Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
Les nombres
0 : Zaalem
1 : Ye
1 : Yemel
2 : Ibo
2 : Yiibu
3 : Taabo
4 : Naass
5 : Nu
6 : Yey
6 : Yoobe
8 : Nii yibioro
9 : Wouai
10 : Piiga
11 : Piig la a ye
11 : Pila emmbl
12 : Pila yi
13 : Piig la a taabo
14 : Piig la a naase
15 : Piig la a nu
16 : Piig la a yoobe
20 : Kissi
20 : Pisi
30 : Pis-ta
40 : Pis-naase
40 : Pisna-l
50 : Pihi-nou
50 : Pis-nu
60 : Pis-yoobe
100 : Pabra
1000 : Toukouli
11me : Piig la a ye soaba
4me : Naas soaba
6me : Yoob soaba
8me : Nii soaba
La famille
Maman = m'ma(oum-ma)
Papa ou pre = m'baba ou m'ba(oum-baba)
Oncle = m'samba ou yesba ou bababila
Tante = m'pougd-ba
Grand frre ou soeur = m'kiman
Petit frre ou petite soeur = m'yoi-ha
Cousin ou cousine = m'saame-biga
enfant = biga
Bb = bi-plga
homme = rawa
1
femme = paga
Grand pre = yaab-raogo
Grande mre = yaab-poaka
Homme(tre humain) = nda
Mon mari = m'sida
Ma femme = m'paga
Copouse = pog-to
Martre = ma-bila
Jeune homme = ra-sanga
Jeune fille = pog_sada
jeune mari = pog-sida
Jeune marie = pog-pala
Le corps : Ynga
Bouche : noore / noy
La semaine
Lundi : tn
Mardi : tallata
Merccredi : arabata
Jeudi : lamoussa
Vendredi : ajouma
Samedi : sibiri
Dimanche : ato
Salutations de bienvenue
Demander la route
Tond n boosa sore : Nous allons demander la
route
Yindare/Nindare : Au revoir
Wend na kd beoogo : Au revoir
Wend na wat ne : aurevoir
Bilfu : A bientt
Expressions courantes.
Ya neere : cest joli
Ya soama : cest bien
Ya toogo : cest cher, cest difficile
Vocabulaire de A Z
Abaisser : Siki
Abattage : Lubri
Abattoir : Batoaare
Abattre : Ku
Abattre : Lubi
Abeille : siifu
Abmer : Saame
Abolir : Kiisi
Abonnement : Sardo
Abonner : Sare
Aboyer : Wese
Abreuvoir : Gaolgo
Abri : Lilli
Absent : Sn ka be
Abus : Ysgre
Acclrer : Ygme
Accepter : Sake
Accompagner : Yage
Accomplir : Maane
Accord : Zems n taare
Accoucher : Doge, Roge
Accouchement Rgem
Accoucheuse Pg Roags
Accoucheuse : Pug-roagsa
Accoupler : Lagme
Accrocher : Soge
Accrocher (suspendre) : Yagle
Accueil : Deegre
Accueillir : Deege
Accusation : Rodbo
Accuser : Dde
Achat : Raabo
Acheter : Da
Acheter : R (y)
Acheteur : Rada / Radba
Achever : Baas
Acier : Kud-kadre
Acquis : Paoongo
Acte : Manesem
Actualit : Sn na be
Adaptation : Togsendo
Addition : Paasga
Additionner : Paase
Adhrer : K
Adhsion : Koom
Adieu : Wnd-na k-d nindaare
Admirer : Yong n gese
Admission : Paoongo
Adolescent : Bi-biiga
Adorer : Waooge
Adresse : Belem siga
3
Adroit : Nu-poogo
Adulte : Bi-ksenga
Adversaire : Maood-n-taaga
Aroport :Silg yiri
Affaiblir : Komse
Affaires : Roog teedo
Affam : Koamdga
Afficher : Tabe ne wilgi
Age : Yuumde
Agir : Maane
Agiter : Zugsi
Agneau : Pe-bila
Agrandir : Yalge
Agrable : Sn noome
Agrer : Sake
Agriculteur : Koaada
Agriculture : Koobo
Aider : Songe
Aigre : Wagre
Aiguille : Fu-pim
Aiguiser : Saase
Ail : Lay
Aimer : Nong
An : Ksme
Ainsi : Woto
Air : Pemsem
Aire : Sasa
Aire : Zaeega
Ajouter : Paase
Ajuster : Korse
Albinos : Moeega
Album : Foto suiidga
Alcool : Alkolle
Aligner : Tonge
Allaiter : Ko biisim
Aller : Knge
Allonger : Dnega
Allumer : Widgi
Allumer, coordonner : Ygne
Allumette : Mankes-bila
Alphabet : Guls-biisi
Alphabtisation : Kaorengo
Alphabtis : Seb-mita
Ambitieux : Mag-bd soaba
Ambulance : Logtor yir mobilli
Amliorer : Palemde
Amende : Samde
Amener : Tall n wa
Amer : Toogo
Ami : Z / Z- rmb (Z-)
Amie : Z-poaka (poaka= femelle)
Amiti : Zod (Zod-)
Amour : Nnglm
Ami : Zoa
Amiti : Zoodo
Amour : Nonglem
Ampoule : mpulli
Analphabte : Seb zonaga
Analyser : Veese
Analyser : Wegse
Ananas : Anana
Anctre : Yaaba
Ancien (un vieux) : Ksme
Ancre : Guls-koom
Ane : Banga
Ange : Malka
Angle : Yaasre
Animateur : Karen-saamba
Animateur : Siginda
Anniversaire : Daar tegre
Annoncer : Togse
Annoncer : Wilgi
Annuler : Base
Annuler : Yese
Antenne : ntnde
Antilope : Yka
Apercevoir : Tool n ya
Aplatir : Lablge
Apparatre : Puki
Appareil (machine) : Masni
Apparence : Wnego
Appeler : Boole
Apptit : Yamleoogo
Applaudir : W nug-poaka
Applaudissement : Nug-poaka
Application : Maneego
Apprenti : Zmsda
Approcher : Kolge
Approuver : Sake
Appui : Songre
Appui : Teegre
Appuyer : Songe
Appuyer : Teege
Appuyer une ide : Tiki
Aprs demain : Rayita
Aprs-midi : Woumtoro
Apte : Sn toe
Arachide : Nanguri
Arc : Tapo
Arc en ciel : Saag gomtiuugo
Ardoise : Walga
Argent : Lidgi
Argile : Yagdo
Arme : Ra-teoogo
Armoire : Almoore
4
Arracher : Vooge
Arranger (rparer) : Manege
Arrt : Yalsgo
Arrter (s' ) : Yalse
Arrter dans le sens d'attraper : Yke
Arrire : Poore
Arrive : Taabo
Arriver qq. Ch. : Ta
Arrondissement : Kadenga
Arroser : Zgse
Arrosoir : Arozoaare
Artisanat : Nug tuumde
Asperger : Warse
Aspirer : Foge
Assemble, runion : Tigsga
Assembler du monde : Tigsi
Assiette : La tega
Assister : Pake
Assister : Songe
Association : Laogengo
Assurance : Koglgo
Assurance : Nas-m-yam
Assurer : Koglge
Atmosphre ambiante (air) : Pemsem
Attacher : Loe
Atteler : Soge
Attente : Gubu
Atterrir : Sigi
Attirer : Take
Attraper, arrter : Yke
Au revoir : Nindaar
Au revoir : Wnd-na wat ne
Aube : Todbeoogo
Aucun : Ba a ye
Au-del : Laasre
Augmenter : Paase
Aujourd'hui : Dnd
Aujourd'hui : Rouna
Aumne : Doaaga
Authentique : Meng-menga
Auto : Zirga
Autoriser : K sore
Autorit : Taoor soaba
Autorit : Toogo
Autre (qq'un d'autre) : To
Autruche : Naneoogo
Autrui : F to
Autrui : To
Avaler : Vele
Avancer : Kng taoore
Avantage : Yodo
Avant-hier : Rabite
Avenir : Beoogo
Aventure : Yirgu
Avertir : Deng-n-togse
Aveugle : Zoanga
Avion : Nasaar-silga
Avis : Taogsgo
Avocat : Avoaka
Avocat : Soangda
Avoir : Tare
Avoir (sens d'argent) : Paame
Avorter : Vaale
Avouer : Togs sida
Bagage : Teedo
Bague : Nug-binga
Baigner (se) : So koom
Bailler : Yaamde
Bain : Koom soobo
Baisser : Siki
Balai : Saaga
Ballon : Balle
Bambou : Tanwiiga
Banane : Banande
Banane plantin cuite : Aloco
Bananier : Banand tiiga
Banc : Goeele
Bande : Peen-vindga
Bandit : Bi-bga
Banque : Bnka
Baobab : Toge
Baptme : Soobo
Baptiser : K soobo
Bar (ancien square amnag en bar) : Jardin
Bar traditionnels bire : Cabaret
Barrage : Baraase
Barre de fer : Bnga
Barrire : Gidgdga
Barrique : Barika
Base : Ygre
Bassine : Basndi
Bataille : Zabre
Bateau : Batayo
Bateau : Koom koglgo
Btiment : Roogo
Btonnet : Mo-beelle
Btonnet : Rasaare
Batterie : Bateri
Battre : Pabe
Bavarder : Gome
Beau : Neere
Beaucoup : Zem-bala
Beau-pre : F pag baaba
Beau-pre : F sid baaba
Beaut : Neerem
Bb : Bi-plga
5
Bb : Bipelra
Bec : Liuul noore
Bgue : Bidga
Beignet : Samsre
Beignets : Samsa
Beignets la banane : Beignets
Belle-fille : Bi-paga
Belle-mre : F pag ma
Belle-mre : F sid ma
Bnfice : Yodo
Bnficier : Paam yoodo
Berceau : G-bila
Bercer : Yaoole
Bret : Pulga
Berger : Pe-kiima
Bergerie : Wubri
Besoin (un besoin de qq. Ch.) : Raabo
Bte (animal) : Yalma
Btise : Yalemdo
Btise : Yel yoodo
Beurre : Kaam
Bidon : Bidu
Bien : Soama
Bienfait : Maan-neere
Bientt : Mas-mas
Bienvenue : Neewg
Bienvenue : Waoongo
Bire : Chapolo
Bire de mil : Dolo
Bire mais condense : Toos
Bijou : Nag-teoogo
Bille : Biy
Blague : Belgre
Blanc : Plga
Blanchir : Pelge
Blesser : Pogle
Blessure : Poglgo
Bleu : Kega
Boa : Wag-keenfo
Buf : Loalga
Boire : Y
Boisson : Bn-yudla
Boisson de bienvenue (farine mil+tamarin+miel) :
Zom-kom ou raoogo
Boiter : Keoose
Bon : Noogo
Bonbon : Bmb
Bondir : Loose
Bonheur : Zu-noogo
Bonjour : Nei beogo
Bonjour : Neiboro
Bonjour entre 12 et 15 h : Niwinga
Bonnet : Pulga
Camarade : Reed-n-taaga
Camion : Kamiy
Campagne : Weoogo
Canard : Lade
Candidat : Na-baooda
Canne : Rasaare
Capacit : Pom
Capacit : Toogo
Capital (niveau argent) : Ligd-zugu
Capitale (ville) : Na-tnga
Carapace : Ra-peoko
Caresser : Saage
Carnet : Seb-bila
Carrefour : So-baka
Carte : Kadgte
Case : Sug roogo
Casser : Kaooge
Cause : Sabaabo
Causer : Sose
Cavalerie : Ouidi
Clibataire : Ra-koore
Cent : Koabga
Centaine : Kod-gindi
Cependant : Baoosgo
Cercle : Gulle
Crale : Koodo
Certain : Veenega
Cesser : Base
Chacun : nkam
Chaise : Goeele
Chambre : Ro-gaaga
Chameau : Peul
Champion : Gndaoogo
Chance : Zu-noogo
Changer : Tedme
Changer : Toeeme
Changer l'air : S
Chapeau : Zug-peoogo
Chapitre : Gom-saka
Charbon : Saala
Charlatan : Baga
Charrue : Bn-kuri
Chasseur : Taoosa
Chatouiller : Ligme
Chaussure : Naoodre
Chef : Naaba
Chef de canton : Naba
Chef lieu : Na-tnga
Chemin : Sore
Chemise : Fu-yeorgo
Chenille : Gorba
Chque : Ska
Cher : toogo
Chercher : Bao
Chercher : Gese
Cheval : Wed moaaga
Chvre : Bu-yanga
Chien : Baaga
Chiffre : Geel-bila
Chimpanz : Wm-kadga
Choisir : Yke
Chose : Bndo
Chose : Bumbu
Chou : Su
Chrtien : Kirs neda
Chuchoter : Walme
Chuter : Lui
Cicatrice : Wiifu
Ciel : Sa gana
Ciment : Sommeta
Ciment : Tuuru tndo
Cimetire : Yaado
Cinma : Sinma
Circoncire : Kes bongo
Circoncis : Bnkoanga
Ciseaux : Magsga
Citoyen : Tn-n-biiga
Citron : Lemburi
Citronnade : Lemburgi
Clair (en comprhension) : Veenega
Classe (d'cole) : Karen-doogo
Client : Raadenga
Climat : Ziig-kobgo
Cloche : Lombre
Clture : Gbga
Clouer : Kamsoaghin
Coaguler : Gisi
Cochon (porc) : Kurkuri
Cur : Suuri
Coiffer : Ponge
Colre : Su-puuri
Coller : Table
Collier : Koko-keba
Colline : Tan puuga
Colonne : Foolle
Combattre : Zabe
Commerant : Lbda
Commerce : Leebgo
Commission : Toolle
Commune : Komindi
Complter : Leke
Compost : Poosgo
Compter : Sode
Concession : Zaka
Conclusion : Baoosgo
Concours : Wags-taaba
7
Condiments : Z-biisi
Condolance : Toogo
Conduire : Lgle
Conduire : Wne
Conduire (accompagner) : Yage
Confiance : Bas-yardo
Confier : Boble
Conflit : Mo-yosre
Conjugaison : Tob-tedengo
Connaissance : Bngre
Conseil : Sagigo
Conseiller (n.m.) : Sagenta
Conseiller (v) : Saglge
Conserver : Bngi
Consoeur : Ma-bi-taaga
Consoler : Belse
Consolider : Paas panga
Construire : Me
Contagion : Longre
Contaminer : Bege
Contaminer : Longe
Conte : Solemde
Conter : Solme
Continuer : Kell n maane
Convenir : Zemse
Convocation : Boolle
Coopration : Lagem-taaba
Coordonner : Ygne
Coq : No-raoogo
Corbeau : Goobgo
Corbeille : Yaaga
Corde : Wiiri
Cordonnier : Zapa
Correction : Remsgo
Correspondance : Kibay teedgo
Corriger : Demse
Cotisation : Ligd lobre
Coton : Lamdo
Cou : Yubla
Coucher : Gnege
Coucous : Basi
Coudre : S
Couler : Zoe
Couleur : Kobgo
Couleuvre : Wag-maasre
Couper : Fiuugi
Couper : K
Couper : Wge
Cour : Zaka
Courage : Raoodo
Courage : Su keleem
Courir : Zoe
Cours : Samande
Course : Zoeese
Couscous : Lokiri
Cousin : Saam-biiga
Coutume : Rog-n-miki
Couture : Sebo
Couver : Pogne
Couvercle : Linga
Couverture : Fugoabga
Couverture : Fu-pindga
Couvrir : Fgne
Couvrir : Ludi
Couvrir : Pili
Craie : Goore
Crapaud : Pondre
Crayons : Kery
Cration : Naanego
Crdit : Samde
Crer : Naane
Crme : Bis-kaam
Crpir : Bole
Creuser : Tu
Crier : Kelme
Criminel : Nin-kuuda
Critiquer : Wide
Croix : Pika
Cueillir : Fse
Cueillir : Wobe
Cuire : Duge
Cuisine : Ragen-doogo
Cultivateur : Koaada
Cultiver : Ko
Culture (de la terre) : Koobo
Culture (enseignement) : Larl
Cyclomoteur : Chars
Dame, femme : Paga
Danger : Masiiba
Dans : Pour
Danse : Saooga
Danseur : Saooda
Date : Daare
De suite : Mahamassa
Dbroussailler : Kooge
Dchirer : Parge
Dcider : Yk noore
Dclarer : Wilgi
Dcorer : Nagse
Dfaite : Pan-kongre
Dfaut : Bnde
Dfendre : Kogle
Dlayer : Saame
Dlivrer : K
Demain : Buoro
Demander : Kose
8
Dmler : Baade
Dmocratie : Nin bui naam
Dmontrer : Baage
Dent : Ynde
Dpart : Loogre
Dpartement : Kadenga
Dpecer : Beese
Dpcher : Yge
Dpense : Ligd-yiisdi
Dplacer : Toeem ziiga
Dplier : Lagse
Dposer : Digle
Dposer : Siki
Dranger : Nams yoore
Drouler : Tege
Derrire : Por
Descendre : Sigi
Dsigner : Yke
Dsir : Yam daabo
Dsordre : Yaare
Dessin : Naande
Dessinateur : Naanda
Dessiner : Naane
Dessous : Tngre
Dessous : Tiengnr
Dessus : Yigniri
Destruction : Saoongo
Dtacher : Bake
Dtacher (s'enlever) : Lake
Dtention : Zabo
Dtruire : Saame
Dette : Samde
Devant : Taoore
Dveloppement : Yidgri
Dvelopper : Yidgi
Devenir : Lebge
Deviner : Bugse
Dvouement : Taab songre
Dialogue : Soansga
Diamant : Sanem-plga
Diamtre : Yaadem
Diarrhe : Saaga
Dicte : Kelg-n-guise
Dictionnaire : Gm-biis sebre
Dieu : Wnde
Diffrence : Welgre
Difficile : Toogo
Diffuser : Moone
Digrer : Were
Dimanche : Ato
Diminuer : Booge
Dire : Togse
Dire : Yeele
Etape : Palle
Eteindre : Kiisi
Etendre : Tege
Eternel : Ka-saabo
Eternuer : Tisimdi
Ethnie : Buudu
Etoffe : Peende
Etoile : dga
Etonnement (surprise) : Lingri
Etonner dans le sens de surprendre : Lingi
Etranger : Saana
Etre admis : Paame
Etre humain, individu : Ninsalaa
Etre vivant : Bn-viila
Etroit : Ska
Etude : Kaorengo
Etudiant : Karen-bi-bedre
Etudier : Karme
Evaluer : Mage
Evanouir : Sobge
Eviter : Kuugi
Evoluer : Kng taoore
Examen : Wags-taaba
Excs : Loog nugu
Exciser : Kes bongo
Excision : Pagd bango
Excrments : Bndu
Exemple : Makre
Facile : Nana
Faim : Kom
Faire : Maane
Famille : Buudu
Famille : Zaka
Famine : Kom
Farine : Zom
Fatigue : Yaamse
Faucille : Goeoogo
Faute : Bnde
Feinter (les burkinabs adorent) : Llibi
Fliciter : Pge
Fminin : Pogre
Femme : Paga
Fendre : Pasge
Fentre : Peem-lga
Fer : Kutu
Ferme : Guulg-zaka
Fermer : Page
Fermeture : Pagdga
Fte : Tigri
Ficeler : Loe
Ficelle : Gisga
Ficelle : Lotga
Figure : Nenga
10
Fille : Bi-pulga
Fils : Bi-rib-roagdga
Financement : Ligd kuuni
Finir : Baase
Flatter : Belge
Fleurir : Pu
Foin : Yamdo
Folie : Geemdo
Force : Panga
Forgeron : Saya
Forme : Yako
Fou : Geenga
Foulard : Peende
Foule : Zma
Fourmi : Guri
Fournir : K
Foyer : Yegre
Frais : Maasga
Franais (langue) : Farende
Franchir : Pasge
Frapper : Pabe
Fraternit : Ma-biilim
Fraude : Gilbu
Frre : Yao
Froid : Waoodo
Fromager : Gunga
Front : Riiri
Frotter : So
Fume : Bug-zose
Fusil : Bug-raoogo
Futur : Wn-watga
Gagner : Paame
Gain : Paoongo
Gat : Su-noogo
Galettes de mil ou mas : Galette
Gamin : Yaga
Gangrne : Paafo
Garantie : Kaseto
Garon : Bi-ribla
Garder : G
Gardien : Guda
Gaspillage : Saoongo
Gter (endommager) : Saame
Gauche : Goabga
Gauche : Wabara
Gaz : Gaase
Gazelle : Yka
Gant : Kenga
Gecko : Goolle
Gendarme : Sandalma
Gnreux : Koata
Genre : Pogr
Gens : Neba
Haie : Ygre
Haine : Kisgu
Har : Kisgi
Haleine : Noor pemsem
Hameon : Looga
Haricot : Bengre
Haut (en) : Yinnguiri
Herbe : Moodo
Hritage : Faado
Hriter : Faad rikda
Hsitation : Yam-yoogo
Hsiter : Yo yam
Heure : Wakato
Heurter : Lake
Hibou : Viuugu
Hier : Zam
Hier : Zaam
Hivernage : Soogo
Honneur : Ziiri
Honorer : Waooge
Honte : Ynde
Hpital : Logtor yiri
Horizon : Sa-gan-noore
Horizontal : Sasemrare
Hospitalit : Deegre
Hospitalit : Saan deegre
Htel : Gag ziiga
Huer : Wuuli
Humain : Nedlem
Humanit : Zamaana
Humide : Madge
Humidit : Maasre
Humilier : Ning-ynde
Humilit : Sulg-m-menga
Hyne : Soaasa
Hypocrite : Ninsaan-kazukumdi
Ici : Kama yibou
Ide : Taogsgo
Igname (plante pour nourriture) : Ku
Illettr : Ka-mi-sebre
Illimit : Ka toaaga
Illuminer : Venege
Illustrer : Mak n wilgi
Imitation : Mamsga
Imitation : Togs-n-taare
Imiter : Mamse
Imiter : Togs-n-maane
Implanter : Tilgi
Impt : Yaoodo
Imprimer : Maan sba
Inciser : Wedge
Inconnu : Ka mi
Indemnit : Ligd-zengdga
Indpendance : Soog-m-menga
Indigo, teinture : Gare
Indiquer : Bilgi
Indiscipline : Todgre
Industrie : Lozing tuurma
Infirme : Koamsa
Infirmerie : Logtor yiri
Infirmier : Logtore
Information : Kibare
Informer : Togs koeese
Inhaler : Foge
Innocent : Ka-yelle
Innovation : Toeoongo
Innover : Toeeme
Inondation : Ko-riuugo
Inscrire : Gulse
Insecte : Bn-yigdla
Inspecteur : Vda
Installer : Znigi
Intention : Yam daabo
Interdit : Kisgu
Intrt (niveau argent) : Ligd-roaglga
Interroger : Soke
Intestin : Yado
Inventer : Naane
Invention : Naanego
Islam : Lislaamdo
Islam : Moeemdo
Jaillir : Taoose
Jalousie : Su-kiiri
Jaloux : Su-ki-neda
Jamais : Abada
Jardinier : Z-koaada
Jarre : Singa
Jaune : Koodre
Je suis venu te voir mais tu n'tais pas l : Je suis
venu te manquer
Jeter dans le sens de lancer : Lobe
Jeudi : Lamoussa
Jeune (en ge) : Polle
Jeunesse : Bi-biilem
Joie : Su-noogo
Joindre : Toke
Joli : Neere
Joue : Yegre
Jouer : Reeme
Jouet : Reem teoogo
Journal : Kibay sebre
Journaliste : Kibay kita
Juger : Bu
Jumeler : Zems taaba
Jument : Wed-yaanga
Jungle : Weo-raoogo
12
Karit : Taanga
Kpi : Pulga
Klaxonner : Peebe
L-bas : Hlka
Labour : Koobo
Labourer : Ko
Laboureur : Koaada
Lac : Bg-ma
Laine : Pe-kobgo
Laisser : Base
Lait : Bisim
Lame : Barga
Lampe : Lamapa
Lancer : Lobe
Langage : Goama
Lapin : Soaamba
Large : Yalenga
Larme : Nintam
Laver : Peke
Lecteur : Karemda
Lecture : Kaorengo
Lgende : Kibare
Lger : Faagsa
Lgumes : Z-biisi
Lentement : Maasga
Lentement : Maasg-maasga
Lessive : Pekre
Lettre : Ltre
Lvre : No-gongo
Levure de bire pour la cuisine : Rabil
Lzard : Snembe
Librer : Baage
Librer : Fage
Libert : Maan-m-yam
Lieu : Ziiga
Ligne : Rulga
Lime : Saasdga
Lion : Bnyega
Liquide : Bn-koom
Lire : Karme
Lisse : Saalga
Lister : Sodge
Lit : Gaga
Livre : Seb-karemdga
Livret : Seb-bila
Locataire : Zak soaba
Locomotive : Tre
Logement : Ro-gaaga
Loger : Gande
Loi : No-tudga
Loin : Zre
Longueur : Woglem
Louange : Roog rikre
Loup : We baaga
Luire : Yge
Lundi : Tn
Lune : Kiuugu
Lunettes : Nin getse
Lutte : Maoore
Lutteur : Maooda
Machine : Masni
Mchoire : Yeere
Maon : Tan meta
Maigrir : Wagle
Main : Nugu
Maintenant : Mas
Maintenir : Talle
Maintenir : Z
Mairie : Meeri zu-raood soaba
Mas : Kamaana
Maison : Roogo
Matre d'cole : Karen-saamba
Majuscule : Guls-bi-bedre
Mal (le mal) : Zabdem
Malade : Bada
Maladie : Baga
Maladif : Bagga
Maladroit : Rapoaga
Malaxer : Kalme
Malaxer : Nage
Malchance : Zu-beedo
Mle : Raoogo
Maldiction : Wen-basre
Malheur : Yel beedo
Malhonnte : Yal be neda
Maltraiter : Namse
Maman : Ma
Mangeur d'arachides : Bissa
Mangeur de chenilles : Bobo
Mangeur de chiens : Samo
Mangue : Mangre
Manguier : Mang-tiiga
Manquer : Paooge
Marabout : Morr
Maracher : Z-koaada
Marchand : Lba
Marchant ambulant : Marchands charrette
March central ouaga : Raaga
March central ouaga : Rood wooko
Marcher : Kne
Mardi : Tallata
Mare : Bka
Mari : Sida
Mariage : Furi
Mariage : Kadem
Marier : Kadem
13
Marque : Bnde
Marquer : Bne
Marteau : Zare
Masque : Waongo
Masquer ( couvrir) : Ludi
Matelas : Matela
Matriel : Teedo
Matin : Ubuoro
Matin : Yibeoogo
Matine : Soore
Mauvais : Wnga
Mchant : Toaaga
Mdecin : Logto-kasenga
Melon : Melo
Membre du quartier : Wilga
Mningite : Menuzutu
Mensuel : Kiuug-kiuugu
Mentir : Yag ziri
Menuisier : Ra-waada
Mer : Mogre
Merci : Barka
Merci : Na pouss barak
Mercredi : Arabata
Mercredi : Arba
Mre : Ma
Mrit : Segd ne
Mesure : Magbo
Mesurer : Mage
Mtier : Nug tuumde
Mtre (m) : Magbo
Mettre : Ningi
Mil : Kki
Milieu : Tensouka
Mince : Banega
Ministre : Soogo
Minuscule : Bilfu
Miroir : Nin-gtga
Mobylette : Bug-bugi
Mobylette : Vlo
Modeler : Yage
Modifier : Toeeme
Moi : Maam
Mois : Kiuugu
Moisson : Ka-kre
Monde : nduni
Monde : Dnya
Monnaie : Ligd-boonego
Montre : Montr
Montrer : Wilgi
Mordre : Dmi
Mosque : Misri
Mou : Nom-nom
Mouche : Zoagga
Mouchoir : Peende
Moudre : Were
Moustiquaire : Fu-roogo
Mouton : Peosgo
Mur : Lalga
Mrir : Mooge
Muscle : Nem-zeoogo
Musique : Reem
Musulman : More
N : Limore
Nager : Dugi
Natre : Doge
Neveu : Yagenga
Nez : Yore
Nice : Yagenga
Noblesse (titre) : Na-biilim
Nol : Noelle
Noir : Sablga
Noircir : Sobe
Nombre : Soore
Nord : Win-goabga
Notable : Na-koambga
Nourrir : Dilge
Nourrir : Kimapouss
Nourrisson : Bi-plga
Nouveau : Paalga
Nouveau : Paalle
Nouvelle : Kibare
Noyade : Ko-riuugo
Nuage : Sa wadgo
Nuire : Saam
Nuisible : Saanga
Nuit : Youngo
Numroter : Sodge
Obir : Sake
Objet : Bumbu
Obscurcir : Sobge
Obscurit : Lika
Observer : Gusgu
Occuper : Ymbe
il : Nifu
Offenser : Beege
Offrande : Maoongo
Oignon : Albasie
Oiseau : Liuula
Ombre : Maasem
On reoit une calebasse de dplacement en
remerciement -> boire puis la passer son voisin
de dr !!! : Dolo -> achat
Oncle : Baaba-bila
Oncle : Ba-kasenga
Oncle : Ysba
Opration : Wedgre
14
Oprer : Wedge
Ophtalmologue : Nin logtore
Opinion : Taogsgo
Opposer : Gidge
Opposition : Gidgre
Or : Sanem
Orange (fruit) : Oraze
Orange ou citron l'eau : Limburghi
Oranger : Oraz-tiiga
Ordinateur : Ordinatre
Ordonner : K noore
Ordre : Modre
Ordure : Sagdo
Oreille : Tubre
Oreillon : Koend-koende
Organiser : Ygme
Original (vrai) : Ygre
Orner : Nagse
Orphelin : Kiiba
Orteil : Noa-raoogo
Oser : Make
Ouagadougou : Wogdgo
Ouvert : Pake
Ouvrier : Nug tuntumda
Ouvrir : Pake
se prostituer : Koos f menga
Paie : Yaoodo
Paille : Moogo
Paisible : Bane
Paix : Banem
Palais : Na-yiri
Panser : Vili
Pantalon : Kuirga
Panthre : bga
Papa : Baaba
Papaye : Bog-fuir
Papaye : Mang-taamde
Papier : Sebre
Paradis : Arzna
Paragraphe : Gom-kalga
Pardon : Kabre
Pardon : Malsougouri
Pareil : Zems taaba
Parent : Buudu
Parent : Rogem
Parent plaisanterie (blague) : Darik
Parent plaisanterie (blague) : Rakir
Parfum : Wisdu
Parfumer : Wisi
Parier : Pare
Parler : Gome
Participer : Naag n tume
Particulier (adj.) : Zalle
Partout : Ziig-bila
Parvenir qq. Ch. : Ta
Passager : So-toagda
Passant : Loaada
Passer : Looge
Pte : Saghbo
Pte : T
Pte avec banane, mas : Foufou
Pte avec banane, mas : Foutou
Patienter : Maag f menga
Patrie : Ba-yiri
Patron : Zu-soaba
Patte : Naoore
Pturage : Wbneng ziiga
Pauvre (personne) : Naong soaba
Payer : Yao
Paysan : Ka-koaada
Pche : Yedo
Pcheur : Zm-yeeda
Peintre : Goor-boanda
Pelle : Pelle
Penser : Tagse
Pente : Sigdga
Perdre : Menese
Pre : Ba
Perfection : Zemsgo
Primtre : Tiiri
Priode : Sasa
Permettre : Sake
Permission : Sake
Permission : Sor kuuni
Personne riche : Groto
Perte : Bne
Petit dj : No-soaka
Peuple : Tn neba
Photo : Foto
Photocopie : Fotokopi
Photographier : Yk foto
Phrase : Gomde
Pieds : Naoore
Piger : Bde
Pierre : Kurkuri
Pitiner : Tabe
Piton : Nao-kenda
Pigeon : Malwalle
Piller : F
Piller : Were
Piment : Kipare
Piquet : Baafo
Piste : So-buka
Place : Ziiga
Plaisir : Su-noogo
Plan : Mamsga
15
Planche : Rao-peoko
Planter : Sele
Plat qui demande bcp prpa : Sauce
Plein : Pidi
Pleuvoir : Ni
Plier : Pode
Pluie : Saaga
Pneu : Pini
Pneumonie : Fosre
Poche : Gifo
Poignet : Nug-suga
Poing : Nug-gilgu
Pointe : Kulli
Poli (politesse) : Mi ned waoogre
Police : Poliis
Politesse : Waoogre
Politique : Polontiki
Pont : Boongo
Population : Nin buiidu
Porc (cochon) : Kurkuri
Pose : Digle
Possder : Sooge
Possible : Toeoongo
Poster : Tooler
Poteau : Bn-daoogo
Poterie : Yagdo
Potier : Yagda
Poulailler : Noos roogo
Poule : Noaaga
Poulet la levure de bire : Poulet cuit au rabil
Poulet lg pattes : Poulet bicyclette
Poulet canari = poulet au four : Kdjnon
Poulet cuit au four : Poulet tlvis
Poumon : Fulfuugu
Poupe : Pupe
Pousser : Tusi
Pouvoir : Naam
Pouvoir (autorit) : Toogo
Pouvoir (verbe) : Tooge
Prairie : Meeri
Pratiquer : Maane
Prcder : Denge
Prcipiter : Yge
Prciser : Tiki
Prfecture : Kadenga
Prfrer : Nong n yiida
Prmatur : Pa-tare
Premier : Pipi soaba
Prparatifs : Seglse
Prparer : Segle
Prescrire : Gulse
Prsenter : Wilgi
Prsident : Perzida
Rare : Ka wae n be
Raser : Kooge
Rassembler : Tigmi
Ravin : Longo
Rayonner : Bese
Ralisation : Maneego
Ralit : Sida
Reboiser : Sel tiise
Rcent : Mas-mas
Rception : Reegre
Recette (niveau argent) : Ligd-kedga
Rcit : Togsgo
Rcitation : Sodgre
Rciter : Sodge
Rcolte : Tigsgu
Recommandation : Raab wilgri
Rcompenser : Keo
Reconnatre : Bng zaam
Rdacteur : Gulsa
Rdiger : Gulse
Rduction : Boogre
Rduire : Booge
Rflchir : Tagse
Rflexion : Taogsgo
Refuser : Todge
Refuser : Todgre
Regard : Gesco
Regarder : Gese
Rgion : Baobgo
Rglement : No-tudga
Rgler : Maneg n zemse
Rgression : Poore lebre
Regretter : Maan f bng
Relater un fait : Togse
Relation : Neb baoobo
Relier : Toke
Remarquer (voir) : Gusgu
Rembourser : Yao sembe
Remplacer : Ledge
Remplir : Pidsi
Rencontrer : Sb roogo
Rendement : Paoongo
Rendez-vous : Ska
Rendre : Lebse
Renoncer : Bas ti lui
Renouer : Le loe
Renseigner : Wilgi
Rentre par adhsion : Koom
Renverser : Lebge
Renverser : Lubi
Renvoyer : Yiisi
Rparer : Manege
Rpartir : Le looge
Repassage : Paasgo
Repiquer : Lebge n dele
Reposer (se reposer) : Vuuse
Reprsentant : Lta
Rservoir : Tuko
Rsister : Tooge
Rsoudre : Yidg yelle
Respecter : Waooge
Responsable : Yelle soaba
Ressemblance : Wnego
Ressource (du pays ou rgion) : Laogo
Reste : Kelle
Retard : Kaoos n wa
Retenir : Bng yam
Retour : Ledgre
Retrait : Ykre
Runion : Tigsga
Runir : Naag taaba
Runir : Tigsi
Russir : Tooge
Revenir : Le wa
Revenu : Le wa
Rhumatisme : Kam-werse
Rhume : Meoogo
Richesse : Arzka
Rincer : Sdge
Ristourne : Ligd-lbsdga
Riz : Alkam
Rompre : sge
Rougeole : Bi
Route / piste : Sour
Ruminer : Bugse
Sable : Bisri
Sac : Yolgo
Sacr : Kilme
Sacrifice (offrande) : Maoongo
Sahel : Tn koge
Saison des pluies : Coro
Saison sche : Cpolro
Salade : Salaato
Salari : Tar yaoodo
Salet : Reko
Salir : Dgme
Saluer : Beele
Samedi : Sibiri
Sanglier : Reoogo
Sant : Laafi
Satisfaire : Noog suuri
Saut : Longre
Sauter : Longe
Sauver : Fage
Savane : Tn tuugu
Savant : Bngda
17
Savoir : Bngre
Savon : Safande
Savonner : Soog safande
Sceau : So
Schma : Mamsga
Scier : Wge
Scorpion : Nanga
Sculpter : Peese
Sculpture : Peesgo
Se noyer : Ki koom
Se souvenir : Tege
Seau : Bn-laaga
Sein : Bisri
Semaine : Da-yopoende
Semelle : Naoodr poore
Semence : Bn-buudu
Semer : Bude
Sens, signification : Voore
Sentiment, opinion : Taogsgo
Sparer : Badge
Sparer : Welge
Seringue : Serenge
Serpent : Waafo
Serrer : Webge
Srum : Serom
Serviteur : Songh
Svre : Toaaga
Sevrage : Bisre yisgu
Sexe (m ou f) : Pogr
Sige : Goeele
Signalisation : Wilgri
Signature : Nug tikri
Signe : Bnde
Silencieux : Sindri
Simple : Nana
Sociable : Nong neba
Socit (gens) : Neba
Sur : Tao-poaka
Soif : Ko-yuudu
Soir : Zaabre
Sol : Tn gaongo
Soldat : Sodaaga
Soleil : Wintoogo
Solidarit : Song taaba
Solidit : Keglem
Sombre : Lidsgu
Sommeil : Geem
Sonner : W
Sorcellerie : Soodo
Sorcier : Soya
Sortir : Yi
Souche : Viku
Soudain : Vugr bala
Souder : Suudi
Souder : Toke
Souffrance : Namsgo
Souffrir : Namse
Soulager : Boog namsgo
Soumis : Sake
Soupe : Biim
Soupir : Siri
Souple : Lomsgo
Sourire : Ygengo
Sous : Tngre
Soutien : Se-tga
Souvent : Naoor wusgo
Spcialiste : Mit-kaaga
Spectateur : Gta
Stagiaire : Zmsda
Statue : Nin-naade
Statuette : Nin-naan-bila
Statut : Noya
Strile : Kiri
Strilisation : Bas biis kuubo
Strilit : Kiri
Stock : Bn-bngdim
Succder : Deeg ziga
Succs : Paoongo
Sucer : Mogse
Suer : Midgi
Suffire : Seke
Suicide : Men-kuure
Suinter : Sere
Suprieur (un chef) : Taoor soaba
Supporter : Deeg toogo
Suppos : Samble
Surface : Yalem
Surprendre : Lingi
Surprise : Lingri
Surtout : Bmb znga
Surveillant : Guda
Surveiller : G
Suspendre : Yagle
Sympathique : Tar nomglem
Tabac : Taba
Table : Taabla
Tableau : Wal-kasenga
Tache ( salet) : Reko
Taille : Yasre
Taille (vtements) : Woglem
Tailleur : Seta
Taire : Sindi
Tam tam : Bendre
Tam tam : Bendr
Tamarin : Pusa
Tamis : Goaadga
18
Tamiser : Go
Tannerie : Gnd nomb ziga
Taper : W
Tarder : Kaoose
Tarif : Bmb ligdi
Tarir : Sa
Tas : Saongo
Tter : Wbse
Ttonner : Bable
Taxi avec compteur : Taxi radio
Teindre : Los gare
Teinturier : Gar-loadsda
Tmoigner : K kaseto
Tmoin : Kaset soaba
Tempte : Seb-raoogo
Temps (h) : Wakato
Temps en temps : Wakat-wakato
Tenir : Gde
Tenir : Z
Tenter : Make
Terminer : Baase
Termite : Modgo
Termitire : Tan-beoko
Terrain : Ziiga
Terrasser dans le sens de cataclysme : Lubi
Terre : Tnga
Terre : Tinga
Terre mossi (1ere) : Tenkodogo
Territoire : Tn tore
Test : Makre
Ttine : Bis-noore
Texte : Gom-sigdim
Thorax : Yaoogo
Tique : bga
Tirer : Tao
Tirer : Taoobo
Tisane : Yamde
Titre : Gom-zugu
Toilette (bain) : Koom soobo
Toit : Sigri
Tolrer : Sake
Tomber : Lui
Ton ( de la voix ou musique) : Koe-zom
Tonneau : Barika
Tonnerre : Sa tase
Torche : Bug-vilenga
Tordre : Wne
Tornade : Sa keenga
Tortue : Kuri
Tt : Sagbo
Total : Fa
Totem : Kisgu
Toujours : Daar fa
Tourne : Gilg-n-gese
Tourner : Gilgi
Tousser : Kose
Tout : Fa
Tout droit : Tirera
Tout le monde : Neb fa
Tout va bien ? : Y'a rien ?
Trace : Vuka
Tracer : Bege
Tracteur : Masn-koaadga
Traduire : Lebg ne gombe
Traner : Vu
Traire : Zmbda
Traire du lait : P biisim
Trajet : Sore
Tranche : Bogre
Tranquille : Bane
Tranquilliser : Gneg yam
Transformer : Teeme
Transpirer : Midgi
Traverser : Parge
Traverser : Saage
Trbucher : Lake
Trbucher : Tibsi
Tremblement : Miunungu
Tremblement : Rigbu
Trembler : Miimi
Trembler : Rigi
Tremp : Madge
Tremper : Lose
Tremper : Suki
Tresse : Geonfo
Tresser : Panme
Triangle : Kog-taabga
Trier : Balge
Tromper : Tudgi
Tromperie : Tudgri
Tronc : Suka
Trou : Boko
Troubler : Bendge
Troubler : Gudgi
Trouer : Pooge
Trouer : Tuk boko
Tuer : Ku
Un seul : Yembre
Un tout : Gilli
Uniforme : Togsende
Union dans le sens d'association : Laogengo
Unique : Yembre
Unir : Naag taaba
Uriner : Baoole
Urne : Vot tuko
User : Kerse
19
User : Sa
User, utiliser : Tall n maane
Usine : Lozindi
Utile : Yodo
Utiliser : Tall n maane
Utilit : Yodo
Vaccin : Bogb tiim
Vaccination : Bogbo
Vacciner : Boge
Vache : Nag-yaanga
Vagabond : G-yaar soaba
Vaincre : Tooge
Vaisselle : Laase
Valeur : Piuugu
Valeur utile : Yodo
Valise : Fut koglgo
Vantail : Fika
Vantard : Waoog-m-meng
Vantardise : Waoog-m-menga
Vapeur : Walem
Variable (adj.) : Toeemde
Varier : Toeeme
Veau : Nag-bila
Veiller : Gusgu
Vlo : Kut weefo
Vendeur : Koaasda
Vendeurs des rues : Tabliers
Vendre : Koose
Vendredi : Ajouma
Vnrologie : Saan-kisou
Venger : Dok suri
Venir : Wa
Vent : Sebgo
Vente : Koosgo
Venter : Maan sebgo
Verdure : Kenem
Verre : Vre
Verser : Bidgi
Verser : Daage
Vert : Kega
Vertige : Nen-soabga
Vtement : Yeelgre
Vtir : Yeelge
Veuf : Rao pag sen ki
Viande : Nemdo
Victoire : Toogre
Vider : Vaage
Vie : Viim
Vieille : Kodogo
Viens ici : Oua-ka
Vierge : Ka mi raoa
Vieux, vieillard : Nin-kema
Vigueur : Keelem
Vilain : Wnga
Village : Tn-bila
Villageois : Tn bile bumbu
Ville : Galen-tnga
Vin de palme : Bangui
Viol : Pog-yogre
Violence : Nen-keelem
Virage, tournant : Gdre
Virer : Gdge
Visage : Nenga
Visible : Ne
Visite : Gesco
Visiter : Gese
Vite : Tao tao
Vitesse : Ygbo
Vivre : Viimde
Voir : Y
Voisin : Yaka
Voix : Koe-zom
Voler : Zu
Voleur : Gourounsi
Voleur : Wagdre
Volont : Yamleoogo
Vote : Voto
Vote : Ykre
Voter : Vote
Vouloir : Da
Voyage : So-toaka
Voyager : Tog sore
Voyageur : So-toagda
Voyelle : Wgda
Voyou : Nin-yoogo
Vu : Y
Vue : Nerem
Vulgaire : Yaalga
Vulgariser : Saeege
We : Da-yopoend baasgo
Whisky : Wiski
Whisky local : Kimapouss
Whisky local : Koutoukou
Yaourt : Bis-geem
Yeux : Nini
Zeste : Paoko
Zone : Baobgo
Zoo : We rums reongo
Remarques
la prononciation:
Liste et illustrations
B-b, comme dans banane, exemple baga, un
devin
D-d, comme dans date, exemple daaga, un
march
F-f, comme dans fleuve ou phare , exemple
faaga, lger
G-g, comme dans gandin, exemple n gome parler
H-h, comme dans hareng (h aspir) hato
dimanche
K-k, comme dans cascade, charismatique, karit
L'alphabet moore
maanne,faire
N-n, comme dans note, exemple n naage,
mlanger
P-p, comme dans papier, exemple poore, un dos
20
maison
deux cas.
balai
lphant
karga pied
squences
consonantiques
tentation
allant
de
Cas de -dg-
Exemples :
21
quatre
deux
Ecrit
et de -Ig- :
Oral
n kodge
n kodege
gorger
n budgi
n budigi
verser
n wadge
n wadege
griffer
n palge
n palege
poser
n balge
n balege
emmancher
n salge
n salege
glisser
22