FINANSIJSKA MATEMATIKA - Formule

Shipy

ds=
MJENICE
Postupak eskontovanja:

*Sa uplatom: (ds- br. dana od 1. srednjeg roka do novog)

Nominalna vrijednost mjenice (G')

- Eskont (Ec / Er)
Eskontovana vrijednost mjenice (G)
SV
- Provizija ()

G 1
- Trokovi
100 1
Sadanja vrijednost mjenice
100

)(

Racionalni

(poslovni) eskont:

(matematski) eskont:
'

G=

G=G ' (1it)

'

G
1+it

'

G =G(1+it )

G
1it

'

Er =

Ec = G' it

G it
1+it

Efektivna kamatna stopa:

1. SV =
( ie =

IZMEU STVARNE I PLAENE KAMATE

Vie kamatnih stopa:

Potroaki kredit - Efektivna kam. stopa:
m

mjesec likvidacije
G=MR IVbp i + depozit + trokovi
bi
1
I =
( m+m1+m2+ + mm1 ) + 2 ( mm1
12
12
Gtrok .=MR IV mp +dug za likv II mp

LOMBARDNI ZAJAM

e mj.

Vrijednost zaloene robe (VZR)

- postotak zajma (%)
Nominalni iznos zajma (G')
- Kamata (G'it)
Iznos zajma - kamata (G)
- Provizija ()
- Trokovi
Sadanja vrijednost zajma (SV)

VZR

emj .

VZR=

100
G
'
G
=
100
1it
'
SV
G=G (1it ) G= +tr .

1
100
SV
SV +tr .= G 1
100
G' =VZR

O+K

- sloeno kapitalisanje

3m

SREDNJI ROK PLAANJA

1) G1 = G2 = ... = Gn ; p1 = p2 = ... = pn

ds=

d 1 +d 2 ++ d n
n

2) G1 G2 ... Gn ; p1 = p2 = ... = pn

ds=

G1 d 1 +G2 d 2 ++G n d n
G1 +G2+ +G n

3) G1 = G2 = ... = Gn ; p1 p2 ... pn

ds=

'

- prosto kapitalisanje

eskont+ trokovi+ provizija

SV t

'
n
2. SV = G II p

DUG ZA LIKVID. = ZBIR NEPLAENIH OTPLATA + RAZLIKA

Primjer:

'

G
1+i e t

U BR. DANA OD UPLATE DO SR. ROKA = SALDO DUG. ds

e mj.

Komercijalni

G=

G1 i1 d 1+ G2 i 2 d2 ++ Gn i n d n
G1 i 1+ G2 i 2+ +Gn in

i 1 d 1 +i 2 d 2+ +i n d n
i 1+i 2 ++i n

4) G1 G2 ... Gn ; p1 p2 ... pn

Raun zlata:

22
24

22 + B (better/bolje)
standardna finoa zlata22 W (worse/loije)

1 karat = 4 graina! Koristi se srednji kurs!

1 tr.oz = 31, 1035 g

X KM =

g stand . zlata GBP/USD srednji kurs

31,1035

POTROAKI KREDIT
b
0 1

b
2

b
3

m-2 m-1 m

G = mb

SA UEEM U GOTOVU - UMANJUJE SE

OD NOMINALNOG IZNOSA

SA DEPOZITOM - NE UMANJUJE SE

K n=U III np b) dekurzivno:

a) anticipativno:

K n=U ( 1+ III n1
p )
2) PERIOD PLAANJA < PERIODA KAPITALISANJA
(m - br. plaanja izmeu kapitalisanja; n - br.
kapitalisanja)

a) anticipativno:

K n=U m+

dekurzivno:

Ii

Petnaestodnevne rate:
m'= 2m; Gi(m'+1)/48

I =

p ( m+1 )
1+ III n1
(
p ) b)
200

bi m ( m+1 ) Gi ( m+1 )

=
12
2
24

K n=U m+

p ( m1 )
( 1+ III n1
p )
200

Dvomjesene rate:
3) PERIOD PLAANJA > PERIODA KAPITALISANJA
m'= m/2; Gi(m'+1)/12

(m - br. kapitalisanja izmeu plaanja; n - br. plaanja)

K n=U

a) anticipativno:

I p =

I
m

G+ I

MR=b+
I p=
m

K n=U

dekurzivno:

r m ( r m n1 )
m
b)
r 1

r m n1
r m 1

4) ARIMETIKA PROGRESIJA

K n=K I np ;

PROLONGIRANJE:

a) anticipativno:
n

I np = 1+

K n=U 1 III p

p n n
=r
100

n1

K n=U 1 ( 1+ III p

ULOZI

r ( r n 1 )
III =
r 1
n
p

100 d
n
1
III p n I p ) b) dek.:
(
p

1+ III

n1
p

r n1
=
r 1

1) PERIOD PLAANJA = PERIODU KAPITALISANJA

100 d
( 1+ III npn )
p

U=

n
( 2 U 1 ( n1 ) d ) ;
2

II np=
U n=U 1 ( n1 ) d

K n=U 1

a) anticipativno:

(r=q)

r ( r q )
rq

r q
r q
n

1
U =U 1 qq1

IV np=

r n1
r n ( r1 )

1+ IV

n1
p

r ( r 1 )
= n
r ( r1 )

K=R IV np b) anticipativno:

a) dekurzivno:

K n=U 1 n I n1
p

1) PERIOD PLAANJA = PERIODU KAPITALISANJA

K n=U 1 n I p b) dekurzivno:

K n=U 1

1
1
= n
n
p
r
1+
100

RENTE

5) GEOMETRIJSKA PROGRESIJA
(rq)

K n=K II np ;

DISKONTOVANJE:

n1

; U n=U 1 q

K=R ( 1+ IV n1
p )
2) PERIOD PLAANJA < PERIODA KAPITALISANJA
(m - br. plaanja izmeu kapitalisanja; n - br.
kapitalisanja)

I =K n U

I =K y K x U

K=R m+

a) dekurzivno:

(za neki period)

VJEITA RENTA (n )
3) P.P. > P.K.
1) P.P. = P.K.
a) dekurzivno:

K=R m+

anticipativno:

p ( m1 )
IV np b)
200

p ( m+1 )
n
IV p
200

1
K=R m
1
a) dekurzivno:
r 1
K=R
3) PERIOD PLAANJA > PERIODA KAPITALISANJA
r 1 b) anticipativno:
(m - br. kapitalisanja izmeu plaanja; n - br. plaanja)
m

r
K=R
r 1

b) anticipativ.:

K=R

4) ARITMETIKA PROGRESIJA
b) anticipativno:

2) P.P. < P.K.

K=R m+

a) dek.:

r
K=R
m
a) dekurzivno:
r 1

r m n1
r m n ( r m1 )

r m ( r m n1 )
K=R m n m
r ( r 1 )

p ( m1 ) 1
200
r 1 b) ant.:

4) ARIMETIKA PROGRESIJA

p ( m+1 ) 1
K=R m+
200
r1

a) dekurzivno:

K=R1 IV np

100 d
( IV np n II np )
p

b) ant.:
n1

K=R1 ( 1+ IV p

NA
PO./KRAJU
PERIODA

100 d
n1
n1
1+ IV p n II p )
(
p

DUG I
OSTATAK
DUGA

AMORTIZACIJA ZAJMA
Zajam = zbir svih otplata ( K= b )
= diskontovana vrijednost anuiteta (

KAMATA

OTPLATA

ANUITET

K=a IV p )
Amortizacioni plan:

R= 2 ( 2 R1 ( n1 ) d )

a = b+I

Kamata:
Kamata se uvijek rauna na ostatak duga!

Rn=R 1 ( n1 ) d
1) P.P. = P.K.:

I =K

p
=K i
100

I =K

p 1
p 1
+( K a)

100 m
100 m

5) GEOMETRIJSKA PROGRESIJA
(rq)

(r=q)

r nqn
K=R1 n
r ( rq )

a) dekurzivno:

2) P.P. < P.K.:

;

I =K (r m1)

3) P.P. > P.K.:

K=R1 n II 1p

b) anticipativno:

Otplate:

r ( r n qn )
K=R1 n
r ( rq )

K=R1 n R=R1

K= b

q 1
q1

Rn=R 1 q

n b

n
[ 2 b1 ( n1 ) d ] (aritmetika progresija)
2

b1

n1

(jednake otplate)

q n1
q1

(geometrijska

progresija)

I = RK

K
R( xK y) (za
I =

neki period)

Anuiteti:

IV np=

r 1
n
r ( r1 )

r ( r n1 )
n1
1+
IV
=
p
;
r n ( r1 )

1) PERIOD PLAANJA = PERIODU KAPITALISANJA

a) dekurzivno:

K=a IV np b) anticipativno:

5) GEOMETRIJ. PROGRESIJA
a) dek.:

K=a ( 1+ IV n1
p )

1
K=R1
r q b) ant.:

2) PERIOD PLAANJA < PERIODA KAPITALISANJA

Efektivna kamatna stopa:

Iz manje u veu:

pe =( r m 1 ) 100

Iz vee u manju:

pe =( m r1 ) 100

p ( m1 )
K=a m+
IV np b)
200

a) dekurzivno:

K=a m+

anticipativno:

p ( m+ 1 )
n
IV p
200

3) PERIOD PLAANJA > PERIODA KAPITALISANJA

K=a

a) dekurzivno:

b) anticipativno:

r m n1
r m n ( r m 1 )

b) ant.:

K=a1 ( 1+ IV n1
p )

I = a( R i1 R j )

(ZA INTERVAL)

ZAOKRUENI ANUITETI
1) PERIOD PLAANJA = PERIODU KAPITALISANJA
n1

'

K=a IV p +a II p b)

a) dekurzivno:

'
n
K=a ( 1+ IV n2
p ) +a II p

2) PERIOD PLAANJA < PERIODA KAPITALISANJA

r m ( r m n 1 )
K=a m n m
r ( r 1 )

K=a1 IV np

anticipativno:

a) dekurzivno:

K=a m+

4) ARIMETIKA PROGRESIJA
a) dekurzivno:

100 d
( IV npn II np )
p

b) anticipativno:

100 d
n1
( 1+ IV n1
p n II p )
p ( m+ 1 )
p ( m1 )( m+1 )
n1
p
K=a m+
IV p ++ a ( m1 ) 1+
200
200 m

5) GEOMETRIJSKA PROGRESIJA
a) dekurzivno:

K=a1

r nq n
r n ( r q )

3) PERIOD PLAANJA > PERIODA KAPITALISANJA

a) dekurzivno:

K=a1 n II 1p
n

b) anticipativno:

K=a

r ( r q )
n
r ( rq )

(rq)

r m nm 1
a'
+
m nm
r m n2 m ( r m 1 ) r

AMORTIZ. SA GRACE PERIODOM

K - iznos zajma
K= T1+T2+...+Tn
Ti (T1,T2,...) - trane

Ukupna kamata:
n

I = a( K Rn ) aK

PERIOD)

'

1
a
K=a m nm m
+ m n
( r 1 ) r
r

(r=q)

K=a1 n

mn m

b) anticipativno:

K=a1

p ( m1 )
p
IV n1
+ a' II np
p ++ a ( m1 ) 1+
200
200

(ZA CIO

Kamata na trane se obraunava polugodinje:

prostim kapitalisanjem do polugodita
(30.06./31.12.)
nadalje, sloenim kapitalisanjem taj iznos (trana
+ prosta kamata) se prolongira do 1. anuiteta.
Ti' (T1',T2',...) - prolongirane trane

C=100 V np IV np

di (d1,d2,...) - br. dana od trane do polugodita

n - broj perioda od polugodita do prvog anuiteta
K' - osnovica za izraunavanje anuiteta

p d1
T =T 1 1+

In
100 181 p

'
1

K e =a IV np
(01.01. 30.06.

p =

181 dan)

Sa aijom:

T '2 =T 2 1+

d
p
2 I np
100 184

K=a IV np ;

1+

100

(30.06. 31.12.

C=( 100+ ) V np IV np

184 dana)
K' = T1'+T2'+...+Tn'

C= p IV mp +a IV np II mp

Sa odgodom:

KONVERZIJA ZAJMA

100
p nIV p
C=
IV np +
n
n
i e (aritmetika progresija kamate)
e

K e =b IV np + I 1 IV np
e

KURS ZAJMA

K e 100
C

Sa odgodom:

C=

K e 100
K

p' = p 1+

Sa aijom:

C= p IV np + ( 100+ ) II np

Sa disaijom:

C= p IV p + ( 100 ) II p

JEDNAKI DEKURZIVNI ANUITETI

PERIOD PLA. KAMATE > PERIODA KAPITALIS.

100
p nIV p
C= p IV +
IV np +
II mp
n
n
ie
n
pe

K = 100 KAMATNI KUPONI

C= p IV p +100 I I p

( 100+ ) p nIV p
100+
C=
IV np +

n
100 n
ie

K : K e =100:C

K=

100 d
IV n +n II np )
pe ( p

Sa aijom:

K - nominalni iznos zajma

p - nominalna k.s.; pe - efektivna k.s.
Ke - efektivni iznos zajma
n - period amortizacije
m - grejs period (period odgode)
- aio ; - disaio (u %)
C - kurs zajma

KC
100

JEDNAKE DEKURZIVNE OTPLATE

1) Pronai sve elemente zajma po prvobitno utvrenim

uslovima;
2) Pronai ostatak duga na ili period prije promjene
uslova zajma po starim uslovima;
3) Pronai nove elemente zajma po novim uslovima.

K e=

p e ( m1 )
200 m

C= p' IV np +100 II np

e
(p', p ie pe - na nivou

plaanja)

DVIJE PONUDE ZA KREDIT

1.
2.
3.

Izraunamo sve iznose anuiteta/otplata obe varijante;

Izra. pe prvog zajma (tako to izraunamo Ke);
Izraunamo paritetni kurs Cp tako to dobijemo Kp,

diskontujui sva budua plaanja drugog zajma po

odgovarajuoj pe prvog zajma:
K 100

Cp=

a) Ako je Cp>Cb tada je

pe < pe
A

x 2=x 1 r +

b) Ako je Cp<Cb tada je

i povoljniji je 1.

b2=b1 r +a 1 ( q1 )

i povoljniji je 2.

x 3=x 2 r +

zajam;
c)

Ako je Cp=Cb tada je

pe = pe
A

a1 q ( q1 )
N

AIO:
B

zajam;

pe > pe

a1 ( q1 )
N

DISAIO:

K ' =K + A=

, jednako su povoljni.

'

K =K D= K (1

a .
)
100

K (1+

D=m

A=m

OBVEZNICE
Amortizacija obveznica u serijama.

K - nominalni iznos zajma

p - nominalna kamatna stopa
m - broj emitovanja obveznica
N - nominalni iznos obveznice
x - br. obveznica koje se amortizuju u svakom periodu

obveznici

disa .
)
100

- disaio po 1 obvezn.

aio

po

'

N =N

'

N =N +
p' =

K
K
b m
K=m N ; m= ; b= ; x= =
N
n
N n

p N
'
N

Diskontujemo anuitete po p na K:

K=b1 (1+ III

I0 =

Np
100

n1
p

m=x 1 ( 1+ III

n1
p

K ' =a IV np

- kamata po jednoj neamortizovanoj

obveznici

K ' =a IV np

'

'

TC =N

I 1 =m I 0

I 1 =m I 0

a=b+I 1+ A 1

a=b+ I 1D1

b+ A 1=aI 1

bD1=aI 1

c
=
100

100d
100

Ako se obveznice mijenjaju po aritmetikoj progresiji:

d
x 2=x 1 r d '

( '=

d
)
N

x 3=x 2 r d '

Ako se obveznice mijenjaju po geometrijskoj

progresiji:

x 1=

b+ A 1
N

x 1=

'

x 2=x 1 r

bD1
N

'

x 2=x 1 r

Amortizacioni plan:
Na
po/kr.
period

Obveznice
Neamort.

Amort

Kamata

Otplata

A/Dis.

Anuitet

m1=m-x1

x1

I1=mI0

b1=Nx

A1=x

a1=

m2=m1-x2

x2=x1
r

I2=m1I0

b2=Nx

A2=x

a1=

b2+I2+A2