Vous êtes sur la page 1sur 3

11/12/2015

DALLOZEtudiantActualit:Larparationintgraleduprjudice

voscopies!
DROITDESOBLIGATIONS

[19septembre2013]

Larparationintgraleduprjudice

Chaquemois,retrouvezlecommentairedunedcisiondejusticeissuedelactualitjurisprudentielle.
Cemoisci,DallozActutudiantvousproposedecommenterlarrtCiv.3e ,10juillet2013,pourvoin1213.851,relatifla
rparationintgraleduprjudice.

Arrt

MethorsdecauseM.X...
Attendu,selonl'arrtattaqu(Poitiers,14octobre2011),queMmeY...aconfiM.Z...,artisanplombier,destravauxderaccordement
d'unemaisonautoutl'goutqueM.Z...l'amiseenrelationavecM.A...,artisanmaon,afinderaliserlestravauxdeterrassement
delatranchequecestravauxontprovoqudesfissurationsetladsolidarisationd'unpandemurdurezdechausseetdupremier
tagequ'aprsunepremireexpertisejudiciaire,MmeY...aassignMM.Z...etA...enrparationdesesprjudicesqu'unvoisin,M.
X...,estintervenuvolontairementl'instanceenraisondedsordresaffectantsonimmeublequelestaismisenplacepourprotger
lamaisondeMmeY...ayanttvols,ils'enestsuiviuneaggravationdudommageetl'expert,nouveaudsignpourvaluerla
rparationdel'entierdommage,aconclulancessitd'unedmolitionsuivied'unereconstruction
Surlepremiermoyendupourvoiprincipaletlemoyenuniquedupourvoiincident,runis,ciaprsannex:
Attenduqu'ayantrelevqueM.Z...s'taitadressM.A...poureffectuerlestravauxdeterrassementquidevaienttrefacturs
directementMmeY...etquechaqueartisanintervenaitdemanireindpendantedanssonpropredomainedecomptenceen
accordavecMmeY...etenliaisondirecteavecelle,lacourd'appelapuendduirequ'aucuncontratdesoustraitanceneliaitM.Z...
M.A...
D'oilsuitquelemoyenn'estpasfond
Surletroisimemoyendupourvoiprincipal,ciaprsannex:
Attenduque,souscouvertdugriefdeviolationdelaloi,lemoyennetendqu'remettreencauselepouvoirsouveraind'apprciation
desjugesdufonddel'existenceetdumontantduprjudicedejouissanceinvoquparMmeY...
D'oilsuitquelemoyenn'estpasfond
Maissurledeuximemoyendupourvoiprincipal:
Vul'article1147ducodecivil
Attenduquepourlimiterlasommede102309,33euroslarparationdueparM.A...autitreduprjudicematriel,l'arrtretientque,
danssonpremierrapport,l'expertavaitconstatquel'taiementmisenplaceparM.A...taitcorrectementmontetremplissaitsa
fonctiondeconsolidationduplanchersuprieuretdupignonctdroit,quelareprisedesdsordrestaitencorepossibleetqu'aprs
levoldestaisseuletaitpraticableunedmolitionsuivied'unereconstruction,queM.A...n'taitpaschargdugardiennagede
l'immeubleetqu'ilappartenaitMmeY...,quiavaitreuuneprovisiondel'assureurdel'entrepreneur,dedciderdetoutemesure
conservatoireutiledenatureviterl'aggravationdudommageprovoquparladisparitiondestaisetl'abandondel'immeuble
pendantplusieursmoisdesortequeM.A...nepouvaitpastretenupourresponsabledel'aggravationdudommage
Qu'enstatuantainsi,alorsquel'auteurd'undommagedoitenrparertouteslesconsquencesetquelavictimen'estpastenuede
limitersonprjudicedansl'intrtduresponsable,lacourd'appelaviolletextesusvis
PARCESMOTIFS:
CASSEETANNULE,maisseulementencequ'ilcondamneM.A...payerMmeY...lasommede102309,33eurosenrparationde
sonprjudicematriel,l'arrtrendule14octobre2011,entrelesparties,parlacourd'appeldePoitiersremet,enconsquence,sur
cepoint,lacauseetlespartiesdansl'tatoellessetrouvaientavantleditarrtet,pourtrefaitdroit,lesrenvoiedevantlacour
d'appeldeBordeaux()
Travailprparatoire

Rappeldemthodologie
Uncommentairedarrtestunexercicequicomprenddeuxtemps:lexplicationdelarrtetsonapprciation.
Endautrestermes,ilfaut,enpremierlieu,expliquerlesensdelarrt.Cequisupposedaborddeleliretrsattentivement,pourbien
lecomprendre.Ensuite,etcestuntempsessentieldevotrecommentaire,ilvousfautidentifierlaquestionquelarrtcommentera
rsolue.Enoutre,ilvousfautdtecterlaoulesrglesdedroitquifondentladcisionquivousestsoumise.Enfin,ilvousfautfaireun
exercicedemmoire(sivouscomposezvotrecommentairedanslecadredunexamen)ouderecherche(sivouscomposezlibrement
votrecommentaire),nonseulementpourdcouvrirlethmegnraldanslequelsinscritlarrtcommenter,maisencorepourtrouver
deslmentsbibliographiquesquivouspermettrontdemieuxcomprendrelarrtquevousdevezcommenteretdoncdemieux
lexpliquer.
Ensecondlieu,aprsavoirexpliqulesensdelarrtetdmontrquevouslavezcompris,vousdevezapprcierlarrtcommenter,
donneruneopinionsurlafaondontlaCourdecassationatranchlelitigeetrpondulaquestiondedroit,aufond,ilvousfaut
jugerlesjuges,vousprononcersurlavaleurdeladcision,cequiseradautantplussimplequevouspourrezlasituerdansletemps,
cestdireendterminerlaporte.Danscetteperspectivedapprciationdelavaleurdelarrt,ilvousfautexploiterdeslments
bibliographiquesquivouspermettrontderecueillirlesdiversesopinionsdoctrinalesquisesontprononcessurlaquestiondedroit
rgleparlaCourdecassation,etdevousprononcersurlapertinencedesdiversesthsesenprsenceproposdelaquestionde
droit,cellequesoutenaientlesjugesdufond,celledudemandeuraupourvoietpuiscelleretenueparlaCourdecassationquisera
fatalementpeuouprouunedesdeuxprcdentes.
Analysedelarrt
Analyserlarrtconduitsentenirleprsenterenvuedintroduirevotrecommentaire.Voiciladmarchesuivre:
dabord,ilvousfautslectionnerlesfaitsquiserontutilesdanslaperspectivedevotrecommentaire
enoutre,ilconvientdequalifierlesfaits,cequirevientlesfaireentrerdansunecatgoriejuridiquedonne
ensuite,ilfautexposerlesdiffrentestapesdelaprocdure,savoirladcisiondesjugesdufond,puislemoyendupourvoi
deplus,ilvousfautnoncerlaquestiondedroitquelarrtatranche

http://actu.dallozetudiant.fr/avoscopies/article/lareparationintegraleduprejudice/h/2b0b5f931ce3e00d88730b370cf82567.html

1/3

11/12/2015

DALLOZEtudiantActualit:Larparationintgraleduprjudice

enfin,ilconvientdexposerlasolutionquelaCourdecassationafinalementretenue.
Danslarrtquilvousfauticicommenter,reprenonscettedmarche:
Slectiondesfaits:Unparticuliercontacteunartisanmaon,afinderaliserdestravauxdeterrassement.Cestravauxont
provoqudesdommagesdanslimmeubleappartenantceparticulier,lesquelssesontaggravslasuitedunvoldematrielmis
enplaceparlartisanpourprotgerlimmeubledesoncontractant.
Qualificationdesfaits:Unmatredelouvragesubitunprjudiceconomiquelasuitedelamauvaiseexcutionducontrat
dentreprisequilaconclu.Sonprjudicesestaggravlasuitedunvoldumatrielquelentrepreneuravaitmisenplacepour
protgersonimmeuble.
Exposdelaprocdure:Lematredelouvrageagitenrparationdesonprjudicecontrelentrepreneur.Lesjugesdufond
rduisentlarparationdesonprjudiceaumotifquelematredelouvrageauraitduprendredesmesurespropresviter
laggravationdesondommage.
noncdelaquestiondedroit:Quelleestlinfluenceducomportementdelavictimequinapasfaitensortedediminuer
limportancedesonprjudicesurlarparationdeceluici?
Exposdeladcision:LaCourdecassationcasse,auvisadelarticle1147duCodecivil,ladcisiondelacourdappelaumotif
quel'auteurd'undommagedoitenrparertouteslesconsquencesetquelavictimen'estpastenuedelimitersonprjudicedans
l'intrtduresponsable.
Llaborationducommentaire
Lanalysedelarrtestdsormaiseffectue.Restebtiretnourrirlecommentaire.
Ilestdebonnemthodederechercheralorsdansquellethmatiquegnralesinscritlarrtcommenter,cequuneparfaite
identificationdesquestionsdedroittrancheparlarrtvouspermetaismentdedcouvrir.Enloccurrence,larrtportesur
lobligationdelavictimedemodrersondommage.
Danslaperspectivedellaborationdevotrecommentaire,ilconvientquevousexploitiez:
dabord,leprcisDallozdeDroitdesobligationsdeMM.Terr,SimleretLequette,quicomportedesdveloppementssurla
rparationengnraletsurlobligationdelavictimedemodrersondommage
ensuite,louvrageLesgrandsarrtsdelajurisprudenceciviledeMMTerretLequettequicontientdescommentairesdarrts
rendussurcesmmesquestions.
enfin,leRecueilDallozdu10janvier2013,lepanoramaderesponsabilitciviledeMM.BrunetGoutdanslequelcettequestionest
longuementvoque.
Lastructureducommentaire
Pourconstruirevotrecommentaire,enclairpourlaborersonplan,ilconvientdexpliquerlarrtetdapprciersasolution.Cequi
consiste:
enrestituerclairementlesens
endterminerlaporte
etendiscuterlavaleur,
tantentenduquecestroislmentssonticidgaleimportance.
Propositiondeplandtaill

Introduction
Avantlanalysedelarrtproprementditequicomposelecurdelintroduction,ilfautinsistersursoncontexte,savoirleprincipede
larparationintgraleduprjudice.Aprsquoi,vouspouvezintgrerlanalysedelarrtproprementdite(v.supra).
Enfin,aprsavoirexposladcisionretenueparlaCourdecassation,vousdevezannoncerleplandevotrecommentaire.

I.Aujourdhui:lerefusdelobligationdemodrerledommage
A.Leconstat
Danscettepremiresouspartie,ilconviendradexposerlajurisprudencedjrenduesurcepointparlaCourdecassation:
expliquerlesensdelobligationdemodrersondommage
revenirsurlesarrtsdanslesquelslaCourdecassationaexclulobligationpourlavictimedemodrersondommage
voquerlesincertitudessurltatdudroitpositifquavaitemportunarrtrenduen2011(Civ.2e ,24nov.2011),dontcertains
avaientcruquilconstituaitunrevirementdejurisprudence
B.Lesraisons
Danscettesecondesouspartie,ilconvientdexpliquerpourquoilaCourdecassationrefusedereconnatrelexistencedunetelle
obligationdemodrersondommage:
revenirsurleprincipedelarparationintgraleduprjudice,sonsens,saporte,sonimportancethoriqueetpratique
expliquerauregarddelvolutiongnraledudroitdelaresponsabilitcivilequisetraduitparuneprotectiondeplusenplusforte
desvictimes:indemnisationintgrale,indemnisationrapide,etc.
voquerlafautedelavictimequi,elle,exerceuneinfluencesursondroitrparation:explication,distinctionfautedelavictime
obligationdemodrersondommage.
II.Demain:ladmissiondelobligationdemodrersondommage
A.Leconstat
Danscettepremiresouspartie,ilconvientdesarrtersurlesprojetsderformequiadmettentcetteobligation:
Projetsderformedudroitfranaisdudroitdesobligations:avantprojetCatala(art.1373)etavantprojetTerr(art.121)admettent
cetteobligation

http://actu.dallozetudiant.fr/avoscopies/article/lareparationintegraleduprejudice/h/2b0b5f931ce3e00d88730b370cf82567.html

2/3

11/12/2015

DALLOZEtudiantActualit:Larparationintgraleduprjudice

Explicationdusensdecestextesetdudomaineassignunetelleobligationexclusiondesonapplicationenmatiredeprjudice
corporel.
vocationdesavantprojetsderformeeuropensquiadmettenteuxaussicetteobligation.
B.Raisons
Lafragilitduprincipederparationintgrale.
Limpratifdefficacitconomiquedudroit.
Raisonsmorales.

Rfrences
Y.Lequette,Fr.Terr,Ph.Simler,Droitcivil.Lesobligations,10e d.,Dalloz,coll.Prcis,2009.
Y.Lequette,Fr.Terr,H.Capitant,Lesgrandsarrtsdelajurisprudencecivile,T2,12e d.,Dalloz,2008.
Article1147duCodecivil
Ledbiteurestcondamn,s'ilyalieu,aupaiementdedommagesetintrtssoitraisondel'inexcutiondel'obligation,soit
raisonduretarddansl'excution,touteslesfoisqu'ilnejustifiepasquel'inexcutionprovientd'unecausetrangrequinepeutlui
treimpute,encorequ'iln'yaitaucunemauvaisefoidesapart.
MM.BrunetGou,PanoramaResponsabilitcivile,D.2013.40,spc.45.
Civ.2e ,24nov.2011,n1025.365,D.2012.141,noteH.AdidaCanacibid.644,chron.H.AdidaCanac,O.L.BouvieretL.Leroy
GissingerJCP2012,n170,noteV.RebeyrolRCA2012.comm.34,obs.S.HocquetBergetn530,obs.Ph.StoffelMunck.
Article1373delavantprojetCatala
Lorsquelavictimeavaitlapossibilit,pardesmoyenssrs,raisonnablesetproportionns,derduirel'tenduedesonprjudice
oud'enviterl'aggravation,ilseratenucomptedesonabstentionparunerductiondesonindemnisation,sauflorsquelesmesures
seraientdenatureporteratteintesonintgritphysique.
Article121delavantprojetTerr
Lecrancierqui,manquantsesdevoirscontractuels,acontribulinexcutionousesconsquencesdommageables,na
droitqudesdommagesetintrtsrduitsproportiondesacontributionlinexcutionousesconsquences.
Ilenvademmesilecranciernapointprislesmesuressresetraisonnables,propresviter,modrerousupprimerson
prjudice.Lecrancierseraremboursdetouslesfraisraisonnablementengagsceteffet.

http://actu.dallozetudiant.fr/avoscopies/article/lareparationintegraleduprejudice/h/2b0b5f931ce3e00d88730b370cf82567.html

3/3

Vous aimerez peut-être aussi