Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
∆xi +1
2
Une approche de volumes de finis peut être utilisée pour dériver les équations de bilan
massique sur chaque bloc i. Rappelons que le flux entrant et sortant d’un bloc est décrit par la
loi de Darcy:
=
qi
Ai ki
µB i
∆x
Pi + 1 − Pi
2
(
)
Pi + 1 2 − Pi = (
qi µ B i
∆x
)
2
2 A k
i i
⇒
=q Ai +1ki +1
Pi +1 − Pi − 1 (
) ∆x
qi µ B i +1
)
∆x
(
i
2 P −P = 2
µ B i +1 i +1 i+ 1
2 2 Ai +1ki +1
∆xi ∆x
qi µ B qi µ B i +1
(Pi+ 1
2
)(
− Pi + Pi +1 − P=
i+ 1
2
) Ai ki
2 + 2
Ai +1ki +1
∆xi ∆xi +1
Pi +1 − Pi qi µ B
= +
2 Ai ki 2 Ai +1ki +1
Donc la transmissibilité inter bloc
kA 2A k ⋅ A k
= i i i +1 i +1
∆x i + 1 2 ∆xi + ∆xi +1
kA 2A k ⋅ A k
= i i i −1 i −1
∆x i − 1 2 ∆xi + ∆xi −1
1 kA 1 2 Ai ki ⋅ Ai +1ki +1
Tx i + 1 2 = =
µ B i + 1 2 ∆x i + 1 2 µ B i + 1 2 ∆xi + ∆xi +1
1 kA 1 2 Ai ki ⋅ Ai −1ki −1
Tx i − 1 2 = =
µ B i − 1 2 ∆x i − 1 2 µ B i − 1 2 ∆xi + ∆xi −1
Problème 1D monophasique :
Ex_1
1
Txi + 1 ( Pi +n1+1 − Pi n +1 ) − Txi − 1 ( Pi n +1 − P=
i −1 )
n +1
B ( Pi n +1 − Pi n ) − Qi
2 2 ∆t
Ak
Txi ± 1 = β c x x
2 µ B∆x i ± 1 2
V ϕc
B= b
α c Bl i
2
( 2 2
)
Txi − 1 Pi −n1+1 − Txi + 1 + Txi − 1 Pi n +1 + Txi + 1 =
Pi +n1+1
2
1
∆t
B ( Pi n +1 − Pi n ) − Qi
1 1
Txi − 1 Pi −n1+1 − Txi + 1 + Txi − 1 + B Pi n +1 + Txi + 1 Pi +n1+1 =
− BPi n − Qi
2 2 2 ∆t 2 ∆t
1 1
−Txi − 1 Pi −n1+1 + Txi + 1 + Txi − 1 + B Pi n +1 − Txi + 1 Pi +n1+1= BPi n − Qi
2 2 2 ∆t 2 ∆t
1 1
i =1: − Tx 1 P0n +1 + Tx 3 + Tx 1 + B P1n +1 − Tx 3 P2n +1 = BP1n − Q1
2 2 2 ∆t 2 ∆t
1 1
i = 2: − Tx 3 P1n +1 + Tx 5 + Tx 3 + B P2n +1 − Tx 5 P3n +1 = BP2n − Q2
2 2 2 ∆t 2 ∆t
1 1
i = 3: − Tx 5 P2n +1 + Tx7 + Tx 5 + B P3n +1 − Tx7 P4n +1 = BP3n − Q3
2 2 2 ∆t 2 ∆t
1 1
i= 4: − Tx7 P3n +1 + Tx 9 + Tx7 + B P4n +1 − Tx 9 P5n +=1
BP4n − Q4
2 2 2 ∆ t 2 ∆t
1 1
i = 5: − Tx 9 P4n +1 + Tx11 + Tx 9 + B P5n +1 − Tx11 P6n +1 = BP5n − Q5
2 2 2 ∆t 2 ∆t
∂P 2 ( P1 − P0 )
Dans le cas où on =0 ⇒ =0 ⇒ P1 =P0 , cette équation peut être traduite
∂x x =0 ∆x
tout simplement par l’annulation de Tx 1 = 0 , donc l’équation pour la première maille gride
2
1 1
i =1: Tx 3 + B P1n +1 − Tx 3 P2n +1 = BP1n − Q1
2 ∆t 2 ∆t
1 1
i =1: Tx 3 + B P1n +1 − Tx 3 P2n +1 = BP1n − Q
2 ∆t 2 ∆t
où dans le cas Ql :
1 1
i = 1: Tx 3 + B P1n +1 − Tx 3 P2n +1 = BP1n
2 ∆t 2 ∆t
1 1
i = 5: − Tx 9 P4n +1 + Tx11 + Tx 9 + B P5n +1 − Tx11 P6n +1 = BP5n − Q5
2 2 2 ∆t 2 ∆t
avec P6 = P5
1 1
i =5: − Tx 9 P4n +1 + Tx 9 + B P5n +1 = BP5n − Q5
2 2 ∆t ∆t
1 1
i =5: − Tx 9 P4n +1 + Tx 9 + B P5n +1 = BP5n − Q5
2 2 ∆t ∆t
Dans le cas où Q5 = 0
1 1
i =5: − Tx 9 P4n +1 + Tx 9 + B P5n +1 = BP5n
2 2 ∆t ∆t
P + P0
On peut donner l’approximation suivante PL = 1 ⇒ P0 =2 ⋅ PL − P1
2
1 1
i =1: − Tx 1 P0n +1 + Tx 3 + Tx 1 + B P1n +1 − Tx 3 P2n +1 = BP1n − Q1
2 2 2 ∆t 2 ∆t
P0 =2 ⋅ PL − P1
1 1
−Tx 1 ( 2 ⋅ PL − P1 ) + Tx 3 + Tx 1 + B P1n +1 − Tx 3 P2=
n +1
BP1n − Q1
2 2 2 ∆t 2 ∆t
1 n +1 n +1 1
Tx 3 2 + 2Tx 1 2 + B P1 − Tx 3 2 P2 = BP1n + 2Tx 1 PL − Q1
∆t ∆t 2
1 n +1 n +1 1
Tx 3 2 + 2Tx 1 2 + B P1 − Tx 3 2 P2 = BP1n + 2Tx 1 PL
∆t ∆t 2
P5 + P6
On peut donner l’approximation suivante PR = ⇒ P6 =2 ⋅ PR − P5
2
1 1
i = 5: − Tx 9 P4n +1 + Tx11 + Tx 9 + B P5n +1 − Tx11 P6n +1 = BP5n − Q5
2 2 2 ∆t 2 ∆t
avec P6 =2 ⋅ PR − P5
1 1
i= 5: − Tx 9 P4n +1 + 2Tx11 + Tx 9 + B P5n +1= BP5n + 2 ⋅ Tx11 ⋅ PR − Q5
2 2 2 ∆t ∆t 2
Si Q5 = 0
1 1
i= 5: − Tx 9 P4n +1 + 2Tx11 + Tx 9 + B P5n +1= BP5n + 2 ⋅ Tx11 ⋅ PR
2 2 2 ∆t ∆t 2
∂P 2 ( P1 − P0 ) 1
Dans le cas =c ⇒ =c → P0 =P1 − c∆x
∂x x =0 ∆x 2
1 1
i =1: − Tx 1 P0n +1 + Tx 3 + Tx 1 + B P1n +1 − Tx 3 P2n +1 = BP1n − Q1
2 2 2 ∆t 2 ∆t
1
P0 = P1 − c∆x
2
1 1 1
−Tx 1 P1 − c∆x + Tx 3 + Tx 1 + B P1n +1 − Tx 3 P= 2
n +1
BP1n − Q1
2 2 2 2 ∆ t 2 ∆ t
1 n +1 1 c∆xTx 1
n +1 n
Tx 3 2 + B P1 − Tx 3 2 P2 = BP1 − − Q1
2
∆t ∆t 2
∂P 2 ( P6 − P5 ) 1
=c ⇒ =c → P6 =P5 + c∆x
∂x x = L ∆x 2
1 1
i = 5: − Tx 9 P4n +1 + Tx11 + Tx 9 + B P5n +1 − Tx11 P6n +1 = BP5n − Q5
2 2 2 ∆t 2 ∆t
1
P6 = P5 + c∆x
2
Ce qui conduit à une équation pour la cellule 5
1 1 c∆xTx11
i =5: − Tx 9 P4n +1 + Tx 9 + B P5n +1 = BP5n + 2
− Q5
2 2 ∆t ∆t 2
1 1 c∆xTx11
i =5: − Tx 9 P4n +1 + Tx 9 + B P5n +1 = BP5n + 2
2 2 ∆t ∆t 2
Rappel, le débit de production est négatif, tandis que le débit d’injection est
supposé positif
Concernant la condition au limites pour les puits, on peut rencontrer deux problèmes :
1. Le débit est imposé, donc on dit juste remplacer les débits dans les équations par les
valeurs imposées.
2. Puits fonctionnant à pression de fond constante, donc on procède de la façon suivante :
Soit la maille d’indice i contient un puits fonctionnant à Pf = Const
1 1
i=i : − Txi − 1 Pi −n1+1 + Txi + 1 + Txi − 1 + B Pi n +1 − Txi + 1 Pi +n1+1 = BPi n − Qi
2 2 2 ∆t 2 ∆t
Qi I p ( Pi − Pf
= )
Donc
1 1
i=i : − Txi − 1 Pi −n1+1 + Txi + 1 + Txi − 1 + B Pi n +1 − Txi + 1 Pi +n1+1 = BPi n − Qi
2 2 2 ∆t 2 ∆t
Puits producteurs
− I p ( Pi − Pf
Qi = )
1 1
i= i : − Txi − 1 Pi −n1+1 + Txi + 1 + Txi − 1 + B Pi n +1 − Txi + 1 Pi +n1+1 = BPi n + Ipi ( Pi − Pf )
2 2 2 ∆t 2 ∆t
1 1
i =i : − Txi − 1 Pi −n1+1 + Txi + 1 + Txi − 1 + B − Ipi Pi n +1 − Txi + 1 Pi +n1+1 = BPi n − Ipi Pf
2 2 2 ∆t 2 ∆t
1 1
i =i : − Txi − 1 Pi −n1+1 + Txi + 1 + Txi − 1 + B − Ipi Pi n +1 − Txi + 1 Pi +n1+1 = BPi n − Ipi Pf
2 2 2 ∆t 2 ∆t
1 1
i =i : − Txi − 1 Pi −n1+1 + Txi + 1 + Txi − 1 + B − Ipi Pi n +1 − Txi + 1 Pi +n1+1 = BPi n − Ipi Pf
2 2 2 ∆t 2 ∆t
Solution des système d’équations :
La forme générale des équations obtenues est :
ai Pi = bi Pi +1 + ci Pi −1 + di
Algorithme de Thomas
Supposons que la solution peut s’établir par récurrence :
Pi = α i Pi +1 + βi ⇒ Pi −1 = α i −1 Pi + βi −1
ai Pi = bi Pi +1 + ci (α i −1 Pi + βi −1 ) + di
ai Pi = bi Pi +1 + ciα i −1 Pi + ci βi −1 + di
( ai − ciα i −1 ) P=i bi Pi +1 + di + ci βi −1
bi d +cβ
=Pi Pi +1 + i i i −1
( ai − ciα i −1 ) ( ai − ciα i −1 )
bi
αi =
( ai − ciα i −1 )
di + ci βi −1
βi +1 +
( ai − ciα i −1 )
=i 1: a=
1 P1 b1 P2 + d1
b1 d
P1
= P2 + 1
a1 a1
b1 d1
=α1 = , β1
a1 a1
=i N: aN PN cN PN −1 + d N
=
PN cN (α N −1 PN + β N −1 ) + d N
aN=
( aN − cNα N −1 ) PN d N + cN β N −1
=
d N + cN β N −1
=PN = β
( aN − cNα N −1 ) N
α N 0,=
bN 0,=
= PN β N
import numpy as np
xc = bc
xc[-1] = dc[-1]/bc[-1]
return xc
kA
Txi + 1 , = Txi − 1 , = Tyi , j + 1 = Tyi , j − 1 = T=
2
j
2
j
2 2 µ B∆x
10 11 12
7 8 9
4 5 6
1 2 3
Sur la face supérieure la paroi est imperméable flux nul donc Ptop − P11 =
0
Vc ϕ
−TP8n +1 − TP10n +1 + 3T + t P11n +1 − TP12n +1 =
B∆t
Vctϕ n
P11 + Q11
B∆t
T ( P8 − P9 ) + 2T ( Pb − P9 ) + T ( P6 − P9 ) + T ( P12 − P9 ) =
Vctϕ n +1
B∆t
( P9 − P9n ) − Q9
Vc ϕ
−TP6n +1 − TP8n +1 + 5T + t P9n +1 − TP12n +1 =
B∆t
Vctϕ n
P9 + Q9 + 2TPb
B∆t
En regime stationnaire
ϕµ ct ∂P 1 ∂ ∂P
= = r 0
k ∂t r ∂r ∂r
∂P qµ B
BC #1: lim r = −
r →0
∂r 2π kh
BC=# 2 : P P= ref @ r rref
La solution de l’ODE avec les conditions aux limites s’écrit :
qµ B r
P (=
r ) Pref − ln
2π kh ref
qµ B r
P (=
r ) Pref − ln
2π kh ref
q µ B req
Pl Pwf −
= ln
2π kh rw
Le calcul du req
q3
q4 q2
q1
qw + ( q1 + q2 + q3 + q4 ) =
0
kh∆x kh∆x
=q1 (P − P ) =q1 (P − P )
µ B∆y 1 l µ B∆y 1 l
kh∆x kh∆x
=q1 (P − P ) =q1 (P − P )
µ B∆y 1 l µ B∆y 1 l
kh 4 q µ B ∆x
qw = − ∑ Pl − w ln − 4 Pl =
µ B j =1 2π kh req
kh 4q µ B ∆x
− 4 Pl − w ln − 4 Pl
µ B 2π kh req
2 qw ∆x
qw = ln
π r
eq
π ∆x −
π
ln ⇒ req =
= 0.2078∆x =
∆xe 2 ⇒ req = 0.2∆x
2 r
eq
Contrainte de débit :
q µ B 0.2078∆x q
Pwf =
Pl + w ln =Pl + ww
2π kh rw Jl
Contrainte de débit :
2π kh
qw =
0.2078∆x
( Pl − Pwf ) =
− J lw ( Pl − Pwf )
µ B ln
rw
2π kh
− J lw ( Pl − Pwf ) ;
qw = J lw =
r
µ B ln eq + s
rw
1
T ( Pl −n1+1 − Pl n +1 ) + T ( Pl +n1+1 − P=
l
n +1
) B ( Pl n +1 − Pl n ) − Q
∆t
1
T ( Pl −n1+1 − Pl n +1 ) + T ( Pl +n1+1 − P=
l
n +1
) B ( Pl n +1 − Pl n ) + J lw ( Pl n +1 − Pwf )
∆t
1
T ( Pl −n1+1 − Pl n +1 ) + T ( Pl +n1+1 − P=
l
n +1
) B ( Pl n +1 − Pl n ) − J lw ( Pwf − Pl n +1 )
∆t
1 1
−TPl −n1+1 + 2T + J l + B Pl n +1 − TP= n +1
l +1 BPl n + J l Pwf
∆t ∆t
La forme matricielle :
1 n +1 1
T + J + B P = BP n + Q
∆t ∆t
J matrice diagonale
T −T 0 B1 0
−T 2T −T 0 B2 0
T = J = B Q=
−T 2T −T J3 B3 J 3 Pwf
−T T 0 B4 0
rw
Puits horizontal :
1
( k k )1 2 ∆y 2 + ( k k )1 2 ∆z 2 2
2π h k y k z z y y z
Jl = ; req 0.28
(k k y ) + ( k y kz )
14 14
req
µ B ln + s z
rw
0
0
0
J4
J= J5
J6
0
0
0
∂ ϕ S0 ∂ k kr 0 ∂P
= + q0 oil
∂t B0 ∂x µ0 B0 ∂x
∂ ϕ S w ∂ k krw ∂P
= + qw Eau
∂t Bw ∂x µ w Bw ∂x
Sachant
= ( p ( t ) ) et B1 B1 ( p ( t ) )
que ϕ ϕ=
o o
∂ ϕ So ϕ ∂ ∂ 1 ∂
= ( So ) + ϕ So ( P )
∂t Bo Bo ∂t ∂p Bo ∂t
∂ ϕ So ϕ ∂So ∂ 1 So ∂ ∂P
= + ϕ So + ( ϕ )
∂t Bo Bo ∂t ∂p Bo Bo ∂p ∂t
∂ 1 1 ∂ϕ
=co B=
o cr
∂p Bo ϕ ∂P
ϕ ∂So ϕ S ϕS ∂P ∂ k kro ∂P
+ o co + o cR =
+ qo
Bo ∂t Bo Bo ∂t ∂x µ B
o o ∂x
∂ 1
cw = Bw
∂p Bw
Equation de saturation
ϕ ∂S w ϕ S ϕS ∂P ∂ k krw ∂P
+ w cw + w cR =
+ qw
Bw ∂t Bw Bw ∂t ∂x µ B
w w ∂x
ϕ ∂So ∂S ϕ ∂P
+ w + So co + S wcw + cR ( S w + So ) =
Bw ∂t ∂t Bw ∂t
Bo ∂ k kro ∂P ∂ k krw ∂P Bo
+ + qo + qw
Bw ∂x µo Bo ∂x ∂x µ w Bw ∂x Bw
∂
( So + S w ) =
1 → ( So + S w ) =0
∂t
So co + S wcw + cR ( S w + So ) = [ So co + S wcw + cR ]
ct = So co + S wcw + cR
Equation de pression
ϕ ct ∂P Bo ∂ k kro ∂P ∂ k krw ∂P Bo
= + + qo + qw
Bw ∂t Bw ∂x µo Bo ∂x ∂x µ w Bw ∂x Bw
En final
Equation de pression :
ϕ ct ∂P Bo ∂ k kro ∂P ∂ k krw ∂P Bo
= + + qo + qw
Bw ∂t Bw ∂x µo Bo ∂x ∂x µ w Bw ∂x Bw
Equation de saturation :
ϕ ∂S w ϕ S ϕS ∂P ∂ k krw ∂P
+ w cw + w cR =
+ qw
Bw ∂t Bw Bw ∂t ∂x µ w Bw ∂x
Bo ∂ k kro ∂P
=
1 Bo
λo ,i −1 2
( Pi −n1+1 − Pi n +1 )
+ λo ,i +1 2
( Pi +n1+1 − Pi n +1 )
Bw ∂x µo Bo ∂x ∆xi Bw ∆xi −1 2 ∆xi +1 2
∂ k krw ∂P
=
1
λw,i −1 2
( Pi −n1+1 − Pi n +1 )
+ λw,i +1 2
( Pi +n1+1 − Pi n +1 )
∂x µ w Bw ∂x ∆xi ∆xi −1 2 ∆xi +1 2
ϕ ct ( Pi − Pi )
n +1 n
ϕ ct ∂P
=
Bw ∂t Bw ∆t
k kro
λo ,i +1 2 =
µo Bo i +1 2
1 Bo
λo ,i −1 2
( Pi −n1+1 − Pi n +1 )
+ λo ,i +1 2
( Pi +n1+1 − Pi n +1 )
+
∆xi Bw ∆xi −1 2 ∆xi +1 2
1
λw,i −1 2
( Pi −n1+1 − Pi n +1 )
+ λw,i +1 2
( Pi +n1+1 − Pi n +1 ) ϕ ct ( Pi n +1 − Pi n ) Bo
= − qo − q w
∆xi ∆xi −1 2 ∆xi +1 2 Bw ∆t Bw
En Multipliant par V=
i Ai ∆xi
Bo n +1 Bo n +1
To ,i −1 2 + Tw,i −1 2 ( Pi −1 − Pi ) + To ,i +1 2 + Tw,i +1 2 ( Pi +1 − Pi )
n +1 n +1
Bw Bw
Vi ϕ ct ( Pi − Pi ) Bo
n +1 n
= − Qo ,i − Q w,i
Bw ∆t Bw i
L’écriture Matricielle :
B B
T + P n +1 = P n + Q Impes (implicite pressure explicite saturation)
∆t ∆t
ϕ ∂S w ϕ S ϕS ∂P ∂ k krw ∂P
+ w cw + w cR =
+ qw
Bw ∂t Bw Bw ∂t ∂x µ w Bw ∂x
n +1 n
ϕ S w ,i − S w ,i ϕi S wn ,i ( cw + cR ) Pi n +1 − Pi n 1 Pi −n1+1 − Pi n +1 Pi +n1+1 − Pi n +1
+ = λ
w,i −1 2 + λw ,i +1 2 + qw
Bw ∆t Bw,i ∆t ∆xi ∆ xi −1 2 ∆ xi +1 2
Bw,i ∆t
En multipliant par
ϕ
Bw,i ∆t
S wn ,+i1 =S wn ,i + Tw,i −1 2 ( Pi −n1+1 − Pi n +1 ) + Tw,i +1 2 ( Pi +n1+1 − Pi n +1 ) + Qw,i −
Viϕi
ϕi S wn ,i ( cw + cR ) ( Pi n +1 − Pi n )
−1
+ Qw − Ctw,ii ( Pi n +1 − Pi n )
n +1
S wn +,i1 = S wn ,i + d12, ii −T P
Ctw,ii S w,i ( cw + cR )
= n
Viϕi
d12,ii =
Bw,i ∆t