Vous êtes sur la page 1sur 112

35.

2013

83

,
,
,
,
,
,
,
,

saqarTvelos erovnuli olimpiuri komitetis axalarCeuli


xelmZRvanelobis erT-erTi pirveli gadawyvetileba iyo Jurnal `olimpielis~ gamocemis ganaxleba. vfiqrob, swori da metad saWiro nabiji gadavdgiT.
jerjerobiT, `olimpieli~ weliwadSi orjer gamova, olimpiuri
TamaSebis wels ki, tradiciulad, oTx nomers gamovcemT. bunebrivia, Jurnalis mTavari amocana iqneba asaxos olimpiur moZraobaSi mimdinare procesebi,
warmoaCinos Cveni sportis warmatebebi, wina planze wamoswios
problemuri sakiTxebi.
magaliTad, aris erTi problema, romelsac axlave unda mivxedoT da movuaroT. vgulisxmob
Cvens sportSi fexmokidebul metad mankier praqtikas sportis
politizacias. am bolo wlebSi
Cven mowmeni viyaviT politikuri
miznebisTvis sportis gamoyenebis uprecedento da sruliad
miuRebeli praqtikisa, ramac sagangaSo masStabebi SeiZina. yofili xelisufleba moqmedebda
principiT: `mizani amarTlebs
saSualebas.~ sportuli federaciebis saTaveSi partiuli nomenklaturis gamweseba da am gziT
sportis totaluri kontroli,
sportSi demokratiuli saarCevno proceduris sruli ignorireba (gavixsenoT Tundac fexburTis federaciaSi ganviTarebuli samarcxvino movlenebi),
arasasurveli pirebis uxeSi da,
zogierT SemTxvevaSi, Zalismieri
meTodebiT Camocileba sportuli organizaciebis mmarTve-

lobidan (gavixsenoT erovnuli


olimpiuri komitetis magaliTi),
sportsmenTa jgufebis gamoyeneba viwro partiuli miznebisTvis,
dapirispirebis inspirireba erovnul nakreb gundebSi (magaliTad, ZiudoistTa nakrebSi) yvelaferi es axlo warsulSi sportuli cxovrebis Tanmdevi procesi iyo, ramac seriozulad daaziana Cveni sporti, Selaxa calkeuli sportsmenebis avtoriteti.
dRevandel saqarTveloSi,
axali politikuri realobis pirobebSi, unda gamoiricxos sportSi uxeSi Carevis yovelgvari
mcdelobac ki. sportis sruli
depolitizaciis Taobaze mtkice
gadawyvetileba ukve miRebulia
da amas praqtikuli nabijebic
mohyva umetes sportul organizaciebSi saangariSo-saarCevno
procesi gamWvirvaled da demokratiulad, jansaRi konkurenciis
pirobebSi Catarda da amas aRiarebeben adgilobrivi Tu saerTaSoriso damkvirveblebi. gadasadgmelia sxva nabijebic, raTa
sporti da politika, rogorc
amas olimpiuri qartia moiTxovs,
gaimijnos erTmaneTisgan.
sportuli cxovreba, Tavisi
bunebiT, uaRresad dinamiuria da
mudmiv ganaxlebas, saqmisadmi axlebur midgomas moiTxovs. Cveni
sportis Semdgomi ganviTarebisTvis, axali sportuli simaRleebis dasaZlevad, sxvadasxva mimarTulebiT araerTi konkretuli nabijis gadadgma mogviwevs,
magaliTad, dasaxvewia kanonmdebloba, mosawesrigebelia da gasafarToebelia materialur-teqnikuri baza, mosaZiebelia sportis dafinansebis alternatiuli
wyaroebi, dasanergia sportis
marTvis ufro moqnili da efeqturi sistema, romelic saSualebas mogvcems saxelmwifo da
sazogadoebrivi organizaciebis
Zalisxmeva konsolidirebulad
mivmarToT umTavresi miznebis
misaRwevad masobrivi sportuli moZraobis gasaSlelad da
did saerTaSoriso SejibrebebSi
warmatebebis mosapoveblad.

saqarTvelos erovnuli
olimpiuri komitetis prezidenti

2012 20


2013

37

35

-2012

25

29

,
,
,

,
,

,
.

,

,


,

,
.
:
0171. , 11.
: (+995 32) 251-00-57

34-35

17

39

39
40

41

32

35

42
44

45


()

99

101

79

47

52

57

2.16

67

, !

77

-75

89

98



,
,

104

33

105

107

-2013

34-35

, 34- , 2008-.
35- .
, :
35-35 ,

34- !
34- 35 ,
35- 35 .

, ...
,
35-
, .
, ,
- .
, .
35-
35 34- .
,
.
, 34 , 35 !
. 2- 35-
.
-3 , 2- 35 ,
.

. 35. 2013

. 35. 2013

-2013

oqro, vercxli,
brinjao aseTia qarTveli sportsmenebis monagari
londonis 2012 wlis olimpiur
TamaSebze. damoukidebel qarTul gunds amdeni Cempionpriziori erT olimpiadaze
arasodes hyolia. 35-kaciani
delegaciisTvis 7 medali urigo Sedegi namdvilad araa, magram devizi ukeT vidre wina
olimpiur TamaSebze amjerad
mxolod raodenobrivad Sesrulda.
am tradiciul devizs
olimpiadis win
TiTqmis aravin axsenebda. yvelam icoda, rom oTxi wlis winandeli TamaSebis Sedegis (3
oqro, 3 brinjao) xarisxobrivad Tundac gameoreba Zalian
Zneli iqneboda. , rogorc mogvianebiT gamoCnda,
qarTvel sportsmenebs pekinuri miRwevis gaumjobesebac realurad SeeZloT, rom ara ramdenime mZime Secdoma da sportuli uiRbloba.
qarTvelebi londonSi or
Cavidnen. pirveli
jgufi TamaSebis oficialurad gaxsnamde ori dRiT adre,
25 ivliss dabanakda olimpiur
sofelSi. 26-Si iqve gaimarTa
saqarTvelos saxelmwifo droSis aRmarTvis sazeimo ceremonia. qarTvel sportsmenebs,
mwvrTnelebs, erovnuli olimpiuri komitetisa da sportis
saministros xelmZRvanelebsa
da Jurnalistebs olimpiuri
soflis meri miesalma da warmatebuli olimpiada usurva.
27 ivlisis saRamos olimpiur stadionze gaxsnis ulamazesi ceremoniali gaimarTa.
daaxloebiT orsaaTiani zeimi,
romelSic monawileoba 10 aTasamde miiRo, olimpiuri cecxlis danTebiT da legendaruli pol makartnis simReriT dagvirgvinda. saqarTvelos medroSe olimpiuri
Cempioni, vercxlisa da brinjaos priziori nino saluqvaZe
iyo.

gaxsnamde erTma qarTvelma


sportsmenma olimpiur TamaSebSi CarTvac moaswro
mSvildosanma qristine esebuam
sakvalifikacio SejibrebaSi 64
monawiles Soris 34-e adgili
daikava da plei ofis pirvelsave wreSi ocdameTormetedfinalSi Cilel denise astrid van
lemoens gadaeyara, visTanac
msoflios 2011 wlis Cempionatis finali hqonda wagebuli.
revanSi 31 ivliss Sedga. esebuam van lemoens advilad ajoba
samive seti mougo da 6:0 daamarcxa, magram meTeqvsmetedfinalSi kidev ufro mrisxane
metoqesTan, msoflios gzis
da olimpiur Cempion samxreTkoreel sun jin lisTan veRaras gaxda da olimpiur TamaSebze gamosvlac daasrula.
arada, qristine esebua erT-erTi iyo im sportsmenTagan, visganac qarTveli gulSematkivari olimpiuri medlisTvis
brZolas eloda.
kidev ufro moulodneli
da mtkivneuli aRmoCnda nino
saluqvaZis warumatebloba.
evropis samgzis, msofliosa
da olimpiurma Cempionma Tavis meSvide olimpiadaze pnevmaturi pistoletiT srolaSi
saocrad dabali Sedegi aCvena
376 qula daagrova, 49 monawiles Soris 33-e adgili daikava da, Sesabamisad, finals
miRma darCa. SesarCev etapze
yvelaze meti 388 qula inis olimpiadis Cinel Cempions
venjun guos hqonda. cnobisTvis: nino saluqvaZis piradi
rekordi 391 qulaa.
qarTvelma
msrolelma
sportuli pistoletiT pnevmaturze ukeTesi Sedegi ki aCvena, magram pirad rekords
iqac gvarianad CamorCa. finalSi gadasasvlelad 584 qula aRmoCnda saWiro, qarTvelma msrolelma ki 581 daagrova
da londonur olimpiadas me15 adgiliT daemSvidoba.
qarTveli qomagebisTvis
namdvili olimpiuri cieb-cxe-

leba 28 ivliss daiwyo da es


dRe iseTi cudi gamodga, uaresze verc vifiqrebdiT. ZiudoistTa nakrebis umsubuqesma wevrma beTqil Sukvanma meTeqvsmetedfinalSi,
frang
sofian milusTan iukos upiratesoba safinalo sirenamde
xuTiod wamiT adre gauSva xelidan maSin, rodesac SeeZlo, ubralod gaqceoda metoqes da darCenili wamebi mSvidad gaeyvana, moulodnelad
gaiTiSa, mowinaaRmdeges ileTis gakeTebis saSualeba misca
da beWebze davarda. Tumca aqve unda gavixsenoT Sukvanisgan milusTvis Sesrulebuli
ori asprocentiani ileTi,
romlebzec msajebma saeWvod
daxuWes Tvali.
imave dRes, velomrbolma
giorgi nadiraZem sagzatkecilo Sejibrebis 250-kilometriani distanciis bolomde dafarva ver SeZlo. saqarTvelos mokriveTa nakrebis erTaderTma wevrma merab TurqaZem
ki awonvis procedura ver gaiara da Sejibridan ise moxsnes,
londonur ringze erTxelac
ar asula.
saSinel dasawyiss umal oqros dRe mohyva 29 ivliss
olimpiuri kvarcxlbekis umaRles safexurze avida sportsmeni, romlisganac aseT miRwevas aravin eloda.

sagamofeno centr eqselis Ziudos darbazis presloJaSi olimpiur TamaSebze


akreditebuli qarTveli Jurnalistebi Sejibrebis dawyebamd gvarianad adre mivediT.
im tribunis mxares movkalaTdiT, romelic sportsmenebisTvis iyo gankuTvnili da sadac laSa SavdaTuaSvilis
mxardasaWerad nakrebis wevrebi da mwvrTnelebi unda damsxdariyvnen.
vidre laSa saqmeSi CaerTveboda, sportsmenTa tribunaze

30- 2012 27 12 .
6

. 35. 2013

brazilieli sara menezeSi gamoCnda. 48 kilogramamde woniT


kategoriaSi moWidave Ziudoist qals wina dRes mopovebuli
olimpiuri oqros medalic Tan
hqonda da fotos gadaRebaze
RimiliT dagvTanxmda. Seni wyali gadmogvsxmodeso Cailaparaka sportul JurnalistTa
asociaciis prezidentma elguja beriSvilma. natvra sul ramdenime saaTSi agvisrulda. arada menezeSTan Sexvedris momentSi SavdaTuaSvilis oqros Sansze marTla ver vfiqrobdiT
20 wlis karaleTeli sportsmeni olimpiur tatamze pirvelad
unda gasuliyo. zurgs ki ufrosebs Soris Widaobis sul raRac rvaTviani gamocdileba
umagrebda.
erTaderTi, nakrebis mTavari mwvrTnelis piter zaizenbaxeris asistenti giorgi
vazagaSvili saubrobda dilidanve mosalodnel triumfze.
veterani Ziudoisti Tavis
imeds SavdaTuaSvilis saocari sabrZolo SemarTebiT da
fsiqologiuri mzadyofniT
xsnida.
saCempiono gzas laSa Cileli alexandro zunigas ZleviT
Seuyva. metoqes Tavidanve
mZlavrad Seutia da ori SidoTi miRebuli iukos upiratesobiT dawinaurda, meore wuTis miwuruls ki wminda gdebiT moamTavra saqme.
gavifiqre, CilelTan Widaoba daskvnis gamosatanad sakmarisi mainc araa-meTqi, magram roca gacilebiT Zlieri
Ziudoisti frangi david laroSi damatebiT droSi daaipona, maSin ki davijere, fsiqologiurad marTla mzad iyo.
win kidev ufro didi zewola
eloda meoTxedfinalSi inglisel kolin outss daupirispirda da metoqes da agugunebul darbazs erTad ajoba, Tan isev nervebis brZolaSi, oqros droSi.
gadamwyvet ileTamde msajebma SavdaTuaSvils vazari

ar CauTvales, riTac outsis


warmatebuli svliT gadareuli britaneli gulSematkivrebi kidev ufro aranormalurad agugundnen. cota xanSi
gamoCnda, rom Turme maTTvisve sjobda, is gdeba dafiqsirebuliyo. qarTvelma Ziudoistma oqros droSi metoqe SeboWvaze daiWira da wmindad
moigo. arada damatebiTi wuTebic rom uqulod CamTavrebuliyo, hanteiTi savaraudod
britanels moagebinebdnen. mere ra, rom Cveneburi ufro aqtiuri iyo. aseT usamarTlobas Tu Secdomas eqselis
darbazSi araerTxel gadaveyareT.
naxevarfinalSi SavdaTuaSvili msoflios moqmed Cempions, iaponel masaSi ebinumas
daeWida.
britanelebze aranaklebad xmaurobdnren iaponelebi,
romelTa simravlem da mxurvale gulSematkivrobamac erTxel ukve gamoiRo Sedegi
meoTxedfinalSi ebinuma samxreTkoreel iun-ho Cos Sexvda da hanteiT 1:2 waago. gulSematkivrebis
protestma
swrafadve gaWra. msajebs mTavar samsajo magidasTan uxmes,
miTiTeba misces da ganmeorebiTi hantei dainiSna, romelic
ukvei aponelma moigo - 3:0.
Sav da Tu aS vi li-ebi nu mas
Sexvedrisas, londonSi sagangebod Cayvanili qarTveli jariskacebis xmaSewyobil gulSematkivrobas yvela seqtorSi
patar-patara jgufebad msxdomi iaponelebis yvirili faravda. cxadia, fsiqologiuri upiratesoba am mxriv ebinumas mxares iyo, magram SavdaTuaSvils
es wnexi odnavadac ar anaRvlebda. Cveulad, Tavdajerebulad miuyveboda oqros gzas.
msoflios CempionTan bevrisTvis moulodnelad, gaxsnili, Semtevi stili airCia,
riTac mowinaaRmdege daabnia.
agresiuli Seteva, cxadia,
garkveul riskTanac iyo da-

kavSirebuli, magram qarTveli


axalgazrda TiToeul moZraobas akontrolebda, ebinuma
mudmivad wnexSi hyavda da erTi mcire Sansic ar miucia.
momgebiani wminda gdebiT ki
laSam qarTuli Widaobac gaabrwyina titulovani metoqe
Cawolili ukugdebiT dasca
beWebze.
cota xanSi meore finalistic gamovlinda ungreli
mikloS ungvari, evropis 3gzis Cempioni. cnobisTvis:
2002 wels, maSin, roca ungvari
evropis Cempioni pirvelad
gaxda, laSa SavdaTuaSvili 9
wlis iyo.

204 10820- .

. 35. 2013

dReebis Semdeg SevigrZnob.


jer cota dabneuli var.
vis uZRvniT am gamarjvebas?
yvela gulSematkivars
da, ra Tqma unda, Cems Tanagundelebs. pirvel yovlisa imaT,
vinc tatamze am dReebSi unda
gavidnen. Zalian minda, rom
maTTvis Cemi oqro udidesi
stimuli gaxdes.

gadamwyveti Sexvedris dawyebamde qarTvel Ziudoistebs


gamovelaparake. ukve yvela
darwmunebuli iyo, rom laSa
SavdaTuaSvili oqros Sanss
xelidan aRar gauSvebda.
mTavaria, parterSi ar
gamoigonos rame, Torem sxvanairad ungvari laSas momgebi
araa, miTxra levan JorJolianma. nakrebis sxva wevrebma ki
frTxili Sexvedra da laSas
qulebiT mogeba iwinaswarmetyveles.
aTiod wuTSi qarTvelebze
bednieri eqselis darbazSi
aravin iyo. l olimpiuri
Cempionoba Sexvedris dasawyisSi aRebuli iukoTi moipova.

qarTveli Ziudoisti 66 kilogramamde woniTi kategoriis monawileebs Soris yvelaze


axalgazrda iyo. swored ase
waradgines 20 wlis Cempioni
finalisSemdgom preskonferenciaze.
Tavidanve umaRles Sedegze fiqrobdiT?
ra Tqma unda, aq mxolod
warmatebisTvis Camovedi. jer
kidev tatamze gasvlamde vicodi, visac ar unda Sevxvedrodi, nebismier metoqesTan
mosagebad vibrZolebdi.
ras niSnavs TqvenTvis
es oqro?
udides sixaruls, romelsac albaT ufro ukeTesad

olimpiuri oqros mopovebidan oriod saaTSi laSa SavdaTuaSvili, qarTuli delegaciis wevrebi da britaneTSi
mcxovrebi qarTvelebi londonis prestiJul ubanSi, emili benkis quCaze mdebare qarTuli saxlis gaxsnaze Seikribnen. sazeimo RonisZieba
udidesma sportulma gamarvebam kidev ufro gaalamaza.
laSas medals TiTqmis yvela
stumari Seexo. CempionTanac
yvelam gadaiRo foto.
qarTuli saxlis diasaxlisma, msoflio saWadrako
olimpiadebis 6-gzis Cempionma
nana aleqsandriam damswreT
britaneTis qarTuli saTvistomos uxucesi wevri, 105 wlis
aleqsandre bestavaSvili warudgina. igi warmoSobiT goridanaa. rom gaigo, laSa SavdaTuaSvilic misi kuTxidan iyo,
kidev ufro metad gamxiarulda. Cempioni gulSi Caikra, saxeze xeli Tbilad mouTaTuna da
didi gamarjvebebiT mdidari
sportuli kariera usurva.
gaxsnis ceremonialze damswreTa sazeimo ganwyobis kidev
ufro amaRlebaze Svidkaca,
ansambl kavkasionis patara
mocekvaveebi da londonSi dafuZnebuli qarTuli ansambli
maspinZeli zrunavdnen. maspinZeli mTlianad britanelebiTaa dakompleqtebuli, magram mravalxmian qarTul xalxur simRerebs ise sufTad da
uSecdomod asruleben, Svid-

302 26 .

. 35. 2013

kacas wevrebic aRafrTovanes.


bolos ki maTTan erTad mravalJamieric daagugunes.

...

SavdaTuaSvilis gaCempionebis Semdeg eqselis darbazSi Ziudos tatamebi kidev xuTi


dRe iyo gaSlili. yoveldRiurad qalTa da mamakacTa Soris
medlebis TiTo kompleqti TamaSdeboda. qarTvelebs monawileebi mxolod mamakacTa Soris gvyavda da Svideulis darCenili xuTi wevrisgan minimum
erT medals kidev velodiT,
pirvel yovlisa, varlam lipartelianisgan.

2004 da 2008 wlebis olimpiadebze 90 kilogram woniT kategoriSi oqro saqarTvelos


nakrebis wevrma moipova da imedi gvqonda, rom zurab zviadauris da irakli cirekiZis gzas
liparteliani gaagrZelebda.
igi mSvenier sezons atarebda
londonSi evropis moqmedi Cempionis rangSi Cavida, magram
araTu umaRlesi sinjis, saerTod medlis gareSe darCa.
kamerunel diudone dolasens gafrTxilebebis xarjze
agrovebuli vazariT gascda.
maSinve gamoCnda, rom liparteliani Cveulad ver Widaobda.
xSirad xdeba, Zlier sportsmenebs Tavidanve rixiT dawyeba

uWirT da meore Sexvedridan


iwyeben gaxsnas. Tavic amiT daviimedeT, magram... saqarTvelos nakrebis lideri avstraliel mark entonisTanac saocrad mZimed gamoiyureboda.
TiTqos dakarga mTeli energia. boloswina wuTze
sulac vazarze davarda da erTaderTi, rac darCenil droSi
SeZlo, prestiJis iukoa iyo.
lipartelianis darad, sawyis etaps ver gascdnen nugzar
tatalaSvili, avTandil WrikiSvili, levan JorJoliani da
adam oqruaSvili. meoTxedfinalamde vermisvlam ki brinjaos medlisTvis brZolis Sansic umal daukarga T.

104 (46,29,25).
. 35. 2013

10

Ziudos CamTavrebis Semdeg


qarTuli delegaciis wevrTa
umetesobam olimpiuri sofeli datova. ra Tqma unda, im
sportsmenebma da mwvrTnelebma, romelTac londonSi
gamosvla ukve dasrulebuli
hqondaT. maT Soris iyvnen CogburTelebi ana tatiSvili da
maka CaxnaSvili. aseve, mocurave irakli bolqvaZem.
tatiSvilma
olimpiada
luqsemburgeli stefani vogtis iolad ZleviT gaxsna 6:2,
6:0. meTeqvsmetedfinalSi ki
rus nadia petrovasTan samse-

tian SexvedraSi damarcxda


3:6, 7:5, 2:6.
wyvilTa turnirSi tatiSvili-CaxnaSvilis dueti turnirs pirvelive wridan gamoeTiSa, slovak andrea klepCakTan da katerina srabotnikTan
wagebis Semdeg 6:7, 6:3, 2:6.
qarTuli delegaciis yvelaze umcros wevr irakli
bolqvaZes ki londonis auzSi
damyarebuli piradi rekordi
34 monawiles Soris mxolod
28-e adgilis dasakaveblad
eyo da sakvalifikacio etapi
ver gadalaxa. 17 wlis mocuravem brasis stiliT curvaSi 200
metriani distancia 2 wuTsa da
15,89 wamSi dafara.
4 ag vis to dan olim pi ur
so fel Si spor tsmen Ta da
mwvrTnelTa axali jgufi Sevida isini, vinc olimpiur
Ta ma Seb Si me o re na xev ri dan
unda CarTuliyvnen. maT gasam xne veb lad da sa qo ma god
qarTuli sportis xelmZRvanelebma londonSi olimpiadis bolomde datoves laSa
SavdaTuaSvili. Cempioni marTlac yo vel dRe aq ti u rad
gul Se matkiv rob da Ta na gun delebs.
pirveli qarTuli delegaciis TbilisSi dabrunebas win
erTi skandalic uZRoda:
olimpiuri sofeli malulad
datova beTqil Sukvanma da es
ambavi egeb arc ki gaxmaurebuliyo, Tavad sportsmens rom
ar gaemarTa preskonferencia.
Sukvanma wagebaSi qarTuli
sportuli delegaciis ramdenime maRalCinosani daadanaSaula Cemi politikuri Sexedulebis gamo jer kidev londonSi gamgzavrebis dRidan
amiTvalwunes, umZimesi fsiqologiuri zewolis qveS viyavi da bolos sulac gausaZlisi gaxda Cemi yofao. sportsmenma eWvi gamoTqva, rom
marcxis realuri mizezi binZuri qvedinebebi iyo da ara
msajis mier SemTxveviT daSvebuli Secdomebi.

5 agvistodan eqselis sagamofeno centris im darbazSi, sadac SavdaTuaSvilma oqros medali moigo, Ziudos tatamebi saWidao xaliCebma Secvala. qarTveli gulSematkivari tradiciulad, yvelaze met
Sedegianobas ZiudoistebTan
erTad moWidaveebisgan eloda
da nawilobriv molodini ausruldaT kidec
Tavisufali stilis mimdevrebma eqvsi medali moipoves,
oRond kvarcxlbekis umaRles
safexurze asvla erTmac ver
SeZlo. vladimer xinCegaSvils, daviT moZmanaSvilsa
(orive Tavisufali) da revaz
laSxs () miznamde TiTo nabijiRa daakldaT samive finalSi damarcxda da vercxls dasjerda.
xinCegaSvili wilisyram saturniro badeSi umTavresi
konkurentis, ruseTis nakrebis titulovani wevris jamal
oTarsulTanovis sapirispiro
mxares moaxvedra da yvela nanatri finalis molodinSi viyaviT. iq ki qarTvel msubuqwonosans oTarsulTanovTan evropis 2011 wlis Cempionatis
usamarTlod wagebuli finalis gamoc hqonda angariSi gasasworebeli.
winaswarma
Sexvedrebma
logikurad Caiara. xinCegaSvilma satitulo orTabrZolamde gzidan egvipteli ibrahim abdelhakim mohamedi, gamocdili bulgareli radoslav marinov velikovi, 18 wlis
indoeli amiT kumari da aziis
Cempioni, iaponeli SiniCi iumoto Camoicila. oTarsulTanovic uproblemod mivida finalamde yvela metoqes perioddaukargavad gausworda.
gadamwyveti
Sexvedris
pirveli orwuTeuli ise gailia, verc erTma moWidavem ver
SeZlo qulis aReba. saqme tomridan burTulis amoRebaze

88 (38,27,23).

. 35. 2013

midga. msajma rusTaTvis sasurveli feri amoaZvrina da


jamal oTarsulTanovma ZRveni, raRa Tqma unda, Seirgo
fexSi Sesvla quliani ileTiT
daasrula.
meore, gadamwyvet periodSi xinCegaSvilma Tavidanve dakarga qula wamierad modunda da rusi Tavisuflad SeuSva
fexSi. CamorCena maleve gaqviTa, roca ukve Tavad Seasrula
zusti Sesvla da ileTi quliT
daasrula. meore mcdelobisas
3:2 dawinaurda, magram safinalo sirenamde TxuTmetiode
wamiT adre miutevebeli Secdoma dauSva Setevis mogeriebisas saWidao wridan gavida.
fre xels oTarsulTanovs
aZlevda. axalgazrda qarTvelma ukanasknelad gaibrZola da fexSi morigi vardniT
mowinaaRmdege ileTze gadaagdo. aSkara iyo, olimpiuri Cempionis bedi mesame periods unda gamoevlina, magram msajma
bolo gdeba absoluturad
umizezod gaauqma da gamarjvebulad oTarsulTanovi gamoacxada.
qar Tve li mwvrTne le bis
pro tes tis gan sa xil ve lad
msajTa magidam sul raRac naxe va ri wu Ti ik ma ra da usa fuZvlo pretenziisTvis rus
mo Wi da ves ki dev er Ti qu la
waumata.
vladimer xinCegaSvili komentarisTvis gamoyofil zonaSi dajildovebis ceremonialis Semdeg gamoCnda. daRonebuli da imedgacruebuli iyo,
magram oriod SekiTxvaze pasuxis gacemas mainc daTanxmda.
Cemi bralia. sxvas am wagebas veravis davabraleb. aseTi Sansi gavuSvi xelidan da Zalian mwydeba guli.
konkretulad raSi idanaSauleb Tavs?
jobda, cota Tamamad Semetia. olimpiadaa da vfiqrobdi, riski Zvirad ar damjdomoda. zedmetad frTxilad vmoqmedebdi.

msajobaze ras ityvi?


verafers. iqamde saqme
ar unda mimeyvana.
qarTul-rusuli dapirispirebisas msajebi rom araobieqturad moiqcnen, meore dRes
Widaobis saerTaSoriso federaciam oficialurad daadastura da sanqciac gamoaqveyna:
55 kilogrami woniTi kategoriis finalis sami msaji: fineli perti vehvilaineni, yazaxi
baxijan iaxikulovi da uzbeki
toxir gulamovi londonis
olimpiur xaliCas CamoaSora.
cota xanSi ki gairkva, rom CamoTvlil sam msajTan erTad
analogiuri sasjeli Jiuris
wevrebsac daekisraT, romlebmac videoCanaweris naxvis Semdeg araswori gadawyvetileba
ZalaSi datoves.
damnaSaveebi
daisajnen,
magram amiT qarTvelebisTvis
araferi Secvlila.
mervedfinaliT daiwyo, sadac egvipteli saied abdelmonem hamedi
daamarcxa. pirvel periodSi
orjer uproblemod aiRo TiTo qula, xolo meoreSi metoqes sulac Tavbru daaxvia
xelSi aitaca da xuTqulianze
gadaagdo. manamde erTi qulac
hqonda mopovebuli da periodi sufTad moigo.
meoTxedfinalSi rezom gacilebiT STambeWdavad ruseTis nakrebis wevrTan,
daRestnel msoflios prizior zaur kuramagomedovTan.
qarTvelma es brZola, pirvel yovlisa, taqtikurad gamarTuli WidaobiT moigo. pirvel periodSi Coqbjenidan ixeira, meoreSi ki ukve
Tavad Cadga CoqbjenSi da Tavi
daicva.
eWvic ar gvepareboda,
rom kuramagomedovi rezosTvis Coqbjenidan qulis aRebas ver SeZlebda. amitom meore periodSi specialurad davavaleT, rom ZiriTad droSi
ar gaeriska. Canafiqrma gaa-

marTla, Tqva meoTxedfinalis Semdeg saqarTvelos nakrebis mTavar mwvrTnel begi


darCias asistentma akaki CaCuam.
finalSi gadasasvlel SexvedraSi laSxs uprincipulesi
metoqe eloda azerbaijaneli
msofliosa da evropis Cempionis, hasan alievis saxiT. evropis 2011 wlis Cempionatze, maSin, rodesac qarTveli kontinentis Cempioni
gaxda, naxevarfinalSi swored
alievi CamoiSora, riTac misi
TiTqmis samwliani waugebeli



,

.

65 (29,17,19).

. 35. 2013

11



,


,

.

seria Sewyvita. imedgacruebulma azerbaijanelma mogvianebiT aRiara, rom im wagebam


mosveneba daukarga da erTi
suli hqonda, rodis miecemoda revanSis Sansi. londonuri
samperiodiani dapirispirebac
qarTuli sixaruliT dagvirgvinda.
meore naxevarfinalSi erTma neTs msof li os ira ne li
Cempioni omid noruzi da iaponeli viceCempioni ruitaro ma cu mo to xvde bod nen.
mTeli qarTveloba iaponels
vgulSematkivrobdiT. rezos
ma cu mo to msof li os 2011
wlis Cempionatze iolad hyavda da mar cxe bu li da ra sak virvelia, mZlavr iranelTan
daWidebas, nacnob mowinaaRmde ges Tan me o red ga day ra
gvrCvna. samwuxarod, macumoto unaklod moWidave metoqesTan verafers gaxda. metic, omid noruzi finalSic
SeuCerebeli iyo laSxma kedeliviT dauZrav metoqesTan
or periodSi waago. oriveSi
minimaluri sxvaobiT.

finalamde ise iWidava, mTeli
darbazi aRafrTovana. meqsikeli xose prudente ruiz

floresi da yazaxi daulet Sabanbai lamis erTi CasunTqviT


Camoicila. naxevarfinalSi ki
erT-erT umTavres favorits,
msoflios 3-gzis Cempion bilial maxovs ajoba. tribunebze Sekrebili neitraluri
gulSematkivrebis umravlesobam saqomagod moZmanaSvili
airCia. unda genaxaT, rogor
gaixares Cvens siaxloves
msxdomma frangebma pirveli
periodis Semdeg Cveneburis
dawinaurebiT. daTom gamocdil metoqes qula auRo da
upiratesoba ori wuTi SeinarCuna. meore periodi maxovma
sasurveli scenariT daiwyo
moZmanaSvilis xaliCidan gayvaniT dawinaurda, magram angariSi mxolod 20 wamiT waiyvana.
qarTvelma mZimewonosanma sapasuxo quliT sasurveli fre
daafiqsira da mZlavri mowinaaRmdege repeSaJis finalSi gadaisrola. Tavad ki saocnebo
tituls erTi nabijiT miuaxlovda. Sexvedris dasrulebis
Semdeg daviT moZmanaSvilma
gamarjveba sakmaod mokrZalebulad izeima. sulgrZelobac
gamoavlina da maxovi anugeSa.
TbilisSi dabrunebis Semdeg
erT-erT interviuSi gaamxila
rusuli kargad ar vici da

qarTulad vuTxari, rom mainc


uZlieresi moWidaveao.
olimpiur oqromde erTaderTi gamarjveba rCeboda,
magram amisTvis kidev ufro
titulovani metoqis artur
taimazovis Zleva iyo saWiro.
uzbekeTis nakrebis 33 wlis
liders londonamde zedized
sami olimpiadis finalSi hqonda naWidavebi. 2000 wels, sidneiSi vercxlis medals dasjerda, aTensa (2004) da inSi (2008) ki olimpiuri Cempioni gaxda da britanul xaliCaze zedized mesame oqros mopovebisTvis ibrZoda.
gadamwyvet
SexvedraSi
qarTveli mZimewonosani uCveulod pasiurad gamoiyureboda. pirveli orwuTeuli uqulod gailia, magram burTulis
feri Cveneburs daujda. is
iyo, meore periodze daviwyeT
fiqri, rom moulodnelad, daTom fexSi Sesvlis upiratesoba ver gamoiyena taimazovma
Tavis dacva moaxerxa da naxevari saqmis gakeTebasTan erTad gvariani fsiqologiuri
upiratesobac moipova. meore
periodis Suawels uzbekma mZimewonosanma mZlavri SeteviT
moZmanaSvili saWidao wridan
gaiyvana da am qulis wyalobiT
olimpiuri Cempionis mesame
tituli miiTvala.
simarTle giTxraT,
olimpiadamde mTavar konkurentad maxovs ganvixilavdi
da taimazovisadmi yuradReba
cota modunebuli mqonda.
vfiqrobdi, daberda, saukeTeso wlebi ukan darCa-meTqi,
radgan inis olimpiuri TamaSebis Semdeg msoflios Cempionatebze Cveulad Widaoba
veRar SeZlo. maxovi ki bolo
xuT weliwadSi samjer gaxda
msoflios Cempioni da darwmunebuli viyavi, Tu londonSi
mas vajobebdi, Cempionic gavxdebodi. maxovs movuge magram... arada SeiZleboda, Tqva
britanuli finalis Semdeg daviT moZmanaSvilma.

- .

12

. 35. 2013

Tavisufali stiliT moWidaveTa nakrebis wevri daviT


marsagiSvili londonSi evropis Cempionis rangSi Cavida da
ara marto qarTveli gulSematkivrebis, aramed ucxouri
sabuqmekero kantorebis varaudiTac olimpiuri Cempionobis umTavresi kandidati iyo.
Tavadac naadrevad irwmuna
warmatebis da saqmisadmi aseTi midgoma Zvirad daujda
meoTxedfinalis win, mosaTel
oTaxSi cudad gaxda da xaliCaze gasvla Zlivs SeZlo.
puertorikoel xaime iusept espinalTan daTom mxolod sawyis wuTSi gaibrwyina,
4:0 dawinaurda. mere ki absoluturad gaiTiSa, periodi 5:6
waago, xolo meore orwuTeulSi sulac sufTad damarcxda.
damamSvidebel etapze gadarTul marsagiSvils azrze
mosvlaSi nigerieli dik andreu waexmara, romelmac
travmis gamo xaliCaze gasvla
iuara. repeSaJis finalSi ki
qarTvelma moWidavem ukve
mSvidad moipova brinjao.
cudad gaxdomis mizezi
nervuli spazmi iyo. daTos Zalian kargi saturniro bade
hqonda da zedmetad irwmuna
Tavisi Zalebis. Tavi ukve Cempioni egona da Sedegad, saerTod gaiTiSa, ganacxada dRis
bolos saqarTvelos nakrebis
mTavarma mwvrTnelma zaza
TurmaniZem.
daviT marsagiSvils sadebiuto olimpize daSvebuli Secdomis gamosworebis
Sansi kidev eqneba. giorgi gogSeliZem ki samwuxarod sportuli kariera oqros gareSe
daasrula. arada, fortuna
sul odnav rom waxmareboda,
momaval olimpiur Cempions,
amerikel stiven uorners naxevarfinalSi uproblemod CamoiSorebda.

pirveli periodi gogSeliZem advilad moigo. meoreSi ki


saqme burTulis amoRebamde
mivida. msajs tomridan CvenTvis sasurveli feri unda
amoeRo da giorgi finalSi
iyo, magram feri uorners daujda da angariSi gaTanabrda.
bolo orwuTeulSi ki qarTvel moWidaves Zvelma travmam Seaxsena Tavi da gadamwyveti qula muxlis tkivilis gamo
lamis ubrZolvelad daTmo.
mogvianebiT giorgi gogSeliZem brinjaos medali mainc
moipova, magram es misTvis didi veraferi Sveba iyo.
samwuxarod Cemi SesaZleblobis bolomde gamovlena
verc am olimpiadaze SevZeli.
arada es Cemi bolo Sansi iyo.
isRa damrCenia, ukeTesi Sedegi Cems Svils vusurvo, Tqva
naturnirevs gogSeliZem.
kvarcxlbekis mesame safexurze manuCar
cxadaia (66 kg) avida. brinjao
yvelaze metad man ganicada
dajildovebis ceremonial
cremlebs ver ikavebda.
evropisa da msoflios 4gzis priziori londonSi Cempionobis umTavres favoritad
Cavida, radgan misma umTavresma konkurentebma, rusma da

azerbaijanelma sportsmenebma
olimpiuri licenziis aRebac
ver SeZles. es iyo saswauli,
romliTac qarTvel moWidaves
aucileblad unda esargebla.
erTaderTi, rac manuCar
cxadaias da saqarTvelos nakrebis mwvrTnelebs anerviulebdaT, sportsmenis zedmeti
wona iyo. daaxloebiT aTi kilo daiklo da, marTalia,
awonvaze , magram am procesma mis fizikur
SesaZleblobebze Zalian imoqmeda. Sveicarieli paskal
Streblisa da egvipteli aSraf elgarablis Zleva manuCarma mainc moaxerxa, naxevarfinalSi ki gacilebiT Zlier
metoqesTan ungrel tamaS
lorincTan or periodSi 7 qula ise dakarga, Tavad erTi
ileTis gakeTebac ver SeZlo.
es manuCar cxadaias bolo Widaoba iyo 66 kilogram
woniT kategoriaSi. Zalian
bevris dakleba uwevda da swored es iyo finals miRma darCenis mizezi, Tqva nakrebis
mTavarma mwvrTnelma begi
darCiam dajildoebis ceremonialis dasrulebis Semdeg.
cxadaiam olimpiadaze gamosvla mesame saprizo adgiliT
daasrula.




,

,

.

39- ..

. 35. 2013

13



,
-
, ,
.

14

Tavisufali stiliT moWidaveTa nakrebidan umedlod


malxaz zarqua (60 kg), oTar
TuSiSvili (66 kg) da daviT xuciSvili (74 kg) darCnen. ZiriTad badeSi zarqua amerikel
luis koleman skotTan damarcxda, TuSiSvili uzbekeTis
nakrebis wevr ixtior navruzovTan, xuciSvili ki afxaz
denis carguSTan. qarTvelTa
verc erTi mZleveli finalamde ver mivida da brinjaos medlisTvis brZolis gagrZelebis
Sansic umal daikarga.
gundis sameuls
miRma darCenilma sportsmenebma gacilebiT STambeWdavad
iWidaves. sawyisi etapidan Sejibrebas mxolod soso jabiZe
(96 kg) gamoeTiSa, gabulgarelebul albanelTan, msoflios Cempion elis gurisTan wagebiT. zurab daTunaSvili (74
kg) meoTxedfinalamde lamazi
WidaobiT mivida da iq samperiodian daZabul brZolaSi
azerbaijanel emin ahmadovTan
damarcxda. vladimer gegeSiZem (84 kg) da guram ferseliZem (120 kg) ki olimpiuri TamaSebi me-5 adgiliT daasrules.
ferseliZe saturniro badeSi mZime wonis or umTavres
favoritTan: olimpiur da
msoflios 4-gzis Cempion kubel mixain lopes-nunesTan da

msoflios moqmed Cempion


Turq riza kaiaalpTan erTad
moxvda. pirvelTan wagebiT ZiriTad badeSi gamosvla daasrula, meoresTan ki repeSaJis
finali waago. cudi wilisyra
rom ara, ferseliZe medlisTvisac mzad iyo.
gegeSiZis
kvarcxlbeks
miRma darCena ki albaT mTeli
londonuri olimpiadis erTerTi gamorCeuli usamarTloba iyo. WidaobaSi rom yvelaferi obieqturad xdebodes,
84 kilogramSi sameuli aSkarad sxvagvarad dakompleqtdeboda. qarTvelis laRi Widaoba da tribunebis favoritoba misi mowinaaRmdegeebis
sasargeblod msajebis mier miRebulma araerTma sakamaTo
gadawyvetilebam gadawona. naxevarfinalamde metoqeebs da
msajebs erTad ajoba. mere ki
jer ruseTis nakrebis wevr
alan xugaevTan Sexvedrisas
dauTvales ukuRma qulebi,
xolo repeSaJis finalSi yazaxeTis nakrebis wevr daniel
gajievTan.
lados gadamwyveti periodis damatebiT droSi, CoqbjenSi Tavi unda daecva da
brinjaos medali xelSi hqonda. ramdenime wamSi qarTul
tribunebze gamarjvebis yiJina atyda gegeSiZem araTu Ta-

vi daicva, mowinaaRmdegis
mcdelobas orquliani ileTi
moayola. yazaxebma bolo imedis momenti gaaprotestes. arbitrebma videoCanaweris naxvis Semdeg gadawyvetileba ZalaSi datoves, magram sul cota xanSi protesti Tavidan ganixiles, Sedegi gaauqmes da
olimpiur priziorad gajievi
gamoacxades.


stiliT moWidaveTa Svidive woniTi kategoriis Cempion-priziorebis gamovlenis Semdeg qarTuli sportuli delegacia londonSi
mdebare qarTul estumra. macxovris Sobis saxelobis sakaTedro taZarSi qarTveli sportsmenebi iqamdec
ramdenimejer mividnen. erTxel,
ruseTis
agresiis
msxverplTa sulebis mosaxseniebel paraklissac daeswrnen. erToblivi vizitis mizezi ki adgilobrivi qarTvelebis mier gaSlili tradiciuli qarTuli sufra iyo.
Znelia im grZnobis sityvebiT zustad gadmocema, erT
Cveulebriv londonur quCa-

32 8 .

. 35. 2013

ze, Robeze gamokidebuli qarTuli abris danaxvisas rom geufleba. eklesiis winamZRvarze, mama doroTeze britaneTSi
mcxovrebi Cemi megobrebisgan
adrec bevri kargi msmenoda,
piradad ki londonSi CasvlisTanave gavicani da mTeli
olimpiadis ganmavlobaSi lamis yoveldRiurad vekontaqtebodiT erTmaneTs. sportis
didi qomagic aRmoCnda moragbe mamuka gorgoZis da fexburTel zurab xizaniSvilis
mier naCuqar nakrebis maisurebs sagangebod inaxavs. laSa
SavdaTuaSvilis finalis pirdapir telereportaJs ki mama
doroTem da qarTuli mrevlis
erTma nawilma macxovris Sobis saxelobis sakaTedro taZarSi uyura.
nageboba, romelic dRes
ukve qarTvelebs ekuTvnis,
ori saukunis win erT-erTma
adgilobrivma macxovrebelma
aago. Semdeg ratomRac sarwmunoebaze guli aucruebia
da dauxuravs. swored misi memkvidrisgan iqiraves qarTvelebma ori wlis win, im pirobiT, rom erT weliwadSi iyiddnen. mrevlis wevrTa gadmocemiT, erTxans uimedo situaciac Camovarda, magram RmerTma swrafadve mouvlinaT qarTvelebs problemis momgvarebeli biznesmeni Tamaz somxiSvili, romelmac eklesia SeiZina da londonel qarTvelobas saCuqari gaukeTa.

m kategoriaSi moxvedril
sportsmenebs Soris aucileblad unda vaxsenoT Zalosani
gia maWavariani. saqarTvelos
nakrebis liderma londonur
ficarnagze gasvlamde ramdenime dRiT adre Zalosnobis
saerTaSoriso federaciisgan
udidesi saCuqari miiRo 105
kilogram woniT kategoriis

umTavresi favoritebi hajimurat akaevi da dmitri klokovi olimpiadas CamoaSores.


sa in for ma cio sa a gen to e bis
dauzustebeli cnobiT, ruseTis nakrebis wevrebi dopingze Cavardnen da skandalis
agorebas gverdze gadgoma arCies.
es ambavi maWavarianisTvis
damatebiTi stimuli unda gamxdariyo, magram piriqiT ki
moxda. qarTvelma Zalosanma
lamis garantirebuli medali
meore moZraobaSi akvraSi,
samive cdis gafuWebiT dakarga. iqamde gia maWavarianma






,



.


,


.


(),

.

8.

. 35. 2013

15

atacSi mxolod mesame cdaze


aswia 185-kilogramiani Stanga, magram am SedegiTac mxolod polonel barTlomei
bonks CamorCeboda.
roca giam rusebis ambavi
gaigo, ukve garantirebul medalze daiwyo fiqri da aman
mis fsiqologiaze Zalian mZimed imoqmeda. sasiamovno siaxlis Sesaxeb arafers veubnebodi, magram viRacam mainc Seatyobina da im momentidan saerTod aiWra. darwmunebuli var,
konkurentebi rom ar Camoscilebodnen, gacilebiT Zlierad gamovidoda, Tqva naturnirevs Tavkacma vano griqurovma.
mwvrTnels imedi bolomde
verc raul cirekiZem (85 kg)
gaumarTla. evropis qarTveli
Cempioni olimpiadaze b
jgufSi gamovida da 362
(162+200) kilogramiT meore
adgili daikava, xolo mas Sem



-7 -5 .

deg, rac saqme a jgufis Zalosnebmac moilies, cirekiZem


me-9 poziciaze gadainacvla.
yvelaze ukeT griqurovis
SegirdTagan mZimewonosani
irakli TurmaniZe gamovida
orWidis jamSi 433 (201+232) kilogrami daagrova da me-5 adgili daikava.
ki dev er Ti spor tsme ni,
romelsac qarTveli gulSematkivrebi medlis kandidatTa Soris asaxelebdnen, lu ba go lo vi na
iyo, londonis
olim pi a da me o re .
2008 wels pe kin Si, 18 wlis
asakSi me-6 adgilze gavida da
cxadia, yvela Sedegis gaumjobesebaze fiqrobda. golovi na sak va li fi ka cio eta pis
Semdeg finalSi gamsvlel 8
saukeTesos Soris amjeradac
moxvda, magram gadamwyvet momentSi Tavisi SesaZleblobis
maqsimalurad gamovlena ver
SeZ lo da me-7 ad gils das jerda.
olimpiadis miwuruls saqmeSi Cveni mZleosnebic CaerTnen, magram molodinisamebr,
wa ru ma teb lad
ga mo vid nen.
sigrZeze mxtomeli boleslav
sxirtlaZe 7,26 metrze gadaxta da 42 monawiles Soris 35-e
adgili daikava. aseve sigrZeze mxtomelma maia gogolaZem
verc erTi cda ver gamoiyena
da uqulod darCa. daviT ilarianma 110 metrze TarjrbenSi distancia 13,90 wamSi dafara da sakvalifikacio etapi
ver daZlia. 50 kilometrze
sprinterul siarulSi ki saqarTvelos saxeliT poloneli masieJ rosieviCi CaerTo
da 63 monawiles Soris 44-e adgili daikava.
olimpiuri TamaSebis daxurvis ceremonialze qarTuli gundis medroSe olimpiuri Cempioni laSa SavdaTuaSvili iyo.

, 5-5 .
16

. 35. 2013

-2012

2011 wlis noemberi. saqarTvelos ZiudoistTa axalgazrduli nakrebis wevri laSa SavdaTuaSvili iseTi bednieria,
ramdenime dRis win dasrulebuli msoflios Cempionatis usamarTlod wagebuli meoTxedfinalic ki gadaaviwyda. jer 19
wlisaa da ukve erovnuli nakrebis SemadgenlobaSi moxvda avstrielma mTavarma mwvrTnelma
piter zaizenbaxerma perspeqtiul axalgazrda sportsmens
ZiriTad gundTan erTad erTerT uprestiJules turnirze
gamosvla da Semdgom ucxour
SekrebebSi CarTva SesTavaza.
wlebis ocneba ase moulodnelad auxda. droa morigi mizani
daisaxos, Tumca aba amas ra fiqri unda did nakrebSi damkvidreba da rva TveSi gasamarT
olimpiur TamaSebze gamosvla,
oRond es ocneba kidev ufro
ararealuria. winasaolimpiado
salicenzio maraTonis naxevarze meti ukve ukanaa. win mxolod
ramdenime sareitingo turniriRa rCeba da msoflios reitingSi 22 saukeTeso Ziudoists
Soris gamoucdeli, axalgazrda, Tundac uniWieresi sportsmenis moxvedra yvelaze optimisti gulSematkivrebisTvisac ki warmoudgenelia.
saqarTvelos nakrebs olimpiadis salicenzio etapze laSas wonaSi 66 kilogramSi yvelaze metad uWirs da advili misaxvedria, zaizenbaxeri problemis mogvarebis naklebadrealur Sanssac amitomac CaebRauWa, magram, rogorc ambobdnen,
londonSi sruli, Svidkaciani
gundiT Casvlis perspeqtivis
Tavadac ki TiTqmis ar sjera.
sadebiuto
holandiuri
turniri warumatebeli gamodga, magram ianvridan laSa SavdaTuaSvili salicenzio qulebis uxvad akrefas Seudga,
marTla SeuZlebeli SeZlo da
aprilSi ukve olimpiadis sagzuri .
morig mwvervalzec umal
daiwyo fiqri. es kidev ufro
ararealuri ocneba iyo, vidre

Tundac licenziis mopoveba,


magram gavida sami Tve da 20
wlis qarTvelma Ziudoistma
msoflio Ziudos londonis
kvarcxlbekidan gadmoxeda
2012 wlis 29 ivlisis saRamos,
sagamofeno centr eqselis Ziudos darbazSi xuTjvriani
droSa aRmarTes da saqarTvelos himni daagugunes. 66 kilogrami woniTi kategoriis
yvelaze umcrosi da rac mTavaria, yvelaze Zlieri Ziudoistis, laSa SavdaTuaSvilis pativsacemad.
msoflio sportSi
varskvlavia, uamravi titulis
miuxedavad, kariera nanatri
olimpiuri oqros gareSe rom
daasrula. SavdaTuaSvilma ki
pirdapir olimpiuri CempionobiT daiwyo.
***
laSa SavdaTuaSvili goris
raionis sofel karaleTSi daibada. 11 wlis iqneboda, papam koba kurtaniZis saxelobis Ziudos darbazSi rom miiyvana 8



,



.

. 35. 2013

17





,

.

wlis ZmasTan, beqasTan erTad.


bavSvebis sportSi Cabmis gadawyvetileba ojaxma erTxmad miiRo, oRond maSin maT did sportsmenebad gazrdaze metad fizikur gajansaRebaze fiqrob-

dnen. Tumca mamamiss, genadi


SavdaTuaSvils gulis siRrmeSi
Svilis Zlier moWidaved Camoyalibebis survilic amoZravebda wlebis win Tavadac iyo
gatacebuli, sakmaod
kargadac gamosdioda. qarTuli Widaobis turnirebSic aqtiurad iRebda monawileobas,
magram adrianadve Camoscilda,
radgan 17 wlisam coli moiyvana
da ojaxs sportiT ver arCenda.
undoda, is, rac Tavad ver SeZlo, vaJebs gaekeTebinaT. erTxel laSa mezobel
bavSvs daaWida, romelic fizikuri monacemebiTac sjobda da
amasTan, Widaobazec dadioda.
Zlierma moigo, Tan iseTi kisruliT, rom damarcxebuli saSinlad gamwarda. mamis SekiTxvasac undoda Tu ara Ziudoze evlo, maSinve daTanxmda.
wlebis Semdeg gairkva, rom
varjiSis dawyebisas momavali
olimpiuri Cempioni im mezoblis morevaze fiqrobda.
Zlier Ziudoistad gazrdis perspeqtiva koWebSi namdvilad ar etyoboda da amas
laSas piradi mwvrTnelebi: niko bibilaSvili da anzor TenaZec adastureben, magram warmatebis garanti marto Tandayolili talanti da Zlieri fizikuri monacemebi rom araa, laSa
SavdaTuaSvilma maleve daamtkica. pirvel yovlisa, udidesi SromismoyvareobiT.
laSam pirvel did warmatebas Wabukebs Soris Catarebul
saqarTvelos Cempionatze miaRwia vercxlis medali moipova.
finalSi Smagi lagazaurTan waago da es marcxi saSinlad ganicada. nakrebis pirveli nomeri
lagazauri gaxda. SavdaTuaSvili ki, rogorc kandidati, israelSi waiyvanes, saerTaSoriso
turnirze.
. mondomeba arc manamde
aklda, magram ucxouri warmatebis Semdeg ufro mizanswrafuli gaxda. yvelaze met dros
gamZleobaze varjiSs uTmobda.
olimpiuri Cempionis piradma mwvrTnelma niko bibilaSvi-

l is dasvenebis dReebic gaixsena, roca Ziudos skola daketili iyo, magram SigniT laSa
SavdaTuaSvili varjiSobda
fanjridan gadaipareboda xolme da TavisTvis emzadeboda.
Tea SavdaTuaSvili (laSas
deda): fizikurad Zalian susti
da amasTan, raRacnairi, gulCaTxrobili bavSvi iyo. amaze
mTeli ojaxi vwuxdiT. Ziudoze
Seyvanis mizezic swored es iyo
vfiqrobdiT, rom sporti ufro gaaaqtiurebda da Tavis Tav Caketili aRar iqneboda. Widaobis interesi manamde misTvis namdvilad ar SemimCnevia,
magram daiwyo Tu ara varjiSi,
maleve Seuyvarda Ziudo. swavlaSi bejiTi namdvilad ar yofila, miT umetes, mas Semdeg,
rac varjiSi daiwyo. miWirda
Segueba, magram laSas yoveldRiuri Sromis da saocari Jinis Semyure, dRiTidRe vrwmundebodi, rom Svilis arCevanisTvis pativi unda meca. albaT 15
wlis iqneboda, mZime travma miiRo da TiTqmis mTeli weli gaucda. es misTvis udidesi tragedia iyo, magram gamojanmrTelda Tu ara, isev darbazs
daubrunda da gaormagebuli
mondomebiTa da energiiT ganagrZo varjiSi. erTxel Sekrebaze wasayvani Ziudoistebis siaSi ar Seiyvanes da gadawyvita
TviTon moewyo Sekreba. Caalaga
forma, saWiro nivTebi da mTaSi
wavida savarjiSod. kerpic
hyavda iaponel tadahiro namuraze giJdeboda. erTxans,
varjiSisgan Tavisufal dros
gorSi, internet-kafeSi dadioda, nomuras da sxva legendaruli Ziudoistebis Widaobis videoCanawerebis sayureblad.
qarTveli Ziudoistebidan
yvelaze metad irakli cirekiZes afasebs. olimpiur TamaSebze gamosvlasa da gamarjvebaze fiqri swored cirekiZis gamarjvebiT miiRo, 2008
wlis olimpiur TamaSebze. miuxedavad imisa, rom maSin saqarTveloSi da miT umetes, gorSi
sportisTvis aravis ecala.

, .

18

. 35. 2013

Tea SavdaTuaSvili: laSas


varjiSi omis drosac ar Seuwyvetia. ra damaviwyebs, erT
dRes, goris kombinatis savarjiSo darbazSi apirebda wasvlas. mTeli dila vexvewe, rom
ar wasuliyo. madloba RmerTs,
damijera. cota xanSi gavigeT,
rom dabazs yumbara moxvda. karaleTidan erT-erTi bolo
Cveni ojaxi gavida. laSam Tavisi kimonoebi, savarjiSo rezinebi da locvebi wamoiRo. TbilisSi erT-erT skolaSi davbinavdiT da varjiSi arc iq Seuwyvetia, yovel diliT kus tbaze
darboda. sabednierod, Cvens
saxlSi maleve davbrundiT.
***
2010 wlis aprilSi laSas
axalgazrduli nakrebis gafarToebul SemadgenlobaSi uxmes
da saberZneTis qalaq mudaniaSi,
saerTaSoriso turnirze evropis Tasze waiyvanes. yvela
Sexvedra moigo da oqros medliT dabrunda, magram axalgazrdul nakrebSi gasalidereblad es Sedegi ar iyo sakmarisi.
berZn turniridan daaxloebiT TvenaxevarSi saqarTvelos Cempionati gaimarTa. minimum finalSi gasvla sWirdeboda, raTa or umTavres kandidats Soris moxvedriliyo da
evropis Cempionatze wamsvlel
SemadgenlobaSi mosaxvedrad
ukve saerTaSoriso turnirze
daemtkicebina nakrebis mwvrTnelisTvis Tavisi pirveloba.
saqarTvelos
naxevarfinalamde yvelaferi
gegmis mixedviT midioda, vidre
SavdaTuaSvilma sadavo gdebiT
ar waago. mwvrTnelebi da specialistTa umravlesoba miiCnevda, rom gadamwyveti ileTi wesis darRveviT Sesrulda, magram gaprotestebas azri ukve ar
hqonda. sabolood laSam mesame
adgili daikava, rac kandidatTa siis miRma darCenas niSnavda,
magram nakrebis xelmZRvanelobam gaiTvaliswina misi kargi Widaoba da gamonaklisi dauSva
brinjaos priziorsac uTxres,

rom gundis gafarToebul SemadgenlobaSi Casvamdnen, oRond praRis evropis Tasze wasasvlelad saWiro finansebi
Tavad unda moeZebna.
aTasi dolari gvWirdeboda. es warmoudgenlad didi
fuli iyo ojaxisTvis, romelic
Tavs soflis meurneobiT irCenda. vin ar SevawuxeT da saWiro Tanxa nawil-nawil SevagroveT. laSa ki Turme mTeli gza
imaze nerviulobda, rogor gavistumrebdiT amxela vals.
arasodes ar iyo momTxovni.
oRond gzis fuli migveca, rom
varjiSze wasuliyo da mets
arafers iTxovda. sxva danarCeni, materialuri, misTvis meorexarisxovani iyo. didi adamianiviT Sedioda Cvens mdgomareobaSi, gaixsena Tea SavdaTuaSvilma olimpiuri TamaSebis
Semdeg, erT-erT interviuSi.
saqarTvelos axalgazrduli nakrebis mTavarma mwvrTnelma soso lipartelianma CexeTSi sul 18 Ziudoisti iaxla.
swored maTgan unda SeerCia is 8
saukeTeso, romlebiTac evropirvelobis ganacxads daakompleqtebda. praRis evropis
Tasze qarTulma gundma
medali moipova ,
. laSa
SavdaTuaSvili .
genadi SavdaTuaSvili ): gamarjveba finansuri TvalsazrisiT veraferSi
wagvexmareboda. vali valad
rCeboda, magram mTavari is iyo,
rom laSam mizans miaRwia. daamtkica, rom mzad iyo nakrebSi
saWidaod. win ki umniSvnelovanesi Sejibreba gveloda evropis Cempionati.
evropirvelobas
Cexuri
turniridan TvenaxevarSi, 1719 seqtembers bulgareTis qalaqma samokovma umaspinZla.
saqarTvelos nakrebis wevrTagan oTar kaidaraSvili da avTandil WrikiSvili kvarcxlbekis umaRles safexurze avidnen, giorgi nozaZe finalSi damarcxda, xuTi qarTveli Ziu-

doisti ki sameuls miRma darCa. laSa SavdaTuaSvili am xuTeulSi iyo turnirs sawyisi
etapidanve gamoeTiSa.
bulgaruli axalgazrduli
evropirvelobis paralelurad

/ .

. 35. 2013

19



,



.

20

TbilisSi, Ziudos Sida wreebSi


iseTi ambebi datrialda, asakobrivi gundis sakmaod warmatebuli evrogamosvla aSkarad
daiCrdila tokioSi Catarebuli msoflios Cempionatidan
umedlod dabrunda saqarTvelos erovnuli nakrebi, romlis
uSedegobasac damatebiT tvirTad erTi sasircxvilo ambavic
daawva. nakrebis liderma, olimpiurma da msoflios Cempionma
irakli cirekiZem mervedfinalSi tatamze gasvla daagviana da
turniridan moxsnes. qarTulma
delegaciam oficialur mizezad sportsmenis CaZineba daasaxela. nakrebis mTavarma mwvrTnelma amiran totikaSvilma ki
Tanamdeboba datova.
bulgareTidan dabrunebul
axalgazrduli nakrebis Tavkac
soso lipartelians federaciis maSindelma prezidentma dilar xabulianma erovnuli nakrebi Caabara. axalgazrdulis

axal damrigeblad ki gia gugava


daniSna. am ukanasknelisTvis
sadebiuto turniri msoflios
Cempionati aRmoCnda, romelic
evropirvelobidan sul raRac
erT TveSi gaimarTa marokos qalaq agadirSi. saqarTvelos nakrebma ori medali moipova avTandil WrikiSvilma evrotituls, msoflios oqroc Semata, xolo zebeda rexviaSvili
(73 kg) brinjaos priziori gaxda. SavdaTuaSvilma verc agadirSi iyoCaRa pirvelsave
wreSi wmindad damarcxda tunisel hosem xalfauisTan.
2010 wlis sezoni seqtemberSi Catarebuli msoflios
pirvelobiT dasrulda. piradma mwvrTnelebma uSedegoba
laSas fizikur gadaRlas daabrales. Tavad sportsmeni da
misi mSoblebi ki acxadebdnen,
rom organizmis dasustebis
umTavresi mizezi janmrTelobis mdgomareoba iyo. laSas
sunTqva uWirda, rac ukve varjiSSic ki uSlida xels.
eqimma yelSi rom Caxeda,
gadairia glandebi saswrafod amosaWreliao. operaciac
maSinve dagegma da misTvis mosamzadeblad analizebis Casabareblad gagviSva. iq ki sxva
eqimma laSas TiTebi rom naxa,
Cxubi damiwyo ra dReSi gyavT
bavSvio. TiTebze beberebis gaCenis mizezi aranormaluri
datvirTvebiT muSaoba egona.
laSam auxsna, Tokze varjiSisgan mWirso, ixsenebs olimpiuri Cempionis deda.
2011 weli axalgazrda Ziudoistebma wina sezonis msgavsad, aprilSi gaxsnes, isev mudanias evropis TasiT. laSa
SavdaTuaSvilma am naxevarwliani pauzisas operaciisSemdgomi sareabilitacio periodis
gavlac moaswro da molodinisamebr, saberZneTSi wamsvleli
nakrebis gafarToebul ganacxadSic moxvda. gia gugavam mudaniaSi 31 sportsmeni waiyvana
da maTgan 11-ma medali moipova. finalSi xuTma qarTvelma
iWidava. oTxma moigo. erTa-

derTi, visac oqros medlamde


gadamwyveti nabiji daaklda,
SavdaTuaSvili iyo. turnirs
samdRiani erToblivi wvrTnebi mohyva. aprilis bolos ki
diRomSi mdebare SoTa CoCiSvilis saxelobis Ziudos akademiam axalgazrdebSi saqarTvelos Cempionats umaspinZla. aq
ki laSa ukve Seudarebeli iyo.
pirveli qarTuli tituli
axalgazrduli nakrebis axal
SemadgenlobaSi moxvedris urealuresi Sansi iyo da aba am Sanss
xelidan rogor gauSvebda. Tan
ukve sunTqvis problemac aRar
awuxebda, evropisa da msoflios CempionatebSi monawileobis
gamocdilebac hqonda da araTu
nakrebSi damkvidrebaze, ukve
did gamarjvebebze fiqrobda.
wlebis Sromam da axalma SemarTebam Sedegi maleve moitana. laSa SavdaTuaSvilma saqarTvelos Cempionobas 2011 wlis
17 seqtembers axalgazrdebSi
evropis Cempionis tituli miamata belgiis qalaq lomelSi
Catarebul evropirvelobaze
eqvsi Sexvedra moigo da, rac
mTavaria, ise gamarTulad iWidava, arc erTi mowinaaRmdegisTvis patara Sansic ki ar miucia.
evropirvelobas TvenaxevarSi msoflios Cempionati
mohyva. sezonis or umTavres
turnirs Soris arsebuli pauzisas gia gugavam gundis gafarToebuli Semadgenloba duSeTSi Sekriba. axalgazrduli nakrebis Tavkacma Sekrebis miwuruls msoflioze wasayvan ZiudoistTa sia oficialur preskonferenciaze gamoacxada. saerTaSoriso federaciisgan miniWebuli kvota TiTqmis srulad gamoiyena ganacxadSi TiTo wonaSi or- sportsmeni
Seiyvana. gamonaklisi mxolod
66 kilogramSi dauSva sadac saWidaod marto laSas uxmo.
sezonis umTavres turnirs
3-6 noembers keiptaunma umaspinZla. saqarTvelos nakrebma
tatamidan sami brinjaos medali gamoitana. erTi SavdaTuaSvilis angariSze iyo, magram msa-

. 35. 2013

jebis absoluturad gaumarTlebeli gadawyvetileba rom


ara, 18 wlis qarTveli Ziudoisti kvarcxlbek ufro maRal
safexurze unda asuliyo meoTxedfinalSi, samxreTkoreel
dongkio lisTan dapirispireba
oqros droSi gadavida. iq ki laSas iseTi absurduli Sido misces, internet-reportaJis mimomxilvelma britanelma komentatormac ki ver damala aRSfoTeba. Sedegad, oqro-vercxlisTvis brZola samxreTkoreelma
gaagrZela. laSa ki repeSaJis naxevarfinalSi gadaerTo.
usamarTloba rom ara,
laSa SavdaTuaSvils 2011 wlis
sezoni oqros dubliT unda
daesrulebina, uTxra Jurnalistebs TbilisSi dabrunebulma gia gugavam.
warmatebulma sezonma laSas finansuri sargebelic moutana wlis bolos, genadi
SavdaTuaSvilis ojaxma evropis Cempioni Svilis premialuri TanxiTac gaixara. Tumca gacilebiT mniSvnelovani da sasixarulo ambavi iqamde moxda.
samxreT afrikidan ramdenime
dRis dabrunebuli SavdaTuaSvili saqarTvelos erovnuli
nakrebis avstrielma Tavkacma
piter zaizenbaxerma amsterdamis did prizze dasayenebel SemadgenlobaSi Cawera.

done qulebs, magram... piter zaizenbaxeris mosamzadebeli gegma, romelic ZiriTadad umZimes
fizikur datvirTvebze iyo agebuli, nakrebis ramdenime kandidatis mZime travmis mizezi gaxda. erT-erTi dazaralebuli
swored qardava aRmoCnda, romelic holandiuri turniris
win salicenzio normativis zonaSi jerac inarCunebda adgils,
magram tatams gaurkveveli vadiT daemSvidoba da gaCnda realuri saSiSroeba, rom mis wonaSi qarTul gunds olimpiadaze
monawile ar eyoleboda.
19 wlis SavdaTuaSvilisgan
erovnul nakrebSi ase swrafad
da miT umetes,
msoflio reitingis salicenzio nawilSi damkvidrebas aravin eloda. optimizmis safuZveli arc amsterdamis did
prizs gauCenia. laSam kimono
mxolod orjer moirgo turnirSi meore wridan CaerTo, sadac ukraineli sergei dreboti daamarcxa, mervedfinalSi
ki polonel pavel zagrodnikTan veRaras gaxda.

***
londonis olimpiuri TamaSebis salicenzio qulebis daricxva 2011 wlis ianvridan daiwyo. sezonis ganmavlobaSi
aTamde turniri Catarda da winasaolimpiado suraTi ukve gamokveTili iyo. saqarTvelos
nakrebs Svidi woniTi kategoriidan xuTSi londonis sagzuri
TiTqmis ganaRdebuli hqonda,
miuxedavad imisa, rom salicenzio maraTonis dasrulebamde
kidev ramdenime turniri iyo
darCenili. gacilebiT rTulad
iyo saqme 66 da 73 kilogramebSi.
66-Si Sida konkurenciis lideri Salva qardava erTxans sakmaod saimedod agrovebda salon-

. 35. 2013

21


,
.

22

piter zaizenbaxers winaswarve hqonda dagegmili, rom


nakrebs holandiidan iaponiaSi
waiyvanda, erTobliv wvrTnebze. laSa SavdaTuaSvili siaSi ver moxvda, magram amsterdamidan Sin daimedebuli dabrunda.
pirdapir mkiTxa, gavuZlebdi Tu vera mis datvirTvebs. vuTxari, rom mzad viyavi da dampirda, amjerad ganacxadSi ar xar, magram Semdeg
Sekrebaze gundTan erTad moemzadebio, gaixsena laSam
olimpiuri TamaSebis Semdeg,
erT-erT interviuSi.
nakrebis umTavresi kandidatebis iaponuri mzadebis paralelurad gorSi, mSobliur darbazSi varjiSobda. kidev ufro gaZlierebuli mondomebiT da gazrdili datvirTvebiTac. win xom zaizenbaxeris wvrTnebi eloda.
Tumca dapirebul sanakrebo SekrebaSi CarTvamde axalgaz rda Zi u do is tis mTa va ri
amo ca na sa qar Tve los erov nul Cem pi o nat ze Rir se u li
gamosvla iyo. undoda, pirvel
yovlisa, Sida konkurenciaSi
daemtkicebina, rom axalgazrdebs Soris miRweuli warmatebebis Semdeg ufrosebSi dasamkvidrebladac mzad iyo.
sportkompleqs
arenas
darbazSi gamarTul saqarTvelos pirvelobaze laSam ramdenime STambeWdavi Sexvedra Caatara da mayureblebi aRafrTovana qarTveli ZiudoistebisTvis arcTu sayvareli da damaxasiaTebeli saWidao stiliT
CoqbjenSi mouRleli muSaobiT
da SeboWviT Tu mtkivneuli
ileTebiT mogebuli brZolebiT. Tavad ki ver darCa bolomde kmayofili sakuTari gamosvliT. Cempionobis Sansi mindia
liluaSvilTan wagebiT dakarga da sabolood brinjaos medali moipova.
2012 wlis sezoni nakrebma 2kviriani avstriuli SekrebiT
gaxsna. zaizenbaxerma SavdaTuaSvils dapireba Seusrula da

12-kacian SemadgenlobaSi Cawera. avstrielma specialistma


ramdenimeTviani iZulebiTi pauzis Semdeg, ganacxadSi Salva
qardavac Seiyvana, romelic savarjiSod ukve mzad iyo.
ucxour Sekrebas Tbilisuri soflios Tasimohyva. saqarTvelos nakrebis mTavarma
mwvrTnelma sportis sasaxlis
tatamze gasasvlelad 66 kilogram woniT kategoriaSi SavdaTuaSvils, qardavas, daviT
asumbans da saqarTvelos Cempion sandro iakobaSvils uxmo.
Tbilisis msoflios Tasis
Semdeg saerTo ganwyoba absoluturad Seicvala karaleTelma Ziudoistma ufrosebs
Soris pirveli saerTaSoriso
turniris mogebiT da, rac mTavaria, namdvili saCempiono WidaobiT yvela aalaparaka.
Tbilisuri turniris dasrulebidan ramdenime dReSi Ziudos saerTaSoriso federaciam msoflios ganaxlebuli reitingi gamoaqveyna. SavdaTuaSvili msoflios Tasis Cempionobam 129-e adgilidan 63-mde
daawinaura, magram olimpiur
votaSi Sesvla am warmatebis
gaTvaliswinebiTac ki jer kidev warmoudgenlad Canda. miT
umetes, rom laSa qarTuli
turniris Semdeg, zustad erT
kviraSi 4-5 Tebervals, parizSi gasamarT did slemze dasayenebel qarTul SemadgenlobaSic ver moxvda.
frangul tatamze qardava
gavida da turnirs meTeqvsmetedfinalidan gamoeTiSa, riTac pirad reitings 24 qula Semata da 47-e poziciaze damkvidrda. laSa isev 63-e adgils ikavebda. Sida konkurenciisTvis
am cifrebs aranairi mniSvneloba ar hqonda. gadamwyveti ara
Tanamemamule konkurentis gaswreba, aramed saukeTesoreitingian 22 Ziudoists Soris
moxvedra iyo. Tu amas erTi
qveynidan ori an meti Ziudoisti SeZlebda, maSin maT Soris
saukeTesos arCevis ufleba nakrebis mwvrTnels eZleoda.

parizis did slems obervartis msoflios Tasi (11-12


Tebervali) mohyva, romelic 66
kilogramSi moWidave qarTvelebisTvis Zalian warumatebeli gamodga. laSa Sejibrebas
pirvelive gamoeTiSa.
arada monRol tumurxuleg davaadorJs bolo wamebamde ugebda da maSin, roca yvelaferi
dasrulebuli egona, moulodnelad vazari gamoepara.
germaniaSi naTlad gamoCnda, rom niWier axalgazrdas
ufrosebs Soris Tavis dasamkvidreblad pirvel yovlisa
saturniro gamocdileba aklda. aseve uSedego gamodga
momdevno SabaT-kviras (18-19
Tebervali)
diuseldorfis
didi prizi, oRond amjerad
laSam erTiT meti brZolis Catareba moaxerxa. kidev erT kviraSi ki, praRis msoflios Tasze saCempiono Widaoba aCvena
tatamze eqvsjer gavida da eqvsive SexvedraSi imarjva.
londonis olimpiuri TamaSebis salicenzio reitingis
aTvla evropis CempionatiT
sruldeboda, romelic praRis
msoflios Tasidan or TveSi,
ruseTis qalaq CeliabinskSi
unda gamarTuliyo.
es ori Tve laSa SavdaTuaSvilma nakrebis sxva wevrebTan
erTad ZiriTadad ucxour SekrebebSi gaatara. gundi CexeTidan pirdapir iaponiaSi gaemgzavra da TiTqmis sami kviris
ganmavlobaSi erTobliv varjiSebSi iRebda monawileobas. Semdeg samxreT koreaSi gadainacvla, morig erTobliv wvrTnebSi CasarTavad. aziur mzadebas
zaizenbaxerma TiTokviriani
germanuli da monRoluri Sekrebebi moayola da CeliabnskSi gasamarT evropirvelobaze wasayvani ori Semadgenlobac daasaxela.
Celiabinskuri evropirvelo bi dan Zi u dos qar Tve li
gul Se mat ki va ri ga mor Ce u li
interesiT laSa SavdaTuaSvilis gamosvlas eloda. winaswarve garkveuli iyo, rom mas

34- !

. 35. 2013

mervedfinalSi gasvliTac SeiZleboda gaenaRdebina londo nis sag zu ri, oRond mxo lod im SemTxvevaSi, Tuki ori
umTavresi konkurenti: golan polaki da latvieli denis kozlovsi winaswa ri eta pi dan ve ga mo e Ti Se bodnen Sejibrebas. ruseTSi
gam gzav re bis win nak re bis
mwvrTnel ma gi or gi vazagaS vil ma Jur na lis tebs uT xra,
rom am variantis imedad yofnas aravin apirebda da SavdaTuaSvils miznis miRweva Tavisi WidaobiT SeeZlo.
wilisyraSi laSas namdvilad ar gaumarTla pirvelsave wreSi evropis Cempions, somex armen nazarians daupirispirda. favoriti, raRa Tqma unda, nazariani iyo, magram SavdaTuaSvilma ganZrevis saSualeba ar misca. marTalia, ileTi
arc Tavad Seusrulebia, magram metoqis ori gafrTxilebis xarjze imarjva da mervedfinalSi gavida. amave etapze iWidaves polakma da kozlovsmac. Cvenda gasaxarad,
orivem waiforxila, SavdaTuaSvilma ki ukraineli sergei
dreboti or wuTSi dasca beWebze da olimpiuri licenziac gainaRda.

es ZiriTad badeSi mopovebuli bolo gamarjveba aRmoCnda qarTveli ZiudoistisTvis


meoTxedfinalSi msoflios
reitingis
meoreadgilosan
alim gadanovTan dapirispirebis Semdeg repeSaJSi gadaerTo. am marcxis mizezi ara rusi
Ziudoistis realuri upiratesoba, aramed tatamis msajis
araobieqturi gadawyvetilebebi aRmoCnda. man maspinZelTa
gulis mosagebad SavdaTuaSvili oTxjer gaafrTxila da gamarjvebulad rusi gamoacxada.
arada Sidoebs gadanovi ufro
imsaxurebda, romelic pasiuri iyo. samwuxarod, es usamarTloba erTaderTi ar yofila. imave gadanovs da 60 kilogramSi moWidave beslan mudranovs msajebi kidev araerTxel
waexmarnen da maT gaCempionebaSi lomis wilic daides.
damamSvidebel etapze laSam espaneli sugoi uriarte da
frangi david laroSi daamarcxa da erovnul nakrebSi evrodebiuti brinjaos medliT aRniSna. samiod dReSi SavdaTuaSvili Celiabinskur tatamze kidev gavida da morigi warmatebiT gaixara amjerad evropis
gundur pirvelobaze saqarTvelos nakrebis gaCempionebiT.

piter zaizenbaxerma rCeuli aTeuli evropirvelobis


dasrulebidan ramdenime dReSi alJirSi waiyvana, sareabilitacio Sekrebis gasavlelad.
datvirTvebze ki gundi morigi
aziuri SekrebebiT gadaiyvana.
erTkvirian iaponur varjiSebs
aseve erTkviriani samxreTkoreuli wvrTnebi mohyva. iqdan
nakrebi isev iaponiaSi dabrunda da kidev ori kvira tokais
universitetis darbazSi ivarjiSa. erTTviani aziuri turne
5 ivniss dasrulda. saqarTvelos nakrebi TbilisSi dabrunda da oriod dReSi ukve braziliaSi gaemgzavra, raTa 9-10 ivniss gasamarT rio de Janeiros
did slemze eWidava.
olimpiur TamaSebamde Tvenaxevari rCeboda da Segirdebis datvirTvisgan yvela angariSgasawevi nakrebis mTavarma
mwvrTnelma Tavi Seikava, piter zaizenbaxeris garda. TviT
maspinZlebmac ki liderebis
gareSe Seavses 28-kaciani ganacxadi da wilisyrazeve gamoCnda, rom medlebis umTavresi favoritebi swored qarTvelebi da brazilielebi iqnebodnen.
sabolood Cvenma nakrebma 4
oqros da 6 brinjaos medali
moipova. SavdaTuaSvili ori
Sexvedris mogebis Semdeg rus
denis lavrentievTan damarcxda da kvarcxlbekis mesame
safexurze avida.
rio de Janeiros did
slems ramdenimedRiani braziliuri erToblivi wvrTnebi
mohyva da masSi qarTvelebmac
miiRes monawileoba. uaxloes
SabaT-kviras ki ukve argentinaSi gadainacvles da buenosairesis msoflios Tasze
STambeWdavi Sedegi aCvenes
tatamze beTqil Sukvani, laSa
SavdaTuaSvili, avTandil WrikiSvili, levan JorJoliani da
adam oqruaSvili gavidnen da
xuTive Cempioni gaxda.
laSam xuTidan oTxi orTabrZola wmindad moigo argentinel martin laureanos-


,





.




, 105
.

- , 2012- .

. 35. 2013

23

,

,



.

Tan, urugvael ivan duartesTan, naxevarfinalSi argentinel fernando gonsalesTan da


finalSi braziliel luis revitesTan. mxolod britanel
naTan barnsTan imarjva metoqis gafrTxilebebiT.
mudmivad bejiTad movarjiSe axalgazrda sportsmeni
isedac mZime varjiSebis Semdeg
mwvrTnelisgan malulad, Tavad umatebda Tavis Tavs datvirTvebs. manamde ar daisvenebda, sanam sastumros nomerSi xelebze aTas azidvas ar gaakeTebda. zaizenbaxers mxolod
erTxel sTxova, Zalian gadaviRale, meSinia travma ar gavimizezo, ramdenime varjiSze SedarebiT naklebad damtvirTeo
da pirvelma konfliqtmac ar
daaxana. es braziliuri Sekrebisas moxda. nakrebis eqimis,
zurab kaxabriSvilis TqmiT,
rio-de-JaneiroSi gamoCnda,
rom avstrieli specialisti

laSas olimpiuri TamaSebis win


mxolod rigiT monawiled moiazrebda da misgan Sedegs ar
eloda.
SavdaTuaSvilis Txovnam
zaizenbaxeri ise gaaRiziana,
misi Sekrebidan moxsna da saqarTveloSi gaSveba daapira,
magram Ziudos federaciis maSindel xelmZRvanelobasTan
saubris Semdeg gadaifiqra.
laSas sruli datvirTviT varjiSi aRar daaZala, magram wyena gulidan mainc ver amoirecxa da buenos-airesis msoflios Tasze gaCempionebamde xmas
ar scemda.
afrikul-aziur-samxreTamerikuli Sekrebebis Semdeg
saqarTvelos nakrebma evropaSic waivarjiSa jer CexeTis,
Semdeg ki espaneTis kempebSi CaerTo, romlebic evropis Ziudos federaciis mier iyo organizebuli. winasaolimpiado
mosamzadebeli ciklis das-

kvniTi Sekreba ki borjomSi Catarda. Tumca iqamde zaizenbaxerma londonSi wasayvani sruli Semadgenloba daasaxela.
winaswarve garkveul oTxeuls:
SavdaTuaSvils, tatalaSvils,
WrikiSvilsa da lipartelians,
Sukvani, JorJoliani da oqruaSvili miamata, Tumca preskonferenciaze gamoacxada,
gundi bolomde Cemi surviliT
dakompleqtebuli araa, radgan irakli cirekiZe ganacxadSi Seyvanaze verafriT daviTanxmeo.
pirveli qarTuli olimpiuri delegacia britaneTSi 25
ivliss gaemgzavra. Ziudoistebic am jgufSi iyvnen, radgan
olimpiur TamaSebSi erT-erTi
pirvelebi unda CarTuliyvnen.
gamgzavrebis wina saRamos SavdaTuaSvilebis ojaxSi gamosamSvidobebeli sufra gaiSala. laSas warmateba uaxloesma
adamianebma usurves. yvelaze
saintereso mamaSviluri darigeba iyo.
gza davuloce da ramdenime rCeva miveci. vuTxari, rom
olimpiuri TamaSebi absoluturad gansxvavebuli xasiaTis
turniri iyo da CempionobisTvis brZola realurad SeeZlo, gaixsena naolimpiadevs
genadi SavdaTuaSvilma da iqve
erTi saidumloc gaamxila laSas xumrobiT vuTxari, yoveli
Sexvedris mogebis Semdeg sixaruli cera TiTis CvenebiT gamoexata da karaleTSi mivxvdebodi, rom es Jesti me meZRvneboda. televizorSi aRar davkvirvebivar, an ki sad mqonda magis Tavi, nerviulobisgan megona movkvdebodi. is saubari mxolod olimpiadis Semdeg gamaxsenda londonuri suraTebis
daTvalierebisas, roca cerSemarTuli laSas araerTi foto
aRmovaCine.
***
...

66 .
24

. 35. 2013

`olimpielis~
Jurnalists
olimpiuri moZraobis
aqtualur sakiTxebze
esaubra saqarTvelos
erovnuli olimpiuri
komitetis prezidenti

_ modiT, Cveni saubari
olimpiuri komitetis saangariSo-saarCevno sesiiT daviwyoT. rogoria sesiis Sedegebis Tqveneuli Sefaseba?

_ arCevnebSi Cvenma gundma gaimarjva da, bunebrivia, SedegiT kmayofili var.


kargia isic, rom saerTaSoriso olimpiuri komitetis
oficialurma damkvirvebelma, sesiis delegatebma,
Jurnalistebma da Tavad
Cvenma konkurentebmac aRiares, rom arCevnebi demokratiulad Catarda. patiosani TamaSis wesebis dacva aucilebelia ara mxolos sportul sarbielze, aramed
arCevnebis drosac. dRes ukve aravin daobs imaze, rom
swori gadawyvetileba miviReT, roca seokis sesia dekembrisTvis gadavdeT. sportulma federaciebma swored
drois im monakveTSi Caatares TavianTi wesdebiT dadgenili saangariSo-saarCevno yrilobebi, sesiaze ki ZiriTadad is xalxi Seikriba,
romelTanac axal olimpiur
oTxwleulSi mogviwevs erToblivi muSaoba. albaT miaqcevdiT yuradRebas, rom
sesiaze gamosvlisas me xazi
gavusvi da dadebiTad movixsenie seokis wina xelmZRvanelobis mier uSualod
londonis olimpiuri Tama-

SebisTvis gaweuli muSaoba,


Tumca iqve yuradReba gavamaxvile xarvezebze, ramac
xeli SegviSala olimpiadaze
ukeTesi Sedegis CvenebaSi.
Cven vecdebiT gamovaswo-

2012 .

. 35. 2013

25

Toblivi muSaobiT meti warmatebiT gamovideT did Sejibrebebze, maT Soris olimpiur TamaSebze.
_ axalarCeul olimpiur komitets, sawesdebo
amocanebidan gamomdinare,
mravali mimarTulebiT uwevs muSaoba, magram minda
gkiTxoT Tqveni prioritetebis Taobaze. romeli Temebia am etapze yvelaze aqtualuri?

roT es xarvezebi, maqsimalurad efeqturad gamoviyenoT Cveni sportis potenciuri SesaZleblobebi da sportis saministrosTan da
calkeul federaciebTan er-

_ yvela is saqme, rasac


Cven arCevis pirveli dRidan
vakeTebT da samomavlod vgegmavT, saboloo jamSi, emsaxureba ramdenime mTavar
mizans: pirvel yovlisa, es
aris maRali miRwevebis sportis ganviTareba da, Sesabamisad, warmatebuli gamosvla
olimpiur TamaSebSi, axalgazrdul olimpiur SejibrebebSi; olimpiuri moZraobis
ganviTareba sportis masobriobisa da saganmanaTleblo olimpiuri programebis,
olimpizmis fuZemdebluri
principebisa da faseulobebis meSveobiT; aseve Zalze
mniSvnelovania dopingis winaaRmdeg ukompromiso brZola, sportSi dasaqmebuli adamianebis xelSewyoba, veterani sportsmenebis socialuri dacva. yvela am mimarTulebiT mimdinareobs konkretuli muSaoba. Cven ukve
SevxvdiT olimpiur saxeobaTa federaciebis xelmZRvanelebs, detalurad gavecaniT
maT gegmebs, SeviswavleT problemebi, romlebic erToblivi ZalisxmeviT unda movagvaroT. amocana is aris,
rom erTis mxriv SevinarCunoT ukve gamocdili sportsmenebi, erovnuli nakrebis
wevrebi, paralelurad ki
gamovavlinoT niWieri da

perspeqtiuli axalgazrdoba, momavali olimpielebi,


vizrunoT maTi daostatebisTvis, SevuqmnaT Sesaferisi savarjiSo pirobebi.
olimpiuri Rirebulebebis,
olimpizmis popularizaciis
mizniT aqtiurad amuSavda
olimpiuri muzeumi, sadac
regularulad imarTeba Sexvedrebi skolebis moswavleTa da olimpiur CempionTa
monawileobiT. gamococxlda
seokis oficialuri vebgverdi, romelic mkiTxvels
operatiulad awvdis yvela
metnaklebad mniSvnelovan
informacias qarTul da inglisur enebze; oTwliani pauzis Semdeg ganaxlda Jurnal `olimpielis~ gamocema;
seokis ofisSi amoqmedda olimpiuri biblioTeka, axali
wigniTa da dokumenturi filmiT Seivseba ori saintereso proeqti `qarTveli olimpiuri Cempionebi~ da `erTi
Cempionis istoria.~ cnobilma Jurnalistma paata nacvliSvilma ukve daiwyo muSaoba xuTtomeulis `xuTi
rgoli ~
mosamzadeblad. es mniSvnelovani proeqti seokis daarsebis 25 wlis iubiles eZRvneba da gaisad, Semodgomaze dasruldeba. vgegmavT
agreTve sabavSo olimpiuri
enciklopediis, olimpiuri
qartiis, seokis cnobaris gamocemas. mogexsenebaT, yovelwliurad, 23 ivniss, saerTaSoriso olimpiuri komitetis egidiT tardeba `olimpiuri dRe.~ seokSi ukve
amuSavda saorganizacio komiteti, romelic izrunebs
imisTvis, rom xeli SevuwyoT
cxovrebis jansaRi wesis popularizacias, masobrivi Sejibrebebi gavmarToT ara
marto TbilisSi, aramed regionebSic.

26

. 35. 2013

_ raki regionebi axseneT, ras gvetyviT seokis


region organizaciebze,
rogor saqmianoben isini?
_ gulrwrfelad getyviT, rom, ramdenime gamonaklisis garda, Cvens regionalur organizaciebSi aqtiuroba namdvilad ar SeiniSneba. es xarvezi nabij-nabij
unda gamovasworoT. Cven ukve SevxvdiT regionaluri
organizaciebis xelmZRvanelebs, ganvixileT yvela problema iuridiuli statusidan dawyebuli, samoqmedo
gegmiT damTavrebuli. imedi
maqvs, rom adgilebze muSaoba gamococxldeba, Cven ki,
SesaZleblobis farglebSi,
maqsimalur mxardaWeras vpirdebiT.
_ olimpiuri komitetis
saqmianoba,
uwinaresad,
olimpiur TamaSebze naCvenebi SedegebiT fasdeba. rio
de Janeiros olimpiadamde
sakmaod didi droa darCenili, Tumca manamde araerTi mniSvnelovani Sejibrebeba unda gaimarTos. maT
Soris, evropis 2013 wlis
axalgazrduli olimpiuri
festivali, 2014 wlis msoflios axalgazrduli olimpiuri TamaSebi. 2015 wels
Tavad Cven unda vumaspinZloT evropis axalgazrdul olimpiur festivals...
_ yvela am SejibrebisTvis mzadebas, cxadia, gansakuTrebuli gulisyuriT vekidebiT. es aris umniSvnelovanesi axalgazrduli turnirebi, sadac mowmdeba Cveni
sportis rezervi. saqarTvelos aseT turnirebSi monawileobis kargi gamocdileba
daugrovda, medalosnebic
sakmaod gyavda da maTi

. 35. 2013

ricxvi, imedia, gaizrdeba.


utrextSi, evropis axalgazrdul olimpiur festivalze, sportis 6 saxeobaSi, savaraudod, 27-30 sportsmeniT
warvsdgebiT, naninis sagaiso meore axalgazrdul TamaSebze ki, Sejibrebis specifikidan da salicenzio pirobebis sirTuleebidan gamomdinare, SedarebiT naklebi monawile gveyoleba. ukve
gamokveTilia axalgazrduli olimpiuri gundebis poteniuri kandidatebi, romelTa mzadebis process Cven
sistematurad davakvirdebiT. rac Seexeba 2015 wels
TbilisSi gasamarT evropis
axalgazrdul olimpiur festivals, aseTi masStabis kompleqsuri SejibrebisTvis
Cven aqamde arasodes gvimaspinZlia. es erTdroulad didi pativic aris da aseve didi
pasuxismgeblobac. Cvens winaSe dgas ori mTavari amocana: maqsimalurad kargad movemzadoT da Rirseulad vumaspinZloT am festivals da
rac SeiZleba maRali Sedege-

bi vaCvenoT uSualod sportul SejibrebebSi. vfiqrob,


Cven orive am amocanas warmatebiT SevasrulebT.
_ soWis olimpiur TamaSebTan dakavSirebiT, am TamaSebSi saqarTvelos delegaciis monawileobis mizanSewonilobis Taobaze araerTgvarovani mosazreba gamoiTqmis da am
saqmeSi gansakuTrebiT aqtiuroben politikosebi.
rogoria seokis xelmZRvanelobis oficialuri pozicia?
_ Cveni pozicia garkveulia da amis Sesaxeb araerTxel ganvacxadeT: saqarTvelos sportsmenebi soWis olimpiadaze aucileblad unda
gamovidnen. nebismieri sxva
gadawyvetileba daazianebs
qarTul sports, Cvens olimpiur moZraobas, gagvirTulebs urTierTobas saerTaSoriso olimpiur komitetTan da sxva mniSvnelovan
sportul organizaciebTan.

27

rom olimpiadis boikotis


Tema xelovnurad aris gazviadebuli da garkveuli politikuri jgufebis viwro
partiul interesebs emsaxureba.
_ saqarTvelos premierministrma da mTavrobis zogierTma wevrma Riad da erTmniSvnelovnad dauWires
mxari Cveni sportsmenebis
monawileobas soWis olimpiadaSi, Tumca, wesdebis
Tanaxmad, saboloo gadawyvetileba erovnulma olimpiurma komitetma unda miiRos....

roca am Temaze vlaparakobT, jer erTmaneTisgan unda gavmijnoT problemis politikuri Semadgeneli da
wminda sportuli mxare, amis
Semdeg ki gavarkvoiT, ras vigebT da vagebT erTi an meore
mimarTulebiT. emociurad,
CemTvis gasagebia Cveni moqalaqeebis garkveuli nawilis
gulwrfeli wuxili imis Taobaze, ramdenad gamarTlebulia agresori qveynis teritoriaze gasamarT TamaSebSi qarTveli olimpielebis
gamosvla. metsac getyviT
es aris bunebrivi reaqcia im
tragikuli ambebis Semdeg,
rac saqarTveloSi datrialda. magram, roca gadawyvetilebas vRebulobT, valdebulni varT, emociebi gverdze gadavdoT da pragmatulad vimoqmedoT. Rrmad var
darwmunebuli, rom soWis
olimpiadis boikoti, pirvel
yovlisa, arafers mogvcems

swored politikuri TvalsazrisiT, meores mxriv ki


mZime dartyma iqneba mTeli
qarTuli sportisTvis. unda
gvaxsovdes, rom soWs olimpiadis maspinZelis statusi
mianiWa saerTaSoriso olimpiurma komitetma, romlis
winaSec Cven olimpiuri qartiiT gansazRvruli konkretuli valdebulebebi gagvaCnia. erT-erTi mTavari valdebulebaa swored olimpiur TamaSebSi aucilebeli monawileoba. olimpiadis boikoti avtomaturad niSnavs
saerTaSoriso olimpiuri
komitetis boikots, rasac
uTuod mohyveba negatiuri
Sedegebi. aqve minda gavixseno, rom Cveni sportsmenebi da gundebi regularulad monawileoben ruseTSi gamarTul saerTaSoriso SejibrebebSi, Tumca amis
gamo ukmayofileba aravis
gamouTqvams. aqedanac Cans,

_ swored amisTvis moviwvieT olimpiuri komitetis


sagangebo sesia, romelsac
delegatis statusiT daeswrebian sportis olimpiur
saxeobaTa federaciebis warmomadgenlebi. sesiis dRis
wesrigis mTavari sakiTxi
swored soWis olimpiur TamaSebs ukavSirdeba. gaimarTeba kenWisyra da darwmunebuli var, sesia qarTuli
sportisTvis saWiro gadawyvetilebas miiRebs. am TemasTan dakavSirebiT, seokis
aRmaskomis sxdomaze ukve
gvqonda Ria diskusia da aRmaskomis wevrebi mxars uWeren zamTris olimpiur TamaSebSi saqarTvelos delegaciis monawileobas. wesdebis
mixedviT, Cven SegveZlo aRmaskomis farglebSive migveRo saboloo gadawyvetileba, magram, maRali sazogadoebrivi interesis gaTvaliswinebiT, saWirod CavTvaleT sesiis mowveva da kenWisyraSi mTeli olimpiuri speqtris CarTva. saerTaSoriso
olimpiur komitets Cveni saboloo gadawyvetilebis Taobaze Setyobineba Svid maisamde unda gavugzavnoT.

.
28

. 35. 2013

sportisa da
axalgazrdobis
saqmeTa saministros
axali xelmZRvanelobis
mier dasaxul gegmebsa
da prioritetebze,
qarTuli sportisaTvis
mniSvnelovan sakiTxebsa
Tu sxva saintereso
siaxleebze gvesaubreba
sportisa da axalgazrdobis saqmeTa
ministri
.

batono levan, sportuli kuTxiT 2013 wels saqarTvelom pirveli seriozuli


gamocda WidaobaSi evropis
Cempionatis maspinZlobiT
Caabara. rogor SeafasebT
Tbilisis evropis Cempionats ?
evropis Cempionati Tavisufal, berZnul-romaul da
qalTa WidaobaSi saqarTveloSi pirvelad CavatareT da rogorc sportuli kuTxiT aseve
turniris saorganizacio TvalsazrisiT, saqarTvelom Zalze mniSvnelovani nabiji gadadga.
evropis Cempionatma marTlac maRali Sefasebebi daimsaxura rogorc evropis, aseve
sarTaSoriso Widaobis federaciis mxridan. miT umetes am
periodSi, rodesac Widaobis
saxeobebis olimpiuri TamaSebidan amoRebis sakiTxi dgas,
Cempionatis maRal doneze organizebas didi mniSvneloba
hqonda. moxaruli var, rom
Cvenma qveyanam aseTi rangis
turniris maspinZlobas gaarTva Tavi, evropis Cempionati
TbilisSi namdvilad Sedga.
aRsaniSnavia is Sedegi da
medlebi, rac qarTvelma moWidaveebma mopoves. 2 oqro, 2
vercxli da 3 brinjao marTlac warmatebaa. mTlianoba-

Si msurs madloba gadavuxado


rogorc sportsmenebs, maT
mwvrTnelebsa da Widaobis federaciis wevrebs, aseve yvela
uwyebis warmomadgenlebs vinc
evropis Cempionatis organizebaSi monawileobda. vrob, gulSematkivarma Tbilisis sportis sasaxleSi namdvili zeimi ixila. Widaoba saqarTvelosTvis
strategiuli

/ .

. 35. 2013

29




():

,


.

mniSvnelobis sportia da darwmunebuli var, rom Widaobis


popularoba Tbilisis evropis Cempionatis Semdeg kidev
ufro gaizrdeba.
saqarTvelo 2013 wels
kidev araerTi saerTaSoriso
turniris maspinZelia. aseve
axlovdeba 2015 wlis evropis
axalgazrduli olimpiuri
festivali.
marTlac dasafasebelia
sxvadasxva saxeobebis saerTaSoriso sportuli federaciebi saqarTvelos mimarT aseT
ndobas rom gamoxataven da
araerTi maRali rangis turnirebis organizebis saSualebas
gvaZleven. Widaobis evropis
Cempionatis Semdeg, Tbilisis
sportis sasaxle aprilis miwuruls futsalSi uefas CempionTa ligis oTxTa finals
maspinZlobs, rac aseve Zalze
prestiJuli
saerTaSoriso
donis turniria. turnirs uefas prezidenti miSel platini eswreba, es ki turniris

mniSvnelobas kidev ufro metad zrdis.


mogexsenebaT, aseve TbilisSi sacurao auz olimpikSi Catarda wyalburTelTa
evropis Cempionatis SesarCevi
sakvalifikacio jgufuri etapis matCebi, wlis bolomde
Cven kidev gvelis saerTaSoriso turnirebi ragbsa da sportis sxvadasxva saxeobebSi,
sportis ramdenime saxeobaSi
evropisa Tu msoflio Cempionatebis maspinZlobaze gvaqvs
ganacxadi Setanili, 2015 wels
ki TbilisSi uefas superTasis
matCi da evropis axalgazrduli olimpiuri festivalis
gvelis, romelsac saqarTvelom aseve maRal doneze unda
umaspinZlos.
evropis
axalgazrdul
olimpiadaze sportis 9 saxeobis 5 aTasamde warmomadgenels unda vumaspinZloT da
Cveni qveyana saukeTeso kuTxiT warmovaCinoT. Tamamad SeiZleba iTqvas, rom sporti saqarTvelos savizito baraTad
unda vaqcioT.

dRes, TbilisSi axali


sportis sasaxlis saWiroeba
namdvilad arsebobs. aris Tu
ara siaxleebi am mimarTulebiT da zogadad, sportul bazebTan dakavSirebiT rogoria saministros samoqmedo
gegma?
sportis sasaxlis xelmZRvanelobas gansakuTrebuli madloba msurs gadavuxado
im gmiruli saqcielisaTvis,
rac maT arenaze saorganizacio mimarTulebiT ganaxorcieles da sasaxlis Tanamedrove
standartebTan SesabamisobaSi
mosayvanad 24-saaTiani samuSao grafikiT imoqmedes.
Tumca, dRevandeli sportis sasaxle misi infrastruqturuli SesaZleblobebidan
gamomdinare ukve moZvelebuli formisaa. Tbiliss namdvilad sWirdeba axali sportuli arena. SemuSavebis stadiaSia proeqti, romlis mixedviTac TbilisSi,
unda aSendes Tanamedrove multifun-

.
30

. 35. 2013

cqiuri, 3-darabziani sportis


sasaxle, romelic yvela saerTaSoriso moTxovnas daakmayofilebs da 7-dan 10 aTasamde
mayurebelze iqneba gaTvlili.
saqarTveloSi calkeuli
gamonaklisi SemTxvevebis garda sportuli infrastuqtura
samwuxarod ar pasuxobs saerTaSoriso normebs da am mimarTulebiT muSaoba sportisa da
axalgazrdobis saqmeTa saministros erT-erTi mTavari
prioritetia. ra Tqma unda,
Zalze bevria damokidebuli
qveynis ekonomikur ganviTarebaze, Tumca swori, Tanmimdevruli moqmedebiT da erTiani
ZalisxmeviT marTlac SesaZlebelia sasurveli Sedegis
miReba.
garda infrastuqturuli proeqtebisa, kidev ra
ZiriTadi prioritetebi aqvs
dasaxuli sportisa da axalgazrdobis saqmeTa saministros?
Cven, saministroSi mosvlis dRidan upirveles miznad davisaxeT sistemis decentralizacia da sportis depolitizacia. marTalia, am mxriv
idealuri variantisgan jer
Sors varT, magram ukve gadavdgiT pirveli nabijebi, sportul federaciebSi arCevnebi
SejibrebiTobis principiT Catarda da sportul sazogadoebas saSualeba mieca maTTvis
sasurveli kandidatebisaTvis
daeWiraT mxari.
amieridan, saministro iqneba garanti, rom sportSi politika aRar Caereva. Tu iqneba
problemebi, Cven mxolod mediatoris rols SevasrulebT,
rasac Carevas ver vuwodebT,
radgan yvela normalur saxelmwifoSi miRebuli formaa,
rom federaciebis subieqtebis urTierTobebs saministro
aregulirebs.
saministros erT-erTi prioritetia aseve sportis ma-

sobrioba. am mimarTulebiT
bolo wlebma namdvilad savalalo Sedegamde migviyvana. am
saqmeSi Zalian didia saxelmwifos roli, raTa sporti yvelasTvis xelmisawvdomi iyos,
sportSi CarTva yvela asakis,
sqesis, religuri, Tu politikuri interesebis adamians unda SeeZlos, axalgazrdobac
ufro aqtiuri unda gaxdes.
sportSi arsebuli mdgomareoba namdvilad arasaxarbieloa. dResdReobiT, saqarTvelos masStabiT profesionalur sportSi CarTuloba ganviTarebul qveynebTan SedarebiT bevrad naklebia. es minimumis minimumia da Cveni xedva
iqiTken iqneba mimarTuli, rom
rac SeiZleba ameti adamiani
CavrToT, pirobebi SevuqmnaT,
infrastruqtura gavaumjobesoT. amerikulma modelma, sadac yvelaferi kerZoa da
sporti Tavs Tavad inaxavs ar
gaamarTla. Cven evropul models vemxrobiT, saxelmwifosa da kerZo seqtors Soris urTierTTanamSromloba mniSvne-

lovani faqtoria sportis ganviTarebisaTvis.


aseve gvsurs davxvewoT federaciebis dafinansebis sistema da gadavideT programul
midgomaze. saministros mxolod sponsoris funqciebi ar
unda hqondes, saWiroa mwyobri sistema, romelic gamarTulad imuSavebs. saqarTvelSi
sportsmenebi niWirebis da
mwvrTnelebis Sromis xarjze
aRweven warmatebebs, sistemis
amuSavebis SemTxvevaSi ki SesZlebeli iqneba gacilebiT meti medali, meti warmateba movipovoT, ufro meti profesionali sportsmeni SeviZinoT,
mwvrTnelebi movamzadoT. es
ra Tqma unda drois ambavia,
Tumca realurad SesaZlebeli.
Cven sportSi iseTi sistemis
Seqmnas viwyebT, romelic
wlebs gauZlebs da saqarTveloSi sportis stabiluri ganviTarebis safuZveli gaxdeba.
cvlilebebi igegmeba
sportis kanonis daxvewis
kuTxiTac?

. 35. 2013

31

saqarTvelos premier-ministrma xeli moawera mTavrobis dadgenilebas (# 64, 28.03.


2013) umaRlesi saganmanaTleblo dawesebulebis statusis mopovebis mizniT sajaro
samarTlis iuridiuli piris
saqarTvelos fizikuri aRzrdisa da sportis saxelmwifo universitetis dafuZnebis
Sesaxeb, rac marTlac rom istoriuli
gadawyvetilebaa
qarTuli sportisaTvis. Cven
aqtiurad vTanaSromlobT ucxoel eqspertebTan da gvsurs
akademiis aRdgenis procesSi
saerTaSoriso gamocdileba
gaviziaroT. ase rom, aRdgenis
procedura 2013 wels daiwyo
da 2014 wlis saswavlo sezonze
saxelmwifo umaRlesma sasporto saswavlebelma studentebis miReba ukve unda SeZlos.

sportuli kanonmdeblobis gamarTva aseve Cveni


erT-erTi ZiriTadi mimarTulebaa. rodesac kanoni aregulirebs procesebs, sistema gamarTulad iwyebs funqcionirebas. saqarTvelos kanoni
sportis Sesaxeb 1996 wlidan
ar Secvlila. Tavad kanoni
cudi ar iyo, magram qarTul
realobaSi ar muSaobda. Cveni
mizania iseTi kanonebis Seqmna,
romlebic imuSavebs da urTierTobebs daaregulirebs, es
yvelaferi ki sabolood Sedegebze aisaxeba. sportis kanonis daxvewis mimarTulebiT
mWidrod
vTanamSromlobT
parlamentis sportisa da
axalgazrdul saqmeTa komitetTan. parlaments dasamtkiceblad axal kanonTa pakets
mivawvdiT, rogorc axalgazrduli, aseve sportis mimarTulebiT.
sportis akademiis aRdgenis mimarTulebiT aqtiuri muSaoba mimdinareobs.

32

dReisaTvis, ra etapzea akademiis amoqmedebis sakiTxi?


sportis akademia aseve
Cveni erT-erTi prioritetia
da am mimarTulebiT Zalze serizouli samuSaoebi mimdinareobs. sportis sferoSi kadre bis aR zrdis mi sia sa qar Tvelos fizikuri aRzrdisa
da sportis akademias evalebo da, ro me lic er Ta der Ti
specializirebuli umaRlesi
dawesebuleba iyo qveyanaSi.
miuxedavad imisa, rom daarsebidan 70 wels iTvlida, sportis akademia 2007 wels gauqmda, riTic sports Zalze didi zarali miadga da meeqvse
we li wa dia spor tis sfe ro
profesionali kadrebis gareSe darCa. moxda ise, rom adamianebma sakuTar ambiciebs
ga da a yo les es in sti tu ti,
Tumca es yvelaferi ukve warsulia. dRes nulidan gviwevs
saqmis keTeba, raTa droulad
aRdges instituti da Sesabamisi statusi mieniWos.

zemoT CamoTvlili siaxleebis gansaxorcieleblad 2013 wlis biujetSi


cvlilebebi rogor aisaxeba?
2013 wlis biujetis mxolod nawilobrivi koreqtireba
SevZeliT, Zvel mimarTulebebsa da axal prioritetebs Soris
wyveta rom ar momxdariyo, mimdinare weli gardamaval etapad gamovacxadeT. momavali
wlidan ki zustad gaiwereba
Cvens proeqtebsa da prioritetebze morgebuli biujeti rogorc sportis, aseve axalgazrdobis kuTxiT. rogorc xedavT, bevri gegma da samuSao
gvaqvs, raSic Cveni sazogadoebis Tanadgoma da Tanamonawileoba aucileblad dagvWirdeba. visurvebdi, rom yvela
ojaxSi erTi adamiani mainc yofiliyo sportiT dakavebuli,
es ki garanti iqneba imisa, rom
sazogadoebaSi sportuli da
axalgazrduli SemarTeba gaizrdeba, sporti xom akeTilSobilebs da aerTianebs adamianebs.

- .

. 35. 2013


-2014

soWis olimpiadaSi saqarTvelos delegaciis monawileobis Taobaze Cveni sazogadoebis damokidebuleba, gasageb mizezTa gamo, araerTgvarovania. ruseTis 2008
wlis samxedro agresiis Semdeg, saqarTvelo iTxovda saerTaSoriso olimpiur komitets ganexila zamTris olimpiadis sxva qveyanaSi gadatanis SesaZlebloba, mogvianebiT ki aqtualuri gaxda olimpiadis boikotis Tema.
2013 wlis 7 Tebervals, soWis olimpiadis gaxsnidan
zustad erTi wliT adre, saqarTvelos erovnulma olimpiurma komitetma, sxva qveynebis eokebTan erTad, miiRo
saerTaSoriso olimpiuri komitetis oficialuri miwveva.
lozanaSi, sokis Stab-binaSi,
erovnuli olimpiuri komitetebidan oficialur pasuxs
2013 wlis 7 maisamde elodebian. saqarTvelo arCevanis
winaSe dgas, am arCevans ki gaakeTebs saqarTvelos erovnuli olimpiuri komitetis sesia, romelic 2 maiss gaimarTeba.
soWSi olimpiadis Catareba
vladimr putinis idea iyo.
Tavis droze putinma didi
Zalisxmeva gaswia saimisod,
raTa saerTaSoriso olimpiuri moZraobis maRalCinosnebis keTilganwyoba moepovebina. 2007 wlis 4 ivliss gvatemalaSi gamarTulma sokis
119-e sesiam zamTris XXII TamaSebis maspinZlad soWi airCia. am ambidan erTi wlis Tavze
putinis ruseTma saqarTvelos
omi gamoucxada da Cveni teritoriis mniSvnelovani nawili
miitaca. saerTaSoriso Tanamegobrobam Riad dagmo ruseTis agresia, mogvianebiT ki
oficialurad aRiara okupaciis faqti. amis miuxedavad,
saerTaSoriso olimpiur komitets soWSi olimpiadis Catarebis mizanSewoniloba eWv-

qveS ar dauyenebia da arc sxva


saerTaSoriso organizaciebs
gamouTqvamT xmamaRali protesti. zamTris XXII olimpiadis sxvagan gadatanis moTxovniT pirveli xmauriani gancxadeba saqarTvelom gaakeTa. aseTi gancxadebis motivi, TiTqos, yvelasTvis naTeli da gasagebi unda yofiliyo: olimpiuri TamaSebis maspinZlobis
ufleba miniWebuli aqvs im
qveyanas, romelmac uxeSi samxedro Zalis gamoyenebiT daarRvia saerTaSoriso samarTlis sayovelTaod aRiarebuli
normebi, SeiWra mezobeli qveynis teritoriaze da dRemde
okupirebuli aqvs am teritoriis oci procenti. amasTanave, agresori qveyana SemCneulia separatizmisa da eTnikuri wmendis Ria waxalisebaSi
da es yvelaferi xdeba TamaSebis adgilidan ramdenime aTeul kilometrSi.
Cveni gulistkivili metnaklebad gaziara saerTaSoriso Tanamegobrobam, Tumca saqme sityvieri TanagrZnobis iqiT ar wasula. oficialuri
mxardamWeri gancxadeba msoflios arc erTi qveynis olimpiur komitets ar gaukeTebia.
olimpiuri moZraobis istoria ar icnobs TamaSebis
maspinZlad oficialurad
gamocxadebuli qalaqisTvis
am uflebis CamorTmevisa da
Sejibrebis romelime sxva
qveynis qalaqSi gadatanis
precedents. olimpiuri TamaSebi Catarebula faSistur
germaniaSi (1936, zafxulisa da
zamTris TamaSebi), komunistur sabWoTa kavSirSi (1980) da
totalitarul CineTSi (2008).
mravali saprotesto gamosvlisa da mZafri saxelmwifoTaSoriso dapirispirebis miuxedavad, berlinSi, garmiS-partenkirxenSi, moskovsa da inSi daniSnuli TamaSebi aravis gauuqmebia. iyo protesti
da boikoti, magram Sejibrebebi mainc Catarda. olimpiuri

erovnul olimpiur
komitetebs (eoki)
gaaCniaT
eqskluziuri
ufleba, rom
warmoadginon
TavianTi qveyana
olimpiur TamaSebze
da sokis egidiT
organizebul
region,
kontinentur an
msoflios sxva
dasxva sportul
Sejibrebze.
garda amisa, eoki
valdebulia,
monawileoba miiRos
olimpiur TamaSebSi
sportsmenTa
wargzavniT.

Tavi 4, muxli 3.

. 35. 2013

33

qartia kategoriulad krZalavs olimpiuri moZraobis


gamoyenebas politikuri miznebisTvis. sporti formalurad marTlac gamijnulia politikisgan, magram mas ver
gavmijnavT saxelmwifosgan.
saxelmwifos interesebi, yovel calkeul SemTxvevaSi,
sportis interesebze maRla
dgas. kidev ramdenime faqts
SegaxsenebT: politikuri motivebiT, moskovis 1980 wlis
olimpiadaSi monawileobaze
uari ganacxada dasavleTis
TiTqmis yvela saxelmwifom,
maT Soris aSS-m, kanadam,
iaponiam, gfr-m da sxvebma,
sul 65-ma qveyanam. oTxi
wlis Semdeg, los-anjelesis
olimpiadas, aseve politikuri
motivebiT, boikoti gamoucxades e. w. socbanakis qveynebma,
maT Soris ssr kavSirma, poloneTma, Cexoslovakiam, bulgareTma da sxvebma, sul 15-ma
qveyanam. seulis olimpiadaze,
kvlav politikuri motiviT,
ar Casulan CrdiloeT koreis,
kubis da eTiopiis delegaciebi. sxvadasxva formisa da masStabis saprotesto gamosv-

34

lebi da calkeuli qveynebis


boikoti Tan sdevda araerT
sxva olimpiur TamaSebs.
sainteresoa, rom olimpiadebze politikuri protestis
pirveli faqti ruseTs ukavSirdeba da es ambavi moxda
londonSi, 1908 wels. raki fineTis didi samTavro im periodSi ruseTis imperiis SemadgenlobaSi Sedioda, olimpiadaze pirvelad miwveulma ruseTis delegaciam moiTxova
finelebi ruseTis samferovani droSiT gamosuliyvnen,
magram roca uari miiRes, protestis niSnad gaxsnis ceremonialze saerTod ar gamosulan. mas Semdeg asi weli gavida, Tumca ruseTi kvlav rCeba
olimpiuri Tanamegobrobis
Tavis tkivilad. 2014 wlis
olimpiadis garSemo rusebisTvis usiamovno saubrebi im
dRidanve daiwyo, roca sok-ma
zamTris XXII olimpiadis (niSandoblivia, rom moskovis
zafxulis olimpiadis rigiTi
nomeric XXII iyo) maspinZlad
soWi SearCia. ruseTis prezidentma vladimr putinma sokis maRalCinosnebis winaSe piroba dado, rom momavali olimpiada `iqneba usafrTxo,
sasiamovno da dasamaxsovrebeli.~ arada, pirveli kiTxvebi
swored usafrTxoebis Taobaze gaCnda. ruseT-saqarTvelos omis, gaxSirebuli teraqtebis, amboxebuli CrdiloeTkavkasiuri regionebis gaaqtiurebis da calkeuli eTnikuri
jgufebisa da diasporebis
(Cerqezebi, inguSebi, CeCnebi)
mier gakeTebuli gamafrTxilebeli gancxadebebis Semdeg
da TamaSebis moaxloebasTan
erTad, olimpiadis usafrTxoebis Tema ufro da ufro aqtualuri xdeba. cxare kamaTis
Temad iqca aseve soWis olimpiadasTan dakavSirebuli ekologiuri problemebi. avtoritetuli saerTaSoriso garemosdamcveli organizaciebi
SeZlebisdagvarad ibrZvian

soWis nacionaluri parkis da


uzarmazari bunebrivi nakrZalis dasacavad, magram faqtia,
rom garemos ukve miadga aunazRaurebeli zarali, maT Soris afxazeTis sanapiro zolSi da amis Taobaze ukve afxazi ekologebic alaparakdnen.
gaeros bunebis dacvis programebis angariSSi miTiTebulia, rom moskovi ugulebelyofs soWSi bunebis dacvis
TvalsazrisiT Seqmnil safrTxes, xolo udidesma bunebisdamcvelma organizaciebma
`grinpisma~ da `uorld uaildlaif fandma~ saerTod Sewyvites ruseTis mxaresTan TanamSromloba, radganac olimpiadis organizatorebi yurad
ar iReben maT rCevebs.
rac Seexeba soWis olimpiadis politikur aspeqtebs, saerTaSoriso damkvirveblebs
xazs usvamen ruseTze zewolis
gaZlierebis aucileblobas.
aSS-s atlantikis sabWos ufrosi mrCevlis kurt volkeris azriT, soWis olimpiada
ruseTze zemoqmedebis berketebs gvTavazobs: `boikotsa da
monawileobas Soris arasasiamovno arCevanis Tavidan asacileblad, SeerTebulma Statebma da evropam unda moaxerxon mesame gzis moZieba
soWis olimpiada im gaWianurebuli konfliqtebis mogvarebis katalizatorad unda iqces, romliTac kavkasiam XXI
saukuneSi Seabija. ruseTi dainteresebulia soWis olimpiadis warmatebaSi da am interess Cvenc viziarebT. swored
es unda gaxdes imis Zlieri
stimuli, rom istorias Cabardes ruseTis nulovani TamaSebi, romelic dafuZnebulia
principze gayavi da ibatone
kavkasiaSi. es iqneboda saukeTeso gamosavali regionis
qveynebisa da xalxebisaTvis,
moskovisTvis, sportsmenebisa
da Tavad olimpiuri moZraobisTvis.~

. 35. 2013


-2014

mimdinare wlis TebervalSi


soWSi zamTris XXII olimpiur
TamaSebTan dakavSirebiT
misiis xelmZRvanelTa
seminari gaimarTa, romlis
muSaobaSic saqarTvelodan
monawileoba seokis
generalurma mdivanma
emzar zenaiSvilma miiRo.
gaemgzavreba Tu ara Cveni
sportuli delegacia soWSi,
rogor emzadeba TeTri
olimpiadis dedaqalaqi
TamaSebisaTvis da
ra sakiTxebi ganixiles
seminarze amis Sesaxeb
interviu emzar zenaiSvils
vTxoveT.
batono emzar, soWis
olimpiur TamaSebamde weliwadze naklebi darCa da jer
kidev bolomde garkveuli
araa miviRebT Tu ara masSi
monawileobas. Tqveni pozicia rogoria am sakiTxTan dakavSirebiT?
diax, TamaSebis moaxloebasTan erTad am Temis irgvliv
interesi ufro matulobs.
olimpiadamde 10 TviT adre am
sakiTxze gadawyvetileba jer
sabolood miRebuli ar aris.
soWis olimpiadaSi monawileobaze politikuri neba arsebobs
da amis Sesaxeb premier-ministrma biZina ivaniSvilmac ganacxada, Tumca saboloo gadawyvetilebas seoki Rebulobs.
saerTaSoriso olimpiur
komitets pasuxi 7 maisamde unda vacnoboT. swored amitom 2
maiss seokis riggareSe sesia
moviwvieT da yvelafers naTeli iq moefineba. olimpiuri
qartiis moTxovniT, olimpiur
TamaSebTan dakavSirebul sakiTxebze kenWisyraSi monawileobas
mxolod
sportis
olimpiur saxeobaTa federaciebis warmomadgenlebi da seokis aRmaskomis wevrebi miiReben, aseTebi ki sul 60 kacamdea.
Cemi piradi mosazrebiT,
soWSi gamgzavrebaze uari ar
unda vTqvaT.

es Tema soWSi gamarTul seminarze raime formiT


xom ar wamoweula?
gemaxsovrebaT, ramdenime wlis win stambulSi gamarTul evropis olimpiuri komitetebis generalur asambleaze seokma daayena sakiTxi
olimpiadis soWidan sxva qalaqSi gadatanaze, winaaRmdeg
SemTxvevaSi TamaSebs boikots
gamovucxadebdiT. maSin amas
Zalzed mwvave reaqcia mohyva
olimpiuri moZraobis xelmZRvanelebisgan. aravin davobs, rom ruseTs Cveni qveynis
teritoriebi okupirebuli
aqvs, magram olimpiadaze arwasvliT es sakiTxi ver mogvardeba. vfiqrob, mxolod saqarTvelos protests azri ara
aqvs. sxva saqmea, Tu mxars ramdenime Zlieri qveyana agvibavs, risi Sansebic faqtad nulis tolia. amas
garda, unda gaviTvaliswinoT,
rom amiT Cven boikots saerTaSoriso olimpiur komitets
gamovucxadebT da ara soWs,
romelsac sokma olimpiadis
maspinZlobis ufleba mianiWa.
seminarze am Temis irgvliv
xmamaRla araferi Tqmula,
Tumca kuluaruli saubrebidan gamomdinare, olimpiuri
TamaSebis boikotirebas aravin mogviwonebs.
modiT soWSi gamarTul
seminarze gadavideT...
Tavdapirvelad aRvniSnav, rom 2013 wlis ianvramde
seoks `soWi 2014~-is saorganizacio komitetTan araviTari
kavSiri ar da amitomac
am seminarze daswreba CvenTvis mniSvnelovani iyo. seminarSi monawileobda 80 qveynis
warmomadgeneli, soWSi imyofeboda sok-is prezidenti Jak
rog, ruseTis prezidenti
v putini, qveynis sxva
maRalCinosnebi.
bevri saintereso detali
iqna ganxiluli, Tumca yuradRebas mxolod CvenTvis mniSvnelovanze SevaCereb.

. 35. 2013

35

soWSi sami olimpiuri sofeli ifunqcionirebs, romelTagan qarTuli delegacia orSi mTis da zRvispira klasterSi ganTavsdeba (ra Tqma unda monawileobis miRebis SemTxvevaSi).
dadginda qarTuli delegaciis soWSi Casvlis TariRic
4 Tebervali, TamaSebis sazeimo gaxsnamde sami dRiT adre.
rac Seexeba olimpiur sofelSi Cveni droSis aRmarTvis ceremonials 5 an 6 Tebervals
moxdeba.
aqve licenziebis Sesaxebac gkiTxavT. ra mdgomareobaa am mxriv?
samwuxarod zamTris
olimpiadze licenziantTa
siuxviT ver davikvexniT da
soWSic mcirericxovani gundiT warvsdgebiT. saubaria daaxloebiT 5-7 sportsmenze
samTo-aTxilamuro sportSi
da figurul ciguraobaSi. aqve
davamatebdi, rom am ukanasknelSi Seicvala Sejibrebis
ganrigi da sakvalifikacio
etapi TamaSebis gaxsnis wina
dRes Catardeba. amas garda kategoriuli moTxovnaa yuradReba mieqces sportsmenis mier
gamoyenebuli musikis saavtoro uflebis dacvas.
ra mdgomareobaa sportuli
infrastruqturis

36

mxriv da rogor fiqrobT SeZlebs soWi maRal doneze


umaspinZlos TamaSebs?
olimpiuri TamaSebi iseTi grandiozuli sportuli
forumia, rom winasaolimpiado samzadisSic da Semdegac
uSualod TamaSebis mimdinareobis periodSi xarvezebs
yovelTvis aRmoaCen. asea soWis SemTxvevaSic da amaSi gasakviri araferia.
TviTon soWSi olimpiadis
dros araferi xdeba da mTavari epicentri zRvispira klasterSi `imereTis velze~ iqneba, sadac ganTavsebulia olimpiuri parki. aqvea daxurul
arenebze Casatarebeli yvela
sportuli obieqti, olimpiuri stadioni, mTavari mediacentri, Medal Plaza, olimpiuri muzeumi da klubi.
Tumca bevri problema
dResac mougvarebelia. Cans,
rom sastumroebSi sakmarisi
adgili ar iqneba, jer kidev saboloo kondiciamdea misayvani sportuli obieqtebi. organizatorebsac da seminaris monawileebsac, bunebrivia, awuxebT usafrTxoebis sakiTxebi
da sxv.
ruseTs aqvs maRali rangis
Sejibrebebis Catarebis gamocdileba. kargad gvaxsovs
moskovis olimpiada, romelic

umaRles doneze iyo organizebuli. vfiqrob, es arc `soWi


2014~ organizatorebs unda
gauWirdeT.
ise ki soWis TamaSebi, rogorc Cans erT-erTi yvelaze
ZviradRirebuli TamaSebi iqneba rusuli sainformacio
saSualebebi iuwyebian, rom
qveynis xazinas olimpiuri TamaSebi daaxloebiT 45-50 miliardi dolari daujdeba.
ifunqcionirebs Tu ara
soWSi `qarTuli saxli~?
zafxulis TamaSebis gamocdilebam gvaCvena Tu raoden mniSvnelovani da saWiroa
aseT masStabur sportul forumze Seni kuTxis arseboba.
`qarTuli saxlis~ funqcionirebis sakiTxi dRis wesrigSi ki
dgas, magram soWSi es siamovneba Zalzed Zviri dagvijdeba.
rogorc giTxariT, uSualod qalaqSi olimpiadis
dros gansakuTrebuli araferi xdeba da `qarTuli saxlis~
mowyoba gamarTlebuli mxolod olimpiuri parkis teritoriaze iqneba. TviTon teritorias ufasod ki gvTavazoben, magram Sesabamisi droebiTi Senobis agebisTvis, misi
teqnikuri eqspluataciisTvis
(dacva, eleqtroenergia, dasufTaveba) da Semdeg demontaJisTvis cecxlis fass iTxoven.
dabolos, mediazec
gkiTxavT...
sxvaTa Soris soWis
olimpiadaze
mediasofeli,
rogorc aseTi, ar iqneba da
organizatorebi presis muSakebs samvarskvlavian sastumroebSi ganTavsebas sTavazoben.
rac Seexeba , minda aniSno, rom
, soWSi sakmaod mZlavri
JurnalistTa korpusi gveyoleba.

kaxa

. 35. 2013

evropis axalgazrduli
olimpiuri festivali, rogorc zafxulis, aseve zamTris olimpiuri moZraobis
mier ganxorcielebul erTerT saukeTeso proeqtad
mimaCnia da igi sakuTari
SviliviT miyvars~, es sityvebi evropis olimpiuri komitetebis preidents patrik
hiks ekuTvnis.
idea, daarsebuliyo evropis axalgazrdobis olimpiuri TamaSebi, romelic 2003
wlidan festivalis saxels
atarebs, 1990 wels gaCnda da
xorci maleve Seesxa. 1991
wels briuselma pirvel TamaSebsac umaspinZla, xolo zamTris analogiuri sportuli
RonisZieba saTaves 1993 wlidan iRebs. gadawyda, rom orive TamaSebi yovel or weliwadSi erTxel gaimarTeboda
da, bunebrivia, isini evropis
olimpiuri komitetebis (eoki)
egidiTa da saerTaSoriso
olimpiuri komitetis (soki)
patronaJiT imarTeba.
arcTu ise mdidari istoriisa (20 welze odnav meti),
am Sejibrebebma evropis sportul rukaze Rirseuli adgili daimkvidres da maT specialistebi pirobiTad `mcire olimpiadasac~ uwodeben.
amxela Sesavali dagvWirda, rom 17-22
Tebervals rumineTis qalaqma
braSovma rigiT XI evropis
zamTris axalgazrdul festivals umaspinZla, sadac
Tavi moiyar 45 qveynis 900mde sportsmenma da 600-mde
oficialurma pirma.
medlebi gaTamaSda sportis 8 saxeobaSi: figuruli
ciguraoba, samTo-saTxilamuro sporti, hokei, snoubordi, tramplinidan xtoma,
biatloni, Sortreki da TxilamurebiT rbola) .
rigi subieqturi Tu obieqturi mizezebis gamo saqar-

Tvelom zamTris ori festivali (1999 da 2011 )


gamotova, braSovSi ki Cveni
gundi sportis sam saxeobaSi
(samTo-saTxilamuri sporti,
snoubordi, figuruli ciguraoba) 7 sportsmeniT warsdga.
Cvens delagacias seokis viceprezidenti mamuka xabareli
xelmZRvanelobda, romelic
zamTris sports kurirebs,
xolo olimpiur sofelSi misis
giorgi esakia .
figurul
ciguraobaSi
armen agaianma . sxvaTa Soris, aqamde saukeTeso Sedegi swored figurul ciguraobaSi vaxtang
murvaniZem aCvena 1997 wlis
sundsvalis (SvedeTi) TamaSebze vercxlis medali moi-

. 35. 2013

37

38

pova. amjerad agaianisgan medals aravin eloda da mis mier mopovebuli me-9 adgilic
albaT dadebiTad unda Sefasdes. rac mTavaria, man braSovSi asparezobiT didi gamocdileba SeiZina.
samTo-saTxilamuro sportSi soso jafariZe, sandro obgaiZe, SoTa
naTaZe da nikoloz kozanaSvili, romelTagan saukeTeso Sedegi am ukanasknelma aC-

vena. igi amavdroulad gaxsnis ceremonialze Cveni gundis medroSec iyo. kozana Svilma slalomSi -20 ad ili daikava, gigantur slalomSi ki 29-e Sedegi daafiqsira. rac SeexebaT danarCen
qarTvel moTxilamu reebs,
maT mier naCvenebi Sedegebi
zemoaRniSnuli disciplinebis mixedviT ase gamoiyureba: soso jafariZe gamoeTiSa, 32-e adgili, SoTa naTaZe

22-e da 44-e adgili, sandro


obgaiZe 23-e adgili, gamoeTiSa.
snoubordSi Cveni qveynis
Rirsebas giorgi wamalaiZe da
beqa merkviliSvili icavdnen.
paralelur slalomSi wamalaiZe Sejibrebas adreul
etapzeve gamoeTiSa, merkviliSvili ki krosSi 35-e adgilze gavida.
aRsaniSnavia, rom braSovis festivali organizaciuli TvalsazrisiT umaRles
doneze Catarda da winamorbedebTan SedarebiT erT-erTi saukeTeso iyo. olimpiur
sofelSi sportsmenebs idealuri sacxovrebeli pirobebi hqondaT, kvebis bloksac
araferi daewuneboda da
transportis mxrivac Seferxeba ar yofila.
braSovis festivalze medlebis mopoveba 18 qveyanam
moaxerxa. saerTo gundur CaTvlaSi pirvel adgilze 22
medliT ruseTis gundi gavida, 16 medali da meore adgili germaniam daisakuTra,
xolo safrangeTi 12 medliT
mesame poziciaze damkvidrda.
momdevno festivali 2015
wels avstriis zamTris kurort montafonSi gaimarTeba.
kaxa

18- .

. 35. 2013

1 aprils gaimarTa seokis


aRmaskomis sxdoma, sadac sxva
mniSvelovan sakiTxebTan erTad ganixiles saqarTvelos
erovnuli olimpiuri komitetis riggareSe sesiis mowvevis
sakiTxic, romelmac unda miiRos saboloo gadawyvetileba
2014 wels soWSi zamTris
olimpiur TamaSebze Cveni
qveynis sportsmenTa monawileoba-armonawileobis Sesaxeb. aRmaskomma sesiis TariRad 2 maisi daadgina.
saerTaSoriso olimpiur komitetSi pasuxis dafiqsirebis vada 7 maiss iwureba,
seokis riggareSe sesias ki
ramdenime dRiT adre CavatarebT da gaisad gasamarT zamTris olimpiadaze monawileobis Taobaze saboloo gadawyvetilebas miviRebT.
yvelaferi proceduruli normebis dacviT gakeTdeba. CavatarebT kenWisyras, romelSic 59
delegati miiRebs moawileobas da gadawyvetilebasac amis
mixedviT gamovitanT, ganacxada seokis prezidentma
leri xabelovma.
se okis vi ce-pre zi den tma
mamuka xabarelma aRmaskomis
wev rebs mok led ga ac no Te ber val Si ru mi ne Tis qa laq
braSovSi gamarTul evropis
zam Tris axal gaz rdul fes tivalze qarTvel sportsmenTa gamosvlis Sedegebi, xolo
zafxulis analogiuri TamaSeb ze, ro mel sac mim di na re
wlis ivlisSi holandiis qalaqi utrexti umaspinZlebs,
seok-is generalurma mdivanma
em zar ze na iS vil ma isa ub ra.
qarTveli sportsmenebi festivalis programaSi Setanili 9 saxeobidan eqvsSi iasparezeben. SegaxsenebT, rom utrextis Semdeg aseTive Tama-

Sebi 2015 wels TbilisSi Catardeba.


seokis pirvelma vice-prezidentma elguja beriSvilma
aRmaskomis wevrebs Jurnal
olimpielis aRdgenis Taobaze acnoba, romlis gamocemac
2009 wels Sewyda. Jurnali
amieridan weliwadSi orjer
gamova da misi mTavari redaqtori kvlav paata nacvliSvili iqneba. elguja beriSvilisve TqmiT, 23 ivniss, saerTaSoriso olimpiur dResTan dakavSirebiT sxvadasxva sportuli RonisZieba igegmeba.
aRmaskomze imsjeles saqarTvelos sqvoSis federaciis
aRiarebis Sesaxebac. sportis
es saxeoba 2020 wlis olimpiur
TamaSebze moxvedris kandidatTa Sorisaa.

19-24 marts, moWidaveTa


evropis Cempionatis dReebSi
saqarTvelos dedaqalaqs swored nenad laloviCi da evropis federaciis prezidenti
bulgareli ceno cenovi stumrobdnen, romlebic seokis
prezidents leri xabelovs da
pirvel vice-prezidents elguja beriSvils Sexvdnen.
seokis ofisSi gamarTul
Sexvedraze WidaobaSi bolo
dros Seqmnil problemebze
isaubres.
`Widaobas Tqvens qveyanaSi didi tradiciebi aqvs da
SemTxveviTi araa, rom Tbilisi
evropis Cempionats maspinZlobs, ganacxada nenad laloviCma, darwmunebuli var,
am sapasuxismgeblo misias Tavs
Rirseulad gaarTmevT. rac Seexeba WidaobaSi arsebul prob-

mas Semdeg, rac saerTaSoriso olimpiuri komitetis


(sok) aRmaskomi rekomendaciiT
gamovida 2020 wlis olimpiuri
TamaSebis programidan Widaobis (Tavisufali, da
qalTa Widaoba) amoRebis Sesaxeb, sportis am saxeobis mimarT vnebaTaRelva ar wydeba.
eqspertebi cdiloben daadginon, Tu ra gaxda sokis maRalCinosanTa mxridan am skandaluri gadawyvetilebis miRebis
mizezi. bunebrivia situaciaSi
garkvevas cdiloben Widaobis
saerTaSoriso federaciaSic
(fila). tailandSi gamarTul
biuros sagangebo sxdomaze,
filas prezidenti, Sveicarieli rafael martineti Tanamdebobidanac gadaayenes da am organizaciis marTva droebiT
serb nenad laloviCs daevala.

lemebs, vfiqrob es saakiTxic


dadebiTad gadawydeba. sokis
prezidentTan Jak rogTan
amaswinandelma Sexvedramac
imedebi Cagvisaxa. samwuxarod,
drois raRac periodSi, WidaobaSi progresi ar xdeboda, piriqiT ukan davixieT, rac gaxda
sababi sportis am saxeobis niSani dasmoda sokis mxridan. 29
maiss sankt-peterburgSi gaimarTeba sportis im saxeobaTa
prezentaciebi, romlebic 2020

.
. 35. 2013

39

:



,
- ,
-



.

40

wels olimpiuri TamaSebis


programaSi mosaxvedrad ibrZoleben, xolo saboloo gadawyvetileba seqtemberSi buenos-airesSi, sokis morig sesiaze gaxdeba cnobili. Cven
orive am forumisTvis seriozulad vemzadebiT da vfiqrob
WidaobisTvis yvelaferi sasikeTod gadawydeba.
leri xabelovis TqmiT, Widaobas ar unda gauWirdes sokis darwmuneba, rom olimpiuri TamaSebis programidan ar
amoiRon.
imedi maqvs, filas axali
prezidenti ar gaimeorebs im
Secdomebs, riTac misma winamorbedma safrTxe Seuqmna Widaobis momavals, Tqva Sexvedris Semdeg leri xabelovma, reformebi rom aucilebelia, es dResaviT naTelia da
mjera, am kuTxiT yvelaferi
ukeTesobisken Seicvleba. nenad laloviCs vuTxari, rom
Cveni mxridan Cven maqsimalurad mxarSi amovudgebiT. ara
mgonia, olimpiuri TamaSebi
Widaobis gareSe darCes.
20 maiss moskovSi filas
kongresi gaimarTeba, sadac am
organizaciis prezidents airCeven da didi albaTobiT igi
swored nenad laloviCi iqneba.

yofila SemTxvevebi, sporstmenTa mier dopingis gamoyeneba fataluri SedegiTac


dasrulebula.
magaliTad
`turdefransis~ prestiJuli
asparezobac gmodgeba, sadac
mrbolelebi pirdapir trasaze daRupulan.
ratomRac CvenSi iseTi
stereotipi Camoyalibda, rom
dopingi sportSi mxolod ucxoelebis problema gvgonia,
magram mTlad asec ar aris saqme. es problema qarTvelebisTvisac warmodgenilze bevrad
axlobeli rom yofila, amaze
saqarTvelos antidopinguri
saagentos mier gavrcelebuli
informaciac metyvelebs. saSejibro Tu arasaSejibro
testirebis Sedegad mxolod
bolo ori wlis manZilze gamovlinda da dadasturda
cxra SemTxveva, rodesac qarTveli sportsmenebi dopingze
Cavardnen.
Tengiz papoSvili (Ziudo),
irakli cirekiZe (Ziudo), besa-

rion guCaSvili (Tavisufali


Widaoba), merab kakabaZe, irakli
gamTenaZe (orive mklavWidi),
mixeil sujaSvili (ragbi), besik
abramiani (mZleosnoba), SoTa
omaraSvili, giorgi SeylaSvili (orive fauerliftingi)
es im aTletTa CamonaTvalia,
romelTa organizmSic akrZalul preparatTa kvali aRmoCnda. arcTu ise Soreuli warsulidan sxva SemTxvevebic gvaxsovs Tundac Tavisufali
stiliT moWidave daviT moZmanaSvili, visac dopingTan Sexeba Zalzed Zvirad 2008 wlis
pekinis olimpiuri TamaSebis
gamotovebad daujda.
seoks am saWirboroto sakiTxze myisieri reaqcia hqonda. sagangebo preskonferenciac gamarTa da specialuri
gancxadebac gaavrcela.
samwuxarod saqarTveloSi
dopingis problemebze jansaRi diskusia iSviaTobaa.
msgavsi faqtebi aucileblad unda gavaxmauroT. es
araa mxolod konkretuli
problema da sazogadoebasac
dopingis arsi bolomde gacnobierebuli ar aqvs. bolo or
weliwadSi cxra SemTxveva
CvenTvis mZime maCvenebelia da
swraf reagirebas moiTxovs.
SesaZlebelia, darRvevebi ufro masStaburic iyos, radgan
sporstmenebic da mwvrTnelebic CvenTan am sakiTxSi didi
codniT
ar
gamoirCevian.
sportsmens unda SevagnebinoT, rom misi gauazrebeli nabiji marto sportuli TvalsazrisiT ki ara, janmrTelobis mxrivac saziano SeiZleba
aRmoCndes. olimpiuri komiteti dopingis winaaRmdeg brZolaSi aqtiurad CaerTveba da
konkretul nabijebsac gadavdgamT, aRniSna seok-is pirvelma vice-prezidentma elguja beriSvilma.
albaT am problemis mogvarebas mxolod sadamsjelo
sanqciebi ar uSvelis. aucilebelia farTo saganmanaTleb-

. 35. 2013

saqarTvelos erovnuli olimpiuri komitetis gancxadeba

lo muSaoba da masSi federaciebis aqtiuri CarTva. kargi


iqneba Tu saqarTvelos antidopinguri saagento (GADA)
erovnul federaciebs mosTxovs seminarebis Catarebas,
romelTac Tavadac daeswrebian. amiT federaciebis pasuxismgeblobac gaizrdeba, Torem
axla GADA-s mier organizebul
Teoriul
leqciebs
mwvrTnelebi Tu sportsmenebi
xSir SemTxvevaSi movaleobis
moxdis mizniT eswrebian.
organizmSi dopingi ara
mxolod medikamentebiT, sakvebiTac SeiZleba moxvdes. amitom sportsmenebs meti yuradReba
marTebT,
sakuTari
TavianTi kveba akontrolon
da, rac mTavaria, am sferoSi
raRac donis ganaTleba mainc
hqondeT.
federaciebis xelmZRvanelebi Tavad unda iyvnen dainteresebuli darRvevebis gamoaSkaravebaSi, CvenTan ki ratomRac piriqiT xdeba. am faqtebis miCqmalva gaumarTlebelia da Tan bolomde verc damalaven. dopings brZola erToblivi ZalebiT unda gamovucxadoT. bolo ori wlis monacemebiT, katastrofuli Sedegi miviReT. marto antidopinguri saagento an Tundac
olimpiuri komiteti da sportis saministro verafers gaxdeba Tu sporstmenebma da
mwvrTnelebma es ar gaiTavises.
amieridan nebismieri informacia sajaro gaxdeba, ambobs
antidopinguri saagentos xelmZRvaneli paliko kasraZe.
SesaZloa am problemis
gamwvavebas xels isic uwyobs,
rom, samwuxarod, ar gvyavs
sakmarisi raodenobis dopingoficeri. ratomRac qarTvel
sportsmenTa da mwvrTnelTa
umetesobas hgonia, rom dopingze Semowmeba mxolod saerTaSoriso Sejibrebeze xdeba,
arada es Sida turnirebze an
Tundac mosamzadebel Sekrebazec SeiZleba moxdes.

saqarTvelos antidopinguri saagentos mier mowodebuli informaciis Sesabamisad, 2011-12 wlebSi gamovlinda da dadasturda saqarTvelos sportsmenTa mier sxvadasxva akrZaluli samedicino preparatis gamoyenebis araerTi SemTxveva. saSejibro Tu arasaSejibro testirebis Sedegad, dopingmiRebul da sanqcirebul sportsmenTa Soris
moxvdnen Tengiz papoSvili (Ziudo), besarion guCaSvili (Tavisufali
Widaoba), irakli cirekiZe (Ziudo), merab kakabaZe (mklavWidi), irakli
gamTenaZe (mklavWidi), SoTa omaraSvili (fauerliftingi), mixeil sujaSvili (ragbi), benik abramiani (mZleosnoba) da giorgi SeylaSvili
(fauerliftingi).
samwuxaroa, rom warsulis metad mZime gamocdilebis miuxedavad,
roca swored dopingis miRebis gamo, Cveni ramdenime cnobili Tu perspeqtiuli sportsmeni samudamod an ramdenime wliT CamoSorda aqtiur sports, es problema kvlav aqtualuria.
dopingis gamoyenebis faqtebis mzardi da metad sagangaSo statistika gvarwmunebs, rom aucilebelia gaZlierdes da gafarTovdes antidopinguri saqmianoba, gatardes konkretuli prevenciuli zomebi,
raTa maqsimalurad gamoiricxos akrZaluli nivTierebebis da procedurebis gamoyeneba. aseve aucileblad migvaCnia, dopingis miRebis
yoveli faqtis gamomzeureba, adekvaturi sanqciis daweseba da am Temaze farTo diskusia.
saqarTvelos erovnuli olimpiuri komiteti mouwodebs sportul
federaciebs da klubebs, sportuli gundebis eqimebs, mwvrTnelebsa
da sportsmenebs zustad Seasrulon msoflios antidopinguri kodeqsis moTxovnebi da daicvan patiosani Sejibrebis wesebi.

2013 wlis TebervalSi saqvelmoqmedo fond `aversis~


damfuZnebelma paata kurtaniZem da saqarTvelos erovnuli
olimpiuri komitetis prezidentma leri xabelovma xeli
moaweres memorandums TanamSromlobis ganaxlebis Sesaxeb, romlis Tanaxmadac `aversi~ iRebs valdebulebas, qarTuli sportis yvelaze TvalsaCino warmomadgenlebs

olimpiur Cempionebsa da priziorebs, saqarTvelos olimpiuri nakrebis wevrebs, perspeqtiul sportsmenebs ufaso samedicino daxmareba gauwios da uzrunvelyos saWiro
medikamentebiT. am TanamSromlobas safuZveli 2009 wels Caeyara da dRemde warmatebiT
xorcieldeba.
es marTlac warmatebuli programaa, ambobs leri
xabelovi, seokis prezidentan arCevisTanave erT-erT
mTavar
sakiTxad
swored
`aversTan~
xelSekrulebis
gagrZeleba wamovwieT. nakrebis wevrebi mudmivad formaSi
rom iyvnen, regularuli samedicino momsaxureba sWirdebaT da `aversis~ xelSewyobiT

. 35. 2013

41

sportsmenebs es problema
moxsnili aqvT. es marTlac didi saqmea da batoni paatas saxiT qarTul sports erTguli
gulSematkivari hyavs. Cveni
olimpielebis bolo wlebis
warmatebebSi, `aversis~ wvlilic mniSvnelovania da amitomac saerTaSoriso olimpiurma komitetma baton paata kurtaniZes sapatio jildoc gadasca. minda madloba gadavuxado mas im gulisxmierebisaTvis, rasac igi iCens qarTuli
sportis mimarT. imeds gamovTqvam, rom es proeqti 2016
wlis rios olimpiur TamaSebamde da Semdegac imoqmedebs.
paata kurtaniZis TqmiT,
sportsmenebis janmrTelobaze zrunva saqvelmoqmedo
fond `aversis~ prioritetia
da es memorandumic qarTuli
sportis ganviTarebis xelSewyobas isaxavs miznad.
RmerTis madlobeli var,
rom Cem kompania 6 daxmareba gauwios
rogorc moqmed, aseve veteran
olimpielebs, aRniSna Tqva
sapasuxo sityvaSi paata kurtaniZem, sasiamovnoa imis
mosmena, rom erovnuli olimpiuri komitetisTvis `aversTan~ gaformebuli xelSekruleba erT-erTi yvelaze mniSvnelovani proeqtia. CemTvis
didi pativia sportis qomagobisa da mecenatobisTvis saerTaSoriso olimpiuri komitetisgan miRebuli jildoc. rogorc vici, msgavsi proeqti ar-

c erT qveyanaSi ar xorcieldeba da es CvenTvis damatebiTi


stimulia. maRali miRwevebis
sporti tramvebTanac aris dakavSirebuli. vinaidan samedicino sferoSi vsaqmianobT, gagviCnda idea, Cveni mokrZalebuli wvlilic Segvetana qarTuli sportis winsvlaSi. minda seokis axal xelmZRvanelobas didi madloba gadavuxado,
rom kvlav gamoTqves CvenTan
TanamSromlobis survili.
am proeqtis wyalobiT
Tavs daculad vgrZnobT da ar
gveSinia, rom samedicino momsaxurebis Rirebulebas ver
avanazRaurebT, veterani
olimpielebis saxeliT aRniSna olimpiurma Cempionma roman
ruruam, `aversis~ klinikaSi
samedicino servisi umaRles
donezea. sporti did SromasTan erTad seriozul datvirTvasac moiTxovs. aTletebs
Zlieri fizikuri Tu fsiqologiuri wnexis atana uxdebaT. batoni paata kurtaniZe
udides saqmes akeTebs da madlobis meti araferi gveTqmis.

2010 wlis 12 Tebervlis dila. vankuveris (kanada) zamTris olimpiuri TamaSebis sazeimo gaxsnamde saaTebiRa rCeba.
mTeli msoflio am grandiozuli movlenis molodinSia
dros uklebliv yvela sainformacio saSualeba `uistleris~ sacigao trasaze momxdari tragediis kadrebs avrcelebs. sagangebo preskonferencias marTavs saerTaSoriso olimpiuri komitetis prezidenti Jak rog, romelic saubrisas cremlebs ver ikavebs.
soki da `vankuveri 2010~-is sa-

organizacio komiteti Sokirebulia. SokSia saqarTvelos


mcirericxovani delegaciac
sainformacio saSualebebi 21
wlis qarTveli mocigavis nodar qumaritaSvilis daRupvas
iuwyebn.
am saSinelma tragediam
gaxsnis ceremonialic ki daCrdila. saqarTvelos gunds mTeli stadioni
aplodismentebiT fexze wamoudga. iyo wuTieri dumilic...
maSinve iTqva, rom sokisa
da sacigao sportis saerTaSoriso federaciis xelSewyobiT nodar qumaritaSvilis
mSobliur bakurianSi misi saxelobis trasa aigeboda. bakurianSi Camovidnen ucxoeli
eqspertebic da TiTqos konkretuli nabijebic gadaidga,
magram...
im avadmosagonari dRidan
sami weli gavida da es sakiTxi
jer kidev mougvarebelia.
am Temaze komentari seokis vice-prezidents mamuka
xabarels vTxoveT, romelic
kurirebs zamTris
.

42

. 35. 2013

dameTanxmebiT, rom maSin am ambavma mTeli msoflio


SeZra. olimpiur TamaSebze
sportsmenebi aseT viTarebaSi
ar unda iRupebodnen da faqtia, rom olimpizmis istoriaSi es faqti Sav laqad darCeba. gvaxsovs Jak rogs preskonferencia da gulwrfeli
samZimaric. im periodSi kuluaruli saubrebidan gamoiTqva
survili da maleve oficialurad gaJRerda, rom soki mzad
iyo, saerTaSoriso federaciasa da qarTul mxaresTan
SeTanxmebiT bakurianSi sacigao trasis aSenebaSi mieRo
monawileoba da finansuri
xarjebis
nawilsac
Tavis
Tavze aiRebda, Tumca Semdeg
garkveuli subieqturi Tu
obieqturi mizezebis gamo es
proeqti SeCerda.
radgan seokSi zamTris
sportis kurireba mevaleba
mosvlisTanave am saqmiT davinteresdi. Sevxvdi borjomis
municipalitetis xelmZRvanelobas, specialistebs, gavecani srul dokumentacias.
sportisa da axalgazrdul

saqmeTa saministrosTan am
kuTxiT intensiurad vTanamSromlobT da sokSi gavagzavneT sagarantio werili,
rom saxelmwifo mis mier
nakisr valdebulebebs Seasrulebs. mokled, qarTuli
mxare mSeneblobis dasawyebad
mzad aris da savaraudod sa-

muSaoebi zafxulSi daiwyeba,


gviTxra seokis vice-prezidentma.
niSandoblivia, rom am trasaze varjiSi zamTar-zafxul
iqneba SesaZlebeli, radgan mas
avstriuli kompania specialuri masalisgan daamzadebs,
xolo ZviradRirebuli sacigao mowyobilobis transportirebas da instalacias
soki da saerTaSoriso federacia moaxdens.
nodar qumaritaSvilis saxelobis sacigao trasa bakurianis parkSi aSendeba da misi
sigrZe 420 metri iqneba. misi
dasrulebis Semdeg saerTaSoriso federaciis mxridan
aris mzaoba qarTveli mocigavis saxelobis turniri
sportul kalendarSi oficialurad Seitanos da igi
tradiciuli gaxados.

. 35. 2013

43

saqarTvelo maRali donis


gamarTuli sportuli infrastruqturiT rom ar gamoirCeva, es samwuxaro realobaa. TbilisSi Tu am mxriv SedarebiT
normaluri viTarebaa, regionebze amas namdvilad ver vityviT. dedaqalaqs garda, faqtobrivad arc erT did qalaqSi ar gvaqvs sportuli arena,
romelic saerTaSoriso standartebs daakmayofilebda.
borjomsa da duSeTSi arsebul bazebze sportsmenebs
savarjiSod kargi pirobebi ki
aqvT, magram damatebiT sportuli kompleqsi namdvilad ar
gvawyenda. magaliTad dasavleT saqarTveloSi saSualo
donis bazac ki ar mogvepoveba.
adre es problema ase mwvaved
ar idga, radgan afxazeTSi (leseliZe, gudauTa, soxumi, eSe-

44

ra) sabWoTa da,


SesaZloa, aRmosavleT evropaSic saukeTeso sportuli bazebiT viwonebdiT Tavs.
sasixaruloa, rom am kuTxiT yinuli daiZra da sul male ozurgeTSi Tanamedrove
standartebiT arWurvili kompleqsi ifunqcionirebs, sadac
Tavmoyrili iqneba sastumro,
sportuli da satrenaJoro
darbazebi, sacurao auzi, kvebis bloki da a. S. mokled, rogorc seokis guriis regioni organizaciis prezidentma,
axlo warsulSi WidaobaSi saqarTvelos nakrebis
wevrma laSa lomaZem gviTxra,
sportmenebs yvela piroba
eqnebaT nayofieri Sekrebisa
da dasvenebisTvis. misive
TqmiT, gurii organizaciis
iniciativiT, urekSi ukve dasrulda sastumros mSenebloba
da zafxulSi sportmenebs SeeZlebaT Sekrebebi zRvispireTSic gaiaron. aris mzaoba,
mcire zomis baza nikaluri
klimaturi pirobebis mqone
baxmaroSic aSendes, razec
molaparakebebi mimdinareobs
Coxatauris municipalitetTan. , guriis regionSi sasiamovno Zvrebi SeiniSneba.
seokis guriis region organizaciis xelmZRvanelad SarSan amirCies da miznad davisaxeT, es kuTxe aqtiurad CagverTo sportul cxov-

rebaSi. mwiri biujeti bevris


gakeTebis saSualebas ar gvaZlevda, magram regionis raRac
doneze gamococxleba moxerxda. guriis samxareo molaparakebebma
Sedegi gamoiRo da maTi dafinansebiT ozurgeTSi marTlac
saSviliSvilo saqme keTdeba.
es iqneba regioni olimpiuri centri, sadac ara mxolod qarTvel, aramed ucxoel
sportsmenebsac
SeeZlebaT
Sekrebebis gavla da sportis
sxvadasxva saxeobSi Sejibrebebis Catareba. Tu yvelaferi
gegmis mixedviT warimarTa,
bazis mSenebloba ivlisSi unda dasruldes da Semodgomaze
SesaZloa, krivSi saqarTvelos
Cempionatsac
umaspinZlos.
rac Seexeba adgilobriv aTletebs, yvelanairad vcdilobT,
kargi pirobebi SevuqmnaT. aqtiurad vTanamSromlobT saqarTvelos erovnul olimpiur komitetTan. gvsurs Cveni regionis sportsmentaTvis,
ozurgeT `aversis~ klinikasTan seokis memorandumi gavaformoT. 23 ivniss, aucileblad CavatarebT RonisZiebebs olimpiur dResTan dakavSirebiT. gvinda davnergoT
tradicia, rom wlis bolos
moxdes guriis regionis gamorCeul sportsmenTa da mwvrTnelT dajiloeb, gviTxra laSa lomaZem.

, .

. 35. 2013

TiTqmis ori aTeuli wlis


winaT TbilisSi stumrad myofma saerTaSoriso olimpiuri
komitetis prezidentma, markizma xuan antonio samaranCma
aRniSna, rom saqarTvelos teritoriiTa da mosaxleobiT
patara, magram udidesi sportuli tradiciebis qveyanaao.
qarTuli sportis saamayo
istoria maCablis quCaze seokis ofisSi mdebare ultraTanamedrove teqnologiiT gawyobil olimpiur muzeumSia
warmodgenili,



.
axali Taobis didma nawilma SesaZloa, kargad an saerTodac ar icodes qarTveli sportsmenebis gamarjvebebis Sesaxeb. amitomac seokis iniciativiT axalgazrdebi qarTuli
sportis mdidar warsuls saqarTvelos olimpiur muzeumSi
ufro axlos ecnobian.
am iniciativis farglebSi
olimpiur muzeums Tbilisis
50-e sajaro skolis moswavleebi stumrobdnen. maT SesaZlebloba hqondaT, Sexvedrodnen samgzis olimpiur Cempions ZalosnobaSi kaxi kaxiaSvils da masTan erTad enaxaT
filmi am legendarul sportsmenze. moswavleebma daaTvalieres Cveni saxelovani olimpiuri Cempionebisa da priziorebis saSejibro eqsponantebi, romlebiTac maT saerTaSoriso arenaze didebis mwvervals miaRwies.
kaxi kaxiSvili moswavleebs esaubra cxovrebis wesze, sportul aqtivobebze da zogadad sportis





-
.

mniSvnelobaze rogorc TiToeuli maTganis cxovrebaSi,


aseve zogadad, mTel qveyanaSi.
olimpizmis Tematikaze Catarda viqtorina, romlis gamarjvebulebs gadaecaT kaxi kaxiaSvilis Sesaxeb gamocemuli
wigni proeqtidan `erTi Cempi-

onis istoria~ Tavad olimpiuri Cempionis avtigrafiT.


amieridan seoki tradiciad aqcevs aseT Sexvedrebs moswavle axalgazrdobasTan.


.

. 35. 2013

45



2015

.

2013 wlis 12 Tebervals


saerTaSoriso olimpiuri komitetis aRmaskomis mier miRebulma gadawyvetilebam SokSi
Caagdo Widaobis moyvaruli
mTel msoflioSi sportis es
uZvelesi saxeoba imaT Soris
moxvda, romlebic, SesaZloa,
2020 wlis olimpiadis programidan amoiRon. Widaobis garda, am siaSi Sevidnen beisboli/softboli, karate, gorgolaWebiani sporti, mekldeuroba, sqvoSi, veikbordingi
da sqvoSi. Tumca esaa sokis
aRmaskomis rekomendacia sokis umaRlesi organosadmi,
sesiisadmi da amaTgan romels
datoveben TamaSebis programaSi, sabolood mimdinare
wlis seqtemberSi buenos-airesSi, sokis sesiaze gairkveva. didi Sansia, am oqtetidan
is erTi bednieri Widaoba aRmoCndes, Tumca efeqti ki mosalodnelze didi aRmoCnda
problema gascda Widaobis
sazRvrebs da umaRlesi politikuri eSelonebis gansjis
sagnad iqca.
Tumca politikosebs moWidaveebma daaswres da pirveli protesti maT gamoxates.
magaliTad, am ambidan, praqtikulad, ramdenime saaTSi londonis olimpiadis amerikelma
Cempionma jordan barouzma
ganacxada, rom Widaoba aaxloebs politikurad polarizebul qveynebs da amis magaliTad londonur finalSi
Tavisi Sexvedra gaixsena iranel sadeg goudarzisTan. saprotesto ganwyoba maSinve daafiqsires samgzis olimpiurma Cempionma aleqsandr karelinma da olimpiurma Cempionma mixeil mamiaSvilma.
axla Cveni mTeli yuradReba gadatanili unda
iyos iseT qmedebebze, romlebic gadaWrian umTavres amocanas davtovoT Widaoba
olimpiadis
programaSi.
mdgomareobidan gamosasvle-

lad soks kompromisul variantebs SevTavazebT. mimaCnia,


rom Widaoba unda darCes
olimpiur ojaxSi~, ganacxada mamiaSvilma am ambidan
oriod dReSi.
mogvianebiT procesSi mTeli saWidao samyaro da ara mxolod is Caeba. ase magaliTad,
Widaobis olimpiadidan amoRebis winaaRmdeg gailaSqres saxelovanma ukrainelma mZleosanma, am qveynis olimpiuri komitetis wevrma sergei
bubkam, , ruseTis vaJ CogburTelTa nakrebis mwvrTnelma Samil tarpiSCevma da sportis sxva saxeobebis araerTma TvalsaCino warmomadgenelma. moWidaveTa SefasebebSi TandaTan mkacri
toni gamoeria, rac zogjer
arcTu mosawoni frazebiT gamoixateboda. magaliTad, TurqeTis Widaobis federaciis
prezidentma, msoflios, evropisa da olimpiurma Cempionma
hamza erliqaiam ganacxada,
rom soki did sisuleles Caidenda TamaSebidan Widaobis
amoRebiT. Tumca yvelaze Sors
mainc legendaruli bulgareli falavani, am qveynis Widaobis federaciis prezidenti,
msofliosa da evropis Cempionatebis 7-7-gzis gamarjvebuli, olimpiuri oqrosa da
brinjaos mflobeli valentin
iordanovi wavida, romelmac
skandalis pirvelsave dReebSi
olimpiuri oqro ukan daubruna soks! mas mimbaZvelebic maleve gamouCndnen olimpiuri
Cempioni sagid murTazalievi
da samgzis olimpiuri Cempioni
buvaisa saitievi. Tumca am nabijs mowinaaRmdegeebic maSinve gamouCndnen: imave karelinma da aseve samgzis olimpiurma
Cempionma aleqsandr medvedma
dagmes aseTi saqcieli. medvedma isic ganacxada, es medlebi xalxs ekuTvnis da didi
xania, isini muzeums Cavabareo.
`me vibrZole am medlis mosa-

. 35. 2013

47

doqtor ,
saerTaSoriso olimpiuri komitetis prezidents
Rrmad pativcemulo batono prezidento!
saqarTvelos yvela Taobis moWidaveebi, romlebmac gaamdidres Cveni
qveynis olimpiuri istoria da 40-mde olimpiuri medali moutanes saqarTvelos (maTi mesamedi ki oqros medlebia) SeSfoTebas gamoTqvamen, radgan maTi sportis saxeoba dRes safrTxis winaSe dgas. Widaoba is saxeobaa,
romelic popularulia mraval qveyanaSi da olimpiadebis istoriis saTavidan iTvlis Tavis arsebobas. Cven kargad gvesmis, rom sakiTxis dRis wesrigSi dayeneba gamoiwvia am saxeobaSi arsebulma xarvezebma, korufciam,
dabalma satelevizio reitingma, bileTebis gayidvebTan dakavSirebulma
problemebma, antisadopingo politikam da sxva. Rrmad gvwams, rom sokis
sesiaze, buenos-airesSi, saboloo ganaCenis gamotanamde sokis wevrebi
yuradRebiT Seafaseben msoflios masStabiT Widaobis gulSematkivrebisgan miRebul yvela rekomendaciasa da mosazrebas, maT Soris _ saqarTvelos olimpiuri Cempionebis, veterani sportsmenebis, mwvrTnelebis,
sportis moRvaweebis gulistkivils, romlebmac mTeli TavianTi cxovreba miuZRvnes sportis am saxeobis ganviTarebas qveyanaSi da dadebiTad gadawyveten am sakiTxs. Cven gvjera, rom Widaobis saerTaSoriso federaciis axali prezidenti safuZvlianad Secvlis federaciis samoqmedo strategias da mniSvnelovnad ganaviTarebs sportis am uZveles saxeobas.
olimpiuri TamaSebis, msofliosa da evropis yvela Taobis Cempionebisa
da priziorebis saxeliT, saqarTvelos eoki uerTdeba Widaobis mravalricxovan gulSematkivars da mouwodebs gadawyvetilebis mimReb organoebs, SeinarCunon es popularuli saxeoba olimpiuri TamaSebis programaSi. gvjera, rom sokis 125-e sesia gonivrul gadawyvetilebas miiRebs msoflioSi olimpiuri moZraobis Semdgomi winsvlisa da olimpizmis fuZemdebluri principebis warmoCenis mizniT.
imeds gamovTqvamT, rom msoflios eokTa asociaciis momaval generalur asambleaze, romelic ivnisSi lozanaSi Catardeba, gveqneba SesaZlebloba, uSualod da piradad kidev erTxel gadmogceT yvela Taobis
qarTvel moWidaveTa SeSfoTeba da mogmarToT TxovniT, yvelam erTad SevinarCunoT Widaoba olimpiuri TamaSebis programaSi.
uRrmesi pativiscemiT,
,
saqarTvelos erovnul olimpiuri komitetis prezidenti
poveblad da ar vapireb mis
dabrunebas~, ganacxada
londonis olimpiadis azerbaijanelma Cempionma togrul
askarovma. medlis dabruneba
ar ucdia, magram SimSiloba ki
daiwyo bulgarelTa orgzis
olimpiurma Cempionma armen
nazarianma.

48

paralelurad, socialur
qselebSi gaiSala moZraoba saxelwodebiT `SevinarCunoT
Widaoba olimpiadaze~, romlis farglebSic Sesabamisi
aqciebi gaimarTa sxvadasxva
qveyanaSi, sxvadasxva saWidao
Sejibrebaze. magaliTad, amgvari aqcia gaimarTa Teber-

valSi TeiranSi gamarTul Tavisufali stiliT moWidaveTa


msoflios Tasze, xolo TbilisSi axlaxan Catarebul evropis Cempionatze saTanado
baneri idga zemoxsenebuli
warweriT, romelzec sakuTari xelmoweriT protesti uamravma veteranma Tu moqmedma
moWidavem daadastura. es
warwera `SevinarCunoT Widaoba olimpiadaze~ bevri
gundis wevrs sportul ekipirebazec ewera.
am saprotesto svlebis paralelurad, rogorc iqna, xma
aimaRla caitnotSi Cavardnilma Tavad saWidao ofociozmac da saerTaSoriso federaciis (FILA) riggareSe kongresma postidan gadaayena am
federaciis mmarTveli, ufro
ki damaqcevari, Sveicarieli
rafael martineti, vinc 2002
wlidan oficialurad marTav-

. 35. 2013

baton ,
saqarTvelos erovnuli olimpiuri komitetis prezidents

da organizacias da vinc es saxeoba CixSi Seiyvana. sinamdvileSi, is bevrad adre iqca federaciis `rux kardinalad~
jer kidev moberebuli milan
erceganis xangrZliv epoqaSi
igdo marTvis sadaveebi xelT
da nebiT veravin daaTmobina,
vidre sok-ma aseTi wesiT ar
aiZula, xelidan gaeSva isini.
Tumca FILA am kongreszec
Zlivs Seelia martinetis man
aRmaskomis 21 wevridan 10 xma
mainc miiRo! misi gadayeneba
erTaderTma xmam gadawyvita
serb nenad laloviCis sasargeblod, romelic organizaciis droebiTi mmarTvelia.
rogorc giTxariT, Widaobis SesaZlo ignorireba gascda sportis am saxeobis farglebs da sportuli, da ara
marto sportuli, sazogadoebis mravali fena moicva. koleqtiuri gancxadeba gaav-

pativcemulo prezidento,
saerTaSoriso olimpiuri komiteti madlobas uxdis saqarTvelos
erovnul olimpiur komitets Widaobis sakiTxis mimarT gamovlenili interesisa da erTgulebis gamo. saqarTvelos nadvilad myari safuZveli
gaaCnia imisaTvis, rom iamayos misi mravali cnobili moWidaviTa da
olimpiuri CempioniT.
damatebiTi informaciis saxiT gvsurs mogaxsenoT, rom soki regularulad swavlobs olimpiuri TamaSebis programaSi Setanil sportis saxeobebs, raTa saWiro doneze davabalansoT TamaSebis mimarT gamovlenili interesi da aqtualuroba. izolirebulad arc erTi saxeoba ar ganixileba. sokis aRmaskomis winaSe dadga amocana, raTa mravalmxriv faqtorebze dayrdnobiT rekomendacia gaewia sportis 25 wamyvani saxeobisTvis. magaliTad, mniSvnelovania swori balansis SemuSaveba sportis
gundur da individualur saxeobebs Soris; sabrZolo da sxva saxeobebs
Soris da, zogadad, obieqtur sazomebze damyarebul saxeobebsa da msajobaze dafuZnebul saxeobebs Soris.
es arasodes yofila advili gadasawyveti. 2020 wlis olimpiuri TamaSebis programaSi 25 wamyvani saxeobis rekomendirebiT sokis aRmaskomis
wevrebma erToblivi mosazreba warmoadgines, romelic sportis calkeul saxeobebSi maTi, rogorc sportsmenebis, administratorebisa da
olimpielebis mier wlebis manZilze dagrovil gamocdilebas efuZneba.
marTalia, Widaobas mTeli rigi Zlieri mxareebi gaaCnia, magram istoria
mainc mniSvnelovan rols asrulebs da aseve unda vaRiaroT aucilebeli
cvlilebebis saWiroebac.
amasTanave, aRsaniSnavia isic, rom aRmaskomis rekomendacia ar warmoadgens saboloo gadawyvetilebas. Widaoba, sportis sxva Svid saxeobasTan erTad, Seecdeba daimkvidros adgili 2020 wlis olimpiuri TamaSebis
programaSi. momdevno etapi iTvaliswinebs maisSi sankt-peterburgSi,
sokis aRmaskomis sxdomaze dagegmil prezentacias.
saerTaSoriso olimpiuri komiteti sruli SemadgenlobiT miiRebs saboloo gadawyvetilebas, rodesac misi wevrebi seqtemberSi sokis sesiaze
Seikribebian.
pativiscemiT,

rcela vladikavkazis `alanisa~ safexburTo klubma. Widaobis dasacavad xma iseTma solidurma gamocemac aimaRla,
rogoric `forbsia~. Tanac Sefaseba iTava ara romelime,
Tundac wamyvanma, Jurnalistma aramed saamisod Tavad redaqtorma moicala, romelic

Turme sulac ar yofila Widaobis qomagi. `ar SeiZleba iTqvas, rom me Widaobis moyvaruli var. ara. me aseve ar vuyureb bobsleis, balaxis hokeis, tanvarjiSs da sportis
kidev ramdenime saxeobas, magram mimaCnia, rom olimpiada
Widaobis gareSe olimpiadaze

. 35. 2013

49

saqarTvelos erovnuli olimpiuri komitetis

saqarTvelos olimpiuri komitetisTvis, qarTuli sportuli sazogadoebriobisTvis, sportis gulSematkivrebisTvis metad moulodneli da samwuxaro iyo saerTaSoriso
olimpiuri komitetis aRmasrulebeli sabWos gadawyvetileba Widaobis saxeobebis (Tavisufali da berZnul-romauli Widaoba) olimpiur perspeqtivasTan dakavSirebiT. 2013 wlis 12
Tebervals miRebuli dadgenilebis Tanaxmad, sokis aRmasrulebelma sabWom, specialuri komisiis daskvnis safuZvelze,
rekomendaciiT mimarTa sokis 125-e sesias, sportis ZiriTad
olimpiur saxeobaTa nusxidan da Sesabamisad _ 2020 wlis
olimpiuri TamaSebis programidan amoiRos Tavisufali da
berZnul-romauli Widaoba.
rogorc irkveva, amgvari rekomendaciis miRebisas, sokis
aRmasrulebelma sabWom gaiTvaliswina msoflios calkeul
qveynebSi Widaobis saxeobebis TiTqosda dabali popularoba
da satelevizio reitingi, bileTebis realizaciasTan, dopingis gamoyenebasTan dakavSirebuli problemebi, aseve sxva
met-naklebad aqtualuri sakiTxebi.
Cveni azriT, am sakiTxTa rigSi aseve Sedis Widaobis maRalCinosnebis da msajebis korufciul garigebebSi SesaZlo monawileoba, did Sejibrebebze, maT Soris _ olimpiur TamaSebze aReb-micemobis gaxSirebuli, Tumca daudasturebeli
SemTxvevebi, risi msxverplnic, sxvebTan erTad, araerTxel
gamxdaran qarTveli sportsmenebi. am da sxva saWirboroto
problemebs Tavad Widaobis samyarom unda mixedos da rac
SeiZleba swrafad moagvaros.
magram aqve gvinda ganvacxadoT, rom Widaoba, rogorc tradiciuli, antikuri olimpiuri TamaSebidan moyolebuli
erT-erTi ZiriTadi olimpiuri da aTeulobiT qveyanaSi, maT
Soris _ saqarTveloSi metad gavrcelebuli da popularuli saxeoba, ra Tqma unda, aucileblad unda darCes olimpiuri TamaSebis programaSi.
Cven gvjera, rom swored aseT gadawyvetilebas miiRebs saerTaSoriso olimpiuri komitetis 125-e sesia.
bevrad naklebi iqneba~, dawera den bigmenma.
sportsmenTa da JurnalistTa paralelurad, xma

50

aRimaRles politikosebmac
da mas Semdeg sakiTxi dRiTidRe politikuri xdeba. aSS-s
prezidentma barak obamam ska-

ndalis pirvelsave dReebSi


gamoTqva sakuTari azri da Widaobis gariyva dauSveblad
miiCnia. mogvianebiT soks analogiuri Sinaarsis weriliT
mimarTes aSS-s 33 Statis kongresmenebma da 13-ma rusma gubernatorma, mxardaWera gamoxata ruseTis prezidentma
vladimer putinmac.
cxadia, saprotesto aqciebSi saqarTveloc imTaviTve
Caeba. upirvelesad, saqarTvelos erovnulma olimpiurma
komitetma weriliT mimarTa
soks, romlis sapasuxod maleve movida werili lozanidan,
romelSic sokis prezidenti
Jak roge aqtiurobisTvis madlobas uxdis seokis prezidents leri xabelovs da aRniSnavs, rom saqarTvelos namdvilad SeuZlia, iamayos Tavisi moWidaveebiT, mere ki ganmartavs im mizezebsa da meqanizms, ris safuZvelzec miiRo
aRmaskomma aseTi rekomendacia. werilis bolos roge imasac SeniSnavs, rom es araa saboloo verdiqti da Widaobas
Sansi kvlav rCeba, oRond Tu
gamoiyenebs mas, anu Tu WeSmarit reformebs gaatarebs.
mogvianebiT saerTo protests saqarTvelos Widaobis
federaciac SeuerTda, romelmac mimarTva gaugzavna
soks. `saqarTvelos Widaobis
erovnuli federacia SeSfoTebulia sokis aRmaskomis
gancxadebiT, romlis safuZvelzec, SesaZloa, Widaoba
amoiRon 2020 wlis olimpiuri
TamaSebis programidan. Widaoba sportis im erTeuli saxeobaTagania, romelic mudmivad Sedioda antikuri da Tanamedrove
olimpiadebis
programaSi. ganuzomelia am
saxeobis wvlili olimpiuri
TamaSebis popularizaciis,
olimpiuri faseulobebisa da
Rirebulebebis damkvidrebis
saqmeSi~, naTqvamia am gancxadebaSi, romelsac xeli 33-ma

. 35. 2013

moqmedma Tu veteranma moWidavem moawera. evropis Cempionatis dReebSi Tbilisidan


sokSi Widaobis olimpiadis
programaSi datovebis TxovniT kidev erTi mimarTva gaigzavna, romelsac xeli cnobil
qarTvel sportsmenebTan erTad xeli kulturis saxelovanma moRvaweebmac moaweres.
paralelurad, aqtiurad
muSaobs FILA-c, romelmac Seqmna muSa jgufi wesebis sareformaciod, xolo nenad laloviCi 7 marts Jak roges Sexvda. audencia 40 wuTs gagrZelda da, cxadia, konkretuli Sedegis gareSe dasrulda,
Tumca sainteresoa laloviCis gancxadeba, romelic man
am Sexvedris Semdgom gaakeTa.
man ukve oficialurad mouwoda moWidaveebs, ar daubrunon
oqros medlebi soks. ar gamovricxavT, es roges Txovnac
iyo. miT ufro, martinetis moSorebis Semdeg sokis warmomadgenelTa gamosvlebSi kompromisuli toni gaCnda da daiwyes saubari Widaobis TamaSebis programaSi datovebaze.
imedia, es asec moxdeba da
mTeli axlandeli xmauri martinetis mosaSoreblad atyda.
didi umwikvlo reputaciis
arc Tavad sokia da rogorc
ramdenime wlebis winaT gairkva, iqaurobac kargi korufciis bude yofila, magram FILA
yovelgvar zRvars aWarbebda
turnirebi namdvil qarvaslad iyo qceuli. amasTan, rogorc iqna, Cveni federaciis
axalarCeulma prezidentma
luka kurtaniZem gagvimxila
is saidumlo, Tu ra gadauxdel valebs gvedaveboda mudmivad FILA da ratom viCagrebodiT ise umowyalod. kurtaniZis TqmiT, es iyo egreT wodebuli araoficialuri gadasaxadi msoflioSi Widaobis
ganviTarebisTvis. isev kurtaniZisave informaciiT, amis gamo sokma FILA araerTxel gaaf-

rTxila da mas olimpizmis


sircxvilic uwoda, magram amaod... arada, soki federaciis
saqmeebSi Riad ver Caereoda
da martinetis wasvlas ver aiZulebda. amitom aseT gzas mimarTa da mizansac miaRwia. axla ki sxva ra darCenia Widaoba unda datovos olimpiadis
programaSi. Tumca es sakiTxi
jer kidev araa gadawyvetili
saamisod moWidaveebma unda
Secvalon wesebi, reglamenti
da es saxeoba kvlav gaxadon sanaxaobrivi. maT ukve 18 maiss
unda warudginon soks cvlilebaTa paketi.
erTgvar gakvirvebas iwvevs moWidaveTa pozicia, maT
mier gakeTebuli aqcentebi,
roca isini protests ucxadeben soks da ara FILA-s, romelic mTavari damnaSavea momxdarSi. saWidao samyarom Tavisi wili pasuxismgebloba unda ikisros, radgan maTi wayruebiT mivida Widaoba aqamde
daikarga sanaxaobrioba, gamefda korufcia da usamarloba, gaiTela olimpiuri
idealebi da ra gasakviria,
olimpiadasac Tu kargaven...
ratomRac moWidaveebi aqamde
mSvenivrad eguebodnen usamarTlobas da xmas ar iRebdnen daCagrulTa dasacavad,
dRes ki bnel oTaxSi Sav katas
eZeben. xalxi sportis axal saxeobebs qmnis da mere milionebs xarjavs misi popularizaciisTvis, moWidaveebma ki
mSvenieri saxeoba amazrzenad
da araesTetiurad aqcies.
erT-erTi yvelaze marTebuli
pozicia daRestnelma mwvrTnelma esed Saxmardanovma daafiqsira, roca Tavidanve, jer
kidev FILA-s kongresis gamarTvamde ganacxada, rom martineti unda wavides. man lobistebis Temazec saintereso paralelebi gaavlo da Tqva,
Cvenc unda vipovoT vinme iseTi gavleniani pirovneba, rogoric Tanamedrove xuTWids

hyavs monakos princi alberi, agreTve sok-is wevrebi xuan antonio samaranCi-umcrosi da saberZneTis yofili
mefe konstantine. am Temaze
saubrisas Saxmardanovma taekvandos lobisti, samxreT koreis prezidentic gaixsena,
romelic sokis prezident Jak
rogesac Sexvedria.
mokled, aseTia viTareba,
Cven ki davelodoT jer 18 maiss, xolo Semdeg seqtembers
da buenos-airesis sesias. is ki
udaoa, rom WidaobaSi bevri
ram unda Seicvalos.



.


(.
III ;
. .
,
).


2012



.

irakli

-.

. 35. 2013

51

Cvenma moWidaveebma 2-2


oqro-vercxliT da 3 brinjaoTi daasrules gamosvla
TbilisSi gamarTul evropis
Cempionatze. evropis Cempionebi Tavisufali stiliT moWidaveTa Soris giorgi ediSeraSvili (55) da daviT marsagiSvili (84) gaxdnen, orive
vercxli antikuri stiliT
moWidaveTa wilad modis
zurab daTunaSvili (74) da
vladimer gegeSiZe (84), brinjao ki `TavisuflebSi~ vladimer xinCegaSvilma (60) da
mZimewonosanma geno petriaSvilma (120) moipoves, antikosebSi - aseve mZimewonosanma guram ferseliZem.
Cveni gundebis gamosvlas
statistikurad Tu SevafasebT, 14 moWidavidan zustad
na xe var ma mo i po va me da li
anu ra o de nob ri vad Se de gi
erTgvarad utoldeba turniris maRal saorganizacio
mxares. eg ki ara, antikosebSi
manuCar cxadaias (66) rom
eyoCaRa brinjaosTvis brZolaSi, xolo `TavisuflebSi~
daviT xuciSvilisTvis (74)
travmas ar SeeSala xeli, vinZlo`ek va tor sac~ ga dav la xavdiT. oRond gaerTianebuli nakrebis monagars gundebis mi xed viT Tu gan vi xi lavT, aS ka ra upi ra te so ba
`Ta vi su fal Ta~ mxa re saa raodenobrivadac da xarisxobrivadac, radgan 2-2 oqro
da da erTi brinjao maT wilad modis.
vfiqrobT, am diferencias saTave cota adre daedo,
radgan `TavisuflebSi~ TaobaTa cvlis procesi adre daiwyo - jer kidev olimpiadamde, da ufro umtkivneulodac warimarTa, antikosebSi
ki igi ratomRac ferxdeba.
vfiqrobT, iqac ufro Tamamad rom endon axalgazrdebs,
progresic bevrad swrafad
moxdeba.

52

`TavisufalTa~
axalma
talRam olimpiadamde moaswro adaptacia ufrosebSi da
dRes liderad gvevlineba.
SeiZleba imitomac, rom maT
ufro varskvlavuri Taoba
hyavT, romelic axalgazrduli nakrebidanve Zlevamosilad modis. medali TavisTavad gasaxaria, magram is xSirad ver asaxavs ZalTa realur balanss sportSi xom
yvelaferi xdeba da SeiZleba,

Zlieric darCes umedlod


(Tundac xuciSvilis travma
gavixsenoT), an, piriqiT
susts gaumarTlos da warmateba moipovos. swored amitom gvixaria Widaobis is xarisxi, romelic `Tavisuflebma~ aCvenes. aSkaraa maTgan mimdinare olimpiur ciklSi, TviT rio-de-Janeiros
TamaSebis CaTvliT, kidev
mraval gamarjvebas unda velodoT. miT ufro, jer Zali-

14 .

. 35. 2013

an axalgazrdebi arian am
turnirze gundSi yvelaze
ufrosi 25 wlis giorgi ediSeraSvili iyo, medalosnebi
ki 18-22 wels iTvlian. zogma
ukve olimpiadazec moaswro
warmatebis mopoveba, Tumca
asakidan gamomdinare, praqtikulad, isinic axla iwyeben
karieras. imeds isic gviZlierebs, rom nakrebs mwvrTnelTa xelic daetyo. magaliTad,
am turnirze SesamCnevi progresi iyo fizikur-funqcionalur momzadebaSi, gamZleoba-sunTqvaSi (Tumca, vfiqrobT, `fizikaSi~ mTavari samuSao mainc winaa rusebTan
ZiriTadad amis gamo daviCagreT). misasalmebelia, rom gamoucdelobis miuxedavad,
mwvrTnelTa korpusma pirveli gamocda warmatebiT Caabara. es kidev erTxel adasturebs, raoden mniSvnelovania,
axal xalxs gza samwvrTnelo asparezzec gaexsnas, oRond, vfiqrobT, amis
gakeTeba Tanmimdevrulad,
etapobrivad ajobebs da ara
axlandeliviT mkveTri moZraobebiT.
axla mwvrTnelTa winaSe
axali amocana dgas rogor-

me amoswion is ramdenime woniTi kategoria, sadac arcTu


saxarbielo viTarebaa, da danarCenebs dauaxlovon anu
gundi daalanson, paralelurad ki dawinaurebul wonebSi
izrunon rezervze, liderebs
mudam rom esmodeT `mdevarTa sunTqva~. winaaRmdeg SemTxvevaSi axlandeliviT `Tavkombala~ anu erT kacze dafuZnebuli wonebiT mxolod
lokalur Sedegs miviRebT da
ara globalur-masStaburs,
rogoric, magaliTad, imave
rusebs aqvT meore SemadgenlobiT Camovidnen, magram
mainc moiges gunduri pirveloba. maT rezervis aRzrdis
iseTi sistema Seqmnes, mesamemeoTxe nomrebiTac saCempionod ibrZvian. maTgan gansxvavebiT, CvenTan konkurencia,
masobrioba dabalia, magram
imdeni namdvilad aris, wonaSi or-ori seriozuli moWidave gvyavdes. mTavaria, swori sistema SevqmnaT da sworad mivudgeT saqmes. am SemTxvevaSi sxva wonebSic iseve
miviRebT TanabarZalovan da
rac mTavaria, Zlier falavnebs, rogorc es mZimeSi
gvyavs im sameulidan rome-

lic unda gavuSvaT, vTqvaT,


evropis pirvelobaze, medals samive moipovebs (ai,
sinjze ki SeiZleba vikamaToT). sainteresoa, rom am
turnirze Widaobis ufleba
am triumviratidan yvelaze
pataram petriaSvilma moipova.
ise moxda, rom antikosTa
nakrebSi amjerad moWidaveTa
sami jgufi vixileT kargad
momzadebulebi, wonis daklebiT gamofitulebi da isini,
romlebic umetesad ageben.
samwuxaroa, rom meore jgufSi gundis liderebi, evropis
SarSandeli
Cempioni
da
olimpiadis vercxlis priziori laSxi (60) da msofliosa
da olimpiuri medalosani manuCar cxadaia (66) moxvdnen.
cxadaiam adre ki daiwyo dakleba, magram manamde lamis 80
kilograms iwonida da aseTi
dakleba mainc bevria. Tumca
mis umedlobas `fizikas~ naklebad Tu davabralebT. man
ufro sakuTari SecdomebiT
waago. ai, laSxi ki sxva saqmea
yvelaze metad mas gauWirda. albaT ajobebs, mosamzadebel ciklSi yvelam sakuTar wonaSi iWidaos da mudmi-



()

().

. 35. 2013

53

-
():
,
.

vad akontrolos wona ase


organizmsac daicaven iseTi
mkveTri ryeva-SejanjRarebisgan, rac wonis daklebas
axlavs xolme, sxeulic daisvenebs da arsebul realobas
SeeCveva, xolo falavani - metoqeebs. Tan sportsmenic
mudam mobilizebuli iqneba,
yovelTvis formaSi da reJimSi.
aseve
kargi
iqneba,
mwvrTneli Tamamad endos
axalgazrdebs. gansakuTrebiT qronikulad Cavardnil
wonebSi. Tan saerTaSoriso
turnirebis Sedegs meti yuradReba unda mieqces.
udaod, am nakrebis naTeli wertili is sami medalosania, gansakuTrebiT ki finalistebi, Torem ferseliZe
ufro Zlieric gvaxsovs mas
jer kidev etyoboda, rom ver
iyo formaSi, raSic damnaSave
gadatanili travmebia. ai, daTunaSvilisa da gegeSiZis Widaoba ki erT siamovnebad
Rirda. Cveni falavnebi jajguriT da jikaobiT ki ar
igebdnen, aramed lamazi, sanaxaobrivi, karg fizikur
momzadebasa da teqnikaze dafuZnebuli Tvalsaseiro Wi-

daobiT miiwevdnen win Widaobis am saxeobaSi esTetika


xom sanTliT saZebari gaxda
da Cvenebma bolomde Tu ver
daabrunes, gagvaxsenes mainc.
Tumca, aseTi warmatebuli gamosvlisa da gamonaTebebis miuxedavad, am turnirma
dRevandeli qarTuli saWidao skolis ramdenime damaxasiaTebeli da gadauWreli
problemac dagvanaxa fizmomzadeba, taqtikuri orTabrZola. fizikuri momzadeba
`TavisufalTa~ nakrebSi aSkarad gaumjobesebulia am
mxriv yvelaze sustma marsagiSvilmac ki gaZlo rus anzor uriSevTan Zalze daZabul brZolaSi, roca meore
periodSi amosunTqvis saSualeba ar hqonda. Zalze damajereblad iaspareza gegeSiZem. am kuTxiT daTunaSvilic
kargad iyo momzadebuli, magram rogorc turniris mimdinareobam gvaCvena, es maTTvis
iyo gaumjobesebuli done,
Torem TurqebTan, azerbaijanelebTan, bulgarelebTan
da kidev zogierTTan am mxriv
friad gagviWirda, xolo rusebma sul mTlad sarkeSi Cag-

vaxedes. imave uriSevTan SexvedraSi TvalnaTliv gamoCnda marsagiSvilis seriozuli `fizikuri~ xarvezebi
leibze TaviT darWobilma da
orive fexiT haerSi ayvanilma
uriSevma moaxerxa da Cveneburs Seteva jer Seuyovna, mere ki sulac mimarTuleba Seacvlevina, riTac kinaRam
uwia mizans. marsagiSvili saTanado fizikur kondiciaSi
rom iyos, aqamde ar miiyvanda
saqmes, Tumca im komponentSi
yabardoeli taqtikuradac
samagaliTod Widaobs, xeliT
imdenad warmatebiT ublokavs fexs. rogorc ki mixvda,
rom fexs ver gamouZvrenda,
maSinve gadavida xelebiT muSaobaze. es marTlac samagaliTo epizodi xSirad unda
ayurebino Cvens falavnebs
ufrosebsac da umcrosebsac.
`fizikurad~ daiCagrnen vladimer xinCegaSvilic opan
satTan, gegeSiZe aleqsei miSinTan, daTunaSvili roman
vlasovTan, laSxic, cxadaiac,
am mxriv jer kidev didi rezervi aqvs petriaSvils, visac aSkarad aklia fizikuri
Zala, risi gamosworebac Se-

.
54

. 35. 2013

saZlebelia Stangebze Tu
sxva specifiuri varjiSiT,
sagangebo kvebiT da samedicino kuTxiT... samwuxarod,
fizmomzadeba CvenTvis `aqilevsis quslad~ rCeba ukve
aTwleulebia.
ubedureba
isaa, rom am sferos specialistebi isec katastrofulad gvaklda, sportis akademiis gauqmebis Semdeg ki sakiTxi sulac haerSi darCa gamokidebuli. imave ruseTSi,
sxva qveynebSi amaze mTeli institutebi muSaoben, Cven ki
erTi akademia gvqonda da
isic gavauqmeT!
Tumca davubrundeT isev
Cvenebis gamosvlas evropis
Cempionatze da ganvixiloT,
iyo Tu ara ukeTesi Sedegis
miRwevis Sansi, an ram SegviSala xeli amaSi, rogoria samomavlo perspeqtiva...
zemoTqmuli xarvezis miuxedavad, Tamamad SeiZleba
iTqvas, daviT marsagiSvilma
mosaTelad gamoiyena es turniri. aba, sxva ra unda uwodo,
roca kacs periodebs 43 da 50
wuTSi mougebs! Tan, erTi
amosunTqviT, erT kombinaciaSi axerxebda wminda mogebisTvis saWiro ileTebis Catarebas. Tavidan or SexvedraSi
arc ki daRlila, imdenad iolad gaiseirna. amas mxolod
gamorCeuli falavnebi axerxeben, Tumca aucileblad unda gamoasworos uriSevTan
paeqrobaSi gamovlenili susti wertilebi. isic gaviTvaliswinoT, rom TbilisSi ar
Widaobda olimpiuri Cempioni, azerbaijaneli Sarif Sarifovi, msoflios pirvelobaze ki araevropelebic daematebian. marsagiSvilisTvisac, rogorc petriaSvilisa
da xinCegaSvilisTvis dResdReobiT mTavar problemad
mainc fizikuri momzadeba
rCeba, Tumca taqtikis mxrivac bevria saswavli.

25 wlis ediSeraSvils axali Taoba veRar eTqmis, miT


ufro sistematurad Widaobda nakrebSi, magram axal
talRas ki mohyva. olimpiadaze laSa SavdaTuaSvilis gamarjvebisa ar iyos, isic sasiamovno siuprizi aRmoCnda.
SeiZleba, misi dawinaureba
imanac ganapiroba, rom xinCegaSvilis zeda wonaSi gadasvlis Semdeg mas nakrebis kari
gaexsna.
savaraudod,
xinCegaSvils jer kidev sWirdeba cota dro axal wonasTan Sesagueblad, Torem is ra donis
moWidavecaa, cxadad daamtkica brinjaos medlisTvis
SexvedraSi, imis miuxedavad,
rom ZiriTad badeSi mTlad
damajereblad ver gamoiyureboda. petriaSvilis SefasebaSi srulad daveTanxmebiT nakrebis Tavkac revaz
mindoraSvils, gamocdilebis meti mas araferi akliao.
petriaSvili ZiriTadad swored gamocdilebis naklebobis gamo damarcxda ukrainel
alan zaseevTan, Tumca metoqem fizikuradac ajoba. petriaSvils SesaniSnavi monace-

mebi aqvs mZimewonosnobis


miuxedavad, Zalian swrafia,
teqnikuri da kargad Sedis
fexSi rogorc Sori, ase axlo
distanciidan. Tan amxela wonis kacma medlis mopovebis
Semdeg rogori malayebi Seasrula?! esec mis moqnilobaze
miuTiTebs. zaseevi ukve Camoyalibebuli moWidavea da
petriaSvils am donis metoqe
turnirze ar Sexvedria, Torem 2-3 weliwadSi, vfiqrobT,
misi momgebi arc ukraineli
iqneba da arc Turqi taha akguli.
bedis ironiiT, axla yvelaze seriozuli Cavardna
swored bolo wlebSi wamyvanad qceul wonebSi gvaqvs
66-sa da 96-Si, sadac oTar
TuSiSvilisa da giorgi gogSeliZis sportidan wasvlis
Semdeg Zlieri falavani ar
dagvrCa. es imitom, rom Tavis
droze rezervze saTanadod
ar vizruneT. albaT, bevri Semomedaveba elizbar odikaZeze da mis wagebas msajs daabralebs, radgan qula-gafrTxilebiT damarcxda, magram im wesze yuradReba zed
Cempionatis win gamarTul ev-



:
()
.

. 35. 2013

55

-


,



,

.

56

ropuli federaciis kongresze sagangebod gaamaxviles da pasiuroba ukve isjeba. amdenad, arbitri kanonierad moiqca, odikaZem ki Widaobis stili Tu ar Secvala,
yovelTvis ase dasjian. es wesebi jer kidev TebervalSi
rom yofiliyo, is verc iaSar
dogus `didi prizis~ finalSi
mougebda goziumovs.
SeiZleba iTqvas, antikosTa samive medalosani gadaulaxav bariers Seaskda. vfiqrobT, imaTgan gamarjvebis
SedarebiT meti Sansi mainc
gegeSiZes hqonda fizikurad kargad iyo momzadebuli
da Rvioda imedi, rom iqneb
amiT daeCagra miSini, Tumca
esec wyalwaRebulisa da xavsis ambavi aRmoCnda, radgan
Cveneburi Tavisze bevrad gamocdilsa da ukeTes `fizikoss~ Seaskda. gegeSiZes jer
kidev aklia gamocdileba,

rac aseTma gamobrZmedilma


falavanma ar apatia. Tan, am
rangis metoqeebTan Sexvedrebic aklia. daTunaSvili
ganwiruli Canda yvelafris
momgeb roman vlasovTan,
Tumca aqc xavss vebRauWebodiT iqneb, rogorme, raRac
moxdeso, magram saswauli ase
yovel nabijze ar xdeba... 23
wlis vlasovi namdvili talantia mis asakSi TviT miSinic ar yofila am donis varskvlavi. vlasovis naxevarfinaluri Sexvedrisas tribunaze saxelovani valeri riazancevis gverdiT aRmovCndi, romelmac Tavisi falavani ase daaxasiaTa is TaviT
muSaobs, xelebi mxolod exmarebao. vlasovi marTlac
uWkvianesi moWidavea, ileTis
saocari alRoTi da didi
SromismoyvareobiT. Tan, gaviTvaliswinoT, rom axla
samxedro samsaxurSia spec-

nazSi, xolo ra donis fizmomzadebas gaivlis iq, iolad warmoidgenT.


etyoba, zaza jiblaZis da
vaJa kraveiSvilis dafrTianebulma ferseliZem sabolood irwmuna sakuTari SesaZleblobebi, radgan olimpiuri brinjaos Semdeg evropuli brinjaosTvis iWidava. amjerad warmatebiTac. daTunaSvilis ar iyos, isic dauZlevel bariers Seaskda: Turqi riza kaiaalpi kidev araerT gamarjvebas moipovebs.
ferseliZe fizikurad rom ar
iyo formaSi, iqidanac Cans,
rom mTel turnirze Tavis
kozirad qceuli jvaridan
ukugdeba mxolod erTxel gamoiyena da isic visTan TviT
rizasTan! marTalia, amjerad
ise daxvewilad ar gamouvida,
rogorc es olimpiadis sakvalifikacio
turnirebidan
gvaxsovs, magram qula mainc
moipova, rac rizam ar SearCina beWebze dado. kaiaalps
stambulidan 40-kaciani sanaTesao Camohyva saqomagod,
romlebsac aq mcxovrebi
Turqebic SeuerTdnen da
darbazSi misi portretiani
uzarmazari plakatic gamoufines... amdenad, kaiaalpi
Tavs lamis saxlSi grZnobda.
miT ufro, rogorc misi qomagTagan erTma, iqaurma qarTvelma gviTxra, deda naxevrad qarTveli hyolia. is pirvelad ramdenime wlis win yofila saqarTveloSi WabukTa
turnirze da maSin dedis faqtoris gamo cotaodeni qarTulic uswavlia.
medalosanTa am trios sasaxelod unda iTqvas, rom
aseT Zlier metoqeeban bolomde ibrZoles, far-xmali
ar dauyriaT da es is SemTxvevaa, roca guliani WidaobisTvis sakuTarma qomagma maT
wagebac apatia.
irakli

. 35. 2013

()

-80

2.16

,
.

,
.

1952 ,
.
28 52 .
,
:
, , , , , .
40 ,

30-. , ,
, ,

,
.
.



,
, 60
:
,
, ,
, !..

, .
,

1988 . -

ocdaxuTi weliwadia,

- .
.

..
.
naxevar saukueze metia
.
,
.
***
216 .
2 16 .
2 16.
2.16.
.
2.16
,
1956 .
2.16
, 1960-.
, , , ,
, 2
16 , ,
,
,
216 .

.

obert SavlayaZe
iubilaria.
misi me-80 wlisTavi
sagangebod aRiniSna
saqarTvelos erovnul
olimpiur komitetSi.
gamomsvlelebma gaixsenes
misi sasaxelo sportuli
warsuli, saidanac
umniSvnelovanesi,
raRa Tqma unda, misi
olimpiuri gamarjvebaa
romSi 1960 wels.
am kaSkaSa fonze iSviaTad
gvaxsendeba xolme misi
meore olimpiada,
romelic qarTuli, da ara
marto qarTuli, sportis
istoriis uaresad
saintereso furcelia.
swored tokios
olimpiadis peripetiebs
exeba paata nacvliSvilis
werili, romelsac
aq gTavazobT.
es gaxlavT fragmenti
misi wignidan `2.16~,
romelic
robert SavlayaZis
cxovrebis gzas asaxavs
da romelsac dasabeWdad
amzadebs sagamomcemlo
studia `petiti~

2.16 .

. 35. 2013

57


()


().


. .
,
, ,
. 2004
-
. , ,
, ,
.
,

,
, .
, 216-
! . , ,
.
,
2.16
.
?
2 17-, 1960 1
,

2.16
. , ,


.

, roca 2.16-iT robert SavlayaZe olimpiuri Cempioni gaxda.
,
,
,
. , ,
,
,
,
,
. , .

:
2.16.


,
, , , :

, -

.

, , ,
! ,
, . , , , ;
, ,
. , .
.
.
, ,
, , ,
,
. : 2.16 ...
.
.

, .

.
, ,
.
. -

.
58

. 35. 2013

.
,
. , .
, ,
, ,
, , ,
, , , : ,

... ! -


.
,
. . 42 , 28 29
,
,
.
,
, -

,
100
, .

:
,


...


.

, .

,
,
,
..
1962 221

.
.
,


.
,


.



,
.

. 35. 2013

59


.

,
1997
.

. ,
. ,
, ,
.
, ,
,
.
,
, .

.
l :
21 , 2.28.

,
.

.
.
, .
: -

.

. ,
!
. .
2.16 2.28 !
,


!
31 ,
.
, - , ,
-
.

2.28 100 ,

.
, , ,
,
,
.
, ,
, ,


.
,
W
.
,
, . ,
, ,
.
-

, . - , . ...
,
,

.
.
,
: ,
, .
: 2.17 ,
. 31 .


!

.


, . ,

:

,
.
.
.

2.15.
-
.
, , ( -

, .

60

. 35. 2013

,
2.29-)
.
. , .
,
. ,
.

, ,
.
,
.


.
,
, .




.
,
, .

.
, ,
, ,

. ,
, ,
.
, ...
, -

. ,


,
, ,
. ,

.
, ? ,
.

,
.
.
2 13. 2 17 .
...
.
,
.
-

, .
. 35. 2013

61

62

-
,
!..
.

,
!
.
. ,
.
. , .
.
. ,
. , ,
! ,
,
.

, -
... , -

...
,
, ...

, ,
.
.
.
21
:
, . ;

, . , , , . , , ,
14 .

2 .


, , - .
2.10- .

.
-
2.20 .
, ,
,
.

,

. , . , -

,
.
. , !
,
!
.
, 20 ,
,
. ,
. ,
. 2 20!
,
19-
.
,
.
...
.

. . , ,
,
,
,
.
...
. 2.06 . 20 29
. ,
.

,
,
.

2.20 .

. 35. 2013

2.00
, 2.03- ... . .
22
,
,
!


.

.
,
,



:
miaxlovdeba robert SavlayaZe da meubneba:
, ? es xom
mxolod 2.03-ia.
vdumvar.
2.03... imeorebs igi,
gesmis, 2.03! am simaRls
.

. im wuTebSi raRacnairad gamovSterdi. TiTqos gonebac damexSo, grZnobebic, kunTebi gamixevda...


2.03! kvlav CamZaxis SavlayaZe. ! amas
naxtomic ar sirdba. Sen marto imaze ifiqre, rom es mxolod da mxolod 2.03-ia da Tamasas TavisiT !

.
, , , ,
.
,
,
?!
? , .
2.03-!
!

? ,
2.03-. ? 2.03.
, ,
, ...
,
,


.
2.06 .
29 18
. .
, , -

. 35. 2013

63


.
... ...

64

, .

, 22
2.16
,
2.20 .
, . 18
2.03 .
2.03- -

, 2.03-. .
2.06-.
, , ,
2.09 .
,
, . , ,
:
, -
.
2.06- -14
,
-9-.
,


.
!
.

,
, .
. , . , - . ,
,

, ,
.
. , , , , . ,

,
.
, , ,
.
.
2.14
.
, , : ,
, ,

.

, 2.14- . .
.

. .
.

, .
,

:

.
. ,

,
.
:

. .
... !
,
, .
,
, -

. 35. 2013

.
, . .
. , :
, , ,
.
.
, ,
. :
- z
... :


! ? ... ,
... !..
15 . ?
, .
.
,
,
.
,
, ,

.
, ,

, .

, .
. 35. 2013

65

,
, , ,
.

,
2.16-.
,

-

,
,
,
!

66

. ,
,
a ,



2.16.
-45

.
.
, sg,
, .


,
. !..
2 18 !.. -

.
.

, , .
,
, ,
,
,
,
. .
.
, 2.18

, .
, 2.16- .
2.18 .
2.20- .
, . .
. ,
,
. ,
.

.
,
!
2.18- ,

2.16- , , !
2.16!

.

. 35. 2013

()

-65

, !

iWidave, levan!
iWidave, jer ar waaqcio!
eWidave ra, eWidave!!!
iWaWeba mayurebeli.
sportis sasaxleSi Tbilisis saerTaSoriso turniri
mimdinareobs. levan TediaSvili ukve saxelganTqmuli falavania olimpiuri TamaSebis
orgzis da msoflios xuTgzis
Cempionia. qarTvel mayurebels, rasakvirvelia, yvelaze
metad misi naxva undoda, yvela
mis gamosvlas elodeboda.
ai, gamovida kidec. saxeze
iseTi eSmakuri Rimili dasTamaSebs, TiTqos romeliRac
cxare kaxuri anekdoti axsendebao, metoqesac gaRimebulma
CamoarTva xeli, uecrad fexebSi Seuvarda, aswia da sanam
is azrze movidoda, beWebze
dado! atyda erTi ambavi, aRtacebuli mayureblis Rriancelisa da yiJinisagan kinaRam
sportis sasaxlis saxuravi Camoiqca.
igive xdeba meore da mesame
wreSic levani sul ramdenime wamSi amTavrebs Sexvedrebs,
arada mayurebels misi Widaobis naxva swyuria, amisaTvis
zogi raionebidanac ki Camosula, gansakuTrebiT bevrni sagarejoelebi arian.
iWidave ra, levan, iWidave!
iWidave, Se oxero, Sena!
gahkivis levanas karis mezobeli kruxis biWi~.
levani ki meoTxe wreSic
isev isev gaRimebuli gamodis
xaliCaze, isev elviseburi siswrafiT amTavrebs Sexvedras
da msaji-informatoric iseTive sazeimo xmiT acxadebs:

oTx wamSi gaimarjva


sportis damsaxurebulma ostatma levan TediaSvilma!
mayurebeli ukmayofiloa
TediaSvilis Widaobis naxva
undoda, magram kovzi nacarSi
Cauvarda.
es ra qna, kaco?! ukvirT Widaobis Zvel, gamocdil qomagebs.

es vina yofila, e?! ikriWebian qalaqeli biWebi.


maica, Camovides iqa!
imuqreba
saxemomruSxuli
kruxis biWi~.
da marTlac, imave RamiT,
roca sofelSi Casuli levani
gaSlil sufras miujda da qitesamac Rvinis sveli xelada
Semodga magidaze, kruxis biWma~ kari SemoaRo, oTaxSi Semovida, skami gamoswia, dajda da
gamarjvebul falavans pirgamexebuli miaCerda.
ra iyo, ranairad miyureb? hkiTxa levanma.
raTa xar, biWo, Sena egeTi peitari, ha?
ra peitari?!
ma ra iyo, ro erTi Widaoba ar gvaCvene xalxsa!
rogor ar gaCveneT.
e, maimuni xar da aba, ra
unda gelaparako, ganze gaixeda kruxis biWma~.
maixede, aqeT maixede!
ho, ra iyo.
ramdeni gadaixade bileTSi?
maneTi, ra unda gadamexada
meti ara?
meti raT unda gadamexada, rogorc sxvam, ise meca.
mere, rac gadaixade, genacvale, mec swored imisi viWidave. ara, biWo da Seni maneTis gulisTvin jigars gaviclidi!
***
erTxel levan TediaSvils vkiTxe, mainc ra iyo, ratom gaxdi moWidave-meTqi.
imitom, rom qaTmis xorci
miyvardao.
gamikvirda, qaTmis xorci
ra SuaSia-meTqi?!
getyvio: dedaCemi qaTams
marto maSin dagvakvlevinebda,
stumari rom mogvividoda,
magram im qaTmisa me marto erTi barkali mxvdeboda, ha, ha,
erTi barkali da erTic
frTisZiri, arada Zalian miy-

15. 03. 1948, .


(82, 90,
100 ). 1972

.
:

(1971, 73, 74, 75),
(1973).

(1978),
(1973),

(1974, 76, 78),
V
(1971),
(1973, 74), (1969,
80) (1977) ,

,


( 82
90 ,
100 ).

(1973).


(1971, 73, 74),
XX

( ).

. ,
II ,

.

. 35. 2013

67

varda, vgiJdebodi qaTmis xorcze. erTxel, raionis mozard


moWidaveTa nakrebSi amiyvanes.
Sekrebaze varT. sadilis dro
rom movida, Segviyvanes sasadiloSi da win naxevari Semwvari qaTami damides. moridebiT
vikiTxe bodiSi, magram, esa
su Cemia-meTqi? Senia, ma visiao! ai, swored maSina vTqvi
gulSi: morCa, Tqven me aqedan
veRar gamagdebT-meTqi!~
modi da daijere. rasac es
ar ityvis, is gagikvirdes!
sinamdvileSi, qaTmis xorci arafer SuaSia. saqme is
aris, rom sagarejoSi uxsovari droidan uyvarT qarTuli
Widaoba. mTels qarTl-kaxeTSi da iqac, tradiciulad, Sejibrebebi yvela saero da saeklesio dResaswaulebebze
imarTeboda adre gazafxulidan dawyebuli gvian Semodgomamde, yvelgan, sadac ki naxerxmoyrili saWidao egulebodaT, uamravi xalxi ikribeboda, ukravda zurna da doli,
wreSi datrialebuli biWebi

muqariT iqnevdnen ifnis saxreebs, mozRvavebul xalxs


ukan axevinebdnen. saWidao
wreSi jer balRebi gamohyavdaT, mere mozrdili ymawvilebi, bolos ki daRvinebuli falavnebi.
levan TediaSvilis warmatebis mizezic balRobaSi naswavli qarTuli Widaobaa, romelsac igi deda Widaobas~
eZaxis.
pirvelad mas sagarejoelma mwvrTnelma valerian mekokiSvilma miaqcia yuradReba,
14 wlis biWi Widaobis seqciaSi
Cawera da ramdenime fandi aswavla. 1966 wels levanma sportsazogadoeba
ganTiadis~
pirvelobaSi gaimarjva, mere
saqarTvelos Cempioni gaxda
qarTul, Tavisufal Widaobasa da samboSi.
***
yvelaferi ki win iyo. levani miunxenis olimpiuri TamaSebisTvis emzadeboda.
sanam miunxenis XX olimpiur TamaSebze giambobdeT, erT
gviandel ambavs gavixseneb:
1987 welia, giorgi Sengelaia
mxatvrul films, xareba da
gogias~ iRebs. mTavar rolebze omar fxakaZe da levan TediaSvili hyavs miwveuli, maT
Soris, mec xarebas Zmas vTamaSob. arc me var msaxobi, arc
eseni, magram vcdilobT da giorgis daxmarebiT raRacnairad Tavs varTmevT. me da
omars ufro gviWirs, levani
ki ise grZnobs Tavs, rogorc
Tevzi wyalSi. is rom ar iyos,
naRdad ufro gagviWirdeboda, magram misi xumroba da sicili Zalas gvmatebs. rom ar
icnobde, namdvili artisti
gegoneba, ise iqceva, TiTqos
Wipi hqondes am saqmeSi moWrili. axlac Camesmis misi lazaTiani SeZaxili: puri aRara
vWamoT, mamaZali?!~
avalT sagarejos tyeSi, sadac yaCaRebis TavSesafaria
mowyobili: cecxli anTia, jaW-

vze yuriani qvabi hkidia, iqve


gaberili tikia miyudebuli,
erTi sityviT, ukeTes saqeifo
adgils kaci ver inatrebs. levani miixedavs, moixedavs, dafiqrebuli kefas moiqeqavs da
damdgmel reJisors ekiTxeba:
exla ramden xanSi unda
daiwyo gadaReba?
ai, mivlagdebiT, movlagdebiT da... ra iyo?
araferi, me erTi saaTiT
unda gavvarde, kantoris gasaRebi gamomyolia (levani im
dros kakabeTis kolmeurneobis Tavmjdomared muSaobda).
ha, levan, icode exla, ar
daikargo!
ara, kaco, ras ambob, Tu
ginda, ai, es gamomayole. Cemze aniSnebs.
midi, ra SataiZe, gayevi
da droze amodiT.
TeTr nivaSi~ vsxdebiT da
qvemoT mivjayjayebT.
saeWvod gamxiarulebuli
levani icinis, cqmutavs, adgilze ver isvenebs, naadrevad
gamelotebul mZRols mxarze
uSvelebel tors gadasdebs da
anjRrevs:
qoCor, Se Zvelo!
CavdivarT kakabeTSi, iq dabarebulebiviT
mivadgebiT
erT saxls da manqanidan gadavdivarT.
vano!
saxlidan CamiCumi ar ismis,
iseTi droa, etyoba, yvelani
venaxSi arian gakrefilebi.
levani kutikars aRebs da
SevdivarT. erTi xrioki ezoa,
Robis ZirSi fiCxia miyrili, sanexveze qaTmebi iqeqebian, saidanRac ybaSavi ZaRli gamoZvreba da, raki levans icnobs,
elaquceba, fexebSi ugordeba.
gavivliT ezos, bostans da gomurs mivadgebiT. lastebiT SemoRobil bakSi eqvsi Tu Svidi
batkani mihxutebia erTmaneTs.
levani me miyurebs:
aba, romeli waviyvanoT?
saqmis mcodne kacis ieriT
vaTvaliereb batknebs, yvelaze mozrdils varCev.

.
68

. 35. 2013

levani ubis jibidan bloknotsa da kalams iRebs, raRacas dawers, qaRalds amoxevs
da lastis manaze Camoagebs,
mere zemodanve gadaswvdeba da
batkans ukana fexiT daiTrevs.
qaRaldze ori sityva weria: levanam waviyvane!~
ybaSavi ZaRli gakvirvebuli TvalebiT gviyurebs, xan me
Semomxedavs, xanac levans, magram xmas rodi iRebs, odnav,
sul odnav aqnevs kuds.
gamovdivarT da batkans
manqanaSi vsvamT.
cota xanSi vSoulobT
yvels, kitrs, pamidors, dedas purebs~ da Rvinosac.
Cveni damdgmeli operatori leri maCaiZe Coban-yaurmis~ didostatia, dakvla-gatyavebac gvarianad exerxeba. gadaReba rom dasruldeba, SemovusxdebiT sufras da sagarejos daburul tyeebSi SuaRamemde ismis Cveni simRera da
mauzerebis baTqa-buTqi
***
1972 wlis agvisto. miunxenis XX olimpiuri TamaSebi.
mesegelendes~
sportuli
kompleqsis erT-erT darbazSi
Tavisufali stilis moWidaveebi asparezoben.
pirvel dRes mniSvnelovani
araferi momxdara, levan TediaSvili iolad gausworda senegalel alun diops, Tavidanve
mkvircxlad Seutia, magram senegaleli wminda wagebisagan xan
gongma ixsna, xanac xaliCidan
gaqcevam. levani qulas qulaze
iRebda da roca mis sasargeblod 17:1 iyo, droc amoiwura.
misi momdevno metoqe monRoli tumur artagi ufro gamocdili mebrZoli gamodga,
magram levans arc misi damarcxeba gasWirvebia. ori wris
Semdeg qarTvel falavans 1,5
sajarimo qula daugrovda, mis
mTavar metoqeebs: germanel
Stotmaisters (gdr), amerikel
jon petersons, Sved elngrensa
da ruminel iorgas ki TiTo.

mesame wreSi TediaSvili


kurt elngrens Sexvda. levanma
mowinaaRmdeges amosunTqvis
saSualeba ar misca, aTjer mainc gadaiyvana CoqbjenSi, orjer xidurzec ki hyavda, magram Svedi orivejer raRac saswaulis ZaliT gadaurCa wminda
wagebas. bolos, roca angariSi
23:0 iyo, levanma metoqe brunze daiWira, wamoiRo da xaliCas ise uxerxulad daenarcxa,
rom Sveds cxviridan sisxli
waskda da msajTa kolegiam asparezobidan moxsna.
morigi gamarjvebebi moipoves iorgam da petersonma.
swored am ukanasknels Sexvda
TediaSvili meoTxe wreSi. levanma amerikeli pirvelive wamebze gadaiyvana CoqbjenSi, mere ramdenjerme kidev aarTva
qula da bolos xidzec daayena, magram petersoni gongma
ixsna. meore da mesame periodSi aRaraferi Secvlila da
qarTvelma falavanma amerikels qulebiT ajoba.
mexuTe wreSi levanma peter
noimaieri (gfr) daamarcxa.
dadga asparezobis bolo
dRe 31 agvisto. moWidaveebi
ase dawyvildnen: Stotmaisteri-petersoni, iorga-TediaSvili. sajarimo qulebis mixedviT, pirveli wyvilidan, Sansi

mxolod germanels hqonda


gamarjvebis SemTxvevaSi igi
finalSi gadioda, magram damarcxda da finalur asparezobas amerikelTan erTad
isic gamoeTiSa.
axla levans frec hyofnida, magram metoqes Tavidanve
Seutia, meoce wamze CoqbjenSi
gadaiyvana da sul male erTi
qula kidev aarTva. meore periodSi, roca levanma kidev
erTi qula aiRo, iorga gadamwyvet ieriSze gadavida. qarTveli falavani Tavs kargad
icavda, man damatebiT ori qula kidev moipova da es upiratesoba Sexvedris bolomde SeinarCuna.
or seqtembers gazeT komunistSi~ aseTi cnoba gamoqveynda: Tbiliseli levan TediaSvili meeqvse olimpiur
dRes, diliT, XX olimpiadis
Cempioni gaxda Tavisufal WidaobaSi. Tbilisis universitetis 23 wlis studenti, momavali iuristi TediaSvili ukve
iyo msoflios Cempioni da
wels mas mxolod erTi amocana
hqonda moepovebina umTavresi sportuli gamarjveba. es
jildo kargi saCuqari iqneba
levanis qorwilze, romelic
misi olimpiadidan dabrunebis
Semdeg gaimarTeba~.

.
. 35. 2013

69


,

().


().

70

miunxenidan dabrunebul
levans sagarejoelebma Sexvedra mouwyves, aqes da adides, mravali xotba Seasxes, qitesam ki marto erTi ram uTxra: Sen amaT yuri ar ugdo,

veran, gaige? raca xar, ega xar,


morCa, marTla didi vinme ki ar
gegonos Seni Tavi~.
imave wlis 25 noembers gazeT leloSi~ aseTi cnoba gamoqveynda: dRes, saxelganTqmul falavan levan TediaSvils qorwili aqvs sagarejoSi. guliTadad vusurvebT levansa da mis momaval meuRles
Tbilisis samedicino institutis student nana mWedliSvils myari, megobruli ojaxis
Seqmnas da gabednierebis dRes
vulocavT~.
nanam da levanma marTlac
samagaliTo ojaxi Seqmnes, male ori vaJic eyolaT vaxo
da beso.
***
roca giorgi Sengelaiam
xareba jibutze da gogia kenkiSvilze mxatvruli filmis
gadaReba gadawyvita, bevri ar

ufiqria es rolebi omar


fxakaZesa da levan TediaSvils SesTavaza
aq ar SeiZleba oriod sityva omarzec ar vTqvaT: igi daibada quTaisSi, sadac saerTod ar arsebobda velosportis tradiciebi, ufro metic
iq velotrekic ki ar iyo, magram 1965 wels fxakaZem espaneTis qalaq san-sebastianSi erTmaneTis miyolebiT daamarcxa velosportis grandebi
moreloni da turini da msoflio Cempionoba moipova.
giorgi Sengelaias Tavisi
angariSebi hqonda. igi films
iRebda cnobil vaJkacebze,
tyeSi gasul biWebze, romlebic
realurad cxovrobdnen meoce
saukunis dasawyisis kaxeTSi.
reJisors undoda es personaJebi fizikurad Zlier, warmosadeg pirovnebebs ganesaxierebinaT da misi arCevanic swored
amitom SeCerda TediaSvilsa da
fxakaZeze, magram maT qva aagdes
da Tavi SeuSvires.
raki verc erTi ver daiTanxma, Sengelaiam daxmarebisTvis partiis centraluri komitetis maSindel pirvel mdivans mimarTa. jumber patiaSvilma levani da omari TavisTan daibara. ar vici, ra uTxra
maT amxanagma jumberma~, magram faqtia, rom studiis samxatvro sabWom fxakaZe da TediaSvili meore dResve mTavar
rolebze daamtkica.
gurjaanis sastumroSi levani, omar fxakaZe da me erT
nomerSi vcxovrobdiT. saRamoobiT xan vin SemogvakiTxavda da xanac vin, gvianobamde
ver viZinebdiT. levani Tavis
Tavgadasavlebs gviyveboda da
siciliT gvxocavda. es ambavic
maSin gviambo:
1977 wels TeiranSi gaimarTa saerTaSoriso turniri Sah
ariameris Tasze. Teiranis axladaSenebuli sportis sasaxlis tribunebze nemsi ar Cavardeboda. finalur Sexvedrebs
iranis Sahic daeswro. levanma

. 35. 2013

iraneli jafari 20 wamSi waaqcia, egvipteli xodabala 25


wamSi, bulgareli Cernagovi
2 wuTSi, poloneli tomasi 10
wamSi da finalSi iranel suleimans unda Sexvedroda.
fi na lam de er Ti sa a Tia
darCenili, magram ukve sportis sasaxleSi var, Cvens moWidaveebs vbalelSikob~. Cveni
mTavari mwvrTneli iura Saxmuradovi moSorebiT zis, raRac ar momwons Semomxedavs, gaiRimebs, kide Semomxedavs, kide gaiRimebs. mivedi
da gverdiT mivujeqi, ra arimeTqi?
araferio.
ma ra gacinebs, Se Cemis verano-meTqi!
isev iRimeba, miyurebs,
giTxrao?
miTxari-meTqi.
weRan aq erT iranelTan Semaxvedres, eg Seni suleimani,
Turme Sahis naTesavi yofila,
Zalian undaT, ro gaimarjvos
oRondac levana dawves da
didZal fuls mivcemTo.
mainc, ramdensa-meTqi?
50 000 dolarsao.
avutydi modi ra, im kacs
me Semaxvedre-meTqi!
wadi, daikargeo, raRaca unda icigno da gaxdes Sario.
erTi sityviT, uari mtkica,
magram gavixedoT da is kaci
TviTon ar momadga?! Savwvera, Savkeisiani iranelia, Tan
viRac meore axlavs, rogorc
aRmoCnda, Tarjimani. gamiyvanes ganze da metutunebian: ra
ginda, levan, orgzis olimpiuri Cempioni xar, xuTgzis
msofliosi, es oxeri turniri
ra gagixda, aiRe fuli (keiss
maCeCeben) da daweqio.
Sevikari Subli: ramdeniameTqi?
ormocdaaTiaTasi amerikuli dolariao.
cotaa-meTqi.
ma ramdeni gindao?
oTxmociaTass kapiki ar
moakldeba-meTqi!
exlaveo, da gacvivdnen.

ra vqna, gamixda marTla Sari-xaTabala, imaT ro is fuli


moitanon, uari rogorRa vuTxra? wavedi da davimale tualetSi, cxviri aRar gamomiyvia
gareT, radioTi ro gamomacxades, maSinRa gamovvardi da leibisken sirbiliT gavwie. momdevs is sawyali iraneli, mawvdis keiss, raRacas mexveweba,
magram aba, gviania ukve daviwyeT Widaoba. es suleimani
didi veraferi Svili gamodga.
davuwye Rlabuci, ise veTamaSebi, rogorc kata Tagvs. is
erTTavad xaliCis gareT miiwevs, magram me ar vuSveb, erTi
sityviT, sul Tav-beds vawyavlineb. bolos, aviyvane da davawyvite leibze iseTi vaya~
davaZaxebine, kedlebma sul
zanzari daiwyes. Camovarda imxela darbazSi samariseburi
siCume. gavixede Saxis loJisken, gamtknarebuli zis. avdeqi

da fexburTeli ro gols gaitans da uxams Jests gaakeTebs,


am Saxs egre ar gavukeTe?! gagiJda xalxi, aiSala mayurebeli da qvemoT wamovida, policia veRarafers awyobs, gaveSebul xalxs veRar akavebs. kidev kargi gamocvivdnen es Cveni rusebi Saxmuradovis TamadobiT, alyaSi momaqcies da
egre gamiyvanes samSvidobos,
Torem cocxlad SemWamdnen.
ra Tqma unda, bevri sayveduri
miviRe, magram me mainc Zalian
kmayofili viyavi rac mag Sahebs saqarTvelosTvis saqme
uqniaT, xo erTbaSad amoviyare
yvelas javri-meTqi~.
***

moWidaveTa 1973 wlis msoflio pirvelobas iranis dedaqalaqi maspinZlobda. levanma TeiranSi, faraxis~ stadionis xaliCaze iseTi ambavi
Caidina, rom qveyana aalaparaka: jer iyo da yvela metoqe
daamarcxa, finalSi am wonaSi
olimpiur Cempions ben petersons mougo da msoflio Cempionis tituls meored daeufla, mere ki... mere moxda is, rom
sambistTa nakrebis wevri gena-


:


.

.
. 35. 2013

71

di ruxliadevi avad gaxda.


mwvrTnelebi sagonebelSi Cacvivdnen. sambistebisTvis es
pirveli msoflio Cempionati
iyo, Tanac, mogexsenebaT, sambo rusebis gamogonili Widaobaa da, cxadia, ueWveli mogeba
undodaT.

sabWoTa delegaciis xelmZRvanelma arkadi lencma vaxtang balavaZe ganze gaixmo da


hkiTxa: marTalia, rom levan
TediaSvili Wabukobisas sambosac Widaobdao?
Widaobda da egreo? 1966
wels saqarTvelos Cempionoba
moipova da sakavSiro pirvelobis prizioric gaxdao!
eg ari da Cveni saqmeo, gaixara lencma, modi, ruxliadevis nacvlad levani vaWidaoTo!
ki batonoo, vaxtangma,
oRond levansac hkiTxeTo.
levani TanagundelebTan
erTad ekve Cemodanze ijda~,
arxeinad iyo, im CemodanSi
msoflio Cempionis oqros medali edo, jibeSi ki TviTmfrinavis bileTi.
miadgnen axla mas:
xval unda iWidavoo!
sadao?! gaukvirda levans.
`faraxis~ stadionzeo.
ras ambobT, kaco, aki viWidaveo?!

kidev unda iWidavoo.


ra iyo, xo ar gaaprotesteso?
arao, axla sambo unda iWidavo, kaci avad gagvixda Sens
wonaSio
mere sambosi me ra vicio?
qarTuli xo ici da samboc
eg ario! sityva Caagdo vaxtangma.
kargi, rac ari, ario! gaicina levanma.
mere aRiara: egre iolad
ar unda davTanxmebuliyavi,
RamiT Tvali ver movxuWe, ramdeni xania sambo aRar meWidava,
aRarc wesebi maxsovda kargad
da arc mtkivneuli fandebis
kontrileTebi. Sevfiqriandi
emand xeli aravin momtexosmeTqi, magram raRas vizamdi,
sityva sityvaa. ro aRar dameZina, geno giorgaZe gavaRviZe, muxaCi~ msubuqi wonis
sambisti, ade, bijo, mtkivneulis kontrileTebi maswavlemeTqi. romeli saaTiao? jer
oria-meTqi. iman safeTqelTan
saCvenebli TiTi daitriala

...

.

72

. 35. 2013

kaco, msoflio Cempionatze


gadixar da Widaobas exla
swavlobo?!
ade, veran, ade-meTqi! da
gavediT darbazSi. dilis xuT
saaTamde vivarjiSeT~.
sambistebi saSinlad Relavdnen, daZabulebi Widaobdnen, yoveli qulis dakargvas
tragediad miiCnevdnen da levani rom ara, saSviliSvilod
Caflavdebodnen. is gauTaveblad lazRandarobda, biWebs
anekdotebs uyveboda, acinebda, amxiarulebda da amiT daZabulobasac TandaTanobiT
uxsnida. sxvaTa Soris, geno giorgaZe maSin msoflios Cempioni gaxda.
erT-erT SexvedraSi levanma amerikeli metoqe ileTze daiWira, SeboWa da msajis
sastvens daeloda. 20 wami unda hyoloda SeboWili, magram
levanis xasiaTis kacisTvis es
20 wami mTeli saukune iyo
dro rom ramenairad gaeyvana:
jer Tavis sekundants Caukra
Tvali, mere amerikelisas da
bolos vaxtang balavaZesac
gauRima eSmakurad. amis Semxedvare mayureblebma xarxari
morTes da sanam is Sexvedra ar
damTavrda, muclebi sul xeliT eWiraT.
gasaxdelSi vaxtangma mowafe mkacrad datuqsa: ra dros
cignobaa, biWo, medali gvWirdebao!
levanma
bolomde
icigna~, magram oqros medali
mainc Camoikida gulze.
ase gaxda levan TediaSvili erTbaSad orgzis msoflios Cempioni.
am cota xnis winaT, roca
TeiranSi myofi levani imamali
habibis Sexvda, msoflioSi saxelganTqmuli iraneli falavani gadaexvia da mxarze eambora. habibi iranelebisTvis
cocxali legendaa da misma
aseTma saqcielma iq myofni,
cota ar iyos, gaakvirva da daabnia kidec. maT gasagonad ki
habibim aseTi ram Tqva: 1973
wels levanma daamtkica, rom
Tavisufali Widaoba yvela
sxva saxis Widaobaze maRla
dgas. darwmunebuli var, maSin
TediaSvils klasikosebTanac
rom easpareza, iqac Cempioni
gaxdebodao.
`kruxis biWsac~ egre egona
sagarejoSi Casul levans
didi sayveduri uTxra, ra iyo,

biWo, barem klasikurSic geWidava da mesame oqroc ageRoo!


***
`puri ara vWamoT, mamaZali?!~ es sityvebi axlac Camesmis yurSi.
`xareba da gogias~ kaxeTSi
viRebdiT, kaxelebs ki Zalian
uyvarT giorgi Sengelaia, romelsac Cveni natos biWs~ eZaxian da sul TvalebSi Sescicineben. ra Tqma unda, uyvarT
le van Te di aS vi lic, ami tom
keTili maspinZeli ar gveleoda, gadasaReb moedanze dilidanve idga ramdenime seriozuli saxis kaci da moTminebiT elodeboda, rodis movrCebodiT saqmes, rom sufraze waveyvaneT. sufra ki... mogexsenebaT kaxuri sufra Tavisi mrgvlad moxarSuli dedlebiTa da niorTavaTi, TuSuri yveliTa da walamze Semwvari CalaRajiT, yaurmiTa da
Wreli burvakis xaSlamiT da,
rac mTa va ria, qar vis fe ri
rqawiTeliT~, romelsac zogi mirons~ eZaxis, zogi zedaSes~ da zogic bulbulis
cremls~.
erT dResac mogvadga ramdenime kaci sufra gaSlilia
da gelodebiTo.

am erT epizidsac gadaviRebT da genacvaloT Cemi Tavio! upasuxa giorgim.


dadgnen da dagviwyes lodini.
epizodi aseTia: xareba da
gogia Tavisi biWebiT cixes daecemian, xarebas Zma, simona jibuti unda gaaTavisuflon. simonas me vTamaSob. ai, Semoglijes saknis kari da gamomiyvanes
cixis ezoSi, sadac iseTi srola da baTqa-buTqia gaCaRebuli, deda Svils ar iyvans. sanam
iqidanac gamiyvanen, brma tyvia
mxvdeba da sasikvdilod viWrebi. omari mxrebSi xels mavlebs
da galavnisken mimaTrevs. me
vwevar, mkvdars vTamaSob. am
dros kadrSi Semorbis mauzermomarjvebuli levan TediaSvili da yviris: droze, biWo,
droze, gacivda xaSlama!~
ra Tqma unda, yvelas sicili wagvskda, maT Soris mec
da is dubli gagvifuWda.
***
aziis, afrikisa da laTinuri amerikis qveynebis fetivalze, romelic taSkentSi gaimarTa, giorgi Sengelaias
filmSi mamakacis rolis saukeTeso SesrulebisaTvis levan TediaSvils oqros arCa~

.
. 35. 2013

73

gadasces. vici, rom levans es


prizi olimpiuri da msoflio
Cempionis oqros medlebze
naklebad ar eamayeba.
***
amerikeli falavani, miunxenis olimpiadis vercxlis
priziori jon petersoni monrealSi guldamSvidebuli Cavida rogorc iqna Tavidan
moiSora levan TediaSvili,
romelmac mTeli cxovreba ga-

umwara, msoflios yvela Cempionati mougo, miunxenSi ki oqros medali zed cxvirwin aacala. axla es legendaruli tedi~, rogorc TediaSvils ucxoeli Jarnalistebi eZaxdnen,
ukve sxva woniT kategoriaSi
Widaobda.
samagierod, misi ufrosi
Zma, miunxenis olimpiuri TamaSebis Cempioni ben petersoni
iyo Sefiqrianebuli levani
xom axla swored mis wonaSi gamodioda.
Zmeb petersonebTan TediaSvils Zveli nacnob-megobroba akavSirebda.
levanma es ambavic sagarejos sastumroSi miambo:
`er Txel jon pe ter so ni
Tbilisis saerTaSoriso turnirze Camovida. amerikelTa
gundi sastumro TbilisSi~
daabinaves. mindoda iseTi pativi meca, rom mTeli cxovreba da max sov re bo da, ami tom
Sejibrebis wina dRes manqaniT gavuare da kaxeTSi waviyvane.
CavediT, Cvenebs Zalian gauxardaT.
sanam dedaCemi sufras gaawyobda, mamaCemma qitesam maranSi Segviyvana, aiRo kedelze miyudebuli Toxi, miadga
erTi qvevris pirs, miwa gadaacala da gamoaCina qvis sarqveli. miayuda Toxi isev kedelze, aiRo axla sufTa Cvari, CaiCoqa da sarqveli gulmodgined gadawminda.
petersoni Tvals interesiT adevnebda, SekiTxvebs ar
iZleoda, idga da elodeboda,
ra moxdeboda bolos.
qitesa daswvda, sarqveli
aitaca da miwis grovaze gulaRma miawvina.

jons xeli movkide da axlos miviyvane.


gadaacala mamaCemma qvevris pirs safeni da gamoCnda
Rvinis muqi, laplapa zedapiri. uceb is zedapiri aSxivlda,
amoyara zemoT winwklebi da
amoCqrolda Rvinis saamo surnelic, moedo mTels marans.
mamaCemi dergze Semodgmul Wiqas gadaswvda, qvevrSi
CauSva, gaavso da qarvisfer
siTxes Ria karidan Semosul
Suqze gahxeda, mere miido
tuCze, nela, dagemovnebiT dalia da Tvalebi kmayofilebiT
gaubrwyinda.
Semovida dedaCemi, xonCiT
puri, yveli, nivris mwnili da
Wiqebi Semoitana, magram ar vici, ra momivida, avixire ginda Tu ara, amerikulad unda
davlioT-meTqi!
amerikuli daleva rogoriRaao? gaukvirda mamaCems.
damacade, damacade-meTqi!
aviRe Rvinis Camosasxmeli
rezinis grZeli Slangi, gavWeri Suaze, erTi stumars miveci,
meore qvevrSi CavuSvi da daviwye wrupva, viTom kokteilia!
raRas izamda, jonmac mombaZa. vsvamT egre.
mamaCemma gviyura, gviyura,
mere Caiqnia xeli da marnidan
gavida.
karga blomad rom CavylurweT, pitersons mereRa
gaaxsenda:
e-e, rasa vSvrebiTo, xval
xo Sejibreba gvaqvso!
me vuTxari, kaco, ra ginda, erTmaneTs ara vxvdebiTmeTqi? erTnairad davlioT da
xvalac zustad erTnairad
viqnebiT-meTqi!
erTi sityviT, karga magra
gamovibruJeT.
wamosvlisas mamaCems ramdenime boca Rvino gamovarTvi
da wamovediT.
pitersoni sastumroSi miviyvane, Zlivs avitane meore sarTulze da Cavawvine loginSi.
diliT mivedi. wevs isev
vera dgeba. Tavi pisaxociT ga-

.
74

. 35. 2013

ukravs. iseT dReSia, xmasac ki


ver iRebs, zmuis marto.
Cavedi, amovitane is bocebi, Rvino abazanaSi Cavusxi da
vuTxari ade, veran, paxmeliaze unda gamogiyvano-meTqi!
rogorao?
rogor da RvinoSi unda Cawve, Cvena, qarTvelebi egre gamovdivarT paxmeliaze-meTqi.
raRas izamda, Cawva. etyoba
Rvinis sunma imoqmeda erT
aT wuTSi ise gamoCitda, ityodi, wuxel wveTic ar dauleviao. gagiJebuli iyo Tqven ra
xalxi yofilxarT, es ra kargi
rame gcodniaTo!
jonis ufrosi Zma beni
monrealis olimpiadaze amerikelebis umTavresi koziri
iyo, maTi axali mwvrTneli, miunxenis olimpiadis Cempioni
dan geiblic swored am ori
Zmis imedze iyo. umcrosma gaumarTla, ufrosma ki...
finaluri Sexvedra 31 ivliss, gvian RamiT gaimarTa.
sjobs, TviTon levans movusminoT:
`amerikelebi monrealSi
Tavs maspinZlebad grZnobdnen
kanada da amerika ram gayo.
vicodi, rom msajebic aseve
fiqrobdnen, amitom yvelanairad ecdebodnen es Sexvedra
petersonis sasargeblod damTavrebuliyo. finalis win
scenari Sevadgine unda damemtkicebina, rom beni msajebis dauxmarebladac SesZlebda Cems damarcxebas. amitom,
Tavidanve, rogorc ki mowinaaRmdege CoqbjenSi gadaviyvane
da erTi qula avarTvi, aRar
miaqtiuria videqi CemTvis
da bens marcxena xeliT Subls
vuzeldi. es ise aRizianebda,
rogorc xars wiTeli mosasxami. is mTeli mondomebiT cdilobda eWidava, me ki ar vWidaobdi, amitom msajebma gafrTxileba momces da angariSi
gaTanabrda 1:1. iZulebuli
gavxdi cota xel-fexi gametokebina fexebSi Sevuvardi da
erTi qula kidev avarTvi, mag-

ram, Cemi scenaris mixedviT


yvelani unda damerwmunebina,
rom petersons Cemi damarcxeba iolad SeeZlo, amitom ukan
davixie, CoqbjenSi gadavedi
da kidev erTi qula vaCuqe.
pirveli periodi fred damTavrda 2:2.
benis sekundanti joni iyo.
mas ukve moeswro olimpiuri
oqros medlis aReba da axla
ufros Zmas agulianebda
Sesvenebaze masaJs ukeTebda
da Tan raRacas yviroda, aRgznebuli muStebs iqnevda. me
Cvenebisken gavapare Tvali, Za-

lian SeSfoTebulebi Candnen


da gunebaSi gamecina, maT xom
Cemi saidumlo scenaris Sesaxeb araferi icodnen.
meore periodSi egreve qula aviRe da bens kidev erTi qula davuTme. angariSi kvlav gaTanabrda. me isev dros vWimavdi, vpasiurobdi, magram msajebi gafrTxilebas aRar maZlevdnen, cdilobdnen yvelasTvis
eCvenebinaT, rogori obieqturebi da miukerZoeblebi iyvnen.
amerikeli gulSematkivrebis Rrianceli iqaurobas iklebda maTi kerpi axlos iyo






(1996 .)
(1997 .).

. 35. 2013

75

denti werda: tedi Tanamedrove sportsmenis namdvili


etalonia. igi yvelaze didia
msoflioSi, yvelaze Zlieri
da srulyofili. amitomac
aRiares monrealis olimpiuri
turniris saukeTeso moWidaved. tedis varskvlavi naTlad
kaSkaSebs da zRapruli simaRlidan dahyurebs sarbiels.
igi albaT kidev didxans ikaSkaSebs, radgan tedi bedis nebieria~.




()

-
.

76

mizanTan, amaSi eWvi ukve aRaravis epareboda. mexuTe wuTze isev TiTo qula aviReT, angariSi kvlav Tanabari iyo_
4:4. Tvali tablosken gavapare
meore periodis damTavrebas 37 wami aklda. bens sarma
gamovde, CoqbjenSi gadaviyvane da ori qula avarTvi 6:4.
Sesvenebaze Cems masaJits
gaveqilike eh, mecodeba es

sawyali, waugia da ver gaugia,


arada, ra kargi biWia-meTqi!
me sa me pe ri od Si pi ter sons yvela wesiTa da kanoniT
daS ve bu li ile Te biT ki dev
xuTi qula avarTvi, Tavad qula davTme _ 11:5. gaognebuli
msajebic veRaraferSi momedavnen.
am Sexvedris Semdeg gazeT
monreal staris~ korespon-

***
1993 wlis seqtemberi. soxumSi namdvili jojoxeTi
trialebs. mterma Tbilisidan
Camosuli tu-154 aafeTqa. daiRupa TviTmfrinavis 80 mgzavri. aeroporti meore dResac
ibombeba.
meore dRes, 23 seqtembers,
im saSinel kononadas erTaderTi adamiani emsxverpla
levanis ufrosi vaJi vaxtang
TediaSvili.
bedis nebieri tedi~ arc
iseTi bednieri yofila, rogorc kanadel Jurnalists
egona.
magram levani verc aman gatexa, vera, ver gatexa.
igi axla mxolod nanaze
fiqrobda, nanaze da besoze.
levanis meuRles, nana
mWedliSvils ufalma saswaulmoqmedi madli mohfina
xelovnebis saocari niWiT daajildova da amiT gardauval
daRupvas gadaarCina.
qalbatoni nana faifuris
yvavilebs Zerwavs.
dgaxar mis gamofenaze,
Sehyureb am unatifes qmnilebebs da geCveneba, rom yvela
namuSevars erTaderTi saxeli
aqvs Svilis saflavze misatani yvavilebi~, Tumca aq imdeni yvavilia, yvelas eyofa,
afxazeTSi daRupul yvela meomris saflavs eyofa.

(
)

. 35. 2013

()

-75

()

1938 4
.
.

.
(1964),
(1965, 66, 67)
(1963) .


(1969-1973),


(1973-1984),

(1984-1986),


(1986-1996)
(1996-2000),


(1996-2004)

(2004 ).
,

,

II ,
.

,
neba momeciT olimpiuri
moZraobis saxeliT keTili
survilebi gadmogceT Tqvens
75 wlis saiubileo TariRTan
dakavSirebiT .
cnobilia, rom Tqveni
cxovrebis aTwleulebi
miuZRveniT sports, rogorc
sportsmenma da sportulma
moRvawem. xelburTelisa
da mwvrTnelis Tqveni
warmatebuli kariera
mogvianebiT CaanacvleT
metad sapasuximgeblo
TanamdebobebiT, gekavaT ra
wamyvani poziciebi qarTuli
sportis xelmZRvanel
organoebSi sportis
saxelmwifo departamentis
Tavmjdomaris moadgilis da
aseve sportisa da turizmis
ministris moadgilis saxiT.
Tqven brZandebiT
saqarTvelos erovnuli
olimpiuri komitetis
erT-erTi gamorCeuli
lideri, Tavdapirvelad misi
vice-prezidenti, Semdgom
eokis prezidenti da amJamad
ki misi sapatio prezidenti.
Tqveni enTuziazmiTa da
sportisadmi uangaro da
erTguli samsaxuriT
mniSvnelovani Rirebulebebi
SemateT qarTul sports da
gansakuTrebuli wvlili
SeitaneT olimpizmis
idealebis damkvidrebaSi,
urTierTpativiscemisa da
megobrobis ganmtkiceb.
olimpiuri moZraoba
madlierebas gamoxatavs
Tqveni qveynis sportisa da
olimpizmis istoriaSi
Setanili mniSvnelovani
wvlilisaTvis da
warmatebuli saqmianobisTvis
olimpiuri moZraobis
ganviTarebis, mTlianad
sazogadoebis da
gansakuTrebiT axalgazrdobis
samsaxurSi.
Zvirfaso batono jansuR,
msurs gulwrfeli madliereba
gamovxato am didi
wvlilisaTvis da gisurvoT
bednieri 75 wlis iubile.
,
saerTaSoriso olimpiuri
komitetis prezidenti

8 .

. 35. 2013

77

80

75

70

50

24. 06. 1933, .


, , .
(1952
200 , 24,2; 1956
, 6,07 ).
(1951, 53 100
200 ), (1949
200 ; 1951, 53
)
(1956 ).
(1953 4X200 , 4X100); 1954
-
6,25 .
:
100 11,7 ; 200 24,1 ;
6,25 .
. III
.

01. 04. 1938, . , .


(1956-72)
(1958-64). 1960 ,
(1962) (1963)
7
(1960, 62, 63)
(1958, 59, 64, 66, 67) .

. -
, (1985). -

(1986-). 1985-1987
- . .


(, 2006)

78

05. 01. 1943, ,


(. ).
, .
(1959),
(19611975)
(1975-76). 69 (23 , 6 ).
(1972)
(1972) ,
(1966, IV )
(1970).
293
(15 ).
(1962, 67, 69, 71, 72) (1970). (1977-79, 1981),

(1980), (198182), 1990),
1906- (1883-87, 88, 1992-94,
1996), (1991-92,
1994-95),
(1996-97),
(1998-99), (1999)
(19992001) .
,
II .

03. 01. 1963, , .


(130). 1988
1992 . (1985, 90)
(1986), (1986, 87, 88),
(1985),
(1990),
IX (1986), (1985, 86, 88),
(1987, 89) (1990) , - (1992).
(1985, 90).

. (1994-2000),
(200204). II
.

. 35. 2013


rogorc cnobilia, olimpiuri TamaSebis Catarebis uflebas saerTaSoriso olimpiuri komiteti mkacri SerCevis
Semdeg aZlevs ara romelime
qveyanas, aramed erT konkretul qalaqs. da Tumca, sakmaod xSiria SemTxveva, roca
olimpiadis programiT gaTvaliswinebuli asparezobebis
nawili sxva qalaqebSic tardeba, esa Tu is olimpiada mudam
erT qalaqTan aris dakavSirebuli da am qalaqis saxeliT Sedis istoriaSi. marTalia, moskovis TamaSebze sxva qalaqebSi, kerZod leningradSi, kievsa da minskSi, fexburTelTa
jgufuri turniris matCebic
gaimarTa, olimpiadis dedaqalaqis gareT, Cveulebriv, afrosanTa Sejibrebebi tardeba
xolme. ase magaliTad, londonis 1908 wlis olimpiadis saialqno regata glazgoSi gaimarTa, parizis 1924 wlis olmpiadis saialqno regata havrSi Catarda, antverpenis TamaSebis regata ostendeSi,
romis olimpiadisa neapolSi, mexikosi akapulkoSi, berlinisa da miunxenisa kilSi,
moskovisa talinSi, seulisa
pusanSi, atlantisa ki savanaSi.
ai, melburns ki avstraliis meore udides ports saialqno regatis sxva qalaqSi
gadasatani araferi sWirda. da
mainc, 1956 wlis olimpiuri
TamaSebi pirveli da jerjerobiT erTaderTia istoriaSi,
romelic mxolod or sxvadasxva qalaqSi ki ara, aramed or
sxvadasxva qveyanaSi, metic
or sxvadasxva kontinentze,
kidev ufro meti or sxvadasxva naxevarsferoSi Catarda.
saqme is aris, rom cocxal
cxovelTa avstraliis teritoriaze Seyvanis sirTulis,
kerZod 6-Tviani aucilebeli
karantinis gamo, XVI olimpiadis programiT gaTvaliswinebuli cxenosanTa asparezobebis gamarTva melburnSi SeuZ-

lebeli gaxda da olimpiadis


maspinZlebi, cxenosanTa saerTaSoriso federacia da saerTaSoriso olimpiuri komiteti seriozuli problemis winaSe dadgnen.
es rom manamde scodnodaT, saerTaSoriso olimpiuri komitetis wevrebi, melburnTan orTabrZolaSi upiratesobas, ra Tqma unda, buenosairess mianiWebdnen, romelic sul erTi xmiT damarcxda
melburnTan 1949 wlis 29 aprils saerTSoriso olimpiuri komitetis romSi gamarTul
sesiaze.
zustad oTxi wlis Semdeg,
1953 wlis 20 aprils mexikoSi
gamarTul Tavis morig sesiaze
saerTaSoriso olimpiurma komitetma, Seqmnili gamouvali
situaciidan gamomdinare, gadawyvita, melburnis olimpiadis cxenosanTa turniri sxva
qveyanaSi gaemarTa da saamisod
qalaq-kandidatTa axali konkursi gamoacxada.
olimpiel cxen-mxedarTa
miRebis survili eqvsma qalaqma gamoTqva: stokholmi, parizi, riodeJaneiro, berlini,
losanjelesi da melburnTan
damarcxebuli buenosairesi.
1954 wlis 13 maiss aTenSi
gamarTul sesiaze saerTaSoriso olimpiurma komitetma am
kandidatTagan
stokholmi
aarCia. SvedeTis dedaqalaqma
sagrZnobi upiratesobiT gaimarjva. man 25 xma miiRo 47-dan,
maSin roca meore adgilze gasul parizs mxolod 10-ma xmosanma dauWira mxari. riodeJaneirom 8 xma miiRo, berlinma
da losanjelesma 2-2, buenosairesma ki, romelmac xuTi
wliT adre sul erTi xmiT waago olimpiadisaTvis gamarTuli usastikesi brZola melburnTan, kenWisyris win moxsna Tavisi kandidatura.
1956 wlis olimpiada zafxulis pirveli da jerjerobiT erTaderTi TamaSebia,
romlebic zamTarSi Catarda,

. 35. 2013

79



1956
.

Tumca amis Tqma mxolod pirobiTad SeiZleba da Tanac evropocentristuli poziciidan


noemberi da dekemberi samxreT naxevarsferoSi da, bunebrivia, avstraliaSic zafxulis Tveebia.
raki cxenosanTa olimpiuri turniric imave wels unda
gamarTuliyo, xolo stokholmi CrdiloeT naxevarsferos CrdiloeTSi mdebareobs
da wlis bolos iq sportuli
asparezobis Catareba gamoricxuli iyo, gadawyda, rom
cxen-mxedari XVI olimpiadis
medlebs manam gaiTamaSebda,
sanam es olimpiada oficialurad gaixsneboda melburnSi.
cxenosanTa asparezobebi
stokholmSi
imwlevandeli
olimpiadis ZiriTadi nawilis
dawyebamde naxevari wliT adre 10-17 ivniss gaimarTa. SvedeTis dedaqalaqSi 29 qveynis

ramdenime aTeuli cxen-mxedari Cavida, romelTa Soris iyvnen iseTi gamoCinebuli cxenosnebi, rogorebic arian dasavleTgermaneli hans-giunter vinkleri, Svedi henri sensiri, frangebi pier Jonker
doriola da andre Jiusomi,
italieli Zmebi raimondo da
piero dinceoebi, agreTve sami saxelovani amorZali danieli liz harteli, germaneli lizelot lizenhofi da ingliseli patricia smaisi.
stokholmSi
gaTamaSebuli
medlebis eqvsi kompleqtidan
Svedebs sami oqros medali ergoT, dasavleTgermanelebs
ori oqros, ori vercxlisa da
ori brinjaos medali, ingliselebs erTi oqrosi da ori
brinjaosi, italielebs ori
vercxlisa da erTi brinjaosi,
Sveicariasa da danias ki
TiTqo brinjaos medali xvdaT

wilad. danarCeni qveynebis


warmomadgenlebi umedlebod
darCnen. maT Soris iyo holandiac erT-erTi yvelaze warmatebuli sacxenosno qveyana
olimpiadebis istoriaSi romelic stokholmSi erTaderTi mxedriT iyo warmodgenili.
saxelovani holandieli
cxenosnebis,
mravalgzis
olimpiuri Cempionebis
Carlz ferdinand pahiud de
mortanJis, adolf konrad van
der voort van ziipis, general peter kruifisa da sxvaTa
msgavsad, holandiis am erTaderT warmomadgenels stokholmSi didi warmatebisTvis
rom mieRwia, dRes misi saxeli
yvelas kargad gvecodineboda,
magram moxda ise, rom misi saxeli holandiis gareT TiTqmis ucnobia da holandiaSic
ufro misi araolimpiuri karieriT icnoben, xolo olimpiur
istorias misi saxeli mxolod
imitom SemorCa, rom igi erTaderTi holandieli sportsmeni aRmoCnda 1956 wlis olimpiadaze.
saqme is aris, rom im ramdenime TveSi, romelic XVI olimpiadis stokholmur da melburnul nawilebs Soris iyo,
msoflioSi iseTi ambebi datrialda, rom olimpiada lamis
CaiSala. jer iyo da, israeli
sinais naxevarkunZulze SeiWra, TamaSebis oficialur gaxsnamde oriode kviriT adre ki
sabWoTa kavSirma 200-aTasiani
jari Seiyvana budapeStSi, rac,
SeiZleba iTqvas, pirveli yvelaze dramatuli da yvelaze
mniSvnelovani saerTaSoriso
movlena iyo meore msoflio
omis Semdeg. israelis agresiis gamo olimpiadaSi monawileobaze uari ganacxades egviptem, libanma da erayma; xolo
holandiam, espaneTma, lixtanStainma da Sveicariam TamaSebSi monawileoba ar isurves
sabWoTa agresiisadmi protestis niSnad. amas daemata isic,
rom olimpiadaSi taivanis
sportsmenTa daSvebis gamo
TamaSebs zurgi aqcia CineTmac. es iyo pirveli magram ara
ukanaskneli da ara yvelaze
didi biokoti Tanamedrove
olimpiadebis istoriaSi. Tumca egviptes, holandias, espaneTsa da Sveicarias srulyofili biokoti ar gamouvidaT,

/ 1956 .
80

. 35. 2013

radgan im droisaTvis maT warmomadgenlebs ukve easparezaT


olimpiadis sacxenosno turnirSi.
ase darCa 68 wlis gadamdgari polkovniki aleqsis
fanCuliZevi holandiis erTaderT, pirvel da ukanasknel
warmomadgenlad XVI olimpiadaze.
yvelaze saocari ki is aris,
rom 1956 wlis TamaSebi misi
pirveli olimpiada ar yofila!
mas Semdeg, rac 1900 wels
parizSi gamarTuli olimpiadis programaSi cxeniT xtomebi Seitanes, cxenosnoba metad
popularuli gaxda evropis
qveynebSi da maT Soris ruseTis imperiaSi. ruseTis cxenosan sportsmenTa Soris iyvnen
qarTuli warmoSobis oficrebic, romlebmac ruseTis imperiis sxva mxedrebTan erTad

seriozul warmatebebs miaRwies saerTaSoriso asparezze.


maT Soris iyvnen spiridon WavWavaZe, aleqsi fanCuliZe, konstantine avaliSvili da sxvebi. konstantine avaliSvilma,
romelic avalovis gvariT iyo
cnobili, 1912 wels yvelaze
prestiJuli sacxenosno rbola liverpulis stipl-Cezi
moigo. swored im wels stokholmSi gamarTul olimpiadaze gaemgzavra ruseTis cxenosanTa gundi, romlis SemadgenlobaSi, rogorc irkveva ori
qarTvelic iyo, ori axalgazrda oficeri spiridon WavWavaZe da aleqsi fanCuliZe,
romelsac wina wels avstriaSi
gamarTuli asparezobebisas
ori prizi moigo cxenis gawvrTnaSi saimperatoro da qalaq venisa. samwuxarod, qarTveli mxedrebi, rogorc Cans,
stokholmSi saTadarigoebad

waiyvanes da isini olimpiur


asparezze ar gamosulan.
spiridon WavWavaZis Sesaxeb vrceli gamokvleva 2004
wels gamovaqveyne. swored maSin Sevxvdi pirvelad aleqsi
fanCuliZis saxels. venaSi mopovebuli brwyinvale gamarjvebebis Semdeg, igi pirveli
nomeri unda yofiliyo ruseTis gundSi, magram, moxda ise,
rom cxenis gawvrTnaSi ruseTis saxeliT stokholmSi mixail ekimovi gamovida. man sabolood me-9 adgili daikava. me9 adgili ruseTis mxedarTa
saukeTeso Sedegi iyo stokholmSi: or Sved da erT germanel mxedarTan erTad me-9-12
adgilebi gaiyo dabrkolebaTa
gadalaxvaSi ruseTis imperatoris biZaSvilma, aleqsandre
II-is SviliSvilma, didma mTavarma dmitri pavloviCmac.
aravin icis, ra Sedegs aCvenebdnen qarTveli oficrebi an
erT an meore disciplinaSi,
magram faqtia, rom orive maTgani olimpiadaze gamousvlelobiT ukmayofilo darCeboda da gulSi wyenasac Caidebda. spiridon WavWavaZis cxovreba ise warimarTa, rom mas mere olimpiuri mogonebebisTvis naklebad ecala, aleqsi
fanCuliZes ki, romlis mTeli
momdevno cxovreba kvlav


50- .




1936 ().
20-25
().

, 1956 .
. 35. 2013

81


,


.

82

mWidrod iyo dakavSirebuli


cxenosnobasTan, es wyena da
gulistkena mere da mere kidev
ufro unda gamZafreboda,
radgan Tu 1912 wels olimpiuri TamaSebi is-is iyo idgamda
fexs da jer SedarebiT naklebpopularuli Sejibreba
iyo, meore msoflio omis Semdeg msoflios udides sportul movlenad iqca.
TiTqos daujerebelia, magram faqtia, rom Tavisi olimpiuri ocneba aleqsi fanCuliZem
swored stokholmSi aixdina,
magram... mTeli 44 wlis Semdeg!
68 wlis polkovniki, sakuTari
iniciativiT, kvlav Cavida
olimpiur stokholmSi cxenosanTa turnirze, amjerad ukve
srulfasovani monawilis statusiT.
sakuTari iniciativa aq
SemTxveviT ar aris naxsenebi.
yvelam kargad icis, rom sportsmeni sakuTari iniciativiT
olimpiadaze ver moxvdeba, Tu
man olimpiadiswina SesarCevi
cikli ar gaiara da olimpiuri
TamaSebis Sesabamisi done ar
gamoavlina.
aleqsi fanCuliZes ki araTu SesarCevi cikli gaevlo da
SesamCnevi warmatebebi hqonoda cxenosnobaSi, im periodSi
saerTod karga xnis CamoSorebuli iyo sports. holandiis
cxenosnobis federaciac, imis
miuxedavad, rom am qveyanas didi olimpiuri tradiciebi
hqonda cxenosnobaSi, olimpiuri licenziis gareSe darCa
da 1956 wlis TamaSebic holandiel cxenosanTa gareSe Caivlida, zemomoyvanili mizezebis gamo cxenosanTa olimpiuri asparezoba stokholmSi
rom ar gadaetanaT. rogorc
Cans, swored maSin gadawyvita
aleqsi fanCuliZem olimpiadaSi monawileoba.
magram erTia aseTi gadawyvetilebis miReba da meore
misi Sesruleba. ase ar xdeba,
rom erT mSvenier dRes sportsmenma olimpiadaze gamosvla

moindomos, adges, wavides da


uproblemod iasparezos. rogor, ra manqanebiT moaxerxa
xandazmulma oficerma olimpiuri sagzuris miReba, ra gavlena hqonda amisTana, an ratom
gamovida holandiis saxeliT,
roca Tavis droze ruseTis imperiis Rirseba unda daecva?
aleqsi fanCuliZis pirovnebasTan dakavSirebiT araerTi aseTi kiTxva ismis, zogierT
maTganze ukve arsebobs zusti
pasuxi, zogierTi dRemde pasuxgaucemelia, varaudebis
sferoSi gadavyavarT da xangrZliv kvleva-Ziebas moiTxovs, magram faqtia, rom am
idumali pirovnebis cxovrebis
met-naklebad cnobili epizodebic ki daZabuli saTavgadasavlo romaniviT ikiTxeba. kidev ufro saintereso da damaintrigebeli unda iyos misi
cxovrebis dRemde ucnobi epizodebi. 1956 wlis olimpiadis
mistikuri mxedari ase daasaTaura fanCuliZisadmi miZRvnili siuJeti erTma holandiurma telearxma.
aleqsi fanCuliZis Sesaxeb
saqarTveloSi dRemde araferia cnobili da Cs mier 2011
wels xelnawerTa erovnul
centrSi wakiTxuli samecniero moxseneba misi saxelis gacocxlebis pirveli cdaa, Tu
ar CavTvliT 7 wlis winandel
Csave sagazeTo publikacias,
romelic stokholmis 1912
wlis olimpiadaSi mis SesaZlo
monawileobas exeboda da sadac misi saxeli pirvelad iyo
naxsenebi qarTul enaze.

aleqsi fanCuliZe, anu


aleqsis fanCuliZevi, rogorc
mas holandiuri wyaroebi da
olimpiuri analebi moixsenieben, 1888 wlis 18 seqtembers
daibada ruseTSi, daba piatigorskSi, ruseTis armiis general-leitenantis evgeni fanCuliZis ojaxSi.
fanCuliZeebi warmoSobiT
imereTidan arian, Cxaridan. am
gvaris warmomadgenlebma ufro ruseTSi gaiTqves saxeli
rogorc samoqalaqo, ise samxedro samsaxurSi. fanCuliZeTa sagareulom ruseTis imperias oTxi gubernatori, Tavadaznaurobis sami winamZRoli
da oTxi generali misca.
fanCuliZeTa is Sto, romelsac aleqsi fanCuliZe ekuTvnoda, daviT maTes Ze fanCuliZisgan iRebs dasabams. XVIII
saukunis Sua wlebSi igi ruseTSi gadasula da aravin
icis, rogor, magram sxvadasxva maRali Tanamdeboba sWeria. cnobilia, rom 1764 wels
igi mcenskis voevida yofila,
1776 wels ukve velikiustiugis voevodaa, xolo 1782 wels
saratovSi wasula da samoqalaqo palataSi dauwyia samsaxuri mrCevlad. rogorc Cans,
daviT fanCuliZem an imTaviTve Tavadad waradgina Tavi, an
tituli xangrZlivi da erTguli samsaxurisTvis imperatorma uboZa, radgan misi STamomavlebi ukve Tavadebad moixsenebian. misi samive vaJi generali iyo. orma ivanem da
simonma 1812 wlis omSi gamoiCines Tavi, xolo SuaTana,

. 35. 2013

aleqsi mTeli 18 wlis ganmavlobaSi saratovis gubernatori iyo da misi biusti dResac
dgas qalaqis centralur parkSi. kidev erTi aleqsi fanCuliZe saratovis gubernatoris SviliSvili da holandieli olimpielis babua deistvitelni statski sovetniki, saratovis guberniis Tavadaznaurobis winamZRoli da
Cernigovis gubernatori gaxldaT.
am Stos warmomadgenelTa
umravlesoba kavaleriaSi msaxurobda, da vinc ara, isic SesaniSnavi mxedari iyo. kavaleristi gaxldaT aleqsi evgenis
Ze fanCuliZec, romelic grodnos husarTa polkSi msaxurobda da rom ara 1917 wlis revolucia, romelsac igi polkovnikis CiniT Sexvda, isic, saxelovan winaparTa msgavsad, generali gaxdeboda. samxedro
karieris paralelurad axalgazrda oficeri cxenosnobasac misdevda, rogorc sportis saxeobas, da saerTaSoriso asparezze iseTi warmatebebi hqonda, ruseTis imperiis
bareori mxedari rom ver daikvexnida.

revoluciis Semdeg aleqsi


fanCuliZe poloneTidan daniaSi gaiqca, saidanac oTxi wlis
Semdeg faqtobivad ukan, aRmosavleT prusiaSi dabrunda. aq
igi princ bernhard lipe-biesterfeldis mamulSi rekenvaldSi (dRevandeli voinovo,
poloneTi) miiRes jer stumrad, mere mebaRed da cxenebis momvlelad, bolos ki sulac mouravi da mamulis faqtobrivi gamgebeli gaxda. princis meuRle iyo baronesa armgard fon gram-sierStorpfi
da ltolvili rusi oficeri
swored misi miwveviT unda
Casuliyo maTTan. rogorc
Cans, axalgazrda qarTveli Tavadi da masze xuTi wlis ufrosi germaneli baronesa manamdec icnobdnen erTmaneTs.
jer erTi, grodnos husarTa
gvardiuli polki poloneTSi,
varSavaSi iyo dislocirebuli
da didgvarovani husarebi
arcTu iSviaTad abamdnen urTierTobas adgilobriv lamazmanebTan. , SeiZleba, isini
pirvelad sulac venaSi Sexvdnen 1911 wels, roca 24 wlis
rusma oficerma imperatoris
prizi moigo. ar aris gamoricxuli, rom es prizis gadacemis ceremonialze momxdariyo, romelsac mravali didgvarovani unda daswreboda.
aleqsi fanCuliZe xSirad monawileobda evropis sxvadasxva
qalaqSi gamarTul cxenosanTa
asparezobebSi da SeiZleba maT
erTmaneTi ufro adrec gaicnes, roca baronesa Tavis pirvel meuRlesTan, graf bodo
fon oienhauzenTan erTad
cxovrobda, an sulac im erTwlian SualedSi Sexvdnen erTmaneTs, roca armgard fon
grami pirvel meuRles ukve
gaSorebuli iyo, meoresTan ki
jer ar eqorwina.
yovel SemTxvevaSi, isini
rom manamdec icnobdnen erTmaneTs, amas gvafiqrebinebs
fanCuliZis stumroba lipebiesterfeldis mamulSi da is,
rbilad rom vTqvaT, megobruli urTierToba, romelic
Tavad fanCuliZesa da baronesa armgard fon grams Soris
damyarda rusi oficris germaniaSi CasvlisTanave da romelic yvelasaTvis aSkara gaxda jer kidev princ bernhardis sicocxleSi. aleqsi fan-

CuliZes armgard fon grami


moferebiT Culis eZaxda. holandiuri wyaroebi arc imas
malaven, rom baronesa sakmaod
Tavisufal cxovrebas eweoda
gaTxovebamdec, gaTxovilic
da gaTxovevebs Soris SualedSic. meuRlis gardacvalebis Semdeg, 1934 wlidan
Culi lipe-biesterfeldebis jer msaxuri da Semdeg
mouravi baronesas araoficialuri meuRle gaxda. zogi-

: ,

-.
.
30- .
:
-.
(1972-1934).
,
, ,

.

. 35. 2013

83

:
,
(1945).
:
,
;
,
.
:


.
,
.

erTi holandiuri mediasaSualeba mas meore rasputinad moixseniebs, bernhard-umcrosi


ki meore mamas eZaxda. holandiaSi Woris doneze imasac weren, rom TiTqos baronesas
Svilebis namdvili mama swored rusi oficeri iyo, Tumca
amis damasturebeli utyuari
sabuTi arsad gamoqveynebula.
armgard fon gramis ufrosi vaJi bernhard leopold
frederik everhard iulius
koert karel gotfrid piter
lipe-biesterfeldi anu ubralod
lipe-biesterfeldis
grafi bernhard-umcrosi 1911
wlis 29 ivniss daibada ienaSi.
ramdenimewliani kerZo gakveTilebis Semdeg swavlobda berlinis gimnaziaSi, mere lozanis kolejSi komercias daeufla, bolos ki iuridiuli
ganaTleba miiRo miunxenisa da

berlinis universitetebSi.
rogorc staJiorma muSaoba
udidesi germanuli
koncernis parizis filialSi
sadac Zalian male direqtorTa sabWos mdivani gaxda. 25
wlisa iyo, roca holandiis
dedofalma vilhelminam sasiZod Seigula. 1936 wels, saTxilamuro Svebulebis dros
olimpiur garmiS-partenkirxenSi gaicno Tu gaacnes holandiis princesa iuliana. seqtemberSi iuliana rekenvaldSi ewvia saqmros. SemorCenilia iq gadaRebuli ramdenime
, sadac holandiel princesasTan da germanel grafTan erTad aleqsi fanCuliZec
aris aRbeWdili. am fotoebis
gadaRebidan oriode kviris
Semdeg bernhardi holandiis
moqalaqe gaxda da samxedro
fici dado, rogorc holandi-

is samxedro-sazRvao Zalebis
kapitan-leitenantma. kidev
ori Tvis Semdeg ki, 1937 wlis 6
ianvars, dedofal vilhelminas winaSe warsdga, romelmac
mas holandiis princis tituli uboZa. meore dRes haagaSi
Sedga misi samefo udidebulesobis, princ bernhard cur
lipe-biesterfeldisa da princesa iulianas qorwili.
mas Semdeg princi bernardi TvalsaCino figura gaxda
holandiis, evropisa da msoflio politikaSi. Tumca misi
pirovneba da misi saqmianoba,
gansakuTrebiT germanuli faSizmis wlebSi idumalebiT aris
moculi da misi oficialuri
biografiac ki mraval urTierTsawinaaRmdego moments Seicavs. erTi mxriv, igi TanamSromlobda nacistebTan, xolo zogierTi informaciiT,

/ .

84

. 35. 2013



,
().

nacional-socialisturi partiis wevric iyo da grZeli


xanjlebis RameSic monawileobda, eWvmitanili iyo saxelmwifo RalatSi; meore mxriv ki
antigermanuli koaliciis aqtiuri mxardamWeris saxeli daigdo da faSizmis winaaRmdeg
brZolaSi Tavis gamoCenisaTvis holandiis, safrangeTis,
inglisisa Tu amerikis SeerTebuli Statebis umaRlesi
jildoebiT daimSvena mkerdi.
germaniis mier holandiis
okupaciis Semdeg samefo ojaxma jer londons Seafara Tavi, mere ki iuliana da misi ori
gogona usafrTxoebis mizniT
kanadas gaemgzavrnen, xolo
bernhardi xan kontinentze
iyo, xan, ufro xSirad, ki
londonSi, dedofal vilhelminasTan da misi ltolvil
mTavrobasTan erTad. col-

Svili rom kanadas gaistumra,


cota xniT holandiaSi dabrunda, Semdeg jer kidev Tavisufal parizSi Cavida, dRemde
aravin icis, ratom da bolos,
londonSi dabrunebulma, didi britaneTis dazvervas Tavisi samsaxuri SesTavaza. 1940
wels igi inglisisa da holandiis samxedro uwyebebis kavSiris oficeri iyo. imave wels
man mfrinavis licenzia miiRo da ramdenime gafrena ganaxorciela okupirebul teritoriebze. mere dedofalma
vilhelminam holandiis SeiaraRebuli Zalebis mTavarsardlad daniSna da, saxmeleTo
jarebis generlobasTan erTad, flotis vice-admirloba
da aviaciis komodoris Cinic
uboZa. 1945 wlis agvistoSi
samefo ojaxis yvela wevri
dedofalic, princi bernar-

dic da princesa iulianac,


ukve sami gogonaTi samSobloSi dabrunda. im periodSi
bernhards piradi urTierToba hqonda general duait
eizenhauerTan da feldmarSal bernard montgomerisTan,
romlebic arcTu iSviaTad
misi rCevebiT sargeblobdnen.
xolo Tavad princi bernhardi aleqsi fanCuliZes ekiTxeboda rCevas. aleqsi fanCuliZe uaxloesi adamiani da
Seuvali avtoriteti iyo bernhardisaTvis mTeli misi cxovrebis ganmavlobaSi. holandiuri wyaroebis Tanaxmad, princi mis did gavlenas ganicidida. aleqsi fanCuliZesac maTTan cxovrebis pirvelive dRidan lipe-biesterfeldebis vaJTagan ufrosi bernhardi gamourCevia da mas mere isini ganuyrelni gamxdaran. princi
yvelaferSi endoboda ruseTis armiis yofil oficers,
omis Semdeg, rogorc amboben,
gverdidan ar iSorebda, mis gareSe ar gadaudgams arc erTi
mniSvnelovani nabiji da 1948
wlidan, rogorc holandiis
princi-konsorti xSirad aZlevda rTul politikur da
delikatur diplomatiur davalebebs.
omis wlebSi aleqsi fanCuliZe germaniis aRmosavleTis
rkinigzaSi muSaobda, rogorc
oderis frankfurtis rkinigzis sadguris moxele. maSin is
jer kidev rekenvaldSi cxovrobda. mere armgardTan erTad frontis xazs gaerida da
baronesas mSobliur baddriburgSi gadavida, iqidan ki
1945 wels princma bernhardma
holandiaSi miiwvia da 1949
wels, sul ramdenime Tvis Semdeg, rac misi meuRle niderlandis dedofali gaxda, holandiis moqalaqeobac miaRebina. amave periodSi aleqsi
fanCuliZe holandiis armiis
koloneli gaxda.
1952 wels princma bernhardma dedamisisTvis holan-


().

. 35. 2013

85

:

:

()
(1933, )
:

.

diis erTi uZvelesi da ulamazesi mamuli da sasaxle


varmelo SeiZina. varmeloSi
princesa armgardTan erTad
cxovrobda aleqsi fanCuliZec. aq mas wminda sisxlis cxenebis veeba sajinibo hqonia da
cxenosnobas aswavlida samefo
gvaris warmomadgenlebs Tu
axalgazrda holandiel didgvarovnebs. misi iniciativiTa
da xelmZRvanelobiT varmeloSi yovelwliurad imarTe-

boda da dResac imarTeba sacxenosno sportul-Teatraluri festivalebi.


baronesa armgardi erTerTi aseTi festivalisTvis
mzadebis periodSi gardaicvala 1971 wlis 27 aprils, zustad sami wlis Semdeg Culis
gardacvalebidan.
omis Semdgom wlebSi da
vidre aleqsi fanCuliZis gardacvalebamde mTelma evropam
icoda, rom aleqsis fanCuliZevi princ bernhardis piradi
warmomadgeneli iyo, xan oficialuri da xan araoficialuri. princ bernhardis
Crdili ase moixseniebda holandiuri media aleqsi fanCuliZes. polkovniki xSirad axlda princs sazRvargareT mogzaurobebisas.
omis Semdeg princi bernhardi holandiis samefo armiis, samxedro-sahaero Zalebisa
da samxedro-sazRvao flotis
general-inspeqtori gaxda da
aqtiurad Caeba holandiisa da
evropis aRorZinebis saqmeSi.
monawileobda erTiani evropis koncefciis SemuSavebaSi;
iyo bilderbergis konferenciis monawile da bilderbergis klubis Seqmnis erT-erTi
iniciatori da Tavmjdomare
mTeli 22 wlis ganmavlobaSi;
21 weliwads xelmZRvanelobda
evropis kulturis fonds;
1961 wels Camoayaliba da 14
weli saTaveSi edga veluri bunebis dacvis saerTaSoriso
fonds, romelic dRes erT-erTi udidesi saerTaSoriso organizaciaa da romlis prezidenti, 2009 wlidan ekvadoreli qarTveli iolanda kakabaZe

gaxlavT. garda amisa, princi


sxvadasxva dros iyo araerTi
holandiuri, saerToevropuli Tu saerTaSoriso fondisa
da organizaciis prezidenti,
wevri, sapatio wevri.
bevrma ar icis, rom princi
bernhardi agent 007-is jeims bondis prototipia. bondianas avtori, amerikeli mwerali ian flemingi misi axlo
megobari iyo. bondis rolis
SemsrulebelTagan ki princs
yvelaze metad rojer murs amsgavsebdnen.
70-ian wlebSi princi bernhardi ramdenime skandalSi aRmoCnda gaxveuli. aseTi iyo lokhidis skandali, roca princi
qrTamis aRebaSi daadanaSaules; rogorc weren, princi
CaTreuli aRmoCnda agreTve
argentinis prezidentis xuan
peronis mTavrobasTan dakavSirebul skandalSi; mTeli
msoflios presa moiara kidev
erTi holandieli rasputinis
grit hofmansis saqmemac, romelic ara marto princs, holandiis mTel samefo kars Seexo. princ bernhards sajarod
Tavis marTlebac mouxda, erTi mxriv, dedamisis Tavisufali cxovrebisa da profaSisturi ganwyobilebebis, meore
mxriv Tavisi politikuri Tu
komerciuli saqmianobis da mesame mxriv Tavisi idumali
piradi cxovrebis gamo. mis
skandalur saqmeebTan dakavSirebiT holandiurma Tu evropulma mediam ramdenjerme
misi mamobilis, aleqsis fanCuliZevis saxelic amoativtiva ukve misi sikvdilis Semdeg.
evropuli presa bevrs werda

.
86

. 35. 2013

princis ukanono Svilebzec,


romelTagan man mxolod ori
aRiara.
princ bernhardsa da dedofal iulianas oTxi Svili
oTxi gogona SeeZinaT: beatriqsi (1938), holandiis axlandeli dedofali, ireni (1939),
margriti (1943) da kristina
(1947). ori ukanono Svili,

romlebic princma mogvianebiT oficialurad aRiara, aseve qalebi arian: alisia de bilenfeldi (1952) da aleqsia
grinda (1967).
varaudoben, magram ver amtkiceben, rom bernhardis ukanono Svilia agreTve ingliseli Jurnalisti, didi britaneTis parlamentis yofili we-

vri, britaneTis Tavdacvis


eqs-ministri, dRes qristianuli solidarobis msoflio
organizaciis prezidenti jonaTan eitkeni.
princ bernardTan dakavSirebuli es skandaluri ambebi amoRebuli ara yviTeli
presidan, aramed seriozuli
wyaroebidan da holandiuri
vikipediis biografiuli statiidan. sxvaTa Soris, princ
bernardis ukanono SvilebTan
dakavSirebiT am statiaSi aris
aseTi frazac:
saocaria, rom princ bernhardis ori ukanono qaliSvilis saxelebi, iseve rogorc
misi ramdenime SviliSvilis
saxeli, Zalian hgvanan aleqsis
fanCuliZevis saxels...
sul pirvelad ki ltolvili rusi polkovniki 12-13
wlis bernards cxenosnobis
maswavleblad miamagres. swored misgan gadaedo princs
cxenis siyvaruli da misgan iswavla cxenosnobis mravali saidumloeba. omis Semdeg holandiis princi erT-erT yvelaze avtoritetul da popularul figurad iqca cxenosnobis samyaroSi da aravis gakvirvebia, roca isedac mravali
sxvadasxva organizaciis saTaveSi myofi 1954 wels cxenosnobis saerTaSoriso federaciis prezidentadac airCies. princs es posti 10 weliwads ekava da, upirveles yovlisa, swored misi gadasawyveti gaxda 1956 wels cxenosanTa
olimpiuri turniris gamarTva-argamarTvis problema. saerTaSoriso olimpiur komitetTan mWidro TanamSromlo-

:
;


;



-
.


,




.

/ .

. 35. 2013

87

88

biT problema man warmatebiT


gadaWra da stokholmSi Catarebuli cxenosanTa olimpiuri asparezoba ufro mniSvnelovan sportul movlenad
Caiwera istoriaSi, vidre erTi
nebismieri saxeobis olimpiuri turniri gaxlavT.
bunebrivia, cxenosnobis saerTaSoriso federaciis prezidents veravin etyoda uars,
rom erTi piradi mowveva, erTi
uaild-kardi mas Tavisi mamobilisTvis mieca, romelic amave dros misi megobaric iyo, mesaidumlec da mrCevelic. cxenosnobis saerTaSoriso federaciis uaild-kardis safuZvelze holandiis erovnulma
olimpiurma komitetma, romlis patronic swored princi
bernhardi iyo, 1956 wlis 4
ivliss, asparezobis dawyebamde erTi kviriT adre, aleqsis fanCuliZevs ufleba misca,
sakuTari xarjiT gamgzavrebuliyo stokholmSi cxenosanTa olimpiur turnirSi monawileobis misaRebad.
uaild-kards dRes CvenSi
arasworad Targmnian velur
baraTad. sinamdvileSi, Tu
Targmnaa, uiald-kardi , koziris kartad iTargmneba da igi saerTaSoriso olimpiuri komitetis an Sesabamisi sportis saerTaSoriso federaciis mier, rogorc personaluri mowveva, ama Tu im motiviT gadaecema romelime qveynis
olimpiur komitets an ama Tu im
sportsmens im SejibrebaSi as-

parezobisaTvis, romelSi monawileobis uflebis mopovebac


man ver SeZlo. sxvaTa Soris,
zogjer asparezobaze uaildkardiT daSvebuli sportsmeni
did warmatebas aRwevs. magaliTad, ase moigo koreelma
Ziudoistma kie sun-huim olimpiuri oqros medali 1996 wels
da ase moigo goran ivaniSeviCma
uimbldoni 2001-.
swored Svilobilis mier
gacemuli uaild-kardiT moxvda 68 wlis aleqsi fanCuliZe
stokholmSi, cxenosanTa olimpiur turnirze. asparezobas,
bunebrivia, misi Svilobilic
eswreboda, magram mamobils
misi proteJes winaSe Tavi arafriT gamouCenia.
arc aravin eloda.
SemorCenilia stokholmSi
aleqsi fanCuliZis gamosvlis
amsaxveli ramdenimewamiani
kinofiri. cnobilia im cxenis
saxelic, romliTac aleqsi
fanCuliZe olimpiadaze gamodioda laskari. aleqsi fanCuliZe erTaderTi qarTveli
cxenosania, romelmac olimpiur TamaSebSi miiRo monawileoba. amave dros igi pirveli qarTveli sportsmenia,
romelic olimpiadaze ucxo
qveynis saxeliT gamovida, rac
1996 wlidan moyolebuli, Cveulebriv ambad iqca. holandielma kolonelma fanCuliZevma 1956 wlis olimpiadaze
cxenis gawrvTnaSi iaspareza
da 36 monawiles Soris 28-e
adgili daikava.

garda Tavisi sportuli biografiisa aleqsi fanCuliZe


mravalmxriv saintereso pirovnebaa. sainteresoa misi Sexvedrebi msoflios gamoCenil
adamianebTan, saxelmwifo
meTaurebTan, mefeebTan, dedoflebTan, princebTan da
princesebTan; Sesaswavlia misi
urTierToba rusuli da qarTuli emigraciis TvalsaCino
warmomadgenlebTan. Cvens mier
am kuTxiT ukve mogrovilia
arcTu mcire masala, romelic
seriozul analizs moiTxovs.
muSaoba ki grZeldeba. mosaZiebelia, Tu saerTod arsebobs,
aleqsi fanCuliZis arqivi da
misi werilebi. mistiuri mxedris cxovrebisa da Tavgadasavlis safuZvliani Seswavla
da gamomzeureba bevr sensaciur aRmoCenas gvpirdeba.
aleqsi fanCuliZe gardaicvala diepenhaimSi, 1968 wlis
10 aprils, 80 wlisa. mis saflavze rusuli marTlmadidebluri jvaria aRmarTuli, xolo holandiuri warweraa gvamcnobs, rom aq ganisvenebs koloneli aleqsei fanCuliZevi,
dabadebuli ruseTSi, piatigorskSi 1888 wlis 18 seqtembers.
xolo am saflavis sakuTari TvaliT mnaxvelTagan jer
aravin icis, rom maTTvis ase
Znelad warmosaTqmuli fanCuliZevi rusuli formaa qarTuli gvarisa fanCuliZe.

, / .

. 35. 2013

axla, dedamiwis umaRles


mwverval everestze (8850m),
igive jomolungmasa da sagarmataze, pirveli asvlidan 60wlian saiubileo dReebSi mravali eqspedicia moewyo. iq amsvlelTa gzebi mwvervalis
ferdobebze daRupul mTamsvlelTa gvamebzec gadioda.
am daRupulTagan bevris
tragikuli aRsasruli metnaklebad,dRemde saidumlod
rCeba. zogi maTganis vinaoba
cnobilia, nawilisa ki ucnobi. arian iseTebic, romelTa
cxedars dRemde aravin gadahyria, radgan isini sadRac ufskrulSi gadaCexilan, uZiro,
yinulovan napralSi CaCexilan
an zvavs Caumarxavs da ugzoukvlod dakargulan.
statistikis mixedviT, everestis ferdobebze 200-ze meti mTamsvleli ganisvenebs. es
bevrad metia, vidre msoflios
danarCen 13 rvaaTasian pikze,
Tumca isic aRsaniSnavia, rom
everestis amgvar rekordsmenobas masze molaSqreTa simravlec ganapirobebs da Tu am
mwvervalze amsvlelTa da iq
daRupulTa raodenobas sxva
rvaaTasianebze msgavs Sefardebas SevadarebT, aRmoCndeba,
rom am monacemebiT dedamiwis
umaRlesi piki mexuTea.
erT-erT everestze daRupulTagan, saxelganTqmul inglisel jon melors, roca iq
gamgzavrebamde kiTxes, ki magram, sicocxles ratom igdebT
safrTxeSio, upasuxa, mivdivar,
radgan everesti arsebobso.
amitomac midian da midian
mTamsvlelebi everestze, sadac maT im daRupulTa gvamebi
orientiris magivrobas uweven. amgvarad, is winamorbedni
sikvdilis merec did daxmarebas uweven momdevno Taobebs.
pirvelni ki, vinc everestze
bolomde gakvala biliki, ingliselTa eqspediciis wevrebi Serpi Tensing norgei da
axalzelandieli edmund hilari iyvnen.

Tensingisa da hilaris m
asvlas marTlac udidesi, arnaxuli da argagonili pativi
xvda wilad. maSin, 1953 wlis 9
maiss, 12 saaTsa da 50 wuTze
mTamsvlelTa mravalwliani
ieriSebis Semdeg jomolungmaze pirvelasvlas iseTive,
an iqneb meti mniSvneloba mieniWa, rogoric Crdilo da samxreT polusebis dapyrobas.
amitomac am pirvelamsvlelebTan Sesaxvedrad iltvodnen premier-ministrebi, prezidentebi, monarqebi da ubralo xalxi.
Tensings nepalis mefe tribhuanam nepal tarasi (nepalis
varskvlavi) qveynis umaRlesi
jildo gadasca. indoeTis premier-ministrma javaharlal
nerum igi erovnul
gmirad gamoacxada, hilarsa
da eqspediciis meTaur jon
hants ki dedofalma eliabema am qveynis umaRlesi memkvidreobiTi tituli lordoba
uboZa; , Tensings
amerikis geografiuli sazogadoebis medali
gadasces.
iyo sxva mravali jildoc,
pativi, Rirseba da dafasebac,
magram sazogadoebaSi atyda
didi kamaTi, miTqma-moTqma da
Worebic gavrcelda imis Taobaze, TiTqos erTma mTamsvlelma, roca jomolungmas
wverze bolo metrebs gadiodnen, meores... ujikava, raTa
mwvervalze pirvels Seedga
fexio.
sulelur Worebsa da uazro kamaTs bolo rom moReboda, hilarim da Tensingma katmanduSi xeli moaweres gancxadebas, romelic iuwyeboda,
rom orive TiTqmis erTdroulad avida mwvervalze.
hilarsa da Tensings erTmaneTSi gasayofi araferi
hqondaT, magram am sityvam
TiTqmis, mTlad gadaria xalxi da is dava-kamaTi Tu Worebi
Cacxromis nacvlad ufro gacxarda.

60 .
. 35. 2013

89

bolos da bolos Tensingma


Tavis wignSi myinvarTa vefxvi, ase aRwera mwvervalze asvlis bolo nabijebi...
magram manam am bolo nabijebamde mividodeT,maSin mgoni yvelas gadaaviwyda 1933
wels ingliselTa eqspedicia
hiug ratlejis meTaurobiT.
im eqspediciis wevrebma vin harisma da vegerma 8450 metri simaRlidan piri rom ibrunes,
iqve ipoves valiuri werayini,
romelic Tan Camoitanes.
saidan moxvda es werayini
iq, mwvervalamde 398 metris
qvemoT? am kiTxvaze pasuxis
gasacemad upriania mokled gavixsenoT everestis dapyrobaTa cdebis istoria.
***
everesti, rogorc umaRlesi mwvervali, 1952 wels aRmoaCines. aRmoaCines qaRaldze. maSin indoeTis geodeziuri samsaxuris erT-erTi moxele sakuTar Tvalebs ar ujerebda, roca everestis simaRle gamoiangariSa da 8850 metri miiRo. mere kidev da kidev
gamoiangariSa da, bolos Tavisi gamoTvlebis sisworeSi
darwmunebuli, topografiuli samsaxuris ufross endriu
vousTan kabinetSi Sevarda da
moaxsena, ser, piki me-15 me-15
ki ara, pirvelia, dedamiwis
umaRlesi mwvervaliao.
manamde am piks himalais
danarCen mwvervalTa Soris
simaRliT me-15 adgili eWira.

1982 wels everestze sabWoTa mTamsvlelebis eqspediciis dros, roca maTi sabazo
banakisken mimavalni Cveni kavkasionis mwvervalTa saSualo
simaRleze, zRvis donidan
4000 metrze mdebare sofel
tiangboCeSi avediT, CemTvis
naTeli gaxda, ratom Cagravdnen dedamiwis umaRles piks.
iqidan lhocze (8501 m.) ufro
maRali Canda, vidre everesti.
igive suraTi gadagveSala manamdec, ufro qvemodan, roca
SerpTa dedaqalaqad wodebul namCe-bazrisken mivemarTebodiT, magram es iluzia
iyo sivrceSi xom axlo mdebare sagnebi maRlebi Canan, vidre dacilebuli.
dedamiwis umaRles mwvervals tibeteli Serpebi jomolungmas an Comolungmas uwodeben. nepalelebma es goliaTi sagarmatad monaTles.
1856 wels, sruliad moulodnelad, dedamiwis umaRles
mwvervals ingliselebma saxeli gamoucvales. mas indoeTis
topografiuli samsaxuris yofili ufrosis (1823-1843w.w.),
ingliseli jorj everestis pativsacemad everesti daarqves.
axla, ukve mravali welia,
rac
msoflios
umaRlesi
mwvervalis saxelwodebad rukebze da wignebSi damkvidrda
everesti, jomolungma da sagarmata. aqedan everestad
moixsenieben amerikaSi, evropaSi, sagarmatad nepalSi;
jomolungmad indoeTSi, ti-

betSi, CineTSi, yofil sabWoTa


kavSiris respublikebSi, Tumca etyoba, TandaTan aqac upiratesoba everests niWeb.
magram erTi ram mainc bundovania. avtorTa erTi jgufi
jomolungmas ase Targmnis qalRmerTi qveynis deda,
meoreni miwis RmerTTa deda, mesameni msoflios qarebisa da Tovlis deda, meoTxeni iseTi maRali mTa, romelzec vercerTi frinveli
ver gadaifrens.
sagarmatas ki erTni ase
Targmnian zRvis saxeba, meoreni cis mbrZanebeli, mesameni cis mwvervali.
am poeturi saxelwodebebidan yvelaze moxdenili albaT, cis mbrZanebelia, rameTu igia yvela mwvervalTa
mwvervali, Tumca zRvis saxebac metad lamazad da moxdenilad JRers. es saxeli kidev
erTxel Segvaxsenebs, rom mravali milioni wlis winaT aq
zRvis talRebs puris yanasaviT mierekeboda qari.
marTlac, everesti ise gamoiyureba, TiTqos misi ferdobebidan Camomdinare aqafebuli wyali gaqvavebula Tu
gayinulao, gardasul droTa
mosagoneblad.
sainteresoa everestis xedi kosmosidanac. iqidan gadaRebul fotoebze narinjisferze daRvenTil TeTri siTxesaviT gamoiyureba.
axla kosmosidan daveSvaT
da dedamiwidan SevxedoT everests, romelic sul sxva sanaxavia tiangboCedan.
tiangboCeSi mtredisfrad
inaTebda Tu ara, karvebidan
gamovdiodiT da cis mbrZanebels gavcqerodiT. mis win deviviT gawoliliyo nucze, xolo marjvniv lhocze darajiviT aRmarTuliyo. Tvali ver
ZReboda maTi WvretiT. everesti zantad bolavda. qaTqaTa nisli mandiliviT hqonda
gverdze mogdebuli, xan Tavze
SaravandediviT edga.

.
90

. 35. 2013

alionze mwvervalTa ferdobebs nacrisferi gadahkravda, mere TandaTan iisferi efineboda, da, roca mze amoiwvereboda, vercxliswyalgadasxmuliviT elvarebda mis sxivebSi.
iqidan mwvervalTa mwvervali
saocrad mSvidi da wynari Canda, magram axlodan, kxumbus
myinvaridan, sadac irgvliv goliaTi mwvervalebis grandiozuli Tovliani ferdobebi iyo,
Tavi uzarmazar yinulovan ormoSi megona da igi metad pirquS
da damTrgunvel STabeWdilebas axdenda. mis ferdobebze 40
gradusi yinva, qarbuqi da qarborbala mZvinvarebda.
niadag ase yofila da aris
cis mbrZanebeli TiTqos lamobda da lamobs kadnierebisTvis dasajos mTamsvlelebi,
romlebic bedaven mis cicabo
ferdobebze ieriSis mitanas.
am brZolaSi bevri mTamsvleli daiRupa.
cis mbrZanebeli manam pirvelad danebdeboda mTamsvlelebs, igi... msxverpls iTvlida da es mxolod dasawyisi iyo.

nac da nepalidanac, romelTa


Sesayarzec es mwvervali mdebareobs, ucxoelebisTvis sazRvrebi Caiketa. tibetSi ucxoelTagan pirvelni ingliselebi SeuSves 1922 wels.
Tu everestze pirvelasvlebis cdebis istorias gadavavlebT Tvals, davrwmundebiT, rom prioriteti inglise-

lebs ekuTvniT. alpinizmi inglisSi, im drois kvalobaze,


friad popularuli da ganviTarebuli gaxldaT. amasTan,
mogexsenebaT, indoeTi didi
britaneTis kolonia iyo. iq
bevri ingliseli cxovrobda,
romlebic, TavianTi profesiidan da gatacebidan gamomdinare, xSirad yofilan himalaisa da yarayorumis mTebSi da
ara mxolod iq. eseni iyvnen geografebi, topografebi, geodezistebi, samxedro mosamsaxureni, monadireni Tu Tavgadasavlebis maZiebelni. amitomac ingliselebs sxvebze meti
SesaZlebloba hqondaT ukeT
SeeswavlaT es mTebi. hoda,
rvaaTasianebze pirveli eqspediciidan 30 wlis ganmavlobaSi (1892-1922w.w.) mowyobili 14
laSqrobidan 11 inglisuri
iyo. im dros ori eqspedicia

,

.

***
kacma ar icis, pirvelad vis
mouvida azrad, asuliyo everestze. cnobilia, rom ingliseli mwerali da mTamsvleli
Carlz briusi jer kidev 1893
wels gegmavda everestze asvlas, xolo 1907 wels eqspediciasac amzadebda.
samwuxarod, is eqspediciebi CaiSala, vinaidan tibetida-

. 35. 2013

91

Sveicarielebma da erTic avstrielebma moawyves.


ase iyo Tu ise, 1922 wels
ingliselebma, didi mcdelobis mere tibetis mmarTvel dalai lamasgan miiRes nebarTva,
raTa mTamsvlelebi mis sabrZanebelSi Sesuliyvnen da
everestze dazverviTi eqspedicia moewyoT.
mTamsvlelebma aRar daayovnes da indoeTis maRalmTian dasaxleba darjilingidan
uSvelebeli qaravani daiZra

polkovnik hovard beris meTaurobiT. eqspediciam gverdi


auara nepals, gadavida tibetSi da am qveynebs Soris gamaval
sazRvrebs dasavleTisken gauyva. am sruliad gamoukvlev
gzaze maT gadalaxes himalais
mTavari da sxva qedebi, maTi
ganStoebebi da 500-kilometriani laSqrobi
Tvis mere, rogorc iqna,
miaRwies tibetis qalaq tinkriss, saidanac maT Tvalwin
erTbaSad rvaaTasiani
aRimarTa: kanCenjanRa, makalu, lhocze da masSi imgvarad
aTqvefili everesti, TiTqos
es ori mwvervali erTi mTliani masiviao. aqedan am mwvervalebs qedebi efareboda da
mxolod maTi Tavebi mosCanda,
magram mainc grandiozuli sanaxavni iyvnen.
aqve vTqvaT, rom amis Semdgom yvela eqspedicia 1949
wlamde, manam nepalis samefo
sazRvrebi gaixsnebda, everestisken swored am momqancvel
gzas gadioda.
am eqspediciam everestis
raionSi Tve gaatara. misma
wevrebma iqauroba gamoikvlies, rukebic Seadgines da mwvervalze asasvlel marSrutsac
miagnes, romelic nawilobriv
gaiares kidec da Canglas
uReltexil (6985m.) aaRwies. aqedan mwvervalze gamavali
gza yvelaze moxerxebuli Canda da marTlac, nepalidan ieriSebamde yvelani aqedan cdilobdnen asvlas.
momdevno wels ingliselTa Semdgomi eqspedicia ukve
Carlz briusis xelmZRvanelobiT gaudga gzas, romlis
wevrebmac im droisTvis fantastikur simaRles, 8326
metr aRwies, Tanac gundis
wevrTagan samni, melori, nortoni da somervili 8170 metramde Jangbadis gamouyeneblad avidnen, rac dResac ki
cotas Tu ZaluZs.
saubedurod, CrdiloeT
unagirze uSvelebeli zvavi
moswyda da 7 Serpis sicocxle
Seiwira. es iyo pirveli
msxverpli, rac everestma
. da mainc, am eqspediciis miRweva msoflioSi udides sensaciad monaTles.
momdevno eqspedicia 1924
wels moewyo da igi metad savalalod daiwyo zogma xel-fe-

xi moiyina, zogmac moitexa da


mas Tavica da neknebic miayola;
bevrs 30-gradusian yinvaSi
filtvebis anTeba daemarTa,
ori tvirTmzidavi daiRupa da
everestma Tavis msxverplTa
raodenoba 9-mde gazarda, magram ingliselebma ixtibari ar
gaitexes da ieriSebi ganagrZes.
eqspediciis wevrma nortonma
daaxloebiT 8565 metramde
aaRwia, Tanac uJangbadod da es
orive miRwevac, ra Tqma unda,
rekordi iyo. es rekordi gaaumjobeses imave eqspediciis
wevrebma melorma da irvinma.
laSqrobamde jon melorma
cols miswera:
es ufro oms daemsgavseba,
vidre asvlas. imedi ar maqvs,
rom davbrundebi. melors winaTgrZnoba auxda. melors da
irvins bolos daaxloebiT
8600 metris simaRleze mohkres Tvali, mas mere ki isini
aRaravis unaxavs.
axla zogi cnobili mTamsvleli fiqrobs, melorma da
irvinma mwvervals miaRwies,
magram daSvebisas daiRupneno.
am ambavs kidev davubrundebiT, manamde ki gavixsenoT,
rom am eqspediciis miRweva, miuxedavad imisa, rom misi oTxi
wevri daiRupa, udidesi gamoxmaureba mohyva. mis wevrTa mier aRebuli simaRle praqtikulad ukve yvela sxva rvaaTasianze maRali iyo, garda
TviT everestisa. amitomac Samonis olimpiur TamaSebze uprecedento gadawyvetileba
miiRes da am eqspediciis meTauri, generali briusi olimpiuri medliT daajildoves.
amis mere everests 1933
wlamde aravin gakarebia. im weliwads ki kvlav ingliselTa
eqspedicia moewyo, imjerad
hiug ratlejis meTaurobiT.
am gundis metad maRali donis
mTamsvlelebma bolo saieriSo banaki manamde arnaxulad
maRla, 8350 metri simaRleze
dadges da am rekordma mTeli
oci weli gaZlo.

.
92

. 35. 2013

mwvervalisken mimavalma
vin harisma da vegerma 8450
metris simaRleze ipoves is
valiuri werayini, romelic
werilis dasawyisSi vaxseneT
da qvemoT Camoitanes. is werayini an meloris unda yofiliyo, an nortonis, Tumca iq arc
maTi cxedrebi Canda, arc sxva
ram kvali. male musonebic daiwyo da es eqspedicia amiT
dasrulda.
1949 wlamde, manam nepalis
sazRvrebi gaixsneboda, ingliselebma CrdiloeTidan kidev
oTxjer(1934,1935, 1936 1938
) scades everestze asvla, magram manamde miRweuli
zRvari ver gadalaxes.
mere tibeti CineTma SeierTa da iq mTasvlelebs Sesvla
aekrZalaT. samagierod, 1949
wels nepalis sazRvrebi gaixsna da mTasvlelebic aqeT gadmobargdnen. raki samxreTis
sazRvrebi Seuswavleli iyo,
yvelaferi Tavidan daiwyo.
amitomac ingliselTa 1949-5051 wlebis eqspediciebi dazverviTi xasiaTis iyo.
am eqspediciebs kumbus
yinvaris xilvam, marSrutis
dasawyisSive rom iyo, Tavzari
dasca da misi daZlevis imedi
lamis mTlad gadauwura.
mogvianebiT
saxelganTqmuli ingliseli mTamsvleli kris boningtoni ityvis,
kumbus yinvaris daZleva igivea, rac danaRmuli velis gavliT Sua saukuneebis cixe-simagreebis aReba da CasafrebulTagan Tavis daRwevao.
magram ai, momdevno wels
marTlac rom saidanRac gamot yvrnen
Sve i ca ri e le bi,
romlebsac vi diunani meTaurobdaT. maT eqspediciaSi miiwvies Serpi mTamsvlelebic,
maT Soris Tensing norgeic.
man da Sveicarielma raimond
lamberma 8500 metramde aaRwies da bolos mainc piri ibrunes. imave wlis Semodgomaze isini kvlav miadgnen everests, magram amjerad 8100

metramde a, Tanac erTi


Serpi daeRupaT.
***
amis mere everestis dalaSqvra ukve eWvs aRar iwvevda da
dedamiwis umaRles mwvervals
1953 wels isev ingliselebis
eqspedicia miadga, amjerad
jon hantis meTaurobiT. gundis wevrTa Soris yvelaze mdidari everestuli gamocdilebiT iyo Tensing norgei, romelic dedamiwis umaRles mwvervalze meSvided midioda.
es Svidnaxevartoniani eqspedicia 350 mzidavis da 39
mosimaRle mebarguli Serpis
TanxlebiT Sveicarielebis mier gakvalul gzas gaudga.
Serpebma TavianTi amtanobiT, gamtanobiT, vaJkacobiTa
da uSreti energiiT ingliselebi kidev erTxel gaaoces da
aRafrTovanes. Serpebi Jangbadis aparaturiT ar sargeblobdnen da 23-kilogramian
bargs miaTrevdnen. arada, jer
kidev londonSi fiqrobdnen,
rom aseT simaRleze metad gaiSviaTebuli haeris pirobebSi
tvirTis maqsimaluri wona 14
kilogrami unda yofiliyo.
ase iyo Tu ise, am eqspediciis wevrebma 12 aprils 5300
metris simaRleze sabazo banaki dasces da meore dResve
kumbus myinvars Seuties...
wina kaci ukanas xidiao da,
marTlac, ingliselebs didad
daexmara Sveicarielebis mier
marSrutze datovebuli, TovlSi Camarxuli da kargad Senaxuli produqti, saWurveli da
Jangbadis balonebic, romlebic blomad ipoves da gamoiyenes kidec, magram asvla mainc
metad rTuli iyo. iq, samxreT
unagiraze asulT saSineli
yinvisgan maT ver icavda sqeli
Salis Sarval-sviteri, bumbulis Sarvali, qurTuki, qargaumtari saieriSo kostiumi da
sami wyvili xelTaTmani (aseve
Salis, bumbulisa da qargaumtari). an rogor daicavda, ro-

ca iq, yinuliT dafarul farTo da grZel kldovan moedanze mudam Zlieri qari qris da
xSirad qariSxalSic gadadis.
iq ori karvis dadgma iyo
saWiro. am karvebis dadgma eq-

1953
.

.
. 35. 2013

93


();
,
,

().

spediciis meTaurma jon hantma ase aRwera:


Cven Zalian misavaTebulni viyaviT da im qariSxalTan
sabrZolo Zala aSkarad aRar
gagvaCnda. mTeli Zalebis daZabviT saaTze met xans Seupovrad vcdilobdiT, rom rogorme erTaderTi karavi mainc
dagvedga. sxva SemTxvevaSi amas
erT-or wuTSi gavakeTebdiT.
qariSxali karavs niadag xelidan gvglejda da Cven TokebSi
ise vixlarTebodiT, rogorc
ablabudaSi. vdgebodiT da
barbaciT mainc Seupovrad
vcdilobdiT miznisTvis rogorme miRwevas, magram Zalebi
metismetad araTanabari iyo.
ase iyo Tu ise, mTamsvlelebma 12 aprils 5300 metrze

sabazo banaki rom dadges, didi Wapanwyvetis mere, 29 maiss,


mwvervals miaRwies.
da ra xdeboda im dros, 11
saaTsa da 30 wuTze dedamiwis
kenweroze?
pirvelamsvlelebi erTmaneTs xels arTmevdnen, exveodnen da zurgze imden xans utyapunebdnen xels, manam Jangbadis ukmarisobisgan iZulebulni ar gaxdnen es garToba
SeewyvitaT. isini edmund hilari da Tensing norgei iyvnen, Tumca maT gamarjvebaSi
yvelam, uklebliv yvelam Tavisi udidesi wvlili Seitana.
mogvianebiT hilari ityvis:
pirveli grZnoba, rac
mwvervalze asvlisas ganvicade, udidesi Sveba iyo, rom saWiro aRar iqneboda safexurebis gauTavebeli Cexva, rom
aRar iqneboda atyorcnili
Tovlis masa, romlis yoveli
axali gamoCena gzis dasasruli gvegona, magram kvlav Tovlis masa aRimarTeboda xolme
Cven win.
da mainc, am oridan vin avida pirveli dedamiwis saxuravze? es kiTxva albaT arc Cvens
zogierT mkiTxvels asvenebs
da amitomac gavixsenoT Tavad
Tensingis naambobi:
mwvervalamde darCenili
iyo ramdenime metri, roca me
da hilari SevCerdiT, avixedeT zeviT da kvlav ganvagrZeT gza. Cven erTmaneTTan
gvaerTianebda daaxloebiT
aTmetriani Toki, oRond me
xelze daxveuli mqonda Tokis
didi nawili. ase rom, Cven Soris manZili or metrs ar aRemateboda. me ar vfiqrobdi
pirvelze da meoreze, ar
vfiqrobdi imaze, rom iq oqros vaSli Zevs, axla xels
vkrav hilars da vaSlic me
damrCeba-meTqi. nela mivdiodiT, magram mtkiced. da ai, mivaRwie mwvervals. hilarim
pirvelma Sedga zed fexi, me ki
meorem.

amiT dasrulda dedamiwis


umaRles mwvervalze pirvelasvla da masTan erTad Worebic, magram aq ukve bevrs gaaxsenda ingliselTa 1924 wlis
eqspediciis ugzo-ukvlod dakarguli ori wevri, irvini da
melori, romlebsac bolos daaxloebiT 8600 metris simaRleze mohkres Tvali da, bevri
mTamsvlelis azriT, isini mas
mere daiRupnen, roca mwvervali dalaSqres.
irvini da melori gaaxsenda mwvervalze mdgom hilarTensingis wyvilsac, romelmac
daSvebamde kidev erTxel SeaTvaliera everestis Tavi, iqneb aq maTi yofnis raime kvali
vnaxoTo, magram veraferi aRmoaCines.
amis mere everesti kidev
bevrjer, warmoudgenlad bevrjer danebdeba adamianebs da
1999 wels mis CrdiloeT ferdobze, sadRac 8150 metris simaRleze, alpinistebi moulodnelad gadaeyrebian pirqvedamxobili mTamsvlelis
cxedars, romelic xelebiT
everests CabRauWeboda, fexi
ki wvivSi gadatexoda.
am mTamsvlels misi arqauli alpinisturi samosi mTels
tanze mTlad SemoZarcvoda,
Semoglejoda da moSiSvlebuli zurgi mouCanda, kiserTan
ki sayelos nafleTebi SerCenoda. im nafleTebze mTamsvlelebma naxes koxtad amoqarguli warwera: jon melori
***
axla, roca everestis pirveli dalaSqvridan 60-wliani
saiubileo TariRi damrgvalebula, SeuZlebelia ar gavixsenoT masze amsvleli qarTveli
mTamsvlelebi da isinic, romelTa eqspediciac igegmeboda, magram samwuxarod, maT ocneba ocnebad darCaT. arada,
isini jer kidev 1959 wels apirebdnen asvlas. es is dro iyo,
roca everestze mxolod ingliselebisa da Sveicariele-

1953 29 .

94

. 35. 2013

bis TiTo eqspediciis warmomadgenlebi iyvnen asuli da


iqidan eqvsad-eqvs mTamsvlels
gadmouxedavs. amitom, Cveni
alpinistebis imdroindeli metad saarako ostatobis, gamocdilebis, asakisa Tu SesaZleblobis kvalobaze sruliad
SesaZlebeli iyo, rom mesame
warmatebuli eqspedicia swored qarTuli gamomdgariyo an
sabWouri, romlis wevrebi aseve Cveni mTamsvlelebic iqnebodnen. es im dros metad rezonansuli iqneboda, radgan
everestze asvla jer kidev
did ambad iTvleboda, miT umetes manamde bolomde gauvleli CrdiloeTis marSrutiT.
maSin 1953 wels sabWoTa
mTamsvlelTa nakrebi Cinel
alpinistebTan erTad swored
CrdiloeTis marSrutis dasrulebas isaxavda miznad. pekinSi gasamgzavreblad sabWoelebma daTqmul dros Tavic ki
moiyares erTad, romelTa So-

ris qarTveli mTamsvlelebi


ioseb kaxiani da mixeil xergianic iyvnen. maTi bargis nawilic ukve gagzavnili iyo...
imavdroulad mTlianad
qarTveli mTamsvlelebiT dakompleqtebuli eqspedicia nepalis mxridan gegmavda asvlas...
es yovelive imiT daiwyo,
rom 1957 wels sabWoTa kavSirSi oficialuri vizitiT Camosuli nepalis mefe rahendra
Tbilissac ewvia. aq maspinZlebma, rogorc ityvian, ise
gaCarxes saqme, rom mefisgan
moskovis gverdis avliT saeveresto laSqrobisTvis miwveva miiRes. im gundis wevrTa
Soris iyvnen: agi abaSiZe, zurab da levan axvledianebi, piribe gvarliani, jokia gugava,
dimitri dangaZe, Teimuraz
kuxianiZe, giorgi maWaraSvili, jumber meZmariaSvili, SoTa mirianaSvili, nodar nadiraSvili, dimitri obolaZe,
oTar yavelaSvili, SoTa CarTolani, soliko xabeiSvili,
revaz da oTar xazaraZeebi, mixeil xergiani.
samwuxarod, orive eqspedicia sul bolo momentSi CaiSala. mizezad is iTqva, tibetSi politikuri viTareba
gam wvav dao, mag ram ra xe li
hqon da sa qar Tve los mTam svlelTa gunds tibetTan an
saerTod CineTTan da imaT politikasTan? isini xom nepalis mxri dan api reb dnen as vlas, magram iq, zemoT, moskovSi, etyoba, ifiqres, erTic
vnaxoT da, qarTvelebi marTlac avidnen dedamiwis umaRles mwvervalze, sabWoTa gundma ki kraxi ganicados, mere
xom qveyanaze Tavi mogveWrebao. hoda, adgnen da dedamiwis saxuravisken arc erTi gauSves da aRarc meore.
1980 wlisTvis everestze
asasvlelad meored daigegma
sabWoTa eqspedicia. mis kandidatTa Soris mestieli sergo
barlianic iyo, magram am gun-

dis gamgzavreba ori wliT gadaido, rasac nakrebis wevrTa


gadaxaliseba mohyva.
samwuxarod, sergo barliani axal SemadgenlobaSi veRar
moxvda, samagierod, ganaxlebul siaSi gamoCnda mestieli
akaki (xuta) xergianis saxeli.
samwuxarod, rogorc qarTvelebs gvCvevia, moskovSi wasisineba da dasmena daviwyeT,
xergiani aseTi da iseTi cudi
kaciao. mere imdeni qnes, akaki
xergiani nakrebis wevrTa siidan amoiRes. bolos soliko
xabeiSvilis mcdelobiTa da
gavleniT, romelic imdroindeli saqarTvelos kompartiis centraluri komitetis
mdivani iyo, xergiani eqspediciaSi kinooperatorad Seiyvanes, raTa mwvervalze asvla gadaeRo.
am eqspediciam mizans miaRwia. mTamsvlelebma mwvervali
manamde uvali samxreT-dasavleTis kedlis avliT dalaS-

();

();
,

().

, .
. 35. 2013

95

-99-
,
,
.

qres, rac manamde dauZlevlad


iTvleboda, es ki metad rezonansuli asvla gamodga.
am asvlaSi Tavisi didi
wvlili Seitana akaki xergianmac. man 6100-7300 metris simaRleze xuTjer azida bargi,
amdenjer ki iqamde arcerTi
mTamsvleli ar asula. amas

garda, xergiani bargianad kidev orjer avida 7900-metramde da iq kinokadrebic gadaiRo, magram bolos mas da kidev
or mTamsvlels ieriSis Sansi
aRar misces.
amis mere gavida kidev cxra
weliwadi da yvelasTvis moulodnelad dedamiwis kenwerodan qveyanas, rogorc iqna,
pirvelma qarTvelma mTamsvlelma roma giutaSvilmac
gadmoxeda, rac Tavad giutaSvilisTvisac ki sruliad daugegmavi asvla gamodga.
saqme is iyo, rom im weliwads everestze sanktpeterburgelTa eqspedicia unda
gamgzavrebuliyo, magram erTi
wliT adre mTeli maTi gundi,
pamirSi, leninis pikze zvavSi
daiRupa. nevispirelebs im
droisTvis everestze asvlis
nebarTva ukve hqondaT da am
Sansis xelidan gaSveba aRar
surdaT, arada, TiTqmis yvela
iqauri uZlieresi mTamsvleli
cocxali aRar iyo. amitom,
sanktpeterburgelebma TavianTi Sexedulebisamebr saxeldaxelod nacnob-megobar Zli-

er mTamsvlelebs uxmes. ase


moxvdnen maT gundSi yazaxeTis, ukrainis, saqarTvelos,
aSS-isa da Tavad sankt-peterburgelTa warmomadgenlebi,
sul TerTmeti kaci, romelTagan pirvelamsvlelTa gziT,
egreT wodebuli klasikuri
marSrutiT mwvervals mxolod orma wyvilma miaRwia, maT
Soris qarTvel-amerikelis
roman giutaSvilisa da daniel
mazuris Cabmam.
maSin giutaSvili 54 wlis
iyo da Tavisi asakiT igi 55
wlis norvegieli riCard basis
Semdgom meore uxucesi mTamsvleli aRmoCnda msoflioSi,
romelmac everestidan gadmoixeda.
sabednierod, dedamiwis
umaRles mwvervalze qarTvel
mTamsvlelTa qronikebi giutaSvilis asvliT ar gasrulebula. 1997 wlis gazafxulze
everestze asvlas sxva eqspediciebTan erTad cdilobdnen
gia TorTlaZe, beno qaSakaSvili da biZina gujabiZe, magram
am gundebis vercerTi wevri
mwvervalze ver avida.

1999 .

96

. 35. 2013

1998 wels TorTlaZe sxvadasxva qveynis 23-kaciani eqspediciis wevrebTan erTad


kvlav cdilobda CrdiloeTidan asvlas. es eqspedicia saxeliT rusuli iyo, SemadgenlobiT ki saerTaSoriso, romelsac boris sudesovi meTaurobda. am jgufis wevrTagan
mizans eqvsma miaRwia, ori ki
daiRupa. TorTlaZesa da misi
mewyvileebis asvlis dro rom
dadga, saSineli qarbuqi amovarda. mTamsvlelebma bolo
saieriSo banakidan mxolod
ormociode wuTiT SeZles siaruli, mere ki stiqiam sabolood xeli aaRebina ieriSze.
da mainc, TorTlaZem, gujabiZem, qaSakaSvilma da sxvebmac guliswadili 1999 wels
aisrules. maSin qarTvelma
mTamsvlelebma everests erTdroulad CrdiloeTidanac
Seuties da samxreTidanac.
orive gundis wevrebi avidnen
mwvervalze da mSvidobiTac
daeSvnen.
pirvelad everestze 12 maiss CrdiloeTidan mSvidobiani kavkasia-99-is
wevrebi
avidnen beno qaSakaSvilis meTaurobiT. maSin eqspediciis
saxelwodebidan gamomdinare
mTamsvlelebma
aafriales
azerbaijanis, saqarTvelosa
da somxeTis droSebi, Tumca
gundis SemadgenlobaSi myofi
levon sarqisovi Tbiliseli
somexi, xolo baqoeli saridan
murzakalovi warmoSobiT marneuleli gaxldaT.
samwuxarod, murzakalovma
mwvervalze asvla ver SeZlo,
danarCenebi ki: afi gigani, biZina gujabiZe, levon sarqisovi
da beno qaSakaSvili Serp Cevang
durjisTan erTad avidnen.
aRsaniSnavia, rom Cevang
durji gaxlavT Svili saxelganTqmuli ang ritasi, romelic everestze im droisTvis
yvelaze bevrjer, 9-jer iyo
namyofi da cxrajerve Jangbadis balonis gamouyeneblad.
amasTan, Cevang durji aRmoCnda meore, vinc mamis kvalze
avida everestze, pirveli ki
iyo piter hilari everestis
pirveldampyrobi edmund hilaris Svili.
mSvidobiani kavkasia-99is didi miRweva gaxldaT isic,
rom levon sarqisovi im droisTvis aRmoCnda uxucesi 60

wlis da 161 dRis, vinc everestis kenweromde aaRwia, riTac


ginesis rekordebis wignSi daikvidra adgili.
Cveni meore eqspediciis
wevrebma merab nemsiwveriZem,
irakli ugulavam, irakli cixiselma da merab xabazma gia
TorTlaZis meTaurobiT samxreTiT klasikuri marSrutiT
dalaSqres mwvervali.
am eqspedicias erqva saqarTvelo-3000, rac Cveni
qveynis 30- saukunovan istoriaze migvaniSnebda da gangebis
Tu bedis wyalobiT metad simboluri damTxveva aRmoCnda
is, rom misi wevrebi everestze
saqarTvelos damoukideblobis dRes 26 maiss avidnen.
im dRes Cvens mTamsvlelebTan erTad avida 50 wlis italieli serjo martini, riTac man
gaasrula dedamiwis ToTxmetive 8000-ze laSqrobebi. Cvens eqspediciaSi iyvnen Serpi mTamsvlelebic, romelTagan apa
Serpam im dRes meaTed (CrdiloeTidan pirvelad) gadmoixeda everestidan da am mxriv
msoflio rekordsmeni gaxda.
aqve unda vTqvaT, rom gia
TorTlaZis es asvla zogierTi
specialistisTvis saeWvo gax-

da, Tumca amis mere man kidev


orjer dalaSqra everesti, maT
Soris CrdiloeTidanac.
qarTvel mTamsvlelTagan
everesti orive mxridan daulaSavs biZina gujabiZesac,
romelmac meore warmatebas
2003 wels miaRwia.
ase rom, saerTo jamSi dedamiwis kenweroze saqarTvelos 9 mTamsvleli yofila,
romelTagan ors iqidan orsamjer gadmouxed.
da roca everestze namyof
Cvens Tanamemamuleebze vsaubrobT, unda gavixsenoT erTi
qarTveli winaparyofili, gafrangebuli rusi ana apraskina.
igi 2001 wels saerTaSoriso
eqspediciis wevrebTan erTad
imave dRes avida everestze,
roca iq gia TorTlaZe meored
avida. rogorc TorTlaZem
gviambo, ana apraskina safrangeTSi dabadebuli da gazrdilia, mSoblebi ki krasnodaridan gadasaxlebulan.
rom gaigo qarTveli viyavi miTxra, Cemi erT-erTi winaparic qarTveli iyo, amilaxvario. meti Tavadac ar icoda,
gviTxra gia TorTlaZem.

-3000-

.

. 35. 2013

97

5000 , ,
24
,
:
. .


3000 . , ,

, , ,
,
.
, ,

.

,
. :
.

,
.
, ,
, - . .
,
!

,
, ,
, , !

98

, ,
, ,
.

,
:
, ,
, , .
,
.
,
.
,
.

, , , ... ,
, ...

, , !
, , ,
,
.

...

. 35. 2013

jer kidev guSin lelos


saerTo nomris bolo cifrebi
sami cxrianiT mTavrdeboda,
dRes ki isini nulebad damrgvalda. am cifrebis win 13
ewera, romelic 14-iT Seicvala 14 000!
diax, saqarTveloSi saxelda saxeSeucvlel verc erT periodul gamocemaze ver amoikiTxavT daarsebis aTvlidan
miaxloebul ricxvsac ki. diax,
Tqvens xelTaa evropaSi erTerTi uZvelesi da saqarTveloSi pirveli sportuli gazeTis me-14000 nomeri! gaivlis
kidev erTi kalendaruli weliwadi da lelo 80 wlisa
gaxdeba. sxva mxrivac saintereso damTxvevaa es saiubileo nomeri dRes, 11 aprils,
gamovida, zeg 13 aprils ki Cveni gazeTis dabadebis dRea,
sxvaTa Soris, me-10 000 nomeric mkiTxvelma swored aprilSi miiRo 1989 wels.

lelos me-10000, saiubileo nomerSi vwerdi: Cveni gazeTis TiToeuli nomeri es aris qarTuli sportis Taviseburi matiane, yovel maTgans
Tan axlavs epoqis majiscema,
msoflios sportul samyaroSi Cveni TviTdamkvidrebisTvis nabij-nabij winsvlis sunTqva.
igives gavimeoreb axlac,
meoTxedi saukunis Semdeg, da
amayad vambob: lelo imTaviTve iyo, aris da rCeba, Tavisi 100-mde rubrikiT, qarTuli
sportis, qveynis am warmatebul sferoSi eris interesebis
samsaxurSi.
veravin ityvis, rom lelo mxolod informaciisa da
statistikis gazeTia propagandisticaa da organizatoric. is, rom erovnuli olimpiuri komiteti yofil sabWoTa
sivrceSi yvelaze adre saqarTveloSi Seiqmna, lelos dam-

2013 11
-14000
.


,


.


,







.

,

.

-14000 .
. 35. 2013

99

100

saxurebaa. CvenTan Camoyalibda saorganizacio komiteti da axaldafuZnebulma seokma redaqciis WerqveS imuSava
weliwadze meti.
14 000!
bunebrivia, lelos TiToeuli nomris gamocema amdenive

sixarulia, magram amas daumateT aTwleulebis ganmavlobaSi mkiTxvelTa raodenoba. verc gamoiTvliT, ramden
adamians ramdenjer mianiWa sixaruli am gazeTma, miT ufro,
rom pirveli nomris 500 egzemplaridan droTa ganmavlobaSi

yoveldRiuri
tiraJi
365
aTasamde gaizarda. es iyo am
gazeTis saerTo-saxalxo siyvarulis mkafio dasturi. am
siyvarulma sarisko nabijic
gadagvadgmevina lelo darCa erTaderT dargobriv gazeTad, romlic 80-iani wlebis
meore naxevarSi, davalebis miuxedavad, rusulad dublirebuli ar miuRia mkiTxvels.
2008 welidan, rac lelo
mediapalitras SeuerTda, gazeTi welSi gaimarTa, problemebi aRar emuqreba.
ar SemiZlia, uRrmesi pativiscemiT ar movixsenio is fasdaudebeli Rvawli, romelic
lelos yofilma redaqtorebma da Jurnalistebma gaswies. axali saxeliT gmosvlamde gazeTs saredaqcio kolegia uZRveboda. pirveli redaqtoris, mixeil kakabaZis fuZeCayril tradiciebs samagaliTod uerTgules gazeTis momdevno xelmZRvanelebma eremo maxaTaZem, irakli ugulavam, anzor basilaiam da arCil
gogeliam. erTxans, drom moitana da, mixeil kakabaZes gazeTis ufro maRal doneze asayvanad ukve meored uxmes redaqtorad. am brwyinvale pirovnebis Zalisxmevas ukavSirdeba lelos bazaze sportuli Jurnalistikis federaciis Seqmna saqarTveloSi,
lelos biblioTekiT wignebis gamocema, sportuli nterminologiis daxvewa da a. S.
Cveni didi maswavlebeli niWier JurnalstTa SerCevaSic
ubadlo iyo. saerTod, leloSi sportul JurnalistTa
Taobebi aRizarda.
istorias Tavs ver Seafareb, iq adgili unda moipovo
da daimkvidro. Cvenma gazeTma
es SeZlo.
lelom axali aTaseulis
aTvla daiwyo.
gilocavT!
,

. 35. 2013

ramdenime wlis win avRaneTSi viyavi erTi dRiT, Tavdacvis


saministros delegacias gavyevi reportaJis gasakeTeblad.
Zalian cxeloda, daaxloebiT 50 gradusi iyo. yvela
wyals gawvdida, cudad rom ar
gamxdariyavi da ofli gamosvlasac ki ver aswrebda, ise orTqldeboda. qaric iyo. mduRare.
qabulidan helmandSi samxedro TviTmfrinaviT vimgzavreT, iqidan bazaze ki vertmfreniT. axali modeli iyo, haerSi vertikalurad adioda Zalian maRla da mere uceb iRebda siCqares. ukana nawili mTlianad gaRebuli iyo da didi
tyviamfrqvevi idga, romelsac
patara, qeraTmiani gogo marTavda. piloti gauCereblad
manevrirebda, rom qvevidan vinmes ar ebuTqa. wesia aseTi.
hoda, am xmaurSi, janjRarSi
da daZabulobaSi varT da uceb
erT-erTma qarTvelma samxedrom, Tqven `aTianSi~ ar werTo?
da msoflios yvelaze cxeli wertilis (pirdapiri da gadataniTi mniSvnelobiT) sahaero zonaSi Cven fexburTze daviwyeT laparaki. manamde vinmes
gaukeTebia es? avRaneTis caSi
vinmes daTo yifiani uxsenebia?
ar vici. albaT ara.
CemTvis mxolod im eqstremalur pirobebSi ar uTqvamT,
rom `aTiani~ erTaderTi gzaa,
maRali xarisxis sportul
JurnalSi maRali publicistur-Jurnalisturi xarisxis
werilebi waikiTxo. waikiTxo
im adamianebis azrebi, romlebic TiTqmis oci weliwadia
qmnian qarTul sportul medias, romlebsac SeuZliaT
miZinebuli safexburTo emociebi gamogifxizlon, dagafiqron imaze, razec ar gifiqria, gagacinon, gagaxsenon, Segifason da jamSi gasiamovnon.
Tan Zalian.

es Jurnali ukve aTi wlisaa.


es ar iyo martivi dekada, radgan `aTiani~ xan gamodioda da
zogjer vera. Tumca mTavaria,
rom is ar Cerdeba da qveyanaSi,
sadac fexburTTan gaugebari,
TiTqos mosiyvarule damokidebuleba aqvT, sadac es sfero
adgilidan ar iZvris, sadac media ganuviTareblobis gansaxierebaa, mainc gamodis xarisxiani safexburTo Jurnali.
`aTiani~ yifos saxels atarebs da amitom ar SeiZleba
uxarisxo iyos. es erTgvari
xarkia, romelic am genialur
fexburTels ekuTvnis. amitom
yovelTvis, roca am JurnalisTvis vwer (da vici, yvela avto-


.

,

.
,

,
,
.



,

, ,
.
,
,

,

.


.

.
. 35. 2013

101

`kargad maxsovs, rom


`aTiani~ Tavis `mrgval
magidebs~ karg ludxanebSi
marTavda xolme, roca ki ufro
gauWirdeboda, maSin patara
kafeebSi~ ...

102

ri asea), maqsimalurad vcdilob. winaaRmdeg SemTxvevaSi


es daTos, am JurnalSi moRvawe
adamianebis, mkiTxvelis da sakuTari Tavis upativcemuloba iqneboda.
sxvagan, namdvil safexburTo qveynebSi da ara iseTSi,
rogoric dRes saqarTveloa,
sportul gamocemebs Soris
didi konkurenciaa da swored
es ganapirobebs xarisxs. minda,
aqac ase iyos, aTi wlis `aTians~ bevri axaldabadebuli
konkurenti gamouCndes. Tumca aravin Cans. wlebi gadis da
ar Cans. konkurenciis gareSe
TiTqos ra unda gamovides,
magram am SemTxvevaSi saqme gamonaklisTan gvaqvs `aTiani~
aTi wlis win da dRes ori gansxvavebuli Jurnalia. is Zalian ganviTarda.
sxva SemTxvevaSi masze qabulis caSi, gadatenili tyviamfrqvevis gverdiT msxdomni
ar ilaparakebdnen.
daviT


am aT weliwadSi, aba, ramdeni rame moxda. `aTianic~ xom
am moxdenebis nawili iyo, raxanRa ramdenjerac ar gaCerda
ufulobis Tu aTasi sxva mizezis gamo, imdenjer jiutad
aRdga.
saqmec eg aris, rom Zalian
unda arseboba da yovel jerze
TiTqos xelaxla ibadeba, Tumca mainc Zveli da nacnobia.
gaqreba xolme ucxoeTSi wasuli megobariviT da mere uceb
mova, pirdapir dabadebis dReze ro modian xolme da atydeba: va, aqa xar, rodis Camoxvedi,
is kidev iRimeba da moyolac ar
unda, ratom iyo wasuli.
ai, egeTi dabruneba icis da
eg yovelTvis kargia.
axlac iZulebiTi Sesvenebis Semdeg mobrunda da imedia,
rom didi xniT.
rodis da rogor gavicani
`aTiani~ ar magondeba, magram is
kargad maxsovs, rom Tavis

`mrgval magidebs~ karg ludxanebSi marTavda xolme, roca


ki ufro gauWirdeboda, maSin
patara kafeebSi da roca mTlad
aRar hqonda gamosavali, saredaqcio oTaxebSi. yovelTvis
kargi da saintereso iyo iq fexburTze laparaki da merec, ubralod wera.
`aTianisTvis~ safexburTo
adgilebidanac miweria da sruliad arasafexburTodanac.
yvelaze kargi, rac davwere,
albaT, glazgoSi argentinis
nakrebis stumroba iyo maradonas pirveli ufrosobiT,
Torem erTxel, maxsovs, ludvigsburgis sadguridanac ki
gamovgzavne sveti dilis Svid
saaTze.
eg sul kargi mogonebebia,
ise rogorc `aTianis~ redaqciebSi siarulis dro. `aTiani~
didi moxetiale redaqcia iyo
yovelTvis, xan sad hqonda
TavSesafari, xan sad. xan zemo veraze iyo erT patara binaSi, xan did holdingSi iyo
SeyuJuli tixars iqiT, xanac
fond `iavnanasgan~ moZRvnil
oTaxSi, magram es mis garegnobas da Sinaarss ar dastyobia. `aTiani~ xan sqeli iyo,
xan ufro Txeli, magram is ara
hqna, rom yovelkvireuli gamxdariyo da sagazeTo qaRaldis
ieri mieRo.
`aTians~ ise unda arseboba,
rogorc TviTon miaCnia sworad, rogorc misi daarsebis
mizezs Seefereba da amitom sabazro ekonomikas didad ver
misdevs, amitomacaa, rom gauCinardeba xolme. Tumca, rogorc mogaxseneT, eg ambavi yovelTvis droebiTia. kidev kargad gamodis Cveni gaqanebis
qveyanaSi.
visac `aTianisTvis~ mudmivad dauweria, iman icis, rom
erT dRes yvelaferi isev Semotrialdeba da gia mainc moaxerxebs `aTianis~ gamocemas.
raRac droidan amovardnili
mondomebaa da kargic swored
eg aris am JurnalSi.

. 35. 2013

kidev erTi kargi ki is aris,


rom is daTo yifianis saxelze
daarsda. ar vici, ras ityoda
yifo am Jurnalis Sesaxeb, albaT gaiRimebda da pasuxs
aerideboda, rom ekiTxaT,
Tqvens saxelze daarsebul
Jurnalze ras fiqrobTo.
me ase mgonia, rom swored
imis gamo, rom es Jurnali ase
gvaxsenebs daTos, misTvis haiharad wera ar gamodis.
me ase var da sxvebic uTuod. rac aris, namdvili unda
iyos.
hoda, kvlav Zveleburad da
didxans.
gio ,
londonidan,

specialurad `aTianisTvis~


aTi wlis xdeba `aTiani~ da
rasakvirvelia, am TariRs, siyvaruliT vulocav am Jurnalis
avtorebs, damfuZneblebsa da
TanamSromlebs. upirvelesad
ki es mainc baton gia gorgoZes
exeba, radgan nebismier Jurnals, mainc mTavari redaqtori
qmnis da Jurnalis mTavari
avtori, mainc misi redaqtoria.
amitomac, mTavari madloba,

pirvel rigSi, gias ekuTvnis


yvela im siamovnebisaTvis, romelic `aTianisgan~ migviRia,
radgan saukeTeso Jurnalis
saukeTeso nakrebi, swored man
Seadgina. Tumca, erTia gundis
Sekreba da Camoyalibeba da meore ki misi wvrTna da SenarCuneba. Cems sportul formaSi
yofnas (TiTqmis mudmivad),
agreTve mas unda vumadlode.
gia gorgoZis damsaxurebaa isic, rom mxolod erTi sezoni
gamicda sapatio travmis gamo
da wlebis manZilze, arc erTi
te(q)st-matCic ki ar gamomitovebia. is, albaT, erTaderTi adamiani, redaqtori da mwvrTnelia dedamiwaze, romelsac versad davemale da ramdenjerac
am nakrebidan wasvla gadavwyvite (sxvadasxva mizezebis gamo),
imdenjerac pirwmindad davnebdi. rogorc Cans, yvelaze metad nakrebi imiT gansxvavdeba
sxva romelime rigiTi klubisagan, rom nakrebs, verasodes
mivatoveb.
radgan bavSvobis ocneba
ver avixdine (da momavalSi,
miT umetes, ver avixden) da saqarTvelos safexburTo nakrebSi ver viTamaSe, bolomde
am nakrebis wevri viqnebi. Tavs
ki imiT davimSvideb, rom visac
fexburTi uyvars (da am Jurnalis mkiTxvelebic dameTanxme-

bian), am Jurnalis kiTxvisas,


ufro meti siamovneba aqvs miRebuli ukanaskneli aTi wlis
manZilze, vidre qarTuli fexburTis cqerisas.
`aTianis~ kiTxvisas, am ukanaskneli aTi wlis manZilze,
araerTxel gamxsenebia bavSvoba, roca marwyvs, dagemovnebiT da nela mivirTmevdi, rom
male ar damTavrebuliyo. CemTvis es iyo didi siamovneba da
yovelTvis vcdilobdi, rom es
siamovneba, rac SeiZleba didxans gagrZelebuliyo maSinac,
bavSvobaSi da axlac, `aTianis~
kiTxvisas.
am Jurnalis siyvaruli ki
(aramarto mkiTxvelebis mxridan) SeiZleba im gulwrfelobam ganapiroba, romelic
`aTianis~ avtorebs hqondaT
(da aqvT) sayovelTao tyuilis
pirobebSic. SeiZleba vcdebi
(an subieqturad vaWarbeb),
magram `aTianze~ ukeTesi Jurnali ar meguleba saqarTveloSi da amitomac visurveb,
rom `aTiani~ manam arsebobdes,
sanam saqarTvelos nakrebi
msoflios Cempioni gaxdeba.
mere ki SegviZlia tkbilad
daviSaloT...
daTo

`aTianis~ redaqtori
giorgi gorgoZe da uefas
Tavkaci miSel platini,
romelic erT-erTi pirveli iyo,
vinc `aTians~ gza dauloca.

: /-/ .

. 35. 2013

103

33

2012 wlis gazafxulze qarTul sportul biblioTekas


unikaluri krebuli Seemata.
saqarTvelos erovnuli olimpiuri komitetisa da saerTaSoriso olimpiuri komitetis
solidarobis fondis mxardaWeriT, saqarTvelos sportul
JurnalistTa asociaciam gamosca 33 wigni-portreti qarTvel olimpiur Cempionebze.
proeqtis sulisCamdgmeli
da mTavari redaqtori sportul JurnalistTa asociaciis
yofili prezidenti, amJamad
seokis pirveli vice-prezidenti elguja beriSvili, xolo
krebulTa avtorebi
qarTveli mwlebi da Jurnalistebi .
aRniSnuli proeqti ramdenime wlis Sromis Sedegia.
yvela wigni erTnairi moculobis, formatis da dizainisaa, romelic gajerebulia

unikaluri fotomasaliT. gansxvavebuli mxolod olimpiur


CempionTa istoria.
ggi CoCiSvili (robert SavlayaZe, mirian calqalamaniZe,
nino saluqvaZe, viqtor kratasiuki, aleqsandre anpilogovi, daviT gobejiSvili),
giorgi frangiSvili (avTandil qoriZe, vladimer gogolaZe, vladimer afciauri,
nugzar asaTiani), (SoTa CoCiSvili, giorgi asaniZe, levan TediaSvili), elguja beriSvili
(givi kartozia, roman rurua, zurab zviadauri), avTandil gurasaSvili (qeTevan losaberiZe, vaxtang blagiZe, SoTa xabareli), paata
nacvliSvili (daviT cimakuriZe, viqtor saneevi, kaxi ka-

xiaSvili), daviT WeliZe (rafael CimiSkiani, zurab sakandeliZe, mixeil qorqia),


oTar maRlakeliZe (revaz
mindoraSvili, daviT xaxaleiSvili), ilia babunaSvili(gela ketaSvili), elene
bilixoZe (manuCar kvirkvelia), Tengiz gaCeCilaZe (medea juReli), emal kasraZe
(vaJa kaWarava), zurab usufaSvili (irakli cirekiZe)
Teimuraz qoriZe (leri
xabelovi).
, .
sul male am SesaniSnav serias kidev erTi wigni daemateba, romelic 2012 wlis londonis olimpiuri TamaSebis gmirze laSa SavdaTuaSvilze mogviTxrobs. .

- .

104

. 35. 2013

`qar Tu li spor tis oq ros wigni~ ase hqvia 376gver di an, ux vad ilus tri re bul kre buls, ro me lic
ax la xan da i beW da umaR les
po lig ra fi ul do ne ze da
soliduri tiraJiT. `olimpiuri enciklopedia,~ `sportis enciklopedia,~ `qarTuli sportis fotoistoria,~ 34-wigniani seria `qarTveli olimpiuri Cempionebi~ cnobili Jurnalistis,
amJamad ki saqarTvelos erovnuli olimpiuri komitetis pirveli vice-prezidentis elguja beriSvilis redaqtorobiT Tu avtorobiT
aqamde Seqmnil gamocemebs
ki dev er Ti mniS vne lo va ni
wigni Seemata, romelic sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqis, ilia me-II Ta os no bi Ta da loc vakurTxeviT Seiqmna. `qarTuli spor tis oq ros wig ni~
gax lavT erT-er Ti to mi
cxra wig ni a ni se ri i sa `sa qarTvelo Cveni faseulobebi.~
wignis winasityvaobaSi
elguja beriSvili wers: `damoukidebeli saqarTvelo nabij-nabij imkvidrebs Tavis
adgils msoflios TanamegobrobaSi, rogorc Tavisufali da demokratiuli, uZvelesi istoriisa da kulturis qveyana. am istoriaSi Tavisi gamorCeuli adgili ukavia qarTul sports. ZvelisZvelma erovnulma asparezobebma da xalxuri sportis saukunovanma tradiciebma mniSvnelovanwilad ganapiroba
qarTvel sportsmenTa TvalsaCino saerTaSoriso miRwevebi. swored qarTul sportze, mis warsulsa da awmyoze, Cveni sportis istoriis
mTavar gmirebsa da movlenebze mogviTxrobs es wigni.
Cven SevecadeT erT krebul-

Si gagveerTianebina yvela
metnaklebad Rirebuli informacia da fotomasala,
warCinebuli sportsmenebis,
mwvrTnelebis, sportis moRvaweebis biografiebi, saintereso ambebi, sportis calkeul saxeobaTa istoriuli
qronikebi, statistikuri masala. vimedovnebT, rom es
krebuli qarTvel Tu ucxoel mkiTxvels keTil megzurobas gauwevs qarTuli
sportis saintereso samyaroSi~.
wig nis pir vel blok Si
Tavmoyrilia masalebi sportis erovnul saxeobebze,
Cvens olimpiur Cempionebze, msofliosa da olimpiur
rekordsmenebze. aqvea mniSvne lo va ni am be bis qro ni ka
da olim pi u ri sta tis ti ka.
momdevno Tavi mogviTxrobs
28 olimpiur saxeobaze, am
saxeobebis istoriaze, warmatebul sportsmenebze. mesame blokSi warmodgenilia
zamTris sporti, calke Tavi
eTmoba sportis araolimpiur saxeobebs. amas mosdevs
masalebi qarTuli sportis
moRvaweebze, mwvrTnelebze,
msa jeb ze, spor tu li me di cinisa da mediis warmomadgenlebze, sportul organizaciebsa da klubebze, sportul bazebze. calke Tavebad aris war mod ge ni li
`sporti saxviT xelovnebaSi~ da `sa fos to mar ka da
spor ti.~ wig ni mTav rde ba
sportis gaulSematkivrebisad mi miZ Rvni li we ri liT,
romelsac aqve gTavazobT:
`ra fasi eqneboda lamaz
gols, efeqtur ileTs an sarekordo naxtoms mayureblis gareSe? ra fasi aqvs cariel stadionze an darbazSi Catarebul sportul Sejib re bas? swo red spor tsmenisa da gulSematkivris

- .
. 35. 2013

105

erToba qmnis namdvil sportul sa na xa o bas da ala li


brZolis atmosferos. qarTuli sportis Tavgadasavali imavdroulad qarTveli
gulSematkivris Tavgadasavalic aris. Tavad sportis
gul Se mat ki va ric bev rjer
yo fi la did ga mar jve ba Ta
ara mxo lod ma yu re be li,

106

aramed monawilec. tribune bis gu li an mxar da We ras


sportSi didi mniSvneloba
aqvs, zogjer ki gadamwyveti. gul Se mat ki va ri gan sa kuTrebulad afasebs Tvalmisasvlel matCsa Tu orTabrZolas, fintsa Tu fands.
magram, qarTveli kacisTvis
spor ti yo vel Tvis uf ro

mets niSnavda, vidre seirs


moedanze da xeirs cxrilsa
Tu reitingSi. lamis mTeli
sa u ku ne is spor ti Tac am tki ceb da Ta vis fas sa da
Rir se bas, msof li o Si gah qonda qveynis saxeli da amkvidrebda im azrs, rom Tavi suf le bi sa da da mo u ki deblobis Rirsi iyo. amitomac akvirvebda ucxo Tvalsa
da yurs is uCveulo muxti
da yiJina, Cveni stadionebisa da sportuli darbazebis
tribunebze rom igrZnoboda da ismoda. qveyana Tavisuflebis surviliT cxovrobda, sportuli arena ki,
tiraniis pirobebSic, bunebrivad demokratiuli garemoa da qarTvelobac Seufara vad ga mo xa tav da Ta vis
ganwyobas. ai, es misiac itvirTa da aTeulobiT weli
Rir se u la dac zi da qar Tvel ma gul Se mat ki var ma,
romelsac codna da erudicia ar aklda kargisa da cudis, namdvilisa da yalbis
gasarCevad da taSiT Tu SeZaxiliT gamoxatuli pativis ce ma
arc
Rir se u li
stumrisTvis dauklia.
amitomac, am wignis bolo
striqonebi swored qarTuli sportis gulSematkivars
eZRvneba. da am striqonebs
Tan erTvis Cveni taSi da aRtaceba. gulSematkivars eZRvneba mTeli es wigni, romelic guliT, rwmeniT da siyvaruliT Seiqmna~.
`qarTuli sportis oqros wigni~ gamoica saqarTvelos sportisa da axalgazrdobis saministros da
ga mom cem lo ba `pa lit ra
L~-is xelSewyobiT. uaxloes momavalSi mkiTxveli mii Rebs wig nis in gli sur
versias.

. 35. 2013

15-dan 19 aprilamde momavali wlis zamTris XXII olimpiadis maspinZel qalaq soWSi
gaimarTa AIPS-is (sportuli
presis saerTaSoriso asociaciis) rigiT 76-e msoflio kongresi, romelic imavdroulad
saarCevno gaxldaT.
AIPS-i sakmaod didi xnis
win 1924 wlis 2 ivliss daarsda parizSi gamarTul kongresze, sadac 29 qveyanam miiRo
monawileoba. organizaciis
pirvel prezidentad parizis
maSindeli olimpiuri TamaSebis prescentris xelmZRvaneli franc reiSeli airCies.
meore msoflio omma AIPSis muSaobac Seaferxa da srulmasStabiani saqmianoba saerTaSoriso asociaciam 1948 wels,
londonSi gamarTuli msoflio kongresis Semdeg ganaaxla, axal prezidentad belgieli viqtor bueni .
1956 kortina dampecoSi
gamarTul kongresze Sveicariel nri Sixin .
sxvadasxva dros, didi xniT
AIPS-is prezidentad airCies
britaneli frenk teilori,
romelic 1993 wels Secvala
Turqma Tgai baiaTlim.
2005 wels, marakeSSi (maroko) gamarTul AIPS-is msoflio kongresze baiaTli Secvala italiuri `gazeta delo
sportis~ cnobilma Jurnalistma jani merlom, romelc 2013 wlis soWis msoflio kongres.
,
, namdvilad igrZnoboda
saarCevno aJiotaJi. am avtoritetuli saerTaSoriso organizaciis wevri msoflios xuTive
144 gaxlavT da amitomac gasakviri ar
iyo delegaciebis simravle.
kongresi gaimarTa soWis
olimpiuri kompleqsis SuagulSi centrSi,
axalaSenebul sastumro `redison bluSi~, romelic gaisad

olimpiadis mTavar stumrebs


umaspinZlebs. am sastumroSi
iqneba ganTavsebuli zamTris
XXII olimpiuri TamaSebis kongres-holi. sastumros irgvliv jer kidev mSenebare olimpiuri soflis obieqtebia
sakmaod usaxuri arqiteqturis 4-, 5- da 6-sarTuliani Cveulebrivi korpusebi. iqvea olimpiadis zRvispira klasteris
sxva didi obieqtebi: yinulis
sasaxle `bolSoi~; jer kidev
mSenebare olimpiuri stadioni, sadac TamaSebis gaxsna unda Sedges; yinulis kidev erTi
arena saxelad `Saiba~; kerlingis centri `yinulis kubi~;
figur is sasaxle
`aisbergi~ da cota moSorebiT,
ukve adlerSi Cqarosnuli
ciguraobis daxuruli darbazi `adler arena~.
davubrundeT AIPS-is 76-e
kongresis ZiriTad Temas arCevnebs. pirvel or dRes momavali vice-prezidentebi da
aRmaskomis wevrebi sakmaod
daufaravad muSaobdnen delegatebTan mxardaWeris mosapoveblad. arc Cven davrCenilvarT am mxriv `yuradRebis~
gareSe da erT-erT aseT Sexvedraze Tavis apartamentebSi
migviwvia ruseTis federaciis
sportis ministrma vitali
mutkom. aRsaniSnavia is gansakuTrebuli yuradReba, rac
ruseTis sportis ministrma
delegaciis mimarT, gamoamJRavna (Sexvedraze Cvens garda kidev 12 qveynis delegatebi iyvnen miwveulni). batoni mutko cota ucnaurad mogvesalma:
ah, isev qarTvelebi!..
amas winaT gvestumrnen
Tqveni moragbeebi soWSi da
ager, ukve meramdene welia,
sul gvigeben da gvigeben!..
mere ukve, roca Sexvedris
monawileebTan Tavisi gamosvla daasrula da SekiTxvebis
dro dadga, TviTonve gansazRvra, Tu vis upasuxebda pirvels. -

AIPS-is
,

.

.
. 35. 2013

107

AIPS-is




.

da me da paata nacvliSvils mogvmarTa, ra sakiTxi


gainteresebTo.
Cemi SekiTxva 2020 wlis
olimpiuri TamaSebis programaSi Widaobis dabrunebis perspeqtivas exeboda da vkiTxe,
Tu ras apirebdnen rusebi am
mimarTulebiT. vitali mutkom didxans isaubra imaze, Tu
rogori prioritetia maTTvis
Widaoba, rom `mTeli Crdilo
kavkasia WidaobiT sunTqavs da
iqauri axalgazrdebisTvis es
cxovrebis Sansia~. ar daviwyebia, rom Widaoba qarTvelebisTvis sportis erovnuli saxeobaa. vitali mutko imedovnebs, rom peterburgSi,
sokis aRmaskomze moaxdenen Widaobis lobirebas
seqtemberSi, buenos-airesSi
gasamarT kongresze saerTaSoriso olimpiuri komiteti
Tuod Widaobis sasargeblod
gaakeTebs arCevans. CavekiTxe:
xom ar apirebT FILA-s prezidentis postze mixeil mamiaSvilis an karelinis kandidaturis dayenebasmeTqi, razec pirdapir mipasuxa: axla magis dro ar aris,
axla Widaobas Svela unda da
amitom FILA-s prezidentis movaleobis Semsrulebels serb
nenad laloviCs (romelic amas
winaT TbilisSi gaxldaT evropis Cempionatze da soWSic
CamobrZanda AIPS-is delegatTa mxardaWeris mosapoveblad) davuWerT o.
sxva Sexvedrebic saintereso gamodga. aciaciis
axladarCeuli
prezidenti
gaxldiT da kongresze bevri
saWiro kontaqti davamyare.
gamovyofdi
urTierTobebs
AIPS-is pirvel vice-prezidentTan esa ilmaierTan, ki-

dev erT vice-prezident,


litv laima iasunaite-StainhofTan, ukrainis sportul
JurnalistTa asociaciis prezident mixail valabuevTan,
AIPS-Europe-s vice-prezident
da saberZneTis sportul JurnalistTa asociaciis prezident ianis darasTan; Cvens
mezoblebTan azerbaijanis
sportul JurnalistTa asociaciis prezident eldar ismailovTan, romelic AIPS-Europe-s aRmaskomis wevria, xolo
misi Svili (!) nargiza mahmutde soWis kongresze arCevnebisas aRmaskomis wevrobis kandidati gaxldaT.
sxvaTa Soris, gaisad swored baqo umaspinZlebs AIPS-is
morig, 77-e kongress da saerTod, unda aRiniSnos Cveni mezoblebis gansakuTrebuli aqtiuroba sxvadasxva saerTaSoriso sportul federaciaSi.
kongresis mesame dRes arCevnebi uCveulod adre dilis 8 saaTze daiwyo. ukonkursod mxolod TiTo kandidatiT AIPS-is prezidentisa da pirveli vice-prezidentis arCevnebi da Sesabamisad, uproblemod, axali vadiT airCies Zveli da kargad
nacnobi saxeebi AIPS-is prezidentad jani merlo, pirvel
vice-prezidentad Cems mier

ukve naxsenebi Turqi esa


ilmaeri. vice-prezidenti oTxi unda aerCiaT da q Tavidan
eqvsi pretendenti gaxldaT.
sabolood, airCies Cveni kargi
nacnobi, litveli laima iasunaite-Stainhofi; agreTve didi staJis mqone vice-prezidenti, rusi nikolai dolgopolovi, Cineli aifen Jangi
da yatar mohamed al malki.
avstrielma mixl kunma
AIPS-is xazinadris postze iranel manuCar zandis ajoba.
aRmaskomis 13 wevris gvarebi mkiTxvelisTvis naklebsainteresoa, amitom mxolod im qveynebs CamovTvliT,
romelTa warmomadgenlebic
airCies: arabTa gaerTianebuli
saamiroebi, brazilia, ungreTi,
korea, didi britaneTi, xorvatia, urugvai, iaponia, meqsika,
pakistani, maroko, belgia.
76-e kongresis daxurvis
dRes delegatebi ukve olimpiadis mTian klasters krasnaia plianas estumrnen. aq 11
olimpiuri obieqtia da masze
mkiTxvelisTvis saTqmeli gacilebiT bevria, magram amaze,
`olimpielis~ Semdeg nomerSi
mogiTxrobT.
,

108

. 35. 2013


. 2013

Vous aimerez peut-être aussi