1

xAH LYGI VYSTI

(KHAiIWa)

MELK EMHR WLI

EeDARA P^JABI zOBAN TQ SKAfT, LAHqR

2
 DHAH L AGI WASTI
(Punjabi Short Stories)
by
Malik Maher Ali
Price: Pak Rs.150.00, US $ 12.00, UK £ 10.00

First Edition: June 2007

Code: IPLAC-14(178)/0027/6-5 H

Published by: ILYAS GHUMMAN

Chairman, Institute of Punjabi Language & Culture
24-Ameer Road, Lahore-54000 - PAKISTAN

Contact: 0092-333-435-8387
0092-42-7244969
e-mail: ighumman@pol.com.pk

SYbQ HYK RAkVQ[

EKTAB xAH LYGI VYSTI

ELkARI MELK EMHR WLI
RABTA ELkARI ravinelibaar@yahoo.com
PEHLI VAR JoN 2007
MOk MoRT EeS MoRT DQ WSL ECTRKAR DA PTA NHI[ LGA . T. Zastawnlak TQ Prof. S. Marinatos
RAHI[ EMLi WALI JAiKARI MOTAEBK KYda TQ UOLIKI EeH MoRT 3500 VR|Q PORAiI eQ . WSI[ EeS MoRT DQ
WSL ECYTRKAR TQ EeH^DI khJ KRN WAELWa DQ sOKRGOzAR Wa .
MOYk SOdAR KMROz-zYMAN
ELYPWaTR MOH^MD TNVIR
TADAD 500
MOYL 150 ROPeQ
ECYTRKARI UOSTAD WYL|A B#s, zwNOL WABQDIN, WMRhz, WBAS sAH, #AELD EeKBAL TQ DoEJWa DQ sOKRIeQ NAL

3
MOH^MD WS~R,
xAH LYGI VYSTI
TQ
UOS DQ VSiIKa
DQ Na

4
xAH LYGI VYSTI DIWa EVCLIWa KHAiIWa EeELWAS gOM^i 6
EeHh KHAiI eQ MELK EMHR WLI 8
1- UO]YCALA 11
2- Tag 16
3- GOSTAN DI VAHR 21
4- ECYlI RYT 25
5- KYdI VAS 29
6- TARo TQ HAt 32
7- MArI MheQ 35
8- xQRIWa 38
9- ESVI 40
10- WJhr 43
11- ENRVAR 46

5
 XAH LYGI VYSTI DIWa EVCLIWa KHAiIWa

“xAH LYGI VYSTI” DA KHAiI KAR MELK EMHR WLI SwNT KLA ya “fNQ WLAMT” DI VRTh[ NAL WAPiI KHAiI DI KOYLI UOSARDA eQ .
EeH SwNTa EesARQ TQ WLAMTa KheI GO^jLDAR BOjARTa NHI[, SGh[ SMj WAUOi VALIWa NQ[ . EeSQ LeI Pr|N HAR WYkRa TQ STRa DQ UOHLQ TQ
LOKQVQ[ EVC KITIWa JAVi VALIWa GLa No^ SEHJ SObA NAL SMjI TQ POCAeI JaDA eQ . EeH UOHDIWa KHAiIWa DA PEHLA PRAGA TQ PEHLA
MAi eQ .
“xAH LYGI VYSTI” dIMQ LEHJQ EVC ELkIWa KHAiIWa DA PRAGA eQ . S^g PAr PAr BhLDIWa STRa NALh[ KoLQ KhML WYkRa VALIWa STRa
Pr|N VALQ UO]YTQ BHOTA TQ BHOTI DQR TK REHi VALA WSR PAUO[DIWa NQ[ . EeS EKTAB EVC BHOT SAERWa Ee^J DIWa STRa VI MqJoD NQ[, EJN|a
No^ bAVQ[ KHAiI Th[ VkERWa KRKQ VI PEr|WA JAVQ TQ UOH PoRA PoRA SVAD DQ[DIWa NQ[ . EeS KHAiI RYS PARh[ eI MELK EMHR WLI DIWa
ELkIWa KHAiIWa NQ WAM Pr|N HARa Th[ Lw KQ UO]YgQ WYDB PARka No^ VI WAPiA DIVANA BiAEeWA eQ .
EJVQ[ EK:
“Ht PwR bNAUOi WALQ KRTB BAz DQ EPcLQ Ee^J DA XRQ Jo^ UOH TMAsA KRi WALA K^M cX KQ TMAsA VQki WAELWa EVC RL GeQ .”
“#wR BYECWA TQ TVIT Lwi WALQ DQ gRa EVC VI KOj Na, EJS KhL Jh VI HA UOS FoK cYEXWA, HhR TQ HhR KeIWa Mo^H DQ VYTR VI BhLI EVC
LA cXQ .”
“JDh[ TOHAXQ EJHa No^ EeS Nw[ EVC GhTQ WAUO[DQ NQ[, WSL EVC uDh[ EeN|a B^EDWa DA bAR eI TOHAXQ MqExWa TQ HO^DA eQ .”
“VYEXWa DA WAki eQ Jo^ MRN WALA B^EDWa DIWa UO]YMRa kaDA HA PR JVAN EeH GL M^Ni LeI ETWAR NHI[ HAEeN .”
“H^JoWa WALI Ta WwVQ[ GL BiI HheI eQ . WSL EVC bheI[ TQ SYPa DI EVS NAL KLRApIWa HheIWa HAEeN .”
EJYth[ TK NzRIeQ TQ ENsANQ DI GL eQ, EeS KHAiI PRAGQ DA RCN HAR TGrQ DQ lAKRQ EVC MArI EdR NAL kLhTA VkALI DQ[DA eQ . PR
EeHDA EeH MTLB VI NHI[ KH RVAeITI KHAiIWa VaGo^ UOHDIWa KHAiIWa DQ MOk PATR VI W#IR TQ WAPiQ WGQ WAUOi VALI HR WqKr No^
MOKA DQ[DQ NQ[ ya HR zAELM TQ zhRWAVR No^ KHAiI DQ W^T TQ MAErWa KhLh[ MAT kaDQ VkAEeWA JaDA eQ . SGh[ HKIKI EHWATI VaG “xAH LYGI
VYSTI” DIWa VdQRIWa KHAiIWa MArI EdR DI K^X LGi TQ eI MOKDIWa NQ[ . PR EeSQ HAR EVCh[ KHAiI KAR MAErWa ENTAEiWa No^ KAMyABI
VL JaDI RAH zRoR VkA DQ[DA eQ . UO]YCALA, GOSTAN DI VAHR, KYdI VAS, Tag, MArI MheQ TQ ENRVAR EeHh JHIWa eI KHAiIWa NQ[ .
KHAiI “Tag” DIWa KOj STRa KHAiI KAR DI ShCiI DQ NTARVQ[ x^G NAL DS Pq[DIWa NQ[ . KHAiI DA EeK KRDAR “GYbRo” W^Ta DI MAyoSI
EVC KEH^DA eQ:
“EJYtQ DI[H KAiA HhVQ, EJYtQ TARQ LOK LOK REHi TQ C^N CANiI DA bRM BNAVi LeI DoeIWa BoHEWa DA M^GTA HhVQ, UOS VSQB DIWa RATa
Ta VER|Wa Th[ VYXIWa eI HhSi Na……”
EeSQ KHAiI DA DoJA EKRDAR “BABA” L^MI GL chHi MGRh[ SARI HheI, BITI DA ST Ee^J KxDA eQ:
“JDh[ VSQB DA CANi PoRA HhSI NALQ EeYth[ DA VQLA WAPiI lhR lORSI uDh[ HYDh[ ENKLI HR sw, SiQ HNQRIWa RATa, WAPiQ EHSAB EVC
WAPQ WA JASI .”
WAPiQ lICQ NAL PYKI JOrT Rki DI EeK V^GI KHAiI “UOCALA” EVC WAPiQ PoRQ VJoD NAL NzR WAUO[DI eQ . Lh TQ C^EGWAeI DI SwNT
BiQ, MOk EKRDAR, “ESj WALQ” DA SAt DQi VALQ EeKYLQ JI “SRa WALQ” No^ JD TGErWa DQ SIRI BiQ SRP^C KALQ PAiI gLi DI SzA DQ[DQ NQ[
TQ UOH gBRAi DI ta HYS KQ KEH^DA eQ:
“SAeI[ LYJ Rk LeI eQ . JQ GL UORaH PRaH Hh JaDI TQ Mw[ GOSTAN WAELWa No^ EKHrA Mo^H VkAVa HA……”
dRTI Ma NAL WAPiQ WAP No^ JhrN VAELWa DQ KI KI WqKra PQs Pw[DIWa NQ[, UOHDA EzKR KHAiI “Tag” EVC EeN|a Lfza NAL KITA EGWA
eQ:

6
 “PYko WAki LGQ:
'Jo^ giQ TQ EeYth[ lOR GeQ PR SAXA MRi JIUOi Ta EeN|a SQM MAERWa B^EDWa TQ ROka NAL eQ . SAXQ EVCh[ EJHrA VI ESR Kx KQ UO]YXDA eQ
EsKARIWa DQ JAL EVC FS JaDA eQ . FSi WAELWa PYkoWa No^ EsKARI WAPiI BhLI BhLi DA WAkDQ NQ[ . EJHrQ MN JaDQ NQ[ . EsKARI UON|a No^
R^G KQ cX DQ[DQ NQ[ . EJHrQ MONKR Hh[DQ NQ[, #wR R^GQ TQ UOH VI JaDQ NQ[ PR WAPiQ LHo DQ R^G EVC .'
Ma EMYlI NAL MhH EPWAR DI GL KHAiI “TARo TQ HAt” EVC VI KITI GeI eQ PR EeS xB NAL:
“JDh[ Mw[ Hhs SM|ALI HAeI uDh[ B^DQ bheI[ DQ Na LGDQ HAEeN, B^EDWa DQ Na bheI[ LGi DA RVAJ TQ KNoN BAD EVC BEiWA .”
WAPiIWa EeN|a ShCa DI TAiI Ti KQ KtA KAR NQ KHAiI DQ kQS UO]YTQ EJN|a Lfza KYtia DIWa R^G R^GILrIWa EPrIWa PAeIWa NQ[ UON|a
BABT JAiNA VI BHOT zRoRI eQ . MELK EMHR WLI DA JYDI SaGA NILI BAR NAL eQ . EeS LeI UOHDIWa KHAiIWa EVC NILI BAR DI
P^JABI HI PRdAN BhLI DQ RoP EVC MqJoD eQ .
MELK EMHR WLI DIWa ELkIWa KHAiIWa WAPiQ W^DR xQR SARQ VSf RkDIWa NQ[ PR HOi TK Mw[ UON|a DQ Dh CAR GOi eI DYSQ NQ[ . EeH
EKSQ KHAiI KAR DI VYXI KAMyABI HO^DI eQ EK Pr|N HAR KhL UOHDI RYCNA BARQ KEHi LeI BHOT KOj HhVQ .
“xAH LYGI VYSTI” DIWa KHAiIWa WAPiA LhHA MNVaDIWa NQ[ TQ WYDB PARka TQ KHAiI DQ PrChLIWa No^ EeH PRQRNA VI DQ[DIWa NQ[ EK
UOH EJYtQ UON|a No^ GhH NAL Pr|N PRki, VACi TQ UON|a DA SVAD MANi utQ eI UON|a BARQ KOj KEHi DI RIj VI zAEHR KRi . EeHI MELK
EMHR WLI DI KHAiI DA Sb Th[ VYXA KMAL eQ .

EeELWAS gOMi
LAHqR- 14 JoN 2007

7
8
 koH TYSQ eI klDQ NQ[ .
“EJHh EJHA K^M TOHAXA eQ, TOSI[ XQRA KDAeI[ RAH TQ BiA LVh HA . EP^XQ EVC RYT BIMARIWa Na cXI . TN TQ JQ KheI LIR BCI HAeI Ta UOH
RAH DIWa jArIWa PAr cXI . BIMAR Ta UO[J eI MhEeWA MOYKA HO^DA Hw, UO]YTh[ EeH RAH PVArQ . sALA KheI VwL No^ Na Pw JAVQ .”
EeHh JHIWa GYLa KRDA UOH SR DI For|I TQ ENMh jAiA Hh KQ BEH EGWA .
HKIM HhRa SARA KOj MOSKAi NAL SOi ELWA TQ UOHNo^ Ht DQ EesARQ NAL dIRJ DQ KQ BhLQ:
“MIWa EHK koH EKTENWa TYESWa KhL WPrQ . XQRA Ta RAH TQ eI HA . RAH uVQ HO^DQ NQ[ EJN|a TQ B^DQ lORN . EeYtQ HR B^DQ DA WAPiA RAH eQ .
EKSQ DA SqkA TQ EKSQ DA WqkA . MQRQ XQRQ DA RAH thrA NIVa UO]YCA eQ, TAHI[ WAM LAgA gl eQ . To^ DS #wRI[ WAEeWA eQ[?”
EeH SOi BIMAR DQ NAL DA yKDM BhELWA:
“EeH KOj DYSi JhGA HO^DA TQ SANo^ EKHrQ jhRQ HAEeN . EeH^DQ VwL POiQ SANo^ KYkh' HhLA KR cYEXWA eQ . EeHDI MRz BrI WVYLI eQ .
EeLAJ EeH NHI[ KRDA, sRIK MEHiQ SANo^ MARDQ NQ[ . EeH Ta HOi VI NAHo WAUO[DA, Mw[ d^GAiQ Lw KQ WAEeWa .”
BIMAR DA S^GTI WAki LGA:
“HOi EeH^DI BIMARI DI HKIKT SOi Lh . WAH^DQ NQ[ Jo^ EeH soM eQ . EeHNo^ K^JoSI TQ B#ILI WALI MRz eQ . EeS SARI UO]YMRQ EKSQ NAL KheI
C^GA BOLARA ya C^GA WYkR NHI[ VlAEeWA . SAXI JACQ EeH^DQ KhL EJTiQ VI C^GQ TQ SObA WALQ WYkR HAEeN UON|a EVCh[ giQ MR GeQ NQ[ TQ
RHIWa RVENWa No^ Ez^GAL LG GeI eQ . RL VYSEDWa EVCh[ KeIWa DA WAki eQ beI EeH C^GQ WYkR JYMi Th[ PEHLa eI MAR cYXDA eQ . KeI
WAkDQ NQ[ EeH^DI RoH No^ gOi LGA HhEeWA eQ . JQKR EeH GYLa WAM NHI[ TQ EeH Mo^H TQ BwpA eQ, BhLQ .”
“RhGI WAPiQ RhG No^ SYb Th[ Vd JAiDA eQ, UOH VI BhLQ .”
HKIM HhRa PRTAVA EDYTA .
RVGI EJHrA RAH DIWa jArIWa DQ K^XQ LGi NAL WAPiI EPELWa EVCh[ ESMDI RYT No^ HYt DIWa TYLIWa NAL PojDA EPWA HA, BhELWA:
“EJTiQ Mo^H UO]YTiIWa GYLa . Mw[ Na TQ JMaDRo soM Ha TQ Na eI soMa WALI MwNo^ WqL eQ . CLh! EeN|a EJTiI WKL MQRQ EVC Na HhSI, PR Mw[
gRh[ BAHR TQ NHI[ SOl WAUO[DA . Mw[ EeN|a SAERWa NAL VYL VRT KQ VQEkWA . EJVQ[ EJVQ[ VQLA lORDA ERHA SAXQ EVCKAR EVt VYdDI GeI TQ
EeH MQRQ KhLh[ DoR HO^DQ GeQ . WJ TAeI[ Mw[ EeN|a NAL KAeI bwrI Ta NHI[ KITI . KheI VAdA KRNA Ta DoR DI GL eQ Mw[ EeN|a PARh[ KDQ M^DA VI
NHI[ ShECWA .”
RhGI EHK VARI COYP KR EGWA TQ thrQ ECR MGRh[ BhELWA:
“HKIM SAEHB! MOKDI KRIeQ, CLh TOHAXQ TQ RHI, TOSI[ GYLa SOi KQ ENWa KR cXh .”
JDh[ ESj DA SAt DQVi WALQ No^ KALQ PAiI DI SzA HheI, uDh[ SAXQ VSQBh[ SYC UOCALA KITA . Mw[ BoHQ BoHQ JA KQ SAERWa DIWa EMNTa
KITIWa Jo^ SYC No^ UOCLi Th[ pYLIeQ . MQRQ NAL EKSQ CARA Na KITA . EeS UOCALQ Th[ EPYch[ SAXQ VSQB KDQ NRheI dOP NHI[ ENKLI .
EJHrQ SAL VQLQ DI Nw[ DQ TARo PAiIWa DA TARo dI DQ H^JoWa WALQ HAt PAiI EVC BOX KQ MhEeWA uH^DQ BOXi Th[ PEHLa Mw[ UOH^DI dI DQ
SqHERWa NAL GL KRi DA WAEkWA . EeN|a EVCh[ EKSQ MQRQ NAL PwR VI Na EDYTA . EeSQ MqT MRi WAELWa DA SONQHA KD KDAeI[ HOi VI
WAUO[DA REH^DA eQ .

9
 EeS VSQB DIWa WASa ChRI HheIWa, EeYth[ DQ SOFiQ SiQ WkI[ LOlQ GeQ, EeYth[ DQ BYDL BQ DhsQ xKQ GeQ . EeS VSQB DIWa SYdRa No^ SiQ
EeRAEDWa S^N| LGI . VAHR TQ khJIWa ChR Ta Lb gTQ PR kErWA MAL MOrVAi LeI EeN|a KheI HILA Ta Na KITA, HR BiI TQ PEHLa VaG
ESRf DLILa KRDQ RHQ .
JDh[ JYFA MARa DI sEH TQ UON|a DQ EHK RAkVQ[ CANi Lwi GeQ BALa EVCh[ EHK No^ Vl BYTI WALA EHYSA Na TARi PARh[ EX^GI ShlI NAL
j^EBWA uDh[ SAXQ TL bheI[ W^B WAEeWA . Mw[ WAEkWA beI ya Ta EVLc KQ EHYSA bRIeQ ya JYFA MARa NAL GL KRIeQ . GL lORI Ta SHI PR
Na HhEeWa VRGI . SAXQ TL WJQ VI bheI W^B WAUO[DQ NQ[ .
JDh[ SAXA VSQB SiQ VQLQ EsKARIWa KhL xYEKWA ERHA uDh[ KALIWa RATa VER|Wa Th[ L^MIWa HheIWa . KeI dYMI DA RAH TKDQ TKDQ W^N|Q Hh
GeQ . EsKARIWa DI MAR NAL SAXQ VQLQ DQ PwR EVC L^GA WA EGWA . SAXQ TQ DoeIWa VSQBa EVCKAR NSLa DI EVt Pw GeI .
EeN|a SARIWa GYLa Th[ EPYch[ EeH PYK Hh EGWA Jo^ EeH VSDI JAW NHI[, GOSTAN eQ TQ GOSTAN EVC SYD MARi DA fwDA KheI NAHu . Mw[ COP
KR EGWA .”
BIMAR thrA ECR SAH Lw KQ MOr BhELWA:
EeHh JEHWa VAEdWa No^ pYLi LeI EeN|a SAt Ta Na EDYTA UOLlA EeH MwNo^ RhGI TQ soM WAki LG PeQ TQ KeI VwLI TQ BIMAR WAk KqrQ DARo
KAVi DIWa SLAHVa DQ[DQ NQ[ .
HKIM SAEHB! TOSa SARIWa SOi LeIWa NQ[, HOi TOSa DSia eQ[ Jo^ KqrQ DARo DI Lhr EKS No^ eQ……?

MELK EMHR WLI

MKAN N^:17, GALI N^:11
GARXN lAUON, ENUO sKERWAL, kNA XAK
EeSLAM WABAD - PAEKSTAN
fqN N^: 0092-51-9235456
0333-5220713

10
11
 EeH RoHa No^ ESVI LGi Th[ KOj SAL PEHLa DI GYL eQ .
bAVQ[ GOzRQ VR|Q EHK NAMI GRAMI BAzI GR WAPiQ KYDh[ VYXI cAL MARi WALA KRTB VkaDA WAPiQ Ht PwR bNA BwpA HA, MOr VI EeS
SAL UOYCQ ElYBQ, PoRQ VSQB DQ ENYKQ VYXQ KRTB BAz, MDARI TQ BAzI GR VYN PVYNQ TMAsQ VkAi LeI EeKYpQ Hh GeQ . UON|a EVC KOj WEJHQ VI
HAEeN EJN|a DQ TMAEsWa DI MsHoRI PoRQ JG TQ HAeI . HYt PwR bNAVi WALQ KRTB BAz DQ EPcLQ Ee^J DA XRQ Jo^ UOH TMAsA KRi WALA
K^M cX KQ TMAsA VQki WAELWa EVC RYL GeQ . TMAsA VQki LeI BrI #LKT EeKYpI HAeI .
TMAsA sORo HhEeWA Ta ENYKQ ENYKQ KRTBa EPYch[ EHK MDARI WAki LGA:
“WSa #AS VRKa UO]YTQ EHK WNhkA TVIT BiAEeWA eQ . EeH^DQ WSR NAL J^GL VASI B^EDWa DQ RoP EVC WA JaDQ NQ[ .” NAL eI UOHNQ
PRDA HlA KQ EHK SVAiI TQ B^DA VkAEeWA TQ DYESWA Jo^ “EeH SVAiI PEHLa LoMrI, TQ B^DA EBgAr HA . EeH RoP EeHNa No^ SAXQ TVIT NAL
ExWA eQ .”
EeTNQ No^ DoVA EJHrA JOYESUO[ BAzI GR LGDA HA, TVIT DIWa ESfTa KREDWa WAki LGA:
“EeS TVIT DA WSL K^M TQ B^EDWa DQ SOYTQ bAG JGAiA TQ B#Ta WALIWa MRIWa EMYlIWa LIKa MOr JIVAiA eQ . KeI tAHRI[ EeS MRoSI
MRza, SiQ ENsAia, Ee^J EMlAeIWa NQ[ Jo^ B^DQ HOi utQ UON|a MRza DA Na VI bOYL GeQ NQ[ . DONIWA DA EKHrA K^M eQ EJHrA EeH^DQ NAL NHI[
HO^DA . HhR TQ HhR EeH^DQ NAL bOYNQ VI J^M Pq[DQ NQ[ . EJHNo^ Lhr eQ, VYXQ XQRQ SLAMI DQVQ .”
EeHh JHIWa GYLa NAL UON|a TMAsA VQki KILWA No^ Ee^J DA KQELWA Jo^ UON|a EVCh[ KeI WAPiQ SOYTQ bAG JAGi TQ MtQ DIWa LIKa DQ VYL
ESYdQ HhVi DI WAS TQ Mo^Hh[ M^GQ MOL, TVIT Lwi LeI ETWAR Hh GeQ . VYXQ XQRQ PwR Rki DI JAW VI NA BCI . #wR BYECWA TQ TVIT Lwi
WAELWa EDWa gRa EVC VI KOj NA, EJS KhL Jh VI HA UOS FoK cYEXWA, HhR TQ HhR KeIWa Mo^H DQ VYTR VI BhLI EVC LA cYXQ .
bLQ VQELWa EVC ESj WALQ DQ XQRQ VI UOH^DQ KhLh[ CANi MEr|WA TVIT Lwi LeI EeVQ[ #LKT xOKDI HAeI . uDh[ B^DQ J^MDQ BAL DQ Mo^H
EVC gOYlI TQ GL EVC CANi MEr|WA TVIT EeKYpA gaDQ HAEeN . UOS VQLQ ESj WALQ DI BrI MAiTA HAeI . B^DQ UOH^DA BRDA HhVi No^
UOYECWa B#Ta DI ENsANI DSDQ HAEeN . MOr EJVQ[ EJVQ[ MDARIWa TQ BAzI GRa DA VYL FQR VYdDA EGWA, ESj WALQ DI MAiTA TQ CANi Mr|Q
TVIT DA RVAJ glDA EGWA, PR HOi DA VQLA Ta ESj WALQ TQ Sw WqkA HA .
EeN|a WqkQ VQELWa EVC EHK ED[H JDh[ ESj WALQ VYXQ XQRQ jATI MARI Ta UOH UOHNo^ WAr|T VaGo^ LGA . UOHNQ VQEkWA Jo^ EVKi WALI Ta
EHKYLI EJiS MDARIWa WALA TVIT eQ PR UOH^DQ BDLQ LhKI VYNh VYN DIWa Wi MOLIWa EJiSa EDYTI JaDQ NQ[ . UOS B^EDWa No^ dRheIWa
EDYTIWa Jo^ UOH ShNQ SAVQ[ EPYTL NA VlAi PR UOH^DI EKSQ VI NA SOiI . UOLlA UON|a EVCh[ KeIWa UOH^DA EGLA VYXQ XQRQ WALQ NAL JA KITA .
DI[H LAH^DQ KhL VYXQ XQRQ WALA UOLAHMA DQi ESj WALQ KhL lOR EGWA TQ WAki LGA:
“EPUO DADQ Th[ Tw[ DQ Lr LGQ HAeI[ PR SANo^ WJ TAeI[ bOYk TYS TQ WqEkWAeIWa ESVA ExWA KI? TQRQ WAPiQ KhLh[ Ta KOj HO^DA NHI[, JQ EKSQ
HhR PASh[ SAXI EKSMT DI jhLI KOj Pqi LGA eQ, TwNo^ UOH VI NHI[ EPWA POJDA .”
ESj WALA WGh[ BhELWA:
“KoErWa LAERWa DA fwDA NHI[ HO^DA, EJHrA KhL HA TOHAth[ LOKEeWA NHI[ TOHANo^ HOi KheI WVYLI WqEkWAeI NA WAeI eQ! NIVI[ UO]YCI Ta
LGI REH^DI eQ . L^EMWa PYda EVC lheQ ElYBQ WAUO[DQ REH^DQ NQ[, PR EeN|a DQ XR Th[ WJ TAeI[ TOHAXQ VaGo^ NA EKSQ RAH cYEXWA NA lORNA . RHQ
MYtQ DQ LQk TQ Ht DIWa LIKa, EeH EKSQ MDARI DQ KRTB ya UOH^DQ TVIT NAL ESYdIWa NHI[ HO^DIWa . JD VI HheIWa SAeIWa DQ CARQ NAL
ESYdIWa HhSi . TOHAXQ Ht MDARIWa DA TVIT KI WAEeWA, TOSa Ta HR sw cYX EXYTI .”
XQRQ WALQ WGh[ JVAB EDYTA:
“WSa KheI WCRJ TVIT NHI[ LeQ . HOi TQ EeN|a DA RVAJ PoRQ JHAN EVC Hh EGWA eQ . WSa Ta HOi TAeI[ EKSQ No^ gAlA HhEeWA NHI[
SOEiWA . TQRI ESYd TQ VI BrA lOR ELWA eQ, WdI kLrI RAH DQ K^EXWa EVC REH GeI . WGaH TAeI[ SAXQ KhLh[ EeH kL LOHAi WALA K^M
NHI[ HO^DA . WSI[ BOXIeQ, TRIeQ ya koH EVC EXYGIeQ, TwNo^ KheI UOLAHMA NHI[ DQ[DA . To^ VI SMHL KQ lOR . KL KLa EKSQ UO]YCI NIVI[ BiI DA

12
UOLAHMA SANo^ NA DQVI[ .”
ESj WALA WAki LGA:
“JQ MQRQ HO^EDWa TOSI[ koH EVC EXYG PeQ Ta MwNo^ ESj WALA EKS WAkiA eQ . BOXDI BQrI DI HANT Ta MLAHa No^ eI HO^DI eQ . Wi EXYpIWa
RAHa TQ lOR KQ TOSI[ VI WAPiI KdI LGDI BQrI NA Bhrh . RHI MQRQ NAL VAdQ gAlQ DI, Mw[ TQ RYB TQ RkI HheI eQ, MOr VI EKSQ UO]YCI NIVI[ BiI TQ
KheI Ta, EKSQ LYJh[ MQRQ WLh[ VI Ht kOL|A KRSI .”
XQRQ WALA WGh[ HYS KQ ElCKR KRDA WAki LGA:
“UOH zMANQ LD GeQ JDh[ TQRQ NAL HApa HO^DIWa HAEeN . HOi TQRA SAt KheI lAVa lAVa KRSI . WSI[ EPcLI GOzRI No^ VQk VLA JaDQ HAeI[
PR LGDA eQ To^ bRM SOdA KQ REHSQ[ .”
XQRQ WALA Ee^J DIWa TYTIWa KhSIWa KRDA WAPiQ gR MOr WAEeWA .
EeS LrAeI jGrQ Th[ thrQ DI[Ha EPYch[ VYXQ XQRQ WAELWa DI xQRI EPcLI RATI[ TOLiI sORo HheI TQ ShjLQ HhVi TAeI[ xQRI ThLi WALQ MSa
W#IR TQ WPrQ . UOH JDh[ KYMIWa TQ M^Gi WAELWa DA EHYSA Kxi LGQ TQ UON|a xQRI DQ MALK Th[ POYEcWA:
“ESj WALQ LeI EKTNI ThLiI eQ?”
xQRI DA MALK WGh[ kRVQ EJHQ BOLARQ NAL WAki LGA:
“EKHrA ESj WALA, UOS EKHrQ HL VAHQ NQ[ ya PhH Mag DIWa RATa EVC SYPa DQ Mo^H TQ PwR Rk KQ PAiI LAeQ NQ[ . To^ KYMIWa DA EHYSA ThL,
WSa UOHNo^ FYKA VI NHI[ DQiA .”
xQRI ThLi WALA WAki LGA:
“#wR EeH GL Ta NHI[, ED[H HhVQ bAVQ[ RAT, ESj WALQ DA PwR HMQs REH^DA eI SYPa DQ Mo^H TQ . CLh UOS HL Ta NHI[ VAHQ PR EeS No^ Ta
SARQ M^NDQ JQ, JQKR UOH WAUO[DA JaDA jATI Na MARDA Ta xQRI Ta DoR DI GL HAeI TOHAXA Ta BI VI KAVa COG LwiA HA . SARQ VSQB WAELWa
KYCI PYKI EVCh[ UOH^DA EHYSA BiAEeWA HhEeWA eQ . SARQ DQ[DQ NQ[, To^ VI DQ cYX .”
xQRI DA MALK UOH^DI GL lOKEDWa HhEeWa BhELWA:
“UOHNo^ KYCI PYKI EVCh[ EHYSA DQVi WALI SAXI bOL| HAeI . UOH Ta bLA HhVQ MDARIWa DA EJN|a EeS CYlI Th[ SAXI JAN cOXAeI eQ, NALQ To^
Kqi eQ[ MwNo^ MYTa DQVi WALA . TwNo^ EJHrA WAEkWA eQ UOH KR .”
EeH GL SOi KQ xQRI ThLi WALQ WAPiQ K^MI[ LG GeQ .
DI[H ENKLQ EeH GL PoRQ VSQB EVC EkLR GeI Jo^ VYXQ XQRQ WAELWa xQRI EVCh[ ESj WALQ DA EHYSA Rk ELWA eQ . EJN|a DIWa xQRIWa
REH^DIWa HAEeN UON|a EVCh[ giIWa VQkh VQkI EeHh KITA . KheI PTLA PIiA BYECWA EJS xQRI CQ[EDWa ESj WALQ DI thrI giI SM|AL KITI TQ
NAL UOHNo^ TSYLI VI EDYTI Jo^ UOH XQRQ WAELWa NAL UOH^DQ EHYSQ DI GL KRSi . xQRIWa DQ K^M MOKi Th[ KOj ED[H EPYch[ EHYSA DQVi WALQ
UO[GLIWa EGiVQ[ B^DQ VYXQ XQRQ lOR GeQ . UON|a DA MHhRI SRa WALA B^DA HA . JDh[ GLa sORo HheIWa TQ UON|a EVCh[ EHK BhELWA:
“EPUO DADQ Th[ ESj WALQ DQ EHYSQ DI RIT TQ LIH lORI WAUO[DI eQ . WSI[ EeH RIT Na bNIeQ TQ C^GI GL eQ . JQ VQkA VQkI SARQ Ee^J KRi LG
PeQ Ta UOH EKDAeI[ EeYth[ UOCALA Na KR JAVQ .”
XQRQ WALA EJH^DQ ESR DI KALI PG EeNo HhEeWA NAG JAPDI HAeI, SYP DI EJb VRGQ PGrI DQ sRQ EHLaDA BhELEWA:
“EPUO DADQ DIWa EPUO DADQ NAL lOR GeIWa, EJHNo^ POYJDA eQ UOH DQVQ . MDARIWa WALQ TVIT Th[ EPYcQ SAXA TQ UO[J VI UOH^DQ NAL VL FQR
gYl eQ . ESYdI GL eQ SANo^ HOi UOH^DI WEJHI Lhr VI NHI[ RHI .”
WAEeWa B^EDWa EVCh[ EHK HwRAN Hh KQ BhELWA:
“EeH WJ NVI[ TQ PEHLI VARI SOiI eQ Jo^ TOHANo^ ESj WALQ DI Lhr NHI[ RHI . WAPiA UOH^DQ NAL PIr|IWa DA SaGA eQ, TAHI[ Ta EPUO DADQ
UOH^DA EHYSA BiAEeWA . EPUO DADQ No^ Ee^J NA cYXh . JQKR WSa EPUO DADQ DI RIT No^ cYEXWA TQ MOr SAXA Na REHiA eQ Na xQRI .”

13
 XQRQ WALA WGh[ KAUOr NAL BhELWA:
“UOH SAXQ B#Ta DA sRIK BiQ TQ WSI[ UOH^DIWa EeMDADa KRIeQ . Sq Ht RSA, ESRQ TQ Gx, WSa UOHNo^ COYKA VI NHI[ DQiA . TOHAXQ EVCh[
EJHNo^ UOH^DI giI EcK eQ, UOHNo^ WAPiQ RLAVQ[ KR LVQ ya WAPiI MALKI UOH^DQ Na KRA cXQ .”
EeH GL SOi KQ SRa WALA EJH^DA ESj WALQ NAL C^GQRA PIC EPWAR HA, BhELWA:
“SAXQ RLAVQ[ Ta UOH PEHLa eI eQ . Lhr PeI TQ MALKI VI UOH^DQ Na KRA cXSAeI[ . ESj WALQ DA EHYSA UOH^DA HK eQ . WAHM LAHM TQ
jATI MAR Lw, EJS VI KORAHQ Pw KQ UOH^DA HK kADA eQ UOHNo^ WJ TAeI[ PYECWA NHI[ . PCiA TOHANo^ VI NAHI[ .”
EeHh JHIWa KRDQ UOH lOR GeQ . GL EJYtQ HAeI utQ eI RHI .
“WAUO ESj WALQ KhL CLIeQ TQ UOHNo^ VI DS cYXIeQ .”
NAL EDWa EVCh[ KheI VI uSQ VQLQ TYTQ TAeI[ utQ JAi TQ ETWAR NA HhEeWA . #hRQ VYXQ XQRQ WAELWa DQ XR Th[, EKSQ KVQL DA BHANA KITA TQ
EKSQ dYMI GL KRN DA WAk KQ lAL cYEXWA . UOH EHKYLA ENMh jAiA Hh KQ ESj WALQ KhL WYPErWA TQ WAki LGA:
“WSa WAPiQ VLh[ PoRA TRAi TQ SARQ WqlQ LAeQ NQ[ PR UOH EKSQ RO# TQ VI NHI[ WAeQ . LGDA eQ UOH MDARIWa WALA KRTB VQk KQ RAH
krA BwpQ NQ[, PR To^ EDL bwrA NA KR, HhR KheI RLQ NA RLQ, Mw[ TQRQ NAL Wa.”
EeH GL KRKQ UOH gR WA EGWA . RAT UOS EHWATI EVC PEHLI VARI WAPiI NI[DR No^ PAiI HO^EDWa VQEkWA . UOHNo^ LGA JQKR NI[DRa
PAiI Hh JAi Ta VQSB, SiQ SOfEiWa UOH^DQ EVC BOX JaDQ NQ[ .
thrQ DI[Ha EVC EeH ENTARA VI Hh EGWA Jo^ VSTI EVC ESj WALQ DA uHh EHKYLA SAtI BYECWA eQ . uDh[ Esj WALQ VSQB EVC VYSDI
WAPiI BRADRI DA SAt Lwi LeI UON|a VL EHK SONQHh lhR EDYTA . BRADRI VYLh[ ExLQ EMYSQ JVAB WAeQ . EKSQ L^EMWa PYda DA EKSQ ENG|A DI
KMzhRI DA TQ EKSQ ROT TQ RAH DIWa WqKra DA BHANA KITA . EHK Dh gRa bYNQ TROYlQ SAt DA KARA VI KITA .
EeN|a SONQHa, KAERWa TQ Taga EVC EPra TQ xQRIWa DI ROT MOr WA GeI . EeS SAL WGQ NALh[ VI bwrIWa BiIWa . ESRf SRa WALQ WAPiI
PcQTRI EVCh[, ESj WALQ DI SM|AL KITI . RHQ REH^DI VSTI WALQ, KheI sw DQVi Ta DoR DI GL HAeI, UOH ESj WALQ DI GLI VI cYX GeQ .
EeN|a KS MS DQ X^Ga EVC ESj WALA, SRa WALQ No^ WAki LGA:
“VYXQ XQRQ WAELWa No^ MDARIWa TQ BAzI GRa EeS GL DA PYK KRA cYEXWA eQ Jo^ VQLQ H^xQ TQ WkI[ Th[ MOtAJ ESj WALQ Th[ HOi UON|a No^ KheI
#TRA NHI[ ERHA . EeH GL VI HheI eQ Jo^ UOH^DI ESd TQ SRa WALA WJQ TAeI[ VSQB EVC MDARIWa DQ TVIT DI MNAHI KRDA EPWA eQ . UOH
EeS GL TQ EHK HheQ NQ[ Jh HOi SRa WALQ DA SM|L VI KR eI cYXIeQ .”
EeH GL SOi KQ SRa WALA BhELWA:
“MwNo^ JI[DQ SAHI[ TQRQ NALh[ FhrN WALI UON|a DI bOL eQ . ShlQ MAERWa PAiI EVC KDQ PAr NHI[ PeQ . RHQ MDARI TQ UON|a DQ TVIT, UON|a No^
PEHLQ VI EN^EDWA eQ TQ MOr VI EN^DSa .”
EeN|a GLa Th[ thrQ ED[Ha EPYch[ Sra WALQ No^ VYXQ XRQ EVCh[ SYDA WA EGWA . XQRQ WPrN TQ UOH UOHNo^ WAki LGQ:
“MDARIWa TQ UON|a DQ TVITa DI ENKhHI TQ TQRQ ESj WALQ NAL SaGQ DIWa SaGa DI ERrK SAXQ SINQ EVC eQ . WSI[ RL VYSDA SMj KQ VLAeI
JaDQ HAeI[ . To^ VI EKSQ GL No^ VQk TQ UOS VQLQ H^xQ ESj WALQ DI ESd TQ VSQB DQ B#Ta DA sRIK Na Bi . WGaH Th[ WNCN HeI Jo^ EeH K^M
gAlA NfA SM|AL KQ KRI[ .”
UOS WGh[ KAUOr NAL JVAB EDYTA:
“KL WAeQ MDARIWa DA KRTB VQk KQ ESj WALQ NAL PIr|IWa Th[ lORDA SaGA cX KQ VSQB DQ B#Ta DA sRIK Mw[ NHI[, TOSI[ BiQ NQ[ . TOSa
EeS GL No^ VI Na VQEkWA Jo^ EeN|a MDARIWa DA Ta K^M eI TMAsA KRNA eQ, WJ EeYtQ TMAsA TQ KL utQ . HO^EDWa SAHI[ ESj WALQ DA SAt
cXi WALA K^M Mwth[ Ta NHI[ HO^DA, TOHANo^ TQ NAHI[ PR MwNo^ Ta EPUO DADQ DI LYJ Hw .”
DoHa PASh[ TYTIWa KhSIWa Vdi TQ UOH JDh[ EHK DoeQ VL UOLRQ Ta KOj B^DQ EVC Pw GeQ . UON|a No^ UORaH PRaH KRKQ WAki LGQ:
“GL LAeIWa TQ KRKQ TOSI[ DhVQ[ VL EeH ENYT ENYT DA jQrA MOKA EKUO[ NHI[ Lw[DQ?”

14
 SRa WALA BhELWA:
“MwNo^ MNzoR eQ, LAeI EMt Lu .”
EeH GL WAk KQ UOH gR WA EGWA .
JDh[ XQRQ WAELWa WLh[ EMYtQ GeQ LAeIWa DA SRa WALQ No^ PTA LGA TQ UOH^DI SVAiI UOHNo^ WAki LGI:
“EMYtQ GeQ LAeIWa EVCh[ EKSQ NAL XQRQ WAELWa DI UOp ghErWa DI Saj TQ bAeI VALI eQ, EKSQ NAL EeN|a SAK KITQ HheQ NQ[ . EeYtQ EJHrA
ENWa HhSI MwNo^ PTA eQ……”
EeH GL SOi KQ KhLh[ ESj WALA BhELWA:
“EeS VSQB WALQ JDh[ DQ MDARIWa WALQ TVITa DQ EkLMQ PeQ NQ[ EeN|a DQ MN EVC CANi KRN WALA XIVA TMeQ DI FoK NAL MR EGWA eQ
. JQ MN EVC CANi Na HhVQ TQ kRQ khlQ DI ESHAi NHI[ HO^DI .”
EeH SOi SRa WALA WAki LGA:
“SAXQ ENWa RYB KhL NQ[ .”
EeTNQ No^ XQRQ EVCh[ EHK B^DA UOHNo^ SYDi WA EGWA .
UOH XQRQ WPErWA EJHrA LAeIWa TQ TMAs GIRa NAL bERWA HhEeWA HA . JDh[ UOS XQRQ WAELWa VLh[ EMtQ GeQ LAeIWa VL NIj LA KQ
VQEkWA TQ UOHNo^ EeH SARQ LAeI WSL EVC EBgAr TQ BaDR EDSQ, EJN|a No^ MDARIWa WAPiQ KRTB RAHI[ B^EDWa DQ RoP EVC ELWaDA HhEeWA
HA . EHK LAeI SRa WALQ VI EMEtWA HA, PR Mo^H EVC cALQ HhVi PARh[ UOS DI[H UOH utQ Na WAEeWA .
UOH EHKYLA TQ uDh[ SARA VSQB . GLa sORo Hh GeIWa . LAeIWa BrQ GVQr LAeQ . KeIWa XQRQ Th[ BAHR JA KQ UOSARQ VI KITQ . W#IR UON|a EVCh[
EHK LAeI EJH^DI PYG DA EsMLA DheIWa NALh[ VYXA HA, xLDI XIGR BhELWA:
“EeH SRa WALA ESj WALQ DI ESd TQ VSQB DQ B^EDWa No^ MDARIWa DQ TVIT Lwi Th[ RhKi DA EeKBALI MOJRM eQ . EeSQ RAHI[ EeH^DQ UO]YTQ
VSQB EDWa B#Ta DA sRIK BNi DA JORM VI SABT HO^DA eQ . PoRQ VSQB LeI EHK EMHiA BNi Th[ PEHLa EeS KALk No^ KALQ PAiI gLi
DI KRrI SzA EDYTI JaDI eQ . ERHA VQLQ H^ExWA ESj WALA, UOH Ta HOi UO[J VI MhEeWa LQkQ eQ TQ MhEeWa HhEeWa No^ EKHrI SzA .”
EeH SzA SOi, SRa WALA ENM|A EJHA MOSKAEeWA TQ Mo^H EVC bOiEKWA:
“SAeI[ LYJ Rk LeI . JQ GL UORaH PRaH Hh JaDI TQ Mw[ GOSTAN WAELWa No^ EKHrA Mo^H EVkAVa HA……”
UOH^DI gR WALI BOT BiI SARA KOj VQkDI SOiDI RHI . XREDWa SAH VI Na LVQ . MTa EeS NAL UOH^DQ gR WALQ DI SzA EVC HhR VAdA
Na Hh JAVQ . KhHa VRGI EVt MOKA KQ UOH^DQ NQrQ WAeI TQ bORDQ BOLARQ NAL BhLI:
“TwNo^ Mw[ PEHLQ DI[H WAEkWA HA Jo^ TQRA EeH KheI giA LGDA eQ, EJVQ[ SARI VSTI WAH^DI eQ To^ KR Lw PR To^ MQRI EHK NA MYNI . VQk ELWA
eI Na W#IR ESR DA bAR PwRa TQ WAEeWA eQ .”
UOS WGh[ BrQ dIRJ NAL JVAB EDYTA:
“HqSLA Rk bLIeQ LhKQ! RYB DQ bAR KYka Th[ VI HqLQ HO^DQ NQ[ . To^ MQRI EfKR cX TQ WSL DI #wR M^G .”
UOH WSL DI #wR M^GDA M^GDA KwD Hh EGWA PR UOH^DQ KwD #ANQ JAi MGRh[ VI WSL DI #wR Na RHI . HhEeWA Ee^J:
RoHa No^ ESVI LG GeI . ED[H TQ CN DhHa No^ GERHN LGi LG PeQ . VAVa zEHRI TQ PAiI kARQ Hh GeQ . BAL W^N|Q TQ XhRQ JMi LG PeQ .
Ht No^ Ht, bheI[ No^ bheI[ TQ VAHI No^ VAr kAVi LG PeI . UOH VQLA VI WAEeWA Jo^ VYSh[ DI W#IRLI ENsANI PYko VI uth[ UOCALA KR GeQ,
EeS LeI Jo^ UOS JA TQ ESRf LoMrI TQ EBgAr Th[ BNi WALQ SVAiIWa B^DQ eI REH SKDQ HAEeN, KheI BeI sw! NHI[ .

15
16
 H^JoWa WALI Ta WwVQ[ GL BiI HheI eQ, WSL EVC bheI[ TQ SYPa DI EVS NAL KLRApIWa HheIWa HAEeN .
Sqi WALA Ta BS Na HA, UOS GYbRo DI SARI RAT TAERWa NAL LGI REH^DI .
KALIWa RATa DQ Lk gAlQ SHI PR EHK fwDA VI Hw Jo^ JGRATQ jAGi WAELWa No^ TARQ EGNi EVC SOEkWAeI REH^DI eQ . EeH ShC KQ
UOH MOSKA EPWA . JAGi WAELWa No^ EeH RATa WwXIWa KALIWa TQ Na MOKi WALIWa PR UON|a DQ CN uXQ eI ENYKQ EKUO[ LGDQ NQ[, EeH GL
UOS VQLQ UOH^DI SMj EVC Na WAeI .
WAPiI WAS DQ WAki TQ EeH GYbRo EVL|IWa HheIWa KALIWa TQ L^MIWa RATa ENMAsa NAL eI UOXIK DI bARQ POra WALI CYKI EVC
PIHi BEH JaDA . JDh[ EeN|a RATa EVC JGRAETWa DQ Rhr RLDQ, CYKI DQ POr HhR VI bARQ Hh JaDQ .
WwtQ KeIWa DA HAL UOS Th[ VI M^DA HA, EJN|a DQ GL MODTa Th[ UOXIK DIWa PRAeIWa CKIWa PIHi WALA jQrA EPWA HhEeWA HA .
EeN|a ENMAEiWa DIWa RATa DQ TARQ dYMI DA RAH VQH^DQ VQH^DQ Sw ECR PEHLa WN|Q Hh GeQ HAEeN . EeN|a KhL Sb KOj PRAEeWA HA TQ WAPiI
ESRf bOk HAeI . EeN|a MJBoRa WAPiI KYCI UO]YMR WALI WAS Cq[H X^Ga DQ WAlQ SAVQ[ VlAi WALA SAr VI FYK ELWA . EeS SAr NAL bOk
Ta Na MheI, UOLlA WAS VI PRAeI Hh GeI .
EeN|a M^DQ HALa No^ VQk, UOS GYbRo No^ HqSLA EJHA Hh JaDA EKUO[ Jo^ UOH^DA TQ SARA KOj WAPiA HA . UO]YTh[ UOH^DI WAS VI UOHNo^ TSYLIWa
DQ[DI Jo^ W^T No^ VL TQ NRheQ ED[H WqSi, JDh[ UOH^DI TQ KeIWa DoeIWa DI EeN|a CYKIWa Th[ JAN cOYl JASI . SAH EDVAi LeI UOH^DI WAS HR
RAT NI[DR DQ BoHQ SVALI Bi KQ JaDI . WAS DQ TRLQ WwVQ[ JaDQ . WkI[ SOJA, SkiQ HtI[ Hl WAUO[DI . NI[DR, WAS No^ WAkQ:
“MwNo^ PTA eQ, UOXIK WALIWa WkI[ EVC SoLa J^M Pq[DIWa NQ[ . Mw[ utQ JA KQ WAPiA VJoD EKUO[ FYlr KRa .”
NI[DR DIWa EeN|a WrIWa Th[ WK KQ EHK RAT WAS UOHNo^ WAEkWA:
“BHANQ cX . ESYdI GL KR Jo^ To^ VI VYSEDWa DI SAtI eQ[ .”
WJ DI RAT #hRQ giI ESL| GeI HAeI ya JGRAETWa DQ Rhr Vd GeQ HAEeN . UOS GYbRo No^ UOXIK DI CYKI DQ POr KOj C^GQRQ bARQ JAPi
LG PeQ . UOH MOr MOr HaH TQ Ht MARQ, WLAiI M^JI Th[ UO]YpQ, thrA ECR BEH KQ L^MA Hh JAVQ . EeSQ WCMI EVC UOH JDh[ Hf EGWA TQ UOH^DQ
Mo^Hh[ HqKQ DI tAHRI[ EeH GL ENKLI:
“LGDA eQ EkTIWa Ta xL GeIWa NQ[!”
WGh[ UOH^DI WAS BhLI:
“PhH VI FOYl eI PqSI .”
EeH GLa SOi, NAL DI M^JI TQ EPWA GYbRo DA DADA JAG EPWA TQ UOHNo^ WAki LGA:
“COP KRKQ Sw[ JA . L^MQRI RAT MOKDI JaDI eQ .”
UOH GYbRo WGh[ HRQ HheQ BOLARQ NAL BhELWA:
“J^MQ HAeI[ Ta EeHh SONi LGQ HAeI[ . PTA NAHI[ KDh[? PR EJYtQ ED[H KAiA HhVQ, TARQ LOK LOK REHi TQ C^N, CANiI DA bRM BNAi
LeI PRAEeWa BoEHWa DA M^GTA HhVQ, UOS VSQB DIWa RATa Ta VER|Wa Th[ VYXIWa eI HhSi Na . PR EeN|a DA VI KheI Dhs NHI[, W^EN|Wa LeI
PYd MOKAiA UO[J VI WqkA HO^DA eQ, B^DA HhVQ bAVQ[ RAT . EeHh JHIWa RATa EVC JAGi WALA HhR VI EHKYLA Hh JaDA eQ . UO]YTh[ dYMI J^Mi DA Na
eI NHI[ Lw[DI . EeH WzL DA RhGI KDQ VL VI HhSI ya……”
EeH SOi KQ BABA UOpI KQ BEH EGWA . WAPiI PGrI ESR TQ B^N|EDWa BhELWA:

17
 “EeH VSQB WzL DA RhGI NAHo . VYEXWa KhLh[ SOiDQ HASQ Jo^ KDQ TQ EeH HYSDA VYSDA HA . EeH^DQ ED[H SOJAkQ TQ RATa DIWa GYL|a C^N
TAERWa DI Lq NAL b#DIWa HAEeN . EeYth[ DQ ED[H TQ TARQ WwXQ LAla WALQ HAEeN Jo^ DoeQ VSQB thr VQLQ CANi LeI EeN|a DQ BoEHWa DQ
SVALI BiDQ . uDh[ Ta EeN|a DIWa LAla DI MKAL PoRQ JG TQ PeI JDh[ KeI SALa DQ bOLQ B^DQ EeN|a DI Lq DI ESd TQ WAPiQ WAPiQ gRa No^ PRTQ
. MOr Ta WAM B^EDWa WAPiQ BALa DQ Na VI EeN|a DQ NAVa TQ RkiQ sORo KR EDYTQ .”
BABA COP KR EGWA TQ pYXA SAH bR KQ WAki LGA:
“MOr PTA NHI[ KI HhEeWA EeS VSQB DQ CANi No^ EKSQ DI NzR Cl ELWA .
UOS SAL LAH^DQ WALQ PASh[ gOLi WALI WYSh[ KTQ[ DI BQ MqSMI HNQRI HR sw UOLlA cXI . XIGR VQLQ WAUOi WALI EeH HNQRI Wp
PEHR gOLI RHI . HNQRI WwXQ zhR DI HAeI Jo^ EeH^DI RQT, EMYlI EeS VSQB DQ DI[H DIWa WkI[ VI GAL cYXIWa . JDh[ KeIWa VER|Wa Th[ EPYch[ WkI[
DI ShJ LYtI Ta PTA LGA Jo^ ED[H DI ENGAH gl GeI eQ .
sK eQ, WJQ TAeI[ glI ENGAH PoRI NHI[ HheI . #hRQ EeSQ GLh[ WAPiQ KhL thrQ BYDLa NAL VI ED[H No^ RAT DA SMa LGDA eQ .
EeYth[ DQ TAERWa NAL ED[H Th[ VI bwrI HheI . HNQRI DQ zhR NAL EeS VSQB DQ giIWa LhVa WALQ TARQ WAPS EVC pAHK pAHK KQ MR
GeQ . WEN|Wa TQ FYlra DA W^T sOMAR VI Na Hh . MRi WAELWa TAERWa DQ gR ECR TAeI[ MOKAia xOKDIWa RHIWa . EeN|a EVCh[ KeIWa DIWa
KBRa DQ ENsAN KDAeI[ KDAeI[ HOi VI HwN . UON|a WYpa PAHRa EVC ED[H TQ TAERWa NAL Ee^J DI WN-HhiI HheI Jo^ SYD POcQ[DQ, bOELWa TQ
VSOEL|Wa No^ RAH DYSi WALQ ElMKi Th[ VI GeQ . EeS DA Mik VSiIKa DQ NAL NAL EeYth[ DIWa RATa No^ VI HhEeWA . EeH DOk RATa No^ HhR
VI KALA KR EGWA . Ee^J DA KALA Jo^ KeIWa DQ eIMAN VI XhLi LG PeQ .”
BABA EeH WAk KQ thrA ECR COYP KR EGWA TQ WAPiI ECYlI DAr|I TQ Ht FQREDWa MOr BhELWA:
“UON|a eIMAN XhLi WALIWa RATa EVC BARa KhHI[ XIVA BLDA HA . RT NAL XIVQ BALi DI RIT uth[ lORI . UOH VI EKSQ JTI STI DQ
gR EVC . EeS LeI Jo^ WAM B^EDWa DI RT Ta UON|a RATa EVC TRQL TQ KhRQ DI tAHRI[ LAHi WALQ XR TQ TRYp SOKA cXI HAeI . HR sw DA KAL
Pw EGWA . EKtQ HNQRIWa WALQ GO^jL, EKtQ EeH SADQ VSQB DQ ESdQ B^DQ, PAiI DI tAHRI[ WkI[ Nol KQ LHo DQVi WALQ . EeS GLh[ JQ KDQ UON|a No^
KheI gAlA WAUO[DA Ta UOHNo^ EKSMT DA ELEkWA JAi KQ SEH JaDQ PR ELHAz MARQ BhLDQ KOj Na . EeN|a ELHAza TQ MLAHEzWa EVC UON|a
KeI VARI[ WAPiQ BALa DQ Mo^Hh[ khH KQ UON|a SYPa No^ VI DOd PVAEeWA EJHrQ DoeI Nw[ Th[ SONQHQ Lw KQ UON|a DI JoH EVC WAUO[DQ HAEeN .”
EeH SOi UOH GYbRo HwRAN Hh KQ WAki LGA:
“SYPa Ht SONQHQ, EeH Ta WJ NVI[ SOiI eQ .”
BABA SAH Lw KQ WAki LGA:
“EeH^DQ EVC NVI[ EKHrI eQ . KeI tAHRI[ SYPa Ht SONQHQ gLi DA RVAJ HOi VI Hw .”
#wR GL SAEDWa B^EDWa DI Hh[DI PeI HAeI .” BABQ GL MhrI:
“EeH ESYdQ B^DQ LHo NAL BLDQ XIEVWa DI LAl TQ BEH KQ TAERWa DQ Fl MQLi TQ ED[H DIWa WkI[ DI ShJ LAHi DIWa ENT SLAHVa
KRDQ . EeS Th[ PEHLa GL EKSQ KYdI LGDI EeH VSQB UON|a EsKARIWa DQ Ht LG EGWA EJHrQ PoRQ JHAN TQ HNQRIWa RATa WALQ VSQBa DA
EsKAR KRi LeI MsHoR HAEeN .”
GYbRo BABQ DI GL lOKEDWa HhEeWa VYl kA KQ BhELWA:
“EeH GOSTAN Ta NAHo, VSDI JA HAeI . EKSQ No^ PTA Na LGA, EKSQ UON|a No^ HlEKWA HhErWA Na?”
BABA WGh[ dIRJ NAL WAki LGA:
“HqSLQ NAL SOi, TQRI UO]YMRQ WSI[ VI EeHh JHIWa eI GLa KRDQ HAeQ . eIMAN XhLi TQ KAL WAELWa VQELWa EVC EeS VSQB DQ KeI
B^DQ HRAM HYXIWa TQ kLa VQCi WALA d^DA KRi LG PeQ . HYXI DI CYS BHo^ bwrI HO^DI eQ . EeH d^DA KRi WAELWa No^ HYXIWa Lbi VQLQ EKSQ
VSQB DQ HD B^NQ DA EHSAB NHI[ REH^DA . PTA NAHI[ EeS VSQB Th[ BAHR EeYth[ DQ HYX VQCa DA lAKRA UON|a EsKARIWa NAL EKtQ HhEeWA Jo^
KOj ECR MGRh[ UOH EsKARI EeYtQ WA GeQ .
UON|a EsKARIWa KhL VYNh V^N DQ KOYTQ, SYP TQ JAL HAEeN . xhR X^GRa No^ FAHi LeI RYSIWa DQ JAL . B^EDWa No^ FSAi LeI GLa DQ

18
JAL . UON|a KhL ROTa No^ VL|Qli WALA JAL VI HA PR EHKh JHI ROT HhVi PARh[ EeYtQ UOS JAL DI Lhr gl eI PeI . B^DQ DYSDQ HAEeN Jo^
EsKARIWa DQ KeIWa SYPa DI baVR UON|A SYPa TQ Pq[DI HAeI EJHrQ PEHLa KDQ KDQ UON|a VL SONQHQ Lw KQ WAUO[DQ HAEeN .”
kG WAUOi PARh[ BABA COP KR EGWA . UOH GYbRo UO]YEpWA TQ NAL PeQ grQ EVCh[ EPWALA PAiI DA bR KQ BABQ VL KITA .
BABA PAiI PI KQ MOr BhELWA:
“gR WALQ xhR X^GRa No^ KAL kAUOi LG EPWA TQ BQELWa EVC EFREDWa No^ EsKARI bOYNi LG PeQ . EeH VSQB WqkA HO^DA EGWA PR
HYX VQC SqkQ HO^DQ GeQ . HYXIWa TQ kYLa DI kYlI EVCh[ UOH MEHL TQ MNARQ BNAUOi LG PeQ PR EeYth[ DQ B^EDWa EVCh[ giIWa DIWa KBRa VI Na
BiIWa EJHrQ HRAM HYXIWa TQ kLa NAL JI[DQ SAHI[ MhEeWa LQkQ TOL GeQ .
BCA! TQRQ NAL DQ EJHrQ UOXIK DIWa PRAeIWa CKIWa PIHi DI EDHArI KRDQ NQ[, UON|a EVCh[ giIWa DQ VXKQ EeSQ MOL TOL GeQ
HAEeN .
#wR! HNQERWa DQ UON|a VASIWa DI W#IRLI xQRI uDh[ kORi LG PeI JDh[ EsKARIWa WAPiQ SP EeS VSQB DI bheI[ No^ LrA cXQ . SYPa
DI EVS NAL EeYth[ DIWa bheI[ KLR TQ SQM KxiA sORo KR EDYTA . EeH KLR SQM EeYth[ DQ kORQ, ENsANa TQ bheI[ DQ NAL NAL VSiIKa DQ Mo^H
MOHaDERWa No^ VI kAVi LG EPWA . EKSQ DQ MOx No^ EKSQ DQ PaD No^ . giIWa Th[ DI[H TARQ EVSR GeQ TQ EVS glAi LeI DM DRoD WALQ TRLQ
MARi LG PeQ . EKSQ MaDRI DI KheI VAH Na CLI . HQp UO]YTQ kARQ PAiI . B^DQ RhVi TQ KORLAUOi . KeI WAki SANo^ GALi LeI Ta bheI[ WALA
RYJ HA UO]YTh[ WkI[ WALA VI UOH^DQ NAL RL EGWA eQ, PRaH EeH Ta WAPiQ gR REH^DA . WGh[ KeI SrDQ WAki EJN|a No^ gRa EVC SOk HO^DQ NQ[
UOH BAHR KDI[ NHI[ ROLDQ .”
BABA #hRQ SAH Lwi LeI COP KR EGWA TQ KOj CQTQ KREDWa BhELWA:
“VYXQ DYSDQ HAEeN, ShJ LEHi TQ ED[H thrIWa thrIWa WkI[ PlIWa TQ B^EDWa No^ KOj EClKQ DI WAS LG PeI . uDh[ EHK RAT HhR
WN-HhiI Hh GeI . PTA NAHI[ EeS VSQB EVC SARIWa WN-HhiIWa RAT No^ eI EKUO[ Hh[DIWa NQ[?”
EeS VSQB DA VQLA PYkoWa No^ BCaDA EsKARIWa DQ LGQ JAL EVC FS EGWA . PYkoWa DQ XARa DQ XAR VQLQ KhL WPrQ . UOHNo^ WAki
LGQ:
'Jo^ giQ Ta EeYth[ lOR GeQ PR SAXA MRN JIUOi Ta EeN|a SQM MAERWa B^EDWa TQ ROka NAL eQ . SAXQ EVCh[ EJHrA VI thrA EJHA ESR
Kx KQ UOXDA eQ, EsKARIWa DQ JAL EVC FS JaDA eQ . FYSi WAELWa PYkoWa No^ EsKARI WAPiI BhLI BhLi DA WAkDQ NQ[ . EJHrQ MN JaDQ NQ[,
EsKARI UON|a No^ R^G KQ cYX DQ[DQ NQ[ . EJHrQ MONKR HO^DQ NQ[, #wR R^GQ TQ UOH VI JaDQ NQ[ PR WAPiQ LHo DQ R^G EVC . giIWa DI EHWATI LHo WALQ
R^G EVC R^GI GeI eQ .'
“VQLQ UON|a No^ dIRJ EDYTA TQ EHK TARQ DA gR VkAEeWA EJHrA HNQRI EVC MRi WALQ TAERWa DIWa KBRa DQ KOTB WALQ PASQ HA .
VQLQ DYESWA Jo^ EeS gR DI ESd TQ UOYXh, TOSI[ EsKARIWa DQ JAL Th[ BCQ REHSh . XRQ HheQ PYkoWa DI EHKh EzD HAeI Jo^ EHK VARI SAXQ NAL CL .
VQLQ UON|a DI MN LeI .
WJQ VQLA TQ PYko Wd EVC HAEeN JQ EHK VA VRhLQ UON|a No^ VL ELWA . VQLQ TQ PYkoWa PoRA TRAi LAEeWA PR VRhLQ DA zhR UON|a No^
uSQ PASQ Lw EGWA EJYtQ EsKARIWa DA JAL HA . VQLA MhHRI HA, MhHRQ TQ KeI EPcLQ PYko VI JAL EVC FS GeQ .
BYECWa PYkoWa EeS zOL^M TQ HAL DOHAeIWa EDYTIWa . GL lORDI lORDI DoeIWa VSQBa TAeI[ WPr GeI .
JDh[ EeYth[ DQ KLRa kADQ B^DQ, DoeIWa VSQBa DQ KOj VSiIKa NAL EsKARIWa KhL WPrQ uDh[ HYX VQC VQLQ DI kL TQ HYXIWa DA bA
MOKAeI[DQ PeQ HAEeN . B^EDWa No^ VQk KQ HYX VQCa DQ NAL NAL EsKARIWa DQ R^G VI bJ GeQ . MOr VI UON|a WAEeWa B^EDWa TQ GLa DA JAL
SOElWA PR B^DQ WAki:
'KDQ WEJHI VI HheI eQ? VQLQ DA EsKAR Ta EKSQ VSQB EVC VI JAEez NAHI[ .'
JDh[ EsKARI EKSQ EHSAB TQ Na WAeQ TQ KLRa kADQ B^DQ UON|a No^ WAki LGQ:
'JQKR SAXQ EPcaVQ[ Na VdQ Ta TOHAXQ VJoD VI Na VdSi .'
W#IR Sw SALa DQ jQErWa Th[ EPYcQ EsKARIWa EeS VSQB DQ VQLQ No^ SiQ PYkoWa cYX EDYTA .

19
 KeIWa VYEXWa DA EeH WAki VI HA Jo^ #hRQ EeYth[ DA VQLA KOj SAL HhR VI xYEKWA REH^DA PR EsKARIWa No^ HNQRIWa RATa WALQ EHK
HhR VSQB DI DS Pw GeI . UON|a EVCh[ KOj WAPiQ KOYTQ, SYP TQ JAL Lw KQ UOS VSQB EsKAR kQXi lOR GeQ .”
BABA EHK VARI COP KR EGWA TQ EHK L^MI ShC Th[ EPYch[ WAki LGA:
BCA! WAPiA VQLA Ta xYEKWA ERHA PR DoeIWa VSQBa DA VQLA lORDA ERHA . Ta eI Ta WAPiQ TQ DoeIWa VSQBa EVCKAR KeIWa NSLa
DI EVt Pw GeI . BQrIWa REHi PARh[ SAXQ VQLQ DQ PwRa EVC L^GA WA EGWA eQ, UO]YTh[ CANi VI PoRA NHI[ . EeS LeI TwNo^ EeH RATa giIWa
HNQRIWa TQ L^MIWa LGDIWa NQ[ .
JDh[ VSQB DA CANi PoRA HhSI NALQ EeYth[ DA VQLA WAPiI PoRI lhR lORSI uDh[ HYDh[ ENKLI HR sw, SiQ HNQRIWa RATa, WAPiQ EHSAB
EVC WAPQ WA JASI .”
EeH SOi, GYbRo EHK L^MA EJHA pXA SAH bR KQ BOXDQ BOLARQ NAL WAki LGA:
“BABA! EeH EKVQ[ TQ KDh[ HhSI?”

20
21
 “EeS Ta LAWNTa WALQ PTi ML Lw NQ[ . WAPiQ NAL SANo^ VI EeS JHANh[ Kx cYEXWA eQ . WSI[ Ta ENgRN DQ HheQ PeQ HAeI[ . yARh!
WEJHI KDQ VQkI eQ Na SOi . ENT DI VAHR ENT DQ B^DQ . JQ EeH^DA KheI SM|L NHI[ HO^DA Ta EeHNo^ KOCLA DQ KQ MGRh[ LAH cYXh .”
EeHh JHIWa TYTIWa KhSIWa EHK SAHIWa GYLa KR, VYSTI DA BOxA BABA KAUOr TQ KAL| NAL BoEHHh[ ENKLi LGA TQ EHK GYbRo bJ KQ
UOHNo^ EPcaH MhrN DQ TRLQ KRi LG EPWA . JDh[ BABA EPcaH MOrN TQ RAzI Na HhEeWA TQ UOH GYbRo UOHNo^ kRVQ BOLARQ NAL Waki LGA:
“To^ EeYtQ WJ Ta NHIUO[ WAEeWA . SAth[ TQ VYXA eQ[, DARo ya KOCLA DQi WALA K^M To^ KR cxQ[ HA . KOj Ta TQRA VI LGDA eQ .”
EeS Th[ PEHLa, BABA KheI JVAB DQ[DA, utQ BwpA EHK HhR VXQRI UO]YMR DA B^DA WAki LGA:
“WwVQ[ Rhr| Na EMih, KOj WKL No^ Ht MARh . EeH EPYcQ KRi DIWa NQ[ . BEH JAu TQ PEHLa BAHR BwpI VAHR No^ EKSQ RAHI[ lhRi DA WAHR
KRh .”
UOH gRh[ UO]YpQ TQ XQRQ TQ WA GeQ EJHrA VAHR DQ B^EDWa NAL bERWA HhEeWA HA . KeI VAi DIWa M^EJWa TQ BwpQ HAEeN TQ KOj bheI[ TQ PwRa
bAR . UON|a DQ NAL DQ KOj WJQ TAeI[ UOS VYSTI DIWa LAHMa TQ TRQxa DQ[DQ PeQ HAEeN, MTa kORA WGaH VI JaDA HhVQ .
EeH VAHR UOS TL DQ EKSQ DoeQ EP^X Th[ HAeI EJS DQ EHK KYCQ gR EVC CAR DI[H PEHLa ChRa S^N| LAeI TQ UOS gR EVCh[ UOH^DIWa WASa
EHK Lr EVC B^N| KQ Lw GeQ . ChR #hRQ KOj HhR VI Lw JaDQ PR UOS gR EVC KYCIWa KYda TQ KORMAeIWa HheIWa WSa ESVA KOj HA eI NHI[ .
VAHR NAL WAeQ B^EDWa DIWa RO#a No^ VQk EeH GL HhR VI PYKI TQ SYCI LGDI HAeI . EeS ChRI DI UO]YbQ L^MQ HOL Pw GeI . EJS VI SOEiWA, HAeQ
HAeQ KITI .
VAHR NAL Sw ECR jQrA EPWA ERHA . W#IR GL Sq[H ENWa TQ MOYKI . VYSTI WAELWa VAHR No^ zAMN DQ WGLQ CN DI yAR|VI[ DA KARA Lw
ELWA . UO[J lORDI VAHR No^ WAHM LAHM TQ jATI MARi DA VI WAk cYEXWA .
VAHR DQ XQRQ EVCh[ JAVi MGRh[ UOH WAPS EVC MOr GLI[ Hh GeQ . BABA BhELWA:
“JQ EeHNo^ sORo EVC eI KheI HlK Hhr Hh JaDI TQ Na EeH^DA jAKA LEH^DA TQ Na GL EeYtQ WPrDI .”
thrA ECR SARQ COP KR GeQ . MOr EHK GYbRo, EJHrA sYKI ChR DA ENKA bRA HA, MYpA EJHA BhELWA:
“sORo EVC WEJHA PYK VI NAHo, EKUO[ Jo^ B^DQ WwVQ[ VI Ta VYlA Sl cYXDQ NQ[ . WAPiQ VYLh[ Ta BrI TRYKr RkI eQ . TOHANo^ VI PTA eQ, UOHNo^
EHK WVYLI JHI BIMARI eQ . PR EJN|a DA NOKSAN HhEeWA eQ UON|a EeH GL KDh[ MNiI eQ . DYS KRIeQ KI?”
BABA WGh[ KAUOr NAL BhELWA:
“BIMARI DA EeLAJ DARo DVAeI HO^DA eQ, S^N|a LAiIWa NHI[ . ChRI VI EKSQ VSB DI HO^DI eQ, PR EeH, EeS Ta WT CA LeI . JQ EeS EKSQ DI
GL LOKAeI, Mhr EDYTI . EKSQ DA DI[H LOKAEeWA COKA EDYTA . EKSQ DI RAT LOKAeI, HlA EDYTI . GL HDh[ Ta uDh[ VdI JDh[ PEHLI VARI VAHR
kORA UOLIKDI WAPiI VSTI WAeI TQ UOS XIVQ DA ChRI HhEeWA CANi MhrN DA WAki LGI EJHrA RATI[ UON|a DI VYSTI EVC EHKYLA BLDA
HA . VAHR WAkQ:
“WSI[ TQ UOS XIVQ DI LAl TQ MqT DQ DI[H EGiDQ PeQ HASQ, sK eQ B^DQ SANo^ UOH VI PoRQ Na KRi DQVi .”
BABA EHK VARI COP KRKQ MOr BhELWA:
“#ODA DI KRIeQ, HAEeN TQ UOH SYCQ Na . EeS KhLh[ POYEcWA, PEHLQ TQ M^ENWA Na . GYLa HheIWa khJIWa kORQ VQkQ TQ JDh[ GL Sq[H ENWa TQ
WAeI EeS NIVI[ SOl LeI . MOr EJHrA HAL HhEeWA, EKSQ Th[ LOKI HheI Ta NHI[ . SAERWa No^ CANi NQ[ .”
EeH GYLa SOi KQ UON|a EVCh[ EHK xLDI UO]YMR DA B^DA BhELWA:
“#ODA No^ EJ^D DQViI eQ . MwNo^ EKSQ DA XR NHI[ TQ Na Mwth[ GL Rk KQ HO^DI eQ . uDh[ VI WYJ VaGo^ TOHAXQ SAERWa DA MOHAr EeH^DQ VL Hh
EGWA HA . EeH NIVI[ Na SlDA TQ KI KRDA . EPYcQ kQCL Ta xQR BiI PR EeH ENTARA Ta Hh EGWA HA Jo^ EeH UON|a DQ CANi DA ChR NAHU .”
UOH B^DA thrA ECR COP KRKQ MOr BhELWA:
“SARQ JHAN DIWa ChRIWa EeHh KRDA eQ? SARQ JAiDQ NQ[, VYXQ RYSA GIR TQ LAH^DQ WALQ NQ[, Ta eI TQ HR KAiA EPYLA B^DA UON|a DI SAH JA
Lw[DA eQ . UOH TKrQ NQ[, UON|a VL POYJDA KheI NHI[ . SANo^ KMzhR JAi, SAERWa RAH gT ELWA eQ .”
UOH KOj ShC KQ MOr BhELWA:

22
 “BAL Ta NHI[ JQ SM|LDQ HhSh . KALIWa RATa WALQ SAL B^EDWa DQ SOfiQ SiQ WkI[ EKHNa LOlQ HAEeN . LAH^DQ WAELWa . JQ UON|a EVCh[
KheI HYElWA VI Ta UOH VI lAVa lAVa NALQ LOYElWA POYElWA . UOS Th[ Dh SAL MGRh[ KOTB WALQ PASQ DQ VSiIKa DQ BYDL UON|a DI WAPiI JoH
EVCh[ EKS VL KQ xYKQ HAEeN? LAH^DQ WAELWa . SOEiWA eQ KOj HlQ Ta Hwi WwVQ[ WwR EJHQ . Na HhEeWa VRGQ . Na ca JhGQ Na VYSi JhGQ .”
UOH thrA ECR COYP ERHA TQ MOr BhELWA:
“VAHRa TQ khJI uDh[ VI sK KR, MOr MOr SAXQ VL bJDQ HAEeN . EeS ChRI PARh[ VI SAeIWa VL SONQHA gL cYXh beI ESRf WSa TQ PYK Na
PKAUOi WwDh[ uDh[ VI PTA KRN . SANo^ VI C^GI TR|a PrChL KRNI PqSI, EKUO[ JQ SABT Hh GeI TQ EeH ChRI COKAiI Sw WqkI NQ[ .”
EeH GYLa SOi KQ sYKI ChR DA bRA SrQ HheQ BOLARQ NAL BhELWA:
“SARQ GYLa NAL Mo^H RkiI thrI KRh . KOj TRAi uDh[ MARh HA JDh[ LAH^DQ WAELWa MQRQ bRA DQ CN DI CANiI TQ ML MAERWA HA . WSI[
KoKDQ RHQ, TOSI[ SARQ TMAsA VQkDQ RHQ . CLh WJhKI VAHR TQ sK TQ WAeI eQ PR EeS GL DA TOHANo^ KI SARQ JHAN No^ sIsA eQ Jo^ UOH^DI CANiI
DQ PYKQ ChR LAH^DQ WALQ NQ[ .”
UOH GYbRo thrA ECR WjK KQ WAki LGA:
“HYK DI KRh . CANiI Th[ EBNa EHWATI TA HNQRI RAT eQ Na . EeS HNQRQ WALQ H^XQP PARh[ MQRA bRA RAH krA BwpA TQ EHK W^N|I JHI BIMARI
UOH^DQ GL LG GeI . EHK HNQERWa DA VASI DoeI W^N|I BIMARI, JQ UOS KrMQ EeN|a KALka No^ GLh[ LAHi LeI HYt PwR MARQ TQ TOSa UOHNo^ PoRQ
VSQB EVC ChR ChR WAk KQ b^X cYEXWA . JQ UOH VI CANi MAi ERHA HO^DA TQ UOH^DQ NAL Ee^J KDI VI Na HO^DI, PR HR KheI WAPiA ELEkWA
Lw[DA eQ .”
UOH GYbRo EHK VARI MOr BOXDQ BOLARQ NAL BhELWA:
“EbRA bAVQ[ JHAN Th[ M^DQ HhVi cYX S^GDQ NQ[? Ta eI Ta Mw[ TOHAXQ SAERWa DQ BoHQ BoHQ lOERWA PR EKSQ PASh[ VI #wR DI LP Na PeI . UON|a
VQELWa EVC EHK DI[H BIMAR MwNo^ WAki LGA:
'bwErWA! cX, GOSTANa EVC SYD MARN DA KheI fwDA Hw . uth[ WA KQ WYJ TAeI[ KheI JI[EDWa DI HAp NHI[ BEiWA . EJHrA KRNA eQ WAPQ
KRNA eQ .'
BIMAR DIWa EeHh JHIWa SOi Mw[ WGh[ COP KR JaDA . TOHANo^ UOH^DQ WSLQ DA VI PTA eQ TQ UOH^DI BIMARI DA VI . Mw[ HOi TAeI[ TOHa DQ Mo^H
VL VQkDA WAUOiA Jo^ WJ KOj KRSh, KL KOj KRSh, PR HhEeWA KOj VI Na . MOKDI KRIeQ, TOSI[ DYSh, VYXQ HAeQ TOSa HOi TAeI[ UOH^DQ LeI KI
KITA eQ ?”
EeH GYLa SOi KQ utQ BwpQ KeIWa DQ R^G bJ GeQ . BABA EeK VARI MOr BhELWA:
“UO[J TQ SiQ WAPiQ Cr|DI LAHM DA KheI VI NVa NRhEeWA NHI[ . HR EKSQ No^ chlI MhlI BIMARI JMaDRo eQ . RHI GL EeH^DI, EJHrA SAXQ
VYS EVC HA UOH KITA eQ TQ KRDQ PeQ HAeI[ . EJYtQ VI EKSQ DI DS Pq[DI eQ EeH^DI PARh[ EXYGDQ xaDQ WPr JaDQ HAeI[ . HKIKT SOi KQ KeI UO]YKA
VLA JaDQ NQ[ . KeI WAkDQ NQ[, UOH EeHh EJHa MRza DA EeLAJ NHI[ KRDQ . KeI xYpQ EDL NAL DVAeI DQ[DQ NQ[ PR KheI MRz No^ pAHKQ VI NA
. EJHrQ HKIM DIWa POrIWa WJ KL kaDA EPWA eQ UOH^DI EHKMT EVC EKSQ No^ sK Ta NHI[, UOH WSa eI ELWA KQ EDYTIWa NQ[ . BAKI sfA TQ
RYB KhL eQ .”
BIMAR DA bRA WYGh[ BhELWA:
“sfA TQ RYB KhL eQ, PR EeNSAf TQ B^EDWa KhL eQ Na . Mw[ UOH^DQ NAL RL KQ WwXA HhEeWA Wa . UOHNo^ HOi POrIWa DI NHI[ CIRQ PArQ DI Lhr
eQ .”
“CIRA PArA Ta KheI VYXA XAKlR eI KRSI, EeH WAPEiWa HKIMa KhLh[ Ta HO^DA NAHI[ . CLh UOH VI KheI TRLA KRDQ HAeI[ PEHLa WJhKI
VAHR Th[ TQ EeH^DI K^X PAK KRIeQ .” VXQRI UO]YMR DA B^DA BhELWA .
EeH GL SOi KQ UOHDA bRA gR No^ EGWA TQ thrQ ECR MGRh[ WA KQ WAki LGA:
“EeH PYK NQ[, EeH ChRI MQRQ EbRA NHI[ KITI . TOSI[ UON|a No^ yAR|I TQ BQ sK ENWa DQ cYXh .”
EeH SOi SAERWa DQ RO# VL Hh GeQ . VXQRI UO]YMR DA B^DA WAki LGA:
“UON|a VL WJh SONQHA gLh beI UOH WAPiA kORA EKSQ HhR PASQ VI lhRN . JQ GL PORAiI Hh GeI TQ UOH VI KeIWa DoeIWa VaGo^ WwVQ[ SARI
UO]YMR VihJ PeQ REHSi .”
EJN|a DIWa WASa ChRI HheIWa UOH VSiIK TQ KYECWa KhEpWa DQ HAEeN PR UON|a DQ HqSLQ PYKQ HAEeN . UON|a CAR COfQR DQ khJI SYD LQ TQ kORA
NVQ[ ESRh[ KYExWA . BrIWa kQCLa Th[ EPYcQ EeS ChRI DA kORA VI LAH^DQ VL lOR EPWA . VAHR lORDI RHI . W^T No^ VAHR WAPiIWa SGVIWa

23
WASa LAH^DQ WAELWa KhL TK LeIWa . VAHR WASa M^GIWa . LAH^DQ WALQ WASa MhrN Th[ Na ESRf MONKR HheQ HYth[ UON|a VAHR No^ Vd gl
VI BhELWA . VAHR DLILa KRDI SkiQ HtI[ Hl WAeI .
WAUO[EDWa NAL eI VAHR BIMAR WALI VSTI SMQT PoRQ VSQB EVC EHK SONQHA gL EDYTA . SARQ VSQB DQ ESWAiQ EeKYpQ Hh GeQ . GYL EeYtQ
MOYKI:
“PoRQ VSQB EVCh[ HR gR DA EHK PGrI VL, WGLI PEHLI TQ POYJ KQ WAVQ TQ SARQ RYL, LAH^DQ WAELWa KhLh[ WASa TQ CANiI M^GIeQ .”
VQLA lORDA ERHA . PEHLI VI WA GeI . WaSa TQ CANiI WAELWa DQ thrQ EJHQ B^EDWa SVA HhR KheI VI Na WAEeWA . UOH WJQ SLAHVa EVC
HAEeN Jo^ WGa VdIeQ ya EPcaH HYlIeQ, EeTNQ No^ UON|a KOTB WALQ PASQ DI VYSTI DQ VSiIKa DIWa KoKa SOiIWa . uth[ DA EHK SONQHh SEHKDA
SEHKDA UON|a KhL WPErWA TQ WAki LGA:
“SAXI VYSTI RATI[ ChRa SN| LAeI eQ TQ SAXIWa SYdRa SiQ EeRAEDWa LOl KQ Lw GeQ NQ[ . WAu SAXI VAHR NAL RLh .”
LAH^DQ WAELWa KhLh[ WASa TQ CANiI MhrN LeI EeKYpQ HheQ B^DQ EHK VARI MOr DLILa EVC Pw GeQ .

24
25
 XQRQ EVC BwpQ B^EDWa EVCh[ EHK BOxrQ k^GoRA MAERWA TQ WAPiI ECYlI DAr|I TQ Ht FQREDWa WAki LGA:
“EeN|a DI MN Lq, EeH SYCQ NQ[ . EJS DI GL EeH KRDQ NQ[ UOH HYKI B^EDWa DIWa UO]YMRa kaDA HA . KAL WALQ SAL UOH MQRI UO]YMR DQ cQ
MHINQ VI kA EGWA HA .”
EeH GL SOi, WAPS EVC jGrN WALIWa DhVQ[ lhLIWa thrA ECR COYP KR GeIWa . EeN|a EVC EHK PASQ VSTI DQ CAR P^J GYbRo TQ DoeQ
PASQ VYXI UO]YMR DQ Dh CAR B^DQ HAEeN . GL NAL WALI VSTI DQ UOS B^DQ DI HAeI EJHrA KOj VR|Q PEHLa MR EGWA HA . VYEXWa DA WAki HA
Jo^ MRi WALA, B^EDWa DIWa UO]YMRa kaDA HA PR JVAN EeH GL MNi LeI ETWAR NHI[ HAEeN .
EHK GYbRo thrQ ECR EPYch[ BhELWA:
“BABA! EDL Ta NHI[ M^NDA, JQ To^ WAHNA eQ[ Ta…… MOr VI EHK B^DA DoeIWa DIWa UO]YMRa EKVQ[ kA S^GDA eQ?”
BOxrQ ShlI DI CO^j NAL bheI[ TQ LIKa MARIWa TQ BhELWA:
“UO]YMRa kAViIWa TQ UOS EPYcQ sORo KITIWa HAEeN, PEHLa TQ UOH bheI kaDA HA . EeS PoRQ VSQB EVC KheI WEJHA MqzA NHI[ EJYtQ UOS DI
MAELKI Na HhVQ . EHK ESWAiQ DA WAki eQ beI #hRQ UOH^DI RoH bOYkI HAeI, EJHrI bheI[ kA kA KQ VI Na RYJI TQ EeS bOYk No^ MARi LeI UOS
B^EDWa DIWa UO]YMRa kAViIWa sORo KR EDYTIWa .”
“WYL|A MOWAf KRQ, bOYk UO[J VI C^GI sw NHI[, EeH JQ RoH No^ LG JAVQ Ta HLAL HRAM DA PTA NHI[ LGDA .” BABQ WAPiQ KNa No^ HYt
LaEDWa WAEkWA .
“cL WALQ SAL JDh[ KAL EPWA TQ KYdI WAELWa B^EDWa DIWa EJYtQ VAHIWa TQ gR DERWA kADQ utQ UOS VSQB EVCh[ KheI PTLA PIiA eI
BYECWA HhSI EJH^DQ KOj SAL UOS Na kADQ HhVi . MQRI UO]YMR uDh[ KheI VIH BAeI SAL DI HhSI . Mw[ TQ MQRA BEHsTI EPUO UOH^DQ KhLh[ MAL DA
bArA Lwi GeQ . RAH EVC MQRA EPUO MwNo^ WAki LGA, B^DA BrA KYBA eQ, WYL|A KRQ WAPiA SqDA Bi JAVQ .”
Mw[ WGh[ WAEkWA:
“KYBA eQ Ta KI HhEeWA . WSa MOYL bRNA eQ[, EKHrA WYL|A VASTQ LwiA eQ .”
EeH GL SOi KQ MQRQ EPUO MQRQ VYL xYpQ HheQ RO# NAL VQEkWA TQ WAki LGA:
“Mw[ DYESWA eQ Na UOH KYBA B^DA eQ TQ MOL VI KYBQ KRDA eQ .”
WSI[ UOH^DQ XQRQ WPrQ EJHrA SAXQ VRGQ KeI ~Rz M^Da NAL bERWA HhEeWA HA . VARI WAUOi TQ MQRQ EPUO UOH^DQ KhLh[ CAR KNALI[ bArQ
DIWa M^GIWa TQ MOYL POYEcWA .
“HOi DQ VQLQ LhKa KhLh[ TQ CAR KNALI[ DA MOYL EHK SAL UO]YMR Lw[DA EPWA Ha . GVAH^XI HhVi PARh[ TQRQ LeI cQ MHINQ HhSi .”
UOS ROkA EJHA JVAB EDYTA .
UOH^DI EeS GL DI MwNo^ KheI SMj Na LGI . Mw[ HwRANI NAL Mo^H EVC biEKWA:
“cQ MHINQ, EeH EKHh EJHA MOYL eQ?”
#hRQ MQRA EPUO EeHh EJHQ MOYL BARQ PEHLa eI JAiDA HA . UOS MQRI BaH HqLI JHI gOl KQ MwNo^ COYP REHi DA EesARA KITA TQ UOH^DQ VL
TKEDWa HhEeWa BhELWA:
“MJBoRI eQ . SANo^ MNzoR eQ . cQ MHINQ Mw[ WAPiI UO]YMR EVCh[ bRi LeI ETWAR Wa .”
UOH WGh[ BhELWA:
“Mw[ VdKa NHI[ kaDA . TQRI H^xI TQ VQLQ DI kADI HheI UO]YMR EVCh[ MwNo^ KI LbiA eQ . JQ EDL M^NDA eI Ta WAPiQ POYTR DQ cQ MHINQ DQ KQ CAR
KNALI[ Lw LA . C^GI TR|a SLAH ShC KR Lw .”
MQRQ EPUO WAPiQ Mo^H TQ MtQ TQ WAeQ PYgR No^ SAfQ NAL PoEjWA TQ HqLI JHI WAki LGA:
“SLAH ShC Ta C^GI sw eQ PR ESRf ShECWa TQ KDQ KheI K^M NHI[ HhEeWA .”

26
 Mw[ Kd VaGo^ kLA EeH SARIWa GYLa SOiDA ERHA . JDh[ KheI SMj Na LGI TQ EPUO KhLh[ POYci LGA:
“BABA! KAeI MwNo^ VI DS . MQRQ PYLQ TQ KYk NHI[ EPWA .”
MQRQ EPUO MwNo^ uth[ thrA DoR Lw JA KQ JDh[ SARI GL khLI TQ Mw[ WGh[ BhELWA:
'BABA! TQRQ KhL EPYcQ EKTiI EeK EHWATI eQ EJH^DQ EVCh[ To^ VQCi LGA eQ, UO]YTh[ UOH M^NDA VI NHI[ . JQ UOH MN VI JAVQ TQ MOr VI Mw[
WAPiQ HO^EDWa EeH Na HhVi DQSa . Mw[ cQ MHINQ bRi LeI ETWAR Wa .'
EeS TR|a cQ MHINQ UO] YMR SAVQ[ WSa CAR KNALI[ bArQ DIWa Lw LeIWa . gR MOrEDWa RAH EVC Mw[ EeS zOLM DQ SqDQ BARQ ShCDA WAEeWA
EJHrA MJBoRI DQ VYElWa NAL TOL KQ SAXI jhLI EPWA HA . MQRQ EPUO MwNo^ DYESWA Jo^ EeS B^DQ DI gR WALI C^GI HAeI . JDh[ UOHNo^ EeH^DQ EeS
KSYB DA PTA LGA Ta UOS gR WALQ No^ RhKi DQ BrQ TRLQ KITQ . UOH gR WALI No^ WAki LGA:
“MQRQ W^DR EHK T^DoR eQ . EeS T^DoR DA BALi ESRf B^EDWa DIWa UO]YMRa NQ[ .”
gR WALI WAEkWA:
“EeN|a B^EDWa DI EHWATI Ta PEHLa eI UOH ESYNI LKr eQ EJHrI CAHVa, SYdRa TQ MJBoRIWa DI WG EVC dO#DI REH^DI eQ . To^ EeH WG
kAVi WALA K^M cYX DQ .”
UOS WGh[ HSEDWa HhEeWa JVAB EDYTA:
“EeH TQ HhR VI C^GA eQ . EeN|a DI SARI dO#DI EVCh[ KOj DI[H Ta BL KQ GOzR JASi .”
gR WALI WGh[ Vl kA KQ BhLI:
“JQ KDAeI[ KheI dO#DI LKr EeS T^DoR EVC VI Na BLI TQ VQk LVI[ UOH^DQ do^ NAL TQRA SAH gOYElWA JAiA eI .”
“To^ WAPiIWa MYTA WAPiQ KhL Rk .” EeH WAk, UOS B#Ta WALI No^ COYP KRA EDYTA .
JDh[ UOH^DI KAeI Na MNI GeI TQ EHK DI[H UOS bAG bRI EeH WAkEDWa MhHRQ DI FYKI MAR LeI:
“HRAM kAVi WALQ S^G JIVi NALh[ MR JAVi C^GA eQ .”
C^EGWa B^EDWa DQ MRN DA Mik HR EHK No^ HO^DA eQ, #hRQ EeS LeI BABA COYP Hh EGWA . thrQ ECR EPYch[ Wka MLEDWa HhEeWa BhELWA:
'POYTRh! WAki No^ Ta UOH cQ MHINQ HAEeN PR Mw[ ya MQRA RYB JAiDA eQ Jo^ UOH cQ MHINQ MwNo^ BARa VER|Wa Th[ VI VYXQ LGDQ NQ[ . TAHI[ Ta
VQLQ EeH ShlI MQRQ Ht EVC VQLQ Th[ PEHLa NPA cYXI eQ .”
BABA EeH WAk KQ ShCI[ Pw EGWA . EHK GYbRo KAL| NAL BhELWA:
“BABA! WGaH VI DS .”
BABA ShC DQ koH EVCh[ ENKELWA TQ WAki LGA:
“xAeI Trw VR|Q PEHLa DI GL eQ . RYB #hRQ EeS VSQB DQ B^EDWa DI SOi LeI . EHK BOxrI MAeI EJH^DA gR WALA KOj VR|Q PEHLa VXQ TAP
NAL MR EGWA HA, WAPiQ P^DRa Ko SALa DQ POYTR NAL UOH^DQ KhL DAiQ MOL Lwi GeI . UOS MAeI No^ VI MOL cQ MAHIWa EVC DYESWA . MAeI BrQ
TRLQ Lw, EMNTa KITIWa . WAPiQ N#SMI HhVi DA VASTA VI EDYTA TQ W#IR TQ EeH WAki LGI:
“KYCA TQ ROk KheI NHI[ VQCDA, Mw[ WAPiQ POYTR DI KYCI UO]YMR EKVQ[ VQC DQVa .”
UOH HRAM #hR EHKQ EzD TQ WErWA ERHA TQ WAki LGA:
“DAEiWa DQ SAVQ[ ESRf UO]YMR LwSa, NHI[ TQ KheI HhR BoHA xox Lw .”
MAeI UOH^DA MOYL MN ELWA . EHK pYXA SAH bR KQ HqLI JHI WAki LGI:
“#hRQ PaD VQECWa MOx BC eI JAVQ .”
BABA thrQ ECR MGRh[ MOr BhELWA:
UOH^DI W^DR WALI WG DA BALi TQ KeI KYCIWa PYKIWa UO]YMRa BiIWa HAEeN PR EeS BAL DU UO]YMR Ta SAVI LGR HAeI EJHrI UOH^DQ
W^DR DI WG NAL Na BLI TQ Ee^J DI dO#I Jo^ UO UO]YMR #hR DA W^DR dVaEkWA EGWA . thrQ DI[H GOzRQ UOH UO]YMR #hR BIMAR REHi LG EPWA .
BrQ HKIMa KhL EGWA PR KAeI VAH Na CLI . JDh[ UOH HKIMa HAzKa Th[ EHXK LAH BwpA Ta MOr TVIT dAGQ DA CARA KRi LGA . EHK fKIR
UOHNo^ VQk KQ WAEkWA:
“EJHrI #ORAK TQRI eQ EeS NAL LGi WALI BIMARI DA JQ VQLQ ESR EeLAJ Na HhVQ Ta EPYcQ KOj NHI[ BiDA . To^ UOH VQLA GOzAR BwpA eQ[
.”

27
 MOr UOS WAPiA EeLAJ KRVAi LeI sEHR DQ EKSQ VYXQ XAKlR NAL GL KITI . XAKlR lolIWa LA KQ UOHNo^ VQEkWA TQ WAki LGA:
“EeS BIMARI TQ TQRQ VJoD DI SARI RYT SAr cYXI eQ . BQrI KYdI LGDI NHI[ EDSDI . MOr VI TRLA MAR VQkDQ HAeI[ . #hRQ RYT BDLAEeWa
GL Bi JAVQ .”
BABQ WAPiI ShlI TReQ CAR VARI bheI[ TQ MARI TQ WAki LGA:
“MOr UOH UO]YMR #hR EeS BIMARI EVC Sr KQ MR EGWA . EeS LeI Jo^ VSQB DQ EKSQ B^DQ DI RYT UOH^DQ VJoD DI ECYlI RYT NAL Na RLI
.”

28
29
 M^NT TQ TARQ DI Lh EHK EJHQ HO^DQ NQ[ .
TL DIWa KeI DoeIWa seI[ VaGo^ JYFA MARa DQ lhLQ CANi V^Xi WALQ XIVQ No^ VI JYFA MAR ELWA . JYFA MARa DI MRzI Ta KOj HhR HAeI PR
UOH Ta bLA HhVQ LAeI DA EJS KYdI VASa DQ HYK EVC fwSLA EDYTA . LAeI KhL BwpA UOS lhLQ DA EHK RAkVa UOHNo^ GYLa RAHI[ KILi DQ JYTN
KREDWa WAki LGA:
“JONAB! KYdI VAS WzLa Th[ HNQERWa DQ VASI NQ[ . JQKR EeH CANi EVC WAeQ Ta EeN|a DIWa WYkI[ GLi DA XR eQ . #TRA Ta VYEXWa No^
VI Hw PR EeS CANi NAL SVAiIWa TQ BALa DQ W^N|Q HhVi DA Ta PYK eQ .”
EeH GYLa SOi KYdI VASa DQ RO#a TQ VYl HhR Vd GeQ . UON|a EVCh[ EHK LAeI VL Mo^H KRKQ BhELWA:
“JONAB! GL Na HNQRQ VASIWa DI eQ TQ Na eI SVAiIWa TQ BALa DQ W^N|Q HhVi DI . GL Ta EeNSAf DI eQ . EHK TL EVC REHi WAELWa
SAERWa DA UOS TL DI dOP ca, MI[H HNQRI, DI[H RAT, CN CANiI TQ EHKh EJHA HYK eQ . JONAB! EeH KQXI WN-HhiI eQ Jo^ EHK TL DA PAiI
uth[ DQ VSiIKa EVCh[ KeIWa LeI Ta WKSIR DYESWA JAVQ TQ KeIWa LeI MhHRA .
UOH SAH Lw MOr BhELWA:
“EeH SAXQ BALa DQ SYKQ EKYth[ WA GeQ? TL DI HR sw EeN|a WAPiI MOp EeC KR LeI eQ . WSI[ EeN|a DQ B^NQ Th[ VI NAHI[ Lg S^GDQ . EeN|a
SAXI JoH No^ EsKAR kQX kQX, WAPiQ ghErWa DIWa SOMa NAL EMd cYEXWA eQ . EeH UO]YTh[ ELEkWA HhEeWA NHI[ WAEeWA Jo^ K^XQ DA UOLAR
HMQs EeN|a VL eI RHVQ . HOi EHK TL EVC RHi WALQ SAERWa No^ EHK RAH TQ lORNA PqSI . JQKR EeN|a DIWa WYkI[ NHI[ GLIWa, JQKR EeN|a
DQ BAL W^N|Q NHI[ HheI Ta SAXQ VI NHI[ HO^DQ .”
LAeI thrA ShCi Th[ EPYch[ fwSLA KYdI VASa DQ HYK EVC DQ cYEXWA .
bAVQ[ fwSLA KYdI VASa DQ HYK EVC HhEeWA MOr VI XIVQ DA RAkA JYFA MARa DA eI ERHA . KYdI VASa No^ CANi V^Xi WALQ XIVQ TAeI[
WYPrN LeI BrIWa WqEkWAeIWa JRNIWa Pq[DIWa . KeI EMNTa KRDQ, KeI MNTa M^NDQ . CANi TAeI[ thrQ WYPrQ TQ giQ EMNTa TQ MNTa WALQ
RAHVa TQ ROL KQ MR GeQ .
UOH^DQ Ma EPUO DI EMNYT K^M WAeI ya MYNT, UOH VI CANi V^Xi WALQ XIVQ TAeI[ WYPr EGWA . JDh[ KOj VR|Q GOzRQ TQ XIVQ DQ RAkQ utQ
WAUOi WALQ SAERWa KhLh[ XIVQ DI VYl UO]YCI KRi LeI WAPiA WAPiA EHYSA TARi DA WAEkWA . JDh[ UOS EHYSQ TARi WALI GL gR KITI TQ
UOH^DI Ma WGh[ BhLI:
“WSa TQ TwNo^ EMNTa TQ MNTa NAL utQ WYPrAEeWA eQ, EeH EHYSA TARi WALA PVArA EKYth[ Pw EGWA eQ . JQKR WSI[ VYl BYTI DA EHYSA
TARi JhGQ HO^DQ Ta SAXQ gR EVC KDh[ DA CANi HhEeWA HO^DA . CLh Mw[ TQRQ EPUO NAL GL KRSa .”
WGLQ ED[H jBDQ TQ SkiQ HtI[ gR WAeQ No^ VQk, UOH^DI Ma thrA gABR GeI . UOS UOH^DQ WGh[ RhlI WALI C^GQR RkI TQ POYci LGI:
“#wR Ta Hw?”
UOH WGh[ BhELWA:
“WYMa! UOHh EHYSQ WALA RqLA eQ . XIVQ DQ RAkQ DA WAki eQ, EJHrA EHYSA NHI[ TAR S^GDA UOH CANi Lwi Na WAVQ . WYMa KOj KR, UOH Na
HhVQ……”
UOH^DI Ma WGh[ BhLI:
“TQRQ EPUO NAL GL KITI HAeI .”
“MOr”
UOS EBHI RhlI DA GRaH ENGLEDWa POYEcWA .
“UOH COYP KR EGWA HA .”
UOH^DI Ma BhLI .

30
 “HhR UOH KR eI KI S^GDA HA .” UOH HqLI EJHA Mo^H EVC bOiEKWA .
RATI[ UOH^DI Ma EHK VARI MOr UOH^DQ EPUO NAL GL KITI TQ NAL eI WAPiQ POYTR DA CANi Th[ HMQs LeI DoR Hh JAVi WALA XIVQ DQ RAkQ
DA SOiQHA VI EDYTA . UOH WGh[ BhELWA:
“WAHM LAHM DQ DoeQ VSQBa EVC Ta EeHh EJHA EHYSA NHI[ TARiA Pq[DA . MwNo^ Ta EeH VI KheI JYFQ MARa DI CAL LGDI eQ . UON|a No^ jQrA
HRi WALA Vl VI Hw .”
EeH WAk UOH COYP KR EGWA TQ thrQ ECR MGRh[ WAki LGA:
“EHK Dh tAHRh[ EHXK LGI eQ .”
UON|a DA POYTR UON|a Th[ DORQXI PeI M^JI TQ EPWA EeN|a DIWa EeH GYLa SOi Mo^H EVC BhELWA:
“PTA NAeI[ WSa KDh[ TAeI EHXKa TQ WASa TQ GOzARNI eQ .”
DoeQ DI[H UOH XRDA XRDA EGWA . EJHrQ WJQ TAeI[ EHYSA NAHo TAR S^GQ, XIVQ DQ RAkQ UON|a No^ HYt WALI EX^GI ShlI NAL EHK PASQ Hh
JAVi DA EesARA KITA . XIVQ DA RAkA EeS EX^GI ShlI NAL UON|a No^ CANi WALQ ESYdQ RAH TQ lORN DA VYL DYSDA HA . ESYdQ RAH TQ lORN DA
VYL Ta PTA NAHI[ EKSQ No^ WAEeWA ya Na PR XIVQ DQ RAkQ DI EX^GI ShlI CANi Lwi WAELWa DQ EP^EXWa TQ LG LG ESdI HO^DI RHI .
UOH^DQ SOJQ HheQ Ht VQk UOH^DI Ma WAkDI:
“EX^GI ShlI NAL ESYdA RAH DYSi DI SMj MwNo^ TQ NHI[ WAUO[DI . EJYtQ FLa UO]YTQ EX^GIWa TQ kOgIWa WAELWa ShlIWa VYSDIWa NQ[ uth[ MEHK
UOCALA KR JaDI eQ .”
UOS ED[H EHYSA Na TARi WAELWa No^ JDh[ XIVQ DQ RAkQ kLhVi DA EesARA KITA TQ UOH MAR TQ CANi kOSi DQ XR Th[ BwpA ERHA . JDh[ XIVQ
DQ RAkQ DI ENGAH UOS TQ PeI TQ RAkA KAUOr NAL BhELWA:
“To^ NHI[ SOEiWA?”
UOH XRDA XRDA kLh EGWA . XIVQ DA RAkA UOH^DQ NQrQ WAEeWA TQ UOH^DI VkI EVC EX^GI ShlI NAL HOYd MAR KQ BhELWA:
“ST ED[H Hh GeQ NQ[ TwNo^ KARQ KREDWa . EHYSA TARDA NHI[ eQ[, HR Rhz K^B KQ VkA cXiA eQ[ .”
UOH WGh[ HqLI EJHA BhELWA:
“JONAB Mw[ TQ kLhTA Wa……”
RAkA WAki LGA:
“KI! TQRA E#WAL eQ dRTI PeI K^BDI eQ .”
EeH GL SOi UOH^DQ NAL DQ HYSi LG PeQ PR UOH bheI[ VL TKi LG EPWA .
DoeQ ED[H KYdI VASa K^BDI dRTI No^ pLi LeI EHK HhR jQrQ No^ GL LA ELWA .

31
32
 WAPiI TQ NAL DIWa VYSTIWa EVCh[ MOKAi TQ WAeIWa SVAiIWa JDh[ Mo^H Th[ Lr LAH HlIWa TQ UON|a EVCh[ Dh MRi WALQ DI SVAiI VL
PRTIWa EJHrI WJQ TAeI[ UO]YECWa Vwia NAL Rh[DI PeI HAeI . UOH UOH^DQ NQrQ HheIWa . UOH^DQ MhxQ TQ Ht Rk, UOS DQ DOk No^ SBR TQ HqSLQ DA
MhxA DQ[EDWa UOHNo^ WAki LGIWa:
“bwia SBR KR! UOH^DQ EeTNQ SAH eI ELkQ HAEeN . UOH^DI EHWATI MOYK GeI . UOH WAPiI WAeI NAL MR EGWA . UO[J HA Ta C^GA bLA .”
EeH GL SOi, MRN WALQ DI SVAiI Mo^H Th[ Lr LAH cYEXWA . SOYJIWa HheIWa SoHIWa Wka WAPiI KALI CADR DQ PYLo NAL POjEDWa
HheIWa XSKhERWa EVC BhLI:
“MRN Th[ PEHLa UOH EDSi EVC HKI C^GA bLA HA PR W^DRh[ NRhEeWA NAHU . UOS Kd VaGo^ EJHrI DA ESR TQ NVQ[ GARQ NAL EL^EBWA
HO^DA eQ PR UOH^DQ MOx DI EMYlI KLR kA LeI HO^DI eQ . MwNo^ PK eQ UOH WAPiI WAeI NAL NHI[ BOX KQ MhEeWA eQ .”
UOH thrA ECR COYP KR GeI . EeK L^MA EJHA pYXA SAH bR KQ WAki LGI:
“MRi WALQ JDh[ VQLQ DI Nw[ EVC PwR RYEkWA Ta UOS VQEkWA Jo^ UOS VRGQ KeI B^DQ EeS Nw[ DQ kARQ EMYpQ PAiI EVC GhTQ kaDQ EeH^DI DoeI
KdI TQ WPri DQ JYTi EVC LGQ HheQ NQ[ . LhKI GhTQ kaDQ, KAHLQ MYpQ lORDQ REH^DQ . EeS LeI Jo^ EJHrA VI kLh JaDA, PAiI UOHNo^ kA JaDA .
HR Nw[ DQ PAiI DI EeHh RIT eQ .
sORo sORo EVC UOS BOXi DQ XR Th[ NAL EDWa DA WASRA LYbi DA TRLA MAERWA PR UOH^DQ SYD TQ EKSQ Ht kLA Na KITA . PEHLa PEHLa
TQ UOHNQ EeS GL TQ EDL SqrA KITA, MOr ShECWA, B^DQ VI SYCQ NQ[ . UOH ENMAiQ TQ WAPiQ bAR NAL PEHLa eI HfQ HheQ NQ[ . NALQ EeHh JHI
GOzRAN EVC, EJtQ TN DIWa LIRa DA VI bAR HhVQ, Kqi DoeQ DQ bAR No^ MhxA DQVQ .
KDAeI[ TQ EeH HAL HA PR EeSQ NQ[ EVC KeI B^DQ WEJHQ VI HAEeN EJHrQ EeH^DQ EVCh[ SiQ LDIWa SOKI LT PAR Lg JaDQ HAEeN . UOHNo^
EeS TMAsQ DI SMj Na WAeI . BEHsTI No^ EJHrI GL DI SMj NAHo WAUO[DI UOH UOHNo^ TMAsA WAkDA HA . UOHNQ NAL EDWa KhLh[ VI EeS
TMAsQ PARh[ POYEcWA PR EKSQ KheI WKL No^ LGi WALI GL Na KITI . W#IR UOH EHK ED[H WAPiI Ma No^ WAki LGA:
'WMa! SANo^ TQ EeS Nw[ DA PAiI C^GI TR|a SAH VI NHI[ Lwi DQ[DA . EeH B^DQ SiQ LDIWa SOYKI LT EKVQ[ PAR Lg JaDQ NQ[?'
UOH^DI Ma WGh[ JVAB EDYTA:
‘BYCA! EeN|a DI LT EKVQ[ EbJQ . EeH TQ WAPiI LT EKSQ DoeQ DQ MhxQ TQ Rk KQ PAR Lg JaDQ NQ[ . JDh[ TOHAXQ EJHa No^ EeS Nw[ EVC GhTQ
WAUO[DQ NQ[ WSL EVC uDh[ EeN|a B^EDWa DA bAR eI TOHAXQ MhExWa TQ HO^DA eQ . BYCA! EeS Nw[ DA PAiI BrA VkRA eQ, Na BOXi DQ[DA eQ NA
TRN . JQ KheI BOXi DA CARA KRDA eQ Ta UOHNo^ SOKI BRQTI TQ SOl DQ[DA eQ . JQ KheI SOK TQ WPrN DA TRLA MARDA eQ Ta UOHNo^ gOM^i gQRIWa
EVCh[ BAHR NHI[ JAVi DQ[DA . EeH Nw[ WAPiQ EHSAB NAL VGDI eQ . KDAeI[ Ta RYErWa TQ ElYEBWa No^ RQJ KRDI eQ TQ KDAeI[ HYSDQ VYSDQ
tIHa DQ ECYlQ RrQ TQ UO]YCQ ElYBQ BiA cXDI eQ . EeH^DQ PAiI DI WAPiI RVAi eQ EJHrI WAPiI MRzI NAL lORDI eQ . BYCA! RVAi bAVQ[ VQLQ DI
HhVQ bAVQ[ PAiI DI, EeH^DQ WGQ KheI B^N NHI[ BN| S^GDA .'
MRi WALQ DI SVAiI EHK VARI COYP KR GeI TQ MOr BhLI:
“UOH^DI EHWATI DQ EeN|a VQELWa EVC UOH^DA EVWAH Hh EGWA TQ Mw[ EeYtQ WA GeI .”
Ma DIWa MYTa TQ EeS Nw[ DQ PAiI DIWa gOM^i gQRIWa UOHNo^ PYKA TARo BiA EDYTA PR UOH MQRI EDL RkiI LeI MwNo^ WAkQ:
'TQRQ WAUOi NAL MQRA EJVQ[ HqSLA Vd EGWA eQ . HOi MwNo^ cQTI SAH NHI[ Cr|DA .'
EeH UOHDI C^EGWAeI HAeI EJHrA EeHh JHI GL KRDA HA . KDQ KDQ UOHNo^ WqEkWAeI EVC VQk KQ Mw[ WAkDI:
“bwErWA! EKSQ BQrI DA TRLA MAR, ya WSI[ EKSQ UOS PASQ lOR CLIeQ EJYtQ PAiI ENYKA ENYKA HhVQ .”
UOH MwNo^ WAkQ:
'KRMa WALIeQ! BQrIWa WALQ bArA M^GDQ NQ[ EJHrA WAPiQ KhL NHI[ . NALQ BQrIWa DI Lhr ChkIWa bARa WAELWa No^ HO^DI eQ . WAPiQ EJHa
No^ KAENWa DA TOYLA eI BrA eQ, EJHrA WAPiQ KhL Hw . TVYKL DQ KAENWa DA TOYLA, EJHNo^ Mw[ SYC DIWa VR|IWa NAL BrI MEHNT KRKQ
BYEN|WA eQ . RHI GL EeYth[ JAVi WALI, TwNo^ Ta PTA eQ Mw[ TQ EeS bheI[ DQ Na LGA HhEeWA Ha . JDh[ Mw[ Hhs S^M|ALI HAeI uDh[ B^DQ bheI[ DQ Na

33
LGDQ HAEeN, B^EDWa DQ Na bheI[ LGi DA RVAJ TQ KNoN BAD EVC BEiWA . EeH KNoN BNAi WALQ DYSDQ NQ[ Jo^ EeYtQ EJHrA EHK VARI
bheI[ DQ Na LG JAVQ MOr UOH^DQ Na bheI[ NHI[ LG S^GDI . KeI B^DQ WAPiI PEHLI GL Th[ EFR KQ WwVQ[ eIMAN kraDQ NQ[ TQ HYtI[ VI KOj NHI[
WAUO[DA . cX, EeN|a GLa EVC KI EPWA eQ . WSa EKHrA EeYtQ HMQs REHiA eQ[ . To^ DOWA KR EJH^DQ Na LGQ HAeI[ UOH RAzI RHVQ TQ W#IR TQ
SANo^ KBoL LVQ .'
Mw[ EeHh JHIWa GLa SOi KQ COYP KR JaDI .
UON|A ED[Ha EVC RYB SAXQ gR REHMT KITI TQ SANo^ EeK dI DQ cXI . dI DQ J^Mi TQ Mw[ TQ UOH^DI Ma Ta thrA EDL bwrA KITA PR UOH BHo^ #Os
HhEeWA . WAki LGA:
'HOi UO[J NAHI[ TQ EeH^DQ LeI Mw[ DoeI KYdI zRoR LG JASa .'
KYdI VYL lOREDWa lOREDWa KeI VR|Q Lg GeQ TQ EJS ED[H SAXI dI DI XhLI Cr|I, UOS MwNo^ WAEkWA:
“B#Ta WALIeQ, Mw[ EeS Nw[ DA TARo EHYSA lYP EGWA Wa . WGh[ Ta HOi HAt PAiI eQ, KDAeI[ GhEXWa TAeI[ KDAeI[ EGYElWa TAeI[ .'
UOH^DI #OsI #hRQ Nw[ No^ C^GI Na LGI . UOH cLa TQ WA GeI . SAXI dI NAL UOH^DQ SqHERWa DA SObA NA BEiWA TQ UOH EVWAH Th[ CAR P^J
MHIENWa MGRh[ SAXQ BoHQ TQ MOr WA BwpI . UOH JDh[ UOHNo^ Rh[DI No^ VQkDA TQ WAkDA:
'B#Ta WALIeQ! PTA NHI[ LGDA KI HhEeWA eQ? #hRQ JOYSQ EVC PEHLQ WALI JAN NHI[ RHI . JDh[ DA EeH^DQ H^JoWa DA PAiI Nw[ DQ PAiI
EVC RYELWA eQ, MQRA SAH UOkrN LG EPWA eQ .'
Mw[ EeHh JHIWa GLa SOi, UOH^DQ WGh[ Ta COYP KR JaDI PR UOHLQ BEH KQ Rh Lw[DI .
MRN WALQ DI SVAiI EHK VARI MOr COYP KR GeI TQ thrQ ECR MGRh[ BOXDQ BOLARQ NAL BhLI:
“MOr UOH VQLQ DI Nw[ DQ TARo PAiIWa DA TARo thrQ ED[H eI TYEGWA TQ H^JoWa DQ HAt PAiI EVC BOX EGWA .”

34
35
 HKIMa WALA TQ WwVQ[ WASRA HO^DA eQ, WSL GL TQ EeRADQ DI eQ .
UOH VYSTI WALEwA MAErWa DQ SAeQ HQp BiQ khELWa DQ VSiIK HAEeN . PTA NHI[ UON|a DA VYXKA EKHrI WqEkWAeI DQ Mo^H WAEeWA Jo^ UOS
GL EVC SAfA TQ Mo^H EVC gAH gT EeYtQ VAS KRi LeI MArI WAELWa DI HVQLI JA SIS NVAEeWA . khELWa DQ VSiIKa EVCh[ JD KheI
K^EXWa EVYN|Q VAS No^ jAGDA MRDA Ta EPcELWa No^ UOH^DI KBR DI JA LeI SAfQ TQ gAH WALA KRTB EHK VARI MOr VkAUOiA Pq[]DA . WAPiI
EDL RkiI PARh[ EeYth[ DQ VSiIK EeN|a khELWa No^ gR eI WAkDQ . HR khLQ EVC EHK cTIRA KhpA TQ SqrA EJHA VQHrA HA PR VSiIK kOL|Q MtQ
DQ HAEeN . EKSQ VI VQHrQ No^ BoHA KheI NAHu .
EeN|a khELWa DQ VSiIKa No^ EHWATI UOS R^G NAL GOzARDI PeI HAeI EJS EVC B^DQ VdQ kDQ No^ xQR JAi UOH^DQ BRDQ Bi JaDQ NQ[ .
PEHLa UOH MArI WAELWa DA KAMA BEiWA TQ EPYcQ khLQ DA SAeI[ . UOHNo^ EcMAHI MGRh[ EeTNA EHK xI[DA EJH^DQ NAL WGLI EcMAHI DA
Wd MYSI[ GOzRDA TQ BAKI DA Wd, EVHAJ KQ . V^X DI EeS RIT No^ VQk UOH^DI SVAiI WAPiQ HaH DA SAr Kxi LeI KDQ KDQ UOHNo^ WAkQ:
“BwErWA! KDI[ ShECWA eI, MYT SM|LI HeI Ta HAr SAVi, PAiI LGIWa VAHIWa DQ TAW TQ PhH Mag DQ KYKR jAGi LGA eQ[ PR WJ TAeI[
NA SAXI EVHAJ Th[ EJ^D cOYlI TQ NA WYdI PoRI HheI .”
WGh[ UOH^DA SAeI[ WAkQ:
“bOk DI WG DA SQK VAHIWa DQ TAW Th[ VI bwrA HO^DA eQ . WAPiQ VREGWa DA SARA KOj, SiQ ShCa, EeS WG DA BALi Bi JaDA eQ . HOi
TAeI[ EeS SQK Th[ BCi WALQ JYTN KAeI HhR GL ShCi eI Na EDYTI . UO]YTh[ EPUO DADQ DI SAfQ TQ gAH WALI LYJ EKSQ DoeQ PASQ PwR NA PYli
EDYTA .”
EeHh EJHQ JVAB SOi UOH^DI SVAiI WkI[ Poji LG Pq[DI .
JDh[ UON|a DI jhLI POYTR WALA #wR EPWA TQ UON|a No^ EeH VdI kDI WALA H^XQP VL LGi DQ NAL NAL WAPiA NAVa lORN DI WAS VI LG
PeI, PR WAS TQ WAS HO^DI eQ, Nw[ DI k^b TQ kLQ UOS ROk VaGo^ EJS DA SAEeWA HMQs PAiI TQ RHVQ .
UOS VQLQ UON|a DA PoRI WALA MAi TQ NAVa Vdi WALI WAS PAiI UO]YTQ WwR JAPi LG PeQ JDh[ KOj VER|Wa MGRh[ UON|a DQ POYTR DA KD
Vdih[ kLh ERHA . GL EVC SAfA TQ Mo^H EVC gAH gYTi PARo[ JOYSQ DIWa LIKa Na Vdi WALI BIMARI Ta UON|a No^ PEHLa eI HAeI .
UON|a DQ POYTR DQ HAiI UOS No^ cX GeQ . UOH Na TQ EKSQ NAL lOR S^GDA HA Na kQX . EeS EHKLAPQ T^o gAEBR KQ UOH WAPiQ Ma EPUO NAL
EzD KRQ TQ POYcQ:
“MQRQ HAiI EKUO[ NHI[ BiDQ? MQRQ NAL KheI EKUO[ NHI[ kQXDA?”
POYTR DIWa EeHh JHIWa EzYDa VQk UOH^DI Ma WAPiQ SAeI[ No^ WAkQ:
“SARI UO]YMR PEHLa bOYk VLAeI TQ HOi POYTR VI EzD VLAiI Pw GeI . EeH EKHh JHI VSTI eQ EJYtQ HAiI UO]YMRa DI tAHRI[ KDa NAL EMtQ
JaDQ NQ[ .”
UOH^DA gR WALA WGh[ BhLQ:
“KD TQ MRzI NAL HAi EMYti WALA RVAJ SAXQ LeI NHI[ . NALQ cX, gAH TQ MRzI WALI GL EHK Mo^H EVC EeYKpQ NHI[ Hh S^GDQ .”
UOH ShCi Jo^ UOH Ta MR KQ Dh X^Ga DI PoRI PeQ KRDQ NQ[ POYTR DIWa EeHh JHIWa WVYLIWa EzYDa No^ UOH EKVQ[ PoRA KRSi? KDI ShCi Jo^
WJQ BAL eQ, VXA Hh KQ #hRQ EeH EzD cYX eI DQVQ…… EeHh EJHQ VCARa RAHI[ UOH WAPiA HaH EVLAi DQ NAL NAL WAPiQ POYTR DI EzD
EVLAi DA VI TRLA MARDQ RHQ . KDQ EKSQ DM DQ PYJ KDQ EKSQ DARo DQ HILQ .
HAiIWa NAL lORN WALI EzD PoRI HhVi DQ CAW EVC UON|a DQ POYTR WAPiI kQXi WALI UO]YMR UON|a VAHIWa No^ JaDIWa RAHa TQ RhL cXI
EJYtQ UOH^DA EPUO K^M KRDA HA . UOS KYCI UO]YMRQ PYKIWa VAHIWa DQ TAW jAGQ . dOP DIWa cMKa NAL UOH^DQ Mo^H TQ KeI VARI LASa TQ NIL PeQ .
KDQ KDQ Ee^J VI HO^DA, dOP DI cMK Ta UOS No^ LGDI PR NIL UOH^DI Ma DIWa WkI[ EVC Pw JaDQ . EeN|a RAHa TQ lOREDWa lOREDWa UOH JDh[
EVLAi WALI UO]YMRh[ ENKELWA Ta UOH^DQ Ma EPUO DIWa WqEkWAeIWa EVC HhR VAdA HO^DA EGWA . EKSQ C^GQ HKIM No^ VkAVi PARh[ UOH^DQ Ma
EPUO Dh X^Ga Th[ EHK X^G TQ WA GeQ . WJ UOH WAPiQ POYTR No^ Lw KQ EHK ESWAiQ TQ NAMI HKIM Kl JaDQ PeQ HAEeN .

36
 RAH DI dor TQ JALIWa NAL bRI EKYKRI DI ca TQ SAH Lw KQ JDh[ UO]YpQ Ta SVAiI WAPiQ SAeI[ No^ WAki LGI:
“EeS BIMARI Ta SAXQ Ht popQ DQ cXQ NQ[ . LGDA eQ EHK X^G WALI VI cXiI PqSI . KDM POYlI CLIeQ, EPcaH VI HliA eQ[ . PTA NAHI[ utQ
VARI KDh[ WAUOSI?”
WGh[ SAeI[ BhELWA:
“SOEiWA eQ EeH HKIM VARI ESR eI DARo DQ[DA eQ . EeH GL VI WAM eQ beI EJHrIWa VI EeS HKIM DQ LG KQ KITQ NQ[ UOH gOL GeQ NQ[ .”
EeTNQ EVC UON|a DA POYTR EJHrA UON|a Th[ WGaH WGaH BQ EdWANI EVC bJDA JaDA HA, EPcaH HYElWA TQ Ma KhLh[ POYci LGA:
“WMa! EKTNA EeK Pd REH^DA eQ?”
“BYCA! SAHVQ[ ElYBQ lYEPWa WGh[ NQrQ eI eQ .”
MOr UOH gR WALQ No^ WAki LGI:
“PYd TQ EeTNA KheI NHI[ BS ElYEBWa WALA LAgA WqkA eQ .”
WGh[ UOH^DA SAeI[ BhELWA:
“DOWA KR EeH PYd MOK eI JAVQ .”
UOH EeHh JHIWa KRDQ tKQ TROYlQ HKIM KhL WPrQ . VARI WAUOi TQ HKIM BIMAR No^ C^GI TR|a VQEkWA EXYpA . HAL HKIKT JAi, BIMAR DI
NBz TQ Ht Rk thrA ECR ShC KQ WAki LGA:
“SAeQ HQp J^Mi WAELWa DQ KD gl eI VdDQ NQ[ . EeS BIMARI DA EHKh EeLAJ eQ Jo^ EKSQ RAHI[ BIMAR SAeQ Th[ BCQ .”
EeH GL SOi BIMAR DI Ma DA R^G Ta EFYKA Pw EGWA PR UOH^DA EPUO HKIM No^ WAki LGA:
“EPUO DADQ Th[ EeN|a SAeIWa HQp eI GOzRI PeI eQ . SAXQ VYEXWa DA WAki eQ JQKR EeH SAeQ Na HO^DQ TQ WSa SOK Sr JAiA HA . SAXI Ta
ESWHAi eI EeN|a SAeIWa NAL eQ . To^ BIMAR No^ EHK VARI MOr VQk . EeHNo^ KAeI HhR MRz eQ .”
HKIM BIMAR Th[ EBNA EXYEpWa BhELWA:
“BIMAR DA RO# KOj DYSDA eQ TQ TOHAXI HKIKT KOj PR TOHAXA VI KheI Dhs NHI[ JDh[ EKSQ DI ESHAi UOH^DQ LeI BIMARI Bi JAVQ uDh[
EeHh HAL HO^DA eQ .”
EeH SOi UOH^DQ Ma EPUO EHK DoeQ VL MojIWa NzRa NAL TYEKWA TQ HKIM No^ WAki LGQ:
“KheI TRLA MAR VQkDQ HAeI……”
EeH WAk UON|a ESR Th[ xLDQ ED[H VL ENGAH MARI TQ KAL| NAL uth[ lOR PeQ .
UON|a No^ EeS TR|a ENMh jAiA Hh KQ JaEDWa VQk HKIM NAL EDWa No^ MpQ EJHQ BOLARQ NAL WAki LGA:
“PK eQ EeN|a Th[ KheI HILA VI NHI[ HhViA, EeS LeI Jo^ MAErWa EeN|a Th[ xAiIWa NHI[ TQ khLQ EeH cX NHI[ S^GDQ .”

37
38
 “KOj VI NHI[ BYECWA . HR sw LOr| GeI eQ . BQLIu! VYXQ SYC WAH^DQ NQ[ cL DQ PAiI No^ jAGiA Ta EHWATI WALI Nw[ Th[ VI WqkA eQ .”
EeH GL UOS JVAN DQ Mo^Hh[ SOK TQ WPr KQ WAPiI CADR NOCrQ[EDWa ENKLI, EJHrA cL DQ PAiI EVC VLQ HheQ gRa DA PTA KRi EGWA
HA . EeH SOi, SOK TQ kLQ UOHNo^ UOXIKi WAELWa EVC KAeI DoeI GL POYci DA HqSLA eI Na ERHA .
Cr|DQ ESWALQ UOS ROk jrDQ Ta KeI VARI VQkQ PR B^EDWa No^ jrEDWa UOS PEHLI VAR VQEkWA . UOHNo^ Ee^J LGA Jo^ B^EDWa TQ ROka DI EHKh
Joi eQ . DhVQ[ CAVa NAL SAVQ REH^DQ NQ[ . JQKR EeH jr JAVi Ta MOr B^DA HhVQ bAVQ[ ROk, DhVQ[ lO^X MO^X .
PAiI EVC BOEXWa gRa VL VQk KQ UOHNQ ShECWA Jo^ ROka DQ jrN DA Ta MOr EHK MqSM eQ PR B^EDWa LeI KheI NHI[ . PTA NHI[ KDh[
ESWALA Cr| JAVQ .
SOK TQ kLQ SOEKWa ROka EJHa B^EDWa EVCh[ EHK BhELWA:
“EeS BQ MqSMI cL Ta B^EDWa DI TBAHI KR cXI eQ . VYEXWa KhLh[ SOiDQ HASQ Jo^ WG DA DARo PAiI eQ PR PAiI DA DARo……”
DoVA BhELWA:
“cL Nw[ DI HhVQ bAVQ[ Wk DI, JD VI WAVQ TBAHI NAL HO^DI eQ . K^MELWA ! UO[J VI cYLa DA ROTa NAL KheI LA NHI[ HO^DA .”
EeT VARI DI cL NAL NOKSAN Ta DERWA DQ NQrQ PoRQ PASQ DA HhEeWA PR UOS LAHM DA Ta SfAEeWA Hh EGWA EJHrI DQ VSiIK EeH
B^DQ HAEeN .
UO[J TQ DERWA HR SAL PAiI k^Ba Th[ BAHR KxDA . UOS NAL UON|a DA thrA giA NOKSAN TQ HO^DA PR bheI[ VI RIJ Hh JaDIWa . EeS PAiI
Th[ UON|a DQ gR BC JaDQ, EeS LeI Jo^ gR UON|a UO]YCIWa JAeI[ TQ BiAeQ HheQ HAEeN . gR KI HAEeN, EMYlI DIWa KYda, ESR TQ KANQ . UOH EeN|a
EVC BrQ RAzI REH^DQ . LGDA HA UON|a No^ EeH PYK HA Jo^ UON|a EeYtQ HMQs NHI[ REHiA .
PAiI jAG KQ WAUOi WALA GYbRo EHK VRI MOr BhELWA:
“PAiI TQ HR SAL WAUO[DA eQ PR EeS TR|a DI KRhPI PEHLI VARI VQkI eQ, EJS tIHa DQ tQH UOJAr cXQ NQ[ . LGDA eQ EeT VARI KAL zRoR
PqSI .”
EeH GL SOi KQ DoVA GYbRo WAki LGA:
“JQ RYJ NHI[ RHQ TQ KAL VI NHI[ REHiA . RYB WLh[ WAeI eQ, EBSEML|A KRKQ MhxA DQ cYX SAeI[ .”
WwSQ EP^X DI EHK BOxrI MAeI UON|a Th[ DORQXI BwpI UON|a DIWa SARIWa GYLa SOiDI PeI HAeI . bheI[ TQ TYLIWa lQK KQ UO]YpI . UONa DQ NQrQ WAeI
TQ PAiI jAGi WALQ JVAN KhLh[ POYci LGI:
“BCrA! UON|A xQRIWa DI SOiA?”
UOH JVAN WGh[ BhELWA:
“WMa UOH VI GeIWa . CLh JDh[ gR BiQ uDh[ UOH VI……”
WJQ EeH GL UOS GYbRo DQ Mo^H EVC HAeI TQ UOH MAeI WGh[ KAL| NAL BhLI:
“#wRI SYLA! Na BYCA EeS TR|a Na WAk . EeH xQRIWa SqkIWa NHI[ BiDIWa . EeN|a No^ BNAi LeI Ta MRNA Pq[DA eQ .”

39
40
 LYJ SYP NALh[ VI EzHRI HO^DI eQ .
“NAVQ[ MRYBQ DA SYTVa EKYLA CAR KNALI[ KiK, BAR|VQ[ MRYBQ DA ShL|Va EKYLA Dh KNALI[ BRSIM, TQ MAMLA BiDA JQ Dh Sq SYTR ROPeQ .”
“Dh Sq SYTR ROPeQ? EeTNI SARI thrI VAHI DA EeTNA MAMLA EKVQ[ Bi EGA?”
MAMLA TARi WAeQ B^EDWa EVCh[ Dh TReQ EeKYpQ BhLQ .
N^BRDAR xALVAs DQ VRKQ FRhLEDWa BhELWA:
“SAeI[ SARA JAiDA eQ . EJHrI ERHN RkI So UOH^DA MAMLA VI EeSQ TARNA eQ . EeH^DA EPcLIWa Dh cQ MAHIWa DA BKAEeWA VI EeH^DQ
EVC eQ . CqKIDARA TQ lwKS RLA KQ Dh Sq SYTR eI BiDQ NQ[ .”
EeH VAHI TQ MAMLA UOS SOYKQ EJHQ GLh[ N^GQ B^DQ DA HA, EJHrA EPcLIWa M^JIWa EVCh[ EHK DI PVaDI WALQ PASQ BwpA HA . UOH ENYKI JHI
SAfI DI BOYKL MAR, NIV[ SOl KQ EeH SARIWa GYLa SOiDA ERHA . UOH^DI COYP VQk KQ NAL DQ BwpQ UOHNo^ WRK MAR KQ WAEkWA:
“KOj To^ VI BhL . bheI[ ERHi RkI Uo, zOBAN TQ NHI[ .”
EeH SOi GLh[ N^GA B^DA ShCi LGA:
“EeN|a No^ MQRQ NIVQ[ HheQ ESR Th[ PYK NHI[ HhEeWA Jo^ EeH SARIWa SYCIWa NQ[ .”
UOS ESR UOTaH CAEeWA TQ BhELWA:
“N^BRDAR pIK WAEkWA eQ . ERHi RkI No^ PAiI VI LAiA eQ TQ MAMLA VI Mw[ eI TARNA eQ .”
EeH SOi, WRK MARi WALA B^DA WAki LGA:
“EeH EKYth[ DA ENWa eQ Jo^ VAHIWa KheI HhR CAeQ TQ MAMLQ KheI HhR TARQ .”
GLh[ N^GA B^DA WGh[ HqLI JHI BhELWA:
“HMQs Th[ EeYtQ SAXQ EJHa NAL EeHh EJHQ eI ENWa HheQ NQ[ .”
EeH WAk, UOS WAPiI SYJI XYB khLI . KOj PwSQ Kx, EeH WAkEDWa HlA KQ XYB 'C Rk LeQ Jo^ EeH Ta thrQ NQ[ . uth[ UO]YEpWA TQ gR VL
lOR EGWA .
EeS GLh[ N^GQ B^DQ DA JOYSA KOj VR|Q PEHLa TAeI[ GQLIWa VRGA HA EJHrA HOi ESiI DQ EcLQ HheQ TILQ VRGA Hh EGWA . UOH P^J EKYELWa
bheI[ EVCh[ EeTNA EeK KMA Lw[DA HA EJS NAL UOH^DQ gR DA kAi H^XAi DA GOzARA VL Hh JaDA .
EeS GQLI No^ ESVI UOS RATI[ LGI EJHrI RAT UOH^DI dI DQ HhVi WALQ SYS TQ SqHRA UOH^DQ gR ED[H BNAVi WAeQ . UOH UON|a KhLh[ KOj
MHIENWa DA KARA M^GDA ERHA PR UOH Na M^NQ . SARI RAT EeHh jQrA EPWA ERHA TQ W#IR ED[H Cr|Q UOH EeH WAk lOR GeQ .
“To^ SANo^ ESYdI GL KR, JQ To^ NHI[ POYJ S^GDA Ta WSI[ WAPiA Mo^H EXYpA KRIeQ .”
UON|a DIWa EeH GYLa SOi, UOS UON|a KhLh[ WYpa ED[Ha DA KARA Lw ELWA . UON|a DQ JAVi MGRh[ UOH^DI dI EJHrI UON|a DIWa SARIWa SOiDI
PeI HAeI, WAPiQ EPUO No^ WAki LGI:
“MQRA BhLiA BiDA Ta NAHI[, JQ To^ WAkQ[ Ta Mw[ EHK GL POYca?”
UOH^DA EPUO BhELWA:
“POYc .”
“Mw[ TOHAXQ KhLh[ eI SOEiWA eQ Jo^ LGDQ Lw[DQ TQ bwi bRA DOk TQ WqEkWAeI VQLQ K^M WAUO[DQ NQ[ . JQKR EeH SYC eQ Ta UOS SAKA CARI DA KI
fwDA EJHrI SYb Th[ PEHLh[ bwi bRA LeI ESK TQ RIj No^ kA JAVQ . MQRI M^N To^ EeN|a No^ JVAB DQ . RYB DI BAKI #LKT MR Na GeI eQ . JQKR
UON|a No^ KheI HhR BoHA Lb EGWA Ta SANo^ VI……”
EeH WAk, UOH Rh[DI Rh[DI EPUO KhLh[ UO]YpI TQ W^DR lOR GeI .

41
 dI DIWa EeH GYLa SOi UOH WAPiI SVAiI No^ WAki LGA:
“WAH^DI EeH VI SYC eQ PR EHK Ta EbRA DA gR UO]YTh[ zOBAN EDYTI DI LYJ VI eQ .”
UOH^DI SVAiI WAki LGI:
“EeH Dh bRAVa DA jQrA eQ . Mw[ KAeI KITI TQ SARQ WAkSi Jo^ EeS RLDQ EbRA JAi KQ Fhr cXQ . EJVQ[ C^GA LGDA eI, UOH KR . To^ VI
KeIWa DoeIWa VaGo^ WAPiI dI No^ LYJ DQ VYElWa NL ThL cX .”
EeS KARQ Th[ EPYch[ UOH CAR RATI[ Sq[ NA S^EGWA . LGDA HA KheI sw UOHNo^ W^DRh W^DRI kADI JaDI eQ . EHK RAT UOH WAPiI SVAiI No^
WAki LGA:
“UORh[ PRh[ Sw TRLA MAERWA eQ PR KAeI GL BiI NHI[ . MQRI SLAH eQ WSI[ CAR EKYLQ ERHi Rk cYXIeQ .”
UOH WYGh[ BhLI:
“UO[J TwNo^ SARIWa LYJa yAD RHIWa PR EeH EVYSR GeI Jo^ WAPiQ VL bheI[ ERHN RkiI GAL| eQ .”
UOH KOj ERR MGRh[ BhELWA:
“GAL| Ta Hw PR HhR GLI BoHA VI KheI NHI[ . JQ bheI[ ERHN Rki WALA KqrA gOl bR KQ Mw[ W^DR WALI ESVI No^ Na MAERWA TQ EeH WAPiQ
EPYch[ WAPiI dI No^ VI CYl JASI .”
EeH SOi UOH^DI SVAiI COYP KR GeI .
P^JVa ED[H ENKLi Th[ PEHLa UOH DoeI VSTI DQ UOS B^DQ DQ gR JA ENKELWA EJHrA bheI[ ERHN Rk KQ PwSQ DQ[DA HA . UOS WAPiQ P^J
EKYELWa EVCh[ CAR EKYLQ ERHN Rk cXI TQ NAL EeH sRT VI MN LeI Jo^ PAiI VI LQSa TQ MAMLA VI bRSa .
WAPiI dI No^ SoHA JhrA PVAi Th[ EPYch[ UOH^DQ SRIR EVC EeTNI RYT VI Na BCI Jo^ UOH WAPiQ EHK EKYLQ No^ PoRI TR|a VAH BiA S^GQ, TAeI[ Ta
WYpa KNALa EVCh[ Dh KNALI[ WYPr PeIWa RHIWa .
EVWAH MGRh[ JDh[ UOH^DI dI PEHLI VARI WAPiQ SqHRQ NAL PQEKWa TQ WAeI TQ EPUO No^ EMLi Th[ EPYch[ UOH^DA Ht WAPiQ Ht EVC Lw,
UOH^DI TLI VQk KQ WAki LGI:
“BABA TQRQ SRIR EVC Ta RYT eI KheI NHI[ . KOj kADA PITA KR . WMa! LGDA eQ MQRQ EPYch[ To^ MQRQ EPUO No^ PoRI RhlI NHI[ EDYTI .”
EeH WAk UOH EPUO LeI DOYd Lwi lOR GeI .
EPUO UOH^DI Ma No^ HYSEDWa HhEeWa WAki LGA:
“EeH VI KMLI eQ . EeHNo^ PTA NHI[, JDh[ WAPiQ VRGQ dIWa DQ Ht SoHQ KRDQ NQ[ uDh[ UON|a DQ WAPiQ VJoD EVC RYT NHI[ REH^DI .”

42
43
 VAVa gOLEDWa REHiA eQ, BYDLa lOREDWa REHiA eQ .
EDL Ta UON|a DA VI HA Jo^ UOH PYkI cYX HAETWa EVC REHi PR UON|a No^ B^EDWa DI thr HAeI TQ ESRf EeYlh[ NAL HATQ UOSARN DA utQ RVAJ
eI NAHo . EeHh ShC UON|a KYdI ML LeI Jo^ DERWA WAPEiWa Mia TQ KYda No^ gl eI M^NDQ NQ[ .
EHWATI DQ X^G PoRQ KRi LeI UOH HAr DI dOP, SAVi DI HOS TQ PhH Mag DQ KYKRa DIWa LIRh[ WALI PYkI DQ VASI Bi GeQ . KYdI TQ EeS
BOiTR DI PYkI EVC UON|a DI EKVQ[ ENbDI PeI HAeI, UOVQ JAiDQ NQ[, KYdI DI Mi TQ VAS EJN|a DQ .
DERWA DQ LAgQ WAELWa No^ WAM DI[Ha EVC TQ EeN|a PYkIWa DA WASRA HA eI PR SAVi EeC DERWA JDh[ HAta b^NDA uDh[ B^DQ DoeI KYdI
TQ WPri LeI BQrI DIWa dPa TQ Bql CIRN WALIWa WqEkWAeIWa EeN|a PYkIWa DI WAS TQ eI jAGDQ . WCi CQTI ya EKSQ BiI VQLQ JQ EKSQ No^
PYTi NQrQ WdA MONA PEHR RAT GOzARNI Pq[DI TQ UOH^DI SMAeI VI EeN|a PYkIWa EVC Hh eI JaDI . DERWA DQ PAdI UO[J VI KYda WAELWa KhL
REHi Th[ KxeQ[DQ NQ[ . PYkI VASa WAPiQ KhL SAH Lwi LeI WjKi WAELWa EVC So^HQ MN So^HQ WALA VQRVA KDQ NAHu KITA . LGDA HA
EeH CYJ UON|a DERWA DQ PAiI KhLh[ ESEkWA HA .
ECRa Th[ KYdI VAS HhVi PARh[ UON|a No^ DERWA DQ LAgQ WAELWa EVCh[ giIWa DI ESHAi HAeI . PR WYJ EPcLQ EPHR DQ PoR EVC DERWA Lg
KQ HOYSQ HheQ EJHrQ B^DQ UON|a DIWa RAHIWa WALI cPRI DI KAiI ca TQ SAH Lwi WjKQ, UON|a No^ PYkI VASa WJ EPHLI VARI VQEkWA HA .
PYkI VASa DI WADR bAL VQk, MN So^EHWa B^EDWa EVCh[ EHK UON|a No^ WAki LGA:
“GYLa Th[ LGDA eQ Jo^ TOHAXI SARI EHWATI KYdI DI Mi TQ GOzRI eQ . JDh[ SARI #LKT HATQ VLDI PeI HAeI EHK WdA HATA TOSI[ VI VL
LVh HA .”
PYkI VASa DA EHK VXQRI UO]YMR DA B^DA thrA HYS KQ BhELWA:
“JQ KR WSI[ VI HATQ VYL Lw[DQ TQ DERWAVa DQ TYESWa No^ PAiI Kqi PVAVQ HA . Wqk Sqk NAL eI SHI giI ENb GeI eQ TQ thrI REH GeI eQ .
HAETWa WAELWa EVC SI[, V^X WALQ jQrQ WAM Nw[ TQ ENYKI JHI EHWATI EVC B^DA EKHrA EKHrA jQrA jQrQ . EeN|a jQErWa DQ XR Th[ WSa PYkIWa
RQT TQ WA LAeIWa NQ[ . RQT DQ VSiIKa EVC SI[ V^X WALA jQrA KDQ NHI[ BEiWA .”
WAEeWa B^EDWa EVCh[ EHK BhELWA:
“SI[ V^X DA RqLA Ta HR PASQ HO^DA eQ PR EeH WEJHA VI NHI[ Jo^ B^DA EeH^DQ XR Th[ PYkI VAS Bi KYdI MYL LVQ .”
PYkI VAS HOYKQ DA L^MA gOl bERWA TQ NrI DoeQ DQ HYt DQ KQ BhELWA:
“HATQ VLiA, UOHN|a DI V^X KRNA TQ UOHNa EVC gR BYNi WALI Ta WzL T^o HhDI WeI eQ PR eQtQ HATQ Vli WAELWa JQHrI EHK DoeQ
NAL KITI WJ TAeI[ VQkI eQ Na SOiI .
KeI SAL VAHi Th[ EPYch[ RYTQ PAiIWa WALA DERWA JDh[ uth[ HYElWA Ta xYpI HheI JAW EVCh[ KOj BOx Bi GeI . KOj EVC BQLA BEiWA TQ
KAeI KAeI NOKR SAf VI ENKLI . SARQ bAeIVAL EeKYpQ Hh GeQ . uDh[ UON|a EVC UOH EeTfAK Na ERHA EJHrA DERWA VwH^DQ VQLQ UON|a EVC
HO^DA HA . SARQ EHK DoeQ Th[ MhHRQ SAf NOKRa DI MALKI DQ DAWVQ DAR Bi GeQ . BOx TQ KAENWa WALI LAVARSI REH GeI . MOr PTA NAeI[ KI
HhEeWA, EJH^DQ Ht EJHrI LGI UOS DA MALK Bi BwpA . EeN|a MALKIWa No^ PYEKWa KRN LeI UOH HATQ VLi LeI EHK DoeQ Th[ KAL|Q Hh GeQ
.
PYkI VAS thrQ ECR MGRh[ MOr WAki LGA:
“EeSQ KAL| EVC UON|a HAETWa DIWa KYda UOSARN PARh[ EeYl VYlQ LeI PYKIWa KYBRa, PORAiQ DRBAR, MSIT TQ Mr|IWa xAi Th[ VI Na
VLAEeWA . EJYtQ EeH EeYlh[ tOrIWa utQ zhR WAELWa EeYlh[ DI tAHRI[ KYda EVC JI[DQ JAGDQ B^DQ BIr cYXQ . GARQ LeI PAiI UON|a KhL RYJ HA,
EeS LeI Jo^ RYTQ PAiI WALQ DERWA DI cYXI HheI BOx UON|a DQ BoHQ TQ HAeI . EJHrIWa KrEMWa DA KOiA KYda DQ eQRIWA TQ EPWA UON|a EVCh[ KeI
EJ^D BCA KQ KYdI No^ Mo^H KR GeQ . EJHrQ ECMrQ RHQ UON|a DQ ESRa TQ Ee^J DIWa KYda BiIWa Jo^ UON|a DA Na ENsAN VI EGWA . WYJ UOH KrMQ
EKSQ No^ CQTQ VI NAHI[, EJN|a WAPiQ ESR DQ KQ DoeIWa No^ HAETWa DA SAeI[ BiAEeWA .”
PYkI VAS pYXA SAH bR KQ CYOP KR EGWA TQ MOr BhELWA:

44
 “C^GA HO^DA KYda UOSRi MGRh[ UOH Wqk Sqk VQLQ EHK DoeQ DQ K^M WAUO[DQ PR EeH Na HhEeWA . WAM VSQBa EVC RL VYSEDWa NALh[ EeN|a
VkRQ, UOLlQ TQ ujr RAH NYP LeQ . HlVIWa RAHVa TQ lORN KARN EeN|a EHK DoeQ DQ RAH XYKQ, PAiI XYEKWA, kALQ xAeQ, VAHIWa UOJArIWa,
xhR LOKAeQ . B^DQ LOKAUOi WALI RAH RSM VI EeN|a eI KYxI eQ . EeH HAL VQk CAR COfQR DQ B^DQ EeN|a VYL xOKDQ REH^DQ NQ[ . UOH POYcDQ NQ[ Jo^
TOHAXA RqLA KI eQ? SOi KQ DhVQ[ VYL NILQ PILQ HO^DQ REH^DQ NQ[ Mo^Hh[ KOj NHI[ BhLDQ .”
WAEeWa B^EDWa EVCh[ EHK WAki LGA:
“JQKR EeH GL eQ Ta WAPh WAPiQ HATQ VLi Th[ EPYch[ UON|a DI WAPS EVC WJhr BiDI TQ NHI[ MOr UOH EHK DoeQ DQ VwRI EKUO[ NQ[?”
PYkI VAS KOj ShCEDWa BhELWA:
“WAHM LAHM DQ VYSEDWa VI BrQ GVQr LAeQ NQ[ KheI KOj WAH^DA eQ, KheI KOj . SAXI SMj MoJB HAETWa DIWa NIHa RkEDWa VQLQ bheI[
EVCh[ ENKLi WALA BQ VSAHI DA NaG EeN|a No^ Lr EGWA HA . Ta eI Ta PIr|IWa Th[ RYL VYSDQ, DOk SOk DQ bAeIVAL, EHWATI WALQ dOPa PALQ
RYL KQ jLDQ, EHKQ EMYlI DA PAiI PI[DQ PI[DQ HOi EHK DoeQ DI RYT PIVi No^ ESKDQ NQ[ .
ESWAEiWa DA WAki eQ Jo^ BQ VSAHI WALA NaG JYD SAr eQ . EeH EJS No^ LrDA eQ UOH^DIWa WAUOi WALIWa POsTa VI EeH^DI EVS NAL
Sr KQ SVAH Hh JaDIWa NQ[ . TAeI[ Ta EeN|a RhGIWa HAETWa WALIWa KYda Th[ EPYch[ PEHLQ WAPiQ SRIRa TQ MOr RoHa EVCKAR KYda VI UOSAR
LeIWa .
EeH RhGI EHK DoeQ DI RYT PIVi WALI LT EVC ENYKIWa ENYKIWa GYLa Th[ LrDQ LrDQ HOi Ta HYDh[ lYP GeQ NQ[ . EeSQ RhG MoJB EeH WAPiQ
BIMARa DQ DARo DQ NAL NAL WAPiQ bOEkWa DQ Mo^Hh[ GRaH khH KQ VQCI JaDQ NQ[ . JQKR EeN|a DQ BoHQ KheI SVALI WA JAVQ Ta UOS KhLh[ VI EDYTQ #wR
DA MOL M^GDQ NQ[ . KYCQ PYKQ ROk Ta EeN|a sORo DQ SALa EeC eI VQC cYXQ HAEeN . SOEiWA eQ UON|a EVC UOH ROk VI EVK GeQ EJN|a DI ca TQ BAHi
NAL BQ EVSAHI WALQ NaG DQ X^EGWa No^ VI WARAM WA JaDA HA .”
PYkI VAS EHK VARI COYP KR EGWA TQ bwrQ EJHQ RO# NAL WAki LGA:
“SOEiWA eQ WYJ KL WAPiQ SOfiQ TQ bRM VQCi TQ LGQ HheQ NQ[ . SARA KOj VQC VlA KQ EeH EHK DoeQ No^ MARi LeI XaG ShlA, VYNh VYN
DIWa cYVIWa TQ KOHArIWa Lw[DQ PeQ NQ[ . cYVIWa KOHArIWa BNAVi WAELWa DI SOiI GeI eQ UON|a DA LhHA ShNQ bAW EVKi LG EPWA eQ .
bOEkWa TQ BIMARa DI HAL DOHAeI TQ ESR TQ BaH eQ . BIMARa EVCh[ giQ W^N|Q NQ[, KheI Sr KQ MRDA EPWA eQ KheI koH EVC EXG KQ . HAL
DOHAeIWa TQ KheI K^N NHI[ DQ[DA, Hth[ KeIWa RhGIWa EeH HOLA cYXI eQ Jo^ EJHrA EeN|a bOEkWa TQ BIMARa DI GL SOiSI UOH KMLA Hh JASI .
KMLQ HhVi DQ XR Th[ LACARa VL KheI jATI eI NHI[ MARDA .
PYkI VAS KNa No^ Ht LQ[EDWa COP KR EGWA TQ MOr BhELWA:
“HOi DhVa VLa DQ ENYKQ, VYXQ, gR DQ K^M KAR cX WYpQ PEHR DLILa KRDQ REH^DQ NQ[ Jo^ LrAeI DA KheI BHANA LbQ . WAHM LAHM DIWa
VYSTIWa WALQ B^DQ EeN|a No^ SMjAUOi WAUO[DQ NQ[ . UON|a No^ DhVa VLa DA EPWAR VI HhSI PR giI gABR UON|a No^ EeS GL DI eQ Jo^ KDAeI[ EeH
LrAeI WALI WG HAETWa Th[ VdDI VdDI UON|a DIWa cPRIWa No^ Na LG JAVQ . SOEiWA eQ ECRa DQ TYSQ WJ KL MOr PYBa bAR NQ[ .”
WAEeWa B^EDWa EVCh[ EHK BhELWA:
“#wR EeH GL VI NHI[ EeKYpQ PeQ baxQ VI pAK Pq[DQ NQ[, VYSDI JAW TQ UO]YCI NIVI[ Hh eI JaDI eQ .”
WGh[ PYkI VAS UOH^DI GL lOKEDWa HhEeWA KAHLQ BOLARQ NAL BhELWA:
“RhGIWa WALI JoH No^ VYSDI JAW Na WAk . utQ HOi VYSh[ WALI KAeI GL VI NHI[ RHI . EeS LeI Jo^ VSDI JAW DQ VSiIK bAVQ[ JQXQ VI
VwRI HhVi UOH dOPa cAVa No^ pLi LeI TQ EHK DoeQ DQ PAESUO[ gOLi WALIWa VAVa No^ XYKi LeI KDQ VI LrAeIWa NHI[ LrDQ .”
PYkI VAS EeH WAk COP KR EGWA TQ MOr KOj ShCEDWa BhELWA:
“EeH EeN|a DI bOL eQ, VAVa gOLEDWa REHiA eQ, BDLa lOREDWa REHiA eQ .”

45
46
 HqL WALI VAW DQ jqLQ JDh[ VdQ TQ XR WALI HNQRI Bi GeQ .
JQ EeTNI #LKT RL KQ pYXA SAH VI bR cYXDI Ta UOS RQT DI KYda WALI JQL ExH xo JAiA HA EJS DQ KwDI UOH BOT TQ RoH HAEeN EJN|a DQ
SAeIWa DQ ESR VYEXWa ROka WAELWa KhLh[ EBNa POYEcUO[ SAH Lwi WALA Dhs MEr|WA EGWA . RQT NAL UOSRi PARh[ EeH JQL WVYLI TQ PEHLa
eI HAeI, RoHa TQ BOYTa No^ Vk Vk khprIWa EVC xKi PARh[ KRrI TQ WNhkI VI VJi LG PeI . BOT ya RoH EVCh[, EKSQ EHK No^ CAR DI[H Vd
KwD HO^DI Ta PEHLa ERHA HhVi WALA UO[J TQ WAzAD EDSDA PR WSL EVC REH^DA MOr KwDI DA KwDI . JQKR KheI EeVzI WA JaDI TQ UOH RoH
No^ eI DQViI Pq[DI. EeH bQT WJ TAeI[ NHI[ kOL|A Jo^ HMQs Th[ EeVzIWa RoHa DQ EHYSQ eI EKUO[ WAUO[DIWa NQ[ . KeI tAHRI[ JDh[ B^DQ EKSQ No^ BD-
DOWA DQ[DQ TQ WAH^DQ:
“sALA! To^ RQT WALI JQL DA KwDI HhVQ[ .”
EeN|a KwDIWa DA VI DoeIWa VSQBa DQ KwDIWa VaGo^ VYEXWa ROka WAELWa NAL Na Ta KheI SI[ B^NQ DA RqLA HA TQ Na eI KheI Saj DI LrAeI
HAeI .
ROka WAELWa No^ #hRQ EKSQ DI BD-DOWA HAeI Jo^ UON|a DI HR NSL EVC EHK Wd KMLA ya SqDAeI J^M Pq[DA HA . EeS SqDAeI DA MoRk
PN, NAL VSDI #LKT No^ HMQs RT RVAeI RkDA . JDh[ ROka WAELWa DA KMLA UON|a DA MhHRI VI Bi EGWA uDh[ RT RhVi DI RIT WAx
GVAx DIWa VYSTIWa EVC VI Pw GeI . UOH^DA Ta KMLA PN eI NAHU MAi, UO]YTh[ UOHNo^ VHM WALI BIMARI VI LG GeI .
KOj VR|Q PEHLa ROka WALQ DQ SqDAeI VXKQ No^ EeH VHM Pw EGWA beI JQKR EeYth[ EDWa VSiIKa WAPiI MRzI NAL SAH Lw Ta VYXQ ROk SOK
JASi . EeH SOi, VSiIKa EVCh[ giIWa SqDAeI DA VHM JAi KQ GL WAeI GeI KR cXI . KOj WAki Hhs KRh, PEHLa VI KeI gR EeHh
EJHQ SqDAeIWa DQ VHM PARh[ UOJr GeQ NQ[, PR VSiIKa EVCh[ KeIWa UOJArQ WALI GL No^ NAL EDWa DA HqL JAi KQ HYS cYEXWA .
thrQ DI[H GOzRQ MOr HSi Ta DoR DI GL HAeI uth[ DQ VSiIK RhVi No^ VI ESKi LG PeQ . ROka WAELWa TQ UON|a EDWa LAeI LG CQELWa
VXKQ DQ VHM No^ MARi LeI UOS VYSTI No^ XR DQ ERHN Rk cYEXWA . HR sw XRI TQ COP COP . B^DQ TQ B^DQ uth[ DIWa KYda VI XRIWa HheIWa EHK
DoeI NAL GL NAHo KRDIWa . EeH Gx WJ TAeI[ Na kOL|I Jo^ EeH XR KYda WLh[ B^EDWa VL lOERWA HA ya B^EDWa WLh[ KYda VL . #wR KheI
EKHrI EKHrI Gx khLQ uth[ DIWa JoHI[ DQ SOEKWa gAHa DI, EMYpQ PAiI WALQ SOEKWa koHa DI ya tia EVC SOEKWa dOYda DI .
utQ J^MEDWa No^ XR DI gOYlI EDYTI JaDI MOr XR WALQ ChLQ PVAeQ JaDQ . PEHLa PEHL KeIWa UON|a No^ WwB JAi KQ GLh[ LAHi DA CARA
KITA PR BEiWA KOj Na . UON|a ChELWa DI BOiT VI VkRI HAeI, EJVQ[ EJVQ[ KheI UON|a No^ GLh[ LAHi DA TRLA MARDA, EeH HhR SqrQ Hh JaDQ .
KeI UON|a No^ GLh[ LAH^DQ SAH gOli NAL MR GeQ . ERHa RhEiWa XR WALQ ChLQ Ta Na LAHQ PR UON|a No^ WwB JANi WALI GL MN Th[ LAH
cXI . SAH gOl KQ MRN WALI MqT NALh[ POYc KQ SAH Lwi WALI EHWATI UON|a No^ C^GI LGi LG PeI . HqLI HqLI UOS VSQB DA DI[H VI ROka
WAELWa KhLh[ POc KQ UObRN LG EPWA . MOr utQ EBNa POYEcWa SAH LwiA Sb Th[ VXA JORM HO^DA EGWA .
MRzI NAL SAH Na Lwi PARh[ W^DRa DA SQK TQ HOS DA TAW JD HDh[ Vdi LGA TQ UOS VYSTI DQ EHK GYbRo XR WALA ChLA LIRh LIR KR
ROka WAELWa KhLh[ EBNa POYEcWa SAH Lw ELWA .
EeS SAH NAL PoRI VSTI EVC bheI[ W^B EJHA WA EGWA . bheI[ W^B DQ HLKARQ NAL SiQ VYEXWa ROka UON|a DIWa Jra VI EHL GeIWa
EJN|a No^ PYKQ PIxQ HhVi DA MAi TQ VYEXWa VYEXWa HNQERWa Th[ Na EHLi WALI bOL HAeI . XR H^xQ[DI VSTI HhR VI XR GeI . EeYth[ DQ VSiIK
WAPiQ Mo^Ha TQ WAeIWa PgRa No^ XR WALIWa SAfIWa NAL PojEDWa UOS GYbRo DI NKhHI KRDQ WAki LGQ:
“EeHNo^ VYJ GeI eQ . EeH K^MLA Hh EGWA eQ . KheI WAkQ EeHNo^ XIEVWa WALQ DRBAR TQ ECYLA KlEDWa KheI HRf POpA Pr|i NAL dYKA
LG EGWA eQ . KeIWa SLAH EDYTI Jo^ EeS Th[ PEHLa EeH VYSTI DI KheI LAHM BHVA cYXQ, EeHNo^ Kr cYXh .”
EeHh JHIWa GYLa WJQ B^EDWa DQ Mo^Ha EVC HAEeN JQ UO]YTh[ ROka WALQ VI UOS GYbRo DQ gR WYPr GeQ . giQ VSiIK tOK ENGLDQ WAPh
WAPiI SfAeI DQ[DQ RHQ . ROka WAELWa EeH WAk KQ GL MOKA cXI beI KMLA eQ bAVQ[ dYKA LGA So, EBNa POYEcUO[ SAH Lwi DA PYKA KSoR
VAR eQ . UON|a UOS GYbRo DI SAfI ESR Th[ LAH KQ UOH^DQ GL EVC gYTI TQ UOHNo^ SOYKI LKr VaGo^ dRo^DQ Lw GeQ . UON|a DA Mo^H RQT UOSRI JQL VL
HA .
GYbRo DQ Ma EPUO Th[ ESVA EKSQ pYXA SAH VI Na bERWA . UOH VI POYTR No^ uVQ[ TKDQ REH GeQ EJVQ[ FASI VL lORDQ BQ GONAH KwDI No^ DoeQ BQ
Dhs KwDI VQkDQ NQ[ . WkI[ Th[ CANi DoR HhVi TQ HNQRQ DI EVt gli MoJB UON|a No^ ESR DOPEHRQ RAT Pw GeI . UOH EJYtQ HAEeN UOtAeI[ MOpI[
MIl KQ BEH GeQ . WdI RAT Ta UON|a DLILa EVC GOzAR cYXI . BAKI DI WdI UOH PoRI VSTI EVC KYda DQ WASRQ TQ lORDQ, BoHQ BoHQ GeQ . PoRI

47
VSTI EVCh[ EMHiQ TQ EjrKa NAL WAPiIWa jhLIWa bR dYMI DIWa BaGa VQLQ WAPiQ khLQ TQ PRTQ . WYJ UON|a No^ EeH VSTI GOSTAN JAPi LG
PeI .
WAPiI GOSTAN VRGI VSTI WLh[ EHXK LAH KQ UON|a UOS VSTI DI TK TK LeI EJS DQ KOj VSiIKa DQ ESRa TQ ROka WAELWa DIWa
BN|AeIWa HheIWa XR WALIWa PYGa HAEeN .
PYGa WAELWa DI VSTI DQ L^MQ PYd, DERWAVa DQ LAgQ UO]YTh[ HqL WALI UOS GxrI DA bAR UON|a DQ ESR TQ HA, EJS NAL Ta sI[H JVANa No^ VI
PwR POliA WqkA HO^DA eQ, UOH TQ HAEeN eI xLDI UO]YMR EVC . #wR UOH EeS GxrI No^ VARh VARI CQ[DQ, EXGDQ xaDQ, KOj DI[Ha EVC PGrIWa
WAELWa DI VSTI WYPr GeQ . Mo^H RkiI PARh[ ya UON|a DA bwrA HAL VQk, KOj PGrIWa WALQ UON|a NAL ROka WAELWa KhL JAVi TQ RAzI Hh
GeQ .
GYbRo DQ Ma EPUO TQ PYGrIWa WAELWa DI GL SOi KQ ROka WAELWa DA VHMI VYXKA goRIWa VlEDWa EHK SAHA BhELWA:
“EeN|a DA POYTR KheI EeYtQ NVa GYbRo HhEeWA eQ . UOH^DQ HAiI HhR VI Sw ROLDQ PeQ NQ[ PR EeS VaG WJ TAeI[ EKSQ SAXQ ESR No^ Ht NHI[
gYETWA . HOi UOS WN MN DA BOT TQ RoH SAXI UOS KRrI JQL DQ KwDI NQ[ EJYtQ UOH EKSQ DoeQ NAL GL VAT NHI[ KR S^GDQ . UOH^DA Ta Na VI
SAXQ Fla TQ Loi eQ, TOSI[ UOH^DI MOWAfI DI GL KRDQ u . JAu WAPiA Pd khlA Na KRh .”
EeH WAk KQ UOH Mor|Q Th[ UO]YEpWA TQ gR VL lOREDWa PYGa WAELWa No^ WAki LGA:
“TOSI[ VI gRh[ lORN LEGWa B^DA KOB^DA VQk ELWA KRh .”
UOHNo^ EeS TR|a JaEDWa VQk PYGa WAELWa bwrQ RO#a NAL EHK DoeQ VYL TYEKWA TQ EBNa KOj BhELWa UOH VI WAPiQ gRa VL lOR PeQ . GYbRo
DQ Ma EPUO DA EDL xAeI[ MAR KQ RhVi No^ KRQ PR WYJ UON|a EVC pYXA SAH bRi DA HqSLA VI NAHU BYECWA . EeN|a xAeI[ DA SQK VI UON|a DQ
MN EVC eI REH EGWA . #hRQ EeS LeI Jo^ RhVi VI Ta xQR TRAi M^GDA eQ .
JQL EVC UOS GYbRo TQ BrIWa S#TIWa HheIWa . RoH TQ BOT No^ Vk Vk xKi Th[ PEHLa ROka WALQ TQ UON|a DQ LAeI LG CQLQ UOS KhLh[ EHKA
GL POYcDQ RHQ Jo^ TwNo^ EBNa POYEcWa SAH Lwi WALA SBK EKS EDYTA eQ?
GYbRo BrQ HqSLQ NAL WAkQ:
“WAPiI MRzI NAL SAH Lwi WALA SBK MwNo^ EKSQ NHI[ EDYTA . EeH VL MQRQ NAL eI JYEMWA HA .”
ENYT ENYT DQ EHKQ JVAB Th[ WK KQ ROka WAELWa UOS GYbRo DQ BOT TQ RoH No^ Vk Vk KhprIWa EVC xK KQ HMQs LeI COP KRA EDYTA .
GYbRo No^ EeS TR|a COP KRAi MGRh[ SqDAeI VXKQ DA, SAH NAL ROka DQ SOKi WALA, VHM TQ Na ENKELWA UOLlA UOS GYbRo DQ gR RAT No^
BLDA XIVA EDSi WALA EHK HhR VHM UOHNo^ Pw EGWA . UOH EeS XIVQ No^ MARi LeI HR RAT WAPiQ B^DQ lhRQ . UOH^DQ B^DQ Hl KQ VXKQ No^
TSYLIWa DQVi TQ EeH VI DSi Jo^ HOi utQ Dh CAR GO^GIWa K^da ESVA KOj VI NHI[ BYECWA . KMLA VXKA EeH GL Na M^NQ TQ MOr MOr WAPiQ
ESR TQ Ht MAR WAPiIWa WkI[ MLEDWa B^EDWa No^ WAkQ:
“TOSI[ SARQ W^N|Q u . TOHANo^ NHI[ EDSDA PR MwNo^ PYK eQ utQ WJQ VI XIVA BLDA eQ .”
VXKQ DA EeH VHM EeTNA VYEdWA Jo^ utQ EBNa POYEcWa SAH Lwi DQ NAL NAL XIVA BALiA VI JORM HO^DA EGWA . Vl BTI DI SLAH
DQVi WALQ VI EeS JORM DI zD EVC WA GeQ .
JI[EDWa DQ gR HNQRA TQ JQL EVC COP KR JAi WAELWa DQ gRa EVC CANi WALI GL DA JDh[ HqLI HqLI ENRVAR HhEeWA uDh[ KeIWa
B^EDWa UOS GYbRo VaG WAPiI MRzI NAL SAH Lwi TQ XIVQ BALi No^ WAPiI EHWATI EMt ELWA . EeH HAEeN Ta thrQ PR EkLR PoRQ VSQB
EVC GeQ . SqDAeI DQ VdDQ VHM No^ MARi LeI UOH^DQ B^DQ EeN|a MN MqJIWa DQ EPYcQ Pw GeQ .
HOi utQ kQX DA EeH R^G eQ . EHK PASQ EeH MN MqJI NQ[ TQ DoeQ PASQ VHMI TQ SqDAeI . DoHa EVCh[ Hf KQ PEHLQ EKS EXGiA eQ, EeH bQT
VQLQ KhL eQ .

48
 EeH Lfz EeN|a MAWENWa EVC VRTQ GeQ NQ[

1- VwL : MOSIBT, DOk

2- RHIWa RhEiWa : BAKI MaDA
3- ESj : RhsNI
4- UOCALA : EHJRT
5- BOXAiA : XhBiA
6- TL : EeLAKA
7- EVLc : KSQ WDAeIGI LeI BRABR EHYSQ DI VSoLI
8- bheI[ W^B : zLzLA, bO^CAL
9- GOSTAN : KBRSTAN
10- ESVI : DIMK
11- TVIT : TAVIz
12- tAHRI[ : MKAMAT, JG|A
13- KQELWA : KAEeL KITA
14- ESj WALA : RhsNI VALA, MJAzN ESdA RSTA VkAi VALA
15- gaDQ : PEHNaDQ
16- BRDA : zR #RID ~OLAM
17- PYda : SfR
18- WYCRJ : WAPiI TRz EVC KheI WNhkI ESfT ya sw
19- HaT : BQ-EeYzTI, HTK
20- BhrNA : XBhiA
21- HApa : LsKR
22- bRM SdAiA : bRM G^VAiA
23- BOLARA : LEHJA, WAVAz
24- ELHI : LKIR, MJAzN RSMh RVAEeYT
25- SaGA : DhSTI
26- TRAN : zhR, EHMT
27- PcQTRI : DQR NAL BheI HheI fSL
28- KS MS : EkCAu, PRQsANI
29- NKhHI : BDNAMI
30- WiCN : T^BIH, KheI MOWAMLA SAf KRN Th[ BAD EFR Na KRN LeI T^BIH KRNA .
31- kLMQ : KAR fzoL EVC MSRof
32- BeI : DoSRI
33- KLRApIWa : SQM zDA
34- EVL|IWa : EGLI, NMI VALI
35- Pr : PAl
36- X^G : PEHR, LMHA
37- HaH : SINA
38- kTIWa : ESTAERWa DA jORMl
39- MKAL : EzKR
40- KYdI : DERWA
41- bANhR : MOsAEBHT
42- MaDRI : SYP DQ XSi DA EeLAJ KRN VALA

49
43- MhHRQ : PEHLQ
44- ENgRNA : zMIN d^SiA
45- TRQxa : MO#TELf zAVIWa NAL GVACI sw DQ PwRa DQ ENsAN LbiA .
46- UO]YbQ L^MQ : MsERK M~ERB
47- WjKiA : pEHRNA
48- KrMQ : BDB#T
49- ENWa : KSM, EeNSAf
50- VNhJ : WSL ChRI sODA JANVR DQ PwRa DQ ENsAN Th[ Hl KQ UOSQ NSL DQ EKSQ DoSRQ JANVR DQ ENsAN TQ lOR PwiA .
51- SGVQ[ : WSL, HoBHo
52- SEHKDA SEHKDA : HaPDA HhEeWA
53- cL : SwLAB
54- VdKa : BYECWA kOYECWA
55- HXK : UOMID
56- LAeI : MONSf
57- jBDQ : JLDI
58- Hd : LApI ya crI DQ ESRQ TQ ChB LAiA
59- RQJ : SwLAB DQ PAiI NAL zMIN DA SwRAB HhiA
60- TARo : TwRAK, WwSA PAiI EJHNo^ ESRf TwR KQ PAR KITA JA SKQ
61- VER|Wa : RYSIWa
62- HAt : thrA PAiI EJS No^ PwDL PAR KITA JA SKQ
63- TYEGWA : ERHA
64- GL EVC SAfA Mo^H EVC gAH : ~OLAMI DQ DqR EVC GLQ EVC PGrI TQ Mo^H EVC gAH PA KQ BADsAH DI ~OLAMI KBoL KRN DI RSM
65- LA : TAWLOK
66- EeT VARI : EeS SAL
67- KRhPI : KwHR
68- GQLIWa : sEHTIR
69- ESiI : Pl SN
70- WPr : VIRAN, B~wR KAsT HheI zMIN
71- PYkI : KPErWa DQ NAL BiI HheI jq[PrI, jOYGI, KOYLI, #wMA
72- Mia : DERWA DQ EKNARQ
73- KxeI[DQ : KTRaDQ
74- So^HQ : VAKf
75- BOx : DERWA DI PORAiI GOzRGAH
76- ujr RAH : BQ MNzL RAH, UOLlA ESdA RSTA
77- HOLA : MsHoR
78- VYJi : MqSoM
79- EeVzI : EKSQ DQ BDLQ BQGAR KliA
80- dKA LGiA : Hhsh HVAS khH BwpiA
81- KrNA : JKr DQiA

50