Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
Cäüt aïp âang xeït coi nhæ khäng âäøi, nhæ váyñ hiãûu suáút
Tuabin laì låïn nháút khi u 2.c2u = 0, tæïc laì c2u = 0 u2
thàóng goïc våïi c2 2 = 90o
Âiãöu kiãûn naìy goüi laì âiãöu kiãûn chaíy ra thàóng goïc
Tuy nhiãn thæûc nghiãûm cho tháúy khi u2.c2u = 0.2.g.H thç
hiãûu suáút tuabin seî cao hån khi u 2.c2u = 0, vç doìng chaíy
sau baïnh cäng taïc coìn chuyãøn âäüng trong äúng huït do âoï
nãúu coï xoaïy mäüt êt åí sau baïnh cäng taïc thç âiãöu kiãûn
chaíy trong baïnh cäng taïc vaì trong äúng huït täút hån nãn
hiãûu suáút tuabin seî cao hån.
Chiãöu cao huït cuía tuabin âæåüc xaïc âënh tæång tæû nhæ
trong båm
pbh: aïp suáút bay håi baío hoìa cuía cháút loíng taûi nhiãût
âäü laìm viãûc
10
: âäü hiãûu chènh âãø tàng an toaìn cho khê thæûc, phuû
thuäüc vaìo cäüt aïp tênh toaïn
Âãø tàng khaí nàng thoaït cuía tuabin, ngæåìi ta sæí duûng
äúng huït, doìng chaíy khi ra khoíi baïnh cäng taïc tuabin seî
theo âæåìng äúng huït âi xuäúng bãø haû læu:
Muûc âêch: Thiãút kãú Tuabin khäng chè thoía maîn caïc
yãu cáöu vãö cå khê nhæ sæïc bãön, âäü cæïng, kãút cáúu håüp
lyï, tênh cäng nghãû täút maì coìn phaíi âaût caïc yãu cáöu vãö
màût thuíy læûc :
-- Hiãûu suáút cao.
-- Khaí nàng chäúng xám thæûc täút. ( beï)
-- Khaí nàng thoaït næåïc låïn.
c) Cäng suáút:
(7.3)
Caïc âaûi læåüng qui dáùn cuía 1 loaûi Tuabin âæåüc xaïc âënh
khi thê nghiãûm caïc mä hçnh, noï âàûc træng cho táút caí caïc
Tuabin cuìng kiãøu (tæång tæû) .
Coï thãø suy ra caïc thäng säú cuía Tuabin thæûc tæì caïc thäng
säú qui dáùn :
Âënh nghéa: säú voìng quay âàûc træng (hãû säú tè täúc n s)
cuía 1 Tuabin laì säú voìng quay cuía 1 Tuabin laìm viãûc
våïi cäüt næåïc H=1m , phaït ra cäng suáút trãn truûc laì 1
maî læûc (âënh nghéa cuî) hoàûc 1 Kw (âënh nghéa måïi)
Ta xaïc âënh ns theo âënh nghéa måïi, våïi âiãöu kiãûn cho
hiãûu suáút caïc Tuabin tæång tæû laì nhæ nhau, ta coï:
Nháûn xeït:
-- Våïi mäùi kiãøu Tuabin , do phaûm vi sæí duûng vãö cäng
suáút vaì cäüt næåïc khaïc nhau nãn ns khaïc nhau.
Tuabin Kaplan: N låïn, H nhoí ns cao (>500v/ph)
14
a) Âæåìng âàûc tênh cäng taïc cäng suáút (sæû thay âäøi cuía
Q, theo cäng suáút)
b) Âæåìng âàûc tênh cäng taïc læu læåüng (sæû thay âäøi
cuía N, theo læu læåüng)
c) Âæåìng âàûc tênh cäng taïc âäü måí (sæû thay âäøi cuía N,
theo âäü måí )
16
Nháûn xeït:
-- Våïi 1 trë säú H nháút âënh, âãø tuabin coï thãø quay khäng
taíi (N=0) våïi säú voìng quay âäöng bäü ccáön phaíi coï læu
læåüng Q0 nháút âënh
-- Âæåìng f(N) (âæåìng âàûc tênh cäng taïc cäng suáút )
âæåüc duìng phäø biãún hån caí.
-- Khi Q tàng thç N tàng, khi Q tàng quaï 1 trë säú nháút âënh
thç N laûi giaím, taûo thaình moïc cáu åí cuäúi âæåìng âàûc
tênh . Nguyãn nhán laì vç luïc âoï täúc âäü tàng cuía læu
læåüng cháûm hån âäü giaím hiãûu suáút do täøn tháút nãn N
giaím nhanh. Âãø haûn chãú vuìng laìm viãûc báút låüi naìy
ngæåìi ta loaûi boí vuìng laìm viãûc cuía tuabin åí pháön moïc
cáu cuäúi âæåìng âàûc tênh (5 -- 3)% N max , ta goüi âoï laì
âæåìng haûn chãú (dæû træî) cäng suáút 5%.
Viãûc haûn chãú cäng suáút Tuabin coìn do nhæîng nguyãn
nhán :
17
Caïc âæåìng âàûc tênh cäng taïc coï thãø veî tæì caïc kãút quaí
thê nghiãûm mä hçnh hoàûc tæì âæåìng âàûc tênh täøng håüp
chênh
Âæåìng âàûc tênh täøng håüp chênh thæåìng coï ghi roî kêch
thæåïc cuía máùu thê nghiãûm
Âæåìng âàûc tênh täøng håüp chênh biãøu thë âàûc tênh cuía
tuabin coï D1=1m vaì H=1m.
Trong thæûc tãú tuabin tham gia váûn haình trong traûm thuíy
âiãûn laûi coï âæåìng kênh baïnh cäng taïc vaì cäüt næåïc
khaïc våïi âiãöu kiãûn trãn. Hån næîa tuabin buäüc phaíi laìm
viãûc våïi n=const nhæng Q,N vaì H laûi luän thay âäøi. Do
âoï âãøí tçm hiãøu quan hãû giæîa caïc thäng säú âàûc tênh
cuía tuabin trong váûn haình ngæåìi ta duìng âæåìng âàûc tênh
täøng håüp váûn haình.
Âæåìng âàûc tênh täøng håüp váûn haình biãøu thë mäúi quan
hãû giæîa H vaì N (hoàûc Q) våïi vaì goüi laì âæåìng âàûc
tênh cäüt næåïc- cäng suáút (hoàûc âæåìng âàûc tênh cäüt
næåïc- læu læåüng ), tæïc laì mäúi quan hãû =f(N,H) hoàûc
=f(Q,H) khi D1 vaì n khäng âäøi
Thæûc tãú âáy laì mäüt hoü âæåìng cong âäöng hiãûu suáút
âæåüc veî trong hãû toüa âäü (N,H) hoàûc (Q,H). Ngoaìi caïc
âæåìng âäöng hiãûu suáút coìn coï caïc âæåìng âäöng hãû säú
khê thæûc , caïc âæåìng âäöng âäü måí a, âæåìng haûn chãú
cäng suáút cuía tuabin vaì âæåìng haûn chãú cäng suáút låïn
nháút cuía maïy phaït.
20
Theo kãút cáúu vaì phaûm vi sæí duûng Tuabin xung kêch
chia laìm ba loaûi ;
-- Tuabin xung kêch 2 láön.
-- Tuabin phun nghiãng
-- Tuabin gaïo.
II Tuabin gaïo:
1) Cáúu taûo - Phán loaûi:
Tuabin gaïo låïn coï phaûm vi sæí duûng cäüt næåïc tæì 300 -
2000 m;
Tuabin gaïo nhoí coï phaûm vi sæí duûng cäüt næåïc tæì 40 -
250 m;
Truûc Tuabin coï thãø laì truûc âæïng hoàûc ngang.
Næåïc tæì thæåüng læu theo äöng dáùn, âi qua cæía van räöi
vaìo voìi phun, sau khi ra khoíi voìi phun doìng næåïc âæåüc
âæa vaìo baïnh cäng taïc, råi xuäúng buäöng thoaït vaì theo
kãnh thoaït xuäúng haû læu.
Voìi phun coï nhiãûm vuû biãún toaìn bäü nàng læåüng næåïc
thaình âäüng nàng træåïc khi âi vaìo baïnh cäng taïc vaì diãöu
chènh læu læåüng âi vaìo Tuabin. Voìi phun gäöm coï thán
voìi vaì van kim âiãöu chènh. Hçnh daïng miãûng voìi vaì van
kim phaíi thuáûn doìng âãø täøn tháút thuíy læûc laì beï
nháút. Âiãöu chènh læu læåüng bàòng caïch âiãöu chènh van
kim tënh tiãún, tæïc laì laìm thay âäøi tiãút diãûn ra cuía
miãûng voìi.
22
ÅÍ traûm thuíy âiãûn cäüt næåïc cao, âæoìng dáùn næåïc daìi,
nãúu âoïng nhanh van kim seî laìm tàng aïp læûc åí cuäúi
âæåìng äúng : hiãûn tæåüng næåïc va. Vç váûy khi coï sæû
cäú phaíi âoïng maïy phaït, âãø loaûi træì khaí nàng xaíy ra
næåïc va, ngæåìi ta phaíi duìng cå cáúu càõt doìng âãø
hæåïng toaìn bäü hay mäüt pháön tia næåïc vãö phêa khaïc
khäng cho taïc duûng vaìo baïnh cäng taïc, khi âoï tuabin seî
ngæìng laìm viãûc hay giaím cäng suáút. Sau âoï van kim åí
voìi phun tæì tæì âoïng laûi khäng gáy næåïc va.
Baïnh cäng taïc cuía Tuabin gaïo gäöm 1 âéa troìn, pháön
giæîa laì mayå làõp trãn truûc, pháön ngoaìi gàõn caïc baín
caïnh màût cong hçnh gaïo phán bäú âãöu trãn chu vi.
So våïi Tuabin phaín kêch thç hiãûu suáút cuía Tuabin gaïo
tháúp hån, max = 92,5%, nhæng coï âæåìng âàûc tênh cäng
taïc thoaíi hån, màût khaïc cháút læåüng khê thæûc cuía
Tuabin gaïo täút hån Tuabin phaín kêch do âoï Tuabin gaïo
daình pháön laìm viãûc åí vuìng cäüt næåïc cao nháút.
23
H = E1 - E2
p1 v12 p 2 v 22
E1 z 1 E2 z2
2g 2g
E1 : láúy taûi tiãút diãûn vaìo cuía voìi phun.
E2 : láúy taûi âiãøm doìng næåïc råìi khoíi baïnh cäng taïc
(coi v2 0)
Vç âiãøm råìi caïnh luän luän thay âäøi nãn cao trçnh cuía
Tuabin âæåüc láúy nhæ sau:
-- Tuabin gaïo truûc âæïng : âoï laì cao trçnh màût phàóng
nàòm ngang âi qua giæîa baïnh cäng taïc .
-- Tuabin truûc ngang: giao âiãøm cuía truûc tia næåïc vaì
baïnh cäng taïc træûc giao våïi tia næåïc.
Cas coï nhiãöu voìi phun, sæû xaïc âënh cäüt næåïc Tuabin
cáön phaíi tênh âãún sæû phán phäúi læu læåüng næåïc giæîa
caïc voìi phun.
Täøn tháút váûn täúc åí meïp ra do cháút loíng khi råìi baïnh
cäng taïc coï mang theo 1 váûn täúc naìo âoï.
So våïi Tuabin phaín kêch thç hiãûu suáút cuía Tuabin gaïo
tháúp hån, noï phuû thuäüc vaìo hãû säú tè täúc n s (tênh cho 1
voìi phun), vaìo phuû taíi vaì vaìo âæåìng kênh tia næåïc ra
khoíi voìi phun.
3) Choün caïc thäng säú cå baín cuía Tuabin gaïo:
24
+Âáöu tiãn cho træåïc säú læåüng täø maïy m, cäng suáút
låïn nháút cuía 1 Tuabin seî laì
N TD
N T max
m
+ Læu læåüng låïn nháút âi qua Tuabin :
N T max
Q max
9,81H
láúy så bäü laì 87%
H láúy tæì taìi liãûu thuíy vàn
+ Âæåìng kênh tia næåïc æïng våïi læu læåüng max laì
2
Q max d Z 2gH
4 o max o
0,97
4Q max
d o max
Z 0 2gH
+ Säú voìi phun âæåüc choün liãn quan âãún så âäö kãút
cáúu:
Tuabin gaïo truûc ngang: 1 -- 2 voìi phun/ 1 baïnh cäng
taïc
1 -- 2 baïnh cäng taïc / 1 truûc
Tuabin gaïo truûc âæïng : 1 baïnh cäng taïc / 1 truûc
1 -- 6 voìi phun
+ Âæåìng kênh baïnh cäng taïc : Vãö phæång diãûn nàng
læåüng tè lãû coï låüi nháút laì:
D1 / do = (10 -- 18)
+ Säú voìng quay qui dáùn coï låüi nháút laì (37 --
39)voìng/phuït
25