Ch−¬ng 4

§¹i c−¬ng vÒ rung ®éng

Kü thuËt rung ®Çu tiªn ®−îc ®−a vµo c¸c dông cô ®o ®¹c, c¸c thiÕt bÞ thÝ
nghiÖm, c¸c m¸y. Trong ®ã chñ yÕu thùc hiÖn c¸c kÝch rung g©y ra lùc kÝch ®éng
cã môc ®Ých. DÇn dÇn ng−êi ta ®3 ®−a kü thuËt rung vµo c¸c m¸y vµ thiÕt bÞ thùc
hiÖn trong c«ng nghÖ s¶n xuÊt, trong x©y dùng, giao th«ng, khö rung vµ gi¶m
rung, ®iÒu khiÓn rung, kiÓm so¸t vµ phßng chèng t¸c h¹i cña rung ®éng ®Õn s¶n
xuÊt, m«i tr−êng vµ con ng−êi.
Kü thuËt rung, tr−íc hÕt lµ dùa trªn c¬ së cña lý thuyÕt dao ®éng, ®Æc biÖt lµ
dao ®éng cña hÖ phi tuyÕn. Trong lý thuyÕt, kü thuËt rung ®3 sö dông c¸c thµnh
tùu cña to¸n häc, c¬ häc gi¶i tÝch, lý thuyÕt æn ®Þnh chuyÓn ®éng, lý thuyÕt tù
®iÒu khiÓn vµ c¸c lÜnh vùc khoa häc kh¸c, kÓ c¶ lÜnh vùc sinh y häc. Lý thuyÕt
kü thuËt rung liªn quan chÆt chÏ víi vËt lý häc, ®éng lùc häc m¸y vµ c«ng tr×nh,
kü thuËt ®iÖn, v« tuyÕn ®iÖn, siªu ©m, ®Þa chÊn v.v…
C¸c lÜnh vùc ¸p dông kü thuËt rung ngµy mét t¨ng. Cã thÓ liÖt kª mét sè
lÜnh vùc quan träng, ®ã lµ:
- LÜnh vùc giao th«ng, x©y dùng c«ng tr×nh: lµm chÆt nÒn ®−êng, t¹o h×nh
s¶n phÈm trªn bµn rung, khung rung.
- LÜnh vùc th¨m dß ®Þa chÊt: sö dông bóa rung vµ bóa va rung khi khoan
th¨m dß ®Þa chÊt.
- KiÓm so¸t vµ h¹n chÕ t¸c ®éng cã h¹i cña rung ®éng tíi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt,
tíi m«i tr−êng vµ søc khoÎ con ng−êi.
Kü thuËt rung: bao gåm tËp hîp nh÷ng ph−¬ng ph¸p vµ ph−¬ng tiÖn g©y
rung, sö dông rung, ®o rung, chÈn ®o¸n rung, ch«ng rung vµ thö nghiÖm rung lµ
mét lÜnh vùc míi mÎ. Do ®ã cßn nhiÒu vÊn ®Ò tån t¹i c¶ vÒ mÆt lý thuyÕt còng
nh− thùc tÕ ch−a ®−îc lµm s¸ng tá. §Ó gi¶i quyÕt nã vµ ®¶m b¶o sù tiÕn bé cÇn
ph¶I tiÕn hµnh nghiªn cøu lý thuyÕt, thùc nghiÖm vµ nghiªn cøu øng dông trong
mét ph¹m vi réng. Hµng lo¹t c¸c vÊn ®Ò vµ c¸c bµi to¸n ®−îc c¸c t¸c gi¶ trong vµ
ngoµi n−íc quan t©m, ®ã chÝnh lµ:
+ Nhãm thø nhÊt: c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn viÖc nghiªn cøu c¸c qu¸ tr×nh
ph¸t ra dao ®éng c¬ häc, ch¼ng h¹n: nghiªn cøu c¸c m¸y kÝch ®éng nh− c¸c bé
biÕn ®æi n¨ng l−îng nguån vµo n¨ng l−îng c¬ häc, c¸c m¸y ph¸t dao ®éng c¬
häc ngÉu nhiªn.
+ Nhãm thø hai: c¸c vÊn ®Ò dÉn tíi gi¶i quyÕt c¸c bµi to¸n ®éng lùc häc cña
m¸y rung vµ va rung: nghiªn cøu qu¸ tr×nh chuyÓn ®éng vµ t¹o ra c¸c ph−¬ng
ph¸p gi¶m c«ng suÊt yªu cÇu, gi¶m träng l−îng kÕt cÊu dÉn ®éng, gi¶m dao

102
®éng m¹nh khi chuyÓn qua céng h−ëng; nghiªn cøu hiÖn t−îng ®éng lùc häc cña
hÖ cã mét vµ nhiÒu bËc tù do khi céng h−ëng vµ gÇn céng h−ëng; nghiªn cøu
®éng lùc häc cña hÖ cã t¸c dông cña nhiÒu lùc ®iÒu hßa, cña hÖ víi th«ng sè
ph©n bè vµ cña hÖ phøc t¹p; gi¶i c¸c bµi to¸n khi cã sù lµm viÖc ®ång thêi cña
hai hay mét sè m¸y kÝch rung.
- Nhãm thø ba: c¸c vÊn ®Ò t×m kiÕm vµ t¹o ra ph−¬ng ph¸p míi lµm s¸ng tá
c¸c ph−¬ng ph¸p cña c¸c hÖ rung tù ®iÒu khiÓn, c¸c hÖ tù ®iÒu chØnh rung vµ tù
kiÓm tra chÊt l−îng ph−¬ng tiÖn kü thuËt rung.
- Nhãm thø t−: c¸c vÊn ®Ò nghiªn cøu t−¬ng t¸c cña c¸c bé phËn lµm viÖc
cña m¸y rung vµ va rung tíi m«i tr−êng, nghiªn cøu c¸c tÝnh chÊt ho¸ lý, c¬ lý
do ¶nh h−ëng rung, nghiªn cøu gi¶m t¸c ®éng cã h¹i cña rung ®éng tíi s¶n xuÊt,
chÊt l−îng s¶n phÈm, tíi m«i tr−êng vµ ng−êi lao ®éng.
Rung ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ lÜnh vùc liªn quan tíi viÖc nghiªn
cøu c¸c qu¸ tr×nh dao ®éng cña c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc ph¸t ra rung ®éng trong
qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt, nghiªn cøu t¸c ®éng cã h¹i cña rung ®éng ph¸t ra
tõ c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc tíi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ ng−êi lao ®éng, nghiªn cøu ¸p
dông c¸c biÖn ph¸p kü thuËt, trang bÞ b¶o vÖ c¸ nh©n, sinh y häc lao ®éng, luËt
ph¸p, c¸c biÖn ph¸p tæ chøc lao ®éng, vµo viÖc kiÓm so¸t vµ h¹n chÕ t¸c ®éng cã
h¹i cña rung ®éng ph¸t ra khi c¸c thiÕt bÞ, m¸y mãc lµm viÖc tíi qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt, ng−êi lao ®éng vµ m«i tr−êng.
V× vËy, môc ®Ých chÝnh phÇn rung ®éng trong m«i tr−êng s¶n xuÊt tËp trung
tr×nh bµy mét sè vÊn ®Ò ®¹i c−¬ng vÒ rung ®éng; ¶nh h−ëng cña rung ®éng tíi
s¶n xuÊt vµ con ng−êi; m¸y ®o, ph−¬ng ph¸p ®o vµ ®¸nh gi¸ rung ®éng; tiªu
chuÈn rung ®éng trong s¶n xuÊt, m«i tr−êng, khu d©n c− vµ c¸c biÖn ph¸p gi¶m
t¸c ®éng cã h¹i cña rung ®éng tíi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, tíi m«i tr−êng vµ ng−êi lao
®éng
4.1. Nh÷ng kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ rung ®éng
4.1.1. Kh¸i niÖm rung ®éng
Rung ®éng lµ c¸c dao ®éng c¬ häc trong vïng h¹ ©m vµ mét phÇn ©m tÇn.
D¹ng rung ®éng ®¬n gi¶n nhÊt lµ ®iÒu hoµ. Trong s¶n xuÊt th−êng gÆp c¸c d¹ng
rung ®éng phøc t¹p, lµ tæng cña nhiÒu dao ®éng ®iÒu hoµ.
Rung ®éng cña mét vËt thÓ lµ sù chuyÓn dÞch tuÇn hoµn cña träng t©m vËt
thÓ ®ã khái vÞ trÝ c©n b»ng.
Trong nhiÒu ngµnh s¶n xuÊt cã sö dông c¸c thiÕt bÞ t¹o ra rung ®éng nh−
c¸c m¸y ®Çm rung, chÌn ®¸ (cho nÒn ®−êng xe löa) v.v... vµ nhiÒu thiÕt bÞ kh¸c
khi lµm viÖc cã sinh ra rung ®éng nh− m¸y khoan ®¸ (ch¹y ®iÖn hay khÝ nÐn),

103
m¸y c−a cÇm tay, m¸y t¸n rØ xe ch¹y b»ng khÝ nÐn, «t«, m¸y kÐo, m¸y cÇy, m¸y
gÆt v.v...
C¸c thiÕt bÞ nãi trªn khi lµm viÖc ®Òu sinh ra rung ®éng mét yÕu tè cã h¹i
trong s¶n xuÊt.
4.1.2. C¸c ®¹i l−îng ®Æc tr−ng cho rung ®éng
C¸c ®¹i l−îng vËt lý ®Æc tr−ng cho rung ®éng
Rung ®−îc ®Þnh nghÜa lµ dao ®éng cña nh÷ng gi¸ trÞ chuyÓn dÞch cña ®iÓm
hoÆc cña hÖ c¬ häc, Ýt nhÊt lµ theo mét ph−¬ng to¹ ®é. Còng nh− c¸c chuyÓn
®éng dao ®éng kh¸c c¸c th«ng sè ®Æc tr−ng cho rung ®éng gåm:
§é dÞch chuyÓn ( ξ ), ®¬n vÞ cña ®é dÞch chuyÓn lµ mÐt
VËn tèc rung ( ξ& ): lµ ®¹o hµm theo thêi gian cña chuyÓn dÞch rung. §¬n vÞ
®o vËn tèc rung lµ m/s.
Gia tèc rung ( ξ&& ): lµ ®¹o hµm theo thêi gian cña vËn tèc rung. §¬n vÞ ®o gia
tèc rung lµ m/s2.
Chu kú dao ®éng (T): lµ kho¶ng thêi gian nhá nhÊt ë c¸c dao ®éng tuÇn
hoµn ®Ó mçi mét gi¸ trÞ cña ®¹i l−îng dao ®éng (®Æc tr−ng cho rung) lÆp l¹i. §¬n
vÞ ®o chu kú rung lµ gi©y.
TÇn sè dao ®éng tuÇn hoµn (f): lµ ®¹i l−îng nghÞch ®¶o cña chu kú dao
®éng. §¬n vÞ ®o tÇn sè lµ Hz.
Khi dao ®éng lµ ®iÒu hoµ c¸c ®¹i l−îng cã liªn hÖ víi nhau b»ng biÓu thøc:
ξ&& = iωξ& = −ω 2ξ (4.1)
Víi ξ = ξo eiωt ; ω = 2πf
ξ0: Biªn ®é cña ®é dÞch chuyÓn
Gia tèc rung ®éng th−êng ®−îc so s¸nh víi gia tèc träng tr−êng g (9.81
2
m/s ) nªn:
ξ&&
ξ&&g = (4.2)
9,81
BiÓu diÔn ®é dÞch chuyÓn, vËn tèc vµ gia tèc cña dao ®éng mét vËt W dao
®éng ®iÒu hoµ trong mét chu kú T nh− h×nh 4.1.

104
H×nh 4.1:
4.1 BiÓu diÔn ®é dÞch chuyÓn, vËn tèc vµ gia tèc cña dao ®éng mét vËt W
dao ®éng ®iÒu hoµ trong mét chu kú T.

Møc vËn tèc vµ møc gia tèc cña rung ®éng

Ngoµi c¸c ®¹i l−îng tÇn sè, vËn tèc vµ gia tèc rung ®éng còng nh− trong ©m
thanh ®Ó ®Æc tr−ng cho rung ®éng ng−êi ta cßn dïng c¸c ®¹i l−îng møc dao ®éng,
møc vËn tèc vµ møc gia tèc víi ®¬n vÞ lµ ®Ò xi ben (dB)
Møc vËn tèc dao ®éng cña rung ®éng ®−îc x¸c ®Þnh b»ng:
ξ&
Lξ& = 20.1g & (dB) (4.3)
ξ
0

Víi ξ& : lµ vËn tèc dao ®éng cña rung ®éng.

105
 ξ&o : lµ "møc kh«ng" cña vËn tèc dao ®éng cã gi¸ trÞ b»ng ξ&o = 5.10-8 (m/s);
gi¸ trÞ nµy t−¬ng øng víi ng−ìng quy −íc cña ¸p suÊt ©m lµ Po = 2.10-5 Pa.
Møc gia tèc dao ®éng.
ξ&&
Lξ&& = 201g && (4.4)
ξ0

Víi ξ&& : lµ gia tèc dao ®éng cña rung ®éng

ξ&&o : lµ “møc kh«ng” cña gia tèc dao ®éng.
ξ&&o = 3.10-4 (m/s2)
Tõ c«ng thøc tÝnh Lξ& , nÕu biÕt ξ& tÝnh ®−îc Lξ& vµ ng−îc l¹i. §Ó thuËn tiÖn,
ng−êi ta tÝnh s½n ®Ó ®èi chiÕu gi÷a Lξ& vµ ξ& t−¬ng øng.
Gi¸ trÞ ®èi chiÕu gi÷a møc vËn tèc rung ®éng Lξ& vµ gi¸ trÞ cña vËn tèc rung
®éng ξ& tr×nh bµy trong b¶ng 4.1.

B¶ng 4.1
4.1:
.1 Gi¸ trÞ ®èi chiÕu gi÷a møc vËn tèc rung ®éng vµ vËn tèc rung
®éng

Lξ& (dB) ξ& (m/s) Lξ& (dB) ξ& (m/s) Lξ& (dB) ξ& (m/s) Lξ& (dB) ξ& (m/s)

80 5,0 . 10-4 96 3,2 . 10-3 112 2,0 . 10-2 128 12,6 . 10-2

81 5,6 . 10-4 97 3,5 . 10-3 113 2,2 . 10-2 129 14,1 . 10-2

82 6,3 . 10-4 98 4,0 . 10-3 114 2,5 . 10-2 130 16,0 . 10-2

83 7,1 . 10-4 99 4,5 . 10-3 115 2,8 . 10-2 131 18,0 . 10-2

84 7,9 . 10-4 100 5,0 . 10-3 116 3,2 . 10-2 132 20,0 . 10-2

85 8,9 . 10-4 101 5,6 . 10-3 117 3,5 . 10-2 133 22,0 . 10-2

86 10 . 10-4 102 6,3 . 10-3 118 4,0 . 10-2 134 25 . 10-2

87 12,2 . 10-4 103 7,1 . 10-3 119 4,5 . 10-2 135 28 . 10-2

88 12,6 . 10-4 104 7,9 . 10-3 120 5,0 . 10-2 136 32 . 10-2

89 14,1 . 10-4 105 8,9 . 10-3 121 5,6 . 10-2 137 35 . 10-2

90 16 . 10-4 106 10,0 . 10-3 122 6,3 . 10-2 138 40 . 10-2

106
 91 18 . 10-4 107 11,2 . 10-3 123 7,1 . 10-2 139 45 . 10-2

92 20 . 10-4 108 12,6 . 10-3 124 7,9 . 10-2 140 50 . 10-2

93 22 . 10-4 109 14,1 . 10-3 125 8,9 . 10-2

94 25 . 10-4 110 16,0 . 10-3 126 10,0 . 10-2

95 28 . 10-4 111 18. 10-3 127 11,2 . 10-2

4.2
4.2. Sù lan truyÒn cña rung ®éng
C¸c m¸y mãc, thiÕt bÞ trong s¶n xuÊt còng nh− c¸c ph−¬ng tiÖn giao th«ng
vËn t¶i trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng th−êng sinh ra nh÷ng dao ®éng m¹nh, nhÊt lµ
víi c¸c m¸y mãc, thiÕt bÞ lµm viÖc víi hµnh tr×nh lín, vËn tèc cao. Nh÷ng dao
®éng nµy d−íi d¹ng sãng c¬, th«ng qua c¸c bé phËn cña m¸y, bÖ m¸y, sµn nhµ,
kÕt cÊu c«ng tr×nh v.v… lan truyÒn ra c¸c m«i tr−êng xung quanh lµm cho c¸c
m«i tr−êng, vËt chÊt xung quanh chÞu t¸c ®éng vµ bÞ dao ®éng theo.
Trong qu¸ tr×nh dao ®éng lan truyÒn, biªn ®é dao ®éng sÏ dÇn gi¶m biªn ®é
råi ngõng l¹i v× nãi chung vËt dao ®éng nµo còng chuyÓn ®éng trong mét m«i
tr−êng vµ chÞu t¸c dông ma s¸t cña m«i tr−êng truyÒn dao ®éng. Tuú theo lùc ma
s¸t ®ã lín hay nhá, dao ®éng sÏ ng−ng l¹i nhanh hay chËm. Chóng ta gäi hiÖn
t−îng trªn lµ sù t¾t dÇn dao ®éng. Trong ®êi sèng vµ trong kü thuËt, cã tr−êng
hîp sù t¾t dÇn cña dao ®éng lµ kh«ng cã lîi, ng−êi ta ph¶i cã biÖn ph¸p ®Ó kh¾c
phôc nã (thÝ dô nh− con l¾c ®ång hå). Ng−îc l¹i, còng cã tr−êng hîp sù t¾c dÇn
dao ®éng lµ cã lîi, cÇn thiÕt (thÝ dô nh− hÖ thèng gi¶m xãc cña «t«, xe m¸y, hay
thiÕt bÞ t¾t rung ®éng lùc cña c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc cã träng l−îng vµ møc dao
®éng lín v.v…).
Con ng−êi vµ c¸c vËt khi tiÕp xóc trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕn víi nguån rung,
nh÷ng rung ®éng ®−îc truyÒn tíi c¬ thÓ con ng−êi vµ c¸c vËt chÞu t¸c ®éng cña
rung ®éng. ë thêi ®iÓm ban ®Çu, c¬ thÓ ng−êi vµ c¸c vËt chÞu t¸c ®éng cña rung
®éng ®ång thêi thùc hiÖn hai dao ®éng: dao ®éng riªng t¾t dÇn vµ dao ®éng
c−ìng bøc d−íi t¸c ®éng cña ngo¹i lùc. Sau mét thêi gian rÊt ng¾n, dao ®éng
riªng t¾t dÇn mÊt ®i vµ khi ®ã dao ®éng cña c¬ thÓ ng−êi vµ c¸c vËt chÞu t¸c ®éng
chØ cßn dao ®éng c−ìng bøc d−íi t¸c dông cña ngo¹i lùc. NÕu ngo¹i lùc ®−îc
duy tr× l©u dµi th× dao ®éng c−ìng bøc còng ®−îc duy tr× l©u dµi víi tÇn sè b»ng
tÇn sè cña dao ®éng c−ìng bøc.
VÒ mÆt to¸n häc, dao ®éng c−ìng bøc x¶y ra khi hÖ cã t¸c dông cña c¸c
kÝch ®éng ngoµi. C¸c kÝch ®éng nµy cã thÓ tuÇn hoµn hay va ch¹m. Dao ®éng
c−ìng bøc nãi trªn cã thÓ biÓu diÔn trong tr−êng hîp ®¬n gi¶n nhÊt b»ng ph−¬ng
tr×nh sau:

107
 x + 2δ x& + ωo x = q.cos (ωt )
&& (4.5)
Víi δ: hÖ sè t¾t dÇn cña dao ®éng riªng t¾t dÇn cña c¬ thÓ.
ω0: tÇn sè gãc cña dao ®éng riªng t¾t dÇn cña c¬ thÓ.
ω: tÇn sè gãc cña ngo¹i lùc tuÇn hoµn.
Nh− thÕ c¬ chÕ t¸c ®éng cña rung ®éng ®èi víi con ng−êi vµ c¸c vËt chÞu
t¸c ®éng chÝnh lµ sù thùc hiÖn dao ®éng c−ìng bøc cña c¬ thÓ d−íi t¸c ®éng cña
kÝch ®éng lùc hoÆc kÝch ®éng häc nµo ®ã.
Tr−êng hîp khi tÇn sè cña lùc c−ìng bøc b»ng tÇn sè riªng cña hÖ dao ®éng
(con ng−êi hay c¸c vËt chÞu t¸c ®éng cña dao ®éng) th× biªn ®é cña dao ®éng
c−ìng bøc t¨ng nhanh ®Õn mét gi¸ trÞ cùc ®¹i, tr−êng hîp nµy gäi lµ sù céng
h−ëng dao ®éng.
Céng h−ëng dao ®éng lµ hiÖn t−îng hay gÆp trong ®êi sèng vµ trong kü
thuËt, s¶n xuÊt, nã cã thÓ cã lîi hoÆc cã h¹i cho con ng−êi. Trong thùc tÕ cã
nhiÒu hiÖn t−îng céng h−ëng cã h¹i, thÝ dô nh− chiÕc cÇu, bÖ m¸y, trôc m¸y,
khung xe, thµnh tÇu, sµn tÇu, v.v… NÕu v× mét nguyªn nh©n nµo ®ã chóng dao
®éng céng h−ëng víi mét vËt dao ®éng kh¸c (thÝ dô: mét m¸y ph¸t ®iÖn lín),
chóng sÏ rung lªn rÊt m¹nh, vµ cã thÓ bÞ gÉy, ®æ, hoÆc lµm h− h¹i c¸c chi tiÕt, kÕt
cÊu v.v…
4.3
4.3. Mét sè nguån g©y rung ®éng trong s¶n xuÊt
Trong s¶n xuÊt cã sö dông c¸c thiÕt bÞ khÝ ®éng (sö dông khÝ nÐn) vµ dông
cô ®iÖn cÇm tay. Rung ®éng cña c¸c thiÕt bÞ, dông cô nµy ¶nh h−ëng ®Õn ng−êi
c«ng nh©n chñ yÕu ë mét vµi bé phËn cña c¬ thÓ nh− bµn tay, cæ tay, khuûu tay,
vai v.v... Rung ®éng lo¹i nµy gäi lµ rung ®éng côc bé. Mét sè thiÕt bÞ lín h¬n khi
lµm viÖc cã rung ®éng, nh−ng ®Ó vËn hµnh ng−êi c«ng nh©n ph¶i ®øng, ngåi bªn
trªn thiÕt bÞ hoÆc trªn bÖ m¸y hoÆc c¶ sµn ®Æt m¸y. Rung ®éng nµy t¸c ®éng lªn
toµn bé c¬ thÓ ng−êi lao ®éng gäi lµ rung toµn th©n.
Trong c¸c lo¹i thiÕt bÞ, dông cô g©y ra rung ®éng côc bé cã c¸c thiÕt bÞ,
dông cô cã t¸c dông dËp vµ xoay dËp ®−îc ¸p dông réng r3i trong c«ng nghiÖp
má, giao th«ng vËn t¶i, ®óc vµ trong c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kh¸c. C¸c thiÕt bÞ
dông cô ®ã gåm bóa - khoan dïng khÝ nÐn, khoan ®iÖn, m¸y t¸n ri vª (sö dông
khÝ nÐn), m¸y dÇm bª t«ng, m¸y lÌn ®¸ (ch¹y ®iÖn) cho nÒn ®−êng s¾t vµ c¸c
dông cô cÇm tay kh¸c v.v... C¸c dông cô vµ thiÕt bÞ ch¹y b»ng khÝ nÐn, ®iÖn cã
c¬ cÊu vµ c«ng dông kh¸c nhau vµ kh¸c nhau vÒ ®Æc tÝnh rung ®éng. C¸c bóa
khoan cã tÇn sè dao ®éng 25 ÷ 50 Hz, ®é lÖch 0,098 ÷ 0,5.10-3 m. M¸y khoan cã
®iÖn tÇn sè rung ®éng 9 ÷ 20 Hz vµ ®é lÖch lµ 1,0 ÷ 1,5 mm; nh−ng còng cã
nh÷ng m¸y khoan cã tÇn sè rung ®éng tíi 90 Hz vµ ®é lÖch lµ 0,05 ÷ 0,3 mm.
Bóa khÝ ®éng dïng ®Ó t¸n rivª cã sè lÇn ®Ëp tõ 900 ÷ 5000 lÇn trong mét phót,

108
tÇn sè rung ®éng lµ 30 ÷ 60 Hz vµ ®é lÖch 0,5 ÷ 2.8 mm, nh−ng còng cã nh÷ng
bóa cã tÇn sè rung ®éng tíi 100 Hz vµ ®é lÖch lµ 0,25 ÷ 0,5 mm.
C¸c m¸y dÇm dïng khÝ nÐn hoÆc ®iÖn ®−îc dïng nhiÒu trong ngµnh ®óc
(lµm khu«n) vµ x©y dùng, lµm ®−êng v.v... cã sè lÇn dËp tíi 650 lÇn trong mét
phót víi tÇn sè rung ®éng lµ 10 ÷ 15 Hz vµ ®é lÖch tíi 15 ÷ 30 mm. C¸c m¸y
dïng ®Ó gia c«ng th« vµ tinh s¶n phÈm kim lo¹i (nh− ®óc, hµn) cã c¸c ®Æc tÝnh
rung ®éng kh¸c nhau, cã m¸y cã tÇn sè rung ®éng lµ 20 ÷ 40 Hz, ®é lÖch lµ 0,04
÷ 6 mm, hoÆc ë tÇn sè rung ®éng lµ 80 ÷ 120 Hz vµ ®é lÖch lµ 0,038 ÷ 0,15 mm.
C¸c m¸y khoan s©u cã sè vßng quay 1500 ÷ 3500 vßng/phót vµ tÇn sè rung
®éng tõ 30 ÷ 450 Hz víi ®é lÖch lµ 0,0015 ÷ 0,47 mm. Khi c¸c m¸y ®ã lµm viÖc,
ng−êi c«ng nh©n ®øng thao t¸c trªn sµn cã rung ®éng víi tÇn sè 18 ÷ 400 Hz.
Mét sè thiÕt bÞ dïng trong s¶n xuÊt d−îc phÈm, nh− c¸c m¸y sÊy ch©n
kh«ng, tñ sÊy tÇng s«i t¹o ra møc rung ®éng lín trªn sµn ®øng vËn hµnh, c¸ch
m¸y 1m ®o ®−îc tÇn sè rung ®éng 0,8 ÷ 2 Hz, ®é lÖch 0,013 ÷ 0,020 mm. Rung
®éng toµn th©n th−êng t¸c ®éng ®Õn c«ng nh©n ®iÒu khiÓn c¸c ph−¬ng tiÖn vËn
t¶i, m¸y di ®éng trªn kho¶ng c¸ch lín nh− c«ng nh©n l¸i xe t¶i, xe lu, m¸y kÐo
trong n«ng nghiÖp. Rung ®éng toµn th©n cßn t¸c ®éng ®Õn c«ng nh©n ®iÒu khiÓn
c¸c ph−¬ng tiÖn vËn t¶i, c«ng nghÖ, c¸c thiÕt bÞ di ®éng h¹n chÕ (chuyÓn dÞch
trªn nh÷ng mÆt b»ng nhÊt ®Þnh trong gian s¶n xuÊt hoÆc khai th¸c má) nh− c«ng
nh©n l¸i m¸y xóc, cÇn trôc c«ng nghiÖp, m¸y liªn hîp khai th¸c má v.v...
VÝ dô: mét sè nguån g©y rung ®éng t¸c ®éng ®Õn ng−êi c«ng nh©n nh− h×nh
4.2.

H×nh 4.2
4.2: Mét sè m¸y (nguån) ph¸t ra rung ®éng lan truyÒn vµ t¸c ®éng ®Õn
ng−êi lao ®éng qu¸ tr×nh lµm viÖc.

109
4.4. ¶nh
4.4 nh h−ëng
h−ëng cña rung ®éng tíi con ng−êi, c«ng
c«ng tr×nh ®« thÞ vµ m«i tr−êng
C¸c m¸y mãc, thiÕt bÞ trong s¶n xuÊt còng nh− c¸c ph−¬ng tiÖn giao th«ng
vËn t¶i trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng th−êng sinh ra nh÷ng dao ®éng m¹nh, nhÊt lµ
víi c¸c m¸y mãc, thiÕt bÞ lµm viÖc víi hµnh tr×nh lín, vËn tèc cao. Nh÷ng dao
®éng nµy d−íi d¹ng sãng c¬, truyÒn trùc tiÕp tíi c¬ thÓ ng−êi, hoÆc qua c¸c bé
phËn cña m¸y, bÖ m¸y, sµn nhµ, vµ tíi c¬ thÓ con ng−êi, lµm cho c¶ c¬ thÓ hoÆc
tõng bé phËn cña c¬ thÓ dao ®éng.
Con ng−êi trong tr−êng hîp nµy ®−îc coi nh− mét hÖ c¬ häc ®µn håi cã tÇn
sè dao ®éng riªng tõ 4 ÷ 30 Hz vµ cã kh¶ n¨ng chÞu t¸c ®éng cña nh÷ng dao
®éng cã tÇn sè tíi 5000 Hz. Khi tiÕp xóc trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕn víi nguån rung,
nh÷ng rung ®éng ®−îc truyÒn tíi c¬ thÓ. ë thêi ®iÓm ban ®Çu, c¬ thÓ ng−êi ®ång
thêi thùc hiÖn hai dao ®éng: dao ®éng riªng t¾t dÇn vµ dao ®éng c−ìng bøc d−íi
t¸c ®éng cña ngo¹i lùc. Sau mét thêi gian rÊt ng¾n, dao ®éng riªng t¾t dÇn mÊt ®i
vµ khi ®ã dao ®éng cña nã cã thÓ chØ cßn dao ®éng c−ìng bøc d−íi t¸c dông cña
ngo¹i lùc.
Nh− thÕ c¬ chÕ t¸c ®éng cña rung ®éng ®èi víi con ng−êi chÝnh lµ sù thùc
hiÖn dao ®éng c−ìng bøc cña c¬ thÓ d−íi t¸c ®éng cña kÝch ®éng lùc hoÆc kÝch
®éng ®éng häc nµo ®ã.
Khi tiÕp xóc víi rung ®éng, c¬ thÓ con ng−êi sÏ thùc hiÖn dao ®éng c−ìng
bøc vµ ®©y còng chÝnh lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n cña nh÷ng biÕn ®æi vÒ
t©m sinh lý trong c¬ thÓ còng nh− lµ nguyªn nh©n cña sù xuÊt hiÖn nh÷ng bÖnh
vÒ rung ®éng.
Tuy thuéc vµo mét sè yÕu tè nh−: thêi gian tiÕp xóc víi nguån rung, vÞ trÝ
t¸c ®éng, ®Æc tÝnh cña nguån rung vµ gi¸ trÞ cña c¸c ®¹i l−îng ®éng häc ®Æc
tr−ng cho rung ®éng (tÇn sè, ®é lÖch, vËn tèc, gia tèc v.v...) mµ ¶nh h−ëng cña
rung ®éng tíi c¬ thÓ con ng−êi sÏ rÊt kh¸c nhau.
Rung ®éng t¸c ®éng lªn c¬ thÓ ng−êi cã hai lo¹i: rung ®éng toµn th©n vµ
rung ®éng côc bé. Rung ®éng chung (toµn th©n thÓ) lµm cho toµn thÓ c¬ thÓ
ng−êi dao ®éng, cßn rung ®éng côc bé chØ lµm cho mét phÇn c¬ thÓ ng−êi bÞ
rung ®éng. t¸c ®éng cña rung ®éng toµn th©n vµ rung ®éng côc bé lªn c¬ thÓ
ng−êi kh¸c nhau.
T¸c h¹i cña
cña rung ®éng toµn th©n
Rung ®éng toµn th©n th«ng th−êng t¸c ®éng lªn ng−êi trong t− thÕ ngåi
hoÆc ®øng. Rung ®éng truyÒn tõ m¸y qua chç tiÕp xóc sµn m¸y, nÒn nhµ, ghÕ
ngåi vµ tõ ®ã truyÒn ®Õn ng−êi. MÆc dï rung ®éng ®−îc ®Æc tr−ng bëi nhiÒu chØ
sè, nh−ng theo Andreeva Galinina th× khi ®¸nh gi¸ ¶nh h−ëng cña nã lªn c¬ thÓ
ng−êi, th× ®iÒu c¬ b¶n lµ ph¶i nãi ®Õn tÇn sè rung ®éng.

110
 VÒ mÆt ph¶n øng cña c¬ thÓ víi c¸c dao ®éng c¬ häc th× c¬ thÓ lµ mét hÖ c¬
häc. HÖ c¬ häc ®ã cã tÇn sè dao ®éng riªng (ë t− thÕ ®øng vµ ngåi) n»m trong
c¸c kho¶ng 4 ÷ 6 Hz, tõ 10 ÷ 12 Hz vµ tõ 20 ÷ 25 Hz.
NÕu toµn th©n dao ®éng víi tÇn sè d−íi 1 Hz th× c¸c c¬ quan néi t¹ng kh«ng
xª dÞch t−¬ng ®èi víi th©n ng−êi, c¶ c¬ thÓ dao ®éng nh− mét khèi thèng nhÊt.
C¶m gi¸c chñ quan cña nh÷ng dao ®éng ®ã gièng nh− c¸c hiÖn t−îng l¾c, tuy cã
khã chÞu nh−ng kh«ng g©y ra bÖnh rung ®éng. Rung ®éng lo¹i nµy th−êng x¶y ra
khi ng−êi ®i tµu thuû, m¸y bay, «t« v.v... Rung ®éng t¸c ®éng tíi c¬ quan tiÒn
®×nh, g©y rèi lo¹n thÇn kinh giao c¶m, vµ ng−êi ta th−êng gäi lµ hiÖn t−îng say
tµu, say xe v.v...
Khi rung ®éng cã tÇn sè ë vïng 1 ÷ 20 Hz nã t¸c ®éng tíi ng−êi vµ g©y ra
hiÖn t−îng céng h−ëng dao ®éng. Khi tÇn sè rung ®éng xÊp xØ tÇn sè dao ®éng
riªng cña th©n ng−êi, hay mét sè bé phËn c¬ quan néi t¹ng, c¶m gi¸c khã chÞu
cña con ng−êi t¨ng lªn râ rÖt. C¸c dao ®éng theo ph−¬ng th¼ng ®øng g©y ra
nhiÒu ph¶n øng trong c¬ thÓ. Lo¹i rung ®éng nµy th−êng gÆp ë c¸c ph−¬ng tiÖn
vËn t¶i nh− xe löa, «t«, xe g¹t hoÆc m¸y kÐo v.v... (th−êng ®−îc gäi lµ rung xãc).
HÖ thÇn kinh vµ hÖ tim m¹ch nh¹y c¶m nhÊt ®èi víi t¸c ®éng cña rung ®éng.
Møc ®é t¸c ®éng cña rung ®éng toµn th©n lªn c¬ thÓ ®−îc biÓu hiÖn qua:
- Tr¹ng th¸i cña c¸c qu¸ tr×nh trong hÖ thÇn kinh (h−ng phÊn vµ øc chÕ).
- C¸c ph¶n øng cña hÖ tim m¹ch (c¸c biÕn ®æi trong ho¹t ®éng cña tim).
- Tr¹ng th¸i chung: con ng−êi c¶m thÊy mÖt mái vµ xuÊt hiÖn c¸c c¶m gi¸c
®au ®ín khã chÞu kh¸c liªn quan ®Õn rung ®éng (ngøa, buån n«n, nhøc ®Çu,
chãng mÆt, c¶m gi¸c chÊn ®éng c¸c c¬ quan néi t¹ng v.v...).
Rung ®éng lo¹i nµy th−êng lµm t¨ng thªm c¸c tæn th−¬ng cã tr−íc, nhÊt lµ
ë cét sèng, c¬ quan tiªu ho¸, hÖ tim m¹ch vµ th−êng Ýt g©y c¸c tæn th−¬ng trùc
tiÕp. Rung ®éng toµn th©n ë tÇn sè cao cã thÓ g©y mét sè rèi lo¹n thÇn kinh, tuÇn
hoµn tiÒn ®×nh v.v...
T¸c h¹i cña rung côc bé
Rung ®éng côc bé th−êng gÆp trong c¸c c«ng viÖc sö dông c¸c thiÕt bÞ,
dông cô cÇm tay dïng khÝ nÐn, dïng ®iÖn, nh− bóa khoan, bóa t¸n ri vª, bóa dòi
ba via vËt ®óc hay mèi hµn, m¸y mµi cÇm tay hoÆc c¸c m¸y ch¹y b»ng c¸c ®éng
c¬ x¸ch tay (nh− m¸y mµi c−a tay ch¹y x¨ng v.v...). C¸c thiÕt bÞ nµy th−êng cã
tÇn sè rung ®éng 30 ÷ 400 Hz hoÆc cao h¬n n÷a.
C¸c m« x−¬ng truyÒn dao ®éng c¬ häc rÊt tèt nªn rung ®éng cã thÓ lan
truyÒn ®Õn tËn c¸c phÇn xa nhÊt cña c¬ thÓ. Ngoµi ra, khi sö dông c¸c thiÕt bÞ,
ng−êi c«ng nh©n th−êng ph¶i ®ì mét khèi l−îng thiÕt bÞ nµo ®ã hay ph¶i t× tay
lªn m¸y (khèi l−îng cña m¸y th−êng nÆng tõ 10 ÷ 30 kg). Do ®ã, c¸c hÖ c¬ lu«n
ë tr¹ng th¸i c¨ng, chÝnh v× nguyªn nh©n nµy mµ rung ®éng truyÒn dÔ dµng h¬n

111
vµo x−¬ng vµ c¸c bÒ mÆt cña khíp. C¸c mÆt khíp bÞ dÞch chuyÓn xÝt l¹i gÇn nhau
h¬n, vµ dÔ va ch¹m víi nhau khi cã rung ®éng. Qu¸ tr×nh nµy diÔn ra l©u dµi sÏ
g©y tæn th−¬ng tíi hÖ x−¬ng khíp. VÝ dô nh− hiÖn t−îng c¸c ®Çu khíp bÞ mßn vµ
vì ra lµm xuÊt hiÖn c¸c m¶nh x−¬ng vôn. HiÖn t−îng nµy lµ khëi ®iÓm cña hiÖn
t−îng gai x−¬ng vµ dÞ vËt ë khíp. VÞ trÝ viªm khíp x−¬ng th−êng thÊy nhÊt lµ
khíp khuûu tay. C¸c khíp khuûu tay ph¶i vµ vai hay bÞ ®au nhÊt. BÖnh biÓu hiÖn
b»ng c¸ch h×nh thµnh bªn ngoµi khíp c¸c gai x−¬ng vµ x¬ cøng tøc lµ nh÷ng cÊu
t¹o x−¬ng nhá, biÓu hiÖn b»ng nh÷ng cÊu t¹o x−¬ng trong vïng th©n x−¬ng
khuûu tay vµ ®«i khi thÊy ë x−¬ng b¶ vai, b»ng bÖnh x¬ cøng x−¬ng trªn toµn bé
x−¬ng chi trªn.
Qua nghiªn cøu nhiÒu tr−êng hîp b»ng X quang th× viªm khíp cæ tay còng
quan träng nh− ë khuûu tay. ë c«ng nh©n khoan ®¸ b»ng khÝ nÐn cã thÓ cã
nh÷ng thay ®æi trong x−¬ng cæ tay vµ x−¬ng sèng. C¸c x−¬ng cæ tay ph¸t triÓn
nh÷ng cÊu t¹o h×nh khèi u, x¬ cøng x−¬ng, nh− biÕn d¹ng, x¬ cøng x−¬ng h×nh
h¹t ®Ëu, ®«i khi ho¹i tö v« khuÈn x−¬ng h×nh b¸n nguyÖt (cßn gäi bÖnh
Kienbock).
Khi lµm viÖc víi c¸c dông cô, thiÕt bÞ cÇm tay cã sö dông khÝ nÐn, ng−êi
c«ng nh©n ph¶i dïng lùc ®¸ng kÓ ®Ó chèng l¹i søc bËt cña dông cô vµ ®Þnh vÞ vÞ
trÝ cÇn gia c«ng cho chÝnh x¸c. Dông cô, thiÕt bÞ cµng nÆng, vËt gia c«ng cµng
cøng th× ph¶i dïng nhiÒu øng suÊt tÜnh. Søc bËt vµ øng suÊt tÜnh cña c¬ b¾p cã ý
nghÜa lín trong c¸c bÖnh cña khíp x−¬ng.
C¸c rung ®éng cã tÇn sè d−íi 40 Hz th−êng g©y tæn th−¬ng x−¬ng vµ khíp.
Lµm viÖc cã tiÕp xóc víi rung ®éng kh«ng nh÷ng cã tæn h¹i ë x−¬ng khíp mµ
cßn ë c¶ c¬ b¾p, m¹ch m¸u. Do ph¶i dïng lùc ®Ó chèng l¹i søc bËt vµ gi÷ khèi
l−îng cña dông cô mµ c¬ b¾p cña ng−êi c«ng nh©n ph¶i c¨ng. Sù c¨ng c¬ th−êng
xuyªn cã thÓ dÉn ®Õn sù co giËt thùc sù. Chøng teo c¬ g©y ra ë mét sè c«ng nh©n
lµ do:
- Søc dËp trùc tiÕp vµo c¸c c¬ cña bµn tay.
- C¬ kh«ng ®−îc nghØ trong suèt thêi gian lµm viÖc.
Chøng teo c¬ trong bÖnh rung th−êng khu tró ë m« ngãn tay c¸i vµ m«
ngãn tay ót. C¸c c¬ c¸nh tay còng bÞ tæn th−¬ng. Tuy nhiªn, c¬ c¸nh tay vµ c¬
vai Ýt bÞ h¬n. Sù c¨ng c¬ cßn lµm cho c¬ b¸m vµo x−¬ng m¹nh h¬n. Do ®ã t¹o ra
nh÷ng låi x−¬ng hoÆc can xi ho¸ g©n mµ ta cã thÓ nh×n thÊy ®−îc khi chôp X
quang.
Ngoµi ra rung ®éng cßn g©y ra c¸c rèi lo¹n m¹ch m¸u vµ vËn m¹ch, ®Æc biÖt
lµ ë bµn tay. §ã lµ hiÖn t−îng Raynaud nghÒ nghiÖp. BÖnh nµy th−êng do c¸c
rung ®éng cã tÇn sè trªn 40 Hz g©y ra. TriÖu chøng râ rÖt nhÊt cña bÖnh rung
®éng lµ sù thay ®æi tr−¬ng lùc cña m¹ch m¸u.

112
 Sù thay ®æi ®ã cã thÓ cã c¸c tÝnh chÊt kh¸c nhau: co th¾t, tr¹ng th¸i co cøng
- liÖt cña c¸c m¹ch m¸u ngo¹i vi. Sù thay ®æi tr−¬ng lùc cña m¹ch m¸u cã liªn
quan víi tÇn sè rung ®éng. Andreevna Galanina cho r»ng sù co th¾t m¹ch ngo¹i
vi xuÊt hiÖn khi cã t¸c ®éng cña rung ®éng víi tÇn sè ë trong kho¶ng 35 ÷ 250
Hz. Theo Seyring th× 4 % c«ng nh©n cã rèi lo¹n m¹ch m¸u sau 2 n¨m lµm viÖc,
48 % sau n¨m thø ba, 61 % sau n¨m thø m−êi. VÞ trÝ c¸c rèi lo¹n m¹ch m¸u
hoµn toµn khu tró ë c¸c ngãn tay cÇm m¸y cña bµn tay tr¸i (®èi víi nh÷ng ng−êi
thuËn tay ph¶i). Nh÷ng ngãn tay hay bÞ nhÊt lµ c¸c ngãn ót, ngãn ®eo nhÉn vµ
ngãn gi÷a.
C¸c yÕu tè lµm t¨ng t¸c ®éng cña rung ®éng lµ c¸ch cÇm m¸y, thêi gian t¸c
®éng, ®é r¾n ch¾c cña ®Êt ®¸ ë n¬i tiÕp xóc víi m¸y vµ m«i tr−êng cã nhiÖt ®é
thÊp. Nh−ng th−êng nh÷ng dông cô, thiÕt bÞ g©y rung ®éng còng kÌm theo tiÕng
ån cao, do ®ã g©y ra nh÷ng chuyÓn biÕn ®¸ng kÓ trong tr¹ng th¸i cña hÖ thÇn
kinh trung −¬ng, do vËy bÖnh rung ®éng sÏ tiÕn triÓn nhanh h¬n. Mét sè c«ng
tr×nh nghiªn cøu cho thÊy r»ng t¸c ®éng phèi hîp cña tiÕng ån vµ rung ®éng
th−êng g©y bÖnh lý thÓ hiÖn râ h¬n. NhiÖt ®é thÊp (h¬n nhiÖt ®é m«i tr−êng
kh«ng khÝ) th−êng gÆp khi lµm viÖc víi c¸c dông cô khÝ ®éng cÇm tay. Vá cña
c¸c dông cô ®ã ®−îc lµm nguéi do d3n në ®o¹n nhiÖt cña kh«ng khÝ nÐn. Ngoµi
viÖc tiÕp xóc víi dông cô bÞ l¹nh ®i, dßng kh«ng khÝ tho¸t ra khái dông cô còng
lµm l¹nh tay. Khi gi÷ dông cô b»ng tay tr¸i th−êng bÞ l¹nh nhiÒu vµ th−êng thÊy
ë tay cã sù co th¾t m¹ch m¸u ngo¹i vi, nguyªn nh©n lµ do ®é l¹nh lµm gi¶m c¶m
gi¸c rung ®éng. c¶m gi¸c rung ®éng cµng thay ®æi nhiÒu th× sù co th¾t m¹ch
m¸u ngo¹i vi cµng hay x¶y ra.
Do rung ®éng cã t¸c h¹i lín nh− vËy nªn ng−êi ta coi rung ®éng nh− mét
yÕu tè nguy hiÓm trong m«i tr−êng s¶n xuÊt vµ ®3 ®−îc c«ng nhËn bÖnh do rung
côc bé lµ mét bÖnh nghÒ nghiÖp.

¶nh
nh h−ëng cña rung ®éng ®Õn ®« thÞ, khu d©n c− vµ m«i tr−êng

Trong ho¹t ®éng giao th«ng, x©y dùng c«ng nghiÖp, x©y dùng d©n dông vµ
thi c«ng lµm cÇu ®−êng: viÖc c«ng tr−êng thi c«ng ba ca liªn tôc, l¹i sö dông c¸c
thiÕt bÞ lín nh− c¸c m¸y khoan Ðp cäc nhåi, bóa m¸y ®ãng cäc, xe l¨n, lu rung,
®Çm rung, « t« t¶i vËn chuyÓn vËt liÖu, m¸y xóc, m¸y ñi, ®æ dì vËt liÖu vµ c¸c
thiÕt bÞ thi c«ng, ph−¬ng tiÖn giao th«ng v.v…trong qu¸ tr×nh lµm viÖc th−êng
sinh ra rung ®éng lín ¶nh h−ëng trùc tiÕp tíi søc khoÎ cña c«ng nh©n thao t¸c
vËn hµnh m¸y, còng nh− lan truyÒn trªn nÒn ®Êt ra m«i tr−êng xung quanh, g©y
t¸c ®éng nhÊt ®Þnh ®èi víi c¸c kÕt cÊu c«ng tr×nh x©y dùng l©n cËn, khu d©n c−
vµ thËm chÝ lµ nguyªn nh©n cña c¸c sù cè g©y r¹n nøt hoÆc sËp ®æ nhµ cöa.
ChÝnh v× vËy, vÊn ®Ò nµy ®3 ®−îc nhiÒu quèc gia vµ tæ chøc quèc tÕ trªn thÕ giíi
quan t©m nghiªn cøu nh»m gãp phÇn c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lµm viÖc, b¶o vÖ søc

113
khoÎ ng−êi lao ®éng, còng nh− ®¶m b¶o an toµn cho c¸c c«ng tr×nh x©y dùng
xung quanh.
ë ViÖt Nam, do qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ngµy cµng më réng,
vÊn ®Ò x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng nh− cÇu cèng, ®−êng giao th«ng, x©y dùng ®«
thÞ vµ giao th«ng ®3 vµ ®ang trë thµnh mét nhu cÇu lín trong chiÕn l−îc ph¸t
triÓn kinh tÕ x3 héi ë ViÖt Nam hiÖn nay vÊn ®Ò rung ®éng cña thiÕt bÞ m¸y mãc
trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng vµ nh÷ng t¸c ®éng cña nã ®èi víi ®é bÒn, tuæi thä vµ
chÊt l−îng lµm viÖc cña m¸y mãc v.v…còng nh− ¶nh h−ëng cña nã tíi, c¸c kÕt
cÊu c«ng tr×nh x©y dùng l©n cËn, khu d©n c− xung quanh vµ m«i tr−êng, lµ
nh÷ng vÊn ®Ò ®3 ®−îc nghiªn cøu trong nhiÒu n¨m vµ ®3 thu ®−îc nh÷ng kÕt qu¶
rÊt cã ý nghÜa vµ gi¸ trÞ. Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ khi ®Èy m¹nh sù ph¸t triÓn kÕt
cÊu h¹ tÇng, x©y dùng, giao th«ng ®3 nÈy sinh vµ béc lé râ mét sè bÊt cËp c¶ vÒ
mÆt kü thuËt còng nh− ph¸p lý cÇn ph¶i sím ®−îc nghiªn cøu kh¾c phôc, ®Æc
biÖt trong vÊn ®Ò b¶o vÖ søc khoÎ cho c«ng nh©n vµ an toµn cho c¸c c«ng tr×nh
x©y dùng, khu d©n c− vµ m«i tr−êng ë ViÖt Nam.

114