Chiste

A jun naq unin yetoq mam

Mam, mam, max ul q’alay yi ta a
kaiti chi txolan jun no chej chi yiq
burrito
Tzet max chon alom ach in k’ajol
K’am maq xel ayk’oq kin chi

A JUN NAQ MEXHTOL MAX Q’ANLEJ NAQ B’AY

NAQ KUYWON:

Altowal jab’ nani xin cha

xhunik, tzet chi ek’toq a
chin k’upel a xhikin
Chin kan kon zordo hil
¿Ta chin k’upel junxa ha
xhikin?
Chin kankon k’am satil
¿tzetyuj xin?
Max xiwaj ix mexhtol yuj
tzet max yal naq unun
Kawal chi xiw naq
jajjajaajjajaja
 NO’ LEM’ YETOQ AN ITAJ
A xol juntzan awb’inaq an itaj a tu chi ch’ib’ jun an itaj
manxa watx’iloq yili, axa yet juntzan k’uhal max
jayokjun no lem’ xol an max k’ayxa’ kan aj k’ul yet max
yilon ok yin an itaj tu yuj watx’ilal yili kax max yaloni,
asannej ok ach manxa watx’iloq helo xol masanil an
itajti, axa taq’wi an tu, jayeltoni asannej ton ok hin
watx’ wili, axa ayach manxa yob’aloq heli, tzak’al
hatoji, kusiltaqxa’ k’ul no’ kax max toji. Max ek’k’al el
k’u kax max jayok jun mimeq yaxnab’ axa yex el an
itaj yob’xa’ yili an yuj nab’ axa jayok no’ tzolo’ tu ul
lohontoq sxaq, lajwi tu max meltzoj no’ lem’ tu junelxa
axa yet max yiloni tol tx’oqxa yob’al yili an itaj tu max
yaloni:komasanil miman jelapnoq kax yowalil chi
jillejtoq kob’a komasanil atak’ala’ tzet jili, ta aych ti chi
yal hak’ul chi je’ hinkankan xol an itaj ti yet k’amxa
chach etnelay yuj no’ kok’no’ ti axkatu watx’ k’al yeli,
max nahon b’a k’ul an itaj tu max yaloni kankan ha
taynen an itaj ti majxa ach hinb’uchiloq. A tax yettu
watx’ max yun kan yaq’on an itaj yetoq no’ lem’ tu....
 Xim ixim
Yet Junel jun naq winaq ajk’ultaqwom max tojnaq b’ay tx’otx’ yalmotx sayon
mulnajb’a; a yetb’i max yatoq slob’ej k’al yixim tol xiwil k’u hoq k’ayoq.
Yet chuman k’u xi tit wajil axa loway tib’e, max nahon. tol kawal al xim ixim iqb’il
yuj, teqan watx’ chin tixhkan eloq xhi naq, atu hoq hin apnoq b’ay jun cham moso
mulnajil, yalan b’e max tixhaytoq naq xim a xa toj naq tu.
Cham moso ti tz’aqan cham yintaq naq, tol max sb’et yil smulnajil b’ay jun k’ultaq
tu, yet max ek’ayteq b’ay sb’e tu, ay jun ix chi el yaw, k’uyuyi xaal yoq’i, kawal
max xiwaj cahm moso ti, ijan maj ajtoq cham yila teqan anima ma k’amaq xin xhi
cham.
K’ojank’ulal max ajtoq t’anan b’ay yalan b’e, axa max yilon. tixhan ay xim ixim tu,
kawal oqb’alachk’ul, maqtxel kaytu max hach utenixhi cham moso ti, oq hach
witoq wetoq xhi cham, max yihaj cham xim axa toj cham tu.
Yet max apni b’ay yetb’i max yalon axka ti; wetb’i tol cha watx ‘nej ko lob’ej txik
xim ixim ti, hoq ha tzok’on ko lo’ xhi cham yujtol awas xim, txekel maktxel max
tixhonkan el xim ti b’e, kawal chi kusay xim b’ aytu xhi cham, hinye xhi xal ix tu,
yaqb’an naq winaqtu toxak’al chi ab’ixalwi naq cho k’ol nahon b’a k’ul naq.
Yujtol atu b’ay snacham max apni watx’il animab’a heb’ yetoq cham moso ti.
Yet max ayaj k’u xal ix max swatx’nej xal slob’ej, yet max slow heb, tx’oqxa
suq’uq’ihal loji xim patejtu axa naq winaq tu max yalon naq axka ti: Wuxhtaq
kawal watx’ loji xim patej xhi naq, axa cham mosotu max yalom chan axkati:
maqmi wal txel tx’itaq k’ul max tixhonkan el xim tib’e, naq winaqtu kawal max
kusaj k’ul naq palta k’amxa tzet chi je’ yutenb’a toxa k’al chi yab’ek’oq.
Max paxtoq naq b’ay sk’ultaq, yet max apni b’ay sk’ultaq lanan kamil syunenal
yuj wajil, msanil xim ixim max k’ayaj masanil, k’amxatzet chi loheb’, kawal chi
maq’kamb’a naq yuj chichomk’ulal, somk’ulal yuj tol k’am junoq sat ixim, chi
nahon naq, ayinton yob’ xwut xim matawal maj wetnwj xim titon kawal awas xim
xhi naq, yaqb’an cham mosoti manxa iximoq b’ay cham, chi txonwi ixim cham.
Axka xim ixim k’am chi je’ jetnono xim yujtol koq’inal xim, yowalil tol chi ko taynej.