Vous êtes sur la page 1sur 14

b'Jh

nk;k (epho ihU[) (484)

eots[ Gbk, B eotN s/oh,


bkr[ rb/ ;[B fpBsh w/oh]ñ]
jT[ tkoh w[y[ c/fo fgnko/]
eotN[ d/ w'eT[ ekj/ eT[ wko/]ñ]
iT[ sB[ uhofj, nzr[ B w'oT[]
fgzv[ go? sT[ gqhfs B s'oT{]ò]
jw s[w phu[ GfJU Bjh e'Jh]
s[wfj ;[ ezs, Bkfj jw ;'Jh]ó]
ejs[ epho[ ;[Bj[ o/ b'Jh]
np s[woh goshfs B j'Jh]ô]ò]óõ] b'Jh

fJ; Ppd Bkb ;kvh tkech pj[s ;w/A s'A e[M pj[gqubs ;kyhnK iK ejkDhnK d/
ekoD pDh j'Jh j?. go god/; ft~u eJh n?;/ ;ZiD fwbd/ jB fijV/ pkDh d/ pko/ pVk e[M
;wMDk ukj[zd/ jB, go T[j fe;/ j'o ws B{z wzBd/ jB. fi; soQK fe fJe Jh;kJh gkdoh
g[~Sdk j? fe, “s[jkvk r[o{ rqzE ;kfjp ftb~yD feT[A s/ fet/A j?< s[;hA fe; soQK efj ;ed/ j'
fe fJj ‘X[o eh pkDh* j? s/ pkJhpb ‘X[o eh pkDh* feT[A BjhA j' ;edh<@ w?A T[; ;~iD B{z
p/Bsh ehsh fe ;kB{z e'Jh jZe BjhA j? fe fe;/ dh Xow g[;se s/ T[Arb u[ehJ/. n;hA BjhA
efj ;ed/ fe T[j ‘X[o eh pkDh* j? iK BjhA. go ;kB{z fJe rZb ;wM nkJh j? fe ‘X[o eh
pkDh* ftu ejkDhnK iK ;kyhnK BjhA j[zdhnK.‘X[o eh pkDh* ftu gowkswk pko/ s/ gowkswk
Bkb fJ~efw~e j'D pko/ fJB;kBhns B{z fBogZy j' e/ ;[B/jk fdZsk iKdk j?, T[; B{z jh ‘X[o eh
pkDh* efjzd/ jB. fJ;h eoe/ o{; dh fJe bkfJpo/oh dh fi; P?bc ftu r[o{ rqzE ;kfjp B{z
ofynk frnk j?, T[; j/m fbfynk frnk j? ;opftnkgh ;Zu (Universal Truth).
r[o{ rqzE ;kfjp ftu fe;h fe;w dhnK ejkDhnK BjhA jB, fJ;h eoe/ fJ; B{z ‘X[o
eh pkDh* efjzd/ jB. T[j ;~iD w?B{z fJe d~w S~[NfdnK jh g~[Sd/ jB, “eh s[jkB{z gZek gsk j?
fe r[o{ rqzE ;kfjp ftu fJj feXo/ th BjhA fbfynk fe r[o{ BkBe ih fe~E/ g?dk j'J/, T[BQK dk
ftnkj ed'A j'fJnk iK T[BQK d/ gfotko pko/ fJ; ftu e[M th BjhA fbfynk frnk<” w?A T[BQK
B{z ftPtk;^g{ote fejk, “w?B{z ftuko eoB dh b'V BjhA j?, feT[Afe r[o{ rqzE ;kfjp ftu n?;k
e[M th BjhA fbfynk j'fJnk.@
fJj S'Nh fijh fw;kb nkg d/ ;kjwD/ o~yD dk we;d j? fe fi; r[o{ rqzE ;kfjp ih
dh pkDh B{z n;hA ;fseko Bkb ‘X[o eh pkDh* wzB e/ wZEk N/ed/ jK T[;d/ ft~u fJj sK BjhA
fbfynk fe r[o{ BkBe gksPkj ih dk ftnkj ed'A j'fJnk< ed'A iBw/ ;B ns/ fJj th BjhA
fbfynk fe T[j id'A gqukoe d"fonK *s/ iKd/ ;B sK T[BQK d/ fgsk wfjsk ekb{ ih T[BQK B{z eh
efjzd/ ;B iK eh BjhA ;h efjzd/< fJj r~bK sK r[o{ rqzE ;kfjp ftu BjhA fbyhnK jB. go`
E'Vk fijk wZEk mDfenk sK ;'funk, id'A r[o{ BkBe gksPkj gqukoe d"fonK *s/ rJ/ j'Dr/ sK
T[BQK dh gsBh B/ E'Vh BkokIrh sK io{o Ikfjo ehsh j'Dh fe E'VQk p~funK B{z th ;KfGnk eo',
E'VQk xo th p?fmnk eo'. r[o{ BkBe gksPkj ih dk T[BQK d/ gfotko d/ Bkb i' th skbw/b ;h,
T[BQK B{z eh o[ektNK nkT[AdhnK ;B, id'A T[j gquko eoB iKd/ ;B< i/ fJj rZbK r[o{ rqzE
;kfjp ih ftu doi BjhA jB sK epho ;kfjp s/ T[BQK dh gsBh d/ MrV/ dh r~b pkDh ft~u
fet/A nk rJh<
fJ; Ppd dh r[o{ rqzE ;kfjp ftu fi~E/ EK j?, fJBQK ;kyhnK d/ ekoD T[j tkbk ;kok
ftPk fpbe[b bKG/ ofj frnk j? feT[Afe fi; gZy'A fJ; Ppd B{z rkfJB eoe/ fpnkB ehsk
iKdk j?, T[j r[ows f;XKs Bkb w/b jh BjhA yKdk. w?B{z fJj sK BjhA gsk fe fJ; Ppd dh
mhe ftuko ed'A, fe~E/ s/ fe;B/ ehsh j? go fizBh e[ th nZi se ;[DB ftu nkJh j?, T[;
w[skfpe epho ;kfjp dh gsBh o[; rJh ;h, epho ;kfjp Bkb T[; dk MrVk j' frnk ;h
ns/ o[; e/ T[; dh fgZm eoB d/ ekoD epho ;kfjp T[; B{z efj oj/ jB l
eotN d/ w'eT[ ekj/ eT[ wko/]
fJ; Ppd d/ f;ob/y B{z gVQhJ/ s/ fJ; Ppd d/ nyho ft~u fijVhnK frDshnK
fbyhnK j'JhnK jB,]ô]ò]óõ] T[ZE'A gsk brdk j? fe fJj Ppd fiE/ r[o{ rqzE ;kfjp ih
ftu nzfes j?, T[E/ nk;k okr ft~u j[D se e[b g?Ash Ppd nk u[Ze/ jB ns/ fJ; s'A pknd
th j'o eJh Ppd jB Gkt fJj e'Jh fJe f;ob/y j/m PpdK dh bVh ub ojh j?. r[o{ rqzE
;kfjp ih dh pDso dk fJj sohek j? fe id'A e'Jh BtK okr P[o{ ehsk iKdk j? sK ;G s'A
gfjbK TZ[E/ fJe nkw wB[Zy dh BIo g? ikt/, fJ; eoe/ T[; ;c/ *s/ jkPhJ/ (Boundary) dk
ozr pdb iKdk j? Gkt fgSb/ okr dk jkPhnk, Bt/A P[o{ j'D tkb/ okr d/ jkPhJ/ s'A t~yok j[zdk
j?. f;XKse s"o s/ fiT[A jh BtK okr P[o{ j[zdk j? ;G s'A gfjbK r[o{ BkBe gksPkj ih dh
pkDh P[o{ j[zdh j?. i/ r[o{ BkBe gksPkj, T[; okr ftu fe;/ yk; ftFP/ B{z b? e/, T[;/ pko/
ftuko g/P eod/ jB ns/ i/eo T[;/ ftFP/ T[s/ ns/ T[;/ okr ftu d{;oh gksPkjh r[o{ nzrd
gksPkj i/eo Ppd T[ukod/ jB sK r[o{ BkBe gksPkj d/ fisB/ th Ppd jB, T[ZE/ ysw j[zd/
jB ns/ T[;/ okr ftu ‘wjbk d{ik* d/ Ppd P[o{ j' iKd/ jB, go ftPk T[jh ofjzdk j?.
fw;kb d/ s"o s/ fJj BjhA fe j[D/ shoEK dh r~b r[o{ BkBe ;kfjp eo oj/ ;B s/ r[o{ nzrd
gksPkj fe;/ ftnkj Pkdh dh r~b P[o{ eo d/Dr/ iK gsh gsBh d/ MrV/ dh r~b P[o{ eo
d/Dr/, n?;k BjhA j?.
fJ; nB[;ko fJe ftP/ B{z T[;/ okr ftu Gkt/A fJe Ppd j't/ s/ Gkt/A d;, T[ZE/ jh fby/
iKd/ jB, coI ehsk ikJ/ r[o{ BkBe gksPkj d/ 18 Ppd jB, r[o{ nzrd gksPkj d/ 10 Ppd
jB, sK fiE/ r[o{ nzrd gksPkj d/ Ppd T[; ftP/ ns/ T[; okr ftu ysw j'Dr/, T[ZE/ 28
(18 iwk 10) fby fdZsk ikJ/rk s/ i/ T[;/ ftP/ T[s/, T[;/ okr ftu i/ eo r[o{ nwo dk;
gksPkj dh pkDh j? sK T[;/ bVh Bkb jh P[o{ j't/rh go i/ r[o{ nwo dk; ih dh pkDh T[;h
ftP/ pko/ BjhA j? sK fco r[o{ okwdk; ih dh pkDh nzfes ehsh j?.
go t/yD tkbh ftb~yD s/ ehwsh rZb fJj j? I'o fJ; r~b s/ fd~sk frnk j? fe okr
th T[jh oj/ s/ ftPk th T[jh oj/ sK fe gVB tkbk wB[Zy Ngbk Bk yk ikJ/ fe nukBe T[Zso
dh r~b eofdnK^eofdnK fJj dZyD dh r~b fe~E'A nk rJh. i/eo r[o{ noiB gksPkj dk
T[;/ okr ns/ T[;/ ftP/ ftu Ppd j? sK nkgDk Ppd T[ZE/ doi eod/ jB. fco r[o{ r'fpzd
f;zx gksPkj nkgD/ ;w/A ftu nkfd phV ftu, fi; B{z j[D n;hA r[o{ rqzE ;kfjp efjzd/ jK, i/
r[o{ s/r pjkdo ;kfjp ih dh pkDh, T[;/ ftP/ T[Zs/ ns/ T[;/ okr ftu j? sK T[ZE/ doi eod/
jB.
cohd ih, Bkwd/t ih iK j'o GrsK dh pkDh T[;/ ftP/ iK T[;/ okr ftu j? sK fJ;h
bVh ft~u fbyd/ iKd/ jB. fJE'A fJj gsk brdk j? fe epho ;kfjp ih dk fJj Ppd r[o{ rqzE
;kfjp ftu fi~E/ nzfes j?, T[E/ j[D se nk;k okr ftu e[b 35 Ppd j' u[~e/ jB. ‘okr[
nk;k pkDh Grsk eh’ f;ob/y j/m epho ;kfjp ih dk fJj 35tK Ppd j?.
id'A fJ; Ppd s'A gfjb// nkJ/ PpdK B{z ftuko e/ t/fynk sK gsk b~rk fe ftPk fe;/
gsh gsBh d/ MrV/ dk BjhA ;h. fJ;dk wsbp ftPk e[M j'o j?. n;hA pV/ wkD d/ Bkb f;o
T[Zuk eoe/ efjzd/ jK fe r[o{ rqzE ;kfjp ftu e/tb fJe gowkswk ns/ gowkswk d/ fgnko
dh rZb ehsh rJh j?, fJB;kBhns dh rZb ehsh rJh j?, fe;/ wB[Zy dk gZy BjhA ehsk
frnk Gkt/A T[j fjzd{, w[;bwkB, f;Zy, i?Bh, p'Xh iK fco fe;/ th fcoe/ dk j't/ ;koh
fJB;kBhns B{z fJe eoB bJh fJ~e' fijh ;/X fdZsh rJh j?.
b/feB id'A n;hA r[o{ rqzE ;kfjp ih dh pkDh dh ftuko B eohJ/, ;kv/ gqukoe fJ; B{z
;jh Yzr Bkb B gqukoD ns/ ftP/ s'A bKG/ ub/ ikD sK B[e;kB ;kvk jh j?. nkU t/yhJ/ bKG/
ikD d/ o;s/ fejV/ fejV/ jB< fit/A eth ;zs'y f;zx ih dh ouBk ;{oi gqekP iK Grs wkb.
Grs wkb ftu GrsK d/ pko/ i' e[M th t/dKse, fwfEjk;e, nDj'DhnK ejkDhnK nyT[sh
;kyhnK d/ BK j/mK doi jB, T[BQK ftu eokwksh gZy B{z jh T[ikro ehsk frnk j?. fJBQK
ejkDhnK B{z GrsK dh pkDh dhnK gzeshnK Bkb pVh us[okJh Bkb i'V fdsk frnk j? fi;
ekoD ;kB{z Ngbk b~r frnk s/ n;hA r[wokj j' rJ/ jK.
j[D n;hA fJ; Ppd pko/ ftuko eod/ jK go gfjb'A ;kB{z i' fwfEjk;e, nyT[sh ;kyh
;[DkJh iKdh j?, T[; d/ pko/ th ;wMd/ jK.
;kyh dk noE j?, ;Zuh tkosk go ;kyh d/ BK j/mK ejkDh fijVh tkgoh th Bk j't/
;[DkJh ik ojh j?, Ppd dh gzesh j?L
krvtu dy mo kau kwhy kau mwry ] (pMnw 484)
fJ; pko/ G[b/yk fJj gkfJnk iKdk j? fe Grs epho ih nkgDh gsBh B{z efj oj/ jB
fe eotN d/ e/ w?B{z feT[A wkodh j?A ns/ Ppd d/ nyho ftu efjzd/ jBL
khqu kbIru sunhu ry loeI ] (pMnw 484)
b'Jh b|I dk noE ;wM fbnk frnk fe epho ;kfjp nkgDh gsBh B{z ;zp'XB eo e/ r~b
eo oj/ jB. fJE'A Grs wkb dh ejkDh i'V fdZsh rJh.
ejkDh d;dh j? fe epho ;kfjp dh gsBh B/ T[B=K B{z fejk fe fJ;sohnK d/
uko ;" ufbZso j[zd/ jB s/ epho ;kfjp efjzd/ jB fe Iok w?B{z d~;'< T[BQK dh gsBh B/ fejk
id'A ed/ ;wK nkfJnk sK s[jkB{z{ d~;Krh. epho ;kfjp sK fJ; u[B"sh B{z G[Zb rJ/. fJe fdB
epho ;kfjp d/ xo e[M ;ZiD e[M b?D nkJ/. T[; fdB T[BQK dh gsBh B/ ;'funk nZi fco w?A
nkgDk ufbZso ftykTA[dh jK. go fJj r~b sK r[o{ rqzE ;kfjp d/ w{b f;XKsK Bkb w/b BjhA
yKdh.
;kB{z r[o{ xo s/ wkD j? feT[Afe fJ~E/ fJ;soh B{z wod d/ pokpo dk doik fd~sk
frnk j?. fJ;soh B{z wkVk iK ufbZsoK tkbk feT[A nkfynk ikJ/. idfe fJ; pko/ r[o{ BkBe
gksPkj nk;k dh tko ftu efjzd/ jBL
BMif jMmIAY BMif inMmIAY BMif mMgxu vIAwhu ]
BMfhu hovY dosqI BMfhu clY rwhu ] (pMnw 473)
j/ wB~[y` s{z fJ;soh s'A izwdk j?, fJ;soh dk d~[X gh e/ tZvk j[zdk j? ns/ id'A t~vk
j[zdk j? s/ fJ;soh Bkb jh ftnkj eodk j?. i/eo fJ;soh wo ikJ/ sK s{z d{;oh gsBh b~Gdk
j?, s/ok sK fJ;soh fpBK r[Ikok jh BjhA j?. go ejkDh ftu Ne'o wkoh rJh j? fe fJ;soh
d/ uko ;" ufbso j[zd/ jB.
go r[o{ BkBe gksPkj B{z fJj rb wk|e BjhA j?. nyT[sh ;kyh r[o{ rqzE ;kfjp ih
d/ w{b f;XKsK dk yzvB eodh j?. i/eo r[o{ rqzE ;kfjp ih dk ezfgT{No ubk e/ t/fynk ikJ/
fe eh r[o{ rqzE ;kfjp *u fJ; Ppd w[skfpe fJ;soh d/ uko ;" ufbso j[zd/ jB. sK T[ZE/
nkJ/rk ‘fJj BjhA j' ;edk’(Data not found ) fJ; fe;w dh ckJhb r[o{ rqzE ;kfjp d/ w{b
f;XKsK ft~u BjhA y[Zb ;edh, fi;d/ ft~u fJ;soh B{z BhtK gkfJnk ik fojk j't/. go ejkDh
d;dh j? fe epho ;kfjp dh tj[Nh B/ T[BQK B{z u?b/Ai eo fd~sk.
go r[o{ ;kfjp sK efjzd/ jBL
“BMfu muAw BMfu BwlIAY BMif hovY bMDwnu ] (pMnw 473)@
Gkt fi; wB[~y d/ xo T[; dh fJ;soh dh w"s j' ikt/, xo ft~u fJ;soh Bk j't/ sK
wkB' fit/A xo d/ p{j/ pzd j' iKd/ jB. fJ;soh fpBK s/ok r[Ikok BjhA ub ;edk. r[o{ BkBe
gksPkj efjzd/ B/ fi; fJ;soh B/ s?B{z izfwnk, fi; B/ oki/ wjkoki/ izw/ ns/ ;zs wjkswk
izw/, T[; fJ;soh B{z G?Vk, wzdk feT[A fejk ikJ/. s[bBkswe ftuko eoe/ t/yhJ/ sK d[BhnK d/
nB/eK wI=pK ft~u fJ;soh iks B{z pVh p[oh soQK dpkfJnk frnk. T[; B{z “Y'o rtko P{do
nfo Bkoh fJj ;G skVB d/ nfXekoh@ fejk frnk j?. T[; B{z fyv'Dk ;wfMnk frnk, T[; B{z
g?o dh i[Zsh pDk e/ oZfynk frnk ns/ ;dhnK s'A ub oj/ fJ; gZy B{z nkXko pDk e/, fJ;
ejkDh ftu brk e/, fJ; Ppd Bkb i'V fdZsk frnk. n;hA fezBh rbs ;'u d/ fPeko j' rJ/
jK.
w?B{z fywk eoBk w?A nkgD/ xo'A e'Jh fcbk;ch BjhA fbnkfJnk. r[o{ rqzE ;kfjp d/ w{b
f;XKsK B{z w[Zy oy e/ gVKr/ sK nkg/ jh ;wM nk ikJ/rh. fJ; Ppd d/ nrb/ d' fszB Ppd
th gV= e/ t/y b?Dk s/ ftP/ B{z nkg ;wM b?Dk. w?A sK nkg ih dk f;oc fXnkB fdtkT[Dk
ukj[zdk jK ehL
“qyrw kIqw jwqo nwhI mYno jogu kIqoeI ]
mY inrguixAwry ko guxu nwhI
Awpy qrsu pieEeI ]
qrsu pieAw imhrwmiq hoeI
siqguru sjxu imilAw ] (pMnw 1429)@
‘siqguru sjxu* fwfbnk j? s/ T[; ‘siqguru sjxu* dh r~b nkg ih Bkb ;KMh eo fojk
jK. PkfJd fe;h dh nkswk B{z N[zp ikJ/. p;` w/ok fJsBk jh we;d j?. eJh ;ZiD w?B{z
g[Sd/ jB fe s[;hAL
“pwqI qorY mwilnI pwqI pwqI jIau ]@
(gurU gRMQ swihb pMnw 479)
Ppd gfV=nk sK eh ;zrsK B/ c[b ukV=B/ pzd eo fdZs/ jB< go n;hA e'Jh u"Aehdko
BjhA jK, n;hA e'Jh m/e/dko BjhA jK, n;hA ftuko ;KMh ehsh j?, fi;dk fu~s eo/ T[j b? bt/.
r[o{ BkBe gksPkj c[owKd/ jBL
“ggn mY Qwlu riv cMdu dIpk bny
qwirkw mMfl jnk moqI ]
DUpu mlAwnlo pvxu cvro kry
sgl bnrwie PUlμq joqI ]
(gurU gRMQ swihb pMnw 13)
T[; d/ pkti{d th b'eh nkosh eoh ik oj/ jB, c~[b ukV=h ik oj/ jB sK r[o{ BkBe
gksPkj jo fe;h B{z E'Vh geV ;ed/ jB.
epho ;kfjp ih dh fJj ejkDh fJ; sohe/ Bkb ;zrsK B{z ;[Dk e/ j[D e'Jh ;kB{z g[~S/
fe i/eo r[o{ rqzE ;kfjp ih ft~u ‘X[o eh pkDh j?* ns/ fJj wB[~y dk ihtB T[Zuk eoB bJh
j?, fco fJ; ft~u epho ;kfjp dk T[BK= dh tj[Nh d/ Bkb MrV/ dh r~b fbyh j? sK e'Jh eh
eo/< fJj ;kv/ ihtB Bz{ T[Zuk eoB bJh eh o;sk fdykT[Adh j?<
go j?okBrh j[zdh j? fe ;kv/ r[od[nkfonK ft~u, ;kv/ ;zrsh gqpzX ft~u, r[o{ rqzE
;kfjp ih dh jI{oh ft~u, n?;hnK fdbu;g wBxVs ejkDhnK ;[DkJhnK iKdhnK jB.
ejkDhnK sK t?;/ d/fynk ikJ/, pZfunK B{z ;[DkJhnK iKdhnK jB ‘J/e Ek okik J/e Eh okBh,
d'B/ wo rJ/, ysw ejkBh. n~Sk p/Nk np ;' ikU.* go eh n;hA fJsB/ gV/= fby/, ‘X[o eh
pkDh* Ppd r[o{ d/ f;Zy nytkT[D tkb/, eh n;hA th fJ; puekBk fposh s/ yV/ ojKr/ ukj/
;kvh T[wo fisBh woIh tZvh j' ikJ/< okrh ;kfjpkB ;kB{z ejkDhnK jh ;[DKd/ ofj ikD. eh
n;hA T[BQK ejkDhnK d/ Bkb ;koh T[wo pj[s y[P ojKr/< nkgD/ ihtB ftu pdbkjN
fbnkT[D pko/ n;hA ;'uhJ/` xo th n;hA NhHthH s/ ;hohnb, ejkDhnK d/yd/ ofjzd/ jK s/
r[od[nko/ th ;kB{z e'Jh n?;hnK jh ejkDhnK ;[DKd/ ofjD. ekP` ;zrsK ikr g?D, ekP`
gqpzXe ikr g?D s/ fijV/ th okrh ;kfjpkB, gqukoe n?;hnK ejkDhnK, Grs wkb dhnK
fwfEjk;e ;kyhnK ;[BkT[D, T[BQK B{z o'e b?D ns/ efjD ;kB{z f;oc Ppd dh ftuko ;[DkU.
;kB{z ejkDhnK Bk ;[DkU, ejkDhnK sK n;hA o'I NhHthH s/ d/y jh b?Ad/ jK.
ejkDh n~r/ efjzdh j?, epho ;kfjp dh gsBh T[BQK wB[ZyK B{z efjzdh j? fe “s[;hA i'
e[M th b?D nkJ/ j' mhe j?, go s[;hA nZi fJE'A B~;= ikU@. T[BQK g[ZfSnk feT[A< sK T[j
efjzdh j? fe “epho ;kfjp dk fdwkr E'VQk fjb frnk j?. e'Jh th wB[Zy e[M b?D nkT[Adk j?,
T[j T[; B{z oZ;/ d/ Bkb pzB= e/ ;'N/ Bkb e[ZNd/ jB. s[;hA i/ nkgDh ikB pukT[Dk ukj[zd/ j' sK
fJE'A B~;= ikU.@ fJj' ejkDh nZr/ ubdh j? fJj efje/ nky' ‘;fsBkw ;qh tkfjr[o{*. nc;';
brdk j? fe r[o{ rqzE ;kfjp ih dh jI{oh ftu fi~E/ ;~u dh ftuko j'Dh ukjhdh j? T[E/
fwfEjk;e ejkDh ;[Dk ;[Dk e/ ‘;fsBkw ;qh tkfjr[o{* dh w'jo brk e/ T[; B{z gqwkfDs
(authenticate) ehsk iKdk j?.
epho ;kfjp dh tj[Nh B/ id'A T[BQK wB[ZyK B{z fJj fejk sK T[j vo rJ/. T[; B/
fejk,“s[;hA fJj fgSb/ dotkfIUA S/sh bzx ikU, d"V ikU.” T[j fgSb/ dotkfIUA fiT[A jh
bzxd/ jB, fJXo'A epho ;kfjp nk iKd/ jB. nk e/ g[ZSd/ jB, “e'Jh xo nkfJnk ;h<”
T[BQK dh gsBh efjzdh j?, “jK e[M ;ZiD nkJ/ ;B, o~;k s/ ;'Nk wzrd/ ;B.” sK epho ;kfjp
B/ fejk, “s{z d/ d/Dk ;h.” epho ;kfjp dh tj[Nh efjzdh j?, “w?A s/ BjhA fdZsk. w?A ;'funk
y"o/ s[;hA r[Z;/ j't'. s[jkvk fuZs eodk j? sK s[;hA d/ nkU. T[j j[D/ j[D/ fJ; dotkfIUA
fBeb/ jB.” epho ;kfjp feT[Afe wPj{o ;B fe dkB g[zB Io{o eod/ ;B. T[j oZ;k s/ ;'Nk
u[Ze e/ fgSb/ dotkfIUA T[BQK wB[ZyK d/ fgS/ iKd/ jB, T[BQK B{z nktkI wkod/ jB. T[j epho
;kfjp d/ j~E ftu o~;k s/ ;'Nk t/y e/ ;wMd/ jB, fe T[BQK dh gsNh ;Zu jh efj ojh ;h fe
epho ;kfjp dk fdwkr fjZb frnk j?.
epho ;kfjp T[BQK B{z tkiK wkod/ jB s/ T[j epho ;kfjp dk fjfbnk fdwkr
;wM e/ jZE ftu o~;k ;'Nk d/y e/ vo e/ B=~;d/ jB. epho ;kfjp T[BQK d/ fg~S/ d"Vd/ jB s/
efjzd/ jB fe o[e ikU s/ oZ;k ;'Nk b? bt'. T[j ;wMd/ jB fe epho ;kfjp ;kB{z o~;/ Bkb
pzB= e/ ;'N/ Bkb wkoBr/. T[j nZr/ nZr/ d"Vd/ iKd/ jB s/ epho ;kfjp fg~S/ fg~S/ ikJh iKd/
jB. go T[j vo e/, d"V e/ ub/ iKd/ jB. epho ;kfjp xo tkfg; nk iKd/ jB s/ nkgDh
gsBh B{z r~[;k eod/ jB fe s{z T[BQK B{z o~;k s/ ;'Nk fd~sk feT[A BjhA. d/y', T[j ub/ rJ/, w/ok
BK wPj{o j? fe w?A dkB g[zB Io{o eodk jK s/ nZi T[jd/ ftu ftxB g? frnk. fJ; r~b s/
epho ;kfjp dh tj[Nh o[Z; rJh. fJ; fe;w dh ejkDh ;[DkJh iKdh j?.
nc;';` fi; epho ;kfjp dh pkDh r[o{ rqzE ;kfjp ih ft~u doi ns/ n;hA r[o{ ikD e/ wZEk
N/ed/ jK T[BQK d/ Bkb ejkDh bkJh rJh fe epho ;kfjp dk fdwkr fjb frnk j?. w?B{z ;wM
BjhA nkT[Adh fe ;zrs r[o{ rqzE ;kfjp dh ji{oh ftu n?;hnK ejkDhnK ;[D fe; so=K b?Adh
j?.
fJ;h Ppd d/ Bkb bk e/ d{;oh fe;w dh ejkDh ;[DkJh iKdh j? fe epho ;kfjp dh
tj[Nh B/ fszB tkoh, okw p[btkfJnk s/ epho ;kfjp B/ fejk fe b'JhJ/, s{z okw ;;sk feT[A
bkfJnk< s{z fszB tkoh feT[A okw nytkfJnk fJj sK fJe tkoh j' ;edk ;h. epho ;kfjp
dk nkgDh tj[Nh Bkb MrVk j' frnk. fJ; ekoD T[BQK dh tj[Nh B/ o[; e/ ezv eo bJh sK
epho ;kfjp B/ fJj Ppd T[ukfonk.
Ngbk brdk th j?. Ppd d/ bcI nkJ/ jB,‘ezs*,‘Bkfo*,‘hau vwrI muKu Pyir
ipAwry] krvtu dy mo kau kwhy kau mwry]* gsBh B{z fejk ik fojk j?,‘pJh fJXo B{z w[y c/o*.
Ppd ftu bcI nkfJnk j? ‘b'Jh* ns/ fJj Ppd epho ;kfjp dk j?, fi; eoe/ Ngbk bZr
frnk fe T[BQK dh nkgDh tj[Nh d/ Bkb MrV/ dh r~b j?..
go fJj Ngbk brdk ofjDk j?. feT[A< feT[Afe n;hA mkDh j'Jh j? fe n;hA ;wM e/
sK gVQBk jh BjhA. w?A pugB ft~u d/ydk ;K s/ nZi th d/ydk jK fe pzrbk ;kfjp, oekp rzi
;kfjp, ;h;rzi ;kfjp ;zrs iKdh j?. ehosB j' fojk j?, eEk j' ojh j?, fiBQK B/ nkgD/ gkm
eoB/ jB^ ;[ywBh ;kfjp, d[yGziBh ;kfjp iK fBsB/w T[j nkgDk r[Nek b? e/ nkgDh nkgDh
vcbh nkgDk nkgDk okr nbkgd/ jB. T[j e'B/ s/ p?m e/ nkgDk gkm eoh ik oj/ jB. T[j
;'ud/ jB fijVh eEk, ehosB, tkosk j' ojh j?, ;kvk T[jd/ Bkb e'Jh ;zpzX jh BjhA j?.
i/eo n;hA fJ; soQK eod/ oj/ sK ;kB{z Ngbk brdk oj/rk s/ ;kB{z Ngbk brkT[D tkb/,
wkfJnk ;kv/ e'b'A b[~ND bJh Ngbk brKd/ ofjDr/. n;hA ;[u/s j'JhJ/, n;hA ikrhJ/, n;hA
pkDh ;wM ;wM e/ gVQhJ//.
“siqgur no sBu ko vyKdw jyqw jgqu sMswru ]
ifTY mukiq n hoveI ijcru sbid n kry vIcwru ]@
(gurU gRMQ swihb pMnw 594)
n;hA Ppd dh ftuko eoBh j?. go ;kB{z G[b/yk g? frnk fe ejkDh dh ftuko eoBh
j?. ;kvh EK EK s/ ejkDhnK dhnK ftukoK ub gJhnK. ejkDhnK dh BjhA Ppd dh ftuko
j't/, ;kvk ihtB pdb ikJ/rk.
j[D fJ; Ppd ftu gfjbK ‘ojkT[* B{z ;wMhJ/L
“krvtu dy mo kau kwhy kau mwry ] (pMnw 484)@
Gkt w?B{z eotN d/ e/ feT[A wkodh jA?< j[D n;hA fJ; Ppd B{z gfjbK jh ;wM bJhJ/ fe fJ;
Ppd ft~u wB[Zy B{z oZp ih dh gqhs pko/ ;wMkfJnk frnk j?. epho ;kfjp oZp d/ fgnko
ft~u fG~i e/ fJj Ppd T[ukod// jB. w[ykfsp, gowkswk B{z eo oj/ jB. j/ w/o/ gowkswk ih,
w?B{z eotN d/ e/ feT[A wko oj/ j'. go eotN d/D Bkb s/ e'Jh wo BjhA iKdk. wB[Zy s/ sK
wodk j?, id'A T[jdh BpI pzd j' iKdh j?. wfonk sK T[; B{z nkyd/ jB, id'A fJ;dk Poho
\sw j' iKdk j? ns/ fJj e[M eo BjhA ;edk. fJ; w"s pko/ r[o{ BkBe gksPkj efjzd/ jBL
“nk;k wjbk ñ
nkyk ihtK ft;o? wfo ikU@
j/ w/o/ oZp ih, id'A w?A s[jkB{z ft;ko d/Adk jK sK w?A wo iKdk jK. epho ;kfjp th
fJ;/ dod ft~~u p'b oj/ jB ns/ fJ; nkswe T[ukJh dh sfj s/ rZb eo oj/ jB, efjzd/ jB,
“n? gowkswk ih i/ w?A s[jkB{z ft;ko fdzdk jK iK w?B{z id'A s[;hA ft;o iKd/ j', sK w/o/ Bkb
fJzM j' iKdk j? fit/A w?A wo frnk.”
jT[ tkoh w[y[ c/fo fgnko/]
w?A s/o/ s/ tkoB/ iKdk jK, w/o/ t~b w{zj eo Gkt nkgDh ;tZbh BIo w/o/ t~b eo. r[o{
BkBe gksPkj efjzd/ jBL
i/ i[r uko/ nkoik j'o d;{Dh j'fJ]
Btk yzvk ftfu ikDhn? Bkfb ub? ;G[ e'fJ]
uzrk BkT[ oykfJ e? i;[ ehofs ifr b/fJ]
i/ fs; Bdfo B nktJh s tks B g[S? e/]
ehNk nzdfo ehN[ efo d';h d';[ Xo/]
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH2)
j/ wB[~y` i/ s/ok Bkw th tXhnk j't/, s/oh gqf;Xh th pVh j't/, i;^ehosh th bt/A ns/ ;koh
d[BhnK i/eo s/o/ Bkb th ubdh j't/ sK th i/ sz{ o~p dh BIo ftu BjhA sK s/oh e'Jh \po
BjhA g[~S/rk, ;r'A sz{ fJe ehV/ dh fBnkJh j?A.“i/ fs; Bdfo B nktJh sK tks B g[S? e?@.
fJ; bJh o~p ih w/o/ t~b w[Zy c/o bt'. w/o/ tb BIo eo bt'L
jw eho/ feow ;fsr[o PoDkJh
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH10)
w?A ehV/ dh fBnkJh jK, w?A ihn izs dh fBnkJh jK, w/o/ tb nkgDh BIo eo bt'.
“jT[ tkoh w[y[ c/fo fgnko/@
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH484)
w?A s/o/ s'A tkfonk iKdk jK, w/o/ tb w[~y eo b?.
fJ;dk wsbp eh j'fJnk< fijV/ wB[~yK dk ihtB op ih dh :kd s'A fpBK e[opb
e[opb eodk j?, T[BQK wB[~yK pko/ r[o{ ;kfjp efjzd/ jBL
fpB f;woB i' ihtB[ pbBk
;og i?;/ noikoh]
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH10)
‘fpB f;woB* Gkt op dh :kd s'A fpBK ihtB fJzM j?, fit/A ;V pb fojk j't/ . jo
irQk n;hA e[opb e[opb eo oj/ jK. fit/A ;~g dh T[wo Gkt/A bzph j[zdh j?, go T[j ;dk
nkgD/ nzdo Ifjo jh g?dk eodk ofjzdk j?. nkgDh o'IkBk fIdrh t~b nro Mks wkohJ/ sK
n;hA B xo y[P jK, Bk jh pkjo. gsh gsBh d/ MrV/ jB, fgU g[~so d/ MrV/ jB. d[ekB
*s/ n;hA y[P BjhA jK, T[~E/ b?D d/D d/ MrV/ jB. oZp s'A ftSV/ i' j'J/ jK. r[o{ ;kfjp fJe
irQk efjzd/ jBL
w{b[ B p{Mfj nkgDk ;/ g;{nk ;/ Y'o ihT[
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH751)
gP{ eh eod/ jB< fJe e[M ykD brdk j?, e'Jh d{ik nkTA[dk j?, f;zr wko e/ T[;B{z
go/ eodk j?. shik nkT[Adk j?, T[j nkgDk f;zr wko e/ T[; B{z XZek d/Adk j?. fJe d{i/ Bkb
y'nk^w'Jh eod/ jB. i/ T[BQK B{z e'Jh ;wMkJ/ sK T[BQK B{z ;wM BjhA g?Adh. n;hA th i/ fJzM jh
eod/ jK sK n;hA th “;/ g;{nk ;/ Y'o@ nB[;ko gP{nK d/ fBnkJh j' iKd/ jK Gkt n;hA oZp
s'A ft~SV iKd/ jK. r[o{ gksPkj efjzd/ jBL
wB J/e[ B u/sf; w{V wBk]
jfo fp;os s/o/ r[D rfbnk]
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH12)
j/` wB[~y i/eo s/o/ r[D rb (xN) oj/ jB sK fJjh o~p B{z ft;ko d/Dk j?/. s{z P?skB
fposh pD ikJ/Ark, i/ o~p B{z ft;ko/Ark. fco s/ fJj r~b ftg~yh, nzsofto'Xh (Contradict) j'
rJh j? feL
fi; B' nkfg y[nkJ/ eosk y[f; bJ/ uzfrnkJh]
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH417)
ftuko ehsh sK gsk b~rk, r[o{ ;kfjp efj oj/ jB id'A s{z G?V/ ezwK ft~u g? ikJ/A sK
fJzi ;wM fe s/o/ uzr/ r[D sK s/o/ e'b'A ub/ rJ/ jB, gzy brk e/ T[Zv rJ/ jB, sK jh s/ s{z
wzdhnK r~bK ftu g? frnk j?A.
jT[ tkoh w[y[ c/fo fgnko/]
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH484)
epho ;kfjp efjzd/ jB fe w/o/ tb w[Zy eo b?, i/ s{z w/o/ tZb w[Zy BjhA eodk w?AB{z
fJzM brdk j? fit/A fe w?A wo iKdk jK. j[D n;hA nkgD/ s/ Y[ek e/ t/yhJ/ fe n;hA nkgD/
ihtB ftu y[nko j' oj/ jK, nPKs jK. e[opb e[opb eo oj/ jK, ;VQ pb oj/ jK, u?B BjhA
j?, PKsh BjhA j? sK fes/ n;hA oZp ih s'A ftSV/ sK BjhA j'J/ jK. oZp ih Bkb ;kvh eotN
sK BjhA pD rJh j?.
j[D fJ; Ppd d/‘ojkT[* dh ftuko B{z w[~y oyfdnK, fJ; d/ gZfdnK B{z ;wMhJ/.
eots[ Gbk B eotN s/oh]
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH484)
‘eots[* fJj fJe fe;w dk nkok j[zdk j?. epho ;kfjp efjzd/ jB, j/` w/o/
gowkswk nko/ d/ Bkb w?B{z f;o eNkDk wkf|e j? go s[jkvh eotN BjhA wkf|e. w?A ntr[D
Gfonk ;oho podkPs BjhA eo ;edk go woB B{z fsnko jK. r[ows fJj ;wMkT[Adh j? fe
o~p ih d/ r[DK B{z XkoD eoe/ fiT{Ad/ ihn o~p ih Bkb fJ~efw~e j' ik.
bkr rb/ ;[B fpBsh w/oh
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH484)
o~p ih w/oh fJj fpBsh ;[D bt' fe s[;hA w/o/ t~b fg~m eoe/ w?B{z B wko'.
n;hA fi; B{z ihtB ;wM oj/ jK r[o{ ;kfjp T[; B{z w'fJnk efjzd/ jB. fit/A fJe
gzesh j?L
i' fpB[ ;fsr[o ;/t/ ykd/ g?Bd/ ;/ w[J/ wfo izw/ e'V/]
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH308)
Gkt fijV/ wB[~y ;~u s'A w[Beo j' e/ fiT{ oj/ jB T[j w'J/ dh fBnkJh jB. p/Nk pj[s ewk
fojk j?, J/no ezvhPBo, ekoK, B"eo ukeo jB, p; n;hA y[P jK s/ y[Ph Bkb frbk; yVek
e/ Pokp th gh b?Ad/ jK s/ ;t/o/ uko ti/ pzrbk ;kfjp w~Ek th N/e nkT[Ad/ jK.pVh p\fPP
j?.n;hA fJ; B{z ihtB ;wM oj/ jK. r[o{ gksPkj dh BIo ftu n;hA w'J/ dh fBnkJh jK.
;kv/ ihtB ftu'A p' nkT[Adh ofjzdh j?. n;hA fJe d{i/ s'A vo/ j'J/ jK. n;hA fJe d{i/
s'A p/p; j' e/ d{o d{o ofjzd/ jK. wB[~yK dk nkg; ftu fgnko BjhA j?. d[BhnK ftu
y'nk^w'Jh, fXzr'^i'oh, wko^ekN, o/g, wjK:[~X d/ fJj ekb/ p~db jw/Pk wzvoKd/ ofjzd/ jB.
i/ ;kv/ xo dh pZuh oks g?D se xo B nkt/ sK ;kB{z xpokjN j' iKdh j?. irs ib fojk j?
s/ n;hA fJ; B{z ihtB ;wM oj/ jK. ;kB{z ;wMkfJnk th frnk go n;hAL
gfVnk j't? r[Bjrko[
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH469)
d/ w[skfpe r[Bkjrko pD rJ/ jK. wkb, yIkBk ;kv/ e'b j? go fco th ;kvk ihtB y[nko j'
fojk j?.
fe;/ wB[Zy B/ nkgD/ d';s B{z fejk, rowhnK d/ fdBK ftu s/o/ p{NK s'A pdp{ nk ojh
j?. s{z BkfJb'B dh I[okp gkJh j'Jh j?. nkgD/ g?o X' s/ I[okp pdb. T[; wB[Zy B/ g?o X's/ s/
i[okpK pdbhnK. go T[j wB[Zy fco th efjzdk j? fe, p' nk ojh j?. T[;B{z g[ZfSnk, “j[D
fco pdp{ feT[A nk ojh j?, T[j s/ohnK i[okpK feE/ jB<@ T[;B/ itkp fd~sk fe, “p'M/ ftu
gkJhnK j'JhnK jB.” fJ;dk wsbp T[j p' tkbh, wzdhnK ;'uK B{z sK n;hA Bkb ofynk
j'fJnk j?. wkb ;kv/ e'b ehwsh j? go ihtB ;kvk nPKs j?. fjzd{, w[;bwkB, f;Zy, fJ;kJh
d/ MrV/ ub oj/ jB. wB[Zy^wB[Zy dk t?oh j'fJnk gfJnk j?. fJj s/ ;[fDnk ;h e[Zs/ dk
e[Zsk t?oh j[zdk j? go fJj ed/ BjhA ;h ;[fDnk fe wB[Zy wB[Zy dk t?oh j[zdk j?. woB s'A pkd
;[fDnk ;h Boe j[zdk j? go fiT{Ad/ ihn jo irQk s/ Boe jh BIo nkT[Adk j?.
nkT[ fJe ftnzr okjhA fJ; r~b B{z ;wMD dk T[gokbk eohJ/. oZp ih e'b dotkI/ s/
b'eK dh bkJhB brh j'Jh j?. Xowoki g[~Sdk j?A fe fJ; B{z feE/ G/ihJ/, sK oZp ih efjzd/
jB, “fJ;B{z Boe ftu G/i'.@feT[A ih< “fJj p[~X rqfj dk j?@. d{ik pzdk nkfJnk, “fJj
feE'A dk j?<@ ih wzrb rqfj dk. “fJ;B{z Boe ftu G/i'.@ shik pzdk nkfJnk.“fJj feE/ dk
j?<@ ih, fJj P[eo rqfj dk j?.“fJ;B{z th Boe ftu G/i'@. u"Ek pzdk nkfJnk sK oZp ih B/
g[fSnk fe, “fJj feE'A dk j?<@ itkp nkfJnk “ih, fJj Xosh dk j?.@ oZp ih B/ fejk,
“fJ;B{z ;tor ftu G/i'@. Xowoki B/ g[fSnk, “fJ;B{z ;tor ftu feT[A G/i oj/ j'<@ sK
o~p ih efjzd/ jB, “fJj E~b/ Boe G'r nkfJnk j?.@
fJj E~b/ Xosh s/ Boe feT[A pD frnk j?< n;hA Xow eow ;kok g{ok eo oj/ jK.
ckJhb d/ ekrI ;ko/ g{o/ jB. ezw fco th g{ok feT[A BjhA j' fojk j?. Xowh^eowh n;hA
;ko/ nytKd/ jK, ;ko/ nZyK B{N e/ bzphnK nodk;K eod/ jK, nZyK B{N e/ ehosB ;[Dd/ jK,
;ko/ M{w M{w e/ pkDh gVQd/ jK ns/ ;ko/ M{w M{w e/ g{o/ d[BhnK Go d/ ;ko/ eow eKv th eod/
jK. ;kB{z eh j' frnk j?< fJ; Xosh s/ Boe feT[A pfDnk j'fJnk j?< woB s'A pkd n;wkB
tkb/ ;tor dh ekwBk eod/ jK go fiT{Ad/ ihn sK ;tor gqkgs BjhA j'fJnk. w'fJnk fe;
sfenk<
epho ;kfjp nZr/ efjDk ukj[zd/ jB i/ sB th uho fdZsk ikJ/ sK w?A nkgDk nzr BjhA
w'VKrk. GktL
i/ b'e[ ;bkj/ sk s/oh T[gwk i/ fBzd? s S'v B ikJh]
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH757)
n;hA sK Iok fijk e'Jh ej/,“ b? s[jkvk g[so sK pVk frnkBh pD frnk j?. ;t/o/ Pkw
r[odtko/ N[fonk ofjzdk j?, fJ; B/ nzfwqs Se fbnk j?, fJj pkDh gVQB bZr fgnk j?, fJ;B{z
eh j' frnk j?< fJ; B/ ezw eki BjhA eoBk< fJj sK s[jkvk ezw^XzXk wzdk eo d/t/rk.@
fJsBh fijh rZb s/ n;hA ;Zu dk wkor S~v fdzd/ jK. ;kv/ wksk^fgsk ;kvk wIke T[vkT[Ad/
jB. ;kvk ;wki, ;kv/ d';s fwZso efjzd/ jB, “b?, s[;hA ;odko j' e/ th Pokp BjhA
ghAd/.@
epho ;kfjp ;wMkDk ukj oj/ jBL
iT[ sB[ uhofj nzr[ B w'oT[]
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH484)
s/ fJ;h soQK r[o{ noiB gkfsPkj efjzd/ jBL
sB[ wB[ ekfN ekfN ;G[ nogh
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH757)
ns/
i/ ;[y[ d/fj s s[Mfj nokXh d[fy Gh s[M? fXnkJh]
i/ G[Zy d/fj s fJs jh okik d[y ftfu ;{y wBkJh]
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH757)
nro ;~[y fd~s/ jB sK w?A s?B{z :kd oy~dk jK s/ d[~y nkD s/ th s?B{z ft;kodk BjhA.
w?A G[~y ft~u th fJsBk o~i iKdk jK, fJsBk ;zs[PN ns/ fsqgs j' iKdk jK fe d[y th gj[zdk
BjhA.
go ;kv/ Xkofwe ;EkBK ftu ;kbK s'A df;nk iKdk j?, “s[jkB{z p[yko ufVnk j?, e'Jh
o'r b~rk j? sK cbkDh irQk fJsBh tkoh ikU, cbkD/ tkb/ gkm B{z 108 tkoh eo', cbkDh wkbk
fJsBh tkoh c/o'.@ epho ;kfjp efj oj/ jBL
iT[ sB[ uhofj nzr[ B w'oT[]fgzv go? sT[ gqhfs B s'oT[]
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH484) n;hA
efj oj/ jK nzr w'VBk jh B gt/. s[jkvh rZb wzBD B{z sK n;hA fsnko jh BjhA jK, uhoB dh
sK rZb jh Bk eoBk. Iok fijh ;kv/ *s/ w[;hps nk ikJ/, ;kB{z e'Jh nyT[sh ;zs, e'Jh v/ok,
e'Jh ;kX{ pkpk ukjhdk j? i' fJbkuh d/t/ iK “sksh tkT B brJh@ tkbk fJe Xkrk pzB d/t/.
e'Jh BIo p~N{ d/ d/t/ i' wekB d/ pkjo Nzr fdnKr/, fes/ BIo B b~r ikJ/. e'Jh goKd/ d/
d/t/ eko d/ fg~S/ Nzr btKr/ ws/ fes/ N~eo B j' ikJ/.
iT[ sB[ uhofj nzr[ B w'oT[]fgzv go? sT[ gqhfs B s'oT[]
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH484)
epho ;kfjp efjzd/ jB i/ w/o/ fgzv/ (;oho) TZ[s/ th pD nkt/ sK gqhs BjhA s'VKrk. r[o{ s/r
pjkdo ;kfjp, r[o{ noiB gksPkj, fiBQK d/ n;hA fJsB/ r[D rkT[Ad/ jK, fiBQK n~r/ n;hA
nkgDk f;o M[ek e/ ehwsh ;[B/jk b?Ad/ jK, T[BQK B/ wB[~ysk dh ykso Pjhdh fdZsh, T[BQK B/ sK
nkgDk nzr BjhA w'fVnk. nkgDh gqhs BjhA s'Vh. go n;hA sK fB~eh fB~eh rZb *s/ fte e/
nkgDh gqhs s'V d/Ad/ jK. n;hA ;wMhJ/` ;kB{z G[b/yk gk fdZsk frnk j?, Ppd B{z fJ; soQK
;wMkfJnk frnk fe epho ;kfjp dk tj[Nh Bkb MrVk j' frnk ;h. go ;kB{z nkgD/ r[o{ dk
;~uk ;[B/jk e"D d/t/< ;kv/ EK EK s/ n?;/ v/o/ y[ZbQ rJ/ ns/ ;kv/ wBK ft~u n/;? nzXftPtkP
fpmk fdZs/ rJ/, “fJj tkbk o'r d{o eoBk j? sK cbkDh irQk ikU, g[Zso b?Dk j? sK cbkDh
irQk ikT[, ezw^ Xzdk wzdk j? sK cbkDh irQk ikT[, i/eo xo pZuk BjhA j'fJnk sK cbkD/ tkbk
Ppd gVQ'. n;hA s/ e'Jh th d[Zy ;jkoBk ukj[zd/ jh BjhA jK. ;kB{z n?;/ G[b/fynK ftu fiT{Dk
g;zd j? go epho ;kfjp gowkswk d/ fgnko ftu efj oj/ jB, nro w/o/ fgzv T[s/ th pD
nkt/ sK th w?A nkgDh gqhs Bk s'VK.
fJ;dk wsbp fe r[o{ ;kfjp d/ fJ; ;[B/j/ B{z n;hA nZi nkgD/ xo b? ikJhJ/ ns/
id'A e'Jh ;kB{z ej/ fe, “fJj o'r fJzi d{o j[zd/ jB, cbkD/ v/o/ s/ ub' T[ZE/ ik e/ wzBs g{oh
j[zdh j?, T[ZE/ ik e/ g[Zso j' iKd/ jB, T[ZE/ ik e/ wkfJnk finkdk nk iKdh j?.@ sK n;hA
;wMhJ/ fe ;kB{z GowkfJnk ik fojk j?, ;kvh jh jZvh T[Zs/ ;kvk jh y{B brk brk e/ ;kB{z
u{;D dh nkds gkJh ik ojh j?.
epho ;kfjp dk fJj Ppd gowkswk d/ pko/ j?, go G[b/yk g? frnk fe gsBh d/ MrV/
pko/ j?. id'A nrbh gzrsh gVQh
jw s[w phu[ GfJU Bjh e'Jh ] s[wfj ;[ ezs Bkfo jw ;'fJ]
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH484)
nyT[sh ;kyh nB[;ko ejkDh efjzdh j?L J/ w/oh gsBh, s/o/ w/o/ ftueko e'Jh BjhA
j?. go e'Jh g[~S/ i/ epho ;kfjp gsBh B{z fJj efj oj/ jB fe, ‘s[wfj ;[ ezs’ sK ed/ e'Jh
gsh th nkgDh gsBh B{z ezs efjzdk j?. feT[Afe fJj Ppd epho ;kfjp dk j?, go ed/
fXnkB Bkb BjhA gfVnk. fJ; eoe/ ;kv/ Bkb eh tkgodh j?< i/eo ;zroKd dk fdB
nkfJnk sK fiT[A jh gfjbh gzesh gVQhL
;ktfD ;o;h ekwDh
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH134)
XzB ;qh r[o{ okw dk;, XzB ;qh r[o{ okw dk;, p'bd/ p'bd/ n;hA xo ub/ rJ/.
nrbhnK gzrshnK ;kB{z gsk jh BjhA. i/ e'Jh g[~S/ fe nZi okrhnK B/ fejVk Ppd gfVQnk
;h< sK ;kvk itkp j[zdk j?L
by y[;hnK gkfs;kjhnk
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH44)
gfVQnk ;h. p; nrbh gzesh BjhA gsk. r[o{ ;kfjp T[jd/ ojkT[ ftu efj oj/ jBL
w/o/ wB J/e; f;T[ fus[ bkfJ]
J/e; fpB[ ;G XzX[ j? ;G fwfEnk w'j[ wkfJ]
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH44)
s{z fejVhnK by y[PhnK gksPkjhnK b?D nkfJnk j?A< fijV/ d[fBnkth XzB gdkoE sz{
wzrdk fgnk j?A, T[j ;G XzX j?, ;G p/eko j?, ;G fwfEnk w'j wkfJ j?. fJj BjhA ;[fDnk`
;kB{z f;oc T[sbh T[sbh r~b dk j? gsk j?.
fe;h B/ fe;/ B{z fejk, “s[;hA Pokp pVh ghAd/ j'.@ T[j wB[~y efjzdk j?, “jK, w?A
e'fPP eo fojk jK, SZvD dh.@ T[BQK B/ fejk, “i/ s[;hA S~v'r/ BjhA sK ;tor fe; soQK
ikT[r/.@ efjzdk j?, “j[D/ w?A e'fPP eo fojk jK.@ b/feB Bhns ;h nkgDh ghD dh fJ;
eoe/ Pokp dh d[ekB s/ ik e/ efjzdk j?,“ fszB g?r brk fdT[.@ d[ekBdko efjzdk j?, “s{z s/
fJebk nkfJnk j?A s/ fszB g?r fe;k bJh.” efjzdk j?, “w?A god/; ftu jK s/ w/o/ nkgD/ d/P
ftu d' d';s ofjzd/ jB, T[BQK Bkb ob e/ w?A ghAdk j[zdk ;h, T[BQK dh :kd nk ojh j?, fJ;
eoe/ d' g?r T[BQK d/ BK d/.” gzdoK thj fdBK pknd nkT[Adk j? s/ efjzdk j?,“d' g?r brk
fdU.@ d[ekBdko efjzdk j?, “eh rZb j?, d' feT[A<@ efjzdk j?, “w/o/ d' d';sK ft~u'A fJe
d';s wo frnk j?.@ fco E'VQ/ fdBK T[ZE/ pknd frnk sK ik e/ efjzdk j?, “fJe g?r brk
fdU.@ d[ekBdko efjzdk j?, “eh rZb s/ok d{ik d';s th wo frnk j?<@ sK itkp d/Adk j?,
“BjhA, w?A sK ghDh SZv fdZsh j? go T[; d{;o/ d';s d/ BK dh w?A gh fojk jK.@ n;hA th n?;/
n?;/ pjkB/ pDkB brd/ jK. epho ;kfjp d/ Ppd B{z i/eo ;wM bJhJ/ sK fJj ufbso eoB/
SZv d/tKr/.
fiB- wfB j'o[ w[fy j'o[ f; eAkY/ efunk]
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH488)

tkbh y/v ftu BjhA gtKr/. r[o{ d/ f;Zy jK, pkDh d/ ;~u B{z ;wMDk j?, o'wKue
ejkDhnK BjhA ;[DBhnK feT[Afe n;hA ihtB pdbDk j?.
epho ;kfjp efjzd/ B/L
jw s[w phu[ GfJU Bjh e'Jh]
s[wfj ;[ ezs Bko jw ;'Jh ]
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH484)
i/ bcIh pDso B{z t/yhJ/ s/ gsh nkgDh gsBh B{z BjhA efjzdk fe s{z ezs j?A s/ w?A Bko
jK. e'Jh th gsh BjhA efjzdk, ;r'A T[j sK efjzd/ jB, “pJh jw s' xo e/ wod j's/ j?A.@
go r[opkDh dh P?bh nB[;ko o~p dh ekfJBks ftu ;ko/ iht, wB[Zy, op ih dhnK gsBhnK
jB s/ T[j gowkswk ;kvk ;G dk ezs j?. i/ fJ; so=K ;wMhJ/ sK ;[B/jk mhe ;wM nkT[Adk
j?. epho ;kfjp efjzd/ jB, “n? w/o/ gowkswk ih, s/o/ s/ w/o/ ftueko w?B{z e'Jh BjhA
ukjhdk. go ;kB{z sK id'A se e'Jh ftu'bk Bk fwb/, nodk; B eo/, ;kvk ezw jh BjhA
ubdk. n;hA ftu'b/ b~Gd/ jK. ;kB{z fJPkok ehsk iKdk j? fe i' fJj ftu'bk nodk; eo fojk
j?, i/ fJj nodk; g{oh eokDh j? sK fJBQK d/ jZE ftu wkfJnk gkT[. T[j jZE i'Vh oyd/
jB, n;hA T[BQK d/ jZE ftu wkfJnk gKd/ ofjzd/ jK. go nodk; eoB tkb/ wB[Zy dk e;{o
BjhA j?. T[j wIp{o jB. T[j w[bkIw jB, fJj T[BQK dh o[Irko j?, fJ; rVpVh d/ e;{otko
ns/ d'PhF n;hA jh jK.
j[D fJ; Ppd dh nkyoh gzesh t~b nk ikJhJ/, fijd/ Bkb pVk I'odko Ngbk brdk
;h fe epho ;kfjp nkgDh tj[Nh B{z efjzd/ jBL
ejs[ epho[ ;[Bj[ o/ b'Jh]np s[woh goshfs B j'Jh]
(r[o{ rzqE ;kfjp gzBk BzH484)
n? w/oh b'Jh, w/oh tj[Nh, j[D w?A s/o/ s/ ftPtkP Bjh eodk. fJ;dk wsbp fe ;kB{z
;[DkJh rJh ejkDh ft~u fJj ;[B/jk fdZsk ik fojk j? fe tj[Nh s/ ftPtk; B eo'` fi; pko/
nkfynk ik fojk j?L
XB fgo[ J/fj B nkyhnfB pjfB fJem/ j'fJ]
J/e i'fs d'[fJ w{osh XB fgo[ ejhn? ;'fJ]
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH788)
fi; r[o{ rzqE ;kfjp ih dh jI{oh ft~u bktK b? e/ ;kB{z ;wMkfJnk iKdk j? fe d'B' iht
fJe i's pD e/ nkgDh rqfj;Eh pBkD, gfotko pBkD ns/ nkgDk ihtB pBkD. go Bkb jh
fJ; s'A T[bN r[od[nkfonK ftu p?m e/, ;fsBkw ;qh tkfjr[o{ dh w[jo brk e/, ejkDhnK okjhA
fJj ;[B/jk fdZsk ik fojk j? fe gsBh s/ ftPtkP Bk eo'. go fJZE/ ‘b'Jh* d/ noE gsBh
BjhA j?. n~i fJj Ngbk n;hA eZYDk j?.
id'A n;hA PpdkoE d/yd/ jK sK b'Jh d/ fszB wkfJB/ jB. fJe wkfJBk j[zdk j?,
u~do, ezpbh, Pkb nkfd fi;B{z n;hA UVd/ jK. d{;ok wkfJBk j[zdk j?, gsBh ns/ shik
wkfJBk j[zdk j?, b'ekJh fit/A fJe EK r[o{ gksPkj efjzd/ jBL
nkfg nr'uo[ XzX? b'Jh]
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH931)
gowkswk nr'uo j? s/ b'Jh Gkt ;koh d[BhnK XzX/ ftu brh j'Jh j?. T[ZE'A i/eo T[dkjoD B{z
u[Ze bJhJ/ s/ fJE/ brkJhJ/ s/ ;wMhJ/ sK epho ;kfjp efjzd/ jBL
ejs[ epho[ ;[Bj[ o/ b'Jh]
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH484)
i/eo epho ;kfjp dk tj[Nh Bkb MrVk j[zdk s/ tj[Nh B{z efj oj/ j[zd/ sK ‘o/* dh EK
‘oh* j[zdk,‘o* B{z fpjkoh brh j[zdh Gkt ‘;[Bj[ oh b'Jh* jz[dk go fJZE/ j? “;[Bj[ o/ b'Jh@
,‘o/* j[zdk j? pj[tuB tk;s/. fJjh ekoD j? fe ;kB{z pkDh ftnkeoD Bkb ;wM e/ gVQBh
ukjhdh j?. n;hA ftnkeoD dk fpbe[Zb fXnkB BjhA eod/. rbs wbs gVQd/ ofjzd/ jK.‘o'e'
ws, ikB/ d'* ns/ ‘o'e', ws ikB/ d'* i/eo ftPokw th rbs d/ ikJhJ/ sK noE d/ nBoE j'
iKd/ jB. n;hA sK ‘wB?* dh EK wB/, ‘;[fDn?* d/ pdb/ ;[Dhn?A iK ;[DhJ/ gVh iKd/ jK. bktK,
d[bktK, fpjkoh, f;jkoh dk n;hA fynkb jh BjhA eod/ jK.
jw ;zsB eh o/B[ fgnko/
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH814)
ft~u ‘o/B* B{z bK dh irQk d[bktK brk dJhJ/ sK ‘o?B* j' ikJ/rk.‘o/B[* j[zdk j? uoD,
fBwosk do;kT[Adh j?. go ‘o?B* dk Gkt sK oks j[zdk j?. n;hA fXnkB jh BjhA eod/, n;hA
ftuko jh BjhA eod/ feT[Afe n;hA pkDh B{z fNe e/, ftuko e/ gVQd/ jh BjhA.
ejs[ epho[ ;[Bj[ o/ b'Jh]np s[woh goshfs B j'Jh]
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH484)
epho ;kfjp oZp d/ fgnko ftu rZb eofdnK efjzd/ jB, n? d[BhnK d/ b'e'A` ;[D
bt', j[D w?B{z s[jkv/ s/ ftPtkP BjhA, j[D w?A s[jkvh e'Jh gotkj BjhA eodk feT[AfeL
b'e gshnko? eS{ Bk gkJhn? ](r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH738)
b'eK B{z y[P eodk fgnk jA?, b'eK B{z ftyk fojk j?A, nZyK B{N B{N e/ fe w?A pVk Xowh
jK. ;kv/ e'b pVk g?;k j?. b'eK B{z fdyktk eoB Bkb, y[P eoB Bkb s?B{z e'Jh ckfJdk BjhA
j'Dk.
ikbT[ n?;h ohfs fis w? fgnkok th;o?]
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH590)
r[o{ gksPkj efj oj/ jB fe s{z ohfs fotki ns/ fdykt/ eoB/ S~v d/ feT[Afe fJj s/oh
o~p ih Bkb d{oh gk d/Dr/. fJ;h bfjI/ ft~u epho ;kfjp efj oj/ jB,“ n? d[BhnK d/ b'e',
w?A s[jkv/ fg~S/ BjhA ubDk.@ go ;kv/ xoK ftu ;kB{z fejk iKdk j?, “b?, s{z BtK jh Xow
ngDk fbnk j?. ;koh d[BhnK fJzi eodh j?, s[;hA t~yok jh e'Jh fiT{Dk f;Zy fbnk j?. s[;hA
j[D fJj ;ko/ rbs ezw SZv d/t'r/. s[;hA M{m th BjhA p'fbnk eo'r/, p~u/ BjhA gkbD/, ezw
BjhA ubkDk j?.@ fgsk th BkokI j' iKdk j?. gsBh th BkokI j' iKdh j?. wksk th xpok
iKdh j? fe w/o/ g[Zso dk fdwkr ftrV frnk j?. go fJj BjhA gsk, T[jdk fdwkr ;jh
wkfJB/ ftu ;Zu t~b N[o fgnk jA?. r[o{ gksPkj ;wMKd/ jB feL
BkBe d[Bhnk ehnk tfvnkJhnk nrh ;/sh ikfb ]
(r[o{ rzqE ;kfjp,gzBk BzH1290)
nkJ/ fdB, fJsB/ ;ko/ ftnkj j[zd/ jB. s{z nkgD/ ftnkj ftu d[BhnK Go d/ ;ko/
ftykt/ eo/Ark. s/ok ftnkj jcsk d; fdB :kd oj/rk, fco fe;/ j'o Xh G?D dk ftnkj nk
ikDk j?. T[BQK nkgD/ ftykt/ eoB/ jB. fco fe;/ j'o d/ g[~so dk ftnkj nk ikDk j?, T[BQK
nkgD/ ftykt/ eoB/ jB. fJ; soQK s/o/ ftnkj s/ j'J/ fdykt/ dh ckJhb d~p ikDh j?, s{z fejV/
u~eoK ftu fgnk j'fJnk j?A. fijV/ d[fBnkth ohsh fotkIK Bkb i[V/ j'J/ jB, T[j gowkswk
Bkb BjhA i[V ;ed/. T[j b'eh gowkswK B{z ft;ko e/ wo/ dh fBnkJhA ihtB fiT{ oj/ jB.
fJ;bJh nkyoh gzesh ft~u epho ;kfjp efjzd/ jB, “n? d[BhnK d/ b'eA'` w?A s[jkv/ fg~S/ BjhA
ubDk. w?A sK gowkswk Bkb i[fVnk j'fJnk jK.@
n;hA n?;hnK ;kyhnK d/ ftu BjhA g?Dk. ;kB{z n?;hnK o'wKue ejkDhnK ;[BkD tkb/
BjhA pbfe ;kB{z ;Zu dh ftuko ;[BkD tkb/, ihtB T[Zuk eoB tkb/ okrh, gqukoe ukjhd/ jB.
;kv/ ihtB ftu pdbkjN fbnkT[D tkbhnK ftukoK ;kB{z ngBkT[DhnK ukjhdhnK jB.

! ! !!!!!!!!
e[b gzeshnK L
e[b g?o/ L
e[b gzB/ L 21

B'NL fJj feskp G[fgzdo f;zx ih dh n"vhU e?;/N ‘b'Jh* dk fbysh o{g j?.
Gkt noE (b'Jh)
r[opkDh ;kB{z fJj ;wMkT[Adh j? fe i/eo wB[~y nkgD/ nkswe r[DK s'A ;~yDk j' ikt/
sK fJj o~p ih t~b'A eotN j?. r[o{ ih n?;/ wB[~y B{z w'J/ j'J/ dh sPQph d/Ad/ jB. go i/eo
nkgDh ;KM n;hA r[DK Bkb pDkJhJ/ sK n;hA gowkswk dh ;t~bh BIo d/ gkso pD ;ed/
jK. fJzi eofdnK i/ d[Bhnk ;kB{z uzrk^wzdk th nky/ iK e'Jh d[fBnkth d[~y^sebhcK th
nkT[D sK th wB edh Yfjzdh ebK ft~u BjhA iKdk. r[ow[Zy dh fJjh fBPkBh j?.

Vous aimerez peut-être aussi