Pukice Drugi razred

Trigonometrija
Osnovne formule:

Stepeni i radijani

1.

sin 2 +cos2 =1

2.

tg =

1.

x
o
x =
rad
180

2.

o
180
x rad = x

sin
cos
cos
sin

3.

ctg =

4.

tg ctg =1

Trigonometrijske funkcije suprotnog ugla

Trigonometrijske funkcije zbira i razlike uglova

(*) sin( ) = sin cos sin cos

(*) cos( ) =cos cos sin sin

1.

sin ( )= sin

2.

cos( )=cos

Pomou ovih formula se izvode formule za tg i ctg.

tg tg
(*) tg ( ) =
1 tg tg

tg ( ) =

Ove formule su i najvanije. Pomou njih se vrlo jednostavno

izvode skoro sve druge formule sa ovog spiska.

sin ( ) sin
sin
=
=
= tg
cos
cos
cos( )

ctg ( ) =

cos( )
cos
cos
=
=
= ctg
sin
sin ( ) sin

Formule 1 i 2 se izvode pomou formula oznaenih sa (*) i

to na taj nain to se stavi da je = 0 i = . Pr:

sin( ) = sin(0 ) = sin 0 cos cos 0 sin =

= 0 cos 1 sin = sin .
Takoe, ove formule mogu da se proitaju sa
trigonometrijskog kruga.
Trigonometrijske funkcije poluugla

1. sin

2. cos =
2

Trigonometrijske funkcije dvostrukog ugla

1-cos
2
ili 2 sin = 1- cos
2
1+ cos
ili 2 cos 2 =1+ cos
2

1-cos
3. tg =
2
1+ cos
4. ctg

sin(2 ) = 2 sin cos

2.

cos(2 ) =cos 2 sin 2

3.

tg (2 ) =

2tg
1tg 2

Ove formule se takoe izvode pomou formula oznaenih

sa (*) na taj nain to se stavi da je = . Pr:

sin(2 ) =sin( + ) = sin cos + cos sin = 2sin cos .

1+ cos
1-cos

Zbir u proizvod

Proizvod u zbir

sin + sin = 2 sin

+
2

cos

sin sin =

sin
2
2
+

cos + cos = 2cos
cos
2
2
+

cos cos = 2 sin
sin
2
2

sin sin = 2 cos

1.

Sinusna teorema

a
b
c
=
=
=2R
sin sin sin

1
cos( ) cos( + )
2

1
cos cos = cos ( ) + cos( + )
2
1
sin cos = sin ( + ) sin( )
2

Kosinusna teorema

a 2 = b2 + c 2 2bc cos
autor: Milo Petrovi

Povrina trougla

P=

ab sin
2

Neke vrednosti trigonometrijskih funkcija

00

300

450

600

900

1800

2700

3600

sin

1
2

2
2

3
2

cos

3
2

2
2

1
2

tg

3
3

ctg

3
3

Svoenje na prvi kvadrant.

sin

cos

tg

ctg

cos

sin

ctg

tg

cos

sin

ctg

tg

sin

cos

tg

ctg

sin

cos

tg

ctg

Kao i za sve ostale formule preporuujem da

se ni ove ovde ne ue napamet. ak ih ni
autor ovog teksta nije nauio. Ipak, obavezni
ste da znate da ih izvedete pomou
trigonometrijskog kruga ili pomou formula za
zbir uglova kao na primer:

tg

3
3
3

cos + = cos
cos sin
sin =
2
2
2

2
3
+
2

cos

sin

ctg

cos

sin

ctg

tg

sin

cos

tg

ctg

2 +

sin

cos

tg

ctg

Iz ove tabele se lako ita da je na primer

3
cos
+ = sin

= 0 cos ( 1) sin = sin

Ovde su uglovi dati u radijanima. Slina tabela
moe da se napie i kada su uglovi dati u
stenima.

Trigonometrijske jednaine:
Ovu tabelu nikako ne treba uiti napamet ve uenik mora da zna kako je proita sa trigonometrijske krunice. Sve ostale
trigonometrijske jednaine se svode na ove etiri bazine.

Osnovna reenja

Sva reenja

= + 2 k

= + 2 k

= + 2 k

= + 2 k

tg ( ) = tg ( )

= + k

ctg ( ) = ctg ( )

= + k

sin( ) = sin( )

cos( ) = cos( )

autor: Milo Petrovi

Stepenovanje
Posmatramo stepen
Sluaj kada je

Korenovanje

a p ( a i p su realni brojevi )

a =0 ili p = 0

Posmatramo koren

a,b, p, q 0

Sluaj kada je

Ovde je

a R a n N.

1.

a p aq = a p+q

1.

0 =0

2. 0 p = 0

( p 0)
(a 0)

(a )

= a pq

2.

3. a 0 = 1

2.

am = a n

3.

( ab )

= a pbq

3.

ab = n a n b

4.

a na
=
b nb

5.

n m

4.
5.
6.

Logaritmi
Posmatramo logaritam
Ovde su brojevi

log x a.

broj x se zove osnova logaritma.

a i x pozitivni pri emu je x 1. Dakle a R + , x R + \ {1} .

Dekadni logaritam ( log a ) ima osnovu 10. Dakle log a = log10 a.

Prirodni logaritam ( ln a ) ima osnovu e. e = 2, 7182818284590452.....
1.x

log x a

=a

2. log x x p = p

log x x =1

log x 1= 0

3. log x ab = log x a + log y b

a
4. log x = log x a log x b
b
5.log x a p = p log x a
1
6.log p a = log x a
p
x
1
7.log x n a = log x a
n
8.log x a = log p a p
x
1
9.log x a =
log a x
log x a
10.log a =
y
log x y

autor: Milo Petrovi

n
m

ap
a
=

bq
b
1
a p = p
a
p
a
= a pq
q
a

a.

1. 00 nije definisano

p q

a = nm a

1 =1