Suachuaotoxemay

BO GIAO DUC VA AO TAO
TRNG AI HOC S PHAM KY THUAT TP.HCM

KHOA C KH ONG LC
BO MON ONG C

Giao trnh

KY THUAT SA CHA MO TO XE MAY

Tp.HO CH MINH 12 / 2007
GV bien soan : LE XUAN TI

1

TkONG Al HOC S FHAM kY THAT TF. HO CHl MlNH
kHOA CO kHl ONG tC
O MON ONG CO
oo0oo

0E 00000 N00 h00

(HE CHNH QUI KHOI K HOA N CHNH AI HOC)

0000I 8IE 0 80k0: lE I0k0 0I

IKAN llIl4
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
2

IK1BN BA| KB| |KI I|.K|M
KKBA |B KK| BBN |1|
11
80 N00 00 00 00
0E 00000 0hI IE h00 Phk 0
IEN KB| |KAN. kY THAT SA CHA MO TO XF MAY
IEN I|EN ANK. IE|KN||A| MEIKB B| KE|A|K|N MBIB|Y||E
B I|N |K| (BfK|). l BBN f[ KB| |KAN & I|EI
IK|NK BB. BA | KB| - KKB| K - KBAN |K|NK BA | KB|
1. N0 c t|00 k0c pkz0:
Sau khi hoc xong hoc phan nay, sinh vien co kha nang:
1.1 Hieu biet c ve cau tao, nguye n ly lam viec cua cac loai ong c moto
xe may.
1.2 Hieu biet c ve cau tao, nguyen ly lam viec cua cac loai he thong truyen
ong s dung tren mo to xe may.
1.3 Phat hien c cac h hong thong thng cua o ng c mo to xe may.
1.4 S dung, bao dng c cac loai mo to xe may ung qui trnh cua nha
che tao.
Z. N0 tz vz0 tzt 00| 000y k0c pkz 0:
ay la mon hoc ly thuyet tn ch t chon ve ky thuat sa cha mo to xe may.
Mon hoc c giang day sau khi a hoc xong ly thuyet cau tao nguye n ly lam viec
ong c xang.
8. 0|00 k|00 t|00 q00t:
Cac mon hoc tien quyet:
- Phai hoc xong mon: Thc tap ong c I.
- Phai hoc xong mon: Thc tap oto I.
4. 0k|0N v0 c0z s|0k v|00:
- D lp ay u cac bai ly thuyet giang tren lp vi thi gian toi thieu la 24 tiet.
- oc trc tai lieu cau tao ky thuat sa cha mo to xe may.
. kz0y 0|0N vz t|00 ck0z0 0z0k y|z :
a. Thang iem 10
b. Tieu chuan anh gia: theo qui che hie n hanh va
- Bang thu hoach: thc te chnh xac, kho ng sao chep.
8. 00| 000y ck| t|0t k0c pkz 0:

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
3

|KAN KB IKB| |AN MBN KB|

|K1BN IEN |K1BN |I IK I|
1 Khai niem ve xe gan may 1T 1T
2 Khai niem ve ong c 2T 2T
3 Cac chi tiet cua ong c 3T 3T
4 He thong phan phoi kh 2T 2T
5 He thong lam mat lam trn 2T 2T
6 He thong nhien lieu 2T 2T
7 He thong a nh la 3T 3T
8 He thong khi ong 1T 1T
9 He thong truye n chuye n o ng 5t 5T
10 Banh xe 1T 1T
11 He thong phanh 2T 2T
12 He thong giam soc 2T 2T
13 Tm pan o ng c 2T 2T
14 S dung bao dng 2T 2T
Tong cong: 30T 30T
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
4

00I 0000 0hI IE 00k h0 0 Phk0
________
1111
________

|K1BN |. KKA| N|EM fE XE MAY ............................................................................................ lI
I. Lch s phat trien cua xe may
II. Cau tao tong quat mot chiec xe may
III. Cac kch thc ac trng cua XGM
|K1BN ||. KKA | N|EM fE BBN |B .......................................................................................... lI
I. Khai niem va phan loai.
II. ong c 4 ky : cau tao chung, nguyen ly lam viec.
III. ong c 2 ky : cau tao chung, nguyen ly lam viec.
IV. Cac thong so ac trng cua ong c.
|K1BN |||. |A| |K| I|EI |0A BBN |B .................................................................................... &I
A. |1 t t|| l|tl t1 l||.
|. Nap may.
||. Xy lanh.
|||. Cac te.
K. |1 t t|| l|tl 1| l1 .
|. Pttong ( Piston ).
||. Xec mang.
|||. Thanh truyen.
|f. Truc khuyu Banh a.
|. K |1 t 1 t|1 t1t t|| l|t l l1 t1.
|K1BN |f. KE IKBN |KAN |KB| KK|. ....................................................................................... lI
|. Cong du ng va phan loai
||. Nnguyen ly lam viec he thong phan phoi kh ong c 4 ky.
|||. Cau tao cac chi tiet cua he thong
|f. C cau cang sen cam
f. ieu chnh sa cha he thong phan phoi kh
|K1BN f. KE IKBN |AM MAI, |AM IKBN .............................................................................. lI
A. He thong lam mat.
|. Khai niem ve s lam mat.
||. Phan loai.
K. He thong lam trn.
|. Muc ch cua s lam trn.
||. ac tnh cua dau lam trn.
|||. Phng phap lam trn .
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
5
- ng c 2 ky.
- ng c 4 ky.
|f. H hong, sa cha he thong lam trn
|K1BN f|. KE IKBN NK|EN ||E0 ........................................................................................... lI
|. Cong du ng, cau tao, nguyen ly tong quat .
||. Cau tao cac chi tiet cua he thong.
|||. Bo che hoa kh t o ng.
|f. ieu chnh bo che hoa kh.
|K1BN f||. KE IKBN BANK |1A ............................................................................................ &I
|. |1 1 r1 |1 |11|.
||. Kt l|1 l1| |1 l|t l.
1. Cau tao he thong anh la ien t.
2. Nguyen ly lam viec cua he thong anh la ien t.
3. S can thiet cua viec anh la sm.
4. ieu chnh, sa cha he thong anh la.
|||. Kt l|1 l1| |1 1t ).
l. Cau tao he thong anh la ac quy.
l. Nguye n ly lam viec cua he thong anh la ac quy.
&. He thong anh la ban dan ( anh la ie n t ).
a. Phan loai S o nguye n ly cau tao.
b. Nguyen ly lam viec.
c. Bao tr, kiem tra he thong anh la CDI.
|K1BN f||| . KE IKBN KKB| BBN B|EN ................................................................................... lI
|. Cau tao cac chi tiet.
||. S o nguye n ly lam viec cua he thong khi ong.
|||. H hong, sa cha he thong khi ong.
|K1BN |X. KE IKBN IK0YEN |K0YEN BBN ............................................................................ I
A. Cac phng phap truyen ong en banh xe phat ong.
Cac thong so cua he thong truyen ong.
K. C cau khi ong gio ap.
1. Cong dung.
2. Cac nguye n tac truyen lc c cau khi ong.
|. Bo ly hp.
|. V tr bo tr ly hp.
||. Cong du ng va phan loai.
|||. Ly hp co a ma sat, co tay ieu khien.
|f. Ly hp co a ma sat, khong co tay ieu khien.
f. Ly hp khong co a ma sat, khong co tay ieu khie n, ap
dung lc ly tam.
f|. ieu chnh, h hong, sa cha ly hp.
K. Hop so.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
6
|. Cong du ng.
||. Phan loai.
|||. Cau tao hop so.
|f. Van chuyen hop so.
|. He thong truyen ong dung cac xe tay ga.
|K1BN X. KANK XE ............................................................................................................... lI
|. Cau tao Giai thch cac ky hieu.
||. H hong sa cha.
|K1BN X|. KE IKBN |KANK................................................................................................... lI
|. Cong du ng Phan loai.
||. Phanh c kh.
|||. Phanh dau.
|K1BN X||. KE IKBN |AM B| ............................................................................................ lI
|. Cau tao Phan loai.
||. H hong sa cha.
|K1BN X|||. I|M |AN BBN |B ............................................................................................... lI
|. Pan sc nen.
||. Pan xang.
|||. Pan la.
|K1BN X|f. 1 0N KAB 1BN ........................................................................................... lI
|. S dung xe mi.
||. S dung xe tre n ng .
|||. Bao dng.
7. z| ||00 k0c tzp ck0 s|0k v|00:
1. I1| ||t |1t l1 t|||.
1. Le Xuan Ti Ky thuat sa cha xe gan may NXBGD.
2. Le Xuan Ti qui trnh thao rap cac loai xe gan may NXBGD.
|. I1| ||t l|1N K|11.
1. Honda tai lieu huan luyen
2. Yamaha tai lieu huan luyen

K1 r1 lt 1| ||t t11 . |t X1 I1| K) lt ........................................
K1 r1 lt 1| |1 ||t . l. N)t I1 |1t K) lt ........................................
l. N)t f1 |1 |1 K) lt ...........................................
|| ||tN |1 N1 . N)t I1 |1t K) lt . .....................................

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 1

CHNG I
KHAI NIEM VE XE GAN MAY
I. Lch s phat trien ve xe ga n may:
Lch s cua xe gan may co the coi nh s ket h p gia o ng c no va xe hai banh.
Ve ong c rat phc tap, do nhieu ngi phan nhieu la vo danh lam. That ra ong c
ot trong au tien do ky s Phap Etienne Lenoir che tao thanh cong nam 1860. T o
cac nha thiet ke luon luon ngh en viec at ong c len xe nga va xe ap. Tuy vay
mai en nam 1870 chiec xe ap c gan ong c hi nc vi noi sup de ot bang
ru con do ky s Phap Perrot sang che la chiec xe gan may au tien. Nam 1884 mot
ong c no 2 xylanh gan len xe 3 banh do ngi Anh Edward Butler sang che.
Nam 1885 chiec xe au tien chay trc cong chung do ngi c Gotthieb-
Daimler sang che.
Mot trong nhng hieu xe au tien c san xuat o la DAIMLER cua c,
Beeston va Holden cua Anh nam 1897. Do tnh trang ieu khien kho khan (v may
chay cham, khong co ly hp) nen xe hai banh phat trien cham. Mai en the ky XX xe
hai banh mi dung nhie u, nhat la chau Au.
V tr at may au tien c at ngay truc banh xe dan da a vao gia khung xe
nh hie n nay, v tr nay thuan li nhat va tao ne n can bang cho xe. Ve truyen lc au
tien dung day cu roa, ve sau sen c pho bien, mot so xe dung lap chuyen va cac
ang.
Khung xe cang ngay cang c cai tien. au tien xe khong co nhung nh xe ap
hien nay. T t xuat hien nhun trc roi en nhu n sau, nhun bang lo xo roi en nhun
dau (thuy lc). He tho ng ly hp, hop so cang ngay cang phat trien e xe de ie u khie n,
toc o cang ngay cang cao. He thong thang cung c cai tien dan, a so dung thang
um va gan ay mot so xe dung thang a.
Rieng ong c van dung loai 2 th hoac 4 th, dung tch xylanh co the t 50 1300
cm
3
. Ch co nhng cai tien nho v no trang b cho xe gan may gan nh at en mc cao
nhat cua cong suat.
Hien nay xe gan may co vai cai tien mi nh dung thang a, phun xang ien t,
hop so t ong, trang b loai nieng ch co khoang 7 8 cay cam to thay v nhieu cam
nho nh trc ay
Nham cho viec ieu khien xe tr nen de dang he thong ly hp t ong c dung
pho bien cac loai xe n va cac xe tay ga.
II. Cau tao tong quat mot chiec xe gan may :
1. Cau tao tong quat 1 chiec xe ga n may:
Thong th ng mot chiec xe gan may gom nhng bo phan sau:
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 2

HNH 1 - 1 CAU TA O TO NG QUAT XE
1. Cong tac may ong thi khoa co, cha khoa yen 2. Cum cong tac cot, pha, cong tac
ken, cong tac queo 3. Cong t met 4. Cum cong tac en chnh, nut e
5. Tay ga 6. Tay thang trc 7. Bng, vt rap moc treo
8. Ban ap thang sau 9. Cho e chan 10. Cong tac en stop 11. Gio ap 12.
Gac chan 13. De sau 14. Khung gi khi dng hay ay xe 15. Baga trc 16.
Cho ng o nghe 17.Khoa yen 18. Khung gan gat chan 19. Chan
chong nghie ng 20.Chan cho ng ng 21. Cho e chan 22.Can sang so
23. Khoa xang 24. Loc xang 25. Knh chieu hau 26. Yen xe 27. Cao su
giam chan yen xe 28. Nap xang
a. ong c:
La bo may gom nhieu chi tiet va he thong lap ghep lien he mat thie t vi nhau, la
ni ot chay nhien lieu toa nhiet bien thanh c nang roi sinh ra ong lc truyen sang he
thong truyen chuyen ong lam cho xe di chuyen. Muon vay trong ong c phai co cac
chi tiet va he thong sau:
Cac chi tiet co nh va di ong.
Cac chi tiet cua he thong phan phoi kh.
He thong lam trn, lam mat.
He thong nhien lieu.
He thong anh la.
b. He thong truye n chuye n o ng:
Co nhiem vu truye n chuyen o ng t ong c e n banh xe phat ong, thay oi toc
o, moment cua banh xe phat ong tuy theo tai trong va ng sa. He tho ng nay gom:
Bo ly hp, hop so, banh xe rang keo xch (nhong trc); da sen (nhong sau), xch tai.

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 3

mot vai loai moto kho ng du ng sen ma he thong lap chuyen va cac - an. Tren
xe gan may ong c va he thong truyen chuye n ong c rap chung thanh mot khoi ta
thng goi la ong c.
c. He thong chuyen ong (he tho ng di chuye n):
Co tac dung bien chuyen ong quay cua he thong truyen chuye n ong thanh
chuyen o ng tnh tien cua chiec xe. Mat khac no con co tac dung bao am cho xe di
chuyen em du tren nhng oan ng khong bang phang. He thong nay gom: Banh xe
trc, banh xe sau, he thong nhun va khung xe.
d. He thong ieu khien:
Co nhiem vu thay oi hng chuye n ong cua chiec xe. Cho xe chay cham lai hay
dng han e am bao an toan khi giao thong. He thong nay gom tay lai, cac can ieu
khien va he thong thang.
e. He thong ien en coi:
Co tac dung tao tn hie u hoac chieu sang khi xe dng, que o, i trong em toi hoac
cho ong ngi e bao am an toan giao thong. He thong nay gom cac en chieu gan,
chieu xa, en lai, en stop, en queo, en soi sang congtmet, ken, cac loai en tn
hieu. . .
2. Phan loai xe ga n may:
Xe gan may la goi chung cho tat ca cac xe 2 banh co gan ong c. Thc ra danh
t xe gan may (xe may dau) e ch cho cac xe hai banh co gan ong c, khi can thiet
co the ap nh xe ap ma khong dung en may nh Velo Solex, Mobylette, Peugeot,
PC, so con lai goi la Scooter hay moto. Neu c banh xe nho nh Vespa, Lambertta goi
la Scooter, C banh l n goi la moto.
Ngay nay xe gan may phan loai chu yeu da vao ong c. Theo tnh nang ta co
hai loai chnh la ong c 4 th va ong c 2 th.
Loai 4 th dung cho xe co long xylanh t 50 1300 cm
3
.
Loai 2 th dung cho xe co long xylanh t 50 250 cm
3
. Toi a la 350 cm
3
v
loai nay tieu hao nhien lieu nhieu.
Da vao thiet ke ong c th ta co:
ong c may ng (Honda CB 350)
ong c may nam (Honda C50)
ong c may hnh ch V (Harley Davidson)
ong c may nam ngang (B.M.W)
Da vao dung tch xylanh ta co:
ong c loai 49cc (Honda C.50)
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 4

ong c loai 150cc (Vespa 150)
ong c loai 250cc (Yamaha 250)
Da vao cac s dung ta co:
Xe tay ga: Attila, Honda @, Honda Click, SH, Nouvo, Spacy
Xe sang so: Dream, Future, Wave
Thong dung nhat hie n nay van la loai xe gan may 100cc, 125cc, 150cc ch co 1
long xylanh a so la xe 2 th Peugeot, Mobylette (Phap), Suzuki, Yamaha, Bridgestone
(Nhat) va xe 4 th nh Honda Dream, Sirius, Suzuki Viva
Phan loai xe ga n may Honda
V du: Honda C 50 M
Honda C 70 E Econo Power
Honda C 100 M DM Dream II 1984
1 2 3 4 5 6 7
1- Hieu xe thng ai dien cho loai ong c 4 th
2- Ch danh kie u xe nam hay n
Xe Nam: S, SS, CL, CD, CB
Xe N: C
Ngoai ra, Xe Nam hay N co n c thiet ke chuyen dung.
Xe the thao (Sport).
Xe leo nui (Setambler).
Xe ch hang, yen ri (business).
Xe gia nh, banh nho (Family).
3- So phan khoi: ch danh bang so phan khoi a ang ky, thc te so phan khoi nho
hoac ln hn 1cc 2cc.
4- Co ch M la xe co trang b e -ma-r.
5- Th trng lu hanh xe.
E, UK : Lien hiep Anh (May en chong toa nhiet)
GR : Greece
B : Belgium : B
U : Australia : Uc
D, DM, DK : General export: Th trng chung
(DM toc o ke n v Mile gi MPH : DK : KM/gi)
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 5

6- i xe: Ten goi rie ng cho i xe, cung theo te n goi ngi ta con phan biet he
thong anh la bang ma vt hoac tu phong ien CDI.
7- Nm sn xut.
III. Cac kch thc ac trng cu a XGM:

Kch thc
Mio Nouvo
A
Chieu dai toan bo
1820 mm 1935 mm
B
Chieu rong toan bo
675 mm 675 mm
C
Chieu cao toan bo
1050 mm 1070 mm
D
Chieu cao yen
745 mm 755 mm
E
Khoang cach truc banh xe
1240 mm 1280 mm
F
Goc nghieng phng truc lai
26,5
0
25
0

G
o lech phng truc lai
100 mm 112 mm
H
Khoang sang gam xe
130 mm 135 mm
HNH 1-2 KCH THC XE YAMAHA MIO
MIO
G
A
E
D
C
B
F
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 6

1. Chieu dai 5. Khe h vi mat at
2. Chieu rong 6. Goc phuoc trc
3. Chieu cao 7. Vet quet
4. Khoang cach 2 banh xe
HNH 1 - 3 KCH THC C BA N XE GAN MA Y
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 7-

CHNG II
KHAI NIEM VE ONG C
I. KHAI NIEM VA PHAN LOAI:
Tat ca cac ong c dung nhien lieu hoac long, hoac ac, hoac the kh e bien
nhiet nang thanh c nang co the chia thanh hai loai ln: ong c ot ngoai va ong c
ot trong.
ong c ot ngoai: Nhien lieu ot ngoai xylanh nh trng hp ong c
chay bang hi nc, ot than cui noi sot de lay hi nc, dung ap suat hi nc ay
pt - tong van chuye n.
ong c ot trong: Nhien lieu ot chay trong long xylanh xong gian n ay pt
- tong van chuyen nh ong c chay bang xang, dau can hay gaz.
a so xe gan may eu dung nhien lieu xang va ong c c phan lam 2 loai la 4
th va 2 th nh a e cap trc ay.
II. ONG C 4 TH:
1. Cau tao tong quat:
ong c xe gan may 4 th nh Future, Dream, Viva, Nouvo Co nhng c cau va
he thong chnh sau ay:
a. C cau cot may, thanh truyen (truc khuyu tay bien):
Dung e thc hien chu trnh cua ong c, bien chuyen ong le n xuo ng cua pt -
tong thanh chuye n ong xoay tron cot may. C cau nay gom co:
Cac chi tiet co nh: Catte, khoi xylanh, nap quylat.
Cac chi tiet di ong: pt - tong, xec - mang, thanh truyen (tay bien) cot may,
banh trn (volant).
b. C cau phan phoi kh:
Dung e hut hoa kh vao xylanh, thai kh chay ra ngoai ung luc ung th. C cau
nay gom: banh xe rang cot may (nhong chia th), xch cam, banh xe rang cam, cot cam,
co mo, xu - pap hut, xu - pap thoat va cac chi tiet phu thuoc.
c. He thong nhien lieu:
Tao mot t le hoa kh (xang + gio) thch hp tuy theo yeu cau hoat ong cua ong
c. He thong nay gom: Thung xang, khoa xang, loc xang, ong dan xang, loc gio, bo
che hoa kh (bnh xang con), ong thoat. Ngoai ra con co he thong phun xang s du ng
tren cac xe tay ga i mi nh Honda SH 150.

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 8-

d. He thong a nh la:
Dung e tao tia l a ien cao the nhay sang hay chau bugi ot chay khoi hoa kh
a c ep nong xong gian n roi sinh cong. He thong anh la gom 3 loai:
He thong anh la ien t: dung cac xe i cu en i 80.
He tho ng anh la accu: du ng tren cac xe moto, cac xe oto en i 80, cac xe
gan may co e i cu nh: cub 78, 79, Honda 90, 125
He thong anh la ien t: con goi la anh la IC, anh la CDI, c s
dung tren cac i xe 81 tr ve sau nay co e cu ng nh khong co e
e. He thong lam trn:
Dan dau boi trn en cac chi tiet co xat, e giam ma sat. Ha thap nhiet o cac chi
tiet ong c b ot nong trong qua trnh lam viec e tang tuoi tho va cong suat ong c.
He tho ng nay gom catte dau, cac ng dan dau, bm dau. Cac canh toa nhiet uc lien
vi xylanh, quylat.
f. He thong lam mat:
Co nhiem vu rut nhiet o kh chay truyen cho xylanh, quylat va truyen cho moi
trng xung quanh. Co 2 cach lam mat:
Lam mat bang gio ap dung hau het cac xe Honda, Yamaha, Suzuki. . .
Lam mat bang chat long ap dung cho cac xe moto, tay ga: Honda Click,
Yamaha Exciter .. .

HNH 2 1 CAU TA O TO NG QUAT
ONG C 4 TH
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 9-

2. nh ngha cac danh t:
a. T iem: iem di chuyen cuoi cung cua pt - tong, tai iem nay pt - tong
thay oi chieu chay. Ta co hai t iem:
T iem thng (TT): La iem di chuyen tre n cung cua pt - tong.
T iem ha (TH): iem di chuye n di cung cua pt - tong.
b. Khoa ng chay: La khoang cach cua 2 t iem, th ng tnh bang mm. Ky hieu
C.
c. Long xylanh: ng knh o c pha trong long xylanh, thng tnh bang
mm. Ky hieu D.
d. The tch xylanh: The tch tao ra bi s di chuyen cua pt - tong trong mot
khoang chay. (o la the tch not khoi hnh tru ng knh la long xylanh va chieu cao
la khoang chay). c tnh bang cm
3
(cc) hay cubic Inch. K hie u V tnh theo co ng
thc:

: 3.14
D : ng knh xylanh
C : Khoang chay
e. The tch phong no: The tch con lai luc pt - tong TT, c gii han bi
au pt - tong thanh xylanh va nap quylat. Ky hie u v
f. Phan so ep: Con goi la t so nen, la t so gia tch toan bo (V + v) tren the tch
phong no. ky hieu tnh theo cong thc:

V : The tch xylanh
v : The tch phong no
V du: T so nen 7/1 co ngha la pt - tong hut vao xylanh 7 phan hoa kh ma khi
ep lai ch con mot phan. Tren xe gan may t so nen:
oi vi ong c 2 th: : 6:1 8:1
oi vi ong c 4 th: : 8:111:1
g. Th: La s tac dung cua khoi hoa kh oi vi mot khoang chay (na vong quay
cot may).
h. Chu ky: La toan the nhng s thay oi ve ap suat, nhiet o , the tch cua mot
khoi hoa kh t khi hut vao xylanh cho en luc thanh kh chay thai ra ngoai.

x D
2

V = x C
4

=
v
V + v
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 10-

3. Nguyen ly lam viec:
a. Theo chu ky ly thuyet: e hoan thanh mot chu ky, ong c 4 th phai van
chuyen qua 4 th lien tiep o la:
Th hut: Ta quay cot ma y pt - tong t TT di chuyen xuo ng TH tao ap thap
pha sau no. Nh he tho ng phan phoi khi cam oi xu - pap hut m hoa kh c hut vao
long xylanh. Khi pt - tong xuo ng e n TH hoa kh vao ay xylanh, xu - pap hut o ng
lai.
Th ep (ne n): Pt - tong tiep tuc di chuyen chay tr le n TT, luc nay hai xu -
pap eu ong ne n pt - tong ep hoa kh a hut vao th trc. Khi pt - tong len en TT
th ap lc trong xylanh khoang t 8 10 kg/cm
2
, nhiet o loi 300
0
C.
Th no gian: Khi pt - tong len e n TT nh he thong anh la tia la ien
net bugi, ot chay hoa kh va b ep no ng. Hoa kh boc chay rat nhanh, ap lc len
en 30 35 kg/cm
2
, nhiet o loi 2000
0
C, pt - tong b ay xuong rat nhanh do s gian
n cua kh chay. o la th phat ong.
Th thoat: Luc pt - tong ay xuong TH do quan tnh cua banh trn pt - to ng
tiep tuc i len, cam thoat oi xu - pap thoat m ra e kh chay tuong ra ngoai. Khi pt -
tong en TT th xylanh sach kh chay xu - pap thoaut ong lai. Khi pt - tong bat au
i xuong th xu - pap hut lai m ra e khi s mot chu ky khac.
Tom lai s d goi la ong c 4 th v muon lam xong mot chu ky pt - tong len
xuong 4 lan cot cam quay 2 vo ng, cot may quay mot vo ng.

HNH 2 - 2 CAC DANH T KY THUAT
THUAT
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 11-

b. Theo chu ky thc te:
Theo chu ky ly thuyet tre n moi th khi s ngay t iem va cung cham dt
ngay t iem. Khi s tnh t luc xu - pap bat au m, cham dt tnh luc xu - pap va
ong kn. V du: Th hut khi s TT va cham dt TH. Neu ong c hieu chnh
nh the se mat i 30% cong suat. V vay ne n thc te ta ap du ng chu ky thc hanh.
iem khac nhau c ban gia chu ky ly thuyet va thc te la chu ky thc te cac th khi
s hoac cham dt trc hoac sau t iem vi muc ch cho hoa kh hut vao xylanh ay
u hn va kh chay thoat ra ngoai mot cach tron ven.
Chu ky thc te tuy theo loai ong c, nha che tao thiet ke khac nhau. V du oi
vi ong c xe Honda S50 ap dung chu ky thc te sau ay:
Th hut: Xu - pap hut m sm trc TT va ong tre hn 30
0
sau TH. S m
sm va ong tre co muc ch lam cho xylanh c hoan toan ay u hoa kh. Nh vay
tieng no mi manh c.
Th nen: Khi s khi xu - pap hut va cham dt trc TT loi 15
0
luc ay bugi
net la. Ta goi o la s anh la sm.
NEN HUT
NO
HNH 2 3 THEO CHU KY LY THUYET
THUYET
XA
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 12-

C50, C65 S50, S65
HNH 2 4 GOC O PHA N PHOI KH XE HONDA

1.T iem th ng 2. T iem ha 3. Th hut 4. Th ep 5. Th gian no 6. Th thoat
7. Goc anh la sm

Th no: Tia la ien net bugi ot chay hoa kh rat nhanh (loi 1/200 giay) sau
khi chay xong gian n ay pt - tong xuong TH. Khi pt - tong con loi 40
0
en TT xu
- pap thoat m.
Th xa: Xu - pap thoat m sm 40
0
trc TT, kh chay tuo n ra ngoai 1 phan
ln trong luc pt - tong chay xuong, pt - tong chay len kh chay tiep tuc tuon ra ngoai.
Xu - pap thoat ong tre loi 5
0
khi pt - tong qua khoi TT e kh chay co th gi ra het
trong xylanh. Tai thi iem nay ta thay hut m sm 5
0
trong luc xu - pap thoat cha
ong ta goi la 2 xu - pap ci nhau (trong khoang thi gian rat ngan ay kh chay khong
u thi gian doi lai bo che hoa kh).
Theo chu ky thc hanh ta thay rang:
Xu - pap hut ong tre 30
0
trong luc pt - tong t TH i len nhng hoa kh kho ng
b ay tr ve bo che hoa kh la do:
Ap suat trong xylanh luc nay nho hn ap suat kh tri.
Mac dau pt - tong i len nhng cot may quay nhanh trn hut van con manh.
gan t iem ta quay cot may i mot cung dai nhng pt - tong ch i mot
oan ngan.
Xu - pap thoat m sm 40
0
trc TH lam th no gian khong tron ven nhng
khong anh hng en cong suat la v xu - pap thoat m sm mat i mot phan hieu suat
nhng c bu lai trong luc pt - tong chay len khong b can bi sc oi ap cua kh chay,
nh vay ma cong suat ong c tang len.

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 13-

III. ONG C 2 TH:
1. Cau tao tong quat:
Cac xe gan may dung ong c 2 th nh: Suzuki Sport, Yamaha, Kawasaki
Mot ong c 2 th gom cac chi tiet va he thong sau:
Chi tiet co nh: catte, xylanh, quylat.
Chi tiet di ong: pt - tong, xec - mang, thanh truyen, cot may, banh trn.
He thong nhien lieu (Tng t nh o ng c 4 th).
He thong anh la (Tng t nh ong c 4 th).
He thong lam mat (Tng t nh ong c 4 th).
ac iem cau tao:
Xylanh: Co 3 lo, khoang 8/10 khoang chay xuong la lo thoat e bat ong thoat.
oi dien va thap hn mot chut la lo nap tho ng vi catte, di cung la lo hut e bat bo
che hoa kh.
Pt - tong: oi vi ong c xa thng co mot cai bu tren au cong dung
cho hoa kh t catte len khong theo lo thoat ra ngoai.
Catte: Phai nho va that kn v pt - tong trong luc chay xuong se ep hoa kh
catte a len xylanh. Nh vay he thong phan phoi kh xe 2 th tu y thuoc vao v tr cua
pt - tong ong m cac lo xylanh va catte kn.
Van chuyen theo chu trnh ly thuyet

Van chuyen theo chu trnh thc te
HNH 2-5 CHU KY LY THUYET VA THC HANH ONG C 4 TH
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 14-

Rieng xe Yamaha, Vespa, xe 2 th i mi xylanh ch co 2 lo la thoat va lo nap.
Con lo hut c bo tr catte va ong m nh a hut (quat xang) hoac ma cot may.
xe Yamaha th a hut m khi pt - tong cach TT 72
0
va ong lai sau khi qua khoi
TT 54
0
. xe Bridgestone da hut se m khi pt - tong cach TT 72
0
va ong lai sau
khi qua khoi 49
0
. xe Vespa th lo hut m ong tuy thuoc v tr ma cot may. Xe 2 th
i mi lo hut bo tr catte c ieu khie n ong m nh li ga (van mot chieu).
V dung catte e ep hoa kh do o tren o ng c 2 th kho ng o nht vao catte, e
lam trn bang cach pha nht vao xang vi t le khoang 2 5 %, luc van chuyen hi
nht se chui vao cac khe h e lam trn cac chi tiet.
Lu y: ong c 2 th catte khong kn nh phot mon, em kho ng kn, siet vt gi
catte may khong chat ong c se kho ng no c mac dau tat ca cac chi tiet con lai eu
tot.

B
A
HNH 2 6 PHAN LOAI LC O MA Y 2 TH
A: Loai BCHK rap xylanh
B: Loai BCHK rap catte
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 15-

2. Van chuyen:

Muon lam xong mot chu ky ong c 2 th trai qua 2 gian oan (2th) sau:
Th th 1: Pt - tong t TH len TT
Pha tren pt - tong: Lo nap va thoat m, hoa kh catte nap vao th trc tiep
tuc nap vao xylanh. Kh chay tiep tuc thoat ra ngoai (hnh A). Khi lo thoat va nap o ng,
pt - tong bat au ep hoa kh trong long xylanh (hnh B).
Pha di pt - tong: Tao mot ap thap trong catte, hut hoa kh bnh xang con
vao catte.
Th th 2: Pt - tong t TT xuong TH.
Khi pt - tong len en TT th ap lc trong xylanh t 6-8 kg/cm
2
nhiet o loi 280
0

C, nh he tho ng anh la tia la ien net bugi ot chay hoa kh a ep nong xong gian
n ay pt - tong i xuong (hnh C). Khi pt - tong di chuyen xuong 8/10 khoang chay lo
thoat m kh chay tuong ra ngoai, ke en lo nap m hoa kh ep di pt - tong luc chay
xuong theo lo nap vao xylanh (hnh D). Khi pt - tong xuong en TH nh quan tnh
banh trn pt - tong lai chay tr len va mot chu ky khac tai dien.

A
D
Chay
C
Nen
B
Ht
Xa
Kh chy
Np
Xa

Ho kh catte
Thot
Np
HNH 2 - 7 NGUYEN TA C VA N HANH CUA O NG C 2 TH
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 16-

HNH 2-8 GIN PHN PHI KH NG C 2 TH

Nh vay s d goi la ong c 2 th bi v muon lam xong mot chu ky pt - tong len
xuong 2 lan cot may quay 1 vong.

IV. SO SANH ONG C 2 TH VA O NG C 4 TH:
1. Tien li:
ong c 2 th n gian hn o ng c 4 th v khong co xu - pap va cac bo phan
ieu khien xu - pap nh xch cam, cot cam, co mo.
Chay em hn ong c 4 th v khong co tieng keu ong m xu - pap va cac c
cau phu thuoc.
Quay eu vong hn ong c 4 th v moi vong quay la mot th pha t ong con
ong c 4 th 2 vong quay mi co mot th phat ong.
Cung mot cong suat: may 2 th nhe hn may 4 th va t bo phan hn.
Khong can phai co th lanh nghe e hieu chnh xu - pap, can cot cam.
2. Bat tien:
Cung mot c may (cu ng ng knh, khoang chay, t so nen) o ng c 2 th
tieu thu nhie u xang hn o ng c 4 th va co hieu suat nho hn. V du: Cu ng mot c,
ong c 4 th co 10 ma lc th ong c 2 th phai co 20 ma lc. Nhng thc te ch co 15
ma lc.
S giam cong suat ay la do cac nguyen nhan sau:
S can thiet phai m sm lo thoat 8/10 khoang chay xuong lam cho s gian n
kh chay khong tron ven.
Mot phan hoa kh se b chay loi ra ngoai v 2 lo thoat nap cung m.
Dung pt - to ng e ep hoa kh catte lam giam bt mot phan cong suat o ng
c.
V hng ly do va ke tren ne n ong c 2 th ch c ap dung mot so ong c co
cong suat nho nh xe gam may.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 17-

HNH 2-9 NG C 2 TH
LOI XNG NHT RING
Thung nht
nht
Bo che
hoa
Bm
nht
Van kiem tra
tra
Ong nap
nap
Loc nht
nht
Thung xang
xang
V du: AC TNH KY THUAT CU A VAI LOAI O NG C THONG DUNG

Hiu xe
ng
knh
xylanh
mm
Khong
chy pt -
tng
mm
Th tch
xylanh
cc
Phn s
nn
HONDA C50
HONDA C65
VESPA 150
YAMAHA 125
HONDA SS50
NOUVO
MIO
SIRIUS V
SUZUKI 100
ATTILA
ATTILA VICTORIA
JUPITERV
MAXIMO
CLASSICO
KYMCO ZING 150
JOCKEY SR 125
SOLONA 125
LIFAN (GM 110)
HONDA @ 150
HONDA @ 125
39
44
57
56
39
50
50
49
51
52.4
52,4
51
50
50
57,4
52,4
52,4
52,4
58
52,4

41,4
41,4
57
50
41,4
57,9
57,9
54
48,8
57,8
57,8
54
57,9
57,9
57,8
57,8
57,8
49,5
57,8
57,8

49
63
145,45
123
49
113,7
113,7
102
90
124,6
124,6
110,3
113,7
113,7
150
124,6
125
107
153
125

8,8 :1
8,8 :1
6,8 :1
6,8 :1
9,5 :1
8,8 :1
8,8 :1
9,0 :1
9,3 :1
10,1 :1
10,1 :1
9,3 :1
8,8 :1
8,8 :1
9,5 :1
9,9 :1
9,2 :1
9,0 :1
11 :1
11 :1

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-18-

CHNG III
CAC CHI TIET CUA ONG C
A. CAC CHI TIET CO NH
I. NAP MAY (nap quylat, dan au):
1. Cong dung va cau ta o:
Nap may la mot chi tiet ay kn pha tren khoi xylanh nh mot cai em (joint)
bang kim loai hoac bang amiang boc kim loai. No c siet ep cng vao xylanh nh
cac con gurong lap catte va ai oc.
Mat tiep xuc vi xylanh c bao rat phang, pha trong trung xuong cung vi au
pt - tong tao thanh buong ot trong, ni ay co khoan lo ven rang e lap bugi. Xung
quanh nap may co uc cac canh tan nhiet e gia tang dien tch lam mat.
Nap may ong c hai th ch co mot lo e van bugi, oi luc co gan them xu - pap
e xa hi ne n cho nhe khi phat hanh hay tat may. Nap may cua o ng c bo n th ngoai
lo van bugi con co lo e gan xu - pap xa, xu - pap hut va cac c cau cua he thong phan
phoi kh nh cot cam, co mo, sen cam. . .
Xet ve phng dien cau tao kim loai ta chia ra thanh hai loai:
Nap may bang gang: Nap may nay tien li la t bien dang nhng gang truyen
nhiet kem nen kho ng dung cho cac o ng c co t so nen cao. No ch dung cho cac o ng
c co t so nen khoang 6,5 :1.
Nap may bang nhom: Truyen nhiet nhanh, mau nguoi, nen co the ap dung cho
cac ong c co t so nen cao, lam tang hieu suat ong c, nhng nhom hay bien dang
va de cong, venh.
2. Phng phap thao rap nap may:
Khong nen thao nap may trong luc ong c con nong v lam nh the de b
cong, venh.
Khi thao nap may au tien ni long 4 ai oc oi x ng nhau, xong roi mi m
het ai oc ra.
Neu em nap may la loai tot khong nen boi keo (hermatic) len em ma ch
can boi mot lp m mong. Neu boi keo khi thao ra se h khong s dung lai c.
Khi lap nap may phai xiet oi xng nhau, lam nhieu lan va ung sc siet an
nh.
II. XYLANH:
1. Cong dung, cau ta o:
Xylanh la mot chi tiet e pt - tong di chuyen trong o. No hp vi pt - tong nap
may e hut, ep hoa kh.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-19-

H
N
H

3
-
1

X
Y
L
A
N
H

V
A

Q
U
Y
L
A
T

X
E

H
O
N
D
A

1. Xylanh 12. Ong noi loc gio
2. em xylanh 13. Lo xo gi ong noi
3. Quylat 14. Ong noi bo che hoa kh
4. em quylat 17.25.26.27. Vt
5. Nap ay 4 lo 18.19.22. Lo ng en
6. Nap canh bm 21. em cao su
7. Nap tron 24. Chot nh v
8. ai oc ay lo chnh xu - pap 28.29. ai oc
9.10.11.15.20. em kn 16. Ke p gi day
oi vi cac ong c xa xylanh uc lien mot khoi, pha ngoai co cac canh toa
nhiet e tang dien tch lam mat, co khoan 4 lo e xo gurong lap vi catte, nap may.
Pha trong c tien tron goi la nong mai that lang e pt - tong di chuyen trong o.
e cho viec thay the ton kem khi xylanh mon khuyet, ngay nay a so xylanh
eu lam nong ri va e p cng vao xylanh ma ta goi la smi.

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-20-

Xylanh ong c 4 th no ng ch la mot ong tru . Vi ong c 2 th nong xylanh co
khoet lo thoat, lo nap, lo hut. Rieng ong c 2 th xe Yamaha, Vespa, ong c 2 th i
mi nong xylanh ch co 2 lo thoat va nap con lo hut bo tr catte. Pha tren xylanh c
bao phang e lap nap may, pha di cung bao phang rap vi catte gia co mie ng
em bang amiang hoac giay ba, goi la joint chan xylanh. Ben hong xylanh ong c 4
th co d tru cho e cha sen cam, banh long.
2. S mon khuyet cua nong xylanh:
Sau mot thi gian van chuyen, do s co sat gia xec - mang va pt - tong,
xylanh se b mon khuyet cac dang sau:
Se b mon khuyet theo hnh bau duc v s e vao long xylanh khi pt - to ng
chay len va chay xuong.
Se b mon khuyet theo hnh con pha tren mon nhieu hn pha di v chu trc
tiep ap suat va nhiet o cao lien tuc.
Phan tren cung va di cung khong b mon v xec - mang khong di chuyen
en
Khi xylanh mon, pt - tong khong con kn trong xylanh na nen sc nen ong c
se giam, may len dau, buong no ong muoi than, may tieu thu nhieu xang, cong suat
ong c giam, ong c 4 th se thoat khoi trang.
III. CATTE:
Catte thng uc bang hop kim nhom, gom nhieu phan ghep lai vi nhau bang
inh vt, gia hai mat tiep xuc co em amiang hay giay ba. Tuy theo xe ma catte
gom hai phan, ba phan, bo n phan (Honda, Suzuki). Phan ngoai cung ben phai la catte
ly hp, ngoai cung ben trai la catte ay mam la (con goi la catte uoi ca). gia la
hai catte so. Gia hai catte co chot nh v.

HNH 3-2 CATTE HOP SO XE HODA

1. Catte so ben phai
2.em catte so
3. Catte so ben trai
4. Loc nht
5.6 Gu rong

7.8. Long en va oc xa nht
9.10. Chot nh v
11.12.13. Vt rap catte
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-21-

Catte la ni cha cot may, thanh truyen, bo ly hp, hop so, c cau khi ong. oi
vi xe 2 th catte cha cot may, thanh truyen oc lap vi catte cha ly h p va hop so v
catte nay dung e ep hoa kh. oi vi xe 4 th cac catte thong vi nhau e nht lam
trn chung cho ong c, ly hp, hop so.
Pha ngoai catte ni bat xylanh c bao phang va co ven rang e gan 4 gurong
rap xylanh nap may lai thanh mot khoi. xe Honda sat lo tay phai pha di co khoan
mot lo nho e dan nht boi trn len dan au, th sa cha goi la lo ghen. Gia hai mat
tiep xuc co em bang amiang. Ngoai ra catte con phai d tru cho e lap bac an, bac
thau cho cac truc may s cap, th cap va cac truc phu khac.
oi vi ong c 4 th dan au con co catte (nap) 4 lo, nap tron, nap canh bm.

B. CAC CHI TIET DI ONG
I. Pt - tong:
Pt - tong la chi tiet di ong trong xylanh. No nhan nang lc cua th no va truyen
cho cot may trung gian cua thanh truyen. No con dung e hut, ep hoa kh, ay kh chay
va truyen nhiet cho xylanh.
Pt - tong thng anh bang hop kim nhom thanh mot khoi hnh tru , phan tren kn,
phan di rong va pha trong co gan e tang o ben. Mot pt - tong th ng c chia ra
thanh 3 phan:
1.Catte 2. Ban ap oi so 3. Cao su boc
4. Vt siet ban ap 5. Phot chan dau cot sang so 6.7. Vt catte
HNH 3-3 CATTE UOI CA
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-22-

au pt - tong: Thng bang phang, mo len hay co bu, e chu ap lc ln tuy
theo moi nha che tao. Tre n au thng co ghi c (code) pt - tong ang dung va dau
mui ten hoac ch IN nh v lap rap.
V du: oi vi xe Nhat thng co 5 c (code): standard (STD), c 1,2,3,4 va moi
c cach nhau 0.25mm (STD; 0,25; 0.50; 0.75; 1,00).
V du: tren au pt - tong co ghi 0.75 co ngha la pt - tong c 3, ng knh no ln
hn ng knh nguyen thuy la 0mm75. Dau mui ten thng h ng ve pha trc (pha
ong thoat) hay ch IN ve pha xu - pap hut.
Than tren pt - tong: Co moc ranh xung quanh e lap cac vong xec - mang. So
ranh tuy theo nha che tao. Thng xe gan may loai 2 th co 2 ranh, 4 th co 3 ranh.
Tren ranh pt - to ng ong c 2 th co gan chot nh v (ac go ) e xec - mang kho ng
quay tron. Di cac ranh co khoan mot lo e gan truc (axe) pt - tong.
Than di pt - tong: Dung e kem pt - tong va truyen nhiet cho xylanh, than
di thng co hnh bau duc, pt - tong ong c 2 th than di th ng khoet trong mot
lo e hoa kh theo o vao catte. V au va than tre n trc tiep vi kh e p va nhiet o cao
nen bao gi cung nong hn than di nen ngi ta thng tien ng knh than tren
nho hn than di t 0.03 0.05% ng knh.
Truc pt - tong (axe pt - to ng): Dung e noi pt - tong va chan thanh truyen. Co
nhiem vu nhan va truye n lc t pt - tong qua thanh truyen lam quay cot may. Truc pt -
tong thng lam bang thep trui cng gan va van qua khau thau chan thanh truyen va
hai lo khoan pt - tong. e gi cho truc pt - tong khong chay ra ngoai lam tray long
xylanh, ngi ta gan hai vong khoa (cirlip) hai au truc tren lo pt - tong.

KCH THC VAI LOAI PT - TONG THONG DU NG
Hieu xe Standard Code 1 Code 2 Code 3 Code 4
Honda 70
Future, Dream
Wave
Max
47 mm
50 mm
52.5mm
53 mm
47.25
50.25
52.75
53.25
47.50
50.50
53
53.50
47,75
50.75
53.25
53.75
47.80
50.80
53.50
53.80
HNH 3-4 K HIU TRE N PT - TONG
0.75 1.00
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-23-

z

Viva
Sirius
Jupiter
53.5mm
49 mm
52.5mm
53.75
49.25
52.75
54
49.50
53
54.25
49.75
53.25
54.50
49.80
53.50
HNH 3-5 CAC CHI TIET DI ONG
1. Xec - mang 9.Truc tay quay (ac den)
2. Pttong 10. Banh xe rang cot may
3. Truc pttong (banh xe rang chia th)
4. Vong khoa 11. Vo ng chem
5. Thanh truyen 12. Chot Clavet
6. Bac an ua 14. Bac an cot may
7.8. Tay quay cot may 15. an ua ri

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-24-

II. XEC - MANG:
Xec - mang la nhng vong an hoi bang gang xam hay hat the p mn lap vao
nhng ranh pt - tong co nhng co ng dung sau:
Lam kn gia pt - tong va xylanh Kem pt - tong trong xylanh
Truyen nhiet cho xylanh Gt dau dnh vao long xylanh
Tren pt - tong o ng c 4 th co 3 loai xec - mang:
Cai tren cung tiep xuc truc tiep vi kh chay goi la xec - mang la mat ngoai
xec - mang nay co ma Chrome e tang o ben ne n co mau trang xung quanh.
Cai th nh goi la xec - mang ep (xec - mang lam kn), hnh dang giong nh
xec - mang tren, khong ma, thng co mau xam am.
Cai cuoi cung la xec - mang gt dau co nhiem vu gat dau tren long xylanh a
ve catte, hnh dang xec - mang nay thng co lo xung quanh.
Cub 81 ve sau xec - mang gt dau gom 3 mieng, hai vong thep hai ben ke p gia
mot lo xo. Do o th th ng goi la bo bac 5 la.
Xec - mang c che tao cung c vi pt - to ng ne n tren xec - mang thng co ghi
c (code) giong nh pt - tong, luc rap vao nh e mat co ch h ng len au pt - tong.
ong c 2 th co 2 loai xec - mang la la va lam kn khong co xec - mang dau v
dau lam trn hoa tron vi xang chay thai ra ngoai cung kh thoat.
Do s van chuyen cua pt - tong ne n pt - tong va xec - mang di chuye n oi vi
xylanh, con pt - tong th di chuyen oi vi xec - mang. V vay sau mot thi gian van
chuyen xung quanh xec - mang, ranh pt - tong va canh xec - mang b mon, hoa kh, kh
chay lot xuong catte sc ep yeu i va nht c a len phong no lam chet bugi mau
ong chau, phong no mau ong muoi than.

1
HNH 3-6 XEC - MA NG 3 LA , 5 LA
2

3
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-25-

III. THANH TRUYEN (tay den):
1. Cong dung:
Thanh truyen la mot chi tiet noi lien gia pt - tong va cot may. Nh thanh truyen
va tay quay ma s chuyen ong thang cua pt - tong c tao nen t s chuyen o ng
xoay tron cua cot may. Khi lam viec thanh truyen nhan lc gian n cua kh chay va lc
quan tnh cua cot may banh a nen thanh truyen c che tao bang thep ac biet co
pha Chrome va Niken hay Vanadium e tang sc chu ng.
Cau tao: Gom co 3 phan:
Chan (au nho thanh truyen):
La mot ong thep tron ren dnh vao mnh, noi lien vi pt - tong nh truc pt - tong.
Gia chan va truc thng co gan mot khau thau, hoac trang mot lp hp kim co xat
hoac mot vong bi ua kim (Yamaha), pha ngoai khoan lo e dau vao lam trn.
Than thanh truyen:
Noi lien gia au ln va au nho, mnh th ng co tiet dien tron ro ng ruot hoac
tiet dien hnh ch I. Hien nay a so tiet dien hnh ch I v nhe ma van cng.
au (au to thanh truye n):
La mot ong thep hnh tron ren dnh vao mnh. au to c rap vao cot may nh
truc tay quay (ac den), gia au to va truc tay quay la mot vong bi ua. ngoai co
khoan lo e nht vao lam trn. oi vi xe 4 th lam trn bang cach tat nht, cuoi au
ln co uc them muong tat nht.
oi vi mot so xe moto ln au ln thanh truyen gom 2 phan, mot na dnh lien
vao mnh, mot na goi la non c bat vao phan kia nh 2 cay bulong. Trong tr ng
hp nay vo ng bi ua c thay bang hai mieng bac lot.

Chan
Than
au
HNH 3-7 THANH TRUYE N
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-26-

2. H hong cua thanh truye n:
Sau mot thi gian s dung, do s tac dung cua nhieu lc thanh truyen thng gap
cac h hong sau:
Den am: La tam gi a au ln va au nho khong song song nhau hoac mnh
thanh truyen khong phang. Neu am t th ong c no ng may, pt - tong, xylanh b tray
mot ben, am nhieu th pt - tong ket trong xylanh, khong di chuyen c.
Den khua: Khe h gia truc tay quay va vong bi ua ln hn gii han cho phe p.
Ac pt - tong khua: Khe h gia au nho va truc pt - to ng ln hn gii han cho
phep.
Lot den: Dau lam trn khong e n c vo ng bi hoac mat tnh chat lam trn, lam
chay vong bi, truc hay au l n.
Tat ca cac h hong tren eu em e n tiem chuyen mon sa cha hay thay the goi
la ep den.
IV. Truc khuyu- banh a:

1. Truc khuyu (cot may):
Cot may la chi tiet chnh cua ong c, no nhan nang lc cua th gian n va chuyen
ong thang cua pt - tong ra chuyen ong quay tron qua trung gian cua thanh truye n
Cot may cua xe gan may thuoc cot chap ngha la gom cac thanh phan cua cot
may che tao ri roi sau o ep chat lai vi nhau thanh cot may. Cac thanh phan ay gom:
Cot
Banh a
HNH 3-8 TRUC KHUY U BANH A
A
Truc tay quay
quay
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-27-

Mot khuc tien tron ma ni o ta gan au to thanh truyen goi la truc tay quay
(ac den).
Hai khuc tien tron lap tren hai bac an catte goi la truc cot may.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-28-

Truc tay quay noi lien vi cot may bang hai canh tay quay cot may.
Hai au truc cot may, mot au thng co dang con co moc ranh chot clavet
e lap banh a t (volant), au kia e rap banh xe rang ieu khien bo ly hp (nho ng
hu) hay bo ly hp
oi vi cot may xe 4 th con co banh xe rang cot may (nhong chia th) lap ep
cng mot au truc e ieu khien he thong phan phoi kh. Gia truc pha rap ly hp
co khoan lo dau e lam trn bac thau ly hp va ac den.
2. Banh a (volant):
Banh a co cong dung tch tr nang lng sinh ra trong qua trnh gian n va
truyen nang lng ay trong qua trnh tieu hao nh hut, ep, thai. Nh co banh a ma
ong c quay eu vong hn giu p qua trnh khi ong may de dang ( xe gan may v tay
quay cot may co khoi lng cua no chiem 80% khoi lng chi tiet chuyen ong cua
ong c cho nen cung co cong dung tch tr nang lng nh banh a). Tuy theo loai xe
gan may ma banh a con co cong dung khac nh: gan cac phm nam cham e gay t
tnh cho he thong ien, gan quat gio e lam mat ong c, gan cam ngat ien dung cho
he thong anh la. Vanh ngoai banh a co ghi cac dau:
Mui ten (): ch chieu quay volant.
Dau T (Top Death Center): iem chet tren.
Dau F (Firing point): iem phat la.
Dau ll: goc anh la sm t ong khi dau nay ngang vi dau khuyet co ng
catte.

KCH THC BAC AN VAI COT MAY THONG DUNG

Honda C50: 6304 Yamaha n : 6204
Kawasaki : 6203 Yamaha nam: 6304
Suzuki n : 6003- 6203 Suzuki nam : 6303

C. H HONG SA CHA CAC CHI TIET ONG C
1. Kiem tra mat phang quylat, xylanh:
Neu mat phang tiep xuc cua xylanh, quylat b cong, ve nh sc nen se x ong c se
khong hoat ong c hoac c nhng cong suat kem, may nong, hao xang. Ta kiem
tra bang cach:
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-29-

Dung mot thc chuan that thang e tren mat phang, di chuyen theo moi
chieu, e trc anh sang neu co anh sang roi qua th quylat b venh. Kiem tra cac v
tr nh hnh ve .

Rai bot mau eu le n mat ban ra hay tam kieng day u p mat phang xuong di
chuyen theo hnh so 8,xong gi len xem bot mau co an eu hay kho ng ne u kho ng
chng to b venh.
2. Ra mat phang xylanh, quylat, catte:
Khi mat phang b venh trong gii han ta ra lai nh sau:
Chui that sach mat phang.
Chui that sach mat ban ra, boi len mot lp cat xoay mong. Neu khong co ban
ra th dung mot t giay nham nhuyen e tren mot tam kieng day c 5 ly.
Up mat phang ra xuong ban ra hay giay nham di chuyen theo so 8 en khi nao
mat phang an eu het la phang.
Ngoai ra sau mot thi gian van chuyen do pt - tong, xylanh mon, do tnh chat
nhien lieu phong ot ong muoi than lam thay oi t so nen, ong c chay t ong v
vay ta phai cao muoi than pho ng ot. Neu ra quylat qua nhie u phong no nho lai cung
sinh ra hien tng chay t ong nh tren.
3. Kiem tra pt - tong, xylanh:
a. Kiem tra pt - tong: Mot pt - tong cu muon s dung lai phai hoi u cac ieu
kien sau:
Xung quanh than khong b tray, st, khong co vet ra lai bang giay nham.
Ranh xec - mang phai va van vi xec - mang, neu ong c 2 th phai co chot
nh v.
Lo ac pt - tong khong ln so vi truc tay quay
Khi th vi xylanh khong qua long
Thc l
HNH 3-9 KIEM TRA MAT PHA NG QUYLAT
QUYLAT
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-30-

b. Kiem tra xylanh: Mot xylanh co the tiep tuc dung c neu cac khe h con
trong gii han va kho ng b tra y st.
Kiem tra s tray st co the nhn bang mat thng ne u co tray st la do hoac
thieu dau boi trn, hoac den am, hoac khe h pt - tong xylanh qua t.
Kiem tra s mo n khuyet. Lay tay s vao long xylanh vung CT neu thay co
dn song hay co chn la a qua mon. Thng khi xylanh mon en noi co chn th ta
phai xoay nhay code, tc la code 0 len code 2, code 1 len code 3.
Ta cungat( the kiem tra o mon cua xylanh bang cach e xec - mang vao lo ng
xylanh. Dung au pt - tong ay xec - mang xuong vung CD roi len vung sat CT
neu khe h xec - mang gia 2 vung khac nhau chng to xylanh b con.

o ng knh long xylanh 6 v tr. Neu co v tr nao vt qua gii han, tien
hanh len cot thay the bo pttong phu h p hay thay mi xylanh

c. Kiem tra khe h gia pt - tong va xylanh:
Thao xec - mang ra khoi xylanh, chui sach pt - tong long xylanh.
e pt - tong vao lo ng xylanh, au pt - tong quay xuong di.
Dung la c o khe h gia xylanh va than di khe h nay phai nam trong
tieu chuan nha che tao. Thng khe h nay t 0.001 0.005 mmcho 1 ng knh.
Nhng tren thc te t ai o theo cach nay ma lam nh sau:
e pt - tong vao long xylanh, xoay chuyen nhieu v tr a ra trc anh sang.
Neu anh sang lot qua nhieu th khe h qua ln.
2 th
4 th
nh
Gia
ay
HNH 3-10 KIEM TRA XYLANH
XYLANH
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-31-

Thc la
Xec - mang
mang
HNH 3-11 KIEM TRA KHE H MIE NG XEC - MANG
MANG
Hoac e pt - tong vao xylanh tha tay nhe ne u pt - tong ri t t la tot, neu ri
t do la khe h qua ln, neu ay manh mi xuong la khe h qua t de b ket may.
Khi khe h qua ln neu tnh trang xylanh con tot th ta thay pt - tong, nhng
thc te thng th ta thay pt - tong mi va xoay xylanh theo code mi cua pt - tong.
4. Kiem tra khe h xec - ma ng:
a. Kiem tra khe h mie ng:
Thao xec - ma ng ra khoi pt - tong, chui sach xec - mang, xylanh, pt - tong.
at xec - mang vao long xylanh.
Dung au pt - tong ay xec - mang xuong khoang chay.
Lay thc o khoang h e gia 2 mie ng cua xec - mang, khe h nay vao
khoang 0.15 mm. Neu t hn phai dung giua mn hay giay nham ra lai, neu ln 0.50 mm
th phai thay xec - mang mi.
Tren thc te t ai dung thc o khe h ma a xylanh len anh sang va xem
khe h c si toc la c.

b. Kiem tra khe h gia xec - ma ng va ranh xec - mang:
Thao xec - mang ra khoi pt - tong chui sach se.
Lay xec - mang e lng xec - mang vao ranh tng ng.
Xoay xec - mang xung quanh ranh xec - mang.
Va xoay va quan sat moi v tr xec - mang eu nam lot di ranh va thap
hn khoang 0.25mm.
Cung moi v tr xec - mang xoay t do va van trong ranh. Khe h nay theo
tieu chuan t 0.01 mm 0.045 mm.
Neu khe h qua t th xec - mang se b ket (dnh) trong ranh, neu ln qua o ng
c se len dau.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-32-

Neu pt - tong cu muo n du ng lai ta phai dung mot xec - mang gay e nao ranh
cho sach muoi than trc khi kiem tra. Khong nen dung au van vt hay li ca e nao
ranh v lam nh the kho ng nhng khong eu ma con h ranh.

5. Kiem tra thanh truyen cot may:
a. Kiem tra bac an cot may:
Khi bac an con nam trong ong c th ta phai thao catte uoi ca ra. Nam volant lac
qua lac lai, len, xuong. Neu lac c, co o r th bac an a mon. Khi cot may a thao
ra ngoai th mot tay gi cot may, mot tay nam ngoai vong bac an lac qua lai xem th
r nhie u hay t. Ne u bac an b mon ong c chay khong eu co tieng keu, la luc co
luc khong, cac chi tiet khac mau mon.
Thng khi thao cot may ra khoi catte. xe 2 th bac an con nam trong catte,
neu ra theo la bac a n r, noi bac an qua rong. xe 4 th bac an ra theo va dnh lien
vi cot may, neu nam lai th bac an r, cot may mon.
b. Kiem tra phot dau:
Tren o ng c 4 th phot dau gan ni cot may pha mam la co nhiem vu kho ng
cho dau vao trong catte theo cot may ra ngoai lam t cac chi tiet tren mam la gay
pan la. Tren ong c 2 th hai phot dau hai ben cot may rat quan trong, ngoai viec
khong cho nht may lot t catte ly hp qua con co nhiem vu e gi pt - tong that kn
e luc pt - tong chay xuo ng th ep hoa kh a len xylanh. Neu phot h ong c chay
yeu, hao xang oi luc khong hoat ong c. Ta kiem tra phot phai trong tnh trang
sau:
Phot kho ng c ran nt hay chai cng, phot an kn ngoai cot may, vong ngoai
kht vi noi bac an. Neu phot cu cao su con mem tot, nhng om khong kht co the la
do lo xo pha trong b gian th ta thao ra cat bt la xo noi lai. Khong c dung vat
nhon, sat e thao rap phot. Neu ong c ang hoat ong, thao volant ra neu thay co
dau mam la chng to phot dau cot ma y b h, h.
HNH 3-12 KIEM TRA KHE H GIA XEC MA NG
VA RA NH XEC - MANG
Xec - mang
mang
Thc la
Xec - mang
mang
Pttong
g
Sai
Pttong
g
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-33-

HNH 3-13 KIEM TRA KHE H GIA TRU C TAY QUAY VA A U
LN DE N
c. Kiem tra bac thau, chan de n:
Neu truc pt - tong (ac) vi pt - tong khe h co n nam trong pham vi cho phep
(di 0.12mm) th ta mi kiem tra tiep khe h gia chan de n va truc pt - tong.
oi vi xe Honda pha trong chan den trang mot lp hp kim. Xe Yamaha dung
bac an kim. Cac xe con lai thng dung bac an thau. Thng o r gia chan den
va truc pt - tong la 0.08 0.10 mm neu vt qua phai thay the e khoi co tieng keu
truc pt - tong. Thay the thng co hai cach hoac la thay truc pt - tong mi hoac la
ong bac thau mi chan den tuy theo tnh trang cu the .
d. Kiem tra khe h gia truc tay quay va au ln den:
ay au l n thanh truye n qua mot be n va o khe h ben bang thc la hoac o ng
ho so nh hnh ve.

Neu khe h nay qua gii han ong c se co tieng khua trong luc van chuyen, ta
goi la den khua. Thng khe h nay th theo kinh nghiem nh sau:
Thao ri cac chi tiet con lai den va cot may.
Tay trai nam than den gi len e cot may treo di au den.
Dung mu ban tay phai go manh len au nho den.
Neu co tieng ke u kim kh phat ra th phai em i e p de n, ne u khong co tieng
keu la con tot. oi luc gap den qua r, ta lac len xuong, qua lai cung biet c.
Khi em en tiem ep den ta ch xem th re ng an, truc tay quay co n du ng
c hay phai thay luon tuy theo tnh trang cu the. V cac chi tiet nay phai dung may
ep ep ri lay den ra mi biet c.
Ngoai ra ta con kiem tra lo gan chot clavet, ranh ven rang au cot may, truc cot
may ni gan 2 bac an va e ngh sa cha luon trong khi ep den.

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M

- 33 -

CHNG IV
HE THONG PHAN PHOI KH
I. Cong dung va phan loai:
He thong phan phoi kh co nhiem vu ong m cac lo thong vi xylanh e hoa kh
hut vao xylanh va cho kh chay thoat ra ngoai u ng luc, ung th.
Tren cac loai ong c 2 th he thong phan phoi kh tuy thuoc vao v tr pt - to ng
ong m cac lo xylanh va catte that kn. Rieng oi vi xe Yamaha BS con tuy thuoc
vao v tr a hut gan cot may vi lo hut ben hong catte. oi vi xe Vespa tuy thuoc
vao v tr mat hong tay quay cot may vi lo hut gan ben hong catte. Xe 2 th i m
nh Honda,Yamaha, Suzuki lo hut bo tr catte ong m nh li ga va ap suat pt -
tong luc di chuyen, pt - tong i len lo hut m , pt - tong i xuong lo hut ong.

Tren ong c 4 th he thong phan phoi kh dung c cau xu - pap.
II. Nguyen ly lam viec he thong phan phoi kh ong c 4 th:
Tren ong c 4 th thng dung c cau xu - pap treo, xu - pap c bo tr nap
quylat c ieu khien theo cac phng phap:
Cot cam bo tr catte c ieu khien trc tiep bi banh rang cot may ieu
khien xu - pap thong qua thanh ay va co mo (OHV).
Cot cam bo tr dan au c ieu khien bi banh rang cam ieu khien xu -
pap thong qua co mo (OHC).
Cot cam bo tr dan au ieu khien trc tiep xu - pap.
HNH 4 1 CAC LOAI ONG C 2 TH
a: Lo hut rap catte
b: Lo hut rap xylanh
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M

- 34 -

C cau nay c du ng tre n hau het cac ong c xe gan may hien nay gom cac chi
tiet sau:
Mot banh xe rang cot may (nhong chia th) gan cot may.
Mot si sen cam truyen chuyen ong t banh xe rang cot may cho banh xe rang
cot cam.

Mot bang xe rang cot cam gan au cot cam, tren cot cam co hai bu cam,
cot cam lap trong hai b cot nap quylat.
Hai co mo gan tren hai cot co mo e ieu khien xu - pap.
Hai xu - pap mot cai la xu - pap hut, mot cai la xu - pap thoat gan tre n nap
quylat thong vi phong mo nh cac chi tiet phu thuoc nh lo xo, chen chan, chot chan.
Nguyen ly lam viec he thong phan phoi kh o ng c 4 ky:
Khi ong c hoat ong banh xe rang cot may ke o banh xe rang cot cam quay theo
nh sen cam. Banh xe rang cam keo cot cam tren o co 2 bu cam quay theo. ky
hut bu cam hut oi co mo lam xu - pap hut m ra, hoa kh c hut vao xylanh, cuoi
ky hut bu cam khong oi na lo xo ay xu - pap hut ong lai. 2 th nen va n gian
2 xupap eu ong. en ky thoat bu cam thoat oi co mo e xu - pap hut m ra kh
chay b ay ra ngoai, en cuoi ky thoat cam khong oi na lo xo ay xu - pap thoat
ong lai. Vao chu ky ke tiep xu - pap hut lai m ra va c nh the ma he thong lam viec.

OHV OHC
CAM IEU KHIEN
XU - PAP TRC TIEP
HNH 4 -2 CAC PHNG PHA P IE U KHIEN XU - PA P
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M

- 35 -

III. Cau tao cac chi tiet cua he thong:
a. Banh xe rang cot may:
Theo chu ky van chuyen ong c 4 th muon lam xong mot chu ky pt - tong
len xuong 4 lan cot may quay 2 vong cot cam quay 1 vong v moi xu - pap ch ong m
1 lan. Do o banh xe rang cot may co ng knh hay so rang bang na banh xe rang
cot cam.
Banh xe rang cot may c che tao ri roi ep cng vao au cot may, pha
ngoai bac an a so at ben trai cot may.
b. Banh xe rang cam va cot cam:
Banh xe rang cot cam co ng knh ln gap oi banh xe rang cot may c
lap au cot cam co nhiem vu nhan nang lc t cot may e ieu khien xu - pap o ng
m ung luc, ung th.
Banh xe rang cam c lap au cot cam nh 2 hay 3 con vt co mot v tr
thch ng ma thoi. Pha ngoai gan cac rang co mot dau ch O, luc nao dau nay ngay
vi dau khoet au quylat th cot cam ang cuoi th ep, hai xu - pap e u ong.
Cot cam la mot cay cot bang thep 2 au tien tron ta hai ben lo cot nap quylat,
i 81 tr ve sau hai au ta le n bac an co 2 bu cam ieu khien hai xu - pap, cot co
khoan cac lo dan dau boi trn, mot au cot cam co khoan cac lo ven rang e lap
banh xe rang cam. Ngoai ra con mot lo khong ven rang luc ta quay lo nay ngay vi dau
khoet au quylat cung la cot cam cuoi th ep.

HNH 4 - 3 HE THONG PHAN PHOI KH VA C CAU CANG SE N CAM

1. Banh rang cot may 2. Banh rang cot cam 3. Sen cam
4. Banh dan hng 5. Banh cang sen 6. Banh rang ie u khien bm nht
7. Can cang sen 8. Pt - tong 9. Lo xo tang
10.Oc ay pha di 11. Van mot chieu

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M

- 36 -

Co mo
Xu - pap hut
hut
Xu - pap thoat
thoat
Cot
cam
HNH 4 - 4 MOT CO MO IEU KHIEN HAI XU - PAP
PAP
c. Co mo:
Co mo con goi la on ganh, chi tiet trung gian gia cot cam va xu - pap co
nhiem vu bien chuyen ong xoay tron cua bu cam thanh chuyen ong len xuong
ong m xu - pap. Co mo c ren bang mot th thep ac biet, mot au chu sc ay
cua bu cam, mot au chu sc ay cua lo xo xu - pap. pha chu sc ay cua xu -
pap co gan mot vt va tan e ieu chnh khe h xu - pap.

Co mo c gan tren mot cay cot bong quylat goi la cot co mo. Cot nay mot
au co ven rang, mot au khong, au co ven rang hng ra ngoai e thao rap de dang.
Cac xe moto, Space, FX loai 4 xu - pap mot co mo ieu khien 2 xu - pap.
d. Xu - pap:
Mot xylanh ong c co 2 xu - pap, mot cai goi la xu - pap hut (cac xe co ng
suat ln co 4 xu - pap), mot cai goi la xu - pap thoat. Xu - pap hut co nhiem vu lam cho
xylanh tiep xuc vi bo che hoa kh ky hut va xu - pap thoat lam cho xylanh tiep xuc
vi kh tri ky thoat.
Ca hai xu - pap eu co hnh dang giong nhau va c ren bang mot th thep
ac biet co pha Niken e u sc cng chu ng nhiet o cao va s va ap lien tiep ma
khong bie n dang. Mot xu - pap gom 3 phan:
Mot au hnh tay nam co vat cai li hnh non ma goc chop thng 90
0
hay
120
0
. Th ng xu - pap hut co au ln hn xu - pap thoat e cho hoa kh hut vao nhieu
hn, tren au co tien mot cai ranh dung e xoay xu - pap.
Than xu - pap e hng dan truyen ong xu - pap, than c tien tron va di
chuyen trong mot ong goi la ong kem xu - pap.
uoi xu - pap cuoi cung c tien nho hn than mot t, tren uoi co tien
ranh e lap chen chan lo xo xu - pap va chot chan.

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M

- 37 -

Xu - pap thoat Xu - pap hut

e. Cac bo phan phu thuo c:
Ong kem xu - pap (ght): La mot ong hnh tru co mot cai li gia c lap
vao quylat bang cach ep cng. Mat tru pha trong dung e hng dan xu - pap len
xuong, c lam bang gang v kim loai nay co tnh chat t boi trn. Ong kem xu - pap
mon co the len dau phong no, hut gio vao xylanh neu la xu - pap hut va kh chay x ra
phong au quylat neu la xu - pap thoat.
Lo xo xu - pap: Co nhiem vu o ng kn xu - pap tren be cua no khi cam kho ng
con oi na. Lo xo lam bang the p trui cng, mot au da vao li ong kem au khac
chui vao chen chan uoi xu pap.
Chen chan, chot chan: Chen chan la ni ta lo xo e xu - pap muc ch gii
han o bung cua lo xo e xu - pap o ng c kn. Chen chan lap uoi xu - pap va
c khoa lai nh hai na chot chan dang con hnh mong nga.
Be xu - pap: La ni li xu - pap ta len khi no ong kn goc o cua be tuy
thuoc vao goc o cua li. Co loai be uc lien ni quylat, co loai c lam ri roi ep
cng vao. Be c lam bang thep e giam s mon khuyet. Hien nay a so be eu lam
ri e van e thay the de dang.
Pht chan nht: Lap sat ong kem co nhiem vu chan nht kho ng cho hut vao
xylanh hay theo kh chay thoat ra ngoai. Neu pht mon kh chay co mau trang xam.
ac iem he thong pha n phoi kh xe Dream va ca c xe thong dung hien nay:
u iem cua he tho ng nay la khi o ng c ngng xu - pap thoat luon m nh vay
ma khi ong lan ke tiep de dang.
C cau nay gom co :
Mot khung la thep rap tre n hai truc co mo, tren khung co mot lo xo va mot
mau can.
Mot cam nho lien ket vi cot cam dang lp mot chieu, tre n cam nay co mot
chot chan.

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M

- 38 -

1
2
3
4
5
6
7
8
3

1. Khau mot chieu cot cam
cam
2. Chot chan cam nho
3. Lo rap vao ac co
4. Mau can
5. Chieu quay cot cam
6. Lo xo e mau can
7. Khung la thep
8. Cot cam
HNH 4 - 6 C CAU CHO NG XOAY COT CAM AU QUYLAT

Nguyen ly lam viec:
Khi tat may volant quay theo quan tnh roi mi dng han va thng trc khi d ng
han volant b tra ngc lai do th ep, khi volant quay ngc lai th khau mot chieu quay
theo, cam nho khau mot chieu ieu khien xu - pap thoat m . Gap tr ng hp tra lai
manh cam nho khau mot chieu se ep lo xo, mau can a len va cot cam b dng lai v
sc can cua lo xo mau can. Do o khi ngng lai xu - pap thoat luon m. V vay khi
ong nhe de dang. ay la ky thuat mi ma cac xe khac khong co.

HNH 4 - 5 A U QUY LAT XE DREAM

1. Cot cam
2.3. A co mo
4. Bac an cot may.
5. Xu - pap
6. Ong kem xu pap
7. Lo xo xu pap
8. Mo chan co lo xo
9. Cam nho mot chieu
10. Khung rap mau can
1
2
2
3
4
5
6 7
8
10
9
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M

- 39 -

HNH 4 - 7 CAC CHI TIET HE THONG PHAN PHOI KH XE HONDA

1.2. O ng kem 10.11. Lo xo
3. Cot cam 12. Che n chan
4. Co mo 14. Chot chan
5. Truc co mo 15. Vt ieu chnh xu - pap
6. Xu - pap hut 16. ai oc khoa
7. Xu - pap thoat 17. Vo ng khoa gi ong kem
kem
8.9.13. Nap chup va chot chan dau xu - pap thoat
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M

- 40 -

IV. C cau ca ng sen cam:
Thiet b cang sen cam se khac phuc o chung trong sen cam. Ngay nay hau het
cac thiet b cang sen cam c s dung e ieu chnh o chung sen mot cach t ong.
Hoat ong:

Khi co o chung trong sen cam,
dau nht trong buong thuy lc i qua
khe h gia vien bi thep va mat ta cua
no nen ay tru trt di chuyen len tren
ay can cang sen cam e khac phuc o
chung.

Khi can cang sen cam ay vao tru
trt, tru trt di chuyen xuong lam cho
vien bi ta vao mat ta cua no ong lai
khe h nen dau nht khong quay tr ve
buong thuy lc c. Tru trt khong
the b ay xuong. Do o viec cang sen
cam c duy tr.

Thiet b cang sen loai thuy lc oi
vi xe Honda (C50/70/90/100), pt -
tong tang thuy lc c ay len nh
lo xo ay can cang sen cam thong qua
tru trt. Trong pt - tong tang pha
tren buong thuy lc bo tr van mot
chieu, van nay gom co mot vien bi thep
va mat ta cua no. Nh van mot chieu
dau nht lam trn ong c vao ay qua
van mot chieu (bi kiem tra).

Loai khoa thuy lc
lc
Can cang
cang
sen
Tru trt
trt
Dau nht
Bi thep
thep
Lo xo
Buong thuy
thuy
lc
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M

- 41 -

HNH 4 - 8 CAC LOAI KHOA THUY L C
Kieu vt chu tai lo xo Kieu ieu chnh c kh
Ngoai ra con co c cau ca ng sen cam cac dang khac:

IV. ieu chnh s a cha he tho ng phan phoi kh:
1. Rap da hut vao cot may xe Yamaha va Bridgestones:
Da hut rap vao cot may co nh v san, tuy nhien ne u khong e y ta se rap lon
180
0
(na vong) va rap nh sau:
Quay cot may e pt - tong len TT.
Rap da hut vao cot may, xoay da hut the nao e da hut khong ay lo hut.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M

- 42 -

Lap nhong cam 1, sen cam 2
Xoay cot may theo chieu kim
ong ho .
Canh thang dau vach I (a) tre n than
volant ien vi dau co nh(b) tren loc may.
Xa chot nh v nap da hut lien he vi cot may.
Rap nap ay da hut lai.
Th lai bang cach quay cot may e pt - tong len TT: xo cay van vt vao lo
hut, cay van vt khong b can lai la ung.
2. Can cam:
Can cam ngha la at cho cot cam ung v tr trc khi cho no lien he vi cot may.
oi vi v tr nhat nh cua cot may cot cam phai v tr tng ng e cho xu - pap
ong m ung luc ung th.
Can cam xe Honda:
Quay cot cam e lo kho ng ven rang au cot cam ngay dau khoet ni quylat,
luc nay 2 co mo cuoi th ep.
Quay cot may e dau T tren volant ngay dau khoet ben hong catte, luc nay pt
- tong TT.
Mang banh xe rang cam vao, canh the nao e dau O tren banh xe rang ngay
gia.
Rap au quy lat vao, luc nay 3 lo banh xe rang cam ngay vi 3 lo cot cam.
Rap banh rang cam vao cot cam.
Th lai bang cach quay cot may 2 vong e dau T volant ngay dau catte, luc
nay dau O banh xe rang cam ngay vi dau khoet tre n quylat.

Can cam xe Yamaha:

T F
Banh rang cot cam
cam
Banh rang cot may
Dau khoet ni quylat
quylat
Dau khoet ni catte
catte
HNH 4 - 9 DA U CA N CAM HONDA
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M

- 43 -

Canh thang dau vach I (c) tren banh
xe rang cam vi dau co nh (d) tren au xylanh.
Lap sen cam len banh xe rang cam, lap
banh xe rang cam len cot cam.
Xiet tam bulong gi banh xe rang cam
trong khi gi cot cam khoi xoay.
Thao day gi sen cam.

Chu y:
Khi lap banh xe rang cam, phai am
bao keo cang sen cam pha xa
Canh thang vau (e) tren banh xe rang
cam vi khe tng ng tren cot cam.
Khi dau I volant ngay dau catte th
dau I banh xe rang cam ngay dau au
quylat

3. Hieu chnh xu - pap:
Hieu chnh xu - pap la tao ra mot khe h gia uoi xu - pap va au co mo e khac
phuc s gian n dai cua xu - pap lam cho xu - pap ong c kn. Neu khe h t hay
khong co ong c se thieu sc nen, kho phat hanh, no doi lai bo che hoa kh, oi luc
khong no c. Neu khe h qua nhieu xu - pap se m tre ong sm hoa kh vao khong
u, kh chay thoat khong het va co tieng khua xu - pap. Khe h nay phai theo ch dan
nha che tao. V du o ng c Honda co khe h la 0,05 mm cho ca hai xu - pap.
Phng phap hie u chnh xu - pap ong c Honda:
Thao oc ay xu - pap hut va thoat .
Thao catte uoi ca hoac na p ay lo chan.
Quay volant e pt - tong TT cuoi th ep, luc nay dau T volant ngay dau
catte.
Dung cha khoa 9 ni long oc khoa vt hieu chnh.
Van oc ieu chnh ra hay vao e co khe h 0,05 mm ghi be mat la c
(thng khe h nay t ai dung la c o ma ch cam au co mo lac len xuong khong c,
qua lai c la ung).
Gi nguyen vt ieu chnh va xiet chat oc khoa lai.
Thc hien cho ca 2 xu - pap.
Kiem soat lai bang cach quay volant 2 vong va kiem tra la i khe h .
e
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M

- 44 -

Mieng chem
3
5
4
2
1
HNH 4 - 10 PHNG PHAP HIEU CHNH XU - PA P
PAP
1. Oc khoa
2. Vt ieu chnh
3. ieu chnh
4. Khoa vong
Lu y: Hieu chnh xu pap xe Dream co c cau giam ap chnh v vay khong c
quay ngc volant e a cot cam ve cuoi th ep bi v lam nh vay cam nho se oi xu
pap thoat.

oi vi loai xe s dung shim (mieng chem) e ieu chnh khe h (xe FX) th ta
phai la chon mieng chem theo ung yeu cau cua nha che tao, neu khong co du ng
thc palme o e chon mieng chem lam the nao e khe h gia cam, xu - pap ung
tieu chuan nha che tao.

4. Xoay xu - pap:

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M

- 45 -

Sau mot thi gian van chuyen do s va dap lien tuc, tiep xuc vi ap suat va nhiet
o cao xu - pap se b o , ay kho ng con kn, v vay phai can xoay xu - pap la lam cho
li va be xu - pap o ng that kn.

a. Dung cu xoay:
Lon cat xoay co 2 au, mot ben cat ln, mot ben cat nhuyen, cay xoay, dau nht,
gie lau.
b. Phng phap thc hanh:
Cac chi tiet au quylat a thao ri, chui ra sach se.
Thoa mot lp mong cat xoay len li xu - pap.
at xu - pap vao be cua no.
Dung cay xoay hay cay van vt e xoay bang cach ay xu - pap len chan
xuong va xoay.
au tien xoay bang cat ln, ke en xoay cat nhuyen va sau cung la dau nht.
Muc ch cat ln e pha vet ro, cat nhuyen e lam bang mat va dau nht e cho lang.
Sau khi xoay xong th lai kn bang cach:
Chui sach se be va li, dung but ch gach eu xung quanh li, gan xu - pap
vao be va xoay nhe vong, lay xu - pap ra xem. Neu tat ca lan but ch b xoa la xu -
pap a kn.
Hoac e hai cay xu - pap vao v tr cua no, van bugi vao, lat nga quylat len
o xang hoac dau hoi vao phong no, neu kho ng tham hay chay xuo ng la tot.
Hoac lay tay gi xu - pap o xang vao lo hut hay lo thoat, xang khong chay
hay tham xuong phong no la tot.
5. Kiem tra cot cam:
Neu cac chi tiet a thao ri th ta chui cot cam va lo cot sach se, lap cot cam vao
lo cot cua no, dung hai ngo n tay cai va tro lac nhe au pha gan banh rang cam.
Neu cot cam gan tre n ong c th ta m catte tron ay cot cam, dung cay van vt
nay banh rang cam theo chieu di chuyen cua pt - tong. Neu thay ruc rch th phai ong
lai s mi cot cam.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M

- 46 -

Truc co mo
mo
Co mo
Be mat trt
HNH 4 - 11 TRU C VA CO MO
MO
Theo ch dan o r cua cot cam va lo cot khong qua 0.2mm ln hn se co tieng
keu khi van ong.
6. Kiem tra ong kem:
Neu co dung cu o nh so ke chang han th at vao hong uoi xu - pap lac qua
lai. Khe h tieu chuan gia xu - pap va o ng kem la 0.01mm cho xu - pap hut va
0.03mm cho xu - pap thoat. Hoac khe h gia xu - pap va dan hng xu - pap bang
ng knh dan hng xu pap (a) ng knh than xu pap (b). Ne u khe h ln 0.06
0.08 th phai thay ong kem mi. Goi la ong ght.

Neu khong co dung cu o kiem tra theo kinh nghiem nh sau:Chui sach se
ong kem, xu - pap. Rap xu - pap vao ong kem, ne u dung ngon tay ay nhe ma vao nhe
la tot. T lot xuong la qua mon. Phai ay manh mi xuo ng co the la xu - pap b cong.
Nang xu - pap len 5mm lac qua lai c la ong kem mon.
7. Kiem tra co mo va cot co mo:
Quan sat co mo ne u thay phan au ta vao b u cam co ngan la do lo xo xu - pap
qua manh. Pha au gan oc hieu chnh xu - pap co lan ngang do cham chen chan lo xo
la do be xu - pap qua mon, xu - pap lom xuong cung co the lo xo qua manh hoac lau
khong sa cha.
Lay cot co mo ut vao co mo, lac qua lai e biet o r. o r tieu chuan cua nha
che tao la 0.013 0.037mm. Thc te th nh sau: Thoa nht len cot co mo , h ng cot
xuong at ne u cot t ong tuot ra la khe h qua ln phai ong bac thau lai.

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M

- 47 -

d
a
b
c
HNH 4 - 12 CACH KIEM TRA XU - PAP

a: Chieu dai t do lo xo xu - pap
b: Chieu dai lo xo xu - pap khi lap
c: Lc nen ban au lo xo xu - pap
d: o nghie ng lo xo xu - pap

8. Kiem tra lo xo xu - pap:
Lo xo qua manh se mau mon be, co tieng keu, lo xo yeu ong khong kn. Ca hai
eu kho ng tot. Lo xo ln ngoai chieu dai luc t do la 28,1mm, lo xo nho trong 25,5 mm.
Luc chieu dai ngan hn 1y 5 th phai thay hay chem. Theo kinh nghiem khi rap lo xo
nhng cha rap chen chan ma chieu cao lo xo ngang hoac thap hn uoi xu - pap th
en luc phai thay hay chem.

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 48 -

1. Quat gio
2. H ng i cua gio
3. Vo boc hng gio
4. BCHK
5. Loc gio
6. Ong thoat
7. Ban ap khi ong

Hnh 5 - 1 HE THONG LAM MAT BANG GIO
CHNG V
HE THONG LAM MAT, LAM TRN
A. HE THONG LAM MAT
I. Khai niem ve s lam mat:
Lam mat ong c la rut bt mot phan nhiet lng do kh chay truyen lai cho pt -
tong, xylanh, quylat. Neu khong c lam mat xylanh nong qua lam cho khoi hoa kh
rut vao b n gian ra trong lng hoa kh b giam theo. Hn the na neu ong c no ng
qua se gay ra hien tng chay t ong. Khi ong c hoat ong, lp dau nht lam trn
gia cac bo phan co sat se b chay hoac bien chat lam cac chi tiet may gian n ra bo
ket khong di chuyen c.
Do o e bao am cho cac chi tiet may lam viec bnh thng tang sc ben va
tuoi tho, tat ca cac loai hoat ong eu phai trang b he thong lam mat.
II. Phan loai:
Tuy theo nha che tao, cong suat va cong du ng ong c, he thong lam mat co the
chia ra lam hai loai la lam mat bang gio va lam mat bang nc.
1. Lam mat bang gio:
c ap dung hau het cho cac ong c xe gan may. Vi phng phap nay sc
nong xylanh, quylat se toa ra moi trng khong kh xung quanh. Do o muo n lam
mat co hieu qua tot phai thc hien cac bien phap sau :
Gia tang tiet dien lam mat cua ong c bang uc lien xylanh vi quylat nh ng
canh toa nhiet.
Dung kim loai co he so truye n nhiet ln nh nhom hay hp kim nhom.
Khoi lng kho ng kh lu thong qua dien tch lam mat phai ln. V vay cac
ong c c e trong, li dung toc o cua xe chay tren ng e lay toc o gio lam
mat cac canh tan nhiet. oi vi mot so xe o ng c boc knh nh: Vespa, Spacy, Attila. .
. co trang b them mot quat gio thng goi la ly tam, c gan vao hoac uc lien vi
banh trn (Volant) e tang lu l ng gio tho ng qua cac canh tan nhiet.
Nhiet o moi tr ng kho ng kh xung quanh thap hn nhiet o lam mat.

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 49 -

Bo ieu nhiet
Thung d
tr
Bm nc
Ket nc
Hnh 5 - 2 HE THONG LAM MAT BANG N C
2. Lam mat bang nc:
c ap dung hau het tren oto va mot so loai xe gan may co cong suat ln, toc o
nhanh nh xe ua, moto, cac xe tay ga hien nay nh xe Honda Click, Dylan. . .
a. Cau tao:
Mot he thong lam mat bang nc gom co:
Ket nc: La bo phan cha ng nc lam mat va lam nguoi nc a b nong sau
khi i vao ong c. Ket nc thng co 2 thung nc: Thung nc tre n va thung nc
di thong nhau bi nhng ong nho tiet die n det hnh to ong. Mot so xe i mi con co
them thung nc d tr t ong cham nc vao thung nc chnh khi thung nc chnh
thieu nc. Trong thung nc rin co chat chong ong, chong soi. nhiet o bnh
thng ho n hp nay thng co mau xanh.

Bong nc: c uc xung quanh xylanh, au quylat, la ni nc lu thong t ket
nc en au quylat va ngc lai. Tai ay se xay ra qua trnh trao oi nhiet.
Ong dan: Dan nc t ong c ra thung nc tren, t thung nc di vao ong
c co kha nang chu c nhiet o cao, co the dung ong ong hoac nhom.
Bm: Co cong dung hut nc a lam mat t thung nc di a vao ong c lam
cho nc lu thong tuan hoan en cac ng ong va cac bo phan lam mat. Bm nc
c ieu khien bi buli quat nc hay banh rang t cot may hoac ieu khie n t o ng
bang ien thong qua rle nhiet.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 50 -

Quat: c lap sau thung nc co nhiem vu rut khong kh t trc ngang qua
ruot ket nc e lam nguoi nc nhanh chong, ong thi thoi gio vao ong c. Quat gio
c rap tren mot buli bm nc va quay nh cot may hay c ieu khien t ong
bang ien thong qua rle nhiet.
Bo ieu nhiet: c lap gia ng nc t nap quylat ra thung nc, co nhiem
vu khong cho nc lu hanh ra thung nc neu nc cha at en nhiet o trung bnh
loi 70
0
90
0
C.
ong ho bao nhiet o nc: e giup cho ngi ieu khien theo doi nhiet o
ong c luc may hoat ong. S kiem soat nay c thc hien bang mot vien nhiet ke.

Mot vien nhiet ke thng co 2 phan:
Phan A gan vao ong c.
Phan B la mot ong ho co kim ch lap trc mat ngi ieu khien.
Luc may nguoi mieng kim loai kep gan phan A cha gian n lam cong tac m,
luong ien khong lu thong kim loai keo ong ho ke o cay kim ve pha C (cool). Khi
ong c nong, cong tac phan A ong lai, luong ien chay qua ien tr R trong o ng
ho lam mieng kim loai kep trong ong ho nong gian ra ay ca y kim ve pha H (hot)
Xe i mi ngay nay dung en bao thay cho o ng ho bao nhiet o nc (Vd: Xe
Dylan): Khi m cong tac may th en sang sau 3 giay en tat. Khi ong c chay neu
en sang th nc nong.
b. Nguyen ly lam viec:
Khi ong c lam viec, bm nc quay hut nc t ket nc a vao cac bo ng
nc xylanh, nap quylat. Tai ay nhiet lng cua kh chay truyen cho xylanh quylat
c truyen cho nc lam mat, nc lam mat se nong len qua ong dan nc tr ve ket
nc. Neu nhiet o nc thap hn 70
o
C th bo ieu nhiet cha m nc van lu hanh
4
3
2
1
2
3
1 2
3
Khong noi mat
Noi mat
6
8
7
5
HNH 5 - 3 VIE N NHIET KE VA BO IE U NHIET
1. Cong tac
2. Kim loai kep
3. ien tr
4. Bo phan ngat ien
5. Nc t ong c ra
6. Nc tr ve ong c
7. Nap
8. Hop cha axeton.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 51 -

xung quanh quylat. Ne u nhiet o nc ln hn 70
o
C th bo ie u nhiet m ra nc se i
tuan hoan trong he thong ket nc. ket nc co nhieu la tan nhiet, nc nay se c
lam nguoi bang gio (sc gio khi xe chay hoa c quat gio gan ong c). Sau o nc lai
c hut vao lam nguoi xylanh, quylat. Qua trnh lam mat c nh the tiep tuc.

III. H hong he tho ng lam mat:
oi vi he thong lam mat bang gio khong can bao tr qua ang, ngoai viec
lam sach cac canh tan nhiet, thay the chi tiet khac neu canh tan nhiet gay be hn 20%.
oi vi he tho ng lam mat bang nc:
Nc qua nong:
Hien tng nhan biet: Hien th ong ho ,mau sa c, gia tr hoac en
Nguye n nhan: Thieu nc, thung nc d, bm khong lam viec, can la qua
sm, bo ieu nhiet khong lam viec, t so nen ong c qua cao.
ong c nong thai qua:
La do nhieu nguyen nhan do cac he thong: lam nguoi, lam trn, nhien lieu,
anh la, phan phoi kh.
oi vi he tho ng lam nguoi th ng do cac nguyen nhan sau:
Thieu nc thu ng nc hoac thung nc chay.
Cac ong noi cao su noi khong ky.
Bong nc xylanh , quylat d.
Bm nc khong lam viec.
Canh quat lap ngc.
Bm nc
ng nc tat
Ket lam mat
Van hang nhiet

Nc nguoi
Nc nong
HNH 5 - 4 S O TUAN HOAN N C LAM MAT
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 52 -

Nap bo ieu nhiet khong m.
Nc lon nht:
Hien tng nhan biet: Nht co mau cafe sa.
Nguye n nhan: S mi (ao nc) b mot, ron quylat thoi, phot bm nc h, ron
xylanh h.
Cach kiem tra bo ieu nhiet:
e bo ieu nhiet trong lon nc (trong lon e nhiet ke). un nc nong t t khi
nhiet o nc 70
0
C th nap ieu nhiet bat au m, en 80
0
C th m hoan toan.
B. HE THONG LAM TRN
I. Muc ch cua s lam trn:
Trong ong c co nhieu bo phan van chuyen nh cot may, thanh truye n, pt - tong,
cac banh rang trong he thong truye n ong neu e cac bo phan nay van chuye n t
nhien, cac dien tch co sat dan dan se nong len cac c phan se bien dang, ket cng
khong van chuyen c.
e tranh s kien nay xay ra, ngi ta cho mot lp dau nht gia hai die n tch co
sat lan nhau e bien s co sat thanh co trt va tang tuoi tho cac chi tiet ong c. Dau
lam trn ong c co nhiem vu:
Giam s co sat cua cac bo phan.
Lam sach cac mat tiep xuc.
Lam kn gia hai khe h.
Lam mat cac bo phan cua ong c.
II. ac tnh cua dau boi trn:
oi vi moi loai ong c, ta phai dung mot th dau boi trn thch hp tuy theo s
van chuyen cua cac c phan va theo s ch dan cua nha che tao. S la chon mot th
dau boi trn can c vao cac yeu to:
Nhiet o o ng c trong luc van chuyen.
Cach thc phan bo dau boi trn.
Ap lc cua cac c phan co sat.
Du trng h p nao, dau boi trn phai u ng o long khi nguoi cu ng nh khi no ng
phai gi c o nhn toi a cua no. Ngoai ra dau boi trn con phai:
Khong lo n nc, lon axit lam r cac bo phan.
Khong lo n bui bam lam mon cac bo phan.
Khong bien the trong thi gian s dung.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 53 -

Dau boi trn co nhieu ac tnh trong o co 2 ac tnh the hie n tren bao b san
pham: o nht va chat lng.
1. o nht:
o long cua nht co ch so t 10 e n 140 do hoi SAE (Society of Automotive
Engineers) quy nh: Ch dau that long en that a c
Nht n cap: la nht ch co 1 ch so (Vd: SAE10, SAE30, SAE40)
Nht a cap: la nht co 2 ch so (Vd: SAE20W/40, SAE25W/50). nhiet o
thap co ac tnh nh nht 20, nhiet o cao co ac tnh nh nht 40. Nht a cap giup
cho xe va no may co the tang toc ma khong s hai may v o nht thch hp, nhiet
o bnh thng dau c bm le n de dang va nhanh cho ng en cac v tr la m ong. Rat
thch hp cho xe phan khoi ln.

2. Chat lng cua dau boi trn:
Do hoi API (American Petroleum Institure) cua vien dau mo Hoa Ky nh.
oi vi ong c xang nh xe gan may va cac oto du lch, tai nhe. Chat lng t
thap en cao c bieu th bi cac ch SA, SB, SC, SE, SF, SG, SH oi vi ong c
Diesel dung cho cac xe tai bieu th bi cac ch CA, CB, CD, CDII, CE, CF4, CF-2
Ngoai ra con co tieu chuan JASO (Japanese Automobile Standards Oganization):
Muon at c JASO phai tng ng SF:
Nht pha xang ong c 2 th co cac cap FA, FB, FC
HNH 5 - 5BIEU O S LIE N HE GI A CH SO SAE CAN DU NG
THEO NHIET O MOI TR NG CUA O NG C
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 54 -

Nht o catte ong c 4 th va 2 th co MA (s du ng cho ly h p ngam trong
nht ma sat cao)
III. Phng phap lam trn
1. Lam trn ong c hai th:

oi vi ong c hai th dau lam trn ong c khong o vao catte v catte dung e
ep hoa kh, dau boi trn c pha vi xang vi ty le 2 5%, hi nht se chui vao cac
khe h lam trn cac bo phan khi van chuyen.
oi vi ly hp, hop so c lam trn bang cach o dau vao catte ly hp (catte ly
hp va hop so thong nhau) en mc quy nh (xem thc o dau gan catte hay vt van
hong catte ch mc dau). Luc van chuyen cac banh rang se tat nht vang tung toe lam
trn cac bo phan ben trong ly h p, ho p so.
Xe 2 th i mi nht pha xang o rieng, xang o rieng. Luc ong c van chuyen
nht se c dan xuong mot bm dau gan pha ngoai catte di bo che hoa kh va bm
vao lo hut ni gan bo che hoa kh. u iem cac loai nay la nht c pha vi xang
ong e u ung ty le, khong co hien tng long nht bo che hoa kh nen lam cho o ng
c khi ong de dang. Khuyet iem la cau truc phc tap, de h hong.

Thung xang
Bo che hoa kh
Bm nht
Thung nht
Ong nap
Van kiem tra
Loc nht
HNH 5 - 6 HE THONG NHIEN LIE U ONG C 2 TH XA NG NHT O RIENG
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 55 -

HNH 5 - 7 BM NHT YAMAHA

1.Pt - tong phan lo ra ngoai 2.Cam dnh lien pt - tong 3.Chot ieu khien
4.ai oc chnh lu lng rap vi day ie u khien 5.Tay ga
6,7.Day ga 8.Hoa kh 9.Banh rang ieu khien
10.Bm nht 11.Thung nht 12.Thung xang
A. Mach nhtvao t thung cha B. Xylanh bm C.Vo bm
D.ng nht dan ga ti BCHK E.Phan di vo bm
F.Lo xo luon luon ay cam

Day ga
Day ieu khie n nht
Can Air
Bm dau

HNH 5 - 8 XA NG NHT IE U KHIEN CHUNG BI TAY GA
GA
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 56 -

2. Lam trn ong c 4 th:
Co hai phng phap lam trn: Lam trn bang cach tac dau va lam trn bang cach
bm dau.
a. Lam trn bang cach tac dau:
Phng phap nay ap dung tre n xe gan may P C, may bm, may phat ien cong
suat nho, toc o cham va thc hien nh sau:
Dau boi trn o vao catte en mc an nh au ln thanh truyen co mot muo ng
nho, trong luc ong c lam viec muo ng nay se muc dau va tat tung toe len lam trn
long xylanh, pt - tong, xec - mang, rt vao nhng lo khoet chan au thanh truye n,
bac an cot may. ong thi dau vang len banh rang cot may, len sen cam theo mot cai
mang dan dau bang cao su (con than lan) en lam trn truc cot cam, co mo roi ri rt
chay tr ve catte. Phng phap lam trn nay n gian kho ng truc trac nhng kem hieu
lc oi vi nhng luc xe le n hoac xuo ng doc va cac xe cong suat ln, toc o nhanh.
b. Lam trn bang cach bm dau:

Phng phap nay ap dung hau het tren cac xe hien nay va thc hien nh sau:
Dau boi trn o vao catte en mc an nh c mot bm dau ieu khien bi
banh rang bm dau ben trai c cau tang sen cam, hut dau vao catte theo mach dau
en lam trn cac c phan co sat.
Dau t catte qua li loc vao bm dau (co cong dung hut dau t catte va ay i).
Sau khi ra khoi bm dau chia thanh hai mach:
HNH 5 -9 MA CH LAM TRN TRE N XE HONDA

1. Loc ly tam bo ly hp. 2. Banh xe tang , 3. Bm dau 4.Loc dau
dau

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 57 -

Dau ra lo ghen theo ng dan xylanh (lo xo gu - rong ben tay phai pha
di)len quylat. en cho catte canh bm be n tay phai au quylat dau theo lo khoang
cot cam, vang ra lam trn hai truc co mo cot cam, co mo, banh rang cam, sen cam
ong thi theo pha nay tr ve catte.
Dau theo ng dau re phai theo lo khoan trong catte ly hp ve au tay phai
cot may lam trn pha trong ly hp ay dau c loc theo loi ly tam, theo ng dau
khoang gia truc cot may lam trn c cau cot may, thanh truyen roi vang ra lam trn pt
- tong, xylanh, xec - mang roi tr ve catte.
ong thi cac banh rang he thong ly h p hop so lam dau vang tung toe e lam
trn cac he banh rang thuoc bo ly hp va hop so.

3
4
5
2
1
1
HNH 5-10 LAM TRN BA NG CACH BM DA U

1. Bm dau 2. Loc dau 3. Thung dau
4. Loc tho 5. Loc tinh

Nht cha catte
catte
Nht cha thung nht rieng
rieng
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 58 -

HNH 5 -11 MACH DAU BOI TRN XE GAN MAY HONDA
VA CAC XE THONG DUNG
Loc dau ly tam
Li loc dau
Bm dau
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 59 -

3. Cac chi tiet cua he thong lam trn:
a. Li loc:
Li loc co nhiem vu loc cac chat ban, bui bam lan trong dau e bao ve bm dau,
lam nghet cac ng dan dau, tranh s mai mon cac chi tiet. Li loc la mot mieng
li bang ong xung quanh vien nha c gan ben pha ngoai catte hop so ben phai
pha trc ng dan dau e n bm dau (ngay lo van oc xa dau). Ngoai ra dau con c
loc theo loi ly tam trong bo ly hp.

b. Cay tham dau:
La mot cay sat hay nha, tren au co gan lien vi mot con oc co cho cam tay e
m ra hoac van vao cho de, tre n cay co ghi lan vach cheo hay vach ngang e ch mc
dau hien co, lan tren ch mc dau toi a, gach di ch mc dau toi thieu. Khi muon o
dau ta thao cay tham ra lau sach e vao, xong lay ra xem mc dau dnh tren cay tham
e biet (kho ng van vao).

Li loc nht
HNH 5-12 V TR LI LO C NHT
NHT
HNH 5-13 CA Y THAM NHT

1.Mc dau toi a 2.Mc dau toi thieu 3.Cay tham da u

1
2
3
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 60 -

HNH 5-14 BM DAU LOAI TRAI KHE

1.3. Vo 9. Ong lot
2.4. em 10.14. Long en
5.7. Banh rang trai khe 11. Bulong
6.8. Chot 12.13. Vt
oi vi mot so xe kho ng co cay tham dau th be n ho ng catte ly hp co mot con vt
van vao catte (Sazuki) hay mot cai nap o la mc dau quy nh.
c. Banh ra ng va cot ieu khie n bm dau:
Banh rang ieu khien bm dau chung vi c cau cang sen cam. Gia banh rang
co khoang lo va ren e rap cot ieu khien bm dau. Cot ieu khien bm dau la mot cay
cot hnh tru mot au co ren rang e van vao banh rang ieu khien bm dau, au kia co
khoet ranh e an khp vi chot banh xe trong bm dau. Cot ieu khien quay tron tren
hai lo khoan catte hop so.
d. Bm dau:
Co nhiem vu hut dau t catte a len cac chi tiet can thiet lam trn theo cac mach
dau a co san. Bm dau dung tre n xe gan may co hai loai: Bm trai khe va bm roto.
Bm trai khe : Gom mot vo bm bang nhom ben trong co hai banh rang an
khp vi nhau. Mot banh rang quay theo truc ieu khie n bm dau, banh kia an khp
quay tron tren mot truc khac va quay ngc chieu nhau. Tren vo bm co mot lo hut va
mot lo thoat. Khi ong c lam viec hai banh rang quay ngc chie u nhau, c hut t
catte vao lo hut cha trong cac phan lom cua banh rang roi ay ra mach thoat. Ap lc
dau thoat ra tuy thuoc vao khe h gia hai banh rang va khe h gia banh rang va vo
bm va toc o ong c.

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 61 -

Bm roto: Gom mot vo bm bang nhom ben trong co hai roto, mot nam ngoai
va mot nam trong. Roto trong co rang pha ngoai lan trong roto ngoai co rang pha
trong. Roto trong c ieu khien bi cot ieu khien bm nht. Mat trong vo bm co
d tru hai lo, mot lo hut va mot lo thoat.
Khi ong c lam viec roto trong va di chuyen va lan tren roto ngoai, dau nht
c hut vao lo hut ep t vung co the tch ln sang nho va ay ra ngoai lo thoat. Ap lc
dau thoat ra cung tuy thuoc vao khe h roto vi vo va toc o cot iau khien.

HNH 5-15 BM DAU LOAI ROTO

1.4. em 7. Cot ieu khien
2.3. Vo 8. Ong lot
5. Roto trong 9.10.11. Vt
6. Roto ngoai 12.13. Long en

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 62 -

C.
HNH 5-16 HE THONG BOI TRN SUZUKI VIVA
VIVA
Loc dau ly tam
tam
Li loc dau
dau
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 63 -

C. H HONG, SA CHA HE THONG LAM TRN

He thong lam mat va lam trn neu truc trac thng lam cho ong c mau nong,
may chay khong vot, hao xang, neu tram trong se dan en ket may, lot de n.
1. Phng phap kiem tra he tho ng lam trn:
a. oi vi ong c 4 th:
Thc hien bang cach:
M nap ay xu - pap hut tren quylat.
Cho ong c chay toc o trung bnh.
Len ga tang t t toc o xem dau co vang ra lo ay xu - pap hay kho ng
Neu dau vang ra tng tia nho chng to he thong lam viec tot. Ne u khong vang
ra la he thong lam trn kho ng lam viec. Ta phai tm hieu nguye n nhan e sa cha co
the:
Thieu nht.
Nghet loc nht.
H bm nht.
Nghet lo ghen.
b. Phng phap kiem tra lng nht ong c 2 th :
Neu khoi trang thoat ra qua nhieu la do pha nht qua nhieu.
Lu y:
Nht lam trn co the chui qua phong ep catte ong c bi phot ly hp do o e
xac nh nguye n nhan ta thc hien:
Khong cung cap nht pha xang, no may, neu het khoi la do nht pha nhie u,
ieu chnh lai bm nht. Neu co n khoi la do phot cot may pha ben ly hp b mon h,
xe co hien tng chay hao nht, phai cham thng xuyen.
2. Dau nht du ng cho xe gan may:
a. Dau lam trn ong c 4 th:
ong c 4 th nht lam trn ong c va he thong truyen ong la mot bi v
catte ong c va catte ly hp thong nhau.
Trc tien theo s h ng dan nha che tao.
V du:
Xe Honda i cu dung nht SAE 40 API SC.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 64 -

Xe Honda DreamII dung SAE 20W/40 API SE&SF th ta du ng dau a cap chat
lng SE & SF.
Xe Yamaha dung SAE 20W50.
Xe Suzuki dung SAE 10W40.
Neu khong co hng dan cua nha che tao :
Xe i cu du ng nht ky hieu SAE 40 API SC.
Xe t i 81 tr ve sau SAE 40 API SE.
Cac xe Dream ve sau SAE 40 API SE(SF).
b. Dau nht pha xang cho ong c 2 th:
ong c 2 th v catte dung e ep hoa kh nen khong o nht vao catte ma phai
pha nht vao xang, trong luc lam viec hi nht se chui vao cac khe h lam trn pt -
tong, xylanh, xec - mang, cot may, tay den. Nht co the pha thc tiep vao xang vi ty
le 2% - 5% nh cac xe i cu hay xang nht o rie ng nh cac xe i mi.
ong c 2 th nht pha trc tiep vao xang co the dung SAE30, SAE40.
ong c 2 th xang nht o rieng phai du ng nht 2T bi v ngoai tac dung lam
trn con co tac dung:
Chong cao sc , mon pt - tong, xylanh, xec mang.
De dang hoa tan xang.
Khong lam nghen lo hut.
Lam sach cac chi tiet trong buong ot.
Ngoai ra trong vai nam gan ay vi s phat trien cua cong nghiep hoa hoc tong
hp tien tien cac nha may che tao dau nht a san xuat loai dau nht san pham t dau
goc ban tong hp nham ap ng yeu cau boi trn cua cac the he ong c i mi lam
tang cong suat ong c, giam lng khoi mot cach ang ke va co mui thm.
Nht lam trn he thong truyen ong (ly hp, hop so) tng t he thong lam
trn ong c 4 th .
3. Thi gian thay nht o ng c:
Xe gan may mi xuat xng hay xe cu lam may lai chu yeu la thay pt - tong, xec
- mang hay ep den trong thi gian chay ra may, thay nht lan au tien sau 500 1000
km. Sau o thay theo nh ky, theo hng dan nha che tao.
Vd: Honda i cu moi 1000km.
Honda i mi sau moi: 2000 4000 km.
Cac loai xe 2 th i cu sau moi: 3000 km 5000 km.
Xe tay ga sau moi: 1000 km.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 65 -

Tuy nhien ta nen rut ngan thi gian thay nht neu xe thng xuyen s dung trong
cac ieu kien sau:
Thng tat may hay khi o ng lien tuc.
i trong moi tr ng co nhieu at bui.
Thng xuyen chay khong tai (ket xe, en o).
Thng xuyen ch nang, van toc cao.
Moi trng qua nong hay qua lanh.
Tnh trang xe cu.
4. Phng phap thay dau boi trn:
Dau boi trn sau mot thi gian lam viec se kem tnh chat v the ta phai thay dau
mi. Thi gian thay dau tuy theo nha che tao an nh thng t 1.000 2.000 km.
Phng phap thay nh sau:
Cho ong c chay e dau nong de chay.
M oc xa dau catte cho dau chay ra het.
Neu cac bo phan ben trong catte qua d dau xa ra qua en ta co the ra sach
cac bo phan ben trong trc khi o dau mi vao bang cach:
o dau ac biet ra may (Shell donax F) len ti mc trung bnh, cho ong c chay
cham khoang 10 phut xa dau tay ra cho sach, o dau mi vao. Neu khong co dau ac
biet ta co the dung dau gasoil e ra, khong c dung xang hay dau hoi v dau nay
con sot lai se lam mat tnh chat boi trn cua dau nht va mau h cac phot chan dau.
Van oc xa nht lai.
o dau mi vao u ng dung lng va chat lng.
5. Phng phap s a cha khi xe b ket may (gp be):
Ket may la pt - tong b ket cng trong long xylanh kho ng di chuye n c xac
nh nh sau:
Trong vong 10 phut sau khi may ngng, ta e chan len gio ap an nhe. Neu ap
c bnh thng th khong phai gp be. Neu cng ap kho ng c la xe a b gp
be. ay la pan thng xuyen xay ra do cac nguyen nhan sau:
a. Dung xang kem chat lng ket hp vi ngi s dung hay ep ga ep so (nguyen
nhan nay ch xay ra cho ngi mi biet s dung xe).
b. ong c mi lam may lai con trong thi gian chay ra may ma ngi s dung
thng xuyen chay toc o cao.
c. Dung nht kem chat lng.
d. Nghet mach nht.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 66 -

Cach xac nh nguyen nhan:
e 30 40 phut cho ong c nguoi. ap may no kiem tra nht co vang len hay
khong.
Neu nht co vang len th nguyen nhan gp be co the do (a), (b), (c), ta ch can
thay nht mi tuy theo tng trng hp va khuyen ngi s dung.
Neu nht khong vang len la ma ch nht a nghet
Ta sa cha nh sau:
Suc loc nht:
M oc xa nht, trong luc nht chay dung mot oan day thang anh ti xo
ngc len roi ve tron e lam sach loc nht. Neu nht cu xa ra qua d ta phai xuc catte
nht bang cach o dau tay may vao sau o cho no may vai phut roi t xa tiep.
o nht mi vao ung dung lng, chat lng. ap may no th lai nht a
vang len hay cha. Neu nht van cha len thc hien tiep.
Thong lo ghen:
M catte canh bm, ap may no, xem nht co trao ra lo ac co pha di
khong.
Neu nht co trao ra ay ma khong vang len c lo chnh xupap la do lo truc
cot cam qua mon, lo nht tren cot cam b nghet, quen thong lo ron canh bm.
Neu nht khong trao ra lo ac co pha di la nghet lo ghen, ta phai thong bang
cach:
Dung voi bm xe ap hoac gio nen, ap sat vao lo ac co pha di cho that kn. M
gio nen hoac bm xe ap, hi se x ve catte e tho ng lo ghen, lam vai lan nh vay lo
ghen se c tho ng.
ap may th lai xem nht len hay cha, neu nht cha len ta thc hien tiep.
Nang cum xylanh, dan au len e thong lo ghe n bang cay soi:
Thao 4 oc dan au, 2 oc xylanh, quylat, bo oc sen cam.
Nang nguyen cum xylanh, dan au le n 15 20 mm. dung mot tao day ga hay
day thang be ch L soi lo ghen.
Lu y:
e kho ng bao gi b pan he tho ng lam trn, khi rap may ta phai chu y:
Khong bao gi thao bm nht ra khoi catte nht neu khong thay bm mi.
Kiem tra banh rang ieu khien bm nht, ti ieu khien bm nht neu h th
phai thay the trc khi rap may.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 67 -

Thong sach cac lo nht catte, ly hp, xylanh, quylat, cot cam, cot may, ac
co. . . trc khi rap may.
Tuyet oi kho ng dung gie e lau chi tiet may du la that sach.
Trong qua trnh rap may, trc khi rap xylanh, o na lt nht vao catte, lay
chan e ong c, mot tay ap gio ap, mot tay can sen cam, ap gio ap vai lan khi
nao thay nht trao len lo ghe n th mi tiep tuc rap may.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 68 -

CHNG VI
HE THONG NHIEN LIEU
I. Cong dung, cau ta o, nguyen ly tong quat:
He thong nhien lieu co nhiem vu cung cap cho ong c mot lng hon hp gia
xang va gio co thanh phan o n nh, phu hp vi che o cua ong c. Hon hp nay c
goi la hoa kh, no c hut vao long xylanh, nen, ot chay, gian n roi sinh cong.
He thong gom co:
Bo phan cung cap xang gom thung xang, khoa xang, loc xang, chen long can,
ong dan xang.
Bo phan loc gio: ong dan va loc gio.
Bo phan che hoa kh (bnh xang con).
Nguyen ly lam viec to ng quat cua he thong nh sau:
Khi ong c lam viec xang t thung cha xuong khoa xang qua chen long can roi
theo ong dan xuo ng bo che hoa kh. Xe 4 th vao xu - pap hut m, hut gio t ngoai
qua loc gio ngang bo che hoa kh hut xang t bnh gi mc (buo ng phao) qua gch - l
chnh ra phong che kh tron vi gio thanh hoa kh theo ong hut vao long xylanh ep, ot
chay, gian n va sinh cong. Muon o ng c chay nhanh ta van tay ga qua ga m ln hoa
kh hut vao nhie u, muon chay cham ta tra tay ga tiet dien m nho hoa kh vao t. Muon
dng ong c ta tat cong tat may. xe 2 th hoa kh hut vao catte roi mi nap len
xylanh.

HNH 6 -1 HE THONG NHIEN LIE U ONG C 4 TH
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 69 -

II. Cau tao cac chi tiet cua he thong:
1. Bo phan cung cap xang:
a. Thung xa ng:
Thng dap bang ton day 1,5 2,5mm hnh dang dung tch tuy theo loai xe dung
tch t 3 lt 10 lt. Tre n thu ng co lo o xang. Nap thung co 1 lo thong hi rat nho co
tac dung can bang ap suat trong thung vi kh tri e xang t chay xuong BCHK de
dang, pha di thung co lo e rap khoa xang.
b. Khoa xang va loc xang:
Hau het cac xe khoa xang va loc xang c rap chung vi BCHK. Loai khoa
xang co chen long can gom co:
Nut con cua khoa xang tre n co khoang 3 lo dan xang.
Hai ong lay xang t thung cha, ong xang chnh cao hn o ng xang chay d
tr.
1
2
3
4
5
6
7
9 1 1
12
13
14
15
8
HNH 6 -2 S O HE THONG NHIEN LIE U XE 2 TH VESPA

1. Khoa thung xang 2. Vt xang 3. Vt gio 4. Gch - l cam chng 5. Van khi
ong 6. Gch - l khong kh 7. Bau loc khong kh 8. Lo gio mach chnh 9. Gch - l
khi o ng. 10. Phao chnh 11. Gch - l chnh 12. Ban ga 13. ng nap 14. Dong
kh nap 15. Lo thoat
A: Dung xang d tr
B: M
C: ong
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 70 -

Mot chen long can, pha di lam da ng ai oc de thao rap va mot loc xang
bang li ong
Khoa xang thng co 3 v tr:
V tr chay bnh thng: Xang t thu ng cha qua ong dan xang chnh xuong
chen long can qua li loc roi dan en BCHK.
V tr d tr: Khi mc xang trong thung con t, mc xang thap hn chieu cao
cua ong xang chnh, ta van khoa xang ve v tr d tr. Xang t thung cha qua o ng d
tr thap hn e en chen lo ng can, li loc roi BCHK
V tr ong: ng xang xuong che n long can c khoa lai, xang khong
xuong BCHK.
Cac xe co trang b he thong bao xang th ch co 2 v tr: ong va m.

Xe i mi ngay nay hau het dung khoa xang t ong.
c. Khoa xang t ong:
Cau tao:
Khoa xang t o ng gom co:

Vong ch O
Coc loc
Nap
Khoa xang
HNH 6 - 3 KHOA XANG VA CHE N LONG CA N
CAN
1. Xang t thung en
2. Xang en BCHK
3. ng ap thap noi vi co xang
4. Bong - tu ( kim phao)
5. Mang
6. Lo xo
7. Be kim phao
1
2
3
5

HNH 6-4 KHOA XANG T ONG
4
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 71 -

Nguyen ly hoat ong:
Khi ong c hoat ong pt - tong di chuyen tao ra sc hut e hut hoa kh vao
xylanh, ong thi qua ong dan 3 hut mang khoa xang t ong, lo xo 6 b ep lai bong
tu 4 di chuyen xuong m ng xang t thung cha en BCHK. Khi o ng c lam viec
khoa xang luon luo n m.
Khi ong c khong hoat ong sc hut cua pt - tong khong co, lo xo ay mang ve,
bong - tu ong sat vao be ng ong, xang t thu ng cha kho ng en c BCHK.
Khi ong c ngng, khoa xang luo n luon ong (Neu ong ap thap b sut, lung hay
gan khong kn khoa xang se ong).
2. Bo phan lo c gio (loc kho ng kh):
Trong khong kh co rat nhieu bui bam, neu hut trc tiep vao xylanh se hoa tron
vi dau nht thanh mot th cat xoay lam mai mon xec - mang, xylanh. e tranh tnh
trang tren ngi ta gan trc BCHK mot loc gio e can nhng hat bui o.
Loc gio thng co 2 loai: loc kho va loc t.
Ca 2 loai c ban giong nhau gom co:
Mot than bau loc c noi vi BCHK qua ong dan gio bang nha hay cao su.
Trong than co cha loi loc va hng chuyen gio, mot nap ay c lap vao than nh
ai oc gi nap.
Loc kho s dung hau het tren xe gan may loi loc thng bang giay xop, li loc
bang ong, day the p roi.Nguyen tac chung cua cach loc nay la khong kh t ngoai vao
i ngang qua loi loc cac bui ban c can lai va khong kh sach i vao BCHK. u iem
cua loc nay la n gian de che tao. Nhc iem la loc mau d phai thng xuyen xuc
ra hoac thay the e kho ng anh hng en ty le hoa kh.

HNH 6-5 LOC GIO KHO
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 72 -

Hau het cac xe gan may hien nay s dung li loc gio bang mut loai tham dau
(tch hp u iem cua loai loc kho va loc t).
Loc t s dung trong mot so moto va hau het oto, loi loc tng t nh loc tho.
Ngoai ra trong than con co mot ngan cha dau nht (cung mot th dau o vao catte).
nguyen tac chung loai loc nay la kho ng kh t ngoai vao tiep xuc vi dau nht e lai
ni ay nhng hat bui ln, tiep tuc chui qua loi loc e lai nhng hat bui nho. Do ket hp
2 phng phap nen kho ng kh c loc sach hn va loi loc lau d hn.
3. Bo phan che hoa kh:
Che hoa kh la tao ra mot hon hp rat khang kht gia xang va gio e hon hp co
the chay tron ven trong long xylanh vi khoang thi gian 1/200 giay. Kh cu e tao ra
hon hp goi la bo che hoa kh (bnh xang con).
T le cua xa ng va gio: Hon hp gia xang va gio goi la hoa kh, thc nghiem cho
thay rang muon ot chay tron ven 1 gam xang trong mot bnh kn th phai can 14,7 g
(15g) gio. T le 1/15 goi la t le hoan hao. Nhng tren thc te va yeu cau hoat ong cua
ong c luc nhanh, luc cham, trong luc gia xang va gio co t trong khac nhau rat xa.
Nen t le nay thay oi 1/8 e n 1/18.
T le 1/8 1/9 : khi ong ong c.
T le 1/11 1/12: Chay cam chng.
T le 1/15 1/18: Hoat ong bnh thng.
T le 1/12 1/13: Toc o ln hay ch nang

HNH 6-6 S LIEN QUAN GIA T LE HOA KH VA TOC O XE.
XE.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 73 -

Bo che hoa kh n gia n:
Cau tao:
Nguye n tac cau tao BCHK n gian. No gom 2 phan chnh la bnh gi mc va
phong che kh.
Bnh gi mc:
Con goi la buong phao dung e gi mc xang luon luon mc co nh nh tac
dung cua mot phao noi va cay chan xang trong bnh. Khi mc xang trong bnh gi
mc thap hn mc on nh, phao ha xuong cay chan xang (kim phao)m lo xang cho
xang t bnh cha vao bnh gi mc. Khi xang vao phao noi len ti mc an nh, cay
chan xang ong lo xang khong cho xang vao bnh gi mc na.
Xang t bnh gi mc c dan en phong che kh nh mot ong tia, au ong co
lo e xang vot ra phong che kh khi van chuyen.

Phong che kh:
Tao nen bi mot ong hnh tru, mot au bat vao lo hut, au kia noi vi loc gio.
Ben trong ong hnh tru co lap mot ong khuech tan (that eo), muc ch cua ong nay la
lam tang toc o gio cho nho nhat e ap thap cang ln xang de vot ra tan nhuye n va
boc hi. ng knh ngoai cua ong khuech tan la ng knh trong cua phong che hoa
kh va o cung la ac tnh cua BCHK .
HNH 6-7 BO CHE HOA KH N GIA N VA BNH GI M C
1. Phao 5. Kim phao
2. Bnh gi mc 6. Bm ga (tru ga)
3. Ong tia 7. Ong khuyech tan
4. Phong che kh 8. Lo tia
5
1
2
3

7

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 74 -

vung nho nhat cua ong khuech tan co lap mot ong tia thong vi mach xang
bnh gi mc. Lng xang t bnh gi mc ra ong khuech tan phai qua mot lo gii han
lu lng goi la lo tia chnh (gch - l). Kch thc cua lo tia co ghi tren lo tia va tnh
bang phan tram cua mm.
Vd: lo tia 76 co ngha la ng knh lo tia o c la 0,76 mm.
Mot canh bm ga (ban ga hoac tru ga) c bat pha di ong khuech tan gan
mat bat vao lo hut (hoac ngay o ng khuech tan neu ban ga hay tru ga). Cong du ng cua
ong khuech tan la e tang giam toc o ong c bang cach m ln hay nho e hoa kh
hut vao xylanh nhieu hay t. Canh bm ga (ban ga hoac tru ga) c lien he vi tay
ga.
Tom lai mot BCHK co 2 ac iem quan tro ng o la:
ng knh pho ng che kh (tnh bang mm):
Vd: BCHK 30 ngha la phong che kh 30 mm
ng knh lo tia chnh (tnh bang phan tram):
Vd: Lo tia 120 ngha la ng knh lo o c 1,2 mm
Cac BCHK co the thay oi lan nhau vi ieu kien ac iem tng ng nhau va
ga lap thch hp.
Van chuyen:
ong c ang hoat ong. Luc th hut pt - tong t TT xuong xu - pap hut m
(hoac lo hut m). Pt - tong hut khong kh t ngoai ngang qua loc gio vao xylanh. Khi i
ngang qua eo ong khuech tan toc o gio tang len, ap suat giam tao ra ap thap hut xang
t bnh gi mc qua ong lo tia chnh vot ra ong khuech tan i vao long xylanh, khi di
chuyen hi xang va gio tron eu vi nhau tr thanh hoa kh. Tuy theo v tr cua bm
ga (tru ga hay ban ga) ma hoa kh hut vao xylanh nhieu hay t ma toc o ong c nhanh
hay cham.
Khi xang vot ra ong khuech tan, mc xang trong bnh gi mc can dan, phao ha
xuong cay chan xang m ra xang t thu ng cha chay xuo ng bnh gi mc, luc mc
xang en mc an nh phao noi len, cay chan xang ong kn lo xang vao. C nh the
ma BCHK lam viec.

Tru ga
ga
Hoa kh
Khong kh
HNH 6 8 NGUYEN LY LAM VIE C BCHK
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 75 -

Khuyet iem cua BCHK n gian:
BCHK n gian va trnh bay tren phan lng hoa kh thay oi theo toc o o ng
c. Lng hoa kh hut vao tuy thuoc v tr bm ga. Nhng xang va gio co mat o khac
nhau, phai tuan theo nhng nh luat di chuyen khac nhau. Ty trong cua khong kh hut
vao xylanh nhieu hay t tuy theo sc hut ong c manh hay yeu, trong khi ay ty trong
xang cung khong thay oi. V the BCHK n gian se cho hoa kh d xang luc may chay
nhanh va thieu xang luc may chay cham. S kie n nay c giai thch nh sau:
Khi ong c chay cham sc hut cua pt - tong yeu, khong kh nhe ne n hut vao
xylanh de dang, xang nang hn nen vot ra mot cach kho khan lam cho hoa kh thieu
xang. Ngc lai khi ong c chay nhanh sc hut cua pt - tong manh xang vot ra de
dang va co trn do o hoa kh d xang. Ngoai ra ta con thay rang the tch khong kh hut
vao luc lanh nang hn luc nong trong luc l ng xang vot ra khoi lo tia khong thay oi.
Nh vay co ngha la trong luc lanh co khuynh hng thieu xang.
V nhng ly do va ke tren BCHK n gian khong cung cap mot ty le hoa kh phu
hp vi toc o ong c va s thay oi nhiet o khong kh nhat la luc tri lanh.
Hien nay hau het cac BCHK lap tren oto, xe gan may eu cho 1 ty le hoa kh phu
hp vi ye u cau hoat ong cua ong c. Nhng BCHK ay goi la BCHK t ong.
III. Bo che hoa kh t ong:
Bo che hoa kh t ong eu phat xuat t nguyen tac BCHK n gian nhng co
trang b bo sung them mot so mach xang e ap ng moi yeu cau hoat ong cua o ng
c t luc khi ong ti luc toc o toi a hay ch nang, cac mach xang nay gom:
1. Mach khi ong:
Luc khi ong c, toc o keo ong c tuy thuoc ta an chan gio ap (Neu co mot
khi ong th tuy theo toc o mot khi ong),toc o nay thap sc hut yeu. Mat khac
luc nay nhiet o ong c thap nen can phai co mot ty le hoa kh giau xang e ong c
khi o ng de dang. e khi ong de dang ong c tren BCHK t ong ap dung cac
phng phap sau:
a. Khi ong bang nut bm xang:
C cau nay gom mot nut bm gan tren nap ay bnh gi mc, nut luon luon ay
len, nh mot lo xo nho phan di cua nut lo xuong bnh gi mc gan ung phao noi.
Khi muon khi ong ong c, ta ch viec nhan nhe nut xuong, lam dm phao xang
xuong nhien lieu chay vao bnh gi mc tre n mc an nh lam trao xang qua mieng lo
phun, cung cap hoa kh vao xang lam ong c de khi ong (khong nen an lau qua la m
ngop xang). Phng phap nay s dung tren cac xe cu nh Mobylette, Simson, Mink.

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 76 -

b. Khi ong bang canh bm gio:
Pha trc ong khuech tan ngi ta gan mot canh bm gio, canh bm nay c
ieu khien bi mot can gan pha ngoai. Tren canh bm thng gan mot van t ong,
van nay ong lai bi mot lo xo.
Khi muon khi o ng ong c ta ong canh bm gio (keo air). Mac dau sc hut
pt - tong ye u nhng ta a o ng gio lai nen sc hut sau canh bm ga rat ln, se hut
xang t bnh gi mc theo mach xang chnh neu ta len ga, hay mach cam chng e
cung cap mot ty le giau xang lam ong c khi ong de dang. Khi o ng c a no roi
HNH 6-9 BCHK KHI O NG BANG BM XANG

1. Day ga 8. Lo tia chnh
2. Vt hieu chnh day ga 9. Phao
3. Tru ga 10. Lo thong hi
4. Lo xo 11. Mach xang chay cam chng
5. Hoa kh vao xylanh 12. Xang en
6. Mach xang chay cam chng 13. Ranh xeo
7. Kim xang 14. Bong - tu

1
2
3
4
5
6
7
9
8
10
11
12
13
14
Nut
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 77 -

neu ta m lien canh bm trong luc may co n nguoi ong c se tat. Con e lau se hao
xang va ngop xang.
Luc ong c chay roi sc hut sau canh bm gio rat manh se m van t ong
cung cap them gio e hoa kh khong qua giau xang, ong c khong b ngo p xang tat
may. Khi ong c a chay on nh roi ta m canh bm gio e ong c hoat ong bnh
thng.

c. 1Khi ong bang mach khi o ng rie ng (Khi ong bang starter):
Phng phap nay ap du ng cho BCHK cac xe Yamaha, Suzuki. C cau nay gom
mot gch - l khi ong kha ln lay xang t bnh gi mc ngang qua mot gieng cha
xang khi ong nam trong gi mc. Mot mach xang khi ong kha ln thong vi gie ng
khi ong la lo gio khi o ng trc ho ng khuech tan, mach xang khi ong se phun
ra phong che kh sau ong khuech tan. Tru khi ong luon ong mach khi ong nh
mot lo xo.
Khi muon khi o ng ong c ta keo can ieu khien qua trung gian day khi o ng
tru starter ep lo xo keo len tren, lo khi ong thong vi gieng khi ong va lo gio khi
ong. Mac dau sc hut cua ong c yeu nhng nh lo tia khi ong kha ln nen xang
vot ra de dang cung cap mot ty le hoa kh giau xang nen ong c khi ong de dang.
Khi ong c a hoat ong bnh thng ta tra can ieu khien ve v tr cu. Mach
khi ong khong co hieu lc v tru starter ay kn lo khi ong.
HNH 6-10 KHI O NG BANG CANH BM GIO
1. Canh bm gio 2. Van t o ng co lo xo
xo
1
2
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 78 -

HNH 6-11: MACH KH I ONG BANG STARTER
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 79 -

d. Mach khi ong t ong:
Ngoai ra BCHK cac xe i mi hien nay eu dung mach khi ong t ong tru
Starter bang lng kim nhiet.
Nguyen ly lam viec lng kim nhiet:

HNH 6 - 13 MACH KHI ONG T O NG
IEU KHIE N B I AP THA P VA R LE NHIET XE HONDA
1. Vao phong che kh
2,4. Noi vi loc gio
A,B. Hai mat tiep xuc cua van
van
C. Quylat ong c
D. Lo tia phat hanh
E. Lng kim nhiet
F. Hng tang nhiet
G. Hng giam nhiet
B
3 2
3
C
A
D
G
E
F
1
4
(B)Xang t gch l
l
khi ong
(A) Gio vao
Phong che
che
kh
Day ien
Lng kim
nhiet
HNH 6 12 KHI ONG T O NG
ONG
AP DUNG CAC XE TAY GA
ong c ngng cha cap dong ien, lng
kim nhiet m van B gio vao lo A hut xang len lo B
a vao phong che kh.
Khi ong c lam viec do ng ie n lam lng
kim nhiet nong len di chuyen xuong van B o ng lai.
Mach khi ong kho ng lam viec.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 80 -

F
G
E
D
C
B
A
2 1
F
G
H
2
1
3
HNH 6-14 MACH KHI ONG T O NG XE SUZUKI VA YAMAHA
YAMAHA

A. Thanh gian n 1. Gio vao
B. Lo xo 2. Hoa kh cung cap cho ong c
C. Thanh o ng dan nhiet 3. Thong vi co xang
D. Quylat ong c G. Van starter
E. em H. Man an hoi cao su
F. Lo tia
Khi ong c cha lam viec, nhiet o cua au quylat con thap mieng lng kim
quay ve pha phai ieu khien o ng kn van banh rang, van A c m , mach so 3 thong
vi so 1.
Khi ong c hoat ong pt - tong di chuyen tao sc hut tai co xang tac dung vao
ong 1 hut xang t lo tia starter, hut gio t mach so 4 hoa tron thanh hoa kh a qua o ng
3, van A, o ng 1 vao xylanh ong c, lng hoa kh giau xang lam may de no .
Khi may a no nhiet o quylat tang len mieng lng kim gian n t t ve pha trai
van B he m, mot lng khong kh c hut t loc gio qua ong 2, van B, van A lam cho
t le hoa kh bt d xang nh vay ma may khong ngop xang.
Khi ong c a chay vai phut nhiet o quylat tang len mieng lng kim gian n
het ve pha trai, van A b ong kn lai mach starter khong lam viec. ong c chay bnh
thng vi mach xang chnh hay cam chng tuy theo v tr ga.

2. Mach chnh:
Mach nay cung cap xang cho hau het moi che o hoat ong cua ong c tr toc
o cam chng. Mach chnh cua cac loai BCHK hien nay eu du ng kim ga va tru ga
hoac bm ga.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 81 -

a. Cau tao tru ga va kim ga:
Tru ga thng lam bang nhom, la mot khoi hnh tru rong ruot c tien rat tron di
chuyen kht trong xylanh ga. Mot au tru ga bt kn va vat xeo tng t dang ong
khuech tan. Tren tru th ng co tien mot ranh doc e nh v va di chuyen tren chot gan
xylanh ga. Ngoai ra tru ga con d tru cho e oc choi tru ga t vao khi ta buong ga.
Kim ga co hnh tru con rap xuyen qua tru ga. uoi kim ga thng co 5 nac e
ieu chnh kim ga cho phu hp vi v tr tru ga, au kim ga nam lot vao lo mieng phun.
Kim ga c hieu chnh bang cach thay v tr vong chan vi cac nac uoi kim.
Tru ga c ieu khien bi day ga rap vi tay ga. Tru ga luon luon o ng buo ng
che kh lai nh lo xo xylanh ga.

1
2
HNH 6-15 KIM GA VA TRU GA
1. Vat xeo
2. Dau (ch phan vat xeo) so ln hn cho phan hon hp nhat hn.
Khe h nho
Kim phun
ot phun
Phan nhon
kim phun
Chay toc o
trung bnh
Chay toc o
toi a
Khe h l n
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 82 -

b. Nguyen ly lam viec:
Khi ong c hoat ong, tuy theo v tr tay ga ma tru ga c keo len (bm ga
m) sc hut cua pt - tong hut xang t chen xang qua gch - l chnh theo khe h gia
kim ga va ot phun vao phong che kh hoa tron vi gio tao thanh hoa kh hut vao
xylanh.
Trong qua trnh lam viec khi xe chay toc o trung bnh, ta e tay ga v tr trung
bnh tru ga keo le n v tr trung bnh, luc nay au kim ga con trong lo phun ni gii han
bt tiet lieu lo phun. Khi xe chay nhanh tru ga m ln kim ga len theo, lo phun c
m ln e cung cap lng xang thch hp. Nh vay ma tiet dien lo phun c ieu
chnh cho phu hp vi toc o ong c.
Mot ng gio vao trc ong khuech tan ngi ta khoang mot lo thong gio vi
ong tia chnh. Tren ong tia chnh co khoang nhieu lo nho goi la lo thong hi xep bac,
pha di ong tia chnh la ni rap gch - l chnh, pha tren rap vi mieng phun.
Trong qua trnh lam viec, khi xe chay toc o trung bnh mot phan gio t ng
gio chnh hut xang t bnh gi mc qua gch - l chnh ra lo phun. Cung luc nay mot
phan gio se chui vao lo thong vi ong tia chnh vao ong tia tao thanh bot xang lam
phun lan bot gio, do o lam lng xang giam.
Khi tang toc o, lu lng gio qua ong khuech tan ln len, xang hut ra nhieu hn
nhng ong thi gio chui vao lo tho ng ong tia chnh cung nhie u can bt khong cho xang
vot ra qua nhieu lam hoa kh d xang.

3. Mach cam chng (ma ch khong tai):
Toc o cam chng la toc o thap nhat cua ong c. toc o nay ngi ieu khien
tra het tay ga hoac buong ga.Trng hp nay sc hut pt - tong yeu khong u sc hut
xang ra khoi lo phun mach chnh. Xang c hut vao xylanh bi mach cam chng.

HNH 6-16 MACH XANG CHNH
CHNH
ng gio
cam chng
ot phun
Gch - l chnh
ng gio chnh
Be gi ot phun
Kim phun
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 83 -

Mach xang cam chng lay xang t bnh gi mc ngang qua gch - l cam chng.
Mot lo gio mach cam chng thong vi ong tia cam chng. Mot vt gio hieu chnh tiet
dien lo gio e ie u chnh ty le hoa kh luc chay cam chng.
Khi ong c hoat ong toc o cam chng, ngi ieu khien tra het tay ga. V tr tru
ga luc nay tuy thuoc vt choi tru ga thng gan ben hong xylanh ga (cac th sa xe
thng goi la vt xang).

Tom lai BCHK t ong co ay u cac mach xang se lam vie c nh sau:
Trong tr ng h p khi ong: Do yeu cau ong c phai cung cap ty le hoa kh
vao xang nen ta ieu khien can khi ong (keo ong canh bm gio , ke o m starter
hay an nut bm xang) BCHK se cung cap ty le hoa kh vao xang e ong c khi ong
de dang. moi trng nhiet i, loai BCHK dung mach phat hanh t ong ngi s
dung khong lam cong viec nay.
Tru ga
Vt xang
Gch - l cam chng
ng vong
Vt gio
ng gio vao
mach cam chng
HNH 6-17 MACH XANG CAM CH NG
CH NG
Vt gio
Gch - l cam chng
chng
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 84 -

Khi ong c chay toc o cam chng: Tru ga ong gan het, v tr tru ga tuy
thuoc vt choi tru ga xang phun ra cung cap cho ong c bi mach cam chng. Thanh
phan hoa kh toc o nay tuy thuoc v tr vt choi tru ga (oc xang) va vt ie u chnh gio
cam chng (vt gio).
Khi ta len ga cho ong c chay toc o trung bnh: Tru ga hay ban ga m ho ng
khuech tan tng oi l n. Mach chnh lam viec, xang phun ra ho ng khuech tan t gch -
l chnh. Nh kim ga va o chan khong lo tia chnh ma thanh phan ty le hoa kh tiet
kiem nhat. toc o nay ty le hoa kh tuy thuoc vao v tr kim ga oi vi tru ga.
Khi ta len ga chay vi toc o cao va dung cong suat ln: Luc nay tru ga m
hoan toan hong khuech tan, ong thi kim ga cung len theo lam tang tiet dien lo phun,
v vay xang cung cap nhieu cho ong c ty le hi giau xang. toc o nay ty le hoa kh
tuy thuoc tiet dien cua lo tia chnh (gch - l chnh).
Nh vay BCHK t ong co the cung cap cho ong c mot ty le hoa kh thch hp
vi moi yeu cau lam viec cua ong c t luc khi ong en luc chay toi a.

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 85 -

1. Vt nap ay khoa xang
2. Nap ay khoa xang
3. Lo xo hnh a
4. Can van khoa xang
5. em van khoa xang
6. Vt nap BCHK
7. Long en
8. Nap tren BCHK
9. em nap BCHK
10. Li loc xang
11. Vong em cao su
12. Chen long can
13. Long en chem
14. Be kim phao
15. Kep gi kim phao
16. Ong ay day cap ga
17. ai oc hieu chnh
18. Nap tru ga
19. em nap
20. Lo xo tru ga
21. Vong M chan kim ga
22. Kep gi kim ga
23. Kim ga
24. Tru ga
25. Vt chnh garanty (vt xang)
26. Lo xo vt chnh
27. Vt gio
28. Lo xo vt gio
29. Ong cach nhiet
30. 37 Long en
31. Vt xa xang
32. Bo gch - l garanty
33. Ong tia (ot)
34. Bo gi ong tia
35. Vong em cao su
36. Gch - l chnh co lo thong hi xep bac
38. Vt ay mach xang chnh
39. Vt ay mach xang cam chng
HNH 6-17 BCHK HONDAC50-C70
C70
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 86 -

HNH 6-18 BCHK
DREAM
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 87 -

1. Nap buong chan khong
2. Lo xo hoi tru ga
3. Cum kim ga
4. Tru ga
5. Ong thong hi
6. Cum vt gio
7. Cum qua le
8. Ron
9. Cum vt garanty
10. Lo xo van cat gio
11. Van cat gio
12. Gch - l xang phu
13. Nap
14. Ron O
15. Ong phun xang chnh
16. Gch - l xang chnh
17. Van kim
18. Phao xang
19. Chot phao xang
20. Gioang
21. Vt xa xang
22. Bau phao xang
23. Ong tran xang
HNH 6-19 : BCHK NOUVO (YAMAHA)
(YAMAHA)

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 88 -

IV. ieu chnh bo che hoa kh:
1. ieu chnh mc xa ng trong bnh gi mc (can phao):
Neu mc xang trong bnh gi mc thap hn mc an nh th ong c thieu xang.
Nhng neu cao hn th ong c se d xang e n ngop xang. Khi xe co hien tng d hay
thieu xang th ta phai ieu chnh mc xang trong bnh cho ung mc an nh bang cach:
Thao BCHK ra khoi lo hut ong c
Thao nap BCHK ra khoi bnh gi mc
HNH 6-20 BCHK XE SUZUKI
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 89 -

Bo phan
khi ong t
ong
Dung VOM o gia tr ien tr cua
lng kim nhiet, neu ie n tr khong ung
gia tr cua nha che tao th thay mi bo khi
ong t o ng.
Lat nga nap ay bnh gi mc (loai BCHK co phao noi ga n nap ay)
Dung thc hay la c ac biet o khoang cach t nap ay en phan cuoi phao
roi so sanh vi kch thc an nh cua nha che tao.
Cac kch thc tieu chuan la:
Xe Suzuki t 22 22,5 mm.
Yamaha, Kawasaki t 19 19,5 mm.
Neu kch thc sai biet kha nhieu th ta phai chnh lai bang cach: Nhng BCHK
dung phao co li ga neu khoang cach t hn th ta nang li ga len. Neu khoang
cach nhieu ta ha li ga xuong. Cac BCHK sau nay dung phao li ga bang nha nen
khong can ieu chnh g ca.
2. ieu chnh cac mach xa ng BCHK :
Bat c toc o nao cua ong c, neu BCHK hoa kh cung cap ty le hoa kh thch
hp th ong c hoat ong tot, cong suat, so vong quay at yeu cau.
Trc khi ieu chnh cac mach xang phai chac chan la xang con thung cha va
mc xang trong bnh gi mc ung mc an nh.
a. ieu chnh ma ch khi ong:
Kiem tra roi ong m canh bm gio xem th co ong ho ng khuech tan va m
hoan toan khong.
Kiem tra can va day ieu khien tru starter xem co keo len va tha xuong hay
khong. Neu day starter t th van phai e cuc starter, neu khong se rat hao xang
(giong nh canh bm gio quen m va ong khong het).
Chan tha nut bm xang xem co ket va v ng g kho ng.
Cach th lng kim nhiet:

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 90 -

b. ieu chnh hoa kh toc o cam chng (khong tai):
Tuan t thc hien nh sau:
Cho ong c van chuye n toc o trung bnh khoang vai phut cho ong c
nong nhiet o thng.
Van oc ieu chnh vo day ga tren nap ay tru ga cho co o long t 0,51 mm
hay iem ngoai cung tay ga co nh 3 6 mm.
Van vt gio vao cho ti khi nang tay roi van tr ra c 1,5 vong.
Cho o ng c no van vt choi tru ga vao cho may no tng oi ln, buong ga ra
may van no.
Van vt xang ra cho toc o cua may giam xuong en toc o thap em tro n vo ng
bang cach lang nghe tieng no. Neu co o ng ho o so vong quay th theo so lieu nha che
tao:
V du:
Honda Dream va cac xe thong dung 1400 100 vong/ phut.
Xe tay ga 1700 100 vong/ phut.
Len xuong ga vai lan e th, may no tieng boc, khong sng, khong lup bu p.
Len ga ln buong ga ot ngot may t ong tra ve toc o cam chng.
Khi a cap ien cho bo phan khi
ong t ong khoang 5 phut. Thoi hi vao,
xang kho ng c hut len. Luc nay l ng kim
nhiet a lam viec.
Thao BCHK ra, e cho BCHK
nguoi, noi ong nha vi lo gio vao. Thoi hi
vao, ta thay xang c hut len. Luc nay
lng kim nhiet cha hoat ong.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 91 -

Neu len ga cha ngot, ta co the van vt gio ra vao nh the nao e khi len ga
nghe tieng may ngot, khong sng, khong lup bup. Sau o chnh vt xang sao cho phu
hp.

ieu chnh ty le hoa kh toc o trung bnh en nhanh:
Ty le hoa kh nay dung hau het moi che o khi xe di chuye n, ay la mot trong cac
ch tieu anh gia xe tiet kiem hay hao xang.
Neu xe chay ra khoi en, m bugi ra thay noi bugi co ong muoi than en,
tieng no bat thng o ng thoat, xe chay nhanh th tot nhng chay cham th ach kho ng
boc, o la trieu chng hoa kh d xang. ieu chnh bang cach thao tru ga ra, thao kim
ga ra khoi tru ga thay v tr vong chan uoi ga. V du vong chan ang v tr 3 ta thay
len 2 hoac 1.
Neu ong c len ga ln b sng may nong oi luc b doi lai BCHK. Len ga ca
git nhng neu keo ong canh bm gio hay keo tru starter len xe chay bnh thng.
Thao bugi ra thay noi co mau xam trang chng to hoa kh thieu xang. ieu chnh bang
cach thay vong v tr vong chan uoi kim ga xuong v tr 4 hoac 5.
Neu noi bugi co mau nau gach chng to ty le hoa kh ung, can la ung.
Khong phai ieu chnh BCHK hay tam anh la.
ai oc
khoa
Bo ieu chnh
chnh
Hanh trnh t do
do
ai oc khoa
Bo ieu
chnh
HNH 6-21 IE U CHNH DA Y GA
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 92 -

c. ieu chnh ma ch xa ng to c o nhanh (toi a):
Toc o nay lu lng xang phun ra tuy thuoc tiet dien lo tia chnh.
Neu xe th ng chay toc o trung bnh th tot ma len them ga th xe git nhe
nhe toc o giam nhng bt ga th lai chay bnh thng. Hoac keo canh bm gio toc o
xe lai tang len, ieu nay chng to thieu xang toc o nhanh. ieu chnh bang cach
thay gch - l chnh co tiet dien ln hn (hoac dung cay nhon xoi cho lo l n hn mot t).
Neu chay toc o nhanh co phong nhieu khoi en hoac bugi o ng nhie u bui
than. Chng to hoa kh d xang. ieu chnh bang cach thay gch - l chnh co tiet dien
nho hn (hoac dung day ong nho chem them cho tiet dien nho lai).

HNH 6-22: KIM GA
Gch - l chnh
Dong chay ln nhat
cua nhien lieu c
ieu tiet bang lo nay
HNH 6-23 NHIEN LIE U QUA GCH - L CHNH

ong c
ngng
cha cap
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-93-

HNH 7-1 S O HE THONG A NH LA IEN T
CHNG VII
HE THONG ANH LA
. Cong dung va phan loai:
He thong anh la co nhiem vu cung cap dong ien cao the, tao tia la manh net
bugi ung thi iem, e ot chay khoi hoa kh a c ep len ap suat va nhiet o
cao, xong gian n va sinh cong.
Moto xe may hien nay s dung 3 loai he thong anh la:
He thong a nh la ien t:
Dung nguo n ien xoay chie u e tao tia la bugi. He thong nay du ng hau het
tren cac xe gan may co cong suat nho va trung bnh t i cu en 1980.
He thong a nh la accu:
Dung ien mot chieu cua bnh accu e tao la bugi. He thong nay dung tren
cac xe gan may co e i cu nh Cub78, 79, 80 co e, Honda 90, 125. .
He thong a nh la ban dan (anh la IC CDI):
He thong nay dung cac xe t i cub 81 tr ve sau nay va phan lam 2 loai
He thong anh la AC CDI .
He thong anh la DC CDI .
A. He thong anh la ien t:
I. Cau tao he tho ng a nh la ien t:
He thong anh la ien t c s du ng tren ong c xang 1 xylanh nh may phat
ien, may bm nc, cac xe gan may i cu nh SS 50 en cub 80.
Mot he thong anh la ien t eu co chung cac chi tiet:

Volant - mam la.
Cong tat may
Bobin
Bugi

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-94-

1. Volant mam la:
Phan di ong (con goi la volant):
Volant (banh trn) gan au cot may va c nh v nh ranh chot clavet. Tren
volant xung quanh co gan nhng phm nam cham vnh cu xen ke vi nhng khoi ca
bang sat non. Gia volant la cam cat ien thng c tan chung vi banh trn dung e
ieu khie n vt la ong m. oi vi mot so xe so vong quay ln hn nh Honda 67,
Cub78, 79, 80 co e. Cam cat ien con co c cau anh la sm t o ng ap dung lc li
tam bang qua ta. Vanh ngoai banh trn con co dau mui ten ch chieu quay cua ong c,
dau t iem thng va dau anh la, dau goc anh la sm t ong khi dau nay ngay
dau co nh catte.

Dau F: iem phat la (Firing point).
Dau T: T iem thng (Top death center).
Dau II la goc o anh la sm t ong

HNH 7-2 BO PHA N CO NH CUA HE THO NG ANH L A

1. Vt la 2. Mut chui cam anh la 3. Tu ien 4. Cuon en
5. Cuon la 6.7. Cao su lam kn 8.9,10. Phot chan dau
11. Vt bat
Dau co nh
catte
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-95-

Phan co nh (con goi la mam la):
Con goi la mam la, nam pha trong volant la c bat vao ben hong catte ong
c. Tren mam la con co cac chi tiet sau:
a. Cuon day en:
Co cong dung sinh ra ien ha the 6V hoac 12V e dung cho he thong ien en
coi. o la cuon day ong co boc chat cach ien, ng knh day c1/2 mm quan
khoang 250 300 vong tren mot thoi thep non do nhieu mieng thep ghep lai vi nhau.
Mot au day noi mat, au con lai ra 2 au day: day nap accu va day en chay em.
b. Cuon day la:
Co cong dung sinh ra dong ien ha the (s cap) dung cho he thong anh la. o
la cuon day ong co boc chat cach ien, ng knh day c 1/2 mm quan khoang 250 -
400 vong tren mot thoi thep non do nhieu mieng the p ghep lai vi nhau. Mot au day
noi mat, mot au day noi vi tu ien hay vt la.
oi vi mot so xe khong dung bo bien ien ri, tren cuon la co 2 cuon day quan
chong len nhau. Cuon day ln goi la cuon s cap, mot au noi vao mat , ng knh
day c1/2 mm quan khoang 250 - 400 vong, mot au day noi vi tu ien hay vt la.
oi vi cac xe i cu khong co bo bin sn ben ngoai th ngoai cuo n day s cap ta
con co them cuo n th cap. Cuon day nho goi la th cap, mot au han vao cuoi day s
cap ng knh day t 5/1000 10/100 mm quan loi 15.000 20.000 vo ng ngoai cuon
s cap. au con lai han vi day cao the dan en bugi: Ben ngoai cuon day boc ky lai
bi mot lp nha cach ien.

Bugi
Cuon day la
Bo chia ien
Cuon day en
HNH 7-3 MAM L A LOA I KHO NG CO
BOBIN SN BEN NGOAI
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-96-

c. Tu ien:
Tu ien noi theo mach re vi cuon day s cap co nhiem vu sau:
Hut tia la ien phat sinh ra gia 2 mat vt la luc va chm m, e co the cat
ien c nhanh chong tia la khoi lam chay 2 mat vt.
Nhan luong ien khi 2 vt va chm m va pho ng ngc chieu vi dong ien
s cap, lam cho t trng cuon day triet tieu nhanh hn (thay oi ot ngot) nen tia la
cao the sinh ra en bugi manh hn.
Tu ien c cau tao bang 2 mieng nhom mong c 1/100 mm cuon len nhau, hai
ban cach nhau bang mot lt giay mong tam nen. Mot au cua mot ban nhom noi vi
mot si day dan ra ngoai at chnh gia au tu ien. Mot au cua ban nhom con lai
han lien vi vo dan ra mat.

d. Vt l a:
Vt la thc chat la mot cong tac c ieu khien bi cam ngat ien volant. No
gom 2 mat vt bang bach kim, mot goi e, khong c ong c bat lien vi mat va co
the ieu chnh c. Mot goi la vt bua chuyen ong tren truc co nh va cach ien vi
mat. Mot lo xo la bang thep gan vt bua luon luon bung ra nen lam cho 2 ma vt e
bua luon luon cham sat vao nhau (noi ien). en th anh la au cam cat ien quet
vao ca tan vt bua lam 2 mat vt m ra ay la luc ngat ien. Khe h toi a cua vt la
c 0,3 0,4 mm.

HNH 7-4 TU IEN

1. Giay nen 2. La nhom 3. Day dan 4. Tu ien
HNH 7 - 5 VT LA
Vt bua
Vt e
Cam cat
ien
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-97-

2. Cong tac may:
Thc te co nhieu loai au day tuy theo xe nhng bat ky cong tac nao cung co 2
day chnh la day la va day mat. Day la noi t mam la len, day mat bat trc tiep
khung xe. M cong tac day la cach mat, tat cong tac day la noi mat.

3. Bo bien ien (bobin sn):
Bo bien ien du ng he tho ng anh la bang accu hay dung volant eu cu ng cau
tao va nguyen ly lam viec.

Bo bien ien co cong dung bien dong ien ha the 6V hay 12V thanh dong ien cao
the khoang 15.000V lam thanh tia la ien net 2 chau bugi. No ap dung nguyen tac
cam ng ien, dung s thay oi t trng cua cuo n day ien co ie n i qua e lam
phat sinh trong cuon day ke can mot luong ien khac co ien the cao. Bo bien the co
cau tao gom mot cuon day ln goi la cuon s cap va mot cuon day nho goi la cuon
th cap cung quan chung tren mot loi thep non do nhieu mieng thep ghe p lai vi
nhau, nh ng la thep nay c c cach ien vi nhau muc ch la giam sc nong
cua bo bien ien.
Cuon day s cap: la cuon day ong co boc cach ien, ng knh loi 1/2mm quan
loi 250 400 vong, mot au nhan ien s cap t mam la (hay accu) au con lai noi ra
mat (hay coc tr neu loai 3 coc).

ON
OFF
Day
la
HNH 7 - 6 NGUYE N LY CONG TAC MA Y
1
4
2
3
3
1
2
4
HNH 7 - 7 HNH DANG BOBIN SN THO NG DUNG

1. Cuon s cap 2. Cuon th cap 3. Coc noi mat hay e trong 4. Loi thep
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-98-

Cuon day th cap: mot au han vi cuon day s cap, au con lai han vi cuon
day cao the dan en bugi (hay en coc ln gia loai 3 coc), ng knh day loi 5/100
10/100 mm quan khoang 15.000 20.000 vo ng. Ngoai cung c boc lai bi mot lp
cach ien.
4. Bugi:
Tren ong c xang bugi co nhiem vu bien dong ien cao the nhay qua chau thanh
tia la en e ot chay khoi hoa kh trong xylanh cuoi th ep.

Mot bugi gom co:
Mot ien cc bang thep hp kim chu c ap suat cao va nhiet o cao, cc nay
nhan ien cao the t bo bie n ien.
Mot chau han lien vi vo e truyen ien ra mat (mot so bugi du ng cho may bay
hoac xe tang co 3 chau). Cc trung tam xung quanh c boc s cach ien e ien the
cao khoi truyen ra mat trc khi nhay sang chau han chan bugi, pha than di co
phan vo kim loai boc ngoai s cach ien. Tren vo kim loai co dang luc giac e lam cho
thao rap bugi, di cung co ven rang e van vao nap quylat. ng knh chan bugi co
cac c: 8mm, 10mm, 12mm, 14mm va 18mm (bugi 10mm: du ng cho xe gan may loai 4
th, bugi 14mm: dung cho xe oto va ong c xe 2 th).
Ve ac tnh s dung ta phan bugi ra lam 2 loai:
HNH 7 - 8 BUGI

1. S cach ien 5.6. em kht
2. au tiep iem 7. Cc trung tam
3. Matit bang thuy tinh dan ien 8. Cc ben
4. Than 9. au con cua s cach ien

Lanh
Can bang nhiet va nhiet o tng cho
Nong
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-99-

Bugi nong: La bugi co dien tch truyen nhiet t, mo s cach ien dai, bugi nay
dung cho ong c chay cham hay a len au.
Bugi nguoi: La bugi co dien tch truyen nhiet nhieu, mo s cach ien ngan. Loai
nay dung cho ong c co toc o cao hoac xe ua. Khe h bugi thng t 0,4 0,7 mm,
mot vai loai co khe h t 1mm 1.3mm.

Quan sat bugi e chan oan o ng c: Sau mot thi gian s dung ta co the thao
bugi ra quan sat e biet tnh trang ong c.
Giai thch ky hieu ghi bugi:

NGK C 8 H
ND W 20 F
(1) (2) (3) (4)

1: Hieu bugi cua Nhat ( ND, NGK).
2: ng knh chan bugi.
NGK: B: 14 mm ND: U: 10 mm
D: 12 mm X: 12 mm
C: 10 mm W: 14 mm

3: Ch so nhiet.
NGK 4 5 6 7 8 9
Bugi nong Tieu chuan Bugi lanh
ND 14 16 29 22 24 27

4: Chieu dai ren
NGK: E: 19 mm; H: 12mm7.
ND: E: 19mm; F: 12mm7.
C
o
L
o
L
o
H
Loai nong Loai lanh

C ren
o

d
a
i

r
e
n

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-100-

Tren ong c con tot, bo che hoa kh ieu chnh u ng, tam anh la u ng th
phan s cach ien ni mo bugi co mau gach, mau nau, mau hong, mau vang tuy theo
loai xang s dung long bugi co t bui en.
Neu long bugi co ong mot lp bui than en cng co ngi la do dau b chay,
cho ta biet ong c a cu, may a len dau. Co the giam bt hau qua bang cach dung
bugi nong.
Neu lo ng bugi ong toan bo lo en kho va de bie n thanh bui nh lo noi, o la
trieu chng cua hoa kh d xang, khi dung bugi nguoi qua cung co tnh trang nay.
Neu long bugi co mau trang xam, o la hoa kh thieu xang.
Cach s dung bugi :
Khi rap bugi vao lo, au tien phai van tay cho en luc bugi gan sat ay xong
mi dung cha khoa siet cng e tranh lam h rang quylat.
Luon luon thao rap bugi vi mot cha khoa tube ung kch thc.
Khong dung bugi co phan rang qua dai hay qua ngan.
Moi lan rap nh xem bugi co con em hay kho ng. Neu mat bugi se khong kn,
mat sc ep. Ta co the th bang cach cho vai giot dau vao chan bugi, luc ong c chay
neu dau sui bot hay vang len la chng to bugi siet cha kn.
II. Nguyen ly lam viec cu a he thong anh la ien t:
Khi ong c lam viec, volant quay cam cat ien ieu khien vt la luc m luc
ong, cuon la sinh ra dong ien xoay chie u 6 12 V. Khi tiep iem vt la ong, do ng
ien tuan hoan qua tiep iem va sinh ra nang l ng cuon la.

Cam cat ien
Cong tat may
may
Cuon s cap
cap
Cuon th cap
cap
Cuon la
Nam cham
cham
Tu ien
Tiep iem
Bugi
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-101-

en cuoi th ep tai thi iem anh la tiep iem m va dong ien chay qua b
ngat, nang lng c chuyen ti cuo n day s cap bo bin sn. Mot tu ien hap thu ien
the cam ng va ngan chan tia la ien phong qua cac tiep iem tai thi iem chung m.
ieu nay giup cho dong ien chuye n ti cuon la de dang va ngan chan s mo n be mat
cac tiep iem.
Chu y: Khi tu ien b hong se dan en nang lng anh la yeu.

Nh hien tng cam ng ien t cuon th cap cua bobin sn tao ra dong ien
12 15kV a e n bugi.
Tia la bugi
bugi
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-102-

III. S can thiet cua viec anh la sm:
anh la sm tc la lam cho tia la ien net bugi trc khi pittong le n TT cua
th ep. Tia la ien phai net va ot chay hoa kh xong ung luc hoa kh b ep nho nhat,
ong c khoe mi chay nhanh c. Ta biet rang muon hoa kh chay tron ven trong
long xylanh phai can thi gian khoang 1/200 giay. Trong khoang thi gian rat ngan ay,
neu ta e pittong len TT mi net la th hoa kh chay xong pittong a ri xa TT.
Nh the, th phat ong se thu ngan, may no ye u.
V du: ong c xe Honda C50 co khoang chay pittong la 41,4mm, quay 3.000
vong/phut th trong khoang thi gian 1/200 giay pittong di chuyen c :
Mot phut quay 3.000 vo ng nh vay 1 giay quay 3.000/60 = 50vong, tng ng
khoang di chuyen pittong: 41,4 x 2 x 50 = 4.140 mm. Vay trong 1/200 giay pittong se di
chuyen 4.140/200 = 20,7 mm. co ngha la neu e pittong len TT mi net la th luc
hoa kh chay xong pittong a ri xa TT 20,7 mm roi mi gian n, ap suat kh chay
khong con ay pittong vi lc toi a (v the tch gian n ln) cong suat ong c giam,
may yeu, hn the na la tre, khi xupap thoat a m ma hoa kh chay cha het thay v
ay kh chay ra ngoai se ay kh ang chay lam cho xupap mau ho ng, may nong.
Ngc lai neu cho tia la net qua sm, hoa kh chay xong ma pittong cha en TT se
lam pittong b ay ngc lai, may dong. Tot nhat la khi hoa kh va chay xong pittong
ngay TT va luc bat au i xuong.
Nh vay can phai anh la sm va khi ong c quay cang nhanh th goc anh la
cang sm. Thi iem anh la phai luon phu hp vi toc o ong c. Hie n nay a so
cac xe eu trang b bo phan anh la sm t ong bang lc ly tam.

Khi cong tac ien tat, dong en t cuon la c ngan mach xuong noi mat va
qua trnh anh la ngng lai.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-103-

IV. ieu chnh, sa cha he thong anh la:
1. Can la:
Can la la hieu chnh khe h gia 2 mat vt the nao cho tia la phong ra bugi
manh va ung thi iem.
Muon can la ta phai biet:
Chieu quay cua volant: nhn mui ten tren volant hay ap gio ap xem chieu
quay.
Dau ca n la ghi tren volant va dau ch th ghi catte.
Xe Suzuki: Mui ten tren volant hng xuong at ung vi dau catte, hoac ch
A tren vanh volant ngay vi ch B catte.
Xe Yamaha: Dau gach ni lo bau duc volant ngay mieng sat ch L nam trong
mam la.
Xe Kawasaki: Dau vach tren volant ngay dau gach catte.
Xe Honda: Dau F tren volant ngay vi dau gach hong catte.
Trng hp ong c khong co dau hay nhieu dau lon xon th ta du ng cay que xo
vao lo bugi tm TT va lam dau TT volant ngay vi mot dau co nh nao o catte.
Theo chieu chay tren volant ta ghi mot dau khac cach dau TT va lam loi 10 15
0
o
la dau can la.
Phng phap ca n la:
Thao catte ay volant la hoac nay nap ay volant.
HNH 7-9 BO ANH LA SM T O NG BANG LC LY TAM
TAM
Toc o thap
Toc o
cao
Banh a
Lo xo
oi trong
Cam
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-104-

Xoay volant theo chieu chay cho en khi nao dau can la tren volant ngay vi
dau o catte.
Xo cay van vt vao lo trong hnh bau duc volant ni rap vt la ni nhe vt siet
vt e.
Dung au cay van vt nay nhe khe hieu chnh qua hay lai (gan oc siet) va xem
khe h 2 mat vt phai va chm m (lu y la vt e ch co mot con vt siet va gi va
hieu chnh, do o neu m qua long hai mat vt luon luon nhap lai khong hie u chnh
c, con qua cng th nay khong i).
Kiem tra lai bang cach quay volant len TT e cam oi vt la m toi a. Khe
h toi a cua hai mat vt nam trong khoang 0,3 0,4 mm.
Sau khi can la ta th la roi cho ong c chay th e biet tnh hnh la sm tre
nh the nao.

Phng phap xa c nh iem phat la bang e n (Timing Light):
Thao catte uoi ca hoac m nap ay e nhn thay volant
Cam day cua en th la vao bnh (coc am mau xanh, coc dng mau o). oi
vi en th la dung pin th kho ng co day
Kep bo phan nhan cam bien vao day cao ap u ng theo chieu quy nh.
Cho ong c no roi en vao dau khuyet catte
So sanh dau co nh catte va dau volant se xac nh c tnh trang la
sm tre. Neu ong c co goc anh la sm co nh th moi toc o ch F eu ngay dau
khuyet catte chng to anh la ung. Ne u dau F cha en la sm, neu dau F a qua la
anh la tre. Ch F van ng yen 1 cho la cac chi tiet cua he thong anh la eu tot,
ch F dao o ng qua lai chng to bac an cot may r, lo xo vt la yeu.

1
3
2
4
HNH 7 10 CAN LA XGM
XGM

1. Ma vt.
2. Vt siet gi vt la
3. Vt la
4. Khe e hieu chnh
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-105-

Neu loai xe co trang b bo phan anh la sm t ong th toc o cam chng
th ch F volant ngay vi dau khuyet catte. Khi le n ga toc o khoang 3000 vong/phut
th ch F chay ngc chieu quay dau II volant ngay dau khuyet catte chng to bo
phan anh la sm hoat ong tot.

Phng phap xa c nh iem phat la bang kinh nghiem:
Khi ch F ngay dau khuyet catte, lac nhe volant qua lai, thay vt la co m la a
canh ung.
Neu la sm:
May kho no, chan ap may thng tra lai manh, oi luc no tra lai BCHK. ap
that manh may no, toc o cam ch ng may dong, chay khong eu nhng len ga ln th
chay boc. Gap trng hp tren ta phai chnh cho khe h nho lai. Ne u loai mam la
chnh c th xoay mam la theo chieu quay volant.
Neu la tre:
oi luc de no may, len ga may khong boc ma re re, co bo co mau tm, co tieng
no bat thng ong bo. Gap trng hp nay ta phai ieu chnh khe h ln ra. Neu loai
mam la chnh c th xoay mam la theo ngc chieu volant.
2. Tm pan la:
anh la sm anh la tre anh la ung
Cham
Nhanh (3000vong/phut)
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-106-

Muon biet co pan la hay khong th trc het ta phai th la. Neu a th la ma
khong thay co ien th cap net bugi au day th cap la tai pan la.

Th l a:
Thao bugi khoi nap quylat; m cong tac may
e au bugi cach mat khoang 5 10 mm.
ap gio ap cho cot may quay.
a. Neu co tia la mau xanh tm, map nhay t au day bugi sang mat nghe ta ch
tach chng to l a rat tot.
Tiep tuc th bugi bang cach e phan kim loai vo bugi cham mat, noi dau vao
bugi, luc ta ap ma y se co tia la mau xanh tm nhay t cc trung tam sang chau, chng
to bugi tot.
Neu kho ng co hoac tia la nhay bay ba chng to bugi h co the nt s cach
ien, noi bugi d do muoi than ong, khe h bugi qua ln hay qua nho. Ne u la manh
e khe h ln, la yeu e khe h nho
b. Neu tia la mau vang hoe hay o phai e ga n sat bugi va o mat mi co la
la la yeu, co the do cac nguye n nhan sau:
Vt la qua d hay tiep xuc kho ng tot .
Tu ien co ien dung qua yeu.
Cuon day la yeu.
Can la khong u ng qua sm hay qua tre .
Bo bien ien yeu.
c. Neu tia la kho ng net ra mat mac dau e sat vao mat, co the do cac
nguyen nha n sau:
Cong tac h luon ve mat mac dau a m cong tac.
Tu ien, cuon day la, vt la b cham mat.
Sut day bugi bo bien ie n.
Bo bien ien b cham mat hoac t.
d. Muon xac nh bo phan nao h ta phai hanh ong tiep nh sau:
Neu nghi cong tac th ta rut day dan en cong tac va cho ien s cap t mam
la en trc tiep bo bien ie n roi th lai, neu van khong co th tiep tuc.
Thao au day cuon la t mam l a ra (thng day mau en) hoac dung mot
oan day khac noi.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-107-

ap gio ap e cho cuon day nay noi mat.
Neu co la net ra (la ha the) th chng to tu ie n, vt la va cuon day kho ng
cham mat. Nh vay h tai bo bien ien.
Neu khong co la net ra au day chng to h trong mam la, co the cuon day
la t, cham mat hay tu ien vt la cham mat.
Muon biet cu the ta phai cao mam la ra quan sat cu the ben trong hoac th mi
phat hien c.
3. Kiem tra cac chi tiet he thong anh la:
a. Vt l a:
Hai mat vt la phai phang, tiep xuc eu kho ng venh hay lech, mat vt phai sach
khong ro, kho ng chay. Ca bang fibre tan vao vt bua khong st hay qua mon. Lo xo
bung phai con manh. Cac em ca ch ien phai con tot, kho rao.
Khi kiem tra mat vt ta cung co the biet phan nao tnh trang tu ien. Neu mat vt
chay en la do tu ien hong. Ne u mat vt bua loi ra vt e lom vao la do tu ien qua
yeu, ne u mat vt e loi ra vt bua lom vao la tu ien manh

b. Kiem tra tu ien:
Co the dung ong ho o ien dung hoac ien nha e th.
Dung ong ho o ien dung th ien dung cua tu ien dung tren xe may thng
t 0,1 0,2 MF (Micro phara).
Dung ie n nha co the dung ien 110V hay 220V bang cach: Cam hai si day
vao lo o ien, sau o d mot au day vao vo tu ien, au day kia vao cc gia cua tu
ien. Neu la toe manh hay cau ch b chay la tu ien b cham mat. Neu cau ch khong
b no, luc nay tu ien c tch ien. Sau o rut day ie n ra. Lay au day gia tu ien
quet vao vo tu ien. Neu tu ien tot se co tia la manh mau xanh kem theo tieng tach.
Neu tia la mau o hoe hay khong co th phai thay tu khac.

Tu ien qua yeu
yeu
Tu ien manh
manh
Vt e
Vt bua
Vt e
Vt bua
HNH 7 -11 KIEM TRA TU IEN
IEN
AC 110 220
220
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-108-

c. Kiem tra cuo n day la:
Neu cuon day con trong mam la ta co the kiem tra theo thc nghiem bang
cach: Lay au day ra cua cuon day cham mat (neu day la th co lap khoi tu ien va vt
la). ap gio ap cho cot may quay. Neu co la xet ra au day chng to cuon day con
dung c.
Dung cu o VOM theo so lieu (so lieu cac xe thong dung hien nay):
d. Kiem tra bo bien ie n:

Lu y: Cuon day la hay bo bien ie n b hong thng co hien tng khong co
ien cao the hay co rat yeu phai cho khe h bugi vao sat may mi no c.
Neu luc nguoi ong c de no nhng luc nong ong c kho no hoac e nguoi
mi no may c la cuon day la hay bo bien ien b noi tat. Co the do:
ong c qua nong lam troc chat cach ien cac vong day.
Chat cach ien xau b troc hoac b ien cao the anh xuyen thung.

ien tr AC: ap gio ap
Thang o
VOM
Ket qua Thang o VOM Ket qua
La (vt) X1
05 Tot. Kim
ien tr kho ng
len la h
AC 10
Toi thieu 2,5V
cang cao cang
tot
en nap
cac loai
X1
05 Tot. Kim
ien tr kho ng
len la h
AC 10 Toi thieu 2,5V
HNH 7 12 KIEM TRA BO BIE N IE N
Cuon s cap
cap
Cuon th cap
cap
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-109-

S dung dung cu kem banh trn luc thao rap volant khong can than cham vao
cac vong day lam troc chat cach ien.
Neu ranh chot clavet b lech hay volant rap vao b trat chot clavet, th la van
manh nhng khong no c v net khong ung th.
Dung cu o VOM theo so lieu (so lieu cac xe thong dung hien nay):

Cuon day Thang o Ket qua
Cuon s cap X1
05 Tot. Kim ien tr
khong len la h
Cuon th cap X1k 3 20 K la may no

B. He thong a nh la accu:
I. Cau tao he tho ng a nh la accu:
c s dung tren cac xe moto co e i cu. ac iem la phai co bnh mi co la
bugi, may mi no c.
Mot he thong anh la accu gom co:
Bnh accu:
La bnh cha nguon ien mot chieu thng trc. Co nhiem vu cung cap dong ien
s cap cho he thong anh la, cho may khi ong (ne u co trang b) cho cac bo phan
khac nh en, ken. . .No nhan ien nap vao cua may phat ien, may nay thng gan
au cot may.
Cong tac:
Co nhiem vu noi dong ien t accu len bo bien ien khi ong c lam viec va ngat
dong ien khi ong c ngng.
Bobin sn, bugi:
Tng t nh loai ien t, ch khac cach noi day la coc mat bobin sn khong
trc tiep noi mat he thong ma dan ve bo cat ien qua vt la roi ra mat.

Accu.
Cong tac may
Bobin sn.
Bugi.
Bo cat ien.
Bo cat ien
HNH 7-13 S O HE THONG
ANH LA ACCU
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-110-

Bo cat ien:
c bo tr tren mot mam gom co cam cat ien, vt la, tu ien.
Thng gan au cot may nh cac xe cub 79, 80, 89 co e hay au cot cam nh
cac xe moto, Honda 90, 125 . . .
II. Nguyen ly lam viec cu a he thong anh la accu:
Tng t nh he thong anh la ien t, ch khac mot ieu la dong ien s cap
cung cap e tao t trng cho cuo n s cap bo bie n ien la nguon ien cua accu thay
v nguon ie n cua cuon day la.
Phng phap can la he thong nay cung tng t nh he thong anh la ien t.
Neu bo cat ien gan cot cam th khi canh la phai e pittong cuoi th ep.
Lu y:
he thong anh la accu th ngng ong c phai tat cong tat may, neu quen th
bnh accu se mau het ien, tham ch cha y bobin.
he thong anh la accu th la manh cha chac canh la ung v ch can vt
la ong m la co la.
C. He thong a nh la ban dan (anh la ien t):
I. Phan loai:
He thong anh la ien t con goi la anh la IC, anh la CDI c s dung
tren cac i xe 81 tr ve sau co u iem la khong can canh chnh g ca, cac chi tiet con
tot rap ung day la he thong lam viec c He thong anh la nay phan lam 2 loai.
He thong a nh la AC CDI:
Dung nguon ien xoay chie u t mam la phat ra e anh la c s dung hau
het tren cac xe thong du ng hien nay gom:
Loai co cuon nguon, cuon kch, bobin s n, IC ri. S dung tren cac xe tho ng
dung hien nay: Dream, Wave, Future, Kawasaki, Yamaha, ai Loan, Trung Quoc, Han
Quoc. . .
Loai co cuon nguon, kho ng co cuon kch c s dung (bobin sn, IC ri) tren
cac xe Suzuki Crystal (trng hp nay xung + cua nguon e nap vao tu, xung
e kch).
Loai co cuon nguon khong co cuon kch, cum IC va bobin sn rap chung thanh
mot khoi c s dung xe: Suzuki Sport. . .

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-111-

Cuon en
Day
nap accu
Day en
chay em
HNH 7-15 HE THONG ANH LA DC CDI

He thong a nh la DC CDI:
Dung nguo n ie n mot chieu cua bnh accu e anh la. Nh vay t mam la len
ch co cuon kch ch khong co cuon nguon nhng khong co bnh ap may van no. He
thong anh la nay c ap du ng cac xe Trung Quoc i au, Suzuki Viva tr ve sau,
Yamaha Sirius tr ve sau, Honda Spacy i au, Honda @, Attila i sau. . .

HNH 7-14 HE THONG ANH LA AC CDI SUZUKI SPORT
(khong cuon kch, bobin sn, IC rap chung)
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-112-

Tuy phan loai nhng chung co cau tao nguyen ly lam viec nh nhau, ch khac
la nguon ien cung cap la mot chieu hay xoay chieu.

II. He thong a nh la ien t AC CDI:
He thong nay c dung cho cac xe thong dung hien nay nh Dream, Wave,
Future, cac xe Trung Quoc, Han Quoc, ai Loan. . . Mot he thong anh la ien t
gom co:

a. Volant:
Tng t nh loai ien t, ch kha c: khong co cam cat ien. Loai cuon kch nam
ngoai nh xe 4 th th vanh ngoai co ca. Loai cuon kch nam trong, vanh ngoai kho ng
co ca (xe 2 th), loai co e volant rap nga ra va co gan them lp e.
b. Mam la:
Tren mam la co gan 3 cuon day
Cuon en tng t nh xe i cu (ien t) ien the phat ra 6V hay 12V. Ra 2
au day:
HNH 7-16 S O HE THONG A NH LA AC CDI
(Quy luat mau day ap dung cho cac xe hien nay)
W: Trang G/W: Xanh cay soc trang
P: Hong BU/W:Xanh da tri soc trang
Y: Vang BK/W: en soc trang
LG/R: Xanh cay lt soc o BK/R: en soc o
G: Xanh cay

Cum IC thc te
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-113-

Mot au day nap accu (W).
Mau au day dung e n chay em co so vong quan t hn (Y).
Cuon la: con goi la cuon nguo n, ng knh day 1/10 1/20 mm, so vong quan
8.000 10.000 vong, mot au day noi mat, ie n the phat ra trung bnh 100 120V
(BK/R).
Cuon kch: con goi la cuon ieu khien, cuon phat xung vi ien the phat ra
trung bnh 1 2V, cuon nay hnh dang nho , boc can than, mot au day noi mat he tho ng
(G), au co n lai (BU/W hoac BU/Y).
Ngoai ra tren mam la con co day bao so:
So 0 : mau xanh cay lt soc o (LG/R).
Het so: mau hong (P).
Cac xe co en bao so 0,1,2,3,4 th day i nguyen cum ch khong i theo mam la
c. Mat khoen ong:
La mot khoen ong rap trc tiep vao sn xe e lay mat sn, thng ra 2 au
day
Day mau xanh cay: noi mat he thong cua cuon sn.
Day mau xanh cay soc trang: noi mat cum IC.
d. Cong tac may:
Dung loai 4 au day
Day mau en soc trang: noi chan so 3 cum IC (day nay noi mat th se tat may).
Day mau xanh cay noi mat he thong.
Day mau o noi ien dng accu.
Day mau en dan ie n dng accu en cac chi tiet tieu thu ien :ken ,en.
e. Cum IC:
La mot mach tong hp gom nhieu linh kien ban dan rap lai vi nhau, cuoi cung
lo ra 5 chan, gan vi pht cam 5 day cua cuon sn
Chan 1: noi vi bobin s n en soc vang.
Chan 2: day nguo n en soc o .
Chan 3: cong tac en soc trang.
Chan 4: lay mat khoen o ng xanh cay soc trang.
Chan 5: day kch xanh bien soc trang.
f. Bobin sn, bugi:
Mau nh v
v
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-114-

Tng t nh cac he thong anh la a hoc

Vao cuoi th ep tai thi iem anh la. Khi ca tren volant i qua gan
cuon kch th dong ie n xoay chieu c phat ra, dong ie n nay c a en
mach ieu khien thi iem e kch SCR.
Khi SCR c kch th tu xa do ng ien i qua cuo n s cap cua bobin roi
ve ( - ) tu.
II. Nguyen ly lam viec:

Khi volant quay cuon la phat ra dong ien xoay chie u khoang 100
150V. Dong ien nay c chnh lu mot chieu va nap vao tu ien.
Cuon la
Cuon kch
Ca
Cong tat may
Tu ien
Cuon s cap
Cuon th cap
cap
Bugi
Mach ieu khien
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-115-

Khi SCR khong con kch na, dong qua cuon s cap b ngat ot ngot, khi cuon
th cap sinh ra dong ien cam ng khoang 20 30 KV, lam bugi anh la.

Lu y:
Thi iem tia la bugi phat ra la thi iem ca volant va vt qua khoi loi
cuon kch.
Khi cong tac may v tr OFF , dong en phat ra t cuon day c ngan mach
xuong noi at va qua trnh anh la ngng lai.

III. Bao tr, kiem tra he thong anh l a CDI:
He thong anh la CDI, khong co vt la, khong co cac chi tiet ma sat nh he
thong anh la thng, v vay cong viec bao dng rat n gian, ch can cac au day
sach se, an ien tot; nhat la cac au day t mam la le n, IC rap vao khung sn phai
co cao su giam chan.
1. Kiem tra tnh trang lam viec cua bo a nh la:
Th l a:
Tia la bugi
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-116-

Phng phap th giong nh he thong anh la thng nhng lu y: Cac au noi
day vao cum CDI phai chac chan, an ien to t, khong nen e au day bugi cach mat
qua xa lam nh vay se mau hong cum CDI.
Th l a bang en (Timming Light): he thong anh la nay mac dau khong
can la nhng tren volant van co dau ch F, ch T va dau 2 gach o la cac dau e
kiem tra s lam viec cua bo anh la.
Cach bat day va phng phap th hoan toan giong nh he thong anh la ien
t. Neu khi len ga ma ch F khong co nh th cum CDI h, lo.
Loai IC co goc anh la sm co nh dau F ngay dau khuyet catte
Loai IC co trang b goc anh la sm t o ng th toc o cam chng th ch F
volant ngay vi dau khuyet catte.
Khi len ga toc o khoang 3000 vong/phut th ch F chay ngc chieu quay dau
II volant ngay dau khuyet catte chng to bo phan anh la sm hoat ong tot, neu
ch F dao o ng qua lai chng to bac an cot may r, lo xo vt la yeu
2. Cac h hong th ng gap , ca ch kiem tra:
a. Kiem tra cac au day t mam la len:
Kiem tra day nguon, day kch, day en, day nap.
Khi kiem tra ta au day t mam la le n ta kiem tra 2 yeu to la: ien tr va ien
xoay chieu luc ap gio ap (mam la ri ben ngoai ch kiem tra c ien tr ma thoi).
Lu y:
Nen d que o am co nh vao mam sn, que o dng di chuyen en nh ng
au day can kiem tra
Khi o ien tr cuon nguo n th phai rut au day cuon nguon ra khoi cuon sn,
cac au day con lai khong rut ra ma ch d vao cho noi kim loai.
Trc khi ap gio ap hoac cho may no kiem tra lai v tr thang o ien xoay
chieu cuon nguon coi chng b giat.
Kiem tra bang ong ho o VOM theo cac so lieu bang sau:
Xe Suzuki Viva
ien tr mam la en 0,5 1,0
Sac 0,6 1,2
Kch 180 280
Xe Yamaha Nouvo
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-117-

ien tr mam la en 0,24 0,36
Sac 0,32 0,48
kch 248 372

Xe Honda Dream
ien tr mam la en 0,1 5
Sac 0,1 0,8
kch 100 400
Cac xe thong dung:
Thang o Ket qua ap gio ap Ket qua
Nguon
(CDI)
X10
150700 Tot

AC 250
Toi thieu 40V
Trung bnh
100V
Kch (CDI) X10 25170 Tot AC 10
Nhch kim
0,1V
en nap
cac loai
X1 0 5 Tot AC 10 Toi thieu 2.5 V
b. Kiem tra bo bien ie n (bobin sn):
Kiem tra bang VOM theo so lieu nh sau
Lu y:
Khong bao gi o ien the bo bin sn.
Bo bien ien cua loai xe nao th dung cho xe o nhng tren thc te neu kho ng
co ung loai ta co the lay loai khac the vao nhng vi ie u kien phai tng ng
nhau.
Bo bien ien dung tren he tho ng anh la thng co ma vt co the dung cho
he thong anh la ien t. Nhng bo bien ie n tren he thong anh la ien t kho ng
dung c cho he thong anh la thng (do la yeu).
Xe Suzuki Viva
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-118-

ien tr bo bin sn S cap 0,1 0,2
Th cap 14 18 K

Xe Yamaha Nouvo

Th cap 5,68 8,52 K
Xe Honda Dream

Th cap 7,8 8,2 K
c. Kiem tra cum CDI:
Thc te ch can kiem tra cac au noi day sach se, an ien tot hay khong. Khi ta
kiem tra cac cuon day va bo bien ien thay con tot ma th van khong co la la h
cum CDI. Dung mot cum CDI khac con tot the vao e th lai.
Cum CDI cua xe nao th dung cho xe o. Co the thay the cho nhau vi ieu kien
cuon nguo n, cuon kch co so lieu nh nhau.
Khi may ang no khong c g bat ky au day nao cua cum CDI ra khoi mach,
v lam nh vay se tao ra nhng xung ien ot ngot lam h CDI.
Lu y:
Cac cum CDI cua hang Honda 5 chan loai nho khong co anh la sm t o ng, 5
chan loai ln va loai 6 cha n co anh la sm t ong. Thc te co the thay the lan c
He thong anh la CDI h hong th ng gap la khong co la hay la yeu, kiem tra
nh sau:
Khong co la: Co the do cac nguyen nhan sau
Cac au cam day khong an ien.
Cong tac may b h.
Cuon nguon: t, cham mach.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-119-

Bobin sn: h, thie u mat.
Cum CDI h hong
L a yeu: Co the do cac nguyen nhan sau
au day cam an ien cha tot.
Cuon nguon b noi tat.
Cuon kch b noi tat.
Cum CDI khong on nh.
Bobin sn ye u.
Xem ky ng day va ca c au cam day.
Neu nghi cong tac h, rut au day en soc trang en co ng tac ra roi th lai. Neu
khong, tiep tuc.
Kiem tra cuon nguon, cuon kch theo so lieu.

BANG SO LIEU KIEM TRA CAC A U DA Y MAM LA XE SPACY
(Ap dung phng phap loai tr)
Thao ri cuc CDI ra khoi au noi. Dung ong ho o tai cac au day cua giac noi
va thao ra.

BO PHAN KIEM
TRA
CACH O
GIA TR U NG
(hoat ong tot)
Cong tac chnh
o thong so mach tai 2 au
day (en/trang) va mat sn
(xanh).
Khi cong tac chnh bat sang ON
va cong tac RUN STOP bat
sang v tr RUN th se khong co
s thong mach
Cuon la
o ien tr tai 2 au day (en/
o) va day mat sn (xanh).
50 350
Cuon kch (xung)
o ien tr tai 2 au day
(xang/ tra ng) va vang.
50 150
Cuon
bobin
cao ap
Day
s cap
o ien tr day (en/ vang
xanh) mat sn.
0,1 0,2
Day
o day en/ vang va mat sn
3,6 4,6 K
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-120-

th cap (khong co chup bugi).
o day en/vang va mat sn
(co chup bugi).
7,3 11 K

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-120-

Accu
Cong ta t may
Nut e
Choi than
Cc nam cham
Ruot e
Vo e
Cuon
da y
HNH 8-1 HE THONG KHI O NG IEN XGM
CHNG VIII
HE THONG KHI ONG IEN
e kh i ong o ng c, ca n phai truyen cho cot may ong c so vong quay nha t nh
u e no may, sau o ong c se t lam viec. Ngoai bien phap khi o ng c kh nh gio
ap thong thng tre n ha u he t XGM hien nay e u co trang b khi ong ien nh : Honda
Dream, Nouvo, Sirius, Viva.. .
Muon cho cot may quay, ma y kh i o ng pha i tha ng l c ma sa t cu a ca c chi tie t van
chuyen trong ong c, lc can trong th ep.. . Do o mot e pha i co cong sua t tng o i
ln, c ng o luc lam viec co the t 20 50A, v vay si day dan ien t accu en may
khi ong phai ln, mo t e loa i kch no i tiep e co ngau lc kh i o ng ma nh.
He thong kh i ong gom co : bnh accu, cong ta c kh i ong, rle kh i ong, ma y kh i
ong va khp no i truyen o ng.

I. Ca u ta o cac chi tie t:
1. Rle kh i o ng (Starter relay):

Mot e + Accu
Lo i
HNH 8-2 RLE KH I ONG
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-121-

Con go i la con co c e , co nhiem vu no i dong ien t dng accu e n may khi ong
khi ta an nut e. V do ng ien va o lu c ma y khi ong lam vie c c ng o ln, neu dung
cong tac bnh thng se b cha y, do o pha i dung rle e.
Rle e c cau tao nh hnh ve, gom mo t lo i thep hnh tru tren o quan mo t cuon
day ong, 1 a u day nhan ie n dng t accu sau khi qua cong ta c ma y, a u con lai dan
en nu t e. gia lo i the p la mot loi thep di ong t do, mat tren cu a lo i di ong la mo t
mieng ong, pha tren la 2 cc ca ch ien v i mat va r i nhau, phan lo ra ngoa i co tan e
ba t da y da n ien, mot c c no i trc tiep v i da y dng accu (day tie t dien ln), vo may
khi ong no i v i am accu hay mat s n.
2. May kh i ong (Starter motor):
Co nhiem vu bie n ien nang thanh c na ng e keo co t ma y ong c quay khi an nu t
e, co cau tao nh hnh ve:

a. Pha n cam ie n (vo e):
Con go i la vo e hay starto, dung e ta o t tr ng ma trong o quay phan ng ien.
No gom 2 hay 4 cuo n day ba t noi tiep v i nhau, gan ben trong vo va cach eu nhau trong 1
vong tron, moi cuon day c gan chung quanh lo i sa t non va cach ien vi mieng sa t non
1. Nap mo t e 2. Vo e 3. Ruo t e
4. Gia ba t cho i than 5. Nap trc mo t e
HNH 8-3 MO T E
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-122-

ay. Ca c cuon da y va lo i sa t non ay go i la t c c, v khi co ien i qua, mieng sa t bien
thanh nam cham, moi cuo n c phan cc khac nhau. Cuon th nhat la c c nam, cuon th
hai la c c ba c, th ba la c c nam, th t la c c bac. Ca c cuon day tren go i la cuon day kch
thch. Ca c may e phan ln c kch thch no i tiep, trong o co the ca c cuon kch thch
noi tiep v i nhau va no i tie p vi roto, co the no i tie p song song tng o i mo t, t c 2 cuon
day no i song song v i nhau ro i 2 cap song song o (4 cuo n) la i no i tie p v i nhau va no i
tiep vi ro to. Mo t au cuon da y kch thch han v i mo t co c lo ra ngoa i nhan ien dng
cu a accu, au con lai no i cho i than. o i v i ca c xe hien nay vo e ben trong la 2 khoanh
nam cham vnh c u.
b. Phan ng ien (ruot e):
Con go i la ruo t e hay roto, tren o nhieu cuo n day o ng tie t dien ln quan so ng a t
xen ke v i nhau tre n mo t kho i sa t do nhie u mieng sa t la ghe p la i, ca c mie ng nay cach ien
vi nhau, ca c cuon day nay lot vao trong ranh khoe t tre n mo t khoi sa t va ca ch ie n v i
khoi sat, c 2 a u no i cua day ie n, mo t cuon nay mo t cuon kia c han dnh va o mieng
ong thau. Ca c mieng thau na y ghep la i v i nhau thanh vong tron va c ca ch ien v i
nhau do nhng la mi-ca at xen ke gi a chung. Nh vay coi nh ta t ca cuon day c no i
tiep, ca c mie ng thau v a ke go i la co go p ien.
Co gop ie n pha i ca ch ien v i ma t va tru c cu a phan ng ien. Tru c quay trn tre n
hai ba c an hay bac thau gan tren 2 nap 2 au vo , mot au tru c co d tru cho e rap banh
rang truyen ong en co t may ong c.
c. Choi than:
Hai cho i than lam bang vat lieu tong hp thie t ong, 1 lo i graphit co tie t dien hnh
ch nhat luon luon e sa t vao co gop ien nh 2 lo xo ga chung, ca c chi tie t va ke
c ga n nap hay vo e.
Choi than no i vi dng accu go i la choi than dng, choi than ga n vi mat go i la
cho i than a m.
d. Khp no i truyen ong:
Co nhiem vu truye n moment cu a mo t e t ruo t e en co t may o ng c va bao ve
an toan cho mo t e.
Khi may cha no , chuyen ong quay cu a mot e m i truyen en e keo co t may
ong c quay. Lu c may a no ro i, so vong quay co t may ln hn th t ong truyen ong
cu a may khi o ng ta ch kho i truye n ong cot may. Neu khong cat t kp th i th so vong
quay co t may se truye n la i mo t e v i so vong quay rat l n lam h hong e.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-123-

Lo xo
Chot
Bi
Banh ra ng ieu khien chnh
HNH 8-4 KHP TRUYE N ONG MO T CHIEU KIEU BI
(Truyen ong trc tiep bang banh rang)
Khp no i truyen ong co cac dang sau:

Lp 1 chie u ga n volant: c s dung hau he t tren ca c loa i XGM hie n nay.
Tre n tru c ruo t e gan cng mot banh rang, banh na y truyen en banh rang ieu khien co t
may quay qua trung gian s i day sen hay ba nh ra ng an kh p. Ba nh rang ie u khien co t
may lien he vi co t may bi khp noi mot chie u gom 3 vie n bi, 3 lo xo, 3 cho t. Khi e
quay banh ra ng ieu khien e keo volant quay. Khi ong c a no ta buong nu t e, volant
quay ba nh rang ie u khien e ng yen

1. 4. Bu long 2. Cho i than 3. Bo phan mang choi than
5. Vo va bo cuon day cam ien 6. Khoen ay 7. Khoen chan
8. Ba nh rang keo sen 9. Nap ay bo choi than 10. Vong e m
11.Pht da u
HNH 8-5 CAU TAO MOT E
(Khp no i 1 chieu kieu bi truyen ong qua trung gian sen e)
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-124-

Loai ie u khien trc tiep: go i la e co tra i khe Bendix

Ngoai a u tru c phan ng ien co noi vi tru c khac, tru c nay co tien rang b c ln,
pha ngoai tru c la mot tra i khe co tien rang trong e an khp v i tru c, tra i khe nay goi la
trai khe Bendix co mo t pha nang mot pha nhe . Mot lo xo no i gi a tru c noi va tru c tra i
khe co cong dung lam cho tra i khe tiep xu c v i nieng rang volant mo t ca ch em du, neu
lo xo nay gay, tra i khe khong quay, ch co truc pha n ng ien quay ma tho i. Loa i xe nay,
volant rap ngc, phan lom quay tr ra. Xung quanh pha ngoa i pha n kn ngi ta ep cng
mot nieng rang e ba nh rang tra i khe cu a may e keo ong c khi kh i ong.
II. S o nguye n ly lam viec cu a he tho ng kh i o ng:

Cum ba nh rang bendix
4
3 2
1
1. Cuon day
2. Ruot e
3. Choi than
4. Vo e
HNH 8-6 CAU TAO MO T E KIEU BANH RANG BENDIX
HNH 8-7 S O IEN CUA HE THONG KHI O NG
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-125-

Khi ta a n nu t e ien t dng accu qua cong tat ma y qua cuon day rle e qua nu t
e ra ma t. Cuon day rle e tao nam cham hu t lo i rle i len lam no i tiep iem a, b lam
dong ien t dng accu qua tie p iem a, b en vo e, qua cuon day ruo t e tao ca c cc
cung ten v i c c cua vo e lam e quay truyen ong e n co t may e co t ma y lam vie c.
Khi buong nu t e rle b nga t ien, khong con dong ie n qua e nen e khong lam
vie c.
III. H ho ng, s a ch a he thong kh i o ng:
he thong kh i o ng, h hong thng gap la rle e va may khi ong
1. Cac h hong th ng gap:
a. An nu t e , e kho ng quay:
Het bnh.

Nu t e h.
Mot e h. Rle e h.
Sut da y.
b. An nu t e , e quay cham:
Bnh yeu. Co gop ien b d.
Coc bnh sie t khong chat. Ke t 2 au co t.
Day da n tie p xu c khong to t. Cuon day ruo t e t hay h.
Tiep iem cu a rle e tiep xu c khong to t. Tiep iem cua nut e b d.
Choi than mon, lo xo choi than yeu tiep xuc khong to t.
c. e quay nhng kho ng keo ma y:
3 vie n bi lp e mon.
Banh ra ng bendix kho ng an khp v i nieng rang volant.
Hie n tng na y xa y ra khi ta an nut e nghe ke u lop cop.
Nguye n nhan la do banh rang cua tra i khe Bendix qua mon, can pha i thay
banh khac. Hoa c nieng rang volant b mo n hay h mot so rang gap ngay cho chung pha i an
khp.
Kha c phu c tam th i bang ca ch ap gio ap cho volant quay mot t ro i e la i.
d. An nu t e , e quay, nhng buo ng nu t e e van quay:
Ket nu t e. Ke t bi lp e. Dnh rle e.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-126-

Neu rle e co tieng ke u la cuo n day con to t,
khong co tieng keu la cuon day h.
Neu ta t cong ta c ma y e he t quay la ke t nu t e hay dnh lp e. Neu ta t cong tac
may e van co n quay la ke t rle e.
2. Kiem tra cac chi tie t he thong e:
a. Kiem tra nu t e:
An nu t e e khong quay nhng lay da y t rle e tiep xu c ra ma t e quay la nu t
e h.
Dung VOM v i thang o x1, o 2 a u day nu t e, ne u kim len he t th nu t e an
ien tot, kim len lng chng th iem tiep xu c nu t e b d, kim khong le n th khong an
ien.
b. Kiem tra rle e:
Kiem tra cuo n da y rle:
Dung ong ho VOM vi thang o x1. D 2 que o vao 2 chan 3, 4

Dung Accu cap ien 12V vao a u 1 va 2:

Kiem tra tiep ie m:
Cap ien 12V vao au 1 va 2. Dung VOM v i thang o x1, kiem tra s no i ma ch
gi a 3 va 4.

Kim ong ho len la cuo n day con to t.
Kim ong ho khong len cuon da y b h hay t da y.
Dung 1 que o ng ho d va o vo rle e ne u kim
khong len day tot, kim le n cuon day b cham mat va ie n
tr thuan.
Co tieng keu ca ch, kim len het th tiep iem an ie n
to t, kim khong len tiep iem khong tie p xu c ien, kim le n lng
chng tie p iem tiep xu c khong to t.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-127-

Lu y: Khong c cap ien bnh qua 5 giay vao rle kh i ong v no ga y ra nong va
h cuon day rle.
3. Kiem tra lp e:
Gi cha t volant, xoay banh ra ng keo volant theo 2 chieu, 1 chieu xoay c, 1 chieu
keo volant e. Ne u khong keo t c th th thay 3 vien bi e.
4. Kiem tra mo t e:
Khi e quay ye u hay khong quay ta dung ien bnh th tr c tiep xem e co quay hay
khong.
Neu e quay ma nh la h c ca u ieu khien, nu t e hoa c rle.
Neu e quay yeu hay khong quay la h e, ta thao r i ra kiem tra cu the t ng chi
tie t mi biet c.
a. Vo e:

oi v i vo e i cu:
Kiem tra cuon day vo e : Dung VOM v i thang o x1. 1 que d vao co c en cua
e, 1 a u d vao cho i than dng. Ne u kim len la cuon day vo e con to t, kim kho ng len la
cuon da y vo e b h hoa c t.
Kiem tra s cham ma t cua cuon day: Dung VOM vi thang o x1. 1 que d vao
co c en cu a e, 1 au d vao vo e. Neu kim kho ng len la day to t, kim le n la da y cham
mat, h.
oi v i vo e i mi:
Kiem tra nam cham ben trong be, sut th dan lai, be hn 15% th thay m i.
b. Cho i than:
Kiem tra ma t tie p xu c vi co go p, kho ng e u th s a la i.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-128-

Kiem tra be day theo chieu hng tam, neu mon con t hn 4 mm th pha i thay mi
Kiem tra lo xo e choi than: Lay ngo n tay an cho i than va o ro i buong ra, c nh
vay lam lie n tuc cho i than pha i ra vo nhe nha ng.
Kiem tra s cach ien cu a cho i than dng. e VOM x1. Mo t que d vao ma t, 1
que d vao cho i than am th kim len he t nhng d vao cho i than dng th kim khong len,
neu kim len la choi than dng cham mat.

c. Kiem tra ruo t e:
Kiem tra co gop:
Kiem tra nhng thanh ong cu a co gop b phai mau, mon ba t thng hay o
khoa ng ca ch A cua co gop.
Neu co gop b mon ba t thng, thay loi da y.
Khi be mat b phai mau, lam bong no bang giay nham va lam sa ch bang va i kho.
Neu kho ng co khoa ng ca ch A, ca t tam ca ch ien 1 bang l i ca.

d. Kiem tra loi da y:
Kiem tra s no i mach gia mo i mu i co gop. D 2 que o vao 2 thanh ong co
gop ta i mo i v tr th kim eu len het la to t.
Neu gi a ca c mui khong co s no i ma ch hay gi a ca c mui co gop va tru c co s
noi ma ch, thay m i lo i day.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-129-

Kiem tra s no i ma ch gi a mo i mui co gop va tru c lo i day. D 1 que o va o co t
cu a ruot e va 1 que o vao thanh ong cu a co gop ne u kim len la cha m mat h, neu
khong len la cuon day ruo t e khong cham mat.

Kiem tra pho t da u:
Kiem tra s ro r va h hong cua mo i pho t dau.
Neu h hong, thay the gia .

Cot
Ruot e
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-130-

CHNG IX
HE THONG TRUYEN CHUYEN ONG
He thong truyen chuyen ong cua ong c co nhiem vu truyen chuyen ong quay
tron cua cot ma y en banh xe phat ong (banh sau).
He thong gom co:
Bo ly hp
Hop so
Truyen lc en banh xe phat ong (truyen xch, tuyen cac-ang, truyen banh
rang).

Nguyen ly truyen ong banh xe gan may:
Hoa kh c hut vao xylanh th hut, b pt-tong nen len ap suat va nhiet o cao,
tia la bugi se ot chay hoa kh, va gian n sinh cong ay pt-tong qua trung gian
thanh truyen lam quay cot may.
Mot au cot may co gan banh rang (hoac ly hp) momen t cot may qua banh
rang en ly hp lam quay truc s cap cua hop so. hop so co cac cap banh rang an
khp vi nhau, v the ta co the thay oi toc o cot th cap. Mot au cot th cap co gan
Ly
hp
Nhong hu nho
Cot may
Nhong xch
Hop so
Nhong hu ln
Xch
Da xch
Banh xe
HNH 9-1 HE THONG TRUYEN CHUYEN O NG
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-131-

3
1
2
4
5
6
7
8
9
HNH 9 2 NHONG, SE N, DA
1. Chot xch 2. Ong lan 3. Mat xch trong
4. Mat xch ngoai 5. Mat xch kep 6. Xch kep
7. Mat noi xch 8. Ban noi xch 9. Khoa ham
10. Da 11. Nhong
banh rang keo xch, xch an khp vi da xch gan tren banh sau. Do o, momen cua
ong c co the truyen e n banh sau xe di chuyen ne u co so. Neu so 0 xe ng ye n.
Qui luat bo tr cac truc chuyen ong:
Hau het cac ong c XGM khi ta thao 2 catte 2 ben (catte uoi ca, catte ly hp)
eu thay 3 truc chnh: o la 3 truc luon luon chuyen o ng khi xe di chuye n:
Truc cot may lo ra 2 ben
Truc s cap lo ra ben tay phai
Truc th cap lo ra ben tay trai
au truc nao lo ra th dung bac an, au truc nao khong lo th du ng bac thau. Truc
s cap luon luon quay theo cot may, truc th cap luon luon quay theo banh xe.
A. CAC PHNG PHAP TRUYEN CHUYEN ONG EN BANH XE
PHAT ONG:
C cau truyen lc en banh sau co nhiem vu truyen chuyen o ng t cot th cap
cua hop so e n banh xe phat ong, bien chuye n o ng quay tron cua cot may thanh
chuyen o ng tnh tien cua xe.
C cau nay gom 3 loai chu yeu sau:
1. Truyen o ng ba ng xch:
C cau nay c du ng rat pho bien tre n cac loai XGM. u iem cua phng phap
nay la gon nhe, n gian, de ieu chnh. Nhc iem c ban la kho boi trn nen xch
mau mon, khi xch mon thng gay hien tng keu va tuot xch.
C cau gom co:
Nhong (banh rang) keo xch
Da xch
Day xch

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-178-

HNH 101 BANH TRC

1. Vanh
2. Truc banh trc
3. Ong noi
4.um
5.7. Cam
6. Ong chan
8. Lop
9. Ruot (xam)
10. Day tim
11. Banh rang xoan ieu khien toc o ke
12.13. Day ieu khien toc o ke
14.Mam thang
15. Ma thang
16. Truc va cam thang
17. Lo xo
18. Ong noi
19.20. Phot che bui
21. Do ng thang
22..26.27.29.32. C cau noi gi thang
23.24.25. ai oc chnh thang
28.39.ai oc va chot bi
30.36.37. Bulong siet dong thang
35. Bac an
38. ai oc vo m
CHNG X
BANH XE
I. Cau tao:
Banh xe cua XGM la c cau di chuyen cua xe. Ket cau cua no cung tng t nh
banh xe ap. Banh xe gom vanh va um lien ket vi nhau bi nhng cay cam (nan
hoa), ngoai vanh co day tim, ruot vo (xam lop).

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-179-

1.32.33.35. C cau ieu chnh banh xe
2.33.35. C cau ieu chnh da xch
3. Da xch
4. Cao su giam chan
5. Truc um sau
6.7. O ng chan
8. Ong noi
9. um sau
10. Khung gan dia sau
11. Ong chan
12.16. Cam
13.27. em
14.Vanh
15. Lop
17. Mam thang
18. Truc va cam thang
19. Do ng thang
20. Ruot

21. Tim
22. Cang thang
23. Lo xo cang thang
24.25.26.34. Bulo ng, ai oc
28.29. Phot che bui
30.31 Bac an
HNH 10-2 BA NH SAU
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-180-

1. Vanh:
c dap bang the p la, dung e lap vo ruot xe. C vanh tuy theo loai xe, th ng
e lap cac c vo 2.50-19; 2.25-17; 2.75-19 (Tnh theo n v Inch) xung quanh co
khoan lo e rap au ca m va lo e rap vo van bm.
2. um:
c uc bang hp kim nhom. Vanh ngoai um co 2 day, tre n o khoan lo e lap
cam. Mat trong goi la long um hay tang trong c lam bang the p hay gang e chu s
ma sat cua bo thang. Mot ben hong um trong e rap mam thang. Mot ben bt kn.
um sau pha bt kn d tru cho e lap da keo sen (nhong sau).
Da keo sen bat vao um co 2 cach:
Da keo sen rap dnh vao um bi mot vong chan nh cac xe moto, xe nam
(cirlip). Vi loai nay khi thao banh sau ra da ra theo luon.
Da keo sen rap dnh vao gap banh sau, vi loai nay khi thao banh sau, da lai
gap nh xe Dream, xe n. . . Da keo sen c lien ket vi um sau qua trung gian cac
cuc cao su giam chan.
Gia um co d tr cho e rap 2 bac an hai ben va ong chan (ong ch) gia
hai bac an. Kych thc bac an tuy theo loai xe. Rieng um sau neu da keo sen loai
rap gap th co them mot bac an trong chi tiet rap da keo sen.
Bac an um cua vai loai xe thong dung:
Hieu xe um trc um sau Da keo sen
Yamaha
Suzuki
Honda
6202
6300
6300
6301
6301
6301
6004
6203
6203
Giai thch ky hieu ghi bac a n:
V du: 6304

Hang ngan: Dien ta hnh dang bac an.
6: Bac an tru mot day an.
5: Bac an tru hai day an.
9: Bac an con.
Hang chuc Hang ngan Hang tram Hang n
v
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-181-

Mat lop
Hong lop
Ruot lop
Mep lop
Si thep
Van
HNH 10-3 CA U TAO VO RUOT
Hang tram: Ky hieu lc chu tai cua bac an.
0: Lc nhe nhat, so cang lc chu tai cang ln.
Hang chuc va hang n v: ng knh trong bac an.
00: 10 mm
01: 12 mm
02: 14 mm
03: 17 mm
04: 20 mm
Cac so ve sau th nhan vi 5.
V du: 07: 35 mm
08: 40 mm
3. Cam (nan hoa):
Lien ket gia vanh vi um e tang sc ben cho vanh banh xe. Cam c lam
bang thep, moi vanh co 36 cay. Cam banh sau thng ln hn cam banh trc. Hien
nay co nhieu loai nieng trang b banh mam 3 7 cam ban thay v dung nhieu cam nho.
4. Vo ruot (lop xam):
Vo ruot co tac dung lam tang kha nang an hoi cua banh xe khie n cho xe t b
soc, toan bo trong l ng cua xe e qua no truyen ti mat ng.
Cau tao cua lop gom: Mat lop la phan tiep xuc trc tiep cua lop len mat ng,
mat lop la lp cao su ay co tnh an hoi cao, chu c mon. Tren mat co cac ng
gan noi nen goi la hoa lop. Hoa lo p co tac dung lam tang sc bam va tan nhiet cho lo p.
Lop c cau tao xen ke gia nhng lp vai bo va lop cao su nham lam tang o c ng
cho lop. Hai ben mep lop pha trong co nhieu si thep (ta long) e gi o an hoi khi
rap vao vanh.

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-182-

Ky hieu cua c lop th ng ghi ben hong lop.
V du: Xe Suzuki Viva

Banh trc:

Banh sau:

a: o ro ng vo b: ng knh vanh c: So lp bo cua vo xe
Xe Attila Victoria

100 / 90 10 56 J
a b c d e f
a: o rong vo (100 mm) b: Ty so hnh dang (90%)
c: Cau truc nghien d: ng knh vanh (10 Inch)
e: Tai ln nhat f: Toc o gii han
Mot so dang ky hieu khac:

110 / 70 R 17 54 V
a b c d e f
a: o rong vo (110 mm) b: Ty so hnh dang (70%)
c: Cau truc hng knh d: ng knh vanh (17 Inch)
e: Tai ln nhat (212 kg 290 kPa) f: Toc o gii han (240km/h)

4.00 H 18 4PR
a b c d
a: o rong vo (4 Inch) b: Toc o gii han (210 km/h)
c: ng knh vanh (18 Inch) d: o ben cua vo (4 lp bo)

Cau truc: = o nghieng R = Hng knh

(%)
o cao vo
o rong vo
Ty so hnh dang =
2.50 17. 4 PLY RATING (PR)
2.75 17. 4 PLY RATING (PR)
a
b
c
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-183-

n
g

k
n
h

v
a
n
h

v
a
n
h

o

c
a
o

v
o

v
o

o rong vo

Xung quanh vo xe con co nhng dau tam giac () la ni kiem tra o mon cua vo
xe.

Vo xe co dau cham (sn) th khi rap phai pha chan van, ne u co mui ten th khi
rap phai hng theo chieu quay cua xe.
Ruot c uc bang cao su mong, boc kn, co cho gan van e bm hi vao. e
bao am ruot khoi can cac au cam khi cang ngi ta lap ngoai vanh mot si day tim.
Ap suat bm vao banh tuy theo so lop bo:
oi vi XGM thong du ng vo xe 4 lop bo
Nouvo Suzuki Viva Attila Victoria (VMEP)
Banh trc (kg/ cm
2
) 2,00 1,75 1,75
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-184-

HNH 10-4 O AP SUAT
HNH 10-5 VO XE KHO NG RUOT
K hieu
1
2
8
3
4
12
10
5
6 6
11
9
7
HNH 10 - 6 NGUYEN LY CAU TAO VAN
1. Nap
2. Ruot van
3. Chot van
4. Lo xo
5. ai oc

6. Than van
7. Lop
8. Phot cao su
9. Ta long
10. Ruot
11. au cam
12. Cam
Banh sau (kg/ cm
2
) 2,25 2,25 2,25
Ngoai ra xe con tuy thuoc vao tnh trang vo, ruot.
Khi ap suat lop xe thap hn quy nh th ieu khien tay lai kho khan.
Khi ap suat lop xe cao hn quy nh th quang ng phanh cang ln.

Ngoai ra con co loai vo xe khong ruot tren vo ghi TUBELESS.

5.Van (con ruoi): Gan vao ruot e bm hi vao. No gom ruot van van vao than
van ay kn bi mot phot cao su. Chot van gan trong ruot van, nh mot lo xo ne n chot
van luon luon ay kn ruot van (nh mot phot cao su). Muon bm hi phai dung au
bm co chot e an chot van xuong hi mi vao c.

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-185-

II. H hong banh xe:
1. Banh xe b lac:
Nguyen nha n:
Bac an mon, r Vo lop xe khong eu
Vanh banh khong tro n Banh xe bm non
Noi bac an rong Lop xe b u nan
Can vanh khong tot Bac thau gio ga mon
ai oc cot um siet khong chat Lop xe xau uc khong eu
2. X hi van:
Nguyen nha n:
Van ruot van khong chat
Chot van b cong
Phot cao su h, be
Bui ket phot cao su
Lo xo yeu, h
3. Bao tr bac an:
Khi xe chay c 5000 10.000 km phai thay m bac an um bang cach thao
bac an ra ra sach bang gasoil xong lau kho sau o cho m mi vao. Bac an co mot
mat kn th e mat kn nam ngoai. Muon thao bac an neu khong co dung cu chuyen
dung th co the thao nh sau:
ut xien mot cay sat hay cay vt dep (hong) vao lo xo truc um cho en khi
ung pha mep vong trong bac an pha ben kia.
Dung bua go nhe len cay sat vai cai, oan ut hng oi dien va cung go nhe
nh trc th bac an se b ay ra. Ch can thao ra 1 cai th cai con lai rat de dang lay
ra.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-186-

Lu y rap banh xe:
Rap banh trc:
Nhng xe co banh rang ieu khien cong-t-met ri, e ngam an khp vi lo
um trc roi mi up mam thang vao.
Khau chem trc vao um, phai e ranh mam thang an khp vi chot
phuoc. Siet tan cot um u ng lc siet, gai chot bi an toa n gia tan.
Rap banh sau:
oi vi loai da ri rap khung da sau vao gap, cha siet chat tan ong lot v
con phai chnh lai sen khi rap banh sau.
Phai at long en mat trong mam thang va um. Cao su giam chan h phai
thay mi.
Rap khau chem pha mam thang th a t tren xuong. Dung cay van vt uc
vao xoay cho lo um va khau chem ngay tam roi mi xo cot, nh co bat chnh. Sau o
mi xoay mam thang e trung lo bat bat gi.
Rap cay ieu khien thang vao dong thang th ap chan thang xuong.
Chnh sen va ba nh sau:
Neu xe ang chay th ni tan gi truc um sau o dung cha khoa ni long tan
gi da sen (loai da rap co um th khong co tan nay).
M nap tron ay boc sen di. Dung cha khoa 10 van vt tang bat pha sen
vao neu muon sen cang cho en khi nao thay va, bang cach nang sen len xuong o xe
dch sen gia ngay lo tron catte sen khoang 12 cm la ung.
Sau o ta chnh banh bang cach: Van tan bat tang pha o ng bo, nhn banh
xe, xem khe h gia banh xe va 2 de sau pha trong can xng th dng lai. Quay banh
xe th lai.
Siet ky lai tan gi sen. Sau o e n tan cot um, cuoi cung la 2 tan 2 bat tang
.
Nh vay bat ben trai e chnh sen, bat ben phai e chnh banh. Chnh sen trc
chnh banh sau.
Rap boc sen pha di vao th phai cho 2 m an kh p vi boc pha tren. Sau o
van vt vao roi quay th banh xe xem co co au th sa lai.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-187-

HNH 10 -7 CHNH SEN VA BANH SAU
1. Chot bi khoa an toan
2. Tan siet cot um
3. tan siet ong lot gi khung da sau
4. ai oc chnh sen
5. Dau e chnh cho eu hai ben
6. Chieu rap khoa sen
7. o chun cua sen khi chnh ung xem mut tron cat-te sen
sen
6
3
1 2
4
5
un
g
Sai
7
10 20 mm
mm
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 188

HNH 11-1 CHI TIET C CAU PHANH C KH

1. Ma phanh 2. Lo xo cang phanh 3. Bac an
4. Ong chan 5.6.7. Lo xo, khau chan vt gi phanh
8. Dong phanh 9. Truc um 10.Mam phanh
11. Banh rang xoan ieu khien cong t met 12. Khau lot
13. Bat gi 14. Cam phanh 15. Day cong-t-met

1
2
4
3
6
5
8
13
10
7
9
12
14
15
11
CHNG XI
HE THONG PHANH
I. Cong dung phan loai:
Cong dung:
He thong phanh co nhiem vu lam cho xe chay cham hoac dng han tuy theo ieu
kien e am bao an toan cua giao thong.
Phan loai:
Neu da vao chi tiet b phanh trc tiep : phanh vanh, phanh um, phanh a.
Neu da vao lc tac dung: phanh c kh, phanh dau, phanh hi, phanh tr lc.
Hau het xe gan may dung c kh loai um, mot so dung phanh dau loai a.
II. Phanh c kh:
c ap dung tren hau het cac xe gan may hie n ai. Mot he thong phanh c kh
gom co:

1. C cau ieu khie n:
ieu khien bang tay hoac chan.
Vo, ruot day cap hoac cay ieu khien.
C cau hieu chnh cuoi day.
Can ieu khien cam phanh (dong phanh).

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 189

2. C cau phanh:
Chi tiet di ong: La um banh xe, long um bang gang hay thep mat trong tien
rat tron roi ep vao (neu um va long um bang hai kim loai khac nhau).
Chi tiet co nh: Con goi la mam phanh c gi co nh nh mot ranh an khp
Mot truc co nh (chot ma phanh) siet bulong hay tan tren mam.
Mot truc di ong xuyen qua lo khoan mam pha trong co dang cam goi la cam
phanh, pha ngoai co d tru cho e bat dong phanh.
Dong phanh mot au siet chat vi truc di o ng (cam phanh) au con lai noi vi
c cau ieu khien phanh.
Hai cang phanh dang na cung tron, mot au ta vao truc co nh, mot au ta
vao cam phanh. Hai cang phanh be n ngoai co dan 2 mieng bo, luo n om sat vao nhau
nh 2 lo xo phanh.
Ngoai ra oi vi mot so xe mam phanh trc con co banh rangxoan (truc vt)
e ieu khien o ng ho toc o, banh rang xoan co the gan lien vi mam phanh hoac e
ri.
3. Nguyen ly lam viec:
Bnh thng, hai lo xo keo 2 ma phanh vao nen um quay t do. Khi ieu khien
phanh, cam quay ep ma phanh vao um nen xe chay cham hoac cham han tuy theo lc
tac dung.
4. Kiem tra phanh:
Trnh t kiem tra sau ay ap dung cho ca hai ma phanh.

Long um neu co soc, st, o van th phai i vt hay o ng s mi lai.
Noi bac an, ne u long th bac an rt ra, long t ta co the chem, lo ng nhieu th
phai ong lai s mi.
Hanh trnh t do cua tay phanh va chan phanh khoang 20 30 mm.
ai oc ieu chnh phanh.
Chan phanh
HNH 11-2 HA NH TRNH T DO

Chan phanh
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 190

Kiem tra cao su giam chan banh sau, neu be hay mon th phai thay mi.
Bac an co r hay khong. Ong chan gia hai bac an khong qua ngan, ne u ngan
th khi siet chat truc um banh xe khong quay c.
Khi bac an r banh xe lac can khac phuc tam thi ta thc hien bang cach
dung mot si day ong e va van vao trong noi bac an. Khi ta siet truc um th vong
ngoai bac an i ra khac phuc o r.
o day cua bo phanh mi la 4 mm, khi di 1 mm 5 th thay bo mi.
Lo xo phanh luc con tot dai 28 mm 5, khi qua gian thay mi.
o day cam phanh 6 mm. Khi bo con tot ma phanh khong cham hoac khong an
la cam mon phai ap hay chem eu hai ben. Ne u bo con day ma mat tren chai th cha
mat bo vi giay nham ln hay nen xi mang hoac dung li ca theo kieu mat vong.

5. Chnh phanh c kh:
Dng xe len, quay banh sau hoac choi may no sang so, len ga cho banh xe quay
roi giam ga. Neu xe co tay ieu khien ly hp th bop tay ly hp, ke o ap chan phanh
banh xe phai dng lai, buong chan phanh ra banh xe quay t do.
Luc banh xe dng lai khoang chay khong cua ban ap phanh t 20 30 mm la
ung, neu t hay nhieu qua chnh lai ai oc pha sau cay ieu chnh phanh sau.

ai oc ieu chnh
ai oc ieu chnh
Chot
HNH 11-4 AI OC IEU CHNH
ung
Chot
HNH 11-3 O TANG PHANH & MA
PHANH
Thc
kep
Ma
phanh
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 191

6. H hong he tho ng phanh:
Phanh kho ng a n:
Phanh dnh nc, dau m . Chnh sai.
Cam phanh b mon. Bo mon, chai.
Lo xo phanh qua cng. Day phanh t.
Dong phanh long hoac ln gai ni bat vi cam phanh.
Phanh keu:
Bo b chai, mon. Dnh nc.
Vat cng ket bo phanh. um phanh lang.
Cam phanh mon, thieu dau m.
Ket phanh:
e biet c th ta cho xe chay khoang 1km dng lai s vao um. Neu nguoi la
bnh thng, neu no ng th ket phanh hoac um banh xe chuyen mau t bac sang mau
vang chanh.
Nguyen nha n:
Lo xo phanh sut hoac gay.
Cam phanh qua mon, gan nh nam ngang khi a ieu khien xong.
Bo, um co soc, kha.
Bo troc chong len nhau.
Day phanh qua nho, ruot day ln nc vao day b set.
Khoang chay khong qua nho.
Mieng um ca vao mam phanh.
III. Phanh dau:
c s dung tren cac xe moto, xe tay ga nh Suzuki, Yamaha, Honda. . .
1. Nguyen ly lam viec phanh dau:
Khong kh th ne n c, chat long th khong ne n c. Khi ta tac dung mot lc len
be mat chat long th no se truyen i moi phng moi hng vi ap lc nguyen ven.

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 192

He thong phanh dahoat ong da tren nh luat Pascal:
Khi lc c truyen t mot pt-tong nho en mot pt-tong ln gap nhieu lan (v
du 10 lan) so vi pt-tong o th lc au ra cung ln hn gap nhieu lan lc tac ong
vao.
Ap lc dau tac ong len be phanh (au ra) se tang len so vi lc tac dung vao can
phanh (au vao) v do s khac nhau ve ng knh cua cac bo phan tai hai au.

2. Cau tao:
Mot he thong phanh dau tren xe gan may gom co:
a. Cum phanh cai:
c rap tay lai phai gom pt-tong, xylanh, phot (cup ben), lo xo hoan lc,
tay phanh, bnh cha dau phanh, mang cao su, nap ay, ben hong co mieng knh e
xem mc dau phanh.
b. Ong da n dau phanh:
Can phanh
au vao
au ra
HNH 11-5 NGUYEN LY HOAT O NG

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 193

Phot dau
Pt-tong
HNH 11-7 CUM XYLANH CON LOAI 2 PT-TONG
Be
phanh
Mem, deo, khong gian n nhng chu c ap suat, nhiet o cao co nhiem vu
chuyen dau phanh t cum xylanh cai en xylanh con. Tai hai ni rap vao phanh cai va
phanh con e u co hai long en bang ong lam kn trong va ngoai.

c. Cum xylanh con:
c lam t nhom uc va hoat ong di ap lc dau sinh ra t xylanh chnh, sau
o tac dung len bo phanh. c rap phuoc banh trc hoac gap banh sau.

HNH 11-6 CUM PHANH CAI VA O NG DAN DAU

1. Cum xylanh cai
2. Tay phanh trc
3. Cum pittong cai
4. Nap bnh cha dau phanh
5. Mang cao su mieng bnh cha
6. Gia bat cum xylanh cai
7. Long en ong
8. Bulong noi
9. Ong dau phanh
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 194

Gom hai pt-tong, xylanh thong nhau rap song song nhau, ng knh pt-tong ln
gap nhieu lan so vi xylanh cai, moi xylanh c lam kn trong xylanh nh hai phot
lam kn (cup ben) . Ngoai nhiem vu lam kn, cup ben con co nhiem vu tra pt-tong
ve khi ta buong phanh. Ben hong xylanh la oc xa gio. Pt-tong co mot mat bang, mot
mat lom, mat ba ng hng vao trong, mat lom hng ra ngoai ta len bo phanh.
Pt-tong:
Co the c lam bang sat hoac bang nha. Loai bang sat c s dung rong rai
hn va co tnh dan nhiet cao se lam cho bo phanh giam ma sat. Con loai pt-tong nha
th co tnh cach nhiet cao nham tranh lam tang nhiet o cua dau phanh.
Phot dau (cup ben):
Nam gia pt-tong va be phanh phai chu c ap lc cao. V nguyen tac he thong
phanh da khong the rut pt-tong tr ve v tr ban au nen s an hoi cua phot dau se
lam cho pt-tong t tr ve.
Bo phanh:
c lam bang vat lieu co he so ma sat cao. Bo phanh gom co lop bo va than bo
c lien ket vi nhau bang lp keo dan.
Tren cac loai bo phanh eu co dau ch th o mon hoac dau ch th la cac ranh
kha tren lp bo.

d. a phanh:
c gan vao banh xe va quay cung banh xe. a phan da phanh c lo ra ben
ngoai. e ngan chan r set, da phanh c lam bang h p kim thep khong r hoac sat
uc.
Da phanh phai tron, phang, co phng vuong goc vi truc banh xe. V vat lieu e
lam da rat gii han nen da thng c lam mong va cung co tac dung giam mat s
HNH 11-8 MA PHANH
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 195

can bang ve trong lng. Da c gan vao banh xe nen cung se giam bt nhiet sinh ra.
oi vi nh ng da phanh c thiet ke trong hop th c lam bang sat uc n thuan v
da phanh trong hop kho b r.
Da thng c khoan lo hoac tao ranh nham lam sach be mat da cung nh e
thoat nc.
Da phanh co nhieu loai:
Loai tieu chuan: Thng pho bien vi nhieu loai xe.
Loai thoang nhiet: Loai nay co cau truc hong gia e toa nhiet de
dang. Tuy nhien loai nay co gia thanh rat cao.
Loai da phao: Dung cho nh ng ieu kien khac nghiet nh tren
ng ua. . . V kha nang da bien dang do nhiet
giam i. Cau tao cua loai da nay tao ra mot
khoang kho ng gia um banh xe va da tai v tr
gan oc nham lam tang tnh toa nhiet, giam kha
nang da b bien dang.
Loai da trong hop: Loai nay c bao boc bi mot hop bao ve ben
ngoai e chong r set va vat lieu lam da thng la
sat uc do o tao ra co cam giac phanh hieu qua.
Loai carbon: Loai nay c lam bi cac si carbon v co trong
lng nhe va tnh chu nhiet on nh. Loai nay cung
thng dung cho xe ua. Tuy nhien viec che tao rat
kho va gia thanh tng oi cao ma hieu qua phanh
khong bang nhng loai khac.

e. Dau phanh:
Dau phanh phai co iem soi cao, co o nht thch hp va boi trn tot.
Dau phanh c lam t mot hp chat co ten la Silicon co pha them mot so chat
phu gia e tang cng cac ac tnh cua dau.
Dau phanh co k hieu DOT 3 hoac DOT 4 e ch iem soi cua dau phanh. Khi
ch so cang cao th iem so i cang cao.
Cac loai dau ban tren th trng thng la loai dau alcol cao.
HNH 11 - 9 A PHANH
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 196

Dau phanh co iem soi cao nham ngan nga hien tng dau soi trong khi hoat
ong. Khi dau soi se tao ra bot kh , bot kh se hap thu lc phanh trong he thong dan
en lam mat hieu qua phanh.
Lu y:
Dau phanh co tnh hao nc, de hut am, lam giam iem soi nen can bao quan
dau ni kho rao. Khi m bnh dau mi, neu con d lai sau khi a cham th khong c
e qua 6 thang. V vay can e y e n ngay san xuat tren hop dau.
Khong tron lan hai loai dau phanh co DOT khac nhau cung nh ni san suat
khac nhau.
Loai dung DOT 3 co the thay cho DOT 4 nhng dung DOT 4 khong the thay
DOT 3.
Dau phanh de pha be mat sn hoac nha nen khi xa gio hoac sa cha phai
dung gie sach che cac chi tiet sn hoac nha e bao ve .
Khi thay dau trong he thong tr nen nhiem ban th nen thay dau mi.
f. Nguyen ly lam viec:
Muon he thong phanh dau lam viec th trong he thong dau khong co bot kh.
Khi ta tac dung mot lc vao tay phanh hoac chan phanh, ap lc dau c truyen
t xylanh cai en cac xylanh con ay pt-tong ep vao a phanh. Cung thi iem khi ap
lc dau ay pt-tong phanh dch chuye n th be phanh cung se b dch chuyen theo hng
ngc lai, lam cho bo phanh be n trai cung ep vao da phanh.
He thong phanh da co kha nang t tra ve , lam sach, nh phot pt-tong (em kn)
va tnh nang t ieu chnh theo o mon bo phanh.
Khi ap lc dau tac dung le n pt-tong phanh tang len, se lam pt-tong trt ra
ngoai, keo dan phot pt-tong. Khi ap lc dau giam i, pt-tong tr ve v tr cu nh lc
hoi phuc cua phot pt-tong.
Khi cac bo phanh mon dan th pt-tong se t ong trt ra khoi v tr ban au
theo hng ep vao da phanh nh ap lc dau ban au trong he thong.
Hieu qua phanh phu thuoc vao tong lc ep cua bo phanh len da phanh, phu thuoc
vao dien tch be mat tiep xuc cua bo phanh va da, phu thuoc vao khoang cach t tam
banh xe e n tam bo phanh, phu thuoc vao ng knh ngoai cua banh xe.

HNH 11 10 HOAT ONG PHANH CA I
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 197

3. Phng phap xa gio phanh:
Khi ieu khien phanh mot lan kho ng an, khi thay dau phanh mi hoac sa cha
nhng chi tiet nh thay phot, pt-tong ta phai xa gio phanh
Trc khi xa gio nen dung vai sach phu le n nhng chi tiet co be mat sn, nha e
tranh b an mon.
Tm mot cha khoa vong va van tra vao oc xa gio.
Noi mot ong nha trong (1) noi t oc xa gio (2) vi mot ly a cha dau phanh.
Cham dau phanh ay phanh cai, van ky nap ay lai.
Bop nha tay phanh lien tuc en khi nao co sc can th gi nguyen tay phanh.
Ni oc xa gio phanh ra, ta se thay bot kh ra khoi ong nha, xong siet lai lien roi mi
buong tay phanh ra. Thc hien vai lan nh vay en khi nao ch bop tay phanh mot lan
la an hoac ong trong kho ng co bot kh.
Cham dau them phanh cai neu hut.

4. Phng phap thay dau phanh:
Trc khi thay dau phanh nen dung vai sach phu len nhng chi tiet co be mat
sn, nha e tranh b an mo n.
Noi ong hi vi lo van xa. Ni long khoa van xa tren be phanh va bop tha tay
phanh lien tuc cho en khi dau phanh chay ra ngoai.
HNH 11 - 10 XA GIO PHANH
PHANH
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 198

ong khoa van xa va o loai dau phanh mi (theo yeu cau nha che tao) vao
bnh cha.
Sau o noi dung cu bm dau phanh vao lo van xa. Tien hanh bm va kiem tra
mc dau phanh trong bnh ng dau, neu mc dau thap th bm them. Tiep tuc bm cho
en khi khong thay bot kh trong o ng dan.
5. Phng phap thay the xylanh cai:
Dung vai sach phu len nhng chi tiet co be mat sn, nha e tranh b an mon.
Thao nap bnh cha dau, tam em va mang cao su.
Xa het dau phanh ra khoi xylanh cai va bnh cha.
Thao au noi, em, tay phanh.
Thao ri cum xylanh cai ra ngoai.
Thao cum cong tac en phanh.
Thao chup cao su chan bui.
Thao pt-tong va lo xo.
Lam sach cac chi tiet vi dung moi yeu cau.
Kiem tra cac chi tiet.
Lap cac chi tiet theo th t ngc lai.
Kiem tra hoat ong cua phanh.
6. Phng phap thay bo phanh:
Trc khi thao bo phanh can lam dau e co the lap lai ung nh ban au khp vi
o venh hien tai cua da.
Thao nap truc bo phanh.
Thao chot bo phanh.
Thao bu long gan be phanh.
Thao be phanh ra ngoai.
Thao truc bo phanh ra ngoai.
Thao bo phanh va kiem tra o mon cua bo phanh.
Thao gia trt be phanh ra khoi ngam phanh.
Dung kh nen thoi nhe pt-tong ra khoi xylanh.
Thao cac phot.
Kiem tra pt-tong , xylanh va cac chi tiet, thay mi neu can.
Lap lai cac chi tiet theo trnh t ngc lai theo lc siet quy nh.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 199

Kiem tra hoat ong cua phanh.
7. Kiem tra cum phanh cai (xylanh bm):
a. Kiem tra xylanh cai:

b. Kiem tra pittong cai:
o ng knh ngoai cua pittong nhieu v tr khac nhau neu khong ung
kch thc phai thay the.

8. Kiem tra cum xylanh con:
a. Kiem tra xylanh con
Neu xylanh b xc hoac b nac th phai thay the.
o ng knh trong cua xylanh theo hai phng X va Y neu vi qua
gii han cho phep phai thay mi

b. Kiem tra pt-tong con:
o ng knh ngoai cua pittong nhieu v tr khac nhau neu khong dung
kch thc phai thay the.

Pt-tong
tong
Palme
Be phanh
phanh
Pt-tong
Neu xylanh b xc hoac b nac th
phai thay the.
o ng knh trong cua xylanh
theo hai phng X va Y neu vi qua
gii han cho phep phai thay mi
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 200

9. H hong phanh dau:
Phanh kho ng a n:
Co gio trong he thong.
Dnh m, nht, nc trong bo phanh.
Bo phanh mon.
B ket phanh:
Phot b chai ( muon dat xe c phai ni oc xa gio).
Dau b r cho rap noi do long en bang ong kho ng chat, pt-tong la do phot
khong kn.
Da phanh b cong venh.

MUC BAO DNG TIEU CHUA N GII HA N
Dau phanh DOT 3 DOT 4
o mon bo phanh en het ranh kha
o day da phanh 4,0 mm 3,0 mm
o ao da phanh 0,3 mm
ng knh trong xylanh cai 12,7 12,743 mm 12,76 mm
ng knh ngoai pt-tong chnh 12,675 12,684 mm 12,64 mm
ng knh trong xylanh be phanh 25,4 25,45 mm 25,46 mm
ng knh ngoai pt-tong be phanh 25,318 25,368 mm 25,31 mm

THONG SO BAO DNG HE THONG PHANH DA XE NOUVO
KIEM TRA BA O D NG HE THO NG PHANH THO NG DU NG HIEN NAY
(Thong so gii han)
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
- 201

MUC BAO DNG TIEU CHUA N GII HA N
Dau phanh DOT 4
o day ma phanh trong, ngoai 5,3 mm 0,8 mm
ng knh da X day 220 X 3,5 mm 3,0 mm
ng knh xylanh cai 11 mm
ng knh xylanh con 22,22 mm x 2

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-201-

CHNG XII
HE THONG GIAM XOC (NHUN)
I. Cau tao pha n loai:
Xe gan may co toc o tng oi cao nen eu trang b he thong giam soc. He
thong nay co cong dung lam giam chan ong tren nhng oan ng khong bang
phang e ngi s dung thoai mai, khong met nhoc va nguy hiem. Nhun trc c
rap gia bo co khung xe va truc banh xe trc. Nhun sau c rap gia khung xe va
gap banh sau.

HNH 12-1 KHUNG XE VA GAP BANH SAU

1.2 Chen tren, di cua bo co
3. Cho rap yen
4.5.6 Khung gi accu va cop
7.8.9.10. C cau noi gia mam thang sau
11. Gap banh sau
12.13. Cho e chan
14.15. Bu long noi tiep vi khung xe
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
15
14
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-202-

He thong giam soc dung tren cac xe gan may co the phan lam 3 loai:
Nhun lo xo thuan tuy.
Nhun lo xo lap tren cang phu (gio ga).
Nhun lo xo ket hp vi dau nht (nhun thuy lc) ap dung nhun trc a so
cac loai xe hien nay.
1. Nhun lo xo:
Moi xe gom 2 nhun hai ben. Mot au ong nhun lap vi khung xe, au con lai
noi vi gap banh sau. Moi ong nhun gom mot xylanh, trong o di chuyen mot pt-tong
(truc nhu n). Hai au tren cung va di cung cua pt-tong, xylanh co d tru cho e rap
vi khung xe va gap banh sau, nhu n 2 tang hay 3 tang cau tao eu gio ng nhau, ch khac
gap banh sau dung cho loai nao. Tai hai au lap rap e u co ong lot cao su giam chan,
long en va ai oc gi. Pt-tong va xylanh luon ay dang ra bi sc bung lo xo nhu n.
Mot cuc cao su giam chan bao ngoai truc nhun e gii han o ep toi a cua lo xo khi
phat ra tieng keu khi va cham. Ngoai cung la ong boc lo xo va ong che bui.
Pt-tong va xylanh co nhiem vu h ng dan cung gii han sc ep va bung cua lo xo
nhun. Trong xylanh co nht va lam trn va giam chan (khoang 17 cc cho cac xe cua
Nhat). Ch co ong nhu n sau cua xe Honda C50 la co vt e cham nht khi nhu n ke u.
Con oi vi cac xe khac khong co cho o nht nen khi het nht hay nhun keu ta phai
thay xylanh va truc nhun mi (cung co the dung tiep bang cach khoan lo roi cho nht
vao). Ngoai ra con co loai nhun lo xo n gian ch co mot lo xo, au tren va di cung
cua lo xo co d tru cho e ga lap.

HNH 12-2 NHUN LO XO

1. Ong lot lo xo
2. Lo xo
3. ai oc truc nhun
4. Ong boc lo xo
5. e gi cot rap vi khung xe
6. Cao su giam chan
7.8.9.10. Ong lot, long en, ai oc gi khung
11. Cao su em gii han
12. Xylanh va truc nhun
1
2
3
4
5
6
7
8
9
1
11
12
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-203-

2. Nhun lo xo lap tren cang phu:
Hai ong nhu n lap hai ben noi gia truc banh xe vi phuoc trc. Moi ong gom co:
Mot cap pt-tong, xylanh cau tao tng t nh nhun lo xo a trnh bay tre n.
au tren cung cua pt-tong (truc nhun) noi vi phuoc trc, au di cung cua xylanh
co d tr hai cai tai hai ben e ket noi vi cang phu (gio ga).
Mot cang phu c che tao bang thep uc. Tren cang co khoan 3 lo:
Lo ngoai cung e xo truc um trc.
Lo trong cung lac quanh mot chot co nh tren phuoc trc.
Lo gia ket noi vi nhun lo xo va lac quanh tren mot chot noi gia hai tai
xylanh.
Tai hai ni ket noi vi phuoc va nhu n e giam ma sat ngi ta lap ngoai chot co
nh mot khau bang the p va ngoai la mot khau bang fibre (hay plastic). Tren cac khau
co khoan lo hay tien ranh e cha m lam trn, hai ben ay lai bi hai mieng n va
ngoai cung la hai nap che bui. Mot oc vo m lap pha ngoai e bm m lam trn cac
khau, chot noi. u iem cua loai nhu n nay la nh co nhieu iem ta nen giam dao
ong khi di chuyen tre n ng xau.
oi vi nhun trc xe C 50, C 65 pha di boc kn nen co them mot goi ta
cao su gii han lap pha di phuoc trc. Gio ga se ta vao canh goi cao su nay
khi lo xo bung ra

6
7
8 9
16
11
10
12
13
14
15
3
1
2
4
5
HNH 12 -3 NHUN LO XO LA P
TREN CA NG PHU
1. Oc vo m
2. Khau bang fibre (hay plastic)
3. Khau thep
4. N gi m
5.6. Chup ay
7. Gio ga
8. Ong boc xylanh
9. Pt-tong, xylanh nhun
10.14. Ong lot
11. Chu p ay
12. Bat bat vao khung phuoc sau
13. Cao su giam chan
15. ai oc
16. Cao su ta

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-204-

3. Nhun lo xo ket hp vi dau nht (nhun thuy lc):
Gom hai ong nhu n hai ben, mot au rap trc tiep vi truc banh trc, au con lai
noi vi mieng sat dang tam giac noi vi co phuoc va tay lai.
a. Cau tao:
Mot pt-tong gan vao au cuoi truc nhun co dang tru rong ruot co khoet cac lo
tiet lu (thng 1 lo au pt-tong va 2 lo nho ben hong). au co n lai cua truc nhu n co
vt ay e dau khoi vang ra khi nhun au nay c gi chat lai tren mieng sat dang tam
giac.
Mot xylanh pha trong di chuyen pt-tong. au di xylanh co d tru cho e
rap truc banh trc va mot vt xa nht.
Mot khau hng dan bang nhom hay thau nam gia truc nhun va xylanh co
nhiem vu kem va hng dan pt-tong len xuong khau nay ay hai lo tiet lu ben ho ng
khi lo xo bung ra het.
Mot phot dau gi khong cho dau trong xylanh trao ra.
Mot khau noi co ven rang trong lien ket gia truc nhun va xylanh nh cac xe
Yamaha, Suzuki. . . hoac mot phe chan nh xe SS 50.
Mot lo xo nhu n, mot au t vao khau noi, au kia t len mieng sat dang tam
giac nen luon keo pt-tong dang ra len het pha tren.
Ngoai ra con co ong boc lo xo nhun bang cao su, ong boc phan tren truc nhun
bang kim loai. ong nay vai loai xe thng co tai khoan lo e gan en trc.
Gio ga (can hng ra)
ra)
Gio ga (can hng vao)
vao)
HNH 12-4 CAC LOAI NHUN TRC
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-205-

b. Van chuyen:
Khi xe di chuyen tren ng xau, go ghe, banh xe b va cham manh. Banh xe di
chuyen len pha tren ep lo xo lai. Truc nhun luc nay di chuyen tng oi xuong pha
di theo chieu mui ten.
Do banh xe i le n dau trong xylanh b nen ot ngot se trao qua van tiet lu uoi
pt-tong i len pha tren nen khong kh con lai trong truc nhun, o ng thi theo hai lo tiet
lu ben ho ng ra ngoai truc nhun (luc nay khau hng dan m v truc nhun i xuo ng).
Do tac du ng tiet lu cua dau ma dao ong banh xe b dap tat khong truyen len
khung xe.
Khi xe a vt qua chng ngai, lo xo nhun gian ra ay truc nhun ke o pt-tong i
len. Dau trong xylanh khong b nen, trong xylanh co ap thap hut dau t tren qua van
tiet lu i xuong xylanh. ong thi dau pha ngoai truc nhun qua hai lo tiet lu i vao
truc nhun. Do hien tng tiet lu banh xe kho ng b lo xo ay xuong ngay, v vay dao
ong b dap tat.

HNH 12-5 NHUN TRC CA C LOAI XE NAM
1.24. Ong hng dan lo xo tren 2.25. lo xo nhu n
3.26. Ong hng dan lo xo di 4.27. Chen lo xo 5.36. Ong phuoc
6.12.28.37. Khoen chan 7.29. Pht dau
8.30.38. O ng hng dan o ng phuoc 9.10. Vong chan pittong 11.33. Pt-tong
13.39. Xylanh 14.42. Vt xa dau trong xylanh
15.40. em vt xa dau 16.19.41. Lo ng en
17. Vt ay cot phuoc 18. Vo ng em cao su 20. Ong bao
21. Cao su be o ng bao 22. Be o ng bao
23. Ong cao su che bui 31.32. Vong chan
34. Be mica phan chieu
35. Mica phan chieu
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-206-

c. Kiem tra:
Kiem tra tieng keu ken ket trong chuyen ong cua he thong treo, ieu o co the
cho thay thieu s boi trn. Co gang ay cang t be n nay sang ben kia e kiem tra mo n,
h hong hay long cac cum truc cua he thong treo.
Neu bat c chuyen ong g c phat hie n ra, kiem tra o long cua bu long chot
cang.
Kiem tra h hong oi vi cac bac chan (hay vong chan).
Neu o long c phat hien thay trong chuyen ong len xuong au cuoi cua
cang tren he thong treo lien ket thuan, kiem tra mon hoac h ho ng oi vi iem chot
bat giam chan.
Kiem tra ro r t cac pht chan dau tren phuoc, cac vet xc tren be mat cua cac
ong phuoc, mon hoac troc vet ma Crom.
Tren mot so xe c trang b ong cao su tren chan phuoc, quay ngc cac ong e
cho phep viec kiem tra. Neu phuoc trong tnh trang xau, thao va thay the cac bo phan
khi can thiet.
Chu y:Cac bo phan cua he thong treo b mon, long hay h hong lam suy yeu s
on nh va ieu khien xe. Sa cha hoac thay the nhng bo phan h hong trc khi
chay xe.
He thong nhun thuy lc co lo xo at ben trong:
Kiem tra ong trong 1, vo ngoai 2. Cong, h hong, tray xc phai thay mi.

Kiem tra ty giam soc. H hai, mo n phai thay mi. Tac ban dung kh nen thoi
sach cac lo.

o o dai t do cua giam soc. Ngoai thong so yeu cau phai thay mi.

1
2
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-207-

Lu y: Khong c co sa cha va lam thang o ng trong giam soc a b cong, lam
vay se gay nguy hiem do ong trong b yeu i.
He thong nhun thuy lc co lo xo at ben ngoai:
Ty giam soc.
Ro r dau giam chan.
Lo xo giam soc.
Bac.
Bulong.
Khong ung yeu cau phai thay mi.
II. H hong sa cha:
a. Kho nhun:
Do lo xo nhun qua manh
Truc nhun cong hay xylanh mo p.
Dau qua nhieu neu la loai thuy lc.
Sa ch a:
Thay mi.
o ung lng.
b. Nhun qua nhieu:
Lo xo yeu hoac rap lo xo ngc chieu
Xe ch qua tai.
Dau nht t qua hay loai xau.
Sa ch a:
Thay mi, chem hoac rap lai.
Chay cham.
Cham them cho ung.
c. Nhun khong eu:
Lo xo cai manh cai yeu
Rap hai lo xo hai ben kho ng cung chieu.
Nhun sau
Nhun tr c xe Dream
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-208-

Dau nht be n nhieu ben t.
Hay ch ngoi mot be n thng xuyen.
Sa ch a:
Thay cho eu.
Rap lai.
Cham them cho eu.
d. Nhun trc se mot ben, ba nh trc ca vao de:
Bac thau gio ap mon, thay bo bac thau mi
e. Nhun keu:
Oc de long. Lo xo gay.
Cao su giam chan be. Ong boc mop.
Nhun rap khong chat khung hay gap.
Sa ch a:
Thay mi.
Siet oc lai.
f. Nhun thuy l c x nht:
Phot dau mon, be, long.
Khau h ng dan mon
Truc phuoc mon ro.
Sa ch a:
Thay mi.
Tr au hay phuc hoi.
g. Moi lan dung thang sau co tieng keu cup cu p:
ai oc gi mam thang siet khong chat.
Lo xo nhu n qua yeu hoac cao su giam chan b be.
Sa ch a: Siet oc lai, thay mi.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-209-

CHNG XIII

TM PAN ONG C
Pan ong c tc la cac nguyen nhan lam cho ong c khong no c. t khi pan
xay ra mot ca ch ot ngot. Mot ngi s dung xe co kinh nghiem hay th may lanh nghe
co the oan biet trc c pan co the xay ra nhng he thong nao nh cac trieu
chng bao trc trong luc ong c hoat ong.
Mot ong c muon hoat ong c phai hoi u 3 yeu to sau:
Sc nen ong c : Tuy thuoc tnh trang cac chi tiet ong c va he thong phan
phoi kh.
Xang (Hoa kh: xang va gio): Tu y thuoc he tho ng nhie n lieu
L a (tia la manh, net ung thi iem): Tuy thuoc he thong anh la
ay chung ta se phat hien cac pan i t au theo ung phng phap, nhng tren
thc te th tuy theo ie u kien va tnh trang ong c ma x ly co the bo i mot so cong
tac neu ta oan chac la no khong pan.
I. Tm pan sc nen:
Sc nen tc ap lc nen o c lo bugi cua th nen c tnh bang n v kg/cm
2

hay PSI (1kg/cm
2
# 14 PSI).
Ap lc nen chuan: la ap lc nen o c lo bugi oi vi ong c mi do nha che
tao qui nh, neu ong c cu khong co qui nh th ap dung cong thc:

: T so nen ong c
n: He so tuy thuoc tnh trang o ng c khi th thng t 1,2 1,4 (nguoi 1,2, nong
bnh thng 1,4)
V du: ong c Dream t so nen 8,8 th ap lc nen chuan luc ong c nong la:
P
c
= 8,8 x 1,4 = 12,32 (kg/cm
2
)
Muon biet co b pan sc nen hay khong th ta phai th sc nen.
1. Th sc nen ba ng khinh nghiem:
oi vi loai xe ta s dung thung xuyen:
e xe so 0, ap gio ap e cam nhan sc can. Sc can nang la sc nen con
tot, neu nhe la sc nen ye u. Neu thay gio ap rt hay khong co sc can co the do ly h p
tuot hay chnh cha ung.
oi vi loai xe bat ky:
Thao bugi, lay ngon tay bt lo bugi, ap gio ap that manh, ne u sc nen ay
tay ra keu poc la tot neu khong u sc ay ngo n tay ra la sc nen yeu.
2. Th sc nen ba ng o ng ho o sc nen:
Th bang phng phap nay kho ng nhng phat hien c sc nen con manh hay
yeu bao nhieu phan tram ma con biet c tnh trang pittong, xylanh, xec mang.
Phng phap thc hien:
Cho ong c chay nong may at nhiet o bnh thng (neu o ng c con no
c).
P
c
= n x
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-210-

Thao bugi ra, gan o ng ho o sc nen vao lo bugi hoac e vao tuy tng loai.
Len tay ga ln gi nguyen mot cho.
ap gio ap manh ( 4 5 lan). Neu du ng e th an nut e khong qua 5 giay.
Quan sat kim ong ho, neu kim len roi tr ve ket luan ong ho h. Neu kim
len, ng yen la ong ho tot. Quan sat sc nen ghi tren ong ho.
So sanh gia tr kim ch ong ho vi ap lc nen chuan. Neu sai biet 0.5
kg/cm2 hay 10 PSI ket luan tnh trang sc nen tot.
Neu ap lc o c thap hn ap lc nen chuan 4 5kg/cm2. Ta cho vai giot
dau nht vao lo bugi roi th lai.
Neu ap lc tang len bang hoac gan bang ap lc nen chuan ket luan
pttong, xec mang mon, h.
Neu ap lc khong tang hoac tang khong ang ke chng to xupap o ng
khong kn do b oi, ro, chnh cha ung, xylanh tray xt.
Nhan nut xa e kim ong ho tr ve so 0.
Neu sc nen di 6 kg/cm
2
o ng c thieu sc nen hoat ong khong c.
Theo h ng dan mot so hang xe. V du Honda Dream, Suzuki khi ap suat nen
di 8 kg/cm
2
th kiem tra lai cac chi tiet nh xu pap, pt tong, bac ong c.

3. Nguyen nha n do thieu s c nen:
Xylanh b mon, khuyet, b tray hay st (phai xoay xylanh lai theo c cua
pttong).
Xec mang b mon, b gay hay dnh vao pttong, thay mi.
Suppap ong khong kn hay ong kho ng c. Khoang h cua xupap khong
co, xupap b oi (hieu chnh lai), xupap cong va b ket m (sa lai ngay), em ay
xupap b ket li, be xupap b chay ro (mai hay xoay xupap lai).
Nap quy lat bien dang, h.
em quy lat hong, hi ep x ra ngoai.
Bugi siet khong chat hoac khong co em. e xac nh ta o vao chan bugi t
dau nht, ne u x bot se noi len luc ong c hoat ong (siet bugi lai hay thay mi).
ong ho
o ap suat
Lo bugi
Bo noi
ong ho
Vt gio
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-211-

ong c chem che lai khong u ng ky thuat.
4. Nguyen nha n s c nen qua cao:
Muoi than ong phong no
Dung ron quylat qua mong hay mai mat quylat qua nhieu
Chem che ong c kho ng u ng ky thuat.
II. Tm pan la:
Muon biet co pan la hay khong trc tien ta phai th la. Khi th la lu y
khong nen e day bugi cach mass qua xa (<8 mm) bi v lam nh vay se mau h
bobin va cum IC.
Neu tia la nhay qua c khoang cach t 5 8 mm chng to tia la tot u
sc ot chay hoa kh, lam no.
Neu e sat vao mi co la hay khong co la la a b pan la.
Phng phap kiem tra, sa cha tng t he thong anh la (chng VII).
Lu y: Khi 1 ong c sc nen tot, het thong nhien lieu tot, th l a tot ma ap hay
e hoai van khong no ta chu y:
Ranh chot clavet cot may co b oat lam sai iem phat la hay khong
Chot clavet lo, b cat t
Chot clavet b tuot khoi ranh.
III. Tm pan xa ng:
Mot ong c khi th sc nen tot, tia la ien bugi tot ma ong c van khong no
th 90% do pan xang. e tm pan xang nhanh cho ng va co phng phap ta thc hien
nh sau:
Phai chac chan xang con trong thung cha va nap ay co lo thong hi
Xang kho ng pha dau hoi hay dau gasoil
Khoa xang a m ung v tr
Roi tuan t thc hien cac bc kiem tra.
Ni oc xa ay chen xang xem xang co chay ra ong xang d hay khong.
1. Neu xa ng khong chay ra:
Xang kho ng chay ra la pan bo phan cung cap xang co the:
Nghet ong dan
Nghet loc xang
Nghet khoa xang
Nghet ng xang dan en pointo
Pointo ket o ng
Phao xang chnh sai
Khoa xang t o ng b sut ong lay ap thap t co xang.
Muon xac nh pan au ta tha o chen long can di khoa xang ra:
Neu xang khong ra ay la nghet o ng, loc hay khoa xang, du ng gio nen
thong suc.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-212-

Neu xang co chay ra chen long can th nghet ng xa khoan ben ho ng
BCHK hay bong tu ket ong, phai thao BCHK va thao chen xang ra suc ra, tm
nguyen nhan sa cha.
2. Neu xa ng chay ra oc xa ay:
Xang chay ra la do pan BCHK va loc gio co the ngop xang hay thieu xang

a. Trng h p ngop xa ng :
Hien tng: sc nen tot, la tot, ap hay e nhieu lan van kho ng no m bugi ra
thay ut.
Khac phu c: Tuy theo nguyen nhan ma khac phuc nhng thong th ng.
Khoa xang, thao bugi ra lay ngon tay bt lo bugi, ap gio ap nhie u lan xa
nong cho kho, chui bugi, th la, rap bugi lai ap may no (tuy theo xe co the kho ng len
ga, len het ga, len t) khi may a no ch tieng no o n nh mi len xuong ga cuoi cung
mi m khoa xang. Tat may vai phut sau cho may no lai. Neu may no bnh thng la
ngop xang a c khac phuc .
Neu khong no, m bugi ra t la ngop xang van con ta phai tm nguyen nhan
e sa cha.
Nguyen nha n:
Phao chnh sai
Bong tu ket m
Phao thung
Gchl qua ln hay b sut ra
Loc gio nghet
Canh bm gio ket ong hay ong ma quen m.
b. Trng h p thieu xang:
Hien tng: Sc nen tot, la tot ap hay e nhie u lan may van khong no, m
bugi ra kho, ngi khong co mui xang.
Xe co air th keo air hoac moi xang
Xe co air sau khi keo, xe no may, ong air lai neu neu ong c van no
bnh thng th a khac phuc. Ne u kho ng no c th van cha khac phuc c.
Ron
Li ga
Phao xang
xang
Bong - tu
tu
Chen xang
xang
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-213-

Moi xang neu xe no sau o lai tat c nh vay vai lan do nghet xang cha khac
phuc ta phai tm nguyen nhan sa cha.
Nguyen nha n:
Bong tu ket ong
Kim mc xang chnh sai
Gchl b nghet
Tuot phe kim ga
Mat cat BCHK cong venh hoac khong co ron, xiet khong chat.
3. ieu chnh t le hoa kh:
a. T le hoa kh giau xang:
Hien tng:
No may bnh thng, len ga ln hi l nhng len c th nhie u khoi en.
Thao bugi, quan sat noi bugi co nhie u muoi than giong lo noi.
May no bnh thng, ta keo air cha xong th xe a tat may.
Nguyen nha n:
Chnh phe chan kim ga qua cao ve pha au bang.
Tng t nh ngo p xang nhng mc o nhe hn.
Kim, ot kho ng ong bo hoac kim qua mon so vi ot.
Neu th ng xuyen s dung toc o trung bnh en nhanh ma hoa kh d xang
th ta chnh phe chan kim ga ve pha au bang
Neu xe thng xuyen s dung toc o nhanh ma d xang th ta thay gchl co
so nho hn.

b. Hoa kh thieu xa ng:
Hien tng:
Xe ang chay bnh thng, keo air th toc o may tang len.
Chay toc o thap bnh th ng , nhng le n ga ln th xe chay b giat, ha ga lai
th bnh thng.
Thao bugi, au bugi co mau trang xam.
Tru ga
ga
Lo xo
Phe chan
chan
Khoa
Kim ga
ga
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-214-

May nong, xe chay hao xang.
Nguyen nha n:
Tng t nh thieu xang nhng mc o nhe hn.
Chnh phe chan kim ga len qua cao.
Kim ot khong ong bo cu the la tiet dien kim qua ln.
Neu xe ch s du ng toc o trung bnh, bnh thng th chnh phe chan kim ga
ve pha au nhon.
Neu th ng xuyen s dung xe toc o cao th phai thay lo tia co so ln hn.
IV. Cac pan th ng ga p:
1. ong c khi ong khong c:
a. Do tnh trang ong c :
ong c thieu sc nen.
May mi lam lai ong c con rt.
b. Pan he tho ng nhie n lieu:
Xang kho ng en
Hoa kh thieu
ong c b ngop xang
c. Pan he tho ng anh la bugi:
Khong co tia la ien bugi hoac can la sai (xem pan la chng VII)
d. Pan he tho ng khi ong:
Bnh accu het, yeu ien
Rle e khong nhay
Mot e khong quay c
2. ong c chay c mot chap roi ngng:
a. Do tnh trang ong c:
May mi lam lai, khe h qua t chay c mot luc ong c no ng may chi tiet
gian n ra may b ket ngng lai (gip be) hay dung cac chi tiet loai xau he so gian n
ln.
Pittong, xecmang khong kn trong xylanh, o ng kem suppap lo ng, mc dau nht
lam trn qua cao, dau nht tren xylanh lam t bugi. Hien tng nay o ng c thoat ra
nhieu khoi trang xam.
b. He thong lam mat:
Cac canh toa nhiet d, gay qua nhieu.
Thieu nc lam mat, bm nc h Nc nong qua lam cac chi tiet gian n.
c. Do he thong anh la:
Cuon la cham mat, noi tat khi nong.
Bugi khong thch hp nguoi qua hoac chau h xa.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-215-

Cac moi noi khong an ien, sut hoac t.
d. Do he thong nhien lieu:
Het xang.
Xang lon nc.
Thieu xang trong luc chay cham.
Lo tia nghet.
Xang en khong u do nghet loc hay hieu chnh phao sai, h ng ong xang.
3. ong c nong thai qua (dan en gp be):
ong c nong thai qua khi nc lam nguoi bat au soi va can dan trong thung
nc.
a. Do he thong lam mat:
Thieu nc thu ng nc hoac thung nc chay.
Cac ong noi cao su noi khong ky
Bong nc xylanh , quylat d
Bm nc khong lam viec.
Canh tan nhiet be qua nhie u.
Quat gio khong lam viec.
Canh quat lap ngc
Nap bo ieu nhiet khong m.
b. Do he thong lam trn:
Dung dau khong thch hp
Bm dau h, nghet ng dan dau lam trn
Dau lon nc hay xang
c. Do he thong nhien lieu:
Dung nhien lieu khong thch hp ch so octan qua thap hoac xang pha dau hoi,
dau gasoil qua nhieu
Hoa kh d xang
Hoa kh thieu xang.
d. Do he thong anh la:
Chay t ong do pho ng no ong nhieu muoi than
anh la qua tre, qua sm suppap thoat m hoa kh van tiep tuc chay.
e. Do tnh trang ong c:
Can cot cam sai lam cho suppap thoat m tre. Kh chay o ng trong xylanh
lam may mau nong.
Phong no o ng muoi than
Cac chi tiet di ong khe h qua t nen b rt, dung cac chi tiet xau he so gian
n ln.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-216-

Mai quylat qua nhieu lam phong no nho lai.
Nghet ong thoat (ong bo).
4. ong c khua:
toc o cam chng ong c co nhng tieng giong thng la do ni tam anh
la sm qua nhieu thng len ga la het tieng giong. Neu a bt tam anh la ma van
con giong la do phong anh la ong nhie u muoi than. Trong luc ong c hoat ong
muoi than nay chay o lam hoa kh chay t ong. Ngoai ra neu t so nen qua cao (do
mai qui lat qua nhieu) hoac dung nhien lieu khong ung cung sinh ra tieng giong nh
tren
Nhng tieng giong qua ra ret la do trieu chng cua au thanh truyen qua long
hay lot den. Trng h p nay ne n dng may e tranh tai hai khac.
Nhng tieng keu lach cach bat c toc o nao ly hp la do he thong phan bo
khoang h suppap qua nhieu, lo xo suppap yeu, o ng kem mo n, lo xo gay, sen cam
chung.
Nhng tieng keu co sat giong nh ngi ta cao hay co sat vat bang kim kh lai
vi nhau la do may mi lam, thieu dau, dung nht khong thch h p hoac cac khe h lap
rap qua nho
5. Khi len ga l n xe chay ca giat kho ng on nh:
Hoa kh thieu xang.
Nghet loc xang hay ong dan.
Dung bugi, bo bin khong ung loai.
Tu ien yeu, lo xo vt la yeu, mat vt venh nen luc co la luc khong.
Xang co lon nc.
Dung xang khong ung loai.
6. Nhng tieng no bat thng:
No doi lai BCHK:
Do can la qua sm, tu ien yeu.
Supap o ng khong kn hay b oi do supap ro , cong, lo xo ye u.
Hoa kh thieu xang.
Mat bat BCHK siet khong chat, xang lon nc.
No o ng thoat:
Suppap thoat khong o ng kn hay ket m, hoa kh hut vao xylanh trong luc ep
chay ra ong thoat va chay tai ay
b. Do he thong anh la:
Can la sai: Tam anh la tre
Bugi khong net la eu: Hoa kh kho ng chay c trong xylanh luc thoat ra
ong thoat gap sc nong ni ay boc chay va no ni ong thoat.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-217-

ong c no lep trong luc chay cham:
ong c thieu sc nen
em quylat h
Xec mang gay
Chau bugi h qua xa, vt bach kim d, mach ien th cap khong cach ien tot
Goi cam cach ien mon, bo bien ie n, tu ien yeu
Tam anh la sai
Xang co can hay lon nc
Mc xang trong bnh gi mc khong ung
ieu chnh chay cam chng sai
7. ong c hao xang:
ong c cu, piitong, xylanh, suppap mon, h
Hoa kh d xang
Bnh xang ro r
b. Do eu kien s dung:
Ngng va khi ong ong c qua nhieu
Cho ong c chay cam chng qua lau
Toc o qua cao trong thi gian lau
Quen tra can keo air ve v tr cu
Xe ch nang
Thng dung thang va net ga
c. Do tnh trang xe:
Ket thang
Cac bac an banh xe qua rt
Ly hp tuot
8. ong c chay cam chng khong c:
a. Do tnh trang ong c qua cu thieu s c nen.
Khe h bugi hieu chnh sai
Hoa kh thieu xang, lo tia cam chng qua nho hay b nghet.
ieu chnh vt xang, vt gio sai.
BCHK cu khong ung tieu chuan.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-218-

9. ong c roc may:
Len ga tieng roc anh lien tuc.
Nguyen nha n:
Ngi s dung xe cha quen tho ng hay ep ga ep so. e so ln khi phat hanh
xe hoac khi xe mat a van tang ga.
S dung nhien lieu xau khong ung loai.
Buong chay ong nhie u muoi than.
ong c nong may do canh la qua sm hay cum IC khong ung loai
Hoa kh thieu xang.
Gap trng hp xe b roc may ta nen giam ga tra so ve so nho hn lay a len ga
lai t t. Neu tiep tuc len ga may roc, may nong lien tuc nh vay dan e n lam ket ma y
(gp be).
10. ong c no lup bup khi tri ma:
Tri namg hay chay tren ng kho rao xe chay bnh thng nhng khi lau
tren vung nc hoac tri ma th xe lup bup hoac tat may.
Nguyen nha n:
H loc gio nen khi xe chay hi nc boc vao long xylanh khong chay c.
BCHK thie u xang v khi tri ma lng hi nc trong khong kh nhieu nen
nang hn luc tri kho
Ong thong hi BCHK b nghet v hng xuong at bu n vang len bt kn o ng
Khac phuc tam thi bang cach keo air.
11. ong c b gp be may, gp be au:
Gp be may:
Pittong gian n b ket cng trong xylanh.
Hien tng:
Hi nong toa ra vung chan, len ga xe kho ng vot nh bnh thng, oi luc co tieng
roc may. Neu nang xe ngng ngay de gay tai nan nguy hiem. Neu gap hie n tng tren
bop gi tay ly hp hay ap gi chan so tap xe vao le tm nguye n nhan.
Gp be au:
Cot cam ket cng trong au quy lat khong xoay c ch xay ra oi vi cac xe i
cu en 80.
Hien tng:
Xe ang chay nghe tieng keu bat thng sau o keu ca kt lien tuc, neu khong tat
may th vai phutsau may t ong dng.
Hai hien tng tre n cung mot nguyen nhan la do dau boi trn khong eu. Phng
phap sa cha a trnh bay trong he tho ng lam mat, lam trn chng V.
12. Phan tch mau khoi thoat cu a ong c:
Khoi thoat co mau en: ca ong c 2 th va 4 th eu cung nguyen nhan la t
le hoa kh giau xang hay la bugi yeu hoa kh chay khong het.
Khoi thoat co mau trang xam (mau cua nht chay):
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-219-

oi vi ong c 2 th do: Xang pha nht qua nhieu hay h phot cot may pha
ben ly hp, bm nht pha xang chnh khong ung.
oi vi ong c 4 th do: Pittong, Xecmang mon, xylanh tray st, ong kem
mon, phot suppap mo n, rach ron quylat, kho ng co phot chan dau lo pointo dan au,
nt ng dau ve thong vi lo thoat.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-220-

CHNG XIV
S DUNG BAO DNG
Bao dng XGM la cong tac thc hien thng xuyen nham muc ch:
Gn gi va am bao cac ac tnh ky thuat cua cac chi tiet he thong. Bao am xe
lam viec an toan.
am bao tuoi tho cua XGM, nang thi gian s dung, xe t h hong le te, t hao
nhien lieu giam chi ph cho ngi s du ng.
Kp thi phat hien cac h hong e kp thi sa cha, ieu chnh u ng luc luon
luon am bao tnh nang ky thuat khong gay ra cac h hong ln sau nay.
e at c muc ch tren, cong tac bao dng ky thuat thng theo s ch dan
cua nha che tao. Noi dung c ban nh sau:
Lau chui sach se cac bo phan cua xe t phanh, vanh ,ong c
Thay the, vo dau m cho cac chi tiet theo nh ky
Kiem tra va ieu chnh cac he thong, chi tiet theo yeu cau ky thuat chnh xac
nh hieu chnh xu-pap, can la, sut ra BCHK, loc gio , ly hp
Kiem tra cac c phan lap ghep bang vt, bulong, gu rong
Sa cha kp thi cac h hong lat vat cua moto, XGM
I. S dung XGM mi:
Cac loai XGM mi xuat x ng hoac ong c cu khi mi lam lai chu ye u la xoay
xylanh, pt-tong, xec-mang, ep den e u phai trai qua thi ky chay ra may, neu ta chay
ra may tot se tang tuoi tho cho ong c va khong b cac h hong that thng. Thi gian
chay ra may t 500 2000 km tuy theo loai xe va nha che tao. Mac du cac chi tiet
c gia cong rat chnh xac, be mat mai nhan bong, nhng thc te tren be mat tiep xuc
cua chung van co o nhap nho nhat nh. Khi tiep xuc vi nhau, nhng cho nhap nho se
tao nen ma sat ln, lc tac dung cang ln, phan nhap nho cang de b hao mon va gay
ton hai cho mat ma sat. V vay e cac mat ma sat ra kht lai vi nhau, mon t t trong
ieu kien tai trong tang dan e co the chu c lc ln sau nay. Noi chung trong thi
gian chay ra may nen chu y cac van e sau ay:
1. Khong ch na ng hay chay nhanh:
Neu ch nang hay chay nhanh, ong c se lam viec vi cong suat ln. V vay ap
suat tac dung len o truc (bac an) mat ma sat rat ln, de lam h hai trang thai ra kht
cac be mat lam viec. Trong 500 km au tien toc o trong khoang 30 45 km/h nen
luon luon thay oi so va chay theo quan tnh (vdu: So 1: toc o kho ng qua 1015 km/h,
so 2: khong 2025 km/h, so 3: khong qua 3040 km/h).
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-221-

2. S dung dau boi trn:
Trong qua trnh chay ra, ma sat cac o truc, pt-tong, xylanh e u rat ln nen nhiet
o mat ma sat rat cao, v vay nen dung dau nhn co o nht nho hn bnh thng.
Nhng nht pha xang xe 2 th phai nhie u hn bnh thng mot t, thng t le luc nay
khoang 1/161/20. Sau 500 km phai thay nht mi mac du nht cu con tot, nhng that
ra trong o co cat, mat nghien nho mat ma sat troc ra. Nen thay dau boi trn luc
may nong e cac mat de theo nht ra ngoai.
3. Trong thi gian chay ra:
Khong nen chay xe tren cac oan ng xau, nhieu o ga va o doc cao. Khi i xe
tren ng dai moi lan xe chay c khoang 50 km nen e ong c ngh khoang 10
phut. Trc khi ngng ne n cho xe giam toc o mo t cach t t, khong ngng may o
ngot.
4. Sau khi xe chay c khoang 200 km au tien nen kiem tra siet chat lai
toan bo cac o c vt tren ong c va tre n toan bo xe:
gian oan 500 km ke tiep thnh thoang nen tang toc o xe len khoang 50 60
km/h. khi a chay c 1500 km thnh thoang co the chay het ga, neu ky nen duy tr
tnh trang ra may ti 2000 km. Sau khi thay nht lan au tien, sau o c 1000 km thay
nht 1 lan oi vi xe 4 th va 3000 km 1 lan oi vi xe 2 th hay theo ch dan nha che
tao.
Sau khi xe chay ra may co the s dung moi toc o.
II. S dung xe tren ng:
1. S dung so:
Khi xe chay tren ng ta luon thay oi toc o. Tat nhien la phai tang, giam ga e
thay oi toc o, nhng pham vi thay oi toc o nay rat hep va kho ng tinh te.
Thay oi toc o bang cach thay oi so la nham at moment thch hp vi sc can
cua mat ng: ng xau i so thap, ng tot i so cao. i so cang thap tay ga cang
ln th ong c phat ra moment cang ln, xe cang co kha nang khac phuc sc can ln.
i so thap tieng may khong em, ga cang l n tieng may cang gam d doi, de nong may.
Do vay ne u ng tot khong nen i ga ln va so tha p.
Can tuyet oi tranh tnh trang ep so, ngha la dung so cao i tren oan ng sc
can ln hoac dung so cao e khi hanh. Ne n khi hanh xe so 1.
Khi toc o cua xe so nao o khong phu hp vi sc can cua mat ng na, xe
se b ran rung giat, ong c muon chet may. Ne u ta khong kp thi tra ve so thap ma
van gi nguye n so cu ro tang ga e i ep so th xe chay khong on nh. Hien tng ep
so con xay ra khi ta khong tang ga lay a u e sang so cao hn.
Khi s dung so chu y cac nguyen tac c ban sau:
Khi sang hoac tra so phai lam nhanh, dt khoat nhng nhe nhang.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-222-

Phai ieu chnh bo ly hp cho ung hanh trnh, phai la u ng thi iem e bop
tay ly hp dt khoat (oi vi xe co bo phan ieu khien ly h p ieu khie n bang tay).
Phai la ung toc o e oi so. Sang so cao phai lay u a, ve so thap phai ch
toc o xe giam.
Khong c i ep so. Khi thay hien t ng xe ran may phai tra ve so thap ngay.
Luon co gang cho xe i so cao va i ung toc o e t hao nhien lieu (i so cang
thap ga cang ln cang hao nhien lieu). Toc o tiet kiem nhien lieu nhat cua xe di 50
cc thng t 30 40 km/h, xe 70 100 cc t 30 60 km/h
2. S dung ly hp:
oi vi ly hp co tay ieu khien phai am bao nguyen tac: bop nhanh, tra t t
phoi hp nhp nhang tay ga va chan so.
Khi khi hanh, sau khi gai so ne u tha tay ly h p qua nhanh, xe se b giat manh do
cac da tiep xuc qua nhanh va truyen lc qua ot ngot. Do o phai tra ly hp t t ket
hp vi len ga t t nhat la luc len ga khi hanh.
Khi bop tay ly hp, nhat thiet phai giam ga ne u khong se xay ra hie n tng may
ru am len goi la ket ga rat co hai. ong tac sang so phai nhanh,e tranh bop tay ly hp
qua lau anh hng ti toc o xe (mat a).
Ch s dung tay ly hp luc sang so hay gap a hnh phc tap, nhat thiet khong
dung tay ly hp e giam toc o cua xe v lam nh the cac da bo, da sat mau mon.
oi vi ly hp khong co tay ieu khien th phai hieu chnh toc o cam chng cua
ong c cho ung (kho ng qua cao), e khi sang so cha len ga th xe khong trng e n.
Moi lan sang so th phai giam ga.
3. S dung thang:
Thong th ng ch nen s dung thang cap toc e s ly tnh huong ot ngot tren
ng. Khi i tre n ng can lam chu c toc o cua xe. Muon s dung thang an toan
can chu y cac iem sau:
Khong nen bm banh xe cang qua mc qui nh. i tren ng at soi kho ng
nen bm banh qua cang va thang gap.
Khong i nhanh va thang gap khi tri ma, ng trn.
Khi vao ng vong nen giam toc o t xa tranh i nhanh, thang ot ngot.
Nen thang ong thi ca 2 thang trc va sau.
Xe dung thang dau phai bo p phanh t t khong phanh ot ngot rat nguy hiem
Xang dau dung cho xe gan may:
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-223-

Xe gan may co long xylanh nho (50 cm
3
), co ng suat so vi long may th tng oi
cao nen tren ly thuyet rat ken chon xang, dau.
T so nen cua ong c la1 thong so rat quan trong. Ngi s dung can c vao t so
nen cua xe mnh e la chon loai xang cho thch hp. Noi chung khi la chon can c
vao nguyen tac ong c co t so nen cang cao pha i dung loai xang cang tot (co ch so
octan cang ln). ong c co t so ne n thap dung xang th ng ch so octan 80 tr le n.
ong c co t so nen cao hn 8 dung xang supper ch so octan 100 tr len. Cac XGM
thong dung hien nay nen du ng xang A92, A95, cac xe cu va 2 th dung A83.
Neu dung xang thieu than trong, o ng c se gay cac hien tng nh: Kch no, ket
may, chay pt-tong hoac ong c khong boc, no ng may, cong suat giam, roc may.
Xang pha dau dung cho XGM:
Dau hoi hay dau diesel eu co ty trong, ham lng lu huynh, o soi cao hn
xang rat nhie u, nhiet lng sinh ra lai thap hn. Do o xang pha dau se co ty trong l n,
o soi cao, ham lng lu huy nh ln cung nh nhiet lng sinh ra t hn xang nguyen.
Khi dau vao c trong buo ng ot, qua trnh chay se tao ra cac muoi than se lam
giam the tch buong chay, t so nen tang, ong c se b hien tng kch no. Xang pha
dau b giam ch so octan nen lam giam kha nang chong kch no de lam hong may, may
qua nong, co nhng tieng go. Nhiet lng toa ra t nen cong suat giam i rat nhieu nen
cung mot oan ng se tieu hao nhien lieu nhieu hn.
Quan trong hn na la s ot chay khong tron ven lam tang ham lng cac kh
CO
2
, NO
x
trong khong kh, anh h ng ti moi trng.
Nh vay tom lai khong nen pha dau vao xang.
4. La chon bugi:
Nh a trnh bay tren. Bugi thc chat ch la 2 ien cc chu ien ap cao t
10000 20000 V.
Khi la chon bugi ta can c vao t so nen cua ong c va theo s ch dan cua nha
che tao. T so nen cang cao phai dung loai bugi cang lanh, t so nen thap phai dung loai
bugi cang nong. Neu dung bugi khong ung loai th se cac hien tng nh:
Noi bugi mau o ng muoi than.
Mau chet bugi v vo s b bien tnh do nhiet gay ra.
ong c kho no va noi bugi t.
ong c ang van chuye n chap giat, sng lai roi t t dng han
Thi gian s dung bugi thng la sau 1000012000 km ta phai thay bugi mi
mac du bugi cu con tot, nham muc ch t tieu hao nhien lieu

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-224-

5. Lu y ve viec khi o ng o ng c:
Trc khi ong c khi o ng phai chac chan rang xang con trong thung cha,
dau nht cactte ay u va cong tac may a m.
e can sang so so 0.
Neu o ng c ngh chay lau ngay phai m khoa xang e xang e n BCHK.
Neu tri lanh hoac xe kho no th keo air hoac starter.
Bop thang an nut e oi vi xe tay ga.
oi vi xe khong co e, ap gio ap may cho manh ong thi len ga mot t (tuy
theo thoi quen ong c) e ong c t no .
Khi ong c t no roi, e chay cam chng hoac gi tay ga cho ong c chay
khoang vai phut e ong c at nhiet o bnh thng. Khong nen ro may le n khi o ng
c va chay c.
Keo air hoac stater ve v tr cu neu co dung e khi ong
oi vi xe co so khi gio ap h ta co the gai so ay xe e khi ong ong c.
III. BAO DNG
1. Bao dng xe khi khong s dung thi gian lau dai:
Neu xe dung thng ngay, bao tr ung mc se ch b hao mon c hoc ma thoi.
Neu xe khong dung thng xuye n hoac e lau, khong bao tr u ng mc xe b hao mon
hoa hoc, b xet noi, tnh huy hoai cua no con cao hn hao mon c hoc rat nhieu. V vay
xe khong dung lau ngay nen lu y cac van e bao d ng sau:
Phai e xe ni kho rao, dng chan chong ng e banh xe va he thong nhun
khong b tro ng lng xe tac dung
Lau xe that ky, cac bo phan co si ma sau khi lau sach th lau bang 1 khan tham
nht e khong b r xet.
Thao bugi ra, cho 1 t nht vao lo, van bugi lai ,khong m cong tac, ap gio ap
vai lan cho nht chay eu ben trong xylanh
Vi bnh xang th khong nen e trong, sau khi lay het xang ra, khoa xang lai va
o vao bnh khoang vai lt dau gasoil co pha t nht, lap eu cho dau dnh eu pha
trong bnh
X bt hi trong ruot xe e vo ch hi cang, khong ne n x het lam vo co the b
ep, moc neu ta e qua lau
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-225-

Sau o co the dung vai phu kn xe lai e bt bui. Hang tuan hoac na thang 1
lan nen ap gio ap may vai lan (khong m co ng tac). Neu la xe 2 th nen cho them1 t
nht vao lo bugi roi mi ap may v cat-te ong c khong co nht.
Neu xe khong dung tre n 6 thang th nen thao vo ruot treo le n hoac e nam ni
kho rao
Neu thc hien cac ieu tren. Khi nao can s dung tr lai ta ch thay nht (neu
muon), chui sach bugi, xa dau bnh xang, bm hay rap vo ruot lai la xe co the hoat
ong tot.
2. S can thiet cua kiem tra nh ky:
Kiem tra nh ky la s tien hanh bao d ng xe theo mot chu ky nhat nh.
Nh s kiem tra nh ky va s dung bao d ng tot co the keo dai tuoi tho xe.
Hn na ie u nay con co y ngha quan trong ve mat an toa n va tnh kinh te.
Cac c phan cua may moc khi lam viec th phat sinh s mai mo n nen khe h
gia cac c phan ngay cang ln, lam giam tnh nang. ieu nay bieu hie n ro ret thi
ky s dung ban au. V vay nh s kiem tra nh ky ma co the phat hien va sa cha
kp thi nhng cho h hong e duy tr cac tnh nang ban au, e phong cac s co bat
ng va co the s dung mot cach an toan.
Mot so v du thc te:
Keo dai thi gian s du ng cua bo truyen sen th con lan va da sen b mon nen
khi lam viec sen se b rung nhieu va s mai mon cua bo truyen o ng se gia tang nhanh
co the dan ti t sen.
Ly hp b mon th o r cua ly h p se ln lam cho ly hp b trt. ieu nay se
lam cho s mon cua ly hp gia tang nhanh.
Khe h gia xu-pap va co mo ln th khi ong c lam viec se phat sinh va ap
ln va am thanh phat ra va ap cung ln. Ngc lai khe h nho th co the xay ra tr ng
hp xu-pap ong khong kn dan en giam hieu suat ong c va tuoi tho ong c cu ng
giam.
Bao dng nh ky co the phat hien nh ng tnh trang xau giu p ieu chnh, sa
cha xe kp thi.

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-226-

LCH BA O D NG NH KY XE HONDA TAY GA

Thi iem
Tuy thuoc trng So km bao tre n ong ho ghi
chu
Bo phan hp nao
en trc
x 1.000 km 1 4 8 12
x 1.000 ml 0,6 2,5 5 7,5
Moi thang 6 12 18
Ong dan xang I I I
Hoat ong tay ga I I I
Loc gio R
Ong thong hi cat-te may C C C
Bugi I R C
Khe h xu-pap I I I I
Nht may R Thay moi 3.000 km
Loc nht C
Toc o cam chng
I I I I
Bo tan nhiet 2 nam thay
I I I I
He thong lam mat I
ai truyen o ng
Kiem tra moi 8.000 km
Thay moi 24.000 km
Be loc gio C C C
Dau hop giam toc 2 nam thay
o mon bo tha ng I I I
He thong thang I I I I
Cong tac en thang I I I
Hoat ong khoa thang I I I I
Tieu c en pha I I I
o mon bo ly hp

I
Chan chong ben I I I
Phuoc nhun

I I I
Bu long / ai oc I I
Xam / lop I I I
Bac an co lai I I

I: Kiem tra, lau ra, ieu chnh, tra dau hoac thay the neu can.
R: Thay the.
C: Lau ra.
A: ieu chnh.
L: Tra dau.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-227-

THI BIEU BAO D NG NH KY XE DREAM II

Thi iem
Tuy thuoc trng So km bao tre n ong ho ghi
chu
Bo phan hp nao
en trc
x 1.000 km 1 4 8 12
x 1.000 ml 0,6 2,5 5 7,5
Moi thang 6 12 18
Ong dan nhien lieu I I I
Tay ga I I I
Bm gio I I I
Bau loc gio C C R
Bugi I R I
Khe h xu-pap I I I I
Nht may R R R R
Loc nht C
Bo cang sen cam
A A A A
Chay khong tai I I I I
Bo truyen sen Sau 1.000 km (600 ml) I.L
Bnh accu I I I
Bo thang I I I
He thong thang I I I I
Cong tac en thang I I I
en pha I I I
Chan chong nghieng I I I
Ong nhun I I I
Oc vt cac loai I I
Banh xe / vo ruot xe

I I I I
Bac an tay lai I I

Khi s dung xe trong moi trng am t hoac bui ban, vung co mu, th ng
chay toc o cao th nen co che o bao dng thng xuyen hn.
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-228-

CAC GIAI OA N BA O DNG VA TH I IEM BOI TRN XE YAMAHA

Danh muc Cong viec
Quang ng (xa ng
1.000 km)
0,5 2 4 8 12
ng ong xang
Kiem tra ng ong xang, chan
khong, xem co nt h hong khong.
O O O O
Bugi

Kiem tra tnh trang, lam sach, chnh
lai khe h.

O

O

O

O

O

Thay mi neu can O O
Xu-pap Kiem tra khe h , can chnh O O O O
Tam loc gio ong
c
Ve sinh, thay mi neu can thiet O
Sau moi
2.000 km
Tam loc gio lam
mat ai V
Ve sinh, thay mi neu can thiet O
Sau moi
2.000 km
Accu
Kiem tra mc dung dch, ty tro ng
dung dch.
Luon ong thong hi ung v tr quy
nh.
O O O O
Phanh trc
Kiem tra hoat ong, mc dau phanh,
s ro r dau phanh.
Kiem tra va thay the ma phanh neu
can thiet.
O O O O O
Phanh sau
Kiem tra hoat ong, kiem tra hanh
trnh t do tay phanh.
Thay ma phanh neu can thiet.
O O O O O
Banh xe
Kiem tra o lech, ao, kiem tra cac
nan hoa.
Can lai vanh neu can
O O O O
Vong bi banh xe Kiem tra o r, h hong. O O O O
Co phot
Kiem tra hoat ong, o r, o chat.
Boi trn m sau moi 12.000 km
O O O O O
Bu long, ai oc
Kiem tra siet chat toan bo bu long,
ai oc khung sn.
O O O O
Chan chong canh /
ng
Kiem tra hoat ong.
Boi trn.
O O O O
Giam soc trc
Kiem tra hoat ong, s ro r dau giam
soc.
O O O O
Giam soc sau
Kiem tra hoat ong, s ro r dau giam
soc.
O O O O
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-229-

Che hoa kh

Kiem tra hoat ong cua air gio khi
ong.
Can chnh che o garanty.

O

O

O

O

O
Dau nht may Thay mi, kiem tra mc da u nht. O O
Sau moi
2.000 km
Loc nht may Lam ve sinh O O
Dau cau
Kiem tra s ro r. O O O O O
Thay dau O
Sau moi 10.000
km
Day ai V
Kiem tra tnh trang mon, h hai. O O O O O
Thay mi Sau moi 25.000 km
Cong tac en
phanh trc / sau
Kiem tra hoat ong. O O O O O
Cac day cap ieu
khien

Boi trn

O

O

O

O

Cong tac en / tn
hieu
Kiem tra hoat ong.
Can chnh hng chieu en pha.
O O O O O

Khi thao ri he thong phanh dau, phai thay mi dau phanh. Thng xuyen
kiem tra mc dau phanhtrong bnh cha.
Nen thay cac chi tiet trong xylanh cai va xylanh con sau moi hai nam.
Thay ong dan dau phanh sau moi bon namneu nh b nt hoac h hong.

B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-230-

LCH BA O TR XE ATTILA

Muc kiem
tra
Theo km 300 km Moi 1000
km
Moi 3000
km
Moi 6000
km
Moi
12000 km
Xe mi 1 thang 3 thang 6 thang 1 nam
Ong bo K K K K K
Thi gian anh la K K K K K
Bo che hoa kh K K K K K
Kiem tra garanty K K K K K
Hoat ong tay ga K K K K
Ong dan xang K K K K
en (cac thiet b ien)
ong ho
K K K K K
Chong ng, nghieng, lo
xo
K K K
Nhun K K K
Xch cam K K K K
Khe h xu-pap K K K K
Ngau lc bulong K K K K
Bo loc gio K S S T
Bo loc xang K K T
Bo loc nht S S S
Thay nht may T (300
KM)
Moi 1000 km T
Ap lc banh xe K K K K K
Kiem tra bnh ien K K K K K
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-231-

Kiem tra hanh trnh t do
phanh
K K K K K
Kiem tra tay lai K K K
o giam chan K K K
Siet chat bu long, ai oc K K K K K
Kiem tra s ro r nht
hop so
K K K K K
Kiem tra hoac thay bugi K K T T
Nht hop so K Thay nht sau moi 5000 km
Boi trn M M

K: Kiem tra, ieu chnh
T: Thay the
S: Lam sach
M: Vo dau m
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-232-

LCH BA O TR XE SUZUKI VIVA

Thi han
Danh muc
Km
1000 3000 6000
Bnh ien
Bulong ong thoat T T
Loc gio C C
Khe h xu - pap I I I
Bugi I R
Dau boi trn Thay the 1000 km au tien va moi 3000 km sau
Loc dau boi trn Thay the 1000 km au tien va moi 6000 km sau
Ong xang I I
Thay the moi 4 nam
Loc xang C
Toc o cam chng (BCHK) I I I
o r day ga (BCHK) I I I
Sen tai Thay the 1000 km au tien va moi 3000 km sau
Lam sach va boi trn moi 1000 km
Thang I I I
Ong dau thang I I
Thay the moi 4 nam
Dau thang
I I
Thay the moi 4 nam
Vo xe I I
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M
-233-

Tay lai I I
Phuoc trc I
He thong treo sau I
Cac bu long va ai oc tre n khung
xe
T T T

I: Kiem tra va ieu chnh, lam sach, boi trn hay thay the can thiet.
C: Lam sach
R: Thay the
T: Siet chat
B
a
n

q
u
y
e
n

T
r
u
o
n
g

D
H

S
u

p
h
a
m

K
y

t
h
u
a
t

T
P
.
H
C
M

Suachuaotoxemay

Transféré par

Informations du document

Titre original

Copyright

Formats disponibles

Partager ce document

Partager ou intégrer le document

Options de partage

Avez-vous trouvé ce document utile ?

Ce contenu est-il inapproprié ?

Droits d'auteur :

Formats disponibles

Suachuaotoxemay

Transféré par

Droits d'auteur :

Formats disponibles

BO GIAO DUC VA AO TAO

TRNG AI HOC S PHAM KY THUAT TP.HCM

Loai nong Loai lanh

Vous aimerez peut-être aussi