Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
Khoa cå khê
Pháön I
GIÅÏI THIÃÛU CHUNG VÃÖ PHAY
B
t
B t
(1.2)
Trong âoï: Cv; m; x; y; u; q; p_ laì caïc hãû säú vaì säú muî cho trong baíng
5-39, Säø Tay CNCTM Táûp II.
T_ chu kyì bãön cuía dao cho åí baíng 5-40, Säø Tay CNCTM Táûp II
kv_ hãû säú âiãöu chènh chung cho täúc âäü càõt phuû thuäüc vaìo caïc âiãöu
kiãûn càõt cuû thãø.
kv= kmv+ knv+ kuv (1.3)
dæïng Pv khi phay nghëch coï xu thãú náng baìn maïy lãn khoíi säúng træåüt coìn
Px
khi phay thuáûn thç coï xu thãú áún chàût baìn maïy xuäúng säúng træåüt.
Px
SVTH: Lã Vàn Thäng - 98 C1B
Trang:9
Læûc càõt thaình pháön khi càõt bàòng dao phay
âéa
Âäö aïn täút nghiãûp
Khoa cå khê
Khi gia cäng bàòng dao phay truû (âéa) ràng xoàõn coìn coï thãm thaình pháön
læûc doüc truûc Px. Læûc Px coï xu thãú âáøy dao doüc theo truûc gaï.
Khi phay bàòng dao phay màût âáöu ta cuîng coï så âäö caïc thaình pháön læûc
càõt nhæ sau.
Pz
R
Pv
D
D
Ph
B
Ph
Py Py
s Pz s
Pv R
(N) (1.4)
( N.m) (1.5)
Cäng suáút càõt Ne: laì cäng suáút cáön thiãút âãø thæûc hiãûn quaï trçnh
càõt goüt (khäng kãø hãû säú coï êch cuía maïy).
(Kw). (1. 6)
Pháön II
CÄNG NGHÃÛ PHAY BÁÛC VAÌ PHAY RAÎNH
PHAY RAÎNH THEN VAÌ RAÎNH THEN HOA
CÀÕT ÂÆÏT MÄÜT PHÁÖN VAÌ CÀÕT ÂÆÏT CHI TIÃÚT
- Gia cäng raînh vaì báûc laì mäüt trong nhæîng nguyãn cäng âæåüc thæûc hiãûn
trãn maïy phay vaì tuìy thuäüc vaìo yãu cáöu kyî thuáût cuía chi tiãút maì ta coï
thãø læûa choün caïc phæång phaïp gia cäng. Phay báûc vaì phay raînh âæåüc
thæûc hiãûn bàòng dao phay âéa hoàûc täø håüp dao phay âéa, dao phay màût âáöu,
dao phay ngoïn...
1. Phay báûc vaì phay raînh bàòng dao phay âéa
-Dao phay âéa duìng âãø gia cäng màût màût phàóng, báûc vaì raînh. Dao phay
âéa âæåüc phán ra hai loaûi: Dao phay liãön vaì dao phay ràng chàõp
+ Dao phay âéa liãön âæåüc chia ra: Dao phay raînh vaì dao phay raînh håït
læng , dao phay ba màût ràng thàóng coï ràng nhoí vaì ràng trung bçnh khaïc
hæåïng nhau
+ Dao phay âéa ràng chàõp âæåüc chãú taûo ba màût
-Dao phay raînh daûng âéa chè coï ràng trãn pháön truû duìng âãø phay caïc
raînh näng. Loaûi chênh cuía dao phay âéa laì loaûi dao phay 3 màût. Loaûi dao
naìy coï ràng trãn pháön truû vaì caí 2 màût âáöu. Noï âæåüc duìng âãø gia cäng
caïc báûc vaì raînh sáu hån. Khi gia cäng bàòng loaûi dao naìy màût bãn cuía raînh
hoàûc báûc âaût âäü boïng cao hån.
- Âãø caíi thiãûn âiãöu kiãûn càõt ta laìm dao phay âéa 3 màût coï ràng nghiãng
våïi caïc raînh láön læåüt ngæåüc chiãöu nhau. Nhåì kãút cáúu cuía loaûi dao naìy
nãn thaình pháön læûc càõt doüc truûc cuía caïc ràng phaíi vaì ràng traïi triãût tiãu
láùn nhau.
- Nhæåüc âiãøm chênh cuía dao phay âéa 3 màût laì åí chäø kêch thæåïc chiãöu
räüng cuía raînh gia cäng giaím ngay sau khi maìi dao theo chiãöu màût âáöu láön
thæï nháút
Nãúu duìng dao phay âiãöu chènh gäöm hai næîa coï chiãöu daìy bàòng nhau
våïi caïc ràng xen keí nhau thç sau khi maìi coï thãø phuûc häöi âæåüc kêch thæåïc
ban âáöu. Âãø âiãöu chènh ta duìng caïc miãúng âãûm bàòng âäöng hoàûc âäöng
thau chãm vaìo giæîa caïc dao
D = 2t + d1 + (12 ÷16)
ÅÍ âáy: d1 _ Laì âæåìng kênh mayå cuía dao
t
b. Chènh maïy B
t
Khi phay báûc, âäü chênh xaïc kêch thæåïc chiãöu räüng cuía báûc khäng
phuû thuäüc vaìo chiãöu räüng cuía dao phay. Chè cáön thoía maîn âiãöu kiãûn
chiãöu räüng cuía dao phay låïn hån chiãöu räüng cuía báûc (Khäng låïn hån
3÷5mm). Coìn khi phay raînh vuäng goïc chiãöu räüng dao phay phaíi bàòng chiãöu
räüng cuía raînh trong træåìng håüp âäü âaío cuía caïc ràng màût âáöu bàòng 0.
Nãúu âäü âaío âoï khäng bàòng 0 thç kêch thæåïc raînh seî låïn hån dao phay. Âiãöu
naìy cáön âàûc biãût læu yï khi phay raînh coï âäü chênh xaïc theo chiãöu räüng
c. Chinh dao âãø âaût chiãöu sáu càõt
- Coï thãø thæûc hiãûn bàòng phæång phaïp láúy dáúu
- Khi chènh maïy âãø gia cäng raînh, viãûc gaï dao âuïng vë trê so våïi chi
tiãút gia cäng âoïng vai troì ráút quan troüng. Nãúu duìng âäö gaï chuyãn duìng thç
vë trê cuía chi tiãút so våïi dao âæåüc xaïc âënh bàòng âäö gaï.
- Âãø gaï dao chênh xaïc theo chiãöu sáu càõt t cho træåïc ta sæí duûng caïc
loaûi phiãún tyì chuyãn duìng.
2. Phay báûc vaì phay raînh bàòng täø håüp dao phay âéa
- Khi gia cäng mäüt nhoïm chi tiãút giäúng nhau coï hai báûc, hai hoàûc nhiãöu
raînh ta coï thãø duìmg täø håüp dao phay âéa. Âãø âaût âæåüc kêch thæåïc yãu
cáöu giæîa caïc báûc hoàûc caïc raînh, ngæåìi ta âàût caïc voìng âënh vë giæîa caïc
dao trãn truûc gaï.
ÂAÌ NÀÔNG
- Khi gia cäng chi tiãút bàòng täø håüp dao phay âéa coï sæí duûng phiãún tyì
ta chè cáön gaï mäüt giao, båíi vç kêch thæåïc giæîa caïc giao trong täø håüp âæåüc
xaïc âënh bàòng caïc voìng âënh vë. Khi gaï dao âãø âaût kêch thæåïc cho træåïc
nãn cäú gàõng duìng caïc dæåîng âënh vë chuyãn duìng. Âãø tàng âäü chênh xaïc
khi gaï dao ta duìng cæí voìng song phàóng vaì cæí chàûn chè thë.
Æu âiãøm cuía phæång phaïp naìy: laì coï thãø tàng nàng suáút åí nhiãöu
màût nhæ giaím säú láön luìi dao vaì chiãöu daìi luìi dao, giaím thåìi gian keûp
chàût, ruït ngàõn âæåüc caí thåìi gian maïy...
Phay báûc vaì phay raînh bàòng täø håüp dao phay âéa thæåìng âæåüc æïng
duûng trong saín xuáút haìng loaût låïn, vaì haìng khäúi.
3. Phay báûc va phay raînh bàòng dao phay ngoïn
Báûc vaì raînh cuîng coï thãø âæåüc gia cäng bàòng dao phay ngoïn trãn caïc
maïy phay ngang vaì maïy phay âæïng.
Dao phay ngoïn duìng âãø gia cäng caïc màût phàóng báûc vaì raînh. Dao phay
coï âuäi hçnh truû vaì âuäi hçnh cän. Dao phay ngoïn âæåüc chãú taûo våïi ràng
trung bçnh vaì ràng låïn. Dao phay ràng trung bçnh duìng âãø gia cäng tinh vaì baïn
tinh, coìn dao phay ràng låïn duìng âãø gia cäng thä.
Dao phay ngoïn thä vaì caïc ràng tuì duìng âãø gia cäng thä phäi âuïc, phäi reìn
tæû do. Dao phay ngoïn bàòng håüp kim cæïng coï hai loaûi:
Px Px
phay khäng bë gaîy. Âiãöu naìy coï thãø âaût âæåüc khi phæång cuía raînh xoàõn
truìng våïi chiãöu quay cuía dao (hçnh 4).
3. PhayHçnh
raînha âuäi eïn Hçnh Hçnh c
b
- Raînh hçnh âuäi eïn âæåüc phay qua 2 bæåïc.
+ Bæåïc thæï nháút: phay raînh vuäng goïc bàòng dao phay ngoïn
+ Bæåïc thæï 2 phay raînh nghiãng bàòng dao phay ngoïn mäüt goïc âãø taûo
hçnh âuäi eïn, bæåïc thæï 2 cuîng coï thãø tiãún haình bàòng dao phay âéa mäüt
goïc (goïc 60 )
l1
t
B r b
l
bàòng caïch âo giaïn tiãúp nhåì hai con làn coï âæåìng kênh d vaì caïc phiãún
máùu song phàóng coï kêch thæåïc cáön tçm B
l1= B+ 2r+2b
B = l1- d- 2b
III/ PHAY RAÎNH THEN TRÃN TRUÛC
-Raînh then âæåüc phán ra 3 loaûi: Raînh then thäng suäút, raînh then håí vaì
raînh then kên.
Yãu cáöu kyî thuáût cuía raînh then
-Phay raînh then laì mäüt nguyãn cäng ráút quan troüng, båíi vç âäü chênh xaïc
cuía raînh then quyãút âënh tênh cháút làõp gheïp cuía mäúi gheïp bàòng then. Caïc
yãu cáöu kyî thuáût âäúi våïi raînh then ráút chàût cheî:
T
d
Hinh a Hçnh b
_ Dao
SVTH: Lã Vàn Thäng - 198 C1Bphay âéa
Trang:22 2 _ Khäúi V hai màût
3 _ Chi tiãút gia cäng
Âäö aïn täút nghiãûp
Khoa cå khê
-Âãø gaï nhanh vaì chênh xaïc ngæåìi ta duìng âäö gaï nhæ trãn hçnh veî(hçnh
b). Dao phay âéa 1 âàût vaìo chäø khuyãút cuía khäúi V hai màût 2, (khäúi V âæåüc
bäú trê trãn màût truû
cuía chi tiãút gia cäng 3). Âäü chênh xaïc vãö vë trê cuía raînh then phuû thuäüc
vaìo âäü âäöng tám cuía caïc raînh trãnkhäúi V
Gaï dao âãø âaût chiãöu sáu càõt
Nãúu sau khi gaï dao, ta tæì tæì náng baìn maïy lãn âãø chi tiãút chaûm vaìo
dao vaì ta dëch chuyãøn baìn maïy theo phæång doüc, thç dao seî chaûm vaìo chi
tiãút theo mäüt âæåìng thàóng, luïc âoï ta dëch chuyãøn baìn maïy âãø chi tiãút
thoaït khoíi dao, räöi náng baìn maïy lãn mäüt âoaûn bàòng chiãöu sáu càõt.
2. Phay raînh then kên
Coï thãø gia cäng raînh kên trãn caïc maïy phay ngang. Âãø keûp chàût chi
tiãút daûng truûc, ta duìng moí keûp tæû âënh tám chuyãn duìng hoàûc käúi V
Så âäö gaï dao phay raînh trong màût phàóng hæåïng tám cuía chi tiãút gia
cäng. Duìng tay quay chaûy dao âæïng náng baìn maïy lãn âæa chi tiãút vaìo dao
phay. Sau âoï dëch baìn maïy theo phæång ngang âãø dao thoaït khoíi chi tiãút, räöi
laûi náng lãn mäüt âoaûn H
ÅÍ âáy: H_ læåüng dëch chuyãøn cuía baìn maïy theo phæång thàónh âæïng
d_ âæåìng kênh chi tiãút (truûc )
D_ âæåìng kênh dao phay
Gaï dao âãø âaût chiãöu sáu càõt
Ta âæa chi tiãút gia cäng coï màût phàông hæåïng tám truìng våïi âæåìng
truûc cuía dao tiãúp xuïc våïi dao. ÅÍ vë trê naìy âaïnh dáúu trãn vaình chia âäü cuía
H
d
3. Phay raînh then håí
Raînh then håí coï raînh thoaït theo âæåìng voìng våïi baïn kênh bàòng baïn
kênh dao phay âæåüc gia cäng bàòng dao phay âéa. Coìn raînh khäng coï raînh
thoaït thç gia cäng bàòng dao phay ngoïn hoàûc dao phay raînh then
4. Phay raînh then hçnh baïn nguyãût
Raînh then hçnh baïn nguyãût âæåüc gia cäng bàòng dao phay raînh then
chàõp hoàûc dao phay raînh then coï âuäi, maì âæåìng kênh cuía chuïng bàòng 2
láön baïn kênh raînh. Chaûy dao âæåüc thæûc hiãûn theo phæång thàóng âæïng
vuäng goïc våïi tám cuía truûc (chi tiãút gia cäng).
5. Phay truûc trãn maïy phay raînh then chuyãn duìng
Âãø âaût âæåüc âäü chênh xaïc chiãöu räüng cuía raînh cao, ngæåìi ta gia cäng
chi tiãút trãn maïy phay chuyãn duìng bàòng dao phay raînh then 2 læåîi våïi haình
trçnh chaûy dao kiãøu con làõc. Theo phæång phaïp naìy dao àn sáu vaìo chi tiãút
0,20,4mm vaì phay toaìn bäü chiãöu daìi cuía raînh. Sau âoï tiãúp tuûc àn sáu vaìo
mäüt læåüng nhæ váûy vaì phay toaìn bäü chiãöu daìi theo chiãöu ngæåüc laûi. Âáy
laì phæång phaïp thêch håüp âäúi våïi saín xuáút haìng loaût låïn vaì haìng khäúi.
Phæång phaïp naìy dao càõt bàòng màût âáöu nãn khäng bë moìn theo chu vi
vaì chênh vç thãú tuäøi bãön cuía dao cao hån.
Nhæåüc âiãøm chênh cuía phæång phaïp naìy laì thåìi gian càõt láu so våïi
phæång phaïp phay bàòng mäüt hoàûc hai láön chaûy dao.
6. Phay raînh then trãn maïy phay raînh then tæû âäüng
Pháön III
TÊNH TOAÏN THIÃÚT KÃÚ ÂÄÖ GAÏ
ÅÍ âáy: _ hãû säú phuû thuäüc vaìo kãút cáúu âäö âënh vë. Âäúi våïi
chäút âënh vë vaì choím cáöu = 0,5 2; khi chuáøn tinh laì khäúi V: = 0,3
0,8; âäúi våïi chäút âënh vë phàóng: = 0,2 0,4; chäút âënh vë: = 0,1 0,5
N _ säú læåüng chi tiãút âæåüc gia cäng trãn âäö gaï.
dc _ sai säú âiãöu chènh _ laì sai säú sinh ra trong quaï trçnh
làõp raïp vaì âieìu chènh âäö gaï. Sai säú âiãöu chènh phuû thuäüc vaìo khaí nàng
âiãöu chènh vaì duûng cuû âæåüc duìng âãø âiãöu chènh khi làõp raïp. Trong
thæûc tãú khi tênh toaïn âäö gaï coï thãø láúy dc = 5 10 m
ct _ sai säú chãú taûo âäö gaï _ sai säú naìy cáön âæåüc xaïc
âënh khi thiãút kãú âäö gaï. Do âoï caïc sai säú phán bäú theo quy luáût chuáøn vaì
phæång cuía noï khoï xaïc âënh nãn duìng cäng thæïc sau âãø xaïc âënh sai säú gaï
âàût cho pheïp
. Phæång phaïp tênh sai säú chuáøn bàòng chuäøi kêch thæåïc cäng nghãû
Chuäøi kêch thæåïc cäng nghãû gäöm coï 4 kháu cå baín
- Kháu 1: Tæì duûng cuû càõt âãún chuáøn âiãöu chènh (kêch thæåïc âiãöu
chènh): a
- Kháu 2: Tæì chuáøn âiãöu chènh âãún chuáøn âënh vë: x1
- Kháu 3: Tæì chuáøn âënh vë âãún gäúc kêch thæåïc: x2
- Kháu 4: Tæì gäúc kêch thæåïc âãún bãö màût dao (màût gia cäng): L
Sæû dao âäüng cuía kháu 2 (x1) vaì kháu 3 (x2) gáy ra sai säú chuáøn tæïc laì:
Nãúu säú kháu biãún âäüng caìng nhiãöu thç sai säú chuáøn caìng låïn
Trçnh tæû tênh sai säú chuáøn cho kêch thæåïc gia cäng nhæ sau
- Veî så âäö gaï âàût khi gia cäng
- Xaïc âënh chuáøn âënh vë, chuáøn âiãöu chènh, gäúc kêch thæåïc
Trong âoï:
Tra baíng 5-2 Säø Tay CNCTM táûp II coï hãû säú muî nv = 1,25
=1
(m / phuït)
(voìng / phuït)
(mm / ràng)
(N)
Dæûa vaìo baíng 5-42 ta coï mäúi quan hãû giæîa caïc thaình pháön læûc
càõt nhæ sau:
(N)
Mä men xoàõn trãn truûc chênh cuía maïy
Mä men xoàõn âæåüc xaïc âënh theo cäng thæïc
(N.m)
(Kw)
(mm / ràng)
(m /phuït)
(voìng / phuït)
(mm / ràng)
Læûc càõt Pz
Læûc càõt Pz âæåüc xaïc âënh theo cäng thæïc
(N)
(Kw)
Pz
l1
l0 l2
Wct Fms
l3
l4
2 A
Khi gia cäng chi tiãút, âæåïi taïc duûng cuía læûc P z seî laìm chi tiãút láût
quanh âiãøm A, mä men láût laì:
Phæång trçnh cán bàòng mä men:
Trong âoï: l1 = 40 mm
l2 = 20 mm
l3 = 37 mm
l4 = 10 mm
f = 0,4 _ hãû säú ma saït giæîa moí keûp vaì chi tiãút
(N)
= 1085 (KG)
Âãø âaím baío an toaìn khi keûp chàût, ta choün hãû säú an toaìn k våïi
k0 = 1,5
k1 = 1,2
k2 = 1,2
k3 = 1,2
k4 = 1
= 0,085 (mm)
= 85 (m)
III/ THIÃÚT KÃÚ ÂÄÖ GAÏ PHAY RAÎNH
Géa sæí thiãút kãú âäö gaï phay raînh cuía chi tiãút daûng caìng
III.1. Tênh chãú âäü càõt cho nguyãn cäng phay raînh
- Choün maïy phay âæïng vaûn nàng 6H82 coï caïc thäng säú kyî thuáût sau:
Säú voìng quay cuía truûc chênh
n = 30 1500 (voìng / phuït)
Cäng suáút càõt N = 10 Kw ; hiãûu suáút = 0,75
Læåüng chaûy dao
sph = 19 900 (mm / phuït)
- Choün dao phay âéa 3 màût coï:
D = 80 B=4 z = 14 d = 27
- Chiãöu sáu càõt : t = 22 mm
- Læåüng chaûy dao ràng : sz =0,2 mm / ràng (Baíng 5-35 STCNCTM táûp II)
- Váûn täúc càõt âæåüc xaïc âënh theo cäng thæïc:
Tra baíng 5-39 STCNCTM táûp II ta âæåüc hãû säú Cv vaì caïc säú muî
Cv m x y u q p
85 0,15 0,5 0,4 0,1 0,2 0,1
Tra baíng 5-40 ta coï chu kyì bãön trung bçnh cuía dao: T = 60 (phuït)
Hãû säú âiãöu chènh chung cho váûn täúc càõt
trong âoï :
(m / phuït)
- Säú voìng quay cuía truûc chênh trong mäüt phuït laì:
(voìng / phuït)
(mm / ràng)
Tra baíng 5-41 STCNCTM táûp II ta coï hãû säú Cp vaì caïc säú muî
Cp x y u q w
30 0,83 0,63 1 0,83 0
(N)
(Kw)
Dæåïi taïc duûng cuía mä men læûc càõt P z seî laìm chi tiãút quay quanh
âæåìng tám cuía noï. Âãø chäúng laûi sæû quay âoï thç mä men cuía læûc ma saït
sinh ra giæîa beì màût cuía chi tiãút vaì chäút truû phaíi âuí låïn âãø chäúng laûi sæû
quay âoï
Phæång trçnh cán bàòng mä men laì:
2.Wct. f. R = k. Pz. R1
( Kg)
(mm)
Q = 40 (KG)
III.5. Tênh sai säú gaï âàõt
Sai säú gaï âàõt âæåüc xaïc âënh theo cäng thæïc
mm
- Sai säú chuáøn c = 0 (chuáøn âënh vë truìng våïi gäúc kêch thæåïc)
- Sai säú keûp chàût k = 0,06 (Tra baíng 24 taìi liãûu [1])
- Sai säú moìn m
(mm)
III.6. Âiãöu kiãûn kyî thuáût cuía âäö gaï
- Âäü khäng song song caïc màût tyì vaì âaïy âäö gaï 0,033 mm trãn 100 mm
chiãöu daìi
Tra baíng 5-39 taìi liãûu [7] ta coï hãû säú Cv vaì caïc säú muî
Cv x y u m p q
46,7 0,5 0,25 0,1 0,33 0,1 0,45
kn = 1 nv = 0,9
(m / phuït)
(voìng / phuït)
(m / phuït)
- Læåüng chaûy dao phuït sph vaì læåüng chaûy dao ràng sz thæûc tãú cuía
maïy
sph = s.n = sz. n. z = 0,25. 475.4 = 475 (mm / phuït)
Choün theo maïy, choün sph = 475 (mm / phuït)
(mm / ràng)
Tra baíng 5-41 taìi liãûu [7] ta coï hãû säú Cp vaì caïc säú muî
Cp x y u q w
68,2 0,68 0,72 1 0,86 0
(N)
(Kw)
Wct Wct
f1 f1
Pz
f2 f2
Dæåïi taïc duûng cuía læûc càõt Pz thç chi tiãút seî træåüt doüc truûc.
Âiãöu kiãûn chäúng træåüt laì :
Trong âoï :
_ goïc khäúi V
(N)
=1269 (KG)
Tênh choün âæåìng kênh bu läng
- Âæåìng kênh bu läng âæåüc xaïc âënh theo cäng thæïc
(mm)
(KG)