectis lingu grc ex editione Aldina, et Gregorius Corin-thi
us grce ex editione Schferi, quibus poterit ad-jungi H. Stephani versio latina, in
Thesauri Anglorum tomo IX n X designata. Qui libri justum et utilis-simum effice
rent volumen. Sed non est cur in lexico repetantur.
Ut igitur de omnibus quos Stephanus et Angli The-sauro adjunxerunt libris conclu
sionis nostr summam exhibeamus, hanc sententiam ferimus :
1 Ex opusculi in fronte Thesauri additis servabimus ea qu numeris denotavimus I, I
I, III, IV, V, IX et XI, addita vita H. Stephani auctore M. Maittairio.
2 Voces peregrin suo loco inserentur in ipso The-sauro. Indicem earum fortasse ad
calcem editionis nostr exhibebimus.
2 Tabulam thematum verborum, n IX notatam, ex libris in fine Thesauri additis sola
m repetemus in fine nostra editionis.
Sed observandum ducimus nos statim laborem esse orsuros ab Henr. Stephani, addendis
istis in po-sterum tempus reservatis. Prfationem nostram quoque postea dabimus,
cujus vices Prospectus hic interea po-terit explere.
-----------------------------------III. DE RATIONE DIGEREND NOV EDITIONIS THESAURI.
Perventum est ad tertiam Prospectus nostri partem, qua de ratione digerend nov edi
tionis Thesauri post Anglorum curas disseremus.
***************Page 41************************
Censuratum Valpyan editionis, quas quidem vidimus, utilissim nobis fuerunt tres. P
rima G. Hermanni, altera in tomo 22 ephemeridum Quarterly Review, tertia Ienensi
s (1).
(1) Hc est enumeratio censurarum editionis Anglorum dis-sertationumque quibus pro
aut contra illorum rationem fuit dis-putatum, et quibus usi sumus in nostra hoc
Prospectu :
1. Classical Journal, London, 1811; t. 4, n 8, p. 443445, ubi a doctissimo viro de
ratione edendi novi Thesauri succincte et bene disputatur.
2o. Classical Journal. London, 1818; t. 18, n 35, p. 169192, Cod. Hermanni Censura
in novam editionem Stephaniani Thesauri grci, recusa in Opusculis viri summi, vo
l. 2, p. 217251. Lipsi, 1827, in-8. Cui Angli responderunt in ephemeridibus Classic
al Journal, t. 18, n 36, p. 381390, et t. 19, n 37, p. 103114.

3. In Anglia operis Valpyani prolixa prodiit censura in diario Quarterly Review,


t. 22, n 44, 1820, p. 302348. Censur huic, quam Blomfieldio adscripseruut, duplo re
sponderunt editores.
a.
Valpyus quidem in fronte fasciculi X editionis su edidit : a Reply to the
Quarterly Reviewer of Stephens Greek Thesaurus, qu diatribe inserta fuit quoque i
n Classical Journal, t. 22, n 43, p. 225240.
b.
A. Barkero fuit editus : Aristarchus Anti-Blomfieldianus, or a Reply to
the Notice of the New Greek Thesaurus, inserted in the 44th Number of the Quart.
Rev. Part the first. London, 1820. Bar-kero respondit Quarterly Review, t. 24,
n 48, 1821, pag. 376400. Quam censuram refellere est conatus Valpyus in Classical
Journal, t. 23, no 46, diatribe quam fasciculo cuidam nov editionis pr-terea adjun
xit. Anglorum amicus quidam jam prius eos ab incul-pationibus censoris in Quarte
rly Review, n 44, tueri studuerat in Classical Journal, t. 21, n 41, p. 91101. Deni
que editores, in fronte fasciculi VIII, ratione editionis quam in posterum sequi
constituissent exposita, excerpta laborem ipsorum probantia de-derunt ex episto
lis virorom doctorum Anglorum, Germanorum et Francogallorum.
4. Ultimo loco venit diarium eruditum Ienense (Jenaische allgem. Litter. Zeitung)
, ubi in fasciculo mensis decembris, 1822, n 223228 pseudonymus quidam eruditus No
valis, qui Hlse-mannus esse fertur, doctissimam et prolixam editionis Valpyan exhi
buit censuram. Censuras alias in diariis eruditis Germanorum, qu Parisios advebun
tur, non legimus.
***************Page 42************************

Editionis Valpyan secundum has censuras propria eaque sola fere laus copi est locu
pletissimorum addita-mentorum et operos diligenti editorum. F. A. Ebert, in prclaro
libro Bibliogr. Lexic. tom. I, pag. 553, bene observat : Anglos ferream probare
diligentiam, librum au-tem laborare mole sua inhabili. Attamen in sola littera
nimia copia editoribus vitio potest verti, siquidem co-lumn 629 apud Stephanum o
lim litter huic adsignat apud Anglos ad 2500 columnas sunt extens, quarum vox imple
, a 181 ad 326, qu quidem s-pissime notis copiosissimis, minutissimis typis exarat
is, sunt obrut. Inde a littera autem not omnes omittun tur, editoresque, ut ipsi
sunt fassi in fronte fasciculi VIII, arctioribus se limitibus circumscripserunt.
Credimus ita-que si ab Anglis denuo fuisset recudendum, eandem illos normam l
egemque ac sequentiuin litterarum et in hac fuisse secuturos.
De forma externa libri duo sunt qu in antecessum monere oportet.
I. H. Stephanus supplementa dederat dupla, addita-menta quidem ad tomum I, quibu
s voces comprehendun tur in serie litterarum ad omiss ; in Indice autem alphab
etico suo, omnibus in litteris, voces plurimus in-tertexuit. Quibus, supplementi
s Angli mirum in modum sunt usi.
1 Addenda tomi I Stephani apud, Anglos leguntur vol. VIII, col. 1100511184, typis
minutissimis similiter ac pridem apud auctorem.
2 Voces exter, qu antea legebantur vel in ipso libro vel in Indice, hinc sunt in Le
xicon vocum peregrinarum transportat.
3 Ali supplementari Indicis voces plurim in Ii-brum ipsum suo loco sunt ipsert.
***************Page 43************************
4 Ali tamen haud pauc etiamnum leguntur in In-dice Anglorum, omnino minus quam par
erat elabo-rato.
Qua in re nec Stephanum, qui talia vitare non poterat, neque Anglos, superstitio

se nimis vestigiis ejus inceden-tes, quod facere non oportebat, secuturi, nos ha
s voces omnes, suo alphabetico quamque loco, inseremus. Notis typographicis pecu
liaribus tum Stephani hc additamenta ab ipsius textu, tum supplementa Anglorum a
nostris se-cernenda erunt. Asteriscis autem utemur tum demum ubi vox, ab H. Step
hano nondum recepta, suo loco, litterarum ordine, explanatur, non autem ubi in t
ranscursu tantum laudatur.
II. Singulis paginis, monente Hermanno, l. l. p. 229, si voci explicand una plure
sve pagin inserviunt, vocem eam integram superscribemus.
Ad librum ipsum accedimus.
Infinitus est ambitus scienti lexicographic lingu gr-c antiqu, neque ullis unquam pote
rit circumscribi ter-minis, quippe recens inventi libri Mss., Papyri, inscri-pti
ones indies vocabulorum immensam jam copiam poterunt augere. Prterea, quum immens
us sit hodie numerus librorum philologicorum, fieri non potest, ut doctissimus q
uilibet quamvis diligentissimus, ne dicamus evolvat, sed ne nomine tenus quidem
noscat omnes. Non erit itaque quod miretur eruditus lector si additamenta ad The
saurum Anglorum pollicemur.
Ab altera autem parte nostra maxime intererit ut The-saurum hunc amplissimum, prt
er alphabeticam verborum seriem, disponamus et redigamus ita ut liber evadat uti
lis usuique lectorum aptus, qui status rei lexicographic grc hodierni sit in futura
tempora monumentum. Hoc autem fieri non potest quin multa resecentur eorum qu
***************Page 44************************
Angli, liberales nimis, prsertim in decursu vocum ra-dicalium per incipientium,
plenis manibus dederunt.
Verba Stephani autem servabimus omnia integerrime. De erroribus viri summi, hodi
e positis extra dubitatio-nem, lectorem admonebimus succincte.
A. Additamenta Editorum Parisinorum.
Addentur autem :
1.
Signa mensur prosodic syllabarum vocabulorum fere omnium, et ad calcem lib
ri tabul prosodic Pas-sowii latine vers. Qui labor specialis operis socii nostri Th
eob. Fixii, G. Hermanni olim discipuli, cur est demandatus. De ratione sua Prospe
ctu peculiari ipse ex-posuit fusius.
2.
Notitia litterarum, syllabarum et vocum qu a libra-riis inter se confundu
ntur. Ita elementa fere palogra graphi grc exhibebuntur, qu e Bastii, Porsoni, Elmsley
i, Schferi et prsertim Boissonadii libris pe-tentur.
3.
Radices vocum omnium etymologic, quod Anglos facere minus oportebat propt
er etymologicum ordinem. De nova accessione etymologica quam E. Burnoufio de-beb
imus, supra p. 17 et 18 diximus. Nunc apud nos tum etymologic breves ist indicatio
nes quum ordo alpha-beticus quatuor illas typorum grcorum species Stephani, de qu
ibus cfr. Quarterly Review, tom. 22, pag. 336, super-vacaneas reddent.
4. Dedicatio litterarum sonorumve quorum concursum Grci adamasse videntur euphoni
gratia, qu ex P. L. Courierii commentariis est petenda. V., ex. gr., de con***************Page 45************************
cursu soni eundem ad Luc. Asin, p. 182 ; de repetita ad Long. ed. Paris. (1829
), p. 20 et ad Luc. p. 279 ; de hiatu litter ad Luc. p. 182, 212 ; ad Long. p.
190, 199 ; de hia-tu soni , ad Luc. p. 182 ; de concursu ad Xenoph, p. 72 ; de
o ad Long. p. 168 ; ad Luc, p. 188, 269 ; de repetito ad Xenoph, p. 89, 104.

5.
Vocabula ab Anglis omissa, qu petentur e libris qui lucem viderunt post L
ondinensem Thesaurum editum, e recens inventis inscriptionibus in quibus explica
ndis vir summus Letronnius splendet, e Bckhii Corpore Inscri-ptionum grcarum, e Pa
pyris grcis brevi abhinc vulga-tis, e Scholiastis auctoribusque aliis haud paucis
, qui vulgo minus leguntur.

6.
Form nihili in Mss. codicibus e falsis lectionibus ort et inde in lexicis
et editionibus pessime servat ; ex. gr. pro ap. Polluc. X, s. 164 ;
enandr. p. 64 ; form barbar apud schylum. V. Passow, Zweck u. Anlage gr. Wrtcrbche
r, p. 9, 37.
. 7. Form grammatic regulares, qu,
tur, iisdem erunt pro-band ; ex. gr.
70. ; v. Seidler. et Burges. ad
p. 724 ; Meineke ad Menandr. p. 414 ;

etsi afferentur, non satis tamen exemplis proban


, aor. 2 ind. pass. ; v. Passow. ad Parthenium,
Eurip. Troad., v. 305 (298) ; Lobeck. ad Phrynich.,
interprr. ad Eurip. Alcest. v. 477.

pro , apud Atticos ; v. Xenoph. Anab. I, 4,8, cum not. rger. et Cyrop.VI, 3,
. Dindorf et Poppon. ; Reisig. Comm. crit. de Soph. . Col. p. 251. Omnino quam c
ompletissime fieri poterit form h dubi nobis enumerand erunt.
8. Sensus et constructiones vocabulorum non satis di-lucidata ; v. gr. different
ia qu interest inter et
***************Page 46************************

, secundum Hermann, ad Eurip. Bacchas, v. 130, p. 22 seqq. ; inter et ; v.


Col., v. 889 ; constructiones : c. gen. ; v. Her-mann. ad . Col., v. 437 ;
sig. et Hermann, ad . Col., v. 1191, p. 237239 ; c. dat. ; v. Meineke ad Menand
0. Dedicatio harum constructionum nunc in citationibus delitescentium pla-ne eri
t et perspicue enuntianda.
9.
Attendendum est ad locum grammaticum vel rhe-toricum quem voces in serie
sententi obtinere et occu-pare solent. Vide, ex. gr., de articulo , , , diverse po-s
ito, Hermann, ad Soph. Ajac., v. 1007.
10.
Afferenda sunt omnia ad lexicon facientia, qu inveniuntur in libris, quib
us Angli aut non satis plene sunt usi, aut qui post editionem Londinensem editi
fue-runt. Tales sunt Corayi commentarii in Xenocratem, Rei-sigli et Hermanni in
Sophoclem, Bckhii in Pindarum, libri Letronnii, recentes editiones Buttmanni, Thi
erschii, Matthii, Rostii et Bernhardii Grammaticarum grca rum, Meinekii, Elmsleyi,
Bagueti, Bakii, Peerlkampii, Hamakeri, Geelii, Lentingii et aliorum commentarii,
Ad-demus prterea qu nostra lectio nobis ex auctoribus gracis suppeditavit.
11.
Versio latina iis addetur verbis qu Angli vertere noluerunt, ordine etymo
logico suo sat excusati.
12.
Suo loco inserentur qu sub alia eaque spius alie na voce in transcursu velu
t sunt relata. Referenda v. gr. sunt ad qu de hac voce disseruerunt Angli s. v.

, ad qu de eodem verbo dicuntur s. v. ; ad qu de eodem su


et 344. habebit locum suum, et Deorum,
***************Page 47************************
si omnino sunt servanda, ordine enumerabuntur aut geographico, alphabetice secun
dum regiones, aut mytho-logico, alphabetice secundum Deos.
13.
Quantum fieri poterit libros locosque laudatos evolve-mus et probabimus
denuo. Servabimus paginarum nume-rura, ubi de annotatione viri docti cujusdam ag

itur, ubi autem locus antiqui pedestris orationis scriptoris laudatur, libri et
capita enumerabuntur, ubi locus poet, versus, et quidem, in Tragicis vel Lyricis,
numero textus vulgati, apud Anglos citati, numerum versus recentissim critic rece
nsionis uncinis inclusum adjungemus. Valde dolemus Anglos in re asperrima hac no
bis omnino non privisse. Spissime enim difficillimum est comperire quanam edi-tion
e usi sint viri docti, quorum chart, sine ulla fere pro batione, ab editoribus Ang
lis ad verbum fuere typis de-script. V. Quart. Rev., tom. 24, p. 390. Parisiis, n
on minus quam alibi terrarum, apparatus, quali est opus ad tantum laborem, diffi
cillime comparatur, imo congeri plenus om-nino non potest. Humanitatem et libera
litatem in commo-dandis nobis libris bibliothecarum publicarum, curis suis deman
datarum, virorum clarissimorum, Van-Praetii, San-Martini et Feuilleti gratissima
mente prdicamus.
B. Qunam Sint Recidenda.
Ut editio nostra liber sit revera utilis opus est ut multa recidantur. Sunt aute
m hc :
1. Interpolationes quibus Angli orationis Stephanian nexum mirum in modum spe per
litter a seriem per-turbavere. Cfr. Hermann. l. l. pag. 227, et Quart. Rev., tom.
22, p. 333. Prter has plurimas possemus afferre, quod nolumus. Oratio Stephani i
nterpolanda est sola ac-curatiori indicatione locorum ex auctoribus laudatorum,
***************Page 48************************
quod in Homeri, Herodoti, Thucydidis, Isocratis, Ari-stophanis, Demosthenis, Ari
stotelis, Luciani, Anthologi et aliorum locis Angli facere spe neglexerunt.
a. Resecand sunt ex regulis grammaticis e :
a.
Qu hodie utpote fals minusve accurat a doctis viris merito sunt reject. Ita
v. gr. s. v. , col. 1985, exem-pla exhibentur ubi optativus quamvis potentialis
caret illo

; et nihilominus col. 1986 ad verbum redditur regula Brunckii, ad Eurip. Phn. v. 1


211 exhibita, qua docetur optativum potentialem suo carere non posse ; quod si
vere esset dictum, loci col. 1985 essent emendandi. No-vimus autem hodie de usu
particul potentialis item-que de usu optativi vi potentiali usurpati, quamvis de
sit, regulam accuratiorem, veriorem, quam statuit Reisigius, De particula , p. 133
, probatam inde et ex-plicatam G. Hermanno ad Soph. Antig. v. 601, p. 125 ed. se
c. Ita qu de , et et ejus constructio-nis variatione statuuntur regul ab
anno ad Eurip. Med. prioribus quibuslibet erunt ante-ferend. Ea autem, qu jam erro
ris sunt convicta, recu-dere ad verbum, omnino videtur inutile, quia laudatio nu
da libri sufficit.
b.
Omittend sunt regul in transcursu ad explican-dam quandam a voce, de qua e
st agendum, diversam formam laudat, sed suis sub vocibus erunt inserend.

e. Vitanda est enumeratio repetita unius ejusdemque regul, quemadmodum sine lecto
ris emolumento de di-minutivis in - et - disputatur sub , col. 439, et sub
3. Resecanda sunt additamenta inutilia notarum. Sed prius indicemus oportet qunam
ad verbum servare constituerimus. Erunt ea hujusmodi :
a. Citationes qu sunt petit e libris et raris et pre-tiosis.
***************Page 49************************
b. Citationes qu ad verbum desumuntur e gram-maticis et lexicographis grcis antiqu
is, quas integras Thesaurus continere debet. Lexicis autem dialecto Bibliorum sp

ecialiter destinatis constanter utemur. Angli quidem Suicero, Bielio, Schleusner


o sunt usi ita, ut modo eos exscriberent ad verbum, modo negligerent plane. V. Q
uart. Rev. t. 22, p. 336 et 337. Bretschneidero et Wahlio uti non potuerunt, qui
ppe qui post editionem Valpyanam lucem denuo aspexerint.
e. Servabuntur citationes petit e libris virorum doc-torum, quibus locutio vel co
nstructio dubia certo con-firmator testimonio.
d.
Citatio qua philologus aliquis summus breviter et concise sed absolute o
pinionem suam profert de re quadam peculiarem. V. G. Hermanni Cens. p. 236.
Sed resecentur vel contrahantur :
a.
sqq.

Annotationes ad rem prorsus inutiles. V. Quart. Rev., t. 22 , p. 338 et

b.
Animadversiones petit ex libris ubique obviis, qui tamen per paginas tant
um laudabuntur. V. Jenaiscke allg. Litt. Z. 1822, p. 346, 347.
e.
Emendationes locorum in transcursu laudatorum, qu spius quam par erat ab A
nglis ad verba recuduntur et quidem loco non suo. V. Hermann. Cens. p. 240 et Qu
art. Rev., t. 22, p. 327.
d.
Exemplorum sine emolumento congesta coacervatio. V. Quart. Rev., t. 22,
p. 327, 344.
e.
Loci antiquorum ad rem in transcursu observatam spectantes, nihilominus
autem plene et prolixe de-scripti.
f.
Voces grc ab Anglis insert ad stirpem etymolo-gicam explendam, si nullis pr
obantur auctorum vete-rum locis.
***************Page 50************************
4.
Ad exemplum Passowii tituli librorum laudato-rum quam brevissime sunt in
dicandi, hac in re autem constantia summa servanda. V. Quart. Rev., t. 22, p. 33
6, 342. Indicem librorum a nobis adhibitorum ad calcem operis exhibebimus.
5.
In iis qu erant mutanda in Anglorum additamentis censuras operis ipsorum
et observationes ad id spectantes, qu obvi sunt in virorum doctorum libris, dilige
nter adhibebimus, copiis nostris prterea usuri.
IV. INDICES QUI ADDENTUR.
1.

Index etymologicus grcus ex ordine H. Stephani.

2.

Themata verborum.

3.

Passowii tabul prosodic.

4.
Index librorum quibus usi sumus.
Viros eruditos rogamus iterum atque iterum ut nos consiliis suis benigne velint
adjuvare in tam immenso tamque gravi et herculeo vere laboro, quem non litterati
s terr nostra tantum, sed orbis totius viris doctis desti-namus.
Opus totum absolvetur fasciculis XXVIII, infolio min., forma eadem atque editio A
nglorum. Impri-metur charta glutinata membranacea (vlin), typis latinis hisce sim
illimis, grcis istum in usum recens formatis.
Fasciculus quisque constabit 12 francis gallicis. Primus prodibit alendis April
ibus 1883 ; reliqui con-tinuo subsequenter intervallo trium mensium.

Liber totus venibit 336 tantum francis.


***************Page 51************************
DE RATIONE TRACTAND
REI PROSODIC
IN NOVA THESAURI LINGU GRC EDITIONE
Tres maxime rationes nos permoverunt, ut editioni litte-rarum ordine digest Thesa
uri lingu grc, qu Parisiis in lucem proditura est, novam partem de mensura syllaba-r
um cujusque vocabuli insereremus.
a. Qu res cum omnino in lexico grco docenda sit et legitimam sedem habeat, sic ad
integritatem Thesauri no-bilissimi, nupera Anglorum industria locupletati, gre de
-siderata est (1). Nam quo in loco de cujusque vocabuli significatione, formis,
etymologia et constructione agi-tur, eo mensuram quoque et temporis articulos, q
uibus in oratione vel carmine pronuntiatum fuerit, indican-dos esse ratio evinci
t. Unde cum alia commoda redun-dant, tum etiam, quod censor Britannus bene sensi
t, qustiones sive grammatic, sive critic multo certius instituuntur, quo magis, ut
ita dicam, vox ex omni parte ratione animoque lustrari potest. Qu res cur ab Henr
ico Stephano sit neglecta, nemo mirabitur, si reputaverit, quam pauca illis temp
oribus exstiterint monumenta poe(1) Cf. Censorem anglicum in Quarterly Review, tom. XXII, n 44, et germanicum in
ephemeridd. Ienenss. anni 1822, n 223, sqq.
***************Page 52************************
tarum integra et incorrupta, unde argumenta huic mate-ri peti potuissent : quam i
ncultum jacuerit. metrorum antiquorum studium : quantis denique gravioribus operibus occupatus fuerit vir doctrina et ingenio prstantis-simus. Stephani vestigii
s ingressi sunt Angli. Quibus cum sat laboris exantlandum esset vel in explendo
vocabulo-rum numero, vel in augendis significationibus et con-structionibus, dub
iaque et ambigua ponderando, hanc novam provinciam aliis reliquerunt (2).
b. Altera causa hc est, ut qu in hoc genere virorum doctorum diligentia vere eruta
atque explorata passim sunt disseminata, uno in loco congesta disponantur. Nam
postquam God. Hermannus eruditis hominibus facem prtulit ad rem metricam accuratius
cognoscendam, tanto studio ei incubuerunt nostra tate, ut intra paucos annos hoc
in genere plus prstitum sit, quam antea longo tempo-ris intervallo. Hinc etiam r
ei prosodic lux et salus exorta est, quam tum alii promoverunt, tum maxime inter
Ger-manos Jacobsius, Meinekius et Spitznerus.
e. Illud denique haud minoris momenti
m confirmat. Etenim cum omnino via ad
asperior fuerit et a paucis calcata,
recentioribus plane dere-lictam esse

argumentum accedit, quod nostrum propositu


metra, quibus grci poet usi sunt, addiscenda
tum maxime in Gallia, fatali quodam casu a
et studii utilissim rei nullam rationem ha-

beri videmus : quo factum est, ut etiam ad rem proso-dicam bene intelligendam om
nis aditus prclusus sit. Igi-tur quo minorem curam populares huic litterarum part
i impenderunt, eo magis exemplo et opera nostra debitum favorem ei conciliare op
tamus, ut, qu hodie tanquam
(2) Promiserant quidem, se in Indice mensuram indicaturos esse : sed non solveru
nt promissa ; cf. monitum de consilio et ratione instituend nov editionis, annexum
fasc. ed. Angl.

***************Page 53************************
beneficio quodam accepta paucorum scientia est, com-muni utilitati per omnes dif
fundatur. Et tripartitam qui-dem hanc disputationem exhibere nobis visum.
I. De necessitate studii rei prosodic , et
FRUCTU EX EJUS COGNITIONE PERCIPIENDO.
Pauca de hac re prfari non eo fine institutum est,
ut prosodi studium nimis fere neglectum aut novis ar-gumentis commendemus, aut a
quorundam hominum le-viorum imperita criminatione vindicemus ; sed eam in parte
m hoc intelligi volumus, ut nexum et cohrentiam, qu inter lexica grca et prosodiam
intercedunt, expli-cemus et illustribus quibusdam exemplis comprobemus : ne vel
temere, vel prter necessitatem opus, quod ad immensum jam excrevit volumen, novo
additamento au-gere voluisse videamur. Qua re supersedere licuisset, si vel Henr
ici Stephani, vel novissimorum editorum exem-plum et, vestigia nobis sequenda fu
issent : sed in re nova et rationes novandi exponere utile est. Igitur, ut stati
m rem aggrediamur, quam late pateat et cum quavis fere philologi parte conjunctio
nem ineat res prosodica, stri-ctim persequamur.
a. Et primum quidem inter omnes satis constat, cum apud Grcos antiquos tota ars v
ersuum condendorum syllabarum mensura nitatur, inquirenti in scriptis poe-tarum
de metri genere primum itineris ducem esse pro-sodiam. Constat etiam in universu
m veram et rectam pronuntiandi rationem, quod ad temporis mensuram at-tinet, ind
e pendere (1). Sed interdum in poesi etiam

(1) Vetus grammaticus a Blomfieldio in prf. ad schyl. Sept. cont. Theb. citatus :
***************P 54************************

alio modo monet de pronuntiatione quorundam vocabu-lorum duplici, de qua aut nul
la aut paucissima alia exstant vestigia; illa dico, in quibus consonans vocali b
revi sub juncta, ore quarundum gentium geminatur, v. c. in - , quod oles pronun
; cf. Wolf. prf. ad Homer. Il. p. LXXI. Ejusdem generis est, quod legetur in carm
ine chorico apud Aristophanem - penul-tima producta, cujus exempli patrocinium s
sig. de construct. antistr. p. 5; cf. Hermann. Doctr. Metr. p. 57. Passeur. Lex
. v. , , , etc.
b. Ad lexicon et grammaticam multis modis pertinet;
c. Ad distinguenda diversi vocabula : v. c.

- -( ) et

- ( ),

. Ad distinguendas diversas ejusdem vocabuli signi-ficationes : sic utraque producta


significat malum punicum, prima correpta, nympham albam. , arula, natura breve habet
h. e. longum, se-cundum Passowium e Dracone p. 18, - , lucidus,
, substantivum vero breve; cf. Herm. ad Orph. Argon, v. 880.
. Ad determinandum veram rationem scribendi ac-centum. Sic e prosodia falsum esse
evincitur, quem vulgo ponunt, accentum acutum in vocabulis , , , ;
Greg. Cor. p. 566. Contrario errore circumflexus legitur in vocabulo In omnibus fort
asse lexicis secus aeutum habet. Mutavit Herm. ad Soph. Philoct. v. 480. Elmsleyus
demum correxit, quod omnes conservaverant, , in . R. v. 356. Ante Brunckium in eadem
abula v. 161, contra metrum legebatur pro . Inveteratum sedebat
***************Page 55************************
accentus vitium in vocabulo , de quo vid. Passow. Lex. h. v.

. Viam monstrat ad meliorem scribendi rationem. Ut e multis pauca afferam, ab ign


aro prosodi, qualis apud Epi-cos obtinet, male scriptum ferebatur ; cf. Spohn. ad H
. Oper. v. 713, 806. Notissima est regula in carmine heroico de plurimis verbis
puris, e qua in futuro et ao-risto, si longa syllaba requiritur, prcedente brevi
vo-cali, littera geminatur, quod non fit ubi natura est longa. Spe etiam hac in r
e peccatum. Sic a versus sede pendet, prout longa aut brevis syllaba postulatur,
utrum aut scribendum sit. Ubi
et - re-ctius exaretur,
tima longa est.

. Spe etiam form grammatic, qu aliter facile confundi possent, eo distinguuntur ; und
e, si per loci rationem sensus ambiguus esset, e prosodia discrimen peti posset
: sic (al. ) - est optativus, -
indicativus ; cum brevi
rit, a ; - - a radice , -
- a verbo deducendum, qu
663. In Aristoph. Nub. v. 33 legitur , quod Morell. Thes. prosod. h.(v. ab de
vero ab , in eo falsi, quod non, ad mensuram attenderent Recte Passowius ducit ab
forma.

. Spe etiam mensura in grammatica docet, quas in for-mas vocabula sint mutanda, ut
in comparativis , , quidve hac in re sit novandum. Vulgo exar
ad Schol. Apoll, Rhod. p. 213 sq. Sic quod libris nobis
***************Page 56************************

traditum est perfectum , non recte duplici scribitur; cf. Brunck. ad Apollon. Rhod
74; hinc lexicis certo restitui potest , quod apud schy-lum duobus in locis, Agam.
t, contra Theb. 743 dorice scriptum -- exstat ; ad cujus men-suram cum nemo atte
um, pro altera forma vulgari - - habitum est. Eandem ob causam Herm. ad Soph. d.
r du-plicem habere radicem et : ut inde
-in lexica inferendum sit. Proba
Gaisfordius conjecerunt; cf. Blomfield. ad sch. Sept, contra Theb. pag. 105.

. Mutuum sibi prbent auxilium etymologia et pros-odia ad verum dignoscendum : e me


nsura novimus v. c. nomina -et - - diversam habere radicem, quorum a
Buttm. Grammat. gr. ampl. t. I. p. 35. Lapsus est vir in omni grcarum litterarum
subtilitate solers, Coray, in nova Thesauri editione, tom. VIII, p. 11042, de o
rigine verbi agens, cum ad re ferret ; item, qui cum substantivo c
quoque caute est judicandum et quovis loco usus et analogia consulenda, quid sta
tue-rint contra regulam. Cum alii tum recentes editores Thes. Steph. peccaverunt
hac in re, cum Schneiderum repre-henderent, quod ab derivaret, argumento e pro-s
a petito. Sed similis derivationis exempla Hermannus dedit in censura ejus libri
, Opusc. t. II, p. 230.

. E prosodia cognoscitur, quibus dialectis similes verborum form assignand sint : s


ic - in choro tragico doricum est,
omisso augmento atticum ; , Dorie
, si quis historiam
***************Page 57************************
dialectorum scribere instituet, eum et rem metricam et rem prosodicam penitus co
gnitas habere necesse est. Tandem, ut nihil omittamus, quod ad nostrum proposi-t
um faciat, quomodo etiam cum genere nominum coh-reat prosodia, ostendit Passowius
in tabulis prosodicis.
c. Majoris est momenti scientia rei prosodic in arte critica poetis adhibenda, cu
m inde spe judicium de lectione sive tuenda sive novanda repeti debeat. Certum en
im est documentum, si quid in scriptura per libros tra-dita nimis religiose serv
atum, vel conjecturis prave ten-tatum est : nam et lectiones qu manuscriptorum au
ctori-tate nis constanti regul prosodic repugnant, cor-ruptel suspicionem pr se ferun
t, et virorum doctorum conjecta, quamvis ceteros probabilitatis numeros ex-plean
t, si hac ratione peccant, ultro concidunt. Quin

interdum quoque in arte critica, quam vocant superiorem, aliquid conferre potest
, ad determinandum sive genus poeseos, sive tatem auctoris ; cf. Struvius ad Soph
. Cly tmnestram prolegom. p. xxvi sqq.; Spohn. de extrema parte Odyss, p.237 sqq.;
Hermann. Dissert, de tate Argon. p. 697 sqq. Etiam in brevioribus fragmentis int
erdum indicia prbet bona. Luculentum ejus rei exemplum offert Photius, p. 467, ap
ud Meinekium in Curis criticis, pag. 35. Nonnulla eo pertinentia, qu Doriensium s
unt propria, congessit Bckh. de metris Pindari, p. 289.
E multis locis, qu sunt in promptu, quorum scri-ptura falsa syllabarum mensura, sp
e etiam aliis acceden-tibus causis, corruptel suspicionem movet aut confir-mat ,
unum et alterum attulisse sufficit ; sic vocabulum , quod primam vocalem semper habet
longam, ut e Meinekio discendum ad Menandr. p.29 sqq., nonnulla loca, in quibus
cum prima syllaba brevi usurpatum est, vitiata esse arguit, qu fraudem dabant mag
nis viris Casaubono
***************Page 58************************

et Bentleyo. In schyli Agamemnone, v. 131, cum libri prberent prima correpta, certat
im correxerunt Her-mannus, Blomfieldius, Elmsleyus. Quanquam etiam hac in re, ub
i res est minus explorata, multi festinantius ju-dicabant, quod accidit Grfio ad
Bucol. gr. p. 9, aut plane falsi erant, ut Marklandus ad Euripidis Supplices, v.
813, cum in conjectura sua verbum prima cor-repta usurparet, castigatus a Porsono
in Adversariis p. 240, qui in eundem lapsus est errorem in vocabulo , l. l. p. 108,
antepenultimam esse longam juxta cum aliis ignorabat; cf. Meinekius ad Menandr.
p. 160; Hermann. Opusc. t. III, p. 71.
d. Omnes denique callere oportet cognitione et usu syllabarum quantitatis, qui c
armina grce scribere aggre-diuntur, quod exercitationis genus prcipue in Britannia
colitur nec ultimum locum occupat in studiis litterarum grcaram. Peculiari hoc f
ine Moreliius Thesaurum proso-di grc elaboravit, scilicet ut earmina grce scriben tib
us ad metrorum varietatem et verborum copiam subsi-dia idonea non deessent ; nam
prter tractatam metricum, qui in fronte operis positus est, et epitheta et synon
yma et usitatas locutiones eundem in locum contulit ; quo factum est, ut prosodi
a in tanto operis volumine non ea ubertate, quam res postulabat, elaborata fueri
t.
II. DE ARGUMENTO LABORIS NOSTRI ET LIMITIBUS, INTRA QUOS CONTINEBITUR ; DE FO
NTIBUS ET SUBSIDIIS.
Mensura prosodica cujusque, quoad fieri potest, voca-buli grci, quod in thesauro,
qualis adornabitur, sedem occupabit, indicanda est et comprobanda ex his auctor
ibus et fontibus :
***************Page 59************************

A. E poetis tum antiquis tum recentioribus ad ea us-que tempora, quibus et metri


ca ars plane periit, et syl-labarum mensur nulla habita est ratio ; tum e lexicog
ra-phis et grammaticis grcis non satis consultis de ea re ; e veteribus scholiast
is et recentioribus interpretibus ; raro e prosodia latina, ut v. c. in vocabuli
s , , , etc., interdum e regulus prosodicis, si certissim sunt, ut v. c. in
tman-nus Gr. gr., t. I, p. 168**, notat, quam Passow. Lex. sub h. v.; cf. Draco,
pag. 83; et --, de quo, cum loci poetarum deessent ad cognoscendam quantitatem, Pas
sowius nihil statuebat ; ex etymologia et analogia ; v. Meinek. Cur. crit. p. 64
de voce . In Homeri Odyss., , v. 295, ed. Wolf., scriptum legitur , in quo acc
n-dus , cum iota verbi apud epicos longum sit, ut patet ex ; cf. Thiersch. Gramma
. ampl. 232. 8. Quin etiam conjectura fieri potest e regulis quibusdam gram-mati
cis de vocalium mutatione in dialectis ; cf. Buttmann. Grammat. t. I, p. l01, 17
, ut de , , , brevi cum , etc. Quanquam postrema argumenta, cum sint min
cia, circumspectius a nobis adhibebuntur : spe enim alia est mensura apud Grcos, a

lia apud Romanos, et regul prosodic ips, ex usu deprompt, magis confirmare quod scri
ptor te-statur, quam incerta decernere debent ; denique nec in ety-mologia desun
t exempla derivatorum, qu quantitate sua a radice deviant.
. E libris prosodicis, in quibus speciatim hc mate-ria tractata est.
Tam larga hc est materia atque varia, tam deserta re-licta est hc provincia, ut, n
e dicamus absolutum quid et plenum nos prstituros esse, vix eam ubertatem pol-lic
eamur, qu splendori operis, quo diligentia et labore
***************Page 60************************
Anglorum adornatum denuo in lucem prodiit, respon-sura sit. Neque eo profecta es
t ars critica, ut poetarum reliquias omnes habeamus expurgatus et emaculatas, un
de potissimum argumenta nostr rei petenda sunt. Plurimis hinc difficultatibus via
obstructa est ; premit etiam tem-poris spatium ; sed id certe studebimus, qu ab
recentio-ribus inventa atque indagata sunt, diligenter colligere, cum prceptus ve
terum grammaticorum conferre, et, si plura et meliora, quam ullo in alio loco co
ngesta sunt, prstare nobis contigerit, viam ita aperire iis, qui post nos eandem
materiam uberius tractandam suscipiant. Quod ad rationem attinet, quam in design
anda quan-titate syllabarum sequendam censemus, si compare-tur cum ea, quam Pass
owius probavit, qudam reci-piemus, qu ille aut plane prtermisit, aut singulis tan-t
um in locis attigit, correptionem dicimus syllabarum natura longarum et producti
onem natura brevium. Con-tra a Morellio ab altera parte discedimus, quod, qu ille
in alios usus congessit, vocabula omnia omittenda censemus, quorum mensura e le
ge universali constat (1). Cum utroque hoc nobis intercedit commune, ut auctorit
ate scriptorum statuta nostra tueamur, ubi res est ambigua. Sed de his postea. Hc
vero sunt nova, quorum ratio nobis videbatur habenda esse :

a. Correptio in universum vocalis ante duas conso-nantes, qu non sunt muta cum li
quida, qualis v. c. re-peritur in -, ad quod Passow. citat Porsonum ad Eurip. Med. v.
441. Sed cf. potius Buttm. Gr. gr. t. I, p. 38**, Hermann. Doct. Metr. p. 47, Elm
sl. et
(1) Neque quenquam angusti limitum reclamaturum ve-remur, si hac in re exemplum s
equimur, quod Porphyrius, apud Villois. Anecd. t. II, p. 118, inter grammaticos
tam temporis obtinuisse tradit.
***************Page 61************************

Herm. ad Eurip. Bacch, v. 73 ; Erfurdt. ad Sophocl. Aj. v. 1066; de - Elmsl. ad Eurip


Med. v. 427 ; de - Herm. ad Sophocl. Antig. v. 1115; de -
- Porson. Adve
ad Hecub. p. 22 ; aliique de , , , etc.; porro in nominibus propriis ut
ulserint, tamen non libris tantum metricis ea de causa reservanda esse putamus,
quod nonnulla eorum peculiari quodam modo istis in locis pronuntiata esse suspic
eris. Alia etiam notanda est classis vocabulorum, in quibus du consonantes, initi
o vocabuli collocat, ultimam syllabam prcedentis contra legem brevem esse sinunt :
v. c. , , in Hesiod. Oper. v. 591.

b. In hunc numerum venit etiam hoc correptionis genus, ubi muta cum liquida, qu s
yllabam prce-dentem ex lege producere debebat, brevem esse si-nit : quod non solu
m in partibus melicis Tragdiarum admissum esse videmus, sed etiam in trimetro : i
n primis mollis illa et liquida pronuntiatio in vocabulis , quod apud Sophoclem prce
m syllabam sexies bre-vem esse patitur, et in , locum habuisse vide-tur, sed, qu
vavimus, certis tantum conditioni bus ex metro aptis. Cf. Erfurdt ad Sophocl. Ant
ig., v. 296, ed. minor., Meinek. prf. ad Menand. p. xxiv, Herm. ad Eurip. Bacch,
v. 1301, Elmsl. ad Eurip. Med. v. 288, alii. Siculos in hac re aliquanto plus si
bi induisisse notat Meinek. Cur. crit. p. 8, 9. E contraria parte productio ante
mutam cum liquida occurrit, ubi legitima erat correptio, quanquam de hac re non
nulli dubitabant. Cf. Elmsl. ad Eurip. Suppl, v. 296, Erfurdt. ad Soph. Aj. 1109

, qui e Tragicis exempla dant, et Maltbyus in Morell. Thesaur. prosod, p. lxxvii


sqq. e Comicis.
***************Page 62************************

c. Ubi in vocabulo e lege metrica positio, quam vocant, ambigua est, vocalis anc
eps qu prcedit, utrum natura sit longa an brevis, indicanda est. Passowius raris e
xemplis hoc observavit, ut in , , . Quoties erra-verint hac in re viri doct
inek. ad Menand. p. 29 sqq.
-

.

 long vocalis aut diphthongi medio in vo-cabulo, qu v. c. constan
s est et legitima ante demon-strativum in pronominibus, spissime facta est apud o
mnes poetas in , et verbo et ejus compo-sitis per omnia tempora ; sed raro ad
Reisig. Conjectt. Aristoph. prf., p. xxiii. ; Bckh., de metris Pindari, l. c. etc
.
e.
Synecphonesis in uno eodemque vocabulo, qua in re Passowius singula qudam
notavit, ut trisyllabum,

, aliaque. Cf. Reisig. de usu antistr. p. 34, ad Soph. d. Col. v. 1459, Herm. et Elm
d Eurip. Bacch., v. 996, Wunder. Adversar. p. 32,37, Thiersch. grammat. gr. ind.
v. synizesis, Seidler. de Verss. Dochmm. In postremis, quid sibi indulserint et
quousque licenti progressi sint veteres poet, tanta est dissensio inter viros doc
tos, ut nihil hucusque ad liquidum perductum sit. Igitur eas lectiones sequendas
duximus, qu a libris et hominum hujus rei peritorum sententia maximum habent auc
toritatem.

f.
Mensuram litterarum natura ancipitum ante duas consonantes, qu necessaria
m positionem efficiunt, ex-plorare, quamvis sit difficilius, tamen quoad fieri p
o-terit , determinabimus, cum multum, quum ad accentum, tum ad verborum formas,
quales esse debent, conferat. Cf. Buttm. Gr. gr. t. I, p. 31, sq. ; sic de in ve
rbis et dixit Herm. ad Eurip. Herc. fur. v. 1371 ; de in vide supra. De
. 211 ; de in , et similibus Elmsl. ad Eurip.
***************Page 63************************
Med. p. 159 ed. Lips. Falsus igitur erat accentus acutus verbi , qualis scriptus
im in Soph. Antig. loco quodam, quod vitium etiam admisit Porsonus in Hecub. v.
528, 1030 et alibi.

g.
Multi sunt qui ne distinguere quidem sciant, qu mensur syllabarum ex natur
a vocalium nascantur, qu accrescant adventitiis causis. Productio metrica, si opp
o-nitur mensura naturali sive prosodic, ita differt ab ea, ut hc syllabam metro au
t vi arseos, aut csura, aut gemi-nanda in pronuntiatione vocali, aut alia de caus
a, illa vero natura longam habeat. Illius quoque generis exempla nobis non sunt
prtermittenda. Eo pertinent productiones in versu heroico sive commoditate sive n
ecessitate metri, sive vi arseos, sive csur intervallo, sive digamma olico nat, aut
omnino licentia poetica, et qu similia apud Atticos occurrunt, ubi mensuram irreg
ularem, quam epi-ci poet metri necessitate novaverunt, conservabant. Exempla qudam
citabimus : - apud Quint. Calab. x, 194 ; - ap. Hesiod. Oper. et D. ; -, Hom. Il. xxiii, v. 110, et quater II. xvii ; -, Mesch. idyll. II, v. 159 ;
g. v. 334 ; - in poem. de Virtut. herb. in Fabr. Bibl. gr. t. II, p. 630. - in So
ctr. sola ictus vi productum, qu exempla omnia, aliis in locis, et extra versum,
mensuram habent contrariam. Sed cum ne-mo non sciat, quam late apud priscos Epic
os hic usus pateat, certa tantum exempla huc advocanda sunt, quo-rum natura e se
lectus , qu citavimus, sponte elucet.

Qu falsa hoc in genere e corruptis scripturis hausta sunt, notanda atque refutand
a. Sic ante Erfurdtium in Soph. Antig. v. 153 longo legebatur, vulgo in Or
et sexcenta alia.

***************Page 64************************
III. De instituto annotationum et PARTI-TIONe.
Attentius consideranti diversorum, qu enumeravi-mus, exemplorum species et natura
m totius materi pros-odic, cui locum dabimus in Thesauro nostro, duplicis esse gen
eris patebit. Alterum enim genus continet voca-bula omnia, qu propriam suam et na
turalem mensuram stabilem tenent, nec a metro vices patiuntur : in aliis autem (
sunt ea, qu citavimus p. 42 sqq., a, b, d, e, f, g.), mensura illa externa lege i
mmutata est. Hc lex est poe-tica, alia apud Epicos, alia apud Atticos : conspicit
ur correptionibus et productionibus metricis. Sed quid sibi in his permiserint a
ntiqui poet, valde ambigitur inter viros doctos. Qu res, cum ita demum illustrari
possit, si exemplis plurimis unum in locum congestis, e cuncto-rum auctoritate d
e fide singulorum judicetur, placuit in tabulis prosodicis Passowii, quas operi
nostro adjunge mus, quidquid ejus generis reperimus, colligere et ordine disponer
e : quo fit, ut multa, qu in lexico aut minus commodam sedem habitura estent, aut
passim in omnes partes dispersa dubi fidei viderentur, sic bene se ha-beant, et
mutuo prsideo tueantur.
Veniamus ad alteram, innumeram illam classem voca-bulorum. Sunt vero in his, qu i
psis litteris mensuram suam declarent, alia frequenti usu trita, multa etiam, qu
exemplis indigeant, et fusius explicanda sint. Proinde leges statuamus, quibus f
ere distinguantur. Quod si, recentiorum libros, in quibus res prosodica propriam
habet sedem, de ordine instituto consulamus, duo maxime memoratu digni sunt, Th
esaurus prosodicus lin-gu grc, auctore Morellio, auctus et illustratus a
***************Page 65************************
Maltbyo, Londini anno 1824 edit. alt typis excusus ; alter Schneideri lexicon grc
um, egregio labore Francisci Pas-sowii instructum.
Morellius, cujus consilium et rationem secutus est Malt byus, aliud sibi voluit,
quam ut institutum ejus aut pro-bare aut improbare hoc loco velimus. Ad nostrum
certe propositum non convenit. Quod si examinamus, quam inierit Passowius viam e
t quas sibi fecerit leges, hoc initio operis consilium ejus fuisse videtur, ut o
mnia vocabula silentio prtermitteret, quorum mensura e lege aliqua grammatica aut
prosodica rite derivari posset, dubiis reservans signa et exempla ; sed altero
volumine paullatim, qu nimis restrinxerat initio, ita relaxavit, ut cujus voca-bu
li mensura nota regula cognosci posset, nudum signum ei appingeret, cetera vero
exemplo probaret. Ill leges me-tiendi syllabas finales, aut qu flexione variantur,
sex ta-bulis exposit sunt prosodicis, supplementi loco lexico annexis. Longius e
st, et modum speciminis nostri ex-cedit, in tanta grc lingu ubertate et vocabulorum
copia, in tam variis formis et diversis legibus, quibus obediunt, singula quque
recensere, qu aut silentio prtermittenda, aut breviter signo notanda, aut locis ci
-tatis comprobanda videntur. Hanc enim tripartitum divi-sionem, cum idoneam habe
at rationem et Passowii exemplo comprobata sit, quasi fundamentum conservare pla
cuit Quod in omnis doctrin studio fieri videmus, ut leges et rationes generales i
nvestigemus, quibus stabili tanquam fundamento nisi, singula ordinemus, usum exp
licemus, et lucem inde obscurioribus minusque exploratis admo-veamus, hoc tanto
magis in re tam varia et multiplici observandum erit, ne memoria incomposita rer
um multi-tudine obruatur. Etenim lege semel discimus quod expe-rientia unoquoque
exemplo repetit. Igitur, cum leges qu
***************Page 66************************
regnant in derivatione et flexione vocabulorum, quod ad mensuram temporis attine
t, a Passowio ordinate, et, quoad fieri potuit, in difficillima materia, optime
expo-sit sint, tabulas illas prosodicas fundamenta ponere placuit in metiendis sy
llabis.  celamus quidem, multa in iis minus esse certa, quam ut inde conclusio

fieri posuit de quantitate multorum vocabulorum : sed, cum horum familias et fle
xiones et alius generis, quas patiuntur, mutationes optime dispositas contineant
, et quoque suis legibus assignentur, ita ut omnia legitima singulis locis argum
ento carere possint, hinc modem definiunt et terminos, quos nobis in hoc labore
consti-tuimus. Pertinent h regul ad vocales aneipites in syl-labis finalibus et fl
exioni obnoxiis et ad usitatissimas derivationes. Igitur, ubi firm et stabiles su
nt, aut omnis nota omittenda, aut non nisi signa mensur ap-ponenda. Sed exception
es, sive ver sunt, sive speciem tantum pr se ferunt, aut ubi mensura fluctuat et
duplex est, aut diversa apud diversos scriptores : hc omnia et auctoritate munie
nda et exemplis illustranda erunt. Pr-terea hoc modo instituendus est labor noste
r, ut, exem-plo aliorum, rationem habeamus generis poeseos, diale-ctorum, versu
um, diversitatis significationis et cetera-rum rerum, quibus mensura variatur ;
denique et tem poris ordo bene observetur, ut quo quisque auctor sit antiquior, e
o potior habeatur ejus auctoritas.

Vous aimerez peut-être aussi