Vous êtes sur la page 1sur 4

ftok;s 85 nodk; ftok;s 86 ;/tk

frnkB, ;zrhs, ebk iK Bkw dk wzso d/t/ sK r[o{ nkgD/ bJh


ehsh rJh ;/tk #s/ y[F j' e/ T[; wB[Zy ~ fJj ;G e[M th
d/ fdzdk j?.
;/tk
T[go'es f]nkb (notion) eJh ;dhnK s'I gqZubs j? go
r[o{ rqzE ;kfjp ih d/ B}ohJ/, B[es/ fBrkj Bkb fJ; ;/tk
;/tk d' fe;wK dh j[zdh j? L-
pko/ ;wMDk pj[s }o{oh j?, nkU ftukohJ/ L-
(1) r[o eh ;/tk
r[o{ rqzE ;kfjp ih dh pkDh dh fBogZy gVu'b eohJ/
(2) ybes (d[Bhnk) dh ;/tk sK gsk brdk j? fe r[opkDh nB[;ko d/jXkoh r[osk ~ wzfBnk
i/eo ybes dh ;/tk ;jh wkfJB/ #u fiT{Dh j't/ sK r[o jh BjhI frnk. id'I BkBe gksFkj ih ~ f;XK B/ g[fSnk
dh ;/tk nfs }o{oh wjZssk oydh j?. @@s/ok etD[ r[o{ fi; ek s{ u/bk..** (r[o{ rqzE ;kfjp,
gzBk 942)
ybes dh ;/tk ~ ;wMD s'I gfjbK r[o eh ;/tk pko/
ftuko eoe/ t/yd/ jK L- T[BQK T[so fdZsk @@;pd[ r[o{ ;[ofs X[fB u/bk..**
(r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 943)
1H r[o eh ;/tk L- Gkos dh otkfJs ftZu eJh
;dhnK s'I gqubs fynkb (notion) j? fe r[o{ bJh gkDh GoBk, fJ; s'I fJbktk Fpd r[o{, pkDh r[o{ pko/ nB/eK soe
T[; ~ fJFBkB eokT[Dk, T[; d/ uoD x[NDk, gZyk MbBk, T[;~ Gog{o gqwkD r[o{ rqzE ;kfjp ft`u doi jB fiBQK okjhI ;ohoe
o'Nh y[nkT[Dk, T[;dk i{mk nkg ykDk @r[o{ dh ;/tk# j?. fJ; r[o{ ~ BjhI pbfe Fpd r[o{ - ;Zu/ frnkB ~ ;fsr[o (;fsr[o)
fe;w d/ nB/eK jh eow jB i' fe fFF tb'I r[o{ dh ;/tk ft`u fejk frnk j? L-
ehs/ iKd/ jB. go fJBQK #u t/yD ftukoB tkbh rZb j? fe (1) ;fsr[o[ w/ok ;dk ;dk Bk nkt? B ikfJ..
fJj ;G }o{osK fe;h ;oho iK nkgD/ nkg ~ r[o{ ;wM p?m/ (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 759)
fe;h d/jXkoh wB[Zy dhnK j[zdhnK jB. fi; eoe/ ;ohoe r[o{ (2) ej[ epho w? ;' r[o[ gkfJnk
(ny"sh) d/ ;oho dh ;/tk T[; ~ gkbD g'FD tk;s/ ehsh iKdh ik ek BkT[ fpp/e'[..
j?. fi;d/ pdb/ r[o{ y[F j' e/ ;/tk eoD tkb/ s/ feogk$p]fFF (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 793)
eoe/ T[;d/ wB dhnK w[okdK g{ohnK eodk j? s/ T[; ;/tk eoB r[o{ rqzE ;kfjp w[skfpe oZp ih jh ;Zu/ frnkB r[o{
tkb/ fFF$u/b/ ~ d[fBnkth XB gdkoEK dhnK dksK p]Fdk j?. jB @@gkopqjw r[o Bkjh G/d** (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 1142)
i/eo u/bk iK fFF ikuBk eo/ fe ;/tk eoD d/ pdb/ r[o{ T[;~ ;' fJ; B[es/ w[skfpe Fpd r[o{ dk ;oho ns/ ;ohoe b'VK
ftok;s 87 ;/tk ftok;s 88 ;/tk
j[zdhnK jh BjhI. Fpd r[o{ ;ko/ ir ~ ukBD fdzdk j?, Fpd j[zdh j?, wB[Zy dh ;[os, ws, wB, p[ZX xVh iKdh j?. f;ZN/
r[o{ ;G ~ @@r[o frnkB[ gquzv[ pbkfJnk** (r[o{ rqzE ;kfjp, ti'I wB[Zy oZph r[D fiT{D bZr g?Idk j?. r[o{ rqzE ;kfjp ih
gzBk 29) ns/ Fhsbsk o{gh ;fji ;zs'y fdzdk j?. Fpd r[o{ nB[;ko fJj' r[o eh ;/tk dk bykfJe j?.
~ Bk mzv brdh j? Bk jh rowh, Bk e[M ykD dh b'V j[zdh,
r[o eh ;/tk eoj[ fdB[ okfs..
Bk egV/ gfjBD dh ns/ Bk jh uoD x[NtkT[D.
(r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 741)
fJ; eoe/ Fpd r[o{ ~ ;odh-rowh, G[Zy-sq/j dhnK b'VK fJ; gzesh dk ;[B/jk i/ ;ohoe r[o{ dh ;/tk gZy'I bJhJ/
g{ohnK eoBhnK BjhI g?IdhnK. Fpd r[o{ fdB-oks, ;w/I, o[sK, sK ;ohoe r[o{ oksh ;"I dk th j? s/ G[Zy bZrD s/ yKdk th j?
fEZsK tkoK dk w[Eki BjhI ns/ Bk jh ;[Zy-d[Zy T[;~ tkgodk go T[;d/ ;"D t/b/ th i/ T[;dh ;/tk eoh ikt' sK T[;~ fJsok}
j?. f;ZN/ ti'I fJj' efjDk pDdk j? fe Fpd r[o{ ns/ ny"sh j't/rk ns/ i/ u"th xzN/ T[;~ y[nkJh ikt' sK T[; dk ;oho
;ohoe r[o{ #u }whB n;wkB dk coe j[zdk j? feT[Ife ;ohoe yokp j' ikt/rk Gkt fJj' fBeb/rk fe ;ohoe r[o{ dh ;/tk fdB oks,
r[o{ izwdk wodk ns/ ;ohoe b'VK g{ohnK eoD bJh yKdk-ghIdk, u"th xzN/ ehsh jh BjhI ik ;edh. id'I wB[yZ nkg jh phwko, bkuko,
gfjBdk ns/ ikrdk-;"Idk j? go @Fpd r[o{# ;Zu d/ frnkB GZy[ k, Bzrk j't/ sK T[j ;ohoe r[o{ dh ;/tk eo jh BjhI ;edk. go
~ efjzd/ jB fi; ~ ;ohoe r[o{ tkbhnK }o{osK iK b'VK dh Fpd r[o{ dk frnkB b? e/ T[; nB[;ko u"th xzN,/ ;Zs' fdB, ;koh
g{osh bJh fe;/ wB[Zyh ;/tk dh }o{os BjhI j[zdh. T[wo fiT{Dk jh @@r[o eh ;/tk eoj[ fdB[ okfs..** (r[o{ rqEz
j[D j'o th ;zihdrh Bkb ftukoBk gt/rk fe Fpd r[o{ dhnK ;kfjp, gzBk 741) efjbkT[dI k j?.
;ohoe b'VK j[dz hnK jh BjhI sK fco r[o eh ;/tk fe; ~ efjzd/ jB< Fpd r[o{ dh ;/tk eoD bJh fJe i}pk, fJe fjodk
;[fDnk wzfBnk wfB ehsk GkT[.. ukjhdk j? i' nkgD/ nkg ~ fBwosk *u frnkB r[o{ nZr/ ;wogD
(r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 4) eodk j? sk fe fpp/e p[ZXh gqkgs j' ;e/ ns/ fJB;kBhns Gog{o,
oZph r[DK Gog{o, r[ow[y (ideal) ihtB fiT{ ;e/.
r[o eh ;/tk ;pd[ thuko[..
(r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 223) @@r[o eh ;/tk dk Gkt r[o{ d/ Fpd Bkb nkgD/
f;yh f;fynk r[o thukfo.. sB ns/ nzso nksw/ dh ;/tk eoBk j[zdk j?.## ;kvh ;[os,
(r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 465) ws, wB, p[X, xV e/ fpp/esk Gog{o j' iKdh j?. r[o ek Fpd,
Gkt ;Zu d/ frnkB ~ ;[D, gVQ ns/ ;wM e/ wB[Zy dk ;Zuk frnkB wB[Zy ~ fJB;kBhns dh f;yo se gj[zuk fdzdk
ihtB T[Zuk j[zdk j?. wB[Zy ~ fpp/e p[ZXh gqkgs j[zdh j?. fi; j?, fi;dk ;dek ;kv/ ihtB dk jo/e gb ;zs'yh, ;fji ns/
ekoD wB[Zy d/ sB ns/ wB (;oho ns/ nzso nkswk) dh ;[XkJh tzv SeZD tkbk pD iKdk j?. ;k~ ;ko/ wB[Zy @@e[dofs e/
;G pzd/** (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 1349) wfj;{; j'D bZr g?Id/
ftok;s 89 ;/tk ftok;s 90 ;/tk
jB. ;kvk ;G Bkb ftseo/ s'I fpBK tkbk fgnko g? iKdk j?, s'I ftj{Dk wB[Zy i/ e'Jh th ;/tk eodk j? sK eq'X, tyo/tk, ezi{;h,
e'Jh s/o w/o BjhI ofjzdh, T{u-Bhu, iks-gks, wiQph ftseok y[dro}h T[; ~ p/u?B oyd/ jB. f;ZN/ ti'I ftekoK tZ; fgnk
ns/ ozr-B;b iK fbzr d/ G/d-Gkt w[Ze iKd/ jB. ;kvh fposh wB[Zy ;KMhtkbsk dk j[bkok wkD jh BjhI ;edk s/ fiT{IfdnK
@@ftfu d[ B hnk ;/ t ewkJhn? . . sk dorj p? ; D[ ihn w[es nt;Ek BjhI fiT{ ;edk.
gkJhn?..** (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 26) tkbh pD iKdh j?.
;/tk d/ fJ; ftF/ ~ @r[o eh ;/tk# ns/ @ybes dh
ezi;{ h, y[dro}h w[eZ iKdh j?. wB[yZ szr fdbh dh dhtkoK *u'I pkjo
;/tk# - i?;/ d'B' gfjb{nK s'I fbyD dk we;d e/tb fJsBk j?
fBebe/ fJe' oZp dh ;KMhtkbsk tkbh r'd d/ j[bko/ *u ;koh wB[yZ sk
fe ;k~ @@r[o eh ;/tk** Gkt Fpd r[o{ (frnkB r[o{) okjhI nkgDk
~ fjZe Bkb brkT[D dk fBZx wfj;{; eoD br g?dI k j?.
feodko wB[Zysk Gog{o pDkT[Dk j?. nkgDk sB ns/ wB fJsBk
ybes dh ;/tk ;ztko fFzrko b?Dk j? sk fe L-

bzro, i'V/, :ksohnK ~ mfjokDk, eEk-ehosB d/ gqpzX, (1) ;kvhnK nZyK dh ;/tk j' ikt/ ;k~ @@Bk e' p?oh
;\kJh nkfd ;/tktK r[od[nkfonK #u o'ikBk ns/ Xkowe fJeZm Bjh fprkBk** (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 1299)
#u ehshnK iKdhnK jB. fJBQK ;G d/ fgZS/ r[ows fdqV eokT[D tkbh nt;Ek dh B}o gqkgs j' ikt/.
dk jh T[gokbk j[zdk j?. fJj ;G ;/tktK eofdnK ;ops dk (2) ;kv/ jZEK dh ;/tk j' ikt/ sk fe ;kv/ jZEK s'I
Gbk, fwmk;, fBwosk nkfd r[D f;yD/ ukjhd/ jB. r[o{ dh fe;h d/ ftrkV tkb/ ezw Bk j' ;eD pbfe ;G
rZb ~ nkswe sb s/ ;[DBk ns/ wzBDk nfs io{oh j?, fi; d/ bJh T[;ko{ ezw eo ;ehJ/.
okjhI ;wkie Gb/ bJh fposh pDkT[Dh j?. i/ eo n;hI fJj
(3) ;kv/ g?oK dh ;/tk j' ikt/ sk fe ;kv/ edw frnkB
;G ;/tktK eohJ/ go r[ows nB[;ko nwbh ihtBh tkb/, uzr/
r[o{ d/ BeF/ edw s/ N[oB ns/ G?V/ gk;/, G?Vh
r[DK tkb/ nkdoF wB[Zy Bk pDhJ/ sK n?;hnK ;/tktK ;koh d[Bhnk
;zrs tZb N[o e/ Bk ik ;eD.
#u Gkt/I e'Jh th wiQp iK fcoek eodk j't/, r[ows nB[;ko
;/tk dh e;tZNh s/ g{o/ BjhI T[sod/. (4) ;kv/ ezBK dh ;/tk j' ikt/, sk fe T[j fBzdk
u[rbh ~ ;[DB' jZN ikD s/ e/tb ;Zu d/ frnkB
rohp pZfunK bJh ;e{b, ekbi, feskpK, ekghnK,
~ ;[D ;eD d/ bkfJe pD ikD.
todhnK ns/ j;gskb y'bQD dh ;/tk i?;/ nB/eK fBZe/ s'I fBZe/
iK tZv/ s'I tZv/ ezw ;k~ @ybes dh ;/tk# dk nfj;k; eokT[Id/ rZb sK ;wMD tkbh fJj' j? fe @r[o eh ;/tk* dk wsbp
jB. go i/eo fJj ;G ;/tktK eofdnK n;hI Fpd frnkB ;ohoe r[o{ ih dh ;/tk eoBk BjhI j?. don;b Fpd r[o{
r[o{ okjhI fpp/e p[ZXh gqkgs BjhI ehsh sK fJj ;/tk ;kvh jT[w? ~ gVQ ;[D e/, ;wM e/ T[; nB[;ko N[oD Bkb wB[Zy dh nkgDh
~ gZm/ gkT[D dk ezw jh j' fBpVdh j?. jzeko tZ; fpp/e p[ZXh jh ;/tk j' iKdh j?, fi; Bkb wB[Zy dk sB ns/ wB d't/I gqc[bZs
ftok;s 91 ;/tk ftok;s 92 ;/tk
j' iKd/ jB. f;ZN/ ti'I wB[Zy oZph r[DK tkbk ihtB fiT{D bZr
g?Idk j? ns/ fiT[I-fiT[I oZph r[DK ekoD tzv SeDk, ;zs'y, ;fji
ns/ fwmk; f;ydk iKdk j? fsT[I-fsT[I ;koh ybes ~ fgnko
eodk, wkc eodk ns/ ;G Bkb ;KMhtkbsk dk tshok eoD
;o'to
d/ ;[GkT[ tkbk pD iKdk j? - fJj' ;/tk @r[o eh ;/tk* ns/
@ybes dh ;/tk* efjbkT[dI h j?. fiBQK wB[yZ k B/ r[o eh ;/tk tkbh r[o{ BkBe gksFkj B/ wB[Zy ~ J/esk f;ykT[D bJh pVk
w[Ybh (Basic) ftuko ~ BjhI ;wfMnk, T[j wB[yZ ny"sh goT[geko jh fBokbk ns/ ftbZyD Yzr ftT[jko ftZu fbnKdk. iZE/pzdh
(charity) d/ BK j/m pj[s ;/tktK, dkB-gzB[ sK eod/ jB go tZytkd, dh Feb ftZu ;zrsh s"o s/ ;zrsK ~ gzEe Yzr d/ Bkb ;wMkT[D
ftseok, XV/pk}h, eqX' ns/ jzeko torhnK j'o nB/eK fpwkohnK s'I ghfVs dk isB ehsk sk fe ;funkJh ns/ wB[Zysk tkbk ihtB ihftnk
ofjzd/ jB. fJ; eoe/ e/tb goT[geko (Charity) eoe/ ybes dh ik ;Ze/. r[o{ BkBe gksFkj d/ fJ; ;[B/j/ ~ jh nrKj s'oB
;/tk eoB ~ r[ows *u gotkB BjhI ehsk frnk. d/ we;d Bkb r[od[nkfonK dk fBowkD ehsk frnk ;h. n;hI
fJzi efj ;ed/ jK fe r[od[nkok fJe gkmFkbk j?, ;e{b j?.
;k ;/tk ehsh ;cb j? fis[ ;fsr[o ek wB[ wzB./ .
wB[Zy fi; soQK ;e{b iK ekbi ftZu fttjkoe (practically) Yzr
ik ;fsr[o ek wB[ wzfBnk sk gkg e;zwb GzB./ .
Bkb ;koh rZb f;ydk j?, gVQkJh eodk j?, T[;h soQK @@nkswe
(r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 314)
ihtB dh gVQkJh** r[od[nko/ nzdo @;s;zrs* o{g ftZu jk}o
f;ZN/ ti'I (ultimately) @r[o eh ;/tk* okjhI wB[Zy nkg
j'e/ ns/ nkgD/ ihtB ftZu XkoB eo e/ ehsh iKdh j?. fJ;
ikro[e (elevate) j[zdk j? s/ nkg w[jko/, ;fji ;[GkfJ jh T[;
dk wsbp fJj j'fJnk fe r[od[nkok T[j fttjkfoe ftfdnkbk
gk;'I ybes dh ;/tk j'D bZr g?Idh j?. pd' pdh ;/tk eoDk
j? fiZE/ n;hI nkgD/ ihtB dk fwnko TÆuk eoB tk;s/ r[o{ rzqE
ns/ nkg w[jko/ ;/tk dk ;[Gkn pD ikDk - fJBQK d'jK *u coe
;kfjp ih dh pkDh ;zrs o{g ftZu ;[Dd/ jK. b'eh ;wMd/ ;B
j[zdk j?. feT[Ife ikro[e wB[Zy ~ ;/tk eoB bJh e'Jh T[dZw
fe shoEK s/ i/eo fe;h gkDh ftZu, Bdh ftZu iK fe;/ th ;o'to
(effort) BjhI eoBk g?Idk pbfe ;fji ;[GkfJ jh T[; s'I ;/tk
ftZu fJFBkB eo nkU sK gkg d{o j' iKd/ jB. pkDh ftZu
j'D bZr g?Idh j?.
fJ; pko/ fbfynk frnk j? fe L

 ib e? wifB i/ rfs j't? fBs fBs w/vI e[ Bktfj..


(r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 484)
Gkt gkDh d/ Bkb Bjk e/ i/eo gkg d{o j[zd/ j'D, rsh
j[zdh j't/ sK o'} TÆE/ w/Ive, wSbhnK BjKdhnK jB fco sK

Vous aimerez peut-être aussi