Vous êtes sur la page 1sur 100

36.

2013

125

(?)

.
: ; : ;
. . 1930.
( )

,
,
,
,
,
,
,

sportuli sezonis Sefasebis


mTavari kriteriumi, ra Tqma unda,
uSualod sportul sarbielze mopovebuli Sedegebia, magram, vidre
am Temaze gadaval, minda Sevexo
soWis olimpiur TamaSebTan dakavSirebul problemas. seokis sagangebo sesiam 2013 wlis 2 maiss miiRo
erTsulovani gadawyvetileba zamTris TamaSebSi saqarTvelos
sportsmenebis monawileobis Sesaxeb. uwinaresad, Cven vixelmZRvaneleT qarTuli sportis interesebiT da olimpiuri moZraobis
fuZemdebluri principebiT. Tumca, cnobili mizezebis gamo, Cvenma
am gadawyvetilebam sazogadoebaSi
azrTa sxvadasxvaoba, zogjer ki
cxare kamaTi gamoiwvia. gansakuTrebiT mas Semdeg, rac rusulma
mxarem ramdenime gaugebari da
olimpiur qartiasTan Seusabamo
nabiji gadadga. miuxedavad amisa,
Cven gverdze gadavdeT emociebi,
ar avyeviT gare Tu Sida provokaciebs da davrCiT ukve miRebuli
gadawyvetilebis erTgulni. dro
ufro naTlad gamoaCens, rom soWis olimpiadasTan mimarTebaSi seoki absoluturad sworad da gonivrulad moqmedebda.
sxva saqmea, rom zamTris sportSi Cveni SesaZleblobebi mokrZalebulia da am olimpiadidan gansakuTrebul sportul Sedegebs
ar velodebiT. samagierod, gvaqvs
safuZvliani ambicia, rom maqsimalurad kargad gamovideT zafxulis olimpiur TamaSebze. es iqneba
rTuli da metad Sromatevadi
procesi, romelic masSi CarTuli
yvela mxaris koordinirebul muSaobas da Zalisxmevas moiTxovs.
bolo wlebis sportuli Sedegebis analizi gvarwmunebs, rom

sportis rig saxeobebSi seriozuli problemebi gvaqvs. sakmarisia


iTqvas, rom 2007 wls Semdeg, sportis individualur olimpiur disciplinaSi msoflios Cempioni ar
gvyolia. raodenobrivi TvalsazrisiT, wlevandeli Sedegebi SedarebiT damaimedebelia. msofliosa
da evropis Cempionatebze sul mopovebulia 22 medali, gvyavs vropis 5 Cempioni, aseTi maCvenebeli ki
olimpiuri ciklis pirvel wels
aqamde arasodes gvqonia. namdvilad kargi da imedismomcemi startia, magram aqve unda iTqvas, rom
evropisa da msoflio Cempionatebze mopovebuli 22 medlidan 19
medali modis sportis or saxeobaze Widaobasa da Ziudoze. ufro
samwuxaro da damafiqrebeli is
aris, rom 2 medali anulirebulia
ZalosanTa nakrebSi dopingTan dakavSirebuli skandalis gamo.
2013 weli warmatebuli gamodga Cveni ZiudoistebisTvis, romlebmac evropis Cempianatze istoriaSi erT-erTi saukeTeso Sedegi
aCvenes, msoflios Cempionatze ki
ori piradi vercxli da gunduri
gamarjveba moipoves. sxvaTa Soris, wleuls pirvelad Catarda
msoflios gunduri Cempionati
axalgazrda ZiodoistTa Soris,
romelic aseve Cvenma nakrebma moigo. asakobriv SejibrebebSi warmatebiT gamovidnen Tavisufali
da berZnul-romauli stilis moWidaveebic, utrextSi gamarTul
evropis axalgazrdul olimpiur
festivalze ki Cvenma sportsmenebma 8 medali aiRes da saerTo
gunduri me-13 adgili daikaves. es
imas niSnavs, rom CvenTvis tradiciul saxeobebSi saimedo Taoba
modis, romelmac xval-zeg ukve
mozrdilTa turnirebSi unda gvasaxelos. Cven am axalgazrda sportsmenebs, maTs mwvrTnelebs Semdgomi daostatebisTvis maqsimaluri pirobebi unda SevuqmnaT,
raTa did sportSi adaptaciis
procesma umtkivneulod Caiaros.
Cven yvelam erTad, maqsimalurad unda gamoviyenoT Cvens
xelTa arsebuli saSualebebi, raTa saerTaSoriso sarbielze Rirseulad warmovaCinoT qarTuli
sporti.

saqarTvelos erovnuli
olimpiuri komitetis prezidenti

2012 20


2013

-2015

36

,
,
,
,

,
,

,
.

,

,


,

,
.




,
,

.

,

.
:
0171. , 11.
: (+995 32) 251-00-57

13

18

-2013-

23

28

27

28

32

37

41

--

-2008

-125

61

71

86

53

47

100

79



(?)

95

88

yvelas kargad esmis, rom saqarTvelos regionebis okupaciis fonze soWis zamTris olimpiur
TamaSebSi saqarTvelos olimpiuri gundis monawileobis Sesaxeb gadawyvetileba, ukiduresad
rTuli misaRebi iyo. miuxedavad amisa, saqarTvelos olimpiurma komitetma saqarTvelos
mTavrobis mxardaWeriT gamoxata keTili neba
da saqarTvelo-ruseTis urTierTobis Tanamimdevruli mowesrigebis mniSvnelobidan gamomdinare, miiRo gadawyvetileba, monawileoba miiRos 2014 wlis soWis olimpiadaze.

vTvlidiT da axlac vTvliT, rom Cvens saxelmwifoebs Soris urTierTobis mowesrigeba orive qveynis moqalaqeebisTvis uaRresad mniSvnelovania. am rTul gzaze ki, aucilebelia urTierTobis iseTi sferoebis gamokveTa, romlebic
naklebad winaaRmdegobrivia da aseve naklebad
ukavSirdeba saqarTvelo-ruseTis ZiriTad
problemebs. aseTebad Cven miviCnevT kulturas,
vaWrobas, satransporto kavSirebs, turizmsa
da sports.

samwuxarod, ruseTis mxridan saqarTvelos keTili neba jer kidev ver an ar aris saTanadod
Sefasebuli da SeimCneva sapirispiro tendenciebi. maSin, rodesac Cveni survilia olimpiuri
TamaSebis depolitizacia da monawileobis miReba jansaR sportul SejibrebaSi, radgan
olimpiuri idea swored mSvidobasa da TanamSromlobas emsaxureba, meore mxare swored politikuri miznebisTvis cdilobs mis gamoyenebas.

sxva verafriT aixsneba, magaliTad is, rom


olimpiadis erT-erT meCiraRdned ruseTma Se-

arCia 2008 wlis agvistos omis gmiri mfrinavi.


cxadia, yvela saxelmwifos suverenuli uflebaa Tavad airCios gmirebi, magram aseve cxadia,
rom mezobel saxelmwifosTan urTierTobis mowesrigebis msurveli qveyana ase gamomwvevad ar
moiqceva.

saqarTvelos mTavrobis yuradRebis miRma arc


is rCeba, rom soWis olimpiadasa da saokupacio
xazTan dakavSirebuli problemebi, gansakuTrebiT mwvavdeba saqarTveloSi saprezidento arCevnebis moaxloebasTan erTad.

saqarTvelos mTavroba am kuTxiT intensiurad


muSaobs saerTaSoriso sazogadoebasTan partnior qveynebsa da saerTaSoriso organizaciebTan, amave dros saqarTvelos mTavroba kidev erTxel adasturebs, rom erTgulia ruseTTan urTierTobis mowesrigebis arCeuli Tanamimdevruli kursis.
yovelive amis gaTvaliswinebiT, Cven dReidan
gansakuTrebuli yuradRebiT davakvirdebiT
soWis olimpiadis saorganizacio RonisZiebebs.
Tu saqarTvelo sabolood darwmundeba, rom
xdeba sportuli TamaSebis zedmeti politizacia da misi mizanmimarTuli gamoyeneba saqarTvelos winaaRmdeg, saqarTvelos xelisufleba
qveynisa da misi moqalaqeebis Rirsebisa da interesebis dasacavad Sesabamis politikur gadawyvetilebebs miiRebs.
imeds gamovTqvamT, rom saerTaSoriso olimpiuri komitetis mesveurebi da olimpiadis monawile qveynebis mTavrobebi saTanado yuradRebas dauTmoben aseT mniSvnelovan sakiTxebs.

2013 7

. 36. 2013

-2014


2014
:

figuraoba

mTaTxilamuro

7.01.1990 (Tbilisi)

26.04.1988 ()

evropis orgzis
brinjaos priziori,
X adgili
2006 ws zamTris
olimpiur TamaSebze

saqarTvelos Cempioni,
FIS-is saerTaSoriso
turniris gamarjvebuli, XXIX adgili
2006 wlis
olimpi

mTaTxilamuro

mTaTxilamuro

8.02.1991 ()

1.07.1993 ()

VII da IX adgili
FIS-is saerTaSoriso
turniri

saqarTvelos Cempioni,
V adgili
FIS-is turniri

, .

. 36. 2013


-2014

saqarTvelos erovnuli olimpiuri komitetis sagangebo sesiam 2013 wlis 2 maiss


miiRo erTsulovani gadawyvetileba soWis 2014 wlis zamTris olimpiur TamaSebze saqarTvelos sportsmenebis monawileobis Taobaze. miuxedavad Cvens sazogadoebaSi am sakiTxis mimarT arsebuli azrTa sxvadasxvaobisa, sesiis delegatebma
uwinaresad ixelmZRvaneles olimpiuri
qartiis fuZemdebluri principebiT, qarTuli sportis interesebiT, im negatiuri
Sedegebis gaTvaliswinebiT, rac SeiZleboda mohyoloda olimpiadaSi Cvens monawileobaze uaris Tqmas.
saqarTvelos erovnuli olimpiuri komitets araerTxel ganucxadebia da axlac
adasturebs, rom erTgulad icavs saerTaSoriso olimpiuri komitetis winaSe aRebul valdebulebebs, pativs scems saerTaSoriso olimpiur moZraobaSi miRebul
wesebs, amasTanave imedi aqvs, rom igive
suliskveTebiT imoqmedeben am procesSi
CarTuli mxareebi, maT Soris _ soWis
2014 wlis olimpiuri TamaSebis saorganizacio komiteti.

tronul bazaSi damoukidebel saerTaSoriso subieqtebad Seitanes afxazeTi da


samxreT oseTi, rac ewinaaRmdegeba yvela
wess da kanons. saerTaSoriso olimpiuri
komitetidan miRebuli oficialuri werili gvarwmunebs, rom es dasanani gaugebroba umokles droSi aRmoifxvreba.

aqve gvinda farTo sazogadoebriobis yuradReba mivapyroT mediiT gavrcelebul


informacias olimpiuri cecxlis meCiraRdneTa rigebSi 2008 wlis ruseT-saqarTvelos agvistos omis monawilis, rusuli bombmSenis mfrinavis ivan niCaevis CarTvis Sesaxeb. ZiriTadi olimpiuri faseulobaa saerTaSoriso mSvidobis damkvidreba, mSvidobismoyvare sazogadoebis Camoyalibeba (olimpiuri qartia). rusuli
mxaris amgvari gadawyvetileba, rasakvirvelia, ewinaaRmdegeba fundamentur
olimpiur Rirebelebebs da sayovelTao
guliswyromas iwvevs.

saqarTvelos erovnuli olimpiuri komiteti imedovnebs, rom olimpiadamde darCenil periodSi amgvari gaugebrobebi ar
am ramdenime dRis win CvenTvis cnobili moxdeba da Cven ar mogviwevs 2013 wlis 2
gaxda imis Taobaze, rom tele-Jurnalis- maisis sesiaze miRebuli gadawyvetilebetebis olimpiadaze akreditaciis eleq- bis gadasinjva.

2013 5

. 36. 2013


-2014

28 , 2013

Tema:
afxazeTi da
samxreT oseTi

batono prezidento,

es werili ganmartavs
afxazeTsa da samxreT
oseTTan dakavSirebiT wamoWril bolodroindel
sakiTxs.
winamdebare dokumentis saSualebiT gvsurs
ganvmartoT saerTaSoriso olimpiuri komitetis
pozicia, rac iTvaliswinebs:
dReisaTvis soki aRiarebs 204 erovnul olimpiur komitets (eok-s), romelTagan erT-erTs SeuCerda aRiareba da olimpiuri qartiis Tanaxmad olimpiur komitetebs eqskluziuri uflebamosileba gaaCniaT warmoadginon TavianTi Sesabamisi
qveynebi olimpiur TamaSebsa Tu regionalur, kontinentur an msoflio Sejibrebebze sokis egidiT
organizebul sxvadasxva
sportul SejibrebebSi.
olimpiur TamaSebSi
monawileobis uflebis
mosapoveblad sokis qartiis Tanaxmad sportsmeni

wardgenili unda iyos misi Sesabamisi eokis mier.


olimpiuri qartiis
mixedviT soki ar aRiarebs
arc afxazeTs da arc
samxreT oseTs.
soki aRiarebs saqarTvelos erovnul olimpiur komitets, romlis
iurisdiqcia vrceldeba
saqarTvelos mTel teritoriaze, rogorc es aRi-

.
. 36. 2013

arebulia gaerosa da saerTaSoriso sazogadoebriobis mier.


sokis protokoli da
erovnuli olimpiuri komitetebis teritoriebis
Semadgenloba sokis aRiarebis mixedviT mkacrad
unda iyos daculi olimpiuri TamaSebis saorganizacio komitetebis mier yvela maT mier ganxorcielebul TamaSebTan dakavSirebul operaciebSi
maT Soris da ara marto
saakreditacio sistemis
gaTvaliswinebiT.
vimedovnebT zemoaRniSnuli ganmartavs sokis
pozicias da Tqveni eok-is
xedvas am sakiTxTan dakavSirebiT.
pativiscemiT,

eokebTan urTierTobis
direqtori

9 alma-aTaSi (yazaxeTi) saerTaSoriso olimpiuri komitetis egidiT Catarda dsTis, baltiispireTis qveynebisa da saqarTvelos
erovnul olimpiur komitetTa regionuli forumi, romelSic seokis generaluri mdivani emzar zenaiSvili da `Tbilisi 2015~-is aRmasrulebeli direqtori giorgi xaCiZe daeswrnen.
Sedga 2015 wels TbilisSi dagegmili
evropis axalgazrduli olimpiuri festivalis
mokle prezentacia, Semdeg ki damswreT emzar zenaiSvilma mimarTa.
daaxloebiT 30-wuTian gamosvlaSi, seokis generaluri mdivani Seexo mcocavi okupaciis, `soWi2014~-is teleJurnalistTa saakreditacio sistemaSi afxazeTisa da samxreT oseTis damoukidebel
subieqtebad Seyvanas da TamaSebis erT-erT meCiraRdned samxedro mfrinavis, ivan niCaevis dayenebas, romelic 5 wlis win saqarTvelos qalaqebs bombavda. emzar zenaiSvilma am faqtebs mkacri Sefaseba misca da aRniSna, rom soWis olimpiadaze monawileoba-armonawileobis Taobaze saqarTveloSi didi aJiotaJia atexili.
emzar zenaiSvilma medi gamoTqva, rom maspinZeli mxare da olimpiadis
saorganizacio komiteti miiReben Sesabamis zomebs.

16 , 2013

9 , 2013


-,

ramdenime Tvis win, saqarTvelos mTavrobam da


saqarTvelos erovnulma
olimpiurma komitetma arcTu ise advili gadawyvetileba miiRes da daTanxmdnen soWis zamTris
olimpiur TamaSebSi monawileobas. erTi SexedviT,
amaSi gasakviri araferia,
radgan Cven didi olimpiuri ojaxis wevri varT. samwuxaroa, rom mas Semdeg
sxvadasxva saxis provokaciebs vawydebiT. dvansa da
dicSi mimdinare movlenebi, JurnalistTa saakreditacio sistemaSi samxreT oseTTan da afxazeTTan dakavSirebuli gaugebroba da samxedro
mfrinavi meCiraRdne sxva
araferia, Tu ara cecxlze
navTis dasxma. aman qarTvel xalxSi didi mRelvareba gamoiwyvia. is adamianebi, romlebic emxrobodnen Cvens soWSi gamgzavrebas ukve orWofoben, arian
radikalurad ganwyobilebic...

Tema:
`afxazeTi~ da
`samxreT oseTi~
damatebiTi informacia

batono prezidento,
winamdebare werili warmoadgens damatebiT ganmartebas Cvens mier 2013
wlis 28 seqtembers gamogzavnil korespondenciaze
da gvsurs mogawodoT
uaxlesi informacia soWis
2014 wlis zamTris olimpiur TamaSebTan dakavSirebul afxazeTisa da samxreT oseTis sakiTxis Sesaxeb.
gacnobebT, rom saerTaSoriso olimpiurma komitetma oficialurad mimarTa soWis zamTris olimpiuri da paralimpiuri
TamaSebis saorganizacio
komitets imisaTvis, rom
moesmina da gaerkvia arsebuli viTareba da mieRo
garantia, rom sokis protokoli srulad iqneba daculi.
soki pasuxismgeblobas kisrulobs, rom misi
pozicia da dadgenili wesebi mkacrad iqneba daculi olimpiuri qartiis Sesabamisad da nebismieri
praqtikuli Tu operatiuli sakiTxi saTanadod
mogvardeba soWis saorganizacio komitetis mier.
Cven
gavagrZelebT
Tqvens informirebas mo-

- .
8

. 36. 2013

mavalSi ganviTarebul movlenebze da madlobas mogaxsenebT gagebisa da TanamSromlobisTvis.

pativiscemiT,

eokebTan urTierTobis
direqtori
asli egzavneba:
sokis prezidents Tomas
baxs, sokis generalur direqtors kristof de kepers,
sokis olimpiuri TamaSebis
aRmasrulebel
direqtors
Jilber felis.

17 , 2013
-2014-

a. w. 9 oqtombers dsTis, baltiispireTis qveynebisa da saqarTvelos regionu forumze saqarTvelos eokis mier gamoTqmuli SeSfoTebisa da
aseve 2013 wlis 10 oqtombers seokis pirveli vice
prezidentis batoni elguja beriSvilisgan miRebuli eleqtrofostis sapasuxod gvsurs mogaxsenoT:
1. soWi 2014 wlis olimpiuri TamaSebis saorganizacio komiteti muSaobs
mxolod sokis mier aRiarebul eokebTan da organizaciebTan;

2. TamaSebis saakreditacio sistemaSi Setanilia qveynebis ori sia:


3. pirveli moicavs sokis mier aRiarebul eokebs
4. meore siaSi ki Setanilia aplikantebis qveynebis kodebi, raTa aRiniSnos aplikantebis moqalaqeoba, dabadebis qveyana da aseve maTi sacxovrebeli adgili. qveynebi
aRniSnul siaSi Setanilia
msoflio qveynebis ruseTis klasifikaciis safuZvelze.
neba miboZeT dagarwmunoT, rom olimpiur TamaSebze aravin iqneba akre-

ditebuli afxazeTis an
samxreT oseTis saxeliT,
ramdenadac, rogorc Tqven
ukve sworad aRniSneT
Tqvens gamosvlaSi, soki
aRiarebs
saqarTvelos
eoks da mis iurisdiqcias
saqarTvelos mTel teritoriaze.
mouTmenlad
veliT
Tqvens delegacias soWis
2014 wlis zamTris olimpiur TamaSebze.

Russia Today-

.
,
3 , 2013

saukeTeso survilebiT,

soWi-2014-is
saorganizacio komitetis
vice-prezidenti

. 36. 2013

ras ifiqrebda 1977 wels


buenos-airesSi msoflio Cempionis sapatio kvarcxlbekze
mdgari 24 wlis germaneli mofarikave Taomas baxi, rom am
qalaqSi igi kidev ufro did
gamarjvebas izeimebda.
36 wlis Semdeg, 2013 wlis
10 seqtembers buenos-airesSi gamarTul saerTaSoriso
olimpiuri komitetis 125-
sesiaze Tomas baxi saerTaSoriso olimpiuri komitetis prezidentad airCies.
igi msoflio sportis am
yvelaze avtoritetuli organizaciis mecxre prezidentia demetrios vikelesis, pier de kubertenis, anri de baie-laturis, zigfrid edstriomis, everi brendejis,
lord kilaninis, xuan antonio samaranCisa da Jak rogis
Semdeg.
Tomas baxi pirveli germanelia, romelic aseTi donis saerTaSoriso organizaciis Tavkacad airCies. amgvari saerTaSoriso organizaciebi meore msoflio omis
Semdeg momravlda da swored meore msoflio omis gamo maT saTaveSi germanelTa
arCevas eridebodnen. rogorc Cans, Tomas baxs mouwevs am arasasiamovno stereotipis dangreva.
Tomas baxamde msoflioSi ori didsaxeliani baxi iyo
cnobili didi germaneli
kompozitori iohan-sebastian baxi Tanamedroveobis
uaRresad popularuli mwerali riCard baxi.
es mesamea. man Tavad
gausva xazi sesiis delegatebisaTvis wardgenil Tavis
saprogramo-saprezentacio
gamocemaSi:
Cven msoflio orkestriviT varT da srulyofil JReradobas mxolod
maSin mivaRwevT, Tu TiToe-

uli CvenTagani SeZlebs,


Tavisi partia Seasrulos
Tavisi individualuri instrumentiT. nawarmoebi,
romelsac Cven vasrulebT,
ar aris dawerili iohan-sebastian baxis, endrou loid veberis an olimpiuri
moZraobis gareT mdgari
sxva xalxis mier, aramed
Seqmnilia an iqmneba erToblivad yvela Cvenganis mier
da ireklavs sxvadasxva
dros, sxvadasxva kulturas, sxvadasxva sazogadoebas, sxvadasxva rwmenas da
sxvadasxva istorias , gaerTianebuls
olimpiuri
moZraobis
erTgulebiT.
olimpiuri komitetis prezidenti am orkestrs diriJoriviT emsaxur.
riCard baxi,
saojaxo gadmocemis Tanaxmad, Tavis Tavs im didi baxis
Soreul STamomavlad miiCnevs. Tumca rogorc akreditebuli Jurnalisti buenosairesSi viyavi da sesii
msvlelobas uSualod vadevnebdi Tvals, ar momeca
saSualeba Sevxvedrodi axalarCeul prezidents da mis
did mogvaresTan misi naTesauri kavSiris Sesaxeb mekiTxa.
magram imis miuxedavad, aris
Tu ara winapari
didi germaneli kompozitori, misi musikaluri aluzia
Tu Sedareba me piradad Zalian momewona.
etyoba, es aluzia da saerTod, misi saprogramo ganacxadi saerTaSoriso olimpiuri komitetis wevrebsac
moewonaT, rac kenWisyris SedegebSi aisaxa.
prezidentobaze, gamarjvebulis garda, kidev eqvsi
kandidati iyrida kenWs: puertorikoeli riCard karioni, taivaneli Cin-kuo vu, ukraineli sergei bubka, Svei-

carieli denis osvaldi da


singapureli ser miang ng.
istoriaSi pirvelad msoflio olimpiuri ojaxis
Tavkacobaze pretenzias acxadebda olimpiuri Cempioni,
Tanac ori bubka da baxi.
aTgzis msoflio Cempioni
da msoflios mravalgzis rekordsmeni, 50 wlis simaRleze mxtomeli sergei bubka
1988 wels gaxda olimpiuri
Cempioni, maTze 10 wlis ufrosma baxma ki olimpiuri oqros medali 1976 wels
moipova germaniis rapiristTa gundis SemadgenlobaSi,
romelSic masTan erTad Sediodnen: matias beri, harald
haini, klaus raixerti da
erik zens-goriusi. Tomas baxi mTeli 10 wlis ganmavlobaSi 1970-dan 1980 wlamde iyo
germaniis federaciuli respublikis mofarikaveTa nakrebis wevri. garda olimpiuri da msoflio Cempionobisa,
baxma msoflio Cempionatebze kidev erTi vercxlisa da
ori brinjaos medali moipova, samive isev gundurSi. individualur gamosvlebSi mas
aseTi warmatebebi ar hqonia.
yvelafridan Cans, rom igi
gunduri moTamaSea da am
fonze gansakuTrebulad damajereblad JRers zemoT
moxmobili misi - sityvebi.
bevria msoflioSi olimpiuri Cempioni, kidev ufro
metia Cempioni,
magram cotaa iseTi sportsmeni, vinc erTdroulad
aris rogorc olimpiuri, ise
msoflio Cempioni, Tundac
gundurSi. ase rom, Tumca
bubkas sportul karierasTan ver mova, Tomas baxis
sportuli warmatebebi sakmaod STambeWdavia.
aranakleb STambeWdavia
misi, rogorc sportis fun-

2001 .

10

. 36. 2013

qcioneris kariera. mas mere,


rac 1981 wels baden-badenis
istoriul olimpiur kongresze sityviT gamovida
olimpiel sportsmenTa saxeliT, igi saerTaSoriso
olimpiuri komitetis sportsmenTa komisiis wevrad
airCies, aTi wlis Semdeg ki
ukve sokis wevri gaxda. mas
mere swrafad dawinaurda
sportuli administraciis
kibeze, rogorc Tavis qveyanaSi,
ise
saerTaSoriso
olimpiur komitetSi.
baxi ganaTlebiT iuristia, damTavrebuli aqvs viurcburgis universiteti da
sxvadasxva dros saTaveSi
edga sokis ramdenime komisias, maT Soris iuridiul
komisias, romelsac 2002
wlidan sokis prezidentad
arCevamde xelmZRvanelobda. 1996 wels sokis aRmaskomis wevrad airCies, 20002004 wlebSi ki vice-prezidenti iyo. 2006 wels igi
kvlav airCies vice-prezidentad da swored am statusiT Cavida buenos-airesSi.
2006 wels misi TaosnobiT
Camoyalibda germaniis olimpiuri sportis konfederacia, romelic germaniis sportis konfederaciisa da germaniis olimpiuri komitetis
SerwymiT Seiqmna. aqtiurad
monawileobda
germaniaSi
2006 wels fexburTelTa
msoflio Cempionatis CatarebaSi, rogorc saorganizacio komitetis wevri da 2011
wels qal fexburTelTa
msoflio Tais CatarebaSi,
rogorc saorganizacio komitetis Tavmjdomare.
misi kandidatura imTaviTve gamoirCeoda
prezidentobis maZiebelTa
Soris.
arasodes saerTaSoriso
olimpiuri komitetis pre-

. 36. 2013

11



( ).

,
2013 15 ,
-


,

.

zidentis arCevnebSi amdeni


kandidati ar yofila da arasodes arCevnebi ase umtkivneulod ar Catarebula.
pirvel turSi, romelSic
vercerTma kandidatma ver
moagrova xmebis 50 procentze meti, - da vum yvelaze naklebi xmebi miiRes, Tanabrad naklebi. marTalia,
maT Soris urTierTobis gasarkvevad daniSnul turSi
ng-m gaimarjva, magram meore
turSi mxolo 6 xma moagrova, maSin roca baxma gamarjvebisTvis sruliad sakmarisi 49 xma miiRo da didad
gauswro meore adgilze gasul karions, romlis kandi-

daturas 29 xmosanma dauWira mxari. osvalds 5 mxardaWeri aRmoaCnda, sergei bubkas ki yvelaze naklebi mxolod 4.
ase gaxda mesame baxi sokis mecxre prezidenti.
me yvela Rones vixmar
saimisod, rom davabalanso
olimpiur moZraob CarTuli yvela mxaris interesebi. minda icodeT, rom Cemi
kari, Cemi yurebi da Cemi guli mudam Riaa TqveTvis,
mimarTa man Tavis pirvel sityvaSi saerTaSoriso olimpiuri komitetis wevrebs, yvelas, vinc mas xma misca da
, vinc ar misca.

ramdenime dRis Semdeg


presaSi gaCnda cnobebi, rom
Tomas baxma daiwyo gadadgomaTa seria yvela im Tanamdebobidan, romelic mas saerTaSoriso olimpiuri komitetis prezident arCevamde ekava. male isic gada
cnobili, rom igi lozanaSi
gadavida sacxovreblad.
olimpiuri da msoflio
Cempioni Tomas baxi 29 dekembers 60 wlisa xdeba.
Tavis iubiles igi saerTaSoriso olimpiuri komitetis prezidentad Sexvdeba
lozanaSi.
paata

2013 29 60 .

12

. 36. 2013

125-

5-10 -
,

:
,

.


,
.
baton emzar, axali
olimpiuri ciklis pirvel
wels mravali mniSvnelovani saerTaSoriso olimpiuri Sekrebis monawile xarT.
modiT, wlis bolos gavixsenoT maT Soris gamorCeuli sami movlena erovnul
olimpiur komitetTa asociaciis asamblea, saerTaSoriso olimpiuri komitetis sesia da evropis olimpiuri komitetebis asociaciis romSi gamarTuli kongresi. daviwyoT buenos-airesiT, sokis sesiiT...

diax, olimpiuri moZraobisaTvis yvelaze mniSvnelovani


gadawyvetilebebi
swored buenos-airesSi, sokis
sesiaze iqna miRebuli. es saetapo sesia iyo mravali TvalsazrisiT. xolo iq miRebuli
gadatyvetilebebidan zogierTi uSualod ukavSirdeba
qarTuli sportisa da olimpiuri moZraobis Semdgomi
ganviTarebis perspeqtivas.
albaT olimpiuri TamaSebis programaSi Widaobis yofna-aryofnis sakiTxs gulisxmobT...

marTali giTxraT, sxva


arCevans arc velodi, TumcaRa sqvoSisa da beisbol-softbolis ambiciebsac hqondaT
seriozuli safuZveli. bevr
sportul Tu olimpiur moxeles, bevr Jurnalists sokis aRmaskomis mier WidaobasTan mimarTebaSi am naxevari wlis win gamotanili gadawyvetilebisgan miRebuli
Soki buenos-airesamde mihyva. sokis prezidenti Jak
rogi Seecada, aexsna aRmaskomis gadawyvwtilebis mizezebi saerTaSoriso federaciis marTvis korufciuli, arademokratiuli forma, xelmZRvanelobis araadekvaturoba movlenebisadmi, siZneleebisa da drois
moTxovnebis ugulebelyofa,
qalebis rolis daknineba
marTvis organoebSi da sxva.
isic ki gavifiqre, sokis Tavkacebma es gadawyvetileba
specialurad xom ar miiRes,
rom bolos da bolos mZlavri biZgi miecaT Widaobis saerTaSoriso federaciaSi
revoluciuri gardaqmnebisTvis da Tavidan moeSorebinaT federaciis prezidenti,
odiozuri rafael martineti. sakiTxis garawyvetaSi
didi roli iTamaSa msoflios Widaobis samyarom. is ki
ara, politikurma liderebmac ki miiRes monawileoba
problemis mogvarebaSi. pozitiuri iyo Widaobis saerTaSoriso federaciis axali
prezidentis nenad laloviCis roli. sokis sesiaze Widaobis prezentacia rigiT mesame iyo. misi msvlelobis
dros, dasmuli SekiTxvebis
raodenobisa da paTosis mixedviT aSkarad Canda, rom
sokis wevrebs gadawyvetileba winaswar hqondaT miRebuli Widaobis sasargeblod.
sxva Sedegi didi riskis Sem-

. 36. 2013

13

-

();


().

14

cveli iqneboda. aba genaxaT,


Widaoba, rom ar daetovebinaT ra kritikis qarcecxlSi
gaatarebdnen soks! soWis
olimpiadaze mitingebsa da
manifestaciebs
mouwyobdnen. mokled Saris Tavi ar
hqondaT da yvelaze pragmatuli da martivi gadawyvetileba miiRes. ra Tqma unda ar-

gentinis dedaqalaqSi miRebuli gadawyvetileba CvenTvisac uaRresad mniSvnelovania, Tumca olimpiadaze


vaJTa woniTi kategoriebi
oriT Semcirda es ki Cven
xels ar gvaZlevs. meore
mxriv dadga dro (Tu karga
xniT ar davigvianeT), rom Widaobis erovnulma federa-

ciam mixedos Cveni qalebis


Cabmas sportis am saxeobaSi.
Ziudos magaliTi gviCvenebs,
rom Cvens gogonebs aqac SeuZliaT Tavis gamoCena.
rogor warimarTa
2020 wlis zafxulis olimpiadis maspinZeli qalaqis
arCevis procesi?

. 36. 2013

wminda sportuli
TvalsazrisiT samive qalaqi
Rirseuli iyo. momeCvena,
rom stambols, regionSi saSiSrad feTqebadi politikuri viTareba rom ara, Tanabari Sansi eqneboda tokiosTan erTad. Tumca Turqebis
prezentacia naklebad efeqturi da STambeWdavi gamodga. madridi Tavidanve ganwiruli iyo. maTi mesame mcdelobac kraxiT dasrulda.
mZime ekonomikuri mdgomareobis fonze ar imuSava arc
im argumentma, rom sportuli arenebis 80 procenti
mzadaa. jer erTi, isini ukve
dResaa moZvelebuli da 7-8
wlis Semdeg raRa iqneboda.
tokios yvelaferi aJurSi
hqonda. amomavali mzis qveynis olimpiuri ganacxadis
prezentacia saocrad emociuri, dinamiuri, uSualo,
adamianuri da xalisiani iyo.
yvela mZimewonosani figura
Tan hyavdaT da prezentaciac erTi amosunTqviT, argumentirebulad da safuZvlianad Caatares.
rac Seexeba sokis axali prezidentis arCevnebs,
ro gor fiq robT, ra tom
iyo uCveulod bevri kandida ti so kis pre zi den tis
postze?

argentinis dedaqalaqSi sokis mecxre prezidenti


airCies. marTlac, manamde
arc erTi arCevnebis dros
amdeni kandidati ar yofila.
Jak rogis 12-wliani era dasrulda da albaT warmatebiTac. man estafeta miiRo SesaniSnavi,
ganumeorebeli
xuan antonio samaranCisgan
da Rirseulad atara is. yvelasaTvis naTeli iyo, rom
eqvsi kandidatidan yvelas
erTnairi Sansi ar hqonda.
gamorCeuli lideri iyo
germaneli Tomas baxi, mas
kvalSi edgnen puertorikoeli riCard karioni da singapureli ngi. moulodneli
iyo pirvelive turSi erTerTi favoritis gavardna,
ise rogorc garkveulwilad
siurprizi iyo yovelgvari
zedmeti daZabulobis gareSe Tomas baxis didi upiratesobis gamarjveba.
TavisTavad, tokios arCevis Semdeg Zneli iyo imis dajereba, rom sokis prezidentic azieli an ufro swored
araevropeli iqneboda. arada
soks 119-wliani istoria aqvs
da mis prezidentTagan mxolod erTi iyo araevropeli
amerikeli everi brendeji
(1952-1972 ww). SeiZleba vinmes
gasCenoda kiTxva, ra xdeba,
sokis prezidentis savarZe-

li evropelebs privatizebuli xom ar aqvTo. sxvaTa Soris lozanaSi olimpiur komitetTa asociaciis asambleaze Sedga seokis prezidentis leri xabelovis da Tomas
baxis Sexvedra. es jer kidev
ivnisSi iyo. maSin seokis prezidentma SeiZleba iTqvas winaswar miuloca germanels
prezidentoba da TbilisSic
moipatiJa. kargad maxovs baxis reaqcia winaswar milocvaze Cumad, Cumad arvin gagvigoso.

:

,
,
.

Tqveni azriT, riT iyo


motivirebuli sergei bubka, an, ufro sworad, riT
iyo gamyarebuli misi pre-

,

,

.

. 36. 2013

15

xmiT). mizezebi iolad asaxsneli unda iyos.


dabolos, iqneba ki
odesme sokis wevri saqarTvelodan ?

tenzia sokis prezidentis


postze?
sergei bubka eqvs kandidats Soris asakiT yvelaze axalgazrdaa da amasTan,
yvelaze titulovani sportsmeni; mas sokis wevrobis
yvelaze naklebi staJi aqvs,
magram misi aRmaskomis wevria. me mqonda saubari bubkas
saarCevno Stabis xelmZRvanelTan iuri tamTan. saprezidenti maraTonSi misi bolo etapze CarTva wminda
pragmatul gaTvlas eqvemdebareboda. meeWveba sergeis
ar scondoda, rom mas am
etapze gamarjvebis Sansi ar
hqonda, Tumca 8-12 wlis Sem

.

deg axali arCevnebia da vin


icis, rogor warimarTeba
procesi. winaa agreTve arCevnebi iseT prestiJul
msoflio federaciaSi, rogoric mZleosnobaa, sadac is
amJamad vice-prezidentia.
sok-is axali wevrebiTac Seivso...
diax. buenos-airesSi
rva axali wevri iqna arCeuli. maT Sorisa arian aSS-sa
da ruseTis erovnuli olimpiuri komitetebis prezidentebi. sxvaTa Soris kenWisyris SedegebiT Jukovi
yvelaze naklebi xmiT gavida
(63), mas ki swored misi amerikeli kolega mosdevda (73

Znelad sapasuxo kiTxvaa. odesme albaT ki, magram


uaxloes momavalSi Znelad
gadasalaxi problemebia. sokis wevrad arCeva xdeba sami
mimarTulebiT individualuri, sportuli, funqcionaluri. garda amisa sokis
wevri unda iyos gabeduli,
saqmiani da profesionaluri
TvisebebiT
gajerebuli
cnobadi saxe da rac mTavaria Tavisuflad (wera da
kiTxva) flobdes inglisur
an frangul enas. mokled, aucilebelia unaklo CV . CvenTan cal-calke komponentebi bevrs aqvs, magram am komponentTa erTobliobis miRweva Wirs. personaliebze nu
SevjerdebiT.
zogadad saqme mxolod
sokis wevrobaze araa. faqtobrivad nulis tolia Cveni warmomadgenloba kontinentur Tu msoflio sportul federaciebSi, olimpiur struqturebSi. es misaxedi sakiTxia. strategiaa SesamuSavebeli, rom Tanmimdevrulad, nabij-nabij movaxerxoT marTvis saerTaSoriso sportul struqturebSi rekomendacia gavuwioT Cvens kadrebs funqcionerebs, federaciis xelmZRvanelebs, sportul Jurnalistebs, medicinis muSakebs, cnobil sportsmenebs,
romlebmac daamTavres aqtiuri sportuli kariera da a.
S. aqac pirvel yovlisa mosagvarebelia ucxo enis
codnis sakiTxi.
esaubra kaxa

50- .

16

. 36. 2013

-2015

1990 saerTaSoriso
olimpiuri komitetis prezidentis doqtor Jak roges
iniciativiT dafuZnda evropis axalgazrduli olimpiuri festivali, romelsac evropis axalgazrduli olimpiuri dReebi ewoda.
qarTveli mkiTxvelisTvis gasagebi mizezebis gamo, maSin aravis ecala imperiis nangrevebs gamoridebul, axladfexadgmul damoukidebel qveyanaSi mniSvnelovani evropuli axalgazrduli
RonisZiebisaTvis
Tvalis misadevneblad. SesaZloa, sportuli samyaros
zogierTma wevrma naTlad
gaacnobiera axali iniciativis masStabebi, magram qveynis maSindeli mdgomareobis
gaTvaliswinebiT, mxolod
SejibrebaSi monawilis statuss Tu davjerdebodiT.
zustad ori aTeuli weli
dasWirda saqarTvelos, raTa
survili da mzadyofna gamoeTqva aseTi grandiozuli Sejibrebis maspinZlobisa.
2010 wlis 27 noembers,
belgradSi evropis olimpiuri komitetis 39-e generaluri asamblea gaimarTa, romelSic kontinentis 49 qveynis erovnul olimpiur komitetTan erTad saqarTveloc
monawileobda. swored maSin
iyo, rom rigiT me-13 axalgazrduli olimpiuri festivalis Catarebis ufleba
saqarTvelos dedaqalaqma
miiRo, romelmac konkurent
Cexur qalaq brnos 5 xmiT
ajoba (26:21).
festivali kontinentis
yvelaze masStaburi axalgazrduli RonisZiebaa da
or weliwadSi erTxel imarTeba rogorc zafxulSi, ise
zamTarSi.
2015 wels TbilisSi evropis olimpiuri droSis

18

qveS 13-dan 18 wlamde Sekrebili yvelaze warmatebuli


sportsmenebi sportis 9 saxeobaSi Seejibrebian erTmaneTs. 49 qveynis 4 aTasamde
Ziudoisti,
CogburTeli,
tanmovarjiSe, velomrboli,
mZleosani, mocurave, frenburTeli, xelburTeli da
kalaTburTeli iasparezebs
Tbilisis sxvdasxva sportul arenaze da, imedia,
sportul warmatebebTan da
jildoebTan erTad Tan waruSlel mogonebad wahyvebaT saqarTveloSi gatarebuli dReebi.
Tbilisi 2015-is saorganizacio komitet saqarTvelos mZleosnobis federaciis prezdenti aleqsi axvlediani udgas saTaveSi.
igi olimpielis korespondents RonisZiebis masStabebis, saorganizacio komitetis muSaobisa da perspeqtivebis Sesaxeb esaubreba:
ZiriTadi moTxovnebi
saimisod, rom qveyanam Tavi
aseTi tipis RonisZiebis maspinZlad warmoadginos gaxlavT gamarTuli infrastruqtura, msgavsi Sejibrebebis Catarebis praqtika da
sruli mxardaWera. saxelmwifos mxridan. festivali
aseTi rangis pirveli asparezoba iqneba saqarTveloSi. daaxloebiT 7000 stumars
velodebiT, aqedan 3800-4000
sportsmeni da qveyanaTa
oficialuri warmomadgenuli iqneba, da danarCeni ki
stumrebi, gulSematkivrebi
iqnebian.
yvelaze problemuri gaxlavT infrastruqturis mowesrigeba. rogorc iciT, Sejibrebebi sportis 9 saxeobaSi gaimarTeba. gvesaWiroeba saerTaSoriso standartebis 12 arena, darbazebi,

nagebobebi, olimpiuri sofeli. es ukanaskneli TiTqmis dasrulebulia. noembridan daiwyo mZleosnobis


axali stadionis samSeneblo
samuSaoebi,
ZiudoistTa
darbazebis sareabilitacio
da samSeneblo samuSaoebi;
iwyeba agreTve veris parkis
sakalaTburTo darbazisa da
sakalTburTo akademiis reabilitacia, dekemberSi daiwyeba frenburTis ori axali
darbazis mSenebloba diRomSi, aSS-s saelCos mimdebare
teritoriaze. dekemberSivea
navaraudevi CogburTis axali kortebis mSeneblobais
dawyeba mziuris parkSi. ufro problemuri gaxlavT sacurao auzis mSenebloba,
radgan aq kerZo investiciaze varT damokidebuli da
jerjerobiT saboloo gadawyvetileba araa miRebuli. aseve gadasawyvetia xelburTis darbazis sakiTxic.
rac Seexeba frenburTs, noemberSi frenburTis saerTaSoriso federaciam Cveni
qveynis Sesabamisi federaciis aqtiurobis Sedegad miiRo gadawyvetileba 2017
wlis msoflios axalgazrduli Cempionatis TbilisSi Catarebis Sesaxeb. diRmis
teritoriaze arsebuli farTobi saSualebas iZleva Sesabamisi kompleqsis mSeneblobisa da es aucileblad
unda gamoviyenoT.
evropis axalgazrduli
festivalisaTvis saxelmwifos gamoyofili aqvs 60 milioni lari. saqmeSi Cauxedavi adamianisTvis, erTi SexedviT, rTuli saTqmelia,
cotaa es Tanxa, Tu bevri.
magram aq gasaTvaliswinebelia erTi faqtori: am Tanxis
mniSvnelovani nawili isev
saqarTveloSi rCeba im infrasturqturis saxiT, ro-

-2015- .

. 36. 2013

melzec visaubreT. sportis


9 saxeobaSi gveqneba saerTaSoriso eqspertebis mier
sertificirebuli infrastruqtura, romelic saSualebas mogvcems samomavlod
vumaspinZloT umaRlesi donis saerTaSoriso Sejibrebebs. festivalis farglebSi
aSenebuli, garemontebuli,
reabilitirebuli yoveli
darbazi, arena Tu kompleqsi
SesaZleblobas uqmnis qveyanas, ganaviTaros sruliad
axali mimarTuleba maRali
rangis sportuli RonisZiebebis Catarebis kuTxiT.
bolo periodSi evropaSi
da zogadad mTel msoflioSi
gaizarda moTxovna umaRlesi
donis sportuli Sejibrebebis ara mxolod didi rvianisa Tu oceulis qveynebSi,
aramed im saxelmwifoebSi Catarebaze, romlebic dRemde
ar iyvnen CarTulni aseTi
masStabebis asparezobaTa
maspinZlobaSi. CvenTvis, qarTvelebisTvis es, ase vTqvaT,
pirveli mcdeloba da Sansia.
da amavdroulad, gamocdacaa, romlis warmatebuli Sedegi bevri mimarTulebis
ganviTarebas ganapirobebs,
maT Soris turizmis, qalaqis
infrastruqturis, mcire da
saSualo biznesis, transportis, ekonomikis sxva dargebis; amasTan, aamaRlebs qveynis cnobadobis xarisxs, mis
prestiJsa da avtoritets.
Tundac is rad Rirs, rom 2015
wlis 25 ivlisidan 1 agvistos
CaTvliT saqarTvelo da sakuTriv Tbilisi, mTeli evropis yuradRebis centrSi
moeqceva. amdenad, SeiZleba
iTqvas, rom festivali namdvilad ar gaxlavT mxolod
sportuli RonisZieba.
yuradRebis gamaxvileba
albaT imazec mogviwevs, rom
monawileTa da stumarTa ga-

daadgileba maqsimalurad
moxerxebuli iyos, rac ar
aris advili amocana, radgan
Cveni dedaqalaqi, dagegmarebis TvalsazrisiT, evropuli tipisa namdvilad ar
gaxlavT da amaze qalaqis merias gansakuTrebuli zrunva marTebs. aseve 24-saaTian,
gansakuTrebiT daZabul reJimSi mouwevT muSaoba samarTaldamcav organoebsac,
raTa maqsimalurad iyos uzrunvelyofili
yoveli
stumris usafrTxoeba da SeuzRudavi gadaadgilebisTvis aucilebeli sruli
komforti.
korespondentTan saubarSi aleqsi
axvledianma sagangebod gausva xazi evropis axalgazrdul olimpiur dReebSi
qveynis, da kerZod Tbilisis
mosaxleobis CarTulobas. am
TvalsazrisiT gansakuTrebuli
mniSvnelobaeniWeba
CvenTvis sruliad axal moxaliseTa moZraobas.
saqarTvelos am mxriv
jer araviTari gamocdileba
ar gaaCnia. amitomac festivalis saorganizacio komitetma daiwyo Sexvedrebi
mTeli qveynis masStabiT.
seqtemberSi isini baTums estumren da Sexvdnen baTumis
universitetisa da sazRvao
akademiis studentebs, oqtomberSi esaubrnen samedicino universitetis axalgazrdobas. yovel kviras
imarTeba Sexvedrebi sxvadasxva qalaqis, soflisa Tu
regionis axlagazrdobasTan, raTa zustad auxsnan am
RonisZiebebis arsi, daniSnuleba, sargebeli da mniSvneloba qveynisTvis, yoveli
moqalaqisTvis, TiToeuli
maTganisTvis. moxaliseTa
moZraobaSi monawileoba ki-

dev erTi faqtoris gamoc


SeiZleba iyos mimzidveli:
yovel moxalises eZleva Sansi, miiRos serTifikati,
romliTac igi SeZlebs dasaqmdes nebismier qveyanaSi
sxvadasxva maRali donis Sejibrebis dros, TviT olimpiuri TamaSebis CaTvliT.
rac mTavaria, moxaliseobas
ar aqvs asakobriv zRvari da
mraval mimarTulebas moicavs. esaa adgilze momsaxureba, transporti, gidebis
samsaxuri, mZRolebi da a. S.
saorganizacio
komiteti
2014 wlis dekembridan daiwyebs reitingebis gamoqveynebas da daaxloebiT 1500-mde
moxalises moamzadebs da waradgens.
rac Seexeba RonisZiebaSi
monawile qarTvel sportsmenebs, Cveni sportis mesveurTa azriT, saqarTvelos
2014 wlis axalgazrdul
festivalze saukeTeso Sedegebis Cveneba SeuZlia. cxrave saxeobaSi niWieri, per-

18

,



.

.
. 36. 2013

19

speqtiuli da mxolod gamarjvebaze


orientirebuli
axalgazrda Taoba modis.
sxvaTa Soris, 1990 wlidan
moyolebuli vidre dRemde,
Cveni qveynis sportsmenebma
mxolod erTi festivali gamotoves, xolo yvela danarCenSi maRali Sedegi aCvenes
da sxvadasxvaxarisxis araerTi jildo Camoitanes samSobloSi. ase rom, Cveni

axalgazrdebis olimpiuri
gundi ara mxolod Sejibrebis maspinZeli, aramed favoritic iqneba.
SesaZloa qarTvel mkiTxvels festivalis infrastruqturasTan dakavSirebiT mwiri informacia hqonda, magram umetesobas uTuod emaxsovreba beWdur Tu
eleqtronul mediaSi aqtiurad, arcTu dadebiT konteq-

stSi ganxiluli e. w. Cinuri


Tema, romelic Tbilisis
zRvis mimdebare teriotriaze Cinuri investiciiT didi
sacxovrebeli kompleqsebisa da sastumros mSeneblobas gulisxmobda. swored es
kompleqsi gaxlavT is olimpiuri sofeli, romelSic
2015 wlis festivalis monawileebi dabinavdebian. am da
sxva sakiTxze ufro detaluri saubari Tbilisi-2015is saorganizacio komitetis
Tavmjdomaris moadgiles
aleqsandre jafariZes vTxoveT.
misi sityviT, Cinuri kompania Tbilisis zRvis mimdebare teritoriaze rva korpuss aSenebs, TiToeuli 9sarTuliani da 2-sadarbazoiani iqneba. maT unda uzrunvelyon yoveli Senobis miyvana minimum 3-varskvalaviani sastumros donemde (saubaria sacxovrebul korpusebze). olimpiuri sofeli
gaTvlilia 3600 kacze. amJamad korpusebi ukve gadaxurulia da mimdinareobs mo-

20

. 36. 2013

sapirkeTebeli samuSaoebi.
Cinelebis valdebulebaa agreTve olimpiuri soflis
SemoRobva da 200-oTaxiani
5-varskvalaviani sastumros
mSenebloba, romlis nulovan da pirvel sarTulebze
ganTavsdeba kvebis bloki,
calke SenobaSi ki fitnesdarbazi moewyoba. es yvelaferi 10 dRis ganmavlobaSi
festivalis monawileTa gankargulebaSi iqneba. 2014
wlis bolosTvis yvela samuSao damTavrebuli unda
iyos. marTalia, maT ara aqvT
valdebuleba, rom RonisZiebamde 3 TviT adre Caabaron
obieqtebi, magram saorganizacio komitets unda hqondes SesaZlebloba Seafasos
gaweuli samuSao. marTalia,
es kerZo investiciaa da kritikis, Tu zedamxedvelobis
ganxorcielebis raime berketebs ver gamoviyenebT,
magram, jerjeobiT dRevandeli dRis CaTvliT, yvela
nakisri valdebuleba kompaniam Seasrula da Tavad Cinuri mxarisTvisac samomav-

lod Zalze mniSvnelovania


is Sefaseba, romelsac miiReben. es maTi savizito baraTi SeiZleba gaxdes. mSeneblobis kadrebi ramdenime
Tvis win gaxldaT gadaRebuli. garedan mopirkeTeba
dawyebulia, magram paralelurad Sida samuSaoebic
mimdinareobs. yvelaferi,
rac ki sportsmenebs SeiZleba dasWirdeT, swored olimpiuri soflis teritoriaze

unda ganTavsdes. aq uzrunvelyofili unda iyos usafrTxo da mSvidi garemo, dasvenebis pirobebi, srulfasovani, maRali donis kveba,
kulturuli programebi. im
3800 adamianSi, romelsac aq
ganvaTavsebT, Sedian rogorc sportsmenebi, aseve
msajebi, eqimebi, mediis warmomadgenlebi.
evropis
sportis momavali swored is
Taobaa, romelsac Cven vu-

.
. 36. 2013

21

maspinZlebT. es festivali
ara imdenad valdebulebaa,
ramdenadac pasuxismgebloba. imazec iyo saubari, rom
gveqirava da ucxoeTidan Camogvetana asawyobi darbazebi, magram esec sakmaod Zviri
jdeba. Tanac yvelaferi, raSic saxelmwifo fuls debs,
isev Cvens qveyanaSi rCeba.
yoveli TeTri winaswaraa
gansazRvruli. mTavari isaa,
ar dairRves saerTaSoriso
standartebi. specialuri
komisia Seiswavlis da Seamowmebs yoveli darbazisa
Tu kompleqsis Sesabamisobas
arsebul standartebTan da
mxolod amis Semdeg dagvrTaven RonisZiebis Catarebis nebas.
-2015-is saorganizacio komiteti Tavis
saqmianobaSi aqtiuri reklamis araerT formas mimarTavs: TamaSebis popularizaciis mizniT yovelkvireuli
gadacema gadis telekompania rusTavi-2-is eTeriT,
tardeba Sexvedrebi studentur TviTmmarTvelobebTan ,
qalaqSi gamoCnda Tbilisi
2015-is sareklamo bilbordebi, moixata ipodromis mimdebare teritoriis axali

22

gvirabi, male mzad iqneba


olimpiuri festivalis saimijo klipi.
saerTod, rogorc yvela
olimpiuri RonisZieba, Cveni festivalic sanaxaobrivi
kuTxiT iqneba gamorCeuli:
olimpiuri CiraRdani, dinamo arenaze gamarTuli gaxsnis ulamazesi RonisZieba,
daxurvis ceremonia da bevri
sxva.
TiTqmis yvela ZiriTad
sakiTxs SevexeT, Tumca umTavresis Sesaxeb araferi
gviTqvams es Cveni gulSematkivrobis kultura gaxlavT: Tu rogor wardgeba
Cveni qveyana evropisa da
msoflios winaSe swored TiToeul Cvenganze, TiToeul
moqalaqeze gaxlavT damokidebuli. darbazs, arenas, Sejibrebas swored gulSematkivris siWarbe da emocia aZlevs im gansakuTrebul elfers, romelsac Semdgari asparezoba hqvia. amitomac ar
unda davizaroT swored asparezobisas
gamovxatoT
Cveni emocia, Tundac siyvaruli da Tanadgoma ara mxolod Cveni sportsmenebis,
aramed Cveni qveynisadmi.
da kidev erTi: Cveni evropelobisa da evropul
ojaxSi sruluflebiani wevrobis survilis Sesaxeb yvela deklarirebul gancxadebaze ufro mniSvnelovani
swored is iqneba, Tu rogor
movaxerxebT
davanaxoT
mTel msoflios raoden maRali doni, marTlac evropul faseulobebze dafuZnebuli, Rrmad kulturuli da
stumarTmoyvare
qveyana
gvaqvs. bolos da bolos,
2015 wels Cven xom evropas
vmaspinZlobT evropis saxeliT.
Tamar

, .

. 36. 2013

-2015
30 oqtombers Tbiliss
estumrnen evropis olimpiur komitet da irlandiis eokis prezidenti, saerTaSoriso olimpiuri komitetis aRmaskomis wevri patrik hiki da evropis axalgazrduli olimpiuri festivalebis komisiis Tavmjdomare, belgiis eokis generaluri mdivani gvido de bondi.
24-saaTiani oficialuri viziti sakmaod datvirTuli
gamodga da sportis evropelma maRalCinosnebma ramdenime saqmiani Sexvedra gamarTes.
Tavdapirvelad patrik
hiki da gvido de bondi, seokis prezident leri xabelovTan da generalur mdivan emzar zenaiSvilTan erTad qveynis premier-ministrs biZina ivaniSvils
Sexvdnen, Semdeg seokis ofisi da olimpiuri muzeumi daaTvalieres,
moinaxules
Tbilisi 2015-sTvis mSenebare olimpiuri sofeli da
sxva sportuli obieqtebi;
stumrebi miiRo agreTve
sportisa da axalgazrdobis
saqmeTa ministrma levan yifianma, xolo vizitis dasasruls saqarTvelos erovnuli olimpiuri komitetis
ofisSi gaimarTa Semajamebeli Sexvedra JurnalistebTan.
preskonferencia seokis
prezidentma leri xabelovma gaxsna.
festivalisTvis mzadeba gegmazomierad mimdinareobs da yvela obieqti dagegmil vadebSi dasruldeba.
rac Seexeba soWis olimpiadaze saqarTvelos monawileobis sakiTxs, seoki am Temas politikis kuTxiT ar
uyurebs, xolo sportul nawilSi Cveni pozicia uryevia
da TamaSebze uari ar unda

h/

vTqvaT, aRniSna leri xabelovma.


JurnalistTa SekiTxvebis mTavari adresati patrik
hiki gaxldaT da manac yvela
kiTxvas amomwuravi pasuxi
gasca.
premier-ministrTan
sxvadasxva sakiTxebze visaubreT. cxadia, soWi 2014is Temas gverds ver avuvli-

- .
. 36. 2013

23

24

diT. moxaruli var, rom ar


fiqrobT olimpiuri TamaSebis boikotze, radgan mas
kargi aravisTvis moutania.
amiT mxolod sportsmenebi

zaraldebian. aSS-s prezidenti jimi karteri mwared


nanobda 1980 wlis olimpiuri TamaSebis boikots da Tavis memuarebSi aRniSna ki-

dec, rom es mis karieraSi


yvelaze didi Secdoma iyo.
minda icodeT, rom rogorc soki, ise evropis
olimpiur komitetTa asociacia mTlianad Tqvens gverdiTaa da yovelTvis ase iqneba. soWi 2014-is saorganizacio komitets JurnalistTa saakreditacio sistemaSi afxazeTisa da samxreT
oseTis calke saxelmwifoebad Seyvanis gamo sokma mkacri gafrTxileba misca da vimedovneb, es problema aucileblad aRmoifxvreba.
mokled, es sakiTxi dRis
wesrigidan unda moixsnas.
qarTveli sportsmenebi soWSi unda gaemgzavron. rac Seexeba 2015 wlis axalfazrdul festivals, prezentaciis saxiT amomwuravi informacia miviReT da nanaxiT kmayofilebi varT. saqarTvelos xelisuflebis
mxridanac sruli mxardaWeraa da darwmunebuli var, saqarTvelos dedaqalaqSi da-

1980 .

. 36. 2013

5 noemberi, 2013
seokis prezidents leri xabelovs
generalur mdivans emzar zenaiSvils
Zvirfaso leri,
Zvirfaso emzar,
megobrebo,
upirveles yovlisa, neba momeciT madloba mogaxsenoT im saocari maspinZlobisTvis, rac gamiwieT TbilisSi Cemi moklevadiani vizitis periodSi.
namdvilad
sasiamovnoa
is,
rom
saqarTvelos erovnuli olimpiuri komiteti
aseT progress ganicdis da Tqven marTlac
SegiZliaT iamayoT olimpiuri komitetis axali
Stab-biniT.

uviwyari sportuli forumi


gvelis.
TbilisSi ukve mexuTed
var. pirvelad 15 wlis winaT vimyofebodi da mas Semdeg bevri ram ukeTesobisken Seicvala. yovel jerze
nanaxiT sul ufro da ufro
moxibluli vrCebi. olimpiu ri Ta ma Se bis prog ra ma Si
Ziudos gunduri pirvelobis Se ta na? mes mis Tqve ni
gansakuTrebuli interesi,
radgan sportis am saxeobaSi msoflioSi mowinave pozi ci eb ze xarT. vfiq rob,
rios 2016 wlis TamaSebisTvis es ver moeswreba, Semdeg ra iqneba am etapze ver
getyviT, aRniSna patrik
hikma.

2015 wli dan olim pi ur


moZraobas kidev erTi sportuli forumi evropis TamaSebi Seemateba, romelic
oTxi wlis intervaliT, evropis olimpiuri komitetebis egidiT gaimarTeba. Sejibrebebi 18 saxeobaSi Catardeba da pirvel TamaSebs
azer ba i ja nis de da qa la qi
baqo umaspinZlebs. patrik
hikis TqmiT, evropis TamaSebs popularoba da prestiJi ar mo ak lde ba, mag ram
spor tsmen Ta
da ma te bi Ti
mo ti va ci is Tvis ram de ni me
saxeobaSi igi olimpiuri TamaSebis salicenzio turniric iqneba.

kaxa

aRsaniSnavia im saqmiani Sexvedrebis udidesi


mniSvneloba, romelic premier ministrTan da maRali rangis sxva xelmZRvanelebTan gvqonda am vizitis farglebSi. Cven davinaxeT is didi Zalisxmeva da yuradReba, rac vlindeba `Tbilisi-2015~is _ evropis axalgazrdobis olimpiuri festivalisTvis mzadebis procesSi. vimedovneb, yvela
mxare kargad acnobierebs Cvens gzavnils, rom
aucilebelia gverdze gadaidos maTi politikuri
Sexedulebebi, raTa Tbilisi da mTlianad saqarTvelo momaval TamaSebze warmoCndes yvelaze
pozitiuri kuTxiT, rac qalaqisa da qveynis interesebSia.
vfiqrob didi muSaobaa Casatarebeli am
kuTxiT, xolo evropis olimpiur komitetTa asociacia mudam mzad aris nebismieri daxmarebis
gasawevad. gvido da misi gundi Tqvens samsaxurSia
da gTxovT Tavisuflad mimarToT maT, roc amis
saWiroeba iqneba.
mouTmenlad veli TqvenTan Sexvedras romSi
am TveSi.
saukeTeso survilebiT,
,

2015 .

. 36. 2013

25

azerbaijanis eokis
vice-prezident
Cingiz huseinzad


pirveli evropuli TamaSebi
2017 wels ...
`ufro adre CatarebisTvis dro ar gvaqvs, maspinZeli
qalaqic ki araa SerCeuli. ase
rom, orientiri mxolod 2017
wlisTvis gvaqvs~, aseTi iyo am
TamaSebis Catarebis iniciatoris, evropis olimpiur komitetTa asociaciis prezidentis patrik hikis pozicia. swored aq CaverTeT Cven, qveynis
prezidentTan SeTanxmebiT SevTavazeT baqos kandidatura da
garantiac miveciT, rom pirveli TamaSebi 2015 wlisTvis moeswreboda. patrik hikis da ilxam alievis Sexvedridan sul
male, gasuli wlis dekembris
generalur asambleaze Cveni
kolegebis Tanxmobac miviReT.
dRevandeli gadasaxedidan cota Tamami SeTavazeba xom ar iyo?
albaT ara. Cven maStaburi sportuli RonisZiebebis
Catarebis garkveuli gamocdileba dagvigrovda. infrastruqtura viTardeba. baqom
xom ganacxadic gaakeTa 2020
wlis olimpiuri TamaSebis Catarebaze. ase rom, Tu Cven
Tavs ar SevircxvenT 2015
wels, kargi pozicia gveqneba
axali olimpiuri ganacxadis
gasakeTeblad.
ra siZneleebs awydebiT
am etapze, TamaSebamde 18
TviT adre?
am TamaSebs arc tradicia, arc garkveuli standartebi da arc Camoyalibebuli wesebi ar aqvs. yvelafers axla eyreba safuZveli. isic unda iTqvas,
rom am maStabis RonisZiebis organizebisTvis adamianuri resursebis erTgvar naklebobasac ganvicdiT. amitom zogierT

wamyvan poziciebze ukve moviwvieT ucxoelebi. vfiqrob, maTi


ricxvi gaizrdeba.ise ki, TamaSebis saorganizacio komiteti
operatiulad Seiqmna, romlis
SemadgenlobaSi
yvela
im
struqturis xelmZRvanelia
Seyvanili, romlebsac raime
formiT Sexeba eqnebaT TamaSebTan. saorganizacio komitets
azerbaijanis pirveli ledi mixriban alieva xelmZRvanelobs.
Tu aris miRebuli saboloo gadawyvetileba TamaSebis programis Taobaze?
samwuxarod ara, magram
romSi gasamarTi evropis olimpiuri komitetebis generaluri asambleisTvis (2013 wlis
noemberi) programaze wertili
sabolood dasmuli iqneba.
dRes SeiZleba iTqvas, rom baqoSi evropeli aTletebi sportis 19 saxeobaSi iasparezeben.
garkveulia 17 maTgani. debatebi gvaqvs sawylosno saxeobebis
gamo. isini asakobriv SezRudvas gvTavazoben. mZleosnobis
kontinentur federaciasTanac midis molaparakebebi.
viciT, rom sportis
araolimpiur saxeobebidan
karatea Casmuli. CvenTvis
moulodneli iyo, rom Wadraks ar gauwieT lobireba...
rogor ara, Wadraki ki
SevTavazeT, magram gadawyvetilebas Cven xom ar viRebT?
gaixseneT, karate im saxeobebSi iyo Seyvanili, romelTagan
erT-erTi sokis buenos-airesis sesias unda aerCia 2020
wlis zafxulis olimpiuri TamaSebis programisTvis. amanac
iqonia
erTgvari
gavlena
programis formirebaze.
infrastruqturis
mxriv ra mdgomareobaa?
ZiriTadi arenebi ukve
mzadaa. zogierT maTgans rekonstruqcia an kosmetikuri remonti sWirdeba. Sendeba olimpiur stadioni 65 000 mayurebelze. mSeneblobis procesSia
sawylosno saxeobebis centri
da tanvarjiSul saxeobebaTa

sasaxle. pirveli 6 200, meore ki


10 aTas mayurebelze. olimpiuri sofeli mzadaa da mas xvalve
SeuZlia sportsmenebis miReba.
TamaSebisTvis gamoyenebuli iqneba 2011 wlis evroviziisTvis
konkursisTvis specialurad
aSenebuli nagebobebic.
ramdenad sworadaa
SerCeuli TamaSebis Catarebis TariRi? es xom `rio2016~-sTvis gamalebuli mzadebis periodia. iqneba salicenzio turnirebic...
mogexsenebaT, rom evropa yvelaze sportuli kontinentia da aq am maStabis sportuli RonisZiebisTvis kalendarSi yvelasaTvis misaRebi
fanjris moZebna Znelia. 2015
wlis ivlisisTvis bevr saxeobaSi saolimpiado SerCeva dasrulebuli iqneba da maTTvis baqos TamaSebi swored rom misaRebia. es xom maTi SesaZleblobebis erTgvari daTvaliereba
iqneba riomde erTi wliT adre.
zogierT saxeobaSi licenziebi
gvian Semodgomamde an sulac
2016 wlis gazafxulze gaicema
da vimedovneb, rom baqos TamaSebi maTac waadgebaT. garda
amisa, zogierT federaciasTan,
magaliTad Widaobis federaciasTan mimdinareobs molaparakeba, rom baqos TamaSebi erTerTi salicenzio etapi iyos.
isRa dagvrCenia warmatebebi gisurvoT pirveli evropuli TamaSebis CatarebaSi.
madlobT. Cvenc warmatebebs gisurvebT evropis
axalgazrduli
olimpiuri
festivalis momzadebaSi da eWvic ar gvepareba, rom umaRles
doneze CaatarebT. Cvens regionSi, mezobel da megobar qveynebSi aseTi maStaburi sportuli forumebi drois mixedviT TiTqmis gadabmulia. baqos
TamaSebis damTavrebidan sul
raRac samiode kviraSi TbilisSi starts evropis axalgazrduli festivali aiRebs.
ase rom, vusurvoT erTmaneTs warmatebebi.

.
26

. 36. 2013

-2015

42-

2013 wlis no em bris


miwuruls romSi gaimarTa ev ro pis olim pi ur
komitet 42-e generaluri asamblea. sxdomaze
so Wi-2014-is,
rio2016-is, ba qo-2015-is
sa or ga ni za cio ko mi te tebis moxsenebebTan erTad ganixiles 2015 wlisaTvis TbilisSi dagegmi li ev ro pis axal gaz rdobis olimpiuri festi va lis sa or ga ni za cio
komitetis angariSi imis
Sesaxeb, Tu rogor mimdi na re obs mza de ba am
mniS vne lo va ni spor tu li forumisTvis.
evropis
erovnuli
olimpiuri komitetebis
winaSe gamovida Tbilisis
meri gigi ugulava. prezentacia mzadebis mimdinareobaze gaakeTa saorganizacio
komitetis
Tavmjdomaris moadgilem
giorgi xaCiZem. asambleas
saqarTvelodan eswrebodnen seokis prezidenti leri xabelovi, generaluri mdivani emzar zenaiSvili, Tbilisi 2015is saorganizacio komitetis Tavmjdomare aleqsandre axvlediani.
italiis dedaqalaqSi
Sedga Sexvedra evropis
olimpiur komitet
prezidentTan
patrik
hikTan, romelic am organizaciis winamZRolad xelaxla iqna arCeuli. masTan da asociaciis sxva
xelmZRvanelebTan erTad
detalurad iqna ganxiluli festivalisTvis

mzadebis konkretuli sakiTxebi.


olimpiur moZraobaSi
Setanili gansakuTrebuli wvlilis aRiarebis
niSnad, seokis generaluri mdivani emzar zenaiSvili patrik hikma daajildova evropis olimpiur komitet sapatio ordeniT.

kaxa

.
. 36. 2013

27

`evropis axalgazrdobis
olimpiuri festivali sakuTari SviliviT miyvars. igi
didi olimpiuri ojaxis umniSvnelovani monapovaria.
cxovrebaSi Tu ram kargi gamikeTebia vfiqrob, erT-erTi saukeTeso am sportuli
forumis daarsebaSi monawileobis miReba iyo~, es
sityvebi evropis olimpiur
komitet prezidents patrik hiks ekuTvnis.
mas Semdeg bevrma wyalma
Caiara da igive sityvebi
sportis irlandielma maRalCinosanma
noemberSi
TbilisSi vizitis drosac
gaimeora.
ar SevudgebiT imis mtkicebas Tu ra rangis asparezobaa es festivali. miuxedavad arcTu ise xangrZlivi
da mdidari istoriisa (22 weli) am TamaSebma evropis

sportul rukaze gamorCeuli adgili daikava.


2013 wlis 14-19 ivliss
norCi evropeli aTletebi,
yvelaze masStabur kontinentur sportul RonisZiebaSi saasparezod meTormeted Seikribnen, amjerad
holandiis qalaq utrextSi.
sportis 9 saxeobaSi (kalaTburTi, frenburTi, xelburTi, Ziudo, CogburTi, sportuli tanvarjiSi, mZleosnoba, curva, velosporti) 49
qveynis 2500-mde sportsmeni
asparezobda. saqarTvelo
ZiudoSi, mZleosnobaSi, velosportSi, curvasa da CogburTSi 27 aTletiT warsdga.
monawile unda gvyoloda
sportul
tanvarjiSSic,
Tumca festivalamde ramdenime kviriT adre Cvenma tanmovarjiSem seriozuli travma miiRo da TamaSebSi misi
gamosvlac gamoiricxa.

`Zveli qalaqi didi guliT~ es aris 320-aTasiani


utrextis savizito baraTi.
igi qveynis sididiT nesame qalaqia da amsterdamidan naxevari saaTis savalze mdebareobs. niderlandebi da velosipedi rom uerTmaneTod ver
Zleben ki vicodi, magram utrextSi nanaxma molodins gadaaWarba. albaT gadametebuli ar iqneba Tu vityvi, rom
utrextis quCebSi velosipedebis raodenoba orjer aRemateba msubuq avtomobilTa
raodenobas. skolebsa da sabavSvo baRebSi mSoblebi Svilebs velosipediT akiTxaven,
aRarafers vambob maRaziaSi,
restoranSi, samasxursa Tu
sxva daniSnulebis adgilebze gadasaadgileblad swored am orborblian transports rom iyeneben.
ver daviwyeb mtkicebas,
rom qalaqi erTi kviris manZilze evropis axalgazrdobis olimpiuri festivaliT
cxovrobda, magram arc gulgrili damokidebuloba igrZnoboda. quCebSi EYOF-is
droSebi Tu sareklamo banerebi SegaxsenebdaT, rom utrextis arenebze mniSvnelovani sportuli bataliebi
gaCaRebuliyo.
organizaciuli TvalsazrisiT yvelaferi rigze
rom ver iyo, es Tavidanve
naTlad gamoCnda, rodesac
Cveni gundi dabinavebas or
saaTi eloda. lodiniT daqanculi saqarTvelos delegaciis wevrebi xumrobdnen, amaT xom ar aviwydebaT
momdevno festivali sad
tardebao! Tavad olimpiuri
sofeli ki sauniversiteto
kolejis saerTo sacxovrebelSi iyo ganlagebuli.
qaosuri viTareba iyo
kvebis mxrivac. racioni mwi-

28

. 36. 2013


2013
():

ri da cota, magram Tu gagimarTlebda da saWmeli Segxvdeboda, didi Sansi iyo dana-Cangali aRar Segxvedroda da ofliT mopovebul
ulufas kovziT an sulac
ori daniT Seqceodi. gagikvirdebaT da erTxel meniuSi
puric ar yofila, mizezad ki
arc meti arc naklebi kvira
dRe da amis gamo mcxobelis
aryofna dasaxelda. sportul bazebze transportirebac ucnaurad xdeboda.
mokled, utrextis festi-

vals Tan bevri wuni axlda


da amas holandielebisgan
naklebad moelodnen. aki
araerTi qveynis delegacia,
ukmayofilebas sajarod gamoxatavda da xSirad mokravdiT yurs Tu ar SeeZloT, vin aZalebda maspinZlobaso.
utrextis safexburTo
stadionze gamarTuli gaxsnis ceremoniali marTlac
lamazi sanaxavi gamodga da
monawileebs mcirediT mainc
daaviwya is organizaciuli
problemebi.
festivali
oficialurad gaxsnilad niderlandebis mefem vilemaleqsanderma gamoacxada,
manamde ki sposrtmenebs sokisa da eokis prezidentebma
mimarTes da warmatebebi
usurves. gaxsnis ceremonialze Cveni gundis medroSe
im momentisTvis ukve evropis Cempioni, Ziudisti mari-

am janaSvili gaxldaT, romelmac utrextis festivalze brinjaos medali moipova.


me dRes Cempioni unda
gavmxdariyavi, cremlnarevi TvalebiT ityvis mogvianebiT mariam janaSvili.
qarTveli Ziudoisti gogonasTvis oqros medali
marTlac alali iqneboda.
man mTeli turniri mxris
tramviT Caatara da naxevarfinalamdec mivida, sadac
frang metoqesTan swored
autaneli tkivilis gamo damarcxda.
TamaSebSi Zalebi 27 qarTvelma aTletma mosinja,
magram, samwuxarod, kvlav ar
gvyavda gundi sportis saTamaSo saxeobaSi. utrextamde
gamarTul festivalebze saqarTvelos 50 medali hqonda
mopovebuli, romelTagan 45
Ziudoistebis angariSzea da


(Ziudo) I adgili.
daibada
1996 w. 19 marts gorSi.
saukeTeso Sedegebi:
evropis axalgazrdobis
olimpiuri festivalis
Cempioni; evropis Cempioni
kadetebSi.

(Ziudo) I adgili.
daibada
1996 wlis 21 aprils kaspSi.
saukeTeso Sedegebi:
evropis axalgazrdobis
olimpiuri festivalis
Cempioni; evropis brinjaos priziori kadetebSi.

(Ziudo) II adgili.
daibada 1996 wlis
24 seqtembers gorSi.
saukTeso Sedegi:
evropis axalgazrdobis
olimpiuri festivalis
vercxlis priziori.

(Ziudo) II adgili.
daibada 1996 wlis 23 ianvars TbilisSi.
saukeTeso Sedegi:
evropis axalgazdobis
olimpiuri festivalis
vercxlis priziori.

(Ziudo) II adgili.
daibada 1996 wlis 1
seqtembers sagarejoSi.
saukeTeso Sedegebi:
evropis axalgazrdobis
olimpiuri festivalebis
vercxlisa da brinjaos
priziori, msoflios
Cempionatis vercxlis
priziori; evropis
Cempionatis brinjaos
medalosani kadetebSi.

(Ziudo) III adgili.
daibada 1997 wlis 14 marts
sagarejo.
saukeTeso Sedegi:
evropis axalgazrdobis
olimpiuri festivalis
brinjaos priziori.

27 .

. 36. 2013

29

obaSi Tavs viwonebdiT. sasixaruloa, rom utrextSi Ziudoistebs mxari CogburTelebmac aubes. mariam bolqvaZem da ana axalkacma wyvilebSi brinjao medlebi daisakuTres. niSandoblivia,
rom mesame adgilisTvis SexvedraSi maT rus metoqeebs
ajobes.
gacilebiT mets velodiT mZleosnebisgan. aqamde
am doneze Cvens mZleosnebs
sami medali hqonda mopovebuli da gveimedeboda, rom
utrextSi monagars gav

1
:
()
().

30

ra gasakviria, rom amjeradac


Cvens mTavar damrtymel Zalas swored am saxeobis warmomadgenlebi warmoadgendnen. msofliosa da olimpiuri Cempionis irakli cirekiZis aRsazrdelebma utrextSi marTlac rom STambeWdavad iasparezes. kvarlcxbekis umaRles safexurze avidnen erekle arxozaSvili
(55kg) da giorgi kaciaSvili
(60kg), vercxlis medlebi moipoves giorgi ZebisaSvilma
(mZime wona), ieso kvirikaSvilma (81kg) da Tamaz kirakozaSvilma (73kg), xolo brinjao wilad xvda simon mamardaSvils (66kg).
Tu ZiudoSi warmatebebi
CvenTvis Cveulebrivi ram
aris, CogburTSi medlebiT
ganebivrebulni ar varT.
2007 wels, belgradSi ekaterine gorgiZem finalamde gaaRwia da iq damarcxda, xolo
Sereul wyvilTa TanrigSi
giorgi xmiadaSvilTan erTad sulac gaimarjva. es iyo
erTaderTi warmateba riTic sportis am samefo saxe-

2
3
4
5
6
7
8
9

30

14

12

22

11

21

14

10
11

12
13

zrdidiT. sxvadasxva disciplinebSi rva qarTvelma


mZleosanma scada bedi da
maT mier naCvenebi Sedegebi
saprizo sameuls sagrZnoblad CamorCeboda.
rac Seexeba curvasa da
velosports aq maRal Sedegebze iluzia arc gvqonda,
Tumca unda iTqvas, rom
Cvenma axalgazrda sportsmenebma kargi gamocdileba miiRes.
festivalis
daxurva
olimpiur sofelSi gaimarTa da naklebad sazeimo ga-

14

15
16

17
18

19

20

21
22

23
24

4
4

2
0

3
3

56

31
14
16

20

13

12

16

11

2
2

7
2

18

8
5

2
2
1
1
1
1
1

3
2
2
1
1

2
2
1

49 -13 .

4
7
6

. 36. 2013


.
.

modga. ceremonials daeswro Tbilisis meri gigi ugulava da olimpiuri festivalis droSa oficialurad Caibara.
gaimarTa `Tbilisi 2015~is prezentaciac.
amrigad `utrexti-2013~
ukve istoriis kuTvnilebaa,
sadac saqarTvelom did warmatebas miaRwia. aqamde arasdros yofila, rom aRniSnul
sportul forumze 8 medali
(2 oqro, 3 vercxli, 3 brinjao) mogvepovebinos. am maCvenebliT saerTo gundur


2013
():

CaTvlaSi mecamete adgili


gvergo da ukan CamovitoveT
iseTi Zlieri qveynebi rogorebicaa: CexeTi, belarusi,
ukraina, dania, belgia, xorvatia, portugalia, SvedeTi
da a. S.

25

27

26
28

29
30

31
32

33
34

35 -
36

37
38

39
40

41

42
43

44
45
46

47

48
49 -

1
1
1
0

1
0
6

0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

2
1
1
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

14

3
2

0
0

1
1
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

3
2
2
1

utrextuli monagari dadebiTad Seafasa seokis xelmZRvanelobam.


naCvenebi SedegiT kmayofili varT. 8 medali da
me-13 gunduri adgili evropaSi urigo maCvenebeli ar
aris. erT siamovnebad Rirda Cveni Ziudoistebis Widaobis yureba, gagvaxares CogburTelebmac. imedi maqvs,
momavali festivali, romelsac 2015 wels saqarTvelos dedaqalaqi umaspinZlebs, kidev ufro uxvmosavliani iqneba CvenTvis,
aRniSna seokis prezidentma
leri xabelovma.
2015 wels, TbilisSi Sexvedramde.


(Ziudo) III adgili.
daibada 1996 wlis 6 marts
dedofliswyaroSi.
saukeTeso Sedegebi:
evropis Cempioni
kadetebSi, msoflios
vercxlis priziori
kadetebSi; evropis
axalgazrdobis olimpiuri
festivalis brinjaos
priziori

(CogburTi) III adgili.
daibada 1998 wlis 1 ianvars
baTumSi.
saukeTeso Sedegi:
evropis axalgazrdobis
olimpiuri festivalis
brinjao priziori
(wyvilebSi).
(CogburTi)
III adgili.
daibada 1998 wlis
20 aprils TbilisSi.
saukeTeso Sedegi:
evropis axalgazrdobis
olimpiuri festivalis
brinjaos priziori
(wyvilebSi).

1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

.
. 36. 2013

31

mimdinare wlis ivlisis


Sua ricxvebSi ruseTma, kerZod, TaTreTis respublikis
dedaqalaqma yazanma msoflio universiadas umaspinZla. studenturi sportis am
umaRles forumze saqarTveloc iyo warmodgenili. rogor wesi, Cven Zalebs vcdiT
im saxeobebSi, raSic tradicia mogvdevs da warmatebis
perspeqtiva arsebobs. aseTad wleuls aTi saxeoba iqna
miCneuli: antikuri da Tavisufali Widaobebi, Ziudo,
sambo da qamriani Widaoba,
Wadraki, Svidkaca ragbi,
wyalburTi, curva da krivi.
sxva drosac TiTqmis igive
disciplinebSi gamovdiodiT
da xSirad sakmaod warmatebiTac... samwuxarod, wlevandelze amas ver vityviT: pirvelad moxda, rom verc erTi
sinjis medali ver movipoveT da sruliad xelcarieli
davbrundiT universiadidan. viTareba namdvilad damafiqrebelia, miT ufro,
rom rig saxeobebSi sakmaod
maRali donis sportsmenebi
gvyavda wayvanili da maTgan
karg Sedegebsac velodiT.
warumateblobis mizezebSi
gasarkvevad saqarTvelos
sauniversiteto
sportis
federaciis xelmZRvanels,
leqso gugavas mivakiTxeT.
batoni leqso warsulSi moragbe gaxldaT da kargadac
moexseneba sportuli cxovrebisa da sportsmenis avanCavani; am Tanamdebobaze ki
mxolod erTi welia, rac dainiSna, Tumca es droc ar
aris mcire da bevri ramis
danaxva da Seswavlaa SesaZlebeli. aqedan gamomdinare,
saubarSi sxva mraval sakiTxsac SevexeT, romelic pirdapir Tu iribad gansazRvravs
sauniversiteto
sportis xarisxianobas, ma-

RalSedegianobas da popularobas.
batono leqso, yazanSi
qarTvelTa mier naCvenebi
Sedegebi arasaxarbieloa,
molodini ki sakmaod didi
gvqonda. ratom ver SevZeliT Cveul doneze asparezoba, maSin, roca Cvens tradiciul saxeobaSi, WidaobaSi sakmaod Zlieri sportsmenebi gvyavs?
marTalia, rom moWidaveTa imedi tradiciulad

gvqonda, magram pirdapir


unda giTxraT: saukeTesoni
mainc ar iyvnen wamosulebi.
Sesabamisad, meore da mesame
nomrebiT msoflioSi uZlieres moWidaveebTan paeqroba
rTulia. Tu ra mizeziT ver
vixileT uZlieresebi yazanSi, sxva sakiTxia, magram vinc
fiqrobs, rom msoflio universiada dabali donis turniria, Zalian cdeba. iq Cven
vnaxeT uamravi iseTi moWidave, romelebic msofliosa

32

. 36. 2013

da olimpiuri Cempionebi da
mravalgzis priziorebi arian. monawileTa lamis 80 procenti aseTi iyo. Tu maT miiCnies, rom universiadaze gamosvla aucilebeli iyo,
CvenTan ratom ar CaTvales
aseTad, gasakviria.
TqvenTvis ar aris mizezebi cnobili?
principSi ki...
ar gsurT Riad
saubari?
ratomac ara?! mosaridebeli araferi maqvs. saqme
qveynis prestiJs da qveyanaSi sportis momavals exeba,
amitom gaCumeba aras gvargebs. samwuxarod, Widaobis
federaciebSi ar miiCniven
msoflio universiadas maRali rangis turnirad, rac
imaSic gamoixateba, rom wliur kalendarSi arc erT maTgans ar aqvs Setanili universiadis TariRi. cxadia, es
imas niSnavs, rom ar ainteresebT da, Sesabamisad, mzadebis gegmaSic ar SeaqvT. arada, xom giTxariT, iq iseTi
sportsmenebi
gamodian,
olimpiur TamaSebsada msoflio Cempionatebs rom SeSurdebaT. yazanSi radenjerme ganmeorda londonis
olimpiadis meoTxedfinaluri da naxevarfinaluri
Sexvedrebi;
gamarjvebebi
moipoves titulovanma moWidavebma, xolo bevrma saxelovanma aTletma, maT Soris
msofliosa da olimpiuri
TamaSebis Cempionma Tavi verafriT gamoiCina. Cveni gundis gamocdili eqimi, zurab
kaxabriSvili gaognebuli
iyureboda aqeT-iqiT da ambobda, amaT aq naxvas namdvilad ar velodio. saqarTvelos olimpiuri komitetis
prezidenti batoni leri xabelovic brZandeboda yazanSi da Tavadac SeuZlia dagi-

dasturoT, Tu raoden maRali donis Sejibreba gaxldaT wlevandeli universiada.


am sakiTxebze Sesabamisi federaciebis mesveurebTan Tu gqondaT saubari
da Tu ganixileT problema?
problemebze yvelasTan vsaubrobT da vcdilobT, erToblivad davZlioT sirTuleebi. sxvagvarad
SeuZlebeli iqneba. sauniversiteto sportis federaciis muSaoba Zalian hgavs
olimpiuri komitetisa Tu
sportis saministros muSaobas yvela rgolTan mWidro
kavSiria saWiro; sistematuri komunikacia aucilebelia, raTa dagegmo da Semdeg
ganaxorcielo Canafiqri.
magram roca mavanT miaCniaT,
rom imis Sesaxeb, Tu rodis
da sad tardeba msoflio
universiada, informacia sauniversiteto sportis federaciam unda miawodos, win
ver wavalT. nebismier sportul kalendarSi saerTaSorisosa Tu erovnulSi
universiada Setanili iyo da
dainteresebuli adamiani
iolad moZebnida mas da gegmaSi Seitanda.
xSirad nakrebi gundebis xelmZRvanelebi praqtikuli mosazrebebiT xelmZRvaneloben da ama Tu im
Sejibrebes Tavs arideben
sportsmenis gadaRlis momizezebiT; umetes SemTxvevaSi ki gegmis nawilad ar miiCneven da winaswar Sedgenili gezidan ar uxveven. aseTi midgomis Sedegia, rom
meore da mesame rigis sportsmenebs vxedavT Sejibrebebze. aqac xom ar iyo msgavsi motivebi?
sworedac rom aseTi
midgomaa warumateblobis
erTi umTavresi mizezi. maga-

liTad, Ziudoistebma imitom aaridebines Tavi liderebs, rom erTi Tvis Semdeg
uwevdaT msoflio Cempionati. arada, msoflio Cempionatze gamosvlaSi sxva qveynis ZiudoistebisTvis yazanSi monawileobas xeli ar Se-

:



.

/ .
. 36. 2013

33

34

uSlia, piriqiT waadgaT kidec... erTi Tve sportsmenisTvis sakmao droa mosamzadebladac da dasasvenebladac; formaSi Sesasvleladac da misi dakargvisTvi-

sac, anu Tu profesiulad miudgebi saqmes, araferi gavnebs da Tu sxva gza arCie, maSin, cxadia, maRal Sedegs
ver aCveneb.
momavlis Tu geimedebaT? Tu fiqrobT, rom sportuli federaciebi ufro
seriozulad miudgebian am
sakiTxs?
namdvilad meimedeba.
olimpiur komitetTanac da
saqarTvelos sportis saministrosTanac mWidro kavSi-

ri gvaqvs da asec gavagrZelebT. Tumca, imisTvis, rom


SemdgomSi ukeTesi Sedegi
vaCvenoT, mxolod Cveni mondomeba sakmarisi ar iqneba,
konkretulma federaciebma
unda SeZlon saTanado doneze muSaoba. aq mTavari aris
marTvis sistemuri problema. Tu ar iqna koordinirebuli muSaoba yvela rgols
Soris, Sedegs ver miviRebT.
samwuxarod, saqarTvelos
sauniversiteto sportis

, , .

. 36. 2013

federacias ar aqvs imis materialuri Tu finansuri


resursi, rom srulad uzrunvelyos qveyanaSi studenturi sportis ganviTareba. mogexsenebaT, rom garda profesiuli sportisa,
sauniversiteto sporti meore generaluri xazis ganviTarebasac iTvaliswinebs
es aris moyvarul student
sportsmenTa
CarTuloba
sportul RonisZiebebSi da
amiT jansaRi, sportuli garemos Seqmna maTTvis. simarTle giTxraT, Cveni federaciisTvis profesiuli sportis ganviTarebaze ufro
prioritetuli masobrioba
unda iyos esaa am federaciis ZiriTadi daniSnuleba.
profesiuli kuTxiT ki federaciebi unda dagvexmaron. dameTanxmebiT, albaT,
rom im studentTa Cabma
sportSi, visac profesiuli
codna ar aqvs, saSuri saqmea.
sportuli aqtivoba Zalaian
sasargebloa yvela axalgazrdisTvis janmrTelobas
xom akaJebs da darwmunebuli
var, iseT unar-Cvevebsac ganuviTarebs, romelic TavaianT profesiebSic didad waadgebaT. aseTebia: nebeloba,
xasiaTis simtkice, swrafi azrovneba, rTul viTarebaSi
swori gadawyvetilebis miRebis unari da sxva mravali.
geTanxmebiT da barem
aq im cnobil problemazec
gkiTxavT, zogadad rom arsebobs profesionali studenti sportsmenebisTvis:
cnobilia, rom dReisaTvis
kanoni ganaTlebis Sesaxeb
ar iTvaliswinebs SeRavaTebs profesionali sportsmenebisTvis. Tqven Tu muSaobT am kuTxiT da Tu
gaqvT raime xelSesaxebi Sedegi, an raime konkretuli
gegma?

urTules problemas
SeexeT, rac wlebia, ver mogvarebula. me veTanxmebi im
azrs, rom sportsmenma, iseve
rogorc sxva studentma, unda miiRos fundamenturi ganaTleba da arCeul profesias srulyofilad daeuflos.
sportuli cxovreba xanmoklec aris da xsSirad moulodnelobebiT da usiamovno siurprizebiT savsec: SesaZloa, iseTi travma miiRo,
rom karieris dasruleba mogixdes da aseT SemTxvevaSi
xelcarieli rCebi cxovrebiseuli gamowvevebis winaSe.
amitom ganaTleba aucilebelia. meorecaa: ganaTlebuli
sportsmeni Tavis saqmesac
bevrad ukeT waruZRveba da
Tavis mravalmxriv ganviTarebasac Seuwyobs xels. am
saqmeSi ki ganaTlebis saministrom meti profesionalizmi da humanuroba unda
gamoiCinos: sportsmens unda mieces SeRavaTebi. Tu ra
formis, amaze msjeloba SeiZleba da Cvenc gvaqvs Cveni
mosazrebebi, rasac saTanado organizaciebs vawvdiT;
Tu gaiTvaliswineben, kargi
iqneba. zogi iTvaliswinebs
da amitom kargi magaliTebic gvaqvs am kuTxiT. me SemiZlia dReisaTvis im kerZo
umaRlesi saswavleblebis
magaliTebi mogiyvanoT, sadac gaTvaliswinebulia garkveuli SeRavaTebi. cxadia,
amis uflebas maT avtonomiuri mmarTveloba aZlevT.
magaliTad, Savi zRvis universiteti warCinebul sportsmens wliur gadasaxads
unaxevrebs; ajildoebs sxva
formiTac...
Tqven xazs usvamT
qarTuli sportis mmarTvel organoebTan da federaciebTan TanamSromlobas, magram jer araferi

giTqvamT umaRles saswavleblebTan TanamSromlobaze. TvliT Tu ara, rom


studenturi sportis ganviTarebaSi maTac unda daidon wili?
cxadia, unda daidon,
Tumca Cven maT verafers davavaldebulebT. Tuki maTi
survili iqneba, Cven mzad
varT TanamSromlobisTis.
Cemi am Tanamdebobaze mosvlis pirvelive dRidan daviwyeT am mimarTulebiT muSaoba da TiTqmis yvela kerZo da saxelmwifo umaRles
saswavlebels davukavSirdiT. SevTavazeT Cevni gegme-




,
,
...

. 36. 2013

35

bi da xedvebi, movismineT maTi poziciebic. mravalTan


ukve gvaqvs saerTo interesebi da vaRrmavebT TanamSromlobas; bevrisganac veliT saqmian winadadebebs.
rogorc zemoT mogaxseneT,
sauniversiteto federacias
ar gaaCnia saTanado materialuri resursi, amitomuniversitetebi xSirad gviTmoben sportul moednebs saasparezod; TavianTi gundebis
ekipireba-mgzavrobis xarjebsac Tavad faraven, rac
namdvilad misasalmebelia.
Cveni uaxloesi gegmebiT,
gvsurs ramdenime popularul saxeobaSi SevqmnaT da
regularulad CavataroT
saqarTvelos Cempionatebi;

davyoT is ligebad da amiT


kidev ufro masobrivi da popularuli gavxadoT. am gzaze ukve dgas futzali. 30
gundi ejibreba erTmaneTs.
SevqmeniT pirveli da meore
ligebi da uSeRavaTo matCebis mxilvelnic gavxdiT,
radganac garda imisa, rom
saprizo adgilebisTis ibrZvian gundebi da prizebs

iReben, ligaSi adgilis SenarCunebisTvis


brZolac
uwevT. aseTive ligebis Seqmnas vgegmavT 15-kaca ragbSi,
xelburTSi , kalaTburTSi
da sxva pupolarul saxeobebSi. cxadia, Tu ara umaRles saswavlebelTa Tanadgoma, sasurvel Sedegs ver
miviRebT.
TvliT Tu ara, rom is
erTi weli, rac Tqven sauniversiteto sportis federaciis saTaveSi xarT, warmatebuli iyo?
saerTaSoriso SedegebiT Tu vimsjelebT, mosawoni bevri araferi gvaqvs, magram am mizezebze ukve visaubreT. Tanac sxva turnirebSi,
garda msoflio universiadisa, Zalebis mosinjvis SesaZlebloba ar mogvcemia.
sxva kuTxiT ki bevrs vcdilobT da ukmayofilo namdvilad ar var. vTvli, rom
erTi aguri kidev davde im
kedelze, roelic aq Cems
mosvlamde arsebobda. Sevecdebi kidev bevri mivumato. Cems mere Tu vinme kidev
ufro mets gaakeTebs, namdvilad gamixardeba. rodis
davtoveb am Tanamdebobas ar
vici, magram sanam viqnebi,
cdas ar davakleb da, imedia,
Sedegsac saTanados miviRebT.



, .

36

. 36. 2013

msoflios
wlevandel
pirvelobaze Cveni moWidaveebi fatalurad warumateblad gamovidnen orive nakrebis monagari erTaderTi
brinjaoa, romelic `Tavisuflad~ moWidave mZimewonosanma geno petriaSvilma
moipova. srulad dakompleqtebuli ori gundidan, 14 kacidan erTaderTi medali da
isic yvelaze dabali sinjisa
namdvilad veraa saimedo
gamosvla. gansakuTrebiT
cudad antikosebma iasparezes, Torem Tavisufali stiliT moWidaveTagan petriaSvilis garda, kidev samma iWidava brinjaosTvis, Tumca
waages da levan qelexsaSvilic (66), iakob maqaraSvilica (74) da daviT qeraSvilic (96) mexuTeze darCnen.
Tumca axla amiT mxolod
Tavs vimSvidebT, Torem sabolood istorias medali
SemorCeba da ara maTi mexuTe adgili.
Cavardna miT ufro sawyenia, rom sul raRac erTi
wlis winaT londonSi sakmaod kargad viasparezeT. marTalia, mas Semdeg gundebi
mniSvnelovnad gadaxalisda
da orive nakrebi msoflioze
ZiriTadad debiutantebiT
Sevsebuli wavida, magram gana maT ki ubrZolvelad da
daumsaxureblad moipoves
adgili nakrebSi? maS, ra moxda am erT weliwadSi, ratom
davixieT ase mkveTrad ukan?
Tan ratom gamoavlina orive
gundma erTi da igive TvalSisacemi nakli _ cudi fizikuri momzadeba?
cxadia, amis mizezi mosamzadebel procesSia saZiebeli, Tumca sad _ mwvrTnelebSi Tu Tavad mosamzadebel gegmaSi sakiTxavi swored es aris. vfiqrobT, gundebze dadebiTad ar aisaxe-

boda mwvrTnelTa aseTi myisieri cvla, gansakuTrebiT


Tavisufali stiliT mowidaveTa nakrebSi, Torem antikosebSi es procesi ufro etapobrivad moxda. magram Tu
pirvelT SedarebiT gamoucdeli mwvrTnelebi hyavdaT,
imaves ver vityviT antikosebze. maS, ratom mouvida
orive Stabs daaxloebiT erTnairi Secdoma fizmomzade-



,


.

. 36. 2013

37


,



.

38

baSi? xom araa amis mizezi is,


rom wleuls gundebi mosamzadeblad ucxoeTSi aRar gauSves _ kuluarebSi jer kidev sezonis dasawyisSi ambobdnen, rom saministrom saqarTveloSi momzadebis miTiTeba gasca, saucxoeTod
veRar dagafinansebTo. bolo
wlebSi Cveni moWidaveebi sistematurad dadiodnen saerTo fizmomzadebis Sekrebaze
da erTobliv varjiSebze

somxeTsa da belarusSi. jer


isic sakiTxavia, bakurianis
patroni qveynidan fizmomzadebisTvis ratom unda wasuliyvnen sadme, Tumca, eWvi
gvaqvs, amiT saministros maSindel xelmZRvanelobas gaurbodnen, romelic aqtiurad ereoda mwvrTnelTa saqmeebSi. isic faqtia, rom erToblivi varjiSebi did
rols asrulebda moWidaveTa
mzadebaSi, radgan es haeriviT sWirdeba yvela gunds _
moWidaveebi aq eCvevian sxvadasxva stilis, teqnikis, taqtikisa da SesaZleblobebis
metoqeebs, uxvad hyavT sparing-partniorebi, rac CvenTan problemaa. gansakuTrebiT _ mZime wonebSi. Tumca
budapeStSi, msoflios Cempionatze fizikuri xarvezebi
imdenad simptomuri iyo, SeuZlebelia, es mxolod ucxoeTSi moumzadeblobas davabraloT _ adreul wlebSi xom
amis gareSec sakmaod xSirad
gadiodnen fons...
Tumca, rac unda iyos warumateblobis mizezi, cota
gasakviria komentarebi, rac
antikosTa nakrebze gaakeTes
gundisa Tu federaciis xelmZRvanelebma wagebis miuxedavad, davinaxeT, rom maT
saolimpiadod didi potenciali aqvTo! sainteresoa,
ra dainaxes aseTi pirvelive
wagebul SexvedrebSi? metic

viciT, ra SeuZliaT revaz


laSxs (60) da saCino daviTaias (66), gvinaxavs levan arabulis (120) Widaobac, Torem
budapeSturi suraTiT Tu
SeviqmeniT maTze warmodgena... an, sainteresoa, aseTi ra
dainaxes baCana futkaraZis
(55) gamosvlaSi. saerTodac,
es biWi calke saubris Temaa
_ migvaCnia, rom axalgazrda, damwyebi sportsmeni ase
ar unda gawiro. nakrebis
damrigebelma revaz mindoraSvilma
qelexsaSvilze
Tqva, praqtikulad, xaSuris
darbazidan waviyvaneT msofliozeo, magram imas asakobriv nakrebebSi mainc hqoda
ucxoeTSi asparezobis gamocdileba, futkaraZe ki
marTlac saxlidan waiyvanes
amxela Sejibrebaze. Tan
adaptaciisTvis Sansic ar
hqonda mxolod erT turnirSi moeswro misi gamocda.
vfiqrob, araa gamarTlebuli, damwyeb sportsmens amxela pasuxismgebloba ahkido
SeiZleba, amiT mis momavals
seriozulad avno.
saerTodac, vfiqrobT,
araswori iyo msofliosTvis
nakrebTa dakompleqtebis
wesic _ federaciam brZana,
rom budapeStSi mxolod saqarTvelos Tasis gamarjvebulebi wavidodnen, am verdiqts ki mwvrTnelebi ver
gadaaxtnen. mivesalmebiT

. 36. 2013

imas, rom liderebma Sida


turnirebSic unda iWidaon;
imasac, rom evropa-msofliosTvis SesarCevi Sejibrebebi unda gamoiyos da maT gamarjvebulebs prioriteti
mieniWoT, magram aseT mniSvnelovan turnirze wamsvlelis erTi asparezobiT
gamovlena mainc ar migvaCnia
sworad. kidev vimeorebT _
Tasis gamarjvebulebs prioriteti unda miniWebodaT,
magram msofliosTvis mosamzadebel ciklSi sxva kandidatebic unda gamoecadaT.
mosamzadebeli periodi, sawvrTneli turnirebi xom
imisTvis arsebobs, rom SevamowmoT yvela pretendenti
da turnirze is waviyvanoT,
vinc mocemul momentSi ukeTes formaSia, Cven ki dinebis
aRma wavediT jer kandidatebi SevarCieT da mere vecadeT, isini mogvemzadebina
msofliosTvis. dinebis aRma
curva ki arasodes dasrulebula warmatebiT. ar unda
gamogvericxa imis SesaZleblobac, rom viRacas Tasis
Semdeg iqneb mkveTrad moematebina da msoflios win
ejobna konkurentisTvis.
amis SesaZleblobas yvela
mwvrTneli uSvebs da Cven ratomRa movindomeT originaluroba? SarSan ase moiqca
gogi koRuaSvili ruseTis
nakrebSi, roca saolimpia-

dod SesarCevi Sejibrebis _


qveynis pirvelobis momgeb
nikita melnikovTan erTad
or turnirze vice-Cempioni
rustam totrovic gamoscada. am ukanasknelma erTgan
piradi Sexvedra mougo melnikovs, meoregan SedegiT
ajoba da koRuaSvilmac is
waiyvana londonSi, sadac
totrovi mesameze gavida.
noemberSi, moskovSi gamarTul `evropis erTa Tasze~
mwvrTnelebma rotacias mimarTes. gansakuTrebiT antikosTa nakrebSi (msoflios
Semadgenloba ufro met kiTxvebs maTTan tovebda) da
aman Sedegic gamoiRo zogan axalma kadrebma ufro
ukeT iWidaves.
roca gundebis moumzadeblobaze vsaubrobT, bunebrivad gaCndeba kiTxva, evropis Cempionatze xom iWidaves kargado. saqmec isaa,
rom iq marTlac bevrad ukeT
iyvnen momzadebulni, magram
msofliomde aRebuli tempi
ver SeinarCunes. martivi ambavia, rom evropis pirveloba msofliosTvis mzadebis
etapia anu iqamde kidev ufro unda moumato. samwuxarod, ase ar moxda, rac, sxvaTa Soris, ZiudoistebTanac
SeiniSneboda ara am doniT,
magram garkveuli ukusvla
iqac iyo. etyoba, mzadebis 45-Tvian etaps ukeT gavar-

TviT Tavi, magram mTel weliwadze am gegmis saTanadod gawera gagviWirda... albaT, esec gamoucdelobis
bralia...
budapeStSi, msoflios
pirvelobaze naTeli wertilebi Tu rame gamoCnda, isic
mxolod Tavisufali stiliT
moWidaveTa nakrebSi da isic
_ SedarebiT mkrTali. es dadebiTi momenti ZiriTadad
axalgazrdebs ukavSirdebaT
medlamde misuli zemoCamoTvlili kvarteti debiutantia, xolo qelexsaSvili
da petriaSvili jerac 19-20
wlisebi arian. saintereso
faqtia roca gundis gamocdili liderebi, evropis Cempioni giorgi ediSeraSvili
(55), Tumca msoflios esec
pirvelad Widaobda), agreTve
olimpiadisa da evropis vice-Cempioni vladimer xinCegaSvili (60) da evropis orgzis gamarjvebuli, msofliosa da olimpiadis brinjaos
medalosani daviT marsagiSvili (84) SeTqmulebiviT mesame wres ver gacdnen, am patara da debiutantma biWebma
rogor SeZles maTze meti?
aqac is tipuri SemTxveva xom
araa, rac aTenis olimpiadaze
vixileT, roca orive gundi
fexze ver idga `gadawvisgan~
da mxolod erTma gauZlo,
sxvebze axalgazrda ramaz
nozaZem? Tumca es iseTi uc-

. 36. 2013

39


();


().

40

naurobaa, axsna Zalze Znelia.


cxadia, kargia, roca debiutantebi msoflios pirvelobaze Tundac mexuTe adgilamde aRweven, magram Secdomebic Tu ar davinaxeT, maTac
liderTa bedi eliT...
bunebrivia, vafasebT qelexsaSvilis
miRwevasac,
magram axalgazrdebidan gansakuTrebul qebas petriaSvili imsaxurebs. is jer 19
wlisaa, Tumca ukve didebSic
moaswro Tavis gamoCena _
wleuls evropis pirvelobazec moipova brinjao da
msofliozec. Tamamad SeiZleba iTqvas, mas axalgaz-

rdebSi badali ar hyavs


igebs yvelgan da yovelTvis,
ugebs yvelas. niSandoblivi
iyo, rac ankaraSi, axalgazrdul turnir `CempionSi~
gamosvlis Semdeg erT-erT
rusul saWidao forumze daweres ra undoda mas TurqeTSi, ali alievis turnirze eWidava, iq gamosvla ras
miscemdao. axgazrdebSi
man marTlac ukve Tqva Tavisi saTqmeli, axla ki ufrosebSic unda Tqvas. marTalia, maTSic ukve liderad
Camoyalibda, magram wonis
favoritebTan SexvedrebSi
jer mainc igrZnoba sxvaoba,

rac drom da gamocdilebam


unda amoavsos. mas jer fizikuri janic aklia asakiT ufrosebTan tol-ferad saWidaod, gamocdilebac da eSmakobac, Tumca TviTnabadi
talanti romaa, esec koWebSi
etyoba. am sezonma savsebiT
daadastura misi piradi
mwvrTnelis nugzar sxirelis mier 2-3 wlis win naTqvami, es Cemi bolo miRweva iqneba, olimpiur Cempions gavxdi da waval sportidano.
wlevandelma sezonma am sityvebis safuZvlianobaSi dagvarwmuna.

. 36. 2013

--

rio-de-JaneiroSi, msoflios CempionatSi gamosvla


Cvenma vaJTa nakrebma sustad
daiwyo pirveli sami dRe
umedlod CaamTavra, Tumca
mere avTandil WrikiSvilma
(81) da valeri lipartelianma (90) vercxlis medlebi
moipoves da saerTo suraTi
odnav gamoakeTes. viTareba
aSkarad gamoaswora bolo
dRem, roca Cvenebma triumfalurad moiges gunduri
pirveloba. Tavi davaneboT
imas, rom finalSi rusebs vajobeT; imasac, rom rusebTan
0:2-dan amovqaCeT da 3:2 vimarjveT, da mTavari isaa,
rom nakrebma gundurSi Widaobis Zalian kargi xarisxi
aCvena. gundurSi iseTebic
gamococxldnen, individualurSi mTlad damajereblad rom ver iasparezes. etyoba, amis mizezi Tavad turniris formatSia pirad
pirvelobaSi Tu mxolod sakuTar Tavze xar damokidebuli da Sens Secdomas veravin gamoasworebs, gundurSi
ki SeiZleba, sxvam gaabaTilos. amis magaliTi am turnirze uklebliv yvela SexvedraSi vnaxeT, xolo rusebTan finali sulac klasikuri SemTxvevaa. marTalia,
gundurSi Seni SecdomiT saerTo saqmesac afuWeb anu
sxvasac urTuleb mdgomareobas, rac damatebiTi tvirTia, magram viRacis imedi mainc gaqvs, sakuTar TavTan
pirispir dgoma ki, etyoba,
bevrad Znelia.
samwuxarod, gundurisgan gansxvavebiT, piradma
pirvelobam gaorebuli SegrZneba da bevri safiqrali

dagvitova. uTuod dadebiTia is, rom damoukideblobis mopovebidan dRemde mxolod meored SevZeliT msoflioze erTbaSad ori finalis Widaoba pirvelad es
2007-Si imave rioSi moxda.
Tumca evropis wlevandeli
triumfaluri pirvelobis
darad, mTavarma mwvrTnelma
irakli uznaZem amjeradac
SemogvTavaza rekordi _ 7
wonidan 4-Si naxevarfinalSi
viWidaveT, rac aqamde arasodes momxdara. es Zalian kargia da udavod mianiSnebs
gundis stabilurobaze, magram cudia, rom am oTxi SesaZlo jildodan mxolod
ori movipoveT da maT Soris
arc erTi araa oqro uCempionoba liderebisTvis miRweva araa, ragind masobriv
warmatebaze da rekordebzec unda vilaparakoT. miT
ufro, rom meti nadvilad
SeiZleboda da bavSvuri SecdomebiT wavageT. es Sedegi
warmateba saSualo donis
nakrebisTvisaa, magram ara
CvenTvis. Tumca medals meore mxridan Tu SevxedavT,
gundis am gamosvlas zemoxsenebuli naxevarfinalebis
siuxvisa da stabilurobis
gamo verc warumatebels davarqmevT saSualoebi amdens ver aRweven. amitom vambobT, rom Znelia, erTniSnad
Seafaso nakrebis asparezoba. saukeTeso gzaa, miRwevebTan erTad is naklovanebebic davinaxoT da gavaanalizoT, ramac marTlac Rirseul, evropis pirvelobis sadar gamosvlaSi xeli SegviSala amis mizezi swored im
patar-patara xarvezebSia.
evropis Cempionati siZlieriT bevrad Camouvardeba msofliosas da utopia iqneboda imaze ocneba, rom rioSic gavimeorebdiT buda-


:
()
.

.

. 36. 2013

41

42

peStSi naCveneb Sedegs, sadac 7 wonidan 6-is finalSi


viasparezeT (im erT wonaSi
100-Si saerTod Cavardna
gvaqvs anu ungreTSi `cocxal~ wonebSi yvelgan finalSi gavediT), xolo 9-dan 7-ma
sportsmenma medali moipova. Tumca arsebobda SiSi,
xom ar ganmeordeboda bolo
wlebSi damkvidrebuli cudi
tradicia, roca sezonis dasawyisSi anu evropis Cempio-

natSi karg gamosvlas wlis


bolos, sezonis mTavar turnirebSi msoflios pirvelobebsa da olimpiadaze saSineli asparezobda mosdevda.
simarTle
giTxraT,
msoflioze pirveli sami
dRis Semdeg es fiqri ar
mSordeboda imis miuxedavad, rom Widaobis xarisxi amjerad bevrad ukeTesi iyo
da ara wina wlebiviT katastrofuli. bolo dReebma es

SiSi gaaqarwyla, ZiriTadad


WrikiSvilisa da lipartelianis kargi WidaobiT, magram isic aSkaraa, rom gundi
evropis pirvelobaze bevrad
ukeT iyo momzadebuli. evropaze TviT zebeda rexviaSvilic (73) ki, romelic
arasodes gamoirCeoda kargi
fizikuri momzadebiT da male iRleboda, saukeTeso
formaSi iyo arc iRleboda, mSvenivradac sunTqavda,

, .

. 36. 2013

gamZleobiTac sxvebs aRemateboda da araTu konkretuli Sexvedris bolomde idga


myarad fexze, mTel Sejibrebas SesaniSnavad gauZlo.
samwuxarod, braziliaSi masac da sxvebsac `fizikaSi~
seriozuli xarvezebi gamoaCndaT. rioSi Cvens mTavar
problemad
gauresebuli
fizmomzadeba
gamoCnda,
Tumca budapeStSi bevri
taqtikuradac ukeT Widaobda da CoqbjenSic, axla ki
zogi TiTqos ar ujerebda
mwvrTnels, an dagvianebiT
reagirebda mis SeniSvnebze...
arada, wesiT, evropirveloba msofliosTvis mosamzadebel etapad unda gamoviyenoT, rogorc ufro Zlieri

turnirisa. sxvanairad rom


vTqvaT, evropidan msofliomde mzadebis etapi aRmavali dinamikisa unda iyos iq
miRweuli done msofliosTvis aucileblad unda gaaumjobeson, Torem erT adgilze gaCerebac ki ver moitans Sedegs, araTu ukan daxeva. Tumca, rogorc giTxriT, Cveni aTletebis garkveuli nawili budapeStSi
ukeT iyo momzadebuli (ar
vgulisxmobT travmirebulebs laSa SavdaTuaSvilsa da levan wiklaurs). etyoba, msofliosTvis mzadebis procesSi mainc gaipara
raRac Secdomebi, ris gamoc
gundi formis pikSi ver Sexvda mTavar Sejibrebas. sam-

wvrTnelo Stabma ukeT icis,


raa gamosasworebeli da ra
iyo Secdoma. es mwvrTnelTa
am SemadgenlobisTvisac sadebiuto Sejibreba iyo da
albaT Tavad isinic bevrs
dainaxavdnen. marTalia, yvela maTgans didi gamocdileba aqvs, magram erTia asakobrivi an Tundac ucxouri nakrebi da meore qarTuli realoba, sadac maT Camoyalibebul an axlo momavlis varskvlavebTan uwevT muSaoba
varsklavur nakrebTan urTierToba xom ormagad Znelia. maT imazec unda ifiqron, risi bralia amdeni
uneblie, bavSvuri Secdomebi. Ziudo sportis sabrZolo
saxeobaa da aq kritikul mo-


()
().

...

. 36. 2013

43

(),
(, )
(, ).

mentSi swrafi azrovneba gadamwyvetia, rasac Cvenebi


xSirad ver avlendnen.

sabednierod,
rioSi
progresis magaliTebic vnaxeT, Tumca ufro cota. Tundac WrikiSvili aviRoT _
fizikurad evropazec karg
formaSi iyo, magram msoflioze Seudarebel siswrafes

44

da, rac mTavaria, Cinebul


koordinacias avlenda. es
winaswar etapebze imdenad
ara (iq metoqeebma seriozuli safrTxe ver Seuqmnes),
magram naxevarfinalSi evropisa da msoflios CempionTan, olimpiadis prizior,
rus ivan nifontovTan da
finalSi frang lois pietrisTan naTlad gamoCnda
maT ramdenjerme katasaviT
Seutrialda haerSi da erTi
SexedviT, uimedo situacii-

dan gaeqca. metoqeebs seriozulad uWirdaT misi dagdeba, Tumca pietrisTan Tavadac gamoavlina xarvezebi,
roca dauTmo pirveli Cavlebis upiratesoba, verafriT moaxvia Tavs misTvis
xelsayreli stili da verc
TviTon Secvala Widaoba,
roca metoqe mis mcdelobas
aeRo zeda Cavleba, yovelTvis kisruliT pasuxobda.
zemoxsenebuli koordinaciis damsaxurebiT, am mcdelo-

, .

. 36. 2013

bas umetesad gaeqca, magram


erTxel mainc mohyva gdebaze, rac gadamwyveti aRmoCnda. rogor unda eWidava
frangTan, es gundurSi dagvanaxa, roca Tavisuflad auRo ori vazari. amasTan, mas
`lipartelianis sindromic~
sWirs guli ufro sanaxaobriv Widaobaze, ufro ileTebze miuwevs da ara Sedegze. gundurSi monRol niamoSir sainjargalTan gafrTxilebebiT mogeba ise ganicada, ileTze ver davagdeo, tatamidan gasuli uznaZem msubuqad datuqsa, mTavaria, moige da ra gawuxebso.
Tumca is jer 22 wlisaa da
aseTi reaqcia gasagebia _
`sisxli uduRs~. es problema wlebis ganmavlobaSi awuxebda lipartelians da, rogorc iqna, wleuls moagvara.

evropis CempionatTan SedarebiT, liparteliani msoflioze bevrad dadinjebuli


iyo, ufro taqtikurad Widaobda da aqcents Sedegze akeTebda man rioSi sxvagvari
progresic gamoavlina, magram umTavres winsvlad pragmatizmi migvaCnia. kidev erTxel unda gavixsenoT gundurSi misi Sexvedra uzbek
erkin doniarovTan, roca
CoqbjenSi gaekida TiTqos
arafrismomcem situaciaSi,
sabolood ki SeboWvas gamorCa adre is arc ifiqrebda CoqbjenSi gayolas.
zemoTqmulidan
erTi
daskvnis gakeTebac SeiZleba
evropis pirvelobis Semdeg visac progresi hqonda,
warmatebac moipova, xolo
vinc Tundac naxevari nabiji
gadadga ukan, waago.

rogorc unda SevafasoT


am nakrebis rioSi gamosvla
(vin warmatebad miiCnevs, vin
warumateblobad), faqtia,
rom Zalian axalgazrduli
da perspeqtiuli gundi
gvyavs saSualoasaki 22-23
welia, rac samomavlod kidev
ufro momatebis imeds gvitovebs, Tumca momavalze saubrisas aucileblad unda
gavixsenoT axalgazrduli

, - .

. 36. 2013

45

46

nakrebi, romelic bolo


wlebSi Cinebul Sedegebs aCvenebs. gamonaklisi arc wlevandeli sezoni yofila evropis Cempionatze xuTi medali moipoves, or-ori oqro-vercxli da erTi brinjao, mTlianobaSi ki 10 kacidan 7-ma iWidava medlisTvis
(yuradReba miaqcieT 8 wonidan is finalSi iWidaves), saerTo gundur CaTvlaSi ki meoreze gavidnen, xolo
sakuTriv biWebSi yvelas gauswres. amas msoflios pirvelobaze aranakleb mSvenieri
gamosvla mohyva, sadac oTxi
medali irgunes (TiTo oqrobrinjao da ori vercxli),
bolos ki triumfiT moiges

gunduri pirveloba, romelic axalgazrdebSi pirvelad Catarda. aq Cvenebi mTeli TaviT aRematebodnen yvelas. Tan bevrma gamoiCina Tavi gela kelixaSvili (66),
levan gugava (73), fridon
gigani (73), uSangi margiani
(81), levan matiaSvili (+100),
gansakuTrebiT ki _ beqa RviniaSvilma (90), vinc wleuls
dubli Seasrula anu evropis
pirvelobac moigo da msofliosic. Tan, am or turnirsa
da plus msoflios gundurze 14 Sexvedra Caatara da
yvelaSi wmindad imarjva!
axalgazrduli nakrebi
rios olimpiadamde seriozulad rom Searyevda erov-

nulis poziciebs, cxadi iyo,


magram axalgazrdebma gacilebiT adre daiwyes ufrosTa Seviwroeba _ noembris
dasawyisSi,
saqarTvelos
CempionatSi 7 wonidan 4-Si
axalgazrduli nakrebis wevrebma gaimarjves: luxum
Cxvimiani (60; aman finalSi
evropis Cempion amiran papinaSvils mougo), fridon gigani (73), guram TuSiSvili
(100),
levan
matiaSvili
(+100), mexuTeSi ki, 81-Si,
uSangi margiani finalisti
iyo. axalgazrdulis wevri
araa, magram axali saxea 66-is
finalisti giorgi qaldanic. ise etyoba, eseni riomde bevrad adre areven mTavar nakrebs.
werils im saintereso
fraziT davasrulebT, romelic axalgazrdul gundur
turnirSi Cveni da rusebis
Sexvedris bolos pirdapiri
reportaJebis komentatorma, britanelma Seldon
franko-ruqsma Tqva, turnirs da asaks mniSvneloba ar
aqvs, yovelTvis qarTvelebi
igebeno.

, .

. 36. 2013

-2008
5

7 . olimpiur
sofelSi gaimarTa saxelmwifo droSis aRmarTvis tradiciuli ceremonia: am dRes
aRimarTa saqarTvelos, poloneTis, rumineTis, gvineis
da somalis droSebi. Cvens
delegacias meTaurobda saqarTvelos olimpiuri misiis xelmZRvaneli leri xabelovi. gvian RamiT yazaxeTidan pekinSi Cafrindnen qarTveli Ziudoistebi, romlebmac bolo sawvrTneli
Sekreba swored yazaxeTSi
gaiares.
8 . sazeimod gaixsna pekinis olimpiuri TamaSebi. ceremonia adgilobrivi droiT 20 saaTze daiwyo
da samsaaTnaxevars gagrZelda. aRlumze gamovida 204
qveynis olimpiuri delegacia. tradiciisamebr, stadionze
pirveli
gamoCnda
olimpiuri TamaSebis fuZemdebeli qveynis _ saberZneTis gundi, romelsac droSiT xelSi mouZRvoda 2004
wlis olimpiadis Cempioni,
Ziudoisti ilia iliadisi
(jarji zviadauri). saqarTvelos delegaciis medroSe iyo evropisa da msoflios
Cempioni WidaobaSi
ramaz nozaZe.

9 . qarTvelTagan olimpiadaSi pirvelni


Caebnen mSvildosnebi _ xaTuna narimaniZe da qristine esebua, Ziudoisti nestor xergiani, tanmovarjiSe ilia giorgaZe, plaJburTel vaJTa da qalTa wyvilebi.
SesarCev raundSi narimaniZem 663 quliT me-4 adgili
daikava, esebua ki 643 quliT
me-17 iyo. orive qarTveli
mSvildosani Semdeg wreSi
gavida.

nestor xergianis (60 kg)


pirveli metoqe iyo safrangeTis saxeliT moaspareze
dimitri dragini. qarTveli
moWidave vazariT damarcxda,
sanugeSo jgufSi ki kidev erTi Sexvedra waago, amjerad
gal ikutilTan (israeli) da
Sejibrebas gamoeTiSa.
sakvalifikacio etapze
xeli moecara ilia giorgaZes da manac mayureblebSi
gadainacvla.
jgufuri turniris pirveli matCebi gamarTes plaJburTelebma. saqarTvelos
vaJTa gundi (geor da gia _
renato gomesi da JorJe
terseiro) avstraliasTan
damarcxda _ 0:2 (17:21,
19:21), qalTa gundi (saqa da
rTvelo _ qristine santana da andreza Cagasi) ki _
braziliasTan _ 1:2 (25:23,
17:21, 5:15).
10 . dilis 9 saaTze Tavisi meeqvse olimpiadis startze dadga tyviis
msroleli nino saluqvaZe,
romelmac pirveli olimpiuri medlebi (oqro da vercxli) 20 wlis winaT seulSi
moipova. sakvalifikacio SejibrebaSi (pnevmaturi pistoleti, 10 m) ninom me-4 Sedegi aCvena (386 qula), finalSi ki 101,4 qula moagrova
da sabolood mesame adgili
daikava. misi olimpiuri koleqcia pekinSi brinjaos
medliT Seivso.
pirvelive wreSi xeli moecara saqarTvelos ZiudoistTa nakrebis erT-erT liders, evropis samgzis Cempions zaza kedelaSvils (66
kg). mas ungrelma mikloS ungvarim iponiT mougo, momdevno brZolaSi Tavad ungreli sportsmeni damarcxda da zaza sanugeSo
jgufSic ver moxvda.

35 .

. 36. 2013

47


2008

( Widaoba) I
(Ziudo) I
(Tavisufali Widaoba) I
(tyviis srola) III (pnevmaturi
pistoleti) da XVI (sportuli pistoleti)
(Tavisufali Widaoba) III
(Tavisufali Widaoba) III
renato gomesi, JorJe terseiro (plaJburTi,
vaJebi) IV
arsen kasabievi (Zalosnoba) IV
lomer JorJoliani (Ziudo) V
laSa gujejiani (Ziudo) V
luba golovina () VI
albert kuzilovi (Zalosnoba) VI
xaTuna narimaniZe (mSvildosnoba) IX
qristina santana, andreza Cagasi (plaJburTi,
qalebi) mervedfinali
besarion guCaSvili (Tavisufali Widaoba) III wre
nikoloz izoria (krivi) II wre
nestor xergiani (Ziudo) II wre
daviT qevxiSvili (Ziudo) II wre
laSa gogitiZe ( Widaoba) II wre
ramaz nozaZe ( Widaoba) II wre
gela saRiraSvili(Tavisufali Widaoba) II wre
qristine esebua (mSvildosnoba) - XXVIII
daviT ilariani (mZleosnoba)
II sakvalifikacio etapi
mariam qevxiSvili (mZleosnoba) XXX
kaxaber Jvania (krivi) I wre
zaza kedelaSvili (Ziudo) I wre
saba gavaSeliSvili (Ziudo) I wre
daviT bedinaZe ( Widaoba) I wre
badri xasaia ( Widaoba) I wre
ilia giorgaZe (sportuli tanvarjiSi)
I sakvalifikacio etapi
ana salnikova (curva, brasi) XXXXVIII
irakli reviSvili (curva, 200 metri
Tavisufali ) XXXXXIII
raul cirekiZe (Zalosnoba) uadgilod

100 m brasiT curvaSi boloswina, 48-e Sedegi (1:21.70)


aCvena ana salnikovam, xolo
irakli reviSvilma 200 m Tavisufali stiliT curvaSi
57 monawiles Soris 54-e adgili daikava (1;53.60).
olimpiur ringze Tavisi
pirveli brZola gamarTa kaxaber Jvaniam (69 kg). mas
msoflios Cempioni demetrius andrade (aSS) daupirispirda. qarTvelma mokrivem
turniris mTavar favorits
Rirseuli winaaRmdegoba gauwia, bolo raundSi ajoba
kidec, Tumca amerikelma mainc Tavisi gaitana _ 11:9.

reelma naxevarfinalamde
ver miaRwia, qevxiSvili sanugeSo jgufis miRma darCa.
morigi jgufuri matCebi
gamarTes plaJburTelebma.
saqarTvelos saxeliT moaspareze vaJTa gundma meore
marcxi iwvnia, amjerad _ Tanamemamule brazilielebTan
_ 0:2 (19:21, 17:21). xolo Cveni qalTa dueti avstraliasTan damarcxda _ 0:2 (18:21,
12:21).
qarTvelma mokrivem nikoloz izoriam (57 kg) pirvel wreSi aSkara upiratesobiT (14:4) mougo bocvanel
hato batSegis.

11 . olimpiadaSi Caeba kidev erTi qarTveli Ziudoisti daviT qevxiSvili (73 kg). man pirvel wreSi iukoTi ajoba moldovel
sergiu tomas, meore Sexvedra ki daTmo Crdilokoreel
Col su kimTan da radgan ko-

12 . pekinSi Camovida saqarTvelos Tavisufali stilis moWidaveTa


nakrebi. amave dRes daiwyo
Sejibreba antikur WidaobaSi. qarTvelTagan brZolaSi
CaerTnen laSa gogitiZe (55
kg) da daviT bedinaZe (60 kg).

- .
48

. 36. 2013

gogitiZem startze qulebiT


ajoba Cinel hafen jaos, magram mere somex roman amoianTan waago da turnirs gamoeTiSa. pirvelive Sexvedra
daTmo msoflios SarSandelma Cempionma bedinaZem,
romelsac 3 setSi mougo orgzis olimpiurma Cempionma,
34 wlis armen nazarianma
(bulgareTi). mesame wreSi
Tavad nazariani damarcxda
da bedinaZem brinjaosTvis
brZolis Sansic dakarga.
mxolod erTxel gamovida tatamze 81 kg wonis Ziudoisti saba gavaSeliSvili.
is iponiT damarcxda portugaliel Joao netosTan.
mSvildosanma
qalebma
gamarTes 1/32- da 1/16-finaluri Sexvedrebi. xaTuna narimaniZem jer butanel dorJi demas mougo (107:97), mere
_ venesuelel lidi britos
(111:98) da mervedfinalSi
gavida. qristine esebuam da
iaponelma iuki haiaSim 1/32finalis ZiriTad seriaSi
102-102 qula moagroves,
pirvelive damatebiT srolaSi ki esebuam imarjva _
9:8). 1/16-finalSi piriqiT
moxda: esebuam da misma berZenma metoqem elpide romandisma 102-102 qula aiRes,
magram damatebiT srolaSi
berZenma isari 10-ianSi moartya, qarTvelis nasroli
ki 9-quliani gamodga. sabolood esebuam 28-e adgili
daikava.
13 . es dRe istoriuli gamodga qarTuli
sportisTvis: 18 saaTsa da 44
wuTze antikur WidaobaSi
olimpiuri Cempioni gaxda
manuCar kvirkvelia (74 kg),
naxevari saaTis Semdeg aseve
olimpiuri oqros medali
moipova Ziudoistma irakli
cirekiZem (90 kg). erT dReSi

oqros medali! aseTi ram


ar axsovs damoukidebeli
qarTuli sportis istorias.
kvirkveliam erTmaneTis miyolebiT daamarcxa frangi
qristof jenoti, germaneli
konstantin Snaideri, evropis 2008 wlis Cempioni, ungreli peter baksi, finalSi
ki maspinZelTa gundis liders, aziis 2008 wlis Cempions ionhan Cans daupirispirda. qarTvelma falavanma gadamwyveti brZolac brwyinvaled Caatara, metoqes 10
qula aarTva (TviTon qulac
ar dauTmia) da oqros medals daeufla.
olimpiur pekinSi oTxi
orTabrZola gamarTa irakli cirekiZemac. man iukoTi
ajoba egviptel heSam meSbahis, me re ki ze di zed ori
wminda gamarjveba moipova
_ azerbaijanel elxan mamadovTan (1,37 wT) da rus ivan
perSinTan (2,20 wT). finalSi
cirekiZis metoqe iyo alJireli amar beniklefi, romelic aS ka rad ga ur bo da
brZo las, ris ga moc gaf rTxileba (Sido) miiRo, cirekiZem _ koka. es upiratesoba sakmarisi aRmoCnda finalis mosagebad da olimpiuri oqros dasaufleblad.
ci re ki Ze gax da pir ve li
qar Tve li Zi u do is ti, ro melmac msoflio Cempionatic moi go da olim pi u ri
TamaSebic.
cecxlis xazze kidev erTxel dadga nino saluqvaZe.
25 m pistoletiT srolaSi
sakvalifikacio
raundis
pirveli etapis dasrulebis
Semdeg ninos me-4 Sedegi
hqonda (292 qula), meore
etapze swraf srolaSi 288
qula aiRo da jamSi 580 qula
daugrovda (me-16 Sedegi),
rac sakmarisi ar aRmoCnda
finalSi gasasvlelad.

bolo jgufuri matCebi


gamarTes plaJburTelebma.
saqarTvelos qalTa gundma
daZabul
da
principul
brZolaSi daamarcxa ruseTi
2:1 (10:21, 22:20, 15:12) da
mervedfinalSi gavida. Cvenma vaJebma 2:0 (21:14, 21:13)
ajobes angolelebs da aseve
mervedfinalis sagzuri moipoves.

14 . antikuri
stilis moWidaveTa turniris bolo dRes olimpiur
sarbielze ori qarTveli falavani gamovida: badri xasaia (84 kg) da ramaz nozaZe (96
kg). xasaia startzeve damarcxda evropisa da msoflios
Cempion Turq nazmi avlujasTan da medlisTvis brZolas gamoeTiSa. umedlod
darCa Cveni gundis lideri
ramaz nozaZec: evropisa da
msoflios SarSandelma Cempionma pirvel wreSi berZen

, i.
. 36. 2013

49


()
()

Teodoros Tunosidiss mcire upiratesobiT ajoba, magram mere Cex marek sveCTan 3
setSi waago da usaxelod datova olimpiada.
mSvildosan qalTa mervedfinalSi xaTuna narimaniZis metoqe iyo meqsikeli
mariana avitia. 109:108 _ erTi qulis upiratesobiT gaimarjva avitiam, narimaniZes
ki sabolood me-9 adgili
ergo. 100 kg wonis ZiudoistTa turnirSi saqarTvelos
Rir se bas icav da lo mer
Jor Jo li a ni. man pir vel
wreSi iukoTi ajoba britanel peter kousinss, meoreSi ki iponiT damarcxda movlud miralievTan (azerbaijani) da sanugeSo jgufSi
moxvda. aq JorJolianma zedized mougo alJirel hasan

azouns (iponi), ruminel dani el bra tas (ipo ni), wi na


olimpiadis finalists, samxreT koreel sanxu ians (iuko), mag ram brin ja os Tvis
brZola iukoTi daTmo holandiel henk grolTan. sabolood, JorJoliani me-5
adgilze gavida.
saqarTvelos plaJburTeli qalebi mervedfinalSi
belgielebs eTamaSnen da damarcxdnen _ 0:2 (13:21, 19:21).
15 . ZiudoistTa
olimpiuri turniri mZime
wonis falavnebma daasrules. laSa gujejianma zedized daamarcxa guameli rikardo blasi (2 vazari), amerikeli daniel makkormaki
(iponi, 15 wamSi) da iraneli
muhamed reza rodaki (iuko),

finalSi gasasvleli brZola


ki momaval CempionTan, iaponel satoSi iSisTan iponiT
waago. gujejiani brinjaos
medlisTvis frang tedi rainers eWidava, es Sexvedrac
iponiT daTmo da sabolood
me-5 adgils dasjerda.
57 kg wonis mokrivem nikoloz izoriam meore wreSi
veraferi gaawyo azerbaijanel Sahin imranovTan SexvedraSi da turnirs gamoeTiSa. Zalosanma raul cirekiZem (85 kg), romelic B
jgufSi gamodioda, 143 kg aitaca, akvraSi ki arc CarTula da sabolood uadgilod
darCa.
16 . mariam qevxiSvilma birTvis mkvrelTa
sakvalifikacio barieri ver

- .

50

. 36. 2013

gadalaxa: samidan mxolod


erTi cda CaeTvala (15,99 m),
rac 30-e Sedegi aRmoCnda.
Cveni plaJburTeli vaJebi mervedfinalSi evropis
erT-erT saukeTeso gunds
avstrias eTamaSnen da angariSiT 2:1 (19:21, 21:16, 15:13)
daamarcxes.
16 saukeTeso sportsmeni
Caeba batutze mxtomelTa
sakvalifikacio
raundSi.
Tbiliselma luba golovinam 2 varjiSis Semdeg 64,90
qula moagrova da finalSi
me-5 SedegiT Sevida.
17 . saqarTvelos olimpielTagan am dRes
mxolod Zalosanma arsen kasabievma (94 kg) iaspareza.
man atacSi 176 kg daZlia, akvraSi _ 223 kg, orWidis jamSi 399 kg daugrovda da me-4
adgili daikava.
18 . saqarTvelos plaJburTelma vaJebma
meoTxedfinalSi sensaciuri
gamarjveba moipoves turniris erT-erT favoritebTan,
holandielebTan 2:0 (21:19,
21:19).
mZleosanma daviT ilarianma warmatebiT gaiara
110 m Tarjrbenis pirveli
sakvalifikacio etapi: 13,75
wami sakmarisi aRmoCnda momdevno raundSi gasasvlelad.
Cvenma Zalosanma albert
kuzilovma (105 kg) me-6 adgiliT daamTavra olimpiuri
turniri: ataci 182 kg, akvra 227 kg, orWidi 409 kg.
batutze mxtomelTa finalur SejibrebaSi luba golovinas programam 36,10 qula daimsaxura. sabolood
man me-6 adgili daikava.
19 . Tavisufali
stilis moWidaveTa turnirSi qarTvelTagan pirveli be-

sarion guCaSvili (55 kg) Caeba. man pirvel wreSi, anu


mervedfinalSi 2 setSi ajoba ruminel petru toarsas,
mere ki momaval Cempions,
amerikel henri sejudos Sexvda. pirveli seti guCaSvilma moigo, momdevno ori _
amerikelma da meoTxedfinalSic is gavida. guCaSvilma
sanugeSo jgufSi gadainacvla, magram aq bulgarel
msoflio Cempion radoslav
velikovTan damarcxda.
110 m Tarjrbenis meore
sakvalifikacio raundSi daviT ilarianma 13,74 wami aCvena, garbenSi bolo adgili
daikava da olimpiadaze gamosvlac amiT daasrula.
20 . dilis 9 saaTze daiwyo saqarTvelosa
da aSS-s plaJburTelTa gundebis naxevarfinali. qarTvelma brazilielebma veraferi gaawyves titulian metoqesTan da 2 setSi damarcxdnen _ 11:21, 13:21.
saqarTvelos delegacias
brinjaos medali Semata Tavisufali stilis moWidavem
oTar TuSiSvilma (66 kg). man
pekinSi gamarTuli oTxi
brZolidan sami moigo. TuSiSvilma jer kazuhiko ikemacu (iaponia) dajabna, mere
bulgareli msoflio Cempioni serafim barzakovi. naxevarfinalSi qarTveli falavani damarcxda evropisa
da msoflio CempionTan,
Turq ramazan SahinTan, romelmac finalic moigo da
olimpiuri Cempioni gaxda.
brijaos medlisTvis gamarTul SerkinebaSi oTarma kubel gendri garzons or setSi ajoba. ToTo mogeba-wageba da saboloo me-12 adgili
aseTi SedegiT daamTavra
olimpiada gela saRiraSvilma (74 kg, Tavisufali Wi-

daoba). man mervedfinalSi


avgusto midanas (gvinea-bisau) mougo, meoTxedfinalSi
ki murad gaidarovTan (belorusi) damarcxda.

21 . am dRes
olimpiur sarbielze gamovida ori qarTveli Tavisufali stilis moWidave da
orivem medali moipova: revaz mindoraSvilma (84 kg) _
oqro, giorgi gogSeliZem
(96) _ brinjao. mindoraSvilis pirveli metoqe iyo germaniis saxeliT moaspareze
daviT biCinaSvili. pirveli
seti biCinaSvilma moigo,
momdevno ori _ mindoraSvilma. meore wreSi Cveni falavani or setSi iolad gaumklavda somex aruTin ienokians da naxevarfinalSi gavi-

/ .

. 36. 2013

51


:
()
()

da. aq misi metoqe iyo TbilisSi dabadebul-daostatebuli da ruseTis saxeliT


moaspareze giorgi ketoevi,
romelic Cempionobis mTavar pretendentad iTvleboda. minoraSvilma pirveli
seti 4:2 moigo, meore setis
miwuruls ki, roca ufro didi angariSiT _ 7:3 dawinaurda, beWebze gaakra metoqe
da wmindad gaimarjva. finalSi revaz mindoraSvili
da tajiki msoflios viceCempioni iusup abdusalimovi dawyvildnen. pirveli seti tajikma moigo (3:2), magram meore da mesame periodebSi qarTvelma falavanma
metoqes Sansi ar dautova _
3:0, 4:0. evropisa da msoflio
Cempionis titulebs mindoraSvilma umaRlesi sportuli jildo _ olimpiuri oqros medalic daumata.
pekinSi giorgi gogSeliZec oTxjer gamovida xaliCaze. startze aleqsei krupniakovs (yirgizeTi) mougo,
mere _ seid ibrahims (irani),
naxevarfinalSi ki yazax Taimuraz TigievTan daZabul
brZolaSi damarcxda. kritikul momentSi Tigievi provokaciasac ar moerida, mizanSi amoiRo gogSeliZis
travmirebuli marjvena Tva-

li, giorgimac pasuxi gasca,


rasac sabediswero gafrTxileba da marcxi mohyva. mesame
adgilisTvis gogSeliZe kubel miSel batistas Sexvda, 3
wuTSi metoqe beWebze gaakra
da saqarTvelos bolo pekinuri medali moutana.
22 . saqarTvelos saxeliT moaspareze
plaJburTelebma (geor da
gia _ renato gomesi da JorJe terseiro) bolo matCi, amjerad brinjaos medlebisTvis, wina olimpiadis CempionebTan _rikardo santos-

Tan da emanuel regosTan


(brazilia ) gamarTes da damarcxdnen _0:2 (15:21, 10:21).
24 . sa ze i mod
daixura pekinis olimpiuri
TamaSebi. daxurvis ceremonialze qarTvel sportsmenebs saqarTvelos droSiT
xelSi mouZRoda olimpiuri Cem pi o ni re vaz min do raSvili.
26 . saqarTvelos olimpiuri delegacia
pekinidan TbilisSi gamoemgzavra.

- ..
52

. 36. 2013


-100

100

zustad meoTxedi saukunis winaT, 1988-Si, qalaq kolumbusis daTvalierebisas me


maCvenes is Senoba, sadac
saukunis 20-iani wlebis bolos liftiorad muSaobda Tineijeri jesi ouensi.
swored Tineijerobisas gamoirCa igi TanatolebSi, ramdenime TvalsaCino Sedegic
hqonda da ohaios universitetma saTavisod Seigula.
magram amerikuli studenturi sporti im dros jer kidev
ver sargeblobda jerovani
mxardaWeriT da student
sportsmenebs universitetebi
bevrSi veraferSi exidebodnen. erTaderTi, rac ohaios
universitetma jesi ouenss
SesTavaza, swored es liftioris adgili iyo Statis dedaqalaqis axalaSenebul steitofis-biuldingSi. ouensi Ramis cvlaSi muSaobda da 150
dolars iRebda Tviurad. im
wlebSi, roca erTi kaTxa ludi sul raRac 5 centi Rirda,
es sakmaod didi fuli iyo ara
marto Raribi Savkaniani studentisaTvis. student liftiors dRe-RameSi mxolod eqvsi saaTi eZina, magram imdens
axerxebda, rom arcerTi sportuli varjiSi ar gaecdina....
amerikeli mZleosani jesi
ouensi erT-erTi yvelaze gamorCeuli figuraa sportis
istoriaSi. igi pirveli mZleosania, vinc erT olimpiadaze
oTxi olimpiuri oqros medali moipova. 1936 wels berlinSi damyarebulma misma msoflio rekordma 100 metrze rbenaSi 20 weliwads gaZlo. jesi
ouensi pirvelia, vinc 8-metriani zRvari gadalaxa sigrZeze xtomaSi da misi msoflio
rekordi 8 metri da 13 santimetri, mxolod meoTxedi saukunis Semdeg misive TandaswrebiT gaaumjobesa ralf
bostonma olimpiur romSi. es
yvelaze dRegrZeli rekordia
mZleosnobaSi. xolo im istoriul dRes, 1935 wlis 25 maiss,

jesi ouensma kidev xuTi msoflio rekordi daamyara.


da ai, axali rekordi: jesi
ouensis erT-erTi olimpiuri
medali 2013 wlis 8 dekembers
kaliforniis saauqciono saxlis, essipis (SCP) onlain-auqcionze milion 466 aTas 574 dolarad gaiyida. es aris yvelaze
maRali fasi, romelic odesme
gadauxdiaT olimpiur memorabiliaSi. wina sarekordo Tanxa
865 aTas dolars Seadgenda.
swored amdenad gaiyida 2012
wels berZeni morbenlis spiridon luisis vercxlis Tasi,
romelic mas pirvel olimpiur
maraTonSi gamarjvebisTvis gadaeca 1896 wels.
vnaxoT, ramden xans gaZlebs ouensis es axali rekordi.
oTxi olimpiuri oqros medali jesi ouensma 1936 wels
moipova berlinSi. igi pirveli
iyo 100 da 200 metrze rbenaSi,
sigrZeze xtomasa da garda
amisa Sedioda amerikelTa im
oTxeulSi, romelmac gaimarjva estafetaSi 4X100.
saxeldobr romeli misi medali gaiyida, auqcionis organizatorebs ar dauzustebiaT.
arc is aris cnobili, sad aris
da vis xelSia jesi ouensis danarCeni sami oqros medali,
Tumca mis sicocxleSi oTxive
mis xelT iyo da maTi demonstracia Tavad araerTxel mouxdenia.
onlain-auqcioni
mTel Tves grZeldeboda. me-

-


( )

466 574 !
. 36. 2013

53

dali - 8 noembers daido amerikeli msaxiobis bil robinsonis memkvidreTa mier. bil robinsoni jesi
ouensis megobari iyo, romelsac ouensma is Tavisi medali
olimpiadidan dabrunebisTanave aCuqa mis mier samsaxuris
moZebnaSi aRmoCenili daxmarebisaTvis.
jesi ouensis oqros medali msoflio saganZuris nawilia, ambobs saerTaSoriso
olimpiuri komitetis prezidenti Tomas baxi, Tavadac
olimpiuri oqros medlis
mflobeli, misi gatana auqcionze CemTvis Zneli misaRebia.
auqcionze medlis gamoCenisTanave ouenis qaliSvilma
marlen ouen-rankinma gamoTqva imedi, rom igi romelime sazogadoebriv organizacis,
muzeums an amis msgavs dawesebulebas ergeboda da Tvalmisawvdomi gaxdeboda farTo sazogadoebisaTvis. organizatorebma ki imTaviTve gamoacxades, rom medlis gayidvidan
miRebuli Semosavlis nawili
jesi ouensis fonds gadaecema.
jesi ouensi 1913 wlis 12
seqtembers daibada alabamis
Statis qalaq oukvilSi. igi nabolara, meaTe Svili iyo henri
klivlend ouensisa da meri ema
ficjeraldis ojaxSi. mSoblebma mas jeims klivlendi daarqves da, popularuli samxreTuli tradiciis Tanaxmad, sabolood saxelebis pirvel asoebiRa dautoves jeisi (JC). momavali Cempioni cxra
wlisa iyo, roca ojaxi samxre-

54

Tul segregacias gaerida da


didi migraciis taRlas gahyva.
ukeTesi cxovrebis ZiebaSi
henri ouensis mravalSviliani
ojaxi ohaios StatSi gadasaxlda da qalaq klivlendSi damkvidrda. mamam da ufrosma
Zmebma metalurgiuli qarxanaSi daiwyes muSaoba, sxvebi skolaSi wavidnen. pirvelsave gakveTilze maswavlebelma axal
mowafes saxeli hkiTxa da manac jesio, samxreTuli aqcentiT uTxra, gamokveTili jeisis nacvlad. mas mere SerCa da
SerCa es saxeli da swored am
saxeliT Sevida sportis istoriaSi.
xolo ojaxs klivlendSi
aranakleb uWirda, vidre alabamaSi. jesadqceuli jei-si
susti bavSvi iyo, xSirad avadmyofobda, filtvebi problemebi hqonda. fizikuri varjiSebi da sporti urCies. Tumca
jesi sportma Zalian gaitaca,
sirbilis garda arafris saSualeba ar hqonda. isic darboda
da darboda. iqamde, sanam 13
wlis mozardi Tavis pirvel
oficialur SejibrebaSi ar gamovida. Tumca es pirveli Sejibreba ouensisaTvis warumatebeli aRmoCnda: areknisas
mis mierve amoTxril sastarto ormoSi fexi uxerxulad
CarCa da roca gons moego,
sxvebs distanciis naxevari ukve ukan hqondaT motovebuli.
misi gulistkivilis erTaderTi gamziarebeli am dros misi
skolis fizkulturis maswavlebeli da amave dros misi
pirveli mwvrTneli Carlz raili iyo.
aravin icis, ratom gamoarCia railim jesi, wers jesi
ouensis biografi tomi jentrisi, fizkulturis gakveTilebze naCvenebi misi Sedegebi arafriT sjobda Tanatolebisas. zogierTi imasac fiqrobda, rom raki reili mowodebiT pedagogi iyo, mas ubralod bavSvis janmrTelobis
gaumjobeseba surda, jesi

avadmyofobis gamo kvireobiT


ar dadioda skolaSi. asea Tu
ise, erT mSvenier dRes reilim
jesis hkiTxa: ar ginda, swrafad irbino? skolis Semdeg
stadionze modi. ase daiwyo
yvelaferi.
Tavad jesi ouensi ki ase
ixsenebda
Tavis
pirvel
mwvrTnels:
pirveli, rac man maswavla,
is iyo, rom bilikze ise merbina, TiTqos mas cecxli ekida.
ese igi, erTi mxriv, gecada,
rac SeiZleba mcire xniT Sexebodi mas da, meore mxriv, rac
SeiZleba male gasuliyavi boloSi. xSirad davyavdi ipodromze da maiZulebda, yuradRebiT davkvirvebodi doRis
cxenebs,
damemaxsovrebina,
rogor xmaroben isini fexebs
da rogor iyurebian mxolod
win. reili maswavlida, rom Cemi saqmea ara Sedegi, aramed Sedegis gaumjobeseba. da kidev:
meubneboda, arasodes gaejibro metoqes, gaejibre mxolod
sakuTar Tavso!
railis xelSi jesis arcerTi gakveTili aRar gaucdenia,
arc skolaSi da arc stadionze. avadmyofobamac ukan daixia. sakuTari Tavis rwmenac
moemata. 15 wlisas ruT solomoni Seuyvarda, 13 wlis mxiaruli da usazRvrod optimisti gogona, romelsac sulac
ar adardebda, rom Savi kani
hqonda, Raribi iyo da getoSi
cxovrobda. ori wlis Semdeg,
roca ruTi ukve orsulad iyo,
maT daqorwineba moindomes,
magram yvela mRvdelma da yvela klerkma, visac maT mimarTes, uari uTxra arasrulwlovanebs qorwinebis gaformebaze. xolo gogos mamam rom es
ambavi Seityo, sul cofebi
hyara da policiis muqariT
jesis mis saxlSi misvla da
ruTTan Sexvedra aukrZala.
magram sirbili ar aukrZalavs.
hoda, jesimac gaaTmagebuli
energiiT ganagrZo mZleosnobaSi varjiSi da ruTTan iZu-

... 9 , .

. 36. 2013

lebiTi daSorebidan erTi


wlis Semdeg, 1933 wlis ivnisSi,
zustad gamosaSvebi gamocdebis win CikagoSi wavida amerikis moswavleTa pirvelobaze.
aq man WabukTa ori msoflio rekordi daamyara 100
iardsa (91,44 m) da 220 iardze
(201,168 m). pirveli distancia
man 9.4 wamSi gairbina, meore ki
20,7 wamSi. garda amisa, sigrZeSi 7 metrsa da 65 santimetrze gadaxta da Sin, klivlendSi gmirad dabrunda. sadgurze mas uamravi xalxi daxvda
yvavilebiTa da simRerebiT.
qalaqis merma misasalmebeli
sityviT mimarTa. mere limuziniT moatares mTeli qalaqi.
jesim sTxova da igi ruT solomonis saxlis winac gaatares. arada, ruT solomoni maTi erTi wlis gogonaTi sadgurze iyo misuli mis dasaxvedrad da Soridan uqnevda
xels.
mama-solomonma rom limuzinSi gamoWimuli jesi dainaxa, guli odnav moulba, Tumca

im etapze mxolod Svilis naxvis ufleba misca.


c Seexeba sportul miRwevebs, warmatebas warmateba
mohyva da Zalian male sigrZeze xtomaSi misi Sedegi 20 santimetriT gaizarda, 100 iardze rbenis Sedegi ki wamis ori
meaTediT Semcirda. swored
maSin iyo, rom klivlendis aRmosavleTis teqnikuri haiskulis kursdamTavrebuliT ohaios universiteti dainteresda da liftioris adgili SesTavaza kolumbusSi.
xolo liftioris sportul daostatebas xeli mohkida mZleosnobis mwvrTnelma

lari snaiderma. igi imTaviTve


mixvda, rom biWs didi momavali hqonda, magram imas ki albaT ver warmoidgenda, rac
1935 wlis 25 maiss moxda en-arborSi.
im dRes sul raRac 45 wis ganmavlobaSi ohaios universitetis studentma jesi
ouensma 6 msoflio rekordi
daamyara! ufro sworad xuTi
daamyara da erTi gaimeora. mis
maSindel rekordTagan erTma,
zemoT ukve iTqva, 25 weliwads gaZlo!
im istoriuli dRis Semdeg
jesi ouensi marto klivlendis ki ara, mTeli amerikis gmi-

1976
.

20-

.


( )
,
.

45 6 !

. 36. 2013

55

rad iqca. is da misi mwvrTneli


Tayvanismcemlebis mogeriebas
ver audiodnen, romlebic lamis sarben bilikze usafrdebodnen ukve saxelovan
Cempions. yvelaze didi Sari da
amave dros xsna mdidari lamazmanis kvinselon nikersonis
saxiT movida. maT erTmaneTi
holivudSi gaicnes 1935 wlis 3
ivliss, momaval olimpielTa
pativsacemad gamarTul did
zepur miRebaze. amerikis
olimpiuri nakrebis kandidatebi saukeTesoTa gamosavlenad losanjelesSi Sekrebiliyvnen. miRebis Semdeg nikersonma ouenss xelkavi gamosdo
da xalxs gaarida. meore dRes

56

ki gazeTebSi ori momRimari


selebritis suraTi daibeWda.
xolo romeliRac yviTelma
gazeTma gadakrulad maT SesaZlo niSnobazec dawera. rogorRac swored es gazeTi aRmoCnda klivlendSi, solomonebis ojaxSi. ruTma imave Rames daureka jesis losanjelesSi. aravin icis, ra uTxres
maT erTmaneTs, is ki cnobilia,
rom ouensma meore dRes yvela
garbeni waago da olimpiur
perspeqtivaze xelCaqneuli
imave dRes gadafrinda klivlendSi. im Rames raRa moeswreboda da gaTenda Tu ara,
jesi ouensma da ruT solomonma qorwineba ificialurad
gaaformes.
olimpiuri perspeqtiva ki
marTla saeWvo gaxda. jesi ouensi nakrebi gundisgan damoukideblad, calke varjiSobda.
nu ganicdi imis gamo, rasac
ver Secvli. ecade, Secvalo is,
risi Secvlad SegiZlia, anu sakuTari Sedegebi arigebda,
cota ar iyos, gulgatexil jesis brZeni lari snaideri.
manac Secvala, risi Secvlac SeeZlo, anu Tavisi Sedegebi erTi wlis winandeli
forma srulad aRidgina,
olimpiuri gundis kandidatTa bolo Sekrebaze 100 metric
moigo, 200-ic da sigrZeze
xtomac. amis miuxedavad amerikis mZleosnobis asociaciam
olimpiadamde mxolod erTi
TviT adre miiRo saboloo gadawyvetileba da 1936 wlis ivnisis pirvel ricxvebSi jesi
ouensi amerikis olimpiur
gundTan erTad orTqlmaval
manheteniT niuiorkidan evropisken gaemgzavra.
mere ki iyo olimpiuri berlini, sadac jesi ouensis gamarjvebebis Sedegad ver ganxorcielda adolf hitlerisa
da mesame raixis mesveurTa Canafiqri, olimpiada ariuli
rasis upiratesobis demonstraciad eqciaT. jesi ouensi
1936 wlis olimpiadis gmirad

iqca, berlinis olimpiadas ki


dResac jesi ouensis olimpiadas uwodeben. gmiri gmirad,
magram aTma amerikelma Savkanianma mZleosanma TamaSebze
eqvsi pirveli, sami meore da
ori mesame adgili daikava. xolo jesi ouensis Sedegi oTxi
mZleosnuri oqros medali
erT olimpiadaze dRemde veravin gaaumjobesa, kidev erTma legendarulma amerikelma
sportsmenma karl luisma mxolod gaimeora igi 1984 wels,
roca zustad igive disciplinebi moigo losanjelesSi.
Tumca rom ara nacisturi
ideologiis zewola, jesi ouensis meoTxe medali SeiZleba
arc yofiliyo. winaswari gegmiT, estafetaSi ara jesi ouenss, aramed mis 18 wlis Tanagundels marti glikmans unda
erbina. magram germaniis propagandis ministrma iozef gebelsma hitleris saxeliT amerikis delegaciis meTaurs
sTxova, rom SejibrebaSi ebraelebi ar daeSvaT. Tavad glikmani ase ixsenebs am ambavs:
im dRes, estafeta, rom unda merbina, Segvkribes da miTxres, rom Cems adgils jesi ouensi daikavebda gundSi. jesi
kargi biWi iyo, yvela gviyvarda. man Tqva, rom ukve miiRo sami oqros medali da erCivna
sxvisTvisac mieca Sansi. jobia,
martim irbinos, aseTi iyo
jesis azri. magram mwvrTnelma
aiZula, rom mas erbina. mogvatyua, TiTqos germanelebs
saukeTeso morbenlebi estafetisTvis hyavdaT Semonaxuli da jesis gareSe ver
. arada, germanelTa oTxeuli Zalian susti
aRmoCnda da Cvenebma mTeli 12
metriT mouges!
olimpiadaze Seqmnili sakmaod daZabuli atmosferos
miuxedavad, sportuli da adamianuri megobrobis nimuSad
SemorCa istorias jesi ouensisa da sigrZeze xtomaSi misi
mTavari mowinaaRmdegis lutc

1984 .

. 36. 2013

longis urTierToba. maTi dueli uaRresad daZabuli iyo.


qeraTmiani longi, WeSmariti
arieli, arafers uTmobda saxelovan rekordsmens. bolo,
mexuTe cdiT man Tavad daamyara olimpiuri rekordi, roca
ouensis mier diliT naCvenebi
Sedegi 4 santimetriT gaamjobesa. yvelam, maT Soris Tavad
longmac CaTvala, rom paeqroba damTavrda. yvelam, jesi ouensis garda. germanelis Sedegis Secvla mas ar SeeZlo, amitom mTeli Tavisi fizikuri da
sulieri energia imis Sesacvlelad mimarTa, risi Secvlad SeeZlo Tavisi Sedegis.
da Secvala kidec: igi bolo
cdiT 8 metrsa da 6 santimetrze gadaxta. es meore Sedegi
iyo sportis istoriaSi. pirvelic ouenss ekuTvnoda. longisa da ouensis fotom, romelzec berlinis olimpiur
stadionze maTi saubris momentia aRbeWdili, maTi orTabrZolis Semdeg mTeli
msoflios presa moiara. isini
erTmaneTis Rirsebuli metoqeebi iyvnen da Rirseuli megobrebic aRmoCndnen. orive
Zalian axalgazrda iyo da orTabrZolis gagrZeleba momdevno olimpiadaze ewadaT,
magram momdevno olimpiada
pirveli msoflio omis gamo ar
Catarebula, 1942 wels ki
lutc longi aRmosavleTis
frontze daiRupa.
1951 wels jesi ouensi
kvlav ewvia berlins. amjerad
igi kalaTburTelTa cnobil
klubs
harlen-globtroterss axlda, romelic evropaSi mogzaurobda. roca berlinis olimpiadis gmiri berlinis sportis sasaxleSi gamoCnda, yvela fexze wamoudga
da karga xans ar Sewyvetila
ovacia. im Casvlaze ouensi
longis ojaxs ewvia da didxans esaubra mis Svils. xolo
Tavisi olimpiuri gamarjvebebis 15 wlisTavi kvlav berlinis stadionze gamosvliT aR-

niSna. amjerad igi gamovida,


rogorc mSvidobisaTvis mebrZoli, gaixsena Tavisi metoqe
da megobari lutc longi, romelic omma Seiwira da yvela
mouwoda, mxolod sportul
asparezze ebrZolaT da iq gaerkviaT vin visze Zlieri iyo.
saerTaSoriso olimpiuri
komitetis kveTiT, berlinis TamaSebze dokumenturi
filmi gadaiRo ukve maSin didad saxelganTqmulma germanelma reJisorma leni rifenStalma. SekveTa SekveTad, magram nacistur propagandas
ayolili didi reJisori ZiriTad germanel sportsmenebze
da maT warmatebebze akeTebda
aqcents, Tumca jesi ouensis
figuras gverdi verafriT auara. misma filmma cocxlad Semoinaxa jesi ouensis berlinuri gamarjvebebi. Tumca filmSi ar aris da verc iqneboda
naCvenebi is momenti, Tu rogor tovebs stadions droze
adre adolf hitleri, rom ouensi ar daajildovos da xeli
ar CamoarTvas.
berlinis TamaSebze gamarjvebulebs olimpiur medlebTan erTad muxis nergebs gadascemdnen jildod. jesi ouensma samSobloSi muxis oTxi
nergi Caitana. dRes muxis es
nergebi ukve bermuxebi arian.
erTi ouensis mSobliur saxlis ezoSi dgas, ori klivlendis im skolebis win, sadac
jesi swavlobda da erTic
jesi ouensis alma-materis
ohaios universitetis parkSi.
1936-Si klivlendeli harison dilardi 13 wlis biWi
iyo. isic ohaios aRmosavleTis teqnologiur haiskulSi
swavlobda, swored imaSi, romelic Tavis droze jesi oeunsma daamTavra. is da misi Tanatolebi ist-saididan kisristexiT gaiqcnen qalaqis centrSi, roca gaiges, rom berlinidan dabrunebuli ouensis
pativsacemad didi aRlumi ewyoboda.

jesi Ria limuzinSi ijda,


ixsenebda mogvianebiT harison dilardi imdRevandel
Sexvedras Tavis kumirTan,
roca manqana gagvisworda, imden xalxSi ratomRac me gamomarCia, xeli damiqnia, Tvali
Camikra da rasa iqm, rogor
aris saqmeo, yvelas gasagonad
mkiTxa. es iyo yvelaze mniSvnelovani dRe Cems cxovrebaSi!
saxlSi rom mivedi, dedas mivaxare me dRes jesi ouensi vna-

.
. 36. 2013

57

1976


.

xe, mec minda, iseTi viyo, rogoric jesia-.


12 wlis Semdeg, 1948-Si, harison dilardi londonSi gaemgzavreba, rogorc amerikis
mZleosanTa olimpiuri gundis lideri, olimpiuri Cempionic gaxdeba da 100 metrze
rbenaSi jesi ouensis mier berlinSi damyarebul rekordsac
gaaumjobesebs!
igi Tavis warmatebas jesi
ouenis damsaxurebad miiCnevs.
xolo rodesac Tavad jesis klivlendSi gamarTuli im
triumfaluri aRRumis Semdeg
misi gamarjvebis saidumlos
gamxela sTxoves, man Tavisi
pirveli mwvrTnelis sityvebi
gaixsena da upasuxa:
me vaiZulebdi Cems terfebs, rac SeiZleba nakleb xans

darCeniliyvnen miwaze. es aris


da es!
ouensisa da longis erToblivi fotografiis garda,
olimpiadis dReebSi msoflio
presa moiara kidev erTma fotom , romelic 200 metrze finaluri garbenis dros aris gadaRebuli. swored am fotos
mixedviTa aris gamoqandakebuli ouensis Zegli mis mSobliur qalaq oukvilSi, alabamaSi.
me nanaxi maqvs es Zegli. misi idea ramdenime enTuziasts
80-ian wlebSi, ouensis gardacvalebis Semdeg gauCnda.
magram 10 wlis ganmavlobaSi
150 aTasi dolari Zlivs Seagroves, rac ideis realizaciisTvis sakmarisi ar iyo. rogorc gairkva, proeqts sakmaod Zlieri mowinaaRmdegeni
hyavda: ra unda Savkanianis
Zegls samxreTSi! saqme mas
Semdeg daiZra, rac atlantam
1996 wlis olimpiadis Catarebis ufleba xelidan gamoglija aTens. TamaSebis saorganizacio komitetis romeliRac
wevrs TavSi mouvida azri, rom
Statis piarisa da sareklamo
miznebisaTvis kargi iqneboda,
Tu olimpiuri CiraRdani alabamasac gaivlida, saamisod ki
ouensis Zegli mSvenieri sababi iyo. ideis gaxmaurebis Semdeg ramdenime kviraSi naxevar
milion dolarze meti Segrovda da ouensis TayvanismcemelTa mravalwlian Canafiqrsac
male Seesxa xorci.
ouensis Zegli dgas klivlendSic, qalaqis stadionis
siaxloves. ar vici, SeiZleba

iyos, magram axla ar maxsendeba sportsmeni, romelsac ori


Zegli daudges. ori ki ara, TiTo ZegliTac iSviaTia sportsmenis ukvdavyofa.
Zegli ar daudgamT, magram
jesi ouensis saxeli mis sicocxleSive ukvdavyves germanelebmac, roca berlinis
olimpiuri stadionisaken mimaval erT-erT quCas jesi
ouensis xeivani uwodes. 1982
wels ouensi da misi ojaxi germaniis mTavrobam specialurad miiwvia am quCis naTlobis
ceremonialSi monawileobis
misaRebad.
saxelovan Cempions oqros
medlebis, muxis nergebisa da
sayovelTao siyvarulis garda, araferi miuRia jildod.
marTalia, es yvelaferi, da
xalxis siyvaruli gansakuTrebiT, cota ar aris, magram
amiT ojaxis rCena SeuZlebelia. jesi ouensi, iseve rogorc amerikis olimpiuri gundis yvela sxva wevri, araprofesional aTletTa profkavSirSi iyo gaerTianebuli da
ufleba ar hqonda sportidan
Semosavali mieRo an Tavisi saxeli sareklamod gamoeyenebina. am profkavSirs saerTaSoriso olimpiuri komitetis
wevri, berlinis TamaSebze amerikis delegaciis meTauri
everi brendeji xelmZRvanelobda, romelmac sabediswero roli Seasrula ouensis
cxovrebaSi. berlinis olimpiada sul axali damTavrebuli
iyo, roca man qancgawyvetili
olimpielebi evropul turneSi waiyvana olimpiadaSi monawileobis xarjebis asanazRaureblad. ouensi am turneSi
mTavari figura iyo. praRaSi,
londonsa Tu drezdenSi gamosvlebis Semdeg sportsmenebi ise gamoifitnen, rom erTerTi morigi asparezobisas
jesi ouensma sigrZeze xtoma
waago viRac adgilobriv enTuziastTan. aman wyobilebidan gamoiyvana misi mwvrTneli

, , - !

58

. 36. 2013

lari snaideri, romelic Tvlida, rom samoyvarulo sportis asociacia umowyalo eqspluatacias uwevda
aTletebs da kategoriulad
mosTxova brendejs, biWebi dauyovnebliv gaeSva Sin. brendejma, romelic, sxvaTa Soris,
mere saerTaSoriso olimpiuri komitetis prezidentic
gaxdeba, uari ganacxada. maSin
snaiderma Tavisi fuliT iyida
bileTebi da pirvelive gemiT
ouensi amerikaSi waiyvana. sapasuxod, everi brendejma samudamod aukrZala jesi ouenss samoyvarulo asparezobebSi gamosvla.
ase damTavrda oTxgzis
olimpiuri Cempionis sportuli kariera 23 wlis asakSi!
igi profesionali gaxda
magram didxans ver SeZlo samuSaos Sovna, rom ojaxi erCi-

na da iZulebuli Seiqna, cxenebs, ZaRlebsa da kenguruebs


gajibreboda sirbilSi.
roca olimpiuri wlis bolos, saSobaod, lari snaideris mecadineobiT, igi kubaSi
Cavi da, raTa cnobil ku bel
sprinters konrad rodrigess
da pi ris pi re bo da,
ga ir kva,
rom mis Casvlamde cota xniT
adre rodrigesi mkacrad gaufrTxilebiaT, rom Tu ouensTan erTad irbenda, misi, rogorc moy va ru li spor tsme nis kariera eWvqveS dadgeboda. bileTebi ki gayiduli iyo
da energiulma adgilobrivma
agentma gamosavali imaSi moZebna, rom jesi ouensi doRis
cxens ga a jib ra 100 met rze
sir bil Si. daT rgu nul ma da
Se u rac xyo fil ma Cem pi on ma
uari ver Tqva, wvimian amindSi
star tze ga vi da, ram de ni me

nabijiT ajoba cxens, gasamrje lod 2000 do la ri ai Ro


da imave dRes dabrunda amerikaSi.
swored maSin iyo, rom erTerTi pirveli samuSaos povnaSi mas Zveli megobari bil robinsoni daexmara, risTvisac
jesim erTi olimpiuri medali
aCuqa, swored is, romelic
2013 wlis 8 dekembers gaiyida
onlain-auqcionze.


(),

().

23 srul.

. 36. 2013

59

mas mere vin icis, ra saqmes


aRar mohkida xeli, ra samuSao
ar scada. 1949 wels ki jesi
ouensma sruliad SemTxveviT
moigona is, rasac dRes piars
pablik releiSens eZaxian. man
gadawyvita Semosavlis wyarod
Tavisi olimpiuri dideba da
msoflio saxeli eqcia. ma Tavisi samsaxuri, rogorc presasTan da gareSe sazogadoebasTan erTierTobis agentisa,
jer erT samkervalo firmas
SesTavaza, mere sadazRvevo
kompanias, mere ki misi imijis
Tavisi interesebisaTvis gamoyenebis imdeni msurveli aRmoCnda, ouensi iZulebuli
gaxda, Tavad daeqiravebina
maTTan
urTierTobisaTvis
agenti! jesi ouensi kvlav yuradRebis centrSi moeqca. igi
sul ufro da ufro xSirad
Cndeboda satelevizio ekranze, Jurnal-gazeTebis furclebze, oficialur miRebeb-

60

z, magram Cndeboda ara rogorc sportsmeni, aramed rogorc fordis, teqsakos an


koka-kolas warmomadgeneli.
misma axalma profesiam misi
sportuli warsuli kvlav aqtualuri gaxada da Semosavalic kargi moutana.
1950 wels jesi ouensi mozardbTan muSaobis komitetis sportul eqspertad daniSnes. CikagoSi man mSvenieri
bina SeiZina. 1955 wels amerikis saxelmwifo departamentma
igi qveynis sportul elCad
daadgina da am statusiT moiara man indoeTi, singapuri, tailadi, malaizia, filipinebi,
indonezia... 1956 wels prezidentma eizenhauerma i Tavis
specialur warmomadgenlad
daniSna olimpiur melburnSi.
amis mere yvelaferi stabilurad wavida aRma. 1976 wels
monrealis TamaSebze amerikis
olimpiuri gundis gacilebis
sazeimo ceremonialze prezidentma jerald fordma jesi
ouensic miiwvia da amerikis
umaRlesi samoqalaqo jildo
Tavisuflebis ordeni gadasca. sami wlis Semdeg mas cocxali legendis tituli mieniWa. am yvelafris miuxedavad,
jesi ouensi albaT erTaderTi
namdvili varskvlavi iyo, romelic didebam da saxelma miwas ar moswyvita. roca imdeni
SeZleba gauCnda, rom lukmapurisTvis zrunva aRar sWirdeboda, arakomerciul saqmianobas da qvelmoqmedebs mihyo
xeli konsultaciebs utarebda sportsmenebsa da maT
mwvrTnelebs, aarsebda sportul skolebs, qmnida fondebs
gaWirvebuli mozardi sportsmenebis sasargeblod...
magram misi suli da guli iq
darCa berlinis olimpiur
stadionze, sadac daiwyo da
damTavrda kidec misi olimpiuri kariera. roca mas siurprizad mouwyves Sexvedra ukve
sakmaod xandazmul Carl railisTan, jesim ar icoda, sad da-

maluliyo, Tvalebs ver usworebda mis pirvel mwvrTnels.


gana im ramdenime berlinuri wamisTvis mavarjiSebda
amdeni wlis ganmavlobaSi?! an
imisTvis, rom koka-kolas
warmomadgeneli vyofiliyavi?
da mere ouensi yvelafers
CamoSorda. colic aki didxans
arwmunebda, geyofa aqtiuroba, droa daisveno da ojaxiT
datkbeo. 1978 wels isini arizonaSi, myudro adgilas gadasaxldnen. ramdenime TveSi jesis
bavSvobisdroindelma
avadmyofobam Seaxsena Tavi.
pnevmonias man da
Card railim fizikuri varjiSi da sporti daupirispires,
axla ki verc man da verc eqimebma veraferi moaxerxes.
avadmyofoba swrafad ganviTarda da filtvis kibod Camoyalibda.
jesi ouensi 66 wlisa gardaicvala moskovis olimpiadis gaxsnamde oTxi TviT adre.
igi im olimpiadaze sapatio
stumrad iyo miwveuli da aravin icis, amerikelTa boikotis
miuxedavad, iqneb kidec Casuliyo moskovSi. olimpiuri suliskveTeba sTvis yvelaferze maRla idga.
jesi ouensi ver moeswro
los-anjelesis olimpiadas,
romlis gaxsnisas olimpiuri
CiraRdani stadionze misma
SviliSvilma, jinam Semoitana.
xolo onlain-auqcionze
ouensis medali SeiZina amerikelma milionerma, hokeistTa
klub pitsburgis Tanamflobelma ron barklma. vnaxoT,
gaxdeba Tu ara mis xelSi ouensis olimpiuri medali Tvalmisawvdomi farTo sazogadoebisaTvis. is faqti, auqcionis momwyobT myidvelis vinaoba ar gausaidumloebiaT, amis
imeds utovebs marlensac
ouensis qaliSvils, jinasac
ouensis SviliSvils da yvela
sxvasac.

, , , ili.

. 36. 2013

-125

,
, ,
.

,

, ,

.
, ,
:


! ,
,
,
!

, ,

.
; ,
,

.
,
, : 1868

.
, 1866 ,
-

,
, ,
.

.
1867-72 . .
: -, -, -, -.

-.
.

,
- .
, , ,

- .



.

.

.
, 1930.

( )

.
. 36. 2013

61


.
.

( )

62

,


- .

, , ,

.
.

. ,
.
, .

.
, ,
6-7

,

,

.
-
.
1898 . :
,


() . ,
.
,

.
1899 .
.
,
, ,
, , , 1900
, .

,
, , , , . .
1901

.
13
, 37-
.
-15
.
.
.
. (
1889

.)

, 1906
,

. ,
, ,

. , , , ,
, ,

. 36. 2013

,
. , ,
-
.



.
.

-

. .


-
. .

.
, , . , - .


.

1908

, ,

.




.
1912
.

,

, . 2000
-15

. 6000
-19 , .
.

,
-
.

,
,
:

.


.
, 1919 26 .

( )

. 36. 2013

63

. 1912.

( )

; , ,
.
,

: .
,
1910-1911 , , :

. -

, , , .
1903

, , .
,
- ,
-
.
. .
. ,
,
,
.
1913 -,
( ) , - (

) , .
- .
; ,
-

. -




. -
- .
,
, .
,
- 13 , , ,
- ,
, , , ... .


.
, 1918
,
- ,
- , , , ,
,
.
.
. ,

-

. , .
64

. 36. 2013

,


.


; , , , , ,
.


.
,
-:
, -II-
, ,

, -III- ,

.
1918

, - .
: ,
, , : , , ,
-, , .
. , -

, - . -

.
-

.
. : .

,



.

- .

. 36. 2013

65

.
, 1909.

( )

,

.

.

- , ;
-

,
. 1922 . , ,

,


.

,
. .
.
.
.
,
, .
,


,
, .
, .
,
,

,
,
.

,
,

.
.

.
,
.
-, -

. , .
66

. 36. 2013

. ;
, . ,
, , ,
,

! ,
,

? ,

,
,

,
( )
.


.
1923 28
,

.
,
,
20-
. . , ,
12 ,
. ,
. 1923 28
.

,
.
1924 18

,
29
-
,
, ,
.

.
.
1925 12
,
19
,

. -

37 .

( ) , , ,
-
,
, ,
.
,
;
, -
.
.
-
: , , :



,
, (
,
) . 1929.

( )

.
. 36. 2013

67


.
, 1903 (?).

( )

,

.
, 1924 (?).

( )

68

!

. ,

; ,

, (1978


,
,

).

, ,
,
,
,
, . . ,
.
20-
,


.
,
.

,
,
,

. , ?!

. :
,

,
, .

.

, .

,
-
,
, , , .
.
, --

/ .

. 36. 2013

, , , ;
;
-
, , ,
-...
,

.
-

. 1926


(, , , , .)
.

.

-
1926 .
,
.
.
1928
9

, -

.

-
,
, . (

. 1936
,



.)
40
. ,


.
1928
:
, : .
: -,

, , , .

:
-

. ,

,
- (

1923 ,

).
1926
,



.
,

, ,
1868
-


()

. , 1930.

( )

/ .
. 36. 2013

69


.
, 1926.

70

. 84
,
( )
.
1928
.
84
. ,

.
:
,
,
.
,
, - .
, , ,
,
,
. ,

.

;

.

.
: .

.

- .
.





,
.
1930 21
,
,

.
, -
. ,
, .

1931-1932
, ,


.
.

1954
6340 , .
-.
1978
- -
. -,

, :

90-
.
...

;
.

: ,
, ...
.

;
.
...

(
1978 -3 .

, , !)

i .

. 36. 2013

125


(?)

rusudan nikolaZis im sityvebisTvis maSin, 35 wlis winaT, yuradReba ar mimiqcevia.


Tumca niko nikolaZis qaliSvilTan da giorgi nikolaZis dasTan imRevandeli vizitis sababi giorgi nikolaZeze
Cemi saJurnalo werili gaxda,
ufro mamamisze vsaubrobdiT.
suli mqonda Sekruli, iseT saintereso ambebs miambobda.
rusudan nikolaZesTan ki
aleqsandre siguam mimiyvana
Rvawlmosilma Jurnalistma da
literatorma. 1978 wlis Semodgoma idga. aleqsandre sigua maSin gavicani. Cemi werili
waekiTxa Jurnal marTves me-3
nomerSi giorgi nikolaZeze.
telefoniT momZebna, jer saTauri momewona, mere werilio. saTauri im droisaTvis
marTla sakmaod Tamami iyo
profesori mokle SarvliT.
Tavad werilisa ki ra mogaxsenoT, TiTqmis mTlianad kompilaciuri iyo. magram, rogorc
Cans, Cemi rac iyo, swored is
moewona baton saSas aRfrTovaneba da aRtaceba giorgi nikolaZis pirovnebiT, misi saxelisa da saqmis pativiscema.
niko nikolaZis didi ojaxi
CemTvis studentobidanve gamorCeulad Zvirfasi iyo, Tumca maTgan piradad aravis vicnobdi. Tu rasme vnaxavdi nikolaZeTa Sesaxeb, waukiTxavs ar
vuSvebdi. Tan amonawerebs vakeTebdi. ra Tqma unda, rusudan nikolaZis mogonebebis patara wignic wakiTxuli mqonda.
dResac maxsovs Cemi sixaruli,
roca marTves redaqtorma
arCil gogeliam giorgi nikolaZeze werilis dawera damavala. ar vici SemTxveviT
, ar vici raRacaSi dainaxa
Cemi damokidebuleba misadmi.
mudam Zalian mindoda rusudan
nikolaZesTan Sexvedra da intervius Cawera, isRa iyo cocxali niko nikolaZis uSualo
memkvidreTagan. Cemi es survili icoda Cemma megobarma qeTino xaraiZem, romelic naTe-

savad ergeboda rusudan nikolaZes da ramdenjerme emomTavaza kidec, wamo, wagiyvano.


mudam uars veubnebodi, jer
ara var kargad momzadebulimeTqi. axla ki madloba
RmerTs sababi gaCnda, redaqtorma niko nikolaZeze werilis dawera damavala! magram
isev ver gavbede! Zalze axalgazrda viyavi, Zalze didi iyo
droiTi distancia Cemsa da rusudan nikolaZes Soris. Tumca
lado gudiaSvilTan is Cemi
cnobili interviu, romelic
mere Jurnalistikis saxelmZRvaneloSic Seitanes, ukve
gamoqveynebuli mqonda, magram
nikolaZeebi mainc Zalian Sors
iyvnen maTgan XIX saukunis
idumali sio uberavda, maTi
xsenebaze ise vpataravdebodi,
rom interviuze misvla ki ara,
tabiZis quCze gavlis meSinoda da mrcxvenoda.
da ai, aleqsandre siguas
zari. rusudan nikolaZes wavakiTxe es werili da SenTan Sexvedra moisurvao.
aRar maxsovs, am sityvebis
mere an me ra vupasuxe da an
iman ra miTxra!
maxsovs mxolod, rom rusudan nikolaZesTan Sexvedris wina Rames ar miZinia, ver daviZine. kidev erTxel wavikiTxe misi
mogonebebis wigni, TiTqos kiTxvebic Camovayalibe, magram interviuze misvlamdeve vTqvi
uari uxerxulia, aseTi adamiani Tavad gepatiJeba, Seni gacnoba unda da Sen am dros adge
da interviu sTxovo!
merec araerTxel vyofilvar niko nikolaZiseul saxlSi
galaktion tabiZis quCaze,
magram is pirveli misvla sul
sxva iyo. ase megona, sadacaa
niko nikolaZe gamovidoda Tavisi kabinetidan da amas aq ra
undao, gaikvirvebda.
qalbatonma
rusudanma
SexvedrisTanave Seamokla is
veeba distancia, romlis gamo
me masTan Sexvedras gavurbodi, Tumca Zalian ki mindoda.


.
-

( ).

, .
. 36. 2013

71


.
, 1930.

( )

ra interviu, ris interviu!


pirdaRebuli vusmendi da
vcdilobdi, misi naTqvami yvela sityva damamexsovrebina. im
droisTvis me bulgareTs ar
viyavi gacilebuli, mas ki mTeli evropa hqonda Semovlili.
ise laparakobda Jenevaze, ciurixsa Tu parizze, rogorc me
Telavze, duSeTsa Tu sagarejoze vilaparakebdi. Tumca
Cems win cocxali adamiani ijda, maSin xom darwmunebuli viyavi da dResac mgonia, rom ara
marto sxva droidan, sxva sivrcidan iyo mosuli.
aleqsandre siguas etyoba,
mobezrda Cemi dabCenili piris yureba, Tan es ambebi albaT araerTgzis hqonda mosmenili da me imas wavikiTxavo,
qalbaton rusudans uTxra.
ho, bolomde ver davamTavre,
magram aiRe, aiq magidaze devso, qalbatonma rusudanma.
mere isev me da Cems publikacias mogvibrunda. kargia,

rom sportuli kuTxe gamoarCieo, miTxra, giorgi mravalmxrivi sportsmeni iyoo, alpinistio, tanmovarjiSeo, praRaSi Sejibrebebzec gamosulao, peterburgSi yinulzec
srialebdao, velosipediT moiara mTeli , pataraobisas safrangeTSi navebiT Sejibreba moigoo...
maSin am sityvebisTvis yuradReba ar mimiqcevia. an gana
ra Tqva iseTi, rac Cems werilSi Tu ar mewera, sadme wakiTxuli ar mqonoda!
Cveulebrivi CamoTvla iyo
giorgi nikolaZis sportuli
interesebisa Tu sportuli
warmatebebisa.
magram ara! ukana ricxviT
davyvlipe Tvalebi da ukana
ricxviT davcqvite yurebi.
pataraobisas safrangeTSi
navebiT Sejibreba moigoo!
ra moxda, mec momigia pataraobisas navebiT Sejibreba
lisis tbaze. mamaCems davyavdiT xolme xandaxan TbiliselTa sayvareli dasasvenebeli adgili iyo. Tavidan mxolod niCbebiani navebi iyo, mere pedlebianic Semovida.
pedlebze gamaxsenda, erTxel, pataraobisas, sabavSvo
baRSi gamarTuli Sejibrebac
movige samTvliani velosipediT. Tanac Cems velosipeds
startzeve moZvra cali pedali da mainc gavimarjve...
pataraobisas safrangeTSi
navebiT Sejibreba moigoo!
es sityvebi ise sasxvaTaSorisod warmoTqva rusudan nikolaZem, rom, Cans, misi Zmis
ttdeJeanebTan da myinvarwverebTan, alpinizmebTan da tanvarjiSebTan, sokolebTan da
SevardenebTan, praRebTan da
peterburgebTan SedarebiT Tavadac naklebmniSvnelovnad miaCnda. arc xazi gausvams da arc
araferi. metjer aRarc uxsenebia. me ki, yvela sityvis dasamaxsovreblad viyavi momarTuli da es sityvebic damimaxovrebia, magram gaxsenebiT ki wlebis SemdegRa gamaxsenda, roca
saqarTvelos olimpiuri komitetis vice-prezidenti gavxdi,
roca olimpiur istorias seriozulad CavuRrmavdi da roca
rusudan nikolaZe, , ukve aRar iyo cocxali.
pataraobisas safrangeTSi
navebiT Sejibreba moigoo!

,
,

.
, olimpiur ambebSi ukve sakmaod Caxedulma,
me es sityvebi olimpiuri TamaSebis istoriis erT erT yvelaze idumal da dRemde amoucnob epizods davukavSire.
ai, rac wers olimpiuri TamaSebis istoriis erT-erTi yvelaze avtoritetuli mkvlevari, amerikeli devid valeCinski
Tavis araerTgzis gamocemul
kapitalur naSromSi, roca 1900
wels gamarTul nibCosanTa regatas, kerZod oradgiliani
wyvilmosasmeliani da mesaWiani
navebiT asparezobas exeba:
es Sejibreba olimpiuri
TamaSebis istoriis yvelaze
xangrZlivi gamocanis wyarod iqca: vin aris olimpiuri TamaSebis umrwemesi monawile?
holandielebi fransua
antuan brandti da rulof
klaini asparezobis Zalze
advilad mogebas varaudobdnen da Zalian gaukvirdaT,
roca sakvalifikacio turSi
martinetma da valevma 8.6 wamiT mouges. Tumca maTi marcxis mizezic naTeli iyo. holandielebs normaluri mesaWe hyavdaT doqtori hermanus brokmani, romelic 60
kilograms iwonida, maSin
roca safrangeTis ekipaJebs
bavSvebi aeyvanaT. holandielebma gadawyvites, TviTonac
ase moqceuliyvnen finalSi.
maT ipoves TiTqosda simZimis gamo frangebis dawunebuli adgilobrivi biWi, romelic 33 kilograms iwonida.
navSi misi Casmis Semdeg brandtma da klainma daaskvnes,
rom igi maTi navisTvis metismetad msubuqi iyo saimisod,
rom saWe wyliT dafaruliyo
da saWeze damatebiT kidev
xuTi kilo dakides.
imis SiSiT, rom ori franguli ekipaJi erTobliv

1900 Si .

72

. 36. 2013

brZolas gaumarTavda, brandti da klaini startidanve


gaiWrnen win. isini finiSis
xazamde win iyvnen da martinetsa da valevs erT metrze
naklebiT mouges.
axalgazrda frangma mesaWem karga xans itriala irgvliv, ise rom fotoc gadauRes mis axal holandiel amxanagebTan erTad, magram mere qalaqSi gauCinarda. toni
biikerkisa Tu sxva istorikosTa gamudmebuli da intensiuri cdebis miuxedavad, misi vinaobis dadgena ver moxerxda...
aseve ver moxerxda frangTa ori ekipaJis mesaWe biWunebis vinaobis dadgenac, magram holandielTa mesaWis figura mainc gansakuTrebulad
mniSvnelovania olimpiuri TamaSebis istoriisaTvis, radgan
frangTa mesaWeebisagan gansxvavebiT igi pirvel adgilze
gavida da olimpiuri Cempionad iTvleba. , is SeiZleba sulac
umrwemesi olimpiuri Cempionia istoriaSi! ucnobi parizeli biWunas asaki sxvadamsxva
gamocemaSi, sxvadasxva avtorTan sxvadasxva da 7-dan 12
wlamde meryeobs.
***
1900 wels parizSi gamarTul saerTaSoriso sportul
asparezobas pirobiTad ewodeba olimpiada. es aris yvelaze xangrZlivi, yvelaze amorfuli, yvelaze sakamaTo TamaSebi olimpiadebis istoriaSi.
igi Catarda rogorc parizis
msoflio gamofenis nawili da
uazrod didxans xuTTvenaxevars gagrZelda.
1900 wels parizSi olimpiadis Catareba jer kidev 1894
wels daigegma, roca saerTaSoriso olimpiuri komitetis
pirvel kongresze pier de kubertenma winadadeba wamoayena
pirveli olimpiada, misi meti
popularizaciis mizniT, parizSi 1900 wlisTvis dagegmili msoflio gamofenisTvis
mieZRvnaT da daemTxviaT. misi
es winadadeba delegatebma ar
miiRes, radgan eqvswliani molodini metismetad xangrZlivad CaTvales da imis SiSiT,
TamaSebisadmi interesi ar Seebuliyo,
gadawyvites,

pirveli olimpiada 1896 wels


CaetarebinaT aTenSi, im angariSiT, rom oTxi wlis Semdeg
meore TamaSebi swored parizSi .
rogorc aRmoCnda, kubertenis winadadeba sxva mxrivac
mcdari aRmoCnda msoflio
gamofenam mTlianad STanTqa
dRes meore olimpiadad wodebuli sportuli asparezobebi
da araerTi problema da dRemde mourCeneli Tavistkivili
gauCina calke saerTaSoriso
olimpiur komitets da calke
olimpiuri TamaSebis istorikosebsa statistikosebs.
vera da ver dadginda, im wels
parizSi Catarebuli sportuli asparezobebidan romeli
iyo olimpiuri programis nawili da romeli ara. metic
araviTari olimpiuri programa maSin ar arsebobda, TviT
sityva olimpiuric ki imdenad
iSviaTad ixmareboda, rom
dRes oficialurad miCneul ortomian angariSSi sityva olimpiuri erTxelac ar aris naxsenebi. is ki
ara, saerTaSoriso olimpiuri
komiteti saerTod ar gaakares
am TamaSebs, Tumca mis Casatareblad sokma specialuri saorganizacio komitetic ki
Seqmna, romelmac Tavis pirvelsave sxdomaze 1898 wlis 29
maiss TamaSebis programac Sei-

muSava da male sportsmenTa


mpatiJebac daiwyo.
parizis gamofenis generaluri komisari alfred pikari
sports usargeblo da absurdul aqtivobad miiCnevda da
Tavidan kategoriuli winaaRmdegi iyo araTu gamofenis
farglebSi, Tundac mis paralelurad yovelgvari sportuli asparezobis gamarTvisa.
daZabuli
molaparakebebis
Semdeg igi mainc daiyolies da,
rogorc Cans, amiT kmayofilma
saerTaSoriso olimpiurma komitetma ubrZolvelad dauTmo 1900 wlis TamaSebi safrangeTis aTleturi sportis kavSirs, romelmac 1898 wlis 6 noembers gamoacxada, rom mxolod mas hqonda gamofenis
farglebsa Tu periodSi ama
Tu im sportuli asparezobis
Catarebis ufleba. aq albaT
gadamwyveti iyo is faqtori,
rom pier de kuberteni garda
imisa, rom saerTaSoriso
olimpiuri komitetis prezidenti iyo, am kavSiris generaluri mdivanic gaxldaT. swored am statusiT aris igi Seyvanili gamofenis fizikuri
varjiSebis konkursis saorganizacio komisiaSi. komisiis
oficialuri Tavmjdomare gamofenis generaluri komisari
alfred pikari iyo, xolo uSualo xelmZRvanelobas misi


,
1900 1901 .
:
, ,
, .

( - ) .
. 36. 2013

73

1900
: ,

( )

.

prezidenti, generali moris


bailo da vice-prezidenti,
safrangeTis sasrolo sportis asociaciis Tavmjdomare
daniel meriloni axorcielebdnen. swored merilonis redaqciiT iqna Sedgenili da gamocemuli 1900 wlis fizikuri varjiSebisa da sportis
konkursebis is oficialuri
ortomeuli, romelSic saerTaSoriso olimpiuri komitetis mier meore olimpiadis
oficialur angariSad aris
aRiarebuli.
general bailos komisia
1899 wlis 19 Tebervals Seiqmna safrangeTis vaWrobis,
mrewvelobisa da fosta-telegrafis saministros dadgenilebiT da man mravali sportuli asparezoba dagegma da
Caatara, romelTa mxolod erTi nawili Seadgens meore
olimpiadas. yvelaze saocari
is aris, rom dRemde oficialurad ar aris dadgenili, ra
gadawyvetilebiT, ra dokumentiT, ris safuZvelze iTvleba
esa Tu is asparezoba olimpiuri programis nawilad. olimpiuri TamaSebis istoriis aRiarebuli mkvlevaris, olimpi-

ur istorikosTa saerTaSoriso sazogadoebis yofili prezidentis bil melonis Tanaxmad, saerTaSoriso olimpiur
komitets amis Sesaxeb arc romelime Tavis sesiaze da arc
kongresze ar umsjelia, arc
gadawyvetileba miuRia da yvelaferi olimpiur istorikosTa da statistikosTa mier
aris gamokvleul-dadgenili.
kubertenis mier Camoyalibebuli principebsa da wina
olimpiadis gamocdilebaze
dayrdnobiT, parizis gamofenis sortuli programiT Catarebuli konkursebidan gamoiricxa yvela is asparezoba,
romelSic aa Tu im kuTxiT
(erovneba, asaki da a. S.) SezRuduli iyo monawileoba; olimpiuri programis nawilad ar
CaiTvala asparezobebi, sadac
mxolod erTi qveynis sportsmenebi an mxolod iuniorebi
asparezobdnen, agreTve is
konkursebi, sadac unarSezRuduli sportsmenebi, an profesionalebi ( )
gamodiodnen da sadac SejibrebaSi motorizebuli teqnika
iyo gamoyenebuli. Tumca olimpiurad ar CaTvales wina olimpiadis programaSi Setanili ori saxeoba
Widaoba da Zalosnoba.
samagierod parizSi pirvelad Catarebuli niCbosanTa
asparezobebis nawili olimpiuri istoriis nawilad aris
miCneuli.
1900 wlis olimpiada erTaderTi iyo, sadac ar Catarebuli gaxsnisa da daxurvis oficialuri ceremoniebi, amitom
misi vadebi ramdenadme pirobiTia. iTvleba, rom pirveli
olimpiuri asparezoba parizSi 14 maiss mofarikaveTa winaswari turniri iyo, bolo ki 28
oqtombers Catarebuli ragbistTa finaluri matCi.
niCbosanTa regata 19 da 26
agvistos gaimarTa; 19 agvistos safrangeTis CrdiloaRmosavleTSi, mdinare marnze, 26-Si ki sakuTriv parizSi, mdinare senaze, kurbevuaasnieris midamoebSi. 26-Si kviras, TiToeul finalur regataSi marnze gamovlenili 4-4
saukeTeso ekapaJi monawileobda.
oradgilianebSi Svidi ekipaJi gamodioda, romelTagan

xuTi safrangeTs warmoadgenda. Svidi ekipaJi or naxevarfinalSi ecileboda erTmaneTs


finalis oTx sagzurs. holandielebi momavali gamarjvebulebi samnavian naxevarfinalSi moxvdnen, magram marnis
sawylosno klubis ekipaJma
ajoba da finalSi meore adgilidan gavidnen.
niCbosanTa asparezobaSi
rva qveynis warmomadgenlebi
gamodiodnen. arcerT maTgans
warmodgena ar hqonda, Tu
olimpiur TamaSebSi Rebulobdnen monawileobas. es iyo parizis gamofenis sportuli
programiT gaTvaliswinebuli
niCbosanTa saerTaSoriso regata, meti araferi.
niCbosnebma paeqroba sul
cxra saxeobaSi gamarTes, aqedan oTxi, sadac monawileoba
asakiT iyo SezRuduli da mxolod iuniorebi gamodiodnen,
olimpiuri statistikidan gamoiricxa, oTxi ki erTadgiliani, oradgiliani (mesaWiT),
oTxadgiliani (mesaWiT) da
rvaadgiliani olimpiuri istoriis nawilad iqca.
xolo am istoriaSi erTi
yvelaze xangrZlivi da yvelaze idumali TeTri laqa im parizeli biWunas vinaobaa,
oradgilianTa asparezobaSi
rom gaimarjva holandielTa
ekipaJTan erTad.
ramdenjerac es TeTri laqa Semxvdeboda ama Tu im gamocemaSi an romelime saitze, imdenjer rusudan nikolaZis is
sityvebi wamotivtivdeboda,
Cemdauneburad ase Rrmad rom
CamrCenoda mexsierebaSi.
pataraobisas safrangeTSi
navebiT Sejibreba moigoo!
ra aris saWiro imisaTvis,
rom romeliRac navebiT Sejibreba, romelic safrangeTSi gamarTula da romelSic giorgi nikolaZes gaumarjvia,
swored is regata aRmoCndes,
romelSic holandielTa ekipaJma gaimarjva parizel biWunasTan erTad?

.
74

. 36. 2013

amisaTvis, sul cota, saWiroa, rom:


giorgi nikolaZe 1900 wels
iyos 7-12 wlisa;
giorgi nikolaZe bavSvobidan unda laparakobdes frangulad;
giorgi nikolaZe bavSvobidanve unda iyos midrekili
sportisaken.
giorgi nikolaZe Sesabamis
asakSi garegnulad unda hgavdes SemorCenil fotoze aRbeWdil parizel biWunas;
da rac mTavaria:
giorgi nikolaZe 1900 wlis
26 agvistos aucileblad unda
iyos parizSi!
mivyveT TanmimdevrobiT.
giorgi nikolaZe 1900 wels
iyos 7-12 wlisa.
giorgi nikolaZe daibada
1888 wlis 29 ivliss. ase rom,
1900 wlis 26 agvistos igi 12
wlisa da 28 dRisaa.
giorgi nikolaZe bavSvobidan unda laparakobdes frangulad.
giorgi nikolaZe bavSvobidan laparakobda frangulad.
saerTod, SeiZleba iTqvas, rom
franguli nikolaZeTa ojaxSi
meore mSobliuri ena iyo.
giorgi nikolaZe bavSvobidanve unda iyos midrekili
sportisaken.
giorgi nikolaZe bavSvobidanve iyo midrekili sportisaken. mamamisma saxlSi satanvarjiSo darbazi mouwyo orZeliTa Tu rgolebiT. 1901
wels ki igi Tavis debTan 16
wlis rusudanTan da 9 wlis
TamarTan erTad SveicariaSi
mogzaurobisas adis mwverval
tet-de-Jeanze.
SemorCenilia maSindeli
fotosuraTi, romelic SveicariaSi, morJenis traze gadauRia niko nikolaZis meuRles,
olga guramiSvils da romelzec Tamar da giorgi nikolaZeebi arian aRbeWdili. imis miuxedavad, rom, ucnobi parizeli biWunas im fotosi ar iyos,
arc es suraTi gamoirCeva sau-

keTeso xarisxiT, dakvirvebul


mkiTxvels mainc ar gauWirdeba am or biWs Soris Soris
msgavsebis aRmoCena.
da rac mTavaria:
giorgi nikolaZe 1900 wlis
26 agvistos aucileblad unda
iyos parizSi.
Cems xelT aris rusudan nikolaZis mogoneba, romelic
mas 1964 wlis 20 seqtembers,
Tavisi dis, Tamaris gardacvalebidan 25 wlis dauweria da romelic, miuxedavad nekrologuri saTaurisa
Tamar nikolaZe-musxeliSvili, sicocxliT aris savse da
romelSic iseTi epizodebia
aRwerili, manamde rom arsad
wamikiTxavs. Tumca werils erTi pirovnebis saxeli hqvia saTaurad da misi gardacvalebis
TariRs eZRvneba, masSi mravladaa informacia ara marto Tamar nikolaZeze, aramed mis Zmazec, mis bavSvobisdroindel
sportul midrekilebebzec da
saerTod, mTel ojaxze:
1900 wlis zafxulSi samxedro gziT [niko] nikolaZis
ojaxi jer kavkavSi miemgzavreba Tbilisidan, ilias mgzavris
werilTa gzis sawinaaRmdego
mimarTulebis gavliT. amis gamo, miuxedavad imisa, rom ananuris cixe-simagrem da mTelma
ansamblmac didi STabeWdileba
moaxdina 8 wlis Tamroze da 12
wlis giorgize (iseve, rogorc
mleTis aRmarTis aRebam oTxcxeniani Ria etliT), yvelaze
ufro amoufxvrelad CaebeWda
maT
gulSi
myinvarwveris
mZlavri sidiade da TergdaleulTa medroSe ukvdavi Tergis urCoba darialanis mrisxane kldeebis xvrelSi...
amas moskovis kremlis gacnoba mohyva - kolokoliT Zveli ruseTis
simdidreebTan erTad -Si. mere nevas napirebisa mamiCvenisa da danarCen TergdaleulTa pirvel
sabrZolo naTlobasTan erTad 1860-ian wlebSi. magram 8
wlis TamarisTvis CerniSevskis xanis STabeWdilebebi
jer miuwvdomeli iyo da is,
rogorc momavali biologi, im
misvlaze yvelazed ufro daainterese peterburgis im droisTvis cnobilma zoologiurma baRma, swored im petre-

pavles cixis ukan mowyobilma,


romelic Cven, danarCenebs,
yvelazed ufro gvainteresebda, mamiCvenis da mis TanamebrZol studentTa iq moxvedris gamo 1861 wels.
peterburgidan
parizSi
wagviyvana mamam, berlinSi 3
dRis gatarebiT, romelTa ganmavlobaSi patara Tamros mTeli yuradReba aqac berlinis
ganTqmulma tirgartenma
zoologiurma baRma miipyro
da amaze aranakleb berlinis
cnobilma akvariummac, romlidanac bavSvis gamoyvana dedas da mamas TiTqmis ZaliT uxdebodaT, ise iyo am wylis cxovelebis silamaziT da maTi
cxovrebis TaviseburobiT dainteresebuli da miziduli es
patara gogona.
parizSi sam kviramde davrCiT da ukan venis gamovliT
davbrundiT. magram im Casvlisas venas Cvenze TiTqmis araviTari STabeWdileba ar mouxdenia parizis da misi gamofenis saswaulebis Semdeg. parizSi yofnidan ki mTavari kvali
Tamros warmodgenaSi, ra Tqma
unda, eifelis koSks da maszed
liftiT
asvla-Camosvlas


.
, 1901.
( ).

( )

, 1900 26 .
. 36. 2013

75

- ,
. 1903 (?).
-
.
(?)

hqonda datovebuli. da amazed


ara naklebad swored im periodSi evropaSi farTod gaSlil Suqis reklamebis mravalferovani urTierTcvlis
saswaulebs parizis bneli
Ramis Savi cis fonze. da agreTve qveidan mravalferovanad minaTebul SadrevanTa
maRla atyorcnili Wavlebis
Tvalwarmtac erTobliobas,
romelsac gamofenaze wylis
sasaxle hqonda wodebuli
(Chateau deau). versalis sasaxlis Sadrevnebmac Zalian
moxila Tamro da erTi TviT
adre naxulma peterhofis Sadrevnebmac peterburgTan. wyali da kerZod zRva an SadrevnebSi aTamaSebuli Wavlebis
silamaze patara bavSvobidan-

ve izidavda mis Tvals da momavali sportsmenis guls...


aseTi didad ganmaviTarebeli mogzaurobis Semdeg Tamros kidev erT weliwads deda
Sin amecadinebda yvela sagnebSi da amzadebda gimnaziaSi Sesasvlelad.
1901 wlis Semodgomidan
Tamro qalTa I gimnaziis mosamzadebeli klasis ufrosi ganyofilebis mowafea, rodesac
giorgi, misi Zma ukve vaJTa I
gimnaziis III klasis moswavlea
da ukve imdenad aris tanvarjiSiT dainteresebuli (lekaSis
mier gimnaziaSi gaSlili iaraRabze da gurzebiT varjiSiT),
rom misi TxovniT mamam Cveni imdroindeli
qinis
ezoSi
( , 9; axlandeli besikis quCa da ukve ?
7, Tu ar vcdebi, saxli) RerZi
mouwyo giorgis savarjiSod.
da patara Tamro sul im RerZs
ar Sordeboda giorgis an misi
amxanagebis varjiSis dros da
misi ocneba iyo, masac daewyo
aseTive varjiSi, rogorc ki
gaizrdeboda da masac nebas
miscemdnen iaraRebze asvlisa...
[...|
zafxuls 1900 wlidan 1905
wlamde mTeli ojaxi evropaSi
mogzaurobas andomebs. met wilad es aris safrangeTis yvela raionebi, Sveicaria misi
mTamsvlelobiTa da italia
misi xelovnebiTa da mxatvruli qalaqebiT.
1901 wlis zafxuls olga
nikolaZe SvilebiT atarebda
Sveicariis frangul nawilSi,
Jenevis tbis samxreTiT moqceul alpebSi, cnobili morJenis
kurortis xeobaSi, sadac 13
wlis giorgim ganizraxa alpinizmisTvis ziareba da pirvel
sacdel mTad airCia im kurortis Tavze gaSlili qedis uZnelesi da umaRlesi mwvervali
bemberazis Tavi (tet de Jean), Tumca mxolod 3000 Tu
3200 metriani, magram teqnikurad Zalian Znelad misaRweTi
(cicabo, SiSveli ferdobis
gziT). am eqspediciaSi man
mxolod Tavisi debi CarTo,
romelTagan Tamari jer mxolod 9 wlis iyo. miuxedavad
amisa man brwyinvaled gadalaxa ZmasTan erTad am asvlis (da
ukan daSvebis) yvela siZnele
(esqpedicia gagrZelda 9-10 saaTi), ris Semdeg Tamars Cveni

otelis axalgazrdobam xumrobiT sapatio alpinist-qalis diplomi miarTva im asvlis meore dRes mowyobil sacekvao saRamoze, romelic
Tamros Zalian uyvarda da saocari moxdenilobiT asrulebda yovel cekvas , dauRalavad da gatacebiT...
es mogoneba gasuli saukunis 90-ian wlebSi nikolaZeTa
ojaxTan dakavSirebul sxva
saintereso masalasTan erTad
gazeT samSoblos redaqciaSi gadmomca saSa siguam, amaT
axla Senze ukeT veravin mixedavso. Tan giorgi nokolaZeze
dawerili Tavisi wigni maCuqa
samaxsovro warweriT.
rogorc ar unda mTel
ojaxze iyos informacia, rusudan nikolaZis es mogoneba mainc Tamar nikolaZezea da giorgize metis Tqa rusudan nikolaZem, rogorc Cans, aq saWirod ar CaTvala. roca saSa siguam rusudan nikolaZis es da
sxva teqsebi gadmomca, swored
maSin vkiTxe, xom ar gaxsovT,
rusudan nikolaZesTan rom viyaviT stumrad da man giorgi
nikolaZis navebiT raRac SejibrebaSi gamarjveba axsenameTqi. ar axsovda. iqneb Tavad
giorgi nikolaZem giTxraT rame bavSvobaSi navebiT asparezobis Sesaxeb-meTqi. aleqsandre
siguas nikolaZesTan sakmaod
axlo urTierToba hqonda wlebis ganmavlobaSi. arao, araferi msgavsi ar maxsendebao.
me ki ukve im dros TiTqmis
darwmunebuli viyavi, rom ucnobi parizeli biWuna swored
giorgi nikolaZe unda yofiliyo.
ratom ar SeiZleba, rom parizSi, sadac niko nikolaZe
mTeli ojaxiT iyo Casuli da
sadac isini parizis gamofenis saswaulebs aTvalierebdnen, sportul asparezobebsac wveodnen? SeiZleba ki ara,
es ueWvelad asec iqneboda. niko nikolaZe didad iyo dainteresebuli bavSvebis fiziku-

, , ?
76

. 36. 2013

ri ganviTarebiTa da maTi
sportSi CabmiT.
dabejiTebiT SeiZleba iTqvas, rom niko nikolaZe da misi
ojaxis wevrebi olimpiuri TamaSebis pirveli qarTveli mayureblebi iyvnen.
magram ratom ar SeiZleba,
rom sportiT gataceuli patara giorgi romelime sportul
asparezobaze erT mSvenier kvira dRes 26 agvisto ki swored
kvira iyo damoukidebladac
wasuliyo? is rom sakmaod damoukidebeli da Tamami bavSvi
iyo, iqidanac Cans, rom momdevno wels, 1901-Si debi martom waiyvana alpinistur laSqrobaSi
seriozul mwvervalze.
ratom ar SeiZleba, rom 26
agvistos igi swored niCbosanTa finalur regataze aRmoCeniliyo? miT umetes, rom im
dRes sxva sportuli asparezoba ar , xolo
mTeli parizi da misi midamoebi regatis afiSebiT iyo mofenili. aki weria zemoTnaxseneb
oficialur angariSSi, rom
regatis wina dReebSi parizSi
da mis midamoebSi 6000 plakati
gaakres, romlebic parizelebs regataze iwvevdnen.
ratom ar SeiZleba, 12 wlis
giorgi nikolaZe im mravalricxovan parizelTa Soris
aRmoCeniliyo, romlebic senis sanapiroze regatis sayureblad Seikribnen 26 agvistos SuadRisa?
ratom ar SeiZleba swored
is gamoerCiaT brandtsa da
klains TavianT mesaWed? aba

brokmanis Semcvlels holandiidan xom ar gamoiwerdnen?
ratom ar SeiZleba, frangulad mSvenivrad molaparake
giorgi nikolaZe parizel biWunad CaeTvala ?
ratom ar SeiZleba, swored
is iyos aRbeWdili im cnobil
fotoze, romelic dRemde
mosvenebas ukargavs olimpiuri TamaSebis istorikosebs?

SeiZleba, ratomac ar SeiZleba!


ki magram, maSin sad aris misi gamarjvebis mTavari damadasturebeli jildo olimpiuri medali?
saqme isaa, rom 1900 wlis
TamaSebze olimpiuri medlebi
ar ! dRes 1900 wlis
TamaSebis olimpiur medlebad
miCneuli plaketebi marTkuTxa medlebi parizis gamofenis jildoebia da ara
olimpiadisa. Tumca zogierT
saxeobaSi gamarjvebulebs misces aseTi medali, romelzec
dafnis rtoTi xeldamSvenebuli antikuri aTletis figura
iyo gamosaxuli warweriT
EXERCICES PHYSIQUES ET SPORT,
magram niCobosnoba am saxeobaTa ricxvSi ar yofila.
dokumenturad aris cnobili, rom saniCbosno regataSi
gamarjvebulebs 600 frankiT
ajildoebinen, da kidev xelovnebis nimuSiT (oficialuri angariSi, t. II, gv. 5), romelic, rogorc olimpiuri TamaSebis istorikosebma gaarkvies, umetes SemTxvevaSi naxats
warmoadgenda. regatis saorganizacio komitets, imave wyaros cnobiT, gansakuTrebiT
uzrunia saprizo nivTebis SesaZenad.
Tundac ucnobi parizeli
biWunasTvis im 600 frankidan
wili miecaT, Cven mainc
ver gavigebdiT. an romc daejildoebinaT ragindara naxatiT xelovnebis sxva ram
nimuSiT, saeWvoa, maTi kvali
materialurad SemorCeniliyo. araTu ucnobi parizeli
biWunas prizi, parizis TamaSebis gamarjvebulTa arcerTi
amgvari jildo ar aris mikvleuli.
ratom arsad araferia naTqvami mis am gamarjvebaze? ratom arsad araferi dawera amaze rusudan nikolaZem? ratom
araferi icoda amis Sesaxeb
aleqsandre siguam? TviTon
mainc ratom arsad ar axsenebs

bavSvobisdroindel am epizods?
saqme is aris, rom 1900
wlis TamaSebi dRes iTvleba
olimpiuri istoriis nawilad,
Torem Tavis droze, mas farTo sazogadoeba aseTad ar miiCnevda.
,
. gansakuTrebiT gulgrili
iyo is mimarT ruseTis imperia, imdenad, rom araTu 1900
wels, mTeli 12 wlis Semdeg,
1912-Si, roca ruseT gundi , imdroindel rusul presaSi sanTliT
aris saZebneli Tundac sul
pawawa informacia olimpiuri
TamaSebis Sesaxeb.
sazogadod, olimpiuri TamaSebi olimpiuri moZraoba
1936 wlis, berlinis
TamaSebis Semdeg iqca mniSvnelovan saerTaSoriso sportul movlenad, dRevandeli masStabi bolo naxevari saukunis manZilze SeiZina. giorgi nikolaZisa da misi TaobisaTvis gacilebiT
mniSvnelovani sokolis moZraoba iyo. aki Seqmnes kidec
giorgi nikolaZem da misma TanamebrZolebma sokolis qarTuli analogi sportuli sazogadoeba Sevardeni. albaT
ar aris SemTxveviTi, rom Tumca misma xanmokle sicocxlem
pirveli rva olimpiada moicva, qarTuli sportis pioneri,


1903-1904 .
.

( )

1900

, .

1900 .

. 36. 2013

77

, , ,
,
,
,
.

1930

II
.

( )

78

, arasodes
dainteresebula olimpiuri
moZraobiT. yovel SemTxvevaSi, jer aseTi interesis kvali
arsad Cans.
Tanamedrove mkiTxvelisaTvis albaT Zneli dasajerebelia, magram 1901 wels msoflio gamofenis programiT gamarTul niCbosanTa regataSi
gamarjveba da monawileoba
aramc da aramc ar iqneboda
mniSvnelovani movlena, miT
umetes giorgi nikolaZisaTvis, romlisTvisac, Tu igi
marTla is ucnobi parizeli
biWunaa, es gamarjveba da monawileoba SemTxveviTi ram
movlena iyo.
ucnobi parizeli biWuna
ucnobi ki iyo, magram marTla
parizeli rom yofiliyo, rac
igi eZebes, amdeni wlis ganmavlobaSi an TviTon icnobda Tavis Tavs suraTze an vinme misiani, naTesavi Tu nacnobi... kar-

gi, vTqvaT, gasul saukuneSi es


Zalian Zneli iyo, axla, internetis epoqaSi raRad gaWirda
misi identifikacia, ratom ar
gamouCnda mcnobi an patroni?
imad, rom igi ucnobi ki
iyo, magram parizeli ar yofila! qarTveli iyo, saqarTvelodan. ukve maSin dgamda
pirvel nabijebs saimisod, rom
qarTuli sportis mesaZirkvle gamxdariyo da oqros
asoebiT Caewera Tavisi saxeli
saqarTvelos istoriaSi; sxvaTa Soris senaze mopovebuli
im gamarjvebis gareSe, CauTvlelad da miuxedavad!
ucnobi parizeli biWunas
da giorgi nikolaZis igiveobis
Tema didi xania mawvalebs.
sul cota, 20 weliwadia, es Cemi versia minda gamovaqveyno,
magram mTeli am xnis ganmavlobaSi veZebdi da kvlavac veZeb
gasamagrebel
argumentebs. ar aris gamoricxuli, sadme gamoCndes kidec
raime axali sabuTi. am mxriv
giorgi nikolaZis jer Seuswavleli werilebi meidemedeba.
gamoqveynebas albaT arc
axla viCqarebdi, magram, erTi
mxriv, giorgi nikolaZis 125-e
wlisTavi kargi sababia am versiis gasaJRereblad, xolo,
meore mxriv, rogorc bolodroindeli publikaciebidan
irkveva, saerTaSoriso olimpiuri komiteti da sportis
istorikosebi problemis mogvarebas martivac cdiloben:
ki, arsebobda ucnobi parizeli biWuna, romelmac finalSi
iaspareza da Tu is retaga
olimpiur regatad aris miCneuli, yvela wesis mixedviT,
olimpiuri Cempionis tituli ekuTvnis, magram raki naxevarfinalSi hermanus brokmani iyo mesaWe, Cempionadac is
gamocxadda. doqtori hermanus brokmani saxelovani holandieli niCbosania, swored
is iyo holandiuri navis minerva amsterdamis ekipaJis
ZiriTadi wevri, magram mas finalSi monawileoba ar miuRia
da sul bolo dromde sacnobaro gamocemaTa umetesoba,
mas,
ucnobi parizeli biWunas
gverdiT frCxilebSi miuTiTebda, xolo ekipaJi ara holandiurad, aramed Sereulad
iyo miCneuli.

brokmanma parizSi meore


(oTxadgilianebSi) da mesame
(rvaadgilianebSi) adgilebi
daikava, da Tumca oradgilianebSi misi ekipaJi masTan erTad im samnavian naxevarfinalSi mxolod meore adgilze gavida, SarSan mas olimpiuri
Cempionobac daumtkices, razec aRfrTovanebuli werdnen
Cemi holandieli kolegebi. es
faqti maTTvis gansakuTrebiT
mniSvnelovania, radgan amis
gareSe ver gaurkveviaT, vin
aris maTi me-100 olimpiuri
Cempioni da vin 101-e. brandtTan da klainTan erTad
mxolod brokmania miTiTebuli olimpiur CempionTa nusxaSi saerTaSoriso olimpiuri
komitetis saitze, Tumca aq,
holandiuri sainformacio saSualebebisagan gansxvavebiT,
ekipaJi kvlav Sereulad aris
miCneuli da am sameulis gvarebs win ara holandiis droSis, aramed olimpiuri droSis
gamosaxuleba uZRvis. samarTlianobisTvis unda iTqvas,
rom ucnobi parizeli biWuna
mTlianad ar gamqrala sokis
oficialuri saitidan: igi im
adgilas aris naxsenebi, sadac
olimpiuri TamaSebis yvelaze
axalgazrda monawileebsa da
Cempionebzea saubari.
Cemi versiis, ucnobi parizeli biWuna sulac ar aris
arc umrwemesi Cempioni da arc
umrwemesi olimpieli, magram
es rodia axla mTavari...
siamovnebiT gavecnobi yvela sxva versias, magram aseTi
jer arsad Cans.
arada, Tavidan ar amodis,
rusudan nikolaZis mier mTeli 35 wlis winaT CemTvis naTqvami sityvebi:
pataraobisas giorgi nikolaZe safrangeTSi navebiT Sejibreba moigoo!
paata

1900 .

. 36. 2013

qarTuli alpinizmis 90-e


wlisTavTan dakavSirebiT, saqarTvelos sportisa da axalgazrdobis saqmeTa saministros, piradad ministris levan yifianis xelSewyobiTa da
dafinansebiT araerTi mniSvnelovani saiubileo RonisZieba
gaimarTa saqarTveloSi: stefanwmindaSi Sedga veteran
mTamsvlelTa Sexvedra sazogadoebasTan; moewyo alpinisturi laSqroba myinvarwverze; al.
jafariZis saxelobis saqarTvelos alpur klubSi Catarda Sejibrebebi mekldeurobasa da
bolderingSi; ganaxlda aq arsebul mTamsvlelTa muzeumis eqspozicia; metexis kldeebze moewyo saCvenebeli Sejibreba mekldeurobaSi; qaSveTis taZarSi
pativi miego gardacvlil mTamsvlelTa xsovnas; gaixsna memorialuri dafa saxlze, sadac
cxovrobda qarTuli alpinizmis erT-erTi fuZemdebeli;
pirveli mTamsvleli qali
aleqsandra jafariZe; sazogadoebrivi mauwyeblis sportulma radioprograma `estafetam~ specialuri gadacema miuZRvna saiubileo TariRs; dabolos, 22 oqtombers, qarTuli
alpinizmis 90 wlisTavisadmi
miZRvnili saiubileo saRamo
gaimarTa moswavle axalgazrdobis erovnul sasaxleSi.
saRamos uZRveboda saqarTvelos olimpiuri komitetis
vice-prezidenti elguja beriSvili. moxseneba Temaze:
`qarTuli sportuli alpinizmi 90 wlisaa~ gaakeTa jafariZeTa alpinisturi ojaxis warmomadgenelma, sportis damsaxurebulma moRvawem, Jurnalistma ivane jafariZem, saiubileo TariRi sazogadoebas miuloces samedicino universitetis reqtorma profesorma zurab vadaWkoriam, saqarTvelos
geografiuli sazogadoebis
vice-prezidentma, vaxuStis saxelobis geografiis institutis direqtorma, profesorma
nana bolaSvilma, moswavle-

axalgazrdobis erovnuli sasaxlis direqtorma qeTevan


feiqriSvilma, mTamsvlelTa
federaciis prezidentma SoTa
mirianaSvilma, mTamsvlelTa
erovnuli federaciis prezidentma givi qarTveliSvilma,
al. jafariZis saxelobis saqarTvelos alpuri klubis direqtorma biZina gujabiZem, zemo svaneTis turizmis centris
xelmZRvanelma zaur CarTolanma, qvemo svaneTis turizmis centris xelmZRvanelma
vladimer qurasbedianma, veteranma mTamsvlelebma luiza narimaniSvilma, medicinis mecnierebaTa doqtorma, profesorma ramaz Sengeliam, eqvTime TayaiSvilis saxelobis saqarTvelos saistorio sazogadoebis
Tavmjdomarem, akademikosma
nana xazaraZem.
saqarTvelos sportisa da
axalgazrdobis saqmeTa ministrma levan yifianma, darbazSi
myof yvela Taobis mTamsvlels miuloca saiubileo
TariRi da Rvawlmosil mTamsvlelebs mianiWa sportuli
wodebebi:
saqarTvelos sportis damsaxurebuli moRvawisa besarion baqraZes, giorgi berZeniSvils (sikvdilis Semdeg),
piribe gvarlians, nodar kankavas, zurab kuWavas, luiza narimaniSvils, vladimer qurasbedians, zaur CarTolans, ivane jafariZes.
saqarTvelos sportis raindisa afi gigans, roman giutaSvils, biZina gujabiZes, lev
sarqisovs, beno qaSakaSvils.
Rirsebis ordenze wardgenili arian: Tamaz baqaniZe, Saqro gabisiani, Jordan gazdeliani, oTar kapanaZe, tariel
lukaSvili, SoTa mirianaSvili, nodar nadiraSvili, bogdan (nugzar) niguriani, givi
qarTveliSvili, jemal qelexsaSvili, dimitri SaraSeniZe,
Tamaz SaraSeniZe, givi werediani da akaki xergiani (sikvdilis Semdeg).


-.
, 1912.

.
. 36. 2013

79

.
( ,
)
. ,1925.

( )

sportis istoriaSi umniSvnelovanesi TariRia 1923 weli, roca TiTqmis


erTdroulad myinvarwverze
ori asvla ganxorcielda. sportul eqspedicias profesori
giorgi nikolaZe xelmZRvanelobda, samecniero eqspedicias
ki profesori aleqsandre didebuliZe edga saTaveSi.
mecnieruli miznebis miuxedavad, al. didebuliZis eqspediciam sportuli alpinizmis ganviTarebaSic Seitana
wvlili: eqspediciis ori wevri `meteorologiuri nawilis damkvirvebeli~ aleqsandra jafariZe da eqimi soso aslaniSvili Semdgom sportis
damsaxurebuli ostatebi gaxdnen da wlebis manZilze burjad edgnen qarTul alpinizms.
myinvarwverze am ori asvliT, mTamsvlelobas safuZveli Caeyara ara marto saqarTveloSi, aramed mTel yofil
sabWoTa kavSirSi.
termini `alpinizmi~ alpebidan momdinarebs, magram vec-

nobiT ra mTaze asvlebis istorias saqarTveloSi, saTaveebi


ufro Soreul warsulSia saZiebeli.
ioane batoniSvilis `kalmasobaSi~ aRniSnulia, rom
`ioseb moxeve, mRvdeli. ese nebiTa RvTisaTa aRvida myinvaris mTasa Sina, kacTagan Seuvalsa; da ixila mun karavi da
akvani abraamisa mamamTavrisa
da moarTo mefesa iraklis naWeri karavisa~...
Tu gaviTvaliswinebT im garemoebas, rom es asvla ganxorcielda erekle meoris mefobis
periodSi (1744-1798 ww.), xolo
alpinizmis fuZemdeblebi frangi eqimi miSel pakari da Sveicarieli gamyoli Jak balma
1786 wels iyvnen monblanze, ratom ar unda davuSvaT, rom ioseb moxevis asvla myinvarwverze, win uswrebda pakarisa da
balmas monblanze asvlas. am
mosazrebas isic amyarebs, rom
sportis ostatma mTamsvlelobaSi, istoriis mecnierebaTa
doqtorma, profesorma SoTa

CarTolanma svaneTSi arqeologiuri gaTxrebis Sedegad aRmoaCina 2500 wlis winandeli, Tanamedrove werayinis msgavsi instrumenti, rac imas mowmobs,
rom qarTvelebs jer kidev maSin Tovl-yinulebSi gadaadgilebis sakmaod daxvewili saWurveli da mdidari teqnika gaaCndaT.
CvenSi masobriv sportul
moZraobas safuZveli saqarTvelos damoukideblobis periodSi _ 1918-21 wlebSi Caeyara, roca daarsda qarTuli
universiteti da Seiqmna pirveli qarTuli sportuli organizacia `Sevardeni~, romelSic Cveni sazogadoebis saukeTeso warmomadgenlebma moiyares Tavi. pirveli alpinisturi eqspediciebic universitetis cnobil mecnierebsa da
studentobas ukavSirdeba.
ruseTis mier saqarTvelos
aneqsiis Semdeg, 1922 wels gaauqmes sportuli organizacia
`Sevardeni~, romelsac bolSevikuri xelisufleba nacionalistur, wvrilburJuaziul
organizacias uwodebda, magram mniSvnelovani is iyo, rom
`Sevardenis~ wevrTa umetesobam SeinarCuna erovnuli suliskveTeba, sportuli muxti
da kavkasionis mwvervalebs miaSura.
myinvarwverze pirvelma
asvlebma qarTvel axalgazrdebSi didi interesi gaaCina.
axalSeqmnili
alpinisturi
seqciebisa da organizaciebis
meSveobiT araerTi asvla ganxorcielda kavkasionis mwvervalebze. axalgazrdebi gatacebiTa da didi enTuziazmiT
monawileobdnen am laSqrobebSi. umokles droSi mTamsvleloba sporti Zalze popularuli, prestiJuli da avtoritetuli saxeoba gaxda mTel
saqarTveloSi.
1924 wels daarsebul saqarTvelos geografiul sazogadoebaSi, romlis damfuZneblebi myinvarwverze pirveli

. . .

80

. 36. 2013

asvlis monawilenic iyvnen, Camoyalibda mTasvla-mgzavrosnobis ganyofileba, romlis


Tavmjdomared giorgi nikolaZe airCies, Tavmjdomaris
moadgiled ioseb aslaniSvili, mdivnad miqel patariZe.
1925 wlis 12 agvistos giorgi nikolaZis xelmZRvanelobiT ganxorcielda pirveli
qarTuli da sabWoTa asvla
ialbuzze. mwvervalze 19 kaci
avida, maT Soris myinvarwverze pirveli asvlis monawile xuTive qali. ori kviris
Semdeg, 28 agvistos, aleqsandre didebuliZis eqspediciis
Svidma wevrma dalaSqra myinvarwveri, maT Soris iyo erTi
qalic aleqsandra jafariZe.
1926 wels giorgi nikolaZe
samwliani samecniero mivlinebiT ucxoeTSi gaemgzavra da
mis nacvlad mTasvla-mgzavrosnobis ganyofilebas saTaveSi simon jafariZe Caudga,
romlis xelmZRvanelobiTac,
sportul asvlebTan erTad
daiwyo axali gzebis Zieba kavkasionis mwvervalebze. Tavis
dasTan aleqsandrasTan, moxeveebTan gaxa wiklaurTan da
iagor kazalikaSvilTan erTad aRmoaCina sruliad axali,
lamazi da logikuri gza
gergetis myinvaridan firnis
velis gavliT unagiraze da
Semdgom mwvervalze (es gza
dRes yvela mTamsvlelisaTvis cnobilia). maT mierve daidga mwvervalze meteorologiuri budrugana TviTmweri
xelsawyoebiT amindze erTkviriani dakvirvebisaTvis.
im droisaTvis aseT simaRleze temperaturis cvalebadobis avtomaturi Canaweris gakeTeba pirveli iyo msoflioSi, rasac udidesi saerTaSoriso gamoxmaureba mohyva
mwvervalidan moxsnili diagrama parizSi, msoflio miRwevaTa gamofenaze gaigzavna da
kvlevis Sedegebi daibeWda inglisis geografiuli sazogadoebis JurnalSi.

1927 wels simon jafariZem


kidev erTi axali nabiji gadadga mTamsvlelobaSi Sesrulda zamTris asvla myinvarwverze, rasac wigni miuZRvna
soso aslaniSvilma.
simon jafariZis xelmZRvanelobiT 1928 wels ganaxorcielebuli morigi asvla myinvarwverze imiT iyo gamorCeuli, rom mwvervalze pirvelad
aiyvana radio- da kinoeqspedicia 41 kacis SemadgenlobiT,
maT Soris 7 qali. mTamsvlelobis istoriaSi pirvelad,
5043 m simaRleze, reJisor nikoloz lebedevis xelmZRvanelobiT gadaiRes erT-erTi
pirveli mTamsvluri filmi
`kavkasiis karibWe~ (`
~), rac im droisaTvis
arnaxuli movlena iyo msoflio alpinizmis istoriaSi.
aRsaniSnavia, rom simon jafariZe yoveli asvlis dawvrilebiT angariSs ucxoeTSi ugzavnida giorgi nikolaZes, romelic am masalebs iqaur Jurnal-gazeTebSi aqveynebda, rac
xels uwyobda kavkasionis
mwvervalebis popularizacias
evropaSi da samTo sportiT
axalgazrdebis dainteresebas.
ucxoeTidan dabrunebis
Semdeg, 1929 wels, giorgi ni-

kolaZem dagegma 25-kaciani eqspedicia TeTnuldze, magram


mwvervalze pirveli asvlis
mcdeloba tragikulad dasrulda simon jafariZe yinulze
dacurebul
pimen
dvals mieSvela, misi Sekaveba
ver SeZlo da Tan gadahyva...
marTalia, TeTnuldze asvlis pirvelive cda marcxiT
dasrulda, magram am movlenas
qarTuli mTamsvlelobis Semdgomi ganviTarebisa da srulyofis saqmeSi ukvalod ar Cauvlia. man gmiruli suli STabera mTamsvlelobas da TavisTavad daakanona mTamsvlelTa
Soris rainduli urTierToba.
simonis daRupvis wlisTavze, TeTnulds simonis da-Zmam
aleqsandra da alioSa jafariZeebma Seuties iagor kazalikaSvilTan da adsil avalianTan erTad. alioSa jafariZe
sam dReSi orjer avida mwvervalze da erTbaSad Semoabija
mTamsvlelobaSi.
1930 weli kidev erTi mniSvnelovani movleniT aRiniSna
saqarTveloSi daarsda `proletaruli turizmisa da eqskursiebis sazogadoeba~, sadac Camoyalibda samTo seqcia, romlis xelmZRvanelobac
giorgi nikolaZes daevala.


;


().

..

. 36. 2013

81


( ).
, 1929.

( )

( ):
.

samwuxarod, giorgi nikolaZe 1931 wels 42 wlis asakSi


gardaicvala da mravali Canafiqris ganxorcieleba ver moaswro.
umZimesi iyo es danakargi...
udidesi danaklisis miuxedavad, alpinisturi moZraoba
gaZlierda saqarTveloSi. zedized ewyoboda asvlebi centraluri kavkasionis mwvervalebze SoTa miqelaZis, alioSa
jafariZis, ioseb aslaniSvilis, iagor kazalikaSvilisa
da levan maruaSvilis xelmZRvanelobiT.
qarTul alpinizmSi TiTqos kanonzomierebad damkvidrda, rom danaklisis miuxedavad, axali Zalebi modiodnen
mTamsvlelobaSi, izrdeboda
dalaSqruli mwvervalebis raodenobac, qarTuli sportuli alpinizmis ganviTarebaSi

axlovdeboda axali etapi.


momdevno nabiji teqnikurad
rTul mwvervalebze asvla da
kedlovani marSrutebis gavla
unda yofiliyo, rac dagvaaxlovebda evropuli mTamsvlelobis donesTan. `am momwifebuli sakiTxis gadawyveta,
werda mravali eqspediciis
xelmZRvaneli da wlebis ganmavlobaSi saqarTvelos mTamsvlelTa federaciis Tavmjdomare profesori oTar
gigineiSvili, Tavs ido alioSa jafariZem. asasvleli obieqtis SerCevas didi xani ar
dasWirvebia. obieqti TiTqos
TviTon asaxelebda Tavis kandidaturas. es iyo uSba~.
uSba magiuri ZaliT izidavda msoflios yvela kuTxis gamoCenil mTamsvlels. masze asvlis interess isic aZlierebda, rom uSbaze amsvleli alpinisti msoflioSi saxelganTqmuli inglisis alpuri klubis wevri xdeboda. TiTqmis 50
wlis manZilze, evropelTa ramdenime aTeuli cdidan, uSbaze
asvla mxolod oTxjer damTavrda gamarjvebiT. da ai, dadga
dro, roca uSbaze asvlisaTvis
`brZolaSi~ qarTveli mTamsvlelebic unda Cabmuliyvnen.
1934 wels cnobili eqimisa
da mTamsvlelis, SemdgomSi
sportis damsaxurebuli ostatis soso aslaniSvilis TavkacobiT Seiqmna `uSbis eqspediciis komiteti~, romlis gadawyvetilebiT Camoyalibda uSbis eqspedicia alioSa jafariZis xelmZRvanelobiT, sandro
gvalias (moadgile), aleqsandra jafariZis, iagor kazali-

kaSvilis, gio nigurianis, levan maruaSvilisa da miqel patariZis SemadgenlobiT.


eqspedicia svaneTSi, sofel uSxvanarSi, `uSbis diasaxlisad~ cnobil makrine qurdianis ojaxSi gaCerda. 1934 wlis
31 agvistos ki dRis 3 saaTze
uSbis samxreT mwvervalze
pirvelad Sedga fexi qarTvel
mTasvlelTa oTxeulma: aleqsandra da alioSa jafariZeebma, iagor kazalikaSvilma da
gio nigurianma.
sportuli TvalsazrisiT,
am asvliT qarTvelma mTamsvlelebma saerTaSoriso klasis ostatobis dones miaRwies.
1934 wels ssr kavSirSi SemoiRes `alpinizmis ostatis~
wodeba, romelic saqarTveloSi alioSa jafariZes, sandro
gvalias da daviT wereTels mieniWa.
qarTveli mTamsvlelebisaTvis umniSvnelovanesi iyo
1936 weli. TbilisSi daarsda
saqarTvelos alpuri klubi,
romelic pirveli iyo sabWoTa
kavSirSi da romelmac ganvlili 77 wlis manZilze udidesi
roli Seasrula mTamsvlelTa,
mekldeurTa, samTo turistTa
da megzur-gamyolTa kvalificiuri kadrebis momzadebaSi,
saqarTvelos maRalmTianeTis
Semswavlel mecnier-mkvlevarTa daxmarebasa da xelSewyobaSi. igi mudam iyo mTis moyvaruli sazogadoebis Sekrebis centri, mTamsvlelobasa
da mekldeurobaSi didi sportuli Sedegebis mopovebis monawile, mematiane da popularizatori, rac imaSic gamoixa-

.
82

. 36. 2013

ta, rom pirvelad yofil sabWoTa kavSirSi swored saqarTvelos alpur klubSi gaixsna
mTamsvlelobis muzeumi.
1937 wels qarTvelma mTamsvlelebma axal brwyinvale
gamarjvebas miaRwies. gabriel
xergianis xelmZRvanelobiT,
beqnu da besarion xergianebma,
WiWiko CarTolanma da maqsime
gvarlianma saetapo asvla ganaxorcieles uSbis samxreT
mwvervalze sruliad axali,
kedlovani gziT, riTac safuZveli Cauyares kedlovani asvlebis sportul klass sabWoTa kavSirSi. uSbaze es marSruti dRemde `gabrielis gzis~
saxelwodebiTaa cnobili.
gansakuTrebuli iyo qarTvel mTamsvlelTa roli meore msoflio omis periodSi.
omis dros Cveni mTamsvlelebi
giorgi baqraZe, kako mari, daviT furcelaZe, levan maruaSvili, daviT wereTeli da sxvebi moqmedi armiisaTvis intensiurad amzadebdnen rezervs.
xolo beqnu da gabriel xergianebma adgilobriv da rus
mTamsvlelebTan erTad, 1943
wlis
zamTarSi
ialbuzis
mwvervalidan moxsnes germanel faSistTa mier aRmarTuli
svastikiani droSa.
omis damTavrebis Semdeg,
1945 wels, alioSa jafariZe
kvlav cdilobs uSba-Sxeldis
traversis ganxorcielebas,
magram oqtombris dasawyisSi
saqarTveloSi moulodnelad
SemoWrilma ciklonma, jgufi
erTi kviriT uSbis samxreT
mwvervalze moamwyvdia. sakvebis, sawvavisa da wylis maragis

:
,
.

gareSe darCenilebma gamodarebisTanave daiwyes mwvervalidan daSveba gulis myinvarisaken, magram dabnelebamde veRar moaswres samSvidobo adgilamde Casvla da Ramis saTevad karavSi Sefarebulebi
zvavma imsxverpla.
am tragediis Semdeg, ramdenime wlis ganmavlobaSi saqarTveloSi
mniSvnelovani
sportuli asvlebi aRar ganxorcielebula, magram 1948
wels, qarTuli da sabWoTa alpinizmis 25 wlisTavTan dakavSirebiT myinvarwverze moewyo
alpiniada sandro gvalias xelmZRvanelobiT, romelic rekorduli iyo masobriobis
TvalsazrisiT. veteran mTamsvlelebTan erTad mwvervalze
502 kaci avida, ZiriTadad, universitetisa da sxva umaRlesi
saswavleblebis studentebi.

1950 wels, alioSa jafariZis Cafiqrebuli da ganuxorcielebeli Sxelda-uSbis traversi misma TanamebrZolebma
da umcrosma megobrebma kako
marma, beqnu xergianma, goji
zurebianma, WiWiko CarTolanma, maqsime gvarlianma gaiares
da waruSleli furceli Caweres mTamsvlelobis istoriaSi; mTeli mTamsvleluri samyaro aalaparaka am asvlam da
sabWoTa kavSirSi wlis saukeTeso asvladac aRiares.
aqedan moyolebuli, qarTvel mTamsvlelTa miRwevebi
sakmaod soliduria sakavSiro
pirvelobebze: vidre medlebs
SemoiRebdnen sami qarTuli
asvla saukeTesod miiCnies;
qarTvelma alpinistebma 8jer moipoves oqros medali,
12-jer vercxli da 7-jer
brinjao. aseTi miRwevebi gun-

. 36. 2013

83

:
, ,

.


;
.

dur SejibrebebSi marTlac


unikaluri da saamayoa.
1963 wels aRiniSna qarTuli da sabWoTa alpiniz mis 40 wlis Ta vi. sa i u bi leo dReebSi Tbilisi mniSvnelovani movlenis mowme gaxda.
Camosuli stumrebisa da dedaqalaqelebisaTvis metexis
kldeebze moewyo saCvenebeli
Se jib re ba
mek lde u ro ba Si.
qarTvelma sazogadoebam swored aq ixila pirvelad `kldis
vefxvis~ mixeil xergianis
sworupovari cocva, ramac saqar Tve lo Si mek lde u ro bas

er Tba Sad mo u po va udi de si


aRiareba.
amave wels saqarTvelom everestze pirvelamsvlelis, legendaruli Serpis Tensing norgeis naxvac SeZlo, roca igi Cveni mTamsvlelebis gasacnobad
Tbiliss estumra. mTamsvlelebi da qarTuli sazogadoeba mas
Zalze Tbilad daxvda, rac
dRemde keTilmosagonaria am
Sexvedris monawileTaTvis.
1964 wels alpinisturi sazogadoeba `maRali mTebis~
miwveviT qarTvel mTamsvlelTa jgufi Sveicarias ewvia, sa-

dac dores qedis traversi ganaxorciela trianonis raionSi da monblanze avida, 1966
wels ki iokohamis alpuri
klubisa da gazeT `asaxis~ miwveviT iaponel mTamsvlelebTan erTad avidnen hodakas
jgufis kldovan mwvervalebze da mwverval fuZiamaze.
1965 wlidan saqarTveloSi
yalibdeba ori damoukidebeli
sportuli gundi `qariSxala~
da `ganTiadi~, romlebsac
xelmZRvanelobdnen SoTa mirianaSvili da givi qarTveliSvili. maTi monagari sabWoTa
kavSiris piroveobebis 17 medalia, aqedan 3 oqro, 5 vercxli, 9 brinjao.
1968 wlis mniSvnelovani
movlena iyo 45-kaciani laSqroba CrdiloeT uSbaze mixeil xergianis xelmZRvanelobiT, romelTa Soris iyo uxucesi mTamsvleli, 72 wlis almacgir kviciani.
1973 wels qarTuli da sabWoTa alpinizmis 50 wlisTavTan dakavSirebiT, saqarTvelos dedaqalaqi pirvelad maspinZlobda mTamsvlelTa asociaciebis saerTaSoriso kavSiris (UIAA) generaluri asambleis gasvliT sesias, prezidentis, Sveicarieli profesoris Jan JuJis meTaurobiT,
rac kidev erTxel adasturebda qarTvel mTamsvlelTa maRal saerTaSoriso avtoritets. xolo am warmatebebis
uwyveti jaWvi 1991 wels everestze asvliT daagvirgvina
SesaniSnavma
mTamsvlelma,
`Tovlis jiqis~ wodebis erTerTma pirvelma mflobelma

l .

84

. 36. 2013

roman giutaSvilma, romlis


saxeli oqros asoebiT Caiwera
Cveni alpinizmis istoriaSi da
romelmac pirvelma Seasxa
frTebi yvela Taobis qarTvel
mTamsvlelTa ocnebas.
umaRles mwvervalebze asvlaTa Soris erT-erTi gamorCeulia qarTvel mTamsvlelTa
ori jgufis laSqroba everestze. istorias manamde ar axsovda SemTxveva, erT sezonze,
erTi qveynis or jgufs, sxvadasxva mxridan warmatebiT daelaSqra msoflios umaRlesi
mwvervali. es SeZles qarTvelma mTamsvlelebma, roca 1999
wlis 12 maiss mwvervalze samxreTidan avidnen beno qaSakaSvilis, xolo 26 maiss CrdiloeTidan gia TorTlaZis
jgufis wevrebi.
dasasrul, ar SeiZleba ar
aRiniSnos bolo wlebSi Cveni

mTamsvlelebis mier miRweuli


warmatebebi himalaebSi: rvaaTasiani mwvervalebi everesti,
lhocze, dhaulagiri, Co-oiu,
manaslu, gaSerbrum-2, SiSapangma dalaSqruli aqvT biZina gujabiZes, afi gigans, beno qaSakaSvils, gia TorTlaZes, lev
sarqisovs, merab nemsiwveriZes,
gela oTaraSvils, irakli ugulavas, avTandil cincaZes, merab cixisels, merab xabazs.
pirveli `himalaeli qarTveli qali~ sofo TvaraZea,
romelic 2003 wels avida
mwverval amadablamze (6865 m).
2004 wels leninis pikze asvliT, lika nozaZem 7-aTasian
mwvervalze amsvleli pirveli
qarTveli qalis saxeli daimkvidra.
aseve SesaniSnavi asvlebi
ganaxorcieles Cvenma mTamsvlelebma sxvadasxva qveynis

cnobil mwvervalebze el-kapitanze, mak-kinlize, su-altoze da sxv.


antarqtikis mwverval vinsonze (5140m) Cveni saxelovani
mTamsvleli beno qaSakaSvili
2004 wels avida, riTac qarTvelTagan pirvelma, yvela
kontinentis yvela umaRles
mwvervalze amsvlelis saxeli
moipova.
darwmunebiT SeiZleba iTqvas, rom Cveni axalgazrdoba
Rirseulad ganagrZobs wina
Taobis mier dawyebul gzas da
kvlav mraval saxelovan furcels Cawers qarTuli mTamsvlelobis mdidar istoriaSi.

ivane ,

daviT aRmaSeneblisa da niko nikolaZis premiebis laureati, sportis damsaxurebuli moRvawe

, , .

. 36. 2013

85

95

sportisada axalgazrdobis saqmeTa saministrosa da


qarTuli sportis muzeumis
TanamSromelTa organizebiT,
2 oqtombers sportsazogadoeba Sevardenis 95 wlis
iubile aRiniSna. am movlenisadmi miZRvnil fotogamofenas saministroSi mdebare
qarTuli sportis muzeumma
umaspinZla.
RonisZiebas sportisa da
axalgazrdobis saqmeTa ministri levan yifiani, CexeTis sagangebo da sruluflebiani
elCi saqarTveloSi - ivan iestrJabi, saministros sxva
xelmZRvaneli pirebi, erovnuli olimpiuri komitetis
warmomadgenlebi, veterani
da moqmedi sportsmenebi da
Jurnalistebi daeswrnen.
saRamos uZRveboda qarTuli sportis muzeumis mcveli lili lomsaZe, romelic
qarTuli sportis muzeums
aTeuli wlebia emsaxureba.
Zala lomisa, aRmafrena
Sevardenisa
sportsazogadoeba Sevardeni Cveni sportis istoriis erT-erTi mSvenieri
furcelia, romlis fesvebs
XIX saukunis miwurulamde
mivyavarT. swored im periodidan Caeyara safuZveli qarTveli da Cexi sportsmenebis
saqmian da megobrul urTierTobas. TbilisSi pirvelad
tanvarjiSis maswavlebeli
iulius grumliki gamoCnda,
romelic qalaqis vaJTa pirvel gimnaziaSi miiwvies. es
1889 wels moxda. 1892 wels
imave gimnaziaSi daiwyo muSaoba sportuli tanvarjiSisa
da farikaobis maswavlebelma
b. petruCekma, romelic saqarTvelos dedaqalaqs praRidan estumra. man saqarTveloSi 1896 wlamde dahyo.
1896 wels saqarTvelos anton lukeSi ewvia, vinc Semdgomi wlebis manZilze fasda-

86

udebeli samsaxuri gauwia qarTuli sportis enTuziastebs.


misi iniciativiT 1906 wels
TbilisSi daarsda safexburTo klubi kometa, 1909 wels
ki, aseve anton lukeSis TaosnobiT, Sevardenis winamorbedi sportuli sazogadoeba
sokoli Camoyalibda. misi
wevrebis devizi iyo: fiqrSi
samSoblo, gulSi simarde da
mklavSi Zala.
1912 wels praRaSi qarTvelma sportsmenebma giorgi egnataSvilma, irakli lorTqifaniZem, giorgi da Tamar
nikolaZeebma, arCil baqraZem,
gaioz berelaSvilma, ivane beriZem da sxvebma dabal TanrigSi gunduri gamarjveba
moipoves. tanvarjiSuli sazogadoeba Sevardeni 1918
wlis 25 agvistos giorgi egnataSvilis, giorgi da Tamar nikolaZeebis, arCil baqraZis,
daviT javriSvilis, gaioz berelaSvilis, iraklis lorTqifaniZis, ivane beriZis da

sxvaTa iniciativiT daarsda.


Sevardenis wevrebi saqarTvelos sxvadasxva kuTxeSi awyobdnen gamosvla-Sejibrebebs. organizacia axalgazrdobaSi patriotul-raindul suls aRvivebda. sagulisxmoa, rom sportsmenebi
musikis TanxlebiT varjiSobdnen, romlis avtori 18 wlis
tanmovarjiSe evgeni miqelaZe
gaxldaT, SemdgomSi saxelganTqmuli diriJori.
sportsazogadoeba Sevardenis TaosnobiT araerTi saxelmZRvanelo gamoica,
maT Soris Cexi miroslav tirSis naSromis giorgi nikolaZiseuli Targmani. Tavad miroslav tirSma CexeTSi sportuli kavSiri sokoli daaarsa 1862 wels. xazgasasmelia
soso aslaniSvilis wigni
profesori tirSi da misi
mniSvneloba Sevardnobis istoriaSi, romlis winasityvaobaSi naTqvami iyo: Cvens umTavres da upirveles mizans

. 36. 2013

Seadgens eris simxneveze


zrunva, misi aRorZineba da
zneobrivi gajansaReba.
Zala lomisa, aRmafrena
Sevardenisa es sportsazogadoeba Sevardenis devizi
iyo. misi wevrebi erTmaneTs
esalmebodnen Semdegi sityvebiT: guSagob ers! pasuxad ki
ismoda: marad! es terminebi
giorgi nikolaZis dedas, olRa guramiSvils ekuTvnis, romelic aqtiurad iyo CarTuli
Sevardenis saqmianobaSi. sazogadoebas hqonda emblema
wminda giorgis gamosaxulebiT, romelic damuSavebuli
gaxldaT cnobili qarTveli
fermweris dimitri SevardnaZis mier. Sevardenis wevrebi
sazogadoebis samkerde niSnebiT iwonebdnen Tavs. 1919
wlis 26 maiss, saqarTvelos
damoukideblobis dRes, maSindel vakis stadionze (dRevandeli vakis parkis teritoria) moewyo Sevardenis wevrTa saCvenebeli gamosvla

sportuli aRlumi. igive moxda 1920-1921 wlebSic.


sportsazogadoeba Sevardens da piradad giorgi
nikolaZes didi wvlili miuZRviT qarTuli sportuli
terminologiis ganviTarebaSi. magaliTad, nikolaZiseuli tanvarjiSi, fexburTi,
TamaSgare, mZleosnoba,
arekni da sxva araerTi sityva safuZvlad daedo qarTul
sportul leqsikas. 1922 wels
gamoica Jurnal Sevardenis
pirveli da ukanaskneli nomeri, romelic qarTuli sportis muzeumSia daculi.
1922 wlis 3 noembers, saqarTvelos sabWoTa mTavrobam Sevardeni gaauqma da mis
bazaze jer politikur-sportuli sazogadoeba vseobuCi
daaarsa, misi daSlis Semdeg
kispartaki, romelmac oriod weliwadSi winamorbedis
bedi gaiziara. 1923 wlis 19
marts amierkavkasiis bolSevikTa II yrilobaze sergo or-

jonikiZem Sevardeni menSevikur organizaciad moixsenia...


1965 wels, roca qarTuli
sportis muzeumi daarsda,
profesorma mixeil giorgaZem
Sevardenis masalebis gamofena moawyo. giorgi egnataSvilis vaJma, irakli egnataSvilma am saqmis iniciatorebs
fasdaudebeli daxmareba gauwia. gamofenas asakovani Sevardnelebic daeswrnen: mixeil giorgaZe, giorgi merkvilaZe, giga beriZe, taras kublaSvili, nino SinSiaSvili...
qarTuli sportis muzeumi
Sevardenis 95 wlis iubilesadmi miZRvnil gamofenaze
damTvalierebels TiTqmis saukuniswinandel safosto baraTebs, unikalur fotomasalas, sazogadoebis jgufebis
Jurnalebs, sanoto rveulebs,
samkerde niSnebs da Jurnal
Sevardenis pirvel da ukanasknel gamocemas sTavazobs.
giorgi

1918 .

. 36. 2013

87

30 ivliss saqarTvelos
erovnul olimpiur komitets
saqarTveloSi amerikis SeerTebuli Statebis elCi riCard
norlandi stumrobda.
seokis prezidentma leri
xabelovma, pirvelma vice-prezidentma elguja beriSvilma,
vice-prezidentebma nino saluqvaZem da mamuka xabarelma,
generalurma mdivanma emzar
zenaiSvilma, sapatio stumars
qarTuli olimpiuri moZraobis istoria gaacnes. miawodes
informacia Tbilisi-2015isa da seokis daarsebis 25
wlis iubilis Sesaxeb.
Sexvedraze leri xabelovma aRniSna, rom seoki nayofierad TanamSromlobs araerTi
qveynis olimpiur komitetTan
da kargi iqneboda, Tu aSS-s
eokTanac gaformdeboda memorandumi. iqve xumrobiT dasZina, rom pirvelad msoflios
Cempioni WabukebSi swored riCard norlandis samSobloSi,
kerZod koloradoSi gaxda,
xolo damoukidebeli saqarTvelos debiuti zafxulis
olimpiur TamaSebSi, 1996 wels
atlantaSi Sedga.
upirvelesad, minda madloba gadagixadoT 23 ivniss
olimpiuri dRisadmi miZRvnil
garbenSi monawileobisTvis.
sasiamovnoa, rom gamonaxeT
dro da olimpiur komitetSi
gvewvieT. Cveni qveynebis sportis biujetebi erTmaneTs, ra
Tqma unda, ver Seedreba, magram sportuli tradiciebiT
marTlac mdidrebi varT,
aRniSna leri xabelovma.

moxaruli var, rom dRes


saqarTvelos erovnul olimpiur komitetSi var. Cven qveynebs erTmaneTTan axlo urTierTobebi akavSirebT da, ra
Tqma unda, sportSic ggulSematkivrobT. vici, rom saqarTvelo didi sportuli tradiciebis qveyanaa. isic vici, rom
2015 wels mniSvnelovani sportuli RonisZiebis maspinZloba

geliT. olimpiada Zalzed amaRelvebeli forumia. axlaxan


maraTonSi monawileobam kidev
erTxel damarwmuna, rom saqarTveloSi olimpiur suliskveTebas bevri adamiani iziarebs.
minda warmatebebi gisurvoT,
ganacxada norlandma.
Sexvedris dasasruls aSSis elCma olimpiuri biblioTeka da muzeumi daaTvaliera.



.
(),
-
, ,
,

, -
,



.

, - .
88

. 36. 2013



saqarTvelos erovnuli
olimpiuri komiteti agrZelebs axladdanergil tradicias da qveynis sxvadasxva regionSi awyobs gasvliT RonisZiebebs, romelTa mTavari mizanic adgilobrivi moswavle-axalgazrdobisTvis, momavali TaobisTvis olimpiuri idealebis gacnoba da propaganda, maTSi cxovrebis jansaRi wesis popularizaciaa.
seokis da saqarTvelos
olimpielTa klubis organizebiT morigi aseTi Sexvedra
raWa-leCxumSi Sedga, romlis
regionuli
organizaciis
Tavkacic roman kirvaliZea.
masTan erTad maspinZloba
onis raionis maJoritarma deputatma gia jafariZem gaswia.
aqciaSi monawileobdnen
seokis pirveli vice-prezidenti elguja beriSvili,
olimpiuri Cempionebi roman
rurua, vaxtang blagiZe da
daviT gobejiSvili, Tavisufal WidaobaSi msoflios Cempioni Teimuraz afxazava, evropis Cempionatis priziori
ioseb beriSvili da sabWoTa
kavSiris Cempionatis priziori estate gogliCiZe.
sapatio stumrebma, onis
kulturis saxlSi Sekrebil
axalgazrdobas gauziares sakuTari mdidari gamocdileba, isaubres zogadad qarTuli sportis miRwevebze, damswreT saSualeba hqondaT exilaT filmi qarTvel olimpiur CempionTa gamarjvebebze,
moewyo sportuli viqtorina.
onelma moswavleebma qarTuli sportis SesaSuri codna gamoavlines da saerTodac
maTTvis 6 noembris saRamo
did zeimad iqca.
seokma onis skolebs gadasca sportuli inventari
(fexburTis, kalaTburTis,
frenburTis burTebi), sxvadasxva saxis sportuli literatura, enciklopediebi,
qarTvel olimpiur Cempioneb ze ga mo ce mu li wig ne bi
da sxva.

saqarTvelos erovnuli
olimpiuri komitetisa da
saqarTvelos olimpielTa
klubis organizebiT 18 oqtombers axalcixeSi gaimarTa Sexvedra seokis samcxejavaxeTis regionul organizaciasTan, romlis Tavkacia cnobili staieri sizigmund zilberSteini.
RonisZiebis mTavari mizani iyo adgilobrivi axalgazrdobisTvis, momavali
TaobisTvis olimpiuri idealebis gacnoba da propaganda, jansaRi cxovrebis wesis
popularizacia.
aqciaSi monawileobdnen
seokis pirveli vice-prezidenti elguja beriSvili,
olimpiuri Cempionebi roman
rurua, laSa SavdaTuaSvili
da nino saluqvaZe, romelic
amavdroulad seo-is viceprezidentia,
olimpiuri
priziori da msoflios Cempioni berZnul-romaul WidaobaSi ramaz nozaZe, saxelovani
trampolinistiq
msoflio Cempioni rusudan
xoferia da ginesis araerTgzis rekordsmeni jumber
leJava. maT isaubres zogadad qarTuli sportis miRwevebze da damswreT Tavisi
mdidari gamocdileba gauziares. Sexvedras aseve eswreboda axalcixis gamgebeli beso bliaZe.
Sexvedraze naCvenebi iqna
filmi qarTvel olimpiur
CempionTa gamarjvebebze, gaimarTa sxvadasxva tipis aqtivobebi da sportuli viqtorina.
seokma axalcixis skolebs gadasca sxvadasxva saxis sportuli literatura,
enciklopediebi, 34 qarTvel
olimpiur Cempionze gamocemuli wignebi da sxva.

.
. 36. 2013

89

8 noembers saqarTvelos
erovnul olimpiur komitets
ungreTis sagangebo da sruluflebiani elCi Cvens qveyanaSi Sandor sabo estumra.
Sedga gacnobiTi xasiaTis Sexvedra seokis prezidentTan
leri xabelovTan.
rogorc gairkva, ungreli
diplomatisTvis sporti ucxo
xili ar yofila da sakmaod
kargad aris gaTviTcnobierebuli olimpiuri TamaSebis istoriaSi.
ukve ori welia saqarTveloSi var da sul mqonda
survili, vwveodi olimpiur
komitets, gamecno misi xelmZRvaneloba, radgan sporti
CemTvis yvelaferia. am SenobaSi Semosvlisas gansakuTrebuli grZnoba dameufla, TiTqos Tavs sa ku Tar sax lSi
vgrZnobdi.
sportisa da axalgazrdobis saqmeTa ministr levan yifianTan megobruli urTierToba maqvs, kargad vicnobdi
mamamiss, daviT yifians. Tavis
droze profesionali fexburTeli, mekare viyavi da ungreTis sxvadasxva gundSi vTamaSobdi. samwuxarod, erovnul
nakrebSi TamaSi ar momixda.
sistematiurad veswrebi Tbilisis dinamosa da saqarTvelos nakrebis TamaSebs.
bolo dros, soWis zamTris
olimpiuri TamaSebTan dakavSirebiT aJiotaJia atexili da
gvinda-argvinda sazogadoebis nawili mas politikuri
kuTxiT uyurebs. piradad CemTvis miuRebelia sportisa da
politikis erTmaneTTan gaigiveba da vfiqrob marTebulia, rom moaxloebul zamTris
TamaSebs boikots ar ucxadebT. konfrontacia arafers

90

moitans. albaT Tqveni delegaciis usafrTxoebac garantirebuli iqneba. zamTris


sporti didad arc ungreTSia
ganviTarebuli da olimpiadebze maqsimum 10 sportsmeni
vmonawileobT.
qarTveli sportsmenebis
warmateba yovelTvis maxarebs. erTaderTxel damwyda
guli, rodesac londonSi
Tqvenma Ziudoistma finalSi
mikloS ungvars ajoba.
sxvaTa Soris, ungreTis eokis prezidenti Jolt borkaic,
rogorc Tqven, olimpiuri Cempionia, oRond tanvarjiSSi.
es Cveni pirveli Sexvedraa
da imedi maqvs ara ukanaskneli.
minda qarTul sports warmatebebi vusurvo, aRniSna ungrelma dipolomatma.
leri xabelovma ungreTis
elCs
madloba
gadauxada
stumrobisTvis da aRniSna,
rom pirvel did warmatebas

sportul karieraSi swored


budapeStSi miaRwia, rodesac
pirvelad moipova msoflios
Cempionis tituli.
geTanxmebiT, sporti da
politika erTmaneTisgan gamijnuli unda iyos, magram es
yovelTvis ver xerxdeba. wina
xelisuflebas surda soWis
TamaSebisTvis boikotis gamocxadeba, rac mcdari poziciaa. isini axlac cdiloben am
mxriv sazogadeobisTvis sakuTari azris moxvevas.
seokma riggareSe sesiaze
miiRo gadawyvetileba, rom
soWSi gavemgzavrebiT. es CvenTvis advili ar yofila da amis
Sesaxeb ruseTis olimpiuri
komitetis prezidents aleqsandre Jukovsac vesaubre. meore mxriv, Cven didi olimpiuri ojaxis wevri varT da saerTaSoriso olimpiur komitetis winaSec garkveuli valdebulebebi gvaqvs.

rac Seexeba usafrTxoebis


sakiTebs, zafxulSi yazanma
msoflio universiadas umaspinZla da am mxriv yvelaferi
rigze iyo. rogorc maT aRniSnes, es universiada maTTvis
generaluri repeticiaa iyo
soWis olimpiadisTvis.
ungreTi sportuli qveyanaa da masTan bevri kargi mogoneba makavSirebs. mosaxleobac jansaRis cxovrebis wesiT
cxovrobs. aris sportis saxeobebi, sadac Tqven xarT Zlieri, Cven sustebi da aris saxeobebi, sadac piriqiTaa.
madlobas mogaxsenebT sasiamovno survilebisTvis da
ungrul sportsac winsvlas
vusurveb, aRniSna leri xabelovma.
Sexvedris dasasruls Sandor sabom olimpiuri muzeumi
daaTvaliera da kidev ufro
axlos gaecno qarTuli sportis istorias.

. 36. 2013

23 ivnisi saerTaSoriso
olimpiuri dRea, romelic
mTel msoflioSi sxvadasxva
saxis RonisZiebebiT aRiniSneba, umTavresad ki masobrivi garbeniT.
saqarTveloSi am dRisadmi miZRvnili olimpiuri maraToni 1994 wlidan, tradiciulad imarTeba da gamonaklisi arc 2013 weli yofila. ufro metic, gadauWarbeblad SeiZleba iTqvas, rom
istoriis manZilze yvelaze
grandiozuli maraToni, saqarTvelos erovnuli olimpiuri komitetis organizebiT swored wels moewyo. es
ar yofila mxolod garbeni,
igi datvirTuli iyo sxva
elementebiTac. 2013 wlis 23

. 36. 2013

ivnisi, Tbiliselebs daamaxsovrdaT, rogorc lamazi


sportul-kulturuli dResaswauli, romlis sponsoric kompania `samsung-eleqtroniqsi~ iyo. Tavisi wvlili Seitana `Tbilisi 2015~-is
saorganizacio komitetmac.
filarmoniidan mSvidobis xidamde garbenSi monawileoba miiRes seokisa da
sportisa da axalgazrdul
saqmeTa saministros xelmZRvanelebma, aSS-s sagangebo da sruluflebianma elCma saqarTveloSi riCard
norlandma da diplomatiuri korpusis sxva warmomadgenlebma, olimpiurma Cempionebma, axalgazrda sportsmenebma, SezRuduli SesaZleblobebis mqone pirebma,
moxaliseebma da a. S.
garbenSi gaimarjva gamarjvebuli giorgi Sekre-

liZem, romelmac distancia


8 wuTsa da 23 wamSi dafara.
finiSis Semdeg riyis parkSi gaimarTa sportuli aqtivobebi sxvadasxva sportis
saxeobaSi, kerZod fexburTSi, xelburTSi, kalaTburTSi, magidis CogburTSi...
garbenis yvela monawiles daurigda specialuri
maisuri, kepi, saerTaSoriso
olimpiuri komitetis diplomi. gamarjvebulebma miiRes fasiani saCuqrebi, sportuli literatura.

23 !

dedaqalaqis garda es
dRe aRiniSna quTaisSi, guriaSi, mcxeTaSi, werovanis
dasaxlebaSi, axalcixeSi, raWa-leCxumSi, da Cveni qveynis
sxva kuTxeebSi.
gaisad, erovnul olimpiur komitets daarsebidan 25
weli usruldeba da rogorc
seokis prezidentma leri xabelovma ganacxada, sxva RonisZiebebTan erTad, olimpiuri dRec ufro masStaburad aRiniSneba.

91

13-15 noembers samxreT


afrikis qalaqma iohanesburgma msoflio antidopinguri
saagentos TaosnobiT saerTaSoriso
konferencias
umaspinZla, romlis mizanic
msoflios antidopingur
kodeqsSi cvlilebebis Setana iyo. konferencias 140
qveynis warmomadgenlebi,
sportis ministrebi, sportis saerTaSoriso federaciebis xelmZRvaneli pirebi
da, ra Tqma unda, saerTaSoriso olimpiuri komitetis
Tavkacebi, maT Soris axlad
arCeuli prezidenti Tomas
baxi daeswrnen.
msoflios antidopinguri saagento msgavs konferencias, romelsac msoflios
antidopingur
kodeqsSi
cvlilebebi Seaqvs, 4 weli-

92

wadSi erTxel atarebs. bolo


konferencias 2009 wels madridma umaspinZla. iohanesburgSi gamarTul konferencias eswrebodnen saqarTvelos erovnuli olimpiuri
komitetis pirveli vice-prezidenti elguja beriSvili,
antidopinguri saagentos
Tavmjdomare pavle kasraZe
da vice-Tavmjdomarem Teimuraz ukleba. konfrenciaze

miRebuli STabeWdilebebi
gagviziara da kodeqsSi Sesuli cvlilebebis Sesaxeb mogviTxrobs pavle kasraZe:
_ msoflios antidopingur kodeqsSi araerTi mniSvnelovani cvlileba ganxorcielda. es cvlilebebi
ZalaSi Seva 2015 wels, momavali 2014 weli ki dakvirvebis da gamcdis weli iqneba.
konferenciaze ramdenime sakiTxi Cvenc warvadgineT da
mxardaWerac miviReT. 2009
wlamde ar arsebobda regionaluri antidopinguri saagentoebi, romlebic mogvianebiT daarsda. imis gamo,
rom kodeqsSi saTanado
cvlilebebi ar iyo Setanili, regionalur saagentoebs saTanado berketebi ar
gaaCndaT. cvlilebebis Semdeg ki es problema moixsna.
momaval wlebSi dopingTan brZola bevrad ufro
masStaburi gaxdeba. saerTaSoriso olimpiuri komitetis prezidentma Tomas baxma
konferenciaze sityvis gamosvlisas ganacxada, rom
olimpiuri komiteti dopingTan brZolas gaaTmagebuli
simkacriT apirebs, am kuTxiT dafinanseba 57 procentiT gaizrdeba. ra Tanxaze

da masStabebzea saubari Tavad mixvdebiT. saerTaSoriso olimpiuri komiteti dopingTan iseTi Seurigebeli
iqneba, rogorc arasdros.
konferenciis
garda
gvqonda samuSao Sexvedrebi
sxvadasxva
saerTaSoriso
federaciis warmomadgenlebTan Ziudos, Zalosnobis, fexburTis federaciaTa
xelmZRvanel
pirebTan.
problemebi araerT saxeobaSi gvaqvs, maT Soris _ fexburTis mimarTulebiTac.
mivdivarT fexburTis federaciaSi da gveubnebian, rom
maTTvis uefas araferi dauvalebia da Cven mier wayenebuli sakiTxebis gadasaWrelad Tavs ar ivaldebuleben.
uefas warmomadgenlebi am
problemis mogvarebas dagvpirdnen. mTlianobaSi ki saintereso da saqmiani konferencia gamovida, romelmac
gamocdileba SegvZina da
uaxloes periodSi gadasaWreli problemuri sakiTxebic naTlad dagvanaxa.
():
,
.

. 36. 2013


:
,

18 noemberi qarTuli sportisTvis, kerZod ki mZleosnobisTvis mniSvnelovani iyo safuZveli Caeyara axali stadionis mSeneblobas, romelic 4
aTas mayurebelze iqneba gaTvlili. kafsulis Cadgmasa da
mZleosnobis sasaxlis gaxsnis
RonisZiebaSi monawileoba evropelma stumrebmac miiRes.
manamde, evropis mZleosnobis federaciis prezidenti
hanciorJ virci, amave organizaciis vice-prezidenti karel
hilni, belarusis mZleosnobis
federaciis aRmasrulebeli
direqtori anatoli makareviCi, latviis mZleosnobis federaciis prezidenti guntis zalitisi, ukrainis mZleosnobis
federaciis prepidenti igor
otsulsi, kviprosis mZleosnobis federaciis Tavkaci anto-

nios dragosi da saberZneTis


mZleosnobis federaciis viceprezidenti panagios dimakosi
erovnul olimpiur komitets
estumrnen da seokis prezident leri xabelovsa da generalur mdivan emzar zenaiSvils Sexvdnen.
seokis prezidentma stumrebs madloba gadauxada TbilisSi Camosvlisa da saqarTvelosTvis am mniSvnelovan RonisZiebaSi monawileobisaTvis.
miuxedavad imisa, rom
moWidave viyavi da warmatebebic mqonda, mZleosnoba iyo da
rCeba CemTvis sayvarel sportis saxeobad. bavSvobaSi sportis am saxeobiT viyavi gatacebuli da erT xans sprintsac
davrbodi. mZleosnobaSi qarTvel sportsmenebs TvalsaCino warmatebebi gvqonda, gvyavs

olimpiuri Cempionebi da priziorebi. amitomac sasixaruloa, rom ixsneba mZleosnobis


sasaxle da bolos da bolos saZirkveli eyreba mZleosnobis
stadionis mSeneblobas. saqarTvelos mZleosnobis federaciis prezidenti aleqsi axvlediani, romelic amavdroulad
`Tbilisi 2015~-is saorganizacio komitetsac xelmZRvanelobs, bevrs akeTebs sportis am
saxeobisTvis. kargia, rom gaisad saqarTvelo evropis gundur Cempionatsac umaspinZlebs. vfiqrob, dRevandeli
dRe xels Seuwyobs Cvens qveyanaSi sportis dedoflis axal
simaRleze ayvanas, aRniSna
leri xabelovma.
evropis mZleosnobis federaciis prezidentma hanciorJ vircma aRniSna, rom mZle-

osnobis ganviTareba yvela


qveynisTvis prioritetuli
unda iyos.
rodesac am SenobaSi Semovedi, mivxvdi, rom saqarTveloSi sporti sxva safexurze
adis. moxibluli var olimpiuri muzeumiTac. sportuli bazebis ganviTareba sportis
yvela saxeobisTvis saWiroa,
Tumca dRes aq mZleosnobis
axali stadionis safuZvlis
CayrisTvis vimyofebiT da mixaria, rom am umniSvnelovanes
saqmeSi Cveni wvlilic Segvaqvs.
iseTi SegrZneba maqvs, TiTqos
dRes saqarTveloSo mZleosnoba axlidan ibadeba. nebismieri
saxis sportuli infrastruqtura monumentebiviTaa da minda qarTul sports es dRe mivuloco, dasZina hanciorJ
vircma.

18 .

. 36. 2013

93

saqarTveloSi

ordRiani

oficialuri vizitiT imyofeboda legendaruli


ukraineli
mZleosani,
olimpiuri Cempioni WokiT
xtomaSi, msoflios 6-gzis
Cempioni, evropis mZleosnobis federaciis viceprezidenti da ukrainis
olimpiuri komitetis prezidenti sergei bubka.
bubka
saqarTveloSi
mZleosnobis federaciis
prezidentis da evropis
axalgazrduli olimpiuri
festivalis
Tbilisi
2015-is xelmZRvanelis,
aleqsi axvledianis mowveviT Camovida.
vizitis
farglebSi,
sergei bubka stumrobda
saqarTvelos
erovnul
olimpiur komitets da

sportisa da axalgazrdobis saqmeTa saministros.


gaimarTa Sexvedrebi leri
xabelovTan da levan yifianTan.
legendarulma sportsmenma daaTvaliera Tbilisi 2015-isTvis mSenebare
olimpiuri sofeli Tbilisis zRv, maxloblad,
aseve amerikis saelCos mimdibare teritoriaze mSenebare sportuli infrastruqtura mZleosnobis
stadioni da didubeSi mdebare mZleosnobis sasaxle.

bubkas vizitis dros gamarTul Sexvedrebze mxareebma TbilisSi 2014 wels dagegmil mZleosnobis evropis Cempionatis, aseve 2015
wlis axalgazrduli olimpiuri festivalis saorganizacio sakiTxebze da saqarTveloSi mZleosnobis ganviTrebis Temebze isaubres.
levan yifianTan saministroSi stumrobisas saubari Seexo olimpiur TamaSebis boikotis Temasac.
bubkam sakuTari sportuli karieridan is periodi

gaixsena, rodesac mas sabWoTa kavSiris mxridan


olimpiuri TamaSebis bokitirebis mizeziT, 1984 wlis
los-anjelesis olimpiuri
TamaSebis gamotoveba mouxda da medlebisaTvis
brZola mxolod erTaderTxel, 4 wlis Semdeg SeZlo.
bubkas is erTaderTi
oqros medali 1988 wlis
seulis zafxulis olimpiur TamaSebze aqvs mopovebuli, arada SesaZloa bubkas miRwevebi gacilebiT
seriozuli yofiliyo.

1984 , .
94

. 36. 2013

-.

,
,
. DVD
. :


. ,

,


.

- ,
.
: -1972
-1976.

gagrZelda Tamar alavaZis, elguja beriSvilisa da mama-Svil gurasaSvilebis proeqtebi.


. 36. 2013

95

2013 wlis 7 dekemberi

kidev erTi TvalsaCino

movlenis gamo Seva oqros

asoebiT gazeT lelo-s


arsebobis 80-wlian

matianeSi am istoriuli

sportuli gazeTis

Tanamedrove mkiTxvelma

miiRo amave saxelwodebis

maRal poligrafiul

doneze dabeWdili feradi


sportuli Jurnali

(lelo week), romelic

kviraSi erTxel gamova


SabaTobiT Caenacvleba

gazeT lelos

(mTavari redaqtori
paata gelaSvili).

ideis ganxorcieleba SesaZlebeli gaxda palitramedias mowadinebiT da garda


lelos kalmosanTa gundis
cnobili warmomadgenlebisa,
Jurnalis formisa da Sinaarsis Tanamedrove standartebis Sesabamisad momzadebaSi CarTuli aria palitramedias SemoqmedebiTi
muSakebi, romlebic gamoirCevian saqmis Rrma codniT da
maRalprofesiulobiT.
Jurnals da gazeTs, rogorc wesi, specifika ganasxvavebs. Jurnalis specifika
ki mravalferovaneba, mkiTxvelisTvis ufro akademiurad miwodebuli saintereso
Temebia. amitom axali gamocemis ganviTareba-srulyo-

faze arian motivirebuli da


orientirebuli Cveni Jurnalistebi. jer mxolod oriode nomeri gamovida da,
vfiqrobT, mkiTxvels Seeqmna
garkveuli warmodgena mis
SemoqmqmedTa nafiqr-naazrevze da Jurnalis momavalze.

Cvengan uxerxulia axla


amaze meti vTqvaT, verc
Temebs mimovixilavT. erTi
ram ki SegviZlia Tamamad
ganvacxadoT: Jurnali ar
gaawbilebs mkiTxvels.

Tengiz ,
gazeT lelos
mTavari redaqtori

2013 7 .

96

. 36. 2013

.
: .
. 1930.
( )

Vous aimerez peut-être aussi