Vous êtes sur la page 1sur 24

Munich Personal RePEc Archive

The medieval Origins of Capitalism in


the Netherlands

van Bavel, Bas (B.J.P.)

Utrecht University

2010

Online at https://mpra.ub.uni-muenchen.de/49555/
MPRA Paper No. 49555, posted 09 Sep 2013 13:41 UTC
!

"# $ % &$ ' $ $ ' (( $ $ $ $ $


)*+ ,*-)-. //0 1+23-

)
($" (

!
" !
! !

# $
&
% '

( !
) *

+
* , )

' '
-
%

. / ! !' 0 !
1 $ 2 0 ! /13, 3
4 5567 3 8 , ,
1 4( 5597
1 3 :13% 8 4 7
41 96-7
& ;< 8 =$ > 4 99?7
& ? . 0 :1 ( =/ ) * 6 5 99 >
! " 9 4 55 7 ? ? ++
+ 1 833 @ = A2 8 *
# $ > # $ % 4 55 7 +5? ++B
- / ' & # % /4 C ! 9?+7 // 4 C ! 9?67
! !
B

$ @ @ '
(
D
)
E " /

? #
<
* * 5 F &55 4
7 &- +5 F -5 B5 F
B
% * <
1 40 7 /
*

3
%
3 -55 !
?
/
3 +5 +-
!
4 ! 7 /
3 -
5 # $ 8 4#$87 /
&9
& #$8 / &9
#$8 &5 / %
9 ' !
$ !

0 A

/
= * > = * >
!

B G @ : ( ' %' ( (
%( )*++ ),)* 41 99?7 -9 B-
8 ! *
!

/ "

H !

!
%

/
*
! " !

) ! )

* !
!
(
/ !
! *
/

* % /

.
3

? G< I = ! 3
3 - 5H - +> " % B 4 55 7 & B&

&
*

D * E

8 *

' %

0 3 <
1
5
%

/
'
% . 0 #
! !
/

( ,
*

'

(
! 4 ///7
! * / 4/@7

6 ;81( 3 :G< I 4 7 -
% % ." /& )0 %1
'1 J +4 55 7 1 8 0 =( D$ E
$ J > 559
9 ;0G8 0 & & 2 ' % % ."
( *++ )3++ 4 5 57
5'8 0 ! :' 8 4 ' 5 " )6,7 )*6+
4 5557

+
/
! * ! 4 @7 <
! ! 4@/7
4@//7

( ( (' $ (/4 (5 4 6 7 '

J !
%
! ! H
! & H +
/ ! !
# 3
&55 +

/
0 B

& +
/ B
#
B5 F %
/ #
3

!
!
& ! +
! *
) / .
/ B
BF
! 3

0G8 0 =
% 4 B 7
> ;/ :8 , 4 7 . 5 " ( )8++
)3++ 1 J 5 4 5597 ?9 &
0G8 0 =J < 1 ;
3 # . >
%9 4 55B7 &? ?

-
&
! - H B
% /

/ %
,
( ! / B
!

! 3 6- 95
F ! K ! 3
+
. 0 J
B
!
/

! *

!
/
! )

*
* *

( (5 / ( 8 (

* !

3 / -B5 &5 &- F


3 /
-5 F

& 1G I " " & 2 '& 2 (


$ /)6++ )**+1 4< 5597 & +?
+ G $ "! & 2 ' % 2 $ ( ' )8++ : '
)7*+ 8 $ L L 5 5 9 1
3 ;0G8 0 M% * > < 1 A
! .
3 M ! ;$ 6 4 55&7 -? -9

B
-
3 B55 3
!

*
!
! !
B

# .
+55
@
!

0
! *

- B
* * B

*
* /
$ 1
!
6
J
6 H 9

( * *

/ .

! K 6
/ 3
N !
! ! N

- 0G8 0 =J 3 +55 B-5> ;


# 4 7 % ! 4 5597 B? 9B
B J 0 = < 1 > ;8 3 : G<
I 4 7 - ?- &&6 & 5& -
? 0G8 0 =< $
> 9 ? 4 55 7 & +&
6 G< I = !> % " +? 4 9997 - ++

?
9
/ & H +

- B
*
*

3 - B
" 3
&5 +55 55 -?5
) ) 55
$ /
- +3 &?? 5
! B 6& B
5
! /

/
! 3 %
< 1

! , 3
<
3

3 *
*
) ! ) ! ,

(' / $ 55

9 0G8 0 M% * > 59 B- G< I =


8
. 3 &-5 --5> ; 81( 3 : G< I 4 7
- 6- 5
5 J' L % " $ ( 0++ )0++' %( % 4< 55 7
5+ & B& 65
3 < ;J , $ 8 :(1
3 =J < < > 9 9+
4 96 7 +9 6+
1 1 < :3 , =$ 1
( >
! " 5 4 99?7 + &5 &B

6
!
;
% #
.
@ 4 # 7
1 $ !
!
&
* %
$
*
$ K
+
9 *

! <
!

J !
( 3
! *

; (
N

. 0 J ' 0 ! 0
1 0

/ !
% !

&55
!

& . ;% = !!
> < = 6 4 55 7 +? ?+ B9 ?+
0G8 0 & & 2 @/
+ G< I =. !
655 9 +>
% 5 & 4 99 7 &? -9 &6 +5 G 0 >$
* " D * E> &=5 5-
4 9957 -&? --&

9
* * ! - B
' %
/ &
-
% . /
( +
H
B
!
% B
4 7
! !
! % ! '
# .

! !
6 H 9
% !
! 9

/ )
!
?
( N '
% N " ! ! / )
N
5 H /
" ' ! ! ! /
6
, ! 1 G /
!
G 6 H 9 !
9

* !

-0(, 1 =. ! % 0 !$ > %9 +
4 5597 ?9 5B 0G8 0 =( !
B / < 1 >
%$ % . !; G '
'. 5 2( )77+ )*,+ 4 5557
B% = D E .
4( 9 7> ; G < I :8 1 (
3 4 7 - 5 +9 , J % =1
, > 9 &5 4 99 7 & -5 + -
&B +&
? % % 5 & 4< 9?B7 &
-?
6 0G8 0 ( :G< I =. ! >
%9 + 4 5597 9 , 8 !
% J / %9
9 , =< ! ! G > B9 9B

5
4 *
7 .

N
N
(
&5
)
* !
*
( K

!
!
) %
*
!
)
! !
) ! !

!
!
!

" ( (' 8 ( (5 4 6

! !
H
! ! !
.
/ 8
! ! $ #
) ! $
0 K !

&
/ ! !
!
&
! 3
!
%

&5 0G8 0 & & 2 O&6? &9?P


& G $ "! & 2 & +
3 4
7
&&
1 ' %

!
< 3
# ;

< 1
. #
3
#

&+

B %
%

( / $ .
! %

& *

&-
* 3 3

* ( #
&
%
!
/

!
!
! !
/

& # = < 1 -5 B-5>


2 " ? 4 55+7 99 &6
&& $ > " ?@' 2 $ ( )*++ ),++ 43
99-7 B& 81( 3 = 3 &55
--5> , J % 4 7 " % ( )6++ ),++ 41 55 7 -+ ?9
B5 B+ BB B?
&+ % 2 " =< ! 3 &-5 B55>
L 556
!
3 !
/ &
N N
6 9 /
!

+
! "
&B

3 # J / +
-
N
!
! "

&?
!

/ *

(
!
% #

&- 3 < ! ' 2 4 9? 7


&B 0G8 0 = ! , & 6
> ;, 1 4 7 'A AB ' C D
&- 48 55&7 9 +- 9 &
&? 8< Q =$ > ;G G # 4 7
' BE ! !
5 " E2 # 2 4$ 96-7 & &6

&
/
3 !
!
! "
! 3
!
!
.
% 3

/
3 N

!
*
( 3
3 *

! '
%
3
) *
* ;
*

*
&6

* &
! !

&6 1 # =# 2 %R D% E D# E
# I % ;8 0 ! 4> 7 2 F
4(S 99B7 ?- 9? 8 0 ! G ' 2 HH
F // 4(S 5557 & -&

+
/
!
!
!

!
* N
*

< )
*
!
" /
! *
&9
$ .

( !
!
% !

)
) ) ! !
!

9" ! $ 5" ( ' (5 4 6

/ ) !
! )
! +5 .
3
+
5F + B ?F -
8 H
3

B /
/
$ !
)
!; * ! !

&9 J 2T =. . I U ' & G > G


. 4 7 I J )+' H )7' 4, 99 7 & - &6?
+5 $ 1 ( ( 41 99 7 B9

-
+
! 3
* ! 4 //7
!
% / !
3 !
B
B& B+ B -F +& /
% ! ; !
) 4 - +B F
- BF -B& 6 F7 ++ $
; <
3 4 ! 7
-F BF
+-
! )
( !
/ +55
+B
6F

5 ?- N 5 9 4 57 1
!
+
< 1
% ! ,
N 3 N ;
% +
! '
% 3
3 K -55 B55 555 ,
+?
0 J
3 3
/ ! !
B ! !

+ G I " " & 2 + +B


+ / L " ( 2 $ (
)) )3 % ' 55 55? 1 0G8
0 G % 1 $ "! % 2 " :1G I " " = 3
? > L 556
+& 1 G I " " =@ 3 - B > F!5

++ ( G< I :G I " " >( '


3 ! % $ I 4 +B -B&7> ; ,
1 4 7 . ; ' 'A AB 4. * 5597 B- BB6
+- ( G< I :G I " " =( >
+B G $ "! & 2 6

B
-&5
3 ! + F
+6

! ! !
/ !

+9
- B / /

55 N 55 F H ! /
< 1
! /
/ . H 5 -5 F /
3 ! H
5 &5 F .
* 3
B ) K !
!
!
. # -B? 3 I
!
/ - B <
3

-5
/ +55
< !
! !
< 1
$
3
! '
) /
!
! > > 3
?
-
) !
N

+? ( $ )7K+ )*K+' G 4$ 3
99-7 96 5
+6 1 1 2 $ " 43 5567
- 9
+9 0 G 8 0 =( ! >
-5 ( 1 3 # ( ( % 41 96B7 ?5 9+
% 2 ! =@ A$ !
! ! < &65 -65> < &
4 96?7 &?& +5
- % ( ! ! 4 55B7 65 9?

?
, )
! )
%
!
. %
!
K )
-
! % !
)

! !
! ! /
! ) !
! ! 3
-&
' % 1 !
H
3 / 0 " !
-55 B- 65 3
- -5 . ! 3
* !
* -55 ) !
* !
!

! !
3
! !

!
! !

A/
! !
!

( $ ( (4 55

$ ! !
A !

- G I " " & 2 &B + ( G< I :G


I " " =( >
-& G < I ! ' % (
)+++ ),++ 4< H0 5597 +9 ? 0G8 0 & & 2 O +
-P

6
! AV !

( )
? $
# " &
?
J )
' 555 &55
!
&55 B55 !
(
&55 ; !
#$8
#$8 555 B55
#$8
-+
% /
( #$8
-
B %
, *
,
H
!
H
(

, #$8

*
% ! *
! %

< +96
--
B5 F &F 8 *
B H ? / B&5
F 4
) 55 ) 5 ) 7 -6- 5 ?+
B&5 5 6-

-+G< I =% ; % -55
655> ;( 8 !4 7 % ' ( )7++ ),++
4< 55 7 B9 6? ( " %'
48 55 7
#$8
-- ' 8 . 2 4> # 9567 &6B
&99

9
-B
% + H - .
? * $
#

% #$8
*
8 / !
! B55 &
-?
% &+- !
8 3
-6
B / B
# !
(
K
!

% &55 B55

!
K
' !

, !
!
.
+55
&6 &
/ (
-9
&?
8
)

-B J' # % ' % 41 96?7 5+


5B G< I = 2 * ' %
% ( 8 > $ %! " +6 4 99-7 B+& BB+
-? 1 % ;#
1 ! = ! % 59 55+> % &
4 55-7 &5? &+5
-6 0 G 8 0 :G< I = " > - 5- B
-9 1 0G8 0 & & 2 O +- +?P

5
B5

555 B55
B55 655 /
( ?&H ?+ ? & H +
B9 - H B ? 6
9 B? B 1

!
*
"
*
'
&55 B55
B
!

0
3 0
* #$8 ! * N

/ &55 B55
!

B&
$ # 3

B ' %
! '
B+
$ %
#$8H !
*

!
!
B ?

B5 J3 , ! =,
>
$ % -6 4 9967 65& 6
B # ( = > F % -
4 55-7 ?B 95 0G8 0 & & 2 O +- +6 &?6P
B , 1 < :3 , % 43 ! 96 7 -+ 9B
B& 1 $ = ( %
%$ 41 99 7 & ++ BB
*
* *
B-

* N
3 N )
*
*
!

!
)
3 H $ J ?

!
! !

,
&
/
&55;
* #$8
! "
! !
!
!
! !
! *
&55 ( !
* *
&

9
* *

B+ OG < I ;< : 4 7 P
B- * . , =8 * A
% * ! !
@ ! ! 4 -5 B557> < & 4 55B7 & &B
.
! /
,
( ;
$ J
, )
/
!
$ J

&

Vous aimerez peut-être aussi