Vous êtes sur la page 1sur 7

AuditiondeM.

SimonHggstrm,chefdelabrigadeantiprostitution
deStockholm

M.JeanPierreGodefroy,prsident.NousauditionnonsprsentM.SimonHggstrm,
chefdelabrigadeantiprostitutiondeStockholm:mercid'avoiracceptnotreinvitationvenir
nousprsenterlesoutilsetlesrsultatsdelaluttecontrelaprostitutionenSude.

M.SimonHggstrm,chefdelabrigadeantiprostitutiondeStockholm.Jevous
prsenterail'actionconcrtedemonunitqui,danslaluttecontrelaprostitutionetlatraite,s'est
spcialisedansl'arrestationdesclientsdepersonnesprostitues,tandisquelasecondeunit
delabrigades'est,elle,spcialisecontrelesrseauxdetraiteetcontrelesproxntes.

LeParlementsudois,en1999,acriminalisl'achatdeservicessexuels:cetteloiestle
principaloutilnotreservicepourarrterdesclientsdepersonnesprostituesetcontrerdes
rseauxdeproxntisme.Elles'insredansundispositifpnalpluslarge,quiconcernelatraite
destreshumainsetleproxntisme.L'achatdeservicessexuels,maisaussilatentative
d'achatdetelsservicessontpnaliss:ilsuffitqueleclientoffredel'argentoutouteautre
compensation,mmeverbalement,pourqueledlitsoitconstitudemme,l'aided'untiers
obteniruntelservicelefait,parexemple,d'offriruntelserviceencadeaud'anniversaireest
passibledeprison.Lalois'appliqueaussibienauxhommesqu'auxfemmes,mmesi,dans
l'crasantemajoritdescas,leclientestunhomme.Leclientencourtunepeined'unande
prison,cequin'ajamaistprononcmaconnaissance,etuneamendeproportionnelleses
revenus:leminimumestde250eurosetlecodepnaln'indiquepasdeplafond.Quantla
poursuitedesproxntes,laSudedisposed'unelgislationtrssvre,quicomprend
notammentladportationpendantcinqans,etleGouvernementpratiqueunetolrancezro.

PourquoilaSudeatellechoisidecriminaliserleclient,pluttquelapersonneprostitue?Je
croisque,autermed'undbatintensedepuislesannes1970,lelgislateursudoisachoiside
punirleclientenseplaantdetroispointsdevue.

Ilyad'abordceluidel'galit,quimesembleleplusimportant.Ilestapparuinacceptableque,
dansunesocitgalitaire,unhommepuisseacheterunefemmeet,qu'enchanged'argentou
detoutautreavantage,unindividupuissedisposerducorpsd'unautreindividu.L'achat,mme
temporaire,d'uncorpshumainatconsidrcommeportantatteinteauprinciped'galitet,
enpratique,commeuncomportementcrimineldeshommesenverslesfemmes.

Deuximepointdevue,celuidelavictime:ilestapparuplusjustedepunirleclientpluttquela
personneprostitue,parcequecelleciatconsidrecommetantleplussouventvictime
d'uneexploitationparleclient.Celaneveutpasdirequetouteslespersonnesprostituessont
desvictimes,maisqu'ilyaexploitationdanslaplupartdescas.Dansledbat,despersonnes
prostituesontfaitvaloirqu'ellesavaientchoisileurmtier,quec'taitleurlibert,voireleur
sexualit,cequiesttoutfaitrespectablelaloinelesvisepas,elleneconcernepascette
petiteminoritdepersonnesquiseprostituentlibrementetdontlavoixsefaitentendre
fortementdansledbatlaloivisel'crasantemajorit,les95%depersonnesprostituesqui
nesontpaslibresmaisvictimesderseauxdetraite,venuesparexempledeRoumanie,de
BulgarieouencoreduNigeria.Laloiaaussi,ici,vouluempcherquecesrseauxne
s'implantentenSude.

Enfin,troisimepointdevue,celuidelademande,quiestlaprincipalecausedelaprostitution.
S'iln'yavaitpasd'hommespouracheterdesservicessexuels,iln'yauraitpasdeprostitution,
encoremoinsdeprostitutionorganiseenrseaunideproxntesqui,trsloindesdbats
morauxsurlalgitimitdelaprostitution,sursonrapportlalibert,fontsurtout,parleurcrime,
marcherdesaffairestrsrentables.Ens'enprenantauxclients,lelgislateuradoncaussi
voulutarirlasourcedecesrseauxcriminels.

Commenttravailleton,enpratique,auseindenotreunitspcialisedanslaluttecontre
l'achatdeservicessexuels,auxctsdel'unitspcialisedanslaluttecontrelatraiteetle
proxntisme?

Lesopposantslaloicraignaient,etc'taitpeuttreleurargumentleplusfort,quela
pnalisationdesclientsnerendelaprostitutionplusclandestine,moinsvisible.Enfait,l'achatde
servicessexuelspasseleplusgnralementpardesannoncessurdessitesspcialissqui
proposentdetelsservices.Nousenqutonssurcessites,enrecherchantd'abordlesindices
attestantqu'ils'agitdeprostitutionorganise:l'geapparentdesjeunesfemmesquis'y
exposentlecontenudeleurannoncelardactionenbonanglaisestunindice,sachantque
lesjeunesfemmesenquestionn'criventgnralementpasl'anglais,voireleurlangue
maternelleenfin,leshorairesannoncsdeleuractivitunedisponibilitseptjourssursept,
24heuressur24,estunindicesrieuxquel'onestbienenprsencedevictimesd'unrseaude
traite.Deuximetape,nousjouonslejeuduclient,entlphonantpourprendrerendezvous.
Unefoisl'adresseobtenue,nousprtextonsuneexcusepournepasvenir,puisnoussurveillons
l'adresse,engnralunappartementnousavonsalorsledroitd'arrtertoutepersonnequise
renddanscelogement,surlefondementdusoupond'achatdeservicessexuels.Nous
procdonsl'arrestationetnoussaisissonsletlphoneportable,quicontientgnralement
despreuvesdurendezvousauxfinsdeprostitution.

Leclientpeutreconnaitrelesfaits,cequiarrivedanslaplupartdescasparcequecelaluivite
uneprocdurepubliquedevantuntribunal.Leprocureurfixealorslemontantdel'amendedue.
Sileclientniesonimplication,uneprocdures'ouvredevantuntribunal,avecaudience
publique.Danstouslescas,nousprlevonsunchantillond'ADN,pouruncontrlesurles
crimesnonrsolus.

Danslemmetemps,nousproposonsauclientuneaidepourrompreavecl'achatdeservices
sexuels:c'estlafonctiondesdeuxtravailleurssociauxquisontintgrsdansnotreunit.Les
clientsconnaissentsouventdesdifficultssocialesoupsychologiques,desdpendances.Les
travailleurssociauxleurproposentdesvoiespours'ensortir,parexempleunethrapieils
peuventlessuivredansleurparcours:untravailleursocialdenotrequipesuitainsiune
cinquantainedeclientsquenousavonsarrts.

Ensuite,nousnousrendonsdansl'appartementdelapersonneprostitue,pourrecueillirson
tmoignageetpourl'informerdesesdroits.Nousluiexpliquonslaloi,enluidisantbienquenous
sommeslnonpourlapunir,maispourl'assisteretlaprotgerdanslaplupartdescas,la
personneacceptedetmoigner.Ilnousarrivegalement,ensurveillantl'appartementoueny
entrant,d'arrterleproxnteluimme.

Grcelapnalisationduclientetauxoutilsdeluttecontrelatraitehumaine,cedispositif
mobiliseassezpeuderessourcespoliciresetils'avreefficace,ycomprispourl'arrestation
deproxntes,quinesontcertespaslattedesrseauxmaisquisontindispensablesau
fonctionnementdeceuxci.

Quellessontlescritiquesdelapnalisationduclientetqu'enestilenpratique?

Ilyad'abordl'idequelapnalisationrendraitlaprostitutionmoinsvisible,plusclandestine.J'en
aiparl:dslorsqu'ilyauneannonce,unepublicit,ilesttoutfaitpossible,etmme
relativementaisdelocaliserlelieudeprostitution,puisd'intervenir.

Lapnalisationduclientaugmenteraitlaviolencefaiteauxpersonnesprostitues?Riennel'a
dmontr,aussibiendansl'valuationgouvernementaledecetteloiquedansmonexprience
personnelle.Lesfemmesvictimesdesrseauxsubissentdetrsnombreusesviolences,je
croisquelapnalisationduclientn'yarienchang.

Lespersonnesprostituesrefuseraienttoutecooprationaveclesautorits?C'estl'inversequi
s'estproduit:cetteloiadonnlapossibilitauxvictimesdeparlerauxautorits.Parcequela
socitaprisposition,nonpascontrelespersonnesprostitues,maiscontrelesclients,ellea
donndupouvoirauxpersonnesprostitues.Entmoignentlesappelsplusnombreuxde
cellesciquinousfontpartdesviolencesqu'ellessubissent,quiosentdsormaisenparler.

Unautreargumenttrsprsentdansdenombreuxpays:lapnalisationduclientpriveraitdevie
sexuellelespersonneshandicapes.J'avouenepaslecomprendre:estce,surlefond,qu'ily
auraitundroitavoiruneviesexuelle?Ensuite,enpratique,surlesquelque700clientsquej'ai
arrts,aucunn'taithandicapphysique,laplupartdesclientssontdesgenstoutfait
ordinaires,deshommesentretrenteetcinquanteansquiachtentdesservicessexuelsen
rentrantdutravail,avantderetrouverleurfamille.

Lapnalisationduclient,encore,repousseraitlesproblmesaudeldenosfrontires,dansles
paysvoisins?Ilestvraiquedanslesenqutesquenousavonsmenes,lesclientsdclarent
70%queleurprcdentachatdeservicessexuelsavaiteulieul'tranger,maiscelanedoit
pasdissuaderunpaysd'agircommeilluisemblejuste.

Lapnalisationduclient,enfin,neferaitpasdiminuerlaprostitution?C'estl'inversequenous
constatons.Stockholm,pour2millionsd'habitants,comptaitenmoyenne80personnes
prostituesenactivitsimultaneavantlaloi.Ilyenauraitunequinzaineaujourd'hui.Onestime
quelaSudecomptait3000personnesprostituesdanslesannes1970,2500en1995etun
millieraujourd'hui.

Politiquement,lapnalisationduclientfaitl'objetd'unconsensusdelapartdeshuitpartisde
gouvernement.Ils'agitmmedel'undesseulssujetsrencontrerunetelleadhsion!L'opinion
publiquevadanslemmesens:quelquesannesavantlaloi,lesdeuxtiersdessonds
s'opposaientlapnalisationduclientunefoislaloiadopte,laproportions'estinverse,en
particulierchezlesplusjeunes,cequiestungaged'adhsiondurable.

Lapnalisationaeuunimpactsurlesclients:en1996,13,6%deshommesdclaraientavoir
achetdesservicessexuelsdansuneenqutercente,leurproportionestde7,9%etla
crainted'tredansl'illgalitapparatcommeuncritredissuasifimportant.Autrersultat:la
Sudepassedsormaispourunmauvaismarchauprsdesproxntes,nouslesavons
traversdesenregistrementstlphoniquesquimontrentclairementladifficultdes'implanteret
laprfrencedesproxntespourd'autrespaysinversement,laSudepassepourunpays
plussrpourlesfemmesprostitues,notammentparcequ'ellessaventqu'ellespeuventse
plaindrelapoliceetquelesclientslesaventaussi.

Touscesrsultats,notammentlabaissedelaprostitutiondanslarue,jesuisconvaincuque
nouslesdevonsauxoutilslgislatifsetnotrefaondetravailler,quiarticuledesmthodes
rpressivesetuntravailsocialimportant.

M.JeanPierreGodefroy,prsident.L'amendeencourueparleclient,proportionnelleses
revenus,estauminimumde250eurosmaisellen'apasdeplafond:commentestelle
dtermineenpratique?

Vousnousdites,ensuite,quelaloinerprimepaslaprostitutionlibreetqu'ellevise
seulementcellequiestorganisepardesproxntes:cettedistinctionestelletoujoursbien
claire?

M.SimonHggstrm.L'amendeestfixeparleprocureurouparlejuge,selonqueleclient
accepteounondereconnatrelesfaits.Ensuite,s'ilesteffectivementdifficiledeprouverlelibre
consentementlaprostitution,ilestbienplusfacilededmontrerqu'unrseauestorganis
danslesexemplesdontjevousaiparl,lesjeunesfemmesnesaventsouventriendessiteso
ellesfigurent.

MmeMichelleMeunier,rapporteure.Dequelsoutilslestravailleurssociauxdisposentils
pouraidersortirdelaprostitution?

M.SimonHggstrm.Lesservicessociauxdisposentdeleurspropresunits,quiproposent
uneaideauxpersonnesprostitues,avecdesoutilsquirelventdespolitiquessocialesen
gnraldenotrect,nousavonsdeuxtravailleurssociauxintgrsnotreunit,quiinforment
lespersonnesprostituesdeleursdroits,tousdomainesconfondus,delasantaulogement,et
quioriententventuellementcespersonnesverslesservicessociaux.

MmeHlneMassonMaret.Dansladescriptionquevousnousfaites,ilapparatquevous
mobilisezdesmoyensimportantspourtraquerlesclients,maistrspeupourpigerles
proxntes,alorsquecesontpourtanteuxqu'ilfaudraitarrterenpremier.Vousnousditesque
laloipunitleproxntismedepeinespouvantallerjusqu'cinqansdedportation,estceparce
quelesproxntessonttoujoursdestrangers?

Lapnalisationduclientpourraittreefficacesitouslespaysl'adoptaient,maiscommecen'est
paslecasetquelesrseauxsontinternationaux,vosrglesnefontpeuttrequerepousserles
problmesendehorsdevotreterritoire,sansconsquencepourlesproxntes:combienen
arrtezvousdanslesfaits?Enquoilapnalisationdesclientsvousfacilitetellecettetche?

Comment,ensuite,votrelgislationseconcilietelleavecledroitdedisposerlibrementdeson
corps,reconnuparlaConventioneuropennedesdroitsdel'homme?

Enfin,tesvousvraimentsatisfaitdesrsultatsquantitatifsquevousavancez?Lepourcentage
d'hommesdisantavoirfrquentdespersonnesprostituesn'auraitpasbaissdemoitien
quinzeans,estcevraimentefficace?

M.SimonHggstrm.Dansledlaiimparti,jemesuisconcentrsurl'actiondemonunit,
sansvousprsentercelledel'autreunitdenotrebrigadequis'estspcialisedanslatraque
desproxntesetdesrseauxdetraitehumaine.Maisvousaveztoutfaitraison:la
criminalisationdesclientsnesuffitpas,ellen'estqu'unoutilauservicedelaluttecontreles
rseauxdeprostitution.

Jecrois,ensuite,quelalibertdedisposerdesoncorps,quiestfondamentaleetreconnuece
titreparlaConventioneuropennedesdroitsdel'homme,n'agurefairedanslesujetdont
nousparlons,aumoinspourl'crasantemajoritdespersonnesprostitues:dans95%des
cas,lesfemmesnevendentpasleurcorpslibrement,elleslefontparncessitdesurvieet
ellesysontsouventcontraintes,parleurentourageouparleursconditionsdevieallezdireaux
victimesdecesrseauxqu'ellessontlibres,vousverrezcequ'ellesvousrpondront...Si95%
desfemmesvivaientdansdesconditionsquileurpermettentd'exercercettelibertdedisposer
deleurcorps,alorsoui,jeseraisd'accordavecvous,contretoutelimitationlaprostitution
maislovousvoyezl'expressiond'unelibert,jevoispluttunesclavagemoderne.Nos
perspectivessontdiffrentesetjecrainsquenousnerestionsendsaccord...

MmeMaryvonneBlondin.Vousreconnaissezquelesttesderseauxvouschappent:
quellessontvosrelationsdetravailaveclesservicesdepolicedesautrespayseuropens?
Commentseraitilpossibledefairemieux?Appliquezvous,enparticulier,lesrecommandations
duConseildel'Europeenlamatire?Enfin,quelssontvosliensaveclesassociationsqui
prennentenchargelespersonnesprostitues?

M.SimonHggstrm.Jenesuisprobablementpaslemieuxplacpourvousparlerdela
cooprationpolicireinternationale,tantprincipalementsurleterrain,Stockholm,maisj'aile
sentimentquelacooprationpolicireesttroitecontrelesrseauxinternationaux.Lesttesde
rseauxnouschappent.Largleestmmeque,plusunepersonneesthautplace,mieuxelle
nouschappe,etlacauseenestbienconnue:c'estlacorruption,quiestundfipourles
politiqueseuxmmes,auParlementcommeauGouvernement.

Ensuite,nouscoopronsaveclesassociationsentantquedebesoinmais,unefoisencore,
noussommesdespoliciers,notreinterventionestcirconscriteetcesontpluttlesservices
sociauxengnralquigrentlapriseenchargedespersonnesprostitues.

MmeLaurenceCohen.Dansunmondeidal,touslespaysauraientunelgislation
cohrentecontrelesrseaux,maisladisparitconstatenedoitpasdissuaderlespaysqui
veulentallerplusloinetcetteexpriencesudoisenousmontrequ'ilyadesrsultatslocaux,
dfautd'treinternationaux.Jecrois,ensuite,quel'enjeuestbienlaluttecontreunesclavage
moderne,contrelamarchandisationdescorps,beaucoupplusquepourlerespectdudroit
disposerlibrementdesoncorps.

EnSude,considrezvouslaprostitutiondansuncontinuumdesviolencesfaitesauxfemmes,
commenousyinvitentdesassociationsquirclamentunegrandeloicontrecesviolences,un
textequiincluraitlaprostitution?

M.SimonHggstrm.Laviolencesexuellerelved'unchapitreducodepnal,nousla
considronsenSudecommeuneformedecriminalitdel'hommecontrelafemme.

MmeCatherineGnisson.Vousintervenezdanslesappartementsetvousnousditesqu'il
restedelaprostitutiondanslarue:enconnaissezvouslaproportion?Commentpouvezvous
trecertainquelapnalisationduclientn'apasrendulaprostitutionplusclandestine?

M.SimonHggstrm.Laprostitutiondanslarueestlapartiemergedel'iceberg:laplus
petite,maislaplusvisible.L'essentielsepassedansdeshtelsetdesappartementson
craignaitilyaquinzeansquelapnalisationrendelaprostitutionplusclandestine,c'estl'inverse
quis'estproduit,parcequel'offredeservicessexuelsprocdeparannoncesetqu'ilest
relativementfaciledelestraquer.

MmeCatherineGnisson.Jem'interrogeaissuruneformedeprostitutionquenous
connaissonsenFrance,quisedrouleenextrieur,danslesbois,dansdescamions...

M.SimonHggstrm.C'estextrmementrareenSude:endixans,j'enairencontruncas
seulement.

MmeCatherineDeroche.LaprostitutionestelleillgaleenSude?Sileclientestpnalis
alorsquelaprostitutionn'estpasinterdite,oestlacohrence?N'estcepasinsatisfaisant,sur
leplanintellectuel?

M.SimonHggstrm.EnSude,nousavonschoisidenepaspnaliserlevendeurde
servicessexuels,parcequenousl'avonsregardcommeunevictimedanslaplupartdescaset
quelepnaliser,celareviendraitfragiliserencoreplusunepersonnequiestdjendifficult.
Enpnalisantleclient,lelgislateur,lasocitdanssonensemble,envoientunmessageplus
positifauxindividusquiseprostituent,enleurproposantdel'aidepluttquedelessanctionner.
Laventedeservicessexuelsn'estpaspunie,niencourage,lemessagec'estquela
prostitutionendommagel'individuetlasocittoutentire,c'estquelasolutionn'estpasde
criminaliser,depunirlespersonnesprostitues,maisdelesaiders'ensortir.

M.JeanPierreGodefroy,prsident.LaSudepunitelleleracolage?

M.SimonHggstrm.Non.Lemoyend'actionestalorsletroublel'ordrepublic.

M.JeanPierreGodefroy,prsident.Combiendecondamnationssontellesprononces
chaqueanne?Quesepassetilencasdercidive?Commentfaitesvous,ensuite,pour
arrterdesgenspourlesimplefaitqu'ilsserendentdansunappartement?

M.SimonHggstrm.Larcidiven'aggraveparlapeineencourue,c'estunelimitequenous
avonssignaledansl'valuationgouvernementale,mmesi,enpratique,laplupartdesclients
quenousarrtonslesontpourlapremirefois.

Ensuite,nousarrtonsdesgenssurlabasedesouponsbienprcis,parcequ'ilsfrquentent
deslieuxdontnousavonsidentifisqu'ilsserventdesservicessexuelspayantsetqu'ilsne
serventquasimentqu'celasilapersonnearrtedmontrequ'elles'yrendaitpouruneautre
raison,elleestrelche,maiscelan'arrivequasimentpas.Iln'yaquelesproxntespourse
rendredansceslieuxpourautrechosequ'yacheterdesservicessexuels...

M.JeanPierreGodefroy,prsident.Nousvousremercionspourvotretmoignage.

Larunionestleve17h20.
_________________________________

Source:http://www.senat.fr/compterenducommissions/20140519/cs_prostitution.html

Vous aimerez peut-être aussi